Better Together 4 - 2020

04 Magazine voor leden van coรถperatie Agrifirm

12 | 2020

Better Together

Boeren met hart voor natuur, bodem en mens

Innovatief stalsysteem voor varkens

Kansen voor korte ketens

PAGINA 6

PAGINA 14

PAGINA 26

voorwoord

2

Uitdagingen overwonnen 2020 zou voor Agrifirm altijd al een bijzonder

Nederland, varkenspest in Duitsland. Aanhoudende

jaar worden. Het was immers de naam van ons

onduidelijkheid uit Den Haag, protesterende boeren.

vierjarenplan, wat we in 2016 hebben opgesteld.

Maar dat het zo uitzonderlijk zou worden had

En toch is de conclusie positief wat mij betreft.

niemand voorzien. De combinatie van corona en de

We hebben het volgehouden, we staan klaar voor het

uitdagingen in de Nederlandse markt maakten het

nieuwe jaar. Dat zal z’n eigen uitdagingen hebben.

een jaar wat we niet snel zullen vergeten. Dat geldt

Maar we geloven niet in opgeven. De Nederlandse

voor onze leden en voor onze medewerkers.

voedselproductie zal ontzettend belangrijk blijven.

Zoals in onze nieuwe strategie staat: in een groeiende

Zo aan het einde van het jaar stel ik vast dat het

wereld is er behoefte aan Nederlandse producten

heel bijzonder is hoe goed we met elkaar hebben

en kennis. Dat betekent niet dat ‘wij de hele wereld

kunnen doorwerken, en dat er ontzettend veel is

voeden’. Het betekent wel dat er een belangrijke

goed gegaan. De oogsten zijn binnen, de dieren

en betekenisvolle rol blijft bestaan voor agrarisch

gevoerd. Ondanks alle uitdagingen werkte de keten

Nederland, en Agrifirm als onderdeel daarvan.

door, en konden we zo samen voedsel produceren voor miljoenen mensen. Er waren zeker tegenslagen

De nieuwe strategie inspireert. We zien samen

en uitdagingen. Lage prijzen door wegvallende vraag,

zoveel mogelijkheden om de voedselvoorziening nog

export die deels stil kwam te liggen. Vogelgriep in

beter te maken, nog beter passend bij de eisen van vandaag en morgen. We zien de innovatieve kracht van Nederlandse telers en boeren, iets waar Agrifirm op vele manier aan kan bijdragen. En we zien de hele concrete mogelijkheden in het buitenland om ons bedrijf ook daar door te laten groeien.

Nu wij de uitdagingen van 2020 hebben overwonnen, ben ik er meer dan ooit van overtuigd dat er een prachtige en sterke toekomst in het verschiet ligt voor ons allemaal in deze mooie en zo ontzettend belangrijke sector.

Maar eerst: genieten van de feestdagen! Ik wens jullie een mooi kerstfeest en een prachtig nieuw jaar.

Dick Hordijk CEO Royal Agrifirm Group

3

In de regio Utrecht en Gelderland: Samen doe je het beter

4

12

Jongeren Interview Corine de Winter

interview

Melkveehouderij Erf-32 en zuivelbedrijf Erf-1

20

Circulaire diervoeding: brijvoer

22

Melkvee Producten en diensten

Duurzaam bloembollen telen

Integrale oplossing voor emissies en mest

24

Interview CFO Margret Kleinsman

13

14

25

Coรถperatienieuws

26

Trendwatching Korte ketens

28

Van de boer Het echte verhaal

mooi werk

Geiten melken

19

COLOFON

Better Together is het ledenmagazine van coรถperatie Agrifirm en verschijnt 4 keer per jaar.

Contact communicatie@agrifirm.com | T 088 - 4881000 Fotografie Agrifirm, Ivo Hutten, Theo Tangelder en Daniel Wenzel Concept en realisatie JEEN communicatie Drukwerk Bek, Veghel

inhoud

10

interview

4

Boeren met hart voor natuur, bodem en mens

5

interview

>>

interview

6

Irene en Klaas-jan Bruins zijn niet alleen zus en broer, maar runnen

Wat gebeurt er op Erf-1

in maatschap met hun ouders biologisch melkveebedrijf Erf-32

en Erf-32?

en zuivelbedrijf Erf-1 op het Overijsselse Kampereiland. Op Erf-1

Klaas-jan: “Erf-1 is het bedrijf

verwerken zij hun melk tot zuivelproducten, zoals kaas en yoghurt.

waar het allemaal begon. Mijn

Ze boeren met hart voor de natuur, de bodem, mensen en dieren.

ouders, Harry en Petra, namen

Irene maakt als agro-diĂŤtist de verbinding tussen gezondheid en

het bedrijf in 1987 over van

voedsel.

de ouders van mijn moeder.

In 2010 schakelden ze om naar biologisch. Het zuivel- en het melkveebedrijf zaten in die tijd nog op dezelfde locatie.

Precies een jaar geleden kreeg het melkveebedrijf een nieuwe locatie: Erf-32. Dat neem ik geheel voor mijn rekening. Het jongvee en de droge koeien staan op Erf-1. Daar heeft mijn zus Irene ook haar zuivelbedrijf en

Klaas-jan Bruins (30), getrouwd met Mellanie en vader van Thijs en Sven Werkzaamheden Runt biologische melkveehouderij Erf-32 in Kampereiland, Overijssel Bedrijf > 160 melkkoeien > 115 hectare

7

Waarom kozen jullie ouders

gewasbeschermingsmiddelen.

Irene: “Erf-1 verwerkt de melk

voor biologisch boeren?

De bodem krijgt al jaren veel

van Erf-32 tot dagverse zuivel

Klaas-jan: “Mijn ouders zaten

aandacht, evenals natuur-

en boerenkaas. Dat is een

eigenlijk altijd al heel dicht

beheer.”

beschermde titel en is alleen

tegen biologisch aan. Ze

van toepassing op kaas van

gebruikten bijvoorbeeld

Hoe zijn jullie in het bedrijf

eigen, rauwe melk. De productie

weinig kunstmest en mijn

gestapt?

is een vak apart. Je veestapel

vader vertrouwde er na

Irene: “Na mijn opleiding

moet echt gezond zijn, anders

onderzoek op dat ze ook wel

Voeding & Diëtiek werkte ik

lukt het niet. Dat doet Klaas-

zonder konden. Een kleine

binnen de Isala Klinieken en

jan ontzettend goed. We laten

berekening leerde hem dat het

later in het Deventer Ziekenhuis.

ook aan consumenten zien

een uitdaging zou worden om

Ik specialiseerde me onder

wat erbij komt kijken om

gangbaar en extensief door

andere in diabetes en merkte

voedsel te produceren. Zo

te boeren. Financieel gezien

dat veel patiënten weinig

stellen we mensen in staat om

was biologisch boeren net zo

basiskennis over voeding

tot de oorsprong van voedsel

uitdagend. Toen was de keuze

hadden. Gedrag is lastig te

te komen en een kijkje in de

snel gemaakt: duurzamer

veranderen vanachter een

productiekeuken te nemen.”

werken zonder kunstmest en

bureau. In 2012 startten mijn

Irene Prinsen-Bruins (33), getrouwd met Roel en moeder van Owen en Lauren Werkzaamheden Agro-diëtist en zuivelaar bij zuivelbedrijf Erf-1

interview

hier verkopen wij ook rundvlees.”

>>

interview

8

>> ouders en ik met het maken van

Ten opzichte van gangbare

is opgehaald, wordt er in de

eigen zuivelproducten op ons

bedrijven, halveren we hiermee

fabriek wel wat van gemaakt.

eigen bedrijf en kwam ik op de

de stikstofuitstoot per hectare.

Ik ben er zelf erg mee bezig hoe

boerderij in gesprek met mensen

We hebben 20 hectare kruiden-

die kringloop meewerkt in ons

die vragen hadden over voedsel.

rijk grasland met klaver,

bedrijf.”

Die twee werelden breng ik nu

cichorei, weegbree en

samen in mijn beroep als agro-

pimpernel.

diëtist. Ik vind namelijk dat de

Ook hebben

voor-lich-ting over goed voedsel

we plas-

moet beginnen op de plek waar

dras

dat voedsel wordt geproduceerd:

op de

de boerderij.”

huis-

Klaas-jan: “Ik ben van huis uit

kavel

werktuigbouwkundige. Toen Irene

waar-

zelf begon met zuivelen en als

door

agro-diëtist de verbinding legde

we

tussen voedsel en gezondheid,

hopen

was mijn interesse gewekt en

dat de

besloot ik ook in de maatschap

weidevogels

te stappen.”

de komende

Irene: “Ik vind dat boeren best meer mogen nadenken over

“We laten aan consumenten zien wat erbij komt kijken om voedsel te produceren.”

jaren ons grasland

wat er bijvoorbeeld met onze melk gebeurt als het eenmaal is opgehaald.

Voedsel is ontzettend

goedkoop. Ga maar na: yoghurt voor een euro? Dat kan

Jullie boeren naar eigen zeggen

gaan ontdekken. We hebben

toch niet met gezond voedsel?

‘met hart voor de natuur en de

ongeveer 3 hectare natuurland

Daar zou je niet mee moeten

bodem’. Hoe doen jullie dat?

bij Erf-1. Dat is in handen van

stunten. Die verbinding met het

Klaas-jan: "Ik zie het melkvee-

Staatsbosbeheer en wij beheren

gezonde eindproduct vind ik heel

bedrijf als onderdeel van de

het samen met onze buurman.

belangrijk.”

natuur. Wij boeren zonder

We zijn vorig jaar van 50 naar

kunstmest en gewas-

115 hectare gegroeid met Erf-32

Welke invloed heeft corona op

beschermingsmiddelen

erbij, dus volop kansen om nog

jullie bedrijf?

en voeren biologisch krachtvoer.

meer te doen. De opbrengst van

Irene: “Mensen hebben meer tijd

het land is nog steeds heel goed

om na te denken over gezond

en komt ook nog eens gezond tot

voedsel en de bereiding ervan.

stand. Dat begint in de bodem:

Zeker nu de horeca dicht is,

die wil ik zo biodivers en gezond

gaan mensen zelf kijken hoe ze

mogelijk houden. Dat werkt door

thuis wat bijzonders op tafel

in onze producten.

kunnen krijgen. En worden zich

De kringloop op een bedrijf

er bewuster van dat, als ze goed

komt in de melk tot uiting.

voor zichzelf zorgen en goed

Zo wordt er niet vaak meer naar

eten, ze weerbaarder zijn. Dan

melk gekeken: als het eenmaal

weten ze ons bedrijf steeds meer te vinden. Het is bijzonder om te zien dat iets zwaars als een pandemie de bewustwording

9

Hoe is het om het bedrijf met

Irene: “Het is fijn dat je zaken

Klaas-jan: “De huisverkoop

jullie familie te runnen?

samen kunt aanpakken, al

is verdubbeld in coronatijd:

Klaas-jan: “Nu we de tweede

schuurt dat ook wel eens.

zuivelproducten en de kaas

locatie bij ons bedrijf hebben

Maar uiteindelijk sta je samen

doen het goed bij de consument.

getrokken, hebben we meer

ergens voor. Ik vind het knap

Ongeveer 10% van onze

vrijheid. Er zijn nu eigenlijk

van mijn ouders dat zij ons

producten verkopen we via deze

twee kapiteins op het schip.

het vertrouwen geven om het

huisverkoop. De rest leveren

We blijven kritisch op elkaar,

bedrijf verder te ontwikkelen.

we aan zakelijke klanten, zoals

maar dat gaat in goede harmonie.

Dan moet je openstaan voor

bijvoorbeeld supermarkten en

Iedereen heeft zijn eigen taken

andere visies en loslaten wat je

horecabedrijven. De verkoop

en verantwoordelijkheden.

zelf altijd hebt gedaan. In mijn

aan supermarkten loopt nog

We zijn het afgelopen jaar erg druk

prima, levering aan de horeca is nu natuurlijk een stuk minder.”

“Voorlichting over goed voedsel moet beginnen op de boerderij."

vaders geval betekende dat heel letterlijk: afbreken wat je hebt

geweest, dus het

opgebouwd om verandering

is tijd om weer

te bewerkstelligen. Ook heb

even bij elkaar

ik respect voor de stap die

te gaan

Klaas-jan heeft gezet: het hele

zitten om te

melkveebedrijf runnen is een

bekijken hoe

grote verantwoordelijkheid.”

we draaien en hoe we elkaar kunnen helpen.”

interview

over voedsel aanwakkert.”

in de regio

10

Agrifirm is een landelijke coöperatie, maar juist ook regionaal actief. Wat speelt er in de verschillende districten? De aanstaande districtsvoorzitter Utrecht/Gelderland vertelt over vijf thema's in zijn district.

Samen doe je het beter Utrecht Gelderland

“De wisseling van de wacht kwam sneller dan ik had gedacht. Ik had best nog wat langer willen

Corné Vermaat (40) wordt komend voorjaar de nieuwe voorzitter van het district. Hij woont met zijn vrouw Annelies en hun vier kinderen in Hei en Boeicop, het dorp dat tot 1 januari 2019 nog tot Zuid-Holland behoorde, maar sinds de vorming van de gemeente Vijfheerenlanden in Utrecht ligt.

verkennen hoe het reilt en zeilt in deze regio, omdat wij eerder bij Zuid-Holland hoorden. Maar toen mij werd gevraagd om de rol van onze voorzitter Ton Miltenburg over te nemen, zei ik daar van

Groene gewasbescherming “Op de proeftuin Randwijk in Gelderland is een project Groene Gewasbescherming opgezet. Doel is om met minder middelen hetzelfde resultaat te behalen. Het project loopt inmiddels twee jaar en de eerste resultaten worden nu meegenomen in de advisering “geïntegreerde teeltaanpak”.

11

harte ja op. Ik ben enthousiast en gedreven, zeg

“De afgelopen jaren heeft de droogte

maar gerust fanatiek. Better Together, het motto

de fruittelers in onze regio parten

van Agrifirm is precies hoe ik zelf in het leven sta.

Samen staat voor mij voorop. Met mijn broer heb ik een bedrijf met 200 koeien en 150 hectare land.

gespeeld. Telers hebben gezamenlijk geïnvesteerd in een grote pomp om water uit de Linge te pompen en daarmee

We hebben een samenwerkingsvorm opgezet met

de fruitteelt van voldoende water te voorzien.

een jongveeopfokker en doen daarnaast nog veel in

Een ondernemer in de regio heeft dit jaar

verhuur en fouragehandel. In alles vind ik dat je het

geïnvesteerd in een zandgat. Er zijn nu

met elkaar moet doen. Ik heb er een hekel aan als

gesprekken gaande om met meerdere partijen

iemand alleen voor zichzelf gaat.”

aan te kunnen sluiten en zo gezamenlijk een buffer water te hebben voor droge perioden.”

“De verbindende rol die we hebben tussen de adviseurs en verkoopleiders en de leden vind ik belangrijk. De beurs in Gorinchem vorig jaar bijvoorbeeld, was een mooie gelegenheid om met onze leden in gesprek te gaan. En afgelopen zomer

Veenweidegebied

mocht ik tijdens een trainingsdag met zestig

“Bodemdaling van het Veenweide-

verkoopadviseurs optreden als sparringpartner.

gebied is hier een belangrijk onder-

Een prachtige ervaring. Het heeft m’n blik als ledenraadslid enorm verruimd. Met de Algemene Opleiding Coöperatieve Vaardigheden bij NICE

werp op de agenda. Met kennis over bijvoorbeeld verticale drainage kunnen we een belangrijke bijdrage leveren aan het

leer ik nieuwe vaardigheden op het gebied van

tegengaan van bodemdaling, en daarmee ook

kennisoverdracht en communiceren. Zodoende

de uitstoot van CO2. We moeten ervoor waken

kunnen we als districtsleden zorg dragen voor

dat dit gebied niet van de landbouw wordt

zaken die nu van belang zijn, en invloed hebben

afgepakt omdat het een rol zou spelen in het

op de strategie en lange termijn visie binnen

milieuvraagstuk. Dit gebied wordt veelal gezien

de coöperatie. Als mede-eigenaar moeten we

als de groenvoorziening voor het stedelijk gebied.

de rentabiliteit en de continuïteit voor de leden

We moeten met kennis van zaken aan blijven

waarborgen.”

tonen dat boeren hier nodig zijn.”

Biodiversiteit

Trots uitdragen

“Kruidenrijk grasland kan een

“We mogen best wat meer uitdragen

belangrijke rol vervullen in het vergroten

dat we trots zijn op onze bedrijven en

van de biodiversiteit. We moeten dan wel

onze coöperatie. Als coöperatie kun je

weten of het gras dan nog steeds geschikt is voor de koeien, welke gevolgen kruidenrijk

te voorzichtig worden omdat je de stem van velen vertegenwoordigt. Maar we moeten

grasland kan hebben voor de melkproductie, maar

niet te bescheiden zijn. Agrifirm mag dan een

ook bij het inkuilen. In ons district hebben we

grote organisatie zijn, de afstand tussen bestuur

hiervoor een workshop gevolgd van Wageningen

en boer is echt niet groter dan bij een particuliere

Universiteit.”

leverancier.”

in de regio

Droogte

jongeren

12

Corine de Winter, lid Jongerenraad

Potentiële bedrijfsopvolgers binden aan de coöperatie Als lid van de Jongerenraad van Agrifirm kreeg Corine de Winter de mogelijkheid om de Leergang Leiderschap te volgen. Die kans greep ze met beide handen aan. “Ik heb de afgelopen anderhalf jaar ontzettend veel geleerd”, vertelt ze. Haar verworven vaardigheden kan ze de komende twee jaar inzetten voor de Jongerenraad.

werkveld, staat voor Corine

ze aan haar eigen leerdoelen

vast. Twee jaar geleden meldde

en persoonlijke ontwikkeling.

ze zich dan ook aan voor de

“Presentaties geven bijvoorbeeld,

Jongerenraad. “Je ontmoet er

diepgang vinden door het verband

nieuwe mensen en leert er veel

te zoeken tussen verschillende

van”, vertelt ze. Leden van de

stukken tekst, de tijd nemen

Jongerenraad wonen regelmatig

wanneer je iets vertelt, en je

districtsvergaderingen bij om er

verhaal persoonlijk maken om

kennis te halen en te brengen,

je publiek te blijven boeien. We

Als het druk is op het

bijvoorbeeld door het verzorgen

leerden dat het goed is om vooral

akkerbouwbedrijf van haar

van presentaties. “In het

vragen te stellen voordat de

ouders en haar oom, neemt

voorjaar woonden we de online

discussie wordt gevoerd, zodat we

Corine (25) graag vrij om bij te

strategische sessies bij om aan te

met elkaar precies weten waar we

springen. Sinds haar opleiding

geven hoe de coöperatie jongeren

het over hebben.”

Financiële Dienstverlening in

kan verbinden aan Agrifirm.

Dronten en Business Economics

Betrek bijvoorbeeld potentiële

Meer weten over de Agrifirm

in Wageningen, werkt ze als

bedrijfsopvolgers tijdens het

Jongerenraad? Kijk op:

Assistent Accountant bij

adviesgesprek, beloon trouwe

www.agrifirm.nl/

Flynth. Met haar vriend woont

leden en zoek de verbinding met

jongeondernemers

ze in Biddinghuizen op het

jongeren door kennis aan te

akkerbouwbedrijf van zijn ouders.

bieden.”

Strategische sessies

Persoonlijke ontwikkeling

Of ze in de toekomst zelf het

Zelf profiteerde Corine van het

akkerbouwbedrijf zal runnen

aanbod van Agrifirm om de

is nog niet duidelijk, maar dat

Leergang Leiderschap te mogen

ze actief willen blijven in het

volgen. Bijna een jaar werkte

13

innovatie

Expertisecentrum Bloembollenteelt

Duurzaam telen met nieuwe teeltstrategieën en innovaties Hoe kunnen we de bloembollenteelt verder verduurzamen en welke

de toepasser ermee in contact

alternatieven zijn er voor middelen die niet langer gebruikt mogen

kan komen en het middel van

worden? Het zeskoppige projectteam van het Expertisecentrum

het erf kan spoelen. Bolcoating

Bloembollenteelt zet door heel Nederland proeven uit om

droogt snel op, waardoor emissie

antwoorden te vinden op deze vragen. Dennis Meijaard, directeur

wordt voorkomen. ‘Blauwe

sector bloembollen van Agrifirm-GMN, vertelt over de aanpak.

bollen’ worden ze genoemd, maar dat is slechts van tijdelijke aard, aldus Meijaard. “Tijdens

Meijaard: “We zetten proeven

waardoor een alternatief

de proefperiode is een blauwe

uit met innovaties, maar

moet worden gevonden voor

signaalstof aan de coating

onderzoeken ook of we met

de schimmelbestrijder. En

toegevoegd, zodat we goed

een andere systeemaanpak de

steeds vaker stellen burgers

kunnen controleren of de hele bol

weerbaarheid en gezondheid

de bloembollenteelt ter

is bedekt. Zodra deze innovatie

van bodem en plant kunnen

discussie omdat ze zich zorgen

klaar is voor de praktijk wordt de

bevorderen. Bemestingsstrategie,

maken over de invloed van

signaalstof achterwege gelaten.”

de wijze van grondbewerking

gewasbeschermingsmiddelen.

en de keuze van voorvruchten

Zover is het echter nog niet.

kunnen daarbij een rol spelen.”

Bolcoating

De proeven wijzen uit dat de

Het belang is groot: het verliezen

Een innovatie die letterlijk in het

coating werkt, nu moet deze

van het gebruik van chloor

oog springt is Bolcoating. Hiervoor

worden getoetst in de praktijk.

in de tulpen bijvoorbeeld,

werkt het Expertisecentrum

Meijaard: “We moeten alles

stelt telers op zandgrond

samen met Agri Treat Projects.

proefondervindelijk toetsen, dat

voor een flinke uitdaging. Ook

Na dompelen, schuimen of

vergt soms jaren. Maar we zijn

Mancozeb, een basismiddel

douchen van bloembollen

gezamenlijk op de goede weg om

tegen Botrytis, verdwijnt van de

lekken middelen vaak na op

onze klanten steeds duurzamer

lijst met toegestane middelen,

kisten en machines, waardoor

te kunnen laten telen.”

innovatie

14

Agrifirm en varkensbedrijf Egelmeers testen innovatie in praktijk

Experimenteren met een integrale oplossing voor emissies en mest

Ondernemer Math Egelmeers werkt mee aan de ontwikkeling van het innovatieve stalsysteem.

15

innovatie

Een varkensstal die voldoet aan de toekomstige, aangescherpte emissienormen. Centraal staat een integrale aanpak, waarbij de uitstoot van ammoniak en methaan wordt aangepakt vanaf de voorkant van het proces. De drijfmest wordt bovendien bewerkt tot stikstofrijke kunstmestvervanger en grondstof voor biogas en droge mestkorrels. Dat klinkt als toekomstmuziek. Maar onderdelen van dit innovatieve concept zijn perspectiefvol in de praktijk getest.

Agrifirm voert de experimenten uit op het vleesvarkensbedrijf van de familie Egelmeers in Wanroij.

Varkenshouder Math Egelmeers

dichtbevolkt gebied. Daardoor

vindt bestaande technieken zoals

staat de bedrijfsontwikkeling

luchtwassers niet ideaal om

onder druk. De emissie-eisen in

strengere emissienormen op het

Noord-Brabant gaan verder dan

gebied van ammoniak, geur en

elders in Nederland. Wij moeten

fijnstof te halen. Daarom werkt

dus fors investeren voor de

hij mee aan de ontwikkeling

toekomst van ons bedrijf.”

van deze innovatieve oplossing.

De ontwikkeling heeft varkenshouder

Nieuwe emissienorm

Math heeft samen “Het met zijn ouders systeem Wilbert en en zijn heeft potentie, Trudie jongere broer een maar je moet het Willem gemengd bedrijf in op praktijkschaal Wanroij (NB). onderzoeken.” De familie-

Math Egelmeers heel wat tijd en zweetdruppels gekost.

“We hebben van alles meegemaakt.

Van techniek die hapert tot aan gesprongen

mestleidingen. Het is dus niet

onderneming heeft een akkerbouwtak van 30 hectare en

altijd even leuk. Maar de ervaring

vleesvarkens op twee locaties.

is heel waardevol. Dat gaat ons

Math woont met zijn vriendin

zeker helpen bij de keuzes die

Susan en hun drie jonge kinderen

wij op ons bedrijf nog moeten

op de ouderlijke boerderij. Hier

maken”, zegt hij. “We zitten in een

staan twee stallen voor in totaal

>>

innovatie

16

>>

een kleine 5.000 vleesvarkens,

extra energieverbruik nog maar

conclusies trekken als je ’t op

die gehouden worden volgens het

niet te spreken. Het aanpakken

praktijkschaal onderzoekt.”

Beter Leven-concept.

van emissie bij de bron spreekt

De nieuwste stal (uit 2008)

ons meer aan. Daarmee doe

Bewustere consumenten

heeft een luchtwasser. De

je ook iets om het stalklimaat

Het idee voor een integrale

oudste gold bij de bouw in

prettiger te maken voor de dieren

oplossing voor zowel de emissie

1998 nog als milieuvriendelijk.

en voor ons als varkenshouder.”

als de mestverwerking, spreekt

Onder de hokken liggen smalle

Het innovatieve stalsysteem van

de varkenshouder aan. “Willen

mestkanalen en een rioolsysteem

Agrifirm kan bovendien helpen

we als varkenshouders een

waarmee de mest frequent

de mestafzetkosten te beperken,

toekomst hebben, dan moeten

kan worden afgevoerd naar

want de bewerkingsstappen

we kunnen uitleggen wat onze

een gesloten opslag. Daarmee

reduceren het volume, mogelijk

impact is op het milieu en het

is de ammoniak-uitstoot

met 40 procent. “Dat is heel

klimaat. Consumenten zijn steeds

tweederde lager dan die van

interessant om een deel van de

bewuster bezig met de wereld die

een conventionele stal (1,0 kg

kosten terug te verdienen.”

ze doorgeven aan hun kinderen of

per plaats per jaar). Dat is niet genoeg naar de maatstaf van de provincie NoordBrabant: het bedrijf moet uiterlijk 2024 een emissiebeperking van 85 procent

Samen met Exlan Advies, de adviestak van Agrifirm, heeft

“Het aanpakken van emissie bij de bron spreekt ons aan.”

(0,45 kg per plaats per jaar) realiseren.

hij in het afgelopen jaar

kleinkinderen.”

De familie Egelmeers zoekt actief de dialoog met consumenten.

Ze hebben een zichtstal en daarnaast werken ze met

onderdelen

4 andere varkensbedrijven

van het

samen in EigeZwijns. Dat is een

systeem

initiatief voor het vermarkten van

op kleine

varkensvlees met een regionale

schaal getest; in twee

afdelingen. De eerste indicatieve metingen hebben een

herkomst en een duurzaam profiel. Math: “Met EigeZwijns laten we zien dat een modern varkensbedrijf, dat brijvoedering toepast, een veel kleinere

ammoniakreductie van bijna

footprint heeft dan veel mensen

Aanpakken bij de bron

60% opgeleverd. Hiermee lijkt

denken.”

Een extra luchtwasser plaatsen

maximaal 0,45 kg per plaats per

Open staan voor innovaties past

heeft niet de voorkeur van

jaar haalbaar in de afdelingen.

bij die filosofie. “We willen graag

de varkenshouder. “Een

Vanaf het najaar van 2020 wordt

voorop lopen en werken aan een

luchtwasser draagt niets bij aan

de installatie opgeschaald

nog duurzamer varkensbedrijf –

de bedrijfsvoering. Je haalt de

naar de helft van de stal met

en dan bedoel ik ook economisch

ammoniak uit de lucht aan de

16 afdelingen. Spannend, vindt

duurzaam.”

achterkant, that ’s it. Om over het

Egelmeers. “Het systeem heeft

werk dat je ermee hebt en het

potentie, maar je kunt pas echt

17

Mestkanalen en rioolsysteem

Mest strippen en scheiden

Basis van het concept is een stal

De spoelvloeistof is de dunne

Het door Exlan Advies ontwikkelde

met ondiepe mestkanalen en een

fractie die overblijft na het

stalconcept voor vleesvarkens

rioolsysteem waarmee de mest

mestscheiden, en in de mest-

streeft naar een emissiereductie

frequent uit de stal naar een

stripper is ontdaan van ammoniak.

van minimaal 95 procent voor

opslagput kan worden gespoeld.

Behalve deze dunne fractie, blijft na

ammoniak en fijnstof, 90 procent

In de mestkanalen staat

het scheiden ook een dikkere fractie

voor methaan, 50 procent voor

standaard een laag spoelvloeistof

over, die rijk is aan organische

geur in de afdeling en 40 procent

die ammoniak- en geurarm is

stof, kali en fosfaat. Dat is bij

mestvolumereductie. Uitgangspunt

en zuurstofrijk. Dit verdunt de

Egelmeers het eindproduct. In het

is een integrale aanpak, die kijkt

concentratie van ammoniak-

volledige concept van Agrifirm, volgt

naar maatregelen aan de voorkant

stikstof in de mest en zorgt daarmee

vergisting en het drogen en persen

bij het voeren van de varkens en

voor een extra emissiebeperking.

van de dikke fractie tot mestkorrels.

vervolgens naar maatregelen in

Door de verdunning en snelle

Bijkomend voordeel: in de stripper

de stal om emissievorming te

mestafvoer zal ook de geuremissie

verdampt een deel van de vloeistof,

voorkomen. Met daarbij aandacht

afnemen.

het mestvolume neemt daardoor af (met circa 0,4 m3 per vleesvarken per

voor bedrijfsvoering en kosten.

jaar).

Circulaire benadering

Resultaten in 2021

Coöperatief project

“De waarde van het concept is de

De ontwikkeling van het concept

De ontwikkeling en bouw van de

integrale, circulaire benadering”,

ging van start in 2018. Samen met

innovatieve stal in Wanroij is tot

stelt Jan Schellekens, bedrijfs-

Wageningen UR heeft Exlan Advies

stand gekomen dankzij financiering

adviseur van Exlan Advies en

onderdelen op kleine schaal in de

van het ministerie van LNV en

drijvende kracht achter deze

praktijk getest. Vanaf het najaar

coöperatie Agrifirm. Het is bij uitstek

innovatie. “Dit is een totaalaanpak

van 2020 wordt de installatie

een voorbeeld van een project

waarbij we de emissies aanpakken

opgeschaald naar een halve stal. In

waar de coöperatie aan bijdraagt

bij de bron en de nutriënten

2020 en 2021 voert Wageningen UR

vanuit het speciaal opgerichte

maximaal hergebruiken. In de

metingen uit om de emissiefactoren

fonds vanwege de bijdrage aan een

meest complete uitvoering is de

van het systeem vast te stellen. Dat

toekomstbestendige sector. Lees

enige mineralenoutput vloeibare

is belangrijk voor de toepassing

meer over coöperatieve projecten op

kunstmest en droge mestkorrels

van de techniek in de praktijk. De

www.agrifirm.nl/projecten

en is het dankzij de mestvergisting

resultaten komen in de loop van

en aanvullende zonnepanelen

2021 beschikbaar. Ook zal dan

volledig energieneutraal.” De uit de

moeten blijken of het totale systeem

stal vrijkomende ventilatielucht is

ook financieel voldoende perspectief

nagenoeg schoon en geurarm.

heeft.

innovatie

Integraal concept voor emissiebeperking en mestverwerking

mooi werk

18

Wie?

Koen runt samen met zijn vrouw Martine sinds 1 september 2020

Geitenhouder

geitenmelkbedrijf Mekkie. Op dit moment hebben zij 120 geiten,

Koen van Diepen (34)

dat aantal gaat hij de komende twee jaar uitbreiden naar 1.000 melkgeiten. De melk van zijn geiten gaat naar HGM (Holland Goat Milk).

Wat?

Daar maken ze melkpoeder voor babyvoeding. “Een opkomende markt”,

Geiten melken

aldus Koen. “Geitenmelk is makkelijker verteerbaar voor baby’s.

Veel melkpoeder gaat overigens naar China. Daar is op dit

Waar?

moment een grote vraag naar geitenmelk.”

Wijdewormer (NH)

Koen melkt de geiten in een 72 stands carrousel van SAC. De carrousel heeft hij afgelopen zomer helemaal nieuw

Wanneer?

laten bouwen, evenals de stal. Koen heeft bewust

19 november 2020

gekozen voor een carrousel, omdat hij dan het melken alleen kan doen. En aangezien hij geen personeel wil, maar het bedrijf zelf wil runnen, was dat de beste oplossing.

18

19

mooi werk

19

20

Circulaire diervoeding op z'n best Jaarlijks wordt ongeveer 5 miljoen ton reststromen uit de levensmiddelenindustrie verwerkt in vochtrijke voeders. Varkens, kringloopdieren bij uitstek, nemen meer de helft hiervan voor hun rekening en dragen daarmee bij aan een circulaire economie. De TOP-aanpak Brij zorgt dat varkenshouders dit voordeel nog beter kunnen benutten.

Veel varkenshouders ervaren dat ze met vochtrijke

TOP-aanpak Brij

voeders goede resultaten kunnen behalen tegen

In de TOP-aanpak Brij komt alle kennis en ervaring

lage voerkosten. Brijvoer is bovendien een circulaire

bij elkaar. “Het bedrijfsplan biedt onze klanten een

oplossing voor onder andere fritesproducenten, de

gestructureerde benadering om hun resultaten

zuivel- en suikerindustrie en bierbrouwers.

te volgen, verbeterpunten te signaleren en heel

Agrifirm investeert veel in kennis en de ontwikkeling

gericht advies voor een beter resultaat�, legt

van nieuwe producten. Aanvullende expertise komt

productmanager Emilie-Julie Bos uit.

daarbij van gespecialiseerde dochterbedrijven, zoals Bonda als leverancier van vochtrijke voeders, Nuscience voor specialistische ingrediĂŤnten en onderzoekslaboratorium NutriControl.

21

Onderdeel van de TOP-aanpak is bijvoorbeeld de

mengvoeders: gemengde producten met een

'Installatiecheck'. Een ander – nieuw - voorbeeld is

vaste voederwaarde. Deze bieden continuïteit ook

het Hygiëne-abonnement, een tweemaandelijkse

als het aanbod van grondstoffen fluctueert, legt

check-up, met onderzoek van voermonsters en

commercieel directeur Marcel Lipsch van Bonda uit.

gerichte adviezen om problemen met micro-

“Nu bijvoorbeeld bierbrouwers minder produceren,

organismen te voorkomen.

omdat de horeca kampt met Covid-maatregelen,

De specialisten in het brijteam werken met een

is er minder bierbostel op de markt. Voor onze

‘Prestatiescan’ om informatie over de dieren en de

vochtrijke mengvoeders schakelen we dan over

installaties systematisch te beoordelen en vast te

op alternatieven, zodat we dezelfde voederwaarde

leggen. Zo kunnen we situaties beter analyseren

blijven leveren.”

op basis van feiten en ook gemakkelijker onze bevindingen delen.”

Nieuw: all-in-one Een nieuw concept is ‘All-in-one’. Dit bestaat uit

Vochtrijke mengvoeders

één compleet mengsel vochtrijke producten en één

Belangrijk onderdeel zijn hoogwaardige voeders,

aanvullend kernvoer per diergroep, beide specifiek

waaronder het aanbod van Bonda. Dat omvat –

samengesteld per klant, legt Agrifirm-nutritionist

naast enkelvoudige producten – ook vochtrijke

Jan van Gisbergen uit. “Ideaal voor ondernemers die de voordelen van vochtrijke voeders willen combineren met gemakkelijk werken.”

melkvee

22

Het beste resultaat voor jouw bedrijf 1inMelk begint met één

vakmanschap en jarenlange

en de specialist. Iedereen,

gezamenlijk doel: het beste

ervaring, vormen we één brok

van ondernemerscoach tot

resultaat voor jouw bedrijf.

kennis.

klantenservice. Als één team.

Samen 1 in melk.

Liters die zorgen voor een goed rendement, prettig werken en een

Dat, en onze passie voor koeien

toekomstbestendig bedrijf.

en voor boeren. Voor steeds beter boeren, om precies te

Daarvoor halen we alles van

zijn. Daarvoor lanceerden we

stal. Kennis en expertise

de 1inMelk campagne: we laten

op het gebied van voeding,

met een gratis advies zoveel

ruwvoerteelt, veemanagement

mogelijk mensen kennis maken

en bedrijfsontwikkeling.

met onze coöperatie. Zo kunnen

Onderzoek, innovaties en slimme

we de uitdaging om steeds beter

oplossingen, we hebben het in

te boeren samen aan gaan. Met

de vingers. Samen met jouw

de nieuwe leden, jij, je adviseur

www.actie.1inmelk.nl

Vraag en aanbod op één plek met de Stikstofbank Ben je aan het afbouwen en heb je stikstofruimte over? Of heb je juist plannen om uit te breiden maar heb je nog wat meer ruimte nodig? In de meeste provincies is het extern salderen van ammoniak (weer) toegestaan. Met de Stikstofbank brengt Exlan Advies vraag en aanbod bij elkaar.

De stikstofbank is meer dan een marktplaats.

tot een Natura 2000 gebied bepaalt de ruimte die je

Adviseur Johan Nieuwenhuis licht toe: “We gaan

nodig hebt. Het is dus handig om intern te salderen, of

eerst kijken wat er binnen je bedrijf mogelijk is: is er

om oplossingen in de buurt te zoeken. Als het eenmaal

latente ruimte? Wat zijn de mogelijkheden en kansen

zover is helpen we je bij het opstellen en tekenen van

om intern te salderen?”

het koopcontract.”

Hulp bij rekenen en tekenen

Eerste transacties zijn gemaakt

De meeste veehouders hebben niet precies in beeld

De stikstofbank is live sinds 1 oktober en inmiddels

wat de stikstofruimte op hun bedrijf is. “Wij duiken

zijn de eerste transacties gemaakt. Wil je ook

de vergunningen in en brengen het voor je in beeld.

ondersteuning of toegang tot de Stikstofbank? Vraag

Daarnaast zit er wat rekenwerk achter: de afstand

een gesprek aan met een van de adviseurs van Exlan.

23

melkvee

Rendementsmonitor:

Wat houd je onder de streep over?

Eind oktober introduceerde Exlan Advies de Rendementsmonitor.

Deze nieuwe tool geeft inzicht in het saldo van de bedrijfsspecifieke Kringloopwijzer van melkveehouders en praktische handvatten om het rendement te verbeteren. Kees Magré van Exlan Advies legt uit hoe de monitor werkt.

“Hoewel we veel met

Wat is het voor een ondernemer,

van eigen bodem en stikstof- en

melkveehouders overleggen over

welke grondsoort, is er een

ammoniak vraagstukken. Een

de mineralenkringloop, ontbreekt

ruwvoeroverschot of -tekort?

melkveehouder kan bij een

er vaak een financiële vertaalslag.

Wil de melkveehouder de

ruwvoeroverschot bijvoorbeeld

Met de Rendementsmonitor laten

melkproductie verhogen?

kiezen voor natuurbeheer op een

we de ondernemer zien wat hij

“Al deze elementen bepalen

laagproductief perceel.”

onderaan de streep overhoudt.”

onze strategie. Samen gaan

Omdat Exlan de gegevens van

we in gesprek hoe we de

2300 Kringloopwijzers verzameld

Hoe werkt het?

bedrijfsstrategie kunnen

heeft, kunnen melkveehouders

Magré: ‘Met de gegevens van

optimaliseren”, legt Magré uit.

hun gegevens vergelijken met die

de Kringloopwijzer brengen

van melkveehouders in dezelfde

we het voersaldo in kaart. We

Praktisch

regio of met hetzelfde aantal

kijken bijvoorbeeld naar de

De adviezen zijn praktisch

koeien. Maar, vertelt Magré:

bewerkingskosten per hectare,

van aard. “We kijken naar

“De meeste melkveehouders

de opbrengst van het gewas, de

onder andere bemesting,

gebruiken de gegevens toch

ruwvoerkosten, hoe het ruwvoer

voeding en tips om de

vooral om het resultaat op het

in het rantsoen wordt ingerekend

ruwvoeropbrengst te verhogen.

eigen bedrijf te optimaliseren.”

en hoeveel een melkveehouder

Hierbij hebben de thema’s van

aanvoert?” Daarnaast bekijkt de

zuivelondernemingen ook een

www.agrifirm.nl/

Exlan adviseur de bedrijfssituatie.

belangrijke rol, zoals meer eiwit

rendementsmonitor

coöperatienieuws

24

Meedelen in de voordelen van de coöperatie Leden van coöperatie Agrifirm ontvangen jaarlijks een uitkering in de vorm van Ledenvoordeel en Ledenkorting. Wat is het verschil tussen deze twee uitkeringen, waar wordt het bedrag op gebaseerd en wat hebben de activiteiten van Agrifirm in het buitenland hiermee te maken? CFO Margret Kleinsman van Agrifirm legt uit.

“De coöperatie Agrifirm en haar

daarnaast als extra inkomens-

voorgangers zijn opgericht

stroom voor de leden die voort-

als inkoopcoöperatie. Dat de

komt uit de resultaten op de

leden meedelen in de financiële

activiteiten van Agrifirm buiten

voordelen die dit oplevert is een

het ledenbedrijf.

belangrijk onderdeel van het DNA van de coöperatie”, legt Margret

Ledenkorting

Ledenvoordeel

Kleinsman uit. “We zien dat onze

Binnen het oorspronkelijke

De extra inkomstenstroom

leden de laatste jaren ook op

doel koopt de coöperatie in

die Ledenvoordeel heet, komt

andere vlakken verwachtingen

grote hoeveelheden scherp

voort uit de winst die Agrifirm

hebben van de coöperatie, zoals

in en verkoopt de producten

in het niet-ledenbedrijf maakt.

het behartigen van de agrarische

tegen marktconforme tarieven.

Denk aan de winst uit de

belangen in maatschappij en

Het daarbij gerealiseerde

bedrijven in België, de Welkoop

politiek. Naar aanleiding daarvan

resultaat kan gedurende het jaar

in Nederland maar ook China,

hebben we onlangs onze statuten

variëren afhankelijk van actuele

Brazilië, en Polen. “Bij een

aangepast, maar het belang

marktomstandigheden. Aan het

beursgenoteerd- of familiebedrijf

van het gezamenlijk realiseren

eind van het jaar wordt de balans

gaat deze winst als dividend

van het financiële voordeel blijft

opgemaakt en keert Agrifirm na

naar de aandeelhouders”, aldus

daarbij onverminderd groot.”

aftrek van de gemaakte kosten

Kleinsman. “Agrifirm heeft geen

het resultaat uit aan de leden,

aandeelhouders, maar een

De termen Ledenkorting

mits zij voor minimaal

Ledenraad. Die bepaalt welk deel

en Ledenvoordeel werken

€ 2.500,- hebben afgenomen in

van de winst in het bedrijf wordt

soms verwarrend. In het kort:

het afgelopen jaar. De hoogte van

gehouden voor investeringen en

Ledenkorting is een jaarlijkse

de korting is afhankelijk van het

coöperatieprojecten. Het deel

korting naar de leden vanuit het

door een lid afgenomen volume

dat overblijft, wordt uitgekeerd

resultaat dat in het Nederlandse

binnen het voerassortiment en/

als Ledenvoordeel aan de leden

ledenbedrijf is gerealiseerd.

of de omzet in het plantaardig

op basis van de afgenomen

Het Ledenvoordeel staat

assortiment in dat jaar.

producten in dat jaar.”

25

Geen Jongerendag Helaas vindt er in 2021 geen Jongerendag plaats.

De afgelopen twee jaar kwamen begin januari honderden jonge boeren bij elkaar in Theater Orpheus. Dit is vanwege corona op korte termijn geen mogelijkheid. Natuurlijk worden er in de

Agrifirm heeft recent haar statuten aangevuld

tussentijd allerlei alternatieven georganiseerd

met een nieuw doel: ‘bijdragen in de maat-

voor de jonge agrarische ondernemers die zijn

schappelijke acceptatie en de ontwikkeling van

aangesloten bij Agrifirm. Zo heeft de Agrifirm

kennis en visie ten aanzien van het agrarisch

Jongerenraad op 26 november een online video-

bedrijf’. Dit doel is aanvullend aan het hoofddoel

training gevolgd. Ondertussen zijn de plannen

van de coöperatie: het ondersteunen van de

voor de Jongerendag in 2022 volop in de maak

leden in het behalen van een zo goed mogelijk

en willen we daar een onvergetelijke editie van

rendement. Dit is de eerste keer sinds de

maken!

oprichting van de coöperatie Agrifirm 100 jaar geleden dat het doel in de statuten wordt

www.agrifirm.nl/jongeondernemers

gewijzigd.

Agrifirm maakt zich al lang hard voor de positie van de boer door zich in het maatschappelijke debat over landbouw en veehouderij te mengen.

Maatschappelijke acceptatie is namelijk een voorwaarde dat agrariërs ook in de toekomst voldoende rendement te kunnen blijven behalen.

De Ledenraad heeft het voorstel om deze doelstelling van Agrifirm ook in de statuten vast te leggen unaniem goedgekeurd.

Negen nieuwe districtsbestuurders/ledenraadsleden gezocht

Om het doel te ondersteunen, ontwikkelt Agrifirm onder andere coöperatieprojecten

In februari staan de verkiezingen voor de

met praktijkgerichte oplossingen. Agrifirm

districtsbesturen weer op de agenda. We zoeken

maakt zich bijvoorbeeld hard om samen met

in totaal negen nieuwe districtsbestuurders/

partijen in de keten nieuwe verdienmodellen

ledenraadsleden verdeeld over de provincies

te ontwikkelen, waarbij de boer wordt beloond

Friesland, Groningen, Overijssel en Flevoland,

voor zijn extra inspanningen. Daarnaast staan

Noord- en Zuid-Holland, Utrecht en Gelderland,

kennisontwikkeling en -deling hoog op de

West-Brabant en Zeeland en Oost- Brabant.

agenda. Hierbij gaat het om onderwerpen als

Geïnteresseerd of ken je een geschikte

het verbeteren van bodemvruchtbaarheid,

kandidaat? Kijk voor de vacatures en het

het verlagen van stikstofemissies en de

profiel op: www.agrifirm.nl/verkiezing

optimale gewasrotatie. Maar ook kennis over bedrijfsvoering en hoe agrariërs hun opbrengsten kunnen verhogen. Kijk voor meer informatie op www.agrifirm.nl/statuten

coöperatienieuws

Agrifirm vult statuten aan met nieuw doel

26

trendwatching

Welke trends bepalen de transitie in de voedingsketen en hoe spelen ondernemers hier op in? Deze keer: korte ketens.

Kansen voor korte ketens Denk hierbij aan een groothandel, die zorgt voor verpakkingen of een snijderij die het product

Gemma Tacken ONDERZOEKER WUR

kant-en-klaar levert, in exact de gewenste porties. Zeker grotere partijen zijn dit maatwerk gewend geraakt. Dat is niet onrealistisch,

“Ik denk dat er zeker kansen

ze vragen wat gebruikelijk is. In

zijn voor korte ketens. Klanten

ons onderzoek in opdracht van

in bijvoorbeeld de catering of

het ministerie van LNV en de

de horeca vragen er steeds

provincie Gelderland spreken

meer om en die aandacht voor

we van een korte keten als er

lokale producten is dit jaar

maximaal twee schakels zitten

versneld door de coronacrisis.

tussen boer en burger, waarbij

Consumenten, maar ook zakelijke

de boer wel het gezicht van het

klanten, willen vaker weten waar

product is. Dat maakt het product

eten vandaan komt en hoe het

onderscheidend en zorgt ervoor

gemaakt wordt. Wil je zo’n korte

dat het niet anoniem is.”

keten tot een succes maken,

Boeren die dus in een korte

dan moet je je wel realiseren in

keten willen stappen, zouden

de reguliere keten, alle schakels

hun krachten meer kunnen

tussen boer en burger wat

bundelen, met elkaar en met

toevoegen. Als je de keten verkort,

retailpartijen in de markt. Grootte

moet je de activiteiten van die schakels overnemen.

Veel retailpartijen in

“Verplaats je in wat de klant nodig heeft.”

Nederland willen

is hier niet zozeer van belang, maar professionaliteit wel.

Zaken als online bestelsystemen, logistiek en constante

daarnaast dat er

kwaliteit(sbewaking) moeten

nog een schakel

goed op orde zijn. Als aanbieder

tussen boer en

van lokale producten moet je je

consument zit,

verplaatsen in wat de klant nodig

omdat die voor hen gewoonweg nodig is.

heeft en in die belevingswereld wat jij te bieden hebt.”

27

coöperatie Boerenhart voorzien we partijen als horeca en cateraars van streekproducten.

Pieter Vink ONDERNEMER IN KORTE KETENS

PuurDichtbij richt zich op de verkoop aan de consument. Sinds

in te schatten. We merken wel dat

corona gaat PuurDichtbij als een

professionele koks, juist nu gaan

speer, voor Boerenhart zit er niets

uitzoeken of ze in hun zaak iets

anders op dan wachten tot de

met een korte keten kunnen.

horeca weer gaat lopen.

De korte keten gaat zeker als

Boerenhart en PuurDichtbij zijn

apart systeem functioneren

beide een schakel in de korte

naast de reguliere keten.

keten tussen boer en consument.

Consumenten worden zich

Boerenhart zorgt voor de verkoop,

bijvoorbeeld bewuster van

distributie en marketing van

het feit dat wij importeren,

producten die de boer maakt,

terwijl we zelf ook voeding

zoals vlees, zuivel en brood. De

produceren. Waarom

klant bestelt, wij zorgen dat het

aardappels uit Israël

geleverd wordt. Bij PuurDichtbij

halen als we ze hier

doen we hetzelfde, maar dan

ook verbouwen? Dat

voor de consument, die online

gesleep met voedsel

boodschappen bij ons kan

ligt steeds meer onder

bestellen.

een vergrootglas. Korte

Korte ketens waren voor corona

ketens kunnen bijdragen aan

al populair. Consumenten

minder transportbewegingen en

willen weten waar en hoe hun

meer voedselzekerheid.

voedsel geproduceerd is, horeca-

Ook voor boeren zijn er voordelen.

ondernemers willen het verhaal

Zo krijgen ze een eerlijke prijs

achter lokale, verse producten

voor hun product en meer

kunnen vertellen. Corona heeft

waardering. De consument staat

dit in een stroomversnelling

dichter bij de boer en komt meer

gebracht; consumenten bestellen

te weten over wat hij nu precies

veel meer boodschappen online.

doet. Melk komt immers niet

Voor de horeca is dat moeilijker

vanzelf in een pak.”

trendwatching

“Met de

“Een eerlijke prijs en meer waardering voor de boer.”

van de boer

Het echte verhaal vertellen Vleespluimveehouders Johan en Alida Laarman

Inmiddels hebben de winkeliers een netwerk

runnen samen met fruittelers Edwin van Rijn en

van boeren die hun winkel mede beleveren. “We

Joyce Lamers en melkveehouders Geuchien en

kopen bijvoorbeeld aardappels in van de buurman

Geke Schoonvelde boerderijwinkel ‘t Vershuus in

van de familie Van Rijn en ook de zuivel en de

het centrum van hun woonplaats Ruinen.

aardbeien komen van boeren uit de buurt. Die lokale samenwerking is prachtig; we versterken elkaar.”

Voordat Johan het bedrijf twintig jaar geleden overnam, werkte hij in zijn eigen poeliersbedrijf en bij de poeliersafdeling van de Sligro. Die ervaring zet hij sinds 2007 in in de winkel op zijn pluimveebedrijf.

“We verkopen onze kip- en kalkoenproducten daarnaast in ’t Vershuus, de boerderijwinkel in het dorp die ik al vier jaar samen met twee collegaboeren run.”

Zoals in veel dorpen, waren ook in Ruinen de plaatselijke slager en groenteboer gestopt.

Laarman en zijn collega’s, allen lid van Agrifirm, besloten de handen ineen te slaan. Ze begonnen heel kleinschalig met de verkoop van hun streekproducten: kaas, fruit en vlees. “We wilden eerst kijken of het wel aan zou slaan”, glimlacht Laarman. Dat deed het. Inmiddels werken er tien parttime personeelsleden in de winkel, die een jaar geleden verhuisde naar een ander pand. “We zitten vlak bij de supermarkt, dus mensen die inkopen gaan doen, zien ons en kunnen in de buurt parkeren.”

Meer informatie? Kijk op www.vershuus.nl