Magazyn na zdrowie 1

NA ZDROWIE Magazyn Medyczny Szpitala Wojewódzkiego w Opolu

nr

1/2011

Szpitalna wyspa amazonek Pacjenci po mastektomii, czyli usunięciu piersi, dowiadują się tu, jak radzić sobie z konsekwencjami zabiegu, co robić, by uniknąć obrzęku limfatycznego i jak sobie z nim radzić.

s. 3

Karmią tutaj jaK u mamy

Gdy wirus wymKnie się spod Kontroli

oddział jest jaK nowy

Kto jest przeświadczony, że szpitalna kuchnia smakuje marnie, powinien zajść na obiad do naszej stołówki. Jeść tu dają zdrowo i pysznie, że palce lizać!

Jakiś czas temu opinią publiczną wstrząsnęły doniesienia o masowych zatruciach w Niemczech, Szwecji, Wielkiej Brytanii i Holandii. Do szpitali trafili też Polacy.

3,5 mln zł – tyle kosztował remont oddziału zakaźnego w Szpitalu Wojewódzkim. To jedyne miejsce w regionie, w którym kompleksowo leczone jest wirusowe zapalenie wątroby typu B i C.

s. 8

s. 12

s. 16

1

Słowo wstępne SzaNoWNi PaCJeNCi, oddajemy w Państwa ręce odnowioną wizualnie i redakcyjnie gazetę Szpitala Wojewódzkiego. znajdziecie w niej informacje o tym, jak zmienia się nasza placówka, z jakich nowoczesnych technologii możecie korzystać podczas badań, ale też wiele praktycznych porad i wiadomości, nie tylko zdrowotnych.

W tym numerze szczególnie polecam artykuł o naszej kuchni. Można z niej korzystać również nie będąc pacjentem szpitala. Dania serwowane u nas przeczą wszystkim obiegowym opiniom na temat szpitalnego wiktu. W dodatku są zdrowe, bo przygotowywane pod okiem dietetyka, oraz przyjazne cenowo.

Szczegółowo opisujemy też pracę Poradni Rehabilitacji dla Kobiet po Mastektomii. To miejsce, w którym pacjenci po tym zabiegu odzyskują siły, uczą się funkcjonować i przeciwdziałać komplikacjom. Chciałabym zwrócić Państwa uwagę na zalety diagnostyki i terapii z wykorzystaniem izotopów w zakładzie Medycyny Nuklearnej. z naszego pisma dowiecie się też o tym, że w szpitalu od niedawna dostępny jest bezpłatny internet, a oddział zakaźny po gruntownym remoncie zmienił się w nowoczesną, spełniającą wszelkie normy placówkę. Podpowiemy również, jak grillować zdrowo – w końcu sezon letni jest w pełni.

2

Mamy nadzieję, że czasopismo, które trzymają Państwo w dłoniach, przybliży funkcjonowanie szpitala i uprzyjemni czas leczenia lub oczekiwania na wizytę.

renata ruman-dzido Dyrektor Szpitala Wojewódzkiego w opolu

WydaWca: agencja Reklamowa LOyaL Sandomierska 4/5 45-326 Opole tel. + 48 (77) 456 60 20, fax + 48 (77) 453 03 30 www.loyal.com.pl

Szpitalna wyspa amazonek Pacjenci po mastektomii, czyli usunięciu piersi, dowiadują się tu, jak radzić sobie z konsekwencjami zabiegu, co robić, by uniknąć obrzęku limfatycznego i jak sobie z nim radzić. Ci, którzy decydują się na rekonstrukcję, mogą się do niej odpowiednio przygotować.

- Poradnia Rehabilitacji dla Kobiet po Mastektomii to tak naprawdę błędna nazwa – mówi doktor Hanna Gordała, szefowa placówki. – To dlatego, że mamy tu również panów. Wbrew przeświadczeniu, że rak piersi ich nie dotyka, mastektomii poddawani są również mężczyźni. Stanowią oni około jednego procenta naszych pacjentów. Dlatego uczulamy, by podobnie jak panie, panowie też badali swoje piersi.

W razie wyczuwalnych zmian natychmiast powinni zgłosić się do szpitala. obecnie na 400 pacjentów korzystających z pomocy naszej poradni czwórka to panowie.

Placówka działa od siedmiu lat. Trafiają tu pacjenci po zabiegach chirurgicznych związanych z nowotworami piersi. Najczęściej do przychodni kierują ich lekarze onkolodzy, choć są i tacy, którzy zgłaszają się tu samodzielnie. Skierowanie może wystawić każdy lekarz ubezpieczenia zdrowotnego. Co ważne – na zabiegi tu wykonywane można się zgłosić krótko po mastektomii, ale i kilka lat po niej.

- Rehabilitujemy dwie grupy pacjentów priorytetowych: takich, którzy są właśnie po zabiegu, lub takich, którzy mają obrzęk limfatyczny, bardzo kłopotliwą dolegliwość po mastektomii – wyjaśnia dr Gordała. – Przyjmowani są oni możliwie szybko. Kolejna grupa to pozostali pacjenci. zapisujemy ich stopniowo, w miarę wolnych terminów.

TeMaT NUMeRU

Pacjenci przychodni mają od dwudziestu kilku do ponad 80 lat. ale najwięcej jest osób w wieku 50-60 lat. Rehabilitacja obejmuje: poradę lekarską, pomoc psychologiczną, kinezyterapię, czyli leczenie ruchem (ćwiczenia samowspomagane i czynne czy ćwiczenia w odciążeniu), masaż przeciwobrzękowy i zabiegi związane z obrzękiem limfatycznym kończyny górnej.

- amputacja piersi to również usunięcie węzłów chłonnych. a to powoduje zaburzenia w przepływie limfy – wyjaśnia dr Hanna Gordała. – To bardzo

3

nieprzyjemne i groźne powikłanie. Niewłaściwie leczone może powodować nawet nieużyteczność ręki. Jeśli się pojawi, pomagamy je zlikwidować i uczymy, jak postępować, by do powikłania ponownie nie dopuścić. Jak się ubierać, jak spać, by nie uciskać pooperacyjnych okolic, jakie ćwiczenia robić w domu, by ułatwiać przepływ limfy. Uczulamy też, by nie nosić na wrażliwej dłoni zegarków i nie dawać jej np. do pobierania krwi. Wszystko to bowiem może mieć wpływ na stan kończyny.

Pracownicy poradni, a jest ich w sumie czwórka, podpowiadają też, jak przeciwdziałać wadom postawy, które często pojawiają się u pań po mastektomii.

- Po takim zabiegu pojawia się asymetria ciała, co może powodować bóle kręgosłupa czy karku oraz wady postawy – mówi lekarka.

Jednorazowa seria zabiegów w poradni obejmuje

ma przeciwwskazań, by zrobić rekonstrukcję nawet kilka lat po amputacji – wyjaśnia dr Gordała.

Piersi odtwarza się albo za pomocą wkładów silikonowych, albo tkanek własnych pobieranych np. z brzucha.

- amputacje częściowe w opolu – w miarę możliwości i medycznych prognoz wobec konkretnego pacjenta – są wykonywane coraz częściej – zapewnia dr Gordała. – Nasi chirurdzy, zgodnie ze światowym trendem, gdy tylko jest to możliwe, proponują i wykonują właśnie takie zabiegi. Trzeba jednak pamiętać, że możliwe jest tylko przy odpowiednio małym i odpowiednio usytuowanym nowotworze.

Przede wszystkim musi on być wcześnie wykryty.

Dlatego tak ważne jest to, co lekarze powtarzają aż do znudzenia: samokontrola piersi. Najlepiej prowadzić ją podczas kąpieli czy balsamowania ciała.

21 wizyt w kolejnych dniach. Każda z nich, w zależności od kondycji i potrzeb pacjenta, trwa od 3 do nawet 5 godzin zegarowych.

Coraz większą grupą pacjentów, którzy trafiają do Poradni, są osoby, które pod fachowym okiem przygotowywane są tu do rekonstrukcji piersi.

- Kiedyś kasa chorych nie refundowała takiego zabiegu, dziś refunduje. Pewnie dlatego zgłasza się do tej operacji coraz więcej osób. zwłaszcza, że nie

Profilaktyka i wczesne rozpoznanie dają większe możliwości walki z nowotworami.

Dr Gordała przestrzega jeszcze przed jednym: zbyt pochopną decyzją o tym, by usunąć całą pierś.

Pacjenci często podejmują taką decyzję szybko po wykryciu zmian, z przeświadczeniem, że tylko wycięcie całej piersi da większą pewność zupełnego wyeliminowania choroby.

- Tymczasem tak nie jest. Przy właściwej kwali-

4

fikacji nowotwór można wyeliminować częściową amputacją – mówi. – Warto więc się nieco uspokoić, zasięgnąć porad specjalistów i przemyśleć choć kilka dni decyzję. Usunięta w całości pierś nie odrośnie.

Czasem wystarczy wyciąć jej fragment lub zdecydować na rekonstrukcję. opolscy specjaliści wykonują nawet tzw. zabiegi jednoczasowe, czyli jednoczesne amputacje i rekonstrukcje. o ile oczywiście pozwala na to stan zdrowia pacjenta – bo zabieg jest długi, kilkugodzinny – i stopień rozwoju choroby nowotworowej.

Dr Hanna Gordała przestrzega też przed decyzjami chorych podejmowanymi w emocjach związanych z chorobą - na przykład rezygnacją z pracy, pasji czy kontaktów towarzyskich. Chory w walce z nowotworem czasem decyduje się też na przyjmowanie różnych pseudoleków i odżywek lub w obawie przed lokalizacją nowotworu Nasi chiw narządzie rodnym - do poddania rurdzy, zgodnie ze się zabiegom ginekologicznym światowym trendem, gdy „na wszelki wypadek”. tylko jest to możliwe – propozabiegi onkologiczne to nują i wykonują zabiegi częściowej z założenia zabiegi okaleczadr Hanna Gordała amputacji. Trzeba jednak pamiętać, jące. im wcześniej wykryty że możliwe jest to tylko przy odpozostanie nowotwór, tym okawiednio małym i odpowiednio usyz utratą części swojego ciała leczenie będzie mniejsze, a retuowanym nowotworze. Przede – zarówno tych widocznych, habilitacja i powrót do życia wszystkim musi on być jak i niewidocznych atrybutów szybszy i pełniejszy. wcześnie wykryty. kobiecości.

Badania profilaktyczne i samoWarto zatem dążyć do wczesnego kontrola to zatem nie tylko walka o żywykrycia choroby tak, by były możliwe cie, ale też dobre samopoczucie po leczeniu jak najmniej okaleczające zabiegi oszczędzające związane z możliwie małym okaleczeniem fizycz- ciało. Rehabilitacja zapewnia możliwość przywrónym i psychicznym. z rozmów z pacjentkami, tymi, cenia dużej sprawności, a przeprowadzane zabiegi które zabiegi związane z nowotworem przeszły kilka rekonstrukcyjne – odzyskania własnego „ja”. lat wcześniej, i którym nie towarzyszy lęk związany z możliwością przerzutów, dominuje żal w związku

GDzie SzUKać PoRaDNi? Poradnia Rehabilitacji dla Kobiet po Mastektomii mieści się na ul. Kośnego 51, w miejscu, gdzie dawniej znajdowała się kiedyś Poradnia Urazowo-ortopedyczna.

Telefon: +48 77 44 33 583.

Rejestracja odbywa się tu od poniedziałku do piątku w godz. 7 – 15.30.

Godziny przyjęć: poniedziałek - piątek: 7 – 16.

Porady lekarskie: poniedziałek, piątek: 14.30 – 16.

Porady psychologa: poniedziałek, godz. 13.30 – 15.30; środa, godz. 9 – 11, piątek, godz. 9 – 11 i 13.30 – 15.30.

Zabiegi rehabilitacyjne: poniedziałek - piątek: 7 – 16.

Zasady przyjęcia: obowiązuje skierowanie wydane przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego.

Bez skierowania lekarza udzielane są świadczenia rehabilitacyjne na życzenie pacjentów – za odpłatnością.

5

Promieniowanie przyjazne zdrowiu W zakładzie Medycyny Nuklearnej działającym przy Szpitalu Wojewódzkim można stwierdzić np., czy przy mastektomii konieczne jest wycinanie wszystkich węzłów chłonnych, czy są przerzuty nowotworu do kości, a przy schorzeniach kardiologicznych - w jakim stanie jest mięsień serca.

6

- Kiedyś amputacja piersi zajętej przez nowotwór kończyny górnej.

– Można go w ogóle wyeliminować na przykład oznaczała prawie automatycznie usunięcie węzłów chłonnych pachowych – mówi doktor Diana Ję- wtedy, gdy podczas badania w zakładzie Medycyny drzejuk, kierownik zakładu Medycyny Nuklearnej Nuklearnej okazuje się, że węzły chłonne w okoliw opolskim Szpicy pachy w ogóle talu Wojewódznie są węzłami wartowniczymi, kim, a jednocześnie konsultant a trzeba natomiast wojewódzki ds. wyciąć węzły zlomedycyny nuklekalizowane np. arnej na opolszprzy mostku lub czyźnie i Dolnym obojczyku – wyŚląsku. – Dziś, jaśnia dr Diana dzięki badaniom Jędrzejuk. limfoscyntygrafii, W zakładzie jakie wykonujemy Medycyny Nuw naszym zakłaklearnej podczas dzie, jesteśmy badań scyntygraw stanie zlokalificznych sprawdza zować i wskazać się też m.in.: stan konkretne węzły, mięśnia sercowetzw. wartownicze go (jego ukrwieCo daje sCyntygrafia? (czyli pierwsze nie, funkcjono- pokazuje, czy wystąpiły przerzuty nowotworu wanie), określa, węzły chłonne, do - pokazuje, jak przepływa krew w mięśniu sercowym i jaka metoda leczenia (inwazyjna czy farmakologiczna) jest dla nas najbezpieczniejsza i najskuteczniejsza których spływa czy wodonercze - z jej pomocą bada się przepływ krwi w mózgu i krążenie płynu mózgowochłonka z ognikwalifikuje się do rdzeniowego ska nowotworooperacji (nie tylko - bada funkcjonowanie nerek sprawdza, czy nie doszło do zaburzeń krążenia płucnego wego), które będą u pacjentów do- diagnozuje pracę wątroby, żołądka i dwunastnicy usunięte podczas rosłych, lecz rów- określa ogniska zapalne w całym organizmie operacji. nież u noworod- pozwala opisać charakter guza tarczycy i znaleźć powiększone przytarczyce Dla pacjentek ków), lokalizuje, - potwierdza, czy stosowane dotąd leczenie jest skuteczne p o d d aw a nyc h która konkretnie (źródło ramka – www.poradnikzdrowia.pl) mastektomii to z przytarczyc poogromny plus. winna być usunięMoże bowiem oznaczać zminimalizowanie albo ta w przypadku biochemicznej obecności gruczolawręcz uniknięcie częstego i dotkliwego powikła- ka, szuka stanów zapalnych kości czy obluzowania nia pooperacyjnego, jakim jest obrzęk limfatyczny endoprotez (po skierowaniu lekarzy ortopedów czy

NoWoCzeSNe TeCHNoLoGie

reumatologów), lokalizuje nawet najmniejsze krwa- Promieniowanie, które emituje podany radiofarmawienie do przewodu pokarmowego – niewidoczne ceutyk, jest rejestrowane przez aparaturę i tworzy obraz organizmu pacjenta z widocznymi miejscami podczas gastroskopii lub kolonoskopii.

- Badanie scyntygraficzne to jedyna znana dziś ognisk chorobowych - różny od tego z tomografii metoda, by potwierdzić i zlokalizować przerzuty komputerowej, tomografii rezonansu magnetycznenowotworu do kości (podczas jednego badania – go lub ultrasonografii. Ten wykonany w zakładzie oglądamy cały kościec) i do niedawna jedyna, która Medycyny Nuklearnej przedstawia obraz funkcji potwierdzała zatorowość płuc – stwierdza dr DiaCo to jest medyCyna nuklearna? na Jędrzejuk. zajmuje się ona bezpiecznym wykorzystaniem radioizotopów w diagnostyce medycznej i terapii.

- Jest całkowicie bezDzięki nim lekarze mogą „obejrzeć” niemal cały organizm wewnątrz – sprawdzić serce, węzły pieczna – zapewnia mgr chłonne, kości, nerki, wątrobę czy płuca. oceniają ich kształt, wielkość i położenie, ale też określają, agnieszka Kluza, inspekjak dany narząd funkcjonuje. Technika, która pozwala na wykonanie takiego „obrazu”, to scyntytor ochrony radiologiczgrafia. W zakładzie Medycyny Nuklearnej na ul. Katowickiej w opolskim Szpitalu Wojewódzkim nej i fizyk w opolskim wykonywana jest od lat. Nowy, wyposażony w nowoczesną aparaturę do diagnostyki wszystkich zakładzie Medycyny narządów zakład, otwarto w czerwcu 2006. Prowadzone są tu również terapie izotopowe. Przy Nuklearnej. – Stosowane schorzeniach tarczycy pozwalają one uniknąć wycinania tego organu. izotopy wykorzystywane są do badania dawki izototeż do leczenia stawów czy uśmierzania bólu przy przerzutach nowotworowych. pu promieniotwórczego, podawane są pacjentowi tak, że to on staje się źródłem promieniowania jonizującego. Jednak nie badanych narządów, ich kształt, położenie, dokładne należy się ich bać, bowiem dawki, jakie otrzymują umiejscowienie. Np. jeśli u chorego na nowotwór pacjenci w wyniku badań, są niskie w porównaniu nastąpiły przerzuty, lekarz dostaje „mapę” z punkz innymi badaniami z użyciem promieniowania tami, które zaatakowała choroba. jonizującego.

- Wracając do nowotworu piersi – ta „mapa” Badania z użyciem izotopów to badania uzu- jest tak dokładna, że wskazuje konkretne węzły pełniające do USG czy tomografii komputerowej. chłonne do usunięcia – mówi dr Jędrzejuk. – Dla Pozwalają stwierdzić, czy potrzebne są zabiegi bar- pewności w trakcie zabiegu, z pomocą specjalnej dziej inwazyjne przy poszczególnych schorzeniach, sondy, dzięki wstrzykniętemu najwyżej dobę przed a jeśli tak – celować bardzo precyzyjnie w miejsce zabiegiem izotopowi, operujący potwierdza zaatazaatakowane przez chorobę. Dzięki nim można też kowane punkty. odpowiednio dobrać terapię. Można je wykonywać Wstrzyknięte izotopy mają krótki okres pou pacjentów w każdym wieku – nawet u noworod- łowicznego zaniku (tzw. okres półrozpadu), więc ków i z każdym schorzeniem czy wszczepionymi szybko są wydalane z organizmu. By przyspieszyć metalami lub urządzeniami. Przeciwwskazaniem ten proces, po badaniu trzeba wypić 1,5 l wody lub jest tylko ciąża i karmienie piersią. herbaty.

Pacjent, skierowany na badanie, dostaje zazwyczaj zakład Medycyny Nuklearnej Szpitala Wojedożylnie, a czasem doustnie, tzw. radiofarmaceutyk wódzkiego to jedyna taka placówka w województwie. (odpowiedni do zobrazowania narządu, który ma Trafiają tu pacjenci nie tylko z regionu, ale i całej być zbadany). Badanie wykonuje się tuż po jego Polski. Czas oczekiwania na badania poszczególpodaniu, a czasem trzeba poczekać. W przypadku nych organów jest różny. obecnie najdłużej – ok. 3 badania tarczycy wykonywanego technetem (99mTc) m-cy – czeka się na scyntygraficzne badanie perfuzji czas oczekiwania wynosi ok. 15 min, wątroby – 20 mięśnia sercowego. Miesiąc trzeba odczekać, by min. Przy badaniu kości aż 2,5-3 godz. zbadać układ kostny. Badania nerek czy tarczycy Do badania nie trzeba się rozbierać, ale należy wykonuje się niemal na bieżąco. pozbyć się wszystkich metalowych elementów – pasków z klamrami, monet z kieszeni. Następnie tzw. gamma kamera „filtruje” organizm badanego.

GDzie To JeST? zakład Medycyny Nuklearnej Adres: ul. Katowicka 66, opole Tel.: rejestracja +48 77 44 33 652, Inspektor Ochrony Radiologicznej +48 77 44 33 160

7

Karmią tutaj jak u mamy Kto jest przeświadczony, że szpitalna kuchnia smakuje marnie, powinien zajść na obiad do naszej stołówki. Jeść tu dają zdrowo i pysznie, że palce lizać! Szpitalna kuchnia z Katowickiej w opolu jest tak dobra, że świadczy też usługi cateringowe.

8

Posiłki przygotowywane w kuchni Szpitala Wojewódzkiego w opolu mają swoich zwolenników nie tylko wśród pacjentów. Na smaczne jedzenie przychodzą tu łasuchy z całego miasta. Tym bardziej, że jest tanio. obiad – zupę i drugie danie - można tu zjeść już za 8 zł 50 groszy. Jednak nie tylko atrakcyjna cena przyciąga klientów. Pracownicy działu żywienia starannie układają jadłospis. Tak, by było nie tylko smacznie, ale i jak najbardziej zdrowo. obiady można wykupić w systemie abona-

mentowym, ale mile są też widziani okazjonalni konsumenci.

– Klientów mamy wielu, bo jak ktoś już raz posmakuje naszych specjałów, to jest nam wierny – śmieje się Teresa Kardasińska, szefowa kuchni.

W menu coś dla siebie znajdą zarówno miłośnicy schabowego i soczystego karczku, jak i jarosze.

Jak z dumą podkreślają pracownicy, tu wszystkie potrawy są świeże, a ich wyrób opiera się na bazie produktów sezonowych.

– U nas niczego się nie mrozi. Nie korzystamy też z półproduktów – podkreśla Grażyna Jagielczuk, kierownik działu żywienia. – Dbamy o szczegóły, które stanowią o jakości naszych potraw.

W bufecie prócz obiadów można też zamówić pyszne, energetyczne śniadania, np. jajecznicę na masełku oraz wyroby garmażeryjne.

- Nasi klienci lubią sałatki, np. jarzynową, grecką, grillową, śledziową, krokiety z pieczarkami i żółtym serem, z mięsem i kapustą, z kapustą i grzybami, galaretki z drobiu oraz świeżo wyciskane soki owocowo-warzywne – wylicza Teresa Kardasińska. – Taka bomba witaminowa kosztuje u nas jedynie 2,60 zł, więc amatorów tych napojów nie brakuje.

Co jakiś czas menu jest modyfikowane. Na stół wygłodniałych gości trafiają też nadziewane różnymi specjałami kotleciki czy fantazyjne zapiekanki.

Po smacznym obiedzie, można też spróbować pysznego ciasta. Słodkie wtorki to kolejny pomysł zaradnych pań pracujących w szpitalnej kuchni.

Puszyste drożdżowce, serniki, ciasta cytrynowe, kruche ciasteczka - to jedynie część propozycji.

Wypieki można zjeść na miejscu lub zamówić na wynos.

Kolejny tematyczny dzień to czwartek. Wówczas można zamówić w bufecie pyszną golonkę!

Nasze mistrzynie kuchni potrafią też gotować bardzo wystawnie! Cztery lata temu Szpital Wojewódzki wprowadził do swojej oferty nową, nietypową jak na tego typu placówkę usługę - catering.

- i mamy swoich stałych klientów - mówi z dumą szefowa kuchni. – z naszych usług korzystało między innymi Polskie Towarzystwo Hematologiczne, firmy farmaceutyczne oraz osoby prywatne.

Przepis 1

Klientów przybywa, bo ludzie docenili nie tylko smaczną kuchnię, ale też profesjonalną obsługę.

Na taką opinię panie ciężko pracowały. Wszyscy pracownicy kuchni mają wykształcenie gastronomiczne, część z nich ukończyła też kursy dietetyczne i cateringowe. Dania nie BufeT mIeścI SIę na parterze budynku. Wystartylko smakują, ale czy skierować się w stronę drzwi połoi wyglądają wspażonych obok głównego wejścia do szpitala niale. Pracownice od strony ul. Katowickiej, a dalej poprowakuchni podpadzą was strzałki. Obiady są wydawane przez trzyły najlepsiedem dni w tygodniu, w godz. 12-15. szych speców cATeRInG należy zamówić (Dział Żywienia, od zdobienia tel. 44 36 26 lub 44 32 29, 44 35 81 lub osobiście potraw i teraz w bufecie szpitalnym na parterze budynku w niczym im głównego szpitala) 2-3 dni wcześniej, aby nie ustępują. pracownicy kuchni mieli czas na dokładne opracowanie menu i przygotowanie - obsługę impotraw. prez przygotowujemy od a do z, począwszy od przygotowania potraw, po dowóz i końcowe sprzątanie – opowiada Grażyna Jagielczuk. – Dbamy też o pełną zastawę i ciągle inwestujemy w wyposażenie kuchni.

Dumą pracownic jest m.in. piec konwekcyjnoparowy, wyposażony w wiele praktycznych funkcji.

Można w nim nie tylko piec, ale np. gotować na parze. Do wyrobu ciast panie używają też nowoczesnej miesiarki. zapraszamy zatem do przyszpitalnego bufetu na dorsza pod beszamelem z brokułami, roladki nadziewane szpinakiem, chłodniki i surówki.

Warto tu zajrzeć, aby znów poczuć się jak w domu, u mamy.

PSTRąG faSzeRoWaNy Na PRzySTaWKę (porcja dla czterech osób) Składniki:

pstrąg (1 sztuka) jajko bułka tarta (1 łyżka) koperek przyprawy (sól, pieprz, cytryna)

Pstrąga filetujemy, oddzielamy od skóry, wyjmujemy ości, mięso mielimy. Następnie dodajemy jajko, skrapiamy cytryną, sypiemy tartą bułkę, koper i przyprawy. Całość rolujemy w wałeczek i wkładamy do rybiej skóry, formując przy tym kształt pstrąga. Tak przygotowanego pstrąga wkładamy do rozgrzanego (150 stopni Celsjusza) piekarnika i pieczemy około 15 min.

Po wyjęciu rybę kroimy i dekorujemy.

Wybornie smakuje ze świeżym pieczywem.

9

Przepis 2 SałaTKa GRiLLoWa

(porcja dla czterech osób) Składniki:

sałata lodowa (jedna główka) filet drobiowy (40 dkg) czerwona papryka (25 dkg) biała cebula (10 dkg) przyprawa do gyrosa olej jajka (5 sztuk)

Sos:

jogurt naturalny (0,20 l) majonez (0,20 l) koperek (pęczek) ząbek czosnku

filet drobiowy kroimy w paski i podsmażamy z przyprawą do gyrosa na oleju. odstawiamy do ostygnięcia.

W międzyczasie gotujemy jajka na twardo. Liście sałaty należy „porwać” w paski, paprykę pokroić w kostkę, a całość wymieszać z wiórkami cebuli. Sałatkę wykładamy na szeroki talerz lub do szklanej miski, a górę posypujemy kawałkami podsmażonego fileta. Potrawę dekorujemy ćwiartkami jajka i polewamy sosem.

Do sałatki grillowej należy podać pieczywo, grzanki posmarowane czosnkowym masłem lub paluszki z ciasta francuskiego.

Przepis 3 SeRNiK RoSa Składniki na ciasto:

mąka pszenna (40 dkg) kostka masła cukier (1/2 szklanki) jajka (3 sztuki) – do ciasta wykorzystujemy żółtka, białka będą wykorzystane do piany pod koniec pieczenia łyżeczka proszku do pieczenia

10

Składniki na masę serową:

ser śmietankowy w kubełku (1 kg) cukier (3/4 szklanki) mleko (1 szklanka) olej (1/2 łyżki) jajka (3 sztuki) budyń śmietankowy (1 opakowanie) sok z jednej cytryny

z podanych składników zagniatamy ciasto i wykładamy je na blachę. formę można wyłożyć pergaminem lub posmarować masłem i posypać tartą bułką.

Składniki do masy serowej (prócz jajek) miksujemy, następnie ostrożnie dodajemy żółtka, a na końcu ubite osobno białka. Masę wylewamy na blachę i pieczemy w temperaturze 180 stopni Celsjusza przez 40-60 min.

Po wyjęciu polewamy sernik masą ubitą z 3 łyżek cukru oraz 3 białek i zapiekamy w piekarniku jeszcze przez 5 min.

Po wystudzeniu na powierzchni ciasta pojawią się „kropelki rosy”.

Jak zdrowo grillować?

W ciepłe dni, zamiast stać w kuchni nad kilkoma garnkami, wolimy wrzucić coś smacznego na ruszt i cieszyć się świeżym powietrzem i piękną pogodą. Czy takie jedzenie jest dobre dla naszego zdrowia?

Rozmowa z Grażyną Jagielczuk, kierownikiem Działu Żywienia Szpitala Wojewódzkiego w opolu:

Coraz więcej mówi się o zdrowym odżywianiu i przybywa przeciwników grilla. Czy w trosce o zdrowie lepiej zrezygnować z aromatycznych szaszłyków i karkówki?

Niekoniecznie, ale warto zachować zdrowy rozsądek i pamiętać o kilku podstawowych zasadach.

Wówczas nie zaszkodzimy naszemu zdrowiu. na co więc trzeba zwrócić uwagę, przygotowując grilla?

Przede wszystkim nie wolno piec mięsa, czy kiełbas bezpośrednio na ruszcie. Spływający tłuszcz osiada na rozgrzanych węglach i wytwarzają się toksyczne opary, które stopniowo osiadają na grillowanym produkcie. ich rakotwórcze działanie zostało już dowiedzione, więc po co ryzykować? Do przyrządzenia mięsa warto używać specjalnych tacek lub srebrnej folii, wówczas będziemy zdrowsi. jakie mięso kupować na takie posiłki?

Powinno być chude, więc na grilla polecam drób. Dobre są też ryby i oczywiście warzywa, np. papryka, bakłażany lub cukinia. Dobrze przyrządzone smakują nawet zagorzałym zwolennikom tłustej karkówki. Mięso trzeba też cienko kroić. im krócej będzie się smażyło na ruszcie, tym mniej wchłonie toksycznych związków. na spotkaniach przy grillu jemy nie tylko mięso i kiełbasy, ale coraz częściej pojawiają się też sałatki.

RozMoWa NUMeRU

i całe szczęście to dobra tradycja. Surówki nie tylko wzbogacają menu, ale też pomagają naszemu organizmowi w trawieniu, więc warzyw trzeba jeść jak najwięcej. a co z ulubionym przez polaków piwem? to zwykle nieodłączny dr GraŻyna jaGielCzuK element plenerowych imprez.

Lepiej z niego zrezygnować. Piwo dodatkowo obciąża organizm, który i tak ma problem z ciężkostrawnymi potrawami. zawiera też dużą ilość kalorii. zamiast piwa radziłabym pić wodę z cytryną lub mrożoną herbatę. Nie polecam też słodkich napojów typu Coca Cola czy fanta, bo zawierają dużo cukru i sztucznych barwników.

Grill to zwykle rodzinna impreza, na której są też dzieci. skoro grillowane mięso może zaszkodzić dorosłym, to jak chronić przed szkodliwymi konsekwencjami dzieci?

To fakt, że maluchy są bardziej podatne na działanie toksycznych substancji, dlatego można im przygotować stek czy kiełbaskę na grillu elektrycznym.

Dzieciaki nie będą się czuły pominięte, a rodzice będą spokojniejsi. dziękuję za rozmowę.

11

Gdy wirus wymknie się spod kontroli Jakiś czas temu opinią publiczną wstrząsnęły doniesienia o masowych zatruciach w Niemczech, Szwecji, Wielkiej Brytanii i Holandii. Do szpitali trafili też Polacy.

12

Badania wykazały, że ciężkim zatruciom winna jest bakteria eHeC, czyli groźny szczep pałeczki okrężnicy esche escherichia coli, zwany po potocznie e. coli. epidemia, jak poda ła ŚwiaŚwia towa organizacja zdrowia, dodo tarła do 16 kra krajów. Kilkanaście osób zmarło, a wielu pacjentów po przeszczepie nerek nigdy już nie wróci do pełnego zdrowia.

Ucierpieli zwłaszcza Niemcy.

Gdy rosła panika i umierali ludzie, niemieccy naukow naukowcy rozpoczęli wyścig z czasem, starając się znaleźć źródło zakażenia. Pierwsze oskarżenia padły pod adresem Hiszpanii, a winę przy przypisano sprowadzanym z tego kraju

JAk uSTRZec SIę PRZed ZAkAżenIem Często myj ręce!

Jedz pokarmy poddane obróbce cieplnej (e. coli jest wrażliwa na wysoką temperaturę i ginie już w 70 stopniach Celsjusza). oddzielaj w lodówce potrawy gotowane od surowych produktów.

Myj dokładnie warzywa i owoce pod bieżącą wodą Nie pij niepasteryzowanego mleka.

Sprawdzaj daty ważności produktów spożywczych. zrezygnuj z wyjazdu w rejony, w których doszło do zachorowań.

WaRTo WieDzieć

ogórkom. Szczegółowe badania jednak tej hipotezy starzeje się wraz z innymi narządami. nie potwierdziły. Naukowcy wrócili do punktu Kolejne badania wykazały, że przyczyną zatruć wyjścia. Wiedzieli tylko, że wirus przenosi się drogą były kiełki z gospodarstwa ekologicznego w regionie pokarmową.

Uelzen, położonego między Hamburgiem a Ha- Pałeczka okrężnicy to popularna bakteria i to- nowerem. Dochodzenie epidemiologiczne trwało warzyszy nam od urodzenia – tłumaczy Wiesława jednak dłużej. Wszystko po to, by w przyszłości Błudzin, ordynator oddziału Chorób zakaźnych wyeliminować podobne niebezpieczeństwo. Nasi Szpitala Wojewódzkiego w opolu. – Wiemy, że lekarze uważnie śledzili kolejne doniesienia. bytuje w przewodzie pokarmowym i spełnia też Bez względu na ich ostateczny pozytywną rolę. e.coli pomaga przy trawieniu w je- wynik podk reślają licie i przyczynia jedna k się do produkcji kilka witamin z grupy proB i K. znanym st ych z medialnych zasad, doniesień zatruktóre ciom winny jest z pewn o natomiast agresywny szczep e.coli, który wytwarza toksynę i powoduje u luścią dzi niewydolność ogranerek. n icz a ł yz ka żdy m by r y z y k o d niem, gdy podobnych śmier telność przypadków. wśród chorych - Nie powinrosła, gorączkono na przykład we poszukiwania brakować puSzczep eHec 0104 jest przyczyną zapalenia jelit i biegunki krwotocznej. przybrały na sile, blicznych toalet.

U części pacjentów (zwłaszcza tych z obniżoną odpornością np. u osób stara epidemiolodzy ale, niestety, szych i dzieci) powoduje zespół hemolityczno-mocznicowy, który prowadzi na całym świecie w Polsce nie jest do ostrej niewydolności nerek. zwarli szyki. z tym dobrze.

OBJAWy ZAkAżenIA: wymioty, bóle brzucha, krwawa biegunka, gorącz- Sytuacja zaW toaletach nie ka, ogólne osłabienie. częła wymykać powinno brasię spod kontrokować jednoraLecZenIe: pacjentowi podaje się antybiotyki oraz inne leki w zależności li – wspomina zowych ręczniod ciężkości choroby Wiesława Błuków i mydła, bo dzin. – okazało ważne jest nie się, że błyskatylko co jemy, wiczny rozwój cywilizacji, może mieć także nega- ale również zachowanie podstawowych zasad higietywne skutki. Dziś, gdy żywność, produkuje się na ny - twierdzi ordynator Wiesława Błudzin. – Trzeba skalę masową, wystarczy jeden błąd, a konsekwencje myć często ręce, i to nie tylko po wyjściu z toalety. odczują tysiące osób. Najbardziej narażone na infek- Powinno to być nawykiem wdrażanym u dzieci cje są małe dzieci oraz osoby starsze, schorowane, już od najmłodszych lat. Bakterie można „złapać” z chorobami nowotworowymi. Ponadto ludzie żyją dotykając np. brudnej klamki czy poręczy. coraz dłużej, często do 90-100 lat, ale ich układ odpornościowy też jest coraz słabszy, po prostu

13

Cały szpit@l w sieci od kilku tygodni bezpłatny internet bezprzewodowy dostępny jest w całym Szpitalu Wojewódzkim w opolu. – To świetna sprawa! – chwali jeden z pacjentów. – Żona przyniosła mi laptop i surfuję prawie cały dzień. Nie nudzę się już tak bardzo.

14

Sieć informatyczna jest dostępna za darmo we ciu specjalnych kart chipowych. – Każdy pracownik wszystkich budynkach szpitala, także w ogrodzie. będzie miał indywidualną kartę, więc w każdej ale bezpłatny internet to tylko część większej całości, chwili będzie wiadomo, kto i kiedy „wchodził” do czyli realizowanego właśnie w placówce projektu systemu i jakie czynności w nim wykonywał – mówi „e-Szpital”. Koszt całej inwestycji to blisko 5,5 mln pani dyrektor. zł, z czego 85 proc. pokryją środki z europejskiego W ramach projektu zostało też zakupionych funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regio- ponad 100 zestawów komputerowych oraz dedykonalnego Programu operacyjnego Województwa wane dla szpitali oprogramowanie obejmujące 16 opolskiego – 2 osi priorytetowej „Społeczeństwo funkcjonalności, m.in. usprawniających obsługę informacyjne”. pacjentów, sprawozdawczość i rozliczenia usług me- Maksymalnie wykorzystaliśmy szansę, dycznych, a także umożliwiające świadczenie jaką dają fundusze unijne i stworzyusług z zakresu e-zdrowie. System ten Nasi liśmy szpitalny system informasłuży także do gromadzenia, archichirurdzy, zgodtyczny na miarę XXi wieku wizacji i przetwarzania danych. nie ze światowym trendem, – z dumą opowiada Renata Dla pacjentów, którzy nie mają gdy tylko jest to możliwe propoRuman-Dzido, dyrektor własnych komputerów, w szpinują i wykonują zabiegi częściowej szpitala. talu pojawią się 23 infomaty, amputacji. Trzeba jednak pamiętać, że - Gdyby szpital musiał czyli rodzaj kiosków internemożliwe jest tylko przy odpowiednio matakie pieniądze wyłożyć towych. W ramach projekłym i odpowiednio usytuowanym nowow całości z własnego butu został też dofinansowany tworze. Przede wszystkim musi on być dżetu, byłoby to trudne, m.in. zakup drukarek, serwewcześnie wykryty. wręcz niemożliwe przy tak rów, kart inteligentnych i pasuwielu potrzebach, które możjących do nich czytników. na określić jako bardziej priory- By wszystko mogło prawidłotetowe. W związku ze wsparciem wo funkcjonować, została zmoderunijnym musieliśmy zapewnić na ten nizowana i rozbudowana szpitalna sieć cel tylko 15 proc. ogólnej wartości projektu. informatyczna, która została objęta 25-letnią Poza dużymi inwestycjami zrealizowanymi dzięki gwarancją producenta, co zostało potwierdzone spedotacjom Ue czy samorządu województwa i miasta, cjalnym certyfikatem – informuje Tomasz ostafin, wiele bieżących remontów i zakupów wyposażenia główny informatyk szpitala. i sprzętu medycznego musimy sfinansować w ra- Docelowo dzięki inwestycji zostanie uruchomach środków wygospodarowanych we własnym miona dla pacjentów rejestracja przez internet, zakresie. a także telekonsultacje. Projekt ma być zakończony W związku z realizacją projektu „e-Szpital” w lipcu 2012 roku – mówi dyrektor Renata Rumanzostał zmodernizowany szpitalny system informa- Dzido. tyczny, w ramach którego działa bardzo dobrze zabezpieczona baza danych, a logować się do niego będą mogli tylko uprawnieni pracownicy przy uży-

NoWiNKi

A NI

Z

NAS

M LE C Z A

R

A

MLECZNA DROGA DO ZDROWIA Długi okres przydatności mleka do spożycia to wielki kompromis wygody i jakości. Jeśli data jest odległa, to najczęściej za cenę mniejszej ilości składników odżywczych. Świeże mleko ważne kilka tygodni to mit.

A przecież wiadomo, że najlepsze jest to, co świeże. Mleko prosto A takie właśnie temperatury stosuje się w procesie UHT. Powodują od krowy, takie z pewnego, higienicznego źródła, to rzecz dziś one wprawdzie, że mleko można przechowywać długo, nawet – zwłaszcza dla mieszkańców miasta – niemal nie do zdobycia. poza chłodnią, ale wyjaławia je z tego, co najcenniejsze. WytrąDlatego większość z nas sięga po to ze sklepowych półek. Wybór ca witaminy A i C, powoduje denaturację niektórych białek, co jest ogromny, promocja intensywna. Coraz więcej jest w mlecz- w efekcie skutkuje gorszą wartością odżywczą produktu. nej branży rozpoznawalnych – Dzięki ogromnej pracy rolników, marek. postępowi technicznemu i wymoMleko jest bogatym źródłem łatwo przyswajalnego wapnia - jednego z najgom unijnym mleko odbierane Ale mleko nierówne jest mleku. ważniejszych pierwiastków, który decyduje o prawidłowym rozwoju dzieci i jaJak w filmie Barei, tak w życiu od dostawców, czyli to prosto od kości życia dorosłych oraz osób w podeszłym wieku. Brak wapnia prowadzi do - jest takie, w którym mleka krowy, jest dziś nieporównywalnie niedorozwoju kości u dzieci i problemów z kośćcem u osób w wieku dojrzałym. w mleku jest więcej albo mniej… lepszej jakości niż 20 lat temu – Jest też przyczyną osteoporozy, na którą cierpią osoby starsze.

Dlatego dziś, gdy coraz większą mówi Janusz Frąckowiak. – Kiedyś w odbieranym mleku bywało miwagę przykładamy do zdroweZapotrzebowanie człowieka dorosłego na wapń wynosi 0,8 grama, a dziecka lion bakterii, dziś jest ich średnio go trybu życia i racjonalnego i kobiety w ciąży - 1,5 grama dziennie. Jak je zaspokoić? Wypijając codziennie odżywiania, warto postawić na 10 tysięcy. Niska pasteryzacja litr mleka. Taka ilość pokrywa potrzeby dorosłego człowieka - pomimo tego, produkty możliwie najlepszej w zupełności więc wystarczy, by że część „dobrych” substancji jest wytrącana z mleka w procesie pasteryzacji. jakości, czyli świeże. pozbyć się ich i należycie zabezTe straty to koszt podwyższania trwałości produktu poprzez jego podgrzanie.

– A świeże produkty to takie, któpieczyć produkt.

Najwięcej negatywnych zmian powoduje długotrwałe gotowanie. Im wyższa re sporządzono niedawno, a spoNasza Mleczarnia to jedyny produtemp. pasteryzacji (lub gotowania), im dłużej trwa proces, tym straty „życiożyte będą w niezbyt odległym cent mleka prawdziwie pełnego, dajnych” składników, a między nimi wapnia, są wyższe. By zachować go jak czasie. Mleko w Naszej Mleczarni a więc nawet 4-procentowego najwięcej, Nasza Mleczarnia z Kadłuba stosuje tzw. pasteryzację niską i krótkopoddawane jest procesowi tak (jak „od krowy”). Jest to istotne na trwałą. To minimalizuje straty wapnia i pozostawia większe ilości pierwiastka zwanej niskiej pasteryzacji, czyli rynku, gdzie dostępne są głównie w mleku. Dlatego każda szklanka naszego mleka jest milowym krokiem na takiej, w której mleko podgrzemleka o zawartości tłuszczu od drodze do zdrowia! wa się do temperatury najwyżej zera do 3,2 proc.

74 stopni Celsjusza przez ok. 15 – Wiem, że dietetycy zalecają pić sekund – tłumaczy Janusz Frąckowiak z Naszej Mleczarni w Kadłu- mleko jak najmniej tłuste – mówi Janusz Frąckowiak. – Ale przebie pod Strzelcami Opolskimi. – Przydatne do spożycia jest przez cież nawet w mleku pełnym tłuszczu jest tylko 4 procent. Poza 6 dni. Nawet taka temperatura pasteryzacji rzecz jasna pozbawia tym – im mniej tłuszczu, tym mniej witamin A, D, E, K. go części składników, ale proces musi być prowadzony ze wzglę- Powód? Niektóre witaminy to substancje rozpuszczalne w tłuszdu na wymogi unijne, sanitarne i zdrowotne. Nie jest jednak tak czach. Jeśli znika tłuszcz (np. do produkcji masła czy śmietany), inwazyjna, jak podgrzewanie do 130 stopni i wyższej. to znikają również te witaminy.

w w w.naszamleczarnia.pl

15

oddział jest jak nowy 3,5 mln złotych – tyle kosztowała modernizacja oddziału zakaźnego w Szpitalu Wojewódzkim w opolu. złożyły się na to Urząd Marszałkowski i Urząd Miasta opola.

16

To było jedyne miejsce w Szpitalu Wojewódzkim, które aż od tak dawna, bo od lat 60. ubiegłego wieku, nie przechodziło gruntownego remontu.

- oddział przed modernizacją nie spełniał standardów sanitarno-epidemiologicznych w zakresie pomieszczeń, musieliśmy jak najszybciej doprowadzić go do porządku – stwierdza dyrektor szpitala, Renata Ruman-Dzido. - Natomiast personel lekarski i pielęgniarski, zarówno pod względem liczby, jak i stopnia specjalizacji, od lat jest na bardzo wysokim poziomie.

Dziś sale chorych wyposażone są w osobne węzły sanitarne, zbudowano trzy izolatki spełniające najbardziej wyśrubowane normy. Są też sale dla niepełnosprawnych. łącznie pod całodobową opieką medyczną może tu być 38 pacjentów. oddział jest też przystosowany do leczenia no-

sicieli wirusa HiV i osób chorych na aiDS, a tych w województwie opolskim według danych jest ok.

60. To trzynasty taki ośrodek w Polsce.

Remont sfinansowały wspólnie opolski Urząd Marszałkowski, który wyłożył na ten cel 2 mln zł, i Urząd Miasta, który z kolei dołożył 1,5 mln zł.

To nie koniec inwestycji w placówce. W trakcie rozbudowy jest też szpitalny oddział ratunkowy.

Koszt inwestycji to 10 mln zł (z unijnego programu infrastruktura i Środowisko). Planowana jest też adaptacja bloków operacyjnych na potrzeby oddziału hematokOnTAkT: logii. Na ten cel potrzebne są Poradnia chorób Zakaźnych 2 mln zł. ul. Kośnego 53a, tel. +48 77 44 33 064 ReJeSTRAcJA: poniedziałek, czwartek, piątek: 7-14.30 wtorek: 7.30-19, środa: 8-15.30 GOdZIny PRZyJęć poniedziałek, czwartek, piątek: 8-14 wtorek: 7.30-19, środa: 9-14

4

Nowy oddział – duże możliwości oddział zakaźny Szpitala Wojewódzkiego w opolu to jedyne miejsce w województwie, które kompleksowo leczy wirusowe zapalenie wątroby typu B i C. Teraz długotrwałą terapię chorzy zaczynają w świeżo wyremontowanych pomieszczeniach.

Leczenie WzW typu C, wywołane przez wirus HCV, zwykle trwa 48 tygodni. Chorobę leczy się interferonem pegylowanym (zastrzyki) oraz rybawiryną (tabletki).

– Skuteczność leczenia, zależy od wielu czynników i wynosi ok. 50 procent – wyjaśnia doktor Wiesława Błudzin, ordynator oddziału. – W przypadku wirusa typu B w leczeniu mamy do wyboru kilka leków i zwykle terapia trwa długo, nawet do końca życia, ponieważ wirus wykazuje dużą lekooporność, przez co leczenie nie zawsze jest skuteczne. Poprzez skuteczne leczenie uzyskujemy między innymi: wydłużenie życia chorych, poprawę jakości ich życia, a także ograniczenie szerzenia się zakażeń wśród populacji.

Nie jest możliwe całkowite usunięcie wirusa z organizmu człowieka już raz zakażonego. Dlatego tak ważna jest profilaktyka, a więc między innymi zaszczepienie się.

Przewlekle wirusowe zapalenie wątroby (WzW) typu B i C jest konsekwencją tego przebiegającego często zupełnie bezobjawowo, a groźnego zakażenia obydwoma wirusami, tzw. hepatotropowymi .

– Jednym z objawów może być również żółtaczka, ale ona występuje rzadko. Najczęściej zachorowania wykrywane są na przykład u osób, które zgłaszają się, by oddać krew albo u tych, którzy są dokładnie badani przed zabiegami operacyjnymi - wyjaśnia dr Wiesława Błudzin. zakażeni WzW typu C wskazują też czasem na osłabienie, znużenie i brak apetytu trwające dłuższy czas.

Jak dochodzi do zakażeń HBV i HCV, czyli wirusami typu B i C? Poprzez kontakt z krwią zakażonego. Wystarczy do tego mikroskopijna jej ilość, niewidoczna dla oka - znacznie mniejsza nawet, niż potrzeba do zakażenia wirusem HiV. – Do zakażenia może dojść na przykład podczas

robienia tatuażu w niesterylnych warunkach, przy użyciu igły przez więcej niż jedną osobę, czy podczas zabiegów przeprowadzanych w złych warunkach. Są także tak zwane zakażenia wertykalne, czyli przenoszone z matki na dziecko – wymienia ordynator oddziału zakaźnego w opolskim Szpitalu Wojewódzkim. – W przypadku wirusa typu B wchodzi też w grę również zakażenie podczas kontaktów seksualnych. Do części zakażeń dochodzi niestety w zakładach opieki zdrowotnej.

Według ostrożnych szacunków zakażenie HCV dotyczy ok. 2% populacji w Polsce, a HBV ok. 1,52 %.

- ilość ta zmniejszyła się w ostatnich latach głównie dzięki wprowadzeniu szczepień już u noworodków. Przewlekłe zapalenie wątroby może powodować marskość wątroby, a nawet raka tego organu. Szczególnie groźny jest po tym względem HBV- ostrzega dr Wiesława Błudzin. – Dlatego absolutnie nie można lekceważyć zakażeń tymi wirusami.

Wykryte zakażenie należy więc leczyć, zgłaszając się właśnie na oddział zakaźny opolskiego Szpitala Wojewódzkiego. Przedtem lekarze wykonają u pacjenta szereg badań, by zakwalifikować go do terapii odpowiednim lekiem. Ważna jest bowiem w tej kwestii wiremia, czyli ilość wirusa we krwi, genotyp, badania wątrobowe, a także badania histopatologiczne wycinka wątroby pobranego przez biopsję tego narządu.

By uchronić się przed zakażeniami, lekarze radzą, byśmy się szczepili. – Przeciwko HaV, wywołującemu wirusowe zapalenie wątroby typu a, oraz HBV, można się zaszczepić „w pakiecie”, czyli za pomocą jednego wkłucia – podpowiada dr Błudzin.

Profilaktyka jest skuteczna i tania, a leczenie długie, nie zawsze skuteczne i drogie. – Niestety, nie ma szczepionki przeciwko wirusowi typu C, mimo trwających kilkanaście lat badań w tym kierunku.

0

NoWiNKi

17

Dokumentacja choroby na wyciągnięcie ręki W każdej chwili masz prawo wglądu do swojej dokumentacji medycznej. Możesz też zawnioskować o jej kopię, odpis lub wyciąg i udzielić prawa wglądu lub dostępu do niej konkretnej, wskazanej przez siebie osobie.

18

- Trzeba pamiętać, że prawo do dokumentacji medycznej nie jest prawem rodziny lub przyjaciół.

Pacjent musi wskazać na piśmie konkretną osobę upoważnioną do wglądu lub do wnioskowania o wydanie tych dokumentów - informuje elżbieta Szewczyk, kierownik Działu Statystyki Medycznej Szpitala Wojewódzkiego w opolu. – Robi to najczęściej w momencie podjęcia leczenia w szpitalu lub w poradni, wypełniając specjalne oświadczenie, które zostaje w dokumentacji. Wyciągi, odpisy lub kopie udostępniane są po uzyskaniu zgody dyrektora szpitala.

Dokumentacja medyczna do wglądu udostępniana jest na wniosek: pacjenta, którego dotyczy, jego przedstawiciela ustawowego lub osoby przez niego upoważnionej. W razie śmierci pacjenta – na wniosek osoby upoważnionej przez niego do uzyskiwania dokumentacji.

– Udostępnia się ją w takim przypadku w zakresie wpisów dotyczących pacjenta za pośrednictwem lekarza prowadzącego, zapewniając zachowanie poufności i ochrony danych osobowych – wyjaśnia elżbieta Szewczyk. – Udostępnienie dokumentacji do wglądu na miejscu, po uprzednim uzgodnieniu terminu, jest bezpłatne.

Warto pamiętać, że w przypadku wyciągów, odpisów lub kopii - jeśli pacjent nie wskaże osoby upoważnionej do dostępu do dokumentacji – to w razie jego śmierci rodzina (lub bliska mu osoba) może mieć problem z uzyskaniem dostępu do historii jego leczenia. zgodnie z prawem dokumentacja medyczna pacjenta jest własnością zakładu opieki zdrowotnej, w którym jest on leczony. W dokumentacji są dane

zarówno samego pacjenta, jak i lekarza udzielającego świadczeń zdrowotnych, wpisy dotyczące stanu zdrowia i udzielonych świadczeń medycznych.

Szpital ma obowiązek udostępnić dokumentację medyczną: pacjentowi lub jego przedstawicielowi ustawowemu; osobie upoważnionej przez pacjenta oraz upoważnionym organom (podmiotom udzielającym świadczeń zdrowotnych, jeżeli dokumentacja jest niezbędna do zapewnienia ciągłości świadczeń medycznych; organom władzy publicznej, Nfz, ministrowi zdrowia, sądom, prokuratorom; organom rentowym i zespołom ds. orzekania o niepełnosprawności, w związku z prowadzonym przez nie postępowaniem; zakładom ubezpieczeń - za zgodą pacjenta).

- Dokumentację medyczną szpitalną i ambulatoryjną przechowuje się przez 20 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym dokonano ostatniego wpisu – informuje kierownik Działu Statystyki Medycznej opolskiego Szpitala Wojewódzkiego. W przypadku zgonu pacjenta na skutek uszkodzenia ciała lub zatrucia okres przechowywania dokumentacji wynosi 30 lat. z kolei zdjęcia rentgenowskie poza dokumentacją medyczną przechowuje się 10 lat, a skierowania na badania lub zlecenia lekarskie archiwizowane są tylko przez 5 lat.

Dział Statystyki Medycznej przygotowujący dokumentację medyczną do udostępniania znajduje się w budynku administracyjnym Szpitala Wojewódzkiego na ul. Kośnego 53 w opolu. Można się z nim skontaktować, dzwoniąc na nr +48 (77) 44 33 092, +48 (77) 44 33 093 lub +48 (77) 44 33 094.

Kserokopie dokumentów podpisuje za zgodność z oryginałem dokumentu statystyk medyczny

upoważniony przez dyrektora szpitala. Kierownik SoR-u podpisuje wydruk komputerowy z księgi porad ambulatoryjnych. zdjęcia RTG (archiwalne) udostępniane są na zasadzie wypożyczenia za pokwitowaniem. Te wykonywane po 2009 roku udostępnia się pacjentom bezpłatnie w formie płyty CD lub odpłatnie w formie kliszy (15 zł za kliszę).

D o k u m e nt a c j a medyczna powinna być udostępniona pacjentowi lub osobie upoważnionej najpóźniej do 14 dni od daty otrzymania wniosku. - Staramy się jednak w miarę możliwości skrócić ten okres do niezbędnego minimum – zapewnia elżbieta Szewczyk. - Udostępnienie dokumentacji na zewnątrz szpitala następuje na podstawie decyzji dyrektora placówki, a odmowa wydania dokumentacji musi być uzasadniona pisemnie.

Koszty udostępniania dokumentacji ponoszą wnioskodawcy, czyli pacjenci, upoważnione przez nich osoby lub uprawnione organy. Maksymalna wysokość opłaty za udostępnienie doku-

mentacji ustalana jest zgodnie z ustawą o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. W opolskim Szpitalu Wojewódzkim wynosi ona 85 gr z VaT za stronę kopii dokumentacji. Natomiast za 1 stronę wyciągu lub odpisu na nośniku elektronicznym opłata to 8 zł 46 gr z VaT. Jeśli dokumentacja medyczna, na życzenie pacjenta lub osoby upow a ż n i on e j , ma być wysłana pocztą – do opłat t ych t r z eba doliczyć koszt opłaty pocztowej.

Wpłat y przyjmowane są w kasie szpitala (obok Działu Statystyki Medycznej) w godzinach: 8.0 0 – 12.30 i 13.30 – 14.30.

elŻbieta szewCzyK

Podstawa Prawna: Ustawa z 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz.U. z 31 marca 2009 r. nr 52, poz. 417).

Rozporządzenie ministra zdrowia z 21 grudnia 2010 r. w sprawie rodzajów i zakresu dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania (Dz.U. nr 252, poz. 1697).

19

Uzależnieni od ruchu W dzień w białym kitlu ratują ludzkie życie i zdrowie. Po południu lekarskie „mundury” zamieniają na stroje kolarskie i objeżdżają Opolszczyznę na rowerach. Formę obydwoje mają taką, że swobodnie mogliby stanąć do Toure de Pologne.

- Mistrzem zdecydowanie jest żona, ja jeżdżę zupełnie rekreacyjnie – zastrzega Krystian Kościów, lekarz Stacji Dializ opolskiego Szpitala Wojewódzkiego (i pracownik szpitala w Kluczborku). – Jak ruszamy w trasę razem, to dla żony jest to raczej spacer, a dla mnie walka o życie – żartuje. – W koń-

mistrzynią Polski naszych branżowych zawodów.

Dziś w klasyfikacji jest trzecia „na szosie” i czwarta „na góralach” – mówiąc kolarskim slangiem.

Katarzyna Kościów, lekarz oddziału Hematologii Szpitala Wojewódzkiego w opolu, swoimi sportowymi osiągnięciami sama się nie chwali.

cu to ona jest wicemistrzynią europy w kolarstwie szosowym lekarek i farmaceutek. W kraju była już

– To wielka pasja, przyznaje. Kiedy przychodzi zima i trzeba zsiąść z roweru bardzo nam brakuje

20

ruchu i adrenaliny. ale z zawodowcami do boju bym Słowenię aż do Chorwacji. – Jechaliśmy głównymi, nie stanęła – zastrzega. – Dziś amatorzy jeżdżą tak dobrej jakości drogami, ale nie autostradami – mówi profesjonalnie, że trzeba mocno trzymać formę, by pani Katarzyna. - Dziennie pokonywaliśmy po 100w tej grupie sobie radzić.

150 kilometrów.

Lekarskie małżeństwo pracujące dla Szpitala Najtrudniejszy - ze względu na wysokie temWojewódzkiego rocznie przejeżdża bagatela po… peratury - był chorwacki odcinek drogi. - Sięgały kilka tysięcy kilometrów. ze względu na dzieci trzydziestu-trzydziestu pięciu stopni – mówi Kataw tygodniu jeżdżą na przemian. rzyna Kościów. – Lepiej było tam jechać, niż stać.

- Moje są poniedziałki, środy i piątki, żony wtorki, W ruchu chłodził pęd powietrza. Kiedy robiliśmy czwartki i soboty – wylicza Krystian Kościów. – Ja postój żar lał się z nieba. dziennie przejeżdżam 40-60 kilometrów, a żona Katarzyna i Krystian Kościów z rowerów zsia60-70. ona woli szybką, wyczynową jazdę, ja raczej rekreacyjne wypady.

Chociaż raz w tygodniu biorę pulsometr i daję sobie w kość.

Jeżdżą wokół opola, Niemodlina, Dąbrowy i jezior Turawskich.

W niedziele robią dłuższe wypady razem na Górę Świętej anny. Gdy zabierają dzieci – 6 i 12 letnią córkę – trasy są nieco krótsze. – ale i tak dziewczyny radzą sobie świetnie – zachwala Krystian Kościów.

– Starsza jeździ już swoim rowerem. Najdłuższa z wycieczek, które odbyliśmy razem, liczyła 35 kilometrów. Tyle nie przejeżdża przecież niejeden dorosły. dają tylko na kilka tygodni w roku, gdy przychodzi Katarzyna Kościów ma za to za sobą znacznie zima. dłuższe „wypady”. „Na kole” dojechała z Krakowa – ale żby kompletnie nie zabierać sobie ruchu, do Grecji (w dodatku jako przewodnik tandemu, bo od niego oboje jesteśmy uzależnieni, zamieniamy w którym drugim partnerem był niewidomy kolarz), jednoślady na biegówki – opowiada Krystian Konad Jezioro Garda we Włoszech oraz do Chorwacji! ściów. – W Turawie, zawadzie czy Suchym Borze są ostatnia z rowerowych wypraw liczyła ponad 1100 malownicze, fajnie przygotowane trasy – polecają. km. Przejechała ją kilka lat temu wraz z trójką znajomych z rodzinnych Głuchołaz.

- Nie byłam wtedy jeszcze wyczynowcem i nie jeździłam po kilkadziesiąt kilometrów co drugi kOnTAkT: dzień, jak dziś – mówi. – Tak naprawdę od tej wyprawy zaczęła się moja przygoda Poradnia chorób Zakaźnych rowerowa. ul. Kośnego 53a, tel. +48 77 44 33 064 Trasa wiodła przez Czechy (Sumperk, ReJeSTRAcJA: ołomuniec), Słowację, Węgry, potem poniedziałek, czwartek, piątek: 7-14.30 wtorek: 7.30-19, środa: 8-15.30 GOdZIny PRZyJęć poniedziałek, czwartek, piątek: 8-14 wtorek: 7.30-19, środa: 9-14

21

WAkAcJe BeZ uRAZu Lato i wczesna jesień to czas zwiększonej aktywności fizycznej. Piękna pogoda i okres urlopowy sprzyjają podejmowaniu sportowych wyzwań. z większym niż zazwyczaj zapałem stajemy wokół siatki, by rozegrać mecz albo wchodzimy na boisko, by poganiać za piłką. Chętnie eksperymentujemy z nowymi dyscyplinami sportu – choćby z popularnym dziś w nadmorskich kurortach surfingiem.

Podejmowanie aktywności sportowej nie zawsze jednak idzie w parze z rozsądnym planowaniem obciążeń dla organizmu. a ten na co dzień, u dużej części ludzi, nie ma zapewnionej odpowiedniej dawki ruchu i nie jest przygotowany do większych wyzwań. obciążenia aparatu ruchu wymagają silnych, wytrzymałych i doskonale skoordynowanych z układem nerwowym mięśni. Brak odpowiedniego przygotowania prowadzi do groźnych kontuzji – urazów kończyn, głównie stawu kolanowego czy skokowego. Taka sytuacja może zepsuć wakacje, a późniejszy powrót do pełnej aktywności wymaga czasu, motywacji, a nawet interwencji chirurgicznej i długotrwałej rehabilitacji.

Dlatego – by zapobiegać urazom – coraz częstsze zastosowanie w profilaktyce znajdują stabilizatory stawu kolanowego. Dzięki najnowszym rozwiązaniom sprzęt taki może być stosowany na obydwu kolanach równocześnie. W absolutnej światowej czołówce producentów stabilizatorów stawu kolanowego jest amerykańska marka DonJoy®. od ponad 30 lat DonJoy® zapewnia rozwiązania dające ochronę stawu kolanowego, skokowego, barkowego czy łokciowego – zarówno przy wykonywaniu codziennych czynności, jak i uprawianiu sportów wyczynowych.

Swoją popularność zawdzięczają licznym innowacyjnym rozwiązaniom technologicznym, których nie znajdziemy w innym sprzęcie dostępnym na rynku.

Dzięki zastosowaniu opatentowanego systemu 4 punktów stabilizacji (technologia fourcePoint™.) staw kolanowy chroniony jest zawsze – kiedy siedzimy, stoimy, biegamy czy skaczemy.

Ta innowacyjna technologia to odpowiedni kształt ramy oraz system pasów zapewniający przednio-tylną stabilizację, która chroni przed niebezpiecznym wysunięciem się kości piszczelowej do przodu. z kolei w specjalnej konstrukcji zegar fourcePoint™ (to jedyny zegar mający udowodnioną klinicznie ochronę więzadła krzyżowego przedniego przed jego zerwaniem) firma DonJoy® wykorzystała fakt, iż zagrożenie zerwania więzadła krzyżowego przedniego jest największe blisko pełnego wyprostu nogi w stawie kolanowym. Dzięki zastosowanemu mechanizmowi zegar fourcePoint™ wyhamowuje ostatnie 25 stopni ruchu kolana. zapewnia też pięciopoziomową regulację siły niezbędnej do całkowitego wyprostowania kolana, która jest dobierana w zależności od potrzeb użytkownika.

STaBiLizaToRy RaMoWe: armor oraz Defiance. armor wykonany jest z aluminium wysokiej twardości i dostępny w 7 rozmiarach – od XS do XXXL. Wykonywany jest w dwóch długościach ramy w części goleniowej. To produkt najczęściej wybierany przez osoby amatorsko uprawiające sporty, wymagające stabilizacji stawu kolanowego - zarówno po przebytych urazach jak i profilaktycznie, by zapobiec wystąpieniu kontuzji.

22

Topowym produktem DonJoy® jest stabilizator stawu kolanowego Defiance®. aparat ten jest wykonywany indywidualnie dla każdego pacjenta. Konstrukcja ramy aparatu wykonana jest z bardzo sztywnego włókna węglowego.

Użytkownik tej ortezy ma możliwość pełnej konfiguracji sprzętu, począwszy od długości ramy, jej kształtu, koloru czy materiałów, z których wykonane są pasy stabilizujące. Jest to produkt najczęściej wybierany przez osoby zawodowo uprawiające sport. oprócz opisanych powyżej produktów w ofercie firmy znaleźć możemy również zaopatrzenie pozostałych stawów. więcej informacji na temat sprzętu znaleźć można na stronie internetowej:

www.inlet.pl oraz www.rehmed.com.pl Sklep firmowy znajdą Państwo na terenie Szpitala Wojewódzkiego przy ul. Katowickiej 66 Sklep czynny: poniedziałek - piątek: od 8.00 do 15.00, telefon (77) 441 37 20 Uwaga! Możliwość pomiarów w domu pacjenta, kontakt w tej sprawie: 609 496 076

Nasze życie – pełne planów, zamierzeń i wyzwań.

Zmieniamy pracę, pragniemy realizować marzenia, osiągać cele ważne dla każdego z nas, ważne dla naszych bliskich.

Kiedy rozmawiam z ludźmi, powtarza się ustawicznie ten sam scenariusz: … ten czas tak szybko ucieka, mija dzień za dniem, tydzień za tygodniem.

Nie mamy czasu, by spokojnie zastanowić się nad rzeczami ważnymi – bo przytłacza je codzienność.

I nagle jedna wiadomość, telefon, wizyta u lekarza zmienia nasze myślenie, priorytety, uzmysławia, co naprawdę jest ważne.

Co mają zrobić moi bliscy, gdy otrzymali wiadomość, że zdarzył się wypadek, że nie wrócę do domu.

Jak będzie wyglądało ich życie? Z jakimi problemami przyjdzie im się zmierzyć? Jak będą musieli zmienić swoje plany, z czego zrezygnować? Czy miałem czas, by o tym pomyśleć, zapewnić im rozwiązanie, które pomoże im przetrwać, odnaleźć się w nowej rzeczywistości?

Co zrobię, gdy wyjdę od lekarza z diagnozą, która wydaje się nieprawdopodobna.

Tysiące myśli – dlaczego ja? Po pierwszym szoku, załamaniu – trzeba działać.

Przecież medycyna to nowoczesne technologie, możliwości. Trzeba ratować swoje życie, zdrowie, przecież mamy dla kogo żyć, mamy jeszcze tyle rzeczy do zrobienia.

I znowu szara rzeczywistość – kwestia pieniędzy na leczenie. Skąd je wziąć, jakie mam oszczędności, od kogo mogę pożyczyć? Tylko kiedy będę mógł je oddać, z czego? Przecież muszę się leczyć, walczyć o życie, zdrowie.

Nie mogę pracować. Bliscy – przecież mają swoje życie, muszą nadal funkcjonować normalnie. Do tego dochodzą moje zobowiązania – kredyt, kolejne raty.

Co mam zrobić?

I nagle olśnienie – mam przecież polisę ubezpieczeniową. Wybieram numer mojego doradcy. Proszę mi powiedzieć, co mam na swojej polisie – czy coś otrzymam, bo stwierdzono u mnie poważne zachorowanie.

Jaka ulga – mam ochronę, będę miał za co się leczyć, w aspekcie finansowym mam problem rozwiązany.

A teraz inny telefon.

Dzwoni agent... – Chciałbym państwu zaproponować spotkanie, na którym porozmawiamy o rzeczach ważnych, o zabezpieczeniu życia, zdrowia, o przyszłości.

I tak częsta odpowiedź... – dziękuję, nie jestem zainteresowany...

Czy aby na pewno? ...

Czy nie warto wykonać jeszcze jednego telefonu, spotkać się i porozmawiać, póki nie jest za późno?

23

24