Hoe infiltratie van hemelwater alle kansen geven?

Wegversmallingen kunnen dienen als infiltratiestroken

Hoe infiltratie van hemelwater

alle kansen geven?

Jarenlang werd er in ontwerpen van de openbare ruimte voor gezorgd dat regenwater zo snel en zo ver mogelijk ondergronds zou verdwijnen. Ondertussen weten we dat het veel beter is om het juist maximaal ter plaatse te houden. Helaas bestaat er niet één oplossing die altijd past. Dat dwingt om het vizier zo breed mogelijk te houden.

De belangrijkste vraag die elke inrichter van de openbare ruimte zich zou moeten stellen, is ‘voor welk probleem zoek ik een oplossing?’ Dat lijkt logisch, maar al te vaak wordt er te snel naar oplossingen gegrepen die dan niet de juiste blijken te zijn voor de specifieke situatie. “Elke locatie is anders, er bestaat geen standaardoplossing. Bovendien is er een verschil tussen een probleem van wateroverlast en een van droogte. Je moet altijd kijken naar de volledige context,” zegt Marjolein Weemaes, directeur Business Development & Innovatie bij Aquafin. “Dat betekent dat ook hydraulische, ruimtelijke én financiële aspecten meespelen.”

EERST ONTHARDEN

Waar er bovengronds voldoende ruimte is, trekt Aquafin volop de kaart van blauwgroene oplossingen. Kritisch kijken naar verharding, is de eerste stap. Elk vierkante meter die niet verhard is, biedt potentieel ruimte aan water insijpeling en kansen voor meer groen. Marjolein Weemaes: “Verlaagde groenzones, wadi’s, infiltratiekommen, … het zijn de meest eenvoudige infiltratie toepassingen, ook wat onderhoud en inspectie betreft. Bovendien hebben ze een grote meerwaarde voor de omgeving: ze kunnen hittestress helpen drukken, fijn stof afvangen én ze nodigen uit tot sociaal contact als er bijvoorbeeld wat zitelementen worden voorzien.”

Als bovengronds infiltreren niet lukt door plaatsgebrek, dan zijn er nog heel wat mogelijkheden onder de grond. Alleen zijn die meestal een stuk duurder en hebben ze niet dezelfde maat schappelijke meerwaarde als bovengrondse technieken. Daarom is het belangrijk om af te wegen in hoeverre de gekozen techniek volstaat om het probleem op te lossen. “Het heeft bijvoorbeeld weinig zin om een grote en dure infiltratievoorziening aan te leggen in een minder goed doorlatende bodem in de hoop bestaande wateroverlast bij stortbuien stroomafwaarts te voorkomen. Het water zal namelijk niet snel genoeg infiltreren,” legt Weemaes uit.“In dat geval ga je beter voor een kleinere infiltratievoorziening die volstaat om normale buien op te vangen en verdroging tegen te gaan. Voor de zwaardere buien zet je in op buffering en vertraagde afvoer als dat kan voor de waterloop.”

Ook in de stad is infiltratie mogelijk Rond een infiltratiebuis moet drainagezand en geotextiel komen

NOODOPLOSSING BLIJFT NODIG

Aquafin berekent de infiltratie voorzieningen die het aanlegt op buien die frequent voorkomen, met een intensiteit tot twee keer per jaar. Met die dimensionering kan 90% van de neerslag die op een jaar valt, ter plaatse gehouden worden. Enkel voor erg slecht door latende grond en wanneer er weinig plaats is, of juist voor erg goed doorlatende grond met veel ruimte, wordt daar van afgeweken. “Je mag er niet vanuit gaan dat infiltratie altijd en overal alle wateroverlast kan oplossen,” stelt Weemaes. “Voor de echt zware buien moet je meestal een noodoplossing voorzien zoals buffering, vertraagde afvoer of aansluiting op bestaande regenwatersystemen. Tenzij er natuurlijk plaats zat is voor bovengrondse infiltratie en de bodem goed doorlatend is. Dan kan je voor 100% infiltratie gaan, zelfs van zware buien.” l

“Je mag er niet van uitgaan dat infiltratie altijd en overal alle water overlast kan oplossen.”

Marjolein Weemaes