ANBO Magazine 6 2015

6 WWW.ANBO.NL ● SEPTEMBER 2015

FIJNE PRINSJESDAG? ANBO maakt de balans op

● DOSSIER: PRINSJESDAG ● SCHEIDEN EN PENSIOEN ● DE VOOROORDELEN ALS JE OUDER WORDT ANO_N6_01 1

20/08/15 10:30

colofon en service

t

AnBo hoofdredactie Marte van Santen redactiecommissie Tabitha Poolen, Alex van Scherpenzeel, Renée de Vries traffic management Tabitha Poolen realisatie SPN bv, Baarn Bladmanagement Caroline van der Kooij Art direction Irene Crone vormgeving Marloes Maul eindredactie Esther Speelman, Marije van der Haar-Peters

42

Druk Roularta Copyright 2015 ANBO Magazine ISSN 1877-3427 redactieadres ANBO, Postbus 2012, 3440 DA Woerden Tel (0348) 46 66 66 e-mail: magazine@anbo.nl Advertenties Media Plus bv, Baarn Tel (035) 692 59 99

l

lid worden? Via www.anbo.nl of via het Servicecenter, tel (0348) 46 66 90 (ma. t/m vr. van 10.00 tot 15.00 uur).

Aanmelden kan ook bij de dichtstbijzijnde afdeling. De contributie tot en met eind 2015 bedraagt € 19. Contributie tweede lid op hetzelfde adres € 16,50. ANBO-leden ontvangen jaarlijks acht keer gratis ANBO Magazine. lidmaatschap opzeggen? Doe dat vóór 1 december 2015 via servicecenter@anbo. nl of tel (0348) 46 66 90.

Contributie wordt niet gerestitueerd. hebt u vragen? Bel de ANBO Raadslijn, tel.

(0348) 46 66 88 (werkdagen van 10.00-15.00 uur). Mailen kan ook: raadslijn@anbo.nl prijzen AnBo Magazine Losse nummers € 4,50. Abonnement voor bedrijven € 32,50 per jaar voor acht magazines.

Wijzigingen Kunt u doorgeven aan het Servicecenter, tel (0348) 46 66 90, of via servicecenter@anbo.nl. privacy ANBO legt gegevens van ANBOleden vast. Uw adres kan gebruikt worden om u te informeren over producten en aanbiedingen van ANBO en zorgvuldig geselecteerde andere instanties. Stelt u hier geen prijs op? E-mail dan naar servicecenter@anbo.nl of stuur een briefje naar: ANBO, t.a.v. Servicecenter, Postbus 2012, 3440 DA Woerden.

2

ANBO ● Nummer 6 ● 2015

210x270.indd 1

9

GezoCht: nieuWe BAAn Hoe pak je dat aan als 50-plusser?

10

zijn We Blij Met De nieuWe plAnnen vAn het kABinet?

BeelD Cover istock

l

Dossier prinsjesDAG

inhoud

en ook

37

Mij een zorG Politici over eigen ervaringen

2

Colofon en serviCe

38

sCheiDen Doet… De gevolgen van een

4

AnBo loBBY

42

WerkGrAAG Deze werkzoekende 50-plussers

48

het Grijze GevAAr Cabaretier Vincent Bijlo

52 56

scheiding voor uw pensioen

gáán ervoor

7 31 59

over de vooroordelen over ouderen Met AnBo nAAr zuiD-spAnje op De Werkvloer

61 62

AnBo leDenDAGen rAAD & DAAD Werf een liD en krijG een MYhotelCArD leDenvoorDeel prijspuzzel

20/08/15 19:00

welkom Een paar weken geleden vierde ik mijn verjaardag. Zo langzamerhand kruip ik dicht naar de vijftig toe. Ik zie daar niet tegenop, maar raar vind ik het wel. Ik voel me namelijk minstens tien jaar jonger dan ik volgens de boeken ben. Het lijkt nog zo kort geleden dat iemand voor het eerst ‘mevrouw’

26

een lAGere enerGierekeninG Tot wel 14% korting!

tegen me zei. Dat gebeurde toen ik als twintiger in de supermarkt stond te twijfelen voor een schap. Het duurde een paar seconden voor ik doorhad dat de vakkenvuller het tegen mij had. Want een mevrouw, dat was iemand die OUD was.

Onze buitenkant veroudert sneller dan onze binnenkant, vertelde een professor psychologie mij eens. Naarmate de jaren verstrijken, verandert ons uiterlijk, en de wereld om eens heen.

Maar in ons hoofd blijven we min of meer

Oud-staatssecretaris Clémence Ross-van Dorp:

16

‘ouDerenBeleiD GAAt over Mensen vAn Alle leeftijDen’

52

dezelfde persoon. Vandaar ook dat we leeftijdsgenoten vaak oud vinden, maar onszelf niet. En daar komen de vooroordelen

Flamenco & folklore

mensen die zich jonger voelen zijn tevredener!

in Andalusië

om de hoek kijken. Ouderen vormen ‘een grijs gevaar’. Het zijn langzame, afhankelijke zeurpieten die de maatschappij op kosten jagen.

Allemaal onterechte veronderstellingen. Want BeelD Patricia steur stYlinG emanuela GiorGi kleDinG donna moderna

sinds ik bij ANBO werk, heb ik nog nooit zo veel vitale, enthousiaste en zelfstandige 50-plussers ontmoet. Die bovendien vaak meer bij de tijd zijn dan menig dertiger. Waarmee maar weer bewezen is: leeftijd is niet meer dan een getal. Overigens kan het helemaal geen kwaad om te blijven geloven dat je een piepjong kuiken bent. Sterker nog, je hebt daar

dossier Prinsjesdag

10

e

14 16 G

Dossier prinsjesDAG

Tops & flops. Hoe doet ons kabinet het?

AnBo’s prinsjesDAG ouD-stAAtsseCretAris CléMenCe ross-vAn Dorp over ouDerenBeleiD

20

AnBo’s koopkrAChtonDerzoek

22

het huishouDBoekje vAn De stAAt

juist baat bij. Mensen die zich jonger voelen, zijn tevredener, hebben meer zelfvertrouwen en voelen zich beter, blijkt uit onderzoek. Daardoor worden ze dan gemiddeld weer ouder. In kalenderjaren dus.”

Cabaretier Vincent Bijlo schreef voor ANBO een essay over de vooroordelen over ouder worden.

Lees het op pagina 48.

Directeur-bestuurder Liane den Haan (48) is verantwoordelijk voor de collectieve belangenbehartiging, woordvoering en politieke lobby van ANBO. Reageren? Kijk op www.twitter.com/lianedenhaan of mail naar magazine@anbo.nl.

ANBO ● Nummer 6 ● 2015

210x270.indd 1

3

20/08/15 19:01

DOSSIER PRINSJESDAG

WIE DE HOED PAST...

Op Prinsjesdag kijkt het kabinet vooruit, maar ANBO kijkt ook even om. In dit dossier: hoe tevreden zijn 50-plussers over de nieuwe pensioenregels en hervorming van de zorg? Hoe staat Nederland er financieel voor? En… wat doet ANBO’s Liane den Haan op Prinsjesdag?

ANBO ● NUMMER 6 ● 2015

ANO_N6_20 9

9

20/08/15 10:43

DOSSIER PRINSJESDAG

NIEUWE REGELS:

TOP

O

Nieuwe pensioenregels, veranderingen in de zorg, hervorming van de huurmarkt… Het kabinet voert flink wat maatregelen in die 50-plussers treffen.

ANBO vroeg bijna 10.000 leden en niet-leden: wat vinden wij daarvan?

t e n i b a or het k

’s O B N A

10

vo s p i t g a d s e j s prin

BEELD GETTY IMAGES, DE HAAKBRIGADE (KOETS)

TEKST TABITHA POOLEN

ANBO ● NUMMER 6 ● 2015

ANO_N6_21 10

7/08/15 10:57

OF FLOP? ANBO ZET IN OP BETERE REGELS

WE BLIJVEN SCHRIJVEN

Al jaren komt ANBO op voor uw belangen. We praten

voorzag ANBO al problemen. Deze nieuwe

met politici en beleidsmakers en maken ons sterk

wet al per 1 januari 2015 invoeren was te

voor huidige en toekomstige senioren. Niet alleen in

snel, vonden we. En dat bleek te klop-

Den Haag, maar ook lokaal bij gemeenten. ANBO is

pen. Het hele idee achter de hervorming van

uitgegroeid tot de invloedrijkste seniorenorganisatie

de langdurige zorg, waarbij we langer

in Nederland, en krijgt veel voor elkaar. Bijvoorbeeld

zelfstandig thuis blijven wonen en meer

versoepeling van de regels voor samenwonende

eigen keuzes kunnen maken, steunt ANBO.

AOW’ers, daar werd jarenlang actie voor gevoerd.

Maar de uitvoering laat te wensen over. We

In 2013 overhandigden we een petitie voor betere

blijven ons daarom inzetten voor verbete-

regels aan staatssecretaris Klijnsma. Zesduizend men-

ring. Bijvoorbeeld rondom de afschaffing van

sen hadden deze ondertekend. Mede door onze inzet

de CER en de Wtcg. Deze ondersteuning van

zijn de regels nu versoepeld en duidelijker geworden.

zorgkosten moet nu via de gemeente en de

Voor de invoering van de nieuwe Wmo

Wmo komen. Maar als gemeenten niet

WIJ ZOEKEN SAMEN MET POLITICI NAAR OPLOSSINGEN

BEELD GETTY IMAGES, DE HAAKBRIGADE (KOETS)

EEN GOED GESPREK

verplicht zijn om dit uit te betalen, kunnen ze het geld ook ergens anders aan uitgeven.

ANBO vreest grote verschillen tussen gemeenten en stelt voor dat landelijk wordt vastgesteld aan welke regels gemeenten

De ANBO-belangenbehartigers zijn vaak in politiek

zich moeten houden. Zulke landelijke kaders

Den Haag te vinden. ANBO dacht bijvoorbeeld mee

voorkomen veel onduidelijkheid en

over de nieuwe pensioenregels. We namen deel

ongelijkheid. Dit advies geven we aan de

aan rondetafelgesprekken en spraken persoonlijk

beleidsmakers. We spreken persoonlijk met

met Kamerleden en andere politici. En we zien best

hen en sturen brieven. En dat blijven we

positieve kanten aan het nieuwe plan, maar zijn toch

doen tot ook zij inzien dat de Wet maat-

vooral kritisch. Pensioenfondsen moeten namelijk

schappelijke ondersteuning meer duidelijk-

hogere buffers aanhouden, waardoor indexeren veel

heid nodig heeft.

moeilijker wordt. Bovendien is het dan bijna onmogelijk om achterstallige indexatie in te halen of kortingen

Liane den Haan,

uit het verleden ongedaan te maken. Voor miljoenen

directeur-bestuurder van ANBO

Nederlanders is en blijft hun pensioen minder waard.

We blijven zoeken naar mogelijke oplossingen.

ANBO ● NUMMER 6 ● 2015

ANO_N6_21 11

11

7/08/15 10:57

Pluim!

“Mensen moeten elkaar toch helpen? Dus waarom dan korten?”

NIEUWE REGELS AOW EN SAMENWONEN

HOE ZAT HET OOK ALWEER?

De regels voor AOW en samenwonen zijn

AOW’ers die veel samen doen, maar wel allebei een eigen huis heb-

versoepeld, en daar bent u blij mee. Een

ben, worden niet meer aangemerkt als samenwonend. Ze ontvan-

kwart van de deelnemers aan het onderzoek

gen daardoor altijd de hogere AOW-uitkering voor alleenstaanden.

vindt het ‘heel goed’ en de helft ‘goed’.

Eerder waren de regels onduidelijk en besliste de Sociale Verzekeringsbank (SVB), de uitbetaler van de AOW, erover.

ter Dat kan be

HOE ZAT HET OOK ALWEER MET DE CER EN DE WTCG?

PENSIOENFONDSEN, CER, WMO

Per 1 januari 2015 zijn de Compensatie Eigen Risico (CER) voor zorg en de algemene tegemoetkoming voor chronisch zieken en

Met sommige veranderingen bent u niet zo

gehandicapten (Wtcg) afgeschaft en overgeheveld naar gemeen-

blij. Dit zijn de belangrijkste:

ten. Die hebben een (kleiner) budget gekregen om vanuit de Wet

• Nieuwe regels pensioenfondsen (door 82%

maatschappelijke ondersteuning (Wmo) mensen die zorg nodig

beoordeeld als slecht tot zeer slecht)

hebben te helpen. Maar gemeenten zijn hiertoe niet verplicht en

• Afschaffing CER en Wtcg (door 81%

mogen zelf invullen hoe ze dat doen.

beoordeeld als slecht tot zeer slecht) • Uitvoering vernieuwde Wmo (door 76% beoordeeld als slecht tot zeer slecht)

“De ongelijkheid tussen gemeenten is onacceptabel.”

HOE ZAT HET OOK ALWEER MET DE PENSIOENFONDSEN?

De gemeente regelt sinds dit jaar een groot deel van de langdurige zorg en ondersteuning. Het

De regels voor de pensioenfondsen zijn dit jaar ver-

Dit onderzoek is van 23 april t/m 18 mei 2015 ingevuld door 9365 leden en niet-leden.

12

HOE ZAT HET OOK ALWEER MET DE NIEUWE WMO?

kabinet hoopt hiermee de kos-

anderd met het nieuwe Financiële Toetsingskader (nFTK). Fondsen moeten hogere buffers hebben, waardoor indexeren (het pensioen aanpassen aan de inflatie) moeilijker wordt. Aan de andere kant hoeven fondsen niet zo snel de pensioenen daadwerkelijk te verlagen en mogen zij een eventuele verlaging uitsmeren over een periode van tien jaar.

ten van de zorg te verminderen.

“Er ontstaat rechtsongelijkheid door verschillende voorwaarden in de gemeenten.”

Daarnaast is het de bedoeling dat we meer zelf kiezen hoe we onze zorg willen hebben. En dat we langer thuis blijven wonen met hulp en ondersteuning.

!

Snel regelen

DEZE MAATREGELEN VERDIENEN VOORRANG

Waar moet het kabinet de komende periode meer aandacht aan besteden? We legden een aantal maatregelen voor. Deze waren het populairst onder respondenten:

• De wijkverpleegkundige een sterkere positie geven (59,2%) • Minder zorgpremie (58,9%) • Betere uitvoering Wmo (58,7%) • Lagere belasting voor ouderen (58,7%) • Levensloopbestendige woningen voor ouderen (58%) ANBO ● NUMMER 6 ● 2015

ANO_N6_21 12

7/08/15 10:57

En toen was het

Prins j

ANBO’s directeur-bestuurder Liane den Haan en haar assistent Joeri gaan op weg naar Den Haag voor een belangrijke missie...

14

ANBO ● nummer 6 ● 2015

ANO_N6_27 14

7/08/15 11:21

S JESDAG…

DOSSIER PRINSJESDAG

TEKST JOERI VEEN BEELD MARLOES DE VRIES

ANBO ● NUMMER 6 ● 2015

ANO_N6_27 15

15

7/08/15 11:21

DOSSIER PRINSJESDAG

DE RESULTATEN VAN ANBO’S KO

KOMT U NOG ROND?

Vaak horen we dat gepensioneerden het slechter hebben dan werkenden. Maar hoe gaat het nou écht met onze koopkracht? ANBO vroeg twee universitaire onderzoeksbureaus dat eens uit te zoeken. TEKST TABITHA POOLEN FOTOGRAFIE ISTOCK

VERMINDERING VAN KOOPKRACHT Tussen 2009 en 2013 zijn gepensioneerden er

5,1% extra op achteruitgegaan in vergelijking met werkenden.

€ 23.800

Dit is te wijten aan: •

: Niet indexeren aanvullend pensioen.

•

: Verandering in het inkomen van een van de partners, bijvoorbeeld als de werkende partner ook gepensioneerd is.

•

DIT KONDEN WE (GEMIDDELD) UITGEVEN IN 2013:

: Minder inkomen uit overig vermogen,

it ft ANBO d In juni hee n e d aan k aangebo onderzoe erk generaal W directeurLees . oereboom Marcelis B agina 5. meer op p

gepensioneerden als de werkenden is er in vijf jaar meer dan 20% op achteruitgegaan.

door gepensioneerden

€ 24.200

80% van de gepensio-

€ 40.500

neerden is erop achteruitgegaan.

50% van de werkenden is erop achteruitgegaan.

door vutters en pre-gepensioneerden door werkenden

zoals rente en dividend.

FT! ALSTUBLIE

10% van zowel de

KOOPKRACHTONTWIKKELING MEDIAAN * MEDIAAN OUDEREN (65+) WERKENDEN

MEDIAAN VUT/ PREPENSIOEN

< € 20.000

-1,9%

+17,6%

-1,8%

De koopkracht is de

€ 20.000 - € 30.000

-4,7%

+1,1%

-3,8%

afgelopen jaren voor

€ 30.000 - € 40.000

-7,5%

+0,6%

-5,2%

de meeste mensen

€ 40.000 - € 50.000

-9,4%

+0,1%

-5,3%

gedaald. Alleen een

≥ € 50.000

-12,8%

-2,3%

-5,0%

deel van de werkenden

Gemiddeld

-6,2%

-1,1%

-4,5%

is erop vooruitgegaan.

* De mediaan is het middelste getal als je alle getallen op volgorde zet.

20

ANBO ● NUMMER 6 ● 2015

ANO_N6_23 20

20/08/15 10:49

AN N DE B RZ O O E

O

K

’S KOOPKRACHTONDERZOEK

ANBO’S INZET:

EXTRA HULP VOOR LAGE INKOMENS

va gepen n de sionee rd en 6 0% van enen de werke nden zagen hun ve rm kleine r word ogen en afgelo pen ja de ren.

Veel gepensioneerden maakten gebruik van de Wtcg en de CER, omdat het zorggebruik onder deze groep verhoudingsgewijs groot is. Daarom gaan juist zij ook met de afschaffing van

ANBO’S INZET:

Iedereen gaat erop achteruit, maar de laagste inkomens soms wel

HOUD REKENING MET MIDDENINKOMENS

2%. ANBO vindt dat hier een belangrijke rol ligt voor de overheid:

Inkomens vanaf € 50.000 gaan

mensen met lage inkomens die veel zorg gebruiken, ondervinden

het hardst achteruit met wel

met deze cijfers aantoonbaar financieel nadeel van het wegvallen

12,8%! Deze inkomens be-

van zorgregelingen. Zij moeten daarom extra hulp krijgen op dit

staan in verhouding tot lagere

punt. Dat bespreken we ook met politici en ambtenaren.

inkomens voor een groter

de regelingen sterker achteruit in inkomen. Dat de gemeente nu een deel vergoedt via de nieuwe Wmo, helpt onvoldoende.

deel uit aanvullend pensioen.

Dus het niet-indexeren daarvan leidt tot een forser verlies

WOORDENBOEK

aan

koopkracht.

Dat

treft

KOOPKRACHT geeft aan hoeveel

WTCG (Wet tegemoetkoming

vooral de middeninkomens,

geld iemand kan besteden. De koop-

chronisch zieken en gehandicapten)

omdat mensen met een hoger

kracht is onder andere afhankelijk van

voorzag in een tegemoetkoming voor

inkomen meestal over meer

inkomen, belastingen en inflatie.

mensen met een ziekte of handicap. De

vermogen beschikken. ANBO

INDEXEREN is het aanpassen van

regeling is per 1 januari 2015 afgeschaft.

vindt dat het kabinet rekening

een uitkering aan de inflatie en/of

Met de WMO (Wet maatschappelijke

moet houden met deze groep

lonen.

ondersteuning) regelt de gemeente

middeninkomens, zodat hun

CER (Compensatie Eigen Risico) is een

sinds begin dit jaar een groot deel van

koopkrachtdaling meer in de

tegemoetkoming voor mensen met een

de langdurige zorg en ondersteuning.

pas loopt met die van andere

laag inkomen die het eigen risico van de

Daarmee vervangt de Wmo de Wtcg

inkomensgroepen.

basisverzekering gebruiken.

en CER, maar met minder budget.

hierover

De CER is in 2013 voor het laatst

Gemeenten mogen de hulp zelf invullen

Kamerleden en ministeries.

uitbetaald.

en zijn niet verplicht dat te doen.

in

We

gesprek

zijn met

ANBO ● NUMMER 6 ● 2015

ANO_N6_23 21

21

7/08/15 11:12

DOSSIER PRINSJESDAG

We betalen allemaal netjes belasting. Maar wat doet de overheid daar eigenlijk mee? De financiĂŤn van 2015 in beeld.

Waar gaat ons geld naartoe?

HET HUISHOUDBOEKJE VAN DE STAAT Rentelasten staatsschuld: â&#x201A;Ź 8,4 miljard

Begrotingstekort in 2015 â&#x20AC;˘ â&#x201A;Ź 15 miljard meer

Ter vergelijking de

uitgaven dan inkomsten

uitgaven aan twee

â&#x20AC;˘ Begrotingstekort per

andere zwaargewichten:

dag: â&#x201A;Ź 40 miljoen

Basisonderwijs â&#x201A;Ź 10 miljard Defensie â&#x201A;Ź 7,3 miljard

â&#x20AC;˘ Begrotingstekort per Nederlander: â&#x201A;Ź 868

GROEIENDE STAATSSCHULD

OVERHEIDSSCHULD DAT IS PER NEDERLANDER

2009

â&#x201A;Ź 349 miljard

â&#x201A;Ź 21.000

2010

â&#x201A;Ź 373 miljard

â&#x201A;Ź 22.000

2011

â&#x201A;Ź 394 miljard

â&#x201A;Ź 24.000

2012

â&#x201A;Ź 426 miljard

â&#x201A;Ź 25.000

2013

â&#x201A;Ź 441 miljard

â&#x201A;Ź 26.000

2014

â&#x201A;Ź 454 miljard

â&#x201A;Ź 27.000

2015

â&#x201A;Ź 467 miljard

â&#x201A;Ź 28.000

MILJOENENNOTA 2015 De inkomsten â&#x201A;Ź 246,8 miljard uit:

8 miljard â&#x20AC;˘ Directe belastingen â&#x201A;Ź 71, 74,9 miljard â&#x20AC;˘ Indirecte belastingen â&#x201A;Ź en â&#x201A;Ź 37,2 miljard ring eke â&#x20AC;˘ Premies volksverz eringen â&#x201A;Ź 53,9 miljard zek â&#x20AC;˘ Premies werknemersver â&#x20AC;˘ Gasbaten â&#x201A;Ź 9,1 miljard

$"310 -5% XJFM LN I

De uitgaven â&#x201A;Ź 259,6 miljard aan:

22

ANO_N6_25 22 210x270.indd 1

Ăś

BRON RIJKSOVERHEID

â&#x20AC;˘ Zorg â&#x201A;Ź 72,9 miljard eidsmarkt â&#x201A;Ź 77,6 miljard â&#x20AC;˘ Sociale zekerheid en arb tenschap â&#x201A;Ź 33 miljard â&#x20AC;˘ Onderwijs, cultuur en we fonds â&#x201A;Ź 18,4 miljard â&#x20AC;˘ Gemeente- en provincie 6 miljard â&#x20AC;˘ Buitenlandse zaken â&#x201A;Ź 10, 9,2 miljard â&#x201A;Ź ieu â&#x20AC;˘ Infrastructuur en mil miljard â&#x20AC;˘ Veiligheid en justitie â&#x201A;Ź 10 â&#x201A;Ź 8,4 miljard â&#x20AC;˘ Rentelasten staatsschuld â&#x20AC;˘ Defensie â&#x201A;Ź 7,3 miljard miljard â&#x20AC;˘ Economische zaken â&#x201A;Ź 4,4 â&#x20AC;˘ FinanciĂŤn â&#x201A;Ź 4,1 miljard 3 miljard â&#x20AC;˘ Wonen en rijksdienst â&#x201A;Ź koninkrijksrelaties-zaken en en zak â&#x20AC;˘ Binnenlandse â&#x201A;Ź 0,7 miljard â&#x20AC;˘ Overig â&#x201A;Ź 0,1 miljard

'HPRQVWUDWLH VHUYLFH HQ UHSDUDWLH

%,- 8 $$1 +8,6

#&- (3"5*4 888 8""*+&/#&3( $0.

7FFOFOEBBM "NTUFSEBN %FO )BBH

20/08/15 20/08/15 10:53 16:39

PUZZEL MEE

MAAK KANS OP MOOIE PRIJZEN! Geef uw oplossing vóór 27 oktober door, bij voorkeur via www.anbo.nl/puzzel. Daar vindt u ook meer informatie over de prijzen. Of stuur een kaartje naar: ANBO Puzzels, Postbus 2012, 3440 DA Woerden. Vergeet niet uw naam, adres en telefoonnummer te vermelden.

HOOFDPRIJS

T.W.V.

€118

WEEKEND IN HAMPSHIRE HOTEL DEN HAAG U wint een overnachting voor twee personen inclusief ontbijt in het Hampshire Hotel – 108 Meerdervoort in Den Haag. Vanaf dit sfeervolle boetiekhotel in het centrum bent u zó op het strand van Scheveningen.

Inclusief gratis entree voor het beroemde Mauritshuis! Dat wordt genieten van een heerlijk weekendje stad en strand.

U kunt uw weekend plannen t/m 31 december 2015 o.b.v. beschikbaarheid.

Meer informatie over het hotel: www.hampshire-hotels.com/ hampshire-hotel-108-meerdervoort.

TWEEDE PRIJS 7

43

62

37

43 25 3 3225

32 31

31 44 44

24 5 5 24

42 42 36 3629

43 29

21 43 262112

42 26

27 12

HORIZONTAAL 1 René ......,

VERTICAAL 1 Bronwaterstadje

Mr. Rock-’n-Roll 7 Bezoek 11 Bijbels verhaal 12 Strafwerktuig 13 Dier met kam 14 Symbool voor selenium 15 Stedelijk vervoermiddel 17 Niet eetbaar 18 Ter nagedachtenis van (Lat. afk.) 19 Dronkenmanspraat uitkramen 21 Zorgen 22 Hoeveelheid 24 Brand 26 Ribbenstoot 28 Wettelijk 31 Zichtbare damp 34 Verwoesting 35 Deciliter (afk.) 36 Grieks eiland 38 Schoonmaakgerei 40 Japanse schrijver en Nobelprijswinnaar in 1994 41 Deel van een spier 43 Gemeente in Gelderland 44 Vooraf 46 De poort van Limburg 47 Maker van Pinokkio.

in Wallonië 2 Kapselfixeerder 3 Stenen pot 4 Moeder 5 Beruchte sterkedrank 6 Familielid 8 Staat in de VS 9 Nachtvlinder 10 Soap 13 Dit heeft ANBO opgericht voor woningaanpassingen 15 Onjuist 16 In de nabijheid van 17 Stad in Vlaanderen 20 Los Angeles (afk.)

23 Tennisopslag zonder terugslag 25 Zuivelproduct 26 Hemellichaam 27 Horecaberoep 29 Delfplaats 30 Algemene vergadering (afk.)

32 Album, plaat 33 Onderricht 37 Deel van een schip 39 Lofdicht 41 Voorkeur 42 Loot, takje 45 Doodmoe.

42

27

5X

T.W.V.

€39,95

BACKJOY POSTURE+ Een goede zithouding voorkomt rugklachten, en de BackJoy Posture+ is daarvoor het ideale hulpmiddel. Dit innovatieve zitje verlicht namelijk de druk op de wervelkolom. Dankzij het lichte gewicht kan de BackJoy Posture+ makkelijk overal mee naartoe worden genomen. Verkrijgbaar in acht kleuren.

Meer informatie op www.backjoy.nl.

Oplossing vorige puzzel: gezond.

De prijzen worden onder de goede inzendingen verloot. Winnaars krijgen persoonlijk bericht.

ANBO ● NUMMER 6 ● 2015

ANO_N6_13 62

7/08/15 10:16

in beeld

zo shopt u veilig online

infographic theo smit

Een bestelling die nooit aankomt, een webwinkel die failliet gaat, geld van een retourzending niet terugkrijgen… Hoe weet je of een webwinkel betrouwbaar is?

Deze checklist helpt u op weg.

Een goede recensie

Om erachter te komen of een webshop betrouwbaar is, kunt u online zoeken naar ervaringen van andere klanten met deze winkel. Kijk van tevoren ook op www.klachtenkompas.nl of er klachten zijn over de webshop.

Beresterk wachtwoord Bij veel webwinkels moet u bij de eerste bestelling een account aanmaken met een zelfgekozen wachtwoord. Bedenk een uniek wachtwoord dat bestaat uit meer dan acht tekens en dat een combinatie is van hoofden kleine ­letters, cijfers en symbolen. Gebruik nooit voor alle winkels hetzelfde wachtwoord.

-90%

Pas op voor nepwinkels Nepwebwinkels zijn lastig traceerbaar.

Het internetadres bevat meestal de naam van de echte webwinkel (bijvoorbeeld www.BCC-knallers.com) en het logo lijkt te kloppen. Uit telefoon- en KvK-nummers is niet af te leiden dat er iets niet pluis is, die zijn gekopieerd.

Zelfs het keurmerk lijkt te kloppen als u erop klikt. Maar wie goed kijkt, ziet in de adresbalk dat de pagina gekopieerd is. Het groene slotje ontbreekt en het ­internetadres begint niet met: https:// www.thuiswinkel.org. Hieronder staat links een pagina van BCC met een nepcertificaat van Thuiswinkel Waarborg, rechts een echt certificaat.

Nepcertificaat

Echt certificaat

34

ANO_N6_16 34

7/08/15 10:27

te betalen, ook niet voor een deel, bestel er dan niet.

.

PayPal of creditcard Betaal als het kan (en als het niet te veel extra kost) via PayPal of creditcard.

Laatstgenoemde is bij winkeliers niet favoriet omdat zij vaak opdraaien voor de relatief hoge kosten die creditcardmaatschappijen rekenen. Maar voor ­consumenten geeft het extra zekerheid, want wie de bestelling niet ontvangt, kan de transactie ‘betwisten’ en in sommige gevallen laten terugboeken.

Checklist

Online speurneus Nepshops komen en gaan zó snel, dat zelfs Google het niet bijhoudt. De site www.opgeletopinternet.nl speurt dagelijks verdachte domeinnamen en adver­ tenties op. Als geverifieerd is dat het om een nepshop gaat, sturen ze een waarschuwingsbericht via Twitter.

Deze tweets zijn meteen zichtbaar in de NepshopsAlert van de Consumentenbond (zie kader rechts).

Tips van de Consumentenbond voor veilig online winkelen: 1. Controleer via de vergelijkers op www.consumentenbond.nl of de prijs realistisch is, of op www.tweakers.nl/ pricewatch. Is een aanbieding te mooi om waar te zijn, dan is dat waarschijn­ lijk ook zo.

2. Check de Nepshops-Alert van de Consumentenbond, daar staan nepshops die actief zijn en waarvoor www.opgeletopinternet.nl nu waar­ schuwt. Kijk ook op www.klachten­ kompas.nl en www.opgelicht.nl.

3. Wantrouw webwinkels met producten die (nog) nergens anders te koop zijn.

Een website die een gloednieuwe spelcomputer of telefoon aanbiedt die verder (nog) nergens leverbaar is, is verdacht.

4. Google het rekeningnummer waar het geld naartoe moet. Als Google geen resultaten vindt, is dat verdacht.

5. Voert de webwinkel een keurmerk?

Klik dan niet op het keurmerk op de site van de webwinkel, maar ga naar de website van het keurmerk en zoek daar het lid op, inclusief bijbehorend(e) domein(en).

ANBO ● nummer 6 ● 2015

ANO_N6_16 35

Bron Consumentenbond

%

€

Veilig betalen De alarmbellen moeten eigenlijk gaan rinkelen zodra een webwinkel vraagt om het hele aankoopbedrag vooruit te betalen. Dat dit via iDEAL kan, zegt niets over de betrouwbaarheid. Webwinkels zijn wettelijk verplicht klanten minimaal 50 procent achteraf te laten betalen (helaas zijn er ook bonafide webwinkels die zich hier niet aan houden). Is nergens op de website een mogelijkheid te ontdekken om ­achteraf

35

7/08/15 10:27

Waarom onze angst voor ouder worden zich vertaalt in vooroordelen

Ouderen in hokjes plaatsen? Daar zijn niet alleen jongeren, maar ook wij senioren hartstikke goed in, aldus Vincent Bijlo. Voor de blinde cabaretier en schrijver is het zo helder als wat: door van ‘we’ ‘ze’ te maken, horen we er voor ons gevoel zelf lekker niet bij. TEKST VINCENT BIJLO BEELD istock

Z

e zijn altijd chagrijnig, ze zijn hardhorend, ze dringen overal voor, ze veroorzaken bijna alle verkeersongelukken. Kortom: de senior, de mens met een leeftijdsuitdaging, de oudere, is een niet te benijden en irritant sujet. Ziek is hij of zij natuurlijk ook altijd, hoe kon ik het vergeten, en gierig natuurlijk en vergeetachtig, nou, vergeet het maar.

Gisteren belde ik mijn moeder om onze lunchafspraak af te zeggen. Ik voelde me niet lekker. “Waarom bel je?” vroeg ze, “je kunt toch ook whatsappen?”

“Nee, sorry mam, ik whatsapp niet.”

Zij wel. Ze is 80. Toen ze zo oud was als ik, ik ben 50, 30 eigenlijk, want 50 is het nieuwe 30, toen moest ze niets van ­techniek hebben. Middagen ben ik bezig geweest om haar vertrouwd te maken met de toenmalige, muisloze MS DOScomputer. Ze begreep er niets van. WordPerfect 4.2 heeft ze nooit aan de gang gekregen, een pen was veel handiger. Wat je daarmee schreef, werd meteen ­ ­opgeslagen op je papiertje. Niets wilde ze weten van computers. Fouten corrigeren tijdens het schrijven?

Onzin! Je moet gewoon geen fouten maken. Ik ben ­ ­gestopt met mijn computerlessen toen ze op een dag per ongeluk haar harde schijf had geformatteerd, waardoor alles wat op de computer stond verloren ging. Klaar, afgelopen, dacht ik, ze wil nooit meer iets met dat ­ ­moderne gedoe te maken h ­ ebben.

Niets was minder waar. Op een morgen opende ik mijn mailbox, er zat een mailtje in van Heleen Bijlo. Heleen Bijlo, hoe kan dat nou, dacht ik, we hadden toch met een

genealogie-oudere uitgezocht dat er maar één Heleen Bijlo bestaat?

‘Zoo! Had je niet gedacht hè, van je oude moedertje?’ luidde de tekst van het mailtje. De oude Bijlo rammelde aan de digitale poorten.

Ze had inmiddels ook, op 57-jarige leeftijd, haar rijbewijs gehaald en scheurde als Max Verstappen door het land.

Ze rijdt al 23 jaar schadevrij, dat kan Verstappen niet zeggen, die reed zijn bolide al na een week in de prak.

Whatsappen tijdens het rijden doet mijn moeder niet, dat vindt ze te gevaarlijk. Dat is het natuurlijk ook, die simpele wijsheid ­ zouden jongeren van ouderen moeten aannemen. Zoals ze eigenlijk veel meer ter harte zouden kunnen nemen, maar dat doen ze niet. Waarom niet?

Oud, dat wil je niet zijn, echt niet. Je wordt het natuurlijk wel een keer, daar helpt geen moedertjelief aan, maar je stelt het uit, zo lang mogelijk uit. Met crèmes, met rimpelvullers, met botox, met zogenaamd hippe kleren, met alles waardoor je denkt dat je buitenkant er nog jeugdig uitziet. Want de jeugd heeft de toekomst en wij, ook al zijn we 50 of ­ouder, wij hebben nog een heel lange toekomst voor ons.

We willen er dus niet aan, dat we ouder worden. We ­duwen de ouderdom zo lang mogelijk weg. En hoe doen we dat? Met vooroordelen. We plaatsen ouderen in een apart hokje, zodat ze niet meer bij ons horen, we maken ‘ze’ van ze in plaats van ‘we’.

We plaatsen ouderen in een apart hokje, zodat ze niet meer bij ons horen

Ze dringen altijd voor bij de kassa van de supermarkt.

Dat is een van de wijdst verbreide vooroordelen.

ANBO ● nummer 6 ● 2015

2

Het komt voort uit het feit dat iedereen ooit in zijn leven weleens een oudere heeft gezien die voordrong. We hebben ook jongeren gezien die voordrongen, veel vaker, dat kan niet anders, statistisch gezien, maar van ouderen vinden we het erger. Die hebben tenslotte niks te doen, ook weer zo’n vooroordeel, en als je niks te doen hebt, slaat het nergens op dat je voordringt. Ouderen hebben als het ware nog minder recht dan jongeren om voor te dringen. Dus wat gebeurt er? We zien één oudere ­voordringen en we denken: ze doen het allemaal. We ­verheffen een incident tot de gangbare norm. Leer ons de oudere kennen. Het is het mechanisme van: één ­Marokkaan een dief, alle Marokkanen dieven. Eén blinde met een hond, alle blinden moeten een hond. Hoe vaak het mij al niet gevraagd is. “Meneer Bijlo, waar is uw hond?” Ik antwoord dan meestal: “Nou, we liepen net langs de Chinees...”

bang voor, dus wat doen we? We schrijven ouderen af als wrakken. Altijd ziek. Ze dienen te voldoen aan het beeld dat wij van ze willen hebben.

Ouderen zijn gierig, krenterig, wrekkig. Onzin. Sommigen zijn misschien spaarzaam omdat ze al aan het anticiperen zijn op de ‘dingetjes’, de gebreken die met de ouderdom komen. Wellicht zorgen die gebreken voor hogere ­zorgkosten. Bovendien, ouderen willen dat wij na hun dood zo veel mogelijk van hun kapitaal erven. Dus neem ze hun spaarzaamheid beslist niet kwalijk.

Ouderen zijn eigenlijk gewoon mensen. En ook ouderen zelf hebben vooroordelen. Een van de ergste vooroordelen die ouderen hebben, is dat ze vinden dat anderen oud zijn maar zij helemaal niet. Mijn oom Carel is daar een goed voorbeeld van.

Andere ouderen vallen, zij niet. Daarom zijn ze niet voorzichtig genoeg en wat gebeurt er dan? Ze vallen.

Zij zijn het niet, die vergeetachtig zijn, het zijn de anderen. Als je vraagt wie er dan vergeetachtig zijn, ­ moeten ze je vaak het antwoord schuldig blijven.

Wij worden dus allemaal in mindere of meerdere mate geregeerd door vooroordelen. Er is maar één manier om daar iets aan te doen. We moeten elkaar zien en onszelf laten zien. Pas dan zien we dat wij allemaal wij zijn, niet wij en zij.

Vaak wordt aan mijn vrouw gevraagd: “Wil hij nog koffie?” “Vraag het hem zelf,” zegt ze dan

Wie is Vincent Bijlo?

Vincent Bijlo (50, getrouwd) is cabaretier, schrijver en columnist. In 1988 won hij zowel de publieksprijs als de persoonlijkheidsprijs van het Leids Cabaret Festival. ­Sindsdien maakte hij zestien theatervoorstellingen en schreef hij

Ouderen zijn altijd ziek. “Is dat zo, mam?” vroeg ik mijn moeder gisteren, toen ik onze lunchafspraak afzegde omdat ik mij niet lekker voelde. “Ach welnee,” zei ze, “maar je hebt natuurlijk wel vaker dingetjes.” Ouderdom komt met gebreken, zegt men altijd. En daar zijn wij

3

ANBO ● nummer 6 ● 2015

onder meer vier romans. Bijlo is vanaf zijn geboorte blind. Tot en met februari is hij in de theaters te zien met zijn voorstelling Het nieuwe nu. Kijk voor meer ­informatie en de speellijst op www.vincentbijlo.com.

Fotografie Jurjen Alkema

Ouderen zijn traag van begrip. Dit vooroordeel werkt volgens precies hetzelfde mechanisme als het vorige.

En ook dit vooroordeel deel ik met de oudere. Ook tegen mij wordt vaak een infantiele toon aangeslagen. Zelfs nu nog maken we mee dat aan mijn vrouw wordt gevraagd: “Wil hij nog koffie?” “Geen idee,” zegt ze dan, “vraag het hem zelf.” Ook dit vooroordeel dient met humor ­bestreden te worden. Terugpraten op dezelfde infantiele toon geeft meestal snel het gewenste resultaat. Je houdt mensen een audiospiegel voor, ze horen hun b ­ elachelijke manier van praten of schreeuwen terug. Dat doen ze ook vaak, schreeuwen. Want alle blinden en ouderen en ­zeker oudere blinden zijn een beetje doof. Praat in zo’n geval heel zacht terug.

Hardhorendheid komt natuurlijk wel vaker voor onder ouderen. Onderken dat. Zeg niet, zoals mijn knetterdove oom Carel van 85: “Wat? Ik, een gehoorapparaat? Ga weg zeg, dat is voor oude mensen.”

LEDEN VOORDEEL

EXCLUSIEVE LEDENAANBIEDINGEN Met ANBO kunt u flink besparen, ook dankzij onze exclusieve ledenaanbiedingen.

Als ANBO-lid profiteert u van aantrekkelijke acties. Ook dat is belangenbehartiging!

Altijd op de hoogte blijven van de laatste voordeelitems? Abonneer u dan op onze gratis digitale nieuwsbrieven via www.anbo.nl/nieuwsbrief.

GA VOOR MEER LEDENAANBIEDINGEN NAAR WWW.ANBO.NL/LEDENVOORDEEL

WEEKEND STRAND & STAD IN HAMPSHIRE HOTEL 108 MEERDERVOORT

50 , 19

€

Voor iedereen die een weekend lang Den Haag en omgeving wil verkennen, is Hampshire Hotel – 108 Meerdervoort een goede keuze. Perfect voor een weekend stad en strand.

VOORDEEL Voor een arrangement met 1x overnachting incl. ontbijtbuffet en 1x entree voor het Mauritshuis betalen ANBO-leden € 39,50 i.p.v. € 59 p.p. o.b.v. twee personen.

Excl. gemeentelijke heffingen.

RESERVEREN Via www.hampshire-hotels.nl/ anbodenhaag of bel (035) 677 72 17 o.v.v.

ANBO. De actie is geldig t/m 31 december 2015 o.b.v. beschikbaarheid.

G P.P. KORTIN

ANBO AGENDA 2016

GRATIS THUISBEZORGD

De kleurrijke ANBO Agenda bevat veel interessante tips en informatie over gezondheid, pensioenen, financiën, belastingen en verzekeringen.

VOORDEEL ANBO-leden betalen € 10,95 i.p.v. € 12,95 en de verzending (à € 3,45) is gratis.

BESTELLEN Dit kan bij voorkeur via www.anbo.nl/agenda. Of vul de bon in en stuur ‘m naar: ANBO o.v.v. ‘Agenda’, Postbus 2012, 3440 DA Woerden.

De agenda is vanaf september 2015 verkrijgbaar. Het verschuldigde bedrag wordt ook in deze periode van uw rekening afgeschreven. Bestel snel, want op = op.

GA NAAR WWW.ANBO.NL/AGENDA OF VUL DE BON IN EN STUUR ‘M OP

JA, IK BESTEL DE ANBO AGENDA 2016 VOOR € 10,95.

Naam

Ondergetekende machtigt Edicola Uitgeverij om eenmalig het verschuldigde bedrag af te schrijven: m/v IBAN N L

Straat en huisnr.

Postcode en woonplaats Aantal agenda’s Lidnummer

ANO_N6_12 61

x € 10,95 = €

Naam Datum

__ / __ /20__

Handtekening:

7/08/15 10:14