ESOKJ 04 Europejski System Opisu Kształcenia Językowego

Specjaliści charakteryzują ESOKJ jako dokumentdeskryptywny,przejrzysty, niedogmatyczny,otwarty,dynamiczny,dający się zastosowaćwróżnych podejściach, jakomateriał dorefleksji i konsultacji,punkt odniesienia w tworzeniuprogramów,materiałów,zadań egzaminacyjnychi takdalej, dzieło, któredało początekewolucjiwnauczaniu/uczeniu się językówobcych.

ESOKJ możnazdefiniowaćjako: wspólnąpodstawęsłużącą doopracowania programówjęzykównowożytnych,inwentarzy,egzaminów,podręczników,pełny opistego,couczący się powinienopanować,aby móckomunikowaćsię, wykaz wiedzyi umiejętności,definicję i taksonomicznąprezentację poziomów kompetencjipozwalającąna mierzenie wynikówuczenia się wkażdym momencie.

Wskazujeto na przydatnośćtego dokumentuw takichdziedzinach,jak:

-opracowywanie programów nauczania/uczenia się języków obcych uwzględniających wiedzę i umiejętności uczących się zdobyte we wcześniejszym nauczaniu (począwszy od szkoły podstawowej poprzez wszystkie późniejsze szczeble kształcenia),

- organizowanie certyfikacji językowej, szczególnie przy określaniu treści egzaminów i kryteriów oceniania ujmowanych w kategoriach osiągnięć,

- planowanie i organizowanie samokształcenia polegające na: uświadomieniu uczącemu się stopnia opanowania języka i posiadanych przez niego umiejętności, przygotowaniu go do formułowania osiągalnych celów i doboru materiałów nauczania, wdrożeniu do oceny własnych umiejętności (samooceny).

Z dydaktycznegopunktuwidzeniaESOKJpozwalalepiej zrozumiećnastępującezależności(E. Rosen,2007):

★ Kompetencjeogólneindywidualne, któreewoluująw trakcieprzyswajania języka.

★ Językowekompetencjekomunikacyjne,którychuczący się nabywawprocesie uczenia się języka.

★ Działania językowe:recepcji,produkcji,interakcji i mediacji oraz odpowiadająceim strategie, dzięki którymsą uruchamianekompetencje językowe,zadania komunikacyjnedo zrealizowaniawzakresie różnych działań.

Kompetencjeogólnei językowekompetencjekomunikacyjne

Zgodniez założeniamisystemu opisu, uczeniesię języka prowadzido rozwijania kompetencji ogólnychi językowychkompetencjikomunikacyjnych uczących się.

Na kompetencjeogólneużytkownika języka składająsię:

• wiedzaogólna,czyli deklaratywna (savoir), pochodzącaz doświadczeniażyciowego i edukacji; jej zasóbwarunkujeskuteczne przyswajaniejęzyka obcego,

• wiedzaproceduralna(savoir-faire),czyli umiejętnośćstosowaniaposiadanejwiedzyw praktyce,

• uwarunkowaniaosobowościowe(savoir-être)– wpływ, jaki może mieć osobowośćna uczenie się, na przykład postawy, temperament, system wartości, motywacja,

• umiejętnośćuczeniasię (savoir apprendre),którą można odnieśćdo różnych dziedzin działalnościludzkiej: zdolnośćdo korzystania z dotychczasowejwiedzy,planowaniaswego uczeniasię, uświadamianiasobie swoichbraków i mocnych punktówi tak dalej.

Kompetencjakomunikacyjnastanowicentralne pojęciewdydaktyce językowej.

Najczęściej definiuje się ją jako wiedzęproceduralnązdobywanąprzez uczącegosię dwomakanałami: drogąpisemnąi ustnąorazna dwa sposoby: poprzez rozumieniei tworzeniewypowiedzi.

Te czterygłównetypy kompetencji:rozumieniemowyitekstówpisanych, tworzeniewypowiedzipisemnych i ustnych strukturyzują cele i programy nauczania (J.-P. Cuq, I. Gruca, 2003:149)

Kompetencjajęzykowauczącegosię przejawia się w działaniach językowych.

Według autorówESOKJ, terminemtymzwykłosię określać to,copowszechnie nazywamyczteremapodstawowymisprawnościamijęzykowymi:rozumienie, mówienie,czytanie,pisanie, jednakże widziane pod innym kątem.

Przyjmujesię, że sprawnośćnależy tutaj rozumiećraczej jakozespół umiejętności niezbędnych do osiągnięcia danego rezultatu niż samrezultat. Wówczastermin

„działania” odsyła nas dopewnejgrupy (klasy)działań: odróżniaćbędziemy działania recepcji oddziałań produkcji,jak równieżte, którenastępują podwpływem bodźcasłuchowego,od tych,którepojawiająsię wwynikubodźcawzrokowego,co prowadzidotradycyjnegoczteroczęściowegopodziału