Schakel in Succes nr. 2 - juni 2017

SCHAKEL IN SUCCES MAGAZINE VOOR AGRARISCH ONDERNEMERS, NR 2, JUNI 2017

EXTRA REDUCTIE FOSFAAT PAGINA 13

“BOEREN MOETEN HUN DATA VEILIG KUNNEN DELEN” PAGINA 20

GROENTETELER WILLEM BAS

“OP EEN CIRCULAIR BEDRIJF MOET ALLES KLOPPEN” PAGINA 6

2

VOORAF SAMEN WERKEN AAN TOEKOMST In de nog korte periode dat ik voor dit mooie bedrijf werk, valt het me telkens op dat wij als coöperatie dichtbij onze leden staan. Een goede zaak, de agrarische ondernemers zijn onze belangrijkste klanten. Daarbij vervullen zij een belangrijke rol in de voedsel­ productie en staan ze, met Agrifirm, middenin de maatschappelijke discussie over gezond en duurzaam geproduceerd voedsel.

Die discussie gaat over relevante onderwerpen zoals het welzijn van mens en dier, het vergroenen van gewasbeschermingsmiddelen, het samenwerken om oplossingen te bedenken voor de mineralenproblematiek. Het is van het grootste belang dat de agro­ foodsector samen met ketenpartners, zoals retailers en ngo’s, in alle openheid aan het maatschappelijke debat deelneemt. Door je eigen verhaal te vertellen, goed te luisteren naar wat de maatschappij vraagt en in samenwerking oplossingen te ontwikkelen.

VOLLUK! PAGINA 9

Neem gewasbescherming: juist boeren en tuinders kennen het belang van het verminderen van milieubelasting en het vergroenen van middelen. Daarbij heeft de sector al stappen gezet, bijvoorbeeld met precisielandbouw. Die innovaties zetten we voort. Ook de Goed Nest Kip, een nieuw en diervriendelijker kipconcept, is in samen­werking met retailers en ngo’s ontwikkeld. Maak daarom verduurzaming tot een positief gespreksonderwerp.

Ik ben als econometrist opgeleid en ik ken het belang van meten = weten. Agrifirm stuurt daarom op basis van drie assen: relevant, meetbaar en duurzaam. Overal ter wereld waar Agrifirm actief is, zetten we in op kennis en advies en stralen we uit dat duurzaamheid in ons bloed zit. Dit is de motor om een verantwoorde voedselketen voor de toekomstige generaties te waarborgen.

Dick Hordijk VOORZITTER HOOFDDIRECTIE AGRIFIRM GROUP

3

Nieuwe kansen in vraaggestuurde ketens PAGINA 16

360o

Spiegel

PAGINA 14

PAGINA 22

Verder in dit nummer 4 MOOI WERK | 6 Interview Willem Bas | 10 Innovatie: Hagelnetten | 11 Praktijkproef gecoate meststoffen 13 Extra reductie fosfaat | 20 Vijf vragen aan Ton Loman | 21 Opinie: Tjeerd de Groot | 25 Ledenraadsleden over de nieuwe koers | 26 Nieuwe commissarissen coรถperatie Agrifirm | 28 De grote stap van Peter van Damme

WIE? Jasper van Stiphout heeft samen met zijn ouders 70.000 scharrelhennen.

WAT? Van Stiphout controleert de gezondheid

MOOI WERK

van de leghennen.

WAAR? Uden, Noord-Brabant.

WANNEER? Eind april 2017 WAAROM? Van Stiphout heeft net nieuwe hennen in de stal. Het is de eerste ronde met het vernieuwde Soliq-systeem. Daarvoor is een voerlijn van roestvrij staal aangelegd. Soliq combineert droogvoer met een vloeibare, licht zure legmix bestaand uit co-producten. Er ontstaat een mengsel waarbij fijne en grove voerdelen aan elkaar zijn geplakt.

De hennen kunnen daardoor niet selectief pikken en krijgen alle noodzakelijke nutriĂŤnten binnen. Daardoor is het koppel uniformer en gezonder en leggen de hennen langer en meer eieren.

6

ONDERNEMER Willem Bas uit Warmenhuizen (NH) PARTNERS IN B4AGRO Fred Berkhout en Bart Bak BEDRIJF 90 ha sla (acht soorten) 30 ha bleekselderij 15 ha kool 4 vaste medewerkers 30 seizoensmedewerkers

Groenteteler Willem Bas

“ OP EEN CIRCULAIR BEDRIJF MOET ALLES KLOPPEN”

7

INTERVIEW

De nieuwe opslag- en verwerkingshal en de moderne biovergistings­ installatie van B4Agro in Warmenhuizen stralen ambitie uit.

Het bedrijf blinkt uit in duurzaamheid en is klaar voor de toekomst.

JULLIE TIMMEREN FLINK AAN DE WEG.

is wel dat alle onderdelen zichzelf

“Dat klopt. Ons bedrijf groeit hard en we

moeten kunnen terugverdienen.

hebben de afgelopen twee jaar flink ge­

Vorig jaar hebben we een biovergis­

ïnvesteerd in gebouwen. We zijn één van

tingsinstallatie in gebruik genomen.

de grootste telers van gekleurde kropsla

We verwerken daarin onze eigen

in Nederland. We leveren acht verschil­

reststromen en die van agrarische

lende soorten. Alleen ijsbergsla doen we

bedrijven in de buurt. En dat niet alleen.

niet. Dat past niet in onze bedrijfsvoering.

Ook bijvoorbeeld bermgras van de A7.

Naast sla telen we bleekselderij en kool.

We produceren twee miljoen kubieke

Belangrijk voor de vruchtwisseling.”

meter gas per jaar. Een deel gebruiken we zelf voor ons bedrijf. De rest gaat

VOOR WELKE MARKTEN TELEN JULLIE?

via het aardgasnet naar zo’n 1.400

“Nederland is onze belangrijkste afzet­

huishoudens.”

markt. Daarnaast exporteren we naar het Midden-Oosten, Oost Europa en

WAT IS ER BIJZONDER AAN JULLIE

Duitsland. Een deel van onze producten

VERGISTER?

verwerken we zelf, de rest gaat naar

“Onze installatie is een plantaardige

groentesnijderij Koninklijke Vezet. We

ver­gister. Naast groen gas levert de

werken nauw met hen samen op verschil­

installatie ook plantaardig digestaat.

lende vlakken. Zo verzorgen wij voor

Dat kunnen we gebruiken voor onze

Vezet bijvoorbeeld de opslag van ananas

eigen teelt. Omdat het 100 procent plant­

uit Costa Rica. Wij kunnen daarvoor betere

aardig is, hoeven we bijna geen rekening

bewaarcondities realiseren dan Vezet zelf.”

te houden met de mestwetgeving.

Biologische telers kunnen dit product

HOE BESCHRIJF JE JULLIE VISIE?

daarom ge­bruiken als meststof. In het

“We zijn met z’n drieën. Oprichter Fred

begin hebben we wat zorgen gehad

Berkhout, Bart Bak en ik. We geloven in

over geur. Maar dat is nu ook goed onder

een circulaire bedrijfsvoering. Daar richten

controle. Dat bleek vooral een kwestie

we ons bedrijf volledig op in. Voorwaarde

van beheer en wat opstartproblemen.”

8

INTERVIEW

HOE FINANCIEREN JULLIE

top in Parijs. De terugverdientijd is 8 jaar,

WANNEER DENKEN JULLIE DAT

INVESTERINGEN IN DUURZAAMHEID?

na 15 jaar lossen we de inleggers af,

GEREALISEERD TE HEBBEN?

“We wilden op beide bedrijfshallen

die jaarlijks 5 procent rente ontvangen.”

“We zijn al minstens tien jaar bezig om de

zonnepanelen installeren, maar op een

slateelt op water te ontwikkelen. Dat doen

gegeven moment is het eigen geld op.

HEBBEN JULLIE NOG MEER

we samen met collega-telers, veredelaars,

Dan kan je aankloppen bij de bank, maar

DUURZAME PLANNEN?

toeleveranciers en Proeftuin Zwaagdijk.

wij vonden het interessant om te kijken

“Onze bedrijfshallen zijn klaar voor de

Er zijn drie basisvoorwaarden waaraan het

wat er mogelijk is met crowdfunding.

toekomst. De loods is twaalf meter hoog.

systeem moet voldoen om een succes

Via zonnepanelendelen.nl hebben we

In de toekomst willen we daar sla in vijf

te worden. De kwaliteit van het product

ons project aangeboden met een leuk

lagen boven elkaar onder LED-belichting

moet minstens zo goed zijn als de sla die

promotiefilmpje. Het liep als een speer.

gaan opkweken. Op dit moment kunnen

we nu leveren. De teelt moet betrouw­

Binnen 21 dagen hadden we het be­

we sla leveren van 1 mei tot 1 november.

baar zijn. En de prijs moet kloppen.”

nodigde bedrag bij elkaar en konden we nog eens bijna 800 panelen aanschaffen.

We hebben daarbij wel wat geluk gehad.

De Volkskrant schreef over ons project als

“ We zijn al minstens tien jaar bezig om de slateelt op water te ontwikkelen.”

voorbeeld naar aanleiding van de klimaat­ We willen echter jaarrond sla kunnen

HOE MAAK JE DAT WAAR?

aanvoeren. We denken dat we dat in

“Vooral die prijs is een punt. Consu­

Nederland moeten realiseren en niet in

menten weten te weinig over hoe hun

Spanje. We geloven in lokaal geteelde

voedsel wordt geproduceerd. De prijs

producten. Dat scheelt een heleboel

van groente in de winkel is veel te laag.

transport­kilometers.”

Jammer dat er niet meer aan markt­ ontwikkeling is gedaan toen daarvoor

WAARIN IS DEZE TEELT ANDERS?

subsidie uit Brussel was. Nu zullen we

“In een meerlagenteelt staat sla in water.

het moeten zoeken in het verbeteren

Dat is duurzamer dan de teelt in grond.

van de efficiëntie in de keten. Ik geloof

Er zijn namelijk geen gewasbeschermings­-

in kostenreductie door kortere ketens.

middelen meer nodig omdat de teelt

De prijs in de winkel kan dan gelijk

in een gesloten ruimte plaatsvindt. Een

blijven en er blijft meer over voor ons

ander voordeel van een gesloten systeem

als producenten.”

is dat er geen meststoffen uitspoelen.

Voor het op kleur komen van sommige

WANNEER OOGSTEN JULLIE DE

soorten sla is daglicht nodig aan het

EERSTE WATERGETEELDE SLA?

einde van de teelt. Daarvoor zullen we

“Op welke termijn kan ik niet aangeven,

een foliekas bouwen. Dat vraagt trouwens

maar de teelt van sla op water gaat er

ook een investering in een logistieke

zeker komen. Dit systeem past helemaal

oplossing. De slaplanten moeten van de

op ons bedrijf. Alles is uitgedacht.

loods naar de kas worden verplaatst en

Waterteelt zal onze processen volledig

bij de oogst weer terug.”

circulair maken.” <

9

VOLLUK!

ERFBETREDERS OVER HUN ROL OP HET BOERENERF

Peter Nauta is vruchtbaarheidsspecialist bij CRV “Als vruchtbaarheidsspecialist begeleid ik ongeveer vijftig veehouders. Elke maand, of wat vaker bij de bedrijven met meer koeien, kom ik met de scanner langs. Daarmee doe ik het drachtonderzoek, maar ook de controle van de koeien die een maand geleden hebben afgekalfd. Is de baarmoeder weer mooi klein en schoon? Zitten er geen cystes op de eierstokken?

Daarnaast kijken we regelmatig naar de cijfers.

De tussenkalftijd is bijvoorbeeld een belangrijke indicator voor de vruchtbaarheid.

Ik vind het altijd mooi als ik ergens nog niet zo lang kom en dan de tussenkalftijd terug zie lopen. Dan laat je ook zien wat je meerwaarde is. Veehouders kunnen namelijk zelf kiezen of ze gebruik maken van de service van een vrucht­ baarheidsspecialist: het is geen onderdeel van

“ IK STA GRAAG TUSSEN DE KOEIEN”

het basispakket van CRV. Tien jaar geleden begon ik bij CRV als insemina­ tor, wat nog steeds onderdeel van mijn werk is.

Sinds vier jaar ben ik ook embryotransplanteur.

Dat maakt het werk ook zo leuk, je kunt je blijven ontwikkelen. Ook vind ik het mooi om samen te werken met de veehouder en ik sta graag tussen de koeien. In de afgelopen tien jaar heb ik de sector ook zien veranderen. Er wordt bijvoorbeeld veel meer samengewerkt tussen de verschillende erfbetreders, waaronder Agrifirm. Een goede zaak, want daardoor kun je echt verder komen en je kennis verbreden.” <

INNOVATIE

INNOVATIEVE FRUITTEELT-TOEPASSINGEN OP PROEFTUIN RANDWIJK Agrifirm werkt samen met Proeftuin

een vraag en samen maken we een

met hagelnetten. In de proeven onder­

Randwijk aan innovaties in gewas-

programma. Zo werkt het ook met

zoeken we vooral het effect van de hagel­

bescherming en teelttechnieken. De

Agrifirm. De resultaten van de proeven

netten op de lichtval en de ontwikkeling

meest recente proeven concentreren

presenteren we tijdens open dagen en

van de knoppen en vruchten.” Er lopen op

zich op het gebruik van hagelnetten

excursies.”

dit moment meerdere demo’s met door

in de (biologische) fruitteelt.

De proeftuin is nu bezig met onderzoek

Agrifirm geleverde hagelnetten. “In één

naar effectieve middelen tegen onder

proef onderzoeken we bijvoorbeeld het

Pieter van der Steeg van proeftuin

andere schurft en de perenbladvlo.

gebruik van hagelnetten in combinatie

Randwijk vertelt over het ontstaan van

“Er verdwijnen steeds meer middelen

met speciale kapjes die zorgen dat de

de proeftuin: “Proeftuin Randwijk is in 1996

en er komen ook steeds nieuwe (groene)

stammen niet nat worden bij regenbuien.

gestart als opvolger van de regio-proef-

middelen op de markt. Wij onderzoeken

Hierdoor hoeven de bomen niet tegen

tuinen. Vorig jaar deden we in totaal zo’n

welk middel het meest effectief is. Dan

schurft te worden behandeld.”

80 verschillende proeven en demo’s op het

hoeft de teler dat niet meer te doen.”

Een andere proef bekijkt de effecten

gebied van gewasbescherming, teelttech­

van de hagelnetten in de biologische

nieken, nieuwe rassen en onderstammen,

HAGELNETTEN

appelteelt. Oostdijk: “Er wordt in de bio­

spuittechnieken en driftreductie. In 2016

Op dit moment werkt de proeftuin samen

logische teelt niet veel gebruik gemaakt

wisten zo’n 2.000 fruittelers de proeftuin

met Agrifirm aan het overkappen van

van hagelnetten, dus het is voor ons zeer

te vinden. Dat aantal groeit elk jaar.”

proef- en demopercelen met hagelnetten.

relevant om dit te onderzoeken. We doen

Peter Oostdijk, medewerker van Proeftuin

deze proeven met de rassen Elstar, Natyra

WERKWIJZE

Randwijk: “Bescherming van gewassen

en Santana. Er is veel belangstelling voor

“De proeven richten zich op innovaties in

wordt belangrijker, extreme weers­

de uitkomsten van de demo’s. Niet alleen

de fruitteelt, en worden meestal samen

omstandigheden komen steeds vaker

bij ons en bij Agrifirm, maar ook bij bio-

met bedrijven opgezet. Het bedrijf heeft

voor. We hebben nu zo’n 6 jaar ervaring

logische telers.” <

INNOVATIE

PRAKTIJKPROEF MET GECOATE MESTSTOFFEN IN AARDAPPELTEELT Agrifirm is samen met 12 pootgoed- en consumptietelers een praktijkproef gestart

beschikbaar gedurende het seizoen.

om de effectiviteit van gecoate meststoffen in de aardappelteelt te onderzoeken.

Dit terwijl er door de zware regenval

De praktijkproef begon afgelopen voorjaar en eindigt dit najaar. De verzamelde

grote stikstof­verliezen optraden.

data worden gebruikt voor de ontwikkeling van nieuwe meststoffen, die in het

De stikstof uit KAS en/of dierlijke mest

najaar van 2017 op de markt komen.

ging verloren door uitspoeling, maar moment over voldoende voeding kan

met name ook door denitrificatie.

Een belangrijk speerpunt van het

beschikken. Daarbij neemt de kans op

Door in het voorjaar KAS te vervangen

be­mestingsonderzoek is om een mest­-

stikstofverlies fors af.

door gecoate mest­stoffen wordt de

stof te vinden met een hoge stikstof­

be­schikbaarheid van nutriënten beter

efficiëntie. Stikstofruimte is namelijk

POSITIEF RESULTAAT

afgestemd op de behoefte van het

een beperkende factor voor de aard­

De proef op Vredepeel gaf afgelopen

gewas. Een tweede voordeel is dat

appelteelt in Zuid-Oost Nederland.

jaar een zeer positief resultaat. Op de

door het gebruik van deze nieuwe

Denitrificatie (emissie van lachgas)

percelen waar gecoate meststoffen ge­

meststoffen een strooibeurt kan worden

en uitspoeling zorgen hier voor grote

bruikt werden, was duidelijk meer stikstof

bespaard in het bijmest­seizoen. <

stikstofverliezen.

PPO VREDEPEEL De praktijkproef is een vervolg op onderzoek bij PPO Vredepeel, waar Agrifirm de afgelopen twee jaar diverse bemestingsstrategieën testte. Daarbij werden onder andere gecoate ureum­ meststoffen getest. De coating zorgt ervoor dat de nutriënten pas bij vol­ doende vocht vrijkomen, waardoor de stikstof gecontroleerd beschikbaar komt.

De buitentemperatuur bepaalt de snel­ heid van het vrijkomen van de stikstof.

Bij een hogere temperatuur groeit het gewas harder en zijn er meer nutriënten nodig. De nieuwe meststoffen zorgen er daardoor voor dat het gewas op ieder

INNOVATIE Zomeraanpak voor varkens uitgebreid Voor varkenshouders zorgt de zon soms voor zorgen. Ook in de stal loopt de temperatuur op, wat ten koste gaat van de dierprestaties. Vorig jaar introduceerde Agrifirm daarom de Summervoeders voor vleesvarkens en een bijbehorende aanpak. Dit jaar wordt het pakket uitgebreid.

BETER PRESTEREN MET DATATECHNOLOGIE

“Bij warm weer daalt de voeropname varkens, waardoor vleesvarkens en biggen minder groeien en bij zeugen de melkgift terugloopt. Vorig jaar introduceerden we daarom de Summer-aanpak voor vleesvarkens, met nieuwe voeders en praktische tips en advies voor in de stal”, vertelt productmanager Henk Huurnink. “Dat bleek een succes. Daarom breiden we het pakket dit jaar uit met voeders voor zeugen en biggen en hebben onze specialisten en nutritionisten daarnaast de staltips verder verrijkt.”

Bij Vleesvarkens ligt de aandacht op het verhogen van de opname en het verlagen van de warmteproductie door vertering. Dankzij een aangepaste samenstelling, produceert het dier minder warmte en wordt de voeropname gestimuleerd. Daardoor vermindert

Vleespluimveehouders hebben te maken

de hittestress en blijft de voeropname op peil. Vorige zomer was er volop de kans om

met grote hoeveelheden informatie.

dit te testen en met succes: de varkens lieten nauwelijks een groeidaling zien, terwijl in

De nieuwe applicatie PoultryNEXT vertaalt

het gemiddelde van de AgroVision cijfers wel degelijk sprake was van een zomerdip.

deze informatie in een handig overzicht, door gegevens van binnen en buiten

Ook voor zeugen en biggen is een selectie aan voeders gemaakt. Bij biggen is het

het pluimveebedrijf slim te koppelen en

hierbij van belang dat de voeropname goed blijft. Bij zeugen zorgen de voeders voor

te analyseren. Pluimveehouders kunnen

het ondersteunen van de melkproductie en het fit houden van de zeug. Dankzij de

zo op ieder moment zien hoe het ervoor

Air Line® techniek komt er minder warmte vrij bij de vertering van de luchtige korrel.

staat met bijvoorbeeld water, voerverbruik,

Zo kan de zeug ook onder warme omstandigheden de biggen blijven zogen.

stalklimaat, groei en uitval. Daarmee kunnen de ondernemers de voeding

Varkenshouders worden door

en verzorging van hun dieren verfijnen

Agrifirm via social media op de

en beter afstemmen op hun doelen.

hoogte gebracht wanneer warme

PoultryNEXT vertaalt de data van pluim­

dagen voor hittestress kunnen

veehouders naar technische resultaten,

gaan zorgen. <

zodat zij hun prestaties van dag tot dag kunnen meten en vergelijken met hun doelstellingen. Ze kunnen ook hun resultaten spiegelen aan gemiddelden van andere bedrijven en de slachtresultaten van vorige koppels, en hun adviseurs online laten meekijken. Zo geeft Poultry­ NEXT vleespluimveehouders meer grip op hun bedrijfsvoering. <

INNOVATIE

AGRIFIRM GAAT VOOR 1,1 MILJOEN KG EXTRA FOSFAATREDUCTIE Een forse extra fosfaatreductie met behoud van een goed resultaat voor de melkveehouder. Agrifirm heeft een pakket aan maatregelen ontwikkeld dat dit mogelijk moet maken. Samen met de veehouders verwacht de onderneming 1,1 miljoen kilo fosfaat extra te kunnen reduceren. Agrifirm en haar leden gaan daarmee verder dan het voerspoor.

“Het minimum wat je als voerbedrijf kan

veeteelt combineert. De afgelopen jaren

SECTORBELANG VOOROP

doen is je houden aan het voerspoor.

heeft Agrifirm met succes aangetoond

Een betere kwaliteit ruwvoer, bete­-

Natuurlijk doen we dat, maar we doen

dat de afkalfleeftijd van een vaars met

kent dat er minder mengvoer nodig

nog veel meer”, stelt Ronald van de Ven,

twee maanden kan worden terug­

is. “We realiseren ons dat met dit pakket

directeur Agrifirm Feed NWE. “We willen

gebracht. Dit levert een forse reductie

aan maatregelen onze mengvoeder­

er alles aan doen om te voorkomen dat

van de fosfaatproductie op. Daarnaast

volumes zullen afnemen. Een nood­-

de derogatie verloren gaat, maar wel met

heeft Agrifirm het fosforgehalte in haar

zakelijk offer om in 2017 onder het

behoud van het rendement van onze

pakket mengvoeders extra verlaagd

fosfaatplafond te blijven”, aldus

leden melkveehouders.”

met circa 5 procent onder de norm van

Van de Ven. “We helpen via deze aanpak

4,3 gram per kilogram. Ook ondersteunt

de Nederlandse melkveehouders om

GEÏNTEGREERDE AANPAK

Agrifirm Plant veehouders om de kwaliteit

hun unieke positie in de zuivel-voedsel­

De geïntegreerde aanpak omvat een

van het ruwvoer te verbeteren door meer

keten te behouden en te versterken.

combinatie van oplossingen voor de

gewassen te verbouwen met een hogere

Daarnaast dragen we bij aan een

korte en langere termijn, waarbij Agrifirm

drogestof-opbrengst en hogere voedings­

verantwoorde voedselketen voor

haar kennis van akkerbouw, grasland en

waarde.

toekomstige generaties.” <

EEMS-HOEVE DRONTEN (FLEVOLAND) Gerrit en Christa de Regt Biologisch tuin- en akkerbouwbedrijf met 50 hectare, bouwplan van 1 op 8

In de verte is nog net te zien hoe de vader van Gerrit, Chris, kool aan het planten is.

“We planten allerlei soorten kool door elkaar en op verschillende tijdstippen.

Dat spreidt het risico voor ons en de afnemer ontvangt de kolen ook liever in delen.” Op de planter zitten zes uit­ zendkrachten die worden ingeschakeld voor het seizoenswerk. Naast de kolen een perceel met sjalotten.

Aan de voorkant van het perceel zomergerst heeft De Regt een bloeiende akkerrand ingezaaid. “Mooi voor voorbijgangers en voor onszelf, we kunnen de akkerrand vanuit huis zien. Daarnaast trekt en het insecten aan, wat goed is voor de teelt, en omdat ik er ook gras doorheen zaai verbetert de draagkracht van de bodem.”

360

O

BEDRIJFSONTWIKKELING: VERLEDEN, HEDEN, TOEKOMST

De gangbare percelen van het naastgelegen bedrijf, waar De Regt veel mee samenwerkt, zijn met een bufferstrook gescheiden van de biologische gewassen van De Regt.

Het is het eerste jaar dat de teler volledig biologisch produceert.

“Bij de bedrijfsovername, in 2015, zijn we begonnen met de om­ schakeling. Ik vind de teelttechniek uit­dagender en vind het mooi om meer met mensen te werken en meer zelf mijn afzet te regelen.

Als je die drie zaken allemaal goed beheerst denk ik ook dat de bio­ logische landbouw meer perspectief en continuïteit biedt.”

Gerrit en Christa wonen samen met hun drie kinderen op de boerderij, het ouderlijk bedrijf van Gerrit. “Eerder hebben we ook eenden gehad, in de achterste schuur. Daar hebben we nu een caravanstalling, de mestsilo is verhuurd.” Dankzij de zonnepanelen is het bedrijf energieneutraal.

Op het perceel rondom de boerderij is ten tijde van de foto, eind mei, net witlof ingezaaid.

Daarachter komen twee stroken pastinaak op, met verschillende zaaidatum op de afzet te spreiden. Daar weer achter is de pas ingezaaide spinazie net beregend, komen onder de folie de eerste courgettes op en is de grond klaargemaakt om pompoenen te zaaien. Helemaal achteraan staan rode bieten.

16

ONDERNEMEN

NIEUWE KANSEN IN VRAAGGESTUURDE KETENS

17

ONDERNEMEN

Voedselketens keren om. In het verleden was de aanvoer het uitgangspunt. Nu zoeken partijen in de keten steeds vaker oplossingen om de productie beter af te stemmen op de vraag. Dat biedt onder andere uitzicht op een stabieler inkomen. De nieuwe aanpak heeft gevolgen voor de relatie tussen de spelers in de keten.

Het onderwerp ‘vraaggestuurde ketens’

de studie vindt in 2020 zo’n veertig

staat hoog op de agenda in de hele

procent van het Nederlandse vers-

agrarische sector. Afstemmen van het

assortiment via ‘betekenisvolle marketing’

aanbod op de marktvraag en meer

zijn weg naar de markt. Berntsen:

samenwerking binnen de keten zijn daar­

“Die ontwikkeling is niet te stoppen.

bij uitgangspunten. “De veranderingen

Het gaat sneller dan we toen dachten,

gaan snel,” zegt Pierre Berntsen, directeur

vooral in vlees. Het ei-assortiment is nu

Agrarische Bedrijven bij ABN-AMRO. “

al bijna helemaal concept. Je kunt stellen

In de markt zie je in rap tempo nieuwe

dat vleesconcepten de neerwaartse trend

versconcepten verschijnen. Die con­

van vleesconsumptie in westerse markten

cepten komen tot stand doordat ver­

dempen. Een deel van de consumenten

schillende schakels in de keten meer

dat nu kiest voor dierenwelzijn zou anders

samen op­trekken.”

zijn afgehaakt. Producenten vragen om

De bank publiceerde in 2014 en in 2015

zekere afzet en een stabieler inkomen,

haar visie op versketens. De bank stelt

afnemers vragen om meer diversiteit en

daarin dat de land- en tuinbouw voor

de eindconsument is dol op ‘storytelling’.

ingrijpende veranderingen staan. Volgens

Vraaggestuurd werken draagt daaraan bij.”

18

ONDERNEMEN

NIEUWE VERBINDINGEN Veel agrarische ondernemers kennen de dynamiek van vraag en aanbod.

Zo is op dit moment de uienprijs laag en de biggenprijs op het hoogste niveau sinds jaren. Het is de kunst om met deze schommelingen om te gaan. Steeds vaker klinkt de behoefte aan een stabieler in­ komen. De nieuwe aanpak ‘Good Farming Balance’ van Vion voor de internationale markt voor varkensvlees is een voorbeeld van een nieuwe vraaggestuurde keten.

Allard Bakker, projectmanager Good

China komen we weer andere producten

Farming Balance vertelt: “We denken

tegen. Met drie nieuwe aflevermodules

dat deze aanpak perspectief biedt voor

voor varkens spelen we op verschillende

de sector. Op kostprijs kan de Neder­

wensen in.” Vion wil ook de continuïteit

landse varkenshouderij het niet meer

in de aanvoer verbeteren, zowel qua aan­

winnen. Door slimmer te werken en ieder

tallen als qua specificaties. “Zo kunnen we

varken optimaal te verwaarden voegen

gegarandeerd leveren wat we beloven.

we waarde toe. Dat biedt in de huidige

We werken daarom met overeenkomsten

markt meer perspectief dan een focus

met varkenshouders.”

op de kostprijs.”

Steeds meer varkensvlees is bestemd

SAMEN OPTREKKEN

voor de export naar landen buiten de

De nieuwe aanpak van Vion keert de

EU. De eisen aan het product veranderen

keten om. Bakker: “In het verleden was

daarmee. Bakker: “Waar de slachterijen

de aanvoer het uitgangspunt. Wat heb­

in het verleden sterk stuurden op een

ben we aangeleverd gekregen en hoe

uniform, mager varken, is er nu meer

gaan we dat vermarkten? Nu gaan we in

ruimte voor diversiteit. Op de wereld­-

gesprek met de varkenshouder. Wat levert

markt zijn interessante deelmarkten voor

hij voor varkens, hoeveel en op welk

varkensvlees van een specifieke kwaliteit.”

moment? We trekken samen op om het

Ter illustratie noemt hij uitgebeende

aanbod op de vraag af te stemmen, in

ribben. “In Europa willen we graag

plaats van de vraag bij het aanbod te

wat vlees op de ribben en wordt een

zoeken.” Deze werkwijze heeft conse­

minimum­gewicht gehanteerd. In Japan

quenties voor de relatie met de varkens­

wil men graag de lichtere ribben. En in

houders: “Individuele varkenshouders

19

ONDERNEMEN

moeten als eerste stap de keuze maken: wil ik een over­eenkomst met Vion sluiten? Veel varkenshouders geloven in een vraag­gestuurde ketenaanpak.

Dat sluit ook aan bij onze ervaringen met een vraaggestuurde keten binnen het concept Good Farming Star, varkensvlees met één ster volgens het Beter Leven

tussen Albert Heijn en Vion. Ook in de

kenmerk, en de biologische markt.”

schandalen binnen de dierlijke sector in

plantaardige sectoren zijn voorbeelden

“Vion introduceert tegelijk met de

het verleden gingen vaak over bedrijven

te vinden, zoals de samenwerking tussen

vraaggestuurde werkwijze ook nieuwe

die één van de vele schakels waren in

Agrifirm en Alpro voor de verwerking

prijs­systemen om meer stabiliteit in de

langere ketens. Door de inrichting van

van Nedersoja of de afspraken die

keten te krijgen. Leveranciers kunnen

korte, vraaggestuurde ketens met maxi­

brouwgersttelers maken met verwerker

nu al kiezen voor een prijsindexgarantie.

maal drie schakels hebben we optimaal

Heineken.

"Dit najaar starten we een pilot met

grip op wat er in de keten gebeurt.”

Vraaggestuurd ondernemen is voor

betrekking tot een langetermijnprijs-

Albert Heijn stelt dat de Nederlandse

boeren en tuinders geen hogere wis­

systeem. Dit biedt varkenshouders de

consument terug wil naar echte en

kunde, stelt Berntsen van ABN AMRO.

mogelijkheid om prijsschommelingen

eerlijke producten. “Zo min mogelijk

Het vraagt wel een andere denk­

af te dekken. De volatiliteit is voor

bewerkt en verpakt en uit transparante,

wijze: “Hoe kan ik, samen met mijn

niemand in de keten goed.”

korte ketens met weinig schakels. Dat

ketenpartner(s), meer waarde uit de

is precies wat we met het inrichten van

markt halen? Dat vereist dat je over de

NIET MEER ANONIEM

nieuwe ketens willen bewerkstelligen.

grens van je eigen bedrijf heen kijkt.

Ook de retail ziet voordelen in vraag­

Zo weinig mogelijk schakels en maximaal

Waar liggen kansen? Ben ik bereid om

gestuurde ketens en meer keten­

inspelen op klantbehoeften.”

een deel van mijn vrijheid op te geven?

samenwerking. Een woordvoerder van

De ontwikkeling binnen kip, vlees en

Kan ik aan de specificaties voldoen?

Albert Heijn vertelt: “Wij hebben met

vis gaat steeds meer richting ketens die

Kan ik mijn bedrijfsvoering aanpassen?”

veel boeren en telers langlopende relaties

vol­ledig worden geregisseerd. “Albert

Hij besluit: “Als primaire producent doe je

die soms vele generaties teruggaan.

Heijn wil geen eigenaar zijn maar samen­

dit samen met een ketenpartner waarvan

Dit maakt het mogelijk om direct met

werking zoeken in de keten. Het aantal

je het vertrouwen hebt dat deze in staat

boeren en telers af te stemmen hoe we

schakels zal afnemen. Maar hoe dan ook,

is om jouw product goed te verwaarden.

samen het best op de wensen van de

de regie neemt toe.”

Met deze partner deel je dan natuurlijk de

consument kunnen inspelen. Zeker als het

meerwaarde. Maar vergeet niet dat het

gaat om ketens van dierlijke producten

KEUZES MAKEN

producteigenaarschap uiteindelijk bij de

koppelen consumenten ketens met veel

Een voorbeeld van een samenwerking

boer en tuinder ligt. Als dit een onberis­

schakels aan anoniem, slecht beheerst

binnen de keten is het eerder genoemde

pelijk product is waar je trots op bent sta

en daarmee onbetrouwbaar. De voedsel­

Good Farming Star, een samenwerking

je ijzersterk.” <

20

OPINIE VIJF VRAGEN, VIJF ANTWOORDEN

5

“ BOEREN MOETEN HUN DATA VEILIG KUNNEN DELEN” Ton Loman is onafhankelijk voorzitter van Smart Dairy Farming, de organisatie die per 1 juli aanstaande samen met LTO Nederland en EDI Circle de coöperatieve datahub opricht. boeren zelf toezicht houden op een betrouwbare werking van 1. WAT IS HET DOEL VAN DE NIEUWE COÖPERATIE?

dit machtigingen-systeem.”

“Boeren verzamelen steeds vaker en steeds meer data. Dat leidt tot nieuwe vragen, bijvoorbeeld: van wie zijn die data? Daarover zijn

4. WELKE STAPPEN NEMEN JULLIE OM DIT VOOR ELKAAR

we duidelijk: de bedrijfsdata zijn en blijven van de boer, hij bepaalt

TE KRIJGEN?

wat daar mee gebeurt. Onze coöperatie is er om, op basis van

“We hebben de info-broker van Rovecom aangekocht voor

dat uitgangspunt, het delen van data veilig en vlekkeloos te laten

het transport van dynamische data vanuit sensoren. Ook

verlopen. Daarmee stimuleren we de ontwikkeling van praktische

hebben we het machtigingen-register dat al in gebruik was

applicaties voor de boer, die bijdragen aan rendement en duur­

bij Kringloopwijzer, EDI-Circle en Eurofins overgenomen van

zaamheid.”

auto­matiseerder VAA. Door de samensmelting met EDI-Circle doen ook de boek­houdbureaus mee; dat zorgt ook voor een

2. HOE IS DE COÖPERATIE ONTSTAAN?

goede datasnelweg voor statische data, zoals financiële

“De start is in feite de stichting Smart Dairy Farming (SDF), een

gegevens. En gelukkig is ook LTO Nederland ingestapt als lid

initiatief van Agrifirm, CRV en FrieslandCampina. Daarin is vanaf

van de coöperatie; een belangrijke schakel in boerentoezicht.

maart 2016 gebouwd aan spelregels voor het omgaan met de

Met alle partijen, dus de drie partners in SDF, de coöperatie

data. Nu staat het regelen van het eigendom en gebruik van de

EDI-Circle en LTO Nederland wordt de nieuwe coöperatie

data centraal in een systeem van datatransport en machtigingen:

per 1 juli 2017 opgericht.”

een zogenoemde datahub.”

5. WERKT DE NIEUWE COÖPERATIE ALLEEN VOOR 3. HOE KRIJGT HET UITGANGSPUNT “BOER AAN HET STUUR”

MELKVEEHOUDERS EN DE ZUIVEL?

GESTALTE?

“Nee, onze doelstelling is om het te verbreden naar akker­

“De boer vinkt op onze datahub aan wie zijn gegevens mag

bouwers, tuinders, varkenshouders en pluimveehouders.

gebruiken en waarvoor; daarmee geeft hij een machtiging. We

En het gaat ook niet alleen om financiële data, maar ook om

willen het goed regelen en het voor de boer veilig en gemakkelijk

allerlei andere data zoals gegevens over dieren en gewassen.

maken. Hij betaalt op deze manier ook maar één keer voor het goed

Daarom spreken we met verschillende partijen uit diverse

regelen van zijn dataverkeer. En de coöperatie zorgt ervoor dat

sectoren. Want veilig data delen is van belang voor elke boer.” <

21

OPINIE

NIEUWE KANSEN IN VRAAGGESTUURDE KETENS

“U vraagt, wij draaien de keten”

A rie Furm

MEER VERDIENEN MET KRINGLOOPLANDBOUW Wereldwijd groeit de vraag naar voedsel. Tegelijkertijd krijgen

Zo zijn er wettelijke beperkingen vanuit de EU die het her­-

boeren en tuinders steeds meer te maken met eisen op het

gebruik van bepaalde reststromen nog tegenhouden. Ook is

gebied van duurzaamheid. Die twee ontwikkelingen bieden

een verandering nodig in het Nederlandse stimuleringsbeleid.

kansen, juist voor de Nederlandse land- en tuinbouw,

Ons topsectorenbeleid is nog te veel gericht op ouderwetse

mits we de kringlopen beter weten te benutten.

speerpunten als efficiency en kostprijs. Daar gaan we het niet

In een kringlooplandbouw zetten we reststromen en

mee winnen. We moeten anders leren denken. Niet alleen

grondstoffen die voor mensen niet eetbaar zijn, om

concurreren op prijs, ook op duurzaamheid. De overheid

in hoogwaardig voedsel. We hebben in Nederland al

zou de kringloop-efficiency meer moeten stimuleren. Ik zie

ervaring daarmee. De diervoederindustrie bijvoor­ beeld, verwerkt bijproducten uit de levens­ middelenindustrie. Maar we laten nog veel kansen liggen. Ik denk aan het vergisten

ook een belangrijke rol voor voorlopers in het bedrijfs­ leven, zoals Agrifirm. De Nederlandse land- en tuinbouw staat al bekend als de meest efficiënte ter wereld. Door de kringlopen beter te benut­

van vezelrijke reststromen, het benut­

ten, kunnen we ons bovendien profileren als de

ten van insectenlarven of wormen als

meest duurzame. Daarmee kunnen we meer

eiwitbron en het verwerken van zeewier tot diervoedergrondstoffen. Daarnaast lig­ gen er nog volop mogelijkheden om de

ver­dienen. Dat zie je aan voorbeelden in de zuivel of de glastuinbouw. Duurzaamheid is absoluut internationaal te vermarkten. <

bodem vitaler en vruchtbaarder te maken.

Door bijvoorbeeld mest op te waarderen.

De politiek heeft hierin ook een rol; zowel in Brussel als in Den Haag.

Tjeerd de Groot Tweede Kamerlid D66

22

VEEHOUDER ONTMOET AKKERBOUWER

SPIEGEL

Drones, sensoren, stappentellers, voer­computers... Het is een kleine greep uit alle innovatieve technologieën die agrarisch ondernemers vandaag de dag kunnen gebruiken op hun bedrijf. Melkveehouder Martin de Boer en akkerbouwer Anco van der Bos gaan met elkaar in gesprek over hun ervaringen met slimme toepassingen.

Over één ding zijn de twee ondernemers

mogelijk kennis te verzamelen op het

het bij aanvang van het gesprek meteen

gebied van precisielandbouw. Dat wil niet

eens: “Technische hulpmiddelen zijn

zeggen dat we alles zelf willen toepassen,

zeker nuttig en helpen je om je werk

maar we willen wel op de hoogte zijn en

beter te doen. Maar dat wil niet zeggen

bij blijven als het gaat om nieuwe ont­

dat we achterover kunnen leunen en de

wikkelingen. We zetten onze technische

machines al het werk laten doen. Nu niet,

kennis in om de kwaliteit van onze pro­

en ook niet over 25 jaar.”

ducten te verbeteren, we streven ernaar om zoveel mogelijk pootgoed te telen

PRECISIELANDBOUW

met de hoogste klassen, S en SE.”

Anco van der Bos uit Holwerd maakt, op het akkerbouwbedrijf dat hij in maatschap

SMART DAIRY FARMING

heeft met zijn ouders, uitgebreid gebruik

Ook bij melkveehouder Martin de Boer

van slimme toepassingen. Ze hebben

ligt het accent in de bedrijfsvoering vooral

trekkers, spuit- en pootmachines met gps,

op kwaliteitsverbetering en optimalisatie.

werken mee in studiegroepen met drones

De Boer heeft samen met zijn vrouw en

en taakkaarten om de biomassa van hun

de familie Gorter een melkveebedrijf in

gewassen te meten en bouwden recent

Makkinga. De afgelopen jaren heeft hij,

een nieuwe bewaarloods met een ge­

als praktijkstal van Smart Dairy Farming,

avanceerd bewaarsysteem en monitoring.

zijn jongveeopfok geoptimaliseerd. “Met

Van der Bos: “We proberen zoveel

een flinke hoeveelheid meetinstrumenten Martin de Boer en Anco van der Bos (r).

23

“ OVER 20 JAAR ZIT ER GEEN BESTUURDER MEER OP DE TREKKER”

24

SPIEGEL

en sensoren in de stal monitor ik mijn vee.

Ik krijg op mijn telefoon meldingen van afwijkingen, zodat ik snel kan ingrijpen.

Door het toepassen van deze tools voor­ kom je bedrijfsblindheid. 24 uur per dag registratie en waarneming, daar kun je als boer niet tegenop.” Monitoring is de afge­ lopen jaren een belangrijk onderdeel van zijn melkveebedrijf geworden. “Met alle data die we hebben verzameld, hebben we ons bedrijf zeker kunnen verbeteren.

We zijn preventief met diergezondheid bezig en dat heeft een gunstig effect op de gezondheids­status van onze veestapel.”

ons te weinig pluspunten.” Van der Bos

VAKIDIOTEN

vult aan: “De investeringen moeten zich

Maar een bedrijf leiden zonder in de

RENDABEL

terugbetalen. Kijk bijvoorbeeld naar

stal of op het land te staan, kunnen

Beide ondernemers zijn enthousiast

drones. Daar zie ik de meerwaarde

beide ondernemers zich niet voorstellen.

over het gebruik van technische hulp­

wel van in, maar het zal niet altijd de

Van der Bos: “Veel boeren zijn vak­-

middelen. Maar, geven ze aan, met het

investering terugverdienen.”

idioten, die willen niet veel uit handen

verzamelen van data alleen ben je er nog

geven. Als ik ergens verantwoordelijk

niet én alle technische hulpmiddelen

HOGER NIVEAU

voor ben, wil ik ook zelf met de voeten

moeten natuurlijk wel financieel rendabel

Van der Bos en De Boer verwachten ook

in de klei staan en niet achter een

zijn. Van der Bos: “Je kan alle data verzame­

de komende jaren door te gaan met de

computer- of telefoonscherm alles

len die je wilt, maar als je het niet om

implementatie van technische tools.

regelen. Je wordt tenslotte boer met

kunt zetten in kennis en praktisch kunt

Van der Bos: “Ik denk bijvoorbeeld dat we

een reden, omdat je passie voor het vak

toepassen, heb je er nog niets aan.

op ons bedrijf over 20 jaar alle pootgoed

hebt.” De Boer is het volmondig met

De data moeten worden omgezet naar de

elektronisch sorteren. En dat we alles auto­

hem eens. “Daarom heb ik bijvoorbeeld

praktijk van je eigen bedrijf. En daar heb je

matisch zaaien en poten. Dan zit er niet

geen melkrobot. Melken wil ik niet

toch de ervaring van de boer voor nodig.”

meer iemand op de trekker, maar achter

automatiseren, ik wil minstens één keer

De Boer: “Daarnaast moet je goed kijken

de computer om het in goede banen te

per dag zelf melken. Dan heb ik de

naar welke hulpmiddelen bij jouw bedrijf

leiden.” De Boer: “Ik denk dat we in de

koeien even gezien en heb ik informatie

passen. Niet alles is voor jou praktisch,

toekomst nog meer monitoring gaan

verzameld waar ik iets mee kan. Ik vind

of zal je financieel voordeel opleveren.

doen, dus niet alleen bij het jongvee.

het melken nog veel te mooi. Deze

We hebben bijvoorbeeld gekeken naar

Door het tijdig ingrijpen bij problemen

manier van werken past bij mij, de

een automatisch voersysteem. Dat zag

of het sturen in rantsoen kan onze

volgende generatie mag zijn eigen

er in theorie heel goed uit, maar had voor

veestapel naar een nog hoger niveau.”

keuze maken.” <

25

OVER AGRIFIRM Reacties op strategie ‘Better Together’

LEDENRAADSLEDEN OVER DE NIEUWE KOERS VAN AGRIFIRM Agrifirm is 2017 van start gegaan met de nieuwe strategie ‘Better Together’.

“In de presentatie van de nieuwe

Een koers waarbij een betere, intensievere en efficiëntere samenwerking centraal

strategie viel me op dat er veel nadruk

staat, zowel met de leden als intern. Wat vinden de leden van deze nieuwe koers?

ligt op innovatie, kennis en verduur­

We vroegen het drie Ledenraadsleden.

zaming. Dat past wel in deze tijd, en het is een logische stap, maar toch heb ik er soms mijn vraagtekens bij.

“Mijn eerste indruk van de nieuwe

“Ik vind het een goede keuze om meer

We steken als coöperatie veel geld in

strategie: het wordt een Agrifirm van

intern samen te werken richting de

duurzaamheid en innovatie, maar is

iedereen. Eén huis, met één geluid.

klant. Ik denk dat daar veel te winnen

er wel een verdienmodel? Veel zaken,

Dat wordt een uitdaging denk ik,

is. De verschillende divisies van

zowel zonnepanelen als ontwikkelin­

maar wel een belangrijke. Er is veel te

Agrifirm hebben veel kennis, maar

gen als precisielandbouw, zijn zwaar

winnen als leden en klanten zich beter

die kan nog beter worden benut.

afhankelijk van subsidies. Moeten we

bewust zijn van de vele facetten die

Meer samenwerking, intern en met de

het daar dan van hebben als onder­

Agrifirm biedt, en hoe die elkaar

klant, draagt bij aan de prestaties van

nemers? Misschien ben ik van de oude

kunnen versterken.

de leden en dat is waar het uiteindelijk

stempel, maar ik ben wel eens bezorgd

Wat ik tussen de regels door lees, is

om gaat. Ik hoop wel dat dit streven

of de coöperatie voldoende oog heeft

dat Agrifirm meer keuzes wil maken

samengaat met de individuele

voor onze kern­activiteit: de opbrengst

op inhoudelijke thema’s. Ergens voor

prestatiedoelstellingen per divisie:

van onze producten.

staan en daar een voorbeeldrol in

dat botst soms met samenwerking.

Ik denk wel dat verandering nood­

vervullen, ook naar de consument toe.

Kennis delen past goed bij het coö­

zakelijk is, het is belangrijk om te

Dat ligt nog gevoelig, bijvoorbeeld

peratieve karakter van Agrifirm. Als

blijven groeien. Ik hoop alleen dat

rond thema’s als de koe in de wei of

Agrifirm voorop loopt, geeft dat de

deze keuzes daar daadwerkelijk aan

de fosfaatrechten, maar het is wel heel

leden ook een goed gevoel. Als alles

bijdragen en zorgen voor meer winst.

sterk. Iemand moet de leiding nemen

gesmeerd loopt, geeft dat nieuwe

Samen Beter spreekt me ook heel

en het is een goede zaak als Agrifirm

energie en meer prestatievermogen,

erg aan: dat is de essentie van de

het voortouw neemt. Ik zie de nieuwe

zowel binnen de onderneming als bij

coöperatie en ik ben wel echt een

strategie als een logisch vervolg op de

de leden. Een winnaarsmentaliteit kan

coöperatieboer. Wat ik ook heel sterk

koers van Ton Loman, waarbij we ons

prima samengaan met coöperatieve

vind, is het overbruggen van interne

meer bewust zijn van het belang van

waarden, zolang het maar transparant

verschillen. Als sectoren kunnen we

de consument en de rol die we spelen

en recht­vaardig is.”

veel van elkaar leren en het is mooi als

als voedselproducent. Ik denk dat dat

Agrifirm daar aan bijdraagt door intern

past bij de moderne coöperatie.”

bruggen te bouwen.”

Gilbert Sweep,

Gerard Arts,

Hilko Hagting,

melkveehouderij,

akkerbouw en

akkerbouw en

wijn en asperges

varkenshouderij

vleespluimvee­

in Etten-Leur

in Nagele

houderij in Grolloo

26

OVER AGRIFIRM

Wat eten we vandaag? En morgen?

Jongerendag 2018 Ondernemers in de land- en tuinbouw hebben de belangrijke taak om de groeiende wereldbevolking te voeden met aandacht voor de gezondheid voor mens, dier en bodem. Een klus van jewelste, waarbij huidige belemmeringen en gedachten vaak

Duurzaamheidsverslag 2016

snel achterhaald blijken. Tijdens de Jongerendag 2018 staat de wereldvoedselvoorziening centraal. Daarbij komen diverse

In 2016 heeft Agrifirm concrete resultaten geboekt in het

facetten aan de orde rondom het thema ‘gezonde dieren, gezonde

duurzaam werken. Zo is bij de inkoop de verantwoorde aanpak

bodem en gezonde mensen’. De Jongerenraad Agrifirm nodigt je

verbreed naar alle grote grondstofstromen. Energie-efficiëntie

uit om hierbij te zijn. Het belooft een verrassende dag te worden,

staat binnen de hele onderneming in de focus en Agrifirm geeft

met producten en producenten van de toekomst.

concreet inhoud aan dier-, plant- en bodemgezondheid. In het recent gepubliceerde CSR jaarverslag is hierover meer te lezen.

Zet daarom 10 januari 2018 alvast in je agenda! <

Het verslag is te vinden op de Agrifirm-website. <

TWEE NIEUWE COMMISSARISSEN COÖPERATIE AGRIFIRM Eind 2016 zijn twee nieuwe externe commissarissen benoemd binnen het bestuur van de coöperatie Agrifirm. Het gaat om Lizet Friesen-Leibbrandt uit Rotterdam (CFO bij HAK) en Mieke Philipsen uit Horst (financieel directeur bij Rousselot). Beiden zijn op 14 december 2016 voorgedragen door de voordrachtscommissie, en vervolgens Lizet Friesen-Leibbrandt

na een uitgebreide procedure door de Ledenraad benoemd. De nieuwe commissarissen vervangen Jan Rooijakkers uit Dalfsen en Ton Lammers uit Bavel, die op basis van het rooster van aftreden aftraden als externe commissarissen. Ook Ton Görtz uit Baarlo was aftredend en niet herkiesbaar als lid commissaris. De procedure om te komen tot de voordracht van een nieuw lid commissaris loopt op dit moment nog. Op basis van de profielschets die in december 2016 is goedgekeurd door de Ledenraad, wordt een nieuw lid gezocht. Lid commissaris Arian Kamp (Raamsdonk) was aftredend en herkiesbaar.

De voor­drachtscommissie heeft de ledenraad positief geadviseerd over een volgende termijn. De ledenraad heeft dit advies overgenomen. Op dit moment telt de raad van commissarissen dus zeven leden en is sprake van één vacature (lid commissaris). <

Mieke Philipsen

27

OVER AGRIFIRM

Biodiversiteit kritisch maar belangstellend volgen Agrarische ondernemers krijgen steeds meer te maken met het begrip bio­diversiteit.

Agrifirm ziet kansen, maar we zijn ook kritisch op deze ontwikkeling.

Biodiversiteit betekent letterlijk een grote

tegen gunstiger voorwaarden aan voor

inzetten, met name via de

verscheidenheid aan plant- en diersoor­

ondernemers die voldoen aan bepaalde

R&D-afdeling van Agrifirm.

ten. Dat kan voor de landbouw heel

biodiversiteitscriteria. Meer van dergelijke

functioneel zijn. Een gezond en divers

prikkels volgen. Grote partijen praten

VERDIENMODEL

bodemleven is belangrijk voor de bo­

hierover. Voor de melkveehouderij zijn dat

Agrifirm is ook kritisch, vooral als

demvruchtbaarheid en de weerstand van

Rabobank, FrieslandCampina en WWF.

biodiversiteit ingevuld wordt met

gewassen tegen droogte of ziekten en

In de akkerbouw zijn Veldleeuwerik en

regels en beperkingen. Bijvoorbeeld

plagen. Biodiversiteit komt ook terug in

het Louis Bolk Instituut de aanjagers.

in plannen voor natuurontwikkeling

politieke en maatschappelijke discussies.

of landschapsinrichting. Zonder

Zo is er een link tussen verantwoorde soja

MEETBAAR MAKEN

aanvullend verdienmodel worden

en het behoud van tropisch regenwoud.

De vraag is hoe het brede begrip in de

de kosten afgewenteld op de boer.

Bio­diversiteit wordt ook in één adem

toekomst meetbaar gemaakt wordt.

Agrifirm verbindt zich vooralsnog niet

genoemd met de bescherming van

Het Louis Bolk Instituut werkt aan een

aan een overkoepelende aanpak. Wel

weidevogels.

overkoepelend concept om biodiversiteit

zijn we bereid mee te denken in een

te monitoren, met zowel functionele als

klankbordfunctie. Ons adviesbureau

CONCRETE GEVOLGEN VOOR

maatschappelijk gemotiveerde aspecten.

Agrifirm Exlan is geknipt voor deze

ONDERNEMERS

Agrifirm volgt deze ontwikkelingen met

rol. Exlan heeft de expertise om een

Voor ondernemers in de agrarische sector

belangstelling, want er liggen grote

praktisch boeren-ondernemersgeluid

komt biodiversiteit steeds dichterbij.

kansen. Vooral de functionele bio­

te laten horen. Waar mogelijk kunnen

De zuivelindustrie neemt criteria voor

diversiteit gaat hand in hand met het

de adviseurs van Exlan de verbinding

biodiversiteit op in productievoorwaar­

ondernemersbelang, zeker op de langere

leggen met verschillende geledingen

den voor melkveehouders. De Rabobank

termijn. Agrifirm wil zich daarvoor actief

binnen de Agrifirm-organisatie. <

biedt via ‘Groenfinanciering’ leningen

SCHAKEL IN SUCCES is het relatiemagazine van Agrifirm en verschijnt 4 keer per jaar.

Contact communicatie@agrifirm.com Fotografie Ivo Hutten, Wouter Borre, Agrifirm, iStock, Shutterstock Concept en realisatie JEEN Drukwerk Bek, Veghel

DE GROTE STAP VAN...

LEF

WIE? Peter van Damme STAP? Medeoprichter Boer Bewust EN VERDER? Heeft een akkerbouwbedrijf in Biddinghuizen.

Hij teelt aardappelen, uien, bieten, tarwe en wortelen.

PETER VAN DAMME Startte met twee collega-ondernemers de beweging Boer Bewust “Ik verbaasde me over de manier waarop onze sector en de boeren in het nieuws kwamen.

Vaak negatief en eenzijdig. Ik realiseerde me dat consumenten eigenlijk helemaal geen reëel beeld hebben van hoe wij als boeren hun voedsel produceren. Daar wilde ik wat aan gaan doen.

Dus besloot ik me met Boer Bewust in te zetten om het verhaal van de Nederlandse land- en tuinbouwsector te gaan vertellen. Niet geromantiseerd, maar helder en realistisch. Boeren moeten laten zien wat ze doen, en ook waarom ze dat doen. Vooral dat ‘waarom’ is belangrijk bij gevoelige discussies, zoals het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen.

Daar moeten we transparant in zijn naar de burgers, ik denk dat we dat de afgelopen jaren te weinig hebben gedaan. We willen iedereen kennis laten maken met ons verhaal, ook mensen die in de stad wonen.

De afgelopen maanden zijn erg hectisch geweest. De beweging is enorm gegroeid en de reacties zijn zeer positief.

We gaan de komende tijd hard werken om het verder een community te maken. Dat is erg leuk om te doen.

We hebben mooie erfborden gemaakt, staan op open dagen en gaan binnenkort ook een website lanceren.

De hobby is een beetje uit de hand gelopen, maar het is het zeker waard!” <