HANDIGE HULP
als lezen lastiger is
DOSSIER DIGITAAL bijblijven is verbonden blijven
HOSPITAVERHUUR
minister Mona Keijzer is voorstander
JUNI 2025 | NR.4 | PRIJS: € 5,95
Samen sterk
JANNY VAN DER HEIJDEN
‘Gezond eten maakt zo’n verschil, juist ook voor ouderen’
Enjoyhotel Riche in Valkenburg
5 DAGEN VANAF €
5 dagen alles inclusief! Overnachten, eten, drinken en entertainment.
Enjoyhotel am Rhein in Kestert
LAHNTAL - RIJN-MAIN REGIO
Enjoyhotel Bürgerhof Wetzlar in Wetzlar
3 In het historische hart van Valkenburg
3 Verken het Limburgse Heuvelland
3 Dagje winkelen in Maastricht of Aken 41995p.p.
ZUID-LIMBURG
Enjoyhotel La Source Epen in Epen
3 Fiets- en wandelparadijs
3 Op 5 minuten lopen van treinstation
5 DAGEN VANAF €
3 Prachtige pittoreske omgeving
3 Modern en stijlvol hotel
3 Ideaal voor wandelen en fietsen
3 Limburgse gastvrijheid
3 Prachtig uitzicht op langsvarende schepen
3 Op 30 kilometer van Koblenz
Aan de rand van de pittoreske binnenstad
3 Gezellig traditioneel Duits hotel
Enjoy Deluxe Wellnesshotel Groningen in Loppersum
p.p. 5 DAGEN VANAF €
3 Gezellige Wintergarten met uitzicht op het park
3 Historische ambiance en warme gastvrijheid
Enjoyhotel Millingen aan de Rijn in Millingen aan de Rijn
p.p. 5 DAGEN VANAF €
3 Proef de sfeer van weleer
3 Gezellig, authentiek én comfortabel
5 DAGEN VANAF €
3 In 20 minuten met trein of auto in Groningen
3 Uitgebreide spa faciliteiten
4 x overnachting met uitgebreid “Enjoy” ontbijtbuffet
4 x lunch of lunchpakket
4 x driegangen keuzediner of dinerbuffet Koffiecorner: koffie en thee gehele dag GRATIS
p.p.
Inbegrepen bij uw 5-daagse alles-inclusief vakantie: Ontvangst met lunch of koffie met gebak of iets anders lekkers
Dagelijks van 17:00 tot 24:00 uur alle drankjes GRATIS: frisdrank, vruchtensap, bier, wijn, jenever en Apfelkorn Iedere avond vertier en entertainment, met o.a. een wandeling en live muziek. Hierbij wordt regelmatig iets lekkers geserveerd, zoals een bittergarnituur of een hartige snack GRATIS diverse auto-, fiets- en wandelroutes
3 Prachtige en veelzijdige natuur
3 Op 20 minuten rijden van Nijmegen
3 Ideaal voor wandelen en fietsen
3 Bus naar Nijmegen stopt voor de deur
p.p. 5 DAGEN VANAF €
Vraag ’m nu gratis aan op www.enjoyhotels.nl
De vanaf prijs is de laagste prijs voor een bepaalde aankomstdatum. Prijzen variëren per aankomstdatum.
DE KRANT LEZEN, E-MAILEN, BERICHTEN VERSTUREN, BETALINGEN DOEN, muziek of de OuderenWijzer-podcast beluisteren, surfen over internet, mijn netwerk op LinkedIn onderhouden: ik kan wel zeggen dat ik vergroeid ben met mijn smartphone. Maar de ontwikkelingen op digitaal gebied gaan razendsnel en ook ik heb soms het idee dat je superkrachten moet hebben om alles bij te kunnen benen. In dit nummer vindt u Dossier digitaal. Daarin kunt u lezen dat veruit de meeste mensen van mijn leeftijd (62) dagelijks het internet gebruiken, maar ook dat hoe ouder men is, hoe minder vanzelfsprekend een ritje over de digitale snelweg is. Van de 75-plussers gebruikt maar liefst 31,9 procent het wereldwijde web niet dagelijks. Voor deze groep zet ANBO-PCOB zich enorm in. Onze beleidsadviseurs zitten daarom aan tafel bij banken en gemeenten, en we zijn aangesloten bij de Alliantie Digitaal Samenleven.
Toch is het voor mensen goed om ‘digitaal fit’ te blijven, zegt onderzoeker Marije Blok. Voor de verbondenheid met familie en vrienden, maar ook om de autonomie te behouden. Technologie helpt bijvoorbeeld om zelfstandig bankzaken te regelen of online boodschappen
‘Je moet wel superkrachten hebben om alles bij te kunnen benen’
De digitale superheld, een illustratie gemaakt met behulp van AI.
te doen. Digitale hulpmiddelen als spraakgestuurde assistenten en beeldbellen kunnen een fysieke of cognitieve achteruitgang compenseren. En de wereld van artificiële (kunstmatige) intelligentie (AI) heeft op het gebied van de gezondheidszorg nog veel voor ons in petto. Mede daarom kies ik ervoor om zoveel mogelijk bij te blijven. Dat kan bijvoorbeeld door een cursus via SeniorWeb te volgen. ANBO-PCOBleden krijgen daar een mooie korting. Zelf deed ik de afgelopen maand mee aan de 50 dagen AI-challenge van Jim Stolze, de expert die ook in de OuderenWijzer-podcast Veiligheid en criminaliteit is te horen. Deze online uitdaging loopt tot 28 mei, maar via www.50dagenai.nl zijn alle leuke opdrachtjes ook daarna nog te doen. Dankzij de lessen die ik volgde, kon ik met behulp van kunstmatige intelligentie in elk geval dit ontwerp maken voor de digitale superheld die je soms moet zijn.
Anneke Sipkens – directeur-bestuurder directie@anbo-pcob.nl of Postbus 2012, 3440 DA Woerden
PS Meer weten over hoe u ‘digitaal fit’ blijft? Lees Dossier digitaal , vanaf pagina 21.
Ouder
“Er zijn zoveel goede doelen. Hoe maken we de juiste keuze? Wij willen graag zelf bepalen waaraan onze nalatenschap wordt besteed. Kan dat bij Cordaid?”
Een mooiere wereld begint met omkijken naar elkaar
Cordaid denkt graag met je mee. Bestel het gratis boekje over schenken en nalaten voor een nadere kennismaking. Scan de QR-code of ga naar www.cordaid.nl/ow bij Cordaid?”
Cordaid strijdt voor een wereld zonder armoede waarin iedereen een menswaardig leven heeft.
Voor veel dingen in het leven hebben we tegenwoordig een smartphone, tablet of pc nodig. Voor sommige ouderen is dat lastig, terwijl anderen er juist van profiteren. Bijvoorbeeld door online boodschappen te doen of met hun dierbaren in contact te blijven.
Dankzij haar moeder lust
Janny van der Heijden (bekend van Heel Holland Bakt ) letterlijk alles. Toch let ze er ook op of het wel gezond is wat ze eet. ‘Gezond eten en bewegen zijn belangrijk als je ouder wordt’, zegt ze, ‘net als verbonden blijven met anderen.’ 21
‘Er zijn allerlei voordelen aan hospitaverhuur’, zegt minister Mona Keijzer. Het helpt mensen die geen woonruimte kunnen vinden en voor de hospita betekent het extra inkomsten en meer gezelligheid in huis. Een bemiddelingsbureau kan helpen een fijne huurder te vinden.
OOK IN DIT NUMMER
6 Post
8 Nieuws
19 Column Wouke
32 Zelfredzaam blijven
Wat vindt ANBO-PCOB?
34 Opgelost & geregeld
Geen lekkage meer!
37 Reizen
Mooi Oberösterreich
48 Blijven lezen
Ook met een leesbeperking
50 De vrijwilliger
Een dag op eiland
Tiengemeten
53 De Grote Vraag
Wat geeft het leven zin?
58 ANBO-PCOB podcasts
Over veiligheid thuis, op straat en online
63 Column Jaap
64 Auto leasen of kopen?
66 Uit & Thuis
70 Gezegd en gezwegen
Sarah had borstkanker
72 Ledenvoordeel
78 Puzzel mee en win…
Arrangement Fletcher Hotels
80 Jong over oud
Richano is vrijwilliger in het buurthuis
82 Ledenwerf
83 Servicepagina
Een blik in onze brievenbus en opmerkelijke
berichten die u met ons deelde.
Invalidenparkeerplaats ‘op vakantie’
Met veel plezier lees ik uw blad. Zo ook het artikel over het wel of geen vergunning hebben of krijgen voor een invalidenparkeerplaats. Ook wij hebben een vaste invalidenparkeerplaats op nummer, maar als we op vakantie gaan, geven we dat door aan onze gemeente. Die haalt het bord dan tijdelijk weg zodat onze buurtgenoten de parkeerplaats kunnen gebruiken. Dat kweekt veel goodwill. Misschien ook een idee voor anderen?
Bertie Stoop
Werkplaats Tools to Work in Teteringen (Breda) kan uw oude breimachine goed gebruiken. Die machines worden in de werkplaats gereviseerd, getest en verzonden naar projecten in Afrika, waar kansarme mensen er een inkomen mee kunnen genereren. Neem contact op met Tools to Work via info@toolstowork.nl of 06-129 504 99. Alvast bedankt!
Wat vond u van de laatste Ouderenwijzer?
‘Perfect en met heel veel plezier gelezen! Ga vooral zo door!’
‘Leuk, informatief blad’
‘Ga zo door, ik geef een 8.’
‘Een heel mooi en begrijpelijk blad met goede onderwerpen.’
Reacties in lezersonderzoek
TIP
Beluister
Het ANBO-PCOB Adviesteam helpt leden met allerhande vragen. Zo werd een lid uit Friesland geholpen met tips voor het opstellen van een datingprofiel.
‘Adviesteam, heel erg bedankt voor het duidelijke verhaal dat mij zeker gaat helpen bij het opstellen van mijn profieltekst. Ik ben er al mee bezig en al schrijvend komen er teksten en voorbeelden in mij op, die op mij van toepassing zijn.’
(Naam bij de redactie bekend)
We kennen allemaal wel iemand die blij zou zijn met een kaartje, maar bij wie de brievenbus leeg blijft. Kent u iemand die een moeilijke tijd heeft, wel wat steun kan gebruiken en die daarom heel veel kaartjes verdient? Geef hem of haar dan op voor deze rubriek.
E-mail ons zijn of haar adresgegevens en vertel in het kort waarom deze persoon een kaartje verdient: kaartje@anbo-pcob.nl Of bel 0348-46 66 66.
ook onze ANBOPCOB-podcastserie over veiligheid en criminaliteit.
Ga naar:
www.anbopcob.nl/podcast
WILT U OOK REAGE REN? magazine@ anbo-pcob.nl of schrijf naar
Ouder en Wijzer Post Postbus 2012 3440 DA Woerden
De politie heeft informatie binnengekregen over fraude met DigiD. Er zouden nepbrieven en -mails in omloop zijn waarin een QR-code staat afgebeeld. Deze zouden mensen moeten scannen om hun gegevens te beschermen en een nieuwe DigiD-toegang te activeren.
Scan deze QR-code niet! Na het scannen ontvangt de tegenpartij uw DigiD-inloggegevens, met alle gevolgen van dien. Toch slachtoffer geworden? Neem dan contact op met het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude (CMI) van de Rijksoverheid via www.rijksoverheid.nl of bel 088-900 10 00 (lokaal tarief)
‘Als je troebel water met rust laat, wordt het vanzelf helder’
Lao Tse
Het Nederlandse openbaar vervoer dreigt onherstelbare schade op te lopen door ongekend hoge bezuinigingen. ANBO-PCOB heeft hierover samen met onder meer reizigersvereniging Rover en de ANWB een brandbrief aan het rijk gestuurd.
De partijen roepen op om de desastreuze korting van 335 miljoen euro op het ov terug te draaien. ANBO-PCOB is, net als ANWB en Rover, bang dat de ingrepen leiden tot forse tariefstijgingen en een sterk verschraalde dienstregeling. Wij vrezen dat dit juist voor ouderen negatieve gevolgen zal hebben. ‘Grote groepen reizigers die geen alternatief hebben, krijgen hierdoor te maken met vervoersarmoede’, staat in de brief.
ANBO-PCOB en de overige partijen blijven in gesprek met het rijk in een poging de schade te beperken.
Meer informatie én de complete brief vindt u via www.anbo-pcob.nl/ov
DOE MEE MET ONS ONDERZOEK
Als een politieagent bij u aanbelt en zegt dat hij uw waardevolle spullen veilig moet stellen… vertrouwt u dat dan? Nee! Babbeltrucs door criminelen zijn helaas een actueel probleem. Luister daarom naar onze gratis podcast hierover, zodat u zich beter tegen babbeltrucs kunt beschermen: www.anbo-pcob. nl/babbeltrucs of scan de QR-code:
Meer lezen over onze podcast?
Kijk op pagina 58
Opnieuw zijn we volop in de media geweest. Een kort overzicht.
Kijk op www. anbo-pcob.nl/inde-media voor meer media-uitingen.
31 MAART – ONS ONDERZOEK NAAR LEEFTIJDSDISCRIMINATIE IN RADAR
Het AVROTROS-programma Radar besteedt aandacht aan het feit dat senioren soms moeilijk toegang hebben tot financiële producten. Hierbij wordt ons onderzoek naar leeftijdsdiscriminatie aangehaald en Anneke Sipkens, directeur-bestuurder van ANBO-PCOB, komt aan het woord.
31 MAART – BABBELTRUCS DOOR NEPAGENTEN IN DE TELEGRAAF
De Telegraaf heeft ons magazine goed gelezen en citeert uit de verhalen over babbeltrucs door nepagenten. Anneke Sipkens wordt geïnterviewd. Het artikel over de nepagenten wordt ook meegenomen in De Limburger, het Haarlems Dagblad, Dagblad van het Noorden en het Friesch Dagbla d.
13 MAART – ONDERZOEK OPENBARE TOILETTEN INTERNATIONAAL IN DE SCHIJNWERPERS
Tot en met eind juni kunt u meedoen aan ons onderzoek naar mobiliteit. Uw ervaringen zijn voor ons van waarde. Ze helpen ons begrijpen wat er speelt en op welke gebieden we kunnen pleiten voor verbeteringen. www.anbo-pcob.nl/onderzoek
Niet alleen het AD , De Telegraaf en de Gezondheidskrant besteden ruim aandacht aan ons onderzoek naar openbare toiletten in Nederland, ook Dutch News , een website voor mensen die Nederlands nieuws graag in het Engels lezen, pikt het verhaal op met als kop ‘The lack of public toilets is keeping elderly people at home’. (Gebrek aan openbare toiletten houdt ouderen thuis).
Elk jaar helpen onze vrijwilligers duizenden ANBOPCOB-leden met de aangifte inkomstenbelasting en het aanvragen of wijzigen van de zorg- en huurtoeslag. Het is dus belangrijk dat er steeds voldoende enthousiaste vrijwilligers beschikbaar zijn. Hebt u een passie voor cijfers en mensen, dan heten wij u van harte welkom. ANBO-PCOB zorgt ervoor dat uw betrokkenheid optimaal wordt benut, en we bieden u daarbij de nodige ondersteuning.
Wilt u graag meer informatie? Kijk op: www.anbo-pcob.nl/ belastinghulp
Wilt u direct reageren? Dat kan via www.anbo-pcob.nl/ vrijwilliger
Ook kunt u ons mailen: contact@anbo-pcob.nl Of bellen: 0348-46 66 66 en 06-13 342 085.
Op 1 januari 2026 gaan de eerste grote pensioenfondsen over naar het nieuwe pensioenstelsel. Uw pensioenaanspraken worden dan omgezet in een persoonlijk pensioenpotje. Controleer daarom of uw pensioenfonds uw gegevens correct in de boeken heeft staan.
Hebt u of krijgt u straks een uitkering van één of meerdere pensioenfondsen? Dat kunt u verifiëren op: www.mijnpensioenoverzicht.nl Vervolgens gaat u naar de verschillende websites van die pensioenfondsen. Uw gegevens kunt u terugvinden op uw persoonlijke pagina. Bij het ABP heet die pagina ‘MijnABP’, bij Zorg en Welzijn ‘MijnPFZW’. Ook bij de andere fondsen wordt ‘Mijn…’ gebruikt.
Kunt u niet op het internet, kijk dan uw administratie na en vraag de informatie op bij uw pensioenfonds(en).
WAT MOET U CONTROLEREN?
Natuurlijk uw naam, adres, woonplaats en e-mailadres. Hebt u nog geen e-mailadres opgegeven? Geef dat dan door. Kijk of de periode dat u in dienst was klopt. Belangrijk is ook om te controleren of de eventuele deeltijdfactor correct is. Check of de gegevens van uw partner kloppen, van naam tot en met de periode dat u samen was.
Bent u langere tijd arbeidsongeschikt geweest? Dan had u mogelijk recht op premievrije opbouw. Staat dat niet genoteerd, vraag dan uw pensioenfonds ernaar. Bij voorkeur per mail, want dan hebt u de informatie zwart op wit.
KLOPT HET OF NIET?
Als u alles hebt gecontroleerd en alles is in orde, dan hoeft u niets te doen. Mocht er toch iets niet kloppen of hebt u vragen, neem dan contact op met uw pensioenfonds.
Wilt u op de hoogte blijven van wat er speelt binnen ANBO-PCOB en wat we allemaal voor u doen? Abonneer u dan nu op onze (gratis) digitale nieuwsbrief. Ga naar anbo-pcob. nl/nieuwsbrief en meld u aan. Ook kunt u onderstaande QR-code scannen.
wonen, maar moeite met traplopen?
Ga weer veilig de trap op en af met een
Otolift traplift.
Brede kant van de trap blijft vrij
Uw trapleuning kan blijven zitten
Nieuw, huur en tweedehands
Standaard 5 jaar garantie
Snelle levering
Vraag nu ons gratis informatiepakket aan Otolift.nl/pakket | 0800 - 444 770 8
Of scan de QR-code
Open de camera of Google
Lens op uw telefoon en scan de code.
De vouwfiets Touring van de nieuwe Nederlandse fietsfabrikant
Opmaet is onlangs bekroond met de titel ‘Beste Koop’. Elke fiets wordt volledig met de hand, op maat, in elkaar gezet.
Opmaet is de nieuwe naam van de Nijkerkse fietsfabrikant Spark Bike.
“We bestaan al ruim 3 jaar met veel succes. De Nederlandse naam past beter bij onze doelgroep en het lokale vakmanschap,” vertellen de oprichters, Olivier Parmentier en Stefan Schuurman. “Waar veel fietsen in China worden gemaakt, kiezen wij bewust voor Nederlandse productie en universele, premium onderdelen. Dit zorgt niet alleen voor een betrouwbare, kwalitatief hoogwaardige fiets, maar zorgt er ook voor dat we fietsen Opmaet afleveren. We kiezen er bewust voor om de fiets alleen via onze eigen locatie aan te bieden, zodat we ruim de tijd kunnen nemen voor persoonlijk advies.”
LAGE OPSTAP
Uitgangspunten bij het ontwerp van de Opmaet e-bikes zijn rijcomfort en fietsveiligheid, om mensen zo lang mogelijk te laten fietsen. Op een Opmaet voel je je comfortabeler en veiliger dan op een gewone fiets, dankzij de lage opstap. Het lage zwaartepunt zorgt voor extra stabiliteit. Dankzij de trapondersteuning is het de ideale fiets bij het wegrijden of in de bergen. “Er is dankzij ons veilige ontwerp eigenlijk geen enkele reden waarom je niet tot op late leeftijd kunt blijven
fietsen.” Elke fiets wordt volledig met de hand – op maat – in elkaar gezet en kan met pasklare opties worden aangepast aan de persoonlijke ergonomische wensen. Zo kan met een speciale crank de afstand naar de trapper worden ingekort, zodat je de knie minder diep hoeft te buigen. Een verlengde zadelpen biedt weer extra beenruimte naar de trappers, zonder in te leveren op de zithoogte, waardoor je comfortabel met beide voeten op de grond rust zodra je stilstaat.
“DANKZIJ HET VEILIGE ONTWERP IS ER GEEN ENKELE REDEN OM NIET TOT OP LATE LEEFTIJD TE BLIJVEN FIETSEN”
De fiets is er in twee modellen: de volledig opvouwbare Touring, en de Compact met een solide frame (waarvan alsnog stuur en pedalen ingeklapt kunnen worden). De Touring is de ideale vouwfiets voor mee op reis en kan zonder fietsdrager mee in de auto of camper. Wanneer de opvouwbaarheid niet van belang is, heeft u een geweldige fiets aan de Compact. Deze fiets is een stuk compacter en handzamer dan een
reguliere e-bike, zonder in te leveren op rijkwaliteit. De verkoopprijs is met opzet zo laag mogelijk gehouden, zonder dat op de kwaliteit is beknibbeld. Beide modellen zijn al verkrijgbaar vanaf € 1.999. De fietsen zijn voorzien van A-kwaliteit onderdelen van bekende merken, zoals een Shimano-versnelling, Bafang-motor, Samsung-accu en schijfremmen van Tektro.
ONDERHOUD EN REPARATIE AAN HUIS Mede dankzij het gebruik van premium onderdelen heeft Opmaet in Fietsreparatie.nu een perfecte servicepartner met een landelijk dekkend netwerk gevonden. Dit betekent dat u het onderhoud of een reparatie eenvoudig regelt via de Opmaet-website, waarna één van de servicemonteurs van Fietsreparatie.nu met zijn busje bij u thuis voorrijdt.
Benieuwd naar onze prijswinnende fietsen? Scan de QR-code, kijk op Opmaetfietsen.nl, email naar info@opmaetfietsen.nl of bel naar 033- 3030 268
TEKST: RIANNE VAN DER MOLEN
FOTO: JANITA SASSEN
Voordat Janny van der Heijden (70) furore maakt op tv met programma’s als Heel Holland Bakt schreef ze kookboeken en culinaire artikelen, en was ze hoofdredacteur van Tip Culinair . Ze houdt van schrijven, en vooral van eten. Met dank aan haar moeder.
Het huis van Janny van der Heijden, ergens op de Utrechtse Heuvelrug, ademt warmte en nostalgie. Alsof je een ander tijdperk instapt. Teckel Nhaan scharrelt door de kamer en in de keuken staat een Charlotte Russe ; een gebakje met bavarois, fruit en lange vingers. Nep, want als je het van dichtbij ziet, ontdek je dat het een kaars is.
‘Mijn moeder was beroemd om haar Charlotte Russe . In dat recept moet de gelatine perfect oplossen, maar op een dag mislukte dat. Mijn zoon proefde “fliebertjes”. Ze liet meteen weten een herkansing te willen, maar vergat de keer daarop de gelatine helemaal. Toen wisten we: er klopt iets niet. Ze bleek alzheimer te hebben. Sinds haar
overlijden maak ik dit dessert elke kerst, als eerbetoon.’
De moeder van Janny stond vroeger hele dagen in de keuken. Vers was de norm en kleurstoffen waren taboe. ‘Heel uitzonderlijk in die tijd.’ Zelfs als Janny sigaren of sigaretten voor haar vader haalde en van de sigarenman snoepsigaartjes kreeg (‘dat kunnen we ons nu toch niet meer voorstellen!’), gooide ze die onderweg naar huis in de prullenbak. ‘Ik denk dat ik mijn moeder toen al begreep.’ De geluiden die uit de keuken kwamen, herinnert ze zich nog goed. Zoals het razendsnelle getik van een vork tegen porselein als haar moeder vinaigrette klopte. ‘Als ik dat geluid hoor, ben ik meteen terug in mijn ouderlijk huis.’ Ook de gedekte tafels met de zorgvuldig gekozen gerechten staan in haar geheugen gegrift: zuurkoolschotel met slagroom volgens een recept van een Wit-Russische vriendin, gevulde paprika’s, en grote stukken rosbief, die haar vader in flinterdunne plakken sneed. ‘Er waren altijd gasten en meerdere gangen, met het dessert als hoogtepunt.’
Ironisch genoeg was Janny als kind een lastige eter. Haar moeder maakte daar geen drama van. ‘Wel moest ik altijd alles proeven. Ze zei: “Wat je vandaag niet lekker vindt, kun je morgen heerlijk vinden.” Als ik echt iets niet wilde, kreeg ik iets anders.’ Geen boterhammen, want daar was ze niet zo dol op. De kleine Janny verstopte de korstjes tussen de jam en hagelslag, in de hoop dat haar moeder het niet zou merken. Lachend: ‘Nu weet ik dat ze dat natuurlijk doorhad. Maar mijn moeder hield de sfeer rondom eten positief. Daardoor ben ik steeds meer gaan lusten.’
Over smaken werd veel gesproken. Haar vader ging geregeld op jacht en daagde haar daarna uit: ‘Proef maar, kun je raden wat de fazant gegeten heeft?’ Janny voelde zich zijn kleine prinses. ‘Mijn moeder zei vaak: “Je vader wilde graag een dochter, hij was zó blij met jou.” Ik heb altijd geweten dat ik geliefd en gewenst was. Tijdens moeilijke periodes in mijn leven, zoals mijn scheiding, heeft dat besef me erdoorheen gesleept.’
Al vroeg werd Janny serieus genomen. Ze weet nog hoe ze als 10-jarige zelf karamel maakte, die ze op het
1954 Geboren op 3 september
1983 Start kookrubriek in het Haarlems Dagblad, daarna de GPD-dagbladen en het AD.
1993 Eindredacteur bij het tvprogramma Koken met Sterren.
2001 Hoofdredacteur van Tip Culinair.
2013 Jurylid bij Heel Holland Bakt (Omroep MAX).
2014 Stelt De Nationale Eettest (BNNVARA) samen.
2017 Wordt het gezicht van de Taskforce Gezond Eten met Ouderen.
2019 In Denkend aan Holland (Omroep MAX) trekt ze met André van Duin door Nederland.
2023 Smaakpalet van de Lage Landen verschijnt, waarin Janny de traditie en eetcultuur van de Nederlanden beschrijft.
2024 In de podcast Gestolen Gezicht (Omroep MAX) vertelt ze hoe haar identiteit werd gestolen.
2024 Gastconservator van de tentoonstelling ‘Grand Dessert–De geschiedenis van het toetje’ in Kunstmuseum Den Haag.
ingevette natuurstenen aanrecht uitgoot. ‘Destijds vond ik dat normaal. Pas nu denk ik: wat bijzonder.’ Gebak maakte haar moeder zo vers mogelijk, bijvoorbeeld met zelfgemaakte amandelspijs. ‘Dat begon met het weken van bruine amandelen, die ze vervolgens uit hun vliesje kneep en mengde met suiker en een eidooier. Daarna moest het mengsel rusten, in een glazen pot met een rood deksel. Elke dag nam ik stiekem een lepel, zó lekker. Eens hoorde ik haar tegen een vriendin verzuchten dat het wel duur was om zelf spijs te maken, omdat het zo enorm slonk. Pas toen ik volwassen was biechtte ik haar alles op. Ze moest er erg om lachen.’
Langzaam veranderde Janny van een kieskeurige eter in een alleseter. ‘André van Duin grapt er weleens over in Heel Holland Bakt . En ja, ik eet nu bijna alles. Zelfs witlof, wat ik als kind vreselijk vond, vind ik nu heerlijk. Mijn moeder had gelijk: je smaak verandert.’
Dat Janny zou gaan schrijven over voeding was niet gepland. ‘Na mijn studie Nederlandse Taal en Letterkunde ging ik bij een uitgeverij werken. Daar had ik het kennelijk vaak over eten, want toen de vertaalster voor een Duits kookboek uitviel, vroegen ze mij. Het boek was slecht, dus ik voegde allerlei tips toe. Dat mag natuurlijk helemaal niet, maar daarna zei de uitgever wel: “Waarom ga je niet zelf schrijven? Je hebt een leuke stijl.” Dat knoopte ik in mijn oren. Dus toen niet veel later de uitgeverij failliet ging, belde ik een paar kookboekenuitgevers.’
Ze kreeg meteen een opdracht. ‘Mij werd gevraagd of ik over pasta kon schrijven. “Ja hoor”, zei ik. Toen hing ik op en dacht: wat heb ik nu weer gezegd? Het werd een van de eerste pastaboeken in Nederland. Mijn oudste zoon, toen nog geen jaar oud, was mijn proefkonijn. Die heeft een pasta-opvoeding gehad.’
Lange tijd bleef Janny achter de schermen werken als schrijver, journalist, hoofdredacteur van Tip Culinair en eindredacteur van tv-programma’s. Tot Omroep MAX haar vroeg als jurylid voor Heel Holland Bakt . ‘Eerst dacht ik: dat is niks voor mij. Maar ik hoefde alleen mezelf te zijn. Dát gaf de doorslag.’ De bekendheid die ze met het programma verwierf bracht haar nieuwe opdrachten. Tv-programma’s zoals De Nationale Eettest en Denkend aan Holland , en ze werd het gezicht van de Taskforce Gezond Eten met Ouderen , een project van het ministerie van VWS. ‘Ik schrok ervan hoeveel ouderen ondervoed zijn, vooral alleenstaanden. Dat is heel zorgelijk. Ik zou die mensen willen adviseren om een eet-maatje te zoeken, met wie je om de beurt kan koken.’ Ook vindt ze het nodig dat de voedingsindustrie in actie komt. ‘Bij een lezing over gezonde voeding vroeg iemand me waarom ik niets over ontbijtkoek had gezegd. Nou, omdat een plak ontbijtkoek met een dikke laag roomboter net zo ongezond is als een plak cake. Sterker nog, in een roomsoes zitten minder calorieën! Fabrikanten zetten overal “gezond” op, terwijl dat niet zo is. De overheid zou daar meer tegen moeten doen.’
‘Voedselfabrikanten zetten overal
‘gezond’ op, terwijl dat niet zo is’
Als de opnames van Heel Holland Bakt starten, let Janny extra goed op haar voeding. ‘Dan eet ik ’s middags soep of salade in plaats van brood. Toch zie je echt wel aan mijn buik of we aan het begin of het einde van een seizoen zitten. Niet omdat ik zoveel aankom, maar omdat al die suikers een klap voor je systeem zijn.’
Nu ze zelf een dagje ouder wordt, laat Janny zich inspireren door de zogenoemde blauwe zones, gebieden in de wereld waar mensen tot op hoge leeftijd gezond zijn. ‘Gezond eten en bewegen zijn daar belangrijk, maar die mensen hebben vooral een reden om op te staan. Ze staan nog midden in de maatschappij. Daar kunnen andere ouderen van leren. Verbinding zoeken is cruciaal. Dat kan door vrijwilligerswerk, door op de kleinkinderen te passen of door een hobby.’
Zelf hoeft ze niet te zoeken naar een doel; haar dagen vullen zich vanzelf. ‘Ik denk er weleens aan om minder te gaan werken, maar het komt er gewoon niet van. Steeds weer komt er iets leuks op mijn pad.’ Maar hoe druk het ook is, ’s avonds staat ze vrijwel altijd zelf in haar keuken. ‘Inmiddels heb ik een heel arsenaal aan snelle recepten, speciaal voor drukke tijden. Altijd met verse ingrediënten, zoals ik van mijn moeder heb geleerd.’
‘Er waren vroeger thuis altijd gasten en verscheidene gangen, met het dessert als hoogtepunt’
1. Hoe handig bent u digitaal?
‘Heel handig. Dat moet ook wel in mijn vak. Tegelijk snap ik goed dat veel ouderen het lastig vinden. Laatst moest ik voor een reis naar Engeland een Electronic Travel Authorisation aanvragen. Een heel gedoe. Zou iedereen dat kunnen?’
2. Zou u een kamer willen verhuren als hospita?
‘Als ik een andere ruimte had dan mijn eigen huis om mensen op te vangen, zou ik dat met alle liefde doen. Maar een kamer verhuren, nee, mijn huis is een plek waar ik tot rust wil komen.’
3. Zou u een auto leasen of kopen?
‘Kopen. Ik wil een auto gewoon in één keer kunnen betalen en er niet iedere maand geld voor opzij hoeven zetten.’
4. Met wie bent u het langst bevriend?
‘Met Arine – al 55 jaar. Toen we allebei in Israël in een kibboets gingen werken, raakten we bevriend. Nog elke dag bellen we elkaar en delen we lief en leed.’
5. Wat geeft het leven zin?
‘De mensen om je heen. Voor mij zijn dat mijn kinderen en vrienden. Daarom is het belangrijk om eropuit te blijven gaan, mensen te ontmoeten. Ook is kunst voor mij belangrijk, daar kan ik heel blij van worden.’
korting per levensjaar*
Topkwaliteit uit Duitsland
Wilt u graag écht lekker zitten en lichamelijk perfect ondersteund worden? Onze stoelen worden van top tot teen voor u op maat gemaakt en geven u elke dag opnieuw een ultiem zitcomfort. Zo ontvangt u Duitse degelijkheid voor de beste prijs. Zet nu de eerste stap en vraag meer informatie aan!
Vraag onze brochure aan
✓ Bekijk alle collecties stoelen
✓ Relaxstoelen v.a. €795,-
✓ Inclusief prijslijst
✓ Persoonlijk advies
✓ Altijd een winkel in de buurt
✓ Gratis proefzitten aan huis
De specialist in:
Sta-op-stoelen
Relaxstoelen
Maatwerkstoelen
Relaxbanken
Uitstekend
Ga naar of bel ons: 085 110 04 56 meubelzorg.nl
Wat ontzorging met mij doet
Wij zijn apetito. Bezorger van maaltijden, maar vooral bezorger van een lach. Onze medewerkers zetten zich met veel plezier in om het voor u zo fijn mogelijk te maken. Ook als mantelzorger geeft het u een gerust gevoel. U weet dat de maaltijden voor uw ouder altijd goed geregeld zijn. En het is fijn dat die aardige bezorger niet alleen de maaltijden brengt, maar ook altijd een moment van aandacht heeft voor uw ouder.
Ontdek wat apetito met ú doet. Ons brede aanbod voldoet aan elke wens en smaak. Heeft u specifieke wensen, zoals een glutenvrij, lactosevrij of eiwitrijk dieet? We helpen u graag bij het selecteren van uw maaltijden.
Bestel een voordelig proefpakket en ontvang 4 maaltijden voor slechts € 19,95.
Deze
Meer weten? Ga naar apetito-shop.nl/proefpakket of bel 088 - 2012 123. Vermeld bij uw bestelling actiecode 202-OEW5K25
FOTO: JANITA SASSEN
WOUKE VAN SCHERRENBURG
is journalist en politiek verslaggever in hart en nieren. Ze werkte jaren in Den Haag voor de NOS en is nog steeds actief als gespreksleider, interviewer en columnist.
COLUMNISTEN
ZIJN VRIJ OM HUN
PERSOONLIJKE
MENING TE UITEN
EN VERWOORDEN
NIET DE MENING
VAN ANBO-PCOB.
Er zijn dagen dat een mens duizelig achterblijft door de tsunami aan verbijsterend nieuws. Nog maar net bekomen van de ene onheilstijding of de andere overspoelt alweer de wereld. De veroorzaker van deze krankzinnige tijden is Donald Trump (in juni 79), president van de machtigste democratie op aarde. Hoewel, het woord democratie is niet langer op zijn plaats. Het zijn Trump en zijn puissant rijke getrouwen die de dienst uitmaken. Niet alleen in Amerika, maar ook ver daarbuiten. Trump leerde van zijn eerste termijn als president; tegenstand van zijn adviseurs, ministers en instituties belemmerden hem in de uitvoering van zijn wilde plannen. Nu hij voor de tweede keer de macht kreeg van
een (kleine) meerderheid van de kiezers, verving hij razendsnel ambtenaren, legerleiders en andere invloedrijke personen om daarvoor in de plaats de ontspoorde Elon Musk aan te stellen en ministers die totaal geen verstand hebben van hun portefeuille. Rijke amateurs die zijn hielen likken en alles wat de president beslist bejubelen. Want wie tegenstand biedt kan rekenen op een keiharde afrekening en de eeuwige vijandschap van de leider. En zo kon het gebeuren dat in een moordend tempo de NAVO gereduceerd dreigt te worden tot een machteloze club van landen, de armsten in de wereld alle Amerikaanse hulp werd ontzegd, klimaatafspraken bij het vuil en ontwikkelingslanden op achterstand werden gezet, Oekraïne schandelijk werd vernederd en dat Rusland weer in de gratie kwam. En toen moesten de importheffingen nog komen. Bizarre tarieven als opmaat naar een mondiale handelsoorlog.
Zelfs toen de beurzen in elkaar stortten en ook de gewone Amerikaan zijn pensioentje zag verdampen, hield Trump vol dat de pijn tijdelijk zou zijn en dat daarna toch echt de gouden eeuw voor zijn landgenoten zou aanbreken. Pas toen de rente op staatsleningen torenhoog werd en zijn rijke vriendjes waarschuwden voor een stijgende staatsschuld, bond hij in. Voor drie maanden werden de heffingen verlaagd, maar nog steeds zijn ze ontregelend hoog. Met het straffen van China en de tegenheffingen van Xi Jinping zijn de risico’s voor de rest van de wereld nog steeds enorm. Alles overziend kan een zinnig mens niets anders dan constateren dat Trump een dictator is, die eist dat de hele wereld op de knieën naar het Witte Huis kruipt en om genade komt bedelen. Het wachten is op verzet van de Amerikanen zelf. Een breed gedragen protest van het volk is het enige dat deze man kan begrenzen. Ondertussen is er steeds meer reden om trots te zijn op Europa. Niet dat ik de blauwe vlag met sterren ga hijsen, maar het is bewonderenswaardig dat Brussel kalm blijft bij de haat die Trump en zijn ploeg tegen Europa hebben. De lidstaten verbonden zich op ongekende wijze in het besef dat de beschermende paraplu van Amerika is verdwenen. Dat we er alleen voor staan. En ja, daar gaan we een hoge prijs voor betalen. Maar onze vrijheid en de verdediging van het laatste continent met democratie zijn niet gratis.
Bezoek één van de winkels
Plan een vrijblijvende thuisafspraak in Vraag gratis brochure aan via website
Of het nu gaat om het doen van de jaarlijkse belastingaangifte, het betalen van de rekeningen of het contact houden met vrienden en familie: er is een computer, tablet of smartphone voor nodig.
En dat niet alleen, je moet vaak ook nog een beetje digitaal handig zijn.
Is de digitalisering voor ouderen vooral lastig of hebben ze er juist baat bij?
Dit zeggen de expert, de cijfers én de gebruikers van digitale technologie.
Bankzaken, communicatie met de gemeente, sociale contacten: vrijwel alles gebeurt online. Voor veel mensen is dit lastig. ‘Maar digitale toepassingen kunnen ook een grote meerwaarde hebben én bovendien leuk zijn’, zegt dr. Marije Blok. TEKST:
DR. MARIJE BLOK IS STRATEGISCH PROGRAMMAMANAGER BIJ LAURENS EN ONDERZOEKER AAN DE VU AMSTERDAM (EXTERN)
Marije Blok keek voor haar promotie naar de rol die informatie- en communicatietechnologie (ict) speelt in het leven van ouderen. Voor haar proefschrift onderzocht ze hoe senioren omgaan met digitale technologie, welke belemmeringen en uitdagingen zij ervaren en welke factoren bijdragen aan een succesvolle integratie van digitale middelen in hun dagelijks leven. ‘In mijn promotieonderzoek kwam ik erachter dat ouderen de technologie vaak wel willen gebruiken, als deze maar aansluit bij hun persoonlijke behoeften en gewoonten’, vertelt Marije. Ze benadrukt dat de focus dan ook niet moet liggen op het aanleren van digitale vaardigheden, maar op de meerwaarde die technologie kan hebben in het dagelijks leven. ‘Als ouderen het nut van digitale middelen zien, komt de motivatie om vaardigheden aan te leren vaak vanzelf.’
Uit Marijes onderzoek blijkt dat ouderen technologie vooral gebruiken om verbonden te blijven met hun dierbaren, zoals via WhatsApp of videobellen. ‘Ook hebben veel senioren dankzij sociale media als Facebook weer contact met mensen die ze al heel lang niet meer gesproken en gezien hadden’, zegt Marije. ‘Dat is natuurlijk heel betekenisvol.’
Ouder
Digitale toepassingen worden door ouderen ook ingezet voor hobby’s, zoals het opzoeken van muziek of recepten, en het spelen van spelletjes om mentaal actief te blijven. ‘Ik sprak een oudere dame die kleuterjuf was geweest en nog altijd creatief bezig was’, vertelt Marije. ‘Toen ze vanwege fysieke beperkingen niet meer kon knutselen, vond ze een alternatieve manier om toch betrokken te blijven bij haar passie. Ze gebruikte Pinterest om ideeën voor knutselwerkjes op te zoeken en die te delen met anderen op de zorgboerderij waar ze verbleef.’ Marijes onderzoek toont ook aan dat ouderen digitale middelen soms op verrassende manieren inzetten. ‘Zo gebruikte een man met spraakproblemen de app Wordfeud om in contact te blijven met zijn zoon. Door spelenderwijs te communiceren, kon hij in zijn eigen tempo reageren zonder het ongemak van een direct gesprek. En een oudere dame die door geheugenproblemen moeite had met boodschappen doen, maakte foto’s van haar voorraadkast en gebruikte die als geheugensteuntje tijdens het winkelen. Dit soort creatieve toepassingen bewijzen dat ouderen technologie niet alleen adopteren, maar er ook op een eigen en soms bijzonder vindingrijke manier mee omgaan.’
DAAROM OMARMEN OUDEREN DIGITAAL
Marije ziet drie belangrijke redenen voor ouderen om digitale technologie te omarmen. ‘Allereerst dus die verbondenheid met anderen’, zegt ze. ‘Contact met kinderen en kleinkinderen is vaak een eerste motivatie om digitale middelen te leren gebruiken.’
‘Senioren gebruiken technologie soms op een slimme en verrassende manier’
Daarnaast weegt volgens de onderzoeker het behouden van de autonomie zwaar voor senioren. Technologie helpt ze om bijvoorbeeld zelfstandig hun bankzaken te regelen of online boodschappen te doen.
‘Ten slotte kan technologie bepaalde beperkingen compenseren. Digitale hulpmiddelen als spraakgestuurde assistenten en beeldbellen kunnen een fysieke of cognitieve achteruitgang compenseren.’
INTERNETTEN ZONDER ANGST
Ondanks de voordelen ervaren ouderen ook belemmeringen. ‘De steeds veranderende gebruikersomgevingen van apps en websites kunnen verwarrend zijn. Ook speelt de sociale omgeving een grote rol. ‘Soms zeggen familieleden te snel “ik doe het wel even”, waardoor ouderen niet de kans krijgen om zelf te leren.’
Uit Marijes onderzoek blijkt verder dat er angst is rondom privacy en online veiligheid. Sommige ouderen vermijden het gebruik van technologie, omdat ze bang zijn slachtoffer te worden van oplichting of datalekken. Dit wordt versterkt door berichten over neptelefoontjes van zogenaamde bankmedewerkers en frauduleuze WhatsApp-berichten. ‘Daarom is het essentieel om ou -
deren niet alleen te helpen met digitale vaardigheden, maar ook met digitale weerbaarheid. Simpele instructies – zoals hoe je verdachte berichten herkent en veilig online transacties uitvoert – kunnen helpen om deze angsten weg te nemen.’
DE OVERHEID MOET MEER DOEN
Gelukkig zijn er genoeg initiatieven die laagdrempelige ondersteuning bieden, zoals SeniorWeb en digitale inloopspreekuren in bibliotheken. Daarnaast zou volgens Marije de overheid toegankelijkere en stabielere digitale omgevingen moeten ontwerpen, met meer ondersteuning via telefonische of live hulpdiensten. Ook benadrukt ze het belang van een ondersteunend netwerk. ‘Familieleden en zorgverleners spelen hierin een sleutelrol. Zíj kunnen ouderen op een geduldige en persoonlijke manier begeleiden, zonder ze alles direct uit handen te nemen.’
Door in te zetten op persoonlijke relevantie, een ondersteunende omgeving en toegankelijke technologie, kan de digitale kloof steeds verder worden gedicht. Zo blijft iedereen, ongeacht de leeftijd, verbonden in een digitale samenleving.
Wie gebruikt het internet niet?
Het internet is niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven, maar dat geldt niet voor alle ouderen.
55-65 jaar
65-75 jaar
75-plus
‘Basale digitale vaardigheden’ houdt in: de essentiële kennis en vaardigheden die nodig zijn om effectief en veilig met digitale technologie om te gaan.
Denk hierbij aan het bedienen van apparatuur, het gebruiken van veelvoorkomende software, het veilig navigeren op internet en het oplossen van eenvoudige technische problemen.
Ze hebben vooral moeite met:
• het steeds weer moeten wijzigen van een wachtwoord 42%
• onthouden van wachtwoorden 41%
• het veilig opslaan en beheren van wachtwoorden 31%
• het aanmaken van veilige wachtwoorden 26%
Welke apparaten gebruiken ouderen?
85% gebruikt een smartphone
69% gebruikt een laptop
62% gebruikt een tablet
48% gebruikt een desktop
37% gebruikt een smart-tv
17% gebruikt slimme apparaten
Wat doen ouderen zoal online?
E-mailen
Online bankieren
Whatsappen
Online betalen Overheidszaken Beheren (zorg)verzekeringen
Bij het gebruik van digitale toepassingen lopen ouderen tegen de volgende zaken aan:
• Gebruik van smartphones (62%)
• Het beoordelen van informatie (43%)
• Het maken en delen van content (22%)
• Onzekerheid over Engelse en digitale termen
• Praktische obstakels zoals cloudopslag, spamfilters en het instellen van apparatuur
Van álle senioren die online actief zijn, gebruikt meer dan 52% het internet meerdere uren per dag. Dit percentage daalt naarmate de leeftijd stijgt. Van de 65tot 69-jarigen gebruikt 61% internet meerdere uren per dag, van de 80-plussers is dat nog maar 40%
BRONNEN:
FACTSHEET UNIVERSITEIT TWENTE | NETWERK MEDIAWIJSHEID | NATIONAAL OUDERENFONDS 2023 | SENIORWEB IN FOGRAPHIC 2023 | CBS: NEDERLANDERS DIGITAAL STEEDS VAARDIGER 2023 | VU MAGAZINE: INVESTEER NU IN DIGITALE VAARDIGHEDEN VAN OUDEREN 2024 | ANBOPCOB NATIONAAL SENIOREN PANELONDERZOEK DIGITALISERING 20232024 | RIJKSOVERHEID | PHAROS | OMROEP MAX | MARKETINGFACTS.
TEKST: SUUS RUIS
‘Ik meet ook mijn hartslag met mijn Apple Watch’
JOHAN ZWAKMAN (79)
Gerrie Overweel (69) werkte tot haar pensioen in het volwassenenonderwijs. Ze gaf onder meer les aan mensen die moeite hadden met lezen, schrijven én digitale vaardigheden.
Waar veel leeftijdsgenoten moeite hebben met digitalisering, maakt Johan Zwakman (79) er juist gretig gebruik van. Hij schakelt moeiteloos tussen zijn laptop, iPhone en iPad en gebruikt tegenwoordig veelvuldig ChatGPT. ‘Ik heb twee laptops en gebruik mijn iPad de hele dag door, voor van alles. “Pak je nou alweer dat ding?”, zeggen mensen weleens. Maar ik vind het handig om tijdens een gesprek even snel iets op te zoeken. Ik ben ook groot fan van de AI-dienst ChatGPT. Ik las erover in de krant en dacht: laat ik het proberen. Het was even puzzelen, maar nu gebruik ik de dienst heel vaak. Bijvoorbeeld toen ik een gedicht zocht voor de bijzetting van de urn van mijn vorig jaar overleden vrouw. Ik wilde iets met een vlinder en alzheimer erin. Ik vroeg het aan ChatGPT en wat eruit kwam, was zo mooi dat ik het zonder aanpassingen heb voorgelezen. Ik heb ook een Apple Watch. Ik houd daarop onder andere mijn stappen bij en kan er mijn hartslag mee meten. Twee jaar geleden voelde mijn hart nogal onrustig. Ik heb toen met mijn horloge een ECG gemaakt en zag dat ik boezemfibrilleren had. De cardioloog was onder de indruk van de data die ik kon laten zien.
Inmiddels betaal ik ook met mijn Apple Watch – geen gedoe meer met pasjes en pincodes. Mensen zeggen weleens: “Dat is toch hartstikke onveilig?” Maar zodra ik mijn horloge afdoe, is het meteen vergrendeld. Dan kan niemand er meer iets mee.’
‘Ik heb altijd met computers gewerkt’, vertelt Gerrie. ‘Ook nu ik gepensioneerd ben gebruik ik mijn laptop, tablet en telefoon nog dagelijks. Dat is het probleem niet. Maar nu ik niet meer werk, heb ik geen collega’s meer aan wie ik vragen kan stellen over ingewikkelde digitale zaken. En ik weet niet bij wie ik nu terechtkan. Updates, nieuwe apps, andere besturingssystemen... je moet alles bijhouden. SeniorWeb is handig voor basisvragen, maar voor ingewikkelder dingen moet je wachten tot er een vrijwilliger langs kan komen. Ik heb weleens zelf een expert geregeld, maar dan ben je zo honderd euro kwijt. Ook schuurt het hoe snel mensen je iets uit handen nemen. Ik stond in de supermarkt op mijn telefoon iets uit te zoeken over spaarzegels – hup, pakt iemand het apparaat uit mijn handen: “Ik doe het wel even.” Maar nee, ik wil het zelf doen en kán het meeste ook zelf, alleen duurt het iets langer. Ik zie het ook om me heen: mensen stoppen met werken, vallen stil en ondertussen verandert alles. Zelfs een treinkaartje kopen en samenreiskorting regelen voor de vriendinnen met wie ik op pad ga, is nu een digitale procedure van een half uur. Ik wil mee blijven doen, maar mis plekken waar ik met moeilijke vragen terechtkan.’
‘Ik heb niemand meer aan wie ik iets kan vragen over digitale zaken’
OuderenWijzer juni 2025
Marinus Mauritz (81) vindt het lastig om alle digitale ontwikkelingen bij te benen. Hij heeft ook helemaal geen zin meer om al die nieuwe dingen te leren. ‘Een half jaar geleden stond mijn broer voor de deur en vroeg: “Waarom neem je de telefoon niet op?” Bleek mijn huistelefoon het niet meer te doen. Hij was te oud om nog te repareren, dus ik moest een moderne telefoon, een Apple. Sinds een tijdje gebruik ik hem ook echt, maar alleen om te bellen. Er staat naast het telefoontje een ballonnetje en ik weet dat dat berichten zijn, maar hoe het precies werkt, heb ik nooit begrepen.
Ik vind het heel onprettig dat alles digitaal moet, ook gezondheidsza -
Robertine Nunes Nabarro (78) kocht haar eerste computer in 1984. Sindsdien heeft computertechnologie altijd een grote rol gespeeld in haar leven. ‘Ik ben sinds 2012 weduwe. Voor een vrouw alleen is computertechnologie essentieel – zo blijf je in contact met anderen. Naast mijn
‘Ik vind het heel onprettig dat alles maar digitaal moet’
iPhone heb ik een MacBook, een iPad en een e-reader. Ik doe alles digitaal. Mijn twee kranten lees ik online en ik ben actief op Facebook, Instagram en X. Verder speel ik samen met mijn beste vriendin elke ochtend Wordle, Wordfeud, Ruzzle en Scrabble.
Op mijn iPad lees ik boeken, volg ik webinars en maak ik aantekeningen met mijn Apple Pencil. Ik heb artrose in mijn duimgewrichten en stevig een pen vasthouden doet pijn, maar met de Pencil is dat niet het geval. Ik heb ook net een paper screen protector gekocht. Dat ‘plak’ je op het scherm en door de structuur ervan is het net of je op papier schrijft. Het schrijven helpt me bij mijn werk als psychotherapeut; dat
ken. Dan krijg je een bericht van Gezondheidsplein en moet je een code invullen. Een code! Ik ben de Binnenlandse Veiligheidsdienst niet. En ik erger me rot aan al die Engelse termen. Op een gegeven moment heeft iemand DigiD voor me geïnstalleerd. Toen kreeg ik een bericht waarin stond dat ik een bericht had. Dat is toch te gek voor woorden?
Ik bankier nog met papieren overschrijvingen, maar ik kan inmiddels wel e-mailen. Het lukt me zelfs om foto’s te versturen.
Ik heb heus wel mensen die me kunnen en willen helpen, maar ik wil gewoon geen nieuwe taal meer leren, daar heb ik geen zin in. Bovendien ben ik wat ik vandaag hoor, morgen toch weer vergeten.’
‘Ik vind het fantastisch als ik weer iets nieuws heb geleerd’
doe ik nog twee dagen per week, vanuit huis en online via Zoom, Google Meet of Facetime. Als ik iets digitaals niet snap, kijk ik eerst op Google of YouTube – iets wat ik andere ouderen ook aanraad. Ik vind het fantastisch als ik weer iets nieuws heb geleerd. Kijk mij nou, denk ik dan. Technologie is niet de toekomst, het is het heden. Je kunt er maar beter in meegaan.’
Voor ANBO-PCOB is digitalisering een belangrijk punt van aandacht. Nu, maar zeker ook met het oog op een toekomst waarin we steeds afhankelijker worden van digitale technieken en middelen.
Digitalisering heeft veel voordelen. Mensen kunnen makkelijk en snel met elkaar communiceren. Informatie en diensten zijn altijd beschikbaar via internet. En waar
in het verleden veel papierwerk nodig was, kunnen we nu veel zaken digitaal regelen. Toch vinden wij dat er altijd ook niet-digitale alternatieven moeten zijn. Er is en blijft een grote groep mensen die niet kunnen of willen meegaan in de digitalisering. Alleen al in Nederland zijn er zo’n twee miljoen mensen die het moeilijk vinden om te werken met digitale apparaten. Bovendien zijn apparatuur en internet best duur. Er is angst voor gegevensdiefstal of misbruik van persoonlijke informatie. En sommige mensen geven de voorkeur aan menselijke interactie en fysieke ervaringen.
Al onze belangenbehartigers hebben te maken met de gevolgen van digitalisering. Onze beleidsadviseur Eric Brendel is daarom betrokken bij de Werkgroep Toegankelijkheid en Bereikbaarheid Betalingsverkeer van De Nederlandsche Bank. Ook neemt ANBO-PCOB deel aan de werkgroep Toegankelijk Bankieren . Daar-
mee is met de vier grootbanken een programma gestart dat er vooral op gericht is om het betalingsverkeer voor iedereen toegankelijk te houden.
Onze beleidsadviseur Ger Deleij werkt onder meer samen met de Alliantie Digitaal Samenleven , waarin de overheid, maatschappelijke organisaties, bedrijven en ervaringsdeskundigen hun krachten bundelen om ervoor te zorgen dat iedereen in de digitale samenleving kan (blijven) meedoen.
ANBO-PCOB is aangesloten bij het Netwerk Digitale Inclusie dat zich inzet om websites en apps toegankelijk te maken en te houden voor ouderen en mensen met een beperking. Met het initiatief Unlock Digitale Weerbaarheid zetten we ons in om mensen weerbaarder te maken in een digitale wereld. En in het programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen van de Rijksoverheid pleiten we ervoor om digitale technologie voor ouderen beschikbaar te stellen, zodat ze zo lang mogelijk zelfredzaam kunnen blijven.
Digitaal bijblijven kan mensen helpen om goed en gelukkig ouder te worden
Wij zijn ervan overtuigd dat digitaal bijblijven mensen kan helpen om goed en gelukkig ouder te worden. Daaraan willen we graag bijdragen.
Op ons online ontmoetingsplatform www.uwtrefpunt.nl kunnen onze leden elkaar digitaal ontmoeten.
Onze podcast-serie gaat over onder andere digitale veiligheid. Te beluisteren via www.anbo-pcob.nl/podcast
De gratis tipgids Digitaal met elkaar in contact , gemaakt in samenwerking SeniorWeb, helpt u op weg om veilig digitaal contact te leggen met anderen. Voor informatie: www.anbo-pcob.nl/ tipgids-digitaal-contact
De gratis tipgids Smartphone geeft heldere informatie over de belangrijkste functies, instellingen en digitale veiligheid van uw mobieltje en over het oplossen van veelvoorkomende problemen. Ontdek hoe de nieuwste functies uw dagelijks leven kunnen verrijken. Er zijn twee versies: één voor de iPhone en één voor de Androidsmartphone. Kijk op: www.anbo-pcob.nl/ tipgids-smartphones
3
het beste bed kenmerken van
1. Makkelijk op- en schoonmaken
2. Unieke verstelmogelijkheden
3. Persoonlijk aangepast
2
3 voor nu én later
1
Ber & Elly Tweepersoons hoog-laag bed “Ook ná de aankoop zijn ze er voor je.”
Lees ruim 1.100 klantervaringen op
Vraag gratis de brochure aan
✓ Boordevol informatie en inspiratie
✓ Lees ervaringen van klanten
✓ Bekijk de uitgebreide collectie
Ga naar well-fair.nl of bel ons: 0341 27 7010
TEKST: JOSÉ MAST
Als voor jezelf zorgen moeilijker wordt, kun je hulp krijgen via de Wmo. Maar misschien zijn mensen wel beter geholpen met een training die ze helpt langer zelfstandig te kunnen functioneren. Reablement (het weer zelf kunnen) wordt dit genoemd.
*BRON: ONDERZOEK ‘EEN GOEDE DAG OP EIGEN KRACHT’ I.O.V MINISTERIE VAN VWS, DECEMBER 2022.
Trainen om weer zelf de ramen te kunnen lappen, oefenen om jezelf te kunnen aankleden met aankleedhulpmiddelen. Of oefenen met reizen met het ov als je zelf geen auto meer kunt rijden. Sommige ouderen hebben veel baat bij een trainings- of oefenprogramma dat precies aansluit bij hun behoeften. Ze worden daarmee minder afhankelijk van anderen. Deze unieke aanpak wordt ook wel reablement genoemd (spreek uit: rie-ee-bel-ment). Letterlijk betekent dat: het weer zelf kunnen. Gemeenten zetten vol in op beleid vanuit de reablement-filosofie. Maar
niet iedereen is daar blij mee, zeker niet als de training een verplichting zou zijn en vervolgens de hulp niet meer komt. De nieuwe aanpak kan daardoor voelen als een verkapte bezuinigingsmaatregel, waarbij de zorg uiteindelijk lijkt te worden ‘afgepakt’. ANBO-PCOB volgt daarom de ontwikkelingen op de voet.
De aanpak verschilt per gemeente
Veel gemeenten onderzoeken de mogelijkheden van trainings- en oefenprogramma’s die tot doel hebben om iemand weer zoveel mogelijk in staat te stellen het leven te leiden dat hij of zij wil. De behoeften van de persoon in kwestie moeten daarbij op de eerste plaats staan.
Voor gemeenten kan reablement een manier zijn om tegemoet te komen aan de wensen van ouderen én om de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) uitvoerbaar te houden in deze tijd van vergrijzing en personeelstekorten. Ze stimuleren en ondersteunen ouderen dan ook op verschillende manieren om meer zelf te gaan doen. De ene gemeente richt zich vooral op het versterken van het sociale netwerk, omdat iemand die eenzaam is sneller achteruitgaat dan iemand die sociaal actief is. De andere gemeente richt zich hoofdzakelijk op preventie door ouderen kennis te laten maken met hulpmiddelen en beweegprogramma’s. En weer een andere gemeente
maakt gebruik van Powerful Ageing, een trainingsprogramma waarmee ouderen hun spierkracht vergroten zodat het uitvoeren van huishoudelijke taken of traplopen makkelijker wordt (zie kader).
In Denemarken werkt het, maar niet voor iedereen
De hamvraag is of ouderen na een trainings- of oefenprogramma daadwerkelijk beter in staat zijn om zelfstandig het leven te leiden zoals ze dat willen. Het voorlopige antwoord is: soms wel, soms niet. In Denemarken zijn de
Iedereen zou vrij moeten zijn om wel of niet mee te doen aan reablementprogramma’s
afgelopen tien jaar goede resultaten behaald met een wettelijk verankerde aanpak, waarbij verschillende vormen van zorg met elkaar samenwerken. Denen met een hulpvraag krijgen ondersteuning op maat van een team dat onder andere bestaat uit een fysiotherapeut, een ergotherapeut en een wijkverpleegkundige. Het resultaat: ruim 60 procent van de Denen die een beroep deden op thuiszorg is na maximaal drie maanden weer zelfredzaam en kan het zonder zorg stellen. Een kleine 40 procent blijkt dus geen baat bij deze aanpak te hebben*. In Nederland wordt momenteel in diverse proefprojecten wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de effecten van reablement.
Fijn ouder worden
Goede en toereikende ouderenzorg is een van de belangrijkste speerpunten van ANBO-PCOB. Investeren én innoveren is daarbij cruciaal. Het lijkt erop dat reablement – in al z’n verschillende vormen, programma’s en doelstellingen – een waardevolle bijdrage kan leveren aan waardig en zelfstandig ouder worden.
Meer lezen over reablement? Ga naar: www.zonmw.nl/nl/ programma/reablement
Werken aan krachtherstel
Powerful Ageing is het eerste landelijke reablement -programma dat sinds anderhalf jaar voor alle gemeenten beschikbaar is. Het is de afgelopen tijd – vaak om redenen die niets met het programma zelf van doen hadden – niet altijd positief in het nieuws geweest. In de basis biedt Powerful Ageing ouderen de mogelijkheid om onder begeleiding van een fysiotherapeut gerichte spieroefeningen te doen, zodat ze bijvoorbeeld zelf het huishouden weer kunnen oppakken. Het gaat daarbij vooral om het trainen van spieren die belangrijk zijn om een beweging te starten. Deze spieren zijn onder andere belangrijk bij traplopen of iets van de grond rapen. Powerful Ageing is alleen geschikt voor mensen die geen andere gezondheidsproblemen hebben.
Wij spraken met Mohamed El Hadouchi, onderzoeker en docent aan de Hogeschool van Utrecht en degene die Powerful Ageing ontwikkelde na jarenlang onderzoek naar explosief spiervermogen. Het interview is te lezen via www.anbo-pcob.nl/reablement .
ANBO-PCOB is voorstander van reablement en maakt zich er hard voor dat de trainingsen oefenprogramma’s beschikbaar komen of blijven voor alle ouderen die dat wensen. ANBO-PCOB is hierover dan ook in overleg met gemeenten en met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Maar de behoefte van de oudere moet altijd het uitgangspunt zijn, benadrukt senior beleidsadviseur Ger Deleij. ‘Uit diverse onderzoeken blijkt dat ouderen graag zo lang mogelijk zelfstandig en zelfredzaam blijven. Wij ondersteunen ontwikkelingen die hen daarbij helpen. Ouderen die bijvoorbeeld voor een trainingsprogramma in aanmerking komen, kunnen met gerichte oefeningen hun spierkracht verbeteren. Het uitgangspunt is dat dit op basis van vrijwilligheid gebeurt. Dat vraagt grote zorgvuldigheid van de mensen die ouderen hierin begeleiden. Zij moeten per aanvraag beoordelen of een training geschikt is en mogen niemand dwingen om mee te doen. Ook mogen ouderen niet worden gestraft als ze afzien van zo’n training. Ze moeten er dan voor kunnen kiezen om gebruik te blijven maken van een voorziening als huishoudelijke hulp. Ook als de krachttraining niet werkt, moeten ze kunnen terugvallen op hulp.’
Een lekkend dak zorgt voor veel ellende bij Tayeb
Lamine in Den Haag. Hij vraagt de woningcorporatie herhaaldelijk om een oplossing en blijft daarbij steeds vriendelijk en beleefd. Maar ANBOPCOB-consulent Linda Preston besluit dat een andere aanpak nodig is.
Als Linda Preston in november 2024 langsgaat bij het echtpaar Lamine schrikt ze zich kapot. ‘Meneer liet mij de logeerkamer zien. In het plafond zat een gat van ongeveer een vierkante meter. De muren waren vochtig, het behang liet los. Lekkage, al sinds april. Zijn vrouw had door het vocht moeite met ademhalen en ze hadden plots last van muizen. Ik dacht: moet ík hiermee helpen? Dit is zo groot, het is meer iets voor het tv-programma Radar.’
niets. Opnieuw belt hij naar de woningcorporatie, opnieuw komt er iemand langs en opnieuw hoort hij niets. ‘Toen ik daarna weer contact opnam, bleek dat er niets was gevonden. Maar later die week kwam het water wéér door het plafond.’
’s Zomers is het echtpaar Lamine lang weg, maar bij terugkomst belt Tayeb nog maar eens met de woningcorporatie. Geduldig legt hij uit dat de problemen steeds groter worden. ‘Het behang was kapot, de vloer stuk en de matrassen kon ik weggooien.’ Nu wordt beloofd dat er een aannemer langskomt, maar dat gebeurt niet. Als in oktober de lekkage nog steeds niet is verholpen, schakelt Tayeb ANBOPCOB in. ‘Meneer Lamine was steeds vriendelijk en beleefd gebleven’, zegt Linda, ‘maar ik vond dat het tijd werd voor een zakelijke aanpak.’ Samen maken ze een stappenplan en Linda begint met het opbouwen van een dossier. Ze drukt Tayeb op het hart om bij ieder gesprek door te vra-
‘De consulent van ANBO-PCOB heeft mij heel goed geholpen’
‘Mijn dochter was op bezoek en sliep in de logeerkamer’, vertelt Tayeb Lamine. ‘Midden in de nacht kwam er water uit het plafond. De volgende ochtend heb ik de woningcorporatie gebeld.’ Er wordt hem beloofd dat er binnen twee dagen naar gekeken wordt. En inderdaad, er verschijnt een hoogwerker om het dak te kunnen inspecteren. Vervolgens hoort Tayeb
gen. ‘En als meneer Lamine iemand bij de woningcorporatie sprak, moest hij de naam van die persoon noteren. Om de volgende dag weer te bellen. Toen er opnieuw een aannemer zou langskomen, moest hij dat bedrijf van tevoren bellen om de afspraak te checken.’
De aannemer komt en maakt een plan om de lekkage op te lossen. Maar
Het ANBO-PCOB Adviesteam helpt u graag met vragen en problemen. U kunt ons iedere werkdag van 10.00 tot 15.00 uur bereiken via telefoonnummer 0348-46 66 88. Mailen kan altijd: adviesteam@anbo-pcob.nl
Op onze website kunt u nog meer opgeloste zaken bekijken: anbo-pcob.nl/opgelost
voor Linda is het daarmee niet klaar. ‘Ik onderzocht waar de familie nog meer recht op had. Die kamer kon maandenlang niet gebruikt worden, dus moest meneer Lamine een deel van de huur terugkrijgen. Ook vond ik een schadevergoeding nodig. Ik heb meneer Lamine hierin geadviseerd en hij zorgde er vervolgens zelf voor dat hij een groot deel van de schade vergoed kreeg.’
Tayeb is enorm blij met de hulp van ANBO-PCOB. ‘Linda heeft mij heel goed geholpen. Als zoiets gebeurt, moet je blijkbaar blíjven aandringen op een oplossing.’
Hij is blij dat het nu allemaal achter de rug is. Zijn vrouw is weer gezond en de logeerkamer is opnieuw ingericht. Toch kijkt hij terug op een pijnlijke periode. ‘Ik woon bijna vijftig jaar in Nederland en ben nog nooit zo slecht behandeld.’
Beierse Woud, Rattenberg Duitsland
10-daagse busreis
Ontdek het indrukwekkende Beierse Woud. We verkennen we het grootste natuurgebied van Midden-Europa. Inclusief uitstapjes naar Passau en Tsjechië.
10-daagse busreis
Ontdek het indrukwekkende Nationaal
Park Hohe Tauern, panoramische uitzichten en pure natuur. Inclusief afwisselende excursies en een dagtocht naar Slovenië.
Heerlijk verblijf in een gezellig Gasthof-hotel
Prachtige natuurtochten
Verken het Beierse Woud en bezoek Passau
Boeiende excursies naar o.a. Český Krumlov
Verblijf in een sfeervol familiehotel
Ontdek het betoverende kasteel Hluboká
Vertrek tussen mei en september
vanaf p.p. 989
Inclusief Kärnten Card met veel voordeel
Dagtocht naar Kranjska Gora en Bled
Vertrek tussen juni en september
vanaf p.p. 1069
TEKST EN FOTO’S: ED LODEWIJKS
Imposante bergen in het zuiden, glooiende heuvels in het noorden en daartussenin rivieren en meren. Dát is Oberösterreich, een rustig en prachtig gebied in het noorden van Oostenrijk. Deze nog tamelijk onbekende streek is heerlijk om te voet of op de fiets te verkennen.
De inwoners van Oberösterreich noemen de streek ook wel ‘Oostenrijk in het klein’. De schitterende natuur, het lekkere eten en de mooie dorpjes en steden maken het gebied tot een ideale bestemming. Fietsen over de beroemde Donauradweg , wandelen door het bergland van Pyhrn-Priel, een bezoek aan ‘de kruidentuin’ Mühlviertel en slenteren door de prachtige regiohoofdstad Linz. Dus, op naar Oberösterreich en e-bike en wandelschoenen mee!
De start van onze verkenningstocht is best pittig. Aan de oever van de Donau ligt het dorpje Haibach. Daar leidt een behoorlijk steil stijgend wandelpad ons in een goed half uur naar de Schlögener Schlinge. Na onze inspanningen is dit panoramapunt de grote beloning: vrij uitzicht op de rivier, die hier een krappe bocht van 180 graden maakt; de Donauschlinge. Echt een slinger in het landschap… wat een bijzonder
effect! Mooi ook om te zien hoe een paar flinke schepen behoedzaam door de krappe bocht manoeuvreren.
Maar we zijn hier vooral naartoe gekomen om te fietsen. Lekker ontspannen langs de rivier, over een fietspad zonder grote hoogteverschillen. De 1500 kilometer lange Donauradweg is de beroemde fietsroute die van Duitsland naar Hongarije loopt en wij leggen daarvan vandaag een stukje van zo’n 30 kilometer tussen Haibach en Engelhartszell af. Erg blauw is de Donau nu helaas niet. Groen en een beetje troebel door de regen van de afgelopen dagen. Maar de zon schijnt stralend en het is heerlijk trappen zo midden in de natuur.
Na zo’n 15 kilometer steken we met een pontje over naar Engelhartszell, het stadje dat het trappistenklooster Stift Engelszell herbergt. De abdijkerk is weelderig versierd in rococostijl. In het klooster leven nog vier monniken. Zij runnen de brouwerij waar abdijbier
Linksboven
Op de e-bike door Pyrhn-Priel.
Links De weelderig versierde abdijkerk van Engelhartszell.
Rechts Het lieflijke heuvelland Mühlviertel.
‘Vanaf dit punt kijken we neer op de Donau die zich door het landschap slingert’
en likeur wordt gemaakt. Echt vakwerk, is de conclusie na een proeverij.
Wat ook de aandacht trekt in dit kleine plaatsje is het Schütz Art Museum, dat gevestigd is in een grote, witte kubus aan de rivier. Het is een initiatief van de Oostenrijkse bouwondernemer Josef Schütz, die er een internationale collectie schilderijen en beelden heeft ondergebracht. Echt de moeite van het bezichtigen waard! Daarna fietsen we terug naar Haibach.
Hoe anders Oberösterreich er ook uit kan zien merken we zo’n 80 kilometer zuidelijker, in de regio Pyhrn-Priel. Ruiger en bergachtiger, meer het traditionele Oostenrijk zoals we dat kennen. Uitvalsbasis is hotel Das Rössl in het knusse toeristendorp Windischgarsten. Ook nu trekken we er op onze e-bikes op uit. Eerst lekker vlak naar het plaatsje Spital, maar als we doorrijden naar Rossleithen komen de bergen steeds dichterbij en klimt de weg aardig omhoog. Onze elektromotoren zetten een tandje bij, dus het is prima te doen. Na nog eens
Links Adembenemend uitzicht op de Donauschlinge.
Onder
Na de wandeling door het stadshart van Linz: Proost!
4 kilometer klimmen staan we plots oog in oog met de Gleinkersee, een verstild bergmeer omringd door steile wanden. Wat een schoonheid! Daarna zoeven we soepel over de kortste weg naar beneden, terug naar Windischgarsten. In totaal zo’n 30 kilometer op de teller.
We willen natuurlijk ook de bergtoppen ervaren. Daarvoor gaan we naar wandel- en skigebied Hinterstoder. Het is miezerig weer, dus nemen we heel comfortabel de gondel, die ons naar een hoogte van 1400 meter voert. Nu staan we midden in de alpine wereld. We lopen een rondje om het bergmeertje. Geen vergezichten vandaag helaas, maar de gezellige sfeer in de warme Lögerhütte maakt een hoop goed. Eenmaal terug beneden is de hemel gelukkig opgeklaard en gaan we nog naar het Stodertal. Daar ontspringt de rivier de Steyr, een bruisend waterstroompje in een frisgroene oase.
Ook een inspirerende plek is de regio Mühlviertel, niet ver van Linz. In het vruchtbare, lichtglooiende heuvelland met velden vol kruiden, wilde bloemen en hop is het mooi wandelen. De hop vindt zijn weg naar het middeleeuwse stadje Freistadt, dat gevormd is rond de bierbrouwerij waarvan de bewoners van de 149 huizen nog altijd eigenaar zijn. Goed bewaard gebleven, inclusief de oude stadsmuren en -poorten.
Tot slot bezoeken we Linz. De hoofdstad van Oberösterreich is veel minder bekend dan steden als Salzburg en Wenen, maar Linz staat met zijn imposante barokke stadshart wel mooi op de Unesco Werelderfgoedlijst. Het is ook de stad van componist Anton Bruckner, van wie hier in 2024 zijn tweehonderdste geboortedag groots werd gevierd. Even trots zijn ze hier op de lokale lekkernij Linzer Torte, die in menige konditorei bij de koffie geserveerd wordt. Onze wandeling door het centrum eindigt bij het hooggelegen Schlossmuseum, vanwaar we een prachtig uitzicht over de stad en de Pöstlingberg aan de overkant hebben. Daar rijden we in een historische tram vanaf de Hauptplatz naartoe. Linz is verrassend mooi, net als de rest van Oberösterreich.
Boven De stoere stadspoort van Freistadt.
Links Een trotse inwoner van Hinterstoder.
De website van Oberösterreich Toerisme geeft uitgebreide informatie over alle regio’s, bezienswaardigheden, activiteiten, fiets- en wandelroutes, accommodaties en horeca: www.oberoesterreich.at
Hebt U al gedacht aan een “toiletbril-met-onderdouche” ?
Want als het goed schoonmaken van uw onderlichaam moeilijker wordt en U wilt niet afhankelijk zijn van uw partner of hulp, dan is een “wc-met-onderdouche” onontbeerlijk !
dé beste en meest betrouwbare toiletbril-met-onderdouche
Want wat doet U als U uw onderlichaam niet meer zelf kunt reinigen door ouderdom, ziekte of handicap? Als je dus een ander moet vragen om de billen schoon te maken ? Iedereen vindt dat zeer gênant!
“Een Spatoilet® betekent”: optimale service. Zie artikel Consumentenbond April ’23 en dit geldt ook nu nog!”
Voordelen van een Spatoilet®:
• Verwarmde toiletzitting
• Reiniging van Uw onderlichaam met warm water
• Vaginale reinigingsfunctie
• Ingebouwde föhn voor optimale droging
• Massage- en pulsefuncties
• EN installatie zonder hakken of breken
PLUS
• 100% hygiëne
• Bespaar tot 90% op toiletpapier
• EN nooit meer ‘natte-doekjes’ !
De bediening is uiterst eenvoudig:
• Met extra duidelijke afstandsbediening
• Instelbaar voor 4 gebruikers
• Soft-closing toiletbril
Kortom een heel compleet apparaat voor een uiterst scherpe prijs:
(Bij zelf installeren kost de Spatoilet® 795 euro)
Bron: Consumentenbond April 2023
Frisse service W.V... koopt in 2021 een Spatoilet – een toilet met sproeier – waar hij erg blij mee is. Door een val van zijn vrouw in de toiletruimte breken de kunststof boutjes van de zitting af. V... mailt Spatoilet. Al snel krijgt hij een telefoontje dat er nieuwe boutjes onderweg zijn. Maar nadat Vos de boutjes heeft vervangen, werkt de afstandsbediening die bij het toilet hoort niet meer. Er is weer telefonisch contact. V... probeert van alles, maar het lukt hem niet om het euvel op te lossen. De leverancier stelt voor om de volgende dag zelf langs te komen. Op een zondag nog wel. Hij plaatst een nieuwe schakelaar in de ontvanger van de wc, waarna alles weer werkt. De leverancier kan net op tijd voor de aangekondigde ijzel weer op pad. Een flinke rit van een paar uur. Spatoilet kan wel een potje breken bij V....
• 1140 euro INCLUSIEF installatie. (daarkomt èchtgeencentmeerbij!)
Probeer de Spatoilet nu DRIE WEKEN, gratis voor niets! U betaalt na de proefperiode.
Al meer dan 16 jaar is de Spatoilet een zeer betrouwbaar apparaat en daarom geven wij 5 jaar volledige garantie. Onze klanttevredenheid is hoog en dat willen we zo houden!
TEKST: SASKIA GROOTEGOED
‘Iedereen die in huis een kamer over heeft kan hospita worden’, zegt minister Mona Keijzer. In de strijd tegen de woningnood promoot de overheid deze vorm van kamerverhuur. Maar hoe werkt het en waar moet een hospita allemaal rekening mee houden?
Hospitaverhuur heeft voor zowel de verhuurder (de hospita) als de huurder allerlei voordelen. Sommige mensen verhuren een kamer voor wat extra inkomsten of om een woningzoekende uit de brand te helpen. Ook voor wie het minder prettig vindt om alleen te wonen kan het verhuren van een kamer een uitkomst zijn; iemand die je goedemorgen wenst, af en toe een boodschapje voor je doet of iets repareert in huis. Voor de huurder is het ook vaak prettig om een huisgenoot te hebben. De hospita kan je bijvoorbeeld op weg helpen als je uit een andere
stad komt, of uit een ander land en de taal nog niet zo goed spreekt.
Er zijn wel voorwaarden
Je privéruimte delen met een ander doe je natuurlijk niet zomaar. Daarom is het goed om stil te staan bij wat er allemaal bij komt kijken, zoals de financiële kant. Het maakt niet uit of u in een koop- of huurhuis woont, een kamer verhuren mag als u daar tenminste toestemming voor hebt van uw verhuurder of hypotheekverstrekker. En in sommige gemeenten moet u eerst een vergunning aanvragen. Ook is er een aantal voorwaarden verbonden aan hospitaverhuur. Zo moet u als verhuurder zelf ook op het adres wonen en moet de huurder ouder zijn dan 18 jaar. Het goede nieuws is dat het verhuren van een kamer gelukkig vrijwel nooit invloed heeft op toeslagen en uitkeringen. Zo houdt u dus meestal echt wat over. Vaak hoeft u de inkomsten niet eens op te geven bij de belasting. Kamerverhuur kan wel gevolgen hebben voor
bijvoorbeeld een bijstandsuitkering of de aanvullende inkomensvoorziening voor ouderen (AIO). Zoek daarom goed uit wat in uw geval geldt. Hierover is informatie te vinden op www.rijksoverheid.nl Tik in het zoek-vak (bij het vergrootglas) het woord ‘hospitaverhuur’ in.
De beslissing is genomen, u wilt een kamer verhuren. Dan is het handig om een bemiddelingsbureau in te schakelen. Zo’n bureau helpt u zoeken naar een passende huurder, het opstellen van het huurcontract, en het begeleidt u tijdens de huurperiode.
Hospi Housing bijvoorbeeld ondersteunt huurders en verhuurders door heel Nederland. En in verschillende gemeenten is het initiatief Onder de Pannen gestart. Deze organisatie verzorgt allerlei praktische zaken rondom de verhuur en staat bovendien garant voor de huur. Iedereen kan zich aanmelden als verhuurder, ook mensen met een bijstandsuitkering of een sociale huurwoning.
MMona Keijzer , minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening, lanceerde een speciale campagne om verhuurders te informeren over hoe je hospita wordt én wat dat oplevert. ‘Hospitaverhuur is voor iedereen die in huis een kamer overheeft.’
Mona Keijzer: ‘Iedere zomer weer worden onze studenten geconfronteerd met een nijpend gebrek aan kamers. Ze willen na hun eindexamen dolgraag beginnen aan hun studie, vaak in een nieuwe stad, maar kunnen nergens terecht. Er is in Nederland een tekort van zo’n 60.000 studentenwoningen. Tegelijkertijd geeft een op de drie Nederlanders aan voldoende ruimte te hebben om iemand in huis te nemen. Zo’n 8 procent van die mensen staat daar ook daadwerkelijk voor open. Dat komt neer op zo’n 100.000 potentiële kamers. Vanuit het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke
Ordening (VRO) zijn we daarom een
campagne gestart om mensen te informeren over hospitaverhuur, iets dat vroeger heel gewoon was. Het beeld van de hospita is nu vaak nog dat van een strenge oude dame die een student in huis heeft. Maar dat beeld klopt niet. Hospitaverhuur is voor iedereen die in huis een kamer overheeft.’
Goede afspraken maken
‘Er zijn allerlei voordelen aan hospitaverhuur. Als de kinderen het huis uit zijn, kan het thuis soms wel erg stil zijn. Als je dan een kamer verhuurt, is er weer reuring in huis. Ook voor de huurder is het prettig. Veel studenten hebben als ze aan hun studie beginnen nog geen sociale contacten in hun studiestad. Dan is het fijn als er iemand is die je wegwijs maakt.
In het begin is het misschien even wennen, maar na verloop van tijd wordt het vertrouwd. In het huurcontract maak je afspraken over hoe je met elkaar omgaat. Ook kun je afspreken dat de huurder af en toe helpt bij klusjes in huis of de schoonmaak.
Een ander voordeel is dat mensen een
aardig bedrag aan extra inkomsten kunnen verdienen met het verhuren van een kamer. De inkomsten uit de verhuur hebben vrijwel nooit invloed op toeslagen en uitkeringen zoals de AOW, WW en Wajong. Ook hoef je tot ruim 6000 euro per jaar deze inkomsten niet op te geven bij je belastingaangifte.’
aan andere regels
‘Vanuit de overheid doen we er alles aan om het proces rondom hospitaverhuur soepeler te laten verlopen. Met een wetswijziging gaan we onder meer twee belangrijke zaken aanpakken. Ten eerste, als je een koophuis hebt, dan moet de hypotheekverstrekker toestemming geven. Maar die is vaak terughoudend. Dat is begrijpelijk, want als een huis wordt verkocht en er zit een huurder in, dan is dat nadelig voor de opbrengst van de woning. Het wetsvoorstel regelt dat de huurder bij verkoop ook verhuist, net als de hospita. Het contract vervalt dan.
‘Al de kinderen het huis uit zijn, kan het thuis soms erg stil zijn’
Daarnaast introduceren we een tijdelijk huurcontract van maximaal vijf jaar speciaal voor hospitaverhuur. Nu moet de verhuurder na één jaar een contract voor onbepaalde tijd geven. Dat gebeurt vaak niet, terwijl beide partijen misschien nog best een paar jaar langer met elkaar door willen. De opzegtermijnen blijven wel bestaan. Dat is belangrijk, want iemand komt echt in je privédomein. Je maakt gebruik van dezelfde trap en dezelfde badkamer. Als het dan niet klikt, dan moet je
binnen korte tijd de huur op kunnen zeggen en niet nog een jaar aan iemand vastzitten. Het is dus echt anders dan een regulier huurcontract. De overheid wil dat zoveel mogelijk gemeenten hospitaverhuur gaan stimuleren. Soms zijn die bang voor uitbuiting. Ze vrezen bijvoorbeeld dat er tien arbeidsmigranten in een kleine eengezinswoning worden ondergebracht. Dat is natuurlijk niet de bedoeling. Gelukkig zien steeds meer gemeenten niet alleen de risico’s, maar ook de kansen.’
Niet alleen voor studenten
‘Hoe kom je nou aan een huurder? Er zijn bemiddelingsbureaus die mensen aan elkaar koppelen. Het bureau voert een verwachtingengesprek, zodat de huurder weet hoe het werkt en waar hij aan begint. Voor de verhuurder zijn er handige standaardcontracten waarin ook de afspraken worden opgenomen die je samen maakt. Met zo’n contract en de begeleiding van een bemiddelingsbureau voelt het vaak een stuk minder onzeker.
Natuurlijk kun je ook zelf een huurder zoeken, bijvoorbeeld via vrienden of familie. Het mooie is dat hospitaverhuur niet alleen een oplossing kan zijn voor het tekort aan studentenkamers. Er zijn namelijk geen leeftijdsgrenzen; hospitaverhuur is voor iedereen. Dus ook voor iemand die na een scheiding op straat komt te staan en geen kans maakt op de oververhitte woningmarkt. Ik hoop echt van harte dat zoveel mogelijk mensen en gemeenten meedoen om de kansen te benutten.’
Meer weten? www.volkshuisvestingnederland.nl/ hospitawijzer
Jaarlijks worden er in Amsterdam een paar honderd hospitamatches gemaakt. Dat mogen er van de gemeente nog veel meer worden. Hoewel het aantal aanvragen van geïnteresseerde huurders stijgt, blijft het aanbod van hospita’s achter.
De woordvoerder van Zita Pels, wethouder Volkshuisvesting van de gemeente Amsterdam, licht toe: ‘We zijn vanuit de gemeente in gesprek gegaan met verschillende partijen, zoals woningcorporaties en bemiddelingsbureaus. Zij gaven aan dat vooral regelgeving en gemeentelijke vergunningen een sta-in-de-weg zijn bij hospitaverhuur. Maar ook de informatievoorziening bleek beter te kunnen. De gemeente zet zich nu in om deze hindernissen op te lossen.’
Een pilot met huurders
‘In Amsterdam bestaat 39 procent van het woningaanbod uit sociale huurwoningen. Ook bewoners daarvan kunnen aan hospitaverhuur doen. We werken samen met woningcorporaties om dit mogelijk te maken. In juli 2024 zijn die corporaties een pilot gestart. Huurders krijgen van de corpera -
tie nu op grote schaal toestemming om als hospita een kamer te verhuren. We hebben met de corperaties afspraken gemaakt over de werkwijze en hoe een aanvraag wordt beoordeeld. Door de ervaringen die we opdoen met deze pilot verwachten we hospitaverhuur in de toekomst nog laagdrempeliger te maken.’
Geen controle
‘Een ander probleem waar mensen tegenaan lopen is dat het omgevings- of bestemmingsplan het gebruik van een woning voor meer dan één huishouden niet toestaat. Wil je je huis delen met een ander, dan moet er een vergunning worden aangevraagd. Dat is voor verhuurders en woningbouwcorperaties vaak een ingewikkeld proces. Daarbij komt dat de vergunning niet altijd wordt verleend. Omdat dit beleid niet direct gewijzigd kon worden, heeft het Amsterdamse college besloten om de verhuurders voorlopig niet te controleren op die vergunning. In de periode totdat het officieel is geregeld, kan er dus toch al worden begonnen met hospitaverhuur. De Amsterdammer is daarmee geholpen.’
‘We eten samen, praten veel.’
‘Ze voelen als familie’
Michèle Velthuizen en haar man Nop wonen in een grote woonboerderij met veel lege kamers en ze hebben ook een gastenverblijf in de tuin.
Michèle: ‘We overwogen er een B&B van te maken, maar het leek ons mooier om internationale studenten te helpen. Het is voor hen vaak lastig om een kamer te vinden. Onze huurder Zixu uit China was wanhopig toen hij bij ons op gesprek kwam. Gelukkig konden we hem via Hospi Housing blij maken. Zelf ben ik deels in Azië opgegroeid; ik snap dus de cultuurverschillen. Daardoor kon ik Zixu uitleggen hoe de dingen hier werken.
Toen Zixu weer naar huis ging, kwam er een andere student uit China: Yubin. En doordat Zixu later weer terugkwam voor een masterprogramma, hebben we nu twee Chinese studenten in huis. We zijn heel close; eten samen, praten veel.
Helaas bleek een tweede huurder wel voor problemen te zorgen. We moesten bijvoorbeeld een omgevingsvergunning aanvragen bij de gemeente Alphen aan den Rijn, maar die werd twee keer afgewezen. Het is belangrijk uit te zoeken hoe het in de eigen gemeente is geregeld. Want hoewel de landelijke overheid hospitaverhuur stimuleert, is de praktijk soms weerbarstig. Toch zouden we onze jongens niet willen missen, ze voelen als familie. Dus wij geven niet op als het om die vergunning gaat.’
‘We hadden meteen een klik’
‘We brengen veel tijd samen door.’
Zixu Zeng kreeg van de Universiteit Leiden een website door met organisaties die hem konden helpen bij het vinden van een kamer.
Zixu: ‘Ik wist al van andere Chinese studenten dat het vaak lastig is om een kamer te vinden vanwege de wooncrisis. Toch koos ik voor Nederland. Als rechtenstudent is het bijzonder om hier te studeren, in een land waar internationaal recht zo belangrijk is. Van een eerdere uitwisseling wist ik bovendien dat de mensen hier goed Engels spreken. Ik vind het belangrijk om goed te kunnen communiceren met mensen.
Toen Michèle me ophaalde van Schiphol hadden we meteen een klik. Ik ben heel warm onthaald. Uiteindelijk heb ik maar een paar dagen in het gastenverblijf geslapen. Ik was veel liever bij Michèle en Nop in huis. Gelukkig was dat voor hen ook oké. We hebben een kookschema gemaakt en brengen veel tijd samen door.
Mijn woonplek voelt geborgen en sereen. Het huis is alleen te bereiken via het water. Ik kreeg mijn eigen bootje, dat was echt een bijzondere verrassing. Het is mooi dat een organisatie als Hospi Housing zich zo inzet om studenten te helpen. Ik hoop dat zich nog veel meer verhuurders aanmelden, want er zijn nog veel studenten die om een kamer zitten te springen.’
‘Een huurder in huis is hartstikke leuk.’
‘We hebben nooit spijt gehad van onze beslissing’
Toos van Mourik zag op televisie een reclamespotje van Onder de Pannen en het leek haar een goed idee om iemand te helpen die verlegen zat om een woonruimte. Toos: ‘Onze kinderen zijn uitgevlogen en wij hebben nu een leeg nest. We hebben wel lang getwijfeld over kamerverhuur. Iemand staat toch ineens onder je douche, wil in je koelkast. Uiteindelijk besloten we toch om de stap te zetten.
Op het kantoor van Onder de Pannen maakten we kennis met Yariv. Nadat van beide kanten was uitgesproken dat het goed voelde, is hij bij ons thuis de kamer komen bekijken.
We hebben nooit spijt gehad van onze beslissing. Yariv is een fijne man. In het begin moesten we wel even afstemmen hoe we het in de praktijk wilden doen. We zagen elkaar iedere dag wel even, maar we waren allebei ook druk met ons eigen leven. Inmiddels heeft Yariv een eigen woning. Wij willen in de toekomst nog weleens iemand in huis nemen. Tegen iedereen die overweegt een kamer te verhuren zou ik willen zeggen: spring in het diepe, laat je verrassen. Het is harstikke leuk. Je leert mensen kennen van buiten je eigen bubbel en je krijgt er veel voor terug. Af en toe moet je een beetje inschikken, maar wat maakt dat uit.’
‘Ik kookte een diner toen Toos jarig was.’
‘We vierden samen Chanoeka’
Toen Yariv Ephraim na zijn scheiding een woning zocht in Amsterdam, bleek dat echt onmogelijk.
Yariv: ‘Zeven jaar heb ik naar een huis gezocht; een heel moeilijke tijd. Ik was afhankelijk van vrienden bij wie ik steeds een korte periode kon logeren.
Via de gemeente ben ik in contact gekomen met bemiddelingsorganisatie Onder de Pannen. De mensen die daar werken zijn echt ontzettend lief en behulpzaam. Het is gewoon bizar hoeveel ze hebben gedaan om mij te helpen. Ik kom uit Israël, maar woon al 45 jaar in Nederland. Hoewel ik de taal goed begrijp, zijn officiële zaken en papierwerk soms toch nog lastig. Ook daarmee hielpen ze me.
Via hen kwam ik in contact met Toos, die in haar huis in Amstelveen een kamer voor me had. Ik woonde zes maanden bij Toos en haar man. We konden het goed met elkaar vinden. Ik hielp af en toe in de tuin, we vierden samen Chanoeka – het joodse lichtjesfeest – en ik kookte een uitgebreid Israëlisch diner toen Toos jarig was.
Na zes maanden kreeg ik een eigen woning. Ik heb nu drie slaapkamers en denk dat ik volgend jaar misschien ook een kamer ga verhuren aan iemand die het nodig heeft. Het voelt goed om op die manier iets terug te doen.’
Wilde Ganzen steunt wereldwijd mensen die met kleine, slimme projecten armoede aanpakken in hun eigen buurt of dorp. Door Wilde Ganzen op te nemen in uw testament geeft u deze aanpakkers de kans om armoede van onderop te doorbreken.
Meer informatie? Ga naar www.wildeganzen.nl/nalaten of scan de QR-code. Liever een persoonlijk gesprek? Neem dan contact op met Emmy Janssen via 033 - 204 5522 of emmy@wildeganzen.nl
TEKST: ROB HOEKSTRA
Lezen is leuk én belangrijk, maar het is niet voor iedereen even makkelijk. Als je slechtziend bent bijvoorbeeld of als je moeite hebt met het vasthouden van een boek. Toch zijn er voor mensen met een leesbeperking oplossingen die maken dat ze tóch kunnen blijven lezen.
Lezen is je laten verwonderen door prachtige verhalen of je voor even onderdompelen in een compleet andere wereld. Door te lezen blijf je via kranten, tijdschriften en informatieve flyers op de hoogte van wat er om je heen gebeurt. Maar wat als je blind bent of slechtziend? Cognitieve problemen hebt? Of als je door een aandoening als parkinson, MS of reuma letterlijk je boek niet meer kunt vasthouden? Voor al die mensen biedt de stichting CBB al jaren passende oplossingen die allerlei geschreven teksten ook voor mensen met een leesbeperking toegankelijk maken.
De geschiedenis van de CBB, die gevestigd is in Ermelo, gaat al meer dan honderd jaar terug. Gedurende haar bestaan heeft de stichting veel kennis en expertise opgebouwd. ‘We waren in het verleden vooral een bibliotheek’, vertelt Marieke Achterberg, medewerker marketing en communicatie bij de CBB. ‘De naam zegt het al: CBB staat voor Christelijke Bibliotheek voor Blinden en Slechtzienden. Maar door de jaren heen zijn we uitgegroeid tot een veelzijdige en innovatieve organisatie die alle middelen beschikbaar heeft om leesbeperkingen te vervagen. Daarom gebruiken we tegenwoordig alleen de afkorting CBB. We zetten ons met hart en ziel in om een leesbeperking geen belemmering te laten zijn voor een volwaardige deelname aan de maatschappij.’
Het toegankelijk maken van lectuur doet de CBB op verschillende manieren. Zo produceert de stichting voor de bibliotheekservice Passend Lezen passende leesvormen voor iedereen met een leesbeperking. Er zijn hier dan ook duizenden boeken, kranten en tijdschriften te leen in een leesvorm naar keuze, variërend van luisterboeken tot lectuur in braille of met grootletters, zoals jumboletters. Mensen kunnen voor € 33 per jaar lid worden van deze bibliotheekservice en vervolgens van het aanbod gebruikmaken. Marieke: ‘Samen met de Stichting Dedicon voorziet de CBB in talloze producties. Dat doen we ook voor De Leesbutler , waarbij de CBB zich vooral richt op christelijke lectuur in passende leesvormen. Het betreft een eigen collectie van publicaties die niet bij Passend Lezen beschikbaar zijn.’
Er zijn duizenden boeken, kranten en tijdschriften te leen in een leesvorm naar keuze
‘Tamelijk nieuw is onze Basis Audio Speler, oftewel de BAS’, vertelt Marieke. ‘Op deze speler kun je heel eenvoudig boeken, kranten en tijdschriften in gesproken vorm beluisteren. Ook kun je via de BAS gewoon naar de radio luisteren. Mensen met een leesbeperking kunnen de speler voor € 8,75 per maand bij ons huren, de eerste twee maanden zijn gratis. De BAS werkt via wifi en op basis van een afspeelkaart met een QR-code. Die afspeelkaart stop je in de speler en dan kun je de lectuur op de kaart, bijvoorbeeld een krant als de NRC of het Nederlands Dagblad, direct beluisteren. Het apparaat heeft eenvoudige bedieningsknoppen en ook een aansluiting voor een koptelefoon. We hebben de speler in 2024 geïntroduceerd en we ontwikkelen deze nog verder door voor een optimaal gebruik.’
‘We beschikken gelukkig over heel veel betrokken mensen die zich voor de CBB en mensen met een leesbeperking inzetten’, zegt Marieke. ‘Zo’n tweehonderd vrijwilligers bijvoorbeeld spreken de audio-leesproducties voor de CBB in. Daaraan stellen we hoge kwaliteitseisen. Mensen moeten daarom eerst een stemtest doen en ze moeten uiteraard duidelijk spreken. De lat ligt hoog! We hebben trouwens nog behoefte aan mannenstemmen...’
Voor wie het lastig vindt om het apparaat aan te sluiten, bieden de consulenten van CBB soelaas. Marieke: ‘Wij beschikken in het hele land over consulenten die hulp aan huis bieden voor mensen die slecht zien of plotseling met een leesbeperking geconfronteerd worden. Dan is de route naar een passende leesvorm niet altijd eenvoudig te vinden. Onze consulenten bieden ondersteuning en begeleiding. Ze kunnen helpen bij de installatie van de BAS, maar bijvoorbeeld ook informatie geven over hoe je je kunt aanmelden bij Passend Lezen en hoe je producten kunt bestellen.’
De CBB bepaalt op basis van de behoeften van organisaties en particulieren het aanbod. ‘We krijgen vragen van bijvoorbeeld KLM, de Rijksoverheid en de Oogvereniging om hun producten passend aan te bieden, zodat ook hun klanten met een leesbeperking niet verstoken blijven van informatie’, vertelt Marieke. ‘Daarbij beperken we ons niet tot Nederland; we zetten ook lectuur in andere talen om. Daarnaast krijgen we regelmatig verzoeken om een nieuwe uitgave in een passende leesvorm in onze collectie op te nemen. Afhankelijk van de mogelijkheden geven we daaraan gehoor. Zo bleek er behoefte te zijn aan een gesproken versie van Ouder en Wijzer. Zo’n zeventig leden van ANBO-PCOB maken nu gebruik van dit tijdschrift in gesproken vorm. Mooi en fijn dat we hierin kunnen voorzien.’
Leden kunnen op onze website inloggen en daar het hele magazine beluisteren via www.anbo-pcob.nl/ magazine/
TEKST: ANITA HARTE
FOTO’S: ALDO ALLESSIE
Kees Wisse (bijna 80) is al sinds 2008 vrijwilliger voor Natuurmonumenten op het Zuid-Hollandse eiland Tiengemeten. Hij is er gids, houdt toezicht op de natuurspeeltuin en begeleidt – zoals vandaag – kinderfeestjes.
11:00 Een goed uur geleden ging Kees met de fiets op weg. Hij moet precies 15,5 km rijden naar het pontje dat hem van het vasteland naar het eiland brengt. ‘Voor ik opstap, kijk ik altijd eerst naar de lucht en spits ik mijn oren om de vogels op mijn route te ontdekken. Zo is die fietstocht elke keer weer een feestje. Net als de tien minuten op de boot.’
11:10 Kees arriveert altijd bijtijds op Tiengemeten. Hij vindt het fijn om zelf even op het eiland te kijken en door de natuurspeeltuin Speelnatuur te lopen om te zien of alles er goed bij ligt. ‘Ik heb hier weleens een dode gans of haas moeten opruimen.’
12:30 Samen met collega Guido worden de voorbereidingen getroffen voor de knutselactiviteit van straks. Vandaag worden er vogelhuisjes gemaakt. ‘Elk kind kan het en anders help ik even.’
13:15 Tijd voor koffie. Dat kan nu nog, maar als vanaf 21 april de Speelnatuur weer open is, heeft Kees het voor koffiedrinken vaak te druk. Dan geniet hij als oud-onderwijsman van de energie en de creativiteit van de kinderen. ‘Het is geweldig om te zien dat ze hier in de natuur met zo weinig spullen zo veel plezier kunnen hebben.’
14:00 ‘De kinderen komen áltijd enthousiast van de boot’, vertelt Kees. ‘Ze zijn eerder bij het speelhuis dan ik!’
Doet u ook vrijwilligerswerk binnen ANBO-PCOB of daarbuiten? Vindt u het leuk als de fotograaf een dag met u meeloopt en onze redacteur u telefonisch interviewt? Geef u dan op en vertel in het kort wat u zoal doet. Mail naar: magazine@anbo-pcob.nl of schrijf ons: De Vrijwilliger Postbus 2012 3440 DA Woerden
14:20 Een korte uitleg over het eiland mag uiteraard niet ontbreken.
‘Halverwege de jaren 90 van de vorige eeuw is het akkereiland Tiengemeten veranderd in een natuureiland.’
17:00 Het kinderfeestje is compleet als de schipper op de terugweg nog een feestmuziekje opzet.
OOK VRIJWILLIGER WORDEN OP TIENGEMETEN? Houdt u van de natuur én van kinderen, dan wilt u misschien ook vrijwilliger worden op Tiengemeten. Ga dan naar www. natuurmonumenten.nl en tik in het zoekveld het woord ‘vrijwilliger’.
Hoog/Laag systeem
Verrijdbaar en deelbaar
Makkelijk in-en uitstappen
Eenvoudig opmaken
365 dagen slaapgarantie
Vrijblijvend advies aan huis
“Heerlijk uitgerust wakker worden, makkelijk uw bed op kunnen maken, eenvoudig onder uw bed stofzuigen, op elke hoogte in en uitstappen en tevens voorbereid zijn op de toekomst? Het kan allemaal met een levensloopbestendig bed van Bedder.”
Profiteer nu van onze lente actie! Ter waarde van € 1.198,-
Tot € 900,- leeftijdskorting
Gratis uitstapverlichting op sensor t.w.v.
Gratis noodstroom voorziening t.w.v.
(Actie loopt van 01-04-2025 tot 30-06-2025)
*vraag naar de voorwaarden
“Wilt u onze gratis brochure ontvangen?
Bel dan naar 0561-700224, scan de QR-code of bezoek” www.bedder.nl
€ 99,-
€ 199,-
TEKST: RIANNE VAN DER MOLEN
FOTO’S: MARK KOHN
In de tweede helft van het leven wordt voor veel mensen zingeving steeds belangrijker. Zij vragen zich af wat het doel van het leven is en wat het leven de moeite waard maakt. We vroegen een hoogleraar, een pastoraal werker en een antropoloog wat volgens hen het leven zin geeft.
RENS BOD
HOOGLERAAR DIGITALE GEESTESWETEN -
SCHAPPEN EN SCHRIJVER VAN HET BOEK
WAAROM BEN IK HIER?
‘Voor mijn boek heb ik onderzocht welke zingevingsvormen er wereldwijd zijn. Bij een groep jager-verzamelaars in Maleisië, de Semai, vond ik een mooie vorm. De Semai hechten grote waarde aan punan ; een leven waarin ze nooit hun eigen wensen aan anderen op willen leggen. Dat voeren ze heel ver door. Zo is tennis bij deze mensen heel populair, maar ze houden geen puntentelling bij. Hun doel is niet om te winnen, maar juist om de bal zo terug te spelen dat de ander hem kan raken. Dit volk heeft ook nog nooit oorlog gevoerd, dus wij kunnen zeker van hen leren.’
‘Behalve voor altruïstische zingevingsvormen – zoals vrijwilligerswerk en mantelzorg – zijn er genoeg mensen die kiezen voor egocentrische zingeving, zoals het vinden van leuk werk of het bereiken van een verhoogd bewustzijn. In het ideale geval stel je een zingevingspakket samen waarin beide vormen vertegenwoordigd zijn, maar wel met aandacht voor het eenvoudige.’
‘Psychiater Dirk de Wachter zei eens: “Ga streven naar het gewonige”. Het gewonige, dat vind ik een mooi woord. Daarmee bedoelt De Wachter: een ander vasthouden of even in de ogen kijken, zodat die ander voelt dat jij er voor hem of haar bent. Dat wordt ook steeds belangrijker als we ouder worden.’
JANINE SCHIMMELPENNINCK
ANTROPOLOGE EN SCHRIJFSTER
VAN HET BOEK NATURAL SKILLS
‘Zingeving gaat over het ervaren van vrede, geluk en verbondenheid. Als je die dingen voelt, kun je volledig jezelf zijn. Het probleem is tegenwoordig dat mensen de zin van het leven meestal buiten zichzelf zoeken. Heb je pas een waardevol leven als je soep uitdeelt of arme mensen helpt? Ik denk het niet. Hoe belangrijk het ook is om te zorgen voor anderen, daarmee zal je de ware zin van het leven niet vinden.’
‘Echte zingeving ontstaat door je verbonden en goed te voelen. Ken je die momenten waarop je helemaal opgaat in iets? In een hobby, in je werk of in een goed gesprek? Dat fijne gevoel ontstaat doordat er op zo’n moment geen zelfbesef meer is. Omdat je vervloeit met wat je doet, verdwijn je zelf. Dat voelt van nature heel goed.’
‘De zin van het leven gaat om oké te zijn met jezelf. Hoe oud je ook bent. Meditatieve oefeningen kunnen helpen om je lichaam beter te voelen en af en toe even helemaal weg te zakken in je lijf. Ook als het pijn doet of als je stram bent. Wanneer dat lukt, gaat de energie weer stromen. Dat versterkt de liefde voor jezelf én voor de wereld.’
Echte zingeving ontstaat door je verbonden te voelen en oké te zijn met jezelf
WAT VINDT U?
Wat is voor ú de zin van het leven?
Praat mee op onze digitale ontmoetingsplaats www.uwtrefpunt.nl (en klik op ‘Doe mee’ en ‘De grote vraag’). Of schrijf naar:
De Grote Vraag, postbus 2012, 3440 DA Woerden.
STEPHEN VAN DER LEIJ STUDENTENPASTOR EN SCHRIJVER VAN
HET BOEK GEEF GEN Z GEWOON HAAR ZIN
In mijn eigen zoektocht naar zingeving neem ik Jezus als voorbeeld
‘Bij jongeren is de zoektocht naar zingeving vaak opgedeeld in kleine porties. Zij vragen zich af wie ze zijn, hoe anderen hen zien en wat hun plek is in de wereld. Welke keuzes moeten ze maken?’
‘Vroeger snapte ik niet goed dat mensen zingeving uit hun werk konden halen. Voor mij is zingeving altijd gekoppeld aan mijn geloof in God. Maar nu ik als pastor op een mbo werk en veel praat met jongeren die seculier zijn opgevoed, zie ik ook andere waarden.’
‘Mijn studenten halen hun voldoening soms uit sporten of een toffe stageplek. Tegelijk staan ze bewust in het leven. Vaak hoor ik dat ze meer willen dan alleen maar hard werken en veel geld op de bank. Tijd doorbrengen met vrienden of familie is voor hen belangrijk, omdat ze voelen: dát geeft mijn leven zin. Daar kunnen andere generaties nog van leren.’
‘In mijn eigen zoektocht naar zingeving neem ik Jezus als voorbeeld. Aan hoe hij hier op aarde leefde en hoe hij met mensen omging. Niet eerst oordelen, maar met iemand aan tafel gaan, er voor de ander zijn en van daaruit een relatie opbouwen. Steeds zoeken naar manieren om op Jezus te lijken, geeft mijn leven betekenis.’
TK Home Solutions is marktleider in trap- en huisliften. Al meer dan 60 jaar helpen wij mensen wereldwijd om langer veilig en comfortabel thuis te blijven wonen. De S200 traplift past zich perfect aan uw trap aan. Dankzij slimme technologie en een ergonomisch design biedt deze lift comfort, veiligheid en gebruiksgemak. De geavanceerde draaitechniek zorgt voor een soepele en stabiele rit.
Een podcast is een soort radioprogramma dat u via internet kunt beluisteren. ANBO-PCOB heeft nu een eerste podcast-serie gemaakt over veiligheid en criminaliteit.
U hebt het woord ‘podcast’ de laatste jaren vast weleens voorbij horen komen. En velen van u maken al gebruik van dit fenomeen. Zo’n podcast bestaat vaak uit meerdere afleveringen over een bepaald onderwerp, zoals gezondheid, geschiedenis, persoonlijke verhalen of in ons geval veiligheid en criminaliteit.
U kunt een podcast beluisteren op uw computer, tablet of smartphone via bijvoorbeeld een streamingsdienst of een website. Ook onze podcast-reeks is te beluisteren via www.anbo-pcob.nl/podcast en via de bekende streamingdiensten. Een podcast is ideaal voor in de auto of trein, tijdens het wandelen of het uitlaten van de hond en ook als u even minder zin hebt om te lezen, maar liever ergens naar luistert.
Onze veiligheidsreeks concentreert zich op drie aspecten: veiligheid in en om de woning, digitale en financiële veiligheid, en veiligheid in een tijd van kunstmatige intelligentie (AI). Die drie aspecten worden telkens in een serie van vier afleveringen uitgeplozen door presentator Inge Diepman. Zij gaat daarover in gesprek met politieman Sybren van der Velden Walda, fraude-expert Boudewijn van der Valk en AI-expert Jim Stolze.
In de eerste vier afleveringen praat politieman Sybren over:
Misschien denkt u: bij mij valt niets te halen. Maar dat is niet hoe inbrekers denken. Zij willen snel binnenkomen en nemen alles mee wat ze kunnen vinden. Dát wilt u zien te voorkomen!
Of het nu gaat om zakkenrollerij, babbeltrucs of shouldering (waarbij iemand over uw schouder meekijkt), criminelen weten precies wanneer en hoe ze hun slachtoffers kunnen misleiden.
De deurbel gaat. Voor u staat een man in politie-uniform. Hij zegt: ‘Goedemiddag, er zijn criminelen bij u in de buurt actief en ik kom uw waardevolle spullen veiligstellen.’ Wat doet u? Niet binnenlaten! De babbeltruc is een methode die oplichters gebruiken om uw huis binnen te komen en daar alles te stelen wat waardevol is.
Stel, uw buurvrouw helpt u al jaren met kleine klusjes en u vertrouwt haar volkomen. Dan verdwijnt er geregeld geld uit uw portemonnee. Wat blijkt: uw buurvrouw maakt misbruik van uw vertrouwen. Financieel misbruik komt vaak voor. Het begint vaak klein; een familielid of thuishulp helpt met betalingen en dat mondt uit in uitbuiting en nanciële schade.
In de volgende vier afleveringen gaat fraudeexpert Boudewijn in op:
Phishing
U ontvangt een e-mail van uw bank waarin staat: ‘Wij hebben verdachte activiteiten op uw rekening waargenomen. Klik hier om uw toegang te herstellen.’ U wilt meteen actie ondernemen. Maar wacht, is dit bericht wel echt?
WhatsApp-fraude
‘Hoi pap, ik heb een nieuw nummer!’ Het berichtje komt van een onbekend nummer, maar de profielfoto toont uw dochter. Dus u slaat het nummer op. Bij een volgend bericht vraagt uw zogenaamde dochter u om met spoed geld over te maken.
Wachtwoorddieven
Het is makkelijk te onthouden: uw geboortedatum. En die gebruikt u overal als wachtwoord. Helaas is het een zwak wachtwoord (net als bijvoorbeeld ‘Welkom123’ of ‘Qwerty123’) dat voor criminelen makkelijk te achterhalen is om zo eenvoudig toegang te krijgen tot uw accounts.
ng
In de laatste vier afleveringen praat
AI-deskundige Jim over:
Wat is AI?
AI ( artificial intelligence ) is tegenwoordig overal, maar roept ook vragen en soms angst op. Hoe kunnen we er veilig mee omgaan?
De opkomst van AI
Spoofing is een veelgebruikte techniek waarbij criminelen telefoonnummers vervalsen en zich voordoen als een betrouwbare instantie.
De wereld heeft al heel wat technologische revoluties doorgemaakt: van de komst van de eerste televisie tot het internet. Het ene moment zaten we te kijken naar een zwart-witbeeldscherm, het andere moment hadden we een smartphone in de hand. En nu? Nu staat AI op het punt ons dagelijks leven te veranderen.
AI in de zorg
AI belooft een oplossing te zijn voor (een deel van) de personeelstekorten in de zorg én een verbetering van de zorg zelf. Maar wat betekent dat voor de menselijke maat en onze privacy?
Digitale weerbaarheid
Slechts een derde van de Nederlanders voelt zich online veilig. Nog minder mensen denken dat ze voldoende kennis hebben om zichzelf te beschermen. In deze laatste aflevering hoort u hoe u digitaal weerbaarder kunt worden.
Deskundige info en handige tips
√ Stijlvolle erotiekwinkel √ Voor comfort, plezier en ondersteuning
Veel voor samen genieten Voor hulp & ondersteuning
“Wat een fijne website! Eindelijk een site om me eens goed te oriënteren op dit gebied. Veel goede uitleg en advies waar we iets aan hebben.
Mijn nieuwe aanwinst inmiddels ontvangen en nog eens extra verrast door de mooie verpakking.”
Fantaseer, Lach en Durf voor een Leven Lang Liefhebben
• Uw huis verkopen?
Uw huis verkopen? Er blijven wonen?
• Er blijven wonen?
Geen huur betalen?
• Geen huur betalen?
Plan een gratis en vrijblijvend intakegesprek
Plan een gratis en vrijblijvend intakegesprek
• Maandelijks geld ontvangen?
• Dat kan!
Maandelijks geld ontvangen? Dat kan!
Profiteer nu van de mogelijkheden op de woningmarkt
Profiteer nu van de mogelijkheden op de woningmarkt Graag komen wij bij u langs voor een vrijblijvend en kosteloos intakegesprek.
Graag komen wij bij u langs voor een vrijblijvend en kosteloos intakegesprek. U kunt uw adviesafspraak telefonisch of via de website inplannen. Altijd discreet.
U kunt uw adviesafspraak telefonisch of via de website inplannen. Altijd discreet.
Bel of App:
Bel of App: Tel.: 076 561 59 55 Mobiel/WhatsApp: 06 27 08 26 65
Telefoon: 076 561 59 55
Mobiel/WhatsApp: 06 27 08 26 65
Online:
Website: www.fvzvastgoed.nl
Online: Website: www.fvzvastgoed.nl
Mail: info@fvzvastgoed.nl
Mail: onfo@fvzvastgoed.nl
www.depaarsekeizerin.nl
Jeanette van Lierop (76)
“Ik wil mijn omgeving niet belasten met de afwikkeling van mijn nalatenschap, maar wie dan wel?”
Het Rode Kruis als executeur
Heeft u geen nabestaanden die u wilt of kunt vragen om uw uitvaart en de afhandeling van uw nalatenschap te verzorgen? En zou u graag met uw erfenis hoop willen geven aan mensen in nood wereldwijd?
Als u het Rode Kruis in uw testament opneemt als erfgenaam en executeur, verzorgen wij de hele afhandeling van uw nalatenschap. Van het regelen van uw uitvaart en het leeghalen van uw woning tot en met de belastingaangifte.
Dat geeft rust
In één of meer vertrouwelijke gesprekken nemen we de tijd om u te leren kennen, zodat wij alles conform uw wensen kunnen regelen. En uw nalatenschap? Die komt belastingvrij ten goede aan onze levensreddende hulp.
Neem contact op met onze relatiemanager
Alexandra Weststrate op 06-38 21 50 28 voor meer informatie en de voorwaarden. Of vraag vrijblijvend onze brochure over nalaten aan het Rode Kruis aan via rodekruis.nl/brochure
Brede kant van de trap blijft vrij
Uw trapleuning kan blijven zitten
Nieuw, huur en tweedehands
Standaard 5 jaar garantie
Snelle levering
Vrijblijvend thuisadvies
Maak vandaag nog een afspraak voor een gratis en vrijblijvend thuisadvies. Omdat elke situatie anders is, maken wij de traplift helemaal op maat.
Hoe uw trap er ook uitziet en wat uw wensen ook zijn; samen zoeken we naar de perfecte oplossing.
Naam
Adres
Postcode/plaats
Telefoon
Stuur deze bon in een ongefrankeerde
envelop naar: Koninklijke Otolift Trapliften, Antwoordnr. 17014, 2810 VK Bergambacht
Of scan de QR-code met de camera van uw telefoon.
Nu presentator
JAAP JONGBLOED (70) op papier met pensioen is, heeft hij tijd om zijn passie voor sport en gezondheid te delen. Met podcasts, webinars en bijeenkomsten hoopt hij ouderen in beweging te krijgen. Kijk op jaapjongbloed.nl
Onlangs liep ik hem weer eens tegen het lijf: de bekende neuropsycholoog prof. dr. Erik Scherder. Hij is een van mijn idolen en wel om een aantal redenen. Om te beginnen vanwege zijn warme betrokkenheid bij de Erik Scherder Huizen, waar jongeren met ernstig hersenletsel geholpen worden op weg naar een zelfstandig bestaan. En ook vanwege zijn aanhoudende strijd tégen de ‘pandemie van het zitten’ en vóór een actieve leefstijl. Verder bewonder ik hem, en zeker niet in de laatste plaats, omdat hij op 73-jarige leeftijd nog volop actief is.
De mantra van Scherder: ‘Blijf jezelf uitdagen, blijf moeite doen! Dan houd je je lichaam fit en je hersenen
scherp!’ De professor heeft een hekel aan een veilige, gemakzuchtige levenshouding. ‘Comfortzone is gevarenzone!’, zegt hij. Maar probeer er maar eens uit te komen, uit die comfortzone. Buiten de comfortzone gebeuren magische dingen, beweren sommige mensen. Ja, stress, ongemak en paniek, zegt het luie stemmetje in je hoofd. Mij niet gezien, ik blijf lekker zitten op de bank met een glaasje wijn.
Het is ook niet makkelijk om de ‘opdracht van Erik’ in de praktijk te brengen. Maar als het lukt, is het resultaat vaak van grote waarde. In feite heeft het mij gebracht waar ik nu ben. Ik leg het even uit.
Ooit werkte ik als net afgestudeerde jurist in een doodsaaie baan bij een bank. En toen was er die vacature. TROS Aktua, het fameuze actualiteitenprogramma uit de jaren 80, zocht een verslaggever. Voor de grap besloot ik samen met mijn beste vriend op de advertentie in te gaan. We sloten een weddenschap: wie het verst zou komen in de sollicitatieprocedure kreeg een kratje pils. Tot mijn verbazing werd ík uitgenodigd voor een gesprek. Mijn vriend niet, dus het bier was binnen!
Los van de gewonnen drank kon ik nog wel een paar redenen verzinnen om me niet bij de TROS te hoeven melden voor het sollicitatiegesprek: ik had helemaal geen journalistieke opleiding; TROS Aktua was veel te conservatief; ik zou voor de sollicitatie een vrije dag moeten nemen… en ga zo maar door. In werkelijkheid was ik gewoon te schijterig. Maar op de een of andere manier heb ik mezelf toch kunnen overtuigen om de uitdaging aan te gaan. Om de hindernis te nemen. Om buiten m’n comfortzone te stappen.
Nadat ik de stress van de confrontatie met eindredacteur en gekend bullebak Wibo van de Linde had overwonnen, bracht ik het er blijkbaar aardig van af. Tot mijn verbazing werd ik aangenomen. En de rest is geschiedenis. De volgende vier decennia zagen er anders uit dan ik ooit had kunnen vermoeden. Tja, uitdagingen aandurven. Moeite doen. Het kan je veel brengen, vraag het maar aan Erik Scherder!
TEKST: ROB HOEKSTRA
Bent u op zoek naar een (andere) auto en twijfelt u nog tussen kopen of leasen? Mede op basis van een rekenvoorbeeld hebben we enkele voor- en nadelen van kopen en leasen voor u op een rij gezet.
Rekenvoorbeeld: kosten private lease versus kopen
Ziehier de kosten per maand voor het kopen van een nieuwe Peugeot 208 en een vergelijkbare tweedehands (niet hybride; bouwjaar 2020) én het leasen van diezelfde nieuwe Peugeot 208 en een vergelijkbare tweedehands (km-stand 53.703). We zijn hierbij uitgegaan van een gebruiksduur van vijf jaar en maximaal 10.000 kilometer per jaar. (Berekening op basis van aanschaf in februari 2025.) BRON: ANWB
BRONNEN: ANWB, CONSUMENTENBOND EN AUTO WEEK
De auto is van ú
Als u een auto koopt, bent u de eigenaar en kunt u met de auto doen en laten wat u wilt – een schade wel of niet laten repareren, een onbeperkt aantal kilometers rijden, de auto houden of verkopen. Koopt u een occasion? Doe dat dan bij een erkend BOVAG-bedrijf of bij iemand die voor honderd procent te vertrouwen is.
Soms voordeliger dan leasen
In het rekenvoorbeeld is het kopen van een nieuwe auto duurder dan leasen. Maar als u voldoende spaargeld hebt om de auto in één keer te kunnen betalen, is koop juist vaak voordeliger dan private lease. De maandelijkse lasten moet u dan wel na de termijn van vijf jaar uit het voorbeeld verminderen met de restwaarde van de auto.
Duurder met financiering
Als er een financiering nodig is om de auto aan te schaffen, stijgen de maandkosten met een rentebedrag. In het rekenvoorbeeld zou dit, afhankelijk van de gekozen financieringsmaatschappij, uitkomen op maandelijks zo’n 100 euro extra voor de nieuwe Peugeot en ongeveer 50 euro extra voor de occasion. En dan moet u ook nog de lening aflossen!
Onzekere variabele kosten
Onderhoud, APK-keuringen en reparaties zijn voor eigen rekening. Dat geldt ook voor verzekeringen, motorrijtuigenbelasting en pechhulp. Zeker bij een tweedehands auto zijn deze kosten vaak hoger, laat ook het rekenvoorbeeld zien.
Onzekere restwaarde
Afhankelijk van het model en de leeftijd van de auto is het de vraag hoeveel u bij inruil of verkoop voor uw auto krijgt. In het rekenvoorbeeld zou op basis van de maandelijkse afschrijving de te verwachten restwaarde van de nieuw aangeschafte Peugeot 10.350 euro zijn. De desbetreffende occasion levert naar verwachting nog maar 5200 euro op.
Duurdere auto’s óók mogelijk
Als u geen of onvoldoende spaargeld hebt, is leasen vaak voordeliger dan kopen. U kunt natuurlijk kiezen voor een voordelige auto, maar bij lease komen ook duurdere auto’s –zowel nieuw als tweedehands als elektrisch – binnen bereik.
Vaste maandbedragen
U betaalt geen aanschafprijs, maar vaste maandelijkse termijnen. U weet dus waar u aan toe bent. Vaak kunt u kiezen voor ‘lease-looptijden’ van 12, 24, 36 tot zelfs 72 maanden.
Minder onvoorziene kosten
Bij lease hebt u geen last van onvoorziene risico’s, zoals waardeverlies van de auto doordat de marktprijzen dalen. En de kosten voor onderhoud, APK-keuring, reparatie en motorrijtuigenbelasting zijn voor rekening van de leasemaatschappij. Brandstof, parkeer- en tolkosten en boetes betaalt u zelf.
Kostbaar bij beperkt gebruik
Private lease is duur als u de auto tijdelijk niet of nauwelijks gebruikt, omdat u dan toch de vaste maandelijkse termijnen moet voldoen. Het is dus belangrijk om bij het afsluiten van een leasecontract na te denken over wat er eventueel kan veranderen aan uw situatie.
Extra betalen voor extra kilometers
Rijdt u meer kilometers per jaar dan in het leasecontract is afgesproken? Dan gaat u extra betalen voor elke kilometer die u meer rijdt. De kosten per extra kilometer verschillen per leasemaatschappij.
De auto is niet van u
De leaseauto is en blijft eigendom van de leasemaatschappij. Na beëindiging van het contract moet u de auto in goede staat inleveren.
Strenge voorwaarden
Leasemaatschappijen voeren van tevoren een kredietcheck uit. Als u weinig inkomen hebt, kan het wat lastiger zijn om te leasen. En als u wel kunt leasen, zit u vast aan het afgesloten leasecontract. Het is moeilijk en vaak kostbaar om een leasecontract voortijdig op te zeggen. Het is dus altijd heel belangrijk om de voorwaarden goed door te nemen.
Of u nu lekker thuisblijft of eropuit gaat: wij hebben leuke tips voor u!
La vie en rose, La bohème en Ne me quitte pas zijn wereldberoemde chansons van Edith Piaf, Charles Aznavour en Jacques Brel. In de theatervoorstelling Chanson worden niet alleen deze liederen, maar nog vele andere iconische Franse chansons met verve voor het voetlicht gebracht.
Te zien t/m 12 april 2026 in diverse Nederlandse theaters www.theater.nl
Midden in de natuur en in een oase van rust genieten van klassieke muziek. Met internationale musici van naam en faam.
Oranjewoud Festival, 12 t/m 15 juni 2025. Parklandschap Oranjewoud, Heerenveen.
www.oranjewoudfestival.nl
Tel. 0513-20 11 58
Een wervelende en poëtische muziektheatervoorstelling in de openlucht over ongelijkheid en de kracht van kunst. In een adembenemend decor van hoge zandbergen en met uitbundige marsmuziek en ontregelende jazz.
Te zien t/m 6 juli 2025. Beetsterweg 38, 9244 GC Nij Beets. www.revolutievanderinsemas.nl
Op de Farm & Country Fair is van alles te zien wat met het landleven te maken heeft. Geniet van inspirerende winkels, lekker eten en complete dierendorpen.
20 t/m 22 juni 2025 in Aalten. www.countryfair.nl
In Rotterdam is het eerste museum ter wereld geopend dat door middel van hedendaagse kunst de ervaringen en verhalen van migranten van over de hele wereld laat zien.
Museum Fenix
Paul Nijghkade 5, 3072 AT Rotterdam. www.fenix.nl
Deze met roomkaas en pesto gevulde cherrytomaatjes zijn lekker als vegetarisch borrel- of tapashapje.
• 14 cherrytomaatjes
• 4 eetlepels pesto (kant-en-klaar)
• 2 eetlepels roomkaas
Bereiding
Meng de pesto met de roomkaas in een kom. Snijd de bovenkant van de tomaatjes en hol ze uit met een mesje of lepel. Vul ze met het pestomengsel. U kunt de gevulde tomaatjes maximaal twee dagen in de koelkast bewaren.
Kans maken op een van deze mooie boeken?
Bel vóór 24 juni 2025 naar 0909-0108 en kies optie 2. (€ 0,60 per gesprek)
Of sms naar 3669 voor:
Kookboek van de Lage Landen magazine<spatie>koken
Mijn zeven vaders magazine<spatie>zeven
De jongen van zee magazine<spatie>zee
KOOKBOEK
VAN DE LAGE
LANDEN
Karen
Groeneveld
Recepten die vijfhonderd jaar culinaire geschiedenis vertegenwoordigen.
Uitgeverij
New Book Collective | € 15,95
MIJN ZEVEN
VADERS
Andrev
Walden
2
Kerstmis 1983. Tijdens een familieruzie hoort de 7-jarige Andrev dat zijn vader helemaal niet zijn echte vader is.
Uitgeverij
Wereldbibliotheek | € 22,99
3
DE JONGEN
VAN ZEE
Garrett Carr
In een hechte gemeenschap aan de westkust van Ierland wordt een baby op het strand gevonden.
Reis met schrijver Dan Buettner de wereld rond en ontdek de zogenoemde blauwe zones; vijf unieke gemeenschappen waar mensen een buitengewoon lang en kleurrijk leven leiden.
Te zien op Netflix: Live to 100: Secrets of the Blue Zones
Uitgeverij
Wereldbibliotheek | € 24,99
Op deze gratis puzzelsite vindt u cryptogrammen én een platform om deze hersenkrakers met andere puzzelaars op te lossen door het uitwisselen van hints.
Ga naar: www.jasperscryptogrammensite.nl
De spaarrentes in Europa blijven dalen. Voor u als gepensioneerde, die verstandig met het opgebouwde vermogen wilt omgaan, is het belangrijk om te kijken naar manieren om uw spaargeld meer te laten opleveren. Vooral spaardeposito’s – spaarvormen waarbij uw geld voor een afgesproken periode vaststaat – winnen aan populariteit. Ze bieden vaak een hogere rente én geven de rust van een vaste opbrengst.
Spaarrente blijft dalen
De Europese Centrale Bank (ECB) heeft de rente opnieuw verlaagd naar 2,50%, terwijl deze in juni 2024 nog op 4,00% stond. Dit betekent dat banken hun spaarrentes verder kunnen verlagen, waardoor het rendement op uw spaargeld kleiner wordt.
Om toch meer uit hun geld te halen, kijken veel Nederlanders naar spaarrekeningen in andere Europese landen. Daar krijgt u vaak een hogere rente, terwijl uw spaargeld net zo veilig is als uw thuisbank.
Sparen in Europa: makkelijk en vertrouwd
In veel Europese landen liggen de spaarrentes hoger. Binnen de EU is afgesproken dat al deze depositogarantiestelsels een gelijkwaardige bescherming bieden. Waar u ook spaart en bij welke bank u ook zit, het geld op uw rekeningen is automatisch beschermd tot 100.000 euro per rekeninghouder per bank, of een gelijkwaardig bedrag in de lokale valuta. Mocht een bank in financiële problemen komen, dan wordt het geld binnen 7 werkdagen terugbetaald, zonder dat u zelf iets hoeft te regelen.
Verstandig spreiden: drie soorten rekeningen
Het is belangrijk om altijd voldoende geld beschikbaar te houden,
maar ook om een deel te reserveren voor de langere termijn. U kunt uw spaargeld verdelen over drie producten:
• Een betaalrekening: voor dagelijkse uitgaven en vaste lasten.
• Een vrij opneembare spaarrekening: voor onverwachte kosten of kleinere spaardoelen.
• Een termijndeposito: voor geld dat u een tijdlang kunt missen en dat u tegen een vaste, hogere rente vastzet.
Deposito sparen: zekerheid én een hogere rente
Met deposito sparen weet van tevoren precies hoeveel rente u ontvangt en wanneer. Zet u bijvoorbeeld een bedrag een jaar vast, dan blijft de rente hetzelfde – zelfs als deze bij andere banken daalt. Omdat banken met deposito’s beter kunnen plannen, bieden ze u een hogere rente dan bij gewone spaarrekeningen.
Eenvoudig sparen via Raisin
Via het spaarplatform Raisin krijgt u toegang tot spaardeposito’s en rekeningen bij meer dan 45 banken in 16 Europese landen: Duitsland, Zweden, Frankrijk en meer. U kiest zelf de looptijd die past bij uw situatie – van 1 maand tot wel 10 jaar – met rentes tot 3,40% per jaar. U kunt binnen 10 minuten een gratis account aanmaken. Klanten kunnen hun vermogen bovendien makkelijk over verschillende banken en landen spreiden (het depositogarantiestelsel geldt per bank).
Wie meer uit z’n spaargeld wil halen, kan terecht op de website Raisin.nl/wijzer
Helpt je om op jouw manier te
Het FreeStyle Libre 2 systeem1 houdt elke minuut2 je suiker bij. Zo heb jij de informatie om beslissingen3 te nemen. Kleine stappen maken op lange termijn een groot verschil.
1. De FreeStyle LibreLink-app is alleen compatibel met bepaalde mobiele telefoons en besturingssystemen. Bekijk de website voor meer informatie over apparaatcompatibiliteit en besturingssystemen voordat je de app gebruikt. Het delen van glucosegegevens kan registratie bij LibreView vereisen. 2. De sensor heeft een opwarmperiode nodig van 60 minuten. 3. Fokkert, M. BMJ Open Diabetes Research & Care (2019). https://doi.org/10.1136/ bmjdrc-2019-000809. © 2025 Abbott. De sensorbehuizing, FreeStyle, Libre, en gerelateerde merkaanduidingen zijn eigendom van Abbott. Andere handelsmerken zijn eigendom van hun respectievelijke eigenaren. Afbeeldingen zijn enkel voor illustratieve doeleinden. Geen echte patiënt of gegevens. ADC-98661 v3
OPGETEKEND DOOR: MONICA BOSCHMAN
GEZEGD & GEZWEGEN
Hoe vertel je je familie, vrienden en collega’s dat je kanker hebt?
Die vraag hield
Sarah (58) net zo bezig als de ziekte zelf:
‘Vertellen dat je kanker hebt, slaat in als een bom.’
‘Het kan wel of niet goed zijn. Dát dacht ik op de avond voor ik naar het ziekenhuis ging om een ingetrokken tepel te laten onderzoeken. En meteen daarna: als het niet goed is, moet ik het iedereen gaan vertellen. Dat is zo vreemd, dat je op zo’n moment niet aan jezelf denkt, maar aan al die mensen die het te horen krijgen. Je weet dat kanker inslaat als een bom, het is iets heel anders dan dat je bijvoorbeeld vertelt dat je reuma hebt.’
‘Ik kreeg te horen dat het niet goed was en dat ik een operatie kreeg en behandelingen. Het was alsof ik een klap tegen mijn hoofd kreeg, ook al werd me direct verteld dat ik er niet dood aan zou gaan, dat het goed te genezen was. Nu moest ik het mensen gaan vertellen en zouden zij mij zien als “die vrouw met kanker”. Terwijl ik er zelf nog aan moest wennen en er ook nog niets van voelde. Ik wilde niet die vrouw met borstkanker zijn, maar gewoon Sarah, die toevallig in haar borst wat cellen heeft die zich verkeerd gedeeld hebben.’
‘Mijn man en ik hebben eerst de kinderen gebeld, dat was wel het moeilijkst. Daarna volgden de telefoontjes met
vrienden, familie en collega’s. Ik vertelde hun er meteen bij dat de kanker goed te behandelen was, zodat ze niet allerlei doodscenario’s in hun hoofd kregen. Na een week of twee had ik de belangrijkste mensen gehad en stapte ik over op het sturen van mailtjes. En ik begon een app-groep waarin ik mensen op de hoogte hield van het verdere verloop.’
‘Mensen reageerden heel verschillend. Ik kreeg enge verhalen te horen, bijvoorbeeld over de terugkeer van kanker na het afzetten van twee borsten. Ik had vriendinnen die zich té goed inleefden; een van hen riep na mijn woorden over het mogelijk verwijderen van een tepel geschokt uit: “Dat is echt een verminking!” Fijn was het niet, maar iedereen bedoelde het goed. Daarom besloot ik om mensen hun onhandigheid te vergeven. En ik leerde ervan. Als iemand begon te reageren op mijn verhaal, riep ik nog even snel: “Ik wil alleen maar positieve dingen horen!” Zo heb ik heel wat enge verhalen buiten de deur kunnen houden.’
‘Met een paar mensen liep de relatie al een tijdje niet zo lekker en die heb ik niets verteld over mijn ziekte. Ik had
gewoon geen zin daar moeite voor te doen. Ze zouden waarschijnlijk toch alles op zichzelf betrekken en mijn ziekte gaan duiden. Een van hen weet het wel en woont vlakbij. Laatst zag ik hem snel wegfietsen toen ik eraan kwam.’
‘Waar ik meer aan had, waren de mensen die positief bleven, zoals de vriendin die zei: “Als ik dit zo hoor, komt het gewoon helemaal goed.” Want of je wilt of niet, er gaan toch allerlei enge scenario’s door je hoofd. Dan helpt het niet als mensen dingen zeggen die te veel tot de verbeelding spreken. Ik denk niet dat ik zaken echt wegstop, maar ik heb wel grenzen. Er zijn gedachten die ik niet wil, niet te vaak, niet te lang. Want het is nu niet aan de orde en je kunt jezelf er gek mee maken. Mocht het over een paar jaar toch niet goed blijken te zijn, dan zien we dat dan wel weer. Ik wil de periode tot dat eventuele moment niet laten bepalen door nare gedachten. Die zijn er wel, maar ik wil ze in toom houden.’
‘Het is inmiddels ruim een half jaar na de operatie en de bestraling. Voorlopig ben ik uitbehandeld. Alles is schoon weggehaald, er waren geen uitzaaiingen. Mensen vragen meestal nadrukkelijk aan me hoe het met me is. Vaak vertel ik dan kort dat ik me prima voel en wanneer ik de volgende controle heb. Met goede vriendinnen gaat het dieper, met hen praat ik ook over de angst dat het terug kan komen. Maar soms heb ik helemaal geen zin om
Hebt u ook een persoonlijk verhaal dat u anoniem wilt delen? Stuur dan een bericht naar: magazine@anbo-pcob.nl of Postbus 2012, 3440 DA Woerden.
erover te praten, het is er al zo vaak over gegaan’.
‘Mannen vinden het vaak moeilijker om erover te beginnen dan vrouwen. Soms vragen ze pas bij het weggaan: “Hoe is het trouwens met eh…” Niet alle mannen hoor, maar ik denk dat vrouwen meer gewend zijn om over hun gevoelens te praten. Natuurlijk hoeft het ook niet altijd over die ziekte te gaan. Maar als er níets gezegd wordt, is het toch een soort olifant in de kamer. De oplossing is dan om gewoon te vragen of iemand erover wil praten of niet. Dan geef je de ander de ruimte.’
kapseld en klein. Toch had het veel impact. Als mijn beste vriendin het zou hebben, zou ik ook overstuur zijn. Het goede nieuws vertelde ik er daarom snel bij, natuurlijk ook voor mezelf. Ik weet niet hoe ik ermee om zou zijn gegaan als ik slechter nieuws had gekregen.’
‘Mijn man is overal mee naartoe gegaan. Iemand wees mij erop dat ik steeds in de wij-vorm sprak. Dat klopt, want we hebben alles samen meegemaakt. Van de euforie door de morfine tot het aandoen van mijn beha na de operatie. Ik denk dat we daardoor closer zijn geworden.’
‘Met goede vriendinnen praat ik ook over de angst dat het terug kan komen’
‘Het woord kanker slaat nog steeds in als een bom, ook al zijn er veel soorten en betekent de ziekte lang niet voor iedereen een doodvonnis. Ik denk dat veel mensen bang zijn dat ze kanker hebben zonder het te weten. Ik vond het de eerste dagen ook moeilijk om het woord kanker te gebruiken. In het eerste telefoontje noemde ik het een tumortje, maar na een paar gesprekken ben ik het gewoon borstkanker gaan noemen. Ook om mezelf voor te houden: je hebt het echt, het is wat het is. Ik had de meest gunstige vorm, inge -
‘Ik wilde niet dat de borstkanker mijn leven zou overnemen. Daarom ben ik veel gaan wandelen en blijven werken. Je mag ook best een beetje egoïstisch zijn en de regie pakken over hoe jij wil dat mensen met jouw ziekte omgaan. Ook daarom beschermde ik mezelf tegen sommige gesprekken. Ik voel me nu goed, maar weet dat er toch elk moment iets kan gebeuren. Niet alleen dit, maar ook andere dingen – een ongeluk, iets met je naasten. Die pech hoort bij het leven.’
De echte naam van Sarah is bekend bij de redactie.
40% korting op de eerste contributie
HCC!seniorenacademie helpt u bij vragen over het gebruik van uw computer, tablet en smartphone. Elke maand organiseert deze seniorenacademie op vijftig locaties meerdere bijeenkomsten waar u terechtkunt voor informatie, presentaties en simpele reparaties.
www.anbo-pcob.nl/hcc of tel. 085-013 01 24 (dinsdag en donderdag tussen 12.00 en 16.00 uur)
5% korting op uw autoverzekering
Met de autoverzekering van Univé weet u waar u aan toe bent: duidelijke dekking, betrouwbare hulp bij schade en geen overbodige extra’s. Gewoon goed verzekerd, zoals u dat gewend bent. Geen verrassingen, wél hulp als het nodig is. Zo blijft u zorgeloos mobiel, op een manier die bij u past.
www.anbo-pcob.nl/unive-vervoersverzekeringen of tel. 0592-348 999
Hebt u thuis zorg nodig? Medipoint helpt u graag, of het nu gaat om advies of om het lenen, huren of kopen van zorghulpmiddelen. Voor persoonlijk en deskundig advies bezoekt u een van de winkels of kunt u terecht op www.medipoint.nl Als ANBO-PCOB-lid krijgt u 10% korting* en kunt u tot dertien weken gratis loophulpmiddelen lenen.
www.anbo-pcob.nl/medipoint of tel. 088-10 20 100
10% korting
* Deze korting is niet geldig in combinatie met andere (leden)kortingen, acties of waardebonnen.
In onze winkel profiteert u van exclusieve aanbiedingen op producten die speciaal voor u zijn geselecteerd. Ze worden bij u thuisbezorgd (€ 6,95 verzendkosten) met twee jaar fabrieksgarantie. U betaalt eenvoudig en veilig via iDEAL of met een bankoverschrijving.
MET WIELEN
ELEKTRISCHE ONKRUIDBRANDER
• Wielen ontlasten de armen en rug
• Snelle opwarmtijd van 1 minuut
• Inclusief extra smal mondstuk
• Milieuvriendelijk: geen chemische bestrijdingsmiddelen
• Geschikt voor terrassen, opritten en meer!
ARTIKELNR. BR-2229 € 34,95
CLOUDCOMFORT HOOFDKUSSEN
• van € 59,95 voor € 24,95
ARTIKELNR. BR-2215
MINI-KETTINGZAAG MET 1 ACCU
• van € 119,95 voor € 59,95
ARTIKELNR. BR-2236
DRAADLOOS STOOMSTRIJKIJZER
• van € 99,95 voor € 39,95
ARTIKELNR. BR-2232
SMARTWATCH MET HARTSLAGMETER
• Met stappenteller, bloeddrukmeter en meer!
• IP68 waterdicht
• Lange batterijduur tot 10 dagen
• Verkrijgbaar in 4 kleuren
ARTIKELNR. BR-2223
10% extra korting
ANBO-PCOB-leden krijgen eenmalig 10% korting op een bestelling. Gebruik hiervoor de kortingscode LEDEN10 in het bestelproces. Deze actie is geldig tot en met 31-12-2025.
De extra korting is niet van toepassing op de verzendkosten.
Neem een kijkje op: www.dewinkelvananbopcob.nl
Of bel 085-486 33 63
Vakantiepark RCN Toppershoedje in Ouddorp is de ideale uitvalsbasis voor een fietsvakantie. Vanaf het park fietst u direct door de duinen naar het Noordzeestrand. Ook in de nabijgelegen natuurgebieden zijn prachtige routes voor natuurliefhebbers. Huur een fiets bij het park en trek eropuit! Na een actieve dag is het heerlijk ontspannen in de nieuwe duinchalets van RCN Toppershoedje.
www.anbo-pcob.nl/rcn of tel. 085-04 00 700
minimaal
10% korting
10% korting
Bij Thuisnotaris regelt u eenvoudig uw (levens)testament. Vul online een vragenlijst in en ontvang gratis een uitgebreid verslag in begrijpelijke taal. Vervolgens kunt u daarvan een officieel testament laten maken. Als lid van ANBO-PCOB krijgt u 10% korting per (levens)testament (vanaf € 299 per akte). Liever uitgebreide begeleiding? U krijgt dan ook 10% korting op een gesprek met een erfrechtspecialist (normaal € 99).
www.anbo-pcob.nl/thuisnotaris
Vanaf 2027 stijgt uw energierekening als u zonnepanelen hebt. Hoe dit precies zit, leest u op www.anbo-pcob.nl/anbo-pcob-energie
Hoeveel uw energierekening stijgt, hangt af van hoeveel u van uw eigen stroom verbruikt. Onze tips:
1. Gebruik zoveel mogelijk stroom overdag – gratis stroom van uw dak!
2. Controleer uw energiecontract en de voorwaarden.
ANBO-PCOB Energie helpt u hier graag bij.
Persoonlijk en vrijblijvend adviesgesprek
Maandelijks een duidelijke e-mail met uw kostenindicatie
Goed bereikbare klantenservice met deskundige medewerkers
Voordelige stroom- en gastarieven
Wilt u advies of een scherpe offerte voor levering van gas en/of stroom?
Neem contact op met ANBO-PCOB Energie.
• Bel 085-486 33 60 (op werkdagen tussen 09.00 en 17.00 uur)
• Mail: ANBO-PCOB@energiebesteding.nl
• Meer informatie: anbo-pcob-energie.nl/tarieven
Een selectie van onze partners:
ZilverFitness
Interhome
OogvoorOren
SeniorWeb
Fletcher
Sanders Puzzelboeken
sporten met korting
10% korting op vakantiewoning
€ 50 korting per hoortoestel
€ 5,50 introductiekorting op het lidmaatschap
Voordeel bij driegangendiner voor 2 personen en hotelovernachtingen
20% korting op een abonnement van 3 edities
Hups 5% korting op tuin- en klushulp
Fietsvoordeelshop.nl minimaal 15% korting
SeniorenTAB 10% korting
kijk voor het complete aanbod van doorlopend ledenvoordeel op: anbo-pcob.nl/ledenvoordeel
ALLE AANBIEDINGEN OP DE LEDENVOORDEELPAGINA’S ZIJN GELDIG TOT EN MET 20 MEI 2025 TENZIJ ANDERS VERMELD. ANBO-PCOB IS NIET AANSPRAKELIJK EN DRAAGT GEEN FINANCIËLE VERANTWOORDELIJKHEID VOOR DE TOTSTANDKOMING EN UITVOERING VAN DE OVEREENKOMSTEN TUSSEN AANBIEDERS VAN LEDENVOORDEEL EN ANBO-PCOB-LEDEN.
Dat doe je op jouw manier.
Of je nu graag een rondje loopt, fietst of er een dagje op uit gaat. Met de mobiliteitshulpmiddelen van Medipoint kom je verder.
Van moderne lichtgewicht carbon rollators tot scootmobielen en aangepaste fietsen. Er is altijd een oplossing die bij je past. Kom gerust langs in een van de winkels en laat je persoonlijk adviseren door onze experts.
Liever een adviesgesprek bij je thuis? Ook dat kan. We komen graag langs met een mobiliteitshulpmiddel van je keuze. Wacht niet te lang, de actieperiode duurt nog tot en met 31 mei 2025.
Maak direct een adviesafspraak via
medipoint.nl/ beterbewegen
Voorwaarden zijn van toepassing.
600,Korting
500,Inruil korting + 100,Lezers korting *
Sta-op stoel
Toscana
Relaxstoel A-101
Relaxstoel E-chair
Bel 0341 - 27 40 90 of scan voor een gratis en vrijblijvende thuisdemo.
NIEUW!
Relaxstoel S-100
Vanuit uw eigen huis een nieuwe stoel uitzoeken? Dat kan! Bij Prominent komen we geheel gratis en vrijblijvend bij u thuis op bezoek met onze nieuwste collectie stoelen. Een deskundige zitexpert komt op de door uw afgesproken tijd langs. Samen kunt u verschillende stoelen uitproberen in uw eigen woonkamer. Met elkaar vinden wij altijd de perfecte stoel die helemaal bij uw wensen past.
We hebben voor deze editie weer een prachtige prijs die u kunt winnen als u de oplossing van de puzzel goed hebt. Hoe het werkt? Maak de puzzel, noteer de oplossing en bel of sms de oplossing door. U kunt zovaak meedoen als u wilt. Succes!
Bel 0909-0108 (€ 0,60 per gesprek), kies voor optie 1 (puzzelprijs) en spreek de oplossing in. Uw telefoonnummer wordt automatisch genoteerd.
Sms naar 3669 de tekst: magazine <spatie> <oplossing> Dus bijvoorbeeld: magazine broodkruimel (€ 0,60 per deelname). Hebt u een geheim nummer? Sms dan behalve de oplossing ook uw telefoonnummer.
Prijswinnaars krijgen persoonlijk bericht.
Oplossing puzzel editie 3, 2025: moeite
U kunt meedingen naar deze prijs tot 24 juni 2025.
AANKLEDING
AANKLAMPEN
INKLAREN
SNAAIEN
AANSTORMEN
AANKLEDING
KININE
STEEK
AFGRIJSELIJK
AANSTORMEN
KUNSTENAAR
TEDDY
ASSOCIATIE
AFGRIJSELIJK
LATENT
TORTELDUIF
ASSOCIATIE
BOETE
LITERATUUR
TOUPEREN
DEKZEIL
AANKLAMPEN
BOETE
AANKLEDING
DEKZEIL
ETALAGEPOP
AANSTORMEN
EXPLODEREN
ETALAGEPOP
AFGRIJSELIJK
ASSOCIATIE
GENRE
EXPLODEREN
BOETE
GOEROE
GENRE
DEKZEIL
ETALAGEPOP
HERSTELLEN
GOEROE
EXPLODEREN
HERSTELLEN
GENRE
GOEROE
HERSTELLEN
OuderenWijzer juni 2025
MIRRE
INKLAREN
KININE
NASTREVEN
KUNSTENAAR
SNAAIEN
UITLEVEREN VERBOUWING
UITLEVEREN
STEEK
VERNIEUWEN
VERBOUWING
TEDDY
NOODLOTTIG
ONDERNEMER
LATENT
LITERATUUR
PASKAMER
ONDERNEMER
MIRRE
RONDRIT
PASKAMER
NASTREVEN
NOODLOTTIG
SERVER
RONDRIT
ONDERNEMER
SERVER
PASKAMER
RONDRIT
SERVER
De overgebleven letters vormen de oplossing.
VERNIEUWEN
VLOEIEN
TORTELDUIF
TOUPEREN
VLOEIEN
WEGGLIPPEN
UITLEVEREN
VERBOUWING
WEGGLIPPEN
WIELRENNER
VERNIEUWEN
WINDSCHERM
WIELRENNER
VLOEIEN
WINDSCHERM
WEGGLIPPEN
WIELRENNER
WINDSCHERM
TWEE DAGEN GENIETEN
Wilt u lekker in de watten worden gelegd? Los de puzzel op en maak kans op een 2-daags All-In Hotelarrangement voor 2 personen bij Fletcher Hotels. Op de dag van aankomst krijgt u gratis fiets- en wandelroutes zodat u er direct op uit kunt trekken. ’s Avonds wordt u verwend met een 3-gangen Fletcher’s Keuzemenu. Na een nachtje in uw comfortabele hotelkamer is het tijd voor een uitgebreid ontbijt. Doe mee en misschien bent ú straks de winnaar van dit heerlijke arrangement*.
HEERLIJK ONTSPANNEN BIJ
FLETCHER HOTELS
Fletcher Hotels is de Nederlandse hotelketen waar úw wensen centraal staan. De ruim 100 deelnemende hotels zijn stuk voor stuk uniek en gelegen op de mooiste plekjes van het land. Wat dacht u van een landgoed op de Veluwe, een kasteel in Zuid-Limburg, een beachhotel aan de Zeeuwse kust of een ontspannen verblijf in een hotel met een BLUE Wellness resort?
Fletcher Hotels biedt voor elk wat
wils. Waar u ook naartoe wilt, een Fletcher hotel is altijd binnen handbereik. En de deur staat wagenwijd voor u open!
Meer informatie over Fletcher: www.fletcher.nl of bel 0347-75 04 30.
* Exclusief tax and handling fee (ca. €3 p.p.p.n.), te voldoen in het hotel.
Richano Willemsen (17) won vorig jaar de Arnhemse Stadsprijs voor vrijwilligerswerk. Bij Jeugdcentrum Vogelwijk in de Arnhemse buurt Klarendal helpt hij jongeren en ouderen om elkaar beter te begrijpen. ‘Het is fijn als mensen elkaar durven aan te spreken.’
‘Klarendal wordt vaak omschreven als een probleembuurt. Ik woon er en ervaar dat heel anders. Overal zijn wel problemen, maar hier kent iedereen elkaar. Het is een vriendelijke buurt en het is fijn om er te wonen. Als je hulp nodig hebt is er altijd wel iemand bij wie je kunt aankloppen.’
‘Ik volg een opleiding voor sign specialist. Dat houdt in dat ik reclameborden ontwerp en maak. Omdat ik dyslexie heb, ben ik liever praktisch bezig. In het jeugdcentrum help ik als vrijwilliger bij allerlei activiteiten. Vogelwijk heet dan wel jeugdcentrum, maar er komen mensen van alle leeftijden. Zelf ben ik er bijna iedere dag te vinden. Een van mijn favoriete activiteiten is de koffieochtend. Daar komen veel ouderen op af. Ik vraag mensen hoe hun dag is geweest en of ze ergens hulp bij nodig hebben. Laatst kwam er een meneer overstuur binnen, omdat de zaklamp van zijn mobiel niet meer uitging. Samen hadden we het zo gefikst. Ook vertellen de mensen verhalen over vroeger.’
‘Veel ouderen zijn echt eenzaam. Dat vind ik schrijnend. Ze komen alleen buiten voor de boodschappen en dat is het. Met onze activiteiten zorgen we ervoor dat ze nieuwe sociale contacten opdoen. Sommige ouderen halen we thuis op, zodat we zeker weten dat ze komen. En voor een vrouw die moeilijk ter been is, hebben we een scootmobiel geregeld.’ ‘Op een bepaald moment merkten wij dat de ouderen uit de buurt een beetje bang waren voor de jongeren op straat. Ze hadden een slecht beeld van hen en durfden geen contact met ze te leggen. De jongeren uit Klarendal hebben soms niet zo veel te doen. Dan zijn ze op straat en hangen rond bij het winkelcentrum, maar het zijn geen kwade jongens. Mensen horen op tv negatieve verhalen over hangjongeren en denken vervolgens dat alle jongeren zo zijn. Daar wilden we vanuit het jeugdcentrum verandering in brengen. Zo ontstond het idee om de jongeren maaltijden te laten koken voor de ouderen uit de buurt. En
dat werd een enorm succes.’
‘Sommige ouderen waren in het begin wat afwachtend, maar inmiddels kennen zij de jongeren goed. Ze hebben nu ook buiten het jeugdcentrum contact met ze, maken een praatje op straat, en soms helpen de jongeren hen met een klusje. Ik vind het belangrijk
ouderen‘Sommigehalen we thuis op, zodat we zeker weten dat ze komen’
dat mensen weten dat je jongeren gewoon kunt aanspreken. Dat je niet bang voor ze hoeft te zijn. Soms moet je iemand gewoon een beetje beter leren kennen.’
‘Van huis uit heb ik meegekregen dat het belangrijk is om anderen te helpen. Mijn moeder is ook vrijwilliger bij het jeugdcentrum – al van voordat ik geboren werd. Ik vind het leuk om iets voor een ander te kunnen betekenen. Het zit denk ik in ons bloed.’
Foto boven: dankzij de activiteiten doen mensen nieuwe sociale contacten op.
Foto links: Richano is bijna iedere dag in Vogelwijk te vinden.
Foto onder: er komen in het jeugdcentrum mensen van alle leeftijden.
Opstappen in Rotterdam, Tilburg of Eindhoven
olledig busreizen Valkenburg per persoon pstappen
€50korting bijeigen vervoer
Hotel Schaepkens van St. Fijt in Valkenburg a/d Geul organiseert in 2025 weer 3 volledig verzorgde 5-daagse busreizen. Beleef drie landen in één práchtige vakantie!
Ophalen & brengen met luxe touringcar vanaf Rotterdam, Tilburg & Eindhoven
4 overnachtingen
Dagelijks ontbijt-, lunch- en dinerbuffet met live cooking
2 uitstapjes (NL, BE en/of DE)
Live-muziek in de avond
2 x daags Happy Hour
10:30u: gratis kopje koffie 15:30u: gratis kopje thee Elke avond 2 consumpties
Vrij gebruik verwarmd binnenzwembad & sauna
Gratis parkeren (bij eigen vervoer)
Contacteer ons ook voor groepsreizen op maat! (inclusief ophalen/brengen & uitstapjes)
Het Wetenschappelijk Instituut van de 50PLUS-partij is een onafhankelijke stichting die zich richt op het ondersteunen van het politieke en ideologische debat en biedt een platform aan wetenschappers die zich verdiepen in thema’s die belangrijk zijn voor senioren in Nederland en Europa zoals de arbeidsmarkt, koopkracht, pensioenen, veiligheid en de gezondheidszorg. Wij verstrekken en financieren opdrachten voor onderzoek, organiseren symposia en cursussen en maken studiemateriaal.
Het bestuur van de stichting zoekt momenteel een penningmeester (M/V/D)
Onze nieuwe collega moet beschikken over uitstekende sociale vaardigheden en eigenschappen, is enthousiasmerend, en zoekt naar nieuwe wegen en oplossingen. De ideale collega is redelijk en gewend om samen te werken in teamverband.
Het betreft hier een onbezoldigde functie, waarvoor wel een maandelijkse, wettelijk vastgelegde, vrijwilligersvergoeding van € 2 100 per jaar belastingvrij wordt gegeven plus eventuele reiskosten.
Het instituut streeft ernaar zoveel mogelijk digitaal te vergaderen, overleg vindt normaliter één keer paar maand plaats.
Voor nadere informatie kunt u per mail contact opnemen met de voorzitter van de stichting Mevrouw Mr. Martine Baay. (voorzitter@50pluswetenschappelijkinstituut.nl)
Sollicitaties kunt u, met uw motivatie en CV sturen naar de selectiecommissie van het instituut op het mailadres sollicitatie@50pluswetenschappelijkinstituut.nl
HUIDIG ANBO-PCOB LID JA, ik maak iemand lid en krijg een VVV Cadeaukaart van € 15 cadeau
Voornaam Tussenvoegsel
Achternaam
Postcode Huisnr.
Lidnummer
E-mailadres
Telefoonnummer
JA, ik word lid van ANBO-PCOB en betaal het eerste jaar slechts € 29,95 (normaal € 48 per jaar of € 4 per maand)
Heer Mevr. Voorletters Tussenvoegsel
Achternaam
Straat
Postcode Woonplaats
E-mailadres
Handtekening
VOORWAARDEN
Geboren op: / /
Huisnr.
Datum: / /
Actie geldt tot en met 24 juni 2025. Eén VVV Cadeaukaart per geworven lid. Hoe meer leden, des te meer bonnen. Geef uw gegevens bij voorkeur door via www.anbo-pcob.nl/lidwerftlid Of vul de bon in en stuur deze naar: ANBO-PCOB o.v.v. ‘LWL’, Postbus 2012, 3440 DA Woerden.
OuderenWijzer is een
uitgave van ANBO-PCOB en verschijnt 8 x per jaar.
Contact met ANBO-PCOB?
Website: www.anbo-pcob.nl
E-mail: contact@anbo-pcob.nl
Telefoon: 0348-46 66 66
Lid worden?
Ga naar anbo-pcob.nl/word-lid
Of bel 0348-46 66 66
Opzeggen?
Leden: schriftelijk 1 maand voor einde lidmaatschapsjaar via: contact@anbo-pcob.nl of www.anbo-pcob.nl/opzeggen
Of per post:
Adres Postbus 2012, 3440 DA Woerden
Hoofdredactie: Ingrid Nies, Studio Room (a.i.)
Eindredactie: Sylvia Aué (a.i.)
Redactiemedewerker: Suzanne Meeboer
Aan dit nummer werkten mee
Aldo Allessie, Jurriën Beerda, Monica Boschman, Eric Brendel, Ger Deleij, Saskia Grootegoed, Egbert Hartman, Anita Harte, Simon van Herpen, Rob Hoekstra, Jaap Jongbloed, Mark Kohn, Mans Kuipers, Maarten Laupman, Ed Lodewijks, José Mast, Rianne van der Molen, Christine Reehorst, Suus Ruis, Janita Sassen, Wouke van Scherrenburg, Yvette Sens
Concept en vormgeving Studio Room, Hilversum
Druk
Senefelder Misset, Doetinchem
Adverteren
Dock35 Media
Frank Roosenbeek 0314-35 58 30 frank@dock35media.nl
Bladerbare versie
Leden kunnen OuderenWijzer ook gratis online lezen. Ga naar anbo-pcob.nl/magazine
Gesproken versie
OuderenWijzer is via CBB ook beschikbaar in gesproken vorm. Bel: 0348-46 66 66 of mail naar contact@anbo-pcob.nl
Copyright/advertenties
Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder toestemming van de uitgever. ANBO-PCOB draagt op geen enkele wijze verantwoordelijkheid voor advertenties/bijsluiter
Ouder worden doe je niet alleen. Ontmoetingen met anderen en mee blijven doen, zorgen voor vreugde in het leven. Als ANBO-PCOB – dé invloedrijkste ouderenvereniging –zetten we ons in zodat ouderen gezien en betrokken blijven. We geven ouderen een stem in Den Haag en bieden informatie, voordeel, advies en hulp. Leden ontmoeten elkaar in de ruim tweehonderd lokale afdelingen en online op ons Trefpunt. We werken graag samen met andere partijen.
ANBO-PCOB: Samen sterk
ANNIKO VAN SANTEN: ‘IK DRAAG MET MIJN WERK BIJ AAN EEN IETS VEILIGER WERELD’
DOSSIER:
Seniorvriendelijke gemeenten
DE GROTE VRAAG
Hoe behoud je je levensvreugde als je alleen komt te staan?
ZOMERSE HITTE
Juist ouderen hebben veel last van hoge temperaturen. Daarom: 15 tips om huis, hoofd en lichaam koel te houden.
OuderenWijzer juni 2025
