LUCIANO ALBERGHINI (IT) - The anti-aircraft warning network of Leros

la vita ai tempi delle batterie international meeting, open court of primary school – Lakki, Leros 14th sept 2015

~ Luciano Alberghini Maltoni ~ La rete d’allarme antiaereo dell’isola di Leros

LA RETE D’ALLARME ANTIAEREO DELL’ISOLA DI LEROS

Memoria presentata da Luciano Alberghini Maltoni al Convegno “La vita al tempo delle Batterie”, Leros 13 – 14 settembre 2015 2

Χάρτης της νήσου Λέρος με την ένδειξη των πυροβολαρχιών . Η αεροπορική απειλή μετά τις 8 Σεπτεμβρίου 1943 προερχόταν απο την Luftwaffe και τα γερμανικά αεροπλάνα απογειώνονταν κυρίως απο το αεροδρόμιο της Αθήνα (Τατόι).Ο πρώτος σοβαρός βομβαρδισμός των 25 βομβαρδιστικών Ju της Luftwaffe συνέβη στις 26/9/1943. Το Ελληνικό αντιτορπιλικό "Βασ. Όλγα" βυθίστηκε

3

Απο την αρχή του πολέμου (10/6/40) η αεροάμυνα των κτήσεων των ιταλικών νησιών του Αιγαίου (σε συντομία ∆ωδεκάνησα ) αποτελούνταν απο α)φυλάκια β)αερόφωνα(δεν υπήρχαν συσκευές RADAR) γ) τοίχοι και οπές ήχου . Τα φυλάκια ήταν φρουρούμενα απο στρατιώτες της Βασιλικής ... ή του Βασιλικού Ναυτικού που ερευνούσαν τον ορίζοντα με διόπτρες(τηλεσκόπια) , τα φυλάκια ήταν συνδεδεμένα με ραδιο/τηλέγραφο με την διοίκηση DICAT της Λέρου.

Lero Lero Lero

Isola Localizzazion Quota Rete d’avvistamento in Egeo , posti di vedetta. e Posto di vedetta Monte Marcello 256 Santa Marina 154 Punta Cazzuni 39

Lero Lero Archi (Alrki) Patmo Levita Calino (Kalymnos) Coo (Kos ) Coo (Kos ) Coo (Kos ) Sira (Syros)

Monte Scumbarda Torrione M.te Testa Bianca M.te Diavolo Levita M.te Profeta Elia M.te Pimianò Capo Foca Punta Masticari Mittakas

[i]

308 13 105 252 133 679 302 260 91 320 4

Rete d’avvistamento in Egeo, aerofoni. ∆ίκτυο παρατηρητηρίων στο Αιγαίο, αερόφωνα

Aerofono tipo

Installazione

Località

Galileo

Comando DICAT

Monte Patella

SAFAR

Gruppo Nord

Monte Moplugurna

SAFAR

Gr. Centro

Monte Meraviglia

SAFAR

Gr Sud

Monte Scumbarda

SAFAR

PL 281

Punta Diapori

SAFAR

PL 989

Punta Timari

SAFAR

PL 888

Punta Blefuti

SAFAR

Lago

Monte Appetici

SAFAR

PL 988

Isola Stampalia 5

GLI AEREOFONI

Ήταν συσκευές ικανές να αντιληφθούν την βουή των αεροπλάνων απο απόσταση 15‐24 χιλμ. και να προσδιορίσουν την κατεύθυνση και το ύψος των εχθρικών αεροπλάνων. Όλα τα αερόφωνα αποτελούνταν απο τουλάχιστον ένα ζευγάρι σάλπιγγες με σχήμα κώνου.

Οι υπεύθυνοι των αεροφώνων ήταν στρατιώτες. Η δραστηριότητά τους ήταν πολύ εξαντλητική καθώς έπρεπε να εξερευνούν διαρκώς τον ορίζοντα δίνοντας όλη τους την προσοχή.

6

Aerofono OG41, costruito dalle Officine Galileo ed installato presso il Comando DICAT di Monte Patella. Αερόφωνο ΟG41, κατασκευασμένο στο εργοστάσιο Galileo και τοποθετημένο στο Comando DICAT του όρους Πατέλα.

7

Αυτό που απομένει απο ένα αερόφωνο ΟG41 , που διατηρείται στο Μουσείο Deposito di Guerra, στην Λέρο απο την συλλογή Γ.Π. που ευχαριστεί για την συνεργασία

Μετάλλιο της MILMART όπου απεικονίζεται αερόφωνο ΟG41, ανήκει στην συλλογή Μουσείο Deposito di Guerra , Λέρος.

8

Ο τοίχος ακουστικός (ηχητικός) του όρους Πατέλα είναι μοιρασμένος σε τρείς τομείς των 120 μοιρών που είναι προσανατολισμένοι Βόρειο τεταρτημόριο , Νότιο‐ ανατολικό τετ., Νότιο‐δυτικό τετ. πραγματοποιώντας μια κάλυψη 360 μοιρών. Έχει διάμετρο περίπου 18 μ ,περιφέρεια περίπου 57 μ και ύψος 2,30 μ και είναι κατασκευασμένος απο τσιμέντο , έχει την εξωτερική επιφάνια τελείως λεία , βαμμένος με κίτρινο ώχρα για να μιμηθεί τον περιβάλλοντα χώρο και δείχνει χαλασμένος σε κάποιους τομείς , μια ημικυκλική τάφρος για κάθε τομέα των 120 μοιρών φιλοξενούσε ένα στρατιώτη . Αυτό σημαίνει ότι ο συναγερμός για ένα η΄ περισσότερα εχθρικά αεροπλάνα που κατευθύνονταν στην Λέρο με ταχύτητα 400 χλμ/ώρα μπορούσε να δοθεί 17 λεπτά περίπου πριν , στο πραγματικό ωράριο της πτήσης/επίθεσης με μια ακρίβεια των 5 μοιρών. Αποτελέσματα εκπληκτικά για μια κατασκευή τόσο απλή.

9

Suono riflesso

Σχέδιο ακουστικού τοίχου με παραβολική γεννήτρια. Ο ακροατής έπαιρνε θέση στο εσωτερικό της τάφρου.

Ascoltatore

10

Disegno in pianta di un settore di 120 ° di un tipico muro d’ascolto Σχέδιο σε κάτοψη ενός τομέα των 120 μοιρών , ενός τυπικού ηχητικού τοίχου.

Il settore centrale del muro d’ascolto di Lero. Ο κεντρικός τομέας του ηχητικού τοίχου της Λέρου .

11

Ο ηχητικός τοίχος της Λέρου , είναι μια στρατιωτική κατασκευή μοναδική στην Μεσόγειο και δεν υπάρχουν ούτε στην Ιταλία . Ο βαθμός διατήρησης του είναι αβέβαιος , αρκετά κομμάτια του είναι χαλασμένα και γκρεμισμένα . Είναι απαραίτητο να προβλεφθεί μια συντήρηση για αποφευχθεί επιπλέον απώλεια των πετρών απο τις οποίες αποτελείται ο τοίχος.

12

DAGLI ARCHIVI EMERGE LA STORIA……….

Memorandum autografo dell’allora Capitano di Vascello Luigi Mascherpa e lettere inviate allo Stato Maggiore della Regia Marina per sollecitare il potenziamento delle difese di Lero , anno 1942.

Fonte Archivio Storico della Marina Αναμνηστικό αυτόγραφο του τότε πλοιάρχου του Π.Ν. Luigi Mascerpa και επιστολές σταλμένες στην κεντρική διεύθυνση του Βασιλικού Ναυτικού για την ώθηση δυναμικότητας της άμυνας στην Λέρο έτος 1942(πηγή: ναυτικό ιστορικό αρχείο)

13

La presentazione è finita….grazie per l’ attenzione……. Η παρουσίαση τελείωσε .... Ευχαριστώ για την προσοχή σας….

14