Veez Konkani Global Illustrated Konkani Weekly e-Magazine in 4 Scripts - Devnagari Script.

3

सणित्र् हफ्त्याळें

अक :ों 4

सोंख : 32

1 वीज क क ों णि

जुलाय 15 , 2021

संपादकीय: भारत सका​ारान फा| स्ट्यानाि जीव काडल ! गेल्या हफ्त्याोंत जैलाोंत आसलेल्या आणिवाणसोंि साोंत फा| स्ट्यान स्वामी, जे. स., जीव उबल . णकतेंि साकें कारि नासताों , जाय ती साक्स नासताों म डी सका​ारान हाका जैलाोंत घाल्लें आनी सभार पावटी ताका जामीनेर स डों क मागलें तरी सोंपूिा इनकार केल्लें. फकत त आणिवाणसों क ताोंच्या हक्ाों खातीर झज क ों आधार णिता, ताोंच्या सोंगी ों, ताोंच्ये नाोंवी ों त झगडटा तें म णिच्या णबजेपी सका​ाराक पळे वोंक जावोंक ना. ह्या रानाोंनी णजयेंवच्या आणिवाणसोंक रानाोंत ताोंिी ों वसते घराों जाोंवनासली ों मात्र न्होंय, आणिवाणसोंच्या हक्ाों प्रकार ताोंकाों या सवातेनी ों णजयेवोंक सोंपूिा हक् आसलें. पूि णबजेपी सका​ाराक ही ों राना उद्य णगोंक िी ोंवन थोंयसर आसल्ली पािवी भोंय सोंपूिा नास कना नवी ों उद्यमाों घालोंक जाय आसलें. ह्या णवर ध फा| स्ट्यान आणिवाणसोंक आपली कमक िी ोंवन सका​ारा णवर ध ताों च्या हक्ाों खातीर झगड क ों सहकार णिताल . हें पळे ल्ल्या म िी सका​ारान ताका त एक माव वािी म्हि व लावन तािें म िीक लागाड काडों क प्रयत्ाों केल्याोंत म्हळ्ळ फटणकर बिलाम घालन बोंिी केल आनी राताों राती ों धरून जैलाोंत घाल . फा| स्ट्यानीक तेन्ाों ८३ वसा​ां प्राय मात्र न्होंय, तािी भलायकी णभगड न येताली. ताका आलझायमासा णपडा आसली. असल्या एका णपडे सत याजकाक णकतेंि आधार नासताों फटकीर्या फीऱ्याणिों नी रें वडाोंवन ह्या णबजेपी सका​ारान जैलाोंत घाल . जैलाोंत ताच्या भलायकेिी साकी तपासि कररनासताों, गजेिी ों वक्ाों सश्रूषा िीनासताों

िीस वेताों वेताों फा| स्ट्यान लािार जावोंक सरू जाल . तािे ि नी हात काोंप्ताले , उिाक णपयेवोंक ल ट हाती ों धरोंक जायनासलें. ह्या वेळी ों फा| स्ट्यानान आपिाक ल याोंतलें उिाक णपयेवोंक एक उिका नळी जाय म्हि णविारल्ल्याक क डतीन येणवशी ों तनखी सवा​ातून ताका एक नळी िीवोंक १७ िीस काडले! ह्याच्च वेळार उत्तर भारताच्या हेर सवातें नी अन्ाडपिाों आधारून जैलाोंत आसलेल्याोंक ताोंिी भलायकी बरे ना म्हि जामीनेर स डल्लें पूि फा| स्ट्यान मात्र णकतेंि अपराध कररनासताों जैलाोंत कसताल . डे ल्ल्लोंतल केंद्र सका​ार णनि न पडल्ल आनी फा| स्ट्यानाक णकतेंि कमक णिों विें गमान्ोंि ताोंकाों नासलें. असें कषटाल्ल फा| स्ट्यान णनमािें आपल अोंतीम श्वास स डन ह सोंसार साोंडून गेल . खरें ि साोंगिें तर त मरि पाव क ों ना, बगार केंद्र सका​ारान ताका वळवळावन ताि जीवच्च काडल !

-डा| आसटीन प्रभू, चिकागो

2 वीज क क ों णि

एक समकालीन पेंयटर, कला लेखकी सपना नोरोन्हा चियेता आनी वृत्तेर आसा भारताच्या पश्चीम करावळीर िी आसा सो​ोंपणाचिल्ल्या आरबी दऱ्यो आनी बचळषठ पािवी धती िाों वन भारताों तल्या कना​ा टकाच्या पश्चीम घाटािें पाकें िाों वन

मोंगळु िी कुोंवना िाों वन चियेवन आसा. चतच्या ल्हानपणार थाों वन्ोंि, चतणें खात्री केल्लें की िर तूों चकतेंय पळे ताय तर तें तुका रच्येत म्हण. अती तरूण प्रायेर चतणें सवा​ां क दाखयलीों की एका हे ळ्ल्ल्या कलाकारािीों तोंत्राों आनी मुखारून व्हे ली चतिी चवद्या

3 वीज क क ों णि

रिनात्मक चपोंतुराों सोडों विी फकत धा वसा​ां च्ये प्रायेर दाखवन सफलताय चतच्या चियात्मक पािाों वािी. आपल्याच्च प्रेरणाच्या पोटर े टाों नी सपना प्रेक्षकाों च्या दोळ्ाों मुखार हाडु ों क सक्ता प्रकृतेिी सोभाय. बायलाों च्या सन्मानाों िो पुरसकार भाररच्च ग्रेसत रीतीर प्रकािीत कता​ा . चतच्ये कलेद्वारीों आमकाों कळटा की चतिी आिा पयणािी, प्रकृतेिी आनी सोंसकृतेिी. प्रकृतेच्या सोभाये प्रभावान चित्रीत केल्लीों चतिीों चित्राों भाररच्च िीवाळ चदसतात, चतच्याि प्रिलीत चिोंत्पािीों हीों चित्राों पळे तेल्याों क पुलकीत कता​ा त दाखवन चतिी

काव्याळ आनी िैतन्य्मय कला पळे तेल्याों च्या दोळाों क धादोसकाय दीोंवन. चतिी स्वता​ाः िी मोड सोंतोस आनी समाधान हाडटा पळे तेल्याों क चतिीों चित्राों . चतणें चवोंच्चे ते रों ग चित्रीत कता​ा ना चदसतात कसें पावसा धोणू (कामन चबल्लू) आकासार पिाळच्येपरीों. केन्नाय ती आपल्या चित्राों नी नैिता िाता चततली हाडिें प्रयत्न कता​ा चतच्या खळमीत नासच्या कला दे ण्ाों नी, चदसतात दोळ्ाों क बरे पण आनी भाव बाों दवपण, ह्याच्च लागोन चतिीों चित्राों सोंसार्भर कलापरे चमोंनी आपलीों करून

4 वीज क क ों णि

िगयल्याों त. एक कलाकारान सांगच्येपरी ं.... "हाों व एक कथाकाना आनी हाों व स्वागत मागताों तुमकाों सवा​ां क म्हज्ये सोंगीों मेळोन ह्या चदश्टाव्या पयणार साों गात चदों वच्याक." चतका सदाों ि उगडास आसच्येपरीों ती िालाों त चित्राों रिून आसली आनी थोंयसर आसलो चतका चित्र्कलेिो मोग, ती पात्येली की एक दीस ती खोंडीत एक कलाकाना

िातेली म्हण. चतका चतच्या िीवनाों त चकतेंि माग्ादिान नासलें आनी फकत आसलें की पद्वी िोडिी - दीसान दीस करीच्च िाय िाल्लें एक अत्यगत्य काम चतका ताों तूों चकतेंि उरबा व हुरूप नासलो. चतणें चिोंतलें की आपणाक चडग्री मेळ्ळ्ळ्ा उपराों त आपूण चभल्कूल मासटसा चिको​ोंक वेिीों ना म्हण; बगार आपलें िीवन सोंपूणा वेळार आपूण चित्र्कला चिको​ोंक अचपातेलीों म्हण. एका कला प्रदिानाक गेल्ल्या वेळार चतका खिीत िालें की तें चित्र िाों वनासलें एका ब्रश्शान सोडचयल्लें म्हण आनी त्या चित्रान प्रदिुांिी ती इमाि. त्येच्च परीों चतणें चिोंतलें आपलें चिोंताप ज्यारी करोंक तोच्च उपाय म्हण

5 वीज क क ों णि

6 वीज क क ों णि

7 वीज क क ों णि

8 वीज क क ों णि

9 वीज क क ों णि

10 वीज क क ों णि

11 वीज क क ों णि

12 वीज क क ों णि

13 वीज क क ों णि

14 वीज क क ों णि

15 वीज क क ों णि

16 वीज क क ों णि

17 वीज क क ों णि

18 वीज क क ों णि

तक्षण एक कलाकाना िाों वन वावूना. असेंि चतणें, एक चित्र कलाकाना िाों वन चियेवोंक धृड केलें. मोंगळु िो फामाद कलाकार आनी कना​ा टक राज्योत्सव प्रिसती चविेत (२००९) बी. िी. मोहन्दास हाच्या माग्ादिानाखाल चतणें आपली मासटसा चडग्री फायन आटटा स आनी पेंयचटों गाों त कना​ा टक स्टे ट ओपन युचनवचसाटी थाों वन िोडली. सपना म्हणटा: म्हजी ं चित्ां सांग्तात काचणंयो पारं पऱ्याच्यो.......

मोंगळू र िाों वनासा एक समाकालीन सुवात हाों गासर चियेवोंक. हाों गाच्या िररत्रेंत भरल्यात माडाों िी कृषी, ग्रामीण िीवन, सोंसकृती आनी िडीत, लेखकाों नी, कचवोंनी आनी कलाकाराों नी ह्याचविीों वचणालाों . सपनािें सुचवालें काम हाों गािी पािवी भुमी, सोंसकृती आनी बृहत चदगोंतेन सपनाक प्रेरीत केलें. चतणें भारीि सरळ रीतीन आपल्या चित्राों नी ह्या सवा​ां िें चववरण चदलें. बायलाों चवश्ाों तलीों सपनािीों चित्राों आचिलीक आनी काफी भसूान केल्ल्या दृवाों तलीों घालून भाों ग्रा फोयल दाखवोंक आपल्या चित्राों िे उल्लेख. सपनाच्या चित्राों नी नचहों ि िाों चतकारी सोंघरष बगार कल्पणाों िो अचभव्यक्त व्यक्त िाता. चतच्या चित्राों नी नचहों ि महत्वािो सोंघरष त्या

19 वीज क क ों णि

कालोराों मधलो, बगार चदसता चकतें सवा करून चित्रीत कऱ्येत म्हळ्ळ्ळें एक चवचित्र दिान. सपना एक नागरी कलाकानन...... सपना िडटाव सागोराक लाचगोंि चियेल्ली. ती चिोंत्ता की आपूण एक कलाकाना िाों वन नैतीक सोभायेिी एक राय्भारीण चतणें िावोंक िाय म्हण हाों गािी सोभाय दाखवोंक आपल्या चित्राों द्वारीों. ती िडटाव भायर आपलीों चित्राों सोडयता दोळ्ाों मुखार्च्च आसिी सोभाय चित्रीत कना दाखवोंक भो​ोंवारीों चकतें आसा तें म्हळ्ळ्ळें . ह्या द्वारीों चतका आस्ल्लें सत आसा तसें चित्राों मुखीों लोकाक दाखवोंक िाता म्हण. धरून आपल्ये मतीों ती सोभाय आनी सोडवोंक

पेंयट आनी ब्रश्शा मुखाों त्र मतीों धर्ल्लें चित्र. हीों चित्राों पळे वन आपूण सोंतोसताों तसें हाों व सोडचयल्लीों चित्राों चतच्या मतीों खोंिोंवन पूोंिायता म्हणटा ती. होच्च चतिो पािाों व दाखवोंक मोंगळू र िहरािीों भूदृश्ाों आनी हें ि िाों वनासा चतिें चमसाों व. पूण आमिीों भूदृश्ाों बदलात्त येतात म्हणटा सपना. आमिीों वाडोन्ोंि येंविी लोका सोंतती पररसर बदचलता. मोंगळू र नगर वाडात्त वेता आनी आमच्या भूदृश्ाों िी िररता बदलाते आसा आनी ती पुरून वेता काों िीट, कट्टोणाों आनी रसत्याों क घाल्च्च्या डामारा पोंदा. तर एक कलाकाना िाों वन, हाों व नचहों ि दाखयताों सोंसाराों तल्या लोकाक मोंगळु च्या​ा भूदृश्ाों िी सोभाय बगार, आमच्या आदल्या स्मारकाों थाों वन आताों च्या आधुनीक बाों दपाों िी ती सोभाय. एक आपल्या आवृचत्तिीों चित्राों

20 वीज क क ों णि

म्हळ्ार पनें मोंगळू र, िें कसें आसलें हाों व ल्हान आसताना आनी आताों तें कसें सवा गेलाों म्हळ्ळ्ळें . हाों वे आताों भारीि पयस पयण करोंक िाय चित्रीत करोंक तेंय नपोंयि िाों वच्ये पयलें म्हणाली सपना. ह्याचविीों आपूण उलयताों चकतें तें लोकाक चफकीर ना आस्येत ज्या कोणाक ह्या सुवातेिो सोंबोंध चकतेंि ना ताों काों , पूण हें तक्षण कळीत िाता िो लोक हाों गा चियेवन आसलो तो परत भेट चदतात तेन्नाों , ताों काों चतच्या चित्राों िो चववरण कळटा, मोंगळू िीं आदलीों दृश्ाों मनोपटलार उदे ताना. ती चतका खोंिें मतीक रिता तें चित्रीत करोंक सपना पयस प्रयाण कता​ा चकत्या म्हळ्ार तें सवा फुडल्या िनाों गाक फकत चित्राों मुखाों त्र मात्र पळें विें भाग मेळटे लें. ह्या मोंगळू र सुत्तुरािीों चित्राों सोभायेन रें वडोन गेल्याों त तीों खोंडीत िाों वन लोकाक आकरषीत कता​ा त म्हणाली सपना. स्वपनािें क्यान्वास दाखले रिता, िररत्ेिें रक्षण कतान आनी समाजीक जागृती हाडटा.... आस्ल्लें आसा तसेंि सोडों विी सपनािी कला, चतच्या कलेद्वारीों समािीक िागृती उटयता तें एदोळ पऱ्याों त चतणें सोडचयल्लीों चित्राों हाका साक्स िाों वनासात. सपनािें सोंपका किी कला चवद्या, कोरोना वैरस महामारी वेळार, को​ोंकणी सोंसकृती, पश्चीम घाटाों िी िागृती, येचट्टनहोळे योिना पाटल्यान आस्ल्लो फटचकरो वाद, दऱ्या

िीचवोंिी राकवण, रसत्यार भद्रती, एक्ये िचलयेिीों हक्ाों , चनतळ भारत, पारों पाऱ्य साों बाळणी, साों बाळ नेत्रावती नोंय, िीव्सृषटे िी पररस्थथती, थथळीय धमा​ां िी धाचमाकता, िाों ती आनी भाव बाों दवपणाक कला, पररसर साों बाळणी, एम.आर.पी.एल. चवरोध आक्षेप घेवप, इत्यादी, इत्यादी आनी मुखारीों येंवच्यार आसा. मोंगळू र नगर बदलून येंवच्या पयलेंिी नगरािी सोभाय, भूनक्षा, चतणें आपल्या ब्रश्शा मुखीों प्रेक्षकाों हुिीर दवरल्या. िैचव्वचवधतायेंत आताों िें िनाों ग कसो आपापलो पात्र खेळटा आनी तािो पररणाम पररसरािेर कसो प्रभाव फाों ख्ता तें सपनान आपल्या कलाचित्राों मुखाों त्र व्यक्त केलाों . कलाकार आपल्येथथकीों आपलें चित्र्कला काम मुखारून व्हता​ा त तरी ते/तीों िाों वनासात साों दे ह्या चवसतार समािेिे आनी तीों खेळटात महा पात्र कोणेंय चिोंतच्ये प्रास अधीक रीतीन. सपना आपलो कलाकार िाों वन पात्र चिोंतास्पद िाों वन खेळटा, ती म्हणटा की चतच्या कला सोंसाराों त ती बररच्च सोंतोसान आसता आनी चतच्या मनोरों िनाक चकतेंि मीत ना म्हण. चतका केन्नाों मतीक असमाधान भोगता, तेन्नाों ती आपल्ये मचतिीों भोगणाों क्यान्वासार कले मुखाों त फुडें हाडटा. ती म्हणटा की चतका एक पूवास ् ूिवफ चदवपीण िावोंक िाय म्हण दीवोंक बरी खबार आनी िाों ती. ह्याच्च लागोन ती आपल्या सुत्तुराों तलें राि्कारण आनी समािीक सोंगती आपल्येथथकीों

21 वीज क क ों णि

समिोन घेता ह्या फुटोन येंवच्या समािेंत आपल्या चित्र्कले मुखाों त्र. ती म्हणटा चतच्या कले मुखाों त्र ती चदता समािेंतल्या िीचवोंक एक सोंतोस, भवा​ा सो, धैर ताों िी उभा​ा उकलन धरोंक. कला िाों वनासा लोकाक ताों च्या उमाळ्ाों िेर िैत व्हरोंक गिेिें एक हातेर. हें वैयक्तीक तसेंि सावात्रीक. सपना एक चियाळ चतच्या कलेद्वारीों िीदा साों गिी कलाकाना िाों वनासा आनी चतच्या कलेंत चतणें पळचयल्ल्यािो उगडास िरोन येता तो चदसता. समाजे तेवशी ं शाथी.....

सपनािी

चित्‌कला

आपल्ये कले मुखाों त्र चित्राों चपोंत्राों वन एक कलाकार सभार पात्र खेळटा ह्या समािेंत हाडून समािेक एक गौरव. ह्येच्च्परीों सपनान मित चदल्या लोकाक तसेंि समािाों क आनी ताोंच्या ताळ्ाक एकीनपणीों तसेंि साों गाता हाडून चववीध योिनाद्वारीों. कलेंत आपलो फुडार बाों दों ु क पळें वच्या युविणाों क चतणें कुमक चदल्या. तसेंि, समािीक सुधारण योिनाों क पयिे िमवोंक पाठ्िालाों मुखाों त्र िागृती हाडल्या सभार प्रदिानाों नी. हळ्ळ्ळ्ाों नी आचदवाचसोंिी प्रचतभा फुलवोंक पश्चीम घाटाों तल्या रानाों नी कुमक केल्या. सपनाच्या चित्ांिें स्वातंत्......

चतका सवा लोकाक एक यिस्वी कलाकाना िाों वन वळचकच्याच्च वीक्षकाों क भेटो​ोंक अवकास लाबल्यात. चतणें सोडचयल्लीों चित्राों ग्रूप इों टर्न्यािनला खातीर कला प्रदिानाक दानुबे-गेंिस बुडापेसताों त, चनवा​ा ण आटा फौोंडेिन बेंगळु िो सोंथथो आनी रोझाचलया गोनेझगी आटा कन्सल्टें ट आनी कुटी ग्यालेररया. चतिीों चित्राों प्रदिान केल्याों त ग्यालरी आकीड, मोंगळू र, वेंकटप्प आटा ग्यालरी बेंगळू र आनी इतर सभार िाग्याों नी चिल्ला चभतर आनी कना​ा टक राज्याों त, तसेंि चतिीों एक्सुरीों चित्राों आनी ब्लू वेवस हाों गासर प्रदिानाक पड्ल्लीों आसात. तािीों तीन चित्राों दु बाों यत िाल्ल्या िागतीक तुळू कन्वेनिनावेळीों प्रदिानाक घाल्लीों. चतिीों चित्राों सभार खासगी चित्राों िमवणेंत पळे वोंक मेळटात, मुख्य िाों वन यू.एस., क्यानडा, दु बाय तसेंि भारताों तल्या हे र कला िमवणेंत. चतका लोकािो सोंपका करोंक बरें लागता चतच्या कले मुखाों त्र. स्त्रीयाों िीों कला काऱ्यिमाों , प्रदिानाों आनी कला चिचभराों मुखाों त्र चतणें लोका थोंय कला िागृती हाडल्या. करावळी पाट्ाों तल्या सोसायटी ओफ आचटा सटट स हािी ती साों दो िाों वनासा तसेंि पश्चीम घाटािो िागृती पोंगड. चिल्ल्याों त तसेंि राज्याों त, कला सुवात्याों नी कलाकाराों साों गाता चतणें आपलो वावर केला, सोभीत चविार चवचनमय केल्यात कलाकाराों क गिेिे. एक कला पात्तेदाना िाों वन, ती काचणोंयाों क सोधून वेता आनी त्येचविीों पत्राों नी, नेमाळ्ाों नी, िनालाों नी आनी

22 वीज क क ों णि

अोंतिा​ा ळार ती चवमसो बरयता िाों वन एक कला लेखकी. आपल्याच्च कला वृत्ते चवश्ाों त तसें हे राों च्या कले चवश्ाों त चतणें चतच्या चलखणे मुखाों त्र कला ताळो उभारला. हो एक मधूर अवकास म्हणटा सपना िागतीक कला समािेलागीों सोंपका दवरोंक. सपनान चिंतच्ये प्रकार.... एक कलाकाना िाों वन वावुिें म्हळ्ार हे र सभार सोंगतीों साों गाता आपली अचभपराय भाचगदार किी. तूों तुिी कला तुज्या वीक्षकाों क दाखयताना लोक तुका बरयता, कले चवश्ाों त उलयता आनी कलेचविीों ि​िा​ा कता​ा . सपना म्हणटा, हािी चभराों त तुका नाका, कसलीय ठीका बरी व वायट, उगत्या मनान स्वीकार कर. तुज्ये कले चवश्ाों त चविेष चववरण दीवोंक विानाका; असें केल्ल्यान तुज्या कलेंत तुोंवें चलपवन दवर्ल्ले गुचपत्त चवषय उगते पडटात. ताों तले चमसतेर लोक्च्च समिोन घेंवदी. लोकाक उलवोंक सोड आनी ती चकतें चिोंत्तात व समिोन घेतात तें घेंवदीत. लोकान चववीध थरान तुिी कला पळे वोंक तुिें दार सदाों ि उगतें दवर. तुज्या वीक्षकाों खातीर िनेलाों उगतीों दवर, अवकास दी, सोंदभा दी, ह्याववीं मेळटा तुका स्वातोंत्र तुिी कला चित्रावोंक तसेंि लोकालागीों मेळवोंक. लोकाक चकतें साों गो​ोंक आसा तें तूों िर आयकाताय तेन्नाों तुकाच्च अिाप भोगुोंक पुरो ताों च्या नीि अचभपरायाों क आयकोन. तसेंि तुका अिाप

भोगुोंक पुरो ताणीों चकतें सवा पळे लें तुोंवें चिोंतुोंक सयत नासलें तुज्या चित्राों नी. सपनान साों गच्ये प्रकार, तें दोनी रीचतोंनी साकें, चकत्या म्हळ्ार तालेंत एकल्याक चिकवोंक िायना चकत्या कले चवश्ाों त एकल्यान सभार सोंगती चिको​ोंक आसात ताका ताच्ये थोंय कलेिें तालेंत आसागी ना तें खात्री कच्ये पयलें. खोंडीत िाों वन, तालेंत एकल्याक भद्र कता​ा आनी एकल्यान दाखोंवच्या कलेंत एक चविेष तफावत हाडटा एक चविेष कलाकृती रच्च्च्या कामाों त. तररपूण, कलेिी गिेिी म्हाहे त नासताों एकल्याक तालेंत मेिून घेंविें िाों वनासा कलेिी मौल्याों नासिी कलाकृती रि्ल्ल्यापरीों. िीदा साों गिें तर, कला िाों वनासा गिेिी वसत आमच्या िीवनाों त. कलेिीों मौल्याों कळीत नासताों कोणाकी एक कलाकार िावोंक साध्य ना. मुखारून सपना म्हणटा, निीब कलाकाराक ऊोंिायेक पावयता म्हळ्ळ्ळें ताों च्या रिणे थाों वन भाररच्च पयस व्हता​ा आनी तें ताच्या िीवनाों त सोंप्ता. ह्याच्च खातीर सपना साों गता, "तुिें निीब चकत्या तूों तुका िाय िाल्लें कता​ा य तुज्या िीवनाों त. म्हाका, साों गिें तर, हाों वे करोंक्च्च िाय.... व, "तुिें निीब तूों तुज्या िीवनाक कता​ा य िेंचकतें तुका पसोंद तें, म्हाका हें अती गिेिें..." एका कलाकारान ताका ताच्या कामाों त बोंद करोंक िाय, ताणें उत्राों नी तािी कला दाखवोंक ना बगार फकत चित्राों नी. सपना म्हणटा, चतका भोगता एक कलाकाना

23 वीज क क ों णि

िाों वन चतणें खेळिो पात्र एक प्रेरीत किो, आचयस्ल्लयगी म्हण, सपना म्हणटा, हाों व, साों गात हाडिो आनी सहकार चदों विो. िर एक कलाकाना हाों गा चियेवोंक आचयल्लीों कोणी चतका तूों चकतें करोंक ह्या सोंसारक व्हडल्यान िीवन साच्या​ा क.

------------------------------------------------------------------------------------

अवस्वर _ १. "आचलबाबा आनी िाळीस िण िोर" म्हळ्ळ्ळी काणी चवश्व चवख्यात ग्रोंथ ि म्हण नाों वाडलेल्या "अरे चबयन नैटस" हाों तल्या रोमाों िक काचणयाों पयकी एक म्हण्ेत. "अरे चबयन नैटस" ह्या ग्रोंथाों तल्यो काचणयो सक्ड एका ितूर स्त्रीयेन आपल्या पतीक साों गलेल्यो िावनासात. आिें साों गो​ोंक कारणाों सयत आसात. चहिो पती अरबी गाों विो एक सुल्तान. आपली पररगत िाणाों

आसोन आपल्या मतीक खोंत बेिाराय चदों वच्या आपल्ये पयले बायले वयर माों ड्डो हून कना, रागान चतका चिवेिीों मार ल्लो ग्रायक हो सुल्तान. उपराों त िेडवाों चविीों हािो द्वे ि प्रबल िालो. ह्या द्वे िा धमा​ा न हगें चतसुांच्ये खातीर उपराों त कािार िाल्ल्या बायलाों क तो काबार कना च्च आयलो. "अरे चबयन नैटस" हाों तू येंवच्यो काचणयो ह्या सुल्तानाक साों ग ल्ले पचतणेक सयत हाच्या स्त्री द्वे िा चवश्ाों त कळीत आसलें. कािाराच्या सुवेच्या रातीों थावन च्च ह्या

24 वीज क क ों णि

सुल्तानािें मन पररवतान किे खातीर हऱ्येका रातीों एकेक अदभूत तिें रोिक काणी साों गोन्ोंि ती आसता. ह्यो काचणयो आयकाल्लो सुल्तान पुतो बदल्लो आनी चतका चिविीों मािें काम एकेका चदसाक म्हळ्ळ्ळे बरी मुकार घालें. ताच्ये ह्ये नव्ये बायलेक आपणा साों गाता चनरों तर िावन र्ावो​ोंक ताणें पवाणगी चदली. आिें सबार रातीों पािार िाल्यो. काचणयो साों गच्यो चतणें रावयल्योनाों त. सुल्तान चहच्यो काचणयो भारीि पसोंद कता​ा लो. "हे ण्णू ओचलदरे नारी" म्हळ्ळ्ळें चिोंतप चतणें सुल्तानाक आथा िावन मनाक नाटवािें केलें . चनमाणें सुल्तान चतच्या मोगाक चपसो िावन चतका चिवेिीों माररनासताना चतका आपली मोगािी राणी िावन स्वीकार करून सूख सोंतोसान चिवीत सारोंक लागलो. काचणयेिो नायक आचलबाबा एक दु बळो मनीस. एक पावटीों तो वेपारा खातीर पयचिल्ल्या गाों वाक गेल्लो तो पाटीों येताना रानाों तल्या त्ये वाटे र िोराों िे व्हड पोंगड पळे वन चभयेलो आनी एका रकाच्या आडोसाक रावोन ते खोंयसर वेतात चकतें कता​ा त म्हण चवस्ित्कायेन पळे वोंक पडलो. त्या िोराों िो पोंगड इल्लो मुकार पावति थोंयसर आसच्या एका रहस्य भुोंयाराों त ताणीों िोर ल्ल्यो मोलाधीक वसतू दवता​ा ले. त्या भुोंयाराक आड िावन बागला रपार एक व्हड ियत पािेिो फातर आस ल्लो. तो

कोणेंय काडिेबरी नात ल्लो. पोंगडाच्या मुकेल्याक मात्र त्या बागलािें कादच्यव तसलें मायावी सक्तेिें मोंत्र गोत्तास ल्लें. तें मोंत्र व्हडल्यान साों गल्यार त्या भुोंयारािें बागील अपाचपोंि उगतें िातालें. अवस्वर _ २. बागदाद... अरे चबयािें प्रमूक वाचणज्य प्रधान नगर. आचलबाबान वसती किें ह्याि बागदाद श्हे राों त. तो एक दु बळो मनीस. दु बळो िाल्यारी मसत मोवाळी. आपणाक दु बचळकाय आसल्यारी, दु बळ्ापणान दीस सारल्यारी हे र दु बळ्ाों क, दीन दचलताों क आपले ताों की पमा​ा णे तो कुमक कता​ा लो. आचलबाबािें बायल आपल्या घोवािो मसत मोग कता​ा ली. पूण आपल्या पचतिें तत्व " घराक मार, हे राों क उपकार" असलें अती उदार पण, उदार गूण चतका चततले पसोंद नातले. हें चतका सोसुोंक िायनातलें. आचलबाबाक साके वाटे क हाडु ों क ती मसत पेिाडताली. तुज्या ह्या उदापाणाच्ये बुदीन आमी अचनकी दु बळीों िावन उरल्याों व. ह्याि कारणाक लागोन आमी आनी मुकारीों सयत बरीों िाों वचिोंनाों व. आिेंि आताों आसलेबरीि आसतेल्याों व. तर आमी बरें िाों विें केदाळा? आमी एका बऱ्या मनिाबरी चियेंविें केदाळा? आमकाों समकट्ट िेवोंक ना,

25 वीज क क ों णि

खावोंक ना म्हण कळीत आसल्यारी हे राों क दान धमा कना भेश्टेंि दु बळ्ापणाक चिकोन ओद्दाडिें तुका बरें चदसतागी? हात धर ल्ल्या म्हिो, तुज्या बायलेिो भेश्टेंतरी गोळ किो साको म्हण भोगतागी? हाों व ह्या कश्टाों त व्हळवळताों . गिाल अिीि मुकारून गेल्यार, आमकाों आसिें पकाटें घर सयत होगडावन चभकाऱ्याबरी गल्ल्ये गल्लेंनी घुोंवोन भीक मागिे दीस सयत िड पयस नाों त. आिें तिें म्हण आपल्या पतीक बूद बाळ साों गोन ताका सुद्राों विें प्रेतन कता​ा ली. "िल्मा गूण हुल्पायल्यारी विाना" म्हळ्ळ्ळे साों गणेबरी आपल्या घोवािो तो दान धमा किो गूण आनी तािे थोंय आसिी मोवाळाय बदलो​ोंक चतका िालें ना. आचलबाबा आपल्ये बायलेच्या उत्राों क चततलें गुमान कररनासताों आपणाच्या ताों की पमा​ा णे दु बळे कोणी कश्टाों त आसताना ताों काों फूल न्हय तर फुलािी पाकळी पुणी दीवन तो कुमक कता​ा लो. लोक सयत आचलबाबािें उदारी मन, गूण पळे वन होगोळचसताले. आचलबाबा आनी तािी बायल हाों िो स्वबाव एकामेका तचद्वरध्ध िावन आसल्यारी चिचणयेंत भारीि मोगान चियेतालीों. तीों हो​ोंदोन िल्तालीों. ताों िेकडे सोड दोड मनोभाव आसलो. ताणीों राों विें चियेंविें त्या मुकोट झोपड्ाों त. तीि हाों िी आसत. ताों िें िीवन अधासूान व्हरोंक एक गाडाों व सोडन

घराों त बऱ्यो वसतू नाों त. िेवणट_ खाण पुरा भारीि सरळ. पूण आचलबाबािो व्हड भाव कासीम तसो न्हय. तो एक व्हड धनीक वेपारी. बागदादाों तल्या ग्रेसत मट्टाच्या सावकाराों पयकीों तो सयत एक नाों वाडदीक मनीस. तो रावळे रा साक्या​ा बो​ोंगल्याों त वसती कता​ा लो. त्या बो​ोंगल्याों त सबार चवसतार कुडाों आसलीों. कुडाों नी मोलाधीक वसतू, धणीक िमखानाों , सोभीत पदे , मेिाों , कदे लाों , चबरे आिें मसत पीठोपकरणाों नी तो बो​ोंगलो सोबतालो. घराों त काम करोंक सबार कामािीों आळाों सयत आस ल्लीों. बो​ोंगल्या भो​ोंवारीों एक अपूवा सोभीत उद्यान, त्या उद्यानाों त चववीध िाचतोंिीों फुलाों फळाों िी, रूक, झूडाों , मधें थोड्ो कारों ज्यो.. ही सवा ग्रेसत काय हािी िावनास ल्ली. िेवणाक सबार नमून्याों िीों खाणाों , फळ वसतू िेवणा सालाों तल्या मेिार माों डून आसताल्यो. कासीम हािें बायल काों य चिल्लर न्हय. ताका आपलेंि मझेिें िीवन िाय आसलें. आमी मात्र ग्रेसत िावन आसािे... आचलबाबानि मात्र दु बळ्ापणान दीस साररिे म्हळ्ळ्ळीों तािीों भोगणाों आसल्लीों. ताों काों कीळ थरान कीळ मनोभावान तें दे क्तालें. आपल्या पती काचसमाक तें आपले मुटी चभतर दवना ताका िाय िाल्ल्या पमा​ा णें नाियतालें. ताच्येकडे भाों गार चिोंगार धाराळ

26 वीज क क ों णि

आस ल्लें. सदाों नीत मोलाधीक वज्ाों , मोचतयाों , भाों गारािीों नगाों तें घाल्तालें. हाों च्या घरा मुकार कोणी पापािीों मनिाों येवन रावानातलीों. आयल्यारी ताों काों भीक व दान धमा म्हण काों य मेळानातलें. तिें कोणी पुणी िड वेळ रावात तर काचसमािी बायल तोंच्या व्हड ियत पेट्ाक सोडतालें. एक कावळो सयत ताों च्या बो​ोंगल्या वयर येवन बसानात ल्लो. अवस्वर _ ३. आचलबाबा एक दु बळो मनीस. गुडसुलाों त चियेंविो ग्रायक आपल्यें िीवन सािे खातीर तो आपणाकडें आस ल्ल्या गाडवा वयर सवायेच्यो वसतू घालन पयचिल्ल्या िाग्याों क वेपार करोंक वेतालो. पाटीों येताना थोंयच्यो वसतू हाडून ताच्या गाों वाों त चवकून थोडो लाभ कता​ा लो. आिें एक पावटीों आपलो वेपार कना पाटीों येताना तो रानाों तल्यान आपल्या गाडवा साों गाता येतालो. तेदाळाि साों ि िावन येताली. वेगीों आपल्या घरा पाों विी अतुराय, तिेंि, सबार चदसा उपराों त आपल्ये बायलेच्या तो​ोंडार दीषट घाल्च्िी आिा. आिें घच्या​ा चवश्ाों त थोडीों स्वपणाों दे कात्त येवन आसताना, एकाच्छाणें ताका पयचिल्यान थोडे घोडे येंविो आवाि आयकालो. कानाों क हो सब्द आयकलोि तो इल्लो काविेलो. तािें आों ग बारीक काों पलें. घोड्ा सवारे गार कोण गाय? खोंय वेतात गाय? म्हण चभयान च्च

पळे वोंक पडलो. चततल्यान घोडे धाों वताना धूळ उबिें दृश् ताणें पळे लें. आनी चकतें घोडे लाचगोंि आसात. तो घाबरलो. गाडवाक एका रकाच्या अडोसाक राववन रकार िडोन गिाल चकतेंगाय म्हण पळे वोंक पडलो. सबार घोड्ा सवार त्ये वाटे न येंविें ताका चदसलें. रकाच्या फाों ट्ाों मधेंगात चलपोन राव ल्ल्या ताणें त्या सवाराों क मेिले. बराबर िाळीस िण ते आस ल्ले. ताों च्या हाताों त सुरी, तलवारी, भिी, ईटी आिें थरावळ आयदाों आस ल्लीों. हे पूरा डकाचयतट _ िोर चकत्याक आसो​ोंक निो? हाों काों पळे ताना तिेंि चदसता. भें चवस्स्मत्कायेन भरोन ताों काों ि पळे वोंक पडलो. घोड्ा सवारे गाराों नी इल्लें मुकार विोन ताों च्या साों गाता ताणीों लूट माना हाड ल्ल्यो मोलाधीक वसतुोंच्यो पोटल्यो घोड्ार थावन सकला दें वयल्यो. तेय घोड्ार थावन दें वले आनी त्यो पोटल्यो व्हाववन घेवन एक्ये पािेच्या फात्रा मुकार िमो िाले. िोराों िो मुकेली चततल्यार मुकार वेिो त्ये फािे फात्रा मुकार रावोन "खूल िा सीम सीम" बागील उगतें कर म्हण व्हडल्यान बोब माररलागलो. रका वयर बसोन पळे तेल्या अचलबाबाक हें चकतेंि अथा िावना. तो रकार बस ल्ल्या कडें ि बारीक काों प्तालो आनी मुकार चकतें

27 वीज क क ों णि

िाता म्हण भाररच्च आतुरायेन पळे वन आसतालो.

( मुंदरंक आसा...)

_ जे. एफ. चडसोजा, अत्तावर.

----------------------------------------------------------------------------------चवनोदीक‌चमनी‌कादं बरी-6

आबेलाच्या चमसतेरांिो चनयाळ... आस्पत्रे थावन बोली घरा आयल्या उपराों त भलायकेंत आवय आनी भुगें बरीों आसलीों. बोचलिी माों य लीनाबाय ताों िी सेवा कता​ा ली. दीस पािार िाले. एक दीस तीन कुटमाों िाों क बोलीन साों गाता मेळयलें. भुग्या​ा क वोल, िोला आनी रोलािें कािार. सक्ड साों गाता बसोन गिाली काों तून आसताना बोलािो चवषय आयलो.

_ पंिू, बंटवाळ.

"बोलािे चमसतेर मुगदालेच्च नाों त... ल्हान थावन आि पऱ्याों ती तािे चमसतेर 28 वीज क क ों णि

मुगदानाों त... आचनकी मुगदानाों त..." "तें किें वोचनये?" फुल्लून फडन घालें. " अळे ... हाों व आनी आबेल एकाच्च प्रायेिे.आमीों पयले क्लासी थावन चडग्री म्हणासर साों गाताच्च िीक ल्ल्याों व. आमकाों साकी िवाब्दारी येता म्हणासर आमिे दोनी घराों क राग. मुोंगूस आनी सरोप आसलेबरी. बोला केदाळाय रागान सुोंयचफतालो... तिें िोला आनी रोला पाप..." "आताों बरो पाप आसा..." "आमिें दोगाों यिें नाों व एक च्च लेक आसल्यान टीिराों नी केदाळाय चविािें.... तुमीों िोवळीों गी म्हण. कोलेिीक गेल्या उपराों त आमिो नीि स्वभाव भायर पडलो. आमीों दोगाों य हट्टाक पडले बरी एकामेका स्फधो चदतेल्याों व. चिकपाों त तोयी हुिार, हाों वी हुिार. खेळाों त तो हीरो, हाों व चहरोयीन, धाों वच्याों त तो सुफर... ताका सलवयिे म्हण हाों व यी धाों वो​ोंक चिकलीों. तो वाचलबालाों त कट्ट माच्या​ां त हुिार, हाों व चलफ्ट कच्या​ां त ... आमीों एकामेका बरीों स्फचधाकाों िावनासल्याों व." "व्हाह ... हें बरें आसा..." "ताका मात्र हऱ्येक चमसतेर... क्लाचसोंत तािे चततलीों सवालाों कोणी चविाररनातले.

लेक्ाों त ताच्याि रीतीन िापी सोधून आिें न्हय तिें म्हणोन नवीि आचयल्ल्या चमस्स हाों काों सतयतालो. आमकाों तेदाळा गम्मत िाों विें. मागीर चमस्स केदाळाय बोलाक चविाना "तुिी ऐचडया चकतें?" म्हण चविारोंक सुरू कना हािें तो​ोंड धाों पचयल्लें.." "तुमिो मागीर मोग कसो सुरू िाल्लो?" "काणी व्हड आसा. आमीों दोगाों य वाचलबाल टीमाों त क्यापटन... तो िेड्ाों िा टीमाक, हाों व िेडवाों च्या... तो बरो आल रौोंडर. सुफर फासट... बरें कना नेट लेवेलािेर कट मारल्यार पो​ोंयटट स ताकाच्च. आमकाों नवो कोि आचयल्लो. ताणें िेड्ाों क आनी िेडवाों क साों गाता घालन चिकयतालो... ताच्याकी पयलें एक घडीत घडलें..." "ह्यो काचणयो बऱ्यो आसात..." फुल्लुिी माों य म्हणाली. "कोलेचिोंत आसताना आमीों राज्य मट्टार टऱ्याक फीलडाों त स्फधो करोंक चवोंिोन आचयल्ल्याों व. आमकाों तेदाळा उलोणें नातलें. आमीों दावणगेरे गेल्ल्याों व. थोंय व्हड मयदानार टऱ्याक घाल्लें. हाों व हों डरेड, टू हों डरेड आनी थविाों ड फैव हों डरेडाों त स्फधी. सुवेक सकाळीों लो​ोंग रे स आसलो. बोला त्री थविाों ड धाों वो​ोंक तयार िाल्लो. तेदाळा हाों व थविाों ड फैव हों डरेड धाों वो​ोंक तयार िाल्लीों."

29 वीज क क ों णि

"मागीर?" "हाों व धाों वलीों... हाों व ि फसाट आसलीों. सात रौोंड िावन हाों व चिकलीों म्हण हात वयर घालन सोंभ्रमताना आबेल बोबाटी... "अबोलीन धाों व ... अचनकी हों डरेड मीटर आसा... धाों व" म्हणताना हाों व परत वेगान धाों वलीों आनी चिकलीों" "व्हाव... ग्रेट.."

बरो चलफ्टर नेट्टालागीों चनयोंत्रण िुकोन पडल्याों व. हाों व पोंदा... हो म्हिा वयर... हो घड्े घड्े माका सोरी... वेरी सोरी म्हणता. हाों वें म्हळें "म्हिेर राग कररनाों य ने?" "ना ना.. राग ना.. राग ना " म्हण गागेतालो. माका पडोन मार िाल्लो तेदाळा कळो​ोंक ना. दु स्रे चदसा ताप येताना गोत्तू..." "थोंय थावन सुरू लवेररया..." चकडचकडोन हासलो.

"हाों व न्हय तो ग्रेट. तो बोबाचटना तर माका सलवण.." "तेदाळा लव िालो चदसता?" िोला मुक्ाल उडयलागलो. "ना... लव सुरू िावोंक ना. पूण अचभमान भोगलो... मागीर लव िाल्ली काणी अचनकी बरी आसा..."

बोला

"काणी बरी आसा..." म्हणताना सकडाों हासलीों. "मागीर आमीों सेिारा दु स्मान... कोलेचिोंत मात्र मोगान... आमीों दोगाों य भाव भयणी भािेन भोव लागचसल्ल्यान उलोंविें.... व्हय..." "श्शी... आताों घोव बायल िावन िाप्पे गी?"

बोला सकटाों क खाण तयार कना हाडून बसलो. "व्हडोल साों गलेबरी आमच्या कोिान िेड्ा िेडवाों क साों गाता चिकयताना माका केदाळाय बोलाच्या टीमाों त खेळोंविें. हाों व आरामायेन बोल चलफ्ट काणघेवन नेट्टा लागीों चदों विें आनी तेदाळा बोला येवन कट्ट माता​ा लो... सुफर... एक पावटीों खेळताना ताळ मेळ िुकोन हाों व, बोला आनी अन्येक

"ना.. आताों पयलेंिाकी िड. आताों ताका राग येना नें.. राग करोंक निो म्हण तािे कडे हावें फ्रोमीस काणघेलाों ..." बोली हासलें. "बाये ह्या अबेलािे चमसतेर गोत्तासात गी तुमकाों ?... हाों व चनयाळ कना कना सगा​ा क पावल्याों ."

30 वीज क क ों णि

"कसले चमसतेर?"

"दाटट टूक आनी वोचनयेक मोग आसलो... तें सकडाों क गोत्तासलें. तरी दाटट टून त्याग करून बोलीक चवदे िाक धाड ल्लें व्हड अिापाों िी गिाल."

"आमीों सेिारी नें... पूण आमी दु स्मान..." "बोलािी माों य म्हिी मोदोना... " "चतका आबोलीों फुलाों िीव... बोलाक मात्र आबोलीन...हटह हटह..." बोली चकडचकडलें. सकडाों आयकोन हासतालीों. अपोलीन बायेिो िीव मात्र मुयेभािेन िाल्लो. "चकतें बोली... तुिीि काणी साों गतायगी... कािारा चवषयाों त उलोंविें नाकाये?" बोलान चविाता​ा ना िोला आयतो िालो. "दाटट टुिो त्याग व्हतो... दाटट टू आनी वोनी आमकाों दे क. चमसतेरा वयर चमसतेर िाल्यात. थोडे हाों वी साों गताों ."

"हो आनोंदािो चमसतेर..." बोला साों गोन हासलो. "बोली वोचनयेच्या घराक दे वान बेसाों व घालें. वोचनयेक भाव नासताना चतका भावािो मोग मेळो​ोंक ना. तेदाळा मो​ोंतू (मोहाों ती) िें येणें िालें. कषटाों िें दीस ताों िें सुखाळ िाले. िाल्यारी वोचनयेच्या माों य बाबान ताों िे आदले कषट चवस्रो​ोंक नाों त. आताों य तीों सादी चिणी चियेतात. व्हडपण दाखयनाों त. ताों च्या सेवेच्या स्स्पररतान आमिीों माों य बाब बदलालीों. बोलीक माों यन धुवेिो मोग चदलो." "व्हय... माों य म्हिी माों य... बरी माों य..." बोली गदगदलें.

सकडाों िोलाक पळे वोंक पडलीों. "बाब पाों पाळ्ा थावन सकला पडल्या वेळार, रागार आसल्यारी बोचलच्या बाबान चदल्ली सेवा..." "राग गेलो.... मोग िालो" बोलान फडन घालें. "हो सोंतोसािो पयलो चमसतेर...." बोली परत चकडचकडलें.

"व्हाह... हे उज्वाडािे चमसतेर..." बोला ताचळयो पेटून म्हणालो. "आताों आमीों कािारा चविीों उलव्याों ... भूक लागता माका..." बोलान चवषय घुोंवडायलो. "दाटट टू आनी वोचनये... आमिें कािार काों य गडद नाका. आमीों ररचिसत्रार कािार िाताों व. ना तर सामूहीक कािार िाताों व. वोल िाय तर गम्मत कऱ्याों ..." िोलान

31 वीज क क ों णि

साों गताना बोला गडबडलो. "िोला तूों चकतें पाटीों पाटीों वेताय? तूों भेषटें नाटक कररनाका. कािार गडद िायिे... आमच्या कािाराक दोन हिार लोक आसलो. तुमच्या कािाराक पाों ि हिार लोक पुणी आसािे... खिा हाों व पळे ताों ..." "आमच्या कािाराक आमीों तीन कुटमािीों मात्र पुरो दाटट टू... वाड्ाच्या गुका​ा राक एक साों ग्याों ... पुरो... मेिून वीस पोंिवीस िण पुरो.

िण कषटातात. ताों च्या कषटाों च्या वेळार आमीों गम्मत किें आमीों चदों विी दे क गी?.. आचमोंयी समािेंत आसाों व... लोका साोंगाता आचमोंयी मेळ्ाों . आमिे ववीं चकतें करोंक िाता तें करोंयाों ." आपोलीन बाय फुल्लुच्या उत्राों क अिाप पावली. बोचलिी आवय लीना बाय येवन फुल्लूक वेंगून धररलागली. "तूों ह्या घराक साों ग ल्ली सून..."

"पादऱ्याब आसा नें..."

"ना माों य.. तुिी धूव आमिी वोनी... अबोलीन एक अिापाों िीों राणी. चतिी चिणी, चतिें सादें पण, चतिो मोग आमकाों दे क.." फुल्लू साों गोन आसलें.

"हें समा िायना भावा.." बोला बेिारायेन म्हणालो. "तुमीों नवीों सैरीों चकतें म्हणतात?" बोलान नव्या सैऱ्याों क अवकास चदलो.

"हाों ... आबोचलनािीों अिापाों साों गो​ोंक गेल्यार कादों बरी बरव्येत..." अपोलीन बाय सोंतोसान म्हणाली.

"आमकाों कािार गम्मत करोंक आिा. पूण िोला आनी रोला सगळे बदल्ल्यात. पुल्लू आनी रूचबकी गडद कािार िावोंक खुषी ना. मागीर ताों िी खुिी..." फुल्लुिी माों य म्हणाली.

"अबेलाच्या चमसतेराों िो चनयाळ िालो. आनी "आबोचलनाच्या अिापाों " चविीों बूक बरव्याों ..." िोला साों गोन हासलो.

"रे स्पेर कोण कता​ा िोला?"

तेदाळा फुल्लू म्हणालें..."दाटट टू आनी वोनी... बेिार कररनाकात ... िोलान साों गिें साकें... कािार चसोंपल कऱ्याों . आताों आमीों भो​ोंवारीों पळे त्त आसाों व. मारे कार चपडा येवन सबार

"म्हिे चमसतेर अचनकी आखेर िावोंक नाों त.." बोलान साों गताना बोली हासोन म्हणालें... "एक चमसतेर बाकी आसा...!"

32 वीज क क ों णि

"खोंिो तो?" सक्ड एकाच्च ताळ्ान चविारी

"आबेलाच्या चिकेट टीमािो..."

** समाप्त *** ------------------------------------------------------------------------------------

झरानातल्ल्या वाटाोंनी िलल्ल ि . ज न फेना​ांडीस कािाचा अस्वस्थकायेन जुलै ३, २०२१ वेि दे वाधीन जालो. जुलै ४वेि वामांजूि कामेली सा​ां जुजेचा इगजेंत ताचा मणा​ा ची िीत चल्ली.

जल्मा थावन दु बळिकायेचा परिधेंत ळजयेल्लो, ह्या कािणाक लागोन लानपणाि आवकासा​ां थावन वांचीत जाल्लो, गा​ां व, िाज्य आनी दे शा​ां चे गडी उत्राल्लो, गा​ां वचा आनी पगा​ां वचा त्या-ह्या सांग्तीक सा​ां कोव जाल्लो मानाधीक दोतोि जोन फेना​ां डीस थोड्या

मांगिू ि ळदयेसेळजचा मांगि ज्योती (ळदयेसेळजचें पळवत्र पुसतक, ळलतुजी आनी ळिसता​ां व ळशक्षण केंद्र) सांस्थ्याचो पयलो ळदिे क्तोि, मांगिू ि्चा जेप्पू सेळमनरिां त प्राद्यापक जावन याजक जातेल्ा​ां क दे वशासत्र आनी हे ि ळवषय ळशकळयल्लो पयलो सेक्युलि याजक, कथोलीक याजका​ां चा िाषट्र ीय सळमतेचो पयलो अध्यक्ष, िाषट्र ीय स्वयां सेवक सांघ (आि.एस.एस.) हाचा भौद्दीक वगा​ा क (महा सम्मेिनाक) उद्दे सून ळिसता​ां व धमा​ा ळवषा​ां त उलवांक आपवणें मेिल्लो कळनषट् कना​ा ट्का​ां तलो पयलो याजक आनी इगजा मातेंत स्वतांत्र ळवशया सांबांधी स्वस्वजिल्ा​ां डाचा हिबट्ा हाग फौांडेशनाची प्रशसती जोडल्लो पयलो भाितीय दे वशासत्री आशें जायतीां "पयल्ा"

33 वीज क क ों णि

ळवशेषणा​ां चो सधा​ा ि जावनासा दो. जोन फेना​ां डीस. ह्या ळशवाय दो.जोन इगजामातेंत कामेल्ा​ां चा हक्ा​ां खातीि झूजल्लो, ह्या खातीि धणा​ां बसल्लो, होस्पेट् तसल्ा सवलतायो नातल्ल्या गा​ां वा​ां त िाजकीय रिळतचें झूज चलवन सवलतायो मेिोांक कािण जाल्लो, मांगिू ि ळवश्वळवद्याळनलयाचा ‘चेयि ईन ळिळियाळनट्ी’चो प्रोफेसि आनी मुकेली जावन जायतीां काऱयीां मा​ां डून हाडल्लो, ळववीध ळिसता​ां व पांगडा​ां चा एकवट्ाचो रूवािी, ळववीध धमा​ां मधें मधूि भा​ां द आसा करांक वावुिलेलो, मानशा​ां हक्ा​ां चो झजािी, जमानी तशें हे ि िाषट्र ा​ां चा आनी भािता पळवत्र सभा​ां मधें एका नमून्याचो सा​ां कोवशें आसल्लो, आपल्ा ळजळवता​ां त साद्यापणान ळजयेवन आपूण गेल्ल्याकडे ह्या ळवशा​ां त लोकाक ळशक्षीत केल्लो, आनी आसल्ा हे ि सभाि गुणा​ां चो पुांजो जावनासल्लो.

बाप जोनाचो गा​ां व उद्यावि तिी तो पा​ां गिा​ां त जल्माल्लो. (हा​ां वयी पा​ां गिा​ां त जल्माल्लोां आनी म्हजो गा​ां व पा​ां गिा). जोनाक पा​ां गिा​ां त

बास्विज्म ळदताना पात्रोन सा​ां जुवा​ां व एवा​ां जेळलसताचा ‘जोन’ ना​ां वान वोलाळयल्लो. पा​ां गिाचेि बाप जोनाक ळवशेष अळभमान आसल्लो. हा​ां व कथोलीक यूव सांचालन केंद्रीक सळमतेंत हुद्दे दाि आसताना जा​ां व आनी ताचा पयलें आनी उपिा​ां तय दो. जोनान सांपन्मूि व्यक्ती जावन म्हाका / आमका​ां सुधाळसाला​ां . १९८७ इस्वेंत हा​ां व पयल्ापावट्ीां मांगिू ि ळदयेसेळजचा गोविीक परिषदे चो काऱयदशी जाताना स्पध्या​ां त तो आसल्लो. दो. जोनाचा अकेिी पऱया​ां त ताचो - म्हजो सांबांध बोि्यान चलल्लो. ह्या पाट्भुांयचेि हें लेखन. जल्म, सुळवालें ळजवीत आनी ळशकप: माचा ७, १९३६ वेि जोन जल्माल्लो. ताचो बापय जेिोम फेना​ां डीस आनी आवय आां जेलीन मचादो. दोगा​ां य उद्यावि ळफगाजगािा​ां . जोनाचो बापय ळपडें त दे वाधीन जाताना ताची आवय जोनाक सात मळहन्या​ां ची गभेसतीण आसल्ली. पा​ां गिा​ां त ळजयेवन आसल्ल्या आनी त्या कािाि अनकूल कुिवाि जावनासल्ल्या अांजेलीन मचादोची

34 वीज क क ों णि

बेंदुचो ळवगाि जालो. थांय आसताना मांगिू ि्चो काळजतोि ळबस्प नेमक जाल्लो. उपिा​ां त मांगिू ि्चो ळबस्प जाल्लो. ह्याच ळबस्पान जोनाक मांगिू ि सेळमनिीक स्वीकाि केल्लो). व्हडली भयण कोसेस आनी ळतचो पती िोसारियो नोिोन्हा हा​ां चा घिा जोनाचो जल्म जाल्लो. जल्माल्लें भुगें भोव आसकत आसल्लें खांय. हें वा​ां चातगी म्हळ्िो दु भाव आसल्ल्यान ताचा बप्पून (रजारियो नोिोन्हान) दू सऱया ळदसा ताका बास्विज्म दीवन पा​ां गिाचा पात्रोन सा​ां ताचें ना​ां व ळदल्लें. भुगें वा​ां चलें जाल्ल्यान दसतुिे प्रकाि चािीस ळदसा​ां नी पा​ां गिा इगजेंत तेदािाचो ळवगाि बाप बाजील सालवदोि पेिीस हाणे कायद्या प्रकाि बास्विज्म ळदल्लो (बाप पेिीस उपिा​ां त

लेळतळशया मचादो आनी लूसी मचादो हीां

35 वीज क क ों णि

जोनाचीां व्हड भयणीां. थोड्या तेंपान जोनाची आवय उद्याविा​ां त ळतचा व्हळडला​ां चा आनी भाव-भयळणांचा घिा​ां लागसािच घि कना ळजयेवांक लागली. उद्यावि ळफगाजे ळभति ता​ां चें घि आसल्ािी गळडां चा घुस्पडे क लागोन सुळवालीां थोडीां वसा​ां जोनाचें कुट्म उडु पी ळफगाजेक मेिोन आसल्लें. आां जेलीन बायेन आपल्ा भुर्ग्ा​ां सवें भोव कषट्ा​ां नी ळजवीत सािलें. जोनाचें बािपणाचें ळजवीत भोव कषट्ा​ां चा परिगतेंत चलल्ल्याळवशीां बाप जोन ळजळणबि उडास काडतालो. जोनाचें प्राथमीक ळशकप उद्यावचा​ा सैंट् फ्रान्सीस क्सेळवयि है यि प्रैमिी इसकोला​ां त जालें. सळशाल्ा कट्पाळडां त एस.वी.एस. है सकूला​ां त ताणे है सकूल ळशकप केलें. त्या वसा​ां नी ताचा थांय आसल्ले मुकेल्पणाचे गूण उज्वाडाक आळयल्ले. ह्याववीं तो इसकोलाचो ळवद्याथी मुकेली जाल्लो. है सकूल ळशकपा उपिा​ां त मांगिू ि ळदयेसेळजचो याजक जा​ां वच्या उभेन जोनान सेळमनरिची वाट् धिली. उद्यावचो त्या वेिाचो ळवगाि बाप कास्मीि डे सा आनी उडु पी ळफगाजेचो ळवगाि बाप ए.जे. ळसलवा हा​ां चा​ां ळशफािसेन त्या वेिाचो मांगिू ि ळदयेसेळजचो ळबस्प ळवतोि आि. फेना​ां डीस आनी काळजतोि ळबस्प बाजील सालवदोि पेरिसान जोनाक सेळमनिीक घेतलो. १९५५-ां त पूना​ां त पापाल सेळमनिी आिां भ जाल्ली.

मांगिू ि सेळमनरिां त ळशकोन आसल्ल्या ब्रदि जोनाक ह्या नव्या सेळमनिीक ळशकपा खातीि दाडलो. पूना​ां त एक वसा ल्ाट्ीन, इां गलीष आनी ळबबळलकल ग्रीक भासो आनी तीन वसा​ां तत्वशासत्र आनी एक वसा मुिावें दे वशासत्र ळशकलो. मु कल्ा दे वशासत्र ळशकपाक ताका आसट्र ीयाचा इन्सब्रूक सेळमनिीक दाडलो. थांय तीन वसा​ां दे व शासत्र ळशकलो. ह्यावेिीां जमाळनची ट्र यि - इिे न सैंट् हे लेना ळफगाज ताका पोषक जावनासल्ली. ह्या ळफगाजेंत तो िजेचे दीस खळचातालो. फेबिविी ३, १९६३ वेि ळदयाकोन ओडद मेळ्िी. त्या वेिाचो

36 वीज क क ों णि

आनी माचा ३१, १९६३ वेि थांयच पयलें मीस बेट्यलें. उपिा​ां त भाकी ऊिल्लें ळशकप करांक बाप जोन इन्सब्रूक सेळमनिीक पाट्ीां गेलो. त्याच वसा​ा चा नवेंबिा​ां त भािताक पाट्ीां आळयल्ल्या ताणे नवेंबि २८, १९६३ वेि उद्याविा​ां त आपलें पयलें मीस भेट्यलें.

मांगिू ि्चो ळबस्प िायमांड ळडमेल्लो वाळतकान दू सऱया ळवश्वसभेक िोमाक आळयल्लो आसल्लो. ताणे माचा ३०, १९६३ वेि ब्र. जोनाक ट्र यि - इिे न ळफगाजेंत ओडद ळदली.

सहायक ळवगाि जावन: १९६३-६४ व्या आवदें त एक वसाबि मांगिू ि इजय ळफगाजेंत आनी त्या उपिा​ां त रजाय काथेद्राला​ां त दोन वसा​ां सहायक याजक जावन ताणे सेवा ळदली.

ह्या वेिीां यांग ळिळियन वकासा (वैळसडबल्ू) ळदयेसेळजचो चापलैन जावन ताका नेमक केलो. पूना​ां त आनी इन्सब्रूक सेळमनरिां त ळशक्ताना ताणे वैळसडबल्ू सांघट्नाळवशीां चडीत जाण्वाय जोडल्ली. ळशवाय तीां वसा​ां 37 वीज क क ों णि

दू सऱया वाळतकान ळवश्व सभेचा ळशकवणे कुशीन परिवतानाचीां वसा​ां जावनासल्लीां. त्या वसा​ां नी ळिसती एकवट्ा कुळशन्ांय वावि आिां भ जाल्लो. दे वशासत्रा​ां त डोकट्िे ट्: आपणें सेळमनरिचें ळशकप केल्ल्या इन्सब्रूक सेळमनरिां त दे वशासत्रा​ां त एका वसा​ा चें लैसस्वन्सयेट् ळशकप जाल्ा उपिा​ां त ळट्र यि ळवश्वळवद्यालया थावन डोकट्िे ट् ळशकप केलें. ह्यावेिीां सोडवणेचें दे व शासत्र आनी ळलतुजी ळवषया​ां नी चडीत जाण्वाय बाप जोनान जोडली. दसेंबि १६, १९७० वेि मांगिु िाक पाट्ीां आयलो. उवा​ा - प्रयोगात्मक ळफगाज जावन ळवांचली: मांगिू ि ळदयेसेळजांत दू सऱया वाळतकान ळवश्वसभेची ळशकवण जाऱयेक उवा​ा ळफगाज एक मादिी ळफगाज जावन ळवांचली. ह्या ळफगाजेंत तेग याजका​ां क नेमक केले. हा​ां चा पयकीां बाप जोन एकलो. ताका ळवश्वसभेची ळशकवण जािी कची आनी ळलतुळजांत वावि कची जवाब्दािी ळदल्ली. थोड्या कािणा​ां खातीि हो प्रयोग बोि्यान चल्लोना. मांगि ज्योती ळदिे क्तोि जावन: जेप्पू ओळलवेट् हौसा​ां त नव्यान आिां भ केल्ल्या मांगिू ि ळदयेसेळजचा पळवत्र पुसतक, ळिसता​ां व ळशक्षण आनी ळलतुजी केंद्र - मांगि

ज्योळतचो स्थापक ळदिे क्तोि जावन मे १६, १९७३ वेि नेमक केल्लो. भती तीन वसा​ां हो हुद्दो ताणे सा​ां भाळ्िो. कामगािा​ां खातीि धणा​ा बसल्लो याजक: बाप जोनाक आपल्ा भुर्ग्ा​ा पणा थावन दु बळिकाय आनी ह्या ववीं जा​ां वचा समाजेंतल्ा थि-भेदा​ां चो अनभोग आसल्लो. पूना​ां त आनी येिोपा​ां त ळशकप चलयताना तो ह्या ळवशीां शीकल्लो.

जुलै १६ थावन आगोसत ४, १९७३ पऱया​ां त "धमा आनी अळभवृद्धी" ळवषयाि बेंगिू ि्चा एनळबसीएल-ांत चलल्ल्या एषया मट्टाचा सेळमनािा​ां त ताणें भाग घेतल्लो. वैळसडबल्ू चापैन आनी फुडािी मांगिज्योती सा​ां गाता वावरून आसल्ले. जेप्पू वकाशोपाचा कामेल्ा​ां ची मागणीां ळदयेसेळजचा आडित्या हुजीि दवि्ल्ािी ताणी कान हालवांक नातल्ले. ह्या खातीि प्रळतभट्न जावन जेप्पू वकाशोपाचे कामेली, ता​ां चीां कुट्मा​ां , वैळसडबल्ू सा​ां दे सपट्ें बि २६, १९७३ वेि कोळडयालबैल ळबस्पाचा घिा धणा​ा

38 वीज क क ों णि

मांगिु िा थावन सुमाि चािीस की.मी. अांतिाि आसची मूडळबद्री लागळसल्ा होस्पेट् ळफगाजेक अडे यशीां वसा​ां वयली चरित्रा आसा. एका वेिाि ह्या ळफगाजेक सुमाि चाशीं मुडे गेण येताली.

बसल्ले. हा​ां का​ां पाळट्ां बो जावन वैळसडबल्ू चापलैन बाप िोबट्ा सी. लोबो, सा​ां गाती याजक बाप वलेंट्ैन रजारियो, मांगिज्योळतचो सहळदिे क्तोि बाप जोन ळडसोजा आनी मांगिज्योती ळदिे क्तोि बाप जोन फेना​ां डीस हे य धणा​ां त भाळगदाि जाल्ले. मध्यान िातीां पऱया​ां त चलल्ली ही धणा​ा चरित्रेंत दाखल जाल्ा.

होस्पेट् ळफगाजेचो ळवगाि:

पूण ही हळ्िी िसते , वीज सकत, है सकूल, भलायके केंद्र नासताना आसल्ली. आसल्ा ळफगाजेक बाप जोनाक मे १६, १९७६ वेि ळवगाि जावन दाडलो. व्हळडला​ां चा आदे शाक खास्विमान गालन बाप जोन थांय गेलो. थांय आसल्ल्या आट् वसा​ां नी ळफगाज ळजवािायली. युवजणा​ां क एकवट्ीत केलें.

39 वीज क क ों णि

ग्राम सळमती िचली. आशें ताका होस्पेट् थावन वगा जाताना बोिो िसतो जालो. वीज सकत आळयल्ली. सका​ा िी है सकूल स्थापन जाल्लें. भलायके केंद्र उदे ल्लें. भुांय नातल्ल्या​ां क भुांय, घिा​ां नातल्ल्या​ां क घिा​ां उभीां जाल्लीां.

तीन वसा​ां आळदां च कुट्मा​ां ची समीक्षा चलवन ता​ां च्यो गज्यो सोधून काडल्ल्यो. ळशकाप, भलायकी, घिा​ां , उद्योग, व्यवसाय आनी हे ि शेता​ां नी वावि चलल्लो. बेिमणा​ां त मानवीक स्पेषल स्कूल आिां भ केल्लें.

कट्पाडी आनी बेिमण ळफगाजा​ां चो ळवगाि: कट्पाळडां त जुलै ३०, १९८४ थावन मे १८, १९८६ पऱया​ां त फकत दोन वसा​ां आसल्लो. बेिमणा​ां त आट् वसा​ां ची सेवा ताची. (मे १८, १९८६ थावन जून २८, १९९४). ताचा कािाि बेिमणा​ां त ळफगाजेचो शतमानो त्सव

त्या वेिाि कट्पाडी आनी बेिमण ह्यो दोनी ळफगाजो ळशवा​ां वािाड्या अधीन आसल्ल्यो. १९८०-ांत म्हज्या अध्यक्षतेखाल ळशवा​ां वािाडो

युवजण सांयोजन सळमती आिां भ जाल्ली. हाचा वाविा​ां त बाप जोनाचो बपूाि आधाि लाभल्लो.

अथा​ा भिीत रितीि चलल्लो.

होस्पेट्, कट्पाडी आनी बेिमणा​ां त आसताना बाप जोनान जात-मत-धमा भेद नासताना लोकाक ळवश्वासा​ां त घेतल्लें. कोांकणी भास, सांसकृती आनी काऱया​ां क बफूाि आधाि ळदल्लो.

40 वीज क क ों णि

सेळमनिी प्राद्यापक जावन: बेिमणा​ां त आसताना​ां च १९९२-९३ व्या आवदें त ळलतुजी ळवषया​ां त सेळमनरिां त ळशकवांक हफ्त्त्याक दोन पावट्ीां बाप जोन वेतलो. जून १, १९९४ थावन सेळमनिीक पूणा आवदे चो प्राद्यापक जालो.

हो वावि ताणे आपल्ा ६५ वसा​ां पऱया​ां त चलयलो. ताणे शीकल्ल्या सेळमनरिां त ळशकांवचो सुयोग ताका लाभल्लो. मांगिू ि ळवश्वळवद्यालयाचा ळिसता​ां व कदे लाचो प्रोफेसि आनी मु केली जावन: भािताचा चडावत ळवश्वळवद्यालया​ां नी ळववीध सांस्थे, धमा वा हे ि ळवषया​ां चेि चेयि (कदे ल) म्हण आपांवचे ळवभाग आसात. तशें मांगिू ि ळवश्वळवद्यालया​ां त मांगिू ि ळदयेसेजीन जुलै ३, १९८७ वेि स्थापन केल्लें ळिसता​ां व कदे ल(चेयि ईन ळिळियाळनट्ी – अhचीiडी iट्ी अhडीisणiळचट्ीiणथी ) आसा. हाचें स्थापन जा​ां वच्या वेिाि आसा केल्ल्या सळमतेंत बाप जोनयी आसल्लो. ताकाच ह्या कदे लाचो पयलो प्रोफेसि आनी मुकेली

कता​ा त म्हणयी त्या वेिाि आयकोन येतलें. पूण त्या वेिाि तशें जालेंना. बाप जोनाक हो आवकास आगसट् १, २००१वेि लाभलो. २०११ इस्वे पऱया​ां त भती धा वसा​ां ताणे ह्या कदे लाचो वावि चलयलो. बाप जोनान ळववीध सांघ-सांस्थ्या​ां क आनी मुकेल्ा​ां क ळवश्वासा​ां त घेवन आपलो वावि चलयलो. ह्या खातीि तसल्ा सांस्थ्या​ां नी सा​ां दो आनी हुद्दे दाि जावन वावियी केला. हा​ां तले मुकेल सांस्थे हे जावनासात (आविणा​ां त हुद्दे दाि वा सा​ां दो - तो ळववियी आसा): धमा समन्वय अळभयान (सह-सांचालक), धामीक सौहाधा सळमती, परिसिाक्त ओक्ूट् (सळमती सा​ां दो), सामाजीक न्याय वेळदके (सांचालक), कोमू सौहाधा वेळदके (उपाध्यक्ष), ळपयुसीएल (सा​ां दो). हे ि थोड्या​ां चो सहकाियी ताणे घेतल्लो. ते आशे आसात: इसलामी ळहां द, दलीत पांगड, मांगिू ि ळवश्वळवद्याळनलयाचे प्राद्यापक - प्रत्येक जावन िाजकीय शासत्र आनी समाज शासत्र ळवभागा​ां चें प्राद्यापक, िथबीदी गेिेयरू, उडु पी, समन्वय, मा​ां डसोभाण, कोांकणी भाषा मांडि आनी हे ि. जेप्पू सेळमनिी लागसाि शा​ां ती केंद्र भा​ां दपा​ां त आसल्लें दफ्ति बज्जोळडचा गोविीक केंद्र वठािा​ां तल्ा शा​ां ळतळकिण भा​ां दपाक हाडलें. बोि्या रितीि सजळयल्लें नवें धि​ि मे १, २००२ वेि उग्तायलें. कदे लाचो मुकेली आसल्ल्या धा वसा​ां नी ३४ सेळमनािा​ां ,

41 वीज क क ों णि

सावाजनीक सभा, ि्याली, १८ ळववीध धमा​ां ची फेसता​ां , ळशक्षका​ां क, ळवद्याळथांक आनी हे िा​ां क, सामाजीक वाविाड्या​ां क आनी हे िा​ां क २२ तभेती काऱयिमा​ां तशें हे ि जायतो वावि चल्ला.

चलळयल्लीां वा काऱयिमा​ां :

भाग

घेतल्लीां व्हडलीां

जनविी २४, २००१ उडु पी चलल्ली कना​ा ट्क वलयाची आि.एस.एस. ि्याळलांत गौिव सयिो आनी थांय ळिसता​ां व धमा​ा चा सेवेळवशीां उलवप, माचा १३, २००२ वेि येनपोय

मेळडकल कोलेळजांत बिीद आचिण, माचा ३०, २००३ वेि ओडद मेिल्ल्या चाळिसाव्या वािषीक ळदसा शा​ां ते खातीि प्राथान.

ळनट्टे ळशकपा सांस्थ्या​ां चो मुकेली एन. ळवनय हे गडे सा​ां गाता मेिोन दसेंबि १९, १९९९ वेि ‘सामाजीक सामिस्याक ळशक्षण’ ळवषयाि सांचालन आसाकेल्लें. मांगिू ि ळवश्वळवद्यालया​ां त ळिसता​ां व कदे लाचें

42 वीज क क ों णि

असळतत्व दाकवन ळदल्लेंच बाप जोनान म्हळ्याि म्हजी चूक जा​ां वळचना. भािताचा कथोलीक याजका​ां चें सांघट्न: बाप जोनाक सा​ां गाती याजका​ां चेि मसत मोग आसल्लो. भािता​ां तल्ा समान मनाचा याजका​ां सा​ां गाता मेिोन याजका​ां खातीि केथोलीक प्रीसट्​् स कोनफेिे न्स आफ इां ळडया (ळसळपसीऐ) घडल्लें. हाचो महा सम्मेि बेंगिु िा​ां त १९८७ अकट्ोबि २७, २८ ,२९ तारिकेंनी चलल्लो.

स्वस्वजिल्ा​ां डाचा इगजा मातेंत स्वातांतऱया खातीि आसच्या हिबट्ा हाग पौांडेशनाची २००७ व्या वसा​ा ची प्रशसती बाप जोनाक फावो जाल्ली. ती ताणे जून २४, २००७ वेि स्वस्वजिल्ा​ां डाचा लुसेना​ां त स्वीकाि केल्ली. ळजळणये चरित्रा - अनबीट्न पाथस:

बाप जोन हाचो स्थापक अध्यक्ष जावनासल्लो. याजका​ां चा अांतािाषट्र ीय सम्मेिना​ां तयी ताणे भाग घेतल्लो. हिबट्ा हाग प्रशसती:

ह्या वयल्ा सवा वाविा​ां क इनाम म्हळ्ळ्याबिी

बाप जोनाचा ८०व्या जल्माळदसाचा उडासाक Unbeaten Paths – Theological Reflections on Times Transition ताची

43 वीज क क ों णि

ळजळणये चरित्रा Iट्ीजiळचट्ी Soछीieणथी जीoडी Pडीomoणiट्ीg अhडीisणiळचट्ी एट्ीoतीट्eजge (ISPअए) पगाट्णािा​ां नी प्रकाशीत केल्लो. सपट्ें बि २२, २०१६वेि नांतूि पद्वा कोलेज मयदानाि मांगिू ि ळवश्वास ट्र सट्ाची ळदिे क्तोि जावनासल्ल्या डो. ओळलांडा ळपिे िान उग्तावण केल्लो. सुमाि ४६० पाना​ां आट्ापचें हें पुसतक बाप जोनाचें ळजवीत आनी ताणे चलळयल्ल्या वाविाचो ळववि आट्ािा. ह्या बपा​ां तल्ो चडावत गजाली आनी थोडे तस्वीि्यो ह्या पुसतका थावन काडल्ात. आपल्ा ८० वसा​ां प्राये म्हणासियी बाप जोन तना​ा ट्ोच ळदसतलो. ताका ७५ वसा​ां भिल्ल्या सांदभा​ा ि काऱयें गोविीक केंद्रा​ां त आसा केल्लें. हा​ां तूां भाग घेतल्ल्या कन्सेपट्ान आनी हा​ां वें एक सवाल आमच्याइतल्ाकच ळवचािल्लें – ‘बाप जोनाक इतल्ावेगीां ळनवृत कचें ळकत्याक?’.्आता​ां पित सवाल उभें जाला​ां –

‘बाप जोन इतल्ावेगीां सांसािा थावन भायि पडलो ळकत्याक?’. बाप जोनाक सासणाचो ळवशेव माग्ता​ां .

एि. आर. आळव

44 वीज क क ों णि

क र नाफ णबया

फोळबया म्हळ्याि भ्यें. भ्यें जायत्या रिळतचें आसा . है डरोफोळबया म्हळ्याि उदकाचें भ्यें. तशेंच ळहमोफोळबया म्हळ्याि िग्ताचें भ्यें. अशें जायत्या रिळतचें भ्यें आसा. अता​ां ळवज्ञाळननी एक नव्या रिळतचें फोळबया सोदू न काडला​ां आनी तें जावनासा कोिोनाफोळबया. हें कशें उपजाता आनी ताचें ळनवाहण कचें (सा​ां बािचें) कशें म्हळ्िें समजोन घे व्या​ां . कोवीड-१९, ह्या ळवशीां ळचांत्ता करिनात ल्लीां बहुशा कोण्णी ना​ां त कोण्णा.! हि एकलो यी आपल्ा कुट्मा ळवशीां, ईषट् मांत्रा​ां ळवशीां. कुट्मा दािाळवशीां आनी सा​ां गात्या​ां ळवशीां खांत काडन्ांच आसतात. ळजळवता​ां त खांचायी कषट्ा नषट्ा ळवशीां खांत चूक ल्लीच ना. कोवीड-१९, केवल दाक्तेिा​ां नी आनी सका​ा िान मात्र ळनमूाल कऱयेत म्हण ळचांतचें साकें नैं. ही जवाब्दािी हि एक नागरिकाची जावन आसा. ह्या ळवशीां आमचो आतांक आनी हताशा हतोट्ीक हाडल्ा ळशवाय हें काम करांक साद्य ना. ति

णलल्ली णमराोंिा__जेप्पू ह्या कोिोना वैिसाळवशीां आमका​ां आस ल्लें भ्यें पयस कचें कशें? मनोळवज्ञाळननीां अता​ां 'कोिोनाफोळबया' म्हळ्िो नवो सब्द सोदू न काडला. कोिोना वैिसाळवशीां भ्यें , खांची ळपडा आयल्ािी कोवीड-१९ म्हण ळचांतचें, लागळशल्ा सांबांधी लोकाचें मिण, काम होगडवन घेंवचें भ्यें, कोणाक ळपडा आयल्ािी 'म्हजेवळवांच अशें जालें म्हण ळभयेंवचें', स्वखन्नता, गजेचाकी चडीत मापान सुिक्षता सा​ां बािुां क प्रेतन कचें , का​ां य समस्या नातल्ािी, पतूान पतूान पिीक्षा किां वची, हें सवा कोिोनाफोळबयाचीां लक्षणा​ां या साक्षी म्हण म्हण्येत. ळपडे ळवशीां अळनिीत स्वस्थती, अवासतावीक घळडता​ां , हठात्त कना बदला ल्ली ळजळवताची िीत, नव्यो नव्यो रिती रिवाजी, कोणाक जाल्ािी बेषट्ावांक सक्तात. हें भ्यें ळवसतािोन गेल्ाि ळपडायी

45 वीज क क ों णि

ळवसताता​ा . ही ळपडा सांसािाक नळवच्च. ह्या ववीं ळनयामा​ां कतेल्ा​ां की त्या ळवशीां स्वषट्ता ना . नव्या नव्या सांशोधना प्रकाि बदल्च्च्यो नव्यो नव्यो रिती रिवाजी लोकाथांय गुस्पड गोांदोि िचतात. आमचेथावन ळकतें गी ळलपयतात म्हळ्िो दु बाव आनी भ्यें उपजायतात. ळवज्ञाना​ां त आनी तांत्र ज्ञाना​ां त जाल्ली प्रगती पिवन ळवज्ञानी ळकतेंयी करांक सक्तात म्हण सामान्य लोक ळचांत्ता. सुवेि कोण पुणी ह्या ळपडे की वेग्ीां वकात सोदू न काडतात म्हण सवा ळचांत्ताले. बेजवाब्दािे न आसताले. पूण व्हडल्ा वडल्ा अळदकािाचा स्थानाि आस ल्ल्या​ां क, िाजकािळणांक आनी ग्रेसता​ां क ह्या ळपडे न सलळवताना, लोकाचें भ्यें चडोन गेलें. अळनयांत्रीत माळहळतचो व्हािो, अपाया​ां पैकी प्रमूख जावनासा. बेजवाब्दािी द्रश्य माद्यमा​ां अनळधित माळहळतचो व्हािो व्हाियतात. सुलबायेन लाबचें अांतजा​ा ि कोिोनाळवशीां भ्यें चडवचा​ां त प्रमूख पात्र घेतात.

कठीण वासतळवकतेक फूड

कता​ा ना, आतांक चडता आनी तका सडीि जाता. आमका​ां च आमी सा​ां बािन घेंवची सकत दु िबल जाता. ह्या वेिाि िाग भ्यें , ओत्तड, गुस्पड गोांदोि आनी दू ख मळतांत चडता. असल्ा ओत्तडाचेि हतोट्ी सा​ां बािन, परिहाि सोदचें काम सुलबायेचें नैं हें साद्य जायत जाल्ाि मळतच्या परिळपकायेचें ळनदशान म्हण्येत. त्या खातीि साकी वैज्ञानीक माहे त ळदां वचा, धनात्मक आलोचनेच्या मनश्या​ां सवें स्पांदन कचें अवश्य जावनासा. तसल्ा​ां सवें भसोन ळजयेंवचें ,समतोलीत खाण सेंवचें , व्यायाम, प्राणायाम, ध्यान, धनात्मक ळचांताप, नीद, कुट्मासवें मोगाभिीत ळजवीत, मादक वसतुांथावन पयस िा​ां वचें , आतांक चड जाल्ल्या वेिाि, मनोवैद्या​ां क भेट्चें हें सवा अती गजेचें जावनासा. मेि ल्ली सक्ड माहे त साकी म्हण ळचांतचें साकें नैं. साकी माहे त साक्या​ा वेिाि साक्या​ा मनश्या​ां थावन या अळधित मुिाथावन घेजय. बेसट्ा​ां वचा, प्रचािाखातीि उलोांवच्या माध्यामा​ां थावन पयस िावाजय. कषट्ा​ां ची परिगत आदीां कशी फूड केल्ली म्हळ्िे सांदभा मतीक हाडन नव्यो वाट्ो रूपीत करिजय. आमचें भ्यें भुर्ग्ा​ां क भादक हाडच्या तसलें जावांक न्हजो. ता​ां का​ां समजोांचापिीां परिगत ळववरून सा​ां ळगजय. ता​ां का​ां भुजावण, कुमक, आनी वेि दीजय. हें सवा​ां नी

46 वीज क क ों णि

एकवट्ान आनी ळशसतेन झुजाजय जाल्लें जायनासताना दे वाचेि पात्येवन, भवाशान झूज जावनासा. आतांकाक बली मुकाि सिल्ाि जीक आमची जातेली.

------------------------------------------------------------------------------------

३९. भाोंगाराि म डू आज ट्ोळमलागीां ळवचारांक सबाि सवाला​ां आस ल्लीां... वकीला बिी. म्हजाकी पयलें अधें आां गलें ट्ोळमलागीां सांवाद करित्त आसलें. ताणीां दोगा​ां यनी उलयताना माका आयकोांक हसळतचे कान जाय ... ना ति कान बांध करांक कापूस.

ट्ोमी ज्योळतषय पिीां ळवचािी. हा​ां वें ळचांतलें हाताचें सगिें आता​ां भा​ां डें भायि घािा म्हण. "का​ां य प्रान्सा थावन झजा ळवमाना​ां येतीत गी?" या.....

"ट्ोमी आज पयशे कशे कचे ?" म्हळ्ळ्या ळवशयाचेि ळववि जमयतालो ळनमालक्ाचो पी. ए. पिीां. "सगिी माकेट् पडल्ा... खांयचें ळबजनेस केल्ाि जायत?" अधें आां गलें ळवचािी

"बोपोसा​ा चें ए. के.४७ येत...?" हा​ां व तकली खोळपालागलोां म्हात्येच्या पुताबिी... म्हात्याि ळकतले केस आसात म्हण लेक करांक.... "एकल्ल्याक हात व्हड्डावन ळदल्लो _ काजािावेिाि. त्या दीस डौन जाल्लो हात

"पिे या​ां .. तुजो हात हाड..."

47 वीज क क ों णि

आज लाक डौन जाल्ािी वयि येवांक ना..." ती सणसणली. "बाये.. तो सकयल पडलो हात आनी वेगीां वयि येना... नो चान्स..." "माका समजालेंना..." "तूां भेषट्ें िडानाका... आयल्ात.."

अच्छे

दीन..

"व्हय.. तो बेजािायेन िडताना उदका दे वी येता.. आनी सुवेक भा​ां गािाचो मोडू हाडता. हो दु बिो न्हय म्हणताना रप्यािो मोडू... तोवी न्हय म्हणताना हाचो ओरिळजनल लोांकडा मोडू दाकयताना तोच्च म्हजो म्हण सत सा​ां गल्ाक दे वी तीनी मोडू कामेल्ाक इनाम जावन ळदता..." " न्हय या...आशें कात्रुांक खांच्या िानाक वेचें?" बोि बेप्प पिीां ती गस्वळ्िच्च.

"माका तशें बोब माना तािो पडला.. "

"आता​ां भा​ां गाि ळपक्ता बाये.."

"तुका आता​ां पयशे या ळबजनेस जाय नें..."

"ळकतें?"

"तूां वोट्ाक िावोन ळजकोन ये... भा​ां गािाचो मोडू...."

"एक नवी आस्पत्र कि बाये.... ना ति आस्वक्सजन तयाि कि... वेंळट्लेट्ि ळवकुांक एजेन्सी काणघे... ता​ां तूां भा​ां गाि ळपक्ता."

"वोट्ाक ळततलो दु डू... खांय थावन हाडूां?"

"तूां माका गांगागतेक पायताय? ताच्याकी एक मोचुाविी केल्ाि बिी..."

"ना बाये... ळजकल्ाि िप्प उडाजे... किोड पती बन जावो..." "तशें जायना या..." "आता​ां ... दु बिो यी ग्रेसत जाता बाये... तुका िाना​ां त रूक कातच्या​ा कामेल्ाचो मोडू बा​ां यक पड ल्ली काणी गोत्तासाये?"

"ताचाकी मोडें हुल्पा​ां वचें बिें " हा​ां वें मळतांत लेक केलें. "एका मोड्या थावन दोडती जोड..." "नो चान्स... भा​ां गािाचें तु फें तयाि जाते आसा.." "तूां तोांड धा​ां प.. ळपडा उणी आस्पतऱयो खाली खाली.."

48 वीज क क ों णि

जाल्ा.

"व्हय खाली खाली लोका​ां ची बोल्ा​ां यी...." हा​ां व मधेंच नाक रिगयलें

हा​ां व बोबाट्लोां... "िाव ट्ोमी..." "दु स्री का​ां य ऐळडया?"

"अिे या..." ट्ोमी सुडाि जालो. "अळनकी दोन वाट्ो आसात.. भा​ां गािाचो मोडू भायि काडु ां क.."

"िूड आयील एक्स पोट्ा कांपेनी..." ती तेन्ना​ां हिू ळफांगा​ा ली..

"कशें?" हा​ां व आनी अधें आां गलें सा​ां गाता हा​ां िेल्ा​ां व. "ळपडा उणी जाताना... वोट् येता... भा​ां गाि ळपक्ता. मागीि ळतस्रें ल्हाि... डे ल्टा ल्हाि... भा​ां गाि मेिता..."

"अां.... अां.... अांबानी... माका दु स्रेंच आयकालें "हम बने... तूम बने... एक दू जे केळलये..." "तुजें लागीां ळकतें आसा?" ती ळवचािी.

सा​ां गोन ट्ोमी व्हडा मजेन भायि गेलो.

"व्हय व्हय... ताचेलागीां भा​ां गािाचो मोडू आसा..."

------------------------------------------------------------------------------------

49 वीज क क ों णि

णवन ि

अोंकवार

आवय

_णवजय "माम्मी, डु स्वम्मच्या बायेक ळसजेरियन जालें खांय." नोवे क्लाळसांतलो जेम्मा, इसकोल थावन सा​ां जेि घिा आळयल्लो आवयकडे म्हणालो. "व्हयगी? कालें भुगें?" पुताक च्हा ळदताना आवयन ळवचािलें. "डु म्मीक गोत्तुना खांय. ताचें बाय आस्पत्रेंत आसा. कालच्च जालें खांय ळसजेरियन. तो पिे वांक वचोना खांय. ताच्या माम्मानी ताका का​ां य सा​ां गोना खांय." "कोण-िे पुता तो डु म्मी म्हळ्याि?" "तो... मा... म्हजो क्लासमेट्, ळपळलकुमेिा​ां तलो डोळमनीक.., मागीि कालें

गम्मत जालें गोत्ताये?" "गोत्तुना, कालें?" "डु स्वम्मच्या बायेक काजाि जावना. दोन मळहन्या​ां नी आसा खांय!" "अिे पुता कसली पोट्​् ट्ू काणी सा​ां ग्ताय तूां ? काजाि जायनासता​ां कोणायकी ळसजेरियन जायना, कळ्िें ये?" "म्हाका गोत्तुना मा. डु म्मीन तशें सा​ां गलें आनी तो डु म्मी आसा पिे , इल्लो पेद्द गुांड. ताका सा​ां गल्लें पूिा सत..." "तें कालेंय जा​ां वदी. तूां मात्र कोणायकी सा​ां गोांक वचानाका. भेषट्ें त्या डु स्वम्मच्या बायेचें ना​ां व पाड जायत..."

50 वीज क क ों णि

जेम्मान ती खबि सोडन सोडली म्हण्या​ां . पूण ताच्ये आवयचें कुतूहल मात्र वाडोन च गेलें आनी ती गजाल आपल्े ळमळत्रणेक सा​ां ग्ता पऱया​ां त ळतका शीत रचलें ना. अशें, डु स्वम्मच्या बायेक काजािाक दोन म्हयने आसताना ळसजेरियन जाल्ली खबि काना थावन कानाक पावोन डु स्वम्मच्या बायेच्या जावांक आसच्या सासुच्या काना​ां क पडली. ती मात्सें घडबडली. ळतचो पूत केनी दु बाय थावन नोव म्हयन्या​ां पयलें गा​ां वाक आळयल्ले तेदना​ां डु स्वम्मचें बाय, मेस्विना कडे ताचें खिाि जाल्लें. तेदािाच्च चेक्या​ा न का​ां य ळकताफत केल्ा...? आता​ां , गजाल कसली म्हण कोणाकडे वेरिफाय कना घेंवचें? कोणेंय `सू' आसल्लें `सुिुांडे ' केला​ां ? सासुमा​ां यन जायतें ळचांतून पिे लें आनी आपणें ळकत्या मांडेबेच्च करिजे , पूतच्च पिे वन घेंवदी म्हण ठिावन पुताक रिां ग केलें: "वयिे पुता, नोव म्हयन्या​ां पयलें तुजें खिाि जाल्ले वेिा तुमी सा​ां गाता नीदल्ल्यात पुळणांगी?"

"कालें म्हणताय माम्मा... मोगाचो एक उमो दीवांक आडवािलें त्या चेडवान. पुिा काजािा उपिा​ां त पिे या​ां म्हणालें..." "मागीि, आता​ां नोव म्हयन्या​ां 'प्रा​ां त ताका ळसजेरियन जालें खांयने. सगळ्या गा​ां वाि खबि जाल्ा... आता​ां , का​ां य पुणी फिामस घडल्ा जाल्ाि तूां का​ां य घडबडनाका. िे स्पेि आनी वोल वोट्​् ट्ूक किया​ां . मागीि जाल्ाियी जा​ां वचेंत न्हे ..." "मा, आि यू सीरियस, ओि जसट् पुस्वल्लांग मै लेग?" "ऐ डोांट् नो-िे पुता. खबि जाल्ा व्हय. मेस्विनाकच कोल कना ळकत्या ळवचािना​ां य...?" "तुका ळसजेरियन जाल्ली खबि गा​ां वा थावन गलफाक पावल्ा. म्हाका ळकत्या सा​ां गलेंना​ां य?" केनीन मेस्विनाक फोन केलें. "खिाि जावन नोव मळहन्या​ां नी ळसजेरियन जालें म्हण माम्मा घडबडल्ा, आमी खिाि जाल्लेंच हळनमूनाक गेल्ल्या​ां वगी म्हण."

डै िेकट् एट्याक.

"ळकतें जालें?" मेस्विना म्हणालें. "वोल आनी काजाि सा​ांगाता किचें ... तुमका​ां लागल्ात तमाशे. हा​ां व मोिोन वा​ां चलीां."

अिे दे वा, मम्माक ळकतें सुरू जाला​ां !? पूत गडबडलो.

"हो पुनि ळजवांत्पणयी जालेंगी? म्हाका ळकत्या सा​ां गलेंना​ां य?"

51 वीज क क ों णि

"ईट् वोज एन एपेंळडसायट्ीस."

एमजेन्सी...

एक्यूट्

"ओह, एपेंळडक्सगी? ळसजेरियन जाला​ां म्हण खबि जाल्ा म्हण माम्मा म्हणाली." "खिाि जावन तूां 'ळतांग' वेताना 'हा​ां व' हा​ां गा दोिे उडल्ा​ां म्हण ळचांतलेंयगी? डोकट्िाची सळट्ा ळफकेट् प्रोड्यूस करू ां ?" "पयशे घाल्ाि ळसजेरियन आसल्लें एपेंळडक्स करांक जायना म्हण ना. पूण म्हाका तुजीच सळट्ा ळफकेट् पुिो... आता​ां च जावन गेल्लें बिें जालें. काजािावेिीां पुणी जाल्लें ति हळनमून पाट्ीां पडतें...!"

मािलो... "वयिे बािा, पोि तुवें ळवचािलें, `बाये, तुका ळसजेरियन जालें. बेबी खांयासा' म्हण? तुवें कोणायकी तशें सा​ां गला​ां यगी?" "म्हज्या क्लाळसांतल्ा जेम्माक. माम्मान म्हळ्िें . तुका ळसजेरियन जाला​ां म्हण?" "तशें न्हय, बािा" थांय पावल्ली आवय म्हणाली. "एपेंळडक्स ओपिे शन कशें कितात म्हळ्याि पोट् चीना म्हण हा​ां वें म्हळ्िें .... ळसजेरियन केल्ले बिीच म्हण हाणें ळवचािल्ल्याक व्हय म्हळ्िें . हाणें वचोन ळसजेरियन जाला​ां म्हळ्िें ळयसता..."

"गेट् लोसट्....!" बुद्दू भावाचें नेणतेंपण पिे वन मेस्विनाक मेस्विनान सांपका तुट्वन भावाक उलो हासचेंगी िडचें म्हळ्िें कळ्िें ना.

------------------------------------------------------------------------------------

52 वीज क क ों णि

हजाि रपय घुांवडाय... चािली : ळकतें खचा​ा क? ह्या मळहन्या​ां त तुका घिा थावन मळनयोडा ि येवना​ां तेिे...? _ड ल्ला, मोंगळू र

डोल्ला : आळयल्ले ति तुजेलागीां िीण ळवचातोये? तकली एकदम पाड जाल्ा चािले... मयदानाि सकास आयला​ां . ळकतलीां अपुिबायेचीां सोभीत सोभीत चेडवा​ां आसात खांय.

पासेल आयलें (अचानक डोल्लाक िसत्याि चािली मेिता) चािली : अिे िे िे ... कोण डोल्लायेिे...? तुका जाला​ां ळकतेंिे...? इतलो पुडफुळडत्त आस ल्लोय तूां...? तुजें तोांड पिे िे ... हे काकािछया का​ां िगाबिीां आसलें... आता​ां तोक्ोट्च्या पडवळ्याबिीां जाला​ां ... तुका ळकतें होसट्े ला​ां त समा पोट्ाक घालना​ां तेिे...? डोल्ला : पोट्ाक घािात मू...

डोल्ला : तुवें ळदल्ल्या ऐळडया पमा​ा णें कागात बिळयल्लें ने... चािली : व्हये... ळकतें म्हणोन बिळयल्लेंय?

चािली : मागीि कसोिे इतलोय असकत जालाय? बल्च्चाट्टाबिीां... डोल्ला : खचा​ा क पयशे ना​ां त चािले... पिे या​ां आसल्ाि माका

चािली : पोि न्हां येिे तुका हावें एक बिी ऐळडया ळदल्ली.... घिा बिें कना एक कागात बिय म्हणोन. त्याच ळदसा बियलेंय ति येदोि च्च मळनयोडा ि येवन पावतें आसलें..

डोल्ला : पिीक्षा लागीां आयल्ा... घळडये घळडये के. ई. बी. चे पवि कट्ट कता​ा त. दे कून एमजेन्सी लायट् काणघेवांक पुणी पयशे धाड म्हणोन बिळयल्लें...

53 वीज क क ों णि

चािली : मागीि ळकतें ? पयशे येवना​ां तेिे तुका?

डोल्ला : एमजेन्सी लायट्... तो धाड ल्लो ति ळवकून पुणी चाि कास कतों...

डोल्ला : पयशे येवना​ां त... एक पासेल आयलें...

चािली : आनी ळकतें धाडलेंिे...? डोल्ला : ळचमणी धाडल्ा..

चािली : पासेल... हो... एमजेन्सी लायट् धाडलो ळदसता...

चािली : हा​ां .....!

-----------------------------------------------------------------------------------माहेत:

खाि जेविाच्या रिीक मात्र न्होंय

भलायकेकी ब रें ”ल ि​िें” बहू गि्ा जेचे, असें चाकोन पोिे यल्ा लोणच्या​ां त सभाि रिळतांनी भलायकेक प्रयोजन आसा .

मांगिू ि कथोलीक िीसता​ां व समुदाया​ां त मात्र न्हां य, शीत, सा​ां बाि, धांय, ळचत्रान्न, भाज्येचीां ळनसतीां हऱयेक िा​ां दपाक चाकोांक लोणचें उपयोग कचें अखांड भाित दे शा​ां त रूडीि जा​ां वन गेला​ां . खिाि, िोसाच्या सांभ्रमाक गेल्ाि ळकतलीां नोमणेचीां रचीक खाण जेवणा​ां आसल्ािी पयलें वेचो प्लेळट्वोयलो हात लोणच्या वयि. हऱयेक काऱया​ां त खाण जेवणाची अस्वद करिजे जाल्ाि ''लोणचें ''

अमी सेवन कचा​ा लोणच्याचेि आां ट्ी आस्वक्सडें ट् धािाि आसोन जीणा िीया सुधािण करांक उपकाता​ा . थोड्या​ां क अांट्ांन मुळ्याि पसांद जायन तसल्ा​ां क लोणचें म्हळ्याि बािी पयस , पसांद आसल्ल्या​ां क लोणचें अमृत आसल्ापिीां. लोणचीां सबाि वीध आसात आां ब्याचें ,ळलांब्याचें , आवािे , अांबाडे , पोपाय, तेंडलीां, ट्ोम्याट्ो, आनी इति . आसें नाना थिाचीां लोणचीां उप्योगाि आसात. 'लोणचें” तयािाय कची सांपिदायीक िीत ह्या पिीां आसा. फि

54 वीज क क ों णि

वसतू, तिकािी, आनी मास ळमश्रण, आां गल भाशेंत (फमेंट्) होांदून आसा. ह्या लोणच्या​ां त ल्ाकट्ीक अम्लजनक, ळसट्र ीक आम्लजनक, आनी असेट्ीक आम्लजनक, उत्पदन आसा. हे अम्लजनक आिोर्ग्कि सूक्षाणू धृड कना आिोर्ग्वांत कता​ा म्हळ्याि सा​ां पिदायीक जा​ां वन फमांट् (ळमश्रण) केल्लीां लोणचीां सेवन कच्ये थावन जीणा बोि्या रितीि जाता आनी कोलेसट्र ाल मट्ट ळनयांत्रणाक हाडता. आहाि सेवन प्रमाण चड कचे ळशवाय जेवाण रळचकि आसल्ािी कािबोहै डरेडट्​् स, प्रोट्ीन्इति सांग्ती लागू जाल्ल्ये वि्ा वीां, लोणचें तयािाय कच्या​ा प्रळतळियेंत मीट्ाचो अांश अधीक प्रमाणाि आसल्ा ववीं अधीक िक्तवत्ताडाक कािण जाता. अांगळडां नी मेिचें लोणचें अधीक प्रमाणाि मसालो, तेल

आनी कृतक सांग्ती होांदोन आसच्या तफेन कुडी ळभतेिल्ा समस्या​ां क कािण जाता. लोणचें खावांक खुषी आसल्ाि घिाच्च तयाि केल्लें, प्रकतीक मीट् आनी मसाले घालन तयाि केल्ल्या लोणच्याची गजा तुमची भिायकी सा​ां बािुां क उपकाता​ा . ह्या ”आधुनीक ळडळजट्ल”” तांत्रज्ञानाच्या कािाि आमच्या म्हालघड्या मनश्या​ां नी जेवणाच्या रचीक केल्ली लोणच्याची रूच नपांयच जायनासताना उिोांदी.

अनवािीत सोंग्रहीत लेखन - अनीश क्लाड मिरों गडी -----------------------------------------------------------------------------------

55 वीज क क ों णि

आटर ाव अध्याय:णतस्र भोंग सत ळ (The Third ordeal) दे ड वि मुगदालें. आमी ळनदलेल्ा​ां व तिी कसलोांगी प्रभाव आमका​ां सतायतालो. "आयेशा ळकत्याक आयली ना? हा​ां व ळतका पतूान पिे वांक आशेता​ां " ळलयो म्हणालो. ’ओिोस भायि आसा. ळवचाि" हा​ां वें म्हिें . अमी ळवचािलेल्ाक ती अळनकी थांयच आसा अनी आपल्ा कूडाक वचोांक ना म्हळ्िी जाप मेळ्िी. "ति आमी ळतका थांय मेिोांक या " म्हण ळलयोन सा​ां ग्ताना ओिोस,

आपणाक हा​ां गासि च आसोांक ताकीद आसा. वच्येत म्हणताच ळलयो म्हाका वोडु नुांच गेलो. ळदवे पालवाल्ले आनी अमी सास्पोनुांच मुखाि गेल्ा​ां व. दाि बांध आसुल्लें पूण लोट्तच उग्तें जालें. आमी आयेशा असलेल्ा जार्ग्ाक पावताना ळकतेंच ळदसलें ना. थांयसि कोण गी आसा म्हण आमका​ां भगलें. दादले आनी

56 वीज क क ों णि

स्त्रीयो - ता​ां चें न्हे साण आमका​ां लागलें तिी कोन्ांच ळदसोांक ना.अमो ळभयेल्ा​ां व. बहुश्या आमी साविे चा सभा​ां गणा​ां त आसा​ां व कोण्णा म्हण ळचांतलें. अखिे क पयस थावन अिािी लागळसल्ा खा​ां ब्याम थावन ळदवे ळदसले .अमी मुखाि वेतेच तें एक कूड म्हण किलें आयेशाचें. मधेंगात एका ळसांहासनाचेि बसोन आसुल्ली. ळतचा दोळ्या​ां थावन अळधकाि वाितालो. तिी ती मोड्या बिी आसची िाणी तसें आमका​ां भगलें - मोना​ा ची िाणी. मोसतू सावळ्यो आमी पिे ल्ो. त्यो ळतका बाग्वोन प्रणाम कता​ा ल्ो. स्वस्पिीत ळतचें आिाधन कता​ा त!. अमकाम ळकतेंच अयकािें ना . आमी सीदा अमचा कूडाक वेवेग्ीां पावल्ा​ां व. ओिोस थांयच आसुल्लो. ’ळकतें ती? अांज भडवो?" ळलयो उदगािलो. "त्यो सावळ्यो कसल्ो?"

दवरून मिण आनी पाताक नेणासलेल्ा भुर्ग्ा​ां भाषेन सांतोसान िाव्याम. ओिोस तूां वच आनी पापवे तुका हा​ां व म्हजें वसतूि काडु ां क मागीि अपयता​ां " ळतचें खूड चड वड नातुल्लें. उमकािचे ळदवे , पेट्ताले. सजावट् साधािण मट्टाची आनी स्त्रीयेचा पसांदेचें म्हळ्याि कूडा​ां त सभाि वासा​ां नी सोभीत फुला​ां . "आनी ह्याच कूदा​ां त हा​ां वेम दोन हजाि वसा​ां ळलयोचा येण्याक िाकोन आसुल्लीां." ती उट्ोन कागळसल्ा सोफाचेि बसली.आमी ळतचा सामखाि बसल्ा​ां व. जेवाणउकडलेलीां ता​ां त्या​ां , पवाताचे फि दू द आनी केक. जेवाण जातेच ळलयोन धगलो काडन आन्येका कदे लाि दविलो.

"आां ज भडवे सभाि रूपानी ळदसतात. बहुश्या बदलावण जाल्ल्या ळतका अळभनांदन करांक आयल्ात पुिो. पूण म्हाका भग्ता त्यो सावळ्यो पूजारिळनांच वेस बदलून कसांलेंगी आिाधन कचें म्हण" ळततल्ाि ओिोसान आयेशा आमका​ां अपयता म्हण ळतिळसलें. आमी वेताचा ती अळनकी तसेंच बसोन आसुल्ली आनी लाळगांच पापवे उभी आसुल्ली. ळतणें ळलयोक लागीां आपयलें अनी ताचो हात धिलो.

"एदोिू च हा​ां वें सा​ां गला​ां " ळलयोन म्हिें . " म्हाका तुजो धमा आथा जायना पूण म्हजो हा​ां व बिोच करून जाणा​ां .तुज्या खातीि सयत हा​ां व तुज्या पूजा ळवळधनी वा​ां ट्ेली जायना" ती अयकोन िाळगषट् जाली ना बदलाक तकली बागावन म्हणाली; "तुजो ळनधा​ा ि च म्हजोय ळलयो. पूण ळकत्याक तूां वा​ां ट्ेली जायना​ां य म्हण ववसुांक कषट्. तुज्या भावडत्या ळवश्या​ां त तुजें पूणा हक् असा आनी म्हाकाय"

" आमी तेगा​ां च जेवाण कऱया​ां . भ्यें दे गेक

"कसें?"

57 वीज क क ों णि

"ळकत्याक म्हळ्याि भावाडत एक च. लोकाचा अनकुला खातीि थोडी बदलावण असा. एक च सकत सांस्राक चलयता, जल्म ळदता आनी मिण हाडता. ती सकत सांस्राची न्हय बगाि भायली. हे म तूम ओिाय?"

"आनी वायट्ाचा दे वाक आनी ताचा पाट्लावदािा​ां क ळवक्ता? आयेशा तूांच गी ती स्त्री?" ळलयोचो तािो का​ां िालो.

’हे स या ऐसीस तुजी दे वी. हे म तूांवें आळदां य सा​ां गला​ां य आनी आजून ळतका मागणें कता​ा य. ही हे स दे वी कोण?"

"आता​ां च आमी ळवांगड जा​ां वचें बिें "

"जाणा​ां जा ळलयो. हा​ां वेंच ळतका हें ना​ां व ळदल्लें . प्रिळतचो आत्मो, दै वीक पण नातल्ािी, गुि सांसािाचो स्वस्पिीत, सावात्रीक आवयपण, ळतचा ळमसतेिाळनांच सगळ्या सांस्राचें ळजवीत आनी जाण्वाय आट्ापल्ा" "ति,ही काकुिदायेची आवय मिण आनी फायध्या​ां चो पाट्लाव कता​ा ?" "तुज्या भावडताचा धमा​ां त दोन रूपाचे दे वबऱया पणाच दे व आनी वायट्ा​ां चो दे व, वायट्ा​ां चो भािीच बळिषट् आनी बऱया पणाचो वेष घालन येता व्हयमू? सांसािा​ां तल्ा थोड्या आत्म्यानी आपणाक्ांच ळवकून वायट्ाची वाट् धरांक ना?"

"वय जाल्ाि?"

"आहा! ति,तूां आट्े ना सशीं पाट्ीां वेताय? तूां म्हाका सोडन वचोांक जायना. म्हजेलागीां अळधकाि आसा, तुकाच हा​ां वें एक पावट्ीां ळजवेशीां मािला​ां , उगडास कि- पूण पतूान तूांवें मोचें हा​ां व पिे वांक आशेना.म्हज्या सोभायेक पिे ळलयो आनी लागीां ये. पूण तुकाचवचोांक जाय जाल्ाि वच, वच म्हज्या मोगा. म्हाका एक्सुिें आनी म्हज्या पात्ा​ां सवें सोडन वच. आट्े ना तुका थोडो तेंप पिे तेली आनी तूां तूां तुज्या गावाक पाट्ीां वेतोलोय.पिे हा​ां व पतूान म्हजें तोांड धा​ां िा​ां " आनी ळतणें तसेंच केलें "तूां होल्ली सा​ां गाता अिारिचा सभा​ां गाणाक म्हाका सोधून येवांक ना​ां य?" "आमी तुका मेिोांक आयलेल्ा​ां व. सा​ां ग. तूां ळसांहासानाचेि बसोन आसताना सावळ्यो ळदसल्ो. तुका प्रणाम करून आसचीां तीां रपणीां कोण?"

"अळनषट् लोक तसें कता​ा " "ति सोभायेक, ळजण्येक, जाण्वायेक आनी मोगाक तानेंवची एकली स्त्री करांक सकाना?"

"हा​ां वें ळववीध रूप धािण केला​ां ळलयो. म्हजे पुवाज म्हाका अळभनांदन करांक आयलेले. जाणा जा ळलयो.सक्ड सत एक कल्पन,पाट्लें आनी मुखलें म्हळ्िें ना.ळकतें

58 वीज क क ों णि

आसाजाय तें एदोिू च आसा, सासणाक. हा​ां व, आयेशा एक जादू गाि, नकली म्हण तूांवें ळचांतल्ाि तुका हा​ां व नकलीां ळदसता​ां , असली, बिी म्हण ळचांतल्ाि बरिां च. हा​ां व एक स्वस्पिीत, हजाि कीणा​ां ळदां वची सकत. ळसांहासानाचेि बसलेली िाणी हा​ां व्ांच. फात्रा​ां चा वोणळदचेि नागडें रपणें चीांत, हा​ां व्ांच. आनी म्हजो मोग कना आिाधन केल्ाि हा​ां व्ांच ती. तुका आता​ां सत किीत जालें. दे खून तूांवेंच, एकल्ान्ांच ळनधा​ा ि करांक जाय"

एक्सुपा​ा णा​ां त, दू खीन. ळलयो, तुजी कूड तीन अघाता​ां क सलवावन म्हज्या जार्ग्ाक येवन पावल्ा-मोना​ा ची उां डी, पवात आनी न्हां य. ळतनी तुज्या आत्म्याक पिीक्षा करांक योजीत केल्लीां आघाता​ां . तूां आट्े नाचा पाशावी मोगा थावन सयत ळजकलाय. आता​ां म्हज्या सा​ां गाता ,म्हज्या स्वस्परिता सवें मेट्ा​ां काड. आथा जालेंगी?"

ळलयो पासायो मारिलागलो. उपिा​ां त ळतचा लागीां वन वेचें पिे ला​ां तिी तुकाच आशेलोांतुजीां अता​ां चीां रूपा​ां म्हज्याच दोळ्यानी पिे वन, तूां एक िायाि स्त्री, स्वस्परिता​ां चीां, बिें आनी वायट्ा​ां ची-हा​ांव तुका आशेता​ां .तुजीां पात्ा​ां व्हड या ल्हान म्हजेि आसोां आनी कसली ळशक्षा मेितागी ताका हा​ां व ओपवा​ां ता​ां . हा​ां व ळनिपिाधी जाल्ाि तुज्या खातीि. हा​ां व ळनिपिाधी" चोन म्हणालो:

"ति आयक. काल तूांवें म्हजें नकली रपणें पिे वन म्हाका इनकाि करांक ळचांतलेंये तुजी पयलेंच तािणी-कूळडचे भांगसतिदू सऱया पावट्ीां जालें. पयलें आट्े ना ववीं. पूण तूां प्रामाणीक म्हज्या खातीि. आज तूां म्हाका पतूान इनकाि कचा​ा क ळचांतलेंय-हा​ां वें तुका म्हजें कािें वायट् पाताक ,म्हज्या आत्म्याचें पाताक दाखयताना. अनी ही ळतस्री तुजेि जाल्ली परिक्षा"

"आयेशा, हा​ां वें तुका म्हातािी जाव”

’अता​ां हें सक्ड अांत्य जा​ां वदी.सवा समस्यीां पयस जा​ां वदी.आखिे क आमका​ां न्याय मेिोांक जाय.हा​ां व कािाण नासता​ां मोिोांक आशेना. सा​ां ग, तूां उज्या​ां त कसी बदलालीय?"

ती ळकतेंच म्हणाली ना. उपिा​ां त बाग्वोन ळलयोचा पाया​ां क पडली आनी हुसकारून िडली. ळलयो कालुबुलो जालो. आनी ळतका उकलन ळतका सोफाचेि बसयलें. "तुज्या खातीि हा​ां वें पातक आधािलें ,तुज्या ळविोध पाताक आधािलें अनी आदीां थावन हा​ां व तुकाच िाकोन िावलीां-एक्सुिीां,

"सक्ड न्हय"

"उज्या​ां त हा​ां व तुका सोडन गेल्लीां आनी उज्या​ां त हा​ां व पाट्ीां अयल्ा​ां " "आमचें किाि जालें आनी म्हजेलागीां तुजें

59 वीज क क ों णि

काजाि केदािा?"

"तो जागो बांध पडला आयेशा"

"ताका वेि येवांक ना.थोडे मळहने बहुश्या एक वसा.तेदोि म्हणासि तूां म्हाका इषट् आनी ळप्रयकि जावन िाव"

"म्हाका न्हय. फाल्ा​ां तूां खा​ां बो आवाजचो पिे तोलोय. भिप कगोंक च जाय"

"ळकत्याक? हा​ां व तुजे बिी तना​ा ट्ोच जावन उिना.म्हाका तुजी ळजणी दी आयेशा"

’आट् मळहने म्हळ्याि मुखल्ा एपिील म्हणासि. उपिा​ां त थांय पावताना दोन वसा​ां जातेलीां. ळकत्याक ळततलो तेंप?"

:खुशेन घे. पूण ताचा पयलें तूांवें हजाि दू खी भोगुांक आसात. जाणा जाहो सांसाि यमकोांड. चीांत, अमो कचीं पात्ा​ां ,आमच्योतािण्यो, ळचांत्पा​ां , कषट् तिी न्याय आमका​ां सतयता. चीांत,सवा जाण्वाय असोनी कषट्ा​ां त सा​ां पडोांवचें, दु डू आसल्ािी पडचें" ’असलीच ळजणे तूां आशेल्लीय"

"तसें जायजय च" म्हणोन ळतणें आमका​ां वेचाक ळहशािो केलो. अमी चल्ल्या​ां व. कूडाक पावतच ळलयोन ळवचािलें. "ती ळकत्याक आतामच म्हज्या लागीां काजाि जायना?"

"भिप कगा​ा ताना आमी ळलळबयाक सा​ां गाता ’ळकत्याक म्हळ्याि, ती ळभयेल्ा" हा​ां वें जाप पयण कऱया​ां अनी थांयसि तूां ळजळवताचा ळदली. उदका​ां त नातोलोय अनी उपिा​ां त अमचें ************** काजाि" (आट्र ावो आध्याय समाि) ------------------------------------------------------------------------------------

60 वीज क क ों णि

पालवनातलो उजो सुट्केन उबचें सुकणें ळपांजऱया​ां तय गायतलें ळगता​ां सुट्केचीां ळनळतवांता अत्मो चाि वोणतीां ळभति ळफचाि केल्ाि वोणती िागान पेट्तल्ो ळपांजऱया​ां त घाल्ल्या कोगिे स्वि ळजकून धिल्लीां कािजा​ां गायतत सदा​ां ळतांच ळगता​ां सुट्केचीां ळनिापिाधी हाडा​ां हुल्पयतना उट्लल्ा काळ्या धुांविाक फात्रा वोणती जयलाच्यो आविा​ां त गुडे कोसळ्िल्ेबिी धि्णीक शेवट्ल्ात कोगूि सुट्केक उबून गे ल्ा

कोगिे तािो वाि्यान ळजकून धि्ला वाि्याक कोगिे न स्वास भि्ला वािें आता​ां कोगिे गीत गावून कोनश्यान कोन्सो पावला​ां सगळ्या सांसािाक सगळ्या सांस्राि आता​ां गायतत ळतांच ळगता​ां कोगिे चीां ळगता​ां सुट्केचीां सोम्याक उल्लाळसतलीां ळपट्ो जाल्लीां हाडा​ां नव्या ळजवान भिल ् लीां ल्हाना​ां तशें व्हडा​ां वेळगांच उबयतलीां खोट्या​ां कािीां मोडा​ां ळनती पासून झुजुांक सगिें वोडत भि्तलीां बिवांत नवीां झडा​ां

- णसवी, ल रे ट्ट 61 वीज क क ों णि

आणिवाणसोंि साोंत तजे णबतरले क्ाोंतेन खिाोंत खत्कतच्या धातोंक णमवोन ल्हानाोंच्या काळजाोंनी पाळाों र ब ों यताना "ते" वाडले. धळी मायेच्या बाळाोंक णशिाोंिे ससकार वेंगून ि रग हाताोंिे णविगेपि ख डे णलपयताना णिसािी प ड हुमणटल्ल्याोंिेर राोंि​िी क लीत यी रगात व क ों ले हाोंच्या मायेिें अल्स्ट्थत्व तािी ों लटताों तज ताळ गाजल . ब टाों मधलें णतोंतेर कोंप्यूटरा णबडे िन्या कडके सयती क्ाोंते आयिाों जाली ों. मनश्यापिा मेलाोंत त व न फटकीऱ्या आर पाोंक खाोंिी िडवन कैिी जाल्ल्या तजें झज ू सोंपलें ताोंच्या अों तसकना​ानी ों सवा​ातलें .

----- फेल्सी ल ब .

62 वीज क क ों णि

खनी... राज किा​ा खातीर तािी मनश्यापिाोंक जयलाोंत घालें कल्िलें, णनमािे गळ णिणडा ल ... म डें पूना आनी क िािेि उपाद्र नाोंत मि न नािले... पाटी ों घोंव न पळे तात तर सोंसार बर ल कािा ि ळ्ाोंथावन मनश्यापि प व ों न िऱ्य जालाों... ...नवीन णपरे रा, सरत्कल.

63 वीज क क ों णि

(फा स्टे न स्वामी हाोंकाों श्रद्ाों जली जावन)

गझल दािाि तुज्या पावलोां हा​ां व, म्हाका तूां ओिकोांक ना​ां य इषट्ा ळदसाळ्याि म्हजी खबि छाप ल्ली, तुवें ती वाचुांक ना​ां य इषट्ा गयऱयो यादी दोळ्या​ां हुज्री, अता​ां तुवें वोकल घाला​ां य वाट्े ि तुका हा​ां व आदाळ्िोां, तुवें म्हाका पिे वांक ना​ां य इषट्ा घिा​ां त तुज्या आसात थोड्यो, वसतू हा​ां वें मोगान ळदल्ल्यो ता​ां तून हा​ां व ळलपोन आस ल्लोां, तुवें उग्त्यो करांक ना​ां य इषट्ा वसा​ां जायतीां पाशाि जाल्लीां, म्हजी तुजी भेट् नासता​ां घा​ां ट्ी माना तुका जागळयल्लें, तुवें तें आयकोांक ना​ां य इषट्ा मोल तुका किीत जाला​ां , वेि मात्र उत्रोन गेला दोनी तुजे खातीि खळचाल्ल्यो, तूां तें समजोांक ना​ां य इषट्ा

-र शू, बजपे 64 वीज क क ों णि

तज्या णविाराोंनी _ णवल्सन, णकणन्ग ळी

तजे काोंपेरे हात आज समाजेिे नाड पाकूान आसात तज्या उत्राo पाटली गाग आज प्रभत्वाक ब ब मारून आसा तज्या णविाराoनी आमच्या मणतोंत र यललें भीo रूक किी जवाब्दारी मात्र आमिी - णवकी 65 वीज क क ों णि

आताोंि उटा मेल्ल्याोंन आताोंि उटा णजवोंत्पिाि िीस आयला! णकयाक, आज जीव आस ल्ल्याक तमिेमिें परला!

- ल यड रे ग 66 वीज क क ों णि

त आनी आमि प्रजापरभत्व काोंपिे हात णपडे सत जीव पायाोंक साोंकळ ताका पळे ताना माका भगलें तािी गत अमच्या प्रजापरभत्विीि मूि. अज तािा नाकाक कापूस तड ों ाक लगटा पट्टी. फाल्या िे शािा प्रजा प्रभत्वकी तशें जावोंक पर ... अमी अमिा त ड ों ाोंि पट्टी काणडनाोंव तर .

-- ज स्सी णपोंट 67 वीज क क ों णि

68 वीज क क ों णि

69 वीज क क ों णि

थोंडाय ळचलड ळबयि कोलड ळडरांक बोांडो, सोडा शिबत िसायन नवित्न

आनी हे ि पीवना​ां कुडीक थांडाय ळदतात म्हळ्िी फकत भ्रमीद!

घिा​ां त बायल शा​ां त आसल्ाि ळतचे ळततली थांडाय ळदां वची वसत दु स्री ना

म्हळ्िी गजाल नीज आनी सत!

---ळसज्येस 70 वीज क क ों णि

गोंय गोंय जळारी -आन्सी पालडका गुांय गुांय कांताि कच्या​ा धाकट्या धाकट्या जिािी आमगेि आज येनाकागो आमोिे च्या वेिािी बाबू आमचो मागणे म्हणता सोभीत कांताि गायता तूां ळभति आयलेय ति ळभांयान तुकाच चोयता कांताि म्हणोन मागणे केल्ाि जेजू ळदता बेसा​ां व बाबू वेग्ीां व्हडलो जाता करून ताचें ळलसा​ां व गुांय गुांय कांताि कच्या​ा धाकट्या धाकट्या जिािी आमगेि आज येनाकागो ळलसा​ां व कच्या​ा वेिािी बाबूक आमच्या पिीक्षा दे कून बसला ळशकोांक ताच्या सगळ्या क्लाळसांत पयलें स्थान ळजकोांक 71 वीज क क ों णि

वि​िी घि तें जा​ां व िाविे ि जनेला​ां बागला​ां सबाि पूण मेल्ा​ां त भोगणा​ां वािें उज्वाड व्हािता धािाि मापान मळतांत ना समाधान घिा​ां त आसात मनशा​ां आवय बापय भुगीं एकेका कुडा​ां त बां धी मोबायला ळभति ळलपवन तकली आस्पत्रेच्या गजडे ि ळनदला बावडो चाि वणदी ळभति बांधी फ्यान ,इां जेक्षन वक्ता​ां ळशवाय सवा थैंसि अपरिचीत रदान हाक बोब उस्वासा खातीि सक्ड आयकोन आसात वणदी मणा​ा चा पासा​ां त दडभडे पिे वन आसात वणदी थैंसि चल्च्च्या आट्े ळवट्या​ां क साक्स जावन सगिें सोसून मौन पणी -असोंता णडस जा 72 वीज क क ों णि

*We killed an old man* Why the fury? Why so much ire? for someone who refused to retire He refused to stop his proactive plan

that's why we killed this stupid old man!

He refused to ignore like so many do he taught others to ask questions too To halt our progress, he thought he can

but our juggernaut will crush all such men!

Our development express refuses to stop we will do everything to rise over and hop We्will्jump्over्every्stakeholder’s्plan we will break down resolve of such old men!

He wanted to save people as if his own He taught them the right to voice and tone But we know how to halt his every fan by confining behind bars, their old man!

Call them anti-national to dump in jail apply law that the Raj used to deny bail 73 वीज क क ों णि

Our gullible choir will join and raise cain as we stifle and defeat their old guy main!

Our men seating in judgement seat are्blind्to्what्lies्at्Truth’s्feet Mere accusation is enough to condemn

each and every one, young and old men!

The younger lot has a lesson to learn By the way we prolong, twist and turn It is easy with a fake nationalist plan

History is full of felling of such old men!

Now for the others we hold behind bars more voices may say that we went too far We may have to concede they are no fiends we tarnished them, like we did that old man!

Watch the few that protest and cry ensure the emotions recede and dry Pull out the ones who together with him sang they may undo the death of that bloody old man!

- Pravin K. Sabnis, 5 July 2021 74 वीज क क ों णि

_(Indian tribal rights activist Stan

denied the charges, saying he was

Swamy died of a cardiac arrest

being targeted for his work related

today. The 84 year old Jesuit priest,

to the caste and land struggles of

suffered from Parkinson's disease,

tribals in Jharkhand state. At the

was consistently denied bail &

time of arrest, his health was

moved to a private hospital in May

waning. But his bail appeal on

after he tested positive for Covid.

medical grounds was rejected &

The oldest person to be accused of

National Investigative Agency (NIA)

terrorism in India, he was arrested in

continued to oppose his release. In

October 2020, among 15 renowned

the eight months he spent in

activists, academics & lawyers, who

Mumbai's Tajola jail, his health

were charged under a draconian

declined)_

anti-terror law. Swamy repeatedly

---------------------------------------

“When‌I‌die”

video, it is recited by the voice actor Shane Morris.

“When् I् die”् is् a् famous् poem् by् Jalaladdin Mohammad Rumi (12071273). He was a Sunni Persian scholar and Sufi mystic, originally from the Greater Iran. He wrote mainly in Persian. But occasionally he used Turkish, Arabic, and Greek.

Today he is recognized as one of the greatest poets who ever lived. His poems have been widely translated into many languages of the world.

The English translation of his Persian lyrics,्of्the्poem्“When्I्die”्are् quite relevant to the thoughts and life of late Fr. Stan Swamy, S.J. In the

When Jesus was carrying his cross from् Pilate’s् palace् to् Calvary,् “There् followed् him् a् great् multitude of the people and women who were mourning and lamenting for him. But turning to them Jesus said,् ‘Daughters् of् Jerusalem,् do् not weep for me, but weep for yourselves् and् for् your् children.’”् (Gospel of Luke 23:27-28) Fr. Stan Swamy says something similar to what poet Jalaladdin Rumi and Jesus said. Probably he is telling us:

75 वीज क क ों णि

“Do्not्shed्tears because I was imprisoned without a trial, or denied bail several times, or at the early stage I was not given a straw to drink water or I was labelled as a partner of Maoists or I was allowed to die a slow painful death.

Rather you weep for yourselves and for your and my country, because from democracy it is heading towards dictatorship; freedom of speech, human rights, non-violence, unity in diversity and other values enshrined in the Constitution have vanished; arrogance, corruption, nepotism, fanaticism, falsehood, unity in uniformity, the multiplication of Draculin laws is glorified; children of untruth and darkness have become powerful tyrants.

The rulers and the citizens have forgotten The्holy्prayer्“Asato्mā Sadgamaya” of the 8th century great sage Yajnavalkya, in his Brihadaranyaka Upanishad of Yajurveda “From्ignorance्lead्me्to्truth.

From darkness, lead me to light.

From death lead me to immortality Om्peace,्peace,्peace.”

They have also conveniently forgotten or set aside Rabindranath्Tagore’s्well-known prayer poem: “Where्the्mind्is्without्fear्and्the्head्is्held्high…

Into that heaven of freedom, my Father, let्my्country्awake.”

Pray that our country arises once again with one voice for the Freedom Struggle from the neo-colonizers; once again to recite and to live the prayers 76 वीज क क ों णि

of Yajnavalkya and Tagore.

Pray to the King of kings That our country is saved of anarchy; the dream of Mahatma Gandhiji may rekindle once again every corner.

Rise from your slumber to save the country.

Be a voice of the voiceless 3 L (last, least, lost).

Jai Bhārat.

Pratap Naik, sj 07th July 2021 ------------------------------------------------------------------------------------

Roman Catholics & Orthodox Christians of Brahmavar New Star Brass Band, Brahmavar, Udupi district of Karnataka presents “Axirvad्Zôddlølo’्in् honour्of् St.् Roche Lopez Noronha (1847-1936).

The trumpet solo is by Winston Suares, the troupe leader. Who is this St. Roche L. Noronha? To know him you must read the following brief historical note: Konknnis (Konknni speakers) migrated from Goa to coastal Karnataka and Kerala from 13th century onwards for various reasons.

Catholic Konknnis

migrated from Goa to Coastal Karnataka 1570 onwards. They were under the Goa Archdiocese and served by the clergy of Goa. Goa archdiocese was under the jurisdiction of Padroado, namely, the Portuguese King or queen appointed the bishop and supported the maintenance of the clergy.

Brahmavar is a small town located in the Udupi district in the State of Karnataka in India. The town is 13 kilometres away from Udupi. In the

77 वीज क क ों णि

year 1678, a Roman Catholic Church dedicated to Our Lady of Milagres was established in Kalyanpur by the Padroado Missionaries who were under the authority of the Portuguese king or queen. The Church was destroyed by Tippu Sultan in 1784, but was reconstructed in 1806.

In 19th century a few prominent Catholics residing in Mangaluru city wrote to Propaganda Fide of Vatican and complained that diocesan priests from Goa have neglected and not rendering their service to local Catholics who are inhabitants in Coastal Karnataka.

Rome intervened and segregated the Coastal Karnataka areas from the jurisdiction of Padroado and brought them under the Propaganda Fide and began to appoint bishops and priests. Local Catholics who were used to the clergy from Goa, wanted to be under the Padroado jurisdiction. But finally, most of the parishes accepted the jurisdiction of Propaganda Fide.

The power struggle between Portuguese missionaries and Propaganda Communities had its effects on Brahmavar. The majority of the people supported the Portuguese Missionaries and the Padroado Community.

They strongly opposed the Propaganda Fide and Pope. Those who supported the Propaganda Fide built Mount Rosary (1856) Church, which is only one kilometre away from the Milagres Church of Kalyanpur.

In 1886 a Concordat was signed between the Papacy and the Portuguese King by which the Milagres Church of Kalyanpur became part of the Propaganda Fide.

Brahmavar Christians petitioned both the Pope and the Portuguese King to reconsider the decision, but Rome did not reply favourably. A number of Catholic families who were in favour of Padroado jurisdiction felt that the response from Rome was not at all satisfactory and it was an insult to them. As a result, many families of

78 वीज क क ों णि

the Milagres Church, under the leadership of Fr Roche Lopes Noronha, protested against the Roman Catholic hierarchy. Later, Fr. Roche too was disowned by the Archdiocese of Goa. Brahmavar Orthodox Church is a split faction from the Catholic Church formed under the leadership of Fr Antonio Francisco Xavier Alvares (1836-1923). Fr. Antonio Alvarez who was a Roman Catholic priest of Goa at the time, opposed the Vatican policies and interference of the Government in Church administration.

His proIndependence periodicals which were also critical of the Roman Catholic Church were banned. He was excommunicated. He left the Church with some hundreds of Konknni speaking Catholic families from Goa, who were settled in the vicinity of Brahmavar, and joined the Malankara Orthodox Church. He understood the situation in Brahmavar and organised the discontented believers. Fr. Antonio Alvares was ordained as the first

Orthodox Metropolitan of Goa, Ceylon and Greater India in 1889 A. D. by Paulose Mar Athanasius and Geevargheese Mar Gregorios of Parumala at the Orthodox theological seminary, Kottayam in the state of Kerala.

A new Church was built for the split group in Brahmavar. Fr Noronha was influenced by Fr Alvarez and he was very well attracted towards the teachings of the Orthodox Church.

Fr. Noronha was given the leadership of the Brahmavar Orthodox Church, which had a membership of 4,000 families. In the year 1889 on Easter Day Fr. Noronha celebrated the Holy Mass in the newly built Orthodox Church. The split group of Brahmavar Konknni community has come into existence since then as a part of the Indian Orthodox Church. Presently, they are under the Brahmavar diocese.

During my boyhood they were labelled as schismatics by the local Roman Catholics.

The little known Brahmavar

79 वीज क क ों णि

Orthodox Community has a very special status in the history of the Malankara Orthodox Church. The Indian Church which for centuries had been confined within the boundaries of Kerala obtained a national outreach when the former Roman Catholic Priest, Antonio Alvarez from Goa and his community united with the Mother Orthodox Church and he received episcopal consecration as Metropolitan of the Diocese of Ceylon, Goa and India (Malabar excluded).

Fr. Alvarez was the first person to reunite with the Orthodox Church from the Roman Catholic Latin Rite in India. He devoted most of life serving leprosy patients and poor sections of society but he also fought a brave war to protect the Orthodox faith irrespective of the opposition inflicted on him and his followers by the Roman Catholic Church. Sadly, he died in reduced circumstances and was buried in Sant Inez, Panaji, cemetery, without receiving either an Orthodox

Christian funeral or the traditional burial accorded to an Orthodox prelate. Today he is regarded as the hero of the Reunion Movement in India. Later his relics were recovered and् moved् to् St् Mary’s् Orthodox् Church at Ribandar, Panaji in 1979 under the direction of His Holiness Mar Thoma Matthews I, Catholicos of the East.

Fr. Noronha was born in Goa in 1850. After completing basic education, he joined the Rachol Seminary in Goa, having been awarded a scholarship. After completing his seminary education, he was ordained a Roman Catholic priest on 12 March 1881 by Bishop Thomas De Almeda. He served as the assistant vicar of Salvador do Mundo Church. Later Fr. Noronha became the Vicar of Ribandar Church and finally reached Brahmavar, where he was united with the Orthodox Church.

Fr. Noronha was a multi-functional personality. He was a great educator, a spiritual father, writer,

80 वीज क क ों णि

and social reformer. Joining the Orthodox Church gave Padre Noronha great trouble. He was always threatened by the Roman Catholic Church but he was very much loved by the Brahmavar residents. He was very particular and strict about the Orthodox faith, especially the prayers and sacraments. He encouraged many people to participate in prayers through house visits. On many occasions the Catholic Church tried to entice Brahmavar Orthodox Christians to join the Roman Catholic Church by offering them rosaries, pictures of saints and other valuable gifts, but Fr. Noronha successfully blocked all attempts and confirmed his flock in the Orthodox faith.

He showed great vision in establishing educational institutions, and founded a school which was the first basic educational institution in Brahmavar. The school attracted many students irrespective of caste, creed or sex. Fr. Noronha provided great relief for

many people who suffered from different kinds of diseases and treated many people, providing them with food and shelter.

Hundreds found relief under his care.

Towards the end of his life, he suffered from diabetes. The Roman Catholic community tried to force him to come back to the Roman Church. Two years before his death it is recorded that a cross appeared on his back and on 23 July 1936 Fr. Roche Noronha died. He was buried at्St् Mary’s्Orthodox् Cathedral्in् Brahmavar. It is reported that a large number of people, especially nonChristians, have received blessings by his intercession after his death and even today many still seek favours at his tomb.

Fr. Alvares and Fr. Noronha who were both excommunicated by the Catholic Church in Goa, now have become the heroes and saints of the Malankara Orthodox Church and their feasts are celebrated!! Those who are considered as villains in one

81 वीज क क ों णि

community, are recognised as heroes in their new community.

History has many such examples.

Saul who was an ardent Jew who hated and persecuted the Christians of the first century has become St. Paul and the great saint of the Christians.

Brahmavar Orthodox Christians have a number of peculiar characteristics with regard to their culture, tradition, lifestyle and prayer habits. Along with the orthodox feasts (Perunnal), they also celebrate the memorial feast of Metropolitan Julius Alvarez (September 23) and Fr Noronha (July 23). All Orthodox prayers have been translated into Konknni and Kannada languages. There are two feasts which are celebrated as part of the Latin tradition, Memorial service of All Saints (1st November) and memorial service of All Souls (2nd November). The person who sponsors a major feast is known by the् name् ‘Sirginth’.् He् wears् special dress and carries an artistic metallic stick during the procession.

Due to marriage relationships many Malankara Orthodox Church members have returned to the Roman Catholic church. Today there are around 850 Orthodox Christian families surviving in Brahmavar diocese of the Malankara Orthodox church. Their religious services are conducted in Konknni and Kannada.

They have married clergy. But they have to marry before their diaconate. However, the bishop is chosen from the celibate priests only. Due to historical and ego problems the Konknni Catholics of Brahmavar area got divided into Roman Catholics and Malankara Orthodox Christians!!!

Pratap Naik, sj 09 July 2021 ---------------------------------------

82 वीज क क ों णि

मूळ नक्षत्र (भाग-१०)

साळवत्री हे ची ळवषयाचेिी तागेल्ागी उलोवच्याक आळयली. पण प्रमोदान ळवचािील आयकून गडबडलें. ळतक्ा जवाब कस्सली ळदवची कळिलना. हात पाय ळतगेले थि थिच्या लागले.

ताणे ळतक्ा ळवचािलें, " साळवत्री तूां माक्ा लग्न जावच्याक तयाि आस्सा ?"

हात्ता​ां तूल किसो ळनसरून बड्डने सक्ल पळ्िो. ळतक्ा कस्सने कोचें , कस्सने उलोचें कस्वळ्िलना. दु ळवधा​ां तू सापडलें. आळयलवाट्े न ळभत्तिी वोच्याक ळफिलें. जाल्ािी ते दीस तो ळवषय प्रमोद अधा​ा िी सोडच्याक

" तें खबि आस्सा माक्ा. तस्सल अांध श्रद्धे िी माक् ळवश्वासना. त्या शी:वाय तुम्मी वैषणव , आम्मी शैव. तें भी हा​ां व मानना."

प्रमोद नाळसलो.

अधा​ा िी

सोडच्याक

तयाि

"मेगेलें...मू...ि नक्षत्र." सा​ां ग्तना ळतगेल ओांट् थिथिताले.

प्रमोदान तागेल ळवचाि स्पषट् सा​ां गले. साळवळत्रलो भी जन्म पळत्रके वैल ळवश्वास केन्नां की.. उडून गेळललो. ळकतल पांता ळकतल ज्योळतषी ळतगेल जातक दाकैलें. विषा ळभत्तिी जमता म्हणतळसले. ळकतल विष

83 वीज क क ों णि

गेस्वल्लांती ? तान्नी सा​ां ळगलें खिे जाळलले ना. मूि नक्षत्र आस्वस्सली चेल्ली लग्न जावनू घिा​ां तू कस्सले अनथा घडल्ािी ळतक्ा ताजो दोश ळदत्ताती. मा​ां व मता​ा म्हणताती. तस्सीां जावनू मा​ां व नाळसलें घि ळतगेल खाळत्तिी सोद् दू काळसलें. प्रमोदाल बाप्पा आिोर्ग्ान घट्मूट् आस्वस्सलो. ते ळदकून कस्सली जवाब दीवका ळतक्ा सूळचलना. एक एक पावूल माक्षी सित ती ळभत्तिी गेल्ली. घिा​ां तू आवयी, बापयी तेची ळवषयाचेिी उलैताले. " चेल्लो स्माथा जालेळतकी...स्माट्ा आस्वस्सलो" गणेश कामत म्हणता. " जोडी बिी ळदसतळसली." साळवत्रील आवयी म्हणता. हान्नी ळवचाि कता उिले. प्रमोदान भाऱयी सोचो ळदवस आयलो. ट्े क्सी घिा बागला​ां तू येवनू िाबली. सामान ळडस्वक्ांतू घाल्लो. प्रमोदान गणेश कामतीक, कामतील बायलेक नमसकाि केल्लो. ता​ां गेले दोिे भोनूा आळयलें पिै लें.

" आमगेल पोट्टा​ां त जन्मा आयील चेल्लो दू ि जाल्लो. तूां इतल दीस लाग्ी उच्या​ा ळदकून आम्मी तागेल याद केळललना. तूां विी मेगेल पुत्ताविी आळसलो. आत्तां तूां भी दू ि वचत आस्सा. " हें सा​ां गत गणेश कामतील उत्रा​ां बां द जाल्लीां. साळवत्री पयले गेट्ाल्ागी वोचून िास्विली. ताक्ा कस्सने सा​ां गचें नाळसले. ळतगेल मूक अश्रू भावना व्यक्त कताळसले. ह्या सांवसािा​ां तू आशाभांग साखे दू :ख दु सिे ना. प्रमोदान ट्े स्वक्सांतू बोिे पैलें साळवत्रील हात हात्ता​ां त धिलो.पयल्ा स्पिषान सगळ्यो भावना व्यक्त जाल्ो. उतिा​ां ची गिज नाळसली. पूण ताणे सा​ां गलें , " हा​ां व तुमगेल घिा​ां तू िाबलोां.तूां मेगेल मना​ां तू उिली. I love you Savitri. एक दीस खात्रीन तुक्ा घेवनू वत्त हा​ां व. तो ळदवस जाल्ले ळततल बेग्ी येव्वो म्होणू दे वाल्ागी आम्मी मागूया​ां ." साळवत्रील दोिें तुल्ान अश्रू गित आस्विले. पण ते ळवयोगाच वेदनेचे की...ळदलील भिवसेच आनांदाचे !!

" आमगेल साळवत्रील मूि नक्षत्र.

-पद्मनाभ नायक नाजाल्ािी तुक्ा आम्मी जा​ां वयी कोनूा (Continue) घेत्तळसले. " कामतील बायल म्हणता. (m)९९६९२६७६५६ -----------------------------------------------------------------------------------

84 वीज क क ों णि

M JESSY DSOUZA

KUBE

MUTLIM

|

IMPORTANT PART:

KUBE

CLEANING

CLAMS WITH RICE DUMPLINGS

Namma Kudla Delicacy | Mangy Traditional.

Every ones favourite, Mangy traditional, authentic, flavoursome, mouth watering dish Kube Mutli.| Marwai Pundi.

1 kg Kube, soaked in clean water to remove sand & salt from them, while they breath in clean water all sand, salt pushes out. This is very very important part. Throw away that water and boil these kube in clean unsalted water few minutes, until kube shells open up. Once done off and cool, seperate and discard of empty shell. Keep only one part which contain meat. Retain

85 वीज क क ों णि

kube cooked water, but strain out and keep top clean water only which you can add for the gravey.

INGREDIENTS: FOR MASALA: A: DRY ROAST: 4 bayadgi | kumti chilli 4 short red chilli 2 tbsp coriander seeds 1 tsp pepper corns 1 tsp jeera Pinch of mustard 1/2 tsp fennel seeds 4 - 5 {methi is bitter} 2 sprig curry leaves B: ROAST IN OIL: 2 big sliced onion 5 - 6 garlic cloves 1.5 cup coconut or as required 2 - 3 tsp coconut oil C: SEASONING:

METHOD: Add all above dry roasted and oil roasted ingredients in grinder, add 1/2 tsp turmeric, small ball tamarind and 1 tomato. Make very fine paste.

Take big kadai, heat oil & ghee, add one sliced onion, curry leaves fry until onion golden brown, add ground paste fry until oil seperates.

Add kube cooked clean water & if needed exta plain water keep medium to thick consistency, add salt as per taste. Simmer.

Now add prepared mutli to it, if they are small balls you can add full and if they are big cut into pcs and cook some time, now add cooked, 1 shell kube which contained meat.

Simmer well until gravey well coat to mutlies. Take it off from gas.

2 tbsp Ghee or as required.

1 tsp coconut oil 1 big or 2 small, sliced onion.

Few curry leaves.

86 वीज क क ों णि

multis soak well and absorbed in the awesome kube flavour gravey then serve. Next day its taste is super delicious....truly Divine.

---------------------------------------

Mutli | Rice Dumplings INGREDIENTS:

•Your्Yummy्Kube्Mutli्is्ready्to् eat. Keep few hours closed, so

2 cup boiled brown|red rice {Ukdo Tandu}

87 वीज क क ों णि

1/4 cup dosa rice {optional} Soak overnight.

Take it out, cool. DONE.

Next day grind this into fine paste with salt and little water.

Add these to the gravey as mentioned above.

TIPS:

In idli steamer boil water. In a steel plate or bowl or banana leaf pour this paste and steam for some time { peet ubaek laveche}. Once it little colour change and semi cooked, take it out mix very well and start making small ball shape mutils or make big multi later you can make pcs, which ever you like. Once done steam these mutlis until fully cooked.

You can prepare quick mutli with rice flour as well. Boil water, salt as per taste and 1 tsp oil. Add rice flour stirr very well until its dry like upma.

Cool and prepare mutli.

Adjust all ingredients as per your taste and spice control.

You can skip, increase, or decrease any ingredients as per your choice.

Delicious Chicken cutlets: 88 वीज क क ों णि

18) salt as per taste

Ingredients: 1) 1/2 kg boneless chicken or mince (keema) 2) 1 cup Chana dal 3) 2 medium onions, finely chopped 4) 3 green chillies, finely chopped 5) 1 tsp each ginger and garlic paste or can use fresh ginger & garlic 6) 1 tsp red chilli powder 7) 1 tsp coriander powder 8) 1/2 tsp cumin powder 9) 1 tsp pepper corns 10) 1/2 tsp garam masala powder 11) 1/4 tsp turmeric powder 12) 1 bunch coriander leaves, finely chopped 14) 1 bunch mint leaves, finely chopped 14) 1 tbsp lemon juice 15) bread crumbs to coat cutlets 16) 2 beaten eggs to dip the cutlets 17) oil to fry

Recipe: - Cut boneless chicken into small pieces, wash and keep aside to drain water - Wash Chana dal nicely and soak for 4 hours - In a pressure cooker, add chicken pieces/keema, Chana dal, chilli powder, coriander powder, cumin powder, garam masala powder, turmeric powder, ginger garlic paste, pepper corns, salt and add 1.5 cup water and cook until 4 whistles, then switch off the flame and let it cool down - Once pressure releases, open the lid cover of cooker and check if the mixture is dried. If not dried, switch on the flame and keep until dries completely. Ensure not to burn - Transfer the mixture from cooker to a bowl and let it cool down completely - Once the mixture cools down, take a small mixer jar and grind to a semi smooth paste in batches - Transfer the mixture to a bowl and add chopped onions, chopped green chillies, chopped mint and coriander leaves, lemon juice and mix well

89 वीज क क ों णि

- Make a lemon size ball and then platten it, coat with bread crumbs and then dip in the beaten egg and shallow fry both the sides on low flame until fried well - Each side minimum 5 mins you can fry or until cutlets look golden brown colour Serve hot with rice and dal or any vegetable curry

90 वीज क क ों णि

WHOSE FAMILIES ARE THEY ANYWAY?

# chhotebhai This piece has been inspired by two recent events. This morning (4th July),् I् read् that् “nice् guy”् Amir् Khan was divorcing Kiran Rao, his second wife, of over a decade. The previous day I had read a Vatican News report by Devin Watkins that Pope Francis was convening the 10th edition of the World Meeting of Families (WMF) in Rome from 22 nd to 26th June 2022.

Why do I co-relate these two events? Because both concern the family. Amir Khan, through his socially् relevant् movies् like् “3्

Idiots”्was्counted्among्the nice guys of the otherwise brash Bollywood Brigade.

His announcement of splitsville came as a shock to me. Last month we had also read how the philanthropic couple that the world loved, Bill and Melinda Gates, were also headed for an acrimonious splitsville.

How could they, many wondered?

Coincidentally, the previous night I came across a You Tube video of the marriage of Prince Charles and Diana, all of 40 years ago. The pomp and pageantry of that wedding was probably the greatest in modern times.

A pompous wedding and a disastrous marriage; ending in tragedy in a car crash in France.

Truth is stranger than fiction. The glamour world outside is often so different from the stark reality inside. Yet, so many of us run after glamour, externals and fairy tale weddings, completely missing the meaning and goals of marriage

91 वीज क क ों णि

and family life. Would that we could learn the bitter lessons of history.

largely at the instance of the Indian Catholic Forum (ICF).

Watkins’् report from the Vatican states that Pope Francis says that Rome would be the focus of WMF22.

He admits that the previous nine WMFs were “unknown् to् the् majority् of् families”.् ् Hence् this् time् around् there् would् be् more् of् people’s् participation for which he requests the bishops to immediately begin preparations. This sounds excellent on paper. But this top-to-down pyramidical approach of the hierarchy has been found wanting in the past.

The real betrayal was the Lineamenta (guidelines) of 46 questions prepared by the bishops.

A few् samples् will् suffice् “What् analytical tools are currently being used in these times of anthropological and cultural changes; and what are the more significant positive or negative results?्(Q2).् ्“Vatican्II,्returning् to an ancient ecclesial tradition, expressed an appreciation for natural marriage. To what extent does diocesan pastoral activity acknowledge the value of this popular wisdom as fundamental in culture्and्society”्(Q19).्You् are् not the only one scratching your head in disbelief at these abstract questions.

Take the example of the Family Synod of 2014. The delegates that went from India were never heard of before्that्and्haven’t्been्heard् of since! When a year for St Joseph (as at present) is announced prayer cards are printed for use in all parishes. No such attempt was made for the Year of the Family that preceded the Synod.

To my knowledge independent surveys were conducted only in Pune, Mumbai, Chennai and Kanpur,

It would be appropriate to revert to Vatican II to comprehend this last question.

The Dogmatic Constitution of the Church refers to the्family्as्“the्domestic्Church”् (LG 11).

This is a categorical statement. It does not say that the church is present in the family, but calls the family itself a form of

92 वीज क क ों णि

actually being Church. It further elaborates् “For् all् their् works,् prayers and apostolic endeavours, their ordinary married and family life, their daily labour, their mental and physical relaxation, carried out in the Spirit, and even the hardships of life, if patiently borne – all these become spiritual sacrifices acceptable् to् God”् (LG् 34).् ् And् again,् “The् Christian् family् loudly् proclaims both the present virtues of the kingdom of God and the hope्of्a्blessed्life्to्come”्(LG् 34). From these solemn statements we see both existential and eschatological virtues of true Christian family life.

Another document describes the family as the foundation of society (GS 52). And again,्“The्creator्of् all things has established the conjugal partnership as the beginning and basis of human society ... The family has received from God its mission to be the first and्vital्cell्of्society”्(AA्11).्The् church is here affirming the divine origin् of् the् family.् ् It् doesn’t् call् the्hierarchy्or्the्clergy्the्“first् and् vital् cell् of् society”.् ् The् question that therefore goes

abegging् is,् “How् much् time,् energy and money does the hierarchical church expend on what is its primary and vital cell – the family?्​्Bishop’s्conferences्spend् days and hours on building or protecting institutions of brick and mortar; but spend little time on the real flesh and blood building blocks of the church – the family.

Let me now take the readers (and leaders) back to the Indian equivalent of Vatican II – the Church in India Seminar of 1969 that was organized in the first flush of Vatican II (1962-65). It was held from 15th to 25th May in Bangalore.

Just three days after it concluded my father obtained a receipt for Rs15/- from the CBCI for the 600 page book with its findings. I will quote not just some of the findings pertaining to the family, but also the methodology followed by the Seminar. It was preceded by exactly 100 consultations that covered diverse groups like Regions, Dioceses, seminaries and special interest groups like the Conference of Religious of India, the Bombay Jesuits, and lay organizations like the Newman Associations,

93 वीज क क ों णि

Sodalities and Catholic Students Union.

There were 2321 participants in the regional seminars, of which 1273 (55%) were laity. The diocesan seminars had 6843 participants of whom 4202 (61%) were laity. The tribal dominated diocese of Raigarh – Ambikapur had the maximum number of 912 participants, of whom 741 (81%) were laity. If such a mammoth exercise could be organized in 1969 when there were no computers, mobile phones, email, digital ticket booking, etc, one wonders why the CBCI has not organized a similar exercise since!

The seminar itself was divided into 16 workshops – Spirituality, Catechesis, Liturgy, Evangelization, Dialogue with other religions, Education, Socio-economic activities, Civic & Political life, Social Communications and Media, Leadership, Family, Labour, Ecumenism, Personnel & Resources, Health & Social Services, and Pastoral Life.

An expansive landscape. I shall here limit myself to some of the observations on the Family. The first issue addressed by

the Workshop on Family was Family Planning or Birth Control. This was in the shadow of Pope Paul VI’s्very् controversial encyclical of 1967 “Humanae् Vitae”् ् that् ् considered् the then Rhythm Method (RM) as the only morally acceptable option available to Catholic couples for birth control. Interestingly, even back in 1969, the Workshop did not endorse the encyclical.

It very boldly् stated् “There् is् pressure् from the Government on one side, and the teaching of the Church on the other side. No practical solution is् offered”.् ् It् went् on् to् say् that् “there्are्Catholics्who्feel्a्great् concern and anguish as medical opinion is that RM is not effective in a large number of cases ... the question should be reviewed. It said that् “there् is् a् need् of् sympathy् with those who cannot follow the Pope’s्encyclical”.

It addressed several other issues pertaining to the family. For mixed marriages् it् said् “The् Church् should adopt a more understanding attitude towards mixed marriages, especially with other Christians.

Each case should be valued individually (sic). Mixed marriages

94 वीज क क ों णि

should be treated with sympathy and understanding that implies a special्preparation्for्them”.

Regarding education it advocated that् “Concessions् should् be् made् for Catholic children in schools so that they can all go to Catholic schools”.

Its most farsighted observation was regarding the status of Divorced and Remarried Catholics (DARCs). It says्that्“Divorce्is्not्frequent्in् India but ... sympathetic consideration is to be given to these people by the Church and more efforts should be made to find a really workable solution if the second union has proved with time to verify better the spirituality of marriage”.्​्Now्in्2021्divorce्and् separation are far more rampant than् in् 1969.् ् And् everybody् isn’t् as influential as Prime Minister Boris Johnson, or as lucky as the Chilean flight attendants to have their marriage solemnized mid-air by Pope Francis himself! It makes one wonder. Has the hierarchical church in India deliberately, by acts of omission more than of commission, sabotaged the teachings of Vatican

II, the findings of the Seminar of 1969 and many other pronouncements related to the family? I fear so.

Now that the WMF22 has been announced by Pope Francis the CBCI will go through the regular motions of having some consultations with those who are their favourites and willing to tow the line. There will also be the chosen delegates as happened with the Family Synod of 2014. So what should the laity do? Should it remain a mute spectator?

In 2014 we took the initiative under the banner of the ICF, to organize our own seminar. The bishop in charge of the CCBI (Latin Rite) Family Commission attended it. We had submitted our findings to him for onward submission to Rome. In 2019्we्had्organized्“We्too्are् Church”् in् Kolkata.् ् The् second् edition of the same was scheduled for February 2020 in Kerala, but had to be abandoned because of the Corona pandemic.

As convenor of the ICF I propose that some time later in the year,

95 वीज क क ों णि

when physical gatherings are safe, that we organize our own Seminar on the Family as our contribution to WMF22.

Those interested in participating, or making constructive suggestions may please contact me at 9415130822 or noronha.kp@gmail.com

*The writer was earlier the Resource Person for the CCBI Family Commission. He has expounded these thoughts in greater detail in his recent book The Jerusalem Code.

July 2021

96 वीज क क ों णि

97 वीज क क ों णि

98 वीज क क ों णि

99 वीज क क ों णि

100 वीज क क ों णि

101 वीज क क ों णि

102 वीज क क ों णि

103 वीज क क ों णि

104 वीज क क ों णि

105 वीज क क ों णि

106 वीज क क ों णि

107 वीज क क ों णि

108 वीज क क ों णि

109 वीज क क ों णि

110 वीज क क ों णि

111 वीज क क ों णि

112 वीज क क ों णि

113 वीज क क ों णि

114 वीज क क ों णि

115 वीज क क ों णि

116 वीज क क ों णि

117 वीज क क ों णि

118 वीज क क ों णि

119 वीज क क ों णि

120 वीज क क ों णि

121 वीज क क ों णि

122 वीज क क ों णि

123 वीज क क ों णि

124 वीज क क ों णि

125 वीज क क ों णि

126 वीज क क ों णि

127 वीज क क ों णि

128 वीज क क ों णि

129 वीज क क ों णि

130 वीज क क ों णि

131 वीज क क ों णि

132 वीज क क ों णि

133 वीज क क ों णि

134 वीज क क ों णि

135 वीज क क ों णि