Better Together 2 - 2020

Magazine voor agrarisch ondernemers | nummer 2 | juli 2020

Better Together

Agrifirm in de regio: Friesland PAGINA 14

Korte ketens als bron van innovatie PAGINA 20

Loonwerker Peter Wieringa

“Met kennis en data helpen we klanten verder�

PAGINA 6

Nieuwe kijk op de toekomst In tijden van crisis wordt eens te meer duidelijk dat, als er één business is die altijd doordraait, het de voedselketen is. Wat niet wil zeggen dat er voor u en ons niks veranderde in de afgelopen tijd. Integendeel.

Net als heel Nederland misten we vaste rituelen en contactmomenten in werk en privé, en zochten we naar manieren om de business toch door te laten gaan. Ik ben ervan onder de indruk hoe onze mensen de schouders eronder zetten en alles op alles zetten om ook op afstand bij te dragen aan het resultaat van onze boeren en tuinders. Dat vraagt soms om creativiteit en flexibiliteit, zowel bij hen die thuiswerken als degenen die juist wel naar hun werkplek in bijvoorbeeld de fabriek moesten, maar ondanks dat is de motivatie onverminderd hoog gebleven. Petje af daarvoor.

Die motivatie geeft ook vertrouwen voor een veranderende toekomst.

Want dat er dingen gaan veranderen, daar twijfel ik niet aan. Meer dan ooit zijn consumenten en bedrijven zich bewust van het belang van gezonde voeding én van een betrouwbare wereldwijde supply chain.

We voelen het risico van een grote afhankelijkheid van overzeese regio’s, en het belang van meer regionale ketens.

Het zijn transities waar we al mee bezig waren, onder andere in ons nieuwe strategische plan, en de huidige crisis zou dit wel eens kunnen versnellen. Daar liggen uitdagingen, bijvoorbeeld op het gebied van de import van soja, maar voor Agrifirm zie ik vooral kansen. Wij zijn als geen ander thuis in alternatieve grondstoffen, circulariteit, en in het toevoegen van waarde met kennis en advies. Het is niet ons doel om de wereld te veranderen, maar we hebben wel een verantwoordelijkheid. Niet in de laatste plaats naar onze boeren en telers, om te zorgen voor een evenwichtige en eerlijke keten en genuanceerde beeldvorming. Met de flexibiliteit en motivatie die ik de afgelopen maanden zag, kunnen we een heel eind komen.

Dick Hordijk CEO Royal Agrifirm Group

2

inhoud 4

10

Innovatie Innovatie in coronatijd

11

Innovatie Sticky Mix: patent

360°

voor uniek product

Fokbedrijf Schimmel 12

Innovatie Onderzoek alternatieven soja in leghennenvoer

6 14

NIEUW:

Agrifirm in de regio

Friesland

Loonwerker wil veranderingen vóór zijn

16

Column Daan Groot

17

Even voorstellen Ledenraadslid Rick de Vor

13

20

Korte ketens: start-ups van de agrarische sector

24

jong

Met je pony tussen de kippen

5 vragen aan Hugo Bens over Boer Bewust

25

Vloggen in plaats van veldbijeenkomsten

18

26

Over Agrifirm • Samenwerking Agrifirm en MS Schippers • TOP-aanpak Brij • Coöperatieve projecten

mooi werk

Weiden in natuurgebied

• Oogstinname weer van start 32

Lef!

COLOFON

Better Together is het relatiemagazine van Agrifirm en verschijnt 4 keer per jaar.

Contact communicatie@agrifirm.com | T 088 -4881000 Fotografie Agrifirm, Ivo Hutten, DS Aerial Concept en realisatie JEEN communicatie Drukwerk Bek, Veghel

3

Fokbedrijf Schimmel Jan Schimmel uit Vinkel (NB) Varkensfokbedrijf met 450 zeugen, 2.100 fokgelten en 1.000 vleesvarkens. Jan Schimmel runt, samen met zijn jongste broer Paul, Fokbedrijf Schimmel.

1 “Het bedrijf is in 1980 gebouwd en in 1989 5

hebben wij het gekocht. Mijn vader zat altijd al in de fokkerij en alle drie zijn zoons wilden gaan boeren. Ik run nu samen met mijn broer Paul deze locatie in Vinkel. Milieu en gezondheid zijn twee factoren die op ons bedrijf een grote rol spelen.”

6 2 “Deze stal hebben wij in 2005 gebouwd en

beschikt over een koeldeksysteem. Lamellen in de put halen de warmte uit de mest. Daar kunnen we het hele bedrijf mee verwarmen, waardoor we bijna geen gas meer gebruiken, en de ammoniakuitstoot neemt af door het koelen van de mest. Echter is dit over een paar jaar niet meer voldoende, waardoor we in deze stal een luchtwasser moeten plaatsen.

3 “In 2010 hebben wij deze stal gebouwd.

Een enorme uitbreiding van ons bedrijf. Wij vinden het belangrijk om bij te dragen aan het milieu.

In 2016 hebben we 1000 zonnepanelen op het dak van deze schuur gelegd. Samen met de warmtepomp die in de andere stal zit, produceren we met deze zonnepanelen genoeg energie voor het bedrijf en het woonhuis.”

4

1

BEDRIJFSONTWIKKELING: VERLEDEN, HEDEN, TOEKOMST

360°

4

4 “Zelf woon ik hier bij het bedrijf en mijn broer

2

woont 5 kilometer verderop. In mijn tuin heb ik een zwemvijver met een strandje aangelegd. In de vijver zit een pomp en die pompt het water naar het rietveld langs het strandje. Hierdoor is er constante stroming in de vijver, waardoor het water altijd schoon blijft om te zwemmen.”

5 “We hebben een eigen geconditioneerde

vrachtwagen met eigen hogedrukspuit, waarmee wij de dieren zelf naar onze 25 klanten brengen.

Persoonlijk contact met onze klanten vinden wij erg 3

belangrijk. Zo weten wij precies wat er bij de boer speelt. Gezondheid staat op nummer 1 in ons bedrijf, daarom komt de vrachtwagen ook nergens anders dan bij de boer.”

6 “Wij zijn inmiddels alweer zo’n 10 jaar lid van

Agrifirm. De nieuwe bulkwagen vind ik er stoer uitzien! We hebben recent ook meegewerkt aan een Agrifirm-promotiefilmpje voor deze nieuwe bulkwagen. Dat heeft mooie shots opgeleverd van ons bedrijf.”

5

Ondernemer Peter Wieringa Bedrijf Loon- en Grondverzetbedrijf Wieringa in Bedum (GR)

6

interview

Loonwerker Peter Wieringa

“Met kennis en data helpen we klanten verder” Verandering is de constante factor in het bijna vijftig jarig bestaan van Loon- en Grondverzetbedrijf Wieringa in het Groningse Bedum. Met een divers en omvangrijk machinepark en vijftig vakbekwame mensen in dienst beweegt Peter Wieringa mee met de veranderende vraag van zijn klanten. Meer nog dan meebewegen, wil hij veranderingen vóór zijn door samenwerking en toepassing van innovaties.

Wat is de grootste kracht van

hij een loonbedrijf over waardoor

je onderneming?

ook akkerbouwwerkzaamheden

“De loonwerksector is sterk in

werden aangetrokken. Sinds ik

flexibiliteit en inspelen op de

het bedrijf in 2001 heb over-

behoeftes van de klanten.

genomen, zijn de veranderingen

Ik denk dat dit ook voor ons

in de regio doorgegaan. Zo ben

bedrijf geldt. Mijn vader Arie

ik vier jaar geleden gestopt

begon het bedrijf begin jaren

met combinen en bietenrooien:

zeventig. Eerst vooral voor de

het is hier boven Groningen

gemengde veehouderij en de

allemaal gras geworden, voor

akkerbouw, later verschoof dat

akkerbouwactiviteiten moesten

naar de veehouderij. In 1993 nam

we verder weg. Er zijn hier veel

>>

7

interview >> goede en mooie veebedrijven

je neemt risico’s als loonwerker.

in deze technologie. Daarmee

met een goede kwaliteit melk.

Meestal pakt dat goed uit en

dragen we aantoonbaar bij aan

Onze activiteiten en keuzes

soms niet.”

het verhogen van opbrengsten

zijn er steeds op gericht om het

en besparingen op kunstmest

opbrengst- en kwaliteitsniveau

Welke besluiten hebben goed

voor onze klanten. Soms pakt een

van onze klanten te verhogen.

uitgepakt en welke minder?

investering minder goed uit. Zo

Dat is ook in ons belang: alleen

“Twee jaar geleden hebben we

hebben we vier jaar lang, zeven

als onze klanten kunnen bestaan,

een NIR-sensor aangeschaft

dagen per week, gevoerd met een

kunnen wij dat ook. Waar we in

voor de hakselaar en voor de

zelfrijdende voermengwagen.

investeren, bepalen we aan de

mest. Daarmee kunnen we nog

Dat bracht niet wat we ervan

hand van de behoeftes van onze

beter inzichtelijk maken welke

hadden verwacht. Door falende

klanten. Je steekt je nek uit en

gehaltes er in de mest zitten en in

techniek legde dit een enorme

de gewassen die we oogsten.

druk op onze medewerkers en

We hebben gekozen voor de Harvestlab sensor van John Deere; die loopt voorop

monteurs. We hebben het besluit om hiermee te stoppen, goed kunnen communiceren naar onze klanten. Door tijdig aan te geven dat we twee maanden later zouden stoppen, konden onze klanten op zoek gaan naar een alternatief. Als je keuzes maakt die in het belang van je klanten zijn, versterk je de relatie en elkaars positie.”

8

interview

“Onze klanten willen het van dichtbij en in de praktijk zien, ter plekke vragen kunnen stellen, hun eigen indruk opdoen.”

Hoe ga je dit realiseren?

“Agrifirm is een van de partners met wie we hiervoor kennis uitwisselen. Met het inzichtelijk maken van oogst- en mestgegevens kunnen we onze klanten gezamenlijk versterken.

Door het coronavirus loopt die

Welke kansen en bedreigingen

Wat is je grootste uitdaging

kennisuitwisseling nu enige

zie je voor de komende 10 jaar?

voor de komende jaren?

vertraging op. We hebben wel

“Voor veehouders is het hier

“Ik wil onze klanten nog

overleg, maar het is vooral

boven de stad Groningen goed

beter kunnen adviseren. Over

belangrijk om elkaar te treffen

boeren. Er is hier letterlijk

rassenkeuze bijvoorbeeld en

op het bedrijf, om opbrengsten

en figuurlijk nog ruimte, er is

graslandbeheer, in de nabije

en technieken met elkaar te zien.

goede grond en er is hier geen

toekomst over het spuiten van

Dat lag door de maatregelen

aangrenzend natuurgebied dat

gewasbeschermingsmiddelen.

een paar maanden stil. Een tijd

ingrijpende maatregelen met

Kennis delen, daar ligt voor mij

geleden hebben we wel een

zich mee zou kunnen brengen.

de grote uitdaging. Zorgen dat

gezamenlijke bijeenkomst in de

De dreiging dat onze klanten

de informatie die wij genereren

schuur georganiseerd over Smart

massaal vroegtijdig zullen

met onze machines, ook bij de

Farming. Daar kwamen zeventig

stoppen is hier dan ook niet

klant komt en dat zij hiermee hun

boeren op af. Onze klanten willen

aanwezig. Uiteraard zullen er

voordeel kunnen doen. Het gaat al

het van dichtbij en in de praktijk

klanten zijn die op een gegeven

goed, maar het kan altijd beter.

zien, ter plekke vragen kunnen

moment hun activiteiten

Ik zou bijvoorbeeld wel een rol

stellen, hun eigen indruk op doen.

staken, maar die bedrijven

willen spelen in de kringloop-

Dat directe contact is ook voor

zullen weer worden voortgezet.

landbouw. De meetgegevens

ons van groot belang.”

Om goed in te spelen op de

die we met het Harvestlab

kansen moet ik er vooral voor

verzamelen, worden op dit

Je leidt het bedrijf nu bijna

zorgen dat we voor veehouders

moment nog niet meegenomen

twintig jaar. Wat geeft je de

een breed pakket aan machines

door de bestaande onderzoeks-

meeste voldoening?

en dienstverlening houden

bureaus. Terwijl we met de sensor

“De afwisseling tussen mijn

met vakbekwaam personeel.

een goede indicatie hebben van

werkzaamheden in de organisatie,

We zijn erkend leerbedrijf, niet

wat we op het land brengen en

de administratie, het contact met

alleen voor de veehouderij maar

er weer af halen. De boer weet

de klanten en de medewerkers en

ook voor cultuurtechnisch werk

per koe exact de hoeveelheid

het bedienen van de machines.

en grondverzetactiviteiten.

melk en gehaltes. Ik kan me dan

Ik ben graag buiten bezig. Het

Met de werkzaamheden die

voorstellen dat je ook precies wilt

mooiste vind ik misschien nog

we leveren kan ik onze mensen

weten wat er per hectare geoogst

wel de voortdurende verandering:

het hele jaar rond aan de slag

wordt, en geen genoegen neemt

ieder seizoen zijn er andere

houden.”

met het gemiddelde van een grote

activiteiten en die afwisseling

grasbult.”

komt ieder jaar terug. Met steeds weer nieuwe kansen.”

9

innovatie

Innovatie in tijden van corona Agrifirm-Ledenraadslid Peter Verhage uit

borden met het assortiment en een pinautomaat

Luttelgeest maakt van fruit uit eigen boomgaard

kunnen wij de consument op een creatieve manier

de alcoholische drank ‘Eau de Vie’. Tijdens de

blijven bedienen. Onze klanten rijden een lus op

coronacrisis zochten ze bij Verhage Fruit naar

het erf waarbij ze langs een raam komen en hun

een originele oplossing om de consument te

bestelling kunnen doorgeven, afhalen en betalen.

blijven bedienen. Het resultaat: een boerderij-

Een extra service vanuit ons voor de consument!

winkel drive-in en ontsmettingsmiddel van alcohol uit de Eau de Vie.

Toen de coronacrisis uitbrak, kregen we de vraag van onze klanten of wij ook ontsmettingsmiddelen

10

“Van oorsprong zijn we een traditioneel fruitteelt-

hadden. Dit zijn wij toen gaan maken in onze eigen

bedrijf. Wij zijn nu de derde generatie en hebben het

distilleerderij. Een goed ontsmettingsmiddel moet

traditionele gaandeweg omgedraaid tot een veel

tussen de 60 en 80 procent alcohol bevatten en er

meer op de consument gericht bedrijf. Voornamelijk

moet een goedje worden toegevoegd waardoor het

met onze boerderijwinkel. Al op de zondag dat alles

niet meer drinkbaar is. Nu verkopen we het bij ons

dicht ging, kwamen wij op het idee om een drive-in te

in de boerderijwinkel en gebruiken we het om de

maken op ons erf. Met een paar strepen op de weg,

winkel te ontsmetten.”

innovatie

Sticky Mix: patent voor uniek product Judith Mensink houdt zich als onderzoeker rundvee bij het Agrifirm Innovation Center (AIC) continu bezig met innovatieve oplossingen voor de agrarische sector. Ze vertelt over de ontwikkeling van het gepatenteerde product Sticky Mix; een nieuw en uniek middel om bij gemengde rantsoenen de kleine delen, zoals meel en mineralen, te laten hechten aan het grovere ruwvoer. vertelt Mensink. “Het unieke van Sticky Mix is dat Inspelen op behoefte

het een fijn meelproduct is dat toepasbaar is in

De onderzoekers van het AIC zijn continu op zoek

aanvullende meelvoeders en ook los te verkrijgen is

naar verbeteringen die aansluiten op de vraag

in zakgoed. Het is daardoor eenvoudig op te slaan op

of behoefte van de veehouder. Mensink: “We

het boerenerf en gemakkelijk te mengen.”

waren bezig met het protocol voor een optimaal mengproces toen er signalen binnen kwamen dat

Patent

er behoefte was aan een beter plakmiddel dat

Bij het AIC werken de onderzoekers met een

selectie in het rantsoen voorkomt én gemakkelijker

innovatiecyclus. Het proces vanaf de ideevorming

is in gebruik dan de bestaande plakmiddelen. Daar

tot het eindproduct duurde bij deze innovatie zo’n

gingen mijn collega onderzoeker Jos van Hees en ik

twee jaar. In de tussenliggende periode is uitgebreid

mee aan de slag.”

onderzoek gedaan en veelvuldig getest om het juiste middel te ontwikkelen. “Toen we tijdens dit

Unieke eigenschappen

proces beseften dat we een uniek product in handen

De onderzoekers stelden zichzelf de vraag: “Kunnen

hadden, besloten we er een patent op aan te vragen”,

we een betaalbaar droog product ontwikkelen dat

aldus Mensink. Met succes. “Het patent beschermt

meer plak oplevert maar pas plakt als het in het

de uitvinding van het product en het voorkomt dat

gemengde rantsoen komt?” Daar zijn ze in geslaagd,

iemand dit zomaar na kan maken of verkopen. Ons doel is om het de veehouder gemakkelijker te maken door continu te onderzoeken hoe innovaties direct of indirect het rendement op het boerenerf kunnen verbeteren. Sticky Mix is daar een mooi voorbeeld van!”

11

innovatie Expertisecentrum Bloembollen zet in op onderzoek Onderzoek naar een steeds

gewasbescherming en bemesting.

het de pioenrozen, in Drenthe

duurzamer teeltsysteem voor een

In de verschillende regio’s richten

en Overijssel lelies en het

toekomstbestendige sector. Dat

we ons op lokale teelten en

onderzoek voor de tulpenteelt

is het speerpunt van het nieuwe

bijbehorende vraagstukken,

vindt plaats door het gehele

Expertisecentrum Bloembollen.

met onze eigen proeftuinen,

land. In Voorhout, de locatie voor

Het Centrum komt voort uit de

maar ook in samenwerking met

de hyacint, is verduurzaming

overname van GMN door Agrifirm

andere proefbedrijven.” Het

een speerpunt. En niet alleen

en bundelt de kennis en expertise

Expertisecentrum telt 1.000

voor telers, ook voor fabrikanten

die zij eerder afzonderlijk

onderzoeksobjecten, zoals

levert het Expertisecentrum

verworven.

vergroening, vitaliteit en de

onderzoeksresultaten

zoektocht naar alternatieven

voor registratie van

Dennis Meijaard is

bij het verdwijnen van

gewasbeschermingsmiddelen.

verantwoordelijk voor het

gewasbeschermingsmiddelen.

Ondanks de coronacrisis kunnen

Expertisecentrum: “Samen met

Zo staan op de hoofdlocatie

klanten de proefvelden dit

producenten, toeleveranciers en

in Breezand de teelten van

seizoen toch bezoeken: in kleine

technisch specialisten werken we

muscari’s (blauwe druifjes),

groepjes en na aanmelding bij de

aan de nieuwste technieken en

narcissen en kleine teelten

teeltspecialist.

inzichten rondom geïntegreerde

centraal. In Venhuizen zijn

Onderzoek alternatieven soja in leghennenvoer In hun onderzoek naar alternatieven voor soja in

ook Europese soja. Belangrijke selectiecriteria

leghennenvoer, kwamen nutritionist Anne ter Braak

waren kostprijs en beschikbaarheid, om de

en onderzoeker Sanne van Ginkel-Ott van Agrifirm

praktische toepasbaarheid te verzekeren.

tot verrassende resultaten. Met alternatieve

Ter Braak: “Ei-concepten zijn in de toekomst

eiwitbronnen blijken goede technische resultaten

mogelijk meer gericht op regionale eiwitbronnen.

haalbaar.

We weten nu dat er goede toepasbare bronnen beschikbaar zijn. Daarmee sluit het onderzoek

12

Op onderzoeksbedrijf Laverdonk werden 3000

aan bij Agrifirms missie voor een verantwoorde

leghennen met alternatieve eiwitbronnen gevoerd.

voedselketen voor toekomstige generaties.”

Dit waren hennen van 42-64 weken leeftijd in hun

“We waren vooral bij de jonge hennen bezorgd

piekproductie en jonge hennen van 17-40 weken in

over groei, eiproductie en bevedering. De hennen

de opstart van de legfase. De onderzoekers testten

presteerden echter boven verwachting. Enkele

grondstoffen die nu ook al worden ingezet, zoals

alternatieve grondstoffen kwamen technisch en

zonnebloemzaadschroot, raapschilfers en maïs

economisch zelfs dicht in de buurt van de overzeese

DDGS, wat vrijkomt bij de winning van alcohol, maar

soja”, aldus Van Ginkel-Ott.

j ng

Pien Schrijver (13) UIT LEMELERVELD

‘Op het biologische pluimveebedrijf van mijn ouders

naar school konden, maakten we zelf

lopen 12.000 leghennen elke dag lekker vrij rond.

een klein springparcours in de wei met

Met vijf hectare grond hebben ze hier ontzettend

ook allerlei hindernissen tussen de kippen.

veel ruimte. De bomen zorgen voor wat schaduw

Een waterbak of een boomstam, dat vinden de

als het warm is. Maar die kippen zijn ook een lekker

kippen alleen maar leuk. Paarden en kippen zijn

hapje voor roofvogels, met name voor buizerds.

helemaal niet bang voor elkaar. Ik maak ook vaak

Onze paarden staan daarom vlakbij en ik loop

foto’s van de kippen. En samen met mijn broer en zus

regelmatig met mijn lievelingspony – Mr. Malibu –

heb ik de afgelopen maanden ook veel geholpen in

een rondje tussen de kippen. Dat schrikt af. Toen

het eierlokaal. Van een beetje meehelpen word je niet

we in de coronatijd niet naar wedstrijden en niet

slechter, zegt mijn moeder.’

13

in de regio

Agrifirm is een landelijke coöperatie, maar juist ook regionaal actief. Wat speelt er in de verschillende districten? We lichten er iedere uitgave een district uit.

De districtsvoorzitter Friesland trapt af en vertelt over projecten, kansen en uitdagingen in zijn district.

District Friesland:

Mensen bij elkaar brengen Indijk (FR)

Districtsvoorzitter Jacob van der Wal (45) woont met zijn vrouw en drie dochters in Indijk, Zuidwest-Friesland, en runt er een melkveebedrijf met jongvee. aan dat mensen zich weinig aantrekken van regels “Acht jaar geleden werd ik gekozen in de ledenraad

om neospora te voorkomen. ‘Die burgers willen maar

van Agrifirm. Ik ben graag bestuurlijk actief, dat heb

van alles’, zeggen zij. Met een clubje mensen zijn we

ik nodig. Samen met anderen dingen realiseren en

in gesprek gegaan en gekomen tot een oplossing

verder kijken dan mijn eigen erf houdt me scherp

die voor iedereen werkt. Eén of twee keer per jaar

en geeft me ook voldoening. Bovendien kan ik

wordt nu een tocht georganiseerd; boeren maaien

zo bijdragen aan het dichter bij elkaar brengen

hiervoor bijvoorbeeld een wandelpad of creëren

van boeren en burgers en het overbruggen van

een bruggetje, er zijn theatervoorstellingen op de

verschillen.

boerenerven en de start vindt plaats op de voergang bij een melkveehouder.

Zo zet ik me bijvoorbeeld in voor de Vereniging voor Dorpsbelangen Woudsend e.o.. Burgers hier willen

Zo breng je mensen bij elkaar en dat vind ik mooi om

fiets- en wandelpaden, en dan het liefst vlak langs

te doen. Het is dan ook precies waar we naar streven

het Heegermeer. ‘Maar die boeren hier, willen niks’,

binnen het coöperatieve district Friesland.”

hoor je dan. Tegelijkertijd zien boeren met lede ogen

14

in de regio

Boer op het podium “Steeds meer leden, ook in onze regio, vinden

samen voor gekozen om het podium op te zoeken en deden

het belangrijk om mee te praten en de stem

we vorig jaar mee aan debatsessies in de Rode Hoed in

van de boer te laten horen. Dat is wel even

Amsterdam, in gesprek met milieu- en natuurmensen.

een worsteling geweest. ‘Maatschappelijke

We merkten dat de bijdragen van boeren daar indruk

discussies lost Agrifirm toch niet op en de brokken zullen er wel duurder van worden’, zo dachten (en zeiden) sommigen. Toch hebben we er

maakten: eerst een deskundige vanuit de landbouw aan het woord met onderzoek en cijfers, en dan een boer op het podium die vertelt hoe het er op zijn bedrijf aan toe gaat.”

Jongeren aan het woord “Jongeren zijn de toekomst van de coöperatie.

Jammer, want we willen weten wat zij willen en

Daar zitten de potentiële bestuurders die

wat ze missen binnen Agrifirm. Nu nodigen we

doorstromen naar de ledenraad. Daarom

voor iedere districtsvergadering twee leden van

organiseert Agrifirm de Jongerendag waar

de Jongerenraad uit, met een doel en een opdracht.

honderden jongeren op afkomen, maar binnen het district hadden we geen goed beeld van wat er in de Jongerenraad gebeurde.

Met hun input kunnen we sneller schakelen en inspelen op behoeftes van jongeren over thema’s als bedrijfsovername en regelgeving.”

Muizenschade en droogte “Bij de projecten die we starten gaat het

hoeveelheid eiwit in het voer. Hoe kun je daar op

vaak om maatwerk. Per regio en per bedrijf.

inspelen als individuele veehouder? Soms volgen

Zo is ernstige muizenschade hier in Friesland

ontwikkelingen elkaar zo snel op, dat bijvoorbeeld

actueel geweest, maar elders in het land

niet duidelijk is welke investeringen echt wenselijk

minder. Een ander thema is de droogte

zijn. Als district willen we op dat soort thema’s

waardoor er nu minder ruwvoer is, en van mindere kwaliteit. Of het terugdringen van de

inspringen: wat zijn de gevolgen voor je bedrijf en welke informatie heb je nodig?”

Natuurinclusief boeren “Voor de komende jaren zal natuurinclusief

mensen zijn van mening dat boeren hier uitgekocht

werken een belangrijk thema zijn, zeker ook

zouden moeten worden, maar het is een belangrijk,

hier in het veenweidegebied in Friesland.

vruchtbaar gebied waar we veel en goede gewassen

Ik heb een goed gevoel bij weidevogelbeheer

kunnen telen. We moeten voortdurend anticiperen

en het beschermen van de natuur, maar het

op nieuwe bewegingen in de maatschappij en

moet wel een verdienmodel zijn. Sommige

meepraten, er niet achter aan lopen.”

15

column

Enthousiasme en scepsis. Dat zijn de reacties die lector 'Innovatief Ondernemen met Natuur' Daan Groot tegenkomt als hij het heeft over natuurinclusieve landbouw. Hij onderzoekt het verdienmodel van voedselbossen en ziet een uitdagende weg, maar een kansrijke toekomst.

“Voedselbos: kansen en uitdagingen om een goede boterham te verdienen” Enthousiasme ontmoet ik vooral bij gedreven

Uit ons onderzoek blijkt dat voedselbos juist voor

initiatiefnemers in den lande en onze studenten

bestaande boeren kansen lijkt te bieden, zeker als

International Food & Agribusiness. Anderen

er sprake is van nog onbenut arbeidspotentieel.

zeggen: ‘Het klinkt mooi, zo’n voedselbos, en het

Een uitdaging kan zijn dat je als boer vooral

zal vast goed zijn voor de biodiversiteit, maar kan

juist veel níet moet doen op het perceel, geen

ik er een goede boterham mee verdienen?’ Onze

onkruid verwijderen bijvoorbeeld. Tijd, energie en

conclusie: de rentabiliteit van een voedselbos ten

creativiteit is van belang voor het zelf of gezamenlijk

opzichte van andere teelten is op termijn beter.

organiseren van afzet, op grotere schaal en met

En dan hebben we alleen gerekend met agrarische

nieuwe organisatievormen. Bij ons onderzoek

opbrengsten. Mogelijke betalingen voor aspecten

worden vaak kanttekeningen gemaakt en dat mag

als waterberging, opslag van CO2, recreatieve

ook, want we hebben we gewerkt met modellen

componenten en natuurontwikkeling hebben we

en aannames. Maar wel heel reële aannames.

geheel buiten beschouwing gelaten en zouden

Pas over acht jaar kunnen we de resultaten hiervan

de business case nog verder kunnen versterken.

in de praktijk terugzien. Het kan echter nog wel eens

Het is vooral de lange aanlooptijd die nieuwe

positiever uitpakken dan we nu voorzien, want we

financieringsconstructies vergt om risico’s weg

zijn echt aan de voorzichtige kant gebleven.”

te nemen. Samen met provincie Noord-Brabant en Stichting Voedselbosbouw Nederland doen

16

we onderzoek bij Voedselbos Schijndel, waar

Daan Groot

20 hectare ‘rationeel’ voedselbos is aangeplant

Is naast lector ook initiatiefnemer en directeur/

om de economische en ecologische effecten

eigenaar van De Natuurverdubbelaars, een

langjarig te monitoren en de business case in de

projectbureau op het gebied van biodiversiteit,

praktijk te testen.

natuurlijk kapitaal en ecosystemen.

even voorstellen Rick de Vor, melkveehouder en nieuw ledenraadslid

“Kennis, kunde en passie van Agrifirm overbrengen naar de leden” Door de coronacrisis heeft hij nog geen vergadering kunnen bijwonen.

naar veenweidegebieden.

Toch heeft Rick de Vor al duidelijk voor ogen wat hij wil bereiken

Dit onderzoek werd gesteund

binnen de ledenraad. “Agrifirm is een bedrijf dat zich kan onder-

door het Nuffield Scholarship.

scheiden met de passie voor de agrarische sector en ik vind dat

Daarnaast experimenteerde

deze passie overgebracht moet worden naar alle boeren.”

hij een aantal jaar geleden met eendenkroos. Hij woont aan

Samen met zijn vrouw is Rick

kennis, kunde en passie die

water waar veel eendenkroos

eigenaar van V.O.F. de Vor, een

Agrifirm heeft over te brengen

in te vinden is en is dat aan zijn

melkveebedrijf in Snelrewaard.

naar alle boeren.”

koeien gaan voeren. Doordat hij

Tot twee jaar terug was Rick

de kroos zelf liet drogen, was het

werkzaam voor Agrifirm in

Onderzoeken en

erg arbeidsintensief. “Toendertijd

de buitendienst en naast zijn

experimenteren

heb ik niet de manier gevonden

taak als lid van de ledenraad

Het nieuwe ledenraadslid is

om het economisch aantrekkelijk

van Agrifirm is hij actief in de

ondernemend en is altijd

te maken, maar als iemand een

ledenraad van FrieslandCampina.

bezig met ontwikkeling en

goede oplossing heeft dan ben

onderzoek. Ook binnen zijn

ik daar zeker voor te porren.”

Nieuwe kansen pakken

eigen bedrijf zoekt hij naar

Rick is enthousiast over zijn

nieuwe kansen. Afgelopen

Voor een overzicht van alle

nieuwe rol als ledenraadslid.

twee jaar was Rick bezig met

ledenraadsleden: kijk op

“Nederland is een kennis-

een wereldwijd onderzoek

www.agrifirm.nl > cooperatie

gedreven land en deze kennis is van groot belang voor de rest van de wereld. Het is bijzonder om te zien hoe wij als klein land onze agrarische kennis kunnen overdragen naar andere werelddelen. Door de coronacrisis heb ik nog geen officiële vergadering van de ledenraad bij kunnen wonen, maar ik kan wel zeggen dat ik iemand ben voor een ambassadeursrol binnen de ledenraad. Ik wil ervoor zorgen dat Agrifirm zich blijft ontwikkelen, nieuwe kansen pakt en uniek blijft in de markt.

Mijn doel is dan ook om de

17

Wie?

In natuurgebied het Anderensche Diep weidt Jos Ubels

Jos Ubels (34)

zijn koeien (hoofdzakelijk Blonde d’Aquitaine) op 250 hectare faunarijk grasland, natte schraallanden en heischraal grasland.

Wat?

De kudde van 300 zoogkoeien loopt in drie koppels in het gebied:

Natuurkoe CV

pinken, koeien met oudere kalveren en een koppel drachtige koeien samen met de koeien met jonge kalveren. Jos’ ouders startten

Waar?

het bedrijf in 1995 op vanuit de visie dat de natuur ten dienste

Anderen (DR)

staat van de koe en de koe ten dienste staat van de natuur.

Het familiebedrijf pacht het natuurgebied voor langere

Wanneer?

tijd van Staatsbosbeheer. Ze onderhouden en

20 mei 2020

beheren het gebied. Op hun hoofdlocatie in Anderen houdt de familie nog eens 400 stuks mestvee en 300 stuks jongvee in potstallen op stro.

18

mooi werk

19

ondernemen

De start-ups van de agrarische sector

Meer waardering voor de boer en een hogere opbrengstprijs. Zijn korte voedselketens dé oplossing voor de hele agrarische sector? “Laten we korte ketens beschouwen als bron van innovatie.”

20

ondernemen “Hallo Nederland! Wij produceren jullie eten.”

Dubbel Drents

Zo begint de campagnevideo van Support your

Gebiedscoöperatie Zuidwest-Drenthe ondersteunt

locals, een landelijke actie om lokale voedsel-

streekproducten met de merknaam Dubbel Drents

producenten onder de aandacht te brengen.

en door producenten in contact te brengen met

De bijbehorende website toont meer dan drie-

speciaalzaken en regionale supermarkten. Dat

honderd voorbeelden van ‘lokale smaakmakers’:

vergroot herkenbaarheid van de producten, en helpt

zuivel- en vleesboerderijen, groente- en fruittelers,

meer consumenten te bereiken. Een voorbeeld is

producenten van producten als brood, bier en

de kaas van natuurboerderij Eytemaheerd in het

wijn, leveranciers van boodschappenpakketten

Drentse Leutingewolde. Dit streekproduct van

en restaurants.

grasgevoerde blaarkoppen ligt als Dubbel Drentse kaas in vijf Coop-supermarkten.

Waarde toevoegen

Er is ook Dubbel Drents brood. Ruim 15 bakkers in de

Support Your Locals is een activiteit van de task-

provincie bakken dit van duurzaam geteelde tarwe,

force die korte voedselketens stimuleert. Deze wordt

spelt en rogge van Drentse akkers. Het assortiment

gedragen door onder andere het Ministerie van LNV en LTO en kan rekenen op support van de provincies en de Rabobank. Wat zijn korte voedselketens?

De taskforce omschrijft ze als ‘initiatieven die inzetten op lokaal voedsel, een eerlijke prijs voor producenten en meer verbinding tussen boeren en stedelingen’.

Volgens de gegevens uit de Landbouwtelling, gepubliceerd op Agrimatie.nl, telt Nederland ruim 3.000 agrariërs die aan huisverkoop doen. De markt voor boerderijproducten is groter omdat er in de praktijk al snel meer tussenschakels zijn, bijvoorbeeld als boeren samenwerken in een lokale afzetcoöperatie en hun producten te koop zijn in speciaalzaken. Ook met een klein aantal extra schakels is sprake van een korte keten,

van het regio-merk omvat verder bier, verse

vindt econoom Jan Willem van der Schans. Hij is al

asperges en koolzaadolie. “Wat we willen bereiken

lange tijd als specialist op dit terrein verbonden aan

is dat de verwerking en de verwaarding van

Wageningen Economic Research, vanaf augustus

voedsel weer terugkeert naar de regio. Dat is goed

werkt hij als zelfstandig onderzoeker. “Waar het

voor de economische ontwikkeling, en stimuleert

om gaat is de vraag of schakels waarde toevoegen

ook de duurzaamheid en leefbaarheid van het

voor de boer.”

platteland”, vertelt coördinator Jan van Goor.

>>

21

ondernemen >> De gebiedscoöperatie ziet nog meer mogelijkheden

de supermarkten, zegt hij. “Wat ons opviel was het

voor Dubbel Drentse streekproducten en zoekt

gestandaardiseerde aanbod met veel bewerkte

telers voor regionaal geproduceerde groenten,

producten en dat het voor consumenten volstrekt

peen en uien.

onduidelijk is waar hun voedsel vandaan komt.”

Vertrouwen

Samen met zijn vrouw

Gevraagd naar de voordelen van korte ketens voor

Stéphanie Vellekoop

de boer, noemt onderzoeker Van der Schans als eerste: het directe contact met de consument.

Als consumenten weten waar hun voedsel vandaan komt, hebben ze meer begrip voor de producent.

Hij roept een voorbeeld uit 2018 in herinnering.

Door de hete zomer was het voor telers moeilijk de minimum-maat voor pruimen te halen.

Het fruit smaakte prima, maar bleef te klein.

Grote partijen werden toen afgekeurd voor verkoop in de supermarkt. “Consumenten die de fruitteler kennen, vinden de kleine maat geen probleem”, stelt Van der Schans.

De korte lijn met de consument biedt nog een groot voordeel. “Je kunt als producent veel gemakkelijker

begon hij in

jouw unieke verhaal vermarkten en een hogere prijs

2014 met

vragen. Je kunt bijvoorbeeld een boerenkaas maken

Boerschappen.

van melk van koeien die alleen maar voer uit de regio

Ze hebben nu

krijgen. Daar bestaat geen officieel certificaat voor.

ruim 40 mensen

In een korte keten draait het om vertrouwen.”

aan het werk en verwerken producten

Waarde hechten aan voedsel

van 120 boeren en

Ook het van oorsprong Brabantse initiatief

tuinders in maaltijdboxen voor

Boerschappen is actief in streekproducten.

particulieren en ze leveren ook aan bedrijven

Dit bedrijf koopt in bij boeren en verwerkt

en horeca.

deze in pakketten met levensmiddelen voor

22

consumenten en bedrijven. “Voor een deel werken

Groot deel van de marge

we samen met ambachtelijke kleinschalige

Klanten van Boerschappen hebben waardering

bedrijven, daarnaast hebben we ook moderne

voor de producenten en willen daarom een iets

leveranciers die innovatieve oplossingen hebben

hogere prijs betalen voor hun boodschappen,

voor de duurzaamheidsvraagstukken van deze

stelt Markusse. Verder krijgen de boeren door de

tijd”, beschrijft medeoprichter Stijn Markusse.

korte lijn met de consument een relatief groot deel

“We zoeken producenten met een verhaal, die

van de marge. “Van onze omzet gaat 70 procent

consumenten een goed gevoel geven. Waar het ons

naar de boeren, 30 procent gebruiken we voor de

om gaat is dat mensen weer waarde gaan hechten

verkooporganisatie, het verpakken en de distributie.”

aan hun voedsel.” Boerschappen is ontstaan uit

Boerschappen werkt nu nog met producten uit

persoonlijke onvrede met het voedselaanbod in

Brabant en Zeeland, maar heeft de ambitie door

ondernemen te groeien naar een landelijke dekking. Markusse:

duurzame zuivel die A-Ware en FrieslandCampina

“We streven naar een omvang waarmee we impact

ontwikkelen voor Albert Heijn laten zien dat er ook

kunnen maken. Maar we hebben niet de illusie dat

grootschalige kansen liggen voor producten met

we supermarkten gaan vervangen. Het belangrijkste

toegevoegde waarde. Hij ziet daarin ook een rol voor

vind ik dat we laten zien dat het ook anders kan.”

leidende marktpartijen als Agrifirm. Bijzondere voeders, gewassen of teeltmethoden kunnen een

“ Ga niet meteen een fabriek bouwen, maar test jouw product en je verhaal in de praktijk.”

onderdeel zijn van een unieke propositie van een boer. Nieuwe lokale ideeën kunnen uitgroeien tot een nieuw verdienmodel. Maar, voegt hij eraan toe: lang niet elk lokaal verhaal leent zich voor een grootschalig verdienmodel.

Klein beginnen Het belangrijkste is dat de producenten goed nadenken over hun product en de aansluiting bij

Bron van innovatie

de behoeften van hun afnemers. Dat benadrukt

Zijn korte ketens de oplossing voor

de onderzoeker altijd in de masterclasses over

de hele sector? Van der Schans:

korte ketens die hij regelmatig voor agrarische

“Dat ligt eraan wie je het vraagt.

ondernemers verzorgt. “Innovaties zijn alleen

Je kunt zeggen: om de wereld te

succesvol als ze een bijdrage leveren aan

voeden hebben we grootschalige

de ‘job to be done’ bij de eindgebruiker.

en efficiënte productiesystemen

Mijn advies is altijd: klein beginnen. Als je

nodig. Aan de andere kant zijn

gezamenlijk regionale zuivelproducten in de markt

er groeperingen die zeggen: Nederland is te klein om grote delen van de wereld te voeden, we hebben nieuwe verdienmodellen nodig.

wilt zetten, zoek dan eerst een pasteurisatievat van 500 liter op Marktplaats. Ga niet meteen een fabriek bouwen, maar test jouw product en je verhaal in de praktijk. Luister naar je potentiële

Als econoom zeg ik: korte ketens vormen in elk

klanten en pas je propositie aan totdat je ze

geval een potentiële bron voor innovatie. Laten we

te pakken hebt. Pas dan kun je denken aan

korte ketens beschouwen als de start-ups voor de

opschalen.”

sector. Een groot aantal kleinschalige initiatieven bij elkaar kan ook een bevolking voeden. Kleinschalige

Allround ondernemerschap

en grotendeels geautomatiseerde systemen komen

Korte ketens zijn zeker niet voor elke boer of teler

steeds vaker voor. Een mooi voorbeeld is ElkeMelk,

een ideale oplossing. “Als je vakman bent met een

waar melk van individuele koeien op de boerderij

focus op efficiëntie en technische resultaten, dan

wordt gebotteld voor verkoop in de supermarkt.

moet je je afvragen of dit iets voor je is. Dan kun je

Straks bestaat er geen bulk meer, maar is elke

beter meedoen in de grote ketens. Bij een korte-

partij uniek.”

ketenstrategie word je aangesproken op allround ondernemerschap. Je hoeft tegenwoordig echt niet

Unieke propositie

meer zelf op boerenmarkten te gaan staan. Maar je

Van der Schans bestrijdt de stelling dat

hebt een goed verhaal nodig en je moet tijd besteden

consumenten geen geld overhebben voor een

aan de organiseren van de verkoop en de distributie.

onderscheidend product. De waardeketens voor

Dat moet bij je passen.”

23

5 vragen aan..

Hugo Bens, bestuurslid Boert Bewust

“ We willen de burger het boerenleven laten zien” Hugo Bens is pluimveehouder in Haps en bestuurslid van Boert Bewust. Daarnaast is Hugo oprichter van Boert Bewust in de streek Land van Cuijk. Boert Bewust zet zich in voor de verbetering van de verbinding tussen boer en burger. Een doel dat Agrifirm, als partner van Boert Bewust, een warm hart toedraagt.

Wat doet Boert Bewust en waar staan jullie voor?

vind je alle informatie over het score-proces.

“100 jaar geleden kende bijna iedereen wel iemand

Daarnaast vinden wij het belangrijk dat de boer echt

die boer was, als ze zelf geen boer waren. Anno 2020

gemotiveerd is en er serieus mee aan de slag gaat.”

is nog maar 0,3 procent van de Nederlanders boer en komt nog maar twee procent op een boerenerf.

In welke streken is Boert Bewust actief en hoe

Boert Bewust wil de maatschappij weer dichterbij

komen Agrifirm-leden in contact met de streek?

de agrarische sector brengen. We willen de normale

“Op dit moment is Boert Bewust in acht streken

burger het boerenleven laten zien. Wij leiden de

actief en we willen graag uitbreiden naar meer

boeren zo op, dat ze zelf in gesprek kunnen gaan

regio’s. Op de website is te zien in welke streken

met de burger. De boer kan zo de kennis delen waar

we al actief zijn. Ondernemers die geïnteresseerd

de burger behoefte aan heeft.”

zijn, kunnen altijd contact opnemen met mij.”

Hoe ben jij zelf terecht gekomen bij Boert Bewust?

Hoe staat het met Boert Bewust in de

“Sinds ik pluimveehouder ben, ben ik al bezig met

coronacrisis?

het verbeteren van de verbinding tussen boer en

“Op dit moment liggen de fysieke evenementen

burger. Zo laat ik de burger ook bij mij op het bedrijf

even stil, maar online zijn wij erg actief.

meekijken en geef ik gastlessen op de HAS. Ik was

Zo organiseren wij virtuele Boert Bewust

al een tijdje opzoek naar een kapstok, en die heb

bord-lanceringen en plaatsen wij veel dagelijkse

ik gevonden in Boert Bewust.”

boerenwerkzaamheden op Facebook. Daarnaast zijn we bezig met het idee om gezinnen op afspraak

Hoe kunnen Agrifirm-leden zich aansluiten bij

langs te kunnen laten gaan bij de boer.”

Boert Bewust?

“Wij werken met zeven scores waar een boer aan moet voldoen om deelnemer te kunnen worden.

Het gaat om de thema’s: maatschappij, milieu,

www.boertbewust.nl

energie, welzijn, diergezondheid, mest en

Coöperatie Agrifirm is partner van Boert Bewust.

beeldkwaliteit. Op de website van Boert Bewust 24

over agrifirm

Vloggen in plaats van veldbijeenkomsten Hellen Lensing is specialist akkerbouw bij Agrifirm. Door de coronacrisis kan zij geen veldbijeenkomsten houden en dus verzint ze samen met haar team een alternatief om de telers te blijven informeren: vlogs vanuit het veld!

In coronatijden is het niet

in de sector. Zo nam ik vorige

vlogs is om mensen warm te

mogelijk om met grote groepen

week samen met Fokko Prins

maken voor het onderwerp. We

het veld in te gaan. Hellen Lensing

bijvoorbeeld een vlog op waarin

krijgen enthousiaste reacties

bedacht samen met haar team

we telers informeren over het

van de telers, maar we moeten

hiervoor een alternatief om de

bestrijden van bonenspintmijt

van tevoren ook goed nadenken

telers toch te bereiken. Ze maakt

door middel van roofmijten

wat we plaatsen. Sommige

vlogs die ze via Whatsapp-

op het aardappelveld. We

onderwerpen kunnen namelijk

groepen verspreidt. “De eerste

demonstreren onder andere hoe

juist ook weer extra vragen

vlog was een soort test, maar

de bestrijdingsmethode werkt,

oproepen. Ik vind het leuk om

omdat het goed uitpakte, werd

wat de telers moeten doen en wat

deze vlogs te maken, omdat ik

het plan steeds groter en binnen

de kosten zijn. Dit is een nieuwe

graag nieuwe dingen uitprobeer

een maand hadden we een

biologische manier van bestrijden

die out-of-the-box zijn!”

compleet vlogschema. De video’s

waar we dit jaar ervaring in op

zijn gericht op actualiteiten

willen doen. Het doel van de 25

over agrifirm

Agrifirm en MS Schippers gaan samen voor de big van morgen Agrifirm en MS Schippers zijn ervan overtuigd dat

Bovendien

bigkwaliteit het thema van de toekomst is voor de

maakt de samen-

zeugenhouderij. Het gaat niet om méér, maar om

werking met Nuscience

betere biggen. Een samenwerking is dan ook een

safe & innovative nutrition, waar prestarters

logische stap. Daarom is de HyCare-methode van

en hoogwaardige drinkwateradditieven worden

MS Schippers onderdeel geworden van Agrifirms

geproduceerd, het mogelijk om voer en drink-

TOP-aanpak Biggen.

water op elkaar af te stemmen en zo optimale omstandigheden voor een goede darmgezondheid

“Voor veel varkenshouders is de gezondheid en groei

te creëren. Een automatisch weegsysteem

van gespeende biggen een uitdaging”, vertelt Ron

biedt continu inzicht in het gemiddeld gewicht

Coppens, verkoopleider Zuid van Agrifirm. “In onze

van de biggen. En varkenshouders die hiervoor

TOP-aanpak Biggen speelt een goede hygiëne altijd

toestemming geven, kunnen hun data straks

al een belangrijke rol. De HyCare-methode geeft de

vergelijken met de anonieme resultaten van

varkenshouder grip op alle aspecten die bepalend

collega’s en daarmee eigen doelen optimaliseren.

zijn voor een gezond bedrijf met zo min mogelijk ziektes.”

Samen voor de big van morgen, is het devies

Uniek aan de samenwerking is het team dat

van deze samenwerking. Coppens: “Dat is geen loze

zich rond de varkenshouder vormt: Agrifirm,

kreet. Onze HyCare-specialisten en de dierenarts

MS Schippers, de dierenarts en de varkenshouder

werken samen met de varkenshouder aan een

werken samen om het beste rendement te behalen.

aantoonbaar betere bigkwaliteit.”

Korting op JOOP Of je nou in de oriënterende fase zit, de overname

bedrijfsanalyse en een SWOT-analyse. Afgestemd

al voor de deur staat of dat je al ondernemer bent

op jouw persoonlijke behoefte en jouw fase op weg

en hulp zoekt om de strategie voor je bedrijf aan

naar het ondernemerschap.

te scherpen: JOOP richt zich op jouw persoonlijke

Het traject duurt maximaal een jaar en de kosten

behoefte als jonge ondernemer. Doe je mee aan

bedragen € 2.150,- (incl. BTW). Ben je lid van

JOOP dan krijg je vier individuele sessies met een

coöperatie Agrifirm? Dan krijg je 50% korting.

ondernemerscoach van Exlan Advies. Voor ieder

26

gesprek krijgt je als deelnemer een opdracht,

Meer informatie en aanmelden:

zoals het maken van een ondernemers- en

www.agrifirm.nl/joop

over agrifirm

TOP-aanpak Brij: een complete en duurzame aanpak voor brijvoer Brijvoer is niet alleen financieel

De TOP-aanpak Brij begint met

actueel beeld hebben en zo nodig

gunstig, maar levert ook een

een gedegen bedrijfsplan op

tijdig met de varkenshouder

belangrijke bijdrage aan het

locatie bij de varkenshouder.

kunnen bijsturen om de doelen

verwerken van reststromen uit

“We formuleren samen met de

te realiseren.” De expertise van

andere sectoren en daarmee

varkenshouder een bedrijfsplan

dochterondernemingen Exlan

aan een circulaire en duurzame

met gerichte doelen die we

Advies, Bonda en Nuscience safe

economie. Agrifirm optimaliseert

structureel monitoren”, vertelt

& innovative nutrition komen

haar brijvoerconcept met

productmanager Emilie-Julie

samen in dit totaalpakket.

de TOP-aanpak Brij: een

Bos. “Onze adviseur brengt

Resultaten van de controles

bedrijfsplan, bedrijfsscan,

met de bedrijfsscan de situatie

worden door de nutritionisten

voeradvies, hygiëneplan

goed in beeld. Scanden we

en specialisten van het

inclusief laboratoriumonderzoek

eerder op momenten dat zich

brijvoerteam geanalyseerd,

en installatiecheck ineen.

een probleem voordeed, nu

de adviseurs maken deze op

bieden we controles op vaste

heldere wijze inzichtelijk voor

momenten, zodat we altijd een

de varkenshouder.”

Coaching bij problemen door corona Agrifirm helpt leden die in problemen komen

kennis, het toekomstperspectief van de onder-

door de coronacrisis. Wie lid is van de coöperatie

neming en de invloed op de ondernemer als mens.

en financiële of persoonlijke problemen ervaart

In het vervolgtraject gaat de coach samen met de

door corona kan gebruik maken van een gratis

ondernemer aan de slag met het besproken traject.

intakegesprek met een ondernemerscoach van Exlan Advies. Na dit gratis gesprek krijgen leden 50 procent korting op het uurtarief, om samen met

Aanmelden voor deze hulp? Neem contact op

de ondernemerscoach de besproken stappen uit

met de ondernemerscoach uit uw sector en

te werken.

regio: www.agrifirm.nl/ondernemerscoach/ Voor vragen kunt u ook terecht bij uw eigen

Tijdens het intakegesprek wordt gekeken naar

Agrifirm adviseur of bel Exlan Advies:

bijvoorbeeld de liquiditeitsbehoefte, de mogelijk-

088 - 488 29 29

heden voor overheidssteun of specialistische

27

over agrifirm

Coöperatie realiseert projecten voor een toekomstbestendige bedrijfsvoering Bodemvruchtbaarheid, biodiversiteit, circulaire landbouw, emissiereducties: voor vrijwel iedere boer zijn het belangrijke thema’s die je als individuele ondernemer echter niet eenvoudig oppakt. Ze vergen gedetailleerde kennis, samenwerking tussen de verschillende sectoren, technologische innovatie en rendabele investeringen op individueel bedrijfsniveau. De coöperatie ondersteunt projecten die leden belangrijk vinden voor een toekomstbestendige bedrijfsvoering.

“Op basis van ledenvoorstellen en

De ledenraad heeft speerpunten

maatschappelijke ontwikkelingen

bepaald en vier programmalijnen

initieert de coöperatie projecten

gedefinieerd:

die voorzien in de behoefte van de leden”, vertelt Auke

1 Circulariteit

Schripsema. In april van dit jaar

met o.a de thema’s alternatieve

is hij aangesteld als Manager

eiwitten, bodemvruchtbaarheid

Ledenprojecten. “Het gaat om

en bemesten met organische

zaken waar boeren voelen dat

meststoffen;

ze iets moeten, maar waar je als individuele ondernemer weinig Auke Schripsema Manager Ledenprojecten

2 Biodiversiteit

handvatten hebt of die te groot

waaronder natuurinclusieve

zijn om alleen op te pakken. Een

landbouw;

belangrijke meerwaarde van onze coöperatie is dat wij deze

3 Meerwaarde uit de markt

thema’s wel kunnen oppakken, en

waaronder ondersteuning van het

de samenwerking met de juiste

Jonge Ondernemers Ontwikkel

partijen kunnen aangaan om het

Programma (JOOP);

behapbaar te maken. Bovendien is onze aanpak de manier om er

4 Klimaatneutraal ondernemen

ook een eerlijke boterham mee te

waaronder een laagemissie

kunnen verdienen, want dat is een

stalconcept en het innovatie-

cruciale voorwaarde”.

programma ‘Next Level Mestverwaarden’.

28

over agrifirm Gouden, groene grondstof Schripsema: “Mest wordt geassocieerd met emissies

afzetmarkten kans van slagen hebben. Schripsema:

van stikstof en fosfaat, maar het is vooral ook een

“We verwachten binnen enkele maanden een

waardevolle grondstof. Is er in Nederland sprake van

keuze te kunnen maken voor de meest rendabele

een overschot, in andere delen van de wereld is

mestverwaardingstechnieken. Na deze keuze wordt

er juist een grote behoefte aan hoogwaardige

de slag naar realisatie gemaakt. Ook zoeken we uit

bemestingsproducten. Met het programma Next Level

welke behandeling van mest op de boerderij nodig is

Mestverwaarden onderzoeken we onder de noemer

om als grondstof te kunnen dienen voor een hoogwaardig

‘Mest, een gouden, groene grondstof hoe de waardevolle

product. Denk aan het gebruik van omgekeerde osmose

componenten in mest op een economisch aantrekkelijke

om hoogwaardige componenten en water te scheiden

manier, internationaal vermarkt kunnen worden.

om emissies te reduceren en kosten te verlagen.

Dit doen we samen met FrieslandCampina, ForFarmers,

De vierde belangrijke component is het bepalen wat

Darling Ingredients International, VanDrie Group,

er in de keten geregeld moet worden om de hoog-

De Heus, het ministerie van LNV en de WUR.” Stap

waardige mestproducten structureel en duurzaam

één is uit te zoeken welke innovaties voor welke

in de markt te kunnen zetten.”

Bodemgezondheid Een ander thema is Bodemgezondheid. “Boeren en telers

waterhuishouding, voedingsstoffen en spoorelementen,

weten hoe belangrijk dit is voor de opbrengst en kwaliteit

nematoden en regenwormen worden in kaart gebracht,

van hun gewassen, maar zien zich geconfronteerd met

zodat een plan van aanpak kan worden gemaakt. Bioclear

zoveel regels, nieuwe producten en technieken, dat het

Earth in Groningen is gespecialiseerd in het meten van

voor hen moeilijk te bepalen is wat werkt op hun eigen

de biologische bodemkwaliteit en maakt het effect van

percelen”, verklaart Schripsema.

maatregelen meetbaar door de aanwezigheid van nuttig

Medewerkers van Agrifirm worden op dit moment opgeleid

bodemleven inzichtelijk te maken. Het laboratorium

tot bodemspecialist, om telers te kunnen begeleiden bij

ontwikkelt hiervoor technieken en groepeert bodemleven

het gebruik van het bodemkwaliteitsplan van de WUR.

in functionele groepen. Op voorbeeldpercelen zullen deze

Een selecte groep telers is al met dit plan aan de slag.

metingen worden uitgevoerd.

Relevante kenmerken van de bodem, zoals structuur,

Verdienvermogen De coöperatie heeft, met input van leden, recent

boeren kan belonen voor het vastleggen van koolstof

een project afgerond rondom het verbeteren van het

uit CO2 in bodem of gewassen. Daarmee dragen boeren

verdienvermogen. Dit heeft geleid tot drie clusters:

bij aan belangrijke milieudoelstellingen via een duurzaam

versterken van het ondernemerschap, verzilveren van

verdienmodel.”

maatschappelijke credits en creëren van nieuwe business

Schripsema: “Er zijn nu veel uitdagingen op het

middels risicodragend participeren. “Deze drie clusters

boerenbedrijf. Het is voor mij dan ook motiverend dat

beleggen we op dit moment binnen de organisatie”, aldus

we echt handen en voeten kunnen geven aan de

Schripsema. Zo starten we onderzoek naar mogelijkheden

vraagstukken en ideeën van onze leden en de grote

van een CO2 creditsysteem waarmee de maatschappij

kansen die we zien.”

29

over agrifirm

Oogstinname Agrifirm weer van start De afgelopen weken is de oogstinname weer gestart.

Deze periode duurt 5/6 weken en Agrifirm heeft dan voldoende voorraad om afnemers de rest van het jaar

70%

te bevoorraden. Akkerbouwers die hun granen (gerst

naar opslaglocaties

en tarwe) leveren aan Agrifirm kunnen hun producten

Dat is op jaarbasis 350.000 ton granen

zelf afleveren bij een van de stortlocaties of Agrifirm haalt het van hun erf op.

30% geoogste

granen rechtstreeks naar afnemers

locaties Agrifirm heeft in Nederland

42 stortlocaties voor GRANEN V anuit de stortlocaties worden de granen door Agrfirm per vrachtwagen of per boot naar een opslaglocatie vervoerd

stortlocatie opslaglocatie s tort- en opslaglocatie biologisch

De granen worden in een

AANTAL REGIO'S af erf opgehaald bij telers 30

Er zijn 7 Agrifirm opslaglocaties in Nederland. VAN DEZE 7 ZIJN ER 5 OOK STORTLOCATIE, 2 ZIJN ALLEEN OPSLAGLOCATIE

Er is 1 opslaglocatie voor

BIOLOGISCHE GRANEN:

Zeewolde

over agrifirm

boeren krijgen ID-kaarten voor elke partij

inzameling

90%

op drie plaatsen in de partij wordt een monster genomen

van de biologische tarwe wordt gebruikt voor humane consumptie

de vrachtwagens worden op de stortlocatie vol en leeg gewogen

monsters testen op vochtgehalte en hectolitergewicht

90 tot 95%

van al het gerst wordt geleverd aan mouterijen (brouwgerst voor bier)

30% van de

informatie komt op de weegbon te staan

tarwevoorraad bestaat uit baktarwe,

70% is voertarwe voor veevoer en diervoeders

in het lab Voertarwe wordt STEEKSPROEFGEWIJS getest op mycotoxines en andere residuen

Duurzame ketens Agrifirm levert tarwe en gerst aan veel afnemers.

Twee daarvan zijn La Trappe en Koopmans.

Met deze twee afnemers heeft Agrifirm een duurzame keten opgezet, van boer tot

Baktarwe

wordt getest op

EIWITGEHALTE

eindproduct. Deze ketens focussen niet alleen op kwaliteit van het eindproduct, maar ook op een duurzame productiemethode.

Voor beide ondernemingen is lokaal werken met een vaste groep telers een belangrijk thema.

De samenwerking gaat verder dan leverancier

Bij brouwgerst wordt er getest op

eiwitgehalte en

volgerstpercentage

afnemers, uitwisseling van kennis is een groot deel van het succes van de keten. Ook uitwisseling van beleving, door bezoeken aan productielocaties of akkerbouwbedrijven, zorgt voor een grote onderlinge betrokkenheid.

(DIKTE VAN DE KORRELS)

31

lef!

Wie? Freek van Leeuwen Stap?

Zet zorg voor de natuur centraal in de bedrijfsvoering

Freek van Leeuwen En verder?

Samen met zijn vrouw is Freek eigenaar van boerderij de Vierhuizen. Een klein biologisch

Zet zich in voor de natuur

familiebedrijf, gevestigd in Leidschendam.

“Tijdens mijn vorige baan bij de agrarische

Op de boerderij wordt ook biologische

natuurvereniging in Noord-Holland, maakte

kaas gemaakt en onder eigen merk verkocht (Wilde Weide Kaas).

ik kennis met het fenomeen particulier natuurbeheer. Ik had vroeger nooit gedacht dat ik de boerderij zou overnemen, maar ben gaan zoeken naar een manier die bij ons past. Toen de provincie onze aanvraag goedkeurde om de bestemming van de grond om te zetten in natuurontwikkeling, besloten Nicole en ik de stap toch te zetten.

Op boerderij De Vierhuizen staat de zorg voor de natuur centraal.

Ik vind dat het een bepaalde mindset is die in je moet zitten en dat je het niet moet doen voor de subsidie. Ons grasland is onderdeel van het Nationale Natuurnetwerk, maar ook op het boerenerf zijn diverse maatregelen getroffen om de natuur te bevorderen.

Weidevogels, vlinders, kikkers en andere dieren zijn voor ons net zo belangrijk als de koeien. Op het erf vind je onder andere een paddenpoel, hoogstamboomgaarden en een grote Wilde Weide tuin. Wij willen dat mensen het gevoel hebben dat ons bedrijf een oase van groen is. Zo wordt ook onze Wilde Weide Kaas met oog voor de natuur gemaakt. Wij vragen een meerprijs voor ons regionale biologische product, maar het natuurbeheer is daar een onderdeel van.�