Η Εκπαίδευση αλλιώς
arnos.gr
7) Η επιστημολογική σκέψη του Ουίλλιαμ Όκκαμ Τι γνωρίζετε για τον Ουίλλιαμ Όκκαμ, καθώς και για τις φιλοσοφικές, επιστημολογικές και επιστημονικές απόψεις του; (τόμ. Α΄, σελ. 138-139, 143 & τόμ. Β΄, σελ. 50-51) Ο Άγγλος θεολόγος Ουίλλιαμ Όκκαμ (William of Occam, ίσως 1290-1349), κεντρική φυσιογνωμία του νομιναλισμού, υπήρξε βασικός εκπρόσωπος της via moderna (νέας μεθόδου) στις επιστήμες. Γεννήθηκε κοντά στο Λονδίνο και εντάχθηκε στο τάγμα των φραγκισκανών σε νεαρή ηλικία. Αργότερα δίδαξε θεολογία στην Οξφόρδη, αλλά η διδασκαλία του θεωρήθηκε αιρετική και κλήθηκε από τον πάπα Ιωάννη ΚΒ΄ στην Αβινιόν, όπου εργάστηκε επί τέσσερα χρόνια. Διέφυγε από εκεί, καθώς οι απόψεις του επρόκειτο να καταδικαστούν από ειδική επιτροπή, και κατέφυγε στην αυλή του Λουδοβίκου της Βαυαρίας, αντιπάλου του πάπα, για τον οποίο συνέθεσε πολιτικά συγγράμματα. Μετά τον θάνατο του προστάτη του (1347) επιχείρησε να επανασυνδεθεί με τους φραγκισκανούς, αλλά πέθανε εξαιτίας της Μεγάλης Πανώλης και τάφηκε σε φραγκισκανική εκκλησία του Μονάχου. Κατά τον 14ο αιώνα επικράτησε μια τάση φυσικής φιλοσοφίας βασισμένης στη λογική, όχι στη φύση, μιας φυσικής επιστήμης χωρίς φύση, όπως έχει χαρακτηριστεί. Στον αιώνα αυτόν επικυρώνεται η αποτυχία της σύζευξης Πίστης και Λόγου που επιχειρήθηκε τον προηγούμενο αιώνα, κυρίως στο έργο του Θωμά του Ακινάτη. Κεντρική φυσιογνωμία της νέας προσέγγισης είναι ο Γουλιέλμος του Όκκαμ. Ο Όκκαμ, επιφυλάσσοντας σωτηριολογικό ρόλο στη θεολογία, διδάσκει τον διαχωρισμό της Πίστης από τον Λόγο, με ταυτόχρονη ταπείνωση του δευτέρου, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο και στον αγνωστικισμό και στον μυστικισμό, τάσεις που συνυπήρξαν με την ανάπτυξη της Λογικής κατά τον 14ο αιώνα. Σύμφωνα με τις προγενέστερες γνωσιολογικές αντιλήψεις, η αλήθεια είναι καθολικού χαρακτήρα και παράγεται από καθολικές έννοιες που λειτουργούν ως αρχετυπικά υποδείγματα των ατομικών οντοτήτων, ενώ η γνώση προκύπτει είτε από τη θεία φώτιση είτε μέσω αφαίρεσης. Οι δύο τάσεις, που εκφράζουν αντίστοιχα τον αριστοτελισμό και τον νεοπλατωνισμό, παρά τις επιμέρους διαφορές τους δέχονται Απλά και κατανοητά η γνώση! Σολωμού 29 Αθήνα
τηλ: 210 38 22 157
info@arnos.gr
www.arnos.gr
27