ARTIKEL
WET AFWIKKELING MASSASCHADE IN EEN COLLECTIEVE ACTIE; EEN STOK ACHTER DE DEUR OF EEN STOK OM MEE TE SLAAN?
GASTAUTEUR
MARINUS PRAKKE
Masterstudent Commerciële Rechtspraktijk aan de Universiteit van Amsterdam
Eerder dit jaar annuleerde Ryanair veel vluchten als gevolg van stakingen van het personeel. Tienduizenden reizigers konden niet vliegen of hadden last van vertraging.1 Hoe nu verder met al die mensen wiens vlucht werd geannuleerd? Krijgen zij het geld van hun ticket en geboekte hotelkamer terug? Zo ja, op welke manier en wie moeten zij aanspreken? Bij gebeurtenissen als deze, waarbij veel mensen een groot bedrag aan schade lijden, is het een kwestie van tijd voordat er claimorganisaties opduiken die namens de gedupeerden het geld willen verhalen. Ook na de geannuleerde vluchten bij Ryanair duurde het niet lang voordat claimorganisaties als EUclaim, Flight Claim en Airhelp gedupeerden opriepen zich te melden. Vervolgens dienen zij namens de passagiers schadeclaims in en vragen een vergoeding, meestal 30 procent van het geclaimde bedrag. Er is een aantal jaar gesleuteld aan de wet die dergelijke claims makkelijker moet maken. Maar het makkelijker maken van dergelijke claims roept ook vragen op. Hoe gaat deze wet Ryanair beschermen tegen twijfelachtige organisaties met lichtvoetige claims? Waar moeten organisaties als EUclaim, Flight Claim en Airhelp aan voldoen om een massaclaim in te stellen? Mogelijkheden voor de afwikkeling van massaschade naar huidig recht Men spreekt van massaschade wanneer sprake is van een groot aantal gelijksoortige schadevorderingen.2 In beginsel kan een gedupeerde een vordering instellen tot schadevergoeding van zijn eigen schade, maar om het proces makkelijker en minder kostbaar te maken bestaan er mogelijkheden om schadevorderingen te bundelen. Een belangenorganisatie kan een rechtsvordering instellen namens een groot aantal gedupeerden. Er is geen sprake van volmacht, want de belangenorganisatie procedeert in eigen naam en voor eigen rekening.3 Het huidige recht biedt twee mogelijkheden om schadevorderingen collectief af te wikkelen.
januari 2019 | ALIBI Magazine
De collectieve actie van 3:305a BW Voordat artikel 3:305a BW in 1994 in werking trad, bestond het collectief actierecht alleen in bepaalde rechtsgebieden, zoals bijvoorbeeld het consumentenrecht.4 Artikel 3:305a BW voorziet in een algemene regeling, de zogeheten collectieve actie. Het geeft belangenorganisaties de bevoegdheid om een rechtsvordering in te stellen die strekt tot bescherming van gelijksoortige belang van andere personen. 5 Op grond van dit artikel hebben bijvoorbeeld ook milieuorganisaties een collectieve actie in stellen. Zo heeft milieuorganisatie Urgenda met succes een collectieve actie ingesteld tegen de Staat over het landelijke klimaatbeleid.6 De Staat heeft vorige maand aangekondigd in cassatie te gaan.7
“BIJ GEBEURTENISSEN ALS DEZE, WAARBIJ VEEL MENSEN EEN GROOT BEDRAG AAN SCHADE LIJDEN, IS HET EEN KWESTIE VAN TIJD VOORDAT ER CLAIMORGANISATIES OPDUIKEN DIE NAMENS DE GEDUPEERDEN HET GELD WILLEN VERHALEN” 33