NR. 6 // DECEMBER 2023 // LOSSE PRIJS € 5,95
Zorgspecial +
ZORGCOLLECTIEF
ALLES OVER DE FUSIE
Tussen ANBO en PCOB GRATIS GIDS
Met belastingtips
INTERVIEW MAROESJA LACUNES
‘ Levenswijsheid krijg je niet cadeau’ ANBO 1
succeWegens s her haald Maak ontva iema ng ee n
Maak iemand lid. Het loont.
nd V V V lid en Cade auka ar t
25
t.w.v.
€
i.p.v. €15
Voor u en alle senioren in Nederland
2 ANBO
Wegens succes herhaald
De voordelen van een ANBO-lidmaatschap: • Blijf op de hoogte door het ANBO Magazine, website, webinars en bijeenkomsten. • Stel uw vragen op het gebied van wonen, koopkracht en zorg aan het ANBO Adviesteam. • Voor hulp aan huis bij uw belastingaangifte, uw administratie op orde brengen en meer.
• Werf een nieuw ANBO-lid en ontvang een VVV Cadeaukaart ter waarde van €25 (normaal €15). Maak bovendien kans op een 2-daags All-in Arrangement voor 2 personen in een Fletcher Hotel.*
• Kom in contact met andere leden via ons digitale ontmoetingsplatform Trefpunt. • Profiteer van ledenvoordeel, van zorgverzekering en hulpmiddelen tot vakanties en klusdiensten. Én ANBO behartigt uw belangen en dat van alle senioren in Nederland in politiek Den Haag!
• Het nieuwe lid betaalt het introductietarief van €29,95 (normaal €48).**
succeWegens s her haald Maak ontva iema
• Deze actie geldt t/m 30 januari 2024.
ng ee n
25
Ga naar www.anbo.nl/succes (scan de QR-code) of bel 0348 46 66 66. U kunt uiteraard ook de bon invullen en deze retour sturen naar ANBO.
HUIDIG ANBO-LID JA, ik maak iemand lid en krijg een VVV Cadeaukaart
nd V V V lid en Cade auka ar t
t.w.v.
€
i.p.v. €15
NIEUW ANBOLID JA, ik word lid van ANBO voor het instaptarief van €29,95.**
cadeau. Ik maak bovendien kans op mooie prijzen.
Huisnummer
Heer
Mevr.
Achternaam
Achternaam
Lidnummer
Straat
VOORWAARDEN Actie geldt tot en met januari 2024. Een VVV Cadeaukaart per geworven lid. *Hoe meer leden, des te meer kaarten en des te meer kans op de prijs.
Postcode
Geef uw gegevens bij voorkeur door via anbo.nl/succes Of vul de bon in en stuur deze naar ANBO, o.v.v. LWL, Postbus 2012, 3440 DA Woerden.
Datum
**Het nieuwe lid betaalt het eerste jaar €29,95 en het daarop volgende jaar €4 per maand of €48 per jaar.
Voornaam
Tussenvoegsel
Geboortedatum
Woonplaats
E-mailadres
Telefoonnummer
Handtekening
ANBO 3
LWLI_01_MAG6_ANBMAG_2350_I
Postcode
LANGER THUIS BLIJVEN WONEN. Je eigen huis, die fijne plek met alle herinneringen, daar wil je het liefst toch nog heel lang blijven wonen?
Veilige inloopdouche in 1 dag In één dag vervangen we je oude bad of douche door een veilige en comfortabele inloopdouche in een stijl die bij je past. Molenaar douches hebben een veilige antislip douchevloer, onderhoudsarme Wallpanels, een kwalitatieve douche glijstang én een stevige glaswand. Wil je naast een inloopdouche ook een wastafelmeubel, douchewc of Warmth Panel? Ook dat kan bij Molenaar!
Dan is een Molenaar badkamer écht iets voor jou. Een badkamer die helemaal klaar is voor een nieuw hoofdstuk. Door het bad of de douche te vervangen voor een comfortabele inloopdouche kun je nog jaren onbezorgd genieten van je huis. En de plaatsing wordt door Molenaar snel en zonder gedoe gedaan, vaak al in één dag. Dat is écht Molenaar! Geniet vandaag van de badkamer van morgen.
Molenaar Warmth Panel Altijd een aangename temperatuur in de badkamer, terwijl je bespaart op de energiekosten? Molenaar Warmth Panels zijn een duurzaam alternatief voor de traditionele radiator. Ze zijn daarnaast zeer effectief tegen schimmelvorming en zorgen voor gelijkmatige verwarming. Veilig en duurzaam klaar voor de toekomst!
Maak een thuisadviesafspraak en laat je inspireren! Scan de QR-code of ga naar molenaar.nl/anbo
GRATIS INSPIRATIEMAGAZINE Vraag ‘m aan op molenaar.nl/magazine
MAAK EEN AFSPRAAK VOOR THUISADVIES Bel naar 0341 - 23 23 00 of plan een afspraak op molenaar.nl/thuisadvies
De badkamer van morgen. molenaar.nl
COLOFON & SERVICE Hoofdredacteur Jurriën Beerda Aan dit nummer werkten mee Fleur Akersloot, Micaela Bartels, Eric Brendel, Willemijn Land, Marije Remmelink, Willem Reijn, Atie Schipaanboord, Alex van Scherpenzeel, Yvette Sens, Yvonne Witter Fotografie Sevilay Maria van Dorst, Anouk De Kleermaeker, Babs van Geel, Shutterstock Vormgeving Houke Leupen Eindredactie Joost Marsman Realisatie Bureauvijftig BV, Haarlem Bladmanagement Yvonne Herman de Groot Druk en verspreiding Paragon Customer Communications Copyright 2023 ANBO Magazine, ISSN 1877-3427 Redactieadres ANBO, Postbus 2012 3440 DA Woerden, magazine@anbo.nl Advertenties Mediavijftig BV mail: florisvenneman@bureauvijftig.nl Lid worden? Dat kan natuurlijk altijd. Ga naar anbo.nl/aanmelden of bel onze Ledenservice via 0348 46 66 66 (bereikbaar op werkdagen tussen 9 en 17 uur). U betaalt voor het eerste jaar €29,95, daarna is het €4 per maand. Bekijk de redenen om lid te worden op anbo.nl/aanmelden. Voor bedrijven Een abonnement voor bedrijven bedraagt €32,50 per jaar. Gegevens wijzigen Als u uw gegevens wilt wijzigen kan dit via de Ledenservice: bel ons op 0348 46 66 66 (bereikbaar van maandag t/m vrijdag tussen 9 en 17 uur) of stuur een e-mail naar ledenservice@anbo.nl. Lidmaatschap opzeggen? U dient uiterlijk één maand voor het einde van uw lidmaatschap op te zeggen. Dit kan via anbo.nl/opzeggen of via Postbus 2012, 3440 DA Woerden o.v.v. opzegging. U kunt ons via ledenservice@anbo.nl ook mailen. Uiteraard horen wij graag de reden van uw opzegging. Privacy ANBO legt gegevens vast van ANBOleden en abonnees van ANBO Magazine. Hierbij houden wij ons aan de wet- en regelgeving op het gebied van de bescherming van persoonsgegevens, zoals de AVG. Wij gebruiken uw gegevens onder meer om u te informeren over relevante producten en diensten van door ons zorgvuldig geselecteerde partners en aanbieders. Stelt u hier geen prijs op, stuur dan een e-mail naar ledenservice@anbo.nl, of een brief naar Postbus 2012, 3440 DA Woerden t.a.v. Ledenservice. Meer informatie: anbo.nl/privacyverklaring Gesproken magazine Voor blinden en slechtzienden is er uiteraard een ingesproken versie van het ANBO Magazine op cd beschikbaar. Meld u aan via ledenservice@anbo.nl of bel ons via 0348 46 66 66.
VOORWOORD
Samen sterker Normaal gesproken is het eind van het jaar dé tijd om te reflecteren op de afgelopen periode. Er is ook altijd veel om op terug te blikken. Maar aan het eind van 2023 wil ik eigenlijk het liefst de blik naar voren richten: zoals u waarschijnlijk al weet gaan wij per 1 januari 2024 samen met onze protestants-christelijke evenknie, de PCOB. Vanaf die datum ontstaat de nieuwe vereniging ANBO-PCOB. Dat is om heel veel redenen heugelijk nieuws, vooral voor u; onze zeer gewaardeerde leden. Wij roepen al jaren dat je samen meer bereikt dan alleen. Vanaf 1 januari maken we een nog stevigere vuist in politiek Den Haag om uw belangen te behartigen op de vertrouwde thema’s: inkomen, pensioen, wonen, zorg, gezondheid, veiligheid, digitalisering en zingeving. Maar er is meer. De PCOB is lokaal nadrukkelijk aanwezig: er zijn ruim 250 actieve afdelingen, verspreid door heel Nederland. Ook ANBO-leden hebben - naast de kracht van een landelijke organisatie - behoefte aan activiteiten op lokaal niveau. De nieuwe vereniging gaat een dienstverlenende rol spelen in het verbinden van leden. Omdat al het goede in drieën komt nóg een voordeel van het samengaan: door onze krachten te bundelen kunnen we u in de toekomst nog beter van informatie voorzien via ons magazine en onze website. We kunnen nog fijner ledenvoordeel bieden en onze dienstverlening, zoals belastinghulp aan huis, verder verbeteren. Tot slot, ik hoor het u bijna denken: hoe zit het met de identiteit van beide organisaties? Onderling ruimte en respect voor ieders identiteit en kernwaarden staan wat ons betreft voorop. We zoeken naar een nieuwe eenheid in verscheidenheid. Ik wens u veel leesplezier, hele fijne kerstdagen en een geweldig en gezond 2024! Heeft u vragen of opmerkingen die u wilt delen? U kunt contact met mij opnemen door een mail te sturen naar: directie@anbo.nl
Of schrijf me, via: Postbus 2012 3440 DA Woerden. Directeur-bestuurder Anneke Sipkens
ANBO 5
6
Nº
Inhoud OP DE COVER
MAROESJA LACUNES
16
‘Levenswijsheid krijg je niet cadeau’
MAROESJA LACUNES ‘Mensen worden ouder en beter oud dan een generatie geleden’
DOSSIER ZORGSPECIAL 22 EXPERTINTERVIEW
JET BUSSEMAKER Voorzitter van de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving
26 FEITEN EN CIJFERS over zorgkosten
30 MEEST GESTELDE VRAGEN FOTO SEVILAY MARIA VAN DORST
over zorgverzekeringen
33 LEDEN AAN HET WOORD
Hoe ervaren ze ons Zorgcollectief?
16
36 DE ANBO ZORGADVIESLIJN geeft antwoord
38 DEKKINGEN EN PREMIES
10% korting op de aanvullende verzekering
50% KORTING
BIJ DELTA ENERGIE
73
6 ANBO
42 VOORBEREID OP TOEKOMSTIGE ZORG Een gebroken heup: wel of niet opereren?
LEDENVOORDEEL
Boek een van de voordelige Vakantieknallers van RCN Vakantieparken met 10% korting
22
En ook 14
Jet Bussemaker “Het systeem dat we nu hebben, werkt niet”
FUSIE ANBO EN PCOB De voordelen voor u
47 ALTERNATIEVE WOONVORMEN Maksent in Nistelrode
48 ANBO TREFPUNT
Puzzelen, meepraten en spullen verkopen
52 JAAROVERZICHT
36
Wat hebben we voor u gedaan in 2023?
62 DIGITAAL VAARDIGER
Inspiratie voor de feestdagen
66
BELASTINGTIPS Betaal niet te veel
42 ELK NUMMER 5 Colofon en voorwoord 8 Op de bres 10 ANBO Advies 51 Nostalgiehoekje 58 ANBO Tipt 69 Ledenvoordeel 74 Puzzel
VitaalVoordeel
de 42 meest gestel rg zo er ov vragen verzekeringen
11
Belastingtips Tipgids
Levenstestament
ANBO 7
GESPREKSSTOF
OP DE BRES
Achter de schermen helpen we leden dagelijks met advies en belangenbehartiging. In deze rubriek houden we u op de hoogte. Zelf een vraag? Ga naar anbo.nl/advies of bel de ANBO Advieslijn op 0348 46 66 88. Mailen kan ook: adviesteam@anbo.nl.
Europese Commissie streeft naar verplichte aanvaarding van contante betalingen De Europese Commissie wil dat bijna alle ondernemingen en organisaties verplicht worden om contante betalingen te accepteren. Het voorstel van de Commissie houdt in dat, met enkele uitzonderingen, contant geld als betaalmiddel geaccepteerd moet worden. Deze verplichting is overigens niet van toepassing op online transacties. Het demissionaire kabinet is niet volledig positief over het Commissievoorstel. De belangrijkste kritiek is dat het voorstel te vaag is op verschillende punten. Zo is het onduidelijk of de regelgeving ook van toepassing is op betalingen aan overheden, zoals boetes of belastingen. De regering ziet vooral het nut van de verplichting bij transacties aan de kassa en wil de reikwijdte van de wet daartoe beperken. Daarnaast zijn er vragen over de uitzonderingsmogelijkheden. De regering vindt dat er
ook permanente uitzonderingen moeten zijn, zoals bij veiligheidsrisico’s. ANBO is het daarmee eens. Van een buschauffeur kan bijvoorbeeld niet worden verwacht dat hij of zij met een tas vol contant geld rondloopt. ANBO heeft al vaker aangegeven dat er voor apotheken en overheidsdiensten een acceptatieplicht voor contant geld moet komen. Ook in bibliotheken en ziekenhuizen is het van belang dat de mogelijkheid om contant te betalen blijft bestaan. Meer informatie vindt u op:
anbo.nl/cash
Aantal dodelijke valpartijen stijgt in 2022 opnieuw In Nederland zijn vorig jaar 6.200 mensen overleden na een val. Dat is 15% meer dan in 2021 en ruim twee keer zoveel als tien jaar eerder. 8 ANBO
Vooral onder 90-plussers en mensen die vanwege een psychogeriatrische aandoening (zoals dementie) toegang hebben tot zorg vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz), is het aantal sterfgevallen door een val toegenomen. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek op basis van een analyse van doodsoorzaken.
GESPREKSSTOF Wie overlijdt door een zogeheten ‘accidentele’ val valt, struikelt, of glijdt per ongeluk uit en overlijdt binnen dertig dagen aan de gevolgen. Vallen met een vervoermiddel telt hierbij niet mee, dit wordt geregistreerd als vervoersongeval. De stijging van het aantal fatale valincidenten gaat samen met de groei van de oudere bevolking, maar ook naar verhouding is er in elke leeftijdsgroep een stijging. Dat geldt vooral voor vrouwen van negentig jaar of ouder. In 2022 was overlijden door een val de meest voorkomende niet-natuurlijke doodsoorzaak, gevolgd door zelfdoding (1.900) en een verkeersongeval (772). Bij 3,7% van alle sterfgevallen in Nederland was een val de doodsoorzaak. Dat komt neer op 17 fatale valincidenten per dag.
Als u wilt weten hoe u valgevaar kunt verminderen, bel dan met onze Veiligheid Advieslijn op telefoonnummer 0348 - 46 66 66. Onze medewerkers zijn iedere werkdag bereikbaar tussen 9.00 en 17.00 uur. U vindt ook meer informatie op onze website. Tot slot kunt u onze gratis tipgids Woningaanpassingen downloaden: anbo.nl/tipgids-woningaanpassingen
Grote belangstelling ANBO Pensioenwebinar Een recordaantal van ruim 1500 mensen heeft deelgenomen aan het ANBO Pensioenwebinar op 14 september. ANBO-beleidsadviseur Willem Reijn ging in gesprek met Leonne Jansen van FNV en Jurre de Haan van VNO-NCW en MBK Nederland. dat het pensioen per maand kan meebewegen met de beurs, is weersproken: uw pensioen wordt één keer per jaar vastgesteld.
Meer dan 500 deelnemers stuurden van tevoren vragen in over het nieuwe pensioenstelsel, zoals: gaat mijn pensioen omlaag en gaat de overgang naar het nieuwe systeem wel eerlijk? Het drietal liet zien dat pensioenen niet snel naar beneden zullen gaan, omdat er noodremmen op het systeem zitten. Tekorten kunnen worden aangevuld en tegenvallers gespreid. Tenzij, zo beaamde Leonne Jansen, de economie langere tijd tegenzit. Ook het misverstand
Andere belangrijke vragen gingen onder andere over eerlijk invaren. ‘Zijn er garanties?’, vroeg een lid. Ja, die zijn er, aldus Jurre de Haan: het bestuur, de Raad van Toezicht, het Verantwoordingsorgaan en De Nederlandsche Bank kijken bijvoorbeeld mee. En de ouderenorganisaties, vulde Willem Reijn van ANBO aan: zij oefenen het hoorrecht uit, waarbij zij een oordeel over het evenwichtig overgaan naar het nieuwe stelsel uitspreken. En evenwichtigheid tussen alle generaties is het eerlijkste, benadrukt hij. TERUGKIJKEN Heeft u het webinar gemist? U kunt het terugkijken op onze website: anbo.nl/pensioenweb
ANBO 9
ADVIES Eenvoudiger overstappen van autoverzekering Vanaf 1 juli 2024 wordt het makkelijker om over te stappen naar een andere verzekeraar voor uw autoverzekering. Op die datum gaat een nieuw systeem werken dat het aantal schadevrije jaren per verzekerde bijhoudt. Verzekeraars hanteren niet dezelfde voorwaarden waar het de schadevrije jaren betreft. Bij een overstap moet een onderzoek plaatsvinden. Daarbij komt dat veel mensen zelf niet precies weten hoeveel schadevrije jaren ze hebben. Met het nieuwe systeem wordt dat dus voor iedere betrokkene inzichtelijk.
Betaal niet om uw toeslagen aan te vragen Er zijn verschillende commerciële partijen die graag aan u willen verdienen met het aanvragen van uw toeslagen. Toeslagenaanvraag. nl, toeslagenaanvragen.net of toeslagenportaal.nl zijn voorbeelden hiervan. De kosten kunnen oplopen tot wel vijftig euro per aanvraag. ANBO vindt dat weggegooid geld; de meeste mensen zijn in staat om zelf een toeslag aan te vragen. En als u dat niet kunt, zijn er maatschappelijke organisaties die u kunnen helpen. Deze organisaties verdienen er geen geld mee. Ook kunt u terecht bij de vrijwilligers van onze Belastinghulp. Als ANBO-lid betaalt u niks: wij vragen u slechts om een kleine tegemoetkoming in de kosten van de belastinginvulhulp van €12,-. Heeft u een fiscaal partner? Dan vragen wij een vergoeding van €5,- voor uw (fiscaal) partner. Kijk voor meer informatie op: anbo.nl/toeslagen
10 ANBO
ANBOADVIES
Inchecken in OV met uw betaalpas of smartphone Sinds enige tijd is het mogelijk om met uw betaalpas of smartphone in te checken bij het OV. Heeft u recht op een leeftijdskorting? Houd er dan rekening mee dat deze korting vooralsnog niet toegepast kan worden als u de betaalpas of smartphone gebruikt! Er wordt aan gewerkt om dat wel mogelijk te maken. Houdt u onze berichtgeving op de website in de gaten. Als er ontwikkelingen zijn, melden wij die in ieder geval daar.
Is een levenstestament nodig? Een levenstestament is iets anders dan een gewoon testament. Het levenstestament werkt tijdens uw leven en heeft betrekking op de situatie dat u niet meer in staat bent besluiten te nemen. In het levenstestament kunt u bijvoorbeeld laten opnemen wie dat van u moet overnemen en wat er dan moet gebeuren. Omdat er veel vraag is naar meer informatie over het levenstestament hebben we een speciale tipgids voor u gemaakt over dit onderwerp. U kunt de gratis tipgids downloaden via: anbo.nl/tipgids-levenstestament Heeft u geen internet en wilt u de tipgids ontvangen? Bel dan onze Ledenservice. Onze medewerkers zijn iedere werkdag bereikbaar van 9.00 tot 17.00 uur via 0348 46 66 66.
Tipgids
Levenstestament
Contactloos geld opnemen Sinds kort kunnen klanten van ING en Rabobank bij een aantal geldautomaten van Geldmaat ook contactloos geld opnemen. U hoeft de pas dan niet meer in de lezer van de automaat te plaatsen. Ook kunt u hierdoor met uw smartphone pinnen, mits u daarmee bijvoorbeeld in een winkel al contactloos betaalt. De andere banken zijn nog niet over op deze mogelijkheid, maar dat zal op termijn wel gebeuren. Ook kunt u nog niet bij alle automaten van Geldmaat terecht. De automaten moeten aangepast worden en dat is nog niet overal gebeurd.
ANBO 11
een nieuwe camper
of je huis verduurzamen? Bedenk wat je allemaal met je overwaarde kunt doen Is je huis meer waard dan je hypotheek? Dan heb je overwaarde. Als AOW’er kun je deze overwaarde verzilveren met de Levensrente Hypotheek van a.s.r. Bedenk eens wat je met dat geld kunt doen: Misschien een schenking aan de kinderen? Zonnepanelen? Of toch liever een camper of een nieuwe keuken?
Hoe werkt het? Je sluit je huidige lening over naar een Levensrente Hypotheek met een hoger bedrag tot maximaal 50% van de waarde van je woning. Met deze nieuwe lening betaal je eerst de oude lening terug en kosten zoals de notaris en je adviseur. Het bedrag dat overblijft, krijg je in één keer op je rekening gestort. Je betaalt elke maand alleen rente over de lening. De hoogte van je lening en de rente blijven levenslang hetzelfde, zolang je in je huis woont. Dus geen zorgen en geen verrassingen! Meer weten? Kijk op asr.nl/levensrente-hypotheek. Of vraag naar de Levensrente hypotheek bij je adviseur.
a.s.r. doet het
ANBOADVIES
Help! Ik begrijp niets van mijn energienota! Het ANBO Adviesteam krijgt heel veel vragen rondom energie. Bijvoorbeeld over de energierekening. Die rekening is net zoiets als de aangifte inkomstenbelasting. De meeste mensen begrijpen er niets van. En dat is logisch. ANBO Advies probeert u een beetje op weg te helpen. BELASTINGEN We beginnen met de belasting. U betaalt energiebelasting over uw verbruik. In 2023 is de belasting voor stroom 0,1525 euro per kWh en voor gas 0,5927 cent per m3. Op het totaal van uw energiebelasting gaat een bedrag (in 2023) van 596,86 euro af. U betaalt nog een belasting, de btw. Die is 21% over uw totale rekening. LEVERINGSKOSTEN Dan treft u ook een post leveringskosten op uw nota aan. Leveranciers laten u betalen om de energie bij u thuis te krijgen. Er zijn meestal vaste kosten (tussen 5 en 10 euro per maand), die niet afhangen van uw verbruik.
HET ANBO ADVIESTEAM EN EEN AANTAL ANBO CONSULENTEN.
Over uw verbruik betaalt u variabele leveringskosten. De leverancier bepaalt de hoogte daarvan. NETBEHEERKOSTEN Dan de netbeheerkosten. Dit is een vast bedrag ongeacht uw verbruik. Het bedrag verschilt per netbeheerder. PRIJSPLAFOND Ook het prijsplafond zit in uw nota. Men rekent met een tarief van 1,45 euro per kubieke meter gas tot een verbruik van 1200 kubieke meter. Voor elektriciteit wordt het maximale tarief verlaagd tot 0,40 euro per kWh bij een maximaal verbruik van 2900 kWh. Verbruikt u meer, dan betaalt u daarover de variabele leveringskosten.
Onvolledige informatie In ANBO Magazine nummer 3 van dit jaar stond een artikel over het terugbetalen van de heffingskorting bij het bereiken van de AOW-leeftijd. Het gaat om de situatie dat iemand geen inkomen heeft en zijn of haar heffingskorting uitbetaald krijgt (van de Belastingdienst). In het betreffende artikel wordt gesuggereerd dat u de uitbetaling moet stopzetten als u in het betreffende jaar de AOW-leeftijd bereikt. Die informatie is onvolledig. Ontvangt u in dat jaar alleen een AOW-uitkering, dan hoeft u de uitbetaling niet te stoppen. Maar dus wel als u een AOW-uitkering en nog een ander inkomen gaat ontvangen. Bijvoorbeeld een aanvullend pensioen. In die gevallen is stopzetten van de uitbetaling wel aan te bevelen. ANBO 13
FUSIE
SAMEN STERKER ANBO en PCOB gaan samen verder Per 1 januari nieuwe fusievereniging ANBO-PCOB ANBO en PCOB hebben de handen ineengeslagen om samen verder te gaan. Zoals het er nu naar uitziet ontstaat dan in 2024 al de nieuwe vereniging ANBO-PCOB. Door onze krachten te bundelen kunnen we meer bereiken voor u, voor senioren in Nederland.
14 ANBO
FUSIE Op 21 december moet het fusievoorstel nog wel officieel worden vastgesteld door beide Ledenraden. Als alles volgens planning verloopt, kunnen ANBO en PCOB dan per 1 januari 2024 officieel fuseren. De toenemende samenwerking tussen PCOB en ANBO van de afgelopen jaren in de landelijke belangenbehartiging, met name op gebieden als wonen, zorg en koopkracht, heeft geleid tot deze beslissing. “De krachtenbundeling is logisch,” zegt Pieter van Keulen, voorzitter van ANBO’s Ledenraad. “Door elkaars krachten te benutten, kunnen we nog meer betekenen voor senioren in Nederland,” voegt Henk Zieleman, voorzitter van de Ledenraad van PCOB eraan toe. Gezamenlijk optrekken stelt ons in staat met daadkracht en betrokkenheid op te komen voor de belangen van senioren. In een tijd waarin belangenbehartiging versnipperd kan raken, geloven wij in de kracht van een verenigde stem. Dat is direct één van de voordelen van het samengaan van ANBO en PCOB: per 1 januari maken we een nog stevigere vuist in politiek Den Haag om uw belangen te behartigen op de vertrouwde thema’s van zowel ANBO als PCOB. We blijven uiteraard aandacht geven aan alle onderwerpen die belangrijk zijn in een ouder wordende samenleving. Ook laten we met elkaar nog beter zien wat de belangrijke bijdrage van ouderen is aan onze samenleving. PCOB is lokaal nadrukkelijk actief: er zijn ruim 250 actieve afdelingen, verspreid door heel Nederland. Ook ANBO-leden hebben - naast de kracht van een landelijke organisatie - behoefte aan activiteiten op lokaal niveau. We gaan ons inzetten om dit met elkaar te verbinden. In de loop van 2024 gaat u hier meer over horen. Door onze krachten te bundelen kunnen we u in de toekomst nog beter van informatie voorzien via ons magazine en onze website. We kunnen nog fijner ledenvoordeel bieden en onze dienstverlening, zoals belastinghulp aan huis, verder verbeteren. Bovendien kunnen we investeren in nieuwe producten en diensten. Tot slot hebben we een aantal veel gestelde vragen voor u gebundeld. U vindt nog meer vragen en antwoorden op: anbo.nl/fusie
VERANDERT ER IETS VOOR MIJ? Nee, er verandert voor u helemaal niets. Alle diensten waarop u rekende, blijven doorgaan.
WAT GEBEURT ER MET DE CONTRIBUTIE VOOR 2024? De contributie blijft 48 euro per jaar (of 4 euro per maand). Meer over uw lidmaatschap leest u op pagina 57 van deze uitgave.
BLIJVEN ALLE LEDENVOORDELEN BESTAAN? Ja, alle ledenvoordelen blijven bestaan.
WAT GEBEURT ER MET HET ANBO MAGAZINE? ANBO Magazine blijft voorlopig bestaan. Halverwege het jaar komt er een mooi nieuw ledenblad van ANBO-PCOB.
KAN IK NOG WEL GEBRUIKMAKEN VAN DE ANBO BELASTINGHULP? Jazeker, de Belastinghulp van ANBO gaat gewoon door en vele duizenden leden worden zoals altijd geholpen met de aangifte. Deze service zal in 2025 voor alle leden van ANBO-PCOB ter beschikking komen.
BLIJFT HET ANBO ZORGCOLLECTIEF BESTAAN? Ja, het Zorgcollectief blijft bestaan.
GELDT HETZELFDE VOOR HET ANBO ADVIESTEAM? Uiteraard blijft het Adviesteam bestaan.
WELKE INVLOED HEEFT DE CHRISTELIJKE ACHTERGROND VAN PCOB VOOR MIJ ALS LID? PCOB heeft een christelijke achtergrond, ANBO behartigt de belangen van senioren al sinds 1900. Beide verenigingen staan midden in de maatschappij. Onze leden dragen hun unieke identiteit bij en we streven naar eenheid in verscheidenheid, waarbij we ieders achtergrond respecteren. In de komende magazines houden we u uiteraard op de hoogte van alle ontwikkelingen. Heeft u vragen? Dan kunt u altijd even mailen naar: contact@anbo.nl
of bellen naar 0348 46 66 66 ANBO 15
INTERVIEW
Actrice en zangeres Maroesja Lacunes
“Levenswijsheid krijg je niet cadeau” 16 ANBO
INTERVIEW
Maroesja Lacunes is haar hele leven geïnterviewd over haar rol als Tika, de dochter van Tita Tovenaar. Het initiatief PR:OUD* sprak haar voornamelijk over ouder worden. Iets waar ze steeds meer van geniet. “Ik ben me ook steeds meer bewust dat het leven kostbaar is.” TEKST MICAELA BARTELS FOTO’S SEVILAY MARIA VAN DORST
“Met interviews over Tika ben ik in drie zinnen wel klaar. Ja, het was leuk, ja ik heb plezier gehad, en ja mensen herkennen me nog steeds. Maar nu word ik op basis van mijn autobiografie (De Tovenaarsdochter, red.) bevraagd over mijn echte leven. Tika stond mijn hele leven op de voorgrond en nu komt er meer ruimte voor mij. Dat had ik niet beoogd, maar dat is een uiterst prettig effect. Als mensen doorhebben dat ik Tika ben, reageren ze altijd heel leuk. Iedereen heeft fijne herinneringen aan Tita Tovenaar die ze dan ook graag met me delen. De mensen die ik nu tegenkom zijn de kinderen van vroeger. Dat is anders dan de volwassenen vroeger die graag met een bekende Nederlander gezien wilden worden. Ik kon eigenlijk nooit zo goed met het gebrek aan privacy overweg. Van nature ben ik redelijk introvert en dat zorgde soms voor ongemak. Je wil aandacht krijgen voor wat je doet en niet omdat je bekend bent.” STRUIKELBLOKKEN “Vroeger werd je haast per definitie een grijze muis. Kinderen de deur uit, oud worden en er niet meer toe doen. Plaatsnemen achter de geraniums en dat was het dan. Tegenwoordig heeft ouder worden veel meer mogelijkheden. Je kan veel meer. En het wordt ook meer gewaardeerd. Er is een groot verschil. Maar ouder worden betekent soms ook niet meer mee kunnen doen met bepaalde dingen, omdat het leven zo snel gaat. Er zijn andere struikelblokken in deze tijd. Mensen worden ouder en beter oud dan een generatie geleden. Ik geniet van het ouder worden. Steeds meer. Ik ben me steeds meer bewust dat het leven kostbaar is. Ook omdat de rest van mijn familie dood is. En echt leven is iets heel anders dan overleven. Mijn man Henk hoeft niets meer sinds hij gestopt is met werken. Ik kan daar soms kriegel van worden. Als ik terugga naar bepaalde leeftijden: iedere keer leer je een beetje bij, en dan
vergeet je het weer en doe je iets stoms. Zo moet het, want het kan niet anders. Levenswijsheid krijg je niet cadeau, je moet er je best voor doen.”
“Je wil aandacht krijgen voor wat je doet en niet omdat je bekend bent” DICHTGEKLAPT Lacunes heeft haar ouders oud zien worden op een niet zo’n fijne manier. “Mijn moeder was krachtiger en positiever dan mijn vader. Zij heeft op het laatst haar leven omgegooid en hele andere dingen gedaan. Helaas is ze kort daarna plotseling overleden. Ze was nog maar 70. Mijn vader was wel ongelukkig. Hij is morrend en brommend en woedend doodgegaan. Door het voorbeeld van mijn vader dacht ik: zo wil ik het niet meemaken. Het is een mentale instelling. Het beseffen en accepteren dat dingen gaan veranderen als je ouder wordt en dat het op een gegeven moment ophoudt. Als je voorbeelden van mensen hebt meegemaakt die gelukkig en voldaan kunnen zijn ondanks lichamelijke gebreken, dat hoeft nog niet eens iets te maken te hebben met veroudering, dan besef je dat de manier waarmee je met een beperking omgaat van groot belang is. Mijn vader ontkende heel erg. Hij ontkende de ouderdom. Hij vond dat hij recht had op zijn 104. Ik geloof dat de moeder van zijn lat-relatie 104 is geworden dus dat moest hij ook. Mijn vader is ook met geheimen het graf ingegaan. Omdat hij door zoveel dingen teleurgesteld was en vond dat hij anderen leed had berokkend, is hij op een gegeven moment dichtgeklapt.” ANBO 17
INTERVIEW MONSTER “Met mijn boek heb ik de nare bijsmaken van opgroeien in mijn familie niet van me afgeschreven, maar ik ben ernaartoe gegaan. Het was zo’n mistige puinhoop, daar moesten wat contouren omheen. Dat is me ook gelukt. Ik kon niet meer doorgaan zonder erop terug te kijken. Wat was het nou in godsnaam? Wat gebeurde er nou? En waarom raakte ik iedere keer in aanraking met mijn familie in onrust? Het heeft inderdaad helderheid gebracht en een enorme opluchting. Het is zo bevrijdend als je het lef hebt om ergens naar toe te gaan waar het pijn doet. Wat is dit monster? Hoe ziet het eruit? Het monster wordt naar mijn ervaring een stuk minder eng als je het naar het daglicht hebt getrokken.” PRETTIG GEVOEL “Ik heb meer aandacht voor de mensen om me heen. Er is überhaupt een ander ritme. Als je jonger bent dan race je overal langs. Dat heb ik ook gedaan. Te hard lopen. Niet letterlijk, maar figuurlijk. Je moet dit, je moet dat. Ik wil nog steeds veel maar het moeten is er vanaf. In mijn langzamere ritme heb ik meer aandacht voor alles en iedereen die je tegenkomt. Daardoor krijgen gebeurtenissen en met name mijn contacten met anderen meer waarde. Ik geniet er meer van. Ik ben ook opener geworden en heb minder snel een oordeel of mening over een ander. Dat is een uitgesproken prettig gevoel.” ONTDEKKINGEN “Ik wil nog zoveel ontdekken. Daarom heb ik net het boek De Tovenaarsdochter geschreven. Dat was weer een nieuwe fase. Een nieuwe skill. Eerst was ik actrice, daarna ben ik gaan schilderen en in het schilderen ben ik ook veranderd naar etsen. Iets waarvan ik lang dacht dat ik het nooit zou doen. En toen kwam het moment dat ik vond dat ik moest schrijven. Sterker nog, dat had ik mijn hele leven al willen doen. Ik ben al langer bezig dan de vier jaar waarin ik het boek heb geschreven. Daarin ontdekte ik van alles. Dat vind ik zo geweldig. Het zijn voortdurend ontdekkingen. Eerst hoe je schrijft. De techniek, je eigen stijl vinden. Maar ook ontdekken dat dit een medium is waarmee ik dichter bij de bron kon komen. Iets waar ik al een tijdje naar op zoek was. Dat vond ik onvoldoende in het schilderen. Met het etsen ging het al een stuk beter. Maar met het schrijven wist ik al snel: Dit is het. Dat is toch een fijne ontdekking.” 18 ANBO
“Mensen worden ouder en beter oud dan een generatie geleden” VERANDERING HOUDT NOOIT OP “Ook al vind ik het woord ‘jezelf’ vervelend, je gaat toch op zoek naar jezelf. Het heeft iets te maken met een kern, of beter nog, originaliteit. Daar kom ik met schrijven het dichtst bij. Ik heb in de afgelopen jaren zoveel geleerd. Ik wist dat ik mensen moest zoeken waarmee ik samen kon werken. Ik heb een aantal cursussen gevolgd. Bij een daarvan was Pauline Slot de docente. Korte verhalen schrijven. Er waren meer mensen die behoefte hadden aan groter werk. Hieruit heeft zich op mijn initiatief een kleine groep gevormd van vier mensen, dat is zo’n waanzinnig groepje geworden. Ook Pauline vond het bijzonder om ons te
INTERVIEW begeleiden. We zijn alle vier anders. We hebben elkaar ook niet beïnvloed, maar wel opgetild. Door kritiek, door mee te leven en mee te lezen en te luisteren. Je schrijft alleen, maar zo’n groep kan een enorme stimulans geven. Ik ben altijd een eenling geweest, en leefde het liefst teruggetrokken. Maar ik leer steeds meer hoe belangrijk het is om vrienden in allerlei soorten en maten te maken en te koesteren. Ik hoor het mijn moeder nog zeggen: “Ik ben te oud om te veranderen.” Terwijl zij juist ook veranderde. Wat mij betreft houdt het nooit op, de verandering.”
*PR:OUD Met het PR:OUD willen initiatiefnemer Micaela Bartels en fotograaf Sevilay Maria van Dorst een ander licht schijnen op ouder worden. Het koffietafelboek is een sprankelend eerbetoon aan de schoonheid, veerkracht en (eigen) wijsheid van de ouder wordende mens. Als lid van ANBO kunt u PR:OUD nu bestellen voor 65 in plaats van 95 euro. Kijk voor meer informatie op : www.anbo.nl/pr-oud
VRAAG & ANTWOORD HEEFT U VOORBEELDEN? “Ik wilde oorspronkelijk actrice worden van het grote toneel. Ik was in die tijd gek op Ellen Vogel. Ik heb ook met haar gewerkt. Dat was een grande dame van het toneel, maar op een prettige manier. Ik hou wel van dit soort bescheidenheid. En ik denk ook dat de echt groten allemaal bescheiden zijn en zich normaal kunnen gedragen. Mensen met werkelijk talent.” HEEFT U NOG OUDE VRIENDEN IN UW LEVEN? “Ja. En ook die zijn belangrijk. Ik heb er net een verloren. Ik had hem pas weer ontmoet na 50 jaar zonder contact. Een heel bijzondere ontmoeting. Ik ben van plan om het verhaal van onze vriendschap op te gaan schrijven om op die manier afscheid te kunnen nemen.” WAT DOET DE DOOD MET U? “Het klinkt raar, maar ik begin eraan te wennen. Ik wil er niet te lang bij stilstaan. Ik kan niet lang blijven treuren. Rouwen wel. Ik neem afscheid. Maar ik wil er niet aan onderdoor gaan. In leven blijven is het belangrijkste. Henk en ik hebben onze testamenten op orde. Dat was geen makkelijk proces, maar we hebben het wel gedaan. Ik maak me soms wel zorgen dat ik als eerste ga omdat ik denk dat hij moeilijk in zijn eentje verder kan.”
MAROESJA LACUNES
Margaret Solveigh Maroesja Lacunes is op 11 september 1945 geboren in Amsterdam. Van 1972 tot 1974 speelde ze Tika, de dochter van Tita Tovenaar. In 2022 bracht ze haar autobiografie uit: De Tovenaarsdochter.
ANBO 19
Otolift, dé meest gekochte traplift van Nederland Brede kant van de trap blijft vrij Uw trapleuning kan blijven zitten Nieuw, huur & tweedehands 48 uur levertijd mogelijk Standaard 5 jaar garantie
D u n st e ra i l t e r we n k e l e e re l d
Gratis informatiepakket Stuur mij een gratis informatiepakket Naam Anbo23
Adres Postcode/plaats Telefoon Stuur deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: Otolift, Antwoordnummer 17014, 2810 VK Bergambacht
0800 - 444 770 8
Bel gratis voor advies
20 ANBO Meer informatie over Otolift Trapliften? Ga naar www.otolift.nl
ZORGSPECIAL
Zorg De zorg in Nederland staat onder druk. Het is niet voor niets een van onze belangrijkste thema’s. Ook krijgen we tegen het eind van het jaar - overstappen of niet? altijd veel vragen van leden over hun zorgverzekering. Reden genoeg voor een dossier over zorg, met vragen en antwoorden, feiten en cijfers, interviews met experts en leden aan het woord.
ANBO 21