YSMU, Apaga Bzhishk

ԵՐԵՎԱՆԻ ՄԽԻԹԱՐ ՀԵՐԱՑՈՒ ԱՆՎԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆ

2016 ԹՎԱԿԱՆ N27-28(1338-1339) ՍԵՊՏԵՄԲԵՐ

Սեպտեմբերի 1

Ուրախ թյամբ եմ նշ մ, որ դ ք Մխիթար Հերաց անվան Երևանի պետական բժշկական համալսարանի սանող եք, որը ﬕևն յն ժամանակ և՛ պատվավոր, և՛ պարտավորեցնող կոչ մ է: Սիրելի առաջին կ րսեցիներ, այս հետև դ ք պետք է զինվեք տեսական և գործնական գիտելիքներով, որպեսզի ավարտել ց հետո մ տք գործեք կյանք՝ որպես իր ժերին վստահ հմ տ մասնագետներ: Կյանքը պիտի տա գնահատականը ձեր ստացած գիտելիքների, իսկ ձեր հաջող թյ նները կարտացոլվեն մարդկանց ճակատագրեր մ: Ես ավելի քան վստահ եմ, որ դ ք չեք բավարարվի ընդ նել թյան քնն թյ նների ընթացք մ շահած հաղթանակով, այլ կանեք աﬔն ինչ, որպեսզի ավելի խորացնեք ձեր գիտելիքները, որոնք կօգնեն ձեզ հետագայ մ հաղթահարել բազ մ դժվար թյ ններ: Եզակի է բժշկի մասնագիտ թյ նը. դ ք, լավ մասնագետ լինել ց բացի, պետք է լինեք նաև մարդասեր` ահա այն հիﬓական սկզբ նքը, որը պետք է ղղորդի ձեզ կյանքի դժվարին ղիներ մ: Ուրեﬓ կատարեք ձեզ տրվելիք բոլոր հանձնարար թյ նները: Համալսարան մ սովորելը և բժշկի ս րբ կոչմանն արժանանալը դյ րին գործ չէ, դ ք ընտրել եք դժվար, բայց չափազանց մարդասիրական մասնագիտ թյ ն: Մաղթ մ եմ ձեզ ժ եռանդ, որպեսզի սման ընթացք մ ձեռք բերեք բոլոր այն անհրաժեշտ նակ թյ նները, որոնցով հետագայ մ հնարավոր թյ ն կ նենաք կատարել հիպոկրատյան երդման պատվիրանները: Մ. Զ. ՆԱՐԻՄԱՆՅԱՆ ԵՊԲՀ ռեկտոր

ิฒีกึ ีซ ีฃีกีฌ ีฝีฟ, ีกีผีกีปีซีถ ีฏ ึ ีฝีฅึ ีซ: ิฒีชีทีฏีกีฏีกีถ ีฐีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถ ีด ึ ีฅีฆ ีกึ ีคีฅีถ ีฐีกีถีคีซีฝีกีพีธึ ีบีกีตีดีกีถีถีฅึ ีด ีจีถีค ีถีฅีฌ ีฅีถ, ีธีฒีป ีถีฅีฌ ึ ีธ ีด ีฟึ ีจ, ีฎีกีถีธีฉีกึ ึ ีฅีฌ ีฏีกึ ีฃีกีบีกีฐีกีฏีกีถ ีกีตีถ ีฏีกีถีธีถีถีฅึ ีซีถ, ีธึ ีธีถึ ีค ีบีกึ ีฟีกีพีธึ ีฅีฝ ีฅีถีฉีกึ ีฏีพีฅีฌ: ี ึ ีฝ ๏ฌ ีกีฏีกีถ ีฏีกีผ ีตึ ีถีฅึ ีซ ีฒีฅีฏีกีพีกึ ีถีฅึ ีจ ีถีทีฅีฌ ีฅีถ ีถีกึ ีกีตีถ ีฐีกีถีฃีกีดีกีถึ ีจ, ีธึ ีค ีจีถีฟึ ีฅีฌ ีฅีฝ ีคีชีพีกึ ีกีฃ ีตีถ ีดีกีฝีถีกีฃีซีฟ ีฉีต ีถีถีฅึ ีซึ ๏ฌ ีฏีจ, ีธึ ีซีถ ีฟีซึ ีกีบีฅีฟีฅีฌ ีฐีกีดีกึ ึ ีฅีฆ ีกีถีฐึ ีกีชีฅีทีฟ ีฅีถ ีฌีซีถีฅีฌ ีฏีกีต ีถ ีฃีซีฟีฅีฌีซึ ีถีฅึ : ี ีฅีฆ ีฆ ึ ีฃีถีฅีฌ ีฃ ีฌ ีดีฟีกีคึ ีดีฟีกีคึ ีฉีตีกีดีข ีฟ ีคึ ีฉีตีกีดีข ีฉีต ีข ีฅีถึ ึ ีถีฅึ ีฏีกีตีกึ ีถ ีถีฅึ ีฏีกีตีกึ ีถ ีด ึ ีฏ ีต ึ ีด ีฐีกีฟ ีฏ ีฉีธีฒีกึ ีฏีดีกีถ ีกีตีถ ีถีต ีฉีฅึ ีจ, ีธึ ีธีถึ ึ ีฃีฟีกีฏีกึ ีฏีฌีซีถีฅีถ ึ ีฅีฆี ีฏีธีฒ๏ฌ ีธึ ีธีทีพีฅีฌ ีขีกึ ีฑึ ีกีฃ ีตีถ ีขีชีทีฏีกีฏีกีถ ีฏึ ีฉีกีฏีกีถ ีฐีกีดีกีฏีกึ ีฃีซีถ ีถีฅึ ีฃึ ีกีพีพีฅีฌ ีถ:

ԾԱՆՈԹԱՆԱՆՔ. ԱՅՍՕՐՎԱՆԻՑ ԵՍ ՆԱԵՎ ՔՈ՛ ԹԵՐԹՆ ԵՄ, ԱՌԱՋԻՆ Կ ՐՍԵՑԻ Սիրելի՛ ուսանողներ, առաջին կուրսեցիներ, շնորհավորում եմ ձեզ նոր ուսուﬓական տարվա ﬔկնարկի կապակցությամբ: Կատարվեց ձեր նվիրական երազանքը: Դուք ընդունվեցիք չափազանց հեղինակավոր ﬕ ուսուﬓական հաստատություն, որը կոչվում է Մխիթար Հերացու անվան Երևանի պետական բժշկական համալսարան: Նոր ուսուﬓական տարվա սկիզբը ﬔծ նշանակություն կարող է ունենալ ձեր հետագա գործունեության` որպես մարդ, անհատ և մասնագետ ձևավորվելու առումով: Միգուցե ձեր ուսուﬓառության առաջին օրերին շատ են լինելու անսովոր ու անծանոթ հանգամանքներ: Ի նկատի ունենալով, որ որոշ հարցերի չիմացությունը կարող է ճակատագրական դառնալ՝ ես որոշեցի հենց սկզբից հնարավորինս տեղեկացնել ձեզ: Սիրելի՛ ուսանողներ, դուք համալսարան ոտք եք դրել նոր գիտելիքներ ստանալու և լավ մասնագետ դառնալու հավակնությամբ: Ես ինձ վրա եմ վերցնում ձեր լավագույն և ﬔրձավոր բարեկամը դառնալու պարտականությունը և վստահեցնում, որ յուրաքանչյուր այցելություն իմ խմբագրակազﬕն ձեզ համար կդառնա շահավետ: Մեր բարեկամությունից կշահենք երկուստեք` և՛ ես, և՛ դուք: Այնպես որ` բարո՛վ եք եկել, իմ նոր ընթերցողներ, հատուկ ձեզ համար է այս թողարկման նյութերի ﬔծ մասը: Թույլ տուր ներկայանալ` «ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ»: Անունս անգամ հստակ հուշում է, թե ով է լինելու գլխավոր ընթերցողս: Խոստանում եմ ուսանողական տարիներին քեզ հետ լինել` աշխատելով որքան հնարավոր է օգտակար լինել քեզ: Կներկայացնեմ համալսարանական այն որոշուﬓերը, որոնք կկողﬓորոշեն քեզ, կջանամ իմ թողարկուﬓերի հերոսներ դարձնել այնպիսիններին, ում օրինակը կարող է ոգևորել քեզ որպես բժիշկ ու դեղագետ կայացման տևական ճանապարհիդ ﬕ հատվածում, որ ուսուﬓառության տարիներ անունն է կրում: Այսօր այդ տարիները քեզ թվում են չափազանց երկար ժամանակահատված: Մինչդեռ, եթե հիմք ընդունենք յուրաքանչյուր տարեվերջին իմ էջերում տպագրվող մայր կրթօջախին հասցեագրված շրջանավարտներին հրաժեշտի հուզուﬓառատ խոսքերը` ուսանողական տարիներն ակնթարթի տևողություն ունեն: Հիմա սա անհավանական է թվում քեզ: Բայց կգա օրը, և ես այս մասին կհիշեցնեմ: Իսկ այդ օրը կլինի հուզիչ, գեղեցիկ ապրուﬓերով, սպասելիքներով լի` ապագայի հանդեպ, որին արդեն այնքան մոտ ես լինելու, ﬔծ հավատով առլեցուն… Բայց, սպասիր, ես մոռացա աﬔնակարևորը: Այս աﬔնի համար հարկավոր է լինելու աննշան ﬕ մանրուք, որի մասին, ինձ թվում է` հիշեցում պետք չէ: Դու լավ գիտես, որ եկել ես սովորելու: Ուրեﬓ` ՍՈՎՈՐԵԼ, ՍՈՎՈՐԵԼ, ՍՈՎՈՐԵԼ… Մաղթում եմ քեզ դառնալ այնպիսի ուսանող, ում համար համալսարանի պաշտոնաթերթի էջերում տեղ կգտնվի: Հավատա, դա շատ պատվաբեր է: Դրանում կհամոզվես ինքդ, երբ անունդ հայտնվի ուսման գերազանցիկների, խորհրդարանականների, հասարակական ակտիվությամբ աչքի ընկածներից լավագույնների ցուցակում: Քո անձնական արխիվում երկա՜ր տարիներ պահպանելու ես իմ այն թողարկումը, որի էջերում քո մասին հոդված կլինի: Եվ ես ու դու հավերժ բարեկաﬓեր կﬓանք: Կարծում եմ` ծանոթությունը ստացվեց: Մնում է սպասել իմ ու քո առաջին հանդիպմանը, որին ես սպասում եմ ﬔծ անհամբերությամբ` լաբորատոր մասնաշենքի 4-րդ հարկում` «ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ» թերթի խմբագրությունում: !6 A8B !6> !A )!@ 0%@ 4!+=!@!6 %>!6, 4-,7/!/!6 0!4 %@% /!6 "*7 :%?!/

6 125-26 !6

6,= 1337) 08B (1336-1

2016 )>!/

«ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ» այսօրվանից նաև քո՛ լավագույն բարեկաﬓ ու խորհրդատուն

ՔԵԶ ՀԱՄԱՐ, ԱՌԱՋԻՆ ԿՈՒՐՍԵ ԿՈՒՐՍԵՑԻ

Երևանի պետական բժշկական համալսարանում, բացի դեղագիտական և հանրային առող ջության ֆակուլտետների, գործում է անընդհատ և ինտեգրացված կրթական ծրագիրը: Դեղագիտական ֆակուլտետում գործում է ուսման երկաստիճան համակարգ՝ բակալավրիատ և

Աջակողմյան ստուգարքը ստանալու համար ուսանողը պարտավոր է կիսամյակի ընթացքում մասնակցել դասախոսություններին և գործնական (սեﬕնարներ, լաբորատոր) պարապմունքներին: Ուսուﬓական պլանով նախատեսված կրեդիտներն ուսանողին տրվում են կիսամյակի ընթացքում դասախոսություններին, գործնական կամ ցիկլային պարապմունքներին մասնակցելու և ստուգարքներն ու քննությունները հանձնելու դեպքում: Ոչ ցիկլային կերպով ուսուﬓասիրվող յուրաքանչյուր առարկային հատկացված ժամաքանակի 15%-ից ից ավելի բացակայության դեպքում ուսանողի կողﬕց ուսուﬓական ծրագիրը համարվում է չկատարված, չի թույլատրվում ստուգարքներին ու քննություններին և ներկայացվում է համալսարանից հեռացման: Ոչ ցիկլային կերպով ուսուﬓասիրվող առարկայից կամ առարկաներից գումարային 36-56 ժամ անհարգելի բացակայության դեպքում ուսանողին դեկանի կարգադրությամբ հայտարարվում է նկատողություն, 58-70 ժաﬕ դեպքում` նկատողություն է տրվում ռեկտորի կողﬕց, իսկ 72 ժաﬕց ավելի բացակայության դեպքում` ներկայացվում է համալսարանից հեռացման: Ռազմաբժշկական ֆակուլտետի կուրսանտները կիսամյակի ընթացքում ինչպես ցիկլային, այնպես էլ ոչ ցիկլային պարապմունքներից 30 ժամ անհարգելի բացակայելու դեպքում ներկայացվում են համալսարանից հեռացման: Ոչ ցիկլային պարապմունքներից բաց թողնված դասաժաﬔրը չեն լրացվում: Ցիկլային կերպով ուսուﬓասիրվող առարկայից կամ առարկաներից գումարային ﬕնչև 120 ժամ հարգելի բացակայության դեպքում ուսանողին հնարավորություն է տրվում բաց թողնված ժաﬔրն

6

մագիտրատուրա: Բակալավրիատի տևողությունը 4 տարի է, իսկ մագիստրատուրայինը՝ 1: Ընդհանուր բժշկության և ռազմաբժշկական ֆակուլտետներում կրթության տևողությունը 6 տարի է, իսկ ստոմատոլոգիական ֆակուլտետում՝ 5: Նախադիպլոմային կրթությանը հաջորդում է կլինիկական օրդինատուրան կամ հանրային առող ջության մագիստրատուրան: Կլինիկակական օրդինատուրայի տևողությունը պայմանավորված է ընտրված մասնագիտությամբ:

ամբող ջությամբ լրացնելու համալսարանի հաշվին՝ ըստ ռեկտորի հրամանով սահմանված ժամանակացույցի, իսկ մարման շրջաններում ուսանողը կարող է օգտվել քննությունը երկու անգամ հանձնելու իրավունքից: Ցիկլային կերպով ուսուﬓասիրվող առարկայից կամ առարկաներից գումարային ﬕնչև 120 ժամ անհարգելի բացակայության դեպքում ուսանողին հնարավորություն է տրվում ամբող ջությամբ լրացնելու բաց թողնված ժաﬔրը վճարովի սկզբունքով՝ ըստ ռեկ ը կտորի հրամանով սահմանված ժամանակացույցի, իսկ մարման շրջաններում ուսանողը կարող է օգտվել քննությունը երկու անգամ հանձնելու իրավունքից: Ավարտական կուրսերում 2-րդ կիսամյակում ուսուﬓական պլանով նախատեսված առարկայից կամ առարկաներից գումարային ﬕնչև 120 ժամ հարն գելի բացակայության դեպքում ուսանողին հնարավորություն է տրվում ﬕնչև ամփոփիչ ատեստավորման երկրորդ փուլի սկիզբը՝ կիսամյակի ընթացքում, դեկանի կողﬕց սահմանված ժամանակացույցով ամբող ջությամբ լրացնելու բաց թողնված ժաﬔրը համալսարանի հաշվին և օգտվել քննությունը երկու անգամ հանձնելու իրավունքից: Ավարտական կուրսերում 2-րդ կիսամյակում ուսուﬓական պլանով նախատեսված առարկայից կամ առարկաներից գումարային ﬕնչև 120 ժամ անհարգելի բացակայության դեպքում ուսանողին հնարավորություն է տրվում ﬕնչև ամփոփիչ ատեստավորման երրորդ փուլի սկիզբը՝ կիսամյակի ընթացքում, դեկանի կողﬕց սահմանված ժամանակացույցով ամբող ջությամբ լրացնելու բաց թողնված ժաﬔրը վճարովի սկզբունքով և օգտվել քննությունը երկու անգամ հանձնելու իրավունքից:

ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ Սեպտեմբեր 2016 N 27-28 (1338-1339)

ՔԵԶ ՀԱՄԱՐ, ԱՌԱՋԻՆ ԿՈՒՐՍԵ ԿՈՒՐՍԵՑԻ

ՏԵՂՅԱԿ ԵՂԻՐ ՍՏՈւԳԱՐՔՆԵՐԻ ԵՎ ՔՆՆՈւԹՅՈւՆՆԵՐԻ ԱՆՑԿԱՑՄԱՆ ԵՎ ՀԱՆՁՆՄԱՆ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐԻՆ, ՈՐ ՀԵՏՈ ՉԱՍԵՍ՝ «ՉԳԻՏԵԻ...» ● Յուրաքանչյուր կիսամյակի ավարտին ռեկտորի հրամանով սահմանվում է տվյալ կիսամյակում նախատեսված քննությունների և ստուգարքների ու երկու մարման շրջանների ժամանակացույց: ● Ցիկլային առարկայի քննությունները և ստուգարքներն անցկացվում են յուրաքանչյուր ցիկլային պարապմունքի վերջին կամ հաջորդ օրը, իսկ երկու մարման շրջանները՝ ռեկտորի կողﬕց հաստատված ժամանակացույցով: ● Ինտեգրացված և անընդհատ կրթական ծրագրով սովորող ուսանողները քննությունները հանձնում են համակարգչային թեստային եղանակով՝ 10 բալային համակարգով: ● Բակալավրիատում և մագիստրատուրայում

ՁԱԽԱԿՈՂՄՅԱՆ ՍՏDԳԱՐՔ Դասավանդվող ﬕ քանի առարկաներից (դրանք նշված են դասացուցակում) ուսանողը պետք է հանձնի ստուգարքներ, դրանք նշանակվում են տեղեկագրում և ստուգման գրքույկի ձախ կողմում: Իր նշանակությամբ այն հավասարազոր է քննության: Ձախակողմյան ստուգարքի նպատակն է ուսանողի գիտելիքների ստուգումը: Նշանակվում է այն դեպքում, երբ ուսանողը ստացել է այդ առարկայի աջակողմյան աջակողմյ յան ստուգարքը ստուգարք և կիսամյակի ընթացքում ընթացիկ հարցուﬕց (կամ բոլոր հարցուﬓերից) ստացել է առնվազն բավարար գնահատական(ներ):

հիﬓական մասնագիտական առարկաների քննությունները կազմակերպվում են «Բանավոր քննությունների անցկացման կարգի» համաձայն: ● Ձախակողմյան ստուգարք նշանակվում է կիսամյակի ընթացքում նախատեսված հարցուﬓերից դրական գնահատական ստանալու դեպքում: Ստուգարք չստացած ուսանողին հնարավորություն է տրվում այն հանձնելու ﬕայն մարման շրջաններում:

ԱՋԱԿՈՂՄՅԱՆ ՍՏDԳԱՐՔ Ուսուﬓական կիսամյակի ավարտին, իսկ բարձր կուրսերում` ցիկլային պարապմունքներից հետո, ստուգման գրքույկի աջ կողմում նշանակվում է ստուգարք: Աջակողմյան ստուգարքը` ուսանողի լեզվով ասած` կատարողականը, նշանակվում է բոլոր այն դեպքերում, երբ ուսանողը ներկա է եղել բոլոր դասերին և կատարել է ուսուﬓական ծրագրի բոլոր պահանջները: Ստուգման գրքույկում աջակողմյան բոլոր ստուգարքների առկայության դեպքում «ստուգման գրքույկը փակվում է» դեկանատի կողﬕց, և ուսանողը թույլատրվում է քննաշրջանին: Ցիկլային ձևով ուսուﬓասիրվող առարկաների դեպքում աջակողմյան ստուգարքի բացակայությունը չի թույլատրում ուսանողին հանձնելու ﬕայն տվյալլ առարկայի քննությունը կամ ձախակողմյան ստուգարքը:

ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ Սեպտեմբեր 2016 N 27-28 (1338-1339) 7

ՔԵԶ ՀԱՄԱՐ, ԱՌԱՋԻՆ ԿՈՒՐՍԵ ԿՈՒՐՍԵՑԻ

● Դասավանդվող առարկաների հարցուﬓերը և ստուգարքները անցկացվում են նշանակված օրերին` գրավոր, թեստային եղանակով: Բակալավրիատի և մագիստրատուրայի ﬕայն մասնագիտական առարկաների քննություններն անցկացվում են թեստերով՝ համակարգչային եղանակով, իսկ հիﬓական մասնագիտական առարկաների քննությունները կազմակերպվում են բանավոր եղանակով: Վերջնական գնահատականը ձևավորվում է տարեկան (հանձնած հարցուﬓերի ﬕջին գնահատա-

կան) և քննական գնահատականների ﬕջինից: Քննություններից «անբավարար» գնահատական ստանալու դեպքում տարեկան գնահատականը հաշվի չի առնվում: ● Ուսանողը պարտավոր է յուրաքանչյուր կիսամյակում ուսումնական պլանով նախատեսված քննությունները և ստուգարքները հանձնել համապատասխան առարկաների դասընթացներն ունկնդրելուց հետո: ● Քննությունները և ձախակողմյան ստուգարքներն անցկացվում են ﬕայն թեստերով` վ գնահատման 10 ﬕավորանոց համակարգով: ● Կիսամյակի ընթացքում ձախակողմյան ստուգարքային առարկայից ուսանողը պետք է հանձնի 1 հարցում: Ուսանողը ստանում է ձախակողմյան ստուգարքը` հարցուﬕց դրական գնահատական ստանալու դեպքում: ● Հարցման (տարբերակը բաղկացած է 50 հարցից) գնահատականը ձևավորվում է` ճիշտ պատասխանած հարցերի քանակը բազմապատկելով վ 0.2-ով: Հարցման և

կիսամյակային գնահատականները չեն ամբողջացվում: Օրինակ` 1-ին հարցում (46 x 0.2 = 9.2) 2-րդ հարցում (43 x 0.2 = 8.6) Գ կիսամյակ= (Գ 1-ին հարցում + Գ 2-րդ հարցում : 2) Գ կիսամյակ= (9.2 + 8.6) : 2 = 17.8 : 2 = 8.9 ● Քննական (տարբերակը բաղկացած է 100 հարցից) գնահատականը ձևավորվում է` ճիշտ պատասխանած հարցերի քանակը բազմապատկելով վ 0.1-ով: Օրինակ` 95 x 0.1 = 9.5 ● Վերջնական գնահատականը ձևավորվում է կիսամյակային և քննական գնահատականների ﬕջինացուﬕց: Այս դեպքում արդյունքն ամբողջացվում է` Գ վերջնական= (Գ կիսամյակ + Գ քննական) : 2 Օրինակ` Գ վերջնական = (8.9 + 9.5) : 2= 9 ● 50 հարցից բաղկացած քննական տարբերակների դեպքում գործում է հաշվարկի հարցումային տարբերակը:

ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆDՄ DՍDՄՆԱԿԱՆ ՏԱՐՎԱ ԱՌԱՋԱԴԻՄDԹՅԱՆ ԱՐԴՅDՆՔՆԵՐՈՎ DՍԱՆՈՂԱԿԱՆ ՆՊԱՍՏՆԵՐԻ ՄՐՑDՅԹՆ ԱՆՑԿԱՑՆԵԼD ԿԱՐԳԸ ԵՎ ՄՐՑDՅԹԻ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐԸ Մրցույթն անցկացնելու համար ստեղծվում է մանդատային հանձնաժողով, որի կազմում ընդգրկվում են համալսարանի ուսուﬓական աշխատանքների գծով պրոռեկտորը, ուսուﬓաﬔթոդական վարչության պետը, ֆակուլտետների դեկանները, ուսանողական խորհուրդների նախագահները` ի պաշտոնե, ինչպես նաև` ֆակուլտետի պրոֆեսորադասախոսական կազﬕ ներկայացուցիչներ: Մրցույթն անցկացվում է յուրաքանչյուր ուսուﬓական տարվա վերջում: Մրցույթի առաջնահերթ պայմաններն են` ● ﬔկ ուսուﬓական տարվա քննությունների արդյունքներով առավել բարձր առաջադիմություն: 8

Հավասար ﬕավորների դեպքում՝ հաշվի է առնվում նախորդ ուսուﬓական տարվա առաջադիմությունը: Մրցույթի լրացուցիչ պայմաններն են` ● տպագրված գիտական աշխատանքներ, կարդացված զեկուցումներ, ռեֆերատներ:

ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ Սեպտեմբեր 2016 N 27-28 (1338-1339)

ี ิฑี ิฑี ิปี ี ี

ิปี ิฑี ี ี ี ี ี ิตี ี ี ี ี ิฑี ี ิฑิฟิฑี ี ี ินี ี ี ี ี ิตี ิธ ิด ีซึ ีกีพ ีถึ ีถีฅีฝ...

ี ิติถ ี ิฑี ิฑี , ิฑี ิฑี ิปี ิฟี ี ี ี ิต ิฟี ี ี ี ิตี ิป

ิด ีบีกึ ีฟีกีพีธึ ีฅีฝ...

ึ ิธีถีฟึ ีฅีฌ ึ ีจีถีฟึ ีพีฅีฌ ีฐีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีซ (ึ ีกีฏีธึ ีฌีฟีฅีฟีซ) ีญีธึ ีฐีธึ ึ ีคีถีฅึ ีธึ ีด: ึ ี ีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีกีฏีกีถ ีฏีกีฆีดีกีฏีฅึ ีบีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีซ ๏ฌ ีปีธึ ีธีพ (ีธึ ีฝีกีถีธีฒีกีฏีกีถ ีญีธึ ีฐึ ีคีกึ ีกีถ, ีกึ ีฐ๏ฌ ีธึ ีฉีตีธึ ีถ ึ ีกีตีฌีถ) ีดีกีฝีถีกีฏึ ีฅีฌ ีฐีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีซ ีฃีธึ ีฎีธึ ีถีฅีธึ ีฉีตีกีถ ีฏีกึ ึ ีธึ ีกีฃีธึ ีตีถ ีญีถีคีซึ ีถีฅึ ีซ, ีธึ ีฝีกีถีธีฒีธึ ีฉีตีกีถีถ ีกีผีถีนีพีธีฒ ีฐีกึ ึ ีฅึ ีซ ีฌีธึ ีฎีดีกีถีจ: ึ ิฑีถีพีณีกึ ึ ีฃีฟีพีฅีฌ ีฐีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีซ ีฃึ ีกีคีกึ ีกีถีซ, ีธึ ีฝีธึ ๏ฌ ีกีฏีกีถ, ีฃีซีฟีกีฏีกีถ, ีฝีบีธึ ีฟีกีตีซีถ ึ ีดีตีธึ ีฝ ีฝีฟีธึ ีกีขีกีชีกีถีธึ ๏ฌ ีฅึ ีซ ีฟีกึ ีกีฎึ ีถีฅึ ีซึ , ีธึ ีถีฅึ ีพีกีฎึ ีซึ : ึ ี ีกีฝีถีกีฏึ ีฅีฌ ีธึ ีฝีกีถีธีฒีกีฏีกีถ ีฃีซีฟีกีฏีกีถ ีกีทีญีกีฟีกีถึ ีถีฅึ ีซีถ: ึ ิดีฅีฏีกีถีกีฟีซ ีฐีกีดีกีฑีกีตีถีธึ ีฉีตีกีดีข` ีธึ ีฝีธึ ๏ฌ ีกีฏีกีถ ีบีฌีกีถีซ ีฝีกีฐีดีกีถีถีฅึ ีธึ ีดี ีญีธีฝึ ีจ ีพีฅึ ีกีขีฅึ ีธึ ีด ีง ีงีฌีฅีฏีฟีซีพ ีกีผีกึ ีฏีกีถีฅึ ีซีถ, ีธึ ีธีทีฅีฌ ีคีกีฝีกีพีกีถีคีพีธีฒ ีกีผีกึ ีฏีกีถีฅึ ีซ ึ ีกีถีฏีจ` ีจีฝีฟ ีดีกีฝีถีกีฃีซีฟีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีซ: ึ ิผึ ีกึ ีธึ ึ ีซีน ีฐีกีณีกีญีฅีฌ ีฐีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีธึ ีด ีกีถึ ีฏีกึ ีพีธีฒ ึ ีกีถีฏีกึ ีกีฎ ีธึ ีฝีธึ ๏ฌ ีกีฏีกีถ ีบีกึ ีกีบีดีธึ ีถึ ีซ, ีฐีกึ ึ ีขีกึ ีฑึ ีกึ ีถีฅีฌ ึ ีธีญีฅีฌีธึ ีกีตีถ ีคีกีฝีกีญีธีฝีถีฅึ ีซีถ, ีธีพึ ีฅึ ีนีฅีถ ีกีบีกีฐีธีพีธึ ีด ีขีกึ ีฑึ ีธึ ีกีฏ ีธึ ีฝีธึ ๏ฌ ีกีฏีกีถ ีบีกึ ีกีบีดีธึ ีถึ ีถีฅึ :

ึ ิฝีธึ ีธึ ีฉีตีกีดีข ีธึ ีขีกีฆีดีกีฏีธีฒีดีกีถีซีธึ ีฅีถ ีฟีซึ ีกีบีฅีฟีฅีฌ ีจีถีฟึ ีกีฎ ีดีกีฝีถีกีฃีซีฟีธึ ีฉีตีกีถ ีฟีฅีฝีกีฏีกีถ ีฃีซีฟีฅีฌีซึ ีถีฅึ ีซีถ, ีฃีธึ ีฎีถีกีฏีกีถ ีฐีดีฟีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีซีถ ึ ีฐีฅีฟีกีฆีธีฟีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีซ ีชีกีดีกีถีกีฏีกีฏีซึ ีฅีฒีกีถีกีฏีถีฅึ ีซีถ: ึ ี ีกึ ีฟีกีคีซึ ีฐีกีณีกีญีฅีฌ ีฃีธึ ีฎีถีกีฏีกีถ ีบีกึ ีกีบีดีธึ ีถึ ีถีฅึ ีซีถ ึ ีคีกีฝีกีญีธีฝีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีซีถ: ึ ี ีกีฐีดีกีถีพีกีฎ ีชีกโ ซ๏ฌ โ ฌีฅีฟีถีฅึ ีธึ ีด ีฏีกีฟีกึ ีฅีฌ ีธึ ีฝีธึ ๏ฌ ีกีฏีกีถ ีบีฌีกีถีถีฅึ ีธีพ ึ ีฎึ ีกีฃึ ีฅึ ีธีพ ีถีกีญีกีฟีฅีฝีพีกีฎ ีขีธีฌีธึ ีกีผีกีปีกีคึ ีกีถึ ีถีฅึ ีจ: ึ ี ีทีฟีกีบีฅีฝ ีฑีฃีฟีฅีฌ ีจีถีคีฐีกีถีธึ ึ ีดีกีฏีกึ ีคีกีฏีซ ีขีกึ ีฑึ ีกึ ีดีกีถ, ึ ีซีฆีซีฏีกีฏีกีถ ึ ีขีกึ ีธีตีกีฏีกีถ ีฏีกีฟีกึ ีฅีฌีกีฃีธึ ีฎีดีกีถ: ึ ิฝีฝีฟีธึ ีฅีถ ีฅีถีฉีกึ ีฏีพีฅีฌ ีฐีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีซ ีถีฅึ ึ ีซีถ ีฏีกึ ีฃีกีบีกีฐีธึ ีฉีตีกีถ ีฏีกีถีธีถีถีฅึ ีซีถ: ึ ิฝีถีกีดึ ีธีพ ีพีฅึ ีกีขีฅึ ีพีฅีฌ ีฐีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีซ ีธึ ีถีฅึ ีพีกีฎึ ีซีถ, ีณีซีทีฟ ึ ีฃีฟีพีฅีฌ ีฏีกีผีธึ ีตึ ีถีฅึ ีซึ , ีฝีกึ ึ ีกีพีธึ ีธึ ๏ฌ ีฅึ ีซึ , ีทีฅีถึ ีฅึ ีซึ , ีฟีถีฟีฅีฝีฅีฌ ีถีตีธึ ีฉีกีฏีกีถ ๏ฌ ีปีธึ ีถีฅึ ีจ:

ิดD ี ิตี ี ิฑี ิฟ ิตี ี ิฑี ิฑิผี ิฑี ิฑี ิป Dี ิฑี ี ี ี ิตี ิป ี ิตี ี ิปี ิฟิฑี ิณิฑี ิฑี ิฑิฟิฑี ึ Dี Dี ี ิฑี ิธี ิดี ิฑี Dี ิฟิฑี ี ี ี ิตี ิปี : ิตินิต ี ี ` ี ิตี ี ิฟี ิณี ิตี ี ี ิติถ: ี ีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีซ ึ ีธึ ีฝีกีถีธีฒีซ ๏ฌ ีปึ ีฐีกึ ีกีขีฅึ ีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีจ ีฏีกึ ีฃีกีพีธึ ีพีธึ ีด ีฅีถ ึ ึ ีฅีถีฝีคึ ีธึ ีฉีตีกีถ ีฐีกีดีกีฑีกีตีถ ีฏีถึ ีพีกีฎ ีบีกีตีดีกีถีกีฃึ ีธีพ: ี ีกีฏีธึ ีฌีฟีฅีฟีถีฅึ ีซ ีคีฅีฏีกีถีกีฟีถีฅึ ีจ ึ ีขีกีชีซีถีถีฅึ ีจ, ๏ฌ ีถีนึ ีธึ ีฝีกีถีธีฒีซ ีฐีฅีฟ ีบีกีตีดีกีถีกีฃึ ีซ ีฏีถึ ีธึ ีดีจ, ีฎีกีถีธีฉีกึ ีถีธึ ีด ีฅีถ ีฃีธึ ีฎีธีฒ ีฏีกีถีธีถีกีฏีกึ ีฃีซีถ, ีฐีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีซ ีกีตีฌ ีฏีกีถีธีถีถีฅึ ีซีถ, ึ ึ ีฅีถีฝีคึ ีธึ ีฉีตีกีดีข ีฝีกีฐีดีกีถีพีกีฎ ีธึ ีฝีดีกีถ ีฟีกึ ีฅีฏีกีถ ีพีกึ ีฑีซ ีดีกีฝีกีดีข ีฏีกีด ีฌึ ีซีพ ึ ีธีญีฐีกีฟีธึ ึ ีดีกีถ ีฏีกึ ีฃีซีถ, ีซีถีนีบีฅีฝ ีถีกึ ` ีธึ ีฝีกีถีธีฒีซ ีซึ ีกีพีธึ ีถึ ีถีฅึ ีซีถ ึ ีบีกึ ีฟีกีฏีกีถีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีซีถ:

ี ีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีซ ีคีกีฝีกีญีธีฝีถีฅึ ีจ ีธึ ีฝีกีถีธีฒีถีฅึ ีซ ีถีฏีกีฟีดีกีดีข ีคึ ีฝึ ีธึ ีธึ ีด ีฅีถ ึ ีขีตีฅีฏีฟีซีพ, ีฐีกึ ีฃีกีฌีซึ , ีธึ ีทีกีคีซึ ึ ีขีกึ ีฅีฏีซึ ีฉ ีดีกีถีฏีกีพีกึ ีชีกีฏีกีถ ีพีฅึ ีกีขีฅึ ีดีธึ ีถึ : ี ึ ีฝีกีถีธีฒีถีฅึ ีจ ีฐีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีซ ีคีกีฝีกีญีธีฝีถีฅึ ีซ ึ ีกีตีฌ ีกีทีญีกีฟีธีฒีถีฅึ ีซ ีถีฏีกีฟีดีกีดีข ึ ีธึ ึ ีกีขีฅึ ีธึ ีด ีฅีถ ีฐีกึ ีฃีกีฌีซึ ีพีฅึ ีกีขีฅึ ีดีธึ ีถึ , ีณีทีฟีกีบีกีฐีธึ ีฉีตีธึ ีถ ีธึ ีฐีกีถีคีธึ ึ ีชีธีฒีกีฏีกีถีธึ ีฉีตีธึ ีถ, ีซีถีนีบีฅีฝ ีถีกึ ` ึ ีกีฒีกึ ีกีพีกึ ีซ ีพีกึ ึ ีกีฃีซีฎ:

ิฑี ิฑิณิฑ ิฒิบิปี ิฟ ี ีฅีบีฟีฅีดีขีฅึ 2016 N 27-28 (1338-1339) 9

ՔԵԶ ՀԱՄԱՐ, ԱՌԱՋԻՆ ԿՈՒՐՍԵ ԿՈՒՐՍԵՑԻ

Համալսարանում ուսուﬓական պարապմունքներն անցկացվում են դասացուցակով` ուսուﬓական ծրագրերին համաձայն: Ուսուﬓական դասացուցակը կազմվում է կիսամյակի համար և փակցվում է ոչ ուշ, քան յուրաքանչյուր կիսամյակի սկսվելուց տաս օր առաջ: Յուրաքանչյուր ուսուﬓական պարապմունքից առաջ (և պարապմունքների ընդﬕջման ժամանակ) լսարաններում, լաբորատորիաներում և կաբինետներում լաբորանտներն ու ասպիրանտները նախապատրաստում են ուսուﬓական պիտույքներն ու սարքավորուﬓերը: Ուսուﬓական գործնական պարապմունքներն անցնելու համար յուրաքանչյուր կուրս բաժանվում է խմբերի: Յուրաքանչյուր խմբում ուսանողներից դեկանի կարգադրությամբ նշանակվում է խմբի կազմակերպիչ: Խմբի կազմակերպիչն անﬕջականորեն են-

թարկվում է ֆակուլտետի դեկանին և խմբում իրագործում է վերջինիս բոլոր հրահանգներն ու ցուցումները: Հարգելի պատճառով պարապմունքներին չներկայանալու դեպքում ուսանողը պարտավոր է ոչ ուշ, քան հաջորդ օրը, տեղ յակ պահել ֆակուլտետի դեկանին և ուսուﬓական հաստատություն ներկայանալու առաջին իսկ օրը ներկայացնել փաստարկներ` պարապմունքները բաց թողնելու պատճառների մասին: Հիվանդության դեպքում ուսանողը ֆակուլտետի դեկանին ներկայացնում է սահմանված ձևի տեղեկանք` համապատասխան բուժական հիﬓարկից: Դասախոսի լսարան մտնելու ժամանակ ուսանողները պարտավոր են ոտքի կանգնել: Ուսանողները պարտավոր են խնամքով և հոգատարությամբ վերաբերվել համալսարանի ունեցվածքին:

ՊԱՐԳԵՎԱՏՐՈւՄՆԵՐ

ՏՈւՅԺԵՐ

Բարձր առաջադիմության և համալսարանի հասարակական կյանքին ակտիվ մասնակցության համար սահմանվում են ուսանողների խրախուսման հետևյալ ﬕջոցները` ա) շնորհակալության հայտարարում, բ) անվանական կրթաթոշակի նշանակում, գ) պարգևատրում:

Ուսուﬓական կարգապահության, ներք կարգ ու կանոնի խախտման դեպքում քին ուսանողների նկատմամբ կիրառվում են հետևյալ տույժերը` ա) դիտողություն, բ) նկատողություն, գ) խիստ նկատողություն, դ) մասամբ կամ ամբող ջապես կրթաթոշակներից զրկում` որոշակի ժա‫﬘‬ետով, ե) վտարում:

ԱՌԱՋԻՆ ԶԳ ՇԱՑ ՄԸ Յ ՐԱՔԱՆՉՅ ՐԻԴ ● Համալսարանում և հատկապես լսարանների մոտ արգելվում է աղ‫﬘‬ել, բարձր խոսել, դասերի ժամանակ անհարկի անցուդարձ անել, բացել լսարանների դռները: ● Դասերի և ցանկացած ատեստավորման ժամանակ բջջային հեռախոսները պետք է անջատվեն: Խիստ արգելվում է դասերի ժամանակ բջջային հեռախոսով խոսել կամ այլ կերպ օգտագործել, ինչպես նաև` այն դնել լսարանի տեսանելի վայրում: ● Քննությունների ընթացքում արգելվում է օգտվել բջջային հեռախո10

սից կամ արտաքին կապ ապահովող տեխնիկական այլ ﬕջոցներից: Մեզ մոտ չեն ծխ&մ: Մեկընդﬕշտ հիշե՛ք` լսարաններում, ﬕջանցքներում, գրադարանում, ընթերցասրահներում, հանրակացարաններում, համալսարանական կլինիկաներում ձեր ծխելը նկատվելու դեպքում կարող եք հեռացվել համալսարանից: Ճակատագրական ﬕ դարձրեք այդ վատ սովորությունը: Առավել ևս, որ պատրաստվում եք բժիշկ դառնալ, իսկ ծխելն անհարիր է ձեր ընտրած մասնագիտությանը:

ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ Սեպտեմբեր 2016 N 27-28 (1338-1339)

ՔԵԶ ՀԱՄԱՐ, ԱՌԱՋԻՆ ԿՈՒՐՍԵ ԿՈՒՐՍԵՑԻ

ԱՆՎԱՆԱԿԱՆ ԿՐԹԱԹՈՇԱԿ Ուսուﬓառության ընթացքում գերազանց առաջադիմություն, հասարակական բարձր ակտիվություն ու պատշաճ վարքագիծ ունեցող ուսանողների համար համալսա արանում սահմանվում են Մխիթա ար Հերացու, Վահան Արծրունու, Հակո ոբ Հովհաննիսյանի, Լևոն Հովհաննիսյանի ի, Գրիգոր Արեշյանի, Ռուբեն Յոլ յանի ի, Բարդուղիﬔոս Ֆանարջյանի, Լևոն Օրբե ելու անվան կրթաթոշակներ: Մխիթար Հերացու անվան հավակնորդ դ կարող են լինել բացարձակ գերազան նց առաջադիմությամբ, վարկանիշային առա աջին երեք տեղը զբաղեցրած ուսանողները: ր Կրթաթոշակի չափ սահմանել ամսակա ան 45.000 դրամ: Մնացած անվանական կրթաթոշակների հավակնորդ կարող են լինել բարձր առառ ջադիմությամբ ուսանողները՝ ելնելով տվյալ վ կուրսի վարկանիշային ցուցանիշերից (լավ գնահատականների քանակը չպետք է գերազանցի 3-ը): Կրթաթոշակի չափ սահմանել ամսական 30.000 դրամ:

Անվանական կրթաթոշակի հավակնորդների մրցույթի համար սահմանել հետևյալ չափորոշիչները րը. գերազա անց առաջադիմություն (քննական առարկ կաների գնահատականի ընդհանուր գումար ր), ամբիո ոնի պլանային գիտական աշխատանքների ի շրջանակում տպագրված գիտական աշխ խատանքներ, օտար լեզվի իմացություն (մրցույթին թույլատրվում են ﬕայն օտար լեզվի թ քննությունից առնվազն լավ գնահաք տական ստացած ուսանողները), տ մասնակցություն առարկայական հանմ րա ապետական, ﬕջազգային մրցույթներին ն, օլիմպիադաներին, ուսանողական գիտ տական նստաշրջաններին, մա ասնակցություն ֆակուլտետների, համալսարանի ուսանողական, հասարակամ կան աշխատանքներին, համապատասխան կուրսի երաշխավորությամբ մրցույթին մասնակցելու թույլտվություն:

ԳԻՏԵ՞Ս` Ի՞ՆՉ Է ՆՇԱՆԱԿDՄ ՌՈՏԱՑԻԱ Ուսման վարձի փոխհատուցման նպաստի համակարգում ընդգրկվելու համար (վճարովի համակարգից անվճար համակարգ անցնելը) ուսանողը պարտավոր է ուսուﬓական ծրագրով սահմանված ստուգարքները և քննությունները հանձնել ﬕայն քննաշրջանի ընթացքում: Մարման շրջաններում ստուգարքներ և քննություններ հանձնած՝ անկախ ստացած գնահատականից, ուսանողը չի մասնակցում ուսման վարձի փոխհատուցման նպաստի մրցույթին: Առաջին կուրս ընդունված ուսանողի նպաստի ձևով ուսման վճարի լրիվ փոխհատուցում տրվում է ՀՀ պետական ԲՈւՀ-երի ընդունելության կանոններով սահմանված կարգով համալսարան ընդունված ուսանողներին: Հաջորդ կուրսերում ուսանողական նպաստի ձևով ուսման վճարի լրիվ փոխհատուցում տրվում է ﬔկ ուսուﬓական տարվա քննությունների և ստուգարքների արդյունքներով առավել բարձր առաջադիմություն ունեցող ուսանողներին` մրցու-

թային հիմունքներով: Պետության կողﬕց տրվող ուսման վճարի լրիվ փոխհատուցման նպաստների քանակը սահմանվում է ՀՀ կառավարության կողﬕց, որը տեղափոխվում է կուրսից կուրս: Ուսանողներին պետական կրթաթոշակ է տրվում գերազանց և լավ առաջադիմության, հասարակական ակտիվության, պատշաճ վարքագիծ դրսևորելու համար: Պետական կրթաթոշակի տրման կարգը և չափը սահմանում է ՀՀ կառավարությունը:

ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ Սեպտեմբեր 2016 N 27-28 (1338-1339) 11

ี ิติถ ี ิฑี ิฑี , ิฑี ิฑี ิปี ิฟี ี ี ี ิต ิฟี ี ี ี ิตี ิป

Dี ิฑี ี ี ี ิตี ิป ี ิตี ิฑี Dี ๏ ฎิฑิถิฑี Dี ๏ ฏ ๏ ช ี ึ ีฝีกีถีธีฒีจ ีฏีกึ ีธีฒ ีง ีกีฆีกีฟีพีฅีฌ ีฐีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีซึ ี ีก) ีซึ ีคีซีดีธึ ๏ฌ ีฐีกีดีกีฑีกีตีถ, ีข) ีกีตีฌ ิฒี ึ ี ีฟีฅีฒีกึ ีธีญีพีฅีฌีธึ ีฏีกีบีกีฏึ ีธึ ีฉีตีกีดีข:

๏ ช ี ึ ีฝีกีถีธีฒีจ ีฏีกึ ีธีฒ ีง ีฐีฅีผีกึ ีพีฅีฌ ีฐีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีซึ ี ีก) ีธึ ีฝีดีกีถ ีพีกึ ีฑีจ ีฝีกีฐีดีกีถีพีกีฎ ีชีกโ ซ๏ฌ โ ฌีฅีฟีธึ ีด ีนีพีณีกึ ีฅีฌีธึ ีบีกีฟีณีกีผีธีพ, ีข) ีกีถีขีกีพีกึ ีกึ ีกีฏีกีคีฅ๏ฌ ีกีฏีกีถ ีกีผีกีปีกีคีซีดีธึ ีฉีตีกีถ ีบีกีฟีณีกีผีธีพ, ีฃ) ๏ฌ ีฎีกีฉีซีพ ีกีถีฐีกึ ีฃีฅีฌีซ ีขีกึ ีกีฏีกีตีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีซ ีคีฅีบึ ีธึ ีด, ีค) ีฐีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีซ ีถีฅึ ึ ีซีถ ีฏีกึ ีฃีกีบีกีฐีกีฏีกีถ ีฏีกีถีธีถีถีฅึ ีจ ีญีกีญีฟีฅีฌีธึ ีคีฅีบึ ีธึ ีด: ิฒี ึ ี -ีซึ ีธึ ีฝีกีถีธีฒีซ ีกีฆีกีฟีดีกีถ ีฐึ ีกีดีกีถีถ ีซึ ีคีซีดีธึ ๏ฌ ีฐีกีดีกีฑีกีตีถ ีนีซ ีฏีกึ ีธีฒ ีฟึ ีพีฅีฌ, ีฅีฉีฅ ีถีก ีฅีถีฉีกีฏีก ีง ีฐีฅีผีกึ ีดีกีถ:

๏ ช ี ึ ีฝีกีถีธีฒีซ ีฝ ๏ฌ ีกีผ ีฉีต ีถีจ ีคีกีคีกึ ีฅึ ีพ ีด ีง` ีก) ีฆีซีถีพีธึ ีกีฏีกีถ ีฎีกีผีกีตีธึ ีฉีตีกีถ ีกีถึ ีถีฅีฌีธึ ีฏีกีบีกีฏึ ีธึ ีฉีตีกีดีข` ีฆีธึ ีกึ ึ ีพีฅีฌีธึ ึ ีฐีฅีฟีธ ีธึ ีฝีกีถีธีฒีกีฏีกีถ ีซึ ีกีพีธึ ีถึ ีถีฅึ ีซ ีพีฅึ ีกีขีฅึ ีตีกีฌ ีพีฅึ ีกีฏีกีถีฃีถีดีกีถ ีซึ ีกีพีธึ ีถึ ีธีพ, ีข) ีกีผีธีฒ ีปีกีฏีกีถ ีพีซีณีกีฏีซ ีบีกีฟีณีกีผีธีพ` ีขีชีทีฏีกึ ีธึ ีฑีกีฃีซีฟีกีฏีกีถ ีฐีกีถีฑีถีกีชีธีฒีธีพีซ ีฅีฆึ ีกีฏีกึ ีธึ ีฉีตีกีถ ีฐีซีดีกีถ ีพึ ีก ีกีฏีกีคีฅ๏ฌ ีกีฏีกีถ ีกึ ีฑีกีฏีธึ ึ ีคีซ ีฑึ ีกีฏีฅึ ีบีดีกีดีข, ีธึ ีถ ีกีพีกึ ีฟีฅีฌีธึ ึ ีฐีฅีฟีธ ีธึ ีฝีกีถีธีฒีจ ีฏีกึ ีธีฒ ีง ีทีกึ ีธึ ีถีกีฏีฅีฌ ีธึ ีฝีธึ ีดีจ, ีฃ) ีฐีฒีซีธึ ีฉีตีกีถ ึ ีฎีถีถีคีกีขีฅึ ีธึ ีฉีตีกีถ, ีซีถีนีบีฅีฝ ีถีกึ ๏ฌ ีถีนึ 3 ีฟีกึ ีฅีฏีกีถ ีฅึ ีฅีญีกีตีซ ีญีถีกีดึ ีซ ีคีฅีบึ ีธึ ีด: โ ิฒี ึ ี -ีซึ ีฐีฅีผีกึ ีดีกีถ ีฐึ ีกีดีกีถีถีฅึ ีจ ีฟึ ีพีธึ ีด ีฅีถ ึ ีถีถีกีทึ ีปีกีถีซ ีกีฏีกีคีฅ๏ฌ ีกีฏีกีถ ีบีกึ ีฟึ ีฅึ ีซ ีดีกึ ีดีกีถ ีกึ ีคีตีธึ ีถึ ีถีฅึ ีถ ีกีดึ ีธึ ีฅีฌีธึ ึ ีฐีฅีฟีธี 5 ีกีทีญีกีฟีกีถึ ีกีตีซีถ ึ ึ ีพีก ีจีถีฉีกึ ึ ีธึ ีด, ีธึ ีซ ีดีกีฝีซีถ ีธึ ีฝีกีถีธีฒีจ ีถีกีญีกีบีฅีฝ ีฟีฅีฒีฅีฏีกึ ีพีธึ ีด ีง: โ ิฒี ึ ี -ีซึ ีฐีฅีผีกึ ีพีฅีฌีธึ (ีกีฆีกีฟีพีฅีฌีธึ ) ีคีฅีบึ ีธึ ีด ีธึ ีฝีกีถีธีฒีซ ีคีซีดีธึ ๏ฌ ีฐีกีดีกีฑีกีตีถ 3 ีกีทีญีกีฟีกีถึ ีกีตีซีถ ึ ึ ีพีก ีจีถีฉีกึ ึ ีธึ ีด ีถึ ีกีถ ีฟึ ีพีธึ ีด ีง ีฐีฅีผีกึ ีดีกีถ (ีกีฆีกีฟีดีกีถ) ีฐึ ีกีดีกีถีซ ีบีกีฟีณีฅีถีจ, ีกีฏีกีคีฅ๏ฌ ีกีฏีกีถ ีฟีฅีฒีฅีฏีกีถึ ีจ ึ ๏ฌ ีปีถีกีฏีกึ ีฃ ีฏึ ีฉีธึ ีฉีตีกีถ ีฏีกีด ๏ฌ ีปีซีถ ีดีกีฝีถีกีฃีซีฟีกีฏีกีถ ีฏึ ีฉีธึ ีฉีตีกีถ ีกีพีกึ ีฟีกีฏีกีถ ีพีฏีกีตีกีฏีกีถีจ: ิฒี ึ ี -ีซ

12

ีฏีธีฒ๏ฌ ึ ีฐีกีฝีฟีกีฟีพีกีฎ ีกีพีกึ ีฟีกีฏีกีถ ีพีฏีกีตีกีฏีกีถีซ ีบีกีฟีณีฅีถีจ ีบีกีฐีพีธึ ีด ีง ีธึ ีฝีกีถีธีฒีซ ีฃีธึ ีฎีธึ ีด: โ ิธีถีฉีกึ ีซีฏ ยซีกีถีขีกีพีกึ ีกึ ยป ีกีผีกีปีกีคีซีดีธึ ีฉีตีธึ ีถ ึ ีธึ ึ ีกีขีฅึ ีกีฎ ีธึ ีฝีกีถีธีฒีถีฅึ ีซีถ, ีขีกึ ีกีผีธึ ีฉีตีกีดีข ีบีกึ ีฟีกีคีซึ ีฆีซีถีพีธึ ีกีฏีกีถ ีฎีกีผีกีตีธึ ีฉีตีธึ ีถีซึ ีฟีกึ ีฏีฅีฟีดีกีถ ีซึ ีกีพีธึ ีถึ ีธีพ ีจีถีคีธึ ีถีพีกีฎ ีธึ ีฝีกีถีธีฒีถีฅึ ีซ, ีซึ ีกีพีธึ ีถึ ีง ีพีฅึ ีกีบีกีฐีพีธึ ีด ๏ฌ ีถีน ีกีพีกึ ีฟีกีฏีกีถ ีธึ ีฝีธึ ๏ฌ ีกีฏีกีถ ีฟีกึ ีพีก ีฝีฏีซีฆีขีจ ีฌึ ีกึ ีถีฅีฌ ีกีผีกีพีฅีฌีกีฃีธึ ีตีถีจ 12 ีฏึ ีฅีคีซีฟ ีฏีกีฆีดีธีฒ ีกีฏีกีคีฅ๏ฌ ีกีฏีกีถ ีบีกึ ีฟึ ีฅึ ีจ` ีพีฅึ ีกีฐีกีถีฑีถีฅีฌีธีพ ีกีผีกึ ีฏีกีถีฅึ ีจ` ึ ีฝ 2 ีกีถีฃีกีด ีฏึ ีฏีถีฅีฌีธีพ ีคึ ีกีถึ : โ ี ึ ีฝีธึ ๏ฌ ีกีผีธึ ีฉีตีธึ ีถีถ ีจีถีคีฐีกีฟีกีฎ ีธึ ีฝีกีถีธีฒีถีฅึ ีจ ีทีกึ ีธึ ีถีกีฏีธึ ีด ีฅีถ ีธึ ีฝีกีถีธีฒีกีฏีกีถ ีซึ ีกีพีธึ ีถึ ีถีฅึ ีจ ๏ฌ ีถีนึ ีธึ ีฝีธึ ๏ฌ ีกีผีธึ ีฉีตีกีถ ีจีถีคีฐีกีฟีธึ ีดีจ` ีธึ ีถีฅึ ีกีฎ ีฏีกึ ีฃีกีพีซีณีกีฏีจ ีบีกีฐีบีกีถีฅีฌีธีพ: โ ี ึ ีฝีกีถีธีฒีกีฏีกีถ ีซึ ีกีพีธึ ีถึ ีถีฅึ ีซ ีพีฅึ ีกีฏีกีถีฃีถีธึ ีดีจ ีฉีธึ ีตีฌีกีฟึ ีพีธึ ีด ีง ีฝีฏีฝีกีฎ ีกีผีกีปีซีถ ีฏีธึ ึ ีฝีซ ีฅึ ีฏึ ีธึ ีค ีฏีซีฝีกีดีตีกีฏีซึ : โ ี ีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีซึ ีฐีฅีผีกึ ีพีกีฎ (ีกีฆีกีฟีพีกีฎ) ีกึ ีกีฏีกีถ ีฝีฅีผีซ ีธึ ีฝีกีถีธีฒีถีฅึ ีซ ีพีฅึ ีกีขีฅึ ีตีกีฌ ีฐึ ีกีดีกีถีถีฅึ ีจ ีฅีผึ ึ ีตีก ีชีกโ ซ๏ฌ โ ฌีฅีฟีธึ ีด ีถีฅึ ีฏีกีตีกึ ีพีธึ ีด ีฅีถ ีฆีซีถีฏีธ๏ฌ ีฝีกึ ีซีกีฟีถีฅึ : โ ี ีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีซึ ีฐีฅีผีกึ ีดีกีถ ีฐึ ีกีดีกีถีถีฅึ ีจ ีฑึ ีกีฏีฅึ ีบีพีธึ ีด ีฅีถ ีจีถีฉีกึ ีซีฏ ึ ีฅีฆึ ีกึ ีกีฏีซีน ีกีฟีฅีฝีฟีกีพีธึ ีธึ ๏ฌ ีฅึ ีซ, ีฝีฟีธึ ีฃีกึ ึ ีถีฅึ ีจ ีฐีกีถีฑีถีฅีฌีธึ , ึ ีถีถีกีฏีกีถ ึ ีกีฏีกีคีฅ๏ฌ ีกีฏีกีถ ีบีกึ ีฟึ ีฅึ ีซ ีดีกึ ีดีกีถ ีทึ ีปีกีถีถีฅึ ีจ ีกีพีกึ ีฟีฅีฌีธึ ึ ีฐีฅีฟีธ, ีตีธีฉึ ึ ีตีก ีชีกโ ซ๏ฌ โ ฌีฅีฟีธึ ีด: ี ึ ีกีดีกีถีจ ีฟีกีฌีธึ ีดีกีฝีซีถ ีธึ ีฝีกีถีธีฒีซีถ ีฟีฅีฒีฅีฏีกึ ีถีฅีฌีจ ีบีกึ ีฟีกีคีซึ ีง, ีขีกึ ีกีผีธึ ีฉีตีกีดีข ีกีถีฐีกึ ีฃีฅีฌีซ ีบีกีฟีณีกีผีธีพ ีขีกึ ีกีฏีกีตีธึ ีฉีตีกีถ ีกีผีฏีกีตีธึ ีฉีตีกีถ, ีธึ ีจ ีฐึ ีกีดีกีถีซ ีฑึ ีกีฏีฅึ ีบีดีกีถ ีฃีธึ ีฎีจีถีฉีกึ ีซ ีฏีกีฝีฅึ ีดีกีถ ีฐีซีดึ ีนีง:

ิฑี ิฑิณิฑ ิฒิบิปี ิฟ ี ีฅีบีฟีฅีดีขีฅึ 2016 N 27-28 (1338-1339)

DՍԱՆՈՂՆԵՐԻ ՎԵՐԱԿԱՆԳՆDՄ ● Ուսանողական իրավունքների վերակագնումը թույլատրվում է` սկսած առաջին կուրսի երկրորդ կիսամյակից: ● Ուսանողական իրավունքները վերականգնելու դիմուﬓերը ներկայացվում են կիսամյակների ուսուﬓական պարապմունքներին նախորդող և հաջորդող երկու շաբաթների ընթացքում: ● Ուսուﬓական պլանների փոփոխության պատճառով առաջացած առարկայական տարբերությունները ուսանողը պետք է հանձնի ռեկտորի հրամանով հաստատված անհատական ժամանակացույցով, բայց ոչ ուշ, քան ﬕնչև տվյալ կիսամյակի քննաշրջանի սկիզբը: ● ԲՈւՀ-ից հեռացված (ազատված) ուսանողները վերականգնվում են ԲՈւՀ-ի ռեկտորի հրամանով: ● Վերականգնվող ուսանողն ազատվում է նախկինում ուսուﬓասիրած և համապատասխան կրեդիտներ հավաքած առանձին առարկաների ուսուﬓական պարապմունքներից և ատեստավորուﬕց: Ուսանողը պարտավոր է վճարել ﬕայն այն առարկաների ուսումնական պարապմունքների համար, որոնց հաճախելու է` ըստ ԲՈւՀ-ում մասնագիտության համար գործող ﬔկ կրեդիտի արժեքի: ● ԲՈւՀ-ը քննարկում է ուսանողի վերականգնման դիմումը և որոշում նրա ուսուﬓառության կուրսը և մյուս պայմանները կամ հիﬓավորում է ﬔրժելու մասին իր որոշումը: ● Արտասահմանցի ուսանողներին վերականգնելիս հաշվի են առնվում ուսանողի կարգավիճակի առանձնահատկությունները: ● Առարկայական տարբերությունները և ակադեﬕական պարտքերը հանձնելուց հետո կցագրման հրամանը փոխարինվում է ուսանողի հրամանագրումով: ● Զորակոչվելու կապակցությամբ և առող ջական վիճակի պատճառով ակադեﬕական արձակուրդ ձևակերպած, ուսուﬓառությունն ընդհատած ուսանողները ուսուﬓառությունը շարունակում են այն պահից, որից ընդհատել են` անկախ ծրագրային տարբերությունների: ● Վճարովի համակարգում ուսանողների հրամանագրումը կատարվում է ուսման վարձը վճարելուց հետո: ● ԲՈւՀ-ից հեռացված (ազատված) ուսանողները վերականգնվում են այն կիսամյակում, որից նրանք հեռացվել (ազատվել) են, եթե վերականգնման պահին առարկայական անհամապատասխանություններով պայմանավորված կրեդիտների գումարային քանակը չի գերազանցում 20 կրեդիտը: 20 կրեդիտը գերազանցելու դեպքում ուսանողին առաջարկվում է վերականգնվել նախորդ կիսամյակ, որի համար առարկայական անհամապատասխանությունների սույն կետում նշված պահանջը բավարարվում է, բացառությամբ առաջին կիսամյակի: ● ԲՈւՀ-ից հեռացված ուսանողները վերականգնում են իրենց ուսանողական իրավունքները առնվազն 1 կիսամյակ հետո: ● Համալսարանից հեռացված ուսանողը վերականգնվում և շարունակում է ուսումը վճարովի սկզբունքներով:

ՔԵԶ ՀԱՄԱՐ, ԱՌԱՋԻՆ ԿՈՒՐՍԵ ԿՈՒՐՍԵՑԻ

● Վերականգնված ուսանողի անձնական գործում պահվում են ուսանողի դիմումը, ակադեﬕական տեղեկանքը, վերականգնման մասին հրամանի պատճենը, ԲՈւՀ-ի հետ կնքած պայմանագիրը և ﬕջնակարգ կամ ﬕջին մասնագիտական կրթության ավարտական վկայականը, ուսման վարձի վճարման անդորրագիրը, եթե ուսանողը վերականգնվել է վճարովի սկզբունքով: ● Ռազմաբժշկական ֆակուլտետից հեռացված և նույն ֆակուլտետում վերականգնվելու իրավունքը կորցրած նախկին կուրսանտը կարող է վերականգնվել համալսարանի որևէ ֆակուլտետում ﬕայն վճարովի հիմունքներով` վճարելով նաև ռազմաբժշկական ֆակուլտետում ուսանած բոլոր տարիների ուսման վարձը` տեղափոխված ֆակուլտետի համար սահմանված ուսման տարեկան վարձի չափով: ● Անվճար սկզբունքով ուսուցումը կարող են շարունակել հետևյալ անձինք.

- անվճար սկզբունքով ուսուﬓառվող ուսանողները, ովքեր վերականգնվել են առող ջական վիճակի պատճառով ձևակերպած ակադեﬕական արձակուրդը ավարտելուց հետո, - երկկողմանի ծնողազուրկ ուսանողները, - 1-ին և 2-րդ կարգի հաշմանդամ ուսանողները, - հղի կամ ﬕնչև 3 տարեկան երեխա ունեցող ուսանողները, ովքեր ﬕնչև վերականգնվելը սովորել են ուսուցման անվճար համակարգում, - զինծառայությունից զորացրված այն ուսանողները, ովքեր ﬕնչև զորացրվելը սովորել են ուսուցման անվճար համակարգում, - ՀՀ և ԼՂՀ պաշտպանության մարտերում վիրավորված ուսանողները կամ զոհված զինծառայողների և ազատամարտիկների ընտանիքի անդաﬓերը: Վճարովի սկզբունքով վերականգնված ուսանողներին ուսանողական կրթաթոշակ չի նշանակվում:

ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ Սեպտեմբեր 2016 N 27-28 (1338-1339) 13

ՔԵԶ ՀԱՄԱՐ, ԱՌԱՋԻՆ ԿՈՒՐՍԵ ԿՈՒՐՍԵՑԻ

Ուսուցման կանոնների նկատմամբ անﬕջական վերահսկողություն իրականացնում են ուսուﬓական աշխատանքների գծով պրոռեկտորը, ֆակուլտետների դեկանները և բաժնի պետերը: Ուսանողները դասերին պետք է ներկայանան սահմանված ժամանակին:

Ուշացման դեպքում ուսանողը մատյանում պետք է ստանա «բացակա»: Դասերի ժամանակ լսարանից դուրս գալ ուսանողը կարող է ﬕայն դասախոսի թույլտվությամբ: Ուսանողի բացակայությունները համարվում են հարգելի, եթե ներկայացվում են համապատասխան փաստաթղթեր: Ուսանողները դասերին հաճախում են բժշկական խալաթներով:

ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆԻ ՍԱՆՈՂՆԵՐԸ ԵՎ ԱՇԽԱՏԱԿԻՑՆԵՐԸ ՊԱՐՏԱՎՈՐ ԵՆ ԵՆԹԱՐԿՎԵԼ ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆԻ ՆԵՐՔԻՆ ԱՆՎՏԱՆԳ ԹՅԱՆ ԿԱՆՈՆՆԵՐԻՆ Համալսարանի աշխատողները և ու ո սանողները բարեխիղճ օգտագործում և պահպա պ նում են համալսարանի գույքը, սարքավորուﬓերը և այլ ունեցվածքը` իրենց բոլոր պա ատկանելիքներով, հատուցում են իրենց ﬔղքով պատճառած ﬖասները: Անվտանգության բաժնի աշխատո ողներն իրավունք ունեն ուսանողների ից և աշխատողներից պահանջելու պահ հպանել համալսարանի անվտանգությա ան կանոնները, անհրաժեշտության դեպ պքում ստուգելու աշխատողների վկայակա անները և ուսանողների ID քարտերը, կամ կ ուսանողական տոմսերը: Համալսարանի տարածքում ուսանողները պարտավոր են ունենալ ID քարտ, կամ

ուսանողա ական տոմս: Համալս սարանի ուսանողները և աշխատողները պ պարտավոր են ենթարկվել համալսարանի անվտանգության կանոններին, անվտանգ գությունից թելադրվող դեպքերում ենթ թարկվել անվտանգության աշխատողնե երի ցուցուﬓերին, աշխատանքային օրվա ա ավարտից հետո և աշխատանքային օր րվա ընթացքում սենյակից կամ լսարանից ց ժամանակավոր բացակայելու դեպքում անջատել լամպերը և մյուս էլեկտրասարքե երը, փակել պատուհանները և կողպել դռնե երը, ծանոթանալ համալսարանի անվտանգության կանոններին: վտա Ոչ աշխատանքային օրերին մուտքը համալսարան արգելվում է:

Անհրաժեշտության դեպքում համալսարանը ուսանողին տրամադրում է հանրակացարան: Հանրակացարանում բնակվելու պայմանները սահմանվում են համապատասխան պայմանագրով: Ուսանողի կողﬕց հանրակացարանում բնակվելու մասին պայմանագիրը ﬕակողմանի լուծարելու և ուսանողի` համալսարանից կամ հանրակացարանից հեռացնելու դեպքում տվյալ ուսուﬓական տարվա վճարված բնակության վարձը չի վերադարձվում, բացառությամբ առող ջական վիճակի պատճառով ուսուﬓ ընդհատվելու դեպքի:

14

ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ Սեպտեմբեր 2016 N 27-28 (1338-1339)

ี ิติถ ี ิฑี ิฑี , ิฑี ิฑี ิปี ิฟี ี ี ี ิต ิฟี ี ี ี ิตี ิป

ี ีซึ ีฅีฌีซ ีธึ ีฝีกีถีธีฒีถีฅึ , ๏ฌ ีดีธีผีกึ ีฅี ึ , ีธึ ๏ฌ ีกีตีถ ีคีธึ ึ ีนีฅึ ึ ีฃีฟีพีธึ ีด ีคีกีฝีกีฃึ ึ ีฅึ ีซึ , ีกีตีถ ีบีฅีฟึ ีง ึ ีธีญีกีถึ ีพีซ ีฑีฅีฆีกีถีซึ ีฐีฅีฟีธ ีฅีฏีธีฒีถีฅึ ีซีถ, ีธึ ีฝีฟีซ ีกีทีญีกีฟีฅึ ีน๏ฌ ีกีฝีฅี ีฌ, ีนีฏีธึ ึ ีถีฅี ีฌ, ีนีบีกีฟีผีฅี ีฌ` ีฐีกีฏีกีผีกีฏ ีคีฅีบึ ีธึ ีด ีฝีฟีซีบีพีกีฎ ีฏีฌีซีถีฅึ ีฐีกีฟีธึ ึ ีฅีฌ: ิดีกีฝีกีฃึ ึ ีฅึ ีจ ีฟึ ีพีธึ ีด ีฅีถ ีธึ ีฝีธึ ๏ฌ ีกีฏีกีถ ีฎึ ีกีฃึ ีฅึ ีซีถ ีฐีกีดีกีบีกีฟีกีฝีญีกีถ, ๏ฌ ีถีนึ ีกีผีกึ ีฏีกีตีซ ีกีพีกึ ีฟีจ: ิบีกีดีกีถีกีฏีซีถ ีนีพีฅึ ีกีคีกึ ีฑีถีฅีฌีธึ ีคีฅีบึ ีธึ ีด ีถีธึ ีฃีซึ ึ ีนีฅึ ีฏีกึ ีธีฒ ีฝีฟีกีถีกีฌ: ิณีซึ ึ ีจ ีฏีธึ ึ ีถีฅีฌีธึ ีฏีกีด ๏ฌ ีกีฝีฅีฌีธึ ีคีฅีบึ ีธึ ีด ีฑีฅีฆีกีถีซึ ีฏีบีกีฐีกีถีปีพีซ ีถีธึ ีตีถ ีฃึ ึ ีซึ ีฏีกีด ีฃึ ีกีคีกึ ีกีถีซีถ ีกีถีฐึ ีกีชีฅีทีฟ ีฐีกีดีกึ ีชีฅึ ีฃีซึ ึ : ิฟีกึ ีธีฒ ีฅึ ึ ีฃีฟีพีฅีฌ ีถีกึ ีจีถีฉีฅึ -

ึ ีกีฝึ ีกีฐีซ ีฎีกีผีกีตีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีซึ , ีธึ ีฟีฅีฒ ีคีกีฝีกีฃึ ึ ีฅึ ีซึ , ีฟีฅีฒีฅีฏีกีฟีธึ ีฐึ ีกีฟีกึ ีกีฏีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีซึ ีขีกึ ีซ ีฏีกึ ีธีฒ ีฅึ ีบีกีฟีพีซึ ีฅีฌ ีฌึ ีกึ ีธึ ึ ีซีน ีฃึ ีกีฏีกีถีธึ ีฉีตีธึ ีถ: ิธีถีฉีฅึ ึ ีกีฝึ ีกีฐีธึ ีด ีฝีบีกีฝีกึ ีฏีธึ ีดีจ ีฏีกีฟีกึ ีพีธึ ีด ีง ีธึ ีฝีกีถีธีฒีกีฏีกีถ ีถีธึ ีตีถีกีฏีกีถีกึ ีดีกีถ ึ ีกึ ีฟีฅึ ีธีพ (ID ึ ีกึ ีฟีฅึ ีธีพ, ีฏีกีด ีธึ ีฝีกีถีธีฒีกีฏีกีถ ีฟีธีดีฝีฅึ ีธีพ), ีนีซ ีฉีธึ ีตีฌีกีฟึ ีพีธึ ีด ีฃึ ึ ีฅึ ีจ ีคีธึ ึ ีฝ ีฟีกีถีฅีฌ: ี ีซี ีดีธีผีกึ ีฅึ , ีธึ ีจีถีฉีฅึ ึ ีกีฝึ ีกีฐีธึ ีด ีบีกึ ีฟีกีพีธึ ีฅึ ` ๏ ช ีบีกีฐีบีกีถีฅีฌ ีฌีผีธึ ีฉีตีธึ ีถ, ๏ ช ีกีถีปีกีฟีฅีฌ ีขีปีปีกีตีซีถ ีฐีฅีผีกีญีธีฝีถีฅึ ีจ, ๏ ช ึ ีถีถีกึ ีฏีธึ ๏ฌ ีฅึ ีนีกีถึ ีฏีกึ ีถีฅีฌ: ิธีถีฉีฅึ ึ ีกีฝึ ีกีฐีจ ีชีกีดีกีคึ ีกีพีกีตึ ีนีง:

ี ีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีซ ีฟีกึ ีกีฎึ ีธึ ีด ีกึ ีฃีฅีฌีพีธึ ีด ีง ีฎีญีฅีฌ: ิฑึ ีฃีฅีฌีพีธึ ีด ีง ีฐีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีธึ ีด ึ ีฃีฟีกีฃีธึ ีฎีฅีฌ ีธีฃีฅีฌีซึ ีญ๏ฌ ีนึ ีถีฅึ , ีขีกึ ีกีผีธึ ีฉีตีกีดีข ีฐีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีซ ีฒีฅีฏีกีพีกึ ีธึ ีฉีตีกีถ ีฏีธีฒ๏ฌ ึ ๏ฌ ีปีธึ ีกีผีธึ ๏ฌ ีฅึ ีซ ีฐีกีดีกึ ีถีกีญีกีฟีฅีฝีพีกีฎ ีคีฅีบึ ีฅึ ีซ: ิฟีกึ ีฃีกีบีกีฐีกีฏีกีถ ีฏีกีถีธีถีถีฅึ ีซ ีฏีธีบีซีฟ ีญีกีญีฟีธึ ีด ีง ีธีฃีฅีฌีซึ ีญ๏ฌ ีนึ ีถีฅึ ีซ, ีฉีดึ ีก๏ฌ ีปีธึ ีถีฅึ ีซ ีฏีกีด ีฐีธีฃีฅีถีฅึ ีฃีธึ ีฎีธีฒ ีถีตีธึ ีฉีฅึ ีซ ีกีฆีคีฅึ ีธึ ีฉีตีกีดีข ีฐีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีธึ ีด ีฃีฟีถีพีฅีฌีจ: ี ีธึ ีตีถ ีฏีกีถีธีถีกีฏีกึ ีฃีธีพ ีฝีกีฐีดีกีถีพีกีฎ ีฏีกึ ีฃีกีบีกีฐีกีฏีกีถ ีฏีกีถีธีถีถีฅึ ีจ ีญีกีญีฟีฅีฌีธึ ีคีฅีบึ ีฅึ ีจ, ีซีถีนีบีฅีฝ

ีถีกึ ีฐีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีธึ ีด ีกีตีถ ีฃีธึ ีฎีธีฒีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีจ, ีธึ ีธีถึ ีฆีธึ ีฃีธึ ีคีพีธึ ีด ีฅีถ ีฐีกีฏีกีซึ ีกีพีกีฏีกีถ ีกึ ีกึ ึ ีถีฅึ ีธีพ, ีบีฅีฟึ ีง ีฏีกีถีญีพีฅีถ ีฐีกีดีกีบีกีฟีกีฝีญีกีถ ีฏีกีผีธึ ึ ีพีกีฎึ ีกีตีซีถ ีฝีฟีธึ ีกีขีกีชีกีถีดีกีถ ีฏีธีฒ๏ฌ ึ , ีซีฝีฏ ๏ฌ ีฒีกีพีธึ ีถีฅึ ีจ ีฅีถีฉีกีฏีก ีฅีถ ีบีกีฟีกีฝีญีกีถีกีฟีพีธึ ีฉีตีกีถ: ี ึ ีฅีถีฝีคึ ีธึ ีฉีตีกีดีข, ีฐีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีซ ีฏีกีถีธีถีกีคึ ีธึ ีฉีตีกีดีข ึ ีถีฅึ ึ ีซีถ ีฏีกึ ีฃีกีบีกีฐีกีฏีกีถ ีฏีกีถีธีถีถีฅึ ีธีพ ีฝีกีฐีดีกีถีพีกีฎ ีบีกึ ีฟีกีฏีกีถีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีจ ีนีฏีกีฟีกึ ีฅีฌีธึ ีฏีกีด ีญีกีญีฟีฅีฌีธึ ีคีฅีบึ ีธึ ีด ีกีทีญีกีฟีธีฒีซ ึ ีธึ ีฝีกีถีธีฒีซ ีถีฏีกีฟีดีกีดีข ีฏีกึ ีธีฒ ีฅีถ ีฏีซึ ีกีผีพีฅีฌ ีฏีกึ ีฃีกีบีกีฐีกีฏีกีถ ีบีกีฟีกีฝีญีก-

ีถีกีฟีพีธึ ีฉีตีกีถ ๏ฌ ีปีธึ ีถีฅึ ` ีคีซีฟีธีฒีธึ ีฉีตีธึ ีถ, ีถีฏีกีฟีธีฒีธึ ีฉีตีธึ ีถ, ีญีซีฝีฟ ีถีฏีกีฟีธีฒีธึ ีฉีตีธึ ีถ, ีฐีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีซึ ีฐีฅีผีกึ ีธึ ีด: ีฐีฅีผีกึ ีธึ ีด:

ีธีญ ีฉีต ีถีถีฅึ ึ ีธ ึ ๏ฌ ีฅ ีข ึ ีฅ ีด

ีธีท ๏ฌ ีฅึ ีถีซึ ีฐีฅีฟีธ ึ ีฅีฆ ีต ิฑีตีฝ ีฐึ ีกีฐีกีถีฃ-ีธึ ีฉ

ีฉ ีธ ีถ ีก ีฎ ีถ ี ีกีญีถีกีฏีก ีฅีถ ีฏีกีฟีกึ ีพ ีด: ีถีถีฅึ ีถ ีกีผีกีพีฅีฌ ีก ีญ ีฝ ีก ีฟ ีก ีบ ีซ ึ ีฐ ีฆีธีฒ ีฐีกึ ึ ีฅ ีกึ ีฆีกีขีกีถีฅีฌ ีบ ีฝ ีฅ ีฒ ีธ ึ ีก ีฏ ีข ีด ีดีกีถึ ีกีดีกีฝีถ ีฉีตีก ีฅีฏีกีถีกีฟ ีด ีฏีกีด ีค ีถ ีก ีญ ีฝ ีก ีฟ ีก ีบ ีฐีกีดีก ีก๏ฌ ีฉีธีคีกีฏีกีถ ๏ฌ

ีฝ

ีซ ีถ ีก ึ ีก ีฝ ีฐีกีดีกีฌ ีพีกึ ีน ีฉีต ีถ ีด: ิฑี ิฑิณิฑ ิฒิบิปี ิฟ ี ีฅีบีฟีฅีดีขีฅึ 2016 N 27-28 (1338-1339) 15

ԱՆԴՐԱԴԱՐՁ ԱՅՆ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԻՆ, ՈՐՈՆՔ ՏԵՂԻ ԵՆ ՈՒՆԵՑԵԼ «ԱՊԱԳԱ ԲԺՇԿԻ» 2015-16 ՈՒՍՈՒՄՆԱԿԱՆ ՏԱՐԵՎԵՐՋԻ ԹՈՂԱՐԿՈՒՄԻՑ ՀԵՏՈ ՀՀ ՆԱԽԱԳԱՀԸ ՇՆՈՐՀԱՎՈՐԵՑ ՀՀ ՊՆ ՌԱԶՄԱՈՒՍՈՒՄՆԱԿԱՆ ՀԱՍՏԱՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ՝ 2016-Ի ՇՐՋԱՆԱՎԱՐՏՆԵՐԻՆ Հայաստանի Հանրապետության պաշտպանության նախարարությունում տեղի ունեցավ ՀՀ ՊՆ ռազմաուսուﬓական հաստատությունների, այդ թվում նաև Երևանի Մ. Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարանի ռազմաբժշկական ֆակուլտետի՝ 2016-ի շրջանավարտների ավարտական ﬕջոցառումը: ՀՀ նախագահ, զինված ուժերի գերագույն գլխավոր հրամանատար Սերժ Սարգսյանն իր շնորհավորական խոսքում նշեց, որ ապագա սպաները ընտրել են զինվորականի մասնագիտություն ﬕ երկրում, որն արդեն 25 տարի աﬔն օր կանգնած է պատերազﬕ սպառնալիքի առջև, որը, ցավոք, ﬔր իրականությունն է: Նրանց մասնագիտական ընտրության փաստն արդեն իսկ խոսում է մարդկային բարձր նկարագրի և աշխարհայացքի մասին: Այսօրվանից ﬔր ժողովուրդը նաև անձամբ նրանց է վստահում իր անվտանգությունը և խաղաղ ապրելու իրավունքի իրականացումը: Այդ պատասխանատվությունը բոլորինս է, բայց առաջին հերթին բանակինն է, որովհետև այն առաջին շարքերում է: ՀՀ նախագահը ուսման գերազանցիկներին անձամբ

հանձնեց հանձ նեց սպայական սպայական վկայականները վկայականները և պարգևատրեց պարգևատրեց անվանական դաշույններով: Արարողության ավարտին շրջանավարտները հանդիսավոր քայլերթ կատարեցին, որին հաջորդեց ՀՀ ՊՆ Պատվո պահակախմբի ցուցադրական ելույթը:

ՓՈԽԸՄԲՌՆՄԱՆ ՀՈՒՇԱԳԻՐ ԱՄՆ ՅՈՒՏԱՅԻ ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆԻ ԵՎ ԵՊԲՀ-Ի ՄԻՋԵՎ «Հայաստան. գլոբալ առող ջություն ծրագրին մասնակցող Յուտայի համալսարանի հանրային առող ջության դեպարտաﬔնտի և բժշկական համալսարանի հանրային առող ջության ֆակուլտետի ուսանողների հետ ԵՊԲՀ ռեկտորի հետ հանդիպումը հնարավորություն տվեց վերջիններիս «Հայաստան. գլոբալ առող ջություն ծրագրի շրջանակներում բնակչության շրջանում անցկացնել իրազեկվածության բարձրացման աշխատանքներ այնպիսի քրոնիկ հիվանդությունների ռիսկի գործոնների վերաբերյալ, ինչպիսիք են շաքարային դիաբետը, կրծքի քաղցկեղը, սրտանոթային համակարգի հիվանդությունները: Ծրագրում ընդգրկված ուսանողները Երևանի և հանրապետության տարբեր մարզերի բուժհաստատություններում իրականացրին սքրինինգային թեսթեր, ստուգեցին պացիենտների խոլեստերինի, արյան շաքարի մակարդակը, չափեցին արյան զարկերակային ճնշումը, որոշեցին մարﬓի զանգվածի և այլ ցուցանիշերը: 16

Հանդիպման ավարտին Հանդիպման ավարտին Յուտայի Յուտայի և Երևանի Երևանի պետա պետական բժշկական համալսարանների ﬕջև կնքվեց փոխըմբռնման հուշագիր, ինչը կնպաստի երկու համալսարանների ﬕջև առող ջապահության ոլորտում կապերի ամրապնդմանը և հետագա զարգացմանը:

ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ Սեպտեմբեր 2016 N 27-28 (1338-1339)

Մարիետա Մելիք-Փաշայան - 80

ԵՐԿՕՐՅԱ ԳԻՏԱԺՈՂՈՎ՝ ՆՎԻՐՎԱԾ ՀՈԲԵԼՅԱՆԻՆ «Հոգեբուժական փորձաքննություններ և հետտրավմատիկ սթրեսային խանգարուﬓեր խորագրով երկօրյա գիտաժողովը նվիրված էր հայկական հոգեբուժական ասոցիացիայի հիﬓադիր, ԵՊԲՀ ուսուﬓական աշխատանքների գծով պրոռեկտոր (1988-2001թթ.), հոգեբուժության և բժշկական հոգեբանության ամբիոնի վարիչ (1985-2008թթ.), պրոֆ. Մարիետա Մելիք-Փաշայանի 80-ամյակին: Գիտաժողովը նպատակ ուներ ներկայացնել մարտական գործողությունների հետևանքով առաջացած հոգեբուժական և հոգեբանական փորձաքննությունների ներկա իրավիճակը, հիﬓախնդիրները, հնարավոր զարգացուﬓերը և հետտրավմատիկ սթրեսային խանգարուﬓերը: Ի թիվս այլ բարձր գնահատականների, որոնք հնչեցին

հոբելյանի առիթով՝ պրոֆեսոր Մ. Մելիք-Փաշայանը գնահատվեց որպես «ﬔտր հասկացությանը համապատասխանող պրոֆեսոր, որովհետև նա և՛ ուսուցիչ էր, և՛ վարպետ, և՛ մտավոր գործունեության ﬔջ բարձունքների հասած անձ: Գնահատումը տրվեց նրա ուսանողներից մեկի՝ բժշկական համալսարանի ռեկտոր Մ. Նարիմանյանի կողﬕց: ՀՀ ԳԱԱ ակադեﬕկոս, ԵՊԲՀ նախկին ռեկտոր Վ. Հակոբյանը պատﬔց Մարիետա Մելիք-Փաշայանի հետ աշխատելու տարիների, համատեղ կատարած աշխատանքների մասին՝ նշելով, որ ﬕշտ հիացել է նրանով, թե ինչպես էր նա պատվով ու ﬔծ պատասխանատվությամբ կատարում իր վրա դրված պարտականությունները: Մ. Մելիք-Փաշայանի մասին հիշո-

ղո թյուն ղութ ո ններով ներով կի կիսվեցին վեցին ն նաև և ՀՀ ԲԳԱ ակադեﬕկոս Լևոն Մկրտչյանը, փորձաքննությունների ազգային բյուրոյի տնօրեն Արտաշես Ջավադյանը, անվանի հոգեբույժ Ադա Թադևոսյանը, ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարի տեղակալ Ջեմմա Բաղդասարյանը: Գիտաժողովի երկրորդ նիստն անցկացվեց Ստեփանակերտում:

Միջազգային համաժողով

ՄԱԳՆԻՍԱՌԵԶՈՆԱՆՍԱՅԻՆ ՏՈՄՈԳՐԱՖԻԱՆ ԳՈՐԾՆԱԿԱՆ ՊՐԱԿՏԻԿԱՅԻ ԲԺՇԿԻ ՀԱՄԱՐ-2016 Բժշկական համալսարանում կայացած երկօրյա համաժողովը նախատեսված էր ճառագայթաբանների, սրտաբանների, թերապևտների, ընտանեկան բժիշկների, նյարդաբանների, ﬖասվածքաբանների, ռևմատոլոգների համար: Բացելով համաժողովը՝ ԵՊԲՀ ռեկտորը, կարևորելով հիվանդությունների վարման գործում բժշկական իﬕջինգի դերը, մասնագետի համար կարևոր համարեց տեսնել հիվանդությունը՝ հետագայում այն ճիշտ վարելու համար, նշելով, որ այդ հնարավորությունը ընձեռում են ախտորոշիչ նորագույն սարքավորուﬓերը: Ող ջույնի իր խոսքում ԵՊԲՀ կլինիկական աշխատանքների գծով պրոռեկտոր Ա. Մինասյանը նշեց, որ գիտատեխնիկական ոլորտն այսօր ﬔծ առաջընթաց է ապրում, և դրա

հետ համընթաց քայլելու համար կարևոր և ողջունելի են նման հանդիպումները: Դրանք հնարավորություն են տալիս ոլորտի մասնագետներին իրականացնել փորձի փոխանակում, ձեռք բերել նոր հմտություններ, կատարելագործվել: Ող ջույնի խոսքով հանդես եկան նաև American Austrian Foundation-ի հայաստանյան ներկայացուցիչ Աստղիկ Մարկոսյանը և «Հերացի համալսարանական հիվանդանոցի ընդհանուր և ինվազիվ սրտաբանության կլինիկայի ղեկավար Հմայակ Սիսակյանը:

«Մ Մագնիսառե եզոն նան նսային ին տոմ մոգրաֆիան գործնական պրակտիկայի բժշկի համար-2016 համաժողովը ﬕտված էր ինտեգրատիվ գիտական ծրագրի ﬕջոցով ոլորտի նվաճուﬓերն առավելագույնս հասու դարձնել համաժողովի մասնակիցներին, կիրառել դրանք սիմուլ յացիոն և կրթական նպատակներով:

17 ԱՊԱԳԱ ԱՊ ՊԱԳ ԱԳԱ Ա ԲԺ ԲԺԻՇԿ Բ ԻՇԿ ԻՇ ՇԿ Սե Սեպտեմբեր եմ ե 20 2016 16 6N2 27-28 277 28 ((1338-1339) (1338 1338 13 38 11339) 339) 33 9) 17

ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ ԳԻՏՆԱԿԱՆՆԵՐԻ ԴՊՐՈՑՆԵՐ ՀՀ ԿԳՆ գիտության պետական կոﬕտեի աջակցությամբ կազմակերպված երիտասարդ գիտնականների երկու դպրոցներին մասնակցում էին դասախոսներ, ուսանողներ և երիտասարդ հետազոտողներ Երևանի Մ. Հերացու անվան և Թբիլիսիի պետական բժշկական համալսարաններից: Դպրոցներից առաջինը կրում էր «Երիտասարդ հետազոտող և աշխատաշուկա համագործակցության զարգացման հեռանկարները խորագիրը: Դպրոցի ընթացքում զեկույցներով հանդես եկան Թբիլիսիի պետական բժշկական համալսարանի պրոֆեսորներ Իրինե Զառնաձեն և Քեթևան Մուրջիկնելին, ովքեր ներկայացրին իրենց համալսարանի կողﬕց բժշկագիտության տարբեր՝ մասնավորապես հանրային առողջության և ճառագայթաբանության ոլորտներում իրականացվող կադրային քաղաքականությունը և աշխատաշուկայի պահանջները: Զեկույցներ ներկայացրին նաև ﬔր համալսարանի ներկայացուցիչները:

Կազմակերպվեցին քննարկուﬓեր The World Cafe ձևաչափով, որի ընթացքում մասնակիցները վիճակահանության սկզբունքով բաժանվեցին խմբերի և կազմակերպեցին քննարկում՝ ծրագրով նախատեսված հիմնական թեմաների շուրջ: Դրանք էին` բժշկի մասնագիտության ընտրության մոտիվացիան, վաստակելու հնարավորությունները, առող ջապահության ոլորտի պետական, մասնավոր և ապահովագրական կազմակերպությունների կողﬕց ֆինանսավորման ուղիների առանձնահատկությունները աշխատաշուկայի ձևավորման և հաղորդակցության զարգացման ոլորտներում: Հաջորդը «Բժշկական հաղորդակցության դերը հանրային առողջության ոլորտում. գործնական հմտություններ խորագրով դպրոցն էր, որտեղ զեկույցով հանդես եկավ հիգիենայի և էկոլոգիայի ամբիոնի դասախոս, կրթության որակի գնահատման և ապահովման կենտրոնի ավագ մասնագետ Արﬔն Մկրտչ-

յանը՝ ներկայացնելով «Բժշկական էկոլոգիա առարկայի հեռավար դասավանդման առանձնահատկությունները գիտելիքի տրամադրման և հաղորդակցության շրջանակներում, իսկ հետազոտական աշխատանքների կազմակերպման բնագավառում բազմամյա փորձ ունեցող մասնագետ Լիլիթ Մարտիրոսյանը ներկայացրեց «Հաղորդակցության հմտությունների զարգացումը մասնագիտական հաջող կարիերա ստեղծելու համար վերնագրով զեկույցը, որը նվիրված էր գիտական աշխատանքներում հաճախ հանդիպող սխալներին և դրանցից խուսափելու արդյունավետ ﬕջոցներին: Զեկույցներից յուրաքանչյուրին հաջորդեցին կլոր-սեղան քննարկումներ, որոնց ընթացքում զեկույց չներկայացնող մասնակիցները ևս ակտիվորեն կիսվում էին իրենց գիտելիքներով: Դպրոցներից յուրաքանչյուրի վերջում զեկույցներ ներկայացվեցին նաև երկու համալսարանների ասպիրանտների և ուսանողների կողﬕց:

Միջազգային համաժողով

ՊԵՐԻՆԱՏԱԼ ԲԺՇԿՈՒԹՅԱՆ ԱՐԴԻ ՀԻՄՆԱԽՆԴԻՐՆԵՐԸ

Համ Հ մաժ ժողովի ն նպատակը կ պե երի ին նատալ բժշկութ ժ կ յան ն արդի ի հարցերի լուծման շուրջ համախմբուﬓ էր հանրապետության մանկաբարձ-գինեկոլոգներին, ուլտրաձայնային հետազոտության և այլ մասնագետներին: Իր ելույթում ՀՀ Ազգային ժողովի առող ջապահության, մայրության և մանկության հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Ա. Բաբլոյանը նշեց, որ ավելի արդիական հարց, քան պերինատոլոգիան է՝ անհնար է պատկերացնել։ Նրա ﬔկնաբանմամբ՝ իր ղեկավարած հանձնաժողովի անունն ինքնին խոսում է այն մասին, որ առանց առողջ սկզբի դժվար է ապահովել ընդհանուր առող ջապահություն: ՀՀ առող ջապահության նախարարի տեղակալ Ս. Խաչատրյանը շեշտեց, որ մայրության և մանկության առողջության պահպանումը Հայաստանի Հանրապետության կառավարության և առող ջապահության նախարարության

18 18

գ րակա ուղղություններից ﬔկն է: Նա տեղեկացրեց, որ գե իրականացվող բազմաթիվ ծրագրերի արդյունքում վերջջին տարիներին ﬔր երկրում արձանագրվում է մայրական և մանկական մահացության ու հիվանդացության ցուցանիշերի նվազում, ցածր քաշով նորածինների ապրեցման ն տասնապատիկ ﬔծացում, ինչպես նաև նրանց առող ջուտ թյան ու հետագա կյանքի որակի լավացում: թ Բանախոսները հպարտությամբ նշեցին, որ ՄԱԿ-ի գլխավոր ասամբլեայի ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի խնդիրներին նվիրված վ բարձր մակարդակի հանդիպման ընթացքում Հայաստանը բ Բելառուսի, Մոլդովայի և Թայլանդի հետ ﬔկտեղ ճանաչԲ վեց մորից երեխային ՄԻԱՎ-ի փոխանցումը հաղթահավ րած երկիր և արժանացավ համապատասխան հավասր տագրի: տ Վերարտադրողական առող ջության, պերինատալոգիայի, մանկաբարձության և գինեկոլոգիայի հանրապետական ինստիտուտի տնօրեն, ՀՀ ԳԱԱ ակադեﬕկոս Ռ. Աբկ րահամյանը կարևորեց այն հանգամանքը, որ համաժողովը հնարավորություն կտա ծանոթանալու ոլորտում առկա ձեռքբերուﬓերին: ԱՄՆ-ի Կորնելի համալսարանի մանկաբարձության և գինեկոլոգիայի ամբիոնի վարիչ, պրոֆեսոր Ֆրենկ Չերվենակը, Յան Դոնալդ բժշկական գերձայնային հետազոտությունների ﬕջհամալսարանական դպրոցի տնօրեն, պերինատալ բժշկության ﬕջազգային ակադեﬕայի պրեզիդենտ, պրոֆեսոր Ազիմ Կուրյակը, Մոսկվայի Սեչենովի անվան առաջին բժշկական համալսարանի մանկաբարձության և գինեկոլոգիայի ամբիոնի վարիչ, ՌԳ ԲԱ թղթակից անդամ, պրոֆեսոր Դավիդ Մակացարիան, նույն ամբիոնի պրոֆեսոր Վիկտորիա Բիցաձեն իրենց ելույթներում անդրադարձան պերինատալոգիայի արդիական խնդիրներին:

ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ Սեպտեմբեր 2016 N 27-28 (1338-1339)

ՄԱՍՆԱԳԻՏԱԿԱՆ ԴԱՍԱԽՈՍՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՊԲՀ-ՈՒՄ Բժշկական համալսարանը 2009-ից համագործակցում է Բերգման կլինիկայի հետ, որը Հումբոլդի համալսարանական հիվանդանոցներից ﬔկն է: Համագործակցության շրջանակներում ﬔր մասնագետները վերապատրաստվել են Բերգման կլինիկայում և իրենց փորձն են ներդրել «Հերացի թիվ 1 և «Մուրացան համալսարանական հիվանդանոցներում: Այս անգամ այդ համալիրներում կարևոր իրադարձություն դարձավ Պոտսդաﬕ (Գերմանիա) Էռնստ Ֆոն Բերգման կլինիկայի պատվիրակության անդաﬓերի հանդիպումը համալսարանի ռեկտոր Միքայել Նարիմանյանի, ԲՈւՀ-ի պրոռեկտորների, կլինիկաների ղեկավարների հետ: Բժշկական համալսարանում կայացած գիտաժողովի ընթացքում Էռնստ Ֆոն Բերգման կլինիկայի գլխավոր գործադիր տնօրեն, վիրաբուժական բաժանմունքի ղեկավար Հուբերտուս Վենիշի, ﬖասվածքաբանության և օրթոպեդիայի վիրաբուժական բաժանմունքի ղեկավար Ռուդոլֆ Շուլցի, մանկաբուժության բաժանմունքի ղեկավար Թոմաս Էրլերի, ինտենսիվ թերապիայի և առաջին օգնության բաժանմունքի ղեկավար Միխայել Օփերթի, գաստրաէնտերոլոգիայի և ինֆեկցիոն հիվանդությունների բաժանմունքի ղեկավար Թոմաս Վայնկեի մասնակցությամբ ներկայացվեցին մասնագիտական դասախոսություններ ﬔր բժիշկների համար: ԵՊԲՀ ռեկտորը նշեց, որ ﬔզ բացառիկ հնարավորություն է ընձեռվել հյուրընկալել ﬕաժամանակ հինգ հրավիրյալ պրոֆեսորների: Այս ﬕջոցառումը՝ իր դասախոսություններով, վարպետության դասերով, հանդիպուﬓերով և մասնագիտական շփուﬓերով, դուրս է ավանդական գիտաժողովի սահմաններից. այն կարող է օրինակ ծառայել, թե ինչպես պետք է կազմակերպել կլինիկական համագործակցությունը:

Հյուրե երին ին հանձ հ նձնե նեցին ին շնոր ն հ հակ կալագրեր ե և հավաստագրեր, իսկ ԵՊԲՀ կլինիկական աշխատանքների գծով պրոռեկտոր Ա. Մինասյանը Էռնստ Ֆոն Բերգման կլինիկային նվիրեց հայ նկարիչ Արարատ Սահակյանի՝ պապիրուսի վրա նկարած Հիպոկրատի երդումը: Այնուհետև պրոռեկտորն ասաց, որ 2009-ից ﬔր համալսարանը և կլինիկաները համագործակցում են Էռնստ Ֆոն Բերգման կլինիկայի հետ: Այս ընթացքում բազմաթիվ մասնագետներ վերապատրաստում են անցել այնտեղ և այժմ հաջողությամբ կիրառում են ձեռք բերած գիտելիքները ﬔր հիվանդանոցներում: Հետագայում նախատեսվում է ունենալ նաև հեռուստաբժշկական խորհրդատվություններ և, այսպես կոչված, «երկրորդ կարծիքի հնարավորություն: Պատվիրակության այցը շարունակվեց ևս երկու օր, որի ընթացքում իրականացվեցին նաև հիվանդների խորհրդատվություններ:

ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆԻ ԵՎ ՎՈՐԼԴ ՎԻԺՆԻ ՀԱՄԱԳՈՐԾԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆԸ ՇԱՐՈՒՆԱԿՎՈՒՄ Է Բժշկական համալսարանի ﬖասվածքաբանության և օրթոպեդիայի ամբիոնի դասախոսները և կլինիկական օրդինատորները Վորլդ Վիժն Հայաստանի աջակցությամբ Գյումրիի Կարﬕր Խաչի պոլիկլինիկայի և Ամասիայի տարածաշրջանի առաջնային օղակի բժիշկների հետ համատեղ իրականացրին ﬕնչև երեք տարեկան երեխաների օրթոպեդիկ սկրինինգներ: Ծրագրի նպատակն էր հայտնաբերել երեխաների մոտ առկա շեղուﬓերը և օգնել մարզային բժշիկներին՝ բարելավել իրենց գործնական հմտությունները: Այս

ծրագրի նախնական փուլում իրականացվեցին նաև վաղ տարիքում առավել հաճախ հանդիպող ոսկրա‫﬘‬անային համակարգի ախտահարման վերաբերյալ դասընթացներ Հայաստանի 6 մարզերի (Սյունիք, Արագածոտն, Տավուշ, Լոռի, Շիրակ, Գեղարքունիք) առաջնային օղակի բժիշկների համար: Դասընթացները վարում էին ԵՊԲՀ ﬖասվածքաբանության և օրթոպեդիայի ամբիոնի դասախոսները:

19 ԱՊԱԳԱ ԱՊԱԳ ԱՊ ԱԳԱ Ա ԲԺ ԲԺԻՇԿ ԲԺԻՇ ԻՇԿ Կ Սե Սեպտեմբեր եմ ե 20 2016 16 N 2 27-28 277 28 ((1338-1339) (1338 1338 13 38 11339) 339) 33 9) 19

ՍՏՈՄԱՏՈԼՈԳՆԵՐԻ ԱՌԱՋԻՆ ՀԱՅ-ՍԼԱՎՈՆԱԿԱՆ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ՎԵՀԱԺՈՂՈՎ Բժշկական համալսարանում կայացած վեհաժողովի բացման հանդիսավոր արարողության սկզբում ներկաները ﬔկ րոպե լռությամբ հարգեցին ապրիլ յան պատերազմում զոհված հերոսների հիշատակը: Միջոցառմանը, որը նվիրված էր Հայաստանի Հանրապետության անկախության 25-րդ տարեդարձին, ներկա էին ՀՀ առող ջապահության նախարարի տեղակալ Տիգրան Սահակյանը, կրթության և գիտության նախարարության աշխատակազﬕ ղեկավար Նաիրի Հարությունյանը, ոլորտի մասնագետներ ԱՄՆ-ից, ՌԴ-ից, Լեհաստանից, Բելառուսից, Ուկրաինայից, Վրաստանից, Բուլղարիայից, ԲՈւՀ-ի ղեկավարությունը, պրոֆեսորադասախոսական կազմը, ուսանողներ, հյուրեր: Ընդգծելով հայ և սլավոնական ժողովուրդների դարավոր բարեկամությունը՝ ԵՊԲՀ ստոմատոլոգիական ֆակուլտետի դեկան, ՀՀ գլխավոր ստոմատոլոգ Լ. Եսայանը ասաց. «Վստահ եմ, որ ﬔր այս ﬕջոցառումը հավասարապես ոգեշնչել է ստոմատոլոգիայի ոլորտին առնչվող բարձրակարգ մասնագետներին, նոր գաղափարների և նախաձեռնությունների առիթ հանդիսացել և, անտարակույս, կհանգեցնի հետաքրքիր և նշանակալի արդյունքների, քանզի այսպիսի համագործակցությունը չի կարող արգասաբեր չլինել: Մեր առողջապահական խնդիրները նման են իրար, և այդ խնդիրները լուծելու համար պետք է պայքարենք համատեղ ուժերով՝ օգտվելով նորօրյա գիտության՝ աշխարհում հայտնի նվաճումներից, այս ասպարեզում կիրառվող

բարձրագույն բարձ րագույն տեխնոլոգիաներից տեխնոլոգիաներից և սարքավորուﬓերից, ﬔթոդներից և մոտեցուﬓերից: Այս վեհաժողովը առաջինն է, սակայն լինելու է շարունակական՝ որպես ﬔր բարեկամության վերահաստատման՝ կրթության և գիտության ոլորտում արդյունավետ համագործակցության երաշխիք: Ի թիվս բազմաթիվ ողջույնելույթների՝ Ա.Ի. Եվդոկիմովի անվան ՄՊԲՍՀ թերապևտիկ ստոմատոլոգիայի ամբիոնի վարիչ, ՌԴ առողջապահության և սոցիալական զարգացման նախարարության գլխավոր մանկական ստոմատոլոգ Լյուդﬕլա Մաքսիմովսկայան, իր ԲՈւՀ-ի ռեկտոր Օլեգ Յանուշևիչի ող ջույնի խոսքը փոխանցելով վեհաժողովի մասնակիցներին, ասաց. «Ստոմատոլոգիայի ոլորտը բժշկագիտության աﬔնաարագ զարգացող ոլորտներից է, ուստի ﬔնք պետք է անընդﬔջ իրականացնենք փորձի փոխա-

նակում՝ նա կում բնագավառի բնագավառի վերջին վերջին նվա նվաճուﬓերի վերաբերյալ: Ուրախ եմ տեսնել այս վեհաժողովին ﬔծ թվով ուսանողների, ովքեր հետաքրքրված են ոլորտի նորամուծություններով: Ելույթներ ունեցան նաև Բելառուսի Հանրապետության գլխավոր ստոմատոլոգ Անդրեյ Մատվեևը, Ուկրաինական բժշկական ստոմատոլոգիական ակադեﬕայի թերապևտիկ ստոմատոլոգիայի ամբիոնի վարիչ Տատյանա Պետրուշանկոն, Ստավրոպոլի «Դենտալ Արտ ուսուﬓական կենտրոնի հիﬓադիր տնօրեն Դﬕտրի Կոմպանիետսը: Ելույթներից հետո հայաստանյան ստոմատոլոգիական երեք կենտրոնների ղեկավարներ պարգևատրվեցին ՀՀ ԱՆ պատվոգրերով, իսկ Լ. Մաքսիմովսկայան և Ա. Մատվեևը՝ «Ստոմատոլոգիական կրթություն և գիտություն ասոցիացիա ՀԿ-ի ոսկե ﬔդալով:

ՀԱՅՐԱՊԵՏԱԿԱՆ ԿՐԹԱԹՈՇԱԿԻ ԱՐԺԱՆԱՑԱԾ ՄԵՐ ՈՒՍԱՆՈՂԸ Անցած ուսուﬓական տարեվերջին Աﬔնայն Հայոց Կաթողիկոսն ընդունեց Հայոց Հայրապետի կողﬕց սահմանված Հայրապետական կրթաթոշակին ներկայացված Հայաստանի ԲՈւՀ-երի երեք ուսանողի՝ ՀՀ կրթության և գիտության նախարար Լևոն Մկրտչյանի և Մայր Աթոռի քրիստոնեական դաստիարակության կենտրոնի տնօրեն Վարդան եպիսկոպոս Նավասարդյանի ուղեկցությամբ: Ուրախությամբ տեղեկացնում ենք, որ ուսման ընթացքում ցուցաբերած բարձր առաջադիմության համար կրթաթոշակ շնորհվեց Երևանի Մ. Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարանի 3-րդ կուրսի ուսանողուհի Իրինա Մուրադյանին: Մյուս երկու ԲՈւՀերն էին Երևանի գեղարվեստի պետական ակադեﬕան և Երևանի Կոﬕտասի անվան պետական կոնսերվատորիան:

20

Շնորհավորելով ուսանողներին՝՝ Վեհափառ Հայրապետը վստահություն հայտնեց, որ նրանք պետք է բարեհաջող ավարտեն իրենց ուսումը և հարուստ գիտելիքների շնորհիվ նորանոր ր բա բ րձունքներ ր նվաճեն:

ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ Սեպտեմբեր 2016 N 27-28 (1338-1339)

ԴԱՍԱԽՈՍՈՒԹՅՈՒՆ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ՓՈՐՁԱԳԵՏԻ ԿՈՂՄԻՑ Հոգեբուժության ﬔջ հետտրավմատիկ սթրեսային (PTSD) և օբսեսիվկոմպուլսիվ խանգարուﬓերի (OCD) գծով ﬕջազգային փորձագետ, Եվրոպական նեյրոհոգեդեղաբանության կոլեգիայի նախկին նախագահ, Mental Health Focus on Depression փորձագետների պլատֆորﬕ նախագահ, հետտրավմատիկ սթրեսային խանգարման (PTSD) իսրայելական կոնսորցիուﬕ նախագահ, ուղեղի իսրայելական խորհրդի նախագահ, աֆեկտիվ հոգեֆիզիոլոգիայի ﬕջազգային խորհրդի անդամ, իսկ ոչ վաղ անցյալում՝ օբսեսիվ-կոմպուլսիվ խանգարուﬓերի սպեկտրի (ICOCS) ﬕջազգային կոլեգիայի նախագահ Յոզեֆ Զոհարի «The Neuroscience-based Nomenclature (NbN). What it means for you as a clinician թեմայով դասախոսությունը նախատեսված էր բժիշկների, կլինիկական օրդինատորների և ուսանողների համար: ԵՊԲՀ գիտության գծով պրոռեկտոր Կ. Ենկոյանն ասաց, որ ﬔզ համար ﬔծ պատիվ է ﬔր ԲՈւՀ-ում հյուրընկալել նեյրոհոգեդեղաբանության կոլեգիայի անդաﬓերին և կոլեգիայի նախկին նախագահ, ﬕջազգային փորձագետին: Ներկայացնելով հյուրերին և ող-

ջունելով ﬕջոցառման մասնակիցներին՝ ԵՊԲՀ հոգեբուժության ամբիոնի վարիչ Արﬔն Մելիք-Փաշայանը նշեց, որ արդեն ﬕ քանի տարի շարունակ համագործակցում են Եվրոպական նեյրոհոգեդեղաբանության կոլեգիայի հետ, և ﬔր երիտասարդ մասնագետները ընդգրկված են նրանց կողﬕց իրականացվող բազմաթիվ ծրագրերում: Բազմաթիվ երիտասարդներ նրանց շնորհիվ հնարավորություն են ստացել ուսանել, դասընթացների մասնակցել Օքսֆորդի և Վենեցիայի դպրոցներում, որոնք ամբող ջությամբ ֆինանսավորվել են Եվրոպական նեյրոհոգեդեղաբանության կոլեգիայի կողﬕց: Պրոֆեսոր Զոհարը 300-ից ավելի գիտական աշխատանքների, 16 գրքերի հեղինակ է, որոնք նվիրված են ռեզիստենտ դեպրեսիային: Նա ՕԿԽ, ՀՏՍԽ, CNP Spectrums և "World Journal of Biological Psychiatry" ամսագրի հիﬓադիր խմբագիրն է, ինչպես նաև "European Psychiatry, The International Journal of Psychiatry in Clinical Practice, Neuropsychobiology" ամսագրերի խմբագրական խորհրդի անդամ:

Նա հանդիսացել է նաև DSM-IV և V ՕԿԽ գծով խորհրդատու և DSM-V օբսեսիվ-կոմպուլսիվ խանգարուﬓերի հետազոտման աշխատանքային խմբի համանախագահ: Ներկայումս նա Սակլեր համալսարանի բժշկական ֆակուլտետի հոգեբուժության պրոֆեսոր է, ինչպես նաև Թել-Ավիվի Հայմա-Շիբա բժշկական կենտրոնի տնօրենը, նաև ԿՆՀ-ի վրա ազդող նորագույն դեղաﬕջոցների զարգացման ﬕջազգային համագործակցության (ECNP, ACNP, CINP, AsCINP) նախագահը:

ԿԱՅԱՑԱՎ ՏԱՐՎԱ ԲԺԻՇԿ ԵՎ ՏԱՐՎԱ ԲՈՒԺՀԻՄՆԱՐԿ-ՀՈՒՍՈ ԱՍՏՂ-2016 ԱՄԵՆԱՄՅԱ Ա ԱՆՎԱՆԱԿՈՉՄԱՆ ԱՐԱՐՈՂՈՒԹՅՈՒՆԸ Անվանակոչման աﬔնամյա արարողության ընթացքում սոցիոլոգիական հարցուﬓերի և փորձագիտական գնահատման արդյունքում մրցանակների արժանացան Երևանի Մ. Հերացու անվան պետական բժշկական համալասարանի ﬕ շարք մասնագետներ: Այդ թվում՝ առող ջապահության նախարարության գլխավոր ստոմատոլոգ, ԵՊԲՀ ստոմատոլոգիական ֆակուլտետի դեկան, դոցենտ, թերապևտիկ և ընտանեկան ստոմատոլոգիայի ամբիոնի վարիչ, «Ստոմատոլոգիական կրթություն և գիտություն ասոցիացիայի նախագահ, «ԿԼԱՆՍԵ բժշկական ստոմատոլոգիական կենտրոնի հիﬓադիրտնօրեն Լազար Եսայանը՝ «Տարվա ստոմատոլոգ, ԵՊԲՀ նյարդաբանության ամբիոնի վարիչ, Հայաստանի նյարդաբանների ասոցիացիայի և Ալցհեյﬔրի ազգային ասոցիացիայի փոխնախագահ, Եվրոպական նյարդաբանական խորհրդի և Ալցհեյﬔրի ﬕջազգային համալսարանի խորհրդի անդամ, բ.գ.դ., պրոֆեսոր Հովհաննես Մանվել յանը՝ «Տարվա նյարդաբան, ԵՊԲՀ նյարդավիրաբուժության ամբիոնի վարիչ, ԵՊԲՀ ընդհանուր և էնդովասկուլ յար նյարդավիրաբուժության կլինիկայի ղեկավար, բ.գ.դ., պրոֆեսոր Ռուբեն Ֆանարջյանը՝ «Տարվա բացա-

ռիկ վիրահատություն, ՀՀ առող ջապահութ թյան նախարարության գլխավոր մանկական ստո ոմատոլոգ, ԵՊԲՀ մանկական ստոմատոլոգիա այի և օրթոդոնտիայի ամբիոնի վարիչ, Հայաստանի ի օրթոդոնտների ասոցիացիայի նախագահ, «Ալլֆաստոմ կլինիկայի հիﬓադիր-տնօրեն, բ.գ.դ. Հրանտ ր Տեր-Պողոսյանը՝ «Տարվա օրթոդոնտ, ԵՊԲՀ սիմուլյացիոն ուսուﬓական կենտրոնի ղեկավա ար, բ.գ.դ. Սուրեն Հովհաննիսյանը՝ «Բարձրագոււյ ւյն ն բժշկական կրթության տարվա կազմակերպիչ, չ ուրոլոգիական կլինիկայի ղեկավար, «Տղամա արդու առող ջություն ՀԿ-ի նախագահ, Երևան ն քաղաքի գլխավոր ուրոլոգ, ԵՊԲՀ ուրոլոգիայի ամբիոնի դոցենտ Արեն Բաբլումյանը՝ «Տարվա ուրոլոգ, «Նաիրի բժշկական կենտրոնի 2-րդ վիրաբուժական բաժանմունքի վարիչ, բ.գ.թ., ԵՊԲՀ վիրաբուժական հիվանդությունների թիվ 3 ամբիոնի դոցենտ Սամվել Զաքարյանը՝ «Տարվա վիրաբույժ, ԵՊԲՀ ճառագայթային ախտորոշման ամբիոնի պրոֆեսոր Նիկոլայ Հովհաննիսյանը՝ հատուկ մրցանակի «Բժիշկ-վետերան անվանակարգերում:

ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ Սեպտեմբեր 2016 N 27-28 (1338-1339) 21

ԵՊԲՀ-ՈՒՄ ՊԱՐԳԵՎԱՏՐԵՑԻՆ ՎԵՄՅԱՆ ԸՆՏԱՆԻՔԻ ԲԺԻՇԿՆԵՐԻՆ

Հայտնի սրտաբան Հ նՆ Նազե ելի ի Վեմյան նը սրտաբանության ոլորտում վաստակաշատ գործունեության համար պարգևատրվեց ԲՈւՀ-ի հուշաﬔդա-

լ լով, իսկ նրա եղբայրը՝ հռչակավոր կրծքային վիրաբույժ կ Անուշավան Վեմյանը կրծքային վիրաբուժության ոլորտում բազվ մամյա կլինիկական վաստակի և մ ծննդյան 80-ամյակի առթիվ հետծ մահու պարգևատրվեց համալմ սարանի ոսկե հուշաﬔդալով: ս Խոսելով ականավոր վիրաբույժի մասին՝ ԵՊԲՀ ռեկտոր բ Մ. Նարիմանյանը պատﬔց, որ Մ Անուշավան Վեմյանի աշակերտը լինելով՝ հնարավորություն է տ ունեցել նրանից ստանալ վարպետաց դասեր ոչ պաշտոնական պայմաններում և նրանից սովորել ոչ ﬕայն այն, թե ինչպես պետք է բու-

ժել, այլև ինչպես շփվել պացիենտի ու նրա հարազատների հետ: Նա այն եզակի մասնագետներից էր, ով ստեղծեց իր դպրոցը, որն այսօր ունի իր շարունակողները: «Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ բժշկական կենտրոնի վիրաբուժության բաժանմունքի վարիչ Հովհաննես Սարկավագյանը նույնպես հիշատակեց Վեմյանի կատարած գործերը: Շնորհակալություն հայտնելով գնահատականի համար՝ Նազելի Վեմյանը պատﬔց իր գերդաստանի պատմությունը, եղբոր անցած ուղու մասին և ամփոփեց խոսքը՝ Անուշավան Վեմյանի մասին ասելով հետևյալը. «Նա ոչ ﬕայն լավ բժիշկ էր, այլև լավ մարդ:

ԱՄԱՌԱՅԻՆ ԱՐՏԱԴՐՈՂԱԿԱՆ ՊՐԱԿՏԻԿԱ Ի.Մ. ՍԵՉԵՆՈՎԻ ԱՆՎԱՆ ԱՌԱՋԻՆ ՄՊԲՀ-ՈՒՄ Բժշկական համալսարանի ընդհանուր բժշկության ֆակուլտետի 4-րդ կուրսի ﬕ խումբ ուսանողներ Մոսկվայի Ի.Մ. Սեչենովի անվան առաջին պետական բժշկական համալսարանի կլինիկական ստորաբաժանուﬓերի բազայում հաջողությամբ անցան ամառային պրակտիկա: Ուսանողների հետ աշխատում էին համալսարանական կլինիկաների լավագույն մասնագետներ: ԵՊԲՀ ուսանողների ուշադրությունը ուղղորդվում էր այն խնդիրների վրա, որոնք բարդություններ էին առաջացրել Ի.Մ. Սեչենովի անվան առաջին ՄՊԲՀ ուսանողների սովորելու ընթացքում: Երիտասարդները բաժանված էին 5 խմբի, աﬔն խմբում` 2 ուսանող, յուրաքանչյուր խմբին կցված էր ﬔկական դասախոս: Բոլոր ուսանողներն ունեին ինքնուրույն անաﬓեզ հավաքելու, պացիենտներին խորհրդատվություն տրամադրելու, ծրագրով նախատեսված համապատասխան հմտություններ ձեռք բերելու հնարավորություն: Մեր ուսանողների առջև բարդ խնդիր էր դրված. այն է՝ ոչ ﬕայն պատշաճ կատարել ծրագրի պրակտիկ և գործնական հատվածները համապատասխան գիտելիքներ և հմտություններ ձեռք բերելու նպատակով, այլ նաև հավուր պատշաճի ներկայացնել Հայաստանը և բժշկական համալսարանը «Միջազգային ընկերության օր ﬕջոցառման ընթացքում, որի նպատակն էր տարբեր երկրներից եկած ուսանողական բազմազգ կոլեկտիվի ﬕաձուլումը: Բժշկական համալսարանի ուսանողները ներկայացրին շատ հետաքրքիր ծրագիր. ցուցադրվեց 4 շնորհանդես Power point ծրագրով (երկուսը՝ անգլերեն, երկուսը՝ ռուսերեն), այնուհետև հանդիսատեսի ուշադրությանը ներկայացվեցին երեք ազգային պար՝ ազգային հագուստով և երեք երգ: Ելույթն այնքան հետաքրքիր և արհեստավարժ էր, որ ճանաչվեց լավագույնը: Ծրագրի ավարտին Ի.Մ. Սեչենովի անվան առաջին ՄՊԲՀ ﬕջազգային բաժնի փոխանակային ծրագրի ղեկավար Լարիսա Վիխրովան շնորհակալություն հայտնեց Երևանի բժշկական համալսարանին և ծրագրի պատասխանատուներին՝ նշելով, որ ԵՊԲՀ ուսանողները լավ տպավորություն թողեցին բոլորի վրա, նրանք ունեն պատասխանատվության բարձր զգացում, բարյացակամ են և կազմակերպված:

22

ԲՈւՀ-ե ԲՈւՀ երի րի ինտեգրման ինտեգրման ծրագրի ծրագրի ԵՊԲՀ ղեկավար ղեկավար Մարինա Օհանյանը ընդգծեց ﬔր ուսանողների՝ ամառային արտադրողական պրակտիկայի ծրագրի գործնական, կրթական և մշակութային բաղադրիչների հաջող կատարումը Ի.Մ. Սեչենովի անվան առաջին ՄՊԲՀ-ում: Պրակտիկայի ընթացքում ﬔր ուսանողները այցելեցին բժշկության պատմության թանգարան, որտեղ ծանոթացան Ռուսաստանում բժշկության զարգացման պատմությունը: Ծրագրի ավարտին բոլոր արտասահմանցի ուսանողները, այդ թվում նաև ԵՊԲՀ սաները, ստացան համապատասախան հավաստագրեր: Այնուհետև «պատասխան այցով Հայաստան եկած Ի.Մ. Սեչենովի անվան առաջին ՄՊԲՀ-ի ուսանողները հաջողությամբ իրականացրին իրենց ամառային արտադրողական պրակտիկան ԵՊԲՀ-ի կլինիկական ստորաբաժանուﬓերում:

ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ Սեպտեմբեր 2016 N 27-28 (1338-1339)

๏ ถี ี ิณิฑี ี ี ิณี ี , ี ี ี ิป ิตี ี ิฑี ี ี ิป ี ิฑี ิฑี ๏ ท ิฒีชีทีฏีกีฏีกีถ ีฐีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีธึ ีด ีตีธีฃีกีตีซ ๏ฌ ีปีกีฆีฃีกีตีซีถ ึ ึ ีพีกีถ ีจีถีคีกีผีกีป ีฏีกีตีกึ ีกีฎ ีฝีฅ๏ฌ ีถีกึ ีจ ีพีกึ ีฅึ ีกีตีธึ ึ ีพีฅีคีกีตีซ ีดีกีฝีถีกีฃีฅีฟ, ีคีธีฏีฟีธึ ี ีซีฏีกีฝ ี ีธีฉีจ: ี ีฅ๏ฌ ีถีกึ ีซีถ ีถีฅึ ีฏีก ีงีซีถ ี ีกีตีกีฝีฟีกีถีธึ ีด ี ีถีคีฏีกีฝีฟีกีถีซ ีกึ ีฟีกีฏีกึ ีฃ ึ ีฌีซีกีฆีธึ ีคีฅีฝีบีกีถ, ีถีธึ ีซีถ ีฃีฅึ ีกีฆีกีถึ ีธึ ีฉีตีธึ ีถ ี ีธีฃีฅีทีพีกึ ี ีกีถีฃีพีกีถีจ ึ ีกีตีฌีจีถีฟึ ีกีถึ ีกีตีซีถ ีขีชีทีฏีธึ ีฉีตีกีถ ีฏีธึ ึ ีฝีซ ีฒีฅีฏีกีพีกึ ี ีฏึ ีฟีซีน ิฑีพีกีฃีตีกีถีจ: ี ีกีตีกีฝีฟีกีถีธึ ีด ี ีถีคีฏีกีฝีฟีกีถีซ ีกึ ีฟีกีฏีกึ ีฃ ึ ีฌีซีกีฆีธึ ีคีฅีฝีบีกีถีจ ีถีทีฅึ , ีธึ 2014-ีซีถ ี ิฑิฟ-ีซ ีฏีธีฒ๏ฌ ึ ีฐีธึ ีถีซีฝีซ 21-ีจ ีฐีผีนีกีฏีพีฅีฌ ีง ีตีธีฃีกีตีซ ๏ฌ ีปีกีฆีฃีกีตีซีถ ึ ึ , ึ ีฅึ ีฏึ ีธึ ีค ีฟีกึ ีซีถ ีง, ีธึ ีกีตีถ ีถีทีธึ ีด ีฅีถ ีถีกึ ี ีกีตีกีฝีฟีกีถีธึ ีดี ีดีกีฝีถีกีพีธึ ีกีบีฅีฝ ีขีชีทีฏีกีฏีกีถ ีฐีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีธึ ีดี ีกีพีฅีฌีกึ ีถีฅีฌีธีพ, ีธึ ีตีธีฃีกีถ ีฐีธีฃีธึ , ีดีฟึ ีซ ึ ีดีกึ ๏ฌ ีซ ๏ฌ ีกีฝีถีธึ ีฉีตีธึ ีถีถ ีง. ีฐีกีฟีฏีกีบีฅีฝ ีฅีฉีฅ ๏ฌ ีถึ ีฐีกีพีกีฟีธึ ีด ีฅีถึ ีคึ ีกีถ,

ึ ีกีตีค ีก๏ฌ ีถีซ ีฟึ ีกีดีกีขีกีถีกีฏีกีถ ีกีพีกึ ีฟีถ ีง, ีถีฅึ ีคีกีทีถีกีฏีธึ ีฉีตีธึ ีถีจ ึ ีญีกีฒีกีฒีธึ ีฉีตีธึ ีถีจ: ี ีฅีทีฟีฅีฌีธีพ ีตีธีฃีกีตีซ ีฏีกึ ึ ีธึ ีธึ ีฉีตีธึ ีถีจี ิตี ิฒี ีผีฅีฏีฟีธึ ีถ ีกีฝีกึ , ีธึ ีกีตีฝ ๏ฌ ีปีธึ ีกีผีดีกีถีจ ีดีกีฝีถีกีฏึ ีฅีฌีจ ีทีกีฟ ีฏีกึ ึ ีธึ ีง, ึ ีกีถีซ ีธึ ๏ฌ ีถึ ๏ฌ ีฎ ีฐีกึ ีฃีกีถึ ีฅีถึ ีฟีกีฎีธึ ีด ี ีถีคีฏีกีฝีฟีกีถีซ ึ ีกีฒีกึ ีกีฏึ ีฉีธึ ีฉีตีกีถ ึ ีฝีธีพีธึ ีธึ ีตีฉีถีฅึ ีซี ีดีกีฝีถีกีพีธึ ีกีบีฅีฝ ีกีผีธีฒ ีปีกีฏีกีถ ีญีถีคีซึ ีถีฅึ ีจ ีฏีกีถีญีกึ ีฃีฅีฌีธีฒ ๏ฌ ีปีธึ ีกีผีธึ ๏ฌ ีฅึ ีซ ีฐีกีถีคีฅีบ: ี ีธีฃีกีตีธึ ีด ีก๏ฌ ีถ ีซีถีน ีฐีซ๏ฌ ีพีกีฎ ีง ีทีถีนีกีผีกีฏีกีถ ีพีกึ ีชีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีซ ีพึ ีก. ีฏีกีผีกีพีกึ ีฅีฌีธีพ ีทีถีนีกีผีธึ ีฉีตีธึ ีถีจี ีดีกึ ีคีจ ีฏีกึ ีธีฒีกีถีธึ ีด ีง ีฏีกีผีกีพีกึ ีฅีฌ ีก๏ฌ ีถ ีซีถีน, ีกีตีค ีฉีพีธึ ีด ีถีกึ ๏ฌ ีฟึ ีจ, ีฐีธีฃีซีถ ึ ีดีกึ ๏ฌ ีถีจ: ิฑีตีฌีจีถีฟึ ีกีถึ ีกีตีซีถ ีขีชีทีฏีธึ -ีฉีตีกีถ ีฏีธึ ึ ีฝีซ ีฒีฅีฏีกีพีกึ ีจ ีถีทีฅึ , ีธึ ีฐีถีคีฏีกีฏีกีถ ีกีพีกีถีคีกีฏีกีถ ีขีชีทีฏีธึ ีฉีตีธึ ีถีจ ีคีกึ ีฅึ ีซ, ีฐีกีฆีกึ ีกีดีตีกีฏีถีฅึ ีซ ีบีกีฟีดีธึ ีฉีตีธึ ีถ

ี ีกึ ีฃีฅีฌีซ ีบึ ีถ. ี ีกึ ีซีดีกีถีตีกีถ, ีซีถีน ีขีกีผีฅึ ีธีพ ีกึ ีฟีกีฐีกีตีฟีฅีถึ ีฅึ ีกีญีฟีกีฃีซีฟีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีฝ, ีธึ ีคึ ีกีถึ ีกีฒึ ีกีฟีซีฏ ีนีฉีพีกีถ: ิฑีบึ ีซีฌีซ 25-ีซีถ ีฟีฅีฒีซ ีธึ ีถีฅึ ีกีฎ ีกีพีฟีธีขีธึ ีฝีซ ีบีกีตีฉีตีธึ ีถีจ ึ ีถึ ีฅีฌ ีงึ ีธีน ๏ฌ ีกีตีถ ๏ฌ ีฆี ี ีธีฌีกีถีค ิฝีธีปีกีตีกีถีซ ึ ิทีคีฃีกึ ิณีกีฝีบีกึ ีตีกีถีซ ีฎีถีธีฒีถีฅึ ีซีถ, ีกีตีฌึ ีธีฒีป ีฐีกีต ีกีฆีฃีซีถ: ิฑีฐีกีพีธึ ีกีตีค ึ ึ ีฅึ ีซีถ ๏ฌ ีถึ ิฑีฝีฟีฎีธึ ึ ีกีฒีกีนีธึ ีด ีงีซีถึ ีนีญีฌีฅีฌ ๏ฌ ึ ีธึ ีคีซีถีฅึ ีซีถ, ๏ฌ ึ ีกึ ึ ีถ ีธึ ีฌีธึ ีตีฝีจ: ิถีกึ ีดีกีถีกีฌีซ ีนีงึ , ีธึ ีคีฅีบึ ีซึ ึ ีธีบีฅีถีฅึ ีกีถึ ๏ ถิฑึ ๏ฌ ีถีซีก๏ ท ีขีชีทีฏีกีฏีกีถ ีฏีฅีถีฟึ ีธีถ ีงีซีถ ีฐีกีฝีฅีฌ ๏ ถี ีฅึ ีกึ ีซ๏ ท ีฉีซีพ 1 ีฐีซีพีกีถีคีกีถีธึ ีกีตีซีถ ีฐีกีดีกีฌีซึ ีซ ีบีฌีกีฝีฟีซีฏ ึ ๏ฌ ีฏึ ีธีพีซึ ีกีขีธึ ีชีธึ ีฉีตีกีถ ีฏีฌีซีถีซีฏีกีตีซ ีขีชีซีทีฏีถีฅึ ี ีข.ีฃ.ีฉ., ีคีธึ ีฅีถีฟ ิณึ ีธึ ีฃ ี ีซีฃีฅีถีซ ี ีกีฒีปีตีกีถีจ ึ ิฑึ ีกีด ิฑึ ีฟีกีพีกีฆีคีซ ี ีกีฐีกีฏีตีกีถีจ: ิฑีตีธี , ีฆีกึ ีดีกีถีกีฌีซ ีนีงึ , ึ ีกีถีซ ีธึ ีถึ ีกีถึ ีดีกึ ีคีกีฝีซึ ีกีฏีกีถ ๏ฌ ีฎ ีถีพีซึ ีธึ ีดีธีพ ึ ีชีฟีพีกีฎ ีกีถีฑีซีถึ ีฅีถี ีขีชีซีทีฏีถีฅึ , ีธีพึ ีฅึ ีกีผีกีถึ ีฐึ ีกีพีฅึ ึ ีซ, ีบีกีฟึ ีกีฝีฟีกีฏีกีด ีกีผีกีปีซีถ ีขีธึ ีชึ ีฃีถีธึ ีฉีตีธึ ีถีถ ีฅีถ ึ ีธึ ึ ีกีขีฅึ ีฅีฌ ๏ฌ ึ ีฟีฒีกีถีฅึ ีซีถ, ีซีถีนีบีฅีฝ ีถีกึ ีฏีกีฟีกึ ีฅีฌ

ีฐีฅีฟีกีฃีก ีบีฌีกีฝีฟีซีฏ ีพีซึ ีกีฐีกีฟีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ี ีข. ิฑีฝีฟีพีกีฎีกีดีกีตึ ีฏีฌีซีถีซีฏีกีตีธึ ีด: ิณ. ี ีกีฒีปีตีกีถีซ ึ ิฑ. ี ีกีฐีกีฏีตีกีถีซ, ีซีถีนีบีฅีฝ ีถีกึ ีฐีกีถึ ีกีบีฅีฟีธึ ีฉีตีกีถ ีกีผีกีปีกีฟีกึ ีดีกีฝีถีกีฃีฅีฟีถีฅึ ีซ ีถีฅึ ีฃึ ีกีพีพีกีฎีธึ ีฉีตีกีดีข ๏ฌ ึ ีฟีฒีกีถีฅึ ีจ ีนีฆึ ีฏีพีฅึ ีซีถ ีธีฟึ ีซึ : ี ีฅีถึ ีฟีฅีฒีฅีฏีกึ ีพีกีฎ ีงีซีถึ , ีธึ ีฐึ ีกีฆีฅีถีกีตีซีถ ีบีกีตีฉีตีธึ ีถีซึ ีกีผีกีปีกึ ีกีฎ ีพีฅึ ึ ีฅึ ีถ ีธึ ีถีฅีถีธึ ีด ีฅีถ ีทีกีฟ ีขีกึ ีคีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ึ ีพีฅึ ีกีฏีกีถีฃีถีพีธึ ีด ีฅีถ 3 ีกีดีฝีพีก ีจีถีฉีกึ ึ ีธึ ีด: ิป ีธึ ึ ีกีญีธึ ีฉีตีธึ ีถ ๏ฌ ีฆี V.A.C. ีฐีกีดีกีฏีกึ ีฃีซ ีทีถีธึ ีฐีซีพ ๏ฌ ึ ีฆีกีพีกีฏีถีฅึ ีซ ีพีฅึ ึ ีฅึ ีถ ีกึ ีกีฃ ีฌีกีพีกึ ีกีถ: ี ีฅึ ึ ีฅึ ีซ ึ ีกีฏีดีกีถ ีพีกีฏีธึ ีธึ ีดีกีตีซีถ ีฐีกีดีกีฏีกึ ีฃีจ ีฟึ ีกีดีกีคึ ีพีฅีฌ ีงึ ิฑ๏ฌ ึ ีซีฏีกีตีซ ีฐีกีต ีขีชีซีทีฏีถีฅึ ีซ ๏ฌ ีธึ ีฉีตีกีถ ีฏีธีฒ๏ฌ ึ ี ีบีฌีกีฝีฟีซีฏ ีพีซึ ีกีขีธึ ีตีช ิณ. ี ีกีฒีปีตีกีถีซ ๏ฌ ีปีถีธึ ีคีธึ ีฉีตีกีดีข: ิฑีตีถ, ีซีถีน ีกึ ีพีฅึ ิณ. ี ีกีฒีปีตีกีถีซ ึ ิฑ. ี ีกีฐีกีฏีตีกีถีซ ีดีกีฝีถีกีฃีซีฟีกีฏีกีถ ีณีซีทีฟ ึ ีกึ ีคีตีธึ ีถีกีพีฅีฟ ีกีทีญีกีฟีกีถึ ีซ, ีฐีกีต ีดีกึ ีคีธึ ีฝึ ีฟีกึ ีกีพีธึ ีฉีตีกีถ, ีฐีธีฃีกีฟีกึ ีธึ ีฉีตีกีถ ีทีถีธึ ีฐีซีพ, ๏ฌ ึ ีธึ ีคีซีถีฅึ ีซ ีฏีตีกีถึ ีซ ึ ีกีผีธีฒีปีธึ ีฉีตีกีถ ีฐีกีดีกึ ี ีธึ ีฒีฒีกีฏีซ ีฐึ ีกีทีกีฃีธึ ีฎีธึ ีฉีตีธึ ีถ ีงึ :

ีธึ ีถีซ: ิฑีตีถ ีธึ ีฝีธึ ๏ฌ ีกีฝีซึ ีฅีฌ ีฅีถ ี ีญีซีฉีกึ ี ีฅึ ีกึ ีซีถ, ิฑ๏ฌ ึ ีคีธีพีฌีกีฉ ิฑีดีกีฝีซีกึ ีซีถ: ี ึ ีก ีญีธีฝึ ีฅึ ีธีพ` ี ีถีคีฏีกีฝีฟีกีถีซ ีฐีธีดีธีฅีธีบีกีฉีซีกีตีซ ีฐีฅีฟีกีฆีธีฟีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีซ ีฏีฅีถีฟึ ีธีถีกีฏีกีถ ีญีธึ ีฐึ ีคีซ ึ ีขีชีทีฏีกีฏีกีถ ีฐีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีซ ๏ฌ ีปึ ีฝีฟีธึ ีกีฃึ ีพีกีฎ ึ ีธีญีจีดีขีผีถีดีกีถ ีฐีธึ ีทีกีฃีซึ ีจ ีฉีธึ ีตีฌ ีฏีฟีก ีงีฌ ีกีพีฅีฌีซ ีญีธึ ีจ ีธึ ีฝีธึ ๏ฌ ีกีฝีซึ ีฅีฌ ึ ีธึ ีฝีกีถีธีฒีถีฅึ ีซีถ ีคีกีฝีกีพีกีถีคีฅีฌ ีฐีธ๏ฌ ีธีบีกีฉีซีก, ีกีตีธึ ึ ีฉีซ ึ ีพีฅ ีพ ีคีก, ีตีธีฃีก ีฃ :

ี ีฅึ ีฟีฒีกีถีฅึ ีถ ีกีตีฝึ ึ ีถึ ีกีถึ ีทีถีธึ ีฐีซีพ ึ ีกีตีฌีธึ ีด ีฅีถ ึ ีพีฅึ ีกีฏีกีถีฃีถีธึ ีด ีฏีธึ ึ ึ ีกีฎีจ: ี ีซ ีขีกีถ ีฏีกึ ีธีฒ ีฅีถึ ีกีฝีฅีฌ. ี ีฅึ ีฏีตีกีถึ ีถ ีฝีซึ ีฟีจ ีฑีฅีฆ ีถีพีฅึ , ี ึ ีค ึ ึ ึ ีฏีฅึ ีทีกี ีฟ ีฏีตีกีถึ ีฅึ , ิผีซีถีฅึ ีกีผีธีฒีป, ีกีถีฅึ ีฅึ , ี ีฅึ ีกีถีถีดีกีถ ีขีชีซีทีฏีถีฅึ , ี ีฅีฆ ีบีกีฟีซีพ ีฐีกีฆีกึ ึ ีกีผึ , ิด ึ ีขีชีซีทีฏีถีฅึ ี ีฅึ ีฏีถีกีผีกึ :

ิทิดิณิฑี ิณิฑี ี ิฑี ี ิฑี ิป ิตี ี ี ิผิฑี ิด ิฝี ี ิฑี ิฑี ิป ีฎีถีธีฒีถีฅึ

ี ี ิถิฑ ิฑิดิฑี ิป ี ิฑี ี ิฑิถิฑี ี ิฑี 94 ีฟีกึ ีฅีฏีกีถีธึ ีด ีฏีตีกีถึ ีซึ ีฐีฅีผีกึ ีกีพ ิตี ิฒี ีถีฅึ ึ ีซีถ ีฐีซีพีกีถีคีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีซ ีบึ ีธีบีฅีคึ ีฟีซีฏีกีตีซ ีกีดีขีซีธีถีซ ีคีธึ ีฅีถีฟ, ีข.ีฃ.ีฉ. ี ีธีฆีก ี ีกีฐีถีกีฆีกึ ีตีกีถีจ: ี ีก ีฎีถีพีฅีฌ ีง 1922-ีซีถ, ิฟึ ีกีฝีถีธีคีกึ ีซ ีดีกึ ีฆีซ ิฑึ ีดีกีพีซึ ึ ีกีฒีกึ ีธึ ีด: ิดีบึ ีธึ ีถ ีกีพีกึ ีฟีฅีฌีธึ ึ ีฐีฅีฟีธี 1939-ีซีถ ีจีถีคีธึ ีถีพีฅีฌ ีง ิผีฅีถีซีถีฃึ ีกีคีซ ึ ีซ๏ฌ ีกีคีฅีฒีกีฃีซีฟีกีฏีกีถ ีซีถีฝีฟีซีฟีธึ ีฟ, ีธึ ีฟีฅีฒ ีฝีธีพีธึ ีฅีฌ ีง ๏ฌ ีถีนึ 1942-ีจ: ี ีธึ ีตีถ ีฉีพีกีฏีกีถีซีถ ีฟีฅีฒีกึ ีธีญีพีฅีฌ ีง ิตึ ึ ีกีถีซ ีขีชีทีฏีกีฏีกีถ ีซีถีฝีฟีซีฟีธึ ีฟีซ ีขีธึ ีชีกีฏีกีถ ึ ีกีฏีธึ ีฌีฟีฅีฟ, ีธึ ีถ ีกีพีกึ ีฟีฅีฌ ีง 1946-ีซีถี ีฃีฅึ ีกีฆีกีถึ ีธึ ีฉีตีกีถ ีคีซีบีฌีธีดีธีพ: ิฑีตีถีธึ ีฐีฅีฟึ ีถีทีกีถีกีฏีพีฅีฌ ีง 2-ึ ีค ีฏีฌีซีถีซีฏีกีฏีกีถ ีฐีซีพีกีถีคีกีถีธึ ีซ ีฉีฅึ ีกีบึ ีฟีซีฏ ีขีกีชีกีถีดีธึ ีถึ ีซ ึ ึ ีคีซีถีกีฟีธึ : 1948-49ีฉีฉ. ีถีธึ ีตีถ ีฏีฌีซีถีซีฏีกีตีซ ีคีซีกีฃีถีธีฝีฟีซีฏีกีตีซ ีกีดีขีซีธีถีธึ ีด ีฅีฒีฅีฌ ีง ีกีฝีซีฝีฟีฅีถีฟ, ีซีฝีฏ 1951-ีซีถี ึ ึ ีคีซีถีกีฟีธึ ึ ีกีถ ีกีพีกึ ีฟีฅีฌีธึ ึ ีฐีฅีฟีธ, ีคีซีกีฃีถีธีฝีฟีซีฏีกีตีซ ีกีดีขีซีธีถีธึ ีด ีกีทีญีกีฟีฅีฌ

ีง ีธึ ีบีฅีฝ ีกีพีกีฃ ีฌีกีขีธึ ีกีถีฟ: 1953-ีซีถ ีฝีฟีกึ ีฅีฌ ีง ีขีชีทีฏีกีฏีกีถ ีฃีซีฟีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีซ ีฉีฅีฏีถีกีฎีธึ ีซ ีฏีธีนีธึ ีด: 1982-87ีฉีฉ. ีฎีกีพีกีฌีฅีฌ ีง ีดีกีถีฏีกีพีกึ ีชีกีฏีกีถ ีฃีธึ ีฎีธึ ีถีฅีธึ ีฉีตีธึ ีถ, ีฆีขีกีฒีพีฅีฌ ีง ีฃีซีฟีกีฏีกีถ ึ ีฐีกีฝีกึ ีกีฏีกีฏีกีถ ีกีฏีฟีซีพ ีกีทีญีกีฟีกีถึ ีธีพ: ิณึ ีฅีฌ ีง 28-ีซึ ีกีพีฅีฌีซ ีฃีซีฟีกีฏีกีถ ีฐีธีคีพีกีฎีถีฅึ : 1987-ีซีถ ี ีธีฝีฏีพีกีตีซ ิป.ี . ี ีฅีนีฅีถีธีพีซ ีกีถีพีกีถ ีกีผีกีปีซีถ ีบีฅีฟีกีฏีกีถ ีขีชีทีฏีกีฏีกีถ ีฐีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีธึ ีด ีดีกีฝีถีกีฏึ ีฅีฌ ีง ีธึ ีกีฏีกีพีธึ ีดีกีถ ีขีกึ ีฑึ ีกึ ีดีกีถ ีคีกีฝีจีถีฉีกึ ีถีฅึ ีซ: 1993-ีซีถ ๏ฌ ีฏีถีฅีฌ ีง ิฑี ี ี ีขีถีกีฏีธึ ีฉีตีกีถ ีถีบีกีฟีกีฏีธีพ: ี ีธีฆีก ิฑีคีกีดีธ๏ฌ ีกีตีซีถ ีณีกีถีกีนีธีฒีถีฅึ ีซ ีฐีธึ ีทีฅึ ีธึ ีด ีถีก ีฏ๏ฌ ีก ีธึ ีบีฅีฝ ีฏีซึ ีฉ ีกีถีฑีถีกีพีธึ ีธึ ีฉีตีธึ ีถ, ีฐีดีธึ ีฟ ีดีกีฝีถีกีฃีฅีฟ, ีฟีกีฒีกีถีคีกีพีธึ ีดีกีถีฏีกีพีกึ ีช, ีธีพ ีซึ ึ ีธึ ีฑีถ ีง ึ ีธีญีกีถึ ีฅีฌ ีฝีฅึ ีธึ ีถีคีถีฅึ ีซีถ:

ิฑี ิฑิณิฑ ิฒิบิปี ิฟ ี ีฅีบีฟีฅีดีขีฅึ 2016 N 27-28 (1338-1339) 23

ี ีธีญีกีตึ ีฅีฌ ีฉีต ีถีถีฅึ

ี ีพีกีท ีกีทีซ ีซีกีตีซ ีบีฅีฟีก ีกีฏีก ีกีถ ีฐีกีด ีดีกีฌีฝีกึ ีก ีกีถีซ ีผีฅีฏีฟีธ ีธึ ิฑ. ี . ิฑีฌีฅึ ีฝีกีถีคึ ึ ีธีพีซ ึ ีฐีฒ ีดีจ ีจ ึ ีกีฝีฟ ีด ีง ีกีตีถ ีฐีกีถีฃีก ีกีดีกีถึ ีจ, ีธึ ีฝีกีถีธ ีธีฒีถีฅึ ึ ีซ ึ ีคีกีฝีกีญีธีฝ ีฝีถีฅึ ีซ ีถ ึ ีธีญีกีถ ีถีกีฏีกีตีซีถ ีฎึ ีก ีกีฃึ ีฅึ ีซ ีซ ีซึ ีกีฏ ีฏีกีถีกึ ีดีกีถ ีถ ีฒ ีฒีฒ ีฉ ีฉีตีกีดีข ีฅ ีฅึ ีฏ ีฏึ ีฉึ ีปีก ีกีญีถีฅึ ีซ ีถีฅึ ึ ีฏีก ีกีตีกึ ึ ีซีนีถีฅึ ีซ ีถีฅึ ีคึ ีกีฎ ีฎ ีปีกีถ ีถึ ีฅึ ีซ ีซ ีกึ ีคีต ีถ ีถึ ีด ีถีฏีกีฟีฅีฌ ีฅีฌีซ ีซ ีฅีถ ีฆีฃีกีฌีซ ีซ ีฐีก ีกีปีธีฒ ีฉีต ีถีถีฅึ ึ : ี ีกีดีธ ีธีฆีด ีด ีถึ ีถีฅ ีฅีถีก ีกีฌีธีพ, ีธึ ีฏีกีตีกึ ึ ีกีฎ ีฐีกีถีค ีคีซีบ ๏ฌ ีฅึ ึ ีซ ีจีถีฉีกึ ึ ึ ีด ึ ีฑีฅีผึ ีขีฅึ ีพีกีฎ ีฐีก ีกีปีธีฒ ีฉีต ีถีถีฅึ ีจ ีธีน ๏ฌ ีกีตีถ ีถ ีฏีทีก ีกึ ีถีกีฏีพีฅีถ, ีกีตีฌึ ีกีพีฅีฌีซ ีฏีฆีกึ ีฃีกีถีก ีกีถี ี ีพีก ีกีทีซีกีตีซ ีฐีกีดีกีฌีฝีกึ ึ ีกีถีถ ีกีตีฝ ีฝ ีกีผ ีดีธีพ ีพ ีซึ ีฅึ ีกีญีฟ ีฟีกีฃีซีฟ ีฉีต ีถีถ ีถ ีง ีฐีกีตีฟ ีฟีถ ีด ีกึ ึ ีคีต ีถีกีพีฅีฟ ีฟ ีฐีกีด ีดีกีฃีธ ีธึ ีฎีกีฏึ ีฉ ีฉีตีกีถ ีฐีกีดีกึ ึ ี ีฐ ีตีฝ ีฐีกีตีฟ ีฟีถีฅีฌีฌีธีพ, ีธึ ึ ึ ีธีญีกีค ีคีกึ ีฑ ีกีตึ ีฅีฌีฌ ีฉีต ีถีถีฅ ีฅึ ีซ ีจีถีฉีกึ ึ ึ ีด ึ ีฑีฅีผึ ีขีฅึ ีพีกีฎ ีฐีกีด ีดีกีฃ ีฃีธึ ีฎีกีฏ ีฏึ ีฉีตีกีถ ีถ ีฎึ ีกีฃึ ีฅึ ึ ีซ ีซึ ีกีฏีกีถีกึ ีดีจ ีฐ ีฐีซีดึ ีฏีฐีกีถีคีซ ีคีซ ีซีฝีกีถีก ีกีผีก ีกีพีฅ ีฅีฌ ีกึ ีคีตีต ีถีกีพีฅีฟ ีฟ ีกีทีญีกีฟีก ีกีถึ ีซ ีซ: ิฑีตีฝ ีกีผีซีฉีธีพ ีญีถีค ีคึ ีฅ ีฅึ ีซ ิตี ี ิฒี ีฝ ๏ฌ ีกีฏีกีถ ีกีทีญ ีญีกีฟีก ีกีถึ ีถีฅึ ีซ ีฃ ีฃีฎีธีพ ีบึ ีธีผีฅ ีฅีฏีฟีธึ ี ีกีดีพ ีดีพีฅีฌ ิฑีพีฅีฟ ีฟีซีฝีตีกีถีซีถ ีถ ีฐีถีกึ ีก ีกีพีธึ ีซ ีซีถีฝ ีดีกีถึ ีกีดีก ีกีฝีถีฅีฌ ีก ีพีฅึ ีธีถีทีทีตีกีฌ ีฝ ๏ฌ ๏ฌ ีกีฏีกีถ ีฐีกีฝีฟีก ีกีฟ ีฉีตีกีถ ีฐีฅีฟ ีฟ ึ ีธีญีกีถีกีฏ ีฏีกีตีซีถ ีฎึ ีกีฃึ ีฅ ึ ีฅ ีฅึ ีซ ีฒีฒ ีฉ ีฉีตีกีด ีดีข ีซึ ีก ีกีฏีกีถีกึ ีพ ีพีกีฎ ีกีทีญีก ีกีฟีกีถ ีถึ ีถีฅึ ึ ีจ: - 2014-ีซีถ ึ ีธีญีกีถีกีฏีดีกีถ ีฎึ ีกีฃึ ีซ ีทึ ีปีกีถีกีฏีถีฅึ ีธึ ีด ๏ฌ ีฆ ีดีธีฟ ีงึ ีฃีฟีถีพีธึ ีด ี ีธึ ีพีกีทีซีกีตีซ ีฐีกีถึ ีกีบีฅีฟีธึ ีฉีตีกีถ ีบีฅีฟีกีฏีกีถ ีฐีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีซ ีขีชีทีฏีกีฏีกีถ ึ ีกีฏีธึ ีฌีฟีฅีฟีซ ีคีฅีฏีกีถีจ: ี ึ ีกีถึ ีฐีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีถ ีธึ ีถีซ ีขีชีทีฏีกีฏีกีถ ึ ีกีฏีธึ ีฌีฟีฅีฟ, ึ ีคีฅีฏีกีถีจ, ีจีฝีฟ ีงีธึ ีฉีตีกีถ, ีซึ ีฏีกึ ีฃีกีพีซีณีกีฏีธีพ ีฐีกีพีกีฝีกึ ีกีฆีธึ ีง ีผีฅีฏีฟีธึ ีซีถ: ิฑีตึ ีซ ีทึ ีปีกีถีกีฏีถีฅึ ีธึ ีด ีฏีถึ ีพีฅึ ๏ฌ ีปีฐีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีกีฏีกีถ ีฐีกีดีกีฃีธึ ีฎีกีฏึ ีธึ ีฉีตีกีถ ีบีกีตีดีกีถีกีฃีซึ : 2015-ีซ ีฐีธึ ีถีพีกึ -ึ ีฅีฟึ ีพีกึ ีก๏ฌ ีฝีถีฅึ ีซีถ ีฅีฝ ึ ีธึ ีฝีธึ ๏ฌ ีกีฏีกีถ ีฎึ ีกีฃึ ีฅึ ีซ ีขีกีชีถีซ ีบีฅีฟ ิฑึ ีกีด ิฒีกีตีฏีธีพีจ ีฃีถีกึ ีซีถึ ี ีธึ ีพีกีทีซีก: ี ีฅีถึ 1 ีทีกีขีกีฉีพีก ีจีถีฉีกึ ึ ีธึ ีด ีฐีฅีฟีกีฆีธีฟีฅึ ีซีถึ ีถึ ีกีถึ ีฐีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีจ, ึ ีกีฏีธึ ีฌีฟีฅีฟีถีฅึ ีจ, ีฏีฌีซีถีซีฏีกีถีฅึ ีจ, ีถีฅึ ีฏีก ีฃีฟีถีพีฅึ ีซีถึ ีถึ ีกีถึ ีผีฅีฏีฟีธึ ีกีฟีซ ีถีซีฝีฟีซีถ, ีกีตีถีธึ ีฐีฅีฟึ ีฝีฟีธึ ีกีฃึ ีพีฅึ ีธึ ีธีทีธึ ีด, ีธึ ีซ ีฐีกีดีกีฑีกีตีถ ๏ฌ ีถึ ีบีฅีฟึ ีง 2015-ีซีถ ีฏีกีฟีกึ ีฅีซีถึ ีธึ ีฝีกีถีธีฒีถีฅึ ีซ ึ ีคีกีฝีกีญีธีฝีถีฅึ ีซ ึ ีธีญีกีถีกีฏีธึ ีด: ิฑีบึ ีซีฌีซีถ ีฅึ ีฏีธึ ีฝีฟีฅึ ึ ีธีญีกีถีกีฏีพีฅึ ีซีถ 10ีกีฏีกีถ ีธึ ีฝีกีถีธีฒีถีฅึ : ิฒีกึ ีซ ีธึ ีฝีกีถีธีฒีถีฅึ ีซึ ี ๏ฌ ึ ีฏีธีฒ๏ฌ ึ ึ ีธีญีกีถีกีฏีดีกีถ ีฎึ ีกีฃึ ีซีถ ีดีกีฝีถีกีฏึ ีฅึ ีซีถ 2 ีคีกีฝีกีญีธีฝีถีฅึ ี ีฃีซีฟีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีซ ีฃีฎีธีพ ีบึ ีธีผีฅีฏีฟีธึ , ีบึ ีธึ ีฅีฝีธึ ิฟีธีถีฝีฟีกีถีฟีซีถ ิตีถีฏีธีตีกีถีจ ึ ีจีถีคีฐีกีถีธึ ึ ึ ีงีถีคีธีพีกีฝีฏีธึ ีฌ ีตีกึ ีถีตีกึ ีคีกีพีซึ ีกีขีธึ ีชีธึ ีฉีตีกีถ ีฏีฌีซีถีซีฏีกีตีซ ีฒีฅีฏีกีพีกึ , ีข.ีฃ.ีค, ีบึ ีธึ ีฅีฝีธึ ี ีธึ ีขีฅีถ ี ีกีถีกึ ีปีตีกีถีจ: ี ึ ีกีถึ ีฏีธีฒ๏ฌ ึ ีถีธึ ีตีถีบีฅีฝ 2 ีคีกีฝีกีญีธีฝีถีฅึ ีฅีฏีกีถ: ี ึ ีฝีกีถีธีฒีถีฅึ ีจ ๏ฌ ีฆ ีดีธีฟ ๏ฌ ีกึ ีซีถ 2 ีทีกีขีกีฉ, ๏ฌ ึ ีคีกีฝีกีญีธีฝีถีฅึ ีจี 1 ีทีกีขีกีฉ, ีถึ ีกีถึ ีคีกีฝีกีญีธีฝีถีฅึ ีซึ ๏ฌ 24

ีฏีจ ๏ฌ ีกึ 1 ีทีกีขีกีฉ, ีดีตีธึ ีฝีจี 2 ีทีกีขีกีฉ: ิฑีตีค ีจีถีฉีกึ ึ ีธึ ีด ๏ฌ ึ ีคีกีฝีกีญีธีฝีถีฅึ ีถ ีกีตีถีฟีฅีฒ, ีซีฝีฏ ีถึ ีกีถึ ีคีกีฝีกีญีธีฝีถีฅึ ีจ ๏ฌ ีฆ ีดีธีฟ ีฏีกึ ีคีกึ ีซีถ ีคีกีฝีกีญีธีฝีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ : ิป ีคีฅีบี ีฅึ ีฏีธึ ีฝีฟีฅึ ีทีกีฟ ีฃีธีฐ ีงีซีถ: ี ึ ีฝีกีถีธีฒีถีฅึ ีซ ึ ีคีกีฝีกีญีธีฝีถีฅึ ีซ ีพีฅึ ีกีคีกึ ีฑีซึ ีฐีฅีฟีธ ีฅีฝ ีถึ ีกีถึ ีซึ ีฃึ ีกีพีธึ ีฏีกึ ีฎีซึ ีบีกีฐีกีถีปีฅึ ีซี ีคีซีฟีธีฒีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีซ ึ ีกีผีกีปีกึ ีฏีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีซ ีพีฅึ ีกีขีฅึ ีตีกีฌ, ีธึ ีธีถึ ีกีตีฝ ีฟีกึ ีซ ีกีดีขีธีฒ ีปีธึ ีฉีตีกีดีข ีฐีกีทีพีซ ีงีซีถ ีกีผีถีพีฅีฌ: ิดึ ีกีถีซึ ีฆีกีฟี ีกีดีกีผีกีตีซีถ ีบึ ีกีฏีฟีซีฏีกีตีซ ีชีกีดีกีถีกีฏ ีฏีกีฟีกึ ีพีฅึ ีฅึ ีฏีฏีธีฒีดีกีถีซ ึ ีธีญีกีถีกีฏีธึ ีดี 5-ีกีฏีกีถ ีธึ ีฝีกีถีธีฒีถีฅึ ีธีพ: ิฑีตีค ีจีถีฉีกึ ึ ีธึ ีด ีธึ ีฝีกีถีธีฒีถีฅึ ีถ ีกีถึ ีถีธึ ีด ีฅีถ ีธึ ีฝีธึ ีดีถีกีฏีกีถ ีฎึ ีกีฃึ ีซ ีฌีซีกึ ีชีฅึ ีฏีธึ ึ ีฝ, ีธึ ีจ ีฐีกีดีกีบีกีฟีกีฝีญีกีถีธึ ีด ีง ีกีตีถ ึ ีซีฏีฌีซีถ,

ิฑี ิฑิณิฑ ิฒิบิปี ิฟ ี ีฅีบีฟีฅีดีขีฅึ 2016 20 016 16 N 2 27-28 7 28 728 ((1338-1339) 13338-1 1338 38-1133 38 339) 9)

ีธึ ีจ ีถึ ีกีถึ ีบีฅีฟึ ีง ีธึ ีฝีธึ ๏ฌ ีกีฝีซึ ีฅีซีถ ีซึ ีฅีถึ ีฐีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีธึ ีด: ิฑีตีค ีธึ ีฝีกีถีธีฒีถีฅึ ีถ ีซึ ีฅีถึ ีฝีฟีธึ ีฃีกึ ึ ีถีฅึ ีจ ึ ึ ีถีถีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีจ ีฐีกีถีฑีถีธึ ีด ึ ีกีฟีฅีฝีฟีกีพีธึ ีพีธึ ีด ีฅีถ ๏ฌ ีฆ ีดีธีฟ, ีซีฝีฏ ๏ฌ ึ ีธึ ีฝีกีถีธีฒีถีฅึ ีจ ีฐีกีดีกีบีกีฟีกีฝีญีกีถีกีขีกึ ีกีตีค ึ ีธึ ีฌีฅึ ีถ ีกีถึ ีถีธึ ีด ีฅีถ ี ีธึ ีพีกีทีซีกีตีธึ ีด: 2015-ีซ ีฐีธึ ีฌีซีฝีซีถ, ีฅึ ีข ีฏีกีฆีดีกีฏีฅึ ีบีพีฅึ ีกีญีฟีกึ ีซีฆีซีธีฌีธีฃีซีกีตีซ ีกีดีกีผีกีตีซีถ ีคีบึ ีธึ , ีถึ ีกีถึ ีฏีธีฒ๏ฌ ึ ีถีฅึ ีฏีก ีงึ 1 ีบึ ีธึ ีฅีฝีธึ ึ 5 ีธึ ีฝีกีถีธีฒี ีขีกึ ีซ ๏ฌ ึ ีดีตีธึ ีฝ ีฐีตีธึ ึ ีฅึ ีซึ : ิฑึ ีคีตีธึ ีถึ ีธึ ีด ีฝีฟีกึ ีพีฅึ , ีธึ ๏ฌ ีถึ ึ ีธีญีกีถีกีฏีฅึ ีซีถึ 35 ีธึ ีฝีกีถีธีฒ ึ 5 ีคีกีฝีกีญีธีฝ: ี ีธีญีกีถีกีฏีดีกีถ ีฃีธึ ีฎีจีถีฉีกึ ีฏีกีฟีกึ ีฅึ ีซีถึ ีถีกึ ี ีธีฝีฏีพีกีตีซ ีฐีฅีฟี 10-ีกีฏีกีถ ีธึ ีฝีกีถีธีฒีถีฅึ ีธีพ ึ 1-ีกีฏีกีถ ีคีกีฝีกีญีธีฝีธีพ: ี ีซีกีฏีธีฒีดีกีถีซ ึ ีธีญีกีถีกีฏีธึ ีด ีฏีกีฟีกึ ีฅึ ีซีถึ 2015-ีซีถ ี ีธีฝีฟีธีพีซ ีบีฅีฟีกีฏีกีถ ีขีชีทีฏีกีฏีกีถ ีฐีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีซ ีฐีฅีฟี 1 ีธึ ีฝีกีถีธีฒี 1 ีฏีซีฝีกีดีตีกีฏีซ ีฏีฟึ ีพีกีฎึ ีธีพ: ี ีซีดีก ีงีฌ ี ีธีฝีฟีธีพีซ ีขีชีทีฏีกีฏีกีถ ีฐีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีซ 2 ีธึ ีฝีกีถีธีฒีถีฅึ ีฃีฟีถีพีธึ ีด ีฅีถ ๏ฌ ีฆ ีดีธีฟี 1 ีธึ ีฝีธึ ๏ฌ ีกีฏีกีถ ีฟีกึ ีธีพ: 2016-ีซ ึ ีฅีฟึ ีพีกึ ีซีถ ีถีธึ ีซึ ีฝีฟีธึ ีกีฃึ ีฅึ ีซีถึ ีธึ ีธีทีธึ ีด, ีธึ ีธีพ ีฏึ ีฏีซีถ ีฝีกีฐีดีกีถีฅึ ีซีถึ , ีธึ ๏ฌ ีถึ ีฐีกีพีกีฟีกึ ีซีด ีฅีถึ ๏ฌ ึ ีฏีถึ ีกีฎ ีบีกีตีดีกีถีกีฃึ ีซีถ, ึ ีกีบึ ีซีฌีซีถ ีฏีกีฟีกึ ีพีฅึ ึ ีธีญีกีถีกีฏีธึ ีด: ิฑีตีฝ ีกีถีฃีกีด ีถึ ีกีถึ ีฏีธีฒ๏ฌ ึ ีฅีฏีกีพ 10 ีธึ ีฝีกีถีธีฒ ึ 4 ีคีกีฝีกีญีธีฝี ีกีตีค ีฉีพีธึ ีด ีถีกึ ีขีชีทีฏีกีฏีกีถ ึ ีกีฏีธึ ีฌีฟีฅีฟีซ ีคีฅีฏีกีถีจ: ิฒีชีทีฏีกีฏีกีถ ึ ีกีฏีธึ ีฌีฟีฅีฟีซ ีคีฅีฏีกีถีจ ึ ีฉีฅึ ีกีบีซีกีตีซ ีกีดีขีซีธีถีซ ีพีกึ ีซีนีจ ๏ฌ ีฆ ีดีธีฟ

๏ฌ ีกึ ีซีถ 1 ีทีกีขีกีฉ, ีฏีกึ ีคีกึ ีซีถ ีคีกีฝีกีญีธีฝีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ี ีซ ีคีฅีบ ีฏีกึ ีคีกึ ีซีถ ีฏีธีดีบีฌีฅึ ีฝ ีคีกีฝีกีญีธีฝีธึ ีฉีตีธึ ีถี ีฅึ ีฏีธึ ีฝีธีพ ๏ฌ ีกีฝีซีถ: ิดีก ีฐีกีดีจีถีฏีกีพ ๏ ถี ีธีขีฅีฌ ีตีกีถ ึ ึ ีฅึ ีซ๏ ท ีทึ ีปีกีถีกีฏีธึ ีด ี ีธีขีซีถ ี ึ ีธึ ีฅีถีซ ีคีกีฝีกีญีธีฝีธึ ีฉีตีกีถีจ: ี ีธึ ีตีถ ึ ึ ีจ ๏ฌ ึ ีคีกีฐีฌีซีณีธึ ีด ีฌีฝีฅึ ีซีถึ ีฐีฅีฌีซีฏีธีขีกีฏีฟีฅึ ีบีซีฌีธึ ีซีซ ีดีกีฝีซีถ, ีซีฝีฏ ๏ ถี ีฅึ ีกึ ีซ๏ ท ีฉีซีพ 1 ีฐีซีพีกีถีคีกีถีธึ ีซ ีฏีฌีซีถีซีฏีกีฏีกีถ ีฌีฝีกึ ีกีถีธึ ีด ีกึ ีคีฅีถ ีฌีฝีฅึ ีซีถึ ีญีธึ ีกีตีซีถ ีฐีซีพีกีถีคีธึ ีฉีตีกีถ ีกีญีฟีธึ ีธีทีดีกีถ ึ ีขีธึ ีชีดีกีถ ีดีกีฝีซีถ: ี ีฅึ ีฏีธีฒ๏ฌ ึ ี ีธึ ีพีกีทีซีก ีฃีถีกึ ีซีถ 10 ีธึ ีฝีกีถีธีฒีถีฅึ ึ 4 ีคีกีฝีกีญีธีฝีถีฅึ , ีธีพึ ีฅึ , ีซีด ีฏีกึ ีฎีซึ ีธีพ, ๏ฌ ึ ีฌีกีพีกีฃีธึ ีตีถ ีดีกีฝีถีกีฃีฅีฟีถีฅึ ีซึ ีฅีถ: ี ึ ีกีถึ ีฅีถี ีถีตีกึ ีคีกีขีกีถีธึ ีฉีตีกีถ ีกีดีขีซีธีถีซ ีพีกึ ีซีน, ีข.ีฃ.ีค., ีบึ ีธึ ีฅีฝีธึ ี ีธีพีฐีกีถีถีฅีฝ ี ีกีถีพีฅีฌ ีตีกีถีจ, ีกีถีฐีฅีฟีกีฑีฃีฅีฌีซ ีฝึ ีฟีกีขีกีถีธึ ีฉีตีกีถ ีกีดีขีซีธีถีซ ีพีกึ ีซีน, ยซี ีฅึ ีกึ ีซ๏ ท ีฉีซีพ 1 ีฐีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีกีฏีกีถ ีฐีซีพีกีถีคีกีถีธึ ีซ ีฝึ ีฟีกีขีกีถีธึ ีฉีตีกีถ ีฏีฌีซีถีซีฏีกีตีซ ีฒีฅีฏีกีพีกึ , ีข.ีฃ.ีค., ีบึ ีธึ ีฅีฝีธึ ี ีดีกีตีกีฏ ี ีซีฝีกีฏีตีกีถีจ, ีกีญีฟีกีขีกีถีกีฏีกีถ ีกีถีกีฟีธ๏ฌ ีกีตีซ ีกีดีขีซีธีถีซ ีคีกีฝีกีญีธีฝ, ีข.ีฃ.ีฉ. ี ีกีผีกีถีฑีฅีด ิฝีกีนีกีฟึ ีตีกีถีจ ึ ีกีญีฟีกึ ีซีฆีซีธีฌีธีฃีซีกีตีซ ีกีดีขีซีธีถีซ ีธึ ีฝีธึ ๏ฌ ีกีฏีกีถ ีดีกีฝีซ ีบีกีฟีกีฝีญีกีถีกีฟีธึ , ีข.ีฃ.ีฉ., ีคีธึ ีฅีถีฟ ิฑึ ีฟีฅีด ิณึ ีซีฃีธึ ีตีกีถีจ: ี ึ ีกีถึ ีถีฅึ ีฏีกีตีกึ ึ ีซีถ ีฏีธีดีบีฌีฅึ ีฝ ีคีกีฝีกีญีธีฝีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีธึ ึ ีง ีขีชีทีฏีกีฃีซีฟีกีฏีกีถ ีญีถีคึ ีซ ีทีธึ ึ ีปี ีตีธึ ึ ีกึ ีกีถีนีตีธึ ึ ีถ ีซึ ีขีถีกีฃีกีพีกีผีธีพ: ิฑีตีถ, ีซีถีนีจ ๏ฌ ีถึ ีกีถึ ีตีกีฌ ีฟีกึ ีซ ีกีตีฝีฟีฅีฒ ึ ีธึ ีฑีกึ ีฏีฅึ ีซีถึ ี ีฏีกึ ีคีกีฌีธีพ 6 ีทีกีขีกีฉีพีก ีจีถีฉีกึ ึ ีธึ ีด, ีธึ ีจ ีฐีกีปีธึ ีค ีธึ ีฝีธึ ๏ฌ ีกีฏีกีถ ีฟีกึ ีพีก-

ีถีซึ ีฌีซีถีฅีฌีธึ ีง ีบีกึ ีฟีกีคีซึ ึ ีกีถึ ีฏีกึ ีพีฅีฌีธึ ีง ีทีกีขีกีฉ ึ ึ ีฅึ ีซีถี ีธึ ีบีฅีฝ ีดีธีคีฅีฌ ีธึ ีฒีกึ ีฏีฅึ ีซีถึ ๏ฌ ึ ีผีธึ ีฝ ีฃีธึ ีฎีจีถีฏีฅึ ีถีฅึ ีซีถ: ี ีฅีฟึ ีง ีกีฝีฅีด, ีธึ ีกีตีถ ีขีกีพีกีฏีกีถีซีถ ๏ฌ ีฎ ีฐีฅีฟีกึ ึ ึ ึ ีธึ ีฉีตีธึ ีถ ีกีผีกีปีกึ ึ ีฅึ ีถึ ีกีถึ ีดีธีฟ, ึ ีฏีกึ ีฎีธึ ีด ีฅีด, ีธึ ีธีน ีบีกีฏีกีฝ ีฉีพีธีพ ีธึ ีฝีกีถีธีฒีถีฅึ ีฏีจีถีคีธึ ีถีฅีถึ ีถีกึ ีกีดีกีผีกีตีซีถ ีบึ ีกีฏีฟีซีฏีกีตีซ ีชีกีดีกีถีกีฏ: ิฟีกึ ึ ีธึ ีถ ีกีตีถ ีง, ีธึ ึ ีธีญีกีถีกีฏีดีกีถ ีฎึ ีกีฃีซึ ีถ ีกีถึ ีฏีกึ ีพีธึ ีด ีง ีธีน ีฉีฅ ีฑึ ีกีฏีกีถ ีทีกึ ีชีธึ ีถีกีฏีธึ ีฉีตีกีถ ีฐีกีดีกึ , ีกีตีฌ ี ีธึ ีพีกีทีซีกีตีธึ ีด ีฝีฟีฅีฒีฎีพีกีฎ ีฅีถ ีขีธีฌีธึ ีฐีถีกึ ีกีพีธึ ีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีจ, ีธึ ๏ฌ ึ ีธึ ีฝีกีถีธีฒีถีฅึ ีถ ีกีถึ ีถีฅีถ ีขีกีพีกีฏีกีถีซีถ ีฌีธึ ึ ีป ีบึ ีกีฏีฟีซีฏีก: ี ึ ีฝีกีถีธีฒีถีฅึ ีจ ีฑีฅีผึ ีฅีถ ีขีฅึ ีธึ ีด ีธึ ีธีทีกีฏีซ ีฐีดีฟีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ี ีบึ ีกีฏีฟีซีฏ ีธีฌีธึ ีฟีธึ ีด, ีขีกึ ีซ ีคึ ีกีถีซึ ีฟีฅีฝีถีธึ ีด ีฅีถ ีถีธึ ีคีบึ ีธึ , ีพีฅึ ีกีฃีถีกีฐีกีฟีธึ ีด ีฅีถ ๏ฌ ีฆ: ี ีฅีฟึ ีง ีฐีกีพีฅีฌีฅีด, ีธึ ีถึ ีกีถึ ีคีฅีฏีกีถีจ ี ีกีตีกีฝีฟีกีถีซึ ๏ฌ ีฏีถีฅึ ีฐีซีกึ ีกีฎ: ี ีฝีฟีกีฐ ีฅีด, ีธึ ีกีตีฝ ีฎึ ีกีฃึ ีฅึ ีจ ีฏีธึ ีถีฅีถีกีถ ีทีกึ ีธึ ีถีกีฏีกีฏีกีถ ีขีถีธึ ีตีฉี ีกีพีฅีฌีซ ีจีถีคีฌีกีตีถีฅีฌีธีพ ีกีทีญีกึ ีฐีกีฃึ ีกีฏีกีถ ีฝีกีฐีดีกีถีถีฅึ ีจ ึ ีถีฅึ ีกีผีฅีฌีธีพ ีกีตีฌ ีฅึ ีฏึ ีถีฅึ ึ ีฝ: - ี ีถีธึ ีฐีกีฏีกีฌ ีฉีต ีถ ีฌึ ีกีฟีพ ีฉีตีกีถ ีฐีกีดีกึ : ี ีกีฒีฉ ีด ีฅีด ีกีผีกีพีฅีฌ ีฐีกีดีกึ ีฑีกีฏ ีฐีฅีฟีกึ ึ ึ ีซึ ีฎึ ีกีฃึ ีฅึ ีซ ีกึ ีคีต ีถีกีพีฅีฟ ีซึ ีกีฏีกีถีกึ ีด: ี . ินี ี ี ี ี ิฑี

ิฑี ี ิฑิณิฑ ิฒิบิปี ิฟ ี ีฅีบีฟีฅีดีขีฅึ 2016 N 27-28 (1338-1339) 25

ี ึ ีฅ๏ฌ ี ึ ีฅ๏ฌ ีพีกีผ ีพ ีพีซึ ีพีซ ีฐึ ีก ีฐ ีขีธึ ีข ีฏึ ึ ีธีพ, ีฏ ีพ ี ีธ ีท ึ ีปีจ ีฝึ ีผีซึ ีญีซีถีค ีปีฅึ ีด ีฉีต ีถ, ี ีกีฟีผีซึ ีญีกีพีกึ ีจ ีทีซีฏีกีฐีฅึ ีฌ ีตีฝีธีพ, ิฑีตีถีชีกีด ีฏีฃีถีกีฝ ีคีฅีบ ีฐีกีพีฅึ ีช ีฉีต ีถ: ิที ิปิผ ิณิฑิฒี ิปิติผี ิฑี ิฑีตีฝ ีฟีกึ ีซ ีฌึ ีกึ ีกีพ ๏ฌ ีฎ ีขีชีทีฏีกีบีฅีฟ, ีกีฏีกีคีฅ๏ฌ ีฏีธีฝ ิท๏ฌ ีฌ ิณีกีขึ ีซีฅีฌ ีตีกีถีซ 85-ีกีดีตีกีฏีจ: ี ึ ีก ีฃีกีฒีกึ ีกึ ีถีฅึ ีจ ๏ฌ ีถีน ีกีตีฝึ ึ ีงีฌ ีซึ ีฅีถึ ีกึ ีฟีกึ ีธีฌีธึ ๏ฌ ีฅีถ ีฃีฟีถีธึ ีด ๏ฌ ึ ีกีผีธีฒ ีปีกีบีกีฐีกีฏีกีถ ีฐีกีดีกีฏีกึ ีฃีธึ ีด: ิท. ิณีกีขึ ีซีฅีฌ ีตีกีถีถ ึ ีชีฟีพีกีฎ ีงึ ีธีน ๏ฌ ีกีตีถ ีขีกึ ีกีผีซีฏ ีฏีกีฆีดีกีฏีฅึ ีบีนีกีฏีกีถ ีธึ ีถีกีฏีธึ ีฉีตีกีดีข, ีกีตีฌึ ีซึ ีธีฒีป ีงีธึ ีฉีตีกีดีข ึ ีฃีธึ ีฎีธึ ีถีฅีธึ ีฉีตีกีดีข ีฐีกีตึ ีฅีถีกีฝีซึ ีธึ ีฉีตีธึ ีถ ีงึ ีฝีฅึ ีดีกีถีธึ ีด: ี ึ ีก ีปีกีถึ ีฅึ ีธีพ 1992-ีซีถ ๏ฌ ึ ีฅึ ีฏึ ีธึ ีด ีฝีฟีฅีฒีฎีพีฅึ ีกีผีธีฒีปีกีบีกีฐีกีฏีกีถ ีธีฌีธึ ีฟีซ ีฏีกึ ึ ีธึ ีกีฃีธึ ีตีถ ีฏีกีผีธึ ีตึ ีถีฅึ ีซึ ๏ฌ ีฏีจี ี ีกีตีกีฝีฟีกีถีซ ี ีกีถึ ีกีบีฅีฟีธึ ีฉีตีกีถ ีกีผีธีฒ ีปีกีบีกีฐีธึ ีฉีตีกีถ ีถีกีญีกึ ีกึ ีธึ ีฉีตีกีถ ีคีฅีฒีฅึ ีซ ึ ีขีชีทีฏีกีฏีกีถ ีฟีฅีญีถีธีฌีธีฃีซีกีถีฅึ ีซ ึ ีธึ ีฑีกีฃีซีฟีกีฏีกีถ ีฏีฅีถีฟึ ีธีถีจ, ีธึ ีจ ีถึ ีก ีทีถีธึ ีฐีซีพ ีกึ ีชีกีถีกีถีกีฌีธีพ ๏ฌ ีปีกีฆีฃีกีตีซีถ ีณีกีถีกีนีดีกีถี ีขีกีฆีดีกีฉีซีพ ีดึ ึ ีกีถีกีฏีถีฅึ ีฝีฟีกึ ีกีพ: ี ีกีตีกีฝีฟีกีถีซ ี ีกีถึ ีกีบีฅีฟีธึ ีฉีตีกีถ ีฏีกีผีกีพีกึ ีธึ ีฉีตีกีถ ีธึ ีธีทีดีกีดีข 2015-ีซ ีฐีธึ ีถีพีกึ ีซึ ีคีฅีฒีฅึ ีซ ึ ีขีชีทีฏีกีฏีกีถ ีฟีฅีญีถีธีฌีธีฃีซีกีถีฅึ ีซ ึ ีธึ ีฑีกีฃีซีฟีกีฏีกีถ ีฏีฅีถีฟึ ีธีถีจ ีฐีบีกึ ีฟีธึ ีฅีถ ีฏึ ีธึ ีด ีง ีฐีซ๏ฌ ีกีคึ ีซี ีกีฏีกีคีฅ๏ฌ ีฏีธีฝ ิท. ิณีกีขึ ีซีฅีฌ ีตีกีถีซ ีบีกีฟีพีกีพีธึ ีกีถีธึ ีถีจ: ิฑ๏ฌ ีถ ๏ฌ ีชีธีฒีธีพึ ีคีซ ีดีฟีกีพีธึ ีดีทีกีฏีธึ ีตีฉีซ ีบีกีฟีดีธึ ีฉีตีกีถ ๏ฌ ีป ีขีถีกีฏีกีถีธีถ ๏ฌ ึ ึ ีซีถีกีนีกึ ีธึ ีฉีตีกีดีข ีกีฝีบีกึ ีฅีฆ ีฅีถ ีฃีกีฌีซีฝ ีฟีกีฒีกีถีคีกีพีธึ ึ ีฐีฆีธึ ีกีถีฐีกีฟีกีฏีกีถีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ , ีธึ ีธีถึ ีธีพ ีฐีบีกึ ีฟีกีถีธึ ีด ีฅีถ ีฟีกีฝีถีตีกีฏ ีฝีฅึ ีธึ ีถีคีถีฅึ : ิฑีตีคีบีซีฝีซ ีกีถีฐีกีฟีกีฏีกีถีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีซึ ีงึ ี ีบีซีฟีกีฏ ีญีกีนีซ ีฐีกีดีกีทีญีกึ ีฐีกีตีซีถ ๏ฌ ีกีขีกีถีธึ ีฉีตีกีถ ีกีฝีบีฅีฟ, ีดีกีฝีถีกีฃีซีฟีธึ ีฉีตีกีดีข ีขีชีซีทีฏ ิท๏ฌ ีฌ ี ีกีดีฝีธีถีซ ิณีกีขึ ีซีฅีฌ ีตีกีถีจ, ีธีพ ีฏีฅีฝ ีคีกึ ีซึ ีกีพีฅีฌีซ ึ ีกีตีฌีธีฒ ีฌีฅีฃีฅีถีค ีงึ , ีกีถีกีผีกึ ีฏีฅีฌีซ ึ ีฐีกีพีธึ ึ ีบีกีฟีทีกีณีซ ีฃีถีกีฐีกีฟีพีกีฎ ีฐีฅีฒีซีถีกีฏีธึ ีฉีตีธึ ีถ ีฐีกีต ึ ีฐีกีดีกีทีญีกึ ีฐีกีตีซีถ ีขีชีทีฏีกีฃีซีฟีธึ ีฉีตีกีถ ๏ฌ ีป:

26

ิท๏ฌ ีฌ ิณีกีขึ ีซีฅีฌ ีตีกีถีจ ีฎีถีพีฅีฌ ีง 1931-ีซ ีฐีธึ ีถีพีกึ ีซ 31-ีซีถ: ินีฅึ , ีฏีกีบีพีกีฎ ีฐีธึ ีกีทีญีกีฟีกีถึ ีซ ีฐีฅีฟ, ีถึ ีก ีฎีถีถีคีกีพีกีตึ ีจ ีบีกีทีฟีธีถีกีฏีกีถ ึ ีกีฝีฟีกีฉีฒีฉีฅึ ีธีพ ีฃึ ีกีถึ ีพีฅีฌ ีง ิฑีทีฟีกึ ีกีฏ ึ ีกีฒีกึ ีจ, ีฝีกีฏีกีตีถ ีถึ ีก ีดีกีถีฏีธึ ีฉีตีกีถ ีธึ ีบีกีฟีกีถีฅีฏีธึ ีฉีตีกีถ ีก๏ฌ ีถีกีกีถีดีธีผีกึ ีฐีธึ ีทีฅึ ีจ, ีฃีซีฟีกีฏึ ีกีฏีกีถ ีฏีตีกีถึ ีซ ีฆีฃีกีฌีซ ีฟีกึ ีซีถีฅึ ีจ ีฏีกีบีพีกีฎ ีฅีถ ีดีธึ ีฎีถีถีคีกีพีกีตึ ีซี ีซึ ีทีกีฟ ีฝีซึ ีฅีฌีซ ี ีฅีฒึ ีซีซ ีฐีฅีฟ: 1938-ีซีถ ิท. ิณีกีขึ ีซีฅีฌ ีตีกีถีถ ีจีถีคีธึ ีถีพีธึ ีด ีง ิตึ ึ ีกีถีซ 26 ีฏีธ๏ฌ ีฝีกึ ีถีฅึ ีซ ีกีถีพีกีถ ๏ฌ ีปีถีกีฏีกึ ีฃ ีคีบึ ีธึ ีจ, ีธึ ีฟีฅีฒ ีคีกีฝีกีพีกีถีคีธึ ีด ีงึ ีถีกึ ีถึ ีก ีดีกีตึ ีจ: ิฑีฐีก ีฉีฅ ีซีถีนีบีฅีฝ ีง ีฐีซีทีธึ ีด ีซึ ีดีกีถีฏีธึ ีฉีตีกีถ ึ ีธึ ีฝีธึ ๏ฌ ีกีผีธึ ีฉีตีกีถ ีฟีกึ ีซีถีฅึ ีจ ีพีกีฝีฟีกีฏีกีทีกีฟ ีฃีซีฟีถีกีฏีกีถีจ. ยซิฑีดีกีผีกีตีซีถ ีกึ ีฑีกีฏีธึ ึ ีคีถีฅึ ีถ ีกีถึ ีฏีกึ ึ ีฅีฌ ีฅีด ีดีธึ ีฝ ีฎีถีถีคีกีพีกีตึ ีธึ ีดี ี ีฅีฒึ ีซีธึ ีดโ ฆ ี ึ ีกีทึ ีงึ ีซีถีฑ ีฐีกีดีกึ ี ีฅีฒึ ีซีถ, ีฐึ ีกีทึ ีง ึ ีฐีซีดีก, ีฅึ ีข ีฅีฝ ีกึ ีคีฅีถ ีขีกีพีกีฏีกีถีซีถ ีฐีกีฝีธึ ีถ ีฟีกึ ีซึ ีธึ ีถีฅีด: ิณึ ีกีฃีฅีฟ ึ ีนีกึ ีกีฆีกีถึ ีฆีกึ ีฃีกึ ีกีฎ ีดีกึ ีค ีงึ ีบีกีบีฝ: ี ึ ีก, ีขีกึ ีซ ึ ๏ฌ ีฆ ีกีถีฝีกีฐีดีกีถ ีถีพีซึ ีพีกีฎ ีฟีกีฟีซีฝ, ีพีฅึ ึ ีฅีผีซีถีฅึ ีซีฝ ึ ีถึ ีกีถึ ีฅึ ีฅีญีกีถีฅึ ีซ ีบีกีทีฟีฅีฌีซีถ ีงีซ ีฅีฝ: ิฑีตีถึ ีกีถ ีทีกีฟ ีงีซ ีฅีฒีฅีฌ ี ีฅีฒึ ีซีธึ ีด, ีธึ ีกีตีถีฟีฅีฒ ีกึ ีคีฅีถ ีจีถีฏีฅึ ีกีฏีกีถ ๏ฌ ีฎ ีทึ ีปีกีบีกีฟ ีธึ ีถีฅีซ: ี ีกีฟีฅึ ีกีฆ๏ฌ ีฟีกึ ีซีถีฅึ ีซีถ ีงีฌ ีนีธึ ึ ีธึ ีค ึ ีฐีซีถีฃีฅึ ีธึ ีค ีคีกีฝีกึ ีกีถีถีฅึ ีฝ ี ีฅีฒึ ีซีธึ ีด ีฅีด ีฝีธีพีธึ ีฅีฌ, ีกีตีถีบีฅีฝ ีธึ ี ีฅีฒึ ีซีถ ีกีถีปีถีปีฅีฌีซ ีง ีซีด ีฏีฅีถีฝีกีฃึ ีธึ ีฉีตีธึ ีถีซึ ๏ ท: 1948-ีซีถ ีฟีกีฝีถีตีธีฉีกีดีตีก ีบีกีฟีกีถีซีถ ีจีถีคีธึ ีถีพีฅีฌ ีง ิตึ ึ ีกีถีซ ีขีชีทีฏีกีฏีกีถ ีซีถีฝีฟีซีฟีธึ ีฟีซ ีขีธึ ีชีกีฏีกีถ ึ ีกีฏีธึ ีฌีฟีฅีฟีจ, ีธึ ีฟีฅีฒ ีฏีกึ ีณ ีชีกีดีกีถีกีฏ ีกีถึ ีกีนึ ีซ ีจีถีฏีกีพ ีซึ ีฃีซีฟีฅีฌีซึ ีถีฅึ ีธีพ, ีฏีกีฆีดีกีฏีฅึ ีบีนีกีฏีกีถ ีธึ ีถีกีฏีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีธีพ, ีขีกีฆีดีกีฉีซีพ ีฆีฅีฏีธึ ึ ีธึ ๏ฌ ีฅึ ีธีพ ีฐีกีณีกีญ ีงึ ีฐีกีถีคีฅีฝ ีฃีกีฌีซีฝ ีฟีกึ ีขีฅึ ีกีดีขีซีธีถีถีฅึ ีซีถ ีฏีซึ ีฃีธึ ีฎีธีฒ ีฃีซีฟีกีฏีกีถ ีญีดีขีกีฏีถีฅึ ีธึ ีด: ี ึ ีกีถ ีจีถีฟึ ีฅึ ีซีถ ีธึ ีบีฅีฝ ีซีถีฝีฟีซีฟีธึ ีฟีซ ีธึ ีฝีกีถีธีฒีกีฏีกีถ ีฃีซีฟีกีฏีกีถ ีจีถีฏีฅึ ีธึ ีฉีตีกีถ ีถีกีญีกีฃีกีฐีซ ีฟีฅีฒีกีฏีกีฌ: ิฒี ึ ี -ีถ ีกีพีกึ ีฟีฅึ ีฃีฅึ ีกีฆีกีถึ ีธึ ีฉีตีกีถ ีคีซีบีฌีธีดีธีพ: 1954-59ีฉีฉ. ิท๏ฌ ีฌ ิณีกีขึ ีซีฅีฌ ีตีกีถีจ ี ีกีตีกีฝีฟีกีถีซ ีกีผีธีฒ ีปีกีบีกีฐีธึ ีฉีตีกีถ ีถีกีญีกึ ีกึ ีธึ ีฉีตีกีถ ีธึ ีฒีฅีฃึ ีธีพ ีกีทีญีกีฟีฅีฌ ีง ิฑึ ีฉีซีฏีธึ ีด: ี ีฏีฆีขีธึ ีด ีฅีฒีฅีฌ ีง ีธึ ีบีฅีฝ ีทึ ีปีกีถีซ ีขีธึ ีช๏ฌ ีกีพีธึ ีดีกีถ ีบีธีฌีซีฏีฌีซีถีซีฏีกีตีซ ีขีชีซีทีฏ, ีกีบีกี ีบีธีฌีซีฏีฌีซีถีซีฏีกีตีซ ีพีกึ ีซีน, ีพีซึ ีกีขีธึ ีตีช, ีขีธึ ีช๏ฌ ีกีพีธึ ีดีกีถ ีฃีฌีญีกีพีธึ ีขีชีซีทีฏ, ิฑึ ีฉีซีฏีซ ีทึ ีปีกีถีซ ีฃีฌีญีกีพีธึ ีขีชีทีฏีซ ีขีธึ ีชีกีฏีกีถ ีกีทีญีกีฟีกีถึ ีถีฅึ ีซ ีฃีฎีธีพ ีฟีฅีฒีกีฏีกีฌ: 1959-ีซีถ ีกีทีญีกีฟีฅีฌ ีง ิตึ ึ ีกีถีซ ีขีชีทีฏีกีฏีกีถ ีซีถีฝีฟีซีฟีธึ ีฟีซ ีคีฅีฒีกีขีกีถีธึ ีฉีตีกีถ ีกีดีขีซีธีถีธึ ีด, ีซีฝีฏ 1969-ีซีถ ีถีทีกีถีกีฏีพีฅีฌ ีง ีซีถีฝีฟีซีฟีธึ ีฟีซ ีธึ ีฝีธึ ๏ฌ ีกีฏีกีถ ีกีทีญีกีฟีกีถึ ีถีฅึ ีซ ีฃีฎีธีพ ีบึ ีธีผีฅีฏีฟีธึ : 1971-ีซ ีดีกีตีซีฝีซ 25-ีซีถ ิท๏ฌ ีฌ ิณีกีขึ ีซีฅีฌ ีตีกีถีจ ีบีกีทีฟีบีกีถีฅีฌ ีง ีคีธีฏีฟีธึ ีกีฏีกีถ ีกีฟีฅีถีกีญีธีฝีธึ ีฉีตีธึ ีถี ยซี ีฅีตึ ีธีฟึ ีธีบ ๏ฌ ีปีธึ ีถีฅึ ีซ ีกีฆีคีฅึ ีธึ ีฉีตีธึ ีถีจ ีธึ ีฒีฅีฒีซ ีกึ ีตีกีถ ีทึ ีปีกีถีกีผีธึ ีฉีตีกีถ ีพึ ีก๏ ท ีฉีฅีดีกีตีธีพ:

ิฑี ิฑิณิฑ ิฒิบิปี ิฟ ี ีฅีบีฟีฅีดีขีฅึ 2016 N 27-28 (1338-1339)

1971-75ีฉีฉ. ิท.ิณีกีขึ ีซีฅีฌ ีตีกีถีจ ีฅีฒีฅีฌ ีง ิตึ ีฅีพีกีถีซ ีบีฅีฟีกีฏีกีถ ีขีชีทีฏีกีฏีกีถ ีซีถีฝีฟีซีฟีธึ ีฟีซ ีผีฅีฏีฟีธึ , ีซีฝีฏ 1975-ีซีถ ีถีทีกีถีกีฏีพีฅีฌ ีง ี ีกีตีกีฝีฟีกีถีซ ีกีผีธีฒ ีปีกีบีกีฐีธึ ีฉีตีกีถ ีถีกีญีกึ ีกึ : ี ีธึ ึ ีป 15 ีฟีกึ ีซ ิท๏ฌ ีฌ ิณีกีขึ ีซีฅีฌ ีตีกีถีจ ีฒีฅีฏีกีพีกึ ีฅีฌ ีง ี ี ีกีผีธีฒีปีกีบีกีฐีธึ ีฉีตีกีถ ีถีกีญีกึ ีกึ ีธึ ีฉีตีธึ ีถีจ, ึ ีกีตีค ีฟีกึ ีซีถีฅึ ีซีถ ี ีกีตีกีฝีฟีกีถีธึ ีด ีขีกึ ีพีฅีฌ ีฅีถ ีขีกีฆีดีกีฉีซีพ ีฐีซีพีกีถีคีกีถีธึ ีกีตีซีถ ีฐีกีดีกีฌีซึ ีถีฅึ , ีฏีฅีถีฟึ ีธีถีถีฅึ , ีฏีฌีซีถีซีฏีกีฏีกีถ ีซีถีฝีฟีซีฟีธึ ีฟีถีฅึ ึ ีฌีกีขีธึ ีกีฟีธึ ีซีกีถีฅึ , ีธึ ีธีถึ ีซึ ี ี ีกีญีฟีธึ ีธีทีซีน ีฏีฅีถีฟึ ีธีถีถ ีกีผีกีปีซีถีถ ีงึ ิฝี ี ี -ีธึ ีด: ี ีก ีบีกีฟึ ีกีฝีฟีฅีฌ ีง ๏ฌ ีฎ ีฉีพีธีพ ีธึ ีกีฏีตีกีฌ ีดีกีฝีถีกีฃีฅีฟีถีฅึ , ีธีพึ ีฅึ ีกีตีชีด ีกีทีญีกีฟีธึ ีด ีฅีถ ิฑีผีธีฒ ีปีกีบีกีฐีธึ ีฉีตีกีถ ีฐีกีดีกีทีญีกึ ีฐีกีตีซีถ ีฏีกีฆีดีกีฏีฅึ ีบีธึ ีฉีตีธึ ีถีธึ ีด, ิฑี ี -ีธึ ีด, ิดีกีถีซีกีตีธึ ีด ึ ีกีตีฌีธึ ึ : ิณีกีขึ ีซีฅีฌ ีตีกีถีจ ีฐีฅีฒีซีถีกีฏ ีง 420-ีซึ ีกีพีฅีฌีซ ีฃีซีฟีกีฏีกีถ ีฐึ ีกีฟีกึ ีกีฏีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีซ, ีกีตีค ีฉีพีธึ ีด 17 ีฃึ ึ ีซ (๏ฌ ีถีกีฃึ ีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ึ ีคีกีฝีกีฃึ ึ ีฅึ ), ีธึ ีถีซ 10 ีฐีฅีฒีซีถีกีฏีกีตีซีถ ีพีฏีกีตีกีฃีซึ : ิท๏ฌ ีฌ ิณีกีขึ ีซีฅีฌ ีตีกีถ ีถีกีญีกึ ีกึ ีซ ีฏีกีฆีดีกีฏีฅึ ีบีนีกีฏีกีถ ีธึ ีถีกีฏีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีจ ึ ีกีตีฌีธึ ีถ ีคึ ีฝึ ีธึ ีพีฅึ ีซีถ ีฐีกีฟีฏีกีบีฅีฝ 1988-ีซ ีกีฒีฅีฟีกีฌีซ ีฅึ ีฏึ ีกีทีกึ ีชีซ ึ ึ ีฅึ ีซีถ: 1993-ีซีถ ยซิผีซีฃีกีถีค๏ ท ีฐึ ีกีฟีกึ ีกีฏีนีธึ ีฉีตีธึ ีถีจ ิตึ ึ ีกีถีธึ ีด 5.000 ีฟีบีกึ ีกีถีกีฏีธีพ ีฌีธึ ีตีฝ ีจีถีฎีกีตีฅึ ิท๏ฌ ีฌ ิณีกีขึ ีซีฅีฌ ีตีกีถีซ ยซี ีฌีธึ ีฆีธึ ีด๏ ท ีญีธึ ีกีฃึ ีธีพ 243 ีงีปีกีถีธึ ีฐีธึ ีทีกีฃึ ีธึ ีฉีตีธึ ีถีจ ีฐีฅีฟึ ีตีกีฌ ีดีกีฏีกีฃึ ีธึ ีฉีตีกีดีขี ยซี ีพีซึ ีธึ ีด ีฅีด ีฅึ ีฏึ ีกีทีกึ ีชีซ ีชีกีดีกีถีกีฏ ีฆีธีฐีพีกีฎ ีขีชีซีทีฏีถีฅึ ีซ ึ ีขีธึ ีชีกีทีญีกีฟีธีฒีถีฅึ ีซ ีฐีซีทีกีฟีกีฏีซีถโ ฆ๏ ท: 1994-ีซีถ ิท๏ฌ ีฌ ิณีกีขึ ีซีฅีฌ ีตีกีถีถ ีจีถีฟึ ีพีฅึ ี ี ิณีซีฟีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีซ ีกีฆีฃีกีตีซีถ ีกีฏีกีคีฅ๏ฌ ีกีตีซ ึ ีธีญีถีกีญีกีฃีกีฐ ึ ีขีถีกีฏีกีถ ีฃีซีฟีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีซ ีขีกีชีกีถีดีธึ ีถึ ีซ ีกีฏีกีคีฅ๏ฌ ีฏีธีฝ-ึ ีกึ ีฟีธึ ีฒีกึ : ี ึ ีก ีฃีธึ ีฎีธึ ีถีฅีธึ ีฉีตีธึ ีถีจ ีฃีถีกีฐีกีฟีพีฅีฌ ีง ีจีฝีฟ ีกึ ีชีกีถีพีธึ ีตีถ. ีกึ ีชีกีถีกึ ีฅีฌ ีง ๏ฌ ีทีกึ ึ ีดึ ึ ีกีถีกีฏีถีฅึ ีซ, ีฏีธีนีธึ ๏ฌ ีฅึ ีซ, ีบีกึ ีฃึ ีถีฅึ ีซ, ีกีตีค ีฉีพีธึ ีดี UNESCO-ีซ ยซิฟีกีฌีซีถีฃีก๏ ท ีดึ ึ ีกีถีกีฏีซ, ยซี ีฝีฏีฅ ีฝีฏีกีพีกีผีกีฏีซ๏ ท (ิฑี ี ) ึ ยซี ีฌีกีฟีซีถีฅ ีฝีฏีกีพีกีผีกีฏีซ๏ ท (ี ีฅีฎ ิฒึ ีซีฟีกีถีซีก)` ีฃีซีฟีกีฏีกีถ ีขีกึ ีกีผีซีฏ ีถีพีกีณีธึ ีดีถีฅึ ีซ ีฐีกีดีกึ : ี ีฟีกึ ีฅีฌ ีง ยซี .ี ีฅึ ีถีกีคีฝีฏีธึ ีกีถีพีกีถ ีธีฝีฏีฅ ีกีฝีฟีฒ๏ ท ีขีกึ ีฑึ ีกีฃีธึ ีตีถ ีทึ ีกีถีทีกีถีจ: 2000-ีซีถ ีถึ ีกีถ ีทีถีธึ ีฐีพีฅีฌ ีง ี ีญีซีฉีกึ ี ีฅึ ีกึ ีธึ ๏ฌ ีคีกีฌ, ีซีฝีฏ 2008-ีซีถ` ิฑ๏ฌ ีถีกีตีถ ี ีกีตีธึ ิฟีกีฉีธีฒีซีฏีธีฝีซ ีฏีธีฒ๏ฌ ึ ` ยซี ีธึ ึ ีข ี ีกีทีฟีธึ -ี ีธึ ึ ีข ี ีกีฐีกีฏ๏ ท ีทึ ีกีถีทีกีถ: ี ึ ีก ีกีพีกีถีคีจ ๏ฌ ีฎ ีง ีฐีกีตีฟีถีซ ยซิฑึ ๏ฌ ีถีซีฏีธึ ีด๏ ท ีคีฅีฒีก๏ฌ ีปีธึ ีซ ีฝีฟีฅีฒีฎีดีกีถ ีฃีธึ ีฎีธึ ีด, ีธึ ีจ ีฐีฆีธึ ีคีฅีฒีก๏ฌ ีปีธึ ีง ี ิปิฑี -ีซ ีขีธึ ีชีดีกีถ ีฃีธึ ีฎีธึ ีด: ิท๏ฌ ีฌ ิณีกีขึ ีซีฅีฌ ีตีกีถีจ ีฏีตีกีถึ ีซึ ีฐีฅีผีกึ ีฅีฌ ีง 2010-ีซ ีฐีธึ ีฌีซีฝีซ 21-ีซีถ, ีฏีกึ ีณีกีฟึ ีธึ ีฎีกีถึ ีฐีซีพีกีถีคีธึ ีฉีตีธึ ีถีซึ ีฐีฅีฟีธี ิฑี ี -ีธึ ีด: ี ึ ีก ีคีซีถ ีฟีฅีฒีกึ ีธีญีพีฅีฌ ึ ีกีดึ ีธึ ีพีฅีฌ ีง ีดีกีตึ ีฐีกีตึ ีฅีถีซึ ีธึ ีด: ี ึ ีก ีดีกีฐีจ, ีฐีซึ ีกีพีซ, ีฆีฃีกีฌีซ ีฏีธึ ีธึ ีฝีฟ ีงึ ีธีน ๏ฌ ีกีตีถ ีฐีกีต, ีกีตีฌึ ีฐีกีดีกีทีญีกึ ีฐีกีตีซีถ ีขีชีทีฏีกีฃีซีฟีธึ ีฉีตีกีถ ีฐีกีดีกึ :

Արդեն 15 տարի է, ինչ Հայաստանի Հանրապետության կառավարության որոշմամբ նշվում է բուժաշխատողի մասնագիտական տոնը: Մեր բուժաշխատողները պայքարում են ﬔր ժողովրդի կյանքի և առող ջության համար: Վերջին տարիներին ﬔր երկրի առողջապահական համակարգում բավականին լուրջ բարեփոխուﬓեր են իրականացվել, ներդրվում են նոր ծրագրեր, շարունակում են արդիականացվել մարզային բժշկական հաստատությունները: Այս աﬔնը նպատակաուղղված են ﬔր ժողովրդի առող ջության պահպանմանը և առանձնահատուկ նշանակություն ունեն բոլորիս համար: Բժշկական համալսարանում կայացած հանդիսավոր ﬕջոցառումը հատկապես նշանավորվեց հայտնի բժիշկ, գիտնական, հասարակական գործիչ, 1975-89 թվականներին Հայաստանի առողջապահության նախարար Էﬕլ Գաբրիել յանի անունը կրող մրցանակների շնորհմամբ: Բուժաշխատողներին շնորհավորելով մասնագիտական տոնի առիթով՝ ՀՀ ԱՆ նախարար Արﬔն Մուրադյանը նշեց. «Սրտանց շնորհավորում եմ ﬔր բոլոր բուժաշխատողներին, շտապօգնության ավտոﬔքենաների վարորդներին, բուժքույրերին՝ մասնագիտական օրվա կապակցությամբ: Սա այն եզակի մասնագիտություններից է, երբ մասնագիտական աշխատանքը սկսելուց առաջ բժիշկները երդվում են իրենց ուսուցիչների, ծնողների, հայրենիքի առջև, որ անձնվիրաբար կծառայեն այն բարձր ազնվաբարո աշխատանքին, որն ընտրել են: Սա այն աշխատանքն է, որը բացի արհեստավարժությունից, պահանջում է նաև գթասրտություն, սրտացավություն, բարձր պատասխանատվություն: Այս տոնը ﬕավորում է Հայաստանի, Արցախի և Սփյուռքի բժիշկներին: Կարծում եմ՝ Հայաստանում առողջապահության բնագավառում կատարված աﬔն ինչ նկատելի է դրսում, որի ապացույցը վերջերս ՄԱԿ-ի կողﬕց աշխարհին ի ցույց դրվեցին և օրինակելի համարվեցին Հայաստանի առողջապահական համակարգի այն աշխատանքները, որոնք ուղղված էին սերնդեսերունդ ՄԻԱՎ-ի և ՁԻԱՀ-ի փոխանցման կանխարգելմանը: Հայաստանն առաջին երկրներից է, որը կարողացել է այդ ցուցանիշը բավարարել: Այս տարի այս օրը նաև այլ խորհուրդ ունի, քառօրյա պատերազմում ﬔր բուժաշխատողները ևս զինվոր էին, նրանք կարողացան բազմաթիվ զինվորների շարք վերադարձնել, փրկել կյանքեր, որի շնորհիվ կորուստները եղան նվազագույնը:

Կցան նկ կան նայի ի հա հ տուկ կ շնոր ն հահ կալություն հայտնել բժշկական համալսարանի ղեկավարներին և առող ջապահության ասոցիացիայի կազմակերպիչներին, ովքեր ﬕավորվելով նույն գաղափարի շուրջ՝ Էﬕլ Գաբրիել յանի անվան մրցանակ սահմանեցին նրա ընտանիքի հետ համատեղ: Այս տարին առանձնահատուկ է նաև նրանով, որ մրցանակը շնորհվելու է առաջին անգամ: Է. Գաբրիել յանին, իմ կարծիքով, ներկայացնելու կարիք չկա, նա ﬔր նահապետն ու բժշկապետն էր, ﬔր ուսուցիչը և ժամանակակից առողջապահության հիﬓադիրներից ﬔկը, մարդ, ով ղեկավարեց բժշկական ինստիտուտը ժամանակին և 14 տարի եղավ Խորհրդային Հայաստանի առող ջապահության նախարար, հետագայում դեղերի և բժշկական տեխնոլոգիաների գործակալություն հիﬓադրեց և բազմաթիվ սերունդներ պատրաստեց, ովքեր այսօր կարողանում են կառավարում իրականացնել առող ջապահության ոլորտում: Այս մրցանակի հետ կապված կցանկանայի շնորհակալություն հայտնել նաև նրա ընտանիքի անդաﬓերին և բժշկական համալսա-

րանին, առող ջապահության կազմակերպիչների ասոցիացիային: Էﬕլ Սամսոնիչը ﬔզ հետ չէ, բայց նրա անունը թույլ տվեց ﬔզ բոլորիս ﬕավորել ﬔկ գաղափարի շուրջ: Սա այն օրն է, երբ ﬔնք պետք է բուժաշխատողներին ազգովի շնորհակալություն հայտնենք: Եզակի դեպքերում այդ շնորհակալությունը հայտնելուց հետո ﬔնք լսում ենք նաև շահարկուﬓեր, սակայն պետք է նշեմ, որ ﬔր ժողովուրդը շնորհակալ և երախտապարտ է իր էությամբ: Բժիշկը դարեդար եղել է ոչ ﬕայն բուժող, այլև լուսավորիչ, բարեկրթություն և բարեպաշտություն սերմանող: Ես համարում եմ, որ ﬔր բժշկական անձնակազﬓ արժանի է բարձր կոչուﬓերի: Հնարավոր է, որ ﬔզ ﬔղադրում են, բայց դա բնավ չի չարացնում բուժաշխատողին: Շնորհավորանքից հետո Ա. Մուրադյանը, «Էﬕլ Գաբրիել յան հիﬓադրաﬕ հոգաբարձուների խորհրդի որոշմամբ, «Տարվա բազմապրոֆիլային բժշկական կենտրոն մրցանակը հանձնեց «Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ հիվանդանոցին: Ստանալով մրցանակը և շնորհավորելով կոլեգաներին մասնագիտական տոնի կապակցությամբ՝ կենտրոնի տնօրեն Արա Մինասյանը նշեց. Տա Աստված, որ ﬔր կյանքում հասցնենք անել այն աﬔնի ﬕ մասը, ինչ արեց Էﬕլ Գաբրիելյանն իր կյանքի ընթացքում: Մրցանակ հանձնվեց նաև Երևանի Կենտրոնական ռազմական հոսպիտալին՝ քառօրյա պատերազﬕ ընթացքում արդյունավետ գործունեության համար: Մրցանակը ռազմական հոսպիտալի ղեկավար Արամ Ասատուրյանին հանձնեց գրող, հրապարակախոս Զորի Բալայանը: Վերջինս նշեց, որ ապրիլ յան քառօրյա պատերազﬕ ժամանակ վիրավորված զինվորների բուժման ականատեսն է եղել առաջին իսկ օրից, և շարք վերադարձած զինծառայողները վկայում են ռազմական բժիշկների սխրագործության մասին: «Միջազգային ճանաչման համար հատուկ մրցանակների արժանացան ՀՀ ԱՆ «ՁԻԱՀ-ի կանխարգելման կենտրոնը և վերարտադրողական առող ջության, պերինատալոգիայի, մանկաբարձության և գինեկոլոգիայի հանրապետա-

ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ Սեպտեմբեր 2016 N 27-28 (1338-1339) 27

կան ինստիտուտը` հունիսի 7-ին ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի խնդիրներին նվիրված բարձր մակարդակի հանդիպման ժամանակ առող ջապահական ﬔր համակարգին մորից երեխային ՄԻԱՎ-ի փոխանցման վերացումը փաստող հավաստագիր ստանալու գործում ունեցած ﬔծ ավանդի համար: Էﬕլ Գաբրիել յանի անվան մրցանակը ներառում էր նաև «Տարվա լավագույն ուսանող անվանակարգը: Այդ մրցանակին արժանացավ ԵՊԲՀ դեղագործության ֆակուլտետի ուսանողուհի Լիլիթ Թադևոսյանը: Ուսանողուհուն մրցանակը հանձնեց և բոլոր բուժաշխատողներին շնորհավորեց ԵՊԲՀ ռեկտոր Միքայել Նարիմանյանը:

վորեն կյանքի կոչել համաշխարհային ճանաչում ունեցող ուսուցչի արժեքավոր մտահղացուﬓերն ու խորիմաստ գաղափարները` ի նպաստ առող ջապահության ոլորտի զարգացման և կատարելագործման: Տոնի և հիﬓադրաﬕ անդրանիկ մրցանակաբաշխության առթիվ իր խոսքը հղեց նաև երջանկահիշատակ ակադեﬕկոսի դուստրը՝ Կարինե Գաբրիել յանը, ով ամուսնու հետ բնակվում է ԱՄՆ-ում: Նրանք ակնաբուժության ոլորտում հաջողությամբ շարունակում են իրենց հայրերի բժշկական գիծը: Շնորհավորում եմ բոլոր բուժաշխատողներին տոնի առթիվ, ցանկանում եմ, որ լինեն առողջ և հաջողակ: Կյանքի բերումով շփվել եմ տարբեր երկրների և ազգությունների բու-

Նա ներկայացրեց Էﬕլ Գաբրիել յան մարդու և գիտնականի անցած ուղին՝ նույնպես փաստելով, որ նա եղել և ﬓում է բոլորի ուսուցիչը: Մրցանակ ստացած «Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ բժշկական կենտրոնի տնօրենը կոլեկտիվի անունից հայտարարեց, որ իրենք ինչպես հիﬓադրաﬕ կողﬕց հատկացված դրամական պարգևը, այնպես էլ 1 մլն դրամ կփոխանցեն վիրավոր զինվորների բուժմանը: Այս նախաձեռնությանը հետևեցին վերարտադրողական առող ջության, պերինատալոգիայի, մանկաբարձության և գինեկոլոգիայի հանրապետական ինստիտուտի, ինչպես նաև ՁԻԱՀ-ի կանխարգելման կենտրոնի տնօրեններ Ռազﬕկ Աբրահամյանը և Սամվել Գրիգորյանը: «Էﬕլ Գաբրիել յան հիﬓադրաﬕ տնօրեն Լիլիթ Ղազարյանը կոչ արեց աջակցել այս նախաձեռնությանը և շարունակել արժանապատ-

ժաշխատողների հետ և վստահորեն պետք է նշեմ, որ Հայաստանում բնակվող իմ գործընկերները դասվում են աշխարհի աﬔնահմուտ և աﬔնաանձնվեր մասնագետների շարքին: Հունիսի 20-ին լրանում է ուղիղ 6 տարի՝ ինչ իմ հայրը ﬔզ հետ չէ: Նա դեռ շատ ասելիք, իրագործելու համար ﬔծ նախագծեր ուներ, սակայն, ավաղ, երկարակեցության բանալին ﬔր ձեռքում չէ: Ասում են՝ մարդը ապրում է այնքան, որքան իրեն հիշում են: 1 տարի առաջ ՀՀ

առող ջապահության նախարար Ա. Մուրադյանի նախաձեռնությամբ և ﬔր ընտանիքի աջակցությամբ ստեղծվեց Է. Գաբրիել յանի անվան հիﬓադրամը, որի նպատակն է խրախուսել այն բժիշկներին կամ բժշկական այն հաստատություններին, որոնք ցուցաբերում են գերազանց գործունեություն: Բացի այդ՝ սահմանվել է նաև տարեկան կրթաթոշակ բժշկական համալսարանում սովորող լավագույն ուսանողներից ﬔկի համար: Ինչպես կռահեցիք՝ հիﬓադրաﬕ ստեղծումը կապահովի Է. Գաբրիել յանի հիշատակի երկարակեցությունը: Այսօր հիﬓադրամը կատարում է իր առաջին քայլը, որոշված են մրցանակակիրները: Ես ընտանիքիս հետ ﬕասին շնորհավորում եմ բոլորին և հուսանք, որ սա խթան կհանդիսանա մյուս բուժաշխատողների և բուժհիﬓարկների համար, որ նրանք նույնպես իրենց աշխատանքով արժանանան պարգևների: Այս տարի հիﬓադրամը օգնություն կցուցաբերի նաև Արցախում ապրիլ յան հակամարտության ժամանակ բուժված զինվորների բուժօգնությունն ապահովելու գործին: Հանդիսության ավարտին բուժաշխատողներին տոնի առիթով երաժշտական գեղեցիկ համարներով շնորհավորեց Հայաստանի պետական երիտասարդական նվագախումբը՝ դիրիժոր Սերգեյ Սմբատյանի ղեկավարությամբ:

ิณีซีฟีธึ ีฉีตีกีถ ีฆีกึ ีฃีกึ ีดีกีถ ีฃีธึ ีฎีจีถีฉีกึ ีซีถ ีกีถีดีกีฝีถ ีนีซ ๏ฌ ีธึ ีด ีถีกึ ีขีชีทีฏีธึ ีฉีตีธึ ีถีจ: ิบีกีดีกีถีกีฏีกีฏีซึ ีขีชีทีฏีธึ ีฉีตีกีถ ๏ฌ ีป ๏ฌ ีฎ ีถีทีกีถีกีฏีธึ ีฉีตีธึ ีถ ีธึ ีถีซ ีถีธึ ีฟีฅีญีถีธีฌีธีฃีซีกีถีฅึ ีซ ีฏีซึ ีกีผีธึ ีดีจ, ีธึ ีซ ีถีบีกีฟีกีฏีถ ีง ีขีกึ ีฑึ ีกึ ีถีฅีฌ ีดีกีฟีธึ ึ ีพีธีฒ ีขีชีทีฏีกีฏีกีถ ีฎีกีผีกีตีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีซ ีธึ ีกีฏีจ: ี ีกีตีกีฝีฟีกีถีซ ีขีชีทีฏีกีฏีกีถ ีฏีฅีถีฟึ ีธีถีถีฅึ ีจ ีทีกึ ีธึ ีถีกีฏีธึ ีด ีฅีถ ีถีธึ ีกีฃีธึ ีตีถ ีฐีฅีฟีกีฆีธีฟีดีกีถ ๏ฌ ีฉีธีคีถีฅึ ีซ ีถีฅึ ีคึ ีธึ ๏ฌ ีซึ ีฅีถึ ีบึ ีกีฏีฟีซีฏีกีตีธึ ีด: ี ีดีกีถีกีฟีซีบ ๏ฌ ีฉีธีคีถีฅึ ีซึ ๏ฌ ีฏีถ ีงีฌ ีดีกีฃีถีซีฝีกีผีฅีฆีธีถีกีถีฝีกีตีซีถ ีฟีธีดีธีฃึ ีกึ ีซีกีถ (ี ี ี ) ีง, ีธึ ีจ ีฐีก๏ฌ ีดีกีฟีกีขีกึ ีถีธึ ีฐีฅีฟีกีฆีธีฟีธึ ีฉีตีกีถ ๏ฌ ีฉีธีค ีง ๏ฌ ึ ีฅึ ีฏึ ีธึ ีด: ิฑีตีค ีกีผีซีฉีธีพ ีงีฌ ีฐีกึ ึ ีกีฆึ ีธึ ีตึ ีธึ ีถีฅึ ีก ๏ ถี ีฅึ ีกึ ีซ๏ ท ีฉีซีพ 1 ีฐีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีกีฏีกีถ ีฐีซีพีกีถีคีกีถีธึ ีซ ีจีถีคีฐีกีถีธึ ึ ึ ีซีถีพีกีฆีซีพ ีฝึ ีฟีกีขีกีถีธึ ีฉีตีกีถ ีฏีฌีซีถีซีฏีกีตีซ ีฒีฅีฏีกีพีกึ , ิตี ิฒี ีกีถีฐีฅีฟีกีฑีฃีฅีฌีซ ีฝึ ีฟีกีขีกีถีธึ ีฉีตีกีถ ีกีดีขีซีธีถีซ ีพีกึ ีซีน, ีฐีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีกีฏีกีถ ีธึ ีฌีฟึ ีกีฑีกีตีถีกีตีซีถ ีธึ ีฝีธึ ึ ีธีฒีกีฏีกีถ ีฏีฅีถีฟึ ีธีถีซ ีฟีถึ ึ ีฅีถ, ีข.ีฃ.ีค., ีบึ ีธึ ีฅีฝีธึ ี ีดีกีตีกีฏ ี ีซีฝีกีฏีตีกีถีซ ีฐีฅีฟ:

- ี ีฅึ ีฏีฌีซีถีซีฏีกีถ ีพีฅึ ีปีฅึ ีฝ ีบีกึ ีฃึ ีกีฟึ ีพีฅีฌ ีง ๏ ถิผีกีพีกีฃ ีตีถ ีขีกีชีกีถีด ีถึ ๏ ท ีกีถีพีกีถีกีฏีกึ ีฃีธีพ, ีฑีฅึ ีฏีกึ ีฎีซึ ีธีพี ีธึ ีธี ีถึ ีฅีถ ีกีตีถ ึ ึ ีกีถีซีทีฅึ ีจ, ีธึ ีธีถึ ีทีถีธึ ีฐีซีพ ีกึ ีชีกีถีกึ ีกึ ีกีตีค ีดึ ึ ีกีถีกีฏีซีถ: - 2015-ีซ ีพีฅึ ีปีซีถ ๏ฌ ึ ีฏีฌีซีถีซีฏีกีถ ีณีกีถีกีนีพีฅึ ีฌีกีพีกีฃีธึ ีตีถีจ ีฐีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีกีฏีกีถ ีฏีฌีซีถีซีฏีกีถีฅึ ีซ ีทึ ีปีกีถีธึ ีด: ิดีก ีทีกีฟ ีบีกีฟีพีกีขีฅึ , ีถีกึ ีนีกึ ีกีฆีกีถึ ีบีกึ ีฟีกีพีธึ ีฅึ ีถีธีฒ ีฐีกีถีฃีกีดีกีถึ ีง, ึ ๏ฌ ีถึ ีบีกึ ีฟีกีพีธึ ีฅีถึ ีดีทีฟีกีบีฅีฝ ีกีทีญีกีฟีฅีฌ ๏ฌ ึ ีฎีกีผีกีตีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีซ, ีฏีฌีซีถีซีฏีกีฏีกีถ ีกีทีญีกีฟีกีถึ ีซ ีขีกึ ีฑึ ีธึ ีกีฏีถ ีกีบีกีฐีธีพีฅีฌีธึ , ีดีกีฝีถีกีฃีซีฟีกีฏีกีถ ีกีทีญีกีฟีกีถึ ีจ ึ ีฑีฅีผึ ีขีฅึ ีธึ ๏ฌ ีฅึ ีจ ีฆีกึ ีฃีกึ ีถีฅีฌีธึ ีธึ ีฒีฒีธึ ีฉีตีกีดีข: ี ีฅีฟึ ีง ีฐีฅีฟึ ีธีฒีกีฏีกีถ ีฌีซีถีฅีถึ ีถีกึ ีถีธึ ๏ฌ ีฉีธีคีถีฅึ ีซ ีถีฅึ ีคึ ีดีกีถีจ ึ ีฏีซึ ีกีผีดีกีถีจ ๏ฌ ึ ีฏีฌีซีถีซีฏีกีตีธึ ีด, ีธึ ีจ ีฏีถีบีกีฝีฟีซ ๏ฌ ึ ีฐีกีถึ ีกีบีฅีฟีธึ ีฉีตีธึ ีถีธึ ีด ีฝึ ีฟีกีขีกีถีธึ ีฉีตีกีถ ีฆีกึ ีฃีกึ ีดีกีถีจ: - ี ีฃีฟีกีฃีธึ ีฎีฅีฌีธีพ ีกีผีซีฉีจี ีซี ีถีน ีฏีกีฝีฅีซึ ีฝีกีถีธีฒ ีฉีตีกีถีจ: - ิฟีฌีซีถีซีฏีกีฏีกีถ ีกีทีญีกีฟีกีถึ ีถีฅึ ีซ ีฐีกีปีธีฒีธึ ีฉีตีธึ ีถีจ ีกีถ๏ฌ ีปีกีฏีกีถีธึ ีฅีถ ีถีบีกีฝีฟีธึ ีด ีง ีถีกึ ๏ฌ ึ ีฏึ ีฉีกีฏีกีถ ีฎึ ีกีฃึ ีฅึ ีซ ีฆีกึ ีฃีกึ ีดีกีถีจ, ึ ีกีถีซ ีธึ ีนีฏีก ีฐีกีปีธีฒีพีกีฎ ีฏึ ีฉีกีฏีกีถ ีฎึ ีกีฃีซึ , ีฅีฉีฅ ีคึ ีก ีฐีซีดึ ีธึ ีด ีนีฏีก ีกึ ีคีตีธึ ีถีกีพีฅีฟ ีฏีฌีซีถีซีฏีกีฏีกีถ ีกีทีญีกีฟีกีถึ ึ ๏ฌ ีฎ ึ ีธึ ีฑ: ิณีซีฟีฅีฌีซึ ีถีฅึ ีซ ีฑีฅีผึ ีขีฅึ ีธึ ีดีจ ึ ีขีชีทีฏีซ ีคึ ีฝึ ีธึ ีธึ ีดีจ, ีฑึ ีกีพีธึ ีธึ ีดีจ ีขีกีฒีฏีกึ ีกีฎ ีง ๏ฌ ึ ีกีถีซ ีฐีกีถีฃีกีดีกีถึ ีซึ ี ีฃีซีฟีฅีฌีซึ ึ ึ ีธึ ีฑ, ีฏีฌีซีถีซีฏีก ึ ีฏีฌีซีถีซีฏีกีฏีกีถ ีกีทีญีกีฟีกีถึ , ีฅีฉีฅ ีกีตีค ีขีกีฒีกีคึ ีซีนีถีฅึ ีซึ ๏ฌ ีฏีจ ีฉีฅึ ีกีถีธึ ีด ีง, ีกีบีก ีขีชีทีฏีซ ีฏีกีตีกึ ีดีกีถ ึ ีธึ ีฌีฅึ ีจ ีฉีฅึ ีซ ีฅีถ ีฌีซีถีธึ ีด: ิตี ีพ ีกีดีขีซีธีถีซ, ึ ี ีฏีฌีซีถีซีฏีกีตีซ ีกีทีญีกีฟีกีถึ ีถีฅึ ีจ ีบีฅีฟึ ีง ีถีฅึ ีคีกีทีถีกีฏ ีฑึ ีธีพ ีฌึ ีกึ ีถีฅีถ ๏ฌ ีดีตีกีถึ , ึ ๏ฌ ึ ีฏีฌีซีถีซีฏีกีฏีกีถ ีกีทีญีกีฟีกีถึ ีถีฅึ ีซ ีฐีกีปีธีฒีธึ ีฉีตีธึ ีถีจ ีขีฅึ ีธึ ีด ีง ีถีกึ ีธึ ีฝีกีถีธีฒีถีฅึ ีซ ีคีกีฝีกีพีกีถีคีดีกีถ ีฃีธึ ีฎีจีถีฉีกึ ีซ ีขีกึ ีฅีฌีกีพีดีกีถีจ, ีคีกีฝีกีพีกีถีคีดีกีถ ีฎึ ีกีฃึ ีฅึ ีซ ีกีพีฅีฌีซ ีกึ ีคีซีกีฏีกีถีกึ ีดีกีถีจ, ีคีกีฝีกีญีธีฝีถีฅึ ีซี ีถีธึ ีฎึ ีกีฃึ ีฅึ ีซีถ ีฟีซึ ีกีบีฅีฟีฅีฌีธึ ีถ ึ ีธึ ีฝีกีถีธีฒีธึ ีฉีตีกีถีจ ีกีพีฅีฌีซ ีฌีกีพ ีถีฅึ ีฏีกีตีกึ ีถีฅีฌีธึ ีถ: - ี ีฅึ ีพีฅึ ีปีซีถ ีฃีธึ ีฎ ีฒ ีดีจ ิปีฟีกีฌีซีกีต ีด ีงึ , ีซี ีถีน ีกีผีซีฉีธีพ ีงึ ีกีตีถ: - 2016-ีซ ีดีกีตีซีฝีซ 11-14-ีจ ิปีฟีกีฌีซีกีตีซ ี ีฌีธึ ีฅีถีฝีซีก ึ ีกีฒีกึ ีธึ ีด ีฏีกีตีกึ ีกีพ ิตีพึ ีธีบีกีตีซ ีฝึ ีฟีกีขีกีถีถีฅึ ีซ ๏ฌ ีธึ ีฉีตีกีถ ีฏีธีถึ ีฅึ ีกีถีฝ, ีธึ ีจ ีถีพีซึ ีพีกีฎ ีงึ ีฝึ ีฟีซ ีดีกีฃีถีซ-

ีฝ ีผีฅีฆีธีถีกีถีฝีกีตีซีถ ีฟีธีดีธีฃึ ีกึ ีซีฏ ีฐีฅีฟีกีฆีธีฟีดีกีถ ีฝีก ีธีฌีธึ ีฟีซีถ: ี ีฅีฟึ ีง ีถีทีฅีด, ีธึ ีกีตีถ ีถีธึ ีธึ ีฒีฒีธึ ีฉีตีธึ ีถ ีง ีฝึ ีฟีกีขีกีถีธึ ีฉีตีกีถ ๏ฌ ีป, ึ ีฆีกึ ีฃีกึ ีฅีฌ ีง ีพีฅึ ีปีซีถ 10-15 ีฟีกึ ีซีถีฅึ ีซ ีจีถีฉีกึ ึ ีธึ ีด: ิฑีตีถ ีทีกีฟ ีกีพีฅีฌีซ ๏ฌ ีฎ ีกีญีฟีธึ ีธีทีซีน ีถีทีกีถีกีฏีธึ ีฉีตีธึ ีถ ีธึ ีถีซ, ึ ๏ฌ ึ ีฐีถีกึ ีกีพีธึ ีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีจี ีกีญีฟีธึ ีธีทีฅีฌีธึ ีฟีกึ ีขีฅึ ีฝึ ีฟีกีถีธีฉีกีตีซีถ ีฐีซีพีกีถีคีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ , ีขีกึ ีฑึ ีกึ ีถีธึ ีด ีง: ี ีธึ ีตีถีซีฝีฏ ีก๏ฌ ีถีกึ ีธึ ึ ีถีฅีฏึ ีธีฆีถีฅึ ีซ, ีซีถึ ีกึ ีฏีฟีถีฅึ ีซ ีฆีธีถีกีถีฅึ ีจ ีฐีกีตีฟีถีกีขีฅึ ีฅีฌีจ ีดีกีฃีถีซีฝีกีผีฅีฆีธีถีกีถีฝีกีตีซีถ ีฟีธีดีธีฃึ ีกึ ีซีฏ ีฐีฅีฟีกีฆีธีฟีธึ ีฉีตีกีถ ๏ฌ ีปีธึ ีธีพ ีทีกีฟ ีกีพีฅีฌีซ ีคีตีธึ ึ ีซีถ ีง ีคีกีผีถีธึ ีด: ี ึ ีฟีกโ ซ๏ฌ โ ฌีกีถีซ ีขีธึ ีขีธึ ีธึ ๏ฌ ีฅึ ีซ ีคีฅีบึ ีธึ ีด ีกีตีถ ีถีธึ ีตีถีบีฅีฝ ีธึ ีถีซ ีธึ ีธีทีซีน ีคีฅึ ึ ีฐีกีถีคีซีฝีกีถีธึ ีด ีง ีฌีกีพีกีฃีธึ ีตีถ ีกีญีฟีธึ ีธีทีซีน ๏ฌ ีฉีธีคีจ: ี ึ ีฟีกีตีซีถ ีกีถีขีกีพีกึ ีกึ ีธึ ีฉีตีกีถ ีฎีกีถึ ีธึ ีฉีตีธึ ีถีจ ีฃีถีกีฐีกีฟีฅีฌีธึ ึ ีฝึ ีฟีซ ึ ีธึ ีถีฏึ ีซีกีถ ีฃีถีกีฐีกีฟีฅีฌีธึ ีฐีกีดีกึ ีดีกีฃีถีซีฝีกีผีฅีฆีธีถีกีถีฝีกีตีซีถ ีฟีธีดีธีฃึ ีกึ ีซีกีถ ีทีกีฟ ีฏีกึ ึ ีธึ ีถีทีกีถีกีฏีธึ ีฉีตีธึ ีถ ีธึ ีถีซ: ี ีฅีถึ ีกีตีฝ ีธึ ีฒีฒีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีซีถ ีงึ ีถีพีซึ ีพีกีฎ ีกีตีค ีฏีธีถึ ีฅึ ีกีถีฝีจ, ีธึ ีจ ีนีกึ ีกีฆีกีถึ ีฐีฅีฟีกึ ึ ึ ีซึ ีงึ ีธีฌีธึ ีฟีซ ีขีธีฌีธึ ีดีกีฝีถีกีฃีฅีฟีถีฅึ ีซ ีฐีกีดีกึ : ิตีพึ ีธีบีกีตีซ ึ ิฑ๏ฌ ึ ีซีฏีกีตีซ ี ีซีกึ ีตีกีฌ ี ีกีฐีกีถีฃีถีฅึ ีซ ีกีผีกีปีกีฟีกึ ีดีกีฝีถีกีฃีฅีฟีถีฅึ ีจ ีถีฅึ ีฏีก ีงีซีถ ึ ีฏีกึ ีคีกึ ีซีถ ีซึ ีฅีถึ ีคีกีฝีกีญีธีฝีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีจ, ีซีฝีฏ ีซีถีฑ ีฐีกีดีกึ ีทีกีฟ ีกีพีฅีฌีซ ีฏีกึ ึ ีธึ ีงึ , ึ ีกีถีซ ีธึ ีกีตีถ ีธึ ีฝีธึ ึ ีกีถีธีฒ ีถีทีกีถีกีฏีธึ ีฉีตีธึ ีถ ีธึ ีถีฅึ : ี ีฌีธึ ีฟีจ ี ีกีตีกีฝีฟีกีถีธึ ีด ีถีธึ ีง ีฆีกึ ีฃีกีถีธึ ีด: ิฑีผีกีปีซีถ ีดีกีฃีถีซีฝีกีผีฅีฆีธีถีกีถีฝีกีตีซีถ ีฟีธีดีธีฃึ ีกึ ีซีฏ ีฐีฅีฟีกีฆีธีฟีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีจ ๏ฌ ีถึ ีฝีฏีฝีฅีฌ ีฅีถึ ีฏีกีฟีกึ ีฅีฌ 2015-ีซ ีฝีฅีบีฟีฅีดีขีฅึ ีซึ : ี ีฅึ ีญีถีคีซึ ีถ ีง ี ีกีตีกีฝีฟีกีถีซ ีฝึ ีฟีกีขีกีถีถีฅึ ีซีถ ีฌีกีตีถีธึ ีฅีถ ีถีฅึ ีฏีกีตีกึ ีถีฅีฌ ีกีตีฝ ๏ฌ ีฉีธีคีซ ีฏีซึ ีกีผีดีกีถ ีฏีกึ ึ ีธึ ีธึ ีฉีตีธึ ีถีจ, ีกีญีฟีธึ ีธีทีซีน ีถีทีกีถีกีฏีธึ ีฉีตีธึ ีถีจ: ี ึ ีบีฅีฝ ีฐีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีกีฏีกีถ ีฏีฌีซีถีซีฏีกี ๏ฌ ีฆ ีฐีกีดีกึ ีฏีกึ ึ ีธึ ีง, ีธึ ๏ฌ ีถึ ีซึ ีกีฏีกีถีกึ ีถีฅีถึ ีฟีกึ ีขีฅึ ีฏึ ีฉีกีฏีกีถ ีฎึ ีกีฃึ ีฅึ ิตึ ึ ีกีถีซ ึ ีดีกึ ีฆีฅึ ีซ ีฟีกึ ีขีฅึ ีขีชีซีทีฏีถีฅึ ีซ ีฐีกีดีกึ ีฝึ ีฟีกีขีกีถีธึ ีฉีตีกีถ ีกีผีกีปีกีคีฅีด ีดีกีฝีถีกีฃีฅีฟีถีฅึ ีซ ีฏีธีฒ๏ฌ ึ ีฟีกึ ีขีฅึ ีฉีฅีดีกีถีฅึ ีธีพ, ีธึ ีจ ีฏีถีบีกีฝีฟีซ ีทีกึ ีธึ ีถีกีฏีกีฏีกีถ ีฏึ ีฉีกีฏีกีถ ีฎึ ีกีฃึ ีฅึ ีซ ีฆีกึ ีฃีกึ ีดีกีถีจ: - ี ีถีธึ ีฐีกีฏีกีฌ ีฉีต ีถ ีฐีกึ ึ ีกีฆึ ีตึ ีซ ีฐีกีดีกึ : ี ีกีถีฏีกีถ ีด ีฅีด ีถีธึ ีกีถีธึ ีฑีฅีผึ ีขีฅึ ๏ฌ ีฅึ ีฑีฅึ ีกีทีญีกีฟีกีถึ ีด: ี ีกึ ึ ีกีฆึ ีธึ ีตึ ีจี ิฑ. ี ีกีฏีธีขีตีกีถีซ

ժշկական համալսարանի օտարերկրացի ուսանողների ավարտական հանդիսության ընթացքում ընդհանուր բժշկության, ստոմատոլոգիական և դեղագիտական ֆակուլտետների 133 շրջանավարտներ Հնդկաստանից, Իրանի Իսլամական Հանրապետությունից, Աﬔրիկայի Միացյալ Նահանգներից, Ռուսաստանի Դաշնությունից, Սիրիայից, Վրաստանի Հանրապետությունից, Իսրայելից, Ղազախստանի Հանրապետությունից, Լիբանանի Հանրապետությունից, Շրի Լանկայի Դեմոկրատական Սոցիալիստական Հանրապետությունից, Բահրեյնից, Հայաստանի Հանրապետությունից, Իրաքի Դաշնակցային Հանրապետությունից և Կանադայից ստացան դիպլոﬓեր: Հնդիկ շրջ րջանավար րտ Չի իռանջի ջիտ Ռոյը յը հայե յ րենո նով վ

և հինդիով կարդաց Եղիշե Չարենցի ի «Ես իմ անո ուշ Հայաստանի բա անաստեղծութ ւթյունը, որով ՀՀ նախագահի նստավայ այրում իր ելո ույթը սկս կսեց եց Հռոﬕ պապ Ֆրանցիսկոսը Հ Հայաստան կատարա ած այց ցի ժա ամանակ: կ: Շրջանավարտ տներին շնորհավորեց ց նաև Հ Հայա աստա անու ում Հնդկաստանի արտակարգ րգ և լիա ազոր դեսպա ան, նորի րին գերազանցո ություն Յոգեշվար Սան նգվան նը: Հիպոկրատի երդումը հնդիկ ուսանողուհու հայե երեն են ընթերցանո նությամբ լսելո լուց հետո օտա արերկ րկրա ացի շրջա անավարտները երեք անգամ բացականչե եցին «եր րդվում մ եմ և ավանդույթի համաձա այն ն վեր նե ետեց եցին իր րենց ց գլխարկ կն ները՝ «Gaudeeamus igi gitturr ուսանողա ական ան հիﬓի ներքո շնորհավորելով ﬕմյա անց ց ԲՈ ԲՈւՀ-ն ն ավա վարտելո ու կապակցո ցությամբ:

ժշկական համալսարանի 658 շրջանավարտներ ստացան ավարտական դիպլոﬓեր, որոնցից 39ին գերազանցության վկայականներ հանձնենց ԵՊԲՀ ռեկտոր Միքայել Նարիմանյանը: Շնորհավորելով շրջանավարտներին՝ նա առաջին հերթին ամուր առողջություն մաղթեց նրանց: Հանդիսավոր ﬕջոցառմանը ներկա էին ՀՀ կրթության և գիտության նախարար Լևոն Մկրտչյանը, ՀՀ արտաքին գործերի նախարարի տեղակալ Շավարշ Քոչարյանը, Հայաստանի երիտասարդական հիﬓադրաﬕ հոգաբարձուների խորհրդի համակարգող Կարեն Ավագյանը, ԲՈւՀ-ի ղեկավարությունը, պրոֆեսորադասախոսական անձնակազմը, հյուրեր: Շրջանավարտներին Մայր Աթոռ Սուրբ Էջﬕածնի ի և Սր րբա բ զան Հայյրա ր պետի ի օրհ ր նանքը փո փ խանցեց ց և

բարի երթ մաղթե եց Երևանի պետակա ան համալսա արա ան նի աստվածաբանա ական ֆակուլլտետի դեկան Անոււշավան ն եպիսկոպոս Ժա ա‫﬘‬ոչյանը: Միջոցառմանը շնորհակա ալական ն խոս սքով հա անդե ես եկավ 2015-2 2016թթ. շրջջանավար արտ տ, ուսա ան նողակա ան խորհրդարա անի նախագա ահ Ալեքսան ն Հովհա աննի իսյա անը. ը. «Դուք ﬔզ ուսուցանել եք ոչ ﬕայն ն բժշկա ագ գիտութ թյյուն ն, այլ նաև սո ովորեցրել եք ք հոգատար ր և մար րդ դասեր լինե ել: Ի պատաս սխան դրան՝ բոլոր ոււսա անո ողներիս պար րտք քն է վառ պահ հել ﬔր Alma Mater-ի ճրագը գը: Երեկոն ն երաժշտակա ան կատ տարուﬓ ﬓերով ով զա արդ դարեցին ին Հայաստանի հանրա ային ռադիո ոյի ի էստրադային ին սիմֆոնիկ նվ նվագախումբը ը՝ արվես եստի վաստակավո որ գոր րծի իչ Երվա անդ Երզնկյանի ղեկա ավարու ությամ մբ:

- ี ึ ีฝีกีถีธีฒีกีฏีกีถ ีฏีตีกีถึ ีจ ีฝีฏีฝีฅึ ีฝีญีธึ ีฐึ ีคีซ ีฐีฅีฟ ึ ีฏีฟีฅีฝีถีฅึ , ีฉีฅ ีธึ ึ ีกีถ ีฐีฅีฟีกึ ึ ึ ีซึ ีฏีกีถึ ีถีฅีถ ีฑีฅึ ีฝ ๏ฌ ีกีผ ีฉีตีกีถ ีฟีกึ ีซีถีฅึ ีจ ี ีซึ ีฅีฌีซ ีกีผีกีปีซีถ ีฏ ึ ีฝีฅึ ีซีถีฅึ , ีฑีฅีฆ ีฅีถึ ีถีฅึ ีฏีกีตีกึ ีถ ีด ิตี ิฒี ีฝีญีธึ ีฐึ ีคีซ ีกีฏีฟีซีพีซีฝีฟ-ีทึ ีปีกีถีกีพีกึ ีฟีถีฅึ ีซ ีญีธีฝึ ีจ, ีธึ ีซึ ีค ึ ีฝีธีพีธึ ีฅีฌ ีทีกีฟ ีขีกีถ ีฏ ีถีฅีถีกึ :

ิฑิผิตี ี ิฑี ี ี ี ี ิฑี ี ิปี ี ิฑี ี ีถ ีถีธึ ีฐีกีฏีกีฌ&ีฉีต&ีถ ีฅีด ีฐีกีตีฟีถ&ีด Alma Mater-ีซ ีธีฒีป ีกีถีฑีถีกีฏีกีฆ๏ฌ ีถ ีกีตีถ ีขีกีถีซ ีฐีกีดีกึ , ีธึ ีกีตีฝ ีกีดีขีธีฒีป ีฟีกึ ีซีถีฅึ ีซ ีจีถีฉีกึ ึ &ีด ีฅีฒีฅีฌ ีฅีถ ๏ฌ ึ ี &ีฝีกีถีธีฒีถีฅึ ีซีฝ ีฐ ีฏ ีฏีธ ีฏีธีฒึ ีซีถ, ีฏีซีฝีฅีฌ ีฅีถ ๏ฌ ึ ีฐีธีฃีฝีฅึ ีจ, ีขีกึ ีซ ีดีกีฝีถีกีฃีซีฟ&ีฉีต&ีถีซึ ๏ฌ ีฆ ีฝีธีพีธึ ีฅึ ึ ีฅีฌ ีฅ ีฅีถ ีถีกึ ีฌีซีถีฅีฌ ีฃีฉีกีฝีซึ ีฟ, ีฏีกึ ีฅีฏีซึ , ีฌีซีถีฅีฌ ีบีซีฟีกีถีซี ีดีกึ ีคีฏีกีถึ ึ ีบีฅีฟ&ีฉีตีกีถีจ: ิฑีผีกีปีซีถ ีฏ&ึ ีฝีฅึ ีซีถีฅึ ีซีถ ีดีกีฒีฉ&ีด ีฅีด ีคึ ีกีฏีกีถ ีฐ&ีตีฆีฅึ ีธีพ &ีฝีกีถีธีฒีกีฏีกีถ ีฏ ีฏีตีกีถึ , &ีฝ&๏ฌ ีกีผ&ีฉีตีกีถ ีจีถีฉีกึ ึ &ีด ีขีกึ ีฑึ ีกีผีกีปีกีคีซีด&ีฉีต&ีถ ึ , ีก๏ฌ ีถีกีฏีกึ ึ ีธึ ีจ, ีฐีธีฃีกีฟีกึ ีฌีซีถีฅีถ ีฐีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีซ ีถีฏีกีฟีดีกีดีข: ีฏ ิผีกีพ ีขีชีซีทีฏ ีคีกีผีถีกีฌ&ึ ีฐีฅีฟีธ ีกีถีบีกีตีดีกีถ ีฏึ ีธึ ีฑีฅีด &ีชีฅึ ีซีฝ ีถีฅึ ีกีฎีซีถ ีนีกึ ีธีพ ีซีด ีซ ีด ีกีพีกีถีคีถ &ีถีฅีถีกีฌ ี ีกีตีกีฝีฟีกีถ&ีด ีขีชีทีฏีกีฃีซีฟ&ีฉีตีกีถ ีฆีกึ ีฃีกึ ีดีกีถ ีฃีธึ ีฎีจีถีฉ ีฉีก ีกึ ีซีถ:

ิฑี ิป ิตี ิตี ี ิฑี ี ีฅีฟึ ีง ีกีฝีฅีด, ีธึ ีบีกีฟีซีพ &ีถีฅีด ีฐีกีถีคีซีฝีกีถีกีฌ ีจีถีคีฐีกีถ&ึ ีขีชีทีฏ&ีฉีตีกีถ ึ ีกีฏ&ีฌีฟีฅีฟีซ ีทึ ีปีกีถีกีพีกึ ีฟ: ิปี ีถีน ีฏีกึ ีธีฒ ีฅีด ีกีฝีฅีฌ ีซีด ีดีกีตึ ิฒี ึ ี -ีซ ีดีกีฝีซีถ, ีพีกีตึ , ีตึ , ีธึ ีฟีฅีฒ ีฅึ ีฏีกึ ีฟีกึ ีซีถีฅึ ีซ ีจีถีฉีกึ ึ &ีด ีฑีฅีผึ ีขีฅึ ีฅึ ีซ ีกีบีกีฃีกีตีซ ีฐีซ๏ฌ ีกึ ีกึ ีฅีฅึ ีจ` ีฏึ ีฉ&ีฉีต&ีถ, ีจีถีฏีฅึ ีถีฅึ , ีฅึ ีปีกีถีฏ&ีฉีต&ีถ ึ , ีซีฐีกึ ีฏีฅ, ีฌีกีพ & ีขีกึ ีซ ีฐ&ีทีฅึ :: ี ึ ีฆ&ีด ีฅีด ีซีด ีญีธึ ีซีถ ีทีถีธึ ีฐีกีฏีกีฌ&ีฉีต&ีถีจ ีฐีกีตีฟีถีฅีฌ ีกีตีถ ีคีกีฝีกีญีธีฝีถีฅึ ีซีถ, ีธีพึ ีฅึ ีฝีฟีกีถีฑีถีฅีฌ ีฅีถ ีกีตีฝ ีบีกีฟีกีฝีญีกีถีกีฟีพ&ีฉีต&ีถีจี ีฏึ ีฉีฅีฌ & ีคีกีฝีฟีซีกึ ีกีฏีฅีฌ ีฅึ ีซีฟีกีฝีกึ ีคีถีฅึ ีซีถ` ีกีบีกีฃีก ีขีชีซีทีฏีถีฅึ ีซีถ: ี ีถีธึ ีฐีกีฏีกีฌ ีฅีด ีฑีฅึ ีขีกึ ีฅีญีซีฒีณ ึ ีฎีกีถึ ีกีทีญีกีฟีกีถึ ีซ ีฐีกีดีกึ , ีธึ ีซ ีทีถีธึ ีฐีซีพ ีฝีฟีกึ ีฅีฌ ีฅีด ีฃีซีฟีฅีฌีซึ ีถีฅึ ีซ ๏ฌ ีฎ ีบีกีทีกึ ึ ีกีตีฝึ ึ ีฏีกึ ีธีฒ ีฅีด ีฐีบีกึ ีฟ&ีฉีตีกีดีข ีซีถีฑ ีขีชีซีทีฏ ีฏีธีนีฅีฌ: ิตีฝ, ีด&ีฟึ ีฃีธึ ีฎีฅีฌีธีพ ีกีตีฝึ ีกีถ ีฝีบีกีฝีพีกีฎ ีถีธึ ีฏีตีกีถึ , &ีถีฅีด ีขีกีฆ&ีด ีถีบีกีฟีกีฏีถีฅึ ึ ีฎึ ีกีฃึ ีฅึ : ี ีฅีฟีข&ีฐีกีฏีกีถ ีทีกึ &ีถีกีฏีกีฏีกีถ ีฏึ ีฉ&ีฉีต&ีถีฝ ีทีกึ &ีถีกีฏีฅีฌ& ีฅีด ีธึ ีบีฅีฝ ีดีกีถีฏีกีขีกึ ีฑ-ีฃีซีถีฅีฏีธีฌีธีฃ ึ ีฐ&ีตีฝ &ีถีฅีด, ีธึ ีฏีกึ ีคีกึ ีกึ ีถีฅีด ีซีด ีฐีซีพีกีถีคีถีฅึ ีซ ีฝีบีกีฝ&๏ฌ ีฅึ ีถ & ีฏ&ีถีฅีถีกีด ีถีธึ ีฑีฅีผึ ีขีฅึ &๏ฌ ีฅึ : ี ึ ีฆ&ีด ีฅีด ีญีธีฝึ ีฝ &ีฒีฒีฅีฌ ีกีผีกีปีซีถ ีฏ&ึ ีฝีซ &ีฝีกีถีธีฒีถีฅึ ีซีถ, ีฐีซีทีฅึ ีถีฅีฌีธีพ, ีธึ ีจีถีฟึ ีฅีฌ ีฅึ ีทีกีฟ ีขีกึ ีค, ีฌ&ึ ีป ึ ีบีกีฟีกีฝีญีกีถีกีฟ& &ีฒีซ: ิฑีทีญีกีฟีฅึ ึ ึ ีฟีถีก-ีปีกีถ, ึ ีกีถีซ ีธึ ี ีซีบีธีฏึ ีกีฟีซ ีฃีฌีญีกึ ีฏีจ ีฎีกีถึ ีง, ึ ีธึ ีฑีฅึ ีฌีซีถีฅีฌ ีฌีกีพีกีฃ&ีตีถีจ, ีฅีฒีฅึ ีฅึ ีฐีกีดีขีฅึ ีกีฟีกึ ึ , ีซีฐีกึ ีฏีฅ, ีฝีซึ ีฅึ & ีฝึ ีฟีกีถึ ีถีพีซึ ีพีฅึ ีกีตีถ ีดีกีฝีถีกีฃีซีฟ&ีฉีตีกีถีจ, ีธึ ีถ ีจีถีฟึ ีฅีฌ ีฅึ , ึ ีกีถีซ ีธึ ีขีชีทีฏีซ ีดีกีฝีถีกีฃีซีฟ&ีฉีต&ีถีซึ ีกีผีกีพีฅีฌ ีดีกึ ีคีกีฝีซึ ีกีฏีกีถ ีกีฏีกีถ ีดีกีฝีถีกีฃีซีฟ&ีฉีต&ีถ ีฃีธีต&ีฉีต&ีถ ีน&ีถีซ: ิตีฝ ีฅึ ีปีกีถีซีฏ ีฅีด ีฏึ ีฅีฌ ีกีตีค ีฏีธีน&ีดีจ:

32 32

ิฑี ิฑิณิฑ ิฒิบิปี ิฟ ี ีฅีบีฟีฅีดีขีฅึ ี ีฅ ีฅีด ีฅ 2016 N 27-28 27 28 (1338-1339) (1338 1339)

ԱՐՍԵՆ ԳԵՎՈՐԳՅԱՆ Պարզ հիշ&մ եմ իմ առաջին &սանողական օրը մայր ԲՈւՀ-&մ, երբ ծանոթան&մ էի այսօրվա իմ աﬔնաջերմ և թանկ ընկերների հետ և կիսվ&մ ԲՈւՀ-ի վերաբերյալ առ ռաջին տպավոր&թյ&ններով և ակնկալիքներով: Այսօր՝ յոթ տարի անց, վստահաբար կարող եմ ասել, որ սպասելիքներս գերակատարված են: Այ Այս տարիները հագեցած էին ինչպես ջերմ և կենս&րախ առօրյայով, այնպ պե պես էլ ծանր քննաշրջաններով, որոնք ժամանակ առ ժամանակ թվ&մ էին ա տանելի, սակայն այսօր զգ&մ ենք, որ անգամ այդ ծանր օրերը տվել են ան իր րենց օգտակար պտ&ղները՝ դարձնելով ﬔզ առավել դիմացկ&ն սպասվելլիք դժվար&թյ&նների հանդեպ: Դժվար է գտնել համապատասխան բալի ռ ռեր երախտիքիս խոսքը արտահայտել& համար, թե ինչ ﬓայ&ն գիտելիքն ներ և անփոխարինելի արժեքներ է ինձ տվել ﬔր Alma Mater-ը, որոնք ինձ &ղեկից են լինել& թե՛ մասնագիտական &ղին անցնելիս և թե՛ ողջ կյանքի ճ ճանապարհին: Անփոխարինելի էր նաև &սանողական խորհրդարանի դերը ﬔր &սանող ղա ական կյանք&մ: Ուսանողական խորհրդարանը այն վայրն է, որտեղ ես, շնոր շնո հիվ տարբեր &սանողական ծրագրերի և ﬕջոցառ&ﬓերի, ձեռք եմ բեր րել ել ﬔծ փորձ ինչպես կազմակերպչական ոլորտ&մ, այնպես էլ ﬕջանձնային փ փոխ ոխհարաբեր&թյ&ններ&մ: Այնտ տեղ է իմ առօրյան լցվել վառ գ&յներով, և &սանողական օրերս հաﬔմվ վել ել աﬔնաջերմ հիշող&թյ&ններով: Այսօր ﬔծ դժվար&թյամբ եմ համակերպվ&մ այն մտքի հետ, որ կապը թ&լանալ& է իմ մայր ԲՈւՀ-ի, հարազատ ﬕջավայրի հետ, բայց հ&սով եմ, որ կդասվեմ իմ ԲՈւՀ-ի համար հպարտ&թյ&ն դարձած բազ&մ մասնագետների շարքին: Իմ խորհ&րդը բոլոր նրանց, ովքեր նոր պիտի անցնեն այս դժվար, սակայն քաղցր պտ&ղներով հագեցած ճանապարհը. ց&ցաբերեք բարձր &սանողական ակտիվ&թյ&ն, եղեք աչալ&րջ ձեր առաջադիմ&թյանը և զինվեք անսպառ եռանդով: Շնորհավոր&մ եմ բոլոր ավարտողներին բժշկի կոչ&մ ստանալ&, իսկ նորեկներին՝ բժշկական համալսարան կոչվող ջերմ և հարազատ ընտանիք մ&տք գործել& կապակց&թյամբ:

ԱՐԵԳ ԳԱԼՍՏՅԱՆ Շնորհակալ եմ ﬔր &ս&ցիչներին տված գիտելիքների, համբեր&թյան և ներողամտ&թյան համար: Իմ և ընկերներիս ան&նից խոստան&մ եմ արդարացնել նրանց հ&յսերն & սպաս&ﬓերը: Շնորհակալ եմ բոլոր ընկերներին, ովքեր այս տարիները հետաքրքիր դարձրին ﬔզ համար: Ուս&ց&մը ցկյանս է: Այսօր ﬔնք ﬔր &ս&ﬓառ&թյ&նը չենք ավարտ&մ, այլ մ&տք ենք գործ&մ կյանքի նոր փ&լ, որտեղ ﬔր դատավորներն այլևս դասախոսներն & համակարգիչները չեն, այլ մարդկանց ժպիտները և աչքերը: Բար&թյ&նը, հոգատար&թյ&նը և հաղորդակցման հմտ&թյ&նները կարևոր են ն&յնքան, որքան գիտելիքները: Բոլորիս մաղթ&մ եմ սեր` կյանքի, կատարած մասնագիտական ընտր&թյան հանդեպ:

ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ Սեպտեմբեր 2016 N 27-28 (1338-1339) 33

ԱՆԱՀԻՏ ԳՐԻԳՈՐՅԱՆ Ցանկացա ցած սկիզբ &նի իր ավարտը: Այսօրվա պես վառ են հ&շերս, թե ինչպես 7 տարի առաջ մ&տք գործեցի իմ մայր ԲՈւՀ՝ վայր, որը շատ շ&տով դարձավ ինձ համա մար երկրորդ տ&ն: Սրանք լոկ խոսքեր չեն… չէ՞ որ հենց այստեղ էինք անվերջ սովոր&մ, այս ﬕջանցքներ&մ էինք սրտի թրթիռով սպաս&մ գնահատականների թերթիկին, այստեղ էր, որ երգ&մ էինք & պար&մ, տխր&մ և &րախան&մ: Այն մասին, թե ինչ տվեց ինձ ԲՈւՀ-ը, ես կարող եմ խոսել անվերջ: Այն տվեց ինձ աﬔն ինչ՝ կյանքի ﬔծ փորձ, ծով գիտելիքներ, լավագ&յն ընկերտ ներ & կյանքի ﬕակ սեր: ԵՊԲՀ &սանողական խորհրդարանի շնորհիվ ն ձ ձեռք եմ բերել նոր ընկերներ, մասնակցել բազմաթիվ ծրագրերի և անցկացրել &սանողական կյանքիս աﬔնա&րախ ակնթարթները և ավարկ տ տելով՝ վստահ կարող եմ ասել, որ երջանիկ եմ լինել լավագ&յն ԲՈւՀ-ի շշրջանավարտը: Ուզ&մ եմ խորին երախտիքիս խոսքը հայտնել ողջ դասախոսական անձնակազﬕն նրանց կատարած հսկայական աշխատանքի, ﬔզ փոխանցած ﬔծ փորձի & գիտելիքների համար: Դա է լինել& ﬔր ﬕակ զենքը, ﬔր &ժն &վ վստահ&թյ&նը: Հ&սով եմ՝ տարիներ անց դ&ք հպարտ&թյամբ կհիանաք ձեր ե երբեﬓի սաների հաջող&թյ&ններով: Ընտրելով բժշկի մասնագիտ&թյ&նը՝ ﬔնք պարտավորվ&մ ենք սիրել ﬔր մասն նագիտ&թյ&նը, իսկ այդ սերը սկսվ&մ է համալսարանից: Սիրելի &սան նողնե ներ, սիրե՛ք ﬔր Alma Mater-ը. սիրե՛ք բոլոր լսարաններն & ﬕջանցքները, սիրե՛ք այդ անվերջ թվացող հարց&ﬓերն & քնն&թյ&նները, սիրե՛ք սովորել և սովորե՛ք սիրով: Ուղին, որը դեռ պետք է անցնեք, երկար է & դժվար, ﬕայն անսահման սերն & նվիրված&թյ&նը ձեզ կօգնեն հաղթահարել այն, և ﬕ օր ինձ նման խոնավ աչքերով գրել հրաժեշտի խոսքեր մայր ԲՈւՀ-ին:

ՌՈւԲԵՆ ՀԱՄԲԱՐՁՈւՄՅԱՆ Կարող եմ վստահաբար ասել, որ բժշկական համալսարան&մ անց նցկացրածները իմ կյանքի լավագ&յն տարիներն էին և կարծ&մ եմ՝ այդպիսին սին էլ կﬓան: Այսօր ես շատ եմ հպարտան&մ այն կրթ&թյամբ, որը ստաացել եմ Alma Mater-ի պատերի ներս&մ: Առաջին իսկ օրերից ես մաս-նակցել եմ ներբ&հական տարբեր ﬕջոցառ&ﬓերի, որից հետո որոշեցի անձամբ դրանք կազմակերպել: Նախ դարձա &սանողական խորհրդարանի անդամ և ֆակ&լտետներից ﬔկի ղեկավար, իմ շ&րջը հավաքեցի համախոհ ակտիվիստների, որոնց հետ սկսեցինք անցկացնել ﬕջոցառ&ﬓեր, խաղեր և այլն: Բայց ժամանակը չի կանգն&մ, աﬔն ինչ փոխվ&մ է, կյանքը հոս&մ է իր հ&նով: Ահա և ավարտին մոտեցան իմ &սանողական տարիները: Ցանկան&մ եմ երախտիքի խոսքեր &ղղել իմ բոլոր դասախոսներին, ովքեր իրենց անﬓացորդ մասնակց&թյ&նն &նեցան յ&րաքանչյ&ր &սանողի կայացման գործ&մ՝ որպես մասնագետներ: Առաջին կ&րսեցիներին խորհ&րդ կտամ ներգրավվել &սանողական ընկեր&թյան ﬔջ, որը կերաշխավորի մասնակց&թյ&ն բազմապիսի պիսի ծրագրերի, հանդիպ&ﬓեր հետաքրքիր մարդկանց հետ և սեփական ն կարող&թյ&նների զարգաց&մ:

34 34

ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ Սեպտեմբեր Սե եմ ե 2016 N 27-28 27 28 (1338-1339) (1338 1339)

ี ีซึ ีฅีฌีซ ีกีผีกีปีซีถ ีฏีธึ ึ ีฝีฅึ ีซีถีฅึ , ีขีชีทีฏีกีฏีกีถ ีฐีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีซ ีฌีกีพีกีฃีธึ ีตีถ ีธึ ีฝีกีถีธีฒีถีฅึ ีซ ีดีกีฝีซีถ ีถีตีธึ ีฉีฅึ ีจ ีตีธึ ึ ีกึ ีกีถีนีตีธึ ึ ีถีธึ ีธึ ีฝีธึ ๏ฌ ีกีฏีกีถ ีฟีกึ ีฅีฝีฏีฆีขีซีถ ๏ฌ ึ ีฉีฅึ ีฉีธึ ีด ีฟีฅีฒีกีคึ ีฅีฌีจ ีบีกีฟีกีฐีกีฏีกีถ ีนีง: ิดีก ีกึ ีพีธึ ีด ีง ีกีตีถ ีถีบีกีฟีกีฏีธีพ, ีธึ ีบีฅีฝีฆีซ ีคีธึ ึ ึ ึ ีซีถีกีฏ ีพีฅึ ึ ีถีฅึ ีถึ ีกีถึ ีซึ , ีกีทีญีกีฟีฅึ ีฌีซีถีฅีฌ ีฌีกีพ ีดีกีฝีถีกีฃีฅีฟ, ีซีฝีฏ ีคึ ีก ีฐีกีดีกึ ีถีกีญ ีบีฅีฟึ ีง ีธึ ีฝีดีกีถ ีฟีกึ ีซีถีฅึ ีจ ีถีบีกีฟีกีฏีกีตีซีถ ึ ีฃีฟีกีฃีธึ ีฎีฅีฌ: ี ีฅึ ีฐีกึ ึ ีฅึ ีซีถ ิฑีถีธึ ีท ี ีกึ ีกีขีกีฒึ ีตีกีถีซ ึ ี ีฅีถีซีฏ ี ีกีฟีซีถีตีกีถีซ ีบีกีฟีกีฝีญีกีถีถีฅึ ีซ ๏ฌ ีปีธึ ีธีพ ๏ฌ ีถึ ีฏีถีฅึ ีฏีกีตีกึ ีถีฅีถึ ีทึ ีปีกีถีกีพีกึ ีฟ ีฏึ ีฉีกีฉีธีทีกีฏีกีผีธึ ีถีฅึ ีซ ีฐีฅีฟีกีฃีก ีกีถีฅีฌีซึ ีถีฅึ ีจ ึ ีถีบีกีฟีกีฏีถีฅึ ีจ:

ึ ิปี ีถีน ีฏีดีกีฒีฉีฅีซึ ีกีผีกีปีซีถ ีฏ ึ ีฝีฅึ ีซีถีฅึ ีซีถ: ึ ี ีถีกีฝ ีขีกึ ีธีพ, ีฝีกีถีธีฒีกีฏีกีถ ีฏีตีกีถึ : ี ีซ ึ ีกีถีซ ีญีธีฝึ ี ีฒีฒีพีกีฎ ีคีกีฝีกีญีธีฝีถีฅึ ีซีถ, ิฒี ึ ี -ีซีถ:

ี

ิฑี ี ี ึ ี ี ี ิฑี ิฑิฒิฑ ิฑี ี ี ิฑ ิฑี ี ีญีซีฉีกึ ี ีฅึ ีกึ ีกีถีพีกีถ ีฏึ ีฉีกีฉีธีทีกีฏีกีผ ีผ

ึ ิปี ีถีน ีดีกีฝีถีกีฃีซีฟ ีฉีต ีถ ีฅีฝ ีจีถีฟึ ีฅีฌ: ึ ิปี ีถีน ีถีบีกีฟีกีฏีถีฅึ ีถีฅีฝ, ีธึ ีธีถึ ีฏึ ีกีถีฏีกีถีกีตีซึ ีซึ ีกีฃีธึ ีฎีฅีฌ ีดีธีฟ ีกีบีกีฃีกีต ีด:

ีกีญ ีญึ ีกีผีกีปี ึ ีกีถีฏีกีถีธึ ีด ีฅีด ีทีถีธ ีธึ ีฐีกีพีธึ ีฅีฌ ีกีผีกีปีซีถ ีฏีธึ ึ ีฝีฅึ ีซีถีฅึ ีซ ีซีถ ีขีชีทีฏีกีฏีก ีกีถ ีฐีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถ ีจีถีคีธึ ีถีพีฅีฌีธึ ีฏีกีบีก ีกีฏึ ีธึ ีฉีตีกีดีข: ิธีถีคีธึ ีถีฅีฌีธึ ีฉีตีก ีกีถ ึ ีถีถีธึ ีฉีตีธึ ึ ีถีถีฅึ ีซ ีทึ ีปีกีถีจ ีฉีพีธึ ีด ีง, ีฉีฅ ีฏึ ีฉีกีฏีกีถ ีถ ีฃีธึ ีฎีจีถีฉีกึ ีซ ีก๏ฌ ีถีกีขีกึ ึ ีค ีทึ ีปีกีถีถ ีง, ีฝีกีฏีกีตีถ ีกีตีคีบีฅีฝ ีนีง: ิฒีชีทีฏีก ีกีฏีกีถ ีฐีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีธึ ีด ีฝีธีพีธึ ีฅีฌีธึ ีกีบีก ีกีฃีก ีฟีกึ ีซีถีฅึ ีจ ีฑีฅีฆีกีถีซึ ีฏีบีกีฐีกีถีปีฅ ีฅีถ ีกีพีฅีฌีซ ีทีก ีกีฟ ีปีกีถึ ีฅึ , ีกีตีค ีบีกีฟีณีกีผีธ ีธีพ ีบีฅีฟึ ีง ีฐีกีดีกีผีธึ ีฅีถ ีกีทีญีกีฟีฅีฌ, ีฌีซีถีฅีฌ ีฐีกีดีขีฅึ ีก ีกีฟีกึ ึ ีนีฉีธึ ีฌีกีถีกีฌ: ี ีซีทีฟ ึ ีธ ีธึ ีฑีฅึ ีกีฏีฟีซีพีธึ ีฉีตีธึ ีถ ึ ีธึ ึ ีกีขีฅึ ีฅีฌ ีฃีซีฟีก ีกีฐีฅีฟีกีฆีธีฟ ีฟีกีฏีกีถ ีฃีธึ ีฎีธึ ีถีฅีธึ ีฉีตีกีถ ีขีถีก ีกีฃีกีพีกีผีธึ ีด ีด ึ ีฏีกีฟีกึ ีฅีฌีกีฃีธึ ีฎีฅึ ึ ีฟีก ีกึ ีฌีฅีฆีธึ ีถีฅึ ีซ ีซ ีฑีฅึ ีฃีซีฟีฅีฌีซึ ีถีฅึ ีจ: ี ีกีถีฏีก ีกีถีธึ ีด ีฅีด ีฐีกีปีธีฒีธึ ีฉีตีธึ ีถ ีกีตีค ีฅึ ีฏีกึ ีธึ ีคีชีพีกึ ีซีถ ีณีกีถีกีบีกึ ีฐีซีถ: ีธึ ีซ ีซีถ ีทีถีธึ ีฐีกีฏีกีฌีธึ ีฉีตีธึ ีถีฝ ีฅีด ีฐีก ีกีตีฟีถีธึ ีด ๏ฌ ึ ีฐีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีซ ีคีกีฝีกีญีธีฝีกีฏีกีถ ีธีฒีป ีกีถีฑีถีกีฏีกีฆ๏ฌ ๏ฌ ีถ, ีธีพึ ีฅึ ีดีทีฟ ีฟีกีบีฅีฝ ีกีปีกีฏึ ีฅีฌ ีฅีถ ๏ฌ ีฆ, ึ ีธีญีกีถึ ีฅีฌ ีฅีถ ีฃีซีฟีฅีฌีซึ ีถีฅึ ึ ึ ีธึ ีฑ: ิฟึ ีธึ -

ิฝ

ึ ีกีถีฏีกีถีกีด ีด, ีธึ ิตี ิฒี ีกีผีกีปีซีถ ีถ ีกีถีฃีกีด ีดีธึ ีฟึ ีฃีธึ ึ ีฎีธีฒ ีธึ ีฝีกีถีธีฒีถ ีกึ ีคีฅีถ ีซีฝีฏ ีฃีซีฟีกีฏึ ีซ ีกีตีถ ๏ฌ ีฎ ีบีกึ ีฟีก ีกีพีธึ ีธึ ีฉีตีธึ ีถีถ ีธึ ีบีกีฟีกีฝีญีกีถีกีฟีพีธึ ีฉีตีธึ ีถีจ, ีธึ ีฝีฟีก ีกีถีฑีถีธึ ีด ีง ีฐีฅีถึ ีกีผีกีปีซีถ ึ ึ ีพีกีถีซ ีซึ ึ ี ีซีทีฟ ีฐีกีพีกีฟีกึ ีฅ ีฅึ , ีธึ ีฑีฅีฆ ีดีธีฟ ีก๏ฌ ีถ ีซีถีน ีฏีฝีฟีกึ ีพีซ, ีนีฅึ ีฏีถ ีถีนีฅึ ีคีชีพีกึ ีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีซึ , ีขีชีทีฏีซ ีซ ีณีกีถีกีบีกึ ึ ีฐีถ ีก๏ฌ ีถีกีขีกึ ีคีถ ีง,, ีขีกีตึ ึ ีก๏ฌ ีถีกีฐีกีณีฅีฌีซีถึ ี ีซีทีฅึ ึ , ีธึ ีกีบีกีฃีกีตีธึ ีด ีฑีฅีฆ ีง ีพีฝีฟีกีฐ ีฐีพีฅีฌีธึ ีดีกึ ีคีธึ ีก๏ฌ ีถีก ีกีฉีกีถีฏีกึ ีช ีชีฅึ ีจี ีฏีตีกีถ ีถึ ีจึ ีถีกีฝ ีขีกึ ีธ ีธี ีพึ ิฟีกึ ีฎีธึ ีด ีฅีด ๏ฌ ีถึ ึ ีธึ ีฝีกีถีธีฒ ีฒ ีฏ๏ฌ ีกีถึ ีคีฅีผ ีฅึ ีฏีกึ ีชีก ีกีดีกีถีกีฏี ีฐีก๏ฌ ีถีกีตีถีคีฅีบีฝ ีธึ ีฝีก ีกีถีธีฒีซ ีฐีธ ีธีฃีฅีขีกีถีธึ ีฉีตีกีดีข: ี ีก ีก ๏ฌ ึ ีธึ ีฌ ีงึ , ีธึ ีถ ีกีถีฐ ีฐีถีกึ ีง ีดีธีผีกีถีกีฌี ีฌีซ ีพีฅึ ีฅีฌึ ีถีฅึ ีซ ีธึ ีพีกีตีตึ ีงีปึ ีถีฅึ ีซ ีฐีกีพีกึ ีกีฏีกีฆีดีธีพ, ีธึ ึ ีตีธึ ึ ึ ึ ีซีถีกีฏ ีฝีซีดึ ีธีถีซีกีตีซ ีงึ ีพีฅึ ีกีฎีพีฅีฌ, ๏ฌ ีถึ ีฉึ ึ ีกีฏีธีญีธึ ีด ีฅีถึ ๏ฌ ีถีธึ ึ ีธึ ีฌี ๏ฌ ีฆ ีฐีฅีฟ ีฟีกีถีฅีฌีธีพ ๏ฌ ีกีดีขีธีฒีป ีบีกีฟีดีธึ ีฉ ีฉีตีธึ ีถึ ิตี ิฒ ิฒี ีถ ีกีตีฝ ีฟีกึ ีซีถีฅึ ีซ ีซ ีจีถีฉีกึ ึ ีธึ ีด ๏ฌ ีฆ ีฝีธ ีธีพีธึ ีฅึ ึ ีฅีฌีฌ ีง ีกีบึ ีฅีฌ ีซึ ีฏีกีดีกึ ีถีฅึ ีซ ีถีฅึ ึ ึ ีธ ึ ีฐีซีดีก ีงีฌ ีปีฅึ ีดีก ีกีขีกึ ีณีกีถีก ีกีบีกึ ีฐีธึ ีด ีด ีงึ ิฝีธีฝึ ีฅึ ีฝ ๏ฌ ีกีตีถ ีถ ีทีถีธึ ีฐีกีฏีกีฌีกีฏีกีถ ีฅีถี ีทีถีธึ ีฐีกีฏีกีฌีธึ ีฉีตีธ ีธึ ีถ ีขีชีทีฏีธึ ีฉีตีธึ ีถ ีฏีธีนีพีธีฒ ีฌีกีขีซึ ีซีถีฉีธีฝีซ ีก๏ฌ ีถ ีกีถีฏีตีธ ีธึ ีถีธึ ีด ีฏีกีถ ีถีฃีถีกีฎ ีซีด ีคีกีฝีกีญีธีฝ ีฝีถีฅึ ีซีถ, ีธีพึ ีฅึ ีซีถีฑ ีณีซ ีซีทีฟ ีธึ ีฒีซีถ ีฝีธีพีธึ ีฅึ ึ ีซ ีซีถึ ีฅีฟีกึ ึ ึ ึ ีพีก ีกีฎ ีฅีด ีถีตีกึ ีคีกีขีกีถีธึ ีฉ ีฉีตีกีดีขึ ิฟีก ีกึ ีฎีธึ ีด ีฅีด, ีธึ ีจีถีฟึ ีฅีฌ ีฅีด ีขีชีทีฏีธึ ีฉีตีกีถ ีกีตีถ ีขีถีกีฃ ีฃีกีพีกีผีจี ีธึ ีฟีฅีฒ ีฐีก ีกึ ึ ีฅึ ีถ ีกีพีฅีฌีซ ีทีกีฟ ีฅีถ, ึ ีกีถ ีบีกีฟีกีฝีญีกีถ ีถีถีฅึ ีจึ ี ีธึ ีฝ ีฝีกีดี ีซีด ีฃีธ ีธึ ีฎีธึ ีถีฅีธึ ีฉีตีกีถ ีจีถีฉีก ีกึ ึ ีธึ ีด ีฏีฏีกึ ีธีฒีกีถีก ีกีด ีบีกีฟีกีฝ ีฝีญีกีถ ีฃีฟีถ ีถีฅีฌ ีกีตีค ีฐีกึ ึ ีฅึ ีซึ ีฃีธ ีธีถีฅ ๏ฌ ึ ีกีถีซีฝีซีถึ ีตีชีด ีฅีฝ ีฆีขีก ีกีฒีพีธึ ีด ีฅีด ีฃีซีฟีกีฐีฅีฟีกีฆีธีฟีกีฏีกีถ ีกีทีญีก ีกีฟีกีถึ ีธีพ, ีธึ ีซ ีฐีซ๏ฌ ีกีฏีกีถ ีธึ ีฒีฒีพีก ีกีฎีธึ ีฉีตีธึ ีถีจ ีจ ีพีกึ ึ ีกีตีซ ีซีถ ีถีฅีตึ ีธีฃีซีฟีธึ ีฉีตีธึ ีถีถ ีถ ีงึ ี ีบีกีฟีกีฏีฝี ีฐีถีก ีกึ ีกีพีธึ ีซีถ ีถีฝ ีถีบีกีฝีฟีฅีฌ

ีฑีฅีด ีฏีกีบีจ ีบีกีฐีฅีฌ ีซีด ีคีกีฝีกีญีธีฝีถีฅึ ีซ ีฐีฅีฟ ึ ีฐีถีกึ ีกีพีธึ ีธึ ีฉีตีกีถ ีคีฅีบึ ีธึ ีด ๏ฌ ีทีฟ ีกีตึ ีฅีฌีฅีฌ ีถึ ีกีถึ : ี ีกีถีฏีกีถีธึ ีด ีฅีด ีฅึ ีกีญีฟีซึ ีซ ีญีธีฝึ ีฅึ ีธึ ีฒีฒีฅีฌ ีถึ ีกีถึ ี ีซึ ีฅีถึ ีจีถีฏีฅึ ีกีฏีกีถ ีพีฅึ ีกีขีฅึ ีดีธึ ีถึ ีซ, ีปีฅึ ีด ีจีถีคีธึ ีถีฅีฌีธึ ีฉีตีกีถ ึ ีกีถึ ีธีญีกึ ีซีถีฅีฌีซ ีญีธึ ีฐีธึ ึ ีคีถีฅึ ีซ ีฐีกีดีกึ : ีชีพีกึ ีง ีจีถีฟึ ีธึ ีฉีตีธึ ีถ ีฏีกีฟีกึ ีฅีฌ, ึ ีกีถีฆีซ ีตีธึ ึ ีกึ ีกีถีนีตีธึ ึ ีดีกีฝีถีกีฃีซีฟีธึ ีฉีตีธึ ีถ ีธึ ีถีซ ีซึ ีกีผีกีถีฑีถีกีฐีกีฟีฏีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีจ: ี ีถีกีตีกีฎ ีคึ ีกีถี ีขีธีฌีธึ ีดีกีฝีถีกีฃีซีฟีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีจ ึ ีธีญีฏีกีบีกีฏึ ีพีกีฎ ีฅีถ: ี ีซีพีกีถีคีถีฅึ ีซ ีทีถีธึ ีฐีกีฏีกีฌีกีฏีกีถ ีญีธีฝึ ีฅึ ีจ ึ ีธึ ึ ีกีญ ีกีนึ ีฅึ ีจ, ีธึ ีด ีคีธึ ีฏีกึ ีธีฒีกึ ีฅีฌ ีฅีฝ ึ ีฃีถีฅีฌ, ีฉีฅึ ึ ีฝ, ีก๏ฌ ีถีกีฏีกึ ึ ีธึ ีถ ีฅีถ: ิปีฝีฏ ีฐีกีปีธีฒีธึ ีฉีตีกีถ ีฃึ ีกีพีกีฏีกีถีจ ๏ฌ ึ ีฐีกีดีกีผ ีกีทีญีกีฟีกีถึ ีถ ีง, ีบีกีฟีกีฝีญีกีถีกีฟีพีธึ ีฉีตีกีถ ีฆีฃีกึ ีธึ ีดีจ ึ ีซีถึ ีถีกีฏีกีฟีกึ ีฅีฌีกีฃีธึ ีฎีธึ ีดีจ: ีกีถีฏีกีถีธึ ีด ีฅีด ีทีกึ ีธึ ีถีกีฏีฅีฌ ีฃีซีฟีกีฐีฅีฟีกีฆีธีฟีกีฏีกีถ ีกีทีญีกีฟีกีถึ ีฝ ึ ีฏีกีฟีกึ ีฅีฌีกีฃีธึ ีฎีฅีฌ ีฃีธึ ีฎีถีกีฏีกีถ ีฐีดีฟีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีฝ:

ิด

ี

ี ิตี ิปิฟ ี ิฑี ี ิตี ิปิฟ ี ิฑี ิปี ี ิฑี ี ีขีฅีถ ี ีธีฌ ีตีกีถีซ ีกีถีพีกีถ ีฏึ ีฉีกีฉีธีทีกีฏ ีฏีกีผ ีฐีกีดีกีฌีฝีกึ ีกีถีก ีกีฏีกีถ ีฃีซีฟีกีฏีกีถ ีฏีตีกีถ ีถึ ีซ ีกีทีญีธึ ีชีกึ ีดีกีถีจ ึ ีกีพีฅ ีฅีฌีซ ีทีกีฟ ีธึ ีฝีกีถีธีฒีถีฅึ ีซ ีจีถีคีฃึ ึ ีฏีพีกีฎีธึ ีฉีตีธึ ีถ ีกีบีกีฐีธีพีฅีฌ ีกีตีฝ ีขีถีกีฃีกีพีก ีกีผีธึ ีดึ ิธีฝีฟ ีซีฝี ีฅีฉีฅ ีฅ ๏ฌ ีถึ ีฆีกึ ีฃีกึ ีถีฅีถึ ึ ีฃีซีฟีธึ ีฉ ีฉีตีธึ ีถีจ, ีกีตีถ ีถ ีซึ ีฐีฅีฟ ีกีผีกีป ีฏีดีฒีซ ีซ ีถีก ีกึ ีกีตีฌ ีขีถีกีฃีกีพีกีผ ีผีถีฅึ , ึ ี ีกีตีกีฝีฟีกีถีจ ีจ ีฏีฉึ ีกีฏีธีญีซ ีฆีกีฃีกึ ีดีก ีกีถ ีถีธึ ึ ีธึ ีฌึ ี ีธึ ีฝีกีด` ีฏีฝีฟ ีฟีกึ ีพีซึ

ิฑี ิฑิณิฑ ิฒิบิปี ิฟ ี ีฅีบีฟีฅีดีขีฅึ 2016 N 27-28 (1338-1339) 35

ี ีฅีถีฅีฟีซีฏีซ ี ีญีซีฉีกึ ีตีกีถ ๏ฌ ีกีขีกีถ ีฉีต ีถ- 315

ิปี ี ี ิณิปี ิตี ี ิฑี ี ี ิฟี ิถี ี ี ิฑี ิปี ี ีฅีบีฟีฅีดีขีฅึ ีซ 8-ีจ ี ีญีซีฉีกึ ีตีกีถ ี ีซีกีขีกีถีธึ ีฉีตีกีถ ีฝีฟีฅีฒีฎีดีกีถ ึ ึ ีถ ีง: ี ีฅีถีฅีฟีซีฏีธึ ีด ีฐีกีตีฟีถีพีฅีฌีธึ ีถ ีบีฅีฝ ีตีธึ ึ ีกึ ีกีถีนีตีธึ ึ ีฐีกีต ึ ีกีฒีกึ ีซ ึ ีกึ ีฟีฅีฆีซีถ ีฝีฏีฝีธึ ีด ีง ึ ีถีฟึ ีฅีฌ ีถีกีญึ ีกีผีกีป ี ีข. ี ีกีฆีกึ ีฏีฒีฆีซีถ: ี ีข. ี ีกีฆีกึ ีฏีฒีฆีธึ ีดีกีฝีซีถ ีกีผีกีปีซีถ ีฐีซีทีกีฟีกีฏีธึ ีดีจ ีฅีฒีฅีฌ ีง 810ีซีถ: ิฑีตีถ ีชีกีดีกีถีกีฏ ีกีตีฝีฟีฅีฒ ีขีถีกีฏีพีธึ ีด ีงีซีถ ีขีธึ ีธีฟีถีฅึ ึ ีกีฒึ ีกีฟีถีฅึ , ีธึ ีธีถึ ีฅึ ีฏีถีกีตีซีถ ีฐีธีพีกีถีกีพีธึ ี ีข. ี ีกีฆีกึ ีซ ีกีถีธึ ีถีธีพ ีงีฌ ีฏีธีนีพีฅีฌ ีง ีฏีฒีฆีซีถ: ิดีก ีกีตีถ ีฏีฒีฆีซีถ ีง, ีธึ ึ 1816-18ีฉีฉ. ี ีธึ ีป ิฒีกีตึ ีธีถีจ ีฐีกีตีฅึ ีฅีถ ีง ีฝีธีพีธึ ีฅีฌ, ีฃึ ีกีขีกึ ีซึ ีกีถีฃีฌีฅึ ีฅีถ ีฉีกึ ีฃีดีกีถีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีกึ ีฅีฌ, ีฎีกีถีธีฉีกึ ีฅีฌ ีฐีกีต ีดีทีกีฏีธึ ีตีฉีซีถ: ี ีก ี ีกีตีกีฝีฟีกีถีซ ีดีกีฝีซีถ ีกีฝีฅีฌ ีง. ยซิปีถีนีบีซีฝีซีถ ีงีฌ ีฅีฒีกีฎ ีฌีซีถีซ ีฐีกีตีฅึ ีซ ีณีกีฏีกีฟีกีฃีซึ ีจ, ีซีฝีฏ ีคีก ีกีถึ ีตีกีฌีธึ ีด ีคีกีผีถ ีง ีฅีฒีฅีฌ, ีซีถีนีบีซีฝีซีถ ีงีฌ ีฌีซีถีซ ีถีก ีกีบีกีฃีกีตีธึ ีด, ีถึ ีกีถึ ีฅึ ีฏีซึ ีจ ีฐีกีพีฅีฟ ีบีซีฟีซ ๏ฌ ีก ีธึ ีบีฅีฝ ีกีทีญีกึ ีฐีซ ีก๏ฌ ีถีกีฐีฅีฟีกึ ึ ึ ีซึ ีฅึ ีฏึ ีถีฅึ ีซึ ๏ฌ ีฏีจ๏ ท: 1717-ีซีถ ี ีฅีถีฅีฟีซีฏีตีกีถ ี ีกีถึ ีกีบีฅีฟีธึ ีฉีตีกีถ ีฝีฅีถีกีฟีซ ีธึ ีธีทีดีกีดีข ีฟีกึ ีกีฎึ ีจ ีกีถีชีกีดีฏีฅีฟ ึ ีธีญีกีถึ ีพีฅึ ี ีญีซีฉีกึ ีตีกีถ ๏ฌ ีกีขีกีถีธึ ีฉีตีกีถีจ: ี ีญีซีฉีกึ ีตีกีถ ๏ฌ ีกีขีกีถีธึ ีฉีตีกีถ ีฐีซ๏ฌ ีกีคีซึ ี ีญีซีฉีกึ ี ีฅีขีกีฝีฟีกึ ีซีถ ๏ฌ ีฎ ีฐีกีตีกีฃีฅีฟ ีฃีซีฟีถีกีฏีกีถ ีงึ , ีดีทีกีฏีธึ ีฉีกีตีซีถ ึ ีฅีฏีฅีฒีฅึ ีกีฏีกีถ ีฃีธึ ีฎีซีน: ี ีก 1701-ีซีถ ิฟีธีฝีฟีกีถีคีถีธึ ีบีธีฌีฝีธึ ีด ีฐีซ๏ฌ ีกีคึ ีฅึ ี ีญีซีฉีกึ ีตีกีถ ๏ฌ ีกีขีกีถีธึ ีฉีตีธึ ีถีจ, ีธึ ีจ ีคีกีฝีพีธึ ีด ีง ีฐีกีต ีฏีกีฉีธีฌีซีฏีกีฏีกีถ ีพีกีถีกีฏีกีถ ึ ีดีทีกีฏีธึ ีฉีกีตีซีถ ีฐีกึ ีฝีฟีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีซ ีทีกึ ึ ีซีถ ึ ีซึ ีฝีฟีฅีฒีฎีดีกีถ ึ ึ ีซึ ีถีบีกีฟีกีฏ ีง ีธึ ีถีฅึ ีฅีฌ ีฎีกีพีกีฌีฅีฌ ีฐีธีฃึ ีธึ , ีธึ ีฝีธึ ๏ฌ ีกีฏึ ีฉีกีฏีกีถ, ีฃีซีฟีกีฏีกีถ ึ ีดีทีกีฏีธึ ีฉีกีตีซีถ ีฃีธึ ีฎีธึ ีถีฅีธึ ีฉีตีธึ ีถ: ิฝีธึ ีฝีกึ ีฅีฌีธีพ ีฉีธึ ึ ึ ีกีฏีกีถ ีกีผีกีปีซีฏีก ีฐีกึ ีฑีกีฏีธึ ๏ฌ ึ ี ี . ี ีฅีขีกีฝีฟีกึ ีธึ ๏ฌ ีกีขีกีถีธึ ีฉีตีธึ ีถีจ 1715-ีซีถ ีฟีฅีฒีกึ ีธีญีพีฅีฌ ีง ี ีฅีถีฅีฟีซีฏ: ิฑีตีฝีฟีฅีฒ ี . ี ีฅีขีกีฝีฟีกึ ีซีถ ีซึ ีฃีฎีกีฃึ ีฅึ ีธีพ ีฏีกีผีธึ ึ ีฅีฌ ีง ีพีกีถึ , ีฅีฏีฅีฒีฅึ ีซ ึ ึ ีชีกีถีคีกีฏ ีทีซีถีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ : ิฑีตีถีธึ ีฐีฅีฟึ ีฐีกีดีกีผ ีธึ ีฐีฅีฟึ ีธีฒีกีฏีกีถ ีฃีธึ ีฎีธึ ีถีฅีธึ ีฉีตีธึ ีถ ีง ีฎีกีพีกีฌีฅีฌี ีบีกีฟึ ีกีฝีฟีฅีฌีธีพ ๏ฌ ีกีขีกีถีกีฏีกีถ ีกีตีถีบีซีฝีซ ีฃีธึ ีฎีซีนีถีฅึ , ีธึ ีธีถึ ีจีถีคีธึ ีถีกีฏ ีฌีซีถีฅีถ ีฌีธึ ีฝีกีพีธึ ีธึ ีฉีตีธึ ีถ ีฟีกึ ีกีฎีฅีฌีธึ ีฐีกีต ีชีธีฒีธีพึ ีคีซ ีฌีกีตีถ ีญีกีพีฅึ ีซ ๏ฌ ีป: ี ีข. ี ีกีฆีกึ ีฏีฒีฆีธึ ีพีกีถึ ีซีถ ีฏีซึ ีณีฅีดีกึ ีกีถีธึ ีด ีฐีกีตีฅึ ีฅีถีซีถ ึ ีกึ ึ ีฅีฌ ีตีกีถ ีฌีฅีฆีธึ ีถีฅึ ีซีถ ีธึ ีดีทีกีฏีธึ ีตีฉีซีถ ีฅีถ ีฎีกีถีธีฉีกึ ีฅีฌ ิตีพึ ีธีบีกีตีซ ีขีกีฆีดีกีฉีซีพ ีดีฟีกีพีธึ ีกีฏีกีถีถีฅึ (ิฒีกีตึ ีธีถีจ, ี ีฟีฅีถีคีกีฌีจ, ี ีฅีฟีฅึ ีดีกีถีจ ึ ีกีตีฌึ ): ี ีกีฟีซีฏีกีถีซ ีกีปีกีฏึ ีธึ ีฉีตีธึ ีถีถ ีกีบีกีฐีธีพีฅีฌีธึ ีถีบีกีฟีกีฏีธีพ ีฝีฏีฆีขีถีกีฏีกีถ ีทึ ีปีกีถีธึ ีด ีฉีกึ ีฃีดีกีถีฅีฌ ีธึ ีฐึ ีกีฟีกึ ีกีฏีฅีฌ ีง ีฏีกีฉีธีฌีซีฏีกีฏีกีถ ีฃึ ีกีฏีกีถีธึ ีฉีตีธึ ีถ: ิถีธึ ีฃีกีฐีฅีผีกีขีกึ ีถีกีญีกีบีกีฟึ ีกีฝีฟีฅีฌ ึ ีฟีบีกีฃึ ีฅีฌ ีง ีฐีกีตีก-

ีฃีซีฟีกีฏีกีถ ีกีทีญีกีฟีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ี ีฐีกีต ีบีกีฟ๏ฌ ีนีถีฅึ ีซ ีฅึ ีฏีฅึ ีซ ึ ีถีถีกีฏีกีถ ีขีถีกีฃึ ีฅึ , ีฃึ ีกีขีกึ ีซ ึ ีฅึ ีกีฏีกีถีธึ ีฉีตีกีถีจ ีถีพีซึ ีพีกีฎ ีธึ ีฝีธึ ๏ฌ ีกีฝีซึ ีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ , ีกึ ีชีฅึ ีกีพีธึ ีขีกีผีกีฃึ ึ ีฅึ , ีคีกีฝีกีฃึ ึ ีฅึ , ีฃีฅีฒีกึ ีพีฅีฝีฟีกีฏีกีถ ีฃึ ีกีฏีกีถีธึ ีฉีตีธึ ีถ: 1732-ีซีถ ี ีข. ี ีกีฆีกึ ีฏีฒีฆีธึ ีด ๏ฌ ีกีขีกีถีธึ ีฉีตีธึ ีถีจ ีฐีซ๏ฌ ีกีคึ ีธึ ีด ีง ีซึ ีกีผีกีปีซีถ ีพีกึ ีชีกึ ีกีถีจ, ีธึ ีซ ีถีบีกีฟีกีฏีจ ๏ฌ ีกีขีกีถีธึ ีฉีตีกีถ ีฃีธึ ีฎีธึ ีถีฅีธึ ีฉีตีธึ ีถีจ ีทีกึ ีธึ ีถีกีฏีธีฒ ีฝีฅึ ีธึ ีถีค ีบีกีฟึ ีกีฝีฟีฅีฌีถ ีงึ : ิฑีตีถีธึ ีฐีฅีฟึ ี ีญีซีฉีกึ ีตีกีถ ีพีกึ ีชีกึ ีกีถีถีฅึ ีฅีถ ีขีกึ ีพีฅีฌ ี ีกีคีธึ ีกีตีธึ ีด, ี ีฅีถีฅีฟีซีฏีธึ ีด, ิฟีธีฝีฟีกีถีคีถีธึ ีบีธีฌีฝีธึ ีด, ี ึ ีกีบีซีฆีธีถีธึ ีด, ิฑีญีกีฌึ ีญีกีตีธึ ีด, ี ีธึ ีถีฃีกึ ีซีกีตีธึ ีด, ี ีซีดึ ีฅึ ีกีบีธีฌีธึ ีด: 1992-ีซึ ี ีฅีถีฅีฟีซีฏีซ ี ีญีซีฉีกึ ีตีกีถีถีฅึ ีซ ีฏึ ีฉีกีฐีกีดีกีฌีซึ ีง ีฃีธึ ีฎีธึ ีด ีถีกึ ิตึ ึ ีกีถีธึ ีด: 1918-ีซีถ ิฟีธีฝีฟีกีถีคีถีธึ ีบีธีฌีฝีซ ี ีซีทีฌีซ ีฉีกีฒีกีดีกีฝีธึ ีด ีฐีซ๏ฌ ีพีฅีฌ ีง ีกีผีกีปีซีถ ีธึ ีขีกีถีธึ ีคีบึ ีธึ ีจ, ีธึ ีจ ีฐีฅีฟีกีฃีกีตีธึ ีด ีฟีฅีฒีกึ ีธีญีพีฅีฌ ีง ี ีซีฌีกีถ: ี ีธึ ีคีบึ ีธึ ีถีฅึ ีกีพีฅีฌีซ ีธึ ีท ีฐีซ๏ฌ ีกีคึ ีพีฅีฌ ีฅีถ ิฑีฌีฅึ ีฝีกีถีคึ ีกีบีธีฌีธึ ีด, ี ีกีฌีฅีบีธึ ีด, ิฒีฅีตึ ีธึ ีฉีตีธึ ีด, ิฒีธึ ีฅีถีธีฝ ิฑีตึ ีฅีฝีธึ ีด, ิผีธีฝ ิฑีถีปีฅีฌีธีฝีธึ ีด: ี ีข. ี ีกีฆีกึ ีธึ ีด ี ีญีซีฉีกึ ี ีฅีขีกีฝีฟีกึ ีซีถ ีฝีฅึ ีกีฏีกีถ ีฃึ ีกีคีกึ ีกีถีซ ีฐีซีดึ ีซ ีพึ ีก ีฝีฟีฅีฒีฎีฅีฌ ีง ีดีกีฟีฅีถีกีคีกึ ีกีถ, ีธึ ีจ ีฐีฅีฟีกีฃีกีตีธึ ีด ีฐีกีดีกีฌึ ีพีฅีฌ ีง ีถีพีซึ ีกีฟีพีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีธีพ ึ ีฃีถีธึ ๏ฌ ีฅึ ีธีพ: ี ีฅีถีฅีฟีซีฏีซ ีดีกีฟีฅีถีกีคีกึ ีกีถีซ ีถีฅึ ีฏีกีตีซีฝ ีฑีฅีผีกีฃีซึ ึ ีธีถีคีจ 5 ีฐีกีฆีกึ ๏ฌ ีกีพีธึ ีง, ีฟีบีกีฃีซึ ึ ีธีถีคีจี ีทีธึ ึ ีป 100 ีฐีกีฆีกึ : ี ีกีตีฟีถีซ ีง ีถีกึ ี ีซีฅีถีถีกีตีซ ีดีกีฟีฅีถีกีคีกึ ีกีถีจ, ีธึ ีฟีฅีฒ ีบีกีฐีพีธึ ีด ีง ีทีธึ ึ ีป 2.600 ีฃึ ีนีกีฃีซึ ีดีกีฟีตีกีถ:

ยซิฑ ิฑีตีฝ ีตีฝ ีดีกึ ีกึ ีคีซ ีซีฏ ีฏ (ี ีญีซีฉ ีญีซีฉีกึ ีญีซ ีกึ ีตีตีก ีกีถ ีก ีถีถ ีถีฅ ีฅึ ีจ) ีฐีกึ ีกึ ีฝีฟีก ีกึ ีฝ ีฟีกีฐ ีฐีกึ ีกึ ีพ ีพีกีฎ ีกีฎ ึ ีขีกึ ีข ีกึ ึ ีฑึ ีก ึ ีฟีธีฐีด ีธีฐ ีฐีด ๏ฌ ีกีฆ ีฆีฃีซ ีฃีซ ีฏึ ีธ ีฃีซ ึ ีถีก ีกีพีธึ ีพีธ ึ ีถีฅ ีถีฅึ ีถ ึ ีถ ีฅีถ, ีถ ีกีฆีฃ ีฆีฃ,, ีธึ ีฐึ ีฅ ึ ีกีถีฅ ีฅึ ีซ ีซ ึ ีฐ ีฐ ีตีถีฅึ ีซ ีซ ีบีฅีฝ ีฅ ีฟีกึ ีกีฃีซึ ีซ ีฝีฟึ ีฏ ีง ีฅีฒีฅีฌี ีกีผีกีถึ ีกีผีกีปีซีถีถีฅึ ีซ ีซีถึ ีถีก๏ฌ ีฏ ีฝีกึ ีดีกีถ ึ ีพีฅึ ีปีซีถีถีฅึ ีซ ีฝีฟึ ีฏีกีดีฟ ีฉีตีกีถ: ิฑีตีฝ ีชีธีฒีธีพ ึ ีคีจ ีฐีกึ ีฝีฟีกึ ีฅีฌ ีง ีกีผีกีถึ ีขีกีถีฝีกึ ีฏ ีฉีตีกีถ๏ ท: ี ี ี ี ิฒิฑี ี ี ี ิฟีฒีฆ ีพึ ีก ีฏีก ๏ฌ ีขีฌึ ีกีฏ, ีธึ ีจ ีฏึ ีด ีง ิฒีกีตึ ีธีถีซ ีกีถ ีถีจ: ี ีกีถีฏีกีฌีซ ีง ีฐีกีพีกีฟีกีฌ, ีธึ ๏ฌ ีถีน ึ ึ ีฝ ี ีข. ี ีกีฆีกึ ีด ีบีกีฐีบีกีถีพีฅีฌ ีฅีถ ีกีตีถ ีฑีซีฉีฅีถีซีถีฅึ ีจ, ีธึ ีธีถึ ีฟีกีฏ ีถีฝีฟีกีฎ` ี ีธึ ีป ิฒีกีตึ ีธีถีจ ีฃึ ีกีขีกึ ีง ีฝีธีพีธึ ีฅีฌ ีกีฏีกีถีกีพีธึ ีฃีซีฟีถีกีฏีกีถ, ีขีกีผีกึ ีกีถีกีฃีซึ ึ ีฉีกึ ีฃีดีกีถีซีน ี ีกึ ีฉีต ีถ ิฑีพีฃีฅึ ีตีกีถีซึ : ิฒีกีตึ ีธีถีจ ีถึ ีก ีฐีฅีฟ ีฐึ ีกีฟีกึ ีกีฏีฅีฌ ีง ีกีถีฃีฌีฅึ ีฅีถ-ีฐีกีตีฅึ ีฅีถ ึ ีฐีกีตีฅึ ีฅีถ-ีกีถีฃีฌีฅึ ีฅีถ ึ ีฅึ ีกีฏีกีถ ีฉีตีกีถ ีคีกีฝีกีฃึ ึ ีฅึ ีจ, ีธึ ีฟีฅีฒ ีถีด ีทีถีฅึ ีง ีฆีฅีฟีฅีฒีฅีฌ ีฐีกีต ีฐีซีถ ึ ๏ฌ ีปีถีกีคีกึ ีตีกีถ ีฃึ ีกีฏีกีถ ีฉีต ีถีซึ , ึ ีฃีถีฅีฌ ีง ีกีถีฃีฌีฅึ ีฅีถ-ีฐีกีตีฅึ ีฅีถ ีขีกีผีกึ ีกีถีซ ีฝีฟีฅีฒีฎีดีกีถีจ, ีฃึ ีฅีฌ ีซึ ีถีทีกีถีกีพีธึ ีกีผีกีปีกีขีกีถีจ, ีธึ ีฟีฅีฒ ีกึ ีฎีกึ ีฎีฅีฌ ีง ีฐีกีต ีชีธีฒีธีพึ ีคีซีถ ีฉ ึ ึ ีกีฏีกีถ ีบีกึ ีฝีฏีกีฏีกีถ ีฌีฎีซึ ีกีฆีกีฟีกีฃึ ีฅีฌ ีญีถีคีซึ ีถีฅึ ีจ: ี ีกีตีฅึ ีฅีถีซึ ีกีถีฃีฌีฅึ ีฅีถ ีง ีฉีกึ ีฃีดีกีถีฅีฌ ีฅึ ีฏ ีฉ ีฒีฉ ี ีธึ ีฏีฟีกีฏีกึ ีกีถีซึ , ีฅึ ีฏ ีฃีฌ ีญี ี ีธีพีฝีฅีฝ ิฝีธึ ีฅีถีกึ ยซี ีกีตีธึ ีบีกีฟีด ีฉีต ีถีซึ ๏ ท, ีฐีกีฟีพีกีฎีถีฅึ ี ี ีฅึ ีฝีฅีฝ ิผีกีดีขึ ีธีถีกึ ยซี ีกึ ีฟีกีฝีกีถ ีฉีต ีถีซึ ๏ ท, ิฑีฝีฟีพีกีฎีกีทีถีนีซ ีกีตีถ ีดีกีฝีฅึ ีจ, ีธึ ีธีถึ ีบีกีฏีกีฝีฅีฌ ีฅีถ ีกีถีฃีฌีฅึ ีฅีถ ีฉีกึ ีฃีดีกีถ ีฉีตีกีถ ๏ฌ ีป:

ี ีฅีบีฟีฅีดีขีฅึ ีซ 19-ีซีถ ีฌึ ีกีถ ีด ีง ิฒีต ึ ีกีฏีกีถีซ ีกีฝีฟีฒีกีคีซีฟีกึ ีกีถีซ 70 ีฟีกึ ีซีถ

ี ิตี ิฑี ี ี ิปี ี ิฑี ี ิตี ิฒี ี ี ี ิฑิฟิฑี ิป ิฑี ี ี ิฑิดิปี ิฑี ิฑี ิป ี ิฑี ิปี ิฒีตีธึ ึ ีกีฏีกีถีซ ีกีฝีฟีฒีกีคีซีฟีกึ ีกีถีจ ีฐีซ๏ฌ ีกีคึ ีพีฅีฌ ีง 1946-ีซีถี ีกีทีญีกึ ีฐีกีฐีผีนีกีฏ ีกีฝีฟีฒีกีฃีฅีฟ ี ีซีฏีฟีธึ ี ีกีดีขีกึ ีฑีธึ ีดีตีกีถีซ ีทีถีธึ ีฐีซีพ, ีธีพ ิผีฅีถีซีถีฃึ ีกีคีซึ ี ีกีตีกีฝีฟีกีถ ีงึ ีฅีฏีฅีฌ 1943-ีซีถ: ิฑีตีค ีชีกีดีกีถีกีฏ ี ีกีตีกีฝีฟีกีถีธึ ีด ีฏีกึ ๏ฌ ีทีกีฟ ึ ีธึ ึ ีซีฏ ีกีฝีฟีฒีกีคีซีฟีกีฏี ีถีฅึ ีฏีกีตีซีฝ ีฃีตีธึ ีฒีกีฏีกีคีฅ๏ฌ ีกีตีซ ีคีซีดีกึ ีซ ีกีตีฃีธึ ีด: ี . ี ีกีดีขีกึ ีฑีธึ ีดีตีกีถีถ ีจีถีคีก๏ฌ ีถีจ 35 ีฟีกึ ีฅีฏีกีถ ีงึ , ีขีกีตึ ีกึ ีคีฅีถ ีซีฝีฏ ีฐีกีดีกีทีญีกึ ีฐีกีตีซีถ ๏ฌ ีฎ ีณีกีถีกีนีธึ ีด ีธึ ีถีฅึ ีธีฒ ีฃีซีฟีถีกีฏีกีถ ีงึ ึ ีกีทีญีกึ ีฐีซีถ ีฐีกีตีฟีถีซ ีงึ ีกีผีกีปีซีถ ีกีฝีฟีฒีกีฝึ ีตีธึ ีผีถีฅึ ีซ ีฐีกีตีฟีถีกีฃีธึ ีฎีดีกีดีข, ีกีบีกี ีฃีกีฌีกีฏีฟีซีฏีกีถีฅึ ีซ ๏ฌ ีปีธึ ีฏีถีฅึ ีซ ีกีฏีฟีซีพีธึ ีฉีตีกีถ ีดีกีฝีซีถ ีพีกึ ีฏีกีฎีธีพ: ิป ีคีฅีบี ยซีกีฝีฟีฒีกีฝึ ีตีธึ ีผ๏ ท ีขีกีผีถ ีงีฌ ีง ี ีกีดีขีกึ ีฑีธึ ีดีตีกีถีจ ีฝีฟีฅีฒีฎีฅีฌ: ี . ี ีกีดีขีกึ ีฑีธึ ีดีตีกีถีจ ึ ีธึ ีตึ ีฟีพีฅึ , ีธึ ีฟีซีฅีฆีฅึ ึ ีจ ีฏีฅีถีคีกีถีซ ึ ึ ีฃีกีถีซีฆีด ีง, ึ ีกีตีฝึ ึ ีงีฌ ีฅีถ ีกีฝีฟีฒีฅึ ีฎีถีพีธึ ีด: 1951-2008ีฉีฉ. ิฒีตีธึ ึ ีกีฏีกีถีธึ ีด ีฏีกีฆีดีกีฏีฅึ ีบีพีฅีฌ ีง 59 ๏ฌ ีปีกีฆีฃีกีตีซีถ ีฃีซีฟีกีชีธีฒีธีพ, ีกีตีค ีฉีพีธึ ีดี ีกีฝีฟีฒีกีฃีซีฟีธึ ีฉีตีกีถ ีขีถีกีฃีกีพีกีผีธึ ีด ีก๏ฌ ีถีกีฏีกึ ึ ีธึ ี ๏ฌ ีปีกีฆีฃีกีตีซีถ ีกีฝีฟีฒีกีฃีซีฟีกีฏีกีถ ๏ฌ ีธึ ีฉีตีกีถ 4 ีฃีซีฟีกีชีธีฒีธีพ: 1971-ีซีถ ีฏีกีฆีดีกีฏีฅึ ีบีพีฅีฌ ีง ีกึ ีฟีฅึ ีฏึ ีตีก ึ ีกีฒีกึ ีกีฏึ ีฉีธึ ีฉีตีกีถ ีดีกีฝีซีถ ีญีธึ ีฐึ ีคีกีก๏ฌ ึ ีซีฏีตีกีถ ีฃีซีฟีกีชีธีฒีธีพ, ีธึ ีซีถ ีดีกีฝีถีกีฏึ ีธึ ีด ีงีซีถ ีฟีกึ ีขีฅึ ีขีถีกีฃีกีพีกีผีถีฅึ ีซ ๏ฌ ึ ีกีถีซ ีถีธีขีฅีฌ ีตีกีถ ีดึ ึ ีกีถีกีฏีกีฏีซึ ีถีฅึ , ึ ีกีตีค ีฃีซีฟีกีชีธีฒีธีพีซ ีทีถีธึ ีฐีซีพ ยซีกีตีฌีดีธีฌีธึ ีกีฏีกีตีซีถีถีฅึ ีซ๏ ท ีฐีกึ ึ ีจ ีฟีฅีฒีกึ ีธีญีพีฅึ ีฃีซีฟีกีฏีกีถ ีดีกีฏีกึ ีคีกีฏ: ี ีซ ีทีกึ ึ ีฏีกึ ึ ีธึ ๏ฌ ีปีกีฆีฃีกีตีซีถ ีฃีซีฟีกีชีธีฒีธ๏ฌ ีฅึ ีงีฌ ีฏีกีฆีดีกีฏีฅึ ีบีพีฅีฌ ีฅีถ

ีกึ ีคีฅีถ ีกีถีฏีกีญีธึ ีฉีตีกีถ ีฟีกึ ีซีถีฅึ ีซีถ: ิฒีตีธึ ึ ีกีฏีกีถีซ ีกีฝีฟีฒีกีคีซีฟีกึ ีกีถีซ ีขีกีฆีดีกีฉีซีพ ีกีฝีฟีฒีกีคีซีฟีกีฏีถีฅึ ีซ ๏ฌ ีป ีฐีฅีฟีกึ ึ ึ ีซึ ยซีฏีฅีถีฝีกีฃึ ีธึ ีฉีตีกีดีข๏ ท ีกีผีกีถีฑีถีกีถีธึ ีด ีง ี ๏ฌ ีคีฟีซ ีคีกีฝีซ 1 ีด ีฟึ ีกีดีกีฃีฎีธีพ ีคีซีฟีกีฏีจ: ิฑีตีค ีคีซีฟีกีฏีจ ีฝีฏีฝีฅีฌ ีฅีถ ีบีกีฟึ ีกีฝีฟีฅีฌ 2-ึ ีค ีฐีกีดีกีทีญีกึ ีฐีกีตีซีถ ีบีกีฟีฅึ ีกีฆ๏ฌ ึ ีกีผีกีปี ิณีฅึ ีดีกีถีซีกีตีธึ ีด: ี ีซีฟีฌีฅึ ีจ ีดีฟีกีคีซึ ีงึ ีกีตีฝ ีกีฝีฟีฒีกีคีซีฟีกีฏีจ ีถีพีซึ ีฅีฌ ี ีธึ ีฝีธีฌีซีถีซีซีถ: ี ีกีฟีฅึ ีกีฆ๏ฌ ึ ีฐีฅีฟีธ ีฏีซีฝีกีฟ ีพีซีณีกีฏีธึ ีด ีกีฝีฟีฒีกีคีซีฟีกีฏีจ ีฟีฅีฒีกึ ีธีญีพีฅีฌ ีง ิผีฅีถีซีถีฃึ ีกีค, ๏ฌ ึ ีกีถีซ ีกีตีฌี ีบีกีฟึ ีกีฝีฟีซ ีกีฝีฟีฒีกีคีซีฟีกีฏีถีฅึ ีซ ีฐีฅีฟ: ี ีกีฏีกีตีถ ี ีซีฏีฟีธึ ี ีกีดีขีกึ ีฑีธึ ีดีตีกีถีจ ีฐีฅีถึ ีฝีก ีง ีจีถีฟึ ีฅีฌ ีธึ ีขีฅึ ีฅีฌ ิตึ ึ ีกีถ, ึ ีฐีฅีฟีกึ ึ ึ ีซึ ีถ ีกีตีถ ีง, ีธึ ีฝีก ีคีกึ ีฑีกีพ ีก๏ฌ ีถีกีกึ ีคีตีธึ ีถีกีพีฅีฟ ีคีซีฟีกีฏีจ: ิฑีตีฝ ีคีซีฟีกีฏีซ ีทีถีธึ ีฐีซีพ ีทีกีฟ ีฐีกีตีฟีถีกีฃีธึ ีฎีธึ ีฉีตีธึ ีถีถีฅึ ีกึ ีพีฅึ ีซีถ: ิดีซีฟีกีฏีซ ีขีกึ ีธึ ๏ฌ ีกึ ีฅึ ี ีซีฏีซีฟีก ิฝึ ีธึ ีทีนีธีพีจี 1961-ีซีถ: ิตีพ ีกีตีค ีชีกีดีกีถีกีฏ ีงีฌ ีฐีฅีถึ ีถีก ีฝีฟีธึ ีกีฃึ ีฅึ ิฑึ ึ ีก-ี ึ ีกีถ ีฉีธึ ีถีฅีฌีซ ีทีกีฐีกีฃีธึ ีฎีดีกีถ ีฐึ ีกีดีกีถีจ: ี ีกีฏีกีตีถ ีกีตีฝึ ึ ี ๏ฌ ีคีฟีซ ีคีกีฝีซ ีกีตีฝ ีกีฝีฟีฒีกีคีซีฟีกีฏีจ ีนีซ ีฃีธึ ีฎีธึ ีด: 80-ีกีฏีกีถีถีฅึ ีซ ีพีฅึ ีปีซีถ, ีฅึ ีข ี ี ี ี -ีธึ ีด ีก๏ฌ ีถ ีซีถีน ึ ีฌีธึ ีฆีพีธึ ีด ีงึ , ีกีตีฌึ ีฝ ีนีงีซีถ ีกึ ีฟีกีคึ ีพีธึ ีด ีกีตีฝ ีฟีฅีฝีกีฏีซ ีคีซีฟีกีฏีถีฅึ ีซ ีฐีกีดีกึ ีถีกีญีกีฟีฅีฝีพีกีฎ ีฉีซีฉีฅีฒีถีฅึ : ี ีฅีฟึ ีงึ ีคีซีฟีกีฏีจ ีดีธีคีฅีผีถีซีฆีกึ ีถีฅีฌ, ีทีกีฟ ีฐีกีถีฃีธึ ีตึ ีถีฅึ ึ ีธีญีพีฅีซีถ: 2005ีซึ ีฝีฏีฝีพีกีฎ ีพีฅึ ีกีถีธึ ีธีฃีธึ ีดีจ ีฐีกีปีธีฒีธึ ีฉีตีกีดีข ีกีพีกึ ีฟีฅีฌีธึ ีคีฅีบึ ีธึ ีด ีฏีพีฅึ ีกีฏีกีถีฃีถีพีซ ีกีตีฝ ีฏีกึ ึ ีธึ ีฃีซีฟีกีฏีกีถ ีฏีฅีถีฟึ ีธีถีซ ึ ีกีผึ ีจ:

ิฑี ิฝิฑี ี ิฑี ี ี ิฑิฟ ิฑี ี ี ิฑิณิตี ี ิปิฟี ี ี ี ิฑี ิฒิฑี ี ี ี ี ี ิฑี ิป ิฟี ิฑิฟิธ ี ีซีฏีฟีธึ ี ีกีดีขีกึ ีฑีธึ ีดีตีกีถีซ ีฏีฟีกีฏีจ ีฐีกีตีธึ ีฌีฅีฆีพีซีถ ีฟีซึ ีกีบีฅีฟีฅีฌีธึ ีดีกีฝีซีถ ีธึ ีฒีฒีพีกีฎ ีง ีธีน ๏ฌ ีกีตีถ ีซึ ีฉีธีผีถีฅึ ีซีถ ีธึ ีฎ ีฎีธีผีถีฅ ีถีฅึ ีซีถ ึ ีซีถ , ีกีตีฌึ ีฐีกีต ีกีต ีช ีชีธีฒีธีพึ ีฒ ีพึ ีคีซ ีคีซ ีฃีก ีฃีกีฌีซึ ีฌีซึ ีฝีฅ ีฝีฅึ ึ ีธึ ีถีค ีถีคีถีฅึ ีซีถ, ีถีฅึ ีซีถ, ีธึ ึ ีฟีฅีฒ ีฟีฅีฒ ีงีฌ ีฌีซีถีฅีถ ีฌีซีถีฅีถ ีถึ ีกีถึ ี ีกีตีกีฝีฟีกีถ ี ีกีตีกีฝีฟีกีถีธึ ีด, ีด, ีฉีฅ ีฝึ ีตีธึ ีผ ีฝึ ีต ึ ึ ีธึ ีด: ีด: ยซิปีถีฑ ยซิป ีถีฑ ีฐีกีปีธ ีปีธึ ึ ีคีธ ึ ีคีธีฒ ีฒ ีฝีฅึ ีถีค ีถีคีถ ีถีฅึ ีซีถ, ีฉีธีผีถีฅึ ีซีฝ, ีฎีธีผีถีฅ ีฅึ ีซ ึ ีซีฝ ึ ีซ ีฝ ีฏีฟ ีฏ ีกีฏ ีด ีฅีด ีฟีซึ ีกีบีฅีฟีฅีฌ ีฐีกีตีธึ ีฌีฅีฆีพีซีถ: ิฑ๏ฌ ีถ ๏ฌ ีฏีจ ีบีฅ ีบ ีฟ ีฟึ ึ ีง ีซึ ีบีก ีบีกึ ีฟ ึ ีฟึ ึ ีจ ีจ ีฐีกีด ีฐีก ีกีดีกึ ีซ ีฝ ๏ฌ ๏ฌ ีก ีกีฝีซ ีฝีซึ ีฝีซ ึ ีฅ ึ ีฅีฌ ีฐีกีตีธึ ีฌีฅ ีฌีฅีฆ ีฆ ีถ, ีถ, ีฃึ ีกีฃีฅีฟ ีญีธีฝีฅีฌ ีฐีกีตีฅึ ีฅีถ, ีกีถีฏีกีญ ีถึ ีก ีถึ ีถึ ีก ีกีถีซ ีถีซ ีซึ , ึ ีฉีฅ ึ ึ ีก ีกีถีซ ีฟีธ ีฟ ีฏีธีฝ ีฝ ีง ีถึ ีก ๏ฌ ีป ีฐีกีต ีก ีฏีกีฏีก ีฏีกีถ ีถ ีกึ ีตีต ีถ ีถีจ: ิฑีตีค ีฟีธีฏีธีฝ ีฝีจ ีธ ีธีนีซ ีน ีถีน ีนีซ ีถีทีกีถีกีฏ ีด: ี ีฅีถึ ีถึ ึ ีญีกีถ ึ ีธ ีกีถึ ึ ีด ีด ีฅีถ ีฅีถึ ึ ีฝีฅึ ีถีค ีถีคีถีฅึ ีซ ีซีถ ีธีน ีฉีฅ ีกึ ีกึ ีต ีถ, ีถ ีกีตีฌ ีฃีกีฒีก ีฒ ึ ีกึ ึ ีถีฅึ ึ , ึ ีฃีกีฒีก ีฒ ึ ีกึ ีก ีถีฅึ ีซ ๏ฌ ีป ีซีถีฑ ีฑ ีฐีกีดีก ีดีกึ ีก๏ฌ ีถีกีฉ ีฉีก ีกีถีฏ ีฏีจ ีจ ีฐีก ีกีตีธ ีตีตีธ ีธึ ีฌีฅ ีฅีฆ ีถ ีง: ิฑีตีค ีฏ ิฑีตีค ิฑีต ีฏีก ีกีบีก ีกีฏ ีฏึ ีฉีตีกีดีข ีต ึ ีกึ ีกีถีน ีฏึ ีถีนีต ึ ีฝีฅ ีถีน ีฝ ึ ีถีค ีถีค ีค ีบีกึ ึ ีฟีก ีกีพีธ ีพีธ ีพ ีธึ ีง ีฝีธ ีฝีธีพ ีธีพีธึ ึ ีฅ ีฅึ ีถีฅ ีถีฅีฌ ีฐ ีฐีก ีกีปีธึ ึ ีคีซ ีซีถ ีถ ีฐีกีตีธึ ีฌีฅีฆ ีถ: ิณีซีฟ ีซีฟึ ีฅ ีฅึ ึ , ีธึ ีธึ ีซีด ีฏีต ีฏีตีกีถ ีก ึ ีซ ีก๏ฌ ีถีก ีก๏ฌ ีก ๏ฌ ีฎ ีฅึ ึ ีปีกีถ ีกีถีฏ ีฉีต ีถีจ ีถีจ ีฅีฒ ีฒีฅ ีฅีฌ ีง ีฏ๏ฌ ๏ฌ ีก, ึ ีก ึ ีกีถ ีถีซ ีกีบ ีกีบึ ีด ีฅีด ีด, ีฐีก ีฐ ีตีธึ ึ ีฌีฅีฆีพีซีถ ีฟีซ ีฟ ีซึ ีกีบ ีบีฅ ีฅีฟีฅีฌีจ ีจ: ี ีกีถ ีถีฏีกีถ ีด ีด ีฅีด ีฅึ ีฅ ีปีกีถีฏ ีฉีต ีต ีถ ีขีธ ีธีฌีธ ีฌ ึ ีซีค ีซีค๏ ท ๏ ท:

ՍԵՊՏԵՄԲԵՐԻ 8

Ց Յ

ԱՑ

Ր Ե Բ ՏԵՄ

ՕՐ

ՍԵՊ

ՍԵՊՏԵՄԲԵՐԻ 1 ԳԻՏԵԼԻՔԻ, ԳՐՔԻ ԵՎ ԴՊՐ ԹՅԱՆ ՕՐ

ԳՐ ՐԱԳԻՏ ԹՅԱ ԱՆ ՄԻՋ ՋԱԶԳԱՅԻՆ ՕՐ «Գրագիտությունն ազատություն է. այդ հասկացության իմաստն այդպես են սահմանել Յ Ո ՒՆ Ե Ս Կ Օ - ո ւ մ : Գրագիտությունը մարդկության համար կարևոր նախապայման է, որը բավականին առաջընթաց է ապրել՝ աշխարհում մ գրագետ մարդկան նց թիվը հասցնելով ﬕնչև 4 մլրդի: ՄԱԿ ԱԿ-ի տվյալնե երո րով՝ վ՝ աշխարհում մոտավ վորապես 776 մլն չափահաս մարդ դ գրել ու կարդալ չգիտի տի,, նրանց ﬔծ մաս սը կանայք են: Դպրո ոցա ցական տարիքի 75 մլ մլն երեխաներ զրկ կված են սովորելու հնա արավորությունից: 20 010-ի վերաբերյա ալ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի զեկույյցի ց համաձայն՝ դպր պրո ոցական կրթու ութ թյա ան համակարգում չըն ընդգրկվածների մոտավորապես 54 54%%-ն ն աղ ջիկներ են: Մարդկութ թյան առաջադե եմ մասը ձգտում է լինել գր րագետ՝ գիտակցելով ով, որ դրանից է կախված երկրի ապագան ան:

ՍԵՊՏԵՄԲԵՐԻ 8 ԼՐԱԳՐՈ ՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԵՐԱՇԽ ԹՅԱՆ Ն ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ՕՐ Ր Մշակույթ թն ու դպ պրութ թյունը ը ﬔր ր ժողովրդի դարա ավոր վո ո ըն նթացքի այյցե եքարտ տն են եղել: Անգամ ամ աﬔնադժ ժվարի ին պայմաններում հ յերս չե հա չենք նք հրա րաժ ժար արվ վել ե գիտակրթական առաջընթացի ից և եղել ենք աﬔնագ գրա ր սեր ազգ ազ գերի րից ց ﬔկը: Գի Գ տելիքն անգ նգն նահա հ տելի արժեք է։ Միայն ն սովորե ելո լով վ, գիտելիքների լուրջ պաշար ձեռք բերելով հնարավոր կլինի իրականաց ցնելլ պատանեկան երազան անքքներից հառ առն նող ող նպա պատ տակները րը։։ Այ Այս աﬔ ﬔնն առավ վել ե ևս կա ար րևոր րվում մ է այսօր օր, երբ բանիմ նի մաց անհատն տն է հասարակութ թյյան ան շար արժ ժիչ իչ ուժը։ Կրթված քաղաքացին ﬔր ազգային արժ ժանապատվության, ﬔր ր պետականության պահպան անմ ման ան,, ﬔր եր երկ կրի զարգ գաց ացման մա ն ու հզորաց ա մ ման ան, ազ ազգ զգայի յին ն անվտանգո ության ապահովման կա կար րևո ևոր ր գո գոր րծոնն է: Հաջողությո ուն ւ ենք ք մաղթում բոլոր ուսուցիչներին ու դա ասախո խոսներին, բոլոր աշակե կերտ րտ-ներ նե րին և ու ուս սա անողներին նոր ուսուﬓա ակա կան ն տարում՝ գիտելիք քի, ի գրքի և դպ պրո ր ւթ թյա յ ն տո ոնի առի իթո թով: վ:

Այն սահման նվե վել ել է Բուխարեստում 1958-ին՝ լրա ագրո րողների ﬕջազգային կ զ կա զմա մակերպո ոււթյան 4-րդ կոնգրեսի ժամ ժա մա անակ: նակ: Պատվիրա րակ կների մտահղ ղա ացո ց ւմը այն էր, որ այդ օրը բո բոլոր ր երկ րկրների և հրատարակությո ուն ննե երի րի լրագրողները պետք է դրս րսևո ևորեն համախմբվածու ութ թյո յուն ւն՝՝ հա հատկապես իրենց իրավունքների պաշտպանության հարցում: Օրը պատահաբար չէր ր ը տրված ըն ած. 1943-ի սեպտեմ մբերի րի 8-ին 8ին ն չեխ խ լրա ագրո րող, ղ, գրո ղ, ող Յուլիո ուս Ֆու Ֆ ո չի իկը կը հակա կ ֆաշիստական ն դիի մա ադրո ր ւթյանն ակտիվ մասնակցելո լոււ համ մա մ ար Բեռլինում մահապատժի ի է ե թարկվել նացիստակա են ան ռեժիﬕ կող ղﬕ ﬕց: Ֆուչիկն աշխա խ րհի հին հ հա այտնի է դարձել Ռե Ռեպոր րտ տաժ աժ՝ օղա ղ կը ը պա պ րանո ոցիս գրքի շն շնոր որհ հիվ վ, որը գրել է բան նտում մե եղա ղած ղա ծ ժամա անակ կ և որի ի համար ր 195 950 0-ին ի հետմահու պարգևատր րվե ել է Խա Խ աղա ղաղ ղու ութ թյա յ ն ﬕջջազ ազ զգ գա այի յին մր յի մրցա րցա անակով:

ՍԵ ԵՊՏԵՄԲԵ ԵՐԻ 16

ՍԵՊՏ ՏԵՄԲԵՐԻ 27

ՕԶՈ ՈՆԻ ՇԵՐՏԻ ՊԱ ԱՀՊԱՆՄ ՄԱՆ ՄԻՋԱԶԳԱՅ ՅԻՆ ՕՐ

ԶԲՈՍԱՇՐՋ Ջ ԹՅԱՆ Ն ՄԻՋԱԶԳ ԳԱՅԻ ԻՆ ՕՐ Ր

Օզոնը հա հայտ յտն նա աբե բերել է հոլան ր անդ դացի ֆիի զիկոս Մ. վա զ ան Մարո րոււմը 1785 117 8 -ին՝ օդի ի ﬕջով էլե եկտ կտր րա ակա կ ն կայծեր անցկացնե ա նելիս իս:: 1840-ին գերման գ նա ացի քիﬕկոս Կ. Շյյոն Կ ոնբեյնն ուսումնասիրել է այ ն այդ դ գազ զի ի հատկություն հ ններ րը ը և անվանել «օ ա օզ զո ոն, ո որը ր հունարենից հ թարգթա մանա մ աբա բար ր նշ նշա անակում է հոտավե վետ: ՀՀՀ-ում օզոնային շերտի ուսո ուﬓասի սիր րո ությունները կատա տարվել են 200 0 0-ին՝ Արագածի հարա ր վային լանջին` ն` 207 070 մ բար րձրո ր ւթյան ն վրա ա գտնվող «Ամ մբերդ օդերևութաբա ան նա ակա կան ն կայանո նում մ, որի դիտար րկո կուﬓ կո ւﬓերի արդ ր յյո ունքները հաղո որդվել են ն օզոնա այի ին և անդր րա ամանուշա ակագույն ճառագայթման տվ տվյալների համ մաշ ա խար րհային կե կենտրոն:: 1995-ից սեպտեմբերի 16-ը -ը հայտարար րա րվե վելլ է օզո զ նային շե շերտի պահ ահպ պանության ﬕջազ զգա գայյի ին օր: Իսկ 1999 19 99-ի -ից ց ՀՀ ՀՀ-ն -ն անդամա մ կցում է «Օ Օզոնա այի յին ն շե շեր րտի պահպանման մա ասին Վիեն ենն նա այի յ համաձայնագրին (19 1985 8 թ.), «Օզոնային շերտը քա այյքայող նյութերի մասին Մոնրեալի արձանագրությանը (199 9 7թ թ.) և ստանձնել է համապատասխան պարտավորություններ օզոնի ի շե շ րտի պահպանման ուղղությամբ:

ՍԵՊ ՍԵ ԵՊՏԵՄԲԵ ՏԵ ԵՄԲԵՐ ԵՐԻ 19

Այս Այ Ա ս տոն նը հ հաստատ տվե վել է ՄԱԿ ՄԱԿ-ի ի գլխախ վո որ վե վ հա աժողովի վ զբոսաշրջության համաշշխա մա խար րհայյին ին կազմակերպության կող-ﬕց ﬕ ց 19 1979 79-ի 9-ին, ն, իս սպա պ նական Տորեմոլիմոս ս քա աղա աքո քում ւմ։ Այս Այ ս տոնի նպ նպա ատակը զբոսաշրջությա ան ք րոզ չություն քա նն է, է համաշխարհայի ին հ նրության տնտեսո հա սության ﬔջջ ունեցած ներդրման լուսա սաբ սա բա անո նոււմը մը,, ինչպես նաև տարբեր եր րկր կրն նե երի ժողով վու ուրդների ﬕջև կա ապերի զարգացումը մը։ Զբո բո-սաշրջությա ան տոնը նշվում է աշխարհի շատ եր րկրն ներո ում՝ ավելի քան 30 տարի։ Հետա տաքր քրք քրա ր կա ան է, որ աշխարհում զբոսաշր սա շրջության առաջին գործակալությունը բացվել է Թո ոմաս Կուկի կողﬕց 1841ին։

ԽԱՂԱՂ ԹՅԱՆ Ն ՄԻՋԱԶԳ ԳԱՅԻՆ ՕՐ Ր Աﬔն տարի նշվող այս տոնը, ներգրավելով ﬕլիոնավոր մարդկանց, կոչված է մարդկությանը ստիպել ոչ ﬕայն խորհել խաղաղության ն մասին, այլև հանուն դրա ին նչչ-որ բան անել: ՄԱ Մ Կ-ը խաղաղության ﬕջազգայի յին ն օրն օգտա ագործում է խաղաղության ամրապն նդմանն ուղղված իր նդ բազմակողմանի գործ ծու ո նեության ուղղությամբ մարդկանց ուշադ դր րությունը ը գրա ր վելու նպատա ակո կով: վ: Մարդկութ թյո յուն նը ը պետ ե ք է վեր րաց ացն նի ի խտրակա անո ն ւթյան ու անհան նդուրժողականութան բոլոր դո ո տեսակ կնե ներ րը՝ ը ներառյալ ռասայական, մաշ աշկ կի ի գո գույն նի, սեե ռի, լեզ ռի զվի վի,, կր կրո ոնակ կան ան, քաղ ղա աքա քակ կան կամ այլ հայացք քների ից, ազգային, էթ թն նիկ կ կամ ա սոցի ցիա ալակ կան ան ծագուﬕց, գույքային, հա աշմա ման նդա դ մության, ծն նուն ունդի ի կամ մ այլ կար արգ գավիճ ճա ակներից կախված` նվ վազեց վա եցնելու բռնությո ուննե ներ րի և հա ակա կամար րտու ությունների հարատևություւնն ու տարածումը աշխարհի տա տար րբեր մասերում: Մեր օրերում հակամարտությունները բազ բա զու ո մ մա արդկանց բռնի մահվան պատճառ ա են ն դա դ ռնում: Հետևաբար խաղա աղո ղութ ւ յան մշակույթի խրախու ո սուﬓ ﬓ ու ամրապ ապն նդո դ ւմը կարևոր ո է ﬔր ﬔ ր տա տարածա ծ շրջանում ապրող ազգե երի րի համա ար: Ապրե րենք նք խաղաղ…

ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ (FUTURE DOCTOR) Գլխավոր խմբագիր ՍԵԴԱ ԽԱՉԱՏՈՒՐԻ ԹՈՐՈՍՅԱՆ Editor SEDA TOROSYAN Թղթակից ԱԻԴԱ ՀԱԿՈԲՅԱՆ Անգլերեն նյութերի պատասխանատու ԱՆԱՀԻՏ ԴԵՄՈՒՐՉՅԱՆ ԱՆ Համակարգչային ձևավ ևավորո որող ղ ՎԱՐԴՈՒՀԻ ՄԵԼԼԻՔՍ ԻՔՍԵԹ ԵԹՅԱՆ ԵԹՅ ԱՆ Լրատվական գո գործո րծո ուն ւնեություն իրա ական ան նաց ացնող՝ ացն Երևանի նի ի Մխ Մխիթա իթար Հերացու անվան պետակա ական բժշկական համա ակա մա ալսա լ րան հիմնադրամ: Թեր ե թը գրանցված է ՀՀ արդարադատության նախարարությունում: Գրանցման վկայական՝ N 299 Տպ Տպա Տ պ գրվում է Լեգալ Պլյուս ՍՊ ՍՊԸ Ը հրատարակչությունում: Հասցե՝ Երևան ևան ա 0025, Կորյունի փ. 2 Հեռախոս՝ (060) 62-12-46, 2-46, 2-47 E-mail: apagabzhishk@ysmu.am Ծավալը՝ 52 էջ Տպաքանակը՝ 300 օրինակ Անվճար

The Th T e gr grad adua ad uati ua tion ti on cer erem emon em onyy of the gra on radu duat du ates at es of 20 2016 16 of RA MD mililit o itar it aryy in ar inst stit st itut it utio ut ions io ns in incl clud cl udin ud ing in g th the e mi milililita tary ta ry facu ffa cult cu ltyy of YSM lt SMU U to took ok pla lace ce at th the e Mi Mini nist ni stry st ry of De Defe fenc fe nce nc e RA Pre R resi side si dent de nt S. Sa Sarg rgsy rg syan sy an gre reet eted et ed the par arti tici ti cipa ci pant pa ntss of nt the tth e so sole lemn le mn cer erem emon em ony. on y.

The Th T e Pr Pres esid es iden id entt of the RA pe en pers rson rs onal on ally al ly han ande ded de d th the e ce cert rtif rt if-if icat ates es and nom omin inal in al dag agge gers ge rs to th the e hi high gh ach chie ieve ie vers ve rs The cere cce remo re mony mo ny end nded ed wit ith h so sole lemn le mn mar arch chin ch ing in g of the gra radduate ua u tess an te and d wi with th the sol olem emn em n pe perf rfor rf orma or manc ma nce nc e of gua uard rdss of rd hono ho h norr. no r.

Medi Me dica di call Un ca Univ iver iv ersi er sity si ty for orei eign ei gn stu tude dent de ntss ' gr nt grad adua ad uati ua tion ti on cel eleb ebra eb rati ra tion ti on too ookk pl plac ace ac e at YSM SMU U wh wher ere er e 13 133 3 gr grad adua ad uate ua tess fr te from om Gen ener eral er al Med edic icin ic ine, in e, Den enta tall an ta and d Phar Ph arma ar mace ma ceut ce utic ut ical ic al fac acul ulti ul ties ti es wer ere e aw awar arde ar ded de d di dipl plom pl omas om as.. Th as They ey wer ere e Fr From om India, di a, Ira ran n Is Isla lami la micc Re mi Repu publ pu blic bl ic,, th ic the e Un Unit ited it ed Sta tate tess of Ame te meri rica ri ca,, Ru ca Russ ssia ss ia,, Ge ia Geor or-or gia, gi a, Syr yria ian ia n Ar Arab ab Rep epub ublililic, ub c, Geo eorg rgia rg ia Rep epub ublililic, ub c, Kaz azak akhs ak hsta hs tan ta n Re Repu publ pu blic bl ic,, th ic the e Leba Le bane ba nese ne se Rep epub ublililic, ub c, Sri ri-L -Lan -L ankk De an Demo mocr mo crat cr atic at ic Soc ocia ialililist ia st Rep epub ublililic, ub c, Bar arne ney, ne y, Arme Ar meni me nia ni a an and d th the e Re Repu publ pu blic bl ic of Ir Iraq aq and Can anad ada ad a .I .Ind ndia nd ian ia n gr grad adua ad uate ua te Chi hi-rand ra ndji nd jitt Ro ji Royy re read ad Yeg eghi hish hi she sh e Ch Char aren ar ents en ts's ts 's poe oem m in Arm rmen enia en ian ia n an and d in Hin indi di.. di Yoge Yo gesh ge shwa sh warr Sa wa Sang ngwa ng wan, wa n,hi n, hiss Ex hi Exce cellllllen ce ency en cy ext xtra raor ra ordi or dina di nary na ry and Ple leni nipo ni pote po tent te ntia nt iary ia ry Amba Am bass ba ssad ss ador ad or of In Indi dia di a in Arm rmen enia en ia con ongr grat gr atul at ulat ul ated at ed the gra radu duat du ates at es.. es

A num umbe berr of spe be peci cial ci alis al ists is ts fro rom m YS YSMU MU wer ere e aw awar arde ar ded de d pr priz izes iz es bas ased ed on th the e so soci cial ci al enq nqui uiri ui ries ri es and expe ex pert pe rtis rt ise is e ev eval alua al uati ua tion ti onss du on duri ring ri ng the cer erem emon em ony. on y.

41 ԱՊԱԳ ԱՊ ԱԳԱ ԱԳ Ա ԲԺ ԲԺԻՇ ԻՇԿ ԻՇ Կ Սե Սեպտ պտեմ պտ եմբե եմ բեր բե ր 20 2016 16 N 277-28 28 (13 1338 38-1 38 -133 -1 339) 33 39) 41

658 65 8 gr grad adua ad uate ua tess of YSM te SMU U re rece ceiv ce ived iv ed the heir ir diplom pl omas om as,, 39 out of wh as whic ich ic h we were re awa ward rded rd ed di di-plom pl omas om as wit ith h ho hono norr by YSM no SMU U Re Rect ctor ct or Mic icha hael ha el Nari Na rima ri many ma nyan ny an.. Co an Cong ngra ng ratu ra tula tu lati la ting ti ng on th the e ev even entt en the th e Re Rect ctor ct or fi firrst of al alll wi wish shed sh ed the hem m he heal alth al th.. th A lo lott of pro romi mine mi nent ne nt gue uest stss we st were re pre rese sent se nt at the th e so sole lemn le mn cer erem emon em onyy in on ncl clud udin ud ing in g RA Min inis iste is terr te of Edu duca cati ca tion ti on and Sci cien ence en ce Lev evon on Mkr krtc tchy tc hyan hy an and an d ot othe hers he rs.. rs

With Wi th the sup uppo port po rt of RA MES Sta tate te Comm Co mmit mm itte it tee te e of Sci cien ence en ce two sch choo ools oo ls

of you oung ng sci cien enti en tist ti stss we st were re org rgan aniz an ized iz ed wher wh ere er e le lect ctur ct urer ur ers, er s, stu tude dent de ntss yo nt youn ung un g

At the beg egin inni in ning ni ng of th the e in inte tern te rnarn ation ti onal on al con onfe fere fe renc re nce nc e he held ld at YS YSMU MU the th e pa part rtic rt icip ic ipan ip ants an ts gav ave e re resp spec sp ectt wi ec with th a mi minu nute nu te of si sile lenc le nce nc e to the her ero o vict vi ctim ct imss of the Apr im prilil war ar.T .The .T he eve vent nt wass de wa dedi dica di cate ca ted te d to the 25t 5th h an anni nive ni verve rsary sa ry of in inde depe de pend pe nden nd ence en ce of th the e RA RA,, wher wh ere er e a lo lott of offi fficcia ials ls,, le ls lect ctur ct urer ur ers, er s, stud st uden ud ents en ts and gue uest stss we st were re pre rese sent se nt.. nt Nume Nu mero me rous ro us offi fficcia ials ls gav ave e sp spee eech ee ches ch es stat st atin at ing in g th that at Arm rmen enia en iania n-Sl nSlav Sl avic av ic coo oopperat er atio at ion io n in the fi fie eld of he heal alth al thca th care ca re is extr ex trem tr emel em elyy im el impo port po rtan rt antt be an beca caus ca use us e ou ourr coun co untr un trie tr ies’ ie s’ fri rien ends en dshi ds hip hi p is rep epea eate ea tedl te dlyy dl confi co nfirrme nfi med d by sci cien enti en tifi ti fic, cul ultu tura tu ral, ra l, polililiti po tica ti cal, ca l, and mililit itar it aryy in ar inte tera te ract ra ctio ct ion io n

fiel fi eld. eld el d. The fi d firrst Arm rmen enia en ianian ia n-Sl nn Slav Sl avon av onic on ic inte in tern te rnat rn atio at iona io nall As na Asse semb se mbly mb ly was org rgaanize ni zed ze d by “De Dent ntal nt al Edu duca cati ca tion ti on and Scie Sc ienc ie nce” nc e” Ass ssoc ocia oc iati ia tion ti on,, Ye on Yere reva re van va n

42 42

ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ Սեպտեմբեր 2016 N 27-28 (1338-1339)

rese re sear se arch ar cher ch erss fr er from om YSM SMU U an and d Tbilililis Tb T isii St is Stat ate at e Me Medi dica di call Un ca Univ iver iv ersi er si-si tyy too ookk pa part rt.. The fi rt firrst sch choo ooll oo wass na wa w name med me d “Y “You oung ou ng Res esea earc ea rche rc herr he and La Labo borr Ma bo Mark rket rk et Coo oope pera pe rati ra tion ti on Deve De D velo ve lopm lo pmen pm entt “. Som en ome e le lect ctur ct urer ur erss er frrom Tbi bilililisi si Sta tate te Med edic ical ic al Uni ni-vers rsit ityy ga it gave ve rep epor orts or ts.. Re ts Repo pors po rstt rs were we w re giv iven en by ou ourr le lect ctur ct urer ur erss as er wellllll.. we w Disc Di D scus sc ussi us sion si onss we on were re org rgan aniz an ized iz ed by The Th T e Wo Worl rld rl d Ca Caff fo form rmat rm at wh wher ere er e th he pa part rtic rt icip ic ipan ip ants an ts wer ere e ra rand ndom nd omly om lyy se epa para rate ra ted te d in into to two gro roup upss an up and d orga or o gani ga nize ni zed ze d a di disc scus sc ussi us sion si on bas ased ed on the top opic icss of the pro ic rogr gram gr am.. am

Stat St ate at e Me Medi dica di call Un ca Univ iver iv ersi er sity si ty,R ty ,RA ,R RA Mi Mini nisnis ni sstryy of Edu tr duca cati ca tion ti on and Sci cien ence en ce and RA Min inis istr is tryy of Hea tr ealt lth. lt h.

Arme Ar meni me niani a- Glo loba ball He ba Heal alth al th”” pr th prog ogra og ram ra m in incl clud cl uded ud ed the stu tu-dent de ntss of the Dep nt epar artm ar tmen tm entt of Pub en ublililicc He Heal alth al th of Ut Utah ah Univ Un iver iv ersi er sity si ty and the stu tude dent de ntss of the Dep nt epar artm ar tmen tm entt of en the th e Pu Publ blic bl ic Hea ealt lth lt h of Yer erev evan ev an Sta tate te Med edic ical ic al Uni nive vers ve rsit rs ity. it y.

The Th e me meet etin et ing in g wi with th YSM SMU U Re Rect ctor ct or gav ave e th the e po poss ssib ss ibilililit ib ityy it to the he“A “Arm “A rmen rm enia en ia-- Gl ia Glob obal ob al Hea ealt lth” lt h” pro rogr gram gr am par arti tici ti cipa ci pant pa ntss nt to con ondu duct du ct wor orks ks on rai aisi sing si ng awa ware rene re ness ne ss abo bout ut chr hron onic on ic dise di seas se ases as es amo mong ng the pop opul ulat ul atio at ion, io n, on su such ch chr hron onic on ic dis is-ease ea sess as dia se iabe bete be tes, te s, bre reas astt ca as canc ncer nc er,, ca er card rdio rd iova io vasc va scul sc ular ul ar dis is-ease ea se.. Th se The e st stud uden ud ents en ts of th the e pr prog ogra og ram ra m co cond nduc nd ucte uc ted te d sc scre reen re en-en ing in g te test stss in Yer st erev evan ev an and in di diff ffer ff eren er entt re en regi gion gi onss of the on coun co untr un try; tr y; the heyy ch chec ecke ec ked ke d th the e le leve vell of cho ve hole lest le ster st erol er ol,, bl ol bloo ood oo d suga su garr le ga leve vel, ve l, blo lood od pre ress ssur ss ure, ur e, not oted ed the bod odyy ma mass ss and othe ot herr in he indi dica di cato ca tors to rs.. At the end of th rs the e me meet etin et ing in g Ut Utah ah and Yere Ye reva re van va n St Stat ate at e Me Medi dica di call Un ca Univ iver iv ersi er siti si ties ti es sig igne ned ne d a Me Memo mo-mo

Reno Re nown no wned wn ed car ardi diol di olog ol ogis og istt Na is Naze zelili was ze awar aw arde ar ded de d Un Univ iver iv ersi er sity si ty med edal al in th the e fiel eld d of car ardi diol di olog ol ogy, og y, and his bro roth th-th er,, a fa er famo mous mo us tho hora raci ra cicc su ci surg rgeo rg eon eo n Anus An usha us hava ha van va n Ve Vemy myan my an was pos osth thuth umous mo usly us ly awa ward rded rd ed the RAS gol old d meda me dall fo da forr ea earn rnin rn ings in gs in th the e file led d of year ye arss of tho ar hora raci ra cicc su ci surg rger rg eryy an er and d fo forr the th e 80 80th th ann nniv iver iv ersa er sary sa ry.. Sp ry Spea eaki ea king ki ng abou ab outt th ou the e ou outs tsta ts tand ta ndin nd ing in g su surg rgeo rg eon eo n YSMU YS MU Rec ecto torr Mi to Mich chae ch aell Na ae Nari rima ri many ma nyan ny an said sa id tha hatt be bein ing in g th the e st stud uden ud entt of en Anus An usha us hava ha van va n Ve Vemy myan my an , he ha had d th the e

rand ra ndum nd um of un unde nde ders rsta rs tand ta ndin nd ing in ng to fac acilililit itat it ate at e th the e bo bond ndss an nd and d furt fu rthe rt herr de he deve velo ve lopm lo pmen pm entt in the fi en fie eld of he heal alth al thca th care ca re.. re

oppo op port po rtun rt unit un ityy to hav it ave e le ess sson onss in on nott of no offi fici cial al ter erms ms,, an ms and d le lear arne ar ned ne d no nott only on ly how to tr trea eatt bu ea butt al also so how to comm co mmun mm unic un icat ic ate at e wi with th the pat atie ient ie nt and hiss re hi rela lati la tive ti vess. ve s. He is one of th thos ose os e rare ra re spe peci cial ci alis al ists is ts who had cre reat ated at ed hiss ow hi own n sc scho hool ho ol,, wh ol whic ich ic h to toda dayy ha da hass itss fo it follllllow ower ow ers. er s. Exp xpre ress re ssin ss ing in g he herr gr grat at-at itud it ude ud e Na Naze zelili Vem ze emya yan ya n sp spok oke ok e ab abou outt ou the th e hi hist stor st oryy of her dyn or ynas asty as ty abo bout ut the th e wa wayy pa pass ssed ss ed and sum umme med me d up herr sp he spee eech ee ch abo bout ut Anu nush shav sh avan av an Vemyan my an wit ith h th thes ese es e wo word rds” rd s” He wa wass

nott on no only ly a goo ood d do doct ctor ct tor but als lso oa good go od per erso son” so n” .

The Th e go goal al of co conf nfer nf eren er ence en ce hap appe pene pe ned ne d at YSM SMU U wass to gat wa athe herr ob he obst stet st etri et rici ri cian ci an-g an -gyn -g ynec yn ecol ec olog ol ogis og ists is ts , ultr ul tras tr asou as ound ou nd and oth ther er pro rofe fess fe ssio ss iona io nals na ls aro roun und un d the th e wa ways ys of so solv lvin lv ing in g th the e cu curr rren rr entt is en issu sues su es of peri pe rina ri nata na tall me ta medi dici di cine ci ne.. A nu ne numb mber mb er of of offi fici cial alss al and an d do doct ctor ct orss ga or gave ve spe peec eche ec hess st he stat atin at ing in g th that at the prot pr otec ot ecti ec tion ti on of ch chililildc dcar dc are ar e an and d mo moth ther th erho er hood ho od are one on e of the pri rivi vile vi lege le ged ge d is issu sues su es of th the e re repu publ pu blic bl ic.. ic It was not oted ed tha hatt im impl plem pl emen em ente en ted te d pr prog ogra og rams ra ms in rec ecen entt ye en year ars, ar s, in ou ourr co coun untr un tryy , ga tr gave ve the poss po ssib ss ibilililit ib ityy fo it forr re redu duci du cing ci ng the rat ate e nu numb mber mb er of chililild ch d an and d ma mate tern te rnal rn al mor orta talilility ta ty and imp mpro rove ro ve-ve ment me nt of th thei eirr he ei heal alth al th and fur urth ther th er lif ife e qu qual al-al ity. it y. The con onfe fere fe renc re nce nc e ga gave ve cha hanc nces nc es to ge gett to kno now w th the e ac achi hiev hi evem ev emen em ents en ts acq cqui uire ui red re d in the fiel eld. d. ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ Սեպտեմբեր 2016 N 27-28 (1338-1339) 43

Inte In tern te rnat rn atio at iona io nall ex na expe pert pe rt on ps psyc ychi yc hiahi atry, tr y, pos ostt-tr ttrau tr auma au mati ma ticc st ti stre ress re ss dis isor orde or derr de (PTS (P TSD) TS D) and obs bses essi es sive si ve-c ve -com -c ompu om pulpu lsive si ve iss ssue ues, ue s, the for orme merr Pr me Pres esid es iden id entt en of Eur urop opea op ean ea n Ne Neur ural ur al Net etwo work wo rk,, rk Ment Me ntal nt al Hea ealt lth lt h Fo Focu cuss on Dep cu epre resre ssion si on-e on -exp -e xper xp ertt pla er latf tfor tf orm or m pre resi side si dent de nt,, nt pres pr esid es iden id entt of Isr en srae aell Co ae Cons nsor ns orti or tium ti um of pos ostt-tr ttrau tr auma au mati ma ticc st ti stre ress re ss dis isor orde or derr de (PTS (P TSD) TS D),, me D) memb mber mb er of In Inte tern te rnat rn atio at iona io nall na Coun Co unci un cill of aff ci ffec ecti ec tive ti ve psy sych chop ch ophy op hysi hy siol si ol-ol ogy, og y, Jos osep eph ep h Zo Zoha harr ga ha gave ve e lcc cctu ture tu re on “Th The e Ne Neur uros ur osci os cien ci ence en ce-b ce -bas -b ased as ed Nomenc me ncla nc latu la ture tu re (Nb NbN) N):: Wh N) What at it me mean anss an forr yo fo you u as a clilini nici ni cian ci an”” to an topi pic. pi c. The lect le ctur ct ure ur e wa wass in inte tend te nded nd ed for doc octo tors to rs,, rs

clin cl inic in ical ic al int nter erns er ns and stu tude dent de nts. nt s.

Afte Af terr in te intr trod tr oduc od ucin uc ing in g th the e gu gues ests es ts and an d we welc lcom lc omin om ing in g th the e pa part rtic rt iciic ipant pa nts, nt s, the hea ead d of YSM SMU U Ps Psyychia ch iatr ia tric tr ic De Depa part pa rtme rt ment me nt Arm rmen en MelililikMe k-Pa kPash Pa shay sh ayan ay an sai aid. d. “Fo Forr seve se vera ve rall ye ra year arss we hav ar ave e be been en coop co oper op erat er atin at ing in g wi with th the Eur urop opeop ean Neu eura rall Ne ra Netw twor tw orkk , an or and d ou ourr youn yo ung un g sp spec ecia ec ialililist ia st are inc nclu lude lu ded de d in the heir ir ong ngoi oing oi ng num umer erou er ouss ou prog pr ogra og rams ra ms.. Ma ms Many ny you oung ng peo eo-ple, pl e, tha hank nkss to the nk hem, m, had the oppo op port po rtun rt unit un ityy to und it nder ergo er go tra rain inin in ing in g cour co urse ur sess in Oxf se xfor ord or d an and d Ve Veni nice ni ce scho sc hool ho ols. ol s. And I wou ould ld lik ike e to tha hank nk

A nu numb mber mb er of pr prof ofes of essi es sion si onal on alss fr al from om Ern rnst st Von Ber ergm gman gm ann an n Clin Cl inic in ic gav ave e hi high gh-l gh -lev -l evel ev el pro rofe fess fe ssio ss iona io nall le na lect ctur ct ures ur es at ou ourr Un Uniivers ve rsit rs ityy fo it forr ou ourr do doct ctor ct ors. or s. YSM SMU U Re Rect ctor ct or not oted ed tha hatt we were we re giv iven en an ex exce cept ce ptio pt iona io nall ch na chan ance an ce to ho host st 5 pro romminen in entt pr en prof ofes of esso es sors so rs.. Th rs This is eve vent nt was bey eyon ond on d th the e tr trad adiad ition ti onal on al sci cien enti en tifi ti fic co conf nfer nf eren er ence en cess by its lec ce ectu ture tu res, re s, mas aste terr te

clas cl asse as ses, se s, mee eeti ting ti ngss an ng and d pr prof ofes of essi es sion si onal on al con onta tact ta ct.. ct The Th e gu gues ests es ts wer ere e re rece ceiv ce ived iv ed dip iplo loma lo mass of gra ma rati titu ti tude tu de and pres pr esen es ents en ts.. Th ts The e de dele lega le gati ga tion ti on spe pent nt her ere e 2 mo more re day ayss and an d du duri ring ri ng the tim ime e so some me pat atie ient ie nt con onsu sult su ltat lt atio at ions io ns too ookk plac pl ace ac e as wel ell. l.

The Th e le lect ctur ct urer ur erss of Med er edic ical ic al Uni nive vers ve rsit rs ity, it y, Tra raum umat um atol at olog ol ogyy an og and d Orth Or thop th opae op aedi ae dics di cs Dep epar artm ar tmen tm entt an en and d cl clin inic in ical ic al int nter erns er ns wit ith h th the e supp su ppor pp ortt of Wor or orld ld Vis isio ion io n Ar Arme meni me nia, ni a,to a, toge to geth ge ther th er wi with th Gyu yumr mrii mr Red Re d Cr Cros osss po os poly lycl ly clin cl inic in ic and Ama masi sia si a re regi gion gi on pri rima mary ma ry car are e phys ph ysic ys icia ic ians ia ns car arri r ed out ort ri rtho hope ho pedi pe dicc sc di scre reen re enin en ing in g fo forr up to thre th reere e- yea earr -o -old ld chi hild ldre ld ren. re n. The aim m of th the e Pr Proj ojec oj ectt wa ec wass to disc di scov sc over ov er chi hild ldre ld ren re n wi with th dev evia iati ia tion ti onss an on and d to hel elp p re regi gion gi onal on al oddi od dity di ty to im impr prov pr ove ov e th thei eirr pr ei prac acti ac tica ti call sk ca skililills ls.. ls 44 44

ourr gu ou gues ests es ts for the heir ir coo oope pera pe rati ra tion ti on and an d ex expr pres pr esse es sed se d ho hope pe tha hatt it wililll be cont co ntin nt inua in ual. ua l l.

ԱՊԱԳ ԱՊ ԱԳԱ ԱԳ Ա ԲԺ ԲԺԻՇ ԻՇԿ ԻՇ Կ Սե Սեպտ պ եմ պտ եմբե բ ր 20 բե 2016 16 N 277-28 28 (13 1338 38-1 38 -133 -1 339) 33 9))

CAN’T FIND THE NEEDED BUILDING? HERE’S A COMPACT MAP...

CENTRAL BUILDING

The utmost difficulties on the first days for first year students is to find their departments, that’s why we have included in here a guide to the departments of YSMU. We are sure that getting aquainted with the building you’ll find the needed department easily.

These guide is a necessary part for the first year students. Further you will be informed about other departments.

LABORATORY BUILDING

The department of Physical Culture and Health

ADMINISTRATIVE BUILDING

The de The Th depa p rt pa rtme tment nts ts off Lat atin tin and d Foreign Languages, Russian Language, General and Bioorganic Chemistry y, Pharmaceutical Chemistry, Normal Physiology, Medical and Biological Phys Ph y ic ys ics, s, Med edic ical al Bio iolo logy gy and Gen e et etic icss

ANATOMICUM

The department of Social Sciences, Armenian Language and Medical Terminology, the Course of Medical History

The department of Normal Anatomy

BE INFORMED ABOUT YOUR RIGHTS AND RESPONSIBILITIES YOU HAVE THE RIGHT... AND YOU OUGHT TO · To elect and d be elected in the faculty councils of the University y. · To takke part in the most important issues of the Universitityy concerning the students ·T To use the library, educational, scientific, sport sectitions of the University free of charge. · To take part in the student scientific work. · To determine the list of the subjects according to the specialization in the frames of the curriculum by the e knowing of the dean's office. · To attend any classes organized in the Unive versity, raise the questions to change the lecturers wh who don't give high-quality academic lectures. · To master mas the theoretical part of the chosen

specialty thoroughly ly, practical skills and the innovative methods of re research. · To attend th he lectures and practical lessons by all means. · To perrfo form all the tasks in time accordi ding to the syllab bus. · Al Alw ways do one's best for raising the he overall level , physical and moral perfection. ph · To obey the rules of the inner er disciplinary regulations of the University. · To use the equipment of the university properly, to o save material resource es and to take care of the prroperty of the University ty.

THE EDUCATIONAL DISCIPLINE IN THE UNIVERSITY The e ed ducational process in the Univers sitityy is org rganized by the timetable accordin ng to the th e syllabus. The educational time eta table is fformed for a semester and is posted not later than 10 days before e the start of each semester. Before each class(during the breaks) in all the classes, laboratories and cabinet ra etss the assistants and postgraduates prepare the ed ducational devices.

For doing the educational pr practical classes each year students are divided into o groups.

Out of each group an organizer of the group iss appointed by the orde er of the Dean.

The organizer of the gro roup is directly exposed to the Faculty Dean and rea ealizes all the instructions and orders of the latter.

Having and exc xcused absences the student ought to inform the Faculty Dean not later than the next day and rightt on the coming day give the corresponding reason nin ing for not being present at the lessons. In case se of illness the student gives a reference from the corresponding medical institution. co The students must stand when the lecturer enters the classroom.

The students must take care of the property of the University.

AWARDS

PENALTIES

For bein ng a high-achiever and for actively taking part in soc ociial life the following award ds are given.

1. giving thanks 2. nominal scholarship 3. awarding

46

In case of the violation of the innerr disciplinary regulations the following penalties arre carried out.

1. warning 2. rebuke 3. strong rebuke 4. fully or partly depriivation of the scholarship 5. expulsion

ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ Սեպտեմբեր 2016 N 27-28 (1338-1339)

EDUCATIONAL PROCESS Y Yerevan State Medical M Univversity realizes ongoing and ino ttegrated educattional program besides the Faculties of Public Health and Pharmacy. b The faculty of Pharmacy realliz T izes two-level system of education Bachelor's and Master's study. e Bachelor's education durrat B ation is 4 years.

IIn the faculties of Gene neral Medicine and Military Mediccine the educational al process is 6 years and in the facul ultty of Stomatology itt is 5 years. o Afte ter the basic education graduates continue their education in clilinical ordinatura or the Masters of Public Health.

The duration of the Clinical ordinatura is fixed by the chosen n specialization.

EXAMS, TESTS Right -side c heck-ups

At the end of the semester, and in the hig at the end of her grades, the term stu d ies, in the rig the check-bo ht page of ok the check -up mark is p side check – ut. The right up is put in ca se the studen present at all t has been the lessons a n d has done all the task s of the syllabus.

In the case of a ll the presence of a ll the right-side ch echkups the ch heckbook is "close d" by the Dean an d the studentss is a llowed to take exams. .

k -ups

Left-side chec

studentss must s taught the ct je b su e m he list and th From so are marked in h ic h w s p -u re equal pass check -book. They a ck e ch e th f o eckf side in the left e left-side ch th f o im a e h T eck to the exams. ups is to ch ' e d stu nts tthe is kknowledge. It e put in case th e th s a sstudent h rk a ccheck-up m de, iin the right si lecattended the red ve ttures or co lestthe missed satssons and has rks a m iisfactory . during the term

WHAT TO EXPECT IF YOU HAVE ABSENCES For getting th the check-ups the student must take part attendances the students doesn’t coverr th the program in the lectu ures and in practical lessons ns(seminars, lab- and thus is deprived of the right to pass the checkoratoryy works): Not covering the 15 % of the subject ups and exams and is removed fro om the university.

PRESENT, ABSENT, BEING LATE The students mustt be in time for the lessons. On of the student is cons nsidered an excused one if the being late he/she must get an absent.. During the les- corresponding docu cuments are presented. sons the stude ents is allowed to leave the classroom The students att ttend lessons in medical uniform. only by the permission of the lecturer.The absence ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇ ԻՇԿ Սեպտեմբեր 2016 N 27-28 (1338-1339) 47

REGULATIONS FOR ORGANISING AND FOR TAKING THE EXAMS AND CHECK-UPS THE ORGANIZATION AND PASSING PROCESS OF CHECK-UPS AND EXAMS Be aware off th the regulations of check-ups and ex- and pass the exams by computer testing by 10 0 point ams , for not saying ng you weren’t aware of them later. assessment system.

By the end of each sem emester, according to YSMU . The exams of the main subjects in the Bachelor's rector’s order, the clear dead adlilnes for both semester and Master's are organized according to the "Oral examinations , check-ups exam check syse anf 2 reexamination seste em". sions are announced. . The left -side . The exams and checkcheck-up is put in upss of o the subjects are th he case of satisfaorganize ed at the end of corty mark recieved each studiess or the nexd by the quizes during b day and the 2 reex exam a inahe semester. The tion sessions are orrga gastudents not passed nized by the deadline of th h check-ups are althe Rector, lo owed to pass only . Students studying by in n the reaxmination the e pr programe of Ongoing sess s ion. and Inte tegr grated Education

THE REGULATIONS FOR THE LIBRARY AND READING HALL USE Dear students, don’t forget that it’s not only you who comes to this library and uses the books, they must pass on to other students too, so try not to d mage the books , lose da or tea e r them, otherwise you’ll hav ave e to compensate.

The textbook oks are given according to the e syl y labus up to the end of the sub ubje ject studies. In case of book losss or damage, you have to return back the same book or a book corresponding to it that the library needs.

You can also use the reading hall , wh her ere e you can

48

o order ad ddi dititonal literature besides the te b ext xtbo b oks and other materials. o The service in the readi T ding ng hall is held by means of the student cards.You are not allo al a lowed to take out the textbookks. b s Don’t fo org rget that in the re eading hall yo ou ought to · Keep silence · Switch off the cell phon ones e · Don’t hold discussions · Also remember · The reading hall is not a dating area

ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ Սեպտեմբեր 2016 N 27-28 (1338-1339)

ALL THE WORKERS AND STUDENTS OF THE UNIVERSITY MUST FOLLOW THE SAFETY RULES The studen entts and workers of the University must use the eq equipment , the goods of the university properly and nd must cover the costs of the damage caused by them.

The security staff has the right to demand from the workers and students to keep the rules of safety , if needed to check the student cards or documents that

state their identity y.

The workers must obey all the rules of the saffety and after the e working day or being out of the of offifice , they mustt switch off all the lights, electariccal equipment , clo lose the windows and lock, be aw aware of the ruless of safety of the University.

On days off the entrance to the unive versity is banned.

BE CAREFUL, NOT TO BE REMOVED FROM THE UNIVERSITY BACAUSE OF SMOKING Be informed: You are not alllowed to smoke in the area of the university excep pt for the smoking areas.

It is banned to have alccoh ohol in the university except for the meetings organ niz ized by the University staff. It’s a rude violation bei eing under alcohol or drug influence in the univer ersity area.

The cases off violation of the rules mentioned ab above and also any ny other activity that is restricted must be

prevente ed by the corresponding secctions and the violatorss must be inflicted a penalty. y.

In case violation of the regulat ations of the university and the duties and responsib an ibilities stated by the inner discipline rules, remarks ks,rebukes,or removal from the university can be ca carried out for the workers, and students of the Univversity.

HOSTEL If needed the University give es rooms in the hostel. The regulai aio ons for living in the hostel are defined according to the agreeme ent.In the case of dissolving the e agreement by the student or forr being expelled from the Universitty the fee for living is not given bacck except if the educational proce cess is stopped in case of health is issues.

ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇ ԲԺԻ ԻՇԿ Սեպտեմբեր ԻՇԿ Սե 2016 N 27-28 (1338-1339) 49

NEXT YEAR IS THE 1111 ANNIVERSARY OF TATEV MONASTERY

Monasteries and record-breaking are not usually mentioned in the same sentence. Maybe there is a monk somewhere with the world’s longest beard and I suppose St Francis ought to get a mention for being able to talk to animals, but otherwise most of the world’s monasteries leave record-breaking to other folk.

The Tatev monastery in Syunik, Southern Armenia is an exception. To reach it you have to travel on the world’s longest cable car called the Wings of Tatev. This is not some public relations claim with no substance, it has been verified by the Guinness Book of Records. It takes you over 5km from Halidzor village to Tatev, flying over the Vorotan gorge in less than fi¨een minutes.

It is so contemporary that it has its own iPhone app.

The view of the road that snakes between the mountains gives an idea of the time saved by taking the cable car. It is a smart, Swiss-designed project, with two cabins and a visitor’s centre with a restaurant. The aerial tramway isn’t open on Mondays, but every other day of the week it will drop you a short downhill walk from the Tatev monastery.

The Tatev monastery was the location of the biggest university in medieval Armenia. Built on virtually inaccessible rocks (unless you’ve got a handy cable car…) it survived the invasion of Tamerlane in the 14th century and is still a working religious centre today. Tall eighteenth century ramparts surround a courtyard that contains three churches, the oldest of which is dedicated to Sts Paul and Peter and dates from 900AD. The newest, dedicated to St Gregory, is from the end off th the 13th century, t whilst hil t th the thi third, d devoted d t d tto th the Mother of God church is 11th century y.

There are only two bells in the whole of Arm men eniia ia tha hatt date da te frro om th the 13 the 13tth h cen entu tu ury and are inscrib ib bed e in Armeniiaan n n. T Th hey ey are re botth aatt th hee Tat atev atev ev mon onas nas astteery y. O On ne fe fell ll aa¨ ¨er on one ne o off Arrm men men enia ia’s ’s maan ny de devast vaast v stat taattin ing eeaart art rthq hqu uaake kes es – tth his is on nee in 19 193311- b bu ut th the he ot othe her is is sti till illll han anggiing ng in th the be bell ll

tower which has the traditional Armenian stalactite decoration. It is still used, which shows the remarkable quality of Armenian ironwork in the 1200s.

Tatev has a good collection of ancient Khachkars (cross-stones), several of which have been built into the walls of the buildings. There are three main types – depicting grapes, blossom, or devoted to the Virgin.

It also has one very early cross stone, dating from the 6-7th century, when the crosses were free-standing and had not yet developed the classical Khachkar designs.

One of the tourists visiting Tatev had a little confusion when told that one area of the monastery housed a Muslim. Unusual for a Christian monastery, he thought, but very multicultural and in keeping with the times. As the explanation went on though he realised that it housed a mausoleum, containing the relics of local saint Grigor Tatevatsi.

It was lunchtime when he returned to the carpark, so he visited the Wings of Tatev restaurant and had a taste of the local Syunik cuisine. This is a very modern, contemporary attraction that also gives great views over the gorge. Salads, flat breads and grape-leaf wrapped dolma made a traditional Armenian lunch, finished with a piece of Paklava on the balcony. This is a sweet, nutty tt pastry t with ith lashin l hings g off h hone ho neey. y. Fl Flaky k and d ver e y more mo reis re ish is h. h.

Thee ca Th cabl blee ca bl carr ha has tr t eb ble l d th the numb mber of viisi sit itors torss mak akking the trip to the Ta Tate tev v mo mona nast stery t y ev ever ery y ye year ar. If you ar liik kee a thrilling ngg riid de b beefo fore r your sightseeing, and a tradittiion onaall lun ncch h a¨eerrw waard rds, rds s, the hen Ta Tate tev sh shou shou ould ld be o on n your our ou Arrme A meni en niiaan n must ust se us see lliist ist st. st.

In 1965, UNESCO declared September 8 to be International Literacy Day. Since this proclamation, schools, communities and organisations have united around the world on this day to raise awareness in the hope that it will enable increased accessibility to education in developing nations.

The World Literacy Foundation’s 2016 campaign ‘The Sky’s The Limit’ is an exciting opportunity to participate in International Literacy Day, and promote the profile of literacy within your school and local community.

This year, the World Literacy Foundation has created an innovative campaign that aims to eliminate the digital divide for students in the developing world, and increase student engagement via an exciting digital learning platform.

Some 860 million adults lack minimum literacy skills; one in five adults is still not literate and two-thirds of them are women; 100 million children are out-of-school and many more attend irregularly or drop out.

Celebrations of International Literacy Day have included specific themes, in line with Education For All goals and other United Nations programs such as the United Nations Literacy Decade.

International Day of Peace is observed around the world each year on 21 September. Established in 1981 by resolution 36/37, the United Nations General Assembly has declared this as a day devoted to strengthening the ideals of peace, both within and among all nations and peoples.

Anyone, anywhere can celebrate Peace Day. It can be as simple as lighting a candle at noon, sitting in silent meditation, or doing a good deed for someone you don’t know. Or it can involve getting your co-workers, organization, community or government engaged in a large event.

You can also share thoughts, messages and pictures to commemorate Peace Day on social media. Use this site to find organized events in your area and for inspiration on celebrating Peace Day in your own way.

Armenia has been struggling

Education has traditionally played a central role in Armenia, and it has a long history, perhaps beginning in a formal sense as far back as the early Bronze Age, when the stone observatory and ‘university’ at Karahundj was constructed. The first universities in Asia Minor appeared in Armenia at Ani, Tatev and Gladzor, along with academies attached to monasteries throughout the kingdom. The universities held a central role in furthering the sciences and arts during the medieval period, and are considered the earliest emulators of the Renaissance in Europe.

Much of this was lost in the 16th-18th centuries, while Armenia was under the control of Persia and Ottoman Turkey, though Persia gave limited freedoms to Armenians in its territories to educate their young, and prized their businessmen, architects and cra¨smen.

A lot of events take place in Armenia directed to the Literacy improvement. A roundtable discussion was held in Yerevan to sum up the results of a survey titled “What do You Read?” The aim of the survey is to reveal the most read books and most popular contemporary young adult writers.

with peace since the 1990’s starting with the Karabakh conflict. Today, not only in Armenia, but also in the entire Caucasus region, the issue of peace and stability largely depends on the peaceful resolution of the Nagorno-Karabakh conflict. The conflict, which has lasted for more than 25 years, has not been resolved yet, despite all the efforts made by experienced diplomats from all over the globe.

Nowadays we are challenged by

the issues of peace building both in our country and the region. Without peace, without a peace building environment, without peaceful and non-violent resolution of conflicts, sustainable development of separate individuals, nations and the State is impossible.

We don’t want war, we don’t want to disturb other nations. We just want what is ours for our nation to live in peace and welfare.

ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ Սեպտեմբեր 2016 N 27-28 (1338-1339) 51