GO! Mobility 1-2014 by RAI Amsterdam

JAARGANG 4 – FEBRUARI 2014 – NR 1

! O G 1 # Y T I L I B g O ig M AI Veren in R e in z a g a M

THEMA: INTERNATIONALE AFZETMARKTEN

SPANNINGA GOES GLOBAL • NEDERLAND DRIJFT OP EXPORT • DUTCH CYCLING EMBASSY • DALING VOERTUIGEMISSIES

GO! 2

INhoud ------------------THEMA: LE IONA INTERNAT RKTEN AFZETMA-------------------

RAI SOCIETY Ruim 160 leden van RAI Vereniging brachten op tijdens de nieuwjaarsreceptie in Café Amsterdam van de RAI een toost uit op 2014.

PAGINA 18

ECO-TRENDS Dankzij de emissieloze elektrische aandrijflijn behoort de Ecotruck 7500 van Spijkstaal tot de schoonste vuilniswagens van Europa.

PAGINA 20

UITGESPROKEN Siem Dam, directeur van B&S

DE FIETS ALS EXPORTPRODUCT Nederland kent, vaak op ad hoc basis, tal van ambassadeurs die het product

Autoaanpassing, geeft zijn

fiets in het buitenland promoten. Sinds 2011 is er echter ook een officiële en

mobiliteitsvisie.

onafhankelijke instantie actief die de fiets in al zijn facetten succesvol inter-

PAGINA 23

nationaal op de kaart weet te zetten: de Dutch Cycling Embassy. Die fun-

MARKTANALYSE

geert daarbij als verbindende schakel tussen de Nederlandse expertise op

Met een kwart van alle verplaat-

het gebied van fietsmobiliteit en de vraag van buitenlandse klanten. Volgens

singen per fiets staat Nederland

Aletta Koster, directeur van de Dutch Cycling Embassy, liggen er voor fiets-

met voorsprong aan de Europese

fabrikanten en onderdelenleveranciers over de grens volop kansen.

fietstop.

PAGINA 24

GO!FACTOR

NEDERLAND DRIJFT OP EXPORT Op de wereldranglijst van de grootste exporterende landen staat Nederland

Jan Maarten de Groot directeur-

op de vijfde plaats. Een positie die mede te danken is aan de binnenlandse

eigenaar van Euro-Roller® Tech-

automotive sector die de omzet voor zo’n 90 procent in het buitenland ver-

nics met zijn Mercedes 190 SL.

werft. Maar wat doet de overheid precies om de belangen van Nederlandse

PAGINA 27

bedrijven over de grens te vertegenwoordigen? Op welke ondersteunende maatregelen en faciliteiten kunnen zij rekenen?

COLOFON GO!Mobility een uitgave van RAI Vereniging, postbus 74800, 1070 DM Amsterdam, telefoon (020) 504 49 49, www.raivereniging.nl.

Uitgever Amsterdam RAI

GO!Mobility verschijnt 5 keer per jaar en is o.a. bestemd voor politici, overheidsinstanties, de media en leden van RAI Vereniging. Verspreiding vindt plaats op basis van controlled circulation. Losse verkoopprijs: 9,95 euro. GO!Mobility is ook als digitaal magazine te lezen op www.raivereniging.nl

Redactieraad Harald Bresser, Cees Boutens, Jeroen van de Braak, Ilse Bartels, Mark van Dansik, Isabel Cloudt, Martijn van Eikenhorst

Redactie Menno Timmer, hoofdredacteur

Redactieadres GO!Mobility Postbus 77777 1070 MS Amsterdam Bezoekadres: Europaplein 1078 GZ Amsterdam Tel. 020-549 12 12 E-mail: m.timmer@railangfords.nl

Dit magazine is gedrukt op duurzaam papier.

© 2014 Amsterdam RAI – alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere wijze, in elke vorm, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Medewerkers Sjoerd van der Linden, Bart van Bolhuis Ontwerp: PWAD Amsterdam Vormgeving: Van Munster & Bos Fotografie: Ton van Til Illustraties: Onno Kortland Druk: W.C. den Ouden ISSN: 2212-8182

bart van bolhuis

Blikveld verruimen! Treffender dan Mark van den Born van Van den Born

creëren. Nederlandse ondernemers maken indruk daar door

Carrosserie, in de vorige editie van GO!Mobility, kan ik het

een combinatie van ondernemerschap en creativiteit. Gericht

niet zeggen. Exporteren, of beter, internationaal onder-

op samenwerking en werkend aan integrale oplossingen. Voor

nemen zorgt niet alleen voor meer omzet en spreiding van

de meeste bedrijven gaat het om meer dan export alleen.

risico’s, het maakt bedrijven ook aantoonbaar innovatiever. Toeleveranciers als Inalfa doen niet anders. Maar in

Samen met partners doorontwikkelen van innovaties. Met

veel andere sectoren is er nog een enorm onbenut export-

één been in Nederland en het andere in de VS. We staan er

potentieel. De SV-branche, zo las ik, haalt slechts 5% van

sowieso beter op dan we ons vaak realiseren. Nederland is in

de omzet uit export. Helemaal onbegrijpelijk is dat niet.

de VS de derde investeerder. En omgekeerd zijn we momen-

Succes in het buitenland is een kwestie van lange adem, het

teel de belangrijkste bestemming voor Amerikaanse investe-

kost tijd en aandacht. Hit and run werkt zelden. En je hebt

ringen in het buitenland. Zeg dus nooit dat we een klein land

vaak vaste grond onder de voeten nodig op de buiten-

zijn. Bescheidenheid is vaak een goede eigenschap, maar niet

landse markt, of op zijn minst een goede partner, met wie

per se in het internationaal ondernemen en zeker niet in de

je kan lezen en schrijven. Brancheorganisaties, KvK,

VS. Trots mogen we zeker ook zijn over de publiek-private

Rijksdienst Voor Ondernemend Nederland, Ambassade of

samenwerking die we met Californië zijn gestart op het

Consulaat zijn nuttige steunzenders. Missies of collectieve

gebied van Smart Mobility en Elektrisch Vervoer. In het bij-

deelname aan beurzen helpen ook, zeker in de fase van de

zijn van staatsecretaris Wilma Mansveld en haar Californi-

marktverkenning, maar uiteindelijk komt het toch aan op

sche collega zijn eind oktober 2013 afspraken gemaakt over

eigen kwaliteit en doorzettingsvermogen. Internationaal

verdergaande uitwisseling van kennis en ervaring tussen deze

Ondernemen is een vak. Bij Fenedex kan je daarover veel

koplopers. Bedrijven, overheden en kennisinstellingen zijn

leren, maar uiteindelijk is ook deze vorm van ondernemen

daar aan beide kanten bij betrokken (www.coast2coastev.org).

een kwestie van vallen en opstaan.

Mede aan de basis daarvan lag een eerdere economische mis-

Voor veel bedrijven liggen de eerste stappen over de grens

sie waarin o.a. RAI Vereniging en BOVAG deelnamen. Mooi

op de Europese Markt, maar ook dat is geen wet van

vond ik om ook de uitwisseling van kennis er ervaring tussen

Meden en Perzen. De afgelopen vier jaar, als Nederlands

de dealerorganisaties te zien. Blikveld verruimen. En de

Vertegenwoordiger in het Westen van de VS (Consul

krachtenbundeling op buitenlandse markten maakt indruk.

Generaal) heb ik honderden kleine Nederlandse bedrijven

Het is ook een van de succesfactoren geweest bij het verleiden

en start-ups langs gehad zonder ervaring op buitenlandse

van Tesla om haar Europese hoofdkantoor in Amsterdam en

markten. Op zoek naar kennis of kapitaal in Silicon Valley,

haar assemblage en distributiecentrum in Tilburg te starten.

of naar klanten op een markt die openstaan voor vernieu-

Ook daar mogen we best trots op zijn.

wende en duurzame toepassingen. Bedrijven met slimme IT-toepassingen op het gebied van transport en logistiek,

Drs. Bart van Bolhuis,

maar ook bedrijven die marktplaatsen via het internet

directeur Internationaal ministerie van I & M

GO! 4

BRANCHE NIEUWS

GPS-volgsysteem moet scooterdiefstal indammen Om de diefstal van scooters een halt toe te roepen, zijn verzekeraars, Politie, ANWB, de tweewielerbranche en leveranciers de campagne ‘Blijf van mijn scooter af’ gestart. Als geheim wapen in de strijd tegen diefstal zetten de initiatiefnemers vooral in op het GPS-volgsysteem. Het GPS-volgsysteem is een aanvulling op de bestaande beveiligingsproducten. Als de scooter dan wordt gestolen, kan met behulp van dit systeem de scooter eenvoudig worden teruggevonden. Unigarant Verzekeringen gaat een goedgekeurd GPS-volgsysteem onder haar verzekerden stimuleren. De verzekeraar geeft klanten niet alleen korting op de premie, maar ingeval van diefstal hoeft de klant ook geen eigen risico te betalen.

Ter verbetering van diefstalpreventie is er sinds kort een speciale website www.blijfvanmijnscooteraf.nl.

Lokscooters Niet alleen de branche komt in actie, ook de landelijke politie besteedt

winkelovervallen en straatberovingen.” Om scooterrijders te stimule-

extra aandacht aan scooterdiefstal. Volgens Ben Rinck, projectleider lok-

ren meer te doen aan preventie is er de speciale campagnesite

middelen van Politie Eenheid Rotterdam, is de inzet van lokscooters een

www.blijfvanmijnscooteraf.nl. Hierop staan preventietips en een uitge-

groot succes. Rinck: “De lokscooters zijn vanaf maart 2013 al 40 tot 50

breide uitleg over de voordelen voor de scooterrijder, wanneer die een

keer gestolen. Met behulp van het GPS-volgsysteem hebben wij de

goedgekeurd GPS-volgsysteem laat inbouwen. Kiest een scooterrijder

daders kunnen opsporen. Dit heeft geleid tot tientallen aanhoudingen..

voor dit systeem, dan ontvangt hij inloggegevens die hij kan koppelen

Het is een goede zaak dat daders worden aangepakt, want vaak staat

aan zijn Facebook-account. Vanaf dat moment kan hij met zijn vrienden,

scooterdiefstal in relatie tot andere vormen van criminaliteit, zoals

zijn scooter ook via Facebook volgen.

Bridgestone introduceert luchtvrije band Bridgestone heeft eind vorig jaar tijdens de Tokyo Motor Show de tweede generatie van de luchtvrije band geïntroduceerd.

Deze zogeheten “Air Free

periodiek

Concept (Non-Pneumatic) Tire”

met lucht

kenmerkt zich door een hogere

gevuld te

belastbaarheid, milieutechnisch

worden.

verantwoord design en rijpresta-

Hierdoor heeft de

ties. De nieuwste verbeteringen

band minder onderhoud nodig en

aan de “Air Free Concept Tire”

kan de band niet lek raken.

brengen Bridgestone een stap

De spaakband is gemaakt van

dichter bij een productierijpe

kunsthars. Alle gebruikte

luchtvrije band voor consumen-

materialen zijn volledig recycle-

ten.

baar. Volgens Bridgestone is de

Dankzij de unieke structuur van

rolweerstand van de luchtvrije

spaken, die zich over de gehele

band extreem laag. De band is

binnenzijde van de band uitstrek-

vooralsnog geschikt voor het

ken en het gewicht van de auto

rijden met snelheden tot 60 kilo-

ondersteunen, hoeft de band niet

meter per uur.

De luchtvrije ‘Air Free Concept Tire’ van Bridgestone heeft een extreem lage rolweerstand.

Mooi autodesign roept sterke emoties op Volvo Cars heeft als eerste onderzoek verricht naar de emotionele impact van autodesign. Een van de belangrijkste conclusies was dat 33 procent van de vrouwen de beelden van auto’s meer waardeerden dan een foto van een aantrekkelijke man.

Het onderzoek leverde de volgende opmerkelijke resultaten op: – Mannen ervoeren meer emotie als ze naar mooie auto’s keken dan wanneer ze naar beelden van een huilend kind

Tijdens het onderzoek werd bij

keken;

proefpersonen werd via een

– 74 procent van de mannen zei dat

EEG (elektro-encefalografie)

goed design ze een positief

gemeten in welke mate hun

gevoel geeft;

hersenen reageerden op auto-

– Eenderde van de vrouwen waar-

design en welk gevoel de vorm-

deerde beelden van auto’s meer

geving hen geeft.

dan een foto van een aantrekkelijke man;

Volvo Concept Coupé Het experiment viel samen met de presentatie van de Volvo Concept Coupé, de eerste uiting

– 60 procent van de mannen zei dat ze meer zelfvertrouwen hebben

De Volvo Concept Coupé is de eerste uiting van Volvo’s nieuwe designstrategie.

als ze in een mooie auto rijden. Volgens Thomas Ingenlath, Volvo’s

van Volvo’s nieuwe designstrategie, met als

hun hoofd waren aangebracht. Met sensoren

Senior Vice President of Design bevestigt het

doel het merk Volvo een meer emotionele

werd daarbij de hersenactiviteit gemeten. De

experiment wat altijd al werd gedacht: “mooi

lading te geven. Deelnemers aan het experi-

afbeeldingen waren onder meer van de nieuwe

autodesign kan sterke emoties oproepen,

ment werd gevraagd een waardering te geven

Volvo Concept Coupé en van wat men alge-

variërend van een goed humeur tot meer zelf-

aan een serie afbeeldingen terwijl elektroden op

meen als ‘slecht’ en ‘ouderwets’ autodesign ziet.

vertrouwen.”

Diefstal auto’s stijgt over hele linie Waren de afgelopen jaren vooral jonge auto’s (0-3 jaar) in trek bij het dievengilde, in 2013 nam voor het eerst in meer dan 10 jaar het aantal diefstallen van alle auto’s toe. Vorig jaar wisselden 11.761 personenauto’s onvrijwillig van eigenaar, 3,2 procent meer dan in 2012. Criminelen zijn steeds vaker in staat de elektronische beveiliging uit te schakelen, stelt de Stichting Aanpak Voertuigcriminaliteit (AVc).

op diefstal aanzienlijk. Hetzelfde geldt voor het inbouwen van een gecertificeerd alarm- of voertuigvolgsysteem. Ook het aantal gestolen bestelbusjes groeide het afgelopen jaar met 14,7 procent tot 2.501 eenheden. De kans dat zo’n busje wordt teruggevonden is volgens de Stichting AVc slechts 38 procent. De diefstallen van brom- en snorfietsen laat daarentegen een positieve ontwikkeling zien. Daar was sprake van een daling met 10 procent tot 14.487 exemplaren. Dat komt naar de mening van Titus Visser, direc-

Toch kunnen eigenaren volgens

teur van AVc, doordat er op steeds

de stichting een aantal effectieve

meer plaatsen rekken aanwezig zijn

maatregelen nemen om het

om bromfietsen aan vast te ketenen

risico van diefstal van hun auto

en het toenemend besef bij berijders

te verminderen. Zo verkleint de

om hier daadwerkelijk gebruik van

inbouw van een gecertificeerd

te maken. “We zien verder dat ver-

mechanisch systeem dat de ver-

zekeraars de toepassing van een gecertificeerd voertuigvolgsysteem

snellingsbak of de stuurkolom van een auto blokkeert, de kans

Autodieven slagen er steeds vaker in de elektronisch beveiliging uit te schakelen.

voor tweewielers stimuleren.”

GO! 6

Josef Lamplmayr en Hans Vorstenbosch: “Op één persstraat worden tot wel 300 verschillende onderdelen geproduceerd.”

Voestalpine

start groeioffensief in China en V.S.

In de strategie van de voestalpine Groep, de moedermaatschappij van het in Bunschoten gevestigde voestalpine Polynorm, de toeleverancier van A-klasse buitendelen aan de automotive industrie, staat sterke internationale groei centraal. De groep streeft naar een omzetverbetering van 12 naar 20 miljard euro in 2020, waarvan 2 miljard in Azië moet worden gerealiseerd. In het kader van deze ambities bouwt voestalpine complete fabrieken in China en de V.S. om de daar gevestigde autofabrikanten te voorzien van hoogwaardige (technologische) lijndelen. Voestalpine Polynorm B.V. in Bunschoten maakt, samen met de vesti-

enorm complex proces.” Dit geldt eveneens voor de nog grotere diversi-

gingen voestalpine Polynorm GmbH & Co. KG in Schwäbisch Gmünd

teit aan assemblageprocessen. Reden waarom het bedrijf ook veel heeft

(nabij Stuttgart) en voestalpine Automotive Body Parts Inc. in Carters-

geïnvesteerd in flexibele assemblagecellen.

ville in de V.S., deel uit van voestalpine Metal Forming, een van de vier divisies van de voestalpine Groep. De voestalpine Groep heeft wereld-

Life Cycle Management

wijd 46.000 werknemers in dienst. voestalpine Polynorm is als één van

Zijn collega Josef Lamplmayr, managing director van voestalpine Poly-

de weinige in de wereld gespecialiseerd in de ontwikkeling, productie en

norm en voestalpine Polynorm GmbH & Co. KG, legt uit dat het bedrijf

het vermarkten van geavanceerde zogeheten first tier, oftewel OEM-

veel meer is dan uitsluitend toeleverancier van de auto-industrie. “In

delen, zoals daken, motorkappen, spatborden, achterkleppen en portie-

feite verzorgen wij met name voor reserveonderdelen het Life Cycle

ren, voor personen- en vrachtwagenfabrikanten. Meer dan 90 procent

Management voor de autofabrikanten. Dit houdt in dat voestalpine

van de productie van Bunschoten gaat de grens over naar EU-landen als

Polynorm de toekomstige vraag naar bepaalde delen voor de klant

Duitsland, Frankrijk, UK, Zweden of is bestemd voor Rusland, Brazilië,

inschat en daarop de noodzakelijke processen inricht. Een belangrijk

Argentinië, etc.

aspect daarbij is om er vervolgens voor te zorgen zoveel mogelijk badges op universele machines te produceren.”

Flexibel productieproces

voestalpine Polynorm levert ongeveer twee derde van de totale

De toegevoegde waarde van voestalpine Polynorm is, volgens managing

productie – de persdelen en volledige ’assemblies’ – just-in-time aan

director Hans Vorstenbosch, dat het bedrijf in staat is om met een maxi-

autofabrikanten. Een derde van hetgeen de Nederlandse fabriek verlaat

mum aan flexibiliteit op een zo efficiënt mogelijke manier zowel hele

betreft originele reservedelen. Veelzeggend voor de reputatie van de

lage als hoge volumes per productielijn te vervaardigen. “Het kan dus

onderneming is dat voestalpine Polynorm die ook produceert voor

voorkomen dat voor bijvoorbeeld een oldtimer van een bepaald merk

auto’s die nog maar nauwelijks hun debuut op de markt hebben gemaakt

slechts maximaal 250 delen per jaar nodig zijn, terwijl aan de andere kant

of dat zelfs nog moeten doen.

van het spectrum de productie van hoogvolume delen kan oplopen tot pakweg 500.000 stuks per jaar. De grootste uitdaging voor ons is om

phs-ultraform

zoveel mogelijk OEM-delen op één machine te maken. Het komt voor

De Duitse vestiging in Schwäbisch Gmünd concentreert zich volgens

dat op een persstraat 300 verschillende soorten onderdelen worden

Lamplmayr op de levering van seriedelen op basis van door voestalpine

geproduceerd, verschillende series van laag- tot hoogvolume. Dat is een

Polynorm gepatenteerde technische processen die moeten leiden tot een

GO! 8 vergroting van de (voertuig)veiligheid en een besparing van het gewicht.

Alleen de luchtvaart kent nog zwaardere eisen. Dit betekent dat de pro-

Lamplmayr: “Te denken valt aan phs-ultraform componenten die wij nu

cescontrole op de werkvloer ongekend groot is. Dat kan ook niet anders,

al aan de grote Duitse premiummerken leveren. Phs staat voor Press

want autofabrikanten accepteren niet meer dan 50 fouten per een mil-

Hardening Steel en is extreem sterk, zeer corrosiebestendig en uitste-

joen geleverde delen. Eigenlijk spreek je dan over zero defects of defaults.”

kend toepasbaar bij lichtgewicht constructies. Het geldt als benchmark in

Vorstenbosch bevestigt dat veel autofabrikanten uit logistieke overwe-

de autoproductie.” Toch blijft de vraag waarom autofabrikanten niet

gingen van toeleveranciers verlangen dat zij zich zo dicht mogelijk bij

gewoon al die OEM-delen zelf zouden vervaardigen. Daar zijn verschil-

hun fabriek vestigen. “Maar”, verduidelijkt hij, “dat is met name het

lende redenen voor, zegt Vorstenbosch.

geval voor de standaardlijndelen. Voor

“Nagenoeg alle automerken in de wereld besteden de productie van reservedelen uit. Zoals gezegd is de vraag naar dergelijke delen enorm complex en ieder jaar reducerend in volume, dit vergt dus een hoge mate van flexibiliteit in het productieproces. Bovendien is

reservedelen en technische/high-tech

‘Wij verzorgen het Life Cycle Management voor autofabrikanten’

het voor autofabrikanten weinig renda-

componenten waarin voestalpine Polynorm is gespecialiseerd, is dat minder belangrijk. Als een klant een bepaalde know-how of expertise niet in huis heeft, is deze namelijk sneller bereid iets hogere transportkosten voor lief te nemen. Vaak is het trouwens

bel om, nadat een auto niet meer wordt gemaakt, nog jarenlang al die

mogelijk een deel van die kosten door slimmer en efficiënter werken te

reservedelen te moeten maken. Dat doen wij daarom. Verder beschikken

compenseren.”

autofabrikanten lang niet altijd over voldoende productiecapaciteit, niet in de laatste plaats omdat het aantal modellen de laatste jaren exponen-

Verdringingsmarkt

tieel is toegenomen. En voor die zogenaamde ‘derivaten’ (van het basis-

En aangezien Vorstenbosch en Lamplmayr niet de concurrentie met de

model afgeleide varianten) doen autobouwers een beroep op voestalpine

producenten van standaardlijndelen in een verdringingsmarkt zeggen te

Polynorm. Hetzelfde geldt voor bewerkingen die te ingewikkeld zijn of

willen aangaan, is voor voestalpine Polynorm de noodzaak om zich in de

voor high-tech lichtgewicht constructies, zoals phs en aluminium delen.

directe omgeving van OEM’s te vestigen, vooralsnog niet aan de orde.

Het bewerken van aluminium is veel complexer dan staal.”

Dat gebeurt overigens wel voor de productie van technologische delen (phs). Voor die componenten is voestalpine inmiddels gestart met de

Zero defects of defaults

bouw van nieuwe fabrieken in China en de V.S. “Want”, zo vervolgen

Hans Vorstenbosch beklemtoont dat de organisatie rondom het produc-

beiden: “het echte groeipotentieel ligt in die landen. Daar willen wij,

tieproces zeer intensief is. “We moeten voldoen aan zowel strenge klant-

conform de groepsstrategie, in 2020 een significant deel van de omzet

specifieke eisen als aan tal van internationale normen en richtlijnen.

realiseren.”

Press Hardening Steel (PHS) geldt als de nieuwe benchmark in de autoproductie.

Ook de wereld ziet het licht... Van Spanninga De Spanninga Group huldigt al decennialang het principe ‘act local, think global’. Een uitgangspunt dat van deze trendsetter in fietsverlichting een wereldspeler van formaat maakte. Productie vindt, behalve in Nederland, plaats in Frankrijk, Taiwan en China. Dit leidde tot de noodzakelijke kostenverlagingen, een betere risicospreiding en had als voordeel dat het bedrijf zich dichter bij de buitenlandse klanten bevond. Directeur Feike Spanninga noemt deze strategie ‘het wedden op twee paarden’: de vruchten plukken van de aanwezigheid in het Verre Oosten en tegelijkertijd toch dicht bij de bron, namelijk Europa, produceren. Jaarlijks verkoopt Spanninga wereldwijd miljoenen fietslampen. Tweederde van de omzet wordt in het buitenland behaald. Toen Feike Spanninga, die in 1982 in dienst trad, de in het Friese Joure gevestigde onderneming in 1989 van zijn vader overnam, zag hij in dat het verstandig was een meer internationale koers te gaan varen om zo minder afhankelijk te zijn van de binnenlandse markt en een groter exportaandeel te verwerven. De eerste stap over de grens werd de acquisitie van Jos International in Frankrijk, dat vooral koplampen, dynamo’s en achterlichten produceert. In de vakpers verschenen destijds al snel berichten als ‘Muis koopt olifant’ en sprak men over de durf en ambitie die de onderneming aan de dag legde. Spanninga: “Dit bracht ons, omdat Jos International veel zaken deed in China en Taiwan, in contact met het Taiwanese bedrijf Q-Lite, waarvan wij in 1996 vijftig procent van de aandelen verwierven. Aangezien Q-lite gespecialiseerd is in batterijverlichting is hun portfolio complementair aan dat van Spanninga (dynamoverlichting). Inmiddels is de productie van Q-Lite trouwens overgeheveld naar China.”

Bruggenhoofd V.S. Daarmee was het buitenlandse avontuur van de fietsverlichtingsspecialist echter nog lang niet ten einde. Spanninga bleek over visionaire gaven te beschikken, want lang voordat ze op grote schaal in zwang zouden komen nam hij in 1998 de activa van het in België gevestigde Ekolight over, dat oplaadbare koplampen op de markt bracht voor onder andere Koga. De productie van deze bijzonder niche speler

Feike Spanninga: ‘Wij behalen tweederde van onze omzet in het buitenland’

werd korte tijd later geïntegreerd in Joure. Uit de overname van een joint-venture tussen Sat-Lite USA en Hella

Spanninga Bicycle Components (SBC) tot stand, waarmee een interes-

Duitsland, gevestigd in het Chinese Shunde Foshan, kwam in 2006

sant bruggenhoofd werd gevormd richting de Amerikaanse afzetmarkt.

GO! 10

Integratie en design Om binnen de fietsbranche in de voorhoede te blijven en de fietsfabrikanten steeds opnieuw te kunnen verrassen met specials en unieke verlichting spendeert Spanninga veel tijd, geld en energie aan innovatie. Daarbij ligt het accent voordurend op de verbetering van de zichtbaarheid en de veiligheid. Spanninga wijst er op een van de initiatiefnemers te zijn geweest van het RAI Keurmerk Fietsverlichting dat begin 2013 werd ingevoerd en dat de consument op basis van één, twee of drie sterren duidelijkheid biedt over de aanschaf van deugdelijke fietsverlichting. “Onze kracht is innovatie”, verduidelijkt hij. “Dat zit in de DNA van onze bedrijfsvoering. Vroeger bestond het achterlicht van een fiets uit slechts een metalen bolletje. Wij introduceerden als eerste in Europa een kunststof achterlicht en de achterreflector. Tegenwoordig dienen vernieuwingen zich aan de lopende band aan. Denk bijvoorbeeld aan onze 1-led technology voor achterlichten, reflectoren achter glas, zelfregulerende verlichting (power eye koplamp) die automatisch dimt in de stad en maximaal verlicht in buitengebieden, dagrijverlichting etc. Een hogere lichtopbrengst realiseren met minder stroom is ook een interessante uitdaging, maar het belangrijkste blijft het integreren van verlichting in de fiets en het aspect design.”

Onderscheidend vermogen Dit laatste impliceert een intensieve samenwerking met fietsfabrikanten, waarbij Spanninga nauw betrokken is bij het productieproces van de verschillende afnemers. “Dit betekent”, vervolgt hij, “dat we soms

Feike Spanninga: ‘Het verkopen van niet goedgekeurde verlichting zou verboden moeten zijn.’

met een nieuwe lichttechniek naar de fabrikant toe gaan. Soms krijgen we van hen een schets, soms een compleet CAD-design. Hiermee

Eindmontage Europa

gaan we dan aan de slag en blijven in continu overleg met de opdracht-

Dankzij de internationalisatie zegt Spanninga minder afhankelijk te

gever.”

zijn van relatief dure productie in eigen land. “Op die manier is het mogelijk de productie mooi te verdelen. In Europa maken wij de duurdere producten, waarvan we de kwaliteit goed willen beheersen. We zitten er bij wijze van spreken met de neus bovenop. In landen als Taiwan of China is dat toch lastiger. Bovendien is de beheersing van de logistiek nog altijd een probleem. De fietsindustrie is toch vooral een

‘Voor design is een hoofdrol weggelegd’

assemblagewerkplaats. Alles moet op het juiste moment op de juiste plaats zijn. Transport van China naar Nederland vraagt zes tot tien

Hij beklemtoont dat voor design veelal een hoofdrol is weggelegd.

weken. Er is dus meer productiezekerheid als de eindmontage in

“We investeren veel tijd en mankracht in design om onderscheidend

Europa plaats vindt, oftewel act local, think global.” Hij rekent voor dat

te zijn, een eigen gezicht in de markt te vestigen en daarmee een

China op dit moment verantwoordelijk is voor 70 procent van de pro-

toegevoegde waarde te bieden.”

ductie, Frankrijk neemt 20 procent voor zijn rekening en de resterende

De vraag of al die inspanningen om fietsverlichting op een hoger

10 procent vindt in Nederland plaats. In totaal telt de Spanninga Group

niveau te brengen niet een beetje worden getorpedeerd door aanbie-

zo’n 360 werknemers, waarvan er 25 actief zijn in Joure. De verschil-

ders die onder de maat werken en gebrekkige wetgeving, beantwoordt

lende vestigingen zijn binnen de groep stuk voor stuk onafhankelijk en

Spanninga met een volmondig ‘ja’. Verlichting zou wat hem betreft in

moeten hun eigen broek ophouden. Alleen op het gebied van sales en

Nederland, net als vroeger, een typegoedkeuring moeten krijgen. “Dat

marketing, R & D (innovatie) en management is er strak vanuit Joure

is in Duitsland en Frankrijk ook het geval. Niet goedgekeurde verlich-

gestuurd uniform beleid.

ting zou niet mogen worden verkocht.”

VSE Vehicle Systems stuurt innovaties de grens over Elektronische stuur- en veersystemen voor vrachtwagens en trailers staan, vanwege de kostenbesparingen die ze opleveren, de efficiencyvoordelen en de superieure veiligheid, bij steeds meer truck- en trailerbouwers in de belangstelling.

Vooral de vraag vanuit het buitenland is sterk groeiend constateert Dick Lodder, algemeen directeur van VSE Vehicle Systems. De specialist van deze digitaal geregelde hydrauliek behaalt ongeveer 96 procent van de omzet in het buitenland. Om de internationale ambities en slagkracht te kunnen vergroten is het bedrijf per 1 januari een joint-venture aangegaan met het Duitse Weber Hydraulik. Vanuit het hoofdkantoor in Veenendaal ontwikkelt, assembleert en levert VSE Vehicle Systems geavanceerde elektro-hydraulische stuur en veersystemen die in toenemende mate door grote vooraanstaande truckfabrikanten worden ingebouwd. De systemen zijn eveneens eenvoudig en snel ‘plug & play’ door trailerbouwers zelf onder een voertuig te monteren. Hoewel VSE, als lid van afdeling Speciale Voertuigen van RAI Vereniging, inmiddels een behoorlijke internationale reputatie heeft opgebouwd, is de onderneming relatief kort actief. VSE Vehicle Systems ontstond in 2001 via een management-buy out vanuit GINAF. Dick Lodder, die samen met zijn compagnon Rik de Zaaijer, binnen GINAF jarenlange ervaring hadden met de ontwikkeling van elektronisch geregelde hydrauliek, besloten toen hun krachten te bundelen en dit soort systemen op grotere schaal te gaan leveren.

Wereldwijd netwerk Lodder legt uit dat de markt voor digitaal geregelde hydrauliek in 2004 in een stroomversnelling kwam toen een type-goedkeuring voor elektro-hydraulische stuursystemen voor trailers van kracht werd. “Dat was voor ons het startsein om onder de naam Electronic Truck or Trailer Steering (ETS) een nieuwe productgroep op te zetten.” Inmiddels heeft VSE sinds de oprichting meer

Dick Lodder: ‘De toepassing van digitaal geregelde hydrauliek biedt louter voordelen.’

GO! 12 dan 50.000 voertuigen voorzien van een

internationale bekendheid, kunnen zij voor

componenten simpel en is er geen onderhoud

stuursysteem en ruim 4.500 trucks en trailers

ons de weg plaveien om door te kunnen

nodig omdat er geen smeerpunten zijn. Ver-

van een veersysteem.

groeien. Het stelt ons in staat het technologie

der is er sprake van een aanzienlijke gewichts-

De bulk vindt zijn weg naar het buitenland.

centrum van Europa te worden.”

besparing waardoor een transporteur weer

Om de groeiende exportstroom in goede

De alliantie met Weber Hydraulik verschaft

extra vracht kan meenemen. Bovendien zijn

banen te leiden, op locatie een optimale (tech-

VSE bovendien toegang tot grote OEM’s én

er geen speciale chassisconstructies nodig,

‘Wij worden het technologie centrum van Europa’

nieuwe afzetgebieden, zoals de land-

waardoor het mogelijk is lager te bouwen en

bouwsector. Die moet immers voldoen

dit zorgt weer voor meer laadruimte en capa-

aan voortdurend hogere eisen ten aan-

citeit. Niet in de laatste plaats sturen de assen, in tegenstelling tot mechanisch gestuurde assen, uitsluitend als het echt nodig is. Dit leidt tot minder bandenslijtage, een lager brandstofverbruik en dus lagere

nische) ondersteuning te bieden

kosten.

en, niet in de laatste plaats, op de buitenlandse markten een groter

Mentaliteitsverschil

aandeel te kunnen verwerven,

Opmerkelijk is het daarom dat de

beschikt VSE overal in de wereld

Nederlandse thuismarkt volgens

over sales en service partners.

VSE het kleinst is. Slechts een handjevol Nederlandse trailer-

Buitenlandse aspiraties

bouwers rijdt met VSE-syste-

Lodder becijfert dat van de totale

men. “Dat komt”, zegt Lodder,

omzet van 12 miljoen euro die in

“doordat zij nogal conservatief

2013 werd gerealiseerd zo’n 50

zijn.” Hij wijst er op dat, anders

procent in Europa werd behaald

dan in de trailerwereld, bij de

en 38 procent in Azië..

trucks de toepassing van elektro-

Toch zegt Lodder als betrekkelijk

nica wel volledig is geaccepteerd.

kleine speler met een beperkte

Het zelfde geldt voor de mentali-

financiële slagkracht over onvol-

teit in bijvoorbeeld China en

doende middelen te beschikken

Japan. “Daar hebben ze dit soort

om de voorgenomen groeiambi-

elektronisch-hydraulische syste-

ties en buitenlandse aspiraties op

men nog nooit gezien, maar is

termijn te kunnen verwezenlij-

men wel onmiddellijk bereid

ken. “Gelukkig heeft zich precies

deze innovaties toe te passen. Ze

op het juiste moment een perfecte partij gemeld waarmee VSE per 1

slaan gewoon een paar stappen

Trailerbouwers in China en Japan kiezen, anders dan in Nederland, meteen voor de allernieuwste systemen.’

januari een samenwerkingsver-

over om meteen met het allernieuwste te beginnen...”

band is aangegaan: Weber Hydraulik. Deze

zien van wetgeving en veiligheid, waar VSE

Dankzij het huwelijk met Weber Hydraulik

Duitse fabrikant verkoopt mondiaal cilinders

met het innovatieve productieprogramma

en het innovatief vermogen van VSE zijn naar

aan OEM-fabrikanten en vindt in ons de

prima op denkt te kunnen inspelen.

de mening van Lodder alle voorwaarden aan-

ideale kandidaat om complete elektronisch-

wezig om de vlucht naar voren te kunnen

hydraulische stuur- en veersystemen te kun-

Besparingen

maken. “Ik mik op een verdubbeling van de

nen leveren. Met een personeelsbestand van

Dat digitaal geregelde hydrauliek de toekomst

omzet van VSE tot 30 miljoen euro in 2020.

2000 man, een jaaromzet van 300 miljoen

heeft staat voor Lodder vast. De toepassing

De joint-venture maakt het mogelijk om nu

euro (doelstelling 600 mln euro in 2020) en 11

ervan biedt namelijk louter voordelen. Zo is

eindelijk te kunnen doorgroeien en volwassen

fabrieken over de hele wereld en een grote

het inbouwen vanwege een minimum aan

te worden.”

De fiets als exportproduct Nederland kent, vaak op ad hoc basis, tal van ambassadeurs die het product fiets in het buitenland promoten. Sinds 2011 is er echter ook een officiële en onafhankelijke instantie actief die de fiets in al zijn facetten succesvol internationaal op de kaart weet te zetten: de Dutch Cycling Embassy. Die fungeert daarbij als verbindende schakel tussen de Nederlandse expertise op het gebied van fietsmobiliteit en de vraag van buitenlandse klanten. Volgens Aletta Koster, directeur van de Dutch Cycling Embassy, liggen er voor fietsfabrikanten en onderdelenleveranciers over de grens volop kansen. De Dutch Cycling Embassy is voortgekomen uit een initiatief van het ministerie van I & M, de Fietsersbond en het Fietsberaad met als doel te komen tot een internationale kennisuitwisseling en de versterking van de Nederlandse profilering ten aanzien van de fiets en fietsmobiliteit. Dit resulteerde in een publiek-privaat partnership dat zowel op basis van de wensen van buitenlandse klanten als pro-actief voortdurend zoekt naar markten die van belang zijn voor de deelnemende partners. Inmiddels heeft zich een groot aantal partijen bij de Dutch Cycling Embassy aangesloten. Daartoe behoren onder andere de ministeries van I & M en Buitenlandse Zaken, lagere overheden (provincie Noord-Brabant, de stadsregio Arnhem-Nijmegen, gemeente Amsterdam, Utrecht, Nijmegen) , universiteiten en het bedrijfsleven (Royal HaskoningDHV, Goudappel Coffeng, APPM, Tauw, ProRail, Berenschot en maatschappelijke organisaties zoals Fietsersbond, Fietsplatform, ANWB,) etc.

Remmende Voorsprong Deze financiers maken het volgens Koster mogelijk om een groeiend aantal projecten over de wereld te realiseren. “Dan moet je denken aan de branding van het product fiets én het bedenken, begeleiden en implementeren van concrete mobiliteitsplannen in samenwerking met onze partners.” En dat is, vervolgt zij, abslouut nodig. “Mij valt op dat wij ons onvoldoende bewust zijn hoe bijzonder het is wat Nederland op fietsgebied allemaal presteert. Geen land ter wereld heeft zulke goede fietsvoorzieningen en zo’n verfijnde fietsinfrastructuur. Met als gevolg dat 30 procent van alle verplaatsingen per fiets plaatsvindt. Dat is uniek en wordt buiten de landsgrenzen onvoldoende uitgedragen. Nederland promoot en vermarkt de aanwezige know how naar mijn mening minder goed dan Denen of Duitsers. Dat kan op termijn onze koppositie in gevaar brengen waardoor de kans bestaat dat de Wet van de Remmende Voorsprong onverbiddelijk toeslaat.”

Bicycle Shock Buitenlandse overheden kunnen, benadrukt Koster, veel van Nederland

Aletta Koster: ‘Nederland promoot en vermarkt de fiets know-how nog onvoldoende.’

leren. “Steeds meer landen komen er achter dat de fiets de verbindende

GO! 14 schakel vormt in het voor- en natransport en een prima vervoers-

meester Boris Johnson bijna een miljard pond heeft uitgetrokken om

alternatief is om binnenstedelijke mobiliteitsproblemen op te lossen.”

het fietsen en de fietsveiligheid in de City te verbeteren. Onder andere

Zij zegt uit ervaring te spreken, want de Dutch Cycling Embassy ont-

via ‘Dutch style’ gesegregeerde fietspaden, ‘Mini-Hollands’ (een soort

vangt regelmatig buitenlandse delegaties die zich op de hoogte komen

volledig vernederlandste proefgebieden) en ‘Cyclehubs’ bij stations, die

stellen van hetgeen er op fietsgebied allemaal mogelijk is. Koster: “Die

vergelijkbaar zijn met grote Nederlandse fietsenstallingen. En dit alles

krijgen te maken met een ‘Bicycle Shock’, zodra ze zien dat onze theo-

onder de campagneslogan: ‘Love London, Go Dutch!’.

rieën niet vrijblijvend zijn maar daadwerkelijk in de praktijk worden gebracht. Om de fiets bij potentiële klanten en bezoekers nog meer

Duurzaam produceren

tussen de oren en op het netvlies te krijgen, organiseren wij met een op

Of de slogan nu echt gelukkig gekozen is, is een tweede zegt Koster.

maat gesneden team van experts de zogeheten ‘Think Bike Workshops’.

“Het doel is het delen en vermarkten van de Nederlandse kennis op het

Dat doen wij bij en met de klant. Daarbij wordt duidelijk gemaakt wat

gebied van fietsinclusieve mobiliteit. Iedereen moet vooral zichzelf blij-

de Nederlandse expertise voor partijen kan bete-

ven en zijn of haar eigen

kenen en dit leidt in de meeste gevallen tot con-

fietscultuur ontwikke-

crete projecten.”

‘Wij zoeken een hechter partnership met de Nederlandse fietsindustrie’

len.” “Daarnaast”, vervolgt Koster, “is het buitenland zeer te spreken over het feit dat Nederland uitblinkt in het op een

duurzame wijze, conform het Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) produceren van fietsen.” Een goed voorbeeld noemt zij Van Moof, dat in samenwerking met De Utrechtse Rijwiel Fabrikant (DURF), fietsen assembleert met behulp van jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt. “Op die manier koppelen zij hun productie aan een maatschappelijke doelstelling.” Een ander mooi voorbeeld geeft Bough Bikes met een in Nederland ontworpen en vervaardigde houten fiets. “Door het maken van houten fietsen wordt meer dan 100 kg CO2 per fiets bespaard ten opzichte van de productie van een stalen exemplaar. Deze fietsen worden zoveel mogelijk in samenwerking met sociale werkplaatsen gemaakt.”

Kansen fietsbranche Hoewel de Dutch Cycling Embassy bij partijen die actief zijn in de dienstensector goed is vertegenwoordigd, zegt Koster nog voldoende mogelijkheden te zien om de dienstverlening te verbreden richting de fietsindustrie. “Ik zou graag zien dat er een partnership met de Nederlandse fietsindustrie zou ontstaan. Dit segment in de complete fietsketen dat wij willen vertegenwoordigen is nog een beetje een blinde

‘Voor de fietsindustrie liggen er over de grens volop kansen.’

vlek. En dat terwijl buitenlandse partijen waar wij mee samenwerken dringend behoefte hebben aan goede utilitaire fietsen. De typisch

Love London, Go Dutch!

Nederlandse gebruiksfiets maakt integraal onderdeel van onze fiets-

Zo is de Dutch Cycling Embassy bezig om voor Sao Paulo een fietsmobi-

cultuur en draagt bij aan het hoge utilitaire fietsgebruik hier. Bij het ont-

liteitsproject op te zetten en met de partners uit te voeren. Hetzelfde

wikkelen van meer utilitaire fietsculturen elders kan

geldt voor Londen, waar een langetermijnproject van start is gegaan om

dus ook de Nederlandse fietsindustrie een aandeel

ambtenaren van informatie te voorzien, die als vertrekpunt moet dienen

leveren. In het gezamenlijk optrekken met fiets-

voor nieuw fietsbeleid. Dat de Britse metropool Nederlands fietsbeleid

fabrikanten en leveranciers van fietsonderdelen en

als blauwdruk ziet voor de toekomst blijkt alleen al uit het feit dat burge-

accessoires liggen volgens mij grote kansen.”

RAI Industrie Platform: vliegwiel voor Nederlandse automotive toeleveranciers Het RAI Industrie Platform, een initiatief van afdeling Autovak van RAI Vereniging, verenigt de in Nederland gevestigde internationaal opererende automotive toeleveranciers en fungeert volgens voorzitter Eddy van der Vorst als een vliegwiel voor de hele sector. Het RAI Industrie Platform verheugt zich op en aanzienlijke toename van het ledenbestand. Hiertoe behoren tal van grote gezaghebbende partijen, zoals o.a. Akzo-Nobel, Philips Lighting, ApolloVredestein, Delphi, Bosch, Valeo, JohnsonControls, Denso, Inalfa Roof Systems, voestalpine-Polynorm, TomTom, Nedschroef, Bosal, Koni, maar ook een groot aantal veelbelovende spelers uit het MKB, zoals o.a. AWL, marktleider op het gebied van geavanceerde Robot-lasautomatisering HTR Rubber, gespecialiseerd in high-tech rubber producten. Van der Vorst zegt samen met RAI Autovak secretaris, Jeroen van de Braak en zijn team, in gesprek te zijn met een additioneel aantal potentiële leden en verwacht dat “een substantieel deel hiervan de toegevoegde waarde van deelname aan het RAI Industrie Platform ziet”. “Ik verwacht dat het RAI Industrie Platform in 2014 nog zo’n 50 procent zal groeien. Daarmee bereikt het platform een landelijke dekking van ca.75 procent.”

Platformbijeenkomsten Om de leden in hun internationale ambities maximaal te ondersteunen organiseert het RAI Industrie Platform jaarlijks een breed scala aan activiteiten, zoals 6 maandelijkse platform-bijeenkomsten, met vooraanstaande internationale key-note speakers vanuit Clepa (Europese Automotive Suppliers Federation), grote adviesbureau’s (Roland Berger, PWC, McKinsey etc.) en sprekers uit de eigen achterban.

Captains Dinner’s Een geheel nieuw initiatief betreft de start, in januari jl., van de eerste van een serie Captains Dinner’s, ten behoeve van het topmanagement van deelnemende leden. Zo werd onlangs tijdens dit eerste Captains Dinner in de Koninklijke Industrieele Groote Club in Amsterdam de ‘Global Automotive Supplier Study 2013’ van Roland Berger gepresenteerd. “Aan de hand van de onderzoek resultaten kunnen onze leden hun beleid aanpassen met betrekking tot de mondiale productiegroei van personen- en bedrijfswagens, resulterend in een hogere winstgevendheid”, licht van der Vorst toe.

Tech Day’s Verder zegt hij veel te verwachten van de ‘Tech Day’s’ die het RAI Industrie Platform dit jaar, in samenwerking met de Nevat en Automotivenl, bij grote OEM’s gaat organiseren. Hierbij kunnen de deelnemende bedrijven hun nieuwste technologie en bedrijf presenteren bij die autofabrikanten, die open staan voor nieuwe toeleveranciers en technologie. Inmiddels staat Tech Day’s gepland bij BMW, bij Toyota in Brussel en bij Volvo in Goten-

Van der Vorst: ‘Het RAI Industrie Platform wil met een minimum aan tijdsbesteding een maximaal rendement voor de leden realiseren.’ burg. Van der Vorst: “Het is de bedoeling om dit initiatief uit te breiden naar een aantal vrachtwagenfabrikanten.”

Internationale publiciteit Via zijn contacten met de uitgever van het Duitse vakblad “Automobil Produktion”, zegt Van der Vorst een aantrekkelijke deal te hebben kunnen sluiten die leden extra publiciteit kan opleveren. Bij dit vakblad komt binnenkort namelijk een Engelstalige bijlage ‘Made in Holland’ uit, waarin leden van RAI afdeling Autovak, Nevat en Automotivenl, zich tegen een derde van de normale kosten, met een interview en advertentie kunnen presenteren. “Die editie komt terecht bij alle Europese autofabrikanten en hun First Tier toeleveranciers en zet de Nederlandse industrie dus perfect op de kaart. Deze laatste actie vat tegelijkertijd de “Business Driven” filosofie van het RAI Industrie Platform samen, namelijk met een minimum aan tijdsbesteding een maximaal rendement voor de leden realiseren”, besluit Van der Vorst.

GO! 16

EZ ondersteunt bedrijven bij het ‘stimuleren van de toekomst’

Nederland drijft op export Zonder export zou de Nederlandse economie nagenoeg tot stilstand komen. Een derde van wat we met zijn allen in ons land verdienen is afkomstig van handel met het buitenland. Op de wereldranglijst van de grootste exporterende landen staat Nederland op de vijfde plaats. Een positie die mede te danken is aan de binnenlandse automotive sector die de omzet voor zo’n 90 procent in het buitenland verwerft. Maar wat doet de overheid precies om de belangen van Nederlandse bedrijven over de grens te vertegenwoordigen? Op welke ondersteunende maatregelen en faciliteiten kunnen zij rekenen? Dat het belang van Nederland als exportland groot is, blijkt alleen al uit

export voor ondernemingen een perfecte manier is om de risico’s te

het gegeven dat de overheid veel hulp en begeleiding biedt aan onder-

spreiden en groei te realiseren. Om de concurrentiekracht van onder-

nemers met internationale ambitie. Ook de waarde van de automotive

nemingen te bevorderen en het ondernemingsklimaat te versterken biedt

sector, die het dus vooral moet hebben van de export, wordt onder-

EZ, samen met de uitvoerende instantie Rijksdienst Voor Ondernemend

kend. Het ministerie van Economische Zaken heeft in de persoon van

Nederland (RVO), graag de helpende hand.”

Ginus Ipema een speciale account manager voor de automotive sector. Ipema fungeert binnen EZ als centraal aanspreekpunt voor automotive

Topsectorenbeleid

bedrijven die willen innoveren, voor uitdagingen of problemen een

Om te illustreren wat de steun aan de sector in de praktijk inhoudt, wijst

beroep op de overheid willen doen of die zich op het exportpad willen

Ipema op de belangrijke rol die EZ heeft gespeeld bij de doorstart van

begeven. Hij biedt ze de noodzakelijke ondersteuning, brengt hen, bij-

NedCar, dat per 1 januari 2013 is omgedoopt tot VDL Nedcar, en dat onder

voorbeeld via economische missies en handelsreizen, in contact met potentiële afnemers, wijst ze op regelingen, programma’s en faciliteiten waar ze gebruik van kunnen maken etc.

Rijksdienst Voor Ondernemend Nederland

de vlag van de VDL-groep in Born voor

‘Cultuurverschillen vormen voor exporteurs een onderschatte valkuil’

BMW de MINI gaat bouwen. Voor onze toekomstige welvaart en voor de levensvatbaarheid van ondernemingen voor de lange termijn is innovatie volgens de accountmanager automotive een onmisbare factor. Zelf noemt hij

innovatie essentieel om ‘de toekomst te kunnen stimuleren’. Daarvoor is

Ipema brengt een studie van onderzoeksbureau Roland Berger ter sprake

het, zegt hij, van het grootste belang dat de automotive sector goed aan-

waaruit naar voren komt dat export voor de Nederlandse automotive

gesloten is bij het Topsectorenbeleid. “Dit beleid heeft speciale aandacht

sector cruciaal is en de toegevoegde waarde voor de economie substan-

voor negen sectoren die wereldwijd sterk zijn, waaronder de topsector

tieel. Volgens hem zet de branche naar schatting jaarlijks zo’n 17 miljard

HighTech Systemen & Materialen (HTSM). Dit segment bestaat uit een

euro om en verschaft aan 45.000 mensen werk. Ipema: “Dat de bulk van

aantal nauw met elkaar verweven maakindustrieën: de machine- en

de omzet over de grens wordt verdiend, heeft vooral te maken met het

systeemindustrie, automotive, lucht- en ruimtevaart en materialen,

Over de grens liggen vele mogelijkheden en kansen. De Rijksdienst Voor Ondernemend Nederland begeleidt ondernemers met internationale ambitie bij het vinden van informatie over de exportmarkt. Leden van RAI Vereniging kunnen zich ook kosteloos aanmelden voor de digitale ‘Nieuwsbrief Internationaal Ondernemen’ van Rijksdienst Voor Ondernemend Nederland (www.rvo.nl).

feit dat Nederland relatief

inclusief staal. De overheid investeert, samen met bedrijven en de weten-

weinig afnemers kent. Het

schap, gericht in deze sector en wij helpen partijen in contact te komen

zou natuurlijk mooi zijn, ook

met kennisinstellingen. Met als doel zo de innovatiekracht te versterken.”

voor de werkgelegenheid, als er meer bedrijven zoals DAF

RAI Industrie Platform

binnen de landsgrenzen

Verder benadrukt Ipema de voordelen en de toegevoegde waarde die

zouden zijn of dat meer

het deelnemen aan de economische missies en handelsreizen, die EZ

fabrikanten voor Nederland

regelmatig organiseert, kan opleveren. Een prima manier om nieuwe

als vestigingsplaats zouden

markten aan te boren, kennis te maken met andere culturen en

kiezen. Het feit blijft dat

gewoontes in het zakendoen en buitenlandse contacten te leggen. Hij

KENGETALLEN NEDERLAND EXPORTLAND Aandeel exporterende bedrijven 7% Aandeel BNP afkomstig uit buitenlandse handel 33% Aandeel werknemers dat bij exporterend bedrijf werkt 44% Aandeel R&D uitgaven afkomstig van exporterend bedrijf 87% Positie op exportranglijst in de wereld 5e plaats

BELANGRIJKSTE NEDERLANDSE PARTNERLANDEN VOOR EXPORT 25% 19% 16% 12% 9% 8% 4% 4% 2% 1%

zegt in dit verband uitgebreid overleg te voeren met het RAI Industrie

schil kan een gemene onderschatte val-

Platform van afdeling Autovak van RAI Vereniging, dat de grote auto-

kuil zijn. Sommige landen hebben

motive spelers uit de Nederlandse maakindustrie vertegenwoordigt.

namelijk een totaal andere perceptie van bepaalde zaken dan wij. De

“Dit platform wil onder meer Nederlandse introductiedagen organise-

kleur wit staat in Japan bijvoorbeeld voor de dood. Als je dat niet weet

ren naar autofabrikanten, zoals BMW, Volvo en Toyota, waarmee de

dan kun je bij de export van vrolijke witte zomerjurkjes naar het land

deelnemers zich aan potentiële afnemers kunnen presenteren. We zijn

van de rijzende zon nog van een koude kermis thuis komen.”

Bron: Rijksoverheid

Ginus Ipema: ‘De toegevoegde waarde van export door de Nederlandse automotive sector voor de economie is substantieel’.

Duitsland Overige EU-landen Rest van de wereld België Frankrijk Verenigd Koninkrijk V.S BRIC-landen Polen Turkije

hiervoor in contact met Rijksdienst Voor Ondernemend Nederland (RVO) om deze handelsreizen mede mogelijk te maken.”

Finance for International Business Voor meer ervaren ondernemers die plannen hebben om in meer risico-

Valkuil

volle landen zaken te gaan doen heeft RVO de regeling ‘Finance for

De Rijksdienst Voor Ondernemend Nederland biedt namens de

International Business’ (FIB) in het leven geroepen. Dit houdt in dat de

Rijksoverheid, zowel beginnende als gevorderde ondernemers met

overheid 35 procent van het benodigde financieringsbedrag in de vorm

duurzame, innovatieve of internationale ambities, tal van diensten aan.

van een lening verstrekt.

Bijvoorbeeld in de vorm van subsidies, kennis en het vinden van part-

“Dè gouden tip voor bedrijven die zich in een exportavontuur willen

ners. Beginnende exporteurs kunnen bij RVO terecht voor het pro-

gaan storten is natuurlijk niet te geven”, besluit Ipema. “In het algemeen

gramma ‘Starters International Business’. Dat bestaat onder andere uit

is het wel zo dat Nederlanders over één eigenschap beschikken die bij

het maken van een stappenplan, waarbij vragen aan de orde komen als:

buitenlanders niet altijd in goede aarde valt. Ze zijn namelijk nogal

is de buitenlandse markt in kaart gebracht (marktonderzoek)?; wat zijn

direct. Mijn advies is: bouw eerst een goede relatie

de sterke punten van het bedrijf?; wie zijn de potentiële klanten?; wat is

met een zakenpartner op. Verder is een goede voor-

het plan van aanpak?; wat zijn de middelen?; zelf doen of via tussen-

bereiding uiteraard het halve werk. Wie dat verzuimt

personen?; hoe zit het met weten regelgeving en, last but not least, in

loopt voor hij het weet in de valkuil van de culturele

hoeverre is sprake van culturele verschillen? Ipema: “zo’n cultuurver-

verschillen.”

GO! 18

RAI SOCIETY

VDL Weweler toont veerkracht De leden van afdeling Spe-

eindproduct ontstaat.”

ciale Voertuigen van RAI

Opmerkelijk noemt Tekstra

Vereniging konden op 21

het dat, mede gezien de

november getuige zijn van

hoge eisen die de klanten

een heuse primeur. De

stellen aan de producten van

ruim 70 deelnemers aan

VDL Weweler, de nieuwe

de SV-ledendag werden

robotstraat nauwelijks de tijd

toen namelijk ontvangen

heeft gehad om ‘in de luwte’

door gastheer VDL Wewe-

proef te draaien. Tekstra:

ler in de nagelnieuwe, nog

“Maar zelfs dat is voor VDL

niet

Weweler geen probleem

officieel

geopende,

fabriek in Apeldoorn. In

Gezien

deze high-tech fabriek ont-

enthousiasme en de reputa-

wikkelt en vervaardigt de

tie van dit bedrijf, zullen ze

onderneming luchtvering,

alleen voor goud gaan.”

het

professionele

paraboolveren, asliften en speciale assen ten behoeve van trailers, trucks en bussen. Een uitgelezen moment voor directeur Dick Aalderink om uit te leggen hoe de nieuwbouw tot stand is gekomen en de aandacht te vestigen op de sterk geautomatiseerde productiestraat, waar in slagorde opgestelde robots hun werkzaamheden met uiterste precisie in hoog tempo uitvoeren. Een proces dat afdelingssecretaris Remco Tekstra niet anders dan ‘indrukwekkend’ kan noemen. “Je ziet aan het begin van de productielijn dat de middels inductie verhitte staven staal hun eerste ruwe vorm krijgen, waarna in een later stadium via een serie bewerkingen langzaam een

Afscheid bevlogen motorman De heer Mang Yuan heeft tijdens

zijn waardevolle en brede kennis

van de branche de afgelopen vier

november jl., na een termijn van

jaar het afdelingsbestuur versterkt

drie jaar, afscheid genomen van het

en hij was voor mij als ‘nieuwe’

bestuur van afdeling Gemotori-

secretaris een grote steun.”

seerde Tweewielers. In die periode

Zo kwam mede dankzij zijn inspan-

werkte hij nauw samen met

ningen een packagedeal ter bevor-

Gemma War-

dering van het gebruik van de 125

merdam (links) en afdelings-

cc scooter tot stand. Dit initiatief,

secretaresse Marianne Kremer

dat wordt gedragen door alle par-

(rechts).

tijen binnen RAI Vereniging die

Yuan heeft volgens Warmerdam

lichte scooters leveren, bestaat uit

de afgelopen jaren veel voor de

het aanbieden van een kant en

gemotoriseerde

klaar rijopleidingspakket aan con-

ledenvergadering

GT-secretaris

van

tweewieler-

branche betekend. “Hij heeft met

sumenten.

Eerste Captains Dinner Zo’n 20 directieleden van in Nederland gevestigde industriële automotive bedrijven kwamen begin januari bijeen in de Koninklijke Groote Club van Amsterdam voor het eerste Captains Dinner van het RAI Industrie Platform. Dit platform, een initiatief van afdeling Autovak van RAI Vereniging, vertegenwoordigt alle grote spelers uit de Nederlandse maakindustrie. Doel van de bijeenkomst was om tijdens het diner een gedachtewisseling op gang te brengen over een aantal zeer actuele thema’s waarover de deelnemers hun ervaringen zouden kunnen delen. “In die opzet zijn wij meer dan geslaagd”, stelt Autovak secretaris Jeroen van de Braak vast. “Al vrij snel ontstond een constructieve discussie op basis van het rapport

Uit het rapport was volgens Van de Braak één duidelijke conclusie te trekken:

‘Global Automotive Supplier Study 2013’ van Roland Berger. Marcus Ber-

het gaat goed met de toeleveranciers en dus ook goed met de leden van

ger, de opsteller van deze studie, maakte zichtbaar welke rendementsver-

het RAI Industrie Platform. Zij liften namelijk mee op de wereldwijde groei

schillen er zijn binnen de diverse segmenten van de meer dan 500

van de productie van personenauto’s en trucks. Een groei die zich echter

automotive toeleveranciers en gaf aan wat de uitdagingen zijn voor de

niet zozeer voltrekt in Europa, maar vooral daarbuiten. Met name in de

komende jaren.”

BRIC-landen (Brazilië, Rusland, India en China).

Veelbelovende start 2014 Zo’n 160 leden van RAI Vereniging brachten op 16 januari tijdens de nieuw-

eenvolgens aan het Herfstakkoord, het Woonakkoord, het Pensioenakkoord

jaarsreceptie in Café Amsterdam van de RAI een toost uit op 2014. Een jaar

en het Energieakkoord. De Boer: “Aan dat laatste akkoord hebben we actief

dat, als het aan Roelf de Boer, algemeen voorzitter van RAI Vereniging ligt,

meegewerkt. RAI Vereniging heeft er voor kunnen zorgen dat belangrijke ele-

geen jaar van de akkoorden, maar van actie wordt. Zo refereerde hij achter-

menten voor de mobiliteitssector een plek kregen. De voorstellen voor CO2-reductie zijn nu technologieneutraal geformuleerd en het Europese bronbeleid is leidend geworden. Het kabinet zegde op haar beurt toe de fiscale stimulering van zuinige auto’s tot 2018 door te zetten. Hoe en of dat gaat gebeuren moeten we natuurlijk nog zien.” RAI Vereniging blijft ondertussen gewoon doorgaan met het zo duurzaam, veilig en schoon mogelijk maken van de mobiliteit. Onder andere door de activiteiten van het Platform Elektrische Mobiliteit uit te breiden naar het brede Platform Toekomstbestendige Mobiliteit. Dit maakt het mogelijk om ook de uitrol van groengas, waterstof, CNG en LNG te stimuleren. De Boer zei goede mogelijkheden te zien om, op voorwaarde dat de Nederlandse economie en het consumentenvertrouwen herstellen, de AutoRAI en de BedrijfsautoRAI in 2015 weer in de etalage te kunnen zetten.

GO! 20

eco-trends

Fluisterstil koelen Thermo King heeft eind vorig jaar op Paleis Soestdijk een nieuwe PIEK koelmachine ge誰ntroduceerd: de SLXe-300 Whisper Pro. Dankzij de toepassing van een speciaal geluidsreducerend uitlaatsysteem, akoestisch absorberend materiaal en een uitgekiend softwarepakket, is het met deze machine mogelijk om in de nachtelijke uren aan de PIEK-norm (60 dB) te voldoen. De Whisper Pro is zo geprogrammeerd dat deze vol vermogen geeft wanneer niet aan PIEK hoeft te worden voldaan. Tijdens de venstertijden (van 23.00 tot 7.00 uur) wordt het maximum toerental van de koelmotor met bijna een derde teruggeschroefd en de maximale vriescapaciteit met 14 procent. Dit zorgt voor een aanzienlijke geluidsreductie. Weliswaar neemt de koelcapaciteit af, maar die blijft volgens Thermo King op het niveau dat is vereist om de kwaliteit van de lading te waarborgen. Vaak is voor het optimaal koelen van levensmiddelen namelijk een veel lager vermogen vereist dan de machine kan leveren. De koelmachine bepaalt zelf, aan de hand van de ingeprogrammeerde individuele PIEK-gebieden, wanneer het nodig is om over te schakelen

SLXe-300 Whisper Pro koelmachine.

op een lager toerental.

De schoonste vuilniswagen van Europa

De grote wendbaarheid, het laadvermogen van maximaal 1.900 kilo en de emissieloze elektrische aandrijflijn maken de Ecotruck 7500 van Spijkstaal zeer geschikt voor het gebruik in binnensteden. De Spijkstaal Ecotruck gaat spaarzaam om met energie. Afvalstoffendiensten hoeven bovendien geen nodeloos dure kilometers naar vuilstort of verbrandingsovens te rijden, want de satelliet opbouw maakt het mogelijk om vuil eenvoudig over te storten in een ander voertuig of container. Zo doet dit compacte inzamelvoertuig, eventueel ook buiten de venstertijden, ongestoord zijn werk in het stadscentrum, terwijl voor het leefklimaat van de omwonenden de verstoring tot een minimum beperkt blijft. Alle Ecotrucks zijn uitgerust met luchtvering, een pneumatisch/hydraulisch remsysteem met ABS, terwijl het lithium

Ecotruck 7500.

accupakket voldoende energie geeft voor een actieradius tot 100 kilometer.

Compacte stadsdistributietruck Voor vervoerders die een vrachtwagen met

Voor een optimale veiligheid is de Renault

control en Hill Start Aid. Om de inzittenden

gemiddelde tonnage voor stedelijke omgevin-

Trucks D Cab 2 m uitgerust met een rem-

zo goed mogelijk te beschermen in geval van

gen zoeken, heeft Renault Trucks de D Cab

systeem met ESC. De vrachtwagen beschikt

een ongeval, stelt Renault Trucks een volledig

2 m ontwikkeld. Dankzij de grote wendbaar-

ook over een snelheidsbegrenzer, cruise

airbagaanbod ter beschikking.

heid en korte draaicirkel baant deze compacte stadsdistributietruck zich gemakkelijk een weg door het centrum van binnensteden. De D Cab 2 m is verkrijgbaar van 3,5 tot 7,5 ton. De versie van 7,5 ton is eveneens beschikbaar met een geautomatiseerde optitronic versnellingsbak. Als aandrijflijn fungeert een Euro 6 DTi 3motor die een vermogen van respectievelijk 150 en 180 pk levert en garant staat voor een gunstig brandstof verbruik en een hoog rendement. Verder beschikt de Renault Trucks D Cab 2 m over een automatische airconditioning, een navigatiesysteem en 12V-stopcontacten voor nog meer comfort voor de chauffeur.

D Cab 2 m.

Winterbanden voor (motor)scooters Veilig motorrijden is nu ook in de

een optimale grip te bieden.

ventionele scooterbanden. Dat

omdat posterijen ook ‘s winters

winter mogelijk. Dat kan voor-

Heidenau Snowtex scooterban-

komt omdat ze zijn voorzien van

post rond brengen, heeft

taan op Snowtex scooterbanden

den, die in Nederland en België

een rubbersamenstelling die ook

Heidenau al sinds jaar en dag een

van de Duitse fabrikant Heidenau

worden geleverd door importeur

bij lagere temperaturen soepel

speciale ‘Snowtex’ winterban-

die speciaal zijn ontwikkeld om

Hoco Parts, bieden een veel betere

blijft en daardoor goed hecht aan

denlijn. Dat gamma werd steeds

onder winterse omstandigheden

grip bij koud en nat weer dan con-

het asfalt. Dankzij een hoog per-

verder uitgebreid, gesteund door

centage silica zorgen deze banden

wijzigingen in de Duitse wet-

voor een uitstekende grip en zelfs

geving. Daar is het sinds 2006

bij sneeuw voor een aanzienlijk

voor alle gemotoriseerde voer-

Snowtex scooterband.

betere tractie.

tuigen verplicht om met “bij de

Heidenau maakte ooit deel uit

weersomstandigheden passende

van het grote Pneumant banden-

banden” te rijden. Dat betekent

concern. Nadat het zelfstandig

dat je bij koud weer en bij sneeuw

werd heeft het bedrijf zich onder

alleen met winterbanden de weg

meer gespecialiseerd in de fabri-

op mag. Deze verplichting is

cage van scooterbanden. Dankzij

ingesteld omdat het gebruik van

de unieke combinatie van een

winterbanden de verkeersveilig-

hoog draagvermogen en een

heid sterk verbetert. In Nederland

lange levensduur werden deze

en België is dat - ondanks het

banden favoriet bij posterijen in

ontbreken van de verplichting -

een groot deel van Europa. En

natuurlijk niet anders.

GO! 22

RAI vintage

Carhenge In 1993 bracht RAI Vereniging, ter gelegenheid van de viering van haar honderdjarige bestaan het boekje ‘Voertuigen van de verbeelding’ uit. Deze uitgave beschrijft de invloed van de mobiliteit op de kunst. In dit gedenkboek verbeelden tal van schilders, tekenaars, beeldhouwers, grafici, maar ook literatoren en cineasten hun fascinatie voor beweging en mobiliteit. Een sprekend voorbeeld van het verheffen van de auto tot een kunstobject is afkomstig van de Brit Jim Reinders. Hij kwam op het idee om, naar analogie van de magische steencirkel in Stonehenge, iets vergelijkbaars met auto’s te doen. Dat werd dus ‘Carhenge’. Dit kunstwerk uit 1988 van een dozijn zilvergrijs gespoten auto’s bevindt zich in de omgeving van de stad Alliance in de Amerikaanse staat Nebraska. Carhenge is een op moderne leest geschoeid Stonehenge. Dit mysterieuze, bij Salisbury in Engeland gelegen, vierduizend jaar oude monument wordt gevormd door een ring van metershoge stenen, waarop dekstenen rusten. De vorm van Carhenge is daarvan afgeleid. Misschien zal Carhenge met zijn uit de aarde omhoogstekende autowrakken door latere generaties eveneens worden beschouwd als een prehistorisch monument, maar dan uit de begintijd van de industriële revolutie.

uitgesproken In deze rubriek laten we leden van RAI Vereniging aan het woord die hun visie geven op de mobiliteitswereld. Dit keer Siem Dam, directeur van autoaanpasbedrijf B&S Autoaanpassing.

23 Zakelijk is dat lastig, aangezien ik heen en weer pendel tussen 3 vestigingen en ik meestal pas op het laatste moment weet waar ik de volgende dag zal zijn. Privé pak ik wel regelmatig de fiets. Met welke politicus zou u wel eens van gedachten willen wisselen?

Wat is uw favoriete vervoermiddel?

Met Lodewijk Asscher. Om hem eens te laten zien wat ons bedrijf pre-

Zakelijk en privé rijd ik in een Opel Insignia. Dat is het meest praktisch.

cies doet en welk positieve effect dit heeft op onze klanten. Een mooie

Maar voor de echte beleving van het autorijden pak ik mijn Lotus Super

gelegenheid om hem het verschil te tonen tussen het zelfstandig de

Seven. Zowel het bouwen van als het rijden met deze sportwagen is

weg op kunnen en collectief OV.

puur genieten. Hoe ziet het Nederlandse verkeersbeeld er over tien jaar uit? Wat vindt u van het mobiliteitsbeleid in Nederland?

Het rijden op alternatieve brandstoffen zal dan de boventoon voeren en

In feite voert Nederland een tweesporenbeleid. Aan de ene kant wil het

de techniek zal steeds meer handelingen van mensen overnemen. Kijk

kabinet dat mensen de auto laten staan – of zelfs weg doen - en meer het

bijvoorbeeld wat er nu al op het gebied van autoaanpassingen mogelijk

OV of de fiets pakken. Anderzijds kunnen ze niet zonder de auto, van-

is op www.onbeperktinbeweging.nl

wege de miljarden aan belastingopbrengsten die autorijden oplevert. Helaas komt daarvan slechts een klein gedeelte ten goede aan de infrastructuur. Wat zou u als eerste veranderen als u het voor het zeggen had? Ik zou heel graag zien dat, met name als het gaat om autoaanpassingen, het BTW-tarief wordt teruggebracht van 21 naar 6 procent om op die manier minder validen meer mogelijkheden te bieden op zelfstandige mobiliteit. Het is vreemd dat primaire dienstverleningen als de kapper

Siem Dam

‘Autoaanpassingen zouden onder het lage btw-tarief moeten vallen’ en de schoenmaker onder het 6 procent tarief vallen en dat mensen met een beperking voor noodzakelijke autoaanpassingen 21 procent BTW moeten betalen. Zeker als je bedenkt dat het tarief voor bijvoorbeeld rolstoelen ook 6 procent is. Vindt u dat het kabinet voldoende aandacht schenkt aan vervoersalternatieven, zoals de bus, de fiets of gemotoriseerde tweewielers? In principe wel, al is het lastig om in deze economische tijden bepaalde zaken te verbeteren of te veranderen. Zo zou de overheid het verschil in kosten tussen collectief openbaar vervoer, zoals bijvoorbeeld de rolstoeltaxi en autoaanpassingen wat mij betreft moeten opheffen. Een instantie als het UWV kijkt bijvoorbeeld vooral naar de meest voordelige vervoersoplossing en dat gaat dan ten koste van autoaanpassingen. Zou u zelf bereid zijn tenminste 1 keer per week de auto voor het werk te laten staan?

GO! MARKTANALYsE

Groei automobiliteit vlakt af Het aantal kilometers dat inwoners van Nederland van 12 jaar en ouder afleggen nam de laatste 25 jaar met circa 40 procent toe. De groei deed zich vooral voor in de jaren tachtig en negentig. Tussen 2000 en 2012 nam het aantal kilometers veel minder hard toe dan voor die tijd, namelijk met 5 procent. Sinds 2005 is sprake van een verdere afvlakking van de mobiliteitsgroei, met name van het autogebruik. Dit laatste hangt vooral samen met de daling van het aantal autokilometers dat Nederlanders als passagier in de auto afleggen. Dit is het afgelopen decennium met 12 procent afgenomen. Binnen een huishouden beschikken immers, mede dankzij

Mobiliteit in Nederland (in mrd. reizigerskilometers) Autobestuurder Autopassagier Openbaar vervoer Trein

2012

2011

2000

184

177

17,9

17,6

15,0

Bus, tram, metro Langzaam verkeer Overig

7,0

6,5

Goederenvervoer (op Nederlands grondgebied in mrd. tonkm. ) Weg (excl. bestelautoâ&#x20AC;&#x2122;s)

53,9

55,8

48,9

Binnenvaart

43,7

44,7

41,3

Spoor Pijpleiding

6,0

6,4

4,6

11,6

11,1

12,5

de toegenomen zelfstandigheid en arbeidsparticipatie van vrouwen, steeds meer mensen over een auto. Autobestuurders legden in 2012 nog wel in totaal 11 procent meer kilometers af dan in 2000, maar ook hier is sprake van een afvlakking. Een andere factor die bijdroeg aan de afzwakkende groei van het autogebruik betreft de verminderde automobiliteit door jongeren van 18 tot 29 jaar. Oorzaak is het afnemende aantal werkende jongeren en het groeiend aantal studerende jongeren. Het Kennisinstituut voor Mobiliteit (KIM) stelt vast dat de status van het autobezit onder jongeren vooralsnog onveranderd blijft en verwacht niet dat de afname van mobiliteit zich onder deze groep verder zal voortzetten.

Nederland met voorsprong aan Europese fietstop Met een kwart van alle verplaatsingen speelt de fiets een prominente rol in het verplaatsingsgedrag van Nederlanders. Een dergelijke omvang komt in Europa nergens anders voor. In sommige Nederlandse gemeenten bedraagt het aantal fietsverplaatsingen zelfs 35 tot 40 procent van de totale mobiliteit. Uit de Mobiliteitsbalans 2013 valt af te lezen dat tussen 2000 en 2013

Bron: Mobiliteitsbalans 2013 / Fietsberaad

het aantal fietsritten met ongeveer 6 procent toe nam. In die periode

Aandeel fiets in het totale aantal verplaatsingen Nederland

26%

Denemarken

20%

Zwitserland

11%

Duitsland

10%

BelgiĂŤ

Zweden

Verenigd Koninkrijk

steeg het aantal afgelegde fietskilometers met zoâ&#x20AC;&#x2122;n 14 procent. Naar schatting 10 procent van deze groei komt voor rekening van de e-bike. Het marktaandeel van de elektrische fiets is in ons land met 16 procent beduidend hoger dan in de omringende landen. Duitsland komt op de tweede plaats met 8 procent en in Denemarken ligt dit aandeel op 5 procent. Naar schatting 5 procent van de Nederlanders bezit inmiddels een e-bike. Bij 60-plussers is dit zelfs 10 procent. De laatste categorie legt daarmee tweemaal zoveel kilometers af als hun leeftijdsgenoten op een gewone fiets.

Bron: Milieubalans 2013

Verkeersongevallen grootste maatschappelijke kostenpost De kosten van files en vertragingen, verkeersongevallen en milieuschade door het verkeer lagen in 2012 tussen de 19,9 en 20,9 miljard euro. Dit is exclusief de kosten van geluidshinder. Het totaal van deze kosten is de afgelopen tien jaar niet veel veranderd, maar de ontwikkeling verschilt per kostenpost. De grootste post betreft de verkeersongevallen. Die worden door het Kennis-

Ontwikkeling maatschappelijke kosten verkeersonveiligheid

instituut voor Mobiliteit becijferd op 13,0 à 13,4 miljard euro, 6 procent meer dan in 2011. Dit is vooral toe te schrijven aan het groeiend aantal ernstig

(in mrd euro) Totaal

2012

2009

2006

2003

gewonden in het verkeer, dat tussen 2006 en 2011 met

13,0 – 13,4

12,5

10,9

12,4

30 procent steeg. Daar tegenover stond een daling van het aantal dodelijke verkeersslachtoffers.

Bron: Mobiliteitsbalans 2013

w.v. Medische kosten

0,4

0,3

Productieverlies

0,9

1,5

Immateriële kosten

5,8

5,0

5,5

Schade aan voertuigen

3,9

3,2

3,5

Afhandelingskosten politie

1,3

1,2

Filekosten t.g.v. verkeersongevallen

0,3

0,2

0,3

Schadelijke emissies personenauto’s blijven dalen De uitstoot van NOx en fijnstof (PM10) door het Nederlandse wegverkeer is vorig jaar ten opzichte van 2000 met respectievelijk 36 en 43 procent afgenomen. De uitstoot van CO2 (wat overigens geen vervuilende stof is) daalde in die periode met 6 procent. Een en ander heeft er volgens het Kennisinstituut voor Mobiliteit toe geleid dat de maatschappelijke kosten van de CO2-uitstoot en de luchtverontreiniging door het verkeer in 2012 met 25 procent zijn gedaald tot circa 5,1 miljard euro. In 2000 bedroegen deze kosten nog 6,8 miljard euro. Het aantal personen dat hinder ervaart van het verkeer bleef het afgelopen decennium nagenoeg gelijk, ondanks de groei van de mobiliteit. Dat de geluidshinder van het wegverkeer niet toenam, kwam vooral dankzij de aanleg van stille wegdekken (ZOAB) en geluidsschermen. Daarnaast werden in 2012 voor rijkswegen nieuwe, vereenvoudigde geluidsregels van kracht. Er gelden ‘geluidproductieplafonds’ waar wegbeheerders aan moeten voldoen. De exacte kosten van geluidshinder door het wegverkeer zijn overigens nog niet

Maatschappelijke kosten van milieueffecten door het verkeer Bron: Mobiliteitsbalans 2013

(in mrd. euro)

2012

2000

Totaal

5,1

6,8

CO2

2,3

2,2

NOx

1,5

2,4

PM10 Geluid

1,2

2,1

n.n.b.

beschikbaar.

GO! 26

DE Stelling Piet Mosterd, directeur AWL-Techniek

De productie van onze lasmachines in het buitenland vergroot de groeikansen.

“Vanuit de eerstelijnstoeleveranciers krijgen wij duidelijk gemeld dat onze opdrachtkansen aanzienlijk groter zijn als we lasmachines kunnen leveren in alle landen waar wordt geproduceerd. Wij zien groei als dit advies wordt opgevolgd.”

Olaf de Bruijn, directeur Marjolijn de Lange, Fietsersbond

RAI Vereniging

‘Fietspaaltjes zijn net onkruid. Als je

Patrick Potgraven,

‘Kijkend naar de Europese kaart zie

het even niet bijhoudt, schiet het weer

Verkeersdienst

je een lappendeken aan veiligheids-

omhoog. Het gaat nu goed met wegha-

‘Het beste medicijn tegen de

regels. Dat moet volgens ons veran-

len, maar tegelijkertijd worden op

files is een file. Als mensen

deren, zelfs als dat betekent dat

andere plekken gevaarlijke paaltjes

files zat zijn gaan ze naar alter-

bijvoorbeeld winterbanden voor de

geplaatst.

natieven zoeken. Dat is jaren-

Nederlandse weggebruikers ver-

lang goed gegaan. Tot nu dus.”

plicht worden.’

Bron: Trouw

Bron: AD

Bron: Parool

Pete Jordan, auteur ‘De fietsrepubliek’ ‘De wens om veilig te kunnen fietsen

Bas van Putten, autojournalist

deed mij ooit emigreren van de V.S.

‘Als liefhebber van infantiele herrie en benzinedampen was ik altijd tegen

naar Nederland. Met angst en beven

elektrisch rijden. Maar vier auto’s bekeerden me de afgelopen maanden:

denk ik terug aan de jaren dat ik in

de Tesla Model S, de Renault Zoe, de Nissan Leaf en de i3 van BMW. Niets

Amerika door de stad fietste.’

is opgewassen tegen het comfort, de stilte en de trillingsvrije souplesse van een stroomauto.’

Bron: Trouw Bron: NRC

Remas Haverkamp, Scooterbelang

Henk Leenders, PvdA-kamerlid

‘Ik heb zelf een schone 50 cc vier-

‘Het afschaffen van de 130-km grens lost het fijnstofprobleem niet op.

takt en die ruik jij echt niet. Laten

Fijnstof komt ook overwaaien uit het Ruhrgebied en de haven van

we niet vergeten dat al enkele

Antwerpen. Het is niet zo dat we van het probleem af zijn als we hier de

jaren ruim negentig procent van

norm aanscherpen. Zo werkt het niet. We moeten tot Europese normen

de verkochte scooters een schone

komen.’

en stille viertakt is. Bron: Trouw Bron: Telegraaf

GO!factor

JAN MAARTEN DE GROOT Hoewel Jan Maarten de Groot geen restaurant bestiert is hij wel in het bezit van drie sterren. Die zijn te vinden op zijn verschillende Mercedessen. De directeur-eigenaar van Euro-Roller® Technics, de enige Nederlandse fabrikant van uitlaatgas- en lasdampafzuigsystemen, is naar eigen zeggen namelijk altijd gefascineerd geweest door dit Duitse merk. Met name die uit het bouwjaar 1961. Niet geheel toevallig het geboortejaar van De Groot. “Ik heb inmiddels vijf klassieke auto’s, waarvan drie Mercedessen uit 1961. Dat lijkt veel, maar ik zeg altijd: een ster uit dat jaar kan er altijd nog wel bij. Naar deze 190 SL ben ik jaren op zoek geweest. Dat was een zware bevalling. Ik wilde vooral een Europese oldtimer, maar wat ik tegen kwam was of te duur of te slecht. Uiteindelijk kwam ik begin dit jaar in contact met een Belg die twaalf 190 SL’s op zijn erf had staan, waarvan hij bereid was er twee van de hand te doen. Het werd dus deze. Een gave en harde SL die bovendien nog is voorzien van de originele leren bekleding. Er hoefde niets aan te gebeuren en ik kon er direct mee weg rijden. Zo hoort het ook is mijn mening. Een auto hoeft niet in concours staat te zijn. Het is wat mij betreft starten en rijden. En het onderhoud? Ach dat is bij dit soort wagens prima te doen. Als ik tijd heb doe ik het zelf. Zo’n 190 SL is en blijft toch echt een stijlicoon. Zo maken ze die niet meer tegenwoordig...”

GO! 28

roelf de boer

Jaar van actie! Vorig jaar vierde RAI Vereniging het 120 jarig bestaan. In die tijdspanne heeft RAI Vereniging bewezen niet alleen nuttig, maar ook nodig te zijn in een wereld en werkelijkheid die bepaald niet heeft stilgestaan. Tempura mutandur, de tijden veranderen… En in die nieuwe wereld komt RAI Vereniging op voor ondernemers die met alle wielen in de werkelijkheid staan. Ondernemers die niet meer uitsluitend streven naar duurzaamheid, maar naar toekomstbestendigheid. Ook al is dat niet gemakkelijk in een politiek klimaat waarin een Regeerakkoord minder waard lijkt dan een Herfstakkoord en de auto een makkelijke fiscale prooi lijkt te worden. Het afgelopen jaar was vooral het jaar van de akkoorden: het Herfstakkoord, het Woonakkoord, het Pensioenakkoord, het Energieakkoord. Aan dat laatste akkoord hebben we actief meegewerkt. Zo hebben we er voor kunnen zorgen dat belangrijke elementen voor de mobiliteitssector een plek kregen. Zo zijn de voorstellen voor CO2-reductie technologieneutraal geformuleerd, en is het Europese bronbeleid leidend geworden. Het kabinet zegde op haar beurt toe de fiscale stimulering van zuinige auto’s tot 2018 door te zetten. Hoe en of dat gaat gebeuren moeten we natuurlijk nog zien. Ondertussen blijft RAI Vereniging natuurlijk gewoon doen wat ze moet doen: mobiliteit zo duurzaam, schoon en veilig mogelijk maken. Zo breiden we de activiteiten van het Platform Elektrische Mobiliteit uit naar een breder Platform Toekomstbestendige Mobiliteit, zodat we ook de uitrol van groengras, waterstof, CNG en LNG kunnen stimuleren. Verder komt er een keurmerk voor de sectie Reinigingsvoertuigen: Erkend Duurzaam. Dat heeft een duidelijke toegevoegde waarde in een branche waar aanbestedingen een belangrijke rol spelen: de klant wil kunnen rekenen op een duurzame uitvoering van zijn contract. Ook werken we aan een boost in de verkoop van elektrische auto’s in Nederland. Dat gaat nog lang niet goed genoeg. Mooie elektrische auto’s te over, maar er zijn nog steeds veel te weinig laadpalen. De verkoop van e-fietsen gaat een stuk beter. Van de ongeveer 1 miljoen verkochte fietsen was in 2013 éénvijfde een e-bike. Om die nog schoner te maken gaat RAI Vereniging samen met de Stibat, de Stichting Batterijen de weg op om gebruikte accu’s in te zamelen. Afdeling Gemotoriseerde Tweewielers gaat, samen met afdeling Fietsen, door met de promotie van twee wielen boven vier wielen in stedelijke gebieden. Om het gebruik van scooters te stimuleren gaan dealers en rijscholen samenwerken om klanten scooter en rijlessen in één pakket aan te bieden. Autovak heeft al jaren de mooie maar zware taak om te zorgen dat ieder nieuw onderdeel, iedere sleutelronde, iedere reparatie niets afdoet, en liefst iets toevoegt, aan de toekomstbestendigheid van ons wagenpark. Dat vraagt om innovatieve oplossingen. Autovak is daarom zeer actief binnen het RAI Industrie Platform, de overkoepelende organisatie van toeleveranciers aan de auto-industrie. Verder vindt er komende maand, in samenwerking met de Fiets- Wandelbeurs, een Fietsvak nieuwe stijl plaats. Volgend jaar willen we ook onze auto’s en bedrijfsauto’s weer in de etalage zetten. Dit jaar gaan we hard aan de slag om in 2015 ook die beurzen weer in volle glorie te laten plaatsvinden. Daarvoor is natuurlijk een verbetering van onze economie én het consumentenvertrouwen nodig. Voor herstel, ook van het consumentenvertrouwen, kijken we toch naar Den Haag. Ik hoop dat 2014 daar niet weer een jaar van akkoorden wordt, maar het jaar van de actie! RAI Vereniging zal zeker het goede voorbeeld geven! Roelf H. de Boer, algemeen voorzitter RAI Vereniging

Eerste verwarmde fietspad in Wageningen In een eerdere editie van GO!Mobility werd de komst van verwarmde en energieopwekkende fietspaden al aangekondigd. Inmiddels heeft Wageningen de primeur. Deze gemeente heeft als proef een 50 meter lang verwarmde strook fietspad aangelegd. Dit pilottraject bestaat uit betonnen platen die verwarmd kunnen worden. De verwarming vindt ‘klimaatneutraal’ plaats door warmte-koude opslag en zonne-energie. Voordeel van de verwarmde betonnen platen is dat ze nooit bevriezen, en dat er dus niet gestrooid hoeft te worden en ook de veiligheid van de fietsers niet in gevaar komt. Ook biedt de methode kansen voor kwetsbare natuurgebieden, die nu schade kunnen ondervinden van het strooien met zout. Daarnaast zijn de betonnen platen onderhoudsvrij en 100% recyclebaar.

Verwarmd fietspad dankzij warmte-koude opslag en zonne-energie. Het is de bedoeling dat dit stuk fietspad in de loop van dit jaar ook wordt voorzien van de allereerste ‘Glow in the dark’ wegmarkering. Deze techniek zorgt er voor dat het fietspad ’s nachts licht geeft. Dit is mogelijk doordat de toegepaste wegverf zichzelf overdag bij zonlicht ‘oplaadt’ en de opgenomen energie in de avond weer in de vorm van licht afgeeft. In de praktijk hebben verwarmde fietspaden drie belangrijke voordelen: ze verhogen het fietscomfort, voorkomen veel ongevallen en leiden er toe dat meer mensen beried zijn de fiets te pakken.

Haagse wandelgangEN

De laatste drie maanden van 2013 stonden onder meer bol van de verhogingen op autobelastingen of pogingen hiertoe, stellen Cees Boutens, manager Strategie en Public Affairs van RAI Vereniging en zijn collega Quirijn Teunissen. “Dramatisch voor een markt die zo afhankelijk is van stabiliteit en duidelijkheid.”

Europa, maar op de vraag welke veiligheidsaccessoires in de auto aanwezig moeten zijn, geeft Nederland nog steeds 28 verschillende antwoorden. Andere landen hebben talloze verplichtingen, denk aan de gevarendriehoek. Nederland heeft er niet één. Wij vinden dat serieus moet worden gekeken welke maatregelen uit andere landen effectief zijn, om die dan ook hier in te voeren.” Een derde actueel onderwerp dat naar de mening van Boutens uitnodigt

Nu de rookwolken opgetrokken zijn, zeggen zij nog maar twee dingen

tot constructief vooruit kijken, is dat van voertuiginnovatie. Er komen

te kunnen hopen: dat 2014 een beter jaar voor de sector wordt en dat de

steeds meer voertuigen die niet meer binnen de bestaande categorieën

autobrief 2 (die deze zomer naar de Kamer gaat) een toekomstbestendig,

passen. “Bijvoorbeeld de speed pedelec, die trapondersteuning tot 45

stabiel en niet-marktverstorend systeem van autobelastingen voorstaat.

km/u biedt, maar ook als conventionele fiets bruikbaar is. Dit soort

Autofiscaliteit is niet het enige onderwerp dat om een toekomstbesten-

innovaties vraagt om een herijking van verkeerswet- en regelgeving.

dige visie vraagt, vervolgt Boutens. “Zo is de drukte op fietspaden ook

Gelukkig vinden er constructieve gedachtewisselingen tussen de sector

een onderwerp waarbij we de politiek oproepen constructief vooruit te

en het ministerie van I&M plaats over dit onderwerp plaats.”

kijken. Door drukte, rijgedrag en opvoeren van snorfietsen is een dis-

Om toekomstbestendig te zijn is het tenslotte goed om samen te wer-

cussie ontstaan over de vraag waar de snorfiets moet rijden. Het lijkt een

ken, vinden beiden. “Een mooi resultaat daarvan is de keuze van minis-

makkelijke keuze om die van het fietspad te weren. Een onzalige oplos-

ter Schultz om het advies van een werkgroep te volgen en in Nederland

sing. Het is beter om overtreders aan te pakken en zo te handhaven dat

geen kunststof kentekenplaten toe te staan. RAI Vereniging leidde deze

rijgedrag in lijn is met verkeersregels. Door de snorfiets naar de rijbaan

werkgroep waarin alle betrokken partijen meedachten. Voor het andere

te verplaatsen gedoog je overtreders en creëer je een veiligheidspro-

deel van het advies van de werkgroep is nog extra lobby nodig. Kente-

bleem op de rijbaan. Dat lijkt ons geen toekomstbestendig beleid!”

kenplaten met chips zijn een enorme verbetering in de aanpak van

Een ander onderwerp waar RAI Vereniging bij de politiek heeft aange-

fraude met kentekenplaten. Een onderwerp dat ligt tussen de ministers

drongen op een toekomstbestendig beleid, is dat van veiligheidsacces-

Opstelten en Schultz. Wij blijven er op aandringen dat zij dit onder-

soires. Teunissen: “We zijn al ruim zestig jaar aan het schaven aan één

werp kordaat oppakken.”

GO! 30

EYE CATCHER

Recycling-capaciteit ARN fors omhoog ARN heeft de recycling capaciteit van de PST-fabriek in Tiel het afgelopen jaar met ruim 26 procent verhoogd tot 38.000 ton. Met deze capaciteit voldoet ARN aan de Europese recyclingdoelstelling van 2015 om 95 procent van alle autowrakken te verwerken tot herbruikbare afvalstromen. In 2012 verwerkte de PST-fabriek van ARN nog zo’n 30.000 ton shredderafval afkomstig van oude auto’s tot (her)bruikbare productstromen. Maar inmiddels is, na de opstartfase in 2011, de high-tech apparatuur en de machines in de fabriek ‘gefinetuned’ en is het mogelijk het productievolume op te voeren.

Crusca-fabriek In de PST-fabriek krijgen de zogeheten restfracties in de vorm van metalen, kunststoffen, vezels en mineralen, dankzij een hoogwaardig en gecompliceerd recyclingprocedé, tal van nieuwe toepassingsmogelijkheden. Onder andere als kunststof in de auto-industrie zelf, of als bouwmateriaal en bijvoorbeeld als straatnaambord. Een ander materiaal dat wordt gewonnen uit vermalen auto’s is Crusca, dat is afgeleid van ‘crushed cars’. Crusca is het nieuwe spaanplaat, het nieuwe triplex. De PST-fabriek perfectioneerde de productietechniek voor het maken van Crusca-platen en wil het materiaal (door derden)

ARN voldoet nu al aan de Europese recyclingdoelstelling van 2015.

op grote schaal gaan (laten) vervaardigen, waarbij ARN als toeleverancier fungeert.. Hiervoor is ARN op zoek naar investeerders

den hiervoor meestal planken van hardhout gebruikt. Crusca-platen

om een aparte fabriek voor deze Crusca-platen te openen. De

zijn echter veel duurzamer, niet duurder en bovendien weer

productie van de platen richt zich volgens ARN in eerste instantie op

recyclebaar. Daarnaast denkt ARN aan toepassingen voor geluids-

de markt van slootkantbeschoeiing; het materiaal dat er in sloten en

schermen.

vijvers voor zorgt dat de kanten niet instorten. Op dit moment wor-

Mobiliteitskalender 2014 FietsVak

Trailer

RAI Klassieker Rit

BedrijfsautoRAI

1 t/m 4 maart

24 t/m 27 april

24 mei

20 t/m 23 oktober

Amsterdam RAI

Kortrijk Xpo

Intertraffic

Busworld Istanbul

Trucks, bussen, trailers, carrosserieën

25 t/m 28 maart

24 t/m 27 april

en componenten

Amsterdam RAI

Istanbul

25 september t/m 2 oktober

Amsterdam RAI

IAA Hannover

@raivereniging

Tweets RAI Vereniging

23 januari

Ook in 2014 subsidie voor aanschaf emissie-arme bestelauto’s en taxi’s

6 december

Nieuw: GPS helpt bij opsporing gestolen scooter en zorgt ook nog eens voor lagere verzekeringspremie.

17 januari

APK voor GT op lange baan 16 januari

EP stemt voor compromis CO2-uitstoot lichte bedrijfswagens 15 januari

Schultz: geen helmplicht maar prioriteit handhaving snorfietsen 15 januari

GT-sector wil meer toezicht op Europese Typegoedkeuring (ETG) en sloopregeling brom- en snorfietsen

1 t/m 4 maart 2014, FietsVak

22 november

Walter van den Hoven (Schwalbe) nieuw bestuurslid afdeling Fietsen 21 november

Volvo in platform merkoriginele onderdelen Part-One 19 november

Volle bak op Holland E-mobility House zojuist. Netwerken onder ‘hoogspanning’ op #EVS27

GO!ROUND

in Amsterdam rt geeft FietsVak aa m 4 m t/ 1 n Va p van het traditionele aftra n integraal RAI opnieuw de vormt dit jaar ee rs eu kb va De . en fietsseizo rs. Dit betekent ts- en Wandelbeu onderdeel van Fie kbezoekers, ook t, behalve voor va en em en ev t he t da combinatie van consumenten. De or vo is k lij ke an toeg g completer t mogelijk een no he kt aa m n ze ur ak is in beide be nisatie van FietsV ga or De n. ne to aanbod te auspiciĂŤn van rdam RAI onder handen van Amste RAI Vereniging.