Aqua 2020-2

Driemaandelijks • april-mei-juni 2020 • afgiftekantoor Leuven Masspost

P209940

DRIEMAANDELIJKS MAGAZINE VAN AQUAFIN 2020/2

"30 jaar waterzuivering: Dender herleeft!"

4 12

Dossier Droogte

Werf in Coronamodus

2

AQUA 2020/2

Waterkwaliteit Demer zit in de lift

H

et gaat goed met de Demer. De waterkwaliteit van de rivier ging er de laatste jaren sterk op vooruit dankzij de investeringen in waterzuiverings- en rioleringsprojecten. Volgens de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) is ze op weg om de zuiverste waterloop van Limburg te worden. Verschillende waterplanten en –dieren keerden ondertussen terug naar de Demer. Recent werd de rivier zelfs geïntegreerd in het Kapermolenpark, de groene long rond Hasselt.

Genoeg indicatoren dus, om te concluderen dat het met de Demer de goede weg op gaat.

Dat bevestigt ook Filip Raymaekers van VMM, Buitendienst Demer, Dijle en Maas: “De laatste jaren zijn er heel wat investeringen gebeurd in waterzuivering en rioleringsprojecten. En dat merken we aan de meetwaarden. De zuurstofwaarden zijn behoorlijk goed en de fosfor- en stikstofgehaltes zijn gedaald.”

Maar we zijn er nog niet. De vissen laten zich nog niet massaal zien. Zij hebben baat bij nog beter water. Om dat te bereiken moeten er nog verschillende woningen aangesloten worden op de waterzuivering en moeten er ook nog inspanningen geleverd worden door de landbouw. Er is dus nog werk aan de winkel.

Maar dit verhaal toont dat het harde werk en de vele investeringen de moeite meer dan waard zijn.

Dit jaar vierde Aquafin trouwens zijn dertigste verjaardag. Verder in deze Aqua kijken we terug op de impact die drie decennia waterzuivering heeft op de waterkwaliteit in Vlaanderen. Benieuwd? Blader dan snel naar bladzijde 16. l

3

INHOUD 4 10

Dossier droogte

15 18

Besmetting via afvalwater?

20

Natuur(herstel) in tijden van corona

22

Test deze zomer waterpolo in de stad

24

Blauwgroen Vlaanderen

Duurzame vee-industrie dankzij insecten?

Riothermie: gebouwen verwarmen met rioolwater

ls er één onderwerp is dat de voorbije weken in de schaduw van het Coronanieuws kwam, dan is het wel de uitzonderlijke droogte waarmee Vlaanderen kampt. Hoewel ‘uitzonderlijk’ eigenlijk niet meer het juiste woord is en die droogte al vier jaar op rij een terugkerend fenomeen is. Zij het nu al heel vroeg op het jaar. We wijden er in deze Aqua een heel dossier aan. Marijke Huysmans, expert op het vlak van grondwater, legt uit wat de impact is van het gebrek aan regenwater dat in de bodem kan dringen. Onze bodem droogt niet alleen uit door te weinig regen. Door de grote mate van verharding in Vlaanderen, krijgt het water niet de kans om te infiltreren.

A

12

16

WERF IN CORONAMODUS

30 JAAR WATERZUIVERING IN VLAANDEREN

Volg Aquafin NV op

VOORWOORD

V.u.: Jan Goossens, Dijkstraat 8, B-2630 Aartselaar, ondernemingsnummer 0440.691.388 Het contactcenter van Aquafin is op weekdagen te bereiken van 8 uur tot 19 uur, op het nummer 03 450 45 45, of via contact@aquafin.be Noodnummer buiten de werkuren: 0800 16 603 Ombudsman: 0472 450 450 of ombudsman@aquafin.be Aqua wordt gedrukt op milieuvriendelijk papier.

Fotografie: Aquafin, Misjel Decleer, Frederik Beyens

De mindshift dat we weer ruimte moeten geven aan water, begint zich al in veel steden en gemeenten door te zetten. Maar hoe dat concreet aanpakken, is dikwijls een andere kwestie. Bij Aquafin krijgen we daar veel vragen over van onze klanten. En ook Vlario, kenniscentrum voor de riolerings- en afvalwatersector in Vlaanderen, merkte dat er nood was aan meer kennis en inspiratie. Daarom bundelen we op de website Blauwgroenvlaanderen.be een hele reeks maatregelen voor infiltratie en buffering van hemelwater, gekoppeld aan praktijkvoorbeelden.

De maatregelen die we tonen, zijn vaak geen rocket science en de meeste bestaan al een tijdje. Door te tonen hoe en waar ze hun dienst kunnen bewijzen, zullen ze hopelijk veel meer gebruikt worden.

Een aantal andere oplossingen die in deze Aqua aan bod komen, zijn wel nieuw of nog volop in ontwikkeling. Aquafin werkt mee aan verschillende wetenschappelijke en conceptuele onderzoeken van oplossingen, zowel om de beschikbaarheid van water te vergroten als om vraag en aanbod beter op mekaar af te stemmen. Daarnaast investeren we in eigen innovaties om bijvoorbeeld waterstromen slim te sturen en buffercapaciteit maximaal te benutten. Onze leefomgeving in harmonie brengen met water, dat is wat ons drijft. l Danny Baeten Directeur Business Development en Innovatie Aquafin

4

AQUA 2020/2

Droogte: nog ingrijpender dan voorspeld Halfweg mei al klonken de eerste alarmbellen. Sinds 1901 was de lente nog nooit zo droog. Her en der stonden de grondwaterpeilen op dat

Watergebruik in Vlaanderen Mio m³ / jaar (MIRA 2017)

moment al zeer laag. En het moest nog zomer worden! Aqua sprak met professor Marijke Huysmans over de impact van een tekort aan regen op het grondwater en onze watervoorziening.

P

rofessor Huysmans is zowel onderzoekster als docente aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB) en de KU Leuven. Grondwater is haar domein, haar onderzoeksterreinen liggen in België én daarbuiten. “In België neem ik deel aan onderzoek rond het effect van droogte op grondwater en bestudeer ik de interactie tussen grondwater en rivieren.

Met het oog op de klimaatverandering is dat zeer belangrijk want in droge periodes is het meeste water in rivieren grondwater,” verduidelijkt Marijke Huysmans.

PEIL ZAKT SNEL Wetenschappers voorspellen al lang dat er meer en langere droogteperiodes zitten aan te komen. Huysmans: “We stellen een nieuwe realiteit vast die zelfs ingrijpender is dan de voorspellingen.

Vooral het grondwater reageert daar heel sterk op. Begin maart was de toestand nog enigszins normaal door de natte maand februari, twee maanden later zaten we al aan 65% lage peilen.”

“Regen is dan ook de enige voeding voor de ondiepe grondwatertafel. De grote mate van verharding in Vlaanderen zorgt er bovendien voor dat als er neerslag valt, die niet in de grond kan dringen.

Daarom moeten we blijven inzetten op infiltratiemaatregelen. Daarnaast wordt er in de landbouw veel regenwater afgevoerd via drainagegrachten om te vermijden dat de bodem te nat is.

Ondertussen is de sector er zich wel van bewust dat het geen goede praktijk is en zijn er veel nieuwe ontwikkelingen.

De grachten worden gedempt en er wordt meer en meer overgeschakeld op peilgestuurde drainage.”

Huishoudens 253

DUURZAAM BEHEER Regenwater ter plaatse houden en in de bodem laten dringen waar het kan, vult dus de ondiepe grondwatertafel aan.

Maar hoe zit het dan met de diepere lagen? “Daar heeft infiltratie in Vlaanderen niet meteen effect op,” stelt Marijke Huysmans. “Het water is te lang onderweg en het duurt gemakkelijk tientallen jaren vooraleer het die lagen bereikt. De diepere Krijtlagen in Limburg bijvoorbeeld worden aangevuld door regen die in Wallonië valt. Die lagen zitten bijvoorbeeld in Limburg 150 meter diep maar komen in Wallonië aan de oppervlakte. Het water moet op die manier, stroomafwaarts, zijn weg vinden naar onze diepe grondwaterlagen.

En dat duurt héél lang.”

Terwijl er vroeger te veel water werd opgepompt uit de diepe grondwatertafel, gaat Vlaanderen daar vandaag veel duurzamer mee om. Voor het winnen van grondwater is een vergunning vereist en elke aanvraag wordt grondig onderzocht.

Huysmans: “We pakken dat in Vlaanderen echt veel beter aan dan in pakweg het Midden-Oosten, de Verenigde Staten en China. Daar wordt op veel plaatsen nu nog 10 tot 20 keer meer grondwater opgepompt dan bij ons. Op heel veel plaatsen in het buitenland is de ondergrond compleet uitgeput.” n n n n n

Drinkwater Grondwater Oppervlaktewater (behalve koelwater) Regenwater Ander water (water afkomstig van een product, ijs of afvalwater van een ander bedrijf)

Industrie 293

Energieproductie 88

Handel en diensten 39

Landbouw 70

Bekijk via www.universiteitvanvlaanderen.be/college/hebben-we-echt-een-tekort-aan-grondwater een filmpje waarin Marijke Huysmans het tekort aan grondwater glashelder uitlegt.

DOSSIER DROOGTE 5

“Regen is de enige voeding voor de ondiepe grondwatertafel.

Inzetten op infiltratie is dus nodig.”

Marijke Huysmans, professor in Grondwater Hydrology

WATERAANBOD UITBREIDEN En toch prijkt België op de 23e plaats van de waterstressindex. “Die index kijkt naar de beschikbaarheid van water versus de vraag naar water. Omdat we met veel op een kleine oppervlakte wonen, met landbouw en industrie, is de watervraag groot. Daar kunnen we op maar weinig aan veranderen. Wel kunnen we onze waterbronnen uitbreiden met regenwater en gezuiverd afvalwater. Elke druppel die we hergebruiken, moeten we niet ontginnen.”

“Er loopt nog veel onderzoek naar de kwaliteit van die alternatieve waterbronnen en hoe ze te verbeteren, maar ze zijn wel een essentieel onderdeel van de oplossing. De helft van het water dat uit onze kraan komt, is afkomstig van oppervlaktewater, de andere helft van grondwater. Tot nu is onze drinkwatervoorziening nog niet in gevaar geweest. Maar ik houd mijn hart vast als er nu nog een lange, droge zomer komt.” l

6

AQUA 2020/2

Maatregelen tegen droogte: hergebruik water 1. Het innovatieve Bluebloqs-systeem

1. Regenwater lokaal (zuiveren en) gebruiken

2. Noodoplossing voor land- en tuinbouw

G

Aquafin biedt onder meer land- en tuinbouwers en lokale besturen de mogelijkheid om gezuiverd afvalwater op te halen op meer dan 40 rioolwaterzuiveringsinstallaties over heel Vlaanderen. Ze moeten hiervoor een tijdelijke overeenkomst afsluiten met Aquafin, dat nauwkeuring de opgehaalde vrachten bijhoudt.

een druppel regenwater verloren laten gaan? Het innovatieve Bluebloqs-systeem verzamelt het afstromende water van daken, straten en parkings. Na opvang zorgt biofiltratie voor een natuurlijke manier van zuivering.

Vervolgens wordt het opgeslagen in de bodem, waardoor het systeem zeer compact is. Het opgeslagen water kan daarna op elk moment opnieuw opgehaald worden voor toepassingen die geen drinkwaterkwaliteit vereisen.

Denk aan de irrigatie van groen en sportvelden, fonteinen of aanvulling van vijvers. Zo verdwijnt er geen druppel uit de wijk. Het systeem kan bovendien mooi geĂŻntegreerd worden als groenelement in een stedelijke omgeving.

In een pilootopstelling test Aquafin momenteel in welke mate de biofilter verschillende vormen van verontreiniging in regenwater kan verwijderen.

Het onderzoek loopt in samenwerking met de TU Delft en Field Factors met financiering door EIT-Climate-KIC.

Afnemers van gezuiverd afvalwater verbinden zich ertoe om het enkel te gebruiken voor toepassingen waarvoor het volgens de grondstoffenverklaring is toegelaten. Zo kan het niet rechtstreeks op gewassen gesproeid worden en moet elk menselijk contact, bijvoorbeeld via verneveling of beregening, vermeden worden. Recent is er een Europees kader goedgekeurd voor het gebruik van gezuiverd afvalwater in de landbouw. Dat moet nu vertaald worden in Vlaamse wetgeving. Door de grondstoffenverklaring van OVAM en rekenend op een correcte toepassing door de afnemers, kan Aquafin het in droge periodes vandaag als noodoplossing aanbieden.

DOSSIER DROOGTE 7

3. In De Kruitfabriek onderzoekt Aquafin de recuperatie van grijswater op lokaal niveau.

3. Een nieuw leven voor grijswater

4. Gezuiverd afvalwater voor industriële toepassing

Water afkomstig van huishoudelijke activiteiten zoals wassen en koken, is niet zwaar verontreinigd.

Dit zogenoemde grijswater kan mits een aantal zuiveringsstappen opnieuw op een kwaliteit gebracht worden voor laagwaardige toepassingen zoals schoonmaak of toiletspoeling. In de evenementsite De Kruitfabriek in Vilvoorde loopt momenteel nog een proefproject van Aquafin in samenwerking met Matexi, NuReSys en de stad Vilvoorde. Het water van de lavabo’s en keukens wordt er gezuiverd in twee systemen, een rietveld en een nanofilter. Het water dat enkel door het rietveld gaat, wordt gebruikt om de planten in de plaatselijke kruidentuin te bevloeien en de toiletten te spoelen. De nanofilter gaat een stapje verder en maakt het water weer geschikt voor wasmachines, carwash, recreatie en schoonmaak.

In meer dan 300 rioolwaterzuiveringsinstallaties over heel Vlaanderen zuivert Aquafin dagelijks 800 miljoen liter huishoudelijk afvalwater.

Na zuivering voldoet het aan de Europese en Vlaamse normen om het in oppervlaktewater te lozen. Maar het is ook de perfecte basis voor verder gebruik in industriële toepassingen. Extra zuiveringsstappen kunnen het upgraden tot eender welke kwaliteit, zelfs die van drinkwater. Vandaag nemen al enkele bedrijven structureel gezuiverd afvalwater af van Aquafin, bijvoorbeeld als koel- of proceswater. Drinkwatermaatschappij IWVA gebruikt het zelfs al basis voor de productie van leidingwater.

Ruimfirma’s gebruiken het dan weer om hun tankwagens te reinigen of als ontstoppingsvloeistof.

Zeker voor bedrijven die in de buurt van een rioolwaterzuiveringsinstallatie liggen, loont het de moeite om dit duurzame alternatief voor drinkwater in overweging te nemen.

Aquafin bekijkt graag samen de mogelijkheden.

Meer info over locaties en aanvragen: www.aquafin.be/nl-be/partners-en-bedrijven/gezuiverdafvalwater/voor-bedrijven

l

8

AQUA 2020/2

Maatregelen tegen droogte: Vraag en aanbod op mekaar afstem Blauwgroenvlaanderen.be toont verschillende opties om regenwater te infiltreren.

2. Hergebruik en infiltratie combineren De combinatie van een retentiebekken en een infiltratiebekken met een slimme sturing tussen beide, biedt zowel een oplossing voor watertekort als een teveel aan water.

Regenwater van omliggende verharding wordt opgevangen in het retentiebekken en kan gebruikt worden voor onder meer de irrigatie van sportterreinen. Het teveel aan water kan stapsgewijs in de bodem infiltreren via het infiltratiebekken.

1. Blauwgroene netwerken

M

inder verharding en meer ruimte voor groen en water, dat is nog altijd de basis voor een slimme omgang met hemelwater. Bovendien heeft het veel extra gunstige neveneffecten: verschillende functies kunnen gecombineerd worden, de omgeving wordt aantrekkelijker om er te wonen en de biodiversiteit vaart er wel bij. Zowel Aquafin als sectorvereniging Vlario krijgen heel veel vragen over de concrete aanpak van maatregelen voor infiltratie en buffering van hemelwater. Op Blauwgroenvlaanderen.be bundelen ze een waaier aan mogelijkheden, met filters voor criteria als doorlatendheid van de bodem, grondwaterstand, helling en locatie. Voor elke situatie zijn er oplossingen. Een reeks inspirerende praktijkvoorbeelden tonen de uitvoerbaarheid aan.

Omdat ruimte geven aan water al loont op kleine schaal, bevat Blauwgroenvlaanderen.be ook een sectie met tips en advies voor huis en tuin. www.blauwgroenvlaanderen.be

Op de site Kerelsplein in Roeselare plant producent Aggeres samen met Aquafin en de stad Roeselare zo’n innovatief stedelijk retentiebekken. Het aansluiten van ongeveer 11.000 m² verharde oppervlakte op het bekken, zal de bestaande wateroverlast bij hevige regen inperken. De sportaccomodaties, jeugdwerking en school op de site verbruiken veel water en dat hoeft niet altijd leidingwater te zijn. De vele toiletten en het voetbalveld kunnen het best stellen met regenwater uit het retentiebekken. Een slimme sturing tussen de bekkens laat toe om te anticiperen op zware neerslag en zet de verschillende bassingedeeltes geheel of gedeeltelijk leeg door infiltratie of noodlozing.

Een retentiebekken onder een parkeerplein buffert het water bij hevige regen. Dit hemelwater kan gebruikt worden voor de irrigatie van sportterreinen in de buurt.

Š Aggeres

DOSSIER DROOGTE 9

men © Inagro

3. Irrigatie 2.0: wanneer waar welk water?

Wat als gewassen net zoveel water kregen als ze nodig hebben en van de Landbouwgewassen worden gepaste kwaliteit? In het besproeid met gezuiverd afvalwater. project ‘Irrigatie 2.0’ van Inagro, waaraan onder meer ook Aquafin deelneemt, staan de watervraag van het specifieke gewas en de actuele vochtttoestand van de bodem centraal. Verschillende percelen met aardappelen, bloemkool en spinazie worden beregend met verschillende types gezuiverd afvalwater. Dat water is niet alleen afkomstig van Aquafin maar bijvoorbeeld ook van groentenverwerkende bedrijven Behalve naar de gewasgroei en -kwaliteit wordt ook gekeken naar de langetermijneffecten op de bodem van irrigeren met gezuiverd afvalwater. De bedoeling is om een platform te creëren voor landbouwers waarop ze kunnen nagaan of hun perceel echt nood heeft aan een irrigatiebeurt en waar er welke alternatieve waterbron beschikbaar is voor hun specifieke teelt.

4. De infrastructuur slim sturen Bufferbekkens vangen overtollig regenwater tijdelijk op.

Maar ze zouden ook kunnen ingezet worden om er tijdens lange droge periodes water aan te onttrekken.

In combinatie met de leidingen voor regenwater kunnen de bekkens slim aangestuurd worden zodat ze hun bufferfunctie vervullen bij regenweer en het water vasthouden als er een droogteperiode aankomt.

Hiervoor kan dezelfde technologie gebruikt worden als Aquafin vandaag al op sommige locaties gebruikt om het rioolwater te sturen: real time control.

Met behulp van sensoren, controllers en regelaars wordt het water in ‘real time’ gestuurd zodat het precies kan gebracht worden waar je het hebben wilt. Aquafin is alvast overtuigd van het potentieel en wil binnenkort een eerste proefproject opstarten.

Interesse in een proefproject? Contacteer Aquafin via blauwgroenvlaanderen@aquafin.be

5. Bemalingswater gebruiken Water dat tijdens bouwwerken wordt opgepompt om droog te kunnen werken, moet normaal gezien buiten de onttrekkingszone weer in de bodem geïnfiltreerd worden of geloosd worden in een waterloop. In bepaalde gevallen wordt er ook geloosd op de riolering. In tijden van extreme droogte veroorzaakt dat vaak gefronste wenkbrauwen. Terecht, want waarom dat kostbare water zomaar laten weglopen als het je plantjes kan redden? Waar het praktisch mogelijk is, voorziet Aquafin op zijn werven buiten de werfzone een aftappunt voor bemalingswater. Aftappen gebeurt altijd op eigen risico en bemalingswater is absoluut niet drinkbaar. Omdat het ondiepe waterlagen komt, kan het zelfs vervuild zijn. Waar er twijfel is over de kwaliteit, bieden we geen bemalingswater aan. l Bemalingswater afkomstig van een werf wordt ter beschikking gesteld aan de buurtbewoners.

10

AQUA 2020/2

Duurzamere vee-industrie dankzij insecten?

Arne Van Baelen en Gilles Ottenburgs zijn twee gemotiveerde ingenieurs met een sterke interesse in duurzaamheid. Met hun start-up “Pupa Feed” wonnen ze de Belgische editie van de Clean Tech Challenge, waarvan Aquafin hoofdsponsor is. Hun idee? De vee-industrie duurzamer maken met een geautomatiseerde voederrobot voor insectenboerderijen.

P

“

upa” is de Latijnse benaming voor de pop van een insect, en daar draait het bij de start-up van Arne en Gilles allemaal rond. De twee studenten ontmoetten elkaar op de Vlerick Business School waar ze ‘Innovatie en Ondernemerschap’ volgen. Ze hadden dezelfde achtergrond in automatisering en begonnen samen de start-up.

“De vee-industrie werkt niet ecologisch vind ik,” zegt Arne. “Voor het veevoeder wordt gebruik gemaakt van vismeel en soja, twee producten die een grote ecologische impact hebben. Soja is één van de voornaamste redenen waarom het Amazonewoud gekapt wordt. En vismeel zijn eigenlijk kleine visjes die op grote schaal worden gevangen.”

“Aangezien zij het natuurlijke voedsel zijn van grotere vissen, wordt hierdoor het ecosysteem verstoord. En dat terwijl er andere oplossingen zijn, zoals soja en vismeel vervangen door proteïnen van insecten.”

INSECTENBOERDERIJ “We willen ondernemers motiveren om een insectenboerderij te starten, of een bestaande boerderij om te schakelen naar een insectenboerderij. Dat zou de vleesindustrie duurzamer maken”, zegt Gilles. “Want we vinden het belangrijk dat we met onze start-up een positieve impact hebben op de samenleving.”

Pupa Feed: Arne en Gilles wonnen met Pupa Feed de Belgische finale van de CleanTech Challenge.

“Eerst dachten we eraan zelf een insectenboerderij op te starten”, zegt Arne, “maar omdat we geen biologische maar wel een technische achtergrond hebben, veranderden we van idee. Gilles is ingenieur intelligent manufacturing en ikzelf ben actief in manufacturing engineering. Een insectenboerderij is bovendien zeer arbeidsintensief en is op kleinschalig niveau economisch moeilijk haalbaar. Dus zagen we dat automatisering de way to go was en dat we door onze kennis te combineren met ons idee een veel grotere impact zouden kunnen hebben.”

“Insecten als veevoeder zou de vleesindustrie veel duurzamer maken.”

ROBOT “Die automatisatie is een soort robot”, gaat Gilles verder. “Het is een machine die het zware liften, voederen en sorteren van insecten overneemt. Op dit moment zijn we in gesprek met enkele insectenboerderijen om na te gaan wat ze juist nodig hebben, zodat we onze technologie optimaal kunnen ontwerpen en we een product ontwikkelen waarmee ze hun capaciteit kunnen verhogen. Zo kunnen ze hun marges verhogen, waardoor insectenboerderijen een aantrekkelijkere business worden.”

Maar de ambitieuze studenten willen nog veel verder gaan. “Op dit moment hebben we al een ontwerp ontwikkeld op computer. Dat gaan we nu testen bij de boeren zelf en dan optimaliseren.

Naast het kweken is er ook nog verbetering mogelijk in het verwerken van insecten.

Nu focussen we ons op één insect, de zwarte soldatenvlieg, omdat die uitermate geschikt is voor dierlijke voeding doordat ze heel veel proteïnen bevat.

Maar we willen op termijn ook met andere insecten werken. “

11

De “zwarte soldatenvlieg” is rijk aan proteïnen en daardoor heel geschikt voor dierlijke voeding.

“Dan zouden we een invloed kunnen hebben op de voedingsketen van heel veel verschillende dieren: van vissen over huisdieren tot varkens of kippen,” zegt Arne.

WACHTEN OP DE WET Dat laatste is op dit moment echter nog niet wettelijk toegelaten omdat de voedingsproducten dan in de menselijke voedingsketen kunnen terechtkomen.

Verschillende lobbygroepen in de insectenindustrie willen Europa overtuigen de wetgeving aan te passen.

“Vleesconsumptie, zowel van kippen als varkens, heeft een enorme impact op onze ecologische voetafdruk”, legt Gilles uit.

“Door insecten in het voedingsproces te verwerken in plaats van de huidige traditionele voedselmethodes, kunnen we een grote ecologische verbetering realiseren. Bovendien worden de insecten niet als geheel gevoederd aan de dieren, maar worden er eerst de proteïnen uitgehaald. Enkel die vormen de voedingsbasis. De Nederlandse autoriteit voor voedselveiligheid heeft alvast aangegeven dat het zo’n wetswijziging steunt.”

DUWTJE IN DE RUG Het winnen van de Clean Tech Challenge heeft de jonge ondernemers een steuntje in de rug gegeven.

“De workshops waren heel leerrijk”, zegt Gilles. “We kregen veel feedback van ervaren mensen uit het bedrijfsleven.

Tijdens de netwerkevents hebben we heel goede inzichten gekregen van mensen

met connecties in de veevoederindustrie die ons dan weer in contact konden brengen met verschillende actoren uit de industrie. Zo maakten we kennis met een automatiseringsbedrijf dat nu mee ons prototype helpt te ontwikkelen. Dat is natuurlijk een mooie stap voorwaarts.

Tegen begin 2021 zouden we graag een werkbaar prototype op de markt hebben.” l

CLEANTECH CHALLENGE PROMOOT DUURZAAM ONDERNEMEN De CleanTech Challenge is een wereldwijde wedstrijd waarin teams van (ex-)studenten een business plan uitwerken rond schone en duurzame technologieën. De teams krijgen professionele ondersteuning via workshops en begeleiding. Het winnend team kan 10.000 pond in de wacht slepen tijdens de internationale finale in Londen.

De CleanTech Challenge is een organisatie van de London Business School and University College London. Ze wil studenten aanmoedigen om hun ideeën rond duurzame economie om te zetten in volwaardige bedrijven. Als bedrijf dat zelf inzet op innovatie en duurzame technologieën, is Aquafin hoofdsponsor van de Belgische competitie die georganiseerd werd door Academics For Development Leuven en Academics For Technology.

12

AQUA 2020/2

Werf in coronamodus: Veiligheid staat voorop Een wandel-werfvergadering, mĂŠt de nodige afstand.

13

Half maart werden we geconfronteerd met de uitbraak van het COVID-19 virus. De strenge maatregelen hadden ook zware gevolgen voor de bouwsector: zo goed als alle werven kwamen stil te liggen. Eind april kwam er vanuit de Vlaamse regering, de Vlaamse Confederatie Bouw en Vlawebo de vraag om vanuit de opdrachtgevers richtlijnen op te stellen om opnieuw aan de slag te kunnen.

Aquafin nam het voortouw en publiceerde een leidraad die ondertussen ook door Vlario als basis naar voren werd geschoven voor de aanpak in de hele sector.

I

n de loop van mei konden we op ongeveer 80% van onze stilgelegde werven weer aan de slag. Een belangrijke voorwaarde voor de heropstart van een werf was dat er voldoende zekerheid is dat er voor een langere periode kan verder worden gewerkt. Dit betekent: leveringen gegarandeerd, voldoende arbeiders ter beschikking en dat de verplaatsing van nutsleidingen mogelijk is.

HEEFT COVID-19 OOK IMPACT OP DE AANBESTEDINGEN? Momenteel vragen we aannemers om hun inschrijvingsprijs nog te bepalen alsof er geen beschermingsmaatregelen van toepassing zouden zijn. Dit betekent niet dat Aquafin hier geen rekening mee zal houden, in tegendeel. Wanneer het project in uitvoering gaat, zal - samen met de laagste regelmatige inschrijver - bepaald worden welke maatregelen moeten genomen worden. Deze regel geldt voorlopig tot het bouwverlof. We zien ondertussen dat de situatie met betrekking tot de beperkende maatregelen zich verder stabiliseert.

Daarom kiezen we ervoor om vanaf 14 augustus 2020 wel rekening te houden met de maatregelen die van toepassing zijn op het moment van de aanbesteding en passen we het bestek hiertoe aan.

“Het is belangrijk dat alle arbeiders op de werf de anderhalve-meter-afstandsregel (kunnen) respecteren”, zegt Geert Van Aerschot, manager projectmanagement.

“Aquafin zal het STOP-principe toepassen en de werf dus stil leggen wanneer dit niet het geval is. Een inbreuk op deze maatregel is snel gebeurd, bijvoorbeeld samen even op een plan kijken. Het zal echt constant aandacht van ieder van ons vragen om zijn/haar gedrag en gewoontes aan te passen aan de nieuwe regels. In de praktijk is dit niet altijd evident: er komt meer bij kijken dan je denkt.”

SOCIAL DISTANCING OP WERVEN De impact op de werforganisatie is groot.

Social distancing vraagt heel wat werkvoorbereiding: • Ga voor de start van de werken na of alle werknemers de voorgeschreven richtlijnen en de specifieke maatregelen zoals voorzien in het Veiligheids- en Gezondheidsplan begrijpen en toepassen.

• Voorzie een duidelijk plan van aanpak voor de sanitaire voorzieningen inclusief het onderhoud ervan. Bijvoorbeeld hoe en hoe vaak worden de oppervlakten gereinigd en hoe wordt dit geregistreerd?

• Voorzie een locatie op de werf waar – in regel met social distancing – werknemers een pauze kunnen nemen of schuilen bij regen. Zorg dat ze hun handen kunnen wassen zodat ze met propere handen hun masker of gelaatsscherm kunnen afzetten. >

14

AQUA 2020/2

Aannemers namen zelf het initiatief om de regels duidelijk te maken op de werf.

• Houd materieel gescheiden: kom niet in elkaars camionette en neem elkaars gereedschap niet vast.

• Organiseer werfvergaderingen bij voorkeur via tele/video-conferencing of in open lucht met inachtname van social distancing. In de werfkeet mag maximaal 1 persoon per 10m² aanwezig zijn.

• Individueel transport is de norm.

Hier wordt op gecontroleerd.

Uitzonderlijk transport met twee in de wagen kan, maar stel je geschrankt op en zorg voor een extra stofmasker of voorzie een extra plexiglas om verspreiding te voorkomen.

• Spreek ook burgers aan die de afstandsregels niet respecteren.

Aquafin sensibiliseert bewoners hierover via digitale nieuwsbrieven op projectniveau en infobrieven per post.

• Overdrachten, werfdossiers, procesvergunningen en dagboeken enz. worden elektronisch overgedragen.

Beperk fysieke overdacht, neem in dat geval de nodige maatregelen zoals het wassen van handen, leg de leveringsbonnen in de werfkeet ter beschikking, ...

“Dit was ongeveer 25% van onze arbeiders, na een paar dagen was dit nog eens 25% omdat Pidpa de werken tijdelijk stillegde. Op de werven zelf hebben we extra voorzieningen getroffen naar sanitair. We zijn ook meteen op zoek gegaan naar alcoholgels en ontsmettingsdoekjes. We moesten onze werkwijze aanpassen om de social distancing te waarborgen. Enkele daarvan staan ondertussen mee vermeld in de leidraad.

Ondanks alle maatregelen moesten we onze arbeiders er toch regelmatig op attent maken omdat ze uit gewoonte soms bij elkaar gingen staan. Over het algemeen krijgen we zeer positieve signalen van onze medewerkers over de manier waarop we gehandeld hebben.

Gelukkig zijn we tot nu toe gespaard gebleven van besmetting binnen de firma en we hopen ook dat dit zo blijft.” l

CREATIEF TIJDENS CORONA Verschillende aannemers dachten met ons mee en bedachten creatieve oplossingen om werkzaamheden te blijven uitvoeren en tegelijk de afstandsregels te respecteren.

“Bij de start van de pandemie was er grote ongerustheid omdat niemand wist wat te verwachten. We zaten dagelijks samen met het directiecomité om de nodige maatregelen te nemen”, getuigt Kris Grietens, hoofd uitvoering infra bij DCA. “Eén van de eerste acties was de mobiliteit van ons personeel: we huurden extra voertuigen in en vroegen aan wie kon om met eigen vervoer te komen.

De ploegen of arbeiders die het te onveilig vonden om verder te werken hebben we de mogelijkheid gegeven om thuis te blijven.”

Viabuild bedacht een hulpstuk om putranden te dragen met inachtname van de afstandsregels.

15

Besmetting via afvalwater?

De uitspraak van viroloog Steven Van Gucht “Het is aangetoond dat het virus kan uitgescheiden worden via de uitwerpselen”, klopt. Er is inderdaad genetisch materiaal van het coronavirus teruggevonden in het ongezuiverd afvalwater, maar verschillende studies tonen aan dat deze restanten niet infectueus zijn.

Corona is een respiratoir virus, wat betekent dat het wordt overgedragen via druppeltjes in de lucht door de ademhaling en het hoesten of niezen van een drager van het virus. Dit type virussen overleeft normaal gesproken niet lang buiten het lichaam.

Aangezien er geen indicatie is dat afvalwater een rol speelt in de verspreiding van COVID-19 legt Aquafin geen extra, bijkomende persoonlijke beschermingsmaatregelen op.

OPGELET MET BIOLOGISCHE AGENTIA! Voor Aquafin stond veilig en hygiënisch werken altijd al voorop.

Door de coronapandemie was er algemeen een verscherpte aandacht voor het dragen van mondmaskers en handschoenen. Maar in de buurt van afvalwater zijn beschermingsmiddelen altijd een must.

Huishoudelijk afvalwater bevat verschillende bacteriën, virussen en schimmels.

De juiste beschermingsmiddelen zoals veiligheidsbril en handschoenen, beschermen tegen contact ermee.

In huishoudelijk afvalwater zitten namelijk heel wat biologische agentia zoals bacteriën, virussen en schimmels.

Het risico op contact met deze microorganismen moet zoveel mogelijk beperkt worden.

Op onze website vind je een e-learning module rond biologische agentia. Beslist de moeite om door te nemen indien jij of je medewerkers opdrachten uitvoert voor Aquafin! www.aquafin.be/nl-be/partners-enbedrijven/veiligheid-voorop/ opleidingen-veiligheid

l

16

AQUA 2020/2

30 jaar waterzuivering in Vlaanderen Aquafin blaast dit jaar 30 kaarsjes uit. Dat betekent drie decennia werken aan zuiver water. Honderden rioleringsprojecten werden uitgevoerd, tientallen rioolwaterzuiveringsinstallaties gebouwd. Maar wat is de impact ervan op de Vlaamse waterkwaliteit?

Al komen enkele beken aardig in de buurt. Voor de ‘goede toestand’ spelen naast de zuivering van huishoudelijk afvalwater nog andere factoren mee.

Zo is er de aanwezigheid van nutriënten in het water door het gebruik van meststoffen in de landbouw.

Stikstof en fosfaten stimuleren namelijk de groei van algen, waardoor het zuurstofgehalte in het water daalt. Verder moeten de waterlopen ook voldoende schuil- en paaiplaatsen bieden voor vissen.

Op al deze domeinen blijft er dus nog werk aan de winkel.

Zuiveringsgebied Liedekerke herleeft

W

e baseren ons op het ‘Jaarverslag Water 2018’, eerder dit jaar door de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) uitgegeven. Het rapport bespreekt de waterkwaliteit van de Vlaamse waterlopen en de bronnen van verontreiniging en geeft een helder beeld van de huidige toestand.

De totale belasting van het oppervlaktewater wordt geëvalueerd op basis van vier parameters: het biochemische zuurstofverbruik, het chemische zuurstofverbruik, fosfor en stikstof.

Voor alle parameters ziet de VMM een merkbare daling. Het rapport spreekt daarom van een duidelijke kwaliteitsverbetering.

Het zuiveringsgebied Liedekerke is misschien wel hét schoolvoorbeeld van de impact van 30 jaar waterzuivering.

Dat gebied ligt in het Denderbekken en strekt zich uit van de Brusselse rand, over het Na de opstart van de waterzuivering in Liedekerke, Pajottenland tot Denderleeuw. verbeterde de waterkwaliteit van de Dender gestaag.

Bij de oprichting van Aquafin in 1990 was de zuiveringsgraad er BELEID WERPT VRUCHTEN AF 0%! Voor 1999 was er geen enkele vorm van rioolwaterzuivering. Gemeentelijke De investeringen in riolerings- en riolen voerden het verzamelde afvalwater waterzuiveringsprojecten, zowel door het af naar de dichtstbij gelegen beek en Vlaamse Gewest via Aquafin, als door de dat was het. steden en gemeenten, werpen dus hun vruchten af. De stijging van het aantal NAUWELIJKS VISSEN aangesloten gezinnen op een waterIN HET WATER zuivering leidde tot een duidelijke kwaliteitsverbetering van de oppervlakteHet spreekt vanzelf dat het ongezuiverd wateren in Vlaanderen. Met de uitbouw afvalwater in de waterlopen een vernievan de infrastructuur groeit ook het tigende invloed had op het waterleven. belang van een goed beheer ervan.

De biologische waterkwaliteit van de drie belangrijkste beken van dit zuiveringsOndanks alle inspanningen en de sterk gebied, de Bellebeek en de Wildebeek en verbeterde waterkwaliteit, voldoet tot op Molenbeek-Vogelenzangbeek, was zeer vandaag echter nog geen enkele Vlaamse slecht: enkel muggenlarven en slijkwaterloop aan de goede kwaliteit die de wormen konden er gedijen. Van vis was Europese Kaderrichtlijn Water beoogt. er geen sprake.

17

Ook de Dender ondervond de gevolgen van lozingen van ongezuiverd afvalwater. De waterkwaliteit stroomopwaarts was matig tot slecht maar degradeerde rond Aalst tot slecht en zelfs zeer slecht. Uiteraard had dit gevolgen voor het visbestand. In Aalst was slechts één vissoort te vinden: de vervuilingsresistente driedoornige stekelbaars.

“De verbetering van de waterkwaliteit en de heropleving van de waterfauna rond Liedekerke is trouwens kenmerkend voor grote delen van Vlaanderen.”

BEKEN KRIOELEN VAN LEVEN Sinds de opstart van de waterzuiveringsinstallatie in Liedekerke in 1999 verbeterde de waterkwaliteit gestaag.

In 2002 was de waterkwaliteit van de Dender al matig en sinds 2011 is die goed.

Ook de waterkwaliteit van de drie beken juist vóór hun monding in de Dender, verbeterde tot goed. Het krioelt er terug van het leven en de beken herbergen een diverse gemeenschap macroinvertebraten. De verbetering van de waterkwaliteit en de heropleving van de waterfauna rond Liedekerke is trouwens kenmerkend voor grote delen van Vlaanderen die het lang moesten stellen zonder zuiveringsinfrastructuur.

Ook de vissen hebben de weg terug gevonden naar de Dender. In Aalst is de stekelbaars niet langer alleen. In 2018 werden 13 vissoorten gespot. En met het bermpje en de bittervoorn zien we zelfs twee beschermde soorten weer opduiken. Ook hier zien we een parallel met wat elders in Vlaanderen gebeurt.

De verdwenen visfauna herstelt zich gestaag. Toch moet ook de restvervuiling verder aangepakt te worden, willen we voldoen aan de strenge normen van de Europese kaderrichtlijn Water. l

INFOFICHE ZUIVERINGSGEBIED LIEDEKERKE

75 Aantal investeringsprojecten voor het Vlaamse gewest tussen 1993 en 2019

1999 Opstart waterzuiveringsstation Liedekerke

0% Zuiveringsgraad bij opstart Aquafin

90% Zuiveringsgraad 2020

84% Zuiveringsgraad Vlaanderen

Dirk De Mey en Peter Rubbrecht, operatoren van de zuiveringsinstallatie in Liedekerke, zien dagelijks het resultaat van de inspanningen die zij samen met hun team leveren.

Maximaal debiet dat biologisch kan gezuiverd worden bij regenweer: 1999: 55.000m³ gezuiverd afvalwater/dag 70.000 inwoners 2001: 84.000m³ gezuiverd afvalwater/dag 70.000 inwoners 2019: 147.000m³ gezuiverd afvalwater/dag 95.000 inwoners

18

AQUA 2020/2

Riothermie: gebouwen verwarmen met rioolwater Rioolwater als energiebron? Met de technologie van riothermie kan het.

Door de aanvoer van warm water van wasmachines, vaatwassers en douches warmt het rioolwater op. De restwarmte kan benut worden als basis voor de verwarming van gebouwen. Het is meteen een duurzaam alternatief voor fossiele brandstoffen, afvalwater is namelijk altijd beschikbaar.

“Riothermie is een innovatieve maar eenvoudige technologie die weinig infrastructuur vraagt”, legt R&D manager van Aquafin Marjoleine Weemaes uit.

“Een afvalwaterleiding met een debiet van minstens 15 liter per seconde, rioolwater, een warmtewisselaar in de rioolbuis en een warmtepomp.

Meer heb je niet nodig.”

VERWARMEN IN DE WINTER, KOELEN IN DE ZOMER Riothermie benut de restwarmte in het rioolwater. In de winter bedraagt de gemiddelde temperatuur van het rioolwater een graad of 11 à 12.

Het wordt opgewarmd door het water uit wasmachines, vaatwassers, baden en douches. Die restwarmte kan de basis zijn voor de verwarming van gebouwen.

In de zomer ligt de gemiddelde temperatuur van het afvalwater enkele graden hoger, maar wel lager dan de omgevingstemperatuur. Wat dan weer ideaal is om gebouwen te koelen.

Interesse in riothermie?

Contacteer riothermie@aquafin.be

Inspectieput

Warmtepomp

Warmtewisselaar

Rioolbuis

19

“Riothermie is een innovatieve maar eenvoudige technologie die weinig infrastructuur vraagt.”

Marjoleine Weemaes, R&D manager Aquafin

EERSTE TOEPASSINGEN IN ONTWERPFASE Warmte en koeling voor eigen kantoorgebouw Bij de renovatie van zijn hoofdkantoor in Aartselaar zal Aquafin riothermie toepassen.

“We hebben eerst de optie van geothermie bekeken, maar riothermie bleek interessanter en voordeliger. Er ligt immers een vrij grote hoofdriool met een sterk debiet voor de deur. In de winter gaan we ons hoofdkantoor dus verwarmen met rioolwater”, vertelt Marjoleine Weemaes.

In de zomermaanden zal Aquafin riothermie toepassen voor de koeling van zijn datacenter.

Het afvalwater loopt in de riool langs een warmtewisselaar en geeft zijn warmte af aan een drager.

Die drager brengt de warmte over naar een warmtepomp in een stooklokaal.

De warmtepomp waardeert de herwonnen warmte-energie op naar een gebruikstemperatuur van 35 of 40°C, wat ze geschikt maakt voor vloerverwarming”, schetst Marjoleine Weemaes.

Is riothermie eender waar mogelijk?

“Neen,” is ze meteen duidelijk, “riothermie kan enkel bij nieuwbouw of ingrijpende renovatie van bijvoorbeeld grote appartementsgebouwen, kantoorcomplexen, overheidsgebouwen, scholen en zwembaden. Door hun grote warmtevraag verdienen ze de eenmalige investering in een warmtewisselaar eenvoudig terug.”

90% van warmtevraag gedekt in Kaaidistrict Aalst

AQUAFIN ALS PARTNER Als beheerder van een rioolnetwerk van ruim 6.000 kilometer, is Aquafin de aangewezen partner om een duurzaam riothermieproject op te starten.

“Met onze expertise kunnen we voor onze klanten de haalbaarheid van hun riothermieproject nagaan. Ligt het geplande complex dicht genoeg tegen een vuilwaterafvoer met een voldoende debiet? Kan daarmee de warmtevraag worden gedekt? Dan kunnen we aan de slag. Ook het verdere onderhoud van de warmtewisselaar nemen we op ons,” besluit Weemaes. l

In het Kaaidistrict in Aalst bouwt projectontwikkelaar Denderoever een nieuwe site ter hoogte van de vroegere pendelparking aan het station.

In samenwerking met Aquafin zal Denderoever hier riothermie toepassen, wat mooi aansluit bij het duurzame energieconcept van de site. Het nieuwbouwproject bestaat onder meer uit appartementen en een kantoorgebouw en heeft de perfecte ligging voor riothermie: vlak bij een grote verzamelriool met een behoorlijk debiet. Met riothermie zal 90% van de warmtevraag kunnen gedekt worden. Een boiler ondersteunt op piekmomenten. In de zomer kan het riothermisch warmtenet als passief koelsysteem dienen.

20

AQUA 2020/2

Natuur(herstel) in tijden van corona DOOR DE LENS VAN NATUURFOTOGRAAF MISJEL DECLEER

Op 14 maart ging België in lockdown. Ondertussen zijn de maatregelen alweer versoepeld. Stilaan trekt het verkeer weer op gang, neemt de drukte toe en overstijgt het lawaai van motoren de vogelzang, de kikkerconcerten, het hoorbaar geritsel van de wind in de vegetatie en het gezoem van insecten.

Of de natuur werkelijk veranderingen onderging en of dieren zich anders gingen gedragen is een complex en niet éénduidig verhaal.

Regenwulp op trek

21

Z

o kregen we middenin de lockdown alarmerende berichten van extreme CO2-concentraties die vrijkwamen. De bron lag in de veehouderij en de landbouw die op dat moment massaal dierenmest opvoerde. Van mijn broer, die in de Kathmanduvallei in Nepal woont, kreeg ik dan weer het opbeurende bericht dat hij dagelijks de Himalayareuzen kon zien vanop zijn terras.

Het verkeer was er lam gelegd door Corona. De kwalijke dampen van diesel, benzine en kerosine verdwenen en de lucht werd er kraakhelder.

VISSEN WEER ZICHTBAAR Op langere termijn zou ‘Corona’ zeker ook bij ons een grotere positieve impact hebben op de natuur, maar deze sequentie is daarvoor veel te kort.

Opvallend was wel de aangroei van muurvegetatie op de reitjes in Brugge, net boven de waterspiegel. Vocht, warmte en geen toerisme en dus ook geen opwellende golven van bootjes die de reien afschuimen op elk moment van de dag. Het water werd er niet meer omgewoeld door de krachtige buitenboordmotoren. De opgewoelde modder ging bezinken en lokaal werden scholen rietvoorn met felrode vinnen doorheen het rustige vaarwater weer zichtbaar. Grote gele kwikstaarten, vrij zeldzame broedvogels in Vlaanderen, vlogen er in golvende vlucht overheen en ik kon er ook voor de eerste keer aalscholvers en een fuut onder de waterspiegel volgen met mijn blik. De aanblik van de fuut vond ik reuze. Met zijn bizarre peddels achtervolgde hij feilloos stekeltjes en kleine voorn onder de waterspiegel.

De peddels spreidden wijd bij het afduwen en decimeerden in omvang bij het terugtrekken.

Brugge werd herdoopt tot een kleine provinciale stad waar je weer langzamer ging ademen. Voor de eerste keer sinds lang verrezen weer grassen, bloemen en kruiden tussen de straatkeien.

GEEN HOND OP HET STRAND Door het afschermen van het kusttoerisme verdwenen de dagjestoeristen.

Omdat natuurfotografie mijn voltijdse job is, kon ik me vrij binnen de landsgrenzen verplaatsen.

Dus, mea culpa, ik genoot van ellenlange wandelingen en fietstochten van Oost- naar Westkust. Nauwelijks honden op het strand, zeker niet tijdens de week. Deze vrije ruimte werd ingenomen door vogels die op doortrek best wat rust konden gebruiken op golfbrekers en andere harde substraten langs het strand.

Drieteenstrandlopertjes dribbelden vrolijk voor me uit langs de vloedlijn, zilverreigers vingen brakwatergrondeltjes en krabben in de getijdenpoelen, plevieren trokken vette strandpieren uit de zandige bodem en scholeksters kraakten mosselen om bij de zachte inhoud te komen.

Zeehonden vonden de nodige rust op de golfbrekers waar ze zich koesterden met blijkbaar genot in de gulle zon.

Via de havengeul van Nieuwpoort zwommen ze naar de dokken waar ze zich op het droge werkten via de slibway, waar normaal de boten worden opgetrokken voor herstel.

Tijdens de winter zag je dit wel meer, maar zodra het toerisme op gang trok was de pret vlug bedorven.

Veel stranden werden niet of nauwelijks gereinigd, of platgewalst en zeker niet platgelopen door vakantiegangers. De wieren werden er verteerd door strandvlooien. Op deze verrijkte zones gingen al vlug wat zilte kruiden ontkiemen en zo zag ik op meerdere plaatsen de vorming van kleine duintjes, aangebracht door fijn zand dat werd opgepikt door overheersende Gewone zeehond winden. Vooral de fleurige zandraket deed het goed en al snel verschenen er zweefvliegen en soms een verdwaalde vlinder op de nectarrijke bloemen.

Geef de natuur kansen en ze zal zich ontwikkelen.

Eenzelfde soort tafereeltjes aan de monding van de Zwingeul.

Overal sprieten vegetatie van zandhaver, zandraket, loogkruid op de hoger gelegen stranden waarachter het zand gaat ophogen en kleine duintjes zich vormen. In de geul werden ook meerdere keren zowel gewone als grijze zeehonden gemeld.

NATUUR IN EIGEN BUURT Martine, mijn wederhelft, was wel gebonden aan de coronabeperkingen van vrij verkeer en maakte dagelijks grote staptochten in de omgeving van Assebroek. Elke keer kwam ze weer met enthousiaste verhalen terug over nabijgelegen natuurpareltjes met grachten vol bloeiende waterviolier, frivole kikkerconcerten, uitzinnig bloeiende hagen meidoorn en goudgele bremstruiken op de zandgronden.

Bij babbels met gelijkgestemde buren, gelijkaardige verhalen.

Het doet me denken aan een inspirerende docu die ik zag over een grensgebied tussen Noord- en ZuidKorea. Doordat het nauwelijks wordt betreden, ontstond er een nieuw ecosysteem van moerassen, graslanden en meren waar nu zo’n 67 bedreigde dieren voorkomen. Misschien is het voor de natuur een idee om ook bij ons zo’n corridor aan te leggen, waar je weliswaar vrij kan wandelen en enkel met ongemotoriseerde voertuigen in mag. Onder het motto: beter een goeie buur dan een verre vriend staak je je vooropgestelde intercontinentale reizen, wissel je Praag in voor Luik en wordt het milieu er ongetwijfeld een stuk beter van! l

22

AQUA 2020/2

“Beachwaterpolo?

Dat is uitdagend, intens en enorm verfrissend”

Test deze zomer waterpolo in de stad!

Aquafin springt samen met The Waterpolo Network (TWN) het water in!

Met de steun van Aquafin, organiseert TWN deze zomer drie spetterende evenementen waarin je beachwaterpolo op een ontspannen manier kunt uitproberen. Maar beachwaterpolo, wat is dat eigenlijk?

in waterlopen midden in de stad.

Met een kleiner veld en met minder regels en spelers is het een pak toegankelijker. Zo kan ook de minder geoefende atleet de sport ontdekken.

EN IS DAT PLEZANT? 6 OLYMPISCHE MEDAILLES Waterpolo klinkt je allicht bekender in de oren. Aanvankelijk werd deze sport enkel gespeeld in open water, later verhuisde ze naar het zwembad.

Vanuit Engeland veroverde waterpolo snel de rest van de wereld en werd begin 20e eeuw bijzonder populair. Wist je dat het de eerste teamsport ooit was op

de Olympische spelen? België was één van de pioniers en waterpolo blijft met 6 medailles de meest succesvolle Olympische teamsport ooit in onze sportgeschiedenis.

Beachwaterpolo gaat ‘back to basics’, naar open water dus. Het brengt de sport van het zwembad naar het grote publiek

Geef kinderen water of een bal en ze zijn tevreden. Mix beiden en je hebt de perfecte match! En dat geldt trouwens ook voor volwassenen. De combinatie sport en ontspanning met vrienden bij een natje, droogje en een streep muziek, is zoals vakantie in eigen land.

23

In Vlaanderen is beachwaterpolo nog vrij nieuw. “Vorige zomer organiseerden we vier try-out events om de mogelijkheden en de praktische haalbaarheid van beachwaterpolo in Vlaanderen te evalueren,” zegt Fabrice Weise van TWN. “De reacties waren unaniem lovend.

Zowel voor het publiek als voor de deelnemers is het puur genieten: van de sport én van de unieke locaties waar we onze velden in het water laten.

Voor competitiespelers is het bovendien een uitbreiding van het sportseizoen.

Een leuke manier om tussen twee competitiejaren het balgevoel niet te verliezen.”

BEACHWATERPOLO EN AQUAFIN? Een spelletje beachwaterpolo vraagt natuurlijk proper water. De lokale besturen en het Vlaamse Gewest via Aquafin investeerden de voorbije decennia fors in de infrastructuur voor waterzuivering. Alleen, dat is niet altijd even zichtbaar. Fabrice Weise: “Je kan nog zo veel met grafieken zwaaien, het is pas wanneer we onze caps opzetten en in het water springen dat het duidelijk wordt dat het water proper is. Dat bleek nog tijdens ons event in Kortrijk. Voordien leefde nog de perceptie dat de Leie vuil is. Dat was even anders nadat we ons tornooitje had afgewerkt!

De waterkwaliteit was dan ook perfect voor ons! De meest gehoorde quote dat weekend? ‘Wie had ooit kunnen denken dat ik in de Leie zou kunnen waterpolo spelen?’ Logisch dus dat Aquafin en beachwaterpolo elkaar vonden.” l

WANNEER IS HET AAN JOU? TWN wou dit jaar zes events organiseren, maar toen kwam Corona. Het virus dwong de organisatie om creatief en flexibel uit de hoek te komen. Ze organiseren (uiteraard nog onder voorbehoud) deze zomer drie showcases.

Wil je dus zelf eens het water in, of gewoon van de zon, de sport en de leuke vibes genieten, kom dan zeker langs op één van volgende locaties: > > >

11 juli 2020 Hasselt Kolenkaai. In de totaal vernieuwde, hippe Quartier Blue-wijk, een unieke locatie.

8 augustus 2020 Jachthaven Nieuwpoort. Waar zilt en zoet water elkaar ontmoeten.

15 augustus 2020 Kortrijk aan de oude Leie-arm op een boogscheut van de Broeltorens.

Daarnaast organiseert TWN nog een boel initiaties en een heuse ‘summer tour’: kleinschalige pop-up wedstrijden die pas kort op voorhand worden bekend gemaakt.

Alle info daarover vind je op www.beachwaterpolo.com

“Sporten met de maten, puur voor de fun en alles geven. Da’s wijs!”

Help Vlaanderen klimaatbestendig maken Kurkdroge bodems en hevige piekbuien met veel water op korte tijd, het wordt stilaan het nieuwe weerbeeld in Vlaanderen. We kunnen er ons perfect tegen wapenen, door meer ruimte te geven aan water.

Blauwgroenvlaanderen.be is een gloednieuwe inspiratiebron met een waaier aan maatregelen om hemelwater te bufferen of te infiltreren in de bodem.

Praktijkvoorbeelden tonen aan dat het wérkt.

Ga snel kijken op www.blauwgroenvlaanderen.be en het plannen kan beginnen!

VOOR ELKE SITUATIE DE GEPASTE MAATREGEL HANDIGE FILTERS INSPIRERENDE VOORBEELDEN EEN INITIATIEF VAN: