Optimise10

OPTIMISE | ISSUE 10 OCTOBER 2017

Issue 10 October 2017

The Test of Time

KIATNAKIN PHATRA FINANCIAL GROUP

ดร.สุเมธ ตันติเวชกุล กับเหตุผลของ ความพอเพียงที่สังคมควรพิจารณา เพื่อกาลเวลาที่ท้าทายในวันข้างหน้า

ADVANCE NOTICE

Welcome to Optimise มีคนวิเคราะห์ว่าเคล็ดลับความสำ�เร็จของยักษ์ใหญ่แห่งอุตสาหกรรมไอทีที่อยู่มา ได้เป็นร้อยปีอย่าง IBM เกิดขึ้นเพราะไอบีเอ็มไม่ได้ปั้นธุรกิจอยู่บนผลิตภัณฑ์ แต่ปั้น อยู่บน ‘แนวคิด’ หากพลิกดูประวัติศาสตร์ของอุตสาหกรรมไอที (ที่กล่าวกันว่าไม่สามารถเขียนได้ โดยไม่มีชื่อไอบีเอ็ม) จะพบว่าไอบีเอ็มได้ยกเครื่องตัวเองมาแล้วหลายต่อหลายหน จากบริษัทที่เริ่มด้วยการผลิตเครื่องจัดระบบด้วยกระดาษเจาะรู (พันช์ คาร์ด) จนมา เป็นบริษัทที่ผลิตระบบเทปแม่เหล็ก เมนเฟรม คอมพิวเตอร์ และล่าสุดก็คือ ระบบ ‘คลาวด์’ ด้วยเหตุนี้ การที่ตลาดหรืออุตสาหกรรมที่รายล้อมไอบีเอ็มอยู่ ลุกขึ้นเปลี่ยน อุปกรณ์และข้าวของเครื่องใช้จึงไม่ใช่ปัญหา เพราะตั้งแต่ต้น ไอบีเอ็มก็มีขึ้นด้วย แนวคิด ‘แก้ปัญหาธุรกิจด้วยเทคโนโลยี’ ไม่ใช่แค่เพื่อสร้างผลิตภัณฑ์ใดผลิตภัณฑ์ หนึ่งอยู่แล้ว บริษัทอื่นที่ก�ำ ลังไปได้ดีในยุคนี้ก็ดูจะมีปรัชญาคล้ายกัน แนวคิดการนำ�เทคโนโลยี ล่าสุดของยุคมา ‘เกลา’ ให้มีการใช้งานเรียบง่ายและรูปลักษณ์ลงตัวของ Apple คือ ที่มาของคอมพิวเตอร์ เครื่องเล่นเพลง มือถือ แท็บเล็ต และอีกหลากผลิตภัณฑ์สกุล ‘i’ ที่มีสาวกทั่วโลก Amazon ที่แรกเริ่มดูเหมือนขายเพียงหนังสือ แท้จริงกลับตั้งอยู่บน แนวคิดทำ�การซื้อให้ง่าย ผลิตภัณฑ์ของแอมะซอนจึงแผ่ขยายไปเรื่อยๆ จากหนังสือ มาสู่หนัง เพลง ซอฟต์แวร์ อาหาร ของชำ� หรือแม้กระทั่งพื้นที่เก็บข้อมูลและกำ�ลัง คำ�นวณของคอมพิวเตอร์อย่างในปัจจุบัน เห็นได้ชัดว่าภายใต้ ‘บททดสอบของกาลเวลา’ ที่บีบคั้นให้สินค้าในตลาดถูกผลัด ถูกโละเป็นระลอก แนวคิดเบื้องหลังที่ตกผลึกดีแล้วยังอาจยั่งยืนเป็นหลักให้ธุรกิจ ด้วยเหตุนี้ Optimise ฉบับ The Test of Time นี้จึงมุ่งแสดงหลากหลายแนวคิดที่ กำ�ลังรอการทดสอบของกาลเวลา เช่น แนวคิดเรื่อง ‘cryptocurrency’ หรือเงินดิจิทัล ในบทความของดร.พิพัฒน์ เหลืองนฤมิตชัย (‘เงินดิจิทัล:อีกทางเลือกในการลงทุน?’) บทสัมภาษณ์ดร.อนุชิต อนุชิตานุกูลที่พูดถึงแก่นสารของการชำ�ระเงินอันเป็นความ หวังที่จะนำ�ประเทศไปสู่เศรษฐกิจดิจิทัลในวันข้างหน้า (‘Built on Money’) หรือ แม้กระทั่งบทสัมภาษณ์ของดร.สุเมธ ตันติเวชกุล ที่ว่าด้วยหลักการของความพอเพียง ซึ่งอาจเป็นทางออกของมนุษยชาติในโลกที่พร่องทรัพยากรในอนาคต (‘Sufficient Reasons’) แน่นอนว่าปัญหาในแต่ละเรื่องดูยากและเต็มไปด้วยความท้าท้าย แต่นี่ก็เป็น เพราะแต่ไหนแต่ไรบททดสอบของกาลเวลาย่อมเป็นบททดสอบที่ยากที่สุดและจริง ที่สุดเสมอมา

ธนกร จ๋วงพานิช บรรณาธิการ

OPTIMISE | OCTOBER 2017

03

Contents 06

24

40

ค่าเงินบาท

Catching Fire

08

ร้านบาร์บีคิวเปิดใหม่ได้ยกระดับการย่างเนื้อ แบบอเมริกันสู่ความเป็นศิลปะทัดเทียม อาหารฝรั่งเศสหรือญี่ปุ่นชั้นเยี่ยม

Building Dreams ชีวิตไร้ข้อจำ�กัดของ วิชิต อำ�นวยรักษ์สกุล

ECONOMIC REVIEW

INVESTMENT REVIEW

FULL FLAVORS

เงินดิจิทั​ัล: อีกทางเลือกในการลงทุน?

CLIENT VALUES

46

BEYOND BOUNDARIES

Idyllic Escape ออกสำ�รวจสกลนคร ผ่านตึกรามบ้านช่อง สไตล์โคโลเนียล เนื้อโคขุน ผลไม้ป่า และสีย้อมผ้าธรรมชาติที่ดีที่สุดของประเทศ

12

OPTIMUM VIEW

30

STATE OF THE ARTS Sufficient Reasons Standing With Giants ดร.สุเมธ ตันติเวชกุล กับเหตุผลของความ พอเพียงทีส่ งั คมควรพิจารณาก่อนจะสายเกินการณ์ ประเทศไทยเตรียมจัดงานมหกรรมศิลปะ ร่วมสมัยนานาชาติ ซึ่งอาจทำ�ให้แวดวง ศิลปะไทยยืนหยัดอย่างภาคภูมิบนเวทีโลก

36

SERVING YOU

KKGEN Invest Link (SP) ผลิตภัณฑ์ประกันชีวิตควบการลงทุนที่ให้ โอกาสเพิ่มความมั่งคั่งพร้อมความมั่นคง Keeping the Right Balance กระจายการลงทุนอย่างมั่นใจกับมืออาชีพ ที่นำ�เสนอทางเลือกดีที่สุดให้เสมอ 04

OPTIMISE | OCTOBER 2017

52

THINKING BIG

Built on Money National E-Payment กับ ‘ทางด่วน’ ของการพัฒนาประเทศไปสู่เศรษฐกิจดิจิทัล

58

THE FAST LANE

Thai-American Muscle ประเทศไทยกับการเป็นฐานที่มั่นสู่ความรุ่งโรจน์ ของฮาร์ลีย์-เดวิดสัน

Team ที่ปรึกษา บรรยง พงษ์พานิช อภินันท์ เกลียวปฏินนท์ ภัทรพร มิลินทสูต บรรณาธิการที่ปรึกษา ผกาภรณ์ บุณยัษฐิติ บรรณาธิการ ธนกร จ๋วงพานิช

62

LIVING SPACE

4.0 Spaces

จัดทำ�โดย สำ�นักสื่อสารองค์กรกลุ่มธุรกิจ กลุ่มธุรกิจการเงินเกียรตินาคินภัทร ผลิตโดย

Asia City Media Group www.asiacity.com

การเปิดพื้นที่กระตุ้นความคิดสร้างสรรค์ใน กรุงเทพฯ และความท้าทายในการขับเคลื่อนประเทศ ไปสู่เศรษฐกิจหลังยุคอุตสาหกรรม Contact กลุ่มธุรกิจการเงินเกียรตินาคินภัทร 209 อาคาร เคเคพี ทาวเวอร์ ถนนสุขุมวิท 21 (อโศก) แขวงคลองเตยเหนือ เขตวัฒนา กรุงเทพฯ 10110 โทร. 02 165 5555

www.kiatnakinphatra.com e-mail: corporate.communications@kiatnakin.co.th

68

THE AGENDA

สงวนลิขสิทธิ์ตามพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ พ.ศ.2537 โดยกลุ่มธุรกิจการเงิน เกียรตินาคินภัทร ห้ามนำ�ส่วนหนึ่งส่วนใดของหนังสือเล่มนี้ไปลอกเลียนแบบ ทำ�สำ�เนา ถ่ายเอกสาร หรือนำ�ไปเผยแพร่บนอินเตอร์เน็ต และเครือข่ายต่างๆ ไม่ว่าในรูปแบบใดๆ นอกจากจะได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจากทางบริษัทเท่านั้น OPTIMISE | OCTOBER 2017

05

ค่าเงินบาท ดร.ศุภวุฒิ สายเชื้อ กรรมการผู้จัดการ และหัวหน้าสายงานวิจัย บริษัทหลักทรัพย์ ภัทร จำ�กัด (มหาชน)

06

OPTIMISE | OCTOBER 2017

ECONOMIC REVIEW ในระยะหลังนี้ ค�ำถามทีน่ ยิ มถามคือเงินบาท จะแข็งค่าไปอีกหรือไม่ ซึง่ ตอบอย่างฟันธงได้ ยาก เพราะเดิมทีเสียงส่วนใหญ่คาดการณ์วา่ เงินบาทและเงินสกุลอืน่ ๆ ในเอเชียน่าจะอ่อนค่า ลงเมือ่ เปรียบเทียบกับเงินดอลลาร์ แต่สงิ่ ทีเ่ กิด ขึน้ ในระยะหลังนีส้ วนทางกับการคาดการณ์ ดังกล่าว บางคนก็มองว่าเงินบาทแข็งค่าเพราะเงิน ดอลลาร์ออ่ นค่า เนือ่ งจากประธานาธิบดีทรัมป์ ขาดบารมีทางการเมืองทีจ่ ะผลักดันมาตรการ กระตุน้ เศรษฐกิจสหรัฐฯ ตามทีไ่ ด้ให้ค�ำมัน่ สัญญาเอาไว้ แต่หากธนาคารกลางสหรัฐฯ จะยังปรับดอกเบีย้ นโยบายสหรัฐฯ เพิม่ ขึน้ และตัดทอนการถือครองพันธบัตรระยะยาวลง ตามทีส่ ง่ สัญญาณออกมา ก็ยอ่ มจะต้องท�ำให้ เงินดอลลาร์แข็งค่า แปลว่าเงินบาทจะต้อง อ่อนค่าลงในทีส่ ดุ ดังนัน้ จึงต้องมาท�ำความเข้าใจกันก่อนว่า เมือ่ พูดถึงค่าเงินบาทนัน้ ก�ำลังเปรียบเทียบกับ เงินสกุลใดอยู่ อย่างไรก็ดี ก็จะสามารถแย้งอีก ได้วา่ ในช่วงทีผ่ า่ นมาเงินบาทแข็งค่าขึน้ เมือ่ เปรียบเทียบกับเงินทุกสกุล กล่าวคือเป็นการ แข็งค่าของเงินบาทเมือ่ เปรียบเทียบกับเงินสกุล อืน่ ๆ โดยถ่วงน�ำ้ หนักด้วยปริมาณการค้าทีท่ �ำอยู่ กับประเทศนัน้ ๆ หรือเป็นการแข็งค่าของ nominal effective exchange rate (NEER) ผมคิดว่าจุดตัง้ ต้นในการท�ำความเข้าใจ เกีย่ วกับค่าเงินนัน้ น่าจะดูจากอัตราเงินเฟ้อของ ประเทศไทย ในช่วง 3 ปีทผี่ า่ นมา ซึง่ จะพบว่า เมือ่ เดือนพฤษภาคม 2014 นัน้ ดัชนีราคา ผูบ้ ริโภค (CPI) อยูท่ ี่ 101.56 และล่าสุดในเดือน สิงหาคม 2017 CPI อยูท่ ี่ 100.64 แปลว่าในช่วง 39 เดือนทีผ่ า่ นมานัน้ เงินบาทไม่ได้เสือ่ มค่าลง เพราะไม่มกี ารปรับขึน้ ของดัชนีราคาผูบ้ ริโภค เลย แต่หากจะบอกว่าเป็นผลมาจากราคาน�ำ้ มัน ทีล่ ดลงทัว่ โลก ก็สามารถไปดูดชั นีราคาผูบ้ ริโภค ทีไ่ ม่รวมราคาน�ำ้ มันและอาหารสด ก็จะพบว่า ดัชนีในช่วงเดียวกันคือ 99.0 และ 101.35 กล่าวคือเงินเฟ้อพืน้ ฐานประมาณ 1.5% เท่านัน้ ในช่วงกว่า 3 ปีทผี่ า่ นมา เมือ่ เงินบาทไม่เสือ่ มค่าในประเทศก็ยอ่ มจะ อ่อนค่าลงยากเมือ่ เทียบกับเงินสกุลอืน่ ๆ เพราะ

ประเทศอืน่ ๆ นัน้ มีอตั ราเงินเฟ้อสูงกว่าไทย อย่างมีนยั ส�ำคัญ เช่น สหรัฐฯ มีเงินเฟ้อในครึง่ แรกของปีนปี้ ระมาณ 2% (ไทยปีนปี้ ระมาณ 0.6%) ดังนัน้ หากเปรียบเทียบเงินบาทกับเงิน สกุลอืน่ (NEER) ก็จะพบว่าเงินบาทแข็งค่าเกือบ 7.5% ในช่วง 3 ปีทผี่ า่ นมา (NEER 102.64 เมือ่ มิถนุ ายน 2014 และ 110.30 เมือ่ มิถนุ ายน 2017) กล่าวในเชิงทฤษฎีคอื หากเงินเฟ้อของไทยเท่ากับ 0.5% ต่อปี แต่เงินเฟ้อโลกเท่ากับ 2.5% ต่อปี เงินบาทก็นา่ จะแข็งค่าขึน้ เฉลีย่ ประมาณ 2% ต่อปี เพือ่ ให้ก�ำลังซือ้ ของเงินทุกสกุลคงความ เท่าเทียมกัน (purchasing power parity) แต่ในระยะสัน้ และระยะกลางนัน้ มีปจั จัย มากมายทีก่ ระทบค่าเงิน ซึง่ ในความเห็นของผม นัน้ ปัจจัยทีส่ �ำคัญทีส่ ดุ 2 ประการคือ ดอกเบีย้ จริง (ดอกเบีย้ นโยบายหักด้วยเงินเฟ้อ) และ ดุลบัญชีเงินสะพัด ปัจจุบนั ดอกเบีย้ นโยบาย จริงของสหรัฐฯ อยูท่ ี่ -1.1% (ดอกเบีย้ นโยบาย 1.13% เงินเฟ้อ CPI 2.22% ในครึง่ แรกของปี 2017) แต่ดอกเบีย้ นโยบายจริงของไทยอยูท่ ี่

หากเปรียบเทียบเงินบาท กับเงินสกุลอื่น (NEER) ก็จะพบว่าเงินบาทแข็งค่า เกือบ 7.5% ในช่วง 3 ปี ที่ผ่านมา

0.83% (ดอกเบีย้ นโยบาย 1.5% เงินเฟ้อ 0.67%) ในขณะเดียวกันสหรัฐฯ ขาดดุลบัญชี เดินสะพัดเดือนละเกือบ 4 หมืน่ ล้านเหรียญ แต่ไทยเกินดุลบัญชีเดินสะพัดเดือนละประมาณ 3.8 พันล้านเหรียญ และมีแนวโน้มสูงขึน้ อีก เพราะการส่งออกขยายตัวดีเกินคาด ดังนัน้ ปัจจัยต่างๆ จึงยังน่าจะท�ำให้เงินบาทแข็งค่าขึน้ มากกว่าอ่อนค่าลงเมือ่ เทียบกับเงินดอลลาร์

ตารางเปรียบเทียบเงินเฟ้อและดอกเบีย้ นโยบาย เงินเฟ้อ เงินเฟ้อพืน้ ฐาน ดอกเบี้ย ม.ค.-มิ.ย. 2017 ม.ค.- มิ.ย. นโยบาย (%) (%) 2017 (%) สหรัฐอเมริกา 2.2 1.97 1.13 สหภาพยุโรป 1.65 0.95 0.00 ญี่ปุ่น 0.34 0.24 -0.10 ไทย 0.67 0.56 1.50 เกาหลีใต้ 1.99 1.43 1.25 ไต้หวัน 1.05 0.97 1.38 มาเลเซีย 4.23 2.48 3.00 อินโดนีเซีย 3.97 3.28 4.75 ฟิลิปปินส์ 3.12 2.77 3.50 ประเทศ

ดอกเบี้ยจริง (ลบเงินเฟ้อ) -1.10 -1.65 -0.44 0.83 -0.74 0.33 -1.23 0.78 0.38

ดอกเบี้ยจริง (ลบเงินเฟ้อ พื้นฐาน) -0.84 -0.95 -0.34 0.94 -0.18 0.41 0.52 1.47 0.73

ตารางข้างต้นเป็นการเปรียบเทียบเงินเฟ้อและดอกเบี้ยของ ไทยกับประเทศต่างๆ ที่เป็นประเทศหลักเช่น สหรัฐฯ และ สหภาพยุโรป ตลอดจนประเทศคู่ค้าและคู่แข่งที่สำ�คัญของ ไทย เพื่อให้เห็นว่าเงินเฟ้อของไทยยังตำ�่ และดอกเบี้ยจริง ของไทยยังค่อนข้างสูงมาก ซึ่งสนับสนุนให้เงินบาทแข็งค่า ขึ้นอีกทางหนึ่ง

OPTIMISE | OCTOBER 2017

07

เงินดิจิทัล: อีกทางเลือกในการลงทุน?

ดร.พิพัฒน์ เหลืองนฤมิตชัย ผู้ช่วยกรรมการผู้จัดการ และหัวหน้าทีมวิจัยลูกค้าบุคคล สายงานลูกค้าบุคคล บริษทั หลักทรัพย์ ภัทร จ�ำกัด (มหาชน)

08

OPTIMISE | OCTOBER 2017

INVESTMENT REVIEW ผมคิดว่าหลายคนคงได้ยนิ เรือ่ งเกีย่ วกับ Bitcoin หรือเงินดิจทิ ลั สกุลอืน่ ๆ กันมาบ้าง เงินเหล่านีไ้ ด้รบั ความนิยมมากขึน้ เรือ่ ยๆ ได้รบั ความสนใจจากราคาทีป่ รับเพิม่ ขึน้ มากในระยะ หลัง อีกทัง้ มีความผันผวนแบบหวือหวาชวนให้ หวาดเสียว แต่หลายคนก็ยงั อาจจะสงสัยว่ามัน คืออะไร และจะกลายเป็นทางเลือกใหม่ในการ ลงทุนเหมือนเงินตราสกุลอืน่ ๆ ได้หรือไม่ บิทคอยน์ กลายเป็นข่าวดังในช่วงนี้ หลังจากราคาของบิทคอยน์ ทะยานขึน้ ทะลุ 4,000 ดอลลาร์สหรัฐไปเมือ่ ไม่นานมานี้ ถ้า ย้อนกลับไปยุคเริม่ ต้นช่วงปี 2010 บิทคอยน์ มีคา่ น้อยกว่า 1 ดอลลาร์สหรัฐเสียอีก (ว่ากัน ว่าในยุคออกใหม่ๆ มีคนอยากทดลองใช้เงิน 10,000 บิทคอยน์ เพือ่ ซือ้ พิซซ่า 2 ถาด ปัจจุบนั พิซซ่า 2 ถาดนัน้ คงมีมลู ค่ามากกว่า 30 ล้าน ดอลลาร์สหรัฐแล้ว) ทัง้ นี้ ปัจจุบนั มูลค่ารวม ของบิทคอยน์ พุง่ ไปกว่าห้าหมืน่ ล้านเหรียญ สหรัฐ ซึง่ อาจยังเล็กอยูม่ ากเมือ่ เทียบมูลค่าของ เงินทีใ่ ช้จริงๆ แต่กถ็ อื เป็นเงินทีม่ องข้ามไม่ได้ อีกต่อไป (US Dollar)

และถูกบันทึกไว้โดยคอมพิวเตอร์ทอี่ ยูใ่ น เงินตราเสมือน (virtual currency) หรือเงิน ระบบเครือข่าย โดยใช้เทคโนโลยีทเี่ รียกว่า ดิจทิ ลั หรือหลายคนเรียกว่า ‘cryptocurrency’ ‘blockchain’ คนทีใ่ ห้ยมื เครือ่ งคอมพิวเตอร์ของ เป็นเงินทีถ่ กู สร้างขึน้ เพือ่ เป็นสกุลเงินทางเลือก ตัวเองในการประมวลผล แก้รหัสเพือ่ ตรวจสอบ โดยใช้เทคโนโลยีทำ� ในสิง่ ทีไ่ ม่เคยท�ำได้ในอดีต ว่ารายการการใช้เงินนัน้ ว่าถูกต้องและบันทึก คือการพยายามท�ำลายข้อจ�ำกัดของเงินตราที่ รายการการใช้เงิน เรียกว่า miner หรือ ‘นักขุด’ นักขุดทีส่ ามารถค�ำนวณและถอดรหัส ต้องพึง่ พาธนาคารกลาง (ทีช่ อบพิมพ์เงินเพิม่ ) และระบบธนาคาร (ทีเ่ ป็นเหมือนเสือนอนกิน) คณิตศาสตร์ได้คนแรก จะได้รบั ผลตอบแทน เป็นเงินบิทคอยน์ ที่ ‘พิมพ์’ ขึน้ ใหม่ และนีเ่ ป็น ในระบบการช�ำระเงิน วิธเี ดียวทีจ่ ำ� นวนบิทคอยน์จะถูกผลิตขึน้ ใหม่ เงินดิจทิ ลั ทีน่ า่ จะได้รบั ความนิยมมากทีส่ ดุ ั หาการเข้ารหัส ก็คอื บิทคอยน์ ทีถ่ กู สร้างขึน้ มาโดยผูใ้ ช้นามแฝง บิทคอยน์ถกู ออกแบบมาให้ปญ ว่าซาโตชิ นากาโมโตะ (ซึง่ ตอนนีก้ ย็ งั ไม่รวู้ า่ เป็น ทางคณิตศาสตร์ยากขึน้ เรือ่ ยๆ เมือ่ เวลาผ่านไป ใครแน่) เมือ่ ปี 2009 เพือ่ ใช้ในการจ่ายเงินทาง จ�ำนวนบิทคอยน์ทถี่ กู สร้างขึน้ จะมีนอ้ ยลง อินเทอร์เน็ต ทัง้ การซือ้ ขายสินค้าและการโอน เรือ่ ยๆ เปรียบเสมือนกับการขุดหาแร่หายาก เงินระหว่างกัน ด้วยการท�ำธุรกรรมกันโดยตรง (เช่น ทองค�ำ) เพือ่ จ�ำกัดปริมาณของบิทคอยน์ แบบไม่ตอ้ งผ่านสถาบันการเงิน ท�ำให้มตี น้ ทุน ทีม่ ใี ช้หมุนเวียนกัน ช่วงทีร่ าคาของบิทคอยน์ปรับเพิม่ ขึน้ ไป การช�ำระเงินต�ำ่ กว่ามาก อย่างรวดเร็ว มีคนจ�ำนวนมากผันตัวมาเป็น เหมือง-นักขุด นักขุด โดยซือ้ คอมพิวเตอร์ชดุ ใหญ่มาร่วม บิทคอยน์ถกู ออกแบบมาให้มกี ารตรวจสอบ ค�ำนวณแก้ไขรหัสกันอย่างเป็นล�ำ่ เป็นสัน การใช้เงินผ่านการเข้ารหัสทางคณิตศาสตร์ จนถึงขัน้ ทีว่ า่ อุปกรณ์คอมพิวเตอร์ทคี่ นนิยม เอามาใช้ชว่ ยขุดถึงกับขาดตลาดเป็นบางช่วง หรือบางคนลงทุนย้าย ‘เหมือง’ ของตัวเองไป ในประเทศอากาศหนาวและค่าไฟถูกอย่าง ไอซ์แลนด์เพือ่ ลดต้นทุนกันเลยทีเดียว

บิทคอยน์ คืออะไร

สังคมไร้เงินสด?

ทีม่ า: Bloomberg

บิทคอยน์จะถูกเก็บไว้ใน ‘wallet’ หรือ กระเป๋าเงินดิจทิ ลั ทีค่ อ่ นข้างปลอดภัย (แต่ก็ มีขา่ วการถูกโจรกรรมบิทคอยน์ โดยแฮกเกอร์ เป็นครัง้ คราว) เมือ่ มีการจ่ายเงิน เงินในกระเป๋า ของเราจะถูกส่งไปยังกระเป๋าของผูร้ บั อย่าง รวดเร็ว และมีการตรวจสอบจากคอมพิวเตอร์ หลายเครือ่ งในโลก การจ่ายเงินอาจท�ำบนเว็บ หรือผ่านโทรศัพท์มอื ถือก็ได้ เงินประเภทนีส้ ามารถใช้งานทดแทนเงิน ตราทัว่ ไปได้ โดยไม่ตอ้ งแตะต้องเงิน (จริงๆ) เลย และเมือ่ เริม่ มีคนยอมรับบิทคอยน์ในการ ซือ้ ขายสินค้าเพิม่ มากขึน้ เรือ่ ยๆ คนทัว่ ไปก็ สามารถซือ้ ขายแลกเปลีย่ นบิทคอยน์เป็นสกุล เงินทัว่ ไปผ่านทางตลาดซือ้ ขายแลกเปลีย่ นทีม่ ี หลายแห่งทัว่ โลก รวมถึงเมืองไทยด้วย OPTIMISE | OCTOBER 2017

09

ทุกวันนี้ มีเงินดิจิทัล ใหม่ๆ เข้าสู่ตลาดมาก ขึ้นเรื่อยๆ จนมีศัพท์ที่ ใช้ว่า Initial Coin Offering (ICO) เหมือนกับกระบวน การท�ำ IPO ของหุ้น และแต่ละครั้งก็เรียก ความสนใจจากนักลงทุน ได้ไม่น้อยทีเดียว

ในปัจจุบนั หลายประเทศยอมรับบิทคอยน์ และเงินดิจทิ ลั เหล่านีใ้ ห้สามารถใช้แทนเงินได้ หลายประเทศก็ได้ออกกฎหมายเพือ่ ควบคุม บิทคอยน์ เช่น ไม่นานมานี้ ญีป่ นุ่ และเกาหลีใต้ มีการออกกฎหมายควบคุมเงินดิจทิ ลั เพือ่ ให้ ใช้ได้อย่างถูกต้อง และมีการควบคุมทัง้ ในเรือ่ ง สถานะทางภาษี ความปลอดภัยของการใช้งาน และป้องกันปัญหาการฟอกเงินและการเอาไป ใช้อย่างผิดกฎหมาย แต่หลายประเทศ (เช่น ประเทศไทย) ก็ยงั ไม่ยอมรับให้สถานะทาง กฎหมายให้กบั บิทคอยน์

เงินดิจทิ ลั ในโลกปัจจุบนั

บิทคอยน์ไม่ใช่เงินดิจทิ ลั สกุลเดียวของ โลก แต่เป็นเงินดิจทิ ลั ทีไ่ ด้รบั ความนิยมมาก ทีส่ ดุ บิทคอยน์เคยมีสว่ นแบ่งตลาดมากเกือบ 100% แต่ปจั จุบนั มีเงินดิจทิ ลั ออกมาอีกหลาย สกุล ทีพ่ ยายามแก้ไขจุดบกพร่อง และเพิม่ ท�ำไม บิทคอยน์ จึงได้รบั ความนิยม เติมคุณสมบัตใิ หม่ๆ ขึน้ มาให้นา่ สนใจขึน้ เช่น ข้อดีของบิทคอยน์คอื ต้นทุนต่อธุรกรรม Ethereum ทีเ่ พิง่ เริม่ ในปี 2015 แต่เป็นผูท้ า้ ชิง ต�ำ่ เพราะเป็นการส่งเงินผ่านถึงกันโดยตรงโดย ทีม่ สี ดั ส่วนมูลค่ามากกว่า 20% แล้ว และแม้วา่ ไม่ตอ้ งเสียค่าธรรมเนียมให้กบั ธนาคาร คนที่ ราคาบิทคอยน์จะปรับเพิม่ ขึน้ อย่างมาก ประมวลผลธุรกรรมจะได้รบั ผลตอบแทนเป็น แต่สดั ส่วนมูลค่าของบิทคอยน์เหลือไม่ถงึ ครึง่ บิทคอยน์ทถี่ กู สร้างขึน้ ไปแล้ว นอกจากนี้ แสดงให้เห็นว่า เงินแบบใหม่ๆ ได้ความนิยม การใช้จา่ ยผ่านบิทคอยน์ยงั ถูกตรวจสอบได้ไม่ อย่างมาก และปัจจุบนั มีมลู ค่ารวมกันมากกว่า ง่ายนัก เพราะถึงแม้วา่ รายการการใช้จา่ ยของ แสนล้านเหรียญสหรัฐเข้าไปแล้ว ทุกบัญชีจะเป็นทีเ่ ปิดเผย แต่กไ็ ม่จำ� เป็นต้อง ทุกวันนี้ มีเงินดิจทิ ลั ใหม่ๆ เข้าสูต่ ลาด เปิดเผยตัวตนเจ้าของบัญชีบทิ คอยน์ จึงเป็นที่ มากขึน้ เรือ่ ยๆ จนมีศพั ท์ทใี่ ช้วา่ Initial Coin นิยมส�ำหรับหลายประเทศทีม่ ขี อ้ จ�ำกัดในการ Offering (ICO) เหมือนกับกระบวนการท�ำ IPO โอนเงินเข้าออกและประเทศทีม่ ปี ญ ั หาทางการ ของหุน้ และแต่ละครัง้ ก็เรียกความสนใจจาก เมือง แต่กม็ รี ายงานว่ามีการใช้บทิ คอยน์ใน นักลงทุนได้ไม่นอ้ ยทีเดียว ธุรกิจผิดกฎหมายหรือการฟอกเงินด้วยเช่นกัน ่ ง? ในขณะเดียวกัน ปริมาณเงินของบิทคอยน์ ความเสีย ถึงจุดนีห้ ลายคนคงสงสัยว่า แบบนีเ้ งิน จะถูกสร้างขึน้ ด้วยอัตราทีแ่ น่ชดั และจะเพิม่ ขึน้ ดิจทิ ลั จะกลายมาเป็นเงินสกุลหลักทีเ่ ราใช้กนั ในอัตราทีล่ ดลงไปเรือ่ ยๆ เมือ่ เวลาผ่านไป (ตามโครงสร้างทีอ่ อกแบบมา ปริมาณบิทคอยน์ และกลายมาเป็นสินทรัพย์ในการลงทุนได้ หรือไม่ ก็คงต้องบอกว่ามีความเป็นไปได้มาก จะคงทีอ่ ยูท่ ปี่ ระมาณ 21 ล้านบิทคอยน์ ทีเดียว แต่กอ่ นจะตัดสินใจลงทุน เราคงต้อง ในปี 2030) หลายๆ คนมัน่ ใจว่าจะไม่เกิด ปัญหาเงินเฟ้อกับบิทคอยน์ เหมือนกับทีเ่ กิดกับ พูดถึงความเสีย่ งกันก่อน อย่างทีก่ ล่าวข้างต้น แม้เงินดิจทิ ลั เหล่านี้ เงินทีอ่ อกโดยธนาคารกลาง เพราะบิทคอยน์ มีสภาพของเงินทีม่ แี นวโน้มจะแข็งค่าขึน้ เรือ่ ยๆ จะมีพนื้ ฐานทีน่ า่ สนใจ มีประโยชน์จากการ เมือ่ คนต้องการจะถือเงินสกุลนีม้ ากขึน้ คล้ายๆ ช่วยลดปัญหาของเงินสกุลปกติ ช่วยลดต้นทุน ธุรกรรมการช�ำระเงินและมีอปุ ทานอยูอ่ ย่าง กับภาวะของทองค�ำ 10

OPTIMISE | OCTOBER 2017

จ�ำกัด แต่กม็ คี วามเสีย่ งหลายประการ เช่น หนึง่ เงินดิจทิ ลั เหล่านีเ้ ป็นเงินทีถ่ กู สร้าง ขึน้ และความต้องการเกิดจากความ ‘เชือ่ ใจ’ ในระบบ ไม่มธี นาคารกลางหรือสินทรัพย์ใดๆ หนุนหลัง ราคาถูกตัง้ จาก demand-supply ของตัวเงินล้วนๆ หากวันหนึง่ ระบบมีความเสีย่ ง ทีจ่ ะถูกท�ำให้เปลีย่ นไป หรือมีเงินอีกสกุลขึน้ มาแทนที่ ความนิยมในเงินสกุลทีเ่ ราถือหายไป สภาพคล่องอาจเหือดหาย และมูลค่าของเงิน ดิจทิ ลั เหล่านีก้ ส็ ามารถมีความผันผวนได้มาก อย่างทีเ่ คยเกิดขึน้ มาแล้วในอดีต สอง แม้ระบบการช�ำระเงินจะมีความ ปลอดภัย และตรวจสอบได้ แต่กย็ งั มีชอ่ งทางที่ อาจถูกโจมตีได้ เช่น ถ้าเราเก็บหมายเลขบัญชี ไว้ไม่ดี ท�ำหาย หรือผูใ้ ห้บริการ e-wallet หรือ ผูใ้ ห้บริการตลาดแลกเปลีย่ นถูกโจมตี ก็อาจมี ความเสีย่ งมาถึงเราได้ สาม บิทคอยน์กเ็ หมือนการลงทุนประเภท อืน่ ๆ ทีม่ คี วามผันผวนเป็นเรือ่ งปกติ และ ผลตอบแทนในอดีต ไม่ได้เป็นเครือ่ งรับประกัน ผลตอบแทนในอนาคต บางครัง้ ราคาของเงิน สกุลเหล่านีอ้ าจปรับสูงขึน้ จากความต้องการที่ เพิม่ ขึน้ ในบางช่วง เช่น วิกฤตเศรษฐกิจในบาง ประเทศ หรือความต้องการของคนบางประเทศ ในการเก็งก�ำไรหรือขนเงินออกนอกประเทศ แต่ ก็ไม่ได้บอกว่าราคาจะปรับเพิม่ สูงขึน้ ไปเรือ่ ยๆ สรุปแล้ว ผมคิดว่าเงินดิจทิ ลั เป็นพัฒนาการ ทางการเงินและเทคโนโลยีทนี่ า่ สนใจ และน่า จะเป็นแนวโน้มทีเ่ ราพอคาดได้วา่ จะเกิดขึน้ และมีความส�ำคัญมากขึน้ ในอนาคต ส�ำหรับ คนทีส่ นใจจะใช้เงินสกุลเหล่านี้ ควรต้องศึกษา วิธกี ารท�ำงานของระบบ ศึกษาปัจจัยพืน้ ฐาน และความปลอดภัยอย่างละเอียดและใกล้ชดิ และต้องแน่ใจว่าสามารถยอมรับความผันผวน ในมูลค่าของเงินเหล่านี้ ทีส่ ามารถเปลีย่ นแปลง ได้อย่างมาก และอาจมีเงินสกุลใหม่ๆ เทคโนโลยีใหม่ๆ เข้ามาแทนทีไ่ ด้เสมอ และบิทคอยน์กเ็ หมือนการลงทุนทัว่ ไป นะครับ เราควรมีการกระจายความเสีย่ งอย่าง เหมาะสม และไม่ควรถือเงินพวกนีไ้ ว้เกินระดับ ความเสีย่ งทีเ่ รารับได้นะครับ

INVESTMENT REVIEW

OPTIMISE | OCTOBER 2017

11

12

OPTIMISE | OCTOBER 2017

optimum view ทางรัฐศาสตร์ทปี่ ระเทศฝรัง่ เศส กลับห่างไกล จากค�ำว่า ‘ตัง้ ใจ’ “แม่ผมเป็นหัวหน้าครัวหรือต้นเครือ่ ง ท�ำอาหารถวายอยูใ่ นวังสวนจิตรลดา ดังนัน้ เมือ่ แม่เข้าไปอยูแ่ ล้ว เราก็เหมือนเด็กในบ้าน ของพระองค์ทา่ น พอกลับจากเมืองนอกแม่ จึงให้ไปกราบ จ�ำได้ทา่ นทรงถามว่า ‘เรียนจบ มาจะท�ำงานทีไ่ หน’ ก็ตอบท่านว่ากระทรวง ต่างประเทศ ท่านฟังแล้วก็เฉยๆ พอดีชว่ งนัน้ ธนกร จ๋วงพานิช มีเพือ่ นอีกคนมาชวนว่าสภาพัฒน์ตอ้ งการ ปริญญาเอกคนหนึง่ เรายังไม่รดู้ ว้ ยซ�ำ้ ว่า สภาพัฒน์ทำ� งานอะไร แต่พอเราเห็นท่าน ดร.สุเมธ ตันติเวชกุล กับเหตุผลของความพอเพียงที่สังคม นิง่ ๆ ไม่รบั สัง่ อะไร ก็เลยกราบทูลต่อไปว่า มีคนเขาชวนไปอยูส่ ภาพัฒน์เหมือนกัน ควรพิจารณาเพื่อกาลเวลาที่ท้าทายในวันข้างหน้า จากนัน้ ท่านหยุดเสวยเลย รับสัง่ ทันที บอกว่า สภาพัฒน์นดี่ ี ดีแล้วไปอยูท่ นี่ ี่ เสร็จแล้วท่าน “มองทุกอย่างทีฉ่ นั ท�ำ จดทุกอย่างทีฉ่ นั พูด ได้มสี ว่ นช่วยถวายการรับใช้ ไม่วา่ จะเป็นการ เรียกท่านผูห้ ญิงมณีรตั น์ บุนนาคมาบอกว่า สรุปทุกอย่างทีฉ่ นั คิด” คือพระราชด�ำรัสที่ สร้างความอยูด่ กี นิ ดีให้กบั ราษฎรผูย้ ากไร้ พรุง่ นีเ้ ช้าส่งสุเมธไปหาหม่อมหลวงเดช การหาทางบ�ำรุงรักษาทรัพยากรทีก่ ำ� ลังปรับ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมพิ ลสนิทวงศ์ (องคมนตรีและประธานกรรมการ อดุลยเดชพระราชทานแก่ดร.สุเมธ ตันติเวชกุล เปลีย่ นทรุดโทรม ตลอดจนการสร้างรากฐาน สภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ทางเศรษฐกิจทีจ่ ะหล่อเลีย้ งประเทศชาติไปได้ เลขาธิการมูลนิธชิ ยั พัฒนา ทีไ่ ด้เปลีย่ นให้ชว่ ง เวลาแห่งการศึกษาทีย่ าวนานทีส่ ดุ ของดร.สุเมธ ไกลเกินกว่าช่วงเวลาเฉพาะหน้า…‘งาน’ ทีล่ ว้ น ในขณะนัน้ ) คือเราไม่มสี ทิ ธิพ์ ดู อะไร ท่านปิดดีล ให้เลย รุง่ เช้าเราก็ไปถาม เอ๊ะ---ส�ำนักงานนี้ ไม่อาจหาบทสรุปถูกต้องได้งา่ ยๆ ไม่ใช่ชนั้ มัธยมทีว่ ชิราวุธวิทยาลัย ปริญญาตรี ท�ำอะไร ท�ำไมถึงเรียกว่าสภา มีส.ส.หรือเปล่า ท่ามกลางความพยายามมุง่ หน้าเข้าหา ทีม่ หาวิทยาลัยเกรอน็อบล์ หรือแม้กระทัง่ ยุคสมัยทีเ่ ต็มไปด้วยข้อมูลและความเป็นไปได้ เพราะตอนนัน้ เราเพิง่ กลับมาใหม่ๆ ไม่รเู้ รือ่ ง ปริญญาโทและเอกทีม่ หาวิทยาลัยมงเปอลิเย รูร้ าวบ้านเมือง มาคุยตอนนีด้ ดู ี แต่ความจริง ทางดิจทิ ลั บทสัมภาษณ์ดร.สุเมธ เกีย่ วกับ ณ ประเทศฝรัง่ เศส หากแต่เป็น 35 ปี แห่งการ ไม่ใช่เลย ชีวติ เริม่ ต้นอย่าง blind จริงๆ” ติดตามถวายงานพระมหากษัตริยผ์ เู้ คยได้รบั การ เส้นทางชีวติ และ ‘งาน’ เหล่านีท้ ยี่ งั ไม่เสร็จสิน้ ไม่เพียงแต่ดร.สุเมธซึง่ ส�ำเร็จการศึกษามา ชวนให้พจิ ารณาถึงประเด็นของดิน น�ำ้ และข้าว ยกย่องว่าทรง ‘ครองราชย์ยาวนานทีส่ ดุ ในโลก’ ทางรัฐศาสตร์จะพบว่าตัวเองต้องไปท�ำงานที่ ปลาอาหารแสนสามัญทีจ่ ะก�ำหนดความอยู่ “ทุกครัง้ ทีก่ ลับจากตามเสด็จฯ ต้องส่ง รอดของประเทศ หรือแม้กระทัง่ โลก ในมิตทิ ไี่ ม่ สภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ รายงานและสรุปความคิด ส่งถวายขึน้ ไปเป็น (สภาพัฒน์) ซึง่ เกณฑ์การรับสมัครงานคือ สามารถท�ำได้แต่ดว้ ยก�ำลังของเทคโนโลยี ทางการ ถ้าบันทึกได้ถกู ต้อง เข้าใจได้ถกู ต้อง ปริญญาทางเศรษฐศาสตร์ จนประสบข้อ ก็รอดตัวไป เก็บเอกสารเป็นไบเบิลไว้ ถ้าผิด ขัดข้องเรือ่ งวุฒกิ ารศึกษาไม่ตรงท�ำให้ตอ้ ง อาชีพพระราชทาน ก็โดนเรียกเดีย๋ วนัน้ เลย ท�ำไมฉันคิดอย่างนี้ เป็นทีท่ ราบกันดีวา่ ดร.สุเมธเคยให้สมั ภาษณ์ ท�ำงานโดยไม่ได้รบั ค่าจ้างอยูถ่ งึ 8 เดือนเท่านัน้ แล้วไปสรุปอย่างนัน้ โดน---แล้วโดนอย่างนี้ แม้ตอ่ มาเมือ่ มีการตัง้ ส่วนงานทีต่ รงกับวุฒกิ าร อย่างไม่หวัน่ เกรงกระแสวิพากษ์วจิ ารณ์ทาง 35 ปีนะ” ‘ดอกเตอร์’ ผูอ้ าจได้ชอื่ ว่าคงสถานะ ศึกษาของดร.สุเมธ ส่วนงานนัน้ ก็กลับเป็น การเมืองว่า “ผมเป็นอ�ำมาตย์ 100%” ซึง่ ส่วน นักเรียนยาวนานกว่าใคร กล่าวด้วยรอยยิม้ ที่ กองวางแผนเตรียมพร้อมด้านความมัน่ คง หนึง่ มาจากข้อเท็จจริงว่ามารดาของดร.สุเมธ ระคนระหว่างความภูมใิ จและหนาวใจของผูท้ ี่ ซึง่ มีภารกิจ “รับมือกับสถานการณ์ฉกุ เฉินจาก เคยต้องผ่านบททดสอบแสนยากและยาวนาน เป็นต้นเครือ่ งห้องอาหารไทยในพระต�ำหนัก การขยายอิทธิพลของคอมมิวนิสต์” หรือเรียก จิตรลดารโหฐาน และดร.สุเมธเองก็ถวายงาน อย่างไรก็ตาม เรือ่ งราวนีไ้ ม่ได้บง่ บอกถึง ง่ายๆ ว่าการวางแผนรบกับผูก้ อ่ การร้าย พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยูห่ วั รัชกาลที่ 9 มา ประสบการณ์พเิ ศษของดร.สุเมธ มากเท่ากับ ทีแ่ ทบจะตรงกันข้ามกับความฝันการเป็น ตลอดชีวติ การท�ำงาน กระนัน้ เส้นทางการ ความยากและละเอียดอ่อนของพระราชนักการทูตของดร.สุเมธ ท�ำงานในฐานะข้าราชการของดร.สุเมธ ซึง่ เริม่ กรณียกิจหรือ ‘งาน’ แห่งพระบาทสมเด็จ“สรุปทีเ่ รียนมาทีฝ่ รัง่ เศสไม่ได้ใช้งานเลย เมือ่ เขากลับจากการศึกษาระดับปริญญาเอก พระเจ้าอยูห่ วั รัชกาลที่ 9 ทีด่ ร.สุเมธ

Sufficient Reasons

OPTIMISE | OCTOBER 2017

13

คอมมิวนิสต์คอื ‘สงครามต่อสูร้ ะหว่างคนมีกบั คนไม่ม’ี ดังนัน้ เราเอาอาวุธไปปราบ มันจะท�ำให้คน มีอะไรขึน้ มา ไม่มผ ี ลเลย ตรงกันข้าม ผูก้ อ่ การร้าย ตาย 1 คน ศัตรูเพิม่ อีก 4 คน เพราะครอบครัวยิง่ เข้าป่าตามกันไป ยิง่ ปราบยิง่ โต แต่สงิ่ ทีไ่ ด้ใช้กลับเป็นความรูต้ อนทีอ่ อกจาก วชิราวุธฯ สมัยม.6 แล้วได้ทนุ จากสถานทูต ฝรัง่ เศสไปเรียนเวียดนาม เพราะตอนนัน้ เราได้เห็นสงครามการก่อการร้ายระหว่าง เวียดนามเหนือและเวียดนามใต้ เห็นบ้านเมือง พังพินาศ ต่อมาพอเวียดนามรบหนักจนอยูไ่ ม่ได้ ต้องมาเรียนต่อทีล่ าว ก็ได้เห็นความล่มสลาย ของอีกประเทศหนึง่ อีก พอได้เห็นอย่างนัน้ เราเลยรูว้ า่ ไม่ใช่แล้ว เวียดกงพร้อมเมือ่ ไหร่ เขาก็เอารถถังลุยเข้ามาชนประตูทำ� เนียบเข้า ไปยึดได้เฉยๆ เลย ดังนัน้ ทีเ่ ราวางแผนตัง้ รับ อยูเ่ ฉยๆ นีผ่ ดิ แล้ว …พอดีกบั ได้ไปอ่านหนังสือของ Sir Robert Thompson เป็นผูเ้ ชีย่ วชาญด้านปราบปราม คอมมิวนิสต์ทมี่ าเลเซีย ก็ตรงกัน เพราะหนังสือ บอกว่า การปราบปรามคอมมิวนิสต์ตอ้ งตีตวั ในไข่ อย่าให้ฟกั ออกมาเป็นตัว ฟักออกมา เป็นตัวเมือ่ ไร ตามไม่ทนั เลย สองเป็นสี ่ สีเ่ ป็น แปด แปดเป็นสิบหก เพราะฉะนัน้ ต้องตัดที่ ต้นตอ สงครามเป็นสงครามจากกองโจร ป่าล้อมบ้าน บ้านล้อมเมือง เมืองล้อมนคร เรากลับวางแผนรับอยูอ่ ย่างเดียว ต้องเปลีย่ น ไปรุกในสนามรบเลย นัง่ รอไม่ได้ มันก่อหวอด ทีไ่ หนล่ะ ก่อหวอดในชนบท ป่าล้อมบ้าน ก็ตอ้ ง ไปซัดกันในป่านัน่ แหละ” ยิง่ กว่านัน้ ในขณะทีว่ ชิ ารัฐศาสตร์ไม่ได้ เตรียมดร.สุเมธมาส�ำหรับการสูร้ บ แต่กไ็ ด้ชว่ ย ให้เขาเห็นสิง่ ทีอ่ ยูพ่ น้ การสูร้ บออกไป “อยูใ่ นป่าเราเห็นข้อผิดพลาดเลย เราใช้ ก�ำลังเข้าปราบเหมือนทีเ่ วียดนาม ทีล่ าว อเมริกนั ใช้กำ� ลังเป็นอย่างเดียว วิธแี ก้ไขที่ ฉลาดกว่านัน้ ไม่มี อเมริกนั เรียนกันมาแต่ ว่า ‘Search and Destroy’ พฤติกรรมใน 14

OPTIMISE | OCTOBER 2017

ประวัตศิ าสตร์กแ็ สดงออกมาอย่างนัน้ แต่วธิ นี มี้ นั ไม่สำ� เร็จ เราเรียนรัฐศาสตร์ซงึ่ สอน ทฤษฎีการเมือง มองเลยการใช้อาวุธรบไป จนถึงต้นตอของสงคราม หนังสือ Das Kapital (บทวิพากษ์ทางเศรษฐศาสตร์การเมือง โดย นักปรัชญาสังคมนิยม คาร์ล มาร์กซ์) ของ พวกคอมมิวนิสต์ เราก็เคยต้องอ่านในชัน้ เรียน หนังสือ Das Kapital ประโยคเรียบง่าย สรุป ทัง้ หมดเลยว่าคอมมิวนิสต์คอื ‘สงครามต่อสู้ ระหว่างคนมีกบั คนไม่ม’ี ดังนัน้ เราเอาอาวุธไป ปราบ มันจะท�ำให้คนมีอะไรขึน้ มา ไม่มผี ลเลย ตรงกันข้าม ผูก้ อ่ การร้ายตาย 1 คน ศัตรูเพิม่ อีก 4 คน เพราะทัง้ ครอบครัวหรือเพือ่ นผูก้ อ่ การร้าย เลยยิง่ เข้าป่าตามกันไป ยิง่ ปราบยิง่ โต …เราเลยเริม่ ต่อสูแ้ บบใหม่ แต่การต่อสู้ เทีย่ วแรกไม่ได้สกู้ บั ข้าศึก ต่อสูก้ บั พวกเดียวกัน เอง เพือ่ ปรับความคิดให้เหมือนกันก่อนว่า ศัตรูไม่ใช่ผกู้ อ่ การร้าย แต่มนั เกิดจากคนมีกบั คนไม่ม ี ในพืน้ ทีส่ แี ดงทีโ่ จรก่อการร้ายครอบ ครองอยู ่ เขาไม่ได้เป็นเจ้าของทีด่ นิ เขาบุกรุก ป่าอยู ่ เดีย๋ วต�ำรวจก็มาจับ เดีย๋ วทหารก็เข้า มาตี เพราะฉะนัน้ เขาไม่มอี ะไรให้รกั ยิง่ แถว ชายแดนบางคนไม่มกี ระทัง่ สัญชาติ เป็นลาว หรือไทยก็ไม่ร ู้ เป็นเขมรหรือไทยก็ไม่ร ู้ อยู่ ชายแดน ข้ามไปข้ามมา มันก็ไม่มอี าชีพ ไม่มี อะไรสักอย่าง เพราะฉะนัน้ คนไม่มจี ะให้เขาคิด อะไรครบๆ มันยาก เขาก็ไขว่คว้าทุกอย่างทีม่ า เสนอ ใครมาสร้างความหวังอะไรก็กระโดดเข้า ใส่ มีคนมาบอกว่ายามเมือ่ ฟ้าสีทองผ่องอ�ำไพ ประชาชนจะเป็นใหญ่ในแผ่นดิน ทุกคนจะได้รบั การแบ่งสรรทีด่ นิ เขาก็มคี วามหวังมากมายไป หมด เพราะไม่มคี นบอกต่อว่าพอได้เป็นเจ้าของ แล้ว เขายังจะต้องท�ำส่งใครอีก”

เข้าป่า

ส�ำหรับดร.สุเมธ การต่อสูก้ บั พวกเดียวกัน ทีว่ า่ ดูเหมือนจะเริม่ ด้วยการไป ‘เคาะประตู’ พลอากาศเอกสิทธิ เศวตศิลา เลขาธิการส�ำนักงาน สภาความมัน่ คงแห่งชาติในขณะนัน้ เพือ่ บอกความ เห็นส่วนตัวว่าแนวทางการรับมือกับสงครามการ ก่อการร้ายก�ำลังด�ำเนินไปโดยผิดทิศทาง “เรามันแค่ขา้ ราชการชัน้ โทเท่านัน้ ไม่ได้ เป็นหัวหน้ากอง เป็นแค่ลกู น้องธรรมดา ไปบอก หัวหน้ากอง เขาก็ไม่เล่นกับเราด้วย แต่อาศัยทีไ่ ป อยูเ่ มืองนอกนาน พอเราอึดอัดมากๆ เข้า เราก็ ไม่เกรงใจใคร เดินไปเคาะประตูหาคุณสิทธิเลย และบอก ท่านครับ ท�ำอย่างนีผ้ มเห็นสองประเทศ แตกคาตาเลย เราต้องเข้าไปตีกอ่ น ตัง้ รับไม่ได้ แล้วใช้อาวุธอย่างเดียวไม่มที างจบ เราต้องลงไป เปลีย่ นสภาพคนไม่มใี ห้มี เราถึงจะชนะได้ คุณสิทธิฟงั ปับ๊ ท่านก็เห็นด้วย และพาเรา ไปหานายกรัฐมนตรีในสมัยนัน้ คืออาจารย์ ธานินทร์ กรัยวิเชียร อาจารย์ธานินทร์ทา่ นไม่ชอบ คอมมิวนิสต์อยูแ่ ล้ว พอเสนอปับ๊ ท่านรับทัง้ แผนเลย แล้วถามว่าใครจะท�ำ เราบอก ถ้าไม่มใี ครท�ำผม รับเอง แต่ขอให้ทา่ นสนับสนุนเรือ่ งอ�ำนาจกับเงิน …อ�ำนาจ คือให้เรามีอำ� นาจใช้ในการท�ำงาน ได้ เพราะพวกผูก้ อ่ การร้ายประชุมเดีย๋ วนี้ คืนนีม้ นั ก็เล่นแล้ว ถ้าเรามัวแต่รบกันแบบขัน้ ตอนราชการ มันไม่ทนั การณ์ ดังนัน้ เราขอให้ตงั้ เราเป็นเลขาฯ แม่ทพั ทัง้ 4 ภาค (เลขานุการคณะกรรมการ พัฒนาเพือ่ ความมัน่ คงในระดับพืน้ ทีก่ องทัพ ภาค) เพือ่ อาศัยอ�ำนาจแม่ทพั เพราะแม่ทพั ตอน นัน้ ใหญ่มาก คุมทุกจังหวัด ส่วนเงิน เราขอ 2030 ล้าน แต่มเี งือ่ นไขคือให้เป็น Floating Fund หมายความว่าใช้ได้ทนั ที ไม่ตอ้ งตัง้ งบประมาณ ข้ามปี พอได้อย่างนี้ แม่ทพั ภาคเป็นประธาน เราเป็นเลขาฯ เราเข้าไปดูในพืน้ ทีแ่ ละก�ำหนดเป้า หมาย ก�ำหนดโครงการ เสร็จแล้วแม่ทพั เซ็นปัง้ ส่งเข้านายกฯ นายกฯ เซ็นปัง้ เอาเงินไปท�ำได้เลย” การตอบรับภารกิจของดร.สุเมธในวันนัน้ เรียกได้วา่ เป็นการก้าวออกจากสายงานการทูต หรือแม้กระทัง่ งานฝ่ายบุน๋ อืน่ ๆ ของสภาพัฒน์ อย่างเป็นทางการ เพราะหมายถึงการต้องถูกบรรจุ เป็นก�ำลังพลของกองอ�ำนวยการรักษาความมัน่ คง ภายในราชอาณาจักร (กอ.รมน.) โดยแม้แนวทาง

optimum view

OPTIMISE | OCTOBER 2017

15

16

OPTIMISE | OCTOBER 2017

optimum view งานราชการทีส่ นองพระราชด�ำริ “ด�ำเนินการ อย่างเอกเทศในลักษณะต่างฝ่ายต่างท�ำ โดย ไม่มกี ารประสานงานกับหน่วยอืน่ ๆ ทีเ่ กีย่ วข้อง” หรือวัตถุประสงค์ของมูลนิธชิ ยั พัฒนาซึง่ มีขนึ้ “เพือ่ สนับสนุนช่วยเหลือประชาชนในลักษณะ ของการด�ำเนินงานพัฒนาต่างๆ ในกรณีทตี่ อ้ ง ถูกจ�ำกัดด้วยเงือ่ นไขของกฎเกณฑ์ ระเบียบ หรืองบประมาณทีร่ ะบบราชการไม่สามารถ ด�ำเนินการได้ทนั ที” ก็เรียกว่าสอดคล้องกับ เนือ้ หางานของการพัฒนาพืน้ ทีเ่ พือ่ แก้ปญ ั หา คอมมิวนิสต์ของดร.สุเมธในช่วงก่อนหน้า ซึง่ บ่อยครัง้ คือการประสานและอุดช่องโหว่ อันเกิดจากระบบการบริหารราชการแผ่นดินที่ ยังไม่สมบูรณ์นนั่ เอง “แนวทางเหมือนกัน คือท�ำงานแบบรุก เข้าไปแทนทีจ่ ะตัง้ รับ สิง่ นีฝ้ นื ลักษณะของไทย เลย สังคมไทยชอบตัง้ รับ ชอบแก้ปญ ั หา แต่ไม่ ชอบป้องกันปัญหา ทีบ่ า้ นเมืองเป็นอย่างนี้ ก็เพราะเราไม่ได้ไปป้องกันทีต่ น้ ตอ ปัญหาจึง ไม่รจู้ บ เรือ่ งน�ำ้ เรือ่ งดิน เรือ่ งอะไรๆ วนเวียน กันไป แล้วระบบการดูแลประชาชนของเรายัง ไม่ทนั ท่วงที ช้า มีขนั้ ตอน เสร็จจากกระทรวงนี้ ก็ไปอีกกระทรวงหนึง่ มีไอเดียขึน้ มา กว่าจะได้ กลับเข้าวัง เม็ดเงินมาท�ำงาน มันมีระยะเวลาเดินทางนาน อย่างไรก็ตาม ในขณะทีโ่ ชคชะตาส่งดร.สุเมธ อันนีค้ อื ‘ไม่ทนั ’ ประการทีห่ นึง่ ให้หา่ งไกลออกจากอาชีพทีค่ าดหวัง ทางหนึง่ ก็ …ประการทีส่ องคือ ‘ไม่ถกู ’ เราไม่เข้าใจ กลับหนุนน�ำให้เขาเคลือ่ นเข้าใกล้สงิ่ ทีจ่ ะกลาย ปัญหาว่าต้นตอมาจากไหน ก็มะงุมมะงาหราไป มาเป็น ‘ภารกิจของชีวติ ’ มากขึน้ เรือ่ ยๆ เพราะ คอยดับไฟอยูป่ ลายทาง ปัญหาก็ไม่มวี นั สิน้ สุด ภายหลังเสร็จศึกคอมมิวนิสต์ 11 ปี หนึง่ ใน 4 อย่างตอนนัน้ พยายามแก้ปญ ั หาคอมมิวนิสต์ แม่ทพั ทีด่ ร.สุเมธถืออ�ำนาจเลขานุการท�ำงาน ด้วยอาวุธปืน ก็เรียกว่าให้ยาผิด อย่างตอนนีก้ ็ ในพืน้ ที่ กล่าวคือพลเอกเปรม ติณสูลานนท์ ผิดอีก เห็นคนจนก็แจก มันไม่ใช่ ต้องดูตน้ ตอว่า ก็ขนึ้ เป็นนายกรัฐมนตรี และมีนโยบายจัดตัง้ เขาจนเพราะอะไร ขาดทรัพยากรธรรมชาติหรือ ‘คณะกรรมการพิเศษเพือ่ ประสานงานโครงการ เปล่า จัดการสิง่ นัน้ สิง่ นีไ้ ม่ได้หรือเปล่า ไม่ใช่แก้ อันเนือ่ งมาจากพระราชด�ำริ (กปร.)’ เพือ่ เป็น แบบง่ายๆ ไม่มอี ะไรก็แจกให้เขา จนสุดท้ายเขา หน่วยงานช่วยขับเคลือ่ นโครงการของพระบาท- ช่วยเหลือตัวเองไม่ได้ เราต้องให้เขาร่วมในการ สมเด็จพระเจ้าอยูห่ วั รัชกาลที่ 9 โดยด้วยความ แก้ไขปัญหาด้วยตัวเขาเอง ให้แต่ของทีเ่ ป็น ทีไ่ ด้ทราบและประทับใจกับบุคลิกและวิธกี าร พืน้ ฐาน ตัง้ แต่ทำ� งานมา การให้เป็นเรือ่ งมา ท�ำงานของดร. สุเมธมาตัง้ แต่สมัยลงพืน้ ที่ ทีหลังลิบลับเลย พลเอกเปรมจึงแต่งตัง้ ดร.สุเมธขึน้ เป็นเลขาธิการ ...พระเจ้าอยูห่ วั ทรงบอกว่าพวกเรา คนแรกของกปร. ก่อนทีจ่ ะตามมาด้วยต�ำแหน่ง ‘ติดอยูแ่ ค่เปลือกไม่ลงถึงแก่น’ คนไทยบ้าทีส่ ดุ เลขามูลนิธชิ ยั พัฒนาในปี 2531 ยิง่ กว่านัน้ ไม่วา่ เลย ประชุมเป็นชัว่ โมงๆ บางทีไม่มขี อ้ สรุป ภารกิจของกปร.ซึง่ จัดตัง้ ขึน้ เพือ่ แก้ปญ ั หาหน่วย ค้างเติง่ เอาไว้คยุ คราวหน้าต่อ เสร็จแล้วก็ตงั้ การรับมือกับคอมมิวนิสต์ของดร.สุเมธจะไม่ เน้นการใช้อาวุธ แต่กไ็ ม่อาจหนีพน้ การลงพืน้ ที่ สูร้ บเพือ่ ท�ำความเข้าใจกับ ‘ศัตรู’ หรือปัญหา ความยากไร้ในท้องถิน่ และความหลงผิดของ ประชาชนกลุม่ หนึง่ “ลุยบ้าเลือดเลยเหนือจรดใต้ ไปกับลูกน้อง กลุม่ หนึง่ นอนกลางดิน กอดปืนแล้วฟังเสียงปืน ทัง้ คืน บางทีถกู ล้อม ถูกยิงเฮลิคอปเตอร์ตก เฉียดกับระเบิด เหตุการณ์ประจ�ำวันเลย ไม่เคย นึกเลยชีวติ จากทีเ่ คยหวังจะอยูโ่ ก้ๆ หรูๆ ไป เป็นทูต เป็นอะไร โถ---ตอนนัน้ เวลานอนรองเท้า ยังถอดไม่ได้เลย เพราะจะต้องออกวิง่ เมือ่ ไรก็ไม่รู้ …แต่สงิ่ ทีเ่ ราท�ำก็ไม่มอี ะไรซับซ้อน เริม่ จาก ค�ำว่ามี-ไม่มี เข้าไปทีไ่ หน เขาไม่มที ดี่ นิ ก็ทำ� โครงการจัดสรรทีด่ นิ เขาไม่มอี าชีพก็หาอาชีพ ให้เขา เขาไม่มสี ญ ั ชาติ ก็จดั การให้เขามีสญ ั ชาติ ทีนพี้ อเขามีเงิน มีสมบัตแิ ล้ว เขาก็ลกุ ขึน้ มาจับ ปืนปกป้องสมบัตเิ ขาเอง ถือเป็นการดับไฟใต้ ต้นตอเลย ใช้เวลา 11 ปี วาง 14-15 โครงการ ทัว่ ประเทศ สิง่ ทีช่ ชี้ ดั ถึงความส�ำเร็จคือวันทีผ่ ู้ ก่อการร้ายกลับใจ 90% มามอบตัวในโครงการ ไม่ได้มอบตัวกับหน่วยงานเลย”

เราถนัดแต่เรือ่ งรูปฟอร์ม ชอบร�ำมวย มีศาสนาพุทธ ก็รแู้ ต่กราบพระต้อง เบญจางคประดิษฐ์ ฟังพระสวดต้องพนมมือ แต่ธรรมะมีอะไรบ้าง ไม่รไู้ ม่ใส่ใจ คิดแต่เรือ่ ง รูปฟอร์ม เรือ่ งระเบียบ เรือ่ งท่าร�ำต้องสวย กว่าจะ ลงถึงแก่นสารได้กว็ กวน ปิงวังยมน่านกันอยูน่ นั่ อนุกรรมการ ตัง้ คณะท�ำงานขึน้ มาอีก 5 ชุด ถ้า คุยกันด้วยแก่นไม่ตอ้ งประชุมกันนานหรอก แต่ นีเ่ ราถนัดแต่เรือ่ งรูปฟอร์ม ชอบร�ำมวย มีศาสนา พุทธก็รแู้ ต่กราบพระต้องเบญจางคประดิษฐ์ ฟัง พระสวดต้องพนมมือ งานอย่างนีต้ อ้ งพระ 5 องค์ งานนีต้ อ้ ง 9 องค์ งานนีต้ อ้ ง 7 องค์ ถ้า 4 องค์ สวดศพ แต่ธรรมะมีอะไรบ้าง ไม่รไู้ ม่ใส่ใจ คิดแต่ เรือ่ งรูปฟอร์ม เรือ่ งระเบียบ เรือ่ งท่าร�ำต้องสวย กว่าจะลงถึงแก่นสารได้กว็ กวน ปิงวังยมน่าน กันอยูน่ นั่ ผมว่ามันเป็นจุดอ่อนของสังคมไทย”

นักเรียนในพระองค์

ขณะนีด้ ร.สุเมธในฐานะเลขาธิการมูลนิธิ ชัยพัฒนา และอดีตเลขาธิการกปร. ตลอดจน ผูแ้ ต่งหนังสือเรือ่ ง ‘ใต้เบือ้ งพระยุคลบาท’ ‘หลักธรรม หลักท�ำ ตามรอยพระยุคลบาท’ ‘ข้าแผ่นดินสอนลูก’ อาจเป็นทีร่ จู้ กั ในฐานะ เสาหลักด้านการเผยแพร่หลักการทรงงานของ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยูห่ วั รัชกาลที่ 9 แต่ หากย้อนกลับไปในสมัยเริม่ งานทีก่ ปร. ดร.สุเมธ รูส้ กึ ว่า ตัวเองไม่มคี วามรูใ้ ดๆ ทีจ่ ะถวายงาน ถึงขนาดได้กราบบังคมทูลพระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยูห่ วั รัชกาลที่ 9 ไปตรงๆ เช่นนัน้ โดยไม่ทราบว่าค�ำกราบบังคมทูลนัน้ เองจะน�ำ มาซึง่ โอกาสพิเศษอย่างหาทีเ่ ปรียบมิได้ OPTIMISE | OCTOBER 2017

17

มันจะเป็นหลักฐาน สิง่ ทีเ่ ราบันทึกไว้นนั้ จะเป็น บทเรียนเพือ่ ให้คนปัจจุบนั ได้เรียนด้วย เราชอบ ‘ได้ยนิ ’ …‘สรุปทุกอย่างทีฉ่ นั คิด’ คือท่านให้เราคิด พระเจ้าอยูห่ วั แต่ไม่เคย ไปสูอ่ นาคต ทีแรกเราก็ ตายละ---จะไปรูไ้ ด้ไง ‘ฟัง’ เลย ท่านเสด็จออก ว่าท่านคิดยังไง แต่เปล่า ท่านคิดดังๆ เราแค่ ได้เท่านัน้ นีน่ ะ ตรงนี้ เขาขอมา คนมืดฟ้ามัวดิน แต่เสร็จพิธี ต้อย่อางจังนีบน้ ความให้ ะ ฉันให้อย่างนีน้ ะ ประโยชน์ได้อย่าง แล้ว เมือ่ กีท้ า่ นรับสัง่ อะไร นี้ คอยดูนะพอได้สง่ิ นีไ้ ป อีกสามปี ห้าปี มันจะ เป็นอย่างนีน้ ะ มีเป้าหมายทีค่ ดิ ไปสูอ่ นาคต บ้าง ไม่รู้ เพราะไม่ได้ฟงั ไม่ได้คดิ แต่ปจั จุบนั ไม่ใช่ของสิง่ นีห้ มดไปแล้วก็ ปลืม้ แต่พระสุรเสียงทีส่ ง่ จบ ต้องมองไปถึงอนาคตด้วย …สุดยอดเลย ‘มองทุกอย่างทีฉ่ นั ท�ำ ออกมา ‘ชอบได้ยนิ แต่ไม่ กอย่างทีฉ่ นั พูด สรุปทุกอย่างทีฉ่ นั คิด’ เคยฟัง ชอบเห็น แต่ไม่เคย จดทุ ท�ำอย่างนีม้ า 35 ปี อัดเข้าไปๆ ให้โง่ยงั ไงก็ตอ้ ง เข้าใจ เราเรียนปริญญาตรีสปี่ ี ปริญญาโทก็ปี มอง’ นีค่ อื จุดอ่อน กว่า ปริญญาเอกก็สองสามปี แต่เรียนอย่างนี้ “เรากราบบังคมทูลพระองค์ทา่ นเลยว่า 35 ปีแล้วก็ยงั ไม่จบ กระบวนการไม่หยุด ข้าพระพุทธเจ้าเรียนรัฐศาสตร์การทูต ไม่รเู้ รือ่ ง ทุกครัง้ ทีก่ ลับจากตามเสด็จฯ ต้องส่งรายงาน ดินเรือ่ งน�ำ้ อะไรเลย พระองค์กต็ รัสว่า ‘แค่นนั้ หรือ สรุปความคิด ส่งถวายขึน้ ไปเป็นทางการ ไม่ใช่ ฉันท�ำใหม่ๆ ฉันก็ไม่รเู้ หมือนกัน ไม่เป็นไรหรอก ท่านบอกให้จดแล้วก็ไม่ได้ตรวจนะ ท่านตรวจ ฉันสอนเอง’ จากจุดนัน้ ท�ำให้เราต่างจากคนอืน่ ถ้าบันทึกได้ถกู ต้อง เข้าใจได้ถกู ต้อง ก็รอดตัวไป เลย คนอืน่ เขาเดินตามถวายงาน ผูเ้ ชีย่ วชาญ เก็บเอกสารเป็นไบเบิลไว้ ถ้าผิดก็โดนเรียกเดีย๋ ว ด้านน�ำ้ จากกรมชลฯ เขาก็ถวายความช�ำนาญ นัน้ เลย ท�ำไมฉันคิดอย่างนี้ แล้วไปสรุปอย่างนัน้ เรือ่ งน�ำ้ แนะเรือ่ งน�ำ้ อย่างนัน้ อย่างนี้ พอเสร็จ โดน---แล้วโดนยังนี้ 35 ปีนะ ถูกสอบ quiz เรือ่ งน�ำ้ เขาก็ถอยกลับ ผูเ้ ชีย่ วชาญจากกรม ตลอดเลย แล้ว ‘ขาดทุนคือก�ำไร’ ถ้าเราเกิดจด พัฒนาทีด่ นิ เข้ามา เขาก็ถวายเรือ่ งดิน มีดนิ ชุด ผิดหรือเข้าใจผิด ได้กำ� ไรเลย เพราะท่านจะเรียก นัน้ ชุดนีเ้ หมาะกับการปลูกพืชชนิดนัน้ ชนิดนี้ มาติวเพิม่ ถูกดุจริง แต่ทา่ นไม่ได้ดเุ ฉยๆ ดุเสร็จ เสร็จแล้วก็ถอย แต่เราต้องอยูต่ ลอด ต้องรูท้ กุ แล้วท่านก็จะสอนอีกครัง้ ดีกว่ารอบแรกอีก อย่าง เพราะพระองค์ทรงสอน เดีย๋ วก็รบั สัง่ เรียก รอบแรกอาจจะแค่รบั รูร้ บั ทราบ แต่รอบสอง อ้าว---อยูไ่ หน เรียกมาสอนนีๆ่ เป็นอย่างนีๆ้ เราจะได้อะไรเพิม่ ขึน้ มา” รูส้ กึ ดีใจมากทีว่ นั นัน้ กราบบังคมทูลไปอย่างนัน้ อาจเป็นเพราะดร.สุเมธถูกเคีย่ วกร�ำเป็น …วันก่อนเพิง่ ไปบรรยายให้พวกครูฟงั บอก พิเศษเช่นนี้ เขาจึงรูว้ า่ คนไทยยังสามารถเรียนรู้ พระองค์ทา่ นสอน 3 วิธี ท่านบอกอย่าไปยืนไกล จากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยูห่ วั รัชกาลที่ 9 ได้ มาอยูใ่ กล้ๆ แล้ว ‘มองทุกอย่างทีฉ่ นั ท�ำ จดทุก มากกว่าเท่าทีเ่ ป็นอยู่ อย่างทีฉ่ นั พูด สรุปทุกอย่างทีฉ่ นั คิด’ นึกว่ายาก “ไม่มอง คือคนไทยชอบ ‘เห็น’ พระเจ้าอยูห่ วั แต่จริงๆ ไม่ยาก ‘มองทุกอย่างทีฉ่ นั ท�ำ’ แปลว่า เห็นแล้วดีใจ ประทับใจน�ำ้ หูนำ�้ ตาไหล แต่ไม่ ไม่ได้แค่เห็น ให้ดู มองแล้วแปลความหมายให้ เคย ‘มอง’ พระเจ้าอยูห่ วั ฉะนัน้ เลยไม่เข้าใจว่า ได้ ทรงท�ำท�ำไม ทรงท�ำอย่างนีเ้ พือ่ ใคร โยงเข้า เราควรต้องท�ำอะไร เหมือนเราเป็นชาวพุทธ ปัญหายังไง ต้องตีให้แตก มองทุกอย่างทีฉ่ นั ท�ำ เจอพระพุทธก็กราบ เจอพระสงฆ์เดินผ่านมา คือท่านสอนปัจจุบนั กราบ พอพระสวดก็พนมมือ แต่ไม่รเู้ รือ่ ง …‘จดทุกอย่างทีฉ่ นั พูด’ คือท่านสอนอดีต เหมือนกัน เราชอบ ‘ได้ยนิ ’ พระเจ้าอยูห่ วั แต่ ต้องจ�ำให้ได้ อย่าไปลืมอดีต จดหมดทุกอย่าง ไม่เคย ‘ฟัง’ เลย ท่านเสด็จออก คนมืดฟ้ามัวดิน 18

OPTIMISE | OCTOBER 2017

แต่เสร็จพิธแี ล้ว เมือ่ กีท้ า่ นรับสัง่ อะไรบ้าง ไม่รู้ เพราะไม่ได้ฟงั ปลืม้ แต่พระสุรเสียงทีส่ ง่ ออก มา ‘ชอบได้ยนิ แต่ไม่เคยฟัง ชอบเห็น แต่ไม่เคย มอง’ นีค่ อื จุดอ่อน …ยกตัวอย่างตอนทีท่ า่ นเสด็จออกมหาสมาคม คนมามืดฟ้ามัวดิน คนทีไ่ ม่มาก็นงั่ ฟัง โทรทัศน์อยูท่ บ่ี า้ น ท่านรับสัง่ อยูน่ าทีครึง่ แต่ไม่ ว่าใคร ระดับไหน จ�ำไม่ได้ จ�ำไม่ได้เพราะใจไม่ ได้จบั อยูก่ บั ความหมายทีท่ า่ นรับสัง่ ท่านเตือน อยู่ 4 ประโยค 4 เรือ่ ง ตอนนัน้ ยังไม่ทะเลาะ กันนะ ยังไม่แบ่งแยก แต่เหมือนท่านทรงมอง เห็นข้างหน้า หลักใหญ่ใจความก็คอื ท่านทรง สอนให้ตงั้ สติในการฟังเหตุฟงั ผลของกันและกัน ถ้าเขาพูดมีเหตุมผี ลแล้วก็ตอ้ งยอม ยอมเสร็จ เราก็ตอ้ งเปลีย่ นความคิดของเรา มันจะได้ลงมือ ท�ำงาน ไม่ใช่ไม่เห็นด้วยฉันก็จะไม่รว่ มด้วย มัน ก็พลั วันกันไปหมด คิดดูสทิ า่ นทรงสอนง่ายๆ แต่ ว่าไม่มกี ารปฏิบตั อิ ะไรเลย …แต่สงั เกตว่าหลังวันที่ 13 ตุลาคม มีการ เชิญผมไปพูดมากขึน้ 5 เท่า หมายความว่าอะไร หมายความว่าตอนทีท่ า่ นอยูไ่ ม่มใี ครฟัง แต่พอ สิน้ ท่านแล้ว เริม่ สนใจ อยากจะฟัง เพราะฉะนัน้ ใครโศกเศร้ากระวนกระวาย ฟูมฟาย เราบอก ยุตเิ ถอะ เช็ดน�ำ้ ตาให้แห้ง ไม่มศี าสดาใดอยูก่ บั เราเลยสักองค์หนึง่ พระพุทธเจ้าจากไป 2560 ปี แล้ว พระเยซูจากไป 2017 ปีแล้ว พระมูฮมั หมัด ก็จากไปเป็นพันปีแล้ว พระเจ้าอยูห่ วั เหมือนกัน แต่พระองค์จะทรงอยูก่ บั เราผ่านค�ำสอนทัง้ หลาย ทัง้ ปวง พระรูปก็ยงั อยู่ เหลียวไปทีไ่ หนก็เจอหมด เป็นหน้าทีข่ องเราทีเ่ หลียวกลับมาดูธรรมะทีท่ า่ น สอนแล้วเริม่ ปฏิบตั ”ิ ยิง่ กว่านัน้ การทีท่ กุ คนลงมือปฏิบตั ิ ยังจะ เป็นส่วนช่วยให้คำ� สอนของพระองค์เผยแพร่ ไปได้ในมิตทิ ลี่ กึ กว่าภาพยนตร์หรือสารคดี เฉลิมพระเกียรติจะถ่ายทอดได้ “ความส�ำเร็จทีด่ ที ส่ี ดุ ไม่ใช่โครงการของ มูลนิธิ แต่เป็นโครงการของชาวบ้าน ชาวบ้านที่ ปฏิบตั ติ ามแนวทางของพระองค์แล้วน�ำ้ ไม่ทว่ ม ไม่แล้ง ร�ำ่ รวยปลดหนีป้ ลดสินได้หมด ทุกวันนี้ มีโครงการอย่างนีท้ วั่ ประเทศไทยไปหมด อย่าง ตอนน�ำ้ แล้ง เราส่งคนไปส�ำรวจ ส�ำรวจไม่ได้ หมด แต่รวู้ า่ มีอย่างน้อย 900 แห่งทีน่ ำ�้ ไม่แล้ง

optimum view

OPTIMISE | OCTOBER 2017

19

20

OPTIMISE | OCTOBER 2017

optimum view

พระเจ้าอยูห่ วั ท่านทรงรักษาดิน รักษาน�ำ้ เพราะนีค่ อื ปัจจัยของชีวติ เรา คนวงการการเงินรูด้ อี ยูแ่ ล้ว เราต้อง มีทรัพยากรและการใช้ทรัพยากรทีเ่ กิดประโยชน์ เงินถึง จะมีคา่ แต่วนั ใดทีส่ งิ่ เหล่านีพ ้ งั หมด เงินเป็นกระดาษเลย ประเทศรอบๆ เราพกเงินกันเป็นปึกๆ ใกล้เป็นกระดาษ เต็มทีแล้ว ต้องหาเงิน แต่ตอ้ งเข้าใจด้วยว่าของสมมติ จะมี ค่าก็ตอ่ เมือ่ เรารักษาดิน น�ำ้ ลม ไฟ เอาไว้ได้ถา้ ไม่มดี นิ น�ำ้ ลม ไฟ เงินก็จะไม่มคี า่ ขึน้ มา …ต้องสอนกันต่อไปเรือ่ งเศรษฐกิจพอเพียง UN ก็ประกาศเหมือนกัน ใช้คำ� ว่า Sustainable Development Goals แต่ปญ ั หาคือบางทีคน เรารูต้ วั แต่วา่ ยังเอาชนะกิเลสไม่ได้ อัล กอร์ ยกอุปมาอุปไมยเปรียบว่าบนตาชัง่ มีโลกอยูข่ า้ ง หนึง่ กับมีทองค�ำอยูข่ า้ งหนึง่ ข้างใต้เป็นน�ำ้ ให้เรา เลือกว่าอยากหยิบข้างไหน ถ้าทุกคนอยากรวย หยิบเอาทอง หยิบกันคนละก้อนสองก้อน โลกก็ สถานการณ์ทบี่ บี คัน้ จะลดต�ำ่ ลงเรือ่ ยๆ จนผลสุดท้ายโลกทัง้ โลกจมน�ำ้ ความเป็นห่วงของดร.สุเมธคือระหว่างที่ ทีนเี้ รากอดทองไว้ แล้วเรารอดไหม โลกจมน�ำ้ เรา เราก�ำลังรอความเปลีย่ นแปลงของสังคมให้ ก็ตายกันหมด ทองก็กลายเป็นแร่ธาตุ กลับคืนสู่ ค่อยๆ เกิดขึน้ ไม่วา่ ในระดับจุลภาค กล่าวคือ ธรรมชาติ ความจริงมันเป็นธรรมะง่ายๆ นะ ไม่ได้ การด�ำเนินชีวติ ภายใต้หลักปรัชญาเศรษฐกิจ ซับซ้อนอะไรเลย เพราะฉะนัน้ ต้องพยายามสอน พอเพียงของประชาชนแต่ละคน หรือในระดับ …นีไ่ ม่ใช่เพราะผมมาถวายงานให้ มหภาค กล่าวคือนโยบายของรัฐทีเ่ ห็นความ พระเจ้าอยูห่ วั รัชกาลที่ 9 หรือมีตำ� แหน่งอย่าง ส�ำคัญของการพัฒนาอย่างยัง่ ยืน ความไม่ นัน้ อย่างนี้ แต่ภารกิจมนุษยธรรมคือเราต้อง พอเพียงและความไม่ยงั่ ยืนเท่าทีเ่ ป็นอยูอ่ าจ รักษาและส่งต่อทุกอย่าง ดิน น�ำ้ ลม ไฟ ให้ลกู บัน่ ทอนโลกไปจนถึงจุดทีย่ ากจะแก้ไขอะไรได้ หลานเราต่อ เราจะใช้นำ�้ ให้หมดถึงขนาดลูก “พระเจ้าอยูห่ วั ท่านทรงรักษาดิน รักษาน�ำ้ หลานอดอยากหรือ หมายังรักลูกของมันเลย เพราะนีค่ อื ปัจจัยของชีวติ เรา เราเห็นสิง่ เหล่านี้ เราจะส่งต่อแม่นำ�้ ทีเ่ น่าทัง้ สายให้ลกู เราหรือ เป็นเงิน เห็นเป็นของสมมติ แต่ไม่ดขู องจริง ของ ส่งภูเขาทีไ่ ม่มตี น้ ไม้สกั ต้นให้ลกู เราหรือ แล้วเขา สมมติมนั ไม่มรี าคา คนวงการการเงินรูด้ อี ยูแ่ ล้ว จะเอาอะไรกิน ทัว่ โลกเข้าไปสูช่ ว่ งสุดท้ายแห่ง เราต้องมีทรัพยากรและการใช้ทรัพยากรทีเ่ กิด มรณภพแล้ว ตัวเลขชีใ้ ห้เห็นชัดเจน ปลาน้อยลง ประโยชน์ เงินถึงจะมีคา่ แต่วนั ใดทีส่ งิ่ เหล่านีพ้ งั ทุกอย่างน้อยลง มนุษย์เราบริโภคทุกอย่าง บริโภค หมด เงินเป็นกระดาษเลย ประเทศรอบๆ เราพก เสร็จแล้วก็ถา่ ยเป็นขยะออกมาทุกอย่าง ต่อให้ เงินกันเป็นปึกๆ ใกล้เป็นกระดาษเต็มทีแล้ว สิง่ ที่ วันนีท้ กุ คนหยุด ทุกคนหันมาพอเพียงหมด โลกก็ รูส้ กึ คือ เป็นห่วงลูกหลาน ไม่ตอ้ งลูกหลานคนอืน่ รับไม่ไหว ขัว้ โลกก�ำลังละลาย แผ่นดินก็ลดน้อย เอาลูกหลานตัวเองนีแ่ หละ เขาจะอยูไ่ ด้ยงั ไง ลงไปอีก เวลานีท้ กุ ประเทศก�ำลังเริม่ ศึกษาดู ถ้าเขาท�ำลายสิง่ เหล่านี้ จึงต้องคอยอบรม เขาจะ สาหร่ายกินได้ไหม เริม่ เปลีย่ นชีวติ จากมนุษย์บก เชือ่ หรือไม่เชือ่ ก็ตามใจ ชีอ้ นั ตรายให้เห็น ทุกคน

ในขณะทีร่ อบๆ ตัวเขามันแล้งหมด นีค่ อื ความ ส�ำเร็จ แล้วความส�ำเร็จนีจ้ ะท�ำให้เพือ่ นของเขา ริเริม่ ท�ำตามต่อไป เวลามูลนิธไิ ปพูดเขาอาจจะ ฟังน้อย อาจารย์สเุ มธพูดแนะอย่างนัน้ อย่างนี้ ตัวเองท�ำบ้างหรือเปล่า แต่ถา้ เป็นเพือ่ นเขาเองท�ำ เพือ่ นทีอ่ ยูใ่ นเงือ่ นไขเดียวกัน เขาก็ตอ้ งเชือ่ เราดู บรรยากาศทัว่ ไปเหมือนคนยังไม่คอ่ ยได้ปฏิบตั ิ ตามแนวทางของพระองค์ทา่ น แต่ความจริงคือ มันเริม่ เกิดความส�ำเร็จเป็นหย่อมๆ ก็ได้แต่หวังว่า วันหนึง่ มันจะเชือ่ มต่อ และแผ่ขยายขึน้ มาได้”

มาเป็นมนุษย์นำ�้ เพราะกินบนบกจนเหีย้ นหมด แล้ว ทีพ่ ดู ทัง้ หมดนี่ ผมไม่ได้ปรุงแต่ง ไม่ได้พดู อะไรทีอ่ ดุ มการณ์ เอาข้อเท็จจริงมาให้เห็นกัน เท่านัน้ เอง …เราก็ได้แต่ทำ� ดีทสี่ ดุ อย่าเร่ง อย่าไปโง่ ถึงขนาดฆ่าตัวตายให้เร็วขึน้ อีก ชะลอไปเท่าที่ ท�ำได้ เผือ่ แผ่ไปถึงลูกหลานเท่าทีจ่ ะเหลือ คงท�ำได้แค่นนั้ เอาจริงๆ ธรรมชาติกเ็ ตือนเรา หมดแล้วนะ เตือนด้วยน�ำ้ ด้วยสึนามิ ด้วยพายุ ด้วยแผ่นดินไหว เตือนหมดแล้ว แต่มนุษย์กย็ งั ท�ำเสมือนกับว่าขอรวยก่อนแล้วก็ลงโลงกันไป เอาอะไรไปไม่ได้สกั อย่าง”

วินยั คือทางออก

เนือ่ งจากเดิมพันความอยูร่ อดของมนุษยชาติ เป็นเรือ่ งใหญ่ นอกจากการพยายามปลูกฝังให้ คนมีสำ� นึกแล้ว เราจึงถามถึงทางอืน่ ทีจ่ ะช่วย เพิม่ โอกาสให้มนุษย์ปรับพฤติกรรมได้มากและ เร็วยิง่ ขึน้ ส�ำหรับดร.สุเมธ เขาคิดว่าค�ำตอบอยูท่ ี่ ค�ำว่า ‘วินยั ’ “จุดอ่อนในสังคมไทยคือไม่มรี ะเบียบวินยั ไม่เคยถูกฝึก แม้กระทัง่ โรงเรียนเดีย๋ วนีก้ เ็ น้น ปล่อยเสรีภาพให้เด็ก เรือ่ งระเบียบ เรือ่ งยืนตรง มันเต่าล้านปีแล้ว แต่เราสมัยอยูว่ ชิราวุธฯ เคย โดนตบมา เคยโดนอบรมให้มรี ะเบียบวินยั ซึง่ ภายหลังเป็นสิง่ ทีช่ ว่ ยเราเยอะ พอเรามีวนิ ยั ผู้ ใต้บงั คับบัญชาเขาก็มตี อ่ เนือ่ งกันไป เดีย๋ วนีเ้ วลา ไปบรรยาย เห็นชัดเลย ถ้าไปโรงเรียนสมัยเก่า เช่น ราชินฯี วชิราวุธฯ เด็กนัง่ เงียบเป็นระเบียบ ถ้าไป โรงเรียนสมัยใหม่ ครูตอ้ งเดินตามเตือนเด็กเลย เด็กไม่ฟงั ประชาธิปไตยต้องการอิสระ มันก็เป็น อย่างนี้ เราก็คดิ ว่าตัวเราเรียนจบมาแบบสมัยใหม่ นะ เราเรียนอยูเ่ มืองนอก อยูใ่ นประเทศทีม่ นั อิสระ ทีส่ ดุ ประชาธิปไตยทีส่ ดุ อย่างฝรัง่ เศส แต่เราว่า ไม่ใช่ ยังไง Law and Order ต้องมี ของเขาก็ดี …หลังจากไปมาหลายประเทศทัง้ ทีท่ ี่ ล�ำบากและทีท่ เี่ จริญ เลยสรุปได้วา่ ประเทศไหน อยูส่ บายมันอ่อนแอ เพราะคนไม่ตอ้ งสู้ พอเคย สบายมา ก็ไม่สบายไม่เป็นแล้ว ใช้ความรูส้ กึ น�ำ มันเคยตัว แต่ประเทศทีเ่ ขาล�ำบาก เขาเคยผ่าน การต่อสู้ เคยเป็นเมืองขึน้ พอเขาได้รบั อิสรภาพ เขาจะมีแรงกระตุน้ ให้รสู้ กึ ว่า เอาให้รอดนะ ไม่งนั้ OPTIMISE | OCTOBER 2017

21

นัง่ กราบพระ พนมมือ ฟังพระสวดอยูอ่ ย่างนัน้ แต่ไม่รเู้ รือ่ ง ดังนัน้ เลยไปบวช การบวชก็เป็น คนเราไม่ชอบการเปลี่ยนแปลง พอมีการเปลี่ยนแปลง ท่ ำ� ให้เราได้รไู้ ด้เข้าใจอะไรมากขึน้ จะดิ้นรน แต่ลองดูสิ ถ้าเขาได้เปลี่ยนจนกระทั่งได้ลิ้มชิม กรอบที …ความจริงชีวติ มีขนึ้ มาทุกวันนีก้ เ็ พราะ รสอะไรเขาก็จะยอมรับ ดังนั้น การเปลี่ยนแปลงมันต้อง กรอบหล่อหลอมเรา เริม่ ตัง้ แต่กรอบโรงเรียน ประจ�ำของวชิราวุธฯ เสร็จจากวชิราวุธฯ ไปเมือง ต่อเนื่อง เราอย่าไปนึกว่าปีสองปี มันจะเสร็จ นอกก็โรงเรียนประจ�ำ ตอนรับราชการก็มกี รอบ บางอย่าง ทีถ่ วายงาน ทีบ่ วชก็มกี รอบอีก ดังนัน้ สภาพเดิมจะกลับมาอีก เขาจึงสูเ้ อาให้รอดเลย เสียเลือดเสียเนือ้ กัน ยอมเสียอวัยวะ ยอม แล้วก็มปี มด้อยในตัวว่าต่อไปนีไ้ ม่ยอมอีกแล้ว เปลีย่ น แต่นโยบายการเมืองทีผ่ า่ นๆ มา อยาก ชีวติ นีเ้ รียนทีฝ่ รัง่ เศส แต่เสร็จแล้วมาเรียนจบ ความจริงเราก็สอู้ ยูช่ ว่ งหนึง่ ตอนสงคราม ได้การสนับสนุนจากประชาชนอย่างเดียว อะไร จริงๆ ทีว่ งั กับวัด ผมมีตน้ แบบคือพระเจ้าอยูห่ วั รัชกาลที่ 9 เราพิจารณาตัง้ แต่ฉลองพระองค์ ประชาชนพอใจก็ทำ� แต่พอสนองความอยาก คอมมิวนิสต์สบิ ปี แต่กถ็ อื ว่าเราแก้ไขปัญหา เบลเซอร์ ไปยันนาฬิกา มองไปทีร่ องเท้าคูล่ ะ อย่างนี้ ความอ่อนแอก็เกิดขึน้ เพราะชีวติ จริง ได้อย่างรวดเร็ว ตอนนัน้ โอ้โห---สามัคคีกนั ไม่ใช่วา่ เราอยากได้อะไรแล้วจะได้ ตรงกันข้าม 400 บาท นาฬิกาเรือนละ 750 บาท เราเห็น พอมีภยั มา ทุกคนรวมตัวกันหมด ทุกวันนี้ ตัวอย่างแบบนีเ้ ดินน�ำหน้าเรา แล้วเราจะไปทาง เหมือนกัน พอเกิดน�ำ้ ท่วม ไฟไหม้ คนไทย งานอะไรซึง่ ส�ำคัญต่อส่วนรวม ส�ำคัญต่อเป้า ไหนได้ ผมไม่ใช่คนดีโดยธรรมชาติ แต่อยูใ่ น บริจาคกันสามัคคี แต่หมดวิกฤตเมือ่ ไร ยามสงบ หมายของประเทศชาติ รัฐบาลจะไม่กล้าแตะ สภาพอย่างนัน้ แล้วผมจะกล้าใส่รองเท้าราคา จงเตรียมรบให้พร้อมสรรพ คือสงบปุบ๊ ก็พร้อม เพราะรูว้ า่ ประชาชนส่วนหนึง่ จะไม่พอใจ รบกันเอง มันเป็นเสียอย่างนัน้ …คนเราไม่ชอบการเปลีย่ นแปลง พอมีการ 3-4 พันไหม ใส่นาฬิกาเรือนละเป็นแสนไหม ดังนัน้ กิเลสเรามี แต่เราอยูใ่ นสภาพทีล่ ำ� บากที่ …ดังนัน้ พอเป็นอย่างนี้ เรือ่ งจะให้คนอยูใ่ น เปลีย่ นแปลง จะดิน้ รนต่อต้าน แต่ลองดูสิ ถ้า เหตุในผล ในความพอดี ผมว่าต้องมีมาตรการ เขาได้เปลีย่ นจนกระทัง่ ได้ลม้ิ ชิมรสอะไรเขาก็จะ จะท�ำเลว เราก็ตอ้ งควบคุมกิเลสให้ได้ …ถามว่าความอยากยังเหลือไหม เหลือ อย่างอืน่ เข้ามา เช่น เดีย๋ วนีม้ กี ฎ IOD ออกมา ยอมรับในทีส่ ดุ ดังนัน้ การเปลีย่ นแปลงมันต้อง มีกฏตลาดหลักทรัพย์ออกมา คนจะใช้ขอ้ มูล ต่อเนือ่ ง เราอย่าไปนึกว่าปีสองปี มันจะเสร็จ มัน อยากได้เฟอร์รารีไหม ก็ยงั อยากอยู่ เห็นทีไรก็แวะ จะเปลีย่ นแปลงได้ ประเทศทีเ่ ขาท�ำส�ำเร็จ เขา หยุดดู ไปประชุมทีป่ ารีส ข้างโรงแรมมีรา้ นโชว์ ก็ ภายในเซ็งลีห้ นุ้ ไม่ได้อกี ต่อไป เพราะฉะนัน้ ถ้ามีนโยบายของรัฐออกมาได้ ในทีส่ ดุ คนจะต้อง ใช้เวลากีป่ ี ประเทศทีเ่ ห็นกับตาเลยคือสิงคโปร์ เดินไปดูทกุ วัน แต่พอถามตัวเองว่าอยากได้จริงๆ ขอทบทวนว่าหลังสงครามโลกครัง้ ที่ 2 สิงคโปร์ เหรอ ใช้ทไี่ หน มีถนนให้วงิ่ ไหมความเร็วสองร้อย เดินตาม ผมเชือ่ ว่ามนุษย์เป็นสัตว์ทตี่ อ้ งบังคับ ยังไม่เป็นประเทศเลย วันนีเ้ ขาไปไหนก็ไม่รู้ Top สามร้อย เมือ่ วานนีม้ ดี าราคนหนึง่ วิง่ สองร้อยก็ บังคับโดยสภาพแวดล้อม ทุกคนมักจะบอก โดนจับ มันสักแต่มที งั้ นัน้ ไม่ได้ใช้ประโยชน์จริง ก็ ว่าการศึกษาส�ำคัญ แต่เราอย่าดูวา่ การศึกษา 5 ของโลก เกาหลีกเ็ หมือนกัน หลังสงคราม คือสิง่ ทีอ่ ยูใ่ นโรงเรียน มันอยูท่ กุ ทีเ่ ลย ท�ำไม เกาหลีเขามีสภาพยิง่ กว่าเราหลายเท่า บ้านเมือง ต้องถามตัวเองว่าเราอยากจะมีไว้โชว์ออฟเท่านัน้ ญีป่ นุ่ มีวนิ ยั แน่นอนทีโ่ รงเรียนเขาก็มจี ดั แถว ถูกท�ำลาย ยากจน แต่ตอนนีเ้ ขาหลุดแล้ว เขาไป หรือ ความอยากมันก็หยุดอยูท่ อี่ ยากเท่านัน้ ” การได้ยนิ เลขาธิการมูลนิธชิ ยั พัฒนาผูเ้ ป็น ระดับโลกแล้ว” มีอะไรต่ออะไรนะ แต่ในบ้านเขาก็มี ในส่วน เสาหลักของการถ่ายทอดหนึง่ ในปรัชญา อืน่ ๆ ของสังคมเขาก็มี มันท�ำให้บรรยากาศโดย เศรษฐกิจพอเพียงกล่าวถึงความอยากครอบ รวมของเขามีวนิ ยั เราจะบรรยายเรือ่ งคุณธรรม กรอบของการขัดเกลา ในยุคสมัยแห่งเสรีภาพ แนวคิดของกรอบ ครองรถเฟอร์รารีให้ความรูส้ กึ ทีผ่ ดิ คาด โดย จริยธรรมแค่ไหน แต่คนเราไม่ดขี นึ้ มาเพราะฟัง ค�ำพูดเพียงชัว่ โมงสองชัว่ โมงได้หรอก ให้ผวู้ เิ ศษ กฏเกณฑ์และวินยั อาจชวนให้รสู้ กึ น่ากังขา แต่ เฉพาะเมือ่ ผูพ้ ดู อยูใ่ นเสือ้ โปโลและแจ็กเกต เท่าทีเ่ ส้นทางชีวติ ของดร.สุเมธได้แสดง หลาย กันลมสีดำ� เรียบง่ายทีเ่ ห็นชัดว่าเน้นการใช้ มาบรรยายยังไงก็ไม่ได้ ทางเดียวทีไ่ ด้ผลคือ ออกนอกชัน้ เรียนไปแล้ว เขาต้องออกไปอยูใ่ น ครัง้ กรอบไม่ใช่ขอ้ จ�ำกัดมากเท่ากับโครงสร้างที่ งานมากกว่าอวดแสดง แต่นนั่ เองอาจจะเป็น ผลักดันมนุษย์ไปสูก่ ารเปลีย่ นแปลงใหม่ๆ ข้อความทีด่ ร.สุเมธ อยากสือ่ สารทีส่ ดุ บรรยากาศทีถ่ า้ ท�ำเลวปับ๊ สายตาทุกสายตา “ผมไปบวชมาสีค่ รัง้ สองครัง้ หลังนีบ่ วชวัด ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงไม่ได้ทำ� ให้คน จะจ้องจับไปทีเ่ ขา จะต้องถูกเบรคจากสังคม ป่าเลย ฉันมือ้ เดียว หลายคนถามว่าท�ำไมผม ดับความอยากได้หมดสิน้ แต่กก็ ระจ่างเกินพอ …ถ้าจะใช้คำ� อย่างรัฐบาลชุดนีก้ ค็ อื ต้อง ส�ำหรับส่องให้เห็นว่าซูเปอร์คาร์ในการจราจร ‘ปฏิรปู ’ ปฏิรปู คือ ‘รูป’ มันเป็นยังไงต้องเปลีย่ น บวชซ�ำ้ ซาก ก็เพราะเรามานัง่ พิจารณา เรานีม่ นั อ่อนแอตรงไหน คนชอบนึกว่าตัวเองแข็งแรง ของกรุงเทพฯ นัน้ ไปไหนไม่ได้ ให้หมด แปลตรงไปตรงมาอย่างนีแ้ หละ เช่น ตลอด แต่เราคิดกลับกันเลยว่าเราอ่อนแอ และอาจเป็นเรือ่ งคุม้ ค่ากว่าทีจ่ ะดูเอาจาก ถ้าอะไรมันเสียแต่เปลีย่ นนิดหน่อยมันก็ยงั ไปอยูเ่ มืองนอกไม่รเู้ ลยว่าพุทธศาสนาคืออะไร โชว์รมู ก็พอ ไม่มผี ล จะเปลีย่ นคนเป็นมะเร็ง มันต้องผ่าตัด 22

OPTIMISE | OCTOBER 2017

optimum view

OPTIMISE | OCTOBER 2017

23

01 24

OPTIMISE | OCTOBER 2017

FULL FLAVORS

Catching Fire ร้านบาร์บีคิวเปิดใหม่ในกรุงเทพฯ ได้ยกระดับการย่างเนื้อ แบบอเมริกันสู่ความเป็นศิลปะซึ่งพิถีพิถันไม่น้อยไปกว่า การปรุงอาหารฝรั่งเศสหรือญี่ปุ่นชั้นเยี่ยม แม้เคทลิน ฮาส จะใช้ชวี ติ อยูใ่ นประเทศไทย มากว่า 25 ปีแล้ว แต่เธอกล่าวว่าการปรุง ‘บาร์บคี วิ ’ ตำ�รับอเมริกนั แท้ๆ นัน้ ยังคุกรุน่ อยู่ ในสายเลือดเธอ “ตระกูลเราสืบเชือ้ สายมา จากคาวบอยทัง้ ทางฝัง่ พ่อและแม่” หญิงสาว ผมบลอนด์ผมู้ รี อยสักบนร่างสูงสง่าเล่า เธอเคย ทำ�งานเป็นนางแบบอาชีพสมัยวัยรุน่ ก่อนจะเข้า มาจับงานในแวดวงอาหารเต็มตัว ในวันแรกทีร่ า้ น SpareParts Smokehouse ของเคทลิน เริม่ เสิรฟ์ เมนูเต็มรูปแบบ ตัวเธอเอง ต้องคอยประจำ�อยูท่ ร่ี า้ นตลอดวัน เคทลินใช้เวลา กว่า 8 ชัว่ โมงในการปรุงเนือ้ ติดซีโ่ ครงในเตา รมควันขนาดเท่าตูเ้ ย็นทีเ่ ธอประกอบขึน้ เอง เธอยังได้ทดลองเสิรฟ์ เมนูอย่าง Pork Belly Burnt Ends หรือเนือ้ หมูหน่ั เต๋าย่างรมควันจน หนังกรอบเกรียมซึง่ เพียงใช้สอ้ มกดก็จะแตกออก ให้เห็นเนือ้ ชุม่ ไขมันหอมหวล “นีค่ อื โอกาสให้ฉนั เล่นเป็นนักวิทยาศาสตร์บา้ ทีส่ ามารถทดลองได้ สารพัด” เคทลินกล่าวพลางยักไหล่ ในเมืองทีค่ นส่วนใหญ่รจู้ กั บาร์บคี วิ สไตล์ อเมริกนั จากเมนูซโ่ี ครงหมูอบราดซอสของร้าน Tony Roma’s เชฟทำ�อาหารอย่างเคทลินถือว่า เจอกับงานหินไม่นอ้ ย เพราะผิดจากความเข้าใจ ของคนส่วนใหญ่ทค่ี ดิ ว่าบาร์บคี วิ คืออะไรก็ตาม ทีน่ �ำ ไปย่าง นิยามของบาร์บคี วิ ทีม่ ตี น้ ตำ�รับ จากทางตอนใต้ของสหรัฐฯ เจาะจงชัดว่าหมาย เฉพาะถึงเนือ้ ทีใ่ ช้ความร้อนตํา่ จากถ่านทำ�ให้ สุกช้าๆ โดยมิได้สมั ผัสความร้อนโดยตรง โดย ในขณะทีอ่ งค์ประกอบอืน่ ของบาร์บคี วิ อาจยัง เป็นสิง่ ทีเ่ ชฟถกเถียงกันได้ไม่รจู้ บ ทัง้ ประเด็นว่า

ควรใช้เนือ้ หมูหรือวัว ควรใช้ซอสจากนํา้ ส้มสายชู หรือมะเขือเทศ​หรือควรราดนํา้ ซอสมาบนเนือ้ หรือไม่ แต่สง่ิ หนึง่ ทีท่ กุ เชฟเห็นต้องตรงกันคือ บาร์บคี วิ มิอาจปรุงด้วยวิธอี น่ื นอกจากการ รมควัน รายละเอียดเหล่านีไ้ ม่ใช่เพียงข้อถกเถียง ไร้สาระ เพราะการเปิดตัวของร้านบาร์บคี วิ ใหม่ๆ ในกรุงเทพฯ ส่งสัญญาณว่าบาร์บคี วิ ไม่เพียง กำ�ลังกลายเป็นทีน่ ยิ มเท่านัน้ แต่ยงั อยากได้ การยอมรับจากนักกินในระดับเดียวกับพาสต้า หรือซูชดิ ว้ ย โดยผูท้ ย่ี งั ไม่เชือ่ อาจต้องสัน่ คลอน หากได้ทราบข้อเท็จจริงทีว่ า่ แม้วา่ จะเปิดทำ�การ มากว่า 2 ปีแล้ว ทุกวันนีร้ า้ นบาร์บคี วิ

บาร์บคี วิ ไม่เพียงกำ�ลัง กลายเป็นทีน่ ยิ มเท่านัน้ แต่ยงั อยากได้การยอมรับ จากนักกินในระดับเดียวกับ พาสต้าหรือซูชิ 01 เชฟแชนเลอร์ ชู ล ส์ กั บ เตาร้ อ นระอุ ข องร้ า น Le Cochon Blanc 02 ซี ่ โ ครงหมู ร มควั น เมนู ท ี ่ ส ร้ า งชื ่ อ ให้ ก ั บ ร้ า นบาร์ บ ี ค ิ ว ชื ่ อ ดั ง อย่ า ง The Smokin’ Pug

The Smokin’ Pug ยังถือเป็นหนึง่ ในร้านทีจ่ อง โต๊ะยากทีส่ ดุ ในกรุงเทพฯ (ทางทีด่ ที ส่ี ดุ คือไปรอคิว หน้าร้าน 1 ชัว่ โมง) หรือข้อเท็จจริงเมือ่ ไม่นานมานี้ ผูจ้ ดั การร้านอาหารมือฉมังอย่างเฟร็ด ไมเยอร์ หุน้ ส่วนร้าน Issaya Siamese Club คูก่ บั เชฟเอียน กิตติชยั ซึง่ ติดอันดับ 50 ร้านอาหาร ทีด่ ที ส่ี ดุ ในเอเชีย ก็ได้เปิดร้านชือ่ Le Cochon Blanc (หมูสขี าว) เพือ่ ถ่ายทอดศิลปะการย่าง เนือ้ ในแบบฉบับของเขาเอง ยังไม่ตอ้ งนับบรรดา ร้านเปิดใหม่อกี หลายแห่งทีต่ า่ งพยายามช่วงชิง ลูกค้าในคํา่ คืนวันศุกร์ พร้อมเกทับกันเต็มทีว่ า่ ร้านของตนปรุงบาร์บคี วิ ทีส่ มบูรณ์แบบกว่าเจ้าใด เคทลินผูเ้ ป็นชาวเท็กซัสแท้ๆ เลือกทีจ่ ะใช้

02 OPTIMISE | OCTOBER 2017

25

ถ่านธรรมดาแทนไม้ฮกิ กอรีอย่างชาวอเมริกาใต้ หรือไม้มะขามและลำ�ไยแบบทีเ่ ชฟมือสมัครเล่น ในบ้านเรานิยมใช้ เธอหาซือ้ เครือ่ งเทศสำ�หรับ เคล้ากับเนือ้ ก่อนย่าง เช่น ดอกจันทน์เทศ พริก เสฉวน มะขามผง และมะนาวผง จากย่านใกล้ เคียงทีต่ ง้ั ร้านอย่างเยาวราช และเช่นเดียวกับ ชาวเท็กซัสขนานแท้ เธอไม่ยอมเสิรฟ์ เนือ้ มา ในจานฉา่ํ ซอส “ฉันเกลียดซีโ่ ครงราดซอส” เธอกล่าว ตรงกันข้าม เธอให้อสิ ระลูกค้าที่ จะเลือกจากบรรดาซอสต่างๆ ทีเ่ ธอทำ�ขึน้ เอง อันได้แก่ ซอสมะเขือเทศผงกะหรี่ ซอส ‘พอร์คจูส’์ และซอสบาร์บคี วิ สูตรแคนซัสซิตที ่ี ใช้มะเขือเทศเป็นส่วนผสมหลัก ความคิดทีจ่ ะเปิดร้านบาร์บคี วิ นัน้ วนเวียนอยู่ ในหัวเธอหลายปี หลังได้รบั แรงบันดาลใจจาก ภาพยนตร์เรือ่ ง Julie and Julia เคทลินก็ได้ซอ้ื ตำ�ราอาหารอันทรงอิทธิพลของจูเลีย ไชลด์ทช่ี อ่ื

บาร์บีคิวในดินแดนแถบนี้ มีต้นกำ�เนิดจากวิธีปรุง อาหารดั้งเดิมของแรงงาน ทาสชาวแอฟริกันที่เรียกว่า ‘barbacoa’ ซึ่งหมายถึง การปรุงเนื้อให้สุกทีละนิด โดยนำ�เนื้อสัตว์มาเสียบไม้ อังบนหลุมที่สุมไว้ด้วยถ่าน โดยมีเพิงบังด้านบนเพื่อ กักเก็บควันให้อวลกลับไป รมเนื้อให้มีกลิ่นหอม 03 เนื ้ อ ซี ่ โ ครงบาร์ บ ี ค ิ ว ไร้ ซ อสของ SpareParts Smokehouse 04 จาน platter รวมย่ า งของ SpareParts Smokehouse 05 เคทลิ น ฮาส กำ � ลั ง ตรวจสอบเนื ้ อ ซี ่ โ ครงรมควั น ในเตาที ่ เ ธอออกแบบเอง 06 Little Market Cafe ร้ า นบาร์ บ ี ค ิ ว เล็ ก ๆ ในซอยเจริ ญ กรุ ง 28 07 ดานา และแดนนี การ์เบอร์ สองสามี ภรรยาแห่งร้าน The Smokin’ Pug

26

OPTIMISE | OCTOBER 2017

Mastering the Art of French Cooking และ เริม่ ฝึกทำ�อาหาร โดยค่อยๆ หัดทำ�ตามแต่ละ สูตรในหนังสือจนครบ ก่อนจะลงไปจับงาน ก้นครัวประจำ�ฟูด้ ทรักคันใหญ่ ซึง่ เสิรฟ์ เมนูอย่าง แซนด์วชิ หมูฉกี กริลล์ชสี และแซนด์วชิ ‘แพทตี้ เมลต์’ (patty melt) ที่ “จัดเต็มเหมือนกับร้าน อาหารดัง้ เดิม เพิม่ เติมคือล้อ” ร้านสแปร์พาร์ทส์ สโม๊คเฮาส์ซง่ึ นำ�เสนอ อาหารสูตรคุณย่าในแบบเท่ๆ ตัง้ อยูบ่ นชัน้ สูงสุด ของตึก FooJohn ทีว่ า่ กันว่า ‘ฮิป’ ทีส่ ดุ ใน ขณะนี้ โดยเมือ่ ถามถึงเหตุผลทีเ่ ธอเลือกเปิดร้าน บาร์บคี วิ ในเวลาทีต่ ลาดยังนึกว่าอาหารอเมริกนั มีแต่แฮมเบอร์เกอร์กบั ฮอตด็อก เคทลินตอบว่า “คิดว่ามันถึงเวลาแล้ว เรารูส้ กึ ว่าทีค่ นทำ�ๆ กันอยู่ ยังไม่คอ่ ยจะถูกตามตำ�รับ ก็เลยอยากทำ�ตาม แบบทีเ่ ราเห็นว่าใช่ขน้ึ มาเอง” ความปรารถนาทีจ่ ะเห็นบาร์บคี วิ ได้รบั 03

การปรุงอย่าง ‘ถูกวิธ’ี แทนทีจ่ ะมีแค่เนือ้ อบใน ซอสเปรีย้ วหวาน คือสิง่ ทีผ่ ลักดันให้เชฟในไทย จำ�นวนหนึง่ ลงทุนเปิดร้านบาร์บคี วิ ในกรุงเทพฯ ไล่ตง้ั แต่รา้ นหน้าตาบ้านๆ ในตลาดนัดรถไฟ ไปจนถึงร้านหรูยา่ นใจกลางเมือง เชฟบาร์บคี วิ ผูท้ ่ี ในสหรัฐฯ เรียกกันว่า ‘พิตมาสเตอร์’ (Pitmaster) เหล่านีล้ ว้ นนำ�เอาอาหารแบบฉบับตอนใต้ของ สหรัฐฯ มาประยุกต์และเสิรฟ์ ในสไตล์ของตนเอง ในสหรัฐฯ นัน้ ดินแดนทีไ่ ด้ชอ่ื ว่าเป็น ‘เข็มขัด บาร์บคี วิ ’ (barbecue belt) ได้ถกู กำ�หนดไว้ อย่างชัดเจน โดยเริม่ จากรัฐนอร์ธและเซาท์ แคโรไลนาทางทิศตะวันออก รัฐเทนเนสซี (และ อาจรวมเซนต์หลุยส์ดว้ ย) ทางทิศเหนือ เมือง แคนซัสซิตแี ละรัฐเท็กซัสทางทิศตะวันตก ไป จนถึงรัฐจอร์เจีย แอละแบมา และฟลอริดาทาง ทิศใต้ (ส่วนรัฐหลุยเซียนานัน้ มีอาหารของตัวเอง ได้แก่อาหารสไตล์ ‘เคจุน’ และ ‘ครีโอล’) 04

05

FULL FLAVORS 06

บาร์บคี วิ ในดินแดนแถบนีม้ ตี น้ กำ�เนิดจากวิธี ปรุงอาหารดัง้ เดิมของแรงงานทาสชาวแอฟริกนั ทีเ่ รียกว่า ‘barbacoa’ ซึง่ หมายถึงการปรุงเนือ้ ให้สกุ ทีละนิด โดยนำ�เนือ้ สัตว์มาเสียบไม้องั บน หลุมทีส่ มุ ไว้ดว้ ยถ่าน โดยมีเพิงบังด้านบนเพือ่ กักเก็บควันให้อวลกลับไปรมเนือ้ ให้มกี ลิน่ หอม โดยผูท้ �ำ หน้าทีค่ มุ หลุมไฟนีจ้ ะถูกเรียกว่า ‘พิต บอยส์’ แม้ในทางทฤษฎี เนือ้ สัตว์ทกุ ชนิด สามารถเอามาทำ�บาร์บคี วิ ได้ แต่ทางตอนใต้ ของสหรัฐฯ นัน้ มักนิยมใช้เนือ้ หมู ซึง่ วิง่ กัน อยูด่ าษดืน่ ในป่าและเป็นอาหารหลักของ ชาวบ้านตามชนบท และแม้ทกุ วันนีช้ าวเท็กซัส จะนิยมเนือ้ วัว และชาวเคนทักกีจะนิยมเนือ้ แกะ มากกว่า (ทุกคนเห็นตรงกันว่าใช้เนือ้ ไก่แล้ว “เสียดายควัน”) แต่ในสายตาชาวอเมริกนั สิง่ ที่ ใกล้เคียงกับต้นตำ�รับมากทีส่ ดุ คือบาร์บคี วิ หมู การคุมหลุมไฟ ซึง่ มักทำ�ในตอนกลางคืน นัน้ ถือเป็นงานหิน เนือ่ งจากพิต บอยส์เหล่านี้ จะต้องคอยเติมฟืนใน ‘ปล่องไฟ’ (ซึง่ ทำ�ให้ถา่ น ร้อน) อย่างต่อเนือ่ ง และต้องคอยเติมถ่านใต้ราว เสียบหมูเป็นระยะๆ ตลอดเวลา 10 ชัว่ โมง ซึง่ เป็นสิง่ ทีร่ า้ นอาหารบาร์บคี วิ ตำ�รับตอนใต้สหรัฐฯ ยังคงยึดถือปฏิบตั เิ คร่งครัด การปรุงบาร์บคี วิ

07

เป็นเสมือนบททดสอบทักษะการทำ�อาหารและ ความอึด และต้องอาศัยใจรักจริงๆ “พิต บอยส์ เหล่านีค้ อื ผูใ้ ห้ก�ำ เนิดบาร์บคี วิ แบบชาวใต้” เชท แอตกินส์ เชฟจากออร์แลนโด้ รัฐฟลอริดา้ ผูเ้ ป็นหนึง่ ในเจ้าของร้าน Little Market กล่าว เชทเป็นเจ้าของเตารมควันตัวแรกเมือ่ อายุ 25 ปี และยังจำ�ได้ดถี งึ ประสบการณ์ทเ่ี ขาลิม้ ลองบาร์บคี วิ เป็นครัง้ แรกที่ Jack’s BBQ ร้าน บาร์บคี วิ เล็กๆ ซึง่ เสิรฟ์ “หมูทง้ั ตัว” สำ�หรับ เชท การปรุงบาร์บคี วิ มีรปู แบบเคร่งครัด เพราะ ต้องปฏิบตั ติ ามกฎเกณฑ์และธรรมเนียมต่างๆ หยุมหยิมไม่แพ้อาหารไทยโบราณ พร้อมทัง้ เสริมว่าบาร์บคี วิ คือ “หนึง่ ในสิง่ ทีด่ ที ส่ี ดุ ทีส่ หรัฐฯ ได้สง่ ออกมาให้แก่โลก”

หมูฉกี ราดนํา้ ส้มสายชูแบบนอร์ธแคโรไลนา สิง่ หนึง่ ทีไ่ ม่อาจลอกเลียนได้เลยคือประเพณี ทีห่ อ้ มล้อมอาหารนัน้ อยู่ ในลักษณะเดียวกับ ทีอ่ าหารข้างถนนเจ้าเด็ดสามารถรวมเอาชาว กรุงเทพฯ จากทุกชนชัน้ เข้ามากินด้วยกัน อาหาร สำ�หรับงานปาร์ตอ้ี ย่างบาร์บคี วิ ซึง่ เดิมทีใช้เป็นสิง่ ดึงดูดให้คนเข้าโบสถ์หรือมาร่วมงานหาเสียงของ พรรคการเมือง ก็ถกู มองว่าเป็นสิง่ ยึดเหนีย่ วสังคม อเมริกนั ให้เข้ากันโดยไม่เกีย่ งเรือ่ งชนชัน้ หรือชาติ พันธุเ์ ช่นกัน บริบททางวัฒนธรรมเหล่านีย้ อ่ ม ตกหล่นไปบ้างไม่มากก็นอ้ ยเมือ่ ข้ามประเทศมา เมือ่ ถูกถามว่าร้านอาหารในไทยจะสามารถ ปรุงบาร์บคี วิ ให้เหมือนต้นตำ�รับได้หรือไม่ มาร์ค กรายเกล แห่ง BBQ Sandwich King กล่าวว่า “ทัง้ ใช่ทง้ั ไม่ใช่ คุณต้องไปยังสถานทีจ่ ริงเพือ่ ส่วนหนึง่ ของวัฒนธรรม ศึกษา เฝ้าสังเกต เรียนรู้ และหัดทำ�จริง แล้วนำ� กระนัน้ ชาวอเมริกนั ส่วนใหญ่อาจนึกภาพ ต้นแบบกลับมาทำ�ตามทีน่ ่ี แต่เนือ่ งจากสิง่ ไม่ออกว่าจะยกเอาบาร์บคี วิ เข้ามายังบ้านเราให้ เหล่านีม้ นั ฝังรากลึกในวิถชี วี ติ ชาวอเมริกนั เหมือนเป๊ะได้อย่างไร เพราะไม่วา่ จะเลือกปรุง เวลายกมาทำ�ทีน่ ย่ี งั ไงก็ยงั ต้องถือเป็น ‘ของทำ� บาร์บคี วิ สไตล์เท็กซัสซึง่ ใช้เนือ้ วัวหมักเครือ่ งเทศ เหมือน’ มากกว่าของแท้ อยูด่ ”ี ซีโ่ ครงหมูราดซอสมะเขือเทศแบบแคนซัสซิตี ไก่ กระนัน้ ชาวอเมริกนั จำ�นวนหนึง่ ก็ไม่ยอมแพ้ ราดซอสขาวทำ�จากมายองเนสแบบแอละแบมา อย่างในกรณีของดานา และแดนนี การ์เบอร์ ซอสมัสตาร์ดแบบเซาท์แคโรไลนา หรือไหล่ คูร่ กั ชาวอเมริกนั ซ​ ง่ึ เป็นเจ้าของร้าน OPTIMISE | OCTOBER 2017

27

08

09

10

ร้านบาร์บคี วิ เจ้าอร่อยและ ดังทีส่ ดุ ในสหรัฐฯ ส่วนใหญ่ เปิดมาเป็นเวลานานแล้ว มันอยูใ่ นสายเลือดของพวก เขา เหมือนกับถามว่าสตรีทฟูด้ ในอเมริกาจะสนุกและ ดิบเหมือนกับทีก่ รุงเทพฯ ได้หรือเปล่า ก็คงจะยาก เพราะสุดท้ายอาหารย่อม เป็นสิง่ ทีแ่ ยกออกจาก วัฒนธรรมในท้องถิน่ ไม่ได้ 08 บรรยากาศร้าน The Smokin’ Pug ที่มีคนแวะเวียนมาแน่นขนัดทุกคืน 09 เมนูเนื้อเสือร้องไห้ของ The Smokin’ Pug ที่มาพร้อมกับวงแหวนสีชมพูใต้หนัง 10 วิลเลียม ฟ็อก อดีตนักบริหารการเงิน เจ้าของร้าน The Smokers Grill & Bar

28

OPTIMISE | OCTOBER 2017

เดอะ สโม้คกิง้ ปัก๊ นัน้ แม้จะเปิดตัวมาได้เพียง 2 ปีเศษ แต่ปจั จุบนั ได้รบั การขนานนามว่าเป็น ร้านบาร์บคี วิ ทีด่ ที ส่ี ดุ ในกรุงเทพฯ โดยเสิรฟ์ เมนู บาร์บคี วิ จากเมืองต่างๆ ในสหรัฐฯ ตัง้ แต่หมูฉกี แบบแคนซัสซิตไี ปจนถึงนอร์ธแคโรไลนา หรือ แม้กระทัง่ เนือ้ เสือร้องไห้แบบเท็กซัส ซึง่ เป็นสไตล์ ทีเ่ หล่าเชฟต่างลงความเห็นว่าฝึกฝนให้ช�ำ นาญ ได้ยากทีส่ ดุ เนือ่ งจากเนือ้ ทีค่ อ่ นข้างเหนียว เนือ้ เสือร้องไห้ของเดอะสโม้คกิง้ ปัก๊ นัน้ มี จุดเด่นตรง ‘smoke ring’ หรือวงแหวนสีชมพูใต้ หนังและเนือ้ ทีน่ มุ่ จนขาดออกเป็น 2 ท่อนเพียง หยิบเบาๆ ขณะทีป่ กี ไก่ของทางร้านก็มรี สชาติ ออกเผ็ดอมเปรีย้ วอย่างทีบ่ ฟั ฟาโลวิงส์ควรจะ เป็น แต่เมนูพระเอกคงหนีไม่พน้ เนือ้ ติดซีโ่ ครง ราดซอส ซึง่ เพียงใช้ปลายส้อมแตะเนือ้ ก็พร้อม ล่อนออก และทางร้านยังเสิรฟ์ ชีสเค้กเนือ้ เนียน นุม่ อีกด้วย แต่ขณะทีร่ า้ นบาร์บคี วิ ในสหรัฐฯ นิยมใช้เตาไฟแบบหลุมหรือเตารมควันขนาด อุตสาหกรรม ภายในครัวของร้านแห่งนีก้ ลับ อาศัยเพียงเตาย่างรมควันแบบใช้ในบ้านไม่กต่ี วั ในการปรุงเมนูทห่ี นิ ทีส่ ดุ “เราให้เวลาและใส่ความรักลงในอาหารที่

ทำ� เหมือนเราทำ�ครัวทีบ่ า้ นมากกว่า แต่ละวัน เราผสมทุกอย่างขึน้ เองใหม่หมด เราย่างเนือ้ ด้วย ถ่านแบบวันต่อวัน และใช้แต่เนือ้ สดใหม่ทซ่ี อ้ื จากซัพพลายเออร์ทด่ี ที ส่ี ดุ ทีห่ าได้” ดาน่าเล่า วิธกี ารทีว่ า่ เห็นจะได้ผลดีอยูไ่ ม่นอ้ ย ด้วย พืน้ ทีร่ า้ นอันจำ�กัดบวกกับสารพัดเมนูยอดนิยม ร้านเดอะสโม้คกิง้ ปัก๊ จึงติดอันดับร้านทีจ่ องโต๊ะ ยากทีส่ ดุ ในกรุงเทพฯ อันทีจ่ ริง สองสามีภรรยามี แผนจะย้ายทีต่ ง้ั ร้านไปยังพืน้ ทีท่ ใ่ี หญ่กว่า แต่จะ ไม่เปิดสาขาเพิม่ สำ�หรับดาน่าแล้ว ความนิยม ในบาร์บคี วิ และจำ�นวนร้านทีเ่ พิม่ ขึน้ ในกรุงเทพฯ นัน้ ไม่ใช่เรือ่ งน่าแปลกใจ “คงเพราะบาร์บคี วิ มันสนุก ใครก็กนิ ได้ แถมบรรยากาศก็งา่ ยๆ สบายๆ ไม่มใี ครมาสนหรือหัวเราะเยาะถ้าคุณ กินเลอะเทอะ” เธอเล่า เสน่หเ์ หลือล้นของบาร์บคี วิ นัน้ ทำ�ให้ วิลเลียม ฟ็อก นักบริหารการเงินในฮ่องกง ตัดสินใจลาออกจากงานประจำ�ทีท่ �ำ มากว่า 18 ปี เพือ่ ผันตัวไปจับงานในแวดวงอาหาร เต็มตัว เขาสมัครเข้าเรียนทำ�อาหารทีส่ ถาบัน Le Cordon Bleu ของโรงแรมดุสติ ธานี และ ไม่เคยหันหลังกลับอีกนับแต่วนั นัน้ “ตลอดเวลา

FULL FLAVORS ทีอ่ ยูท่ ก่ี รุงเทพฯ ผมได้เห็นความเปลีย่ นแปลงของ แวดวงอาหารทีน่ ่ี บวกกับตอนอยูฮ่ อ่ งกงผมก็เคยกิน บาร์บคี วิ อยูบ่ อ่ ยๆ เลยอยากทดลองตลาดทีน่ ด่ี บู า้ ง” วิลเลียมเล่า พร้อมเสริมว่าการก้าวเข้ามาเป็นเจ้าของ ร้านบาร์บคี วิ นัน้ เป็นเพียง “เหตุบงั เอิญ” สำ�หรับเขา ผลลัพธ์ทว่ี า่ ก็คอื ร้าน The Smokers Grill and Bar ในตลาดนัดรถไฟรัชดา ซึง่ เสิรฟ์ เนือ้ ติดซีโ่ ครงรม ควันทีป่ รุงให้สกุ ช้าๆ สไตล์แคนซัสซิตี เบอร์เกอร์หมูฉกี และเฟรนซ์ฟรายราดซอสบุลโกกิ ให้กบั บรรดานักท่อง ราตรีกลุม่ ใหญ่ วิลเลียมมองว่าความนิยมในบาร์บคี วิ สไตล์อเมริกนั ของชาวกรุงนัน้ เกิดจากการแสวงหาแรง บันดาลใจจากอาหารจากต่างแดน “คนกรุงเทพฯ เริม่ เปิดกว้างกับอาหารชาติอน่ื ๆ มากขึน้ ไม่ใช่แค่บาร์บคี วิ สไตล์อเมริกนั เท่านัน้ อาหารเม็กซิกนั ซูชแิ บบโอมากาเสะ หรือแม้กระทัง่ อาหารไทยก็เริม่ มีความฟิวชัน่ และโมเดิรน์ มากขึน้ ” เขากล่าว อย่างไรก็ตาม แม้คนไทยจะนิยมเสพรสชาติทส่ี ลับ ซับซ้อนขึน้ เรือิ่ ยๆ แต่คงต้องใช้เวลาอีกสักระยะกว่า ศาสตร์การปรุงบาร์บคี วิ ทีน่ จ่ี ะสามารถเทียบชัน้ กับใน อเมริกาได้ “บาร์บคี วิ สไตล์อเมริกนั นัน้ มีความเป็นมา ยาวนาน ไหนจะความทุม่ เทของเหล่าพิตมาสเตอร์ ทีท่ �ำ ให้เทคนิคการปรุงบาร์บคี วิ ของพวกเขาไม่เป็น รองใคร ซึง่ ผมเชือ่ ว่าตลาดบ้านเรายังมีศกั ยภาพทีจ่ ะ พัฒนาได้อกี ” วิลเลียมกล่าว ดานา แห่งเดอะสโม้คกิง้ ปัก๊ กล่าวว่าร้านบาร์บคี วิ

11

ในไทยจะไม่มวี นั เหมือนในอเมริกา ไม่วา่ รสชาติจะ อร่อยแค่ไหนก็ตาม “ร้านบาร์บคี วิ เจ้าอร่อยและดังทีส่ ดุ ในสหรัฐฯ ส่วนใหญ่เปิดมาเป็นเวลานานแล้ว มันอยู่ ในสายเลือดของพวกเขา เหมือนกับถามว่าสตรีทฟูด้ ในอเมริกาจะสนุกและดิบเหมือนกับทีก่ รุงเทพฯ ได้ หรือเปล่า ก็คงจะยาก เพราะสุดท้ายอาหารย่อมเป็น สิง่ ทีแ่ ยกออกจากวัฒนธรรมในท้องถิน่ ไม่ได้ และ เป็นสิง่ ทีค่ นในพืน้ ทีเ่ รียกร้องเป็นปกติ” เธอกล่าว จริงอยูท่ ก่ี รุงเทพฯ​คงไม่ได้พยายามแข่งกับ โตเกียวหรือเมมฟิสเพือ่ ช่วงชิงตำ�แหน่งร้าน โอมากาเสะ และบาร์บคี วิ ทีอ่ ร่อยทีส่ ดุ ในโลก แต่กรุงเทพฯ ถือว่าก้าวมาไกลไม่นอ้ ยสำ�หรับความ พยายามสร้างสรรค์อาหารต่างชาติให้ได้ดเี หมือน ต้นตำ�รับ เห็นได้จากในช่วง 2-3 ปีทผ่ี า่ นมา ความ หลากหลายของอาหารเม็กซิกนั และสเปนในกรุงเทพฯ ได้พงุ่ สูงขึน้ อย่างรวดเร็ว และหากไม่นบั ในญีป่ นุ่ กรุงเทพฯ ก็จดั ว่ามีรา้ นซูชชิ น้ั ครูอยูไ่ ม่นอ้ ย ขณะนี้ ข้อเท็จจริงทีว่ า่ ความคลัง่ ใคล้อาหาร ‘คอมฟอร์ตฟูด้ ’ ของเราเริม่ มีอะไรมากกว่าเบอร์เกอร์ถอื เป็นอีก สัญญาณหนึง่ ว่าคนไทยไม่ได้อยากกินเฉพาะอาหาร ในรสทีถ่ กู ปรับให้ถกู ปากคนไทยอย่างเดียว แต่ก�ำ ลัง มองหาสิง่ ทีเ่ ป็นต้นตำ�รับแท้ๆ ด้วย และในแง่นน้ั บาร์บคี วิ จากร้านเปิดใหม่เหล่านี้ ถือว่าเด็ดขาด ไม่ยง่ิ หย่อนกว่าร้านบาร์บคี วิ คุณภาพดีในสหรัฐฯ หลายแห่งเลยทีเดียว

Essentials

BBQ Sandwich King

33/11 หมู่ 3 ซอยสามัคคี 29 ถนนสามัคคี นนทบุรี โทร. 086-773-4140 www.fb.com/BBQSandwichKing

Le Cochon Blanc 28 ซอยสุขมุ วิท 31 (ซอยพร้อมจิตร) ถนนสุขมุ วิท กรุงเทพฯ โทร.02-662-3814 www.lecochonblanc.com

Little Market Cafe

1056/7 ซอยเจริญกรุง 28 ถนนเจริญกรุง กรุงเทพฯ โทร. 061-558-7689 www.fb.com/littlemarketbkk

SpareParts Smokehouse

831 ชัน้ 3-4 อาคาร FooJohn ซอยเจริญกรุง 31 ถนนเจริญกรุง กรุงเทพฯ โทร. 095-060-6286 www.fb.com/sparepartsbkk

The Smokers Grill & Bar ตลาดรถไฟรัชดา 99 ซอยรัชดาภิเษก 6 ถนนรัชดาภิเษก กรุงเทพฯ โทร.096-460-9485 www.fb.com/SmokersBKK

The Smokin’ Pug

88 ถนนสุรวงศ์ กรุงเทพฯ โทร.083-029-7598 www.smokinpugbbq.com

11 เมนูซี่โครงย่างและเบอร์เกอร์ ยอดนิยมของร้าน The Smokers Grill & Bar

OPTIMISE | OCTOBER 2017

29

01

30

OPTIMISE | OCTOBER 2017

STATE OF THE ARTS

Standing With Giants

กรุงเทพฯ หรือทีร่ จู้ กั ในชือ่ ‘เวนิสตะวันออก’ ก�ำลังจะ มีเทศกาล ‘Art Biennale’ เป็นของตัวเอง

เมือ่ ไม่นานมานี้ ตัวแทนประเทศไทยได้แถลงถึงแผนการจัด งานมหกรรมศิลปะร่วมสมัยนานาชาติ ซึง่ อาจท�ำให้แวดวง ศิลปะไทยยืนหยัดอย่างภาคภูมบิ นเวทีโลก ตัวกันที่ระเบียงของโรงแรม Westin Europa & Regina ซึ่งตั้งอยู่ริมคลองแกรนด์คาแนล อันเลื่องชื่อของเมืองเวนิส เพื่อรอชมอีกหนึ่ง เหตุการณ์ในหน้าประวัติศาสตร์ เมื่อกรุงเทพฯ หรือที่รู้จักในชื่อ ‘เวนิสตะวันออก’ ก�ำลังจะมี เทศกาล ‘Art Biennale’ เป็นของตัวเอง หนึ่งในผู้ทรงเกียรติไม่กี่คนที่ยืนอยู่หน้า ฝูงชนคือ ดร.อภินันท์ โปษยานนท์ ผู้ดำ� รง

ต�ำแหน่งรักษาการรัฐมนตรีว่าการและปลัด กระทรวงวัฒนธรรม ทั้งนี้ หากเอ่ยชื่อนี้ขึ้นมา รับรองว่าบรรดาศิลปินจะต้องตาเป็นประกาย ดร.อภินันท์คือผู้ที่ได้ฝากผลงานหนังสือเกี่ยว กับศิลปะหลายต่อหลายเล่ม และเคยท�ำหน้าที่ ภัณฑารักษ์นิทรรศการศิลปะนานาชาติตาม แกลเลอรีศิลปะระดับโลก รวมทั้งยังเป็น หนึ่งในคณะกรรมการศิลปะทั้งในไทยและ 02

Nut Onaree

ทุกปีที่ลงท้ายด้วยเลขคี่ เมืองเวนิส ประเทศอิตาลี จะคลาคล�่ำไปด้วยฝูงชนกว่า ครึ่งล้านที่พร้อมจะต่อแถวยาวเหยียดเพื่อร่วม งาน Venice Biennale หรือที่สุดแห่งมหกรรม ศิลปะระดับนานาชาติ ซึ่งรวบรวมและจัด แสดง ‘ศาลาผลงาน’ ของศิลปินจากกว่า 80 ประเทศ ทั้งนี้ แม้กระทั่งประเทศไทยก็ได้รับ อิทธิพลจากงานดังกล่าว เพราะศิลปินร่วมสมัย ชื่อดังในบ้านเราอย่าง ฤกษ์ฤทธิ์ ตีระวนิช หรือ อารยา ราษฎร์จ�ำเริญสุข ก็ได้กลายเป็นที่รู้จัก ในระดับโลกเพราะงานเวนิส เบียนนาเล่นี่เอง ด้วยเหตุนี้ จึงออกจะเป็นเรื่องน่ายินดี ที่มีคน คิดพยายามสร้างสรรค์งานนี้บนแผ่นดินไทย เพื่อเฉลิมฉลองความเจริญงอกงามของ แวดวงศิลปะร่วมสมัยของชาติให้ได้อย่าง สมเกียรติ เมื่อวันที่ 13 พฤษภาคม 2560 ขณะที่ แขกหลายพันคนก�ำลังเดินชมศาลาผลงาน ต่างๆ ในเทศกาล คนกลุ่มเล็กๆ ได้มารวม 01 พระปรางค์ วั ด อรุ ณ ราชวรารามยามต้ อ ง แสงเย็ น สั ญ ลั ก ษณ์ อั น โด่ ง ดั ง ของกรุ ง เทพฯ และเป็ น หนึ่ ง ในสถานที่ ที่ จ ะใช้ จั ด แสดงงาน Bangkok Art Biennale 01 ดร.อภิ นั น ท์ โปษยานนท์ รั ก ษาการรั ฐ มนตรี ว่ า การและปลั ด กระทรวงวั ฒ นธรรม ผู ้ ผ ลั ก ดั น ให้ เ กิ ด งาน Bangkok Art Biennale ขึ้ น เป็ น ครั้ ง แรก

OPTIMISE | OCTOBER 2017

31

ต่างประเทศ ดังที่ภัณฑารักษ์คนหนึ่งเคยกล่าว ไว้ ดร.อภินันท์ถือเป็นอีกหนึ่ง ‘บิ๊ก’ แห่งแวดวง ศิลปะ ส�ำหรับ ดร.อภินนั ท์ การจัดงานบางกอก อาร์ต เบียนนาเล่ ไม่ได้เป็นเพียงจุดเริม่ ต้น ของเทศกาลศิลปะนานาชาติทสี่ ำ� คัญทีส่ ดุ ใน ประวัตศิ าสตร์ไทย แต่ยงั เป็นหลักไมล์สำ� คัญ ของการเดินทางอันยาวไกลทีม่ จี ดุ เริม่ ต้นในช่วง เวลาอันโกลาหลทีส่ ดุ ช่วงหนึง่ ของบ้านเมือง เพราะความคิดทีก่ รุงเทพฯ จะมีเทศกาล เบียนนาเล่เป็นของตัวเองนัน้ ความจริงเป็นสิง่ ที่ ถูกพูดถึงมาตัง้ แต่ปี 2552 แล้ว ในขณะนั้น คนดังในแวดวงศิลปะล้วน อยากให้ประเทศไทยจัดงานเทศกาลศิลปะ ขนาดใหญ่ เพื่อแสดงศักยภาพของประเทศบน เวทีศิลปะนานาชาติ แต่ความหวังก็ดูเลื่อนลอย เพราะเมื่อกลางเดือนเมษายนในปีเดียวกันนั้น

ค�ำว่า ‘เบียนนาเล่’ มีนัยยะ สื่อถึงความต่อเนื่อง แต่เราจะสร้างงาน อย่างนั้นได้อย่างไร ในสถานการณ์ที่สิ่งต่างๆ ในประเทศเปลี่ยนแปลง แทบจะทุกหกเดือน จุดประสงค์การจัดงาน บางกอก กล๊วย กล้วย ก็เพื่อแสดงให้เห็นว่าอย่าง น้อยเราก็ยังท�ำอะไรได้บ้าง 03 หอศิ ล ปวั ฒ นธรรมกรุ ง เทพมหานคร (BACC) สถานที่ ห ลั ก ในการจั ด แสดง งาน Bangkok Art Biennale 04 Subhashok The Arts Centre (S.A.C.) 05 YenakART Villa 06 House of Lucie พิ พิ ธ ภั ณ ฑ์ ภาพถ่ า ยน้ อ งใหม่ ใ นซอยเอกมั ย 07 โฮเซน ฟาร์ ม านี ผู ้ ก ่ อ ตั้ ง รางวั ล Lucie Awards

32

OPTIMISE | OCTOBER 2017

บรรยากาศทางการเมืองคุกรุ่นขึ้นเรื่อยๆ และ ประชาชนนับแสนก็ได้ออกมาเดินขบวนบน ท้องถนน อย่างไรก็ตาม ในช่วงเวลาเดียวกัน ดร.อภินันท์ กลับขมักเขม้นกับการเตรียมงาน ‘บางกอก กล๊วย กล้วย (Bangkok Bananas)’ เทศกาลศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัยที่จัดขึ้นเป็น เวลา 11 วัน (หรืออาจเรียกได้ว่าเป็นงาน เบียนนาเล่แต่เล็กกว่า) โดยไม่ย่อท้อ แม้ปรากฏว่า เพียงไม่กี่สัปดาห์ก่อนหน้า วันงาน เหตุการณ์รุนแรงได้ปะทุขึ้นบริเวณ อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ ส่งผลให้มีผู้ประท้วง เสียชีวิต 2 รายและบาดเจ็บอีกกว่า 70 ราย “ค�ำว่า ‘เบียนนาเล่’ มีนัยยะสื่อถึงความ ต่อเนื่อง แต่เราจะสร้างงานอย่างนั้นได้ อย่างไรในสถานการณ์ที่สิ่งต่างๆ ในประเทศ เปลี่ยนแปลงแทบจะทุกหกเดือน จุดประสงค์ การจัดงานบางกอก กล๊วย กล้วย ก็เพื่อแสดง 03

ให้เห็นว่าอย่างน้อยเราก็ยังท�ำอะไรได้บ้าง” ดร.อภินันท์กล่าว งานเทศกาลศิลปะซึ่งจัดขึ้นในปี 2552 เป็นดั่งการแสดงพลังท่ามกลางความขัดแย้ง ทางการเมืองที่ได้แช่แข็งความงอกงามของ ประเทศมานานปี แม้ดูเผินๆ ช่วงเวลาดังกล่าว จะเหมือนเป็นช่วงเวลาที่เปราะบางที่สุดของ วงการศิลปะ แต่ก็ถือเป็นโอกาสส�ำคัญในการ แสดงให้คนเห็นถึงเมล็ดพันธุ์แห่งพลังที่ซ่อนอยู่ “ผมบอกพวกศิลปินให้วงิ่ หลบกระสุนเอา” ดร.อภินนั ท์กล่าวพร้อมหัวเราะ “งานนีเ้ กิดขึน้ จากความอัดอัน้ ตันใจของบรรดาช่างปัน้ นักวาด ภาพ คนท�ำหนัง และนักแสดง ทีอ่ ยากพิสจู น์ให้ คนกรุงเทพฯ และนานาประเทศเห็นว่าศิลปะจะ ด�ำรงอยูส่ บื ไป แม้ประเทศจะเผชิญกับปัญหา อะไรก็ตาม ซึง่ นัน่ คือจุดเริม่ ของกระบวนการที่ น�ำไปสูง่ านบางกอก อาร์ต เบียนนาเล่” 04

05

STATE OF THE ARTS 06

เมื่องานบางกอก อาร์ต เบียนนาเล่ เปิด ฉากขึ้นในปี 2561 จะถือเป็นครั้งแรกที่ ประเทศไทยก้าวเข้าไปเป็นส่วนหนึ่งของ เทศกาลเบียนนาเล่ในระดับนานาชาติ ซึ่งมี สมาชิกอย่างกรุงปักกิ่ง ฮ่องกง สิงคโปร์ และ โยโกโฮม่าเข้าร่วมมาหลายปีแล้ว ผู้จัดงาน กล่าวว่าคอนเซ็ปต์การออกแบบงานบางกอก อาร์ต เบียนนาเล่นั้นไม่ได้มีจุดมุ่งหมายจะ เลียนแบบหรือแข่งกับงานที่เวนิส อันที่จริง สิ่งที่พวกเขาท�ำคือมองหาแนวคิดที่สะท้อน เอกลักษณ์ความเป็นไทย “ไม่ได้จ�ำเป็นว่าสิ่ง ที่เราท�ำต้องเหนือกว่า เราแค่อยากให้มันต่าง ออกไป เราต้องหาเหตุผลให้คนอยากมาดูงาน เบียนนาเล่ของเรา” ดร.อภินันท์กล่าว นิทรรศการจะมีศิลปินเข้าร่วมทั้งหมด 70 คน แบ่งออกเป็นศิลปินไทยและต่างชาติ เท่าๆ กัน โดยงานจะจัดขึ้นที่หอศิลปวัฒนธรรม แห่งกรุงเทพมหานคร (BACC) รวมถึงสถานที่ ส�ำคัญทางศาสนาและวัฒนธรรมหลายแห่ง ริมแม่น�้ำเจ้าพระยา เช่น วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม วัดอรุณราชวราราม วัดประยุรวงศาวาส และตึกเก่าบริษัทอีสท์เอเชียติก ในช่วงวันงาน ศิลปินบางส่วนจะแวะเวียนมา

สร้างสรรค์ผลงานให้ชม ณ สถานที่จริง ขณะที่ศิลปินอีกจ�ำนวนหนึ่งจะส่งผลงานมา ร่วมจัดแสดง โดยกระบวนการคัดเลือกจะแบ่ง ออกเป็นศิลปินที่ได้รับการเสนอชื่อโดยตรง และคนที่ได้รับเลือกผ่านการรับสมัครซึ่งเริ่มขึ้น หลายเดือนก่อนหน้า แม้จะยังชีช้ ดั ไม่ได้วา่ นิทรรศการศิลปะดัง กล่าวจะสร้างประโยชน์อะไรให้กบั ประเทศ แต่ หากมองในแง่ดี นีอ่ าจถือเป็นก้าวเล็กๆ ทีน่ ำ� ประเทศไทยไปสูก่ ารเป็นหนึง่ ในเมืองหลวงแห่ง ศิลปะของเอเชีย ยกตัวอย่างเช่น ในช่วงเวลา 8 ปีหลังงานนิทรรศการบางกอก กล๊วย กล้วย มีพพิ ธิ ภัณฑ์และแกลเลอรีชอื่ ดังเปิดตัวขึน้ หลาย แห่ง ซึง่ รวมถึง ‘พิพธิ ภัณฑ์ศลิ ปะไทยร่วมสมัย’ ‘ศุภโชค ดิ อาร์ต เซ็นเตอร์ (Subhashok the Arts Centre)’ ‘เย็นอากาศ วิลล่า (YenakART Villa)’ ‘พิพธิ ภัณฑ์ศลิ ปะร่วมสมัยใหม่เอีย่ ม’ และอืน่ ๆ อีกมากมาย ความหวังทีจ่ ะเห็น ประเทศไทยเจริญรอยตามเมืองใหญ่แห่งอืน่ ๆ ในภูมภิ าคจึงไม่ได้ดหู า่ งไกลความจริงขนาดนัน้ “มันชวนให้นึกถึงสิ่งที่เกิดขึ้นในลอสแอนเจลิสเมื่อ 20 ปีก่อน” โฮเซน ฟาร์มานี กล่าว เขาคือผู้ก่อตั้งรางวัล Lucie Awards อัน

07

ทรงเกียรติ ซึง่ ทุกปีจะจัดงานกาลาขึน้ ในนคร นิวยอร์กเพือ่ ยกย่องความส�ำเร็จของศิลปินใน วงการภาพถ่าย และยังเป็นเจ้าของห้องแสดง ภาพ House of Lucie ในย่านเอกมัย ซึง่ เพิง่ เปิดตัวไปเมือ่ ไม่นานนี้ “ผมรูส้ กึ เหมือนทีน่ มี่ ี แกลเลอรีเปิดใหม่ทกุ เดือน แถมคนทีม่ างานเปิด ตัวก็เยอะมาก ตอนนีว้ งการศิลปะทีน่ คี่ กึ คักและ มีชวี ติ ชีวาไปหมด ขณะทีใ่ นนิวยอร์กกับแอลเอมี แกลเลอรีทยอยปิดตัวทุกเดือน” การจะสร้างชื่อเสียงในระดับสากลนั้นต้อง อาศัยปัจจัยร่วม 2 ประการ กล่าวคือการน�ำ เข้าและส่งออก ขณะที่เจ้าของแกลเลอรีอย่าง ฟาร์มานีเล็งเห็นความส�ำคัญของการดึงดูด ผู้ชมในระดับนานาชาติเข้ามา ซึ่งเป็นเหตุผล หลักที่เขาน�ำผลงานของช่างภาพระดับโลก อย่างสตีฟ แมคเคอร์รี มาจัดแสดงที่เฮาส์ ออฟ ลูซี เมื่อสิ้นปีที่ผ่านมา กระนั้น ตลาดก็ยังอยู่ ภายใต้อิทธิพลของลูกค้าต่างชาติ ผู้ส่วนใหญ่ หันมาให้ความสนใจผลงานของศิลปินชาวไทย เฉพาะหลังจากได้เห็นผลงานเหล่านั้นถูกจัด แสดงในเทศกาลศิลปะนอกประเทศ อาทิ Art Basel ที่ฮ่องกง Frieze Art Fair ในลอนดอน และเวนิส เบียนนาเล่ ซึ่งนี่เองคือจุดที่การ OPTIMISE | OCTOBER 2017

33

ทุกอย่างมันต้องเป็นไป แบบ ‘บนลงล่าง’ รัฐบาล สิงคโปร์มีปณิธานแรงกล้า ที่จะสนับสนุนศิลปะ ส่วนฮ่องกงก็แทบไม่ เรียกเก็บภาษีจากการ ซื้อขายงานศิลปะเลย ถ้าจะให้แวดวงศิลปะบ้าน เราไปถึงขั้นนั้น รัฐบาลเรา ก็ต้องเห็นประโยชน์ก่อน

08

ส่งออกเข้ามามีบทบาท กวิตา วัฒนะชยังกูร เป็นหนึ่งในศิลปินไทย ดาวรุ่งที่ได้ออกไปสร้างชื่อเสียงบนเวทีโลก ในปีนี้ ผลงานของเธอได้รับเลือกให้จัดแสดงใน งาน Alamak! Project ที่เวนิสเป็นครั้งที่ 2 โดย งานดังกล่าวถูกจัดขึ้นพร้อมกับเบียนนาเล่ ซึ่งเป็นนิทรรศการหลัก และมีศิลปินไทยคน อื่นๆ อาทิ สมบูรณ์ หอมเทียนทอง และอานนท์ ไพโรจน์ เข้าร่วมด้วย ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา ผลงานหลายชิ้นของกวิตาได้ถูกจับจองโดย นักสะสมในต่างประเทศ ขณะที่เธอเองเข้าไป โลดแล่นในแวดวงศิลปะเอเชียและยุโรป “ปีนี้ถือเป็นฤกษ์ดีส�ำหรับศิลปิน คนจ�ำนวน มากในยุโรป ออสเตรเลีย และอเมริกาเหนือ ก�ำลังให้ความสนใจศิลปะในภูมิภาคเอเชีย ตะวันออกเฉียงใต้ ผลงานของศิลปินไทยมัน มีมิติ เราก�ำลังมาแรง และเราน่าจะกลายเป็น หนึ่งในเมืองหลวงด้านศิลปะของเอเชียได้ใน ที่สุด” กวิตากล่าว แม้จะเป็นที่รู้จักไปทั่วโลกในฐานะเมือง ท่องเที่ยว แต่หลายครั้งกรุงเทพฯ ก็ถูกประเทศ

ที่ร�่ำรวยกว่าอย่างฮ่องกงและสิงคโปร์บดบัง รัศมี เช่นเดียวกับในกรณีของศิลปะ เมืองหลวง ทั้ง 2 แห่งได้รับการขนานนามว่าเป็น ‘นคร เมกกะ’ ของชุมชนศิลปะในเอเชีย ด้วยความที่ สามารถดึงดูดทั้งศิลปินชื่อดัง นักสะสม และ คนในแวดวงสื่อ ผ่านงานจัดแสดงและเทศกาล ศิลปะที่ได้รับความสนใจจากสาธารณชน ท่วมท้นทุกปี “ทุกอย่างมันต้องเป็นไปแบบ ‘บนลงล่าง’ รัฐบาลสิงคโปร์มีปณิธานแรงกล้าที่จะ สนับสนุนศิลปะ ส่วนฮ่องกงก็แทบไม่เรียกเก็บ ภาษีจากการซื้อขายงานศิลปะเลย ถ้าจะให้ แวดวงศิลปะบ้านเราไปถึงขั้นนั้น รัฐบาลเราก็ ต้องเห็นประโยชน์ก่อน” สุคนธ์ทิพย์ ออสติค จาก ‘ละลานตา ไฟน์อาร์ต’ ในซอยสุขุมวิท 31 กล่าว สุคนธ์ทิพย์คลุกคลีอยู่ในแวดวง ศิลปะของไทยมากว่า 10 ปี และได้รับเลือกให้ เป็นตัวแทนศิลปินไทยในงานเทศกาลระดับ นานาชาติทุกปี แม้เธอเชื่อว่าประเทศไทยนั้น มีศักยภาพที่จะเป็นหนึ่งในเมืองหลวงแห่ง ศิลปะของเอเชียได้ แต่ก็ชี้ด้วยว่ารัฐบาลอาจไม่ สามารถให้การสนับสนุนในด้านเงินทุน “พูดกันตรงๆ เราต้องให้ความส�ำคัญกับเรือ่ ง ปากท้องก่อนจะไปหมดเงินไปกับของฟุม่ เฟือย อย่างงานเทศกาลศิลปะ มีปญ ั หาหลายอย่างที่ รอให้รฐั บาลแก้ไข กว่าจะสามารถน�ำงบ ประมาณไปทุม่ กับเรือ่ งดังกล่าว ไม่วา่ จะเป็น การวางโครงสร้างพืน้ ฐาน หรือการแก้ปญ ั หา คอร์รปั ชัน สิง่ เหล่านีต้ อ้ งมาก่อน” เธอกล่าว เมื่อพูดถึงการเติบโตของอุตสาหกรรม ศิลปะไทย ปัญหาเรื่องเงินสนับสนุนจาก รัฐบาลเป็นประเด็นที่ถูกหยิบยกขึ้นมาหลาย ต่อหลายหน และโครงสร้างทางการเมืองที่ ไม่มั่นคงก็ยิ่งท�ำให้สถานการณ์แย่ลงไปอีก กระนั้น ดร.อภินันท์และบรรดาผู้ร่วมก่อตั้ง ก็ดูเหมือนจะสามารถหลีกเลี่ยงปัญหาดัง กล่าวด้วยวิธีการนอกกรอบอย่างการขอ

08 สุคนธ์ทิพย์ ออสติค แห่ง ‘ละลานตา ไฟน์อาร์ต’

34

OPTIMISE | OCTOBER 2017

STATE OF THE ARTS 09

เงินสนับสนุนจากภาคเอกชน ดร.อภินันท์กล่าวว่า “บริษัทเอกชนชอบท�ำ CSR อยู่แล้ว” ตลอดระยะ เวลา 6 ปีข้างหน้านี้ งานบางกอก อาร์ต เบียนนาเล่ จะได้รับเงินสนับสนุนหลักจากเซ็นทรัล กรุ๊ป สยามพิวรรธน์ และเอ็มควอเทียร์ แทนการพึ่งงบประมาณ จากรัฐบาล นอกจากนี้ งานดังกล่าวยังมีผู้ร่วมก่อตั้ง อย่างฐาปน สิริวัฒนภักดี กรรมการผู้อ�ำนวยการใหญ่ ของบริษัทไทยเบฟเวอเรจ จ�ำกัด (มหาชน) ผู้เคย ให้ค�ำมั่นว่าจะช่วยอุปถัมภ์คำ�้ ชูแวดวงศิลปะไทย “ส�ำหรับเรา ถ้าจะให้งานนี้เกิดความต่อเนื่อง ภาค เอกชนจะต้องเข้ามามีส่วนร่วม” ดร.อภินันท์กล่าว นอกจากนี้ มูลนิธิบางกอก อาร์ต เบียนนาเล่ยัง ได้วางแผนไว้รับมือกับปัญหาอื่นๆ ที่ิอาจเกิดขึ้นด้วย อย่างการจัดอีเวนต์ย่อยควบคู่ไปกับนิทรรศการหลัก เพื่อสร้างพื้นที่ส�ำหรับศิลปินและแกลเลอรีที่อาจ ไม่ผ่านการคัดเลือก และในขณะเดียวกันก็ถือ เป็นการเพิ่มความน่าสนใจให้กับนิทรรศการในวง กว้างขึ้น ส่วนสถานที่จัดงานจะคัดเลือกจากท�ำเลที่มี นักท่องเที่ยวพลุกพล่าน เพื่อให้มั่นใจได้ว่าคนเข้าชม งานจะถึงเป้าในช่วงแรกๆ ส�ำหรับ ดร.อภินันท์ ความท้าทายที่แท้จริงคือการ สร้างความสามัคคีในวงการศิลปะไทย เขากล่าวว่า

แม้จะมีเงินสนับสนุนมากมายแค่ไหน แต่ถ้าคนไทย ไม่ร่วมใจกัน เราก็จะไม่อาจออกไปสร้างชื่อบนเวที โลกได้ ซึ่งนี่คือหัวใจที่แท้จริงของงานบางกอก อาร์ต เบียนนาเล่ ในความคิดของเขา “ประเทศไทยเก่งหลายด้าน แต่เราไม่คอ่ ยถนัดเรือ่ ง ระบบ ซึง่ เป็นสิง่ ทีฮ่ อ่ งกงและสิงคโปร์ทำ� ได้ดี ผมเชือ่ ว่า งานอย่างบางกอก อาร์ต เบียนนาเล่ จะช่วยผลักดันให้ แวดวงศิลปะของเราเฉิดฉายขึน้ มาได้” ความพยายามทัง้ หมดทัง้ มวลนี้ จะช่วยให้เรา ทัดเทียมกับยักษ์ใหญ่ทางด้านศิลปะของเอเชียได้หรือ ไม่นนั้ คงไม่ใช่สงิ่ ทีส่ ามารถตอบได้ในเร็ววัน โดยเฉพาะ ในเมือ่ สถานการณ์การเมืองในบ้านเราก็มแี นวโน้มจะ ท�ำให้แผนทีว่ างไว้สะดุดลง กระนัน้ บรรดาพืน้ ทีศ่ ลิ ปะ ทีก่ ำ� ลังจะเปิดตัวขึน้ ในอนาคตอันใกล้ อย่างพิพธิ ภัณฑ์ ร่วมสมัยของเพชร โอสถานุเคราะห์ บนถนนรามค�ำแหง และสถานทีจ่ ดั แสดงระดับโลกบนพืน้ ทีข่ องโครงการ เอกชนอย่าง One Bangkok และ Icon Siam รวมถึง ศูนย์วฒ ั นธรรมแห่งประเทศไทยทีใ่ กล้จะเปิดท�ำการ อีกครัง้ ได้แสดงให้เห็นว่าวงการศิลปะไทยก�ำลังเติบโต แบบก้าวกระโดด โดยอาจมีความส�ำเร็จของงาน บางกอก อาร์ต เบียนนาเล่ เป็นเสมือนจิก๊ ซอว์ ชิน้ สุดท้ายทีจ่ ะเติมเต็มฝันให้เป็นจริง

10

Essentials

ละลานตา ไฟน์อาร์ต

245/14 ซอยสุขมุ วิท 31 (ซอย สวัสดี) ถนนสุขมุ วิท กรุงเทพฯ โทร. 02-204-0583 www.lalanta.com

หอศิลปวัฒนธรรม แห่งกรุงเทพมหานคร (BACC)

939 ถนนพระราม 1 กรุงเทพฯ โทร. 02-214-6630 www.bacc.or.th House of Lucie 17/1 ซอยเอกมัย 8 ถนนสุขมุ วิท กรุงเทพฯ โทร. 095-478-9987 www.luciefoundation.org/ house-of-lucie-bangkok

09 The Ferry Gallery แกลเลอรี ลอยน�้ำของกวิตา วัฒนะชยังกูร หนึ่งในศิลปินไทยดาวรุ่งที่ได้ออกไป สร้างชื่อเสียงบนเวทีโลก 10 งาน ‘บางกอก กล๊วย กล้วย’ ปี 2552 OPTIMISE | OCTOBER 2017

35

36

OPTIMISE | OCTOBER 2017

SERVING YOU

KKGEN Invest Link (SP)

อิสระแห่งการลงทุน

KKGEN Invest Link (SP) ไม่เพียงแต่เปิด โอกาสสำ�หรับการลงทุน แต่ยงั เปิดโอกาสให้ ผูเ้ อาประกันได้เลือกลงทุนกับกองทุนคุณภาพ ทีค่ ดั สรรมาแล้ว อีกทัง้ สามารถกำ�หนดสัดส่วน การลงทุนในกองทุนแต่ละกอง เพือ่ ให้ตอบ โจทย์ความต้องการการลงทุนทีห่ ลากหลาย และสร้างพอร์ตการลงทุนทีม่ ปี ระสิทธิภาพ โดย กองทุนทีค่ ดั สรรมาครอบคลุมทัง้ บลจ.ชัน้ นำ� ในประเทศหรือกองทุนทีน่ �ำ เงินไปลงทุนใน ผลิตภัณฑ์ประกันชีวติ ควบการลงทุนทีใ่ ห้ความคุม้ ครองชีวติ ต่างประเทศ ไม่วา่ จะเป็น บลจ.ภัทร (Phatra Asset Management) บลจ.ยูโอบี (UOB พร้อมเพิม่ โอกาสในการรับผลตอบแทนจากการลงทุน Asset Management) และ บลจ.อเบอร์ดนี (Aberdeen Asset Management) ตลอดจน กองทุนทีก่ ระจายการลงทุนทัง้ ในและ สำ�หรับบุคคลทัว่ ไป ประกันชีวติ ไม่ใช่สง่ิ ทีค่ น เลือกหนึง่ เหมือนได้สอง ต่างประเทศในกองทุนรวมตลาดเงิน (Money ทำ�เพือ่ หวัง ‘ผลตอบแทน’ มากเท่ากับการลงทุน KKGEN Invest Link (SP) คือประกันชีวติ Market Fund) กองทุนรวมตราสารหนี้ (Fixed แต่เพือ่ สร้างความอุน่ ใจว่าในกรณีทเ่ี กิดเหตุไม่ ทีไ่ ม่ท�ำ ให้ผเู้ อาประกันเสียโอกาสในการลงทุน Income Fund) กองทุนรวมผสม (Mixed Fund) คาดฝัน บุคคลข้างหลังจะสามารถดำ�เนินชีวติ ต่อ เพราะนอกจากให้ความคุม้ ครองตลอดชีวติ และกองทุนรวมตราสารทุน (Equity Fund) ไปได้โดยไม่ล�ำ บาก ดังนัน้ เพือ่ ตอบโจทย์ความ เบีย้ ประกันส่วนหนึง่ ยังนำ�ไปลงทุนเพือ่ สร้าง ยิง่ กว่านัน้ ด้วยเข้าใจความจำ�เป็นทีห่ ลาก ต้องการให้มากขึน้ ผลิตภัณฑ์ KKGEN Invest ผลตอบแทนในกองทุนต่างๆ ตามทีผ่ เู้ อาประกัน หลายและมักเปลีย่ นแปลงได้ตามระยะเวลา Link (SP) (เคเคเจน อินเวสท์ ลิงค์ – แบบชำ�ระ เลือก ทำ�ให้ตอบโจทย์ทง้ั ในแง่ความมัน่ คง KKGEN Invest Link (SP) ยังเปิดโอกาสให้ผู้ เบีย้ ประกันภัยครัง้ เดียว) จึงรวมเอาข้อดีของ สำ�หรับผูร้ บั ประโยชน์ทอ่ี ยูเ่ บือ้ งหลัง และความ เอาประกันสามารถปรับเปลีย่ นและจัดสัดส่วน ประกันชีวติ และกองทุนรวม ทำ�ให้ผเู้ อาประกัน มัง่ คัง่ สำ�หรับผูเ้ อาประกัน เหมาะสำ�หรับใช้ การถือครองหน่วยลงทุนได้ตามจังหวะการลงทุน ได้ทง้ั เพิม่ โอกาสรับผลตอบแทนจากการลงทุน เป็นการกระจายการลงทุน และเพิม่ ศักยภาพ ทีเ่ ห็นว่าเหมาะสมตลอดระยะเวลาทีท่ �ำ ประกัน ในกองทุนรวม และสร้างความอุน่ ใจจากความ ในการรับความเสีย่ งของผูเ้ อาประกัน เพือ่ สร้างความยืดหยุน่ และตอบโจทย์การใช้ชวี ติ คุม้ ครองชีวติ ได้ในผลิตภัณฑ์เดียวกัน ในด้านอืน่ ๆ ประกันชีวติ

ประกันชีวติ ควบการ ลงทุนยูนติ ลิงค์

กองทุนรวม

ความคุม้ ครองชีวติ

มีความคุม้ ครองชีวติ

มีความคุม้ ครองชีวติ

การลงทุน

บริษทั ตัดสินใจในการ ลงทุน

เลือกการลงทุนได้อสิ ระ เลือกการลงทุนได้อสิ ระ

เพิม่ โอกาสได้รบั ผลตอบแทนการลงทุน รับผลตอบแทนแน่นอน ผลตอบแทนจาก การลงทุน

ไม่มคี วามคุม้ ครองชีวติ

เพิม่ โอกาสได้รบั ผลตอบแทนจาก การลงทุน

จ่ายครัง้ เดียวคุม้ ครองตลอดชีพ

KKGEN Invest Link (SP) ให้ความอุน่ ใจ เรือ่ งการคุม้ ครองตลอดชีพจากการจ่ายเบีย้ ประกันเพียงแค่ครัง้ เดียว โดยตลอดระยะเวลา กรมธรรม์ KKGEN Invest Link (SP) ให้ความ คุม้ ครองจากการเสียชีวติ ทุกกรณีเป็นจำ�นวน 130% ของเบีย้ ประกันภัย (กรณีทไ่ี ม่มกี ารถอน เงินจากกองทุนภายใต้กรมธรรม์) นอกเหนือไป จากโอกาสรับผลตอบแทนจากการลงทุนตามที่ ผูเ้ อาประกันได้เลือกไว้ หากต้องการข้อมูลเพิม่ เติมเกีย่ วกับผลิตภัณฑ์ สามารถติดต่อได้ท่ี ธนาคารเกียรตินาคิน ทุกสาขา หรือ KK Contact Center โทร. 02-165-5555

OPTIMISE | OCTOBER 2017

37

38

OPTIMISE | OCTOBER 2017

SERVING YOU

Keeping the Right Balance กระจายการลงทุนอย่างมั่นใจกับบริการ Wealth Management ที่นำ�เสนอทางเลือกที่ดีที่สุดให้เสมอ ปัจจุบนั แม้กระทัง่ นักเก็บเงินทีอ่ นุรกั ษ์นยิ ม ทีส่ ดุ ก็คงต้องยอมรับว่าดอกเบีย้ เงินฝากคง ไม่มที างหวนคืนไปสูอ่ ตั ราปีละ 10-15% เหมือน ก่อนเกิดวิกฤติเศรษฐกิจปี 2540 อีกต่อไป ซ�ำ้ ยัง มีแต่จะถูกบัน่ ทอนโดยอัตราเงินเฟ้อลงเรือ่ ยๆ กระนัน้ การจะกระจายการลงทุนไปสูส่ นิ ทรัพย์ ชนิดอืน่ ทีใ่ ห้ผลตอบแทนสูงกว่าในยุคทีต่ ลาด เงินและตลาดทุนเต็มไปด้วยความผันผวน และผลิตภัณฑ์เข้าใจยากเช่นในทุกวันนี้ ก็ไม่ใช่เรือ่ งง่ายสำ�หรับนักลงทุน นีค่ อื ทีม่ าของ ‘บริการทีป่ รึกษาการลงทุนส่วนบุคคล’ จาก กลุม่ ธุรกิจการเงินเกียรตินาคินภัทรซึง่ จะช่วย นักลงทุน ‘ออกแบบ’ การลงทุนให้ทง้ั ตอบโจทย์ สไตล์การลงทุนส่วนตัวและตัง้ อยูบ่ นองค์ความรู้ แบบมืออาชีพ

หัวใจของการออกแบบ การลงทุนของกลุม่ ธุรกิจ การเงินเกียรตินาคินภัทร จึงมุง่ เน้นหลักการ Asset Allocation กล่าวคือ การกระจายการลงทุน ในประเภทสินทรัพย์ตา่ งๆ

เพือ่ ให้ในทุกสภาวะตลาดเงินและตลาดทุน ผล ตอบแทนทีข่ น้ึ ลงไม่พร้อมกันของแต่ละสินทรัพย์ จะช่วยสร้างสมดุลไม่ให้การลงทุนโดยรวมเกิด ความผันผวนรุนแรง ซึง่ จะช่วยลดความเสียหาย ของเงินลงทุนได้

ผลประโยชน์ของนักลงทุนเป็นทีต่ ง้ั ภายใต้ รูปแบบธุรกิจ Open Architecture หรือการ แนะนำ�ผลิตภัณฑ์การลงทุนโดยไม่มขี อ้ จำ�กัด ว่าต้องเป็นผลิตภัณฑ์ภายในกลุม่ ธุรกิจฯ เท่านัน้ ด้วยเหตุน้ี นักลงทุนจึงมัน่ ใจได้วา่ คำ�แนะนำ�ของ CIO Office ตัง้ อยูบ่ นความเข้าใจทีค่ รอบคลุม เข้าใจเป้าหมายส่วนบุคคล ทุกประเภทผลิตภัณฑ์ในตลาดเงินและตลาดทุน กลุม่ ธุรกิจการเงินเกียรตินาคินภัทรยังตัง้ ส่วน อีกทัง้ ยังมุง่ สร้างประโยชน์สงู สุดตามเป้าหมาย งาน Chief Investment Officer (CIO Office) ของนักลงทุนเป็นสำ�คัญ นอกจากนีก้ ลุม่ ธุรกิจฯ ขึน้ มาโดยเฉพาะ เพือ่ ทำ�หน้าทีใ่ ห้ค�ำ แนะนำ�ใน ยังร่วมมือกับธนาคารแห่งอเมริกาเมอร์รลิ ลินซ์ เรือ่ งการลงทุน ทัง้ มุมมองการลงทุนในภาพใหญ่ ในด้านงานวิจยั เพือ่ เพิม่ มุมมองการลงทุนใน มุมมองการลงทุนในแต่ละสินทรัพย์ ลงไปถึงราย ระดับสากลอีกด้วย ละเอียดผลิตภัณฑ์การลงทุน ให้ทป่ี รึกษาการ สุดท้ายนี้ ในขณะทีก่ ารตัดสินใจลงทุนเป็น ลงทุนสามารถนำ�ไปตอบสนองความต้องการใน รายวันตามสถานการณ์ตลาดเงินและตลาด การลงทุนของนักลงทุนแต่ละรายได้อย่างลงลึก ทุนอาจสร้างกำ�ไรได้นา่ ตืน่ เต้น แต่ส�ำ หรับนัก ทัง้ เรือ่ งเป้าหมายผลตอบแทน ระดับความเสีย่ ง ลงทุนทัว่ ไปทีไ่ ม่มเี วลาหรือข้อมูลพอจะติดตาม ส่วนผสมทีล่ งตัว ทีย่ อมรับได้ ตลอดจนระยะเวลาในการลงทุน ตลาดได้อย่างเต็มที่ การตัดสินใจเช่นนัน้ อาจ ด้วยความเข้าใจธรรมชาติของนักลงทุน ยิง่ กว่านัน้ เมือ่ สภาพตลาดเปลีย่ นแปลง ส่วน มาพร้อมความเสีย่ งทีส่ น่ั คลอนความเชือ่ มัน่ ได้ ว่าไม่ได้กลัว ‘ความเสีย่ ง’ มากเท่ากับ ‘ความ งาน CIO Office ซึง่ ติดตามการลงทุนอยูต่ ลอด ในสถานการณ์เช่นนี้ คำ�แนะนำ�การจัดสรรเงิน เสียหาย’ ทีเ่ กิดจากการลงทุน และด้วยความ ยังสามารถ ‘ปรับพอร์ต’ เพือ่ คว้าโอกาสจาก ลงทุนโดยผูเ้ ชีย่ วชาญทีว่ างใจได้ในเรือ่ งความ เข้าใจธรรมชาติของตลาดเงินและตลาดทุนว่า ตลาด โดยยังไม่เบีย่ งเบนไปจากหลักการจัดสรร รูแ้ ละความจริงใจ ถือเป็นอีกหนึง่ ทางเลือกที่ ในแต่ละช่วงเวลา สินทรัพย์แต่ละประเภท เช่น สินทรัพย์ทเ่ี ป็นหัวใจของการสร้างผลตอบแทน อาจนำ�นักลงทุนไปสูเ่ ป้าหมายได้โดยไม่ตอ้ งใจ ตราสารเงิน ตราสารหนี้ ตราสารทุน รวมถึงการ หายใจคว�ำ่ ระหว่างทาง องค์ ค วามรู ท ้ เ ่ ี ชื อ ่ ถื อ ได้ ลงทุนในทางเลือกอืน่ ๆ ย่อมให้ผลตอบแทนขึน้ นักลงทุนทีส่ นใจสามารถสอบถามและขอ ด้วยโครงสร้างของ CIO Office ซึง่ ประกอบ ลงทีแ่ ตกต่างกัน หัวใจของการออกแบบการ ด้วยผูเ้ ชีย่ วชาญในทุกประเภทสินทรัพย์ (asset ข้อมูลเพิม่ เติมได้ท่ี ธนาคารเกียรตินาคิน จำ�กัด ลงทุนของกลุม่ ธุรกิจการเงินเกียรตินาคินภัทร (มหาชน) ทุกสาขา หรือ บริษทั หลักทรัพย์จดั การ class) อีกทัง้ ยังตัง้ เป็นหน่วยงานเอกเทศจาก จึงมุง่ เน้นหลักการ Asset Allocation กล่าวคือ กองทุน ภัทร จำ�กัด โทรศัพท์ 02-305-9800 หรือ การกระจายการลงทุนในประเภทสินทรัพย์ตา่ งๆ ส่วนงานขายผลิตภัณฑ์ CIO Office จึง สามารถให้ค�ำ แนะนำ�ได้อย่างอิสระและยึดเอา อีเมล customerservice@phatraasset.com OPTIMISE | OCTOBER 2017

39

01

40

OPTIMISE | OCTOBER 2017

CLIENT VALUES

Building Dreams ชีวิตไร้ข้อจำ�กัดของ วิชิต อำ�นวยรักษ์สกุล จาก ‘ลูกจีนอพยพ’ ผูเ้ ป็นโปลิโอตัง้ แต่ อายุเพียง 16 เดือน เส้นทางชีวติ ของวิชติ อำ�นวยรักษ์สกุล นักธุรกิจพิการวัย 62 ปี ไม่ เคยปล่อยให้ความพิการเป็นข้ออ้างของการ ทิง้ โอกาส ตรงกันข้าม วิชติ ฝึกฝนทักษะการ เป็นเจ้าของธุรกิจเต๊นท์รถมือสอง ก่อนก้าว เข้ากุมบังเหียน Cube Real Property ธุรกิจ อสังหาริมทรัพย์ทก่ี �ำ ลังมุง่ หน้าสูต่ ลาดหลักทรัพย์ โดยไม่ลมื ทีจ่ ะแบ่งปันสร้างโอกาสให้กบั ผูพ้ กิ าร อืน่ ไปพร้อมๆ กัน

รถแบบฝังเข้าไปในสมองเราเลย ยีห่ อ้ นีแ้ ชสซีจะ หนาเท่านี้ ลอนจะเป็นแบบนี้ สันจะเป็นแบบนี้ จนตอนหลังรถจอดปุป๊ ก็ดอู อกว่ารถคันนีค้ ว�ำ่ มา หรือไม่คว�ำ่ มา เพราะเราจำ�ได้วา่ ความโค้งรุน่ นี้ เป็นแบบนี้ ทำ�อยูไ่ ด้ 10 กว่าปีกอ็ อกมาเปิด เต๊นท์ขายรถของตัวเอง ทุกคนต้องเติบโต มันเป็นเรือ่ งธรรมชาติ ปกติเวลาผมทำ�งาน ผมความมัน่ ใจสูงอยูแ่ ล้ว ไม่เคยกลัวอะไร ก็เลย ออกมาทำ�เอง เป็นเจ้าใหญ่ในตลาดชือ่ ‘อำ�นวยกลการ’ ก็ประสบความสำ�เร็จมาตลอด

ไม่ยอมรับขีดจำ�กัด

ท้าทายตัวเอง

ผมมาจากครอบครัวฐานะยากจน พ่อแม่ มาจากเมืองซัวเถาในจีน ตัวผมเป็นโปลิโอตัง้ แต่ อายุ 16 เดือน สมัยเด็กๆ ก็ไม่ได้เรียนหนังสือ สูงๆ เรียนแค่ถงึ ป.1 อาศัยเรียนรูเ้ องระหว่างที่ อาศัยกับพ่อแม่ในเรือทีจ่ อดอยูแ่ ถววัดเลียบ พอ โตมาก็เริม่ ต้นชีวติ ด้วยการไปทำ�งานกับพีช่ ายที่ เปิดเต๊นท์ขายรถเล็กๆ คนคิดว่าเราคงทำ�อะไรไม่ ได้มาก ได้แค่คอยรับโทรศัพท์แค่นน้ั แต่ผมเป็น คนไม่ยอมรับว่าพิการแล้วจะทำ�อะไรไม่ได้ เรา จึงฝึกดูรถ ฝึกขายรถ จนดูรถเป็น จนถึงจุดหนึง่ ก็ ออกมาทำ�เอง

สร้างทักษะเฉพาะตัว

เราขายรถมานานจนรูท้ างหมด แล้วเราก็ ทำ�สำ�เร็จมาตลอดจนเบือ่ นึกออกไหม บางทีท�ำ อะไรซ�ำ้ ๆ มันก็เบือ่ ขายรถมันไม่มอี ะไรตืน่ เต้น ลงมาดูปปุ๊ ก็รวู้ า่ คันนีค้ วรจะซือ้ เท่าไหร่ ขายเท่า ไหร่ รูส้ กึ ว่าง่ายไป เรารูส้ กึ ว่าทำ�ทีด่ นิ มันมีความ ท้าทายมากกว่า เพราะว่าทีแ่ ต่ละแปลง ทำ�ได้ หลายอย่าง ทำ�ให้เราได้คดิ ตลอดว่าจะทำ�อะไร ทำ�แบบไหน มันเป็นความสนุก ถ้าสิง่ ทีเ่ ราคิด สำ�เร็จมันสนุก ผมชอบอะไรทีต่ อ้ งคิด อะไรทีไ่ ม่ ท้าทายไม่ชอบ และทำ�ทีด่ นิ สนุกทีส่ ดุ

สำ�เร็จได้ดว้ ยศึกษา

สำ�หรับคนเป็นนักธุรกิจ ธุรกิจไหนก็ ตอนแรกพีช่ ายมองว่าเราไม่นา่ จะทำ�อะไรได้ เหมือนกัน แค่เปลีย่ นตัวสินค้าเฉยๆ การเปลีย่ น เขาก็ไม่ได้สอนอะไร ดังนัน้ เราก็ฝกึ ด้วยตัวเอง จากอาชีพหนึง่ ไปอีกอาชีพหนึง่ ไม่ใช่เรือ่ งยาก เพราะมันคือธุรกิจเหมือนกัน ไม่จ�ำ เป็นว่าคุณ เลย เพราะความทีเ่ ป็นคนพิการ ไม่มเี วลาจะ ต้องจบอะไรมาทัง้ นัน้ สินค้าทุกตัวคุณสามารถ ไปเทีย่ ว ผมก็เลยใช้เวลาดูรถ ผมก็ใช้เวลาดูรถ แบบจริงจัง ไม่ได้ดผู า่ นๆ ดูแบบเหมือนถ่ายรูป ศึกษาได้หมด ถ้าทำ�ไม่ได้ แสดงว่าคุณศึกษาไม่

การเปลีย่ นจากอาชีพหนึง่ ไปอีกอาชีพหนึง่ ไม่ใช่ เรือ่ งยาก เพราะมันคือ ธุรกิจเหมือนกัน ไม่จำ�เป็น ว่าคุณต้องจบอะไรมาทัง้ นัน้ สินค้าทุกตัวคุณสามารถ ศึกษาได้หมด ถ่องแท้ ผมไม่เคยทำ�คอนโด ผมก็สามารถทำ� คอนโดได้โดยศึกษาก่อน ทุกอย่างศึกษาได้งา่ ย ตอนนีม้ ตี �ำ ราเยอะแยะ เพือ่ นฝูงสอบถามก็มี อย่าไปมองว่าทำ�ธุรกิจหนึง่ จะทำ�ธุรกิจหนึง่ อีก ไม่ได้ คุณจะทำ�กีธ่ รุ กิจก็ได้ ถ้าคุณมีพน้ื ฐานด้าน ธุรกิจอยู่

พลิกผันเพราะวิกฤต

ทำ�ทีด่ นิ มาเรือ่ ยๆ จนเจอวิกฤตปี 2540 ตอนนัน้ เรามีแผนจะนำ�บริษทั เข้าตลาดฯ แล้ว สมัยก่อนเวลาจะเข้าตลาดฯ จะต้องสต็อกทีด่ นิ เอาไว้กเ็ ลยซือ้ ไว้จ�ำ นวนมากๆ แต่พอเกิดค่า เงินเปลีย่ นแปลง ธนาคารก็ไม่ให้เบิก ไม่ให้คา่ ก่อสร้าง เราก็เลยเป็นหนี้ แล้วของผมเป็นหนีก้ บั แบงก์ทไ่ี ม่เจ๊ง ซึง่ แปลว่าต้องเคลียร์หนี้ 100% ไม่เหมือนหนีก้ บั 56 สถาบันการเงินทีเ่ จ๊ง ซึง่ สามารถเคลียร์หนีแ้ ค่ 30-40% เป็นหนีห้ ลาย ร้อยล้าน แต่เราก็ไม่ยอมแพ้ ค่อยๆ เคลียร์ไป

เป็นหนีต้ อ้ งจ่าย

ตอนนัน้ ถ้ายอมล้มละลายก็จบ แต่ผมไม่ ยอมล้มละลาย ผมว่าคนเป็นหนีต้ อ้ งจ่าย สัน้ ๆ ง่ายๆ ไม่อยากติดค้าง สภาพปี 2540 เหมือนเรา อยูใ่ นถ�ำ้ ลึกๆ มองไม่เห็นแสงสว่าง แต่ในใจเรา ไม่ยอมแพ้ ถึงไม่มแี สงสว่าง แต่ถงึ เวลาสูก้ ต็ อ้ ง สู้ ผมเป็นคนไม่ยอมแพ้อะไร ถ้าเรายอมรับใน สิง่ ทีเ่ ราเป็น เราคงไม่มโี อกาสโตขึน้ มามีกจิ การ แบบนีไ้ ด้ ดังนัน้ เราก็คอ่ ยๆ หาอะไรทำ�มาเคลียร์ หนี้ ถึงได้ไปทำ�เครือ่ งเสียงยีห่ อ้ Leona ได้ก�ำ ไร จากเครือ่ งเสียงเท่าไหร่กม็ าเคลียร์หนีอ้ สังหาฯ OPTIMISE | OCTOBER 2017

41

รูจ้ กั กับวิชติ อำ�นวยรักษ์สกุล วิชติ อำ�นวยรักษ์สกุล เกิดและเติบโตในกรุงเทพฯ เขาประสบความสำ�เร็จในธุรกิจค้ารถยนต์มอื สอง ก่อนเดินหน้าเป็นนักพัฒนาอสังหาริมทรัพย์ตง้ั แต่ปี 2532 พร้อมศึกษาต่อวุฒบิ ตั รหลักสูตร Mini MBA จากมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และวุฒบิ ตั รหลักสูตร กลยุทธ์การบริหารธุรกิจอสังหาริมทรัพย์ (RE-CU) จากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ปัจจุบนั ดำ�รงตำ�แหน่ง กรรมการผูจ้ ดั การ บริษทั Cube Real Property ผูบ้ ริหารและพัฒนาโครงการ The Cube Condominium ทัว่ กรุงเทพฯ และดำ�รงตำ�แหน่ง รองประธานมูลนิธสิ ง่ เสริมและพัฒนาคนพิการ

42

OPTIMISE | OCTOBER 2017

แต่ Leona เป็นธุรกิจทีไ่ ม่ใหญ่ เดือนหนึง่ ขายแค่ สิบกว่าล้าน กำ�ไรก็ 2-3 ล้าน ต้องใช้เวลาเคลียร์ หนีอ้ ยูน่ านเป็น 10 ปี จนมาคล่องตัวเมือ่ ปี 2550 กว่าๆ ทีไ่ ด้เริม่ ทำ�บ้านเดีย่ ว และเริม่ มาทำ� คอนโดมีเนียมเมือ่ ปี 2555 ก็ได้ธนาคาร เกียรตินาคินนีแ่ หละช่วยเรือ่ งเงินกู้ โครงการแรก คือ Cube Real แจ้งวัฒนะ 250 ห้อง

ทีจ่ ะกลับบ้าน เพราะไหนๆ ถ้าลูกจะต้องอยู่ คอนโด ก็ให้อยูใ่ นเส้นทางทีพ่ อ่ แม่ไปหาได้ ไม่ อยากให้ไกลหูไกลตา ดังนัน้ คอนโดบนเส้นทาง ไหนทีม่ หี มูบ่ า้ นอยูเ่ ยอะๆ ยังไงก็ขายได้ พ่อแม่ จะซือ้ ให้ลกู อยู่ อีกกลุม่ หนึง่ ทีม่ าซือ้ คอนโด คือ คนแก่ ไม่มแี รงทีจ่ ะทำ�งานบ้าน ลูกหลานแยกไป ก็เลยมาซือ้ คอนโดอยู่ เพราะฉะนัน้ คอนโดเกิดได้ ตลอด เราก็เห็นเทรนด์นม้ี าชัดเจน อย่างทีบ่ อก อ่านกระแส ถ้าคุณเป็นนักธุรกิจ คุณต้องมองเทรนด์ได้ ศึกษา ต้องบอกว่าคนรุน่ ใหม่ เขาไม่อยากอยูบ่ า้ น ได้วา่ สินค้าตัวไหนกำ�ลังจะโต ตัวไหนกำ�ลังจะ เดีย่ วหรือทาวน์เฮาส์แล้ว เพราะถ้าอยูบ่ า้ นเดีย่ ว ดับ เพราะสินค้ามีทง้ั ดับและโต และสมัยนีเ้ ร็ว หรือทาวน์เฮาส์ เสาร์-อาทิตย์คณ ุ ต้องไปเป็นแจ๋ว มากทีจ่ ะดับและโต ถ้าก้าวไม่ทนั ก็เจ๊ง หรือเป็นคนสวน แต่อยูค่ อนโดมันสะดวก และไม่ ต้องตอบคำ�ถามพ่อแม่วา่ คืนนีก้ ลับกีโ่ มง ทำ�ธุรกิจต้องแบ่งปัน การจะทำ�ธุรกิจ คุณต้องรูจ้ กั คำ�ว่าแบ่งปัน พ่อแม่หลายรายซือ้ คอนโดให้ลกู อยูใ่ นทางผ่าน

CLIENT VALUES

ผมจะชอบนัง่ ทบทวนตอนกลางคืนว่าวันนีป้ ดิ การขายได้ เพราะอะไร ต้องมาทบทวนว่าจบเพราะคำ�พูดคำ�ไหน ถ้าลูกค้ารายนีไ้ ม่จบ ผมก็มาทบทวนว่าผมพลาดอะไร เก็บไว้เป็นบทเรียน เป็นประสบการณ์วา่ ต่อไปเราต้อง ไม่ผดิ พลาดด้วยเรือ่ งเดียวกันนี้

คุณหาซัพพลายเออร์ไม่ยาก ถ้าคุณไม่เอา เปรียบเขา และถ้าเราแบ่งปันให้เขา เขาจะไม่ หมกเม็ดเรา คนทีห่ มกเม็ดคุณแสดงว่าคุณไม่ แบ่งปัน คุณเอาเปรียบเขา แต่ตง้ั แต่ท�ำ งานมา ผมแบ่งปัน ต่างคนต่างได้ win-win เดีย๋ วนีผ้ รู้ บั เหมาจะเกาะทำ�งานกับผมไปตลอด เพราะผม ต้องการจับมือโตไปด้วยกัน ไม่ใช่หาคนใหม่ ไปเรือ่ ยๆ ผมชอบทำ�กับใครยาวๆ แล้วคนทีเ่ รา จับมือกับเขา เขาจะจับมือเราเอง เขาไม่หนีไป ไหน ตอนนีม้ อี ยูเ่ จ้าหนึง่ ทีท่ �ำ กับผม หุน้ ส่วนของ เขา 3 คน ขีร่ ถเบนซ์กนั หมดเลย ขีร่ ถดีกว่าผม อีก เพราะเขามีรายได้ทด่ี จี ากเรา คนจะทำ�ผิด ได้กต็ อ่ เมือ่ ไม่มกี นิ คนทีอ่ ยูด่ กี นิ ดีไม่ท�ำ ในสิง่ ทีเ่ ลวร้าย เราอยูไ่ ด้กเ็ พราะลูกน้อง ลูกค้า และ ซัพพลายเออร์ ไม่ได้อยูท่ ต่ี วั เรานะ ตัวเราไม่เคย

อยูไ่ ด้ เราคนเดียวทำ�อะไรไม่ได้ เราจึงต้องแบ่ง ปันให้เขาอยูด่ กี นิ ดีพอสมควร

ไม่มจี า้ งข้างนอก ซึง่ เรากล้าทำ�เพราะสินค้า เราดี

คิดเพือ่ ลูกค้า

งานขายคือหัวใจ

เวลาเลือกทำ�เล หลักของผมจะง่ายๆ ข้อ แรกต้องเลือกด้วยคุณธรรม และแบ่งปัน ตอน ลงทุนทุกโครงการผมจะเป็นคนซือ้ ทีเ่ องทัง้ หมด โดยพิจารณาว่าพืน้ ทีต่ รงนัน้ มีศกั ยภาพทีจ่ ะ เติบโต ถ้าลูกค้าซือ้ ไปแล้วขายเขาต้องมีก�ำ ไร ถ้าเขาขายต่อไม่ได้ก�ำ ไร ผมก็จะไม่ซอ้ื ทีน่ น้ั เด็ดขาด เพราะคนทีซ่ อ้ื คอนโดส่วนใหญ่จะอยู่ ประมาณ 5-10 ปีแล้วต้องขายทิง้ เพือ่ ไปอยู่ บ้านหลังใหญ่ขน้ึ ข้อสองคือต้องใช้วสั ดุทด่ี ี ถ้า ใช้วสั ดุทด่ี ี โครงการจะสภาพดี ขายก็จะมีราคา สีทผ่ี มทาคอนโดผม 5 ปียงั ไม่ซดี เลยเพราะคน อืน่ ใช้สกี ระป๋องละพัน ผมใช้สกี ระป๋องละ 3 พัน พอไม่โทรม ทำ�เลดี ลูกค้าขายก็มกี �ำ ไร เราก็ สบายใจ ผมไม่ตอ้ งเอากำ�ไรมาก เพราะผมไม่ ได้เดือดร้อน แล้วจิตใจผมไม่ตอ้ งการแบบนัน้ ด้วย ผมจะไม่ท�ำ อะไรทีไ่ ด้ก�ำ ไรแล้วเขาเสีย เรากำ�ไรแล้วเขาต้องได้ดดี ว้ ย

มีประชุมงานขายผมจะเข้าทุกครัง้ เพราะ มันเป็นหัวใจของผมมาตัง้ แต่สมัยผมยังเป็น เซลส์ขายรถ ผมจะชอบนัง่ ทบทวนตอนกลาง คืนว่าวันนีป้ ดิ การขายได้เพราะอะไร ต้องมา ทบทวนว่าจบเพราะคำ�พูดคำ�ไหน ถ้าลูกค้า รายนีไ้ ม่จบ ผมก็มาทบทวนว่าผมพลาดอะไร เก็บไว้เป็นบทเรียน เป็นประสบการณ์วา่ ต่อไป เราต้องไม่ผดิ พลาดด้วยเรือ่ งเดียวกันนี้ นีค่ อื การเป็นนักขาย ต้องรูจ้ กั ทบทวน หรือแม้แต่ ทำ�งานทัว่ ไป ก็ตอ้ งทบทวนงานทีเ่ ราทำ� คุณถึง จะประสบความสำ�เร็จ เหมือนคุณเรียนหนังสือ คุณต้องอ่านซ�ำ้ ต้องทบทวนความรู้

มองโอกาสในข้อจำ�กัด

เดีย๋ วนีท้ ด่ี นิ แพงมาก แพงจริงๆ คนขาย นอนขาย ไม่ได้นง่ั ขาย ตัง้ ราคาทีฉ่ นั พอใจ ถ้า เราจะพัฒนา เราต้องคิดในมุมมองทีย่ อมรับใน การตัง้ ราคาของเขา เสน่หก์ ารพัฒนาคือ สินค้า เคลือ่ นไหวเร็ว ตัวหนึง่ คนคิดแบบหนึง่ อาจจะไม่ได้ก�ำ ไร แต่ เวลาทำ�อะไร คิดอะไร ต้องลงมือทันที อีกคนอาจคิดแบบมีก�ำ ไรก็ได้ เราคิดยังไงให้มนั ตัง้ แต่ท�ำ อสังหาฯ มา ผมไม่เคยสนใจเจ้าใหญ่ มีก�ำ ไรให้ได้ในทีแ่ ปลงเดียวกัน หลักสำ�คัญคือ เพราะชิงลงมือก่อน ยกตัวอย่างทีด่ นิ มีนบุรี ให้ความสำ�คัญกับตัวสินค้า รูปแบบห้อง บาง คนทำ�ห้องหน้าแคบเพือ่ ให้พน้ื ทีข่ ายสูง มีขา่ วว่ามีเจ้าใหญ่จะมาลง ทุกคนถอยหมด คนก็เลยไม่ซอ้ื แต่เรายอมทำ�หน้ากว้าง พืน้ ที่ ไม่กล้าจะสูเ้ จ้าใหญ่ แต่โครงการของผมพอ วางเงินปุบ๊ ผมใช้เวลา 2 เดือนกว่าเปิดตัวเลย ขายน้อย แต่คนซือ้ คนเดีย๋ วนี้ ถ้าถูกใจ เจ้าใหญ่ยงั ไม่ขยับตัว แต่ผมขายไปแล้ว และ แพงหน่อยเขาก็ซอ้ื อย่าเอาแต่ได้อย่างเดียว ผมเป็นคนชอบทำ�การตลาดเอง ผมใช้เกมรุก คิดแต่จะได้อย่างเดียวมีแต่จะเสีย เพราะถ้า หมด มีกจิ กรรมตลอดทุกเดือน เดือนหนึง่ หลาย สินค้าคุณภาพดี ลูกค้าถูกใจก็จะปากต่อปาก ครัง้ หลายที่ มีทง้ั คาราวาน มีทง้ั โชว์ ทำ�เองหมด เพราะให้ของดีเขา OPTIMISE | OCTOBER 2017

43

ทอง เพราะถือว่าเป็นภาระ ไม่รจู้ ะใส่ไปทำ�งาน ทำ�ไม มันคือภาระทีม่ นุษย์ไปขวนขวายมาให้ ตัวเองลำ�บาก ต้องมาเก็บรักษา ดังนัน้ เมือ่ เรามี สมควรแล้ว เราก็ควรแบ่งปันให้คนอืน่ นอกจาก นีก้ ม็ งี านมูลนิธสิ ง่ เสริมและพัฒนาคนพิการทีผ่ ม เข้าไปช่วย

คุณก็ตกงานแน่ๆ คุณอาจจะได้ทๆ่ี 11 หรือ 12 ก็ได้ คุณต้องไม่ทอ้ และถ้าได้งาน ผมจะบอก เขาว่าให้ขอความช่วยเหลือจากเพือ่ นร่วมงาน เฉพาะในสิง่ ทีค่ ณ ุ ทำ�ไม่ได้จริงๆ อย่าให้เพือ่ น ร่วมงานช่วยคุณเพราะความสงสาร แต่คณ ุ ต้อง แสดงความสามารถให้เขาเห็นว่าคุณเป็นพิการ แต่ท�ำ งานได้ไม่แพ้ หรือทำ�งานได้ดกี ว่าคนปกติ ต้องใจสู้ และอดทนมากกว่าคนธรรมดา 2-3 เท่า

เป็นคนสัมภาษณ์คดั เลือกคนพิการเข้ามูลนิธเิ อง เราจะรับปีละ 30 คน โดยจะเลือกคนทีพ่ ฒ ั นา มีสขุ ต้องแบ่งปัน ได้ เพราะถ้าเอาคนทีพ่ ฒ ั นาไม่ได้เข้ามาเพราะ ผมคิดเลยว่า ในอนาคต Cube Real ต้องอยู่ สงสาร ก็จะทำ�ให้คนทีเ่ หลือเสียโอกาส เราจะ ได้โดยไม่มผี ม ผมพยายามสร้างพนักงานผมให้ สอนคอร์สแรกเป็นคอมพิวเตอร์เบือ้ งต้น และ เป็นมืออาชีพ ก้าวไปแทนผมได้ในอนาคต ทุก สอนคอร์ส 2 เป็นกราฟฟิกดีไซน์ และพอพัฒนา วันนีผ้ มทำ�งานน้อยลงประมาณ 50% ยกเว้น เสร็จ เราก็จะหางานให้เขาทำ� ให้เขาไปสร้าง โครงการปันสุข โครงการช่วยเหลือสังคมของ ตัวเองต่อ แต่บางคนเราหางานให้ไม่ได้ ต้องไป Cube Real ผมจะดูเอง เพราะเป็นความรัก ดิน้ รนหางานเอง เขาก็ตอ้ งยอมรับ ผมบอกเด็ก ส่วนตัวทีอ่ ยากจะให้ คือเงินมันเป็นสิง่ สำ�คัญ ว่า เวลาหางานคุณอย่าท้อ คนปกติยงั หางาน ในการดำ�รงชีวติ ใช้กนิ ข้าว ใช้รกั ษายามเจ็บป่วย ยากเลย คนพิการยิง่ หายากใหญ่ ไม่ใช่คณ ุ ไป แต่นอกจากนัน้ มันไม่มคี า่ เลย ผมไม่เคยมีเพชร สัมภาษณ์งาน 5-6 ที่ ไม่ได้คณ ุ ก็ทอ้ เลิกหาต่อ

จุดแข็งมาใช้ อย่างคนปกติกม็ จี ดุ อ่อนเหมือน กันคือความคล่องตัว คนปกติตก 4 โมงเย็นก็ คิดว้าวุน่ แล้วว่าวันนีจ้ ะไปไหน แต่คนพิการไป ไหนลำ�บาก คุณก็คดิ เรือ่ งงานไปสิ คิดเรือ่ งเป็น ประโยชน์ คนทีเ่ คลือ่ นไหวสะดวกก็พยายามจะ ไปหาเพือ่ น ไปกินกาแฟ คุยโม้ คุณไปไหนไม่ได้ คุณก็นง่ั ทำ�งาน คุณจะได้เปรียบเขา เอาปมด้อย เป็นปมเด่น แปรความคิดให้เป็น ในจุดอ่อนเป็น จุดแข็ง ในจุดแข็งเป็นจุดอ่อน คิดได้อย่างนีค้ ณ ุ จะไม่เจอข้อจำ�กัด

ทุกคนมีจดุ แข็งจุดอ่อน แต่เราควรดึงจุดแข็งมาใช้ อย่างคนปกติกม็ จี ดุ อ่อน เหมือนกันคือความคล่องตัว ส่ ร้างได้ คนปกติตก 4 โมงเย็นก็คดิ โอกาสที มูลนิธเิ ริม่ ก่อตัง้ ครัง้ แรกเมือ่ ปี 2537 เรา ว้าวุน่ แล้วว่าวันนีจ้ ะไปไหน มองว่า คนพิการมีศกั ยภาพ แต่สง่ิ ทีเ่ ขาขาดคือ ตัวพิการแต่ใจไม่พกิ าร เวลาผมไปคุยกับลูกศิษย์คนพิการ ผมบอก แต่คนพิการไปไหนลำ�บาก โอกาส สิง่ ทีม่ ลู นิธเิ ราทำ�คือสร้างโอกาสให้กบั คนพิการ การให้โอกาสคือ ไม่ได้เอาปลาไปให้ เขาเสมอว่า พวกคุณร่างกายพิการ แต่ใจไม่ คุณก็คดิ เรือ่ งงานไปสิ เขากิน แต่สอนให้เขาตกปลา ตอนแรกผมจะ พิการ ทุกคนมีจดุ แข็งจุดอ่อน แต่เราควรดึง

01 ตัวอย่างห้องของ โครงการ The Cube Premium รัชดา

44

OPTIMISE | OCTOBER 2017

CLIENT VALUES

OPTIMISE | OCTOBER 2017

45

01

Idyllic Escape ตึกรามบ้านช่องสไตล์โคโลเนียลในตัวเมืองสกลนคร คือย่านพักพิงในอุดมคติส�ำหรับผู้ที่อยากออกส�ำรวจ ภูมิภาคซึ่งผลิตเนื้อโคขุน ผลไม้ป่า และสีย้อมผ้า ธรรมชาติที่ดีที่สุดของประเทศ 46

OPTIMISE | OCTOBER 2017

คนฟังอาจไม่เชือ่ หู หากจะ บอกว่าจังหวัดซึง่ มีประชากร เพียง 1.14 ล้านคนนี้ มีเทีย่ วบินแน่นขนัดถึงวันละ 4 เทีย่ ว 01 ปราชญ์ นิยมค้า ผู้ก่อตั้งแบรนด์ผ้าย้อมคราม Mann Craft เดินดูต้นครามในสวนครามทอง 02 สถาปัตยกรรมอันโดดเด่นของอาสนวิหาร อัครเทวดามีคาแอล ท่าแร่

BEYOND BOUNDARIES แม้จะเป็นเวลา 6 โมงเช้า แต่เทีย่ วบิน A320 ของสายการบินแอร์เอเชียจากกรุงเทพฯ สู่ สกลนครกลับถูกจับจองเต็มทัง้ 150 ทีน่ งั่ ด้วยความทีส่ กลนครไม่ใช่ประตูสแู่ ดนอีสาน เหมือนอย่างขอนแก่นและบุรรี มั ย์ หรือทางหลวง สูป่ ระเทศลาวเหมือนอุดรธานี นครพนม และ หนองคาย อีกทัง้ ยังตัง้ อยูล่ กึ ขึน้ ไปเกือบถึง พรมแดนลาว คนฟังอาจไม่เชือ่ หู หากจะบอกว่า จังหวัดซึง่ มีประชากรเพียง 1.14 ล้านคนนี้ มีเทีย่ วบินแน่นขนัดถึงวันละ 4 เทีย่ ว แต่นกี่ เ็ ป็น เพราะสกลนครเก็บซ่อนของดีของตัวเองไว้อย่าง แนบเนียน เพราะส�ำหรับผูม้ าถึง จังหวัดนีม้ ที งั้ ร่องรอยอารยธรรมขอมโบราณทีก่ ระจายตัวอยู่ ตามพืน้ ทีร่ อบนอก ชุมชนคาทอลิกทางทิศเหนือ ของตัวเมือง ทีช่ วนให้นกึ ถึงสถาปัตยกรรมแบบ ฝรัง่ เศสอย่างในหลวงพระบางหรือเสียมเรียบ ตลอดจนมหาวิทยาลัยในจังหวัดทัง้ 3 แห่ง ทีก่ ำ� ลังขมักเขม้นท�ำงานร่วมกับเกษตรกร เพือ่ สร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ทอ้ งถิน่ ทีม่ งุ่ หมาย เป็นสินค้าที่ ‘ดีทสี่ ดุ ’ ในราชอาณาจักร ประวัตศิ าสตร์อนั ยาวนานกว่า 3 พันปีของ สกลนครเริม่ ตัง้ แต่มกี ารตัง้ รกรากรอบทะเลสาบ ในฐานะส่วนหนึง่ ของเมืองหนองหานหลวง ซึง่ อยูภ่ ายใต้การปกครองของอาณาจักรขอม โบราณ ตามมาด้วยการปกครองของอาณาจักร ล้านช้างในช่วงปลายศตวรรษที่ 19 ก่อนจะมา ถึงสมัยรัตนโกสินทร์ ทีส่ กลนครได้กลายเป็น ดินแดนแห่งพระพุทธศาสนา ฐานทีม่ นั่ ของ พระธุดงค์สายกรรมฐานอย่างอาจารย์มนั่ ภูรทิ ตั โต และอาจารย์ฝน้ั อาจาโร ซึง่ พุทธศาสนิกชนยังคงศรัทธาเลือ่ มใสจวบจนปัจจุบนั แม้สกลนครจะเป็นดินแดนแห่งธรรมมะ แต่ผมู้ าเยือนจะพบว่าการหาความสุขทางโลกก็ สามารถท�ำได้เป็นอย่างดีทนี่ ี่ เพราะนอกจากการ เดินทอดน่องไปตามถนนทีไ่ ด้รบั การวางผังอย่าง ดีในย่านชุมชนคาทอลิกแล้ว ผูม้ าเยือนอาจแวะ ไปชิมของขึน้ ชือ่ อย่างเนือ้ โคขุนโพนยางค�ำและ น�ำ้ หมากเม่า หรือใครทีช่ อบเสือ้ ผ้าอาภรณ์ก็ สามารถแวะซือ้ ผ้าย้อมครามติดไม้ตดิ มือกลับ ไปด้วย วิถชี วี ติ ในสกลนครทีข่ น้ึ ชือ่ ในเรือ่ งความ ‘สโลว์ไลฟ์’ แม้เมือ่ เทียบกับจังหวัดอืน่ ๆ ในภาค อีสานด้วยกัน ถือว่าเหมาะอย่างยิง่ ส�ำหรับใช้ แวะพักจากความวุน่ วายของเมืองหลวง

อย่างประสบความส�ำเร็จดียงิ่ ความรุม่ รวยทางประวัตศิ าสตร์และความ สกลนครเป็นจังหวัดทีม่ คี วามหลากหลาย สัมพันธ์แน่นแฟ้นของคนในชุมชน คือสิง่ ทีด่ งึ ดูด ทางเชือ้ ชาติและวัฒนธรรม โดยประกอบไป ชาวนครพนมโดยก�ำเนิดอย่างคุณพ่อเจริญโชค ด้วย 6 ชนเผ่าหลักๆ ได้แก่ ชาวไทอีสาน ภูไท ไทญ้อ กะเลิง กะโส้ และไทโย้ย แต่ในความเป็น สันดี ให้ยา้ ยมาใช้ชวี ติ อยูท่ อี่ คั รสังฆมณฑลแห่ง จริง กลุม่ ผูอ้ พยพจากลาวและเวียดนามเหล่านี้ นี้ “คุณพ่อยอเซฟมีวสิ ยั ทัศน์กว้างไกล ท่านรูว้ า่ อาศัยอยูใ่ นตัวเมืองสกลนคร ภายใต้วถิ ชี วี ติ ทีร่ บั ต้องสร้างความสามัคคีโดยให้ชาวบ้านใช้เวลา เอาอิทธิพลมาจากคณะมิชชันนารีคาทอลิกชาว วางแผนจัดงานทางศาสนาต่างๆ ร่วมกัน พวก เขาจะได้สนิทกันยิง่ ขึน้ ” คุณพ่อเจริญโชคเล่า ฝรัง่ เศส มาเป็นเวลานานกว่า 130 ปีแล้ว พิธเี ฉลิมฉลองเหล่านีเ้ ป็นเสมือนงานรืน่ เริง ทุกวันอาทิตย์ คริสตชนหลากเชือ้ ชาติจะมา ส�ำหรับนักท่องเทีย่ วทีเ่ สาะหาประสบการณ์ รวมตัวกันทีอ่ าสนวิหารอัครเทวดามีคาแอลที่ แปลกใหม่ งานบุญกองข้าวของท่าแร่ ซึง่ สร้างขึน้ ในรูปแบบสถาปัตยกรรมโมเดิรน์ เพือ่ ป่าวประกาศถึงการสถาปนาสังฆมณฑลท่าแร่- จัดขึน้ ในเดือนกุมภาพันธ์ของทุกปีนน้ั เป็น ประเพณีบญ ุ กองข้าวแห่งเดียวในโลกทีจ่ ดั ขึน้ หนองแสงเป็นอัครสังมณฑลในปีพ.ศ. 2508 ส�ำหรับชาวนาผูน้ บั ถือนิกายคาทอลิก ขณะ โดยวิหารดูสวยแปลกตาด้วยเส้นโค้งขอบ ทีง่ านประเพณีแห่ดาว ซึง่ จัดขึน้ ก่อนเทศกาล หลังคาทีต่ ดั กับเสาซีเ่ ล็กดุจก้างปลา กระนัน้ คริสต์มาส ก็ถอื เป็นอีกงานหนึง่ ทีไ่ ม่ควรพลาด อิทธิพลฝรัง่ เศสอาจสะท้อนได้ชดั เจนกว่าผ่าน ลักษณะผังเมือง และบ้านทรงโคโลเนียลเก่าแก่ ชาวบ้านจะประดับประดาบ้านด้วยโคมไฟรูป ดาวท�ำมือ ก่อนหน้าวันทีข่ บวนดาวขนาดใหญ่ ในละแวกทีบ่ างหลังอาจมีอายุกว่า 130 ปี ภายใต้ผงั เมืองรูปสีเ่ หลีย่ มจตุรสั ของหมูบ่ า้ น จะแห่ในเมืองนาน 3 วัน ซึง่ ถือเป็นหนึง่ ในช่วง ท่าแร่ ซึง่ แบ่งชุมชนลาวออกทางทิศเหนือ และ เวลาทีค่ กึ คักทีส่ ดุ ของชุมชนแห่งนี้ ชุมชนไทยอีสานกับเวียดนามออกทางทิศใต้นนั้ ทรัพย์สมบัตขิ องชาติ คือชุมชนทีม่ คี วามผูกพันแน่นแฟ้น หลังคุณพ่อ นอกเหนือจากกลิน่ อายแบบฝรัง่ เศสในตัว ซาเวียร์ เกโก น�ำชนกลุม่ น้อยทางศาสนาลงเรือ เมืองสกลนครแล้ว การไปเยือนพืน้ ทีช่ นบทรอบ มาถึงสกลนครในปี 2426 เขาและคุณพ่อ นอกอันเป็นทุง่ โล่งขนาดใหญ่กน็ า่ ตืน่ ตาไม่แพ้ ยอแซฟ กอมบูรเิ ออร์ เจ้าอาวาสองค์แรกของ กัน เนือ่ งจากสกลนครตัง้ อยูใ่ นบริเวณทีร่ าบสูง วัดมหาพรหมมีคาแอลท่าแร่ ได้ใช้กจิ กรรมของ โคราช ภูมปิ ระเทศของทีน่ สี่ ว่ นใหญ่จงึ มีลกั ษณะ ชุมชนสานสายใยระหว่างคนต่างชาติพนั ธุไ์ ด้

ดินแดนแห่งศรัทธา

02

OPTIMISE | OCTOBER 2017

47

04

05

03

เมือ่ ก่อน ผ้าย้อมครามไม่ ได้เป็นทีน่ ยิ มหรือเป็นของ เก๋ เราโตขึน้ มากับทัศนคติ ทีว่ า่ มันเป็นผ้าของชนชัน้ แรงงาน เป็นเสือ้ ผ้าทีช่ าวนา สวมใส่...แต่เอาจริงคุณภาพ ของผ้าทอมันสุดยอดมาก แถมสีครามยังสามารถกัน รังสียวู ไี ด้ เหมาะกับการใส่ ไปท�ำไร่ทำ� นาข้างนอก 03 วิศุกธิ์ เอื้อกิ่งเพชร นายสัตวแพทย์ ช�ำนาญการพิเศษแห่งศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพาน 04 ผลิตภัณฑ์ผ้าย้อมครามที่วางขายบนถนนผ้าคราม 05 เนือ้ โคขุนวัวด�ำภูพานทีร่ า้ น ‘ฟาร์มฮัก คุณทอง’ 06 บ้านสไตล์ยุโรปอายุกว่า 100 ปีที่ชุมชนท่าแร่

48

OPTIMISE | OCTOBER 2017

เป็นทีร่ าบ ขณะทีท่ ะเลสาบหนองหาน ซึง่ มี ขนาดใหญ่ทสี่ ดุ ในภาคอีสานและครอบคลุม พืน้ ที่ 7,700 ไร่ จะท�ำหน้าทีเ่ สมือนเขือ่ นกัก เก็บน�ำ้ ฝนทีต่ กลงมา จนบริเวณนีถ้ อื เป็นหนึง่ ในพืน้ ทีช่ มุ่ น�ำ้ ส�ำคัญของภูมภิ าคเอเชียตะวัน ออกเฉียงใต้ ยิง่ กว่านัน้ ในช่วงเดือนธันวาคม ถึงมกราคม ทะเลสาบหนองหานจะแปรสภาพ เป็นทุง่ ดอกบัวแดงบานสะพรัง่ ซึง่ ตระการตาจน ส�ำนักข่าวต่างประเทศอย่าง CNN จัดอันดับให้ เป็นหนึง่ ในสถานทีส่ วยแปลกจนต้องไปเยือน ด้วยความสูงที่ 624 เมตรจากระดับน�ำ้ ทะเล ปานกลาง เทือกเขาภูพานนัน้ ท�ำหน้าทีเ่ สมือน สันเขาเล็กๆ ซึง่ แบ่งทีร่ าบสูงโคราชออกเป็น 2 แอ่งใหญ่ คือแอ่งโคราชทางทิศใต้ และ แอ่งสกลนครทางทิศเหนือ ท�ำให้ภพู านเป็น ทีอ่ ยูอ่ าศัยของพันธุไ์ ม้พนื้ เมืองนานาชนิด หนึง่ ในพรรณพืชทีส่ ำ� คัญทีส่ ดุ คือต้นหมากเม่า ผลไม้ปา่ รสเปรีย้ วปร่า ซึง่ ปัจจุบนั เป็นหนึง่ ใน ผลิตภัณฑ์ ‘เครือ่ งบ่งชีท้ างภูมศิ าสตร์ (GI)’ ของจังหวัดสกลนคร สหกรณ์ชมุ ชนหลายแห่ง ปลูกและจ�ำหน่ายผลิตภัณฑ์แปรรูปจากหมาก

เม่า อาทิ น�ำ้ ผลไม้และแยม หรือแม้กระทัง่ ไวน์ เดิมที เกรียงไกร นาคสวัสดิ์ ผูเ้ ป็นชาวจันทบุรี โดยก�ำเนิด เคยทดลองปลูกผลไม้อย่างเงาะและ ทุเรียนทีส่ กลนครแต่ไม่ประสบผลส�ำเร็จ หาก ด้วยความช่วยเหลือจากผลงานวิจยั เกีย่ วกับการ แปรรูปหมากเม่าของมหาวิทยาลัยเทคโนโลยี ราชมงคลอีสาน วิทยาเขตสกลนคร เขาจึง สามารถพัฒนาพืชพืน้ เมืองชนิดนีไ้ ด้เป็นอย่าง ดี โดยไวน์เม่าสกลนคร Chateau de Phu Phan ของเขา ได้กวาดรางวัลมาแล้วมากมาย และมี วางขายทีศ่ นู ย์การค้าสินค้าปลอดภาษีคงิ เพาเวอร์ในฐานะผลิตภัณฑ์ลอื ชือ่ ของไทย สกลนครยังเป็นจังหวัดทีม่ โี ครงการใน พระราชด�ำริมากทีส่ ดุ ในภาคอีสาน กล่าวคือ 294 โครงการ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมพิ ลอดุลยเดช ทรงมีพระราชด�ำริให้จดั ตัง้ ศูนย์ศกึ ษาการพัฒนาภูพาน อันเนือ่ งมาจาก พระราชด�ำริ ขึน้ เมือ่ ปี 2527 เพือ่ เป็นศูนย์ปฏิบตั ิ การส�ำหรับโครงการในพระราชด�ำริ 1,157 แห่ง ทัว่ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และยังทรงจัด ตัง้ โรงงานหลวงอาหารส�ำเร็จรูปแห่งที่ 3 ขึน้ ที่

BEYOND BOUNDARIES อ�ำเภอเต่างอย ซึง่ ปัจจุบนั เป็นทีร่ จู้ กั ในฐานะ โรงงานผลิตน�ำ้ มะเขือเทศดอยค�ำ ศูนย์ศกึ ษาแห่งนีค้ อื ผูอ้ ยูเ่ บือ้ งหลังเนือ้ โคด�ำ หรือโคเนือ้ ภูพานอันเลือ่ งชือ่ ซึง่ เกิดจากการ ผสมพันธุข์ องโคขุนวากิวสายพันธุญ ์ ปี่ นุ่ ที่ ประเทศไทยได้มาเมือ่ สมาคมผูเ้ ลีย้ งโควากิว แห่งโอซากา ได้นอ้ มเกล้าฯ ถวายโคทาจิมะ สายพันธุว์ ากิวซึง่ เป็นโคขุนสายพันธุด์ ที สี่ ดุ ของ ญีป่ นุ่ จ�ำนวน 1 คูแ่ ด่สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ในปี 2536 โดยภาย ในทศวรรษต่อมา วิศทุ ธิ์ เอือ้ กิง่ เพชร นายสัตวแพทย์ชำ� นาญการพิเศษชาวสกลนครแห่งศูนย์ ศึกษาฯ ภูพาน ได้ใช้นำ�้ เชือ้ ทีเ่ หลืออยูข่ องโค ทาจิมะผสมกับวัวพันธุอ์ นื่ ๆ เช่นโคพันธุเ์ รดซินดี้ ซึง่ ทนต่ออากาศร้อน เพือ่ สร้างวัวพันธุผ์ สมที่ สามารถอยูร่ อดในอากาศร้อนระอุของไทยได้ “ผมท�ำทุกอย่างทีน่ กั เพาะพันธุโ์ ควากิวญีป่ นุ่ ท�ำ เขาให้ววั เขาดืม่ เบียร์ ผมก็เอาสาโทให้ววั ผม ดืม่ เขานวดให้ววั เขา ผมก็นวดแผนไทยให้ววั ผม เขาให้ววั ฟังเพลงคลาสสิก ผมก็ให้ววั ผมฟัง หมอล�ำไปเลย” วิศทุ ธิก์ ล่าว เขาหัวเราะกับความ นอกกรอบของตน แต่สดุ ท้ายวิธกี ารเหล่านี้ (ทัง้ การให้ดมื่ สาโทและนวดแผนไทย) ก็คอ่ ยๆ ถูก ตัดออกไป และตัวเขาเองได้หนั มาพัฒนาเรือ่ ง โภชนาการและวิธกี ารเลีย้ งอย่างจริงจังเพือ่ ให้ เกษตรกรท้องถิน่ สามารถเลีย้ งโคขุนเหล่านีด้ ว้ ย วิธกี ารทีง่ า่ ยทีส่ ดุ และความพยายามของเขาก็ ประสบผลส�ำเร็จ ปัจจุบนั โคขุนของเขามีสาย เลือดทาจิมะแท้ถงึ 92% และลายหินอ่อนบน เนือ้ ก็จดั อยูใ่ นระดับเกรด A5 (เกรดสูงสุด) พ่อ พันธุว์ วั ด�ำภูพานในสภาพสมบูรณ์สามารถขาย ได้ราคาสูงถึงตัวละ 10-12 ล้านบาท โดยวิศทุ ธิ์ หวังว่าโคด�ำภูพานนีจ้ ะเป็นอาวุธให้เกษตรกร ไทยใช้สกู้ บั กับสงครามราคาเนือ้ วัว หาก มาตรการค้าเสรีวา่ ด้วยการยกเลิกก�ำแพงภาษี เนือ้ วัววากิวออสเตรเลียเริม่ บังคับใช้ในปี 2563 ความหวังเริม่ ต้นอย่างช้าๆ เมือ่ เกษตรกร หลายคนก�ำลังเริม่ ด�ำเนินรอยตามวิศทุ ธิ์ และใช้ คูม่ อื ของเขาเป็นแนวทางปฏิบตั ใิ นการเลีย้ งโคขุน โดยหนึง่ ในนัน้ คือ ‘ฟาร์มฮัก คุณทอง’ ทีค่ นกรุง มักรูจ้ กั ในชือ่ ‘โคขุนคุณทอง โพนยางค�ำ’ ฟาร์ม แห่งนีเ้ ป็นกิจการของครอบครัวชาวสกลนคร ที่

เพาะเลีย้ งโคด�ำภูพานควบคูไ่ ปกับโคโพนยาง ค�ำทีส่ ร้างชือ่ ให้กบั ร้านมาตัง้ แต่ตน้ ​ทุกวันนีผ้ ู้ มาเยือนสามารถลิม้ ลองสเต็กเนือ้ นุม่ รสฉ�ำ่ จาก ‘ฟาร์มฮัก’ ร้านอาหารสไตล์คาวบอยของพวกเขา ในจังหวัดสกลนคร ซึง่ เหล่าคหบดีชาวลาวมัก ขับรถหรูอย่างเบนซ์ หรือแลนด์โรเวอร์เงาวับแวะ เวียนมารับประทานอยูบ่ อ่ ยๆ เพราะแม้สกลนคร จะไม่ใช่จดุ หมายปลายทางยอดนิยมแต่ชาวลาว ส่วนใหญ่มกั จะเดินทางจากเมืองท่าแขกไปยัง เวียงจันทน์โดยแวะเทีย่ วผ่านเส้นทางนครพนม สกลนคร และอุดรธานี ซึง่ น่าอภิรมย์กว่าการขับ รถผ่านถนนของลาวเองทีข่ นึ้ ชือ่ เรือ่ งความโหด และต้องใช้เวลาวิง่ นานกว่าเป็นวันๆ

มือสีคราม

ในช่วงไม่กปี่ ที ผี่ า่ นมา ความคลัง่ ใคล้ในผ้า เดนิม (ผ้าทีใ่ ช้ทำ� ยีนส์ ซึง่ เดิมทียอ้ มด้วยคราม) ได้พงุ่ สูงขึน้ พร้อมๆ กับกระแสนิยมงานคราฟต์ ท�ำให้กลุม่ คนรุน่ ใหม่ตดั สินใจหวนคืนสูด่ นิ แดน แห่งครามอย่างสกลนครอีกครัง้ “สภาพอากาศและดินแถวเทือกเขาภูพาน นัน้ ดีสดุ แล้ว สีครามจากทีน่ กี่ ไ็ ม่เหมือนทีไ่ หน ในประเทศ” ปราชญ์ นิยมค้า ผูก้ อ่ ตัง้ Mann Craft แบรนด์ผา้ ย้อมครามชือ่ ดังของสกลนคร กล่าว โดยหลังจากทีจ่ บการศึกษาระดับ

ปริญญาโทด้านออกแบบจากมหาวิทยาลัยรังสิต ปราชญ์กไ็ ด้หวนคืนสูบ่ า้ นเกิดด้วยความหวังที่ จะสร้างสรรค์โคมไฟท�ำมือ แต่กลับกลายเป็น ตกหลุมรักการย้อมครามอย่างถอนตัวไม่ขนึ้ แทน “การแช่ใบครามจนเป็นโคลนเหลวเพือ่ น�ำ ไปสกัดเป็นน�ำ้ หมึกสีฟา้ เข้ม เป็นกระบวนการที่ น่าหลงใหลมาก ผมชอบทดลองหาเทคนิคย้อม สีใหม่ๆ ทีค่ นอืน่ ไม่เคยท�ำมาก่อน” เขาเล่าให้ฟงั อย่างมีความสุข ปราชญ์ผลิตหมึกเขียนกระดาษจากคราม ธรรมชาติ 100% ได้เป็นผลส�ำเร็จ และยังเริม่ การทดลองครัง้ ใหญ่ของเขาอย่างการสร้าง ‘สวน ครามทอง’ ไร่ปลูกครามและต้นไม้ให้สสี นั อีก กว่า 10 ชนิด โดยเขาวางแผนจะเปิดเวิรก์ ช็อปที่ สวนครามทองให้คนนอกเข้าร่วมภายในสิน้ ปีนี้ ในปัจจุบนั บรรดาเทคนิคเก่าแก่นน้ั ก�ำลัง ได้รบั การชุบชีวติ ใหม่ เนือ่ งด้วยความสนใจในสี ย้อมผ้าธรรมชาติมเี พิม่ สูงขึน้ เช่น ‘แม่ฑตี า’ หนึง่ ในแบรนด์แฟชัน่ ทีร่ เิ ริม่ ท�ำเสือ้ ผ้าครามตัง้ แต่เมือ่ 20 ปีกอ่ นทีข่ ณะนีม้ ี สุขจิต แดงใจ สาววัย 20 กว่าๆ มารับช่วงธุรกิจต่อจากรุน่ แม่ “เมือ่ ก่อน ผ้าย้อมครามไม่ได้เป็นทีน่ ยิ มหรือ เป็นของเก๋ เราโตขึน้ มากับทัศนคติทวี่ า่ มันเป็น ผ้าของชนชัน้ แรงงาน เป็นเสือ้ ผ้าทีช่ าวนาสวมใส่ สมัยนัน้ คนจนไม่มกี ำ� ลังพอซือ้ เสือ้ ผ้าแฟชัน่

06

OPTIMISE | OCTOBER 2017

49

07

เราสังเกตว่า ช่างฝีมอื สกล ได้รบั การยอมรับ ในทีอ่ น่ื ๆ มาก แต่ชา่ งเราแทบ ไม่รจู้ กั กันเลย

07 วัลย์ริยา เพ็งสว่าง เจ้าของเซรามิก แบรนด์สกลแท้อย่าง ‘ดอนหมูดิน’ และผู้ก่อตั้งกลุ่มคนท�ำงานคราฟต์ ‘สกลเฮ็ด’

เลยต้องเย็บชุดใส่เอง แต่เอาจริงคุณภาพของผ้าทอ มันสุดยอดมาก แถมสีครามยังสามารถกันรังสียวู ไี ด้ เหมาะกับการใส่ไปท�ำไร่ทำ� นาข้างนอก” สุขจิตเล่า ทุกวันนี้ แบรนด์เสือ้ ผ้าแฟชัน่ จากผ้าย้อมคราม ก�ำลังผุดขึน้ ทัว่ เมือง หนึง่ ในนัน้ คือ ‘ครามสกล’ ศูนย์การเรียนรูแ้ ละจ�ำหน่ายผลิตภัณฑ์จากครามของ สกุณา สาระนันท์ นักธุรกิจหญิงชาวสกล ทีข่ ายตัง้ แต่ เสือ้ ผ้าไปจนถึงเครือ่ งนอน ภายในร้านยังประกอบด้วย ห้องพัก 2 ห้อง และร้านอาหารเล็กๆ สไตล์อติ าเลียนที่ เธอเพิง่ เปิดขึน้ เมือ่ ไม่นานมานี้ โดยหวังใช้วตั ถุดบิ ท้องถิน่ อย่างไวน์เม่าและเนือ้ โพนยางค�ำมาเป็นตัวชูโรง ในระหว่างนี้ กลุม่ ช่างฝีมอื ‘สกลเฮ็ด’ ก็ได้เปิดพืน้ ที่ ให้กบั ช่างฝีมอื เก่งๆ ในสกลนครมารวมตัวกัน เช่น แบรนด์ชาหมักและข้าว ‘นาค�ำหอม’ ของรติกร ตงศิริ สาวเมืองผูต้ กหลุมรักเกษตรอินทรีย์ และร้านท�ำพิณ อะคูสติก San’s Garage ของประกาศิต แสนปากดี นักร้องน�ำวงอภิรมย์ หัวหน้ากลุม่ สกลเฮ็ด วัลย์รยิ า เพ็งสว่าง แห่ง ดอนหมูดนิ เซรามิกส์ ได้ใช้ดนิ สกลผสมกับเนือ้ คราม สร้างสรรค์เครือ่ งปัน้ สไตล์อสี านอันเปีย่ มด้วยจิต วิญญาณ ซึง่ ไปเข้าตาร้าน ‘ซาหมวย & Sons’ ร้าน อาหารดังในอุดรธานี กระนัน้ วัลย์รยิ าก็หวังว่าตนจะ สามารถเปลีย่ นทัศนคติของชาวสกลเองได้ดว้ ย “เราสังเกตว่าช่างฝีมอื สกลได้รบั การยอมรับใน ทีอ่ นื่ ๆ มาก แต่ชา่ งเราแทบไม่รจู้ กั กันเลย” วัลย์รยิ า กล่าวถึงแรงบันดาลใจในการก่อตัง้ กลุม่ สกลเฮ็ด ซึง่ 50

OPTIMISE | OCTOBER 2017

ขณะนีก้ ำ� ลังวางแผนจัดงานเฉลิมฉลองช่างฝีมอื ชาว สกลระหว่าง 9-11 ธ.ค.นี้ “ทีจ่ ดั งานนีข้ นึ้ ก็ไม่ใช่เพือ่ นัก ท่องเทีย่ ว แต่ทำ� เพือ่ ให้คนในท้องถิน่ ได้รวู้ า่ ทีน่ กี่ ม็ ชี า่ ง ฝีมอื เจ๋งๆ อยูเ่ หมือนกัน” เธอเสริม การสร้างให้สกลนครเป็นหนึง่ ในสถานทีท่ อ่ งเทีย่ ว แห่งใหม่ ท�ำให้มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขต สกลนคร เร่งท�ำแบบส�ำรวจภูมทิ ศั น์ทางวัฒนธรรม เพือ่ จัดท�ำ ‘แผนทีท่ างวัฒนธรรม’ ส�ำหรับใช้ในการ ท่องเทีย่ วต้นปีหน้า ขณะทีค่ นสกลนครเองอย่าง ตะวัน รวยทรัพย์ เจ้าของร้าน ‘เลิศรสไข่กระทะ’ แหล่งอาหาร เช้าของคนท้องถิน่ และนักท่องเทีย่ ว ก็หวังให้สกลนคร ต้อนรับผูม้ าเยือนโดยยังคงความเป็นตัวของตัวเอง เอาไว้แทนทีจ่ ะแลกกับความเจริญเฉกเช่นเมืองใหญ่ อืน่ ๆ ในอีสาน “ผมดีใจมากทีร่ ถไฟความเร็วสูงไม่ผา่ น สกลนคร ไม่งนั้ คงวุน่ วายกว่านีอ้ กี เยอะ” ตะวันในวัย 58 ปีพดู พลางหัวเราะ ในช่วงทีอ่ ากาศก�ำลังเย็นลงแบบนี้ การไปชม ประเพณีของชาวคาทอลิก และงานหัตถกรรมร่วม สมัยทีม่ รี ากเหง้าเก่าแก่ พร้อมกับชิมเนือ้ โคขุนไทยญีป่ นุ่ และไวน์หมากเม่า น่าจะเป็นส่วนผสมทีล่ งตัว ทีส่ ดุ อย่างหนึง่ ส�ำหรับการพักผ่อนในช่วงหน้าหนาว ยิง่ ถ้านับรวมความน่ารักเป็นกันเองของคนในท้องถิน่ ทะเลบัวแดง และอากาศบริสทุ ธิบ์ นเทือกเขาภูพาน ด้วยแล้ว หากคนเริม่ พูดต่อๆ กันออกไปเมือ่ ไร น่าเชือ่ ว่าแอร์เอเชียและนกแอร์อาจต้องรีบพิจารณาเพิม่ เทีย่ วบินไปยังสกลนครในเร็วๆ นี้

Essentials

ครามสกล

212 หมู่ 2 บ้านพะเนาว์ อ�ำเภอเมือง สกลนคร โทร. 080-582-6655 fb.com/KhramSklKramsakon

ฟาร์มฮัก คุณทอง

263 บ้านโพนยางค�ำ อ�ำเภอเมือง สกลนคร โทร. 088-572-6288 fb.com/farmhug.snk

แม่ฑตี า

1 หมูท่ ี่ 14 บ้านนาดี อ�ำเภอพรรณานิคม สกลนคร โทร. 097-954-6632 fb.com/maeteeta

ศูนย์ศกึ ษาการพัฒนา ภูพาน อันเนือ่ งมาจาก พระราชด�ำริ

หมูบ่ า้ นนานกเค้า อ�ำเภอเมือง สกลนคร โทร. 042-747-458-9 royal.rid.go.th/phuphan

Chateau de Phu Phan

7 หมู่ 6 อ�ำเภอภูพาน สกลนคร โทร. 089-278-7930 www.phuphanbeverage.com

Mann Craft

1576 ถนนสุขเกษม อ�ำเภอเมือง สกลนคร โทร. 081-055-6301 www.manncraft.com

52

OPTIMISE | OCTOBER 2017

thinking big

Built on Money

เนือ่ งจากสิง่ เหล่านีจ้ ะต้อง เป็นพืน้ ฐานส�ำหรับประเทศ ไปอีก 20-30 ปีขา้ งหน้า เวลาท�ำเราจึงต้องสร้างให้ เป็นของทีส่ งิ่ อืน่ ๆ มาต่อ ยอดได้ ไม่ใช่ของทีไ่ ปกดทับ ธนกร จ๋วงพานิช พัฒนาการอืน่ ๆ เหมือนกับ เราสร้างระบบน�ำ้ ประปา ดร.อนุชิต อนุชิตานุกูล เผยให้เห็นว่าเหนือกว่าความสะดวก เราจะไม่ได้บอกว่าคุณต้อง ของระบบการช�ำระเงินอิเล็กทรอนิกส์ คือโอกาสรอด เอาน�ำ้ ประปาไปผลิตอะไร และรุ่งเรืองของประเทศ ไม่ใช่เรือ่ งยากทีจ่ ะสังเกตว่าการเข้าสูโ่ ลก อนาคตทีท่ นั สมัยคือความต้องการอย่างแรงกล้า ของรัฐบาลชุดนี้ ค�ำส�ำคัญอย่าง ‘เศรษฐกิจ ดิจทิ ลั ’ ‘ไทยแลนด์ 4.0’ หรือ ‘แผนยุทธศาสตร์ ชาติ’ ทีส่ อดร้อยอยูก่ บั ชือ่ โครงการ งานเสวนา หรือพันธกิจต่างๆ ของกระทรวง ทบวง กรม บ่งบอกให้รวู้ า่ รัฐบาลตระหนักดีถงึ ภาวะบีบคัน้ อันเกิดมาจากโลกทีเ่ ปลีย่ นไป หากประเทศไทย จะสูใ้ นสังเวียนใหม่ สิง่ ของทีจ่ บั ต้องไม่ได้อย่าง ‘ข้อมูล’ ‘ไอที’ ‘คุณค่า’ ‘ความคิดสร้างสรรค์’ ฯลฯ ดูจะเป็นสิง่ ทีป่ ระชาชนต้องเข้าใจและรูจ้ กั จับมา ใช้ได้อย่างไม่ลา้ หลัง แน่นอนว่าการ ‘เปลีย่ นยุค’ ให้ประเทศ ย่อมไม่อาจง่ายดายเพียงตัง้ ชือ่ งานเสวนา กระนัน้ การสัมภาษณ์ ดร.อนุชติ อนุชติ านุกลู ประธานสายพัฒนาระบบงาน ช่องทางขายและ ผลิตภัณฑ์ ธนาคารเกียรตินาคิน จ�ำกัด (มหาชน) และทีป่ รึกษาคนส�ำคัญของโครงการพัฒนา ระบบการช�ำระเงินแบบอิเล็กทรอนิกส์แห่งชาติ (National e-Payment System) ซึง่ ได้เก็บเกีย่ ว ประสบการณ์การท�ำงานมาอย่างยาวนาน ในแทบทุกส่วนของระบบการเงินของประเทศ ตัง้ แต่บริษทั ส่วนตัว บริษทั ขนาดใหญ่ ธนาคารพาณิชย์ บริษทั หลักทรัพย์ ธนาคารแห่ง ประเทศไทย นอกเหนือไปจากดีกรีปริญญาเอก

สินค้าค่าบริการได้เรียบร้อย เรามาจับเรือ่ งการ ช�ำระเงินก็เพราะนีค่ อื ชิน้ ใหญ่ของระบบเศรษฐกิจ …แต่เนือ่ งจากสิง่ เหล่านีจ้ ะต้องเป็นพืน้ ฐาน ส�ำหรับประเทศไปอีก 20-30 ปีขา้ งหน้า เวลาท�ำ เราจึงต้องมองให้เหมือนการสร้าง ‘infrastructure’ หรือโครงสร้างพืน้ ฐาน คือสร้างให้เป็นของที่ สิง่ อืน่ ๆ มาต่อยอดได้ ไม่ใช่ของทีไ่ ปกดทับพัฒนา การอืน่ ๆ เหมือนกับเราสร้างระบบน�ำ้ ประปา เราจะไม่ได้บอกว่าคุณต้องเอาน�ำ้ ประปาไปผลิต เทคโนใหม่ มนุษย์เก่า อะไรต่อ เอาไปผลิตน�ำ้ แข็งก็ได้ เอาไปเปลีย่ นสี ก่อนจะเข้าสูค่ วามซับซ้อนของระบบไอที ใส่หวั น�ำ้ หอมเป็นน�ำ้ หอมก็ได้ เราเพียงสร้าง และโค้ดดิง้ ดร.อนุชติ บอกว่าสิง่ ทีต่ อ้ งมองให้ ออกก็คอื ธรรมชาติของความเป็นมนุษย์ทซี่ อ้ น ระบบทีจ่ ะไม่จำ� กัดการใช้นำ�้ ในรูปแบบต่างๆ นีค่ อื หลักการทีส่ ำ� คัญ และส�ำหรับระบบช�ำระเงิน รองปรากฏการณ์ทางไอทีทงั้ หมด “มีคนมาถามผม Digital Economy คืออะไร สิง่ ทีเ่ ป็นพืน้ ฐานทีส่ ดุ ก็คอื การย้าย ‘มูลค่า’ จาก คนไปมองมันแยกจากชีวติ จริงๆ ชีวติ มันก็เป็น จุดหนึง่ ไปยังอีกจุดหนึง่ ให้สำ� เร็จ แล้วหักล้างหนี้ กันได้เท่านัน้ ” อย่างนี้ กีพ่ นั ปีกเ็ ป็นอย่างนี้ อาจจะเปลีย่ น เครือ่ งมือ อาจจะเอาเทคโนโลยีเข้ามา เหมือนจะ ก้าวแรกทีย่ งิ่ ใหญ่ มีอะไรซับซ้อน แต่จริงๆ ไม่มอี ะไรเลย คนยัง ส�ำหรับบุคคลทัว่ ไป ความส�ำเร็จในเฟสแรก ค้าขายเหมือนเดิม ความต้องการต่างๆ ยัง เหมือนเดิม ระบบเศรษฐกิจทัง้ หมดสุดท้ายก็คอื ของโครงการ National e-Payment ปรากฏขึน้ ใน การผลิตสินค้าบริการ การส่งมอบ และการช�ำระ รูปของ ‘พร้อมเพย์ (Prompt-pay)’ หรือบริการที่ อนุญาตให้บคุ คลทัว่ ไปสามารถบอกหมายเลข เงิน มีแค่นี้ ถ้าเข้าใจเราก็จะเห็นว่าอะไรเป็น มือถือหรือบัตรประชาชนส�ำหรับไว้รบั การโอนเงิน พืน้ ฐานทีด่ สี ำ� หรับ Digital Economy คือ หนึง่ ได้เช่นเดียวกับหมายเลขบัญชีธนาคารโดยไม่ มีการผลิตสินค้าบริการแบบดิจทิ ลั หรือใช้ เทคโนโลยี สอง มีการเคลือ่ นย้ายส่งมอบสินค้า ต้องเสียค่าธรรมเนียม อย่างไรก็ตาม ส�ำหรับ ดร.อนุชติ สิง่ ทีเ่ ป็นความส�ำเร็จยิง่ ใหญ่ของ และบริการนัน้ ได้สำ� เร็จ สาม มีการช�ำระค่า

ด้าน Computer Science จากมหาวิทยาลัย สแตนฟอร์ด อันถือเป็นสุดยอดของอุตสาหกรรม บ่งบอกให้เรารูว้ า่ ด้วยข้อมูล ด้วยความเข้าใจ และ โดยเฉพาะอย่างยิง่ ด้วยความมุง่ มัน่ ไม่ลม้ เลิก เราอาจสร้างโครงสร้างของพฤติกรรมใหม่ให้กบั ประชาชน ในลักษณะทีเ่ ป็นวิทยาศาสตร์ไม่ตา่ ง กับการ ‘เขียนแอป’

OPTIMISE | OCTOBER 2017

53

ระบบเศรษฐกิจของเราไม่มี ประสิทธิภาพ เพราะของ ทีท่ ำ� ได้แพง เราเอามาให้ ใช้กนั ได้ฟรีๆ ส่วนของที่ มีประสิทธิภาพสูงเช่นการ ช�ำระเงินออนไลน์ เรากลับเก็บเงินค่าใช้แพง นีค่ อื การสร้างความ บิดเบือนให้กบั ระบบ

โครงการในเฟสแรกนีม้ ากกว่าเรือ่ งทีบ่ คุ คล สามารถบอกเบอร์มอื ถือแทนเบอร์บญ ั ชี หรือโอนเงินข้ามธนาคารโดยไม่ตอ้ งเสียค่า ธรรมเนียมก็คอื ข้อเท็จจริงว่า ระบบโครงสร้าง พืน้ ฐานเกีย่ วกับการโอนเงินของประเทศทีค่ รัง้ หนึง่ เคยขนส่งได้แต่ขอ้ มูลการโอนเงินระหว่าง บัญชีธนาคาร ปัจจุบนั สามารถรองรับการ ‘ย้ายมูลค่า’ กล่าวคือขนส่งข้อมูลการโอนเงิน ระหว่างระบบไอทีทมี่ ไี อดีแตกต่างกันได้ หรือที่ เรียกว่า ‘Any ID’ “ธรรมชาติพนื้ ฐานทีส่ ดุ ของระบบนีค้ อื การ ท�ำให้เราสามารถเคลือ่ นย้ายมูลค่าโดยผ่าน ID อะไรก็ได้ สมัยก่อนเราจะเคลือ่ นย้ายมูลค่า ซึง่ หลักๆ คือเงิน เราต้องท�ำการเคลือ่ นย้ายผ่านเลข ทีบ่ ญ ั ชี แต่การทีร่ ะบบรับรูแ้ ต่เลขบัญชี มันล็อก พัฒนาการทุกอย่างเลย เพราะมันหมายถึงว่า คุณต้องไปเปิดบัญชีกอ่ น และจะท�ำอะไรก็ ต้องลากเอาเลขบัญชีไปด้วย จะค้าขายบน อินเตอร์เน็ต ก็ตอ้ งเอาเบอร์บญ ั ชีไปบอกทุกคน ว่าให้โอนเข้าบัญชีนๆี้ แต่ถามว่าถ้าระบบท�ำได้ แค่นี้ เวลาคนเขาจะจ่ายเงินเข้ามาให้เราด้วย 54

OPTIMISE | OCTOBER 2017

ไอดี Paypal ด้วยไอดี Line ด้วยไอดี Apple ท�ำ ยังไง จ่ายด้วยไอดีฟนิ เทคอืน่ ๆ ท�ำยังไง ค�ำตอบ คือท�ำไม่ได้ เพราะระบบไม่รองรับ” เพือ่ ให้เห็นภาพ ดร.อนุชติ เปรียบเปรยว่า ระบบโครงสร้างพืน้ ฐานทีร่ องรับได้ทกุ ไอดีคอื ‘ซูเปอร์ไฮเวย์’ ทีร่ ฐั บาลสร้างขึน้ เพือ่ เป็นเส้นทาง ส�ำหรับรับส่งข้อมูลการโอนเงินโดยไม่จำ� กัด ลักษณะไอดีของข้อมูล ในขณะทีผ่ ใู้ ห้บริการ ทางการเงินทัง้ หลาย เช่นธนาคาร อี-วอลเลต อี-มันนี่ หรือฟินเทคอืน่ ๆ เปรียบได้กบั ‘เมือง’ ต่างไอดีทคี่ อยรับหรือส่งเงินระหว่างกัน โดย เนือ่ งจากถนนเส้นนีร้ องรับไอดีทกุ ลักษณะ จึง หมายความว่าไม่วา่ จะมีเมืองผูใ้ ห้บริการมาก ขนาดไหน หรือแต่ละเมืองมีไอดีแตกต่างกันหรือ ไม่ ขอเพียงเมืองนัน้ ๆ สร้างทางเชือ่ มกับทาง ซูเปอร์ไฮเวย์ได้ เมืองหรือผูใ้ ห้บริการรายนัน้ ก็จะ สามารถส่งข้อมูลการโอนเงินจากเมืองของตนไป ยังเมืองอืน่ ๆ ทีเ่ ชือ่ มต่อกับซูเปอร์ไฮเวย์ได้ โดย ไม่มขี อ้ จ�ำกัดเรือ่ งการใช้ไอดีคนละระบบกัน “ถ้าประเทศเราไม่มโี ครงสร้างพืน้ ฐานอย่าง นี้ สิง่ ทีเ่ กิดขึน้ คือแต่ละเมืองต้องตัด local road

หรือ ‘ทางเกวียน’ ระหว่างกัน เมืองไหนมีตดั ทาง เกวียนเชือ่ มกันแล้วก็โอนเงินกันได้ แต่ถา้ เมือง ไหนยังไม่ได้ตดั ทางเกวียนเชือ่ มกันก็โอนไม่ได้ ยิง่ กว่านัน้ เนือ่ งจากทางเกวียนทีต่ ดั ไม่ได้รองรับ ได้ทกุ ไอดีเหมือนซูเปอร์ไฮเวย์ รถทีว่ งิ่ มาจาก เมืองอืน่ ทีไ่ ม่ได้ใช้ไอดีระบบเดียวกับเมืองที่ ตัดทางเกวียนก็จะใช้ทางเกวียนนัน้ ไม่ได้ดว้ ย ยกตัวอย่างบัตรทางด่วน Easy Pass ตอนแรกที่ เกิดขึน้ มา คุณจะใช้ธนาคารเติมเงินก็ไม่ได้ เพราะ อีซพี่ าสยังไม่ได้ตดั ทางเกวียนเชือ่ มกับ ธนาคาร อีซพี่ าสก็เลยต้องไปคุยกับทีละธนาคาร ให้มาตัดทางเชือ่ มกับตัวเอง ค�ำถามคือ ถ้าใน ประเทศมีเมืองผูใ้ ห้บริการ 1,000 เมือง แล้วเรา อยากให้ทกุ เมืองเชือ่ มต่อกันได้ ก็แปลว่าต้องมี การตัดถนน 1 ล้านสาย แต่ถนน 1 ล้านสาย ต่อ ให้ผใู้ ห้บริการคุยและท�ำเป็น 10 ปี ก็ยงั ตัดไม่ครบ ทุกเมือง ประเทศเราถึงเกิดนวัตกรรมทางการ ช�ำระเงินหรือฟินเทคยากมาก เพราะผูเ้ ล่นเกิด ใหม่ทไี่ หนจะไปมีเงินทุนตัดทางต่อกับทุกคน …โครงการ National e-Payment จึงบอกว่า เลิกเถอะ---ชีวติ รันทดแบบนี้ รัฐบาลจะตัด

thinking big ซูเปอร์ไฮเวย์ขนึ้ มา บรรทุกข้อมูลได้ทกุ ชนิด ทุกเมืองมีหน้าทีอ่ ย่างเดียวคือท�ำทางขึน้ ลงกับ ซูเปอร์ไฮเวย์นี้ ดังนัน้ พอมีฟนิ เทคหรือเมืองใหม่ เกิดขึน้ เมืองใหม่ไม่ตอ้ งวิง่ ไปตัดทางเกวียนต่อ กับทุกเมืองแล้ว ท�ำอย่างเดียวคือต่อทางเชือ่ ม กับซูเปอร์ไฮเวย์ ก็ไปได้ทกุ เมือง แต่ละเมือง ประหยัดต้นทุนการตัดทางเกวียนได้เป็นร้อย สาย จึงไม่ตอ้ งไปคิดราคาแพงๆ กับผูบ้ ริโภค ผูบ้ ริโภคก็ประหยัดขึน้ และมีแรงจูงใจมากขึน้ ที่ จะใช้จา่ ยเงินอิเล็กทรอนิกส์แทนเงินสด ในทีส่ ดุ พัฒนาการของประเทศก็จะก้าวกระโดด นีค่ อื คอนเซปต์ของการท�ำ Digital Economy นีค่ อื หัวใจของการท�ำ e-Payment”

มีประสิทธิภาพสูงเช่นการช�ำระเงินออนไลน์ เรากลับเก็บเงินค่าใช้แพง นีค่ อื การสร้างความ บิดเบือนให้กบั ระบบ ท�ำให้ยง่ิ นานไปต้นทุน ความไร้ประสิทธิภาพของระบบจะยิง่ สูงขึน้ ผูใ้ ห้บริการออนไลน์ทเี่ ราอยากให้เกิด ก็เกิด ไม่ได้ เพราะเราบิดเบือนราคาของเขา ค�ำถาม คืออย่างนีผ้ ปู้ ระกอบการไทยทีต่ อ้ งแบกรับ ต้นทุนส่วนเกินทีเ่ กิดจากความไร้ประสิทธิภาพ ของระบบจะไปสูก้ บั คนอืน่ เขาได้อย่างไร” ยิง่ กว่านัน้ ในโลกทีไ่ ร้พรมแดน ปัญหาการไร้ ความสามารถในการแข่งขันของเอกชน ในทีส่ ดุ ยังอาจลุกลามมาเป็นผลกระทบต่อความมัน่ คง ของรัฐเองด้วย “ลองนึกภาพ ปกติเวลาชาวนาไทยขายข้าว โอกาสของการอยูร่ อด ให้ฝรัง่ ได้ความมัง่ คัง่ เป็นเงินดอลลาร์มา หาก ท่ามกลางค�ำพูดเกีย่ วกับความประหยัด ชาวนาจะใช้เงินในประเทศไทย ชาวนาไทยก็ ความรวดเร็ว หรือความสะดวกเกีย่ วกับการโอน ต้องเอาความมัง่ คัง่ หรือเงินดอลลาร์นนั้ ไปแลก เงินอันเนือ่ งมาจากโครงสร้างพืน้ ทีฐ่ านทีร่ ฐั เงินบาทจากแบงก์ชาติกอ่ น ดังนัน้ แบงก์ชาติจงึ พัฒนาขึน้ ภายใต้โครงการ National e-Payment ท�ำหน้าทีเ่ ป็นเหมือนนายบ่อนทีอ่ อกชิปส�ำหรับ อาจเป็นการง่ายทีจ่ ะรูส้ กึ ว่าพัฒนาการทัง้ หมด ใช้ในระบบของประเทศ และความมัง่ คัง่ ของ เป็นเพียงเรือ่ งของ ‘น�ำ้ ตาลบนเค้ก (icing on the คนในชาติจงึ ต้องเรียกว่ารวมอยูท่ แี่ บงก์ชาติ cake)’ ทีป่ ระเทศไทยจะท�ำหรือไม่ทำ� ก็ได้ แต่ ทัง้ หมด ปัญหาคือปัจจุบนั นี้ พวกผูใ้ ห้บริการ ดร.อนุชติ ชีใ้ ห้เห็นว่าโครงการนีไ้ ม่ใช่เรือ่ งของ ระบบการช�ำระเงินต่างๆ เขาสามารถเก็บเงิน ความสะดวกมากเท่ากับความอยูร่ อด และการ จากบัญชีคนไทยทีอ่ ยูก่ บั เขาเป็นเงินบาทได้ ไม่ทำ� ไม่ใช่ทางเลือก โดยทีไ่ ม่ตอ้ งขออนุญาตแบงก์ชาติเลย เพราะ “ถ้าเราไม่แก้ไขปัญหาเรือ่ งระบบการช�ำระ เขาเป็นคนออกชิปให้คนใช้ในระบบของเขาแทน เงินอิเล็กทรอนิกส์ให้มปี ระสิทธิภาพ ประเทศเรา แบงก์ชาติ จะเหนือ่ ยมาก เศรษฐกิจของเรามีขนาด 13.5 …ดังนัน้ ในวันหนึง่ ทีโ่ ลกกลายเป็นระบบ ล้านล้าน แต่เรามีคนกดเงินสดออกจากตู้ cashless ไม่ใช้เงินสดอีกต่อไป เราอาจพบว่า เอทีเอ็ม 7.5 ล้านล้าน ยังไม่ตอ้ งคิดว่าเงินสด เงินบาททัง้ ประเทศของเราแทนทีจ่ ะอยูก่ บั จากตูเ้ หล่านีจ้ ะไปหมุนเวียนในระบบเศรษฐกิจ แบงก์ชาติ กลับไปอยูก่ บั ผูใ้ ห้บริการเหล่านี้ อีกไม่รกู้ รี่ อบ ดังนัน้ เราจะยิง่ กลายเป็นเศรษฐกิจ คนไทยสะสมความมัง่ คัง่ มาแล้วก็เอาไปแลกชิป เงินสดมากขึน้ เรือ่ ยๆ นโยบายในอดีตซึง่ จากผูใ้ ห้บริการต่างชาติ จากเซิรฟ์ เวอร์ของเขา พยายามท�ำให้การกดเอทีเอ็มฟรี ท�ำให้การกด ถ้าสมมติแบบมองโลกในแง่รา้ ยเลย เราจะเห็น เงินสดทีค่ วามจริงต้นทุนสูง ทัง้ การขนเงิน เติม ว่าประเทศเราตกอยูใ่ นก�ำมือคนต่างชาติ ถ้าวัน เงิน กลายเป็นสิง่ ทีฟ่ รีและมีคนใช้คดิ เป็น 95% หนึง่ เขาอยากซือ้ ของจากไทย เขาอาจไม่ตอ้ งใช้ ของธุรกรรมตูเ้ อทีเอ็ม แต่สงิ่ ทีเ่ กิดขึน้ คือ เราย้าย เงินสักบาท เขาแค่แจกชิปลงไปในเซิรฟ์ เวอร์เขา ต้นทุนของการกดเงินสดทีเ่ กิดขึน้ ไปให้ธรุ กรรม ก็มาแลกข้าวเราไปได้แล้ว ความเสีย่ งคือ อีก 5% ทีเ่ หลือคือการโอนอิเล็กทรอนิกส์ผา่ น เศรษฐกิจของเราพังได้เลย เพราะมันคือการ การเก็บค่าธรรมเนียม ทัง้ ทีจ่ ริงๆ การโอน ดูดซับความมัง่ คัง่ ในระบบไปโดยไม่ตอ้ งลงทุน อิเล็กทรอนิกส์แทบไม่ได้มตี น้ ทุนอะไร ระบบ นีค่ อื สาเหตุทที่ ำ� ไมเราต้องสร้างระบบการ เศรษฐกิจของเราจึงไม่มปี ระสิทธิภาพ เพราะของ ช�ำระเงินของเราเองให้ดใี ห้ได้” ทีท่ ำ� ได้แพง เราเอามาให้ใช้กนั ได้ฟรีๆ ส่วนของที่

โอกาสของความรุง่ เรือง

ในขณะทีส่ ถานการณ์ทเี่ ลวร้ายทีส่ ดุ หรือ ‘worst-case scenario’ ฟังดูเป็นวิกฤติทรี่ า้ ยแรง ดร.อนุชติ ให้ความหวังว่าหากโครงการ National e-Payment ได้รบั การพัฒนาจนเสร็จสิน้ ตาม แผน ประเทศไทยก็อาจได้พบค�ำตอบในหลายๆ เรือ่ งทีเ่ ป็นปัญหามานานเช่นกัน “ถ้าเราท�ำให้การซือ้ ขายสินค้าบริการเป็น อิเล็กทรอนิกส์ การช�ำระเงินเป็นอิเล็กทรอนิกส์ ท�ำใบก�ำกับภาษีเป็นอิเล็กทรอนิกส์ ยืน่ แบบ ภาษีกอ็ เิ ล็กทรอนิกส์ เราจะมีขอ้ มูลทุกอย่าง หมด และสามารถจับชีพจรเศรษฐกิจได้เลย ข้อมูลตรงนีจ้ ะเปลีย่ นแปลงการบริหารจัดการ ประเทศอย่างสิน้ เชิง ทุกวันนีเ้ วลาอยากจะรูเ้ รือ่ ง อะไร เจ้าหน้าทีร่ ฐั ต้องเป็นคนโทรเซอร์เวย์แล้ว คียข์ อ้ มูลลงไปในระบบ คียม์ าผิดบ้างถูกบ้าง เวลาเราเอาข้อมูลผิดมาประมาณการณ์ เศรษฐกิจ ก็อาจประมาณการณ์ผดิ เอามาท�ำ นโยบาย นโยบายก็ผดิ อีก แต่ถา้ ท�ำระบบ อิเล็กทรอนิกส์สำ� เร็จปุป๊ เราจะรูช้ ดั เจนเลยว่า เศรษฐกิจเซ็กเตอร์ไหนขายดี-ขายไม่ดี นักท่องเทีย่ วเข้ามาแล้วซือ้ อะไร-ไม่ซอื้ อะไร ต่อไปในการบริหารราชการทัง้ หมด เราจะไม่ ต้องนัง่ เทียนอีกต่อไป …ยกตัวอย่างเรือ่ งสวัสดิการ เดิมถ้าเราไม่มี เทคโนโลยี นโยบายสวัสดิการก็ตอ้ งท�ำแบบ หว่าน เป็น ‘blanket policy’ ให้แบบเหมาๆ คน อายุเท่านี้ ให้ขนึ้ รถเมล์ฟรีได้ ให้ได้คา่ นูน่ ค่านีไ่ ด้ แต่นไี่ ม่ใช่การให้ตามความจ�ำเป็น คนควรได้-ไม่ ควรได้กไ็ ด้หมด แต่ตอ่ ไปเมือ่ มีระบบ เราจะมีวธิ ี จ่ายเงินสวัสดิการตรงไปทีบ่ คุ คลเลย และเราจะ รูข้ อ้ มูลคนรายได้นอ้ ยมากขึน้ รูอ้ าชีพ รูร้ ายได้ รูห้ นี้ พอรูพ้ วกนีเ้ ราก็จะไปคิดจิก๊ ซอว์ทตี่ ามมาได้ ทัง้ หมด เช่น รูห้ นีป้ ปุ๊ ก็แก้เรือ่ งหนีค้ รัวเรือนได้ เวลาออกบัตรสวัสดิการก็ตงั้ ขอบเขตได้วา่ ใคร ควรจะได้มากได้นอ้ ยเท่าไหร่ คนไหนขึน้ รถอะไร ฟรี ก็กำ� หนดได้หมด เป็นรายบุคคลเลยก็ยงั ได้ …ตรงกันข้าม ถ้าไม่มรี ะบบ นอกจาก นโยบายจะหว่านแล้ว เวลาจ่ายเงินให้คน ยากจน เราต้องจ่ายเป็นทอดๆ กันลงไปตาม หน่วยงาน ก็ยอ่ มเป็นไปได้วา่ การตรวจสอบอาจ หลุด คนตายแล้วก็ยงั มีงบ มีเงินไปให้ ดังนัน้ เงิน OPTIMISE | OCTOBER 2017

55

ถ้าท�ำระบบอิเล็กทรอนิกส์ ส�ำเร็จปุป๊ เราจะรูช้ ดั เจนเลย ว่าเศรษฐกิจเซ็กเตอร์ไหน ขายดี-ขายไม่ดี นักท่องเทีย่ วเข้ามาแล้ว ซือ้ อะไร-ไม่ซอื้ อะไร ต่อไปในการบริหารราชการ ทัง้ หมด เราจะไม่ตอ้ ง นัง่ เทียนอีกต่อไป รัว่ ไหลไม่รเู้ ท่าไหร่ รัว่ ทีกม็ รี ถไฟฟ้าหล่นไปทีละ สายๆ ถ้ามีระบบเมือ่ ไหร่ ประเทศจะเหลือเงินไป บริหารเรือ่ งอืน่ ๆ ได้เยอะกว่าเดิมมาก อย่าลืมว่า ประเทศไทยขณะนีก้ ำ� ลังก้าวไปสูส่ งั คมทีเ่ รียกว่า ‘แก่-เจ็บ-จน-คนน้อย-ด้อยศึกษา-ปัญหาเหลือ่ ม ล�ำ้ สูง’ ถ้าไม่แก้เรือ่ งระบบ นานไปๆ ค่าเงิน สวัสดิการมีแต่สงู ขึน้ ค่าเงินภาษีมแี ต่ลง เพราะ จัดเก็บได้ไม่มปี ระสิทธิภาพ และฐานภาษีหนีไป อยูต่ า่ งประเทศกันหมด ถึงจุดๆ หนึง่ ถ้าสวัสดิการ ขึน้ ภาษีลง ปัญหาต่างๆ ทับซ้อน ระบบอาจเป็น ง่อยได้เลย” แต่ขอ้ มูลทีภ่ าครัฐจะได้ไปหากประชาชนใช้ ระบบการช�ำระเงินอิเล็กทรอนิกส์กนั อย่างแพร่ หลายนีเ่ องทีท่ ำ� ให้หลายคนรูส้ กึ ไม่สบายใจกับ การลงทะเบียนเป็นส่วนหนึง่ ของระบบใหม่ “เรามักคอยประท้วงว่าห้ามเก็บข้อมูล ส่วนบุคคล ห้ามเก็บข้อมูลทุกอย่าง แต่สดุ ท้าย ตลอดเวลาทีเ่ ราใช้มอื ถืออยู่ มือถือก็แอบส่ง ข้อมูลเราไปตลอด ยกตัวอย่างง่ายๆ ทีเ่ ราเปิด แผนทีแ่ ล้วแสดงการจราจรได้ ก็เพราะมือถือทุก อัน report location ไป จนระบบเห็นว่าแต่ละ คนเคลือ่ นทีย่ งั ไง ดังนัน้ ข้อมูลเหล่านีถ้ กู เก็บอยู่ แล้ว แต่เรากลับมาคอยจ�ำกัดเฉพาะโอกาสของ ประเทศตัวเองในการใช้ขอ้ มูล อีกอย่างก็คอื เรือ่ ง ข้อมูลเท็จ ค้าขายแล้วสร้างข้อมูลเท็จ พอจะเก็บ ข้อมูลก็เลยกลัว แต่คำ� ถามคือถ้าเราท�ำ Big Data 56

OPTIMISE | OCTOBER 2017

ของข้อมูลเท็จ แล้วใครจะได้ประโยชน์อะไร ดัง นัน้ ความคิดเหล่านีต้ อ้ งเปลีย่ น เราไม่สามารถ ก้าวหน้า โดยไม่คดิ จะก้าวเดิน ถ้าอยากไปตรง นูน้ แต่ยงั นัง่ อยูต่ รงนี้ แล้วอัศวินทีไ่ หนจะมาอุม้ เราไปถึงตรงนัน้ ได้ ถ้าเราไม่เปลีย่ นพฤติกรรม ไม่เรียนรูอ้ ะไรเพิม่ สิง่ เหล่านีไ้ ม่มที างเป็นไปได้”

แผนแล้ว ท่ามกลางความท้าทายของงาน หากยังมีใครเป็นอัศวินพยายามสร้างความ เปลีย่ นแปลง หนึง่ ในบรรดาอัศวินนัน้ ก็ตอ้ งมี ดร.อนุชติ อยูด่ ว้ ยคนหนึง่ สิ่งที่น่าแปลกก็คือ แรงบันดาลใจในการ ออกแบบและผลักดันการเงินยุคดิจิทัลของ ดร.อนุชิตกลับมาจากเงินรุ่นโบราณอย่าง ความเปลีย่ นแปลงทีส่ ร้างได้ ‘พดด้วง’ แม้ดร.อนุชติ จะพูดชัดว่าไม่มี ‘อัศวิน’ ใดจะ “กว่าคนไทยจะเลิกใช้พดด้วงก็นานเป็น อุม้ ประชาชนให้ไปได้ถงึ เป้า หากประชาชนไม่ 100 ปี รัชกาลที่ 4 ทรงพยายามเอากระดาษ ยอมเปลีย่ นเอง กระนัน้ ข้อมูลบ่งบอกว่าจาก เอาธนบัตรมาให้ใช้แทนพดด้วง คนไทยก็กลัว งานทีเ่ ขาช่วยผลักดัน ได้ทำ� ให้ปริมาณธุรกรรม กระดาษ กระดาษจะมีคา่ ได้ยงั ไง ต้องพดด้วงสิ ในระบบใหม่ เติบโตแบบทวีคณ ู จนคิดเป็นกว่า พดด้วง ‘ตกน�ำ้ ไม่ไหล ตกไฟไม่ไหม้’ ความเชือ่ ร้อยละ 40 ของธุรกรรมทัง้ หมด โดยพฤติกรรม ในพดด้วงคือทีม่ าของส�ำนวนนี้ ดังนัน้ คนไทย ของผูโ้ อน ทีเ่ ดิมทีมกั โอนเฉพาะเมือ่ สิน้ เดือน ไม่ยอมรับการใช้ธนบัตรเลยตลอดรัชกาล เพราะการโอนเป็นเรือ่ งยุง่ ยาก ในปัจจุบนั กลับมี ใช้พดด้วงเหมือนเดิมจนหลวงต้องยกเลิกไป ธุรกรรมการโอนเกิดขึน้ ตลอดวัน และด้วยต้นทุน รัชกาลที่ 5 ทรงพยายามน�ำธนบัตรมาให้คนใช้ การโอนทีเ่ ป็นศูนย์ ปัจจุบนั ร้านค้าออนไลน์จงึ อีก ก็ไม่สำ� เร็จไปอีกรอบ มาส�ำเร็จเอารอบ 2 เริม่ ขายสินค้าแม้ในราคาต�ำ่ เพียง 20-30 บาท เมือ่ ปลายๆ รัชกาล มองแบบมีหวังก็คอื ถ้าเรา เมือ่ ค�ำนึงถึงว่าการเปลีย่ นแปลงนีเ้ ป็นผลมาจาก เปลีย่ นจากเงินพดด้วงมาใช้กระดาษได้ วันหนึง่ การวางระบบ Any ID ซึง่ แท้จริงเป็นเพียง 1 ใน เราก็คงเปลีย่ นจากระบบเงินสดเป็นอิเล็กทรอนิกส์ 12 งานชิน้ เล็ก และงาน 12 ชิน้ เล็กนัน้ รวมแล้ว ได้เหมือนกัน” คิดเป็นเพียง 1 ใน 5 ของงานชิน้ กลาง และงาน แต่แน่นอนว่า ด้วยอัตราของความเปลีย่ น 5 ชิน้ กลางนัน้ รวมคิดเป็นเพียงงานชิน้ หนึง่ ใน แปลงทีก่ ำ� ลังเกิดขึน้ ในรอบนีเ้ ราคงไม่ได้ใช้เวลา 3 ชิน้ ใหญ่ทปี่ ระกอบขึน้ เป็นแผนพัฒนาระบบ ถึง 100 ปี การช�ำระเงินแบบอิเล็กทรอนิกส์แห่งชาติทงั้

ตัวชวย

ทุกเรื่องการลงทุน

A member of Kiatnakin Phatra Financial Group

ตัวชวย ที่จะชวยใหทานไปถึงเปาหมายทางการเงินไดงายและสะดวกสบายยิ่งขึ้น ผานระบบและทีมงานมืออาชีพทีม่ ปี ระสบการณดา นทีป่ รึกษาการลงทุนมาเปนเวลายาวนาน

IA & FSC ใหบริการดานการเงินและ การลงทุนอยางครบวงจร • ทีม Investment Advisor • ทีม Financial Solution Center Open Architecture ผลิตภัณฑทางการเงินการลงทุน ที่หลากหลายและครอบคลุม • กองทุนรวมประเภทตาง ๆ • กองทุนสวนบุคคล • หุน

Research คำแนะนำการลงทุนผาน บทวิจัยคุณภาพระดับสากล

• Award Winning Research • Phatra Selected Fund

Convenience สะดวกสบาย มั่นใจ ในการเลือกลงทุน • Phatra Edge Website • Phatra Edge Mobile Application • One Report ติดตามพอรต การลงทุน และทำรายการซื้อ – ขาย กองทุนรวม หรือหุนไดในที่เดียว ทุกที่ทุกเวลา

Phatra Edge บริการสำหรับนักลงทุนที่มีเงินลงทุน 2 ลานบาทขึ้นไป สนใจขอมูลเพิ่มเติม โทร. 02 305 9559 www.phatraedge.com

ผูลงทุนควรทำความเขาใจลักษณะสินคา เงื่อนไข ผลตอบแทน และความเสี่ยงกอนตัดสินใจลงทุน

Phatra Edge

Mobile Application

ดาวนโหลดไดแลววันนี้

01

Thai-American Muscle ด้วยยอดขายทีล่ ดลงในสหรัฐฯ ฮาร์ลยี -์ เดวิดสัน กำ�ลังหมายมัน่ ให้ประเทศไทยเป็นฐานส่งให้แบรนด์ กลับคืนสูค่ วามรุง่ โรจน์ 58

OPTIMISE | OCTOBER 2017

สิงห์นักบิดกลุ่มนี้แท้จริง แล้วคือคนธรรมดาที่ ทำ�งานออฟฟิศเหมือน คนทั่วไป หลายคนหมด เงินไปกับมอเตอร์ไซค์ มากเสียจนไม่กล้าบอก ภรรยา กระนั้น มันก็ คุ้มค่าสำ�หรับพวกเขา 01 ภรวิธ เศรษฐบุตร กับ Road Glide Special Milwaukee 8 engine รุ่นใหม่ปี 2017

THE FAST LANE ย้อนกลับไปเมือ่ ทศวรรษทีแ่ ล้ว ใครที่ เตร็ดเตร่อยูแ่ ถวลานพระบรมรูปทรงม้าหน้า พระทีน่ งั่ อนันตสมาคมในยามค�ำ่ คืน อาจ พบเห็นแก๊งมอเตอร์ไซค์ทม่ี กั มารวมตัวกันใน ช่วงเวลาประมาณเทีย่ งคืนของแต่ละวัน เมือ่ กรุงเทพฯ เริม่ เงียบสงบลง และบรรดาพ่อค้าแม่ ขายต่างทยอยเข็นรถขายอาหารกลับบ้าน เหล่า นักบิดซึง่ มี ภรวิธ เศรษฐบุตร เป็นหนึง่ ในสมาชิก จะมารวมตัวกันพร้อมกับรถมอเตอร์ไซค์คนั หรู ซึง่ ผลิตในยุโรปหรืออเมริกา มองในแวบแรก กองทัพหมวกกันน็อกสีทะมึนและเสียงกระหึม่ ของเครือ่ งยนต์เงาวับอาจเป็นภาพทีช่ วน ข่มขวัญ ทว่าสิงห์นกั บิดกลุม่ นีแ้ ท้จริงแล้วคือ คนธรรมดาทีท่ ำ� งานออฟฟิศเหมือนคนทัว่ ไป หลายคนหมดเงินไปกับมอเตอร์ไซค์มากเสียจน ไม่กล้าบอกภรรยา กระนัน้ มันก็คมุ้ ค่าส�ำหรับ พวกเขา ในสมัยนัน้ วงการ ‘บิก๊ ไบค์’ หรือ มอเตอร์ไซค์ทมี่ คี วามจุของกระบอกสูบ 500 ซีซี หรือมากกว่า ยังเป็นกิจกรรมพิเศษทีส่ งวนไว้ ส�ำหรับสิงห์นกั บิดตัวจริงเท่านัน้ “มันเป็นเหมือนจุดนัดพบของพวกเรา” ภรวิธ ชายวัย 51 ปีพร้อมเคราแพะซึง่ เริม่ มีสี ขาวแซมกล่าว ปัจจุบนั เขาด�ำรงต�ำแหน่งเป็น บรรณาธิการบริหารของ Rubbers หนึง่ ใน นิตยสารชัน้ น�ำเกีย่ วกับมอเตอร์ไซค์ของไทย เขาดูชอบอกชอบใจเมือ่ เล่าถึงการรวมตัวทีล่ าน พระบรมรูปทรงม้าในอดีต ซึง่ ถูกยกเลิกไปหลาย ปีแล้ว หลังมีนกั บิดกลุม่ หนึง่ โชว์ซงิ่ รถผาดโผน บนท้องถนนจนไปสะดุดตาต�ำรวจเข้า แม้จะ ผ่านมาเพียง 10 ปี แต่ฉากเหล่านีไ้ ด้กลายเป็น “วันวาน” ส�ำหรับกลุม่ ผูข้ บี่ กิ๊ ไบค์ในประเทศไทย ไปแล้ว อย่างไรก็ตาม นานๆ ที ค�ำ่ คืนในอดีตนีก้ ็ ถูกปลุกขึน้ มาอีกครัง้ ผ่านงาน Rubbers Rebel Ground ซึง่ จัดขึน้ ปีละครัง้ ด้านนอกอิมแพ็ค อารีนา่ เมืองทองธานี และยังคงความยิง่ ใหญ่ เช่นเดียวกับอดีต ทัง้ เสียงกระหึม่ จากท่อไอเสีย ทีด่ งั เสียดหูยามเหล่านักบิด ‘เบิรน์ ยาง’ จนควัน ขโมง หรือการแสดงท่าผาดโผนยกล้อในลาน จอดรถอวดคนดู โดยงานครัง้ ล่าสุดนีม้ ผี เู้ ข้าชม สูงกว่าครัง้ ก่อนๆ มาก (มากกว่า 15,000 คน ภายใน 3 วัน) เพราะงานในครัง้ นีไ้ ม่ได้เป็นเพียง

การเฉลิมฉลองให้กบั วิถไี บค์เกอร์ แต่ยงั รวมถึง การเติบโตแบบก้าวกระโดดของอุตสาหกรรมนี้ ในทศวรรษทีผ่ า่ นมาด้วย โดยภายหลังจากการ รวมตัวในอดีตของภรวิธกับเหล่านักบิดคนอืน่ ๆ ทีล่ านพระบรมรูปทรงม้า แบรนด์อย่าง Ducati Triumph และ BMW ต่างตัดสินใจตัง้ โรงงาน ผลิตในประเทศไทย ท�ำให้สามารถเลีย่ งภาษี น�ำเข้าซึง่ สูงถึง 60% รวมทัง้ ช่วยเพิม่ ยอดขาย ในประเทศ นอกจากนี้ รัฐบาลไทยยังพยายาม กระตุน้ ยอดการผลิตด้วยการออกมาตรการ ทางภาษีเพือ่ จูงใจบริษทั ทีผ่ ลิตมอเตอร์ไซค์ ขนาดใหญ่ในประเทศ แต่ทา่ มกลางความ เปลีย่ นแปลงขนานใหญ่ทเี่ กิดขึน้ น่าสังเกต ว่าแบรนด์หนึง่ ทีไ่ ม่ยอมใจอ่อนเข้าตัง้ โรงงาน ประเทศไทยก็คอื Harley-Davidson อย่างไรก็ดี ในเดือนพฤษภาคม เพียง 2 วัน ให้หลังจากทีง่ าน ‘รับเบอร์ส เรเบล กราวด์ 2017’ นัน้ ปิดฉากลง ไอคอนสัญชาติอเมริกนั รายนีไ้ ด้ ประกาศแผนตัง้ โรงงานประกอบมอเตอร์ไซค์ แห่งใหม่ ณ นิคมอุตสาหกรรมจังหวัดระยอง โรงงานซึง่ จะเปิดด�ำเนินการในปี 2561 แห่งนี้ ถือเป็นส่วนหนึง่ ของแผนกลยุทธ์การเติบโตของ แบรนด์ในระยะยาว เพือ่ เพิม่ ผลก�ำไรทัว่ โลกให้ เป็น 2 เท่าของรายได้ทงั้ หมดภายในปี 2570 ฮาร์ลยี -์ เดวิดสันครองความสนใจของ คนไทยมาช้านาน กลุม่ นักบิดไทยรุน่ ใหญ่ซงึ่ ประกอบด้วยสมาชิกจ�ำนวนมาก เช่นกลุม่ อิมมอร์ทลั (Immortals) ก็เริม่ ต้นจากการรวมตัว ของคนขีฮ่ าร์ลยี ์ ปัจจุบนั ฮาร์ลยี -์ เดวิดสัน มีตวั แทนจ�ำหน่ายอย่างเป็นทางการใน ประเทศ 8 แห่ง และมีกลุม่ คนทีเ่ ป็นเจ้าของ จักรยานยนต์ฮาร์ลยี อ์ ย่างเป็นทางการหรือ ทีร่ จู้ กั ในชือ่ Harley Owners Group ซึง่ มีสมาชิกกว่า 900 คน นอกเหนือจาก นักบิดอีกจ�ำนวนหลายพันคนทีเ่ ป็นสมาชิก ของกลุม่ คนรักฮาร์ลยี อ์ นื่ ๆ ทีต่ งั้ ขึน้ อย่างไม่เป็น ทางการ จริงอยูท่ จี่ กั รยานยนต์สญ ั ชาติญปี่ นุ่ อย่าง Yamaha อาจท�ำยอดขายแซงหน้า แต่ หากวัดเรือ่ งความโดดเด่น คงไม่มใี ครเทียบชัน้ สิงห์นกั บิดฮาร์ลยี ์ หากขับรถไปทางภาคเหนือ หลายหนเราอาจพบเห็นขบวนฮาร์ลยี ว์ งิ่ อยูบ่ น เส้นทางคดเคีย้ ว หรือขับลัดเลาะเพือ่ ไปยังภูเก็ต

“ไม่มอี ะไรเทียบกับตอนขับฮาร์ลยี ไ์ ด้ ช่วง เวลานัน้ คุณจะลืมเรือ่ งอืน่ ๆ ทีก่ ำ� ลังเกิดขึน้ ใน ชีวติ ไปเลย” วรนันท์ ถาวรนันท์ ผูช้ ว่ ยผูอ้ ำ� นวยการ ฮาร์ลยี ์ โอนเนอร์ กรุป๊ ของไทย กล่าว วรนันท์ ผูซ้ งึ่ ท�ำงานอยูใ่ นแวดวงวาณิชธนกิจ นัน้ ขีม่ อเตอร์ไซค์มาเป็นเวลากว่า 30 ปีแล้ว โดย เริม่ ซือ้ ฮาร์ลยี ค์ นั แรกในชีวติ เมือ่ ราวปี 2543 ปัจจุบนั เขาเป็นเจ้าของฮาร์ลยี -์ เดวิดสันรุน่ Ultra Limited ราคา 2.2 ล้านบาท ซึง่ เป็นคันที่ 3 ใน ชีวติ ของเขา และเป็นหนึง่ ในจักรยานยนต์สไตล์ Touring รุน่ แรกของฮาร์ลยี ซ์ งึ่ มีนำ�้ หนักกว่า 400 กิโลกรัม เขาน�ำเข้าจักรยานยนต์ฮาร์ลยี ท์ งั้ 3 คันมาจากอเมริกา และต้องเสียภาษีนำ� เข้าเป็น จ�ำนวนสูงลิว่ ขณะทีใ่ นสหรัฐฯ นัน้ ฮาร์ลยี -์ เดวิดสันรุน่ อัลตร้าลิมเิ ต็ดจ�ำหน่ายอยูท่ รี่ าคา เพียงเกือบ 1 ล้านบาท ราคาทีส่ งู เกินเอือ้ มนีส้ ง่ ผลกระทบร้ายแรง ต่อฮาร์ลยี ใ์ นประเทศไทย ขณะทีอ่ ตั ราการ เติบโตของแบรนด์กก็ ำ� ลังชะลอตัว รายงานจาก กรมการขนส่งทางบกยืนยันว่ารถมอเตอร์ไซค์ ของฮาร์ลยี ท์ ถี่ กู น�ำมาจดทะเบียนมีจำ� นวนลดลง กว่า 60% นับตัง้ แต่ปี 2555 มิหน�ำซ�ำ้ ยอดขาย ในอเมริกายังซบเซา โดยลดลงถึง 39% ในช่วง 10 ปีทผี่ า่ นมา ท�ำให้ฮาร์ลยี ต์ อ้ งลงมือท�ำอะไร สักอย่างในทีส่ ดุ ข่าวการก่อตัง้ โรงงานแห่งใหม่ในประเทศไทย ได้กอ่ ให้เกิดปฏิกริ ยิ าหลายแบบ สิงห์ฮาร์ลยี ร์ นุ่ เก๋าบางคนสงสัยว่ามอเตอร์ไซค์ทผี่ ลิตภายใน ประเทศ จะลดมูลค่าของบรรดารุน่ ทีผ่ ลิตใน สหรัฐฯ ของพวกเขาลงหรือเปล่า “ตราบใดทีโ่ รงงานในไทยรักษามาตรฐาน การประกอบแบบเดียวกับทีอ่ เมริกาไว้ได้ ก็ไม่มี อะไรต้องห่วง มอเตอร์ไซค์ทปี่ ระกอบขึน้ ในโรง งานแห่งแรกของฮาร์ลยี ท์ เี่ มืองมิลวอกี ก็จะยังมี ราคาสูงเหมือนเดิม รวมถึงรุน่ ลิมเิ ต็ดต่างๆ และ รุน่ ทีป่ รับแต่งเป็นเครือ่ งยนต์ Screaming Eagle ถ้าจะมีอะไรเปลีย่ น คงเป็นราคาของฮาร์ลยี ท์ ี่ ผลิตในสหรัฐฯ น่าจะถีบตัวสูงขึน้ และกลุม่ คนขี่ ฮาร์ลยี ก์ จ็ ะมีสมาชิกเพิม่ ขึน้ ” วรนันท์กล่าว ชาวอเมริกนั กลุม่ หนึง่ กลับแสดงท่าทีตา่ ง ออกไป สหภาพคนงานเหล็กกล้าของสหรัฐฯ ซึง่ เป็นตัวแทนของคนงานจากโรงงานฮาร์ลยี ใ์ น OPTIMISE | OCTOBER 2017

59

เพียง 0.2% ของยอดขายทีเ่ พิม่ ขึน้ ในปี 2559 แมคเคนซีไม่ได้ชแี้ จงถึงยอดขายในประเทศไทย แต่กลับชีไ้ ปทีบ่ รรดาตัวแทนจ�ำหน่ายทัง้ 8 แห่ง ในประเทศและกลุม่ ฮาร์ลยี ์ โอนเนอร์ กรุป๊ ซึง่ มี สมาชิก 900 คนว่าเป็นสัญญาณของการเติบโต แทน กระนัน้ ภรวิธกลับมองตลาดต่างออกไป “ความคลัง่ บิก๊ ไบค์มนั ถึงจุดอิม่ ตัวตัง้ แต่ 2-3 ปีทแี่ ล้ว” เขากล่าว พร้อมกับเสริมว่าตนเชือ่ เหลือ เกินว่าความนิยมทีส่ งู ขึน้ ในช่วงไม่กปี่ มี านี้ อาจ เป็นเพราะคนต้องการจะสร้างภาพลักษณ์แบบ ‘ไบเกอร์’ แต่ไม่ได้สนใจเรือ่ งมอเตอร์ไซค์จริงๆ “หลายปีกอ่ น การได้เป็นเจ้าของมอเตอร์ไซค์สกั คันเป็นเรือ่ ง ‘เท่’ แต่ตอนนีค้ นเลิกเห่อกันแล้ว ผมว่าตลาดยังโตได้อกี แต่คงจะช้าลง” รถมอเตอร์ไซค์นนั้ กลายเป็นวิถชี วี ติ ส่วน หนึง่ ของผูค้ นในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เหล็กกล้าในสหรัฐฯ เมือ่ เดือนกุมภาพันธ์ทผี่ า่ น ตามรายงานของกรมขนส่งทางบกประจ�ำปี ฮาร์ลยี จ์ ะไม่มวี นั เป็น มา “ผมต้องขอขอบคุณฮาร์ลยี -์ เดวิดสันทีผ่ ลิต 2559 ประเทศไทยมีมอเตอร์ไซค์จดทะเบียน ทุกอย่างในอเมริกา ผมคิดว่าคุณจะขยายกิจการ ใหม่มากกว่า 1 ล้านคัน โดยส่วนใหญ่เป็น มอเตอร์ไซค์ทท่ี กุ คน จักรยานยนต์ขนาดเล็กและจักรยานยนต์แรงม้า ทีน่ เี่ สียด้วยซ�ำ้ ” มีกำ�ลังซือ้ เพียงแต่คน ต�ำ่ ‘ความคลัง่ บิก๊ ไบค์’ ทีภ่ รวิธกล่าวถึงนัน้ เป็น ทรัมป์พดู ถูกเกีย่ วกับการขยายกิจการของ จำ�นวนมากขึน้ จะสามารถ ฮาร์ลยี ์ แต่คาดการณ์ผดิ เรือ่ งสถานทีต่ งั้ ขณะ ปรากฏการณ์ใหม่ในประเทศ อันกลายเป็นกระแส นิยมอย่างรวดเร็วในช่วงกว่า 10 ปีทผี่ า่ นมา ทีเ่ ขากล่าวค�ำปราศรัยดังกล่าว การก่อสร้าง เป็นเจ้าของมันได้ และ ย้อนกลับไปในปี 2549 การเป็นเจ้าของ โรงงานของฮาร์ลยี -์ เดวิดสันในประเทศไทยก็ได้ มอเตอร์ไซค์ทผี่ ลิตในยุโรปหรืออเมริกานัน้ ถือ เริม่ ด�ำเนินการไปเป็นทีเ่ รียบร้อยแล้ว ชุมชนคนขีฮ่ าร์ลยี ก์ จ็ ะ เป็นเรือ่ งโก้หรูซงึ่ สงวนไว้สำ� หรับเหล่ามหาเศรษฐี ส้ กึ ว่าเรายังไม่ประสบความส�ำเร็จใน เติบโตขึน้ ด้วย ถ้าคุณถาม การตี“ผมรู การทีป่ ระเทศไทยไม่มโี รงงานผลิตหรือตัวแทน ตลาดในเอเชีย-แปซิฟกิ ทัง้ ทีจ่ ริงๆ เรามี นักบิดสักคนว่ามอเตอร์ไซค์ โอกาสทีจ่ ะท�ำก�ำไรจากกลุม่ ชนชัน้ กลางรุน่ ใหม่ จ�ำหน่ายอย่างเป็นทางการยิง่ ท�ำให้ความ ต้องการพุง่ สูงขึน้ โดยจักรยานยนต์สญ ั ชาติยโุ รป เ่ พิม่ จ�ำนวนขึน้ เรือ่ ยๆ เราเลือกประเทศไทย ในฝันของเขาคือยีห่ อ้ อะไร ทีเพราะอยู ใ่ จกลางอาเซียน แถมการท�ำธุรกิจทีน่ ่ี และอเมริกนั นัน้ ถูกสงวนไว้สำ� หรับผูท้ มี่ เี งินสด มากพอจะวางเงินดาวน์ 50% ตามค�ำเรียกร้อง พวกเขาก็จะตอบว่าฮาร์ลยี -์ ก็งา่ ย และอัตราภาษีกเ็ อือ้ อ�ำนวย” ปีเตอร์ ของพ่อค้าในตลาดมืด แมคเคนซี กรรมการผูจ้ ดั การของฮาร์ลยี -์ เดวิดสัน “บิก๊ ไบค์คอื ความฝันของนักบิดทุกคน มัน เดวิดสันในประเทศจีนและตลาดเกิดใหม่กล่าว แมทธิว เลวาทิช ซีอโี อของฮาร์ลยี -์ เดวิดสัน เซ็กซี่ มีเรือ่ งราว ภาพลักษณ์ของแบรนด์เป็นที่ เมืองมิลวอกี รัฐวิสคอนซิน โจมตีการตัดสินใจ ชีแ้ จงในจดหมายถึงผูถ้ อื หุน้ ในเดือนมิถนุ ายนที่ ยอมรับ ใครๆ ก็อยากมีไว้ครอบครองสักคัน” ดังกล่าวว่าเป็นความพยายามทีจ่ ะแย่งงาน ผ่านมาว่า ปีทแี่ ล้วบริษทั ท�ำสถิตยิ อดขายปลีก ภรวิธกล่าว จากภาคอุตสาหกรรมการผลิตของสหรัฐฯ ซึง่ อย่างไรก็ตาม ปัญหาส�ำหรับคนส่วนใหญ่คอื บอบช�ำ้ อยูแ่ ล้ว และดูเหมือนว่าประธานาธิบดี ประจ�ำปีในภูมภิ าคเอเชีย-แปซิฟกิ และภูมภิ าค ราคาทีส่ งู ลิว่ และช่องทางการปล่อยสินเชือ่ ทีไ่ ร้ ยุโรป-ตะวันออกกลาง-แอฟริกาได้สงู สุดเป็น โดนัลด์ ทรัมป์ ผูซ้ งึ่ ออกตัวสรรเสริญความเป็น อเมริกนั แท้ของฮาร์ลยี -์ เดวิดสัน ก็รสู้ กึ เหมือนถูก ประวัตกิ ารณ์ แต่ยอดขายทีส่ งู ขึน้ ในเอเชียก็ไม่ ประสิทธิภาพ แต่สถานการณ์กเ็ ปลีย่ นแปลงไป ได้มนี ยั ส�ำคัญเท่าทีค่ วร ตามรายงานงบการเงิน ในปี 2552 เมือ่ ดูคาติตดั สินใจเปิดโรงงานแห่ง ตบหน้าเพราะการตัดสินใจในครัง้ นีเ้ ช่นกัน แรกในระยองและแต่งตัง้ ตัวแทนจ�ำหน่ายอย่าง ทีน่ ำ� เสนอต่อส�ำนักงานคณะกรรมการก�ำกับ “ฮาร์ลยี -์ เดวิดสันคืออเมริกนั ไอคอนอย่าง เป็นทางการในช่วงเวลาไล่เลีย่ กัน บีเอ็มดับเบิลยู หลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ของสหรัฐฯ แท้จริง เป็นหนึง่ ในต�ำนาน” เขาพูดในระหว่าง และไทรอัมพ์ได้ดำ� เนินรอยตามดูคาติในอีก การแถลงข่าวกับผูบ้ ริหารของฮาร์ลยี แ์ ละคนงาน ยอดขายในภูมภิ าคเอเชีย-แปซิฟกิ นัน้ คิดเป็น 02

60

OPTIMISE | OCTOBER 2017

THE FAST LANE หลายปีถดั มา ส�ำหรับในกรณีของฮาร์ลยี น์ นั้ ทาง บริษทั ได้เปิดศูนย์ตวั แทนจ�ำหน่ายทัว่ ประเทศอย่าง รวดเร็ว ท�ำให้ภายในไม่กปี่ ี ชาวไทยทีม่ รี ายได้ปาน กลางก็สามารถเป็นเจ้าของจักรยานยนต์ในฝันได้ ส่งผลให้ยอดขายเพิม่ ขึน้ จนไปแตะจุดสูงสุดในปี 2555 ตามข้อมูลของสถาบันยานยนต์แห่งประเทศไทย “พอโรงงานเริม่ มาตัง้ ทีน่ ี่ วัฒนธรรมก็เปลีย่ นไป ก่อนหน้านีก้ ลุม่ คนขับบิก๊ ไบค์เป็นแค่กลุม่ เล็กๆ แต่ ตอนนีก้ ลุม่ มันขยายไปใหญ่มาก ตอนนีม้ อเตอร์ไซค์ ขายดีเทน�ำ้ เทท่าจนคุณไม่รแู้ ล้วว่าใครเป็นใคร หรือมา จากไหน” ภรวิธเล่า หากมองในเชิงเศรษฐกิจแล้ว ยอดขายทีพ่ งุ่ ทะยาน นัน้ แน่นอนว่าเป็นทีน่ า่ พึงพอใจ และรัฐบาลไทยเองก็ ให้คำ� มัน่ ว่าจะสนับสนุนอุตสาหกรรมดังกล่าว แต่ภรวิธ กลับเชือ่ ว่าการเพิม่ จ�ำนวนอย่างรวดเร็วของบิก๊ ไบค์สง่ ผลกระทบข้างเคียง ในความเห็นของเขา จ�ำนวน นักบิดทีเ่ พิม่ มากขึน้ ท�ำให้ความเป็นกลุม่ ก้อนของ บรรดานักขีล่ ดลง มีกลุม่ ใหม่ๆ เกิดขึน้ อย่างรวดเร็ว ซึง่ บุคคลบางกลุม่ ได้นำ� รถมอเตอร์ไซค์แต่งออกซิง่ ตาม ถนนในเมือง และส่งเสียงดังจนเป็นทีร่ งั เกียจของคนใน ละแวก คล้ายกับเหตุการณ์ ณ ลานพระบรมรูปทรงม้า เมือ่ หลายปีกอ่ น เมือ่ บวกกับข่าวความไม่ปลอดภัยบน ท้องถนนตามหน้าหนังสือพิมพ์ดว้ ยแล้ว ยิง่ ท�ำให้ภาพ ลักษณ์ของบรรดานักบิดเสือ่ มเสียในสายตาคนทัว่ ไป ภรวิธคาดว่าปัจจัยเหล่านีค้ อื สิง่ ทีท่ ำ� ให้ตลาดชะลอตัวลง

แต่ไม่วา่ อะไรจะเกิดขึน้ กับตลาดบิก๊ ไบค์ในอนาคต ก็คงเป็นการยากหากจะนึกภาพว่ายอดขายฮาร์ลยี -์ เดวิดสันนัน้ ไม่เติบโตตามทีบ่ ริษทั มุง่ หวัง โดยเฉพาะ เมือ่ ราคาลงมาอยูใ่ นจุดทีส่ ามารถแข่งกับเจ้าอืน่ ๆ ได้ ทัง้ ภรวิธและวรนันท์ตา่ งเห็นพ้องต้องกันว่าลึกๆ แล้ว นักขีท่ กุ คนล้วนใฝ่ฝนั ทีจ่ ะเป็นเจ้าของฮาร์ลยี ์ และสิง่ ที่ เกิดขึน้ นีท้ ำ� ให้ความฝันใกล้ความจริงขึน้ อีก “ฮาร์ลยี จ์ ะไม่มวี นั เป็นมอเตอร์ไซค์ทที่ กุ คน มีกำ� ลังซือ้ เพียงแต่คนจ�ำนวนมากขึน้ จะสามารถเป็น เจ้าของมันได้ และชุมชนคนขีฮ่ าร์ลยี ก์ จ็ ะเติบโตขึน้ ด้วย ถ้าคุณถามนักบิดสักคนว่ามอเตอร์ไซค์ในฝันของ เขาคือยีห่ อ้ อะไร พวกเขาก็จะตอบว่าฮาร์ลยี -์ เดวิดสัน” วรนันท์กล่าว ภรวิธ ผูซ้ งึ่ เป็นเจ้าของมอเตอร์ไซค์ดคู าติรนุ่ Scrambler ยอมรับว่าสุดท้ายเขาก็อาจลงเอยด้วยการ ครอบครองฮาร์ลยี -์ เดวิดสันเช่นกัน ในฐานะนักเขียน เกีย่ วกับมอเตอร์ไซค์ เขามีโอกาสได้ขบั ขีม่ อเตอร์ไซค์ ในต�ำนานนีห้ ลายครัง้ หลายคราว และก็ไม่อาจปฏิเสธ ความเย้ายวนได้ลง หากวัดกันทีส่ มรรถนะแล้ว ฮาร์ลยี อ์ าจไม่ใช่จกั รยานยนต์ทตี่ อบโจทย์ทสี่ ดุ เนือ่ งจากควบคุมได้ยากและการใช้งานไม่สะดวก แถมหลายครัง้ ก็นงั่ ไม่สบาย กระนัน้ คงเป็นการยาก ทีเ่ หล่าสิงห์นกั บิดจะซ่อนเร้นอาการอะดรีนาลีนใน ร่างกายสูบฉีด เมือ่ สัมผัสถึงแรงสัน่ สะเทือนและเสียง ค�ำรามอันเป็นเอกลักษณ์ของเครือ่ งยนต์ในต�ำนานนี้ 03

Essentials Harley-Davidson of Bangkok 99 ถนนวิภาวดี-รังสิต กรุงเทพฯ โทร. 02-521-4545 www.aasharleybangkok.com

02 ภรวิธ กับ ลานพระบรมรูป ทรงม้าที่เคยเป็นแหล่ง รวมตัวของสิงห์นักบิด ฮาร์ลีย์-เดวิดสันในอดีต 03 สิงห์น ัดบิดต่างพากันไป รวมตัวที่งาน Rubbers Rebel Ground ของ นิตยสาร Rubbers ที่จ ัดขึ้น ปีละครั้ง 04 วรนัน ท์ ถาวรนันท์ ผู้ช่วยผู้อำ�นวยการ ฮาร์ลีย์ โอนเนอร์ กรุ๊ป ของไทยกับ ฮาร์ลีย์-เดวิดสันรุ่น Ultra Limited

04

OPTIMISE | OCTOBER 2017

61

Department of Architecture

01

4.0 Spaces พื้นที่ใหม่ๆ ที่เปิดตัวขึ้นในกรุงเทพฯ ถูกออกแบบมาเพื่อ กระตุ้นความคิดสร้างสรรค์และขับเคลื่อนประเทศไปสู่ เศรษฐกิจหลังยุคอุตสาหกรรม กระนั้นการจะบรรลุ เป้าหมายยังต้องอาศัยปัจจัยร่วมอีกหลายประการ 62

OPTIMISE | OCTOBER 2017

หากไม่สามารถก้าวพ้นจาก ไทยแลนด์ 3.0 ไปสู่ 4.0 ได้ สิ่งที่ประเทศจะไป ถึงแทนคือกับดักรายได้ ปานกลาง (middle income trap) 01 ห้ อ งสมุ ด อั น โอ่ โ ถงของศู น ย์ ส ร้ า งสรรค์ ก าร เรี ย นรู ้ (ที ซ ี ด ี ซ ี ) แห่ ง ใหม่ บ นถนนเจริ ญ กรุ ง 02 กั ล ยา โกวิ ท วิ ส ิ ท ธิ ์ ผู ้ ก ่ อ ตั ้ ง FabCafe ต้ น แบบคาเฟ่ ท ี ่ ผ สมพื ้ น ที ่ ส ร้ า งสรรค์ เ ข้ า ไว้ ด้ ว ยกั น

LIVING SPACE เมือ่ เดือนมิถนุ ายนทีผ่ า่ นมา คลิปวิดโี อของ วินมอเตอร์ไซค์รบั จ้างทีก่ ำ� ลังให้สมั ภาษณ์กบั หนุม่ สาวชาวกรุงท่าทางชิคในคาเฟ่แห่งหนึง่ ​ได้ทำ� ให้เกิดเสียงวิพากษ์วจิ ารณ์ไปทัว่ โลก ออนไลน์ ชายหนุม่ ในเสือ้ วินสีสม้ พยายาม อธิบายถึงความจ�ำเป็นในการตัง้ ศูนย์การเรียนรู้ ใจกลางกรุงเทพฯ ซึง่ ท�ำให้ผสู้ มั ภาษณ์ผดิ คาด เพราะไม่มใี ครคิดว่าค�ำพูด ‘ปัญญาชน’ เช่นนี้ จะออกมาจากปากคน ‘หาเช้ากินค�ำ่ ’ ได้ แต่ใน ทีส่ ดุ ค�ำพูดของชายหนุม่ ก็สามารถโน้มน้าวใจ คนกลุม่ นีไ้ ด้สำ� เร็จ หากมองพ้นประเด็นดราม่าบนโลก อินเตอร์เน็ต (บางคนรูส้ กึ ว่า การใช้ภาพหนุม่ วินมอเตอร์ไซค์สะท้อนทัศนคติดถู กู อาชีพและ ชนชัน้ ) ก็อาจฟังดูนา่ ชืน่ ใจไม่นอ้ ยทีค่ ลิปวิดโิ อ โปรโมตการก่อสร้างห้องสมุดขนาดใหญ่กลาย มาเป็นทีพ่ ดู ถึงในวงกว้างได้ จนส่งผลให้จำ� นวน ผูร้ ว่ มลงชือ่ แคมเปญรณรงค์สร้างศูนย์การเรียน รูบ้ นเว็บไซต์ Change.org ทะยานขึน้ เป็น 175,000 รายชือ่ อย่างรวดเร็ว การถกเถียงกันของคนในสังคมเกีย่ วกับ การสร้างศูนย์การเรียนรูเ้ ช่นนีบ้ ง่ บอกความ เปลีย่ นแปลงของยุคสมัย ปัจจุบนั ความคล่อง เทคโนโลยีและความคิดสร้างสรรค์กลายเป็น ประเด็นทีท่ กุ คนกล่าวถึง แทบจะไม่เว้นแต่ละ สัปดาห์ทรี่ ฐั บาลจะต้องออกมาโฆษณา โครงการอะไรสักอย่างภายใต้ชอื่ ‘ไทยแลนด์ 4.0’ นอกจากนัน้ ศูนย์ความรูด้ า้ นการออกแบบ และความคิดสร้างสรรค์ (ทีซดี ซี )ี ก็เพิง่ เปิด ท�ำการอีกครัง้ เมือ่ ช่วงต้นปีทผี่ า่ นมา (ซึง่ ท�ำให้ พืน้ ทีเ่ ก่าทีเ่ อ็มโพเรียมดูเล็กลงไปถนัดตา) และ ยังได้ขยายสาขาย่อยออกไปอีกกว่า 10 แห่งภาย ใต้ชอื่ miniTCDC Center และ TCDC Commons ในขณะที่ Hubba ก็ได้เปิดตัว โคเวิรก์ กิง้ สเปซสาขาใหม่ๆ ซึง่ รวมถึง Hubba-to ‘เมกเกอร์สเปซ’ แห่งล่าสุดทีเ่ พิง่ คว้ารางวัลชนะ เลิศประเภทสถาปัตยกรรมภายในทีด่ ที สี่ ดุ ใน โลกประจ�ำปี 2560 จากการลงคะแนนของ ผูอ้ า่ นบนเว็บไซต์สถาปัตยกรรมชือ่ ดัง ArchDaily ไปหมาดๆ พืน้ ทีเ่ หล่านี้ พร้อมกับ ‘ครีเอทีฟสเปซ’ อีกหลายแห่ง เช่น Pinn Creative Space และ FabCafe ล้วนมีศกั ยภาพในการขับเคลือ่ น

ประเทศไปสูไ่ ทยแลนด์ 4.0 แต่การจะสร้าง ประเทศให้เป็นชุมชนแห่งนวัตกรรมและความ คิดสร้างสรรค์นนั้ ถือเป็นความท้าทายทีต่ อ้ ง อาศัยมากกว่าเพียงพืน้ ทีท่ สี่ วยสะดุดตา

การปฏิวตั คิ รัง้ ทีส่ ่ี

เศรษฐกิจหลังยุคอุตสาหกรรมมีคำ� เรียกอยู่ หลายชือ่ แต่จะใช้คำ� ว่า ‘Post-Fordism (ยุค หลังฟอร์ดนิยม)’ ก็อาจฟังดูนา่ กลัวไปสักหน่อย ส�ำหรับประเทศทีถ่ กู ขนานนามว่าเป็น ‘ดีทรอยต์ แห่งเอเชีย’ ในขณะที่ Creative Economy หรือ ‘เศรษฐกิจเชิงสร้างสรรค์’ ก็ถกู โยงอย่างแนบแน่น กับอดีตนายกรัฐมนตรีทกั ษิณ ชินวัตร (ทีซดี ซี ี และส�ำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ จัดตัง้ ขึน้ ภายใต้รฐั บาลทักษิณ) อาจเป็นด้วย เหตุนี้ รัฐบาลของพลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชาจึง เลือกทีจ่ ะใช้คำ� ว่า ‘ไทยแลนด์ 4.0’ โดยมีนยั ถึง วิวฒ ั นาการ 4 ขัน้ ของเศรษฐกิจไทยได้แก่ยคุ เกษตรกรรม ยุคอุตสาหกรรมเบา ยุคอุตสาหกรรม หนัก และยุคเศรษฐกิจทีข่ บั เคลือ่ นด้วยนวัตกรรม หากถือตามนี้ สถานะของประเทศไทยใน ปัจจุบนั ต้องเรียกว่าอยูท่ ี่ ‘ไทยแลนด์ 3.0’ เพราะกว่า 70% ของผลิตภัณฑ์มวลรวมใน ประเทศ (GDP) ยังมาจากอุตสาหกรรมหนัก และอุตสาหกรรมพลังงาน กระนัน้ ไทยแลนด์ 4.0 หรือสังคมเปีย่ มความสร้างสรรค์ทจี่ ะคิดค้น เทคโนโลยีลำ�้ สมัยหรือแอปพลิเคชันสะเทือน

ตลาดนัน้ นับเป็นจุดหมายปลายทางทีต่ อ้ งไปให้ ถึง เพราะหากไม่สามารถก้าวพ้นจากไทยแลนด์ 3.0 ไปสู่ 4.0 ได้ สิง่ ทีป่ ระเทศจะไปถึงแทนคือ กับดักรายได้ปานกลาง (middle income trap) ซึง่ เป็นแหล่งรวมของปัญหาความเหลือ่ มล�ำ้ ที่ สูงขึน้ ความขัดแย้งในสังคม ตลอดจนความ ไม่มนั่ คงในอาชีพของแรงงานไร้ฝมี อื “ไม่แน่ใจว่าเรามาถึงไทยแลนด์ 4.0 แล้ว หรือยัง” กัลยา โกวิทวิสทิ ธิ์ ผูร้ ว่ มก่อตัง้ แฟบ คาเฟ่กล่าวพร้อมหัวเราะ พืน้ ทีส่ ร้างสรรค์แห่งนี้ ได้รวมเอาคาเฟ่บรรยากาศน่านัง่ ท�ำงาน เวิรก์ ช็อปเครือ่ งพิมพ์ 3 มิติ และห้องเรียนมาไว้ ในทีเ่ ดียว เธอเสริมด้วยว่า“เอาจริงๆ โรงงาน หลายแห่งในไทยยังติดอยูใ่ นยุค 2.0 หรือยุค อุตสาหกรรมเบา ผลิตภัณฑ์หลายๆ อย่างยังท�ำ มืออยูเ่ ลย เราจะมานัง่ รอให้นโยบายมันไปถึง 4.0 ไม่ได้ เราต้องลงมือท�ำจากล่างขึน้ บน” แฟบคาเฟ่ของกัลยาเป็นส่วนหนึง่ ของ เครือข่ายแฟบคาเฟ่จากทัง้ หมด 9 แห่งทัว่ โลก ไล่ตงั้ แต่บาร์เซโลนา สิงคโปร์ ไปจนถึงไทเป คาเฟ่แห่งนีม้ ี digital fabrication tool หรือ เครือ่ งมือเพือ่ การตัดแต่งแบบดิจทิ ลั อาทิเครือ่ ง ตัดเลเซอร์และเครือ่ งพิมพ์ 3 มิติ รวมทัง้ ยังมีจดั เวิรก์ ช็อปอบรมเพือ่ สอนการใช้เครือ่ งมือดัง กล่าว นอกจากนัน้ พืน้ ทีแ่ ห่งนีก้ ย็ งั คงไว้ซงึ่ ความ ‘ฮิป’ ตามแบบฉบับร้านกาแฟสมัยนิยม 02

OPTIMISE | OCTOBER 2017

63

03

04

05

ทุกประการ ไม่วา่ จะเป็นบรรยากาศอันเอิบอาบ ไปด้วยแสงธรรมชาติ เครือ่ งชงกาแฟเอสเปรสโซอย่างมืออาชีพ การตกแต่งแบบมินมิ ลั และ ด้วยความทีแ่ ฟบคาเฟ่สาขากรุงเทพฯ นัน้ ตัง้ อยู่ ในซอยอารียอ์ นั ร่มรืน่ ท�ำให้ลำ� พังการแวะไปจิบ ลาเต้หอมๆ สักแก้วก็ออกจะคุม้ แล้ว “เราเป็นอีกช่องทางให้คนได้ทำ� งานร่วมกัน เราเชือ่ มต่อคนท�ำงานด้านซอฟต์แวร์ ฮาร์ดแวร์ และเหล่าครีเอทีฟเข้าด้วยกัน เด็กๆ หลายคน มาทีน่ เี่ พือ่ เข้าร่วมเวิรก์ ช็อป ในขณะทีส่ าขาของ เราทีท่ ซี ดี ซี อี าจจะเหมาะกับผูใ้ หญ่มากกว่า นอกจากนีเ้ รายังมีจดั อบรมให้บริษทั เอกชน เช่น ชิเชโด้อยูต่ ลอดด้วย” กัลยาเล่า แฟบคาเฟ่เคยท�ำโครงการร่วมกับเกษตรกร โดยให้พวกเขาร่วมงานกับนักออกแบบเพือ่ หา วิธแี ก้ปญ ั หาในชีวติ ประจ�ำวันต่างๆ ผ่านการใช้ เครือ่ งพิมพ์ 3 มิติ ซึง่ จากการพบปะดังกล่าว ได้ น�ำมาซึง่ การพัฒนาอุปกรณ์ทชี่ ว่ ยให้เกษตรกร หว่านเมล็ดได้เร็วขึน้ และเครือ่ งมือทดสอบ คุณภาพไข่ทใี่ ช้งา่ ยและประหยัดกว่าเดิม “นักออกแบบประเทศไทยเก่งๆ เยอะ แต่อาจจะติสท์เกินไปหน่อย เราเลยพยายาม ติดต่อพวกเขาผ่านช่องทางอย่างเฟสบุค๊ และ จัดเวิรก์ ช็อปให้เขาร่วมงานกับแบรนด์หรือ 64

OPTIMISE | OCTOBER 2017

อุตสาหกรรมต่างๆ โดยตรง จะได้สร้างสรรค์ งานออกแบบทีต่ อบโจทย์กบั ปัญหาจริงๆ ทีน่ ี่ เป็นเสมือนพืน้ ทีท่ เี่ ชือ่ มทุกคนเข้าด้วยกัน” เธอย�ำ้ ตามทีก่ ล่าวถึงไปก่อนหน้า ฮับบาโตะ เจ้าของรางวัลชนะเลิศจากเว็บไซต์อาร์ชเดลี คือ โคเวิรก์ กิง้ สเปซเปิด 24 ชัว่ โมงประจ�ำโครงการ T77 ในย่านอ่อนนุชของแสนสิริ โดยเช่นเดียว กับแฟบคาเฟ่ ฮับบาโตะอุทศิ พืน้ ทีแ่ ห่งนีใ้ ห้กบั การสร้างเครือข่ายต่างๆ อันเป็นภารกิจทีบ่ ริษทั สถาปนิก Supermachine Studio ได้สะท้อนให้ เห็นผ่านกลุม่ ท่อสีเขียวฟ้าน�ำ้ ทะเลทีท่ อด คดเคีย้ วจากเพดาน ผ่านผนัง ก่อนจะมาสิน้ สุด ทีป่ ลายท่อซึง่ มีโคมไฟเล็กๆ เหนือโต๊ะท�ำงาน ภายในพืน้ ทีข่ องฮับบาโตะประกอบด้วยโต๊ะ เรียงกันเป็นแนวยาว รวมถึงพืน้ ทีท่ ดลองงาน อดิเรกใหม่ๆ อาทิ ห้องมืดส�ำหรับล้างฟิลม์ ห้องปัน้ เซรามิก และเมกเกอร์สเปซ ทีม่ าพร้อม กับเครือ่ งพิมพ์ 3 มิตแิ ละห้องแล็บอาหาร ทีน่ ยี่ งั เสิรฟ์ กาแฟ Aeropress (ซึง่ เป็นการชงกาแฟ ด้วยแรงดันอากาศ) จากร้าน April Story คาเฟ่ ชือ่ ดังละแวกสามย่านให้คนทีต่ อ้ งท�ำงาน หามรุง่ หามค�ำ่ ได้เติมคาเฟอีนเข้าร่างกาย หรือจะแวะเวียนมาเข้าร่วมเวิรก์ ช็อปฝึกทักษะ การออกแบบเป็นครัง้ คราวก็ยอ่ มได้

เชือ่ มจุด

อมฤต เจริญพันธ์ ซีอโี อและผูร้ ว่ มก่อตัง้ ฮับบากรุป๊ พูดถึงโคเวิรก์ กิง้ สเปซของเขาอย่าง ไม่ลงั เลว่า ถึงดีไซน์จะสวยแค่ไหน แต่พนื้ ทีก่ ย็ งั เป็นเรือ่ งรอง “การท�ำงานร่วมกันไม่ใช่แค่เรือ่ ง โต๊ะหรือตัวห้อง แต่คอื การสร้างสภาพแวดล้อม ให้บริษทั ต่างๆ สามารถเติบโต รวมถึงการให้ ค�ำปรึกษา ระดมเงินทุน และเป็นฐานให้พวก เขางอกงามได้” เขาอธิบาย หนึง่ ในเรือ่ งราวความส�ำเร็จทีอ่ มฤตพูดถึง คือ Indies’ Kitchen ผูใ้ ห้บริการจัดส่งอาหาร เพือ่ สุขภาพซึง่ ใช้พนื้ ทีข่ องฮับบาโตะทดลองท�ำ อาหารให้ลกู ค้าประจ�ำได้ลมิ้ ลอง จนกระทัง่ เมือ่ ธุรกิจเริม่ เป็นรูปเป็นร่าง สตาร์ทอัพแห่งนีจ้ งึ สามารถขยายกิจการไปยังทีอ่ นื่ ๆ ได้ “ความคิดสร้างสรรค์และนวัตกรรมเป็น เสมือนดีเอ็นเอของทีน่ ี่ เราจัดอีเวนต์และ เวิรก์ ช็อปถีก่ ว่าคนอืน่ ๆ เรามีคนระดับหัวกะทิ แวะเวียนมาตลอด ทีน่ มี่ ที งั้ ห้องล้างฟิลม์ ห้องแล็บอาหาร และเมกเกอร์สเปซไว้ให้กรู ู ด้านเทคโนโลยีและดีไซน์เนอร์พบปะสังสรรค์ และร่วมสร้างธุรกิจใหม่ๆ กัน” อมฤตกล่าว ในฐานะผูร้ ว่ มก่อตัง้ Techsauce

LIVING SPACE สือ่ ออนไลน์และบริษทั จัดอีเวนต์ในแวดวง เทคโนโลยี อมฤตจึงสามารถบอกเล่าถึง วิวฒ ั นาการของเศรษฐกิจยุคดิจทิ ลั ได้เป็น อย่างดี และเขาก็เน้นย�ำ้ ว่าครีเอทีฟสเปซ อย่างแฟบคาเฟ่และฮับบาโตะไม่สามารถ เป็นค�ำตอบส�ำหรับทุกอย่าง “เราเป็นแค่จดุ เล็กๆ ท่ามกลางปัญหาที่ ใหญ่กว่ามาก อย่างเรือ่ งบุคลากร เศรษฐกิจ ดิจติ ลั จะเกิดขึน้ ไม่ได้เลยถ้าคนขาดการศึกษา ไหนจะเรือ่ งกฎระเบียบทีเ่ ป็นอุปสรรคต่อธุรกิจ ไหนจะวัฒนธรรมทีไ่ ม่คอ่ ยยอมรับความล้ม เหลว ถ้าล้ม คนก็จะซ�ำ้ ขนาดประสบความ ส�ำเร็จ ก็ยงั อาจมีคนจ้องจะสกัดดาวรุง่ รัฐเอง ก็ดเู หมือนจะอยูต่ รงกันข้ามกับเรา” เขากล่าว

ชุมชนสร้างสรรค์​

ถึงกระนัน้ ทีซดี ซี ถี อื เป็นหนึง่ ในตัวอย่าง ส�ำคัญทีแ่ สดงให้เห็นว่ารัฐบาลได้ให้การ สนับสนุนเรือ่ งเศรษฐกิจสร้างสรรค์ดว้ ยเหมือน กัน ทีซดี ซี เี ปิดท�ำการครัง้ แรกทีห่ า้ งเอ็มโพเรียม เมือ่ ปี 2547 ก่อนจะย้ายทีท่ ำ� การมายังพืน้ ที่ 1 หมืน่ ตารางเมตรของอาคารไปรษณียก์ ลาง

ในประเทศพัฒนาแล้วมี สถาบันต่างๆ ที่สนับสนุน การเรียนรู้นอกระบบ เช่นศูนย์การออกแบบ พิพิธภัณฑ์ ห้องสมุด สาธารณะ สิ่งเหล่านี้ช่วย บ่มเพาะสังคมแห่งการ เรียนรู้

บางรักบนถนนเจริญกรุง ซึง่ เพิง่ ได้รบั การ ปรับปรุงใหม่ไปเมือ่ ไม่นานมานี้ นพดล ลิม้ วัฒนะกูร ผูอ้ ำ� นวยการฝ่าย ออกแบบของทีซดี ซี กี ล่าวว่าภารกิจของทีซดี ซี ี นัน้ ยังเหมือนสมัยเพิง่ ก่อตัง้ “ในปี 2547 พวก โรงงานรับจ้างผลิตสินค้า (OEM) ทยอยปิดตัว ลงและย้ายฐานการผลิตไปยังอินโดนีเซีย จีน และเวียดนาม ท�ำให้เศรษฐกิจไทยชะลอตัว ขณะทีอ่ ตุ สาหกรรมการออกแบบนัน้ สร้างก�ำไร ได้สงู ทีส่ ดุ แต่นกั ออกแบบส่วนใหญ่กลับอยูใ่ น สหรัฐฯหรือยุโรป ส่วนในประเทศไทยดีไซน์เนอร์ และเจ้าของโรงงานแทบไม่เคยรูจ้ กั กัน” แต่สงิ่ ทีจ่ ะไม่เหมือนเดิมคือทีซดี ซี กี ำ� ลังจะ แยกตัวออกจากส�ำนักงานบริหารและพัฒนา องค์ความรู้ (OKMD) และตัง้ ตนเป็นหน่วยงาน อิสระทีเ่ น้นด้านนโยบายมากขึน้ เสมือนเป็น กรมเศรษฐกิจสร้างสรรค์ทเี่ ป็นตัวกลางเชือ่ มโยง ระหว่างอุตสาหกรรมต่างๆ แวดวงนักออกแบบ และรัฐบาล นพดลเชือ่ ว่าพืน้ ทีท่ างกายภาพ สามารถช่วยขับเคลือ่ นความคิดสร้างสรรค์ได้ “ในประเทศพัฒนาแล้วมีสถาบันต่างๆ ที่ สนับสนุนการเรียนรูน้ อกระบบ เช่นศูนย์

การออกแบบ พิพธิ ภัณฑ์ ห้องสมุดสาธารณะ สิง่ เหล่านีช้ ว่ ยบ่มเพาะสังคมแห่งการเรียนรู้ ความรูค้ อื สิง่ ทีค่ ณ ุ จะได้รบั เมือ่ พูดคุยกับคนอืน่ อ่านหนังสือ เข้าร่วมกิจกรรมต่างๆ หรือถกเถียง กัน ผมเชือ่ ว่าถ้าเราแจกเงิน 100 ล้านบาทให้ แต่ละจังหวัดเอาไปซือ้ หนังสือ ภายใน 10 ปี เราคงไปถึงไหนต่อไหนแล้ว” เขากล่าว ส�ำหรับนพดล สิง่ หนึง่ ทีป่ รากฏเด่นชัดคือ ความต้องการห้องสมุด นพดลเล่าว่าเมือ่ 13 ปี ก่อนไม่มใี ครคาดคิดว่าคนไทยจะอยากมีหอ้ ง สมุด แต่ทกุ วันนีท้ ซี ดี ซี ไี ด้ขยายสาขาออกไปยัง จังหวัดต่างๆ ผ่าน miniTCDC ซึง่ ตัง้ อยูต่ าม มหาวิทยาลัยประจ�ำภูมภิ าค 13 แห่งและมี หนังสือ 250 เล่มหมุนเวียนกันไป ตลอดจน ทีซดี ซี ี คอมมอนส์ ซึง่ เป็นการบริหารจัดการ พืน้ ทีใ่ ห้กบั เอกชนอย่างคอนโดมีเนียม IDEO Q ตรงสามย่าน นอกจากนีท้ ซี ดี ซี ยี งั มีศนู ย์ทำ� การ เต็มตัวทีเ่ ชียงใหม่และยังมีแผนจะเปิดอีกสาขา ทีข่ อนแก่นในช่วงต้นปี 2561 ด้วย “การออกแบบนัน้ มีมากกว่าทีค่ นทัว่ ไปคิด มันคือกระบวนการส่งมอบประสบการณ์ให้ ลูกค้าตลอดระยะทางการบริโภค มันไม่ใช่แค่ 06

03 โคเวิ ร ์ ก กิ ้ ง สเปซ อั น เป็ น เอกลั ก ษณ์ ข อง Hubba-to 04 ห้ อ งมื ด ไว้ ล ้ า งฟิ ล ์ ม ที ่ Hubba-to 05 ห้ อ งเวิ ร ์ ก ช็ อ ปของ Hubba-to ที ่ ส ามารถปรั บ เปลี ่ ย นเป็ น พื ้ น ที ่ ส ร้ า งสรรค์ ส ารพั ด รู ป แบบ 06 อมฤต เจริ ญ พั น ธ์ CEO และผู ้ ร ่ ว มก่ อ ตั ้ ง Hubba Group

OPTIMISE | OCTOBER 2017

65

การดีไซน์แพคเกจจิง้ สวยๆ แต่กระบวนการ ออกแบบต้องอยูก่ บั ผลิตภัณฑ์นนั้ ๆ ตัง้ แต่ตน้ เรือ่ งนีใ้ ช้ได้กบั การปกครองด้วย เวลารัฐบาลจะ เสนอบริการบางอย่าง เขาต้องเข้าใจปัญหา และความต้องการของผูใ้ ช้อย่างแท้จริง” นพดล กล่าวถึงปรัชญาทีท่ ซี ดี ซี พี ยายามถ่ายทอด อย่างไรก็ตาม ภารกิจของทีซดี ซี แี ห่งใหม่ บนถนนเจริญกรุงนัน้ มีมากกว่าสาขาอืน่ ๆ เพราะรวมถึงการปรับเปลีย่ นย่านให้กลายเป็น ‘พืน้ ทีส่ ร้างสรรค์’ ในอุดมคติของทีซดี ซี ี “เมือ่ 5 ปีกอ่ นตอนเรามาลงพืน้ ทีท่ นี่ ี่ ทุกอย่างเงียบมาก 5 โมงเย็นร้านรวงก็เริม่ ปิดแล้ว เราลงไปท�ำงาน กับชุมชนอยู่ 8 เดือน จริงๆ เคยมีหน่วยงานอืน่ เข้ามาท�ำอะไรคล้ายกันนี้ แต่ไม่มอี ะไรเกิด ขึน้ จริง ชาวบ้านก็เบือ่ เรือ่ งแบบนีเ้ ต็มทน เราเลยพยายามท�ำอะไรทีเ่ ป็นรูปธรรมให้พวก เขาเห็น เช่นจัดงานเต้นสวิง เปลีย่ นพืน้ ทีห่ น้า ไปรษณียก์ ลางให้เป็นสวนสาธารณะ ฉายหนัง กลางแปลง และในอนาคตเรามีแผนจะร่วมมือ กับบริษทั กสท โทรคมนาคม จ�ำกัด (มหาชน) เพือ่ ติดตัง้ อินเทอร์เน็ตความเร็วสูงในย่าน เจริญกรุง เราพยายามท�ำให้คนเข้าใจว่าความ คิดสร้างสรรค์นนั้ ส�ำคัญต่อการด�ำรงชีวติ ” นพดลเล่า นพดลเชือ่ ว่าเราก�ำลังก้าวไปสูย่ คุ เศรษฐกิจ

แบบ ‘post-brand’ ซึง่ หมายความว่าผูบ้ ริโภค อาจไม่ตอ้ งการแบรนด์ยกั ษ์ใหญ่อย่าง สตาร์บคั ส์อกี ต่อไป แต่อยากซือ้ กาแฟจากร้าน เล็กๆ เปิดในละแวกมากกว่า ในบริบทดังกล่าว เศรษฐกิจสร้างสรรค์และชุมชนย่อมไม่สามารถ แยกจากกันได้ เพือ่ สร้างความสุกงอมเช่นนัน้ ทีซดี ซี เี จริญกรุงได้ดงึ เอาโคเวิรก์ กิง้ สเปซจาก นอกชุมชนอย่างฮับบา แฟบคาเฟ่ และภิญญ์ ครีเอทีฟสเปซ เข้ามาร่วมงานด้วย รวมทัง้ มีการ ปรับปรุงโครงสร้างพืน้ ฐานภายในย่าน ไม่วา่ จะ เป็นอินเทอร์เน็ตไร้สายความเร็วสูงหรือทางเท้า ทีส่ ะอาดขึน้ “สิง่ เหล่านีไ้ ม่ได้ดแี ค่กบั ตัวย่าน เพราะเวลาเราคิดไอเดียหรือดีไซน์ใหม่ๆ ออก มาได้ มันก็อาจส่งผลให้โรงงานเครือ่ งประดับ ในบางนาหรือโรงงานเฟอร์นเิ จอร์อะไรก็แล้วแต่ มีออเดอร์มากขึน้ ฉะนัน้ เวลาเราพูดค�ำว่าพืน้ ที่ สร้างสรรค์ มันไม่ได้หมายถึงแค่ตวั ชุมชน แต่ยงั โยงไปถึงสายโซ่อปุ ทานด้วยทัง้ หมด” เขาอธิบาย ท่ามกลางการพูดถึงเรือ่ งพืน้ ทีส่ ร้างสรรค์ และศูนย์การเรียนรูก้ นั อย่างหนาหูนี้ อมฤต แห่งฮับบายังคงแสดงความกังวลว่า การพัฒนา เศรษฐกิจสร้างสรรค์ตอ้ งอาศัยมากกว่าแค่การ สร้างห้องสมุดและจัดงานสัมมนา“เราต้อง แก้ปญ ั หาเชิงโครงสร้างอย่างเป็นระบบ ถ้าคน

ของเราเก่ง พืน้ ทีส่ ร้างสรรค์อาจจะไม่จำ� เป็นเลย เศรษฐกิจดิจทิ ลั จะเกิดขึน้ ได้อย่างแท้จริงต่อ เมือ่ เราแก้ปญ ั หาเรือ่ งการศึกษาส�ำเร็จ” ในขณะทีเ่ ราตัง้ หน้าตัง้ ตารอให้การปฏิรปู การศึกษาเกิดขึน้ (ซึง่ จากจุดนัน้ เราก็ยงั ต้องรอ อีกประมาณ 20 ปี กว่าจะสามารถผลิต ผูป้ ระกอบการรุน่ ใหม่ทมี่ คี วามเชีย่ วชาญด้าน เทคโนโลยีหรือปะทุไปด้วยความคิดสร้างสรรค์ ได้) ในขณะนี้ พืน้ ทีส่ ร้างสรรค์อาจเป็นทางเลือก ทีด่ ที สี่ ดุ นพดลกล่าวว่า “เราจะยกค�ำตอบของ ประเทศอืน่ มาทือ่ ๆ ไม่ได้ ความท้าทายของ แต่ละประเทศแตกต่างกัน เราต้องพยายามหา วิธแี ก้ปญ ั หาทีจ่ ะสัมฤทธิผ์ ลทีน่ ใี่ ห้ได้” ทีแ่ ฟบคาเฟ่ กัลยามีความสุขอย่างเห็นได้ ชัดเมือ่ เล่าถึงเรือ่ งราวของเด็กชาย 2 คนทีม่ กั มี เรือ่ งชกต่อยกันทีโ่ รงเรียน จนกระทัง่ ได้เข้าร่วม เวิรก์ ช็อปประดิษฐ์หนุ่ ยนต์ตอ่ สู้ ปัจจุบนั นีพ้ วก เขาหันมาแข่งกันด้วยทักษะด้านเทคโนโลยีแทน การรัวหมัด ส�ำหรับกัลยา สิง่ นีแ้ สดงให้เห็นว่าคนไทย ก็มหี วั สร้างสรรค์ไม่แพ้ชาติใดในโลก ขอเพียง พวกเขาได้รบั สภาพแวดล้อมทีเ่ อือ้ ต่อการ บ่มเพาะความคิดสร้างสรรค์ให้เจริญงอกงาม เท่านัน้ Essentials 07

Fab Cafe 77/1 ซอยอารีย์ 1 ถนนพหลโยธิน กรุงเทพฯ โทร. 083-619-9983 fabcafe.com/bangkok Hubba-to 307 ศูนย์การค้าฮาบิโตะ ชั้น 3 ซอยริมคลองพระโขนง กรุงเทพฯ โทร. 02-118-0839 www.hubbathailand.com Thailand Creative and Design Center (TCDC) 1160 อาคารไปรษณีย์กลาง ถนนเจริญกรุง กรุงเทพฯ โทร. 02-105-7400 www.tcdc.or.th 07 นพดล ลิ ้ ม วั ฒ นะกู ร ผู ้ อ ำ � นวยการ ฝ่ า ยออกแบบของที ซ ี ด ี ซ ี

66

OPTIMISE | OCTOBER 2017

1

บล.ภัทร ร่วมจัดงาน Thailand Focus โชว์ศักยภาพบริษัทจดทะเบียนไทย

ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย จับมือ บริษทั หลักทรัพย์ ภัทร จำ�กัด (มหาชน) และธนาคารแห่ง อเมริกา เมอร์รลิ ลินซ์ จัดงาน Thailand Focus 2017: Establishing the New Engine ภายในงาน มีผบู้ ริหารจาก บล.ภัทร อาทิ บรรยง พงษ์พานิช ประธานกรรมการบริหาร อภินนั ท์ เกลียวปฏินนท์ ประธานเจ้าหน้าทีบ่ ริหาร และพัชนี ลิม่ อภิชาต กรรมการผูจ้ ดั การใหญ่ เข้าร่วมต้อนรับผูบ้ ริหาร ระดับสูงในแวดวงตลาดเงิน-ตลาดทุน ทัง้ จาก ภาครัฐและภาคเอกชน ตลอดจนผูบ้ ริหารจาก บริษทั จดทะเบียนทีม่ าร่วมงานอย่างคับคัง่ โดย งานจัดให้มขี น้ึ ระหว่างวันที่ 29-30 สิงหาคม 2560 ณ โรงแรมอนันตรา สยาม กรุงเทพฯ

2

บล.ภัทร คว้ารางวัล Best Broker in Thailand จาก FinanceAsia

บริษทั หลักทรัพย์ ภัทร จำ�กัด (มหาชน) คว้ารางวัล Best Broker in Thailand สำ�หรับบริการทีค่ งไว้ซง่ึ มาตรฐานระดับสากล เป็นปีท่ี 2 ต่อเนือ่ งจาก FinanceAsia นิตยสารการเงินชัน้ นำ�แห่งเอเชียในงาน Country Awards for Achievement 2017 ในการนี้ ปาริชาต สมบูรณ์ กรรมการผูจ้ ดั การและหัวหน้า สายงานหลักทรัพย์สถาบัน และ สิรลิ าภ วสุวตั ผูช้ ว่ ยกรรมการผูจ้ ดั การและ หัวหน้าฝ่ายบรรษัทสัมพันธ์ เป็นผูแ้ ทนรับมอบรางวัลทีโ่ รงแรมโฟร์ ซีซนั ส์ ฮ่องกง เมือ่ วันที่ 29 มิถนุ ายน 2560

68

OPTIMISE | OCTOBER 2017

THE AGENDA

4

3

บล.ภัทร ต่อยอดความเป็นผู้นำ�ธุรกิจไพรเวทเวลท์นำ�เสนอ บริการลงทุนต่างประเทศ

บมจ.ทุนภัทร และ บล.ภัทร ได้รับการต่ออายุสมาชิก แนวร่วมปฏิบัติของภาคเอกชนไทยในการต่อต้านทุจริต

วันที่ 28 มิถนุ ายน 2560 ภัทรพร มิลนิ ทสูต กรรมการ บริษทั ทุนภัทร จำ�กัด (มหาชน) และบริษทั หลักทรัพย์ ภัทร จำ�กัด (มหาชน) เป็นผูแ้ ทน รับมอบประกาศนียบัตรรับรองการต่ออายุสมาชิกแนวร่วมปฏิบตั ขิ องภาค เอกชนไทยในการต่อต้านทุจริต (Thailand’s Private Sector Collective Action Coalition Against Corruption หรือ CAC) จาก ศ.ดร.พนัส สิมะเสถียร ประธานกรรมการโครงการแนวร่วมปฏิบตั ขิ องภาคเอกชน ไทยในการต่อต้านการทุจริต ในโอกาสที่ บมจ.ทุนภัทร และ บล.ภัทร ได้รบั การต่ออายุใบรับรองฯ (re-certification) ณ โรงแรมเรอเนสซองส์ กรุงเทพฯ

วันที่ 8 มิถนุ ายน 2560 บริษทั หลักทรัพย์ ภัทร จำ�กัด (มหาชน) จัดงานแถลงข่าวเปิดตัวบริการใหม่ภายใต้ชอ่ื Global Investment Service หรือ GIS บริการพิเศษสำ�หรับลูกค้าบุคคลรายใหญ่ ช่วยเพิม่ ศักยภาพการบริหารเงินลงทุนในต่างประเทศผ่านสินทรัพย์หลากหลาย ทีต่ อบโจทย์ความต้องการได้มากกว่าเดิม โดยมี กุลนันท์ ซานไทโว กรรมการผูจ้ ดั การและหัวหน้าสายงานลูกค้าบุคคล ณฤทธิ์ โกสาลาทิพย์ ผูช้ ว่ ยกรรมการผูจ้ ดั การและหัวหน้าฝ่ายทีป่ รึกษาการลงทุนส่วนบุคคล และ ดร.พิพฒ ั น์ เหลืองนฤมิตชัย ผูช้ ว่ ยกรรมการผูจ้ ดั การและหัวหน้า ทีมวิจยั ลูกค้าบุคคล ร่วมให้ขอ้ มูล ณ โรงแรมแกรนด์ ไฮแอท เอราวัณ กรุงเทพฯ

5

กลุม่ ธุรกิจการเงินเกียรตินาคินภัทรจัดงาน 2H2017 Economic Outlook & Asset Allocation Strategy หัวข้อ ‘แนวโน้มเศรษฐกิจและกลยุทธ์การจัดสรรการลงทุนครึง่ ปีหลัง 2560’

กลุม่ ธุรกิจการเงินเกียรตินาคินภัทรจัดงานสัมมนา 2H2017 Economic Outlook & Asset Allocation Strategy หัวข้อ ‘แนวโน้มเศรษฐกิจและ กลยุทธ์การจัดสรรการลงทุนครึง่ ปีหลัง 2560’ ให้แก่ลกู ค้าบล.ภัทรและลูกค้า PRIORITY ของธนาคาร โดยมีวทิ ยากรผูเ้ ชีย่ วชาญจากบล.ภัทรได้แก่ ดร.ศุภวุฒิ สายเชือ้ กรรมการผูจ้ ดั การและหัวหน้าสายงานวิจยั ธีระพงษ์ วชิรพงศ์ กรรมการผูจ้ ดั การและหัวหน้าฝ่ายวิจยั หลักทรัพย์ และดร.พิพฒ ั น์ เหลืองนฤมิตชัย ผูช้ ว่ ยกรรมการผูจ้ ดั การและหัวหน้าทีมวิจยั ลูกค้าบุคคล ร่วมให้ขอ้ มูลภาพรวมเศรษฐกิจไทย เศรษฐกิจโลก พร้อมทัง้ นำ�เสนอกลยุทธ์การ แบ่งสรรการลงทุนในสินทรัพย์ (Asset Allocation) สำ�หรับครึง่ ปีหลัง 2560 งานจัดทีโ่ รงแรมสยามเคมปินสกี้ กรุงเทพฯ วันที่ 29 มิถนุ ายน 2560 OPTIMISE | OCTOBER 2017

69

6

ธนาคารเกียรตินาคิน เข้ารับมอบรางวัลในงาน Money & Banking Awards 2017

ธนาคารเกียรตินาคิน จำ�กัด (มหาชน) รับรางวัลบูธสวยงามดีเด่น (ประเภทพื้นที่ขนาดเล็ก 100-120 ตารางเมตร) ในงาน Money & Banking Awards 2017 โดยมี มานิตย์ วรรณวานิช ประธานสาย เครือข่ายการขายและบริการ เป็นผู้แทนรับมอบรางวัลจาก ดร.สมคิด จาตุศรีพิทักษ์ รองนายกรัฐมนตรี ร่วมด้วยสันติ วิริยะรังสฤษฎ์ ประธานบรรณาธิการ วารสารการเงินธนาคาร และประธานจัดงาน Money & Banking Awards 2017 เมื่อวันที่ 6 กรกฎาคม 2560 ณ โรงแรมพลาซ่า แอทธินี เอ รอยัล เมอริเดียน กรุงเทพฯ

7

ธนาคารเกียรตินาคิน จัดหลักสูตรสำ�หรับทายาทธุรกิจ KK NeXtGen From Study to Success

ธนาคารเกียรตินาคิน จำ�กัด (มหาชน) จัดโครงการ KK NeXtGen From Study to Success หลักสูตรเตรียมทักษะความพร้อมในการ บริหารธุรกิจให้กบั ทายาทของลูกค้าเงินฝากของธนาคาร ต่อเนือ่ ง เป็นปีท่ี 4 ระหว่างวันที่ 5-28 มิถนุ ายน 2560 โดยเมือ่ วันที่ 9 มิถนุ ายน 2560 ได้รบั เกียรติจาก กรณ์ จาติกวณิช ประธานสมาคมฟินเทค และอดีตรัฐมนตรีวา่ การกระทรวงการคลัง มาร่วมพูดคุยแลกเปลีย่ น ประสบการณ์กบั ผูเ้ ข้าร่วมหลักสูตรในหัวข้อ ‘From Study to Success’ ฉบับ กรณ์ จาติกวณิช’ พร้อมด้วยผูบ้ ริหารของธนาคารนำ�โดย บรรยง พงษ์พานิช ประธานกรรมการบริหาร และอภินนั ท์ เกลียวปฏินนท์ ประธาน เจ้าหน้าทีบ่ ริหารและกรรมการผูจ้ ดั การใหญ่ ณ โรงแรมแกรนด์ ไฮแอท เอราวัณ กรุงเทพฯ

8

ธนาคารเกียรตินาคิน มอบคอมพิวเตอร์มือสอง 1,000 ชุด ให้กับองค์กรภาคี เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ และพัฒนาสู่ยุคดิจิทัล

ธนาคารเกียรตินาคิน จำ�กัด (มหาชน) และมูลนิธเิ กียรตินาคิน นำ�โดยฐิตนิ นั ท์ วัธนเวคิน กรรมการ ธนาคารเกียรตินาคิน และรอง ประธานกรรมการมูลนิธเิ กียรตินาคิน ร่วมด้วยฉัตรชัย ดุษฎีโหนด ประธาน สายเทคโนโลยีสารสนเทศ ธนาคารเกียรตินาคิน ส่งมอบคอมพิวเตอร์ มือสองเพือ่ สังคม 1,000 ชุด ภายใต้โครงการพัฒนาคน พัฒนาชาติ กับ เกียรตินาคิน ให้กบั องค์กรการกุศล 7 แห่ง ได้แก่ ยุวพุทธิกสมาคมแห่ง ประเทศไทยฯ สภากาชาดไทย บริษทั เลิรน์ เอ็ดดูเคชัน่ จำ�กัด มูลนิธิ ดวงประทีป มูลนิธเิ กียรติรว่ มมิตรเพือ่ การศึกษา มูลนิธพิ ระมหาไถ่เพือ่ การพัฒนาคนพิการ และโรงเรียนคลองไผ่วทิ ยา เพือ่ เป็นการส่งเสริมการ ศึกษาให้กบั โรงเรียน 20 แห่งทัว่ ประเทศ เพิม่ ศักยภาพการปฏิบตั งิ านและ การเรียนรูใ้ ห้คนพิการกว่า 400 คน ตลอดจนส่งเสริมการเข้าถึงเทคโนโลยี เพือ่ นำ�ไปสูก่ ารประยุกต์ใช้ให้เกิดประโยชน์ตอ่ เศรษฐกิจและสังคม 70

OPTIMISE | OCTOBER 2017