Buurtwerk 't Lampeke vzw | Jaarverslag 2016

jaarverslag 2016 Buurtwerk ’t Lampeke vzw Riddersstraat 147, 3000 Leuven 016 23 80 19 info@lampeke.be www.lampeke.be

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016 2

Buurtwerk ’t Lampeke vzw Riddersstraat 147 | 3000 Leuven 016 23 80 19 info@lampeke.be

www.lampeke.be facebook.com/lampeke

jaarverslag 2016 3

4

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

VOORWOORD BESTE, Voor u ligt het jaarverslag 2016 van buurtwerk 't Lampeke vzw.

Een jaarverslag waarin we opnieuw een antwoord proberen te geven op het waarom, voor wie en wat we doen binnen onze werking. Ook dit jaar maakten we de keuze om naast voldoende theoretische achtergrond, een overzicht van activiteiten en hoogtepunten weer te geven. Maar, de trouwe lezer(es) onder u heeft waarschijnlijk al opgemerkt dat dit verslag een volledig nieuw jasje kreeg.

De nieuwe presentatie is niet enkel aan de buitenkant zichtbaar. Ook in de weergave van bijvoorbeeld het cijfermateriaal maken tekeningen en grafieken nog overzichtelijker wat we willen delen.

Foto's en ander beeldmateriaal verhogen uw leesplezier en verlagen de (lees-)drempel voor potentieel nieuwe lezers. Want dat is één van de doelstellingen van dit 'nieuwe jasje:' ons verhaal, op nog duidelijker en toegankelijker manier vertellen aan zoveel mogelijk mensen.

Op het einde van het jaarverslag vindt u een aantal bijlages: de gebundelde registratie van activiteiten, vergaderingen, vormingen, onze accenten van 2017, enkele inhoudelijke artikels... Extra leesvoer, voor zij die nog meer detail willen of naar specifieke informatie op zoek zijn.

Met dit jaarverslag richten we ons naar een divers lezerspubliek.

Aan de subsidiërende instanties, overheden en fondsen vertellen we met deze publicatie hoe we het beschikbare geld hebben besteed.

Partnerorganisaties geven we meer inzicht over ons inhoudelijk werken. We hopen zo nog meer bruggen te bouwen binnen en buiten de sector.

Onze eigen medewerkersploeg (stagiaires, vrijwilligers en personeel) krijgt een ruim en helder beeld over onze werking en 'ons verhaal.' Ook de vele sympathisanten die ons op regelmatige basis en heel divers steunen, willen we informeren.

Dit jaarverslag is daarnaast ook bedoeld voor het bredere middenveld en diverse opleidingen. Ook de geïnteresseerde burger spreken we aan. Met ons verhaal van een integrale en geïntegreerde buurtwerking, in verbinding met de samenleving en in samenwerking en krachtenbundeling met diverse partners.

Het spreekt voor zich dat wij jullie kritische opmerkingen betreffende dit jaarverslag, maar ook onze werking, ter harte nemen. Hierdoor kunnen we onze organisatie continu en relevant verbeteren.

Veel leesplezier, Buurtwerk ‘t Lampeke

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

We hopen dat dit jaarverslag mét nieuw jasje, mensen inspireert. Dat ons verhaal haar steentje bijdraagt in de realisatie van een samenleving zonder armoede, sociale uitsluiting en met veel solidariteit. Een samenleving waar hoop(verlening) centraal mag staan.

5

INHOUD VOORWOORD 5 1. SITUERING

1.1. WERKINGSGEBIED 1.2. DOELGROEP

11 11

2. WAAR STAAT BUURTWERK ’T LAMPEKE VOOR?

2.1. WIE ZIJN WE? 14 2.2 ONZE AMBITIE 18 2.3 ONZE WAARDEN 19 2.4. WERKEN MET GEZINNEN 20 2.5. WERKEN MET VRIJWILLIGERS 20 2.6. UITDRAGEN VAN EXPERTISE 20 2.7 SAMENWERKINGSVERBANDEN 22 2.8 TRAJECT MET GROEI-INZICHT 22 2.9 METHODIEK 22 ALGEMEEN 22 METHODIEK VAN DE GEÏNTEGREERDE BASISSCHAKELS 22 DE KLEINE ONTMOETING 22

3. TRAJECTEN VAN HOOPVERLENING

3.1 ALGEMEEN KADER 24 3.2 VOOR WIE IS ‘TRAJECTEN VAN HOOPVERLENING’ BEDOELD? 25 ONDERWIJSINSTELLINGEN 25 MENSEN DIE IN DE HULP- EN DIENSTVERLENING WERKEN 25 BELEIDSMAKERS 25 3.3 DE DRIE HOOFDVERHALEN 25 RELATIE IS BEWEGING 25 SAMEN MENS ZIJN 26 HET IS WAT HET NODIG HEEFT 26 3.4 DE PUBLIEKE WEBSITE 26 3.5 DE LANCERING OP 22 SEPTEMBER ‘16 27

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

4. STAD LEUVEN

6

4.1 ALGEMENE CONTEXT 4.2 STRIJD TEGEN (KINDER-)ARMOEDE 4.3 VERMAATSCHAPPELIJKING VAN DE ZORG

28 28 29

5. VERENIGING WAAR ARMEN HET WOORD NEMEN 5.1 ALGEMEEN ERKENNING ALS VERENIGING DE 6 CRITERIA

31 31 31

DEELNAME AAN DE RAAD VAN BESTUUR EN ALGEMENE VERGADERING VAN HET NETWERK TEGEN ARMOEDE PARTICIPATIE EN STEM GEVEN AAN MENSEN IN KANSARMOEDE 5.2. ACTIE 17/10 OP LEUVENS NIVEAU: ‘ARMOEDE KNELT’ ALGEMEEN KADER HET WEEKPROGRAMMA

6. LOKALE DIENSTENECONOMIE

6.1 DEFINITIE 6.2 ACTUELE SITUATIE ERKENNING ALS LOKALE DIENST BUITENSCHOOLSE KINDEROPVANG ERKENNING ALS LOKALE DIENST PREVENTIEVE GEZINSONDERSTEUNING ONZEKERE TOEKOMST VOOR DE LOKALE DIENSTENECONOMIE

7. GEZINS- EN OPVOEDINGSONDERSTEUNING

32 32 34 34 35

38 38 38 38 38 38 38

7.1. VAN BOOM TOT BOS:“HET BELANG VAN VERBINDING EN HET AANBIEDEN VAN EEN VOLWAARDIGE RELATIE IN HET WERKEN MET KANSARME GEZINNEN MET MEERVOUDIGE GEKWETSTHEID” 39 7.2 AANBOD VANUIT ONZE ERKENNING LOKALE DIENST PREGO 39 GEZINSONDERSTEUNING OP MAAT 39 GEZINSONDERSTEUNING AD HOC 39 INTENSIEVE GEZINSONDERSTEUNING 39 BRUGFUNCTIE 39 START PROJECT “IEDERS MOND GEZOND” 41 OUDER-ACTIVITEITEN 42 AANBOD TIJDENS DE SPEELPLEINWEKEN 42 GEZINSGERICHTE ACTIVITEITEN EN ‘SAMEN DINGEN DOEN OP EEN POSITIEVE MANIER’ 43 OUDERVERWEN-MOMENTEN 43 ACTIVITEITEN VANUIT DE BUURTWERKING 43 DE GOED GEZIN’D GAZET 43 ONDERSTEUNING KLEUTERWERKING 43 7.3 DE LEUVENSE CONTEXT 44 HUIS VAN HET KIND LEUVEN, VZW 44 NETWERK GEZINSONDERSTEUNING 44 STUURGROEP SOCIALE FUNCTIE KINDEROPVANG KIND EN GEZIN 44

8. DUURZAAMHEID

8.1 ALGEMEEN 8.2 MOBILITEIT 8.3. GEZONDE VOEDING – GEZOND LEVEN GEREALISEERDE ACTIES 8.4. EEN LANGZAAM EN CONTINUE PROCES

45 45 46 46 46

9. HET BELANG VAN CULTUUR

9.1. DE UITPAS IN LEUVEN, MOOIE REALISATIE 47 9.2. ONS EIGEN AANBOD 47 9.3. SAMENWERKING MET COMPAGNIE TARTAREN 49

10. DE SOCIALE KRUIDENIER

10.1. ALGEMEEN 50 10.2 SOCIALE KRUIDENIER LEUVEN 50 EIGEN AFHAALPUNT 50 DE LEUVENSE CONTEXT 51 CVBA VLAAMS-BRABANT 51 SOCIALEKRUIDENIERVLB.BE 51

11. DE KRACHT VAN VORMING

11.1. EXTERNE VORMING EN INFORMATIE 52 11.2. VORMING EN INTERVISIE VAN MEDEWERKERS 52

12. PERSONEEL ORGANIGRAM EN OVERZICHT PERSONEEL

54

DAGOPVANG DE WURPSKES 1. SITUERING

1. HET BASISAANBOD 2.1 HET NIVEAU VAN HET KIND

64

HET OPBOUWEN VAN EEN 64 VERTROUWENSBAND/HECHTING 64

3. STRUCTURELE AANPAK VAN KANSARMOEDE 3.1 OP HET NIVEAU VAN HET GEZIN 3.2 OP HET NIVEAU VAN DE BUURT & LOKAAL NIVEAU 3.3 OP HET NIVEAU VAN DE SAMENLEVING HET EXPERTISECENTRUM HET PROJECT ‘VAN BOOM TOT BOS’ BELEIDSBEÏNVLOEDEND WERKEN VIA RAPPORTAGE EN VORMING MEEWERKEN AAN VORMING ROND OPVANG VAN EN WERKEN MET KINDEREN UIT KANSARME GEZINNEN AANBIEDEN VAN STAGE

4. PERSONEEL

71

71 71 71 71 71

72 72 buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

1.1. DOELGROEP 58 VERSCHILLENDE DOELGROEPEN 58 POLITIEKE VLUCHTELINGEN 58 GENERATIEARMEN 58 JONGE MOEDERS ZONDER 58 GENERATIEARME ACHTERGROND 58 OVERZICHT PER DOELGROEP 60 DOORVERWIJZING 61 1.2. DOELSTELLINGEN 62 1. HET NIVEAU VAN HET KIND 62 2. HET NIVEAU VAN DE OUDERS 63 3. HET NIVEAU VAN DE SAMENLEVING 63 1.3. METHODIEK 63 1.4. ACCENTEN TIJDENS 2016 63 KIEZEN VOOR EEN GROENE WERKPLEK 63

SPELENDERWIJS STIMULEREN VAN DE (SOMS BEDREIGDE) ONTWIKKELING VAN DE OPGEVANGEN KINDEREN 64 HET ‘WEN’BELEID 64 WELBEVINDEN EN BETROKKENHEID 65 HET WERKEN MET HOEKEN 65 KOFFER SCHAAP 65 JULES 65 2.2 HET NIVEAU VAN DE OUDERS 65 HET AANBIEDEN VAN EEN BETROUWBARE BAND NAAR DE OUDERS 65 DE BRENG- EN HAALMOMENTEN 65 DE KINDBESPREKINGEN 65 DE HUISBEZOEKEN 65 AANKLAMPEND WERKEN 66 DE OUDERGROEP 66 DE LINK MET DE ANDERE DEELWERKINGEN 66 DE LINK MET ANDERE ORGANISATIES 67 HET ORGANISEREN VAN LAAGDREMPELIGE ACTIVITEITEN 67 HET KOFFIEMOMENT 67 DEELNAME AAN ACTIVITEITEN BINNEN HET GROTER GEHEEL VAN DE BUURTWERKING 67 DE NAZORG 67 2.3 HET NIVEAU VAN DE GEHECHTHEID 69 TUSSEN KINDEREN EN HUN OUDERS 69 ACHTERGROND 69 INHOUD 69 CONTACTEN ROND GEZINSONDERSTEUNING 70 SAMENWERKINGSVERBANDEN 70 PASSANT CGG 70 OCMW (ART.60 TEWERKSTELLING) 70

7

KINDERWERKING FABOTA 1. SITUERING 1.1 DOELGROEP 74 DE KINDEREN 74 DE OUDERS 78 1.2 PRINCIPES 79 1.3. MISSIE 80 1.4. DOELSTELLINGEN 80 ALGEMEEN 80 SPECIFIEK 80 TEWERKSTELLING BINNEN DE KINDERWERKING 80 1.5 METHODIEK 81 1.6 PROFILERING VAN KINDERWERKING FABOTA 81 KINDERWERKING FABOTA IS JEUGDWERK 81 KINDERWERKING FABOTA IS KINDEROPVANG 81 KINDERWERKING FABOTA IS ONDERDEEL VAN EEN BUURTGERICHTE LOKALE DIENST 82 WERKNEMERS FABOTA EN PREGO NAAR ORIGINE 82

2. BASISAANBOD 2.1 SPEL EN ANIMATIE IN FABOTA 83 NASCHOOLSE OPVANG 83 ALGEMEEN 83 ACCENTEN PER LEEFTIJDSGROEP 84 SPECIFIEK AANBOD 84 OCCASIONELE ACTIVITEITEN 85 WERKING IN DE SCHOOLVAKANTIES 85 2.2 PROJECTMATIG WERKEN 86 CIRCUS 86 PERCUSSIE 86 TAALSTIMULERING/ LEESBEVORDERING 87 COMPUTERAANBOD 89 2.3. ONTHAAL EN ONTMOETING 89 2.4. VORMING 90 VORMING AAN OUDERS 90 VORMING AAN BEGELEIDERS 90

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

3. STRUCTURELE AANPAK VAN ARMOEDE

8

3.1. ONDERWIJS 92 DE HUISWERKKLAS 92 DE DVD ‘HUISWERKKLASSE’ 92 DE OUDERS 94 INDIVIDUEEL: 94 IN GROEP: 94 DE SCHOOL 94 HET LOKALE BELEID 95 LOP (LOKAAL OVERLEG PLATFORM) 95 WOL (WERKGROEP OUDERS EN LOP) 95 HET BOVENLOKAAL BELEID 95

3.2. SPORT ALS INTEGRATIE 96 3.3. CULTUUR ALS INTEGRATIE 96 FABOTATERS 96 3.4. HET SPEL ‘UIT DE BOOT’ 96 3.5. JWO HUISVESTING 96

4. PERSONEEL EN BEGELEIDING

98

JONGERENWERKING DEN TUBE 1. SITUERING 1.1 INLEIDING 100 1.2 DOELGROEP 101 DE 12-16 JARIGEN 101 DE +16 JARIGEN 101 BEREIK 101 TOELICHTING CIJFERMATERIAAL 101

2. BASISWERKING 2.1. ALGEMENE CONTEXT 102 AANBOD TIJDENS HET SCHOOLJAAR 103 AANBOD TIJDENS DE VAKANTIE 103 EEN PLEK VOOR +16 106 BUURTPARK DEN BRUUL 106 DEN TUBE IN VERBINDING MET FITALL 108 DE CONCIËRGEWONING IN VERBINDING MET DE VRIJETIJDSWERKING VAN OKAN 108 DE CONCIËRGEWONING IN VERBINDING MET HET PARK, DE JONGEREN EN PASSANTEN 108 2.2 SPORT 108 ALGEMEEN 108 STARCOMPETITIE 108 2.3 CULTUUR 109 CULTUURUITSTAPPEN 109 BREEDBEELD I.S.M. LINK IN DE KABEL 109

2.4 DE RENOVATIE VAN DE BOOT

109

3. SAMENWERKINGSVERBANDEN 3.1. PROJECTEN EN ACTIVITEITEN

110

LINK IN DE KABEL DE KETTEKEET FITALL (ARKTOS) VERBINDING MAKEN MET HET LEUVENSE NETWERK

110 110 110

3.2. SAMEN JONGEREN BEGELEIDEN & ONDERSTEUNEN

110

110

OKAN 110 HET JAC 111 STUURGROEP FITALL 111 INTERVISIES 111

4. STRUCTURELE AANPAK VAN KANSARMOEDE 4.1 ALGEMEEN 4.2 OVERLEG

112 113

JEUGDWELZIJNSOVERLEG (JWO) LOKAAL ONDERWIJS PLATFORM (LOP) STUURGROEP FITALL

113 113 113

5. PERSONEEL

114

BUURTHUIS ’T LAMPEKE 1. SITUERING 1.1. ALGEMEEN 1.2. DOELGROEP 1.3. DOELSTELLINGEN 1.4. METHODIEK

118 118 118 119

2. EEN BREDE BASISWERKING: MOGEN ZIJN 2.1. LAAGDREMPELIGE EN TOEGANKELIJKE DIENSTVERLENING IN CIJFERS 2.2. ONTMOETING, ONTSPANNING, INFORMATIE EN VORMING IN BEELD VORMINGSSESSIES: INFORMATIESESSIES TRAJECT DEMENTIE

120 122 123 123 123

3. EEN VRIJWILLIGERSWERKING: ERTOE DOEN 3.1. KENMERKEN VRIJWILLIGERS 3.2. VRIJWILLIGERSTAKEN OP MAAT 3.3. BEGELEIDING, INSPRAAK EN VORMING 3.4. BEDANKING VRIJWILLIGERS

124 124 124 125

SAMENWERKING EN UITWISSELING TUSSEN DE LEUVENSE BASISWERKINGEN 130 VORMING 130 OCMW-DIALOOGMOMENTEN ROND MAATSCHAPPELIJKE INTEGRATIE EN SOCIALE ACTIVERING 131 WERKGROEPEN UITPAS LEUVEN 132 MEDEWERKING AAN DE WERKGROEP TOELEIDING EN DE WERKGROEP COMMUNICATIE 132 BEGELEIDING WERKGROEP 132 INFORMATIE EN TOELEIDING 132 MEDEWERKING AAN PERSMOMENT EN LANCERINGSFEEST 132 5.2. SAMENWERKEN 132 MET MIDDENVELD EN BELEID 132 OP VLAAMS NIVEAU: 132 OP PROVINCIAAL NIVEAU: 132 OP LOKAAL NIVEAU: 132

6. EXTRA SPEERPUNTEN VAN 2016

6.1. WERKEN AAN RUIMTELIJKE INRICHTING MET OOG VOOR PARTICIPATIE 133 6.2. BEKEND MAKEN VAN ONZE DAGELIJKSE WERKING 133 MAANDELIJKSE FOLDER 133 OPENDEURDAG DEN BOKAL 133 FOLDER DAGELIJKS AANBOD 133 BUURTBAR 134 DE WEEK VAN BUURTHUIS ‘T LAMPEKE OP ÉÉN. 134 KENNISMAKINGSGESPREKKEN 134 LAAT ‘T LAMPEKE BRANDEN! 134

8. PERSONEEL

134

4. EEN BUURTWERKING: SAMEN LEVEN BUURTBAR 126 BUURTBRUNCH 126 BEWONERSVERGADERINGEN 126 SOCIALE WOONBLOKKEN VRIESENHOF 126 AFVALHOKKEN 126 NIEUW CIRCULATIEPLAN LEUVEN 126 AUTOLOZE ZONDAG 126

5. EEN KRITISCHE WERKING: HET WOORD NEMEN

1. LEDEN RVB EN AV 2. ACCENTEN BUURTWERK ’T LAMPEKE 2017 3. KERNCOMPETENTIES MEDEWERKERS BUURTWERK ’T LAMPEKE 4. REGISTRATIE VORMINGEN, VERGADERINGEN, PUBLICATIES, PERS… 5. ACTIVITEITENLIJST KINDERWERKING FABOTA EN JONGERENWERKING DEN TUBE 6. REGISTRATIE ACTIVITEITEN PROJECT ‘DE GROENE RIDDER 2015-2016’ 7. ARTIKEL ‘TROOST VAN TERPEN’ 8. ARTIKEL WELWIJS ‘HUISWERKKLASSE’ 9. EXEMPLAAR DE GOED GEZIN’D KRANT

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

5.1. VERZAMELEN VAN ERVARINGEN EN FORMULEREN VAN KNELPUNTEN 128 BUURTHUISBABBEL 128 ARMOEDECONFERENTIE 129 ROND HET THEMA GEZONDHEID 129 INHOUD: 129 REFLECTIE OVER ONZE TAAK M.B.T. DE GEESTELIJKE GEZONDHEID VAN ONZE BEZOEKERS (ART. 107) 130

BIJLAGES JAARVERSLAG 2016

9

10

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

1. SITUERING 1.1. WERKINGSGEBIED Het werkingsgebied van Buurtwerk ’t Lampeke vzw situeert zich in het noordwestelijk deel van Leuven. Dit hangt samen met de ontstaansgeschiedenis van onze buurtwerking. In deze achtergestelde arbeiderswijk was er, vanuit de industriële revolutie in de 19e eeuw, in de 20e eeuw heel veel (verdoken) armoede. Vanaf de jaren ’60 en ’70 kwamen in de buurt ook grote sociale huisvestingscomplexen, wat voor een concentratie zorgde van maatschappelijk kwetsbare doelgroepen.

We zien - herbevestigd in het recente verleden - een verandering binnen deze populatie. Studenten bleven en blijven ‘hangen’ in Leuven en kochten de kleine arbeiderswoningen op. Stad Leuven investeerde/investeert veel in deze buurt: nieuwe en aangename straten, kleine parkjes, nieuwe sociale huisvesting, renovatie van de ‘oude’ sociale huisvesting… Er is een grotere sociale mix in de buurt gekomen, maar de concentratie van mensen in armoede blijft sterk aanwezig en is de voorbije jaren zelfs terug gestegen (zie grafiek bij 1.2).

GEBOORTEN IN KANSARME GEZINNEN

1.2. DOELGROEP De doelgroep wordt onderverdeeld in verschillende subgroepen. Hierover vindt u telkens de informatie bij de beschrijving per deelwerking. Als buurtwerking richten we ons naar alle buurtbewoners, met expliciete aandacht voor mensen binnen maatschappelijke kwetsbaarheid en sociale uitsluiting. Deze groep is in onze buurt zeer duidelijk aanwezig (zie grafieken).

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Kinderwerking Fabota houdt zich, vanuit een hoge nood en een lange wachtlijst (in 2016 meer dan 70 kinderen!!), strikt aan de grenzen van de buurt. We maken uitzonderingen voor specifieke doorverwijzingen en voor gezinnen, die vroeger in de buurt woonden en een ‘plek’ blijven hebben in de werking. Bij de andere deelwerkingen spelen de grenzen van de buurt minder een rol. Dagopvang de Wurpskes werkt met gezinnen uit heel Leuven. De jongeren van den Tube zijn mobiel en kan je - gelukkig maar - niet afbakenen binnen de grenzen van een buurt. Ook binnen het buurthuis

Bron: K&G, bewerking stad Leuven

11

12

bereiken we volwassenen uit heel Leuven. Belangrijk blijft wel dat onze activiteiten en acties vertrekken vanuit ‘onze’ buurt.

Daarnaast willen we - met gerichte acties en waar mogelijk - ook de bewoners uit de middenklasse bereiken en verbindingen tussen (groepen) mensen realiseren. Net daarom zetten wij onze schouders onder die projecten, die de buurt en de stad ‘beter’ kunnen maken.

GEBOORTEN IN KANSARME GEZINNEN 30 25 20 15 10 5 0

Brugge Hasselt Aalst Mechelen Gewest Kortrijk Roeselare Leuven Sint-Niklaas Turnhout Gent Oostende Antwerpen Genk

bron: k&g, bewerking stad leuven

KANSARMOEDEINDEX 2014 VAN K&G meet het aantal geboorten in kansarme gezinnen en is een

15% VAN DE LEUVENSE KINDEREN VAN 0 TOT 17 JAAR HEEFT RECHT OP EEN VERHOOGDE TEGEMOETKOMING IN DE GEZONDHEIDSZORG. DEZE INDICATOR STEEG DE LAATSTE 7 JAREN VAN 10 NAAR 15%.

indicatorenkorf met inkomen, opleiding, arbeidssituatie, stimulatieniveau, huisvesting en gezondheid. De cijfers zijn echter zeker niet absoluut. De trend is wel duidelijk stijgend: zowel voor het gewest, als Leuven en de centrumsteden. Voor 2014 17,7 %, voor 2016 18,3 %.)

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016 13

2. WAAR STAAT BUURTWERK ’T LAMPEKE VOOR ?

2.1. WIE ZIJN WE? Buurtwerk ’t Lampeke vind je in de Ridderbuurt in Leuven. De vzw werkt rechtstreeks met de kansarme doelgroep en is expliciet afgestemd op mensen binnen én buiten de buurt die, om welke reden ook, maatschappelijk kwetsbaar zijn of dat dreigen te worden. De werking wil kansarmoede opmerken en doorbreken en ondersteunt mensen door samen met hen problemen aan te pakken en op weg te gaan.

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Ontstaan in de jaren ’60 groeide de werking uit tot een vaste waarde in Leuven. Iedereen is welkom en kan er terecht met alle vragen. De werking biedt gezellige ontmoetingsplekken en diverse activiteiten voor alle leeftijdsgroepen.

Er is aandacht voor gezinnen, koppels en alleenstaanden. Het realiseren van gelijke kansen en rechten voor iedereen binnen een solidaire samenleving is het uiteindelijke doel.

14

1+1+1+1= VEEL MEER DAN 4

DE BUURTWERKING BESTAAT UIT VIER DEELWERKINGEN:

DAGOPVANG DE WURPSKES VOOR BABY’S, PEUTERS EN HUN OUDERS/GEZINNEN KINDERWERKING FABOTA VOOR KINDEREN VAN KLEUTEREN LAGERE SCHOOL EN HUN OUDERS/GEZINNEN JONGERENWERKING DEN TUBE VOOR JONGEREN VAN 12 TOT (ERGENS) 25 JAAR BUURTHUIS ’T LAMPEKE VOOR VOLWASSENEN

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

DE VIER DEELWERKINGEN WERKEN INTENSIEF SAMEN MET EEN GEÏNTEGREERD AANBOD. DIT JAARVERSLAG TOONT DIT OOK AAN.

15

We organiseren inhoudelijk groepswerk rond specifieke thema's (onderwijs, cultuur, energie, huisvesting,…)

We ontwikkelen verdiepingsprojecten vanuit concrete noden: huisvesting, taal, onderwijs, hechting, energie, gezondheid, duurzaamheid, cultuurparticipatie,…

We werken met oudergroepen, waarbij opvoedingsondersteuning en onderwijs centraal staan.

We zitten op een kruispunt tussen alle levensdomeinen: onderwijs, gezondheid, cultuur en vrije tijd, wonen, tewerkstelling,…

We gebruiken dit alles om, met een sterke betrokkenheid vanuit de werking, beleidsmatig te werken naar de verschillende overheden toe. Noodzakelijk hierbij is het realiseren (soms opeisen) van integrale participatie (van het begin tot het einde van een project).

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

We organiseren inhoudelijk groepswerk rond specifieke thema's (onderwijs, cultuur, energie, huisvesting,...)

We ontwikkelen verdiepingsprojecten vanuit concrete noden: huisvesting, taal, onderwijs, hechting, energie, gezondheid, duurzaamheid, cultuurparticipatie,...

We werken met oudergroepen, waarbij opvoedingsondersteuning en onderwijs centraal staan.

We zitten op een kruispunt tussen alle levensdomeinen: onderwijs, gezondheid, cultuur en vrije tijd, wonen, tewerkstelling,...…

We gebruiken dit alles om, met een sterke betrokkenheid vanuit de werking, beleidsmatig te werken naar de verschillende overheden toe. Noodzakelijk hierbij is het realiseren (soms opeisen) van integrale participatie (van het begin tot het einde van een project).2.2.

16

"WE ‘MOEIEN’ ONS MET ALLES"

ING E EN SOCIALE UITSLUIT ALE DAG TEGEN ARMOED 17 OKTOBER, INTERNATION

PROGRAMMA LEUVEN 2016 DIALOOGAVOND BOEK ‘STROOTJES IN HET ZAND’

plein, WOENSDAG 12/10 (14U-17U), Ladeuze

Leuven

GROOT THEMASPE) ENL JONGEREN VOOR KINDEREN (6PLUS

VRIJDAG 14/10 (20U-23U), Grote Markt,

Leuven

WARME BABBELS AAN DE STEEN

VEN LEU op Grote Markt 15u-16.30u E KNELT ... OO ARMelenOED T naar Grote Markt . MANIFESTATIE . K IJKEINOPTOCH station 14u - vertrek 14.30u KLEURR

ZATERDAG 15/10 2016

GROTE ACTIE Verzam

Leuven MAANDAG 17/10 OM 17.17U, Grote Markt,

HERDENKING AAN DE STEEN

openbare weg gooien v.u. www.17oktober.be Niet op de

MAANDAG 10/10 (20U-22U), Wereldcafé (Helleputteplein, Leuven)

www.17oktober.be www.armoedeknelt.be armoedeknelt@gmail.com

MET DE STEUN VAN

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016 17

2.2 ONZE AMBITIE

IEDEREEN IS WELKOM EN WE ZETTEN ELKAAR IN ONZE KRACHT.

AUTHENTIEK

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

PASSIE

18

GELIJKWAARDIG OPEN

BUURTWERK ’T LAMPEKE WERKT SAMEN MET EEN DIVERSE GROEP MENSEN AAN EEN WARME EN SOLIDAIRE SAMENLEVING ZONDER ARMOEDE EN SOCIALE UITSLUITING.

2.3 ONZE WAARDEN

OPEN Onze werking is er voor iedereen. We nemen bewust de tijd om iedereen warm welkom te heten. In de buurt zijn we een veilige plek waar mensen zich aanvaard voelen.

RESPECT We erkennen elkaars menszijn, ook als we grondig van mening verschillen. Respect is de basis voor al onze acties. We trekken grenzen als de fundamentele menselijke waarden in gedrang komen.aanvaard voelen.

REFLECTIE

REFLECTIE We denken kritisch na over de samenleving. Dit is onze motor voor actie. We evalueren onze werking en sturen waar nodig bij.

PASSIE We laten ons raken en engageren ons met gedrevenheid en overtuiging. We zoeken naar het vuur in iedereen en wakkeren het aan.

AUTHENTIEK VERNIEUWEND

We blijven trouw aan onszelf en onze waarden. Iedereen mag zichzelf zijn. We leren elkaar echt kennen in wie we zijn. Alleen dan betekenen we iets voor elkaar.

VERNIEUWEND

GELIJKWAARDIG RESPECT

We gaan met elkaar om op basis van evenwaardigheid.

We inspireren elkaar. Iedereen krijgt de kans om bij te dragen vanuit haar/zijn eigenheid en talenten.

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

We maken van het gewone en dagdagelijkse iets bijzonder. We spelen in op kansen en proberen samen nieuwe dingen uit. We leren uit onze experimenten en zo gaan we vooruit.

19

2.4. WERKEN MET GEZINNEN Centraal staan laagdrempelige en warme ‘plekken’ in de buurt met aandacht voor individuele en warme zorg op maat, ontmoetingskansen en inhoudelijke activiteiten.

Het werken met gezinnen staat centraal. Onze werking is een versterkende plaats om zowel individuele talenten als sociale netwerken te ontwikkelen. Waar nodig bieden we langdurige trajecten met een onvoorwaardelijke manier van werken aan. Vanuit onze erkenning als lokale dienst preventieve gezinsondersteuning krijgt het werken met gezinnen nog meer structurele inbedding (zie verder in dit jaarverslag).

2.5. WERKEN MET VRIJWILLIGERS Een grote groep vrijwilligers werkt intensief mee binnen onze werking. Ze doen dit vanuit een heel divers takenpakket. Wij kiezen voor een vrijwilligersgroep binnen een sociale mix met een duidelijke plaats voor mensen vanuit de kansarme doelgroep.

Er zijn duidelijke doorgroeitrajecten (met vallen en opstaan), waarbij het belang van ‘telkens kunnen terugkomen’ centraal staat. Dit is eigenlijk een informele vorm van arbeidszorg of sociale tewerkstelling, zonder hiervoor erkend te zijn. Dit vraagt intensieve begeleiding en ondersteuning, maar het is een keuze en inherent aan de DNA van onze werking.

We willen alle vrijwilligers van harte bedanken voor hun inzet. Onze organisatie bestaat door en met hen. Samen met de personeelsploeg vormen zij het kloppend hart van onze werking. Hartelijk bedankt!

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

2.6. UITDRAGEN VAN EXPERTISE

20

Buurtwerk ’t Lampeke kiest ervoor om sterk in te zetten op vorming. Vorming zet immers aan tot nadenken en maatschappelijke verandering. We werken rond kansarmoede algemeen, maar focussen ook op specifieke thema’s (cultuurbeleving, onderwijs, hechting...) We bieden dit aan voor diverse groepen: middenveld- en welzijnsorganisaties, overheidspersoneel, leerkrachten, kinder-groepen,... We verwijzen hiervoor naar 11. De kracht van vorming in dit algemene deel.

We ontwikkelen hiervoor ook ‘didactisch materiaal’. Binnen de eigen werking of in een intensieve samenwerking met andere organisaties.

Zowel de ontwikkeling van materiaal als het begeleiden van vormingstrajecten gebeurt met inspraak en betrokkenheid van mensen met armoede-ervaring.

DRIE ‘PRODUCTEN’ UIT 2016 DE DOCUMENTAIRE ‘TRAJECTEN VAN HOOPVERLENING’ Deze documentaire is een krachtig voorbeeld van het uitdragen van expertise. Meer informatie vind je verder in het jaarverslag. We zien intussen dat dit filmmateriaal intensief gebruikt wordt in opleidingen en binnen de sector. www.hoopverlening.be

HUISWERKKLASSE In het voorjaar van 2016 presenteerden we ook ‘Huiswerkklasse’, een film die stilstaat bij het het effect van huiswerk voor kinderen uit kans- en taalarme gezinnen. Meer info vind je bij kinderwerking Fabota in dit jaarverslag. www.lampeke.be/publicatie/dvd-huiswerkklasse PRESENTATIE EN

PERSMOMENT DVD

‘Huiswerkklasse’ 18 maart 2016

van 11.00 u. tot 12.30

u.

Kinderwerking Fabota, Riddersstraat 33, 3000 Leuven Inschrijven: Maureen Tomczak [016 22 89 78 - 0489 32 03 87 maureen@lampeke.be

ANDERE MATERIALEN UIT DE VOORBIJE JAREN • Een inspirerende brochure over de kracht van cir-

LEZEN IN DE ZOMER IS LEUK

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Dit boek ontstond vanuit de projecten Rugzak/Leesmaa tjes rond leesplezier en taalstimulering binnen de werking en situeert zich (hoofdzakelijk) tijdens de schoolvakanties. Meer info vind je bij kinderwerking Fabota in dit jaarverslag. www.lampeke.be/publicatie/lezen-zomer-leuk

cus maken met maatschappelijk kwetsbare kinderen i.s.m. Cirkus in Beweging vzw.

• Een spel rond kansarmoede voor kinderen vanaf 9 jaar. Zeer geschikt in klasverband. Doel van het spel: kinderen leren een beter inzicht krijgen in kansarmoede en sociale uitsluiting. www.lampeke.be/uit-boot-spel-rond-kansarmoede-voorkinderen-vanaf-9-jaar • Een boek rond het belang van werken rond hechting voor jonge kinderen uit kwetsbare gezinnen in de kinderopvang www.lampeke.be/boek-helpende-handen-kinderopvang • Een eenvoudig te gebruiken spel- en vertelpakket voor jonge kinderen rond de thema’s samen spelen, eigenheid en diversiteit. www.lampeke.be/koffer-schaap

21

2.7. SAMENWERKINGSVERBANDEN We investeerden ook in 2016 in het uitbouwen en versterken van bestaande en nieuwe samenwerkingsverbanden. Als organisatie blijven we doelgericht inzetten om samen met andere organisaties uit de sector, de culturele wereld, het onderwijs, het bredere middenveld en de bedrijfswereld de krachten te bundelen en verbindingen te maken. We merken in de dagdagelijkse praktijk dat dit werkt: samen acties in elkaar steken i.p.v. praten over iets dus.

Doorheen dit jaarverslag vind je heel wat concrete voorbeelden van samenwerkingsverbanden en netwerken, waar we deel van uitmaken.

2.8. TRAJECT MET GROEI-INZICHT In de voorbij jaren legden we een traject af met Lisa Copin van Groei-inzicht. Dit zorgde voor een vernieuwde formulering waarvoor we staan en onze zeven hoofdwaarden (zie hierboven).

In 2016 gingen we met dit materiaal aan de slag om de profielen van onze medewerkers scherper te krijgen. Dit resulteerde in het formuleren van basiscompetenties (voor elke medewerker) en competenties per functie. In 2017 wordt dit afgewerkt. Dit materiaal wordt gebruikt bij de ondersteuning van het personeel en bij het aanwerven van nieuwe medewerkers.

De basiscompetenties vind je in bijlage.

2.9. METHODIEK

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

ALGEMEEN Buurtwerk ’t Lampeke heeft een lange bestaansgeschiedenis. Door de jaren heen hebben wij een manier van werken ontwikkeld, waarbij het basiswerk een centrale plek inneemt. Wij hebben steeds gekozen voor de realisatie en de uitbouw van een sterke, gedifferentieerde en integrale basiswerking.

22

Een integrale aanpak is de enige manier om de strijd tegen armoede en uitsluiting aan te gaan. Onderzoeken tonen dit telkens opnieuw aan. Jammer genoeg staat dit lijnrecht tegenover de evolutie binnen het beleid, waarbij de aandacht ligt op het subsidiëren van kortdurende projecten en resultaten op korte termijn.

Wij geloven sterk in een aanklampende manier van werken, waarin vertrouwensbanden op lange termijn en sa-

men in relatie gaan centraal staan. De realisatie van ‘Trajecten van Hoopverlening’ (zie verder in dit jaarverslag) focust op deze manier van werken en geeft verdieping en duiding aan (1) eigen medewerkers, (2) de sector en (3) de brede maatschappij.

METHODIEK VAN DE GEÏNTEGREERDE BASISSCHAKELS Buurtwerk ’t Lampeke werkt vanuit de methodiek van de geïntegreerde basisschakels. Deze methodiek werd in de jaren ’90 door H.Baert (KULeuven) ontwikkeld om werkingen een kader te geven om te werken rond kansarmoedebestrijding. In 2008-2009 werd deze methodiek aan een grondig onderzoek onderworpen. Het CAW en het Centrum voor Sociaal-culturele en Arbeidsagogiek (KUL) waren hiervoor de initiatiefnemers. In 2010 resulteerde dit in het boek ‘Bind-Kracht door basisschakelmethodiek, een opstap in armoedebestrijding’.

Meer info: www.lampeke.be/methodiek-geintegreerde-basisschakels DE KLEINE ONTMOETING Binnen onze werking neemt ook 'de kleine ontmoeting' een belangrijke plaats in. Wij lieten ons hierbij inspireren op de presentietheorie (Andries Baart, Utrecht). De presentietheorie is ontwikkeld voor mensen in (kans-) armoede. Presentie is een praktijk waarbij werkers/beroepskrachten binnen een organisatie zich aandachtig en toegewijd met de andere persoon bezighouden. Het gaat om een betrokken houding bij de persoonlijke situatie van de ander. Het centrale uitgangspunt is dat men vertrekt vanuit (1) ‘er zijn met’ en (2) ‘er zijn voor’ de ander zonder de focus van ‘er moet een probleem opgelost worden’.

In de bijlages van dit jaarverslag vind je het artikel ‘de Troost van Terpen’, geschreven door Judith Leest, stafmedewerkster binnen de Stichting Presentie. Ze schreef dit artikel als reflectie op ‘Trajecten van Hoopverlening’.

Het werd opgenomen in het magazine ter ondersteuning van deze documentaire. www.lampeke.be/kleine-ontmoeting www.presentie.nl hoopverlening.be/#magazine

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

23

3. TRAJECTEN VAN HOOPVERLENING 3.1 ALGEMEEN KADER Op 22 september presenteerden we de documentaire ‘Trajecten van hoopverlening’. Ze kwam tot stand in een lange en intense samenwerking met de Wissel, CAW Oost-Brabant en Amber, drie organisaties, die stevig werk verzetten binnen de hulpverlening. Productiehuis Nieveranst stond in voor het maken van de film.

Met deze documentaire leggen we in de praktijk een voorbeeld neer van een kwetsbare samenwerking over de sectoren heen. In tijden van polarisatie en individualisering is dit een sterk signaal van het belang van verbinding.

‘Trajecten van hoopverlening’ is een documentaire in drie delen over het belang van het maken van relatie, authentiek en kwetsbaar zijn, lange trajecten durven en mogen aanbieden, luisteren om te komen tot verbinding, ‘er zijn’, samen zoeken en uitproberen, buiten de lijntjes kleuren, het op maat van de hulpvrager werken. De documentaire wil inspiratie geven in de hulpverlening en de menselijke relatie centraal stellen.

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Trajecten van hoopverlening is voor iedereen toegankelijk op www.hoopverlening.be. De realisatie was enkel mogelijk door de financiële steun via een projectsubsidie van de Nationale Loterij. Waarvoor hartelijk dank. We danken ook UCLL (Leuven-Limburg), Karel de Grotehogeschool Antwerpen, kinderpsychiatrie UZ Gasthuisberg Leuven en CKG de Schommel voor hun medewerking.

24

3.2 VOOR WIE IS ‘TRAJECTEN VAN HOOPVERLENING’ BEDOELD? De documentaire is gericht naar het brede werkveld, opleidingen voor de sector en beleidsmakers, zowel van instellingen/organisaties als op politiek niveau.

ONDERWIJSINSTELLINGEN

We hopen dat opleidingen de weg vinden naar deze documentaire. En ze gebruiken als lesmateriaal. Dat kunnen opleidingen binnen welzijn of hulpverlening zijn, maar ook onderwijskrachten.

Of studenten geneeskunde. Of...

MENSEN DIE IN DE HULP- EN DIENSTVERLENING WERKEN Trajecten van hoopverlening kan binnen een organisatie gebruikt worden om stil te staan bij. Te reflecteren.

Hoe er in de eigen werking wordt omgegaan met relatie maken. Geïnspireerd worden om dit te versterken of binnen te brengen, als het er nog niet is. Of...

BELEIDSMAKERS De documentaire richt zich zowel naar beleidsmakers van instellingen en organisaties als naar politieke beleidsmakers. Te gebruiken materiaal om in dialoog te gaan over de keuzes die ze maken binnen het te voeren beleid. Input voor denk- en inspiratiedagen. Een bestuur van een opleiding dat ervoor kiest om dit materiaal als vast leermateriaal binnen de opleiding te installeren.

Of...

In de periode tussen de lancering van de film (sept. ’16) en de opmaak van dit jaarverslag is het zeer duidelijk dat ‘Trajecten van hoopverlening’ op diverse plaatsen gebruikt wordt en voor inspiratie zorgt. We blijven dit verder opvolgen natuurlijk.

We geven ter illustratie twee reacties mee:

PROVINCIE LIMBURG:

“IK BEN IN DE OPLEIDING CRIMINOLOGIE VERANTWOORDELIJK VOOR DE VAKKEN 'WELZIJN EN CRIMINOLOGIE' EN 'FORENSISCH WELZIJNSWERK'. VOORAL IN HET KADER VAN DAT EERSTE VAK IS HET MEDE MIJN OPDRACHT OM DE STUDENTEN TE LEREN KENNISMAKEN MET HET WERKVELD, MET WAT HULPVERLENING IS/KAN ZIJN EN HOE ZIJ ZICH DAARTOE VERHOUDEN ALS CRIMINOLOOG. IK HEB GEWERKT MET TWEE VAN DE DRIE DOCUMENTAIRES. DE STUDENTEN WAREN GERAAKT EN ENTHOUSIAST EN OOK WEL WAT IN DE WAR (PRIMA ZO!).

IK VIND HET DUS PRIMA MATERIAAL OM MEE AAN DE SLAG TE GAAN.” 3.3 DE DRIE HOOFDVERHALEN De documentaire zoomt in op drie Leuvense verhalen, waarin twee mensen met elkaar in gesprek gaan over een traject van hulp/hoopverlening. Dit wordt onderbouwd door twee experten: Peter Adriaensens (kinderpsychiater, hoofd kinderpsychiatrie UZ Leuven) en Kristel Driessens (Politieke en Sociale Wetenschappen Karel de Grote Hogeschool Antwerpen en coördinator van Bind-Kracht).

“Drie verhalen die de kijker iets laten zien over wat helpt en steunend is als je tot over de oren in de moerassigheid zit. Ieder op hun eigen manier, maar met vergelijkbare rode lijnen. Die lijnen gaan over duurzame relationele betrekkingen, over trouw en volhouden, over jezelf op het spel zetten en over moed. Het zijn krachtige voorbeelden van relationeel werken en van aansluiten en afstemmen – te midden van conflict, weerstand, weerbarstige systemen en gebroken geschiedenissen.

Het zijn daarmee ook, ondanks alles, verhalen die troost uitademen. “ (een fragment uit het artikel ‘de troost van terpen’ in het aanvullende magazine, door Judith Leest.)

RELATIE IS BEWEGING In de eerste documentaire gaan Luc Deneffe en Nadia Weiss in gesprek over hun relatie. Nadia verbleef een tijd in De Wissel, de jeugdhulporganisatie waar Luc Deneffe directeur is.

Luc en Nadia gaan samen in gesprek over hun relatie

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

“WE WILLEN JULLIE EVEN LATEN WETEN DAT WE DE DOCUMENTAIRES HEEL STERK VINDEN. WE MAKEN ER DAN OOK GEBRUIK VAN. HET 2E VERHAAL (SAMEN MENS ZIJN) GEBRUIKTEN WE VOOR EEN INTERVISIE MET DE COÖRDINATOREN LOKAAL CLIËNTENOVERLEG VAN DE LIMBURGSE OCMW’S. HET ZORGDE VOOR EEN GOED EN OPEN GESPREK OVER DIVERSE EN MINDER VANZELFSPREKENDE THEMA’S.

VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL – VAKGROEP CRIMINOLOGIE:

25

doorheen de jaren. Het werd een warm en reflectief gesprek over telkens opnieuw kansen krijgen, de rugzak die je meekrijgt in je opvoeding, durven springen, principieel kiezen voor de mens, buiten de lijntjes kleuren, werken op maat, het kunnen blijven terugkomen ook na de ‘begeleiding’, het afstappen van denken in termen van schuld… En nog zo veel meer natuurlijk.

SAMEN MENS ZIJN Het tweede verhaal zoomt in op Nathalie van Biesen, moeder van vier kinderen. Op haar achttien jaar begon ze als artikel 60 te werken in de Wurpskes, de dagopvang van buurtwerk ’t Lampeke. Jaren later is ze nog steeds betrokken bij de werking. Karen Daniëls is verantwoordelijk voor de dagopvang.

Het werd een eerlijk en kwetsbaar gesprek over familiebanden, moeder zijn, heikele thema’s aanbrengen, niet bang zijn voor conflicten, inspelen op emotionele noden, samen op de trein springen (letterlijk en figuurlijk), tijd nemen voor belangrijke momenten in het leven, samen dingen doen in plaats van spreken over… En nog zo veel meer natuurlijk.

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

HET IS WAT HET NODIG HEEFT Davud Mirza staat centraal in de derde documentaire.

Hij is student sociaal werk aan de UCLL en vrijwilliger bij buurtwerk ’t Lampeke. Hij vluchtte uit Afghanistan en legde in België een bewonderenswaardig parcours af.

26

Sylvia Hubar geeft les aan UCLL en is actief als sociaal werkster in het wijkgezondheidscentrum ‘De Ridderbuurt’ te Leuven.

Zij maakten verbinding met elkaar tijdens het unieke en inspirerende studietraject van Davud. Ze gaan in de documentaire in gesprek over hun relatie. Het werd een verrassend en strijdbaar gesprek over kansen krijgen en (samen) nemen, het belang van inspirerende rolmodellen, flexibel omgaan met regels, het gezond verstand gebruiken, kiezen voor mensen van begin tot einde, engagement opnemen in je werk, de mensenrechten... En nog zo veel meer natuurlijk.

3.4 DE PUBLIEKE WEBSITE De documentaire is beschikbaar voor iedereen op www. hoopverlening.be. Je vindt er, naast de drie verhalen, ook een (ondersteunend) magazine met inhoudelijke artikels en reflecties op de drie verhalen door onder meer kinderpsychiater Peter Adriaenssens, professor Kristel Driessens, onderzoekster Judith Leest (www.presentie. nl) en kinderrechtencommissaris Bruno Vanobbergen.

In het magazine vind je ook ondersteuningstips voor het gebruiken van het filmmateriaal in groep.

Op de website vind je ook nog 5 korte filmfragmenten, die de montage niet hebben gehaald. Het zijn ideale opstarters voor een groepsgesprek, vorming, studiedag....

3.5 DE LANCERING OP 22 SEPTEMBER ‘16 Op 22 september 2016 presenteerden we deze documentaire in Opek te Leuven. 200 deelnemers uit heel Vlaanderen en Brussel schreven hierop in. Deze groep as zeer divers: beroepskrachten uit de hulpverlening, docenten uit hoger onderwijs, mensen in armoede, ervaringsdeskundigen binnen de hulpverlening, ocmw-medewerkers, Kind en gezin, Huis van het kind, lokale beleidsverantwoordelijken...

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

De lancering van de documentaire werd gecombineerd met duogesprekken tussen Peter Adriaenssens met Lieve Polfliet en Karen Daniëls met Nadia Weiss. Er was een optreden van de Troubadours. De voormiddag werd afgerond met een dialoogmaaltijd aan ronde tafels.

27

4. STAD LEUVEN 4.1 ALGEMENE CONTEXT Stad Leuven blijft een beleidsniveau, die er duidelijk voor kiest om buurtwerkingen te stimuleren om te werken binnen een geĂŻntegreerd en integraal kader. Binnen de nieuwe beleidsconvenant (2014-2019) benoemen en honoreren zij het belang van een werking met kinderen, met jongeren en met volwassenen. Voor ons is dit de bevestiging van de manier, waarop wij reeds jarenlang werken.

Voor alles wat met jeugd/onderwijs te maken heeft (jeugdwelzijnsoverleg, jeugdraad, afstemming kinderwerkingen, overleg buitenschoolse opvang, het stedelijk adviesorgaan kinderopvang, LOP basis- en secundair onderwijs,...) verwijzen we naar de verslaggeving binnen onze kinder- en jongerenwerking.

De samenwerking met de basiswerkingen voor volwassenen, via het Leuvens Overleg Basiswerkingen (LOB), krijgt een duidelijke plek binnen het jaarverslag van het buurthuis. De samenwerking in het kader van gezins- en opvoedingsondersteuning krijgt een duidelijke plaats in 7. Gezins- en opvoedingsondersteuning, verder in dit algemene deel. Wat cultuur betreft, verwijzen we naar 10. Het belang van cultuur in het algemene deel. Het gaat hier o.a. over de structurele realisatie van een Uitpas in Leuven.

Ook rond duurzaamheid werken we samen met de stad Leuven. Duurzaamheid is binnen onze buurtwerking een belangrijk thema. We verwijzen hiervoor naar het deel rond duurzaamheid in dit algemene deel.

Vanuit de stad Leuven wordt er actief gezocht naar een goede samenwerking en ondersteuning voor de Leuvense organisaties binnen de sociale economie/lokale diensten. Binnen alle veranderingen op Vlaams niveau is het geruststellend om te ervaren hoe de stad in deze initiatieven gelooft en ze wil ondersteunen.

4.2 STRIJD TEGEN (KINDER-)ARMOEDE

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Vanuit de stad Leuven wordt heel wat tijd besteed aan de strijd tegen kinder- en gezinsarmoede. Dit gebeurt in samenwerking met diverse partners, waaronder onze buurtwerking.

28

De stuurgroep participatie LSB (Lokaal Sociaal Beleid) kwam op regelmatige basis samen om met dit thema als focus om tot acties, afstemming en uitwisseling te komen.

Daarnaast was er ook het transitietraject Kinderarmoede (KAB-LAB Leuven), getrokken vanuit de stad Leuven. Dit resulteerde, na heel wat denkwerk, interviews en bijeenkomsten, in het formuleren van 12 prioritaire werven om lokaal mee aan de slag te gaan. Dit gebeurde in nauw overleg met experten, middenveldorganisaties, mensen in armoede, onderzoekswereld....

De 12 werven worden in 2017 verder uitgewerkt. Er wordt ook gekeken welke werven eerst worden aangepakt en wie de trekkersrol opneemt: preventie uithuiszetting, gezonde voeding en beweging voor elk kind, gezinscoach, school die doet openbloeien, Kirikou uitbouwen tot 12 jaar, duurzame mobiliteit van gezinnen, veroveren van de huisvestingsmarkt, sociale kruidenier plus, proactieve rechtentoekenning, meer tewerkstelling door werkgevers, meldpunt rond kinderrechten, uitbouw van een burgerplatform, toegankelijke vrije tijd voor elk kind/gezin.

Het is expliciet de bedoeling om binnen deze werven te vertrekken vanuit de initiatieven, die reeds bestaan en deze initiatieven te versterken en de kans te geven verder uit te bouwen. Centraal uitgangspunt binnen dit verhaal is het realiseren van rechtentoekenning, met specifieke aandacht voor mensen in kansarmoede.

4.3 VERMAATSCHAPPELIJKING VAN DE ZORG

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Vanuit het ‘Lokaal Overleg Basiswerkingen’ (LOB) – waarin vertegenwoordigers zetelen van buurtwerk ’t Lampeke, de buurtcentra van stad Leuven, buurtwerk Casablanca/ Samenlevingsopbouw Vlaams-Brabant, de RuimteVaart en CAW Oost-Brabant - werd een duidelijk signaal gegeven naar de netwerkcoördinatoren van artikel 107.

Alle Leuvense basiswerkingen voelen de vermaatschappelijking van de zorg binnen hun werking. We schreven samen een voorbereidende conceptnota waarin we duidelijk aangaven te willen samenwerken met de GGZ, maar ook de nood formuleerden om tot meer inhoudelijke afstemming te komen.

29

ER WAS DE CONCRETE VRAAG OM IN DIALOOG TE GAAN OVER VOLGENDE PUNTEN: • Het schakelen van de doelgroep GGZ naar ons basisaanbod: welke ondersteuning is nodig?

• De inzet van vrijwilligers binnen de basiswerkingen: kunnen we komen tot een gemeenschappelijk model van ‘gedeelde zorg’?

• Competentieverhoging van de basiswerkers: welke structurele ondersteuning is mogelijk?

Volgende concrete acties kwamen uit de bus en worden in de praktijk gebracht:

• Om

de buurtwerkers te versterken werd aan elke basiswerking een mobiel team geestelijke gezondheidszorg Leuven gekoppeld. Dit team heeft een coachingsopdracht en komt maandelijks bij het buurthuis over de vloer voor intervisie.

• De basiswerkingen kunnen terecht bij ECHO voor begeleiding en coaching van vrijwilligers. ECHO heeft als doel mensen met een psychische kwetsbaarheid (terug) op weg te helpen naar werk en opleiding en zet hiervoor jobcoaches in.

• Het

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

netwerkoverleg psychiatrie vindt plaats bij de verschillende basiswerkingen, waar de buurtwerk(st) er de eigen werking toelicht. Dit om wederzijdse kennismaking te stimuleren.

30

5. VERENIGING WAAR ARMEN HET WOORD NEMEN 5.1 ALGEMEEN ERKENNING ALS VERENIGING Sinds het ontstaan van Buurtwerk ’t Lampeke ligt de focus van de werking steeds op de meest maatschappelijk kwetsbare mensen en gezinnen binnen de Ridderbuurt, naast aandacht voor het werken aan een sociale mix. Het was dan ook vanzelfsprekend dat de buurtwerking – intussen meer dan 10 jaar geleden – een aanvraag indiende als Vereniging Waar Armen het Woord Nemen (VWAHWN), en zich aansloot bij het Netwerk tegen Armoede. In dit netwerk werken erkende verenigingen samen met één centraal doel: de bestrijding van kansarmoede en sociale uitsluiting, waarbij de stem van mensen in armoede centraal staat.

DE 6 CRITERIA Centraal in de erkenning als VWAHWN staat het realiseren van de 6 criteria.

DE ZES CRITERIA 1. Armen verenigen zich 2. Armen nemen het woord 3. Maatschappelijke emancipatie van armen 4. Maatschappelijke structuren veranderen 5. Dialoog met de samenleving en met het beleid 6. Armen blijven zoeken buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016 31

DEELNAME AAN DE RAAD VAN BESTUUR EN ALGEMENE VERGADERING VAN HET NETWERK TEGEN ARMOEDE Ook in 2016 namen wij deel aan de Raad van Bestuur van het Netwerk tegen Armoede. Onze coördinator volgde dit in tandem met een ervaringsdeskundige op en koppelde terug naar de eigen werking en de andere verenigingen in Vlaams-Brabant (o.a. via het provinciaal overleg).

2016 was dit opnieuw een groot engagement met extra bestuursvergaderingen, deelname aan het dagelijks bestuur, tussentijds overleg en denkdagen en voorbereidend werk. Door de besparingen had het netwerk het helemaal niet gemakkelijk PARTICIPATIE EN STEM GEVEN AAN MENSEN IN KANSARMOEDE Stem geven aan mensen in armoede is het uitgangspunt bij uitstek voor een vereniging waar armen het woord nemen. Doorheen dit jaarverslag vind je bij de vier deelwerkingen verschillende acties, waarbij die stem centraal staat.

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Maar het is natuurlijk meer dan dat. Ook de ‘trajecten van hoopverlening’, onze circusgroep, het koor, de buurtmaaltijden, het dagelijkse aanbod op de verschillende plekken binnen onze werking kunnen enkel bestaan/ontstaan vanuit de centrale plek, die mensen in armoede innemen binnen onze organisatie.

32

Dialoogmomenten OCMW Leuven Deze dialoogmomenten gebeuren in een samenwerking tussen OCMW Leuven, Buurtwerk ’t Lampeke, Buurtwerk Casablanca (Riso Vlaams-Brabant) en de Ruimevaart (het vroegere Leren Ondernemen). We verwijzen hiervoor naar de verslaggeving binnen het deel van de buurthuiswerking.

Armoedeconferentie Gezondheid Binnen de Leuvense context werken we al enkele jaren rond het thema ‘gezondheid’ met sterke aandacht voor participatie van en stem geven aan mensen in armoede. Dat resulteerde ook in 2016 in de realisatie van een armoedeconferentie (voorjaar) en het opvolgen van de resultaten van de armoedeconferentie in 2014. We verwijzen ook hiervoor naar de verslaggeving binnen het deel van de buurthuiswerking

.

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

33

5.2. ACTIE 17/10 OP LEUVENS NIVEAU: ‘ARMOEDE KNELT’ www.armoedeknelt.be

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

ALGEMEEN KADER

34

In Leuven zijn er heel wat welzijnsorganisaties actief.

Vanuit deze context is er een jarenlange traditie om samen te werken in het kader van 17/10, de Internationale Dag tegen Armoede en Sociale Uitsluiting. IN 2016 gaat het over een netwerk van volgende organisaties: Buurtwerk 't Lampeke, Buurtwerk Casablanca (Riso Vlaams-Brabant), inloopcentrum de Meander (CAW Oost-Brabant), de RuimteVaart (het vroegere Leren Ondernemen), de stedelijke buurtcentra Leuven en de Wissel vzw. De actie wordt ondersteund door de provincie Vlaams-Brabant en de stad Leuven. Buurtwerk 't Lampeke engageerde zich ook in 2016 om deze trekkersgroep te coördineren.

De organisaties die samenwerken rond 17/10 onderschrijven de internationale intentieverklaring. Zij onderschrijven ook de lokale engagementsverklaring, die elke twee jaar wordt vernieuwd.

In 2016, het 10e jaar van onze werking in Leuven, hebben we een zeer sterk programma neergezet, met verschillende activiteiten, verspreid over twee weken rond 17 oktober. Dit programma bouwde verder op 2015, het jaar van de neerlegging van de steen tegen armoede op de grote markt, de tentoonstelling in het stadhuis en de inhoudelijke avond in de raadszaal rond het ontstaan van 17/10 en de combinatie van het lokale en het internationale karakter van deze dag.

We hebben ook ingezet op de ontwikkeling van duurzame materialen, die we ook in de komende jaren kunnen gebruiken. Het gaat over de ontwikkeling van de website www.armoede.be, de opmaak van een banner met de deelnemende organisaties aan het Leuvens Collectief tegen armoede en de opmaak van twee banners met een oproep tot solidariteit en herverdeling.

HET WEEKPROGRAMMA

DIALOOGAVOND ROND HET BOEK ‘STROOTJES IN HET ZAND’ MAANDAG 10 OKTOBER 2016 VAN 20.00U TOT 22.00U IN HET WERELDCAFÉ (HELLEPUTTEPLEIN, LEUVEN)

WOENSDAG 12 OKTOBER TUSSEN 14.00 EN 17.00 UUR OP EN ROND HET LADEUZEPLEIN IN LEUVEN

Ook voor de kinderen (vanaf 6 jaar) en de jongeren was er een aanbod op maat voorzien, i.s.m. Jeugdwelzijnsoverleg Leuven. Er kwamen meer dan 200 kinderen en jongeren om deel te nemen aan deze spelactiviteit.

De spelactiviteit speelde in op de armoedeproblematiek met extra aandacht voor het thema huisvesting.

Er waren diverse activiteiten waar ze in kleine groep konden aan deelnemen.

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

We stonden stil bij armoede en huisvesting in Tanzania vanuit het boek ‘Strootjes in het zand’. We gaan in gesprek met de auteur en luisteren naar enkele fragmenten. We maakten de verbinding met de Leuvense context en gaan met de groep in gesprek. Er waren tussen de 80 en de 100 aanwezigen. Deze activiteit bevestigde het internationale karakter van de dag en liep in samenwerking met het Wereldcafé en ATD 4e wereldbeweging

SPELNAMIDDAG ROND ARMOEDE ‘ARMOEDE KNELT… OOK IN LEUVEN’

35

WARME BABBELS AAN DE STEEN

VRIJDAG 14 OKTOBER 2016 VAN 20.00 UUR TOT 23.00 UUR AAN DE STEEN TEGEN ARMOEDE OP DE GROTE MARKT, LEUVEN

Iedereen was welkom om samen in gesprek te gaan rond het thema armoede en huisvesting in Leuven. Wij zorgden voor warme drank en interessante gesprekken. Er kwamen 100 mensen af op deze activiteit.

GROTE OPTOCHT & MANIFESTATIE TEGEN ARMOEDE

MAANDELIJKSE HERDENKING BIJ DE STEEN

MAANDAG 17 OKTOBER OM 17.17 UUR AAN DE STEEN TEGEN ARMOEDE OP DE GROTE MARKT, LEUVEN

We sloten de actieweek 2016 af met een samenkomst bij de steen tegen armoede. Een minuut stilte, enkele getuigenissen, het 4e wereldlied, soep en gezellig samenzijn.

Met als extra een miniconcert van Tom Helsen. Er namen 150 mensen deel aan deze activiteit. ROB Leuven kwam naar deze activiteit en bracht een kort verslag op de regionale televisie.

ZATERDAG 15 OKTOBER TUSSEN 14.00 UUR EN 17.00 UUR START AAN MARTELARENPLEIN (STATION), DAARNA ACTIE OP GROTE MARKT

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016 36

17 OKTOBER, INTERNATIONALE DAG TEGEN ARMOEDE EN SOCIALE UITSLUITING

PROGRAMMA LEUVEN 2016 MAANDAG 10/10 (20U-22U), Wereldcafé (Helleputteplein, Leuven)

DIALOOGAVOND BOEK ‘STROOTJES IN HET ZAND’ WOENSDAG 12/10 (14U-17U), Ladeuzeplein, Leuven

GROOT THEMASPEL

VOOR KINDEREN (6PLUS) EN JONGEREN VRIJDAG 14/10 (20U-23U), Grote Markt, Leuven

WARME BABBELS AAN DE STEEN ZATERDAG 15/10 2016

ARMOEDE KNELT ... OOK . IN LEUVEN .

GROTE ACTIE

Verzamelen station 14u - vertrek 14.30u KLEURRIJKE OPTOCHT naar Grote Markt MANIFESTATIE op Grote Markt 15u-16.30u MAANDAG 17/10 OM 17.17U, Grote Markt, Leuven

HERDENKING AAN DE STEEN

www.17oktober.be www.armoedeknelt.be armoedeknelt@gmail.com

MET DE STEUN VAN

v.u. www.17oktober.be Niet op de openbare weg gooien

De jaarlijkse optocht van het station door de Bondgenotenlaan tot op de Grote Markt. Heel veel toeters en bellen. Grote sociale mix. Op de Grote Markt een combinatie van animatie (percussie FabotastiX, een gelegenheidsfanfare, David Dessers van Clochard), afronding bij de steen met het lied tegen armoede, witte lakens van het stadhuis, soep en brood, uitdelen voedseloverschotten en heel veel gesprekken met elkaar. Het belang van verbinding tussen mensen met en zonder armoede-ervaring. Er was xtra aandacht voor het thema ‘Huisvesting’. Aan de optocht namen meer dan 300 mensen deel, op de grote Markt liep dit op tot meer dan 500 personen.

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

37

6. LOKALE DIENSTENECONOMIE 6.1 DEFINITIE Een lokale dienst is een dienstverlenende voorziening en vertrekt vanuit drie belangrijke pijlers, ontwikkeld vanuit de experimentele periode van de buurt- en nabijheidsdiensten. Een initiatief binnen de lokale diensteneconomie moet aan specifieke inhoudelijke voorwaarden voldoen.

Meer info over de lokale diensten en het ruimere kader vind je op de website van de koepel van de lokale diensten: www.lokalediensteneconomie.be.

6.2 ACTUELE SITUATIE ERKENNING ALS LOKALE DIENST BUITENSCHOOLSE KINDEROPVANG Buurtwerk ’t Lampeke is sinds 2005 erkend als LDE buitenschoolse kinderopvang. Anno 2016 hebben we een erkenning (attest van toezicht) voor 80 kindplaatsen en subsidies voor 52 kindplaatsen. Dit gaat samen met een tewerstellingserkenning voor 4 VTE (= 4 voltijdse functies) doelgroepwerknemers.

In 2016 kregen we vanuit de Stad Leuven opnieuw een extra omkaderingssubsidie binnen het Leuvense reglement lokale diensten. Met deze middelen konden we extra inzetten op de personeelsbegeleiding.

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

ERKENNING ALS LOKALE DIENST PREVENTIEVE GEZINSONDERSTEUNING In 2016 werden we opnieuw erkend als lokale dienst preventieve gezinsondersteuning (Prego). Dit hangt samen met een tewerstellingserkenning voor 3 VTE (= 3 voltijdse functies) doelgroepwerknemers.

38

In 2017 verandert de situatie volledig. De Vlaamse overheid legt op dit dit moet gebeuren via de lokale overheid. De stad Leuven heeft samen met buurtwerk ’t Lampeke en de Wigwam een aanvraagdossier ingediend voor 2017. Bij de opmaak van dit jaarverslag (april ’17) is het niet duidelijk of we de erkenning en de middelen zullen krijgen.

ONZEKERE TOEKOMST VOOR DE LOKALE DIENSTENECONOMIE De toekomst van de LDE is zeer onzeker. We weten eigenlijk niet wat we op termijn kunnen verwachten.

De koepel van de LDE speelt een belangrijke rol in het verdedigen van ‘onze plek’ binnen de sociale economie.

Maar het blijft bang uitkijken, zeker ook in functie van het realiseren van de tewerkstelling van net die kwetsbare doelgroep.

7. GEZINS- EN OPVOEDINGSONDERSTEUNING 7.1. VAN BOOM TOT BOS:“HET BELANG VAN VERBINDING EN HET AANBIEDEN VAN EEN VOLWAARDIGE RELATIE IN HET WERKEN MET KANSARME GEZINNEN MET MEERVOUDIGE GEKWETSTHEID”

7.2 AANBOD VANUIT ONZE ERKENNING LOKALE DIENST PREGO GEZINSONDERSTEUNING OP MAAT GEZINSONDERSTEUNING AD HOC Binnen onze kleuterwerking en dagopvang zijn de dagelijkse breng- en haalmomenten cruciaal om ouders ‘te pakken te krijgen’ en aanklampend te werken. De laagdrempelige dagelijkse gesprekjes dienen verschillende doelen. Ze zorgen voor een vertrouwensband, we houden vinger aan de pols bij alle vragen en zorgen maar ook de talenten en kwaliteiten die er bij de ouders en hun kinderen leven. Door deze te benoemen, kunnen we er concreet mee aan de slag in een aanbod op maat en binnen het vaste aanbod.

INTENSIEVE GEZINSONDERSTEUNING We realiseerden ook in 2016 intensieve gezinsondersteuning. Het gaat over 18 gezinnen met focus op babies en peuters, 23 gezinnen met focus op kleuters (2,5 - 4 jaar) en 42 gezinnen met focus op kleuters (4 - 6 jaar). Het gaat dus om 83 gezinnen in het totaal.

De intense inzet binnen dit project werkte als een diepgaande en vernieuwende voedingsbodem die het perspectief en de focus op het werken met kansarme gezinnen met meervoudige gekwetstheid fundamenteel kwalitatiever gemaakt heeft. In dialoog met de mensen van de doelgroep zelf hebben we de handvaten die hiervoor nodig zijn scherper gekregen.

45 gezinnen krijgen een intensievere vorm van begeleiding: meerdere individuele gesprekken, huisbezoeken, verbinding met de hulpverlening... Er is een gemiddelde van vier gesprekken op maandbasis/gezin. Deze intensieve gezinsondersteuning kan enkel omdat ze is ingebed binnen de geïntegreerde buurtwerking en de erkenning van de lokale dienst Prego.

We verwijzen hiervoor verder naar 3. Trajecten van Hoopverlening. De 3 mensen van de ‘doelgroep’ in de documentaires zijn bij wijze van spreken de “topjes van de ijsberg”. Aan de brede basis van de ijsberg zijn de vele anonieme mensen waar we mee werken en met wie we bewust en openlijk onszelf inzetten in de relatie en met een open vizier samen ‘hoopverlenen’.

BRUGFUNCTIE In veel situaties zijn we de brugfiguur voor ouders. Dit gaat van kleine, praktische ondersteuning tot complexe situaties: van hulp bij het zoeken naar een beëdigd vertaler voor de vertaling van een geboorteakte tot het motiveren en ondersteunen van een moeder bij contact name met het VK (=vertrouwenartsencentrum) na een melding van kindermishandeling.

Met deze brugfunctie willen we voor ouders een steun in de rug zijn, zodat ze zelf als ouder in hun kracht kunnen blijven staan. Ook de personen en instanties waar we mee samenwerken, willen we ondersteunen in het overbrengen van hun boodschap, met respect voor de mensen.

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

In 2016 kaderden vele ouderactiviteiten en oudergesprekken binnen het project ‘Van Boom tot Bos’ . Dankzij het project (Nationale Loterij) werd het kwaliteitsvol werken met eigen kwetsbare gezinnen versterkt. Centraal de relatie met de gezinnen. Het inzetten van jezelf in een relatie beschouwen wij als professioneel en gaat in tegen de huidige maatschappelijke evoluties.

39

EEN MOEDER VERTELT

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

“JE MOET WETEN DAT IK EEN HELE SLECHTE JEUGD HEB GEHAD EN VEEL GEWELD HEB GEKEND. DAARDOOR VERTROUW IK MENSEN NIET ZOMAAR. IK VIND HET OOK HEEL MOEILIJK OM MIJN KIND ZOMAAR BIJ ANDEREN TE LATEN. IK WIL NIET DAT ER IETS MET MIJN KIND GEBEURT. DAAROM WORD IK SOMS EXTREEM BOOS ALS IK MAAR DENK DAT IEMAND IETS MET MIJN KIND GEDAAN HEEFT. DAN WIL IK HAAR WEGHALEN OP FABOTA. MAAR OMDAT JULLIE ELKE KEER MET MIJ PRATEN EN NAAR MIJ LUISTEREN VOEL IK DAT JULLIE MIJ GRAAG ZIEN. DAT IS MISSCHIEN GEK DAT IK DAT ZO ZEG, MAAR DAAR GAAT HET TOCH OM HÉ. IK WEET DAT JULLIE MIJ GRAAG ZIEN EN MIJN KIND OOK. DAAROM DURF IK JULLIE MEER EN MEER TE VERTROUWEN. DAN KAN IK EEN BEETJE ONTSPANNEN. ANDERS HEB IK DE HELE TIJD BARSTENDE KOPPIJN.“

40

START PROJECT “IEDERS MOND GEZOND” In het najaar van 2016 kregen we de vraag van het wijkgezondheidscentrum de Ridderbuurt om mee te werken aan het project www.iedersmondgezond.gent . Het thema van de armoedeconferentie in het voorjaar (zie 5.1.4 Participatie en stem geven aan mensen in kansarmoede). was o.a. tandzorg. Op deze armoedeconferentie werd bevestigd, waar we ons al jaren bewust van zijn: goede tandzorg voor iedereen vraagt een complexe aanpak. Er is nog veel werk aan de winkel, zowel bij tandartsen, mensen in kansengroepen als bij doorverwijzers of brugfiguren. Er is veel onwetendheid en zijn er drempels die overwonnen moeten worden om te komen tot een haalbare tandzorg voor iedereen.

Drie personen volgden de opleiding tot “mondzorgcoach” die ons de nodige handvaten bezorgde om mensen in armoede toe te leiden naar een tandarts. Op 22 november vond er bij ons een eerste tandartsscreening plaats, met 11 gezinnen (20 kinderen en 10 volwassenen).

Dankzij het project krijgen we ook (1) zicht op mensen wiens ziekteverzekering niet in orde is, (2) kunnen we verhoogde tegemoetkomingen aanvragen en (3) krijgen we verschillende mensen voor het eerst bij de tandarts.

We brachten ook de tandartsen die via derdebetalerstarief in kaart. Als “mondzorgcoach” gaan we o.a. mee naar de tandarts, stellen we mensen gerust, vragen we naar toepassing van het derdebetalerstarief. We bouwen een vertrouwensband tussen de gezinnen en de tandarts. Zo scheppen we de voorwaarden om in de toekomst met vertrouwen zelfstandig op jaarlijks tandartsbezoek te kunnen gaan.

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

"Ik heb 3 kinderen van 13 jaar 8 jaar en 4 jaar, maar ik ben nog nooit met hun naar de tandarts geweest. Ik ben heel bang van de tandarts want die heeft mij toen ik klein was heel veel pijn gedaan. Ik kon toen 3 dagen niet eten. Bovendien kost het heel veel geld. Ik kan dat beter voor andere dingen gebruiken.

Ik wist niet dat er zo iets bestaat als derde betalerstarief. Hoe moet je dat aanvragen ? Wie kan er mij hierbij helpen ? Welke papieren heb ik daarvoor nodig ? Naar de tandarts durf ik niet te gaan. Misschien wel als er iemand bij is die ik ken en als ik op voorhand weet hoeveel het gaat kosten. Hoe weet je of die tandarts wel met derde betalerstarief wilt werken? Moet ik dat zelf vragen ? Ik vind dit niet gemakkelijk allemaal. Daarom stel ik een tandarts bezoek steeds uit. Ik let er wel op dat mijn kinderen goed hun tanden poetsen. Maar de jongste klaagt nu ook van tandpijn. Toch durf ik nog steeds niet te gaan. Gelukkig is er een tandarts naar Fabota gekomen en waren jullie erbij

41

om me bij te staan. Ik verschoot dat ik geen gaatjes had, want mijn tanden doen wel soms pijn. Dat komt door het roken. Ik ben nu overgeschakeld op de elektronische sigaret. Dat is veel beter voor mijn tanden. Ik heb de indruk dat ze al witter zijn.

We zijn samen naar de mutualiteit gegaan en ook het derde betalerstarief komt in orde. Volgende week gaan we samen naar de tandarts. Ik vind het wel heel erg spannend ! Gelukkig gaat er nu iemand mee.”

OUDER-ACTIVITEITEN Thematische oudergroepen In 2016 lieten we de oudergroep samenvallen met de oudergroep van kinderwerking Fabota. Zo maakten we extra verbinding mogelijk en leerden de ouders ook de kleuterbegeleiding kennen. Het was tegelijk een positieve ervaring om hun kind al even in de kleutergroep te laten meespelen.

De thema’s op de oudergroep : info over de studietoelage, het inschrijvingsbeleid van de basisscholen in Leuven, slaaprituelen en voorlezen met kleine kinderen aan de hand van Koffer Schaap, Gezonde voeding, geweldloos verzet & nieuwe autoriteit.

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Met één moeder volgden we een extern georganiseerde reeks oudergroepen (5x) rond het thema “Geweldloos verzet en Nieuwe autoriteit”. Tevens werd er in samenwerking met de Gezinsbond gezorgd voor babysit voor de kinderen.

42

AANBOD TIJDENS DE SPEELPLEINWEKEN Tijdens de speelpleinweken was telkens een speciaal aanbod voor de ouders : Eén maal per weken hielden we een ouder-verwen moment. We boden de ouders een seizoensgebonden hapje aan (meloen, pompoensoep,…) tussen 16 -18u en instaleren een gezellige zetelhoek. Dit zorgde voor gezellige ontmoetingsmomenten voor ouders onderling en met ons als begeleiders.

Daarnaast hadden we één maal per speelpleinweek een gezinsactiviteit : babybabbels, picknick op de bruul, ouderactiviteit rond het afhalen van de kleuters op het kleuterkamp, buurtspeelpleintjes verkennen. Het accent lag op ontmoeting met de ouders. Inhoudelijk was er veel aandacht voor uitwisseling van weetjes en opvoedingstips voor baby’s en gepast speelgoed voor de allerkleinsten.

GEZINSGERICHTE ACTIVITEITEN EN ‘SAMEN DINGEN DOEN OP EEN POSITIEVE MANIER’ In 2016 werd het ‘Speel- en ontmoetingsmoment’, wekelijks op vrijdag tussen 16.00 en 18.00 uur een vaste waarde. Tijdens dit moment gebeuren er heel veel: in de kijker zetten van één specifiek speelgoed/spel, ouders mee laten denken rond de diverse thema’s, kinderen krijgen een verjaardagsbon, waarmee ze samen met hun ouders iets kunnen kiezen uit de speelgoedwinkel, ouders worden gestimuleerd om zelf én samen met hun kind te spelen, ouders zorgen voor hapjes en drankjes...

Het is een netwerk versterkend ontmoetingsmoment voor ouders. We kunnen individuele behoeften en patronen van ouders en kinderen detecteren, bespreken en op maat opvolgen. We creëren van informele context waarin het mogelijk is om over allerlei thema’s te praten Ontmoeten & spelen : elke vrijdag behalve tijdens de schoolvakanties 15 - 30 personen per keer 32 keer OUDERVERWEN-MOMENTEN Tijdens de schoolvakanties zetten we in op wekelijkse verwenmomenten met de ouders. Dit ging 4 keer door en we bereikten 30 verschillende ouders.

ACTIVITEITEN VANUIT DE BUURTWERKING Er werd ook actief ingezet op deelname aan de gezinsfietstocht. Er is de medewerking en deelname van gezinnen aan de activiteiten binnen de buurtwerking: de einddagen op kinderwerking Fabota, de info-avond en

ouderactiviteit in het kader van het kleuterkamp, de geheime speelgoedmarkt, de kerstmarkt...

DE GOED GEZIN’D GAZET In 2016 verschenen er 3 exemplaren van de Goed Gezin’d Gazet. Er staan telkens één of twee korte artikels in over de onze werking: uitleg over het speelgoedwinkeltje, het nieuwe inschrijvingsbeleid voor de basisscholen van Leuven... Daarnaast is er een terugblik met foto’s over wat geweest is en een vooruitblik op de oudergroepen. Op de achterzijde is er een driemaandelijkse kalender met overzicht van activiteiten binnen de werking. In bijlage vind je een voorbeeld van deze krant.

ONDERSTEUNING KLEUTERWERKING Om de kleuterwerking inhoudelijk te versterken in de individuele begeleiding van kinderen zette de pregomedewerkster ook in op deelname aan en inbreng binnen het wekelijkse kleuterteam. Zij begeleidde ook enkele stagiaires, die hierdoor de gezinsgerichte buurtwerking beter leren kennen.

Zij bracht inhoud binnen vanuit ‘Hoopverlening’: hoe hanteren we deze handvaten, hoe spreek je ouders aan na een conflict met een kind, in welk kleine relatiegebaren naar de ouders toe zie je de voorbeeldfunctie van ons als begeleider…

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016 43

7.3 DE LEUVENSE CONTEXT HUIS VAN HET KIND LEUVEN, VZW www.huisvanhetkindleuven.be.

Deze vzw stelt zich tot doel alle aanwezige krachten met betrekking tot opvoedings- en gezinsondersteuning in Leuven te activeren, te bundelen, te coördineren en te versterken om zo garant te staan voor de uitbouw van een sterker aanbod voor alle gezinnen, met bijzondere aandacht voor kansengroepen. Het Huis van het Kind Leuven opende in 2014 haar nieuwe locatie naast Museum M (opening januari ’14), waar vanaf nu de opvoedingswinkel en het consultatiebureau van Kind en Gezin samen gehuisvest zijn. Daarnaast werd er sterk ingezet op de vernieuwing van de structuur binnen het netwerk en het uitzetten van de krijtlijnen voor de toekomst op Leuvens niveau.

Buurtwerk ’t Lampeke werkt actief mee binnen het Huis van het Kind Leuven. Het is een keuze om als geïntegreerde en integrale buurtwerking mee te bouwen aan de acties en mogelijkheden op lokaal niveau. We zijn lid van de RvB en de stuurgroep en engageren ons sterk om mee de bouwstenen te ontwikkelen voor dit nieuwe Huis van het Kind. Op lokaal vlak moeten de krachten rond opvoedingsondersteuning immers worden gebundeld. Wij zijn binnen Huis van het Kind Leuven een belangrijke partner om de plek van mensen in kansarmoede te bewaken en aan te brengen.

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

NETWERK GEZINSONDERSTEUNING Buurtwerk ’t Lampeke blijft ook in 2016 intensief inzetten binnen dit netwerk. Dit netwerk wil alle partners rond opvoedingsondersteuning samenbrengen om ervaringen uit te wisselen, krachten te bundelen, netwerken te ontwikkelen en gezamenlijke doelstellingen te formuleren. We zetelen in de stuurgroep en zijn één van de trekkers bij het aanbrengen van inhoudelijk materiaal en het opvolgen/formuleren van de meerjarenplannen. Wij maken ook de verbinding tussen het netwerk via een dubbel mandaat in de stuurgroep en in de raad van bestuur Huis van het Kind Leuven.

44

STUURGROEP SOCIALE FUNCTIE KINDEROPVANG KIND EN GEZIN Wij zetelen in de stuurgroep sociale functie in de kinderopvang binnen Kind en Gezin terug op. Op deze stuurgroep wordt stilgestaan bij het belang van de sociale functie en de aandacht voor en het bereik van kwetsbare gezinnen binnen het nieuwe decreet voorschoolse kinderopvang. Zo geven we stem aan kwetsbare ouders binnen Kind en Gezin en hopen we invloed te kunnen uitoefenen in het kader van nieuwe maatregelen of aanpassingen van de bestaande regelgeving.

8. DUURZAAMHEID 8.1 ALGEMEEN Ecologie en duurzaamheid zijn niet meer weg te denken uit onze samenleving. Er wordt veel over gesproken en geschreven. Na een lang proces van bewustmaking hopen we dat mensen stappen zetten in reële gedragsverandering. Voor mensen die in een armoede situatie leven zijn deze stappen vaak nog moeilijker te zetten. Vandaar dat wij met onze werking al jarenlang inzetten op dit thema. Na ons project ‘Duurzaam Troef ’ zorgden we voor een vervolg met het project ‘De Groene Ridder’.

De acties van 2016 situeerden zich binnen mobiliteit en gezonde voeding/leven. Ze waren enkel mogelijk dankzij een projectsubsidie van de Nationale Loterij.

Ook in 2017 kunnen we dit verder uitbouwen dankzij het project ‘De Groene Ridder bis’.

8.2 MOBILITEIT Kinderen leren fietsen op Fabota. Ze worden gestimuleerd om de fiets als een evidentie te beschouwen. Om dit te bereiken gebruiken we met de kinderen zo veel mogelijk de fiets. Om dit te realiseren worden alle begeleiders ingeschakeld. Ook zij worden gestimuleerd om de fiets zo veel als mogelijk te gebruiken als dagelijks transportmiddel.

Er is geïnvesteerd in nieuwe kinderfietsen, helmen, plooifietsen, een elektrische fiets en fietskarren voor boodschappen.

Andere concrete activiteiten: • Maandelijks fietslab waar vrijwilligers fietsen komen herstellen.

• Vier keer per jaar open fietsatelier waarbij mensen

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Vanuit onze buurtwerking installeerden we ook een leasesyteem en een fietsuitleensysteem. Zo kunnen volwassenen en kinderen ook buiten de werking om gebruik maken van de fiets en, indien wenselijk, eigenaar van een eigen fiets.

In 2016 werkten we ook aan het voorbereiden van de realisatie van een fietstaxisysteem en een buurtfietsuitleensysteem. Beide systemen willen we in 2017 opstarten en installeren.

45

met hulp van deskundigen hun fiets kunnen (laten) maken.

• halfjaarlijkse fietstocht in groep (gezinnen, alleenstaanden, kinderen, volwassenen) in combinatie met een bezoek aan een openveld.

• Actieve deelname aan de jaarlijkse autoloze zondag (eind augustus).

8.3. GEZONDE VOEDING – GEZOND LEVEN Net zoals bij mobiliteit heeft iedereen de mond vol van gezonde voeding. Maar om echt tot actie over te gaan en het te veel aan suikers en vetstoffen te bannen of verse groenten uit onze tuin te halen, stuiten we op veel weerstand. We hebben echter al een hele weg bewandeld binnen onze werking en zijn hier graag voorbeeld voor anderen.

GEREALISEERDE ACTIES • De gedragen keuze om vegetarisch (permanent voor kinderwerking en dagopvang, wekelijks voor buurthuis) en zoveel mogelijk biologisch te koken.

• Samenwerking met Velt: begeleiding van workshops rond duurzaam tuinieren.

• Beheren en mee onderhouden van de volkstuin en de tuinbakken binnen Fabota • Installeren van verschillende duurzame initiatieven binnen de deelwerkingen en in de buurt: baktuinieren, wormkomposteren, koken met voedseloverschotten • Samenwerking met de voedselteams • (W)aardevol: een dag in november rond duurzaamheid met verschillende duurzame ateliers (wormenbakken maken en vorming hierrond, fruitbomen planten, vorming rond snoeien...)

8.4. EEN LANGZAAM EN CONTINUE PROCES

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Een uitgebreid overzicht van alle activiteiten vind je in de bijlage, achteraan dit jaarverslag. Dit overzicht geeft weer dat we pogen om het duurzaamheidsdenken en – doen door te laten sijpelen in alle geledingen van onze organisatie èn binnen onze buurt.

46

We mogen gerust stellen dat wij als werking een voorbeeldfunctie opnemen. Maar we zijn er zeker nog niet.

De normaliteit om duurzame keuzes als een evidentie voorop te stellen is er nog niet. Vandaar dat we hier blijven op inzetten en zoeken naar middelen om projecten en projectmedewerkers te financieren.

Gezonde voeding | bouwen kruidenspiraal

9. HET BELANG VAN CULTUUR 9.1. DE UITPAS IN LEUVEN, MOOIE REALISATIE 28. In 2016 werd in Leuven de UitPAS uitgerold. Met deze UitPAS wil de stad Leuven de drempels naar vrijetijdsparticipatie voor alle inwoners van Leuven verlagen, met extra aandacht voor mensen in armoede. Deze uitrol gebeurde in samenwerking met heel wat lokale organisaties.

29. Wij hebben hier als buurtwerking sterk op ingezet. De realisatie van het recht op cultuur en vrijetijd is voor ons van essentieel belang. We verwijzen voor meer informatie naar het buurthuis, verder in dit jaarverslag. Zij waren immers de motor van onze inzet binnen de realisatie van de UitPAS.

9.2. ONS EIGEN AANBOD Doorheen onze werking ontwikkelen we telkens opnieuw nieuwe activiteiten en projecten vanuit de culturele en artistieke invalshoek. Centraal hierbij staan (1) de talentenontwikkeling stimuleren, (2) inspelen op de leefwereld en de vragen van ‘onze’ mensen, (3) samen kunnen genieten van kunst en cultuur en (4) onze cultuurprojecten een plek geven binnen het reguliere culturele en artistieke aanbod in Leuven en Vlaanderen.

Doorheen het jaarverslag vind je heel wat voorbeelden binnen de verschillende deelwerkingen.

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016 47

48

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

9.3. SAMENWERKING MET COMPAGNIE TARTAREN www.tartaren.be Compagnie Tartaren is het sociaal artistieke theatergezelschap, gegroeid vanuit onze buurtwerking. Compagnie Tartaren kreeg voor het eerst in 2008-2009 een structurele erkenning binnen het Kunstendecreet. IN 2016 werd ze door de stad Leuven erkend als stadsgezelschap.

Het gezelschap werkt op een actieve manier aan cultuurparticipatie en organiseert artistieke projecten voor deelnemers en medewerkers uit diverse groepen in de maatschappij. Ze besteedt daarbij bijzondere aandacht aan mensen binnen maatschappelijke kwetsbaarheid en sociale uitsluiting. Meer informatie over de compagnie vind je op www.tartaren.be.

De samenwerking tussen beide vzw’s is een belangrijk uitgangspunt. Er wordt gewerkt vanuit dezelfde visie rond cultuurparticipatie en we treffen en verrijken elkaar voortdurend. Tartaren werken mee als personage aan de einddag op onze kinderwerking Deze unieke samenwerking wordt versterkt door het (samen) werken op dezelfde locatie. De open theaterruimte van de Tartaren bevindt zich op de eerste verdieping van de Loods in onze kinderwerking. De open theaterruimte is hun repetitie- , werk en presentatieruimte. Deze infrastructuur wordt ook gebruikt door onze buurtwerking: multicultureel gezinskoor, circus- en percussiegroep, vormingsactiviteiten...

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016 49

10. DE SOCIALE KRUIDENIER 10.1. ALGEMEEN

10.2 SOCIALE KRUIDENIER LEUVEN

Buurtwerk ’t Lampeke is al enkele jaren betrokken bij het verhaal van de Sociale Kruidenier in Leuven en Vlaams-Brabant.

EIGEN AFHAALPUNT

De primaire doelstelling van de Sociale Kruidenier Vlaams-Brabant is het recht op gezonde, betaalbare en duurzame voeding garanderen voor iedereen, met bijzondere aandacht voor mensen uit kansengroepen. De sociale kruidenier is gegroeid als een alternatief voor traditionele voedselbedeling. We willen verder gaan in de bestrijding van armoede, verspilling tegengaan en het beleid beïnvloeden.

We zijn mede-organisator van de sociale kruidenier maar enkel onder protest. Het is een schrijnende vaststelling dat er veel mensen zijn die anno 2016 niet kunnen voldoen in hun basisbehoeften. Ook het belang van de ontmoetingsfunctie is voor gebruikers van de sociale kruidenier niet te onderschatten.

In maart 2015 zijn wij binnen onze werking van start gegaan met een afhaalpunt van de sociale kruidenier.

Wij vertegenwoordigen het eerste afhaalpunt van Vlaams-Brabant. Het afhaal/bestelmoment vindt plaats op vrijdag tussen 16.00 en 18.00 uur. Het wordt gerund door een ploegje vrijwilligers en 1 buurtwerkster.

In 2016 zijn we gestart met een bereik van 20 gezinnen waarvan de helft wekelijks een bestelling plaatste. Eind 2016 zien we een bereik van 22 aangemelde gezinnen, waarvan 15 (twee-)wekelijks een bestelling doen. Vijf nieuwe gezinnen hebben zich aangemeld voor een aanvraag. We organiseerden in juni, binnen het thema gezondheid, een vorming over houdbaarheid van producten.

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Eind 2016 Totaal aangemeld Actieve klanten Grote gezinnen Middelgrote gezinnen Kleine gezinnen

22 20 3 4 15 Alleenstaand 9 9 Alleenstaande moeder 8 1 3 4 Koppel 2 2 Koppel met kinderen 3 2 1

50

DE LEUVENSE CONTEXT Met de 4 stichtende leden uit Leuven hebben we ons ook gebogen over de toekomst van de sociale kruidenier in onze stad. Tijdens een denkdag met alle betrokken partijen kwamen we tot de conclusie dat de sociale kruidenier financieel enkel haalbaar is als we overstappen naar een centraal winkelpunt, waar alle klanten van Leuven terecht kunnen.

Er is een dossier ingediend om deel uit te maken van Hal 5 in Kessel-lo. Dit is een van de oude spoorweghallen waar de stad een tijdelijke bestemming wil geven in afwachting van de definitieve restauratie. Als dit plan wordt goedgekeurd kunnen we hier de komende jaren het centrale winkelpunt uitbouwen en stopt dus ook ons afhaallpunt in het buurthuis.

CVBA VLAAMS-BRABANT SOCIALEKRUIDENIERVLB.BE

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016 51

11. DE KRACHT VAN VORMING 11.1. EXTERNE VORMING EN INFORMATIE Vanuit onze jarenlange werking met de maatschappelijk kwetsbare doelgroep hebben we heel wat expertise opgebouwd. We bieden deze expertise aan voor een breed publiek. We bekijken dit vormingsaanbod heel breed en werken op maat van de aanvrager: beroepskrachten, vrijwilligers, kansengroepen, medewerking aan studiedagen, informatiesessies over specifieke projecten, coaching,...

We beschouwen dit als één van onze kernopdrachten. Zie ook 2.6 uitdragen van expertise.

We verwijzen naar de bijlage voor het uitgebreide aanbod van vorming dat we in 2016 opnieuw hebben gerealiseerd.

11.2. VORMING EN INTERVISIE VAN MEDEWERKERS Met medewerkers bedoelen we het geheel van vrijwilligers, stagiairs en personeelsleden. Dit is een zeer verscheiden groep in een sterke sociale mix en met een specifieke plaats voor mensen in kansarmoede. Het gaat hierbij over eigen, persoonlijke ondersteuning en het volgen van externe vorming bij andere organisaties.

Binnen kinderwerking Fabota heeft 1 personeelslid (0,5 VTE) als hoofdopdracht de personeelsondersteuning en –begeleiding van de ‘doelgroepmedewerkers’.

Het instapweekend: Dit jaarlijkse weekend in internaatsverband wordt georganiseerd voor alle medewerkers.

Op een actieve en intensieve manier krijgen de deelnemers achtergrondinformatie over kansarmoede en onze manier van werken. Er zijn getuigenissen een buurtwandeling. We spelen een ervaringsspel rond armoede en staan stil bij het belang van een sterke basishouding. Dit weekend wordt elk jaar herwerkt en begeleid door een diverse groep, waarbij mensen in kansarmoede een centrale stem krijgen.

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

In de overzichtstabel in bijlage vind je een overzicht van wat dit in 2016 allemaal inhield.

52

12. PERSONEEL Karin Nelissen Coördinatie 0,5 VTE Lieven Verlinde Adjunct-coördinatie 1 VTE Fernanda Silva Mendes Administratief medewerkster 0,5 VTE Brigitte Schepers Administratief medewerkster 0,5 VTE Franky Vandamme Logistiek – klusjesman 0,5 VTE Urbain Savenay Logistiek – klusjesman 0,5 VTE Frouke Wouters Duurzaamheid 0,4 VTE tot eind april ‘16 Stan Hannes Duurzaamheid 0,5 VTE vanaf 1 mei ‘16 Karen Daniëls Inhoudelijk medewerkster gezinsondersteuning 0,4 VTE Barbara Van Dael Inhoudelijk medewerkster gezinsondersteuning 0,5 VTE Sophie Varona Inhoudelijk medewerkster 1 VTE Elsa Tibetu Logistiek – onderhoud 1 VTE Lobsang Logistiek – Klusjesman 1 VTE

We willen hierbij de stagiairs en vrijwilligers bedanken, die zich inzetten binnen de algemene werking. Want ook hier zijn zij van onschatbare waarde. We benadrukken ook dat onze vrijwilligersploeg zeer verscheiden is: jong en oud, met en zonder armoede-ervaring, uit de buurt, van Belgische en van andere origine,... Dit is een grote meerwaarde en tegelijk een praktijkvoorbeeld van solidariteit in de samenleving.

Vrijwillig(st)ers Medewerking vorming Fietsatelier Tuin & compost Divers (feest, uitstap, administratie,...)

Prego Stagiair(e)s Administratie Prego

14 8 11 18 12 1 2

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016 53

ORGANIGRAM EN OVERZICHT PERSONEEL BELEID BUURTWERK ‘T LAMPEKE VZW (stand van zaken op 1/3/2017) • erkend als vereniging waar armen het woord nemen en is lid van het

‘Netwerk tegen Armoede’ • erkend als lokale dienst (prego en buitenschoolse kinderopvang)

binnen LDE en is lid van de koepel van de lokale diensteneconomie.

• erkend als buurtwerking door de Stad Leuven • is erkend door Kind en Gezin als initiatief kinderopvang (= dagopvang

BELEID

de Wurpskes).

• is erkend als project rond kinderarmoedebestrijding vanuit de Nationale Loterij en het Kinderarmoedefonds.

• is erkend als project rond duurzaamheid vanuit de Nationale Loterij en door Welzijnszorg vzw.

ALGEMENE VERGADERING • vergadert minimaal 2 maal per jaar goedkeuring

begroting en financieel verslag • goedkeuring jaarverslag benoemt en onslaat RvB

RAAD VAN BESTUUR • vergadert maandelijks bevoegd voor financieel beleid

54

ALGEMENE WERKING Sociale Maribel, Nationale Loterij, Welzijnszorg vzw, Kinderarmoedefonds

JONGERENWERKING DEN TUBE Stad Leuven

PREGO

Kind en Gezin Vlaamse Overheid Vlaamse Overheid LDE

TEAMVERGADERING

BUURTHUIS ‘T LAMPEKE

Tweewekelijks verantwoordelijken uit de 4 deelwerkingen (5 leden): dagelijkse gang van zaken intervisie fondsenwerving, afstemming van de deelwerkingen op elkaar, voorbereidingen voor het bestuur rond inhoudelijke thema's

Stad Leuven Sociale Maribel Vlaamse Overheid (Armoededecreet) OCMW Leuven (Artikel 60)

DOELGROEP DEELWERKINGEN

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

personeelsbeleid en inhoudelijke opvolging

SUBSIDIEKANALEN

DAGOPVANG DE WURPSKES

KINDERWERKING FABOTA

JONGERENWERKING DEN TUBE

BUURTHUIS ‘T LAMPEKE

DAGOPVANG DE WURPSKES Kind en Gezin OCMW Leuven (Artikel 60)

KINDERWERKING FABOTA 0-3 JAAR + OUDERS

3-12 JAAR + OUDERS

12-25 JAAR

VOLWASSENEN EN GEZINNEN

Vlaamse Overheid LDE OCMW Leuven (Art. 60) Kind en Gezin Stad Leuven

BUURTWERK ‘T LAMPEKE VZW Momentopname op 1/3/2017 van actieve personeelsleden Totaal : 26,03 VTE de namen van de personeelsleden vind je in (zonder artikel 60 - OCMW Leuven) dit jaarverslag telkens bij elke deelwerking

ALGEMENE WERKING Algemene coördinatie 0,5 VT Adjunct-coördinatie 1 VTE Personeelsadministratie 0,5 VTE

Financiële administratie 0,7 VT Logistiek - klusjesmannen 1,3 VTE Project duurzaamheid 0,5 VTE

DAGOPVANG DE WURPSKES

KINDERWERKING FABOTA

Coördinatie 0,5 VTE Opvoedster 1 VTE Kinderverzorgster 1 VTE Onderhoud art.60 1 VTE

Coördinatie 0,5 VTE Peroneelsbegeleiding 0,5 VTE Onderwijs 0,8 VTE Begeleiding kleuters 2 VTE Begeleiding middengroep 1,75 VTE Begeleiding Sporo’s 1 VTE + 1 VTE art.60 Begeleiding oudste groep 2 VTE Leesbevordering 0,4 VTE Logistiek medewerker onderhoud 1 VTE Logistiek medewerker klusjesman 0,5 VTE

JONGERENWERKING DEN TUBE Jongerenwerker 1 VTE

PREGO

BUURTHUIS ‘T LAMPEKE

Inhoudelijke Medewerkers (V/M) 1,9 VTE Logistiek - klusjesman 1 VTE Logistiek - onderhoud 1 VTE

Teamverantwoordelijke 1 VTE Buurtwerkers (V/M) 2,7 VTE Onderhoud art.60 - 1 VTE

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016 55

56

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

JAARVERSLAG

DAGOPVANG DE WURPSKES 2016

DAGOPVANG DE WURPSKES buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Riddersstraat 60/5 3000 Leuven 016 20 15 34 wurpskes@lampeke.be www.lampeke.be

57

1. SITUERING 1.1. DOELGROEP Terwijl de reguliere kinderopvang zich hoofdzakelijk richt op kinderen uit ‘modale’ gezinnen (waar kinderopvang rechtstreeks gekoppeld is aan arbeid = economische functie) biedt dagopvang de Wurpskes opvang en ondersteuning aan baby’s en peuters uit kansarme gezinnen. Via een geïntegreerde en buurtgerichte aanpak en overleg of samenwerking met verschillende organisaties bestrijden we de uitsluiting van deze groep kinderen en hun gezin (= sociale functie) en bevorderen we hun integratie. De leeftijd van de opgevangen kinderen schommelt tussen 6 weken en 3 jaar.

VERSCHILLENDE DOELGROEPEN

POLITIEKE VLUCHTELINGEN Deze groep is ongewild het land van herkomst ontvlucht vanuit een bedreigde situatie en komen niet per definitie uit een situatie van maatschappelijke achterstelling. In hun aanpassingsfase hier gaan ze doorheen een emotioneel verwerkingsproces. Daarnaast zijn er veel praktische zaken te regelen. Door dit alles is de zorg voor hun kind niet altijd evident.

GENERATIEARMEN Deze groep kenmerkt zich door jarenlange afzondering van gezins- en maatschappelijke structuren. De kenmerken van kansarmoede zitten erg verankerd in hun manier van bestaan en geven dit als dusdanig door aan hun kinderen.

JONGE MOEDERS ZONDER GENERATIEARME ACHTERGROND Vaak gaat het hier over ongeplande zwangerschappen waardoor deze vrouwen geconfronteerd worden met thema’s en beslissingen waarvan hun leeftijdsgenoten bespaard blijven. Het is binnen deze groep kansarmen dat we de meeste ouders in gunstige zin zien evolueren. Zij slagen er veelal in om voor zichzelf en hun kind een toekomst te creëren die rijker is aan kansen.

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

We stemmen ons aanbod af op de specifiek bereikte doelgroep en stellen ons tot doel om de problematische gezinssituatie zeker naar de volgende generaties (kinderen en kleinkinderen) te doorbreken en te verbeteren.

58

59

OVERZICHT PER DOELGROEP

DOELGROEP AANTAL KINDEREN

9

LOREM IPSUM

DOELGROEP 16 DOELGROEP AANTAL KINDEREN LOREM IPSUM AANTAL KINDEREN

Lorem ipsum

9 9

3

94,12 | OPLEIDING/TEWERKSTELLING 52,94% | GENERATIEARMOEDE 17,65% | ALLEENSTAANDE KWETSBARE OUDER

52,94% | POLITIEKE VLUCHTELINGEN 94,12 | OPLEIDING/TEWERKSTELLING 94,12 | OPLEIDING/TEWERKSTELLING 52,94% | GENERATIEARMOEDE 52,94% | GENERATIEARMOEDE 17,65% | ALLEENSTAANDE KWETSBARE OUDER 17,65% | ALLEENSTAANDE KWETSBARE OUDER In 2016 was iets minder dan de helft (8/17)| POLITIEKE van de kinderen van Belgische origine, de meerderheid was van vreemde 52,94% VLUCHTELINGEN 52,94%Marokko | POLITIEKE origine, nl. Somalië, Albanië, Algerije, enVLUCHTELINGEN Ghana. Binnen de allochtone groep is 80% van de ouders ge-

16 16

93 3

9

vlucht omwille van politieke redenen.

INSTAPLEEFTIJD 9

KINDEREN VanAANTAL de autochtone kinderen komt 100 % uit een generatiearm gezin. In 2016 was meer dan 90 % van de ouders die hun kinderen naar de Wurpskes brachten aan het werk of volgden ze een opleiding.

2

5

1 INSTAPLEEFTIJD INSTAPLEEFTIJD AANTAL KINDEREN AANTAL KINDEREN

2 1 2 1

5 5 9

> 1,5 JAAR ( 11,76%)

1 JAAR TOT 1,5 JAAR (5,88%) 6 MAANDEN TOT 1 JAAR (52,94)

< 6 MAANDEN (29,42%) > 1,5 JAAR ( 11,76%) > 1,5 JAAR ( 11,76%) 1 JAAR TOT 1,5 JAAR (5,88%) 1 JAAR TOT 1,5 JAAR (5,88%) 6 MAANDEN TOT 1 JAAR (52,94) 6 MAANDEN TOT 1 JAAR (52,94) < 6 MAANDEN (29,42%) < 6 MAANDEN (29,42%)

9 9 Bovenstaande tabel toont aan dat de meeste kinderen (82,36 %) op jonge leeftijd (jonger dan 1 jaar) voor het eerst naar

INTENSITEIT VAN DE OPVANG

de Wurpskes komen. De meerderheid van deze kinderen stapt net na de leeftijd van 6 maanden (6 à 7 maanden) in.

AANTAL KINDEREN Ze blijven in de Wurpskes tot de overgang naar de kleuterschool, meestal rond de leeftijd van 3 jaar. Deze instap op 2geeft kinderen (en hun gezinnen) de kans om een vertrouwensband op te bouwen met de begeleiding. jonge leeftijd

12 3 INTENSITEIT VAN DE OPVANG

3 DAGEN (11,76%) INTENSITEIT AANTAL KINDEREN VAN DE OPVANG

2 2

AANTAL KINDEREN

3 3

12 12

4 DAGEN (17,65%)

5 DAGEN (70,59%) 3 DAGEN (11,76%) 34DAGEN DAGEN(11,76%) (17,65%) 45DAGEN (17,65%) DAGEN (70,59%)

5 DAGEN (70,59%)PER DAG GEMIDDELDE BEZETTING

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

IN 2016 AANTAL KINDEREN

60

GEMIDDELDE BEZETTING PER DAG GEMIDDELDE BEZETTING PER DAG

De meerderheid van de kinderen komt voltijds naar de Wurpskes. Bijna 90 % van de ouders werkt (minstens deeltijds) of volgt een opleiding.

Daarnaast is er een duidelijke nood aan een voltijdse opvang omwille van een ‘probleIN 2016 AANTAL KINDEREN IN 2016 AANTAL KINDEREN matische thuissituatie’.

We vinden het erg belangrijk dat net deze kinderen een veilige plek hebben waar ze zichzelf kunnen zijn en kunnen ontwikkelen. Tegelijkertijd wordt er intensief met de ouders gewerkt om hun draagkracht te vergroten.

3 DAGEN (11,76%) 4 DAGEN (17,65%) 5 DAGEN (70,59%)

GEMIDDELDE BEZETTING PER DAG IN 2016 AANTAL KINDEREN

JANUARI: 8,02 MEI: 8,19 SEPTEMBER: 9,41 FEBRUARI: 9,14 JUNI: 7,70 OKTOBER: 9,85 MAART: 8,73 JULI: 8,00 NOVEMBER: 9,19 APRIL: 8,07 AUGUSTUS: 8,66 DECEMBER: 9,27

De gemiddelde jaarbezetting bedroeg 86,85 % in het jaar 2016. Aangezien de Wurpskes 10 kinderen per dag opvangt, geeft deze tabel ook een goed beeld van het aanwezigheidspercentage per maand. In juni en juli was er een lichte daling van de bezetting omdat één kind lang gehospitaliseerd was.

DOORVERWIJZING De meeste gezinnen komen in de Wurpskes terecht via persoonlijke contacten in de buurt, een interne doorverwijzing door een deelwerking van buurtwerk ’t Lampeke of een doorverwijzing via externe partners (WGC de Ridderbuurt, OCMW, Begeleid Wonen, thuisbegeleidingsdiensten, Kind en Gezin, CAW Leuven en het ondersteuningscentrum jeugdzorg Leuven).

In 2016 moesten we nogmaals vaststellen dat de vraag vanuit deze organisaties ons aanbod overstijgt. We kunnen niet altijd tegemoetkomen aan het soms dringende karakter van een vraag rond opvang. Op dat moment proberen we, samen op zoek te gaan naar een andere oplossing. Binnen de Leuvense situatie is dit niet evident omwille van het tekort aan opvangplaatsen. We verwijzen hierbij naar onze deelname aan het Centrum Kinderopvang Leuven, waarbij we proberen op een gecoördineerde manier te werken aan een optimaal opvangbeleid op Leuvens niveau (www.kinderopvangleuven.be).

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016 61

LOREM IPSUM LOREM IPSUM

Lorem ipsum

1.2. DOELSTELLINGEN De ultieme doelstelling van de dagopvang is om elk kind en zijn/haar ouders de kans te geven om te worden wie het in potentie kan zijn en zo voldoende draag- en veerkracht te ontwikkelen om volwaardig te functioneren.

Wij richten ons op de jongste leeftijd vanuit de overtuiging dat het proces van maatschappelijke achterstelling reeds bij de geboorte begint. Daarom willen we vanaf de geboorte de groeikansen van elk kind (ĂŠn zijn ouders) optimaal tot ontwikkeling laten komen.

ONZE DOELSTELLINGEN BEVINDEN ZICH OP 3 NIVEAUS:

buurtwerk â&#x20AC;&#x2DC;t lampeke vzw | jaarverslag 2016

1. HET NIVEAU VAN HET KIND Op dit niveau willen we de (soms bedreigde) ontwikkeling stimuleren door kinderen:

62

Te laten zijn zoals ze zijn (basisgevoel van acceptatie) Een veilige gehechtheidsrelatie aan te bieden Zich verstaanbaar te laten uitdrukken (taalvaardig te zijn) Om te laten gaan met regels en afspraken Om te laten gaan met andere kinderen en volwassenen De ruimte te geven om zelfstandig te worden

Daarnaast is het onze opdracht om preventief te werken: kwetsbare kinderen staan immers bloot aan risicofactoren die kunnen leiden tot een negatieve of vertraagde ontwikkeling. Bij alle opgevangen kinderen is er sprake van een verhoogde kwetsbaarheid, meestal vanuit een kansarme thuissituatie.

2. HET NIVEAU VAN DE OUDERS Op het niveau van de ouders willen we gezinsondersteuning bieden met specifieke aandacht voor de relatie tussen ouder en kind. We willen via concrete en haalbare doelen -stap voor stap- samen met hen zoeken naar een volwaardige participatie aan de samenleving.

3. HET NIVEAU VAN DE SAMENLEVING Op het niveau van de samenleving willen we vanuit onze expertise inventariseren en signaleren wat er binnen de werking leeft. Op die manier willen we voor deze kansarme groep een plaats opeisen en voorbereiden binnen de reguliere kinderopvang.

1.4. ACCENTEN TIJDENS 2016 KIEZEN VOOR EEN GROENE WERKPLEK In 2015: de buitenspeelruimte met natuurlijke en ecologische materialen In 2016 bewandelden we dit ecologische pad verder met 2 initiatieven: - We zijn volledig overgeschakeld naar het gebruik van stoffen luiers.

- We kiezen resoluut voor ecologische verantwoorde onderhoudsproducten. Zo beperken we de gezondheidsrisico’s voor de allerkleinsten en verlagen we de milieulast. Dit gebeurde i.s.m. Doekjes en Broekjes en met de steun van provincie Vlaams-Brabant, Mobiel 21 en de Bakermat.

1.3. METHODIEK Wij hanteren de methodiek van de geïntegreerde basisschakels en de kleine ontmoeting (zie algemene deel). Daarnaast werken we ook vanuit het contextuele denken, dat erop gericht is om mensen te ondersteunen bij hun zelfverwezenlijking in verbondenheid. Ook het ideeëngoed van Françoise Dolto met betrekking tot basisveiligheid, betekenisverlening, relatie en taal sporen na in de dagelijkse praktijk (www.dolto.fr). En ook Selma Fraiberg heeft ons geïnspireerd met haar boek ‘de magische wereld van het kind’ (eerste druk 1966, 28 herdrukken, angstinhetdonker.wordpress.com/2011/11/27/de-magischewereld-van-het-kind-selma-fraiberg/).

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Tenslotte reikte Greet Geenen ons in haar boek ‘Helpende Handen’ de concepten van de gehechtheidstheorie aan die aan de grondslag liggen van onze dagelijkse praktijk met ouders en kinderen. Dankzij ‘Helpende Handen’ hebben we woorden gevonden om uit te leggen wat we doen zoals we doen in onze kinderopvang. Zie ook verder ‘Helpende handen in de kinderopvang’.

63

1. HET BASISAANBOD Binnen de Wurpskes willen we de ontwikkelingskansen van de opgevangen kinderen zoveel mogelijk waarborgen, zowel in de dagopvang als binnen het gezin waar ze opgroeien.

Veel aandacht gaat immers naar het opbouwen van een hechte relatie met de opgevangen kinderen en hun ouders. Vanuit deze relatie kunnen we verder werken. We onderscheiden hierbij drie niveaus.

2.1 HET NIVEAU VAN HET KIND Om onze doelstellingen op het niveau van het kind waar te maken, hebben wij binnen onze werking een extra aanbod uitgebouwd. Binnen dit aanbod leggen wij een aantal klemtonen: HET OPBOUWEN VAN EEN VERTROUWENSBAND/HECHTING In de Wurpskes worden tien kinderen opgevangen door twee begeleidsters. Elke begeleidster fungeert als aandachtsopvoeder voor vijf kinderen. Aandachtsopvoeder wordt degene voor wie het kind haar/zijn voorkeur uit.

De band tussen begeleid(st)er en kind is essentieel. We staan hier uitgebreid bij stil in ons boek ‘Helpende Handen in de kinderopvang (zie ook algemene deel jaarverslag 2.6 Uitdragen van expertise).

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

In tegenstelling tot de reguliere verhouding 1 op 8 kin-

64

deren hanteren wij een norm van één begeleider per vijf kinderen. Dit schept de noodzakelijke ruimte voor het aangaan van een meer individuele en affectieve binding (= gehechtheidsrelatie) met de opgevangen kinderen. Er is een kinderverzorgster en een opvoedster werkzaam in onze peutertuin.

SPELENDERWIJS STIMULEREN VAN DE (SOMS BEDREIGDE) ONTWIKKELING VAN DE OPGEVANGEN KINDEREN Via de ontwikkelings- en observatieschalen volgen we de ontwikkeling van elk kind op volgen. Als we vaststellen dat de ontwikkeling meer dan drie maanden vertraagd is, wordt er een behandelingsplan uitgewerkt en worden deze kinderen op de bedreigde vlakken extra gestimuleerd.

Een kind leert door samen te spelen impulsen te controleren. Al spelend leert een kind herkennen en rekening houden met wat er in zichzelf en anderen omgaat.

We maken dankbaar gebruik van de maandelijkse pedagogische ondersteuning via Passant vzw.

HET ‘WEN’BELEID Bij kansarme gezinnen zien we vaak dat zij een beperkt sociaal netwerk hebben en vrij geïsoleerd leven. De stap naar de kinderopvang is dan ook dikwijls een eerste scheiding tussen ouder en kind. Ouders die in hun jeugd geleerd hebben dat volwassenen onbetrouwbaar zijn, laten hun kind de eerste dag niet met een gerust gemoed achter. Hun kinderen voelen dit aan, hoe klein ze ook zijn. Daarom is samen wennen zo belangrijk. We doen dit volgens het ritme van ouder en kind.

Voor kinderen die in een kansarm gezin opgroeien is het erg belangrijk om een plek te hebben waar ze in relatie kunnen treden met een verzorgingsfiguur die fungeert als een veilige basis voor het kind. Het is immers pas vanuit een gevoel van veiligheid en geborgenheid dat een kind stappen zet in zijn ontwikkeling.

WELBEVINDEN EN BETROKKENHEID We gebruiken in de Wurpskes het Zelfevaluatie-instrument voor welbevinden en betrokkenheid van Kinderen in de opvang (ZiKo). Dit instrument heeft de volgende troeven:

• Het geeft ons een eenvoudige en betrouwbare kijk op hoe kinderen het maken in de opvang.

• We kunnen ermee nagaan wat het welbevinden en de betrokkenheid van kinderen bevordert of verhindert.

• We krijgen een kijk op de sterke en zwakke punten van de opvang en het helpt ons om verbeterpunten te kiezen.

De ervaring door de jaren heen leert ons dat dit twee uitstekende indicatoren zijn om de dagdagelijkse opvang van de kinderen kritisch te bekijken, te evalueren en, indien nodig, bij te sturen.

HET WERKEN MET HOEKEN Het ‘werken met hoeken’ wordt al enkele jaren gebruikt binnen onze werking. We verfijnen en bouwen dit stelselmatig uit. Sinds de herinrichting van de leefruimte, beschikken de allerkleinsten ook over een afgeschermde speelruimte waar ze in alle rust kunnen spelen. Het welbevinden en de betrokkenheid van de kinderen verhoogt opmerkelijk door het bewust werken met deze hoeken.

KOFFER SCHAAP Om de basiswerking van de Wurpskes te versterken werd Koffer Schaap in 2010 uitgeprobeerd en geïnstalleerd binnen de dagopvang. Voor ons is Koffer Schaap nog steeds een belangrijke methodiek om mee te werken.

Om onze doelstellingen op het niveau van het gezin te realiseren, hebben we de gezinsondersteuning met specifieke aandacht voor de relatie tussen kind en ouder gestalte gegeven in de volgende werkvormen.

HET AANBIEDEN VAN EEN BETROUWBARE BAND NAAR DE OUDERS Het merendeel van de ouders die we ontmoeten binnen onze werking heeft als kind geen veilige gehechtheid kunnen ervaren. Ze verbleven sinds hun prille kindertijd in (meerdere) instellingen of moesten thuis de nodige liefde, zorg, leiding en stimulans ontberen.

Dit gemis heeft grote gevolgen voor hun functioneren als volwassene en als ouder. Aangezien het moeilijk is om aan eigen kinderen door te geven wat men zelf niet heeft mogen ervaren, geloven wij erin dat enkel een langdurig, intensief, volgehouden contact ouders helpt om deze vaardigheden alsnog te ontwikkelen.

DE BRENG- EN HAALMOMENTEN Aanvankelijk wordt er tijdens deze momenten vooral informatie rond hun kind uitgewisseld en komen zij met vragen rond opvoeding (voeding, zindelijkheid…).

Na verloop van tijd komen ouders ook met hun eigen moeilijkheden naar de opvang. De gezinsbegeleidster ondersteunt hun door een eigen pad mee uit te tekenen.

DE KINDBESPREKINGEN De kindbespreking gebeurt in de opvang of bij de ouders thuis. Welbevinden en betrokkenheid vormen de vertrekbasis voor het gesprek. Naast opvoedkundige komen ook andere thema’s (financieel, relaties...)aan bod. Vanuit het vertrouwen bij ouders zijn we sleutelfiguren bij een doorverwijzing naar diensten en centra binnen de welzijnssector.

DE HUISBEZOEKEN Soms is het respectvol aanwezig zijn binnen de opvang niet voldoende. Daarom kiezen we er voor om indien nodig outreachend te werken.

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

JULES Naast Koffer Schaap is de pop Jules ook een vaste waarde in onze opvang. Jules leeft mee op het ritme van de kinderen en geeft mee structuur aan de dag.

2.2 HET NIVEAU VAN DE OUDERS

65

AANKLAMPEND WERKEN Als het nodig is werken we ook heel aanklampend. Het spreekt voor zich dat dit aanklampend werken gebeurt in een sfeer van respect voor alle betrokkenen.

DE OUDERGROEP Binnen de oudergroep gaan mensen samen in gesprek of worden er activiteiten gedaan rond opvoedings- en gezinsondersteuning in de brede betekenis van woord.

Ouders komen in deze oudergroep niet alleen letterlijk maar ook figuurlijk op verhaal (en tot rust). Ze delen hun vreugde, zorgen, frustraties en enthousiasme met elkaar. Waar ze vastlopen in het opvoedingsproces, bieden andere ouders en begeleiders hulplijnen aan. Ouders delen met elkaar, voelen dat ze niet alleen staan, ervaren dat opvoeden voor iedereen een proces van vallen en altijd opnieuw opstaan is. Ze leren er dat elke dag nieuwe kansen inhoudt en dat hun moeilijke voorgeschiedenis niet bepalend hoeft te zijn voor de keuzes die ze vandaag in het opvoeden van hun eigen kind maken.

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Voor de activiteiten van de oudergroep in 2016, verwijzen we naar het 7. Gezins- en opvoedingsondersteuning in het algemene deel).

66

DE LINK MET DE ANDERE DEELWERKINGEN Als deel van een geïntegreerde basiswerking die als ‘core-business’ kansarmoedebestrijding heeft, krijgen we uitgelezen kansen om ouders en kinderen langdurig vast te houden. De kinderen stromen van de Wurpskes door naar kinderwerking Fabota, daarna naar jongerenwerking den Tube en buurthuis ‘t Lampeke. Ook ouders vinden hun plek. Zo gaan ze bv. met hun kinderen mee op daguitstap mee. Ze springen binnen in het buurthuis voor een vraag rond huisvesting of juridische ondersteuning. Ze zetten eerste stappen in vrijwilligerswerk. Ze stappen mee in het fietsproject. Ze gaan samen met de kinderen mee naar theater.

Ze komen naar een infomoment over de overgang van kleuter naar lager onderwijs. Het zijn allemaal voorbeelden, die het belang van een geïntegreerde werking aantonen.

Dit langdurig vasthouden over een periode van tien-

tallen jaren is ontzettend belangrijk, het biedt ouders en kinderen een constant houvast tijdens een wisselend levensverloop.

DE LINK MET ANDERE ORGANISATIES Onze buurtwerking heeft daarnaast tal van linken met Leuvense organisaties. Vanuit het vertrouwen dat ouders hebben in onze werking fungeren we dikwijls als brugfiguur in het verwijzen naar deze diensten. In het algemene deel vind je bij Gezins- en opvoedingsondersteuning meer informatie over onze inbedding binnen Huis van het Kind Leuven en het Netwerk gezinsondersteuning. Maar eigenlijk is samenwerking, netwerkvorming en krachtenbundeling een rode draad doorheen het volledige jaarverslag.

HET ORGANISEREN VAN LAAGDREMPELIGE ACTIVITEITEN Regelmatig worden er activiteiten georganiseerd voor de ouders en hun kinderen. Deze activiteiten brengen ouders in contact met elkaar. Dit schept mogelijkheden om hun sociaal netwerk uit te breiden.

DEELNAME AAN ACTIVITEITEN BINNEN HET GROTER GEHEEL VAN DE BUURTWERKING Als deelwerking van buurtwerk â&#x20AC;&#x2122;t Lampeke kunnen we op een laagdrempelige manier ouders doorverwijzen naar een ruim activiteitenaanbod met o.a. animatie, muziek, uitstappen, vormingen, buurtmaaltijden.

Dit biedt ouders de mogelijkheid om samen met andere mensen die ze vanuit de buurtwerking kennen een stap in de maatschappij te zetten, sociale contacten te leggen en hun eigen situatie te versterken.

DE NAZORG Ook nadat hun kind de opvang verlaten heeft, kunnen ouders met vragen, goed nieuws en problemen in de Wurpskes terecht. We bekijken samen wat hen bezighoudt en waarmee ze zich het meest ondersteund voelen. Voor een aantal ouders is het belangrijk om zich gehoord te blijven voelen en samen naar oplossingen te zoeken.

In 2016 hebben we aan vier gezinnen wiens kind de Wurpskes reeds verlaten heeft nazorg (met verschillende contacten) geboden.

HET KOFFIEMOMENT Ouders hebben de mogelijkheid om samen koffie te drinken tijdens het brengmoment. Hier ontstaan spontane babbels tussen de ouders met heel wat informatie-uitwisseling.

buurtwerk â&#x20AC;&#x2DC;t lampeke vzw | jaarverslag 2016 67

68

buurtwerk â&#x20AC;&#x2DC;t lampeke vzw | jaarverslag 2016

2.3 HET NIVEAU VAN DE GEHECHTHEID TUSSEN KINDEREN EN HUN OUDERS We kiezen expliciet om structureel te werken rond de onderlinge band tussen de ouder en het kind. We verwijzen ook naar ons boek ‘Helpende Handen in de kinderopvang’ en onze projecterkenning ‘van boom tot bos’ (zie 7.1 in het algemene deel).

ACHTERGROND Dikwijls start de hulpverlening aan jonge kinderen en hun gezin pas als de affectieve band tussen ouders en kind al (te) veel schade heeft opgelopen. Meestal wordt er binnen begeleidingen ook uitsluitend met signalen van de ouders gewerkt omdat zij, als volwassenen, tijdens huisbezoeken een meer prominente plaats innemen dan de jongere kinderen in het gezin.

Vanuit onze werking willen we de signalen van de kinderen een duidelijke plaats geven en willen we zo vroeg mogelijk op een intensieve manier samenwerken met de ouders waar ‘oefenen’ centraal staat.

INHOUD We willen de affectieve band tussen ouders en kinderen bevorderen.

We vertrekken vanuit de noden van het kind en stellen ons tot doel om:

• De emotionele beschikbaarheid van ouders te versterken tijdens deze momenten • De responsiviteit (=bereidheid van het kind om met plezier op een aanbod of suggestie van de ouder in te gaan) en het vermogen hun ouders te engageren te versterken bij kinderen We doen dit door:

• Ouders te ondersteunen bij het mentaliseren (= aandacht hebben voor wat er in zichzelf en hun kind omgaat, dit herkennen en er rekening mee houden) • Positieve elementen van de interactie met de ouders(s) te bevestigen en te versterken • Risicovolle elementen van de interactie en mismatchen vroegtijdig weer op een juist spoor te brengen • Samen positieve activiteiten te ontwikkelen buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Onze manier van werken rond hechting is terug te vinden in het boek ‘helpende handen in de kinderopvang’.

69

Het boek ‘Helpende handen in de Kinderopvang’ door Karen Daniëls en Greet Geenen. wil kindbegeleiders in de kinderopvang handvatten aanreiken om een veilige gehechtheidsrelatie op te bouwen met de hen toevertrouwde kinderen.

Het boek wordt momenteel in elke opleiding ‘Pedagogie van het jonge kind’ (Gent, Antwerpen en Brussel) gebruikt als handboek. We zijn blij dat het boek verspreid wordt en bijdraagt tot meer kennis en voeling met betrekking tot dit belangrijke thema.

Dit boek vormt ook vaak de basis van onze vormingen.

Het boek is uitgegeven in eigen beheer en te koop in onze werking voor 19,95 euro.

Meer informatie: bestelling@lampeke.be. www.lampeke.be/boek-helpende-handen-kinderopvang

2.4 HET NIVEAU VAN DE SAMENLEVING

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

CONTACTEN ROND GEZINSONDERSTEUNING In het kader van de gezinsondersteuning werken we samen met verschillende diensten uit Leuven. Doorverwijzing, uitwisseling en overlegmomenten rond een bepaalde gezinssituatie zijn noodzakelijk om structureel rond kansarmoede te kunnen werken.

70

Afgelopen jaar werd er overlegd met en/of doorverwezen door/naar de volgende diensten: OCMW Leuven, het Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg, het Multidisciplinair Centrum voor Logopedie en Audiologie (MUCLA), de Brabantse dienst voor thuisbegeleiding, de verschillende deelwerkingen van het CAW, Justitiehuis Leuven, het ondersteuningscentrum jeugdzorg, de sociale dienst voor gerechtelijke jeugdhulp, het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling en de vrijwilligersorganisatie Domo.

Vanuit de signalen binnen onze dagopvang waren we voor 3 gezinssituaties de motor voor bijeenkomsten met andere hulpverleners. Voor andere gezinnen namen we deel aan overlegmomenten, aangevraagd door hulpverleners. Tijdens deze momenten merken we dat we vanuit onze invalshoek (het belang van het opge-

vangen kind én zijn gezin) belangrijke informatie hebben om het hulpverleningsplan mee vorm te geven.

SAMENWERKINGSVERBANDEN Naast nog heel wat andere samenwerkingsverbanden pikken we er hier twee uit om extra in de verf te zetten: PASSANT CGG Op een maandelijks overleg bespreken we kinderen met moeilijkheden op sociaal-emotioneel vlak met Gerty Bynens, medewerkster van Passant vzw. Vanuit haar deskundigheid als therapeute observeert zij de kinderen en gaat ze in overleg met de pedagogisch verantwoordelijke en de coördinator.

OCMW (ART.60 TEWERKSTELLING) Vanuit het OCMW Leuven wordt er jaarlijks iemand tewerkgesteld om in te staan voor de keuken en het onderhoud. Dit vraagt de nodige ondersteuning en begeleiding van de coördinator maar we vinden dit waardevol om de opstap naar een opleiding of reguliere tewerkstelling voor deze kansengroep haalbaar maken.

3. STRUCTURELE AANPAK VAN KANSARMOEDE 3.1 OP HET NIVEAU VAN HET GEZIN Binnen onze dagopvang hebben we een extra aanbod van opvoedingsondersteuning en ontwikkelingsstimulering voor kansarme ouders en kinderen. Op het niveau van het kind en zijn/haar gezin (microsysteem) proberen we de kansarmoede-cirkel te doorbreken. Dit doen we samen met de andere hulpverleners die betrokken zijn op het gezin.

Gemiddeld één keer per maand heeft een cliëntoverleg plaats rond een gezin. Het gezin krijgt ook een plaats in dit overleg. Er worden afspraken gemaakt om de hulpverlening in de toekomst nog beter op elkaar af te stemmen en te coördineren. Naast dit overleg wordt er regelmatig contact opgenomen met de betrokken hulpverleners in het gezin.

OVERLEGSTRUCTUREN M.B.T. GEZINSONDERSTEUNING

• Cliëntoverleg 1 keer per maand

CONTACTEN MET ANDERE HULPVERLENERS

• Gemiddeld 1 keer per week per gezin

3.2 OP HET NIVEAU VAN DE BUURT & LOKAAL NIVEAU

3.3 OP HET NIVEAU VAN DE SAMENLEVING HET EXPERTISECENTRUM Het feit dat onze buurtwerking al een lange geschiedenis heeft in het bestrijden van kansarmoede, maakt dat deze expertise reeds voorhanden was bij de opstart van het project en steeds meer verdiept kon worden. We hebben het voorrecht om vanuit deze invalshoek te werken met ouders en van daaruit methodieken te ontwikkelen en te verfijnen. We fungeren daarom tegelijkertijd als een expertise- en een experimenteercentrum. Het in 2007 opgestart project ‘Samen Sterk rond Opvoeding’ maakt momenteel als vaste werkvorm deel uit van onze werking. Hierbinnen gebruiken we het speels contact tussen ouders, kinderen én begeleiding tijdens een gezamenlijke activiteit als hefboom naar het aangaan van een veiligere gehechtheidsrelatie.

HET PROJECT ‘VAN BOOM TOT BOS’ Eind 2013 dienden we bij de Nationale Loterij het project ‘Van Boom tot bos: het belang van verbinding en het aanbieden van een volwaardige relatie in het werken met kansarme gezinnen met meervoudige gekwetstheid’ in.

Dit resulteerde in trajecten van hoopverlening. Een uitgebreid verslag is terug te vinden in het algemene deel.

BELEIDSBEÏNVLOEDEND WERKEN VIA RAPPORTAGE EN VORMING Rapportering en signaalfunctie naar Kind en Gezin en andere beleidsverantwoordelijken We signaleren aan Kind en Gezin wat er leeft op het werkterrein en doen voorstellen om de werking in functie van haar doelstellingen te optimaliseren. We zoeken mee naar mogelijkheden om de realisaties van dit soort werk een breder maatschappelijk draagvlak te geven. Daarnaast willen we ook met het boek ‘Helpende Handen in de Kinderopvang’ het belang aankaarten van een kwalitatieve uitbouw van de sector van de kinderopvang. Sedert november ’14 zetelen we opnieuw in de stuurgroep sociale functie in de kinderopvang (zie algemene deel 7.3.3 stuurgroep sociale functie).

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

De inbedding van de Wurpskes in de Ridderbuurt zorgt er, samen met de andere voorzieningen, voor dat de sociale cohesie versterkt wordt. De aanwezigheid van een goede, toegankelijke, sociale en pedagogische infrastructuur maakt de buurt leefbaarder en is op het niveau van de buurt (mesosysteem) een belangrijke beschermende factor. Daarom vinden we het ook belangrijk om betrokken te zijn op andere organisaties die in deze buurt met de kansarme doelgroep werken. Op het lokale niveau (Centra voor Kinderopvang Leuven) denken we ook mee over de realisatie van een sociaal-pedagogisch

opvangproject, afgestemd op het lokale beleidsplan.

Daarnaast gebruiken we de expertise vanuit de Wurpskes binnen het Netwerk gezinsondersteuning (zie algemene deel, 7.3.2).

71

MEEWERKEN AAN VORMING ROND OPVANG VAN EN WERKEN MET KINDEREN UIT KANSARME GEZINNEN We vinden het een belangrijke taak om mee te werken aan de uitbouw van een meer toegankelijke kinderopvang.

Het blijft immers onze bekommernis dat de knowhow van onze initiatieven haar weg vindt in het reguliere opvanglandschap.

AANBIEDEN VAN STAGE Daarnaast bieden we onze dagopvang aan als stageplaats voor verschillende opleidingen. Op die manier raken studenten vertrouwd met het begrip kansarmoede. Ze verruimen hun horizon en leren aandacht hebben voor deze rhematiek.

4. PERSONEEL Karen Daniëls Sonia Van Roey Rabha El Alami Laila Laghmouchi Art.60

Coördinator 0,50 VTE opvoedster 1 VTE Kinderverzorgster 1 VTE Keuken en onderhoud 0,9 VTE vanaf maart 2016

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

We bedanken ook alle stagiairs die onze werking in 2016 mee mogelijk maakten.

72

JAARVERSLAG

KINDERWERKING FABOTA 2016

KINDERWERKING FABOTA buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Riddersstraat 33 3000 Leuven 016 22 89 78 fabota@lampeke.be www.lampeke.be

73

1. SITUERING 1.1 DOELGROEP DE KINDEREN

WIE ZIJN ZE (LEEFTIJD, AFKOMST, GENDER, SCHOOL) Kinderwerking Fabota richt zich naar kinderen van 2,5 tot 12 jaar (kleuters en lagere school) met een grote diversiteit wat betreft hun socio-economische en vooral hun culturele achtergrond. De absolute meerderheid van de kinderen zijn bij inschrijving woonachtig in de buurt. Als kinderen niet in de buurt wonen gaan we wel in op crisisvragen vanuit scholen, politie en hulpverlening. Ook kinderen met een beperking krijgen bij ons een plaats. We werken tot onze spijt met een wachtlijst van 87 kinderen (per 1 maart 2017) We splitsen de kinderen op in vijf leeftijdsgroepen: minnies en kleuters, middengroep, sporo’s en oudste groep. Tijdens de schooldagen loopt dit eerder door elkaar maar tijdens woensdagnamiddag en tijdens speelpleindagen krijgen deze groep activiteiten aangeboden op maat van de groep.

We bereikten 222 verschillende kinderen in 2016.Hieronder vind je een overzicht van de opdeling in leeftijd/ leeftijdsgroep. Er zijn 12 kinderen uitgeschreven. De reden die werd aangegeven is verhuis. 20 kinderen zijn afgezwaaid.

ROEPEN

LEEFTIJD

KINDEREN

ORIGINE

LEEFTIJDSGROEPEN

38

76

NDEREN

DIPLOMA70

36

40 76

9 TOT 12 NIET ERKEND DIPLOMA 6 TOT 9 > HOGER MIDDELBAAR 2,5 TOT 6

P

GETUIGSCHRIFT MAXIMUM LAGER MIDDELBAAR

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

P

74

DE VERDELING PER LEEFTIJD VAN 2,5 TOT 12 JAAR IN DRIE GROEPEN. WE ZIEN HIER EEN MIN OF MEER GELIJKE VERDELING.

NEPAL MAROKKO BELGIË TUNESIA RUSLAND KAMEROEN ALGERIJE ALBANIË KONGO SOMALIË IRAK RUANDA ETHIOPIË SPANJE KOERDISTAN TSJAAD SERVIË SYRIA DJIBOUTI BRAZILIË CUBA INDIA CHINA GHANA EGYPTE TSJETJENIË TOGO 0

LEEFTIJD 50

38 76

40

76

36

DE VERDELING 30 PER LEEFTIJDSGROEP 76

10

MINNIES

6 TOT 9

20 SPORO’S 30

40

OUDSTE GROEP

C G

0

MIDDENGROEP

10

DJIB BRA

9 TOT 12

KLEUTERS

50

N MAR B TUN RUS KAME ALG ALB K SOM

RU ETH SP KOERDI TS S

20

40

32

70

2,5 TOT 6 EG MIDDENGROEPTSJET MINNIES OU & KLEUTERS & SPOROS JONGEN

MEISJE

DIVERSITEIT ORIGINE Het Fabota publiek is zeer divers. De kinderen die in 2016 minstens 1 keer naar onze werking kwamen, hebben 27 verschillende origines.

ORIGINE NEPAL MAROKKO BELGIË TUNESIA RUSLAND KAMEROEN ALGERIJE ALBANIË KONGO SOMALIË IRAK RUANDA ETHIOPIË SPANJE KOERDISTAN TSJAAD SERVIË SYRIA DJIBOUTI BRAZILIË CUBA INDIA CHINA GHANA EGYPTE TSJETJENIË TOGO 0

10

20

30

40

50

50 NEPAL 34 MARROKO 12 BELGIË 46 TUNESIA 2 40 RUSLAND 6 KAMEROEN 1 ALGERIJE 3 ALBANIË 1 KONGO 6 30 SOMALIË 21 IRAK 5 RUANDA 3 ETHIOPIË 20 20 SPANJE 2 KOERDISTAN 2 TSJAAD 1 SERVIË 2 SYRIA 210 DJIBOUTI 1 BRAZILIË 1 CUBA 2 INDIA 1 CHINA 10 GHANA 11 MINNIES MIDDENGROEP EGYPTE 3 & KLEUTERS & SPOROS TSJETJENIË 1 TOGO 1 JONGEN

OUDSTEN

MEISJE

GESLACHT PER LEEFTIJDSGROEP KLEUTERSCHOOL

MINNIES EN KLEUTERS

MIDDENGROEP EN SPORO’S

MEISJE

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

JONGEN

OUDSTEN

75

DE SCHOLEN Hieronder zien we dat de meeste kinderen uit de twee buurtscholen, Sint Jan en Mater Dei komen. We hebben beduidend minder kinderen uit het bijzonder onderwijs. We onderzoeken of dit een rechtstreeks gevolg is van het M-decreet.

KLEUTERSCHOOL

LAGERE SCHOOL

BO

BO

ANDERE

MATER DEI

MATER DEI

SINTJANSSCHOOL

SINTJANSSCHOOL

DE CIJFERS In 2016 waren er 222 verschillende kinderen in de werking uit 70 verschillende gezinnen.

Bezoekersaantal Jaartotaal bezoeken: 18.664 Gemiddeld aantal aanwezige kinderen

buurtwerk â&#x20AC;&#x2DC;t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Naschoolse opvang

76

Aantal dagen 77

143

Woensdagnamiddag

85

38

Schoolvakanties

99

45

Schoolvrije dagen

Min 29 en max 60

8

Het afgelopen jaar waren er min. 41 en max. 120 kinderen gelijktijdig aanwezig met een gemiddelde van 83. Dit is inclusief de cijfers van de zomervakantie. In 2016 hadden we 31 nieuwe inschrijvingen uit 14 (voor kinderwerking Fabota) nieuwe gezinnen waarvan 74% van allochtone origine en 26% van autochtone origine. We hebben niet zoveel nieuwe kinderen ingeschreven afgelopen jaar omdat er weinig verschuivingen en dus weinig open plaatsen waren binnen de bestaande groepen.

buurtwerk â&#x20AC;&#x2DC;t lampeke vzw | jaarverslag 2016

77

DE OUDERS De ouders van onze kinderen behoren ook tot onze doelgroep. We verwijzen hiervoor naar het inhoudelijke verslag van deze werking en naar het algemene deel, Gezins- en opvoedingsondersteuning.

In het kader van armoedebestrijding is het belangrijk om het profiel van de ouders onder de loep te nemen:

AANTAL KINDEREN

GEZINSAMENSTELLING VAN DE KINDEREN

D AND

INKOMEN PER GEZIN ENIG KIND INKOMEN PER GEZIN (LOON/VERVANGINGSINKOMEN)

INKOMEN INKOMEN

(LOON/VERVANGINGSINKOMEN)

DIPLOMA WOONST WOONST

UIT EEN GEZIN MET TWEE KINDEREN DRIE KINDEREN

11

11

14

14

EIGENDOM EIGENDOM

VIER KINDEREN

STUDENTENWO STUDENTENWONIN

MEER DAN VIER KINDEREN

15

D

MINDER DAN 1300 € MINDER DAN 1300 €

D

MEER DAN 1300 € MEER DAN 1300 €

15 8

HUURHUIS HUURHUIS

8

SOCIALE WONIN SOCIALE WONING

VOLTIJDSE JOB VOLTIJDSE JOB

NIET ERKEND DIPLOMA

DEELTIJDSE JOB DEELTIJDSE JOB SOC EC SOC EC VERVANGINGSINKOMEN VERVANGINGSINKOMEN

> HOGER MIDDELBAAR GETUIGSCHRIFT

MAXIMUM LAGER MIDDELBAAR SAMENWONEND OF ALLEENSTAAND

WOONST 14

CRISISWONING CRISISWONING

AANT

GEZINSA

ENIG

UIT E

DRIE

EIGENDOM

VIER

STUDENTENWONING

MEE

CRISISWONING HUURHUIS

8

SOCIALE WONING ALLEENSTAAND

AANTAL KINDEREN SAMENWONEND GEZINSAMENSTELLING VAN DE KINDEREN AANTAL KINDEREN

EN

SAMENWONEND SAMENWONEND OF ALLEENSTAAND OF ALLEENSTAAND

IGENDOM

TUDENTENWONING NING RISISWONING

GEZINSAMENSTELLING VAN DE KINDEREN ENIG KIND

ENIG KIND UIT EEN GEZIN MET TWEE KINDEREN UIT EEN GEZIN MET TWEE KINDEREN DRIE KINDEREN DRIE KINDEREN VIER KINDEREN VIER KINDEREN MEER DAN VIER KINDEREN MEER DAN VIER KINDEREN

DIP

UURHUIS

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

OCIALE WONING G

78

ALLEENSTAAND ALLEENSTAAND SAMENWONEND SAMENWONEND

N >

G

M

1.2 PRINCIPES De kinderwerking werkt uiteraard ook vanuit de principes van de algemene werking (zie algemene deel, 2.2 Waar staat buurtwerk ’t Lampeke voor. Hieronder zetten we een aantal elementen in de verf, specifiek voor de kinderwerking.

Volgende elementen vormen de basis van onze kinderwerking:

• Lage drempel • Diversiteit en openheid • Veel aandacht voor fysieke en psychische veiligheid • Werken aan zelfredzaamheid • Focus op talenten en krachten • Bevestigen van positief gedrag en conflictoplossend • Leren maken van keuzes • Aanbod van duidelijke structuur met voldoende aandacht voor vrije keuze van kinderen • Projectmatig en procesmatig werken • Ervaringsgericht werken • Zowel groepsgerichte als individuele aanpak

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016 79

1.3. MISSIE

1.4. DOELSTELLINGEN

Een Leuvense buurtgerichte kinder- en jongerenwerking is een werking voor kinderen en jongeren uit de buurt, met bijzondere aandacht voor maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren. Het biedt hen een plek waar ze samen kunnen spelen, waar ze een leuke en zinvolle tijd kunnen beleven, waar ze actief kunnen participeren en waar ze zich kunnen ontplooien. Op die manier willen we op verschillende levensdomeinen de maatschappelijke positie van kinderen en jongeren versterken (met betrokkenheid van de ouders), het leven en samenleven in de buurt verbeteren en mee beleid maken.

ALGEMEEN Onze algemene doelstelling is, net zoals voor onze buurtwerking in het algemeen, het doorbreken van armoede en sociale uitsluiting. Daarom streven we naar maatschappelijke en structurele verandering. Anderzijds werken we aan de persoonlijke ontplooiing van de kinderen en aan het versterken van hun ouders en gezinnen.

Deze missie is samen met de twee andere kinder- en jongerenwerkingen opgesteld. De volledige publicatie ‘identiteit van de Leuvense kinder- en jongerenwerkingen’ vind je op onze website: www.lampeke.be/publicatie/identiteit-van-leuvense-kinder-en-jongerenwerkingen.

• De belevings- en leefwereld van de kinderen verrui-

Deze teksten geven nog steeds voeding aan de concrete werking kansarme kinderen en jongeren in Leuven die een structurele samenwerking uitbouwen via het jeugdwelzijnsoverleg (JWO).

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

We hebben met heel onze werking, buurtwerk ’t Lampeke vzw, in 2016 ook verder gebouwd op onze vernieuwde missie en visie die we in 2015 vorm gaven. Meer info hierover zie algemene deel.

80

SPECIFIEK Om dit te realiseren formuleren wij binnen de kinderwerking een aantal specifieke doelstellingen:

men en een fijne vrije tijd aanbieden leren omgaan met eigen emoties en samen zoeken naar oplossingsmodellen • De zelfstandigheid en de zelfredzaamheid van mensen vergroten • Mensen op de verschillende levensdomeinen ondersteunen (opvoeding, onderwijs...)

• Brede samenleving sensibiliseren en mee verantwoordelijk maken voor problematiek armoede en sociale uitsluiting • Meewerken aan beleidsverandering op lokaal en bovenlokaal niveau

• Bewust

TEWERKSTELLING BINNEN DE KINDERWERKING Door de erkenning als LDE (lokale dienst kinderopvang) bieden we mensen uit kansengroepen mogelijkheden aan tot opleiding en duurzame werkgelegenheid.

1.5 METHODIEK Ook in de kinderwerking werken wij met de methodiek van de geïntegreerde basisschakels en ‘de kleine ontmoeting’ (zie algemeen deel, 1.4 methodiek). Daarnaast streven wij ernaar om ervaringsgericht te werken. Dit wil zeggen dat we focussen op de kwaliteit van het proces dat we met kinderen en ouders aangaan. Hun welbevinden en betrokkenheid staan centraal.

1.6 PROFILERING VAN KINDERWERKING FABOTA Kinderwerking Fabota kent verschillende gezichten, evenwaardig aan elkaar. Fabota is zowel jeugdwerk met maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren, als buitenschoolse kinderopvang. Daarnaast is zij onderdeel van een buurtgerichte lokale dienst. De combinatie hiervan zorgt nog steeds voor een boeiende discussie en wisselwerking binnen de werking.

Los van erkenningen of subsidies voelen we de noodzaak om ons duidelijk te profileren.

KINDERWERKING FABOTA IS JEUGDWERK

KINDERWERKING FABOTA IS KINDEROPVANG

Definitie van jeugdwerk: groepsgericht sociaal-cultureel werk op basis van niet-commerciële doelen voor of door de jeugd in vrijwilligheid met ontmoeting, permanente groepsvorming, spel en recreatie, creativiteit, amateuristische kunstbeoefening, (kader-)vorming, dienstverlening en/of werken aan maatschappelijke en politieke veranderingen als belangrijke functies.

Kinderopvang wordt beschouwd als een kwaliteitsvolle basisvoorziening voor ouders en kinderen die hier behoefte aan hebben. Deze opvang is toegankelijk, binnen redelijke afstand beschikbaar en transparant georganiseerd.

We merken dat de sociale functie onder druk blijft staan en proberen via alle mogelijke kanalen te wegen om deze belangrijke kernopdracht van de kinderopvang niet af te zwakken, maar als belangrijk uitgangspunt te behouden.

We verwijzen hier naar het algemene deel van dit jaarverslag bij 6. Lokale diensteneconomie en 7. Gezins- en opvoedingsondersteuning.

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Als Werking Maatschappelijk Kwetsbare Jeugd (WMKJ) onderschrijven we ook de missie die Uit de Marge centraal stelt: we willen een actieve bijdrage leveren aan de emancipatie van maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren. Het doel van dit proces is maatschappelijke verandering gericht op de realisatie van gelijke, sociale, economische en culturele rechten en kansen van deze kinderen en jongeren. (www.uitdemarge.be).

Binnen de kinderopvang worden drie functies onderscheiden: de educatieve functie de economische functie en de sociale functie. Deze drie functies zijn ook voor de kinderwerking en haar ouders heel belangrijk.

81

KINDERWERKING FABOTA IS ONDERDEEL VAN EEN BUURTGERICHTE LOKALE DIENST Hiervoor verwijzen we naar onze erkenning als lokale dienst. Dit komt ter sprake in het algemene deel (6. Lokale diensteneconomie). Als lokale dienst vervullen wij een belangrijke nood rond kinderopvang. Wij zorgen binnen dit kader ook opleiding en tewerkstelling voor mensen uit kansengroepen. Naast de zorg voor de gedifferentieerde personeelsploeg gaat er ook veel begeleiding en zorg naar stagiairs, vrijwilligers, mensen met een werkstraf en speelpleinmonitoren. We besteden extra aandacht aan het bereiken van en werken met allochtonen en jongeren uit de doelgroep.

De grafiek hieronder geeft aan dat we geslaagd zijn in ons opzet om de ploeg gedifferentieerd te maken, zeker op basis van origine.

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

WERKNEMERS FABOTA EN PREGO NAAR ORIGINE (1STE EN 2DE GENERATIE)

82

BELGIË

9

IRAK

1

SOMALIË

1

NEDERLAND

2

TIBET

1

MAROKKO

2

KOERDISTAN

2

SOEDAN

1

ETHIOPIË

1

BRAZILIË

1

2. BASISAANBOD Fabota is spelen: tijdens de vakantie, op woensdagnamiddag en na school. Zowel via vrij spel als tijdens activiteiten. Dit aanbod is een doel op zich. Tegelijkertijd is het een middel om kinderen en hun gezinnen te bereiken om onze functies (eerder beschreven) te kunnen vervullen en onze doelstellingen te realiseren. Sinds enkele jaren spelen we ook in de buurtscholen tijdens de middagspeeltijd. Zie meer hierover bij onderwijs.

Binnen deze spelomgeving zijn regels en grenzen onmisbaar. Dit vraagt stabiliteit, continuïteit en consequent optreden. Maar spelen betekent vooral zelf mee kind kunnen zijn, inspelen op speelse situaties en de juiste prikkels geven aan kinderen. Dankzij onze erkenning als lokale dienst binnen de kinderopvang kunnen we dit met de uitgebreide personeelsploeg veel meer dan vroeger realiseren.

2.1 SPEL EN ANIMATIE IN FABOTA NASCHOOLSE OPVANG ALGEMEEN Er is een zeer divers aanbod tijdens onze naschoolse momenten. Deze lopen van 15.30u tot 18.00u.

Om te beginnen is er veel mogelijkheid tot vrij spel. We beschikken over voldoende fysieke ruimte waar kinderen uit kunnen kiezen: veel binnenruimte voor elke leeftijdsgroep apart waar naast actiever spel ook rustige activiteiten kunnen plaatsvinden. De buitenruimte biedt ook heel diverse mogelijkheden. Naast een traditioneel voetbalveld, is er een avontuurlijk stuk waar op geklommen kan worden, waar verstopt kan worden. Er is ook een buitenplein dat vooral gebruikt wordt bij andere bal- of groepsspelen. Enkel de sporo’s hebben nog geen exclusieve ruimte. Dit is werk voor de toekomst.

Tijdens de woensdagnamiddagen is er een aanbod per leeftijdsgroep. De activiteiten of de werking wordt afgesteld op de specifieke groep kinderen met zoveel mogelijk participatie.

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Er is een ruim aanbod van meer tradionelere spelen: sport, fietsen, knutselen, fantasiespel, gezelschapsspelen,... .

DE BEGELEID(ST)ERS NEMEN EEN ACTIEVE ROL OP. ZE DAGEN KINDEREN UIT IN HUN SPEL, SPELEN MEE, GEVEN HUN STIMULANSEN ZONDER HUN BEGELEIDERSROL UIT HET OOG TE VERLIEZEN.NAAST SPEL NEEMT DE HUISWERKKLAS OOK EEN BELANGRIJKE ROL OP BINNEN ONS NASCHOOLS AANBOD. WE KIJKEN ECHTER KRITISCH NAAR DE ROL VAN HUISWERK EN ONZE HUISWERKKLAS. VAN EEN ECHTE HUISWERKKLAS WILLEN WE EVOLUEREN NAAR EEN EXPERIMENTEERRUIMTE WAAR KINDEREN MET PLEZIER NAAR TOE KOMEN OM TE LEZEN, EDUCATIEF SPELMATERIAAL IN DE HAND TE NEMEN, OP DE COMPUTER TE WERKEN… MEER HIEROVER ZIE ONDERWIJS.

83

ACCENTEN PER LEEFTIJDSGROEP

KLEUTERS

In 2016 is er bij de kleuters en minnies intensief gezocht rond het aanbieden van een samen-apart traject. Er is gewerkt in kleine groepjes om zoveel mogelijk activiteiten op maat te kunnen aanbieden. De kleine groepjes deden steeds in een doorschuifsysteem een viertal activiteiten van gemiddeld 20 minuten. Zo konden we zowel op vlak van tijd (concentratie) als op vlak van leeftijd en ontwikkelingsniveau voor alle kinderen een fijn en zinvol aanbod voorzien.

MIDDENGROEP

We zetten dit schooljaar in op kwaliteiten en identiteit van de kinderen, samen op stap, mijn stad, mijn droomplek, diversiteit en natuurbeleving. Via muzische expressie-ateliers zoeken we manieren om ons uit te drukken, we prikkelen de kinderen, maken ze nieuwsgierig door ingekleed spel en activiteiten aan te bieden. In kleine groepjes laten we de kinderen mee nadenken en zetten we ook in op de sociaal emotionele ontwikkeling via educatieve spelen.

SPORO’S

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

We hebben ons verdiept in hun identiteit; wie ben ik (in de groep, in mijn omgeving, in de wereld), waar wil ik naartoe, wat heb ik in mijn koffer, wat kan ik ermee doen, hoe communiceer ik dat naar de anderen?. Via deze weg kunnen uitdrukken van gevoel, wens, kennis, alternatieven en we hebben geprobeerd dit in een vorm te gooien. Ruimte maken voor inspraak van kinderen en daarop gericht activiteiten opbouwen. In aanraking komen met onbekende of wat minder populair is in de omgeving/leef wereld van de kinderen en toch volop kunnen plezier maken, spelen, genieten en ruimer beginnen denken.

84

OUDSTE GROEP

De focus binnen de oudste groep ligt op 3 vlakken : Participatie en inspraak – eigenheid en diversiteit – sociale vaardigheid en groei naar zelfstandigheid. In 2016 hebben we tijdens de schoolvakanties de start gemaakt met het spel “Ik ben verstopt in België” Dit is een tel-

kens terugkerende daguitstap waarbij de kinderen naar een geheimgehouden stad in België gaan, waar een zoektocht wordt gehouden. Ze hebben sociale vaardigheden nodig en moeten zelfstandig en in groep aan de slag kunnen. Als kers op de taart leren ze langzaam aan heel België kennen.

SPECIFIEK AANBOD We bieden ook activiteiten aan die onder specifieke thema’s te vangen zijn. We bieden ze aan in het open aanbod van elke dag. Daarnaast zien we deze activiteiten ook terugkomen in het projectaanbod. Bij het projectaanbod kiezen kinderen ervoor om zich gedurende langere tijd diepgaander toe te leggen op een bepaalde activiteit (zie meer bij projecten). De thema’s die in dit open als in het projectaanbod een plaats krijgen zijn de volgende:

• Circus,

percussie, lezen en computeraanbod: zie projecten • Fietsen en tuinieren: zie algemene deel • Sport: zie structurele veranderingen

OCCASIONELE ACTIVITEITEN Dit zijn activiteiten die buiten de normale openingsuren vallen of uitzonderlijk zijn. We proberen zoveel mogelijk in te spelen op het aanbod van organisaties binnen ons netwerk of organiseren eigen activiteiten. De lijst is terug te vinden in bijlage.

WERKING IN DE SCHOOLVAKANTIES In 2016 organiseerden we 10 weken (46 dagen) speelpleinwerking, telkens van 8.00 tot 18.00 uur. (minder dan normaal omdat er geen Kerstspeelplein viel in het jaar 2016) Dit gebeurt met financiële ondersteuning van de stad Leuven. We bieden activiteiten aan die de kinderen uitdagen om te experimenteren en nieuwe mogelijkheden en interesses te ontdekken. In en buiten Leuven trekken we erop uit om de leefwereld van de kinderen te vergroten.

Tijdens juli en augustus waren 185 verschillende kinderen aanwezig met een gemiddelde van 101 kinderen per dag.

Dit jaar ging we met 29 kinderen op kamp naar de Pinte en dit van 8 tot en met 12 augustus. Daarnaast logeerden we ook met 20 kleuters bij de ‘buren’ in Ter wende. Voor hun was er een kamp van drie dagen en 2 overnachtingen. Dichtbij maar wel een fijne ervaring.

We doen ook beroep op een inclusiemedewerkster. Dit is iemand die extra ingezet wordt in functie van kinderen met een beperking. Dit laatste is ruim te interpreteren. Dit kan gaan over een fysieke beperking. Maar ook voor kinderen die extra aandacht nodig hebben omwille van hun gedrag, kinderen met autisme, ADHD is het geen luxe om hier specifiek iemand op in te kunnen zetten. Zonder deze exclusiviteit zou het voor sommige kinderen zelfs bij ons moeilijk zijn om te participeren.

Deze zomer hadden we twee kinderen met een zeer uitgesproken beperking waarbij een één op één begeleiding nodig is. buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016 85

2.2 PROJECTMATIG WERKEN CIRCUS Een enthousiaste groep kinderen van 8 tot 12 jaar hebben wekelijks een repetitie circus. Dit doen we in samenwerking met circus in beweging. De groep 6 tot 8 jarigen hebben op maandag hun wekelijkse les. We focussen vooral op kleine toonmomenten en niet op grotere optredens.

Onze circusbrochure ‘Iedereen op Stelten’ blijft beschikbaar. We blijven hierdoor een inspiratiebron voor organisaties die (sociaal) circus willen aanbieden.

Zie ook algemeen deel 2.6 Uitdragen van expertise.

PERCUSSIE

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

De FabotàstiX, zijn ondertussen een gevestigde waarde. De lessen gaan nog steeds wekelijks door en de groep bestaat uit ongeveer 12 kinderen. Er is een uitstroom vanaf de periode dat de kinderen/jongeren in hun puberteit terecht komen. Hierdoor kunnen jongere kinderen ook instromen. Dit jaar hadden we twee kersen op de taart. Enerzijds de Zinnekeparade. Dit is een fantastische parade in Brussel voor een geweldig publiek. Het is ook de afronding van een heel intens traject. Daarnaast kregen we de kans om mee te doen aan de opnames van een videoclip van Winokio. zie www.youtube.com/watch?v=dxdJCnOeTx4 Onze muzikale leider en inspirator is nog steeds Jo Zanders

86

TAALSTIMULERING/ LEESBEVORDERING Het afgelopen werkjaar is het begonnen traject op gebied van taal-en leesbevordering, verdergezet. Dit houdt in dat er een medewerkster voor 20 procent, door de organisatie aangesteld werd om:

• het project 'de rugzak en leesmaatjes' actueel en op maat aan te blijven bieden aan de huidige doelgroep

• in te blijven zetten op het 'zuurstof geven' aan de verschillende initiatieven van de kinderwerking rond taal-en leesbevordering

• de bibliotheek actueel en op maat van de kinderen van de kinderwerking én hun ouders houden. Eveneens is de bib een vertrekpunt van bovenstaande twee pijlers.

Hierbij hebben we bijzondere aandacht voor ouders.

We nodigen hen uit om deel te nemen aan het bib-moment en het samen lezen met hun kinderen. Dit is een eerste stap naar een (voor-)leesgroep voor ouders waar we in 2017 op willen inzetten.

• een actuele volledig vernieuwde uitgave van de brochure van het project 'de rugzak en leesmaatjes' uit te werken.

In het boek 'Lezen in de zomer is leuk,' springt de nieuwe speelse lay-out en de meer toegankelijke 'magazinestijl' direct in het oog. Er is een nieuw stuk toegevoegd waarin we onze eigen expertise over taal-en leesbevordering voor maatschappelijk kwetsbare gezinnen delen. Met het overzicht van bestaande methodieken, taal-en leesbevorderingsmateriaal èn voorbeelden uit eigen werking, proberen we anderen te inspireren.

De rugzak Leesmaatjes

We presenteerden dit boek op 10 juni, in combinatie met een toepasselijk en actief programma.

EEN LEESBEVORDERINGSPROJECT VAN BUURTWERK ’T LAMPEKE VZW

De Dereacties rugzak zijn algemeen lovend en daaruit concluderen Leesmaatjes we dat we ons doel om te inspireren maar ook om te informeren bereikt hebben. We verdeelden ondertussen al 35 betaalde exemplaren van de nieuwe uitgave en een 30tal gratis aan bevoorrechte partners. We blijven inzetten De rugzak op het verspreiden van de nieuwe uitgave.

Leesmaatjes EEN LEESBEVORDERINGSPROJECT VAN BUURTWERK ’T LAMPEKE VZW

De rugzak Leesmaatjes EEN LEESBEVORDERINGSPROJECT VAN BUURTWERK ’T LAMPEKE VZW

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

EEN LEESBEVORDERINGSPROJECT VAN BUURTWERK ’T LAMPEKE VZW

87

HET KOOR Funky Fabolishes Fabota Family, ons gezinskoor, is een vaste waarde binnen onze kinderwerking.

Het koor telt momenteel ongeveer 30 leden. De jongste deelnemer is 7 jaar, de oudste is 83 jaar.

Iedereen is welkom binnen ons koor. We slagen er ook hier in om er een inclusief verhaal van te maken.

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Na de afronding van ‘Happy’ in het voorjaar 2016 werkten we aan een nieuw thema: ‘dans mondial’.

Hier stond dans uit de hele wereld centraal. De koorleden brachten zelf de dansliederen uit het land van origine aan.

88

Een structurele samenwerking met het Huis van de Mens Leuven zorgt ervoor dat er elk jaar opnieuw voldoende financiële middelen zijn om de muzikale begeleiding te betalen. Wij bedanken hen hierbij voor deze steun om onze koorwerking verder uit te bouwen. Ook waarderen wij hen heel erg omdat ze niet alleen financiële steun geven maar ook een grote mate van menselijke betrokkenheid tonen.

Onze muzikale en immer enthousiaste leider van het koor is nog steeds Joppe Bestevaar.

COMPUTERAANBOD Op Fabota zijn enkele computers beschikbaar voor de kinderen. Om huistaken te maken, om te spelen en om te experimenteren. Wekelijks komen pedagogische coachen van partnerorganisatie Link in de kabel met tablets om de kinderen ook hier de kans te geven om te oefenen en te spelen. Dit aanbod blijft belangrijk omdat ook onze kinderen mee moeten zijn met de digitale evolutie. Link in de kabel schenkt ook aandacht aan Mediawijsheid: kinderen wegwijs maken in sociale media, hun wijzen op mogelijke gevaren en hen hiermee leren omgaan... Door de consequente aanwezigheid van de medewerkster van LIDK hebben onze kinderen nu het nodige vertrouwen om met hun vragen te komen.

Dankzij een sponsoring van Belfius foundation hebben we kunnen investeren in 5 bijkomende laptops die in de huiswerkklas worden ingezet. Deze aankoop is samen met de renovatie van de huiswerkklas gerealiseerd in 2016 en zal feestelijk geopend worden begin 2017.

2.3. ONTHAAL EN ONTMOETING Fabota is elke weekdag open van 10.00 tot 18.00u. Dat biedt permanent ruimte voor onthaal en ontmoeting met ouders en gezinnen. Via ons ruim activiteitenaanbod is er veel informele communicatie en vangen we veel signalen op. Fabota is, buiten de school, dé ontmoetingsplaats voor de meeste kinderen.

Velen van hen maken geen deel uit van één of andere vorm van verenigingsleven (o.a. jeugdbeweging, muziekschool, sportclub). Ook voor de ouders is Fabota een centrale ontmoetingsplaats. De breng- en haalmomenten zijn ideaal om op een ongedwongen en informele manier moeilijkheden of andere vragen te bespreken. Waar mogelijk geven we een aanzet om samen problemen aan te pakken. Bij mooi weer maken we buiten een zithoek waar ouders elkaar kunnen tegenkomen. Bij minder goed weer bewijst onze vernieuwde keuken haar diensten.

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016 89

2.4. VORMING VORMING AAN OUDERS Binnen de kinderwerking organiseren we oudergroepen met veel aandacht voor informatie, vorming en inspraak. We vergroten de betrokkenheid van ouders op de werking. De thema’s onderwijs en opvoeding krijgen hierin een cruciale rol.

VORMING AAN BEGELEIDERS

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Binnen de kinderwerking vinden heel wat stagiairs en vrijwilligers hun werkplek. Om alles in goede banen te leiden vraagt dit een goede coördinatie en afstemming.

We willen dat alle medewerkers voldoende zicht hebben op en kunnen werken binnen onze visie. Dit gaat over het ontwikkelen van inzichten in armoede, voorbereiden en begeleiden van activiteiten, pedagogische inzichten en kwaliteiten, loyaliteit naar de organisatie en kunnen werken met de bestaande methodieken. Om dit goed te bewaken en mensen de nodige leerkansen te geven, organiseren wij vormingen voor alle stagiairs en vrijwilligers. Een overzicht staat in bijlage. Ook voor de algemene vormingen binnen onze werkingen verwijzen we bijlagen. Tenslotte wijzen we erop dat de begeleiding van stagiaires en vrijwilligers een groot deel uitmaakt van het takenpakket van de personeelsploeg.

90

buurtwerk â&#x20AC;&#x2DC;t lampeke vzw | jaarverslag 2016

91

3. STRUCTURELE AANPAK VAN ARMOEDE

DE DVD ‘HUISWERKKLASSE’ Enkele jaren geleden is het idee ontstaan om een dvd te maken met daarin onze bevindingen en advies rond huiswerkbegeleiding. Uiteindelijk is het een dvd geworden over de zin of onzin van huiswerk en vooral een dvd die mensen doet nadenken over een huiswerkbeleid.

Waarom geven we huiswerk, moet het voor iedereen het zelfde zijn…?

3.1. ONDERWIJS ‘Education is the most powerful weapon which you can use to change the world’ Nelson Mandela Onderwijs is en blijft een onmisbare schakel om de spiraal van kansarmoede te doorbreken. Cijfers blijven het echter herhalen: 1 op 10 haalt zijn of haar diploma secundair onderwijs niet. De strijd blijft groot om de ongelijkheid binnen het onderwijs aan te pakken. In Fabota doen we dit op vier terreinen: de kinderen, de ouders, het lokale beleid en het bovenlokale beleid.

DE HUISWERKKLAS Er zijn 50 verschillende kinderen die naar onze huiswerkklas gekomen zijn in 2016 met een gemiddelde van 35 per dag. We hebben het engagement van 7 vrijwilligers op weekbasis. Deze vrijwilligers komen uit verschillende hoeken: universitaire parochie, Dondeynehuis, sociaal school, Sint Pieterscollege en verder melden heel wat mensen zich aan via mond-aan-mond-reclame.

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

We hebben vorig jaar mee gedongen naar een prijs van Belfius-Foundation. We waren bij de gelukkigen en kregen 5000€ voor de opwaardering van onze huiswerkklas en de aankoop van 5 laptops. Ook Gyproc sprong op de kar en daardoor hebben we de huiswerkklas en de bureau degelijk kunnen isoleren en opfrissen. De officiële inhuldiging vindt plaats in 2017.

92

Door het veranderde huiswerkbeleid in de St Jansschool is er minder en anders huiswerk Hierdoor bieden we meer educatief spelmateriaal aan in. We willen in de toekomst een transformatie creëren van klassieke huiswerkklas naar educatieve en creatieve experimenteerruimte.

De organisatie en opvolging van de vernieuwde huiswerkklas vraagt een dagelijkse en degelijke opvolging.

Het toonmoment van de DVD was in maart 2016. Na dit toonmoment werd de DVD ook vertoont binnen het LOP en binnen SOM (samen onderwijs maken) in de vorm van een workshop in mei 2016. In dat zelfde concept werd hij ook vertoont binnen de lerarenopleiding in Limburg en een workshop van UDM (november 2016). De film is ook vrij verkrijgbaar via het internet: https://www.youtube.com/watch?v=iWCdxVmlQ3c&feature=youtu.be

De reacties hierop waren heel positief. Zowel het proces er naartoe als de video zelf hebben nu al bijgedragen tot een meer gefundeerd huiswerkbeleid in verschillende scholen.

buurtwerk â&#x20AC;&#x2DC;t lampeke vzw | jaarverslag 2016

93

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016 94

DE OUDERS

DE SCHOOL

INDIVIDUEEL: In 2016 hebben we vooral “outreachend” gewerkt naar de ouders in verband met de aanvraag van de school-en studietoelagen. We hebben 24 dossiers behandeld. Daarnaast blijven we voor heel wat ouders brugfiguur tussen hun en de school tijdens oudercontacten, bij contacten met CLB. We vergezellen hun ook in de zoektocht naar de juiste school of studierichting van hun kind.

Fabota blijft ook fungeren als intermediaire wat betreft aanmelden en inschrijven in de kleuterschool, de lagere school en het secundair. We deden in 2016 een oudergroep over het nieuwe aanmeldsysteem in Leuven: er waren 19 deelnemers. Na de oudergroep konden ouders individueel aanmelden bij de onderwijsverantwoordelijke: 15 in totaal.

• We

IN GROEP: In februari 2016 was er een oudergroep over de studietoelagen waar mensen geïnformeerd werden. Er waren 25 deelnemers.

Ook hadden we een oudergroep over het aanmeldsysteem van kleuter- en lagere school had 19 deelnemers.

Naast deze specifieke onderwijsthema’s blijven we veel aandacht hebben om het belang van onderwijs bij ouders binnen te brengen of te onderhouden.

zijn actieve en aanspreekbare partner voor de betrokken scholen. (Mater dei en Sintjansschool, Lovenjoel en Windekind).

• Er is regelmatig overleg met de scholen en indien nodig met het CLB. • We vertegenwoordigen ons doelpubliek binnen de schoolraad van de twee buurtscholen • We investeren in een sterk contact met de scholen. Dit vertaalt zich ook in niet-schoolse activiteiten (gebruik elkaars infrastructuur, ondersteuning voorleesweek) • Mede door de samenwerking in het kader van de dvd huiswerkklasse heeft een van de buurtscholen beslist om het huiswerkbeleid om te gooien. Er is minder huiswerk maar meer ruimte voor een educatief spelaanbod.

• Verveling en conflicten tijdens de speeltijden leggen vaak een hypotheek op de leerkansen van kinderen.

Daarom zijn wij intensief verder gegaan met Spelen in school in de Sintjansschool. Drie keer per week gaat een ploeg spelen tijdens de middagspeeltijd. De school geeft aan dat dit een positief effect heeft. Fijne speeltijden zijn voorwaarden om te komen tot een groter leervermogen.

HET LOKALE BELEID LOP (LOKAAL OVERLEG PLATFORM) Ook binnen het Lokale beleid zette we in op de school en studietoelagen. Binnen het dagelijks bestuur en de Algemene vergadering gaven we presentaties over de voordelen van DAF-intermediaire. Na goedkeuring van de AV organiseren we in 2017 een info-sessie DAF aan de Leuvense scholen.

DAF staat voor Digitaal Aanvraagformulier: wanneer je geregistreerd bent als DAF-intermediaire worden dossiers digitaal behandeld en kan je de dossiers nauw opvolgen.

Er waren 5 samenkomsten van de dysfunctiecommissie in 2016 waar we dossiers moesten behandelen over mensen die niet juist ingelicht werden of gehandeld hadden met betrekking tot aanmelden in Leuven.

WOL (WERKGROEP OUDERS EN LOP)

de toelichting over de studie van DieGem (over superdiversiteit) waren er interessante discussietafels met ouders en leerkrachten.

SOM (Samen onderwijs maken) We nemen ook actief deel aan het onderwijsnetwerk in Leuven waar we samen met veel partners bouwen aan een beter onderwijs in Leuven voor iedereen.

HET BOVENLOKAAL BELEID Als Vereniging waar armen het woord nemen wij nog steeds deel aan de themawerkgroep onderwijs. In maart 2016 namen we opnieuw deel aan het verticaal overleg met betrekking tot de school-en studietoelagen.

In november 2016 was er een verticaal overleg i.v.m. de hervorming van het CLB. Omdat de lokale beleidswerking heel veel energie en tijd vroeg, hebben we in 2016 iets minder geïnvesteerd in het bovenlokale beleidswerk.

In mei 2016 organiseerden we samen met het VCOV een ouderavond over ‘sociale mix’ en hoe ouders hiermee om gaan. Er waren 72 deelnemers uit de verschillende Leuvense basisscholen. Na

95

3.2. SPORT ALS INTEGRATIE Sport blijft een ideale ingangspoort om met kansarme kinderen en jongeren te werken rond het verwerven van basisvaardigheden. Het gaat hierbij over thema’s als het werken rond eigen beperkingen en grenzen, een positieve lichaamsbeleving, samenwerken in groep, integratie, het oog hebben voor gezondheid.

We stimuleren en ondersteunen kinderen als ze willen aansluiten bij een sportclub. In samenwerking met twee buurtbewoners hebben we een aanzet gegeven om een voetbalclub op te starten. Dit vanuit de vaststelling dat er in de buurt geen club aanwezig is. Als we verder weg zoeken vinden we wel clubs maar die zitten altijd vol.

Als er al een plaats is voor een van onze kinderen, is dit geen lang leven gegeven wegens de vele drempels (financiële, culturele...). Het voorbereidende werk hebben we in 2016 neergelegd om in begin 2017 van start te gaan met een experiment.

3.3. CULTUUR ALS INTEGRATIE FABOTATERS Dankzij buurtfamilies van 30CC gaan we op regelmatige basis naar het theater. Dit samen met kinderen en hun ouders. Het afgelopen jaar zijn we 4 naar het theater gegaan voor elke leeftijdsgroep 1. Daarnaast creëren we ook zelf cultuur. Hierover kan je meer lezen binnen ‘projectwerking’.

3.4. HET SPEL ‘UIT DE BOOT’

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Met het spel ‘Uit de boot’, biedt een speelse en kwaliteitsvolle methodiek aan voor kinderen, jongeren en volwassenen vanaf 9 jaar om in klas- en groepsverband te werken rond het thema ‘kansarmoede en sociale uitsluiting’.

96

VO OR KINDE R E N VANaf 9 j aar

De eerste oplage van 100 stuks is nu helemaal uitverkocht. In 2017 geven we een tweede editie uit met naast een Nederlandstalige ook een Franstalige versie.

Er zijn in 2016 elf stuks verdeeld.

3.5. JWO HUISVESTING We wilden vanuit het JWO (jeugdwelzijnsoverleg) werken rond de beleving van kinderen met betrekking tot hun huisvesting. Uitgangspunt was de te dure, te beperkte en te slechte huisvesting waar onze groep mensen gebruik van moet maken. Het opzet was het in kaart brengen van de beleving en het effect van een slechte of instabiele huisvesting op kinderen.

De resultaten hiervan zouden op een interactieve manier aan de huisvestingsmarkt en de (boven-)lokale beleidsmakers getoond. Het doel is om meer antwoorden te vinden op de huisvestingsproblemen, die zeer zwaar wegen bij de gezinnen waar me mee werken. We hebben hier samen met alle partners van het JWO gedurende een jaar voorbereidend werk geleverd onder leiding van een extern begeleiding. Ondanks een sterk dossier hebben we de financiële middelen niet gevonden om dit dossier om te zetten in de realiteit.

buurtwerk â&#x20AC;&#x2DC;t lampeke vzw | jaarverslag 2016

97

4. PERSONEEL EN BEGELEIDING INHOUDELIJKE MEDEWERKERS: Karin Nelissen Coördinatie 0,5 VTE Fieke Tak Personeelsbegeleiding & pedagogische ondersteuning 0,5 VTE Maureen Tomczak Onderwijsverantwoordelijke + stagiaires en vrijwilligersonthaal 0,8 VTE Jaak Seminck Verantw.oordelijke oudste groep + speelplein + koor en spel ‘Uit de Boot’ 1VTE Agid Simsek Begeleiding oudste groep 1VTE Niels Hoornaerts Begeleiding oudste groep + percussie 1 VTE Nathalie Bressinck Verantwoordelijke middengroep 0,75 VTE Suheyla Aldur Verantwoordelijke Sporo’s 1 VTE Osman Jafar Begeleiding middengroep 1 VTE Lies Vannuffel Verantwoordelijke kleuters 0,75 VTE Haidar Daher Begeleiding kleuters 1 VTE Saskia Wetzelaar Projectverantwoordelijke leesbevordering 0,2 VTE LOGISTIEKE MEDEWERKERS: Muhidin Mohamed Ali Onderhoud en keuken 1 VTE Mohamed Mahi Klusjesman Sociale Maribel (deeltijds werken-deeltijds leren) 0,5 VTE Merxas Kaplan Adm.medewerker Sociale Maribel (deeltijds werken-deeltijds leren 0,5 VTE tot 31/8/2016) STAGE (V/M) (korte en lange stages vanuit uiteenlopende opleidingen) Minnies Kleuters Middengroep Sporo’s Oudsten Onderwijs

5 9 8 5 9 7

Alle stagiaires zijn ook betrokken binnen verschillende projecten en acties van de kinderwerking.

Zonder hun inzet zou onze kinderwerking niet staan, waar ze nu staat. Een stevige dankjewel.

VRIJWILLIGERS – VRIJWILLIGSTERS

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Dagelijkse werking Monitoren zomerspeelplein Huiswerkbegeleiders Projecten (kamp, rugzak, leesmaatjes, percussie, circus, tuin…

98

27 42 24 met een vaste kern van 5 40

Onze vrijwilligersploeg bestaat uit een zeer diverse groep mensen. Een groot deel van de mensen komt uit de doelgroep, zijn betrokken ouders, buurtbewoners... Een ander deel komt uit verschillende lagen van de bevolking: studenten, gepensioneerden, sympathisanten… Ook hier een dikke dankjewel.

JAARVERSLAG

JONGERENWERKING DEN TUBE 2016

correspondentieadres: buurthuis ‘t Lampeke

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

JONGERENWERKING DEN TUBE Kolonel Begaultlaan 3012 Wilsele 0498 69 30 63 dentube@lampeke.be www.lampeke.be

99

1. SITUERING 1.1 INLEIDING Jongerenwerking den Tube richt zich tot maatschappelijk kwetsbare jongeren van 12 tot 25 jaar uit de Ridderbuurt. Door de grotere mobiliteit van jongeren bereiken we daarnaast heel wat ook Leuvense jongeren, die niet binnen de buurt wonen en zelfs jongeren van buiten Leuven.

De groep jongeren die op den Tube terechtkomt is zeer divers en veranderlijk. Het is dan ook een permanente uitdaging, typisch voor een echte jongerenwerking, om de toegankelijkheid van den Tube voor alle jongeren en in het bijzonder de meest kwetsbare doelgroep te bewaken. Het is een verscheiden en boeiende doelgroep naar leeftijd, afkomst, verleden, talenten en aspiraties. Een gezamenlijk kenmerk is dat van maatschappelijke kwetsbaarheid.

Jongerenwerking den Tube richt zich op 12- tot 25-jarigen. De jongeren worden in twee leeftijdscategorieën ingedeeld: de 12- tot 16-jarigen en de 16-plussers. Een 12-jarige zit immers in een totaal andere levensfase dan een 20-jarige en heeft hierdoor ook andere noden, behoeften, vragen, interesses. De leeftijdsafbakening hanteren we als richtlijn. Tegelijkertijd – en we merken in de voorbije twee jaar een duidelijke evolutie in positieve zin - is er veel verbinding en interactie tussen alle jongeren en wordt er met elkaar samengewerkt. We spreken dus niet van twee aparte groepen, maar van één werking met een flexibel aanbod voor jong en oud.

Den Tube positioneert zich bewust in het centrum van het Leuvense jeugdwerklandschap. Door het onderhouden van goede contacten met allerlei partners binnen dit landschap bereiken we ook jongeren via andere werkingen.

VOORBEELD 1 Ook dit jaar hebben we veel ingezet op samenwerking met de vrijetijdswerking van de Onthaalklas voor Anderstalige Nieuwkomers (OKAN) Dit gebeurde vooral tijdens de vakantieperiodes. Hierdoor hebben enkele jongeren hun weg naar de dagelijkse werking van den Tube gevonden.

VOORBEELD 2

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Door de inzet van de jongerenwerker in Fabota hebben een 7 tal jongeren hun weg naar den Tube gevonden.

Ze vonden aansluiting tijdens de zomermaanden en behoren sinds toen tot de kerngroep van den Tube.

100

1.2 DOELGROEP

BEREIK

Zoals in de inleiding te lezen is spreken we van één werking met een flexibel aanbod voor jongeren tussen de 12 en de 25 jaar. Iedereen is welkom en we hebben specifieke aandacht voor jongeren in maatschappelijk kwetsbare situaties.

De meerderheid van de jongeren zijn jongens. We blijven zoeken naar hoe we meisjes beter kunnen betrekken. Het aantal meisjes die op vaste basis kwamen in het jaar 2016 is gedaald. Het aantal leden van de kerngroep is ook lichtjes gedaald ten opzichte van vorig jaar. Dit komt doordat er in het algemeen een verschuiving van jongeren is geweest tijdens de zomer. Voor de zomer zag onze kerngroep er anders uit dan na de zomer. Een positieve trend tijdens de zomer was dat een tiental jongeren hun weg hebben gevonden vanuit de kinderwerking Fabota naar den Tube.

DE 12-16 JARIGEN Ook dit jaar hebben we sterk ingezet op de plekken waar jongeren zijn. Sinds we onze locatie in het buurtpark den Bruul als vaste uitvalsbasis gebruiken voor de woensdag- en vakantieactiviteiten merken we een groter bereik van verschillende jongeren (zie 2.1.4). De vaste kern bestaat voornamelijk uit jongens en bevinden zich tussen de 12 en 18 jaar.

We merken nog steeds op dat het bereiken van autochtone jongeren geen evidentie is. De leeftijdsgroep die we nu bereiken zit tussen 12 en 25 jaar met een concentratie op de leeftijdsgroep 12 tot 18 jaar.

DE +16 JARIGEN

TOELICHTING CIJFERMATERIAAL Ook in 2016 was er het jongerencafé op vrijdagavond.

Deze keuze zorgt voor een extra meerwaarde. We zijn doorlopend open waardoor de twee leeftijdsgroepen veel vaker met elkaar in contact komen. Dit versterkt de doorstroom tussen de verschillende leeftijden en maakt alles veel ‘natuurlijker’ en minder geforceerd.

De aandacht ligt er op de flexibele houding naar de +16 jarigen toe. Er wordt ruimte gecreëerd voor deze leeftijd, zoals in de avond naar een voorstelling gaan kijken, samen eens gaan poolen of eens iets gaan drinken. Belangrijk is dat we inspelen op de signalen die zij zelf aangeven.

We denken na en sturen bij en in samenspraak met de jongeren zien hoe we aparte activiteiten voor +16 en -16 kunnen waarmaken. Dit is een proces, voortdurend in beweging is.

*Het totaal aantal bereikte jongeren gaat over jongeren die minstens drie keer op jaarbasis naar onze werking zijn gekomen. Daarnaast hebben we nog een zeer grote groep jongeren (met name 100), minder dan 3 keer op jaarbasis.

De opkomst van jongeren verschilt duidelijk. Doorheen het schooljaar bereiken we op een woensdagnamiddag gemiddeld 14 jongeren, op vrijdag gemiddeld 13. Tijdens de vakantiewerkingen ligt dit gemiddelde rond de 21 jongeren.

16 jongeren behoren tot de kerngroep. Daarnaast bereiken we 29 jongeren die minstens maandelijks naar onze activiteiten komen.

20% van de kerngroep zijn van Belgische afkomst. De meeste jongeren zijn van allochtone origine.

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

BEREIK JONGEREN Totaal aantal bereikte jongeren (87)*: 76 jongens en 11 meisjes.

Een groep van 45 jongeren op regelmatige basis (minstens maandelijks) Kerngroep jongeren (minstens 1 keer per week): 15 jongens en 1 meisjes percentage leeftijdsgroep kerngroep: 12-15 (40%) , 16-18 (40%) , 18plus (20%) Gemiddelde bereik op jaarbasis op woensdag 14 op vrijdag 13 vakantiewerking 21 met minimum van 12 en maximum van 47

101

2. BASISWERKING 2.1. ALGEMENE CONTEXT Omdat weinig jongeren van onze doelgroep deel uitmaken van een ‘klassieke’ vrijetijdsvereniging en/of het zelf heel moeilijk vinden om hun vrije tijd ingevuld te krijgen, hangen ze vaak rond op straat of blijven ze thuis om tv te kijken of op de Playstation te spelen. Hierop bieden wij een aanvulling en een zinvol alternatief. Een aanbod tijdens de vrije tijd is het uitgelezen moment om te werken aan onze doelstellingen.

Het aanbod van den Tube bestaat in de eerste plaats uit de open en veilige ontmoetingsplaats voor jongeren, die ‘onze’ boot is. Sinds 2014 kunnen we ook gebruik maken van een conciërgewoning in den Bruul. Hier kunnen we sterk inzetten op ontmoeting omdat dit park een plek is waar veel jongeren hun vrije tijd doorbrengen.

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Er worden ook nieuwe activiteiten aangereikt, die als doel hebben de jongeren nieuwe ervaringen te laten opdoen. Zo verruimen we hun leefwereld. Een voorbeeld hiervan is het breedbeeldweekend (zie punt 2.2.3) in Centrum Molenmoes van De Wissel. Voor het tweede jaar op rij zijn we hier naar toe getrokken om te experimenteren en samen met de groep op ontdekking te gaan. Een ander voorbeeld is het zomerkamp. We vertrokken op kamp met onze boot. De boot werd gesleept naar de droogdokken in Boom en wij konden zo een stukje meevaren tot in Mechelen waarna de jongeren zelf hun weg naar de kampplaats moesten vinden. (zie punten 2.1.2 en 2.4)

102

Het aanbod wordt via diverse kanalen bekend gemaakt. Het persoonlijke contact en het opzoeken van jongeren, op die plekken waar ze te vinden zijn, staat centraal. Elke activiteit wordt apart aangekondigd via sms. Ook online is het programma te vinden, zowel op de website als op facebookpagina van den Tube. Op de site en via facebook is er ook heel wat foto- en filmmateriaal te vinden om onze werking aantrekkelijk en concreet voor te stellen naar de jongeren toe.

AANBOD TIJDENS HET SCHOOLJAAR Doorheen het jaar organiseren we twee vaste naschoolse ontmoetingsmomenten per week, op woensdag en vrijdag. Er is hier een aanbod dat gaat van laagdrempelige vrijetijdsactiviteiten als koken, sport en spel tot meer inhoudelijke activiteiten of projecten (zie verder in dit jaarverslag).

Deze activiteiten gaan vooral door in den Tube, in de conciërgewoning gelegen in het buurtpark den Bruul (zie 2.1.4) en op verplaatsing. Den Tube en de conciërgewoning blijven hierbij telkens wel de vaste uitvalsbasis en de thuisplek van de jongeren.

WOENSDAG 12.00-18.00 uur: activiteit & instuif op den Tube of verplaatsing

VRIJDAG 16.00-21.00 uur: home@tube 21.00-24.00 uur: elke laatste maand jongerencafé

vrijdag

van

de

Ook in 2016 organiseerden we binnen dit aanbod een grote verscheidenheid aan activiteiten. We verwijzen hiervoor naar de activiteitenlijst in de bijlage.

AANBOD TIJDENS DE VAKANTIE Tijdens de vakanties biedt den Tube een vakantiewerking in, telkens van maandag tot vrijdag in combinatie met kampen en/of daguitstappen, samen voorbereid met de jongeren. De vakanties zijn zeer boeiende werkingsmomenten. Er is veel mogelijk met de jongeren, omdat we dan langer kunnen werken. Tijdens de vakanties tekent zich steeds een vrij stabiele groep af die zeer regelmatig deelneemt aan de activiteiten.

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Het is opvallend dat we tijdens de vakantiewerkingen ook een vaste groep andere jongeren bereiken. Ze versmelten dan tijdens deze momenten als het ware met de kerngroep. Deze jongeren bereiken we via onze samenwerking met andere organisaties (de Dam, Sporen,...).

103

KROKUSVAKANTIE Van 8 februari tot 12 februari brunch, zaalvoetbaltoernooi van Generation 3000, daguitstap naar Luik, deelname aan het buurtvoetbaltoernooi van Buurtsport Leuven Gemiddeld 20 jongeren, met een uitschieter op het buurtvoetbaltoernooi (47)

PAASVAKANTIE Van 4 tot 8 april inzamelen van geld & bioscoopbezoek, uitstap naar Gent & stadsspel met de gentse jeugddienst, culturele uitstap naar museum M, pannatoernooi met afsluitbarbeque Daarnaast ook focus op het breedbeeldtraject (zie punt 2.2.3 ) Gemiddeld 17 jongeren. Uitschieter (22) was biscoopbezoek

ZOMERVAKANTIE

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

• een aanbod van 7 weken vakantiewerking, waaronder 1

104

week kamp.

• Ook dit jaar werkten we met een weekschema met vaste momenten doorheen de vakantie.

• Maandag: weekvoorbereiding • Dinsdag: Sport • Woensdag: samenwerking met Link in de Kabel • Donderdag: daguitstap • Vrijdag: Cultureel koken & jongerencafé &fuif • gemiddeld bereik van 22 jongeren met een minimum van 12 jongeren en een maximum van 40 jongeren.

• Tijdens de zomermaanden was de oude conciërgewoning in het park de Bruul onze vaste uitvalbasis. Het is een ‘natuurlijke’ plek is van onze jongeren.

• Er waren ook heel wat uitstappen en sportactiviteiten: fitness- en circusinitiaitie, het meer van Rotselaar en in de Halve Maan (Diest), een uitstap naar het chocoladeen stripmuseum in Brussel... Kers op de taart was de uitstap naar Walibi, waarvoor de jongeren zelf geld hadden ingezameld.

• Er was aandacht voor voldoende ‘chillout’-momenten inbouwen om in te spelen op wat jongeren aanbrengen.

ZOMERKAMP Van 9 tot 12 augustus in Westmalle.

Deelname van 11 jongeren.

Gekoppeld aan het slepen van de boot. (zie punt 2.4) Den Tube werd gesleept naar de dokken in Boom.

Gepakt met slaapgerief, lunchpakket en reddingsvestjes gingen onze jongeren mee. Een onvergetelijke ervaring.

In Mechelen vertrokken de jongeren van verder te voet richting Westmalle voor een verblijf van drie nachten in tenten.

HERFSTVAKANTIE Van 31 oktober tot en met vrijdag 4 november.

Thema Halloween Bereik van 20 jongeren

buurtwerk â&#x20AC;&#x2DC;t lampeke vzw | jaarverslag 2016 105

EEN PLEK VOOR +16 De veranderingen binnen het jongerencafé op vrijdagavond werden reeds benoemd. elke vrijdag zijn we van 16.00 tot 21.00 uur open en de laatste vrijdag van de maand tot 24.00 uur. Zoals al eerder vermeld blijft dit een flexibel aanbod waarbij we tijdens de ‘latere openingsuren’ (20.00 à 21.00 uur) vooral aandacht vestigen op signalen van de oudere jongeren. Ze zijn welkom om te komen pingpongen, kickeren, muziek te draaien of een praatje te slaan. Ontmoeting met elkaar staat hierbij centraal. Op regelmatige basis is er een specifieke activiteit gepland: een spelletjesavond, karaoke, een filmvoorstelling, een pingpongtornooi,... . We blijven ook niet altijd op den Tube, maar gaan ook op stap, o.a. theater of film.

We blijven aandacht hebben voor het werken op maat.

We proberen de jongeren ook individueel te ondersteunen, bv. in hun zoektocht naar een woonst, een opleiding of werk. Onze rol bestaat in (1) luisteren, (2) mee zoeken naar oplossingen en (3) doorverwijzen en begeleiden naar de bevoegde instanties. Het ging hierbij zeker niet altijd over problemen, maar ook over dromen en talentenontwikkeling.

We merken dat de vaste oudere jongeren blijven komen naar onze wekelijkse activiteiten en ontmoetingsmomenten, waarbij ze voor de 12-16 jarigen een belangrijke (trekkende) rol spelen en hun verantwoordelijkheid opnemen. Dit is een waarde die we heel hard willen meegeven en waar we blijven op inspelen. Langs de andere kant is er in 2016 ook een verschuiving gekomen binnen onze jongerengroep. Enkele jongeren van +16 kwamen steeds minder doordat ze vakantiewerk hebben, andere doelen in hun leven hebben, omdat hun vrienden niet meer kwamen,... . Tegelijkertijd heeft een vriendengroep die vroeger in de kinderwerking Fabota zaten hun weg naar onze activiteiten gevonden. Door hun actieve deelname tijdens de zomermaanden behoren ze nu tot de vaste kern van den Tube.

BUURTPARK DEN BRUUL De oude conciërgewoning op de Bruul bleef ook in 2016 onze vaste uitvalsbasis op de woensdagactiviteiten tijdens het schooljaar en een bijna-dagelijkse uitvalsbasis tijdens de vakantiewerking. Deze woning werd ons en Fitall (de 18+ werking van Arktos) aangeboden door stad Leuven.

106

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

buurtwerk â&#x20AC;&#x2DC;t lampeke vzw | jaarverslag 2016

107

DEN TUBE IN VERBINDING MET FITALL Door onze aanwezigheid in de conciërgewoning leren sommige oudere jongeren FitAll kennen en omgekeerd.

We merken dat deze samenwerking verder gaat dan enkele en alleen de conciërgewoning. ‘Oudere’ Tubers die nu bij FitAll zijn aangesloten vinden zo hun weg ook terug naar den Tube. We merkten ook dat jongeren van FitAll binnenspringen op den Tube en dat FitAll de boot overdag gebruikt voor activiteiten. Deze samenwerking wordt versterkt in 2017.

DE CONCIËRGEWONING IN VERBINDING MET DE VRIJETIJDSWERKING VAN OKAN. Tijdens de zomermaanden hebben de begeleiders van de vrijetijdswerking binnen OKAN op wekelijkse basis ingezet op verbinding maken met onze jongeren en ons aanbod. Dit zorgde voor een leuke samenwerking waardoor we nu op regelmatige basis enkele jongeren vauit OKAN bereiken.

DE CONCIËRGEWONING IN VERBINDING MET HET PARK, DE JONGEREN EN PASSANTEN Wij kunnen aanwezig zijn op een plek waar jongeren komen en hen een ‘gebouwtje’ aanbieden waar ze zich welkom voelen en activiteiten kunnen opzetten. Doordat we vooral tijdens de mooie dagen buitenactiviteiten organiseerden (bbq’en, kubben, baseball, voetbal,...), zien jongeren ons actief bezig en sluiten ze aan. Dit zorgt voor een laagdrempelige opstap naar (de rest van het aanbod en) de werking en dus ook naar onze boot. jongeren aan de slag om lokaal op den bruul een eigen touch te geven.

2.2 SPORT ALGEMEEN De meeste jongeren, zowel in de jongste als oudste groep, doen graag aan sport. Toch zijn ze meestal niet aangesloten bij een sportclub. Enkele vinden via hun sociaal netwerk of via sportinitiaties waar wij met den Tube aan meedoen wel hun weg naar een sportclub. Via sport kan met de jongeren sterk gewerkt worden aan de ontwikkeling van basisvaardigheden: teamgeest, samenwerking, eigen beperkingen en sterktes leren inzien en leren omgaan met verliezen. Sport neemt een belangrijke plaats in binnen onze werking. Voetbal blijft daarbij de meest populaire sport. Naast enkele zaalvoetbalcompetities georganiseerd vanuit Generation 3000 (Arktos) namen we ook in 2016 deel aan de voetbaltoernooien georganiseerd door buurtsport.

STARCOMPETITIE De Starcompetitie was oorspronkelijk een zaalvoetbalcompetitie voor -16jarigen.

In het najaar van 2015 werd het concept van de star-competitie aangepast. Naast voetbal worden nu ook andere sportdisciplines aangeboden (Kung-Fu, spelen uit de oudheid, hockey, badminton,...). Dit zorgt voor meer toeganelijkheid. Jongeren die niet kwamen opdagen omdat er initieel alleen voetbal werd aangeboden bereiken we nu wel. Ook de opkomst van het aantal meisjes is door deze aanpassing sterk gestegen Dit aangepaste concept werd verder gezet in 2016. Door dit gevarieerd aandob versterkte we de samenwerking met de verschillende organisaties die hieraan deelnamen omdat ook zij een gevarieerdere opkomst merkten bij hun jongeren.

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

In 2016 namen we hier opnieuw aan deel, telkens met een 10-tal jongeren. We gaven de jongeren zelf de verantwoordelijkheid over de ploegindeling en zien toe dat iedereen aan bod kan komen. We gingen met hen aan de slag rond op tijd komen, sportiviteit, elkaar aanmoedigen,... . We werkten hierbij vooral aan het opbouwen van een teamgeest. Samenwerken is van cruciaal belang in een teamsport, maar blijkt verre van evident te zijn.

108

2.3 CULTUUR De drempels naar cultuur zijn vaak hoog. Niet enkel het financiële aspect houdt jongeren tegen. Ook het feit dat vele culturele activiteiten ongekend zijn bij de jongeren en de letterlijke drempel om een cultuurhuis binnen te stappen spelen duidelijk mee. Daarom blijven we inzetten om met de jongeren naar een voorstelling of brengen we cultuur tot in den Tube, waar ze zich thuis voelen.

We merken wel op dat we zo’n uitstap steeds goed dienen te kaderen naar hun toe, juist omdat dit vaak een onbekende drempel is.

CULTUURUITSTAPPEN We blijven inzetten op cultuuruitstappen. Zo gingen we regelmatig naar een theatervoorstelling, met gebruik van de groepscultuurbonnen. Daarnaast zijn we ook gaan kijken naar de voorstellingen van Compagnie Tartaren.

In 2016 hebben we onze grenzen nog een beetje extra verlegd en zijn we met de jongeren naar een Leuvense skatefilm gaan kijken en naar een improvisatietheater.

Deze waren echt succesmomenten voor de jongeren.

BREEDBEELD I.S.M. LINK IN DE KABEL Dit jaar werden vanuit Link in de Kabel 2 breedbeeldtrajecten gestart. Één ervan was de weg met de jongeren van den Tube, een andere weg was die met de jongeren van Terbank. De trajecten liepen in het begin apart, maar het toonmoment werd gezamelijk georganiseerd op den Tube.

OPSTARTTRAJECT VAN 21 DECEMBER 2015 TOT EN MET 23 DECEMBER 2015

• breedbeeldkamp met 2 overnachtingen op onze voor • Deelname van 15 jongeren • Aanbod van workshops: initiatie improvisatietheater,

• •

• Weekend op centrum Molenmoes van de Wissel in Wezemaal • Deelname van 7 jongeren • samenwerking met de stadskunstenaar Ief Spincemaille

HET TRAJECT TUSSEN 28 FEBRUARI 2016 EN MET 18 MEI 2016

• Deelname van 5 jongeren • Concreet uitwerken van de ideeën: bouwen van een mast op de boot & eigen leefwereld en interesses filmen met behulp van kleine camera • Toonmoment op woensdag 18 mei:eindresultaten van de jongeren van Terbank & de jongeren van den Tube presenteren op onze boot. Een dertigtal mensen kwamen kijken.

2.4 DE RENOVATIE VAN DE BOOT In november 2015 zijn we van start gegaan met de organisatie van de renovatie van de boot, met o.a. het slepen van de boot naar de dokken in Boom. Dit zorgde voor heel wat werk in 2016. Het slepen van de boot naar droogdokken werd gecombineerd met een kamp (zie 2.1.2).

Het wegslepen van de boot op dinsdag 9 augustus ging gepaard met een feestelijk uitzwaaien door medewerkers en sympathisanten. Dit haalde zowel ROB als Radio Twee. Op de droogdokken werd de boot gecontroleerd, opnieuw ingesmeerd en op sommige plaatsen hersteld.

Er werden ook nieuwe ramen geplaatst voor meer lichtinval.

Na deze werken gingen we met het tweede deel van start, de herinrichting van de binnenkant. Gedurende het najaar werd dit aangepakt door onze klussenploeg.

De focus ligt op het creëren van meer ruimte en het aantrekkelijker maken van deze unieke locatie. Dit proces loopt verder in 2017, We voorzien een feestelijke opening ergens net voor de zomer ’17.

Deze renovatie was enkel mogelijk met de financiële steun van de stad Leuven (renovatie jeugdlokalen).

Waarvoor van harte dank.

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

experimenteren met het filmen en het beelden maken van licht en beweging • Kennismaking en samenwerking met de stadskunstenaar Ief Spincemaille • Wat als wij met deze groep zouden wegvaren met deze boot? Wat zouden we willen meenemen? Waar hechten we belang aan in onze omgeving? Wat als we vertrekken met deze boot en we kunnen hem omtoveren tot een piratenschip? Wat zouden we kunnen aanpassen? Hoe zou deze er uit kunnen zien?”

HET TRAJECT VAN 26 FEBRUARI 2016 TOT EN 28 FEBRUARI 2016

109

3. SAMENWERKINGSVERBANDEN Ons geloof in de kracht van verbindingen maken uit zich in concrete samenwerkingsverbanden op drie vlakken: (1) organiseren van activiteiten en projecten, (2) individuele ondersteuning van jongeren en (3) beleidsmatig werken.

3.1. PROJECTEN EN ACTIVITEITEN LINK IN DE KABEL Net zoals andere jaren was er ook dit jaar een zeer intense samenwerking met Link In De Kabel. Er was opnieuw Breedbeeld (zie eerder). We organiseerde verschillende activiteiten gedurende de jaar- en de vakantiewerking.

We willen hierbij benadrukken dat we de samenwerking met LIDK een grote meerwaarde vinden met effecten in beide organisaties.

DE KETTEKEET Door de nieuwe nieuwe structuur van het JWO werken we intenser samen met verschillende partners, waaronder ook de Kettekeet. Hierover meer in 4.2.1.

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

FITALL (ARKTOS) Zoals al eerder vermeld blijven we sterkt inzetten op het traject en de plek rond de Conciërgewoning in de Bruul (zie 2.1.4). Sinds wij met onze jongeren nu al bijna twee jaar ook de conciërgewoning in het park den Bruul als uitvalsbasis hebben, merken we dat er meer verbinding is gekomen tussen onze werkingen. We blijven hier op inzetten en nemen elke mogelijkheid tot verbinding graag mee. Zoals bij de Kettekeet zorgt de nieuwe structuur van het JWO ook voor meer interactie tussen den Tube en Fitall. Hierover meer in 4.2.1.

110

VERBINDING MAKEN MET HET LEUVENSE NETWERK We blijven inzetten op de uitbreiding van de samenwerking met andere organisaties. Sinds de nieuwe structuur binnen het JWO merken we dat dit alleen maar ten goede is om de samenwerking te bevorderen. De vlottentocht en een theanamiddag voor kinderen en jongeren in het kader van de dag tegen armoede zijn hier mooie voorbeelden van. (zie 4.2.1) Daarnaast blijven ook ons vakantieaanbod verder bekend te maken binnen verschillende Leuvense organisaties: Halte 51, De Wissel, Arktos, Sporen, de Dam,...

3.2. SAMEN JONGEREN BEGELEIDEN & ONDERSTEUNEN OKAN Al een aantal jaren is een van onze collega’s tweewekelijks aanwezig in de onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers binnen OKAN. De doelstelling is vooral om te luisteren naar deze jongeren en hen, waar mogelijk, te verbinden met den Tube en tegelijk ook andere vrijetijdsmogelijkheden te leren kennen. Deze samenwerkingsverbanden uiten zicht ook tijdens de speelpleinwerking en tijdens de star competitie waar beide jongerengroepen steeds voltallig aanwezig zijn. Dit maakt dat met afstemming met andere begeleiders in het werkveld veel gemakkelijker verloopt.

HET JAC Een contactpersoon binnen het JAC is en blijft een ongelooflijke meerwaarde. Ontdanks dat in het jaar 2016 de outreachmomenten minder zijn kunnen doorgaan bleven we wel samenwerken. Een medewerkster binnen het JAC kwam toch nog op grotere activiteiten zoals een kerstfeest, een paasfuif naar den Tube om verbinding te leggen met de jongeren. In 2016 stemden we geregeld af werd er 1 jongere actief begeleid binnen het JAC. We willen deze samenwerking in de toekomst terug versterken. In 2017 spreken we verder af om deze outreachmomenten structureel in te bouwen. We merken vooral nog steeds op dat hierdoor de stap naar hulpverlening makkelijker voor de jongeren omdat de jongerenwerkers actief aanwezig kunnen zijn als vertrouwenspersoon. Omgekeerd zijn wij ook steeds aanwezig op de instuif van de jeugdadviseurs binnen het JAC.

STUURGROEP FITALL We bleven ook actief binnen de stuurgroep van Fittal. In dit overleg zijn verschillende welzijnsorganisaties aanwezig, waardoor het contact tussen de verschillende organisatie makkelijker verloopt.

INTERVISIES Ook in 2016 volgden we de intervisiegroepen van Uit De Marge op. Één jongerenwerker de intervisiegroep op Vlaams niveau verder op. Deze uitwisseling tussen verschillende organisaties die met dezelfde leeftijd en doelgroep werken is en blijft een meerwaarde in het leren van elkaar, het bespreken van bepaalde situaties waar je het moeilijk mee hebt of in vast loopt.De andere kinder- en jongerenwerker blijft de intervisiegroep op provinciaal niveau opvolgen.

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016 111

4. STRUCTURELE AANPAK VAN KANSARMOEDE 4.1 ALGEMEEN Met jongerenwerking den Tube willen we op een positieve manier naar buiten treden. We willen de dialoog met de bredere samenleving aangaan op basis van gelijkwaardigheid. Niet alleen met de bredere samenleving maar ook binnen onze werking gaan we in dialoog met elkaar en maken we thema’s rond kansarmoede, maatschappelijke kwetsbaarheid en sociale uitsluiting bespreekbaar. Dit doen we door zowel in te gaan op signalen van jongeren, door zelf onderwerpen in de groep te gooien, alsook door actief deel te nemen aan activiteiten, acties en overlegmomenten.

4.1.1 Dag tegen de armoede Leuven

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

In 2015 organiseerde we met de werkgroep actie binnen het JWO (zie 4.2.1) een aanbod voor kinderen en jongeren tijdens de manifestatie op de Grote Markt. Dit werd zeer positief onthaald. In 2016 hebben we dit opnieuw georganiseerd, alleen deze keer hebben we er een themanamiddag van gemaakt voor kinderen en jongeren.

Een honderdtal kinderen en jongeren vanuit verschillende organisatis namen deel aan dit evenement. We verwijzen hiervoor naar het algemene deel van het jaarverslag (5.2 Actie 17/10 op Leuvens niveau).

112

ENKELE FOTO’S VAN DE ACTIE VOOR JEUGD DAG TEGEN ARMOEDE

4.2 OVERLEG We blijven structureel fungeren als schakel tussen de jongeren, de buurt en het beleid. We spelen een belangrijke rol in de signaal- en belangenbehartiging van deze jongeren. Dit is gericht op het beïnvloeden van maatschappelijke instellingen om aansluiting van, betrokkenheid met en communicatie naar de jongeren te verbeteren. Onze werking zetelt in een aantal structurele overleg- en beleidsorganen op lokaal en Vlaams niveau.

Hieronder geven we een overzicht. Via deze vertegenwoordiging geven we een stem aan de jongeren en werken we aan beleidsbeïnvloeding.

JEUGDWELZIJNSOVERLEG (JWO) Het JWO neemt een rol op als adviesorgaan en is onderdeel van de Leuvense jeugdraad. Maar het JWO is ook een orgaan voor uitwisseling en samenwerking. Het overleg bestaat uit verschillende organisaties die actief zijn binnen het jeugdwerk met maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren. De hoofddoelstelling van het JWO is het vertegenwoordigen van onze doelgroep en advies geven aan het beleid.

LOKAAL ONDERWIJS PLATFORM (LOP) Den Tube is ook lid van het LOP secundair onderwijs (scholengemeenschap Leuven), zowel voor de Algemene Vergadering als voor het Dagelijks Bestuur. De adjunct-coördinator neemt deel aan deze vergaderingen en maakt hier de verbinding tussen onderwijs en welzijn. Binnen het LOP willen wij de stem van de maatschappelijk kwetsbare jongeren versterken en hun ervaringen gebruiken om samen met de onderwijspartners te werken aan een beter wederzijds begrip.

STUURGROEP FITALL De stuurgroep van Fitall (gegroeid vanuit Expres Yourself ) heeft twee belangrijke doeleinden. Enerzijds is de stuurgroep een middel om het netwerk van vrijetijdsorganisaties en instellingen van de bijzondere jeugdzorg in stand te houden. We willen versnippering en werken naast elkaar voorkomen. Complementariteit is noodzakelijk. Vanuit onze werking willen we daarnaast ook in dialoog gaan rond de plek en de taken van elke organisatie binnen de Leuvense context.

Het JWO heeft ook 5 werkgroepen. Vanuit de jongerenwerking zetten we in op twee werkgroepen.

WERKGROEP ACTIES Het doel van dit overleg is om een betere samenwerking tot stand te brengen door gezamenlijk te kijken welke acties organisaties plannen en hoe anderen hierbij betrokken kunnen kunnen worden. In 2016 hebben we ingezet op 2 actieviteiten. Zo werd zoals vorig jaar een vlottentocht georganiseerd op de vaart in het kader van de klimaatweek. Een tweede activiteit was een themaspel voor kindere en jongeren binnen het thema van de dag tegen armoede. (zie punt 4.1.1)

WERKGROEP BELEIDSBEÏNVLOEDING VANUIT KINDEREN EN JONGEREN. buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Deze werkgroep heeft als doel om samen met de betrokken organisaties een samenwerkingsverband op te starten met als centrale doel om tot beleidsbeïnvloeding te komen vanuit jongeren en kinderen binnen de Leuvense context. In 2016 lag de focus op het ontwikkelen van een samenwerking met Kabinet J (de vroegere Leuvense Jeugdraad) Dit bleek niet evident te zijn. Er wordt bekeken hoe we goed georganiseerde inputmomenten kunnen organiseren voor onze jongeren in 2017.

113

5. PERSONEEL MATHIAS GOOSSENS

JONGERENWERKER 1 VTE

De uitbouw van de Tube was niet mogelijk geweest zonder de medewerking van stagiairs en vrijwilligers.

Wij willen ze hier extra bedanken voor hun inzet.

VRIJWILLIGERS Verhuur en regeling fuiven 1 Vakantiewerking zomer 3 STAGE (V/M) SOCIAAL CULTUREEL WERK & SOCIALE READAPTATIEWETENSCHAPPEN Meedraaien in de jaarwerking 3 Meewerken in de jaarwerking + uitwerken eigen project 1

114

buurtwerk â&#x20AC;&#x2DC;t lampeke vzw | jaarverslag 2016

115

116

buurtwerk â&#x20AC;&#x2DC;t lampeke vzw | jaarverslag 2016

JAARVERSLAG

BUURTHUIS ’T LAMPEKE 2016

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

BUURTHUIS ’T LAMPEKE Ridderssstraat 147 3000 Leuven 016 23 80 19 buurthuis@lampeke.be www.lampeke.be

117

1. SITUERING

1.1. ALGEMEEN Samen met mensen in (kans)armoede werkt Buurtwerk ‘t Lampeke aan een warme en solidaire samenleving waar mensen elkaar in hun kracht zetten. De strijd tegen armoede en sociale uitsluiting staat hierbij centraal.

Zie algemene deel jaarverslag, 2. Waar staat buurtwerk ’t Lampekke voor.

Het buurthuis werkt enerzijds als buurtwerking (erkenning stad Leuven), anderzijds als vereniging waar armen het woord nemen (erkenning Vlaamse Overheid). Beide werkvormen zijn erg complementair en versterken elkaar.

Als buurtwerking zijn we stevig verankerd in de buurt en richten we ons vooral op het versterken van deze buurt en het bevorderen van bewonersbetrokkenheid.

Als vereniging hebben we de hoofdopdracht om vanuit de ervaringen van mensen in armoede het beleid, het middenveld en de maatschappij te sensibiliseren rond armoede en te veranderen in functie van armoedebestrijding. Centraal hierbij staan volgende 6 criteria. We verwijzen hiervoor naar jaarverslag algemene deel, 5.

Verenigingen waar armen het woord nemen.

1.2. DOELGROEP

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Het buurthuis richt zich naar alle buurtbewoners uit de Ridderbuurt. Er is specifieke aandacht voor de meest kwetsbare doelgroepen. Ondanks de stijgende prijzen op de private woonmarkt blijft er een grote concentratie van kwetsbare mensen in deze buurt door de aanwezigheid van vele sociale woonblokken (Vriesenhof, Valkenplein, Fabota, Glasblazerijplein, Vaartkom, Valkerijgang,…) en dure maar nog enigszins betaalbare woningen in slechte staat.

118

KENMERKEN BEZOEKERS:

• hoofdzakelijk alleenstaand • bij de bezoekers van vreemde

afkomst is de man-vrouwverhouding ongeveer 2 op 1, bij de bezoekers van Belgische afkomst is dit 1 op 1 • grote groep bezoekers van middelbare leeftijd • 1 op 4 bezoekers is 65-plus en deze groep wordt ook steeds ouder • 1 op 5 van vreemde afkomst • groot aandeel mensen met een psychische kwetsbaarheid • 1 op 2 huurders van een sociale woning • Verschillende nationaliteiten: Oekraïne, Letland, Wit-Rusland, Hongarije, Marokko, Algerije, Irak, Syrië, Palestina, Afghanistan, Somalië, Nigeria, Taiwan,...

Op jaarbasis bereiken wij met onze deelwerking 200 mensen met onze basiswerking (dienstverlening, ontmoeting, ontspanning,... ) en 15 mensen met ons beleidswerk (uitwisseling, inhoudelijke discussie,...).

In het kader van vrijwilligerswerk stellen wij jaarlijks een 40-tal kwetsbare vrijwilligers ‘te werk’ in het buurthuis. Meer info vind je verder in dit jaarverslag.

1.3. DOELSTELLINGEN Buurthuis ’t Lampeke wil vanuit het perspectief van uitgesloten groepen mensen, samen met buurtbewoners strijden tegen armoede en uitsluiting, enerzijds op het niveau van de Ridderbuurt, maar anderzijds ook ruimer op het lokaal, provinciaal, Vlaams en federaal niveau.

Om dit te verwezenlijken streven wij volgende concrete doelstellingen na:

UITBOUWEN VAN EEN BREDE BASISWERKING WAAR MENSEN IN ARMOEDE EN HUN TALENTEN CENTRAAL STAAN EN WAAR MENSEN DE KANS KRIJGEN HUN VERHAAL OP HUN EIGEN WIJZE TE VERTELLEN.

• Werken aan een veilige en uitdagende ontmoetingsruimte en inzetten op groepswerk • Tegemoet komen aan de basisbehoeften van mensen • Ruimte creëren voor cultuur, sport en vrije tijd met het oog op persoonlijke ontwikkeling en het doorbreken van sociaal isolement.

• Aandacht voor duurzaamheid en gezondheid • Mensen informeren en op verschillende levensdomeinen ondersteunen

SAMENWERKEN MET BEWONERS EN LOKALE ACTOREN OM HET SAMENLEVEN IN DE RIDDERBUURT VERSTERKEN.

• Aandacht hebben voor en verbeteren van fysieke en sociale leefbaarheid in de buurt

• Creëren van verbinding in en met de buurt • inzetten op netwerking, krachtenbundeling

en sa-

menwerking op buurt- en stadsniveau • Communicatie met de buurt

STRUCTURELE ARMOEDEBESTRIJDING VIA SENSIBILISERING VAN HET GROTE PUBLIEK EN DIALOOG MET HET BELEID.

• Meewerken aan beleidsverandering op lokaal en bovenlokaal niveau • Zichtbaarheid geven aan armoede in België via grote en kleine acties

VOORTDUREND ENERGIE STEKEN IN HET BLIJVEN ZIEN VAN DE LEEFWERELD VAN DE MENSEN IN ARMOEDE ZELF.

• Aandachtig

blijven inzetten op de participatie van mensen in armoede zelf (zie methodiek) • Tijd en ruimte blijven creëren voor het werken met vrijwilligers

In het buurthuis werken wij met de methodiek van de geïntegreerde basisschakels en de kleine ontmoeting (zie ook algemene deel jaarverslag, 1.4 Methodiek).

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

1.4. METHODIEK

119

2. EEN BREDE BASISWERKING: MOGEN ZIJN Buurthuis ‘t Lampeke is een warme ontmoetingsplek voor kwetsbare mensen in Leuven. Iedereen kan bij ons terecht voor materiële ondersteuning, een gezellige babbel, een warme maaltijd en leuke activiteiten. Bezoekers mogen zijn wie ze zijn, zonder oordeel, zonder verplichting, en horen er bij.

2.1. LAAGDREMPELIGE EN TOEGANKELIJKE DIENSTVERLENING IN CIJFERS De complexe leefsituatie en ervaringen van schaarste waarmee onze bezoekers dagelijks te maken krijgen, dwingen hen om in het ‘hier en nu’ te leven waardoor ze vooral bezig zijn met dagelijkse zorgen. Het zijn in eerste instantie de persoonlijke en financiële voordelen van onze dagelijkse dienstverlening die mensen overhalen om het buurthuis te betreden, pas nadien komt er ook ruimte voor ontmoeting, groeps-, inhoudelijk of beleidswerk. We sommen hieronder bondig onze diensten op en illustreren met cijfermateriaal.

BUURTRESTAURANT

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Gemiddeld aantal eters per dag: 30 • 5246 maaltijden • 904 gevarieerde broodmaaltijden • 4342 warme en gezonde maaltijden

120

TWEEDEHANDSKLEDINGWINKEL DEN BOKAL

JURIDISCHE PERMANENTIE

Aantal winkelbezoeken per jaar: 1045 Totale omzet 2016: 3617,02 euro (prijs: 0.25 - 3 €) Gemiddeld aantal bezoekers per maand: 86 • 36 % mannen • 64 % vrouwen

Elke donderdagnamiddag kunnen bezoekers met hun vragen terecht bij een juriste, die zich al jarenlang vrijwillig inzet voor het buurthuis en voor velen dus een vertrouwd gezicht is.

SOCIALE KRUIDENIER AFHAALPUNT (ZIE OOK ALGEMEEN)

• 22 klanten • 3 grote gezinnen (13,6 %) • 4 middelgrote gezinnen (18 %) • 15 kleine gezinnen (68 %)

• 33 klanten • 88 contacten • 12 rechtstakken

HYGIËNE

• 143 verkochte vuilniszakken per jaar • 88 was- of droogbeurten per jaar • 30 douchebeurten per jaar BOEKING INDIVIDUELE VAKANTIES EN DAGUITSTAPPEN VIA STEUNPUNT VAKANTIEPARTICIPATIE EN FONDS VRIJETIJDSPARTICIPATIE.

• Daguitstappen: 6 personen • Vakantieverblijf: 2 personen, zomervakantie aan zee • De aanvragen gebeuren door vrouwen, hoofdzakelijk van Belgische afkomst.

DIGIPUNT Digipunten zijn plekken in Leuven waar je terecht kan met al je digitale noden. Je kan er gebruik maken van een computer en internet. Vaak kan je er ook printen, kopiëren en/of scannen. Ook ons buurthuis is een digipunt.

Voorlopig hebben wij geen cijfers m.b.t. het digipunt.

TOELEIDING EN REALISATIE VAN SOCIALE GRONDRECHTEN Bezoekers raken regelmatig verstrikt in het kluwen van de hulpverlening. Op deze momenten willen wij in eerste instantie nabij zijn en samen hoopvol zoeken naar verbinding. De ontelbare gesprekken die we in dit kader voeren, vind je niet terug in de cijfers hieronder. Je krijgt wel een overzicht van de acties die i.f.v. toeleiding tot welzijns- en andere organisaties.

• Aantal doorverwijzingen per jaar: > 350 • Meer langdurige, individuele trajecten (≥ 4 contactmomenten) per jaar: 10

• ‘Officiële’ huisbezoeken per jaar: 10

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016 121

2.2. ONTMOETING, ONTSPANNING, INFORMATIE EN VORMING IN BEELD Samen werken aan verandering veronderstelt informatie en kennis ter zake, maar ook een grote openheid en een zeker basisvertrouwen tussen buurtwerkers en bezoekers en tussen bezoekers onderling. Elke dag opnieuw werken we via allerlei activiteiten aan het uitbouwen van positieve en duurzame relaties. Bezoekers leren elkaar beter kennen en durven nieuwe dingen proberen, buurtwerkers doen mee, gaan in gesprek en krijgen meer voeling met de realiteit waarin bezoekers zich bevinden. We zetten zeer sterk in op ontmoeting, niet alleen in het buurthuis, maar ook in ontmoetingslokaal ‘De Dageraad’, tweedehandskledingwinkel ‘Den Bokal’ en het afhaalpunt van de sociale kruidenier. Hieronder geven wij u een overzicht van onze belangrijkste activiteiten.

ONTSPANNINGSACTIVITEITEN Frequentie: wekelijks.

Bloemschikken - bakken - quiz - knutselen - gezelschapsspelen - naaien en haken - bewegen - muziek maken en zingen - film - boombal

CULTUURUITSTAPPEN

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Frequentie: 2-maandelijks Verschillende genres en diverse cultuurlocaties. Zomeruitstap naar zee

122

Titel

Genre

Locatie

De toverfluit

Opera

Stadsschouwburg

Hier waak ik!

Solovoorstelling

Minepoort

Ooit gewist

Komedie TV

Stadsschouwburg

Murder ballad

Roch Musical

Wagehuys

Pardon! Sorry dat ik leef

Drama

Stadsschouwburg

Schitz

Cabaret

Stadsschouwburg

Belpop Bonanza Royale

Rockmuziek

Stadsschouwburg

Lisbeth Gruwez Dances Bob Dylan

Dans

Kunstencentrum Stuk

André Brasseur

Generiekmuziek

Stadsschouwburg

Over ver’pilzucht en andere zaken

Cie Tartaren

OPEK

ZOMERUITSTAP NAAR ZEE Frequentie: jaarlijks

FEESTEN Frequentie: 3 keer per jaar Nieuwjaarsreceptie - BBQ / Mosselen - Kerstetentje

INFO EN VORMING Frequentie: minstens 3 info- of vormingssessies per jaar

VORMINGSSESSIES: • Leren omgaan met de smartphone (4 sessies) i.s.m. Open School Leuven • Workshops ‘porties’ en ‘sauzen en vinaigrettes maken’ i.s.m. WGC De Central.

INFORMATIESESSIES • Informatieve babbel rond circulatieplan Leuven • Infosessie UiTPAS Leuven TRAJECT DEMENTIE We organiseerden samen met CBE Open School een Leren in je buurt-cursus voor de bewoners van de sociale woonblokken van het Vriesenhof. We bereikten 6 oudere buurtbewoonsters, die duidelijk nood hadden aan informatie rond een aantal thema’s. Samen met hen en nog 5 andere bewoonsters legden we een participatief traject af dat uiteindelijk resulteerde in een volledig vormingsprogramma rond dementie.

Periode: 25.01.2016 tot 26.05.2016 Deelnemers: 40 INHOUD: - Theatermonoloog 'Va is koning'. Een stuk gebracht door Willy De Jaeghere over zijn vader, dementie en het leven met de ziekte.

- Bezoek aan Museum M 'Wereld van herinnering' RemWindMe parcours: samen met een ervaren gids wierpen we een andere blik op de collectie van Museum M. - Filmvoorstelling 'Still Alice'. Een ontroerende film over

- Infomoment 'Welke hulp bestaat er'. Bij deze infosessie van OCMW thuiszorg gingen we samen in op vragen zoals 'Waar kan ik terecht als ik of mijn naaste de diagnose heb gekregen?' En 'Kan ik ergens steun vinden als mantelzorger?'

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

- Basisvorming dementie: een beeldende vorming gegeven door expertisecentrum voor dementie MEMO om een beter beeld te krijgen van wat dementie juist is en wat het met je doet

wat dementie met je doet als persoon en met je gezin

123

3. EEN VRIJWILLIGERSWERKING: ERTOE DOEN Buurthuis ‘t Lampeke gelooft in de kracht van mensen en kiest er bewust voor om mensen die in de samenleving al dan niet tijdelijk - buiten spel staan, een betekenisvolle plaats als vrijwilliger te geven.

3.1. KENMERKEN VRIJWILLIGERS

34

INDIVIDUELE VRIJWILLIGERS

88 % kwetsbare vrijwilligers (billijkheids- of gezondheidsredenen)

Man-vrouwverhouding: 1/1 1 op 7 vrijwilligers van vreemde afkomst Middelbare leeftijd en gepensioneerd

12% gezonde vrijwilligers Man-vrouwverhouding: 3/1 Allen van Belgische afkomst Middelbare leeftijd

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

2 groepen die zich vrijwillig inzetten: Strijdkoor Kontrarie (maatschappelijk engagement) Bank of New York (maatschappelijk verantwoord ondernemen)

124

3.2. VRIJWILLIGERSTAKEN OP MAAT Waar het vrijwilligerswerk tot voor een aantal jaren veelal een vrije keuze was van onze vrijwilligers, stellen we vast dat meer en meer vrijwilligers in het kader van sociale ac-

tivering of maatschappelijke integratie verplicht worden om zich vrijwillig in te zetten. Dit stelt ons voor de grote uitdaging om te blijven zoeken naar vrijwilligerstaken die enerzijds zin- en betekenisvol zijn voor mensen en bijdragen tot persoonlijke ontplooiing en anderzijds een meerwaarde zijn voor onze werking.

3.3. BEGELEIDING, INSPRAAK EN VORMING Vanuit hun precaire situatie en gekwetste binnenkant hebben onze vrijwilligers op regelmatige basis nood aan een individueel gesprek. Tijdens deze gesprekken worden vrijwilligers bijgestuurd, gehoord, erkend en bevestigd in hun kunnen. Tegelijk bieden deze gesprekken ons andere manieren om naar onze werking en samenleving te kijken. Vrijwilligers en werking inspireren elkaar.

Slechts twee vrijwilligers hebben een externe begeleider. Sinds dit jaar hebben we in het kader van de vermaatschappelijking van de zorg een afspraak met Echo vzw wat betreft de begeleiding van mensen met een psychische kwetsbaarheid. Deze samenwerking bouwen we nog verder uit.

Naast individuele ondersteuning, voorzien we ook in vorming en opleiding voor onze vrijwilligers. In 2016 gaat het om: • Workshops i.s.m. WGC De Central: ‘Portiegrootte’ en ‘Bereiden van sauzen’ • Studiebezoek aan tweedehandskledingwinkel De Kapstok • Workshop houdbaarheid van producten (sociale kruidenier)

We willen onze vrijwilligers zoveel mogelijk betrekken bij beslissingen over en in verband met hun vrijwilligerstaken. Daarom organiseren we maandelijkse vrijwilligersbijeenkomsten voor onze keuken- en winkelploeg.

3.4. BEDANKING VRIJWILLIGERS Onze vrijwilligers zijn de draaischijf van onze werking. Wij houden eraan om hen hier jaarlijks regelmatig expliciet voor te bedanken. In 2016 deden we dit op volgende manieren: • Vrijkaarten voor Schouwburg Chapeau (6 maart), een groot feest georganiseerd door 30CC, Buurtcentra Leuven, Buurtwerk 't Lampeke, Buurtwerk Casablanca, De Meander en Leren Ondernemen. Met kinderopvang, receptie, optreden André Brasseur, fotostand en dansfeest met DJ Mensch, erger je niet!

• Bedankkaart op de internationale dag van de vrijwilliger (5 december) • Vrijwilligersetentje met bediening door de buurtwerkers (4 oktober)

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016 125

4. EEN BUURTWERKING: SAMEN LEVEN Armoede bestrijden is niet alleen de verantwoordelijkheid van professionele basiswerkingen en beleidsmakers, maar vraagt ook om het persoonlijk engagement van burgers. Het buurthuis wil niet alleen een warme plek zijn, waar mensen uit de buurt terecht kunnen, maar wil ook een duidelijke plaats innemen in de buurt en de stad: we willen – samen met de burgers - actief bijdragen aan een solidaire buurt en stad, waar het fijn samenleven is!

BUURTBAR In het voorjaar lanceerden we onze buurtbar. Deze buurtbar bestaat uit een toog, borden, glazen, bestek, BBQ, tafels en stoelen,... en kan kosteloos worden ontleend in onze werking. Met de buurtbar willen we de financiële en logistieke drempel voor onze buurtbewoners verlagen om in de eigen buurt een feestje te organiseren. We willen iedereen de kans geven om een buitenfeest - al dan niet samen met de buren - te realiseren en hopen zo ook jet contact tussen buren te verbeteren.

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Naar aanleiding van de ‘dag van de buren’ toerden we in mei gedurende een week rond met de buurtbar. We streken neer op 5 openbare plaatsen in de buurt en maakten reclame voor onze werking en de buurtbar. We bereikten hiermee 80 buurtbewoners.

126

BEWONERSVERGADERINGEN SOCIALE WOONBLOKKEN VRIESENHOF Als buurthuis organiseren we vier keer per jaar een overleg tussen de bewoners van de sociale woonblokken Vriesenhof 5, 6 en 7. Tijdens dit overleg hebben we het vooral over de leefbaarheid in de woonblokken en het plein rondom.

AFVALHOKKEN In samenwerking met de sociale dienst van Dijledal, ondersteunen wij de vrijwilligers van de afvalhokken van de Glasblazerijstraat en het Valkenplein. De afvalhokken bieden bewoners van sociale appartementen de mogelijkheid om twee maal per week hun afval naar een apart lokaal te brengen, op deze manier proberen wij sluikstorten in de buurt tegen te gaan.

NIEUW CIRCULATIEPLAN LEUVEN In het kader van het nieuwe circulatieplan van Stad Leuven Ondersteuning buurtcomité ondernamen we verschillende acties: • infosessies t.a.v. onze bezoekers over de plannen binnen onze buurt; • als buurtwerking namen we ook een duidelijk standpunt in t.a.v. het circulatieplan, voornamelijk rond het ontbreken van een participatietraject met de betrokken burgers; • ondersteuning van en deelname aan het buurtcomité van de Riddersstraat dat ideeën verzamelt rond de herinrichting van een autoluwe straat.

AUTOLOZE ZONDAG Tijdens de autoloze zondag installeerden we onze buurtbar aan het lokale park De Bruul. Met het oog op uitwisseling van inspirerende ideeën, lieten we een aantal buurtbewoners hun duurzame mobiliteitsalternatieven voor de wijk uit de doeken doen.

BUURTBRUNCH In 2016 organiseerden we met succes onze eerste buurtbrunch. Tijdens deze uitgebreide brunch op woensdag konden mensen elkaar in een ongedwongen sfeer ontmoeten en op informele manier met elkaar in gesprek gaan. Een 30tal mensen maakten van deze gelegenheid gebruik.

buurtwerk â&#x20AC;&#x2DC;t lampeke vzw | jaarverslag 2016

127

5. EEN KRITISCHE WERKING: HET WOORD NEMEN 5.1. VERZAMELEN VAN ERVARINGEN EN FORMULEREN VAN KNELPUNTEN Samen met onze bezoekers en de buurt werken we aan maatschappelijke verandering met het oog op een solidaire en warme samenleving zonder armoede en uitsluiting. We doen dit als vereniging waar armen het woord nemen.

BUURTHUISBABBEL informatie en uitwisseling over de buurthuiswerking Organisator: buurthuis ‘t Lampeke Doel: tijdens een buurthuisbabbel wisselen de buurtwerkers en bezoekers van het buurthuis ervaringen en ideeën uit over één of meerdere onderdelen van de buurthuiswerking.

Datum: 11.02.2016 Aantal deelnemers: 14 bezoekers, 2 stagiair(e)s en 5 buurtwerk(st)ers

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Inhoud: • Informeren over de werking van het buurthuis: basiswerking, buurtwerking en vereniging waar armen het woord nemen.

• Uitwisselen en verzamelen van ideeën rond de werking van het buurthuis: waar dromen we van, wat kan beter?

128

Wat werd er met de resultaten gedaan?

Er werd een uitgebreid verslag gemaakt met alle ervaringen en ideeën van de bezoekers. Op basis van dit verslag werden de accenten voor het werkjaar 2017 geformuleerd en werden een aantal beslissingen genomen m.b.t. de verdere uitbouw van de buurthuiswerking.

ARMOEDECONFERENTIE ROND HET THEMA GEZONDHEID Organisatoren: samenlevingsopbouw Riso Vlaams-Brabant, CAW Oost-Brabant, Buurtcentra Leuven, Stad Leuven, OCMW Leuven, de RuimteVaart (vroegere Leren Ondernemen) en buurtwerk ‘t Lampeke Doel: via de armoedeconferentie willen Stad Leuven, OCMW Leuven en het middenveld mensen in armoede sterker betrekken bij het lokale beleid.

De eerste armoedeconferentie rond gezondheid leverde 7 aanbevelingen op. Deze aanbevelingen vormden het vertrekpunt van de tweede armoedeconferentie. Uiteindelijk werden er drie thema’s gekozen.

Voorbereiding: 15 bezoekers, 2 stagiaires en 3 buurtwerkers bereidden op 16.03 samen de verschillende dialoogtafels van de armoedeconferentie voor.

Datum conferentie: 22.03.2016 Aantal deelnemers: 13 bezoekers, 4 stagiaires en 5 buurtwerkers INHOUD: • Terugkoppeling: wat werd er met de 7 aanbevelingen van de eerste armoedeconferentie rond gezondheid gedaan?

• Verdere uitwerking van 3 aanbevelingen: • Toegankelijke mondzorg • Goed verzekerd bij je ziekenfonds • Vermaatschappelijking geestelijke gezondheidszorg Wat werd er met de resultaten gedaan?

Ook hier werd een lijvig verslag gemaakt, waarvan de resultaten zullen worden opgevolgd door de gezondheidswerker van Stad Leuven. In het voorjaar van 2018 wordt een nieuwe armoedeconferentie gepland. buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016 129

REFLECTIE OVER ONZE TAAK M.B.T. DE GEESTELIJKE GEZONDHEID VAN ONZE BEZOEKERS (ARTIKEL 107) Onze deelname aan de dialoogtafel rond vermaatschappelijking maakt deel uit van een ruimer reflectieproces rond onze rol t.a.v. de geestelijke gezondheid van onze bezoekers. In dit kader ondernamen we in 2016 verschillende acties. We verwijzen hiervoor ook naar het algemene deel van dit jaarverslag, 3.4 Vermaatschappelijking van de zorg.

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

SAMENWERKING EN UITWISSELING TUSSEN DE LEUVENSE BASISWERKINGEN Op het ‘Lokaal Overleg Basiswerkingen’ merkten we een gedeelde interesse om na te denken over taboedoorbrekend werken rond geestelijke gezondheidszorg en het creëren van “warme plekken” waar mensen met een psychische kwetsbaarheid welkom zijn.

We dachten samen met de netwerkcoördinatoren van project 107, CAW Oost-Brabant, Logo Oost-Brabant en WGC De Ridderbuurt na en zochten oplossingen om buurtwerkingen te ondersteunen bij het omgaan met de vermaatschappelijking van de zorg.

Volgende zaken kwamen uit de bus en worden in de praktijk gebracht: • om de buurtwerkers te versterken werd aan elke basiswerking een mobiel team geestelijke gezondheidszorg Leuven gekoppeld. Dit team heeft een coachingsopdracht en komt maandelijks bij het

130

buurthuis over de vloer voor intervisie.

• de basiswerkingen kunnen terecht bij ECHO voor begeleiding en coaching van vrijwilligers. ECHO heeft als doel mensen met een psychische kwetsbaarheid (terug) op weg te helpen naar werk en opleiding en zet hiervoor jobcoaches in.

• het netwerkoverleg psychiatrie vindt plaats bij de verschillende basiswerkingen, waar de buurtwerk(st) er de eigen werking toelicht. Dit om wederzijdse kennismaking te stimuleren.

VORMING • 6-daagse vorming ACT (Acceptance and commitment Therapy) : deze training geeft buurtwerkers handvatten om het gedrag van mensen te voorspellen en hen bewust te maken van het feit dat de gedachten, gevoelens en lichamelijke gewaarwordingen die aan hun gedrag voorafgaan, deel van een denkproces zijn, dat - als je er in op gaat - leidt tot beperkingen in je leven. ACT leert mensen meer los te staan van hun gedachten en geeft hen zo meer vat op hun gedrag en legt de focus bij de waarden.

• 3 intervisiemomenten (maandelijks) en samenwerking met mobiel team De Hulster (sinds september) • vorming ‘hoe omgaan met psychisch lijden van mensen?’

OCMW-DIALOOGMOMENTEN ROND MAATSCHAPPELIJKE INTEGRATIE EN SOCIALE ACTIVERING Organisatoren: samenlevingsopbouw Riso Vlaams-Brabant/ buurtwerk Casablanca, OCMW Leuven en buurtwerk ‘t Lampeke

wat te zeggen valt en dat er nood is aan een meer diepgaand en intensief traject rond dit onderwerp.

Er werd afgesproken dat we in 2017 twee dialoogmomenten aan dit thema gaan wijden om tot meer concrete resultaten te komen.

Doel: een OCMW-dialoogmoment is een en structureel overleg tussen medewerkers van het OCMW Leuven en mensen vanuit maatschappelijk kwetsbare groepen uit de Leuvense basiswerkingen, over onderwerpen m.b.t. de kernopdracht van het OCMW. Dit gebeurt in functie van het opzetten van concrete verbeteracties.

Dialoogmoment 2 Datum: 30.05 Aantal deelnemers: 8 personen uit de basiswerkingen, 4 maatschappelijk werkers van het OCMW en 2 buurtwerkers

Dialoogmoment 1 Datum: 25.01 Aantal deelnemers: 11 personen uit de basiswerkingen, 5 maatschappelijk werkers van het OCMW en 2 buurtwerkers

Wat werd met de resultaten gedaan?

Het werd al snel duidelijk dat rond dit thema heel

Wat werd met de resultaten gedaan?

De aanwezigheid van een OCMW-medewerker in de basiswerkingen was een belangrijk verbeterpunt uit de vorige dialoogmomenten. De resultaten uit het dialoogmoment leidden tot een verbeterde aanpak in buurthuis Casablanca. De aanwezigheid van een medewerk(st)er van het OCMW bij buurtwerk ‘t Lampeke werd nog even uitgesteld tot 2017.

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Inhoud: tijdens dit dialoogmoment rond sociale activering vroegen we ons af hoe cliënten en maatschappelijk werkers samen zoeken naar activiteiten die zinvol en nuttig zijn voor de cliënt en zijn omgeving?

Inhoud: vanuit de ervaringen bij buurthuis Casablanca dachten we na over hoe een OCMW-medewerker zinvol in een buurthuis kan aanwezig zijn?

131

WERKGROEPEN UITPAS LEUVEN Organisator: Stad Leuven Doel: In 2016 werd in Leuven de UiTPAS uitgerold. Met de UiTPAS wil Stad Leuven, samen met initiatiefnemer CultuurNet Vlaanderen, de drempels naar vrijetijdsparticipatie voor alle inwoners van Leuven verlagen (via een puntenspaarsysteem). Vanuit buurtwerk ’t Lampeke zetelen we mee in de stuurgroep van de UiTPAS en hebben we als lokale armoedepartner een belangrijke rol te spelen in de besprekingen en onderhandelingen met de Stad en de Leuvense aanbieders van vrijetijdsaanbod. We vinden het belangrijk om mensen in armoede op een goede en correcte manier te betrekken in het voorbereidend traject, dit is bij de werkgroepen communicatie en toeleiding.

MEDEWERKING AAN DE WERKGROEP TOELEIDING EN DE WERKGROEP COMMUNICATIE 12 bijeenkomsten Toeleiding: 29.01, 12.05, 23.06, 7.07,15.09, 24.10 Communicatie: 26.01, 10.05, 21.06, 06.09, 8.11, 9.12

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

BEGELEIDING WERKGROEP met mensen in armoede | 4 bijeenkomsten • Uitleg over het systeem van de UiTPAS: verwachtingen en angsten • Feedback op brief aan mensen met recht op verhoogde tegemoetkoming (communicatie) • Meedenken over locaties voor verkoop- en spaarpunten, procedure verliezen en verkrijgen van kansentarief, testfase, • Info voor UiTPAS-ambassadeurs in de basiswerkingen • Reactie op lay-out en vormgeving Leuvense UiTPAS • Mee uitdenken lanceringsmoment en feedback op affiche • Binnenbrengen armoede-expertise in de vorming van de baliemedewerkers van het cultureel centrum (25.11) • Brainstorm locaties mobiel verkooppunt

132

INFORMATIE EN TOELEIDING • Interne infomomenten rond principes en algemene werking van de UiTPAS • Verkoop/verdeling UiTPAS tijdens onze nieuwjaarsreceptie • UiTPAS - ambassadeurs die in en rond het buurthuis uitleg geven over de UiTPAS

MEDEWERKING AAN PERSMOMENT EN LANCERINGSFEEST Deelname aan de uitwisseling van UiTPAS-regio’s georganiseerd door het netwerk tegen armoede 3 bijeenkomsten: 17.06, 9.09 en 16.12 • stand van zaken verschillende UiTPAS-regio’s en info Cultuurnet • stand van zaken bovenlokale UiTPAS • Uitwisseling over verschillende thema’s: hoe sportclubs betrekken, hoe inspraak krijgen als vereniging, de groepspas, toeleiding via pretloketten,…

5.2. SAMENWERKEN MET MIDDENVELD EN BELEID We verwijzen hiervoor ook naar het algemene deel: 3.

Hoopverlening, 4. Stad Leuven, 5. Verenigingen waar armen het woord nemen en 8. Duurzaamheid. Heel wat zaken (OCMW-dialoogmomenten, dag tegen armoede e.a.) vertrekken immers ook vanuit de algemene werking.

Het wegwerken van armoede en het stimuleren van volwaardige participatie, vertrekkende vanuit de krachten en talenten van mensen, mag geen geïsoleerde actie zijn.

Het is belangrijk om bruggen te bouwen tussen organisaties, tussen sectoren. Vanuit het buurthuis zetten we daarom sterk in op samenwerking en krachtenbundeling.

We geven hieronder een opsomming van de belangrijkste overlegorganen waaraan we deelnemen. In bijlage vind je een overzicht van alle bijeenkomsten en vergaderingen.

OP VLAAMS NIVEAU: netwerk tegen armoede (AV, RvB, overleggroepen)

OP PROVINCIAAL NIVEAU: provinciaal overleg VWAHWN, provinciale participatieraad

OP LOKAAL NIVEAU: trekkersgroep 17.10, kerngroep en werkgroep vrijetijds-participatie (UiTPAS), werkgroep gezonde wijk, overleg voedseloverschotten, lokaal overleg basiswerkingen, overleg gemeenschapswachten Ridderbuurt, buurtoverleg Ridderbuurt.

6. EXTRA SPEERPUNTEN VAN 2016 6.1. WERKEN AAN RUIMTELIJKE INRICHTING MET OOG VOOR PARTICIPATIE In 2016 zijn we gestart met de herinrichting van onze ontmoetingsruimte. Uit de buurthuisbabbel (zie 5.1) en de dagelijkse ervaringen met de bezoekers leerden we dat de ruimtelijke inrichting van ons buurthuis op tal van vlakken invloed heeft op de manier waarop bezoekers en buurtwerkers, maar ook bezoekers onderling zich t.a.v. elkaar verhouden en gedragen. Samen met de bezoekers en de klussenploeg zijn we volop bezig met de nieuwe inrichting. Die zal in 2017 afgerond worden.

6.2. BEKEND MAKEN VAN ONZE DAGELIJKSE WERKING MAANDELIJKSE FOLDER Maandelijks worden er in de buurt 3500 exemplaren van onze maandelijkse folder rondgedeeld door vrijwilligers. Hierin vinden buurtbewoners niet alleen het maandmenu van ons buurtrestaurant terug, maar lezen ze ook de geplande activiteiten.

OPENDEURDAG DEN BOKAL Op 28 april 2016 organiseerden we een opendeurdag van onze tweedehandskledingwinkel. We startten ook op met het ontwerp van een aparte flyer.

buurtwerk â&#x20AC;&#x2DC;t lampeke vzw | jaarverslag 2016

FOLDER DAGELIJKS AANBOD We kozen ervoor om de folder m.b.t. het dagelijks aanbod van het buurthuis niet anoniem te verspreiden in de buurt, maar gericht en persoonlijk uit te delen aan relevante organisaties en toekomstige bezoekers. Op deze manier hebben mensen onmiddellijk een aanspreekfiguur wanneer zij het buurthuis contacteren of bezoeken.

133

BUURTBAR Zoals reeds vermeld bij punt 4 streken we met onze buurtbar neer op verschillende openbare plaatsen in onze buurt en bereikten we hiermee 80 buurtbewoners.

krijgen op de organisaties in onze buurt en tot een zinvolle samenwerking te komen in onze gezamenlijke strijd tegen armoede en voor een solidaire samenleving. Sommige organisaties nodigden we ook uit bij ons in het buurthuis.

DE WEEK VAN BUURTHUIS ‘T LAMPEKE OP ÉÉN. Tijdens de week van 7 t.e.m. 10 november kon je in de rubriek 'de week van...' kijken naar enkele portretten van mensen uit het buurthuis en de tweedehandswinkel den Bokal. Je kreeg een mooi sfeerbeeld van waarom mensen naar onze werking komen en wat ze er doen.

LAAT ‘T LAMPEKE BRANDEN! In het najaar zetten we de campagne ‘Laat ‘t Lampeke branden!’ op. De campagne bestond uit twee delen: • de actie 150 x 40 € • oproep Warmste Week

KENNISMAKINGSGESPREKKEN In 2016 hadden we voor de eerste keer het idee om onze teamvergaderingen bij externe organisaties in de buurt te houden. We hopen op deze manier een hechtere relatie met deze organisaties tot stand te brengen, een bredere blik te

Met de campagne hoopten we niet alleen geld in te zamelen voor het opfrissen van het buurthuis, maar zetten we ook in op bekendmaking van onze werking.

We bereikten 170 mensen met onze 150 x 40 € actie en er werden 14 acties geregistreerd in het kader van de Warmste week.

Laat ‘t Lampeke opnieuw branden !

Het buurthuis ‘t Lampeke is een ontmoetingsplaats en buurtrestaurant voor volwassenen en gezinnen uit de Ridderbuurt. Samen werken we aan een warme en solidaire samenleving zonder armoede en uitsluiting. Wekelijks komen er een 200-tal bezoekers langs.

8. PERSONEEL

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

SVEN SCHROEDERS SOFIE GIEDTS FROUKE WOUTERS ITHAR SHABEEB PENINA DENIVELLE

134

BUURTWERKER 0,80 VTE BUURTWERKSTER 1 VTE BUURTWERKSTER 0,9 VTE BUURTWERKSTER 0,5 VTE BUURTWERKSTER 0,5 VTE

Het buurthuis wil een gezellige en warme plek zijn waar mensen zonder verplichtingen en zonder oordeel gastvrij verwelkomd worden.

Het was echter al van 2004 geleden dat het buurthuis nog eens een grondige opknapbeurt kreeg. De voorbije weken verfden we daarom samen met vrijwilligers al een groot deel van het buurthuis, maar is er nog heel wat meer nodig om er een gezellige ruimte van te maken… en daarom willen wij u om een gunst vragen.

Wij willen onze lege ruimte omtoveren tot een gezellige ontmoetingsplek. Stoelen, tafels, verlichting,… er is nog heel wat nodig. Wil je hierbij helpen, dan kan dit door elke bijdrage.

Heel hard bedankt!

Je kan je gift overmaken op rekening BE95 6524 8038 0458 met de mededeling: 402 Lampeke interieur buurthuis.

Voor een gift van €zouden 40,00 of meer Wij willen heel speciaal nog eens onze vrijwilligers en stagiaires bedanken, zonder hun inzet we (op jaarbasis) ontvang je een fiscaal attest. niet staan waar we vandaag staan. Bedankt.

Verantwoordelijke uitgever: Karin Nelissen, -Riddersstraat 147, 3000 Leuven

BIJLAGES JAARVERSLAG 2016 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

LEDEN RVB EN AV ACCENTEN BUURTWERK ’T LAMPEKE 2017 KERNCOMPETENTIES MEDEWERKERS BUURTWERK ’T LAMPEKE REGISTRATIE VORMINGEN, VERGADERINGEN, PUBLICATIES, PERS… ACTIVITEITENLIJST KINDERWERKING FABOTA EN JONGERENWERKING DEN TUBE REGISTRATIE ACTIVITEITEN PROJECT ‘DE GROENE RIDDER 2015-2016’ ARTIKEL ‘TROOST VAN TERPEN’ ARTIKEL WELWIJS ‘HUISWERKKLASSE’ EXEMPLAAR DE GOED GEZIN’D KRANT

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016 135

1.

LEDEN RVB EN AV LIESBET STEVENS (VOORZITSTER) LIESBET CREEMERS STEVEN JANSSEN KARIN NELISSEN SYLVIE VANDUEREN KATLEEN VANSLAGMOLEN

buurtwerk â&#x20AC;&#x2DC;t lampeke vzw | jaarverslag 2016

LEDEN ALGEMENE VERGADERING OP 22/4/2017

136

BEX HELENA BOEY JO BROUWERS KARIN CREEMERS LIESBET DEFORCHE INGRID DENEFFE LUC DEPOOTER JONATHAN HUBAR SYLVIA JANSSEN STEVEN MASSANT LYNN KUTLU HASAN MASSART BART MAZARESE CHRIS MELOTTE HILDE MIRZA DAVUD NELISSEN KARIN POLFLIET LIEVE SAIVE MICHEL STEVENS LIESBET VANDEN BERGHE JO VANDENDRIESSCHE SOFIE VANDUEREN SYLVIE VANHERCKE BART VERLINDE LIEVEN VANSLAGMOLEN KATLEEN VAN WICHELEN HILDE ZINABU JEMANEH SEBLE

2. ACCENTEN BUURTWERK ’T LAMPEKE 2017

Buurtwerk ’t Lampeke werkt samen met een diverse groep mensen aan een warme en solidaire samenleving zonder armoede en sociale uitsluiting. Iedereen is welkom en we zetten elkaar in onze kracht. buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016 137

ACCENTEN 2017 ALGEMENE WERKING PREVENTIEVE GEZINSONDERSTEUNING I.F.V. BESTRIJDING GEZINSARMOEDE Een belangrijke focus binnen onze werking is het werken met gezinnen, met expliciete aandacht voor jonge gezinnen. In de voorbij jaren kregen we hiervoor extra projectsubsidies vanuit een erkenning LDE Prego (lokale diensteneconomie preventieve gezinsondersteuning). Vanaf 2017 komen er structurele middelen vanuit deze subsidies, maar het is niet duidelijk of wij dit krijgen. Het is afwachten, terwijl deze middelen voor onze werking noodzakelijk zijn om dit verder te realiseren.

Tegelijkertijd zetten we sterk in op een nieuw project ‘Bruggen over troebel water: het belang van brugfiguren bij kwetsbare gezinnen’ (oktober 2016-december 2018) met middelen vanuit het Kinderarmoedefonds en de Nationale Loterij. Over een periode van meer dan twee jaar zetten we in op het realiseren van brugfiguren bij kwetsbare gezinnen met jonge kinderen (op komst). Dit gebeurt in een samenwerking met diverse partners, ondersteund door onderzoek vanuit het HIVA en in een sterke verbinding met het Huis van het Kind Leuven en het project rond Parelcoaches (= brugfiguren voor aanstaande moeders en moeders met zeer jonge kinderen).

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

TRAJECTEN VAN HOOPVERLENING

138

In september 2016 presenteerden we de documentaire ‘Trajecten van Hoopverlening’, waarin we in een samenwerking met de Wissel, CAW en Amber een verhaal vertellen over het belang van de gelijkwaardige en kwetsbare relatie binnen de hulpverlening (www.hoopverlening.be).

In 2017 willen we deze documentaire ingang doen krijgen als lesmateriaal in diverse opleidingen en als inspiratiebron binnen de welzijnssector. Hier-

voor zijn in het najaar van 2016 de eerste stappen gezet. Er zijn plannen binnen Vlaanderen, Brussel en Nederland. We organiseren nog verschillende presentaties dan deze documentaire in combinatie met dialoog en vorming.

Trajecten van Hoopverlening is ook het basismateriaal voor het project ‘Brugfiguren’ (zie accent 1).

De docu zal worden gebruikt om het profiel van de brugfiguur scherp te krijgen en als vormingsmateriaal voor op te leiden brugfiguren.

We gebruiken dit materiaal om binnen de eigen werking samen te reflecteren over onze begeleidershouding. We verwijzen hiervoor ook naar de accenten binnen de deelwerkingen.

ONS MANIFEST In 2016 legden we ons manifest neer. Waar staat onze organisatie voor? Wat zijn onze belangrijkste waarden? Wat is de essentie van ons bestaan als integrale buurtwerking.

In 2017 bouwen we hierop verder. We werken aan het scherp stellen van duidelijke kerncompetenties voor onze medewerkers, algemeen en per specifieke functie. Dit moet leiden tot het realiseren van een duurzaam personeelsbeleid: aanwerving, opleiding, ondersteuning, dialoog...

In 2017 presenteren we ons manifest ook naar de buitenwereld. In het najaar plannen we een actie, waarin we we willen vertellen wie we zijn, wat we doen en waar we voor staan. Dit moet leiden tot het versterken van bestaande samenwerkingsverbanden, het bereiken van nieuwe mensen, het opzetten van nieuwe acties...

HET BELANG VAN DUURZAAMHEID We gaan ook in 2017 door op onze inzet rond duurzaamheid. We blijven geloven in het belang van de verbinding tussen duurzaamheid en armoedebestrijding. De permanente inbedding binnen onze werking krijgt vertaling in concrete acties binnen de deelwerkingen (zie accenten deelwerkingen).

Enkele voorbeelden: het uitbouwen van een fietspark voor gebruikers en personeel, plannen rond de realisatie van een fietstaxi, kweken van groenten, gezonde voeding in de werking, gebruik van openbaar vervoer bij activiteiten, drukken bij een ecologische drukker, werken met katoenen luiers, aandacht voor voedseloverschotten, het organiseren van fietslessen en –activiteiten...

We zetten ook in op samenwerking met diverse organisaties: Mobiel 21, Leuven Klimaatneutraal 2030 (waar we stichtend lid van zijn), Velt, de sociale kruidenier Vlaams-Brabant (waar we stichtend lid zijn)...

FOCUS OP GEZONDHEID Ook hier zetten we als integrale buurtwerking al jaren op in. Maar toch zetten we dit in de kijker zetten voor 2017. De internationale dag tegen armoede op 17 oktober krijgt als thema ‘Gezondheid’.

Het netwerk tegen armoede onderneemt, samen met de verschillende verenigingen waar armen het woord nemen, acties.

We willen binnen dit kader mee wegen op dit thema, zowel beleidsmatig als naar de publieke opinie toe: het bekend maken van de derde betalersregeling, het belang van de verdere uitbouw van de wijkgezondheidscentra, het betaalbaar maken van gezonde maaltijden (sociale restaurants, kinderwerkingen, onderwijs), de noodzaak van ‘plekken’ waar mensen zich thuis kunnen voelen, een autovrije binnenstad zonder fijn stof, het wegwerken van de drempels tussen mensen in armoede en sportverenigingen...

We zitten verder in op structurele samenwerking met onderwijspartners. We brengen onze expertise binnen in diverse opleidingen en proberen dit structureel te verankeren. We gebruiken hiervoor de diverse materialen, ontwikkeld binnen onze buurtwerking: de documentaire ‘Trajecten van Hoopverlening’, de dvd ‘Huiswerkklasse’, het boek ‘Helpende Handen in de kinderopvang’, het spel ‘Uit de boot’ en ‘Lezen in de zomer is leuk’... (Zie ook accent 5 dagopvang de Wurpskes en accent 3 kinderwerking Fabota)

We hebben een structurele samenwerking met de lerarenopleiding binnen de UCLL (zie ook tschoolisvaniedereen.weebly.com): we zitten in diverse werk- en stuurgroepen, nemen deel aan onderzoek, bieden vorming aan voor lectoren en studenten.

We gebruiken onze expertise om te wegen op de leerplannen, meer expliciet het binnenbrengen van het thema ‘kansarmoede’ binnen het curriculum. Zij zijn ook een partner binnen het project ‘brugfiguren’ (zie accent 1).

Binnen het project ‘Brugfiguren’ starten we een project op met de Sint-Jansschool binnen de bestaande duurzame samenwerking. Maar er start ook een project binnen de Pee & Nel, een school binnen het Leuvense GO!-onderwijs. Bedoeling is dat deze projecten later vertaald kunnen worden naar andere basisscholen in en buiten Leuven.

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

In Leuven is er een sterke samenwerking rond gezondheid op verschillende fronten: laagdrempelige en betaalbare tandzorg, beweging en gezonde voedingen in de kinder- en jongerenwerkingen, het belang van een goede geestelijke gezondheidszorg... De Leuvense armoedeconferentie in 2016 resulteerde in verschillende acties, die in 2017 (en later) zullen worden gerealiseerd.

KANSARMOEDE EN ONDERWIJS

139

ACCENTEN 2017 DAGOPVANG DE WURPSKES 1. ALGEMEEN De Wurpskes wil het bestaande aanbod in 2017 continueren. Dat is geen evidentie binnen de reglementering van het nieuwe decreet. De financiële situatie van de Wurpskes vraagt naar structurele oplossingen. Omwille van het grote belang van de dagopvang (preventieve gezinsondersteuning, een aanbod voor alle leeftijdsgroepen, expliciete aandacht voor gezinnen met jonge kinderen) binnen onze integrale buurtwerking is het een fundamentele keuze om dagopvang de Wurpskes als belangrijk onderdeel te bevestigen.

2. WERKORGANISATIE FINALISEREN I.F.V. DE REGLEMENTERING BINNEN HET DECREET KINDEROPVANG

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Vanaf 1 januari 2017 is de Wurpskes verplicht om elke dag 11 uur én per jaar 220 dagen open te zijn.

Het nieuwe decreet inzake kinderopvang (2014) legt deze minimumvereisten op. Dit betekent dat we dagelijks 1 uur langer open zullen zijn: van 7.00 uur tot 18.00 uur. Voor de werkorganisatie van het personeel heeft dit grote gevolgen. We moeten met 2 vaste kinderbegeleiders een dagelijkse openingsduur van 11 uur garanderen. Vanaf januari 2017 wordt het werkschema van het personeel dan ook aangepast.

140

De verandering naar 220 openingsdagen op jaarbasis vraagt slechts een lichte aanpassing, omdat dit in vergelijking met de voorbije jaren maar over enkele dagen gaat.

3. AANDACHT VOOR GEZONDE EN DUURZAME VOEDING Dit kadert binnen het thema ‘duurzaamheid’ (zie ook accenten algemeen). Na het realiseren van een groene buitenspeelruimte en het werken met katoenen luiers gaan we in de Wurpskes verder op de ingeslagen weg.

In 2016 was er een samenwerking met het wijkgezondheidscentrum ‘de Central’: een diëtiste deed een doorlichting van de voeding naar baby’s en peuters. Ze maakte een een verslag met aandachtspunten om ons aanbod gezonder te maken. In 2017 gaan we hiermee aan de slag. Het gaat concreet over zelfbereide vieruurtjes zonder suiker, werken met havermout, volkorenbrood en -bloem, havermout en gezond of zelfgemaakt beleg. Onze medewerkster in het kader van art. 60 bereidt deze voeding en wordt hierbij in het begin gecoacht door de vaste medewerkers.

4. INZETTEN OP PREVENTIEVE GEZINSONDERSTEUNING Het bestaan van de Wurpskes hangt samen met de keuze binnen onze buurtwerking voor preventieve gezinsondersteuning met expliciete aandacht voor aanstaande en jonge gezinnen in kansarmoede.

Het zo vroeg mogelijk aanspreken, uitnodigen en betrekken van ouders bij de opvoeding van hun kinderen blijft een belangrijke factor in het welbevinden van jonge gezinnen. En een belangrijk element in de strijd tegen (gezins-)armoede.

Dit alles hangt ook samen met de erkenning binnen onze erkenning als LDE Preventieve Gezinsondersteuning (Prego). Momenteel weten we niet of we deze middelen voor 2017 nog zullen krijgen. De Wurpskes neemt binnen dit Prego-verhaal een belangrijke rol op bij het rekruteren, ondersteunen en begeleiden van ouders. Het versterken van de band tussen kinderen en ouders staat hierbij centraal.

Ook het project ‘Bruggen over troebel water: het belang van brugfiguren bij kwetsbare gezinnen’ (oktober 2016-december 2018) speelt hier een belangrijke rol. De realisatie van de documentaire

‘Trajecten van Hoopverlening’ (najaar 2016) legde hiervoor de basis om op verder te werken. Zie verder accenten algemene werking.

5. VORMING ROND HET BOEK ‘HELPENDE HANDEN IN DE KINDEROPVANG’

en voorzieningen, vanuit de stem van kansarme gezinnen én als organisator van een eigen kinderopvang voor maatschappelijk kwetsbare gezinnen willen wij mee wegen in deze stuurgroep en input geven om de sociale functie van de kinderopvang te verbreden én te verdiepen.

De middelen van de Prinses Mathildeprijs in 2011 stelden ons in staat om rond het thema ‘gehechtheid in de kinderopvang’ een publicatie te maken voor begeleiders in de kinderopvang. Op deze manier konden we onze expertise van 20 jaar werken omzetten in specifiek materiaal voor de sector van kinderopvanginitiatieven en het ruimere middenveld.

We versterkten dit in 2016 met het neerleggen van de documentaire ‘Trajecten van Hoopverlening’ (zie accenten algemene werking).

In mei 2013 gaven we dit boek (auteurs Karen Daniëls en Greet Geenen) uit in eigen beheer.

Intussen zitten we reeds aan de 2e druk en wordt het boek gebruikt in verschillende opleidingen, die zich richten op de opvoeding en de verzorging van jonge kinderen. We geven ook diverse gastcolleges.

In 2017 zetten we hier verder op in. We spreken opleidingen actief aan om dit boek op te nemen als vast onderdeel binnen hun opleiding.

Daarnaast organiseren we op jaarbasis twee vormingsmomenten. We richten ons hierbij zowel naar eigen medewerkers als naar andere geïnteresseerden.

6. OPVOLGEN VAN HET BELEID ROND DE PLAATS VAN KANSARME KINDEREN BINNEN DE KINDEROPVANG.

Vanuit onze rol als schakel tussen kansarme ouders

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

We zetelen voor het Netwerk tegen armoede in de stuurgroep Sociale Functie binnen Kind en Gezin.

Deze stuurgroep brengt 4 groepen samen die reflecteren over de aandacht voor maatschappelijk kwetsbare ouders in de kinderopvang: grote organisatoren van kinderopvang, lokale besturen, vormings- en ondersteunings-organisaties en experten.

141

ACCENTEN 2017 KINDERWERKING FABOTA ALGEMEEN Een verdere focus op ervaringsgericht werken: we hebben vorig jaar een eerste aanzet gegeven om meer te werken vanuit het ervaringsgericht spelen.

Deze weg zetten we verder. Hiervoor wordt de nodige tijd uitgetrokken en wordt een traject (o.a. vorming en coaching) uitgezet om dit samen met het personeel te realiseren.

Belangrijk is dat we naast het werken met de ‘groep’ kinderen in groepsverband ook echt elk individueel kind een plek en een aanbod kunnen geven. We willen iedereen kunnen insluiten (en niet uitsluiten) binnen onze kinderwerking. Maatwerk is hiervoor op zijn plaats.

Tenslotte zoeken we naar een goede combinatie tussen onze visie op het vrijetijdsaanbod en de verwachtingen die stagiaires vanuit de diverse opleidingen meebrengen.

FUNDAMENTELE VERANDERING BINNEN DE SPEELPLEINWERKING

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Er komt een eerste aanzet om de speelpleinwerking van Fabota anders uit te bouwen. We zijn op een punt gekomen om meer keuzevrijheid te geven aan de kinderen. Hiervoor moeten we natuurlijk een omslag maken, zowel met het personeel als met de grote vrijwilligersploeg. Dit gebeurt met de nodige aandacht voor onze kinderen, maar gezien net zij deze vraag impliciet hebben aangegeven lijkt ons dat hier het minste werk voor nodig is.

142

ONDERWIJS Vanuit de dagelijkse werking in de huiswerkklas en de informele contacten die daaruit voortvloeien, zetten we in op degelijke informatie voor en onder-

steuning aan ouders in armoede binnen het thema ‘keuze voor en inschrijving binnen een school’.

Onze erkenning als DAF-intermediair (Digitaal AanvraagFormulier) zorgt ervoor dat samen met onze ouders rechtstreeks hun recht op een schoolof studietoelage kunnen realiseren.

We blijven via gerichte acties inzetten op de sensibilisering van onderwijspersoneel met gelijke kansen voor alle kinderen in het onderwijs. In 2016 hebben we de onze dvd ‘Huiswerkklasse’ afgewerkt en gepresenteerd (18 maart 2016). In 2017 ligt de focus op het verder verspreiden van deze film binnen Vlaams-Brabant en Vlaanderen. Ons doel is om scholen te inspireren, een mentaliteitsverandering te realiseren en zo mee de vertaalslag te maken naar een nieuw huiswerkbeleid.

Binnen de eigen werking zoeken we uit hoe wij onze huiswerkklas en de naschoolse werking inrichten vanuit dit veranderende huiswerkbeleid van de scholen in onze buurt.

En tot slot, in 2017 richten we onze huiswerkklas opnieuw in met dank aan Belfius.

PROJECTEN: CIRCUS, PERCUSSIE, KOOR, SPEL UIT DE BOOT, DUURZAAMHEID, LEESBEVORDERING Al onze projecten lopen verder binnen de eigen werking. We blijven hiermee ook naar buiten komen via optredens en vormingen. We maken ook promotie via diverse materialen, ontwikkeld binnen de projecten (videoclip FabotastiX, boek ‘Lezen in de zomer is Leuk’...). Voor het project duurzaamheid verwijzen we naar de accenten in het algemene deel.

Het spel ‘Uit de boot’ is in een eerste editie uitverkocht. Er wordt aan een nieuwe tweetalige versie gewerkt. Daarnaast plannen we in het najaar van 2017 een eerste aanzet voor een soortgelijk spel voor de leeftijdsgroep 4 tot 8 jaar. We werken ook verder aan de uitbouw van een ploeg van opgeleide spelbegeleiders, om beter te kunnen inspelen op de externe vormingsvragen.

Binnen onze percussiegroep zetten we in op opleiding van personeel om deze groep op termijn door te kunnen schuiven en meer draagkracht te hebben binnen de pedagogische begeleiding.

Om al deze projecten te kunnen realiseren blijven we op zoek naar financiële middelen.

INFRASTRUCTUUR Dit accent was reeds geformuleerd in 2016. We hebben toen echter niet de gewenste stappen kunnen zetten. Een meningsverschil met enkele buren ligt hier aan de grondslag. Vandaar dat we dit accent in 2017 opnieuw opnemen.

Het atelier in het oude gebouw is in zeer slechte staat. Er is zo goed als geen isolatie. Het water loopt bij hevig regenweer al jaren langs de muren.

Alles wordt vochtig en gaat stuk. In 2017 rollen we dit plan uit: er komt een nieuwe ruimte met twee bouwlagen. Een gelijkvloers voor de klussenploeg met stockeerruimte. Op de eerste verdieping komt er een extra vergaderruimte en een gezellige plek voor de Sporo’s. Dit is onze groep van 8-9 jarigen, die in 2016 werd opgestart om het inhoudelijk werken op maat van die leeftijd sterker te maken.

Daarvoor werkten we met een middengroep van 6 tot 9 jaar.

we graag de volgende stap gezet naar het traject met de kinderen zelf. Dit moest afgerond worden in 2017. Door gebrek aan middelen hebben we dit voor ons uit geschoven. We zijn nu volop op zoek naar financiële ondersteuning om dit toch in 2017 te laten starten.

We besteden als organisatie veel aandacht aan het thema ‘gezondheid’: gezonde voeding, tandzorg, hygiëne, belang van beweging en sport... Ook het Netwerk tegen Armoede waar wij deel van uit maken, kiest voor dit thema binnen acties rond de internationale dag tegen armoede en sociale uitsluiting (17 oktober). We verwijzen hiervoor naar de accenten van het algemene deel.

We volgen de evoluties op binnen de te verwachten nieuwe uitvoeringsbesluiten rond de buitenschoolse kinderopvang. We willen, waar mogelijk, mee kunnen wegen op deze veranderingen. Dit kan immers grote gevolgen hebben voor onze kinderwerking.

BELEID In 2016 stond op de planning dat we zouden werken rond kinderen en huisvesting.

Na het voortraject te hebben doorlopen hadden

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

“We willen een traject opzetten met kinderen tussen 8 en 12 jaar waarbij we hun beleving rond wonen en huisvesting in kaart en in beeld willen brengen.

Met een eindproduct dat samen met hen wordt gerealiseerd meer bewustzijn en bereidwilligheid creëren bij particuliere huiseigenaars. Uiteindelijke doelstelling is het vergroten van de kwalitatieve woonmarkt voor mensen in armoede.”

143

ACCENTEN 2017 JONGERENWERKING DEN TUBE BACK TO BASICS De focus ligt op het werken vanuit de relatie. Samen dingen doen, waarbij het ‘samenzijn’ centraal staat. Het realiseren van een kwaliteitsvol aanbod, waarbij de verbinding centraal staat. Verbinding met de jongeren, de stagiair(e)s, de vrijwillig(st)ers en de collega’s. Het is een duidelijke keuze om in 2017 niet in te stappen in ‘speciale’ projecten. De ervaring leert dat dit knaagt aan het basiswerk en de jongerenwerker te veel belast met allerlei taken, die niet inzetten op de relatie met de jongeren.

Projecten, die onderdeel kunnen zijn van het basiswerk en vertrekken vanuit dit ‘samen zijn en doen’, zijn eventueel wel nog mogelijk.

Het aantal contacturen met jongeren van de jongerenwerker moet hoger liggen dan de organisatorische uren.

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

We hebben momenteel 1 VTE jongerenwerker in dienst. We weten dat dit te weinig is (zie ook accent 2). Binnen deze context maken we een sterke planning bakenen we af. Dit wil zeggen dat we durven nee te zeggen op project- en andere vragen, hoe interessant die ook kunnen zijn.

144

We betrekken collega’s binnen de buurtwerking, stagiair(e)s, sterke vrijwilligers en oudere jongeren sterker binnen dit verhaal. In 2017 willen we het DNA van onze werking (ons nieuwe manifest, het vernieuwde waardenkader, trajecten van hoopverlening,...) concreet vertalen naar acties binnen de jongerenwerking, met een focus op een sterke begeleidersbasishouding. Het gaat hierbij over het personeel, de stagiair(e)s en de vrijwilligersploeg doorheen het jaar en de vakantiewerking.

UITBREIDING EN ONDERSTEUNING VAN DE BEGELEIDINGSPLOEG Het is duidelijk dat 1 VTE jongerenwerker niet voldoende is. In het verleden hebben we via de proeftuinen (Vlaamse overheid) enkele jaren een 2e jongerenwerk(st) er gehad. Maar deze middelen zijn we jammer genoeg kwijtgeraakt, wat we ten zeerste betreuren.

We hebben minstens een 0,5 VTE extra personeelslid nodig om de werking uit te bouwen en waar te maken. We willen dit in 2017 realiseren en gaan op zoek naar de middelen hiervoor.

Daarnaast is er het duidelijke engagement om vanuit de algemene en integrale buurtwerking de jongerenwerking te ondersteunen: nog meer verbinding en samenwerking met de andere deelwerkingen, begeleiding op maat voor de medewerkers, samen oplossingen vinden voor knelpunten…

INFRASTRUCTUUR VAN DE BOOT FINALISEREN In 2015 en 2016 werkten we de ruwe herstellingswerken van de boot af. In 2017 gaan we nog een stap verder en finaliseren we de renovatie van de boot. Deze werken zullen vanaf januari 2017 van start gaan. Het gaat o.a. om nieuwe vensters, een terras op het dek, grotere binnenruimte, keuken, nieuw sanitair…

Belangrijk hierbij is dat we dit de jongeren intensief betrekken, zowel bij het nadenken als bij het uitvoeren van de plannen. We vinden dit noodzakelijk vanuit het mede-eigenaarschap, die jongeren moeten hebben (zie ook accent 1).

Deze vernieuwde boot zorgt ervoor dat (1) de jongeren een kwaliteitsvollere plek hebben om zich thuis te voelen en acties te ondernemen, (2) we deze infrastructuur binnen ons netwerk kunnen aanbieden en (3) het concept van verhuur voor externen een stevige duw in de rug krijgt.

Deze grondige renovatie is enkel mogelijk omdat we doorheen de jaren middelen hebben gespaard om dit te realiseren en omdat we renovatiemiddelen hebben gekregen vanuit de stad Leuven (stedelijk jeugdwerk), waarvoor hartelijk dank.

INZETTEN OP SAMENWERKINGSVERBANDEN Ook dit jaar zetten we verder in op de samenwerking met onze partners in het Leuvense werkveld.

We benoemen hierbij de vaste partners: Link In De Kabel, de jongerenwerking van Casablanca, Buurtsport Leuven, de stedelijke buurtcentra, Fitall (Arktos) en de jeugddienst Leuven (met ook de vrijetijdswerking van OKAN).

We willen expertise delen en krachten bundelen. We plannen gezamenlijke activiteiten en zorgen voor verbinding, zodat jongeren de weg kunnen vinden naar de plek die zij nodig hebben. We besteden aandacht aan het belang van doorstroming van kinderen vanuit diverse Leuvense kinderwerkingen naar onze jongerenwerking.

Daarnaast zetten we in op de werking van het JWO (jeugdwelzijnsoverleg Leuven). We nemen hier een engagement op binnen de werkgroep acties en de werkgroep beleidsbeĂŻnvloeding vanuit kinderen en jongeren. Bij de laatste werkgroep gaat het over de samenwerking met Kabinet J (Leuvense jeugdraad).

buurtwerk â&#x20AC;&#x2DC;t lampeke vzw | jaarverslag 2016 145

ACCENTEN 2017 BUURTHUIS ‘T LAMPEKE

EEN WARME EN GEZELLIGE PLEK IN DE BUURT Het buurthuis wil een gezellige plek zijn waar mensen graag komen en zich thuis voelen. Het interieur van onze ontmoetingsruimte speelt hier een niet te onderschatten rol. In 2017 richten we het buurthuis verder in met aandacht voor de grootte en toegankelijkheid van de ruimte, de kwaliteit van de materialen waarmee gewerkt wordt, de manier waarop de meubels zijn opgesteld, de fysieke plaats die elke bezoeker inneemt of krijgt, de hindernissen die bezoekers tegenkomen op weg naar de onthaalmedewerker en/of buurtwerker,....

Het interieur van ons buurthuis moet m.a.w. een positieve invloed hebben op het oordeel dat buitenstaanders zich vormen van onze bezoekers. In 2016 werd reeds een deel van het werk gedaan, in 2017 werken we alles af. Dit alles wordt mogelijk gemaakt met een financiële actie ‘Laat de lamp branden’ (250 x 40 euro) en acties binnen Music for Life.

Intussen blijft de zoektocht naar een nieuw en groter buurthuis lopen. Op termijn is dit noodzakelijk.

We voorzien in 2017 enkele belangrijke knopen die moeten worden doorgehakt: kostprijs, ligging, samenwerking met andere organisaties...

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

EEN GASTVRIJ EN ONBEVOOROORDEELD ONTHAAL VAN NIEUWE MENSEN

146

Niet alleen de fysieke, maar ook culturele en psychologische drempels moeten worden weggewerkt in het contact met nieuwe bezoekers. Dit vraagt een doorgedreven zoektocht naar nieuwe manieren om buurtbewoners uit te nodigen in ons buurthuis

en een volgehouden inzet op de kwaliteit van onze activiteiten.

We ondernemen nieuwe acties naar organisaties en bedrijven uit de buurt. We merken nog heel vaak dat ze ons niet of veel te beperkt kennen. We gaan op zoek naar samenwerkingsvormen. Dit gebeurt samen met onze bezoekers en vrijwilligers.

Het materiaal dat we hierbij verzamelen, gebruiken we om onze buurt gedetailleerd en breed in kaart te brengen. We willen een laagdrempelig product ontwikkelen om nieuwe buurtbewoners wegwijs te maken in onze buurt.

MENSEN BLIJVEN INFORMEREN OVER ONZE DAGELIJKSE WERKING We blijven de folder over het dagelijkse aanbod van het buurthuis (gemaakt in 2016) verspreiden. We krijgen hierop trouwens heel veel positieve reacties en vooral de boodschap ‘we wisten niet dat jullie dit allemaal doen’.

We zetten ook in op heldere en duidelijke communicatie over ons manifest (zie accenten algemene werking), ons vrijetijdsaanbod, het buurtrestaurant, het afhaalpunt binnen de sociale kruidenier en onze tweedehandskledingwinkel den Bokal.

Via concrete en volledige informatie zetten we in op een grotere betrokkenheid.

WERKEN AAN VRIJETIJDSPARTICIPATIE VAN IEDEREEN... VIA DE UITPAS In januari 2017 wordt de Leuvens UiTPAS gelanceerd. De vrijetijdspas wil vrijetijd voor iedereen toegankelijk maken en stigmatisering van mensen in armoede tegengaan. Dit vraagt niet alleen om een brede bekendmaking van de werking van de UiTPAS bij onze bezoekers en buurtbewoners, maar ook om het sensibiliseren van vrijetijdsaanbieders.

We zetten hierop in vanuit de volledige buurtwerking. De trekkersrol wordt opgenomen vanuit het

buurthuis. Daarom komt het accent, dubbel en dik verdiend, hier te staan. In 2015-2016 staken we zeer veel energie en tijd in het voorbereidende Leuvense traject. De participatie van en het stem geven aan mensen in armoede stond hierbij centraal.

We blijven hier met de volledige werking intensief op inzetten. Het realiseren van de doelstellingen van de UiTPAS vraagt immers duurzame toeleiding.

Tijdens de eerste jaren is het ook belangrijk om te evalueren en bij te sturen vanuit de dagdagelijkse praktijk en de signalen van de kwetsbare doelgroep.

SCHERPSTELLEN VAN ONZE ROL ALS BUURTWERKER Vanuit de documentaire ‘Trajecten van hoopverlening’ gaan we in 2017 met grote openheid en kwetsbaarheid op zoek naar de manier van werken/ zijn die we als buurtwerker in het buurthuis willen opnemen t.a.v. mensen die ons om hulp vragen.

We combineren dit met de resultaten van onze denkoefening over het competentieprofiel van de buurtwerker, de resultaten van onze intervisie met het mobiel team en de input vanuit onze dagdagelijkse praktijk.

We trachten scherp te krijgen wat wij voor anderen en anderen voor ons willen en kunnen betekenen.

UITDRUKKELIJKE WAARDERING VAN ONZE VRIJWILLIGERS

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

We werken met een diverse ploeg van vrijwilligers binnen het buurthuis. We vinden deze inzet van onze vrijwilligers niet vanzelfsprekend en willen hen hiervoor expliciet bedanken. We streven hierbij naar een gezond evenwicht tussen persoonlijke en collectieve waardering, tussen puur ontspannende en/of leerrijke uitstappen en momenten.

147

3. KERNCOMPETENTIES BUURTWERK ’T LAMPEKE VZW INLEIDING Met deze kerncompetenties maken we duidelijk wat een professionele basishouding is voor alle beroepskrachten binnen onze buurtwerking. Dit slaat op het geheel van functioneren bij een personeelslid. Het is niet de bedoeling om iemand te beoordelen op één punt of tijdens een momentopname, maar gedurende haar/zijn functioneren tijdens een langere periode.

Het uitgangspunt is dat we als personeelsploeg elkaar helpen en ondersteunen om deze kerncompetenties te realiseren en dat de organisatie de voorwaarden schept (ondersteuning, duidelijke informatie, vorming,...) zodat alle personeelsleden mensen kunnen groeien en ontwikkelen. Het is geen norm, die je zomaar moet halen. Mensen mogen fouten maken en kunnen hieruit leren.

De organisatie zorgt voor een positief kader waarbinnen deze kerncompetenties voor iedereen duidelijk zijn door het delen van de informatie, zowel individueel als in groep (bvb. arbeidsreglement tijdens de onthaalperiode), door het duidelijk bevragen of alles is begrepen (teamvergadering, ondersteunings- en functioneringsgesprekken) . De organisatie engageert zich om dit regelmatig te herhalen zodat dit leeft binnen de personeelsploeg.

De organisatie reageert consequent als mensen zich herhaaldelijk niet houden aan het kader van deze kerncompetenties.

Belangrijk: dit kader geldt niet voor mensen binnen het statuur van art. 60. Dit is een voortraject vanuit het OCMW en het doel van dit voortraject is dat zij tijdens de tewerkstelling als artikel 60 deze kerncompetenties verwerven.

9

DE

KERNCOMPETENTIES

1. BASISKENNIS VAN NEDERLANDS • Je kan een basisgesprek voeren in het Nederlands (begrijpen en spreken) • Je zet je in om je Nederlands te verbeteren/eraan te werken 2. JE STAAT ACHTER HET MANIFEST • Je kan in je eigen woorden uitleggen waar de werking voor staat • Je staat achter het manifest • Je handelt naar het manifest 3. JE ZET JE IN OM JE WERK ZO GOED MOGELIJK TE DOEN 4. JE KENT DE REGELS EN DE AFSPRAKEN EN JE HOUDT JE ERAAN • Arbeids- en intern reglement • Deontogische code van de organisatie • Afspraken en regels van jouw deelwerking • Verslaggeving van de deelteams, die op jouw werk betrekking hebben • Functionerings- en evaluatiegesprekken 5. SAMENWERKEN • Je luistert naar elkaar en probeert elkaar te begrijpen om samen gemeenschappelijke doelen te bereiken (samen de handen in elkaar slaan) • Je kan omgaan met verschillende manieren van functioneren • Je erkent en zet collega’s in op hun sterktes en talenten • Je benadert iedereen met respect, ongeacht hun achtergrond, taal, uiterlijke kenmerken...

• je durft je eigen grenzen aangeven en hebt respect voor de grenzen van anderen 6. JE KAN OMGAAN MET VERANDERINGEN

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

7. JE KAN ZELFSTANDIG TAKEN UITVOEREN

148

Belangrijk: bij kerncompetentie twee spreken we over het manifest. Dit staat nog vol moeilijke woorden. De organisatie engageert zicht om dit te hertalen en eenvoudiger te maken zoveel mogelijk te visualiseren (bvb. stripverhaal of tekeningen om de betekenis te ondersteunen)

8. OPEN HOUDING • Je kan mensen op een vriendelijke manier te woord staan en aanspreken • Je durft het te zeggen als er iets niet gaat op het werk • Je spreekt vanuit een gelijkwaardige positie en stelt je niet boven mensen • Je gaat betekenisvolle relaties aan met mensen • Je kan omgaan met kritiek 9. JE GAAT DISCREET OM MET INFORMATIE

4. REGISTRATIE VORMINGEN, VERGADERINGEN, PUBLICATIES, PERS,...

1. Ondersteuning medewerkersploeg

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

1.1. Interne vormingen (in de eigen werking voor medewerkers) Wat Wanneer Aantal Lisa vervolgtraject compenten- 8/01 Gedeelte team (6) ties Digitale uur registratie 19/1 Personeelsploeg (25) Vrijwilligersavond huiswerkklas 25/2 11 Info werking Buurthuis 8/3 Fabotateam Uitwerken competenties vanuit 2/05, 27/05, 2/6, 6/06, 5 traject Lisa visie en missie 26/09, 17/10, 14/11 en 5/12 Boekvoorstelling Lezen in de 10/06 Intern 10 zomer is leuk Compententies bijeenkomst 27/06 6 ‘anderstaligen’ Trajecten van Hoopverlening 22/09 20 (zie ook externe vorming) Hygiëneplan 18/10 4 Instapweekend 21-23/10 36 Helpende Handen in de kin2/12 5 (+ 10 externe dlnrs) deropvang Uitleg werking ‘Uitpas’ per29/11 20 soneelsploeg 1.2 Planningsdagen, personeelsdagen, denkdagen intern Wat Wanneer Wie & aantal Denkdag sociale kruidenier 12/01 Coördinatoren (2) Denkdag buurthuis 11/02 Buurthuisteam (4) Denkdagen en planning Tube 15/05, 23/06, 4/07, 8/07 en 2 25/08 Planningsdag Fabota 7/06 Team Fabota + Prego (14) Planningsdagen buurthuis 22/08 en 28/08 Team Buurthuis (5) Planningsdagen BW ’t Lampeke 29/08 - 30/08 Groot team + extra’s (8) Dossier duurzaamheid 19/09 en 28/09 Werkgroep team (5) 1.3. Externe vormingen, studiedagen, intervisiegroepen (aanbod van andere organisaties voor medewerkers)

149

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016 150

Inhoud en organisatie

Wanneer

ACT-opleiding Lerend netwerk voedseloverschotten (Komosie) Wegwijs in eerstelijnsgezondheidszorg Stad Leuven Stadsgesprek vluchtelingen Intervisie WMKJ Vlaanderen – Uit de marge Studio Globo Tuinieren met kinderen VELT vzw Ervaringsgericht leren CEGO Dialoogdag ‘de toekomst is jong’ Kind en Gezin Brussel Vorming Tienerzwangerschap Fara CEGO Onderwijsevent Museum M SOM Studiedag Kind en Gezin Maat van lokale netwerken vrije tijdsparticipatie - Demos Vermarkting Jeugdwerk UDM Studiedag kinderen en huisvesting Kinderrechtencommissariaat Intervisie rond bijtgedrag - CKO Intervisie Mobiel team Mondzorgcoach Univ Gent Nieuwe autoriteit Geweldloos verzet vzw sporen Conferentie ‘jonge kinderen’ Kind en Gezin Congres UDM Warme dag Leuven Training communicatie breed publiek ifv. flyers uitdelen Metaforum Stad Leuven Omgaan met mensen die psychisch lijden (Mobiel team Grens humor en pesten UNIA Trefdag sociaal werk actienetwerk ‘vermarkting van de sector’

11/1, 18/1, 22/2, 10/6 26/1 en 26/4

Aantal dlnrs (vanuit onze werking) 6 1

26/01

3

10/3 17/3 en 13/6

3 1

14/04 16/04

2 1

19/04 21/04

Fabotateam (9) 3

26/4

1 (prego)

26/04 4/05

Fabota team 1

8/06 10/6

(vind niks meer terug) 1

29/09 11/10

1 1

19/10 19/9, 17/10, 5/12 14/10 en 18/11 5 woensdagen tussen september en december 6/10

1 Buurthuisteam 3 (prego) 2 (prego)

10/11 11/10 12/10

2 1 6

21/10 14/11

2 6

22/11 30/11

3 3

2

2. Vorming, informatie, pers en publicaties 2.1. Vorming aan derden (o.a. ook een eigen studiedag en presentatiedag) Inhoud & organisatie Wanneer Gastcollege rond kansarmoede en gehechtheid aan 14/01 studenten 1ste jaar ‘pedagogie van het jonge kind’ Karel de grote hogeschool Antwerpen Vorming kansarmoede sociaal verpllegkundigen 5/02 Gent Vives Kansarmoede algemeen en het belang van verbind- 17/02, 2/03, 23/03, ing maken 26/04 Vorming kinderrechten in Fabota UCLL SHH 8/03 Kansarmoede en gehechtheid – HDC Leuven 25/04 Kansarmoede algemeen lerarenteam Buso Maria 29/04 Assumpta Instituut Opwijk Intervisie Sint-Jansschool directie en zorgteam 29/02, 8/03 Koffer Schaap voor vertrouwenartsencentra Brus- 15/03 sel en Vlaanderen Intervisie kleuterteam Sint-Jansschool 18/04 Kansarmoedevorming zorgcoördinatorenoverleg 10/05 Leuven Diversiteit in ouderbetrokkenheid ism LOP 12/05 Trajecten van hoopverlening 22/9 Vorming aan politie en Parket

15 12 20 24 23 3 32 8 15 60 200

27/09

29

27/9

19

30/9

15

14/10

25

30/10 1/11

2x25 5

10/11 7/11

16 54

8,9 & 10 november

14

16/11

25

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Kansarmoede algemeen voor UCLL lerarenopleiding Kansarmoede en gehechtheid voor opleiding kinderzorg Don Bosco Groenveld, Leuven Kansarmoede en gehechtheid voor personeel kinderdagverblijf Melsele Huiswerkklasse, uit de boot en de nieuwe start aan UCLL Hasselt Kansarmoede en gehechtheid Info rond Uitpas op werkgroep LOP (kosten in het onderwijs) Helpende handen UCLL Kansarmoede algemeen KULeuven, instituut voor criminologie Kansarmoede algemeen (ifv curriculum opleiding) driedaagse voor lectoren opleiding kleuteronderwijs Kansarmoede algemeen lerarenkorps basisschool Pee & Nel Leuven

Aantal dlnrs 80

151

buurtwerk â&#x20AC;&#x2DC;t lampeke vzw | jaarverslag 2016 152

Kansarmoede algemeen, secundair onderwijs HDC Leuven Helpende Handen in de kinderopvang aan medewerksters vzw Felies Kansarmoede algemeen, KULeuven, studenten theologie

29/11

45

1/12

45

1/12

18

Helpende handen open vorming Kansarmoede algemeen, Bemiddelingsdienst arrondissement Leuven (BAL)

2/12 8/12

8 22

Wanneer 1/03

Aantal dlnrs 12

25/03 19/04 19/04 22/04 13/05 17/5 19/05 6/6 14/6 20/09 28/09 11/10

200 15 12 24 24 12 17 15 23 18 8 10

Wanneer 15/02 10/3 17/03

Aantal dlnrs 21 6 100

25/03 21/04 10/5 19/09 27/09 24/10 28/9

200 15 15 100 220 40 12

2.2 Buurtwandelingen organisatie Pastorale dienst psychiatrische dienst Broeders van Liefde Tienen Sintpieterscollege Welzijnszorg Landelijke thuiszorg Sancta Maria 4de jaars secundair HDC 6de jaars Welzijnsschakels Leuven Femma Leuven Tuinbouwschool Kontrarie Kinderopvang 3Wplus (Brussel) Fittall Arktos Heilig Hartinstituut (verzorging en voeding) 2.3 Informatie over de werking organisatie Basisschool Grasmus VLAS Gastspreekster Bruggen over troebel water - Kindergeluk Sintpieterscollege Agentschap en inburgering Thuisbegeleiders Kind en gezin Studenten Dondeynehuis Kuleuven Studenten Lerkeveld KULeuven Sociaal hogeschool Arktos

GBS De Gobbel 8/12 80 2.4 Werkbezoeken organisatie Wanneer Aantal dlnrs Landelijke kinderopvang 20/06 16 Stebo 3/06 9 Stuurgroep sociale functie Kind en Gezin 3/06 8 2.5 Publicaties (eigen en in samenwerking met anderen) - Boek ‘Lezen in de zomer is leuk’ (presentatie op 10/06) - Trajecten van hoopverlening (presentatie 22/09) – documentaire + publicatie - Dvd huiswerkklasse (presentatie 18/09) - Boek Chambery Brussel, bijdrage 20jaar bestaan Chambery - Medewerking boek Metaforum – KU Leuven - Artikel Welwijs rond huiswerkklasse Jaargang 27 nummer 2 juni 2016 - Opnames Iedereen Beroemd (najaar) - Videoclip FabotastiX met Winokio - Film expoo (najaar ’16 gepresenteerd): http://www.expoo.be/9de-vlaams-congres-15-december-2016. O.a. Presentatie van onze werking met nadruk op sociale functie en inzoomen op Trajecten van Hoopverlening.

Wanneer 22/03 10/10 22/04 23/05 21/10 23/09 29/02 4/05 24/02 22/09 25/05 5/12

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

2.6 medewerking aan studiedagen, congressen en dialoogmomenten Inhoud & organisatie Armoedeconferentie Gezondheid Leuven (in OHL) Boekpresentatie ‘strootjes van zand’ in kader van dag tegen de armoede, Leuvens collectief tegen armoede (wereldcafé Leuven) De Raad van 100 UCLL (Diepenbeek): Debat Ieders Stem Telt (provinciehuis VLABRA) Deelname debat nav Lutopia Metaforum werkgroep KU Leuven Dialoogmoment politie en parket i.s.m Unia Medewerking aan dialoogcommissie opleiding kleuteronderwijs UCLL Diest Onderwijsevent ‘samen onderwijs maken OPEK dialoogavond diversiteit onderwijs (vragen aan Maureen) Trajecten van Hoopverlening WOL diversiteit ouders (Maureen) Workshop ‘Basisgeletterdheid in secundair onderwijs’, Vlaamse overheid, Departement Onderwijs en Vorming

153

2.7 Medewerking aan onderzoeken en rapporten Binnen UCLL: PWO-onderzoek: een lerarenopleiding en studenten in kansarmoede: de krachten gebundeld.

10 mei: NIG Colloquium ‘Coproductie en kwetsbare groepen/armoedebestrijding’ KULeuven (faculteit sociale wetenschappen). Moet resulteren in een boek/rapport vanuit good practices in 2018.

Onderzoek ‘Ouders en Jeugdwerk’ (bevraging Ouders en Vrijetijdsbesteding van hun kind(eren), in opdracht van het Departement Cultuur, Jeugd, Sport en Media, afdeling Jeugd), presentatie op een studiedag op 15 februari.

Rapport vind je op: www.sociaalcultureel.be/jeugd/onderzoek/ouders_en_jeugdwerk_rapport. pdf Tweejaarlijks verslag steunpunt bestrijding tegen armoede: http://www.lampeke.be/publicatie/ tweejaarlijks-verslag-steunpunt-bestrijding-tegen-armoede Lutopia, publicatie Metaforum – werkgroep KU Leuven 2.8 in de pers Persconferentie katoenen luiers in de wurpskes ism Doekjes en Broekjes Duurzaam van in de wieg http://lampeke.be/sites/default/files/nieuws/attachments/2016-05-30_persbericht_duurzaam_ van_in_de_wieg.pdf Interview met jongerenwerker in tijdschrift Werkvormen op 8 maart: www.lampeke.be/publicatie/thuis-bij-t-lampeke http://www.lampeke.be/publicatie/lde-kijker dvd huiswerkklasse http://www.lampeke.be/publicatie/dvd-huiswerkklasse-op-rob-tv http://www.hln.be/regio/nieuws-uit-leuven/fabota-stelt-huiswerkklasse-voor-a2653656/ videoclip FabotastiX: http://www.hln.be/regio/nieuws-uit-leuven/fabotastix-lanceert-eerste-zelfgemaakte-videoclip-a2721711/ lezen in de zomer is leuk www.lampeke.be/publicatie/fabota-zet-taalearme-kinderen-met-nieuw-zomerboek-aan-tot-lezen

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Veto: een stad voor studenten en kansarmoede http://www.veto.be/artikel/een-stad-voor-studenten-en-kansarmoede

154

artikel in ‘mens en ruimte’ (tijdschrift sociale economie): De Nieuwe Start: sociale economie geeft mensen een nieuwe kans’. http://www.vvsg.be/economie/Documents/2016Lokaal10%20-%20De%20Nieuwe%20Start,%20 sociale%20economie%20geeft%20mensen%20een%20nieuwe%20kans.pdf

3. Beleidsvergaderingen en Overlegorganen

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

3.1 Intern in de eigen werking 3.1.1 periodiek Wat – beschrijving – eventueel dlnrs Frequentie & data AV buurtwerk ’t Lampeke halfjaarlijks Dagelijks bestuur buurtwerk ’t Lampeke tweemaandelijks Opstart designgroep project ‘Brugfiguren’ 8/12 RvB buurtwerk ’t Lampeke tweemaandelijks Stuurgroep hoopverlening 8/01, 26/01, 17/03, 21/03 Stuurgroep Prego (5) 5/01, 16/02, 13/04, 17/05, 21/06, 13/09 3.1.2 ad hoc Wat – beschrijving – eventueel dlnrs datum Inhoudelijke dialoog werking buurthuis 5/10 Netwerk gezinsondersteuning 10/03 Overleg sociale dienst Dijledal 13/10 3.2 Externe vergaderingen – lokaal – Leuvens niveau 3.2.1 periodiek Wat – beschrijving Frequentie & data Algemene vergadering stedelijk jeugdwerk 21/04 We zijn hier uitgestapt omdat de leden van de AV geen inspraak meer hebben. Sinds de nieuwe wetgeving op de EVA’s worden de beslissingen door ge gemeenteraad genomen.

Arena kinderarmoede stad Leuven en OCMW 13/10, 23/11, 22/12 AV wijkgezondheidscentrum de ridderbuurt jaarlijks BKO (overleg buitenschoolse kinderopvang) 4 keer per jaar CKO 28/01, 17/02, 14/04, 20/05, 24/06, 9/09, 7/10, 18/11 Denkdag Leuvens Collectief tegen armoede 18/04 JWO Driemaandelijks 1 deelnemer + voorzitter JWO huisvesting 5 samenkomsten Jwo werkgroep acties en activiteiten 24/03, 18/04, 3/05, 1/06, 16/06, 14/07, 4/10, 12/10, 17/10 Jwo werkgroep beleidsbeïnvloeding door kin26/01, 22/04, 3/05, 26/05, 14/06, 18/11 deren en jongeren Kerngroep vrijetijdsparticipatie 22/06 Kirikou 2x/jaar Leuvens overleg voedseloverschotten 17/02, 12/04, 23/05, 30/6, 27/09, 19/10, 6/12 Lokaal overleg basiswerkingen 23/02, 21/04, 21/06, 20/09, 21/11 Lokale woonraad 27/09, 25/10 Netwerk gezinsondersteuning Leuven halfjaarlijks

155

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016 156

OCMW dialoogmoment Overleg gemeenschapswachten Raad van bestur cvba sociale kruidenier / AV Raad van Bestuur Cie Tartaren/AV Raad van bestuur LIDK/ AV RvB huis van het kind Leuven/ AV SARKO (stedelijke adviesraad kinderopvang) Speelpleinoverleg Leuven Stuurgroep afval Stuurgroep Fitall Stuurgroep HvhK – netwerk gezinsondersteuning Leuven Stuurgroep jongeren preventie en radicalisering Stuurgroep participatie LSB Leuven Trekkersgroep Leuvens Collectief tegen armoede Werkgroep armoedeconferentie Werkgroep gezonde wijk Werkgroep Om-armen (armoedewerking cm Leuven Werkgroep participatie overleg straten vol Leuven Werkgroep sociale economie Leuven Wijkoverleg Ridderbuurt 3.2.2 ad hoc Wat – beschrijving ‘Onbetaalbaar mooi.... De woonknoop ontward.’

Denkdag rond Wonen Groen Leuven Breedbeeld Gezonde voeding en jongeren Kerngroep Hart boven Hard Leuven Netwerklunch aanmelding basisonderwijs Netwerklunch fietsproject Netwerklunch gezinsondersteuning Leuven rond inschrijvingen/aanmelden secundair onderwijs Netwerklunch gezinsondersteuning Leuven rond uitleensysteem kinderfietsen Netwerklunch gezinsondersteuning Leuven werking en aanbod CAW

25/01, 30/05 3/03, 25/05 Maandelijks /1 keer per jaar Tweemaandelijks/halfjaarlijks Maandelijks/ 1 keer per jaar Tweemaandelijks/ jaarlijks 2 keer per jaar 23/05 en 25/10 onregelmatig 26/09 driemaandelijks tweemaandelijks 10/03, 12/05, 18/10, 13/12 7/01, 11/04, 26/05, 14/12 maandelijks 21/01, 25/02, 29/02, 14/03, 23/09 12/04, 14/06, 14/7, 27/09, 6/12 20/01, 11/05, 29/06, 21/09, 30/11 1/03, 25/04, 19/05, 28/10 driemaandelijks 16/02, 10/05, 23/08, 6/12 datum 19/11 6 keer in 2016 12/12 1/02, 29/02 4/02 19/03 7/03

19/04 29/11

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Netwerklunch gezinsondersteuning rond kin3/06 deropvang Onderwijsevent SOM Leuven 4/05 Opvolging jongere met Arktos of thuisbegeleid- 5/02/ 18/04, 9/05 ingsdienst Overleg afstemming dossier kinderarmoede8/01 fonds met HvhK en Parel Overleg Leuven vernieuwende projecten maalti- 22/06 jden & armoede Overleg mondzorgtraject Leuven 1/07 Overleg oproep ‘brede gezinsondersteuning’ 1/12, 6/12, 8/12 Overleg renovatie tube 6 keer in 2016 Platformvergadering Hart boven Hard Leuven 11/01, 17/05 Project warme steden 28/06 Sociaal stadsgesprek vluchtelingen 10/03 (waar moet dat staan) Voorstelling 1-euromaaltijden OCMW-raad 21/01 Warmmakersvergadering werf straten vol Leu20/06 ven Werkgroep communicatie Uitpas 10/05, 21/06, 6/09, 8/11, 9/12 Werkgroep dossier 1-euromaaltijden Leuven 13/01 Werkgroep MIA Uitpas 3/05, 14/06, 24/08, 20/10, 20/12 Werkgroep sociaal stadsgesprek vluchtelingen 11/01, 18/01, 2/01, 22/02 Leuven Werkgroep toeleiding Uitpas 29/01, 12/05, 23/06, 7/07, 15/09, 24/10, 5/12 Werkgroep vrijetijdsparticipatie 27/10 WG vroeger nadenken over Later –s stad Leu19/01, 4/02 ven Zorg voor mekaar 25/01 3.3 Externe vergaderingen – provinciaal/regionaal niveau 3.3.1 periodiek Wat – beschrijving Frequentie & data 3.3.2 ad hoc Evaluatie Ieders Stem Telt samenlevingsopbouw 29/06 VLABRA Ieders stem Telt samenlevingsopbouw VLABRA 13/04 PAUWW (regionaal overleg Welzijnszorg) driemaandelijks Provinciale participatieraad 27/06 Startavond welzijnszorg Vlaams-Brabant 3/10 Wat – beschrijving datum WG Dijledal reglement interne orde 25/10

157

3.4 Externe vergaderingen – Vlaams niveau 3.4.1 periodiek Wat – beschrijving Algemene vergadering netwerk tegen armoede AV koepel LDE Overleggroep cultuur netwerk tegen armoede Raad van bestuur netwerk tegen armoede RvB koepel LDE Stuurgroep sociale functie Kind en Gezin Uitwisseling Uitpas regio’s 3.4.2 ad hoc Wat – beschrijving Lerend netwerk 1 euromaaltijden (Mechelen) Opvoedingscongres ‘de toekomst is jong’ Overleg en uitwisseling erkende projecten kinderarmoedefonds (Brussel, KBS) Overleg Rap op stap Overleg werk-lokaal beleid- breed onthaalleefloon netwerk tegen armoede Startdag netwerk tegen armoede

Frequentie & data 20/10 jaarlijks 17/06 maandelijks tweemaandelijks 15/04, 30/09, 16/12 9/09, 16/12 datum 17/11 6/10 18/02 8/07 27/09 28/01

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

3.5 Externe vergaderingen – federaal & Europees niveau 3.5.1 periodiek Wat – beschrijving Frequentie & data Bijeenkomst met de kabinetten Gatz (Vlaan7/09 deren), minister Greoli (federatie Wallonië Brussel), Weykmans (Duitstalige) en Borsus (federaal) steunpunt armoedebestrijding – dialoog rond beleid cultuur 3.5.2 ad hoc Wat – beschrijving datum Rode kruis 21/09

158

3.6 Overlegstructuren onderwijs Wat – beschrijving AV LOP secundair onderwijs AV Mater Dei Dagelijks bestuur LOP secundair onderwijs Focus leerlingenbegeleiding LOP AV LOP DB LOP overlegplatform Onderwijsevent SOM: Iedereen aan boord van kleuter tot hoger onderwijs Onderwijslabo SOM Organisatie DAF (studietoelagen) Overleg CLB Overleggroep onderwijs netwerk tegen armoede RvB + AV sint-Jansschool Schoolraad Mater Dei Schoolraad Sintjansschool Verticaal overleg dienst studietoelagen Werkgroep kosten LOP Werkgroep ouders en LOP

datum halfjaarlijks Twee keer per jaar driemaandelijks 4/12 Twee keer jaar 21/01 en 25/03 Tweemaandelijks 23/11 17/05, 20/09, 8/12 9/02, 22/02, 22/04, 11/04, 2/05 2 keer per jaar Zeswekelijks Tweemaandelijks Twee maandelijks 3 keer per jaar 4/03 Vier keer per jaar Vier keer per jaar

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016 159

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

4. Speciallekes

160

Inhoudelijk & organisatie wanneer (W)aardevol: eigen duurzaam- 19/11 heidsfeest De Grote Parade Hart boven 20/03 Hard Brussel Eerste visie film hoopverlening 20/06 Eindvisie film hoopverlening 14/07 Feest Domo 17/11 Feest stedelijk buurtcentra 26/11 Filmvoorstelling ‘de Nieuwe 3/05 Start’ in STUK Gezinsfietstocht met picknick 11/09 GIP ondervraging sancta Maria 13/04 Hart boven Hard Leuven 14/02 Open aanbod in Leuven ‘HOOP’ (o.a. spel uit de boot) Improvisatietheater tvv Lam9/12 peke Innocenti etentje 6/01 Jury Bachelorproef UCLL 16/06 Bereik van mensen in buurtwerking Jury Bachelorproef UCLL 17/06 Toegankelijkheid CAW Jury thesisverdediging UCLL 22/01 Voorwaarden om mensen in armoede volwaardig te laten participeren binnen coöperatie sociale kruidenier Jury thesisverdediging UCLL 22/01 Vrijwilligerswerk door kwetsbare mensen Jury Thesisverdediging VCO 17/06 Laureaat bij de vrienden van 3/12 zuster Emmanuelle Maandelijkse herdenking bij de steen Music for Life tom Helsen in 16/01 Herent Music for Life tom Helsen in 23/01 Kessel-Lo Nieuwjaarsreceptie HvhK 2/01 Leuven Presentatie Breedbeeld 18/05 Prijs Belfius 13/05

Aantal dlnrs

25 Uit werking 8 9 3 20 15 28 NVT 20

Intern 14 15 NVT

NVT NVT

NVT

NVT NVT

50tal 40 2 intern 45 (intern 15) 2

5. ACTIVITEITENLIJST KINDERWERKING FABOTA/JONGERENWERKING DEN TUBE Occasionele activiteiten kinderwerking Fabota activiteiten buiten de gewone uren of met een bijzonder karakter

Activiteit Spelen in Sint-Jansschool Spelen in Mater Dei-school Nieuwjaarsreceptie Lampeke Nieuwjaarsreceptie Huis van de mens Toneel KRIEP (9) Tentoonstelling up in the air (28) Afrika filmfestival Cultuurdag Buurtwerkingen Bezoek aan kunst in de steigers Boekenverkoop Opruimactie (35) Optocht hartbovenhard (11) Einddag Pasen met vitamike (120) Buitenspeeldag radio maken met Scorpio Homelesscup (34) Vlottentocht (60) Slotmoment vitamike (60) Einddag (120) Grote daguitstap provicinaal domein (120) Kleuterkamp (20) Kamp 6-12 jarigen (29) Cirkooh cirkaah Einddag (110) Fietstocht (onder duurzaamheid) (25) JWO spel dag tegen armoede Dag tegen armoede Theater wild thing (back to nature) 30CC Buurtvoetbal

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Datum 2016 3 keer per week oktober – mei Wekelijks oktober – mei 22 januari 22 januari 6 februari 11 februari 24 februari 6 maart 12 maart 12 maart 19 maart 20 maart 8 april 13 april 20 april 1 juni 15 juni 29 juni 1 juli 6 tot 8 juli 8 tot 12 augustus 9 augustus 24 augustus 11 september 12 oktober 15 oktober 16 oktober 3 november

161

18 november 30 november 21 tot 25 november 2 tot en met 4 november 19 november 21 november 1 en 2 december 6 december 9 december 21 december

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Optredens percussie Datum 21 mei 27 januari 29 maart 4 – 8 april 20 april 29 april 16 mei 4 juni 17 september 1&2 oktober 3 oktober 8 oktober 15 oktober 30 oktober 26 december

162

Optredens koor Datum 24 maart 24 juni 11 december 18 december 21 december

Theater Grietje (26) Theater genderdiversiteit (5) Voorleesweek in Fabota en voorlezen in de sint-Jansschool en Mater-Dei Herfststage circus tuindag voorleesweek Speelgoedverkoop (zie ook prego) Sinterklaas met zang, koor, dans en circus Improvisatietheater tvv de kinderwerking Kerstmarkt (200)

Wat/Locatie Zinnekeparade (voorafgaand 4 repetities) Kunst in de steigers Opname videoclip Winokio Paasstage + optreden Optreden Belgium Homeless cup Schoolfestival Heilig Hart instituut Havenfeesten Brussel Leuvense Biomarkt Feest Museum M (prive) Optreden DUIK festival Optreden Dondeynehuis Bibfeest 2 bronnen Armoede knelt Grote markt Leuven Optreden DUIK aflevering 2 Corrida Leuven

Wat & waar Afsluiting thema happy Mater Dei Première Dans Mondial Zaal Fabota Kerstconcert Kiwanis Sint-Geertruikerk Huis van de mens Brussel Kerstmarkt Fabota (80)

Oudergroep Datum 27 januari 24 februari 9 maart 27 april 27 mei 28 september 26 oktober 30 november

Onderwerp Overgang Lagere school secundair onderwijs Studietoelagen Nieuw inschrijvingssysteem Kamp, DVD huiswerkkasse bespreking Voorstel buurthuis ‘t Lampeke Start nieuwe werkjaar informatie (prego) Geweldloos verzet

VORMING AAN BEGELEID(ST)ERS DATUM ONDERWERP 20 JANUARI TAALSTIMULERING 10 FEBRUARI BEGELEIDERSHOUDING 17 FEBRUARI VOORSTELLING PROJECTEN 2 MAART RODE DRAAD DOORHEEN HET SPEELPLEIN 16 MAART ANIMATIE VERTREKKENDE VAN MATERIALEN 13 APRIL ONDERWIJS 20 APRIL VOORBEREIDING ATELIERS / MINI-KLEUTERTEAM 27 APRIL ORGANISATIE - SUBSIDIËRING 4 MEI OPSTART THEMASPEL: HOE BEGIN IK ER AAN 11 MEI GROOT SPEL VOORBEREIDING 18 MEI GROOT SPEL INKLEDING 5 OKTOBER BEGELEIDERSHOUDING 12 OKTOBER PROJECTVOORSTELLING 26 OKTOBER TAALSTIMULERING EN HUISWERKBEGELEIDING 21-23 OKTOBER INSTAPWEEKEND 16 NOVEMBER CASUSBESPREKING 30 NOVEMBER ORGANISATIE EN SUBSIDIËRING In functie van onze zomerspeelpleinwerking organiseren we ook heel wat info- en vormingsmomenten om een garantie te bieden voor een kwalitatief speelplein.

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016 163

Vormingsmomenten monitoren speelpleinwerking Datum Thema 9 maart infomoment Tijdens paasvakantie Infomomenten speelplein 16 april Vorming animator voor iedereen 19 april Voorbereiding speelplein maand juli 21 april Voorbereiding speelplein maand augustus 19 mei Vormingsavond vrij spel 28 juni Terugkomavond juli 30 juni Terugkomdag augustus

In het algemene deel vindt u in 2.3 (kader-)vorming en intervisie een overzicht van de andere vormingen binnen onze buurtwerking. Ook hier namen begeleiders vanuit de kinderwerking aan deel.

buurtwerk â&#x20AC;&#x2DC;t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Spel uit de boot Datum 29/1 14 februari 24 februari 3 maart 7 maart 15 maart 16 maart 25 maart 23 juni 14 oktober 16 november

164

Wie & locatie De ark Kessel lo Hart boven Hard Opek Stagiaires Scholennetwerk Brussel Buddyâ&#x20AC;&#x2122;s Huis van de mens Brussel Brussel Leerlingen Sint Pieterscollege VSPW Studenten UCLL Hasselt Buddyproject

Overzicht belangrijke activiteiten jongerenwerking den Tube Datum

Omschrijving

Datum

Omschrijving

13/01

Gesprek rond Bruulparking

07/07

Uitzending EK 2016 op de Bruul

14/01

Fietsatelier @ tube

12/07

Zoo van Antwerpen

19/01

Cv maken met jongere

13/07

Fitness- en Circusinitiatie

20/01

Toneel “Stand Up” Fabuleus

15/07

Filmavond

29/01

Verjaardagsfuif van 2 Jongeren 19/07 georganiseerd door jongeren

Choclade- en stripmuseum Brussel

08/02

Zaalvoetbaltoernooi +16 van Generation 3000

20/07

Halve Maan

09/02

Daguitstap Luik

09/08-12/08

Kamp

12/02

Buurtvoetbaltoernooi

16/08

Daguitstap Oostende

26/02

Filmavond

17/08

Spel Link in de kabel samen met Fabota

26/02-28/02

Breedbeeldweekend

19/08

Daguitstap Gent

04/03

Info avond op den Tube over werk zoeken (vanuit Jeugddienst)

23/08

Walibi

25/03

Grote Fuif ‘start paasvakantie’

24/08

Einddag Fabota

04/04

Daguitstap Gent

05/10

Openingsdag Tube

08/04

Museum M en Cinema

12/10

Themanamiddagvoor kinderen en jongeren in het kader van ‘Armoede Knelt 17/10’

13/04

Buitenspeeldag

14/10

Uitstap provincial domein

20/04

Homelesscup

25/11

Halloweenparty @ Tube

29/04

Muziekavond @ tube met studente Lemmensinstituut

28/10

Premiere Leuvense Skatefilm

18/05

Toonmoment Breedbeeld

02/12

Filmavond

01/06

Vlottentocht op de Vaart in het teken van de klimaatweek

09/12

Improvisatietheater

03/06

Voorstelling Cie Tartaren

16/12

Bedanking van Chiro Bertem voor Gift

24/06

Optreden koor Fabota

21/12

Kerstmarkt Fabota

29/06

Einddag Fabota

23/12

Kerstfeest Tube buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016 165

166

FIETSEN EN MOBILITEIT

Maandelijks

Wekelijks

Schematisch overzicht groene ridder Buurtwerk ’t Lampeke vzw pag. 1

april 2 keer per week, oktober 2 keer per week Demonstratie van de fietsschool op de kinderwerking 25/02/2015 Gezinsfietstochten met duurzaamheidsbabbels rond mobiliteit, beweging, gezonde voeding, 25 april 2015, ongerustheid parking Den Bruul, vragen rond leenfietsen, …

27 september 2015 11 september 2016 Fietsactiviteiten met de kinderen op de kinderwerking (leren fietsen, veilig op de weg, fietsen individueel Wekelijks en in groep, parcours, fietsoefeningen en – spelletjes) Opleiden van jonge begeleiders om kinderen te leren fietsen en veilig met kinderen op de openbare weg te fietsen Fietsverhuurpunt Doorlopend

Fietsenuitleenpunt voor de buurtschool Doorlopend Uitdenken van het fiets-taxi project: duurzaam en milieuvriendelijk vervoer van mindermobiele Voorbereidende fase bewoners van de buurt TUINIEREN EN GEZONDE VOEDING Bezoek CSA Open veld met mensen uit de werking: inspiratie en uitwisseling 12/09/2015 Werkgroep gezonde voeding binnen de kinderwerking 4 keer per jaar Tuingroep met kinderen, ouders en buurtbewoners die gedeeltelijk een eigen stuk bewerken en Doorlopend gedeeltelijk samen tuinieren + tuinieren in bakken Tuinuurtjes met de kinderen op Fabota 2 x per week Project “Vitamike” (gezonde voeding en bewegen) op de kinderwerking:

Fietslabo – vrijwilligersgroep onderhoud maandelijks de fietsen en repareert fietsen van kinderen en burtbewoners Fietsduo’s in de werking als vervolgtraject op de fietsschool: volwassenen leren elkaar fietsen

Fietsherstelatelier op de werking ism Velo

Datum

ACTIVITEITEN GROENE RIDDER (BIS): 2015 - 2016 – Buurtwerk ’t Lampeke vzw

Interne werking Activiteit/Overlegorgaan/vergadering

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

8 4 7 vaste kern Bereik 30 Gemiddeld 10

14 huur 10 koop 20

20 140 (totaal 2015)

35 80-120

8

Gemiddeld 2 vrijwilligers met een bereik van 80 fietsen 8

Bereik

6. REGISTRATIE ACTIVITEITEN PROJECT ‘DE GROENE RIDDER 2015-2016’

30

480/jaar 3840/jaar 80/dag 20

November 2015 November 2016

2 x maand 4 x maand Dagelijks 17 – 18 – 19 november 2015 19 november 2016 Doorlopend

doorlopend Opstart 2015 Voorjaar 2016 Januari – februari 2015 Juni 2015 Juni 2016 19 november 2016 April, mei, juni 2015

30

Doorlopend Opstart februari 2016 December 2015

15 500

3500

500

50 18

30

24

Doorlopend

120

80 48

4x

7 x per jaar

Tuinfeest kinderwerking: - groot aanbod van workshops en animatie rond de volkstuintjes - Voor kinderen, gezinnen en buurtbewoners Schematisch overzicht groene ridder Buurtwerk ’t Lampeke vzw pag. 2 Buurtkrant: - artikel duurzaamheid - thema: “De Groene Ridder” Oudergroep preventieve gezinsondersteuning rond gezonde voeding ism WGC 25 mei 2016 Hergebruik in een wegwerpmaatschappij: werken met en verdelen van tweedehands speelgoed en kledij Doorlopend ism prego

Vorming en meting binnen de kinderwerking en het buurthuis rond Gezond binnenmilieu (ventilatie en verluchten) ism Logo Vlaams Brabant en opvolgen van de adviezen Project Groene Vingertjes: ontwikkelen en aanleggen van een groene, duurzame en kindvriendelijke speelruimte voor de allerkleinsten Voorbereidende fase: verduurzamen werkverplaatsingen personeel, stagiairs en vrijwilligers Workshops ter voorbereiding pop-up acties buurt

ALLERLEI Project Katoen Luiers: overschakeling naar katoenen luiers in de peutertuin en sensibilisering ouders

Bewustwording van en werken met seizoensgebonden groenten Kruidenbakken instaleren in het buurthuis

Bewustwording van en werken met voedseloverschotten - Vorming ism sociale kruidenier - Workshop: creatief koken met voedseloverschotten gelinkt aan de buurtmaaltijd

- Ism stad Leuven, WGC en andere kinderwerkingen Leuven - Voorbereidende vergaderingen - groot eind eindfeest 15 juni 2016 - Doorlichting van de werking door een diëtiste - Workshops en animatie tijdens de paasvakantie (april 2016) Samen koken, samen eten: samen koken en eten met jonge gezinnen binnen het project preventieve gezinsondersteuning Witloofactie: witloofbox: uitdelen van teeltkit (met witloofwortels en teeltemmer) en teelthandleiding aan de gezinnen in het kader van gezonde voeding. Ook samen koken en eten met mensen van andere origine die witloof als groente niet kennen.

Telkens rekening houdend met seizoensgroenten, voedselkilometers en voedseloverschotten: Vegetarische / gezonde maaltijden buurthuis Vegetarische / gezonde maaltijden kinderwerking Overschakeling naar gezonde vieruurtjes Workshop koken met vergeten groenten

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

167

168

Schematisch overzicht groene ridder Buurtwerk ’t Lampeke vzw pag. 4

Voorstelling “Stop met Klagen”, Low Impact Man Duurzaamheidsbabbels rond thema’s als mobiliteit, een leefbare buurt, gezonde voeding, consumptiepatronen, …

Klimaatcamping op Den Bruul met workshops rond duurzaamheid in het kader van de klimaatweek 2015

Uitwisseling Voeding en kinderen ism WGC Central Green Light District: workshops op Den Bruul in het kader van de klimaatweek 2015: - workshops en praatsessies - thema’s: autodelen, veilig fietsen, isoleren, gevelgroen, weggeefpleinen, repaircafés, boekentillen, kom op voor je wijk en wijkcompostering Open fietsherstelatelier voor de buurt

Thematische cel participatie (LKN2030) autoluwe binnenstad

Buurtniveau en ander Activiteit/Overlegorgaan/vergadering Overleg fietsschool Leuven Start structurele samenwerking met fittall Recyclerie Stichtend lid Leuven klimaatneutraal Stichtend lid van de cvba sociale kruidenier Met de sociale kruidenier Vlaams Brabant willen we op provinciaal niveau werken rond betaalbare en gezonde voeding terwijl we gelijkertijd de strijd aanbinden tegen de voedselverspilling. Dit is een samenwerkingsverband met Ruitmevaart, CAW, Riso Vlaams Brabant en de provincie Vlaams Brabant.

Afsprakenoverleg Buurtwerk ’t Lampeke – Velo Overleg participatie binnen Leuven Klimaat Neutraal 2030 (LKN2030) met participatiemedewerker Netwerk tegen armoede, overleggroep mobiliteit Buurtoverleg Bruulparking: informatie- en participatieoverleg

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

22 april 2015, 17 juni 2015, 23 september 2015, 12 november 2015, Februari 2016 tem juni 2016 1x maand 03 juli 2015 05 – 9 januari 2015

09-10 mei 2015

Datum 13/01/2015

18/3/2015 (stichtingsvergadering) Verder maandelijks rvb 3-maandelijks 02 maart2015 12 maart2015 17 maart2015, 31 maart2015 01, 16, 26, 29 juni 2015 14 september 2015, 08 oktober 2015 04 december 2015 13 juni 2015

60

60 50

60

120

30

Bereik

Schematisch overzicht groene ridder Buurtwerk ’t Lampeke vzw pag. 5

Buurtoverleg + opening heraanleg Sluisparkje naar groen en avontuurlijk buurtpark Wijkcompostering Bezoek infomarkt “plan voor de binnenstad” en vertaling naar buurt Babbels circulatieplan en bekijken van mogelijkheden rond fiets- en leefstraten in de buurt Pop-up acties buurt Buurtbar met buurtbabbels

Presentatie duurzaamheidswerking ‘t lampeke op startavond Welzijnszorg, Leuven Signaaldag duurzaamheid (Welzijnszorg)

Presentatiedag armoede-initiatieven: werkwinkel duurzaamheid Inspiratiedag “Kom op voor je wijk”: uitwerken van een buurttraject Vergaderingen actiegroep De Bruul Brult Acties ism buurtactiegroep De Bruul Brult (mobiliseren, informeren, juridische stappen, politieke vertaling, overleg met partners, alternatieven formuleren) Straatbrunch Riddersstraat Autoloze zondag Duurzaamheidsbabbel straatfeest Coutereelstraat Groep heraanleg Riddersstraat-fietsstraat Uitrijden mobiel Buurthuis met buurtbabbels Opzetten van en bezoek aan Demowoning Gezond Binnenmilieu ism Logo Vorming Gezond Binnenmilieu (ventilatie en verluchten)

Leuven autovrij: activiteiten aan het buurthuis in de Riddersstraat - verplaatsingsgedrag van de buurtbewoners in kaart brengen - duurzaamheidsbabbels - kennismaken met duurzame initiatieven in de ridderbuurt - gezonde hapjes en drankjes Metaforumwerkgroep KUL, medewerking aan publicatie ikv Utopia met focus op toekomstvisie en duurzaamheid voor mensen in armoede

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

169

20 (voorbereiding) 70 2 20

Gemiddeld 20 600 45 47 25 8 100 28 7

12 oktober 2015 Maart 2016

09 oktober 2015 13 februari 2015 21 mei 2015 25 oktober 2015 Maandelijks doorlopend 30 augustus 2015 28 augustus 2016 Augustus 2015 April-juni 2016 5 x December2015 December 2015 – januari 2016 15 september 2015 doorlopend Januari 2016 Juni 2016 Maart-mei 2015 Mei 2016: 4x

15 30 15 35

50

90

30 augustus 2015

trajecten van hoopverlening / 22 09 2016

8

DE TROOST VAN TERPEN

DE TROOST VAN TERPEN

door Judith Leest

OVER BEWOGENHEID, INSCHRIJFBAARHEID EN GETUIGE ZIJN

Terpen (Fries woord) zijn heuvels door mensen gemaakt om een veilige plaats te hebben in geval van overstromingen.

Ze werden steeds groter gemaakt zodat er ook hele dorpjes op konden worden gebouwd.

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Eigenlijk moet ik eerst iets bekennen. Toen het verzoek binnenkwam om vanuit de presentiebenadering te reflecteren op ‘Trajecten van hoopverlening’, was ik aanvankelijk wat argwanend. Ik vond het een mooi initiatief om goede zorg te verbeelden en daarop te (laten) reflecteren. Maar titels als ‘hoopverlening’ en ‘samen mens zijn’ deden me ook aarzelen. Dat zegt natuurlijk het meeste over mijzelf en het was bovendien ten onrechte, zo bleek. Maar het zat zo.

170

De presentiebenadering – ik kom er straks uitvoeriger op terug – heeft soms de neiging om een soort romanticisme over zich af te roepen. Sommige mensen zien er vooral een zorgbenadering in die gaat over ‘lief ’ zijn voor anderen, over warmte, hoop en genegenheid, over zorg als een mooie medemenselijke aangelegenheid. Die ietwat plakkerige sentimenten proberen ‘wij van de presentie’ doorgaans ferm te weerleggen. Omdat de presentie in de kern eerder het omgekeerde is: een zorgbenadering die wil vertrekken vanuit en aansluiten bij het leven zoals het is. En dat leven is lang niet altijd mooi en gladgestreken.

Althans, niet in mijn ervaring of van de mensen om mij heen en vaak ook niet bij hen die te maken krijgen met ‘zorg en welzijn’. Het leven (tijdelijk) niet op orde krijgen, worstelen met waar het chaotisch, onaf en gebroken is, aanvaarden van een gebrekkiger wordend lichaam, terugkerend strijden tegen psychische kwetsbaarheden, het hoofd boven water houden in schulden of een plek zoeken in een samenleving die weinig coulance heeft voor beperkingen of kwetsbaarheden: voor mij gaat de presentie over verbinding blijven houden met dat soort ‘plekken der moeite’, met de spanningen die dat teweeg brengt en met de specifieke professionele opgaven die dat stelt. Daar is over het algemeen weinig romantisch aan – al kan het, als het lukt om daar ‘bij te blijven’, wel ervaringen

van zin en betekenis te weeg brengen. Dichtbij de ‘trage vragen’ komen (naar verlies, verval, gebrokenheid) en het daar gezamenlijk uithouden, is meestal hard werken.

Terug naar de ‘trajecten van hoopverlening’. Mijn argwaan betrof dus een vermeend romantisch beeld van hulp en zorg en mijn terughoudendheid om daar de presentie aan de verbinden. Toen keek ik naar het verhaal van Luc en Nadia en raakte ik mijn argwaan kwijt. Ik werd getroffen door het levensverhaal van Nadia en haar kracht om ‘chocola te maken’ van een leven dat zo gebroken begon. En raakte geboeid door het niet aflatende geduld en de trouw van Luc en zijn collega’s. En zo ook in de andere reportages: door de verhalen van Karen en Nathalie en Sylvia en Davud schemert, ieder op hun eigen manier, door waar het in ‘zorg en welzijn’ – naar mijn idee - uiteindelijk om gaat. Dat levens vaak rommelig verlopen en dat er onderweg aardig wat te verstouwen is, dat het niet zo maakbaar is als we willen en wat dan toch helpt en steunend is.

Het ging wel degelijk over hoopverlening – de term bleek goed gekozen.

Maar niet in de verschijning van een smeuïge, romantische saus. Eerder in de gedaante van het samen uithouden in het moeras. De hoopverlening in de documentaires zit ‘m in de trouwe relationele betrokkenheid van de een op de ander, in het de ander werkelijk zien en bij hem of haar blijven. Ook en juist als concrete hulp niet aan de orde is, of om welke reden dan ook (nog) niet werkt. Het is hoopvol dat die moerassigheid niet gedempt hoeft te worden– maar dat het eerder gaat om gezamenlijk zoeken naar (tijdelijke) terpen van verbondenheid, steun en het daar samen uithouden. Daar licht het op: de troost van de terpen.

Deze wellicht wat lange introductie kenschetst voor mij de – geslaagde – rode draad door de documentaires heen. De verhalen laten zien hoe het is als het leven je minder genadig is en wat je dan als professional, hulpverlener en vooral ook betrokken ander, kunt doen of moet laten.

Ik wil graag bij elk van de drie documentaires enkele specifieke punten vanuit de presentiebenadering belichten. Maar daarvoor is het wellicht behulpzaam om te beginnen met een korte uitstap naar wat die presentiebril ongeveer is.

OVER DE PRESENTIE De presentiebenadering is een manier van werken die nu zo’n twintig jaar in diverse sectoren van zorg en welzijn zijn weg vindt. Het begrip is gemunt door Andries Baart, als het resultaat van een langdurig empi-

9

HET GING WEL DEGELIJK OVER HOOPVERLENING, NIET IN DE VERSCHIJNING VAN EEN SMEUÏGE, ROMANTISCHE SAUS. EERDER IN DE GEDAANTE VAN HET SAMEN UITHOUDEN IN HET MOERAS.

VOETNOETEN KAN JE TERUGVINDEN AAN HET EINDE VAN DIT ARTIKEL OP PAGINA 15

Bovendien is de presentietheorie ook geworteld in een politiek-ethische theorie: die van de zorgethiek. Wat zorg krijgt, waar geld voor is, welke duur en welke logica gelden: het zijn door en door politieke beslissingen over de ordening van onze samenleving en het professionele regime dat daaruit volgt. Het zijn dat soort vragen die centraal staan in deze ethiek.

Bovendien is de theorie kritisch op het maakbaarheidsgeloof, dat in de huidige samenleving sterk aanwezig is. In de moerassige praktijken van ieders leven, en zeker die van mensen in kwetsbare posities, wordt duidelijk dat niet alle problemen oplosbaar zijn en dat levens altijd weer ‘gerepareerd’ kunnen worden. Goede zorg, zo zegt de presentie, kan dan altijd nog

bij iemand blijven, ook als er niks (meer) te verhelpen valt. En wat ‘goed’ is, is bovendien ook vaak een ‘gebroken goed’ : in zorg en welzijn gaat het zelden om grootse, klinkende doelen en verbeterpunten. Wat er aan ‘goed’ op het spel staat is eerder moeizaam, fragiel en pijnlijk. Om daar als hulpverlener of buitenstaanders dichtbij te komen moet je in zekere zin de tragiek van een leven mee durven voelen, dichtbij de pijn durven komen. Het niet wegpoetsen, smoren in troost of gladstrijken in haalbaar geformuleerde doelen.

OVER DE AUTEUR

Judith Leest (1973) werkt sinds 2012 als stafmedewerker bij Stichting Presentie. Vanuit haar portefeuille ‘metamethodiek’ schrijft en publiceert ze over de theorie en de praktijk van presente zorg. Met als doel om de presentiebenadering verder door te ontwikkelen en om de inzichten en ervaringen voor een breed publiek toegankelijk te maken. Ze doet (wetenschappelijk) onderzoek binnen diverse presentieprojecten, schrijft daarnaast vakpublicaties en populariserende teksten over de presentie(-praktijk) en levert diverse bijdragen aan studiemiddagen, workshops en cursussen.

Ze studeerde af aan de Universiteit voor Humanistiek (Utrecht), deed promotieonderzoek naar de bemiddeling tussen daders en slachtoffers (vakgroep Rechtstheorie, Universiteit Utrecht), onderzocht vormen van normatieve professionaliteit bij de Amsterdamse politie en werkte als beleidsadviseur jeugdbeleid in Amsterdam.

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

En waar gaat het dan om in die benadering?

Het is een manier van werken die de relationele afstemming tussen zorggever en cliënt als basis voor hulp en steun ziet. Goede zorg ontstaat vanuit het zorgvuldig aansluiten bij en afstemmen op de ander, en op wat hij of zij nodig heeft. Leefwereldgerichtheid en perspectiefwisseling zijn daarin centrale begrippen. De definitie die we meestal gebruiken luidt als volgt: Een praktijk waarbij de zorggever zich aandachtig en toegewijd op de ander betrekt, zo leert zien wat er bij die ander op het spel staat – van verlangens tot angst – en die in aansluiting dáárbij gaat begrijpen wat er in de desbetreffende situatie gedaan zou kunnen worden en wie h/zij daarbij voor de ander kan zijn. Wat gedaan kan worden, wordt dan ook gedaan. Een manier van doen, die slechts verwezenlijkt kan worden met gevoel voor subtiliteit, vakmanschap, met praktische wijsheid en liefdevolle trouw.

Een flinke mond vol, die misschien op het eerste zicht niet zo bijzonder lijkt. Een reactie is dan ook vaak: dat doen we al. Maar dan is het misschien behulpzaam om wat preciezer naar de definitie te kijken. Bijvoorbeeld naar de volgorde waarin het handelen (hulpverlenende, zorggevende) beschreven is: eerst wordt de betrekking op een specifieke, intense wijze aangegaan (aandachtig, toegewijd), dan pas (of: daardoor) kan blijken wie de hulpverlener voor de ander kan zijn en om welk verlangen of om welke nood het zal gaan en wat zorg behoeft. De relatie staat dus voorop en het oplossen van problemen wordt even opgeschort, uitgesteld. Het gaat eerst om de vraag ‘wie kan ik voor jou zijn?’ Dat is anders dan gewoonlijk: meestal staat vast wie en wat de hulpverlener voor de ander moet zijn en waarom het zal draaien in de betrekking. Bovendien komt die verhouding gewoonlijk tot stand via de weg van screening, intake, diagnostiek, onderhandeling en contractering. En niet (in eerste instantie) vanuit aandachtigheid en trouw. Wat verder opvalt is dat er niet gesproken wordt van een hulpvraag of probleem, maar van ‘wat er voor de ander op het spel staat’: een verwijzing naar het geheel van dat leven en dus niet alleen naar het problematische of kapotte waarop de hulpverlener betrokken zou moeten zijn. Dat impliceert tegelijk dat er een zekere ruimte moet zijn om dat te laten zien. Verder zegt de definitie nog dat presentie niet volstaat met het ‘in-relatie-staan’ maar doet wat er gedaan kan worden in plaats van ‘wat gedaan moet worden’. Hier zijn ‘zorg’ en ‘passendheid’ verbonden. Ten slotte gaat het in de presentiebenadering ook om (professionele) kwaliteiten zoals praktische wijsheid en op trouw die ‘liefdevol’ is.

trajecten van hoopverlening / 22 09 2016

risch onderzoek naar het werk van buurtpastores in achterstandswijken (Baart, 2001). Dat wat presentie is, bleek als het ware te vinden in de praktijk; het is geen verzinsel van achter een bureau, maar een omschrijving van wat goede professionals in de praktijk blijken te doen. In de zoektocht naar het nieuwe profiel van de sociale professional, biedt de presentiebenadering een basale onderlegger of bedding waarin andere (vakspecifieke) vaardigheden, kennis en competenties kunnen ‘landen’. De presentie noemen we uitdrukkelijk geen methodiek, maar een benadering: er zijn geen methodische stappen, maar wel richtinggevende werkprincipes geformuleerd – waar overigens wel handzame en concrete technieken uit volgen over wat je in je dagelijks werk kunt doen (of laten).

171

trajecten van hoopverlening / 22 09 2016

10

DE TROOST VAN TERPEN

LUC EN NADIA Met deze schets van de presentiebenadering op zak, kom ik terug bij de verhalen van de gefilmde personen. De eerste die ik bekeek, was het verhaal van Nadia en Luc. Daar is, vanuit presentieperspectief veel over te zeggen. Behalve dat het verhaal vertelt over de verbazingwekkende veerkracht die Nadia lijkt te hebben gevonden om haar leven vorm te geven, trof me de relationele zorg, het subtiele aansluiten en de nog altijd durende trouw van Luc . Ook valt op hoezeer Luc in staat is om open te kijken naar de kinderen en jongeren die bij hem binnenkomen; zijn waarneming is niet op voorhand gehinderd door diagnostische of andere brillen.

In de presentie zeggen we altijd dat goede zorg begint met open waarnemen – en hoe moeilijk dat wel niet is. Luc benoemt weliswaar wat hij allemaal in het dossier van Nadia las, maar blijkbaar is het hem

en schopt en slaat letterlijk van zich af. Ze verwondert zich dan ook een aantal keer dat Luc haar niet heeft verlaten. Hoewel ‘zelfs de jeugdrechter haar had opgegeven’, doet Luc dat niet. Terwijl Nadia toch alles uit de kast trekt om dat wel te laten gebeuren. Luc houdt het uit.

Behalve dat trouw en volhouden cruciale presentietermen zijn (waar het in de zorg maar al te vaak aan ontbreekt), deed het verhaal van Luc en Nadia me ook heel sterk denken aan een recent project dat we mochten doen in een Nederlandse instelling voor (gesloten en open) jeugdhulpverlening. Wat we daar zagen en waar we diep van onder de indruk raakten, denk ik terug te zien in de verhouding tussen Luc en Nadia. We brachten dat op noemer met de term ‘relationeel conflictbeheer’. Simpeler gezegd: Luc jongleert continue met grenzen en danst met weerstand. Hij benadrukt zelf ook continue in zijn verhaal dat goede zorg gaat over beweging en beweeglijkheid. Maar die beweging heeft, denk ik, vooral betrekking op de omgang met conflicten, strijd en weerstand.

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

BEHALVE DAT HET VERHAAL VERTELT OVER DE VERBAZINGWEKKENDE VEERKRACHT DIE NADIA LIJKT TE HEBBEN GEVONDEN OM HAAR LEVEN VORM TE GEVEN, TROF ME DE RELATIONELE ZORG, HET SUBTIELE AANSLUITEN EN DE NOG ALTIJD DURENDE TROUW VAN LUC.

172

gelukt om zijn blik op te rekken, open te stellen en haar opnieuw te gaan leren kennen. En om steeds opnieuw haar redelijkheid te gaan zien – ook een van de sterke aannames van de presentietheorie: dat iedereen – hoe moeilijk te zien en lastig te achterhalen ook – altijd een reden heeft om te doen wat hij of zij doet. Je verdiepen in de logica van de ander is het vertrekpunt van goede zorg.

Naast deze meer algemene noties over waar de presentiebenadering in dit verhaal doorschemert, wil ik graag een punt specifiek uitlichten: de specifieke omgang met weerstand en conflict. Een sterke lijn in het verhaal van Nadia is dat ze ontzettend boos was toen ze bij Luc binnenkwam. En je zou voor minder, als je als puber in vier jaar tijd 34 instellingen moet verslijten. Nadia was boos, agressief

Relationeel conflictbeheer – waar gaat dat over? Op plekken zoals de jeugdinstelling waar wij eerder mochten meekijken en blijkbaar ook in De Wissel, komen jongeren die, behalve pubers zijn met dito gedrag, bovenal pubers zijn die in hun jonge levens al forse deuken opliepen. Het zijn jongeren die, bij gebrek aan ander aangeleerd gedragsrepertoire, continue op zoek zijn naar de grenzen, en die de maakbaarheid van de behandeling voortdurend op de korrel nemen. Voor een deel van hen met ‘resultaat’: ze worden in hun korte leven al van instelling naar instelling gestuurd, omdat ze on(be)handelbaar heten te zijn. Of het leidt, op andere plekken, met regelmaat tot sancties en repressieve of isolerende oplossingen.

Blijkbaar is het Luc gelukt om niet in de valkuilen van repressie, afschrijven en wegsturen te trappen, maar om op een andere manier met de agressie, conflicten en weerstand om te gaan. Uit zijn verhaal rijst op dat dat lukte omdat hij heel scherp voor ogen hield waar het uiteindelijk om ging. Zoals Nadia zelf aan het eind formuleert: ‘ik was ook maar een kind – met een rugzak’. Luc ziet niet zozeer het schoppen, maar vooral een gekwetst kind. Of in zijn eigen woorden: ‘ik zag dat ge een

mens waart’. Hij blijft geloven dat ‘er iets goeds in zit’ – in zijn eigen woorden op het naïeve af. Luc heeft, in presentietermen, een ijzersterke finalisatie : hij weet waar het in zijn vak uiteindelijk over gaat: zeer gekwetste jonge mensen op weg helpen naar een plekje in de samenleving, of hen ondersteunen in het vormen van een goed leven in alle gebrokenheid – of iets in die bewoordingen. Dat daar allerlei ruis, heel veel conflicten en strijd mee gepaard gaan, neemt hij voor lief. Hij kan het hebben, trekt het zich niet persoonlijk aan en laat het vaak ook gaan. Met het uiteindelijke doel voor ogen.

Een mooi voorbeeld hiervan geeft Nadia, als ze vertelt over een time out die ze kreeg na wangedrag. Ze moest een periode naar een andere plek, waar ze het vreselijk vond. Enige tijd later had ze het weer bont gemaakt en moest ze eigenlijk – volgens de regels – opnieuw naar die plek. Luc besloot dat niet te doen maar gaf haar de opdracht om een eind te gaan fietsen. Hij nam daarmee niet alleen een professioneel risico (een ‘agressieve’ meid erop uit sturen) en kleurde buiten de lijntjes, maar deed vooral iets aan relationeel conflictbeheer: hij behield de relatie. Hij schatte in dat het nodig was om Nadia de boodschap te geven dat ze ‘er even uit moest’, maar bood met deze oplossing tegelijk vertrouwen. Dat ze terug zou komen en dat deze interventie genoeg zou zijn. Zo’n beweeglijke en onconventionele omgang met weerstand en strijd kan alleen als je de continue agressie en het schelden niet op jezelf betrekt, en niet op de korte termijn beziet (en dan wilt sanctioneren), maar steeds de horizon of bestemming van je werk voor ogen houdt: waar gaat het om. Luc lijkt de punitieve neiging om op haar agressie te reageren met repressie te kunnen weerstaan. Als Nadia zegt ‘ik breek het kot af ’, reageert Luc daarop met: ‘dan laten we dat herstellen.’ In finalisatietermen: het gaat uiteindelijk niet om het kot. Het gaat om iets anders. Als hij haar laat fietsen zegt hij eigenlijk: ‘het gaat niet om mijn behoefte om te straffen, maar om het sterken van jouw vertrouwen.’

Bij zo’n omgang met conflicten en agressie vanuit een presentie- of relationeel perspectief wegen professionals in elke situatie en context secuur af wat het zwaarste telt: de sanctie doorvoeren en op de strepen gaan staan (omwille van een principieel uitgesproken laatste waarschuwing of een bestaande regel) of het laten lopen omwille van het doel-

11 trajecten van hoopverlening / 22 09 2016

Toen keek ik naar het verhaal van Luc en Nadia en raakte ik mijn argwaan kwijt. Ik werd getroffen door het levensverhaal van Nadia en haar kracht om ‘chocola te maken’ van een leven dat zo gebroken begon. En raakte geboeid door het niet aflatende geduld en de trouw van Luc en zijn collega’s.

conflicten om een aparte opvatting van professionaliteit vraagt. Eentje die verder gaat dan het hebben van competenties en kennis: ‘je moet de ander een beetje graag zien’. De professionele distantie, die meestal wordt gepredikt, trekt hij in twijfel: ‘Ik ben fier op Nadia als op mijn eigen dochter’. Waar Luc zelf bij herhaling de beweeglijkheid van zijn vak benoemt en bepleit, zie ik bovenal een zeer bewogen hulpverlener.

– snappen dit soort professionals dat je ook iets wezenlijks kunt leren als je – in en vanuit stevige relaties – botst, op grenzen stuit, en tegen weerstand oploopt. Nadia mocht, net als in een ‘veilig thuis’ fouten maken en desalniettemin rekenen op wat ouderlijke mildheid en liefde. Snappen waar het in je vak uiteindelijk over gaat biedt zo de randvoorwaarde voor een zekere beweeglijkheid, losheid en ruimte, die conflicten en weerstand niet alleen beter hanteerbaar maakt, maar zelfs kan bezien als een noodzakelijke bijdrage aan goede zorg.

KAREN EN NATHALIE

En sterker nog: vanuit een sterke finalisatie – een goed leven in al die gebrokenheid

Luc zelf heeft niet zoveel woorden nodig.

Hij concludeert wel dat zo’n omgang met

De tweede documentaire die ik bekeek, was die van Karen en Nathalie. Als voor-

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

einde van de behandeling, het behouden van de relatie en de finalisatie van de zorg.

Een continue balanceren tussen er een punt van maken en laten lopen, van terloops aansturen, van op tijd maar vooral ook spaarzaam ‘ho ho’ roepen. Bovendien helpt dat krachtige finaliseren vaak om zelf meer mentale ruimte te ontwikkelen om agressie, schoppen en slaan niet persoonlijk te nemen, om irritaties niet op jezelf te betrekken en om niet in punitieve of regelreflexen te schieten. Het helpt om als professional op koers te blijven en om het werk vol te houden.

173

trajecten van hoopverlening / 22 09 2016

12

DE TROOST VAN TERPEN

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Karen laat ook zichzelf zien en helpt Nathalie doordat ze ook haar eigen twijfels deelt. Daarmee illustreert ze heel krachtig wat in de presentie- benadering ‘tonen en tevoorschijn komen’ heet: als je de ander niet kent, kun je weinig voor hem of haar betekenen.

174

malige tienermoeder komt Nathalie te werken op de werkplek van Karen, en wordt daarmee – in al haar kwetsbaarheid – ook de collega van Karen. Daarmee is tegelijk het belangrijkste thema van deze documentaire gezet: de flexibiliteit in rollen die de twee vrouwen ten opzichte van elkaar hebben. Nathalie en Karen illustreren in hun verhaal heel krachtig verschillende presentiethema’s. Ik ga er enkele benoemen: Karen is, wat we in de presentie wel noemen, een inschrijfbare professional. Daarmee bedoelen we dat je als hulpverlener niet alleen de vraag stelt ‘wat kan ik voor je doen’, maar ook ‘wie kan of mag ik voor je zijn?’. In de presentietheorie bedoelen we daarmee dat je als professional vanuit een open rol of positie de zorgrelatie aangaat.

Natuurlijk ben je als professional altijd al in een bepaalde positie aanwezig: als mentor, behandelaar, teamleider etc.

Maar met deze inschrijfbaarheid wordt een openheid op een diepere laag bedoeld: cliënten mogen mede bepalen welke identiteit de professional (tijdelijk) aanneemt. Karen zegt het letterlijk: soms was ik een oudere zus, soms haar hulpverleenster, soms een vriendin of een moeder. Professionals zijn inschrijfbaar als anderen ‘identiteitsver-

zoeken’ bij hen kunnen neerleggen die tijdelijk zo vervuld worden. Een sprekend voorbeeld van Nathalie is dat Karen meeging om een laatste groet te brengen aan de vader van een van de kinderen, nadat hij zichzelf van het

komen’ heet: als je de ander niet kent, kun je weinig voor hem of haar betekenen. Maar iemand leren kennen kost tijd en is bovendien vaak schaamtevol.

Niemand loopt graag te koop met zijn problemen of kwetsbaarheden. Het

DAT JE ALS HULPVERLENER NIET ALLEEN DE VRAAG STELT ‘WAT KAN IK VOOR JE DOEN’, MAAR OOK ‘WIE KAN OF MAG IK VOOR JE ZIJN?’

leven had beroofd. Dat zijn dingen die ‘hulpverleners normaal niet doen’. Ze brachten de middag samen door en dat is iets wat Nathalie nooit meer vergeet.

Een ander, hiermee samenhangend thema is de wederkerigheid. Ook daarin zijn beiden heel expliciet: het is minder eng als je laat zien: ik ben ook kwetsbaar. Karen laat ook zichzelf zien en helpt Nathalie doordat ze ook haar eigen twijfels deelt. Daarmee illustreert ze heel krachtig wat in de presentiebenadering ‘tonen en tevoorschijn

vraagt van hulpgevers of vrijwilligers dat zij zich eerst laten kennen, dat ze zich ‘tonen’, in plaats van zich alleen achter een (professionele) functie of rol te verschuilen. Iets van jezelf laten zien schept ruimte waarbinnen de ander tevoorschijn kan komen. Het is eigenlijk vreemd dat we impliciet vaak verwachten dat de cliënt zich kwetsbaar gaat zitten opstellen terwijl de professional zich achter de doos met tissues verschanst. Daarmee breken deze vrouwen tegelijk een lans voor

SYLVIA EN DAVUD Het verhaal van Davud en Sylvia opende zich, van deze drie, voor mij het minst makkelijk. Dat heeft misschien te maken met de taalbarrière: Davud heeft die weliswaar al indrukwekkend beslecht, maar moet toch nog naar woorden zoeken.

Maar het heeft, denk ik, meer te maken met Sylvia. Ik moest zoeken naar wat ik precies zag. In zekere zin is haar positie het meest duidelijk en praktisch van de drie: ze helpt Davud met zijn taal, maar ook met andere praktische zaken rond zijn examens. Maar op het beeld is ze vooral ook veel stil. Ze kijkt naar hem en faciliteert dat hij zijn verhaal kan doen. Ze herhaalt dat verhaal soms, vat het samen, en erkent de bizarre situatie waar hij in gevangen zit: dat hij, door diverse regels, eigenlijk zou moeten frauderen om zijn

HET VERHAAL VAN DAVUD ER EEN VAN DWARSLIGGENDE SYSTEMEN EN VAN EEN VERPERSOONLIJKT ACTUEEL MAATSCHAPPELIJK VRAAGSTUK. HET IS DAARIN AANGRIJPEND EN KRACHTIG; MISSCHIEN WEL JUIST OMDAT DAVUD DE VERFIJNINGEN IN DE TAAL MINDER TOT ZIJN BESCHIKKING HEEFT. JE WORDT ER STIL VAN.

13

huis en inkomsten niet kwijt te raken, terwijl hij probeert om zich als vluchteling op een ethische manier een plek in de samenleving te verwerven en zijn diploma als sociaal werker te behalen. De politieke aanklacht in zijn verhaal is nog explicieter dan in die van de anderen.

Waar de verhalen van de eerste twee minutieus inzoomen op wat er relationeel nodig is om goede zorg te bieden (in the end natuurlijk ook een enorm politiek punt), is het verhaal van Davud er een van dwarsliggende systemen en van een verpersoonlijkt actueel maatschappelijk vraagstuk. Het is daarin aangrijpend en krachtig; misschien wel juist omdat Davud de verfijningen in de taal minder tot zijn beschikking heeft. Je wordt er stil van.

Dat is wat Silvia ook doet. Ze kijkt en glimlacht naar hem. En bevestigt zijn verhaal. In presentietermen is haar positie misschien nog het best te duiden als een van ‘getuige zijn’. Dat vraagt enige toelichting. In zorg en welzijn zijn we meestal gericht op het oplossen van een probleem, op het beter maken van een ellendige situatie of op het toepassen van een interventie nadat we een duidelijke diagnose hebben gesteld. Dat is natuurlijk wat kort door de bocht maar toch: het doel van de meeste hulpverlening en zorg is gericht op het herstellen, beter worden en toewerken naar verandering.

En het is natuurlijk ook wel zo fijn als dat lukt. Niemand gaat naar een zorgverlener met het idee om zijn probleem ‘bij het oude te laten’. Toch is daar nog wel wat op af te dingen. In de praktijk is het nu eenmaal ook zo dat dat streven naar maakbaarheid, naar beter maken, helaas niet altijd zomaar lukt. Veel problemen zijn complex, weerbarstig en bovendien zijn veel zorgen, vragen of leed van een andere orde dan ‘we fixen het’. En soms zitten grotere systemen of maatschappelijke wet- en regelgeving in de weg om in een concreet geval werkelijk iets te kunnen verbeteren. Kijk naar het verhaal van Davud.

trajecten van hoopverlening / 22 09 2016

je alleen worden en blijven als je continue en gezamenlijk kan en mag nadenken over en reflecteren op je werk. Deze professionaliteit laat zich niet zozeer inkaderen door protocollen, maar door het continue gesprek en de reflectie op het eigen handelen.

Als we binnen de presentietheorie nadenken over zo’n verbrede opvatting van professionaliteit, gebruiken we ook wel eens de term ‘als een vriend zijn’. Dat verwijst naar de hierboven genoemde inschrijfbaarheid en naar de wederkerigheid. Dat begrip tart de gebruikelijke opvattingen over een professionaliteit die harde grenzen kent tussen privé en werk, tussen afstand en nabijheid en tussen hulpvrager en hulpgever zijn. Hoewel ik zelf (opnieuw een bekentenis) altijd enigszins ambivalent sta tegenover het idee van de ‘professionele vriend’ (kan dat wel echt, ben je dan niet onheus?), zie ik het Karen en Nathalie in praktijk brengen. Op zo’n manier, dat je als kijker aan het eind werkelijk in een soort verwarring achterblijft over hoe hun relatie in de kern te definiëren is. ‘Samen mens zijn’ – dat zal wellicht de beste omschrijving zijn…

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

het wegtrekken van het begrip ‘kwetsbaarheid’ uit een vooraf gedefinieerde groep. Kwetsbaarheid is niet voorbehouden aan daklozen, mensen met dementie of tienermoeders. Kwetsbaar zijn we allemaal, op enig moment in ons leven. En kwetsbaarheid kent vele gezichten.

Een specifieke variant van die wederkerigheid is ook goed te illustreren met het verhaal van Karen en Nathalie. En dat is dat begrenzen, weerstand bieden en weerwerk geven eigenlijk pas kan en mag vanuit de relatie. Nathalie vertelt dat ze met een nieuwe partner zwanger wilde worden – terwijl zowel zij als hij al een aantal kinderen hadden uit eerdere relaties. Karen had hier zo ‘haar ideeën’ over, maar mocht dit pas na zekere tijd bespreken met Nathalie. Pas als je een vertrouwensrelatie hebt, mag je spiegelen, mag je begrenzen, kun je kritisch weerwerk geven. Nathalie: ‘Dat mocht omdat u uw dingen meenam in die babbels. Dat maakte u menselijk.’ Omdat Karen ook hierin zichzelf op het spel zette en liet zien, accepteerde Nathalie dat ze haar zegje deed. Met resultaat – zo concludeert Nathalie fijntjes: de nieuwe baby kwam er niet. De relatie bepaalde feitelijk wat er daarbinnen wel en (nog) niet gezegd mocht worden.

Hun verhaal hangt ten slotte ook samen met wat als een rode draad in de drie verhalen terugkomt: een verbrede opvatting van professionaliteit – iets waar de presentietheorie zich al zo’n 20 jaar druk over maakt. Steeds komt het aan de orde: dat professionaliteit zou gaan om distantie, ongeraakt blijven en op afstand staan, gaat in de praktijk niet op. Of is in elk geval niet helpend en steunend. In een van de commentaren tijdens de intermezzo’s wordt het prachtig verwoord: het is een verarming van je professie als je die dingen, die je in andere delen van je leven oefent, niet mee zou mogen nemen in je professie. In de presentiebenadering benoemen we dit ook wel in termen van ‘geldigheid van kennis’: wat telt in professionaliteit? Alleen de methodische en vakkennis, of ook je ervaringen en verborgen kennis die je zelf eerder in je leven opdeed? Maar zo’n andere opvatting van professionaliteit is nog lang geen geaccepteerd gegeven. Karen vraagt het zich letterlijk af: ben ik dan nog professioneel?

En zitten er bovendien geen risico’s aan dat nabij komen, aan de vervaging tussen privé en werk, bijvoorbeeld dat de deuren 24/7 open moeten staan? Haar eigen, korte, antwoord op die vraag (‘dat risico is er niet zo, en als het gebeurde, kon ik het met collega’s delen’) verwijst naar hoe wij er binnen de presentie ook doorgaans over denken: een cruciale randvoorwaarde voor zo’n andere professionaliteit is dat het wordt ingebed in leerprocessen en reflectie. Zo’n soort professional kun

175

trajecten van hoopverlening / 22 09 2016

14

DE TROOST VAN TERPEN

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Dat is wat Sylvia ook doet. Ze kijkt en glimlacht naar Davud. En bevestigt zijn verhaal. In presentietermen is haar positie misschien nog het best te duiden als een van ‘getuige zijn’.

176

In de presentietheorie hebben we, vanuit dit inzicht, het idee over wat goede zorg is, uitgebreid. Het gaat niet alleen om iets beter maken, om doen, oplossen of interveniëren. Goede zorg gaat eigenlijk ook heel vaak over ‘laten’. Met rust laten, even wachten voor je ingrijpt of een oordeel velt, een (noodzakelijke) pas op de plaats maken, er een nachtje over slapen. ‘Laten’ is dan niet zoiets als passief achterover leunen, maar is een vorm van handelen waarin je bewust iets niet doet. Of waarin je misschien niet zoveel kunt doen, omdat het groter is dan wat in je macht ligt. Dat lijkt het geval bij Davud en Sylvia. We kunnen er, via de documentaire niet helemaal inkijken, maar het lijkt er op dat ook Sylvia afhankelijk is van andere instanties, en deels ook aan handen gebonden is. Tegelijk laat ze Davud niet aan zijn lot over. Ze staat naast hem en beoefent een specifieke manier van dat ‘laten’: ze is getuige van zijn verhaal en zijn situatie. Schematisch leggen we het ook wel zo uit:

'Laten' in verschillende vormen: waken Om in actie te komen als kwetsbaarheid met misbruik of gevaar wordt geschonden getuigen Doordat ik zie wat de ander overkomt en wie h/zij is, wordt de waarheid daarvan bevestigd inschikken Ik maak ruimte voor je, bied een ‘podium’, schort mijn regels op, toon me gastvrij vergezellen Ik trek met je op in je tocht door het leven, langs de instanties, door je gekte en pijn ondergaan En zo leer ik ook voelen en begrijpen wat het is zo te (moeten) leven Als getuige is Sylvia aanwezig, mag ze toekijken en zien wat er zich afspeelt. Door te getuigen, wordt er voor Davud ook iets bewaarheid, krijgt het zichtbaarheid en wint het aan kracht. En in die definitie zit ook al in algemene termen besloten, wat daarvan

dan de kernopbrengst is voor de mensen die een getuige krijgen: hun problemen werden gezien en hun zorgen gehoord, en daardoor kregen ze een vorm van erkenning, waarheid, mochten ze er zijn en werden ze serieus genomen.

TOT SLOT Drie verhalen die de kijker iets laten zien over wat helpt en steunend is als je tot over de oren in de moerassigheid zit. Ieder op hun eigen manier, maar met vergelijkbare rode lijnen. Die lijnen gaan over duurzame relationele betrekkingen, over trouw en volhouden, over jezelf op het spel zetten en over moed. Het zijn – met een presentiebril bezien – krachtige voorbeelden van relationeel werken en van aansluiten en afstemmen – te midden van conflict, weerstand, weerbarstige systemen en gebroken geschiedenissen. Het zijn daarmee ook,

EXTRA FILMFRAGMENTEN

door Judith Leest

Kristel Driessens Karel de Grote Hogeschool Departement Sociaal-Agogisch Werk

15

DE ESSENTIE VAN EEN KOPJE KOFFIE (1 MINUUT) Peter Adriaenssens blikt terug op het begin van zijn carrière.

In dit korte filmfragment vertelt hij over een huisbezoek.

De vrouw bood hem een zeer belangrijk kopje koffie aan.

Herkenbaar? Tip van de week: gebruik dit fragment om te reflecteren over je eigen acties.

HET VERHAAL VAN DE HERSENEN (4 MINUTEN) In de documentaire ‘Trajecten van hoopverlening’ komt het verhaal van hoe de hersenen werken reeds aan bod. In dit filmfragment laten we Peter Adriaenssens zijn verhaal vertellen, zonder te onderbreken. Een aanrader om je eigen hersenen nog beter te laten werken.

Peter Adriaenssens Kliniekhoofd Kinderpsychiatrie UZ Gasthuisberg Leuven

OVER SPECIALISTEN, GENERALISTEN EN ARMOEDE BESTRIJDEN (3 MINUTEN) In dit filmfragment focust Peter Adriaenssens op nieuwe inzichten vanuit onderzoek in de voorbije jaren. Over het belang van mensen, die het overzicht behouden. De volledige taart kunnen zien. Over de evolutie van een klaag- naar een steunmaatschappij. Over het verschil tussen weten wat we moeten doen en het (niet) doen.

GSM, WEL OF NIET? (1 MINUUT) In dit korte filmfragment gaat Kristel Driessens in op een herkenbaar thema: mag je nu wel of niet je gsm-nummer geven aan iemand die je begeleidt? Gaan hulpverleners dan niet dag en nacht gestoord worden? Gaan hulpkrijgers hier dan geen misbruik van maken? Het moet toch ergens stoppen?

Of net niet?

SURF NAAR WWW.HOOPVERLENING.BE VOOR DEZE KORTE FILMS MET EXTRA DUIDING

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

(*) Net als ‘plekken der moeite’ is ook het begrip ‘trage vraag’ een term van de Nederlandse filosoof Harry Kunneman.

Ook de metafoor van het moeras en de terpen als bakens van relationele verbondenheid ontleen ik aan Harry Kunneman. Zie o.a.: H. Kunneman, Het belang van moreel kapitaal in zorg en welzijn. Paul Cremers Lezing, 25 april 2012, Rotterdam. In de presentie hebben we, in analogie hierop, de theorie van het ‘muddling through’ omarmd: goede zorg is vaker een kwestie van liefdevol en verstandig doormodderen, dan van planbare en maakbare zorg. (*) Deze paragraaf is grotendeels gebaseerd op het hoofdstuk: J. Leest & A. Baart, ‘Van de kop en de schotel’. In: K. Verhaar e.a., A new cup of T. Social work in innovation. Hilversum: Educatieve Uitgeverij Nederland (EUN), 2016, pp. 38-54. (*) We gebruiken presentiebenadering voor de manier van (present) werken in de praktijk en presentietheorie voor de bestudering van, en de theorievorming rond die prakijken. (*) Zie onder andere: www.zorgethiek.nu en www.ethicsofcare.org (*)A. Baart en C. Carbo, De zorgval. Amsterdam: Thoeris, 2013. (*)A. Baart, ‘Gebroken goed in ongebroken relaties. Theoretische notities voor de (*)beroepspraktijk van maatschappelijke opvang’, in M. Nuy en F. Brinkman (red.), Wanorde in een mensenleven. Een bezinning op thuisloosheid. Amsterdam: SWP, 2004, p. 137-174. (*) De presentiebenadering is daarmee ook bij uitstek behulpzaam bij mensen die moeilijk bereikbaar zijn (zorgmijders) of bij wie de complexiteit van problemen zo groot is dat ze tussen wal en schip dreigen te vallen. De presentiebenadering wordt op dit moment bijvoorbeeld actief toegepast in de psychiatrie, de zorg voor ouderen en mensen met dementie, bij mensen met een verstandelijke beperking, dak- en thuislozen, in ziekenhuizen en in de verslavingszorg. Maar ook binnen het onderwijs, het politiewerk en de woningbouw zijn presentieprojecten gaande. (*) En van zijn collega’s: in een van de intermezzo’s in de andere documentaire memoreert Nadia over een andere hulpverleenster (Karen, uit het deel ‘samen mens zijn’, red.) die – terwijl het stroomde van de regen – aan haar voordeur bleef staan. Nadia deed niet open, maar de vrouw bleef staan, en 15 jaar later weet Nadia dit nog altijd. (*) Het begrip finalisatie komt van het Latijnse finis en Griekse telos en betekent ‘einddoel’ of ‘bestemming’, het waartoe. Is een ziekenhuis er uiteindelijk om mensen beter te maken of om mensen (ook als ze niet beter worden) bij te staan? Is jeugdzorg er om kinderen te behandelen en van problemen af te helpen, of om hen te helpen een haalbare plek in de samenleving te vinden? Het stellen van dit soort vragen kan enorm helpen om het dagelijkse werk – en beslissingen daarin – richting te geven: ‘Als het ons daarom te doen is, moeten we dit kind dan nu wel isoleren, straffen etc.?’ (*) Andries Baart, Van bewegen naar bewogenheid. Een fenomenologische verkenning van zorg geven in een politiek-ethisch perspectief. Utrecht: Humanistics University Press, 2011. (*) In het boek ‘De zorgval’ doet Andries Baart precies dit pleidooi: om kwetsbaarheid niet langer weg te zetten bij groepen ‘misdeelden’ in de samenleving, maar om er weer over te denken en te praten als iets wat in ieders leven aan de orde is, en wat op verschillende manieren en tijden aan ons allen raakt. Het boek is daarmee een sterk tegengeluid tegen de, in Nederland sterk heersende ideologie van eigen kracht en zelfredzaamheid. (*) Dikke van Dale: Getuige (de;-n) 1. Iem. die tegenwoordig is bij een handeling om later te kunnen bevestigen dat deze heeft plaatsgehad.

HET KRACHTENMODEL (3 MINUTEN) In dit filmfragment (3 minuten en 4 seconden) gaat Kristel Driessens verder in op het belang van het krachtenmodelen en de mogelijkhedsnesten. Zie hiervoor ook naar het artikel in dit magazine. Ze vertrekt hiervoor vanuit het verhaal van Sylvia en Davud (‘het is wat het het nodig heeft’). Een aanrader voor diegenen, die liever kijken dan luisteren. Of doe het gewoon allebei.

Lezen en kijken.

trajecten van hoopverlening / 22 09 2016

ondanks alles, verhalen die troost uitademen.

Tot besluit wil ik dan toch nog twee noten kraken. Wat open blijft, en daarmee wat onbevredigend blijft, is wat het eigenlijk vraagt: zo’n andere professionaliteit? Ogenschijnlijk zou je als kijker kunnen denken dat dat ‘zomaar gaat’. Dat ‘de Lucs’ op de wereld natuurtalenten zijn en dat het amper moeite kost. Maar schijn bedriegt, denk ik. In een van de intermezzo’s komt het af en toe tevoorschijn: andere hulpverleners spreken twijfel uit over de vervagende grens tussen werk en privé en over wat het kost om zo’n professional te zijn. Vanuit presentieperspectief zou ik zeggen: het is bijzonder hard werken om zo’n ‘gewone’ professional te kunnen zijn. Het vraagt heel wat en gaat niet zomaar - zo merken wij dagelijks in alle praktijken waar we dit met professionals en vrijwilligers oefenen. Daar hadden de documentaires naar mijn smaak best iets meer over mogen laten zien: het leren, de moeite, het wording- en vormingsproces van de professionals.

Een tweede nootje sluit daarbij aan. De makers noemen de filmproducten ‘documentaires’. Als ik – op z’n Hollands gezegd - ga muggenziften, vraag ik me af of die term helemaal terecht is. Misschien zijn het eerder (integere en krachtige) reportages, waarin mensen aan het woord komen over goede zorg en hulp. De hoofdpersonen vertellen en ondertitelen wat ze doen of eerder deden. Ze praten over hun ervaringen en dat kon waarschijnlijk in deze specifieke geschiedenissen niet anders. Maar toch maakt het nieuwsgierig: naar wat Luc precies deed (of liet) toen Nadia ‘het kot afbrak’, of hoe Karen het gesprek voerde (of pogingen daartoe ondernam) over de gewenste zwangerschap van Nathalie, hoe het eruit ziet als Sylvia buiten de lijntjes kleurt. Het materiaal is zo mooi en de teksten zo sterk, dat je nog dichter op de huid zou willen kruipen, en van nog nabijer zou willen zien en ervaren wat het dan is, en hoe dat gaat: troost bieden op een terp.

Anders gezegd: het smaakt naar meer.

177

‘Dvd Huiswerkklasse’ Over de zin of onzin van huiswerk...

Saskia WETZELAER De kinderwerking Fabota biedt al vele jaren huiswerkbegeleiding aan en deed zo heel wat ervaring op wat betreft de onderwijskansen van kinderen uit kwetsbare milieus.

Dagelijks ondervinden de begeleiders dat het maken van huiswerk voor veel van die kinderen niet evident is en dat ze ondersteuning nodig hebben. Toch wil Fabota het huiswerk niet weghalen uit het thuismilieu maar integendeel een brug bouwen tussen ouders en school. Men vertrekt vanuit een positieve benadering en focust op de sterktes van de kinderen zodat hun zelfvertrouwen groeit.

Recent stelde Fabota haar dvd ‘Huiswerkklasse’ voor. Via sterk en toegankelijk beeldmateriaal komen ouders, kinderen, leerkrachten en de Leuvense schepen van onderwijs aan het woord om hun standpunt over het thema huiswerk te verduidelijken.

Huiswerk en school, het lijkt wel een onafscheidelijk duo. Het is in België immers nog steeds een evidentie dat kinderen na een dag school, de schriften en boeken steevast weer openslaan.

Maar is huiswerk nog steeds een evidentie? En is huiswerk maken wel voor iedereen zo evident?

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Sociale ongelijkheid

178

Geregeld lezen en horen we dat wat onderwijs betreft, ons land aan de wereldtop staat. Toch moet het ons zorgen baren dat België het land is met de grootste kloof tussen de sterkste en de zwakste presteerders op school. Die kloof houdt verband met de sociale afkomst. 1 op 7 jongeren haalt geen diploma secundair onderwijs en bij bepaalde kwetsbare jongeren zie je dat zelfs 1 op 2 dat diploma niet behaalt.

De Leuvense schepen van Onderwijs Ridouani vindt het verontrustend dat nog zoveel jongeren uit de boot vallen maar volgens hem kunnen we daar iets aan doen. School, ouders en beleidsmakers moeten de krachten bundelen. Uiteraard speelt de leerkracht een unieke rol: hij is de inspirator, degene die de kennis overdraagt. Ouders kunnen hun kinderen motiveren, hen tonen dat ze onderwijs zo belangrijk vinden dat ze alles willen doen wat in hun macht ligt om hun kinderen vooruit te helpen. Maar sommige ouders hebben in de begeleiding van hun kinderen wat het schoolwerk betreft, ondersteuning van anderen nodig.

Maureen Tomczak is onderwijsverantwoordelijke bij kinderwerking Fabota. Zij coördineert al jaren een enthousiast team van vrijwilligers die zich dagelijks engageren om de huiswerkmomenten van de kinderen te begeleiden.

Maureen Tomczak: “Onze huiswerkbegeleiding biedt specifieke hulp en ondersteuning aan kinderen die uit gezinnen komen waar huiswerk maken een probleem vormt. Dat kan zijn omwille van een moeilijke thuissituatie, waarbij er soms letterlijk geen tijd en ruimte meer is om te investeren in de begeleiding van het huiswerk. Vaak speelt er een taalproblematiek waarbij ouders de Nederlandse taal nog niet machtig genoeg zijn. Ook ouders die laaggeletterd of zelfs analfabeet zijn, doen een beroep op onze huiswerkklas. Toch willen we huiswerk niet uit het thuismilieu halen, maar eerder een brug bouwen tussen het gezin en de school. We willen tegemoetkomen

Buurtwerk ‘t Lampeke is gevestigd in de Ridderbuurt te Leuven. De vzw werkt rechtstreeks en concreet met de kansarme doelgroep.

De werking is expliciet afgestemd op buurtbewoners die, om welke reden dan ook, maatschappelijk kwetsbaar zijn of dat dreigen te worden. ‘t Lampeke wil kansarmoede opmerken en doorbreken en ondersteunt mensen door samen met hen de problemen aan te pakken, door samen met hen op weg te gaan. Buurtwerk ‘t Lampeke werkt samen met een diverse groep mensen aan een warme en solidaire samenleving zonder armoede en sociale uitsluiting en wil zelf een voorbeeld zijn, van hoe dit kan. Werken vanuit vertrouwensbanden en gelijkwaardige relaties staat centraal. De vzw bestaat uit vier deelwerkingen op verschillende locaties in de buurt.

Deze deelwerkingen werken intensief samen.

Meer informatie over vzw buurtwerk ’t Lampeke is te vinden op de website: www.lampeke.be

Kinderwerking Fabota richt zich op de buurtkinderen van 2,5 tot 14 jaar. De werking heeft tot doel kinderen op te vangen en te begeleiden, met expliciete aandacht voor de kansarme doelgroep.

De kinderwerking biedt dagelijks een naschoolse werking en begeleiding bij huiswerk aan, organiseert woensdagmiddagactiviteiten en biedt tijdens de vakanties een speelpleinwerking aan. Er is veel aandacht voor onderwijs, onder andere via een werkgroep met de ouders en een goede samenwerking met de buurtscholen.

De missie van de kinderwerking is elk kind de kans te geven om te worden wie het kan zijn, en de ontwikkeling van het kind te ondersteunen, zodat het ten volle kan functioneren in en een deel kan zijn van onze maatschappij. De ouders worden binnen de werking in hun opvoeding ondersteund en begeleid.

Naast de geplande activiteiten en ateliers hebben de kinderen de mogelijkheid hun eigen spel te ontdekken. De begeleiders bieden hen tijdens deze momenten prikkels en impulsen aan, zodat ze hun eigen wereld kunnen ontdekken. Zo doen zich heel wat kansen en leermomenten voor: kinderen leren constructief te spelen of met conflicten om te gaan.

aan een verlangen van veel kansarme ouders, via een vlotte schoolloopbaan een goede toekomst voor hun kind garanderen.

Als de kloof tussen de sterkste en zwakste presteerders op school verband houdt met sociale afkomst lijkt het me dus vanzelfsprekend dat wij vanuit de buurtwerking sterk investeren in het thema ‘onderwijs’ en in huiswerkbegeleiding in het bijzonder.

We zijn geneigd om door een bepaalde bril te kijken maar vergeten dat er ook wel eens mensen uit de boot kunnen vallen. Dit heeft, zeker op vlak van onderwijs, nefaste gevolgen voor iemands toekomst.”

Ides Nicaise bevestigt dit. Hij is doctor in de economische wetenschappen en werkt ook als onderzoeker aan het HIVA- Onderzoeksinstituut voor Arbeid en Samenleving waar hij onder andere onderzoek naar armoede en armoedebestrijding, arbeid en onderwijs doet.

Ides Nicaise: “Als leerkracht weet je niet altijd hoe huiswerk door de leerlingen beleefd wordt. Je ziet het resultaat en denkt misschien ‘daar is met de pet naar gegooid’. Dat kan een valse indruk zijn: huiswerk brengt de nodige stress en angst met zich mee, en jongeren uit kansarme milieus hebben daar meer last van dan anderen.

Bij wiskundetaken zegt één op de drie kansarme jongeren bang te zijn (tegenover één op de vier in andere milieus).

Huiswerk dreigt de ongelijkheid in het onderwijs uit te vergroten en wel op twee manieren: • Laaggeschoolde ouders kunnen hun kinderen minder goed helpen. Dat leidt tot meer stress, en omdat leerlingen zichzelf steeds gaan vergelijken met hun klasgenoten, dreigen ze zo een zwakker zelfbeeld te krijgen en ontmoedigd te worden.

• In het secundair onderwijs krijgen kansarme leerlingen in Vlaanderen blijkbaar systematisch minder huistaken mee, omdat men in het technisch en beroepsonderwijs de lat vaak lager legt. Daardoor groeit de kloof nog eens.

Dat we daarom huiswerk moeten afschaffen is volgens mij niet de moraal van het verhaal. Maar wel dat je kansarme leerlingen meer hulp moet aanbieden opdat ze hun huiswerk op gelijke voet met anderen kunnen afwerken.”

Belang van huiswerk Waarom hechten leerkrachten en scholen nog steeds zoveel belang aan huiswerk? Levert huiswerk dan effectief een waardevol leereffect op? De meningen zijn verdeeld.

Martin Valcke, onderwijsspecialist van de Universiteit van Gent, stelt van niet. “Volgens onderzoek zorgt huiswerk voor slechts 15% van de kinderen tussen 6 en 9 jaar, voor betere leerprestaties. Bij oudere leerlingen is dat 25%.”

Voorstanders van huiswerk vinden het dan weer een doeltreffende manier om leerstof in te oefenen en te automatiseren. Ook de zelfredzaamheid, het zelfstandig leren werken of ‘leren leren’ zijn hierbij, volgens hen, niet onbelangrijk. Volgens de voorstanders biedt huiswerk ook de mogelijkheid om ouders te betrekken en mee te laten kijken naar de schoolprestaties van hun kinderen. Op die manier, zo zeggen ze, kan het huiswerk ook verbindend werken tussen school en thuis.

Niet zo lang geleden woedde er, voortvloeiend uit een reportage van ‘Koppen’ over het thema huiswerk, een discussie over de zin of

Finland: een inspirerend voorbeeld PISA-rapporten geven aan dat het Fins onderwijssysteem nog steeds tot de wereldtop behoort.

In vergelijking met andere Europese landen, hebben de kinderen van de basisschool in Finland het minste uren les en het minste huiswerk. Een gemiddelde schooldag telt 4 tot 5 lesuren van 45 minuten, met veel speeltijden tussendoor. Veel tijd dus om te exploreren en te spelen. Kinderen zijn pas leerplichtig vanaf 7 jaar, het onderwijs is gratis en alle leerkrachten beschikken over een pedagogisch masterdiploma. Er wordt gewerkt met gemengde klasgroepen en er wordt in de klas veel gedifferentieerd en geremedieerd. Het

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

‘Eenheidsworst’ of rekening houden met de context van elk kind?

onzin ervan. Ook een artikel in ‘De Standaard’ over dit thema, lokte heel wat reacties uit. Vooral de stelling dat het een kostenefficiënte manier is om leerprestaties te bevorderen, die voor de overheid zo goed als gratis is en dus geen bijkomende middelen of investeringen vergt, maakte de tongen los.

“Hieruit blijkt nog maar eens dat men niet stilstaat bij het feit dat huiswerk maken niet mogelijk is in heel wat gezinnen.” reageert Maureen Tomczak. “Extra kosten voor bijles of logopedie zijn niet vanzelfsprekend en het zijn net die kinderen waar het thuis moeilijk loopt en waar niet altijd middelen voor handen zijn, die de extra ondersteuning nodig hebben. Niet iedereen heeft een eigen kamer met een bureau, noch een computer met de mogelijkheid om internet te gebruiken of taken af te printen. Niet elk kind start zijn schoolcarrière met een zeker kapitaal. Niet elk kind krijgt, jammer genoeg, even veel kansen.”

Ondertussen klinkt ook de stem van leerkrachten die de noodzaak van huiswerk in vraag durven stellen, steeds luider.

Fabota bevraagde leerkrachten van twee basisscholen uit de buurt.

Eén van de leerkrachten gaf aan dat ze merkte dat kinderen die het in de klas al wat moeilijker hebben, het ook met het huiswerk lastiger hebben. Het ontbreekt hen vaak aan energie om na de lesuren ook nog op de leerstof gefocust te blijven.

Zij willen zoeken naar mogelijkheden waarin de doelstellingen van huiswerk, ook op andere manieren gerealiseerd kunnen worden.

Een van die manieren zou het ‘ervaringsgericht leren’ kunnen zijn.

Op deze manier kunnen kinderen ook naschools en als aanvulling op de lessen in de klas, verder ‘leren’. Spelenderwijs, ontdekkend en vertrekkend vanuit hun eigen interesses.

Ook in de andere school probeert men zoveel mogelijk voor alle thuissituaties begrip op te brengen en te werken op maat van elk kind.

179

systeem kent geen standaard ‘testmethode’ en leerlingen worden zelfs de eerste 6 jaar niet ‘gemeten.’

Bovendien is dit onderwijs zo ingericht dat kinderen de kans krijgen om te groeien, ongeacht hun sociale achtergrond of thuissituatie.

De kloof tussen de zwakste en de sterkste studenten is in Finland dan ook het kleinst.

Pasi Sahlberg, auteur van het boek ‘Finnish lessons:’ “Het gaat niet om meer uren les geven, meer huiswerk en meer toetsen. Het gaat om uitstekende leraren die het beste uit ieder kind halen. Als er één les is die je uit de Finse situatie wilt trekken, laat het dan deze zijn.”

‘Less is more’ Scholen met een uitgewerkt huiswerkbeleid en visie hieromtrent zijn vaak nog de uitzondering.

Na het meewerken aan de dvd ‘Huiswerkklasse,’ is de Vrije Basisschool St.- Jan te Leuven gaan nadenken over de zin en onzin van huiswerk. De school is in dialoog gegaan met de Buurtwerking ‘t Lampeke en heeft haar huiswerkbeleid aangepast. Er is grondig geschrapt in de hoeveelheid huiswerk en er wordt meer gedifferentieerd: er wordt meer rekening gehouden met de individuele noden én sterktes van elk kind apart. Op die manier variëren ook de opdrachten die aan kinderen gegeven worden. Zo wordt huiswerk voor iedereen meer gelijkwaardig.

Karin Nelissen, coördinatrice van Buurtwerk ‘t Lampeke vzw, noemt het huiswerkbeleid van de St-Jansschool, innoverend.

“Als praktijkwerkster ben ik niet zo zeker dat het volledig afschaffen van huiswerk ook automatisch leidt tot minder ongelijkheid. Ik ben er wel zeker van dat creatieve en plezierige vormen van ‘huiswerk’ alvast een stap in de goede richting zijn.”

Door het verspreiden van de dvd hoopt de buurtwerking leerkrachten, scholen en beleidsmakers aan het denken te zetten over het effect van huiswerk op de toekomst van ‘onze kinderen.’ Is dit niet onze verantwoordelijkheid, als samenleving?

“Beeldmateriaal is een sterk medium om iets over te brengen aan een groter publiek. In ons filmpje krijgen ook maatschappelijk kwetsbare ouders en kinderen het woord. Hierdoor krijg je meer (in) zicht in de problemen waar zij mee worstelen. Of hoe hun kinderen huiswerk ervaren en wat hen kan helpen. We hopen vooral dat we met deze dvd mensen inspireren.”

Misschien wordt het tijd om kwaliteit te laten primeren boven kwantiteit. Misschien is ‘less’ in dit geval en op langere termijn, wel degelijk ‘more...’

buurtwerk ‘t lampeke vzw | jaarverslag 2016

Meer informatie over de dvd ‘Huiswerkklasse:’ www.lampeke.be/publicatie/dvd-huiswerkklasse www.youtube.com/watch?v=iWCdxVmlQ3c&feature=youtu.be

180

We hebben ervoor gekozen om Huiswerkklasse online te zetten via Youtube, zodat iedereen dit kan gebruiken. Gebruik je deze film?

Vertel dan wie deze film heeft gemaakt. Heeft het effect gehad?

Laat het ons weten via huiswerkklasse@lampeke.be. Wij zijn ook steeds bereid om in dialoog te gaan over deze film en de inhoud erachter.

Een verrijking voor het kind, maar ook voor... jezelf!

Wil jij ook graag als vrijwilliger aan de slag in een huiswerkklas?

Neem eens een kijkje bij de Jeugddienst of Buurtwerking bij jouw in de buurt. Net zoals in onze huiswerkklas, is vrijwillige hulp altijd zeer welkom.

Meer info over de huiswerkklas van Kinderwerking Fabota: Maureen@lampeke.be

“We willen allemaal dat kinderen zich goed blijven voelen in hun schoolcarrière, maar als huiswerk één van de aspecten is, die kinderen extra belasten, kan dit leiden tot schoolmoeheid, schoolverzuim en het niet behalen van een diploma. Huiswerk zou eerder iets versterkend en aanvullend op de school moeten zijn.” aldus de Leuvense Schepen van onderwijs, M. Ridouani.

Met het Buddy-project zorgt de stad Leuven voor naschoolse begeleiding voor maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren in de eerste graad van het basis- en secundair onderwijs. De leerlingen krijgen een extra duwtje in de rug om hun slaagkansen in het onderwijs te vergroten. De stad is jaarlijks op zoek naar nieuwe buddy’s. Meer info en inschrijven kan op www.buddyleuven.be.

Saskia WETZELAER Kinderwerking Fabota/ Buurtwerking ‘t Lampeke Ridderstraat 147, 3000 Leuven saskia@lampeke.be BIBLIOGRAFIE De Sutter D., Nicaise I., Hirtt N., (red.) (2013). De school van de ongelijkheid, uitgeverij Epo Sahlberg P., Ravitch D., Finnish lessons: what can the wold learn from educational change in Finland, (red.) (2014).

Cardoen S., (2015). Huiswerk heeft maar weinig effect, deredactie.be Duyck W., (2015). Huiswerk: (veel) waar voor weinig geld. De standaard, (2015)

buurtwerk â&#x20AC;&#x2DC;t lampeke vzw | jaarverslag 2016

181

182

buurtwerk â&#x20AC;&#x2DC;t lampeke vzw | jaarverslag 2016

!!!

E TT E I N

SEN MIS

buurtwerk â&#x20AC;&#x2DC;t lampeke vzw | jaarverslag 2016

183

BUURTWERK ’T LAMPEKE ONDERSCHRIJFT

ONZE WERKING WORDT STRUCTUREEL GESUBSIDIEERD DOOR DE STAD LEUVEN, KIND EN GEZIN EN DE VLAAMSE OVERHEID. DAARNAAST ZIJN ER (NOODZAKELIJKE) PROJECTSUBSIDIES (PROVINCIE VLAAMS-BRABANT, NATIONALE LOTERIJ, VLAAMSE OVERHEID, KONING BOUDEWIJNSTICHTING, STICHTING LEZEN,...). WE KRIJGEN FINANCIËLE STEUN VANUIT DIVERSE BEDRIJVEN, SCHOLEN, VERENIGINGEN EN SYMPATHISANTEN. WIJ WILLEN IEDEREEN VAN HARTE DANKEN VOOR DEZE STEUN, DIE HET BESTAAN EN DE UITBOUW VAN ONZE BUURTWERKING MOGELIJK MAAKT.

IEDEREEN KAN ONZE WERKING STEUNEN (FISCAAL ATTEST VANAF 40 EURO OP JAARBASIS)

OP DE REKENING VAN NETWERK TEGEN ARMOEDE, BE95 6524 8038 0458 MET MEDEDELING "402 ’T LAMPEKE"

186

vormgeving

pieter ver elst | victoria.be

LOREM IPSUM LOREM IPSUM Lorem ipsum

buurtwerk â&#x20AC;&#x2DC;t lampeke vzw | jaarverslag 2016

187

buurtwerk â&#x20AC;&#x2DC;t lampeke vzw | jaarverslag 2016 188

Buurtwerk â&#x20AC;&#x2122;t Lampeke vzw Riddersstraat 147, 3000 Leuven 016 23 80 19 info@lampeke.be www.lampeke.be facebook.com/lampeke