Interview met Arthur Salomons

INTERVIEW

IN GESPREK MET ARTHUR SALOMONS DOOR JENNA MEINDERTSMA EN AILEEN HOWARD Jenna Meindertsma is masterstudent International and European law: European Competition Law and Regulation aan de Universiteit van Amsterdam. Aileen Howard is bachelorstudent Rechtsgeleerdheid aan de Universiteit van Amsterdam.

Professor Salomons is onderwijsdirecteur voor de twee Nederlandstalige bacheloropleidingen Fiscaal recht en Rechtsgeleerdheid. Als onderwijsdirecteur is hij eindverantwoordelijk voor de organisatie van de twee bacheloropleidingen, weliswaar onder de decaan. Daarnaast is hij ook de opleidingsdirecteur van de bachelor Rechtsgeleerdheid.

Als opleidingsdirecteur heeft hij direct te maken met alle vakken van deze bachelor en de tentamineringen daarvan. Door de COVID-19 pandemie is ‘proctoring’ het nieuwe normaal tijdens het maken van online tentamens bij de UvA. Er is de laatste tijd echter veel commotie ontstaan rondom ‘proctoring’, een deel van de studenten vindt dat hun privacy geschonden zou worden en hebben het gevoel dat ze door de UvA niet worden gehoord. Als opleidingsdirecteur heeft meneer Salomons ook veel berichten ontvangen van studenten die hun zorgen naar hem hebben geuit. Mede om meer duidelijkheid te kunnen scheppen voor de studenten, heeft meneer Salomons voor ALIBI tijd gemaakt om in gesprek te gaan over proctoring tijdens de tentamens.

Door de corona restricties is de huidige situatie met betrekking tot tentaminering veranderd. De normale gang van zaken is niet meer mogelijk dus heeft de UvA het besluit genomen om bepaalde tentamens te laten afleggen met behulp van proctoring. Wat is proctoring precies en hoe gaat proctoring in zijn werk?

De UvA maakt gebruik van het softwareprogramma Proctorio. Proctoring houdt eigenlijk twee dingen in, het is een vorm van surveillance software: je ziet de student

4

“HELAAS ZIE JE EEN KLOOF TUSSEN STUDENTEN EN DOCENTEN ALS HET GAAT OM PROCTORING.” Januari 2021 | ALIBI Magazine

INTERVIEW

en je hoort hem of haar ook terwijl zij het tentamen aflegt. Daarnaast is een essentieel onderdeel van proctoring ook dat de software de computer overneemt, waardoor je niet meer iets ongezien kan doen op deze computer. Hierdoor kan de computer van iedere student tijdens het tentamen geheel in dienst staan van het tentamen en het tentamen alleen.

Er wordt best veel in de gaten gehouden tijdens zo’n tentamen door het programma. De vraag die proctoring veelvuldig oproept bij studenten is wat er dan precies wordt gezien als fraude?

Er wordt niets als fraude aangemerkt door het programma zelf. Proctorio werkt met Artificial Intelligence en daar zitten dus geen mensen achter. Daar zit software achter die vlaggetjes in de opname plaatst op het moment dat een student iets doet dat mogelijk op fraude zou kunnen wijzen. Bijvoorbeeld als de student opstaat en de kamer verlaat, dan herkent de software dit en die plaatst dan op dat moment een vlaggetje. Als het tentamen afgelopen is komt de examinator te pas, hij gaat dan kijken of er bij de ‘vlaggetjes’ inderdaad iets verdachts gebeurt. Zoals in het voorbeeld hiervoor genoemd, gaat de examinator kijken waarom de student de kamer verlaat en of hij hierover iets heeft gemeld in de chat.

Mocht de examinator de situatie niet vertrouwen, dan pas is er sprake van een verdenking van fraude en wordt dit bij de examencommissie neergelegd. De student wordt dan opgeroepen en krijgt de kans om een logische verklaring af te leggen voor zijn gedrag.

Is het al een keer voorgekomen dat een student werd opgeroepen door de examencommissie nadat deze een tentamen heeft gemaakt met proctoring?

Er zijn al wel een aantal studenten geweest die inderdaad voor moesten komen bij de examencommissie.

De examencommissie heeft het

Januari 2021 | ALIBI Magazine

sowieso druk het laatste jaar. Na elke tentamenweek is er een week ingepland voor de examencommissie waarin zij de studenten op gesprek krijgt. Dat is de normale gang van zaken, ook bij tentamens in de zaal, maar nu ook bij de tentaminering met behulp van proctoring.

Er mogen wettenbundels en jurisprudentiebundels gebruikt worden bij sommige tentamens. Hierdoor kijken studenten dus vaak weg van de computer naar hun bundels, betekent dit dat er gelijk een ‘vlaggetje’ bij elke wegkijkende student komt of filtert proctoring dit soort wegkijken eruit?

Zoiets kan er niet direct uitgefilterd worden. Het kan echter wel aangepast worden door het verplaatsen van bepaalde “schuifjes” in de programmering. Er zijn verschillende categorieën zoals roomview, deskview, eye movement etc. en deze categorieën

kun je schuifjes van hoog tot laag zetten.

Dit betekent dat wanneer een categorie op laag wordt gezet er in deze categorie geen ‘vlaggetjes’ worden gezet. Het gaat bij de faculteit vooral om de categorie deskview: wat ligt en gebeurt er op het bureau? Aan het begin van het tentamen wordt aan de studenten gevraagd om dit te filmen, maar voor de rest van het tentamen ‘vlagt’ Proctorio niet op het moment je naar beneden kijkt, want dit is gewoon toegestaan, dit is de categorie eye movement en die staat dus op laag.

Dat klinkt wel enorm technisch allemaal.

Er was ook enorm veel verwarring over de deskview en studenten werden er ook wel een beetje zenuwachtig van.

Daarnaast werd er ook bij een aantal vakken aangegeven dat wellicht geen gebruik zou worden gemaakt van de deskview, maar dat is dus niet waar.

Zonder deskview kunnen wij namelijk

5

INTERVIEW

niks, waardoor fraude plegen natuurlijk wel heel gemakkelijk wordt.

Kan proctoring bij elk examen ingezet worden?

De UvA maakt het voor elke faculteit mogelijk om proctoring te gebruiken, maar de faculteit beslist zelf of zij proctoring wil gaan gebruiken. De decaan van de faculteit voert dan vaak een proef uit en na deze proef wordt er een besluit genomen of het gebruik van proctoring mag. Het toestaan van proctoring is wel onder hele strikte voorwaarden.

Dit betekent dat de examencommissie bij elk tentamen moet kijken of er reden is om proctoring te gebruiken.

Deze controle per tentamen komt op verzoek van de opleidingsdirecteur.

Er komen dus verschillende personen aan te pas voordat proctoring echt gaat plaatsvinden en er wordt vooraf zorgvuldig getoetst.

De reden hiervan is dat je proctoring alleen mag gebruiken als er geen passend alternatief is, dat is een besluit van het college van bestuur. Bij ieder tentamen wordt er dus gekeken naar of er geen ander passend alternatief voorhanden is. Veel studenten vragen zich daarom ook vaak af waarom er geen mogelijkheid is voor tentaminering met papers of schrijfopdrachten, dit is namelijk ook een alternatief. Helaas is dit alternatief niet mogelijk in de eerste bachelorjaren, de leerdoelen van deze jaren zijn hier niet op gericht. Het gaat hier vooral om kennisverwerving, en

dit kun je niet toetsen door studenten papers te laten schrijven.

Hierdoor is er in de ogen van de UvA dan ook geen ander passend alternatief, terwijl studenten dit vaak wel vinden. Er is altijd ruimte voor discussie hierover, maar het meest ideaal is de situatie waarin we het met zijn allen, student en docent, eens worden over het criterium: wanneer is er een passend alternatief?

Het is voor de UvA erg belangrijk dat studenten begrijpen dat de faculteit vindt dat zij proctoring nodig hebben om tentaminering goed te kunnen laten verlopen. Want de faculteit blijft bij het standpunt dat het proctoring wil gebruiken.

Hoe heeft de UvA besloten om proctoring via Proctorio te gebruiken?

Proctoring hangt al jaren rond boven de markt om daar onderzoek naar te doen, want het heeft de potentie om voor erg veel situaties een oplossing te vormen. Zoals bijvoorbeeld met oog op de hoeveelheid buitenlandse studenten die met de kerst naar huis wil gaan terwijl er dan nog tentamens zijn. Zou het niet fijn zijn dat zij online tentamens kunnen doen met behulp van proctoring? Er is voor die groep dus al eens eerder gekeken naar proctoring en andere universiteiten hebben er al eens eerder mee geëxperimenteerd. Ik zou er wel voor zijn om proctoring te blijven gebruiken. Zeker met zieke studenten in gedachten, of voor mondelinge tentamens, bij scriptiebespreking of bij tentameninzage is proctoring naar mijn

“ZONDER PROCTORING KAN ER NIET WORDEN VASTGESTELD OF DE UITSLAG VAN EEN TENTAMEN VALIDE EN BETROUWBAAR IS.”

6

Januari 2021 | ALIBI Magazine

INTERVIEW

idee erg handig. Dan hoef je niet meer aanwezig te zijn, maar kun je je tentamen alsnog inzien. Ook in deze gevallen is proctoring zeker genoemd als oplossing, dus bij deze specifieke toepassingen blijft het misschien wel bestaan. Ook in Amerika is het al de normaalste zaak van de wereld om tentamens te maken met proctoring. Twee jaar geleden had ik een congres in Amerika waar het al ging over proctoring. Daar hoorde ik

maakt op hun privacy. Wat doet de universiteit precies om de belangen van de studenten te peilen en te blijven waarborgen?

Dat is inderdaad een belangrijke vraag en dan gaat het vooral om communicatie met de studenten.

Helaas is de communicatie de afgelopen tentamenperiode niet soepel verlopen, er is veel misgegaan door problemen bij het bedrijf Proctorio. Daar kon de

over de Universiteit van Texas met maar liefst 11 campussen. Een gigantische universiteit! Zij nemen alleen nog maar tentamens af met proctoring, gewoon omdat het kosten bespaart. De manier hoe het werkt in Amerika is wel heel anders. Er wordt dan niet alleen een webcam op de student gericht, maar ook op de andere kant van de kamer zodat de gehele kamer te zien is. Dat wordt dan wel een stuk meer waterdicht, maar ook een stuk duurder en dat kunnen wij niet van de studenten vragen. In Amerika wordt er dus veel meer met proctoring gewerkt dan hier in Europa.

Ik verwacht wel dat het ook die kant op zal gaan, want zo gaat het wel heel vaak.

Maar op dit moment is het echter niet het plan. De UvA gebruikt proctoring alleen tijdens de pandemie, en het zal ook alleen gebruikt worden tijdens de pandemie, maar het komt de UvA dus wel goed uit dat proctoring al bestond

UvA helaas niet veel aan doen. Vooral in de tentamenperiode ging het mis De faculteit kreeg een uur van tevoren te horen dat zij geen toestemming had om proctoring te gebruiken, waardoor studenten op het laatste moment kregen te horen dat het tentamen werd uitgesteld. Dat is natuurlijk heel vervelend voor de studenten.

In de communicatie is het afgelopen blok veel misgegaan, maar het meewegen van de belangen van de studenten daar gaat het natuurlijk continu om. Het is altijd een afweging: wat hebben we nodig om het tentamen online door te kunnen laten gaan en hoe ver reiken de belangen van studenten om het op een andere manier te doen. Dit wordt allemaal met de facultaire studentenraad besproken om hun bezwaren en vragen te horen en zo goed mogelijk te beantwoorden. In de facultaire studentenraad zitten twee student-assessoren die ook deelnemen aan de bestuurlijke overleggen, hierdoor wordt het studentenperspectief naar voren gebracht. Op die manier komen de belangen van de studenten op tafel.

Ik ben zelf bedolven onder mailtjes

En toch zijn studenten het er vaak niet over eens dat proctoring nodig is, gezien het feit dat het een nogal zwaar instrument is dat mogelijk inbreuk

Januari 2021 | ALIBI Magazine

7

INTERVIEW

van studenten die zich niet vertegenwoordigd voelden door de faculteit, ook daaraan zie je dat de communicatie helaas niet goed is gegaan. Wij proberen al deze studenten zo goed mogelijk te woord te staan.

Helaas zie je een kloof tussen studenten en docenten als het gaat om proctoring.

Ondanks dat de faculteit probeert uit te leggen waarom het zo belangrijk is dat proctoring wordt gebruikt tijdens tentaminering, geloven studenten er toch nog niet in. Ze vinden het overbodig en voelen zich bespied. Daarnaast vinden ze dat wij wantrouwend zijn en vinden ze ook de combinatie van maatregelen te ver gaan. De combinatie van proctoring met het back-track verbod, dat je dus niet terug mag naar een vorige vraag bijvoorbeeld. Er is dus echt een kloof tussen wat wij ervaren dat nodig is om de tentamens door te laten gaan en wat studenten ervaren.

De rechtszaakยน die is geweest aan het begin van het jaar is dan ook waarschijnlijk wel een goed voorbeeld van de kloof die inderdaad wordt ervaren tussen de UvA en de studenten.

Kunt u iets vertellen over de belangen van de universiteit in deze rechtszaak?

De examencommissie is degene die

8

aan de touwtjes trekt wat betreft de examinering. Het is een onafhankelijk orgaan, in geroepen door de wet op het hogeronderwijs. De examencommissie beslist en bij ons hebben ze besloten dat tentamens met proctoring mogen worden afgenomen, als er geen passend alternatief is. Maar ook dan is er nog een combinatie van maatregelen nodig, zoals dat back-track verbod.

Als de faculteit er voor kiest niet met proctoring te werken, krijgt deze geen toestemming om tentamens af te nemen. Online toetsing zonder proctoring laat de examencommissie namelijk niet toe voor tentamens waar er geen alternatieve toetsvorm mogelijk is. Zonder proctoring kan er namelijk niet worden vastgesteld of de uitslag van een tentamen valide en betrouwbaar is. In geval de faculteit dan beslist om geen proctoring te gebruiken zou tentaminering dus niet plaats kunnen vinden, simpelweg doordat er dan gewoon geen toestemming is, en daardoor zouden studenten studievertraging oplopen.

Door de oplossing van proctoring lopen studenten niet of nauwelijks studievertraging op, daarmee kan ik zeggen missie volbracht; wij wilden primair voorkomen dat de studenten

Januari 2021 | ALIBI Magazine

INTERVIEW

door deze pandemie studievertraging oplopen. Daar zit het belang van de UvA; het door kunnen laten gaan van de toetsing en onderwijs.

Heeft u nog een boodschap voor studenten die hun aankomende tentamens op afstand met proctoring moeten gaan maken?

Ik denk gewoon altijd terug aan wat Darwin zei: ‘’Degenen die overleven zijn niet de sterksten en de slimste, maar dat zijn degenen die flexibel zijn.’’ Probeer je zoveel mogelijk aan te passen, aan de situatie waarin we ons nu helaas bevinden. Accepteer dat we in een hele vervelende situatie zitten, en de studenten nog het meest, stel je daarop in en maak er het beste van. Het einde is in zicht, en ik denk en hoop dat wij in september gewoon weer alles mogen.

Ik ben daar heel optimistisch over.

Achteraf zullen we dan zien dat het maar ruim één studiejaar zo is geweest en kan je je niet eens meer voorstellen hoe het was om in de pandemie te zitten. Dus houd vol en wees flexibel!

Waar zouden studenten terecht kunnen, mochten ze nog vragen hebben over proctoring tijdens tentamens en hun privacy?

Januari 2021 | ALIBI Magazine

Je kunt het beste contact opnemen met de studentenvertegenwoordigers, stap hiervoor naar de facultaire studentenraad FdR of naar de opleidingscommissie bachelor Rechtsgeleerdheid of fiscaal recht. Daar kan besproken worden met docenten en de opleidingsdirecteur hoe het gaat met proctoring.

Daarnaast kun je ook altijd contact opnemen met de jaarcoördinator. Dat is voor het eerste bachelorjaar Maarten den Heijer en voor de jaren 2 en 3 is dat Nathalie den Hollander. Je kunt mij ook mailen en daarnaast kun je ook altijd bij de onderwijsbalie terecht. •

“IK DENK GEWOON ALTIJD TERUG AAN WAT DARWIN ZEI: ‘DEGENEN DIE OVERLEVEN ZIJN NIET DE STERKSTEN EN DE SLIMSTE, MAAR DAT ZIJN DEGENEN DIE FLEXIBEL ZIJN’.’’

1. Rechtbank Amsterdam 11-062020, ECLI:NL:RBAMS:2020:2917, JBP 2020/81.

9