Een nieuwe taak voor de commerciële advocatuur in de gefinancierde rechtsbijstand

ARTIKEL | ALGEMENE RECHTSLEER

18

ALIBI MAGAZINE | EDITIE 1 2021/2022

ARTIKEL | ALGEMENE RECHTSLEER

EEN NIEUWE TAAK VOOR DE COMMERCIËLE ADVOCATUUR IN DE GEFINANCIERDE RECHTSBIJSTAND IN SEPTEMBER KONDIGDE MINISTER SANDER DEKKER VAN RECHTSBESCHERMING AAN DAT HET KABINET 154 MILJOEN EURO UITTREKT VOOR DE SOCIALE ADVOCATUUR. JARENLANG WERD OP DE GEFINANCIERDE RECHTSBIJSTAND BEZUINIGD. DOOR MIJKE KUIPER

Het extra geld moet ervoor zorgen dat sociaal advocaten een betere vergoeding krijgen voor hun werk, zodat zij zich niet genoodzaakt voelen de sociale advocatuur te verlaten.

Naast een financiële bijdrage voor de sociale advocatuur, kwam minister Dekker op 2 november met een ander voorstel: commerciële advocatenkantoren krijgen een speciale rol om de rechtsbijstand te verbeteren. Hij komt begin 2022 met een wetsvoorstel dat verplicht dat ook zij een bijdrage moeten leveren aan de gefinancierde rechtsbijstand.

EEN ‘MAATSCHAPPELIJKE TEGENPRESTATIE’ Minister Dekker vindt dat ook commerciële advocaten aan maatschappelijke tegenprestatie moeten leveren. Deze prestatie moet wettelijk worden vastgelegd omdat commerciële advocaten hebben laten zien dat ze niet welwillend zijn om uit eigen initiatief zaken op zich te nemen die gefinancierd worden door middel van gesubsidieerde rechtsbijstand. Op dit moment is er een sterke scheidslijn tussen advocatenkantoren die commerciële zaken aannemen en advocatenkantoren die werken op toevoeging. Vroeger was dit anders; toen waren er veel meer kantoren die gespecialiseerd waren in beiden.

EDITIE 1 2021/2022 | ALIBI MAGAZINE

Daarnaast is het verschil tussen de tarieven van commerciële advocaten en sociale advocaten te groot.

Hoe Dekker de bijdrage van commerciële advocaten wil invullen, is nog niet duidelijk. Hij noemt als optie om een voorbeeld te nemen aan de situatie in de Verenigde Staten. Daar moeten advocaten per jaar verplicht 50 uur aan pro bono zaken werken.

Daarnaast is ook een financiële bijdrage van de commerciële advocatenkantoren ook een mogelijkheid, zoals het betalen van een bedrag gebaseerd op de omzet van het kantoor.

DE ROL VAN DE OVERHEID VERSUS DE ROL VAN DE COMMERCIËLE ADVOCATEN Het is de vraag of Dekker met een wetsvoorstel kan komen dat wordt goedgekeurd door de Eerste en Tweede kamer. De Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA) heeft inmiddels aangegeven geen voorstander te zijn van het plan. Allereerst is de gefinancierde rechtsbijstand, waarmee burgers toegang krijgen tot het recht, volgens de orde een overheidstaak.

De verantwoordelijkheid wordt bij de commerciële advocatenkantoren gelegd terwijl het de functie is van de overheid om voor een rechtsstaat te zorgen waarin burgers een beroep

kunnen doen op rechtshulp. Daarnaast vergt de sociale advocatuur een specialistische insteek, eentje waarin commerciële advocatenkantoren naar eigen zeggen minder goed in kunnen voorzien. Sociaal advocaten moeten de vraag krijgen wat zij zélf eigenlijk willen. Op die manier kan men een oplossing zoeken die zowel voor de commerciële als sociale advocatenkantoren het best is. Initiatieven om commerciële kantoren te betrekken bij de sociale advocatuur moeten daarom vrijwillig zijn en niet worden opgelegd door de minister, zo vinden ook grote advocatenkantoren. Een maatschappelijke tegenprestatie van de grote kantoren is goed, maar dan wel op eigen initiatief.

BIO Mijke Kuiper

Bachelorstudent Rechtsgeleerdheid aan de Universiteit van Amsterdam

19