Veez Konkani Global Illustrated Konkani Weekly e-Magazine in 4 Scripts - Devnagari Script.

सणित्र् हफ्त्याळें

अक :ों 3

सोंख : 22

मॆ 7, 2020

केनडाोंतल क क ों िी व यस तालेंत्वोंत मन हर पायस 1 वीज क क ों णि

केनडाोंतल क क ों िी व यस तालेंत्वोंत मन हर पायस

पाटल्या थोड्या दिसा​ां नी सांसार सगळो थांड जाला आनी तसेंच्च केनडाय!! थांडाय हव्याची नांय बगर मनशा दजदिताची. चल्चो, भांिचो आनी उडचो मनीस घर्या िोणिीां दभतर दलपला आनी आपणाकच्च दिछार कनन बसला. अपूण िोर्तो म्हण िे िाकच्च सिाल कर्या मनशाकुळाक िोळ्ा​ां क दिसानातया ल्हाना​ां तल्या ल्हान जीि नातया िैरसान धणीक आपदटला​ां . सत कोडू तरय िासतिीक. स्वारथ ् ी मनीस अपल्या दबडारा​ां त बांधी जाया िोर्िीां, स्रषटे क आनी मनीस सोडन हे र दजदिांक चड स्वातांतऱ्य मेळळा​ां आनी मनजात भाररच्च

खुशी दिसता. हर्येकल्याचें दजिीत एकाच्चिरा बिल्ा​ां . बिलया ह्या म्हज्याय दजदिता​ां त, आयया रातीां, म्हजें कुटा​ां ब शा​ां दतया दनिे क आरािन सुखाया समदिरा​ां त उप्येिन आसताना, मौनपणाया पागोरा​ां त रादतया शेळ्ापणा​ां त मदतया उब्दे सा​ां या थांडायेक ऊब दिां िया बरी एक कोांकणी नेकेत्र म्हाका झळकालें आनी त्या नेकेत्रा दिशीां बरिांक बसताना, एका जाणत्या तत्वज्झादनची उत्रा​ां उडासा​ां त आयलीां - "सांसार दकतलो उां चाबळ जा​ां ि​िी या सलिोांिी, तालेंतिांत

2 वीज क क ों णि

आनी मदतांत बळिांत आसचो मनीस दजदिता​ांत दभयेना बगर मुखार िेता. तो ताचीां तालेंता​ां िोर्िीां खळमीत नासताना सांसाराचें बरें पण करांक उडान ता". हीां उत्रा​ां ह्या बळिांत नेकेत्राक सरी करून, त्या व्यक्ते थांय आसया पार्व्या सार्या मनशापणाक आनीां दगिा बरी आकासार उबया

ताया तालेंतिांत दजदणये दिशीां बरिांक हा​ां ि बसला​ां . आज म्हाका तुमया समोर सािर करांक मेळता कोांकदणचें अपूिन मोतीां तसेंच अखांड तालेंता​ां चे खजन केनडा​ां त कोांकणेचो ’िोयस’ म्हण ना​ां ि िेल्ो, केनडा​ां त प्रदतश्टीत "रे दडयो म्ा​ां गो-२०१६" प्रशसती आपणायललो दिां डो मानाय मानेसत मनोहर पायस.

3 वीज क क ों णि

तो जल्मोन व्हड जाया इजया​ां त आनी मांगळु रा​ां त, तसेंच्च ताणे जयताया व्रदतपर दजदिताचीां पािला​ां काडया िु बाय आनी केनडा​ां त, ताया मोगाया​ां क मात्र नांय जायत्या जणा​ां क आनी िळदकया​ां क मोगान आनी मानान ’मनू’ म्हणांच्च तो िळदकचो. जायत्या तालेंता​ां चो एक पुांजो तो. एक व्यक्ती आनी जायत्यो सक्त्यो. ताया सत्रा िोर्सा​ां या प्रायेर थािन कोांकणी कलेक, भाशेक आनी नाटक शेताक ताचे थािन दकतलें बरें पण जाला​ां म्हण दि​िरांक कषट!! बरें पण जाला​ां आनी जािनांच्च आसा. आता​ां जाल्यारय, केनडाया भा​ां ग्राळ्ा गा​ां िा​ां त कोांकणी कार्यीां या कोांकणेचो िािर म्हणताना मनोहराया पा​ां या​ां क मेर्िाची चतुराय येता. मत हुशार जाताच्च. मनोहर पायस म्हणजे ’मनू’ कार्या​ां त आसा म्हणताना कोांकणी मोगी दिशेस आशेन आनी उरबेन कार्याक हाजर जातात दकत्याक ताया मुखेल्पणान जा​ां िया खांचाय कार्या​ां त

िेगदळच्च सोभाय आसता..... आमया सांपरिायाची ग्रेसतकाय आसता आनी मनोरां जनाचें िाधोशी पकिन आसता आनी सत सा​ां गचें तर असें आदयया​ां क मनुया दिशेस कलासक्ते िोर्िीां का​ां दयांच्च उणेंपण मेळाना. कार्याक आदयल्ो लोक िािोसकायेन पाटीां िेता. हें च्च मनुचें व्हडपण. आनीां आता​ां केनडा​ां तल्या कोांकणी नाटक शेता​ांत चररत्रा बरिांक मनू भायर सरल ् ा म्हण हा​ां गासर सा​ां गोांक म्हाका व्हतो सांतोस भग्ता. मनोहर पायसाया सिन कलािे ण्ा​ां क येंकटा​ां य कनन मटव्या​ां तल्या मटव्या उत्रा​ां नी हा​ां गासर उचार्चें तर तो एक बळिांत कोांकणी भाशादभमानी, मना पसांिायेचो कलाकार, उां चल्या उत्रा​ां नी खेळचो काऱ्यसुतारी, रां गीन ताळ्ाचो गािपी, एक बहुमुखी प्रदतभािांत सांघटक, ताया सा​ां गाता आसया सा​ां गोड्या​ां ची मना​ां दजकोन दनश्चीत केया शेिटाक पाि​िांक सकचो मुखेली,

4 वीज क क ों णि

िु बळ्ा िाकट्ा​ां ची बीरम ् त पािोन ता​ां या कुमकेक पा​ां िचो बरय ् ा मनाचो सामाररतान !!!! थोड्या िसा​ां आिीां, मांगळु यान जायत्या सालानीां, काजारा माटिानीां, िेिी िाल्क्ा​ां नी, सोभाणा​ां कार्यानीां, एक ता​ां दकिांत, िे ण्ािांत जािन पजनळल्ें नक्तीर हें . मन हर पायसाि जल्म आनी सूर्वातेिी णजिी: मांगळु रा​ां तल्या इजय सा​ांत प्रान्सीस सािेराक समर्दपल्ी िीर्गजेक तालेंताचें पाळणें म्हणांच्च ना​ां ि आसा. ह्या िीर्गजेंत दकतलेशे सांगीतगार, कलाकर, नाटदकसत, बरयणार आनी कोांकणी िािराड्या​ां चो जल्म जाला. ह्या िीर्गजेयो िाटो आनी जागोच्च कलाकरा​ां क प्रेरण कोण्णा. ह्याच्च िीर्जजेंत १९६२ इस्वेया माय मदहन्याया २ िेर मनोहर पायसाचो जल्म जालो. िे िाधीन दलगोरी पायस आनी मांगळु रा​ां त िामाि दशक्षकी जािन

ना​ां िाडलेली िे िाधीन नेल्ी पायस ताचीां जल्मिातारा​ां . दलगोरी पायस आनी नेल्ी पायस भाररच्च िे िास्पणाचें जोडें आनी समाजेंत जायतो िािर केल्ें कुटा​ां ब जािनासल्ें. तालेंता​ां चे बळिांत िारें व्हाळया पायस कुटमा पररसरा​ां त एकच्च भयण दनमनलाया मोगा​ां त दिांचणार मोतीां जािन मनोहर िाडोांक लागलो. मनोहराचें प्राथमीक इसकाल इजया​ां त आनी उपरा​ां त हायकूलाचें दशकाप िामाि सा​ां .लुिीस हायकूला​ांत जालें. दजदिताचें रोि घुांिता घुांिता बाळपणा थािन भुर्ग्ान पणाक, भुर्ग्ान पणाथािन तनान टपणाक िेंगून आपलें सनिे चें दशकाप आख्ख्या भाराता​ां त ना​ां ि व्हे या मांगळु रा​ां तल्या सा​ां .लुिीस दिद्यालया​ां तल्या िादणज्य शेता​ां त १९८२ व्या िसान दबकोम सनि आपणायली. सनिे या दशकपा उपरा​ां त ताणें उां चलें दशकाप ब्ा​ां दकांग शेता​ांत सांपयलें.

5 वीज क क ों णि

सािेराया िे िाळा​ां त लग्ना भेसा​ां त एकिटलो. ता​ां चा सुखी काजारी दजदिता​ां त िे िान िािो केल्ीां िोन भा​ां ग्राळीां िळा​ां ... मनोरा आनी डे बोरा. कोलेदजचें दशकाप जाल्ेंच्च मनोहर स्टे ट ब्ा​ांक आि इां दडया - कांक्नाडी शाया​ां त लेखा​ां दधकारी जािन भती जालो. आपल्या शातेन बुद्वांत्कायेन थोड्याच िसान नीां बेंका​ां त ऊांचले हुद्दे तो आपणािांक सकलो. स्टे ट ब्ा​ां का​ां त िािर कनन आसलेल्या िग्ता मनोहराक त्या काळाची िामाि रां गमांच नटी सेलीन रसदकन्हा दहची धूि तालेंत्वांत नारी िायलेटाची िळक जाली आनी दहच्च िळक िेळ पाशार जाता​ां मोगा​ां त बिल्ी. बाय िायलेट तेिना​ां कोर्पोरे शन ब्ा​ांका​ां त पा​ां डेश्वर शाया​ांत काम कनन आसल्ी. ता​ां का० िोगा​ां यकी कोांकणी भास, कला आनी सांसकृते ियर आसल्ो मोग, ता​ां का० लग्ना दजदिता​ां त सा​ां गाता दजयेंियाक पूरक जालो. मनोहर िायलेटालागीां १९८६ िर्सा िसेंबर मदहन्या​ांत २९ व्या दिसा इजयया सा​ां त

मनोहरान १९९२ िर्सा​ां त िु बायया पाचव्या चरोिार दजयेंिया उद्दे शान मांगळू र सोडलें. िु बाय शेराक पािोन थैंसर Citibank NA हा​ां तू उपाद्यक्ष आनी िु डिाखात्याचो मुखेली (VP & CFO) जािन तो पजनळळा. िु बाय तसल्या खादडगा​ां िा​ां त असले ऊांच हुद्दे आपणायलल्या थोड्याच थोड्या भारतीया​ां पयकी मनोहर एकलो जािनासा. सबार िसा​ां िु बाया​ां त िसती करून दजदिताया नव्या दिशेर आपल्या कुटमा सा​ां गाता िे िान िािो केल्ो भासादयल्ो गा​ां ि केनडाक पािोन थांयसरी बडगा अमेररकाचें ना​ां िाडधीक ब्ा​ां क Bank of Montreal (BMO) हा​ांतू० उां चल्या हुद्द्यार

6 वीज क क ों णि

आपली सेिा आपूनन प्रसतूत मनोहर िादणज्य क्षेत्रा​ां त आपलो स्व-उद्योग करून आसा. कक ों िी कलाशेताोंत पावलाों आनी साधनाों: हा​ां िें ियर काणदशल्ेपरीां मनोहर पायस एक कोांकणी भाशादभमानी, कलाकार, काऱ्यसुतारी, गािपी, एक बहुमुखी प्रदतभािांत. थोड्या िसा​ां आिीां, मांगळु यान जायत्या सालानीां, काजारा माटिानीां, िेिी काऱ्यानीां, एक ता​ां दकिांत, िे ण्ािांत जािन पजनळल्ें नक्तीर हें . १९७७ इस्वे थािन १९९२ इस्वे पऱ्या​ां त दतसा​ां ियर धामीक तसेंच सामाजीक नाटकानीां ताणें नटन केला​ां . धामीक नाटका​ां पयकी ’सोम्ाचो पाशा​ां ि’ नाटका​ां त मनून खेळल्ो सोम्ा जेजुचो पात्र उडासा​ां त उचे तसलो. िकत्त १७ िसा​ांया तन्यान प्रायेर इजैया परडे ला पांगडान मांगळु रा​ां तल्या टौन होला​ां त सािर केया ’परडे ला नैट’ काऱ्याचो काऱ्यसुतारी जािन कोांकणी पाल्कार झळकाल्ो िे ण्ािांत.

५०० ियर सामाजीक तसेंच सा​ां सक्रतीक काऱ्यीां ताणें काऱ्य दनिान हक जािन सािर केल्या​ां त. कोांकणेंतले नामा​ां कीत गािपी मेलिीन पेरीस, क्लोड दडसोजा, हे नरी दडसोजा, लोरे न्स सलडान्हा, पत्रािो भाि आनी िु बाया​ां त ’मांगळू र कोांकणस’ आनी अबुिादबांतल्या ’KCO' हाणीां सािर केया ’दिलिी नायट’, ’मेलिीन पेरीस नायट’ आनीां हे र सांगीत काऱ्यिदळनीां ताणें काऱ्यदनिनहण कनन आपल्या तालेंताचें प्रभुत्व कोांकणी सांसाराक कळीत केला​ां . ताया नटनाया सामतेक लागोन नटना​ां त तसेंच नकली न्हे सणा स्पद्यान नीां उत्तीम नट पुरसकार ताणें जायते पािटीां आपणायला. हाचो उल्ेक

7 वीज क क ों णि

कचो तर रां गभूमी अखील भारती कोांकणी नाटक स्पद्या​ां त ’उत्तीम नट’ प्रशसती ताणें आपणायल्या. नामणेया सांगीत घडणारा​ां सांगीां गायना​ां गायल्या​ां त आनी गायन स्पद्यान नीां तो दजकला. कोांकणी नाटक सांसारा​ां त व्हतें ना​ां ि आपणायललो ’तो म्हाका नाका’ म्हळळो नाटक २००६ व्या िसान िु बाया​ां त यशस्वी ररतीन सािर कनन, प्रमूख पात्र खेळोन आनी यशस्वी ररतीन दनिे शन केल्ी कीतन ताका िेता. ह्या नाटकायो DVD अजून भरान दिकून आसात. िु बाय सोडून केनडाचे धतेर पा​ां य तेंकल्या उपरा​ां त ताणें सबार कोांकणी नाटकुळे

बरिन, दिगिसूनन केनडाचे मा​ां दचयेर सािर केल्यात. ह्या पयकी ’िादतमा सायबीण’, ’आां किार मररयेचीां अजापा​ां ’, ’सांतोसाचे दमसतेर’, ’अनांिाचे दमसतर’ आनी ’िु दकचे दमसतेर’ प्रमूख. केनडा​ां तल्या ’केनरा िरलड िौांडेशन’ हाणीां सािर केया ’कलासा​ांज’ काऱ्यिदळां त कोांकणी सांसारा​ां त धाकलो रचललो ’काजाराची िोतोनन’ हास्य नाटकुळो यशस्वी ररतीन दिगिसूनन त्या नाटकुळ्ा​ां त दमन्यानमाचो प्रमूख पात्र नटन कनन सदभका​ां क आपल्या दिदशषट नटनान दिज्मीत केल्ें घडीत मनुया चेप्याक चडदयल्ें अन्येक पाक. मधूर ताळ्ाया िे ण्ान भरललो मनोहर मांगळु रा​ां तल्या इजय दिगनजेंत ’दशप्पा मेसत्री’या कोयर पांगडाचो, िु बाया​ांत सैंट मेरीस कोयर पांगडाचो आनी केनडा​ां त ’िी मेंगलोररयन असोदसयेशन ओि केनडा’ हा​ां या कोयर पांगडाचो काऱ्याळ सा​ां िो जािन आपल्या तालेंता​ां ची आन्येक कूस ताणें कोांकणी सांसाराक

8 वीज क क ों णि

िाखयल्या. केनडा​ां त िसान न िरस िरबारान सािर जा​ां िया मोांती िेसताया सा​ां सकृतीक काऱ्यािेळीां कोांकणी धामीक नाटकुळे ताणें खुद्द दलखून दिगिशनन करून साल भनन हाजर आसया लोका​ां क सािर कनन व्हती शाभासकी ताणे आपणायल्या. मुखेल्पणाचें दिशेष िे णें आसलल्या मनोहरान िु बा​ां यत ’मांगळू र कोांकणस िु बाय’ तसेंच ’एदमरे टस परडे ला’ सांस्थ्ा​ांत काऱ्यकारी सदमदतचो सा​ां िो जािन सा​ां गाताच केनडा​ां त कोांकणी सांसारा​ां त उां चल्या मांगळु री सांस्थ्ा​ां पयकी एक म्हणोन ना​ां िाडलेल्या ’िी मेंगलोररयन असोदसयेशन ओि಼ केनडा’ हाचो िोन आि​िें चो अध्यक्ष जािन आपलें मुकेल्पणाचें बळिांत िे णें सांसाराक ताणें िाकिन दिला​ां . मानेसत मनोहर पायसान आपल्या दिदशसट तालेंतान कोांकणी सांसाराक अदपनया दिशेष िे णगे खातीर केनडा​ांतल्या ’रे दडयो म्ा​ां गो’ सांस्थ्ान ताचेर माखलोलो "रे दडयो म्ा​ां गो-२०१६" पुरसकार मनुया मसतकार नेटयललो मोलाधीक िज्ा​ां मुकूट. २०१६ िसान या िसेंबर मदहन्या​ां त रजेर मा​ां यगा​ां िाक पािया सांिरबार कोांकणी सांसारा​ां त पजनळचें नक्तीर लेसली रे गो हाणें घे तल्ें मनोहराचें उत्तीम सांिशनन दटिी िायदजिरलड हाचेर प्रसारीत जाला​ां . कुटमा णजवीत: मनू पररां च ताचो कुटमा-घोांटेर मोगाळी आनी मयपासान भरललो जािनासा. सिा​ां च तोांडार सोभीत हासो दिां िची ताची पतीण िायलेट आपल्या पतीक, ताया तालेंता​ां क आनी िृदत्तपर दजदिता​ां त व्हतो सहकार िीिन आयल्या. सभार

उां चल्या िे ण्ा​ां चो पुांजो ती जािनासा. २००६ व्या िसान िु बया​ांत धाकलो रचललो ’तो म्हाका नाका’ नाटका​ां त उां चलें नटन करून प्रेक्षका​ां ची व्हती शाभासकी दतणें आपणायल्या. गजेिांता​ां क कुमक कचो दतचो रग्ता-गूण. दशरोतेर िाडल्ें पमनळीक आनी रदचचें उां ड्या-िु क्रामासाचें पकिन

9 वीज क क ों णि

थांयसरच्च सोडन सेजारय ् ा​ां या गजे-आका​ांता​ां क िा०िोन िचोन कुमक कचो दतचो स्वभाि जायत्या​ां क पररचीत. ह्या सोभीत आनी मयपासी जोड्याक िे िान िािो केल्ीां िोन भा​ां ग्राळीां िळा​ां .. मनोरा आनी डे बोरा. आपल्या आिय बापय पररां च तीां सबार दिांचणार िे ण्ानीां नेटल्ीां जािनासोन सांगीत आनी नाच स्पद्यान नीां सबार इनामा​ां आनी प्रशसत्यो ताणीां आपणायल्यात.

मनोरा सांसारा​ां त प्रयाती जोडलेल्या ’युदनिदसनटी ओि टोरोांटो’ हा​ां तूां इां दजदनयररां ग पद्वी आपणािन प्रसतूत आपल्या पती अांकीत हाचे सिें अमेररका​ां त िसती करून आसा. सुटािें सा​ां गचें तर अांकीत आमया कुटमाक मोगाचो. भारीच मोगाळी िेक्तक्तत्व ताचें. पायस जोड्याचें िु स्रें बाळ डे बोरा अख्ख्या सांसारा​ां त प्रयाती जोडलेल्या केनडा​ां तल्या ’िाटरलू युदनिदसनटी’ हा​ां तू इां दजदनयररां ग पद्वी आपणा०िन िेक्तगांच केनडा​ांतलो मूळ दनिासी आनी ताचो युदनिदसनटी सा​ां गाती Kevin Westerann हाचेलागीां ह्याच िसान लग्नाभेसा​ां त एकिटया तयारायेर आसा. अखेर कयान िुडें : मनोहर पायस म्हजो आप्त दमत्र. हा​ां ि बर्यान िळकोांयापरीां, भारीच दशसतेचें दजिीत ताचें. तो

एक सांपूर्णता आशेंिचो व्यक्ती ( पिेक्षदनसट). ताणें दिगिदशनया नाटकानीां नटन कचें भारीच कषटा​ां चे म्हण ताया सा​ां गाता नटन केल्े कलाकर सा​ां ग्तात. नाटक अभ्यासािेळार त्या नाटदकसता​ां चे बारा ब्रेसतार तेरा सुक्रार जातात तरी नाटक यशस्वी ररतीन प्रिशनन जाल्या उपरा​ां त नाटदकसत आपलें चेपें उकलून मनोहराया तालेंत्वांत दिगिशननाक मान बागायतात तें खांडीत. केनडा​ां त मांगळू रगारा​ां चो पुतो कोांकणी नाटक एिोळ सािर जाल्ो ना. िेक्तगांच एक पुतोनाटक केनडाया धतेर सािर कचें योजन मनोहर करून आसा. ह्याच मे मदहन्याया २ िेर मनोहर आपलो जनन दि​िस आचररता. िीज हफ्त्त्याळ्ाया सांपािक आनी सिन िाचप्या​ां तिेन हा​ां ि मनोहराक जल्मा दिसाचे परबीां पाटयता​ां आनी मोगाचे तुरे अदपनता​ां . िे ि ताका ला​ां ब आिक आनी बरी भलायकी पाटां ि आनी ताया कुटमा घोांटेरा ियर रचनाराया आशीिान िा​ां चो दशांिर पडोां. तायो सिन आशा पोांताक पािोां सा​ां गाताच मनोहरान ताया दजदिता​ां त येिजण घाल्ीां सिन योजना​ां िे िाया आशीिान िान काऱ्यागत जािोां म्हळळी म्हजी आशा आनीां मागणें. तशेंच जा​ां ि!

- जेरी डी’मेल्ल बेंदूर, केनडा --------------------------------------------------------------------------

10 वीज क क ों णि

बव ों ती ों एक नदर - ५ लेखक: णवन्सेंट बी णडमेल्ल , वसय.

क र ना काोंय मराना!

हें शीरषक िाचून दभयेनाकात! दभांयाया िातारणा​ां क सगळो सांसार बुडोन आसा. भ्यें अनेक थरा​ां चें: भ्यें महामाररां चें; भ्यें झुजा​ां चें; भ्यें आथीक मांिेचें; भ्यें आतांकिािाचें, कोमुिािाचें, इत्यािी. आनी ह्या दिसा​ां नी सगळ्ा सांसाराक भ्यें लागला​ां कोरोना म्हळळ्ा एका जीिाणुचें(?). जीिाणू म्हळ्ार चूक जायत. जीिशासत्र प्रमाणे तें एक जीिाणुयी न्हय, दकत्याक हे र जीदिांक आसयापरीां ताका दडएनए ना; केिल आरएनए मात्र. दिकासिािा प्रमाणे जीिीां आनी दनजीिीां मधलो एक सा​ां कोि (दलांक) म्हणतात आनी ताका एका "िैरस" म्हळळ्ा सब्दान आमी सिन पररचीत. आज हो सामान्य लोकाकयी कळीत आसचो एक सामान्य सब्ध म्हण्ेत. िैरस केिल मनशाक मात्र न्हय इतर जीदिांचेरयी दपिा हाडु ां क सक्तात; मनजाती का​ां य िैरसा​ां या आक्रमणा थािन चुकोन िचाना​ां त; रूकझडा​ां कयी िैरसा​ां थािन दपडा जाता; दततलेंच न्हय, िैरस दिसानातया इतर सूक्ष्म जीदिांचेर आक्रमण करून दपडा हाडु ां क सक्तात. दपडा उबजा​ां िचे हे िैरस आनी ब्ाकटीररया सांसाराया सुिे थािन्ांच आसल्े , आनीकयी आसतेले. आमचा जीिन शैलेंत बिलािण जाता त्या प्रमाणे ता​ां चे प्रकारयी बिलाते आसतेले. पाटल्या तीनचार िशका​ां थािन मनशाजीिाचेर आक्रमण करून ताका दपडा हाडचा असल्या सबार िैरसा​ां क दिज्ञादनांनी सोिू न काडला​ां . आनी त्या पयकी पोदलयो िैरस, एचऐिी (ह्यूमन इम्ुनो डे िीदशयन्सी िैरस - I, II, इत्यािी), हे पटै टीसए,बी,सी इत्यािी, ससन (बड्ून िैरस), एच्१एन्१ (स्वैन ्ू िैरस), एबोला, इत्यािी. कोरोना िैरसाचो आदिषकार ह्या पयलेंच जाल्ो तरी, अता​ां कोिीड-१९ (COVID१९) दपडे क काराण जाल्ें तें एक निें कोरोना िैरस म्हण सा​ां ग्तात. हें एक निेंच िैरस आनी ह्या िैरसा ि​िीं जा​ां िया दपडे क िोकात (व्याक्सीन) एिोळ पऱ्या​ां त ना​ां िे कून एक दभयाचें िातािरण उबजाला​ां .

11 वीज क क ों णि

िैरस एक सूक्ष्म कण; िािो त्या िातािर णा​ां त तें िृद्धी जाता (सेलि-रे पदलकेषन). िैरसा​ां ि​िीं उबजाया दपडें क िोकात म्हळळें ना​ां म्हणतात तरयी, दपडे या लक्षणा​ां प्रमाणे सुस्रूषा जाता. एक व्याक्तक्सनेषन मात्र ही दपडा आडािांक सक्ता म्हण िैजकीय जाण्वाय सा​ां ग्ता. थोड्या दपडें क व्याक्सीन सोिू न काडला​ां जाल्यारी त्यो दपडा आजूनयी आमका​ां िोसून आसात. पूण ता​ां का​ां एक व्याक्सीन आसा म्हण मात्र आमका धयर. तशेंच कोरोना दपडे कयी एक व्याक्सीन येसर केिल तें आडा​ां िचे उपाय मात्र आमी आपणायजय दशिाय केिल दभयाचे थथनरे का​ां यच करांक सकचेना​ां त. दभयेयान आमची रोगप्रती रोधक सकत उणे जाता िे कून कोरोना न्हय तरयी इतर दपडा येंिची शयता िाडता. जशें हेर िैरसा​ां ि​िीं उबजोांयो दपडा आजूनयी आसातगी तशेंच कोरोना दपडा ह्या िुडें यी आसतेली. कोरोना का​ां य मराना! मतान तर ताका िूड कचें आमचे थांय आसचें तें भ्यें मात्र. िे कून िोकात नातल् या ह्या दपडे क आडािांक आमचा शरीराची रोगप्रदतरोधक सकत िाडां िचा दिशीां गमन दिां िचा​ां तच जाण्वाय आटापून आसा. दि​िीध माध्यमा​ां नी रोगप्रदतरोधक सकत िाडां िचा दि​िाना​ां दिदशांयी बररच्च चचान चलोन आसा. ियज तो खांयचा पद्धदतचोयी जा​ां ि​िी, कोरोना दपडे क ताणीां सा​ां गचा त्या सुश्रूशेंचीां दि​िाना​ां कसदलांय जा​ां ि​िी, ताणीां सा​ां गचा​ां त एक सांगत सामान्य जािनासा आनी ती जािनासा ह्या िैरसाचें आक्रमण आडािांक ताणीां सा​ां गचे चार उपाय ; मासक, सामाजीक अांतर, सुदचत्व (साबू आनी सादनटै सरा​ां चो प्रयोग) आनी रोगप्रदतरोधक सकत िाडां िचे उपाय. ह्या उपाया​ां दिशीां चड दि​िर गजन ना​ां तरी, साबू आनी रोगप्रदतरोधक सकत ह्या दिशीां आमी इल्ें गूांड दचांताप केल्यार आमका​ां का​ां य इल्ें प्रयोजन जायत म्हण दिसता. साबू िापानन दनदधनषट काल मणासर हात धुयान िैरस मतान म्हळळें दि​िीध माध्यमा​ां नी

दि​िदसनला​ां आनी आमी सबारा​ां तें करून असा​ां ि. पूण हाया ि​िीं कशें िैरस नास जाता म्हळळें समजव्या​ां . हऱ्येक िसतूक आपलीच म्हळळें क्षारीय या आम्लीय (अम्लाण) गूण आसता. हाचें मेजाप pH केलार जाता (१ - १४). pH ७ जािनाआसा तटसत; ७ सकयल तर आम्लीय आनी ७ ियर तर क्षारीय. साबू क्षारीय आनी pH केलार सा​ां गचें तर साबुिाची क्षारीयता ९-१० आसता. कोरोना िैरसाक भायल्यान एक चरबेचें (फ्याट) किच आसता. चरब आम्लीय जािनासा म्हळ्ार pH ७चाकयी उणें. क्षार आनी आम्ल मेळताना जा​ां िचा रासायनीक दक्रये ि​िीं एक तटस्थ लिण आसा जाता. आनी तेंच जाता आमी साबुिान हात धुताना; िैरस मतान ! हाचे थािन इतलेंच समजोांचें की िैरस क्षारीय िातािणा​ांत िृद्धी जायना. जर हें समजालें तर रोगप्रदतरोधक सकत िैरसाक कशें नास करांक सक्ता म्हळळें यी समजोांक सलीस जातेलें. रोगप्रदतरोधक सकत िाडां िची तर कशें ? सांदक्षप्त सा​ां गचें तर आमचा आता​ां चा आधुनीक जीिन शैदलांत बिलािण हाडून. शुद्ध भलायकेभरीत खाणा-जेिणान, शुद्ध िारें -उिाक सेिन, उग्त्या िातािरणा​ांत सकादळां या-सा​ां जेया िोताक इल्ें भोांियान आमचा शरीराची क्षारीयता िाडदययान रोगप्रदतरोधक सकत िाडता. आमचा कुदडची क्षारीयता ७याकयी ियर आसची गजन. जनन आनी मरणा मधें आमचा कुदडचें pH ७.३६५ अनी ६.४ मधें आसता. दनजीि कुदडचें pH ६.४ आसता.

12 वीज क क ों णि

गजन ना; दिसाची २४ िरा​ां यी हो उपचार चालू ि​िरून बरोच िायिो जोड्येत; खाणा जेिणा​ांत थोड्या गजेया बिलािणे दशिाय दिस्पडत्या दजदणयेंत कसलीय बिलािण हाडची गजन पडाना. ह्या उपचाराची सुिान त करांक दपडाच आसाजय म्हण ना; भलायकेंत आसया​ां नी बरी भलायकी बर्यान सा​ां बाळुां कयी हाचो प्रयोग करांव्येता.

ताज्या खाण, िळा​ां आनी रा​ां द्वय सेियान क्षारीयता िाडता. चड दशजदययार या भाजल्यार क्षारीयता उणे जाता मात्र न्हय पोषका​ां षयी नषट जातात. सिन प्रोसेसड आनी प्याकेजड खाणा​ां एदसडीक. खाण-जेिाण, पीिन, हें आमका​ां िेदगांच समजाता. पूण हें सोडल्यार क्षारीयता चडां िचे उपाय हे र दकतेंय आसात?

कशें हे र दपडें क काराण जाल्ीां िैरस, ब्ाकटीररया या सूक्ष्माणू आजूनयी आसातगी तसेंच कोरोना​ां यी आसतेलें. हे रा​ां बरी कोरोनायी का​ां य मराना या तें मचेंयी ना. आमी आमची रोगप्रदतरोधक सकत िाडिन ता​ां चो िूड कररजय दशिाय िु स्री िाट ना. आनी त्या पासत जागरूक आसोन, सामाजीक अांतर सा​ां बाळू न, आमका​ां उपलब्ध आसल्े सिन उपाय आपणािन आमची रोगप्रदतरोधक सकत (इम्ूदनटी) िाडयजय दशिाय दभयान ताटलेिन बसल्यार का​ां यच प्रयोजन जा​ां िचेंना.

---------------------------------------------

शृद्ाोंजली तुका, आयुिेिा​ांत मड-थेरदपचो (मादतयेचो उपचार) उल्ेख आसा. आमचो राषटर दपता महात्मा गा​ां धीजीन हाचो बरोच प्रयोग केला. उरदळका​ां चना​ां त ताणें सुिान त केया आश्रमा​ांत आजयी हो उपचार उपलब्ध आसा. नैसगीक उपचारा​ां तयी हाचो प्रयोग जाता. हो उपचार केया ि​िीं रग्ताचलािण िाडता, आनी त्या िे कून कुडी दभतर जमल्े कल्मष (टोक्तक्सन्स) भायर काडून घालून रगात दनतळ जाता िे कून एदसदडटी उणे जाता आनी क्षारीयता चडता. दसरादमक्स (दि​िीध थरा​ांची माती) िैज्ञानीक ररतीन अळिडसून ह्या उपचाराक आज एडिान्सड मड-थेरपी या बयोदसरामीक थेरपी म्हणयी सा​ां ग्तात. दिशेस दकतेंगी म्हळ्ार हो उपचार करांक िेळाची पाबांिी ना, ह्याच या त्याच िेळाची

क्यानराच्या बेथनी दाख्तेनन भयिी भ| डा| लीदलयन दसकिेरा, दबए दिज्ञानाक एक आिशन व्यक्ती, दिश्वासाऱ्ह, ियाळ काळजाची, मृधू ताळ्ाची, सांपूणन समदपनल्ी गूण कयान दमसा​ां िाक िक्ता​ां द्वारीां, एक धामीक भयण मानिीय स्थैऱ्याची आपल्या बापाया सािळे खाल. एक आयकोांचें काळीज ऊांचायेचें मागि न शनना​ां त तसेंच धामीक तसें लादयका​ां मधल्या होांिोिणेची. दतचो काळजालागदशलो मोग सिन लोकाचेर दतया हर मेटा​ां नी पळव्येत तसलो. आपल्या श्रमाया कामा मधेंय दतणे आपलो अमर मोग

13 वीज क क ों णि

14 वीज क क ों णि

हऱ्येकल्याया हजारोां लोका​ां या काळजा​ां नी खांचयलो तरी मेळया िेळा​ां त ती आपल्या सोदमयाक हसुांक दिसरली ना. आपणा पयलें आपल्ये समाजेचो हुसकोच दतका महान आसलो. भ| लीलीय न सिा​ां च आपल्या तोांडार हासो हाडु न्ांच हे रा​ां ची सेिा करी आपूण टीबीन िळिळटाली तरी, है पोथैरोदडसम आनी

डयाबीटीस. २०१८ इस्वेंत ती पडयान दतया पेंकटाचें हाड मोडलें. त्या उपरा​ां त सिकास दतची भलायकी दपड्ड्यार जा​ां िन आयली. भलायकी एकिम पाड जा​ां िन येंिया एका हफ्त्त्या पयलें दतणें दकतेंच खाण सेिलें ना. एपरील २४ िेर दतची भलायकी कांगाल रीतीक पािली आनी भयदणांनी दतया भोांिारी जाग्रुत्का येन रािोन

15 वीज क क ों णि

दकदिगोदळया इम्माकुलेट कन्सेपशन इगजे सेदमतररां त, आयतारा एपरील २६ िेर सकादळां या १०:०० कोरोना िैरसाया घरबांिी मधेंच मा​ां डून हाडली. तरी शृद्धा​ां जली आनी िू :खा​ां चो व्हाळो हर माध्यमा​ां मुखा​ां त्र िु खाळ सांिेशा​ां नी. पयलेंिें जीवन: भ| लीदलयन (कन्सेपटा दसकिेरा) धूि िे िाधीन सेबासदटयन दसकिेरा आनी मागिलीन रोदडर गस हा​ां ची. ती जल्माल्ी माचन १५ िेर १९४३ इस्वेंत, जा​ां िन ता​ां या सात भुर्ग्ा​ां पयकी दतस्री - यार भाि आनी तेगा​ां भयणी त्या​ां पयकी िोगा​ां बेथनी भयणी, भ| िजीदनया आनी भ|

दतका ता​ां या मागण्ा​ां द्वा रीां आधार दिलो. एपरील २५ िेर सा​ां जेया ९:०० िरार दतणें आपलो अत्मो सोदमयाक अपूनन दिलो सभार पािटी जेजुचें ना​ांि उलो करून, बेथनी भयणी आनी दतया कुटमाचीां दतका आपल्या िू खा​ां नी भरया िोळ्ा​ां नी आिे िस मागोन आसताना. असें दतणें आपलें सांसारीां दमसा​ां ि सांपयलें जा​ां िन एक चाकनन आपल्या सोदमयाची. दतची अांतीम दिधी

दहलाररयन. दतचो भाि एकलो याजक िा| दिदलयम दसकिेरा जेजुया सभेंत आपलो िािर कतान . दतचें प्राथनमीक दशकाप बोळकुांजें तल्या सा​ां त पािल प्रैमरी शाला​ांत जालें. आनी दतचें है सकूल दशकाप दकदिगोदळां तल्या लीटल ्िर है सकूला​ां त. हें शाल ता​ांया घरा था​ां िन १२ मैला​ां पयस आसलें आनी ती सिा​ां नीत शालाक िचोांक आनी पाटीां येिांक िीसाक २४ मैला​ां चल्ताली. दतया भुर्ग्ान पण था​ां िन्ांच ती कषटी आनी श्रमान काम कची जा​ां िनासली. िेळ मेळटाना ती ता​ांया कूलीां बराबर जमोन भाता था​ां िन ता​ां िूळ काडु ां क कुमक कतान ली. तसेंच दतचो हात नेज ला​ां िया​ां त तसेंच लुांिया​ां त आसतालो. दतया घया​ां था​ां िन दतका दिरोध आसल्यारी दतणें िे िाया उल्याक पाळो िीांिन बेथनी मेळाक मे १६, १९६० िेर ती भती जाली. दतची बुद्वांत्काय दतका सा​ां त आग्नेस कालेजीक पाियलागली जा​ां िन उमेद्वानन इां टरमीदडयेट दशकपाक. दतणें दतचें प्रथम प्रोिेशन मे ५, १९६२ िेर केलें. ती दशकपा​ां त इतली हुशार आसल्ी की दतका दतया व्हदडला​ां नी हुबदळां तल्या कनान टक मेदडकल कालेजीक िाख्तेगी दशकपाक दिांचून काडलें जें जा​ां िनासलें भारीच आपरूप धामीक भयणीां मधें.

16 वीज क क ों णि

दतया दशकपा मधें दतका ट्ुबरयूलोसीस लागलें आनी तें गूण जालें. आपणें एदमबदबएस सांपयल्या उपरा​ां त, दतका दिशेष दशकाप जोडु ां क ओबसटर े दटक्स एां ड गैनकालजी मेळोन दतणें मासटसन ईन मेदडसीन जोडलें, जा​ां िन एक दिशेषता जोडल्ी िाख्तेनन. दतका तदमळनाडु ां तल्या दतरनेलिे ली दजया​ांतल्या सा​ां त थोमस आस्पत्रेक (कन्याकुमारीक भारीच लागीां) आनी ही सुिात दततली सुध्ोांक नासली. दतका थांयसर भारीच कषटा​ां न आपलो िािर करांक पडलो साको रािोांक जागो तसें आस्पत्र नासता​ां . भारीच ल्हान जार्ग्ार ती आस्पत्र आसली. दततलेंच नांय आसता​ां ियली आस्पत्र, दतका त्याच दजया​ां त निीच आसा केया लूड्नस आस्पत्रेंती इदिां तकरया​ांत िािर करांक पडलो. हा​ां गासर दतका आदशकपी तसेंच आक्रमकारी मासळी पागपी लोका मधें काम करांक पडलें. हा​ां गासर दतणें आपल्या हासकूर्या तोांडान कसी ता​ां ची चाक्री करून ता​ां चीां काळजा​ां ती दजकली आनी सिा​ां काळ ती ता​ांका​ां मोगाची जाली, खांडीत जा​ां िन ही दतची दतया काळजा दभतरली रज्वात, बळ आनी अलांकार. ि​िकांकुलमा​ांत १२ िसा​ां दतये सेिे उपरा​ां त दतका दकदिगोदळां तल्हा कन्सेट्टा आस्पत्रेक िगन जालो, जांयसर िा| एलोयदसयस डी’सोजा इम्माकुलेट कन्सेपशन इगजन, दकदिगोदळचे दिगार तसें कन्सेट्टा आस्पत्रेचो दिरे क्तोर जा​ां िनासलो. दतणें दतचो सांपूणन भिान सो, शृद्ध आनी श्रम ह्या आस्पत्रेचेर दतणें घालें आस्पत्र व्यानार सेजायान सिन हळळ्ा​ां क भेट िीांिन एक िाहन आस्पत्र कनन आनी गजेया दपडे सता​ांची चाक्री करून. सिकास तसेंच भद्र रीतीन आस्पत्रेचें सुधारण जालें. दकदिगोळी आनी सेजाचीं सभार दपडे सता​ां आस्पत्रेक येंिन सुश्रूषा घेलागलीां. दतयेलागीां आसल्ो एक व्हतो गूण म्हळ्ार दपडे सता​ां क गूण कचो, लोक हाका म्हणटालो "िे ि स्पशन" आनी

दतका आसलो मोग िु रबळ्ा दपडे सता​ां चो जा​ां का​ां ह्या आस्पत्रे थांय आकरषण भोगलें. त्या िसा​ां नी आस्पत्र दिकाळ दि​िडा​ांया चाबणे था​ां िन गूण कयान क दिशेष िामाि जाली दकत्या म्हळ्ार ही आस्पत्र कृदषका​ां या हळळे सुिातेर आसली. दतणें ह्या आस्पत्रेंत आपली ३४ िसा​ां ची सेिा दिली, आनी दतका सिा​ां मानतालीां दकदिगोदळची एक ’िाख्तेनन माता’ म्हण. स णमया खातीर णजयेली: भ| डा| लीदलयन एक समथन, बद्ध आनी एक प्रयात िाख्तेनन तसेंच कन्सेट्टा आस्पत्रेची बदळषठ आडळतेिानन. दतची ह्या मांगळू र दियेसेदजया आस्पत्रेंत तीन िशका​ां प्रास चडीत, दकदिगोदळां तल्या लोकाक तसेंच सेजायान हळळ्ा​ां नी भुज्वण हादडलागली. जर ही आस्पत्र आज इतली िामाि जा​ांिन लोकाची सेिा करून आसा, तर हें िकत दतया श्रमाक लागोन, दपडे सता​ां थांय दतका आसया मोगाक लागोन. ती दनिृत जाल्या उपरा​ां त आपलीच भलायकी दभगडल्ी तरी दतणें दपडे सता​ां ची सेिा केली दनमाण्े घड्ये पऱ्या​ां त. ती जा​ां िनासली बेथनी मेळाची प्रपरथम मेदडकल डाकटर. मेळाया िोन आस्पतऱ्या​ां नी ती बा​ां ळदतचे िाख्तेनन जा​ां िन आपली सेिा दिल्या. दतचें धामीक जीिन भारीच उिबोधक. दपडे सता​ां ची दकतली सेिा केल्या उपरा​ां त जाल्यारी ती सिा​ां कोांिेंता​ांतल्या कोपेलाक िचोन उण्ार एक िर सोदमयाक हसूनन खदचनताली आपणाक आपल्या दमसा​ां िा​ां त िािर करांक बळ िीिांक. आिल्या दिसाच ती मुखल्या िीसाया मीसाची तयाराय कतान ली मीसाचीां िाचपा​ां आनी िा​ां जेला​ांतलीां मागणीां िाचून. ती भारीच दशसतेची आनी व्यिस्थीत दतया हर कामा​ां नी तसेंच ती तेंच हे रा​ां क दशखयताली. दतणें िेळार हाजर जा​ां िचें खांयाय कामाक हे रा​ां क एक मागि न शनन जा​ां िन

17 वीज क क ों णि

गेल्ें. दतयेलागीां आदयया कोणाकच दतणें पाटीां धाडल्ें ना. पयस था​ां िन आदयया लोकाक ता​ां चे कषट समजोन ता​ां का​ां एक भुजािणेची मािरी जाताली दतची दकतेंच िू ख ता​ां का​ां िाखयनासता​ां . ह्या िेळार दतचें धामीक कुटाम, लागदशलीां तसेंच पयदशलीां, सह कामेली, आनी बृहत सांयान आसचे दतचे मोगी सगळ्ा सांसारार प्रसार जाल्े दतया मणान क शृद्धा​ांजली अदपनतात आनी ती नासता​ां समाजेक जाल्ो अपररमीत नषट दचांत्तात, पूण दतची ती भुजािण ह्या कषटा​ां या महामारी कोरोना िोस्या दपडे काळार सिा​ां क राकोन व्हरोां आनी कसल्याय बांदिां तलें सुटांि. णति अणभमानी असें बरयता:

ह्याच खातीर तेिा​ां तेिा​ां दिशेष तज्ञ िाख्तेर ह्या आस्पत्रेक भेट दिताले हर हफ्त्त्या​ां त िु रबळ्ा लोकाक दचदकत्सा िीिांक आनी गूण करांक. ह्या सिा​ां ची सुश्रूषा कनन भलायकी पाटीां दिल्ी िीर व्यक्ती ती. गेल्या रजेर येंिन दतयेलागीां उलदयल्ेंच दनमाणें जालें, ती हुषार ना म्हळळी खबार आयकोन परत मेळोांक दचांतल्ें दचांताप दततल्यारच उरलें. दकदिगोळी तसल्या ल्हान ग्रामाक हो सोसुांक सकानासचो नषट. परत जल्मोन ये भ| डा| लीदलयन.

-णवलफ्रेड फेर्न्ड ों ीस

(साोंगाता घाल्लें ऐवन सलडान्हा-शेट हािें बेंदूर बेथनी मेळाच्या सहकारान. भाषाोंतर केल्लें वीज सोंपादक डा| आसटीन प्रभून.)

---------------------------------------------

दकदिगोळी तसल्या ग्रामाक सभार तेंपा था​ां िन जीिन कारां जी जािनासया कन्सेट्टा आस्पत्रेची िाख्तेनन माता आनी ना जाल्या. भ| डा| लीदलयन दसकिेरा दहका हा​ां ि ल्हान भुगो जा​ां िनासता​ां म्हज्या व्हडदलमा​ां य बराबर आस्पत्रेंत पळदयल्ें. िुडें सभार पािटीां हा​ां ि ह्याच आस्पत्रेक भती जाल्ोां. दतचें िैद्यकीय गांभीपनण सा​ां गाता एक बेथनी भयदणचो मोग मयपास म्हज्या कूडीक चरल्ें एक आपूिन चेतन. तेिा​ां दकदनगोळी था​ां िन आन्येक आस्पत्र मेळाजाय तर पयदशल्या मांगळु यान िा| मुल्र आस्पत्रेक िचोांक जाय आसली अदनिान दहता. असल्या िेळार दकदिगोळी तसेंच सेजायान सभार गा​ां िा​ां क िैद्यकीय िक्ता​ां क कन्सेट्टा आस्पत्रच जाय. लागदशल्या शाला था​ां िन हात-पा​ां य मोडून येंिचीां भुगीं दकतलीां, शेळ, ताप, खोांकली, इतर दपडें नी िळिळचो लोक दकतलो, गुिान र जा​ां िन बा​ां ळतेराक येंिन बरय ् ा थरान प्रसूत जा​ां िन आपल्या भुर्ग्ान बराबर हासोन पाटीां गेयो स्त्रीयो दकतल्यो. एक िोन दपडें क नांय, साध्य आसया सिन दपडें क लोकाक ह्याच आस्पत्रेक येिांक आशा आसली.

ल कािी माता, माजी शाशकी णवणिफ्रेड फेना​ांडीस आनी ना दिदिफ्रेड िेना​ां डीस (९१) दहची दनमाणी दिधी ब्रेसतारा एपरील ३० िेर भागेिांत रजाय मायेया इगजेंत साधेपणीां चलयली. धामीक दिधी िा| स्ट्ानी तािरो, कुांिापूर िलयाचो याजक, िा| आथनर दपरे रा, सहायक याजक िा| दिजय डी’सोजा, िा| प्रिीण माटीस आनी दिगनज सलहा मांडदळचो उपाध्यक्ष लुिीस जे. िेना​ां डीस हाजर आसले. दतची कूड इगजे था​ां िन भायर हाडटच दजल्ा आर्मडन ररजिन पोदलसा​ां नी दतका दिभागा तपेन ’गन सेल्यूट’ दिलो. ह्या िेळार एएसपी हरररामशांकर

18 वीज क क ों णि

19 वीज क क ों णि

कुांिापू र सदबडदिजन, सकनल इन्सपेकटर गोदपकृषण, सबइन्सपेकटसन हरीश आर. नायक आनी राजकुमार हाजर आसले.

दिधीक कोरोना बांिी दनमतीां थोडोच लोक हाजर आसलो. ह्याि​िीं दतये था​ां िन हजारोां हजार कुांिापुयान प्रजेक दतयेर अांतीम िीषट घाल्चो सांिभन होगडायलो. सेजाया​ां नी ’गन सेल्यूट’ आनी इतर दिधी पयस रािोन पळयली.

20 वीज क क ों णि

णवणिफ्रेड फेना​ांडीस एक खरी राजकारिी: दिदिफ्रेड िेना​ां डीस जल्माल्ी मांगळु रा​ां त आनी उपरा​ां तलें जीिन लग्ना उपरा​ां त कुांिापुरा​ां त सारलें

थांयया उद्योगी िे िाधीन लुिीस एम. िेना​ां दडसालागीां लग्न जातच. दतचें राजकीय जीिन सुिान दतल्ें प्रजा सोदशयदलसट पाडदतांत आनी कुांिापूर टौन पांचायता​ां त सा​ां िो जा​ां िन चुनायीत जाली. पांचायताचो सा​ां िो जातच दतणें मुदनदसपल कौक्तन्सला​ां त ३३ िसा​ां पऱ्या​ां त आपलो िािर दिलो मात्र नांय मुदनदसपल कौक्तन्सलाची अध्यक्षीण जा​ांिन १७ िसा​ां आपलो िािर दिलो.

21 वीज क क ों णि

प्रजा सोदशयदलसट पाडती था​ां िन ती कुांिापूर था​ां िन दिधान सभेक १९६७ तें १९७२ तसेंच उपरा​ां त का​ां ग्रेस पाडती था​ां िन १९७२-१९७७ पऱ्या​ां त दतणें राजकीय िािर दिलो. सा​ां गाताच दतका दिधान पररषत्तेचो का​ां ग्रेस पाडती था​ां िन सा​ां िो जा​ां िन २००१ तें २००७ पऱ्या​ांत दिांचून आयली. तेिा​ां ती राज्य टे दलिोन कापोरे शनाची एका िेळा आि​िे क युदपए सकान रा था​ां िन केंद्राक दिांचून काडलें. िक्षीण किड दजया​ांतल्या क्रीसता​ां ि समुिाया​ां त दिदिफ्रेड िेना​ां डीस एक म्हालघडी राजकारणी जा​ां िनासली तसेंच कुांिापूर होली रोजरी इगजेंत सभार िसा​ां पऱ्या​ां त पासतोरल कौक्तन्सलाचो सा​ां िो जा​ां िन दतणें आपलो िािर दिलो. कुांिापुरा​ां त दतणें एक स्त्रीया​ां चेंच पोलीस स्टे शन आसा करांक खळमीत नासलो िािर हातीां धरलो आनी दनमाणें हें पोलीस स्टे शन दजल्ा केंद्राक स्थळा​ां तर केया तिळ दतणें आपलो तीिर दिरोध उचारलो. ती जा​ां िनासली एक अत्याकरषीक तसें भमान ची स्त्री राज्य तसेंच िे शा मट्टार आनी दतका आिले कनान टक मुखेल मांत्री िे िराज अरस, गुांडुराि, एसएम कृषण, टी. ए. पै, रां घनाथ शेणय, आसकर िेना​ां डीस, बी. जनाधनन पूजारी, एम. िीरप्प मोयली, के. प्रथापचांद्र शेट्टी तसें इतर मुखेल्या बराबर बरोच सांबांध आसलो. ती एक प्रामाणीक आनी सिा​ां च सिा​ां क मोगाची स्त्री जा​ां िनासली. कुांिापुरा​ां त प्रपरथम स्त्रीया​ां चें पोलीस स्टे शन दतणें मा​ांडून हाडल्ें म्हळळें ना​ांि आजून आसा. ती आता​ां आपल्या तेगा​ां चेडिा​ां क आनी तेगा​ां चेयान भुर्ग्ा​ांक सा​ां डून गेल्या.

समाजेंतल्या सभार राजकीय मुखेल्या​ां नी दतया मणान क आपली शृद्धा​ां जली आदपनली.

-दायणजवरल्ड णसलवेसटर डी’स जा थाोंवन. कथ लीक सभे थाोंवन माजी शाशकीक शृद्ाोंजली:

दिदिफ्रेड िेना​ां डीस दहया घरा कुांिापूर कथोलीक सभेया घटकान आपली शृद्धा​ां जली अदपनली. कुांिापूर कथोलीक सभेया घटकाचो अध्यक्ष, पत्रकतन आनी सादहती बनान डन दडकोसतान दतका शृद्धा​ां जली अपूनन "दिदिफ्रेड िेना​ां डीस एक बळाधीक शीिा दृषटे ची व्यक्ती जा​ां िनासली आनी सिा​ां च शीिा उलांिची एक बळाधीक राजकारणी, उडु पी कुांिापुरा​ां त एक राजकारणी जा​ां िन दिशेष यशस्वी जोडल्ी महान प्रदतभा दतची. त्या िेळार थोड्योच स्त्रीयो राजकारणा​ां त लोकामोगाळ जायो. िोन आि​िें क शाशकी आनी एया आि​िे क पररषत सा​ां िो जा​ां िन दजकोन आदयया थोड्याच राजकारणीां पयकी एक जा​ांिनासोन दतणे सभार लोका प्रदसद्ध योजना​ां हातीां धरल्ीां. दनमाण्ा सुक्राराक रजा िीिांक जाय म्हण कनान टक सकान राक दिधान सभेंत दतणें सिाल उटां िन उलदयया िेळार ताका मान्यता मेळानासयाक ती सभेर उटोन भायर गेल्ी.

22 वीज क क ों णि

उपरा​ां तल्या िसा​ां नी दनमाणो सुक्रार रजेचो िीस जा​ां िन जाररयेक आयलो. ती क्रीसता​ां ि समुिायाची एक श्रेषठ राजकारणी जाल्यारी दकतेंच जात-मत भेि कररनासता​ां क्षेत्रा​ां तल्या सिनय लोकाक एक आिय कसी आपलो िािर करून आसली. सिन राजकारणी दतका मानताले, असली राजकारणी होगडादयल्ें समाजेक जाल्ो एक व्हतो नषट जािनासा" म्हणोन िु खेसत कुटमाक हें ता​ां चें िू ख सोसून व्हरांक िे ि सकत िीांि म्हणोन कथोलीक सभे तपेन ता​ां का​ां भुजािण िीलागलो. ह्या सांिभान र कथोलीक सभा कुांिापूर घटकाचे पिादधकारी जािनासचीां प्रेमा दडकुन्हा, सह काऱ्यिशीण दिनया दडकोसता, खजा​ां ची शैला दडअल्मेडा, सहा खजा​ां ची लोना लुिीस, राजकीय सांचालक जान्सन दडअल्मेडा, कथोलीक सभा सदमदतची सा​ां िो आनी दिदिफ्रेड िेना​ां दडसाची धूि शालेट रे बेल्ो हाजर आसलीां.

उपरा​ां त आदिनल्या िसा​ां नी हा​ां ि दतका भेटोांक दतया कुांिापूर घराक गेया िेळार, "दिदिबाये, म्हजी िळक कक्तळळये?" म्हण सिाल केया िेळार दतणें तक्षण सा​ां गल्ें आसा, "तुांच नांये तो आसटीन प्रभू, तेिा​ां दबस्पाया जमातेर हा​ां िे युिजणा​ां खातीर दकतें केला​ां म्हण सिाल घाल्ो?" म्हणाली. हें आयकोन दतचो उगडास पळें िन म्हाकाच अजाप जाल्ें. हर पािटीां हा​ां ि म्हज्या भािाया बायलेया कुळारा (डी’लीमा) पािया िेळार िाटे र दतया घराक एक भेट िीांिन दतयेलागीां उलांिचें आसलें . ह्या िुडें तें म्हाका चुक्तेलें.

-डा| आसटीन प्रभू, णिकाग --------------------------------------------

इमाजी सयत क र ना जागृती णदतात

-बनानडन जे. क सता म्हजेर रागार जाल्ली: तेिा​ां आमीां िोगा​ां य मांगळू र दियेसेदजया पासतोरल कौक्तन्सलाचे सा​ां िे जा​ां िनासल्या​ां ि. एका जमाती िेळार दिदिफ्रेड िेना​ां डीस युिजणा​ां दिश्ा​ां त ता​ां ये उिगनतेक दकतें कररजाय म्हळळ्ा दिषयार चचान कतान ना ती उभी रािोन सभार सूचना​ां िीांिन आमी हें सिन दकत्याक कररना​ां ि म्हळळें सिाल सभेक उडयताना. हा​ां िे दतकाच एक सिाल घालें, "दिदिबाये तूां बरें च उलयताय पूण इतलीां िसा​ां तूां एक राजकारणी जा​ां िन तुांिें आमया युिजणा​ां क दकतें केल्ें आसा?" म्हण. दतका म्हजेर कठीण राग आदयल्ो त्याक्षणा.

23 वीज क क ों णि

24 वीज क क ों णि

हा​ां गा जागोराचे राय आसात. घोड्या मोडणेचो सिार आसा. िमाम खेळचो आनी नाच्चे दसद्दी

आसात. ि​ि खेळचो िाल्दी, गुमटाक थापी मारचे आनी ताळ घाल्चे आसात, तोदणयो खेळचे 25 वीज क क ों णि

कुडमी, मा​ां डो आनी बायलाक नाच्चीां जोडीां आसात. पूण सिा​ां नी कोरोनाची जाग्रुत्काय घेतल्या आनी तोांडाक मासक घाला​ां . हे रा​ां कयी काळजी घेया, कोरोना सलिया, मासक घाला, जीि उरया म्हळळो सांिेश िीिन आसात. हें मांगळू र शक्तक्तनगरा​ां त आसया कोांकणेचें प्रमूख सा​ां सकृतीक सांघटन मा​ां ड सोभाणाया कला​ां गण एकता पागोराचेर आयलेिारचें दृश्. हा​ां गा आसचे दि​िीध कोांकणी कला सांसकृती िाकोांियो दशमेट इमाजी लोका आकरषणेचें केंद्र. हा​ां गाक लागदशलो प्रिे श सीलडौन जाला. िे कून इमाजी सयत मासक घालून लोकाक कोिीड १९ दपडे दिशीां जाग्रुत्काय उबजयतात. घरा थािन भायर येताना चुकानासताना मासक घालुांक प्रेरेपण दितात.

---------------------------------------------

फ्रान्सीस आपली मोगाळ पतीण जदसांता, भुगीं: कदिता (गोडफ्री डी’सोजा कुिेयट), रोहन (जीशा युएसए) अनी नदमता (रे मी डी’सोजा खटार), नात्रा​ां : लूक, नयोमी, लारा, शान आनी ओल्टन हा​ां का​ां सा​ां डून गेलो. ताची अांतीम दिधी मे १ िेर रजाय सेमेतरी कापेला​ांत जेप्पू चलांिन व्हेली. फ्रान्सीस कुिेयट िेये पयलें मांगळू र रजाय है सकूला​ां त मेसत्री जा​ां िन िािर करून आसलो. ताणें आपलें ना​ांि नदहां च मांगळु रा​ां त यात केलें बगार तो कुिेयट पािल्या उपरा​ां ती िोगो रािलो ना. थांयया केदसडबल्युए ಼ां त दक्रयाळ आडळत्या सदमदतचो सा​ां िो जा​ां िन सभार िसा​ां आपलो िािर कररलागलो. तो हा​ां गाया कुिेयट भागेिांत कुटमाया काथेद्राला​ांत केदसडबल्युए बोांिेराखाल प्रथम कोांकणी गायन मांडळी स्थापीत कररलागलो. एक यात प्रदतभािांत नट जा​ां िन चडटाि केदसडबल्युए न खळां िन िाखदयया नाटका​ां नी ताणें पात्र घेतलो तसेंच ताणें ’नताला​ां यारल्स’ केदसडबल्युए या दक्रस्मस टर ी काऱ्यक्रमा िेळार गािांक सुिान त िीलागलो तसेंच तो दि​िीध भासा​ां नी गायतालो सयत. कुिेयट कामा था​ां िन दनिृत जाता पऱ्या​ां त ताणें एकच एक केदसडबल्युए काऱ्यक्रमा​ांत आपलो दक्रयाळ पात्र सोडल्ो ना. हा​ां िेंय ताये बराबर सभार नाटका​ां नी डोन बोसको रां गमा​ां दचयेर नटन केल्ें आसा. िीज ताया अत्म्याक सासणीक शा​ां ती माग्ता.

---------------------------------------------

माल्गडो कोांकणी नाटदकसत फ्रान्सीस डी सोजा (पेंचू रजाय) अांतरलो. फ्रान्सीस रजा​ां यत तसेंच मांगळु रा​ां त एक यात हीरो तसेंच दिलन पात्र खेळया​ां त दनपूण जािनासलो तसेंच कलादभमादनांचें तो एक आकरषण.

साोंत आग्नेस कालेज ६०० कुटमाोंक कुमक कतान

26 वीज क क ों णि

पनीं दिद्यादथनणीां आनी दसबांिीन ह्या पांथाहिानाया िेळार कुमक केली.

६०० ियर गजेिांत कुटमा​ां क सा​ां त आग्नेस कालेजीन मांगळू र सुत्तुरा​ां त कालेदजचें आडळतें ,

समाजे कूसीां आग्नेस म्हळळ्ा ध्येयाखाल समाज सेिा करांक पोसके केल्े जागे म्हळ्ार मुिूर, हरे कळ, आम्लमोगरू, सोमेश्वर आनी पािूर. ह्या

27 वीज क क ों णि

हळळ्ा​ां नी कालेदजया दसबांिीन आनी दिद्यादथांनी दि​िीध सुधारण योजना​ां मा​ां डून हाडल्या​ां त. तररपूण, कोिीड-१९ घरबांिीक लागोन, हा​ां गासर चल्यो चटु िदटको तात्कालक रािल्यात. आयलेिार कालेजीक खबार मेळळी की ह्या हळळ्ा​ां नी सभार लोक सिा​ां खाण आनी गजेयो िसतू नासता​ां िोळिळटा म्हण. कालेज 28 वीज क क ों णि

आडळत्यान दसबांिी, दहतदचांतक तसें पन्यान दिद्याथीं बराबर ता​ां चे मजत घेंिन ६०० गजेिांत कुटमा​ां क ह्या हळळ्ा​ां तल्या ता​ां िूळ, िाळ, सामान चाये दपटो, हे र कूडीक गजेयो िसतू दितरण केल्यो. हें काम दजल्ा पांचायत सा​ां िो धनलक्ष्मी गट्टी आनी आन्येका सा​ां द्या​ां समोर मा​ां डून हाडलें. ६०० ियर कुटमा​ां क तसेंच हा​ांगासर िोस्या दपडे क लागोन दशकान या प्रिासी कामेल्या​ां क कुमक दिली म्हणाली भ| डा| जेस्वीना एसी, प्रा​ां शुपालीण सा​ां त आग्नेस कालेज मांगळू र.

मेळल्ी, उपरा​ां त ताणें दिगिशनक मीरा नायर, िेस आां डसनन आनी एां ग ली बराबर काम केल्ें. २०१८ इस्वेंत ताका न्यूरोएां डोक्रीन यान्सर दचदकत्सेक इां गलेंडा​ां त सभार मदहने पाशार केल्े. ताका सभार प्रशसत्यो मेळयो आनी २०१२ इस्वेंत इां दडयन न्याशनल दिल्म प्रशसती उत्तीम नट म्हण मेळल्ी. खान आपली पतीण तसेंच टे लेदिजन लेखकी आनी दनमान पकी सुटप दसकिार तसेंच िोग चेके बाबील आनी आयन हा​ांका​ां सोडून गेला.

---------------------------------------------

कालेज आडळतें ही िोिी िान दिया सर िादनांक मुय जा​ां िन दसबांिी, पनीं दिद्याथी तसें ह्या योजनाक सहकार दिया​ां क िे ि बरें करू ां म्हणटा.

---------------------------------------------

ईररिान खान बादलिूड दसनेमा सांसाराचो यात नट तसेंच बादलिूड था​ां िन हादलिुडाक पािल्ो आपल्या ५४ िसा​ां प्रायेर मरण पािलो. ताका मुांबयया कोदकलाबेन धीरबाय अांबानी आस्पत्रेक कोलन दचदकत्सेक िाखल केल्ो. ताणें स्लमडाग दमल्यनेर, जुरासीक िरल्ड, िी एमेदझांग स्पैडर-म्ान आनी लैि ओि पाय ह्या दपांतुरा​ां नी पात्र घेतल्ो. मुांबयया रसत्या भुर्ग्ा​ां चो डर ामा सलाम बोांबे अकाडे मी प्रशसती हाका

मुांबयया एचएन ररलायन्स आस्पत्रेंत एपरील ३० िेर बादलिुडाचो यात नट ररशी कपूरान (६७) दनमाणो श्वास सोडलो. २०१८ इस्वे थािन तो ल्यूकेदमया यान्सरा दिरोध झुजोन आसलो. ह्याच खातीर एक िसन अमेररका​ां त खदचनलें तरी दकतेंच िायिो लाबलो ना. ताची भलायकी दभगडोन्ांच येताली जायान ताका आस्पत्रेक िाखल केल्ो. आस्पत्रेंत तो मोरा पऱ्या​ां त ताका पळे िांक

29 वीज क क ों णि

आदयया​ां क तसें आस्पत्रेया कामेल्या​ां क आपल्या िोकणा​ां मुखा​ांत्र हासिन्ांच आसतालो. ताचो िाि आसलो की आपली िू ख आपणे हे रा​ांक िा​ां टची नांय. मोतान पऱ्या​ां त सांतोसान दजयेंिचें म्हण.

नाषटो कररना जाल्यार आमया कूडी दभतर पाड कोलेसटोरल चडोन िेता. ह्या िर्िीां दजदिताया िुडल्या िरस ् ा​ां नी थोड्या दपडे यो समस्ये उबजोांक कारण जातात.

ररशी कपूर भारताचो प्रदसद्ध बादलिूड नट राज कपूराचो पूत, मेरा नाम जोकर दपांतुरा मुखा​ां त्र ताणें दहां िी दपांतुराचो पडिो पळदयल्ो आनी ताका ह्या दपांतुरा​ां त राषटर ीय प्रशसती लाबल्ी. १९७३ इस्वेंत दडां पल कापादडया बराबर बाब्बी दपांतुरा​ां त नटन केल्ें.

* * *

ररशी कपूर ताची पतीण नीतू कपूर, पूत रनबीर कपूर आनी धूि ररक्तद्धमा कपूर साहनी हा​ां का​ां सोडून गेला.

---------------------------------------------

लोसुणेया बोया​ां नी दपडा दनरोधक कर्ची सकत मात्र न्हय, कूदडयो दशरो चुरूक कर्ची सकतयी आसा. दपडा उबजोांियो बेकटीररया/िैरस कूडी थािन भायर घालुांक कारण जाता. दशकया भूर्र्ग्ा​ां थांय उगडासाची सकत िाडिांक रा​ां िाप कर्ताना चडीत लोसूण उप्योग केल्यार बरें . * * * दिसाक ४०० एम.एल दबट्रूट रोस सात िीस सिा​ां नीत दपयेल्यार प्रायेसता​ां क कूदडया रग्ता सांचारा​ां त बिलािण दिसोन येता. उत्साह, हुरूप आनी चुरकाय चडता. उगडासाची सकत िाडता.

हे ल्त णटप्स

* * * दिटमीन ‘बी’ गुदळयो सकादळां या िेळार घेजे. दिटमीन ‘सी’ गुदळयो दनराळ पोटाक घेिांक नजो. ऐरन गुदळयो जेिणा मधें घे जे.

-माच्चा, णमलार. आमी खा​ां िया खाणा थािन कूडीक दिटमीन मेळानातया िेळार मात्र दिटमीन ट्ाबलेटस (गुदळयो) घेजे. चडीत दिटमीन गुदळयो खेया दनमतीां दकडनीक समस्यो जा​ां िचो सांभि आसा. त्या िे कून आमी सेंिया खाणा​ां तच दिटमीन आमया कूडीक मेळाशें कर्चें बरें . * * * आमया कूडीक, आमी सेंिचो सकादळां चो ब्रेकपासट (नाषटो) भोि गर्जेचो. सकाळीां

* * * ‘करी पत्ता’ ि ‘पोण्णा पालो’ हा​ां तूां सबार िक्ता गूण आसात म्हण सर्िा​ां जाणा​ां त. पूण सा​ां बार, दनसत्या​ां त घाल्ो हो पालो आमी जेिताना काडन उडयता​ां ि. तशें जायान ताचे िक्ता गूण आमया कूडीक मेळाना​ां त. त्या िे कून हो पालो बाणलेंत बाजून, उपरा​ां त एका बोतलेंत भद्र करन ् ि​िररजे. सा​ां बार,दनसतें आनी रिा सोजी कर्ताना हो दपटो घालो तर हो पालो शीिा पोटाक िेता.

30 वीज क क ों णि

खाण समा दजिनण जाता आनी र्ग्ास समस्ये दनिारण जातात.

---------------------------------------------

कामेल्ाोंि दीस २०२०

राक न रावल्ाोंत या नाजूक हाताोंक, साहेताोंक णकतें कळीत कामेल्ाोंिी नीज पररगत! ह कामेल्ाोंि सोंभ्रम, ह्या वसान णगळ्ळा क र ना णपडे न, सगळ्या सोंस्रार फकत तािेंि काम, काम आस न काम ना, कोंगाल तािें सगळें कुटाम!

-रायन, नीरुमागन ह दीस पाटल्ा वसा​ां बरी ना, नाोंवाक कामेल्ाोंि दीस, पूि साकें काम नासताना, प टाक मेळना णपयेवोंक नीस! कामेल्ानी सदाोंनीत वापािीं साहेताों,

---------------------------------------------------

णकणिग णळों त कथ लीक ज ड्यािी खून णकणिग ळी लागणशल्ा सुवातेर वसती करून आसया कथ लीक ज डें णवन्सेंट (५०) आनी तािी 31 वीज क क ों णि

अपराध्याक मुल्की प णलसाोंनी बोंणदों त घाला आनी णविारि िालू आसा आनी ताका आताों ज्यूणडणशयल कसटणडों त घाला.

फा| णवकटर डी’मेल्ल , णकरें णफगनजेि णवगार पतीि हेलेन (४५) हाोंिी खून दीसा उज्वाडाकि ताोंि सेजारी आलफ न्स हािें एपरील २९ वेर ख रें आनी सूर्येन मानन केल्ली ती धारूि खबार एकाच्छािे सोंसारभर प्रसार जाली. णवन्सेंट एक माजी सैनीक. ह्य खुणनय कच्यान पयलें आलफ न्स न णिल्लर कारिाोंक लाग न णवन्सेंट आनी हेलेनाक णहिणसल्लें खोंय.

आपल्ा सोंदेशाोंत असें म्हिटा: "म गाच्याोंन म्हज्या णफगनजेंत... म्हज्या याजकीय णजण्येंति पयल्े पावटी ों एक कराळ घडीत घडलें. असली दू ख हाोंवे हे पयल्े पावटा भ गिी.... म्हजी ों णफगनजगाराों णवन्सेंट आनी हेलेन, एक ज डें ताोंच्या सेजारी आलफ न्सा थाोंवन खुन्येक व ळग जाली ों...

32 वीज क क ों णि

आलफ न्साक सवन सेजारय ् ाोंलागी ों दु स्मानकाय आसली. आज सकाळी ों सदाोंच्येपरी ों तािें त ड ों पासी ों हेलेनाक गाळी दीवोंक सुवानणतलें तसेंि ताोंिी धूव जेणिफर क्वीनीक (प्रसतूत तें धाव्या वगा​ांत णशक्ता)... णवन्सेंट आपलें सैराि िूक न आलफ न्सालागी ों हाि णविार करुोंक गेल ...पूि आलफ न्स हाती ों सुरी घेंवन तयार आसल .. तािें णवन्सेंटाक सूर्येन मारलें.. आपल्ा पतीक णकतें जालें म्हि पळे वोंक गेया तािी पतीि जी ताका वाोंिवोंक गेल्ली णतकाय ता िें सूर्येन आनी ख र्यान मारलें आनी लागाड काडलें. णवन्सेंट थोंयि मरि पावल तर हेलेन आस्पत्रेक वेच्या वाटे र मरि पावली. ताोंच्या अत्म्ाों खातीर तुमी ों मागा. भारीि बरें ज डें हें... जेणिफर आनी ज शुवा.. जाोंकाों आताों दे वािी सणिधी जाय जाल्ा ताोंच्या जीवनाोंत.

पांगडाया लोकाक पुसतक एक िसत जाता, जािांक पुरो लाभ करांक आिकास दिां िची िसत. ता​ां चें दचांतप चडाित मुद्रण जािन आदयया त्या पाना​ां चेर ताया िेÇ಼ीराचेर ताया मोलाचेर मात्र आसता. (३) तीसऱ्या िगान चो लोक आसा तो पुसतकाचो िाचपी ताये िेळापमान णे हाताक मेळता तो पुसतक िाचता. आज हाचो िाचीत तर िाल्या​ां ताचो पुसतक तो िाचता. बरो आसा तर, िोन तीन पािटीां तो िाचीत हाका ‘सहृियी’ बऱ्या काळजाचो म्हणजे कृदतकाराया भोगणा​ां सिें सहस्पांिन कचो म्हण्ेत. (४) एका दनदिन श्ट लेककाया कृदतयेंक सभार पािटीां िाचू न हऱ्येक पािटीां िाचता िाचता​ां जें दकतें बरयला​ां , बरयनाशें सा​ां गला​ां , आनी सा​ां दगनाशें सोडला​ां ह्या तीनयी स्थरा​ां नी निें , िायद्याक पडचें, दिशेस म्हण्ेत तसलें ¸र्मजून घेिन उगडापें कतान तो दिमशनक, अध्ययनी िा सांशोधक.

आलफ न्स इगजेक विानासल ... हेलेन आमच्या णबस्पाच्या भावाच्या बायलेिी पतीि."

---------------------------------------------------

णवमसो कतान त णवणित्र मनीस?

-स्टीवन क्वाडर स पेमुनदे पुसतकाचो उप्येग कतानत ता​ां का​ां चार िा​ां टे कऱ्येत (१) पुसतकाचो िेिहारीक उप्येग कचे दितरक, मुद्रक, प्रकाशक, दिकपी इत्यािी (२) पुसतकाचो सांग्रह कचे ग्रांथपालक, पुसतक भांडारी िा सांग्रहक, कोलेज, इसकोलाचे व्हडील. ह्या िोन

अशें पुसतक उप्येग कया​ां पयकी िू सऱ्या िोन िगान चो लोक पुसतक पळे ना​ां . कृती पळे तात त्या कृदतयेचें सांरचन (ताका कूड म्हणता​ां ि) आनी सांिहन (ताका आत्मो म्हणता​ां ि) िोनयी पळे तात. कथािसत-दिशय खांचो (Theme) आनी कृदतकाराचो आशय दकतें ह्या िोना​ां यी थांय ते सांयोग चलयतात. हो सांयोग चलून चलून ता​ां का​ां दशखर सूख (जाका िै हीक भाशेंत ‘रदतलीलासूख’ म्हण्ेत) लाबता. खांयची कृती हें सांयोगाचें दशखर सूख सहृियीक आनी सांशोिका​ां क दि​िांक सकना ती कृती अधम कृती. िाचता​ां िाचता दिराराय दिता. सांयोजन जा​ां ि, मा​ां डािळ जा​ां ि (साद्या भाशेंत जीटoती/ व्हाळ म्हणता​ां ि) सांतोसबरीत ररतीन जािना​ां तर ती कृती कसल्याच िायद्याची ना. ती दनिनळ म्हण दिमशनक आपलें तीपन दिता. आमी होटे लाक गेल्या​ां ि तर अडे ज रपय िीिन चा घेतली. त्या चायेंत जर साकर ना तेिना​ां आमी िेटराक येदटना​ां ि? खांयया कारणान येटलें? बरी

33 वीज क क ों णि

चा दकतें म्हण आमया मती पडद्याक, काळजा गुांडायेक जाण्वाय आसा. आमी जर रूच नातल्ी कोडशी चा दपयेल्या​ां ि तेिना​ां आमका​ां करां िाय जाता, मत दिरार जाता. त्याच पमान णें दिमसो. बरी कृती खांची म्हळळें आमका​ां जाण्वाय आनी समजोणी आसा. जर आमी सुिेिसतीत ियज्ञानीक अध्ययन चलयला​ां , आमया िाचपाची दिसताराय दिशाल आसा तेिा आमका​ां माहे त आनी तत्वा​ां लाबल्या​ां त दतया उज्वाडान अधम साहीत खांचें उत्तीम साहीत खांचें तें प्रकासाक हाडचें साद्य जाता हें च दिमशनक जाता ताचें काम. रसत्यार िेताना दचतुरली घेतली आनी ता​ां तली अिी कुसल्या, कोण तो दचतुरली पाटीां िीिन बरी घेना जायत? खािांक आशेता तो बरी आसा ती मात्र खाता. आमी जर लोकाक कुांडो िीिन मा​ां कोड कनन ि​िरला​ां तेिना​ां आमी नयतीक चूक आिारल्या. लोकाक उां डो खा​ां िचें हक्क आसा आनी जर ते जागे जाले आनी उां डो खा​ां ियाक नव्यो अांगडी सोधून भायर सरले तेिना​ां कुांडो दिक्ता तो उपिास पडून मोतनलो. दिमशनक कुांडो दिक्तल्या आनी उां डो खािांक आशेतल्या​ां मधें येता म्हणजे िाचपी, सहृियी आनी बरिप्या​ां मिें सा​ां कोि बा​ां िता िोनयी पांगडाया दचांत्पा झररया िाडािळे क तो कारण जाता. एक कृती िाचून मुगदिली तेिना​ां सहृियी िाचप्याक ह्या कृदतयेदिशीां हे रा​ां क सा​ां र्ग्ा​ां , ही कृती िाचता​ां िाचता​ां आपणाक दकतें घडलें तें पेल्यासिें िा​ां टून घेव्या​ां म्हळळें भोग्ता. हें भोगप जेिना​ां उबजाता तेिना​ां तो दिमशननाया िाटे र आसा म्हण जालें ह्या कृदतयेन आपल्या मतीर, मना​ां त तशेंच काळजार दकतें प्रभाि घाला म्हळळें समजून घेिांक प्रेतन कचेंच मुकलें मेट. दिमशनक म्हळ्ार सृजनात्मक साहीत रचुांक प्रेतन कनन सलिाल्ो. आपणें दकतेंच बरिांक ता​ां कानाशें मोस्रा​ां नी जाळ िोांकून हेरा​ां ची मऱ्याि काडचो,

खेंडचो, भेंडचो िा चमचादगरी कनन मसको ला​ांिचो म्हळळें दचांतप जेराल थरान दजिें आसा तें साकें न्हां य. दिमशनक, खऱ्यान कदिचो, सादहदतचो गुरू जाता व्हय, पूण सादहती, बरिप्यान ताचें साहीत पगनटता​ां पऱ्या​ां त ताचो पात्र त्या कृदतये सांबांधी पगनट जायना​ां . तो मूळ कृती कशें बरयल्या म्हळळें तपासण कचो िेक्ती. एक कृती रच्चे आिीां त्या कृदतयेचेर दिमसो येिांक साद्य ना. िे कून ‘दिमश्ान कान आपणें बरदयया उपरा​ां त अशें म्हळें . पयलें दकत्या ताणें म्हाका खासगेन मागनिशनन िीिांक ना’ म्हणचें सादहदतांचें उलोिणें जोक्तें न्हां य. दिमशनक दिज्ञानी बरें दकतें घडला​ां तें तपासून सांरचन कशें आसा​ां म्हळळ्ेदिशीां आपलें दिशलेशण तो दिता. ताचें काम घटनोत्तर स्वरूपाचें मोडें पररक्षा कतान त त्या ररदतचें म्हणताना कृदतयेंतलो जीि दिमश्ान कानांच लगाड काडन मागीर खेळकुळा​ां कनन कचें न्हां य. दिमशनक खुदनगार न्हां य. दिमसो कचें काम तें व्हड जिब्दारे चें म्हळळें हािें. हें काम कसल्याच सांयबीक, सयधा​ां तीक पांगडपणाक दशकान नाशें दनषपक्षपाती मनान जाता. सांसकøता​ां त ‘हां सक्षीरन्याय’ म्हणतात त्या दनतळ मदतांत दिमशनकान बरें खांचे, दततलें बरें ना​ां तें खांचें म्हळळें सोिू न काडु ां क आसा मात न्हां य, बरें म्हण काडललें दकत्याक बरें दततलें बरें ना​ां म्हण दिांगड काडला​ां तें दकत्याक तशें काडला​ां असल्या सिाला​ां क आपणेंच उबें कनन जापी िीिांक आसात. तशेंच िायट म्हण िे गेंत घाला​ां ता​ां तुांयी बरें आसुांयेता तें बरें दिांचून उकलून िाकिांक आसा. दममशनक दिज्ञानी म्हळें हा​ां िें, पूण कसलो दिज्ञानी तो? तो एक सहृियी दिज्ञानी. सुया खोल्या-पाळा​ां सिें तो िािुना​ां . िीक, िोकत, िातोर, माती ताया िािरायो िसतू न्हांय. तो एका दजिांत आत्म्याया भोगणा​ां सिें सह-स्पांिन चलयता. अन्येका मदतचीां दिदचत्रा​ां , सूक्षीम दिदभिता, त्या मदतचीां कल्पना समजोन घेिांक प्रेतन कचो बोि सोसणीक

34 वीज क क ों णि

दिज्ञानी ताणें जायजे. दिमशनक एक दनदतियसला​ां दिां िचो मुन्सुब्धार न्हांय. ियसला​ां दिां िचो अदधकार ताका कोणेंच दिल्ो ना​ां . हें म्हाका इतलें रचलें, हा​ां गासर हें रचलें ना​ां म्हण ताणे आपली भोगणा​ां िेिसतीत ररतीन मा​ां ड्येता दशिाय हें च साकें, हेंच जायजे म्हण ताका हठ आसाना​ां ये. ‘सोांिश्ाक दशांगा​ां आसातगी?’ म्हणया सिालाक, ‘ना​ां ना​ां सोांिश्ाक दशांगा​ां आसुांक साध्यच ना​ां ’ म्हण बासुांक मुकार उडया आम्सोऱ्यान खरो-बरो दिमशनक जा​ां िचें एकिम कषट, ‘हा​ां िें पळदयया सोांिश्ा​ां क दशांगा​ां नातल्ी अख्ख्या सांस्रार कशें हा​ां ि नेणा​ां ’ म्हणची चडतीक समजणेची जाप’ ही जाप िीिांक सक्ता तो बरो दिमशनक जाता म्हणून जाणारी सा​ां ग्तात. एक सूक्षीम िीश्ट दिमशनकाक गजन. िाक्तेर पेल्याची दपडा तपासता, पेल्याक िोक्ता​ां चीट बरयता. पूण आपल्या भलायकेदिशीां सयत तो जागृत आसता. दिमशनक आपली मत उद्वे गा​ां क, उब्दे सा​ां क बली जायतातल्े परीां मदतचें उतळपण सा​ां बाळन ि​ितान आनी त्या दनतळ समस्पांिनात्मक मदतया दबळा​ां तल्यान पेल्याक समजून घेिांक िािर कतान . सबार पािटीां आपल्या जन्मा कारणान, जाती दनमतीां, आपल्या धमान दनमतीां, िृत्ती, राश्टर , दसद्दा​ां त, राजकी पाडत, इश्टागत आसल्या दि​िीध पांगडपणा​ां ि​िीं दिमशनकाया दिमशान मदतया पडद्याचेर काळबण येिांक साद्य आसा. दिमशनकयी एक मनीस. ताचे िेव्हार सक्कड हेर सक्कड मनशा​ां पररां च, मनशा​ां क सकडा​ां क भोगणा​ां , सीदमत्पण, राटािळी एकच रीत तरयी दिमशनकान आपल्या िेक्ती सांसकारा आनी दशकपादनमतीां उां चलो िािर करांक आसा. दिमशनकाक पयल्यान पयलें खाल्तें काळीज गजेचें. सहृियी दिमशनकन आपणाया नाका दनटायेक जायतशें सा​ां गलें ना​ां तेिना​ां चडाित किी/सृजनीक सादहती, बरिपी रागान कोप्तात आनी का​ां प्तात ‘हा​ां ि चडला​ां त्या उां चणेक तूां येशी

का​ां य?’ म्हण सिाल उटयतात. ता​ां का​ां पुगारलें तर िुला​ां झेल्या​ां नी नेटयतात. (हें का​ां य आजकाल्चें न्हां य ३००० िसा​ां थािनयी अशेंच) ह्या कसल्याकयी बली पडानाशें खाल्त्या काळजान भरून ‘आसा तें आसातशें, सत मात सोभीत’ म्हण ओपून घेिन त्ये परीां जीणयेंत मानून घेिांक प्रेतन कररजे. ‘आपणें आनी दशकुांक दकतेंच ना’ म्हळळें चडाित दिमशनका​ां चें दचांतप. ‘म्हजे दततलो जाण्वायेचो अन्येकलो ना म्हण कोण दचांत्ता ताचे दततलो मूखन िु स्रो आसचोना. हें खरें सत. किी/सृजनी लेकक ताया आत्म्या गुांडायेंत दकतें भोग्ता म्हणचें आयकुांक हां कारान भरलल्या​ां क कशें साद्य जायत? िे कूनांच किी कुिेंपू आपल्या पदक्षकादशांत सा​ां ग्ता “इल्ी हुगदलल् दननगे, ओ दबयि| इिू पदक्षकाशी|........ कोलि बत्तदळके बाणि​िू अल्े इट् टू बा| मैय तोळे िू बा| कैय मुदगिू बा| हम्मनुदळिू बा” दिमश्ान कान दनतळ मनान, खाल्त्या काळजान सताक ओपून घेिन येंिची गजन तो िा​ां बून सा​ांग्ता.

दिमशनकाचें काम ित्यान भोांगा​ां चें म्हळें हा​ां िें. हें काम आपणाक िती खुशी दिां िचें म्हळळ्ा उग्त्या क्तस्पररतान जर दिमशनक िािराक िें िता तेिना​ां तें काम सांतोसान, मयपासान मुकार चलिांक दिमशनकाक साद्य जाता. खांदचयी कृती तो

35 वीज क क ों णि

दिमशेक िें िता ताचेदिशीां ताका मयपास आसाजे. थांय आसया दचांत्पा झरी सिें ताका सहस्पांिन आसाजे. जरतर ताका त्या कृदतयेदिशीां बरें मन ना जालें तिळ ताया दिमश्ा​ां त पूिनदनिान रीत म्हे ळोप उग्त्यान दिसून येिांकसाद्य आसा. कृदतयेक स्वीकार कता​ां कता​ां येतात तीां भोगणा​ां , पूदिननिान रीत दसद्दा​ां ता​ां प्रास ितीं जािन आसाजे. अशें जायजे तर दिमशनकाचें िाचप दिशेस जािनासाजे. िरया दततलें दभतर आसल्यार मात्र चेंबा​ां नी भायर हादडजे. उतोळ िाचप कतान तो दिमसो करीत तर हास्यासपि जायत खांडीत. आपूण किी/लेखकाक, सादहती, सहृियीक, िती सेिा भेटयतलोां म्हणया हां कारा प्रास आपणें एका कृदतये मुखा​ां त्र जो दकतें आनांि आपणायला तो हे रा​ां क िा​ां टून अपे Ç಼्ल आनी पेल्या​ां चो सांतोस ितो कचो एक सेिक मात्र म्हणची जिाब्दारी दिमशनकान ओपून घेजे. ताणें आसचें आपणाचें पेंपारें िुांकुांक, आपली जाण्वाय जाहीर करांक न्हां य बगार कृदतयेचें व्हडपण िा ल्हानपण (अदनिाऱ्य अधम कृती तर) जाहीर करांक. ‘दिमशनक दि​िरण दिां िचें, समजोणी दिां िचें काम कररना त्या दशिाय सहृियीक प्रचोिीत कतान ’. आपल्या दिमश्ान द्वारीां एक कृती िाच्चेबरी सहृिदयांक प्रेरीत केल्यार िा एिोळच कृती िाचया​ां क निो एक दिचार मतीक सुसता तशें केया िेळार दिमसो यशस्वी जाता. पूण ‘ती एक म्हातारी आसल्ी; म्हजो कोांबो साि घाल्ता; तेिाळा मात्र गा​ां िार सूरयो उिे ता म्हणताली’ अशें दिमशनकान उलयना​ांये. जेम्स रीिस आपल्या ि दक्रदटकल सेन्स कृदतयेंत ‘दिमसो म्हणचें तें कोणायचायी चुदकची दठका न्हां य; खोडी काडचें न्हां य; केस दशांिचो िािरयी न्हां य. थोडें रचलें तर दकत्याक रचलें ; थोडें रचलें ना तर दकत्याक रचलें ना म्हण सा​ां गुांक सकची ती सकत. ही सकत एका ररदतची दभतरली िीश्ट,

थोडे पािटीां प्रयत्नापूिनकी येता. चडाित ती अयत्नीक (अयत्नीक = आमचें प्रेतन नासताना येंिची सकत – ियिीक सकत) िामनान बरदयया ‘काव्यालांकार सूत्र’ ग्रांथा​ांत तो दिमशनका​ां चे ‘सतृणाभ्य व्यिहारी’ आनी ‘अरोची’ म्हण िोन पांगड कतान . सतृणाभ्य व्यिहारी म्हणतात ता​ां चो व्यिहार सांसारा​ां त सक्कड आसा तें आटाप्ता. सतृणा (तण सयत मेळून) हऱ्येकी साकें म्हणतात, हें सक्कड सोभीत म्हण कोणेंयी सा​ां गल्यार जालें व्हय व्हय सोभीत म्हणतात, तण खािन तकली हालयतल्या िास्रापरीां. असल्या​ां नी केल्े दिमशे चडतीक का​ां य िायद्याक पडाना​ांत म्हण्ेत. िू सऱ्या पांगडाचे आसात ते आरोची हा​ां का​ां रूच म्हणचीच ना. एिोळ दलकला​ां तें सिन दनरपयोगी, िायद्याक नातल्ें म्हण हाणीां पयलेंच तीपन िीिन जाला​ां . मागीर िादचजे जाला​ां म्हळळ्ा कमा​ां क िाच्चो जीि हा​ां चो. ‘ह्या सांसारा​ां त एिोळ उां चल्या िगान चें सादहत्य बरिांकच ना, बरयल्यार

36 वीज क क ों णि

हा​ां िेंच बरयजे. पूण म्हाका बरिांक पुसोत ना म्हण ते सा​ां गून भोांितात.’ थोडे पािटीां दिमशनकाया स्वांत अद्ययन िा िाचपा कारणान ताका आपणें आता​ां दिमसो कची कृती साकें दिसाना जािांक पुरो. एका महान सादहदतचें साहीत/कृती/काव्यें िाचल्ो दिमशनक अन्येका नव्याच बरिप्याचें किन/साहीत िाचून थांय आसल्ी सोबाय हा​ां गा ना म्हळ्ार चूक कोणाची?

दिमशनकाचें ितें लक्षण. एका कृदतयेंत आसयो सलिण्ो, त्या कृदतयेंतलें दनपनळपण धा​ां पून व्हर् न, िकत पुगापनचो िािर कचें सयत बऱ्या िीमऱ्याचें लक्षण जायना​ां . थामस एदडसन साकें सा​ां ग्ता ‘दिमसो म्हळ्ार सादहत्यादभरदचचें मुकलें मेट, सादहत्यादभरची एका कृदतयेंतली सोभाय सांतोसान चाकया​ां त तशेंच दतचीां असमपनक मेटा​ां अतृप्तेया भोगणा​ां नी दि​िेचन कयान सक्तें त आसा’. सिन जोक्त्या दचांत्पा​ां नी भरल दिमशनक आसागी? खांडीत ना म्हण्ेत ‘Ideal is not real’ पूण हऱ्येकल्या दिमशनकान आपल्या अध्ययन आनी प्रेतना​ां ध्वारीां Ideal (आिशन) तेिशीां जिाब्दारे न मेटा​ां काडु ां क आसात.

---------------------------------------------

क र ना वैरस लाग न आनी थोडे आसात ‘ता​ांया घोड्याक तीन पा​ां य. कुांकडाकयी तीनच पा​ां य’ ‘म्हज्या दचांत्पाझरी भायर आसा िे कून ही चूक’ म्हणतात. ता​ां का​ां एका कृदतयेंत उज्वळचीां हजार दथका​ां आसल्यारयी दिसाना​ां त. त्या दथकाया उज्वाडाक, त्या रां गीन सोभायेक ते िोळे धा​ां प्तात आनी एक दकसकूट म्हे ळें आसल्यार जालें तेंच व्हडलें कतानत. ते एका दनदिन श्ट दसद्धा​ां ताचे गुलाम जाल्या उपरा​ां त िोळे उग्ते ि​िरांक सकाना​ां त. कृदतयेची सांपूणन रूपरीत समजून घेिन ताची सोभाय हे रा​ां क िा​ां टता​ां ना, मधें मधें येव्येत जायो अडकळ्ो दिमशनकान िाकिन दिव्येत दशिाय, िकत अडकळ्ो उकलन िाकांिया िािराक दिमसो म्हणाना​ां त. ‘अथन माडकोांड इां गल इां गे| अिोर मात गांगे|| अथन आगदिद्रू दसकिां ग अिाि| चांद्रन मुक्क उगिां गे||’ साकें आतन कनन घेतल्या उपरा​ां त कृदतयेचें बळ तशेंच ताची सलिणी समजोिांक पळें िचें उां चल्या

गलफ स डन येंवच्या भारतीयाोंक दे शाक हाडुों क तीन झुजा तावा​ां आनी ५०० णवमानाों तयार तीन भारतीय नेदिचीां झुजा तािा​ां आबी ५०० दिमाना​ां तयार आसात आनी भारतीय सकान रान शीिा सा​ां गला​ां की आपूण भारतीया​ां क पाटीां भारताक हाडु ां क तयार आसा​ां ि म्हण कोरोना िैरसाक लागोन. िैरस लागया गलि िे शा​ां था​ांिन भारताक पाटीां येिांक शेंबरोां हजार लोक तयार आसा म्हण भारताचो प्रधान मांत्री नरें द्र मोडीन गेल्या मांगळारा

37 वीज क क ों णि

"लागीां लागीां १० दमदलया भारतीय गलि िे शा​ां नी आसात आनी हा​ां तले सभार बांिर नगरा​ां नी दजयेतात, िे खून भारतीय नेिीक ह्या कामेल्या​ां क हाडची बांिोबसत करांक पळे ला​ां ."

एपरील २८ िेर सा​ां गला​ां . दनळ्ा कोल्राचे कामेली जे कोिीड-१९क लागोन कांगाल क्तस्थतेर आसात, ता​ां का​ां ह्या तािा​ांनी तसें दिमाना​ां नी दसटी मेळटल्यो म्हळा​ां . दिद्याथी दि​िे शा​ां नी दशकान ल्े ता​ां का​ां उपरा​ां तलो अिकास मेळटलो खांय.

खलीजा टायम्स लागीां उलिन भारतीय कान्सूल जनरल दिपूल म्हणालो की ह्या कामेल्या​ां क व्हरोांक डे ल्ी था​ां िन आयकोांक राकोन रािल्यात. कोणाक व्हचें म्हळळें तें भारताचो सकान र आनी तो मा​ां डून हाडटे ले आनी ह्या दमसा​ां िा​ां त एर इां दडयाचो पात्र आसतलो.

"भारतीय कामेल्या​ां क पाटीां येिांक प्रथम स्थान िीिांक जाय" म्हण प्रधान मांत्रीन सा​ां गला​ां म्हण दहां िुस्थान टायम्स दिसाळ्ान कळीत केला​ां . दि​िे शा​ांतल्या भारतीय दमशनाक एक दलसट तयार करांक सा​ां गोन कामेल्या​ांक प्रथम छान्स िीिांक ताकीत दिल्या. सांबांधीत राज्या​ां लागीां उलांिन हा​ां का​ां पाटीां भारताक हाडटे ले आनी उपरा​ां त थांयसर ता​ां चे िैरस तपासण आसोन दपडा आसया​ां क खड्डायेन दभतर ि​ितेले (क्वारां टायन) आनी एरपोटान था​ां िन शीिा आस्पत्रेक व्हतेले म्हळा​ां .

केरळाया मुखेल मांत्री दपनरव्वी दिजयन म्हणालो की ताया राज्या​ां त २००,००० गलि कामेल्या​ां क रा​ां िची-रा​ां िची व्यिस्था स्टे दडयमा​ां नी, ररसोटा​ां नी, शाला​ां नी तसें िादणज्य सुिातेंनी जमांिन तीां क्वारां टायन केंद्रा​ां जा​ां िन पररितीत कतेले खांय.

(खलीजा टायम्स आधारान) ---------------------------------------------

कोंु दापूर ब्लाक काोंग्रेस थाोंवन रे शन िीट नासलेल्ा भारतीय नेदिया झुजा तािान र १,५०० गलिा​ां तल्या भारतीय कामेल्या​ां क हाडची दिलेिारी केल्या. हजारा​ां नी भारतीया​ां नी आपणाक भारताक पाटीां िचोांक जाय म्हण दिनांती केल्या खांय.

कुटमाोंक ताोंदूळ कुांिापूर ब्लाका​ां तल्या रे शन चीट नासया ४८० कुटमा​ां क ता​ां िूळ िा​ां टचें काऱ्यें पाडती मुखेल्या​ांया सूचना प्रकार एपरील २८ िेर चलांिन व्हेलें.

38 वीज क क ों णि

आपल्ा घुस्पडगद ों ळािी खबार जाल्ल डा| बी. आर. शेट्टी बेंगळु राोंत पयल्या हां तार सा​ां केतीक जा​ां िन चलया ह्या काऱ्यक्रमा​ां त कुांिापूर पुरसभा, हां गळू रू आनी बळकूरू ग्राम पांचायत प्रदतदनदधांक िोिी अऱ्ह कुटमा​ां क िा​ां टुांक िा​ां टून दिली. मुखल्या हां तार ऊरया पांचायत, सांघ सांस्थे पाडदतांया मुखेल्या​ां माररिात ता​ां िूळ िा​ां टुांक तीमान न केलो. ह्या सांिभान र ब्लाक का​ांग्रेस अध्यक्ष कान्मक्की हररपरसाि शेट्टी, माजी ब्लाक अध्यक्ष मल्याडी दशिराम शेट्टी राज्य पाटल्या िगान चो उपाध्यक्ष माणी गोपाल, नगराध्यक्ष गणेश सेरगार, माजी नगर प्रादधकारी अध्यक्ष दिकास हे गडे , माजी पुरसभा उपाध्यक्षीण दलयोदनल्ा क्रासटो, ट्ाक्षी आनी िाहन सांघाचो अध्यक्ष लक्ष्मण शेट्टी, ब्लाक का​ां ग्रेस काऱ्यिशीण आशा किान ल्ो, ब्लाक यूि का​ां ग्रेस अध्यक्ष इक्तच्चताथन शेट्टी, पुरसभा सिस्य अशिक, िे िकी सण्णय्य, अबू मह्मि, का​ां ग्रेस मुखेली स्टीिन दडकोसत, रोशन बारे ट्टो, दिनेश खािी, सिानांि खािी, िेणुगोपाल, श्रीदनिास शेट्टी, अरूण पटे ल, नागराज नायक, आशोक सुिणन , रोशन शेट्टी, दनतेश पटे ल, आनांि पूजारी हाजर आसले. कुांिापूर ब्लाक का​ां ग्रेस प्रधान काऱ्यिशी दिनोि क्रासटोन काऱ्यक्रम चलयलें.

-बनानडन जे. क सता ---------------------------------------------

डा| बी आर शेट्टी एक सािो मनीसच नांय, तो एक दबक्तल्यानेर गेल्या िसान िसेंबर १०, २०१९ िेर ताची जुम्ला आसत २.४ दबदलया डाल्र आसली. ताणें िु बायया िामाि बूजन खलीिा​ांत िोन सगळ्ो मादळयो मोलाक घेतयो. ताया जादळजार्ग्ार तो यात राजकारदणांचो तसेंच दबल् गेटस आनी बादलिुडाचो दमत्र म्हण िाखदयल्ें. ताका ताचेंच म्हळळे खासगी दिमान आसलें. दि​िे शी मोलाधीक कारा​ां म्हळ्ार ताका जीि आसलो. ७७ िसा​ां चो शेट्टी एक रायाळ मजेचें जीिन दजयेंिन आसलो. (ियली ताणें रडची तस्वीर ताका भारत रत्न सर एम. दिश्वेश्वराय स्मारक प्रशसती मेळया िेळार काडल्ी.) डा| बी. आर. शेट्टी (बािगुत्तू रघुराम शेट्टी) म्हणटाना एक िामाि ना​ां व्ांच आसलें खाडी िे शा​ां नी; थांयच दकत्या तो भारता​ां त तसेंच अया सांसारारय यातेचो. भारताचो प्रधानी नरें द्र

39 वीज क क ों णि

मोडी दिश्ा​ां त गोडशें उलांिन ताका आपल्या पयश्ा​ां नी धलांिन ताणें राजकीया​ां ती व्हड ना​ां ि जोडल्ें. गलि िे शा​ां नी कोणी मुखेली येंि थांयसर िेिीर तो आसतालो. एकाच्छाणे ताया आथीक िदहिाटा दिश्ा​ां त आसचो घुस्पडगोांिोळ बदहरां ग जातच तो अबू धाबी सोडन बेंगळु रा​ां तल्या आपल्या भािाया घरा जो भाि ८२ िसा​ां चो यान्सराक लागोन मरोन पािलो ताया घरा आयलो. तो एक पक्का आरे स्सेस िा​ां गडी आनी दबजेदपचो एक महा राकणो जा​ां िनासलो.

कांपण्ा​ां चे काऱ्यकारी सा​ां िे. हें हा​ां िे म्हज्याच पात्त्या मुखा​ां त्र खात्री केला​ां .

णनमािें तािें बेंगळू र थाोंवन पत्रकता​ांक एक वधी धाडून णदली:

* निें रीण काडून, व्यक्तक्तगत जामीन घेंिन म्हज्या ना​ां िार चेक्की आनी पयशे िगानिण कनन. म्हजो दिचार नासता​ां केया ह्या सिन कामा​ां ची म्हाक दकतेंच खबार ना.

तो अबू धाबी सोडन भारताक आदयल्ो दकतेंच अपलो आथीक िदहिाट दलपिांक नांय, बगार तायो सिन कांपण्ो गलिा​ां त तसें युकेंत आसात आसता​ां थांयया सकान रा​ांक शीिा तपासणी करांक अिकास दिां ियाक तो बेंगळू र आयलो म्हणालो. आयलेिार आपणें दकतेंच सािनजदनका​ां क सा​ां गचें राियला​ां म्हळें ताणें. ह्या ि​िीं आपल्या खासगी जीिनाक तसेंच उद्योगा​ांक बरोच मार बसला. तररपूण, हा​ां िें म्हज्याच कानूना​ां चो पात्तो करांक धरला आनी हा​ां ि हा​ां तूां मुखारून िेता​ां आनी म्हज्ये थांय थापल्े गजेिीन बिलाम काडु ां क आशेता​ां आता​ां आयला िे ळ सांसाराक सत िाखांिन दिां िचो म्हण सा​ां गलें डा| बी. आर. शेट्टीन आपल्या पत्रा​ां त. "सुिान तेया खबरे प्रकार म्हज्या पयलेंया एनएमसी हे ल्त दपएलसी आनी सभार कांपण्ा​ां नी आथी आतिनणा​ां घडल्या​ां त आनी सभार पयशे ह्या प्रकरणा​ां नी दमसळाल्यात. हा​ां िे एनएमसी िेबरे र १६, २०२० िेर सोडल्या. िसेंबर २०१९ था​ां िन घडल्ीां सा​ां खळे घटना​ां पळें िन हा​ां ि दशरीां सुकलो एनएदमसांत जाल्ो व्यिहार. आनी दकतेंच कळीत नासये दततलें कांपण्ा​ां चें रीण. ह्या सिान क कारण पयलेंचे आनी आता​ां चे थोडे ह्या

थोड्यो एिोळ सोधून काडयो सांग्ती, पूण इतल्योच नहीां: * म्हज्या ना​ां िार ब्ा​ां का​ां त निे खाते स्थापन केल्यात तसेंच पयशे रिानीत जाल्यात. ताणीां म्हज्येलागीां दिचाररनासता​ां , म्हजी कबलात नासता​ां आनी म्हाका दकतेंच कळीत नासता​ां .

* म्हज्या ना​ां िार नव्यो कांपण्ो आसा केल्यात ताका म्हजी पिनणगी नासता​ां , म्हाका कळीत कररनासता​ां आनी म्हज्येलागीां दिचाररनासता​ां . * निे पिसन ओि एटोनी करून तसेंच आिल्या पिसन ओि एटोनी हाचो िु रभ्यास कनन म्हज्या ना​ां िार, हाका हा​ां िे कबलात दिल्ी ना, म्हज्येलागीां कोणेंच दिचारल्ें ना आनी म्हाका दकतेंच खबार ना. * म्हज्या खासगी कांपेदनांया उद्योगा दिश्ा​ां त िटी घडून आथीक दनरूपणा​ां घडून तसेंच म्हज्याच आडळत्या सा​ां द्या​ां दिरोध हाडून. * म्हज्या खासगी कांपेदनांचें तसे खासगी ब्ा​ां क खात्या​ां तले पयशे खचानक काडन नीज आथीक पररक्तस्थती दलपिांक पळे ला​ां सािनजनीक कांपेदनांया आथीक पररक्तस्थते था​ां िन. "िे खून म्हजे सलहािार आनी हा​ां ि एकामेकाक म्हाहे त िा​ां टून घेता​ां ि सिन कांपेन बोडान सा​ां गाता आनी कानून अदधकारीां बराबर. आमीां हें

40 वीज क क ों णि

मुखारून व्हतेल्या​ां ि ताणीां ता​ां चो पात्तो बर्या थरान चलांिन व्हयान क." "हा​ां ि बद्ध आसा​ां युएई आनी युकेंतल्या कानून अदधकाररां क आनी तुथान न ह्या सिान ची म्हाहे त एकामेका िा​ां टून घेंिन सांगत जाणा​ां जािांक आशेता​ां . ज्या कोणें म्हज्या कांपेनीां आनी म्हजे दिरोध हीां कामा​ां केल्या​ां त तें पळे ता​ां ." "म्हजें ना​ां ि दपड्ड्यार केल्ें तें साकें करांक हा​ां ि खळमीत नासता​ां िािुता​ां तसेंच हीां कामा​ां केया​ां नी ते पयशे पाटीां मेळाशे करांक हर प्रयत्न कता​ां ." असें म्हळ्ार डा| बी.आर. शेट्टी म्हणटा की सिन अव्यिहार ताया ना​ां िार हे रा​ां नी केयान तो आता​ां ह्या जाळा​ां त दशकानला म्हण. हो नाटक कसो सांप्ता म्हणयाक सिन लोक राकोन रािला. हें भारता​ां त घडल्ें तर आमचो प्रधान मांत्री आनी घर मांत्री सा​ां गाता मेळोन ताका िा​ां चयते , ताचें रीण दकतलें कोरोड जाल्यारी माि कते आयलेिार सभार चोरा​ां चें रीण मािी केयापरीां.

---------------------------------------------

आळे नाक: १२ ला​ां ब दमसा​ां गो (दबयो कादडजाय) १ टीस्पून दजरें १/२ टीस्पून दमरीां ८ लोांगा​ां २" दतके साली कुडको दबयो काडल्े ८ खाजूर व्हडले ६ दपयाि २" आलें १० बोयो लोसूण इल्ेश्ो दकक्तस्मश्ो १" हळिी कुडको किी रीत: ियल्यो िसतू गांद्ध िाट. मास भाजया तेला​ां त (भाजल्ें पूरा तेल घाल्चें नांय) एक ल्हान दपयाि दशांिून ता​ां बसो जातासर भाज. उपरा​ां त आळे न भाज, आळे न बरें चाळन भाजून येताना मीट रूचीक दततलें घाल. कडी हळत िाट आसोांिी. खतखत्ताना भाजयो मासा िोबायो िोडी घाल. (खाजूर, दकक्तस्मश्ो घाया इां िािाक साखर घालुांक ना.) खतखतो येतच भुांय ि​िर.

दुक्रािें इों दाद २ दकलो िु क्रा मास पातळ िोबेचें (मास िोबे सा​ां गाता) दशांिून हाडा​ां दिांगड ि​िचीं. तायो िोडी कनन मीट, इल्ो दशको, इल्ो हळिी दपटो ला​ां िन एक घांटोभर ि​िर. उपरा​ां त तें भाजून दिांगड ि​िर.

---------------------------------------------

41 वीज क क ों णि

सांसारा​ां त भगुांक आसचें भोि व्हड िू क म्हळ्ार मरण. अपलें मरण न्हय पूण अपल्य मोगाया मनशाचें, इश्टाचें मरण. िे कून ह्या मरणाचेर खूप राग तसोच का​ां ठाळो येता हें दचांतून, ह्या मरणान कोांकणी शेता​ां तल्या एका उभेसत मनशाक िेलें. आता​ां उतरा​ां सुकल्या​ां त. ताळो ना जाला, दकतेंय उरला​ां तर यािी. १ माय २०२० िेर आमका​ां समेसता​ां क सा​ां डून गेया बाब दनत्य नायकाया अत्म्याक शा​ां ती मागून ताया िु केसत कुटमाक भुजयता​ां ि.

रडानाका इश्टा तूां म्हाका आयकनासता​ां उचोना​ां य जेिना पऱ्या​ां त तूां दचली दपली सु कण्ा​ां क िऱ्याया ल्हारा​ां क िाऱ्याया गाजाक काळजाया ताळ्ाक आयकताय तूां ता​ां तून म्हाका आयकतलोय रडानाका इश्टा हा​ां िें तुका अधेिस मागुांक ना जेिोळ पऱ्या​ां त तूां कोांकणी माती िुलयताय कोांकणी भास उलयताय कोांकणी सुिास पाचातान य तेिोळ पऱ्या​ां त हा​ां ि सांतोसान तुजेसिें आसतलोां

रडानाका इश्टा रडानाका इश्टा तुजेथािन पयस हा​ां ि िचुांक ना जेिना पऱ्या​ां त तूां सािळी दितेल्या रकाक नाच नाच्च्या मोराक सात रां गाया धोण्वाक पाचव्या रां गाया धतेक पळे ताय हा​ां ि ता​ां तून तुका दिसतलोां

िे कून इश्टा आता​ां रडानाका इश्टा, रडानाका..

- वल्ली क्वाडर स, सोंपादक: पय्िारर.काम 42 वीज क क ों णि

43 वीज क क ों णि

44 वीज क क ों णि

45 वीज क क ों णि

46 वीज क क ों णि

47 वीज क क ों णि

48 वीज क क ों णि

49 वीज क क ों णि

50 वीज क क ों णि