ΑΠΟΤΙΜΙΣΗ EXIT POLL ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΚΟΠΗΣΩΝ

Εκλογές Σεπτεμβρίου 2015 Αποτίμηση exit poll & προεκλογικών ερευνών Οι δημοσκοπήσεις και ευρύτερα οι εκλογικές έρευνες έχουν βαθμό δυσκολίας ο οποίος είναι ανάλογος με την ασάφεια και τη ρευστότητα που υπάρχει κάθε φορά στο πολιτικό κλίμα. Ειδικά όταν μιλάμε για την εκτίμηση του εκλογικού αποτελέσματος μιας αναμέτρησης, έχουν βαθμό δυσκολίας ανάλογο και με τη σταθερότητα του κομματικού συστήματος. Στην εκλογική αναμέτρηση της 20ης Σεπτεμβρίου, τόσο στο exit poll όσο και στις προεκλογικές έρευνες, αποτυπώθηκε απολύτως ικανοποιητικά η δυναμική των μικρότερων κομμάτων (μέσα πάντοτε στα όρια του στατιστικού σφάλματος), των οποίων και η τελική εκτίμηση ήταν ιδιαίτερα ακριβής. Δεν αποτυπώθηκε όμως ικανοποιητικά η διαφορά ανάμεσα στα δύο μεγαλύτερα κόμματα. Ας δούμε γιατί. Στη χώρα μας, υπάρχει μία μεθοδολογική παράδοση, η οποία είναι να σταθμίζουμε το δείγμα μιας έρευνας με βάση τη δήλωση των ερωτωμένων για την κομματική τους προέλευση. Η τεχνική αυτή λειτουργούσε καλά μέχρι και τις Βουλευτικές εκλογές του περασμένου Ιανουαρίου. Όμως η χρήση της στις προεκλογικές έρευνες αλλά και στο χθεσινό exit poll αποδείχθηκε λανθασμένη. Αντί να συμβάλλει στη διόρθωση και σωστή εκτίμηση των δειγματοληπτικών δεδομένων, οδήγησε σε λάθος εκτίμηση. Στον πίνακα που ακολουθεί, παρουσιάζονται τα αποτελέσματα του exit poll χωρίς καμία στάθμιση εκτός από μία μικρή δημογραφική διόρθωση των αρνήσεων όσων δηλαδή δεν απαντούσαν στο exit poll ενώ είχαν «πέσει» στο δείγμα.

Πίνακας 1 : Αστάθμιστα αποτελέσματα του exit poll

Στο σημείο αυτό να επισημάνουμε ότι παράλληλα με την προηγούμενη ψήφο στις Βουλευτικές εκλογές, καταγράφαμε και την ψήφο στο δημοψήφισμα. Ας δούμε τώρα τι αποτέλεσμα μας έδινε η απάντηση των ερωτώμενων για την ψήφο στο δημοψήφισμα. Πίνακας 2 : Ανάκληση της Ψήφου στο δημοψήφισμα από το exit poll.

Aστάθμιστα

Αν λοιπόν σταθμίζαμε απλώς και ελάχιστα με την ψήφο στο δημοψήφισμα και όχι με την ψήφο στις προηγούμενες Βουλευτικές εκλογές, το αποτέλεσμα του exit poll θα έδινε τα εξής: Πίνακας 3 : Αποτελέσματα exit poll σταθμισμένα με την ψήφο στο δημοψήφισμα

Ωστόσο, θεωρήσαμε εσφαλμένα ότι θα έπρεπε να σταθμίσουμε το δείγμα ως προς την παράμετρο της ψήφου στις περασμένες Βουλευτικές εκλογές, επαναλαμβάνοντας μία πρακτική την οποία, όπως ήδη αναφέραμε, ασκούσαμε με επιτυχία εδώ και πολλά χρόνια.

Την ίδια μεθοδολογία ακολουθήσαμε και στις προεκλογικές έρευνες, στις οποίες είχαμε, εκτός από το επιπρόσθετο πρόβλημα των Αναποφασίστων οι οποίοι όπως φάνηκε και από το exit poll τελικά ψήφισαν στη μεγάλη τους πλειοψηφία ΣΥΡΙΖΑ και το πρόβλημα της αδυναμίας να προβλέψουμε με ακρίβεια την έκταση της αποχής. Ακολουθήσαμε δηλαδή, την παραδοσιακή τεχνική στάθμισης, την οποία θα έπρεπε να είχαμε εγκαταλείψει τουλάχιστον γι αυτή την εκλογική αναμέτρηση. Γιατί το δημοψήφισμα το οποίο διεξήχθη στην αρχή του καλοκαιριού και η προκήρυξη των νέων εκλογών, είχαν ήδη αλλάξει ριζικά το χάρτη της πολιτικής συμμετοχής και είχαν δημιουργήσει ένα ρήγμα ασυνέχειας στο ήδη μεταβαλλόμενο κομματικό σύστημα, το οποίο εξάλλου αποτυπώθηκε και με τη μειωμένη κατά 770.000 περίπου ψηφοφόρους, συμμετοχή. Κλείνοντας το σημείωμα αυτό, θέλουμε να ευχαριστήσουμε θερμά όσους συμμετείχαν στις έρευνες μας, απαντώντας με ειλικρίνεια στα ερωτήματα που τους θέσαμε. Μένει σε εμάς η υποχρέωση να επανεξετάσουμε τη μεθοδολογία μας έτσι ώστε να συμβάλλουμε στην κατανόηση των πολιτικών αλλαγών και το ξεπέρασμα της κρίσης, στο μέτρο της δικής μας ευθύνης.