Veez Konkani Global Illustrated Konkani Weekly e-Magazine in 4 Scripts - Devnagari Script

3

सणित्र् हफ्त्याळें

अक :ों 4

सोंख : 36

1 वीज क क ों णि

आग सत 5, 2021

संपादकीय: क वीड - १९ आनी डे ल्टा वे रियोंट सगळ्या संसारां त पयल्ये पावट ं डे ल्टा वेररयंट वैरस गमनाक आययल्लो भारतां त २०२० ओकटोबरां त. त्या उपरां त ह महामार अख्या संसारार यवसतारोन संसारां तल्या १०० वयर दे शां न लोकाक बल घेवन्ंच आसा. गेल्या वसा​ा ओकटोबर नवेंबर मयहन्ांत युकेंत आलफा वेररयंट गमनाक आययल्ल , ह्या उपरां त ह महामार अमेररकां त यवसतारंक लागल . प्रसतूत महामार क वोळग जाल्ल्ां पयक ८३% लोकाक डे ल्टा वेररयंटान बल घेतलां म्हणाल रोशेल वालेन्क गेल्या मंगळारा तसें जुलाय ३ हफ्तत्यां त हाचो संखो ५०% क लाग ं जाला. जागत क भलायके संस्थ्यान सां गलां क जुलाय २० इतल्याक डे ल्टा पाटल्या च्यार हफ्तत्यां न ७५% वाडल्या संसारां तल्या सभार दे शां न , आसटर े यलया, बां गलादे श, बोटसावना, चैना, डे न्माका, इं यडया, इं डोनेयशया, इस्रायेल, पोचुागल, रषया, यसंगापूर, दक्ष ण आयिका आन यू के.

नश बान त्या उपरां त डे ल्टा वेररयंट यवशेष र त र दें वोन आयल्यात आन गेल्या ब्रेसतारा वर्धी केल्ल्ा प्रकार त्यो जां वनासात ४१,३८३ नव्यो केस आन ५०७ नव ं मणा​ां , भारताच्या भलायके खात्यान सां गल्ल्ापरकार. संसारां त डे ल्टा आययल्ल्ां चो संखो, सात यदसां चो सरासर ३८, ५४८ म्हळ्यार ३% दें वण दाखयता. पाटल्या ७ द सां च सरासर २२३% म्हळ्यार ११२% इटे यलंत, ५०% जमायनंत आन ५८% अमेररकां त. पयलेंच्या ७ यदसां च्याक चड त थरान वाडला म्हण्येत. गजाल अस आसतां सभार लोक तां च्या स्वः कारणाक लागोन व्याक्स न घेनासतां च रावला आन हां कां पाड खबार यकतेंग म्हळ्यार डे ल्टा वेररयंट असल्यां क व्याक्स न घेतल्ल्ां प्रास वेयगंच लाग्ता. दे खुन्ंच कोणें हे कोव ड-१९ यवरोर्ध व्याक्स न घेवंक ना, ताण ं आतां तर जागें जां वचें आन तां च्याच भलायकेच्या बरय ् ाक तुथा​ा न व्याक्स न घेंवचें.

भारतां त गेल्या वसा​ा ओकटोबरां त डे ल्टा वेररयंत आययल्लें तर थंयच पररस्थथत आयनक पाडच आसा, सदां न त ४००,००० प्रास चड त लोक ह्या डे ल्टाक बल जाता. भारतान ४१४,१८८ लोकाक डे ल्टा आययल्लें सां गल्या आन सभार हजारां न मरण पावल्यात.

-डा| आसटीन प्रभू, चिकागो 2 वीज क क ों णि

सपणेतालो. ह्याच यदशेन ताणे प्रयतन केलें तर सलवण .. इं यडयन एर फोसा​ां त भती जावंक एक, दोन व त न पावट ं न्हय बराबर इक्रा पावट ं यनरं तर प्रयतन केल्यार यनराशा! यपयुस जातच चार पावट ं एनड ए (National

Defence

पर क्षा, ब एसस (Combined

Academy)

जातच ४ यसड एस Defence

Service))

पर क्षा, त न पावट ं एनयसस केडे टाक आसल्ल्ा स श दा

प्रवेश

सयटा यफकेयटच्या आर्धारार पर क्षा,

त्याच

बराबर

डे हराडूनां त चलल्ल्ा प एयबट

(Pilot

Aptitude Battery Test) ह स्ियर केल्या उपरां त डे हराडूनां त त न पावट ं

हां व ‘ace pilot’जातां !

सवीस सेलेक्षन बोडा​ा च्या संदशानां त भाग

“तूं व्हड जाल्या उपरां त यकतें जाताय?’ हें सवाल दाकटु ल्या रोन क यवचाता​ा ना ताच थट कना जाप ‘ace pilot’. सार्धो भोळो

भुगो पूण उं चलो ध्येय पळवन सकडां य अजाप

पावताल .ं

आपणाच

द षट

केदाळाय अंत्राळाच्या नेकेत्रां वयर दवना तो

घेतला. पूण यकतें केल्यार सूपर पैलट जां वचें ताचें सपण खरें जालेंना. तर ताच द षट आकासा वयल्या नेकेत्रां चेरच आसल्ल

आन ह्याच मनोभावा ववीं यजण्ये पयणार उं चल्या हं ताक पावल्लो म्हजो यमत्र दो| रोनालड अन ल फेना​ां ड स हाच्या जयताच कथा..

3 वीज क क ों णि

Family Picnic

and Journalism (MCJ) स्नातकोत्तर पद्व आपणायल . ताचें फयलतां श येंवचे

वावर मेळ्ळो पूण तृप्त मेस्ळ्ळना..

पयलेंच ताका सां लुव स कोलेयजच्या

सां लुव स कालेयजंत आपणाचें ब एसस पद्वे यशकाप

संपयतच

मुकार

मंगळू र

यूयनवर्यसयटं त Mass Communication

पयत्रकोद्यम यवभागां त प्राध्यापक जावन आपवणे आयलें. काम मेळ्ळें खरें पूण तृप्त नातल्ल . आपूण यकतेंग वाट चुकोन ह्या वावराक आयलां तशें ताका भोगुंक लागलें.

4 वीज क क ों णि

5 वीज क क ों णि

6 वीज क क ों णि

7 वीज क क ों णि

8 वीज क क ों णि

9 वीज क क ों णि

10 वीज क क ों णि

11 वीज क क ों णि

तर वावराक न्ाय मेळचेबर पळे लें तें

आपणे हां गा रां वचें साकें न्हय तेदना ताणे

खंड त. िायसच्या चार वोणत

एक यनर्धा​ा र कना जाल्लो- यनर्धा​ा र ताच्या

यभतर

आपणाक यफचार करून पयत्रकोद्यमाच्या

फुडाराचो, ताका समार्धान आन

तत्ां च

यदं वच्या वावराक वेचो..

चचा​ा कच्या​ां त ताका समार्धान

नातल्लें. जेदना ताका खंड त भोगलेंक 12 वीज क क ों णि

तृप्त

यवद्याथी जावन हाजर आसल्लो!! ताका पळवन आपणाक इतलें अजाप जालेंक एक घड आपणाक उत्रां सुटयलनां त म्हण उडास काडता दो| रोन . हां गा वावर कना आसताना पयत्रकोद्यमाच्या भुर्ग्ा​ां खात र ‘ध्वNi’ म्हळ्ळें पत्र आरं भ केलें. हां तूं यवद्यायथांच ं तशें प्राध्यापकां च ं बर्पां फायस जाताल .ं स्व अयभव्यक्त क यवद्यायथांक आन प्राध्यापकां क समान आवकास यदं वचो ताचो उद्धे श जावनासलो. तें पत्र आजून पऱयां त चलात आसा तें पळवंक आपणाक संतोस भग्ता म्हण तो सां ग्ता. आयलेवार ह्या पत्रान आपलो रप्याळो जुबलेव आचरण केलो. ह्या पत्रा मुकां त्र ताका १९९६ व्या पयत्रकोद्यम यवभागाचो उगडास ज वाळ कता​ा म्हणता तो. सुयवाले थोडे अंके ताचे लाग ं दायज तशें जगवन

दवरल्यात ताच्या युवपरायेच्या

सार्धनाच्या उगडासाक. फकत एक वसा तो आसल्यार ताचे सबार यवद्याथी आजून ताचे

लाग ं संपका​ा र आसात. संतोसभर त फुडाराच्या वाटे र थोडे मर्धूर उगडास

मे १९९७ं​ं त तो मद्रास (चेन्नै) उदया यटयवंत

सां लुव स कालेयजंत लेकचरर जावन सेवा​ा ल्ल्ा ताच्या पयल्या यदसा ताका एक अजाप राकोन आसल्लें! िास

यभतर

ररग्ताना ताचो सात्े िायसचो बेंचमेट थंय

ररपोटा र जावन यटव जनायलसम आरं भ केलें.

उपरां त नवेंबरां त तो बेंगळू र इं गल ष यदसाळें ‘डे क्कन हे रालड’ सेवा​ा लो. ह्या वेळा ‘डे क्कन

13 वीज क क ों णि

हे रालड’

नव्या

तंत्रगाररकेक

बदलोंक आयतें जातालें. ह्या ववीं तां च्या

माध्यमाचो

व्यक्त

सगळ्या यशबंर्धेक तरबेत आसल . ताचे

मंगळु रां त वेयगंच फामाद जालो. ताच्या

सहवावराड पान यवन्ास कंप्यूटराच्या त्या

लोकयप्रयतेच्या तोयपयेक पाक बसययल्ले

जयत पद्या​ा मुकार अजापोन पळवन ह नव

बर पयत्रकोद्यामां त ताचें सार्धन मानून घेवन

प्रयक्रया समजोंक कषटाताना, दो| रोनालड

ताका सरोयजन नायडू राषटर य पुरसकार

आपणे कोलेयजंत श कल्ल्ा कंप्यूटराच

लाभलो. २००९ ओकटोबर २ वेर तवळचो

जाण्वाय वापार्न यशस्व

जालो. ताचे

केंद्र मंत्र शश तरूरान ह प्रशसत हतां तर

सहवावराड पान यवन्ासा खात र ताच

केल . दक्ष ण कन्नड यजल्ला हं तार राज्योत्सव

मजत माग्ताना तो तां च्या कुमकेक आयलो.

प्रशसत्त ,

ताचे स यनयर सहवावराड ताका थोड्याच

एसोयसयेशन डे ल्ल हां चे थावन फा. लुव स

मैन्ा यभतर वदे रूमां तलो एक वतें दायज

करे न्हो प्रशसत , २०१७ इस्वेंत मुखेल मंत्र

तशें मानुंक लागले. यनवसपेपर संस्थ्यां त नव

यसद्दरामय्य

यदशा वेगान वाळ्ळ . हाचे उपरां त मानेसत

अकाडे म प्रशसत २०१६’ स्व कार केल .

भारत य

थावन

जावन

दो|

कथोल क

कना​ा टक

रोन

प्रेस

‘म यडया

फेना​ां यडसाक पाट ं पळं वच गजा पडयलना. ताच्या मनपसंदेचो वावर ताका लाभल्लो. तो

ताच्या भुर्ग्ा​ा पणार थावन ताणे आपणाययल्ल

ताच्या वावराच्ये यनसणेर उत्तुंगाक चडोन

एक यशसत यकतें म्हळ्यार कठ ण पररश्रम

येवंक लागलो. जनवर २००४ इस्वेंत ताका

आन आपणाक यदल्ल जवाब्दार पुत्या​ा

ताचाच मां यगावां त मंगळु रां त एक यनवस

मापान आन वेळा यभतर कार्यगत कची.

ब्यूरो आरं भ करंक डे क्कन हे रालड

तशें जाल्ल्ान आयफसां त कामाचो भोर

आडळत्यान नेम्लें.

आसतानां य ताका पुरासाण भोगानातल यततलेंच न्हय ताच्या हाताखाल आसच्या

मायगां वां त प्रगत -प्रशसत

जूयनयरां

थावन

उत्तम

फयलतां श

आपणां वच य शाथ ताका आसल्ल . ताच्या डे क्कन हे रालढ पयत्रकेंत जायतें नवेसां व

यनरं तर वावराचो फळ जावन मंगळु रां त

हाडु ं क तो सकलो. ह्याच वेळा डे क्कन

‘डे क्कन

हे रालडाच ं सह प्रकटनां - कन्नड यदसाळें

वाडलें. ‘डे क्कन हे रालडा’चें सपयलमेंट

‘प्रजावाण ’, कन्नड हफ्तत्याळें ‘सुर्धा’, तशें

‘यसट हे रालड’ ताच्या यचंत्पाचें बाळ. ताच्या

मैन्ाळें

२३ वसा​ां च्या पयत्रकोद्यमाच्या वावरा​ां त १४

‘मयूर’

लोकामोगाळ

जाल्ल .ं

14 वीज क क ों णि

हे रालडा’चें

सकुालेशन

वेयगंच

वसा​ां

दक्ष ण

कन्नड,

उडु प ,

कोडगू,

यमयनसटर

आफ इं यडया (प एमऐ) हां तूं

च कमंगळू र, आन केरळाच्या कासरगोड

कना​ा टका घटकाचो स्वयं सेवक आन

यजल्ले आटापच्या डे क्कन हे रालड यनवस

उपरां त हाचो खजां च जावन सेवा यदल्या.

ब्यूरोचो मुख्यथथ जावन आसल्लो. ह्या वेळा

प एमऐ हाचो मुळावो इरादो कयद्यां चें

हर्येका प्रमूख यवषयां चेर ताणे गमन यदलां .

पररवतान, तां च सुटका, आन पुनरवसत .

जावंक पुरो तें बजप्या यवमान दु रंत, बुडचें

अशें आपल यजण तो साथाकपण खयचाता.

तारू ं डे न डे न, बजप्यां एरपोटा​ां त दु स्रो रनवे, मंगळू र बेंगळू र रै ल सवीस आरं भ, द.क

डे क्कन हे रालड पत्रां त वावर कना आसतानां

आन कासरगोड एं डो सलफन यवकयटम्स,

तशें १४ वसा​ां ब्यूरो च फ जावन वावुता​ा नां य

राजक य आन पररसरा यवष .ं इत्याद .

ताणे यशक्षक वृत्ते थंय आपल अयभरूच दवर्ल

समाज सेवा

आन

यडग्र

आन

स्नातकोत्तर

पयत्रकोद्यम यवभागां त पाटा टायम व सयरो प्राध्यापक जावन मेळल्ल ं आपवण स्व कार

आपल्या वावरा मर्धेंय समाज सेवेंत तो मेतेर

केल .ं ताका सबार कोलेयजं न अध्ययन

जाता. आपणाक आसल्ल जाण्वाय आन

बोडा​ा चो (Board of Studies) सां दो

हे र तां यत्र्रकता हे रां च्या बरे पणाक उपयोग

जावन नेमक केल्लें आसा. त्या पयक सां

कता​ा . कषटां त सां पडलेल्यां क कुमक करंक

लुव स कोलेज, सां आग्नेस कोलेज, यनट्टे

तो सदां तयार, बर्या सामाररयागाराबर तो

इन्सयटट्यूट आफ कम्युयनकेशन, आळवास

हे रां च्या गजा​ां क पावता. आपणाचो वेळ तो

कोलेज

यभल्कूल पाड जावंक सोयडना. फकत एक

यूयनवर्यसट . तशेंच मयणपाल यूयनवर्यसट ,

पत्रकता व म यडया व्यक्त जावन उरोंक

पयत्रकोद्यम यवभागां त एक्सटनाल एक्सायमनर

ताणे खुश

आन तेगां प एचड यवद्यायथांक डोकटोरल

वेयलना. आपणाच्या वावरा

उपरां त तो समाज सेवेच्या संघटनां न

मूडयबद्र

आन

मयणपाल

एसेसमेंट कयमयटं त आसल्लो.

आपल सेवा यदता. त्या पयक भारत य रे ड क्रास

सोसायट

(हाचो

उपाध्यक्ष

सका​ा र वावरा कुश ं मेटां - केप एसस सां दो

जावनासलो) दक्ष ण कन्नड भारत य रे ड क्रास सोसायट ब्लड ब्यां क हाचो अध्यक्ष,

नवे आवकास दारा बागलार उबे जाताना ते

मंगळू र प्रेस िब हाचो अध्यक्ष, यप्रसन

आपणां वच्या वगा​ा चो जाल्ल्ा दो| रोन क

15 वीज क क ों णि

परत नवो सुयोग उदे लो. माध्यमां त बरें नां व

बाळपण आन कुटमा यजव त

आन इगजामातेच्या व्हयडलालाग ं आसचो बरो संबंर्ध ताका उं चल्या पां वड्याक

जून ११ ताकेर १९७४ इस्वेंत जल्म. ताचें

पावोवंक सकलो. जुलाय ११, २०१८ वेर

बाळपण ओमनां त जालें. थंय ताचो बापय

कना​ा टक

मानेसत

पबल क

सवीस

कयमशन

पासकल

फेना​ां ड स

(आतां

(केप एसस ) हाचो सां दो जावन कना​ा टकाचो

दे वार्ध न) एक ट ं ें ट जावन वावुता​ा लो. तो त न

गवर्नर वाजूबाय वालान ताका नेमक केलो.

मैन्ां चो आसताना ताच्या आवयन श्र मत

हो आपणाच्या यजयवताचो प्रमूख मैलाफातर

यवन्न फेना​ां ड स यहणे ताका थंय आपवन

म्हण

संयवर्धान क

वेल्लो. पां च वसा​ां पर्यां त तो थंय आसलो.

हुद्द्याच्या ह्या सेवेंत सदां च चुरूक आन

उपरां त यशवा​ां वसत . थंय डोन बोसको

ताच सकत बर्यान वापारंक तो वावूर्ता.

इसकोलां त भती. दोन वसा​ां उपरां त म्हणजे

ताच्या हुद्द्याच्या यशसतेंत आन वावराच्या

त सऱया िास क तो बंटवाळ कुररयाळच्या

मेयळं त ताच्या व्हयडलां च्या मेचवणेक तो

सका​ा र

एदोळच पात्र जाला. ह्या हुद्द्यां त तो अत्यंत

रानां तल्यान

ल्हान प्रायेचो सां दो. ह्या ताच्या हुद्द्या

इसकोलाक वचाजाय आसलें. सवे िास क

माररफात कना​ा टकाच्या

खात र

तो सां . लुव स इसकोलाक भती जालो आन

प्रत्येक जावन वृत्त आन प्रगतेंत आवकास

उपरां त कोलेज पऱयां त त्याच क्ां पसा यभतर

मेळानातल्ल्ा

उरलो.

तो

संतोस

पावता.

समाजेच्या

लोका वगा​ां

खात र

इसकोलाक भती जालो. सदां २

यकम

चलोन

ताणे

वावरंक एक बरो आवकास म्हण तो लेक्ता.

सरळ यजव त ताचें मंत्र. आपणाक हुद्द्या

२००७व्या इस्वेंत पयत्रकोद्य मां त ताणे

हक्कान मेळच्या सवलत्यायवणें यजयेवंक तो

प एचड जोडल . त्या वेळार पयत्रकोद्यमां त

खुश वता​ा . दयाळ काळजाचो आन सकटां

प एचड जोडल्लो तो एकलो मात्र. १९९६

संग ं भसोन वावर कचो ताचो शेगूण सक्कड

ं​ं त मंगळू र यूयनवर्यसयटच्या पयत्रकोद्यम

मेचवातात. त्या माररफात वावरा थळार

यवभागां त ताणे एकल्यान मात्र NET पर क्षा

ताच्या सहवावराड्यां थंय तो बरो संबंर्ध

स्ियर केल्ल .

दवता​ा . ताच्या सां गत्पणां त सवा​ां क संतोस

है सकूलां त यशक्ताना स एलस सां दो तशें

लाभता.

कोलेयजंत एनयसस केडे ट जावनासल्लो.

16 वीज क क ों णि

दो|

रोयनच

भयण

यलनेट

आसटर े यलयां त आपल्या

प्रसतूत

कुटमा बराबर

व्हड त्या पयक ताच्या बापायचे व आबाचे यमत्रय

ताचे यमत्र जावनासल्ले. आन

वसत कता​ा . दु स्रो भाव नोर्मन आपल्या

चडताव

ताका

पाट ं जाप

बरयताले.

कुटमा आन आवय सां गाता कुलशेकरां त

आतां च्या मोबायल आन इं टरनेट युगां त

वसत . दो| रोन आपल्ल पत ण रोयहण

असलो अपूवा अनभोग मेळाना म्हण तो

आन भुगीं रूत आन आन रूबन अमन

चुचुाता!

संग ं प्रसतूत बेंगळु रां त आसा. पत ण श्र मत रोयहण कना​ा टक सका​ा र वाता​ा इलाखे हां तूं

प्रकट जाल्ल ं पुसतकां

स यनयर सहायक यनदे शक जावन वावुता​ा . दो| रोन न आपल्या प एचड यथयससाक यफगाजेंत

मंडन केल्लो प्रबंर्ध २०१० इस्वेंत ‘TV tolls for teens’ नां वार बुका रूपार प्रकट

कोडे ल

यफगाजेच्या

आल्तार

भुर्ग्ा​ां च्या

जालो. तसेंच ताच्या यलखणे थावन उदे ल्ल्ा

सोडे यलयटं त सां दो, आयताराच्या दोतोनी चो

लेखनां चो पुंजो २०१३ इस्वेंत ‘Mangalore

यशक्षक, तशें यफगाज गोवळ क पररषदे चो

Matters’ आन

सां दो जावन सेवा यदल्या.

Urban Mask’ नांवार प्रकटल्यात.

हव्यास

सका​ा र सेवेंत पंतहवाना

वायलबाल खेळचें आन माशाल आट्ा स ताचे

पाटल्या त न वसा​ां थावन केप एसस सां दो

हव्यास. ईनल्यां ड लेटराचेर आपल्या यमत्रां क

जावन सेवा द वन आसचो दो| रोनालड

पत्रां बरं वच ं म्हळ्यार ताका वतो संतोस. पत्र

फेना​ां ड स दु बळ्या पूण कामाच सवा अऱहता

बरवंक सुरू केल्ले

थावन तें

आसच्यां क न त मेळाशें कची एक व्हड

लागयशल्या पोसट बोक्सां त घाल्ता वरे ग

पंतहवान म्हण सां ग्ता. एक पावट ं तां कां

भोगचो तो आनंद व थ्र ल तें वणुांक आसाध्य,

तां च्या सामथे तेक द काम मेळचो भवासो

तो एक संतोसभर त अनभोग म्हण तो

मेळ्ळ्यार, तां च

सां ग्ता. ताच्या साध्या स्वभावा तेक द ताका

समजोंक आन तां चें स्वपाण खरें जां वचे सवें

जायते यमत्र आसल्ले. चडताव ताच्याक

सका​ा र सेवक जावन समाजेक आपल

घड्ये

17 वीज क क ों णि

‘Uncovering the

सामथी पुत्या​ा मापान

दे णग

द वंक साध्य जाता म्हण ताच

कच्ये खात र केप एसस यवव र्ध पर क्षा

अयभपराय. अशें केल्ले ववीं सवा​ां क समान

आसा कता​ा . तशेंच गेजेटेड प्रोबेशनर्स

आवकास लाभता ना तर दु बयळकायेच्या

पर क्षा व केएएस पर क्षा आसता. गेलेत्या

बंदडें तच ते उताले. केप एसस सां दो जाल्या

वसा​ा असल्या केएएस पर क्षे मुकां त्र ४२८

उपरां त, ताका एक तृप्त यकतें म्हळ्यार

आयफसरां क यवंचून काडलें. हाच सुयवाल

संदशानाक आययल्ल्ां चे कानूनात्मक यनर्धा​ा र

पर क्षा २०१७ं​ं त जाल्ल , २०१८ं​ं त प्रर्धान

करंक

स्वातंत्र आन

पर क्षा, २०१९ं​ं त संदशान आन २०२०ं​ं त

अयर्धकार. ताच्या समतोल त मनोभावा ववीं,

आयफसरां च यवंचवण जाल . पयल्या हं तार

सामाज क थथरा ववीं आपल्या अऱहते हक्कां

चार लाक अभ्ययथान अजी घाल्ल तां चे

थावन वंच त जाल्ल्ा सबारां क तां च्या

पयक

अऱहते तेक द काम मेळोन तां कां सस्क्तवंत

तां तल्या ८००० अभ्ययथांक प्रर्धान पर क्षेक

जायशें केलां . ह्या ताच्या जवाब्दारे ववीं दो|

यवंचून काडलें. तां तले २,१२३ संदशानाक

रोनालडाक आपल्या यजयवताचो अथा आन

यवंचून आयले. यनमाणे ४२८ जण सहायक

शेवट समजोंक प्रेरण जालां . प्राध्यापक, सब

कयमषनर,

रे यजसत्रार, पोल स आयफसर आन सह

पोल स, तहश ल्दार, कमरयषयल ट्याक्स

आयुक्तां क तशें इतर उं चल्या सका​ा र सेवेंत

आयफसर, तालूक एक्सेक्ूट व आयफसर,

गजेवंत आन अऱहता आसलेल्यां क संदशाना

लेबर आयफसर, कोआपरे ट व आयफसर,

मुकां त्र प्रामायणकपण यवंचून काडन तां कां

एं पलोयमेंट आयफसर तशें इतर हुद्द्यां क

फुडार यदल्ल तृप्त आपणाक आसा मण तो

यवंचोन आयले. आतां यवषय यकतें म्हळ्यार

खाल्तेपण सां ग्ता.

संदशानाक यवंचून आययल्ल्ा २,१२३ अभ्यथीं

ताका आसल्लें

दोन लाकां न

डे प्यूट

पर क्षा बरयल .

सुपररं टें डेंट

आफ

पयक करावळ यवभागाचे (दक्ष ण कन्नड केप एसस सां दो जावन भोगणां :

आन उडु प ) फकत ७ जण मात्र आन हां चे पयक उडु यपचो एकलो मात्र हुद्द्याक यवंचून

दो| रोनालड फेना​ां यडसाक आपयलंच भोगणा

आयलो. आतां सवाल- अशें यकत्याक?

आसात. त ं तो हां गासर उचार्ता. गुमासत

करावयळं त असल्या सका​ा र हुद्द्याक यवंचूण

दर्यां डे प्यूट सुपररं टें डेंट आफ पोल स,

येंवच अऱहता आसल्ले कोण नां तग ?

एयससटें ट सुपररं टें डेंट आफ पोल स व

कारण यकतें?

एयससटें ट कयमषनर, दाक्तेर व हे र हुद्दे भती 18 वीज क क ों णि

हर्येका वसा​ा केप एसस यवव र्ध हुद्द्यां क हजारां न

थोड्यो सलहा

अभ्ययथांक नेमक कता​ा . वयर

सां गल्ले हुद्दे न्हय आसतां हे र हुद्दे SDA,

दो| रोनालड फेना​ां ड स आमच्या युवकां क

FDA,

थोड्यो सलहा द वंक आपेयक्षता. ह्या मुकां त्र

CDPO,

अरण्यायर्धकार )

ACF यशक्षक,

(सहायक होयटा कल्चर

आमच्या युवजणां क प्रेरण मेळोंद .

आयफसर, हे डमासटर, यप्रस्न्सपाल, वार्डन, सुपरवैसर इत्याद . पूण आमच्या करावळ

सदां वाता​ा पत्रां वाच सवय करा. जायत्या

भागा थावन असल्या पर क्षेंक हाजर जां वचे

आभ्ययथांन

यवरळ. हाका सबार कारणा आसोंक पुरो..

पर क्षा पास केल्यात आन

हे र यवभागां न मेळच्याक त न चार वां ट्यां न

जोडल्यां त. आपणा भंवार ,ं सेजारा, राज्यां त,

चड सां बाळ मेळचो ऐट काळ आसल्लो, व

दे शां त आन यवदे शां त यकतें घडता त्या यवश ं

गलफ गां वां न कामां चो आवकास.. पूण

जाण्वाय गजेच .

वाता​ा पत्रां वाचुन्ंच स्पर्धा​ा त्मक र्यां कां य

आतां तशें ना.. एक व दोन पावट ं सलवाल्यार यनराश केप एसस पर क्षा सक्कडय एकच पावट ं

जायनाकात. सतत प्रयतन मुकारून वरा,

स्ियर कररनां त. आमच्या करावयळच्या

एक द स तुम खंड त जयत जोडतेल्यात.

अभ्ययथांचें एक उणेपण यकतें म्हळ्यार एक व दोन पावट ं प्रयतन कना सोडतात. ह्या

मंगळु रां तच काम मेळोंक आशेनाकात.

दृषटे न उत्तर कना​ा टकाच्या यवद्यायथांचें सार्धन

सुयवाल्या हं तार गां व सोडन भायर वावर

मेचवाजाय. तां चे लाग ं यवचारल्यार चडताव

केल्यार चड त बरें . उपरां त मंगळु राक

जण उण्यार उणें अर्धें डजन भर प्रयतन

येव्येता. हे र गां वां न वावर कता​ा ना चड त

कता​ा त आन ते पास जाता पऱयां त व प्रायेच

अनभोग मेळता. असलो अनभोग स्वंत

गड संप्ता पऱयां त यनरं तर प्रयतन कता​ा त.

गां वां त मेळाना.

करावयळच्यां क दोन व त न प्रयत्ां न

आसक्त नातल्लो कसलोय कोसा घेनाकात.

सलवण मेळ्ळ्यार तो एक अवमान पूण

खंचाय कामां त अयभमान पावा. रावल्ले

उत्तर कन्नडाच्यां क तें एक सार्धन.. आमच्या

कडे च रावानाकात नव्यो आलोचन्ो, नवे

मंगळु रां त उं चल्या हुद्द्यार आसचे कोण?

जागे सोद त रावा.

19 वीज क क ों णि

यनमाणे सदां एक खेळ खेळचो व वायकंग

सवा बरें जां व:

वेचें. बर भलायक वतें दायज तें सां बाळा. आपल्या यनरं तर श्रमान तशें प्रामाण क सका​ा र नवकर मेळ्ळ तर मुकल ं ३०-३५

वावरान यजण्येंत एक उं च ध्येय दवना तो

वसा​ां थंय आसतलोय ह्या यवष ं यचंतून पळे .

जोडता पऱयां त यवराम घेनासतां फुडें

एका

चमकोन प्रसतूत केप एसयसंत आपलो

आयफसाराच

सकत

आयफसर

जाल्यार मात्र कळता आन एक आयफसर

प्रामाण क

वावर

कचो

दो|रोनालड

आपलो अयर्धकार साक्ा​ा ररत न वापाता​ा ना

फेना​ां ड स आमच्या युवकां क एक मेलफंक्त.

खंड त बर समाज बां दून हाड्येता.

व ज ई कोंकण पत्र दो| रोनालड फेना​ां यडसा थंय अयभमान पावता, ताका उल्लायसता

यनमाणें एक यनदशान:

आन ताच्या यजयवताक सवा बरें आशेता.

दो| रोनालड एक यनदशान आमचे मुकार दवरंक आशेता. चडताव जावन ऐएएस पररक्षेक बसल्ल्ां पयक फकत ०.००४ ठक्के मात्र उत्त णा जातात. पूण उत्तर प्रदे शाच्या जानपूर यजल्ल्ाच

मर्धोपट्ट

हळ्ळ . हां गा पावोंक साको रसतो ना तशें व ज सकत त्या हळ्ळे क एदोळ पावोंक ना.

हां गा ७५ कुटमां वसत कता​ा त. ह्या ७५ -रि​िडड अलवािीस

कुटमां न ४७ ऐएएस आयफसर आसात!

(सहकार: श्र राम बाबू) तर अर्धें डजनभर मेयडकल कालेज , पां च

--------------------------------------

युयनवयसाट , सबार इं यजयनयररं ग कोलेज , यवयशषट कोसा आसच्यो कोलेज आन सवा

स लत्या आसच्या दक्ष ण कन्नड थावन थोडे तर ऐएएस/ ऐप एस व केएएस आयफसर यकत्या आपेक्सुंक नजो?

20 वीज क क ों णि

णवसति​ि आनी अणिवृद्धी जातेि गेल्लें मोंगळू ि श्हे ि कना​ा टकाचा करावळ

भायर गेल्ल्ां न

हाच व्याप्त यवशाल केल्या. कना​ा टक भायर आन

यवदे शां त मंगळू र आन

उडु प

यदयेसेयजंचे व्यास्प्तचो लोक मंगळू रगार जावन्ंच वळकाता. जां वद तो बेंदूरगार वा बैंदूरगार, पां गळागार वा पंजागार, अत्तूरगार

वा पुत्तूरगार आपल

व्हळक सां ग्ताना

म्हणतात ‘आपूण मंगळू रगार’. मंगळु रां त तुका खंय जालें म्हण यवचार्ल्यार मात्र सां ग्तात – कुंदापुरां त वा उस्िनंगयडं त. आशें

”प्रणाम तुका कता​ां , सोब त म्हजा श्हे रा उलो तुका माता​ां , म्हज्या मोगाच्या मंगळु रा यकतलों संतुषट हां व, हो मंगळू र म्हजो गां व तुज्याच गरबां त जल्माल्लें तें अद्रुश्ट म्हजें जां व”

मंगळू रच व्याप्त यवशाल तर हां व ह्या लेखनां त मंगळू र म्हळ्ळो सब्द - श्हे र

व्याप्त क स म त कता​ां . मंगळु राक यवव र्ध नां वां न व्हळकातात: मंगळू र कना​ा टक राज्याचा दक्ष ण कन्नड

मंगळू र श्हे रां यवश ं कोंकण कोगूळ यवलफ

यजल्ल्ां तल

रे यबंबसान दशकां आद ं घडन गायलेलें पद

यजल्ल्ाचें केंद्रय व्हय. मंगळू र श्हे र ह्या

हें .

तालूकाचें तशें यजल्ल्ाचें केंद्रय जावनासा. ह्या

मंगळू र सब्द श्हे राक स म त तर

शेराक

एक तालूकय

जेराल

व्हय आन

जावन ‘मंगळू रू’,

‘मंगलोर’, ‘मंगळापूर’ म्हण आपयतात.

21 वीज क क ों णि

यवव र्ध भासां न यवव र्ध नां वां य ह्या श्हे राक

व्यवथथेवयर ताका यनयंत्रण आसल्लें. सुमार

आसात.

पन्नास वसा​ां पऱयां त पोल स रूल चल्ताल .

तुळुंत

‘कोयडयाळ’,

‘कुडल’,

ब्यार

भाशेंत

कोंकणेंत ‘मैकाल’,

मलयाळमां त ‘मंगलापूर’ म्हळ्ळ ं नां वां चाल्तेर आसात.

मंगळू र कना​ा टक राज्यां त बेंगळु रा उपरां त

१८५९-ंत कंदाय आन पोल स इलाख्यां क

दु स्रें व्हड श्हे र. रै लवे यनल्दाण, यवमान

यवंगड केलें. १८२० थावन १८९८ पऱयां त

यनल्दाण आन

श्हे रां त सबकोटा , यजल्ला मुन्स फ कोटा ,

सवाऋतू बंदर आसचें

कना​ा टकां तलें एकमात्र श्हे र.

यजल्ला पोल स कचेर , यजल्ला रे यजसटर ार कचेर , यजल्ला न्ायालय, यजल्लायर्धकार

१७९९

इस्वे

आद ं

राज्वडकायेखाल यब्रयटषां चा

मंगळू र

आसल्लें.

अर्ध न

येवन

रायां चा

कचेर , स्टे शनर सब म्यायजसटर े ट कचेर ,

उपरां त

मंगळू र

मद्रास

प्रेयसडे स्न्सखाल जालें. आडळतें गवना​ा राचा

तालूक

कचेर ,

यजल्ला

यशक्षणायर्धकार कचेर आन हे र दफ्तरां चें

थथापन जालें.

अर्ध न आसोन ताका कुमक करंक तेगां क स्न्सलरां च

एक

सयमत

आसल्ल .

यवव र्ध कायद्यां खाल मंगळू र:

फेबरवर ८, १८००वेर एका रे यवन्ू मंडळे क

मंगळू र श्हे र १८६५चा प राडळ त कायद्या

वयसून यदलें. कलेकटराचें नेमकपण जालें.

प्रकार आयलें.

रे यवन्ू मंडयळचा यनदे शनाखाल यनयमां रचन

कची,

यतवो

वसूल

कचो

अयर्धकार

१८७१-ंत जार जाल्ल्ा चवत्या थथळ य

कलेकटराक यदलो. हो कलेकटर यजल्ला

यनर्ध कायद्या प्रकार ‘थथळ य यनर्ध मंडळ ’

न्ायार्ध शय

(लोकल बोडा ) थथापन जाले. १८८४चा

जावनासल्लो.

पोल स

22 वीज क क ों णि

थथळ य मंडयळं चा आयर्धयनयमा प्रकार

थथळ य यनर्ध कायदो १८७१ रद्द जालो आन थथळ य संथथे संपूणा ररत र सका​ा राचा अर्ध न आयले. आदले कंदाय मंडळ्यो यवसजान जाल्यो.

हऱयेका

कंदाय

यजल्ल्ाक

एकालेकार यजल्ला मंडळ आसयतत्ाक आयल्यो. ह्या मंडळें न एकलो अध्यक्ष आन

कयनषट २४ सां दे आसतले. त्या वेळार सुमार

१८९५-ंत

यजल्ला

मंडयळखाल

आसल्ल्ा दक्ष ण कन्नड यजल्ल्ां त मंगळू र, कासरगोड,

उडु प ,

कुंदापूर

उस्िनंगड तालूक आसल्ल्ो.

आन सगळ्या

यजल्ल्ां त मंगळू र एक मात्र पुरसभा

जावनासल्ल .

यजल्ला, दे श य आन अंताराषट य लोकाचें गुमान वोडल्लें. व्यापार - उद्योग, र्धमा प्रचार आन हे र कारणां क लागोन ह्या श्हे राक दे श-यवदे शां तल्या लोकाचें येणें जालें . १८०० इतल्याक मंगळू र श्हे राचो जणासंखो व स

हजारां यभतर आसल्लो तो १९०१ इस्वेंत ४४१०८ जाल्लो हाका यनदशान जावनासा. यशक्षण

संथथे,

सवलतायो

काखा​ा न्ो

आरं भ

आन

जाल्यो.

बंदर म्हण आपयतात तें) श्हे राचें प्रमूख केंद्र जावनासल्लें.

सुवेर

मंगळू र नळे आयले. मंगळू र्चा भोंवार ं संचार अयभवृद्द

१९०० इतल्याक मंगळू र्चें बंदर (आतां पनें

हे र

कोलवाच (तणाच )ं घरां आसल्ल्ा जार्ग्ार नेत्रावत , गुपूार न्हं यो आसल्ल्ान

मंगळु राक भायल्या लोकाचें येणे:

उपरां तल्या वसा​ां न

गेल . हें ल्हान श्हे र तर ह्या श्हे रान अंतर

रसत्या

जावंक नातल्ल्ा त्या

काळार संचार दोण , भोट ं माररफात चल्तालो. ह्याच ररत र वोवी सागयसताले. ह्या कारणान्ंच नळ्या काखा​ा ने न्हं य तड र

उदें त क, बडगाक

आन तेनकाक श्हे राच वाडावळ जातेच

आरं भ जाल्ले. मंगळू र श्हे र यमयलटर केंद्र जावन्ंय

आसल्लें. हें केंद्र बंद्रा थावन

हं पनकाट्या म्हणासर आसल्लें.

23 वीज क क ों णि

१९३३वेर व ज दफ्तराचें उग्तावण केलें. १९३६-३७ इस्वेंत मंगळू र मुस्न्सपायलट क अत्तावर, कसबा बजार, मंगळू र तोट, कोयडयालबैल, कद्र , कंकनाड , जेिू आन बोळू र ग्रामां क सेयशा लें. तेदाळा मुस्न्सपायलट प्रदे शाचो यवसतार ५.२३ चदर मैल आन जणासंखो ६६,७५६ जालो. १८६०-ंत एक

मुस्न्सपायलट जावन मंगळू र: १८६४-ंत मद्रास ट न इं परूवमेंट एकट जाऱयेक आयलें. ह्या प्रकार मे २३, १८६६वेर मंगळू र मुस्न्सपायलयटचें रचन जालें. त्या

चदर यकलोम टर यवसत णा आसल्लें मंगळू र श्हे र १९५०-ंत १७.३२ चदर यकलोम टर जाल्लें.

वेळाचो यजल्ल्ाचो कलेकटर डबल्यू. एं . कोडे ल्हो मुस्न्सपायलयटचो पयलो अध्यक्ष

जाल्लो. वसा​ां पाशार जातां जातां मुस्न्सपायलट प्रदे श यवसतरण

जाताच

गेलो.

मंगळू र

मुस्न्सपायलयटचें दफ्तर पयलें कलेकटर दफ्तरां तच आसल्लें. फेबरवर २२, १९०९वेर

बंदर प्रदे शाक वगा​ा वण जालें. १९१३-ंत ५०,००० वयर जणासंखो आसल्ल्ा श्हे रां क नगर

(यसट )

मंगळू रय

म्हण

नामकरण

केलें.

नगर जालें. १९२१-ंत मद्रास

प्रेयसडे स्न्सचा व्यास्प्तंत मंगळू र र्धावें व्हडलें नगर

जावनासल्लें.

तेदनां

मंगळू र्चो

जणासंखो ५३८७७ जावनासल्लो.

१९६६-ंत मंगळू र मुस्न्सपायलयटचो शेंबर वसा​ां चो जुबलेव आचरण कता​ा ना मंगळू र नगरसभा

जाल्ल .

तेदनां चो

जणासंखो

१,६०,८३०. महानगर पायलका जावन मंगळू र: १९८०-ंत मंगळू र श्हे राचा भंवतण आसल्ले अळपे,

कावूर,

कुंजत्तबैल,

कूळू र,

जेस्िनमोगरू, पचनाड , मरकड, मरोळ

मंगळू र श्हे रां त आद ं व ज सकत नातल्ल . यचमणे तेलाचे यदवे पेटयताले. जुलै ६,

ग्रामां क सेयवालें. ह्या मुकां त्र जून २३, १९८०वेर मंगळू र नगरसभा मंगळू र महा नगर पायलके

24 वीज क क ों णि

(मंगळू र

यसट

कोर्पोरे शन)

जावन

कार्यालय

बंदर

प्रदे शां त

पायलका

जाल्ल्ा

आसल्लें.

पररवतीत जाल . १९८३वेर पदवूक सेयवालें.

महानगर

उपरां त

तेदनां यवसत णा​ा य ७३.६० चदर यकलो म टर

लालभागां तल्या बृहत कट्टोणाक आयलां .

जाल . जणासंखो २,५२,७७५ जालो. दसेंबर ४, १९८४वेर महानगर पायलकेक पयल्या पावट ं चुनाव चलयलो. तेदाळा ३८ वाडा आसल्ले.

कोंग्रेस

पाडत

अयर्धकाराक

आययल्ल . एं . सदाश व भंडार पयलो मेयर जाल्लो. श्र मत यून स यब्रट्टो पयल उपमेयर जाल .

एदोळ सात पावट ं महानगर पायलकेचो चुनाव जाला. ४ पावट ं कोंग्रेस, एक पावट ं कोंग्रेस आन जनतादळ, दोन पावट ं यबजेप

अयर्धकाराक आयल्या. २०१९-ंत जाल्ल्ा चुनावां त यबजेप -क ४४, कोंग्रेसाक १४ आन एसयडप -क दोन बसका लाभल्यात. यबजेप अयर्धकार चलयता. १९९५-ंत होसबेट्टू, कुळाय, सुरत्कल,

कायटपळ्ळ, मूल्क हे प्रदे श कुडयसले. पूण १९९७-ंत मुल्क प्रदे श मंगळू र महानगर पायलके थावन भायर काडलो. एपर ल १०, २००२वेर बजाल, कण्णूरू, यतरवैल, कुडु पू पंचायत प्रदे श सेयवाले. आशें आतां च यवसयतणा​ा य १७० चदर यकलोम टर. २०१२

थावन ६० वाडा आसात. जणासंखो स लाखां वयर जाला. मंगळू र नगरसभा जावनासताना ताचें

प्रेमानंद शेट्ट मेयर आन श्र मत सुमंगला राव अयर्धकारार आसात. इजयचो ल्यान्सलोट यपंटो इजय क्षेत्रा थावन

सात पावयटं य जाल्ल्ा चुनावां न यजकला. हो एक दाखलो जावनासा. एक पावट ं उपमेयर जाला. स पावट ं यजकललो हररनाथ मरकड

25 वीज क क ों णि

आलिेडाचोय दाखलो जाला. ल्यान्सलोट, हररनाथ, हे गडे आन आलिेड चवगां य कोंग्रेस पाडयतंच .ं स्मार्ट यसट मंगळू र: थावन ज कल्लो तर ताचोय दाखलो जातो.

केंद्र सर्काराचा स्मार्ट यसट योजनाखाल यवंचोन

आययल्ल्ा

कर्नाटकाचा

नगरां पयक ं मंगळू रय

सात

एक जावनासा.

sसुमार दोन हजार करोड रप्यां चा खर्चार दे रेबैल तेनका थावन एं . शयशर्धर हे गडे (एक

मंगळु रां त अयभवृद्धेच ं योजनां मां डल्यां त.

पावट ं मेयर जाला) आन श्र मत जेयसंता

हां तूं थोड ं एदोळच मुगदाल्यां त. थोड्या

यवजय आलिेड(एक पावट ं मेयर जाल्या)

योजनां चो वावर चलोन आसा.

फळन रा थावन पां चव्या पावट ं यजकोन आयल्यां त.

आदल्या फोंडां न भरल्ल्ा अश र रसत्यां चा जार्ग्ार रू ं द कोंक्र ट रसते न र्माण जाल्यात वा जातेच आसात. स्त्र कोर्पोरे टरां पयक ं पां चव्या पावट ं यजकोन

आययल्लो

श्र मत

थोडे चार लेन तर स लेनां चें योजन्ंय आसा.

जेयसंता 26 वीज क क ों णि

रसत्यां मर्धेगात आकर्षक व ज यदवे खां बे

उबे केल्यात. सगळे व ज यदवे एलइड कर्चें

योजन आसा. एदोळच मंगळू र श्हे र सोभोन आसा. सगळ ं योजनां जाताना आन कय सोभतेलें आन लोकाक जायत्यो सवलतायो मेळतल्यो.

रसत्या दे गां न

बोरे फूटपाथ रचल्यात.

पावसाचें उदाक सराग वाळोन वेच वेवथथा

-एच. आर. आळव

--------------------------------------

केल्या.

27 वीज क क ों णि

णवन द:

यवयचत्र घयडतां दू सऱया पेपरां तल ं चोना नेरावन,

बरवन यदं वचें काम म्हजें. नवेंच काजार जाताना यतकाय खुश आपल्या पयतच बपा​ां वाचुंक.. एक द स म्हणाल "तूं कयवता बऱयो बरयताय .. माका यशकय.." "तां तूं यकतें आसा मोगा.. खंच य एक वसत वच ं .. ताचेर चार सब्द बरय .. त चुटूक

_पंचू बंटवाळ.

जाता. चारा वयर आन इल्लें बरय तेदाळा नवोच काजार जाल्लों मात्र. नव होकाल

कयवता जाता."

घरा. हां व सकाळ ं गेल्लो जारा पाट ं सां जेर

"आकेर क इल्लें आसाजे खंय?"

घरा. नवेंच पत्र, नवो संपादक, हां व एक पानां भती कणा​ा र. अर्धें पानाक ल्हान चुटूक, यचकण कथा, यवनोद, सेक्स पोटो,

"तें कोणायक आथा जायनातलें बरय..

28 वीज क क ों णि

तुकाय आथा जावंक नजो. ताचो आथा

तो अंब्याचें काप

यवमसो कता​ा ना कळाजे..." हां व ताच बायल "तर... आतां माका कयवता यशकय" यतणें

ताका ताप ल्ल कायल

तकल आड घाल . तो म्हजो घोव "यवषय द .."

म्हज्या वां ट्याक यपयाव

"आं बो"

आमचें रां दण र यशजाना मर्धें उजो व्हचाना"

"हां ... बरें आसा... हाका इल्लो मसाला

म्हज यपंट यफवा​ा ल .

कुडयसजे. हां व वयल्याबार सां ग्तां तूं बरय.. माग र तुजें मसाला कुडस ... जायनाये ?"

द स पाशार जाले.

"जायत"

होकाल वचोन त बायल जाल . हां व यपंट वचोन यटं ट जालों. आतां कयवतेचाक बर

"हां व पाप...

भास... बायल दे कून यतका मोबायल यदलें.

तो आं ब्याचें काप.." अशेंच चार ग ट बरय

म्हज साकी ज ब पता​ा ना दे कून.

म्हणोन यपंट आरायलागलों. ताणें बरवंक

सुरू केलें. यपंट काबार जाताना त मोगान

मोबायल येतच नव ं िेंडां उदे ल .ं यहका

आपयलागल .

दू रां सां गोंक बरें जालें. मर्धें मर्धें उलंवचें आयकाताना उसतुरें वेता.

"हां वें बरयलां . सुरू पुगारून माग र एं यडं ग सस्पेन्स जाय नें.. दे कून..."

"जेवाण जालेंये?" ह यवचार .. जाप माका आयकाताये?

"व्हड ना.. वाच वाच..." "तुका यकतें यनसतें...?" "हां व पाप...

.........

29 वीज क क ों णि

"हां व हां गा पार यचंवतां ..."

"श ... तूं यकतें उलयताय या?"

........... "तेंच वोमतें उदारें ..." "तुका यपशेंगो... यनसत्याक आं बो यचयिल्लो. आतां पार यचंवच्यो.."

"तुका यपशें... तें तशें न्हय... ताचें पोट व्हड

...........

नें... दे कून तें ल्हान करंक वोमतें यनदोन सवय केल्या. आतां ताका वोमतें यनदल्यार

न्हय गो... घोवान आन भुर्ग्ा​ां न ं कापां च

मात्र न द येता... उदारें यनदल्यार जायना

खेल .ं आतां उरल्यात पार मात्र... त्यो हां व

ताका..."

यचंवते आसां " म्हणताना मोबायल तेणें कुंय

आयकोन तेणें पोन बंर्ध.

कुंय आवाज द वन बंर्ध पडलें. सां जेर जेवाण जाल्लेंच सेजायनाचें पोन. मोबायलाक अन्ेक पोन....

!जेवाण जालेंये?"

" यकतें करून आसाय?" हाणें मोबायल

"व्हय... तो जेवन आतां यनदला... घोरे ता..."

सकटां क आयकोंचे पर ं दवरलां . "हो... तर आज घट्ट घालन आयला "हां व यनदल्यां गो"

यदसता."

"आतां यपराय जाल नें... वोमतेंच यनदताय

"ना हाबा... तो खंय यपयेता. तो ए. ए. क

यदसता?"

गेल्या उपरां त आतां यपयेना नें..."

"ना... हां वें उदारें च यनदचें... तो वोमतो

"तूं यकतें उलयताय या... तो सदां य घट्ट

यनदता..."

यपयेता म्हण तें सां ग्तालें... गां वार य यतच खबार..." त सां गोन आसल .

"हां .. तुमचो होभोस आयनक सुटोंक ना नें?"

"अळे या... ताका भास ना. तो म्हजो घोव माका गोत्तासा... यतका यकतें गोत्तासा... तो 30 वीज क क ों णि

यकतें ताचो घोव ग " हें रागान सणसणलें.

जाल्यार तुका यनदोंक सोयडसोना..."

"न्हय या... ताका तुवें सदां य इल्लें इल्लें

बायलेन रागान मोबायल बंर्ध केलें. माका

द जे..."

जाग आसल .

"यकत्याक?"

घोरें वच्या भाशेन नाकां त उस्वास सोडलो. बायल आरामायेन उदारें यनदलें.

"ना तर तुका उपाद्र जात त. यपयेना _पोंिू बोंटवाळ ------------------------------------------------------------------------------------

31 वीज क क ों णि

नैसगीक िलायकी आमिें दायज- १ प्रमाणे भलायक बर या वायट म्जळ्ळें केवल असल्या टे सटां च्या ररपोटा​ां चेर मात्र यनर्धा​ा र त जाता. करयताना यकतलेशो तपासण्यो एकच पावट ं करयतात. खंयचाय एका ररपोटा​ां ं​ंत खंय इल्लेशें चडु णें म्हण यदसल्यार सुरू जाल जावंक तकल हून. तकल हून भेषटें चय कां य न्हय. सवा ररपोटा पररश लन करून सां गचो वयजय हें चडु णे इल्लें उकलन र्धना , हें तशें आन हें अशें, हाचो पररणाम असो आन हाचो पररणाम तसो म्हण समजयताना तकल हून जां वच इल्ल कावजेण जां वच सहजच म्हण्येत.

लेखक: णवन्सेंट बी णडमेल्ल , ताक डे .

बि्या िलायकेिी ों लक्षिाों आजकाल चडावत मनशां क आपणाक कां य यपडा आसाग या ना म्हळ्ळ एकच खंत? बोंवयतंचें वातावरणय तेंच. भलायकेचो यवषय म्हणताना चडावत जावन हर्येकल्यान उलोंवचें त्याच तपासणें यवश्ां त : तें आन हें टे सट, तो आन हो ल्याब टे सट, एक्सरे टे सट, ब्लड टे सट, स .ट .थक्ान, एम.आर.ऐ, इत्याद . तां च्या

आजकाल असल्यो सवा तपासण जायनासतां वोक्तां द वंकय चडावत वयज तयार नां त. टे सट कचें म्हळ्यार एक यससटमाचो अंग जाला म्हणचेंग या स्टायल? सबार पावट ं अशेंय पळे वंक मेळता क डजन भर टे सट जाल्या उपरां तय वयज ताचेलाग ं सलहे खात र आययल्ल्ा त्या मनशाक खच त थरान वोकात द वं क सकाना या द ना. तात्काल क यकतेंय पुण द वन, मुकल्या

32 वीज क क ों णि

एडवान्सड टे सटाक म्हण आन कय व्हडल्या दू सऱया ल्याबां क र्धाडतात. हां गासर सवाल एक उदे ता - यकतें यपडे सताक वोकात यदं वचाक वयजाक इतलेंय यां त्र क टे सटां चेर यनभार जां वच गजगी? तां च्या लां भ आवदे चें तें यशकाप हां गा कां यच प्रयोजनाक पडानां ग ? गजाल अश क इतले टे सट जाल्या उप्तां तय मनशा शर रा यभतर यकतें जाता म्हळ्ळें वयजां क साकें कळाना!? चाळ स-पन्नास वसा​ां आद ं केवल एक एक्सरे चेर होंदोन वयज सुश्रूषा यनर्धा​ा र त कतालो तर आतां यकत्याक जायना? हाचो अथा केवल एक्सरे मात्र काडल्यार पुरो आन इतर तपासणेंच गजचा ना म्हणय न्हय. केवल कुयडचा साध्या तपासणेन वोक्तां यदतेल्या वयजां क आज मोल ना; तें कशें तशें ताणें वोकात यदं वचें म्हण एटयचंय आसात. यपडे सतां क फावोत्या वेळार साकें वोकात मेळानातल्ल्ा ववीं सबार पावट ं पररस्थथत गंभ र जां वयचय आसता! तर, हे आर्धुन क तपासण मात्र भलायक तपासणेचे उपायग ? दोनश -ं यतनश ं वसा​ां आद ं बर भलायक कशें यनर्धा​ा र त कते ले? नैसगीक उपचाराच्या पुसतकां न सोदताना ह जाण्वाय आमकां मेळता. आन असल जाण्वाय संसकृत भाषें त आसा दे कून आमकां त लाबाना या जाणा आसल्ले आमकां कोणय सां गानां त म्हळ्यार चूक जां वयचना. थोड्यां च्या यचंत्पा प्रमाणें हें सवा पनें! पूण बोव थोड्यां कच कळ त आसा क यकतले श्ा आर्धुन क वोक्तां च बुन्ाद ह्याच संसकृत पु सतकां चेर होंदोन आसा म्हण.

नैसगीक उपचाराच्या एका पुसतकां क बर भलायक म्हळ्यार यकतें म्हण अशें यववर मेळता - "दे हे सवात्र छ उस्नस्य समत; लाघवम सुखं; शूत त क्ष्ण गर्ध यनद्र; छ मन्सो आप प्रसन्नता; शर रे कमासमर्थ्ा म; अनालस्य छ कमासू; स्वत स्वेदो गम कले ; स्वास्थ्य लक्षणात ह ". हां तूं स्वत: आपल्या यपडे च त वरता जाणा जां वचाक आठ तपासण आटापल्यात आन हाचो अथा ह्या पर ं आसा: पयलें: सकाळ ं उठोन पायखान्ाक वेताना पोट सगळें खां यच चड त ओत्तड घायलनासतां कसलेंय चूणा या वोक्तां या ल्याक्सेयटवस घेंवच गजा नासतां एकदं साफ जायजय. खेल्लें खाण तें ज वाण जाल्या उपरां त उत्पन्न जां वचो तो त्याज्य, यदसाक एक पावट ं पुण , सगळो भायर वचाजायच; जमावण जालें तर तो एक टोक्स न या यवकाळ पदाथा वतोवता. चडावत जावन मलबद्धताच सबार यपडें चें एक मूळ काराण जावनासता. ह यक्रया बोव उत्तम र त र जाता तर बर्या भलायके ते वश न हें पयलें मेट. दु स्रें: आपणाच मोटाय सां भाळच . लेकावता मोटायय जाता यपडें क काराण. ह्या यवश ं सवा​ां क खंड त कळ त आसा. जर मलमूत्र यवसजान साकें जाता तर खंड त जावन मोटायय हद्दा भायर वेच साध्यता बार च उणें. यतस्रें: कायतच यनतळाय बर्या भलायकेचो आसो. कुयडचेर तेणे हे णे खतां , तोंडाचेर मुंबरां , खोरज ,इत्याद खंय तरय त जां वच दाखवन

33 वीज क क ों णि

यदता क यभतर यकतें पुण घडबड आसा म्हण. सगळ्या शर राचेर आसच कातच जर म्हे ळ तर, यभतरल्या इतर अंगां यनय खंड त म्हे ळें आसतेलेंच आन तें स्वाभाव क. चोवतें: सगळो द स घटाय आन चुरकाय म्हण भोग्ता तर भलायक बर आसा म्हणचाक दु बाव ना. प्रकृतेन आमकां इतल ऊजा​ा द वन जल्म यदला क सकाळ ं थावन सां जेर पऱयरां त, आटच न्हय बारा वरां चो वेळ पऱयां तय , यवश्राम घेनासतां , कां यच चद पुरासण नासतां काम करंक सकचा यततल ! पूण आजकाल चडावत जणां क हो अनुभव मे ळाना या अनुभव करंक सकानां त. कामा मर्धें आमकां इल्लो यवश्राम कररजय म्हण भोग्ता. भलायक एकदं बर आसल्ल्ा मनशाक असल्या यवरामाच गजा ना; भलायकेवंत मनशा यभतर प्रकृतेन यदल्ल ह ऊजा​ा बपूार आसता. पां चवें: जबर भूक! भूक त त वर लागाजय. पूण चडावत जावन आमकां असल्या भुकेचो आनुभव जायना. हाका एक काराण जावनासा आम पयलें खेल्लें खाण्ंच साकें ज वाण जायनासतां आसचें. जर ज वाण बर आसा तर बर भूक लाग्ता. वे ळार खायजय, जेयवजय, यपयेजय; चड वेळ चु कोन या लेकावतयी न्हय. सवें: कुयडचा यवव र्ध भागां न दू ख ना आसचें थोडे पावट ं पायटं त तर आन थोडे पावट ं पोटां त, कानां त, हातां त, पायां त; हें दू ख तें दू ख. खंयसरय कुयडं त दू ख आसचें भलायकेचें लक्षण न्हय. केदनां कुयडचे भाग आमचें ज्ञान

तां चे थंय वोयडनां तग तेदना आम बर्या भलायकेंत आसतां व. सात्ें: गाड न द - गाड न द यकतें म्हळ्ळें ल्हान भुर्ग्ा​ां थावन यशकाजय; सोप्याचेर न दल्ल्ा भु र्ग्ा​ा क उकलन खटल्यार ताका ताचा जार्ग्ार दवरल्लें सकाळ ं उठतच ताका कळ त. दु दैवान चडावतां क हो अनु भव जायना. आमच न द इतल पुण गाड आसाजय क रात क पां को या ए.स . बं द पडात तर सकाळ ं मात्र कळाजय. आटवें: बरें यचंताप अनुभव कचें जावनासा बर्या भलायकेचें एक लक्षण. भायल्यान यकतें य यवशमता आसों मयतं त बरे यवचार उबजाजय. भायल्यान कसल य अशां तता आसों, यभतरल्यान शां ततेचो अनु भव जायजय. बरे यवचार बर्या भलयकेचें एक वतें लक्षण. जशें खाण तशें मन. जर खाण जेवाण साकें ना तर मना यभतर बरें यचंताप कशें उबजोंचे? जर हे आठ तपासणे आम स्वत: करून पळे यताना सवा साकें आसा म्हण आमकां बोग्ता तर हे र तपासणें च गजा तरय यकतें? जर तर तसल तपासणें कां य इल्लें चडु णें यदसोन येता जाल्यारय तें थोड्या नैसगीक उपचारां न साकें करून घेव्येत; रासायन क यवदानां न

तयार केल्ल्ा वोक्तां चेर अवलुंबून रां वच गजा यकतें? मनशा शर र बदलोंक ना या ताच्यो गजोय

बदलोंक ना; बदलला तर ताचो

मनोभाव आन ताणें आसचें तें वातावरण मात्र.

34 वीज क क ों णि

दे वान प्रकृतें त आमकां आमच

भलायक

सां बाळचा कात र यदल्ल्ा सवा जाण्वायेचो, सवा

वसतुंचो

आम

उपयोग

कऱयां

आन

भलायकेभर त जाव्यां .

------------------------------------------------------------------------------------------

35 वीज क क ों णि

क ययाि माि

-णवजय साबा (मुळान सेबेसयटयन, बोसत्यांव, बोसतू... तें ताच्या होकलेक बरें लागलें ना दे कून काजाराच्या आरं भार मोग बां यतल्या झररबर उमाळोन आसताना यतणें ताका साबा म्हळ्ळें .तें कायाम जालें.) त्या एका आयतारा सकाळ ं दु स्रें म स जावन येवन नासटो यतसूान सोप्या'ल्या कदे लार पां यार पांय घालन बसोन त्या यदसाचें कानड खबरे पत्र वाचुंक लागलो म्हणताना आयलें बायलेचें फमा​ा ण.

"अळे या, रां दचा कुडा भायलो रकाचो फां टो जनेलां तल्यान यभतर येवंक पळे ता आन दु क्रा मास सुट करताना कावळो एक ताचेर बसोन काकायता खंय उडास नासताना जनेल आड करनाशें भायर गेल्यार तुजो दु कोर कावळो जावन बदलोंक आसा. आतां च तो कात्रून सोड...!" इतलें म्हणोन त कोयतो घेवन ताचे मुकार प्रत्यक्ष जाल च. बायलेचो यजनोस आन हातां तलो कोयतो पळे वन साबा समजालो क

36 वीज क क ों णि

हां गासर आक्षेप उचारंक या माग र कातरतां म्हणोंक अवकास ना. हातां तलें खबरे पत्र उडवन कोयतो स्व कार करून गपच प कुजना पाटल्यान गेलो. कसो रकाकडे पावलो आन यकतें जालें कोण जाणां ताणें मारले ल्या यकंक्राटे क रूकच हुमटोन वचाजे आसल्लो. पयतच्या यकंक्राटे क पयतणेचे कान फुटताना यतणें तकल उकल्ल . पयतराय दावो हात उज्वव्यां त र्धरून चडपडचें यदसलें. उज्वव्या हाताच्या बोटां मर्धल्यान व्हाळचें तां बडें तां बडें रगतय यदसलें. कुंकडाच गोमट लुंवल्ले तवळ व्हाळता तशें व्हाळतालें. बायलेच तकल यगगीरल . यदवाळे च्या नेलचक्रबर . आपणाकच सां बाळन त पयतच्या आदाराक रावल . साबाच्या हाताक बरोच घाय जाल्लो. यहमालयाचें बरफ कडोन दें वोन येंवच्या उदका भाशेन रगत व्हाळतालें. बायलेन यकतें जालें म्हळ्ळ तनख केयलना. पाट ं मुकार पळे नासताना नायट यभतर न्हे सललो गाग्रो सुटवन यनस्रायलो आन बळान यपंजून ताच एक फाळ घोवाच्या घायेल्ल्ा हाताक अनूान रे वडायल आन ताचो हात उबाना र्धरून ताका ज्वहालाक व्हना यभतरलें एक कदे ल हाडन ताका जालां त च बसयलो. यभतर बसयल्यार रगत पडोन टै ल्स

पाड जात त तर...? पूण यकतें सकास केल्यारय रग्ताचो व्हाळो थां बलो ना. साबा यनत्राण जावंक सुरू जालो. बायलेन तकल थारयार दवरल . यहतला भायल्या रसत्यार र्धां वच एक ररक्षा हाडवन घोवाक यतणें लागयशल्या एका आस्पत्रेक व्हे लो. आस्पत्रेगारां न ताका एक द स दवरलें. घाय यशंवलो आन लेकाव्हरतें रगत गेलेल्यान ताच काळजा उड यनदान जालेल . दे कून ताका रगत यदं वचें पडलें. दु स्रे यदसा तो सुर्धारलो म्हणोन ताच्या हाताक 'स्लंग' घालन ताका घरा र्धाडलें. पत क घरा आपवन हाडल्या उपरां त पत ण ताका आरावन र्धरून गळगळ्यां रडल . "मां खंच्या वेळ घड्ये तुका'वें फां टो कात्रुंक सां गलें..." म्हणोन चुचूारल . काल्च्या यदसा साबाचें रगत व्हाळ्ळे ल्या मापान आज ताच ं दु ः खां व्हाळ्ळ .ं घोवाचो खंत त यतका मोग आसल्लो. साबान समा आसलेल्या आपल्या हातान मोगाळ बायलेच पाट पोशेवन यतका समार्धान केलें. आन एकामेकाच्या जळत्या मोगा उमाळ्यां त त ं घायेल्ल्ा हाताच चत्राय कना यदसा उज्वाडाकच

37 वीज क क ों णि

उप्येल .ं ..

जालो."

सररसुमार मयहन्ान साबाच्या घायेल्ल्ा हाताचें चलनवलन बहुतेक नोमालाक पाट ं आयलें म्हणताना तेदोळ पऱयां त रजा घालन रोवाणेच्या कोंयबयेपर ं घराच बसोन आसल्लो तो पाट ं नवकरे क लागलो. पयल्या यदसा कामाक गेल्लो तो सां जेर घरा पाट ं येतासताना ताचे बायलेन तो बरोच खुशाल्कायेंत आसा तसो यदसलो. पाट ं कामाक लागल्ले यनमत ं रोवण सुटल म्हण बायलेन लेकलें. पत वावराक गेल्लो घरा पाट ं पावताना ताका एक वेलकम क स यदं वच दसतूर यतणें रता कना दवरले ल . तशें आज ताका हो उमो द वंक म्हण सशीन गेल तेदना, यतच्या नाकाक एक वास आदाळ्ळो. वास आदाळ्ळो तरय त पवा​ा कररतना, पूण हो वास नाका फुडां न ररग्ताना यतचो ज व काणयसरलो. उम्याक ओिाययल्ले वोंठ पाट ं आयले.

"अळे मा, फाल्यां थावन यपयेनाका. यपयेताय तर, म्हाकाय हाड. दोगां य यपयेवन मोरयां यतश न."

"सोरो यपयेलाय तूं ?" यतणें खडक्क यवचाना सोडलें. "सोरया थावन मयलां पयस र्धां वचो तूं आज यकतें जालें?"

"म्हाकाच गोत्तुना मा. हां व कसो बाराक गेलों, यकतलें यपयेलों म्हळ्ळें उडासां त ना. यपयेलाय म्हण तूं आतां यवचाता​ा नां च उडास

"ना मा, तुज्या हध्यार हात दवना जाल्यारय सां ग्तां , आन मुकार यपयेनाशें चत्राय घेतां ." दु स्रे यदसाय त च कथा. पूण यपयेवन आयल्यार चोरे कां य नां त. जोल्ल गूड फेलो. जोक्स कना बायलेक हासयतालो. हासयताना बायलेक बरें जातालें. पूण त्या बराबर खंतय जाल . यपयोण्याच सवय लागलेले खंय वचून पावतात तें त खूब जाणा. दाखल्याक आपलोच बापूय यलवर फुटोन मेल्ले तवळ यहं दू ररयतररवाज प्रकार मोडें हुल्ां वचें जाल्लें तर लां कडाच गजा नातल्ल . काड पेटवन मोड्याक र्धरल्ल तर मोडें आपुरबायेन जळतें. यततलो सोरो ताच्या आं गां त. आतां बापायच्या प्रकरणाचें पुनरावतान जां वचें नाका म्हण साबाचे बायलेन ह्ये यवश ं कोणाकडे पुण उलयजे म्हण आसताना यतच्या भावाचें फोन आयलें. भावोज क स्थथयतगत यवचाना, अन तवळ भावोयजचें प्रोबलेम यतणें भावाक सां गलें. चतूर वक ल तो. मत कूडले वावरंक लागल . बां दून

38 वीज क क ों णि

घालन सोरो भोरयल्यारय तो तसोच पाट ं वोंकचो आपलो ''अक्कन गंड' आस्पत्रेक वचून आयल्या उपरां त यपयेवंक लागला म्हळ्यार...! वोट वूड हे व हे िंि?

"हें प्रकरण स्ियर करचे खात र तुमचो सहकार जाय"

वयकलाच वां कड मत वावराक लागल . तो भययणगेर येवन बावोयजच्या यचयकत्सेच्या सवा दाखल्यां च तस्व र आपल्या मोबायलार काडन वना गेलो. आन साबाक यदल्ल्ा वक्तां चें आड पररणाम यकतें आसात ते गूगलाच्या आदारान ताणें वरवन पळे लें. पूण अमाल प वनाक प्रचोदन द वंक सक्त त तसले अंश कां य झळकलेनां त. आतां उटलें ब्लड टर ान्सफ्यूजन. रगत यदल्ले यनमत ं तें घेतलेल्या थंय सोरयाच वोड रच त जायतग ? ह्या यवषयां त गूगल ताच्ये मजतेक आयलेंना.

'इतल ं वरसां यपयेनातलो म्हजो भावोज आतां यपयेता जाल्यार ताका कोयत्याचो मार कारणग , हां गाचें टर टमेंटग म्हळ्ळे स्ियर करंक जाय वक्तां चो आड पररणाम न्हय म्हळ्ळें हां वें स्टड कना जालां . आतां कोयत्याच्या मारान भावोयजचें मोसत रगात व्हाळोन वचोन तो यनत्राण जाल्लो म्हण हां गा ताका त न च्यार बोतल रगत यदलां . कां य तें रगत एका कुडचेलाचें जावन आस्येतग ?"

साबाचें मेयडकल रे कोडा स घेवन वक ल सायब भावोज क यचयकत्सा यदल्ल्ा आस्पत्रेच्या डै रेकटराक वचून मेळ्ळो. वयकलान सां गलेलें आयकून डै रेकटर शेमेलो. मेयडकल चररत्रेंत हें नवेंच. हो वक लच कां य यपयेवन येवनामू? पूण वक ल म्हणताना डै रेकटर एलटा जालो. चत्रायेन उत्रां यवंचून उलवंक लागलो. सू म्हळ्यार सूळेमग म्हळें च म्हण वाद मां डचेययतले चलाक आसतात वक ल.

वक ल म्हणालो.

डै रेकटराक उसतुरें गेलें. आज सकाळ ं हां व खटल्याच्या खंच्या कुश न दें वल्लोंगाय? ना जाल्यार नवाला वयर नवाल आयकुंक मेळता म्हळ्यार?

"पेशंटाक यदल्ल्ा रग्ताचो थोडो गजेचो यववर मेळ्ळ्यार बरें . कसल य फरामस घडोना म्हळ्ळें यनघंट करचे पासत. कशें जाल्यारय तुमच्या आस्पत्रेच्या नां वाक कसलोय यतबो लागानाये. आन ब्लड बें क आसचें पबयलकां खात र म्हणताना ताचो थोडो यववर गजा आसा जाल्यार पबयलकां क यदल्ल्ां त कां य प्रोबलेम आसोंक फावो ना म्हळ्ळ म्हज पात्येण ..."

39 वीज क क ों णि

डै रेकटराचें कुतूहल चाळवाल्लें. कुडचेलाचें रगत काडन जमो कना दवरंक ना तें तो जाणा. त्या रग्ता यनमत ं तें घेतलेल्यां क लुक्साण आसा म्हण नय, पूण... पूण तें यदतेल्याक लुक्साण आसा म्हण न्हय. पूण तें घेतेल्याक लुक्साण जां वचो संभव आस्येत. ताणें पाद्दे नासताना ब्लड बेंकाच्या मुखेल्याक फोन केलें आन वयकलाक ताचेश ं र्धाडलें. वक लान साबाक यदल्ल्ा रग्ता वगा​ा च्या दायनंच पट्ट आन तां चो यवळास ब्लड बेंकां तलो स्वार्ध न कना घेतलो. एब नेगेट व. हो रग्तावगा अपरूपायेचो जाल्ल्ान दायनंच पट्ट मटव आसल्ल . तेग पुरूष आन दोग स्त्र यो. स्त्र यो चडावत सोरो यपयेनां त दे कून वयकलान तां च ं नां वां दे गेक वोंदायल .ं आन पुरषां पाटल्यान लागलो. दोग जण खंच्याच घयडये रग्तादानाक उलो येत दे कून ते चडावत सोरो यपयेनातल्ले. पूण यतस्रो मात्र यदसाचें चोव स वोरां य कुडचेला जावनासल्लो. म्हळ्ळें वयकलान सोर्धून काडलें. तो पयशे नातल्ल्ा वेळा रगत यवकून सोरो यपयेतालो. तो चडावत रग्तादान जाल्ल्ान पररक्षा कररनासताना ताचें रगत काडताले. आपूण यपयेलां म्हळ्ळें रगत काडतेल्यां क कळानाशें तो आपणाकच कसो सां बाळतालो म्हळ्ळें एक यमसतेर जावनासल्लो. वयकलान आपल ं सोर्धनां आस्पत्रेच्या डै रेकटरा मुकार दवरल .ं डै रेकटर म्हणालो

"तुज्या सोर्धना अनुसार आमच्या ब्लड बेंकां त ऊण आसात म्हण मानून घेव्येत म्हण यचंत्यां , पूण कुडचेलाच्या रग्ता यनमत ं सोरो यपयेनात ल्लो सोरो यपयेवंक लागला म्हळ्ळें कशें रजू करताय?" "अळे , आरोप आमच्या लेकाचो. तां तूं सत ना म्हण रजू करचें काम तुमच्या वां ट्याचें." वक ल खडाखड म्हणालो. "ना जाल्यार म्हजो भावोज मोरता वरे ग यकतलो सोरो यपयेतलो ताचो खचा सगळो तुम पळे जय. सोरो यपयेवन तो यपडें त पडलो तर ताच यचयकत्सा तुमच्या लेकार. आन सोरया यनमत ं ताचें आवक संपलें जाल्यार फावोतो परयार ताच्या कुटमाक मेळोंक जाय." "तूं जोक करताय..." "नेवर मोर. स ररयस..."

"आम अशें करयां . तुज्या भावोयजच्या आं गां तलें सगळें भषटालें रगत काडन नवेंच रगत भरयां . आमच्या लेकार. पूण एक कंयडशन. रगत पूरतें बदल केल्या नंतरय तुजो भावोज सोरो यपयेत गेलो जाल्यार तवळ ताचें रगत बदलुंच्या त्या प्रयक्रयेक लागललो खचा तुम यदं वचो." वक ल म्हणालो "तें जायना. आम कोटा​ांत पळें वचें बरें ."

40 वीज क क ों णि

"अन्ेक उपाव आसा." डै रेकटर म्हणालो. "तुज्या भावोज क तसोच सोडलो जाल्यार थोड्या तेंपान ताका आतां यदलां तें रगत अळवोन वचोन ताच्या जार्ग्ार आपलेंच रगत उबजातेलें. कुडचेलाचें रगत आं गां त ना जाताना सोरो यपयेंवचें रावतेलें. तेदोळ पऱयां त ताणें सोरो यपयेनाशें पळे या."

"हें का'लें?" म्हणालो साबा.

"सायबा यदरे क्तोरा, तूं खंच्या संसारां त आसाय? हां गासर सवाल सोरयाच्या अमालाचें, अमालाचो अनभोग भोगलेले यकतले जण सोरो सोडलेले आसात? ए.ए.'क जोयन जाल्ले परयां त पाट ं परतातात."

तेदाळाच साबाच एव उदे ल ."ए तुज्या बका​ा ता!" यतणें ताळो काडलो. "हाचो सोरो सुटयजे म्हण इतलें पूरा सकास कना आतां तुंच सोरो हाडनायलायरे ? तें पां यट काडन तुज्या मंड्ड्यार वोतुंक आसां ...!"

"जायत तर, तुज्या भावोयजचें रगत आतां च बदल कना पळे व्यां .. वक ल ओपलो आन तशें साबाचें रगत बदलून सोडलें. पनें रगत काडन नवें भरले ल्याचो आड पररणाम कां य जायना खात्र करंक थोडे द स ताका आस्पत्रेंत दवना उपरां त घरा र्धाडलो. घरा थोडे द स रे सट करंक फरमायलें...

"तूं बरो जाल्ल्ाक यचयसा करयां म्हण एक क्वाटा र यवसक काडल ..." "छे क्क! तूं एक कालेंया. तुका गोत्तुनां ग हां व यपयेना म्हण?"

वक ल म्हणालो "यतक्के सां बाळगो बाये. केल्लो सकास सक्सेसग म्हण हां वें टे सट केलें. भावोज पास. यचयसा" वयकलान पां यट उग्तो केलो आन तां तलें घटघट करून एका घोटान यपयेवन सोडलें. बायेचें तोंड रोळयनच्या यबळाबर उग्तें जालें.

त्या नंतर एका सां जेर वक ल भावोयजच भेट करंक आयलो. भावोज नोमाल आसल्लो ताचे मुकार बसून उलयता उलयतां ताणें आपल्या पेंटाच्या बोल्सां तलें एक पां यट काडन यटपायचेर दवरलें . साबान पां यटाचेर यनरासक्तेच द षट घाल्ल पळे वन वक ल पुळक त जालो. रगत बदयलल्लें साथाक जालें..."

"हो केदाळा थावन अशेंय यपयेता हाबा?" "अगो बाये, सां बाळ सां बाळ. हाटा एटे क जायत. भावोयजच पररक्षा करंक म्हण यवसके बाटलेंत शरबत हाडल्लें हां वें. आन भावोज क सोरो भोरवंक म्हाका यकतें यपशेंग ?"

41 वीज क क ों णि

"दे वाक अगा​ां !" बायेन पुस्स कना श्वास सोडलो. "सोरयाच यगरां त तर सुटयलमू. आतां नव च यगरां त उबजाल्या. उलवंक सुरू कर त जाल्यार बेजे बेजे कना बायल मनशां बर उलवन च आसता. तूं जाणां य ह्या घरां त एदोळ म्हजोच आवाज आसतालो. हो थंड...!" "तें आमगेरय तशेंच. माकाय एक बायल आसा पळे ." "हां वें तोंड उग्तें कररजे जाल्यार हो आपलें पेंपारें सुरू करता, माग र ताका वोडकोच ना. म्हाका उलयना जाल्यार यपश्ां बर च

जाता." "अळे बाये, भावोज क पयलें कुडचेलाचें रगत मेळ्ळें . पररणाम जावून सोरो यपयेवंक लागलो. आतां बहुशा ताका बायल मनशां चें रगत यदलां आसतेलें. चडावत बायल मनशां सोरो यपयेनां त पळे ... आतां तूं कां य खंत कररनाका. थोड्या तेंपान परनें जाल्लें आतां चें रगत माज्वोन वचून ताच्या जार्ग्ार नवें रगत उबजाताना भावोयजचें तोंड बंर्ध उतेलें. आन तुजें उग्तें ऊरते लें...!" "सुकूर साययबण , एक पावट ं सुटका जाल्यार पुरो...!" बायेन सुकूर साययबयणच्या रपण्याक हात जोडले.

_ यवजय.

-----------------------------------------------------------------------------------

42 वीज क क ों णि

वळकातां हां व" म्हणालो पेद्रू. *** *** *** लोसूा आन ताच पत ण यजल्ल सां गाता मेळून उणो खचा कचे यवश ं चचा​ा करून आसल .ं तेदाळा यजल्ल म्हणालें "अळे या... तुवें आसाने... यबयर यपयेंवच सोयडजे..." "तशें जाल्यार तुवें मेकप नजोग यजल्ल ?"

कचें सोडु ं क

"हां वें सोभ त यदसचें नाकाग ?" "दे कून च न्हय वे हां वें यबयर यपयेंवच ..." जाप लोसुाच . *** *** ***

_ जेफ्री, जेप्पू. " पळे बा... मुकल्या घरा भाड्याक आयल्यां त पळे ... ताच पत ण बार बर मन स." म्हणालें पेद्रुच बायल. "थोड्या वेळान तुंच सां ग्ताय त म्हणोन"

पाड

"तें कशें सां ग्ताय तूं ? तुका यतच व्हळक आसाग ?" "व्हळक पाळोक कां य ना. पूण तुका बऱयान

बोस : लोसूा, त्या टै यपसटाक सेलेकट केल्लें कोणें? लोसूा : हां वेंच बोस. यकत्याक? कालें जालें सर? बोस : टै प केल्ल्ां त मसतू चुक आसात. हां वें तुका सां ग ल्लें यकतें ? ग्रामर पळे वन काणघे म्हण... न्हय वे ? लोसूा : एक्स क्ूज म सर. तुवें ग्रामर म्हळ्ळें य ग ? माका 'ग्लामर' म्हण

43 वीज क क ों णि

आयकोन हां वें हाचें यसलेक्षन केलें.

वाच... हे ड एं ड शोलडर, व्हय मू? ताण ं सां गलेपररं च केलां हां वें..."

** ** **** ** *** **** लोसुाच बायल माकेट क वचोन घरा पाट ं येताना, लोसूा तकलेक तशें भुजां क शां पू सारवन बस ल्लें पळे ता. "हो यकतें वेस भंगोवन बसलाय. बूद नां ग तुका?"

"न्हय पेद्रू' तूं तुज्या बायलेक डारयलंग, स्व ट , स्व ट हाटा आशें पूरा आपयताय मू ? तुका तुज्ये बायले वयर यततलोय मोग ग ?" यवचारलें लोसूान.

"मोग आन मात्त गोबोर.. तशें कां य ना... र्धा "बूद ना माका न्हय, तुका... वसा​ां आयदं च ताचें नां व यवसरलां , कळ्ळ्यार गलाटो कर त. दे कून तशें आपंवचें.. तूं पुण ह्या शां पूच्या बोतल र यकतें बरयलां पळे . ताचेकडे सां गोंक वचानाका..."

----------------------------------------------------------------------------------

फ ि.... फ ि... फ ि...

(वाटे र चारल क डोल्ला मुखामुख मेळता) चारल : आरे रे .. डोल्ला, यदसानातलोय...

खंय रे तूं?

डोल्ला : थोड्या अजांट कामान बेंगळू र गेल्लों ने चारले... बेंगळु ची गजाल गोत्तासाये? गम्मत आयक... चारल : गम्मत? कसलें गम्मत?

44 वीज क क ों णि

डोल्ला : आयक ... पोर चार ताकेर रात ं उटाउट ं बेंगळू र भायर सरलों... गम्मत आयक... बस्साचें नंबर यकतलें जाणां ये? बस नंबर फोर् _ फोर् _ फोर. बस्सार चडोन यसट र बसलां . स यटचें नंबर फोर. गम्मत आयक.. डरैवरान बस्स र्धां वडायलेंरे... बस्स बेंगलूर पावताना व्हरां सकायळं च फोर.. चारल : व्हय ग यकतें ? ह्या नमून्ार बस्स र्धां वडां वन... यकतें वेता खंय ग फेसताक...? डोल्ला : तें म्हळ्यार, तो डरैवर नवोच काजार खंय. ताणें बायलेक फां त्यार वेग् ं येतां म्हळ्ळें खंय. चारल : हो... तशेंग ? डोल्ला : गम्मत आयक चारले... बस्सार थावन दें वोन ररक्षा कना श दा राज महल होटे लां त वचोन थंयसर रूम बूक केलें... रूमाचें नंबर यकतलें जाणां ये? फोथा प्लोर... नंबर ४४४. चारल : व्हय रे डोल्ला... तुका यकतेंरे वयर वयर फोर च लाग्ता...?

बर च हां वेंय ... हें चार नंबर म्हज्या पाट क च यकत्याक लाग्ताग म्हण यचंतलें. उपरां त श दा उडु प होटे लाक गेलों. थंयसर चा यपयेलों. चायेचें यबल्ल यकतलें जाणां ये? चारल : यकतले?

डोल्ला : ४४ रप स. आज माका बरें लक्क आसा... मारल शेंड म्हळें ... श दा रे स कोसा​ा क गेलों... चारल : रे स कोसा ? रे स कोसा​ा क यकत्याक रे ? डोल्ला : गम्मत आयक... फोर नंबराच्या घोड्याचेर फोर थवजां ड, फोर हं डरेड, फोटी फोर रप स भां दले... चारल : व्हयग यकतें ? शहब्बास... घोडो फसाट अयलो यदसता... नश ब रे डोल्ला तुजें... डोल्ला : नश ब आन मायत्तरे चारल ... घोडोय फोथा आयलो.

डोल्ला : तेंच ने गम्मत आयक... तुवें यचंतल्या चारल : हां ...

-----------------------------------------------------------------------------------

45 वीज क क ों णि

अज जाग जाताना वरां स उतारल्ल .ं चेडवाच्या रूमां त लायट जळतालो. सकायळं च सां ता खुरू काडन च मां द्र दोडन यबतर वता​ा ना चेडवाच्या रूमाक एक पावट यतळ्ळें . चेडूं यदसालना. "चेडूं यकतें यदसाना.."

“माम्म , बाय यमसाक येवंक ना मूण यससटर ां न सां गले. पादऱयाब य मुणालो अज यमसाक नातलें” मूण पाट ं र्धां वात्त आययल्लें चेडूं एका उस्वासान मुणताना आवयक दोळ्यां क काळोक आययल्ल्ा पर भगलें.

वरां आट जाल .ं .. नोव उतरल .ं चेडवाचो पात्तो ना. घच्या​ा सवा​ां क अटे यवटे . चेडूं तशें लेट कररना. सां गानाशें केदाळाय भायर वचाना. अज कां य हां व यनदें त असल ं पळे वन र्धोयशनाशें कां य इगजेक गेलां 'स्तेलें.

सदां चे पर द स बुडलो.

******

होन्नापूर एक ल्हान सोयबत्त हळ्ळ . शहरा थावन ३० यकम पयस तर गजेच्यो सवा संग्त ह्या गां वां त मेळताल्यो. इगजा , इसकोल अन ल्हान ल्हान आं गड आसोन लोक कृष

46 वीज क क ों णि

कना ज वन साता​ा लो. लगबग व स हजार जन संखो असच्या होन्नापुराक बस्स व्यवसता अन आस्पत्र सका​ा रान फावो केल्ल . ह्या हळ्ळें त यशकलेल ं भुगीं पयस अन पगा​ां वां त वावर कना होन्नापूर भां ग्राळो गां व जाला... आयलेवार रै लवेचो रसतो ह्या गां वाच्या लागयशल्यान पाशार जावन सबार रयलां हां गा स्टोप द वन शहराक भोव सल सायेचो संपका द वंक सक ल्लो. त्या घरा, सां जेचें मागणें जातच, वयडलां लाग ं बेसां व मागोन, सगळ्या संग हासोन पोकळे पोकाणां सोयडत्त, रातचे जेवाण कना अपल्या बेड रमाक गेल्लें चेडूं, हप्त्या उपरां त सुरू जां वच्या प . यू. स पर क्षेक तयाराय करंक बसलें. आवय रां दच्या कुडां त आपलो वावर संपवन होलां त मां द्र सोडयता मुणासर कोनशां त बसोन कुवोच ं वोडल मां य अन दोगां ल्हान भां वडां ता'तां च्या यनदे संसाराक वचोन जाल्ल .ं बापय पां च वसा​ां अद ं काळजाघातान अंतरल्लो. अतां सगळ जवाब्दार अवय च सां बाळताल . चेडवाच्या कुडां त लायट जळतालो. यलसां व कता​ा असतेलें, र्धोसचें साकें नय मुणोन होलाचो यदवो पालवोवन अवय मां द्रेर आड पडल .

**** दे वान यदल्ल्ा तेगां भुर्ग्ा​ा पयक मालघडें यशकपां त हुशार, खेळ, स्पर्थ्ा​ां न चतूर.एक दोन पावट ं अपूण कोवेंताक भती जाता मूण हट्ट कना बसुल्लें. बापय अंतरल्या उपरां त घच्या​ां क कोणे तर अर्धार जायजे मूण अवयन अपल कबलात द वंक नातल्ल . यवशेस सोबाय यतका फावो जाल्ल अन गुणेसत चेडूं यफगाज, इसकोल अन अतां कालेयजच्या हर चटु वयटकां न मेतेर जातालें. अयलेवार मोबायलाचो सहवास चड जाल्ल्ान ताचे उलवणे घरां त उणें. पूण सां गाता मेळताना हासोवन, हे रां क र्धोसून सुडसुयडत्त असता. ताच ं भां वडां य वडल्या भययणच दे ख घेवन एकामेका मोगान यजयेंवचे अपुरबायेचे कुटाम. ****

फां त्यार पां चाक उटच ं अन सकायळं च सरबराय कच्या​ा अवयक अज जाग जाताना वरां स उतारल्ल .ं चेडवाच्या रूमां त लायट जळतालो. सकायळं च सां ता खुरू काडन च मां द्र दोडन यबतर वता​ा ना चेडवाच्या रूमाक एक पावट यतळ्ळें . चेडूं यदसाना. तें कां य वाश रूमाक गेलां 'स्तेलें मूण अपल्या वावराक लागल . घंटो एक उतारल्यार चेडूं भायर अययल्लो अवाज ना. हे रां यदसां न एक दोन पासायो रां दच्या कुडाक माना , अवयक

47 वीज क क ों णि

इल्लें तुकलावन लान लान कामां क हात यदतालें. कां य म साक गेलां 'स्तेलें. यतकाच यतणें समादान केलें. मोबायल मेजार असा. अन कां य पंद्रा यमनुटां न येतेलें. अपल अवय कोनशां त बसोन यदल्ल सकायळं च चा यपयेवन.. "चेडूं यकतेंगो यदसाना.." र्धाकट्या भुर्ग्ा​ां क जोंकुळन उटयत, “कां य यमसाक गेलां 'स्तेलें. वेळ जालो, अत्तां येतेलें” म्हणात्त अपल्या कामाक लागल . वरां आट जाल ,ं नोव उतरल .ं चेडवाचो पात्तो ना. घच्या​ा सवा​ां क अटे यवटे . चेडूं तशें लेट कररना. सां गानाशें केदाळाय भायर वचाना. अज कां य हां व यनदें त असल ं पळे वन र्धोयशनाशें कां य इगजेक गेलां 'स्तेलें. अवयन र्धाकट्या चेडवाक अपवन " अळे पता बाय यमसाक गेल्लें अयनक येवंक ना. एक घड इगजेकडे वचोन ये. माका हे र कामां असात, वेळ जाता" म्हणाल . इगजा कां य पां च स यमनुटां चलोन पाव्येत यततयलच पयस. चेडूं अवयच्या उल्याक पाळो द वन र्धां वलें.

“माम्म , बाय यमसाक येवंक ना मूण यससटर ां न सां गले. पादऱयाब य म्हणालो "अज यमसाक नातलें” म्हण पाट ं र्धां वात्त अययल्लें चेडूं एका उस्वासान मुणताना अवयक दोळ्यां क काळोक अययल्ल्ा पर भगलें. अपणाक च सां बाळन सबार पावट ं चेडवाक उलो यदलो. कां य जाप ना. रूमां त एक पावट ं तपासण केल . मोबायल मेजार असा. सोडयलोले बूक उग्तेच असात. वसतुरां , पसा, भां गार सगळे त्या त्या जार्ग्ार असा. अवय अन भुर्ग्ा​ां क स्​्हं ट उडल्या पर भोगलें. अवय सगळ कामां सोडन लागयशल बां य, तळें व्हाळ मूण लगाम नातल्ल्ा पर सोदना कररलागल . सेजारां , चेडवाच्या इश्ट, यमत्रां क, वळयकच्यां क, सगळ्यां न पोनां गेल ं पूण कोणा थावन य चेडवा यवश ं माहे त मेस्ळ्ळनां . नेसल्या कापडार अवय पादऱयाबा कडे र्धां वल . गुका​ा र घरा अययल्लो यतच्या बराबर इगजेक गेलो. लोक खबार अयकोन घरा येवंक सुरू जालो.

एकेकल्यान एकेक काण उलवंक सुरू केलें. बायलां तर चल्येच सगळ द न चर बायपाट असा म्हळ्या पर उत्रां क उतार

48 वीज क क ों णि

गुंतून गेल .ं भुगीं कंगाल जाल्ल .ं वडयलमां य कोनशां त बसोन हुसकाना रडताल .

जोडन गुका​ा रामाचो उपकार बावडु ं क त यवसरयलना.

पादऱयाबान आपल्या सोंप्या उता​ा न ं यतका भुजयलें. वरां एदोळ च बारा उतरल .ं पादऱयाबान “आम ं पोल स स्टे शनां त खबार दाकल कची बर ” मुळ्ळें सुचन यदल्लें. गुका​ा राक सां गाता वचोंक सां गोन यतका एक साद्या र त न अजी बरवन द वन, बेसां व द लागलो.

****

घरा वचोन अंगार एक सादे कापाड नेसोन गुका​ा रा बराबर त पोल स स्टे शनाक भायर सरल . जालां त कां य र्धा-पंद्रा जणां जमो असल .ं .. कोणाक कसल य जाप यदं वच्या स्थथतेर त नातल पोल स स्टे शन यतका पयलो अनबोग. गुका​ा रान सगळें मुखेल्ण घेतलें. चेडवा यवश ं सबार सूक्स्म माहे त, ताच फोटो अन काल जाल्ल ं सवा घयडतां दाकल कना पोल सां न यतका घरा वचोंक सां गले. भायर च यकंत चेडवाच्या नडत्या यवश .ं ताका असल्ल्ा संबंदा यवश ,ं ताचे कालेयजंत जां वच्या हे र चेडे चेडवां यवश्ां तल्यो गजाल चयलयेच्या मात्यार थापच्यो नाका नाका मुळ्यार अवयन अयकाजे पडलें. यतका कुयडं त एके नमुन्ाच कां प सुरू जाल्ल . सवकास मेटां घरा तेवश न काडताना, हात

द स बुडलो, चेडवाचो पात्तो ना. हप्तो संपोक लागलो. आवय आन भुगीं कंगाल जाल्ल .ं कां य र्धा _ व स पावट ं पोल सां न भेट अन गजे पुती माहे त जमो केल्ल सोडल्यार चेडवा यवश्ां त कां य खबार लाबयलना. लोकान मागलें. प्रयोजनाक पडलेना. दोन त न पावट अवयन अपलो ज व होगडावंक लागयशल्या बां य लाग ं वचोन, अपल प्रायेसत अवय अन दोगां नेणतुल्या भुर्ग्ा​ां खात र पाट ं अययल्ल असा. अपल सत्रा वसा​ां च नपंयच जाल्ल चल , लोकान उलंवच अवमऱयादे च ं उत्रां , त ं दोळ्या मुखार एताना कां य नाका तशें एकाडच्यान भोग्ता, अवय अन भुगी दु सतऱया वाटे न यनर्धा​ा राक आड रावल्यान मन नातल्या यनत्राण यचंतणान सगळें सोसून असा ह अवय. त्या मर्धें पोयलसां न चेडवाचें पोन स्टे षनाक वना सबार ताच्या िास मेट, िेंडस आन कुटमाच्यां क स्टे षनाक अपवन एनकवायर कना लोकाक ह्या कुटमायवश ं यकररयकर जालें. थोड्या चल्यां क दु बावान रात ं स्टे षनां त दवना हो एक उग्तो जायनातलो

49 वीज क क ों णि

यमसतेर द स वेता वेतां संक णा जावन तकले फडाफयडचो जाल्लो.

यचंतप अपले असयतत् च हालयतालें. *****

होन्नापुरां त आतां दोन त न गजाल बयलषट जावन अयकोंक मेळताल्यो. पयलें, 'ताका पययशल्या केरळां त लव यजहादान कन्वडतर केलां तशें पोयलसां क सोर्धुंक कषट. चेडूं भुखा​ा घालन बोंवता खंय, गां वच्या थोड्यां क पळे वंक मेळ्ळां खंय' दु स्रो, 'चेडवाक बोंबय वरून पाड कामाक कमयटपूर यवकलां खंय'. अदल्या हप्त्यां त गां वचो कोणग बोंबय थावन पोन कना ह्या गजाल क पाकां फुटोन हां गा घर घरां न यतच खबार. यतस्रो ग्रूप... 'तें दऱयाक उडलां . मोडें मेळ्ळां . घच्या​ा न ं हाडु ं क इनकार केलां खंय..' म्हण खबार उलयताले. थोड कुटमादारां चेडवाक कोवेंताक वचोंक मन असलें. घच्या​ां न सोडु ं क ना. दे खून सां गानासतां तें पयस कोवेंताक गेलां म्हणताल .ं अवयचे काळ ज हे खंचेय मां दून घेवंक तयार नातलें. हऱयेक गजाल सत तशें यदसल्यार आपल्या चेडवा वयर यतका बाररच अयभमान अन भवासो. एकेक वायट

एदोळ सगळ्या सां ता भक्तां क अंगोण घालन, वात पेटोवन, नोवेना र्धना ह्या पररस्थथतेंत रां वचेंच नाका. हो गां व सोडन पयस या मुणताना, कोनशां त असल अवय, ल्हान भुगीं , तां चें यशकाप यतका परत पाट ं वोडन र्धररलागलें. **** सबार द स थावन हो यवशय उलोवन उलोवन लोकाक पुरो जाल्लें. तो द स सुक्रार. र्धनपाराचो वेळ. पययशल्या गोंया थावन एक पोन आयलें. अवय नाखुशेन फोन काणघेलागल . समजानातल मोड कोंकण भास तर यतचें नां व, अन आपल्या सां डून गेल्ल्ा चेडवाचें नां व उल्लेख कता​ा ना त एक दम्म न ट जाल . घड्ये यभतर त इगजेक पावल . गागेल्ल्ा उत्रां न ं यवगाराक यवषय यतळयसलागल . यवगारान अययल्ल्ा नंबराक पाट ं फोन घुंवडायले. ***

50 वीज क क ों णि

चेडवाक अज अपवन हाडलां . यतच्ये सां गाता एक यससटर अन एक सां गात ण असल . चेडवाचो सगळो यजनोस, सोबाय पुती बदल्ल्ा. अपल्या अवयक पळे लेंच र्धां वोन येवन चेडूं पोटलून र्धता​ा . यवगाराक त ं अज येतात मूण खबार असल्ल जाल्ल्ान ह्या वेळार तां चेंय येणें जाल्लें. अययल्ल यससटर अन सां गात ण, ताण ं तां च वळक कना यदल , एक समाज क पुनवासत केंदत चलोंवच्या संस्थ्याच व्हयडलन अन समालोचक त जावन अस ल्ल . यवगाराक अन यववररलागल .

घच्या​ां क

चल्लें. चल्ते गेल्लें चेडूं लागसार असच्या रयलार चडता. जाग जावन थोड्या घयडयां न ताका रयल र्धां वता तें कळ ल्लेंच सगळें यभयान कां प्ता. पुडें येंवच्या स्टे शनां त दें वोन पाट ं वेच्या यदश ं यचंतेसत जाता. मध्यान उत्राल्ल . स्टे शना भायर कोणाच तर मजत यवचाऱयां म्हण रसतो उतच्या​ा वग्ता चयलयेक कोणाचेंग वाहन माना वेतां . चेडूं त्या उपरां त सन न जाताना सबार संग्त घडोन गेल्ल्ो. अपल्या उगडासाच सकत होगडायलेल्या चेडवाक यजव त मेल्ल्ा मनशापर जाल्लें. “अस्पत्रेंत त न मयहने भर यचयकत्सा घेवन यतचो पात्तो कळ त जायनातल्यान अमच्या संथथाक यतका भती कररजे पडलें.“ यससटर सां गोन च गेल .

हक गत

“तुमचें चेडूं लगबक स मयहन्ा अद ं एका सका​ा र अस्पत्रेंत थावन आमकां हसतां तर जाल्लें. त्या उपरां त यतच जतन घेवन आतां तें संपूणा बरें जालां . यतच उगडासाच सकत पंद्रा यदसा'द ं यतका पाट लाबल . त्या उपरां त यतणे यतचो यवळास यतळयसलो.” त सां गोन च गेल .

त्या रात ं न द ल्ल्ा चेडवाक, साकी न द पडल्ल . यतका यनदें त चल्च यपडा असल्ल . त्या रात ं यनदें त पयले पावट ं घरा भायर

“मां , जर तूं माका बेसां व यदताय तर ह्या यससटर ां सां गाता हे रां च सेवा करंक हां व वेतां अन नव एक यजण सुरू कता​ां . मका बेसां व द माम्मा" चेडूं अवयच्या बेसां वाक हात जोडन उभें जालें. आवय थंयच कदे लार गळ्ळ .

यजयो अग्रार --------------------------------------

51 वीज क क ों णि

मनशा वगा (होमोसेयपयन) हो ह्या प्रथव वयलो आज पऱयां तलो यशस्व ज व अशें समजातात. रान मनजायतंच यशकार तसेंच वनस्पत ह्या वयर ज वन चलंवचो आयदमानव नैसगीक खाणा सां कळें त यशकार आन यशकार अश दोड भूयमका चलवन आसलो.

बुद्वंत्काय ह ं दोन प्र sव आयदां प्राप्त जाल .ं तां च्या जोशाचेर आप का खंडां त उत्पन्न जावन मुकल्या एक लाख वसा​ां न संसार भर आपलें घर उबें केल्ल्ा मनशान आपलें ज वन अद क सुलभ आन समृद्ध कचे खात र आपल्या भवतयणच्या नैसाग क वसतुंचो पूणापण उपयोग कना काणघेलो.

मनशाक सवा​ां च्याक चड यशस्वे ज व म्हण समजातात. दू सऱया यजवां च्या तुलनां त मनशाकडे कसल च यवशेस शाररर क क्षमता ना आसोनय फकत बुद्वंत्कायेच्या बळाचेर ऊतक्रां यतच्या प्रवासां त ताका अत प्रगतेचो मेंदू आन

ब द्ध क प्रगयतच्या जोशाचेर तो अन् सज व ं संग ं प्रत्यक्ष व अपरत्यक्ष स्परष कना गेलो. आन खाणा सां कळें तलो वयर पडलो. आस्थथत्ाच्या ह्या संघरषां त सहयजयवंच्या आन्ेक प्रजात ं सां गाता यनयेंडरथाल, डे यनसोवान अशे ताचे खरे जायतचे भाव

52 वीज क क ों णि

पऱयां त नां च जाले. तर पूण तवळच्या मनशाथावन यनसगा​ा चें नुक्साण अल् प्रमाणाचें जावनासलें म्हण्येत. कारण शेतां चो शोर्धन आन औद्योयगकरणाच सुवा​ा त ह्या मानव ततक्रां यतच्या इयतहासां तल्या उपरां तल्या काळां त घडलेल्या दोन घयडतां न यनसगा​ा च्या नासाच सुवा​ा त जाल . सुमार र्धा हजार वसा​ां पुवीं मनशाक कृषेचें तंत्र कळोन आयलें अशें इयतहास सां ग्ता. सुवा​ा तेच्या काळां त मनशां चो संखो बोव उणो आसलो. ताका खाणा-वसतुंच गजा उण आसल . पूण कृषे ववीं खाण उत्पन्न जावंक लागलें म्हणताना मन स त्याच जार्ग्ार थथ र जालो व जायजे पडलें. यशकार कता​ा ना चुकोन म्हळ्ळे पर हाताक सां पडलेल्या मनजायतंच्या स्वरूपां त मास आन दू द हां चो शास्वत स्त्रोत मेळल्ल्ान पशुपालन व्यवसायेचो जल्म जालो. ह्या ववीं मनशचें ज वन स्तर वाडात आयलें. वाडच्या लोक संख्याचें पोट भर्चे खात र गण रानां , दोंगर, तणाचे तपकट प्रदे श, व्हाळां इत्याद नैसगीक संपन्मूळां वयर आक्रमण जालें आन गाद्यां च भुंय यनमा​ा ण जाल . त्या जार्ग्ां वयल वनस्पत नास जाल . मनजात पळू न गेल्यो. सुकण ं सावजां आपणां क आस्रो सोर्धून पयस गेल .ं

कृषेच्या कामा खात र नैसगीक उदका व्हाळे , नंयों, तळ ं तशें आखरे क भुंयच्या गभा​ा थावन उदक वयर काडु ं क लागले. आन ताचो अयनभांद व्यापार जालो. आज अश पररगत आसाक आम आमकां लाबलेल्या भुंयच्या उदकाचे ७०% उदक वापारून संपयलां . चड आन चड उदक कृषेच्या कामाक वापर्लां म्हण उदका तज्ञ सां ग्तात. आधुनीक काळाि: आर्धुन क काळार कृषेच्या यपकां च वाडावळ वेगान जां वचे खात र आन ताका लागच्या क टां क यनयंत्रण कचे खात र वापर्च ं रासययनकां आन कृतक सारें आन यक्रयमनाशक हां चो वायट पररणाम पऱयावराणाचेर जाला. रासायन क सारय ् ा ववीं आन यक्रयमनाशकां ववीं भुंय्ंतले पोषक सत् नषट जाल्यात. मायतयेंतलो नैसगीक ईट वचोन मात चािे जाल्या. कृष कररजाय जाल्यार ताका कृतक ईट गायलजेच पडता. रासयन क यक्रयमनाशकां ववीं यपकां वयल क ड मोता​ा पूण ह्या यकड ं वयर आपलें ज वन सार्चे माणके, श र्ले, आन सुकण ं हां चे वयर कषट ये तात. थोडे पावट ं यक्रयमनाशकां ववीं क ड मोराना तर त सगळें प कच पाड कता​ा . माणके नैसगीक क ड यनयंत्रक आसोन तां च्या स्वरूपां त

53 वीज क क ों णि

यजवदाळ आन सुकण ं हे र यजवां क खाण प्राप जाता. पूण ह्या प्रायणंच्या दें वोन येंवच्या संख्या ववीं एक पररसंथथोच कोसळोन पडच्या स्थथतेर आसा. यपकां वयर आसल्लें यक्रयमनाशक खाणा सां गाता मनशाच्या कुयडं त वेता आन वायट पररणाम दाकयता. भुयमंत या मात्येंत पडल्लें यक्रयमनाशक वचोन उदकाक मेळता आन तें उदक प्रदू ष त जावन मनशाक, मनजायतंक आन रूक झडां क मेळोन तां चेरय वायट पररणाम जाता. थंड प वनां न आन आवयच्या दू दां तय सां पडलां . अटर ाव्या शतमानां त जाल्ल्ा यवर्ग्ान तंत्रज्ञानाच्या प्रगते ववीं काखा​ा न्ां च सुवा​ा त जाल . मना ज वन सुलभ कचे खात र वसतुराचा यनमा​ा णाचे काखा​ा ने उबार्चे खात र नैसगीक भुंय प्रदे शाचो उपयोग केल्ल्ान पररसंथथो उग्ताड जालो. काखा​ा न्ां न नैसगीक जार्ग्ां थावन उदक घेते गेले आन मेळें उदक यनतळ उदकाक मेळोन उदक प्रदू ष त जालें. सवकास कारबनडायोक्सैड, कारबन मोनोक्सैड सलफर डायोक्सै ड असलें यवकाळ वारें काखा​ा न्ां थावन भायर येवन बरें वारें यवकाळ केलें. र्धणी पंदा थावन इं गळे र्धातुंचें खन ज, वज्ां खात र जां वच्या खोंडच्या कामा ववीं रानां मोडल .ं दोंगर पवात फुटले. नं यां न कोसाळ्ळे ल भुंयच मात वचोन गां वान

गां व बुडले. यवसाव्या शतमाना थावन उदे ल्ल्ा इलेकटर ोन क आन कंप्यूटर युगववीं ईकचऱयाच रास आज उब जाल्या. हें सक्कड उणें जाता कोण्णा म्हळ्ळे बर वाडच्या शहरां न तां तूं आयनक भर घालो. घरां बां दच्ये खात र लाग ं रें व, इटे , यसमेंट, रकाड, ह्या खात र नंयचे पंदल र्धना , नंयचो काट दोंगर, रूक कातरले. अशें पाचव्या सृषट अक्रम थरान आपणावन रान्वट भुंय बंजर केल . मनशावसते थावन भायर आययल्लें मेळें उदक परत नैसगीक उदकाक मेळ्ळें . शहरां न रास पडच्या कोयरा संग ं प्लासट क थैल्यो, प्लास क कचरो सगळो गटारां न , नाल्यां न , आन डं यपंग ग्रां वडां न भरोन गेलो. दऱया तड र प्लासट क उदका बाटल्यो आन थैल्यो मयलां च्या मयला लां बाये क पडोन आसतात. उदकां तल्यो थोड्यो ज व व मासळ्यां न खाण म्हण यचंतून तें खावन तां च्या ताळ्यां न यसकोन स्वास बंद जावन मेल्ल्ो आसात. रसते नवे कता​ा ना व रंदयताना दे गां न आसल्ले रूक कातर्ल्यात आन कातन्ंचा आसात. ह्या ववीं सुकण ं सावजां आपलें यबडार बां दंु क सकानां त. खाण जावन मेळच्यो फळ वसतुय त्या

54 वीज क क ों णि

रूकां झडां सां गाता नपंयच जाल्ल्ान यबमात त्यो प्राण खंय पावल्यात व मोरोन पडल्यात कोण्णा. रूक झडां कातना सापाट जाल्ल्ा जार्ग्ां थावन आतां गमी भायर सता​ा आन हाका ‘अरबन ह ट आयलेंड इफेकट’ म्हणतात. अशें तापमान चडोन्ंच आसा. नैसगीक रोदां त यजयवंचो महत्ाचो भाग आसता. एकामेका अवलंबून यजयेंवचे ववीं प्रथवे वयले सज व यनजीव व्यवथथा र्धरून आसात. मनशां न राना कात्रू न मनजायतंचे हक्काचे यनवास नास केल्यात. त्याच बराबर आपल्या मजे खात र यशकार करून तां चें आस्थथत्च नास केलें. २०१८ इस्वेंत केल्ल्ा एका अध्ययानां त र्धखो यदं वच संगत कळोन आयल्या. मनशापराण संसारां तल्या ज व सृषटे चो फकत ०.०१ ठक्के मात्र पूण इतल्या ल्हान पंगडान प्रथवेचेर केल्लो अत्याचार यभरां कूळ. पाटल्या पां च हजार वसा​ां न प्रथवे वयले ८३% सथथन आन ५० ठक्के रूक झडां नपंयच जाल्यां त. आज सथथन पयक गाय, मोश , बकड्यो, बक्रे असल्यो घरा पोसच्यो मनजात ६०% तर, रान मनजात केवल ४०% जाल्यात. सुकण्यां पयक कोंयबयो, बदकां ७०% तर ३०% सुकण रानाक गेल्यां त. गेलेंत्या ४०० वसा​ां त सुमार ८०० प्रबेर्ध नां व नासताना गेल्यात. आन हर्येका यदसा सुमार १५० प्रबेर्ध मायाग जाते आसात.

सुमार र्धा लाक जात मायाग जां वच्यो आसात आन हाका कारण मन स. ह वदी ‘एकवट त राषटर ां चें बयोलो यजकल डै वयसाट सम्मेळन’ यदता. त्याच कारणाक लागोन आतां मनजात नाडाक येवन लोकां चेर हल्लो कता​ा त. वाग, हसत व इतर रान्वट मनजात मनशां चेर हल्लो कता​ा त. थोड्यो मनजात खाणा खात र मनशा वसतेचेर ररग्तात, शेता भाटां न ररगोन बेळें नास कता​ा त. सुकण ,ं पाके, वागूळ येवन फळ वसतू नास कता​ा त. मनजात पंगड पंगड कना मनशा मुकार रावताना मन स कंगाल जाता. मनशान यनसगा​ा क इतलें नुक्साण केल्या उपरां त ताचे गंभ र पररणाम यदसानातले जाल्यार नवल म्हण्येतें. प्रत कार कचे खात र यनसगा​ा कडे जायत ं हातेरां आसात आन यनसगा त ं आयदां जायते पावट ं प्रयोगाक हाडता. मनशान प्रदू ष त करून यनमा​ा ण केल्लें अयतर क कारबनडायोक्सैड, यमथेन साकें पाचवें घर पररणाम, सूऱयाच गमी, वातावरणां त र्धरून दवता​ा त आन जागत क तापमान वाडोंक कारण जातात. त्या ववीं दोन ध्रुवां वयलें बरफ कगोन येता. ह्या ववीं दऱयाच यवसतराय वाडोन सबार भुंय प्रदे श आपल्या पोटां त वोडच साध्यता आसा. उदकाचो तापमान वाडलेले ववीं दऱयां तल ज व मायाग जाता. तापमान वाडल्लेववीं रानां क लागचो उजो, अचानक

55 वीज क क ों णि

आययल्ल्ा पावसाववीं येंवच ं आवरां काळां तर पडचो दु कोळ तशें दऱयां त उबजोंच तुफानां वादाळां चें प्रमाण चडलां . सबार यठकाण्यां न उदकाचे त्रास वाडल्यात. इस्रो आन स्पेस आपयलकेशन सेंटर हाण ं २०१९ वसा​ां त केल्ल्ा एका अध्ययना प्रकार आमच्या दे शां त सुयकदाड येवन आसा. हां तूं राजथथान पयल्या थथानार आसोन महाराषटर दू सऱया थथानार सोभता!

सवाल कोणायक येव्येत. खर गजाल अस क काळाचें चक्र उळटें गुंवडावंक जायनातले ववीं एदोळ जाल्लें नुक्साण पूणापण भती करंक जायना. तररपूण आमच्या वतामानां तल ज वन शैल बदलून यनसगा​ा यवषयां त जावंक आसचें नुक्साण तर आडाव्येत. त्या खात र सामाज क आन वैयक्त क दोन थथरां चेर प्रयतन कररजाय पडतलें.

महाराषटर ाच्या ४४.९३% भुंय प्रदे शाचेर सुयकदाड चालू आसा. आद ं चार मैनेभर पावस पडतालो आतां एकाच मैन्ां त व्हडा आवाजान मोटो पावस येवन पडोन शेतां बाटां तशें नागर यनवासां चें नुक्साण जाता. प्रदू ष त वारें आन उदका ववीं यपडें चें प्रमाण वाडलां .

थ डी ों मेटाों:

१९७०च्या दशकां त रे यिजरे टरा थावन भायर सचा​ा यवकाळ वार्या ववीं तशें इतर थोड्या कारणां न वातावरणां त्ल्ल्या ओझोन पदराक दोंपळे पडले. त्या ववीं ह्या भागाच्या सकयल्या प्रदे शां वयर सूऱयाच ं यनळश ं यकणा​ां श दा वचोन मनशां सवें सबार सज यवंक कायतचें क्ान्सर साक्ो ज व काडच्यो यपडा येवंक लागल्यात. यनसगा​ा च्या ह्या प्रकरणाववीं आज पऱयां त जाल्ल्ा नुक्साणां च पट्ट आयनक जाय तर लां बव्येत. तर आतां ह्या समस्यां क उपाय यकतें ? असलें

* प्रथम आमचें मुख्य काम व ज आन हे र वसतूं थावन घेंवच सकत उण वापररजाय. आमच्या घरां त ज्या कुडां त आम आसां व त्या कुडाचो यदवो मात्र पेटोन आसाजाय. गजा आसल्यार मात्र फ्यान चालू कररजाय. पूणा थरान चाजा जाल्ल ं इलेकटर ोन क उपकरणां चाजार लावन दवररनाये. सामान् बलबां चाक ८०% व ज उण कापचे एलइड बलब वापाररजाय. साध्य आसल्यार घरा खात र सोलार व ज वापररजाय. साध्य आसल्ले कडे यलफ्टा बदला मेटां चडोन वेच सवय तना​ा ट्यां न कररजाय. अशें करून व ज उरव्येत. * उदकाचो वापर उणो करंक तोंड हात र्धुताना, खाड काडताना नळ कारणायवणे चालू दवरंक नजो. त्याच पर ं उदका नळ खंय तर ल क जाता तर तो तक्षणा दु रथथ

56 वीज क क ों णि

कररजाय. जंय साध्य आसा थंय काक्सां न व्याक्ूम वाश ट्यां क बसयजाय. शवर न्हां वच्या बदलाक बाल्दें त उदक घेवन न्हाल्यार बरें . गाद्यां क सोडचें उदकय व्हाळानाशें पळे जाय. * जेवण खाण सेवताना आपणाक यकतलें जाय यततलें मात्र घेजाय व रां यदजाय. मोलाक हाडचें तर यकतलें जाय यततलें मात्र हायडजाय. खाणा जेवणाचो यवभाड एक पाताकच सय. सबार लोक यदसाक एक जेवण मेळनासतां य खाल पोटार यनदोंक वेता, त्या भायर हाचो यवभाड नैसगीक संपन्मूलां चेर आम कचो अन्न्याय. हें तयार कता​ा ना उदकाच य गजा आसा म्हण आम समजाजाय. * चड मैलेज यदं वच ं वाहना घेतल्यार खन ज तेलां चें राकण कर्येत. साध्य आसल्ले कडे खासग वाहनां बदलाक सावाजन क बस्सां च सेवा घेव्येत. वाहनां च्या रोदां न तवळ तवळ वार्याचो दबाव तपासण कची गजा आसा. कार आन मोटार रे यसंगां न खन ज तेलाचो चड वापार जाता. असले स्पर्धे उणे केल्यार बरे . * प्रवासाक वेताना व्हे ल्ल्ा खाणा जेवणाच्या प्याकेयटं च साकी यवलेवार कररजाय यशवाय त्या प्रवास ठाण्यां न सगळ्यान घालून पररसर पाड करंक नजो. घरां न कचरो

सुको आन वोलें म्हण यवंगड कररजाय. नगर पायलकेन यदल्ल ं यनयमां साकीं पायळजाय. ल्हान भुर्ग्ा​ां क ह्या यवष ं साकी माहे त घरां न मेळाजाय. * साध्य आसल्ल्ां न अपल्या वठारां त फुलां -झडां / फळ यदं वचे रूक लावन पररसर राकण कऱयेत. सावाजन क जार्ग्ां न सका​ा रान व संघटनां न सामाज क रान आसा कर्येत. ह्या ववीं सुकण ं सावजां क बरे पण लाभता सवें आमच प्रकृत यनतळ उरात. सका​ा र योजनां ज्यार जां वचे बर त्या त्या पररसराच्या लोकां न जवाब्दार घेजाय. जायत ं राना वनां नास जाताना आम जागृत जायजय. सबार चळु वळ ह्या यदशेन जाल्यात तर आमच ं पश्च म घाटा वयल ं रानां खाल जावन येतात. वनमहोत्सवा वेळा लाययल्ल्ां झडां चें पोषण करंक उगडास दवररजाय.

* काखा​ा न्ां चो र्धुंवर श दा वार्यां त भसूान वारें यवकाळ कता​ा . ह्या खात र र्धुंवर नळ यकतल्या उबारायेर आसाजाय म्हळ्ळें यनयम साक्ा​ा ररत न पाळचेबर कानून क्रम घेजाय. पूण चडताव जावन वोंयच बेळें खाता जाल्यार रक्षण यदं वचें कोणे ? * गाद्या मेरां न जायतें उदक पाड जाता. गाद्या बगलेन रूक लायले तर हें उदक बर्याक वापार जावन एका वाटे न कृष

57 वीज क क ों णि

जाताना दू सऱया वाटे न रूक झडां आसोन प्रथव पाचव्या कापडान न्हे सल्ल पळवंक सोभाय! दे श रूक झडां लां वन प्रोत्साह त कररजाय. रूक झडां गाद्यां भोंवार ं लावंक नजो म्हळ्ळें चूक यचंताप रै तां च्या मयतंतलें कायडजाय. * गां वां न आन शहरां न जमो जां वचो कचरो डं यपंग मैदानार रास पडोन आज व्हडलो समस्सो जाला. थंय त्या कचऱयाक जळयतात आन ताचो र्धुंवर वार्यार सगळ्यान प्रसार्ता आन यवकाळ वार्यां ववीं भंवयतंच्या लोकाक यपडे क कारण जाता. हुल्ायना जाल्यार कुसोन ताच घाण भोंवयतच्या लोकाक तकले फडाफयडच जाता. तां तलें म्हे ळें उदक र्धणी पंदा वचोन अंतरजल पाड कता​ा , भोंवत ं बां यो आसल्यार तें उदक पाड जाता. ह्या खात र सका​ा रान पुनरनव करण मेटां , पर्याय यवर्धानां सोर्धून काडन हाका एक पररहार सोयर्धजाय. * बंगले, अपाटामेंट, हावयजंग सोसायट इत्याद हां तूं रावतेल्या सवा​ां न सां गाता येवन पावसा उदका यजरवण कररजाय र्धणी पंदल्या उदकाच्यो झर वाडं वच वती गजा आसा

चोर्यां यशकार कना रान मनजायतंचो नास जाता. हें आडावंक जाय. अशें व्यस्क्तगत, सामुदाय क आन सका​ा र थथराचेर सां गाता येवन आमचें सवा​ां चें वसते घर ह भुम हाच आम रक्षण कची गजा आसा. तवळ यनसगा​ा च यनस्रोन गेल्ल गाड पाट्यां चेर येवन फुडें वेतेल . आमच्या पुवाजां न आमकां यदल्ले बर आम आमच्या मुकल्या यपळगेक ह भुंय कां य तर इल्ल बर करून द जाय आन हें आमचें कताव्य. प्रथव आमकां तवळ तवळ यहशारे द वन्ंच आसा, चररत्रेंत एदोळ वरे ग पां च पावट ं सावात्र क यवनाश जावन गेला. तर आम आमच्याच संसारां त यजयेतां व, अशेंच मुकार वचात तर मुकल्या थोड्याच वसा​ां यभतर सवो महा सावात्र क यवनाश येवन आमकां कंगाल कतालो..

तर आमच ह प्रथव , दे वान आमकां यदल्लें हें सोभ त घर राकोन वरोंक आतां च आम मेटां काड्यां ग ? हर्येकल्यान आपापलो पात्र, जां व ल्हान व व्हड, खेळ्ळ्यार ह प्रथव आमचें रक्षण कतेल नां तर????

मूळ लेखन (मरायठं त): डा. हरषद यदवेकर * राना सगळ ं नास जावन एका वाटे न मनजात नास जाल्यात तर आन्ेका वाटे न

कोंकणेक: नव न कुलशेकर

58 वीज क क ों णि

*********

एक्कीसाव अध्याय: आटे नािी िणवषय वािी (The Prophesy of Aetna) दू सऱया यदसा साकाळ ं आल्ताररचेर ह्या लोंकडाक बां गार जावन बदलाल्ल्ा खुशेन पूजा यवर्ध आसा केल्ल . "झुजाक समपा ण" म्हण आमकां यतळयसलें.त्या रात ं अम जेवणाक सां गाता आसताना आयेशा संतुषट नातुल्ल .

"पवाताचे थोडे मूर्खहा झूज कसें चलाजाय,कोणे मोराजाय आन ज क कस जातेल म्हण हे यसयाग ं यवचारंक आयले.हां वें तां कां यकतेंच सां गोंक ना. झूज कसें चल्तेलें म्हण हां व बऱयान जाणां .हां व्ंच झुजाक सां बाळतेल .ं पूण भयवषय- आहा! तें हां व सां गोंक सकाना.म्हाका आदलें आन आतां चें बरें च कळ त आसा. पूण मुखलें न्हय. यलयो तूं यशकारे क वेचाक आशेताय? जाय तर हां व्ंय तुज्या सां गाता येतां . ह्या ल्हानश्ा झुजाक ओरोस, होल्ल आन

59 वीज क क ों णि

आयदवास सां बाळतेले." "ना" यलयो रागान म्हणालो. म्हाका झुजाक र्धाडचें ताका यबल्कूल पसंद नातुल्लें. " हां व यशकारे क वचाना आयेशा. म्हाका तूं हां गासर एक्सूऱयाक सोडल्यार हां व पवाता मर्धें वाट सोर्धून झुजाक येतोलों"

जाल्लें मरण-सक्कड सां गालागल . उपरां त हां व आन यलयो यतका थंयसर मेळोन,सां गाता जेवाण केल्लें , अमेना​ा टासाच भेट,सक्कड. यततल्यार ओरोस आयलो. "आतां यकतें?"

"तर तूंय ये. तुज तकल म्हजेर आसोंद "

"खायनया आटे ना थावन एक पत्र आयलां "

इतलें सां गल्या उपरां त त भुर्ग्ा​ा बर जाल . हासोंक लागल . यतणें तसें हासचें तेदोळ म्हणासर हां वें पळे वंक ना. यतणें आमकां सभार र्धूखाच्यो कायणयो सां गल्यो. हजार वसा​ां आदल्यो. मोगा आन द् व्हे षा यवश्ां त, बळ आन आसकत्काये यवश्ां त व्यंग आन यवनोद क ररत न सांगलें. उपरां त यतचें उलवणें ग्ंभ र यवषयां चेर चल्लें -यतच्या वैयक्त क अनुभवा यवश्ां त.सताक सोदचें यतचें प्रयतन, बुध्वां त्काय आपणावंक यतणें कसें सभार र्धमा​ां क इनकार केल्लें , जेरसलेमां त यतचो शेमा​ां व आन कानून यशकलेल्या सां गाता यतच चचा​ा आन ताण ं यतचेर फातोर म्हारल्ले , आरे यबयां त यतचें पयण, आपल्याच लोका थावन आपणाचें नवेसां व आन सुर्धाराणेचें इनकार,इयजप्ताक केल्ल भेट आनो फेरोचा कोडयतंत यतणें यशकलेलें यलसां व इत्याद सक्कड उलयल . उपरां त त इयजप्ताचा कोरा यवश्ां त उलयल . यलयोचें यतचा हात ं

"उग्तें करून वाच" "आयेशा प्रणाम.

नां वाचा

पवाताचा

हे यसयाक,

ओ आयेशा,तुका मोसतू प्राय जाल्या. संसाराचा भुद्वंत्काये न आन हजारों वसा​ां चा अनुभवान तूंवें लोकाक मां कोड केलां य.तर तुका मु खार जां वचा संग्त ं यवश्ां त कळ त ना. हें सत. आयक. हां वें आन म्हज्या अंकल यसंबर न सगा​ा चे बूक वाचून ह्या झुजा यवश्ां त यकतेम जातेलें म्हळ्ळें समजोन घेतलां . थंयसर आसें बरयलां - म्हाका मरण. हां व ह्या यवश्ां त संतोसतां . एक भाल तुका तुज्याच हात ं थावन बल घेतेल -खालूनाचें रगात तुजेर! आटे ना, खालूनाच खायनया"

60 वीज क क ों णि

म न पण आयकालें. "बरें . आटे नाचा प्रन हां व यदतां म्हण सां ग" ओरोस चल्लो. यतयनर्ध क सां ग. म्हाका कागात पावलां आन जाप यतचाच दभा​ा राक येवन त मुखार उलयल .

"अमेना​ा टासान तेदनां सां गलेलें बर आज आटे नान सां गलां -यकत्याक दोगां य एक च. भाल पडल्यार पडोंद .पूण अखरे क ज त म्हज च.बहुश्ा आटे ना म्हाका बेषटां वचें प्रयतन करून आसा. तर तुम आयकाआमचा यजण्येंत यकतें जायजय तें जातेलेंच.आयक यलयो, ह्या सक्कड गोंदोळा मर्धें आमचा यजण्येचें आन मणा​ा चें लेख अयनक येवंक आसा. क्रूरता पाटल्यान काकुळयतचे दोळे आसात आन ह्या कयटनायेचा संस्रां त आसल्यार अखरे क सासणाचो न्ाय मेळता. आतां तूं वचोन यनदे . आम साकाळ ं वचोंक आसा." दू सऱया यदसा दनपारां आम यभरं कूळ यदसचा आयदवायसचा सोजेरां सां गाता पवात दे वोंक सुरू केलें. झुजाक तयार केल्ल्ा बर सोजेरां क एकेका सेनायर्धपयतचा मुखेल्ाणार यवंगड केल्लें. मर्धेंगात आयेशा घोड्याचेर आन यतचा सां गाता हां व आन यलयो. यलयो खानाचा काळ्या घोड्याचेर सोभतालो. आमचा भंवत ं सोजेर. हे ० सक्कड पळे वन आम संतोसल्यां व.

सभा र यदसां उपरां त हां वें यलयोक संतोसान आसच पळे लें. "पूजार , क्रूर आयदवास , बेजारायेन या आसलेल्या म्हाका आतां पवाता थावन भायर येवन संस्राचो अनुभव कचा​ां त भार च खुश जाता. भरप यकतलें सोभ त आसा आन पवाताच अदभूत सोभाय, सूख यदं वचो सूऱयो,पमाळ क वारें , सक्कड सगा.यलयो , व स शतमानां अद ं हां व अरयबंचा सुडगाडां त म्हज्या बापोय यवश्ां त सां गाता घोड्यार वेताल .ं हां व ताका मोगाच ं जावनासुल्ल .ं ताचो उगडास म्हज्या काळजां त आसा आन तो आमकां मेळोंक वाट पळे वन आसा" ’अळे , थंयच तुमका० दोगां यक यजवेश म मारंक पळे ययल्लो माज्ाचो जागो. ह्या पवातां चो लोक माज्ां च पूजा कता​ा त. बहुश्ा पयल्या रसेन, जनरल अलेगसां डरान ह ररवाज इयजप्ता थावन हाडलेल जावंक पुरो. तो म्हज्या काळाचो. उज्याचेम आरार्धन सयत ताणेंच सुरू केल्लेम आन हां गाचा यदवळां त हे स या ऐस स या दोगां यक सां गाता अल्ताररचेर पूजा आन आरार्धन केल्लें. हां व्ंच ह्या यदवळाच पयलेच ं हे यसया आन अलेगसां डर म्हजो पययसलो संबंर्ध " आम दोगायन एकामेकाक पळे लें. हां व दाबावलों. पूण त उलयल . "दु बावनाका हाल्ल आन सब्दां सां गाता

61 वीज क क ों णि

खेळ नाका. मेसडोयनयाचो अलेगसां डर म्हज्याक पयलेंच यजयेवन आसुल्लो म्हळ्यार, म्हज्या आतां चा यजण्येचाक पयलें. आम दोगां य एकाच यगमाळ्यां त जल्माल्ल्ां व. चडावत जावन आपल्या झुजा यवश्ां त तो म्हज्या लायगंच चचा​ा कता​ा लो. उपरां त आम जगडल्यां व आन यवंगड जाल्यां व." "पवाताचा आयदवायसंक आन खालूनाचा लोकाक आद ं थावन दु स्मानकाय आसा. आतां जां वचा झुजा ववीं नव चररत्रा बरं वच पडतेल . तुम आटे ना आन रसेना थावन बचाव जावन पवाताक पावताना हां वें जाय म्हण मोडें आन हे र रपणें आपणावन तुमकां भेट केल्ल .हां व नंयत तुज्या सां गाताच आसुल्ल ं आन तुमकां अपाया थावन राकलें." त उलवन असतानां च पयस थावन बोबाटचो आवाज आयकालो आन घोड्याचेर दादले आयले खालूना थावन खबार हाडन. खायनया आमकां पवाताचेर मेळोंक येना बदलाक झूज नंयचा ंे चर हाडां ड र जातेलें. आम तसें करंक उदकाक उत्रोन वचाजाय.यतच येवजण बर च आसुल्ल . त्या यदसा झूज जालें ना. दनपार म्हणासर आम पवाता थावन खालूना यदश ं सकला चलोन गेल्यां व. सां ज जातासताना आम पयलेंच यनर्धा​ा र केल्ल्ा जार्ग्ाचेर तंबू घालो हाडां चा यसयमसत्रे

लागसार. उपरां त आम जेवाण केलें.यकत्याग आयेशा गोंद्वोळां त आसच यदसल . "तुम यनदा बरें च करून यनदा. पूण म्हज्या यलयो जर हां व तुमकां दोगां क मध्याने रात ं आपयल्यार बेजार जायनाकात. नेकेत्रां क पळे वन्ंच आम यनदोंक गेल्यां व. एक च पावट ं म्हाका जाग जाल . अयनक रात. ओरोसान र्धाडलोलो एक यशपाय हाजर जाल्लो. "ओरोस म्हज्या र्धन्ान म्हाका र्धाडलां .हे यसया तुमकां दोगां यक सां गाता मेळोंक आशेता,आतां च आन तुमच ं आयदां सां गाता घेया" आम ताचा सां गाता गेल्यां व. मोसतू मेटां दे वोन चल्ल्ां व.इल्ल्ा वेळान एकाच फर यकतेंग र्धवेंच रपणें तोंडाक लुगाट बां र्धून वेवेग् ं चलोन पाशार जां वचें आम पळे लें. म्हाका कळ्ळें , आयेशा. राकवल बोबाटले "हे स! हे स!" रपण्यान आमकां पाटलव करंक यहशारो केलो. थोड्या वेळान आम एका जार्ग्ाक पावल्यां व. भंवत ं र्धयवंच हाडां . बहुश्ा आद ं जाल्ल्ा झुजां त मेल्ल्ा सोजेरां च ं हाडां . राकवल आन पूजार आमकां यतच्या सां गाता सोडन पयस गेले.

"तूं रात ं यकत्याक असलें रपणें आपणावन चल्ताय?" यलयोन यवचारलें. यतणें जाप यदल ना.बदलाक

62 वीज क क ों णि

यवयचत्र थराचो आवाज आम आयकालो. "ताका र्धरा. पूण कसलोच आपाय यतणें हात उभारून दोन खुयशंक दाखयलें. कररनाकात" आम पळे लें. मोड ं रें वे थावन उटल -ं यजवंत म्हाका तक्षण कळ्ळें .तो आयेशाचो ताळो जाल ं आन तां चा हात ं भायलयो! आयेशाचा न्हय! बगार आटे नाचो! आम जाळांट मायाव प्रभावाचें पररणाम म्हण हां वें यचंतलें. यशका​ा ल्ल्ां व. यततल्यार म्हज्या तकलेचेर ल हां व यभयेलों. म्हाका मात्र न्हय, कोणायक एका मोड्यान मारलें आन यलयो आन्ेका मोडां मर्धें आसताना आन त ं यजवंत जां वच मोड्या सां गाता झुजचें हां वें पळे लें. ताचा पळे ल्यार भ्यें जायजय च. आन यततल्यार तोंडा थावन रगात भायर आयलें. हां व रपणें यलयो खुश न बोट जोकून उलयलें. मयतह न जालों.

-----------------------------------------------------------------------------------

एक न्हय तर आन्ेक पद म्हणात्त येता.

४३. सुक्य गजाली "ये ये ये ये बोंबय काळजाच आशा आमच थां बय.. ये ये ये ये बोंबय" सकाळ ं उटतानां च लोकामोगाळ पद म्हणोन आर्धें आं गलें भायर येताना हां व रां दच्या कुडां त बायला नाचोंक सुरू केलें. आतातां सदां सकाळ ं उटताना आर्धें आं गलें

टोम न यतच्या पदाक ब्रेक मारल . "तूं तें पद यकत्याक म्हणताय म्हण माका गोत्तासा.." तो न ट बसलो. "सां ग मोगाळ टोम ... आयकाता तुज बाय..." "तें बोंबय जावंक नजो आसलें.. बोम्माय जायजे ..."

63 वीज क क ों णि

"हाव नैस... करे कट सां गलेंय... आतां आमकां नवो मू. मं. बोम्म...हाय हाय" "बोम्म एट्येलाच्या काण्येंत येता. बोम्माय. तुका गजाल गोत्तासाये ?"

हो

पुटयल . "तशें तां बडो यकषण घर मंत्र आसलो. तो आतां घराच आसा...!" म्हणात्त हां व रां दच्या कुडाक र्धां वलों. तेदाळा टोम माका आयकोंक नजो म्हण हळू सां यगलागलो.

"यकतें?" "आतां चो स . एम. हाचो बाब य स . एम. जावनास ल्लो..." "करे कट... बापय जातच पुताक हक्क.." "तर यि चो पूत यकत्याक जावंक ना" हां व मर्धेंच घुसलों. टोम यकडयकडोन हासलो आन म्हणालो.... रा. गा. यकत्याक जावंक ना?"

"आतां चो स . एम. हाचो बापूय आसा पळे आद ं जनता पक्षेंत आसलो. तेदाळा राम यकषण हे गडे महाभारतां त लोकामोगाळ. ' नम्म आडळ त डे ल्ल ययंद आल्ल... हस्ळ्ळययंद....' ताचो श स तो जावनास ल्लो ह .ं .." "कना​ा टकद आडळ त कना​ा टकयदं दले..." म्हण आवाज उटयलो काल तो. पूण बाये सां गोंक बेजार जाता...." "यकतें?"

यततल्यार आर्धें आं गलें ओनके ओबव्व पर ं पेंकटाक हात द वन रावलें. "आळे या... आम ं हां गा स . एम्म बदयललो, फाल्यां आम ं वयर य दू सऱयाक हाडन बसयतां व. तुमकां एक च रा. गा, सो.गा... दु स्रे कोण नां त ये ?" हां व एक पावट ं आल्कंदलों. ह्या उसाळच्या खत्कत्याक यभंयेवन रां दच्या कुडाक वेतां म्हणताना त म्हणाल . "अळे , तो गृहमंत्र ... मुकलो अवकास केदाळाय ताकाच". माका भाज ल्लें मेळ्ळें हां वें मर्धेंच पटाक

"हो नवो स . एम. मात्येचा पुताच्या पायटां तलो.. सां ग बाये... इतल्या कषटां न आमच पाडत भां दून हाडल्यां क स . एम. करंक जावनां ग ?" "तें पूरा है कमां डाचो यनर्धा​ा र... तूं चूप जा..."

"आतां नवे मंत्र जां वचे कोण आसात बाये ?" "कोणायक सां यगनाका... सां ग माका त्या

64 वीज क क ों णि

मालघड्यां क भायर दवरंक जाताये? माग र एका यजल्ल्ा थावन एकल्याक यवंयचनाकाये...? तेदाळा क्ायबनेट फुल्ल भता​ा .."

"आवर वयर उत्तर कन्नडाक खंय?" "स .एम जालाने... पररहार यदतलो." "ड . स . एम. कोण जायत?"

"करावयळं त यकतें जायत?" "राव... बोंबयचें (बोम्मायचें) बोल्में पळे वन "पावस येता नें आवर येत" सां ग्तां " म्हणात्त पद म्हणात्त मोबायल आरावंक र्धां वल .

-----------------------------------------------------------------------------------

क ल आनी णससि नंय तड र आसल्ल्ा एका जां बळां च्या रकार एक मां कोड रावतालो. सगळो द स ताका रोसाळ जां बळां खावंक मेळताल .ं त्या नंयत एक दादलो यससर आसल्लो. मां कोड रोसाळ जां बळां खाताना, तो ताका पळे तालो एक द स ताणें मां कडालाग ं यवचार्लें - “इषटा, हां वें त्या जां बळां च रूच पळव्येतग ??”

65 वीज क क ों णि

मां कडान थोड ं जां बळा यसस्र क काडन उडयल .ं यसस्र न आतुरायेन त ं खेल .ं यततल्या आपूर्बायेचें खाण ताणे ते दोळ पर्यां त खावंकच नातल्लें. मां कडान उदार्पण ताका अयनक थोड ं जां बळां काडन यदल .ं यससर त ं जां बळां आपल्या बायलेक म्हण घरा व्हर्न गेलो. यतका त ं भार रचल .ं त्या यससर बायलेक जां बळां खातां खातां दु स्र च आलोचेन आयल . घात्क मनाच्या यतणे मयतंत दु स्रेंच यचंतलें. “हो मां कोड सदां इतल ं रच क जां बळां खाता. त ं जां बळां खावन खावन ताचें काळ ज यकतलें गोड जालां आसतलें , ताचें काळ ज भार गोड आन रच क आसोंक पुरो म्हाका ताच रूच चायकजय.” अशें त यचंतच्यार पडल . पूण घोव यससर मां कडाचो बरो इषट जाल्लो. एक द स यतणे आपल्या घोवालाग ं आपल खर आलोचेन यलपोवन अशें म्हळें - “म्हाका मोसतू अपकत्काय आन पुरासाण भोग्ता. दाक्तेरान म्हाका एका मां कडाचें काळ ज खेल्यार ह यपडा गूण जाता म्हण सां गलां .” यसस्र क हें आयकोन एकदम र्धखो लागलो. आपल्या इषटाक घात करंक तो तयार नातल्लो, तशें म्हणून आपल्या बायलेचें दू क

पळवंक ताका तां कलेंना. ताणें यकतें पुण कर्न मां कडाचें काळ ज हाडन बायलेक द वंक यचंतलें. दू सऱया यदसा यससर जां बळाच्या रकालाग ं उप्येवन गेलो. आपल्या इषटा मां कडाक पळवन ताणे उपायां न म्हळें , “म्हज्या बायलेन तुका जेवणाक आपयलां . हां व तुका म्हज्या पाट र बसोवन आमगर आपोवन व्हर्तां आमच्या इषटागतेचें गम्मत कर्यां ” मां कोड आपल्या इषटाक पात्येलो, ताच्या पाट र बसोन तां गेर व्हचोंक तयार जालो. मां कडाक पाट र घेवन यससर उप्येवंक लागलो. पूण नंयच्या मर्धेगात पावल्लेंच तो म्हणालो, “पळे , हां व तुका घरा यकत्याक आपोवन व्हर्तां ग म्हळ्यार, म्हज्या बायलेक तुजें काळ ज खायजे खंय, यतच यपडा गूण जायजे तर, यतणें मां कडाचें काळ ज खायजे म्हळां खंय दाक्तेरान.

मां कडाक आतां आपलें दु रादृषट यचंतून भ्यें उटलें, पूण मां कोड एकदम बुध्वंत आसल्लो. ताका एक पावट ं हें आयकोन शोक जालो जाल्यार ताणें आपणाकच सां बाळन काणगेलें. ताणे उपाय यचंतून एक जाप यदल . “ओ, तुवें म्हाका ह्या यवश ं पयलेंच यकत्याक सां गलें नां य? हां व म्हजें काळ ज केदळार त्या रकार उमकाळायतां . अतां आम ं पाट ं या हां व तें हाडन तुका यदतां ’ म्हणालो तो. मां कडाचें

66 वीज क क ों णि

सत पात्येल्लो बि यससर पाट ं पर्तालो. ते नां ग ? यकतें जां व तुज्या बायलेच्या पाट ं रकालाग ं आयले. रकालाग ं कपटपणाक तुवें पायटं बो द वन तुंवें एका पावल्लेंच, मां कोड यसयस्रचा पाट र थावन बर्या इषटाक होगडायलोय!” त्या उपरां त उडोन रकार चडलो, आन बोबायटलागलो खंच्याच मोनजायतंक जां बळां द वन उपकार - “ए यपश्ा, कोणें काळ ज नासताना कर्च्या राटावयळं क गेलोना. यजयेवंक साध्य ना म्हळ्ळें तुका कळ त -----------------------------------------------------------------------------------

अवस्वि _ ८. मायजायाना संतोसान तो मेजचो सेर हाडन आययल्लें पळे वन आयलबाबा आन ताच्ये पयतणेक भाररच खुश जावन नाचल .ं आयलबाबाच पत ण मायजायानाकडें आस ल्लो सेर वोडन घेवन भां गार मेजुंक आयतें जालें. भां गार मेजच्या आतुरायेन सेराच्या

थळाक ग्र स सारययल्लो ताच्या गुमानाक गेलें ना. भां गार वेग् ं वेग् ं सेरां त मेजून यचलां त भरलें. भर ल्ल ं यचलां घच्या​ा मुल्यां त एक फोंड काडन पूना दवरल .ं उपरां त ताचें काम जाल्लेंच सेर आयलबाबाच्या भावाच्या यूसुफाच्या घरा पाट ं र्धाडन यदलो. तेणें यूसूफ आन ताच पत ण सेर व्हरून

67 वीज क क ों णि

गेल्लें मायजायाना केदाळा पाट ं येता म्हण भार च आतुरायेन गोमट लां ब करून राकोन आसल .ं मायजायाना ये वन यभतर पां वचेयभतर यूसुफाच बायल आम्सोरान येवन मायजायनयाच्या हातां तलो सेर वोडन काणघेवन त्या सेराच्या थळार यकतें यशका​ा लां म्हण पळे वंक यभतर र्धां वलें. मायजायाना पाट ं आयलबाबागेर गेलें. यूसुफाच्ये बायलेन यभतर वचोन सेराच्या थळां त यकतें सां पडलां म्हण पळे ताना एक भां गाराचें न्हाणें यचडकाल्लें पळे वन तें यवस्म त जालें. त ं ग्रेसत जावन तां गेर मसतू पयशे आसल्यार भां गारचें एक य न्हाणें नातलें. आतां असलें भां गाराचें न्हाणें हाणें सेरान मेजचें तर हां चेकडे भां गाराच्या नाण्यां च व्हड रास च आसा म्हण जाल . तर इतयलंचभां गारायचं​ं्नाण ं खंय थावन आययलंगाय म्हळ्ळें सवाल ताच्या मनां त उटलें. कूडले ताणें आपल्या पत क यतच्या कुडाक व्हडल्यान बोब माना आपयलें. वेग् ं हां गा ये... पळे ह गजाल यकतेंग म्हणोन सां गोंक चडपडलें. यूसूफ हातां त आसल्लो लेकाचो बूक थंयच दवना यकतें गजाल गाय , यकतें घडलां गाय म्हण आतुरायेन बायलेच्या कुडाक आयलो. बायलेन तें भां गाराचें बाणें दाकवन गजाल ताका यववयसाल . यूसूफ सयत यवस्म त जावन सेरा पंदाक यचडकाल्लें भां गाराचें नाणें आतुरायेन

पळे वंक पडलो. पळे लेंयमू...? हाका घरा जेवंक खावंक कां य ना. तर त ं भां ग्राच ं नाण .ं .. तेंय सेरान मेजचें म्हळ्यार खंय थावन आयल ?ं हां तूं यकतेंय पुण एक व्हड घुटमळ आसाजे. आयलबाबान खंय थावन ग वसतू , भां गार हाडलां जावंक पुरो. दे कून ताणें आमचो सेर, हें मेळ ल्लें भां गार मेजुंक यवचार ल्लो जावंक पुरो. आशें यकतें पूरा आलोचन्ो यतच्ये मत क झळकाल्यो. खंय थावन इतलें भां गार हाडलें हाबा? कशें हाडलेंगाय? आशें एकाच र्धम्मान सबार सवालां आपल्या पत मुकार सां गोन उस्मोडल . यूसुफाच्ये बायलेचे अवतार पळे वन ताचे मयतंत सयत यकतेंग यवयचत्र र यतच ं भोगणां येवंक लागल .ं सेराच्या थळाक आं टाल्लें भां गाराचें नाणें काडन हे णें तेणें घुंवडावन तें पर क्षा कच्या​ा र पडलो. यकतें... यकतें जालें तुका? तशें यकतें यचंतून रावोन यचंताय? तूं सट्ट कना ताच्या घरा वचोन गजाल यकतें म्हळ्ळ समजोन ये. रास भर भां गाराच ं नाण ं मेळ्ळ्यां त तर तो आमचेवनीं व्हड ग्रेसत मन स जाल्लेबररच. वच वेग् ं व्हच.. घळाय कररनाका म्हण आतुरायेन चडपडल . यूसूफ ताच्ये बायलेचें उतर आयकोन, तें

68 वीज क क ों णि

नाणें हातां त र्धररत्त आयलबाबाच्या घरा तेवश ं र्धां वात्त गेलो. ताच्या घरा मुकार रावोन खशेवन च 'आयलबाबा' म्हण व्हडल्यान आपयलागलो.

आसलें तें भां गाराचें नाणें ताका दाकयत व्हड ताळ्यान "तुका ह ं भां गाराच ं नाण ं खंयसर मेळ्ळ ?ं " म्हण सवालां वयर सवालां कररलागलो.

बागला भायर रावोन आपणाचो भाव भावाच ं सवालां आयकोन आयलबाबा यकत्याक हाबा इतलो व्हड ताळो पोकोना थटाकलो. ह्या सवालां क यकतें जाप यदं वच माका आपयता म्हण भतर आसलो म्हण ताका कळ्ळें ना. ताच्या तोंडा थावन आयलबाबा गडभडलो. ताणें येवन बागलाच उत्रां च सुटयलनां त. म्हज्या भावाक हगजाल ख ळ काडन, हो यकतें इतले द स आमच्या कश कस्ळ्ळगाय? हें पूरा कशें घडलेंगाय? घरा तेवश न पां य दवररनातलो ग्रायक आज म्हळ्ळ ं सवालां उग्तें करंक वेताना ताका यकतें अयनर क्ष त जावून आयला आन यभयान यकतें उलंवचें म्हळ्ळें च यकत्याक शेमेवन आशें बोबाटता म्हण कळानासताना पुतो गाबरे वन ताच्या भावाक यचंतून आपल्या भावा मुकार उभो जालो. पळे वंक पडलो. आयलबाबाक दोळे वाटर्न्ा पळे ययत्त , हातां त ----------------------------------------------------------------------------------माहे त

चलनयचत्र मंद र आन आथीक पररस्थथत

त एक सुसज्ज त व्यवथथा होंदोन आसच यचत्रमंद र. यटव , ल्यापटाप, कंप्यूटर, मोबैल उपयोग नातल्या पाटल्या सभार दशका

थावन हऱयेक नगर प्रदे श हळ्ळे -हळ्ळें न ''यचत्र मंयदराचें'’ दरबार जावन आसलें. टें ट

69 वीज क क ों णि

आन टू ररं ग टाक साचें कारबार. यदसाच्या खाण जेवाण ,काफ फळार पर ,ं आज यपंतूर ''यचत्र मंयदराक'’ आयलें, यकतलें साहस द्रश् ,पदां , यत्रल्लर, होरर, सस्पेन्स, रोम्यान्स, नायक, नट , यवलन, कोण आन यपंतुराच ं द्रश्ां कस ं असतात म्हळ्ळ आतुराय हऱयेक सुक्रारा द सा आसताल . एक मनोरं जनाचें सार्धन जावन आसलें सामाज क, प राण क, आन ऐयतहास क, हास्य यमश्र त संसार क यपंतूर पद्या​ा र आमकां पळे वंक मेळतालें. पध्या​ा वयर यदसोन येंवच्या हऱयेका द्रश्ां त आमकां आयमंच पळें वच्यापर ं कची चमत्कार सकत ह्या ''यचत्रमंयदराक'’ आसा. एका काळार सन्वार - ऐतार येताना आपल्या कुटमा ईषट मंत्रां , सेजारय ् ां सां गाता यपंतूर पळे वंक वेताना ''यचत्रमंद र'’ भोरोन वोमतातालें, आज खंय गेल्यार ''दार आन ब ग'' पळे वंक मेळता. ''यचत्रमंद र'’ एक मनोरं जन केंद्र मात्र नंय जावनासताना ताच्या पायटं बो आसच्या आं गड , खाण जेवाण अशें थथळ य आयथाकते च्या व्यवहार द्रषट क एक प्रर्धान पोषक जावन आसा. ह्या यदशेन यचत्रमंद र उरोंद म्हळ्ळें एक गुंडायेचें यचंताप.

१९८५ वसा​ा चा संदरबार कना​ा टक राज्यां त १२०० ''यचत्रमंयदरां '’ असल .ं त ं आतां ६३० संख्याक दें वोन आयल्यां त म्हण आमकां ह्या यदसां न वाचुंक आन आयकोंक मेळता. मंगळू र शेरां त आजून पऱयंत ६ थावन ८ यसंगल स्क्र न (एक पद्या​ा च )ं तशेंच आन त न मस्ल्टफ्लेक्स ''यचत्रमंयदरां '’ अपल सेवा द वं न आसात. कोसटलवूड म्हणजे (प्रादे श क कोंकण तुळू -कोडव -ब्यार इतर भाशेंक नां वाडलेलें) आमच्या प्रादे श क तुळू चलनयचत्रां च्या इयतहासां त मंगळू र शेरां त २०१६ इस्वेंत ''चायलपोयललू'' म्हळ्ळें यपंतूर ५०४ द स प्रदशीत जालां .कन्नडां त २००७ इस्वेंत मंगळु च्या​ा सेंटरल यसं गल स्क्र न (एक पध्या​ा चें यचत्रमंद र) ''मुंगारमळे '' २२५ द स प्रदशीत जाल्लें, ’’मुंगारमळे ’’ अख्या कना​ा टक राज्यां त यपंतूर मोकळ क जां वन ह्या जुलै २८ तार केक १५ वसा​ां संप्तात. डा| ररचडा क्ासटयलनो हां चा यनदे शनाचे १९९३ इस्वेंत मंगळू र - ज्योत यचत्रमंयदरां त १०५ द साचें प्रदशान जां वन ''बंगार पटलेर'' म्हळ्ळें यपंतुरा इयतहासां त दाकलो रचल्लो आमकां कळ त आसा. यवजयकुमार कोयडयालबैल हां चें ‘’ओऱयदोर असल’’ यपंतूर २०११ इस्वेंत १७५ द स प्रदशीत जाल्लें (मंगळु र कथोल क यक्रसतां व समुदायेचें सोदर भाशेचें पयलें तुळू यपंतूर

70 वीज क क ों णि

१५० द सां वनी अर्ध क प्रदशीत जाल्लें. (असें न्हं य आसतां आमचें मातृ भाषेचें ''पाद्र '' यपंतूर बर्या ररत न एक पध्या​ा च्या यचत्रमंयदरां त प्रदशीत जां वन लोकामोगाळ जाल्लें २००५व्या वसा​ा .

उडु प यजल्यां त - ४ थां वन ७ (बैंदूर -उडु प कुंदापूर-काकाळ) एका पद्या​ा च ं ‘’यचत्रमंयदरां ’ आसात. मयणपाल २ आन कुंदापूर एक हवायनयंत्र त यचत्रमंद र लोकाचा सेवेक आयतें जालां . अपल यनस्वाथी सेवा द वं न लोकामोगाळ जां वन इयतहासाच्या पानां न अमर जां वन उरल्ल एका पद्या​ा च यचत्रमंयदरां . पुत्तूर -मयूर , यबयसरोड -नक्षत्र आन

यवनायक ,पडु यबद्र -गुरदे व, कापूमहाव र, उडु प -ग तां जल , कुंदापूर पूयणामा आन ग तांजल , काकाळ- जैयहं द, मंगळू र नगरां त प्लायटनं , न्ू यचत्र, सेंटरल, अमृत, कडब -जान्सन, ब्रह्मवार- जै भारत आन इतर. नटराज -सुरत्कल , रायर्धका काकाळ ,बैंदूर -शंकर ,आन पुत्तूर- अरणा आथीक पररस्थथतेक होंदोन यदसाक चार खेळ दाखवण्यो उण्यों कना एक दोन यपंतुरां चें प्रदशान द वं न आसात. एका पद्या​ा च्या ‘’यचत्रमंयदरां ’’चे यपंतुरां चे खेळा वेळ ह्या पर ं आसताले - सकाळ ं १०वोरां क दोनफारां १वोराक, सां जेर ४वोराक आन रायतच्या ७.३०वोराक प्रदशीत जाताल . आतां च्या द सां न ‘’यचत्रमंद र’’ ध्वंस कना शायपंग माल, वायणज्य संक णा, चडावात कडे न जालां . हाका एक कारण ‘’यचत्रमंद र’’ यततलो व्हड लाब हाडचें उद्यम जां वन उरोंवना. आतां च्या कोव ड -१९ पररस्थथतेंत यचत्रमंयदरां क मोसतू दोश जां वन आसात. यसनेमा पैरेस , अमेझान प्रैम ,नेटप्ल क्स, वेब यसररयल्स, होम यथयेटर, ओयटट प्लाटफामा, आनलैन आप्स, यटव , हाच्या मुकार ‘’यचत्रमंयदरां च ‘’ पररस्थथत पयलेंच्ये पर ं ना. कोरोनाच्यो र्धोश उण्यों जाल्या उपरां त परत लोक यचत्रमंयदरां क येतलो म्हळ्ळ एक अयभपराय आसा.

71 वीज क क ों णि

कोव ड १९ ववीं ''यचत्रमंद र'' बंद पडल्ल ,ं आतां परत उग्त जाययजे जाल्यार मुळाव्यो स कऱयो जां वनासच्या यनगद त यवद् यूत ब ल, उदकाच्या पयश्ां क यवनाययत द या म्हण सका​ा राक मनव यदल्ल आतां सका​ा रान जार्ग्ाचा शुल्काक अनुमत द ल्या. कना​ा टक सका​ा रा थावन ''चलनयचत्र'' रं गाक फावो जाल्ल सहायर्धन त न हजार रपय

मात्र . एक यचत्रमंयदराक होंदोन सभार गुडा आं गड , व्यापार संथथे आसतात, यदस्पोडत्या ग्रासाचा आर्धाराक जां वन, द स कूयलचे कामेल वावुता​ा त हाण ं सवा​ां न यजयेंवचें एक ''यचत्रमंद र'' थां वन्ंच. हाका आदाय उत्पत्त जां वच थथळ य जां वन मात्र. असें आसताना सका​ा रा थां वन आद ं थां वन आसंल्ल एक पद्या​ा च ं ''यचत्रमंयदरां '' उरवंक यवशेष गुमान द जे म्हळ्ळ म्हज एक अयभपराय.

-अन श िोड मुदरं गड

72 वीज क क ों णि

लग्नां च प्राय जाल ल चेस्ल्लयां क रूप रं ग ना जाल्यार सोयर क जमोच्याक त्रास जात्ता. "यकतल त्रास जात्ता ?" हें तां का जन्मा घायलले सां गच्या शक्तात . तां तू गर ब घराणे आसल्यार यवचाचे नाक्का. आजकाल सोयर क जमैतना आरोर्ग्, यशक्षण, स्वभाव ...इत्याद यवषयाक महत् द नां त . महत् यदत्तात रूप रं गाक, वरदयक्षणेक, न कर क. काट्टे आिुल यमुना रूपान सुंदर न्हय .ं पण शर रान घट्ट-मुट्ट आस्स्सल . रं गान जरा काळ . घरच पररस्थथत खावनू प वनू सुख . भरपूर खचूान लग्न कोचे तस्स ं ना आस्स ल यदकूनू , प्रयत् कोनुाय म्हाल्गड्यां क यतगेल सोयर क जमोच्याक जायललना.

यशराल गां वां तू प्राथम क शालेचो एक यशक्षक बदल जावनू आयलो. तागेल पंद्रव स वरष सवीस जायलले. न कर यनयमत्त तो चार गां व यफररलो. त्या त्या गां वां तू संसार कोनूा तो रास्ब्बलो. मुंडगोड तालूक्ां तुले आयदवास वसयतंतू त न वरष सतत ताणे मासतररक केल्ल . तो गां व म्हळ्यार पूरा रान. वोच्याक येवच्याक वाहनां च सुयवर्धा ना. गां वां तू बरें एक दु कान ना. दवाखानो ना. यशक्क ल वायचले लोक अगद कम्म . अयशक्ष त चड आस्स्सले. पावसायडं तुल हाल सूणे यदल्यार नाक्का.पावसू पोडच्याक सुरू जाल्ल्ार आट्टाट द स यजर यजर पडत उतायसलो.

73 वीज क क ों णि

घरां तू कां बळ पां गूना बोसचे पडतयसलें. लोक टाय फायडान , मलेररयान मतायसले. जाल्यार अंर्ध श्रद्धे न भूत बार्धा म्होणू दे वाक हके सां गत उतायसले.

खबर यदल्ल . पण मेयडकल स्टाफ थय ं राबच्याक तयारनायसले. लग्न जावनू ३-४ वरष जायलल यतक मासतराक चडूां जायललनायसलें. आत्तं बायल अंतरल . तो दू :ख जास्ल्ललो. दू :ख यवसोरच्याक शालेंतूल चडूावां क तो मायेन ममतेन पळै तयसलो. अत्यंत आसक्त न तां का यशकैतयसलो. दु सरे लग्नां चो यवचार ताणे केयललना. अस्स ं आसतना ताक्का यशराल गां वां तू टर ान्सफर जाल्लें.

मुंडगोड यदकान आसतना तागेल बायल ताप आय ल नेवानान अंतरल . गां वां तू डाकटर नायसले. गां वट औषर्ध केल्लें. तें कामा पयडलना. यसररयस जाल ल तेन्ना शहरां तू घेवनू वोच्याक वाहन मेयळलना. यहगेल्यावर त्या गां वां तुले आन क पां च-स लोकां क अस्स्संच म्रत्यू आययलो. तेन्ना सरकार अयर्धकार जाग जाल्ले.

-पद्मनाि नायक यजल्ला आस्पत्रेंतुल्यान आरोर्ग्ायर्धकार (m) ९९६९२६७६५६ आयलो. मलेररया लागण जाल्या म्होणू ताणे (continue) -----------------------------------------------------------------------------------

पयि णकतें घेवन आयल य सोंसािाक, फकत दे वान णदल्ल उस्वास तवळ तुका नाोंव नातल्लें... साोंडून णकतें वेतल य सोंसािाोंत फकत तुजें नाोंव दे वान णदल्ल उस्वास यी तुका साोंगात णदों वि ना... जीवन एक पयि .... उस्वास अनी नाोंवा मदलें ... प्रयत्न अस द ों ी तें पयि िों गाळ जाोंवच्याक...

74 वीज क क ों णि

_ णपोंताम ताक डे

णजवीत णजवीत िे मनश्या, दाक साकें थ डे ग ड, थ डे अोंब ट आपिायजाय ति उडी मारोंक जाय तूों िे मनश्या क ल्या साको ग ड दाक्याोंक गळवन लाळ हाताक मेळनाोंत ति धाोंवानाका प ळन

ग ड, क डू, णतक्षें, अोंबशें णजणवताोंत तें सदाोंिें सलविे उपिाोंत जीक येता स सून िाव तूों मात्सें -प्रमीळा फ्लाणवया िें जाळ ------------------------------------------------------------------------------------

िों ग...ग .. ह णलि िों ग ग ... नव िाणत्रिी ों उडकािाों...

_मात्सें उगडासाक हाड ग .. हाती ों धिी णपि​िों गी मती ों ि​िी तूों.. िों गी 75 वीज क क ों णि

ह ली ह ली खेळ्ाों सोंगी ों म ग णजकल णजतल वेगी ों _मात्सें उगडासाक हाड ग .. ह ली ह ली िों ग साियताना ज ली ज ली मनी ों आिायताना नव िाती ों धडकािाों काळजाोंत मात ही ों उडकािाों _मात्से उगडासाक हाड ग .. डक डक... थक थक ब णडयाोंनी नाि ग ... काळजाोंत बस ग _पोंिू बोंटवाळ -----------------------------------------------------------------------------------

िों ग न ळ गगनार सोभता य तूं सात रं गाचो मोळबा र्धोणू... पावसाळ यदसां न आसयतत् तुज , दे कुंक तुका आतुराय म्हज . थोड्याच वेळान तूं नपंयच कशें ?

76 वीज क क ों णि

सात वेस तुजे मेजू कशें? इतले वणा तुका वावयताय कशें ? लाग ं येवन तुज्या आपडचें यपशें. वरषा ऋतूक आं वडे वन आसा घेवून तुजे सात य रं ग मेळोंक तूं ये पावसा र्धोणू. _िे खा णसकवेिा, बाह्रे यन -----------------------------------------------------------------------------------

व डताोंत.... आमच्या वोडतां त फुल्यां म्हणताय!

तोटा माल क पुरो जालां ... सदां पळे वन आमच ं सोभाय! वाऱयाक हां वें गुटान सां गलां ... "वेंगून म्हाका थंयसर पावय"!

77 वीज क क ों णि

ताचाय वोडतां त सदां फुलोन... हालोन र्धलोन यदता सोभाय. _ सलोम , यमयापदवू.

-----------------------------------------------------------------------------------

तूं तूंच मुणोन मोगाचे घाय येतां सुकोन काळजां तलें याद येतां माज्वोन दोळ्यां हुज र उबें कोण जायो माळू न मन म्हजें फटयता माकाच तें तुंच तुंच मुणोन. मोळबा कुश ं रावलेंय तूं केस पाट र सोडून यदगंताचेर तुजा केसां काळबाण मां डल काळ ं मोडां जावून एका मोगा यदश्ट क तुजा रावलों हां व राकोन दोळ्यां पुडेंच नपंयच जालेंय जशें एक सपण. अंगणां त जायो पुल्तां उगडास तुजो येता तुजा केसां रायशंत म्हजें सपण पुरून वेता जायो केसार चोयतां अपरूप मन म्हजें फटयता माकाच तें तुंच तुंच मुणोन.

-ज स्सी णपोंट .

78 वीज क क ों णि

मग एक स ियािी ब तल मुजा म गाि पडली हाोंवे नेगािलें णतिे आत्महत्त्या केली... िुिुडिल .ों .. अन्येक स ियािी ब तल मुजा म गाि पडली ओपल .ों .. आमिें काजाि जालें. अताों... दाक्तेिा मुखाोंत्र डायवसड न टीस दाडलाों... म गाक पायेवोंक ि नज ...

_नवीन णपिे िा, सुित्कल.

79 वीज क क ों णि

िोंद्रेमान णशकणयल्लें माका.... णलप न िाव क ों िोंद्रेमान णशकणयल्लें म्हाका... सपि िों गवोंक िोंद्रेमान णनणमडल्लें म्हाका... ग पाोंत धाोंव क ों िोंद्रेमान नाडाणयल्लें म्हाका... ओपून दीवोंक िोंद्रेमान साोंग ल्लें म्हाका... िेपून दीवोंक िोंद्रेमान िुलणयल्लें म्हाका... लेंव न घेवोंक िोंद्रेमान ह िब साणयल्लें म्हाका... मापून दीवोंक िोंद्रेमान णशकवोंक नात ल्लें म्हाका... आताों आमास म्हाका हेडावन आसा...

—णिसट फि ि शन ल ब , बाह्रे यन 80 वीज क क ों णि

म ग म्हळ्ाि णकतें? गिा​ांत आपल्या बाळाक व्हावणयल्या आवय लागी ों णविाि कळत म ग कस उदे ल

फुलाों िोंवािी ों िोंवच्या भ्रमिालागी ों णविाि कळत म ग कस उदे ल पावसा थेंब्याक िाक न िावलल्या िुमीक णविाि कळत म ग कस उदे ल सूऱ्यािा णकिा​ांक िाक न िावल्या साळकाक णविाि कळत म ग कस उदे ल रकाि फुल्च्च्या फुलाोंक िाक न िावल्या क गुळे लागी ों णविाि कळत म ग कस उदे ल विुांक जायनातल्या णनबाों नात ल्या म गा लागी ों णविाि कळत म ग कस उदे ल

-असुोंता णडस जा, बजाल 81 वीज क क ों णि

म्हाका तुका णकतें जाय? व्हय, पूि णकतें? क िेंय धयिान वेलें? क िायकी सगाडक वरोंक जालें ? काळजा उडकािें सोंप्ताना णनमाि उस्वास काोंप्ताना मनशा, ना णकतेंि इडें , मनीस जाता फकत “म डें ” हातपाोंय उदािे ऊि्तात - ट नी मेंड न्सा, णनड्ड डी (दु बाय) घािच्या पयलें म डें पूि्तात. आवयसगे... म्हज्या!! बाळश्या पाळण्या थावन तें िडिें मेल्या उपिाोंत फकत ऊि्ता, धाोंवता, धाोंप्ता पऱ्याोंत पेटे धाोंकिें बि्या गुिाों उत्राोंि स्वाद हाोंवें तुोंवें णकतलें ज डलें? बि्या कतूडब कन्या​ांि नाद हाोंवें तुोंवें णकतलें म डलें? सवा​ांच्या मेिविेि साद. हाोंवें तुोंवें णकतलें पुोंजायलें? मनश्यान हें णिोंतुोंक जाय हाोंवें तुोंवें णकतलें सजयलें? नाोंव स डुों क जाय हाोंवें तुोंवें क िािें प क िलें? मनश्यान हें वळकोंु क जाय हाोंवें तुोंवें क िािें ब क िलें? िीि ऋि िरोंक जाय आखिे क... हाय दे वा आमच्या गती...! मनश्याक पुरोंक जाय हें पूिा रितें रितें, याद सासिाक उरोंक जाय.

------------------------------------------------------------------------------------

82 वीज क क ों णि

Random Reflections on a Soap Tips for Spiritual Growth

Introduction Even a small thing like soap can teach us many things. Soap is something ordinary and commonly used in daily life without much thought to it. It is used for washing, cleaning and bathing. Its use has increased manifold due to frequent handwashing recommended during the pandemic.

When a used soap becomes small and difficult to hold in hand, it is usually thrown away by many people. But I for one, try to fix it to a cake of new soap so that it is not wasted. It does not easily get moulded to the new soap. Both pieces need to be fairly soft being moistened with water and after several attempts they get glued to each other, and become inseparable. Then we can use the two pieces put together as one soap until it becomes small and is moulded to a new or bigger piece again.

Avoiding a Culture of Waste The first thing that we learn from this is to avoid the culture of waste or throw away culture which Pope Francis often talks about. It is not a sign of miserliness but of not wasting or throwing away what can still be used. So many things are wasted or thrown away by people, especially in affluent societies: food,

83 वीज क क ों णि

water, clothes, shoes, paper, pens etc. etc., while millions of poor people are deprived of even basic necessities of life.

In his Encyclical, Laudato Si on Integral Ecology, Pope Francis says that “approximately a third of all food produced is discarded and whenever food is thrown out it is as if it were stolen from the table of the poor.” (L.S.50) Pope Francis appeals for a real change in life style such as “avoiding the use of plastic and paper, reducing water consumption, separating refuse, cooking only what can reasonably be consumed, showing care for other living beings, using public transport or carpooling, planting trees, turning off unnecessary lights, or any number of other practices.” (L.S.211) Union of God and soul in Prayer: The Cure´ of Ars, St. John Mary Vianney, used the example of wax to explain the effect of prayer. From his own experience, Vianney, the Patron of Priests wrote: “Prayer is nothing else than union with God. When the heart is pure and united with God it is consoled and filled with sweetness; it is dazzled by a

marvellous light. In this intimate union God and the soul are like two pieces of wax moulded into one; they cannot any more be separated.

It is a very wonderful thing, this union of God with this insignificant creature, a happiness passing all understanding.”

Similarly, two pieces of soap when moistened with water (only wet soaps can be moulded together) and once properly joined are inseparable. This example also explains our union with God. A holy person who is united with God in prayer remains constantly in touch with him. The bond of intimacy only grows and they become inseparable. Two pieces of wax are moulded together with the application of heat. Two pieces of soap are moulded together with the use of water or moisture. God and soul are united in an inseparable bond by the grace of God and human cooperation.

Need of Purification and Cleansing Soap has the quality of cleansing.

Therefore, we use soap to wash hands, clothes or to bathe. The

84 वीज क क ों णि

second lesson we learn from the soap is that in our spiritual life we need constant purification from sin.

God’s forgiving grace cleanses and purifies us and reconciles us with him. Fidelity or faithfulness is essential to remain closely united with God. Regular washing away of sins brings us closer to God and we experience his love, compassion and mercy.

Abiding in Jesus A small or thin slice of soap in itself would not be of much use, and difficult to use. Whereas if it is moulded to a bigger piece it can be used until it is fully finished. So also, in our spiritual life we should have the humility to work with others who are more efficient, more capable, more experienced or more advanced in holiness than ourselves.

Such cooperation can bring more results than trying to work on our own. We learn from Spiritual Directors or Saintly people. Jesus uses the parable of Vine and the branches to help us understand the need to remain in him in order to bear fruit. “I am the Vine, you are the branches; whoever abides in me and

I in him, he it is that bears much fruit, for apart from me you can do nothing” (Jn. 15:5). The third lesson that we learn from the soap is that we need to be humble and remain united with holier and saintly people but above all with Jesus. Only then can we bear spiritual fruits, fruits in abundance, and fruits that last.

Humility and Meekness Two dry and hard cakes of soap cannot be moulded together. They both need to be made a bit soft being moistened with water.

Similarly, our relationship with God. God is always gentle and meek as Jesus has revealed him in himself: “Take my yoke upon you and learn from me for I am gentle and lowly in heart” (Mt.11:29). The next lesson we learn is that only a person who is meek, gentle and humble will be able to be truly united with God. A proud and haughty person cannot enjoy that intimacy and union with God. Humility is the hallmark of a saint or holy person. St. Peter exhorts us to put on humility: “Clothe yourselves, all of you, with humility toward one another, for

85 वीज क क ों णि

God opposes the proud but gives grace to the humble” (1 Pet.5:5).

Perseverance and Patience In our attempt to mould two pieces of soap together, we need patience.

We will not succeed in the first attempt. The two pieces will fall apart a few times, even many times, but eventually will be so joined or moulded together that they will be inseparable thereafter. Another lesson we learn from the soap, therefore, is that perseverance and patience are required in our attempt to experience intimacy and communion with God. It does not happen overnight. Long hours of prayer over many years may be required before we are able to experience such intimacy or union with God. Regular, daily and faithful prayer, spending quality time will bear fruit. Pope Francis tells us in his Apostolic Exhortation Gaudete et Exsultate that perseverance, patience and meekness are signs of holiness. (cf. G.E. 112 - 121) Sacrifice and Emptying Oneself Again, if you put two big pieces of soap and try to mould them together you will not succeed. One

has to be small, thin slice already used and reduced in size. The lesson is: We need to become small, humble, be ready to suffer, sacrifice, and give ourselves up for others in order to come closer to God. The bigger piece represents God and the smaller, thinner one represents human being.

After using this two-in-one soap for few or ore days you will notice that the smaller piece attached to the bigger piece disappears. There will then be only bigger soap until that becomes small by daily use. Another important lesson: In our striving to be holy we need to empty ourselves (Kenosis) and spend ourselves sacrificing ourselves completely for others, like Fr. Stan Swamy, to mention a very recent example of a person who dedicated himself totally for the cause of Adivasis and Dalits, and then finally offered himself to God. A candle burns itself and gives light to others. Similarly, the soap is consumed and fully exhausted, spending itself to make people clean. In other words, sacrificing itself for others. It is also required of

86 वीज क क ों णि

a true Christian that he/she sacrifices his/her life for others.

Joy of Holiness One final reflection: Most of the soaps have a pleasant odour or scent. It adds to the person’s happiness, freshness, and pleasing smell after a bath. Our good qualities, smiles, pleasant manners, willingness to help others etc. should make the world a better place. Others should experience joy and happiness because of our presence, pleasing personalities and work. A holy person radiates joy and happiness around. Joy and a sense of humour are also signs of holiness

according to Pope Francis. (cf. G.E. 122 -128) Conclusion These are some random reflections on an ordinary and common thing as soap. Hopefully, these simple reflections will be of some help in our spiritual pursuit to come closer to God, enjoying his intimacy and finally be united fully with Him. Hence, like two pieces of soap or wax remain moulded with God inseparably through prayer and Sacraments. + Gerald John Mathias Bishop of Lucknow

-----------------------------------------------------------------------------------

Happy and humbled to be a Jesuit!

*Fr Cedric Prakash SJ

A thirteen- fourteen-year-old has many dreams!

That’ s an impressionable age; at the cusp of finishing school. It is also a time when one tastes a different kind of ‘freedom’: to go for camps with boys of your own age (not with 87 वीज क क ों णि

one’s family). Such camps and outings were always enjoyed to the hilt. The ones however, which still remain etched in my memory are the ‘mission camps’ to the Jesuit missions in Maharashtra and Gujarat. Being a ‘Bombay Boy’, a trip to the rural areas was a very special experience: the silence and simplicity of the villages were a marked difference from the hustle and bustle of a big city; on the other hand, the warmth and hospitality of the locals despite their abject poverty always meant much. Then there were the Jesuits (several Spaniards among them) who had given up every comfort which could have been theirs, to live a life identifying with the local people: sharing their joys and sorrows, building bridges, educating them to a more dignified and equitable life.

Can’t help looking back and say that today, I am happy and humbled to be a Jesuit!

Then there were the College years: it was a joy and pride to be a Xavierite, particularly as it entered its Centenary Year. St. Xavier’s College, Bombay has always been special, most alumni will vouch for

that! Four memorable years: the classroom was just one arena for education but there were many more: a whole range of co-curricular activities that helped one to grow.

Then there were the Jesuits of the college – all stalwarts in their own right. In the College Social Service League – one was provided with ample opportunity to reach out to the slum-dwellers in Dharavi or the Adivasis of Talasari. There was the influx of refugees into West Bengal in the wake of the war of liberation in East Pakistan and of course, the Xavierites went all the way to Salt Lake City to serve the displaced. I will never forget that Spanish Jesuit who after tough class hours would go to be with the street urchins in VT or Churchgate or Bombay Central Railway Stations-, encouraging some of them to find some security and safety in the ‘Snehasadan’ Home in Andheri.

These were great human beings – who transcended narrow confines, that is why I am happy and humbled to be a Jesuit!

The years in the AICUF (All India Catholic University Federation) were also special: first as a member and

88 वीज क क ों णि

then for a year as a full-timer in Madras.

AICUF, a student movement has shaped several National leaders – both women and men committed to the task of nation-building and serving the poor and underprivileged, the exploited and the excluded of the country. The intellectual, spiritual and social formation one received in the AICUF was tremendous. The Directors, Advisers, Chaplains at that time, were mostly Jesuits: they mentored and guided, challenged and guided the young students who looked up to them. Those were the years when we had the watershed moments: first in Poonamallee and then in Goa. In both places as youth, we had the hunger and thirst to see a new India. Our basic pledge was “We were born in an unjust society

and we are determined not to leave it as we have found it” We launched ‘Project Know India’ encouraging youth like us, to spend at least a year among the less privileged in the villages and slums of India.

Some did so; it was a transformative experience for them. All thanks to the vision and the commitment of the Jesuits; that is why I say without hesitation that I am happy and

humbled to be a Jesuit!

The defining programmes at that time were the ones on social awareness. These opened our eyes and hearts to what was happening around us. We had opportunities to do social analysis: to see and understand in an objective and studied manner the painful realities that gripped so many in society.

Many questions: why are only some children able to access quality education? Why are there so many child labourers in the country? Why do the poor, become poorer and the rich, richer? Why are there no adequate health care facilities in the remote tribal areas? Why do people have to leave their villages to eke out an existence in the cities? Why are the Adivasis deprived of their natural habitat: jal, jungle aur jameen? Who profits from their impoverishment? Above all, what would Jesus do if he were around today? Such questions and many more relevant ones, challenged us: made us look at our own lives in comparison to the vast majority.

Deprivation and injustice were their lot; we had to conscientize ourselves and others to be the change we

89 वीज क क ों णि

want to see. Many of these programmes were conducted at the Jesuit Indian Social Institute in Bangalore. The ability ‘to see’ things differently and to have the motivation to do something about it were certainly because of the Jesuits and that is why I am happy and humbled to be a Jesuit!

From the early sixties, the Church has been responding in a contextual and meaningful way to the women and men of our times. The Second Vatican Council had a fundamental question what does it mean to be

the Church of God in the modern world?” The path-breaking Pastoral Constitution on the Church in the modern world ‘Gaudium et Spes’, was an apt response to what St. Pope John XXIII envisaged as the sum and substance of a historic intervention.

Earlier, in his Encyclical ‘Pacem in Terris’ he underlined the inviolability of human rights and the four nonnegotiables of Truth, Justice, Charity and Liberty, which are prerequisites for sustainable peace; with that profound statement “There is a

saying of St. Augustine which has particular relevance in this context:

"Take away justice, and what are kingdoms but mighty bands of robbers.” Fifty years ago in 1971, the Synod of Bishops declared, "even though it is not for us to elaborate a very profound analysis of the situation of the world, we have nevertheless been able to perceive the serious injustices which are building around the world of men a network of domination, oppression and abuses which stifle freedom and which keep the greater part of humanity from sharing in the building up of a more just and more fraternal world." I entered the Society of Jesus in 1974, just before the pathbreaking 32nd General Congregation of the Jesuits which unequivocally stated that “the

mission of the Society of Jesus today is the service of faith, of which the promotion of justice is an absolute requirement.

For reconciliation with God demands the reconciliation of people with one another”; that is why I am happy and humbled to be a Jesuit!

Since the earliest days of my formation, in keeping with the faithjustice mandate of the Jesuits, and together with my companions, I was

90 वीज क क ों णि

exposed to the grim realities which ordinary people experience all the time. These included being with displaced slumdwellers and helping in their rehabilitation in the construction of low-cost houses; manual work in watershed programmes in the Adivasi heartland; working as an ordinary labourer with Adivasis, in the preliminary work on the Narmada Dam (the Adivasis were exploited by powerful contractors and given a pittance for their hard work). Such engagements continued all through my life as a Jesuit, because the person and message of Jesus, the teachings of the Church and the directives of the Jesuits were clear and unambiguous: to take sides with the poor and the oppressed, the marginalised and the minorities, the excluded and the exploited, all who are vulnerable and suffering. It has always been a stand for human rights, justice, reconciliation and peace; a stand for the values enshrined in our Constitution and the democratic rights of every single citizen. It has certainly meant being on the wrong side of the powerful, vested interests, of the lustful lobbies (sometimes even those

whom you regard as ‘friends’) who have no qualms of conscience of keeping the poor impoverished, even as they amass huge fortunes. It has meant taking on those who have kept people divided in the name of religion, through divisive policies, hate speeches and nefarious communal misdeeds. It has meant standing up to those who want to destroy the sacred pluralistic fabric of the country and sell the nation for their own profiteering. The journey has not been easy -but I am happy and humbled to be a Jesuit!

In 1986, The Mission, a powerful British drama film was released. The film is about the experiences of a Jesuit missionary in 18th-century South America. It is about the stand which the Spanish Jesuits take to protect the identity of a remote South American tribe (the Guarani Indian people, an indigenous people of the Amazon). It is intertwined in the political pressures of a colonial power, the predatory racism of European settlers who are basically pro-slavery and the pragmatic needs of the Jesuits (and Church) of that time. The Mission is

91 वीज क क ों णि

based on historical facts surrounding the 1750 Treaty of Madrid in which Spain ceded part of its territories in Paraguay to Portugal, mainly the areas where the Jesuits had their missions. There is an important subtext to the movie: the impending suppression of the Society of Jesus in most parts of Western Europe (beginning in 1759, formalised in 1773 and which ended only in 1814). The film portrays the resilience of the Guarani people despite all odds and the efforts of the Jesuits to accompany them in order to protect their rights, their customs and above all from being swallowed in the lucrative slavemarket of that time. The film deals with bureaucratic hassles, political and religious machinations, intrigue, greed for power and profits among other human frailties; however, at the same time it also focuses on the challenges and hostilities that one must face when one attempts to take on the system, the powers (vested interests). Above all, it is a film about “mission”, what it entails when disciples of Jesus actually demonstrate that unflinching prophetic courage to go forth to the peripheries. The film

truly makes me happy and humbled to be a Jesuit!

It is an Ignatian Year: the 500th anniversary of the conversion of St Ignatius following the painful event when his legs were shattered by a cannonball on 20 May 152, as he defended the citadel of Pamplona from the French. Announcing the Ignatian Year, the Jesuit Superior General Fr Arturo Sosa writes, “the

Universal Apostolic Preferences (2019-2029) have confirmed the call to our personal, community and institutional conversion, which is necessary for our greater spiritual and apostolic freedom and adaptability. Let us take this opportunity to let God transform our life-mission according to his will”. He adds “the Ignatian year 2021-2022 will therefore be for us a privileged occasion to hear the cry of the poor, the excluded, and those whose dignity has not been respected, in all the diverse social and cultural circumstances in which we live and work. It is a listening which moves our hearts and compels us to draw closer to the poor, to walk with them in seeking justice and reconciliation”. Reason

92 वीज क क ों णि

enough for me to be happy and humbled to be a Jesuit today When a shoddy article written by a so-called ‘alumnus’, replete with falsehood and half-truths, divisive and manipulative in nature, is brought to my notice, I really do not wonder! In an India, where ‘godified’ media rules the roost, where crony capitalists spinelessly toe the line of a fascist regime, where justice and truth are conveniently sacrificed at the altar of injustice and ‘feku-isms’, where the poor are at the receiving end of a rotten and inhuman system – such trash is on expected lines. Labelling a Jesuit, a Marxist??? Marx must be smirking! Almost like saying that if you use a plane, you become American or if you sit in a train in India, you becoming a British! Fr Stan Swamy gave his life for the Adivasis in their struggle for a more humane, just and dignified life; denigrating in any way, this Prophet and Martyr, is just pathetic -the handiwork of someone who is unable to digest the plain truth!

Above all, playing one against the other of the same family is an ageold trick. (“Father, you were so nice,

not like the Jesuits of today!”).

Jesuits do not easily fall prey to such gimmicks; inspite of differences, we know there is a strong bond among us: a union of hearts and minds based on the vision of Ignatius of Loyola and entrusted with a mission today! We also have a Jesuit in Pope Francis who in his Encyclical ‘Fratelli Tutti’ emphasises that, “the Church

is a home with open doors, because she is a mother. And in imitation of Mary, the mother of Jesus, we want to be a Church that serves, that leaves home and goes forth from its places of worship, goes forth from its sacristies, in order to accompany life, to sustain hope, to be the sign of unity… to build bridges, to break down walls, to sow seeds of reconciliation.” Need we say more?

As we celebrate St Ignatius Loyola: the fire that lit other fires- I say from the very depth of my being, that: I am really happy and humbled to be a Jesuit!

31 July 2021 * (Fr Cedric Prakash SJ is a human

rights, reconciliation and peace activist/writer

93 वीज क क ों णि

Contact: cedricprakash@gmail.com) ------------------------------------------------------------------------------------

CUSTODIANS OF WHAT TRADITION?

# chhotebhai The magician was dressed in .flowing robes. He had his back to the audience. He claimed to be an alchemist that could change lead into gold – transubstantiation. In between his secret mumbo-jumbo he would suddenly turn around to face his audience, raise his arms, with his index fingers touching the thumbs, as in a yogic posture.

“Abracadabra” he said. “So be it”, said the audience, in awe struck admiration. With a flash of his fingers, a la Sai Baba, he brandished a shiny gold object. Nobody dared question the magician’s claim of transubstantiation!

I was just seven years of age when I was packed off to a prestigious boarding school in the hills. Since my voice was a tad better than that of a croaking frog, I was never in the choir; so I was often assigned to be an altar boy, a role that I cherished.

As such, I was really up close to the school chaplain, a hoary old Italian Capuchin. There he was in his flowing robes, with his back to all of us. He would occasionally whirl around to say a hurried “Dominus Vobiscum”, to which we altar boys would dutifully reply, “Et cum spiritu tuo”. We did learn a few more Latin responses that have now faded from memory. Then came the finale – the transubstantiation; bread and wine becoming the body and blood of Christ. Amen (so be it).

These thoughts came to me as I read the vociferous objections of retired Cardinal Zen of Hong Kong and American Cardinal Burke, to the latest Motu Proprio (of his own accord/volition) by Pope Francis, having the Latin title “Traditionis

94 वीज क क ों णि

Custodes” (Custodians of Tradition).

What is the hullabaloo all about?

Pope Francis issued this on 16th July, imposing restrictions on what has been incorrectly referred to as the Latin Mass. This is a gross distortion of truth. The restriction is not on celebrating the Mass in Latin. He probably does so everyday in Rome.

It is on the version known as the Missale Romanum that had been edited (revised) by Pope John XXIII in 1962 (MR62). This was possibly at the beginning of the Second Vatican Council (1962-65).

Post Vatican II, Popes Paul VI and John Paul II had revised the liturgical books in conformity with Vatican II teachings, coming into effect in 1970. These venerable popes had banned the use of MR62 and had to face stiff opposition from the likes of arch conservatives Abp Marcel Lefebvre and his Pius X Society.

Opposition to change is intrinsic to human behaviour, and the Catholic Church is no exception. Jesus himself had forewarned that his words and actions would result in division/ polarisation (cf Lk 12:51).

Unfortunately, as in several other spheres, the Eurocentric previous Pope Benedict XVI chose to turn the clock back. In 2007 he had issued a document “Summorum Pontificum” that snatched away the authority of bishops/ parish priests, stating that they were obliged to comply with requests from the laity for the celebration of MR62. This resulted in arch conservative and wellheeled parishioners in the USA, France etc demanding the celebration of MR62; and even the establishment of separate parishes for the same. This was not just a piquant, but a potentially dangerous, situation.

Pope Francis has merely sought to restore parity consequent of the blunder committed by his predecessor. He has not “banned” the MR62, as is loosely being reported in the Catholic and mainstream media. He has merely imposed reasonable restrictions on the same.

In the Vatican II spirit of collegiality with bishops, he has delegated this authority to the diocesan bishops,

95 वीज क क ों णि

to be exercised at their discretion.

So what are the likes of Zen and Burke grumbling about? Do they have some other sinister agenda?

Pope Francis states that consequent to Benedict’s document, the Congregation for the Doctrine of the Faith sent out a questionnaire seeking a feedback on the celebration of MR62. The present Motu Proprio is a result of those findings.

Besides delegating authority to the diocesan bishops, Francis specifies that even where MR62 is permitted, the scripture readings should be in the vernacular, not in Latin. Can any sensible person find fault with that?

Let us also remember that Jesus himself, at the Last Supper, spoke the language of the people. He would not even have known how to speak in Latin! Francis also warns bishops to not allow any more groups or parishes for celebrating MR62.

Pope Francis, as also earlier Popes Paul VI and John Paul II, had discontinued MR62 as it was not in consonance with the ecclesiology and liturgical reforms of Vatican II. I

contacted a senior theologian, but he expressed his ignorance on the subject. I then contacted a senior liturgist. Unfortunately, he neither responded to my email or phone calls. As a layman I am therefore unable to enlighten my readers further, nor can I fathom the opposition to this act of Pope Francis.

But we get a hint of it from a learned writer in the journal La Croix International, published from Rome.

Rev Jean-Francois Chiron, professor of theology at the Catholic University of Lyon, France, in his article “The church is not an archipelago” on 22/7/21 says that “There is nothing more bitter than liturgical controversies … With just the slightest bit of irrationality things can go to extremes”. In layman’s language this means going off on a tangent. For a space scientist it would be like a space craft losing its elliptical orbit, and going off into outer space!

Chiron says that “by changing the rules of the game, Francis intends to limit the proliferation of celebrations that do not comply

96 वीज क क ों णि

with the post-Vatican II liturgical reform”. It seeks to curb those people who “are in a militant, if not proselytizing frame of mind”.

Francis is unequivocally stating that the “Vatican Council II is not optional”. Benedict tried to indicate that “an entire part of the work of an ecumenical council could be optional”. In contrast, Francis asserts “that attachment to the unreformed rite is a challenge to Vatican II”.

Chiron further says that in his native France proponents of MR62 “often include hymns from the 1880s such as – Catholics and French Forever”; a form of militant French Catholic nationalism. This echoes Donald Trump in the USA, and the BJP in India. It is right wing nationalism garbed in religion. It is an open secret that several cardinals, bishops and priests in the USA are dyed in the wool Trump supporters who are inimical to Joe Biden, despite him being a devout practicing Catholic. (This issue merits a separate article).

The MR62 is often referred to as the Tridentine Mass, deriving its name from the Council of Trent (1545-63).

This Council was in response to Martin Luther’s Protestant Reformation in 1517. This 18 year long Council spanned the terms of three popes – Paul III, Julius III and Paul IV. Paul III convened the Council of Trent in modern day Austria. Notably, none of the three popes actually attended the Council. Worse still, Cardinal Fernesse, aged 66, who took the name of Paul III, had an illicit family of five children, the product of concubinage in his early years!

In his recently published 900 page tome “Seven Baskets Full” on the evolution of the Holy Eucharist, Dr Subhash Anand, professor emeritus of the Papal Seminary, Pune, makes some pertinent observations on the Council of Trent. He says that in its thirteenth session held on 11/10/1551, the Council discussed the Eucharist and transubstantiation. He writes that “the Council claims that its teaching on transubstantiation has ever been a firm belief in the Church of God”.

However, “It will be almost impossible for historians to critically substantiate this claim of Trent”. He

97 वीज क क ों णि

compares it to looking for a needle in a haystack.

Anand goes on to say that there were hardly sixty signatories on important legislation. Two thirds of those present were Italian, and the rest were mostly Spanish. He therefore avers that “Given this poor attendance, there are very serious reasons to question its teaching authority in matters doctrinal”. He claims that Trent was “not an ecumenical council … but a provincial council of the Latin Catholic church”. He goes on to say that “provincial councils do not have the competence of defining dogmatic truths. This is the prerogative only of ecumenical councils”. Most church historians are of the view that Vatican II was probably the first true ecumenical council of the universal (catholic) church.

should support this wisdom and action of Pope Francis who is only following in the footsteps of his predecessors, Popes Paul VI and John Paul II. This includes Cardinal Oswald Gracias, the CBCI President and a member of Pope Francis’ charmed inner circle.

Let us too, in turn, be the proponents of truth and not blind adherents to infructuous traditions.

The liturgy, after all, is not a magic show, but a reflection of our life and faith in Jesus who celebrated the Last Supper, sitting (not standing), facing his disciples, his betrayer included, after having humbly washed their feet. Coming to think of it, if the Eucharist is not preceded by the washing of the feet (humble, unconditional service) then it gets reduced to the magical mumbo jumbo of the alchemist. How can the bread and wine be transubstantiated if we are not simultaneously transformed?

Perhaps this will help us better understand why Pope Francis has clamped down on the Tridentine • The writer is the Convenor of Mass MR62, and is pushing ahead the Indian Catholic Forum for the reforms of Vatican II. All those who profess to be “Catholic” JULY 2021 -----------------------------------------------------------------------------------98 वीज क क ों णि

Rosalyn – The Love Song -Vanessa Castellino, Bengaluru

I have heard many love songs, but feel a special sense of awe when I recall the Konkani song “Rosalyn mojya mogachein”. This sense springs from the fact that it was composed by my great-grandfather Albert Pinto for his wife Rosalie (called Rosalyn fondly) somewhere in the 1930’s. I used to love to hear my grandmother Nora Coelho (their

eldest daughter) sing it aloud, with her golden voice which had timbre in it.

This song composed by Albert for his wife Rosalie soon spread far and wide across the Mangalorean community and became a hit song at parties and gatherings. I heard from my grand Uncle Jim Pinto

99 वीज क क ों णि

(Albert’s seventh child), that when his Dad Albert sang this song, his eyes used to sparkle and his voice sounded even more vibrant than usual. Rosalie used to always blush when this song was sung at gatherings or parties.

Their incredible love story goes like this. He spotted her at a social gathering in Puttur where Rosalie was from. It was love at first sight.

His parents were opposed to the match as marriages were “arranged” in those days, and this was out of the normal. Also, Rosalie had an unmarried elder sister, who would be considered as an “old maid” if the younger sibling got married first. But Albert couldn’t get his thoughts off her and wanted only her for his bride. So he took the lead of arranging for her older sister to be married, and immediately after their wedding he brought up the issue of marrying Rosalie. They were wed shortly after. A petite, demure, 16 year-old girl married a 30 yearold lawyer.

Decades later, after Albert had

already passed into history, Rosalie was asked whether she had also been in love. Her response, “I didn’t know anything about love at that time. All I knew was that here was a dashing young man who was clearly in love with me. So, as they say in love stories, he simply swept me off my feet.”

Albert Pinto being a very good singer, was actively encouraged by friends and relatives to make a record with HMV, the company that produced gramophone records at that time. So he went to Bombay (now Mumbai) from Bangalore (now Bengaluru) where they lived to be auditioned. He started with an English pop song; they told him he sounded like an Indian. So then he sang a Hindi song; they told him he sounded like an Englishman. That’s when he went off to write a song in the community dialect: Konkani.

HMV recorded the song. Someone told me that Albert was paid the princely sum of 50 Rupees for it (which was quite a reward for those days).

There was no royalty agreement, and no one really knows

100 वीज क क ों णि

how many records were actually sold. We just know that everyone in the community seemed to have a gramophone and copies of the record.

Eventually Albert wrote and sang about 10-15 songs, his own Konkani compositions. I suppose some might have considered him a “pop star” at that time. I heard from my grand Uncle Jim Pinto that a lady he knew told him, “You know, sometimes when your father sang I got goosebumps!” …ooOOOOoo… The song goes like this…

Chorus: Rozalin Mujya Mogache, Sobith Bhangryalya Kesanche Solthana Distha Soglens The Kirnaal Suryache Maanik Apur Baayeche, Rupaan Aanj Sarkyache Devaan Maka Neirmilele Chedu Mogache Verse 1 Don Teen Vorsa Zali Maka, Yevn Khushi Kazaraachi,

Pai Maink Kityaa Songonaka, He Khobar Mogachi Dees Raat Kai Puni Sukh Maka Naa, Needh Sarki Podana Sopnanth Zau, Zagnyanth Zau, Yeta Moje Mothik Repeat Chorus Verse 2 Ek Dees Sanjechya Velari, Ghevn Gello Hau Rozlin Motor Caarari, Bhovlo Soglo Ghaavn Paati Ghara Yetana, Maain Maka Choile Seth Sangle, Maaf Magle, Ani Chedvak Dakoile Repeat Chorus Verse 3 Yek Dees Paadri Vigari, Sangthalo Khobhar Hi Pai Maai Zali Mun kazari, Podun Mogari Aatha Havn Kithe Ragari, Mog Korun Virari Yenktai Zaavn Besaav Deevn Kerya Konthari.

Repeat Chorus English Translation Chorus Rosalyn my dearest Love Decked with beautiful, gorgeous hair

101 वीज क क ों णि

She looks like a beam of light Her visage is wondrous A diamond, cherished with great love With the look of a beautiful angel God has destined for me This girl I love.

Verse 1 Two, three years have now passed by Since I’ve had the wish to get married I did not tell my Dad and Mom This news of my love.

Day or night I have no joy Nor do I get any sleep.

Whether I’m asleep or wake Only one thing comes to my mind.

Repeat Chorus

One day in the evening time I went out for a spin With Rosalyn in my motor car We wandered round the town When we finally returned home My father saw me I told the truth, asked pardon And introduced my girl Repeat Chorus Verse 3 One day the priest, our vicar Was telling us the story That my Dad and Mum got married After falling in love.

Now why be upset No need to worry Let’s rejoice, give blessings And sing our song Repeat Chorus The song goes like this.

Verse 2 ------------------------------------------------------------------------------------

102 वीज क क ों णि

103 वीज क क ों णि

104 वीज क क ों णि

105 वीज क क ों णि

106 वीज क क ों णि

107 वीज क क ों णि

108 वीज क क ों णि

109 वीज क क ों णि

110 वीज क क ों णि

111 वीज क क ों णि

112 वीज क क ों णि

113 वीज क क ों णि

114 वीज क क ों णि

115 वीज क क ों णि

116 वीज क क ों णि

117 वीज क क ों णि

118 वीज क क ों णि

119 वीज क क ों णि

120 वीज क क ों णि

121 वीज क क ों णि

122 वीज क क ों णि

123 वीज क क ों णि

124 वीज क क ों णि

125 वीज क क ों णि

126 वीज क क ों णि

127 वीज क क ों णि

128 वीज क क ों णि

129 वीज क क ों णि

130 वीज क क ों णि

131 वीज क क ों णि

132 वीज क क ों णि

133 वीज क क ों णि

134 वीज क क ों णि

135 वीज क क ों णि

136 वीज क क ों णि

137 वीज क क ों णि