Better Together 1 - 2020

Magazine voor agrarisch ondernemers | nummer 1 | april 2020

Better Together

Laat innovaties tot bloei komen PAGINA 16

Jaarbericht Agrifirm 2019 PAGINA 20

Akkerbouwer Willem Voncken

“Streef je eigen doelen na, niet die van de buurman�

PAGINA 6

Trots 2019 was een bewogen jaar voor velen in de agrarische sector.

Allereerst natuurlijk vanwege het feit dat de sector luid van zich heeft laten horen. Ondernemers in onze sector voelen zich in de verdrukking gebracht. Ondanks dat voelen we ons aangesproken om maatschappij-brede thema’s op te lossen.

Agrifirm staat naast de boer en teler, onder andere met onze campagne #trotsopdeboer. Een actie naar het publiek toe, maar zeker ook achter de schermen. Met het aanreiken van kennis en informatie aan de landelijke en provinciale politiek, maken we inzichtelijk hoeveel de landbouw al doet en laten we zien welke kansen er zijn om met een consistent beleid en het doorzetten van de huidige mogelijkheden stappen te blijven zetten.

Ook voor Agrifirm zelf was het een uitdagend jaar, vanwege ontwikkelingen in binnen- en buitenland. Dat heeft zijn weerslag gehad op het financiële resultaat over 2019. Meer hierover lees je vanaf pagina 20 in deze Better Together.

Juist in zo’n jaar als afgelopen jaar wordt zichtbaar dat we als sectoren binnen de coöperatie en erbuiten samen moeten optrekken en met één geluid naar buiten treden. Onze coöperatieve structuur kan en zal hier een grote rol in spelen en ik ben er trots op dat we als Agrifirm die rol kunnen vervullen. Samen bereiken we meer.

Arian Kamp Voorzitter Raad van Commissarissen Royal Agrifirm Group

2

inhoud 4

10

Innovatie Voorkom verrassingen in de opstart

360°

11

Melkveebedrijf Elshof

Innovatie Onderzoek emissiearme geitenvloer

12

Innovatie Veldbonenproef

6 13

Innovatie Agrifirm helpt telers met PlanetProof keurmerk

Akkerbouwer experimenteert met pindateelt

14

16

Innovaties tot bloei laten komen

20

Jaarbericht Agrifirm 2019

24

Column Karolien Hupkes

26

5 vragen aan Jannie Lamberts, Stichting Zorg

mooi werk

Voeren met de Airmix voermengwagen

om Boer en Tuinder 27

Over Agrifirm Gebruik je boerenverstand

25

27

Over Agrifirm #ThinkPig voor een trotse sector

29

Over Agrifirm Kort nieuws

jong

Spreekbeurt in de stal

32

Lef!

COLOFON

Better Together is het relatiemagazine van Agrifirm en verschijnt 4 keer per jaar.

Contact communicatie@agrifirm.com | T 088 -4881000 Fotografie Agrifirm, Ivo Hutten, Wouter Borre, Jan van den Brink, iStock Concept en realisatie JEEN communicatie Drukwerk Bek, Veghel

3

Melkveebedrijf Elshof Henk en Trienke Elshof uit Oldetrijne (FR) Melkveebedrijf met 240 melkkoeien en 110 stuks jongvee. Huiskavel van 90 hectare grasland, plus 25 hectare bouwland.

3

1 “We geloven in kringlooplandbouw”, vertelt Henk.

“We melken nu ruim 20.000 liter per hectare. Als we zouden willen groeien, moeten we ook meer land hebben. De stal heeft capaciteit voor 300 koeien, maar zoals het bedrijf nu is ingericht is het met één persoon goed te behappen. Al het stalwerk doen we zelf en dat kan omdat het bedrijf efficiënt is ingericht.

Het plezier in het boeren staat voor ons voorop.”

2 Alle daken liggen vol met zonnepanelen, in totaal

hun melkveebedrijven samenvoegden in de

daarmee genoeg energie voor het eigen bedrijf en

ruilverkaveling. In 1981 is het overgenomen door

voor nog 200 gezinnen. “Gas gebruiken we niet:

de ouders van Henk, die het stokje in 1993 weer

de stal, het woonhuis en het gastenverblijf worden

overdroegen aan hun zoon en schoondochter.

verwarmd met de restwarmte van de melk. We over-

Het tweede woonhuis wordt nu verhuurd.

wegen een elektrisch voersysteem om nog meer uit eigen stroom te halen, en minder CO2 uit te stoten.”

4

3 Het bedrijf is ontstaan doordat twee vrienden

een halve hectare. De familie Elshof produceert

4

BEDRIJFSONTWIKKELING: VERLEDEN, HEDEN, TOEKOMST

360°

1

2

5

4 Op de plek van de oude melkstal staat nu een

5 De ligboxenstal is in 2003 gebouwd en zes jaar

werkplaats met gastenverblijf. “Een mooi erf vinden

later verlengd tot een totale lengte van 170 meter.

we belangrijk, en we wilden een veilige bergruimte

Henk: “De stal is recht toe, recht aan, met alle dieren

voor gereedschap en onze hobby, Harley Davidson

in één ruimte. Dat werkt efficiënt en dat scheelt tijd

motoren. Het gastenverblijf is een luxe vakantie-

en geld. We streven niet naar de hoogste productie,

appartement dat we verhuren via Airbnb. We zitten

wel naar prettig werken met gezonde koeien.”

in een toeristische regio en zo kunnen we mensen ook wat meegeven over de melkveehouderij.”

5

Ondernemer Willem Voncken uit Trintelen (Limburg) Bedrijf Samen met zijn ouders teelt Willem aardappelen, uien, suikerbieten, tarwe, gerst, mais, soja en veldbonen. Daarnaast hebben ze 10 hectare grond in natuurbeheer.

Willem is lid van de Agrifirm Jongerenraad en bestuurslid van het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK).

Akkerbouwer Willem Voncken experimenteert met pindateelt in Limburg

“Streef je eigen doelen na, niet die van de buurman�

6

interview

Het akkerbouwbedrijf van de familie Voncken ligt midden in het Limburgse dorp Trintelen.

Vanuit het keukenraam kijken ze uit op het heuvelachtige landschap, met aan de horizon het drielandenpunt. Als ondernemer vindt Willem het belangrijk om altijd te blijven innoveren: “Deel ieder jaar 5 procent van je bedrijf anders in.

Doe niet wat je pa al vijftig jaar deed, tijden veranderen dus zorg dat je mee kan met de tijd.”

Twee jaar geleden is Voncken een proef met pindateelt gestart.

Hoe kwam je op het idee om pinda’s te telen in Nederland?

“Heel eerlijk: geen idee. Ik kwam het gewas tegen op internet en ik dacht, waarom niet? Ik zag wel wat in de uitdaging. Het klimaat is hier namelijk niet direct geschikt voor dit gewas omdat de zomers niet lang genoeg zijn. Maar wie weet, mais was ook ooit een tropisch gewas.”

En, hoe bevalt de proef met pinda’s?

“Het is inderdaad lastig om de pinda’s goed te laten groeien, doordat het in de herfst al snel te nat is. Vorig jaar hebben we 2.000 planten in de grond gestopt waarvan we er maar 20 konden oogsten.

>>

7

interview >> De pinda’s die we oogstten smaakten goed, maar er

is om voorlopers in de sector een extra duwtje in de

valt nog een hoop te verbeteren. Er is nog helemaal

rug te geven om de hele sector naar een hoger niveau

niets voor de pindateelt in Nederland: geen kennis,

te brengen.”

geen machines. Via mijn Nuffield Scholarship ben ik nu wel in contact met buitenlandse boeren die

Wat wilde jij graag leren tijdens je reis?

ervaring hebben met pinda’s. Hopelijk kunnen zij

“De vraag die ik mezelf stelde was ‘Wat telen we

mij verder helpen.”

in de toekomst in Nederland?’. Vandaar ook mijn proef met pinda’s. Maar tijdens mijn reis ben ik

8

Je noemt het Nuffield Scholarship, wat is dat?

door een ander vraagstuk gefascineerd geraakt.

“Het Nuffield Scholarship is een programma van

Overal waar we kwamen werd namelijk over hetzelfde

18 maanden waarin je enkele weken over de wereld

probleem gepraat: vergrijzing in de landbouwsector.

reist om kennis te delen met buitenlandse collega’s

Overal ter wereld nemen steeds minder jongeren de

die ook Nuffield Scholar zijn. Aan de hand van een

boerderij over. Gelukkig is er binnen het scholarship

onderzoeksvraag kunnen Scholars in andere landen

de kans om je vraag bij te stellen. Ik bekijk nu waarom

je helpen door jou te linken aan hun netwerk en

je wel of geen boer wil worden. Wat zijn de grootste

omgekeerd hetzelfde. Het doel van het scholarship

obstakels.”

interview Wat denk je dat de redenen van vergrijzing

melken en de grootste trekker hebben.’ Het was

in de sector zijn?

makkelijk om zo snel te oordelen, maar je kent de

“We zitten tegenwoordig met grote uitdagingen,

achtergrond niet. Als het doel van deze boer was

regelgeving die niet altijd meewerkt, druk op

om er alles aan te doen om ooit die grote trekker te

de prijzen en nog veel meer. Dit werkt niet mee

kunnen kopen is hij een goede ondernemer, want

om jongeren enthousiast te krijgen. Wat mij is

zijn doel was bereikt. Dit voorbeeld liet me zien dat

opgevallen tijdens de reizen, maar ook in Nederland,

iedere ondernemer zijn eigen doelen nastreeft.”

is dat boeren geneigd zijn te veel de negatieve kanten van het beroep uit te dragen. Terwijl er zoveel meer positieve kanten aan ons beroep zitten.

Wanneer jij als zoon of dochter je ouders veel hoort klagen werkt dat niet motiverend. Het begint dus bij onszelf. Wanneer we de mooie dingen van ons beroep belichten krijgen we de jongeren ook enthousiaster. Iedere beroepsgroep heeft zo zijn problemen, maar we zijn als boeren toch ondernemers, in staat om er het beste uit te halen

“Als je zelf de formule van je bedrijf niet verandert gaat de uitkomst ook niet veranderen.”

en er het mooiste van te maken?”

Hoe was dat bij jou? Want jij hebt als jongere

Wat is de belangrijkste les die je hieruit

wel besloten boer te worden.

meeneemt in je eigen bedrijf?

Lachend: “Bij mij was het al bekend dat ik boer wilde

“Een van de boeren met wie ik op reis was zei: ‘De

worden vanaf het moment dat ik kon praten. Ik heb

definitie van gek zijn, dat zijn eigenlijk boeren. We

nooit getwijfeld om een ander beroep te kiezen. Ik

herhalen ieder jaar dezelfde formule, maar hopen

ben op mijn achttiende het bedrijf ingestapt, wat

wel dat de uitkomst beter is.’ Je kan niet jaar op jaar

redelijk jong is voor deze tijd. Ik vind boeren een

hetzelfde gewas telen, niks veranderen, maar wel

prachtig beroep. Je bent afhankelijk van het weer,

hopen dat de prijs beter wordt. Als je zelf de formule

dat kan je frustreren. Maar niet weten of je volgende

van je bedrijf niet verandert gaat de uitkomst ook

week het veld in kan, letterlijk overgeleverd zijn aan

niet veranderen. Daarom wil ik elk jaar een deel van

de natuur, dat ervaar ik zelf als ultieme vrijheid. Geen

mijn bedrijfsvoering anders doen. Het is daarvoor

8 tot 5 structuur maar werken wanneer de natuur

belangrijk om je doelen voor je bedrijf helder te

het toelaat.”

hebben en te weten waar je naartoe wilt. Dit is natuurlijk voor iedereen anders, maar zorg er dan

Je hebt tijdens je reis veel mensen gesproken.

ook voor dat je je eigen idealen nastreeft en niet

Wat blijft je bij?

die van de buurman.”

“In Japan kwamen we op een boerderij, waar op het eerste oog niets van klopte. We zagen een stal met twee melkrobots, daarnaast een stal waar nog in de melkput werd gemolken, en daarnaast nog een stal waar de koeien met de hand werden gemolken.

Op het erf stond een enorme Fendt, met een heel klein maaiertje erachter. We zeiden tegen elkaar: ‘Deze boer snapt er niets van. Koeien aan de ketting

9

innovatie

Voorkom verrassingen in opstart Op de kaart noteert de melkveehouder onder andere de conditiescore van de droge koe, de kwaliteit en hoeveelheid van de biest en ketongehaltes in de melk.

Samen met andere ingevulde observaties geeft de kaart een duidelijk beeld van de opstart De transitiekaart.

van zowel kalf als koe.

Een goede monitoring tijdens de opstartperiode

De veehouder bespreekt de transitiekaart met de

kan onaangename verrassingen bij kalf én koe

Agrifirm-adviseur om samen keuzes te maken voor

voorkomen. “Met simpele graadmeters kun je

de optimalisatie van de droogstandsaanpak en

knelpunten in de opstart voorspellen, en vroegtijdig

opstartperiode. “De kaart is al in gebruik genomen

ingrijpen. Dat bespaart veel tijd en moeite”, vertelt

door een heel aantal melkveehouders”, vertelt Papen.

Jorien Papen, productmanager Rundvee bij Agrifirm.

“Zij geven aan dat ze bijvoorbeeld sneller de link zien

Deze gedachtegang is het uitgangspunt van het

tussen veranderingen in het rantsoen en de opstart van

onlangs gelanceerde transitieconcept Dry2Fit

de koe. Dit geeft meer grip op de situatie en

van Agrifirm. Een onderdeel van dit concept is de

kansen om bij te sturen.”

transitiekaart. Deze kaart is de connectie tussen Dry2Fit en het jongveeconcept DairyStart®.

Lees meer op www.agrifirm.nl/dry2fit.

Optimale opstart met anionische zouten

10

Koeien die op het oog goed

zouten te voeren kun je deze

calciumstofwisseling actief,

opstarten, kunnen toch last

onzichtbare vorm van melkziekte

waardoor de koe door een

hebben van subklinische melk-

voorkomen.

minder diepe calciumdip gaat

ziekte. Subklinische melkziekte

Tijdens de droogstand wordt

rondom het afkalven.

is een calciumtekort in het

de calciumstofwisseling van de

bloed, zonder dat de koe

koe wat ‘lui’. Daardoor neemt

Jorien Papen: “We zien dat

ziektesymptomen vertoont.

de koe minder calcium op uit

op deze wijze de koeien beter

Ze lijkt dus gezond, maar is het

haar voeding en uit haar botten.

en voorspelbaarder opstarten.

niet. Dit heeft een negatieve

Door anionische zouten te voeren,

De anionische zouten worden

invloed op onder andere

gaat de koe calcium uitplassen,

als mineralen gevoerd aan

de melkproductie en de

waardoor een calciumtekort

de koe en zijn sinds kort in

vruchtbaarheid. Voor iedere

ontstaat. De koe wil dit tekort

verschillende vormen

koe met zichtbare melkziekte,

vanzelf aanvullen en gaat daarom

(Dairyfit KAV & Soychlor)

zijn er ongeveer vier dieren

meer calcium opnemen uit

bij Agrifirm verkrijgbaar,

met onzichtbare, subklinische,

het voer en vrijmaken uit haar

als onderdeel van de

melkziekte. Door anionische

botten. Op deze wijze blijft de

transitieaanpak Dry2Fit.”

Agrifirm en ID Agro onderzoeken emissiearme geitenvloer De High Welfare Floor voor geitenstallen is een veelbelovende innovatie die de sector helpt verduurzamen.

Mest en urine worden namelijk al bij de bron gescheiden. Bij geitenhouder Johan van Heesch is een deel van de potstal vervangen door deze High Welfare Floor. De resultaten zijn goed.

“Wij vinden het belangrijk dat de geitensector kan

heel exacte weergave van de emissie. Daarnaast

blijven ontwikkelen. Daarom hebben wij samen met

onderzoeken we ook de mineralensamenstelling

ID Agro besloten tijd en geld te investeren in het

van de urine en mest. Omdat deze direct van elkaar

onderzoeken van deze innovatieve vloer. Als deze

gescheiden worden - de urine loopt door de vloer

vloer goedgekeurd is, biedt dat onze geitenhouders

heen, de mest blijft liggen - kan de geitenhouder

mogelijkheden om te blijven ontwikkelen”, legt

deze ook apart opslaan en afzetten of uitrijden.

Wilbert Leermakers, verkoopmanager Geiten en

Ook op dat vlak zien we nog enorme kansen als het

Vleesvee, uit.

gaat om ammoniakemissie”, licht projectleider Elroy Vlemminx van Agrifirm Exlan enthousiast toe.

Urine en mest bij de bron scheiden

Op dit moment zijn er drie metingen geweest bij

“Met de Lindvalldoos meten we de ammoniak-

Van Heesch, de resultaten zijn veelbelovend.

emissie van zowel de pot als de High Welfare

Samen met ID Agro presenteert Agrifirm deze daarom

Floor. Deze unieke casecontrolmeting geeft een

binnenkort bij vergunningverlenende instanties.

11

innovatie Veldbonen: interessant eiwit in veevoer Het gewas veldboon staat steeds

samen”, legt commercieel

Amperse verwacht dat het areaal

meer in de belangstelling. Ver-

manager Granen Arco Amperse

veldbonen in Nederland, nu

werkt in veevoer zorgt het voor

uit. “We starten dit jaar op

enkele honderden hectares,

een krachtig rantsoen en het sluit

verschillende proefvelden. Ook in

de komende jaren toeneemt.

aan bij het streven naar meer

de verwerking doen we proeven

“De soja die in Nederland geteeld

circulariteit. Voor akkerbouwers

en dat willen we volgend jaar nog

wordt, is bedoeld voor humane

zijn veldbonen een mogelijke

verder uitbouwen. Dit eerste jaar

consumptie. Veldbonen kunnen

invulling van een verbreding

gebruiken we om ervaring met

de rol van lokale grondstof voor

van het bouwplan. In een

het gewas op te doen. We testen

eiwit in veevoer vervullen.”

speciale veldbonenproef brengt

onder andere de kwaliteiten van

Agrifirm de kwaliteiten van de

de verschillende rassen, hoe ze

Akkerbouwers en veehouders

verschillende rassen in kaart.

verwerkbaar zijn, het resultaat

die interesse hebben om deel te

bij de verschillende diergroepen

nemen aan de proef, kunnen zich

“Met de veldbonenproef brengen

en de teelttechnische

nog aanmelden.

we akkerbouw en veehouderij

eigenschappen.

Eén jaar Trips Coach: klaar voor marktintroductie Agrifirm en HLB Groene Vlieg lanceerden in 2019 Trips Coach, om telers

plaag beter onder controle krijgen

te helpen op het juiste moment middelen tegen trips in te zetten.

met Trips Coach. “Dit sterkt ons in

Kenniscoördinator Category Management Gewasverzorging Harry

ons voornemen om de pilot om te

Roerink vertelt over de ervaringen tot nu toe en de plannen voor 2020.

zetten naar een marktintroductie later dit jaar”, aldus Roerink.

Trips Coach werkt met een graad-

veel te lijden had van trips. “We

dagen-app en vangplaten in het

blijven Trips Coach vooralsnog

Populatieontwikkeling

veld. De app berekent de gemid-

inzetten voor uien, omdat we

Intussen werkt Agrifirm aan een

delde dagtemperatuur. Als deze

ons daar eerst zo goed mogelijk

model om de populatieontwikkeling

stijgt, is dat het teken voor de

in willen bekwamen”, legt

van tripsen te simuleren, om zo

teler om in het veld te gaan kijken.

Roerink uit. “We denken wel aan

trips nog beter onder controle te

Op basis van de vondsten in de

uitbreiding naar prei, spruiten,

krijgen. “Als eenmaal duidelijk is

vangplaten, kan de teler gericht

knolselderij en spruitkool, omdat

hoeveel dagen een ei nodig heeft

besluiten wanneer hij middelen

daar veel vraag naar is.”

om larve en vervolgens vlieg te

tegen trips in moet zetten.

12

worden, kunnen daarmee gerichter Van pilot naar marktintroductie

middelen worden ingezet”, zegt

Uitbreiding naar andere teelten

2019 was een jaar met lage

Roerink. “Het ene middel werkt

Trips Coach begon vorig jaar bij

tripsdruk, maar Roerink krijgt

namelijk beter op larven, waar

wijze van pilot in de uienteelt,

desondanks al signalen dat

het andere beter werkt tegen

omdat die in 2018 buitengewoon

de deelnemende uientelers de

volwassen dieren.”

innovatie

PlanetProof: hoe helpt Agrifirm telers voor dit keurmerk?

Veel telers die Nederlandse supermarkten beleveren, zijn verplicht om hun gewassen PlanetProof te telen. De specialisten van Agrifirm ondersteunen telers in de vraagstukken die hierbij komen kijken.

Teeltspecialist Vollegrondsgroente Ronald Hendriksen legt uit hoe zij dit doen.

‘On the way to PlanetProof’ is de internationale

gewas”, legt Hendriksen uit. Daarnaast berekent

opvolger van Milieukeur. Het keurmerk bestaat

Agrifirm de milieubelastingspunten via de CLM

uit negen thema’s met zowel verplichte eisen als

Milieumeetlat, de basis voor de gewasbescherming

keuzemaatregelen: Energie, Gewasbescherming,

volgens PlanetProof. Ook de wettelijk verplichte

Biodiversiteit en landschap, Bodemvruchtbaarheid,

Gewasbeschermingsmonitor biedt relevante

Bemesting, Water, Lichtafscherming, Afval en

informatie die Agrifirm inzet in de ondersteuning

reiniging en Verpakking. Telers kunnen met keuze-

van telers op het gebied van PlanetProof.

maatregelen bonuspunten krijgen om eventuele maluspunten te compenseren. De specialisten van

Bemestingsplan

Agrifirm helpen telers met persoonlijk advies en

De specialisten van Agrifirm maken ook een

maatwerkrapportages om te gaan met de eisen

bemestingsplan op basis van de PlanetProof-

binnen PlanetProof. Want wanneer zet je welke

eisen, rekening houdend met de wettelijke

middelen in om ziekten en plagen te bestrijden, en

stikstofnormen en de organische stofbalans.

toch aan de PlanetProof-eisen te voldoen? En hoe

“Die moet voor PlanetProof minimaal neutraal

ga je om met bemesting als er van je wordt verwacht

zijn”, zegt Hendriksen. “We kijken ook naar het

dat je de bodemvruchtbaarheid in stand houdt?

bouwplan en adviseren de teler over bijvoorbeeld het tijdstip van groenbemester zaaien en het

Gewasbescherming en bemesting

type organische mest.” Agrifirm verzorgt voor

De adviseurs van Agrifirm helpen telers op

haar klanten daarnaast een overzicht van de

verschillende manieren de PlanetProof-eisen voor

mineralenbalans op de hoofdelementen stikstof,

hun bedrijf te interpreteren. Op het gebied van

fosfaat, kali en magnesium. “We helpen de teler om

gewasbescherming kunnen telers bijvoorbeeld

zijn perceel in optimale conditie te houden en geven

niet op elk moment middelen uit de kast halen.

eventuele verbeter- en aandachtspunten aan die

Hiervoor stelt Agrifirm, als een teler dat nog

voor PlanetProof van belang zijn.”

niet heeft, een gewasbeschermingsplan op.

“We berekenen daarin hoeveel kilogram actieve stof

Telers krijgen van alle ondersteunende activiteiten

de teler binnen PlanetProof mag gebruiken op elk

van Agrifirm een rapport.

13

Wie?

De familie Hut heeft zelf een voermengwagen, maar doet

Melkveehouder

mee aan een proef van Agrifirm om ervaring op te doen met het

Jasper Hut (25)

langer mengen van voer. Jasper gebruikt daarom tijdelijk de Airmix voermengwagen van Agrifirm, die is uitgerust met meetapparatuur van

Wat?

Dinamica Generale om zo nauwkeurig mogelijk informatie te verzamelen.

Voeren met

In de wagen gaan in eerste instantie mineralen, sojaraap, gerstemeel,

de Airmix

het vochtrijke mengvoer Proti+, water en kuil. Dat wordt 20 minuten

voermengwagen

gemengd. Daarna voegt Jasper nog maĂŻs en hooi toe om nog eens 10 minuten te mengen. Daarna wordt het mengsel gevoerd.

Waar?

Optimalisatie van het rantsoen is een constant streven

Haulerwijk (FR)

van de familie Hut. Vandaar ook hun interesse in de proef, die onderdeel is van de doorontwikkeling

Wanneer?

van het Agrifirm voerconcept TMR Constant.

27 februari 2020

Uitgangspunt van TMR Constant is dat het langer mengen van voer zorgt voor minder selectie en een betere penswerking, en daardoor een hogere melkproductie.

14

mooi werk

15

ondernemen

#trotsopdeboer

Laat innovaties tot bloei komen Al eeuwenlang overleven boerenbedrijven door mee te bewegen. Meebewegen met een veranderende omgeving en nieuwe eisen.

Het vermogen om te vernieuwen is diep verankerd in de agrarische sector. Ook in de 21e eeuw kan dit een deel zijn van het antwoord op de uitdagingen waar de landbouw voor staat. Als ondernemers tenminste de ruimte krijgen om hun innovatiekracht tot bloei te laten komen en in te zetten voor verduurzaming van hun bedrijven.

16

ondernemen

De recente protestacties van boeren en telers gaan grotendeels om negatieve beeldvorming in de politiek en onvoorspelbare regelgeving vanuit de overheid. Dat verduurzaming noodzakelijk is begrijpt de sector. Dat vraagt om vernieuwing. Om technische innovaties en nieuwe manieren van werken, die zorgen voor minder belasting voor omgeving en milieu. Maar juist bij ambitieuze plannen is voorspelbaarheid en stabiliteit belangrijk. Innovatie kost tijd en bovendien vraagt het om ruimte in wet- en regelgeving. Als ondernemers die tijd en ruimte krijgen, kunnen er mooie dingen ontstaan.

Dat gelooft Agrifirm, en dat geloven ook enkele deskundigen die we over het onderwerp spraken.

Toenemende innovatiekracht De innovatiekracht van agrarische ondernemers komt op verschillende manieren en in vele vormen tot uiting. Kees Anker zag als Nationaal coĂśrdinator EIP-Agri bij Regiebureau POP, betrokken bij het onderdeel innovatie van het Europese subsidieprogramma POP3 (Plattelandsontwikkelingsprogramma), een kleine 300 projecten langskomen in de afgelopen jaren. “De ideeĂŤn voor de projecten zijn ontstaan in de landbouwpraktijk. In een deel van de projecten gaat het om technische innovaties, maar heel vaak ook om sociale innovaties, zoals nieuwe vormen

>>

17

ondernemen

>> van samenwerking, of vernieuwende manieren van werken die zorgen voor een duurzamere productie. Er zitten hele mooie voorbeelden bij en het grote aantal projecten vind ik ook veelzeggend voor de innovatiekracht in de sector.” Dat het innovatievermogen in de sector alleen maar lijkt

ketenpartners als Agrifirm.” Programmadirecteur

toe te nemen, ziet ook bedrijfsadviseur Frank

Carel de Vries van stichting Courage spreekt van

Steenbreker van ABAB. “Ik begeleid bijvoorbeeld

een ‘innovatiemotor’ die nodig is om van idee tot

voor het vierde jaar op rij het traject Jong

praktijk te komen. “De definitie van een innovatie is

Ondernemerschap van BAJK en ABAB. Dit is een

voor mij de succesvolle introductie van iets nieuws

cursus voor jonge agrarische ondernemers en

in de praktijk. Het moeilijke is niet om iets nieuws te

vergeleken met vier jaar geleden is het opvallend hoe

verzinnen. Daar zijn ondernemers goed in en ook de

enorm veel ambitie en innovatiekracht in die

wetenschap en consultants. De grote uitdaging, waar

groep jongeren zit. Zeker de jonge ondernemers

80 procent van de tijd en geld in zit, is de succesvolle

willen vooruit en zien dat ze moeten veranderen,

uitrol in de praktijk. Dat vraagt ontzettend veel:

ook richting markt en maatschappij. Zij zien de

kennis, geld, markttoegang, aanpassing van de

veranderingen meer en meer als een kans in plaats

wet- en regelgeving en nog veel meer. Dat kun je als

van een bedreiging.”

ondernemer niet alleen organiseren. Rondom de ondernemer en zijn idee moet een innovatiemotor

Van idee naar praktijk

worden gevormd met experts die samen voor de

Zowel Steenbreker als Anker zien echter ook dat

vertaling naar de praktijk kunnen zorgen.”

het lastig is voor individuele ondernemers om die kracht om te zetten in daadwerkelijke innovaties.

“Uitzonderingen daargelaten, is het als individueel bedrijf lastig om die slag te maken”, erkent Steenbreker. “De risico’s voor de ondernemer moeten te dragen zijn, het moet aansluiten bij wat de markt vraagt en dat maakt het best complex.

Toch ken ik zeker een aantal voorbeelden van ondernemers die wel zelf hun nek uit durven steken en daarin bijvoorbeeld ook optrekken met

18

“ De grote uitdaging, waar 80 procent van de tijd en geld in zit, is de succesvolle uitrol in de praktijk.”

ondernemen Geld, kennis, kunde

afschrikken. Neem mensen in de arm die de weg

Hoewel De Vries benadrukt dat de ondernemer

weten, maar neem zelf het initiatief. Zorg dat je zelf

veel meer centraal moet staan in de ontwikkeling

aan het roer blijft. Het is jouw idee, zorg dat het op

en implementatie van innovaties, ziet hij ook juist

jouw manier wordt uitgevoerd, op jouw bedrijf. Dat is

een rol voor overheid, wetenschap en bedrijfsleven

ook in het belang van de sector, want als het op jouw

om samen zorg te dragen voor een vertaling van

bedrijf toepasbaar blijkt, vindt een innovatie ook

innovaties naar de landbouwpraktijk. “We hebben

makkelijker de weg naar andere boerenbedrijven.

in Nederland wel een goed innovatiebeleid, maar

Innovaties blijven nu vaak in kleinere kring of in de

daarna stopt het. We zijn niet zo goed in het tot

regio hangen, terwijl het voor een veel grotere groep

waarde brengen van innovaties. Er mist geld, kennis,

interessant zou kunnen zijn.”

kunde. Niet voor niets worden veel Nederlandse innovaties door buitenlandse bedrijven tot uitvoering gebracht. Het industriebeleid in een land als Duitsland is veel beter. Daar zie ik zeker een rol voor de overheid.” Ook Steenbreker doet een beroep op de overheid. “De politiek kan veel eisen stellen, maar moet het dan ook mogelijk maken en een bijpassende langetermijnvisie hebben met consequent beleid. Als de overheid verdere

“ Er mag best wat meer waardering en concrete steun zijn voor hen die hun nek uit durven steken.”

verduurzaming zo belangrijk vindt, moet men niet alleen geld beschikbaar stellen voor sanering,

Vangnet voor innovators

maar ook voor het aanjagen van innovaties. Denk

De rode draad in de visie van Anker, De Vries en

aan subsidies en borgstellingen om ondernemers

Steenbreker is dat het inzetten en tot waarde laten

die de nek durven uit te steken een steuntje in de

komen van de innovatiekracht in de sector een

rug geven. Maar ook tijd: geef ondernemers die

gezamenlijke verantwoordelijkheid is. Voor overheid,

aan innovatieve stalsystemen werken bijvoorbeeld

bedrijfsleven en de ondernemers zelf. “Succesvol

langer de tijd om te laten zien of het systeem voldoet

innoveren vraagt om een vangnet”, vat De Vries

aan emissie-eisen.”

samen. “Een financieel vangnet, maar ook sociaal.

We mogen in Nederland wel eens wat zuiniger zijn op

Blijf aan het roer

onze vernieuwers. Als je innoveert neem je een risico,

Vanuit Regiebureau POP ziet Anker bovendien dat

steek je je nek uit. Het is een feit dat het merendeel

het lastig is voor ondernemers om aanvragen in te

van de innovaties niet slaagt. Dat moeten we niet

dienen. “We zien vaak dat adviesbureaus met een

als mislukken zien, het is een ondernemer die heeft

projectvoorstel komen en dan op zoek gaan naar een

durven te innoveren en te ondernemen. Er mag best

ondernemer die erbij past. In de komende jaren, voor

wat meer waardering en concrete steun zijn voor hen

het toekomstige GLB-programma vanaf 2023 en in

die hun nek uit durven steken.”

de overbruggingsperiode tot die tijd, zou ik wel willen bereiken dat boeren en tuinders zelf het initiatief nemen voor een aanvraag. Op die manier staat de ondernemer meer centraal.” Anker doet daarvoor ook een beroep op de ondernemer zelf. “Het is geen eenvoudige procedure, maar laat je daar niet door

19

jaarbericht

impact op de wereld en op onze Coöperatie. Agrifirm zal zich blijven aanpassen aan de uitdagingen van de toekomst. In 2019 hebben we de beoogde groei van ons financiële resultaat helaas niet behaald, wat grotendeels het gevolg was van toenemende druk in de Nederlandse markt, het afscheid van enkele grote klanten in Brazilië en de varkenspest in China. Op 19 maart 2020 heeft de Ledenraad de jaarrekening 2019 goedgekeurd. Op 20 maart 2020 is het jaarverslag 2019, inclusief de jaarrekening 2019, gepubliceerd.

Agrifirm in 2019

Uitdagingen Nederlandse markt Het stopzetten van het Programma Aanpak Stikstof en publieke discussies over halvering van de veestapel leidden tot veel onrust in 2019. Agrifirm ondersteunde de boeren in politieke debatten en met onze campagne #trotsopdeboer. Hierin tonen we aan welke bijdrage de sector heeft geleverd aan een verantwoorde voedselketen en verduurzaming.

Circulaire landbouw staat volop in de belangstelling

Coöperatie-factor toegenomen

om verduurzaming binnen de sector te stimuleren.

In 2020 zal Agrifirm over het resultaat van 2019 circa

Agrifirm is betrokken bij verschillende initiatieven

€ 16 miljoen uitkeren aan haar leden. Dit bedrag

en oriënteert zich op mogelijkheden, mits deze

ligt net als andere jaren aanzienlijk hoger dan

het verdienmodel van de boer op lange termijn

het resultaat uit de Nederlandse kernactiviteiten.

verbeteren.

Daarmee worden leden van Agrifirm beloond voor hun vertrouwen in de Coöperatie en in de gevoerde

Klantgericht werken door TOP aanpak

strategie. De coöperatie-factor, de verhouding

en kennisuitwisseling

tussen de Ledenuitkeringen en het resultaat uit de

Door de integratie van onderdelen binnen Agrifirm

Nederlandse kernactiviteiten, voor 2019 is 1,6 (2018:

North West Europe (NWE) kunnen we klanten een

1,4). In 2019 keerde Agrifirm circa € 28 miljoen uit

totaal-oplossing (TOP) bieden. Verder profiteren

aan haar leden in de vorm van Ledenuitkeringen

ze van onze gebundelde kennis, producten en

over 2018. Vanaf 2012 keerde Agrifirm al ruim € 125

concepten op het gebied van krachtvoer, ruwvoer,

miljoen van haar resultaat uit aan de leden.

organische mest, teelt- en bodemoptimalisatie. Ook de verwerking van reststromen tot natte voeders

20

Terugkijkend op 2019 is het een jaar vol verandering

en ondernemers- en mineralenadvies nemen we

geweest. De wereld waarin we leven verandert ook

hierin mee. Binnen deze klantgerichtere aanpak

sneller dan ooit. ’Digitalisering, voedselveiligheid,

heeft de boer één aanspreekpunt. Verkoopteams

voedselzekerheid, maatschappelijke acceptatie en

en ondersteunende functies zijn ook aangepast om

volatiliteit’, al deze begrippen hebben een enorme

sneller te reageren op klantvragen.

jaarbericht Kerncijfers Verbreding portfolio door acquisities

(alle bedragen zijn in miljoenen euro's, tenzij anders vermeld)

Dankzij recente overnames kunnen we met een breder portfolio onze klantgerichtheid verder

2019

2018

2.058

2.087

25,2

53,4

Omzet en resultaat

versterken en beter inspelen op mondiale veranderingen:

Netto-omzet Bedrijfsresultaat

• GMN, een gespecialiseerde toeleverancier

1,2%

2,6%

Financiële baten en lasten

-1,9

-1,9

innovatieve oplossingen die het rendement

Resultaat voor belastingen

23,4

51,5

voor de teler verbeteren.

Resultaat deelnemingen

0,3

0,2

17,2

44,0

Bedrijfsresultaat als % van de omzet

in de Nederlandse bloembollensector, biedt

Netto resultaat

• Mengvoederbedrijf Quartes in België brengt

Netto activa

nieuwe kennis en schaalvergroting en

Vaste activa

352,1

319,8

daardoor betere toekomstperspectieven voor

Netto werkkapitaal

101,5

109,3

klanten, handelaren en medewerkers.

Totaal netto activa

453,6

429,1

492,1

486,5

Financiering • Agrilakes, onze joint venture met Land

Groepsvermogen

O'Lakes, bundelt marktkennis, technologie en

Voorzieningen

15,0

13,7

onderzoekscapaciteiten voor dienstverlening

Netto schuld

-53,5

-71,1

op het gebied van diervoer voor melkvee in

Totaal financiering

China.

Groepsvermogen als % van totaal vermogen

453,6

429,1

57,2%

58,4%

Investeringen • Dinamica Generale in Italië is wereldwijde

Investeringen vaste activa

46,3

31,8

marktleider in weeg- en NIR-technologie op

Afschrijvingen vaste activa

31,3

31,0

mengvoerwagens. Door onze samenwerking

Kasstroom

kunnen we ons voeradvies optimaliseren op

Kasstroom uit operationele activiteiten

95,2

63,5

basis van betrouwbare metingen en data.

Ledenuitkeringen 16,0

28,0

3.028

2.957

Mengvoeders

3.626

3.611

Co-producten

1.708

1.941

398

514

5.732

6.066

334

339

Ledenvoordeel/Ledenkorting

Coöperatie: Samen bereiken we meer

Personeel

Onder de noemer ‘Samen bereiken we

Aantal medewerkers ultimo jaar (in FTE)

meer’ organiseren we als coöperatie tal

Afzet (x 1.000 ton)

van activiteiten voor leden. In 2019 zijn we gestart met regionale boeren- en telersbijeenkomsten met sectorspecifieke en

Premixen & concentraten

praktijkgerichte masterclasses en workshops.

Totaal diervoeding

Ook zijn Coöperatieprojecten rondom bodem-

Granen, aardappelen, uien en peen

vruchtbaarheid en verdienvermogen op gang gekomen. Daarnaast lopen er projecten op het gebied van mestverwerking en emissie-arme stalsystemen voor de varkenshouderij.

Kunstmeststoffen

289

344

Totaal plantaardig

623

683

Totaal afzetvolume

6.355

6.749

Gewasbeschermingsmiddelen (in € miljoen)

115,4

109,6

>> 21

jaarbericht >> Ontwikkeling jonge agrariërs

Ledenvoordeel

Zo’n 1.100 jonge agrariërs bezochten in 2019 onze jaarlijkse Jongerendag om kennis

Belonen leden voor vertrouwen in de Coöperatie

uit te wisselen en actuele ontwikkelingen

Over 2019 keren we € 16 miljoen uit aan

te volgen via masterclasses, presentaties

onze leden in de vorm van Ledenuitkering.

en interessante sprekers. Via ons Jonge

De restitutie aan de leden over 2019 is in de

Ondernemers Ontwikkel Programma (JOOP)

Ledenraadsvergadering van 16 december 2019

volgden jonge agrarische ondernemers onder

vastgesteld op een Ledenkorting van € 0,12 per

begeleiding van een ondernemerscoach een

100 kg mengvoer en 3,2 procent over de omzet op

individueel ontwikkelingstraject en kregen

gewasbeschermingsmiddelen. Het Ledenvoordeel

ze ondersteuning bij het opstellen van een

is vastgesteld op 1,0 procent over de omzet in

ondernemersplan. Jonge boeren bieden we

2019 en wordt begin mei 2020 uitgekeerd. Vanaf

daarnaast praktijktrainingen aan, gericht op

2012 keerde Agrifirm al ruim € 125 miljoen van

praktische ervaringen op het boerenerf.

haar resultaat uit aan leden. Hiermee belonen we onze leden voor hun vertrouwen in de Coöperatie

Agrifirm in 2020

en de gevoerde strategie.

De uitdagingen waar ondernemers in de sector in Nederland en ook wereldwijd voor staan,

Coöperatie-factor hoger

vragen om een deskundige partner. Agrifirm

Het bedrag van circa € 16 miljoen, dat Agrifirm

versterkt de interne organisatie om, samen

uitkeert aan haar leden ligt opnieuw aanzienlijk

met klanten, deze uitdagingen het hoofd

hoger dan het resultaat uit de Nederlandse

te kunnen bieden. Wij willen in verbinding

kernactiviteiten. De coöperatie-factor 2019 is 1,6

blijven met de maatschappij en invloed

en ligt hoger dan het vorige boekjaar. Met onze

uitoefenen op het beleid in Nederland zodat

Loyaliteitsregeling bieden we leden de mogelijkheid

een evenwichtige aanpak ontstaat. Onze

om hun ledenuitkering, met een ondergrens van

leden ondersteunen we met waardecreatie

€ 500, bij Agrifirm te laten staan. Deelnemers

op het bedrijf door scherpe inkoopprijzen en

ontvangen hiervoor een rentevergoeding van

deskundig advies. Via campagnes vragen we

6 procent bovenop de Euribor-rente. Ruim 2.000

daarnaast aandacht voor de boer als onmisbare

leden maken inmiddels gebruik van deze regeling.

schakel in een verantwoorde voedselketen voor

Deelname is mogelijk voor leden die jaarlijks

toekomstige generaties. Circulariteit blijft een

voor minimaal € 2.500 aan producten afnemen.

aandachtsgebied voor ondernemers in de land-

Indien er jaarlijks minder dan 2.500 euro exclusief

en tuinbouw. Met onze brede kennis, activiteiten

omzetbelasting van producten van Agrifirm zijn

en netwerk kunnen we hier een waardevolle

afgenomen, wordt het bedrag uitgekeerd op de

bijdrage aan leveren. Wij zien kansen voor groei

rekening van leden. Het jaar erop is deelname aan

in onze wereldwijde regio’s op basis van nieuwe

de Loyaliteitsregeling dan weer mogelijk.

producten, zoals functionele voeringrediënten.

Daarnaast kunnen we met innovatieve

Maakt u nog geen gebruik van de Loyaliteits-

nutritionele oplossingen boeren wereldwijd

regeling, maar heeft u wel interesse?

meetbaar en duurzaam ondersteunen in hun rol

Aanmelden is mogelijk tot uiterlijk 15 april

binnen onze voedselketen. Zo blijven we samen

2020. Kijk voor meer informatie op:

werken aan een verantwoorde voedselketen

www.agrifirm.nl/loyaliteitsregeling

voor een toekomstige generatie.

22

Koninklijke Coöperatie Agrifirm U.A.

Royal Agrifirm Group B.V.

Agrifirm International

Overig

Noordwest Europa

Agrifirm EMEA

Agrifirm LATAM

Agrifirm ASIA

Europa, Midden-Oosten, Afrika

Latijns-Amerika

Agrifirm NWE

10.000+

Nederlandse leden

Netto resultaat 2019: € 17,2 miljoen

Ledenkorting

korting

Over 2019: € 0,12/100 kg mengvoer 3,2 procent over omzet gewasbescherming

Ledenvoordeel

voordeel

Over 2019: 1 procent over de behaalde omzet bij Agrifirm NWE B.V.

Ledenuitkering Ledenvoordeel + Ledenkorting over 2019 € 16 miljoen.

Vanaf 2012 keerde Agrifirm al ruim € 125 miljoen van haar resultaat uit aan de leden.

Loyaliteitsregeling

Coop+ factor

Ledenuitkering inleggen vanaf € 500; 6% rente bovenop driemaandse Euribor-rente (minimaal 0%).

Factor voor verhouding Ledenuitkeringen versus netto resultaat ledenbedrijf.

Over 2019 is de Coop+ factor 1.6

23

column

Laten zien wat je doet en vertellen waarom: dat is de missie van melkveehoudster en regiobestuurder van LTO Noord regio Oost Karolien Hupkes. Met elkaar in gesprek gaan vormt volgens haar de basis om boer en burger met elkaar te verbinden.

“Elke poging tot verbinding die je NIET doet, mislukt bij voorbaat” Eten verbindt ons allen. Daar was ik al snel

of vindt en pittige gesprekken ga ik niet uit de weg.

achter toen ik in 2010 de eerste mensen mocht

‘It’s ok to disagree’, zeg ik wel eens. Ik heb geen

verwelkomen op onze vergaderlocatie HippeKoeien

oplossingen en dat pretendeer ik ook niet. Ik probeer

in Didam. Al sinds 2008, toen mijn broer Dick me

het gesprek echter wel gaande te houden.

vroeg om samen met hem het melkveebedrijf van onze ouders over te nemen, zag ik echter de kloof

Uiteindelijk hebben we allemaal passie voor

tussen boeren, onze voedselproducenten, en hun

het vak en werken we samen voor één doel:

omgeving. Ik praatte veel met collega’s, vrienden

bestaansrecht voor jezelf, voor de sector en voor

en kennissen over hoe het nu komt dat burgers

een volgende generatie. We doen al heel veel, gezien

tegenwoordig zo ver van voedsel af staan en wat

de ingewikkelde vraagstukken waar we momenteel

dat betekent voor ons als boeren.

voor staan. Ik zie wel oplossingen als we als sector samen stappen zetten en ik blijf positief naar de

Deze vragen brachten mij op het idee om te laten

toekomst kijken. Ja, dat is soms makkelijker gezegd

zien wat er gebeurt op een boerenbedrijf en

dan gedaan, maar elke poging die je niet doet om

waarom. Ik ga dagelijks met bezoekers in gesprek

verbinding te zoeken, is bij voorbaat al mislukt.

over de productie van voedsel, de keuzes die

Dat past bij mij, ik ben en blijf een rasoptimist.

boeren moeten maken en de dilemma’s waarmee we worstelen. Dat wordt gewaardeerd. We

24

verwelkomen elke week tientallen tot honderden

Karolien Hupkes

mensen, met wie ik praat over wat ons als boeren

Melkveehoudster bij HippeKoeien, Regiobestuurder

en burgers verbindt: voedsel. Ik probeer daarbij

LTO Noord regio Oost, initiatiefnemer Boeren van

altijd te begrijpen wat een gesprekspartner voelt

Nederland (partner van Agrifirm)

j ng

Sem (11) Rademaker UIT LANGERAAR

“Elk jaar doe ik op school mijn spreekbeurt over

deden we mee aan de Boerderij-

de boerderij. Mijn ouders hebben een melkvee-

school. We hebben toen met de hele

houderij met onder meer een eigen kaasmakerij

klas twintig dagen geholpen op onze

en ook een manege. En zelf heb ik ook nog

boerderij. Dit jaar ging mijn spreekbeurt over

schapen, kippen, konijnen en een varken.

koeienrassen en melkveehouderij. Zelf vind ik

Onderwerpen genoeg dus. Ik zou ook niet weten

Deens, Noors en Zweeds roodvee het mooist.

waar ik het anders over zou willen hebben.

Op mijn verjaardag heb ik een heel dik boek van

Mijn klas is al verschillende keren hier op het

koe.nl gekregen en dat kon ik mooi gebruiken.

bedrijf geweest. Eén van mijn spreekbeurten

Volgend jaar ga ik het over klauwbekappen

heb ik op de boerderij gehouden en vorig jaar

hebben.”

25

5 vragen aan..

Jannie Lamberts, bestuurslid Stichting Zorg om Boer en Tuinder

“We helpen zoeken naar nieuwe wegen” Jannie Lamberts is voormalig melkveehoudster en werkt als sociale ombudsvrouw voor de gemeente Deventer, waarbij zij onafhankelijk aanspreekpunt is als het gaat om Jeugd, Werk en Zorg. Daarnaast is zij bestuurslid van Zorg om Boer en Tuinder, een stichting waar Agrifirm partner van is.

Wat doet de stichting Zorg om Boer en Tuinder?

geven. Een handvat om te denken: ‘misschien komt

“Onze 50 vrijwilligers zijn nauw verbonden met de

het allemaal nog wel goed’. Dat maakt dat er in

agrarische sector en zijn vertrouwenspersoon en

deze periode geen toename is aan vragen. Maar ik

een luisterend oor voor mensen en gezinnen in de

verwacht dat die zeker nog wel gaat komen. Dat zien

agrarische sector. We hebben geen oordeel over

we bijvoorbeeld ook bij lage prijzen. Dan gaan boeren

goed of fout. We helpen juist zoeken naar nieuwe

in de overlevingsstand, hard werken. Als de prijzen

wegen en kunnen zo nodig doorverwijzen naar

weer aantrekken, komt de vraag: wil ik dit nog een

professionals. Zonder daarvoor kosten in rekening

keer meemaken?”

te brengen.”

Hoe ziet u de toekomst als het gaat om hulpWat voor type vragen komen er binnen?

vragen van boeren en tuinders?

“Dat is een breed scala. Moeilijkheden in de stal,

“Ik denk dat er nog wel een soort revolutie gaat

op financieel gebied, in het gezin, met buren, noem

plaatsvinden. Iedereen is heel druk met het

het maar op. We zien dat de sociale en psychische

platteland, voedsel, klimaat enzovoorts. Dat zal

problemen door de jaren heen meer worden.

ongetwijfeld gevolgen hebben voor de land- en

Mensen kunnen zich klem gezet voelen door

tuinbouw. Ik verwacht dat er naar aanleiding

regelgeving, of onzekerheid ervaren als het gaat

daarvan meer vragen gaan komen.”

om bedrijfsopvolging. Wat bovendien opvalt is dat er nu veel vragen binnenkomen van 40- en

Hoe zijn jullie te bereiken?

50-jarigen. Zij ‘moeten’ nog twintig jaar door-

“Boeren en tuinders kunnen bellen naar ons

boeren, maar vragen zich af of ze dit nog wel

landelijke nummer 06-30909189, of kijken op

willen en op welke manier dan.”

www.zorgomboerentuinder.nl. Overigens krijgen we soms ook verwijzingen van bijvoorbeeld

Het laatste half jaar is er veel gebeurd in de

erfbetreders, familieleden, een wijkagent,

agrarische sector. Merken jullie dat?

dominee of dokter. Altijd met instemming van

“We merken dat de oktoberacties en de vele

de ondernemer.”

duimpjes omhoog van burgers de mensen hoop 26

over agrifirm Agrifirm-campagne voor consumenten

‘Gebruik je boerenverstand’ Boer zijn is het mooiste vak ter wereld. Daar mogen we trots op zijn. Daarom lanceerde Agrifirm vorig jaar de campagne #trotsopdeboer. Dit voorjaar wordt daar een vervolg aan gegeven met de consumentencampagne ‘Gebruik je boerenverstand’. “We willen het verhaal achter de Nederlandse producten laten zien en consumenten bewust maken van de prijs die een boer krijgt voor zijn product”, legt Annebelle van der Kloet, Group Director Communications, uit. der Kloet. Het belangrijkste doel

verschillende boeren in een korte

is om consumenten bewust te

video vertellen hoe zij kwalitatief

maken van het belang van een

hoogwaardige producten leveren

eerlijke prijs voor voedsel. “We

en de consument uitdagen

laten zien wat de boer gemiddeld

met een prikkelende vraag of

ontvangt én wat hij aan investe-

dilemma. Want waarom leggen

ringen heeft gedaan om te blijven

we bijvoorbeeld wel honderden

voldoen aan de eisen en wensen

euro's neer voor de nieuwste

vanuit maatschappij en politiek.”

iPhone, maar willen we niet meer betalen voor veilig, gezond

Game en straatpeiling

en hoogwaardig voedsel van

Komende maand gaat de

Nederlandse bodem? Iedere video

campagne van start met een

sluit af met de slogan ‘Gebruik

online game op social media.

je boerenverstand’. De verhalen

Consumenten worden uitgedaagd

worden ook verwerkt in korte

om aan te geven hoeveel van de

radiocommercials en zijn tot en

winkelprijs van een product naar

met juni online te zien en te

de boer gaat. Dezelfde uitdaging

horen op de radio. “Door de

wordt ook voorgeschoteld aan

video's en berichten ook te

voorbijgangers tijdens een straat-

delen op hun eigen social media,

peiling in de stad. Het antwoord,

kunnen onze leden ons helpen

en de reactie op de werkelijke

om zoveel mogelijk mensen te

opbrengstprijs, wordt vastgelegd

bereiken. Zo kunnen we samen

op video. “Met de uitkomsten

zorgen voor zoveel mogelijk

van de game en de straatpeiling

impact bij de consument”,

“De actie #trotsopdeboer was

zoeken we de pers op, daarnaast

besluit Van der Kloet.

met name bedoeld om te laten

delen we de video’s online.”

Wil je op de hoogte blijven

zien dat we achter de boeren staan. Nu geven we daar verdere

Het verhaal van de boer

van de campagne? Houd dan

verdieping aan met een meer

Het derde onderdeel van de

de digitale Agrifirm-nieuwsbrief

inhoudelijke campagne gericht

campagne is een radiocommer-

in de gaten.

op consumenten”, vertelt Van

cial en online campagne waarin 27

over agrifirm

#ThinkPig voor een trotse sector Het zijn roerige tijden voor varkenshouders. Veranderingen en

tussen de Agrifirm-specialisten

uitdagingen vragen om nieuwe oplossingen die de sector toekomst

op het gebied van nutritie,

geven. Dat gaat verder dan voer alleen. Daarom introduceert

wetgeving, ondernemerschap

Agrifirm #ThinkPig.

en akkerbouw. Deze hechtere samenwerking kreeg een

#ThinkPig is geen product,

dat onze sector op een positieve

aantal jaren geleden vorm met

ook geen dienst van Agrifirm.

manier onder de aandacht wordt

de Agrifirm TOP-aanpak. De

Michiel Stoutjesdijk, Product

gebracht.”

succesvolle aanpak bundelt alle

Marketingmanager van Agrifirm,

kennis en ervaring van Agrifirm

legt uit: “#ThinkPig is onze

Groots denken

om de varkenshouders verder te

nieuwe positionering, onze

#ThinkPig maakt ook een knipoog

brengen. Of het nu gaat om voer,

boodschap naar de markt.

naar Think Big, legt Stoutjesdijk

wet- en regelgeving (Exlan) of

We zien dat er veel op varkens-

uit. “In dit geval gaat het niet om

bijvoorbeeld reststromen

houders afkomt en we zien

grote bedrijven, maar om groots

(Bonda).

ook dat wij als Agrifirm alles in

denken. Om innovatief zijn. Onze

huis hebben om hen te helpen.

sector staat onder druk, maar

“We hebben mooie resultaten

Producten en kennis, maar ook

we doen heel veel goede dingen

behaald bij ondernemers, zowel

passie en bevlogenheid voor

op het gebied van CO2-reductie,

technisch als op het gebied van

de sector. Net als de varkens-

reststromen, dierenwelzijn, het

bedrijfsontwikkeling”, vertelt

houders zijn wij trots op onze

terugdringen van antibiotica.

adviseur Bennie Beerling.

sector. Wij willen deze trots zo

Dit willen wij laten zien met

“Van het verbeteren van de

veel mogelijk laten zien. Met

#ThinkPig. Dat verdient de sector.”

voerwinst tot inspirerende

#ThinkPig geven we een duidelijk

coachingstrajecten zoals

signaal af: we staan naast de

TOP-aanpak

Winnaars hebben een Plan: de

varkenshouders. Naast alle

Hierbij is samenwerking

TOP-aanpak werkt goed. Ook dat

varkenshouders, niet alleen onze

essentieel, aldus Stoutjesdijk.

is #ThinkPig. Samen kunnen we

leden. Samen zorgen we voor een

Tussen varkenshouders en

de bedrijven naar een hoger plan

goede toekomst en zorgen we

Agrifirm-adviseur, maar ook

tillen en ook laten zien hoe trots we zijn op de sector.”

28

over agrifirm

Feedboxen Houd je binnenkort een open dag, ontvang je een klas schoolkinderen op je bedrijf of wil je kinderen meer van jouw sector laten zien? Dan helpen wij je daar graag een handje bij met de Agrifirm Feedbox.

Het aanvragen van een box kan op: www.agrifirm.nl/feedbox

Agrifirm Podcast

Samen voor een veilig erf Helaas gebeuren er jaarlijks nog ongelukken op het boerenerf. Daarom schenkt Agrifirm veel aandacht aan tips en richtlijnen voor

Agrifirm is haar eigen podcastkanaal gestart.

een veilig erf. Zodat u als ondernemer en

Op www.agrifirm.podbean.com vind je

Agrifirm-chauffeurs en adviseurs veilig hun

bijvoorbeeld alle negen masterclasses van

werk kunnen doen. Want ’s avonds weer veilig

de Agrifirm Jongerendag 2020. Onderweg of

thuiskomen, is voor iedereen belangrijk.

lekker thuis, luister nu naar o.a. Iris Bouwers, Jaco Burgers en Willem Voncken. De podcasts

Als de Agrifirm-adviseur of chauffeur een

zijn ook te beluisteren op Spotify.

gevaarlijke situatie op het boerenerf ziet, maakt hij of zij een foto en meldt dit bij Agrifirm. Vervolgens bespreekt de eigen adviseur dit met de ondernemers en vragen

Agenda

wij u vriendelijk, maar dringend, om de situatie aan te passen. Zo gaan we samen voor een veilig erf.

• Dutch Pork Expo, 21 en 22 april in Venray • Boer on Tour ‘Biologisch’, 8 t/m 10 juni naar Denemarken en Zweden

Bekijk concrete tips voor veilige silo’s en een veilig erf op www.agrifirm.nl/veiligheid

• Boeren Paasbrunches, 12 en 13 april op diverse locaties in Nederland In de vorige Better Together stond een Kijk voor de actuele agenda en meer

foto afgebeeld van kinderen en een

informatie op: www.agrifirm.nl/evenementen

aardappel-rooimachine. Deze foto is in scène gezet: veiligheid staat voor

Evenementen kunnen worden geannuleerd of

Agrifirm, al helemaal als het gaat om

gewijzigd in verband met de ontwikkelingen

kinderen op het boerenerf, altijd op

rondom het Coronavirus.

nummer 1.

29

over agrifirm Agrifirm en GMN samen verder voor innovatie bloembollensector Twee leidende toeleveranciers in de Nederlandse bloembollensector trekken sinds 1 januari 2020 samen op: GMN en Royal Agrifirm Group. Na een integratietraject heeft Agrifirm het familiebedrijf GMN overgenomen. De overname is een antwoord op de ontwikkelingen in de bloembollensector, die het belangrijk maken om als één daadkrachtige partij op te treden, stelt

Laat je horen in de Jongerenraad!

Dick Hordijk, CEO Royal Agrifirm Group: “Ik ben trots op de iconische bloembollensector in Nederland. Het is een sector waar ik sterk in geloof, met uitstekend ondernemerschap, maar waar wel uitdagingen spelen.”

Ben jij tussen de 20 en 32 jaar en ben je (toekomstig) agrarisch ondernemer? Lijkt het jou leuk om mee te

GMN-directeur Gerard Top geeft aan: “GMN is

denken met het bestuur en de directie van Agrifirm,

ervan overtuigd dat we door deze samenwerking

te zorgen voor verbinding tussen het districtsbestuur

en de investeringen stappen kunnen zetten

en de jongeren in de regio, ambassadeur te

in het belang van onze gezamenlijke klanten.

zijn voor de coöperatie en kennis te maken met

Eensgezind kunnen wij onze kleurrijke sector

bestuurswerk? Dan is de Agrifirm Jongerenraad

nog beter bedienen met onze collectieve

iets voor jou!

aanpak.”

De Jongerenraad zoekt twaalf nieuwe leden. Met een groep van 25 tot 30 enthousiaste jonge boeren in de leeftijd van 20 tot 32 jaar, uit alle sectoren, is de Jongerenraad een klankbordgroep voor bestuur, management en directie, die gericht adviezen geeft. De raad komt 6 tot 8 keer per jaar bij elkaar, organiseert jaarlijks een tweedaagse excursie en is verantwoordelijk voor de organisatie van de Jongerendag.

Ga jij de uitdaging aan? Meld je dan nu aan bij cooperatiezaken@agrifirm.com onder vermelding van je naam, adres, telefoonnummer en sector.

30

over agrifirm

Uitkomst communicatieonderzoek onder leden Eind 2019 heeft Motivaction

connectie met Agrifirm te

een kwantitatief communicatie-

houden. Voor de jonge agrarische

onderzoek uitgevoerd onder de

ondernemers (tot 35 jaar) spelen

leden van Agrifirm. De digitale

social media en whatsapp een

vragenlijst over de bekendheid

belangrijke rol. De uitkomsten van

van de coöperatiethema’s,

het onderzoek worden gebruikt

informatiebehoefte, kanaal-

om de communicatie vanuit

De Ledenraad van Agrifirm

voorkeur en beoordeling van

de coöperatie te verbeteren.

bestaat uit districtsbestuurders

dit magazine is ingevuld door

Zo willen we minder brieven

en is het hoogste orgaan van

921 leden. Uit het onderzoek

versturen en informatie vaker

coöperatie. Eind vorig jaar is

is gebleken dat de meeste

per e-mail verzenden, focussen

gestart met de zoektocht naar

behoefte uitgaat naar informatie

op praktische informatie, de

nieuwe bestuurders voor vacante

rond de kerntaak van Agrifirm,

inhoud van Better Together nog

posities binnen diverse districten.

namelijk financieel (inkoop)

relevanter maken en duidelijke

Inmiddels hebben de leden

voordeel realiseren. Daarnaast

doelgroepsegmentatie aan

gestemd en zijn negen nieuwe

willen leden vooral praktische

gaan brengen. De Welkoop-

districtsbestuurders aangesteld.

informatie ontvangen, om in

waardebonnen t.w.v. €250,- zijn

Bekijk het overzicht met alle

staat te zijn hun werk goed

gewonnen door Johan van Aert,

Ledenraadsleden op

(en efficiënter) uit te voeren.

familie Luijkx en Firma L. Koole

www.agrifirm.nl/ledenraad.

Qua communicatiemiddelen

en Zonen: bedankt voor jullie

gaat de voorkeur uit naar

deelname en veel plezier met

traditionele kanalen zoals de

deze prijs! Graag blijven we de

digitale nieuwsbrief, e-mail en

activiteiten binnen de coöperatie

Better Together. De buitendienst

toetsen aan de wensen en ideeën

is belangrijk om een persoonlijke

van onze leden.

Negen nieuwe bestuurders in Ledenraad

Jouw bijdrage in het panel LedenStem kunnen we altijd goed gebruiken. Meld je daarom nu aan: www.agrifirm.nl/ledenstem.

Margret Kleinsman nieuwe CFO Op 1 januari 2020 is Margret

Vessies werkte elf jaar voor

Kleinsman, de nieuwe CFO van

Agrifirm, waarvan acht jaar als

Royal Agrifirm Group BV gestart.

CFO. Wij zijn hem zeer erkentelijk

Zij is Jaap Vessies als CFO

voor zijn belangrijke bijdrage

opgevolgd, die per 31 december

in de afgelopen jaren aan het

2019 is teruggetreden. Jaap

succes van Agrifirm.

31

lef!

Wie? Alex Tuinenga uit Emmeloord Stap?

Hij verbreedt zijn bedrijfsactiviteiten En verder?

Alex Tuinenga

Heeft, samen met zijn 2 broers en ouders,

Gaat voor verbreding

een vof met ruim 200 hectare akkerbouw waarvan 60 hectare biologisch en 60 opfokpaarden. Zit daarnaast in het dagelijks bestuur van de Agrifirm Jongerenraad.

“Mijn twee broers en ik hebben het bedrijf samen, dan moeten we ook wat kunnen verdienen. Dat zette ons op het spoor om breder te kijken. Dat is een heel proces. Twee jaar geleden boden we op een biologische kavel, puur omdat het bij ons in de buurt lag. We kregen het niet maar het zette me wel aan het denken. Consumenten zijn steeds bewuster bezig met eten en de vraag naar biologische gewassen groeit. Ik wil iets telen waar vraag naar is. Dat merk je in de prijs, maar ook in de sfeer van de markt. In de biologische markt lukt het ook beter om geld te maken van de waarde die je toevoegt aan een product, daar kunnen we als gangbare sector van leren. We hebben er veel over gepraat en uiteindelijk heb ik een cursus biologische omschakeling gevolgd. Spannend? Natuurlijk. We hebben geïnvesteerd in nieuwe machines, missen ervaring en lopen komend teeltseizoen vast tegen dingen aan.

De opfok van jonge paarden is een interesse van mijn broer en zijn vriendin. De paarden rouleren mee in ons bouwplan: we wisselen tarwe en grasland af. De eerste snede gras krijgen ze in de winter als voer en het tarwestro gebruiken we in de stallen. Een voorbeeld van kringlooplandbouw.

Door ons bedrijf te verbreden komt 25% van onze omzet van een andere markt. Zo spreiden we onze risico’s en proberen we zoveel mogelijk poten onder het bedrijf te bouwen.”