YSMU, Apaga Bzhishk

ԵՐԵ ԵՎԱՆԻ ՄԽԻԹ ԹԱՐ ՀԵՐԱՑ ՑՈՒ ԱՆՎԱՆ ՊԵՏԱԿ ԿԱՆ ԲԺՇ ՇԿԱԿԱՆ ՀԱՄ ՄԱԼՍԱՐԱՆ

2016 ԹՎԱԿԱՆ Ն 25-26 6 (1336-1 1337) ՀՈՒՆ ՆԻՍ

Հ ՆԻՍԻ 5 ՇՐՋԱԿԱ ՄԻՋԱՎԱՅՐ ՐԻ ՊԱՇՏՊԱՆ ԹՅԱՆ Ն ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ՕՐ

Ց Յ

ԱՑ Ր Ս Օ ՆԻ Ս Հ ԼԻ Ս Հ ՍՏՈ Ո Գ Օ

Հ ՆԻՍԻ 1 ԵՐԵԽԱՆԵՐԻ ՊԱՇՏՊ ՊԱՆ ԹՅԱՆ ՄԻՋԱ ԱԶԳԱՅԻՆ ՕՐ

Բնության նկատմամբ մարդու անհեռատես, ս առողական սպ վերաբ րմունքի առաջին հետբե ևանքները դրսևորվեցին դեռևս ստրկ ստ րկ կատի տ րության թյ ան և ֆե ան ֆեո ոդա ալլիզ իզﬕ զﬕ դա արա ջան րաշր անն ներո ր ւմ ւմ։ Արդեն ե այն ժամանակ կ ոչչնչչա ացա ան կենդանիների ո որո ոշ տեսակներ տե եր,, նվազե եց ցին ի ին անտառահ ան հան նդե եր ր, ան ա փույթ թ հողա ղագ գործութ ւ յա ան պա պատճառով ար րգա ավանդ դաշտե վա եր րի ի վայր րու ո մ երևան ն եկ կան ն տա ափաս ստա տ ններ ու անա-պատներ։ Այժ յ մ այյդ բո ոլլո որ տհ հա աճ գո ործընթա թ ցնե ները սաստ տկ կացե ել են, դրանց ավե ելլա ացե ցել է օդի ու ջրի լայ լա այնամ մաս ա շտա աս աբ աղտո ոտումը մը։։ Տեխ Տե խնի նիկ կակա կան նա առա աջջըն նթ թա ացի ի այն ն նվա աճ ճու ուﬓերը, ը, որ մա մարդ րդկ կութ թյունը ձեռ եռք ք է բերելլ, հաճախ լինելով վ խիստ օգ գտա ակ կար, ﬕաժ կար, ժա ամա ման նակ ակ իրեն նց ﬔջ պա արունա ակ կու ում մ են լուրջ րջ վտա տան նգ։ Շր նգ Շրջա ակա կա ﬕջա ջավ վայյրի նկ կատմամ ամբ բ ﬕայն ուշադի դ ր ու նրբ բազգ գաց ց վերաբերմուն նքը քը կարո ող է օգնել ել՝ չկատարել ան նոււղ ղղե ելի սխալ ան ներ եր և դուր դո ուր րս բե բեր րե ել մոլոր րա ակն էկոլլոգի գ ական կա ան ճգ գնաժ նա աժաﬕց։ Պահպ պանե ն ք ու վե երա ր հսկեք եք ք շրջա ակա ﬕջավա վ յրը ը, չէ՞ որ դուք ք էլլ եք դրա ա ﬕ մա ասն նիկը:

Հ ՆԻՍԻ Ի 15 ՀՀ ՊԵ ԵՏԱԿԱ ԱՆ ԽՈՐՀՐ ՐԴԱՆԻՇԵՐԻ ՕՐ

ԱՊԱ ՊԱԳԱ ԳԱ ԲԺԻ ԲԺԻՇ ՇԿ (FUTUR RE DO OC TO O R) Գլխավ ավոր ր խմ խմբա ագիր ՍԵ ԵԴԱ ԽԱՉ ԱՉԱՏՈ ՏՈՒՐԻ ԹՈՐՈՍ ՈՍՅԱՆ Ediitor SED ED DA TO OROSY SYA AN Թղթ թակի ակ ց ԱԻԴ ԴԱ ՀԱԿՈ ՈԲՅԱ ՅԱ ԱՆ Անգլեր լերեն ե ն նյո նյութե թերի ր պատ տասխանա ասխ խան տու ԱՆԱՀԻՏ ԴԵ ԱՆ ԴԵՄՈ ՄՈՒՐՉՅ ՄՈՒ ՐՉՅԱՆ ՉՅԱՆ Ն Հ ակարգչ Համ րգչայ ային ն ձևավ ձևավորո վորող ՎԱՐ ԱՐ ՐԴՈՒՀԻ Ի ՄԵԼ ԵԼԻ ԻՔՍԵԹ ԵԹՅ ԹՅԱՆ Լրատվա Լրա տվական ան գործունեությո յու ուն ն իրա ի րա ակա անացնող՝ Երևանի ի Մխ Մխիթար Հերացու ցու ան անվան պետ ետակա ա ն բժշկ ակա կական համ ամալսա արան ր  հիﬓ ﬓադրամ: Թերթը Թե թը ը գրա անցվ ված է ՀՀ Հ արդ ար արա արդա ադատ դատության նախարա նախ արարո րությունում: Գրանցման վկ վկայական՝ N 299 Տպա ագրվում է Լեգալլ Պլյուս ՍՊԸ հրատար րակչությունում: Հասցե՝ Երևա ևան 0025, Կորյունի փ. 2 Հեռախո ախ ս՝ (060) 6262-1212-46, 2-46, 2-47 E--mail: apagabzhishk@ @ys ysmu.am m Ծավալը՝ 52էջ էջ էջ Տպաքանակը կը՝ 300 կը 00 օրի օրինակ Անվ Ան վճար ր

2

Յուրա աք քանչյուր փոք ոքր րի ր իկի ﬔջ հայ այրենասի իրութ ւթյյան սեր երﬓացա աններ րը պետք է ծնո ողները լի լ նեն,, իս իսկ կ հայյրե րենիքի հանդեպ սերը պետ պե տք է սերման անվ վի ի հենց ենց օր րորոցից: Երեխան ան պետք է սովորի հարգել ﬔ ﬔր ր պետության ն խո խորհ ր ր րդա դա անիշե շ րը` օրհներգ գը, դրոշը, զինանշանը և պետք պետ է իմ մա անա դրանց ց խոր րհուրդ րդն ու նշան նակութ թյունը: ը Պետք ք է հա հ սկա կ նա ու գիտա ակցի ցի,, որ օրհներգը լս լսում մ են ն ոտքի կան անգ գնա նած ծ ու լուռ, ռ, պետ ետք ք է ճանաչի ﬔր պետակ կան ա դրո ր շն ու զի զին նան անշշանը և ան գիտ տա ակցե ակ ց լով ով վ դրա ան նց ց խորհ հու ո րդը դը՝ հա հարգա անք տածի ծի: Մ Մի իայն իր պ իա պե ետո ությունը, պետա տակ կան ա խորհր հրդանիշշերը րը հար արգ գո ող ու դր դրանց ց պա պահհ պ նման պա մանը մա ը նա նախ խանձախն նդի դիր ր ժո ժողովուրդը ը կարող է ու րո ուն նե ենա նալլ ազ ազգ գային ն ար ա ժանա ապատ ա վոււթյա յ ն բարձ բա րձր ր զգ զգացո ցում ւ , զգ զ ալ իրեն այդ պետության ա տերն տե ն ու քաղաքացին ին:

Հ ԼԻՍԻ 5 ՀԱ ԱՅԱՍՏԱ ԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏ ԹՅԱՆ ՍԱՀՄ ՄԱՆԱԴՐ ԹՅԱ ԱՆ ՕՐ Ր Քա անի որ ր հասար սարա ակո կությո կո ուն նը ն ը և պետությու ունը ը մշ մշտա ապե ես ս կա արի րիք ք ունեն ն լու ուծե ի ծել ին նչչպե պես ս իրե րենց առջև ռջջև դր դ վա ված, այն յնպ նպես էլ անը ընդ դհա ատ տ առաջացող ող նորա րան նոր որ ր հի հիﬓ իﬓախն նդ դի իրները, իրն իր րը հա հաղ աղթա ահարե ր լ առ առկա դժ դժվա վա արո ուււթ թյո յուններ րը ը, հա ը, հարթել կն կ ճռ ճռո ոտ ո տ հար հա րցե երն րն ու տար տա բե տա բեր կա արգի գի բախո ուﬓ ﬓեր րը ը, ո ոււստի ի անհ նհր րաժե ժեշտ շտ է եղել ել ստե տեղծե ծել բո ոլլո որի ի համար ըն ընդ դու ուն նե ելի լի որոշա ակի կանոն ններ ու կառ կառու ո ցակ կա արգ գե եր, այլ յլ բառ ռո ով ով ասած՝ սահ ահմ մա անա ադրութ րո թյուն ն: Իսկ թե ին ի չչպե պ ս կ կգ գոր րծ ծի ի նո նոր ր ըն ը դու ուն նվ ված սա սահ հմա անադ նա դրությու ոււնը Հ Հայա աստ տա անում, մ, ցու ույց յց կտա յց տա ժամ մա անակը:

ԱՊԱ ԱՊ ԱԳ ԳԱ Բ ԲԺ ԺԻՇ ԻՇԿ ՀՈւՆԻՍ ԻՍ 2016 0116 N 2 25 5--2 26 (1 (133366 13 1337 37) 7)

Հ ԼԻՍ ՍԻ 20

ՕԳՈՍՏ ՏՈՍԻ 12

ՇԱԽՄԱՏԻ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ՕՐ

ԵՐ ՐԻՏԱՍԱՐԴ ԴՆԵՐ ՐԻ ՄԻՋԱ ԱԶԳԱՅԻ ԻՆ ՕՐ Ր

Շա ախմա ատ տը ը և՛ և արվե վ ստ է, և գիտո և՛ տութ ւ յո ոււն,, և՛ սպ պոր որտ: ԱՆ ԱՆԱՏ ՆԱՏ ՏՈԼ ՈԼԻ Ի ԿԱ ԿԱՐՊ ՐՊՈՎ ՐՊ ՈՎ Վ

ՕԳՈՍՏ ՏՈՍԻ Ի2 ՊՈՂՈ ՈՍ Ն ԲԱՐ-165 Հասար րա ակական, քաղաքական գործի ղ իչ Պողո ղոս ս փա փ աշշա Նուբ բար ար րյանը ը՝ Եգի իպպտոսի վա տ ար րչա չա ապետ ետ Նո Նուբա ար փա փ աշշա այի ի որդին, ին, իր ջա անքերն ուղ ու ո ղղե եց ոչ ոչ ﬕայն սփյ փյո ոււռքա ահա հ այե երի րի համա մար ր բարեկեց կեցիկ կե ի ապա ագա ապահո ովե վելլու ուն ն, ն, այյլև Հա ա Հայաստա անի ն զար րգաց ցման մ ն ն նպ պ պա ատա տա ակին ն, որի համա մ ար առաջ ռա աջն նա ահ հե երթ հարց եր էր համ մա արու ո մ բա բարձ րձ ձրագ գո ույյն կր կ րթ թո ութ ւթյու ուն ուն նե եցո ող սե երունդ ոււնե ո են նալ նա ալը: Նույն նիս իսկ նր նրա ա վեր վեր վե րջի ջ ն կա ջի կամքը կապ պված ած էր իր ժողո ղովր վրդի բ բա ար րգա գ վաճ ա ման ան ն հե ետ. նա իր թաղման ան ն առթիվ վ ծա աղ ղիկ իկ ի կներ և ծ ծա աղկե աղ կեպ պսա սակնե եր դնելո դն դնե լոււ փոխարե րեն նց ցա անկա ացավ ավ վ, ո որ ր նախատես սվ ված գու ո մար արնե եր րը նվիր րվեն են ՀԲԸ ԲԸՄՄ-ին ին` ո որ րբերի րի և գաղթա ական անների րի կարիքն րիք նե եր րը ը հո ոգալո լու համար ար ր: Հա այյաստանին ի աջակ ակց կցելո լ ւ ﬕ շարք շար րք բար րե եգործու ութ թյո թ յուն յո ւնն ւն ներ րի ից ը ըն նդգ դգծ ծեն ենք ք նա նաև Եր Երևան նո ում ում ւմ ԵՊ Ե ՊԲՀ Հ Մա Մարի Ն Մար Նու ո պար ար ակ կն նա ն աբու ուժ ժակա կան նկ կլլի ինի նիկ նի իկ կա ահ հի իﬓելո ու ծր ծրագի գիր րը: ր ը:

ՕԳՈՍՏՈՍԻ 11 ՆԱՎԱՍԱՐԴ 1 ԱՄԱՆՈՐ, Մ. ՍԱՐՅԱՆ

Երիտասար րդն դնե ները եր կյանքի ի շարժիչ ուժն են և ապագայի հո ույս սը, ու քանի որ բոլո լոր ժամանակներո ում երիտասարդութ թյունը իրե են նից ﬔծ ուժ ժ է ներ րկայացրել, ստ ստիպել հա աշտ տվել իր ի կարծիքի հետ կամ մ իր ճշմա ար րտութ թյանը հասնե ելո լ ւ համար մա ր ըն ընտ տրել հե հեղ ղափոխութ թյա յան ն եղան ղանակը, տոներով վ գե գ րհագե եց ցա ած օրա ացույցում ﬕ օր էլ երիտասարդներին են տվե վել: լ Երիտասա սարդ րդն նե երը ր որոշուﬓ ﬓերի ր ըն նդո դունմ ման ան ﬔջ ունեն իրենց վճռական ն խո խոս սքը ք , մասնագիտական ա դաշշտում մ նրանք թարմութ թյյուն են մտց տցնում, ստ տեղծա ագո գործ րծ մոտե տեցուﬓեր ցուցաբերում, հասար րակա կ կա ան կյանքում առ ռաաջամարտիկի ի դեր են կատարում: Բայց աﬔնա ակարևորը՝ երիտասար րդներն այսօր ր ﬔր հայրենիքի ան նդա դ վաճան ն պահ հա ապա պան աննե ն րն ր են, սահ ահմ մաանին կանգնած ած ամուր ու հպարտ տ տղաները, ով վքեր դեմ հանդիման հա ակառակորդին՝ գիշե շ ր-ցերեկ պաշտ տպանում են հայյրե րենի սահմանագիծն ու ﬔր անդորրը, ինչպես ապացուցեցին ն քառօրյա պատերազﬕ օրերին:

ՕԳՈՍՏՈՍԻ 20 ՀԱՅԱ ԱՍՏԱՆԻ ՊԱՏՄ ԹՅԱՆ ԹԱՆ ՆԳԱՐԱՆ-95 Պ ա տ մա Պա մ մ շա կու ո թա ա-յյի ին, ն, գիտա տահ հե ետա տ զ զո ոտա ակա կ ան և տ տե եղե ե ղեկատ ղե ատվակա ատվ կան այս խո խոշո որ ր կեն ենտ տրո ր նը հիﬓ ﬓա ադրվ վե ել է 191 ել 9199-ին ին,, ին Երևանո Երև նոււմ։ Առա աջջին ին տն նօ օրենը ն եղելլ է հա այ ազգ ազ զգագ ագրագե գե ետ տ, բա բ անա ահա հ վաք աք, հն հնագե գետ Երվանդ Եր անդ Լա ալա այանը նը։ նը։ Թա ան նգար րա անում ոււմ պահ պա հ-վում վո մ և ցո ցու ուցա ադր դրվու ում են են հնա նագ ագիտա ական ն, ազ ազգագ գրական և պա ատ տմակա կան 40 00 հա հազ զա արի րի ր ից ա ավե վել վե ելի նմ նմու ուշներ, որոնք ներուշ րկա կ այաց ացնում ում են ու են Հա Հայաս աստանի ի մշա շակ կու ույթի թի և պատ տմո մութ ւթյյա ան ընդ ըն նդ դհ հանու հա հան ուր պատ ուր պատկ կե երը՝ ը՝ նա ախա խապա ատ տմ մա ակա կ ն ժամանա ակնե նե-րի ր ից ﬕնչ նչև ﬔր օ օրե րեր րե րը ը: ը:

Հա Հ այկա կ կան ն տոմարի առաջի ին ն աﬕսն է: Կազմ Կա ազմ զմվա ած ծ է «նա նավ վ (նոր (նոր (ն ր) և «ս « արդ (տար րի) ի) բառ ի) ռե երից ից և նշա ան նակո նա ոււմ է Նոր տարի: Նավաս վասար վա արդ դ աﬕսն ն ոււն նեցել ել է 30 օր, օր ր, սկ կսվ վել ել է օգոս ստ տո ոսի 111-ին ին և ավա վար ար րտ տվ վե ել ս սե եպ պտե տեմ տե մբ բե բ երի 99-ին ին: Հ Հին ին հայերի համ մար Նավա ասար րդի դի 1-ը ը (օ օգոստ ոս ստոս սի ի 11--ը) ը) եղ ղե ել է ժողովրդակա ել ան խր խրախճանքներ րի տոն, որը հա որը այյե երը րը նշշո ում ւ էի ին ն առանձին ին շուքով ո : Այն համարվում էր աﬔնահ նա հան անդ դի իսա ավո որ ր ու ու ուր ուր րա ախ խա ալի տոնը: ը Այդ օր րը ը յուրահատո տուկ կերա րակուր կո րն ներ եր ե ր և ու ուտե ելի լիք իք էի ին պ պա ատրա ր ստո տում ւմ:: Ճ Ճոխ սեղան էին բացոււմ և ընտ տա ան նի իքի քի բոլո լոր ան լոր անդ նդաﬓ աﬓերով րով հավ րո հա ավ վա աքվո ում էին սեղանի շուրջ: Կար նաև Կ աև տոպ ոպր րակ ակ կ կախե ելու ու սո ովորութ ութ թյո յունը: Երդիկներից կախում է ն գո էի ույնզ նզգույն գո ուլպաներ՝ այ այն ակ ակնկա կ լութ թյամբ, որ դրա անց ﬔջ Նոր տարվա նվ նվեր երներ եր ր կհայ հա այյտ տնվե վ ն: Իսկ ﬔնք, չգ Իս գիտե տես ես ի ին նչու ո , են ենթադ ադր րո ոււմ են ենք, ք որ այդ ավա անդույթը ը վերց վե րցրել ել ենք ք օտար արների րից ց::

ԱՊԱ ԱՊԱ ԱԳ ԳԱ ԲԺ ԲԺԻՇԿ Հ ՀՈ ՈւՆ ՈւՆ ւՆԻ ՆԻՍ 201 016 N 25 25-2 -26 (133 3 6-13 6-1337 377) 3

ՃԱՆԱՉՈՂԱԿԱՆ ԱՅՑ ՄՈՒՐԱՑԱՆ Ն ՀԻՎԱՆԴԱՆՈՑԱՅԻՆ ՀԱՄԱԼԻՐ ի համակարգում գործող կլինիկաիր ներ: ն Մուրացան հիվանդանոցային համալիրն այսօր մանկաբուժուհ թյան կարևորագույն կենտրոններից թ ﬔկն է, որը ծառայություններ է մատուցում ողջ հանրապետությանը, տ այստեղ լավագույն մասնագետներ ա են աշխատում և աﬔնակարևորը՝ ե ուսանողներին ո հնարավորություն է ընձեռվում ունենալ անﬕջական շշփում պացիենտի հետ: Համալսարանի ռեկտոր Մ. Նարիմանյանը նշեց, որ բժշկական Ն կրթության առանձնահատկությունկ ներից ﬔկն այն է, որ դրան մասնակն ցում է և՛ ուսանողը, և՛ դասախոսը, և՛ ց

ՀՀ ԿԳ ն նորան նշան նակ կ ն նախ խարար Լևոն Մկրտչյանի այցը Մուրացան հիվանդանոցային համալիր նպատակ ուներ ծանոթանալ հիվանդանոցում իրականացրած բարեփոխուﬓերին, ինչպես նաև հաղորդակից դառնալ այն ձեռքբերումներին, որոնցով վերջին տարիներին համալրվել է համալիրը, և որոնք ավելի են ընդլայնել բժշկական օգնության հնարավորությունները: ԵՊԲՀ ղեկավարության կողﬕց նախարարին ներկայացվեցին համալսարանական հիվանդանոցի կլինիկաները, դիսպանսեր կենտրոնները, խաղաթերապիայի կաբինետը, դասասենյակները և աﬔնագնաց շտապօգնության ﬔքենաները, որոնք նախատեսված են նորածին-

ների ի տե եղափ փոխ խմ ման նհ համ մար: Կարևորելով կատարված աշխատանքները՝ Լ. Մկրտչյանը նշեց, որ բարձրագույն կրթության հիﬓական խնդիրներից ﬔկը ուսուﬓական ժամանակակից բազաների ստեղծուﬓ է, ինչը բժշկական կրթության պարագայում հատկապես կարևոր է. «Անհրաժեշտ է ստեղծել ուսումնական այնպիսի բազաներ, որտեղ կմատուցվեն աշխատանքային ծառայություններ, իսկ ուսանողը ﬕաժամանակ հնարավորություն կունենա կրթություն ստանալ ու մասնագետ դառնալ: Բժշկական համալսարանն այն ԲՈւՀ-երից է, որն ունի ոչ ﬕայն համապատասխան ամբիոններ տարբեր հիվանդանոցներում, այլ նաև պ ցիենտը, այդ իսկ պատճառով պա Մուրացան հիվանդանոցային  համալիրում իրականացվում է հ ինչպես բուժում, այնպես էլ ուսուի ցում, բացի այդ՝ հիվանդանոցում ց կան տարբեր բաժանմունքներ և կ դիսպանսեր կենտրոններ, որտեղ դ ուսանողները հնարավորություն ո ունեն ստանալ բազմապրոֆիլ ո ուսում, մասնավորապես՝ մանո կաբուժության ոլորտում, ինչը կ շշատ կարևոր է այսօր: ԵՊԲՀ կլինիկական աշխատանքների գծով պրոռեկտոր Ա. տ Մինասյանը նշեց, որ այս տարի Մ հիվանդանոցում նախատեսվում հ է նոր ժամանակակից սարքավորուﬓերի ձեռքբերում և որոշ տար րածքների վերանորոգում: ր

ԳԻՏԱԿԱՆ ԽՈՐՀՈՒՐԴԸ ՈՐՈՇԵՑ... ներ, նե ր,

Համալսարան Համ նի ի գի գիտ տակա կան ն խո խոր րհո հուր ւրդ դը, ը, լսելլով ով և քննար նա րկե կելով կրթ րթու ութ թյա յան ն ո որա րակ կի ի գն գնա ահա հատ տմա ման ն և ապահով հո վմա ման ն կե կենտ նտր րո ոնի ղեկավ վար ար Լ. Ավետ տիս իսյյա անի նի՝՝ Հ Հա ավա վատ տար արմագ ագր րմա ման ն գո գոր րծը ծըն նթաց ցի ի համ մա ատե տեքս քստ տու ում մ կրթո կր թութ ւթյյան ան որակի հիﬓահա հար րցե ցեր րը և դրա րանց նց լու ուծ ծմա ման ն ուղ ղի ինե ները թեմայյով ով զե եկո կոււցո ցոււմը մը,, որո րոշշեց կր րթո թութ ւթյյան ան որակ կի ի գն գնա ահա հատ տմա ման ն և ապ պա ահո հով վմա ման ն կե կենտ նտր րոնի աշխա խա-տանք տա նքն նե երը գնահա ատե տելլ բավ վա արա րար: ր: Գիտա Գի տակա կան ն խո խորհ րհու ուրդ րդն ն այ այս ս առ առնչ նչու ությ թյամ ամբ բ որ որոշ ոշեց եց հանձ հա նձնա նարա րարե րելլ ուսու ուﬓ ﬓաﬔթոդակա կան ն վա վար րչո չութ ւթյյան ան ծրա րագգրեր րի ի բա բաժ ժնի նի,, կր կրթո թութ ւթյյան ան որակի գնա նահ հատման և ա ապա պահով հո վմա ման ն կե կենտ նտր րո ոնի կողﬕց 201 0166 17 ուս ւստ տարո րում ւմ պարբերաբ բար ար կազմակե կեր րպե պելլ սեﬕնա նար րնե ներ, ր ամբի բիոն ոնն նե երի վարիչչների, ոււսո րի սուﬓ ւﬓակա կան ն գծ գծով ով պատա տաս սխա խան նա ատո տոււնե ների և կրթ թու ութ թյա յան ն կա կազ զմա մակ կերպիչն նե երի համա մար, ր, առարկ կա այական ծրագ ծր ագր րե երո րում ւմ Դու ուբ բլի լին նյա յան ն նկ նկա արա րագ գրի րիչչնե ներ րի, ի, որակ կա ավո վորուﬓ րո ւﬓե երի րի ազգայյին ին շրջան նա ակի պա ահա հանջ նջնե երի րից ց բխ բխող ող փոփոխու ութ թյո յուն ւնն նե երի իր րա ական նաց ացման նպատա ակո կով: վ: Որոշ Որ ոշվե վեց ց նա նաև և հա հանձ նձն նա արա րարել ել՝՝ ա կրթ րթու ութ թյա յան ն որա րակ կի գն գնա ահա հատ տմա ման ն և ապահո հով վմա ման ն կենտ կե նտր րո ոնի նին՝ ն՝ ﬕնչև 201 0166-ի ի մայյի իսը հա ամա մապ պա ատա տաս սխա խան ն ստո ստ որա րաբ բա աժան նու ուﬓ ﬓերին ներկայա յաց ցնե նելլ մշ մշակ ակված գործ ծու ունեու նե ութ թյա յան ն գն գնա ահա հատ տմա ման ն առա ռանց նցք քա այի յին ն ցո ցոււցան նի իշե շեր րի ի վե վերաբ բեր երյյալ ալ հաշվ վետ ետվու ութ թյո յուն ւննե երի րի ձևա ևաչչափեր րը, ը, բ համա մալլսա սար րանի բոլո լոր ր ստ ստո որա րաբ բաժան նու ուﬓ ﬓեր րին ին՝ յո յոււր քան րա անչչչյո յուր յո ւր տար արվ րվա վե վեր րջո ր ջում ջո ւմ, ըս ւմ, ըստ նշ նշվա շվա ված ծ ձևա ձև ևաչա չափի, կրթո կր թ ւթ թո թյան ն որա ակի կի գնահ հատ ատմ ման ան և ա ապա պ հ պա հով ովմ ով ման մ ան կեն ենտտ տրոն րո ն նե ներ րկայյաց ացն նել ել համապ պա ատա տաս սխա խան ն հա հաշշվե վետ տվո վութ ւթյյու ունու ն-

Ուսուցիչները պարտավոր են առաքինի լինել, որովհետև աշակերտները հիﬓականում սովորում են այն, ինչ տեսնում են իրենց ուսուցչի, քան մյուս բոլոր մարդկանց ﬔջ: Ուսուցչի վարքի ﬕայն լավ օրինակն առավել օգուտ է աշակերտին, քան բազում դասերն՝ առանց լավ օրինակի: Նախատինքի է արժանի նա, ով ուրիշներին կրթել է ջանում, երբ իր հանդեպ անփույթ է. այսպիսինի համար իրավացի է ասել. «Բժի՛շկ, բժշկի՛ր քո անձը: Որովհետև նա, ով գիտի ուսուցանել ﬕայն բնական գիտություններ, բայց ոչ բանականությանն արժանի գործեր, տերևախիտ, բայց անպտուղ ծառ է: Բժշկական համալսարանում կա-

գ կրթո թութ ւթյյան ան որ րա ակի գնահ հատ ատման կեն ենտ տրո րոն նի ի կո կող ղﬕց շարուն շար նա ակե կելլ նե ներ րքի քին ն և ար րտա տաք քին ին շա ահա հակ կից իցների շրջ րջաանում նո ւմ կրթ րթու ութ թյա յան նո որա րակ կի ի տա տար րբե բեր ր բաղ ղադ ադր րիչ իչն նե երի րի վերա րա-բեր բե րյա յալլ աﬔն նամ ամյյա ա հա հար րցո ցուﬓ ւﬓերի անցկ կա ացո ցոււմը մը և դրան անց ց արդ ար դյո յուն ւնք քնե ներ րը տեղադր րել ել կրթ րթու ութ թյա յան ն ո որա րակ կի ի գն գնա ահա հատտման մա ն կե կենտ նտր րո ոնի նի կայ այք ք էէջո ջում ւմ:: դ ամբի բիոն ոնների րի,, ուս սու ուﬓ ﬓաﬔթոդակա կան ն հա հանձ նձն նա աժո ժո-ղոﬖ ղո ﬖ եր րի, ի, կրթ րթու ութ թյա յան ն որա րակ կի գն գնա ահա հատ տմա ման ն և ապ պա ահո հովվման մա ն կե կենտ նտր րո ոնի կողﬕ ﬕց ց պար արբ բերա րաբ բար իր րա ակա կան նաց ացն նել ել ուսա անո նող ղնե ներ րի ﬓացո ցոր րդա դայյին ին գիտե տելլիքն նե երի ստո տոււգո գում ւմ,, և դրա րանց նց արդյու ունք նքնե երի րի վեր երլլուծ ծու ութ թյո ոււնը նը քնն ննար արկ կմա ման ն առա ա ռար րկա դար արձ ձնե նելլ ամբիո իոն ններ րու ում մ և ոււսո սուﬓ ւﬓա աﬔ ﬔթոդա դա-կան կա ն հա հանձ նձն նա աժող ղո ովո վում ւմ:: ե ամ մբի բիոն ոնն նե երո րում ւմ և ֆակո կուլ ւլտ տետ ետն նե երի րի գիտա տակ կան խոր որ-հուր հո ւրդ դնե ներ րու ում մ պա պար րբե բեր րա աբա բար ր քն քննա նար րկե կելլ Դ Դա ասախոս ոսն ն ուսա անո նողի աչք քե երո րով վ (ԴՈ ԴՈւԱ ւԱ)) հա հարց րցմ ման ան ամփո փոփ փ ար արդդյուն յո ւնք քնե ները: զ 201 0166-17 17 ուսուﬓա ակա կան ն տա տար րվան նից ից ԴՈւ ՈւԱԱ-ի ի հա հար րցո ցում ւմ-ներ նե ր ան անց ցկա կաց ցնե նելլ նա նաև և օտա տար ր լե լեզ զվո վով վ սո սով վո որո րող ղ ուսանո նող ղնե նե-րի շրջ րջա անո նում ւմ:: Հանձ Հա նձնա նարա րարվ րվեց եց նաև հաստա ատե տելլ Ու Ուս սմա ման ն վճ վճա արի չափե երի րի մա ասի սին ն կան նո ոնա նակ կարգ գու ում մ, ին ինչպ չպես ես նաև Մա Մա-գիստ գի ստր րա ատո տոււրա րայի կանոնակ կար արգ գու ում մ առաջա ջարկ րկվ ված ած փոփոխ խու ութ թյո յուն ւնն նե երը րը:: Որո րոշշշմա ր ման կա ման կատ տար տ արմ ար ման ան հսկ սկո կողո ղութ ութ ւթյ թյու ուն նը ն ը հա հանձ հ նձն նձ ձն նա արա րար ր րվե վեց վ ց ռեկ ռե կտո տոր ր Մ. Մ. Զ. Նարիմա ման նյա յ ն նին ին:: ին

ՊԱՐԳԵՎԱՏՐՈՒՄ յացած ծ գի իտական կ ն խորհր խ հ դի ի ընդն լայնված նիստի օրակարգում տեղի ունեցած պարգևատրումը, որի ընթացքում ԵՊԲՀ ռեկտոր Միքայել Նարիմանյանը, ԲՈւՀ-ի ղեկավարության, պրոֆեսորադասախոսական կազﬕ և ուսանողության անունից շնորհակալություն հայտնելով վաստակաշատ պրոֆեսորին՝ ուսումնական գործընթացում ցուցաբերած նշանակալի ավանդի, անբասիր աշխատանքի, մանկավարժական գործունեության 50 և ծննդյան 75-ամյակների կապակցությամբ ԵՊԲՀ ոսկե հուշաﬔդալով պարգևատրեց դեղագիտական ֆակուլտետի քիﬕայի ամբիոնի վարիչ Լիդա Սահակյանին: Շնորհակալություն հայտնելով ﬔծ պատվի և գնահապ տանքի համար՝ Լ. տ Սահակյանը նշեց, որ Ս այս պարգևն ավելի ա քան ք պարտավորեցնող է, և այսուհետ էլ ն շշարունակելու է աշխատել գիտության առատ ջջընթացին և ԲՈւՀ-ի զարգացմանը նպասզ տելու համար: տ Պարգևատրուﬕց հետո սիրելի դասախոտ սին և վաստակաշատ ս պրոֆեսորին իր և ընպ

կե ների անունից շնորհակալություն կեր հայտնեց 2015-ի քիﬕայի ﬕջազգային օլիմպիադայի բրոնզե ﬔդալակիր Ռուբեն Կոստանյանը. «Ձեր մայրական սերը, հոգատարությունն ու իսկական ուսուցչին բնորոշ հատկանիշերն էլ ավելի խորացրին իմ սերը դեպի նոր գիտելիքներ: Մաղթում եմ ձեզ այնպիսի առող ջություն, որ ձեր սաներին

հասցնեք ﬔծ բարձունքների, ինչպես նաև իմ դեպքում՝ օլիմպիական ﬔդալների: Կցանկանայի խոսքս ավարտել աշխարհահռչակ գերմանացի բանաստեղծ, փիլիսոփա Վոլֆգանգ Գյոթեի խոսքերով. Նրանք, ուﬕց ﬔնք սովորում ենք, իրավացիորեն կարող են կոչվել ուսուցիչներ, սակայն ոչ բոլորը, ովքեր փորձում են ﬔզ սովորեցնել, կարող են կոչվել ուսուցիչներ:

ՇՆՈՐՀՎԵԼ Է ՀՀ ՆԱԽԱԳԱՀԻ ՄՐՑԱՆԱԿ Հայաստանի Հանրապետության նախագահի նստավայրում Երևանի Մխիթար Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարանի կլինիկական աշխատանքների գծով պրոռեկտոր Արﬔն Մինասյանին, համալսարանական «Մուրացան հիվանդանոցային համալիրի մանկական և նորածնային վերակենդանացման կլինիկայի ղեկավար Հրանտ Կալենտերյանին, կլինիկայի բժիշկներ Իգոր Նալչաջյանին, Շահանե Գևորգյանին և Մարինե Հովակիմյանին բժշկագիտության բնագավառում «Նորածնային վերակենդանացման և ինտենսիվ թերապիայի զարգացումը Հայաստանի Հանրապետությունում աշխատանքի համար շնորհվել է ՀՀ նախագահի մրցանակ: Մի շարք բնագավառներում ներդրած նշանակալի ավանդի համար շնորհված մրցանակները՝ համանուն վկայագիրը և դրամական պարգևը, մրցանակակիրներին հանձնել են ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանը և «Ռոբերտ Պողոսյան և որդիներ հիﬓադրաﬕ ներկայացուցիչ, սփյուռքահայ բարերար Ալբերտ Պողոսյանը: Ս. Սարգսյանը շնորհավորել է մրցանակակիրներին, նոր հաջողություններ մաղթել նրանց հետագա գործունեության ընթացքում: «Մուրացան հիվանդանոցային

հ մ հա մալի իրի ի սանա ն վի վիացիոն ի ն ծ ծառայությունն իրականացնում է առողջական տարբեր խնդիրներ ունեցող նորածինների տեղափոխումը Հայաստանի Հանրապետության բոլոր ծննդատներից համալսարանական հիվանդանոցի մանկական և նորածնային վերակենդանացման բաժանմունք: Նորածինների ﬔծ մասը վերակենդանացման բաժանմունքներ են տեղափոխվում շնչառական խնդիրներով: Բարձր հաճախականության արհեստական շնչառության սարքի, նաև՝ հատուկ նորածինների տեղափոխման համար ստեղծված երկու ռեանիմոբիլի շնորհիվ Հայաստանում մանկական

մ հ մա հացության ն ցուցանիշե երը նվ նվազել են: ԵՊԲՀ կլինիկական աշխատանքների գծով պրոռեկտոր Ա. Մինասյանի խոսքով, այդ ռեանիմոբիլներով տարեկան մոտ 700 նորածին են տեղափոխում «Մուրացան հիվանդանոցային համալիրի մանկական և նորածնային վերակենդանացման բաժանմունք: Ի դեպ՝ նման աﬔնագնացներ տարածաշրջանում չկան: Դրանք յուրահատուկ ﬔքենաներ են, որոնք հարմարեցվել են նորածիններին տեղափոխելու համար: Բացի այդ՝ բավականին լուրջ ներդրում է արվել ուսուﬓական պրոցեսում ինովացիոն տեխնոլոգիաների առումով:

ԿԼԻՆԻԿԱԿԱՆ ԽՈՐՀՈՒՐԴԸ ՈՐՈՇԵՑ... Տասնամյակների տևողությամբ համառ և հետևողական պայքարից հետո Երևանի պետական բժշկական համալսարանն ունեցավ իր կլինիկական բազաները, որոնք այսօր արդյունավետ գործունեությամբ նպաստում են ոչ ﬕայն բնակչության առողջության պահպանմանը, այլև ապագա բժշկի մասնագիտական կրթությանը: Վերջերս կլինիկական խորհուրդը լսեց և դրական գնահատեց համալսարանական կլինիկաների գործունեությունը, որն առիթ հանդիսացավ ընթերցողին ներկայացնել կլինիկաների ղեկավարների առավել մանրամասն տեղեկատվությունը՝ հատկապես այդ օղակներում իրականացված կառուցվածքային հարցերի, կազմակեպչական բնույթի փոփոխությունների՝ կլինիկաների աշխատանքային գործունեության որակի բարելավման ուղղությամբ: Օրակարգում ընդգրկված էին «Հերացի» թիվ 1 և «Մուրացան» համալսարանական հիվանդանոցների 2015 թվականի գործունեության ամփոփիչ հաշվետվությունները, որոնք ներկայացրին հիվանդանոցների գլխավոր բժիշկները և ԵՊԲՀ գլխավոր հաշվապահի տեղակալ Բեատրիսա Կեովտերել յանը նշվածի մասին առավել մանրամասն՝ հաջորդ էջերում: Արդյունքը՝ «Հերացի» թիվ 1 հիվանդանոցային համալիրի ընդհանուր և ինվազիվ սրտաբանական կլինիկան

6

ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ ՀՈւՆԻՍ 2016 N 25-26 (1336-1337)

և «Մ Մուրացան» ն հիվ հիվան նդան նոցային ին հ համ մալի իրի ի ան նհե հետաձգելի բուժօգնության ծառայությունը արժանացան «Լավագույն բաժանմունք» կոչմանը: Աշխատանքային և մասնագիտական հաջողությունների համար պարգևների արժանացան բավականին ﬔծ թվով աշխատակիցներ:

Ներկայացն մ է «Հերացի թիվ 1 հիվանդանոցային համալիրի գլխավոր բժիշկ Կարեն Սահակյանը

ՀԵՐԱՑԻ ԹԻՎ 1 ՀԻՎԱՆԴԱՆՈՑԱՅԻՆ ՀԱՄԱԼԻՐԻ 2015 ԹՎԱԿԱՆԻ ԲՈՒԺԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ - Աﬔնից առաջ կցանկանայի ներկայացնել հաշվետու ժամանակահատվածում իրականացված որոշ կառուցվածքային և կազմակերպչական բնույթի փոփոխություններ, որոնք ուղղված են եղել աշխատանքի որակի բարելավմանը: Վերակառուցվել է ռադիոլոգիայի կենտրոնում 1,5T նորագույն գերհզոր մագնիսառեզոնանսային տոմոգրաֆի բաժանմունքը: Հիﬓովին վերանորոգվել է կլինիկական պաթոլոգիայի լաբորատորիան, ինչպես նաև կատարվել են այլ վերանորոգման աշխատանքներ: եպտեմբերի 23-ին ռադիոլոգիայի կենտրոնում կայացավ 1,5T նորագույն գերհզոր մագնիսառեզոնանսային տոմոգրաֆի բաժանմունքի բացման հանդիսավոր արարողությունը: Այս սարքը նվիրատվություն է ազգային բարերար, հայկական բարեգործական ընդհանուր ﬕության հոգաբարձուների խորհրդի անդամ Նազար Նազարյանի, նրա տիկնոջ Արտեﬕս Նազարյանի և նրանց որդու` աﬔրիկահայ առաջատար ռադիոլոգ, ԱՄՆ-ի Թոմաս Ջեֆերսոնի անվան ուլտրաձայնային ինստիտուտի ղեկավար և Հայկական բարեգործական ընդհանուր ﬕություն կենտրոնական վարչության անդամ Լևոն Նազարյանի կողﬕց: Սարքն ունի առավել հզոր մագնիսական դաշտ և վիզուալիզացիա, ինչն ապահովում է պատկերի բարձրակարգ արտացոլում և նպաստում է ախտորոշման ճշգրտությանը: 1.5 տեսլա մագնիսա-ռեզոնանսային տոմոգրաֆիայի սարքավորուﬓ ունի ﬕ շարք հետազոտությունների հնարավորություններ՝ գլխուղեղի ՄՌՏ հետազոտություն, ոչ կոնտրաստային անգիոգրաֆիա, գլխի և պարանոցի կոնտրաստային անգիոգրաֆիա, 3D հետազոտություններ, սրտա‫﬘‬անի ՄՌՏ հետազոտություն, աորտոգրաֆիա, փոքր կոնքի օրգանների ՄՌՏ հետազոտություն, ոսկրա‫﬘‬անային համակարգի ՄՌՏ հետազոտություններ: 2015-ին կատարվել է 385 ՄՌՏ հետազոտություն: Ի դեպ՝ ռադիոլոգիայի կենտրոնի բժիշկները համագործակցում են ԱՄՆ-ի Թոմաս Ջեֆերսոնի անվան համալսարանի ռադիոլոգիայի ինստիտուտի հետ, և ﬔնք հնարավորություն ունենք բարդ և բժշկական վիճելի դեպքերն ուղարկել ԱՄՆ՝ լիցենզավորված բժիշկների կողﬕց պատասխան ստանալու համար: Առ այսօր՝ ունեցել ենք 2 այդպիսի դեպք: իﬓովին վերանորոգուﬕց հետո կլինիկական պաթոլոգիայի լաբորատորիան կահավորվել և վերազինվել է գերմանական արտադրության թերմոստատներիով, ներկման համակարգով, հյուսվածքների ջրազրկման ավտոմատով, հյուսվածքների պարաֆինային լցոնման համակարգերով, ﬕկրոտոﬓերով, ջրային բաղնիքներով: Կլինիկական պաթոլոգիայի լաբորատորիայում ստեղծվել է ներքին համակարգչային ցանց՝ ինտերնետային կապով, արտերկրի գործընկերների հետ խորհրդատվությունների և համագործակցության համար՝ ռեֆերենս լաբորատորիայի կարգավիճակ ստանալու նպատակով: 2015-ին կատարվել է 1.313 հետազոտություն: 2015-ի հունվարի 1-ից Հայաստանի Հանրապետության նախագահի առաջարկությամբ ﬔկնարկել է պետպատվերի շրջանակներում «Stent for life ծրագիրը, որը նախատեսված է սուր ինֆարկտով հիվանդներին 1 ոչ դեղապատ ստենտի տեղադրում: Պետք է նշեմ, որ Հերացի հիվանդանոցն ընդգրկված է Երևանի այն 4 հիվանդանոցների ցանկում,, որոնք իրականացնում են պետական պատվերի այդ ծրա-

Ս

Հ

ԹՎԵՐԻ ԼԵԶՎՈՎ «Հերացի թիվ 1 հիվանդանոցային համալիրի կազմում են 14 կլինիկաներ՝ 209 մահճակալով, ռադիոլոգիայի կենտրոնը, լաբորատոր ախտորոշիչ կենտրոնը, «Հերացի պոլիկլինիկան, թիվ 1 և 3 ստոմատոլոգիական պոլիկլինիկաները` 25 բազկաթոռով, համալսարանի և հանրակացարանի բուժկետերը: Հիվանդանոցային համալիրների բուժաշխատողների ընդհանուր թիվը կազմում է 619, որից 233-ը՝ բժիշկ, 258ը՝ բուժքույր, 115-ը՝ կրտսեր բուժաշխատող և 13-ը՝ այլ աշխատողներ: 2015-ին բուժանձնակազմը մշտապես մասնակցել է գիտահետազոտական կոնֆերանսների, ինչպես նաև վերապատրաստում են անցել 14 բժիշկներ և 50 բուժքույրեր: Հիվանդանոցում ստացիոնար բուժում է ստացել 8.767 հիվանդ, որից 1.434-ը եղել են զորակոչիկներ, ովքեր պետության կողﬕց երաշխավորված անվճար բուժօգնության շրջանակներում ստացել են բժշկական հետազոտություն, փորձաքննություն և բուժում: Ամբուլատոր բուժսպասարկում են ստացել 64.629 հիվանդներ: Ամբուլատոր պոլիկլինիկական ծառայության կողﬕց սպասարկվող ազգաբնակչության ընդհանուր թիվը կազմում է 12.544, որից 5.551-ը՝ 18 և բարձր տարիքի, 6.993-ը՝ ﬕնչև 18 տարեկան: Գրանցվել է 46.675 այց: Ստոմատոլոգիական պոլիկլինիկաներում գրանցվել է 1.847 այց, որից 1.397-ը՝ թիվ 1 և 450-ը՝ թիվ 3 ստոմատոլոգիական պոլիկլինիկաներում: Ստոմատոլոգիական պոլիկլինիկայի կողﬕց դպրոցներում անցկացվել է նաև 5.113 պրոֆիլակտիկ զննություն: 2015-ին կատարվել է 3.031 վիրահատություն, 443.572 ախտորոշիչ հետազոտություն` ռադիոլոգիայի կենտրոնում 38.248, ախտորոշիչ լաբորատոր կենտրոնում՝ 405.324, սրտաբանականում՝ 1.166, որից 673-ը՝ կորոնարոգրաֆիա, 483-ը՝ ստենտավորում և 10-ը՝ բալլոն դիլատացիա: Հիվանդներին մատուցված ստացիոնար և ամբուլատոր բուժծառայությանը համապատասխան արձանագրվել են հետևյալ ֆինանսական մուտքերը՝ պետպատվեր` 806.559.000, ապահովագրական` 136.787.150, վճարովի` 1.081.359.745, ընդհանուր՝ 2.024.705.895 դրամ:

ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ ՀՈւՆԻՍ 2016 N 25-26 (1336-1337) 7 ԱՊ

գիրը: 2015-ին այս ծրագրի շրջանականերում ունեցել ենք 163 դեպք՝ սրտան ‫﬘‬անի սուր ինֆարկտ ST էլևացիայով, որից 152-ին տեղադրվել է ոչ դեղապատ ստենտ, 12-ի համար կատարվել է ﬕայն կորոնարոգրաֆիա, իսկ 5-ին` կորոնարոգրաֆիա և բալլոնային դիլատացիա: 2015-ի ընթացքում մշտապես կատարվել են բարեգործական ակցիաներ՝ հիվանդներին անվճար բուժսպասարկում մատուցելու նպատակով: 2015-ի փետրվարի 15-ից մարտի 15-ը ընկած ժամանակահատվածում ակնաբուժական կլինիկայում տարիքային կատարակտայով հիվանդների հետազոտական և վիրաբուժական նպատակով շվեյցարական «Alcon ֆիրմայի նորագույն ֆակոէմուլսիֆիկացիոն սարքավորման ﬕջոցով կատարվել են 112 վիրահատություններ՝ գործող գնացուցակի 50 տոկոսի չափով: Ամբողջ տարվա ընթացքում Հերացի պոլիկլինիկայում գործել է ԵՊԲՀ-ի պրոֆեսորադասախոսական անձնակազﬕ ներկայացուցիչներից կազմված «Պրոֆեսորական պոլիկլինիկան: Յուրաքանչյուր շաբաթ օր, 10 մասնագիտությունների գծով, համալսարանի լավագույն պրոֆեսորների կողﬕց 1.200 քաղաքացիների մատուցվել է անվճար խորհրդատվություն: 2015-ին պրոֆեսոր-կոնսուլտանտները նաև այցելել են մարզային հիվանդանոցներ, որտեղ իրականացվել է բաց դռների օր՝ տեղի բնակչությանը անվճար սպասարկելու նպատակով: շեմ, որ Երևանի քաղաքապետ Տ. Մարգարյանի հանձնարարությամբ կանանց ﬔկամսյակի շրջանակում` 2015-ի մարտի 9-ից մայրաքաղաքում ﬔկնարկվել է Ձեզ համար, կանայք առող ջապահական ակցիան, որում ընդգրկված են եղել հիվանդանոցի ակնաբուժական և վիրաբուժական կլինիկաները: Այս ակցիայի շրջանակներում հիվանդանոցային համալիրում վիրահատվել է 63 կին, որից 37-ը՝ ակնաբուժական, 26-ը՝ վիրաբուժական կլինիկաներում: Այս կապակցությամբ ﬔնք արժանացել ենք Երևանի քաղաքապետի կողﬕց շնորհակալագրերի: անի որ ﬔր հիվանդանոցային համալիրը նաև կրթական և գիտական գործունեությամբ է զբաղվում, անհրաժեշտ է նաև հեռահար կրթական և խորհրդատվական համակարգի ներդրումը: երջում ավելացնեմ, որ հիվանդանոցային համալիրի աշխատանքային գործընթացի բարելավման հիﬓական քայլերից են՝ ճիշտ կադրային քաղաքականությունը, ժամանակակից անհրաժեշտ սարքավորուﬓերով ապահովումը, բարձրակարգ և մատչելի բուժօգնության ապահովումը: յժմ թույլ տվեք ներկայացնել ԵՊԲՀ կլինիկական աշխատանքների կազմակերպման վարչության 2015-ի տարեկան հաշվետվությունը:

Ն

Ք

Վ

Ա 8

Կլինիկական աշխատանքների կազմակերպման վարչությունը կազմված է 4 բաժիներից՝ 19 աշխատակիցներով. բուժկանխարգելիչ, հիգիենիկ և հակահամաճարակային, դեղորայքային, ինչպես նաև բժշկական տեխնիկայի ապահովման և սպասարկման բաժիններից: ուժկանխարգելիչ բաժնի կողﬕց Հերացի և Մուրացան հիվանդանոցներում տարվա ընթացքում կատարվել են շուրջ 15.000 ընթացիկ և ավարտված հիվանդության պատմագրերի ստուգուﬓեր, որից՝ 8.553-ը՝ Հերացի և 6.450-ը՝ Մուրացան հիվանդանոցային համալիրներում: Պատմագրերի ընթացիկ հսկողության արդյունքում թերությունների քանակը 2014-ի 21.6%-ի հաﬔմատ 2015-ին նվազել է՝ կազﬔլով 5.9%: Մշտապես հսկողության է ենթարկվում ստացիոնար բուժման ընդունվող բոլոր հիվանդների կարգավիճակը, հստակեցվում են պ/պ և վճարովի ծառայությունների հիմքերը՝ ըստ անհրաժեշտ փաստաթղթերի և ախտորոշուﬓերի: Իրականացվում է համալսարանական կլինիկաների կապը համապատասխան կառույցների հետ: Իրականացվել է բուժօգնության և ՊԱԳ ներկայացվող հաշվետվությունների ծավալների համապատասխանություն, կատարված հատուկ և դժվարամատչելի հետազոտությունների ծավալների և հաշվետվությունների, պետպատվերով հիվանդների հերթագրման և այդ գործընթացի վարման, ինչպես նաև հերթապահությունների գրաֆիկների և տաբելների համապատասխանության հսկողություն: եղորայքի ապահովման և սպասարկման բաժնի կողﬕց 2015-ին Հերացի և Մուրացան հիվանդանոցային համալիրների կլինիկաներն ապահովվել են պահանջվող դեղորայքով, բժշկական նշանակության ապրանքատեսակներով, լաբորատոր ռեագենտներով: Հիվանդանոցային համալիրների կլինիկաներում, դեղատներում, պոլիկլինիկաներում և ստոմատոլոգիական պոլիկլինիկաներում ամբողջ դեղորայքի և բժշկական նշանակության ապրանքների ﬓացորդի քանակը ճշտելու, դեղորայքային սպասարկման որակը պարզելու նպատակով կատարվել են ստուգուﬓեր և վերահսկում: Յուրաքանչյուր աﬕս ստուգվել են հիվանդանոցային համալիրների թմրադեղերի և հոգեﬔտ դեղաﬕջոցների ﬓացորդները, պահպանման պայմանները, պիտանելիության ժա‫﬘‬ետները և ավագ բուժքույրերի քանակահաշվառման մատյաններում կատարված գրառուﬓերը: Ստուգվել է հիվանդության պատմագրերում և ավագ բուժքույրերի քանակահաշվառման մատյաններում գրանցված տվյալների ﬕջև համապատասխանությունը:

Բ

Դ

ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ ՀՈւՆԻՍ 2016 N 25-26 (1336-1337)

Հ

իգիենիկ և հակահամաճարակային բաժնի կողﬕց իրականացվել է ՆՀՎ-ների համաճարակաբանական հսկողության համակարգի, հակաբիոտիկների վարման ﬔթոդների կատարելագործում (աշխատանքները շարունակվում են), բուժաշխատողների և հիվանդների առող ջության անվտանգության, փաստաթղթերի մշակում և ﬔթոդական ուղեցույցների և նորմատիվ ակտերի ապահովում: Վարակի հսկողության ծրագրի և ներհիվանդանոցային վարակների կանխարգելման նպատակով իրականացվել են վերանորոգման աշխատանքներ` ապահովելով կառուցահատվածների հոսքայնությունը և շենքերի կառուցվածքը մոտեցնելով գործող նորմատիվ ակտերին: Բաժնի կողﬕց պարբերաբար իրականացվում է հակահամաճարակային ռեժիﬕ պատշաճ հսկողություն` ախտահանման, մանրէազերծման, թափոնների վարման, գրանցուﬓերի, հսկողության նկատմամբ, ինչպես նաև իրականացվել է որակի ներքին հսկողություն` սանիտարամանրէաբանական նմուշառում, որի արդյունքները վերլուծվում են վարակի հսկողության հանձնաժողովի կողﬕց՝ ձեռնարկելով համապատասխան ﬕջոցառուﬓեր: Սահմանված և հաստատված կարգով պարբերաբար իրականացվել են սեﬕնար պարապմունքներ, դասընթացներ և իրազեկում` ինչպես բժիշկների, այնպես էլ ﬕջին բուժանձնակազﬕ համար: Առող ջապահության նախարարության պետական տեսչության և հիվանդությունների վերահսկման և կանխարգելման ազգային կենտրոնի կողﬕց իրականցվել է մշտադիտարկում և ուսուﬓասիրություն: Արձանագրված թերություններին տրվել են համապատասխան լուծուﬓեր: ժշկական տեխնիկայի ապահովման և սպասարկման բաժնի կողﬕց իրականացվել են ԵՊԲՀ հիվանդանոցային համալիրների բուժսարքավորուﬓերի սպասարկում և վերանորոգման աշխատանքներ: Ապահովվել են կլինիկաների սարքավորումների, թթվածնի, խտացված օդի, վակուումային համակարգերի անխափան աշխատանքները: Համապատասխան ընկերությունների հետ ﬕասին կազմակերպվել է նաև թանկարժեք սարքավորուﬓերի ամսական պրոֆիլակտիկ ստուգաչափում` նախապես կանխելու սարքի խափանուﬓերը, և այդ մասին իրականացվել են նշուﬓեր գրանցամատյաններում: վարտելով խոսքս՝ կցանկանայի հրապարակավ խորին շնորհակալություն հայտնել ԵՊԲՀ ռեկտոր Մ. Նարիմանյանին և հատկապես պրոռեկտոր Ա. Մինասյանին՝ ﬔր աշխատանքներին աջակցելու, ﬔզ ոգեշնչելու և սատար կանգնելու համար:

Բ

Ա

Ներկայացն մ է Մ րացան հիվանդանոցային համալիրի գլխավոր բժիշկ Բագրատ Բավեյանը

«ՄՈՒՐԱՑԱՆ ՀԻՎԱՆԴԱՆՈՑԱՅԻՆ ՀԱՄԱԼԻՐԻ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ՝ ԹՎԵՐԻ ԵՎ ՓԱՍՏԵՐԻ ԼԵԶՎՈՎ «Մուրացան հիվանդանոցային համալիրը հիﬓվել է 1961-ին՝ որպես քաղաքային 4-րդ մանկական հիվադանոց: Այնուհետև համաձայն Հայաստանի Հանրապետության 30.10.2003 թվականի N1413Ն հրամանի՝ 4-րդ մանկական հիվանդանոցը վերանվանվել է Երևանի Մ. Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարանի «Մուրացան հիվանդանոցային համալիր: իվանդանոցային համալիրում գործում են ﬖասվածքաբանության և օրթոպեդիայի, էնդոկրինոլոգիայի, քիﬕաթերապիայի, ֆիզիոթերապիայի և ռեաբիլիտացիայի, թերապիայի թիվ 1, թունաբանության և մանկական վերակենդանացման, մանկական և նորածնային վերակենդանացման, սրտաբանության և ինտենսիվ թերապիայի, մանկաբուժական թիվ 1, թիվ 2, մանկական անեսթեզիոլոգիայի, մանկական վիրաբուժության, դիմածնոտային և Ք.Կ.Ա. կլինիկաները, թիվ 2 և թիվ 4 ստոմատոլոգիական պոլիկլինիկաները, վիրահատարան, պոլիկլինիկա, կլինիկաախտորոշիչ և կլինիկական պաթոլոգիայի լաբորատորիաներ, ախտորոշիչ կենտրոն, խաղաթերապիայի սենյակ, ինչպես նաև՝ անհետաձգելի բուժօգության ծառայություն: ամալիրում առկա է 230 մահճակալ: Գործում են մուկովիսցիդոզի հանրապետական կենտրոնը, հանրապետական մանկական էնդոկրին դիսպանսերը, թալասեﬕայով և լեյկոզով հիվանդ երեխաների դիսպանսեր կենտրոնը, գենետիկայի հանրապետական կենտրոնը: իվանդանոցում բժշկական քննություն են անցնում ԱՄՆ, Ավստրալիա, Կանադա, Նոր Զելանդիա, Անգլիա մշտական բնակության ﬔկնող ՀՀ և Իրանի քաղաքացիներ: իվանդանոցում տեղակայված են մանկաբուժական թիվ 1, թերապիայի թիվ 1, էնդոկրինոլոգիայի, ստոմատոլոգիայի, հոգեբանության ամբիոնները: Համալիրում դասավանդում են դիմածնոտային, սրտաբանության, թունաբանության, քիﬕաթերապիայի, կլինիկալաբորատոր ախտորոշման,

Հ

Հ

Հ Հ

ռադիոլոգիայի ամբիոնների դասախոսները: Մշտական դասընթացների են մասնակցում շուրջ 128 օրդինատորներ և մոտ 1.000 ուսանողներ: Ստացիոնար հիվանդների թիվը 2014-ի 10.848-ի հաﬔմատ նվազել է՝ կազﬔլով 10.438: Իսկ ամբուլատոր հիվանդների թիվը, ընդհակառակը, 2014-ի 9.840-ի հաﬔմատ ավելացել է՝ դառնալով 11.929: Վիրահատությունների թիվը նույնպես նվազել է. 2014-ին կատարվել է 1.859, իսկ 2015-ին՝ 1.675 վիրահատություն: Մուրացան պոլիկլինիկայում 2015ին գրանցվել է 20.645 հիվանդ, որից 12.105-ը՝ ﬕնչև 18 տարեկան, իսկ 8.540-ը՝ 18-ից բարձր տարիքի: Ստոմատոլոգիական պոլիկլինիկաներում 2015-ին հիվանդների ընդհանուր թիվը կազﬔլ է 10.290, որից 7.331ը՝ ﬕնչև 18 տարեկան, 2.573-ը՝ առաջնակի, 2.211-ը՝ խորհրդատվություն: Իրականացվել են ստոմատոլոգիական առաջնակի կանխարգելիչ 1.701 ﬕջոցառուﬓեր, ընդհանուր անզգայացմամբ ատաﬓերի 80 բուժում (սանացիա): Մանկական և նորածնային վերակենդանացման կլինիկայի կողﬕց իրականացված շտապօգնության կանչերի թիվը 2012-14թթ. հաﬔմատությամբ ավելացել է: Եթե 2014-ին Երևանում գրանցվել է 196, իսկ մարզերում՝ 370 կանչ, ապա 2015-ին Երեվանում կանչերի թիվը կազﬔլ է 207, իսկ մարզերում՝ 394: «Մուրացան հիվանդանոցային համալիրում 2015-ին իրականացվել է 1.447.640.168 դրաﬕ պետպատվեր: Մատուցվել է 284.083.800 դրաﬕ վճարովի ծառայություն: եռք են բերվել ռենտգեն շարժական ապարատ, սոնոգրաֆիայի շարժական ապարատներ, կյուվեզներ, վերակենդանացման սեղանիկներ, դեֆիբրիլիատորներ, ֆունկցիոնալ մահճակալներ, պուլսօքսիﬔրներ: Կատարվել է կաթնախոհանոցի վերանորոգում և կահավորում: ամագործակցում ենք ﬕ շարք կազմակերպությունների և հիﬓադրաﬓերի հետ: Դրանցից են՝ «Նվիրիր կյանք, «Օգնեմ, «Առողջության կամուրջ, «Առող ջության

Ձ

Հ

օրորոց օ րորոց բժշկական բժշկական հիﬓադրաﬓե հիﬓադրաﬓերը, նեոնատալ բժշկության հայկական ասոցիացիան, Օժանդակություն Հայաստանին բարեգործական հիմնադրամը Գերմանիայում, Արամ հիﬓադրամը, Շվեդական ապավեն բժշկական ասոցիացիա հասարակական կազմակերպությունը, Երազ բարեգործական հիﬓադրամը: Բարերաներից է աﬔրիկահայ Ջորջ Ասադուրյանը: իվանդանոցում անցկացվել են ﬕ շարք ﬕջոցառուﬓեր, կոնֆերանսներ, սեﬕնարներ, հանդիպումներ: Մանկական տոների շրջանակում անցկացվել են ամանորյա, երեխաների պաշտպանության, շաքարային դիաբետի և քաղցկեղի ﬕջազգային օրերին նվիրված ﬕջոցառուﬓեր, գործում է նաև ամառային ճամբար: Իրականացվել է բարեգործական հաﬔրգ՝ ԵՊԲՀ երգչախմբի կողﬕց: Բարեգործական կազմակերպություններն իրականացնում են նաև հետբուժական վերականգնողական աշխատանքներ: Կազմակերպել ենք երեխաների կողﬕց ստեղծված նկարների ցուցահանդես: արբեր կազմակերպություններ և հիﬓադրաﬓեր իրականացրել են այցեր մանկատներ: Իսկ մանկատան սաներն էլ իրենց հերթին այցելել են «Մուրացան հիվանդանոցային համալիր: Կազմակերպել ենք նաև անապահով ընտանիքներին օգնության տրամադրում: իվանդանոցում առկա խնդիրներից են բուժման որակի բարձրացումը և վերահսկումը, բուժաշխատողների վերապատրաստումը և մասնագիտական կատարելագործումը, նոր սարքավորուﬓերի ձեռքբերումը, վերանորոգման աշխատանքների կատարումը:

Հ

Տ

Հ

ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ ՀՈւՆԻՍ 2016 N 25-26 (1336-1337) 9

Արցախի եր Ա ե կին կինքն ն այսօր հ հաﬔմ ﬔմատաբար խաղաղ է, հուսանք՝ այդ խաղաղությունը տևական կլինի, բայց ﬔնք ﬕշտ պետք է զգոն լինենք ու լինենք Արցախի կողքին, քանի որ յուրաքանչյուր րոպե իրավիճակը կարող է փոխվել։ Մենք Արցախն ենք և պատրաստ ենք աﬔն րոպե սատար կանգնել ﬔր քաջ զինվորներին: Մեր հերոս տղաներն իրենց կյանքի գնով են անառիկ պահում իրենց պապենական ու սրբազան հողը՝ դրանով վկայելով, որ աշխարհի վրա ոչ ﬕ ուժ

10

չ կարող Արցախը և չի հայի հ իրավունքները խլել: Այս օրհասական խ օրերին ﬔնք ապացուցեցինք ամբողջ աշց խարհին, որ ցեղասխ պան ու արյունարբու պ թուրքի դիմաց այլևս թ իրենց ճանաչած ու թվացյալ խեղճ հայերը թ չչեն կանգնած, ովքեր բնաջնջվեցին ﬔկ դար բ առաջ: Այժմ այդ նույն թուրքի դիմաց կանգթ նած է ﬕ ժողովուրդ, ն ով գիտի, թե հանուն ո ինչի է պայքարում ի ու նաև՝ զոհվում, ում ո մայրերը գիտեն՝ ուր մ են ուղարկում իրենց ե զավակներին: զ Եկավ փորձության պահը, և փ հայ ժողովուրդը բանահ կի վերածվեց, դարձավ կ ﬔկ բռունցք՝ պատրաստ նվաճելու ﬔզ ր հասանելիք ազատութհ յո ունը, խաղաղությունը և անկախությունը: Այսօր Արցախը ﬔզ կանչում է՝ ինչպես երկ գի գ բառերը, որոնք պատգաﬕ պ վերածված՝ հնչում են ու պիտի վ հնչեն աﬔնուր. Հայեր հ ﬕացեք, ﬕացեք հայեր, ﬕ Արցախն է ﬔզ կանչում, Ա օգնության հասեք: օ Այս առիթով էր բժշկական համալսարանում կ կազմակերպված ռազկ մա հայ րե նա սի րա կան մ հաﬔրգը՝ Մենք Արհ ցախն ենք խորագրով, ց որի ընթացքում ելույթ ունեցան ԵՊԲՀ ուսանողական խորհրդարանի Մեդունի երգի և պարի համույթը, ԵՊԲՀ ակադեﬕական երգչախումբը, Վազգեն Սարգսյանի անվան ռազմական ինստիտուտի զինվորական նվագախումբը և հայտնի երգիչներ: Ազգագրական երգերի, պարերի և բանակի մասին տեսահոլովակների ﬕջոցով ﬔկ անգամ ևս համոզվեցինք, որ պայքարի ոգին և հայրենասիրությունը ﬕշտ վառ է յուրաքանչյուրի սրտում:

ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ ՀՈւՆԻՍ 2016 N 25-26 (1336-1337)

ԲԱՆԱԿԸ ՍԿՍՎՈՒՄ Է ԳԻՏԱԿԻՑ ՈՒ ԿՐԹՎԱԾ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆԻՑ Հայ այրենի այր այ նիքը ը սկ ս սվ վու ում ւմ է քո ո տնի նից, հայ այրե ենիք քը ը սո ս ւր րբ է,, ﬔր հացն ցն է, մա մ յր րա ակ կան ան ն գիր րկը, ﬔր մա անո նո նուկ ուկ ւկն նե ն երի օրորո րոցը: Հայ այայրեն րե են նի իքը քը հա այյր րա ակա կ ն տա ան ծուխ խն է, է ﬔր լեզուն ւն ն, նա նա է ﬕաց ցնում նում մ անց ան ցյա ալլը, ը,, ներկան ը ն ու ապագ պագան,, մ պա մա ահ հա ացա ցածի ին ու ապ ին պրողին ղին, նա ղի է հա ավեր երժացնում մ ազգը, ը, պահո հում մ ու պա պահ հպա պանու ո մ ազ զգի հո հոգե գ վո վ որ ու մշա շակու ո թային ին գան ա ձերը րը: Յու որ րա աքա ք նչյու ո ր հա այ երե րեխ խա ա հա այրե րենասի ս րակ կա ան ոգո գով պե պետք տք է դաս աստիար րակ ա վ վի հե ենց նց օր րոոորոցի ից ց:

Իսկ կ բա ան նա ակ կը սկ սկսվում մէգ գի իտակի կ ց ոււ կ կրթ թվ ված վա ծհ հասարակ կությյու թ ունից, ու ու քա անի նի դեռ ﬔր հաս սա արակութ կո յու ո նը գի գիտ տակ տ ակց ցու ոււմ, ում մ, ցա-վո ում ւ ու ան անհ հան հ անգս ստանո ում մ է բանա նակ կի կ ի հ հա ամար ար ա ր, ր, ﬔնք ք անպարտե ելի ենք ք: ք: Խոս Խո սքե քեր երիս ապացո ույ ւյցը վե վեր րջե ջերս ր բժշկա ժշշկա ական համա մալսարամալ նում մ կայա յ ց ցա ած ՀՀԿ ՀԿ երիտա տաս սար ա դա ակա կան ն կա կ զմա ակ կեր երպու ո թյա յան,, ՀՀ առող ՀՀ ող ջապահո ությա ու յան ն նա նախ նախ խա արա ր րու ութ թյա թ յա ան և Ա Առո ռող ղջա ջապահո ոււ-թյան կազ ա մակ կե եր րպի պի իչչն նե ն երի ﬕավո վորում մ  ՀԿ-ի ի կո կող ղﬕ ﬕց ց կա ազմա ակերպված ﬕջոց ցա առո ուﬓ էէր ր, որի րի ըն նթա թա թ ացքո ք ւմ մ պար արգ գևա ևա ատրվեց ն և պատվոգ ցի ոգրեր ու շնոր շն նոր րհա ակա ալլա ագրեր ագ եր ր ստա ացան ապրի րիլին ի ղար ղա րաբա բաղաա աա ադրբեջա անակա կ ն սա ահմանա ագծու ո մ տե տ ղի ունեցա ած իրա ր դար րձութ թյյո ոււն նների ժամա անակ կ մաս ասն սն նա ագիտ տա ակա կ ն պարտքը ը կա ատ տա արա րած ած բժ բժի իշկնե եր, Հա այրե րենակա ան ﬔծ պա պատ տերա րազ զﬕ ﬕ բժի ժիշկշկ կվետ վե տերա րան ննե եր, ր ինչպես նաև և մա ար րտակա կան ն գո գոր րծո ծողությո յուն ւնն նե եր ե րի ժա ամանա նակ կխ խի իզախութ թյյա ամբ աչքի ըն նկած ա զին ինծառա այյող ողն ներ եր՝՝ ﬔր նորօր րյա յա հե հեր րոս սները րը: Միջոցառ առման ան ﬔկնարկ արկից առաջ հյո ար ուրե ր րը ը ծա ծ ղիկնե եր դրե եր եցին ԵՊԲՀ-ի բակ ԵՊ ակ կու ում տե տ ղ ղա ադ դր րված ված Հաղթա անա ակի հոււշա շ քարի շա րի մոտ, այնուհետ տև հա ան նդի դիսության յան դա դահ հլի լիճ իճու ում մ ﬔկ րոպե լռու ութ թյա թ յ մբ հա արգե գ ցին ին զոհ ին հված հերո ոսների հի իշշա ատա տակ ակը: ը: Առող ռո ող ջա ջապ ապահո ության կազմ մա ակեր կե երպի պ չների ի ﬕա ավո վ ր վո րու ում ՀԿԿ-ի ի գ ր գո րծ ծադիր տնօրեն ծա են Սմ մբա բատ տ Դաղ ղբաշ աշյան անն ն ասա սաց որ բժ սաց, բժիշ իշկ կնե երը ը ﬔր զինվորների րի կողքին են և ﬕշշտ տ պատ ատր րաս աս ստ են են կատա արելլ իրեն նց մ մա ասնագիտական առ ռա աքելոււթյո յոււնը նը՝ նը ը՝ և՛ խա աղ ղաղ ղա պայյմա պա աններու ո մ, մ և՛ մարտի տ դաշտոււմ: մ: ՀՀ առող ող ղ ջջա ապա ահու ոթ թյա յ ն նա յա ախ խա ար ա րար Ար Ա ﬔն Մո Մ ւրա ադ դյա յանն նն իր

խ սքում խո քո ք ում մ նշե շեց, շե ց, որ մայ մայիսը ոգ գեշ եշնչ եշ նչմ ման ան, ﬔծ հա հաղթան թանակների ի աﬕս է: է Նա Նախ խա արա արն ն ապաքի ինու ո մ մա մաղ ղթ թեց վի թե իրավոր վոր բոլոր վո որ ր զի ինծա առայո յող ղներին ին. Նրանց ն տոկո ուն ւ աչքե երում ում այս ս օ օրե ր րին րե ին տե եսել եմ ﬕ ﬕա այն ն ﬔկ ցա անկ կո ո թյուն՝ արագ ութ ագ վերա ադառնալ ալլ շար րք, խր խ րա ամա մա ատ և անառիկ պա ահ հել ել հայրենի սահման ննե երը րը, ը, ﬔր երե եխաների անդո դոր րրը րը, ﬔ ﬔր ր արժ արժա անա ապ պա ատվութ ատ թյո ունը : ՀԵՀ հո հոգա աբա բարձ րձ ձու ո ների րի ի խոր րհր հրդի դի ի համակ ա արգող ղ Կ ար րե են Ավագյա անը, ը շնո նոր րհ ր հակալութ հա ււթ թյ թյուն հա այտ տնելո լ վ բո ոլոր այն ն բժ ժիշկնե երին, ով ովքե քե եր իրե ենց ներդրուﬓ րո ուﬓ են ն ունե նեցել ինչ նպե ես Հայրե ենա նական ն ﬔծ ծ պատե տերազ ազմ զմու ում, մ,, այնպես ես ս էլ ապ ապրիլի ին ղարա աբա բ ղ ղա աադր աա րբեջա ջ նակա կ ն սա սահ ահմա ման նագ ագծ ծում մ տ տե եղի ունե եցա ց ծ իրադար արձոււթյո ունների րի ժամա ման նակ ա , ասա ակ աց. ց «Սա Հաղ ղթանա նակի տոնին ին նվի ին վ ր րվա ված ﬕջո վա ոց ցառոււմ է, և ﬔնք ն չեն ենք կա արող այդ դ համա մ տ տեք եք քստո տ ւմ չառ ռա անձնա ացնել բժիշշշկ կների ր ն:

Նրանք ք ցուցաբ բե երել են իրե ր նց ն բար ա ձր մաս սնա ագի գ տա գի ակա կան ն որակ րակրա կն րը ռա նե ռազ զﬕ ﬕ դաշտ աշտում՝ լի ինե նելլով ով վ և՛ զինվո որ, ր և՛ բժ ժիշշկ և այ այն նպիսի բժ ժշկ շ ակա կան ն ﬕջամ ա տութ թյո յուն ւններ են իրա ակա անա ա նաց ցր րե ել առ ռա աջն նա ագծոււմ ծո ւմ, ա աﬔ ﬔնաթե եժ կետեր րո ում մ, որոնք շատ ատ զար ա գացա ցած ա եր երկր րկր կ ներո ում մ գո ոււցե ան ո նհնա ար լի իներ:

Այնուհետև Այն Այ և նա ն շնո ն ր րհա հ կ հա կա ալա լագ գրե րեր ր և պար րգևն նե եր հանձ եր ձնե եց ապրիլ յյան ապ ան իրա ան ադար րձո ր ձութ ձո ւթյյու ւթ ուն ններ րի ի ժա ամանա նակ կ հա այրեն նի ի սա ահմա մ ան նը ը պա պաշտ տպան նե ելիս իս արիո ի ւթյամ մբ աչ աչքի ըն ը կած ծ, վի իրա ավո վո որո ր ում ւ ստա տացած ա զին ինծառայող ղն ներ եր կրտ ր սե ս ր սեր երժա անտ ն Մի իքայել Սահա հ կյա յանին, շշա արքա ք յին Ար րմա ման ան Ավե ետիս ի յյա անի ա ն ն, շար ար րքայյի ին Բենի նիկ կ Եղիա ազա զար րյանին ին և կրտ ր սեր սերժա ան նտ Շան նթ Ղազա զ րյանին: Հան նդ դի իսա ավոր ր ﬕջոց ջո ոցառման ավար րտից ց հետո Հա Հ յրե ր նա ակա կ ն ﬔծ պա ատերա ազ զﬕ ﬕ վետերանների րին ըն նդու ուն նեց ց ԵՊԲ ԲՀ ռե եկտորը ը: Սրտա Ս ամո ոտ ու հուզի զի իչ զրույց յցի ըն յցի յց նթացքոււմ պա ատ տե երազ րա ﬕ հերո րա ոսս նե ն երը կիս կիսվե կի վ ցին իր րեն են նց մա մարտա մար տական հիշո շ ղութ թյուններո ով և հու ույյս հա հ այտնե եցի ին, որ ր եր երկ կրո կ րում ւմ կտի իր րի ի խա խաղաղութ ութ թյուն::

11 ԱՊԱ Ա ԱԳԱ ԲԺԻՇԿ ԱԳ Կ ՀՈ Հ ւՆ ւՆԻՍ Ի 20116 6 N 25-2 -26 (1 ( 336336 13337 37)) 11

Մա Մ այիսի 12-ը բ ժք յրերի ﬕջազգային օրն էր

ԲՈՒԺՔՈՒՅՐ ԼԻՆԵԼՈՒ ՀԱՄԱՐ ՆԱԽԵՎԱՌԱՋ ՊԵՏՔ Է ԼԻՆԵԼ ՄԱՐԴԱՍԵՐ Ապրիլլ յան Ապ ան այս ս օրերին րին բո ոլլո որի իս մոտ էլ նույն ն զգացողություն թյ նն ն էր, ր, նոււյն յն փոթո որկ րկված հոգին: Բոլորի իս սրտերում էլ ապրում էր հույսի այն նշույլը, թե ﬕգուցե ապրիլի 2-ին սկսված կրակոցներն ուղղակի սադրանք էին թշնամու կողﬕց, սակայն այդ կարծեցյալ սադրանքը պաշտոնական տվյալներով տևեց 4 օր, իսկ ոչ պաշտոնական՝ այն սկսվել էր դեռ ապրիլի 2-ից շատ վաղ և շարունակվում է ﬕնչ օրս, որի արդյունքում ﬔնք տալիս ենք նորանոր զոհեր: Եվ ինչն է առավել կարևոր այս պարագայում՝ վիրավոր զինվորների կողքին իրենց անﬓացորդ աշխատանքով մշտապես կանգնած են ﬔր բուժքույրերը: Ցավոք, ﬔզ մոտ հաճախ այնքան էլ չի կարևորվում բուժքրոջ դերը, սակայն հիվանդին ու բժշկին աﬔնից մոտ կանգնած մարդն ու անﬕջական լավագույն օգնականը բուժքույրն է: Այս գոյական անվան երկրորդ՝ քույր արմատն արդեն այնքա՜ն բան է ասում… «Քո՛ւյր, օգնիր, քո՛ւյր, վատ եմ…,հաճախ ենք լսում կյանքում, ֆիլﬔրում. լսելով գթասրտություն, օգնություն աղերսող այս բառերը՝ քույրը չի ուշացել, չի հապաղել, չի դժգոհել: Քույրը, բուժքույրը, ում հոգածությամբ, նվիրումով, հաճախ էլ՝ կյանքին սպառնացող վտանգով շատ վիրավոր զինվորներ են փրկվել Արցախյան առաջին գոյամարտի տարիներին, այսօր էլ շարունակում է իրականացնել իր աշխատանքը և նույն հոգատարությամբ, սիրով և նվիրումով է կատարում իր պարտքը՝ այնպես, ինչպես զինվորը՝ մարտադաշտում: Դուք կհարցնեք՝ վախ չունե՞ն, արդյոք, այս փխրուն կանայք, ովքեր իրենց օրվա ﬔծ մասն անցկացնում են արյան ﬔջ, երբեﬓ մահացող զինվորների ձեռքը բռնած՝ եթե անկարող են օգնել նրանց: Երևի թե այդ վախի զգացումը չքանում է, երբ պատգարակներով ծանր վիրավորներ են բերում, որոնք շատ անգամ հենց իրենց զավակների տարիքին են: Եվ այդ նույն պահին նրանք բոլոր վիրավոր զինվորների ﬔջ տեսնում ու փնտրում են իրենց որդիներին, իրենց հերոսներին… Ապրիլ յան քառօրյա պատերազﬕ օրերին, կրկին վերապրելով հոգում չմարող ցավը, այս անգամ բուժքույրերն օգնում էին ﬔր նորօրյա հերոսներին, ովքեր իրենց անօրինակ սխրանքով, արիությամբ գերազանցեցին իրենց պապերին, նախկին ազատամարտիկներին, ովքեր պատրաստ էին իրենց անդամահատված ոտքերը պրոթեզավորելուց հետո անգամ ﬔկնել Արցախ՝ դիրքեր, լուծել իրենց և իրենց ընկերների վրեժը: Մայիսի 12-ին աշխարհի տարբեր երկրներում նշվում էր բուժքույրերի ﬕջազգային օրը: Մուրացան համալսարանական հիվանդանոցում տոնի առթիվ կազմակերպված ﬕջոցառումը նվիրված էր Հայաստանի Հանրապետության անկախության գալիք 25-ամյակին և ﬔր եռապատերազﬓերին՝ Ավարայրի ճակատամարտի, Հայրենական ﬔծ պատերազﬕ հաղթանակի և Շուշիի ազատագրման

12

ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ ՀՈւՆԻՍ 2016 N 25-26 (1336-1337)

օրե երին: ին Միջոցառում մը նե ներկ կայացվ ված ծ էէր հերոսապատմ ման ն տեսքով՝ ﬔր որդիների և բուժքույրերի անցած հերոսական ու հաղթական ճանապարհի մասին, որի ընթացքում շնորհակալագրերով և նվերներով պարգևատրվեցին այն բուժքույրերը, ովքեր պատերազﬕ դաշտ էին ուղարկել իրենց զավակներին, ամուսիններին: Ցանկանում եմ բոլոր բուժքույրերին մաղթել տոկունություն, գիտելիքներ ամբարելու ﬔծ ցանկություն, սեր ու նվիրվածություն իրենց աշխատանքի հանդեպ: Կյանքը շարունակվում է աﬔն բացվող օրվա հետ, նոր մանուկներ են լույս աշխարհ գալիս, նոր հերոսներ են ծնվում…. Ես ուզում եմ, որ ոչ ﬕ զինվոր, ոչ ﬕ հայորդի մարտի դաշտում չհերոսանա, որ ﬔր ջահել տղաները հուշ չդառնան, որ հայի արդար հաղթանակով ավարտվի ﬔր հարցի լուծումը, և ամբողջ աշխարհում տիրի խաղաղությունը: ԱԻԴԱ ՀԱԿՈԲՅԱՆ

ՀՈԲԵԼՅԱՆԱԿԱՆ ԳԻՏԱԿԱՆ ԿՈՆՖԵՐԱՆՍ Գրե եթ թե ե 9 հ հա ազար ար տարվ վա ա պա ատմ մությյուն ունեցո ցող այս ս մա ասնագ նա ագիտո ությունը՝ ստ տոմա ատո ոլոգիա ան, այյսօ օր Հայա յ ստանում բա ավականին բա արձ ձր մա ակա կար րդա դ կ ունի: Վե երջին ն տարինե երի ին իրա րակ կանա նաց ցվե վ լ են որոշակի փո ոփո ոխ խո ութ թյո յունն ներ եր ստոմաատո ոլոգի իայի ի ոլորտում մ՝ կարգավորվել է մ՝ հի իվան նդների պա ատշա աճ սպ սպասարկո կումը, նկ կատվում է ծառա այություննե երի ի որա ակի բա արձրացո ում: Չնայած Հայաս աս ստ տա անը որ րակ ա յալ ակ ատաﬓ ﬓաբուժա ական ծառայո յութ ւթյյու ուն նն նե եր ոււնի և մր րցունա ակ է աշխարհում ւմ՝՝ դ դե եռևս շա ատ անելիքներ ր կան ն այս ասպա պար րե եզո զոււմ մ: Թեև հայ մասնա ագե գետ տն նե երը փոր փորձո ում մ են անﬕջջապե ես տիրապե ետ տել ել համա աշխա խարր հա ային նորո րութ թյոււններ րին ն՝ հն հնարավո որո րության սահման թյ աններո ում դրա անք ն կիրառելով Հայաս ստա տ նում, մ, այնո ոււաﬔ աﬔ ա ﬔնա նա նայնիվ, լի ինում են նաև և դժգ ժգոհո ութ թյու ուննե եր և բ բո ողոք քներ մասնագիտա մա ական ն պատրաս ա տվա վածու ո թյա ան վե եր րաբեր րյա յալ: Այդ յդ բա ացը լրացնելու ու հա ամար ﬔր ﬔ ր ուսանո ող ղն ները ը մշշտապես կազ ա մ մաա կերպում են կո ոնֆե երան նսներ ր, գիտա ական քննար րկո կուﬓ ﬓեր ր, որոնց ց ﬕջո ոցով ﬕմյա անց ան են փոխանցո ում իրեն ենց գիտելի լիք քները, ը, ը, հն նարավորո րություն են ունենում հարցեր տալ իրե րենց ց դա ասա ախոս սների րին և ստանալ սպա առիչչ պա ատասխան նն ներ, որոնք ք հետագայու ում կօգ գտ տա ագ գոր րծեն ն իրե ենց մա ասնագիտակ կան կա ատ տա ար րելա ագոր ործմա ան ﬔջ: Նմա Ն անա ատի իպ կոնֆերա անսների շա ար րքին էր դա ասվ վում բժ բ շկ շկական համալ ալսարա ան նում տեղի ի ունեցա ած թերա ապևտիկ և ընտա ան նեկան ստո կա ոմատ տոլո ոգիա այի ամբիո ոնի 5-ր րդ հո ոբել յանա ակա ան գի իտակա կան կո կոնֆե երանսը ը, որի ըն նթա ացքո ում զե եկույյցներո ով հան ա դես ս եկան ամբիո ի նի ի ուսանո ող ղակա ան գիտաակա ան ըն նկերո ությա ան տա աս ոււսա ս նողներ եր: ԵՊԲՀ Հ ստո ոմատոլոգիակա կան ֆակու ուլտետի ի դեկա ան Լազա ար Եսայա ան նը, ող ղ ջունելո ով նե երկանե երին ն, նշե եց, որ նմ մանա ատիպ պ ﬕջո ոցառուﬓ ւﬓերը շա արժի իչ ուժ ւժ են դա առնո ում ուս սանող ղների ի հա ամ մար ր: Զեկույց ցների ից հետո ո անց նցկաց ցվեց ց փակ քվ վեարկո կությո ուն, ինչի ի արդ դյունքում մ ընտ տրվե եցին երեք ք լավագո ույն աշխատան ա քնե-րը ը, որո ոնք տեղ կգտ տնեն ն գիտակա կան ամ մսա ագրերում: Հո ոբել յանա ական ն գիտա աժո ողո ովի կապա ակց ցությա ամբ բ տրվ րվեցի ցին նա աև լր րացուցիչ մրց ցանա ակներ եր՝ Լա ավա ագո ույն ն տեսաշար, Գործ ծնա ակ կան նշ նշանակ կոււթյուն,, Ա Անհ հերքե ելի աշխատա ասի իրու ություն,, Էք քստ տրեմա ալը ստ ս ոմա ատո ոլո ոգիա իայո ում, Ան նհետաձգելի ի իրավիճակնե երը ստ տոմա ատոլոգիա այում մ և այլլ անվ վա անակա արգե եր րում մ:

ՈՒՐՎԱԳԾՎԵՑԻՆ ՆՅՈՒ ՅՈՐՔԻ ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆԻ ԱՏԱՄՆԱԲՈՒԺԱԿԱՆ ՔՈԼԵՋԻ ՀԵՏ ՀԱՄԱԳՈՐԾԱԿՑՈՒԹՅԱՆ ՀԵՌԱՆԿԱՐՆԵՐԸ Բժշկական համալսարանը ﬕշտ էէլ փնտրել է համագործակցութ ան բազմազան ուղիներ տարբեր թյ ե կրների կրթօջախների հետ: Դա եր առաջին հերթին հնարավորություն է ընձեռում դուրս գալ ﬕջազյո գային ասպարեզ, ունենալ զարգացման որոշակի խթան, ինչպես ն և դրանով հիմքեր են ստեղծվում նա իրականացնելու համատեղ հետազ տություններ և կրթության որակը զո բարելավող ծրագրեր, նաև կազմակ րպել վարպետաց դասեր: կե Այդ կապակցությամբ էր հերթական հանդիպումը հայ ստոմատոլոգների և Նյու Յորքի համալսարանի ատաﬓաբուժական քոլեջի (NYUCD) պ տվիրակությունների ﬕջև: պա Հանդիպման ընթացքում քոլեջի փ խդեկան Սյուարթ Հիրշը ԵՊԲՀ փո ս ոմատոլոգիական ֆակուլտետի ստ դեկան Լազար Եսայանին ներկայացրեց Հայաստանի մարզերի երեյա խաների շրջանում նախատեսվող ծրագրի մանրամասները: Նա տեղեկացրեց, որ քոլեջի մասնագետները, ը դգրկված լինելով տարբեր ծրագըն րերում, արդեն 20 տարի է աշխարհ տարբեր վայրերում ծրագրեր են հի իրականացնում` ի ատաﬓաբուժակ ն, կրթական ու հետազոտական կա ծ ռայություններ ծա տրամադրելով անապահով բնակչությանը: Դեկանն ասաց, որ իրենք համագործակցում են Հայաստանի մանուկներ ցո հիﬓ հի ﬓա ﬓ ադրաﬕ (C (COA OAF) F) հետ և այ այժմ ժմ

հն րավ հնա վորություն ննե ներ են փնտրում փն մ համանման ծրագիր իրականացնել նաև Հայաստանի գյուղական համայնքներում: Տեղում կարիքները գնահատելու նպատակով նրանց թիմը եղել է Լոռու և Արմավիրի մարզերի 5 դպրոցներում և հետազոտության արդյունքում եկել եզրակացության, որ ծառայությունների կարիքը բավականին բարձր է: Ս. Հիրշը նշեց, որ իրենց կողﬕց առաջարկվող ծրագիրն իրականացնելու նպատակով Հայաստան կժամանի ստոմատոլոգների, դասախոսների և շրջանավարտների ﬔծ թիմ` իրենց հետ բերելով անհրաժեշտ սարքավորուﬓեր և նյութեր, ինչպես նաև կանցկացվեն տեղի մասնագետների վ րա վե ապա պ տ պա տրա ր ստ րա ստմ ման մ ան ն դասե սեր: ր ր:

Լ. Եսայան Լ նը կ կարև ևորեց ե ցան նկ կացած ծ կանխարգելիչ ծրագրի իրականացման հնարավորությունը ﬔր երկրում և նշեց, որ ﬔր մասնագետների կողﬕց ևս նմանատիպ ծրագրեր իրականացվում են: Հայաստանի մանուկներ հիմնադրաﬕ գործադիր տնօրեն Անուշ Եդիգարյանը հայկական կողﬕ հետ քննարկման ընթացքում ներկայացրեց իրենց գործունեության 12 տարիների փորձը՝ նշելով, որ իրականացվող ծրագրերն ուղղված են երեխաների կյանքի որակի բարելավմանը և ընդգծելով հատկապես գյուղաբնակ երեխաների շրջանում կարիեսի դեմ պայքարը:

ՎԵՐԱՊԱՏՐԱՍՏՄԱՆ ԴԱՍԸՆԹԱՑՆԵՐ ԵՊԲՀ ՔՈԼԵՋԻ ԱՇԽԱՏԱԿԻՑՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ Երևանի պետական բ բժշկա կան համալսարանի քոլեջի աշխար տակիցների տ համար անցկացված Կարոա ղություններին ﬕտված ղ ուսուﬓառության գործո ընթացի կազմակերպը ման և իրականացման մ արդյու նա վե տութ յան ա բարձրացում թեմաբ յո ով վերապատրաստման դասընթացները մ վար վ րեց եց ՄԿՈ ԿՈՒԶ ՒԶԱԿ ԱԿ-ի ի 14 14

ԱՊԱԳ ԱՊ ՊԱԳ ԱԳԱ Ա ԲԺ ԲԺԻՇ Բ ԺԻ ԻՇԿ ԻՇ ՇԿ ՀՈ ՀՈւՆ ւՆԻՍ ւՆ ՆԻՍ Ի 201 016 16 N 25 25-2 5-2 -26 26 (1 ( 33 33366-13 6-13 61 37 37)) 37)

Սոցիալական գործընկերության և ﬕջազգային համագործակցության բաժնի մասնագետ Ռոբերտ Իսրայել յանը: Դասավանդման թեմաներն էին՝ Պետական կրթական չափորոշիչների ներդրման և իրագործման ձեռք բերված արդյունքների վերլուծություն և գնահատում, Մոդուլային ուսուﬓական ծրագրի կազմում, ուսուﬓառության գործընթացի պլանավորում, Ուսանողի ակտիվ ուսուﬓառության ապահովումը, Կարողությունների գնահատման մոտեցուﬓերի կատարելագործումը, Կանանց և տղամարդկանց իրավահավասարության հիմախնդիրների հնարավոր դրսևորուﬓերը և դրանց կանխարգելման քայլերը: Այս բնագավառում ՄԿՈՒ հաստատությունների անելիքները:: րը

«ՀԱՂԹԱՀԱՐԵՆՔ ՔԱՂՑԿԵՂԸ ԺՊԻՏՈՎ» Քաղցկեղի, այդ թվո վում մանկական քաղցկե եղի վերացմա ման դեմ պայքարը չի սահմանափա ակվում ﬔկ օրով, այն ոլորտի նե երկայացուցիչների հետևողական և շարունակական աշխատանքի արդյունքը պետք է լինի: Մի շա արք ﬕջազգային և տե եղական կա ազմակերպություններ, ին նչպես Հայա աստանում, այնպես էլ ամբողջ աշխարհում, համախմբում են իրենց ոււժերը՝ քաղցկեղի դեմ պայքարելու համար: Դարի կարևորագույն խնդ դիրներից ﬔկը լուծելու համար աﬔ ﬔն տարի տարբեր երկրներում կազ զմակերպվում են գիտաժողոﬖեր, համաժողոﬖեր, վերապատրաստ տվում են մասնագետներ: Համագործակցությունն այս բնագավառում առաջին հերթին նպաստում է փո որձի, տեղեկատվության փոխանակմանը: Այս կապակցությամբ բժշկական համալսարա անում կայացած ﬕջազգային գիտաժողովին ներկա էին ոլորտի հա այտնի փորձագետներ ու բժշկագիտության կարկառուն դեմքեր քաղ ղցկեղի աﬔրիկյան և հայաստանյա ան առաջատար կենտրոններից: Կազմակերպիչներն էին բ շկական համալսարանը, արյուբժ նաբանության ն և ուռուցքաբանության հայկական ասոցիացիան, "C City of Smile" հիﬓադրամը, երիտա ասարդ ոււռո ռուցքաբանների և ման անկական արյո ունաբանության և ուռո ուցքաբանությա ան հայկական խմբեր ե ը: Գիտաժողովի աջակիցներն ն էին ՀՀ առո ող ջապահության

նախարարությունը, Առո ռող ջության կամուրջ բարեգործա ական հիմնադրամը, IDeA հիﬓ ﬓա ադրամը, Հայ օգնության ֆոնդը, Հայաստանում Աﬔրիկայի շրջանավարտների ﬕությունը, Հայաստանում Հարվարդի ակում ւմբը և Go2 Armenia կազմակերպութ թյունը: ԵՊԲՀ ռեկտոր որ Մ. Նարիմանյանը նշեց, որ ուռուցքաբանությունը բժշկագիտութ թյան հիﬓական և կարևորագոււյն ուղղություններից ﬔկն է, որն ունի մշտական զարգացման անհրաժեշտություն: Ոլորտի զարգացմա ան նը նպաստելու նպատակով նմանա ատիպ գիտաժողոﬖերի արդյունքնե երն իրենց արտացոլուﬓ են գտնում մ ուսուցման թե՛ նախադիպլոմայի ին փուլի ուսուﬓական ծրագրերոււմ, թե՛ հետդիպլոմային շրջանի հետազոտական նախագծերում: ՀՀ գլխավոր ուռուցքաբան, ԳԱԱ թղթակից անդամ Հայրապետ Գալստյանը ը շնորհակալություն հայտնեց բժշ ժ կական համալսարանի ղեկավարությանը նման ﬕջոցառուﬓերի հա աճ ճախակի կազմակերպման համար և ընդգծեց, որ նման գիտաժողոﬖերը հնարավորություն են տալիս քննա արկելու ոլորտի արդի խնդիրները և դրա ր նց լուծման ուղիները: Առող ջապահութ թյան համաշխարհային կազմակերպության տվյալներով քաղցկեղայի յին հիվանդությունները երիտասար րդացել են, և շատացել է այս հիվա ան նդություններով տառապողների թիվը. ը մասնավորապես Հայաստանում՝ մ՝ առողջապահության նախարարո ութ ւ յան տվյալներով, նրանց թիվը կրկ կնա ն -

կի աճե ճել էէ: Ո Ուստի ի այն ն հան հ նդի իպումմ ները, որոնք նվիրված են չարորակ ուռուցքներով հիվանդների վաղ հայտնաբերման և բուժման խնդիրներին, ունեն ոչ ﬕայն առող ջապահական, այլև պետական կարևոր ն անակություն, - նշեց ՀՀ գլխանշ վոր ուռուցքաբանը: Բ շկական համալսարանի գիտութԲժ յա ան գծով պրոռեկտոր Կ. Ենկոյանը, խոսելով ԲՈւՀ-ում իրականացվող հետա ազոտական ծրագրերի մասին, նշեց, որ դրանք կարևոր տեղ են զբաղեց ցնո ն ւմ ԲՈւՀ-ի գիտական գործունեությա յան ﬔջ. Մեր համալսարանի գիտա ական և հետազոտական փիլիսոփայութ թյյունն այն է, որպեսզի նման քննարկուﬓ ﬓերն իրենց շարունակությունը գտնեն են հետազոտական ծրագրերում: Ելույթներից հետո մասնագիտական զեկուցուﬓերով հանդես եկան ԱՄՆ-ից ժամանած հայտնի ուռուցքաբաններ, հեմատոլոգներ, տեղի ունեցան նաև նեղ մասնագիտական վարպետաց դասեր:

ԿՐԿՆԱԳԱՂԹԻ ՃԱՄՓԱՆԵՐԸ ԲԵՐՈՒՄ ԵՆ ՀԱՅՐԵՆԻՔ Մենք ﬕնչև ե՞րբ պետք է ﬓանք՝ թափառականի խարանը ﬔր ճակատներին: Մինչև ե՞րբ պետք է թափառենք այս աշխարհում՝ առանց ﬔր արմատները ամրապնդելու: Հայի յուրաքանչյուր սերունդ, կարծես թե, անպակաս չի ﬓում ողբերգություններից՝ ոչ դարասկզբին և ոչ էլ՝ դարավերջին: Եղեռնի ﬕլիոնավոր զոհերի ձայնը 100 տարի հետո է ﬕայն աշխարհին հասնում: Բայց արի ու տես, որ 21-րդ դարում էլ կրկնվում են ցեղասպանությունները՝ նույն ձեռագրով ու բարբարոսությամբ: Թվում է՝ այս նոր դարաշրջանը պետք է լիներ հանգիստ ու խաղաղ, այնինչ՝ հարյուր հազարավոր հայ գաղթականներ կրկին լքեցին իրենց հարազատ դարձած օջախները, կրկնագաղթ ապրեցին ﬔր հայրենակիցները՝ սիրիահայերը: Խոսքը նյութիս հերոսուհու բժշկականի շրջանավարտ ամուսնու՝ Մինաս Սարգսի մասին է: Լինելով այն սերնդի զավակը, ովքեր Թուրքիայի ազգակործան քաղաքականության հետևանքով հաստատվել էին Սիրիայում, այժմ էլ այդ նույն պատճառով նա կրկնում է իր պապերի ճակատագիրը: Այս դժոխային պատմության ﬕակ լուսավոր կետը թերևս այն է, որ նորագաղթի ճանապարհները նրա ընտանիքը Հայաստան են բերում:

Իբրև առաջին քրիստոնյաներ և մահﬔդականների հարևաններ, հայերը ﬕշտ էլ հայտնվել են կրոնական հակամարտությունների կիզակետում: Մեզ քաջ ծանոթ է «ցեղասպանություն, «աքսոր, «տեղահանություն բառերի իմաստը: Ըստ իրենց ընտրած կամ ակամա հայտնված երկրների՝ հայերն ապրել են ժողովրդավարությունների պայմաններում կամ բռնապետությունների տակ, այդ երկրների իշխանությունների մաս կազﬔլով կամ չկազﬔլով, ապրելով պատերազﬕ կամ խաղաղության ﬔջ, բայց գրեթե ﬕշտ պահպանելով իրենց հատուկ հզոր ինքնությունը: Ինչպես 1915-ի արյունալի կոտորածից հետո հայերը ստիպված եղան թողնել իրենց ստեղծած ու արարած բարիքները, այնպես էլ Սիրիայում տեղի ունեցած սարսափելի պատերազﬕ հետևանքով հազարավոր մարդիկ ﬓացին անօթևան և ստիպված բռնեցին աստանդականի ցուպը՝ փրկություն որոնելով գաղթի ճանապարհին: Իհարկե, այս աﬔնից կրկին անմասն չﬓացին հայերը, ովքեր, թողնելով իրենց երկրորդ հայրենիք դարձած երկիրը, փրկության փարոս ընտրեցին Հայաստանը: Հազարավոր ﬔր հայրենակիցներից է նաև նյութիս հերոսուհին՝ Էվելինա Մանուկյանը, ում ընտանիքը, թողնե-

16

լով իր ստեղծած բարիքները, ﬕայն մտածելով զավակների ապահովության մասին, ներգաղթեց Հայաստան: Մեծ կարոտով ու հույսերով լեցուն՝ նա անﬕջապես դիմում է իր Alma Mater համալսարանը, որտեղ ավարտելուց անﬕջապես հետո 1995-ին ընդունվել էր արտասահմանցիների համար լեզուների ամբիոն և ստացել բարձրակարգ որակավորում՝ աշխատելով 13 տարի: Պետք է նշեմ նաև, որ 1997 և 2005 թվականներին Մոսկվայում, Պուշկինի անվան պետական ինստիտուտում Է. Մանուկյանն անցել է ռուսաց լեզվի դասավանդողների որակավորման բարձրացման դասընթացներ: Սակայն բժշկականում թափուր տեղի բացակայության պատճառով նա, իր հույսը չկորցնելով, որ հայրենիքում կգտնի բարի մարդկանց աջակցությունը, ԵՊԲՀ ռեկտոր Մ. Նարիմանյանի խորհրդով և աջակցությամբ դիմում է Հերացի ավագ դպրոցի տնօրեն Նարինե Սարգսյանին՝ աշխատանք ստանալու ակնկալիքով: Եվ ահա նա դպրոցում է և վարում է ռուսերեն լեզվով ֆակուլտատիվ խմբակ՝ դպրոցի 101 և 102 բիոքիﬕական հոսքի աշակերտների համար, ովքեր հետագայում նպատակ ունեն ընդունվել բժշկական համալսարան: Ունենալով աշխատանքի ﬔծ փորձ ար-

ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ ՀՈւՆԻՍ 2016 N 25-26 (1336-1337) ( )

տասահմանացի և տեղացի ուսանողների հետ և տիրապետելով դոցենտ Մադլենա Ակոպովայի կողﬕց մշակված լեզուների դասավանդման նորագույն ﬔթոդիկային, որն իրենից ներկայացնում է ավանդական և ինտենսիվ ﬔթոդների համադրում, ինչպես նաև ակտիվ լեզվական ﬕջավայրի բացակայության պայմաններում Է. Մանուկյանը անցավ աշխատանքի: Հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ աշակերտներն ունեն բժշկական կրթության ուղղվածություն՝ նա վերոնշյալ դպրոցի աշակերտներին սկսեց դասավանդել մասնագիտական լիարժեք նվիրումով, որտեղ սովորում են նաև սիրիահայ աշակերտներ: Ուսուցման դժվարությունն այն էր, որ աշակերտների մոտ ռուսերենի լեզվական մակարդակը բոլորովին տարբեր է, իսկ սիրիահայերի մոտ՝ ընդհանրապես զրոյական: Նշված ﬔթոդիկան, որն իրեն 25-30 տարիների ընթացքում արդարացրել էր որպես դասավանդման հիանալի ﬔթոդ՝ աշխատանքի ﬔջ դարձավ անհրաժեշտ: Եվ շնորհիվ այդ ﬔթոդիկայի՝ արդեն 3 աﬕս հետո, ֆակուլտատիվ պարապմունքներին հատկացված ուսումնական ժաﬔրի ﬕնիմալ ծանրաբեռնվածության պայմաններում, հնարավոր եղավ անցկացնել բաց դաս՝ Արդյոք գիտե՞ք, որ… թեմայով, որը ներկայացնում էր հետաքրքիր էքսկուրս բժշկության պատմության ﬔջ: Բաց դասին պատրաստվելու կարճ ժամանակաընթացքում աշակերտները ծանոթացել են շուրջ 300 անծանոթ բառերի, բժշկական տերﬕնների և տերﬕնաբանական բառակապակցությունների: Աշակերտներին հրապուրել էին թեմաները, որոնք շարժել էին իրենց հետաքրքրությունը ապագա մասնագիտության հետ կապված և շնորհիվ այդ հանգամանքի՝ օրեցօր ավելանում է այն աշակերտների թիվը, ովքեր ցանկանում են մասնակցել ֆակուլտատիվ պարապմունքներին: Աշակերտները ռուսերեն լեզվի իրենց գիտելիքներով ﬔկ անգամ ևս ապացուցեցին, որ եթե կա ցանկություն՝ ոչինչ անհաղթահարելի չէ: Միջոցառման հյուրերի թվում էին բժշկական համալսարանի ռեկտորի աշխատակազﬕ ղեկավար Կարեն Ակոպյանը, ԵՊԲՀ ռուսաց լեզվի ամբիոնի դոցենտ Սվետլանա Նալբանդյանը, Հերացի ավագ դպրոցի ուսուցչական կազմը՝ տնօրեն Նարինե Սարգսյանի գլխավորությամբ, ովքեր իրենց շնորհակալական խոսքն ուղղեցին ﬔր հայրենակից երիտասարդ ուսուցչուհուն՝ գիտելիքների այն պաշարի համար, որը նա փոխանցել է աշակերտներին: Այդ ﬕջոցառմանը ներկա էի նաև ես և պետք է փաստեմ, որ տպավորություններս, որոնք ստացա աշակերտների լեզվական գիտելիքների մակարդակից, բավականին ﬔծ էին: Աﬔն դեպքում կյանքը գեղեցիկ է: Եվ որքան էլ դժվար լինի այն, ﬔծ է ու հաճելի ապրելու ցանկությունը: ԱԻԴԱ ՀԱԿՈԲՅԱՆ

ՀԱՅՐԵՆԱՍԻՐՈՒԹՅՈՒՆ Հայրենիքներն ապր մ են հայրե-նասիր թյա ամբ, կործանվ

մ՝ դրա ա պակասի պատճառով: Հայրենա-պաշտական ն դաստիարա ակ թյ ն՝՝ ահա ﬔր փր րկ թյան խարի իսխը...: ԳԱՐԵԳԻՆ ՆԺԴԵՀ Աս մ են ն՝ հայրենասի իր թյ -նը սկսվ

մ է ընտանիքից:: Յ րաքանչյ

րը պետք է հայրե-

նասիրական ն դաստիարա ակ թյ ն ստանա: Մատաղ սերնդի հայրեն նասիրա-կան դաստի իարակ թյ նը ը մշտա-պես գտնվե ել է դպրոցի շադր -թյան կենտրոն մ, քանի որ ման-կ թյ նն պատանեկ կ թյ նը ը աﬔնանպաս ստավոր շրջ ջաններն ն են անձի մոտ հայրենիքի ի նկատ-մամբ իր պա ատկերաց ﬓերը ճիշտ տ ձևավորել , սիրո զգացմ

նքն ար-մատավորել

և որպես հա այրենիքի ի պաշտպանի ի գիտակց մը սերմա-նել համար ր: Հայրենիքը ը ﬕայն հողն ջ րը ը չեն, որոնք կարիք նեն պաշտպա-ն թյան: Հա այրենիքը նաև այ և ﬕ ﬔծ ծ տ ն է, ընտ տանիք, որի հե ետ մար-դը պետք է աշխատի, որը պետք է ծաղկեցնի և դարձնի բա արեկեցիկ կ և արժանավայել ապրել

վայր:: Հայրենիքը պետք է լինի այյն վայրը, որտեղ ապրե ելը յ րաքանչյ

ր անձի ի համար պատիվ կլինի: Այս մտայյն թյամբ էլ մայիս-յան եռատո ոնին ընդառաջ ջ ԵՊԲՀ Հ «Հերացի  ավագ դպրոցի աշա-կերտներն այցելեցին ՀՀ պաշտպա-ն թյան նա ախարար թյան ն «Մայր ր Հայաստան  ռազմապատ տմական ն թանգարան, որտեղ ծանոթացան ն Հայրենակա ան ﬔծ պատերա ազﬕ, Ար-ցախյան հեր րոսամարտի հե երոսների ի անցած ղ

ն, այն պատա անիների ի սխրանքների ին, ովքեր ﬔր օրեր մ, մ արժևորելով վ «Մահ իմացե եալ ան--

մահ թիւն  պա ատգա աﬕ խորհ հ րդը, չվ վարանեցին իրենց արյ նը ը խառնել մայր հողին ն՝ սեփական կյանքը դարձնելով անմ մահ

թյան օրի ինակ: Աշակերտների ի հայյրենասիր րական դաստիարակ

թյ նը ը «Հե երացի ավագ դպրոց

մ ﬕ ﬕշտ շադր թյ ն կենտրոն մ է: Այդ նպ թյ պատակով պարբերա աբար կազմա ակերպվ մ են տարբեր ﬕջոցառ

ﬓեր՝ սեﬕնարներ, հանդի իպ ﬓեր ր, հայրենասիրական ն զր

յցներ, այցեր Եռաբլ ր, աջա ակց

թյ ն սահմանաﬔրձ գյ ղի աշակերտ տներին, ռազմահայրենա ասիրա ական երգերի

պարերի ս

ց մ: Հայրենասիրա ական դաստ տիարակ թյանը նպաստո ող նախաձեռն թյ նների շա արք

մ կազմա ակերպվել էր նաև ﬔկ այլ ﬕջոցառ մ՝ «Նրանք ընկան ն, որ ﬔնք ապ պրենք խորագրով, որի ից հետ տո մանկավարժական անձնա ակազﬓ ﬓ աշա ակերտները ﬕասնական եր րթ իրակ կանացրի ին դեպի Եռաբ բլ ր հ շահա ամալիր` իրենց խոնարհ ﬓ հար րգանքի տ րքը մատ

ցել քառօրյա ա պատերազﬕ զոհերի հիշատ տակին, որոնց թվ մ էր ր իրեն նց դպրո ոցի ռ սաց լեզվի ս ցչ հի Անահիտ Գևորգյանի թոռնի իկը` Ռոբերտ Աբաջյանը: Դպրոցի տնօրին թ թյ նը ռազմահայրենասիրական կենտրոն ն ստեղծել նախաձե եռն թյամբ դիﬔլ է ՀՀ պաշտպան

թյան նախա արար թյանը: Եվ սա այս դպ թյ պրոցի առաջին նմանօրինակ նախաձեռն

թյ նը չէէ. 2015-ի սեպտեմբե երին դպ պրոց մ բացվել է Դ շման Վարդանի անվան դասասեն նյյակ, որտեղ պարբերաբար Դ շմա ան Վա արդանի մայրիկի ի և այլ զոհվա ած զի ինծառայո ողների ծնողների հետ կազմ մակերպվ վ մ են հայրենասիրական դաստիարակ թյանը նպա աստող ղ ﬕջոցառ մներ:

«ՀԵՐԱՑԻ» ԴՊՐՈՑԻ ԱՇԱԿԵՐՏՆԵՐԸ՝ ՕԼԻՄՊԻԱԴԱՅԻ ՀԱՂԹՈՂՆԵՐ ԵՊԲՀ «Հե երացի ավագ գ դպրո-ցի աշակեր րտները մասնա ակցեցին ն Երևանի պե ետական համա ալսարա-նում անցկա ացված դպրոցա ականնե-րի առարկայական օլիմպիադային, որի արդյուն նքում առաջին ն կարգի ի դիպլոմով պարգևատրվե եց 12-րդ դ դասարանի աշակերտուհի ի Էմմա ա

Պետրոսյանը (հայոց լեզու և հայ գրականություն ն): Գովասանագրեր ստացան ն նաև 12 2-րդ դասարա անի աշակեր րտուհի Լիա Մկրտչյա անը (հ հայ ժողովրդի պատմություն), 12-ր րդ դասա արանի աշակերտներ Կարեն ն Հակոբ բյանը և Արթուր Աﬕրխանյա անը (ֆիզի իկա):

ԱՊԱԳԱ ԲԺԻ ԻՇԿ ՀՈււՆԻՍ Ս 2016 N 25-2 26 (13336-1337) 17

ԿԼԻՆԻԿԱԿԱՆ ՕՐԴԻՆԱՏՈՐՆԵՐԸ՝ ՀԵՏԱԶՈՏԱԿԱՆ ԾՐԱԳՐԻ ՄԱՍՆԱԿԻՑՆԵՐ "World Vision" ﬕջազգային բարեգործական կազմակերպության կոչուﬓ է բարեփոխել աղքատության ﬔջ ապրող երեխաների, նրանց ընտանիքների և համայնքների կյանքը: Կազմակերպության ծրագրերն ուղղված են առավել խոցելի երեխաների կայուն բարեկեցությունն ապահովելուն: Կրթական և առողջապահական ոլորտներում տարվող աշխատանքներ, հոգևոր դաստիարակություն, մասնագետների վերապատրաստում, ծնողների և երեխաների իրազեկության բարձրացում, երեխաների իրավունքների պաշտպանություն, տնտեսական զարգացում և ենթակառուցվածքների վերականգնում՝ սրանք են "World Vision" Հայաստանի 13 «Տարածքային զարգացման ծրագրերի գործունեության հիﬓական ուղղությունները: Այդ կապակցությամբ բժշկական համալսարանի Մանկաբուժություն մասնագիտությամբ կլինիկական օրդինատուրա անցնող 10 ուսանողներ մասնակցեցին Վարդենիս և Գավառ համայնքներում կազմակերպված վ ղ մանկության զարգացման ոլորվա տի տ ին վե վ րաբե բ րող ղ ծրա ր գ գրե ր րին րե ի , որ րն իրա ի րակ ականա նաց ցվե վ լ էր վե վ րո ր նշշյա յ լﬕ ﬕջջազ զ-

գային կազմակերպության կողﬕց՝ Բիլ և Մելինդա Գեյթսերի դրամաշնորհային հետազոտական ծրագրի վերջնական արդյունքների գնահատման համար: Այս ծրագիրն իրականացվում էր 2014-ի հոկտեմբերից և ավարտվել է 2016-ի ապրիլին: Ծրագրի շրջանակներում ուսանողները մասնակցեցին երեխաների պսիխոմոտոր զարգացման գնահատման ﬕջազգայնորեն ընդունված գործիքի՝ Բեյլի սանդղակի կիրառման եռօրյա դասընթացին, որն իրականացնում էր վաղ մանկության զարգացման ոլորտի ﬕջազգային փորձագետ Աիշա Յուզուֆզային: Կլինօրդինատորները սովորեցին գնահատել 2-3 տարեկան երեխաների զարգացումը՝ տարբեր զարգացնող խաղերի և վարժությունների ﬕջոցով: Դասընթացի ավարտին Ա. Յուզուֆզային իր հիացմունքն արտահայտեց բժշկական համալսարանի կլինօրդինատորների պատրաստվածության, նրանց խանդավառության և նորույթն արագ յուրացնելու ունակության վերաբերյալ: Ապա պ գա բժ բ շի շիկ կնե ներ րը խն խ ամ ամք քով վ և բար րձր ր պատա տաս սխա խ ն նատ ատվ վու ութ թյա թ յ մբ յա բ

իրականացրին առաջադրանքը: Սա ա նրանց համար լավ հնարավորու-թյուն էր նաև ծանոթանալ համայնք-ներում առկա առող ջապահական և երեխաների խնամքի հետ կապված ծ խնդիրներին: Նրանք իրենց դրսևո որեց րե ցին ին որպե պես ս ըն ընդ դհա հան նու ուր ր խն խնդ դրի դր շ ւր շո րջ հա համ մախ ախ խմբ բված ու ﬕ ﬕմ մյա յ նց նց աջա ջ կ կցո ց ղ թի ցո թիմ: մ:

ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՀԵՏԱԶՈՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ԱՄՆ-Ի ԱՌԱՋԱՏԱՐ ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆԱԿԱՆ ՀԻՎԱՆԴԱՆՈՑԻՑ Բժշկական համալսարանի հիվան- պայմանագիր: Այդ պայմանագրի դանոցային համալիրների կլինի- ﬕջոցով բացառիկ հնարավորուկաները շարունակում են համագոր- թյուն է ընձեռվում մագնիսառեզոծակցել աշխարհի առաջատար հա- նանսային տոմոգրաֆի հետազոմալսարանական հիվանդանոցների տությունների եզրակացություննեև կլինիկաների հետ: Այս տարվա րի վերաբերյալ ստանալ լրացուցիչ հունվարին՝ աﬔրիկահայ առաջա- կարծիք Ջեֆերսոնի համալսարատար ռադիոլոգ, ԱՄՆ-ի Թոմաս նի հիվանդանոցի մասնագետների Ջեֆերսոնի անվան ուլտրաձայնա- կողﬕց: յին և ռադիոլոգիայի հետազոտաԱռաջին անգամ Հայաստանում կան ինստիտուտի ղեկավար Լևոն բարդ դեպքերը ﬔկնաբանելիս Նազարյանի շնորհիվ ԵՊԲՀ-ի և հնարավոր է ունենալ ԱՄՆ-ի հեԱՄՆ-ի Ֆիլադելֆիայի Թոմաս ղինակավոր ռադիոլոգիական հասՋեֆերսոնի անվան համալսարանի տատության մասնագետների կարﬕջև կնք նքվե վեց ց հա համ մագո գոր րծա ծակ կցո ցութ ւթյյան ան ծի ծիքն քն անﬕջջա ապե պես ս Եր Երև ևա անո նում ւմ` հա հա18 ԱՊ 18 Ա ԱԳ Ա Ա ԲԺ ԺԻՇ ՇԿ ՀՈ Հ ւՆ ՆԻՍ Ս 201 0 6 N 25 5-26 26 (1 ( 33 336 6-13337 3 )

մալսարանական «Հերացի թիվ վ 1 հիվանդանոցի ռադիոլոգիայի ի կենտրոնում:

ԻՄ ՀՈԳԻՆ ԶՈՒՅԳ ՀԵՆԱՐԱՆՆԵՐ ՈՒՆԻ՝ ԱՍՏՎԱԾ ԵՎ ՀԱՅՐԵՆԻՔ Հե Հերոս չէ նա, ով գիտակցում է, որ ինքը հերոս է: Ոգու հսկա լինելով հանդերձ՝ ծերություն չճանաչող մանուկ է հերոսը, ով սխրագործելիս իսկ կարծում է, թե կատարում է մի շատ սովորական գործ, և ոչ ավելին: լին ԳԱՐԵԳԻՆ ՆԺԴԵՀ Շատ հուզված եմ Արցախում ապրիլի սկզբին կատարված դեպքերի հետ կապված: Մենք կրկին ստիպված էինք ﬔր հայրենիքը պահել ﬔր զինվորների ու ազատամարտիկների կյանքի և արյան գնով: Սակայն հպարտ եմ, որ երկրում որքան էլ սոցիալական կամ քաղաքական բարդ իրավիճակ լինի, դժվարին պահերին բոլորս ﬕ մարդու նման ոտքի ենք կանգնում` ﬔր հայրենիքը պաշտպանելու համար: Եվ այդ պահին նշանակություն չունի՝ հա՞յ ես, թե եզդի, ծե՞ր ես, թե երիտասարդ, կի՞ն ես, թե տղամարդ, հանրապետակա՞ն ես, թե ընդդիմադիր… Այդ օրերին կատարված իրադարձությունները ﬔզ բոլորիս ﬔկ անգամ ևս խորհելու առիթ տվեցին՝ Հայաստանը բոլորիս հայրենիքն է: Ու հիմա յուրաքանչյուրս պետք է ﬔր պարտականությունը կատարենք, օգնենք և կանգնենք զինվորների՝ ﬔր հայրենիքի սահմանները պահողների կողքին: Սակայն պետք է փաստեմ, որ ﬕայն սահմանին կանգնած հերոս-զավակներով չէ, որ ﬔր հայրենիքը ﬓում է կանգուն դարեր շարունակ: Նման հերոս մարդիկ ապրում են նաև ﬔր կողքին, որոնցից շատերի մասին չգիտենք, քանզի նրանք կատարում են իրենց սխրանքներն՝ ասես ﬕ սովորական գործ, որը թմբկահարման և բարձրաձայնման կարիք չունի: Իմ պատմությունն իրականում ճանաչում է իր հերոսին, ով, բացի այն հանգամանքից, որ իր համար աﬔնամյա պարտականություն է դարձրել բարձրանալ Արարատ սարի գագաթը, կատարել է նաև այլ հայրենանվեր արարք: Աﬔն ﬔկը չէ, որ ունակ է

նման քայլերի: Մարդ նախևառաջ, իմ կարծիքով, պետք է լինի չափազանց բարի ու մարդասեր, իսկ բարությունն, իրոք, վարակիչ է, բացի այդ այն նաև աﬔնաﬔծ հարստությունն է, ոչինչ այդպես հարուստ չի դարձնում մարդուն, երբ նա ﬔծահոգաբար օգնում է այն մարդկանց, ովքեր աﬔնից շատ ունեն դրա կարիքը: Աշխարհում աﬔն ինչ փոխվում է՝ բացի բարությունից ու սիրուց դեպի մարդ արարածը, որը մարդկությանն ուղեկցել է, ուղեկցում է և կուղեկցի հավերժ: Եվ, ﬕգուցե, հենց այդ բարությու՞նն է, որ հայրենասիրական արարքների է դրդում մարդուն: Չեմ կարող հստակ ասել, սակայն փաստ է, որ ևս ﬔկ մարդու հայրենասիրական ու բարի արարքի հետևանքը եղավ այն, որ ﬔր զինվորներին օգնության տեսքով հատկացվեցին ջրամաններ, կացիններ՝ փայտ կոտրելու, ոչ թե քնած զինվորի գլուխ կտրելու համար, բազմաթիվ առաջնային նշանակության կենցաղային առարկաներ, որոնք, թվում է, այդքան էլ էական չեն, սակայն պատերազﬕ դաշտում ﬔծ նշանակություն ունեն: Իսկ այդ անձը, ում հանդեպ իմ անձնական հարգանքն աճում է օրեցօր՝ ԵՊԲՀ տնտեսական վարչության պետ Սամվել Բարոյանն է: Նրա մասին առիթներ շատ են եղել գրելու և գովաբանելու՝ որպես հայրենասեր անձնավորություն: Իրականում՝ այս անգամ այդ առիթն այնքան էլ լավը չէր, այնուաﬔնայնիվ արարքն արժանի է դրվատանքի խոսքերի և ընդօրինակման: Չնայած նա որոշել էր ﬔկնել Արցախ հենց առաջին օրերին՝ սակայն աշխատանքի բերումով

նրա օգնությունն անհրաժեշտ էր նաև համալսարանում: Այդ պատճառով էլ ﬔկնումը հետաձգվեց ﬕնչև մայիսի 3-ը, այդ օրն ի դեպ նրա ծննդյան օրն էր: Իր սեփական նախաձեռնությամբ, սրտի թելանդրանքով Ս. Բարոյանը ﬔկնեց Հադրութի շրջանի առաջնային շփման գիծ՝ կատարելով հերթապահություն ﬔր զինվորների հետ: Խոսելով զինվորների հետ, խորhուրդներ տալով նրանց և լսելով, թե ինչի կարիք ունեն նրանք և արդյունքում ստանալով ֆինանսական աջակցություն բժշկական համալսարանի ղեկավարության կողﬕց՝ նա ուղարկում է իր խոստացած օգնությունը: Այս ազգանվեր գործին իր մասնակցությունն է ցուցաբերել նաև Շուշանյան Լիլիան, ում մայրն աշխատում է ԵՊԲՀ ստոմատոլոգիայի դեկանատում՝ զինվորներին նվիրելով վրաններ, որոնք շատ անհրաժեշտ են զինվորներին՝ ռազﬕ դաշտում: Ժամանակը հենց այնպես չի անցնում ﬔր կողքով: Ժամանակը յուրաքանչյուր պահ ﬔր դիմագծին նոր գույն է հաղորդում և գալիս է ﬕ պահ, երբ առերեսվում ես ժամանակի հետ՝ ժամանակն ասես դառնում է քո խոստովանահայրը: Այդ պատճառով քեզ հատկացված այդ ժամանակը պետք է անցնես այն ճանապարհներով, որոնց արդյունքում մարդկանց կփոխանցես հոգումդ կուտակված ճշմարիտ արժեքները՝ վեհը, գեղեցիկը, մաքուրը, ազնիﬖ ու արդարը… ԱԻԴԱ ՀԱԿՈԲՅԱՆ

ՕԼԻՄՊԻԱԴԱ ՕՊԵՐԱՏԻՎ ՎԻՐԱԲՈՒԺՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՏԵՂԱԳՐԱԿԱՆ ԱՆԱՏՈՄԻԱՅԻ ԱՄԲԻՈՆՈՒՄ Մեր ժամանակներում առանց գիտելիքի մարդն, անկախ իր ցանկությունից, վերածվում է անդեմ իրի: Մենք կկարողանանք հաղթահարել ﬔզ ուղղված մարտահրավերները ﬕայն ﬕ դեպքում` եթե գիտելիքն իսկապես դարձնենք հասարակության համար առաջնային արժեք և գիտելիքի ստեղծմանը նվիրենք ﬔր հիﬓական ռեսուրսները, լավագույն տարիները և ուժերը: Բժշկական համալսարանի ուսանողները, մշտապես մասնակցելով տարաբնույթ մրցույթների, օլիմպիադաների, բազﬕցս ապացուցել են, որ նրանց մասնագիտության համար կարևորագույն տարրը հենց գիտելիքն է: Այս անգամ ևս բժշկական համալսարանի ուսանողներից կազմված 7 թիﬔրն արձանագրեցին հերթական հաջողությունը՝ մասնակցելով օլիմպիադայի, որը կայացավ օպերատիվ վիրաբուժության և տեղագրական անատոﬕայի ամբիոնում: Օլիմպիադայի ժյուրիի նախագահն էր ԵՊԲՀ Հերացի թիվ 1 հիվանդանոցային համալիրի վիրաբուժության կլինիկայի ղեկավար Մուշեղ Միրիջանյանը: Առաջին մրցանակային տեղը կիսեցին ռազմաբժշկական ֆակուլտետի 3-րդ կուրսի 6 կուրսանտներ՝

Կարեն Ասլոյանը, Գարիկ Գրիգորյանը, Արթուր Հովհաննիսյանը, Մհեր Մկրտչյանը, Տիգրան Մովսիսյանը, Նարեկ Վարդանյանը և 2-րդ կուրսի արտասահմանցի 6 ուսանողներ՝ Դիվետիյա Խանդուջան, Դարշան Շինգալան, Յոգեշվարան Ջաիշանկարը, Սուշﬕտա Ռաﬔշը, Պրավին Թիրումալը, Ռոհիդ Շարանը, Դովելեն Դասը: Երկրորդ տեղը գրավել են 3-րդ կուրսի ուսանողներ Էռնեստ Հովհաննիսյանը, Գուրգեն Եգանյանը, Լիանա Եղիազարյանը, Դավիթ Բլբուլ յանը և Արման Հովհաննիսյանը: Երրորդ տեղի համար պայքարում հաղթող ճանաչվեցին 2-րդ կուրսի ուսանողներ Դավիթ Պողոսյանը, Տիգրան Սևյանը, Նարեկ Հարոյանը, Սարգիս Մարտիրոսյանը, Լևոն Գասպարյանը և Սոֆի Ղազարյանը: Օպերատիվ վիրաբուժության և տեղագրական անատոﬕայի ամբիոնի վարիչ Ս. Օրդույանը տեղեկացրեց, որ ﬔնք ունենք շատ պատրաստված ուսանողներ, ովքեր յուրաքանչյուր շաբաթ, դասերից ազատ ժամանակ, մասնակցում են ամբիոնին կից բացված պրոֆեն սոր Ք. Պետրոսյանի անվան սկսնակ վիրաբույժվ ների խմբակ-ﬕության աշխատանքներին՝ պատա րաստելով ու ներկայացնելով զեկույցներ և իրականացնելով գործնական պարապմունքներ: պ Օլիմպիադան իրականացվել է ՌԴ-ում անցկացվող օլիմպիադաների չա ափանիշերին և ծրագրերին համապատասխան,

որոնք ն տրամադ մ րել ե են Մոսկ Մ կվ վայի ի Ի.Մ. Սեչենովի անվան առաջին պետական բժշկական համալսարանի գործընկերները: Օլիմպիադայի հիﬓական նպատակը եղել է ապագա բժիշկ մասնագետների գործնական հմտությունների ստուգումը, և գնահատվել են ուսանողների հենց այդ որակներն ու ունակությունները: Ամբիոնի վարիչը կարևորեց այն հանգամանքը, որ ﬔր ուսանողները սիմուլ յացիոն կենտրոնում գործնական հմտություններ ձեռք բերելուց հետո դրանք խորացնում են իրենց ամբիոնում՝ փորձարարական կենդանիների վրա փորձեր կատարելիս, ինչը բավականին զարմացրել է Ի.Մ. Սեչենովի անվան պետական բժշկական համալսարանի ﬔր գործընկերներին: Օլիմպիադայի կազմակերպման և անցկացման աշխատանքներին նպաստել և մասնակցել են 3-րդ կուրսի ուսանողներ Կարինե Ավանեսյանը, Մարիամ Գալստյանը, Էլﬕրա Բարսեղ յանը, Տաթևիկ Կարապետյանը, Մելանյա Տելեմակյանը և Տիգրան Բյուզանդյանը, ովքեր ստացել են մասնակցության վկայագրեր:

ГОРДИМСЯ НАШИМИ СТУДЕНТАМИ! ЕГМУ получил приглашение от Российского центра науки и культуры в Ереване принять участие в межвузовской викторине, посвященной 125-летию со дня рождения М.А. Булгакова, в рамках VII Республиканского фестиваля «Литературные юбилеи». Темой мероприятия стал роман « Мастер и Маргарита». Викторина состоялась 26 апреля 2016 года в Армянском государственном педагогическом университете им. Х. Абовяна. Преподаватели кафедры иностранных языков Кристина Матевосян (английский язык) и Нелли Меликян (русский язык) собрали и подготовили команду из 6 студентов: Симонян Овик и Степанян Георгий (154 группа), Варданян Нвер (117 группа), Давтян Гарри (105 группа), Карагёзян Левон и Галстян Раиса (119 группа). Наша команда, единственная из участников представляла неязыковой ву уз, одна од нако на ко сво воей ей ярк ркой ой и эне нерг ргич рг и но ич ой иг и ро рой, й, зна нани нием ни ем

русского языка и данного литературного произведения заняла почетное второе место, а студент 154 группы Степанян Георгий был награжден призом зрительских симпатий за обаяние и остроту мышлени ле ния. ни я. Гор орди димс ди мсяя на мс наши шими ши м сту ми туде дент де нтам нт ам ми!!

ՌԵԿՏՈՐԱՏԻ ՓՈՍՏԻՑ Ուզ Ու զու ում եմ երախ ում ու խտի իքի քի, շն քի շնոր նոր րհակա կալու ութ ւթյա յան խո խոսք ք աս սել ել ԵՊԲ ել Պ Հ 3-րդ 3րդ ստոմա մ տ տո ոլո ո լոգ լո գիա իական ն պոլի լիկ իկլի ինիկա կայյի ի բո ուժանձ ժանձ ժա նձնակա կազ զﬕն ն՝՝ նրան նր ա ց հո հոգ գա ատա տա ար,, համբե երա րա ատար վերա աբերմ մու ոււն նքի քի ի հա ամա մար: մա ր ր: Այստե Այ տեղ ղ աճո ճ ւմ ւմ,, պա պատ տրա աստ ստվ վու ում մ են ն ապա ագա գա շնո որհա հ լի ատա ամմնա ն աբու ույժ յժներ եր,, ովքեր ր աչչքի քի են ըն ը կ կնո նում նո ւմ մ իրեն ենց ց մա մարդ րդկայի յին ին որա րակներով րակ ով,, մա մաս սնագի իտա տական ա գիտելիքն նե երո ե րով՝ րո վ՝ հավատ տա արիմ րի իմ Հի իպո պո ոկ կրա րատ տի ի եր երդ դմա ան նը: ը: Ի ձ բա Ին արձ ձր րա ակա կարգ րգ գ բու ո ժօգն նու ությ ու թյո ուն ւն են ցո ցուււցա ցա աբերե րելլ Տաթ ա ևիկ իկ Ճա Ճ աղա ղար րյա անը և Ավե ետիս Մե Մելլքո ք ն նյա յա անը: ը Ես հի հիա ացա ցած ծ եմ մ նրա ան նց ց արտ ար րտակա կարգ րգ գ վերաբեր երմ մու ուն նքո քով վևմ մաս ասնա ագի գիտ տա ակա կան ն պա պ տրա րաստ ստ ս տվա վ ած ծու ութ ու թյա յամբ մբ:: Հեն մբ ենց ց այ ա դպի իսի բն բնու ութ թա ագի ա գի գիր իր այս սօր օր պետ ետք ք է ուն նեեենա ﬔր երկ նա կրի տա տար րբե բ ր կառ ռու ո ցվա ու վածք ծքն նե երո ե րում րո ւ ընդ ւմ նդգր գ կվա գր ված ծ յո յուււրա րա աքանչ քա անչ ն յու ուր ր աշխատո տող՝ ղ՝ մանկավա վ րժ ժ, քա քաղ ղծա ղ ծառայո յող, ղ, բժի իշկ շկ:: Ցան Ց ան նկանո ում եմ նշ ն ել ե նաև բուժ ոււժքո ույ ւյր ր Ռու ուզ զաննա այի յի մա ասի ս ն, սի ն, ով իր իր աﬔնօրյյա ա ոււշադ ա րու ութ թյա թ յամբ յա մ չէր մբ է զի իջո ջ ւմ ջո մ իր կոլլե եգա ե գաների գա ր ն: Ա ՏԱ ԱՐ ՏԱԿ Կ ԴԱ Դ ՎԻ ՎԻԴՅ ԴՅԱՆ ԴՅ ԱՆ Ա Ն կե կ են նսա սաթոշա ակ կա առու ռո ու

Հար Հ արգար արգ ար ա ժան ն ռեկ եկեկտոր Մ տո Մ.. Նարի իման նյյան ան՝ ան ն՝ հայտնու հա հայտ ում մ եմ մ իմ ե երա րախրա խ խտա տ ագիտո տ ւթյյու ունը և շնո որհակ հա կա ալո ութ թյյու ոււն նը ը բժ բժշկ շկա շկ ակա կան ն հա հ մալ ալսարա անի պր պ րոֆե եսորա ադասախո ոսա սա ական կազﬕն, մա աս ս-նա ն ավորապես ձեր համա մալլսա մալ սար րա անի ա նի ստո տ մատո տոոլոգ լո ոգիա ական 3-ր -րդ դ պո պ լիկ ի լի ինի նիկայի անձ նձնա ակա կա ազզﬕն, ն, հան անձ ձին ինս՝ ս՝ դասախոս ս-մ -մաս մասն նա ագե գ տ տնե նե եր Մարի Մա ինե նե Պետ ետր րոս ո յյա անի ա նի,, Աննա Վա նի արդա դան նյա ն յա անի, ի, բուժ բո ւժք քու ո յր Ռուզան ու ա նա Մա Մ րգա ար րյա յան նի, ի, ինչպես ես նա ն աև օր աև օ դի ինա նատոր ր՝ առա ռանձ ն նա նձ ապե պես պե ս բարե եխի խի իղճ ղճ և հո հոգ գա ատա ա տ ր Արտակ Հեբոյյա տա անի նին, ն, Լևոն Ուն նոււս ո սյա յան նին ին ն, Կլարա Ա Ավե վետիս սյյա անի ա նի ին և մ մյո յո ուս սն նե երի ե րի րին ին իրե րենց ն բարեխիղ ղճ վե երա աբե բե երմո մուն ւնք քի ի հա ամար ար,, ո որ ր ցո ց ուցաբերո ում են հիվան ա դներ րի ի նկ ն ատ տմամ ամբ: բ: Հար Հա րգա գանք նք քն նե երո ե ր վ՝ րո վ ԱԼ Ա ՅՈ ՈՇԱ ՇԱ ԱՂԱՋԱ ՋԱՆ ՆՅԱՆ ՅԱ ԱՆ աշխ աշ խա ատա տա ան նքի ն քի ի վետե երան ն

ԱՅՍ ԱՆԳԱՄ ԵՐՐՈՐԴՆ ԷԻՆՔ ՀՀ բարձրագույն ուսուﬓական հաստատությունների 17-րդ հանրապետական մարզական խաղերի ծրագրով Երևանում անցկացվեց տղաների բասկետբոլի գավաթի բուհական առաջնության մրցաշար, որին մասնակցեց նաև բժշկական համալսարանի հավաքական թիմը: Գավաթի առաջնությունը հետաքրքիր է նրանով, որ նախնական մրցապայքարում պարտվող թիմը դուրս է ﬓում հետագա պայքարից: Մեր թիմը, հաղթելով Սլավոնական համալսարանի հավաքական թիﬕն, չնչին ﬕավորների տարբերությամբ պարտվեց Երևանի պոլիտեխնիկ ինստիտուտի հավաքականին և հնարավորություն ստացավ պայքարել երրորդ մրցանակային տեղի համար:

Այդ մրցապայքարում թիﬓ իրեն ն լա ավ դր դր րսև սևոր սև րե եց և հաղթելով Երևանի մանկավարժական համ մա ալսա ս րանի ի թիﬕն՝ գրավեց երրորդ տեղը և պա արգ արգ գևա ևա ատր րվ վեց եց պա եց ատ տվոգրով: Այդ խաղերին իրենց լավ դրսևորեցին ն Ռո Ռուբե են Համ ամբարձումյանը, Մելքոն Արփաջյանը, Գևորգ Վասի սիլ յա յանը նը, Արամ Հեքիմյանը, Սերո Ասլանյանը, անը նը,, Հ Հա ակո ա կո ոբ Քոջի ջիկիկյանը, Դավիթ Առուշանյանը և Կորյուն Վարդանյանը: ՌԱՖԱՅԵԼ ՊԵՏՐՈՍՅԱՆ ԵՊԲՀ ֆիզդաստիարակության ամբիոնի դոցենտ, բասկետբոլի թիﬕ մարզիչ

ԱՊԱԳ ԱՊ ԱԳԱ ԱԳ Ա ԲԺ ԲԺԻՇ ԻՇԿ ԻՇ Կ ՀՈ ՀՈւՆ ւՆԻՍ ւՆ ԻՍ 201 016 6 N 25 25-2 -26 -2 6 (1 ( 33 3366-13 61337 13 37)) 211 37

ԱՄԵՆ ԻՆՉ ՈՒՆԻ ԵՎ՛ ՍԿԻԶԲ, ԵՎ՛ ԱՎԱՐՏ… Ասում են՝ կինն աﬔն ինչ անում է հոգով: Կինը ﬕշտ էլ իր նուրբ ուսերին ունակ է տանել ավելի ﬔծ ծանրություն, ոգևորել իր արարքներով, լիցքավորել դրական հույզերով և զինել օգտակար խորհուրդներով: Կինն իր նուրբ էությամբ երբեﬓ ունակ է ի կատար ածել այնպիսի գործեր, որոնք չեն կարող կատարել նույնիսկ շատ տղամարդիկ: Իմ կարծիքվ, եթե ղեկավար պաշտոններում կանայք ավելի շատ լինեն, խնդիրներն ավելի արագ կլուծվեն: Այս և այլ հարցերի մասին է իմ զրույցը ԵՊԲՀ ՈւԽ նախագահներից գեղեցիկ սեռի ﬕակ ներկայացուցիչ Անի Ռափյանի հետ, ում համար ներքին վստահությունը, հանգստությունը, բարությունն ու ազնվությունը, իրենից խորհուրդ հարցնողներին օգտակար լինելը կյանքի կարևոր արժեքներ են։ - Ե՞րբ րբ ստանձ տ նեցիք բժշկա բ շկ կան կ համալսարանի սխորհրդի նախագահի պարտական թյ նները: - 2014-ի հոկտեմբերից ես հանդիսանում էի ուսանողական խորհրդարանի նախագահի պաշտոնակատարը, իսկ դեկտեմբերից՝ նախագահը: - Դժվար չէ՞ր, արդյոք, այդ պատասխանատ գործը համատեղել սման հետ: - Բնականաբար դժվարություններ եղել են, քանի որ և՛ ուսանողական խորհրդարանը, և՛ մասնագիտական գործունեությունս պահանջում էին նվիրվածություն և ﬔծ ժամանակ: Հաﬔնայնդեպս ﬔծ սիրով եմ կրել այդ ծանրաբեռնվածությունը: Շատ դեպքերում ուսանողական խորհրդարանում տիրող ակտիվ ու դրական մթնոլորտը լիցքաթափող էր ինձ համար՝ մասնագիտական ծանրաբեռնված և լուրջ իրավիճակներում: - Ի՞նչ տվեցին ձեզ այս տարիները: - Սեր, ջերմություն, ﬔծ փորձ, հմտություններ, ընկերներ, անմոռանալի ապրուﬓեր, ջերմ հիշողություններ… Երկար կարելի է շարունակել, թե ինչ են ինձ տվել այս տարիները: Իմ կայացման պրոցեսում շատ ﬔծ է այս տարիների դերը: - Ինչո՞վ էր պայմանավորված նախագահի պարտական թյ նները հանձնելը, դա եղավ՝ ըստ կանոնակարգի՞: - Ընդհանրապես կյանքում աﬔն ինչն ունի իր ընթացքը, և գալիս է ﬕ պահ, երբ ինքդ հասկանում ես, որ գտնվում ես ընթացքի «կանգառներից րից ﬔ ﬔկում, կում, և տվյալ տվ յալ փուլը փուլը մոտենում մոտենում է իր ի ավարտին: Իհարկե, ավարտ ասվա վ ածը հարաբերական է, քանի որ այն ﬔկ այ այլլ սկիզբ է պայմանավորում: Ին նչևէ և ՝ այյն ﬔ ﬔծ ժամանակն ու ուշադրություն նը, որն ն ր անհրաժեշտ է ուսանող կան խորհ ղա հր հ րդարա րան նին ի , ես չէի կարող րո ղ լիարժեք տրամ մա մ ադրել, քանի որ աստիճանաբար ﬔծանո ն ւմ էր մասնագի իտակա կ ն ծանրաբեռ ռնվա վ ծությունս: Եվ թող ղ դա անի ն նա, ով լի իար արժ ժե ժ եքո քոր րեն ր են կհասկանա այդ աﬔնի կարևո որո րութ ւթթյ ւնն ու անհ յո հրաժե ժ շտությունը, կնվիր իր-վի ուսխորհրդին ն՝ հա ան նու ուն նրա զարգաց ցմա ման ու նոր ձեռք քբե բերու ուﬓ ﬓերի, հա-

22

նուն այն յ գ գաղ ղափ փարի, որ ր սեր րունդ դներ ր շարունակ ﬕմյանց է փոխանցվել, այդ թվում և ինձ: - Այս տարիների ընթացք մ կարողացա՞ք ինչ-որ բան փոխել սանողների կյանք մ: - Դժվար է պատասխանել՝ փոխե՞լ եմ, արդյոք, ուսանողների կյանքում ինչ-որ բան: Դա ավելի լավ հենց ուսանողները կասեն: Հաﬔնայնդեպս, գործունեությանս ընթացքում փորձել եմ լինել այն կերպարը, ուﬕց ուսանողները կցանկանային օրինակ վերց-

նել կամ նմանվել: Թե ինչքանով է դա ստացվել, չեմ կարող ասել: - Ո՞վ է այժմ ստանձնել սխորհրդի նախագահի պարտական թյ նները: - Այս պահին ուսանողական խորհրդարանի նախագահի պաշտոնակատարը Ալեքսան Հովհաննիսյանն է, ով նախկինում ՈւԽ փոխնախագահն էր: Իսկ ՈւԽ նախագահի ընտրությունները կանցկացվեն ըստ կանոնակարգի: - Խո Խոսեք սեք ﬕ փոքր ձեր անձ անձնական նական կյանքից, ի՞նչ պլաններ նեք մոտ ապագայ մ: Չի՞ տ ժ մ, արդյոք, ձեր անձնական կյանքը ակտիվ գործ նե թյան ընթացք մ: - Անձնական կյանքս ոչ թե տուժել, այլ հակառակը՝ շահել է իմ հասարակական ակտիվ գործունեության արդյունքում: Իսկ ինչ վերաբերում է իմ մոտակա ա պլաններին՝ հիﬓականում մ սնա մա նագի իտական ուղղվածության են և հուսով վ եմ՝ մ հա աջո ջող ղու ո թյամբ կպսակվեն: վե ն - Այ Այս սօր ﬔր սա անո ող

ղ թ թյ նը կամ դրա ա որո րոշ հատվա ված ծը բա ավակա-

ԱՊԱԳ ԱՊ Ա Ա ԲԺԻՇԿ ՀՈ ՀՈւՆ ւՆԻՍ ՆԻՍ 2016 N 25-26 (1 (133 3366 13 61337)

նին ակտիվ է: Դ ք ին ինչչպիսի՞ն էի իք

սանո նող ղական տարիներին ն և ին ինչպե՞ս եք ք վերա րաբեր ե վ մ այն փաստի ին, ն երբ ցան ցա նկա կ ն մ են ե ճնշել սանողնե երի րի որևէ նախա աձե ձե ձ եռն

ն թ թյյ ն: - Ուսանողություւնը նը ը եր րիտասարդության կարևոր րագույ րա գույն ն բ բա աղադրիչն է, և հենց նա է հասար րա ակո ա կո կ ութ թյան ապագան: Այո՛, ուսանողները ըպ պե ետք է լի ինե նեն ակտիվ և նախաձեռնող, ազատ տ իրեն նց մտածելակերպով և ստեղ եղծա ծագո ագո գործ րծ՝ գործելակերպով: Այդ ակտիվութ թյյո ունը ճնշե ճնշելը լը առն առնվազն վազն ան անխոհեմություն խոհեմություն ւն է, քանի որ ակտիվ և բանիմաց երիտասարդությունն է ապահովելու ﬔր ավելի լավ ու ավելի զարգացած ապագան: Ես ինքս հանդիսացել եմ ակտիվ ուսանող և շարունակում եմ իմ ակտիվ գործունեությունը: - Կարևորո՞ւմ եք ընթերցան թյ նը գերարագ զարգացող կյանքին համընթաց քայլել համար, թե՞ ե դա ձեզ համար ղղակի հաճելի ժամանց է: - Միանշանակ կարևորում եմ, քանի որ գիտելիքով զինված լինելու պարագայում է հնարավոր հասնել ր հաջողության, հատկապես այհ սօր, երբ կյանքը շատ արագ է ս զարգանում: Ինչևէ, ընթերցազ նությունը եղել է ու կﬓա նաև ն որպես հաճելի ժամանց: Ես ինքս ո ﬔծ սիրով եմ ազատ ժամանակս տրամադրում ընթերցանությատ նը: ն - Ինչպե՞ս եք շփվ մ, աշխատ մ այն մարդկանց հետ, երբ տ զգ մ եք, որ նա կարդացած չէ զ և նրա տեսակետները չեն համապատասխան մ ձեր սեփամ կանին: - Փորձում եմ շփման, աշխատանքի արդյունքում տալ այն վեկտորները, որոնք կտանեն դեպի ինքնազարգացում: Ցավոք այդ վեկտորները ﬕշտ չէ, որ տեղ են հասնում: Իսկ ինչ վերաբերում է տեսակետների համապատասխանությանը, կարծում եմ՝ բնավ էլ անհրաժեշտ չէ, որ համապատասխանեն իմ տեսակետի հետ, չէ՞ որ շատ հաճախ հանճարեղ գաղափարները ծնվում են հենց տեսակետների բախմ ն արդյուն ման նքում: մ - Այժմ ինչո՞վ եք զբաղվ մ: - Այժմ դեռևս կրթական պրոցեսում եմ, շարունակում եմ ուսուﬓասիրել սիրած մասնագիտությունս՝ սրտաբանությունը: Եվ պլաններ կան այդ ոլորտում նաև գիտական գործունեությամբ զբաղվելու: - Շնորհակալ թյ ն հարցազր յցի համար: Հաջող թյ ն եմ մաղթ մ ձեզ կյանքի բոլոր այն բնագավառներ մ, որտեղ դ ք կհայտնվեք: Հարցազր յցը՝ Ա. ՀԱԿՈԲՅԱՆԻ Ի

ՌԵԿՏՈՐԸ ՀԱՆԴԻՊԵՑ ԱՊԱԳԱ ԲԺՇԿԱԿԱՆՑԻՆԵՐԻ ՀԵՏ Բժշկական համալսարանի ռեկտոր Մ. Նարիմանյանի մոտ կայացած հանդիպմանը ներկա էին «Հերացի ավագ դպրոցի այն աշակերտները, ովքեր արդեն կողﬓորոշվել էին իրենց ապագա մասնագիտության ընտրության հարցում: Աշակերտները խոսեցին ապագայի հետ կապված իրենց պատկերացուﬓերի մասին, նշեցին՝ ինչ

մասնագետ են ուզում դառնալ, ինչն է իրենց գրավում տվյալ մասնագիտության ﬔջ, ինչից են ոգեշնչվել: Ի դեպ՝ նրանցից շատերը բժիշկների ընտանիքից էին: Ռեկտորը խոսեց բժշկի անչափ կարևոր մասնագիտության մասին՝ ներկայացնելով դրա գրավչությունը, հետաքրքրությունը՝ չմոռանալով նշել բժիշկ դառնալու ճանա-

պարհին և աշխատելու ընթացքում հանդիպող դժվարությունների մասին: Հաջողություն մաղթելով աշակերտներին ընդունելության գալիք քննությունների և հետագա ուսման ընթացքում՝ նա հույս հայտնեց, որ տարիներ հետո կցանկանար նրանց որպես գործընկերներ տեսնելու հաճույքն ունենալ:

ՃԱՆԱՉՈՒՄ ԵՆ ԲԺՇԿԱԿԱՆԸ Բժշկական համալսարան այցելած Հ Արմավիրի և Արագածոտնի մարՀՀ զերի ﬕ շարք ավագ դպրոցների զ 9-12-րդ դասարանների աշակերտնե9 րի ճանաչողական այցը նախաձեռնել ր էէին ԵՊԲՀ կարիերայի կենտրոնը և Հայաստանի մանուկներ հիﬓադրամը Հ ((COAF): Այցի ընթացքում աշակերտներն այցելեցին «Հերացի թիվ 1 հիվանդաց նոցի սիմուլ յացիոն կենտրոն, որտեղ ն նրանց ցույց տվեցին մուլ յաժներ և ն սիմուլ յատորներ, նկարագրեցին, թե ս ինչպես են ուսանողները դրանց վրա ի ձեռք բերում գործնական հմտությունձ ներ: ն Այնուհետև աշակերտները եղան ԵՊԲՀ պատմության և անատոﬕայի թանգարաններում, որտեղ նրանց ներկայացրին ԲՈւՀ-ի ստեղծման պատմությունը, գործունեությունը, ծանոթացրին լավագույն ավանդույթներին: Հանդիպման վերջում ուսանողական խորհրդարանի ներկայացուցիչները աշակերտներին տեսաշարի ﬕջոցով ներկայացրին ԵՊԲՀ ուսանողական կյանքը, ԲՈւՀ-ի կառուցվածքը, պատասխանեցին նրանց հուզող հարցերին: րի ն: ԱՊ Ա ՊԱ ԱԳ ԳԱ ԲԺ ԺԻ ԻՇ ՇԿ ՀՈ ՀՈւՆ ւՆԻՍ ւՆ ՆԻՍ 201 016 6 N 25 25-2 -2 26 (1 ( 33633633 6-13 1337 337 37)) 23

ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՍԽՐԱՆՔ Աննախադեպ վիրահատ թյ ն ԵՊԲՀ նյարդավիրաբ ժ թյան և գլխ ղեղի կաթվածների բ ժման մասնագիտացված կենտրոն մ Նյարդավիրաբուժ ժութ յան և գլխուղեղի ղ կաթվածների բուժման բ մասնագիտացված տ կենտրոնում ն իրականացվեց Հայաստանում նախաՀ դեպը չունեցող վիրադ հատություն: 14-ամյա հ հիվանդը ընդունվել էր հ հիվանդանոց հետևհ յալ ախտորոշմամբ` «գլխուղեղի արյան շրջանառության սուր խանգարում, ներուղեղային ﬔծ չափերի հեմատոմա` պատռումով փորոքային համակարգ, սուբարախնոիդալ արյունազեղում` պայմանավորված աջ ճակատային շրջանի արտերիավենոզ մալֆորմացիայի պատռումով»: Վերջինս հանդիսանում է գլխուղեղի անոթային համակարգի բնածին արատ, որի բուժումը պահանջում է փուլային մոտեցում` կրկնակի վիրահատություններ երեք աﬕս ընդﬕջումներով: Սակայն այս դեպքը տարբերվում էր մյուսներից. անհրաժեշտ էր հրատապ վիրահատություն` ներուղեղային արյան կուտակումը հեռացնելու և գլխուղեղը ճնշուﬕց ազատելու նպատակով: Ուստի որոշում կայացվեց կատարել ﬕաժամանակյա, այսպես կոչված «հիբիրդ» վիրահատություն, երբ ﬔկ ընդհանուր անզգայացման ընթացքում իրականացվում է և՛ ներանոթային «փակ», և՛ բաց վիրահատություններ` արտերիավենոզ մալֆորմացիան ﬖասազերծելու, այնուհետև արյան կուտակման հետ ﬕասին հեռացնելու նպատակով: Ավելի քան 10 ժամ տևած բարդագույն վիրահատությունն իրականացվեց ԵՊԲՀ նյարդավիրաբուժության և գլխուղեղի կաթվածների բուժման մասնագիտացված կենտրոնի ղեկավար, պրոֆեսոր Ռուբեն Ֆանարջյանի և նյարդավիրաբույժ Տիգրան Խաչատրյանի կողﬕց: Պրոֆեսոր Ռ. Ֆանարջյանի խոսքով՝ արտերիավենոզ մալֆորմացիաների դեպքում ﬕաժամանակյա բաց և ներանոթային վիրահատություն Հայաստանում իրականացվում էր առաջին անգամ: Դատելով գրականության ﬔջ առկա տվյալներից` նման վիրահատությունները խիստ հազվադեպ են իրականացվում նույնիսկ արտասահմանյան զարգացած երկրներում, ուստի սա կարելի է համարել հայրենական նյարդավիրաբուժության առաջընթաց քայլերից ﬔկը: Հիվանդի վիճակը հետվիրահատական շրջանում զգալիորեն բարելավվել է, և նա դուրս է գրվել հիվանդանոցից՝ առանց որևէ նյարդաբանական խանգարուﬓերի:

24 24

ԱՊ Ա ՊԱ ԱԳ ԳԱ ԲԺ ԲԺԻՇ ԻՇԿ Հ ՀՈ ՈւՆ ւՆԻՍ ԻՍ 20 0116 N 2 25 5-2 5-2 -26 ((1133336 6--13 1337) 37) 37

Հայաստան մ առաջին անգամ նորածինը վիրահատվել է էնդոսկոպիկ եղանակով Արթիկի բժշկական կենտրոնում նորածինը լույս աշխարհ է եկել առանց ծննդաբերական բարդությունների: Սակայն նորածնի վիճակը սկսել է վատանալ՝ գնալով սաստկացել են շնչառական անբավարարության նշանները: Նորածին Մ. Մնեյանը «Մուրացան» համալսարանական բժշկական կլինիկայի ռեանիմատոլոգի ուղեկցությամբ ռեանիմոբիլով տեղափոխվել է նույն կլինիկայի նորածնային վերակենդանացման բաժանմունք: Երեխայի շնչափողում խողովակ է դրվել և ﬕացվել արհեստական շնչառության սարքին: Փոքրիկի կրծքավանդակի ռենտգեն հետազոտությամբ հայտնաբերվել է բնածին ծանր զարգացման արատ` ստոծանու ճողվածք ձախից` շնչահեղձություն առաջացնող օղակումով: Ներարգանդային կյանքում ստոծանու ոչ ճիշտ զարգացման արդյունքում ձախ գմբեթում առաջացած անցքով որովայնի խոռոչի օրգանները տեղակայվել էին կրծքավանդակում։ Ծնվելուց հետո դա պատճառ էր դարձել արագ զարգացող ծանր շնչառական անբավարարության` կյանքին սպառնացող վտանգով: Ախտորոշուﬕց հետո նորածինն անﬕջապես տեղափոխվել է «Սուրբ Աստվածամայր» բժշկական կենտրոնի վերակենդանացման բաժանմունք: Կյանքի ցուցուﬓերով նույն օրը փոքրիկը վիրահատվել է: Հայաստանում առաջին անգամ նորածինը ծնվելուց ժաﬔր անց ծայրահեղ ծանր վիճակում վիրահատվել է էնդոսկոպիկ եղանակով: Երկու 6մմ և 3մմ անցքերից կատարվել է թորակոսկոպիա` կրծքավանդակում տեղադրված գործիքներով բարակ և հաստ աղիների գալարները ներուղղվել են որովայնի խոռոչ և ստոծանու 4x3սմ դեֆեկտը փակվել է հանգուցային կարերով: Վիրահատությունը կատարել են կրծքային վիրաբուժության բաժանմունքի վարիչ Դավիթ Դալլաքյանը և մանկական վիրաբուժական բաժանմունքի վարիչ Արա Կարապետյանը: Հետվիրահատական շրջանն ընթացել է հարթ, երեխան բավարար վիճակում դուրս է գրվել հիվանդանոցից:

ՄԵՆՔ ՍԻՐՈՒՄ ԵՆՔ ՔԵԶ, ՇՎԵԴԻԱ ՍԿԱՆԴԱԼԱՅԻՆ ՄԻՋԱԴԵՊԻ ՀԵՏԵՎԱՆՔՆԵՐԸ Նորություն չէ, որ թուրքերը, տասնյակ տարիներ ապրելով եվրոպական երկրներում, այդպես էլ չեն ինտեգրվում այդ երկրների հասարակությանը՝ պարբերաբար բախվելով իրավական խնդիրների: Լավագույն օրինակը Ստոկհոլմում վերջերս տեղի ունեցած սկանդալային ﬕջադեպն էր, որտեղ անցկացված ազերաթուրքական հանրահավաքում կարծեցյալ հակապատերազմական ցույցի պատրվակով հավաքված իր ազգակիցների առաջ ելույթի ընթացքում խորհրդանշական «Բարբարոս անունը կրող թուրքն այնքան է ոգևորվել, որ սկսել է ռասիստական կոչեր հնչեցնել. «Շուն հայերը պետք է զգուշանան, մահ` հայ շներին: Վաստակելով հավաքվածների ծափահարությունները, իր պարտականությունը կատարված համարելով՝ սույն անձը վերադառնում է իր տաքուկ բնակարանը՝ չպատկերացնելով, թե ինչ խնդիրներ են սպասում իրեն: Միջադեպը լայն արձագանք է ստանում շվեդական մամուլում։ Էթնիկ ատելություն հրահրելու ﬔղադ-

րանքով ոստիկանություն էին դիﬔլ շվեդական ու շվեդահայ իրավապաշտպան ﬕ քանի կազմակերպություններ, նաև՝ Շվեդիայի ասորական ու քրդական կազմակերպությունները: Շվեդիայի սահմանադրությամբ ազգայնական ու ռասիստական կոչերն ու գործունեությունը ոչ ﬕայն արգելված են, այլ նաև քրեորեն պատժելի: Այս երկրի հեղինակավոր ABF (ազգային խմբերին ու կազմակերպություններին օժանդակող պետական կազմակերպություն) ֆեդերացիան նշեց, որ առաջիկա նիստում որոշում կկայացնի «թուրքական ազգային ասոցիացիային զրկել ոչ ﬕայն ֆինանսավորուﬕց, այլև կհեռացնի ֆեդերացիայից, քննարկվում է նաև թուրքական կազմակերպությանը հատկացրած 500.000 եվրոն հետ պահանջելու հարցը: Արդյունքում Բարբարոսը հայտարարություն էր տարածել՝ պնդելով, որ տեղի ունեցածը պարզապես «լեզվի սայթաքում էր։ «Ժամանակի սղության և անպատրաստ լինելու պատճառով

հուզվել եմ, և հույզերի ազդեցության տակ լեզվի սայթաքում է տեղի ունեցել, ինչն էլ թյուր ըմբռնուﬓերի տեղիք է տվել։ Խաղաղ հայերին ասելիք չունեմ, պարզապես երեխաներին, կանանց, քաղաքացիական անձանց սպանողների դեմ էր ասելիքս։ Սակայն սխալ հասկացվեց։ Իմ ելույթի համար ներողություն եմ խնդրում ﬔր ֆեդերացիայից, անդաﬓերից ու թուրք ժողովրդից,ասել է նա: Սակայն նա որքան էլ լաց լինի շվեդական հեռուստատեսության եթերում, ﬕևնույնն է, Շվեդիայի հայկական ﬕությունների համադրող կենտրոնը մտադիր չէ ոստիկանությունից հետ կանչել վերջինիս նկատմամբ քրեական գործ հարուցելու հայցը՝ նշելով, որ խնդիրն ավելի ﬔծ է, քան ﬔկ անձի հայտարարությունները, քանի որ թուրքական և ադրբեջանական ﬕությունները գնալով դառնում են ավելի ագրեսիվ՝ թիրախավորելով նաև երկրի այլ ազգային փոքրամասնություններին։

ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ ՀՈւՆԻՍ 2016 N 25 25-26 26 (1336 (1336-1337) 1337) 25

ՀՐԱՆՏ ԴԻՆՔԸ ՆԵՐԿԱՅԱՑՆNՄ ԷՐ...

ԱԹԱԹՈՒՐՔԻ ԱՂՋԿԱ ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԳԱՂՏՆԻՔԸ Թու ո րքի իայի ի առա աջջին ջին նախ խա ագա գահ հ Քեմալլ Աթա թ թու ուր րքի որր դե եգ գիր իր աղջկ ղջջկա՝ ա Սա Ս բիհա Գյյոք ոքչենի պատմութ թյունը ﬕն նչ օ ս շատ օր տերի ի հա ամա մ ր ﬓում է անհաս մա ս կա անա ալի: ի: Որոշշ աղբ ղբ-յուրն յո ներ եր պնդ նդու ում մ են են, որ նա եղե ղելլ է Աթաթուրքի դու ուստ ստ տր րը ը, ը, ոմ ման ա ք էլ է ՝ սիրուհին ին, սա ակայ այն ն այ այս ս կա ապուտաչ ա յյա աչ ա գե գ ղեց եցկու ու-հոււ պա հո պատ տմո տ մութ ւթյյան աﬔնա ն խորհրդավո վոր ր մա մաս սը ը նր նրա ծա ծագման մա ն հարց հա արցն ն է: Թու Թ ո րքական ն աղբ ղբյյյու որ ու րնե ների և հեն ենց ց Սա աբի բի բ իհ հա այի հարցազ ազ-րույցի հա րո համ մա աձա ձայն յն՝՝ Գյո ոքչե չեն ծն ծնվե ծնվե վել ել է 19 1913 913 13-ի մար րտ տի ի 22 2-ի ին: ն: Ծնո ն ղնե երը եղե ղել ել են են Մո Մ ւստ տա աֆա ա ֆա ա Իզ զզի զի իետ ե Բեյյը ը և Հայր այր այ րի իյե Խա Խ անո նումը մը,, ով վքեր էթնի իկ բո բոսնի նիա ացի ին ներ եր են եղե ղել: Ծնողների ղել: մ հ մա հից ից հե ետո տո, Ս Սա աբիհ հան ան ա ն հայ այտն տնվ տն վե ելլ է Բա Բաս սմա մայյի ի որբա անո ն ցում ցո ւմ, ւմ մ, ու ո ր 19 925 25-ի -ին ն այ ա ցելե լելլ է Մու ուստա տաֆա Քեմա մ լլը: ը: 12--ամ ամյյյա ա կապ կա պու պ ո տաչ ու աչյյյա ա աղ աղջնա նակն կ այն կն յ ք քան ան է դու ուր ր եկե կել Թ Թու ոււր րքի քի իայի ի առա ռաջնո որդի ին, ն որ նա որ րո ոշե շելլ է որդ դեգ եգրել ե աղ ջկան ն: Սա Ս աբի բիհա ա Գյոք յո ոքչե չ ն (թ թու ո րք րք.. Gü ükk եր րկին նք) ազգանունը ստա ացել է ա ավե վելի ուշ, շ, եր րբ բ Աթ թա աթո թ ւր րք քը ը 19 1 34 34-ի - նօ օրե րենք ընդունե րե եց ազգանո ունների մա ասի սի ս ին: ն Սա Սակայ այն, Սա աբիհան ան հե հ տա ագ գա այու ոմ հավատա ար րիմ իմ ﬓաց իր ր ազգանվա վան ն նշ նշա անակ նա ակու ությա անը՝ ը՝ ընտ նտ-րելով վ օդա աչո ա չոււի ի մա մ ս սնա ն գիտութ նա թյյու ուն նը: ը: 1935-ի մայի յ սի 55 ին Սա աբիհա ան Ա Աթա թա աթ թու ուր րքի ի հետ տ ներ րկ կա ա գտնվեց «Թյո յուր ւրք ք քո քոււշշո ոււ  օդ դա աչո չոււա ակա կան ան դպ դպրո րոցի հան նդի դի-սավոր բացմա անը ը: Տար րբեր երկ րկր րնե երից հր րա ավ վիր իրվա իր ած ծ պլա ան ր նե րների և պա արա ա րա աշյո յոււտի իստեր տերի օ օդ դային դա ն շոո ոււն ն այն յն աստիճան ան գրավեց եց Սա Սաբ բի իհա ային ն, որ ր երբ րբ հայ այրը հարց հա արց րցրեց ց. «Կ Կցան անկ կանա ն ՞ս ս օդ դա աչո ա չոււ դա չո առ ռնա նա ալ, աղ աղջ ղ ջիկ իկն կն առա անց ց երկ կմ մ-տելու ո պատա տաս սխանեց ց. «Ա «Այյո՛ ո,, հե ո՛ են նց ց հի իմա մա ա  : Սա աբի բիհ բի հա ան ա ն 23 տարեկանոււմ դա տա դարձա ձավ Թ Թու ուր ու րքի ք այի ի առաջի ին կի կին ին օդա աչու ոն և աշխա արհ հո ում մ առ ռա աջի ջ ն կի կին օդա աչու-ռ ու ռմբ ու մբա ար րկ կու ո ն՝ ու ն իր րա ակա կանաց նա ցե ց ելո լով Ա Աթ թաթուր րքի ք ՝ եր երկն կնքի մ մա ասին եր րա ազ զա անքը քը: Սա Ս աբի բ հայի ի հայ այկ յկ կա ակա ան ծա ծագմ ծագ մա ան մա մաս սին ին առաջի ջ նը խո խոսեց Հրան սե րա անտ նտ Դի Դ նքը: քը: Այ քը Այսպե պես ս՝՝ «Ակո ս կոս թե եր րթի խմ խ բ բա ագ-րո ր ութ ւ յու ուն դի դիﬔ ﬔլլ էր հա հայա աստ աս տան ան ա նցի ﬕ կին ն` Թո ոււր րքի քի ք իայո յում յում ւմ ա գակա ազ կան ննե նե եր րին ին փնտրե նտրելլոււ նպատակո կով վ: Լրագ վ: ագր րող Ելենա Սոլ ոլնց նցևան ան, ով նյու նյ ւթ էր էր պա ատրաս ատ աստու ում Հ Հրա րանտ րա անտ Դի Դ ն նքի քի ի մա ա-սի սին` ին` այդ դ կնո ն ջ որոնու ո ﬓերի կա կապակ ակցութ ւթյյա ամբ մբ, պատ տմում մո մ ում մ է. «Հա է. այա յա աստանաբ ա նակ Հռիփ իփս փս սի իﬔ Ս Սե եբիլ իլջջջյա անը փն փ տ տր րում է Խաթ էր թու ոււն մո մ րաք ա ր րո ոջը, ով վ անհե հետ կո որե ելլ էր Օս Օսման նյա ան ն կ յյս կա սրու ութ թյո ունո նում Առաջջի նում ին հա ամա աշշխա ար րհ հա այի յին ին պա պատեր րա ազﬕ ժա ամա մ ն մա նակ ակ կ: Հռիփ ռի իփսի իﬔն գրե ել էէր ր խմբ բագ ագրու ութ թյյո յուն ն, թ թե ե իր մայյրը` իր ը` Տի Տ րոււհին ին, եր երկ կար ար տար րի ին ներ եր ր որո ոն նել է քրոջը ջը` Խա Խ աթո ունի նին: ն: Մի ին նչչդեռ, եռ, իրա եռ րական նո ում, ւմ մ, կ կա արիք չկա կա ար նր նրան ն փնտր փն տր րել. ել. Թ ել Թու ուրքի իայյո ում մ բոլո լորը գի գիտե եի ին Խաթո թոււնի նին: ն: Ըստ

Տիրո րուհ ւհո հու պա պատ տմո մութ ության՝ յան իրե իրենց ենց ն ծնողներին ծնողներին սպանել սպանելլ էին էի ին ցե եղա աս սպա պա ան նու ութ ւթյա ան ժա ժամանակ, և ինքը քրոջ քրոջ` Խաթո թոււնի հետ ետ հա հայտ այտ տնվե վել էր որ րբ բանոցո բա ց ւմ մ: Մ Մի ի անգ գամ ամ ﬕ խո խ ւմբ զի զին նվորական կա ննե եր րի ի ու ող ղե եկցու ոթ թյա ամբ որ րբա բ նոց է այցելել Թուր րքիայի առա ա ռաջջնորդ նորդ Քե Քեմալ Աթաթուրքը: Կապուտաչյա Խա աթունը դո ուր է եկ կել Աթ թա աթո թ ւր րքին, ով որոշել է որդեգրել ել նրան: Հրա ր նտ Դի ինքի ի «Ս Սա աբի բ հա Գյոքչենի գաղտնիք վերնագրո ր ով հո հոդ դվա վ ծը ռ ռո ումբի պա պ յթ թյյու ուն ւն էր թուրքական հասարակութ կո ւթ թյան համա մար: ր: «Մեն ենք ք շա շատ ժամանա նակ կ վատ վա վ ատ տնե նեցին նե ինք, ք ք, որպես որ եսզի ապա պ ցուց ցեն են նք, ք, որ Թու ո րքի իայի ի ազգ գա ային ին ի ն հե երո ր ս րո Սա Ս աբի բ հա Գ Գյո յո յոք ոքչե ենը հա այ է: Սա աբիհան ն հր րաշքով փրկ կվա ված ծ հայ եր հա րե եխանե ներ րի ից ց ﬔկն է, ով, վ, Եղեռ ռն նի ի տա տ րինե ներ րին ն կորց կո րցնե ելո լով լո վ ծնող ծն նող ղների ին,, հայ ա տն նվել ել էր որ րբան նո ոցնե ն ր րու ում: ու մ մ: Դաս աստ տիա ի րակե իա կ լո ոււ նպա պ տակ կո ով Աթ թա աթո ոււր րքը ք նրա քը րան ն վե վերց ցր րել ելլ և տար րե ել էր ր Անկա կարա, կար ա, տվել վե ել նո նոր ր անո ն ււն ն… ն… - պատմ ատ տմ մու ո մ էր ու է Հրա րանտ նտ ն տ Դի Դինքը Դին քը: Ա ս սե Այ ենսա սացի իո ոն լո լ ւրն ն անﬕջապե պես հա հայտ տնվե վ ց կե կ նտ ն րոոնա ական Hür ürri riye y t թե թերթի ի առաջի ջին էջո ջին ջում: Մի շա շարք պատմաաբան բա ննե եր նշշանա նավ վոր ր թուրք ք օդաչոււի ի հա հայյկա կական ա ծագ ան ա ման վար վա րկ կա ածը հ հա ամ մա ար րո ր ում ւմ են պա պատմ մա ական ան կե եղ ղծիք իք, հա հայյկ կա ական սա կա ադրա ր ն նք ք: Սակա ք: կայն յն, յն ն, Հր րա անտ տ Դի Դինքի քի վար արկած ա ն ապա պ ցու ցո ուցո ցող ղ ավելի ծ ծա անրա ակշի շիռ ռ ապ պա ացոււյց ցներ են հա հայտ տնվե ելլ:: Թու ուրք քե երե են ն լեզ զվի ա աﬔ ﬔնա աﬔ ﬔծ բա բաց ցա ատ տր րա ակա ան բ բա առարա անի հեղինա ակ, լեզ եզվաբ բա ան Փարս արս Թ ար Թու ուգ գլա աջին հայտա արա ա րա ր արում ում է, ու է, որ Սա որ աբիհա ա Գյոքչչե են նը ը տե եղ ղ յակ ակ էր, ր, թե ովքեր ե էին իր իս ի կ կա աակա կ ան ծն ծնող նող ղնե երը րը, ը նո նույ ւյն նիս ի կ իմա իս ացել է հայերեն շատ տ բառե ռեր: ր: «Սա « Սաբ Սա աբի իհ հան ﬕ փոք հա ոքր ր խո խոս սո ում էր ում ու է հա այե յ րեն ն: Նրա րա հայ այկ այկ կա ական ծա կ ագմ մա ան մասին է վկա այյու ում այյն փա ու ում փ ս ստ տը, որ ո նշա անա ա-վոր օդաչու վ ո ն տառապե պելլ է «ե «երևա և ն նյա յա յան ա հիվան նդութ ւթյա յամ մբ, - նշել է թուր րքա ք կան ա դպր պ ոց ցների ր ց ﬔկի ի պա պատ տմութ թյյան ան ն ուսու ո ո ցիչ ի Քեմալ ալ Մերկալին ի , ով ո անձամբ ամբ բ է ճանա նաչչելլ Սաբի Ս իհ հա ա Գյո յոք ոքչե չեն նին ին: ին Այն Այ նո ն ուա աﬔնա նայնի նիվ՝ նիվ՝ վ Աթա աթուրքի որ րդեգի գիր աղ ղ ջջկա կա ա ծագ գման ա հա հ արցը ը շարո ր ւնակու ում է բաց ﬓալլ: Սաբիհ հան ան ﬕնչև և կյա անքի վերջ վ րջ (2001 01-ի - մար րտի 22 22-ին) նվի վ րված է ﬓացե ել Աթա աթու ո րր քին ք ն: ն: Սաբի բիհա Գյոք քչե են նի ի պա պատվի վ ն ան նվ վա անե նել են ն Ստ տա ամ ա մբու ուլի ուլ ասի իական կան հա կա ատվածի ﬕջջազ ազգայի յ ն օդա դանավա վակ կա այա յանը: Երբ Եր Ե բ որո րոշվո վում ւ էր ա ան նվ վա անակոչո ութ ւթյյան ան հար ան ար ա րցը, ը թու ո րքե երից շշա ատ տե եր ե րը ր ը վրդո ովվո ոււմ էի էին ն, որ օդ ն, դա անավա ակայա ան նը ը պետք պետք է պե կոչչչվի կո կ վ հայո վի յոււհո ու անո նունո նով: վ:

Ի՞նչ գիտես քո քաղաքի մասին

ՀՐԱԶԴԱՆԻ ԿԱՄՈՒՐՋ - 60

Հայաստանի կամրջաշին թյան պատմ թյ նն

նի հար ստ անցյալ։ Պատմական աղբյ րները հիշատակ մ են «Տափերական» կոչվող կամ րջն Արաքսի վրա, Մեծամորի կամ րջը և այլն։ 20-րդ դար մ լայն տարած մ ստացավ ﬔտաղական, ապա նաև երկաթբետոնե կոնստր կցիաներով կամրջաշին թյ նը։ Կամ րջների վերջին խմբին է պատկան մ նաև Երևան մ կառ ցված Հրազդանի Մեծ կամ ինչպես աս մ են՝ Կիևյան կամ րջը: Հետպատերազմյան տարիներին, հաշվի առնելով Երևանի հյ սիս-արևմտյան ղղ թյան զարգացման հիﬓախնդիրները և Երևանն Աշտարակի հետ բարեկարգ մայր ղով կապել անհրաժեշտ թյ նը, Ծիծեռնակաբերդի բարձ նքի մոտ` Զանգվի վրա, որոշվեց կառ ցել քաղաքային կամ րջ։ Կամ րջը կառ ցվել էր բազալտից և բետոնից։ Շինարար թյ նը պետք է ավարտվեր 1951-ի վերջին, որը սկսվեց 1949-ի կեսերից։ Շինարար թյ նն արագացնել

և ժամանակին շահագործել

նպատակով, ՀԽՍՀ նախարարների խորհրդին 1951ի 1-ին կիսամյակ մ խնդրվ մ է շինարարական աշխատանքների կազմակերպման համար հատկացնել նաև կալանավոր բանվորների, և աշխատողների թիվը թի վը հասցն ց ելլ 800-ի ի։ Ար րդյ դյ նք քները րը շ տո տ վ զգ զգացնել են տալլիս ի ։ Չն Չնայ այած ած գոր ործա ծադր դրած ած ջան անքե քերի րին՝ ն կամ ամրջ րջի ի

շահագործման հանձն մը 1951-ին ձախողվ մ է, և նոր ժա‫﬘‬ետ է սահմանվ մ ﬕնչև 1952-ի տարեվերջ։ Բայց հենց այդ ժամանակ էլ կատարվ մ է անսպասելին ողբերգականը։ 1952-ի հ լիսի 4-ին բետոնալցման աշխատանքների կատարման պահին փլ զվ մ է կամրջակամարը, որի վրա աշխատ մ էին մարդիկ։ Զոհվ մ են 47 հոգի, շատերը ստան մ են ﬖասվածքներ։ Դա մայրաքաղաքի կյանքի ﬔծագ յն աղետներից ﬔկն էր, որի մասին տասնամյակներ շար նակ ոչինչ չի գրվել ասվել: Վթարի հետևանքների վերաց ﬕց հետո 1952-ի սեպտեմբերին վերսկսվ մ է կամրջի շինարար թյ նը, և շահագործման հանձնման ժա‫﬘‬ետ է սահմանվ մ 1953-ի վերջը։ Սակայն կամրջի շինարար թյ նը ձգձգվ մ էր, և Երքաղխորհրդի որոշմամբ կամրջի շահագործման հանձնման նոր ժա‫﬘‬ետ է սահմանվ մ 1955-ի հոկտեմբերի 20-ը։ Հրազդանի Մեծ կամրջի շինարար թյան աշխատանքներն ավարտվել են 1955-ի դեկտեմբերին։ Նմանատիպ կամրջաշին թյ նը ժամանակին սակավ կիրառելի էր ինչպես Հայաստան մ, այնպես էլ արտասահման մ։ Այն օրերի համար դա հանդիսան մ էր կամրջաշին թյան ﬔծագ յն նվաճ ﬓերից ﬔկը, և խոշոր քայլ էր կամրջաշին թյան նորագ յն լ ծ ﬓեր որոն որ ոնել ել

ճան անապ ապար րհի ին։

ԱՊԱԳ ԱՊ ՊԱԳ Ա Ա ԲԺ ԲԺԻՇ ԻՇԿ ԻՇ Կ ՀՈւՆ ւՆԻՍ ՆԻՍ 201 016 6 N 25-2 26 (1 ( 33 336 6-13 1337 37)) 27 37

ԵՊԲՀ ՔՈԼԵՋԸ ՀՐԱՎԻՐՈՒՄ Է Երևանի Մխիթար Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարանի քոլեջը (ԵՊԲՀ քոլեջ) ﬕջին մասնագիտական կրթություն իրականացնող հաստատություն է, որը գործում է Երևանի Մխիթար Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարանի կազմում: Քոլեջի նպատակն է պատրաստել այնպիսի մասնագետներ, ովքեր իրենց մասնագիտությամբ աշխատելու համար հետագայում չեն ունենա անհատական ուսուցման անհրաժեշտություն և ձեռք կբերեն աշխատանքային փորձ՝ սկսած ուսանողական տարիներից: Այդ նպատակին հասնելու համար կարևորում ենք համագործակցությունը առաջադեմ մասնագետների և տեխնիկապես հագեցած լաբորատորիաների հետ, որոնք պատրաստ կլինեն վերափոխել ուսուﬓական գործընթացը՝ ի շահ ուսանողների մասնագիտացման: ԿԱՐԵՆ ԴԻԼԲԱՐՅԱՆ ԵՊԲՀ քոլեջի տնօրեն, դ.գ.թ.

ՄԱՍՆԱԳԻՏNԹՅNՆՆԵՐ Ընդունելության տեղերի թիվը 2016

Ատաﬓատեխնիկական գործ

բ ժակ որակավոր մ

1 տարվա վարձը վճ. ուսուցման համար /դրամ/

Անվճար ուսուցում

Վճարովի ուսուցում

9-րդ դասարանի հիմքով

12-րդ դասարանի հիմքով

1-ին տարի

2-րդ տարի

3-րդ տարի

առկա է

առկա է

3

2

260.000

280.000

300.000

առկա է

------------

4

3

-

-

-



ատաﬓատեխնիկ որակավոր մ Բուժական գործ

Ուսման տևողությունը /տարի/



«Ատաﬓատեխնիկական գործ մասնագիտությամբ սովորողները մասնագիտական դասերն անցկացնում են ատաﬓատեխնիկական լաբորատորիայում: 

«Բուժական գործ մասնագիտությամբ 2016-17 ուսուﬓական տարում կարող են ընդունվել ﬕայն տղաները: Ուսուﬓ ավարտելուց հետո, ՀՀ ՊՆ հետ պայմանագրի համաձայն, շրջանավարտները ծառայում են բանակում 3 տարի որպես բուժակ-ենթասպա՝ ստանալով աշխատավարձ և օգտվելով ենթասպայի բոլոր արտոնություններից:

NՍNՄՆԱԿԱՆ ԾՐԱԳՐԵՐ Քոլեջում ուսուﬓական ծրագիրը բաղկացած է հանրակրթական, առանցքային հմտություների, ընդհանուր մասնագիտական և հատուկ մասնագիտական բաժիններից: Վերջին տարիների ընթացքում ԿԳ նախարարության որդեգրած քաղաքականության շնորհիվ մասնագիտական կրթության ոլորտում իրականացվում են բարեփոխուﬓեր, որոնք ﬕտված են նաև ﬕջազգային աշխատաշուկայում մրցունակ մասնագետների պատրաստմանը: Այդ նպատակով 2015-16 ուսուﬓական տարում կիրառվեց նոր՝ մոդուլային ծրագիրը: Առանցքային հմտությունները, ընդհանուր մասնագիտական և հատուկ մասնագիտական բաժիններն ուսուցանվում են վերոնշյալ մոդուլներով, որտեղ առավել շեշտադրված է գործնական բաղադրիչը և մասնագիտական հմտությունների ձեռք բերումը:

ԳՆԱՀԱՏՄԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳ 2016-ից քոլեջում ներդրվել է ուսանողների գնահատման նոր համակարգ՝ համապատասխան մոդուլային ծրագրերին: Այս համակարգով գնահատվում են ուսանողների ոչ ﬕայն տեսական գիտելիքները, այլ նաև ձեռք բերած գործնական հմտություններն ու կարողությունները: Ուսանողները ուսուﬓառության արդյունքների գնահատման ժամանակ կատարում են գործնական առաջադրանք՝ ցույց տալով համապատասխան կարողություններ, իսկ այդ առաջադրանքի հետ առնչվող տեսական գիտելիքները հետագայում ստուգվում են գրավոր կամ բանավոր կերպով:

28

ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ ՀՈւՆԻՍ 2016 N 25-26 (1336-1337)

ՆՅNԹԱՏԵԽՆԻԿԱԿԱՆ ԲԱԶԱ Քոլեջի ուսանողներին ուսուցանում են Երևանի պետական բժշկական համալսարանի ամբիոններում: Մասնագիտական առարկաների գործնական դասընթացներն իրականացվում են ատաﬓատեխնիկական լաբորատորիաներում և համալսարանական կլինիկաներում: Ուսման ընթացքում ուսանողներին տրամադրվում են ժամանակակից նյութեր, գործիքներ և սարքավորուﬓեր, որոնք ուսուﬓական գործընթացը առավելագույնս մոտեցնում են իրական աշխատանքային պայմաններին:

ԸՆԴNՆԵԼNԹՅNՆ ԵՊԲՀ քոլեջ կարող են ընդունվել հիﬓական ընդհանուր (9-րդ դասարան) և ﬕջնակարգ ընդհանուր (12-րդ դասարան) կրթությամբ դիմորդները՝ առանց տարիքային սահմանափակման: Ընդունելությունն իրականացվում է մրցութային կարգով: Մրցույթն անցկացվում է դիմորդների՝ Կենսաբանություն առարկայից գրավոր քննության արդյունքների հիման վրա: Առարկայից գիտելիքների պահանջվող մակարդակը սահմանվում է 9-րդ կամ 12-րդ դասարանների դպրոցական ծրագրով՝ դիմորդի կրթական մակարդակին համապատասխան: Ընդունելության քննությունն անցկացվում է ԵՊԲՀ-ում:

Մանրամասներին կարող եք ծանոթանալ www.ysmu.am կայքի ԵՊԲՀ ԵՊԲՀ քոլեջ լեջ բաժնում: ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ ՀՈւՆԻՍ 2016 N 25-26 (1336-1337) 29

after the centennial of the armenian great holocost many countries started to recognize the armenian genocide. the following pages state it

THANKS, GERMANY The German Parliament on Thursday approved a resolution recognizing the mass killing of Armenians by Ottoman Turks during World War I as genocide. The word “genocide” is used in both the text and headline of the resolution, which also states that Germany bears some guilt for its inaction at the time. Following the vote, Turkey recalled its ambassador to Germany “for consultations.”

German Chancellor Angela Merkel was not present during the vote. Her party, the Christian Democrats (CDU), the Social Democrats (SPD), and the Greens supported the resolution. A spokesperson for Merkel on Wednesday said that while the chancellor supported the measure, she would not attend the legislative hearings.

With German affirmation of the crime, more than 25 countries have officially recognized the Armenian Genocide. The Bundestag vote was nearly unanimous with only one opposed and two abstentions. For over an hour leading up to the historic vote, German parliamentarians spoke in favor of the measure, which affirms the Armenian Genocide and crimes committed against other Christian minorities.

“We congratulate the political groups CDU/CSU, SPD and the Greens on the adoption of the resolution, in particular Cem Özdemir – co-leader of the German Green Party, who played a crucial role, amidst all the pressure. It is a strong message, that all of the speakers emphasized the fact of the Genocide, the German complicity in it and the need for Turkey to recognize it,” added Karampetian.

Dozens of German-Armenian community members gathered outside the German parliament in Berlin on Thursday to celebrate the decision by German lawmakers.

“The overwhelming recognition of the Armenian Genocide by the German Parliament is the biggest diplomatic defeat for Erdogan,” said Mario Nalpatian, Vice President of the Socialist International and member of the International Armenian National Committee on the Bundestag decision.

In an interview with Prensa Armenia news agency, Nalpatian stressed the importance of the resolution “because of the implications that this recognition will have in Turkey 32

ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ ՀՈւՆԻՍ 2016 N 25-26 (1336-1337)

and outwards, as the German Empire was an ally and supported the Turkish government that planned and executed the genocide”.

“Germany once again points out the only possible way to Turkey: to assume its guilt and apologize as Willy Brandt did in Auschwitz when he was German Chancellor,” he added.

ANCA Says Germany’s Recognition Shines Spotlight on Obama’s Complicity in Erdogan’s Denial The German Bundestag’s historic vote earlier today officially recognizing the Armenian Genocide shines a global spotlight on U.S. President Barack Obama’s continued complicity in Turkey’s denial of this still unpunished crime, reported the Armenian National Committee of America (ANCA).

There is still time for President Obama to follow Germany’s lead, reject Turkey’s gag-rule, and speak honestly about the Armenian Genocide.”

Prior to his election, President Obama was clear and unequivocal in promising to properly characterize Ottoman Turkey’s murder of more than 1.5 million Armenian men, women and children between 1915 and 1923 as genocide. In a Jan. 19, 2008, statement he wrote: “The facts are undeniable. An official policy that calls on diplomats to distort the historical facts is an untenable policy. As a senator, I strongly support passage of the Armenian Genocide Resolution, and as President I will recognize the Armenian Genocide.”

President Obama has broken that pledge in annual Armenian Remembrance Day statements issued on or near April 24th, the international day of commemoration of this crime.

The U.S. first recognized the Armenian Genocide in 1951.

The practice of genocide has occurred throughout human history. The Roman persecution of the Christians, the Turkish massacres of Armenians, the extermination of millions of Jews and Poles by the Nazis are outstanding examples of the crime of genocide.”

Under Congressional mandate, the U.S., between 1915 and 1930, embarked on an unprecedented humanitarian campaign providing the equivalent of over $2 billion in today’s dollars to help save Armenian Genocide survivors.

THANKS, STATE OF GEORGIA, USA The Georgia State Senate adopted SR 991, a resolution “Recognizing the month of April, 2016, as Genocide Prevention and Awareness Month” in Georgia, reported the Armenian Assembly of America.

The resolution states that “when coining the term ‘genocide,’ Raphael Lemkin was moved to investigate the forced assimilation, deportation, and near eradication of the Armenian population and other Christian communities, beginning in April, 1915, prompting Adolf Hitler to remark in 1939, ‘Who aâer all, speaks today of the annihilation of the Armenians?’”

“It was an honor to meet and join with members of the Georgia State Senate today in recognizing April as Genocide Awareness month,” stated Dr. Vahan Kassabian, Armenian Assembly Georgia State Chair, who was present at the capitol to witness the bill’s passage.

“The resolution had bipartisan support and we will continue our efforts to broaden genocide recognition and human rights education in our school curriculum,“ Kassabian said.

The resolution goes on to reference the Holocaust of European Jews during World War II, as well as the genocides in Cambodia, Bosnia, Iraq, Rwanda, Sudan, and the current brutality of the Islamic State in Syria and Iraq as outstanding examples. The bill recognizes the “contributions of the Georgia Coalition to Prevent Genocide” of which the Assembly is a member, as well as Am Yisrael Chai, Eternal-Life Hemshech of Holocaust Survivors, the Georgia Commission on the Holocaust, the Jewish Community Relations of Atlanta, the National Center for Civil and Human

Rights, the American Jewish Committee Atlanta Regional Office, and AJC’s ACCESS Atlanta. Last year, Dr. Kassabian spearheaded the Armenian Genocide centennial commemoration of Atlanta, which was held in conjunction with the Georgia Coalition to Prevent Genocide, at the Breman Museum. Kassabian was invited to speak to the JCRC-Atlanta town-hall meeting in August when a resolution was put forth recognizing the 1915 Armenian Genocide. Two months later, the JCRC’s national body, the Jewish Council for Public Affairs adopted the resolution, with support from chapters in Boston, Palm Beach, and Providence, acknowledging the 100th anniversary of the Armenian Genocide, and called on Congress and the White House to recognize the Armenian Genocide. “This is the first time that a policy position on the Armenian Genocide has been adopted by the JCPA,” the Assembly reported in November. SR 991 was sponsored by State Senators Elena Parent, David Shafer, Renee Unterman, Joshua McKoon ,Nan Orrock and Harold Jones II .“The Assembly appreciates the work of the Georgia State Senate, particularly Senators Parent, Shafer, Unterman, McKoon, Orrock, and Jones, as well as our state chair Dr. Vahan Kassabian,” stated Assembly Executive Director Bryan Ardouny. “These anti-genocide activists in Georgia and across the U.S. are playing a major role in advancing human rights education and we look forward to the day when all 50 states incorporate the teaching of the Holocaust and Armenian Genocide in our schools,” Ardouny said.

HOUSE OF LORDS DISCUSSED THE RECOGNITION OF THE ARMENIAN GENOCIDE

The House of Lords discussed the recognition of the Armenian Genocide. As Artsakh press reports referring to the Of-

ficial Site of the UK’s Parliament, the discussion was initiated by independent member of parliament, Baroness Carline Cox, who asked Her Majesty’s Government to recognize the 1915-1917 events as Genocide.

“Suppression of the truth proved that there was Genocide.

The 1915 events will never be forgotten. An entire nation was annihilated. Refusal to recognize historical reality of any genocide can serve as an encouragement to other potential perpetrators, who will believe that they can get away with similar genocides with impunity,” she said. ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ ՀՈւՆԻՍ 2016 N 25-26 (1336-1337) 33

THANKS, SWEDEN THE CONSEQUENCES OF THE INCIDENT It’s not a secret that Turks, living in different European countries, don’t integrate with the society of those countries, regularly encountering numerous problems with law.The best example is the incident happened in Sweden, where speaking at Sergels Square in the center of the Swedish capital, turk Barbaros Leylani also said: “Let us show Sweden, Scandinavia and Europe what Turkey stands for. We do not like blood, but we can let the blood flow when it is needed,” and continuing his speech overexpressed himself calling armenias “Death to the Armenian bastards” .

And gaining the appreciation of his colleagues Leylani returned to his warm place not assuming what consequences he would have.

The incident was widely discussed in Swedish media. For initiating ethical and racial hatred Swedish and Swedish-Ar-

menian organizations turned to the police. In Sweden, certainly, racial and national activities are not only banned but also are criminally prosecuted. ABF federation noted that in the following meetings it would decide upon depriving turkish national association not only of financial support but also eliminate him from the association.

The organization also has distanced itself from Lelyani’s comments, saying that its main goal is to work towards equal rights. Leylani issued an apology on Monday on the association’s website saying that he had been misunderstood.

The Swedish legal watchdog Juridikfronten said it was aware of the incident and had reported the speech to police for incitement to racial hatred.

Leylani’s comments have been condemned by numerous groups in Sweden. The head of the Armenian association in Sweden, Garlen Mansourian, told Radio Sweden that there S needs to be “zero tolerance” for such remarks, while he also n plans to report Leylani to the police. p Meanwhile, Bahar Cetin, the head of Sweden’s Turkish Youth Association said she was shocked at the comments Y made aâer seeing a recording on the internet. She conm demned Leylani’s statement as “racist” and said it could negd aatively affect the 50,000 Turks living in Sweden.

But no matter how much he cries on Tv the Swedish –Armenian organization is not going to recall the claim noting m tthat the problem is bigger than the announcement of one person as Turkish and Azerbaijan unions are becoming p more agr m g essive targe g tingg the country y's other national minori no n riti ties es..

ARMENIA IS LOOKING FORWARD TO THE VISIT OF POPE FRANCIS IN JUNE Pope Francis will pay a visit to Armenia in June 2016.

Bishop Hovakim Manukyan, the Director of the Inter-Church Relations Department of the Mother See of Holy Etchmiadzin, underscored: “By all means, the Pope will visit Armenia, but not on April 24. The visit will take place in 2016 June. The church invited him for anytime he would like in 2015.

But the Pope offered this Divine Liturgy for our people earlier and he’ll visit Armenia in June and pay respects to our people.

Previously in his sermon during the Divine Liturgy dedicated to the 100th anniversary of the Armenian Genocide offered in St. Peter’s Basilica, Pope Francis called the mass killings and massacres of the Armenian people in the Ottoman Turkey in 1915 a Geno34 34

cide. He said that the slaughter of the Armenians was the first genocide of the 20th century. Among other things, Pope Francis said the Armenian killings were the first of three “massive and unprecedented” genocides that was followed by the Holocaust and Stalinism.

He said others had followed, including in Cambodia, Rwanda, Burundi and Bosnia. The Pope welcomed the President of the Republic of Armenia Serzh Sargsyan, the Supreme Patriarch and Catholicos of All Armenians His Holiness Karekin II, the Catholicos of the Great House of Cilicia Aram I and the Catholicos Patriarch of the House of Cilicia Nerses Petros XIX, who attended the liturgy.

Pope Francis also honored the Armenian community at the start of the Mass by pronouncing a 10th-century

ԱՊԱԳ ԱՊ ԱԳԱ ԱԳ Ա ԲԺ ԲԺԻՇ ԻՇԿ ԻՇ Կ ՀՈ ՀՈւՆ ւՆԻՍ ւՆ ԻՍ 201 016 6 N 25 25-2 -26 -2 6 (1 (133 33633 6-13 61337 13 37)) 37

Armenian mystic mystic, St St. Gregory of Na Narek, a doctor of the church.

Only 35 people have been given the title, which is reserved for those whose writings have greatly served the universal church.

We are extremelly grateful to Pope Francis for the respect and appreciation.

MINISTER OF EDUCATION AND SCIENCE OF ARMENIA PAYS A STUDY VISIT TO “MURATSAN” HOSPITAL COMPLEX Yerevan State Medical University “Muratsan” hospital complex was visited by the Minister of Education and Science Levon Mkrtchyan.

The aim of the visit was to get to know the improvements realized in the University as well as the achievements that the University has recently gained. The University management represented the Minister the University hospital clinics, clinic centers, study rooms, and ambulance vehicles that are designed for newborns.

The Minister of science and education Levon Mkrtchyan, noting the importance of the work done, noted that higher education is one of the main tasks of modern educational databases-the creation of which in the case of medical education is particularly important. “We need to create a training base, where there will be labor and services, and at the same time, the student will have the opportunity to get an education and become a specialist.

YSMU Rector Mikayel Narimanyan said that one of the features of medical education is that it involves both the student, the teacher and the patient, for this reason, hospitall co ta comp mple mp lex le x “M Mur urat atsa at san” sa n is bo n” both th des esig igne ig ned ne d fo forr tre reat atme at ment me nt and forr tr fo trai aini ai ning ni ngg.

RECTOR MET THE FUTURE STUDNETS YSMU Rector Michael Narimanian met “Heratsi” high school students who have already decided on the choice of their future profession and have applied for admission to our university.

During the meeting, the students talked about their vision of the future, and said what professionals they want to become, what attracts them into the

profession, what has inspired them.

Many of them were from the families of physicians.

The Rector spoke of the doctor’s profession which is very important describing the attractiveness and its interest, not forgetting to mention the difficulties encountering during the work to become a doctor.

Michael Narimanyan wished success to the students during the upcoming entrance exams and further education, hoping that years later he will have the pleasure of seeing them as partners.

The meeting was held in a warm and cordial atmosphere.

OVERCOMING CANCER WITH A SMILE “Overcoming Cancer with a Smile” international conference was held at Yerevan State Medicaal University . The conference was attended by wellknown n industry exp perts and prominent figures in American mediccine and the leading cancer centers, university adminnistrat ation and teach hing staff.

Un niversity Recttor Michael Narimanyan greeted the co onfereence participaants saying. “ Oncology is one of the most im mportant direct ctions in medicine that needs constant deevelop pment. In ord der to contribute to the development off the field such confe fi ferences are reflected in the training currricula

of und dergraduate and postgraduate reese search projects in the region on".

The RA chief oncologist Hayrap Th apet Galstyan , thanked the leeadership of the Medical Un niv iversity for organizing such conferences and oâen stresssed that they give opportunity to discuss the current pro oblems and to find ways of their solution.

“Cancerous diseases acccording to the World Health Organization are becoming younger, and the number of people suffering from these diseases has increased. In particular, the data furnished by y the Ministry of Health of RA, their number has increased d twice. Therefore the meetings that are dedicated to the earrly detection and treatment of patients with malignant tum mors, are essential not only from medical point of view but also have great state role",said the chief oncologist.

Vice Rector on scientific affairs of YSMU Konstantin Yenkoyan, speakin ng about the research programs carried out at the universitty, said that they play an important place in the university’s academic activities Aâer the presenta tations, professional presentations were made by famous onccologists, hematologists from the US. The organizers of th he conference are Yerevan State University, Armenian Assoc ociation of Hematology and Oncology, City Of Smile Foundaati t on, a group of young oncologists and Children’s Hematology y and Oncology armenian group. The conference is sponsored d by the Ministry of Health, Health Bridge Foundation, IDeeA Foundation, Armenian Relief Fund, the American Associa iation of graduates of the Harvard Club and Go2 Armenia.

WE ARE ARTSAKH The sky of Arrtsakh is relatively peaceful now and we hope it will last long, g, but we have to be ready and we have to be beside them as th he situation can change every minute . We are Artsakh and we are determined to stay beside our courageous sold l iers.

Military-patriotic concert took place in Yerevan State Medicall University whicch carried the slogan "We are Artsakh".

"M Med e uni" music and n dance group, YSMU academic band, Armyy musical orchesttra of Military Institute a]er V. Sargsyan,

as well as popular singers took part.

The event was attended by YSMU Reccto torr Mikayel Narimanyan, coordinator of Board of Trustees of Yo Y ut uth h Fo Foundation on of Armenia Karen Avagyan, professors and lecturers of the university, students, guests.

The or organizers of the concert could once again state through songs, dan ances and videos that the spirit of fight and patriotism is always in n our hearts.

THE PROSPECTS OF COOPERATION WITH NEW YORK UNIVERSITY DENTAL COLLEGE HAVE BEEN OUTLINED Yerevan State Medical University hosted a meeting of Armenian dentists and New York University dental College (NYUCD) delegation.

During the meeting, the College ViceDean Stuart Hirsch represented YSMU Dean of Dentistry Department Lazar Yesayan program details concerning the children in the marzes of RA. It is reported that College experts, being included in different programs , for 20 years have realized programs in different parts of the world, realizing dentistric, educational and research services for the disadvantaged , poor people. They said, that they are cooperating with the children of Armenia Fund (COAF) and are now looking for opportunities for carrying out similar programs in rural communities as well.

Stuart Hirsch noted that a large group of dentists, lecturers and graduates will visit Armenia bringg ingg wi in with th the hem m th thee ne nece cess ce ssar ss ary ar y eq qui uipm p en pm entt an and d ma mate teri te ri-ri als al ls an and d tr traini trai aiini n ngg of th thee lo loca loca call sp specia eccia iali iali list sts st ts wi will ll tak akee pl p ac ace ce. e.

YSMU Dean of Dentistry Department LazarYesayan stressed the importance of the possible realization of any preventive prog pr ogra ram m in our cou ount ntry ry and not oted ed tha hatt si simi mila larr pr proj ojec ects ts are bein be ingg ca in carr rrie rr ied ie d ou o t by our exp per e ts in our cou ount ntry nt ry y as we well ll.. ll

MEDICAL RESIDENTS TOOK PART IN THE RESEARCH PROGRAM The mission of World Vision International charity organization is to improve the lives of children and their families living in poverty.

YSMU 10 clinical residents studying pediatrics, took part in the programs devoted to the development of the early childhood in Martuni, Yeghegnadzor communities. The program was carried out by the international organization for Bill and Melinda Gates grant research program outcome assessment.

The future doctors realized the work with great responsibility. It was a nice chance for them to get to know the problems concerning the children’s care .They appeared to be a team targeting one aim.

ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ ՀՈւՆԻՍ 2016 N 25-26 (1336-1337) 37

DEAR INTERNATIONAL STUDENTS # STAY IN ARMENIA FOR YOUR HOLIDAYS Dear international students we want to represent you Armenia and its awesome places of interest especially for t he summertime, so that you are aware of them and if you are planning to stay in Armenia during your holidays, then it’s a useful guide for you.

Armenia has always attracted travelers with its singular picturesque places. In the ancient churches and castles, mountainous lakes and rivers, majestic cliffs, vertiginous canyons are hidden thousands of stories and many mysteries.

GARNI It is interesting to go on an excursion to Garni, ancient Armenian village, summer residence of Armenian kings of the III century BC – the Temple of Sun. Garni temple represents Armenia’s Hellenistic culture influence in II-I centuries BC. Garni is famous for lavash (Armenian, thin pita bread), feta cheese, yogurt, young wine, apples, walnuts, hazelnuts and almonds.

GEGHARD Geghard monastery complex of the XII-XIII centuries d in the cliff, is the place, where the historian Mkhitar dug Ayrivanetsi (XIII cent.) worked. Geghard, or more fully A Geghardavank, meaning “the Monastery of the Spear”, G originates from the spear, which had wounded Jesus at the o Crucifixion, allegedly brought to Armenia by Apostle Jude, C Thaddeus, and stored amongst many other relics. Now it T is displayed in the Echmiadzin treasury. If you walk up a path near monastery, you will see a few vendors of souvep nirs and snacks. Try the sweet “sujukh”, sweet lavash and n ggata if you have never tasted them before. Bizarre cliffs, ccaves and waterfalls.

DILIJAN Dilijan is situated in Tavush Marz in the northern part of Armenia. Rocky mountainous slopes and deep gorges are typical of this area. Most of the territory is situated at an altitude of 800-1000m above sea level. Landscapes are stunning with their beauty. The beautiful virgin forests are on slopes of mountains at an altitude of 600-2900m above sea level, where it grows over 120 species of trees: beech, oak, pine, etc. Reaching the highest peaks of the mountains, the forests turn to alpine meadows. Attractions of Dilijan are Lake Parz, Hermitage Museum, Haghardzin Monastery, Goshavank Monastery, Jukhtak Monastery, Matosavank Monastery.

38

ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ ՀՈւՆԻՍ 2016 N 25-26 (1336-1337)

TATEV ROPEWAY The longest non-stop double track cable car is 5,752 m (18,871 â) and was achieved by the Tatev Aerial Tramway in collaboration with National Competitiveness Foundation of Armenia, in Tatev, Armenia, on 16 October 2010.

The tramway, designed by Garaventa (Switzerland), connects the village of Halizor with the secluded medieval Tatev Monastery, offering a spectacular journey across the Vorotan River Gorge. The design process and foundation work began in 2009, with the opening ceremony of the aerial tramway and the official launch of the Tatev Revival Project on 16 October 2010. The 5.7-kilometer aerial tramway is supported by three towers between its two terminals. One terminal is on a hill overlooking the village of Halidzor and the other is near Tatev Monastery, on the road to Tatev village. At top speed, the tramway will travel at 37 kilometers per hour and the ride will take approximately 11 minutes, with its deepest drop at 360 meters aboveground. Two cabins (each with the capacity to hold 25 people) will operate at once, travelling in opposite directions. There are six cables altogether (three per cabin, with two cables suspending and one cable pulling each cabin), each uniquely built for the specifications of this project.

The cable car covers the distance between the villages Halidzor and Tatev that is about 5.7 km in 12 minutes and can carry 25 passengers at a time. The highest point of the ropeway is 320 meters.

Tatev Village is 280 km far from Yerevan. To get to the ropeway you can take a bus or a taxi to the village Halid-

TSAKHADZOR T SAKHADZOR Tsakhkadzor means Gorge of flowers in Armenian, though it is located 1750 meters above sea level, surrounded with alpine meadows. Tsakhkadzor is known for be-

zor A bus goining from Yerevan to the city Goris is 4000 zor.

AMD (~11 USD); from Goris you will need to take a taxi to the village Halidzor. A taxi from Yerevan to the village Halidzor will charge you about 30000 to 35000 AMD (~76 to 95 USD).

The Tatev Monastery is one of the masterpieces of Armenian medieval architecture included in the UNESCO World Heritage List. The Tatev Monsatery was built during the 9th through 13th centuries and was hidden from strangers’ eyes thanks to its location. The Tatev Monastery was the religious, spiritual, political, and economic center of the Syunik duchy. It consists of St. Astvatsatsin Church, the Cathedral of Poghos and Petros, the gavit, residential and service premises. It used to be the wealthiest medieval monastery in Armenia.

in a ski resort, with forests and an ing an ncient monastery. It is a training base fo or high-level sports, a winter sports reso ort and one of the country important su ummer destinations.

From the 4th to the 5th centuries its F fo orest used to be the hunting area for th he Armenian kings of the Arshakuni dynasty. On the slope of Teghenis d Mountain, in the eastern part of the M to own, near the monastery of Kecharis, sttretches out the 5-level ropeway that iss 6105m long and is 1969-2819m above th he sea level. The rope-way, which was co onstructed in 1967, was commissioned until 2004, and during 2004-2007 the u five stations of the new rope-way were ree-built Tsakhkadzor ropeway is consiidered to be the best in the Caucasus an nd it opens a beautiful view of Lake Sevan.

S You can get to the top of mount Teghenis by ropeway in 40 minutes. When switching liâs, you can enjoy some tea or coffee at the cafes, located by the rope-way. There you can also hire ski equipment and other sports facilities.

The ropeway tickets costs 2000 drams (about 4 $).

ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ ՀՈւՆԻՍ 2016 N 25-26 (1336-1337) 39

LAKE SEVAN This huge mountain lake which takes up 5% of Armenia’s surface area and is about 2,000 meters above sea level. On a clear and sunny day, the water is oâen a deep turquoise color. Maxim Gorky once said about the waters that they were like a piece of the sky that had descended to the earth among the mountains. The shores are white sand and most beaches are uncrowded. The monastery peninsula (called the island in Armenian) is the most popular spot, and is the closest place to visit as well. The water is about 18-22 Celsius in the summer, a very refreshing swim aâer a hot week in Yerevan. It is a freshwater lake, so you do not have any salt residue aâer swimming. There are fish in the lake, however there has been a ban on commercial fishing (without authorization) in recent years. For this reason, it is not uncommon to see men standing along the main road signaling cars by hand the supposed length of the fish they sell. To put these fish on display would mean calling the attention of unwanted authorities.

Locals have told visitors that the name Sevan comes from many centuries ago during a cold winter when one of the frequent invasions by Arabs was imminent. The villagers warned one another and proceeded across the ice of Sevan to the (then) island on which Sevanavank was located. Once everyone was across they barracaded themselves in the church and prayed that their lives be spared. As the Arabs approached the ice they too crossed, but once they were well on their way across it, the ice gave and the invaders drown in the icy waters. The villagers viewed this as an act of God, sparing them from sure death. The lake was black with bodies of the dead soldiers so they

STEPANAVAN DENDROPARK The Stepanavan Dendropark (also called Sojut) is an arboretum located near Gyulagarak village, Armenia’s Lori province (about 85 km north of Yerevan). It was established in 1931 by Polish engineer-forester Edmon Leonovich. The arboretum is 35 ha in total of which 17.5 ha consist of natural forest and 15 ha of ornamental trees.

This collection expanded along the newly constructed 40

ԱՊԱԳԱ ԲԺԻՇԿ ՀՈւՆԻՍ 2016 N 25-26 (1336-1337)

named it Sevan (Sev meaning “black” black in Armenian).

Armenian) On the peninsula there is the monastery of Sevanavank, consisting of two rather rough churches. It is worthwhile to climb up the many stairs for the view and the green khatchkars. They were carved from a plentiful local green stone and stood out from the others which are all made of tuff.

All over the West and North shores are places to stay. On of the nicer ones is the Sevan Hotel at the very north end, just past the massive remains of an unfinished Soviet construction.

The HarsnaKar luxury resort is located a few hundred meters from the Peninsula as well.

On the East shore is the painters house at the tip of the opposite penninsula near Shorjha, and just south of that is probably the nicest beach on the lake. Kilometers long, nice waters, and some pine trees for shade behind them.

It is perfect for camping or getting away from the crowd on the West shores.

footpaths and vistas which began to reach into the natural forest and is thought to be the first place in the Transcaucasus, where a natural forest landscape had been reshaped into a Forest Park. The Stepanavan Dendropark consists of deciduous forest and ornamental plantings with avenues of Lime (Tilia cordata), and wild sourced specimens of Juglans, Malus, Populus and Pyrus. Most specimens were acquired from other botanic gardens as part of an international exchange programmes with the Botanic Garden in Tbilisi, (Georgia), Kiev (Ukraine), Nikitski, (Crimea, Ukraine), Leningrad and Moscow Central (Soviet Union) as well as the Far East. Specimens were also obtained further afield from Germany, France, Portugal, China and the United States. There are now more than 500 introduced species.

Nowadays the arboretum is of interest to the general public, professional scientists and eco-tourists. It provides with the opportunity to study adaptive characteristics of different plants to the new environmental conditions, conduct training programmes for student internships and study the distinctive flora of the Transcaucasus region. The arboretum is a perfect place for public excursions and botanical or zoological tours.

Admission is free and open to the public.

ARZNI To the north from the capital city of Armenia is situated Kotayk Marz with its administrative center Hrazdan. The name of the Marz with its roots dates back to antiquity, during the time of the patriarch Kot. The average temperature of Kotayk is +19 C in summer and -19C in the winter. The third of the territory is covered by forests. Overall territory of the province flows the river Hrazdan. In the eastern part near the Geghama Mountains there are several volcanoes. Attractive resort town Arzni, famous for its therapeutic mineral water “Arzni”, is situated in the picturesque Hrazdan canyon. In recent times, the health spas and treatment

JERMUK Jermuk s a mountain spa p town in the southern Armenian province of Vayots Dzor Province, 53 km east of the provincial capital Yeghegnadzor. It was a popular destination during the Soviet era and nowadays is still famous for its hot springs and mineral water brands bottled in the town.

It is attractive for its fresh air, waterfalls, artificial lakes, walking trails, the surrounding forests and mineral water pools. The town is being redeveloped to become a modern centre of tourism and health services. Jermuk is also being set up to become a major Chess centre, with numerous chess international tournaments scheduled in the town.

The name of the town is derived from the Armenian word of “jermuk” (ջերմուկ) or “jermook” meaning “warm mineral spring”, first mentioned during the 13th century by historian Stepanos Orbelian in his work “History of the Province of Sisakan”.

Jermuk is one of the picturesque corners of Armenia. This newly built health resort which is surrounded by mountains is well-known in many other countries of the world.

Here, in this marvelous nature in the world of greenery and sparkling flowers one breathes freely, seized with joy, light, warmth and with sun…

Jermuk is a high-class health-resort of considerable significance on an all-Union scale. It is the biggest picturesque

centers of Arzni have earned attention as destinations for cardio-vascular treatment.

corners in Armenia, and one of the few the Soviet Union.

Here people undertake mineral water treatment. The mineral springs of Jermuk have almost the same physical and chemical constitution and qualities as the same well-known waters of Karlovy Vari and Jhelesnovodsk.

Boththe town and health-resort of Jermuk are situated in the south-east of Armenia, on the upper Arpa, 173 kilometers from Yerevan. You can go from Yerevan to Jermuk by bus. The main road to Jermuk is a kind of museum of original masterpieces of the mediaeval architecture, of castles and fortresses, biblical Ararat, with boundless panoramas of deep canyons and steep gorges. And the river of Arpa is creating marvelous land-scapes.

The hill on which the sanatorium-town is situated is surrounded by luxuriant Alpine vegetation and woody mountains, which are 2500-3000m high. Arpa , one of the most full-flowing rivers of Armenia, runs trough the town and its deep gorge dividing both the town and the whole mountain chain of Vaiots Dzor into two parts. River Arpa is famous for its delicious fish, especially koghak and trout.

The air in Jermuk is absolutely clean and fresh, saturated with the fragrance of flowers. It has typical mountain climate. Summer is cool and winter is long and snowy. In the warmest days the thermometer shows +14C - +16C and the absolute minimum is -35C. The quantity of atmospheric condensation is 800mm the atmospheric pressure comes up to 600mm, and the sun sshines 2400 hours a year.

Except Arpa and its tributary sstream Jermuk there are many icy aand warm springs, the water of these ssprings are used for drinking. But JJermuk is especially famous for its health springs. They are about 40, h tthe waters of which are warm and have rich chemical constitution. h The prevalence of sunny days., tthe health water, mild climate, the aabundance of ultra-violet rays, the fforests and luxuriant vegetation, moderate humidity and other condim ttions have made Jermuk a best-class ssanatorium and a well-known centre of active rest. o

ԱՊ Ա ԱՊԱԳԱ ՊԱ ԱԳ ԳԱ ԲԺԻՇԿ ԲԺ Բ ԺԻ ԻՇ ՇԿ Հ ՀՈ ՈւՆ ՆԻՍ 2016 N 25-26 (1336-1337) 41

GETTING TO KNOW YEREVAN STATE MEDICAL UNIVERSITY The visit of a number of 9-12th grade students from RA Aragatsotn and Armavir marzes to Yerevan State Medical University was initiated by YSMU Career Center and COAF.

Պաշտոնական տեղեկատու

№3

Այս համար մ Մեր թիմը - Հովհաննես Արտաշեսի Հովհաննիսյան

Կան շատ գլոբալ հարցեր, կապված աշխատակիցների որակի, մասնագիտական պատրաստվածության, վերապատրաստում ների հետ։ Կցանկանայի, որ աշխատակիցների իրավական և սոցիալական ապահովության նոր մակարդակ սահմանվեր։

Ողջունում է միջազգային գործունեության և արտաքին կապերի գծով պրոռեկտոր, դոց. Ե.Ս. Սահակյանը Հիշում եմ, թե ինչ մեծ դեր և ազդեցություն ուներ պրոֆմիությունը ժամանակին։ Դա և՛ հակակշիռ էր հանդիսանում ԲՈՒՀ-ի ադմինիստրացիային, և՛ միաժամանակ բավական ուժեղ լինելով՝ բազմաթիվ հարցերում օգնում էր ԲՈՒՀ-ին:

Հատուկ վտանգավոր վարակներ

ԵՊԲՀ ռեկտոր պրոֆ. Մ.Զ. Նարիմանյանի, ինֆեկցիոն հիվանդությունների ամբիոնի վարիչ Ա.Վ. Ասոյանի և ԱՄՆ պետդեպարտամենտի սպառնալիքների նվազեցման գործակալության ներկայացուցիչների ջանքերով կազմակերպվեց հնգօրյա դասընթաց՝ «Հատուկ վտանգավոր վարակներ» թեմայով:

Անգլերենի դասընթացներ

Մեծապես կախված լինելով միջազգային հանրությունից՝ յուրաքանչյուր հայ պետք է տիրապետի առնվազն մեկ օտար լեզվի։ Բժշկի կյանքում անգլերենը շատ ավելի մեծ դեր ունի։ Միջազգային փորձի փոխանակումը, գիտական առաջընթաց, արտասահմանյան գրականության. այս ամենի համար անգլերենի գիտելիքներ են հարկավոր։

Հարգելի աշխատակիցներ, տեղեկացնում ենք, որ դուք կարող եք անցկացնել ամառային հանգիստը Ծաղկաձորում և Սևանում՝ մատչելի գներով։ Վայելեք Ծաղկաձորի գեղատեսիլ բնությունը կամ Սևանա լճի ալիքները և կտրվեք ամառվա տապից մեզ հետ։ Մանրամասների համար դիմեք «Հերացի» արհեստակցական կազմակերպություն։ Մաղթում ենք ձեզ բարի հանգիստ։ «Հերացի» արհեստակցական կազմակերպությունը, ցանկանալով միավորել ԵՊԲՀ տաղանդաշատ աշխատակիցներին, կազմակերպում է «Բժշկականի շունչը» մրցույթ-ցուցահանդես։ Եթե զբաղվում եք գեղանկարչությամբ, լուսանկարչությամբ, քանդակագործությամբ, գորգագործությամբ, ասեղնագործությամբ կամ կիրառական արվեստի այլ յուրօրինակ ուղղություններով, ապա դիմեք մեզ՝ ձեր աշխատանքները հանրությանը ներկայացնելու համար։ «Հերացի» արհեստակցական կազմակերպությունը պլանավորում է տպագրել ժողովածու, որի մեջ կզետեղվեն մեր աշխատակիցների ստեղծագործությունները։ Եթե ցանկանում ենք տպագրել ձեր արձակ կամ չափածո ստեղծագործությունները, ապա դիմեք մեզ։ Հարգելի աշխատակիցներ, եթե ունեք հարցեր, խնդիրներ կամ առաջարկություններ, դիմեք մեզ յուրաքանչ յուր աշխատանքային օր։ «Հերացի» արհեստակցական կազմակերպությունը միշտ պատրաստ է աջակցել ձեզ։ Գաղտնիությունը երաշխավորվում է։

Երևանի պետական բ բժշկական համալսարանում մ մշտապես գործել են արհեստ տակցական միություններ և մ մինչև -ական թվականն ները բավական ակտիվ գործ ծունեություն են ծավալել։ Ես հ հիշում եմ, թե ինչպիսի մեծ դ դեր և ազդեցություն ուներ պ պրոֆմիությունը այն ժաման նակ։ Դա մի կողմից և՛ հակ կակշիռ էր հանդիսանում Բ ԲՈՒՀ-ի ադմինիստրացիային, և և՛ միաժամանակ բավական ո ուժեղ լինելով՝ բազմաթիվ հ հարցերում օգնում էր ԲՈՒՀի ին։ Սա է իմ պատկերացմամբ ա այն մոդելը, թե ինչպիսին պ պետք է լինի արհեստակցական միությունը։ «Հերացի» արհեստակցական կազմակերպությունը, նորաստեղծ լինելով հանդերձ, արդեն ապացուցել է, որ կարող է վերականգնել պրոֆմիության վաղեմի համբավը։ Ըստ իս՝ արհեստակցական միության գործունեության գերակա ուղղությունը պետք է լինի աշխատակիցների սոցիալական և իրավական պաշտպանվածության ապահովումը, ինչը և հաջողությամբ իրականացնում է մեր այսօրվա գործող կառույցը։ «Հերացի» արհեստակցական կազմակերպությանը մաղթում եմ հետագա հաջողություններ գործունեության ընթացքում, իսկ մենք կփորձենք հնարավորինս աջակից լինել։ Կ ցանկանայի նաև շնորհակալություն հայտնել «Հերա ցի» արհեստակցական կազմակերպությանը մեր հայտնի դրոշների միջանց քին նոր շունչ և երանգ հաղորդելու համար։

21-րդ դարում, նիկակ կան 21 մ գի իտատեխ եխնիկ ն արագըն նթաց զարգացմանը զուգահեռ, ավելանում է նաև բնական և միտում նավոր ստեղծված կենսաբանական ռիսկերով

Ե.Ս. ՍԱՀԱԿՅԱՆ ԵՊԲՀ միջազգային գործունեության և արտաքին կապերի գծով պրոռեկտոր

պ պայմանավորված բռնկում ների վտանգը: Կենսաբան նական ռիսկերի մեջ հատկապես կարևորվում են հատ տուկ վտանգավոր վարակները, որոնց հարուցիչներ րը կարող են օգտագործվել որպես կենսաբանական զ զենք: Հաշվի առնելով վերը նշվածը՝ ԵՊԲՀ ռեկտոր պրոֆ. Մ Մ.Զ. Նարիմանյանի, ինֆեկցիոն հիվանդությունների ա ամբիոնի վարիչ Ա.Վ. Ասոյանի և ԱՄՆ պետդեպարտա տ մենտի սպառնալիքների նվազեցման գործակա կ լության ներկայացուցիչների ջանքերով որոշվեց կ կազմակերպել հնգօրյա դասընթաց՝ «Հատուկ վտանգ գավոր վարակներ» թեմայով: Դասընթացի շրջանակներում անդրադարձ է կատարվում բրուցել յոզի, ժանտախտի, տուլարեմիայի, բոտուլիզմի, հեմոռագիկ տենդերի և այլ հատուկ վտանգավոր վարակների պատճառագիտությանը,

համաճարակաբանությանը, ախտածագում նաբանությանը, կլինիկական նկարագրին, ախտորոշմանը, տարբերակիչ ախտորոշմանը, բուժմանը, շտապ հաղորդման և կանխարգելման սկզբունքներին: Ներկայացվում է Հայաստանում այդ հիվանդությունների տարածվածությունը, դեպքերի ստանդարտ բնորոշում ները, բուժման օպտիմալ սխեմաները, ինչպես նաև հետաքրքիր կլինիկական դեպքեր, որոնք ախտորոշվել են ԻԿՀ «Նորք»-ում: Դասընթացի շրջանակներում վերապատրաստվելու են ՀՀ-ի բոլոր վարակաբանները, կազմվելու են պիլոտային խմբեր, որտեղ ներառվելու են ընտանեկան և շտապօգնության բժիշկներ, մանկաբույժներ և այլն: Դասընթացը վարում են ԵՊԲՀ ինֆեկցիոն հիվանդությունների ամբիոնի՝ «Հատուկ վտանգավոր վարակներ» թեմայով վերապատրաստում անցած դասախոսները: Դասընթացի ավարտին տրվում է վկայագիր: Սույն թվականի ապրիլ և մայիս ամիսների ընթացքում վերապատրաստվել են 20 մասնագետներ: Դասընթացը շարունակվելու է մինչև 2017թ.:

Ող ջույն ին շատ սիրելի ընթերցող։ «Մեր թիմը» խորագ րի հերթական հյու րը ԵՊԲՀ մաշկաբանության և սեռավարակաբանության ամբիոնի ասիստենտ Հովհաննես Արտաշեսի Հովհաննիսյանն է։ - Բարև Ձեզ պա րոն Հովհաննիսյան։ Դուք «Հերա ցի» ար հես տակ ցա կան կազմա կերպության հիմ նա դիրնե րից եք։ Կպատ մեք, թե ի՞նչը Ձեզ մղեց միանալ այդ թիմին։ - Շատ շատերին է հայտնի իմ ու սանողական տարիներին դրսևորած հասարակական ակտիվությունը։ Այդ ակտիվությունը չի մարել մինչ այսօր, և ես մշտապես զգում էի դրա պահանջը։ Ու սանողական խորհրդարանից հետո եղան մի շարք հասարակական կազմակերպություններ, և երբ ես իմա ցա «Հերա ցի» արհեստակցական կազմակերպության ստեղծ ման մասին, միա ցա թիմին։ Այնտեղ մեծամասամբ ինձ ծանոթ դեմքեր էին։ Ա ռաջին նիստի ժամանակ, երբ նստած էինք կլոր սեղանի շուրջ, այնպիսի նոստալգիկ տպավորություն էր, ասես տեղա-

փոխվել ենք ու սանողական տարիներ։ Կարևոր էր նաև այն փաստը, որ կրկին աշխատելու էինք մեր սիրելի ԲՈՒՀ-ի հետ։ - Ի՞նչ գոր ծունեություն եք ծա վա լում Դուք «Հե րա ցի» ար հես տակ ցա կան կազմա կերպությունում և ինչո՞վ կցանկանայիք զբաղվել ա պա գայում։ - Ես իմ դերը այս պահին տեսնում եմ ավելի շատ մասնա գիտական ուղղվա ծությամբ։ Օ րինակ՝ ժամանակին ծրա գիր կար «Հերա ցի» ավագ դպրո ցում անցկացնել սեռական առող ջության վերաբերյալ դասընթացներ, և ես սիրով պատրաստ էի իրա գործել այն։ Սակայն այս պահին արդեն չեմ հիշում, թե ինչը խան գարեց ծրագ րի իրա գործ մանը, և այն չիրականա ցավ։ Այնուամենայնիվ, ես պատրաստ եմ ցանկա ցած պահի կրկին փորձել կյան քի բերել այդ ծրա գիրը, բայց դա արդեն կմնա հաջորդ ու սում նական տարում։

- Դուք ուսանողների կողմից բավ վական սիրված դասախոս եք։ Ըստ Ձեզ, ի՞նչ հատկանիշներ պետք է Ձ իր ի մեջ ձևավորի դասախոսը նման կ կոչման արժանանալու համար։

- Ձեր Ձե կար կ ծիքով, վ ո՞րն ՞ ն է մե մեր հա հ մ մալսարանի աշխատակիցներին հուզող ամենամեծ խնդիրը, ի՞նչ լուծում ներ կառաջարկեք դրանց համար։ - Բարդ հարց եք տա լիս, պետք է մտա ծել։ Ա մենա լուրջ խնդիր նե րից մե կն այն է, որ մենք ի րար չենք ճա նա չում։ Այ սինքն՝ կա «Բժշ կա կան համալսա րան», որ տեղ գրե թե բո լո րը միմյանց ճանա չում են, բայց կլինի կա կան ամ բիոն նե րում ի րա վի ճա կն ու րիշ է։ Վեր ջերս մի դեպք ե ղավ, երբ Բժշ կա կա նի աշ խա տա կից նե րից մե կը զանգա հա րում է իմ ըն կեր նե րից մե կին և հարց նում է, թե որ տեղ է նա աշ խա տում։ Ըն կերս պա տաս խանում է, որ աշ խա տում է նույն ԲՈՒՀ-ում։ Մե ղավո րը մենք ինք ներս ենք և մեր ծան րա բեռն ված աշ խա տան քային գրա ֆի կը։ Այս հար ցի լու ծու մը տես նում եմ տար բեր մի ջամ բիո նա կան ժա մանցային, գի տակր թա կան և այլ բնույ թի մի ջո ցառում նե րի պար բե րա կան անց կաց ման մեջ։ Պայման ներ բա վա կա նին ստեղծ ված են, մնում է մենք ինք ներս ներ քին ցան կություն դրսևո րենք և կազ մա կեր պենք այդ ա մե նը։ - Կա՞ն արդյոք մտքեր, որ կցանկանայիք տեսնել «Հերացի» արհեստակցական կազմակերպության ծրագրերում։ - Իհարկե կան շատ ավելի գլոբալ հարցեր կապված աշխատակիցների որակի, մասնագիտական պատրաստվածության, վերապատրաստում ների հետ։ Կցանկանայի նաև աշխատակիցների իրավական և սոցիալական ապահովության նոր, ավելի բարձր մակարդակ սահմանվեր։ Որպես աշխատակից՝ ես չեմ գտնում, որ մեր իրավունքները ոտնահարվում են, հետևաբար այդ հարցը որոշակի չափով հետին պլան է անցնում։ Այս պարագայում ինձ համար ամենակարևոր հարցը աշխատակիցների որակն է։ Եթե մենք կարողանայինք մասնակցել, միջամտել կամ օգնել այս հարցում, ապա մեր ԲՈՒՀ-ը կդառնար ավելի լավը։

- Դասախոսը պետք է ամեն ինչ անի, որ դասապրոցեսը անցնի մաքսիմալ ո որակյալ և հետաքրքիր։ Նա մասնագիտա տ կան գիտելիքներ տրամադրելուց զատ պետք է կարողանա ուսանողնեզ ր րի մեջ սերմանի այն գաղափարը, որ բ բժշկությունը դա պարզապես մասնագ գիտություն չէ։ Ուսանողներից շատ շշատերը չեն պատկերացնում, թե ինչ է իրենից ներկայացնում բժիշկ լինելլը։ Ես դրան անվանում եմ «բժշկական համալսարանի ռոմանտիզմ»։ Եթե դահ սախոսը կարողանում է ուսանողնես ր րին մոտեցնել այդ ռոմանտիզմին, ուս սանողն այլ աչ քերով է նայում դասախոսին։ Դա հատկապես կարևոր է կլինիկական ամբիոններում։ Օրինակ՝ ես երբ դարձա բժշկական համալսարանի դասախոս, դա ինձ համար մի մեծ ոգևորություն էր։ Հենց այդ ոգևորությունն էլ ես փորձում եմ ամեն անգամ փոխանցել իմ ուսանողներին։ Իհարկե, լինում են ուսանողներ, որոնց պարագայում դա անհնար է, բայց դա չպետք է վհատեցնի դասախոսին՝ մյուս ուսանողների հետ աշխատելիս։ Պետք է գործին վերաբերվել ոչ թե պարզապես փող աշխատելու միջոցի, այլ պետք է հաճույք ստանալ կատարած աշխատանքից։ Չպետք է մոռանալ, որ մենք աշխատում ենք աշխարհի ամենալավ ԲՈՒՀ-ում, և ուսանողներին էլ հավաստիացնել, որ նրանք սովորում են աշխարհի ամենալավ ԲՈՒՀ-ում։ - Եթե մի պահ պատկերացնենք, որ դուք չեք աշխատում այս կլինիկայում և այս ԲՈՒՀ-ում, որտե՞ղ եք դուք աշխատում, որտե՞ղ եք տեսնում Ձեզ։ - Միանշանակ զբաղվում եմ բժշկությամբ և հենց իմ մասնա գիտությամբ։ Կապ չունի թե որտեղ, բայց բժշկությունից դուրս ես ինձ չեմ պատկերացնում։ Հիվանդի հետ աշխատան քից առավել ոգ ևորող գործ ես չգիտեմ։

- Ինչպե՞ս ընտրեցիք բժշկի այնուհետև մաշկաբանի մասնագիտությունը։ - Երկու դեպքում էլ ընտրությունը շատ պատահական և ոչ կանխամտածված է եղել։ Սակայն ես երբեք չեմ փոշմանել այդ ընտրության հարցում։ Ասեմ, որ ես բժիշկների ընտանիքից չեմ, մասնագիտությունը «ժառանգաբար» չի փոխանցվել ինձ։ Ընտրության հարցում դեր խաղացին այն փաստերը, որ քույրս էր սովորում բժշկականում, և դասընկերուհիներիցս մեկը, ում հետ ես շատ մտերիմ էի նույնպես որոշել էր դիմել բժշկական։ Ինչ վերաբերվում է նեղ մասնագիտությանը, ես որոշել էի դառնալ մանկաբարձ գինեկոլոգ, սակայն մի օր այն ժամանակվա ռեկտոր Վիլեն Պարույրի Հակոբյանը ինձ ասեց, որ ես ավելի լավ կլինի ընտրեմ մաշկաբան, սեռավարակաբանի մասնագիտությունը։ Սկզբում թերահավատորեն մոտեցա այդ խորհրդին, սակայն հետագայում հասկացա, որ ընտրությունը իրոք ճիշտ էր։

ժամանակ անցկացնելն է, երեխաների հետ զբաղվելը։ Այս պատերը կլանում են քեզ ամբող ջությամբ և ուրիշ ոչինչ չես հասցնում անել։ Երաժշտություն լսում եմ սովորաբար աշխատելիս և լսում եմ «լայն սպեկտր» երաժշտություն՝ սկսած ռաբիզից, ռոքով մինչև դասական։ Շատ եմ սիրում լուսանկարել։ ժամանակին շատ էի նկարում, իսկ այժմ հասցնում եմ նկարել միայն հիվանդներին։ Սիրում եմ ճամփորդել Հայաստանով մեկ։ Արտերկրի փորձ այդ քան էլ չունեմ։ - Այսքանը պարոն Հովհաննիսյան։ Շնորհակալություն հետաքրքիր զրույցի համար։

- Մի փոքր պատմեք Ձեր մասին, ինչպիսի՞ն եք դուք այս պատերից դուրս, առօրյա կյանքում։ Ի՞նչ հոբբիներ և նախասիրություններ ունեք։ - Դժվարանում եմ պատասխանել։ Ով ինձ ճանաչում է գիտի, որ շատ շփվող և ընկերասեր եմ։ Սակայն ամենավատն այն է, որ ազատ ժամանակ համարյա թե չկա, և իմ այսօրվա հոբբին ընտանիքիս հետ

«Դրոշներ». այսպես է հայտնի ԵՊԲՀ գլխավոր մասնաշենքի -րդ հարկի միջանցքը, որտեղ կախված են մեզ մոտ սովորող արտասահմանցի ուսանողների երկրների դրոշները։ «Դրոշների» հարկում բացի վերոնշ յալ պետությունների գլխավոր խորհրդանիշերից կարելի է գտնել նաև նախորդ դարի վերանորոգման պատեր, հայտարարությունների տախտակներ և ստենդներ։ Հին էին նաև կախված դրոշները։ Տարիների ընթացքում դրանք մաշվել, գունաթափվել և կորցրել էին իրենց վաղեմի հմայքը։ «Հերացի» արհեստակցական կազմակերպությունը, հաշվի առնելով ԲՈՒՀ-ի այդ հատվածի ներկայացուցչական դերը որպես միջազգային ԲՈՒՀ-ի, ձեռնամուխ եղավ այդ խնդրի լուծմանը։ ԵՊԲՀ միջազգային գործունեության և արտաքին կապերի գծով պրոռեկտոր Ե. Ս. Սահակյանի հետ համագործակցության արդյունքում դրոշները փոխարինվեցին նորերով։ Ավելացավ նաև դրոշների քանակը, քանի որ տարիների ընթացքում մեր

ԲՈՒՀ-ի միջազգային կապերի աշխարհագրությունը ընդլայնվել էր։ Ներկայումս կախված կարելի է տեսնել  երկրների դրոշները, որոնք նոր շունչ են հաղորդում այդ միջանցքին։

Ուսումնական տարվա ավարտին ավարտվեց նաև «Հերացի» արհեստակցական կազմակերպության նախաձեռնած անգլերենի պրոֆեսիոնալ դասընթացների հերթական փուլը։ Պարապմունքները մեկնարկել էին 2015 թ. հոկտեմբերին և ար-

դեն 2016 թ. մայիսի 18-ին վերջին խմբի մասնակիցները ստացան իրենց ավարտական վկայագրերը և անգլերենի գիտելիքների նոր մակարդակով հրաժեշտ տվեցին միմյանց և դասախոսին։ Վերջին հանդիպմանը ներկա էր նաև մեր թղթակիցը, ով անցած պարապմունքների, դրանց արդյունքների, սպասելիքների և նոր առաջարկությունների մասին զրուցեց դասախոս Անի Հովհաննիսյանի և խմբի անդամների հետ։ - Ինչպես նշեցի, պարապմունքները մեկնարկեցի անցած տարվա հոկտեմբեր ամսին։ Ուսումնական ծրագիրը, դասապրոցեսը և ուսումնական ձեռնարկները ընտրվեցին այնպես, որ ներառեն լեզվի ուսուցման 4 կոմպոնենտները. Listening (լսել), Reading (կարդալ), Writing (գրել), Speaking (խոսել)։

Ձևավորվեցին 3 առանձին խմբեր՝ ըստ նախնական գիտելիքների մակարդակի. Elementary (սկսնակ) Intermediate (միջին) Upper-Intermediate (միջինից բարձր)։ Ուսումնական ծանրաբեռնվածությունը ընտրվեց այնպես, որ համատեղելի լինի բժշկական համալսարանի աշխատակիցն ների ծանրաբեռնված գրաֆ ֆիկի հետ,- պատմում է Ա. Հովհաննիսյանը։ - Նշեմ նաև, Հ որ յուրաքանչյուր 8 պարապո մ մունքից հետո իրականացվել է ուսանողների թեսթավորում՝ բոլոր 4 կոմպոնենտր ներով։ Այս քննությունները ն հ հնարավորություն էին տալիս ա անհատական մոտեցում ցուց ցաբերել յուրաքանչյուր ուս սանողին, հասկանալ ամեն մ մեկի թույլ և ուժեղ կողմերը, ը ընդհանուրի հիման վրա մշակ կել անհատական ծրագիր յյուրաքանչյուրի համար։ Այդպ պիսի մոտեցումը հնարավոր րություն տվեց հասնել բարձր ա արդյունքների, ինչով ես անշշուշտ հպարտանում եմ։ Այն հարցին, թե ի՞նչ դեր ունի անգլերենը բժշկի և առհասարակ հայ մարդու կյանքում, Ա. Հովհաննիսյանը պատասխանեց.

- Մեծապես կախված լինելով միջազգային հանրությունից՝ յուրաքանչյուր հայ պետք է տիրապետի առնվազն մեկ օտար լեզվի։ Իսկ անգլերենն այսօր ամենատարածված միջազգային շփման լեզուն է։ Բժշկի կյանքում այն շատ ավելի մեծ դեր ունի, քանի որ առանց անգլերենի գրեթե անհնար է միջազգային փորձի փոխանակումը, գիտության առաջընթացին հետևելը և արտասահմանյան գրականությանը տիրապետելը։ Որպես լեզվի մասնագետ՝ շատ եմ կարևորում անգլերենի խորացված գիտելիքների իմացությունը, քանի որ դա երկրի

կրթական մակարդակը ներկայացնող առաջին նախապայմանն է։ Այսպիսով, ըստ իս յուրաքանչյուր հայ պետք է տիրապետի անգլերենին կամ այլ օտար լեզվի՝ բարձր մակարդակով։ - Իսկ ինչպե՞ս կբնութագրեք ԵՊԲՀ-ի Ձեր ուսանողներին։ Որն է նրանց առանձնահատկությունը համեմատած ուրիշների։ - Բազմաթիվ տարբերություններ կան, բայց ինձ ամենաշատը դուր է գալիս այն, որ նրանք փորձում են հասկանալ լեզուն, ոչ թե պարզապես անգիր անել այն։ Այս հատկանիշը շատ քիչ է հանդիպում լեզու ուսումնասիրողների մեջ։ - Ի՞նչ պլաններ կան ապագայի համար - Հուսով եմ, որ «Հերացի» արհեստակցական կազմակերպության հետ համագործակցությունը շարունակական կլինի և ծրագիրը կվերսկսվի սեպտեմբեր ամսից։ Նշեմ, որ իսկապես պահանջարկը մեծ է և ծրագիրը պարզապես իրավունք չունի դադարելու։ Դասընթացի մասնակիցների հետ զրույցում պարզ դարձավ, որ նրանք գոհ են պարապմունքներից և անհամբեր կսպասեն շարունակությանը։ Նրանք հայտնում էին իրենց խորին շնորհակալությունը կազմակերպիչներին և դասախոսին այսպիսի արժեքավոր նախաձեռնության համար։ Բոլորը միաձայն նշում էին, որ դասախոսից շատ բան է կախված, և այդ կախվածությունը իրենց պարագայում խիստ դրական էր։ Բոլորին ուղղված ընդհանուր հարցին, թե ինչ կցանկանային փոխել այս ծրագրում, հնչեցին մի շարք կարծիքներ.  Խմբերը լինեն ավելի փոքր, քանի որ մեծ խմբերի պարագայում աշխատանքը արդյունավետ չէ  Մեծացնել պարապմունքների տևողությունը և հաճախությունը  Ծրագրում ներառել բժշկական անգլերենի բաղադրիչը

 Ծրագրում մ ընդգր ն կել կե ինտե երակ կտիվ իվ ն նյութեր, ե պարապմունքներից դուրս, ազատ ժամանակ ուսումնասիրելու համար  Կազմակերպել հանդիպումներ լեզվի կրողների հետ և, ինչու չէ, հենց նրանց երկրներում։ Հնչեցին նաև մի շարք հետաքրքիր մտքեր դասապրոցեսի վերաբերյալ, որոնք նույնպես ցանկանում ենք ներկայացնել։ - Բոլորս ունենք խիստ ծանրաբեռնված աշխատանքային առօրյա և շատ դժվար է ժամանակ հատկացնել անգլերենի ինքնուրույն ուսուցմանը։ Այս պարապմունքները որոշակի պարտավորվածություն են առաջացնում, երբ դու պետք է պատրաստվես հաջորդ դասին կամ քննությանը։ - Այս պարապմունքների ընթացքում գ գործեց մեզ շատ հայտնի բնական ընտ տրության սկզբունքը։ Սկզբնական շրջան նում խումբը շատ ավելի մեծ էր և ժաման նակի ընթացքում «թույլերը» դուրս մղվեցին և ավարտեցին միայն «ուժեղները»։ ց - Շատ կարևոր էր թիմային աշխատանքը, որը բացակայում է անհատական պաք ր րապմունքների ժամանակ։ - Մենք ոչ միայն պարզապես լեզու էինք ս սովորում, այլ ընթացքում բազմաթիվ թեմաներ էինք քննարկում տարբեր բնագամ վառ վ ներից, դե իհարկե անգլերեն։ Այսպիսով, ամփոփելով այս ամենը, կա կ րելի է ասել, որ ծրագիրը ունեցել է հաջջող ընթացք և արդյունավետ ավարտ։ Ա Արդյունքները գոհացուցիչ են, իսկ ակնկ կալիքները խոստումնալից։

Ահա և ավարտվեց ուսումնական տարին։ Այս ընթացքում մենք աշխատել ենք առանց ջանք խնայելու, փորձել ենք պահպանել արհեստակցական միության հին ու բարի ավանդույթները, միևնույն ժամանակ նորովի ներկայանալ մեր աշխատակիցներին։ Իրականացրել ենք բազմաթիվ ծրագրեր, որոնք ուղղված են եղել մեր ԲՈՒՀ-ի և անձնակազմի շահերին և բարօրությանը, ինչպես նաև համահունչ են եղել մեր գաղափարախոսությանը։ Ինչ խոսք, ցանկալի արդյունքին հասնելու համար դեռ շատ անելիքներ ունենք, սակայն ինչպես գիտեք շտապողականությունը ոչ մի լավ բանի չի բերում։ - ուսում նական տարվա ընթացքում «Հերացի» արհեստակցական կազմակերպության կազմակերպած անգլերենի դասընթացներին մասնակցել են թվով  աշխատակից, որոնց մի մասը՝ ըստ իրենց առաջադիմության, ստացել են լեզվի գիտելիքների նոր մակարդակը հավաստող վկայագրեր։ «Սոցիալական պաշտպանվածություն» ծրագրի շրջանակներում շուրջ  աշխատակից ստացել է դրա-

մական օգնություն անձնական, ընտանեկան, առող ջական կամ այլ խնդիրների հետ կապված ծախսերը հոգալու համար։ Շարունակելով աշխատակիցների մշակութային կյանքի խթանման ծրագիրը՝ «Հերացի» արհեստակցական կազմակերպությունը տրամադրել է մոտ  տոմս մայրաքաղաքային տարբեր միջոցառում ներին մասնակցելու համար։ Տարվա կարևոր ձեռքբերում ներից է նաև պաշտոնական տեղեկատուի տպագրությունը, որի շնորհիվ մեր գործունեությունը դարձել է առավել թափանցիկ և հասանելի յուրաքանչ յուրին։ Այս և այլ ծրագրերը շարունակական կլինեն նաև հաջորդ ուսում նական տարում։ Ակնկալում ենք ձեր ակտիվ մասնակցությունը։ Ինչպես միշտ մենք սպասում ենք նաև ձեր հարցերին, առաջարկություններին, կարծիքներին և մեկնաբանություններին։ Ձեր օգնությամբ մենք կարող ենք լինել ավելի ուժեղ։

Մի երկ խոսք էլ... Հարգելի ընթերցողներ «Հերացի» արհեստակցական կազմակերպությունը շնորհավորում է 2015-2016 ուսումնական տարվա ավարտի կապակցությամբ։ Ամառային արձակուրդների ընթացքում մենք չենք դադարեցնելու մեր գործունեությունը։ Առաջիկա 2 ամիսների ընթացքում սակայն մեր պաշտոնաթերթը չի տպագրվի և մեր բոլոր նորություններին կարող եք ծանոթանալ Facebook-ի մեր էջում։ Մեզ հետ կարող եք կապվել էլեկտրոնային փոստով կամ Facebook-յան մեր էջի միջոցով։ Մաղթում ենք ձեզ հաճելի և անմոռանալի ամառային հանգիստ ու նորանոր հաջողություններ հաջորդ ուսումնական տարում։ Շնորհա կա լություն ընձեռած ուշադրության հա մար։ Կհանդի պենք հաջորդ ուսումնական տարում։ Հետևեք մեզ Facebook-ում - Heratsi Trade Organization - Հերացի արհեստակցական կազմակերպություն (սպասարկվում է www.doctors.am կայքի կողմից) Պաշտոնական տեղեկատվություն ԵՊԲՀ կայքում - www.ysmu.am Գրեք էլ-փոստով - tradeunion@ysmu.am Զանգահարեք - (060) 62 13 13 Այցելեք մեզ - ՀՀ ք. Երևան, Կորյունի 2, գլխավոր մասնաշենք, 3-րդ հարկ

Կազմեց Գարիկ Եգանյանը - tradeunion@ysmu.am

ԼՈՒՍԱՆԿԱՐՆԵՐԻ ԼԵԶՎՈՎ

4-րդ հարկի բարձրությունը հնարավորություն է տալիս աշխատասենյակիս պատուհանից հետաքրքիր պահերի ականատեսը դառնալ բժշկական և Երևանի պետական համալսարանների մասնաշենքերի ﬕջակա տարածքում՝ ուսանողների սիրելի պուրակում կատարվող իրադարձությունների: Այս ﬔկը անսովոր էր նրանով, որ ցուրտ ու անձրևոտ եղանակին նրանց աղ‫﬘‬ոտ հավաքը վիճաբանության տեղ դնելով՝ ցանկացա անﬕջապես զանգահարել բժշկականում կարգի պահպանման մշտարթուն աշխատակիցներին: Հաջորդ րոպեին զգացի, որ նրանք երգում են... անձրևի տակ: Մնացածի մասի ձեզ կպատﬔն լուսանկարները...