ომი
1914-1918
პირველი მსოფლიო
წ. 2022 წ.
1879 წლის 7/10 1882 წლის 20/05 გერმანიასა და ავსტრია უნგრეთსშორისდაიდო ხელშეკრულება
„ “სამთაკავშირი კავშირსიტალიაშეუერთა
სამხედრობლოკები
- “ ”
წელირუსეთსადასაფრანგეთსშორისდაიდოსაკონსულტაციოპაქტი 1892 წელიპეტერბურგშიხელიმოეწერასაფრანგეთსადარუსეთსშორისსამხედროკონვენციას
1893 27/12 წლისრუსეთისაპასუხოვიზიტითეწვიატულონსდასამხედროკონვენციასხელი
3 I მ ს ო ფ ლ ი ო ო მ ი ამერიკის პრეზიდენტი ვუდრო უილსონი მხარს უჭერდა დამაიმედებელ, პოპულარულ სლოგანს, რომ ომი „მსოფლიო დემოკრატიას მოიტანდა“. ბრიტანელი ხალხი კი ფიქრობდა, რომ ეს ომი იქნებოდა „ყველა ომის დასასრული“. “ ”ანტანტა 1891
მოაწერეს
ინგლისსა დასაფრანგეთს შორისხელიმოეწერა
ხელშეკრულებას“გულითადი თანხმობა”ეწოდა.
I. საფრნგეთმა უარი განაცხადა ეგვიპტის საქმეებისჩარევაზე
II. ინგლისმა საფრანგეთს
მაროკო დაუთმო (1906
წლის7 აპრილსმიღებულ
იქნა ტრაქტატი,რომლითაც
1904 წლის 8/04
მაროკოცნობილ იქნა დამოუკიდებელ სახელმწიფოდდა გამოცხადებულ იქნა ყველა ერის თანასწორბა 4 I მ ს ო ფ ლ ი ო ო მ ი მაროკო ეგვიპტე
5 I მ ს ო ფ ლ ი ო ო მ ი „ “ : გულითადიშეთანხმებისამსახველიშარჟიპრეზიდეტემილ VII ლუბესმეფეედუარდდასაფრანგეთისსაგარეოსაქმეთა .მინისტრითეოფილდელკასემისდევენ
6 I მ ს ო ფ ლ ი ო ო მ ი ნიკოლოზ II () რუსეთი პუანკარე (საფრანგეთი)ვიქტორემანუელII (იტალია) გეორგ V () ბრიტანეთი 1910-1936ენვერფაშა () თურქეთი ვილჰელმ II (გერმანია)
7 I მ ს ო ფ ლ ი ო ო მ ი კოლონიური იმპერიები 1914 წ
8 I მ ს ო ფ ლ ი ო ო მ ი ბრიტანეთისიმპერია 1912 .წ
ბისმარკმა
შორის
ბერლინის
9 I მ ს ო ფ ლ ი ო ო მ ი
შეძლო საფრანგეთსა და იტალიას
განხეთქილების ჩამოგდება. 1881 წელს ფრანგებმა ტუნისი დაიკავეს. (1878 წელს
კონგრესზე ტუნისს ბისმარკმა
“მწიფე
მსხალი”უწოდა
სრუტეებისგადაცემადაბალკანეთის ნახევარკუნძულზეჰეგემონობა :მიზანი ელზასი დალოთარინგიის დაბრუნებადა რაინის სამრეწველო რაიონისდაკავება :
10 :მიზანი ,ბელგიის ბალტიისპი რეთის ,უკრაინის ,ყირიმის მაროკოსა დაკონგოს .დაპყრობა :მიზანი იტალიელებით დასახლებული მოსაზღვრე მიწებისდაკავება დაკოლონიების მოპოვება .აფრიკაში :მიზანი ,გერმანიის როგორც კონგურენტის ,ჩამოშორება კოლონიური იმპერიის ,გაფართოება ახლო აღმოსავლეთში ბუნებრივი რესურსებისხელში ჩაგდება :მიზანიბოსფორდარდანელის
მიზანი
კავკასიისადაბალკანეთისდაკავება
11 I მ ს ო ფ ლ ი ო ო მ ი გაყოფილი ევროპა
12 I მ ს ო ფ ლ ი ო ო მ ი 1907 წლის31/09 ინგლისსა და რუსეთს შორის ხელშეკრლება გაფორმდა. იზვოლსკიმ და ნიკოლსონმა მოაწერეს ხელი 1904-1905წრუსეთიაპონიისომი 3. ავღანეთი დამოუკიდებელი ხდებოდა( ინგლისის ავლეის სფეროში იმყოფებოდა) 2. ტიბეტი-ორივე მხარე სცნობა მასზე ჩინეთის უზენაესობას და იღებდნენ ვალდებულებას , რომ არ ჩაერეოდნენ საშინაო საქმეებში. (ინგლისს ჰქონდა ოკუპირებული ჩუბის ხეობა, სამომავლოდ იტოვებდა უფლებას რუსეთთან მოლაპარაკების საწარმოებლად. ბრიტანეთმა იაპონიას დაუჭირა მხარი შეთანხმებისთანახმად I. რუსული (ჩრდილოეთი) იაპონია ავღანეთი სპარსეთი
ფრანცფერდინადიმეუღლესოფიასთანერთან
ერთად .მკვლელობამდეერთისაათითადრე
(, ორსულსოფიასმუცელშიესროლაფრანცფერდინანდსკი – . ყელშიმათიიარებისასიკვდილოაღმოჩნდადაერთი საათის
)მერეგარდაიცვალნენ
13 1914 28 წლის ივნისი I მ ს ო ფ ლ ი ო ო მ ი ომისდაწყების :საბაბიავსტრია უნგრეთისტახტის მემკვიდრისფრანც ფერდინადის მკვლელობა .სარაევოში მოკლაგავრილო პრინციპმა „ახალგაზრდა “ ,ბოსნიისწევრმა “ ორგანიზაციაჩორნა ”. რუკასდაკვეთით 24 სთ განმავლობაში მონაწილეპირების სკვდილითდასჯა
ავსტრიელიგამომძიებლების დაშვებასერბეთის (25/07
ტერიტორიაზესერბეთი )დატოვეს
23/07-ავსტრია უნგრეთის ულტიმატუმი სერბეთს
ეტაპები 30/07 31/07 28/07 ბერლინი ცდილობს ვენის შეჩერებას ავსტრია-უნგრეთმა ომი გამოუცხადა სერბეთს გერმანია ულტიმატუმს უყენებს რუსეთს 14 I მ ს ო ფ ლ ი ო ო მ ი ომის ომის დაწყება პროცესი 19142/09 4/09 გერმანიამ დაარღვია ბელგიის ნეიტრალიტეტი 11:00 ლონდონისდროითსაღამოსსაათზედიდმა ბრიტანეთმაომიგამოუცხადაგერმანიას
ალფრედ ფონ შლიფენის გეგმა „ელვისებური ომი“ ( ჯერ კიდევ 1905 წელს მისმა იდეებმა თავისი გაფორმება ჰპოვა მის მემორანდუმში “ომი საფრანგეთის წინააღმდეგ”) მოლტკე უმცროს მოუწია გეგმის შესრულება 15 I მ ს ო ფ ლ ი ო ო მ ი
ომისდროსშობისწინაღამესბრიტანელმა , ჯარისკაცებმაგაგონესროგორმღეროდნენ .გერმანელიჯარისკაცებისასობაოსიმღერებს ბრიტანელებიმათსაკუთარისაშობაოსიმღერებით . .აყვნენორივემხრიდანიარაღიდადუმდა ზოგოერთიჯარისკაციფრონტებსგამყოფ , დაუსახლებელადგილზეგადავიდასადაც
მეგობრულისაფეხბურთომატჩიცშედგაასეთი
1914 25/12
:“ არტურკონანდოილიაქ , იყოთამაშისდროაქიყო
სამუშაოდროდააქიყო
Times-ისმიერ გამოქვეყნებულწერილში გერმანელლეიტენანტ ,ნიემანსეკუთვნის ,“ ვკითხულობთრომმის
სექტორშიგაიმართა
16 I მ ს ო ფ ლ ი ო ო მ ი
.
.ფაქტისრულებითარაოფიციალურიიყო .სარდლობაამმოვლენითუკმაყოფილოდარჩა
საშობაოდაზავება
საფეხბურთომატჩი გერმანელდაბრიტანელ ,ჯარისკაცებსშორის 3:2 რომელიცგერმანელებმა ”.მოიგეს
.
ცხოვრებისდროაქიყო , ყველაფრისდრომაგრამ
დღესარისმხოლოდერთი
საქმისდროდაესსაქმე
”.არისომი
17 დ ა ს ა ვ ლ ე თ ფ რ ო ნ ტ ი ს ხ ა ზ ი 1 9 1 61 9 1 7 წ
18 I მ ს ო ფ ლ ი ო ო მ ი
19 I მ ს ო ფ ლ ი ო ო მ ი 1916 ვერდენის და სომას ბრძოლები ფრანგებისა და ინგლისელების გამრჯვებით დამთავრდა 1914 წლის 5-12 /09 მარნის ბრძოლა სომაზე ბრძოლა ყველზე სასტიკი და სისხლიანი იყო. (სიმბოლო ფრანგთა შეუპოვრობის და სიმამაცის) 1915 იპრის ბრძოლა ქიმიური იარაღი (ქლორი)გერმანელებმა გამოიყენეს “ ” ვერდენისხორცსაკეპიეწოდა
20 I მ ს ო ფ ლ ი ო ო მ ი ბრიტანელებმა შექმნესიარაღი, რომელსაც „სახმელეთო ხომალდი“ უწოდეს. სომაზე-პირველად ინგლისელბმა ტანკი გამოიყენეს სომას ბრძოლა
21 I მ ს ო ფ ლ ი ო ო მ ი
, გამოიყენესარამარტოტანკითვითმფრინავიც
იანვრამდე.
1915-1916
ოსმალეთი ბოსფორისა და დარდანელის სრუტეების ჩაკეტვა რუსეთისთვის ეკონომიკური ბლოკადის ტოლფასიიქნებოდა. ოდესისა და სხვა რუსულ ნავსადგურების დაბომბვას მოჰყვა რუსეთის მიერ 1914 წლის 2/11 ოსმალეთისთვისომის გამოცხადება. 1914 წ-ბრძოლა სარიყამიშთან- რუსებმა დაამარცხეს ოსმალები 9(22)დეკემბრიდან 1915 წლის 4(17)
წლებში დაიკავეს აღმოსავლეთ ანატოლიის დიდი ნაწილი (ერზრუმი, ვანი, ტრაპიზონი) 1917 წელს რუსეთი გეგმავდა სტამბოლზე თავდასხმას , მაგრამ პეტროგრადში დაიწყო რევოლუცია. 1917 წელს ოსმალეთის ოკუპირებულ ტერიტორიებიდანრუსეთმაგადმოსვლა დაიწყო 1918წ- რუსეთმა კავკასია დატოვა 22 I მ ს ო ფ ლ ი ო ო მ ი თურქეთი
გალიპოლისბრძოლა ( )უინსტონჩერჩილისინიციატივითგაიმართა (1915 19/02-1916 9/01) წლისწლიათებერვალიგალიპოლის . ნახკუნძულზეანტანტისჯარების ,დესანტიგადავიდაიმიმედით რომდარდანელისსრუტეს წარმატებულისახმელეთო . ოპერაციისშედეგადგახსნიდნენ
ოსმალეთისსარდალმალიმან
ფონსანდერსმაწინააღმდეგობა
გაუწიადაშეძლომათი .დამარცხება
თავიგამოიჩინაბრძოლისდროს
ახალგაზრდაოფიცერმა მუსტაფა ,ქემალმა მომავალმათურქეთის
(1923 ,პრეზიდენტმაწლიდან “”). ათათურქი
23 I მ ს ო ფ ლ ი ო ო მ ი
დარჩნენ.
1916
მაისი-1 ივნისი ბრიტანელებისა და გერმანელების
წლის 31
ბრძოლა იუტლანდიის ნახევარკუნძულთან ბრიტანელები ჩრდილოეთი ზღვის ბატონპატრონებად
24 I მ ს ო ფ ლ ი ო ო მ ი
იუტლანდიის
ჩრდილოეთისზღვა
ნახევარკუნძული
გერმანიის მთავრობა ცდილობდა მექსიკის ჩართვას ომში “ანტანტის” წინააღმდეგ. 25 I მ ს ო ფ ლ ი ო ო მ ი
გერმანიისსაგარეოსაქმეთა მინისტრმამეხიკოში გააგზავნაგერმანიის საელჩოშიწერილი.
ციმერმანისდეპეშა
აშშ “ლუზიტანია” ბრიტანული სამგზავრო გემი 1915 წელს ამერიკიდან ინგლისში მიმავალი გერმანელებმა ჩაძირეს. (1200-მდე სამოქალაქო პირი, მათ შორის აშშ-ს128) 26 I მ ს ო ფ ლ ი ო ო მ ი
გერმანიამ ფრონტის ხაზზე
ააგო ძლიერი
სანგრები
კი
ამ ხაზს
ანტანტამ
“ჰინდერბურგი ს” უწოდა. 27 I მ ს ო ფ ლ ი ო ო მ ი
ხელშიჩაიგდეს რუმინეთის ნავთობსარეწები
გერმანელებმა "ზიგფრიდის"
1917 წელსგერმანელებმა
28 1918 I მ ს ო ფ ლ ი ო ო მ ი -ბრესტ ლიტოვსკისზავირუსეთი გავიდაომიდან 1918 3 წლის მარტი მუდროსისზავით თურქეთიაცხადებს კაპიტულაციას 30/10 -ავსტრია უნგრეთი აცხადებს კაპიტულაცი ას 3/11 წელი უნდა :, დაეტოვებინაარაბეთი , ,მესოპოტამიასირია , სომხეთიკილიკიის .ნაწილი გამარჯვებულებსშავ ზღვაშიშესვლისადა კონსტანტინეპოლისა სრუტეებისოკუპაციის უფლებასაძლევდა
კაიზერისგადადგომა
1918 9 წლისნოემბერსქვეყნის
კანცლერმავილჰელმისგადადგომა . აცნობაარმიაყოფილიმპერატორს
დაეხმარანიდერლანდებისათვისთავი .
ზავი
გერმანელმაპოლიტიკოსებმაპარიზთან , ახლოსკომპიენესტყეშიმარშალფოშის
საშტაბომატარებლისვაგონშიხელი
მოაწერესსაზავო , 3 . ხელშეკრულებასდილისსაათზე
(გერმანიისმხრიდანმათიას ) 1918 ერცბერგერმამოაწერარომელიც 11/1111 .წლისსაათიდანძალაშიშევიდა
29 I მ ს ო ფ ლ ი ო ო მ ი
შეეფარებინა
კაიზერისგადადგომისთანავე
?
10:38
.ტყვიით
უკანასკნელიდაღუპულიჯარისკაცი
ჯორჯლოურენიდაიღუპასნაიპერის
30 R E S O U R C E S 14პუნქტი: I. თავისუფალივაჭრობის დაწესება II. თურქეთისა და პოლონეთის დამოუკიდებლობის აღიარება III. ბოლოპუნქტი საერთაშორისო ორგანიზაციის შექმნას ეხებოდა “ერთა ლიგა”. ვუდრო უილსონი (1913-1921 )წაშშს 28-ე პრეზიდენტი
31 ერთა ლიგის შტაბ-ბინა მდებარეობ დაჟენევაში I მ ს ო ფ ლ ი ო ო მ ი 1919
წელიპარიზისსაზავოკონფერენციაზედაამტკიცეს - ,მსოფლიოშიპირველისაერთაშორისოორგანიზაციაერთალიგა .-რომლისდაარსებისიდეაცეკუთვნოდავუდროუილსონსაშშ .ერთალიგისწევრიარგამხდარა
32 I მ ს ო ფ ლ ი ო ო მ ი გერმანიის ტერიტორიები ს დანაკარგები დაკარგული მოკავშირეჯარების მიერდაკავებული ტერიტორიები საარი
ოსმალეთის იმპერიის დაკნინება 33 I მ ს ო ფ ლ ი ო ო მ ი
34 “მსოფლიომშვიდობაშინაგანისიმშვიდიდანუნდა . , მოდიოდესმშვიდობაარნიშნავსრომძალადობა . , არარსებობსვფიქრობიგიადამიანური ” თანაგრნობისგამოვლინებაადალაილამა
