Better Together 1 - 2021

01 Magazine voor leden van coöperatie Agrifirm

04 | 2021

Better Together

Rondje van Schulp

Agrifirm over de grens: China

Consument betrekken bij voedselproductie

PAGINA 4

PAGINA 16

PAGINA 26

voorwoord

2

Van en voor boeren Terugkijkend op 2020 kan ik niet om de Covid-19 crisis heen. Naast de grote invloed op persoonlijke levens, is ook de landbouw flink geraakt. In de akkerbouw trekken de prijzen inmiddels weer aan

Stoppende boeren en een afname van het aantal dieren

maar dat geldt niet voor andere sectoren.

stellen ons ledenbedrijf voor grote uitdagingen. Maar wij zijn er klaar voor! We investeren verder in efficiëntie

Bij Agrifirm konden we gelukkig onze productie

en digitalisering, zodat we onze processen nog strakker

en dienstverlening goed op gang houden, dankzij

kunnen organiseren. Bovendien biedt het buitenland

de flexibiliteit van onze medewerkers. Een groot

groeikansen. Daar draaien we hogere marges op onze

compliment voor alle medewerkers: diegenen die

innovatieve producten. Dit draagt bij aan onze omzet en

vanuit huis van grote waarde zijn geweest én de

nog meer aan ons financiële resultaat.

mensen die juist niet thuis konden werken.

In 2020 hebben we laten zien dat we een coöperatie Naast het managen van Covid-19, zijn we ook met

zijn met impact. Bijvoorbeeld met onze publieks-

positieve dingen bezig geweest. Waar ik erg trots

campagne ‘Gebruik je boerenverstand’, waarmee we

op ben, is de manier waarop de strategie voor de

consumenten meer inzicht in het boerenbedrijf geven.

komende vier jaar tot stand is gekomen: samen met

Met televisiespotjes en advertenties lieten we zien

onze medewerkers, Ledenraad, Jongerenraad en

welk deel van de productprijs uiteindelijk in handen

districtsbesturen. Een mooi proces met een goede

van de boer of teler komt. En de campagne krijgt dit

uitkomst.

voorjaar een vervolg.

Deze campagne sluit naadloos aan bij onze statutenwijziging. De eerste in 120 jaar. Aan onze doelstelling 'rendement behalen voor onze boeren en leden' zijn twee doelstellingen toegevoegd. Een bijdrage leveren aan kennis en innovatie bij onze leden én aan de maatschappelijke acceptatie van hun bedrijven.

Juist dat maakt ons meer dan een leverancier: we zijn een coöperatie van en voor boeren.

Arian Kamp Voorzitter Raad van Commissarissen

3

Samen voor een veilig erf

12

In de regio Groningen: ontdekken

6

en innoveren 16

interview

Daag jezelf uit, blijf vragen stellen

Agrifirm over de grens China: groeien in moeilijke markt

18

Jonge boeren Iris van Leeuwen-Peperkamp

mooi werk

Betere bodem binnen bereik van elke boer

20

jong

22

Bart Bruins

19

Nieuwkomers in de geitensector: Diesmer en Elizabeth Doorneweerd

24

Coöperatienieuws

26

Trendwatching Consument betrekken bij voedselproductie

28

Van de boer Van brouwgerst tot biertje

in vogelvlucht

Jan Derks Kloosterboer

14

COLOFON

Better Together is het ledenmagazine van coöperatie Agrifirm en verschijnt 4 keer per jaar.

Contact communicatie@agrifirm.com | T 088 - 4881000 Fotografie Agrifirm, Ivo Hutten, Wouter Borre en Wim Roefs Concept en realisatie JEEN communicatie Drukwerk Bek, Veghel

inhoud

10

mooi werk

4

Wie?

Albert Schulp inspecteert de vruchtensappen bij het bottelen

Albert Schulp (49)

(afvullen) van de glazen flessen. Dagelijks rollen er enkele tienduizenden flessen van de band, die hun weg naar de consument

Wat?

vinden via boerderijwinkels, versspeciaalzaken, natuurvoedingswinkels,

Bottelen van

horeca en de eigen webshop van Schulp. Toen de afzet naar de horeca

vruchtensappen

door de coronamaatregelen tot een minimum daalde, namen de cadeauverpakkingen onder het motto een ‘Rondje van Schulp’

Waar?

een grote vlucht. Het bedrijf begon daarvoor de website

Breukelen (UT)

www.geefeenrondje.nl. Albert Schulp is de vijfde generatie fruitteler in het bedrijf. In 1995 startte hij met persen

Wanneer?

van vruchtensappen. Het fruit wordt eerst

18 februari 2021

gewassen, daarna fijn gemalen en geperst.

Vervolgens ondergaat het sap een korte warmtebehandeling, zodat vitamines en smaak optimaal behouden blijven.

5

mooi werk

interview

6

Interview Alex Datema, melkveehouder en voorzitter BoerenNatuur

“Daag jezelf uit, blijf vragen stellen”

Ondernemer Alex Datema uit Groningen Bedrijf Sinds 10 jaar runt Alex de melkveehouderij in maatschap met Kor van de Velde.

Ze boeren op 70 hectare grasland, 7 hectare pachtgrond omgevormd tot natuur, en 10 hectare gras voor weidevogelbeheer.

Daarnaast is hij voorzitter van BoerenNatuur.

7

interview

Doordacht, positief en met oog voor ondernemerschap. Dat is hoe Alex Datema kijkt naar de uitdagingen in de melkveesector. Van verdienvermogen tot organische stof in de bodem, hij ziet dat iedere ondernemer voor zijn eigen uitdagingen staat. Zijn filosofie: “Ik blijf mezelf bij iedere strategische beslissing vragen stellen.

Zo behoud je de ruimte om te ondernemen.”

Alex Datema kent het gevoel. Als je de krant openslaat lijkt of niet iedereen meer op boeren in Nederland zit te wachten. Toch ziet Datema, zelf vierde generatie melkveehouder in Groningen, met 110 koeien, 60 stuks jongvee en een productie van een miljoen liter melk per jaar, de toekomst rooskleurig in: “We kunnen hier het landbouwsysteem van de toekomst bouwen. Zolang we maar het lef hebben om deze uitdaging aan te gaan.”

Wat bedoel je met jezelf vragen stellen?

“Als boer heb je ruimte nodig om te ondernemen.

Deze ruimte moet je gegund worden door de burger en de politiek. We moeten er samen uitkomen in ons land, waar we straks met misschien wel 20 miljoen mensen op een stukje vruchtbare grond leven. Dat vraagt ook verantwoordelijkheid van ons als agrarisch ondernemers. Ik zie het zo: vraag je bij elke strategische keuze af wat de impact is op biodiversiteit, het landschap, je buren en het milieu. Zolang je deze vragen stelt, kun je de keuzes naar jezelf én de maatschappij verantwoorden.

Die afwegingen maken, dat is voor mij de kunst van het ondernemerschap.”

Hoe zou je jouw bedrijfsvoering typeren?

“Op ons bedrijf ondernemen we zoveel mogelijk in balans met grond en vee. Dat is geleidelijk gekomen.

In 1992 begon ik met 38 hectare grond en 60 koeien.

Zodra het financieel en praktisch gezien mogelijk was kochten we grond bij. Nu hebben we een mooie balans bereikt tussen vee, grond en stallen.

Dat vind ik belangrijk.

>>

interview

8

>> Een plek (blijven) bieden aan weidevogels zie ik ook

de juiste kennis te verkrijgen. Veel erfbetreders

als mijn verantwoordelijkheid als boer. Het perceel

kunnen je nog onvoldoende helpen om op

dat voor ons het minst geschikt is voor weidegang

een andere manier te boeren. Een moderne

grenst toevallig aan de weidevogelpercelen van

bedrijfsadviseur moet je kunnen adviseren in regels

onze buren. Dus beheren we nu samen een mooie

rondom agrarisch natuurbeheer, hoe je dat inpast,

strook voor de vogels. Dat kwam voor ons mooi uit.

en hoe dat bij jouw bedrijf past. Met BoerenNatuur

Je moet maar net een stuk grond kunnen kopen,

proberen we via collectieven kennis bij de

je moet maar net buren hebben die meedoen met

aangesloten boeren te brengen. Maar een groot deel

weidevogelbeheer. Dat heb je zelf niet voor het zeggen. Wat je wel kan

van de boeren valt daarbuiten, daar moeten we zelf actief naar op zoek. Hier schieten we

doen is je ogen openhouden

als sector tekort.”

voor deze kansen.”

Ook de bodem is iets waar je veel aandacht aan besteedt.

“Meer organische stof in de

“Als boer moet je ruimte houden om te ondernemen.”

Zie je mogelijkheden voor een verdienmodel?

“Voor veel boeren is het belangrijkste doel om het bedrijf in goede staat over te dragen

bodem vind ik erg belangrijk.

aan de volgende generatie. Dat is

Dat ontstond geleidelijk, tot de

belangrijker dan de winst op de lange

jaren tachtig werd er op ons land

termijn. Daarvoor is het van belang dat er

veel geploegd. We merkten dat dat niet

een verdienmodel is, daar moeten we met z’n

overhield: er ontstond juist een harde laag, waar-

allen naar op zoek. Volgens mij biedt het vastleggen

door de opbrengsten tegenvielen. Nu bewerken we

van C02 op je bedrijf goede kansen. Danone en

de grond zo min mogelijk. Het gehalte organische

Nestlé vragen al om de C02-footprint van onze

stof zat ooit op 20%. Dit kelderde in de jaren tachtig

producten. Ook het vastleggen van water wordt

tot 10% en nu zitten we op 17%.”

steeds belangrijker, hierin kunnen boeren een mooie rol spelen”.

Hoe zie je de toekomst voor agrarisch natuurbeheer?

Heb je nooit overwogen om te schakelen naar

“Vijftien jaar geleden kwam ik in aanraking met

biologisch?

agrarisch natuurbeheer. Dit heeft mij veel kennis en inzichten opgeleverd. Toen ik ging besturen, werd de kennis mij in de schoot geworpen.

Ik praatte veel met mensen die totaal anders naar landbouwontwikkeling kijken, ecologen, biologen en

“Voor mij is dat op dit moment geen optie. Het is een goed concept. Maar ik worstel met de regels, vooral met de limiet van de meststoffen die je op het land mag brengen. Daarnaast hoef je natuurlijk geen biologische boer te zijn om verantwoord te kunnen ondernemen.”

mensen uit de buurt. Daar heb ik veel van geleerd.

Als agrarisch ondernemer is het moeilijk om

Je zegt dat je de toekomst rooskleurig inziet.

Waar zit hem dat vooral in?

“Voor mij zijn positieve reacties uit mijn omgeving de stimulans om door te gaan. De gemiddelde burger en consument is niet negatief. Door open

9

je zoveel positieve reacties!

Dit kan zijn via Facebook, maar ook door mensen op je bedrijf uit te nodigen, voor bijvoorbeeld de avondvierdaagse. Ook de kansen voor de sector stemmen mij positief. We zitten met onze Nederlandse

van de melk: ze willen weten

“Positieve reacties uit mijn omgeving zijn mijn stimulans om door te gaan.”

producten aan de bovenkant van de markt. Steeds meer multinationals gaan eisen stellen die verder gaan dan de kwaliteit

hoe de melk geproduceerd is. We hebben in Nederland de meest hoogopgeleide boeren van de wereld, de verwerkende industrie hier is top, dus als je ergens het landbouwsysteem van de toekomst kunt bouwen, moet dat wel hier in Nederland zijn.

Zolang we maar het lef hebben om de uitdaging aan te gaan.”

interview

te zijn over wat we doen krijg

10

Samen voor een veilig erf Een veilige werkomgeving is een van de belangrijkste voorwaarden om prettig te kunnen werken. Een boerenerf kent onvermijdelijk risico’s voor iedereen die er werkt en verblijft, van de ondernemer en zijn personeel tot de chauffeurs die op het erf leveren. Een veilig erf is een gezamenlijk belang.

Logistiek specialist Romy

ziet op een boerderij, dan meldt

eventuele slijtage van de silo.

Klaassen van Agrifirm ziet de

hij dit bij Agrifirm. Romy gaat

Inspectie en onderhoud spelen

aandacht voor erfveiligheid de

dan gelijk aan de slag met een

daar een belangrijke rol in. Het is

afgelopen jaren toenemen. Zowel

risico-inschatting en schrijft aan

bijvoorbeeld ook belangrijk om

binnen Agrifirm, als bij klanten.

de hand daarvan een kort advies.

de silo’s schimmelvrij te houden

“Iedere boer wil een veilig erf,

De adviseur bespreekt dit met de

door deze regelmatig zelf leeg te

maar je bent je er op je eigen

ondernemer.

maken en schoon te laten maken

bedrijf niet altijd van bewust dat

door een professioneel bedrijf”,

een situatie onveilig kan zijn. We

Het erf vaker inspecteren is

zien dat bewustzijn de afgelopen

volgens Romy dé gouden tip op

jaren wel stijgen. Dat heeft ook

het gebied van erfveiligheid.

Iedere chauffeur, adviseur en

te maken met bewustwording

“Op een silo zit geen wettelijke

boer schat de risico’s anders in,

bij onze eigen medewerkers,

keuring, wat op een ladder

maar door samen alert te blijven,

doordat er binnen de organisatie

binnen het bedrijfsleven

kunnen we ervoor zorgen dat

meer aandacht voor dit thema

bijvoorbeeld wel zit. Sommige

iedereen veilig aan het werk kan.

is”, geeft Romy aan. Chauffeurs

silo’s zijn gebouwd in de jaren

leveren zelf een grote bijdrage

‘80 en vooral bij tweedehands

Wil je meer informatie over

aan een veilige werkomgeving.

silo’s is de ondernemer zich niet

erfveiligheid? Ga naar

Als een chauffeur iets onveiligs

altijd bewust van de leeftijd en

www.agrifirm.nl/veiligheid

aldus Romy.

11

Remco Vlietstra chauffeur van Nijhof-Wassink, rijdend voor Agrifirm “Het belang van erfveiligheid is voor mij dat iedere chauffeur weer veilig thuiskomt. Als ik een onveilige situatie tegenkom bij een boer, maak ik daar een foto en melding van. Meestal krijg ik binnen 14 dagen terugkoppeling van Agrifirm en in de meeste gevallen zie ik gelukkig bij terugkomst bij het bedrijf dat de boer daadwerkelijk het advies heeft opgevolgd.

Ik vind het prettig dat Agrifirm en de boeren in deze situaties actie ondernemen. Natuurlijk ligt de uitvoering uiteindelijk bij de boer. De ideale veilige situatie is voor mij een overzichtelijk terrein. De silopoten zijn vrij van obstakels, de bestrating is netjes, er is voldoende licht in de avond en de mestput is gesloten. Het is mooi om te zien dat steeds meer boeren zich verplaatsen in de situatie van de mensen die op het erf komen en het bedrijf vanuit hun ogen bekijken.

Dat kan veel inzicht opleveren.”

Arno van Pelt melkveehouder in Boxtel “Een tijdje geleden maakte een chauffeur een melding over mijn oude voersilo. De adviseur kwam met het advies om een nieuwe silo te plaatsen en ik heb dat advies opgevolgd. Het is een investering, maar je wil niet op je geweten hebben dat er een ongeluk gebeurt door een genegeerd advies. Ik heb hier zelf ook kinderen rondlopen en ben me er dus ook bewust van dat het veilig moet zijn. Het gevaarlijkst is in mijn ogen de mestput. Ik ben er altijd erg scherp op dat deze dicht is. Ik vind het ook heel belangrijk dat de aanrijroute voor de chauffeur overzichtelijk is, zodat hij een goed overzicht heeft van de situatie. Ik moet toegeven dat er ook wel eens sprake is van bedrijfsblindheid. Doordat je iedere dag hier aan het werk bent, kan het wel eens gebeuren dat je iets over het hoofd ziet. ”

in de regio

12

Agrifirm is een landelijke coöperatie, maar juist ook regionaal actief. Wat speelt er in de verschillende districten? Arjan Prins stelt zich voor als de nieuwe districtsvoorzitter Groningen. Zijn voorganger, aftredend voorzitter Thomas Dijkstra, vertelt over belangrijke thema’s in het district.

Ontdekken en innoveren Groningen

Arjan Prins (48) is per 1 maart de nieuwe districtsvoorzitter Groningen. Met zijn vrouw Esther en hun twee dochters (22 en 25) woont hij in het Groningse Meeden. Samen met zijn broer Fokko heeft hij een akkerbouwbedrijf van 160 hectare.

starten we met een proef van 250 kippen waarvoor we een mobiele stal, een kipcaravan, hebben laten bouwen.

Ontdekken en innoveren, niet te lang nadenken over een andere aanpak, en niet blijven hangen in het verleden. Dat typeert mij wel. Ook als bestuurder.

In 2019 kwam ik in de Ledenraad van Agrifirm en ik ben voorzitter van de ChristenUnie in MiddenGroningen. De contacten met collega’s, ook uit andere regio’s en sectoren vind ik erg interessant.

Bovendien vind ik het leuk om te zien hoe een

“Met de overstap in 2016 naar een biologische

coöperatie werkt. De landelijke Ledenraad is vrij

bedrijfsvoering maakte ons traditionele bouwplan

groot, inhoudelijke discussies voer ik daarom graag

plaats voor gewassen als erwten, pompoen en

hier in het district. Die ervaring zijn we een beetje

knolselderij. En op de percelen die sinds vorig jaar

kwijt omdat we lange tijd niet fysiek bij elkaar konden

dienstdoen als zonnepark, lopen straks kippen

komen. Ik wil me ervoor inzetten dat we de informatie

onder de zonnepanelen. Het is nog de vraag of de

die we krijgen goed kunnen verwerken om daarmee

kippen de panelen niet zullen bevuilen. Daarom

met ideeën uit deze regio terug te komen.”

13

in de regio

Positie Agrifirm “Steeds meer mensen in Groningen vinden het weer mooi om de groengele vrachtwagen van Agrifirm op het erf te zien. Er is een positieve flow en Agrifirm neemt opnieuw een ‘leading positie’ in. Die positie heeft hier wel onder druk gestaan door concurrentie van andere partijen.

De mensen van Agrifirm in het veld hebben er hard voor gewerkt om de positie te herwinnen. We hadden juist daarom ook als districtsbestuur meer zichtbaar willen zijn, maar door corona lukte dat niet. De komende periode zullen we weer actief naar voren Thomas Dijkstra, melkveehouder met 400 koeien in Rasquert,

treden om leden te informeren en

treedt na twee jaar af als districtsvoorzitter. Dan heeft hij 12 jaar

betrokken te houden.”

deel uitgemaakt van de Ledenraad en zit zijn maximumtermijn erop.

Programma Fascinating

Samenwerking

“Fascinating staat voor Food Agro Sustainable Circular Nature

“De samenwerking tussen akkerbouw

Technology in Groningen. Het is het gezamenlijk project van

en melkveehouderij kan nog beter

Agrifirm, Cosun, Avebe, FrieslandCampina, LTO Noord en de

tot z’n recht komen. Als districtsraad

provincie, dat de komende tijd veel aandacht zal krijgen.

willen we hier verder op inzetten.

Het mooie is dat coöperaties hier gezamenlijk onderzoeken

De achterban wil in de eerste plaats

hoe je de kringloop lokaal sluitend kunt krijgen. Het is een

goede technische advisering en

innovatieproject voor gezonde voeding, duurzame productie,

een goed product voor een goede

energie-efficiënte verwerking van de producten en het gebruik

prijs. Daarnaast kunnen we juist

van reststromen. Hero Havenga de Poel, lid van onze Ledenraad,

als coöperatie inzetten op de

vertegenwoordigt Agrifirm in dit project.”

samenwerking tussen de sectoren in de regio zodat beide sectoren elkaars krachten kunnen benutten.”

in vogelvlucht

14

Akkerbouwbedrijf Kloosterboer

“Deze schuur gebruiken wij voor de stro- en machineopslag.

We persen alle tarwestro en verkopen de

Jan Derks Kloosterboer uit Westerlee (GR)

pakken. De schuur heeft ook zonnepanelen, waarmee we voorzien in onze energiebehoefte.

Jan Derks runt samen met zijn ouders een akkerbouwbedrijf op 200 hectare. Ze verbouwen

We hebben ook behoorlijk wat materiaal,

wintertarwe, suikerbieten, zetmeelaardappelen en

zoals trekkers, een kopeg, een ploeg,

zaaiuien. Dit doen ze deels op Oldambtster klei en

zaai- en rooimachines, een pers en een spuitmachine.”

deels op zand- en dalgrond.

“We slaan onze zetmeelaardappelen op in deze schuur, van eind oktober tot april. De aardappelen leveren we op contract aan Avebe. We hebben dus geen last gehad van een teruggelopen vraag vanwege corona. Wel hebben we last gehad van de droogte de afgelopen drie jaar. Dat drukte de opbrengst en het beregenen zorgde juist voor hogere kosten.

We willen graag nog een schuur bijbouwen om onze uien in op te slaan. We zitten op dit moment in de fase van onderzoek en het opstellen van een principeverzoek. ”

“De restvloeistof van onze spuitmachine laten we leeglopen op de spoelplaats. Die hebben we uit emissie-overwegingen aangelegd. Normaliter spuit je de spuitmachine leeg op het land. Omdat we meerdere gewassen hebben, moet de spuit redelijk schoon zijn. De spoelplaats is aangesloten op een phytobac. De phytobac bevindt zich aan de zuidkant, zodat daar zo veel mogelijk verdamping plaatsvindt.”

15

in vogelvlucht

“We slaan de stropakken ook in deze schuur op. Voordat de aardappels gerooid worden, gaat het stro eruit en gebruiken we de vrijgekomen ruimte voor de opslag van machines.”

“Het woonhuis van onze familie dateert uit 1886. Ik word de vijfde generatie die er gaat wonen en ben er flink aan het verbouwen. Mijn ouders hebben het altijd goed onderhouden, dat scheelt.

Het is een typische Oldambtster boerderij en daarom wil ik het behouden.”

Agrifirm over de grens

16

Agrifirm China: groeien in moeilijke markt Jeroen Jeuken

Meer dan twintig jaar geleden zette Agrifirm de eerste voet aan

geproduceerd. Ook premixen en

Chinese grond. Sindsdien zijn de activiteiten daar sterk gegroeid en

concentraten zijn een belangrijke

ook voor de komende decennia ligt de focus op uitbreiding. “Onze

markt. “Verreweg de meeste

ambitie is om de winst te verdrievoudigen in de komende vier jaar”,

van onze klanten zijn zogeheten

vertelt Jeroen Jeuken, managing director van Agrifirm ASIA.

home mixers, die zelf voer maken. Dat zijn vaak de grotere

China is de belangrijkste markt

varkenshouders, met 1.000 tot

voor Agrifirm Asia. In twee

50.000 zeugen”, vertelt Jeroen

fabrieken, waarvan één nieuw

Jeuken. Jeuken is de zoon van

gebouwd in 2015, worden

een Nederlandse varkenshouder

met name jongdiervoeders

en sinds zes jaar voor Agrifirm

17

Agrifirm over de grens

actief in China. Sinds de joint

we ook gewoon een heel goed en

Belangrijk voor de wereldwijde

venture met Land O’Lakes vorig

ontzettend gemotiveerd team.”

voedselproductie, maar zeker ook

jaar zijn bovendien de activiteiten

voor de groeikansen van Agrifirm

van Agrifirm in de Chinese

Drie keer zoveel winst

in de Chinese markt. Uiteindelijk

rundveehouderij gegroeid.

Met deze ingrediënten investeert

is dat immers de opdracht die

Agrifirm de komende jaren in

we van onze leden hebben

Afrikaanse Varkenspest

verdere groei. “Alles is erop

meegekregen.”

De afgelopen jaren stonden

gericht om onze business te

voor Agrifirm in China voor een

laten groeien. De doelstelling

Focus op volume

groot deel in het teken van

is om de omzet en winst,

Behalve in de bouw van het

de Afrikaanse Varkenspest.

en daarmee onze bijdrage

onderzoekscentrum investeert

Jeroen: “Dit heeft een enorm

aan de winstuitkering voor

Agrifirm ook in faciliteiten

effect gehad op onze prestaties

de Nederlandse leden, te

om zelf veevoederadditieven

en sales. De omzet is met een

verdrievoudigen tot en met

te produceren, om zo snel

derde teruggelopen en de

2024. Meer dan 10 procent

in te kunnen spelen op de

markt heeft nog steeds last van

van die winst zal voortkomen

veranderingen in de markt.

het virus. Nog steeds worden

uit CSR solutions, zoals het

“De markt verandert hier

er bedrijven geruimd. Het is

vervangen van antibiotica en het

ontzettend snel. Vergis je niet,

een moeilijke markt, waar we

verbeteren van de voerconversie.

op technologisch vlak loopt de

desondanks veel vertrouwen

De komende jaren gaan we

Nederlandse varkenshouderij

in hebben. Zelfs in deze tijd

investeren om die groei te

nog enorm voor. Gemiddeld

weten we te groeien, januari was

versnellen en te versterken,

18 biggen per jaar is hier heel

zelfs een recordmaand. Ik zie

ook op langere termijn.” Een

normaal. De focus ligt veel

daarin een bevestiging van de

concreet voorbeeld van een

meer op volume en dat is ook

potentie in deze markt en van

opvallende investering is het

de grootste uitdaging: hoe

onze strategie.” Het succes van

Research Test & Training Center

manage je die grote varkens-

Agrifirm op de Chinese markt

in Anping. Agrifirm is kartrekker

bedrijven efficiënt en succesvol?

komt volgens Jeroen vooral door

van het consortium dat dit

Onze kennis en ervaring is

de klantgerichte oplossingen op

centrum voor de varkenshouderij

daarin van toegevoegde waarde

zowel nutritioneel als manage-

bouwt. “We werken hier samen

en daarmee onderscheiden we

mentniveau. “Wij zetten de onder-

met andere Nederlandse

ons van andere leveranciers.

nemer echt centraal, dat kunnen

bedrijven aan een innovatief en

Uiteindelijk is dat dus een

niet alle bedrijven hier. Daarnaast

verantwoord businessmodel

belangrijk uitgangspunt voor de

werken we efficiënt en hebben

voor Chinese varkenshouderijen.

toekomstige winstgroei.”

jonge boeren

18

Jongerenraadslid Iris van Leeuwen-Peperkamp

‘Uitleg zorgt vaak voor meer begrip’ “Sinds corona is de aanloop op ons erf enorm toegenomen. Mensen zijn bewuster bezig met eten en een rondleiding op de boerderij is echt een uitje geworden.” De melktap en kaasautomaat op het erf van Iris van Leeuwen-Peperkamp zijn zeven dagen per week geopend en bezoekers mogen altijd even rondkijken.

Iris runt samen met haar man Simon een melkvee-

Open ontvangst

houderij. Simon draagt zorg voor de bedrijfsvoering

Aankomende zomer hopen Iris en haar man hun

en de dieren, Iris neemt de PR voor haar rekening.

nieuwe ontvangstruimte in gebruik te nemen voor

“Mensen mogen alles vragen en als we uitleggen

vergaderingen, feestjes en educatieve activiteiten.

waarom we zaken op een bepaalde manier aan-

Ook willen ze weer ijs gaan verkopen, samen met

pakken, merk ik vaak dat er meer begrip ontstaat.”

een lokale chocoladewinkel. Wat in ieder geval

Iris en Simon zijn aangesloten bij Boerderij Educatie

doorgaat, is een ‘coronaproof drive-through’ tijdens

Nederland en met het programma ‘Adopteer een koe’

de Paasdagen: “mensen volgen een rondleiding

gaan ze bovendien echt het gesprek aan.

over de boerderij in hun eigen auto, waarna ze aan het eind van de route een ambachtelijk boerenijsje,

Beeldvorming bijstellen

melk en kaas krijgen.”

Iris is geen boerendochter, maar volgde wel een agrarische opleiding. “Als mijn man mensen

Vrouwen in de voorhoede

rondleidt, vervalt hij vaak in allerlei technische

Als jongerenraadslid van Agrifirm wil Iris zichzelf

vaktermen. Voor hem is dat gesneden koek, maar

uitdagen en ontwikkelen. Ze volgde al een media-

een buitenstaander is al snel de draad kwijt.

training, die haar veel praktische kennis opleverde

Ik probeer tijdens rondleidingen juist aan te

om in te zetten tijdens haar dagelijkse bezigheden op

sluiten bij de beeldvorming in de maatschappij.

de boerderij. Haar ambities? “Met de vrouwen van de

We doen steeds meer met kringlooplandbouw,

Jongerenraad hebben we afgesproken om voor een

natuurbeheer en mestbeleid. Door de boerderij

100% vrouwelijk bestuur te gaan. Een grapje natuurlijk,

open te stellen voor publiek hopen wij bij te dragen

maar met een serieuze ondertoon. Er mogen best wat

aan positieve publiciteit voor de sector.”

meer vrouwen in bestuursfuncties!”

19

jong

j ng

Bart Bruins (11) uit Dwingeloo

Bart's vlogs bekijken?

Scan de QR code.

“Met Bart’s Boer’nvlog laat ik op YouTube zien

Heel veel mensen weten daar eigenlijk niet

wat we op het melkveebedrijf van mijn ouders

zoveel vanaf en ik word altijd een beetje boos

doen. Ik heb al meer dan tien vlogs gemaakt over

als iemand op televisie zegt dat boeren slecht

bijvoorbeeld koeien melken, kalfjes voeren en

voor hun dieren zijn. De vlogs maak ik samen

mais hakselen. En ik heb al ruim 330 volgers.

met mijn vader. Meestal filmt hij mij en zeg ik

Eén filmpje is zelfs al 18.000 keer bekeken.

wat hij moet doen. Aan de keukentafel monteren

Dat vind ik gaaf, want zo word ik steeds bekender

we alle filmpjes samen aan elkaar. Ik wil heel

als vlogger. Enzo Knol is een van mijn grote

graag nog een keer een vlog maken als er een

voorbeelden. Het mooist vind ik om te laten

kalfje geboren wordt. Hopelijk zit ik dan niet

zien hoe goed wij met onze koeien omgaan.

op school.”

20

Betere bodem binnen bereik van elke boer De bodem is cruciaal voor een duurzame en financieel rendabele

Die basis is de bodem. Het belang

teelt van gewassen of ruwvoer. In een coöperatief project werken

van een gezonde bodem wordt

leden samen met experts van Agrifirm aan het versterken van de

steeds groter. Agrifirm voert daar-

bodemkwaliteit met mogelijkheden die binnen het bereik van elke

om een coöperatief project uit

teler liggen. Akkerbouwer Joachim Kamp is een van de deelnemers.

gericht op het versterken van de bodemkwaliteit. Dat is mogelijk dankzij het Agrifirm Coöperatie-

Akkerbouwbedrijf Kamp

zichzelf, stelt bodemonderzoeker

fonds, ingesteld voor projecten

Agro is gespecialiseerd in

Thea van Beers van Agrifirm.

die bijdragen aan de toekomst-

pootaardappelen en heeft

“Op elk bedrijf komt wel eens

bestendigheid van de sector.

een intensief bouwplan.

een tegenvaller voor. Pakweg

Bodemgezondheid krijgt hier

20 jaar geleden kon je relatief

Inbreng leden is leidend

veel aandacht, bijvoorbeeld via

gemakkelijk bijsturen met een

Het doel is kennis verzamelen

de gerichte inzet van vaste mest,

extra bemesting of bespuiting.

en vertalen naar concrete

compost en groenbemesters.

Dat is echter veranderd. Het

maatregelen die binnen het

“We hebben de grond goed op

pakketje gereedschap om

bereik van elke teler of veehouder

orde, alleen op één perceel lukt

achteraf te corrigeren wordt

liggen. De inbreng van leden is

het niet om de aaltjes eronder

kleiner. Het is belangrijker dan

leidend. Er zijn vier groepen van

te houden”, zegt teler Joachim

ooit om ervoor te zorgen dat het

ongeveer twaalf boeren. In een

Kamp. Zijn ervaring staat niet op

in de basis goed zit.”

studieclub-achtige setting komen

21

Pilot met online bodemscan ze bij elkaar op de bedrijven van

onderzoekt Agrifirm het

de deelnemers. Specialisten van

effect van de maatregel op

Een voorbeeld van advisering

Agrifirm leveren de begeleiding

de aaltjesbesmetting en het

voor een betere bodem is de

en brengen samen met externe

overige bodemleven. Voor dat

online bodemscan die Agrifirm

deskundigen extra kennis in. De

laatste maken ze gebruik van

dit jaar als pilot introduceert.

eerste groep is vorig jaar gestart;

een innovatieve methode van

Het eerste deel van de scan is

met akkerbouwers in Flevoland.

onderzoeksbureau Bioclear

online en bevat vragen waarmee

In 2021 beginnen nog drie

Earth, een spin-off van de

elke teler zelf een analyse kan

groepen. Daarin komen in

Rijksuniversiteit Groningen.

maken van de bodemkwaliteit

ieder geval melkveehouders en

De pootaardappelteler hoopt

en bepalen op welke onderdelen

mogelijk ook bollentelers aan

dat het onderzoek handvatten

verbetermogelijkheden liggen.

bod. De inzichten en resultaten

biedt voor het behoud van

Het tweede deel voert de teler

van het project komen uiteindelijk

bodemgezondheid binnen zijn

samen met zijn adviseur uit en is

ten goede aan een veel grotere

intensieve bouwplan. “We zouden

gericht op het aanpakken van de

groep telers en veehouders. “Daar

best graag een extensiever

verbeterpunten.

komen het coöperatieve project

bouwplan aanhouden, met meer

en de onderneming Agrifirm bij

granen of andere rustgewassen.

elkaar”, legt Van Beers uit. “De

Maar dat kunnen we ons niet

ervaringen en resultaten van het

veroorloven. Grond is gewoon

project worden vertaald in een

een duur productiemiddel en

Met het Agrifirm Coöperatiefonds

advisering die nog beter rekening

we hebben veel geïnvesteerd

ondersteunt Agrifirm projecten

houdt met de bodemkwaliteit.”

in pootaardappelen. Daarom

die bijdragen aan een toekomst-

hebben we teelten nodig met een

bestendige sector. Kijk op

hoog rendement per hectare.”

www.agrifirm.nl/projecten

Onderzoek samen met telers Voor de technische en wetenschappelijke onderbouwing van maatregelen beschikt

Thea van Beers,

Agrifirm over een eigen R&D-

bodemonderzoeker bij Agrifirm.

afdeling en werkt ze samen met wetenschappelijke instituten.

Waar nodig voert Agrifirm ook zelf samen met telers onderzoek uit. Dat gebeurt bijvoorbeeld bij akkerbouwer Joachim Kamp.

Om de aaltjes aan te pakken is op zijn bedrijf inundatie toegepast op het probleemperceel: het langdurig onder water zetten. Samen met Kamp

Joachim Kamp, akkerbouwer.

melkvee

22

Nieuwkomers in de sector namen geitenbedrijf over

Een goed plan en veel doorzettingsvermogen Drie jaar geleden namen Diesmer en Elisabeth Doorneweerd een biologische geitenhouderij over in Ter Apel (GR). Die overname lag niet direct voor de hand: Diesmer was werkzaam in de stalbouw en Elisabeth werkte als verpleegkundige in het ziekenhuis. Hun primaire doel was om in de eerste vijf jaar het vliegwiel draaiende te krijgen.

“Eigenlijk kan iedereen beginnen. Binnen de kaders

ondernemerschap? “Het is een combinatie van het

vanuit de wet- en regelgeving heb je vooral een goed

werken met en in de natuur, de uitdaging die levend

plan en veel doorzettingsvermogen nodig,” zegt

vee met zich meebrengt en de vrijheid om je eigen

Diesmer. Veel ervaring met geiten hadden ze niet,

dag in te delen. We hebben geen hekel aan hard

maar nadat Diesmer en Elisabeth varkens, kippen

werken, maar vinden het ook leuk om lekker een

en vleeskalveren hadden afgestreept, bood deze

rondje te fietsen met onze jongens. Die zijn nu twee

sector het stel een een aantrekkelijk en haalbaar

en vier jaar oud en vinden het heerlijk om op

perspectief: “Geiten zijn fijne dieren in de omgang,

te groeien op de boerderij.”

het rendement is relatief gunstig en we kunnen onderling gemakkelijk de taken verdelen.”

Onderhouden en bouwen Diesmer merkt dat het beeld van het agrarisch

Realistische verwachtingen

ondernemerschap in de maatschappij niet altijd

Diesmer en Elisabeth zijn niet helemaal vreemd in de

overeenkomt met de werkelijkheid: “In onze

agrarische sector: in de familie van Diesmer zijn een

omgeving zijn er mensen die denken dat we in

aantal melkveehouders te vinden en ook de moeder

no time miljonair worden, omdat de biologische

van Elisabeth is een boerendochter. Diesmer: “De

geitenmelkprijs zo hoog is. Zij hebben geen

boerderij die we kochten was 16 jaar oud, met veel

beeld bij de kosten en de bewerkelijkheid van

achterstallig onderhoud. Dit biedt enerzijds kansen

een melkgeitenbedrijf.” Afgelopen jaar hebben

om het met onze opgedane ervaringen op een eigen

de Doorneweerds, naast de nodige herstel- en

manier te doen, anderzijds moeten we ook flink

onderhoudswerkzaamheden, ook al gebouwd:

investeren.” De taken zijn in grote lijnen verdeeld:

zo hebben de ze de stal verlengd en groeien ze toe

Elisabeth houdt zich bezig met de opfok en Diesmer

naar 900 melkgeiten.

neemt de melkgeiten en organisatorische taken voor zijn rekening. De zorg en aandacht voor hun jonge

Zwaarwegende factoren

kinderen verdelen ze evenredig. Familie, vrienden en

Minder leuk aan het ondernemerschap vinden

kennissen springen bij tijdens drukke periodes.

Diesmer en Elisabeth de rompslomp. “De regels en handelingen waar wij niet beter of slechter

Hard werken en veel vrijheid

van worden, maar waar anderen óók niet beter

Wat trok Diesmer en Elisabeth aan in het agrarisch

of slechter van worden,” licht Diesmer toe.

melkvee

“Regels voor regels. Waarom? Dit kost onnodig veel

Na de eerste 5 jaar

tijd.” Daarnaast ligt volgens Diesmer het gevaar

Diesmer en Elisabeth hebben zich als doel gesteld

op de loer dat je als boer iedere dag met geld

om in de eerste 5 jaar de basis op orde te krijgen.

en rendement bezig ‘moet’ zijn. “Wij willen onze

“De boog mag niet altijd gespannen staan, we

keuzes niet alleen op economische gronden maken,

moeten een buffer opbouwen zodat we tegenslagen

maar bijvoorbeeld ook gezinszaken, principiële

het hoofd kunnen bieden.” Desondanks kijken

overwegingen en ecologische factoren laten

ze vooruit en zijn ze bezig met verbeteringen

meewegen in onze bedrijfsvoering.”

en vernieuwingen. Op het wensenlijstje staan onder andere een verbeterde lammerenstal, een

Verjonging van de sector

nieuwe melkstal, klimaatneutrale vooruitgang en

Diesmer maakt zich hard voor verjonging van de

arbeidsbesparende toepassingen. “Het liefst willen

sector, maar hij ziet soms nieuwe regelgeving die dit

we wat meer zelfvoorzienend ondernemen, maar

tegenwerkt. Om zich te verdiepen in de organisaties

met de huidige energietransities wordt er een wig

binnen de sector is hij een bestuursfunctie gaan

geslagen: tussen waarvoor grond gebruikt kan

bekleden. “De mensen die momenteel de regels

worden en misbruikt kan worden.”

bepalen en beleid uitzetten staan tegenwoordig óf

Waar de Doorneweerds over 20 jaar willen staan?

verder van de praktijk af óf zijn niet meer degenen

“Wij willen niet groter worden, maar wel een

die het beleid moeten uitvoeren. Ik denk dat er meer

uitgebalanceerd en weerbaar bedrijf. Als de jongens

nadruk moet liggen op de belangenbehartiging van

straks geïnteresseerd zijn in opvolging, is dat hun

jonge en toekomstige ondernemers.”

eigen keuze. Wij zien dat niet als onze opdracht.”

coöperatienieuws

24

Tien nieuwe districtsbestuurders voor Ledenraad Agrifirm Eind vorig jaar zijn we gestart met de werving en

Maarten Jan Hemmer - Overijssel en Flevoland

selectie voor de nieuwe districtsbestuurders in

Karel Kuizenga - Overijssel en Flevoland

de districten: Groningen, Friesland, Overijssel

Herman van Eijl - Noord- en Zuid-Holland

en Flevoland, Utrecht en Gelderland, Noord- en

Wilco Brouwer-de Koning - Noord- en Zuid-Holland

Zuid-Holland, West-Brabant en Zeeland en

Mark Steentjes - Utrecht en Gelderland

Oost-Brabant. Tot half januari 2021 kon men

Sandra Jansen - West-Brabant en Zeeland

solliciteren naar een positie binnen de Agrifirm

Joost Muskens - Oost-Brabant

Ledenraad.

De nieuwe districtsbestuurders zijn tijdens Met de kandidaten zijn gesprekken gevoerd door

de ledenraadsvergadering van 30 maart van

de werving- en selectiecommissies, waarna tien

harte welkom geheten, en zijn formeel vanaf

kandidaten zijn voorgedragen. Vervolgens kon

31 maart 2021 in functie. Ook in 2022 komen er

ieder lid in het betreffende district digitaal een

posities vrij in de Ledenraad van Agrifirm. Eind

stem uitbrengen (voor, tegen, neutraal). Op alle

dit jaar volgt meer informatie over de selectie- en

kandidaten is in de meerderheid positief gestemd.

aanmeldprocedure.

Met trots presenteert coöperatie Agrifirm de nieuwe districtsbestuurders: Jacob Ritsema - Groningen

Meer info over de verkiezingen vind je op

Wilco de Jong - Friesland

www.agrifirm.nl/cooperatie/ledenraadsverkiezing

Han Schukkert - Overijssel en Flevoland

Loyaliteitsregeling Begin dit jaar hebben ruim 2.000 coöperatieleden,

jaar niet hebben deelgenomen, per post een

die deelnemen aan de Agrifirm Loyaliteitsregeling,

deelnameformulier.

per post een overzicht ontvangen van het saldo en de opgebouwde rente per 31 december 2020.

Kijk voor het opnameformulier, het Wil je jouw deelname aan de Loyaliteitsregeling

opzegformulier, de voorwaarden en

beëindigen of je saldo opnemen, dan is dit mogelijk

een overzicht met veelgestelde vragen

tot uiterlijk 30 april 2021. Begin april ontvangen alle

over de Loyaliteitsregeling op

leden van coöperatie Agrifirm die in aanmerking

www.agrifirm.nl/ledenvoordeel.

komen voor de Loyaliteitsregeling, maar afgelopen

25

Jonge agrarische ondernemers hebben de toekomst. Daarom presenteren we met boerentrots: de Agrifirm Jongerendag op woensdag 12 januari 2022! Houd de kanalen van Agrifirm in de gaten voor de laatste info en aanmeldmogelijkheden.

Heb je vragen over de Agrifirm Jongerendag?

Workshop Agrarische voedselbossen Wil je meer weten over agrarische voedsel-

Mail ze naar: cooperatiezaken@agrifirm.com

Ledenbijeenkomst

bossen, geef je dan dan op voor de online workshop op dinsdag 20 april 2021, van

De Algemene Ledenbijeenkomst vindt dit jaar plaats als

14.00 - 15.30 uur. Deelname is exclusief voor

webinar op woensdag 14 april van 19.30 tot 22.00 uur.

leden van Agrifirm.

Meld je aan via www.agrifirm.nl > evenementen > Kijk op www.agrifirm.nl/voedselbossen

Algemene Ledenbijeenkomst

Advies en ­ondersteuning bij ­juridische ­vraagstukken Als agrarisch ondernemer loop je wel eens tegen

“De regels worden steeds complexer en de financiële

juridische vraagstukken aan. Van vergunningen

gevolgen kunnen flink oplopen, van het mislopen van

of bestemmingsplannen tot kwesties rondom het

derogaties of betalingsrechten tot hoge boetes.

mestbeleid of het GLB. De juridisch specialisten

We adviseren ondernemers, begeleiden ze bij NVWA-

van Exlan Advies adviseren en ondersteunen

controles en behartigen hun belangen in zienswijzes,

ondernemers die hiermee te maken krijgen.

beroeps- en bewaarprocedures.”

“Bij bedrijfsontwikkeling komt bijvoorbeeld veel meer kijken dan alleen het realiseren van de

Wil je meer weten over de juridische dienst-

plannen. Denk aan bezwaarprocedures door

verlening van Exlan Advies of heb je een

omwonenden of maatschappelijke organisaties.

juridisch vraagstuk waarmee we je kunnen

We helpen de ondernemer om dit soort procedures

helpen? Neem vrijblijvend contact op met

te voorkomen of, als dat onvermijdelijk is, te

Lambert Polinder (l.polinder@agrifirm.com)

doorlopen”, vertelt juridisch specialist Lambert

of Roy Floot (r.floot@agrifirm.com) of bel

Polinder van Exlan. Zijn collega Roy Floot is

088 – 488 2929.

gespecialiseerd in het mestbeleid en GLB.

coöperatienieuws

Jongerendag 2022

26 Met de

trendwatching

consument samen voedsel verbouwen, oogsten, bedenken of financieren. Hoe ziet deze trend eruit en hoe spelen ondernemers daarop in?

Consumenten betrekken bij de voedselproductie Niels Grootenboer DIRECTEUR COÖPERATIE DE GRAANREPUBLIEK “Het is niet de vraag of de trend om consumenten bij de voedselproductie te betrekken doorzet. Dit is de nieuwe manier van ondernemen. Doe je dit niet?

Dan ben je over een paar jaar

“De consument krijgt meer liefde voor het product en is bereid meer te betalen.”

uitgespeeld. Voor coöperatie De Graanrepubliek, een initiatief

Dat maakt het zo krachtig. En

van akkerbouwers, makers zoals

ja, dat kost tijd, maar als je er

bakkers, stokers en brouwers,

echt voor kiest om samen met je

én maatschappelijke partijen,

consument het voedselsysteem

is dit de essentie van het bestaan.

op te zetten is het nodig om daar

Consumenten zijn letterlijk

tijd en geld in te steken.

onderdeel van het bedrijf. Dit jaar

De consument denkt vaak

starten we met crowdfunding,

vanuit het hier en nu. Daarom

waarbij de consument misschien

is het handig dat innovators de

zelfs mede-eigenaar wordt.

conceptideeën bedenken, op

Zo ontstaat een gemeenschap

basis van wereldwijde trends.

van mensen die fan zijn van ons

Deze toets je vervolgens met

systeem. Die praten er ook over

consumenten. Ook het prototype

op een feestje, waardoor de

test je met de consument, net

cirkel steeds groter wordt. De

als de verpakking en het logo.

consument krijgt veel meer liefde

Zo ontstaat een heel nieuw

voor het product en bewustzijn

product of concept, wat je samen

qua eten en drinken. En is bereid

hebt bedacht. En dat is het

daar ook meer voor te betalen.

leukste wat er is.”

27

trendwatching

“Als boeren zijn we te weinig bezig met de wensen van de consument. We zijn gewend in bulk te produceren en de melkfabriek en eierhandelaar moeten maar zien wat ze met de melk en eieren doen.

Linda de Groot MELKVEE- EN PLUIMVEEHOUDSTER OP BOERDERIJ ZONNEVELD

Terwijl het wel belangrijk is, als de consument iets wil moet je

daardoor beter keuzes maken

daar op inspelen. Wij hebben op

als het gaat om voedsel. Dat

ons bedrijf een vakantiewoning,

vind ik belangrijk. Maar of het

vergaderlocatie, boerderijwinkel,

betrekken van consumenten in

terras en we geven rondleidingen.

de voedselketen echt doorzet

Ik vraag de bezoekers wat zij

vraag ik mij af. Er is ook een grote

belangrijk vinden. Weidegang en

groep consumenten die het niet

vrije uitloop komen daar altijd

uitmaakt hoe de melk of de eieren

uit. Daar kunnen wij dan weer

gemaakt zijn. Die gaan gewoon

op inspelen. Maar ik vraag dan

voor het bulkproduct en komen

ook of ze de meerkosten willen

niet bij ons op de boerderij.

betalen. En ik weet niet of ze dat

Ik denk ook niet dat elke boer

ook daadwerkelijk doen. Ze horen

geschikt is om consumenten bij

hier in ieder geval wel het echte

zijn bedrijf te betrekken.

verhaal van de boer en kunnen

Het kost tijd en energie, je moet het leuk vinden. Ik denk nu na over crowdfunding voor een

“Ik denk nu na over crowdfunding voor een melktap of het adopteren van een koe voor het vlees.”

melktap of het adopteren van een koe voor het vlees. Niet per se voor het geld, maar gewoon om de consument nog beter te betrekken bij hun eten. Misschien kunnen we zoiets wel opzetten met meerdere boeren vanuit Agrifirm. Van elkaar leren én de consument betrekken.”

van de boer

Van brouwgerst tot biertje Een korte keten binnen één familie: akkerbouwers

Agrifirm selecteren we een ras. Agrifirm levert het

Paul en Stéphane de Cartier uit Arendonk (BE)

zaaizaad en adviseert ons over de teelt, wij ploegen,

telen het graan waar hun oudste broer Antoine

zaaien en oogsten. De mouterij helpt ons om het

bier van brouwt.

eiwitgehalte van de gerst op het juiste niveau te krijgen, essentieel voor de kwaliteit van het bier.

Daarnaast nemen zij de gerst af en verwerken het

“We wilden iets doen in de korte

tot mout. Die wordt geleverd aan brouwerijen Pirlot

keten, in het kader van #lokaal. Op

en Het Nest, waarna Antoine en zijn compagnons er

nog geen 10 kilometer afstand van

bier van brouwen.

onze boerderij is onze oudste broer

Met de teelt en lokale verwerking van brouwgerst

Antoine bestuurder bij bierbrouwerij

hebben we een mooi verhaal toegevoegd aan onze

Het Nest. Die link was dus snel

bedrijfsvoering, dat ons op de kaart zet en alle

gelegd.

betrokken partijen in een goed daglicht stelt!”

Samen met mouterij Dingemans uit Stabroek, de brouwerijen en

Meer informatie?

Kijk op www.brouwerijhetnest.be