“Inaasahan po natin na gagaan ang daloy ng trapiko sa Quirino Highway, P. Dela Cruz, at sa General Luis sa pagbubukas po natin ng Mindanao Avenue Extension.”
Ito ang pahayag ni Caloocan City Mayor Dale “Along” Malapitan sa kaniyang Facebook Page sa pagbubukas ng Mindanao Avenue Extension noong Setyembre 3, 2024.
Dagdag pa ni Mayor Along, bubuksan na ito para sa mga motorista na gagawi sa Quezon City at Gen. Luis St. Caloocan City.
Ayon kay Dingdong Aler, isang jeepney driver, nakatutulong sa kanila ang bagong daan sapagkat nababawasan umano ang traffic kahit papaano.
“May maganda naman itong dulot pero kapag sa gabi ay madilim iyong daan kaya kung sakali, dagdagan nila ‘yung ilaw para mas maganda daanan lalo na kapag gabi. Iniiwasan natin ang aksidente dahil baka sa kaunting ilaw sa daan na ito ay magkaroon pa ng mga aksidente,” wika pa ni Aler.
Sa kabilang banda, sa panayam kay Michaella Bomitivo, mag-aaral mula sa 12-GAS B na nakatira sa Novaliches Bayan, mapapadali ang paghahanap niya ng sasakyan dahil marami na ang mga dumadaan ngunit nababahala siya sa kaniyang kaligtasan habang naglalakad sa paligid ng bagong daanan.
“Isa sa disadvantage nito ang pagdudulot ng mas mataas na ingay at polusyon sa paligid. Maaaring magkaroon din ng mas maraming sasakyan sa lugar, na maaaring makapagdulot ng panganib sa mga tumatawid lalo na sa mga estudyanteng katulad ko,” saad ni Bomitivo.
Inihayag naman ni Beverly Asma, mag-aaral mula sa 12-GAS B na palaging dumadaan sa Gen. Luis St., nakatutulong ito dahil mas napapalapit sila at mas malawak ang bagong daan kaysa sa dating daanan.
“Traffic naman po ang problema dito. Madalas po nali-late kami ng kasabay ko pumasok dahil sa sobrang traffic at maraming motor na pati ‘yung dapat na daanan ng tao nakukuha na nila ‘yung space,” dagdag pa ni Asma.
Samantala, ipinahatid naman ni Mayor Along ang pasasalamat sa Department of Public Works and Highways (DPWH) sa proyektong ito at sa Public Safety and Traffic Management Department sa kanilang isinagawang clearing operation sa naturang lugar at sa pagbigay nila ng patnubay sa mga
caybigan. ang
Joshielle Delfinado
SABAY-SABAY SA PAGBABA, SABAY-SABAY SA PAG-ANGAT.
Epektibong pakikinig, paggabay, at pagsunod sa tamang direksyon ang itinuturing na susi ng mga magulang upang mapagtagumpayan ang larong Hula hoop na may kaugnayan sa tamang pagpapalaki sa kanilang mga anak, nitong naganap na Parent-Child Connection Workshop, Disyembre 14.
GABAY SA PAG-AGAPAY
dahil sa pagdami ng mga mag-aaral na bagsak, 'Parent-Child Workshop' ikinasa; P50k nalikom na sponsorship, donasyon
Hindi lamang karagdagang kaalaman kundi mas matibay na ugnayan bilang pamilya ang natamo ng mga magulang at mag-aaral sa isinagawang Parent-Child Connection Workshop o Family Day nitong Disyembre 14, 2024, matapos ikonsidera ng Caybigan Instructional Council (CIC) ang hiling ng mga magulang na gawin ito sa araw ng Sabado at isali ang kanilang mga anak upang sama-samang matutukan ang kanilang pag-aaral at mas mapalalim pa ang relasyon nilang mag-anak.
na nasa panganib na bumagsak o huminto sa pagaaral o mga StAR, at maitaguyod ang positibong gawi ng pagiging magulang sa paggabay sa kanilang anak. Ayon kay CIC Chairperson at Master Teacher I, Dr. Julie Olermo, mas mataas ang tiyansa ng mga bata na magtagumpay sa akademiko at umunlad sa emosyonal at panlipunang aspekto kung aktibong nakikibahagi ang kanilang mga magulang sa kanilang pag-aaral.
Kaugnay ng nangyaring insedenteng kinasangkutan ng ilang mag-aaral sa isang paaralan sa Caloocan, mas pinaigting ng Barangay 165 Bagbaguin at Barangay 166 Caybiga ang pagsasagawa ng preventive measures upang matiyak ang kaligtasan ng mga mag-aaral at maiwasan ang pagdami ng kaso ng bullying sa Caybiga High School (CHS) nitong Nobyembre, 2024. Nagtutulungan ang dalawang barangay sa pagsiguro ng kaligtasan ng mga mag-aaral sa pamamagitan ng pagbabantay ng mga barangay tanod gayundin ng bantay bayan sa oras ng pagpasok at paglabas sa klase ng mga estudyante.
Kaugnay nito, nagsagawa ng isang informative drive ang Brgy. 166 kung saan napag-alaman dito na mayroong gang na binubuo ang ilang mag-aaral ng CHS.
“Inalam namin ‘yung mga binubuong gang, kung sino ang members, isa-isa namin silang pinatawag, para atleast ma-prevent ang mga incident at para malaman nila na aware ang barangay sa kung ano man ang activities nila outside school,” pahayag ni Brgy. 166 Administrator Mela Chan. Dagdag pa niya, naging matagumpay ang kanilang pag-alam sa mga gang dahil pumapasok na muli sa paaralan ang mga nasabing miyembro nito at mas naiwasan na ang pagdami ng kaso ng bullying.
Samantala, pinailawan din ni Mayor Dale Gonzalo “Along” Malapitan ang ilang mga daan sa Caloocan kabilang na ang madidilim na daan sa paligid ng CHS na kadalasang pinangyayarihan ng mga insidente.
BULLYING SA PAARALAN
Nagsagawa ng Anti-Bullying Symposium ang Maka-Diyos Committee ng Supreme Secondary Learner Government (SSLG), katuwang ang Guidance Office ng CHS, na may temang “ALPAS: Agapan, Labanan ang Pang-aapi, at Alagaan ang Sarili”, upang magbigay kaalaman sa bawat mag-aaral at masolusyunan ang pagtaas ng bilang ng reported cases ng bullying sa paaralan. Kaugnay nito, tumaas ang naitalang kaso ng bullying sa Guidance Office ng naturang paaralan sa taong 2024 na mayroong 15 reported cases hanggang sa buwan ng Oktubre, kumpara sa naitalang 11 kaso noong nakaraang taong panuruan.
“We conducted a symposium to raise awareness about bullying. Nais din naming ma-open ’yong kanilang mga isipan sa mga uri ng bullying na baka hindi nila alam na considered na pa lang bullying,” pahayag ni Princess Loraine Catabay, Co-Chairpeson ng Maka-Diyos.
Dagdag pa niya, mayroon pang ilulunsad na mga proyekto ang SSLG na mas makatutulong sa mga mag-aaral na maging bukas sa kanilang magulang, adviser, guidance teacher, at student leaders patungkol sa mga problemang kanilang kinahaharap sa buhay.
5 10 15
Sa maigting na pagtutulungan, nakalikom ng mahigit P50,000 mula sa boluntaryong donasyon at sponsorship sa “Adopt-a-StAR” (Students at Risk of Dropping and Retaining) mula sa Caybiga High School Alumni Association (CHSAA), School Parent-Teacher Association (SPTA), pamunuan ng Brgy. 165 at 166, at mga guro para sa pagkain, papremyo, pa-raffle, at iba pang gastusin.
Sa pangalawang taon ng implementasyon, layunin ng programang ito ang pagpapalakas ng pakikilahok ng mga magulang sa pagtugon sa mga problema ng mga mag-aaral, bawasan ang bilang ng mga mag-aaral
“So ang kasali rito ay ang Grade 7 to Senior High School students. Pagkakataon ito ng student at parent to communicate at upang magkaroon sila ng magandang ugnayan sa pamamagitan ng interactive activities at reflections pagkatapos,” saad ni Dr. Olermo.
Dagdag pa niya, inimbitihan ang kabuuang 746 mag-aaral ng StAR, kasama ang kanilang magulang, na may tatlo at higit pang bagsak na asignatura noong unang markahan.
Sa kabilang banda, iginiit ni Matthew Laorde, mag-aaral na kabilang sa StAR, nagbigay sa kaniya ng inspirasyong magpatuloy sa pag-aaral ang pagdalo niya sa programa.
Ipagpatuloy sa p2
Sophia Descaya
Magsulat. Mag-ulat. Magmulat. | TOMO XV BLG. I | Hulyo 2024 - Enero 2025
Opisyal na Pahayagan ng CAYBIGA HIGH SCHOOL, Lungsod ng Caloocan, NCR
Samantha Descaya
Bill sa tubig, pumalo ng
CHS, nabahala
Dahil sa pagtaas ng konsumo sa tubig, nag-alala ang pamunuan ng Caybiga High School (CHS) na umabot ng ₱71, 988. 62 ang bayarin ng paaralan para sa buwan ng Nobyembre hanggang Disyembre 2024.
Batay sa ibinigay na datos ng CHS, malaki ang itinaas sa konsumo ng tubig noong buwan ng Hulyo hanggang Agosto sa kaparehong taon, at umabot ng ₱56, 881 kumpara sa sumunod na buwan.
Ayon kay G. Mark Ryan Borromeo, School Property Administrator, nagpadala ng mensahe ang pamunuan ng paaralan sa Maynilad noong Setyembre na mabilis na inaksyunan ng nasabing departamento.
Matapos ang isinagawang inspeksyon, kinumpirma na walang nakitang leak sa mga tubo at nakakasiguro na mas mataas na konsumo sa tubig ang haharapin ng paaralan dahil sa paglobo ng bilang ng magaaral.
“Lalo na ngayonmas marami na ‘yung estudyante dito sa Caybiga High School, mas marami na rin ‘yung gagamit ng tubig, pero all in all naman ay wala namang tagas o kung ano, siguro disiplina ng bawat isa ‘yung kailangan para mas mapababa ito,” saad ni G. Borromeo.
KONSUMO SA KURYENTE
Tumaas ang bayarin sa kuryente ng CHS noong Oktubre hanggang Nobyembre na umabot sa ₱79, 137.18
Isa sa mga dahilan ng pagtaas ang makabagong paraan ng pagtuturo dahil gumagamit na ng kani-kanilang telebisyon ang mga guro at ilang silid-aralan upang mas maipaunawa ang bawat asignatura sa
mga mag-aaral.
Mula kay Bb. Lianne Jamie Camayudo, Administrative Assistant 3 may nakahandang badyet para sa konsumo ng kuryente at binigyang-diin niya rin ang kahalagahan ng pagtitipid.
“Naintidihan naman namin kung bakit tumataas yung bayarin pero sa simpleng pagtitipid lalo na ‘yung pagpatay ng ilaw kapag ‘di naman na kinakailangan ay malaking tulong ‘yon kasi may nakalaan lang na badyet para diyan,” ani Bb. Camayudo.
TUGON NG CAYBIGAN
Upang matugunan ang pagtaas ng konsumo ng kuryente, naglunsad ng proyekto ang Youth for Environment in Schools Organization (YES-O) ng paaralan.
“Mayroon po kaming proyektong Kuryen-Tipid na naglalayong mabawasan ang konsumo ng kuryente at nakatuon po ito sa power supply conservation. Kung saan po papatayin ng lahat ng classroom ‘yung ilaw tuwing ika-10 ng umaga hanggang 3 ng hapon,” paliwanag ni Xyrelle Domingo, Pangulo ng YES-O Club. Kaugnay nito, inilunsad din ng paaralan ang “9 o’clock habit,” kung saan pinapatay ang mga ilaw sa oras na maliwanag na upang makatipid sa kuryente.
ang itinaas ng water bill sa CHS mula sa buwan ng Setyembre hanggang Disyembre 2024
‘Parent-Child Workshop’ ikinasa; P50k nalikom na sponsorship, donasyon
“Ito ‘yung nagbukas sa akin sa kahalagahan ng edukasyon at nagbigay ng inspirasyong ipagpatuloy ko ang pag-aaral. Natulungan din akong mapalapit pa po sa aking mga magulang,” sabi ni Laorde. Kaugnay nito, sa pahayag ni Gng. Rosemarie Laorde, magulang ng bata, gawing taon-taon ang pagpapatupad nito upang maranasan at maisabuhay ng iba pang mga mag-aaral at magulang ang naramdaman at mahahalagang natutuhan ng mga dumalo.
“Maganda itong naisip ng school na gawin kasi nagkaroon kami ng time mag-bonding ng anak ko, although okay naman kami sa bahay pero may pagkakataon talaga na busy ako at hindi ko siya nagagabayan. Kaya nagpapasalamat ako sa nag-organize nitong program kasi natutuhan ko na bigyan talaga ng oras ang anak at iparamdam na nandito ako at handa siyang suportahan,” ani pa ni Gng. Laorde.
Samantala, idiniin ni Gng. Rosalyn D. Luczon, Pangulo ng SPTA, nilalayon ng organisasyon na makatulong sa paaralan, guro at sa mga magaaral na nag-udyok sa kanilang mag-abot ng tulong pinansyal sa pagsasagawa ng programa.
“Ang SPTA ay naglalayon na makatulong sa ating mga mag aaral, hindi lang sa mga bagay na kailangan nila kundi ang maramdaman ng bawat isa ang suportang mula sa hanay ng mga magulang,” dagdag ni Gng. Luczon.
Ipinaabot din niya sa mga magulang na iparamdam sa kanilang mga anak ang moral at pisikal na suporta, at sa mga mag-aaral na huwag sumuko sa bawat hamon ng buhay at maging inspirasyon sa kanila ang pagkakaroon ng pagkakataon na makapagtapos ng pag aaral at magkaroon ng magandang kinabukasan.
FOOD FOR LOVE
Kasabay ng Parent-Child Connection Workshop, inilunsad din ang Food for Love na taunang proyekto ng Supreme Secondary Learner Government (SSLG), kasama ang iba’t ibang pang-akademikong organisasyon sa paaralan, na layuning ipahayag ang pagmamahal at pagmamalasakit sa mga magulang at mag-aaral sa pamamagitan ng libreng pagkain.
“We wanted na ang sharing and giving ay maranasan, magawa at maisabuhay ng mga estudyante lalo na ang student leaders. Para na rin itong help sa community na in need na kahit sa simpleng paaralan ay mapasaya namin sila,” pahayag ni SSLG Adviser Sir Jason C. Sibayan.
Ipinabatid din ni Sir Sibayan na magpapatuloy pa ang ganitong boluntaryong programa upang magsilbing paraan na makahanap din sila ng mga school partner sa pamamagitan ng solicitations, mga student leader, at mga permit mula sa mga indibidwal na nais makibahagi.
Joshielle Delfinado BATANG MAKABANSA. Para sa Bansang Makabata, walang batang maiiwan sa paglatag ng mga hakbang sa pagpapaunlad ng kasanayan ng mga mag-aaral.
PAGLALATAG NG MATATAG
Mga Hamon sa Edukasyon, DepEd Tututukan
Bilang tugon sa mga suliranin sa edukasyon dahil sa learning gap na dulot ng pandemya, inilunsad ng Department of Education (DepEd) ang National Mathematics Program (NMP), National Reading Program (NRP) at Catch-Up Friday (CUF) na mga programang magpapaigting sa pagkatuto ng mga mag-aaral.
Kasabay ng full implementation ng MATATAG K-10 Curriculum (Phase 1), ipatutupad na rin ang mga programang NMP na naglalayong i-promote ang better numeracy at mathematics achievement sa mga paaralan partikular sa elementary at secondary education.
Sa kabilang banda, kabahagi ang Caybiga High School (CHS) sa pagsasagawa ng National Reading Program at Catch-Up Friday na layuning mapaunlad ang reading at comprehension skills ng Caybigans.
Samantala, mayroong pagbabago sa classroom schedules na nakabatay sa DepEd Order No. 012, s. 2024, na ginawang 40 minuto na lamang ang oras ng isang asignatura upang iakma umano ang mga ito sa mga pangangailangan at kapasidad ng paaralan.
REAKSYON NG CAYBIGANS
Mas pagod umano ang mga guro ayon kay Gng. Maryjane Mahinay, guro ng Filipino sa Baitang 7, dahil hindi sapat ang 40 minuto sa
pagtatalakay at paggawa ng mga aktibidad sa mga mag-aaral kaya matatambakan ang mga ito sa mga gawaing hindi natapos sa silid-aralan.
"Kulang talaga sa isang oras. Ngayon 'yung 40 minuto, hindi na makapag-groupings at makapag-record na unlike noong isang oras talaga, makukumpleto mo 'yon. Kaya matatambakan kami kasi 'yung checking at recording, imbes na sa classroom na 'yon, hindi na magagawa kaya matatambakan kami ngayon. Tapos panibagong aral ulit kasi susundan namin 'yung bagong MATATAG Curriculum ng DepEd kaya mas pagod talaga ang mga guro," dagdag pa niya.
Ayon naman kay Bb. Mery-Ann Hufancia, isang guro ng Ingles, magandang yakapin ang pagbabago ngunit mas kaunti na ang oras na makakasama nila ang kanilang mga mag-aaral sa loob lamang ng pinaikling minutong pagtuturo.
"Sana'y maibalik ang isang oras na pagtuturo sa bawat guro upang mas mapalawig ang talakayan at matulungan nang mas mabuti ang mga estudyante sa kanilang pagkatuto," ani pa niya.
Gayunpaman, patuloy ang pagpapatupad ng mga proyekto ng kagawaran upang bigyang solusyon ang mga problema ng mga mag-aaral at nang mas mapaunlad ang kalidad ng edukasyon sa bansa.
Programang AKAP, ipinamahagi sa 150 Caybigans
Kabilang si Jade Marie Songco, mag-aaral mula sa Baitang 12 ng Caybiga High School, ang itininuturing na malaking tulong para sa kaniya ang natanggap na benepisyo mula sa Ayuda sa Kapos ang Kita (AKAP) Tulong-Eskwela Program nitong Agosto 31, 2024.
Isa ang pamilya ni Songco sa mga nakatanggap ng tig-P3,000 na layuning makapagbigay ng tulong pinansyal sa mga manggagawa na tumatanggap ng minimum na sahod at kabilang sa mga mababang-kitang sektor na labis na apektado ng patuloy na pagtaas ng implasyon.
Pinangunahan nina Congressman Oscar “Oca” Malapitan at Mayor Dale Gonzalo “Along” Malapitan ang pagbibigay nito sa mga mamamayan sa Unang Distrito ng Caloocan.
“Nabawasan ang intindihin namin kung saan kukuha ng perang pangbayad namin sa mga bills at sa iba pa naming dapat bayaran sa paaralan,” pahayag ni Songco.
Ayon naman kay Gng. Erlinda A. Daen, magulang ng mag-aaral na nabigyan ng pinansyal, malaking tulong ito sa kanila
dahil natugunan ang pangangailangan nila sa pag-aaral ng kaniyang mga anak.
“Malaking tulong ito sa aming pagbili ng bigas at kung ano pang pangangailangan namin sa bahay. Nabigyan din ng halaga ang aking anak para sa pangangailangan niya sa school kaya nagpapasalamat din ako dahil nakatulong itong AKAP sa mga mamamayang Pilipino na hirap at hikahos sa buhay,” pasasalamat ni Gng. Daen.
Samantala, ipinaabot naman ni Cong. Oca ang kaniyang lubos na pasasalamat kina Pangulong Marcos at House Speaker Romualdez sa pagbibigay ng tulong sa mga Batang Kankaloo sa pamamagitan ng naturang programa.
“Pasalamat po tayo nang marami kay Pangulong Bongbong Marcos at kay House Speaker Martin Romualdez sa kanilang patuloy na pagmamalasakit sa mga Pilipino. Higit sa lahat, hindi po nila tayo nakakalimutan at palagi nila tayong pinagmamalasakitan dito sa Lungsod ng Caloocan,” dagdag pa ni Cong. Oca.
Jhared Marcos
Precious Bertulfo
Krizzia Espiritu
Mula sa p1
Matapos matigil ang mga programa sa bakuna noong pandemya, muling isinagawa ang SchoolBased Immunization Program ng Department of Health (DOH), katuwang ang City Health Department at Schools Division Office ng Caloocan, na mabigyan ng MRTD (Measles, Rubella, Tetanus, and Diphtheria) vaccines ang 187 mag-aaral ng Baitang 7 sa Caybiga High School, Oktubre 30, 2024.
Ayon kay City Health Department of Caloocan Nurse Supervisor Princess Dolly Mae M. Malang, kada Agosto at Setyembre nila ito isinasagawa sa Baitang 1 at 7 upang madagdagan ang proteksyon sa kanilang mga kalusugan.
“‘Yung bakuna nung maliit sila, kapag tumatagal ay natatanggal. Kailangan nila ng other protection. Pero hindi naman ibig sabihin na wala ng bisa ang binigay sa kanila nung maliit pa lamang sila; pinadagdagan lang natin ng proteksyon,” saad ni Nurse Malang sa isang panayam.
Dagdag pa niya, mayroon ding mga bakuna sa HPV (Human papillomavirus) para sa mga babaeng mag-aaral ng Baitang 4 na bago nilang nadagdag na proyekto ngayong taon.
“Normal at naiintindihan naman namin at na may anxiety ang students sa mga ganitong pagkakataon kaya ang ginagawa ay pinapakalma namin sila. Katulad na lamang ng pagsasabi sa kanila ng mga benefit ng bakuna para kahit papaano ay maibsan ‘yung kaba o takot na nararamdaman nila. Basta siguraduhin lang na ‘yung bata bago bakunahan ay nakakain at walang sakit,” pahayag pa ni Nurse Malang para sa mga mag-aaral na nangangamba at hindi pa nababakunahan.
Kaugnay nito, ayon kay Jessica Mae L. Montes, mag-aaral ng Baitang 7, panatag siya na magpabakuna dahil hindi na siya mangangamba pa na magkasakit buhat ng proteksyong dala ng bakuna.
“Nagpapasalamat po ako sa mga taong nasa likod ng programang ito at sana magpabakuna na po tayo, mga kapwa kkamag-aral,” giit ni Montes.
Samantala, binigyang-diin naman ni School Clinician Pauleen Rodriguez na may mga hakbang na isinagawa para sa mga mag-aaral na liban o hindi nakadalo sa araw ng pagbabakuna.
“Pinayuhan namin yung mga hindi nabakunahan na pwede silang magpunta sa Barangay Health Center para doon magpabakuna.” ani Rodriguez.
SUPORTA SA KABATAAN
Edu-Cash Assistance, ipinamahagi sa SHS, kolehiyo ng Brgy. 165
Nakatanggap ng 500 piso ang mga mag-aaral ng Senior High School mula sa Caybiga High School sa isinagawang Educational Cash Assistance ng Sangguniang Kabataan ng Barangay 165 nitong Nobyembre 24, 2024.
Ayon kay SK Kagawad Julia Abellana, prayoridad umano nila ang Edu-Cash Assistance at naaprubahan lang ang budget noong Marso 2024 na layuning makatulong sa kabataan.
“Si Chairwoman Julia Cayanan ang nag-iisip ng mga projects na pwede naming gawin at nagdesisyon kaming gawin ang programa gamit ang sarili naming budget. Sa pamamagitan nito, makakatulong kami sa pangangailangan sa pag-aaral ng mga estudyante,” saad ni SK Abellana.
Kaugnay nito, hindi lamang basta-basta namimili ng mga pagbibigyan ang samahan nila bagkus mayroon silang kinakailangang mga datos upang maging benepisyaryo.
“Nagkaroon kami ng background checking, kaya rin kami nanghingi ng references na pwede naming tanungin about sa students kung talaga bang qualified sila sa cash assistance. One of the requirements is kailangan enrolled ang bata at may maayos na grade,” paliwanag pa niya.
Dagdag pa rito, naging matagumpay ang pagdaraos ng kanilang programa ngunit nakatanggap umano sila ng ilang masasamang komento sa pag-implementa nito.
“Sinasabi nila na pinipili namin ‘yung kakilala lang namin. Pero hindi kami pumipili dahil kilala namin ito, dahil ang aim talaga namin dito ay matulungan iyong mga bata na nangangailangan. It's just that may limitado kaming resources kaya limited lang din ang kayang matulungan that time,” wika pa ng opisyal.
upang mapababa
Sa layuning mapalakas ang kalidad ng pagtuturo, ginagampanan na ng mga guro at non-teaching personnel ng Caybiga High School (CHS) ang bagong nakaatas na administrative task sa kanila para sa taong panuruan 2024-2025, bilang pagsunod sa DepEd Order No. 002, s. of 2024 ng Department of Education (DepEd) na mabawasan ang workload ng mga guro.
Nakasaad sa DepEd Order No. 002, s. of 2024 ang agarang pag-aalis ng mga gawaing pang-administratibo sa mga pampublikong guro upang matuon ang kanilang oras at atensyon sa pagsasakatuparan ng kanilang tungkuling magturo.
Iniatas sa mga head teacher, master teacher at non-teaching personnel ang mga administrative task na dating nakaatas sa mga regular teacher.
Isa si Gng. Rita Labrague, Puno ng Kagawaran ng Filipino, ang naatasang maging School Registrar katuwang si Eddielene Siacor, teacher-registrar.
“Mahirap. Kasi nga bukod diyan, siyempre may iba pang trabaho na dapat gawin. Kaya parang panibagong trabaho ito na hanggang ngayo’y pinag-aaralan. Kung hindi ko naman alam ang mga gagawin, magtatanong ako sa dating registrar,” saad ni Gng. Labrague.
Dagdag pa rito, binawasan ang 50 ancillary task na nakaatas sa regular teachers at ginawang 10 ancillary task na lamang upang makapagbigay ng sapat na oras ang mga guro sa kanilang pagtuturo sa klase.
Ayon kay G. Romualdo Andres, dating School Disaster Risk Reduction Managament Coordinator (SDRRMC), nakakapagod pa rin ang kaniyang trabaho dahil sa sobrang oras na kaniyang nagagamit sa araw-araw niyang tungkulin at bagong admin task.
“Mayroon akong 5 sections and then mayroon pa rin akong administrative task, ‘yung Prefect Discipline, kaya na-o-over tayo sa minutes. Kasi ang dapat ay 6 hours, pero ako 8 hour and 33 minutes. Naka-500 minutes kasi ako, kaya nakakapagod pa rin dahil sumosobra sa oras,” dagdag pa niya.
Samantala, sinisikap na ng kaguruan na magampanan nang maayos ang kanilang mga bagong tungkulin para sa Caybigans at nang mas mapaigting ang antas ng edukasyon sa nasabing paaralan.
Sa kabilang banda, ayon kay Princess Nichole Caspe, isa sa napamahagian mula sa 11-HUMSS A, malaking tulong ang ganitong programa sa kaniya dahil nabawasan ang gastusin niya at ng kaniyang magulang.
“Magandang programa po ito pero sana po dumating sa panahong may sapat na budget ang Barangay para hindi lamang mag-aaral ng SHS at College ang mabigyan, pati na rin ilang mga mag-aaral sa JHS dahil katulad namin, marami rin ang kanilang gastusin. Sana po mas marami pang magaaral at magulang ang matulungan nila,” saad ni Caspe.
Samantala, ayon pa kay SK Abellana, magpapatuloy ang kanilang proyekto sa pagbabahagi ng Educational Cash Assistance hangga't nakaupo sila sa pwesto.
ang bullying
cases ‘Mental Health Act,’ aprub sa Caybigans
Lumalabas na 100 porsiyento ng mga mag-aaral at kaguruan ng Caybiga High School ang nagsasabing sang-ayon sila sa Republic Act 12080 o ang Basic Education Mental Health and Well Being Promotion Act na layuning suportahan ang emosyonal na kalusugan ng bawat mag-aaral pagdating sa edukasyon at mabawasan ang kaso ng bullying, batay sa isinagawang sarbey sa 200 Caybigans nitong Enero 10, 2025.
Isa si Gng. Milagros Fernandez, mental health coordinator, sa mga guro na pabor sa bagong batas na maaaring maging epektibo ng solusyon upang matutuhan ng mga bata ang mas maayos na relasyon sa pagitan ng mga mag-aaral.
“Mababawasan ang ugat ng bullying tulad ng unresolved anger o insecurity sa pamam agitan ng counseling at intervention. Mabibi gyan din ng proteksyon ang mga biktima ng bullying,” saad ni Gng. Fernandez. Dagdag pa niya na kulang ang mental health professionals sa CHS ngunit marami pang paraan katulad ng nariyan ang mga guro upang maging tagapangalaga ng mental health awareness at suporta sa paaralan, maaaring magkaroon ng kasun duan sa lokal o pribadong organisasyon at hikayatin ang pagkakaroon ng higit pang guidance counselors sa tulong ng DepEd.
“Gayunpaman, ang tagumpay nito ay nakasalalay sa kung paano maisasama ang mga probisyon nito sa pang-arawaraw na operasyon ng mga paaralan,
lalo na sa mga pampublikong paaralan tulad ng ating paaralan na CHS,” ani Gng. Fernandez. Samantala, ayon kay Kate Alena Fabreag, mag-aaral mula Baitang 12, maaari nitong suportahan hindi lamang ang mga nakakaranas ng bullying kundi pati na rin ang mga gumagawa nito upang maunawaan nila ang epekto ng kanilang mga kilos.
“Nakakalikha kasi ito ng mas makatao at suportadong sistema ng pag-aaral. ‘Yung good state ng pag-iisip at emotions naming students,
Hannah Mendiola
Ayessa Bataan
Ma. Sheila Ferrer
Marian Daen
Hency Acaba
PROTEKSYON SA IMPEKSIYON: Nabakunahan laban sa Measles, Rubella, Tetanus, and Diphtheria (MRTD) ang ilang mag-aaral sa baitang 7 sa isinagawang SchoolBased Immunization Program sa Caybiga High School (CHS) nitong Oktubre 30, 2024.
Denver Galangco
KATUWANG SA PANGARAP. Pinamahagian ng Educational Cash Assistance ng Sangguniang Kabataan ng Barangay 165 ang mga piling kabataan mula sa Senior High School at College bilang tulong pinansyal sa kanilang pag-aaral, Nobyembre, 2024.
NATATANGING CAYBIGAN CSI, ginawaran bilang OCIS
MEDALYA NG ISANG CAYBIGAN. Outstanding Campus Integrity Crusaders (OCIS) ang parangal na iginawad sa Caybiga Sulong Integridad (CSI) ng Caybiga High School sa National Capital Region (NCR) na ginanap sa Office of the Ombudsman dahil sa kanilang mga proyektong nagsusulong ng integridad at responsibilidad para sa lipunan at kabataan, Agosto 30, 2024.
Dahil sa paglulunsad ng mga proyekto na nagsusulong ng integridad at responsibilidad panlipunan para sa taong panuruan 2023-2024, kinilala at pinarangalan ang Caybiga Sulong Integridad (CSI) ng Caybiga High School (CHS) bilang Outstanding Campus Integrity Crusaders (OCIS) sa National Capital Region (NCR) na ginanap sa Office of the Ombudsman noong Agosto 30, 2024.
Layunin ng proyektong “Creating Encouragement for Caybigans: Innovating Lucrative Intellect for All (Project C.E.C.I.L.I.A)”, ang kinilalang proyekto ng organisasyon, na paunlarin ang integridad, katapatan, pananagutang panlipunan at pagkakapantay ng mga mag-aaral. Ayon kay Sahra Delmiguez, dating Kalihim ng CSI, kasiyahan at katuparan ang kaniyang naramdaman dahil sa parangal na ibinigay na nagpapatunay na malaki ang naging kontribusyon ng proyekto sa mga mag-aaral ng CHS.
“Habang iginagawad din sa amin ang karangalan na iyon, napagtanto namin na maging kami ay hinubog ng aming mga proyekto,“ dagdag pa ni Delmiguez.
Ibinahagi naman ni Hannah Mendiola, dating Tagasuri ng CSI, na ito na ang ikaanim na beses na nakatanggap ng parangal ang CHS bilang OCIS, at nagpapasalamat siya sa pamumuno ni G. Jason Sibayan, CSI Adviser.
“Thankful din po kami sa mga taong tumulong po especially po sa aming adviser na si Sir Jason na lagi po kaming ginagabayan sa pagsasakatuparan po ng mga project, ” ani Mendiola.
Sa kabila ng parangal na natamo, patuloy pa rin ang CSI sa pagpapasimula ng mga proyektong magpapaunlad sa integridad, katapatan, pananagutang panlipunan at pagkakapantay ng mga mag-aaral. Kabilang na rito ang mga proyektong “Honestreats” at Project BALIK (Bigyang-Alab ang Likas na Integridad ng mga Kabataan).
Job Opportunity Act vs Mismatched Job, OK sa Caybigans
Suportado ng mag-aaral sa Caybiga High School (CHS) at ilang negosyante ang bagong batas na Enterprise-Based Education and Training (EBET) Framework Act. na naglalayong punan ang agwat sa pagitan ng
edukasyon at pangangailangan ng industriya habang binibigyang pansin ang kakayahan ng bawat indibidwal.
Kabilang si Mel Andrew Villarosa mula sa 12 HUMSS B na magtatapos ngayong taon ang nagpaabot ng pasasalamat sa magandang opor-
96.3% ang naitalang employment rate sa Pilipinas nitong 2024, mas mataas sa 95.5% na naitala noong 2023 datos mula sa Philippine Statistics Authority
Public-Private Partnership ng DepEd, pinaghahandaan na
Nakikipag-ugnayan na si Department of Education (DepEd)
Secretary Sonny Angara sa mga pribadong sektor upang simulan ang Private-Public Partnership (PPP) na naglalayong tulungan ang public schools na matugunan ang mga kakulangan sa kanilang kagamitan.
Ayon kay Angara, mapupunan nito ang mga kulang na gamit sa paaralan tulad ng mga sirang upuan at pintuan, matutulungang magpatayo ng mga bagong building, silid-aralan, at magbigay ng mga digital na kagamitan sa mga estudyante at mga guro sa mga paaralan.
Kaugnay nito, sinabi ng isang DepEd official na kakailanganin ng mahigit-kumulang Php. 397 bilyong piso upang tugunan ang kasalukuyang Php. 159,000 na kakulangan sa silid-aralan ng buong bansa.
Apektado rin ng kulang na kagamitan ang guro mula sa Caybiga High School na si Gng. Rita C. Labrague, Puno ng Kagawaran ng Filipino.
“Tama naman ang kagustuhan ni Sonny Angara na tulungan ang mga public school na kulang talaga sa pinansyal, ibig sabihin kung ano man ang kakulangan ng mga paaralan sa pagbubukas ng klase ay matutugunan ito ng private sector,” pahayag ni Gng. Labrague.
Kasama naman sa mga apektado rin ng kulang na gamit ang isang estudyante mula sa CHS na si Sean Gael Lumabe, mula sa 9-Oxygen.
“Ang mga sira at kulang na kagamitan ay nagkakaroon ng masamang epekto sa aming mga estudyante. Pero hindi lamang sa amin kundi pati na rin sa mga guro dahil pwedeng hindi na sila makinig sa kanilang mga guro dahil nagkakaroon sila ng distraction,” saad ng mag-aaral.
Samantala, sinabi ni Angara na magpokus na lamang ang mga magaaral para sa paparating na Programme for International Student Assessment Test (PISA) 2025 lalo na sa paglinang ng kanilang Critical Thinking, Problem-Solving at Analytical Skills.
tunidad na ibinigay ng gobyerno sa mga mag-aaral na nais magtrabaho sa Technical Education and Skills Development Authority (TESDA), na makatutulong sa kanilang pagpaplano ng karera at pag-iipon para sa kanilang pag-aaral.
“Nakakatuwa lang kasi binibigyang pansin ang mga katulad ko na gustong magtrabaho muna bago mag-college. Dahil sa TESDA, magkakaroon na ako ng experience at makakapag-ipon pa para sa pang-college ko. Malaki ‘yung tiyansa na makuha ko ‘yung course na gusto ko,” pahayag ni Villarosa.
Samantala, halo-halong reaksyon ang ibinahagi ni Aljohn Cadena, dating mag-aaral sa CHS, patungkol sa naturang batas.
Ayon kay Cadena, mahusay ang
layuning matugunan ang kakulangan sa kaalaman at kasanayan ngunit, higit na nakatuon ang batas sa mga magtatapos ng technical-vocational Education and Training ( TVET).
Hiling niya na mas mapalawak pa ang sakop at maging progresibo ang pagsasatupad ng batas, at binigyang-diin niya ang panghihinayang sa natapos na pag-aaral dulot ng salat na oportunidad.
“Mahalaga na tugma ang tinapos mong programa pero kung ang available na oportunidad ay kulang, talagang no choice at tahakin na lang talaga yung landas na malayo sa programa mo,” Bukod pa rito, kasama sa mga benepisyo ng bagong aprubadong kautusan ang mga scholarship program, malaking insentibo para sa
ang employability
Sa layuning mas maituon ang oras ng mga mag-aaral sa work immersion, iminungkahi ng Department of Education (DepEd) ang pagbabawas ng core subjects sa Senior High School (SHS) sa ilalim ng revised curriculum ng Grade 11 at 12 na nakatakdang ipatutupad sa taong panuruan 2025-2026.
Nakapaloob sa mungkahi ng DepEd na magiging lima hanggang anim na lamang ang core subject na aaralin sa SHS kumpara sa dating 15 asignatura.
Ayon kay DepEd Secretary Sonny Angara, ang pagbabawas ng asignatura sa SHS ay magsisilbing daan sa pagpapahusay ng employability o kakayahang matanggap sa trabaho ng SHS graduates dahil mas mapaglalaanan nila ng oras ang Work Immersion o On-the-job Training (OJT). Bibigyang-kalayaan din ng DepEd ang mga paaralan na magpasya sa
mga negosyo, at pagtuon sa TESDA bilang pangunahing ahensya sa implementasyon ng programa. Sa kabilang banda, kinonsidera rin ni Jonalyn Marahay, may-ari ng isang sari-sari Store, ang benepisyong inaalok ng bagong alituntunin, at inilahad ang pagkilala sa mga benepisyong maaaring idulot nito sa maliliit na negosyanteng tulad niya.
Alinsunod sa bagong direktiba, mas maraming oportunidad at solusyon sa mga isyung kinahaharap ng mga manggagawa at mag-aaral, ang magdudulot ng malalim na epekto sa kanilang kinabukasan at magpapalakas sa kanilang kakayahan upang makamit ang mas magagandang oportunidad sa trabaho at pag-unlad sa hinaharap.
core subjects sa SHS
kung anong asignatura ang kanilang idaragdag at i-o-offer sa ibibigay na basic curriculum, lalo na sa mga private school.
Samantala, naniniwala si Gng. Vea Marie Ibardaloza, Caybiga High School (CHS) SHS Grade Level Chairperso, na magiging masusi ang pag-aaral at ‘evidence-based’ ang planong pagbabawas ng core subjects dahil sa layunin nitong ihanda holistically ang mga mag-aaral.
“Maaaring may positive or negative effects ito depende sa magiging implementation. Kung babawasan ang core subjects, maaaring magbigay ito ng mas maraming oras para sa mga specialized subjects at makakabawas din ito ng academic stress sa mga mag-aaral. Ang negatibong epekto naman nito ay maaaring magkaroon ng kakulangan sa holistic development ng mga mag-aaral,” saad ni Gng. Ibardaloza.
Dagdag pa niya, nararapat na mayroong maayos at sapat na pana-
hon sa pagpaplano ang DepEd upang matiyak na hindi maisasakripisyo ang kalidad ng edukasyon.
Sa panayam naman kay Carla Engag, mag-aaral mula sa 11-HUMSS A, mahalaga ang bawat core subject dahil mayroon itong sariling layunin at kaugnayan.
“‘Yung pagbabawas sa core subjects parang hindi siya maganda dahil kapag ginawa yon, it’s either may magiging kulang or may hindi tayo malalamang mga bagay,” pahayag ng mag-aaral.
Inaasahan din ng Deped na maiiwasan ang pagiging ‘overburden’ ng mga mag-aaral sa SHS upang maging responsable at ‘job-ready’ sa tulong ng naturang plano.
