ასწლიანი ომი (1337-1453) by almasischool

1337-1453

ასწლიანი ომი

ვალუათა დინასტია 1328 წლიდან  ფილიპე ლამაზს მემკვიდრე არ დარჩენია და ტახტზე დაიკავა კაპეტინგების ახლო ნათესავი ვალუათა დინასტია დამკვიდრდდა.  ფილიპე VI ვალუა (1328-1350)

ასწლიანი

დაპირისპირებული

პლანტაგენეტები მიზეზი

საფრანგეთის სამხრეთ დასავლეთ სამფლობელოები- გიენი ანუ (აქვიტანია) ამ ტერიტორიის შემოერთების გარეშე საფრანგეთის გაერთიანება დასრულებული ვერ იქნებოდა. ინგლისისთვის ამ მხარეს დიდი პოლიტიკური და ეკონომიკური მნიშვნელობა გააჩნდა. ამას ემატებოდა ისიც რომ ინგლისის მეფეს დედის მხრიდან პრეტენზიები გააჩნდა საფრანგეთის ტახტზე. იგი ფილიპე ლამაზის შვილიშვილი იყო. 2-ფლანდრია- რომელიც არის ინგლისის მთავარი მატყლის შემსყიდველი.საფრანგეთს მისი ხელში ჩაგდება სურდა.

ომის

მხარეები  საფრანგეთი - ვალუათა დინასტია  ინგლისი-

-1.

ასწლიანი ომის დასაწყისი  1337 წლის ნოემბერში ფაქტიურად დაიწყო, მაგრამ ინგლისის მეფემ ედუარდ III საფრანგეთს ომი 1338 წელს გამოუცხადა.

 I-1337-1360

 2.სამხედრო

სამ პერიოდად იყოფა

სლეისთან ბრძოლა.  ზღვაზე ინგლისელები გაბატონდნენ.

განვითარებულები იყვნენ

 1340 წელი-

 1.ეკონომიკურად

უპირატესობა გააჩნდათ

ფრანგი შეჭამეს ,რომ

დაიწყეს ლაპარაკი” .

 “თევზებმა იმდენი

ფრანგულად

1346 წელი- კრესისთან ბრძოლა  ფრანგები დამარცხდნენ. 1347 წ. ინგლისელებმ ა ალყა შემოარტყეს კალეს და დაიკავეს (კალე ინგლისელების საზღვაო ფლოტის ბაზა გახდა).  1356 პუატიეს ბრძოლა-ფრანგები დამარცხნდენ. ჟან კეთილი და მრავალი სენიორი ინგლისელებს ჩაუვარდათ ხელში.

1360 წელი ბრეტანის ზავი  ზავი საფრანგეთისთვის უმძიმესი იყო. საფრანგეთი ხელს იღებდა ყველა იმ ტერიტორიაზე, რომელიც შემომტკიცებული იქნა XII-XIII საუკუნეებში კაპეტინგების მიერ.  შარლ V ზავით მიღებული შესვენება გამოიყენა საფრანგეთის გარდაქმინისათვის

მეორე პერიოდი

 ფრანგების უპირატესობით წარიმართა  ინგლის შერჩა მცირედი, განცალკავებულად მდებარე მიწევი.  მე-15 საუკუნის დამდეგ საფრანგეთში ფეოდალური არეულობა ინგლისის მეფე ჰენრი V გამოიყენა და ომი გამოუცხადა საფრანგეთს.

1369-1380

V (1364-1380)

შარლ

(ფეოდალური არეულობა)  ომმა გამოიწვია გადასახადების გაზრდა,გლეხთა მდგომარეობის გაუარესება.  1358 წ. ჟაკერიის აჯანყება-გლეხთა აჯანყებამ დაანახა მთავრობას, რომ გადასახადების გაზრდა საშიში იყო.

შარლ

რეფორმები  1. საგადასახადო სისტემის რეფორმა  2. დაქირავებულ ჯარისკაცთა რაზმები შექმნა, ფეოდალური ლაშქარი უკანა პლანზე ინაცვებს  3. არტილერია შექმნა  4. ფლოტის შექმნა (120 ხომალდი) შარლ V რეფორმების შედეგად საფრანგეთმა ასწლიან ომის აღნიშნულ ეტაპზე წარმატებებს მიაღწია.

დიუგეკლენი  1368 წელს საომარი ომერაციებიი შარლ მეფემ განაახლა ინგლისელების წინააღმდეგ.  მეფის მარჯვენა ხელი- დიუგეკლენი დიუგეკლენი ერიდებოდა დიდ ბრძოლებს ინგლისელებთან და სწრაფი მოულოდნელი თავდასხბებით ათავისუფლებდა მტრის მიერ დაკავებულ ტერიტორიას. შედეგი სახეზეა 1380 წლის ზავის თანახმად ინგლისელებმა მხოლოდ რამდენიმე ქალაქი შეინარჩუნეს.

ასწლიანი ომის დასასრული მესამე პერიოდი (1415-1453)  შარლ VI საფრანგეთის მეფე  1415 წელს ინგლისმა განახლა ასწლიანი ომი.აზენკურთან ბრძოლაში ფრანგები დამარცხდნენ. ინგლისმა დაიკავა პარიზი.  1420 წლის 21/05-ტრუას დაზავება-ზავის მიხედვით: შარლ VI მემკვიდრეებს ტახტის დაკავების უფლება არ ჰქონდათ ( ეს უფლება ინგლისის მეფის შთამომავლებმა მოიპოვეს). ჰენრი V გახდა ტახტის მემკვიდრედ.

 1422 გარდაიცვალა შარლ VI და ინგლისის მეფე ჰენრი V.  ტახტი დაიკავეს შარლ VII და ჰენრი VI.  ინგლისელებმა ალყა შემოარტყეს ორლეანს.  ჟანა დარკი- ის ამბობდა “საყვარელი საფრანგეთის უბედურება გველის ნაკბენივით მიშხამავდა გულს”.  18 წლის არ იყო როდესაც მიატოვა სოფელი დომრები და დოფინს ეახლა. ორლენია გაათავისუფლა და ამის გამო “ორლეანელი ქალწული” შეარქვეს.

ჟანა დ არკი  ჟანა დარკის ინიციატივით აკურთხეს შარლ VI მეფედ რეიმსში 1430 წელს.  ის როდესაც ცდილობდა ინგლისელებიგან პარიზის გათავისუფლებას ტყვედ ჩაუვარდა ბურგუნდიელებს, რომლებმაც 10 000 ლივრად მიყიდეს ინგლისელებს (შარლს ხელიც არ გაუნძრევია ჟანას გათავისუფლებისთვის)  სასამართლომ ჟანას ბრალი დასდო ჯადოქრობაში. 1431 წლის 30 მაისს ის რუანში კოცონზე დაწვეს.  1436 წელს ფრანგებამა პარიზი დაიბრუნეს  1453 წელს საომარი ომერაციები შეწყდა. ინგლისის ხელში იყო მხოლოდ კალე.  ასწლიანი ომი დასრულდა 