Primeur - juli/augustus - 2020

Onafhankelijk vakblad voor de agf-handel

juli-augustus 2020 34ste jaargang

7-8

In dit nummer :

Aardappelen Kruiden

Lees m op pagieer na 26

EVERY POTATO COUNTS Ellips - Elisam optisch sorteersysteem herkent elk defect. sales@ellips.com

+31 40 245 6540

www.ellips.com

Uw verse groenten en fruit nรณg sneller naar de klant, zodat u kosten bespaart en voedselverspilling tegengaat. Dat kan met ons Pesticides Partnership Pakket!

Interesse? Wij doen u graag een voorstel op maat! +31 (0)114 63 54 00 Info-zvl@eurofins.com

eurofinsfoodtesting.nl/snelle-pesticiden-analyses Testing for life

©2017 SdH Vormgeving | Babs Fotografie

Teelt en verwerking van peen & kroten | vele kleuren - gewassen - heel - brokken - gekopt - geschild

©2020 SdH vormgeving

groenveld

Dagelijks vers, ook geschild

Groenveldsdijk 38 - Groenveld | www.eriksgroenveld.nl | T 0224 55 12 50

34ste jaargang • augustus 2020

6 Visie

“De strategische vastgoedtransactie legt goede financiële basis voor de toekomst” Michiel F. van Ginkel

22

112

26 Optisch sorteren voor een nauwkeurig resultaat en kostenbesparing 28 Zomertrends bij de aardappelmachines Select – Arcus optische sorteerder Sormac – Aardappelschilmachine Marcelissen – meer opties voor sorteren van aardappelen Optimum Sorting – verdere ontwikkeling lasertechnologie 34 Totaaloplossing voor stof bij aardappelen sorteren 38 “Biologisch aardappelras wekt ook interesse van gangbare telers” Gerard Bovée 43 “Met mechanische koeling kun je aardappelen heerlijk rustig houden” Marcel Bennink 47 “Je moet geen aardappelen telen als je niet weet waar ze naar toe gaan” Jean-Pierre Van Puymbrouck, Belpotato.be: 50 Fritesaardappeltelers maken door coronacrisis uniek jaar mee 54 Het stoomschillen verduurzamen Edwim Langbroek 57 “Kleine kalibers aardappelen zijn onze specialiteit voor de markt” Olivier Vandaele

Special: Kruiden

Thema: Aardappelen

22 Aardappelen voor versconsumptie verkopen goed

112 “Ik gooi liever wat weg dan dat ik het niet kan aanbieden” Piet van Vugt 115 Meer ruimte voor sterke en smakelijke kruiden 117 “Niet alleen biologische kruiden zijn voor ons belangrijk maar ook het sociale aspect” Wilco Heemskerk 119 “De retail ging door het dak want de bijzondere kruiden werden ondergeploegd” Ralph Coenen 121 Vertical farming, de toekomst voor de kruidenteler?

Berjelle van Namen 122 De unieke teelt van waterkers in Nederland

Inhoudsopgave 4

“De Nederlandse pruimenteelt heeft nog zoveel potentieel om te groeien” Marinus Bunt

12 “Consumptie van vruchtensappen daalt in Europa” Joseph Moors 14 Mogelijkheden online-kanaal bij ’t Aardappeltje flink uitgebreid

82 Nieuwe seizoen weer anders dan anders 83 Gunstig effect van blauwe bes op diabetes type 2 bij mannen met overgewicht 84 Meloenentransport vanuit Brazilië rechtstreeks naar het Europees zenuwcentrum 86 Rolverdeling groenten en vlees wisselt op het horecabord

16 Physalis uit Colombia, “een exotische bes uit een land met veel potentieel” Johan Beckers en Rick Dellemann

90 Een tiental biomarkers zorgt ervoor dat aardbeien vers blijven na de pluk

19 Waarom zijn groenten en fruit zo duur in Japan?

90 VK en Duitsland importeerden minder meloenen

20 “Stijgende lijn van verspakketten is gedurende de corona-uitbraak nog verder toegenomen” Michiel de Ruijter

94 Korte keten mét supermarkt: moetje of mogelijkheid?

Elk jaar wereldwijd 75 miljoen meer monden te vullen 64 Wereldhandel verse groenten en fruit verdubbelt elke 20 jaar 72 “Tekort aan perssinaasappelen op de Europese markt” Wim Boon 73 Maleisische fruithandelaren prijzen hun durian op basis van de auto die de klant rijdt

98 “In Nederland is nog een wereld te winnen met venkel” Joop Litjens 100 Tekort aan toeristen dwingt drugsdealers om groenten te verkopen 102 Top 10 trends in de tuinbouw van de toekomst 104 “Jumbo-Visma renners zijn echt verknocht aan hun groenten en fruit” Karin Lambrechtse 110 Bangladesh experimenteert met de productie van ananaschips

73 De durian handtas die niet stinkt 73 Zimbabwanen toveren hun auto om tot mobiele groentekraam 74 Voorraadbeheer van verpakkingen in de AGF

Vorig jaar verkocht ZON Fresh Park Venlo aan de Amerikaanse vastgoedbelegger Hines. Directeur Michiel van Ginkel blikt in het interview in deze Primeur terug op de deal.

Verder heel veel aardappelen in dit nummer.

Wat deed Corona met de verkoop? En wat zijn de laatste noviteiten op het gebied van sorteren, verpakken en schillen? Je leest het in deze Primeur. Ook veel spelers in de verse kruiden komen in een aparte special terug.

Het goede nieuws is dat de wereldhandel van verse groenten en fruit elke 20 jaar verdubbelt. Elk jaar zijn er wereldwijd 75 miljoen meer monden te vullen. Onze huisstatisticus Jan Kees Boon maakte een analyse.

We hebben veel hobby’s besproken in de afgelopen edities van Primeur, maar die van Piet Blankendaal is wel heel bijzonder.

Je zou toch denken dat er in onze sector genoeg vreemde vogels rondlopen, maar in zijn Blanckendaell park lopen giraffen, dromedarissen, bavianen en ruim 175 andere diersoorten rond.

78 Stabiele hardfruit prognoses Gerard van den Anker, Luc Vanoirbeek 81 VS en Duitsland importeren meer dan de helft van de komkommers op de wereldmarkt

Vaste rubrieken 77

Nevenactiviteit: Piet Blankendaal

111 Vers in de sector: Rens Olde Keizer

91

AGF-er buitenland: Rein Burger

124 Dick Pijpers: Kersen

92

AGF-ster: Anja Luters

125 Inventaris: Gerrie Groot

101 Hoe is het met: Jos de Boer

PietPraat

Veel leesplezier!

Pieter Boekhout

126 Apps en gadgets

106 Geswitcht: Aart van der Jagt 107 Nevenactiviteit: Geurt van der Heijden 109 Colomn: Juglen Zwaan

AGF Primeur 7/8 • 2020

3

Steenfruit

Marinus Bunt, B&B Fruit

“De Nederlandse pruimenteelt heeft nog zoveel potentieel om te groeien” De ontwikkeling in de Nederlandse pruimenteelt heeft heel wat jaren stilgestaan. “Jammer”, vindt Marinus Bunt van B&B Fruit. “De Nederlandse pruimenteelt heeft zoveel potentieel om te groeien.”

Inmiddels is de ontwikkeling op gang gekomen en de pruimenteler hoopt dat de telers door zullen pakken om de Nederlandse pruim weer prominent op de kaart te zetten.

“H

et pruimenseizoen is bij ons de tweede week van juli gestart. De oogst ziet er goed uit met kwalitatief mooie en smaakvolle pruimen. Het groeiseizoen is met horten en stoten gegaan en een deel van onze vroege percelen heeft te maken met gesprongen fruit door het natte weer.

Echter het grootste deel van de pruimen zijn kwalitatief prima en goed aan de maat”, vertelt Marinus. “De vraag naar pruimen is sinds de start van het seizoen gigantisch.

De supermarkten en de handelaren hebben er zin in, waardoor ze er allemaal flink aan trekken. De handel loopt tot nu toe zeer vlot. Deze positieve marktsituatie hebben we dit jaar ook bij de kersen gezien.”

VEREDELDE FABRIEKSPRUIMEN De grootste concurrenten van de Nederlandse pruim zijn perziken en nectarines.

Gek genoeg ondervindt de Nederlandse pruimen weinig concurrentie van pruimen uit het zuiden van Europa. “Pruimen uit bijvoorbeeld Spanje verschillen enorm van het Nederlandse fruit. Het is een heel ander product qua smaak, structuur en vorm. Dit komt doordat Nederland, maar ook Scandinavië, jaren geleden hebben geselecteerd op pruimen voor de verse consumptie.

4

AGF Primeur 7/8 • 2020

Alles wat uit andere landen komt, zijn vaak mutanten van variëteiten die uit de industrie voortkomen. Het zijn eigenlijk veredelde fabriekspruimen. Wij telen al pruimen sinds 1920. Ik ben de derde generatie en mijn opa teelde destijds al pruimen voor de verse consumptie”, aldus Bunt.

VAN HOBBYHOEKJES NAAR PROFESSIONELE TELERS “Hoewel de ontwikkeling van de Nederlandse pruimenteelt heel wat jaren heeft stilgestaan, zit er weer wat schot in de zaak.

Wij hebben een paar mooie nieuwe blauwe variëteiten erbij gekregen en er zitten wat mooie grove rassen aan te komen. Ook zien we ontwikkeling in onderstammen en de producties per hectare gaan omhoog.

Dezelfde ontwikkeling hebben kersen 10 tot 15 jaar geleden ook doorgemaakt. De ontwikkeling is er, maar de pruimensector moet veranderen van kleine hobbyhoekjes naar professionele telers. Die zijn er ook steeds meer en dat is gunstig voor de ontwikkeling”, constateert Marinus.

“WE KOMEN AL 5 JAAR PRUIMEN TEKORT” De Nederlandse pruimenmarkt is er geen

die verzadigd is. B&B Fruit komt al vijf jaar pruimen te kort. “In het seizoen zijn er supermarkten die buitenlandse pruimen verkopen, omdat ze niet aan Nederlandse pruimen kunnen komen, maar dit wel graag zouden willen. Dit jaar hebben we plannen om ook wat pruimen op de Belgische markt af te zetten. De Belgische pruimenteelt is zo goed als verdwenen en we willen dat onze Zuiderburen ook kunnen genieten van lekkere Hollandse pruimen”, vervolgt de teler en handelaar. “We hebben in België nooit zoveel afzet gehad, omdat er in Nederland nog zoveel vraag is. Zo’n 90 procent van onze pruimen zetten we af in Nederland en 10 tot 15 procent wordt geëxporteerd naar Scandinavië.”

“DE TEELT VAN DE TOEKOMST” “Bij het telen van pruimen zijn relatief weinig gewasbeschermingsmiddelen nodig, waardoor het een gezond product is. Omdat er zo weinig gewasbeschermingsmiddelen nodig zijn, is de pruimenteelt eigenlijk de teelt van de toekomst”, zegt Bunt. “Wij, aldus pruimenmeesters van Nederland, hebben laten onderzoeken hoe gezond pruimen zijn. Uit het onderzoek is gebleken dat pruimen ideaal in een gezonde lifestyle passen, waardoor het product goed in deze tijd past. Echter het imago kan wel wat opgepoetst worden. Veel mensen associëren pruimen uit de tijd van opa en oma, maar als ze eenmaal geproefd hebben, zijn ze verkocht.”

BIOLOGISCH In Nederland zijn er diverse pruimentelers

die biologische pruimen telen, maar volgens Bunt is de afzet te klein. “Wij zetten voor een biologische teler nog steeds zijn overschotten af op de conventionele markt.

Er zijn jaren waarin hij bijna geen enkele biologische pruim krijgt afgezet. Iedereen roept wel over biologisch, maar de meeste mensen beslissen meer met hun portemonnee dan met hun hart. Desondanks kunnen we als conventionele teler veel van onze biologische collega’s leren. Daarom streven wij ernaar het spuiten en het gebruik van kunstmest flink te beperken. Over twee jaar gebruiken wij helemaal geen kunstmest meer. Dat heeft niets met biologisch te maken, maar met het gezonder, sterker en rijker maken van de bodem. We gaan terug naar de manier waarop mijn vader pruimen teelde in 1955 en dit lukt wonderwel. We hebben hoge tonnages per hectare en de smaak van de pruimen is beter dan dat hij was, en daar draait het om.”

ZELFPLUKACTIE Dit jaar heeft B&B Fruit naast een bramenplukactie ook een pruimenplukactie georganiseerd. “Tijdens de actie heb je veel contact met de consument en ik ben geschrokken hoe ver de consument afstaat van de teelt van het product. Mijn kinderen en kleinkinderen zijn natuurlijk geen referentie van wat de gemiddelde Nederlander weet over de groenten- en fruitteelt.

Zelf mensen uit mijn eigen dorp kijken met open mond naar het teeltproces, alsof ze voor het eerst een boer in het wild zien”, lacht Marinus. “Door allerlei tussenschakels zijn we als teler veel te ver van de consument afgeraakt. Wij fruittelers hebben ons veel te lang achter die grote heggen verstopt. We moeten de deuren opengooien voor de consumenten, want daar komt ons loon vandaan.”

NIEUWE VERPAK- EN SORTEERHAL “Naast ons teeltbedrijf in Nederland hebben we ook nog een locatie in Polen. Zo kunnen we langer op de markt zijn. Ook op andere plekken in Europa hebben we proeven gedaan om onze teeltlocaties uit te breiden.

Het doel is om zo lang mogelijk pruimen van topkwaliteit aan te kunnen bieden. Dat zie je ook bij kersen gebeuren. Het eten van buitenlandse kersen hoeft geen belemmering te zijn voor het Nederlandse seizoen”, zegt Bunt. Naast het uitbreiden van teeltlocaties is B&B Fruit ook bezig met de bouw van een nieuwe verpak- en sorteerhal van 2.000 m2 in Herveld. Daarin komt volgend voorjaar een moderne volautomatische sorteer- en inpakmachine te staan.

“De hele fruitteelt is door de jaren heen zo ontzettend veel veranderd. Ik kom zelf uit de chemische generatie, de jaren 80. Als je een rode pruim wilde, dat spoten we hem rood. Als je een gele appel wilde, dat spoten we hem geel. Ik ben tot de ontdekking gekomen dat mijn vader de echte teler was.

Hij wist wat grond was, hij wist wat telen was. Hij wist het misschien niet in formules te verwoorden, maar hij wist wel hoe je lekkere pruimen moest telen. Op ons kantoor hangen nog oude foto’s van mijn grootouders en ouders, dat waren de echte boeren.

Zij stimuleerden ons om mee te gaan met de technologische ontwikkeling, maar ze leerden ons ook om goed voor de grond te zijn. Met hun kennis telen wij nog steeds onze pruimen en daar zijn we ontzettend trots op”, besluit Marinus. (SR) 

Reine Victoria

marinus@benbfruit.nl

Victory

Q U O T E S “Er bestaan geen studies van de Nederlandse Mededingingsautoriteit waaruit blijkt dat boeren door toedoen van de supermarkten consequent te weinig betaald krijgen.”

Volgens retail hoogleraar Laurens Sloot richten de boeren met het blokkeren van supermarkt-dc’s zich tot het verkeerde adres

“Ook nu merken we weer dat afzet en prijsvorming erg lastig te voorspellen zijn als het weer zulke gekke sprongen laat zien.”

Commercieel directeur Leon van den Hombergh van Frankort&Koning over het effect van weer in de AGF-handel

“Hallo Jumbo met Turkse en Albert Heijn met Griekse van ver weg; complimenten aan Boon’s supermarkt, Boon’s kiest voor Nederlandse topkersen van dichtbij, zo kan het ook!”

Gerard van den Anker, voorzitter NFO ergert zich aan importkersen bij de twee grootste Nederlandse supermarkten

AGF Primeur 7/8 • 2020

5

Visie

Michiel F. van Ginkel (ZON):

“De strategische vast- goedtransactie legt goede financiële basis voor de toekomst”

Op 1 december 2014 trad Michiel F. van Ginkel aan als algemeen directeur van ZON na een carrière bij achtereenvolgens Procter & Gamble, The Greenery, H.J. Heinz en HAK. Zijn toenmalige voorzitter gaf aan dat hij in twaalf jaar tijd elke twee jaar een andere directeur had meegemaakt, maar Van Ginkel geeft inmiddels al ruim vijf jaar leiding aan de coöperatie. En wat hem betreft stopt het daar niet bij. Een interview over onder meer de transformatie van het kloksysteem naar een digitaal platform, de verkoop van het vastgoed en ondernemen in corona-tijd.

Je bent inmiddels vijf jaar actief bij ZON. Wat zegt dat?

Dat ik het uitstekend naar mijn zin heb en dat dit gelukkig andersom ook geldt. In samenwerking met de organisatie en de telers hebben we, in alle bescheidenheid, ook best wat bereikt voor de organisatie. Hoewel ik trots een groot woord vind, stemmen me enkele zaken wel tevreden. Zo denk ik dat we een goede verkoopstrategie hebben ontwikkeld, vind ik dat we ZON meer onderdeel hebben gemaakt van de Nederlandse tuinbouwsector, hebben we nieuw elan gebracht in de organisatie en blikken we tevreden terug op de vastgoedtransactie, die een stevige basis richting de toekomst geeft.

Kun je jullie verkoopstrategie nog eens toelichten?

We hebben gekozen voor een zogeheten 6

AGF Primeur 7/8 • 2020

duale strategie, waarin onze telers kunnen kiezen voor meerdere verkoopinstrumenten. De keuze is om zelf betrokken te zijn bij de afzet door rechtstreeks richting een aantal grote supermarktklanten te leveren, waarbij wij ze faciliteren met een goede infrastructuur of dat men de verkoop volledig aan ZON over laat. Op deze manier kunnen we iedereen zo goed mogelijk bedienen. Dat past erg goed bij de variëteit van onze achterban. We hebben grote en kleine telers met veel verschillende productgroepen. Verder hebben we door middel van samenwerking met diverse Spaanse coöperaties ervoor gekozen om via ons kloksysteem de klanten jaarrond te bedienen. Dat werkt naar tevredenheid van onze leden en klanten. Het Spaanse aanbod groeit jaar op jaar gestaag en is een serieuze business geworden. Daarbij is het een prima aanvulling op onze bestaande activiteiten. We kij-

ken dan ook naar een stukje uitbreiding en dat kan ook in het Hollandse seizoen zijn, zolang het de aanvoer van onze eigen telers maar niet bijt, maar dat is vooralsnog niet het geval geweest.

Eerder gaf je aan dat ZON meer naar buiten wilde treden. Is dat gelukt?

Dat denk ik wel. Ik denk dat ZON een aantal jaren best wel op zichzelf heeft gestaan als eilandje in het zuidoosten van Nederland.

We waren best wel in ons zelf gekeerd en ik vond het belangrijk om actiever onderdeel uit te maken van de Nederlandse tuinbouwclusters. Dat is zeker gelukt. Zo zijn we actief participant in clubs als DPA en FVO, waar ik ook de voorzittersrol heb bekleed.

Wij vinden het prettig om actief onderdeel te zijn van de sector en ik zie omgekeerd ook dat de sector het fijn vindt dat we meedenken en meedoen. Er gebeurt zoveel en dan is een sterke representatie naar andere stakeholders alleen maar belangrijk.

Je kwam binnen toen er kort daarvoor een reorganisatie was geweest Hoe kreeg je nieuw elan in de club?

Onder mijn voorganger ging ZON van 180 naar 130 personeelsleden, dus je kunt je voorstellen dat de organisatie een heftige tijd had doorgemaakt. We hebben er dan ook fors in geïnvesteerd om nieuw elan te brengen. Via ons Great Place to Work pro-

NIEUW met stoomventiel 500 GRAM STOOMAARDAPPELEN IN 7 À 8 MINUTEN GAAR

DE SPECIALIST IN HET WASSEN, SORTEREN EN VERPAKKEN VAN AARDAPPELEN Landjuweel B.V. | Oosternielandsterweg 9 9985 SB | Oosternieland | www.landjuweel.nl info@landjuweel.nl | +31(0)595-454200

Visie

Hoe staat het met jullie ledenaantal en is telersacquisitie een belangrijk doel?

Inmiddels hebben we 160 leden en dat waren er toen ik hier aantrad 270. Wel komt die daling voornamelijk door bedrijfsbeëindigingen. Het areaal glasgroenten stijgt bijvoorbeeld jaar op jaar, vooral doordat bestaande leden hier succesvol in zijn en uitbreiden. We voeren zeker acquisitie onder telers, net zoals andere coöperaties dat doen.

Ik vind ook dat we hier goede papieren voor hebben, maar je moet niet denken dat de telers zomaar ineens in de rij staan en dat de hele wereld direct naar je toekomt. Dat heeft tijd en geduld nodig. Maar de keuze die we vijf jaar geleden hebben gemaakt om actiever naar buiten te treden, maakt het wel een stukje makkelijker.

gramma hebben we veel aandacht geschonken aan medewerkerstevredenheid, wat in 2017 en 2018 heeft geresulteerd in de uitverkiezing tot Best Workplace.

Sinds 2019 mag ZON zich Great Place to Work Certified noemen.

Ook het lage ziekteverzuim van 1,75 procent getuigt volgens mij echt van de motivatie en passie van onze medewerkers. Ik mag met trots zeggen dat we echt een groep medewerkers hebben die er weer zin in heeft om dingen te ondernemen en met elkaar dingen doet.

Hoe kijk je terug op de verkoop van het vastgoed? Die stond toch altijd te boek als de ‘cash cow’ van de coöperatie…

We kijken hier enorm goed op terug. De oorsprong dat we hiernaar zijn gaan kijken ligt er deels in dat we veel leden hebben, met name in de vollegrondsgroentensector, in de leeftijdscategorie 55+. Zij hebben vaak geen bedrijfsopvolging en zijn dus wel heel serieus met de nabije toekomst bezig. Belangrijker was misschien wel de overtuiging dat de exploitatie van vastgoed niet tot de kerntaken van de onderneming behoort. We zijn immers een traditionele coöperatie van maar liefst 105 jaar oud. Zo zijn we gestart met het zoeken van een strategische, kapitaalkrachtige partner die de noodzakelijke verdere ontwikkeling van Fresh Park Venlo voor zijn rekening kan gaan nemen. We hebben ons uiteraard extern laten begeleiden en ons aanbod neergelegd in de vastgoedwereld. Daar hebben meerdere partijen op gereageerd en uiteindelijk zijn we er met Hines uitgekomen. Daarmee hebben we een goede partner gekregen, die zijn sporen in het internationale en sinds enkele jaren ook Nederlandse vastgoed heeft verdiend, getuige ook de latere overnames van ABC Westland en het DC van Hema. Het is zeker geen eendagsvlieg. Hun professie is om vastgoed te ontwikkelen. Dat kunnen ze beter dan wij, terwijl wij met deze deal onze financiële positie hebben zeker gesteld. De timing van de transactie was uitstekend en we hebben er een hele mooie prijs voor gekregen, hoger dan we geschat hadden.

Naar verluidt betaalt Hines bruto 117,5 miljoen, plus een jaarlijkse canon. Barst dan de strijd om de miljoenen los?

Ach, dat geeft inderdaad de nodige uitdagingen en rumoer. Intern, maar vooral extern werd de transactie niet altijd begrepen, al was zeker dat laatste voor ons niet 8

AGF Primeur 7/8 • 2020

zo relevant. Wij hebben hiermee een fantastische partner gevonden en het is vervolgens aan de leden wat ze met het geld doen. Het geld is immers van de coöperatie, dat gaat in die zin over het hoofd van het bedrijf heen. De opbrengst was zodanig dat we het niet direct konden aanwenden voor andere investeringen. Vandaar dat de uitkering van 10 miljoen euro die we aan het begin van het jaar hebben gedaan uit de bijzondere reserves een logisch gevolg was.

En nu dus terug naar de kerntaken?

Onze hoofdtaak is om de beste prijs voor onze telers uit de markt te halen, maar we zijn continu bezig welke diensten en activiteiten we voor onze leden moeten ontwikkelen. Je moet tenslotte met je tijd meegaan. Denk aan logistieke diensten, maar ook kwaliteitszorgsystemen. Soms moet je met activiteiten stoppen omdat telers ze zelf overnemen en andere activiteiten ga je juist ontplooien. Zo hebben we nu een werkgroep waarin juist die genoemde oudere telers zonder opvolgers vertegenwoordigd zijn. Met hen bespreken we wat we voor hen kunnen betekenen en hoe we hen het beste kunnen begeleiden, ondersteunen en ontzorgen. Dat is met name op administratief vlak, zodat zij zich kunnen richten op het verzorgen en binnenhalen van hun gewas.

In 2011 stapten jullie met ‘dochter’ Sun Berry breed in het zachtfruit. Voorzien jullie in dit segment nog een terugkeer?

Die kans hebben we gemist, om meerdere redenen. We hadden hiermee weliswaar een goede uitgangspositie met goede telers in de buurt en hele mooie faciliteiten. Maar een essentiële voorwaarde in dit segment is dat je jaarrond programma’s moet kunnen aanbieden en dus buiten het Hollandse seizoen bij moet kopen. Dat is voor onze coöperatie ingewikkeld gebleken en niet gelukt om dat op een financiële gezonde manier georganiseerd te krijgen. Vandaar dat we ons eruit hebben teruggetrokken en een comeback is nu niet aan de orde.

Hoe staat het met de plannen voor een termijnmarkt voor tomaten, zoals jullie eerder hebben aangekondigd?

Op dit moment staan die initiatieven even stil, omdat het nog niet is gelukt om er voldoende massa en participanten achter te krijgen om het voor elkaar te krijgen. Maar we denken nog steeds dat dit een toevoeging is voor deze markt die zijn waarde zou kunnen bewijzen. Het is alleen een te groot project om alleen op te pakken, vandaar dat we nog op zoek naar partners om het van de grond te krijgen. Maar het is nog zeker niet verdwenen van mijn lijstje van dingen die ik nog graag wil realiseren. Het is namelijk ook een prima link met ons klokinitiatief. Persoonlijk ben ik een groot voorstander van het creëren van open platforms en met onze klok hebben we een uitstekend

Visie

uitgangspunt om daarnaar toe te groeien.

Het beschermen van je platform voor alleen je eigen telers lijkt misschien op korte termijn interessant, maar als je om je heen kijkt, zie je dat open platforms de winnaars van de toekomst zijn. Kijk hier in de buurt naar het Designer Outlet Roermond dat een succes is doordat al die designermerken er bij elkaar zitten. Hetzelfde zie je met Bol. com dat nu ook concurrenten op haar platform toelaat om meer kopers te trekken.

En natuurlijk roept dat in eerste instantie weerstand op. Tien jaar terug waren mensen ook boos dat we Spaans product gingen aanbieden op de klok, maar nu is iedereen er tevreden mee. De tijd van het eigen bubbeltje is echt voorbij.

Hoe zijn jullie de eerste maanden van de Corona-crisis doorgekomen?

Ik moet zeggen dat we als organisatie ontzettend snel op de uitbraak hebben geanticipeerd. Bijna onmiddellijk hebben we met uitzondering van de veilmeesters en ICT-personeel iedereen thuis laten werken en de dienstverlening is uitstekend doorgelopen. Helaas konden ook de kopers niet naar de afmijnzaal, maar dat was nu even niet anders. Ik verwacht wel dat deze ervaringen grote gevolgen gaan hebben voor het werken op kantoor. We zijn er toch met zijn allen wel achter gekomen dat je niet elke dag naar een kantoor hoeft te gaan om gemotiveerd je werk te doen, al vindt de een thuiswerken helemaal fantastisch en vindt de ander het een stuk minder. Wij hebben het personeel thuis goed gefaciliteerd met een laptop, mobiele telefoon en waar nodig een bureaustoel of tweede scherm, afhankelijk wat ze nodig hadden. Persoonlijk verwacht ik dat het fulltime naar kantoor gaan er wel af zal gaan en dat mensen hooguit drie dagen per week naar kantoor zullen komen.

En wat had het voor impact op jullie omzet?

Die heeft de eerste maanden van de Coron-

acrisis alleen maar in de lift gezeten. Wij leveren voornamelijk het grootwinkelbedrijf, hetzij direct of indirect. Die verkoop is alleen maar gestegen voornamelijk door de shift van out-of-home naar retail. Onze omzet ligt tot op heden zo’n 20% hoger, dus daar hebben telers zeker van geprofiteerd.

Jullie hebben geen GMO-erkenning meer.

Is dat een gesloten boek?

Wat ons betreft is dat niet het geval. Ik vind het nog steeds jammer dat we deze beslissing moesten nemen, want dat hadden we graag anders gezien. Onder meer via FVO en DPA volgen we de ontwikkelingen nauwgezet en zodra er meer mogelijkheden ontstaan, zullen we ons ook weer zeker aanmelden, maar het feit is wel dat er aan de criteria nog niet veel is veranderd sinds wij de beslissing hebben genomen om de erkenning in te leveren.

Meerdere partijen hebben hun afzet de afgelopen jaren gebundeld. Hoe kwam het dat het rond ZON zo stil bleef?

Over fusies kan ik je niks melden, maar we werken wel met veel partijen samen.

Niet voor niets zijn we de afgelopen jaren nadrukkelijker gaan participeren in de Nederlandse tuinbouw, in de wetenschap dat samenwerking en afzetbundeling erg belangrijk is. Zo hebben we meegedaan met de paprika-export binnen FVO richting China en participeren we ook met een aantal collega’s uit Zuidoost-Nederland in Die Frischen.

opgaan in GroentenFruit Huis. Daarmee hebben we een sterk lobby-orgaan ontwikkeld en dat is alleen maar goed voor het imago van de sector.

En blijft deze Amsterdammer de komende vijf jaar ook nog naar Venlo afreizen?

Je kunt niet te ver vooruit in de toekomst kijken, maar ik heb het uitstekend naar mijn zin en zie niet in waarom ik de komende vijf jaar hier niet werkzaam zou zijn. Er zijn nog genoeg werkzaamheden te doen en ik zie voldoende vooruitgang en mogelijkheden om daarmee aan de slag te gaan!

De sector is dynamisch genoeg. En over dat Limburgs wordt soms nogal ingewikkeld gedaan. Als Amsterdammer heb ik in Rusland, Kazachstan en Scandinavië gewerkt en in de Verenigde Staten gestudeerd. Zo exotisch zijn Limburgers voor mij dus niet en als ik erbij ben, praten ze nog Nederlands ook, haha. (IH)  www.royalzon.com

Hoe vind je dat de Nederlandse tuinbouw er in zijn algemeenheid voor staat?

Ondanks de uitdagingen waar we nu nog steeds mee te maken hebben, denk ik wel dat we er veel beter voor staan dan een paar jaar terug. Toen ik hier net binnenkwam, hadden we tussen 2012 en 2014 wel hele beroerde tuinbouwjaren achter de rug.

Gelukkig is die jaren daarna de samenwerking in de sector ook op een hoger niveau gekomen. Eind september zal DPA volledig

PALLETS FRUITKISTEN AARDAPPELKISTEN STELLINGVLONDERS TRANSPORTKISTEN OPZETRANDEN

www.hoekmanhoutindustrie.nl

10

AGF Primeur 7/8 • 2020

OU

RUSSIA

LES UK

We’ll keep the supply “TRAIN” going!

ROTTERDAM

HAMBURG BREMERHAVEN WILHELMSHAVEN DUISBURG CHINA

NIEDERGLATT (ZURICH)

VIENNA

MUNICH

XIAN (CHINA)

FRENKENDORF (BASEL)

MELZO (MILAN) GENOA

PADUA REGGIO EMILIA RAVENNA

HUNGARY ROMANIA TURKEY

LA SPEZIA

TRAIN FREQUENCY

BARI

SA & CONGES RO

GREECE TURKEY ALBANIA

THREE PER DAY TWICE A DAY DAILY THREE PER WEEK WEEKLY

IMPR QUALIT LIFE DRIV

Scan to discover more details

DistriRail and Hannibal (Contship Italia Group) daily train connection: • Netherlands (Rotterdam), Belgium (Antwerp) and Italy (Melzo-Milano).

Rotterdam connections: • United Kingdom • Ireland • Scandinavia • Iceland • Russia • and the European hinterland Rail Hub Milano rail services to: • Padua • Bari • La Spezia • Genua • Ports of Ravenna.

Newest shortsea routes connections: • Turkey • Greece • Egypt • Cyprus • Libanon • Albania • all major port destinations in the eastern Mediterranean.

Photos of Rail Hub Milano, Melzo - Milan

Hannibal S.p.A. Via I Maggio 1 20066 Melzo (MI), Italy P: +39 (0)2 950 761 info@contshipitalia-hannibal.it

DistriRail B.V.

Rivierweg 1 | 3161 GM Rhoon The Netherlands P: +31(0)10 20 10 700 sales@distrirail.nl www.distrirail.eu

Bewerkte AGF

Joseph Moors, Moors Fruit trading

“Consumptie van vruchtensappen daalt in Europa” Alle soorten dranken komen voorbij in de fabriek van Konings Drinks: bier, wijn, energiedranken, cocktails en water met een smaakje.

Het wordt verpakt in karton, conserven of fles. Werkelijk alles met uitzondering van zuivel houdende dranken. Dus ook fruitsappen van appelen of peren zijn geen onbekende. Per jaar worden er dan ook voor ruim 100.000 ton hardfruit verwerkt: 20% peren en 80% appelen tot sap of concentraat.

Op het moment zijn de cellen bij Moors leeg door de kleinere oogst in Europa

K

onings haalt dit hardfruit voor de verwerking van het Belgische Moors fruit trading. Het bedrijf is opgericht in 1992 door Joseph Moors maar de geschiedenis gaat terug tot 1962. “Mijn vader heeft toen het bedrijf samen met zijn broers opgericht als fruitteeltbedrijf,” vertelt Joseph.

“We hebben nu nog altijd ruim 50 hectare aan eigen teelt maar het grootste gedeelte van onze business bestaat uit de handel in hardfruit voor de industriële verwerking.

Sinds 2007 zijn we aandeelhouder geworden bij Konings en leveren dan ook al het benodigde hardfruit voor de verwerking.

Konings perst het hardfruit op de locatie in Zonhoven, waar wij hardfruit leveren uit België, Nederland, Duitsland, Frankrijk en Engeland, waar uitsluitend gebruik wordt gemaakt van hardfruit van Engelse bodem.”

Het hardfruit dat Moors fruit trading opkoopt, is industriefruit, ongeschikt voor de verkoop in het verssegment. “Dit fruit is afwijkend van kleur, vorm en maat maar ik zou het zeker geen afval of reststroom willen noemen. Met de kwaliteit van het 12

AGF Primeur 7/8 • 2020

vruchtvlees is niets mis.” In de klasse van het industriefruit brengt Joseph nog een onderscheid aan om te bepalen voor welke verwerking het hardfruit in aanmerking komt. “Appelen die in deze categorie van goede kwaliteit zijn, worden verwerkt tot appelblokjes. Het fruit met de minste kwaliteit wordt verwerkt tot concentraten. Daartussenin maken we nog onderscheid in de kwaliteit van het fruit voor bijvoorbeeld appelmoes en sappen. Met appelen kan je overigens meer kanten op dan bij peren die je eigenlijk alleen kunt verwerken tot sap en concentraat.”

Niet alleen wordt er een verschil gemaakt van de kwaliteit van het fruit voor de verwerkende industrie maar ook in de variëteiten. “De ene variëteit laat zich nu eenmaal beter bewerken dan de andere soort en dus zal de vraag ook altijd verschillend zijn. De fritesindustrie gebruikt bijvoorbeeld ook alleen bepaalde rassen. Meest populair blijft voor ons de Jonagold die voor veel verschillende bewerkingen in aanmerking komt zoals sap en appelmoes.”

De appelen en peren worden aan het begin van het seizoen door Moors Fruit trading ingekocht en in eigen bewaring genomen op de locaties in Riemst en Alken waar het bedrijf beschikt over een aantal ULO-cellen.

“Momenteel zijn we leeg,” vertelt Joseph.

“Dit seizoen had men in Europa ook een kleinere oogst dan normaal, net onder de 10 miljoen, en de industrie is inmiddels ook gestopt met de verwerking van appelen.

Het aanbod is klein, voor peren eveneens.

Normaal kunnen we tot juni of eind augustus fruit verkopen voor de verwerking. Met appelen kunnen we zo jaarrond leveren, bij peren gaat het vaak om 10 maanden.

Voor het volgende seizoen verwachten we echter dat het de volumes van dit seizoen ruimschoots gaat overtreffen. Het blijft onze kracht om in Europa hardfruit voor de verwerking te kopen waar er veel is en dat te brengen naar de plaatsen waar de oogst minder is dat jaar. We hebben de mogelijkheid dat te doen met ons eigen logistiek platform daarvoor. Naast hardfruit kopen we ook nog kleinere volumes kersen op voor de verwerking.”

De grootste producent in de verwerkende industrie van appelen is Polen. Het land speelt een sleutelrol in het verhaal van hoe de verwerkende industrie in Nederland en België is veranderd in de afgelopen jaren.

“In het verleden hadden we hier nog veel kleine verwerkers zitten voor appel- en perensap maar die productie is na 1989 verschoven naar Oost-Europa. Alleen nog een paar verwerkers blijven over die vooral hun kracht halen uit producten als troebele vruchtensappen. In de laatste jaren is de consumptie van appel- en perensap ook gedaald in Europa. Mensen drinken steeds meer andere dranken zoals bijvoorbeeld water met een fruitsmaakje. Daar heb je ook wel verwerkt fruit voor nodig maar er gaan nu eenmaal minder kilo’s in concentraat dan in sap. Zo is ook het aandeel van fruitsappen gedaald bij Konings met ongeveer 20-25%.” (TD)  j.moors@konings.be

Bewerkte AGF

Fijnstof oplossingen Tot 95% stofvrij werken‌ het kà n!

Kantelaars, egelbanden, borstelmachines, sorteermachines, wegers en opzakkers zijn de grootste stofbronnen in uw verwerkingslijn. Jongejans heeft ruim 30 jaar ervaring en weet precies hoe wij deze punten het beste aan kunnen pakken. Daarnaast kunnen wij uw leeskamer voorzien van een overdruksysteem, waardoor u en de medewerkers de komende decennia stofvrij en dus gezonder kunnen werken. Wij delen graag onze kennis en kunde met u zorgen voor de best passende oplossing in uw situatie. Met onze totaalaanpak wordt het mogelijk aardappels te ver-

werken in een schone ruimte, die tot 95% stofvrij is!

Ook een oplossing voor fijnstof? Vraag direct een adviesgesprek aan!

Bekijk jongejansluchttechniek.nl of bel ons via 0223 660 666.

Detail

Jorre startte met de verkoop van aardappelen, vandaar de naam ‘t Aardappeltje

Mogelijkheden online-kanaal bij ’t Aardappeltje flink uitgebreid De eerste stappen naar ’t Aardappeltje.be, een online kanaal voor de verkoop van AGF, waren door Jorre Moors uit het Belgische Bilzen begin vorig jaar al ingezet. Toen de Belgische overheid in maart dit jaar alle markten opschortte vanwege de corona-uitbraak, zette Jorre alles op alles om de ‘customer journey’ te optimaliseren zodat hij blijvend de vruchten van deze investering kan plukken.

H

andel in groenten en fruit zat Jorre Moors in het bloed. “Alles begon midden de jaren 50 toen mijn grootouders langs vaders kant besloten fruit en eieren te verkopen op de markt. Vanaf de jaren 80 is mijn vader met het bedrijf begonnen en heeft zo de markten verder gezet”, vertelt Jorre. “Ikzelf ben de derde generatie in het fruitbedrijf en wil klanten nóg beter van dienst zijn met leveringen aan huis. De naam ’t Aardappeltje is ontstaan doordat ik enkele jaren geleden graag iets wou bijverdienen. Ik kreeg de kans om aardappelen

en ajuinen te verkopen op de markt. Hierbij besloot ik om leveren aan huis te combineren. Zo is mijn bedrijf ontstaan.”

De formule achter de online winkel stoelt op vers, lokaal, kwaliteit en service. In het begin werd er gewerkt met een wekelijkse prijslijst, inmiddels is er een webshop met betaalmogelijkheid. “Toen in maart duidelijk werd dat markten verboden werden, hebben we deze webshop laten maken, maar klanten kunnen ook telefonisch of per mail hun bestellingen doorgeven, dat maakt allemaal niet uit”, vertelt Jorre.

GEBR. TROOST www.troostpallethandel.nl

ABC Westland 622, 2685 DH Poeldijk | M. 06 - 43 00 03 15 ∙ E. aram-troost@live.nl

14

AGF Primeur 7/8 • 2020

Thuis op de bank bestellen en laten bezorgen is een dienstverlening die al enige tijd in de lift zit en door coro-

buitenstalling

na flink is versneld. Dat ziet ook Jorre die zijn bezorgmomenten heeft kunnen uitbreiden. Vóór corona bezorgde hij een keer per week. Door de lockdown werd dit al snel uitgebreid naar vijf dagen per week. Jorre: “Corona heeft een heel groot effect gehad, er zijn heel veel mensen vanaf toen die nog steeds aan huis geleverd worden.” Het is niet alleen de digitale generatie die instapte. “Het is heel verdeeld, maar jongeren zijn er over het algemeen wel wat sneller mee weg en vertrouwen het ook het snelste.” Het niet kunnen ruiken, zien en voelen is vaak een drempel voor het online aankopen van AGF. ‘Aardappeltje heeft inmiddels heel wat fans, zo is te zien op Facebook die de service en producten van de AGF-handel aanbevelen. “Mensen zijn kritisch op de producten.

Doordat ze in coronatijd toch hun groenten en fruit graag geleverd hebben, blijven ze dat nu doen omdat ze tevreden zijn”, legt Jorre uit.

Jorre bouwt qua inkoop voort op 70 jaar ervaring van de markthandel Moore Groenten en Fruit. “Het is leuk dat ik hierin kan samenwerken met mijn vader. Dat werkt goed voor ons alle twee. We kopen op verschillende plaatsen in. We halen heel veel direct bij lokale telers en kwekers van Belgisch fruit.

We werken ook veel met groothandels en kopen ingevoerde producen aan in Brussel op het Europees Centrum. Zo kunnen we altijd de beste kwaliteit groenten en fruit leveren.”

wijst de Facebookpagina van de markthandel Moors Groenten en Fruit naar ons door voor online bestellingen.”

Als tegenprestatie voor de steun van zijn ouders helpt Jorre ook nog altijd enkele dagen mee op de markten. Hij is voornemens het bedrijf van zijn ouders voort te zetten. “Toch denk ik dat er in online ook toekomst zit, mensen willen meer en meer aan huis bezorgd hebben”, besluit Jorre. (ML)  taardappeltje@outlook.com

Klantenbinding loopt vooral via Facebook, waarop Jorre wekelijks een origineel receptje post en leuke acties uitzet zoals een kleurwedstrijd voor kinderen.

“We hebben bekendheid gekregen via reclames via Facebook, gericht op groepen uit bepaalde streken. Ook kennen mensen hier in de omgeving ons door reclames in de buurt en ver-

5377_Optimum_Pub_Primeur_NL_w185h132mm_mei20_v2.indd 1

Jorre Moors van ‘t Aardappeltje

18/05/20 12:03

AGF Primeur 7/8 • 2020

15

Exoten

Johan Beckers en Rick Dellemann, Andes Export:

Physalis uit Colombia, “een exotische bes uit een land met veel potentieel” Johan Beckers en Rick Dellemann van Andes Export

Ruim twintig jaar geleden ging de uit België afkomstige Johan Beckers op vakantie naar Colombia en bleef er plakken. Hij startte er zijn bedrijf Andes Export waarmee hij zich richtte op de export van exotisch fruit uit het land en dan vooral physalis, ook wel goudbes of Kaapse goudbes genoemd. startte zijn bedrijf op 9 september Johan 1999 en heeft zich sindsdien gespecialiseerd in de export van biologische en fairtrade physalis. Reeds enkele jaren levert Andes Export daarbij paars passiefruit zowel conventioneel als biologisch. Sinds begin juni 2020 heeft Johan een compagnon gevonden in de Nederlander Rick Dellemann. “Zelf ben ik al 10 jaar woonachtig en werkzaam in Colombia,” vertelt Rick. “Hoewel ik geen directe achtergrond heb in de AGF, heb ik er enigszins kennis van. Zo ging ik als kind heel graag bij mijn oom logeren, die in Zuid-Limburg appels en peren teelt en aan huis verkoopt. Daarbij heb ik voor enkele Nederlandse fruitteeltbedrijven de mogelijkheden voor afzet van Nederlandse appels en peren op de Colombiaanse markt onderzocht. Dat klinkt in eerste instantie misschien gek, maar de prijzen voor deze 16

AGF Primeur 7/8 • 2020

fruitsoorten verschillen hier niet zo veel met wat je in Nederland betaalt.”

TROPISCHE LANDBOUW Johan en Rick werken voor de productie van physalis samen met Colombiaanse telers in met name de provincie Boyacá, de regio ten noordoosten van de hoofdstad Bogotá die reikt tot aan de grens met Venezuela. Naast de 50 hectare waarop de lokale telers verbouwen, heeft Johan een kleine 3,5 hectare aan eigen teelt van deze zoetzure besjes.

“De physalisplant gaat ongeveer anderhalf tot twee jaar mee,” vertelt Johan. “Bij aanplanting moet je 6 maanden wachten voor je de eerste bessen kunt plukken en dat zijn er dan nog niet veel. De piek volgt pas tijdens de volgende 6 maanden. Daarna zakt de opbrengst weer wat, volgt er een tweede piek en moet je de planten weer vervangen.

De teelt is zeer arbeidsintensief. Vooral het

spannen van de touwen en bedrading waarlangs de plant zich omhoog trekt, vergt aardig wat uurtjes arbeid. Je kunt de teelt goed vergelijken met die van tomaten, want ook de physalis behoort tot de nachtschadefamilie.”

Hoewel de teelt jaarrond is, wisselt de opbrengst van physalis erg door het jaar heen door de weersomstandigheden. “We hebben dit jaar in februari bijvoorbeeld veel last gehad van ochtendvorst, wat leidde tot flinke schade,” legt Johan uit. “Hierdoor is ongeveer 3,5 hectare aan physalis verloren gegaan. De invloed van het weer en klimaat verschilt enorm per teeltlocatie. Colombia bestaat uit vele verschillende microklimaten. Zo kan het zijn dat de physalis op de ene locatie het uitstekend doet, maar een kilometer verderop de oogst verloren gaat. Om zeker te zijn van voldoende product, hebben we constant 10 tot 15 hectare nodig waar we physalis kunnen oogsten. Zo werkt de tropische landbouw.

Voor de komende maanden verwachten we weer extra volumes door nieuwe aanplantingen van de physalis.”

Het spannen van draden voor de physalisplant maakt de teelt arbeidsintensief

De physalis worden na de oogst verpakt door Andes export in Tunja en klaargemaakt voor de zending naar Europa. “De overgrote meerderheid van ons personeel is vrouw,” vertelt Johan. “Zij zijn namelijk experts in het sorteren van de bessen en in het verwijderen van de blaadjes (indien de klant dit wil), wat een precies werkje is. We zijn bezig met het investeren in machines voor de sortering, om zo de kostprijs voor de selectie en verpakking te verlagen. Eén van die investeringen is bijvoorbeeld een multiheadweger. We zien de vraag naar physalis in bulk toenemen, waardoor we ons inpakproces moeten aanpassen. Investeringen in dergelijke machines zijn nodig omdat de marges voor verse groenten en fruit steeds kleiner worden. Niet alleen voor physalis maar voor alle soorten groenten en fruit.”

CONTROVERSE VAN DE RETAIL “De grote Europese retailers willen steeds vaker producten waarbij zo min mogelijk chemicaliën worden gebruikt, die er perfect uitzien en dit alles voor een zo laag mogelijke prijs. Dat gaat moeilijk samen.

Veel supermarkten stellen steeds strengere eisen aan hun leveranciers wat betreft het gebruik van beschermingsmiddelen, vaak veel strikter dan de wettelijke EU-norm voorschrijft. Vooral de Duitse retailers laten bijna geen middelen meer toe. De middelen die nog wel toegestaan zijn, komen in de meeste gevallen van dezelfde fabrikant als waar de verboden middelen vandaan

komen. Deze ‘biologische variant’ van de chemische bedrijven zijn daarbij nog eens flink duurder ook.

CORONACRISIS Waar veel Europese landen langzaamaan hun regels hebben versoepeld in de maanden juni en juli, is de piek van het aantal besmettingen in Colombia nog niet bereikt. Toch kwam ook voor Johan de klap al in maart. “We hadden toen 4 containers physalis op zee zitten richting Europa, waarvan een deel bestemd was voor de horeca. Het is natuurlijk niet bij te sturen op het moment dat aan de andere kant van de oceaan, de restaurants opeens hun deuren moeten sluiten. Gelukkig loopt de retail afzet nog wel door, maar we hebben helaas wel maatregelen moeten nemen in ons bedrijf. Zo hebben we van enkele collega´s afscheid moeten nemen, die van ons per gewerkt jaar een maandsalaris meekrijgen.

In tegenstelling tot de meeste Noord-Europese landen, kunnen mensen hier niet terugvallen op sociale uitkeringen.

BIOLOGISCH ALS NICHE Het grootste deel van de biologische physalis, zowel vers als gedroogd, is bestemd voor de Europese markt. “Naast onze klanten in Europa hebben we ook nog een afnemer in de Verenigde Staten,” vertelt Rick. “We willen in de komende tijd gaan kijken of we op deze markt kunnen uitbreiden, omdat dit naast Europa een grote afzetmarkt is voor biologische producten. Vorig jaar was de

totale export van Colombiaanse physalis goed voor 7.500 ton.” Niet verkeerd voor een besje dat de meeste mensen kennen als decoratie op een gebakje of bij het dessert, al zijn ze steeds vaker te vinden in de supermarkt voor consumptie en worden ze ook veel gebruikt in de verwerkende industrie voor bijvoorbeeld jams, gelei of als vulling van een cake of gebak.

In 2012 is Andes Export gestart met het exporteren van biologisch fruit. Biologisch werd er toen nog vrijwel niet geteeld hier, terwijl de bodem zwaar vervuild werd met extreme bestrijdingsmiddelen. Hier wilde ik verandering in brengen, terwijl ik ook de verwachting had dat hier steeds meer aandacht zou komen voor duurzame landbouw.

De biologische teelt hier was (en is) echter een grote uitdaging. We investeren veel tijd en energie in het identificeren van de juiste bodem voor de teelt, terwijl er vrijwel geen kennis van biologische teelt in het land is en velen van de toegestane natuurlijke bestrijdingsmiddelen hier niet voor handen zijn of dat niet verkocht morgen worden. Toch is het ons gelukt om als een van de weinige bedrijven hier een teelt in biologische exotische producten op te zetten.”

CERTIFICATEN Een andere verandering in de wereld van de AGF ziet Johan in de certificeringen. “In 2004 ontvangen we met Andes Export onze eerste certificering , EurepGAP. Daar kon je je toen mee onderscheiden op de markt.

AGF Primeur 7/8 • 2020

17

Exoten

De physalis is kwetsbaar, sortering gebeurt daarom met de hand

Tegenwoordig zijn meerdere certificaten verplicht, de bijbehorende audits erg duur en moeten ze elk jaar herhaald worden.

Neem bijvoorbeeld het BRC-certificaat. In Colombia heb je daar geen auditeurs voor, waardoor er iemand uit Chili of de VS moet komen om de audit af te nemen. Als bedrijf betaal je hun reiskosten, hun verblijf en natuurlijk de audit zelf. Een kostbaar verhaal dus.”

COLOMBIA ALS PRODUCTIELAND Colombia heeft als productieland in de AGF veel potentie, zeker zoveel als andere Zuid-Amerikaanse landen als Peru en Chili.

Toch pakt het land nog niet door en blijven de investeringen achter, al komt daar langzaam verandering in. “Niet alleen heeft het coronavirus deze ontwikkeling versneld, maar ook de dalende vraag en dus waarde van Colombia´s traditionele exportproducten als olie en steenkool,” geeft Rick aan.

“Het land beweegt langzaam naar meer

diversificatie met steeds meer aandacht voor de export van AGF.”

Colombia heeft volgens Johan een streepje voor op andere landen in de regio. “Colombia ligt erg gunstig op het continent met havens aan zowel de Stille als de Atlantische oceaan. De transittijden zijn veel korter dan de buurlanden, namelijk 13 à 14 dagen. Onze producten gaan vooral naar de havens van Rotterdam en Antwerpen met Duinkerke als alternatief.

Voor de physalis is de concurrentie in andere landen in de regio minder. Peru en Ecuador hebben redelijke volumes, maar hebben een veel langere transittijd naar Europa toe.” Colombia is de laatste tijd vooral aan het groeien in de teelt van avocado’s. “Geen gewas dat oorspronkelijk uit het land komt,” vertelt Johan. “De laatste tijd is de teelt uitgebreid. De Colombiaanse avocado’s staan nog wel wat achter ten

opzichte van de avocado’s uit bijvoorbeeld Peru, die bekender zijn in Europa.”

PAARS PASSIEFRUIT Andes Export richt zich de laatste jaren naast de physalis, ook op de teelt van paars passiefruit. “Passiefruit is een gewas dat het traditioneel goed doet hier op 800 tot 2000 meter NAP”, legt Johan uit. “Wij zitten met onze teelt net iets boven de 2000 meter NAP. Als je deze op lagere niveaus teelt, loop je vanwege de hogere temperaturen en luchtvochtigheid namelijk kans op schimmelinfecties en andere ziektes in het gewas. Op deze hoogte telen we de passievrucht ook biologisch . Daarnaast heeft Andes in het verleden ook granadilla, pitahaya, tamarillo en andere exoten geëxporteerd, wat we in de toekomst weer willen gaan doen.” (TD)  jbeckers@andesexport.com rick@andesexport.com

NEEM VRIJBLIJVEND CONTACT MET ONS OP VOOR EEN 2D EN/OF 3D TEKENING VAN UW NIEUWE PROJECT OF AANPASSING VAN EEN BESTAANDE LIJN

Washing Machine PD 500 Handelsweg 9, 1619 BJ, ANDIJK, The Netherlands

18

AGF Primeur 7/8 • 2020

Radial Grader R 150 info@allroundvp.nl

www.allroundvp.com

Waarom zijn groenten en fruit zo duur in Japan?

De prijzen van verse groenten en fruit kunnen in Japan behoorlijk hoog oplopen. In het geval van fruit schrijft men deze exorbitante prijzen toe aan de grote zorg waarmee de teelt gepaard gaat. Maar hoe zit het eigenlijk met alledaagse producten, zoals aardappelen, wortelen en tomaten?

Je kunt van allerlei excuses bedenken maar in het VK, eveneens een kleine eilandstaat met een overwegend stedelijke bevolking, zijn de prijzen de helft lager dan in Japan.

In 2016 werd de waarde van in Japan geteelde groenten op €19,5 mld geraamd. Vergelijk dit maar eens met de waarde van in het VK geteelde groenten, die in 2017 €1,6 mld bedroeg.

Hieruit wordt duidelijk dat

Japanse telers in het voordeel zijn, zelfs als je rekening houdt met het feit dat Japan dubbel zoveel inwoners telt als het VK. Waarom is er sprake van zulke grote prijsverschillen? Tot op zekere hoogte heeft dit te maken met de kieskeurigheid van het winkelend publiek. Een misvormde aardappel of fletse tomaat belandt of bij de teler thuis op zijn bord of wordt weggegooid. Afgezien van de enorme verspilling die dit oplevert, drijft het ook de prijzen van groenten onnodig op waardoor ze duurder worden.

Een andere factor is de beperkte beschikbaarheid van tuinbouwgrond in Japan. Slechts 12% van het land wordt benut voor het telen van groentegewassen en op het overig deel wordt rijst

verbouwd. De voornaamste factor is echter dat Japanse bedrijven veel kleinschaliger zijn dan die in andere OESO-landen.

Uit statistieken van de Japanse overheid blijkt dat de gemiddelde omvang van een Japans teeltbedrijf 1,9 hectare bedraagt,

tegenover 198 hectare in bijvoorbeeld de VS. Kleine teeltbedrijven zijn minder efficiënt dan grootschalige bedrijven en beschikken over minder financiële middelen om te investeren in machines die nodig zijn om de kosten omlaag te brengen. 

Vergiftiging of vergissing?

Misdaad en soapachtige perikelen op het platteland van Florida. Een watermeloenteler deed er aangifte van moedwillige vergiftiging van 22 ha watermeloen en looft $10.000 uit voor de gouden tip.

De ‘vergiftiging’ werd ontdekt toen de teler wegens een mechanisch defect het besproeien van zijn areaal halverwege afbrak. Enkele uren later bleek dat geheel naar de knoppen. Uit onderzoek bleek dat het met twee in plaats van één soort gewasbeschermingsmiddel was besproeid. De teler spreekt van opzet. “Het was jaloezie. Iemand wist dat het een goed jaar was en ze wilden er een slecht jaar van maken.” De schade loopt in de miljoenen. De radeloze teler hoopt op arrestatie en veroordeling van de dader. Of die ver te zoeken is, is de vraag.

AGF Primeur 7/8 • 2020

19

Retail

Michiel de Ruijter, Jumbo:

“Stijgende lijn van verspakketten is gedurende de corona-uitbraak nog verder toegenomen” Zin in een lekkere zelfgemaakte cocktail? De ontwikkelingen van verspakketten stopt niet bij maaltijden maar worden doorontwikkeld.

Jumbo ziet een flinke stijgende lijn in afzet van soep- en maaltijdpakketten die sinds de corona-uitbraak verder is toegenomen.

Het onbewerkt assortiment blijft onverminderd belangrijk.

“D

oor corona ontstond er veel vraag naar houdbare producten, maar ook naar verse producten, zoals groenten en fruit. Vermoedelijk omdat meer mensen tijd hebben om te koken en aandacht besteden aan hun gezondheid. Jumbo wil lekker en gezond eten makkelijk bereikbaar maken voor iedereen. Met onze verse maaltijdpakketten spelen we in op toenemende behoefte van onze klanten aan gezonde gemaksconcepten. We zien een flinke stijgende lijn in de afzet van verse maaltijdpakketten.

Deze stijging is gedurende de corona-uitbraak nog verder toegenomen. De pakket-

ten bieden naast gemak ook inspiratie om nieuwe gerechten te proberen”, laat perswoordvoerder Michiel de Ruijter van Jumbo weten.

Om klanten te helpen om een lekkere en gezonde keuze te maken is er een uitgebreid en gevarieerd groenten en fruit assortiment, waar de verspakketten een onderdeel van zijn. Michiel: “Met de pakketten inspireren we klanten om op een gemakkelijke manier te koken met gezonde en verse producten én voldoende groenten te eten.

Overigens blijft een uitgebreid aanbod van

onbewerkte groenten, fruit en kant-en-klare groenten onverminderd belangrijk. Klanten maken keuzes op basis van verschillende behoeften en daarin spelen zowel de verschillende pakketten als onbewerkte producten een belangrijke rol. We proberen met deze verspakketten zo goed mogelijk in te spelen op de wensen van de klant.”

Jumbo voegt regelmatig nieuwe verspakketten toe aan het assortiment. Deze zijn niet altijd gericht op de avondmaaltijd, zo zijn er deze zomer een tweetal cocktailpakketten te koop. Een mojitopakket met limoen, citroen, kiwi, rietsuiker en munt en een sangriapakket dat sinaasappel, appel, citroen, munt en een kaneelstok bevat.

Daarnaast heeft Jumbo een pakket voor een guacamoledip met avocado, tomaat, limoen, rode peper, sjalot en knoflook.

In week 17 introduceerde Jumbo het con-

20ste EUROPESE INDOOR VAKBEURS VOOR DE AARDAPPELSECTOR

bannerPRIMEURS_185mm _30mm.indd 1

20

AGF Primeur 7/8 • 2020

10/07/20 12:11

Handig, lekker en voordelig?

Consumentenprogramma Radar onderzocht het verspakket-concept onlangs nader. Zijn deze pakketten wel echt zo handig en lekker? En is het niet veel goedkoper om alle producten los in de supermarkt te kopen? Radar schakelde hiervoor foodblogger Brenda Hoff in die de curry- en pompoensoeppakketten van AH, Jumbo en Lidl met elkaar vergeleek.

Het voordeel van verspakketten is dat het pakket precies de benodigde verse ingrediënten bevat voor een vaste prijs. De grote vraag voor veel consumenten is of het duurder of juist goedkoper is om de pro-

cept Groentevariatie in het assortiment met drie verschillende pakketten speciaal met groentebereidingen, zoals bijvoorbeeld een pakket met sperziebonen, citroen, tomaat, sjalot, knoflook en een zakje amandelschaafsel. De andere pakketten zijn met wortel en groene asperges. Deze pakketten zijn in de winkels en online te verkrijgen.

Online loopt sinds november 2019 een pilot met maaltijdzakken van Chef Ali met daarin alle verse ingrediënten die nodig zijn voor

ducten los te kopen.

Over het algemeen blijken de verspakketten voordeliger dan wanneer de losse producten apart worden aangeschaft. Bij de soepen scheelt het niet zoveel, alleen de Lidl pompoensoep is in een pakket duurder dan de losse producten samen. Alle curry’s zijn in pakketvorm voordeliger en sprong het voordeel bij Jumbo er echt uit. Het pakket bleek op het moment van testen maar liefst 3,88 euro goedkoper en werd veroorzaakt door de prijs van de currypasta.

Over de smaak was Brenda ook te spreken. De gerechten werden precies volgens

een compleet gerecht en een stappenplan om het te maken. In de maaltijdzak zitten onder andere verse pasta, rijst of brood, verse groenten, inclusief vlees, kip of vis en verse kruiden. Jumbo geeft aan dat deze weer uit het assortiment zullen verdwijnen.

“We kijken continu naar wat er beter en anders kan in ons assortiment en de presentatie daarvan, aangepast op de klantbehoefte. Dat geldt ook voor onze AGF-afdeling”, aldus Michiel. “Daar voeren we

recept bereid en kregen vervolgens een ruime voldoende tot goed. De kwaliteit van de ingrediënten kon volgens Brenda hier en daar verser. Op het terrein van de bereidingswijze was nog wel wat te winnen.

Met name bij het schoonmaken groenten en de garingstijd klopten niet helemaal naar Brenda’s smaak. Voor verpakkers is het opletten dat de juiste hoeveelheden in het pakket komen. Eén van de pakketten bevatte bijvoorbeeld 2 kleine pepers terwijl het recept één peper aangaf waardoor die betreffende soep veel te pittig werd.  Bron: Radar

regelmatig, bijna wekelijks, wijzigingen door, gebaseerd op het seizoen en de klantvraag, zoals de asperges in het voorjaar. Daarnaast vinden steeds vaker kleinere porties en kleinere groenten, zoals mini-bloemkool en mini-broccoli, hun weg naar het Jumbo schap. Gebleken is dat ook deze oplossingen bijdragen aan minder voedselverspilling”, besluit Michiel (ML)  pers@jumbo.com

AGF Primeur 7/8 • 2020

21

Thema

Aardappelen

Aardappelhandel Groeneweg ziet een tendens naar kleinere verpakkingen

Aardappelen voor versconsumptie verkopen goed D e maatregelen die zijn getroffen om het coronavirus een halt toe te roepen, hebben de aardappelsector behoorlijk opgeschud. Maar er zijn grote verschillen. Door het stilvallen van de horeca hebben vooral de aardappelen bestemd voor de verwerking tot frites en diepgevroren producten, klappen gekregen. Van deze aardappelen zijn er grote overschotten ontstaan. Het segment bestemd voor de verse consumptie laat een heel ander beeld zien. Juist door de corona-crisis werden consumptieaardappelen gehamsterd en hebben mensen tijd en oog voor lekker eten wat zijn weerslag heeft op de afzet van vroege aardappelen. PRIMEUR sprak een aantal spelers op de aardappelmarkt over coronaperikelen, handel en vooruitzichten.

Gerrit Kruythoff van aardappelhandel G. Kruythoff & Zn uit Strijen merkt half juli op dat het goed gaat met de afzet van vroege aardappelen, beter nog dan vorig jaar. Met uitzondering van de Frieslanders verkoopt hij de Doré’s, Bildstars en Eigenheimers goed. Hij wijt het aan de corona-crisis.

“Mensen zitten thuis, hebben geld over en willen toch lekker eten.” Vooral op de

markten vinden de vroege aardappelen gretig aftrek. “De weekmarkten gaan mirakels goed.” Hij ziet wel dat het afzetkanaal van de vroege, aardappelen steeds kleiner wordt. Deze aardappelen zijn echt een product voor groentespeciaalzaken, markten en venters. Dit soort afzetkanalen wordt steeds minder vaak door jonge mensen voortgezet waardoor het afneemt. Voor de retail zijn vroege aardappelen in klein verpakking minder geschikt. “De supermarkten beginnen er niet aan. Die nemen de buitenlandse aardappelen die huidvast, makkelijker te verpakken en goedkoper zijn.” Daarnaast observeert Gerrit dat er steeds meer vraag is naar vastkokende aardappelen. De afkokende aardappelen blijken minder in trek.

LANGDURIGE INVLOED De reden dat de Frieslanders achterblijven in afzet en prijsvorming zoekt Gerrit ook in de corona-crisis. Door het grote overschot aan fritesaardappelen hebben rassen die in datzelfde segment zitten het moeilijk.

Daarbij ziet hij dat, vanwege de hogere opbrengst en de normaal gesproken gelijksoortige prijsvorming, telers Doré’s hebben

verwisseld voor Frieslanders. Het aanbod is daarmee dus toegenomen terwijl het aanbod Doré’s daardoor is afgenomen. De aardappelhandelaar verwacht overigens dat de invloed van het huidige overschot aan fritesaardappelen het hele komende seizoen voelbaar zal zijn. “De fabrieken gaan er voorlopig niet aan beginnen. De tafelaardappelen blijven wel goed lopen.

Je krijgt grote verschillen tussen consumptieaardappelen en fritesaardappelen. Bij een normaal groeiseizoen zie ik dit jaar wel problemen voor de afzet van het segment waar ook de patat van gemaakt kan worden. Dat zie ik niet zo hoopvol in.” Of het een normaal groeiseizoen wordt, staat nog maar te bezien. Gerrit observeert dat de weersextremen steeds groter worden.

Hij geeft aan dat met de huidige weersomstandigheden er gemiddeld een redelijke oogst verwacht wordt maar hoort dat de opbrengsten wisselend zijn en op sommige plaatsen tegenvallen.

HORECA-MARKT TREKT WEER AAN “De prijs van de nieuwe aardappelen is niet onaardig,” zegt John Groeneweg van de gelijknamige aardappelhandel die jaar-

HET ADRES VOOR EXPORT-, FRITES- EN TAFELAARDAPPELEN Langeweg 11a • 4697 RE Sint Annaland

22

AGF Primeur 7/8 • Aardappelen • 2019

Bezoek onze website: www.bijlaardappelenbv.nl

rond aardappelen verpakt en onder andere veel aan de horeca levert. Half juli verpakt Aardappelhandel Groeneweg alle beschikbare nieuwe aardappelrassen. Omdat de aardappelen nog niet huidvast zijn, moet dat met extra zorg gebeuren. Daarnaast ziet John dat het wat lastiger is om de horeca van een aardappel te voorzien die goed bakt. “Frieslanders zijn er wel, maar dat geeft een iets andere bakkwaliteit en Agria’s zijn er nog niet. Voor nieuwe aardappelen om friet te bakken, is het nog net een tandje te vroeg.” Agria’s uit Spanje zijn al wel beperkt beschikbaar, maar daar hangt dan weer een prijskaartje aan, laat John weten. Ook loopt de kwaliteit van de fritesaardappelen die nog in voorraad zijn, terug. “We zitten diep in het seizoen van de oude aardappelen en de partijen gaan slijten door het koelen. Ze zijn uiterst kwetsbaar om te verwerken.” Aan uitspraken over de markt voor de late rassen, waagt John zich niet.

“Het is een natuurproduct en de natuur is grillig en daar zijn we van afhankelijk.

De groeiomstandigheden tot nu zijn goed met op zijn tijd regen. Maar wat is er over anderhalve maand? Dat weten we nog niet.”

Overigens merkt John dat de horeca-markt

gegeten kunnen worden.” Daarbij ziet hij dat er een groep consumenten is die bewust met voedsel omgaat. “Er is een bepaalde groep mensen die willen weten waar hun voedsel vandaan komt en willen weten wat ze eten. Er zijn wel degelijk mensen die bewust zoeken naar rassen.”

AFZET IMPORT-AARDAPPELEN MOEIZAAM “Dit jaar is de markt voor vroege import-aardappelen niet helemaal meegevallen,” zegt Mark Verweij van VerGerrit Kruythoff meldt dat vroege aardappelen op de di Import. Hij geeft aan dat Spanje te weekmarkten gretig aftrek vinden maken heeft gehad met extreem slecht weer waardoor het rooien uitgesteld weer aan het aantrekken is. “Het is een paar moest worden en de oogst moeizaam is maanden behoorlijk stil geweest. Pasen en verlopen wat zijn weerslag heeft gehad op Pinksteren zijn cruciale dagen dat mensen de kwaliteit. De aanvoer van vroege aardapop pad gaan en gebruik maken van de hore- pelen uit Malta was dan weer overvloedig. ca. Die zijn er tussenuit gevallen. Maar nu Daarnaast observeert Mark dat de vroege trekt het weer aan.” Naast de horeca-markt importaardappelen dit jaar te kampen hebwordt ook de consumentenmarkt bediend. ben met imagoproblemen. Door de coroEn daar is duidelijk dat er een tendens na-crisis is er in Nederland een overschot is naar kleinere verpakkingen en gemak. van aardappelen ontstaan waardoor som“Mensen eten niet meer dagelijks aard- mige supermarkten nieuwe import-aardappelen en kiezen dan meer voor gemak. appelen niet willen opnemen in hun assorEen makkelijk schillende aardappel, kriel timent. Maar ook de consument laat het om of vroege aardappelen die met schil en al die reden afweten. “De afzet van impor-

AGF Primeur 7/8 • Aardappelen • 2019

23

Thema

Aardappelen

Warnez brengt papieren verpakkingen op de markt ingedeeld per kooktype

taardappelen heeft een beduidende duw meegemaakt.” Mark ziet dat het invloed heeft gehad op de prijzen die lager liggen dan vorig jaar. Hij stelt vast dat de consumptie van vroege importaardappelen in zijn algemeenheid afneemt. Vooral omdat dit wat luxere product, dat niet helemaal velvast is, voornamelijk wordt verkocht in speciaalzaken en op markten. Deze afzetkanalen verminderen in aantal, waardoor de afzet ook afneemt. “Het is een echt krimpende markt.” De speciale omstandigheden dit jaar –een korter seizoen door de regen in de teeltgebieden en imagoproblemen vanwege het aardappel-overschot door de corona-crisis – spelen echter ook de afzet via het supermarktkanaal parten. Daarnaast observeert Mark dat de retail een voorkeur heeft voor nieuwe aardappelen van iets verder weg – Egypte, Marokko of Israël - waar het seizoen wat eerder begint en die dus op een zeker moment meer huidvast zijn en daardoor wat minder risico opleveren en die ook in een gunstiger prijsklasse vallen. “Daarmee is eerder wat

prettiger te werken dan met een noordelijk Middellandse Zee-aardappeltje dat heel fris en jong eruit ziet maar dat risicovoller is.”

NEERSLAG BEPALEND VOOR KOMEND AARDAPPELSEIZOEN Over de verkoopprijzen van de vroege aardappelen zegt Geoffrey Delbaere van aardappelverpakker Warnez in Tielt, dat deze licht lager liggen dan in 2019. Toen speelde het aardappeltekort door de droge zomer van 2018 de prijzen parten. Voor het komende bewaarseizoen hangt veel af van de hoeveelheid neerslag. “In mei was er even paniek omdat maart en april warm en droog waren.” Daardoor zag het ernaar uit dat telers afstevenden op lage rendementen. Hoewel nog steeds te weinig, is er in juni en juli weer neerslag gevallen waardoor de situatie is verbeterd. Rond half juli zegt Geoffrey: “Er moet nog wel wat neerslag vallen om de aardappelen nog een paar weken te laten groeien voor de oogst.” Met afzet richting retail en groothandel richt Warnez zich op het segment van de vers

Eet gezond, neem een smaakvolle aardappel in de mond.

24

AGF Primeur 7/8 • Aardappelen • 2019

lijk Vorste oed Pootg lzap.nl

.roya www

consumptie. En ook daar is op verschillende manieren de invloed van de pandemie voelbaar. “Onze verkoop is serieus gestegen omdat mensen aan het hamsteren gingen.

Nu is het volume gezakt en zitten we zelfs onder dat van vorig jaar.” Geoffrey verwacht dat de situatie binnenkort weer terugkeert naar normaal. Daarbij heeft het grote overschot van fritesaardappelen gezorgd voor een negatieve beeldvorming rondom import-aardappelen. “Klanten kennen het verschil tussen de aardappelen bestemd voor de verwerkende industrie en verse consumptie niet en waren daardoor gechoqueerd om te lezen dat boeren het moeilijk hadden terwijl er in de winkels aardappelen lagen uit Israël of Egypte.” Desondanks constateert Geoffrey dat dit toch niet echt invloed heeft gehad op de afzet of op de prijzen van vroege importaardappelen. Wel ziet hij dat de afzet van bio-aardappelen door de perceptie van veilig en lokaal nog sterker stijgt dan voor de corona-crisis.

“Ook de aardappelen die gebruikt worden in foodboxen stijgen omdat mensen vaker thuis koken.” De trend naar meer losse verkoop komt door de pandemie in het gedrang. Consumenten verkiezen nu vaker verpakte producten. Verder deelt Warnez verpakkingen vaker in op functie en niet op ras. “Meer naar vastkokend, puree of friet om voor onszelf grotere ruimte te creëren om variëteiten te kunnen gebruiken voor die verpakkingen. Maar ook om de beste variëteit te kunnen gebruiken voor de consument.” Zo kan voor een verpakking vastkokende aardappelen naast bijvoorbeeld Nicola ook Jazzy of Marilyn gebruikt worden. “Om optimaal te kunnen kiezen en om naar de kwaliteit van de aardappel te kunnen kijken en niet naar de bekendheid bij de klanten.” (MW)  gkvof@planet.nl info@aardappelhandelgroeneweg.nl mark@verdiimport.nl geoffrey@warnezpotatoes.be

AA IN ZEN ZET TMEE ww L w.sem a

gri.nl

GET GET GET POTATOED! POTATOED! POTATOED! www.warnezpotatoes.be

De firma Warnez is gespecialiseerd in het telen, wassen, uitlezen en verpakken van verse aardappelen voor superNL De firma Warnez gespecialiseerd ininhethet telen, wassen, markten en horeca.

NL fi De rma Warnez isisgespecialiseerd telen, wassen, uitlezen verpakken van van verse voor superuitlezen en en verpakken verseaardappelen aardappelen voor supermarkten en horeca.

FR La firme Warnez est spécialisée dans la culture, le lavage, le markten en horeca. tri et le conditionnement de pommes de terre fraîches pour FR La fisupermarchés rme Warnez est spécialisée et de l’horeca. dans la culture, le lavage, le FR les La fitri rme Warnez est spécialisée dansde la terre culture, le lavage, et le conditionnement de pommes fraîches pour le leslesupermarchés et de l’horeca. tri et conditionnement de pommes de terre fraîches pour NL

NL

FR

Last van fijnstof?

Daar kunnen samen wat aan doen!

les supermarchés et de l’horeca.

Het laagje grond rond de aardappel is goed voor de bescherming van de aardappel. Echter tijdens de opslag droogt dit laagje op en wordt stof. Dit stof is slecht voor de gezondheid van u en uw medewerkers!

WARNEZ NV Marialoopsesteenweg 2L 8700 Tielt België Tel.: +32 (0)51 400 812 Fax: +32 (0)51 405 412 WARNEZ NV Marialoopsesteenweg 2L 8700 Tielt België Tel.: +32 (0)51 400 812 Fax: +32 (0)51 405 412

WARNEZ NV Marialoopsesteenweg 2L 8700 Tielt België Tel.: +32 (0)51 400 812 Fax: +32 (0)51 405 412 A6_advertentie_warnez.indd 3

7/01/15 09:02

A6_advertentie_warnez.indd A6_advertentie_warnez.indd 3 3

7/01/15 7/01/15 09:02 09:02

advertentie_warnez.indd 3

Door het nemen van organisatorische maatregelen, zoals het dagelijks schoonhouden van de werkvloer en onze nieuw ontwikkelde FilterJet pakken we (fijn)stof aan!

We gaan de verspreiding van stof tegen door het plaatsen van stoftenten en zorgen we dat het stof wordt afgezogen.

7/01/15 09:02

Zo zorgen we samen voor een gezondere werkomgeving!

GREYDANUS B.V.

Groothandel in een grote verscheidenheid aan aardappels, aardappelproducten, groente en fruit.

Verpakking in zakken of netten van 0.5 kg tot 25 kg of bulk

Meer weten over onze praktische afzuigoplossingen?

Packaging in bags or nets of 0,5 kg to 25kg or bulk.

Bel Ronald Steenbeek via 06 52057919

De aardappel expert van Nederland

Tibo afzuigtechniek +31 (0)229 262371

Heerenveen • 0513 - 681268 • www.greydanus.nl Greydanus PR08.indd 1

info@tiboafzuigtechniek.nl tiboafzuigtechniek.nl

17-7-2020 10:49:41

AGF Primeur 7/8 • Aardappelen • 2019

25

Thema

Aardappelen

Optisch sorteren voor een nauwkeurig resultaat en kostenbesparing “I

n sommige sectoren – uien, appels, sinaasappelen etc. - is het optisch sorteren al behoorlijk doorgedrongen en succesvol,” zegt Mitchel Bakker van Ellips, dat zich richt op beoordelingstechnologie.

“Alleen bij aardappelen is dat lastig geweest omdat de vormen van aardappelen altijd verschillend zijn. Dat maakt het moeilijk om aan alle kanten te meten en daardoor is

het optisch sorteren wat later in de aardappelsector geïntroduceerd.” Maar inmiddels is ook dat technisch mogelijk en wordt de kwaliteit van aardappelen optisch beoordeeld, zowel extern als intern.

DRUK OP DE ARBEIDSMARKT Jos Broeders van Gejo Grading, dat zich bezighoudt met het optisch sorteren van

natuurlijke producten waaronder aardappelen en daarbij gebruik maakt van Ellips software, ziet arbeidsbesparing en een hogere nauwkeurigheid als de grootste voordelen van optisch sorteren. Hij observeert dat de druk op de arbeidsmarkt zorgt voor meer interesse in optisch sorteren en elektronisch meten. “Vroeger had je mensen met ervaring. Er waren sorteerders

In dit beeld is te zien hoe de aardappel tijdens het draaien zowel in kleur als in infrarood licht bekeken wordt

26

AGF Primeur 7/8 • Aardappelen • 2019

die een leven lang beelden van aardappelen hadden verzameld en die waren consequent en goed in het sorteren.” Hij ziet dat nu naast het vinden van personeel, het ontbreken van ervaring een probleem is.

Daarnaast is er vaak geen tijd om ervaring op te bouwen omdat de werknemer al weer ergens anders wordt ingezet. “Dat raakt aan de continuïteit en dat is waar optisch sorteren prima inpast omdat je een gedeelte van het personeel vervangt en je hebt constante kwaliteit.”

BEOORDELEN Om de uiterlijke aspecten in beeld te brengen, werkt de Ellips beoordelingstechnologie met hoge resolutie multispectraal camera’s. “Van elke aardappel worden er 60 foto’s gemaakt terwijl het product onder de camera door roteert.” Hiermee wordt de aardappel beoordeeld op kleur, maat en externe kwaliteit. “Defecten zoals schurft, ritnaald, beschadigingen, groenigheid, Rhizoctonia en gaten kunnen accuraat gedetecteerd worden. Het systeem geeft in pixel, oppervlakte percentage en kwadraat millimeter aan hoe groot het gevonden defect is. Uniek is de mogelijkheid om te kunnen sorteren op basis van interne kwaliteitskenmerken. Door onze licht transmissie technologie wordt het product volledig doorgelicht. Aan de hand van de spectra van het doorgelaten licht meten we welke aardappel interne defecten heeft.” Voorbeelden daarvan zijn interne bruinverkleuring, hollow hearts (holheid) en glazigheid.

“Elke aardappel wordt tot maximaal 20 keer intern bekeken door onze licht spectrometer. De aardappel wordt als het ware in virtuele schijven gesneden waarna we kunnen bepalen in welke schijf interne verkleuring voor komt.”

KOSTENBESPARING Met de Grantorino sorteermachine van Elisam gecombineerd met de sorteertechnologie van Ellips kan een keuze worden

Met de optische sorteertechniek kunnen aardappelen op zowel interne als uiterlijke kenmerken worden beoordeeld

gemaakt voor het in gebruik nemen van een nieuw totaalsysteem voor optisch beoordelen. Dit vergt natuurlijk een investering.

Hoewel Mitchel aangeeft dat door de besparingen op arbeidskosten en het benutten van het maximaal rendement van een partij aardappelen, het systeem zich binnen vier tot vijf jaar terugverdient, zijn er ook mogelijkheden om een bestaande sorteermachine met een upgrade van de software up-to-date te maken. Jos heeft ervaring met het aanpassen van zijn Smartgrader optische sorteerders: ”Je kunt alles in deze wereld kopiëren, behalve ervaring. Samen met Ellips hebben we alle praktijkervaring van de afgelopen tien jaar samengevat en in een upgrade gebundeld.“ De uitbreiding richt zich onder andere op nauwkeurigere

Smart Grader READER registratie-unit

DEMO?

beelden van de camera’s. Maar ook is het werken met een refurbished systeem duurzamer. Jos constateert dat we in een weggooi-cultuur leven en juist daarom kan hij de mogelijkheid tot upgraden en de langdurige service op systemen die Ellips biedt, waarderen. “In de sorteerwereld is de techniek unieker en complexer en ben je blij dat je nog support kunt krijgen ook op oudere systemen. Nieuwe componenten kunnen geïntegreerd worden. Dat past weer binnen onze agrarische sector; wij gooien het niet na vijf jaar weg. Wij werken er minimaal tien jaar mee.” (MW)  mitchel.bakker@ellips.com jos@gejograding.nl

Smart Grader EVO

bel: 06-10915358

“Ik laat u graag zien hoe snel en nauwkeurig de Smart Grader READER en Smart Grader EVO werken” Smart Grader READER

www.smartgrader.com

Registreert per knol: - hoogte - lengte - breedte - vierkantsmaat

AGF Primeur 7/8 • Aardappelen • 2019

27

Thema

Aardappelen

Zomertrends bij de aardappelmachines Sorteren, wassen, snijden. Tegenwoordig ben je nergens meer zonder een degelijke machine voor het verwerken van de aardappelen. Het verhoogt de productiviteit, bespaart op arbeid en is uniformer

dan het handmatig sorteren aan de sorteertafel. Met welke nieuwe technologieën, gadgets en andere guitige hebbedingetjes komen de machinebouwers en –leveranciers deze zomer op de markt?

Select – Arcus optische sorteerder Martin Bourgondiën is wat later op zijn kantoor in Nismes-Viroinval, nabij de Franse grens in Wallonië, dan gepland. Hij moest een van zijn klanten uit de brand helpen: een bedrijf in de buurt dat vier van de machines van Select heeft staan die Martin als eigenaar van Commtrad machines verkoopt aan de AGF-sector. “Er waren wat problemen omdat een medewerker de verkeerde badge aardappelen over de band had laten rollen. Dat kan natuurlijk gebeuren. Zo zie je maar weer dat er een verschil zit in machines voor de ongeschilde en de geschilde aardappelen voor het sorteren.”

Bij de klant waar Martin net is geweest staan één nieuwe Arcus optische sorteerder van Select ter vervanging van de 16 jaar oude Agroselector in de schil- en frietafdeling. “Dit is de nieuwste generatie optische sorteerders voor het sorteren van geschilde consumptieaardappelen, zowel gewassen als ongewassen. Daarnaast is de machine ook uitstekend te gebruiken voor andere groenten zoal spruitjes, peen, prei, etc.”

ARCUS De Arcus is 2 jaar geleden geïntroduceerd op de Duitse markt en vult het assortiment van Select aan dat al bestond uit de Cinderella, een sorteerder voor kleinere producten als krielaardappelen en frietstaafjes maar met dezelfde technologie die nu ook in de Arcus is gebruikt. “De Arcus blinkt uit in zijn compactheid,” legt Martin uit. “Je zou niet zeggen dat zo’n eenvoudig uitziende machine in staat is om optimaal te sorteren maar dat kan deze dus wel. Dankzij de compactheid kan de sorteerder makkelijk in de verwerkingslijn geïnstalleerd worden.

Daarnaast is de Arcus volledig uitgevoerd in RVS en daarmee makkelijk schoon te maken en goed te onderhouden.”

0,05 VIERKANTE MILLIMETER Tot zover de uiterlijke kenmerken van de machine. In het hart van de sorteerder bevinden zich 4 camera’s voor 3D inspectie.

“Camera’s die snel kunnen werken en tot op 0,05 vierkante millimeter nauwkeurig kunnen kijken naar het product. Voor het duurzaamheidsaspect is de machine ook uitgerust met LED-verlichting waardoor de lampen niet vervangen hoeven te worden en dat betekent lagere onderhoudskosten.”

Daarnaast ligt de capaciteit van deze nieuwe optische sorteerder hoger. “Deze machine kan 20 ton per uur verwerken, tenminste, de Twin-uitvoering dan die erg geschikt 28

AGF Primeur 7/8 • Aardappelen • 2019

Detailopname van de 6-potige vingerrotor op de Arcus

is voor de verpakkers van aardappelen.

Voor geschilde aardappelen kijken we eerder naar 7,5 tot 8 ton per uur. Toch behoud de machine met een hogere capaciteit de ‘zachte’ behandeling van de producten. Een groot touchscreen en verschillende opties voor het uitsorteren dienen daarnaast het gemak en geven inzicht in het uitsorteren van producten. Zo kan je alle camera’s controleren in de machine.”

UITSORTEREN Voor het uitsorteren van de aardappelen heeft de klant de mogelijkheid om te kiezen voor meerdere sorteringen. “We hadden een klant die zijn aardappelen in 9 categorieën wilde sorteren. Dat passen we dan gewoon aan. Het uitsorteren kan zowel met luchtdruk als met een 6-vingerige rotor welke zeer snel de aardappelen kan verwerken, tot wel 12-14 aardappelen per seconde. Zelf heb ik de voorkeur voor dit rubberspinnenwiel omdat het onderhoudsvriendelijker is dan te werken met luchtventielen. De vingerrotor kan daarmee aardappelen niet alleen afkeuren en goedkeuren maar ook afkeuren op maat of op kwaliteit.”

Martin is de coronacrisis nog goed doorgekomen. “Aanvragen bleven staan bij ons en ik ben e ook trots op dat we in volle coronatijd een Arcus hebben mogen afleveren bij een grote aardappelsorteerder in de klei van Flevoland. Het is alleen jammer dat de vorige generatie van Select nog zo lang meegaat, kan ik toch wat minder nieuwe machines verkopen,” lacht Martin. “Na 15 jaar doen ze het nog altijd prima.” 

www.plantera.nl

Vitabella Vroeg rooibaar

Vacuüm verpakte aardappel, rode bieten en groenten (witlof)

Pasteurisatie Sterilisatie www.tps-engineering.eu rik.valk@tps-engineering.eu 00 32 493 727 047

Frites geschikt Phytophthora resistent én smaakvol!

OOSTERRINGWEG 7 8316 RW MARKNESSE NL +31 [0]527 26 41 28 INFO@PLANTERA.NL

Turnkey soluঞons designed to full your needs Roboঞc and Layer Palleঞsing systems Modular pallet conveyors & AGVs Order preparaঞon systems Automated Storage & Retrieval Systems Industrial so[ware Maintenance services

Do you have an automaঞon project in mind?

Does your equipment need maintenance?

Get in touch with us!

+32 (0) 55 33 57 57 info@sco automaঞon.be www.sco automaঞon.be

Thema

Aardappelen

Sormac – Aardappelschilmachine Niet alleen optische sorteerders zijn onmisbare machines voor de aardappelverwerkers. Veel werknemers zullen blij zijn dat er schilmachines bestaan zodat het aardappelcorvee voorgoed verleden tijd is. Sormac, fabrikant van machines en verwerkingslijnen voor de verwerkende groente industrie, heeft diverse schilmachines voor aardappelen. “De aardappelsector is voor ons een belangrijke productgroep in de AGF,” vertelt Roy Lemmen van Sormac.

“Ons specialisme ligt in het ontwerpen en bouwen van schilmachines maar we bieden over de gehele lijn, van de bewaring tot aan de verpakking totaaloplossingen. Naast de machines die we zelf bouwen komen hier machines van derden in zoals snijmachines en optische sorteerders. We zien twee verschillende industrieën. Enerzijds de industrie

waar o.a. frietverwerkers de machines inzetten als herschiller en anderzijds de versindustrie. We zien met onze schillers dat door het speciale ontwerp van de trommel effectief geschild wordt en zo een hoger rendement behalen.

Een hoger rendement bij het schillen wordt steeds belangrijker, je beperkt immers je reststromen tot een minimum.

Het verzamelen van de data zoals gewicht en rendement worden ook steeds belangrijker hierin. Dat zijn innovaties waar wij aan werken. Het is niet meer zo als vroeger. De klant wil tegenwoordig weten wat de machine er precies vanaf haalt en wat de optimalisatie mogelijkheden zijn. Dat zijn ontwikkelingen waar we met onze R&D-afdeling elke dag mee bezig zijn.” 

Roy Lemmen van Sormac bij de MS messenschiller

De Messenschiller is ontworpen om met een hoger rendement te kunnen schillen

Small details ... big difference

Batch schillijn CBS/MBS Automatische batch schillijn voor aardappelen en andere knolgewassen.

Sormac B.V. P.O. Box 419 NL-5900 AK Venlo T: +31 (0)77 351 84 44 www.sormac.nl

30

AGF Primeur 7/8 • Aardappelen • 2019

Marcelissen – meer opties voor sorteren van aardappelen

De sortering werkt met rubberen vingers

Veel optische sorteerders werken met het verwijderen van slecht materiaal of vreemd product uit een badge aardappelen maar er zijn ook sorteerders die kijken naar de kwaliteit van de producten. “Een kwestie van goed, slecht of repeel,” vertelt Sjors Vullings van Marcelissen. “We hebben nu bijna een jaar een sorteerder in de markt die echter veel meer kan dan alleen maar beoordelen of iets in de lijn mag blijven of eruit moet en dus aardappelen kan sorteren naar verschillende criteria zoals de klant dat wenst.

Zo kan deze machine krieltjes, aardappelen en frietaardappelen op een en dezelfde lijn sorteren en per productgroep direct doorsturen naar de juiste verwerkingslijn.”

Bij een klant van Marcelissen staat deze SO(M)-II optische sorteerder nu met 7 uitgangen. “De klant sorteert zijn gewassen en geschilde aardappelen in 5 verschillende categorieën, daarnaast heeft hij er nog twee voor restproducten. De gewassen en geschilde aardappelen gaan daarbij in de machine en komen daarna op een band terecht die werkt met uitschuivers. Als de aardappel voorbij de juiste uitgang komt wordt een signaal naar deze uitschuiver gestuurd waardoor de aardappel er als het ware van de band wordt geschoven.

Dat is productvriendelijker dan een flipper en eenvoudiger dan een sorteerder die producten verwijderd met perslucht.

Daarnaast zijn het aantal uitgangen modulair aan te passen en kunnen we er vanuit ons bedrijf ook de nodige opeenvolgende productielijnen aan toevoegen zoals een halveermachine of een machine die de aardappelen in vieren deelt. Naast het feit dat we met deze machine meer uitgangen kunnen bieden kunnen we ook tot op de vierkante millimeter de aardappelen controleren op defecten en kleur, dat is erg precies. We hebben ook veel aandacht voor het goed behandelen van restproducten die er uit worden gefilterd omdat we geloven dat deze reststromen nog een meerwaarde kunnen betekenen voor bedrijven. In dat plaatje van duurzaamheid en echt alles gebruiken van een aardappel wat mogelijk is past ook onze innovatie om nog meer rendement te halen uit het schillen van aardappelen met onze schilmachines.”

De optische sorteerder van Marcelissen is nu alleen nog geschikt voor het sorteren van gewassen en geschilde aardappelen.

“We zijn nu bezig met de machine aan te passen zodat ook ongeschilde aardappelen of zelfs geschilde en ongeschilde aardappelen tegelijk, door de machine gesorteerd kunnen worden. Dit is echter een optische sorteerder die nadrukkelijk niet bedoeld is voor het uitfilteren van vreemd materiaal. Vreemd materiaal halen wij eerder in het proces, voor het schillen/ schrappen al tussen de productstroom uit. Vreemd materiaal kan namelijk ook de schil & schrapmachines beschadigen.

Wanneer er toch een steentje/ stukje hout mee zou komen zou dit afgewezen worden op basis van kleur en dus bij de afvalstroom terecht komen maar dit komt eigenlijk niet voor en hier is de machine ook niet op ontworpen. Deze machine is toegespitst op het perfect 360 graden

inspecteren, beoordelen en sorteren van hele aardappelen.

Het is Marcelissen meegevallen hoe het bedrijf de Corona crisis, tot nu toe is doorgekomen. “De orderintake is niet teruggelopen , wel zagen we een daling in de aanvragen voor nieuwe machines. In de eerste maanden van de crisis zaten we soms ook met uitdagingen omtrent het onderhoud en de service bij klanten op locatie. Door alle maatregelen en reisrestricties in verschillende landen. Maar aangezien wij als onderneming een vitale sector steunen kwam dat uiteindelijk wel altijd goed. Wel zagen we bij enkele klanten dat er twijfel was over het wel of niet aanschaffen van een nieuwe machine. Het bespaart wel personeel maar is een grote investering voor een bedrijf in toch wel onzekere tijden.

Om onze klanten tegemoet te komen in deze moeilijke tijd hebben we, waar mogelijk, de klant de optie gegeven om de gewenste machine te kunnen huren voor een periode van een aantal maanden alvorens de machine aan te schaffen of door bijvoorbeeld de betaaltermijnen te verlengen, dus de klant de mogelijkheid geven om in kleinere stappen de machine te betalen. In dit soort uitzonderlijke situaties dien je het samen te doen. 

Invoer van de aardappelen in de Optische sorteerder

Pioniersweg 52 8251 KN Dronten info@moerdijktechniek.nl T. +31 (0) 321 313 757

AGF Primeur 7/8 • Aardappelen • 2019

31

Thema

Aardappelen

Optimum Sorting – verdere ontwikkeling lasertechnologie Optimum Sorting werd in 2017 opgericht door Steve Raskin en Paul Berghmans en is daarmee nog een betrekkelijk jonge speler op de markt. “In de eerste plaats wilden we met ons bedrijf een technologische voorsprong opbouwen,” vertelt Steve. “Eerst met een nieuwe sorteerplatform, de Cloudsorter en daarna met de introductie van een multispectrale hogeresolutiescanner. Ik durf wel te stellen dat we de hoogste resolutie hebben die nu op de markt aanwezig is.”

De lasertechnologie voor optische sorteerders is in 1985 ontwikkeld door Paul waarna hij drie jaar geleden besloot zijn eigen bedrijf te beginnen om dit verder te optimaliseren. “Het is niet ons doel grootste te worden op de markt maar wel een optische sorteerder te ontwikkelen met daarbij de laagste foutmarge,” vertelt Steve. “Neem bijvoorbeeld dat we in een batch van 100 aardappelen 10 stenen stoppen. We willen dat onze machine daar dus die 10 stenen uithaalt en 0 aardappelen, dan heb je een machine die 100% nauwkeurig is. Het is niet altijd evident dat dit gebeurt. Soms blijft er een steen inzitten of haalt de machine er een aardappel uit. Met een hogere resolutie

} } } }

Paul Berghmans en Steve Raskin naast de nieuwe Ventus optische sorteerder

Weeg- en verpakkingsmachines Hoge capaciteit Grote nauwkeurigheid 25 jaar ervaring

+31 591 62 63 00

Engineered for you, built to last

32

AGF Primeur 7/8 • Aardappelen • 2019

www.manter.com

en camera’s die gebruik maken van drie, i.p.v. twee kleuren, waardoor de optische sorteerder 16 miljoen verschillende kleuren kan onderscheiden, proberen we deze machine zo precies mogelijk te maken.

Onze nieuwste lasertechnologie is nu geïmplementeerd in de Ventus optische sorteerder die we dit jaar op de markt hebben geïntroduceerd. We zullen deze ook op de Interpom presenteren en is geschikt voor de aardappelsector.”

Camera’s en lasers? Wat is eigenlijk het verschil op een sorteerder? “Camera’s zijn vooral bedoeld voor het onderscheiden van kleur en vorm in het product. lasers zijn meer bedoeld voor het meten van de structuur bijvoorbeeld een aardappel,” vertelt Steve. “De lasertechniek filtert vreemde voorwerpen tussen de voedingswaren vandaan en is beschikbaar voor de bandbreedtes van 900 en 1200 mm. In 2019 was dit zelfs mogelijk op een bandmachine (type FOCUS) met een breedte van 2400 mm door twee lezers van 1200 mm naast elkaar te plaatsen. In de zomer van 2020 gaan we echter de 1800 mm in vrije val introduceren. Tegelijkertijd optimaliseren we het systeem zodat het ook onzichtbare schadelijke stoffen kan detecteren op producten.

Bij bewerkte aardappelproducten kan dat bijvoorbeeld interessant zijn voor de registratie van Acrylamide in chips of het meten van droogstofgehalte. De nieuwe Ventus is ook de breedste vrijeval sorteerder die op het moment op de markt is.”

heeft Optimum heeft fors geïnvesteerd in de uitbouw en ondersteuning van zijn serviceafdelingen. Sinds de start is het aantal servicemonteurs verviervoudigd. “Maar bij ons zijn er geen dure servicecontracten. Alle klanten kunnen rekenen op 24/7 remote service zonder extra kosten,” vertelt Steve. (TD) 

Het gebruik van lasertechnologie en camera’s is echter complementair. “Het hangt Steve.raskin@optimum-sorting.com er vanaf waar je de optische sorteerder svullings@marcelissen.nl gebruikt in de productielijn. De meeste r.lemmen@sormac.nl sorteerders zijn tegenwoordig uitgerust Bourgondien.commtrad@hotmail.com met een combinatie. Voor het uitsorteren van producten maken de machine gebruik van een luchtventiel waarmee we zeer nauwkeurig slechte producten eruit kunnen ‘blazen’ BEDRIJFSSTOFZUIGERS EN MACHINES denk bijvoorbeeld aan een frietje met een zwarte plek erop. Die kan de machine detecteren en verwijderen met precisie.”

AGRODUST

De schoonste, de snelste en de beste!

Kwaliteit en service staan hoog op de agenda. Daarom

Zuidermiddenweg 15, 8309 RG Tollebeek T. 31-(0)527 271363 | www.agrodust.nl

official dealer for:

ten...

enie ken . g

n . ko

wasse

• Friteslijnen (vers, voorgebakken & diepvries) • Groentenverwerkingslijnen • Sapproductielijnen T.+31 348 400 068 | E. info@jarwo.nl | www.jarwo.nl

Te koop: voeraardappelen wassen...

koken...

genieten...

www.jazzy.eu.com

G. Kroezen bv Tel. 06-53 16 71 48

AGF Primeur 7/8 • Aardappelen • 2019

33

Thema

Aardappelen

Totaaloplossing voor stof bij aardappelen sorteren

Ingekapselde stortbunkers

Matthijs en Bart (r) de Lugt

Kreeg je vroeger vooral vuile handen bij het sorteren van aardappelen, tegenwoordig zwerft het in de vorm van fijnstof als een grijze waas door de lucht. Bij het volautomatisch sorteren komt dat in grote hoeveelheden vrij. Bij de aanschaf van een nieuwe sorteerlijn vroeg het Texelse Aardappelteeltbedrijf De Lugt aan Jongejans Luchttechniek een totaaloplossing voor stof te ontwerpen die een einde aan maakt aan de grijze waas.

de juiste maatsortering van de poters erg belangrijk is. In de beginjaren werden in eigen beheer sorteermachines ontwikkeld.

In 1983 stapte de derde generatie van het bedrijf over op de toen innovatieve mechanische sorteertechniek. Door het schudden van de machine vallen de aardappelen door de juiste maat. Omdat het gaat om vuil product, komen daarbij grote hoeveelheden fijnstof vrij. Na 34 jaar was De Lugt daar al gewend aan geraakt maar nu ze met een optische sorteerder werken is de grijze waas verleden tijd.

A

fgelopen jaar besloot De Lugt door personeelsgebrek te investeren in verdere mechanisatie. Firma De Lugt is een echt familiebedrijf en gaat bijna 100 jaar terug.

Overgroot opa Cor de Lugt kwam in 1928 vanuit Den Haag naar Texel om agrariër te worden en groeide uit tot een kundige en slimme zakenman. “Hij bouwde een grote loods geschikt om de opbrengst van tiental-

len bunders aardappelen in op te slaan, had de eerste weegbrug op het eiland, de eerste gasolietank en hij deed veel aan mechanisatie”, aldus de vierde generatie de neven Matthijs en Bart de Lugt.

Het bedrijf specialiseerde zich in onder andere de pootgoedteelt waarbij, naast het ziektevrij telen, het rendement van

BOX& BIGBAG HANDLING 34

AGF Primeur 7/8 • Aardappelen • 2019

Deze nieuwe investeringen werd enigszins sceptisch door de 3e generatie ontvangen.

“De mechanische sorteerinstallatie werkte nog prima. Mijn vader vond het eigenlijk niet nodig om te innoveren maar inmid-

OOGSTVELD 12 8307 DV ENS THE NETHERLANDS +31 (0)527 225 000 VHM-MACHINERY.NL

95% fijnstofreductie Jongejans heeft bij De Lugt een complete afzuiginstallatie geleverd voor een optische aardappel sorteerlijn. Naast een centraal afzuigsysteem zijn er stoftenten toegepast, is er een pluizenvanger geïnstalleerd en wordt Windshifting gebruikt.

Alle afgezogen lucht wordt door de PGFunit geleid. Deze bestaat uit een fluis-

terstille, hoog rendement ventilator en filters die volautomatisch met perslucht worden gereinigd. Hierdoor behoudt de PGF zijn zuigkracht. De gefilterde lucht komt schoon terug in de ruimte, zodat geen warmte verloren gaat. Afzuiging zorgt voor 95% fijnstofreductie en maakt de werking van de sorteerlijn mogelijk.

Indien daar namelijk geen afzuiging op toegepast is, is door al het stof geen goed beeld van de defecten te maken en zal er niet optisch gesorteerd kunnen worden. r.looijesteijn@jongejans-luchttechniek.nl

dels is hij laaiend enthousiast. Hij vindt het ongekend en is helemaal om”, vertelt Matthijs. Hoewel er van schudden geen sprake meer is, zorgt het fijnstof dat tijdens het transport van de aardappelen door de sorteerlijn heen voor de nodige uitdagingen in het optische gedeelte. Daarom werd Jongejans Luchttechniek ingeschakeld die voor stof- en vuilafvang bij de verschillende stappen in het proces zorgde en voor een optimale luchtkwaliteit in de loods (zie inzet).

STOFVRIJ SORTEERPROCES Na de oogst worden de aardappelen gedroogd en gekoeld bewaard. Wanneer verdere verwerking aan de orde is, worden de kisten in een bunker gestort en via een transportband naar een zogenaamde egelband geleid. Deze verwijdert het grove vuil, stro en kluitjes. Via een liftband gaan de aardappelen vervolgens op transport naar de verdeler en dan richting optische sorteerder. Rondom dit eerste deel van de sorteerlijn kapselde Jongejans Luchttechniek de bunkers, egelband in om stofbronnen af te schermen en overlast te voorkomen. Alvorens het product op de optische sorteermachine gaat, wordt er gebruikt gemaakt van Windshifting. Deze techniek combineert blazen en zuigen waardoor de productstroom uitermate schoon wordt.

Stofafvangsilo’s bij de loods

In de optische sorteerder is het belangrijk dat de lucht helder is om de aardappelen goed te kunnen lezen. Goede afzuiging is daar dus cruciaal. Nadat de aardappelen het cameragedeelte zijn gepasseerd, worden deze door een luchtstroom naar de juiste uitgang geblazen. Het fijnstof dat hierbij vrijkomt, wordt via een afzuigsysteem afgevoerd en komt als schone lucht

terug in de ruimte. Dat zorgt zowel voor een prettige werkomgeving als voor een stofvrije ruimte. Een hele verbetering voor de beide neven “Mechanisch sorteren zorgde altijd voor veel geklapper, lawaai en een grijze stofwaas. Nu is het stil en hebben we frisse lucht.” (ML)  Cv@delugt.com

VERPAKKING DIE INNOVATIE EN MILIEUZORG COMBINEERT? Sinds 1910 produceren wij met passie verpakkingen die bij uw producten passen.

Duurzaamheid en innovatie zijn onze prioriteiten.

Rue du couvent, 44 - 7350 Thulin (België) // +32 65 767 700 Afdeling verkoop +32 65 767 710 // sales@semoulinpackaging.com

www.semoulinpackaging.com

AGF Primeur 7/8 • Aardappelen • 2019

35

Best-in-class voor gesneden aardappelproducten

Industrial food cutting solutions

FAM Centris

11mm grating head

FAM nv | www.fam.be | info@fam.be

Your partner to get you through the season

moving produce forward

www.greensea.be We’ve got your back!

25 years experience in potato logistics.

∞

No limits

Wherever. Whenever.

GreenSea will get you there!

Difficult ports?

Last-minute changes?

Big volumes?

Nothing will stop you!

HQ

45 High Quality Ships

6 brand-new ships added this year!

Thema

Aardappelen

Gerard Bovée, Plantera:

“Biologisch aardappelras wekt ook interesse van gangbare telers” De aardappelsector is gebaat bij ‘minder voor meer’. Dat stelt Gerard Bovée van Plantera. Plantera is een aardappelhandelshuis dat zich onder andere op niches in de markt richt, zoals specialties en de biologische teelt. “Onze focus ligt op smaak en resistentie voor rassen die zowel in de gangbare als in de biologische teelt gebruikt kunnen worden.”

P

lantera werd opgericht in 2014 door Gerard Bovée en Jeroen van Soesbergen. Beide heren werkten voorheen bij KWS POTATO, dat geen toekomst zag in het segment tafelaardappelen. Gerard en Jeroen zagen dat wel en besloten KWS een bod te doen op het pakket bestaande uit zowel rassen als zaailingen. Zij namen het kweekpakket over en zetten Plantera op.

VITABELLA Eén van de rassen die bij de start in 2014 nog in de kinderschoenen stond, was Vitabella. Dit aardappelras wordt voornamelijk biologisch geteeld, maar wekt ook meer en meer de interesse van gangbare telers. “In 2014 was het lastig om kwalitatief pootgoed te vinden voor de biologische teelt.

Biologische telers gebruiken geen middelen en daarom is naast Phytophthora ook 38

AGF Primeur 7/8 • Aardappelen • 2019

Rhizoctonia een grote uitdaging. De belangrijkste eigenschap van Vitabella is de hoge Phytophthora-resistentie. Vooral in de laatste drie jaar zien we de interesse vanuit de gangbare sector toenemen. Ook deze telers willen het gebruik van middelen minimaliseren. Rassen met verhoogde resistentie kunnen daarbij helpen.”

Vitabella heeft een bijzonder gladde schil, aldus Gerard. “Nadeel daarvan is dat je er ook alles op kan zien. Op een gladde biljartbal zie je nu eenmaal meer dan op een ras dat eruit ziet als een kokosnoot. Naast een goede smaak en bewaarbaarheid is Vitabella prachtig van kleur. De perfecte schil ziet er mooi uit in het schap, maar vereist vakmanschap tijdens de oogst en bewerking. Een beschadiging is zo gemaakt. Dat is een belangrijk aspect dat wij opnemen

in ons teeltadvies.” Plantera werkt nauw samen met pootgoedtelers en met de afzetkanalen. “De naam Plantera komt van het woord planter en wijst erop dat we dichtbij de grond, maar ook dicht bij onze telers en klanten werken”, legt Gerard uit. “Consumptietelers, die bij ons pootgoed kopen, hoeven de oogst niet per definitie aan ons te leveren. We werken vanuit vrije wil met zowel telers, verpakkers als afnemers.”

Op dit moment heeft Plantera ongeveer 360 hectare pootgoedteelt in Noordwest Europa, waarvan 85 % in bij Nederlandse telers. “Vitabella wordt voornamelijk in Nederland geteeld, maar ook in Frankrijk, Zwitserland en Scandinavië. Daarnaast proberen we uit te breiden naar Engeland en Duitsland. Ook wordt Vitabella, om het ras lang beschikbaar te hebben, geteeld in primeurgebieden in Egypte, Zuid-Spanje en op de eilanden Malta en Cyprus.

MEER VOOR MINDER Gerard en Jeroen hebben al vele jaren ervaring in de aardappelsector. “In de laatste 40 jaar is de hele sector meer voor minder gaan produceren. Telers houden het hoofd boven water door veel te produceren tegen

Klanten bezichtingen rassen van Plantera als alternatief van bestaande grote rassen, zoals de Vitabella als duurzaam alternatief voor Frieslander

lage marges. Vraag en aanbod zouden beter in balans moeten zijn. Deze ontwikkeling ging ook ten koste van de voedselkwaliteit en kwaliteit van smaak. Gelukkig hebben ook bepaalde veredelaars de focus op het ontwikkelen op vroegheid, smaak en resistentie. Dat zijn de rassen die we in de toekomst nodig hebben. Vitabella is een sprekend voorbeeld van zo’n ras.”

HET SUCCES VAN EEN RAS Het veredelen van rassen is een proces dat meerdere jaren duurt. “We hebben voor de komende jaren zeker interessante zaailin-

Oogst van Vitabella op Malta

gen voor zowel de gangbare als ook de biologische teelt, maar voordat we een nieuw ras presenteren, willen we eerst wat commerciële volumes hebben gezien. Natuurlijk werken we met proefvelden, maar daar kun je niet alles uit opmaken. Hoe gedraagt het ras zich bijvoorbeeld op grote machines? De rasintroductie omvat ook twee praktijkjaren. We werken goed samen met partijen in de markt die ook grote interesse in nieuwe producten hebben. Zij zijn bereid om semi commerciële volumes te telen en te beproeven.” Het succes van een ras zit ‘m volgens Gerard in vijf punten. “Allereerst

heb je een ras nodig met de juiste eigenschappen. Daarnaast is de kwaliteit van het pootgoed belangrijk. Ten derde hangt het succes af van de teeltbegeleiding die we geven. Marketing is in deze tijd natuurlijk een onmisbaar instrument om het product te introduceren. Tot slot is er passie nodig om het ras in de benen te krijgen. Van ons, van afnemers en ook van de telers.” (JH)  gbovee@plantera.nl

B Maatwerk Uw product in een volledige verwerkingslijn getransporteerd, gereinigd én op maat gesorteerd.

Dát zijn de klantspecifieke, innovatieve verwerkingssystemen van Tolsma-Grisnich!

Vraag uw adviseur naar de mogelijkheden.

www.tolsmagrisnich.nl

AGF Primeur 7/8 • Aardappelen • 2019

39

Thema

Aardappelen Advertorial

advertorial

Joan van Burg: “Nieuwbouw kwam als geroepen door toename grote projecten”

Uitbreiding Burg Machinefabriek in Kruiningen opgeleverd dankbaar toont dat er tijdens de bouw geen ongevallen zijn voorgevallen.

Tholen - Bij Burg Machinefabriek zit de groei er in. Nadat in 2012 een nieuw pand van 5.000 m² in Kruiningen in gebruik werd genomen, is inmiddels de uitbreiding van nog eens 4.000 m² opgeleverd. Er zijn twee hallen aan het bestaande pand gebouwd en doorbraken gemaakt.

“We verzorgen de laatste jaren steeds meer grotere projecten en daar heb je dan ook veel ruimte voor nodig. Hoe meer ruimte je hebt, hoe efficiënter je kunt werken. De laatste jaren moesten we ons nogal eens aanpassen aan de te krappe capaciteit. De nieuwbouw komt dan ook als geroepen en wordt meteen al goed gebruikt”, vertelt export sales manager Joan van Burg, die zich

“We zorgen al sinds 1954 voor innovaties in de fruitbranche. De eerste dertig jaar in de boomgaard en de laatste 35 jaar met oplossingen voor de pakstations. Inmiddels maken pakstations van over de hele wereld gebruik van onze oplossingen. We verzorgen de complete handling in het pakhuis, van het vullen en ledigen van de kisten tot het verpakken en palletiseren. Was voorheen automatisering een hulptool, tegenwoordig verlopen de processen steeds meer volautomatisch en met hoge snelheden.

Daar hebben wij oplossingen voor”, aldus Joan.

Duurzaamheid stond bij de nieuwbouw hoog in het vaandel. Op het pand zijn dan ook 800 extra grote zonnepanelen geïnstalleerd. Daarnaast wordt er in het

BURG MACHINERY

KIST LEDIGEN

UI

nieuwe pand gewerkt met LED-verlichting en energiebesparende stralingsverwarming.

Bouwraadhuis zorgde voor het ontwerp van de uitbreiding en Aannemingsbedrijf Fraanje verzorgde de bouw.

Voor meer informatie: Joan van Burg Burg Machinefabriek Weihoek 11 4416 PX Kruiningen Telefoon +31-(0)113-501373

AARDAPPEL POMPOEN

GROENTE

PEEN

ZOETE AARDAPPEL

ADDING VALUE IN PACKHOUSE SOLUTIONS

SINCE 195 4

Grootkistlediger ALLE GA N G B A KIST T YPERE MOGELIJ N K

DESIGN | MANUFACTURING | AUTOMATION | OPTIMIZ ATION

40

AGF Primeur 7/8 • Aardappelen • 2019

www.burgmachinery.com | +31 (0)113 - 50 13 73

VERPAKKERS VAN VERSE AARDAPPELEN EN DE UITDAGINGEN VAN COVID-19 Hoe verstoorde marktomstandigheden de noodzaak tot verandering versnellen

DOWNLOAD DE GRATIS GIDS OP food.tomra.com/potatoguide of scan de QR-code

n Fabrieksaardappele kiemvrij bewarenj?kbare i Vergel als Bakkwa liteit kosten behoud CIPC? en?

AARDAPPELGROOTHANDEL EXPORT | SORTEREN | VERPAKKEN Havenweg 35, 4671 BS Dinteloord

Correspondentie adres: Witte Weideweg 30, 4759 AC Noordhoek Paul O’Connor +31 6 23 93 57 14 paul.oconnor@restrain.eu.com www.restrain.eu.com/nl

T. +31 168 40 27 36 M. +31 638 532 866 E. mark@aardappelhandelkouters.nl

Revolutionaire Sorteerresultaten De Xcalibur van OptiServe biedt uw aardappelverwerkingsproces zijn unieke sorteerkwaliteiten: • Gepatenteerde ultra-efficiënte manier van uitblazen • Sorteersnelheden tot 5,2 m/s • Drieweg sortering • Reverse sorting • Op lengte en/of grootte sorteren

INNOVATIVE SORTING TING SOLUTIONS

T: +31 (0)495 58 85 10 - OPTISERVE.NL

Xcalibur de beste keuze voor uw productieproces.

42

AGF Primeur 7/8 • Aardappelen • 2019

Marcel Bennink, Engie Refrigeration:

“Met mechanische koeling kun je aardappelen heerlijk rustig houden” Wie aardappelen langdurig wil bewaren, moet rust creëren en zorgen voor een constante temperatuur en luchtvochtigheid, vertelt Marcel Bennink, Senior Projectleider bij Engie Refrigeration. “Met een mechanische koeling kun je ze heerlijk rustig houden onafhankelijk van de buitenlucht.”

H

et blijkt dat het gekoeld bewaren van aardappelen veel voordelen heeft. Hij geeft aan dat waar dit type bewaarplaatsen voor consumptieaardappelen en pootgoed al heel gebruikelijk is, de fritesaardappel in de mechanische koeling aan een inhaalslag bezig is. “Tot vorig jaar was het aantal fritesaardappelbewaarplaatsen in mechanische koeling echt heel laag, maar een paar procent. Nu zien we een sterk verhoogde belangstelling.”

KIEMREMMEND De kentering in de belangstelling komt door het verbod op het gebruik van het kiemremmende middel CIPC waardoor de

fritesaardappel in langdurige bewaring moeilijker te beheersen wordt. Waar het lastig is om in een niet gekoelde bewaarplaats zonder het gebruik van CIPC aardappelen voor langere tijd te bewaren, blijkt mechanische koeling een belangrijke rol te kunnen spelen om het product rustig te houden. Helemaal in combinatie met de nieuwe kiemremmende middelen geeft Marcel aan. “Er zijn nieuwe kiemremmende middelen die werken. Alleen zijn die nogal wat duurder. Als je die toegediend hebt, wil je je de bewaarplaatsen dicht houden zodat je het middel niet verliest. Als je dan eigenlijk in de niet gekoelde bewaarplaatsen weer zou moeten ventileren met koude

Hoogste opkoopprijzen! www.palletcentrale.nl

buitenlucht, zit je in een spagaat. Je wilt je middel behouden maar je moet ook weer koude lucht toevoeren om het product op temperatuur te houden. Bij ventilatie blaas je het middel naar buiten en moet je het middel weer opnieuw toedienen. Mechanische koeling gecombineerd met de nieuwe kiemremmende middelen kan zeker een oplossing bieden voor het wegvallen van CIPC.”

UITDROGING VOORKOMEN Een ander voordeel is dat aardappelen die gekoeld bewaard worden veel minder uitdrogen. In een traditionele aardappelbewaarplaats wordt de temperatuur beheerst door gebruik te maken van buitenlucht. In de koudere periodes wordt met buitenlucht de opgelopen binnentemperatuur teruggebracht. Probleem daarbij is dat de van buiten aangevoerde lucht, droge lucht is. “Die droge lucht komt dan rond de aardappel en die vindt dat niet prettig en vult het vocht rondom aan met eigen vocht waardoor

De Primeur thema volgende maand :

Paddenstoelen & champignons Reserveer nu uw advertentie: Andries Gunter T. +31 (0)166 69 82 32 AGF Primeur 7/8 • Aardappelen • 2019

43

Thema

Aardappelen

Bewaring van aardappelen in een mechanische koeling voorkomt vochtverlies

de aardappel uitdroogt.” Daarbij zorgen hogere temperaturen ervoor dat de aardappel weer wat tot leven komt waardoor de temperatuur van de knol stijgt en deze meer vocht afgeeft. Marcel geeft aan dat het vochtverlies afhankelijk van de bewaaromstandigheden tot wel 10 procent aan het einde van het seizoen kan oplopen. Hij verwacht dat dit verlies door het wegvallen van CIPC in een traditionele aardappelbewaarplaats nog wel verder kan oplopen.

“Met mechanische koeling kun je wel richting een verlies van drie procent gaan over het hele seizoen. Dat zijn minder kilo’s die je verliest, wat geld scheelt.”

BEWAARVERGOEDING Daar staat natuurlijk tegenover dat een mechanische koeling een aardige investering vergt. Maar ook de aardappelverwerkende industrie ziet het belang van goed bewaarde aardappelen in en betaalt ver-

Engie Refrigeration geeft aan dat mechanische koeling een oplossing kan bieden voor het wegvallen van CIPC

goedingen voor langdurige bewaring. “Na week 13 beginnen de bewaarvergoedingen te lopen en elke week die langer wordt bewaard, loopt de vergoeding wat op. Sommige verwerkers geven extra vergoeding voor mechanische koeling. Die vergoedingen zijn best interessant. De verwerkers willen jaarrond doordraaien en dat kun je niet met slappe aardappelen doen want daar is je productieproces niet bij gebaat.”

NATUURLIJKE KOUDEMIDDELEN Bij de keuze voor een mechanische koeling wordt vaak rekening gehouden met duurzaamheid. Marcel geeft aan dat in de meeste gevallen gebruik wordt gemaakt van een natuurlijk koudemiddel. “Het meest milieuvriendelijk is een installatie met een directe verdamping van een natuurlijk koudemiddel als CO2 of propaan.” Daarbij heeft Marcel een voorkeur voor het gebruik van CO2 omdat propaan brandgevaarlijk is

waardoor er in de milieuvergunning extra eisen aan de veiligheid worden gesteld.

“CO2 wordt het meest toegepast. Bij een investering in een natuurlijk koudemiddel als CO2 ben je niet afhankelijk van verboden zodat het middel over een tijdje niet meer gebruikt mag worden. Dit kan bij chemische koudemiddelen wel het geval zijn.” De overheid stimuleert het gebruik van natuurlijke koudemiddelen met een energie-investeringsaftrek (EIA). Daarentegen wordt het gebruik van chemische koudemiddelen juist ontmoedigd. Door een quoteringsregeling mogen deze middelen steeds minder worden geproduceerd waardoor het prijsverloop onzeker is. (MW)  Marcel.bennink@engie.com

Schaap Holland B.V. Oogstweg 7 8256 SB Biddinghuizen

Tel. +31- (0)321-335050 info@schaapholland.com www.schaapholland.com

44

AGF Primeur 7/8 • Aardappelen • 2019

Flexibel verpakken Weeg en verpak eenvoudig in zakken, dozen of kratten tot 50 kg. Van jute en karton tot polypropyleen. Met opdruk, label en plantenpaspoort. Decennia onderhoudsarm en betrouwbaar.

Weger + Krattenvuller + Baxmatic®

ontvangst-, opslagen sorteerinstallaties voor knolgewassen, uien, aardappels, bieten enz.

maatwerk in: - kisten & big bag handling - intern transport - voor al uw producten

Eqraft ontwerpt, bouwt en onderhoudt slimme agri fabrieken. Met onze expertise, machines en software helpen wij u om een efficiënte en betrouwbare onderneming te ontwikkelen.

Wevano Machinery BV Franc 50, 8305 BS Emmeloord, Tel. (0514) 56 92 77, info@wevano.nl, www.wevano.nl, www.facebook.com/wevano

eqraft.nl

maatgevend in maatwerk!

20-088_EQR_Ad_Primeur_Aug_90x260_v2.indd 1

17:02 AGF Primeur 7/8 • Aardappelen •12-08-2020 2019 45

### Lorentzweg 2 4691 SR, Tholen The Netherlands

T: +31 166 600 100 info@vantrier.nl www.vantrier.com

VERHUUR EN VERKOOP VAN STORTBAKKEN, DUOBANDEN, HALLENVULLERS EN TRANSPORTBANDEN Met uw buurman deden we al zaken Als Van Trier staan wij bekend als één van de oudste familiebedrijven van Nederland, dat constant overging van vader op zoon. Het bedrijf is opgericht in 1746 als hoefsmid in De Heen en de huidige eigenaar, Hans van Trier, is de achtste generatie in het bedrijf. De negende generatie, Gijs van Trier, is inmiddels ook actief binnen het bedrijf.

Grootste voorraad transportbanden ter wereld Inmiddels staan er meer dan 550 transportbanden, stortbakken, onderlossers etc. op voorraad in onze 18.000m² grote opslaghal te Tholen. Door onze voorraad en hoge efficiëntie zijn onze machines direct leverbaar en kunnen ze dezelfde dag nog op de gewenste locatie staan. Tevens hebben wij ook een groot onderdelenmagazijn met alle benodigde onderdelen voor uw inschuurlijn.

als verhuurbedrijf waar we een jaarlijkse, autonome groei zien.

Hierbij kunnen we u voorzien van de allernieuwste machines, welke per week te huur zijn: hallenvullers, vultrechters, afvoerbanden, scheepsbeladers, kistenvullers en bunkers. Hiervoor werken wij met de meest bekende merken in de transportbandenwereld. Over welke afstand u uw goederen ook wilt verplaatsen, wij leveren altijd de benodigde lengte, tot wel honderden meters als het moet!

Landbouwsector als vaste waarde Als specialist in alles wat met transportbanden te maken heeft leveren wij zowel nieuwe als gebruikte hallenvullers, stortbunkers, afvoerbanden en kistenvullers aan landbouwbedrijven over de gehele wereld. Of het nou bij onze buurman is die een onderlosband nodig heeft, of een vrachtschip in Ghana is die cacao moet laden, wij hebben de machines op voorraad en deze zijn direct leverbaar.

Heavy duty Niet alleen in de landbouwsector leveren wij onze transportbanden, maar ook in de recycling en de zware industrie over de hele wereld. Van de Zwarte Cross die plastic bekers recyclen tot de havens aan de Zwarte Zee die schepen beladen. Overal ter wereld worden onze heavy duty transportbanden met bandbreedtes tussen de 70 en 140 centimeter ingezet. Hiermee kunnen wij een capaciteit leveren van wel 1000 ton per uur. Voor onze actuele voorraad kunt u een kijkje nemen bij ons in de opslaghal of op onze website.

Transportbandenverhuur Sinds 1996 zijn we ook actief

WWW.VANTRIER.COM

Jean-Pierre Van Puymbrouck, Belpotato.be:

“Je moet geen aardappelen telen als je niet weet waar ze naar toe gaan”

De Belgische aardappelsector biedt uitdagingen het hoofd door samenwerking met de hele keten

Hoewel de Belgische aardappelsector een enorme groei kende in de afgelopen jaren, België de grootste exporteur van diepgevroren aardappelenproducten is en de aardappelverwerking naar verwachting nog blijft groeien, constateert Jean-Pierre Van Puymbrouck dat de uitdagingen voor de Belgische aardappelketen zeer groot zijn. Het is de reden dat begin van dit jaar de brancheorganisatie Belpotato.be – waarvan hij voorzitter is - werd opgericht.

B

elpotato.be, waarin zowel de Belgische aardappeltelers als handelaren/ verwerkers zijn vertegenwoordigd, ziet communicatie en samenwerking binnen de keten als een belangrijk middel om deze uitdagingen het hoofd te kunnen bieden.

VALBREKER

Hoewel bij de oprichting niemand nog kon weten van de grootste uitdaging van dit moment, de coronacrisis, heeft de brancheorganisatie in haar korte bestaan reeds bewezen dat ze prima in staat is communicatie tussen de telers en de verwerkende

industrie te faciliteren. “De grootste uitdaging bij deze onverwachte coronacrisis is geweest te blijven communiceren tussen de handel en de telers. Dat is zeer goed gebeurd waardoor alle contracten zijn gerespecteerd. Dat is belangrijk naar de toekomst toe ook voor een verdere samenwerking. Ik denk dat we de puberteit door zijn en dat we veel volwassener geworden zijn als jonge brancheorganisatie.”

RISICOSPREIDING Naast de onverwachte corona-uitdaging kent de aardappelsector ook meer structurele uitdagingen, geeft Jean-Pierre, die zelf ook aardappelteler is, aan. Zo gaat de keten

R

Patent 8603865

Voorkomt beschadiging.

Onmisbaar accessoire bij het rooien, c.q. laden van aardappelen, uien, etc.

Snel en eenvoudig te monteren.

Overheul Agro, de expert op het gebied van schadetaxaties in de agrarische sector 0321-312260

DE JAGER PRODUCT De Ring 24 - 5261 LM - Vught T(31)73-6840020 - M(31)6-53395868

www.stopshock.nl info@stopshock.nl

www.overheulagro.nl

AGF Primeur 7/8 • Aardappelen • 2019

47

Thema

Aardappelen

na de zomer om de tafel om over contracten te spreken. Daarbij is risicospreiding een thema. Als voorbeeld noemt hij het jaar 2018 toen vele telers met kilocontracten door tegenvallende oogsten aardappelen hebben moeten bijkopen op de vrije markt tegen hoge prijzen om aan hun contractuele verplichtingen te kunnen voldoen. Hij ziet dat de aardappelteelt meer en meer richting geprogrammeerde teelt beweegt. “Je moet geen aardappelen telen als je niet weet waar je die kwijt kunt. Dat is ook belangrijk richting de afname en voor een correcte prijs.” Dit houdt echter niet in dat de ruimte voor de vrije aardappelteelt vervalt. “Ik denk dat er voor bepaalde rassen zoals bijvoorbeeld Fontane echt plaats is voor vrije telers.” Voor de wat meer specifieke teelten, die ook meer risico opleveren ziet hij dan weer een tendens richting gecontracteerde teelt. Zo is er bijvoorbeeld Bintje dat voor sommige versverwerkers nog steeds een belangrijk aardappelras is. “Bintje heeft hoge kosten en minder opbrengst, dus als je een netto inkomen wil overhouden, is het bijna noodzakelijk dat daar goede contracten tegenover staan, hoger dan andere variëteiten.” Jean-Pierre ziet dat de huidige verdeling tussen gecontracteerde en vrije teelt in balans is. “ Zoals we nu bezig zijn, is

dat in goede proporties. We moeten niet het ene of het andere uitsluiten. Zo houden we de stemming in de markt. En dat is noodzakelijk.” De kosten zijn een ander gesprekspunt als het gaat om de contracten. “Als er bepaalde meerkosten komen aan de teelt zoals op dit moment het wegvallen van het kiemremmingsmiddel CIPC, dan zouden er afspraken moeten zijn dat er een meerprijs komt vanuit de handel of verwerking die dan doorgerekend kan worden aan de consument. Daar wordt over gedacht.”

AANPASSEN Een andere uitdaging waar de sector voor staat, is om te zorgen voor een meer duurzame aardappelteelt. Belpotato.be denkt daarbij onder andere aan het verminderen van het gebruik van gewasbescherming. Een van de manieren waarop wordt getracht dit te bereiken is door middel van het introduceren van aardappelrassen die ziekteresistent zijn. Maar dat blijkt een proces in volle ontwikkeling waarbij veredeling een belangrijke rol speelt. “Er zijn tal van nieuwe variëteiten met resistentie maar ze zijn niet of moeilijk verwerkbaar tot friet of de smaak is anders. In de versmarkt zijn er wel een paar geschikte resistente rassen. Maar daar moet verder op gefocust worden.”

Hoewel Jean-Pierre stellig is dat de telers voor de verwerkers moeten produceren wat zij vragen, is er in deze ook voor de verwerkers zelf een rol weggelegd. “De handel en verwerking moeten de variëteiten verwerken die technisch teeltbaar zijn.” En door toenemende restricties op gebied van gewasbeschermingsmiddelen, het verbod op CIPC waardoor de bewaring wordt bemoeilijkt en de Green Deal die op komst is, constateert Jean-Pierre dat dit in de toekomst kan zorgen voor beperkingen.

“Ik denk dat bepaalde variëteiten niet meer bewaard zullen worden tot in de maand mei door het verbod op kiemremmingsmiddel CIPC. Dat gaat wel invloed hebben.”

Niet alleen voor de verwerkers maar ook voor de consumenten is een rol weggelegd in de verduurzaming van de aardappelteelt.

“Als de consument een bepaald product wil, moet de teler zich aanpassen om dat te telen maar dan moet de consument ook de prijs betalen die werkelijk nodig is om dat product te produceren,” besluit Jean-Pierre.

(MW)  jean-pierre@vanpuymbrouck.be

UW PARTNER VOOR HANDEL EN TEELT IMPORT • EXPORT • CONSUMPTIE- EN POOTAARDAPPELEN Kleinjan’s aardappelhandel B.V. Zuidoordseweg 6 • 3267 LW Goudswaard Tel.: 0186‐692900 • Fax.: 0186‐691491 E‐mail: info@kleinjansaardappelhandel.nl Internet: www.kleinjansaardappelhandel.nl

48

AGF Primeur 7/8 • Aardappelen • 2019

Advertorial advertorial

Automatisering en flexibiliteit in productie verse producten Argentijnse supermarkt

Volledige productielijn voor levering kant-en-klare ingrediënten aan restaurants en supermarkten COTO C.I.C.S.A heeft een centrale productiefaciliteit opgezet, inclusief een volledige productielijn van KRONEN om de kwaliteit van de ingrediënten in hun restaurants hoog te houden. In de productielijn bevinden zich machines voor het verwerken van sla, fruit en verschillende soorten groenten. Een deel van de lijn is expliciet voor de verwerking van aardappels, aangezien dit een belangrijk ingrediënt is voor de maaltijden in het restaurant.

COTO heeft zich ontwikkeld tot een van de grootste binnenlandse groothandelaren die aan supermarkten levert. Vanwege de gestage uitbreiding en toename van restaurants ontstond bij COTO de behoefte om restaurants kant-en-klare ingrediënten te kunnen

leveren. Daarom besloot het bedrijf een centrale productiefaciliteit op te zetten, zodat ze ook de kwaliteit konden controleren en de machines in de productielijn konden automatiseren.

De productielijn wordt gebruikt om groenten voor te snijden en salades kant-en-klaar te verpakken.

Een apart deel van de productielijn is bestemd voor de verwerking van aardappels. De verschillende modules van de lijn kunnen onafhankelijk van elkaar worden bediend. Dit zorgt voor grote flexibiliteit en verschillend gebruik. In de lijn worden de groenten dus automatisch geschild, gesneden, gewassen en verpakt, waarna ze veilig kunnen worden vervoerd naar de restaurants.

KRONEN is een familiebedrijf dat wereldwijd op zichzelf staande en speciale machines levert, evenals geavanceerde productielijnen voor de sector van verse producten. Daarnaast biedt het bedrijf technische oplossingen voor de vlees- en vissectoren, bakkerij, kant-en-klare maaltijden, gedroogde en bevroren producten en diervoeding.

KRONEN GmbH Römerstraße 2a D-77694 Kehl am Rhein Tel. +49 (0) 78 54 - 96 46 - 0 Fax +49 (0) 78 54 - 96 46 500 E-Mail: info@kronen.eu Website: www.kronen.eu

AGF Primeur 7/8 • Aardappelen • 2019

49

Thema

Aardappelen

Er is schade maar overheidsregeling voorkomt dat bedrijven kopje onder gaan

Fritesaardappeltelers maken door corona-crisis uniek jaar mee Dat het seizoen 2019-2020 voor de fritesaardappeltelers als een slecht jaar de boeken in gaat, is zeker. Toch is André Hoogendijk, directeur van Brancheorganisatie (BO) Akkerbouw tevreden met de regeling die de overheid in het leven heeft geroepen voor de fritesaardappeltelers. Hij stelt vast dat de fritesaardappelen één van de slechts twee agrarische sectoren is die door de overheid worden ondersteund.

D

e maatregelen die de Nederlandse en andere overheden troffen om het corona-virus te beteugelen, hadden de sluiting van de horeca tot gevolg. Hierdoor is de vraag naar frites voor een groot deel weggevallen waardoor er naar schatting een overschot van een miljoen ton fritesaardappelen is ontstaan. “We willen voorkomen dat bedrijven hieraan onderdoor gaan. Het is niet zo dat de telers hier beter van worden, maar ze komen niet hierdoor niet op de intensive care. Dat vinden we een heel belangrijke stap. De corona-crisis raakt de hele maatschappij en heel veel ondernemers hebben daar last van. Het is niet realistisch om te veronderstellen dat de overheid

alle schade vergoedt. We moeten allemaal een deel van de pijn dragen. We denken dat we met dit bedrag voorkomen dat het bij bedrijven echt mis gaat. Zoals we de geluiden horen uit de sector is dat gelukt.” André geeft aan dat de sector er trots op is dat dit probleem heel snel is aangepakt en met de gehele keten, dus met zowel telers, handel als verwerkende industrie. “Ik zie dat dit de samenwerking in de keten bevordert.”

Daarnaast is hij blij dat de publiekscampagne Benefrietjes –zoveel mogelijk frietjes te eten als één van de oplossingen voor het overschot - positieve aandacht voor de sector heeft opgeleverd. “Het is belangrijk

Andre Hoogendijk, directeur van Brancheorganisatie Akkerbouw

dat we ons als sector op een positieve wijze laten zien.”

CONFLICT BO Akkerbouw ziet dat de verwerking van aardappelen die in april, mei en juni werd verwacht nu is doorgeschoven tot in de zomer. “Meestal worden de contracten geëerbiedigd, alleen is de termijn opgerekt.

In het algemeen worden de aardappelen uiteindelijk opgehaald voor de oorspron-

TEGEMOETKOMING OOK VOOR VLAAMSE TELERS IN HET VAT België is wereldwijd de grootste exporteur van diepgevroren aardappelproducten.

Met de out-of-home markt als voornaamste afzetkanaal is hier in coronatijden nadat in heel Europa de horecagelegenheden werden gesloten een fikse schade ontstaan. Brancheorganisatie Belpotato. be ging eerder uit van een overschot van 750.000 ton fritesaardappelen maar geeft aan dat dit worstcase scenario waarin een deel van de contracten mogelijk niet zou worden afgenomen, gelukkig niet is uitgekomen. “Zo goed als alle contracten zijn gerespecteerd en de aardappelen zijn op tijd afgehaald. In die zin was die inschatting een beetje overschat,” zegt Kurt Cornelissen. Daarbij geeft hij aan dat er ook nog heel veel aardappelen een andere bestemming hebben gekregen. “Er is een vermoeden dat er rond de 100.000 ton overtollige fritesaardappelen is geëxporteerd, voornamelijk met bestemming Oost-Europa en een veelvoud daarvan is in

50

AGF Primeur 7/8 • Aardappelen • 2019

het veevoeder beland.” Het neemt niet weg dat veel aardappelen die voor de verwerking als diepgevroren producten waren bestemd hiervoor niet zijn gebruikt. Met alle financiële gevolgen van dien: voor aardappelen voor veevoeder wordt rond de 15 euro per ton betaald.

ONTWERP-REGELING In België worden de meeste beslissingen over het landbouwbeleid niet federaal maar regionaal genomen. De Vlaamse overheid is voornemens de Vlaamse fritesaardappelteler tegemoet te komen en heeft in juni een ontwerpregeling voorgelegd aan Europa. Onder voorbehoud van Europese goedkeuring is hiervoor 10 miljoen euro uitgetrokken. Na een eigen aansprakelijkheid van 100 ton aardappelen wordt er over de aardappelvoorraad van peildatum 15 mei 50 euro per ton uitgekeerd voor de hoeveelheid tussen 100 en 500 ton. Over de aardappelen, die een

teler op 15 mei in voorraad had met meer dan 500 ton tot een maximum van 2000 ton, krijgt hij tegemoetkoming naar rato van het nog beschikbare budget. Telers die overtollige aardappelen als veevoer hebben gebruikt voor hun eigen veestapel, hebben te maken met een peildatum van 31 maart.

EUROPEES SPEELVELD Niet alleen Nederland en Vlaanderen ondersteunen hun fritesaardappeltelers, ook de Franse en Duitse overheden overwegen dit. Daarbij spreekt Kurt zich uit over het belang van een gelijk Europees speelveld. “Er is een regeling in Nederland en één in de maak in Vlaanderen en waarschijnlijk ook in Frankrijk en Duitsland en dan niet in Wallonië. Er is dan geen gelijk speelveld. We leven binnen een Europese realiteit. Eigenlijk zou de steun overal hetzelfde moeten zijn,” besluit Kurt.

Kurt@Belpotato.be

Bezoek ons op de Aardappeldemodag Online

Maximaal 3% indroging met innovatief mechanisch koelen!

Duurzaam bewaren met fors hogere opbrengst

C. Stam & Zonen B.V. Centrale Groothandelsmarkt 174 (Foodcenter) | 1051 LJ Amsterdam | T. +31 (0)20 6823443 I. www.stam-aardappelen.nl | E. info@stam-aardappelen.nl

vveePotatoes Westhoe otatoes esthoe

Verpakte aardappelen voor export Holland naar alle bestemmingen Holland in poly en jute van 10 kg tot 25 kg en Big Bagsvan bezinning, Voor Voorhet hetkerstfeest kerstfeesturen uren van bezinning, voor de jaarwisseling dank voor de jaarwisseling dankvoor vooruw uwvertrouwen. vertrouwen.

Hofdijkseweg 42, 3253 KB Ouddorp Voor nieuwe jaar gezondheid, Voorhet het nieuwe jaar gezondheid, Tel. +31 187 683137 succes aangename succesen enverdere verdere aangename samenwerking.

Fax +31 187 681274 samenwerking.

Mechanisch koelen: productbewaring zonder kwaliteitsverlies • Minder dan 3% gewichtsverlies • Lagere energiekosten • Fors hogere opbrengst • Geen rotnesten • Geen drukplekken • 50% minder schilafval • Benutten van restwarmte Meer weten?

ENGIE Refrigeration B.V. Marcel Bennink +31 (0) 648 871 871

Vraag het kennisdocument ‘Innovatie: nieuwe bewaartechnologie voor aardappelen’ gratis aan op aardappelbewaring.nl.

www.aardappelbewaring.nl

info@westhoevepotatoes.nl www.westhoevepotatoes.nl Tel Tel::+31 +31187 18768 683137 3137 www. www.westhoevepotatoes.nl westhoevepotatoes.nl

ob

MAESTRO

DEPREZ

NON-STOP KISTENVULLER

HANDLING SOLUTIONS

Taking better care of goods

HOGE CAPACITEIT EN TOCH RUSTIGER MET MINDER HEFTRUCKS TIJDELIJKE KORTING

PROFITEER NU VAN DE 16de VERJAARDAGSACTIE

-10%

UIT VOORRAAD LEVERBAAR VOOR DE SNELLE BESLISSER

CONTACTEER Kristof Vanderhaeghe Mob. +32 495 87 21 92 - E-mail kristof.vanderhaeghe@deprez.be Lichterveldestraat 129a

B-8610 Kortemark

T +32 (0)51 58 14 91

sales@deprez.be

www.deprez.be

AGF Primeur 7/8 • Aardappelen • 2019

51

Thema

Aardappelen

kelijke prijs.” Door het opschuiven van de verwerking is de verwachting dat ook in het aardappelseizoen 2020-2021, zeker in het begin, de invloed van het huidige afwijken-

de seizoen nog goed merkbaar zal zijn. “We zien dat er een conflict ontstaat tussen de oude aardappelen van het vorige seizoen en de nieuwe aardappelen van het komen-

de seizoen. De nieuwe fritesaardappelen komen normaal gesproken vanaf augustus in de verwerking. Daar verwachten we van dat er veel minder vraag zal zijn. De oude zullen voorgaan op de nieuwe.” Hoewel de aardappelverwerkers direct bij het begin van de corona-crisis het contractvolume voor het komend seizoen hebben verkleind, voorziet André dat de vrije telers die inzetten op vroege fritesaardappelen een uitdagend seizoen tegemoet gaan. De zorgen die aardappeltelers hebben over de verwachte recessie en de droogte dragen ook niet bij aan een rooskleurig beeld voor het komende seizoen. Een klein lichtpuntje is wel dat de overheid weer meer ruimte biedt aan horeca, grotere bijeenkomsten en evenementen. “Dat is in Nederland maar datzelfde beeld zie je ook in andere landen. Dat geeft hoop dat de fritesconsumptie komende maanden gaat toenemen.”

VOORLOPIG VOOR 54,3 MILJOEN INGETEKEND OP TEGEMOETKOMING De overheid riep een regeling in het leven om de fritesaardappeltelers die hun aardappelen niet konden afzetten na het instellen van de corona-maatregelen, tegemoet te komen. Telers konden tot 18 juni inschrijven voor de hoeveelheid fritesaardappelen die nog in voorraad is en niet meer verkocht kan worden. Er is 50 miljoen euro beschikbaar en het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit meldt dat na sluiting van de regeling er 1.197 aanvragen binnen waren. Dit aantal kan nog veranderen omdat aanvragen nog kunnen worden ingetrokken. De regeling gaat uit van een vergoeding van zes cent per kg fritesaardappelen maar de uiteindelijke uitkering per kg is afhankelijk van het totale bedrag waarvoor de tegemoetkoming toegekend wordt. Als dat bedrag hoger is dan 50 miljoen, volgt een procentuele korting. Voor fritesaardappelen die geleverd worden aan de industrie

52

AGF Primeur 7/8 • Aardappelen • 2019

voor verwerking tot fritesproducten en in kleinverpakking aan groothandel en detailhandel wordt geen tegemoetkoming betaald. Eventuele andere steun of uitkeringen met betrekking tot COVID-19 worden van de tegemoetkoming afgetrokken.

NOG NIET DEFINITIEF “Bij de sluiting van de aanvraagperiode voor de regeling was voor ruim 54,3 miljoen euro aangevraagd. Het is echter niet zeker dat dit het bedrag is dat uiteindelijk toegekend wordt aangezien telers tot uiterlijk 15 september 2020 het verzoek tot definitieve vaststelling van de tegemoetkoming kunnen indienen. Pas dan wordt het definitieve bedrag vastgesteld.

Als er voor meer dan 50 miljoen euro definitieve vaststelling van de tegemoetkoming wordt aangevraagd, dan zal een procentuele verlaging toegepast worden op alle tegemoetkomingen,” zegt Elise

van den Bosch, woordvoerder van minister Schouten. Zij laat weten dat dit ook de reden is dat het nog niet mogelijk is om aan te geven hoeveel ton aardappelen overtollig is gebleken. Telers hebben tot 15 september de tijd hun aanvraag definitief te maken. Tot die tijd is er de mogelijkheid de aanvraag zo nodig in te trekken of te wijzigen als aardappelen alsnog geleverd kunnen worden. Dit houdt overigens niet in dat de telers tot september op een uitkering moeten wachten. Na aanvraag werd een voorschot van 30 procent uitgekeerd. Het ministerie meldt dat na de definitieve vaststelling in september ook wordt vastgesteld of de aanvragen rechtmatig waren. “De tot nog toe uitgekeerde bedragen aan telers zijn voorschotten. Die kunnen nog worden teruggevorderd als zou blijken dat deze geheel of gedeeltelijk ten onrechte zijn verstrekt.”

VEEVOER EN VLOKKEN Ondanks het doorschuiven van de verwerking van fritesaardappelen, kan niet voorkomen worden dat er naar verwachting een overschot van ongeveer één miljoen ton is ontstaan dat niet kan worden verwerkt tot diepgevroren of koelverse aardappelproducten. De overheid schiet deze telers te hulp en trekt daarvoor 50 miljoen euro uit. De overtollige aardappelen belanden in het veevoer, worden verwerkt als vlokken of gaan op verre export naar bijvoorbeeld Afrika of Oost-Europa. “Zeker in het

begin werden veel overtollige aardappelen gebruikt als veevoer.” De teler ontvangt op deze manier 1 of 2 cent per kg. Daarbovenop komt de tegemoetkoming van de overheid die 6 cent per kg bedraagt. Ter vergelijk: een kg gecontracteerde aardappelen levert gemiddeld 15 cent per kg op.

In principe is de overheidsuitkering 6 cent per kg tenzij de regeling wordt overtekend.

Dan vindt een korting plaats. Momenteel verwacht BO Akkerbouw dat de 50 miljoen, die de overheid ter beschikking heeft gesteld, voldoende zal zijn. Om oneigen-

lijk gebruik van de regeling te voorkomen, heeft de overheid bepaald dat alles wat via de verwerker als compensatie wordt ontvangen van de overheidsvergoeding wordt afgetrokken. Met een accountantscontrole wordt hierop toegezien. (MW)  hoogendijk@bo-akkerbouw.nl

NEW 3D DIMENSION/ SQUAREDIMENSION SCANNING

Specialist in automation for approving and sampling potatoes www.rma-techniek.nl French fries cutters, Underwater weighers, Peelers, Washers, Lenght measurement, Square size sorting, Saltbaths, Selection tables and Registration systems.

Nijverheidsstraat 4 4458 AV ‘s Heer Arendskerke +31(0)113-769041 info@rma-techniek.nl

Twee waslijnen voor aardappelen 1. Industrie: lezen en uitzouten 2. Vers: sorteren, lezen en verpakken in papier en netzak

www.primofin.nl

Industrieweg 92• 8255 PC Swifterbant• Tel: (+)31 321 322 350

AGF Primeur 7/8 • Aardappelen • 2019

53

Thema

Aardappelen

Edwin Langbroek, Tummers Machinery:

Het stoomschillen verduurzamen “A

Detail van het nieuwe stoomvat van Tummers

Stoomschillen is één van de meest effectieve manieren van het schillen van aardappelen waarbij het rendement optimaal is. Het water, wat in een roterend stoomvat bij de aardappelen terecht komt, verandert na een ‘drukval’ in stoom, waardoor de schil loskomt. Het nadeel van deze methode is echter dat het veel energie vergt en niet altijd in lijn is met bepaalde duurzaamheidsdoelstellingen van bedrijven.

ardappelen die verwerkt worden tot friet of aardappelvlokken worden voornamelijk op de manier geschild,” legt Edwin Langbroek, Head of sales bij machinebouwer Tummers uit het Noord-Brabantse Hoogerheide, uit. Het bedrijf is gespecialiseerd in het ontwerpen van productielijnen voor de aardappelverwerkende industrie. “De aardappelen gaan daarvoor in een drukvat waar vervolgens stoom in wordt geblazen. Het kookpunt ligt in het vat op 170 graden in plaats van 100 graden.

Het water kruipt daardoor tussen de schil en de aardappel en als de druk verlaagd wordt, blaast de stoom de schil van de aardappel weg en heb je een geschilde aardappel die perfect de ronding van het product volgt.”

STOOM AFVANGEN De stoom uit het drukvat moet echter ergens naartoe en wordt via de schoorsteenpijp de lucht in geblazen. Dat zorgt voor de kenmerkende stank rond veel frietfabrieken.

Anticipeer op Phytophthora met ultra-lokale weerdata Sencrop helpt u om vooruit te lopen op de komende neerslag en weerscondities waarbij Phytophthora infestans optreedt.

Hoe bent u op tijd bij aardappelziekte-verschijnselen en optimaliseert u de opbrengst?

De huidige weersomstandigheden zijn gunstig voor de ontwikkeling van Phytophthora. De stations van Sencrop helpen u: Detecteer zware regenbuien die elkaar opvolgen en redelijk hete periodes.

Creëer waarschuwingen en handel op het juiste moment.

Maak verbinding met uw adviesmodules: Dacom en AgroVision.

Verzamel nauwkeurige lokale metingen: luchtvochtigheid, gemiddelde temperatuur, regenval, wind ...

14 dagen gratis uitproberen

54

AGF Primeur 7/8 • Aardappelen • 2019

Sencrop’s oplossing voor aardappeltelers Raincrop Detecteer de risicofactoren voor aardappelziekten: perioden met opvolgende regenbuien en oplopende temperaturen.

Windcrop Bepaal de beste momenten voor een behandeling op uw percelen.

Applicatie Maak waarschuwingen, monitor de data van uw station en raadpleeg de geschiedenis.

14-dagen gratis op proef

2 jaar garantie

1ste agro-weernetwerk in Nederland Vriendelijke klantenservice

sencrop.app/agf-primeur

+31 85 888 2810

‘Zonde’, dachten ze bij Tummers. Ze zagen potentie in het hergebruik van de stoom in de fabrieken en ontwikkelden een condensor die de stoom afvangt en opnieuw inzet voor energie: De E2E-Condenser. “De E2E staat voor Emmision-to-Energy.

In die machine condenseert de stoom op koude platen. Met een warmtewisselaar kunnen we de energie gebruiken voor andere machines op de aardappellijn.

Denk bijvoorbeeld aan de blancheur, waarvan we het water kunnen opwarmen.

We hebben een klant die het hergebruik van deze energie inzet voor het verwarmen van het water voor de schoonmaakploeg. Dat is ook een manier om effectief de energie in te zetten van de stoomschiller voor andere processen in het bedrijf.

Met de energie die je bespaart, is deze machine binnen 1 tot 3 jaar terugverdiend in het bedrijf. Daarnaast dring je er de emissie mee terug, toch de voornaamste reden dat we deze machine op de markt hebben gebracht. Dat kan een uitkomst zijn voor bedrijven die er een tweede lijn naast willen hebben. Met de huidige regelgeving kan het soms lastig zijn om uit te breiden omdat je dan de uitstoot dreigt te overschrijden.”

Eind juli kwam Tummers met een tweede machine op de markt. “In het kader van duurzaamheid hebben we ook een stoomschiller ontworpen die minder stoom verbruikt, maar qua schilverlies vergelijkbaar is met de concurrentie op de markt,” vertelt Edwin. “De machine gebruikt ongeveer 15-20% minder stoom. Een ander nadeel van veel stoomvaten is dat deze nooit volledig gevuld kunnen worden met aardappelen omdat de stoom wel de kans moet krijgen om alle aardappelen in het vat goed te bereiken. Dit vat kan je vullen met meer aardappelen. Daardoor heb je minder loze ruimte en bespaar je op energie.”

AARDAPPELVLOKKEN Naast deze oplossingen voor meer duurzaamheid op de productielijn voor aardappelen

in de verwerkende industrie is Tummers ook bezig met het ontwerpen van een nieuwe vlokkendrum voor de productie van aardappelvlokken. “Deze drum wordt de grootste voor de productie van vlokken in de wereld,” vertelt Edwin trots.

“De afgelopen maanden heeft de verwerkende industrie klappen gehad van het coronavirus, maar de productie van aardappelvlokken totaal niet. Het is een aardappelproduct dat goed te hamsteren is en wereldwijd neemt de consumptie toe. Dat zien we ook in onze ordepor-

tefeuille waar we wereldwijd klanten hebben in deze industrie. Zo hebben we onder andere gezien dat in één maand tijd een complete omzet van een jaar was verkocht aan aardappelvlokken. Dat is ook de reden dat we steeds meer klanten hebben die een extra lijn voor dit product in de fabriekshal willen installeren.” (TD)  edwin.langbroek@tummers.nl

The process innovators

Uw partner in complete verwerkingen voor: Aardappelvlokkenlijnen Frietlijnen Droogtechnologiën

Wassen & Ontstenen Schillen & Borstelen (Water)-snijden

Tummers Machinebouw B.V., Ampèreweg 4, 4631SP, Hoogerheide Tel: +31 (0)164 61 40 70 Fax: +31 (0)164 61 53 55 E-mail: info@tummers.nl

AGF Primeur 7/8 • Aardappelen • 2019

55

Aardappelen

Thema A d v e r t o r i a l

advertorial

Aardappelbedrijven bereiden zich voor op de toekomst: onze combi verpakkingsmachines en remote AR-diensten bewijzen zich wereldwijd Het aardappelschap in een supermarkt laat de huidige trend goed zien: naast de vertrouwde 5 kg en 10 kg zakken, groeit het aanbod kleinere verpakkingen. Net als het segment met convenience en verwerkte aardappelproducten. Dit veranderende consumentengedrag heeft invloed op het machinepark van aardappelbedrijven.

Lan Handling Technologies, dat de grootste aardappelverwerkers uit Europa tot haar klanten mag rekenen, speelt hier handig op in met innovatieve end-of-line automatisering en servicediensten.

Gecombineerde krat-/dolly lader Op dit moment werken onze engineers aan een krat-/dolly lader voor een aardappelgroothandel uit België. Deze combinatiemachine is ideaal voor producten verpakt in zakken en netten, zoals aardappelen, wortelen en uien.

Afhankelijk van de behoefte van de klant, kan deze robotlader automatisch wisselen tussen twee verschillende soorten productdragers. Met als grote voordelen: een kleinere footprint en een lagere investering.

Veranderingen in de keten Veel van onze klanten leveren aan distributiecentra voor supermarkten.

Daar ligt de focus onder andere op transportefficiency. Vanwege de grootschalige verschuiving naar klapkratten hebben we recent de Crate Erector ontwikkeld. Een kratopzetmachine voor halve en hele Euro Pool kratten, die tevens slechte kratten automatisch verwijdert uit het systeem. Daarnaast krijgen we van onze klanten steeds vaker de vraag om mee te denken over traceability van producten en instelbare

Meer weten? Kom langs op de Empack in Utrecht (15 tot 17 september). Ervaar het gebruiksgemak van onze high speed Case Packer met onze simulatie. Of vraag naar een demonstratie van onze AR-tool.

56

AGF Primeur 7/8 • Aardappelen • 2019

beladingseenheden. Als gevolg van ketenoptimalisatie, nemen onze klanten steeds vaker een deel van de orderpicking over en dus moet er een vlekkeloze koppeling met ERP- en MES-pakketten zijn.

Remote AR-oplossing De afgelopen maanden legde Covid-19 onder andere reisbeperkingen op. Daar waar onze monteurs en engineers niet ter plaatse konden zijn, draaiden productielijnen vaak overuren. De meerwaarde van ons laagdrempelige Augmented Reality platform bewees zich direct in de praktijk. Toen laatst een klant uit Australië ’s nachts belde, had onze software-engineer het probleem in een paar minuten scherp. Het gebruik van voice en screen pointers is daarbij een krachtige combinatie. Inmiddels voeren engineers van Lan de eerste installaties en inbedrijfstellingen remote uit.

Aardappelen over de band

Olivier Vandaele, Flandre PDT:

“Kleine kalibers aardappelen zijn onze specialiteit voor de markt” Ten oosten van Duinkerke bevindt zich aardappelteelt, sorteer- en pakstation Flandre PDT (Pomme de Terre) van de gebroeders Vandaele.

De twee Franse telers hebben de leiding over het familiebedrijf sinds 1998. Twintig jaar geleden droeg hun moeder het bedrijf aan de broers over. Ze besloten te investeren in het bedrijf om een verdere groei en uitbreiding op de markt mogelijk te maken. Eén van hun specialiteiten is de selectie van grenaille aardappelen voor de markt, een erg arbeidsintensief werkje vanwege het kleine kaliber.

B

ij de uitbreiding van het bedrijf volgden er de nodige investeringen in het proces. “De eerste grote investering kwam er in 2007 met de installatie van een waslijn voor de aardappelen,” vertelt Olivier Vandaele, CEO van Flandre PDT. “Vervolgens kwamen er twee verpakkingslijnen bij voor het verpakken van aardappelen voor de retail en de consumenten. In 2014 kwam er nieuwbouw bij van onze verpakkingsactiviteiten in een nieuw pand met onder andere een lijn voor de verpakkingslijn voor de aardappelen in kartonnen dozen. In 2017 volgde nog een lijn bij voor het verpakken van aardappelen in papieren zakken. Eind 2019 werd de Sentinel II optische sorteermachine van TOMRA geïnstalleerd.”

Inverness Transport bestaat 15 jaar!

- Transport van(poot) aardappelen, wortelen, uien, groentes, fruit, cacao, koffie, machines etc.

- Met tautliners, koelers en bulk auto’s, als kippers, walking floors en onderlossers.

- Heel Europa tot aan Rusland en Uzbekistan toe.

- Ook transport uit de havens in binnen- en buitenland.

- Zowel volle ladingen als palletvervoer.

- Ons enthousiaste team regelt alles voor U. - Voldoende auto’s tegen scherpe prijzen.

Edisonstraat 58 | 6902 PK Zevenaar | T: +31 26 31 951 70 | F: +31 26 31 951 79 info@invernesstransport.nl | www.invernestransport.nl

Voor aanvragen of opdrachten: planning@invernesstransport.nl.

AGF Primeur 7/8 • Aardappelen • 2019

57

Thema

Aardappelen

EXPORT De investeringen zorgden ervoor dat Flandre PDT meer aardappelen kon verwerken dan dat er van het eigen areaal werden gehaald.

Daarom wassen en sorteren de broers ook aardappelen van andere telers uit de regio. “Ongeveer de helft van wat wij verpakken komt van ons eigen veld en de andere helft komt van andere partijen,” vertelt Olivier. “ Vooral de teelt van onze roodvlezige aardappelen is groot. Naast de eigen Franse markt exporteren we ook aardappelen naar andere Europese bestemmingen. Zo zijn de roodvlezige aardappelen vooral bedoeld voor de Oost-Europese markt, met name Hongarije en de witvlezige aardappelen die we sorteren vinden vooral hun weg naar Spanje, Duitsland en opnieuw naar Oost-Europa. Het zijn vooral de grotere kalibers die we exporteren, het gaat dan om aardappelen met een doorsnede van 50-80 mm. Ook gaat er veel naar de foodservice.

Ons bedrijf exporteert overigens al sinds 1980 aardappelen. Spanje

58

AGF Primeur 7/8 • Aardappelen • 2019

was toen de belangrijkste bestemming van onze voorgangers.”

AANSCHAF OPTISCHE SORTEERDER TOMRA Het sorteren van de grenailles was in eerste instantie een klantenwens. “We kregen ooit die vraag of we dit konden doen en zijn dat sindsdien ook altijd blijven doen.

Het is echter arbeidsintensief werk. Daarom zijn we gaan kijken naar de aanschaf van een optische sorteermachine. Daarvoor gingen we langs bij verschillende sorteerbedrijven om te kijken welke machines zij gebruikten. Sommige van deze bedrijven hadden de Sentinel II van TOMRA staan. Deze machine had onze voorkeur omdat de Sentinel II grote hoeveelheden aardappelen kan verwerken waarmee we de productie verder konden opschalen. Daarnaast is de machine makkelijk te bedienen.

Om ons echt te overtuigen dat we hier de juiste keuze zouden maken, vertrokken we met onze aardappelen richting Leuven waar een testopstelling staat van de

Aardappelen gaan de optische sorteerder in

Aardappelhandel en sorteerbedrijf Kranenburg B.V. Rijnlanderweg 1637 2153 KH Nieuw-Vennep Tel: 0252 620060 Mob. Léon: 06 53642817

POTATOES E-mail: info@lpkranenburg.nl Website: www.lpkranenburg.nl

PRINS VERPAKKINGSTECHNIEK

Met trots voegen wij toe aan onze familie!

EVO 300 HS

380

1.02 m

kg

R!

IE OOK VOOR PAP

Quik’s staat voor constante kwaliteit, voor variatie, vernieuwing en verbetering. We laten consumenten genieten van natuurlijke, verse en (vooral!) smakelijke producten. En dat al sinds 1932.

ER!

I OOK VOOR PAP Pillow zakken

Robuuste bouwkwaliteit Heat sealing Zak breedte 75mm – 300mm Zak lengte 300mm

www. prinsverpakkingstechniek.nl

Akkerseweg 13b, 5321 HG Hedel, T +31 (0)73 599 91 08, E info@quiks.nl

QUIKS.NL

AGF Primeur 7/8 • Aardappelen • 2019

59

Thema

Aardappelen

machine staat. Toen besloten we de machine aan te schaffen.” In november 2019 werd de machine geïnstalleerd en loopt nu al drie maanden op volle capaciteit. “De machine zorgt niet alleen voor meer output maar ook besparen we op arbeidskracht. Zo zijn we van een standaard 4 mensen aan de lijn naar 1 gegaan. Daarnaast is het niet meer nodig het personeel te trainen op het sorteren van aardappelen, is ons product steeds van eenzelfde kwaliteit omdat er geen willekeur meer is in het sorteren en kunnen we de ploegen ook sneller aflossen wat een verbetering is van de ergonomie. Naast besparing op personeel en een hogere productie scheelt het ons ook in het gebruik van water omdat de noodzaak er niet meer is om nu nog twee keer te wassen als het gaat om moeilijk te verwerken producten.

De machine haalt immers snel de onvolkomenheden eruit.”

CORONAVIRUS Toch kreeg ook Flandre PDT te maken met het coronavirus. “Hoewel de lijnen eind augustus weer allemaal in productie zijn, loopt het totaal nog altijd ver achter op het normale niveau. De afzet naar de retail liep goed door maar de foodservice viel volledig weg en is nog altijd niet op het oude

+31 (0) 172 579 318 info@vanderpeet.nl

www.vanderpeet.nl

60

AGF Primeur 7/8 • Aardappelen • 2019

Tomra sorteermachine in de loods bij Flandre PDT

niveau. Door onze focus op de afzetmarkt van de retail hadden we minder last van het coronavirus dan bijvoorbeeld de telers die zich focussen op de teelt van frietaardappelen.”

Het nieuwe seizoen voor Olivier is nog niet begonnen. “Tussen 10 en 15 september zal de oogst van het nieuwe seizoen beginnen hoewel we wat last hebben gehad van extremen met droog weer en zware neer-

slag in Nord-Pas-de-Calais. Vooral de extreme hitte zal zijn impact hebben op de volumes van het veld maar de kwaliteit is tot nu toe goed. De oogst is wel al begonnen ten zuiden van Parijs en ook de eerste aardappelen uit Normandië komen op de markt.”

(TD) 

Gregoire.volpoet@tomra.com

logistics & transport solutions

Together we make

your business future proof We see many future challenges in your industry.

Together we meet the requirements of the future and add value to your business. www.kiremko.com

TIL de prestaties van uw bedrijf NAAR EEN HOGER NIVEAU! Oculus

Voedselverwerkende bedrijven over de hele wereld vertrouwen op de innovatieve oplossingen van Key Technology voor optimalisatie van kwaliteit, efficiëntie en opbrengst.

Met o.a. ADR, Oculus en VERYX® bieden wij een breed gamma aan sorteerplatformen voor zowel hele knolgewassen als voor verwerkte aardappelproducten, groenten en fruit. VERYX is de nieuwe standaard in digitale sortering en biedt geavanceerde performantie met doorgedreven 360°-zicht, een intuïtieve gebruikerservaring en intelligente automatisatie.

VERYX®

Onze industrie-leidende oplossingen omvatten ook op maat ontworpen trillers voor het toevoeren, transfereren, spreiden, aligneren, verzamelen, maatsortering en veel meer.

Ontdek wat Key voor de optimalisatie van uw bedrijf kan betekenen op www.key.net of www.herbertsolutions.com.

Iso-Flo®

AGF Primeur Ad Half-Page Aardappelspecial 200713.indd 1

14/07/2020 9:32:11

AGF Primeur 7/8 • Aardappelen • 2019

61

advertorial

Advertorial

Nieuwe SYMACH palletizer Kleinjan’s Aardappelhandel Al sinds de jaren ’90 werken Kleinjan en SYMACH samen. En vorige week werden er twee nieuwe mijlpalen toegevoegd aan de samenwerking. Adrie Kleinjan tekende namelijk de orderbevestiging voor een nieuwe palletiseerlijn. De nieuwe lijn zal voornamelijk 25kg zakken consumptie-aardappelen draaien. De

MACH-8.1 palletiseermachine met daar achter een volautomatische draaiarmwikkelaar gaat de bestaande MACH-8.0 lijn vervangen.

Deze bestaande machine uit 2011 is de mijlpaal van 20 miljoen zakken inmiddels gepasseerd. En, het is traditie geworden bij SYMACH om dat te vieren met een taart.

Naast het contract bracht SYMACH’s Johnny de Bat dan ook een taart mee voor alle medewerkers van Kleinjan.

SYMACH is blij met het vertrouwen.

Op naar de volgende mijlpaal.

SYMACH palletizers Gerard Philipsweg 8

Foto: Adrie Kleinjan en Johnny de Bat

Ook al wordt de bestaande machine vervangen en heeft hij er al ruim 20 miljoen zakken op zitten, hij loopt gewoon goed en gaat in het buitenland een nieuw leven in. De juiste aandacht voor onderhoud en ondersteuning van service maken het mogelijk om probleemloos te blijven werken.

4538 DA Terneuzen www.symach.nl Kleinjan's aardappelhandel B.V. Zuidoordseweg 6 3267 LW Goudswaard www.kleinjansaardappelhandel.nl

Ontwerp & Productie Verpakkings- & Palletiseersystemen

Agri-specialist Palletiseren

symach.nl 62

AGF Primeur 7/8 • Aardappelen • 2019

Inschuurtechnologie

Sorteertechnologie

Industrie

WWW.BIJLSMAHERCULES.NL

BIJLSMA HERCULES

Jan Tuinstra B.V. Handel in Landen Tuinbouwprodukten Specialiteit: AARDAPPELEN

Molendijk 83A - 3249 AN HERKINGEN Tel. (0187) 669555 - Mobiel 06-53303025 E-mail info@jantuinstrabv.nl www.jantuinstrabv.nl

Diamant

Egyptische aardappelen

Annabelle, Bellini, Nicola, Spunta & Diamant Wij kijken uit naar de volgende aardappeloogst uit Egypte voor 2021 Johan KANT Entrepotstraat 35, B - 9100 Sint-Niklaas Tel. office: +32.3.765.07.65 / +32.3.765.07.66 / GSM: +32.472.09.34.70 Email : Johan.kant@kalisatrading.be

Spunta

Nicola (baby potatoes)

Annabelle

Spunta

Bellini

AGF Primeur 7/8 • Aardappelen • 2019

63

Wereldhandel

TOP 5 producten

sterkste exportgroei verse groenten en fruit

772

2019

2499

2019

966 exoten

2019

2014

1689

2019 t.o.v. 2001 | 55% Index groei 2001 - 2019 | 607

2019

682

2014

1411

avocado's

420

2019 t.o.v. 2001 | 77% Index groei 2001 - 2019 | 851

2014

339

kersen

2019

760

2014

2019 t.o.v. 2001 | 84% Index groei 2001 - 2019 | 924

966

331

blauwe bessen

2019

772

2014

2019 t.o.v. 2001 | 101% Index groei 2001 - 2019 | 1119

2019

2499

490

zoete aardappel

2019

760

2009

300

2019 t.o.v. 2001 | 129% Index groei 2001 - 2019 | 1427

2009

791

doerians

2019

2009

2019 t.o.v. 2001 | 97% Index groei 2001 - 2019 | 308

blauwe bessen

2019 t.o.v. 2001 | 263% Index groei 2001 - 2019 | 836

kersen

212

kersen

2019

682

772

2009

Afgelopen 20 jaar

2019 t.o.v. 2001 | 157% Index groei 2001 - 2019 | 498

2019

188

avocado's

2019

966

2009

219

2019 t.o.v. 2001 | 216% Index groei 2001 - 2019 | 685

2001

180

2019 t.o.v. 2001 | 253% Index groei 2001 - 2019 | 285

2019

2499

2001

doerians

320

2019 t.o.v. 2001 | 436% Index groei 2001 - 2019 | 491

2019

682

2001

avocado's

zoete aardappel

2019 t.o.v. 2001 | 800% Index groei 2001 - 2019 | 900

83

2019 t.o.v. 2001 | 680% Index groei 2001 - 2019 | 765

2019

760

2001

blauwe bessen

84

2019 t.o.v. 2001 | 726% Index groei 2001 - 2019 | 817

2001

Afgelopen 10 jaar

zoete aardappel 2019 t.o.v. 2001 | 258% Index groei 2001 - 2019 | 817

Afgelopen 20 jaar

Elk jaar wereldwijd 75 miljoen meer monden te vullen Wereldwijd

Wereldhandel verse groenten en fruit verdubbelt elke 20 jaar ontwikkeling bevolking en productie verse groenten en fruit Ontwikkeling bevolking | in miljard 2001

2011

2019

Productie verse groenten | in miljoen ton 2001

2011

2019

Productie vers fruit | in miljoen ton 2001

2011

2019

2001 2001 2001 2001 2001 1120 2001 2001 2001 6,2 6,8 7,6 760 1000 600 790 880 De komende de VN naar2001 386 38620 jaar 386 zal de wereldbevolking 386 386 volgens 386 386 386 386 verwachting weer met 1,4 miljard mensen groeien. Dat is overigens wel iets minder dan inendeexport tweeverse voorgaande ontwikkeling bevolking groenten20-jaars en fruit perioden. Het is absoluut gezien dezelfde groei als tussen 1960 en 1980. Export vers fruit | in miljoen ton Ontwikkeling bevolking | in miljard Export verse groenten | in miljoen ton

O

2001

2011

2019

2001

2011

2019

2001

2011

2019

p 2001 dit moment er ca. 7,8 miljard miljoen2001 ton groenten en 7,5 miljoen 2001 zijn 2001 2001 7,52001 2001 ton 2001 2001 6,2 7 7,7 16 29 34 39 60 75 386 te386 386 386 386 386 386 386 mensen voeden op de wereld. In fruit extra geproduceerd worden.386 1980 waren dat er nog 4,5 miljard en tijdens de eeuwwisseling 6,1enmiljard. is groenten GROTE VERSCHILLEN ontwikkeling productie exportNu verse en fruit het natuurlijk niet zo dat al die mensen De verschillen in productie per hoofd zijn Productie verse groenten | in miljoen ton Productie fruit Per | in miljoen ton van de bevolking Export verse groenten | in miljoen ton Export vers fruit | in miljoen ton voor hun voeding helemaal afhankelijk zijn vers groot. hoofd wordt van groenten en fruit.

Er zijn vele voedingser in Oost (incl.

China) en Centraal Azië de 2001 2011 2019 2001 2011 2019 2001 2011 2019 2001 2011 2019 middelen en de verschillen in het voedings- meeste groenten geteeld en in Latijns Ame2001 2001 2001 2001 2001 2001 2001 2001 2001 2001 2001 2001 35 49 55 30 38 43 12 21 35 30 47 58 patroon386 zijn groot het meeste 386 maar 386er is steeds meer 386 rika 386 386 fruit. In Afrika behalve 386 dan 386 386 386 386 386 product nodig om al die monden te vullen. in het zuiden wordt er heel weinig groenten geteeld. Overigens wordt er ook in Noord keuzes maken ze al of niet aangespoord/ ELK JAAR AGF EXTRA NODIG Europa (Scandinavië, Baltische Staten en verleid door onder andere supermarkten.

Op dit moment wordt er wereldwijd naar het Verenigd Koninkrijk) naar verhouding schatting 1,1 miljard ton groenten en 0,9 van de bevolking heel weinig groenten én In de loop der tijd is er een heel soepel miljard ton fruit geteeld. Vooral bij groen- fruit geteeld. In de afgelopen jaren is de werkend netwerk van handelsstromen ontten zou productie van China enorm zijn, productie van vooral groenten maar ook staan. Dit netwerk is niet een, twee drie te nl. 540.miljoen ton. Excl. China is er per die van fruit wereldwijd sneller gestegen veranderen. Tijdens de huidige crisis is dit wereldburger jaarlijks 90 kilo groenten en dan de bevolking. netwerk van groot belang gebleken.

100 kilo fruit beschikbaar. Per dag komt dat neer op een kleine 250 gram groenten INTERNATIONALE HANDEL VAN GROOT HANDEL IN VERSE GROENTEN EN FRUIT en ruim 270 gram fruit. Gemiddeld dus BELANG GROEIT SNELLER DAN TOTAAL MAAR voldoende om elke wereldburger volgens Om alle monden jaarrond van een goed pak- BELANG WERELDWIJD MINDER DAN 1 Westerse maatstaven van groenten en fruit ket groenten en fruit te voorzien is inter- PROCENT te voorzien maar dit is puur theoretisch nationale handel (vooralsnog) van groot In 2019 werd er wereldwijd door alle lannatuurlijk. belang. Natuurlijk valt er te twisten of dit den voor een bedrag van 16,7 biljoen euro allemaal optimaal gaat. Er worden keuzes aan goederen uitgevoerd. De handel in Voor die 75 miljoen wereldburgers die er gemaakt, die vooral gedreven worden door verse groenten en fruit had een omvang elk jaar bij komen moet in theorie elk jaar de (draagkracht van de) consumenten. Die van 118 miljard euro. Weliswaar een groot 64

AGF Primeur 7/8 • 2020

TOP TOP5 5landen landen

sterkste exportgroei verse groenten enen fruit sterkste exportgroei verse groenten fruit Afgelopen 2020 jaar Afgelopen jaar

Afgelopen 10 10 jaar Afgelopen jaar

2001 t.o.v.

20012001 2001 2019 2019 t.o.v.

137137 1272% 1272% 2019 groei 20012001 - 2019 2019 Index Index groei - 2019 1878 1878 12821282

Peru Peru

2009 t.o.v.

2009 2009 2019 2019 t.o.v.

2009 553553 239% 239% 2019 groei 2009 - 2019 2019 Index Index groei 2009 - 2019 1878 1878 709709

223223 142% Azer142% Azerbeidzjan beidzjan 2019 groei 20142014 - 2019 2019 Index Index groei - 2019

2009 t.o.v.

2009 2009 2019 2019 t.o.v.

2009 1989 1989 152% 152% Filipijnen Filipijnen 2019 groei 2009 - 2019 2019 Index Index groei 2009 - 2019 5014 5014 450450

2014 2014 2019 t.o.v. 2014 433433 70%2019 t.o.v. 2014 70% Australië Australië 2019 groei 2014 - 2019 2019 Index 737737 603Index groei 2014 - 2019 603

Peru Peru

2001 t.o.v.

20012001 2001 2019 2019 t.o.v.

225225 606% 606% Vietnam Vietnam 2019 groei 20012001 - 2019 2019 Index Index groei - 2019 1589 1589 611 611

Afgelopen 5 jaar Afgelopen 5 jaar

Egypte Egypte

2001 t.o.v.

20012001 2001 2019 2019 t.o.v.

358358 537% 537% 2019 groei 20012001 - 2019 2019 Index Index groei - 2019 2279 2279 541 541

Vietnam Vietnam

Portugal Portugal

2001 t.o.v.

20012001 2001 2019 2019 t.o.v.

128128 532% 532% 2019 2019 Index groei 2001 - 2019 809809 536Index groei 2001 - 2019 536

Thailand Thailand

2001 t.o.v.

20012001 2001 2019 2019 t.o.v.

386386 437% 437% 2019 groei 20012001 - 2019 2019 Index Index groei - 2019 2074 2074 441 441

Portugal Portugal

2014 t.o.v.

20142014 2014 2019 2019 t.o.v.

539539

2009 t.o.v.

2009 2009 2019 2019 t.o.v.

2009 2009 2009 151%151% 2019 groei 2009 - 2019 2019 Index Index groei 2009 - 2019 1589 1589 447447

Thailand Thailand

2009 t.o.v.

2009 2009 2019 2019 t.o.v.

2009 862862 140% 140% 2019 groei 2009 - 2019 2019 Index Index groei 2009 - 2019 2074 2074 416 416

Peru Peru

2014 t.o.v.

20142014 2014 2019 2019 t.o.v.

1224 1224 69%69% 2019 groei 20142014 - 2019 2019 Index Index groei - 2019 2074 2074 598598

2009 2009 2019 t.o.v. 2009 427427 90%2019 t.o.v. 2009 90% 2019 groei 2009 - 2019 2019 Index 809809 265Index groei 2009 - 2019 265

Thailand Thailand

Costa Rica

2014 2014 2019 t.o.v. 2014

4429 4429 388388

2019 EXPORT 2019 EXPORT 2001 aandeel 2010 aandeel 2019 aandeel Alle goederen Groenten & Fruit Groenten & Fruit Groenten & Fruit Groenten & Fruit (milard €) (miljard €) In % In % In %t 10 1,9 15,54 16,62 18,52

Ecuador

20

3,1

19,20

12,22

15,56

Guatemala

10

1,3

10,89

8,12

12,85

Marokko

26

2,2

4,66

5,98

8,54

Peru

40

3,2

1,92

2,36

7,98

Egypte

23

1,5

1,90

5,11

6,54

Chili

62

4,0

6,03

4,98

6,47

Nieuw-Zeeland

34

2,2

3,76

3,85

6,33

Colombia

36

1,8

3,49

2,01

4,89

Spanje

303

13,7

4,85

4,61

4,51

Frankrijk

496

2,2

6,00

5,64

4,44

63

2,1

1,21

0,82

3,34

Filippijnen Zuid-Afrika

81

2,6

1,94

2,50

3,27

Mexico

422

11,1

1,69

1,96

2,62

Nederland

644

12,3

1,47

1,78

1,90

Turkije

418

2,2

1,63

2,03

1,41

Thailand

153

2,8

0,28

0,25

1,25

Italië

484

4,1

1,00

1,07

0,85

VK

418

0,3

0,40

0,66

0,81

16.740

118,1

0,58

0,59

0,71

404

2,6

1,02

0,86

0,64

WERELD België Polen

225

1,3

0,48

0,66

0,60

1.470

8,0

0,52

0,60

0,55

Hong Kong

479

2,1

0,14

0,15

0,45

Canada

399

1,7

0,19

0,30

0,44

India

288

1,2

0,37

0,47

0,41

China

2.232

9,0

0,28

0,35

0,40

Duitsland

1.328

1,2

0,08

0,11

0,09

630

0,2

0,01

0,01

0,04

VS

Japan

bedrag maar het gaat om 0,71 procent van de totale handel. In de afgelopen jaren is het aandeel wel gegroeid. In 2000 was het nog 0,58 procent en tien jaar terug nog 0,59 procent.

2014 t.o.v.

20142014 2014 2019 2019 t.o.v.

1216 1216 54%54% 2019 groei 20142014 - 2019 2019 Index Index groei - 2019 1878 1878 469469

2019 t.o.v. 2014 3052 3052 45%45% ZuidZuidAfrika Afrika 2019 groei 20142014 - 2019 2019 Index Index groei - 2019

Ontwikkeling wereldhandel: Totaal en verse groenten en fruit Bron: Comtrade

12201220

IN NEDERLAND AANDEEL VERSE GROENTENEN FRUIT BIJNA 2 PROCENT In het Nederlandse export assortiment is het aandeel van verse groenten en fruit met bijna 2 procent relatief gezien een stuk gro-

ter; export alle goederen 644 miljard euro en export verse groenten en fruit 12,3 miljard euro. Hierbij gaat het wel een veel om re-export. Van alle door Nederland uitgevoerde verse groenten is 80 procent Nederlands product maar bij fruit is dat maar 10 procent.

Van de totale Belgische goederen export (404 miljard euro) maakt verse groenten en fruit (2,6 miljard euro) maar 0,64 procent uit en het aandeel is dalende.

COSTA RICA 20 PROCENT Van ‘s werelds grootse groenten en fruit exporteur Spanje is het aandeel van verse groenten en fruit in de totale goederen export 4,9 procent, 13,7 van 303 miljard euro. Ter vergelijking bij Italië is het 0,85 procent (4,1 van 484 miljard euro) en Frankrijk 4,4 procent (2,2 van 496).

Bij een aantal landen in Latijns Amerika is het aandeel soms veel hoger; Costa Rica zelfs bijna 20 procent. Van groot exporteur Peru is het aandeel verse groenten en fruit in het totaal bijna 8 procent en van Chili 6,5 procent. Nieuw-Zeeland zit daar met 6,3 procent dicht in de buurt.

En opvallend is de snelle stijging van het belang van groenten en fruit in de totale Nieuw- Zeelandse export.

MEER DAN 90 MILJARD EURO WERELDHANDEL IN VERWERKT PRODUCT Van alle in de wereld geteelde groenten en fruit wordt maar een klein deel buiten AGF Primeur 7/8 • 2020

65

2019 t.

Index groei 20

2019 t.

Index groei 2

bla

zoet

2019 t.

Index groei 20

2019 t.

Index groei 2

2019 t.

Index groei 20

2019 t.

Index groei 20

2019 t.

Index groei 20

bla

zoete aar

2019 t.

Index groei 20

t.o Index groei 2

2019 t.o Index groei 20

2019 t.o Index groei 20

2019 t.o.

Index groei 2

2019 t.o.

Index groei 20

bla

2019 t.o Index groei 2

zoete

2019 t.o.

Index groei 20

Wereldhandel

Wereldwijd ontwikkeling bevolking en productie verse groenten en fruit Ontwikkeling bevolking | in miljard

Productie verse groenten | in miljoen ton

Productie vers fruit | in miljoen ton

2001

2011

2019

2001

2011

2019

2001

2011

2019

2001 6,2 386

2001 6,8 386

2001 7,6 386

2001 760 386

2001 1000 386

2001 1120 386

2001 600 386

2001 790 386

2001 880 386

ontwikkeling bevolking en export verse groenten en fruit Ontwikkeling bevolking | in miljard

Export verse groenten | in miljoen ton

Export vers fruit | in miljoen ton

2001

2011

2019

2001

2011

2019

2001

2011

2019

2001 6,2 386

2001 7 386

2001 7,7 386

2001 16 386

2001 29 386

2001 34 386

2001 39 386

2001 60 386

2001 75 386

ontwikkeling productie en export verse groenten en fruit Productie verse groenten | in miljoen ton Productie vers fruit | in miljoen ton

Export vers fruit | in miljoen ton

2011

2019

2001

2011

2019

2001

2011

2019

2001

2011

2019

2001 35 386

2001 49 386

2001 55 386

2001 30 386

2001 38 386

2001 43 386

2001 12 386

2001 21 386

2001 35 386

2001 30 386

2001 47 386

2001 58 386

de landsgrenzen afgezet. Bij fruit is het met 10 procent best nog wel een belangrijk deel. Van alle groenten die wereldwijd geteeld wordt gaat maar 3,5 procent als vers product de grens over.

Daarnaast wordt er natuurlijk ook veel verwerkte groenten en fruit wereldwijd verhandeld. In het afgelopen jaar werd er door alle landen gezamenlijk voor een bedrag resp. 45 en 47 miljard euro aan verwerkte groenten en fruit geëxporteerd. Samen dus niet heel veel minder dan de wereldhandel in vers product.

Bevolking en productie groenten en fruit per regio (cijfers 2018) Bronnen: VN/FAO

Productie groenten per hoofd miljoen ton kg per jaar

Productie fruit

Productie fruit poer hoofd kg per jaar

7.631

1.089

868

143

114

China

1.439

548

240

380

166

Rest wereld

6.192

541

628

87

101

AFRIKA

1.276

81

111

64

87

Noord

237

34

34

143

144

West

381

5

17

12

46

Midden

169

14

25

82

148

Oost

423

3

26

7

63

Zuid

66

26

7

399

114

AZIË

4.561

833

498

183

109

655

46

63

70

97

1.666

574

252

345

151

1.896

160

135

84

71

72

17

11

237

153

271

36

37

133

137

162

Zuidoost

AMERIKA

1.007

80

163

80

Noord

364

34

27

93

74

Centraal

175

18

39

104

225

Caraïb. geb.

Zuid

43

3

9

78

215

424

25

87

58

206

EUROPA

746

91

88

121

117

Noord

105

4

1

39

10

West

195

16

15

83

77

Oost

294

36

23

123

79

Zuid

153

34

48

223

317

42

3

8

82

194

OCEANIË

AGF Primeur 7/8 • 2020

Productie groenten miljoen miljoen ton

Bevolking

WERELD

WERELDHANDEL ELKE 20 JAAR Oost VERDUBBELD Zuid De wereldhandel in vers fruit is de afgeCentraal lopen tijd elke 20 jaar verdubbeld. LanWest den in Centraalen Zuid-Amerika Infographic Groenten en fruit wereldwijd PR08_VS1.inddzijn Alle pagina's

66

Export verse groenten | in miljoen ton

2001

Ontwikkeling wereldbevolking (in miljoenen) Bron: FAO/VN

1960

1980

2000

2020

2040R

Wereld Mutatie per 20 jaar

3.035

4.458 1.423

6.143 1.685

7.795 1.651

9.199 1.404

Afrika Azië Europe Lat. Amerika & Car. geb.

Noord-Amerika Oceanië

283 1.671 640 220 205 16

476 2.594 749 361 254 23

811 3.741 726 522 312 31

1.341 4.641 748 654 369 43

2.077 5.189 728 742 410 53

Noord-Afrika West-Afrika Midden-Afrika Oost-Afrika Zuid-Afrika

66 85 32 81 19

111 138 53 142 32

178 235 96 251 51

246 402 180 445 68

330 650 307 707 82

Zuidoost-Azië Oost-Azië Zuid-Azië Centraal-Azië West-Azië

214 806 595 56

358 1.198 939 99

525 1.520 1.457 55 185

669 1.678 1.940 74 280

769 1.676 2.297 93 354

Noord-Amerika Caraïbisch. geb.

Centraal Amerika Zuid-Amerika

205 21 51 149

254 30 91 241

312 38 135 348

369 44 180 431

410 47 213 482

Noord-Europa West-Europa Oost-Europa Zuid-Europa

76 152 294 118

82 170 358 139

94 182 304 145

106 196 293 152

113 199 273 143

Mut 19801960 47%

68% 55% 17% 64% 24% 45%

68% 62% 64% 76% 67%

67% 49% 58%

76%

24% 43% 78% 62%

9% 12% 22% 18%

Mut 20001980 38%

Mut 20202000 27%

Mut 20402020 18%

70% 44% -3% 44% 23% 35%

65% 24% 3% 25% 18% 36%

55% 12% -3% 14% 11% 24%

60% 70% 82% 77% 59%

39% 71% 87% 77% 31%

34% 62% 71% 59% 22%

47% 27% 55% 86%

27% 10% 33% 34% 52%

15% 0% 18% 24% 27%

23% 29% 49% 45%

18% 14% 33% 24%

11% 8% 19% 12%

15% 7% -15% 5%

13% 8% -4% 5%

6% 1% -7% -6%

2040R: volgens medium scenario Verenigde Naties

Ontwikkeling wereldwijde productie groenten en fruit (in 1000 ton) Bron: FAO

Mut 19801960

Mut 20001980

Mut 20202000

1961

1980

2000

867.775

70%

70%

51%

197.675

290.301

684.734

68.108 18.474 5.901 21.518 16.834 5.382

110.611 34.217 17.384 25.074 26.467 7.468

58% 33% 72% 65% 59% 102%

67% 101% 10% 56% 82% 64%

62% 85% 195% 17% 57% 39%

12.139 4.402 794 2.263 3.734 946

21.203 9.355 1.248 3.725 5.204 1.671

44.632 21.201 2.239 6.101 13.019 2.072

104.443 25.027 25.348 33.559 20.510

279.330 41.886 135.925 67.665 3.663 30.193

498.430 63.491 251.846 134.835 11.015 37.243

80% 131% 52% 76%

167% 67% 436% 102%

81%

47%

78% 52% 85% 99% 201% 23%

97.159 7.446 62.758 21.130 5.825

142.488 12.177 74.118 41.943 14.250

49.985 19.449 5.759 3.426 21.351

91.309 31.464 13.990 4.344 41.510

139.204 36.547 23.985 6.503 72.169

163.090 27.084 39.400 9.296 87.311

83% 62% 143% 27% 94%

52% 16% 71% 50% 74%

17% -26% 64% 43% 21%

25.932 18.124 1.245 554 6.009

63.647 1.107 16.936 13.824 31.780

98.442 1.135 22.400 28.321 46.586

83.732 664 20.132 16.618 46.319

87.574 1.044 14.973 23.130 48.427

55% 3% 32% 105% 47%

-15% -42% -10% -41% -1%

5% 57% -26% 39% 5%

2.424

3.757

6.189

8.070

55%

65%

30%

1961

1980

2000

2018

199.852

338.784

576.564

Afrika Noord-Afrika Midden-Afrika Oost-Afrika West-Afrika Zuid-Afrika

25.847 6.924 3.112 8.371 5.819 1.621

40.834 9.191 5.347 13.775 9.244 3.276

Azie Zuidoost Azië Oost Azië Zuid Azië Centraal Azië West Azië

57.949 10.849 16.703 19.057 11.340

Amerika Noord Amerika Centraal Amerika Caraïbisch gebied Zuid Amerika Europa Noord Europa West Europa Oost Europa Zuid Europa

Mut 19801960

Mut 20001980

Mut 20202000

47%

136%

59%

81.465 34.013 4.665 13.816 26.220 2.752

75% 113% 57% 65% 39% 77%

111% 127% 79% 64% 150% 24%

83% 60% 108% 126% 101% 33%

480.514 26.230 327.213 89.193 5.595 32.283

832.985 45.593 574.442 159.949 17.066 35.935

47% 64% 18% 99%

237% 115% 341% 113%

145%

127%

73% 74% 76% 79% 205% 11%

40.342 24.582 4.058 1.161 10.542

72.113 39.388 9.746 3.304 19.675

80.371 34.037 18.286 3.369 24.679

56% 36% 226% 110% 75%

79% 60% 140% 185% 87%

11% -14% 88% 2% 25%

61.396 3.536 14.346 26.616 16.898

84.571 4.878 13.988 39.318 26.387

84.162 4.833 14.818 29.962 34.549

90.612 4.144 16.174 36.241 34.053

38% 38% -2% 48% 56%

0% -1% 6% -24% 31%

8% -14% 9% 21% -1%

1.050

1.699

3.313

3.406

62%

95%

3%

FRUIT WERELD

Oceanië

2018 GROENTEN 1.088.839

AGF Primeur 7/8 • 2020

67

Wereldhandel

Ontwikkeling export verse groenten en fruit per regio 1961-2017 (in 1000 ton) Bron: FAO

1961

1980

2000

2017

FRUIT

Mut 20201980

WERELD Mutatie 20 jaar

11.145

21.499 10.354

44.125 22.626

85.216 41.092

Afrika Noord-Afrika Midden-Afrika Oost-Afrika West-Afrika Zuid-Afrika

1.504 679 860 114 165 533

2.084 947 1.022 83 223 982

3.012 698 939 148 493 1.925

7.014 2.271 2.560 322 808 4.147

Asia Zuidoost-Azië Oost-Azië Zuid-Azië Centraal-Azië West-Azië

1.262 100 303 66 793

4.066 1.222 507 192 2.144

6.577 2.414 1.088 913 286 1.876

19.843 6.746 4.500 3.446 501 4.651

Amerika Noord-Amerika Centraal-Amerika Caraïbisch gebied Zuid-Amerika

4.259 770 1.252 430 1.807

8.611 1.825 3.541 327 2.918

19.095 3.561 6.185 528 8.821

32.747 4.117 13.961 363 14.306

Europa Noord-Europa West-Europa Oost-Europa Zuid-Europa

3.906 54 335 486 3.031

6.485 96 1.500 794 4.095

14.493 138 5.151 664 8.542

24.334 731 8.090 2.768 12.745

213

253

948

1.277

Oceanië

Mut 19801961

93%

39% 39% 19% -26% 35% 84%

222% 1119% 67% 192%

171%

102% 137% 183% -24% 61%

66% 77% 348% 63% 35%

19%

Mut| 20172000

105%

45% -26% -8% 77% 122% 96% 62% 98% 115% 375% -13% 122% 95% 75% 61% 202% 123% 43% 243% -16% 109% 275%

93%

133% 225% 173% 118% 64% 115%

202% 179% 313% 277% 75% 148%

71% 16% 126% -31% 62%

68% 431% 57% 317% 49%

35%

1961 GROENTEN 3.414

387 370 0 6 1 12

421 47 130 123 121

574 393 142 6 33

2.027 12 841 440 733

7

1980

2000

2017

7.181 3.767

17.325 10.144

38.090 20.765

217 167 1 21 20 38

563 386 9 63 76 112

2.363 1.250 1 241 315 555

1.157 141 282 207 528

3.282 371 876 662 250 1.122

9.895 494 3.212 3.441 369 2.379

1.779 691 957 44 87

4.930 1.931 2.582 44 373

9.899 2.876 6.503 64 456

3.950 47 2.017 441 1.446

8.014 129 3.863 376 3.646

15.436 380 7.317 1.713 6.026

78

537

497

Mut 19801961

Mut 20201980

Mut 20172000

110%

-44% -55% 263% 281% 2654% 215%

175% 201% 117% 68%

336%

210% 76% 576% 634% 165%

95% 310% 140% 0% 97%

1051%

141%

120%

159% 131% 1312% 199% 270% 196%

320% 224% -85% 281% 317% 397%

184% 164% 211% 221% 113%

202% 33% 267% 420% 48% 112%

177% 179% 170% 0% 328%

101% 49% 152% 47% 22%

103% 172% 92% -15% 152%

93% 195% 89% 355% 65%

585%

-7%

Ontwikkeling import verse groenten en fruit per regio 1961-2017 (in 1000 ton) Bron: FAO

1980

2000

2017

20.453

41.976 21.523

FRUIT 79.550 37.574

Afrika Noord-Afrika Midden-Afrika Oost-Afrika West-Afrika Zuid-Afrika

159 87 2 8 23 68

311 97 6 45 61 180

1.326 596 48 208 241 570

Asia Zuidoost-Azië Oost-Azië Zuid-Azië Centraal-Azië West-Azië

3.492 307 1.582 129 1.475

8.302 1.246 4.193 650 82 2.132

21.637 3.342 8.369 2.791 672 6.463

Amerika Noord-Amerika Centraal-Amerika Caraïbisch gebied Zuid-Amerika

4.834 3.980 175 32 648

10.804 8.643 751 61 1.350

16.913 13.793 1.311 87 1.722

11.890 2.575 7.080 1.531 704

22.395 4.331 11.480 3.586 2.998

39.406 6.510 16.599 10.647 5.651

78

164

268

WERELD TOTAAL Mutatie 20 jaar

Europa Noord-Europa West-Europa Oost-Europa Zuid-Europa Oceanië

68

AGF Primeur 7/8 • 2020

Mut 20201980

Mut 20172000

1980

2000

2017

105%

95% 12% 196% 427% 165% 164%

138% 306% 165% 405%

45%

124% 117% 330% 90% 108%

88% 68% 62% 134% 326%

111%

90%

327% 512% 734% 367% 297% 216%

161% 168% 100% 329% 721% 203%

57% 60% 75% 43% 28%

76% 50% 45% 197% 88%

63%

7.659

106 1 7 9 47 42

1.435 283 444 27 680

1.728 1.498 93 45 92

4.355 794 3.193 307 61

36

17.687 10.028

GROENTEN 37.232 19.545

319 34 28 23 127 106

1.509

4.104 1.094 1.635 298 11 1.065

10.667 2.970 2.474 1.121 367 3.734

4.237 3.322 393 66 455

8.811 7.576 637 121 477

8.978 1.780 5.133 1.308 757

16.162 3.128 7.507 3.723 1.803

50

84

89 872 90

Mut 20201980

Mut 20172000

131%

201%

310% 156% 169% 153%

186% 286% 269% 996%

57%

145% 122% 322% 46% 397%

106% 124% 61% 326% 1133%

41%

110%

373% 223% -100% 588% -15% 160% 171% 51% 276% 3128% 251% 108% 128% 62% 83% 5% 80% 76% 46% 185% 138% 66%

Ontwikkeling wereldwijde export verse groenten en fruit 2001-2019 per product (in 1000 ton) Bron: Comtrade

2001

2009

2014

2019

Totaal Groenten Fruit

68.894 21.337 47.556

98.936 33.259 65.677

119.298 40.447 78.851

130.117 42.180 87.936

Bananen Uien Appelen Tomaten Sinaasappelen Mandarijnen Druiven Ananas Paprika’s Peren Citroenen Watermeloenen Peen Komkommers Exoten Kool Avocado’s mango’s Meloenen Knoflook Overige groenten Perziken/Nectarine Courgettes Kiwi’s Bloemkool/Broccoli Grapefruit Dadels Overige sla Kropsla Doerians Plantains Aardbeien Pruimen Kersen Kroten Zoete aardappelen Blauwe bessen Kaki’s Bonen Champignons Aubergines Asperges

14.667 4.211 5.347 4.411 5.283 2.534 2.555 1.171 1.481 1.778 2.000 1.533 1.206 1.496 851 1.053 320 715 1.433 895 2.000 1.231 767 874 998 501 435 648 180 483 448 219 347 84 83 288 364 251 190

18.908 6.668 8.065 7.262 6.415 4.265 3.737 2.407 2.564 2.353 2.488 3.011 1.990 2.309 1.484 1.387 791 1.451 2.278 1.914 2.939 1.605 1.288 983 1.315 698 727 856 490 750 549 300 507 212 188 482 365 388 293

22.320 7.685 8.833 8.408 6.910 4.927 4.179 3.622 3.153 2.821 2.729 4.068 2.541 2.902 1.689 2.212 1.411 1.784 2.473 2.110 2.200 2.076 1.229 1.237 1.243 1.131 1.084 996 926 718 900 901 642 420 744 331 339 390 599 476 530 313

25.772 8.337 8.230 7.228 7.090 5.179 4.585 3.966 3.768 3.559 3.535 3.449 2.877 2.717 2.618 2.500 2.499 2.300 2.263 2.212 1.976 1.972 1.643 1.580 1.522 1.196 1.029 994 993 966 904 896 805 772 760 760 682 568 555 479 456 428

de grote exporteurs. Een derde van al het internationaal verhandelde verse fruit komt daar vandaan. Zuid- en West-Europa zijn de andere grote fruit exportregio’s.

West-Europa en Noord-Amerika zijn de grote importeurs van vers fruit. Samen zijn ze goed voor 40 procent van het totaal. De import van vers fruit in deze regio’s is de afgelopen 20 jaar best wel gegroeid maar de grootste groei laten de Aziatische landen zien.

De handel in verse groenten groeide wat sneller maar in verhouding is deze veel kleiner en speelt zich veel meer regionaal af. Met name de Europese

2019 tov Index groei 2001 2001-2019 89% 100 98% 110 85% 96

76% 85 98% 110 54% 61 64% 72 34% 39 104% 117 79% 89 239% 269 154% 174 100% 113 77% 86 125% 141 139% 156 82% 92 208% 234 137% 155 680% 765 222% 250 58% 65 147% 166 -1% -1 60% 68

106% 119 74% 83 20% 22 105% 118 128% 145 53% 60 436% 491

86% 96 80% 90 253% 285 119% 134 800% 900 726% 817

92% 104 32% 36 82% 92 125% 140

landen handelen (onderling) in verse groenten. De export en de import van Europese landen vertegenwoordigd 40 procent van het wereldtotaal.

De export van Aziatische landen is echter in rap tempo aan het groeien. Elke 20 jaar is deze namelijk verdrievoudigd.

Ook Noord Afrikaanse landen (naast Marokko ook Egypte) zijn steeds meer verse groenten gaan uitvoeren.

ZOETE AARDAPPELEN EN BLAUWE BESSEN GROOTSTE GROEIERS Producten die de afgelopen 20 jaar steeds populairder werden zijn op de eerste plaats avocado’s, mango’s, zoete aard-

2019 tov Index groei 2009 2009-2019 32% 100 27% 85 34% 108

36% 115 25% 79 2% 6 0% -1 11% 33 21% 68 23% 72 65% 206 47% 149 51% 163 42% 134 15% 46 45% 141 18% 56 76% 242 80% 255 216% 685 58% 186 -1% -2 16% 49 -33% -104 23% 73

23% 72 55% 174 -9% -29 47% 151 37% 116 16% 51 97% 308

20% 62 47% 148 157% 498 50% 158 258% 817 263% 836

15% 48 31% 100 18% 56 46% 146

appelen, blauwe bessen, exoten. Verder zijn er nog wel een aantal producten waarvan de wereldhandel flink meer toenam dan gemiddeld, zoals: ananas (behalve de afgelopen 5 jaar dan), paprika’s, kool(!), kersen en asperges.

PERU; VAN BIJNA NIETS NAAR 2 MILJOEN TON Wat de landen betreft is Peru de echte uitschieter als het om

2019 tov Index groei 2014 2014-2019 9% 100 4% 47 12% 127

15% 171 8% 94 -7% -75 -14% -155 3% 29 5% 56 10% 107 9% 105 20% 215 26% 289 30% 326 -15% -168 13% 145 -6% -70 55% 607 13% 144 77% 851 29% 318 -8% -94 5% 53 -10% -112 -5% -56 34% 371 28% 306 22% 248 6% 64 -5% -56 0% -3 7% 80 34% 379 0% 5 -1% -6 25% 279 84% 924 2% 24 129% 1.427 101% 1.119 46% 504 -7% -81 1% 6 -14% -153 37% 403

2019 tov 2018 -2% -4% -1% 6% 1% -2% -13% 0% -2% -6% 0% 1% 29% -2% -24% -7% -10% -7% 4% 0% 2% -4% -5% -1% 0% -1% -6% 10% -6% -30% -5% -8% 12% -31% 0% 5% 4% -2% 1% 17% 8% -6% -4% -27% -1%

groei van de export van verse groenten en fruit in de afgelopen 20 jaar gaat. Aan het begin van deze eeuw exporteerde Peru maar een ruim 100.000 ton. Tegenwoordig is dat bijna 2 miljoen ton. Andere sterke groeiers zijn: Vietnam, Egypte, Portugal, Thailand en China.  Jan Kees Boon Fruit and Vegetable Facts www.fruitandvegetablefacts.com

Hoogste opkoopprijzen! www.palletcentrale.nl AGF Primeur 7/8 • 2020

69

Wereldhandel

Top-20 producten met sterkste exportgroei verse groenten en fruit in afgelopen 5 jaar Bron: Comtrade Totaal Zoete aard Blauwe bessen Kersen Avocado’s Exoten Kaki’s Asperges Doerians Courgettes Citroenen mango’s Kiwi’s Peren Pruimen Bloemk/Brocc Paprika’s Bananen Peen Kool Druiven Ananas

Top-20 producten met sterkste exportgroei verse groenten en fruit in afgelopen 10 jaar

2014

2019

2019 tov 2014

119.298 331 339 420 1.411 1.689 390 313 718 1.229 2.729 1.784 1.237 2.821 642 1.243 3.153 22.320 2.541 2.212 4.179 3.622

130.117 760 682 772 2.499 2.618 568 428 966 1.643 3.535 2.300 1.580 3.559 805 1.522 3.768 25.772 2.877 2.500 4.585 3.966

9% 129% 101% 84% 77% 55% 46% 37% 34% 34% 30% 29% 28% 26% 25% 22% 20% 15% 13% 13% 10% 9%

Index groei 14-19 100 1.427 1.119 924 851 607 504 403 379 371 326 318 306 289 279 248 215 171 145 144 107 105

Top-20 producten met sterkste exportgroei verse groenten en fruit in afgelopen 20 jaar 2001

2019

2019 tov 2001

Totaal Zoete aardappel Blauwe bessen Avocado’s Doerian Kersen Ananas Mango’s Exoten Paprika’s Knoflook Peen Kool Overige sla Watermeloen Asperges Kroten ed.

Kiwi’s Dadels Mandarijnen Peren

68.894 84 83 320 180 219 1.171 715 851 1.481 895 1.206 1.053 435 1.533 190 347 767 501 2.534 1.778

130.117 760 682 2.499 966 772 3.966 2.300 2.618 3.768 2.212 2.877 2.500 994 3.449 428 760 1.580 1.029 5.179 3.559

89% 800% 726% 680% 436% 253% 239% 222% 208% 154% 147% 139% 137% 128% 125% 125% 119% 106% 105% 104% 100%

Index Groei 01-19 100 900 817 765 491 285 269 250 234 174 166 156 155 145 141 140 134 119 118 117 113

Top-20 landen met sterkste exportgroei Verse groenten en fruit in afgelopen 10 jaar Wereld Peru Fillippijnen Vietnam Thailand Portugal Costa Rica Chili Zd Afrika Canada Mexico Australië Marokko Hong Kong Ivoorkust Egypte Guatemala Griekenland Turkijë Spanje Nieuw Zeeland

70

AGF Primeur 7/8 • 2020

Totaal Blauwe bessen Zoete aard Avocado’s Kersen Doerians Kool Exoten Ananas mango’s Bloemk/Brocc Peren Kroten ed.

Dadels Paprika’s Pruimen Asperges Peen Citroenen Overige sla Bananen Champignons

2009

2019

2019 tov 2009

98.936 188 212 791 300 490 1.387 1.484 2.407 1.451 983 2.353 507 698 2.564 549 293 1.990 2.488 727 18.908 365

130.117 682 760 2.499 772 966 2.500 2.618 3.966 2.300 1.522 3.559 760 1.029 3.768 805 428 2.877 3.535 994 25.772 479

32% 263% 258% 216% 157% 97% 80% 76% 65% 58% 55% 51% 50% 47% 47% 47% 46% 45% 42% 37% 36% 31%

Index groei 09-19 100 836 817 685 498 308 255 242 206 186 174 163 158 151 149 148 146 141 134 116 115 100

Top-20 landen met sterkste exportgroei verse groenten en fruit in afgelopen 5 jaar

Bron: Comtrade

Bron: Comtrade

Bron: Comtrade

Bron: Comtrade Wereld Azerbaijan Australië Thailand Peru Zd Afrika Nw Zeeland Brazilië Hong Kong Marokko Vietnam Portugal Ivoorkust Chili Ver Arab Em Panama Mexico China Canada Egypte Columbia

2014

2019

2019 tov 2014

117.322 223 433 1.224 1.216 3.052 974 681 942 1.483 1.196 609 393 2.361 547 384 8.087 7.521 925 1.931 2.101

130.954 539 737 2.074 1.878 4.429 1.381 961 1.274 1.991 1.589 809 517 3.039 700 483 10.130 9.285 1.116 2.279 2.425

12% 142% 70% 69% 54% 45% 42% 41% 35% 34% 33% 33% 31% 29% 28% 26% 25% 23% 21% 18% 15%

Index groei 14-19 100 1.220 603 598 469 388 360 354 304 295 283 282 271 247 241 223 217 202 178 155 133

Top-20 landen met sterkste exportgroei Verse groenten en fruit in afgelopen 20 jaar

2009

2019

2019 tov 2009

97.905 553 1.989 634 862 427 2.601 1.712 2.577 658 6.121 449 1.221 782 328 1.465 2.375 946 2.695 9.471 1.017

130.954 1.878 5.014 1.589 2.074 809 4.857 3.039 4.429 1.116 10.130 737 1.991 1.274 517 2.279 3.618 1.405 3.902 13.236 1.381

34% 239% 152% 151% 140% 90% 87% 78% 72% 70% 66% 64% 63% 63% 58% 56% 52% 48% 45% 40% 36%

Index groei 09-19 100 709 450 447 416 265 257 230 213 206 194 189 187 186 171 165 155 143 133 118 106

Bron: Comtrade Wereld Peru Vietnam Egypte Portugal Thailand China India Hong Kong Polen Turkije Zd Afrika Marokko Guatemala Mexico Dom Rep Nederland Filippijnen Canada Chili Honduras

2001 (1000 ton) 65.744 137 225 358 128 386 2.318 655 348 645 1.359 1.597 723 1.333 3.938 202 4.409 2.344 524 1.457 682

2019 (1000 ton) 130.954 1.878 1.589 2.279 809 2.074 9.285 2.575 1.274 1.941 3.902 4.429 1.991 3.618 10.130 500 9.461 5.014 1.116 3.039 1.295

2019 tov 2001 99% 1272% 606% 537% 532% 437% 301% 293% 266% 201% 187% 177% 175% 171% 157% 147% 115% 114% 113% 109% 90%

Index groei 01-19 100 1.282 611 541 536 441 303 296 268 203 189 179 177 173 159 149 116 115 114 109 90

Diversen

1. Spruitjes - 19% Spruitjes hebben hun naam in het Engels – Brussels sprout – misschien te danken aan België waar het al lang een populaire groente is. Of de spruit al dan niet een plaats verdient op het bord, blijkt echter een controversieel onderwerp in het VK.

2. Artisjok - 14% Artisjokken zijn te vinden in veel mediterrane gerechten, zoals de Italiaanse Carciofi alla romana of in Spaanse tapas, maar in het VK zijn ze duidelijk niet zo geliefd als in Europa.

3. Selderij - 13% Volgens de enquête is het al meer dan zes weken geleden dat de gemiddelde Brit voor het laatst selderij heeft gegeten.

4. Aubergine - 13% De aubergine, soms ook eierplant genoemd (in het Amerikaans Engels: eggplant), is eigenlijk een bes volgens de botanische definitie.

Hoe dan ook, het is de vierde meest gehate groente in het VK.

5. Rode biet - 10% Tien procent van de ondervraagden was het ermee eens dat rode biet hun meest gehate groente was.

6. Knolselderij - 10% Knolselderij kan rauw worden gebruikt in salades, maar ook gebakken, geroosterd of gekookt.

De zoete, noot- en selderijachtige smaak wordt echter niet door iedereen op prijs gesteld.

7. Butternut pompoen - 10% De butternut pompoen is een wintergroente die vaak in soepen wordt aangetroffen en heeft een zoete, nootachtige smaak. Niet populair bij 10 procent van de respondenten.

8. Paksoi - 10% Paksoi of Chinese kool vind je meestal in Chinese en ZuidoostAziatische gerechten.

9. Broccoli - 9%

13. Courgette - 8%

Experts beweren dat het eten van broccoli het risico op hartaandoeningen, hoge bloeddruk en mentale achteruitgang kan verminderen. Maar dat overtuigt nog steeds negen procent van de respondenten niet.

De receptensite BBC good food zegt dat courgettes met hun milde, zachte smaak en romige vlees zich uitstekend lenen voor chutneys en curry's, maar ook heerlijk gevuld kunnen worden of gebakken. Niet iedereen is het daar mee eens.

10. Yam - 9%

14. Aardpeer - 8%

Deze zetmeelrijke eetbare knol van het geslacht Dioscorea komt oorspronkelijk uit Afrika en Azië, maar de meeste import komt toch uit Afrika.

De 20

De aardpeer, ook bekend als Jeruzalem artisjok, is een knolgewas afkomstig uit centraal NoordAmerika.

15. Champignon - 8% Ook de champignons kunnen niet op de goedkeuring rekenen van heel wat Britten.

meest gehate

16. Pompoen - 7%

in het VK

17. Witte kool - 7%

groenten Volgens een nationaal onderzoek uitgevoerd door de Britse voedselproducent Higgidy lijkt het erop dat er in het Verenigd Koninkrijk niet echt genoeg groenten gegeten worden. Zo heeft de gemiddelde Brit in meer dan een maand geen broccoli op zijn bord gehad.

Maar misschien komt dit omdat broccoli op de lijst staat van de meest gehate groenten in het VK, samen met onder andere spruitjes, witte kool en boerenkool. Met onderstaande lijst kun je kijken of jouw smaak overeenstemt met die van de gemiddelde Brit.

De pompoen, die vooral geassocieerd wordt met Halloween, blijft voor velen best buiten liggen ter versiering.

Witte kool mag dan wel tot de favoriete groenten van konijnen behoren, maar voor de mens, en dan vooral voor mensen uit het VK, is dat niet altijd zo.

18. Snijbiet - 7% Een derde van de respondenten gaf toe niet graag salades en groenten te bereiden omdat het een tijdrovende bezigheid is en te veel moeite kost. Dat is dan misschien ook een van de redenen waarom de snijbiet niet echt geliefd is.

11. Venkel - 9% Dit winterharde, overblijvende kruidachtig gewas gedijt goed in het Middellandse Zee-gebied.

Voor negen procent van de ondervraagden was het hun minst favoriete groente.

19. Boerenkool - 6%

12. Okra - 8%

20. Jonge courgette - 6%

Ook okra of “lady’s fingers” ontbreekt niet op de lijst. Acht procent geeft toe die groente maar niets te vinden.

Volgens de enquête is het reeds zeven weken geleden dat de gemiddelde persoon in het VK voor het laatst boerenkool consumeerde.

Ook al worstelt de courgette met zijn populariteit in het VK, hij biedt wel veel immuunsysteemversterkende vitamine C.

AGF Primeur 7/8 • 2020

71

Citrus

Wim Boon, Farmforte:

“Tekort aan perssinaasappelen op de Europese markt”

Voor citrus is 2020 tot zover een uitzonderlijk jaar geweest, in het bijzonder voor de sinaasappelen. De vraag steeg als gevolg van de wereldwijde coronapandemie. Het fruit staat bekend als een rijke bron van vitamine C, waar meer mensen door de pandemie behoefte aan hebben. De wegvallende vraag uit de horeca werd opgevangen door de toegenomen vraag uit de retail en de detailhandel. Bij perssinaasappelen leidde dat zelfs tot tekorten in het schap. Hoe stond de vlag voor het citrus er begin augustus bij op de Nederlandse markt?

F

armforte, van oorsprong een Nigeriaans bedrijf dat vooral groot is in de teelt en verkoop van zoete aardappelen, richt zich de laatste jaren ook meer op de handel in andere soorten groenten en fruit, zoals bijvoorbeeld citrus. Wim Boon, salesmanager bij het bedrijf, ziet dat het momenteel rustig is in de vakantietijd, maar dat producten zoals sinaasappelen erg gewild zijn op het moment. “Dat geldt ook voor andere producten, zoals limes, die we wekelijks uit Brazilië, Mexico en Colombia binnenkrijgen. We zijn nu druk bezig met het opzetten van een verkooplijn voor citrus. De komende jaren willen we dit verder gaan opbouwen. Zo gaan we dit seizoen beginnen met een aantal vaste merken citrus uit Spanje en vanuit die basis willen we verder uitbouwen.”

SINAASAPPELEN “Sinaasappelen zijn op het moment moeilijk te krijgen bij de handel,” licht Wim toe.

“In Argentinië had men begin augustus last van veel neerslag en koude temperaturen, die funest zijn voor de teelt van sinaasappelen. In Zuid-Afrika verliep het ook allemaal moeizaam. Niet alleen door het coronavirus dat de capaciteit op veel fronten inperkt, maar ook door stakingen in het land.”

De situatie in Argentinië en Zuid-Afrika, in combinatie met de hoge vraag, zorgt ervoor dat het begin augustus zoeken is naar goede kwaliteit perssinaasappelen. “Dat zorgt 72

AGF Primeur 7/8 • 2020

FarmForte imporeert ook limes uit Colombia, Mexico en Brazilie

soms voor uitdagingen in het vervullen van de contracten in de retail. De prijs ligt rond de 17-18 euro voor een doos van 15 kilo perssinaasappelen.”

Wim houdt de situatie op de markt in de gaten, maar zelf start Farmforte straks met de sinaasappelen uit Spanje. “We willen straks vanuit zowel de regio’s Sevilla als Valencia sinaasappelen gaan importeren.

Over de volumes zijn op het moment nog geen schattingen te maken, daar is het nog te vroeg voor. In Spanje zien ze echter ook hoe de marktsituatie is en dus worden de prijzen voor het citrus al hoog ingeschat.

Maar we moeten natuurlijk zien in hoeverre die prijzen stand gaan houden, want het blijft toch een kwestie van vraag en aanbod.”

ZOETE AARDAPPELEN Een ander belangrijk product in het assortiment bij Farm Forte zijn zoete aardappe-

len die het bedrijf zelf teelt in Nigeria. “Er wordt al volop geoogst in Nigeria, maar helaas heeft het coronavirus roet in het eten gegooid als het gaat om de export naar Europa. Een voorbeeld van de impact op dit project is bijvoorbeeld het certificeren van de zoete aardappelen voor de Europese markt. Zo is het onmogelijk voor onze inspecteurs om naar Nigeria af te reizen en er de nodige audits uit te voeren voor een dergelijk certificaat. Niemand komt op het moment het land in of uit. Dat maakt het moeilijk om te zeggen wanneer we de eerste zoete aardappelen hier in Europa kunnen verwachten.”

“De eerste test laat zien dat de kwaliteit in ieder geval super is. Er zitten weinig sporen van gewasbeschermingsmiddelen op waarmee ze dicht tegen het biologische segment aanleunen. We hopen dat de kwaliteit die we nu op het veld zien, behouden blijft bij het transport, die we straks zowel voor als na de verscheping zullen onderwerpen aan een kwaliteitscontrole. De zoete aardappelen zijn niet alleen bedoeld als versproduct, maar worden ook vermarkt in onder andere zoet aardappelbier en chips. In de toekomst zullen we ook op de markt komen met zoete aardappelfrites.”

Op het moment zijn vooral de zoete aardappelen uit de VS op de markt en ook Egypte komt er binnenkort weer aan met ruime volumes. “Drie jaar geleden had ik niet gedacht dat zoete aardappel zo’n groot product zou worden, maar het is nu echt groot.

We hebben wel de nodige klappen gehad van het coronavirus in deze sector, maar we zien dat het langzaam weer wat begint op te pakken in de handel.” (TD)  w.boon@farmforte.eu

Diversen

Maleisische fruithandelaren prijzen hun durian op basis van de auto die de klant rijdt

L

iefhebbers van durian zouden beter hun auto thuislaten bij de aankoop van hun favoriete tropische lekkernij, omdat sommige fruitverkopers naar verluidt hun prijzen baseren op het soort auto dat de klant rijdt.

Volgens het ministerie van Binnenlandse Handel en Consumentenzaken doen durianverkopers zogenaamde 'rich boy checks', waarbij ze de klant meer laten betalen als deze in een dure auto rijdt. Een woord-

voerder van het ministerie verklaart dat verkopers hun durian soms wel voor een drievoudige prijs van de hand doen als een klant met een dure bolide komt voorrijden. Het ministerie houdt toezicht op dit soort praktijken om te voorkomen dat klanten gedupeerd worden.

Fruitverkopers kunnen in ernstige problemen komen als zij er niet in slagen om de juiste prijzen te tonen of als zij worden gepakt met niet geijkte weegschalen.

Therakyatpost.com meldt tevens dat ondanks de aan de gang zijnde coronapandemie, zowel de lokale als de interna-

tionale vraag naar durian blijft toenemen. 

De durian handtas die niet stinkt

I

n Thailand heeft een winkel genaamd Farmrak een levensechte durian handtas ontworpen. Ze zijn nogal een hit op

sociale media. Het mooiste van alles is, dat ze niet zo stinken als echte durian! 

De Primeur thema volgende maand :

Paddenstoelen & champignons Reserveer nu uw advertentie: Andries Gun-

ter T. +31 (0)166 69 82 32

Zimbabwanen toveren hun auto om tot mobiele groentekraam

I

n heel Zimbabwe zijn auto's mobiele marktkramen geworden die worden gebruikt door ondernemende inwoners die goederen uit hun voertuigen verkopen om het hoofd te bieden aan de economische ontberingen die door de coronapandemie worden veroorzaakt. Met hun autodeuren en kofferbakken wijd open aan de kant van de drukke wegen, tonen gretige verkopers een kleurrijk aanbod van versproducten in Harare, de hoofdstad.

Shelton Marange werkte als monteur voordat hij in mei werd ontslagen. Tegenwoordig trotseert hij het kille winterweer op het zuidelijk halfrond en rijdt hij bij het ochtendgloren naar een 30 kilometer verderop gelegen dorp om daar

groenten te kopen van de telers op het platteland. Dan gaat hij terug naar Harare om de versproducten door te verkopen vanaf de achterkant van zijn kleine vrachtwagen.

De Zimbabwaanse economie zat al voor de pandemie in de problemen, door de stijgende

inflatie, de dalende waarde van de lokale munt, de hoge werkloosheid en de acute tekorten aan water, elektriciteit en gas.

De economie van het land zal dit jaar waarschijnlijk met meer dan 10% krimpen, aanzienlijk meer dan de 3,2% krimp die volgens het Internationaal

Monetair Fonds voor de gehele economie van Afrika ten zuiden van de Sahara wordt verwacht.

In Zimbabwe is de verkoop van artikelen uit de kofferbak van auto's om economische problemen te overwinnen niet geheel nieuw, maar het was tot voor kort vooral beperkt tot de verkoop van tweedehands kleding.

Nu bevolken nieuwe werklozen de bermen en straathoeken in zowel rijke als arme buitenwijken in Harare om vanuit hun auto's groenten te verkopen.

Velen zeiden dat de producten die te koop worden aangeboden, worden gesmokkeld uit het naburige Zuid-Afrika, dat zijn grensposten met Zimbabwe heeft gesloten in het kader van de lockdown.  AGF Primeur 7/8 • 2020

73

Verpakken

Eenmalige verpakkingen worden nog het meest gebruikt

Zachtfruit kan niet zonder verpakking

Voorraadbeheer van verpakkingen in de AGF Verpakkingen en duurzaamheid. Vaak wordt bij die combinatie gedacht aan kartonnen bakjes in het schap van de supermarkt of schaaltjes van gerecycled plastic. Maar is er ook binnen de totale supply chain “van boer tot bord”, via het schap van de retailer een omschakeling naar duurzamere verpakkingen? En wat is nu de invloed van de verschillende keuzes in diverse materiaalsoorten op de emballage van de grote, verpakkende bedrijven?

“W

e zien steeds meer een trend waarbij bedrijven de supplychain willen verduurzamen,” vertelt Linda Stoevelaar, Marketeer bij TellApe en Tconsult.

“Daarom kiezen steeds meer bedrijven voor meermalige emballage en herbruikbare verpakkingen in plaats van eenmalige

emballage.” Beide vormen van emballage hebben zo hun voor- en nadelen. “Meermalige emballage kan je over een langere periode afschrijven en kan goedkoper zijn dan eenmalige emballage. In ‘kan’ zit ook gelijk het nadeel. Emballage gaat immers vaak de hele keten door, van het veld tot

het schap van de supermarkt. Die kratten moeten dan wel weer bij je terugkomen.

Een groot gevaar is dat er in de keten geen registratie plaatsvindt van het materiaal en het dus niet altijd retour komt. Bij verlies ben je duurder uit dan eenmalige emballage. Bij Tconsult kijken we dan ook naar oplossingen voor optimale registratie van meermalige emballage zodat de kans op verlies kleiner wordt.”

Meermalige emballage komt al vaker voor in andere sectoren van de voedingsindustrie zoals de bekende Broban kratten bij de bakker of de viskisten bij de visboer. In de AGF zelf zijn er ook genoeg voorbeelden te noemen, al wordt er nog altijd veel

Huren, kopen? Waarom geen huurkoop Emballage kan door bedrijven gekocht worden voor in eigen beheer, gehuurd worden of door middel van een poolsysteem worden aangeschaft. Het bedrijf Mondipal (onderdeel van de Vierhoutengroep uit Ermelo) komt echter met een concept op de markt van huurkoop. “Als je als bedrijf wilt groeien, dan zal je moeten investeren in het uitbreiden van je productiecapaciteit,” vertelt Richard Lammerts van Bueren, Sales director bij Mondipal. “Bedrijven denken dan pas als laatste aan de investeringen die nodig zijn in de emballage en die prijzen kunnen soms flink oplopen. Wij bieden als bedrijf

74

dan ook de mogelijkheid aan om kratten, pallets en palletboxen over een langere termijn af te betalen. Een soort vorm van voorfinanciering. Daarmee krijgt de klant zijn emballage en eigen beheer zonder dat ze het huren.

Dit is anders dan bijvoorbeeld een poolingsysteem want daarin zit je er als partij nog tussen met transport en of wassen van de producten en dat willen wij niet.” Groot voordeel van onze constructie is dat de klant eigenaar van de producten wordt.

Mondipal is vooral bekend op de markt voor de vleesverwerkende industrie maar stelt dit

concept ook beschikbaar voor bedrijven in de AGF-sector. “We zien zeker kansen in deze sector,” vertelt Richard. “Een grote markleider voor emballage in de AGF-sector is immers recent gestopt met het verlenen van

voorfinanciering. Met ons concept van huurkoop kunnen we daar eventueel een oplossing in bieden.” richard@mondipal.nl

AGF Primeur 7/8 • 2020

A

Paul Stoffels, tomatenkwekerij Stoffels

VAN TOMAAT NAAR AUTOMAAT: VOOR GOLFKARTON WAS HET EEN KLEINE STAP. Een tomatenautomaat waarmee klanten zelf hun tomatenmix samenstellen? Dan moet je bij golfkarton zijn: makkelijk te bedrukken, duurzaam en 100% recycleerbaar. Maar ook gebruiksvriendelijk, licht en makkelijk vervangbaar. Bij Stoffels weten ze het wel: zelfs verpakken kan een winstgevende zaak zijn.

LET’S RETHINK YOUR BUSINESS

Laat je inspireren door onze cases op golfkarton.org

AD_golfkarton_stoffels-cowboy_220x290_NL_IC_DEF.indd 1

3/10/18 1

VHear rpdafkr ku ei tn

De sector lijkt zich meer te bewegen naar duurzaamheid

vervoerd in kartonnen dozen of eenmalige kratten. Er bestaan voor bedrijven echter verschillende opties om met meermalige emballage te werken. Koop, huur of via pooling. Bij pooling wordt de schoonmaak en herstel van de emballage uit handen genomen zoals Euro Pool System, een bekende van de AGF sector, doet.

EENMALIGE EMBALLAGE De AGF handel blijft veelvuldig gebruik maken van (golf-) kartonnen dozen voor veel van hun producten. Hierin ziet de Corrugated Benelux Association (CBA), de belangenorganisatie voor het golfkarton in Nederland en België, dat het gebruik van zogenaamde “just-in-time” leveringen bij de grote, verpakkende bedrijven toeneemt.

“Veel van de bij het CBA aangesloten producenten van golfkarton verpakkingen kunnen binnen 24 uur alle benodigde verpakkingen leveren aan hun klanten,” vertelt Peter van Ostaijen van het CBA. “Klanten worden immers kritischer en willen minder voorraden in eigen beheer aanhouden zodat ze meer ruimte en mankracht vrij houden in hun bedrijf voor de verkoop van groenten en fruit. Daarmee wordt ook het

Bij meermalige emballage gaat het vaak mis bij de registratie

beheer van hun voorraden verpakkingen goedkoper, omdat ze het niet zelf op voorraad hoeven te houden. Deze ‘Just in time” aflevering van golfkarton verpakkingen bij de gebruikers zorgt er ook voor dat de verpakker de juiste verpakking, op ieder moment, van iedere soort, in de juiste vorm en van de juiste kwaliteit ter beschikking heeft”.

De laatste tijd ziet Peter van Ostaijen dat het gebruik van kartonnen dozen in de AGF-sector opnieuw is toegenomen. Een groot deel van het totaal aantal gebruikte AGF-verpakkingen bestaat uit golfkartonnen trays. “Golfkarton werd altijd al veel gebruikt in de AGF-handel, maar nu met het coronavirus zijn er extra voordelen. Golfkarton is een zeer hygiënische verpakking,” vertelt Peter. “Bij een eenmalige golfkarton verpakking weet je immers zeker dat het 100% schoon is. Na gebruik worden de kartonnen verpakkingen ingezameld en hergebruikt als grondstof voor nieuw karton.

Hygiëne en veiligheid gaat dan boven alles”.

Peter wijst er ook op dat het gebruik van papier en karton zeker ook voldoet aan de

duurzaamheidseisen die men in een circulaire economie stelt. “Onze dozen worden na gebruik gerecycled. Door goede afspraken met de klanten, zoals de retail, wordt het papier en karton voor een zeer groot deel ingezameld en opnieuw verwerkt. In Nederland wordt tot 86% van het gebruikte papier en karton ingezameld. Dat percentage ligt aanzienlijk hoger dan bij plastic. Eenzelfde hoog percentage van nieuwe golfkarton verpakkingen bestaat uit gerecycled materiaal. Belangrijk is ook, wanneer het om duurzaamheid gaat, de keuze van telers bij de bedrukking van hun verpakkingsmateriaal. Dit kan namelijk met water gedragen inkt op karton. En die inkt kan geheel worden gerecycled. Nieuw zijn de digitale flexo drukprocessen op karton. Ook daar is sprake van water gedragen inkt op karton. Ook bij flexo druk kan er 100% worden gerecycled. Al deze voordelen van karton in de AGF-sector hebben we in juli belicht in een gedrukte CBA brochure “Papier en Golfkarton, De Mythen en feiten”. (TD)  Peter.van.ostaijen@golfkarton.org l.stoevelaar@tconsult.nl

Bezoek onze vernieuwde website! www.mulder-onions.com Hagenroderstraat 32, 6464 CP Kerkrade Tel. +31 (0)45 567 87 00 • Fax +31 (0)45 567 87 08 E-mail: info@mulder-onions.com • Internet: www.mulder-onions.com

76

AGF Primeur 7/8 • 2020

Nevenactiviteit

Piet Blankendaal:

“Het moet een beetje hanteerbaar blijven, het is nog altijd een hobby” dit moment is daar grote behoefte aan nu de handel door corona is gestagneerd”, vertelt Piet.

Piet investeerde een deel van zijn geld in Blanckendaell Park. “Wat moet je er anders mee….”. Om te voorkomen dat de gemeente nieuwbouwplannen zou ontwikkelen in de omgeving - “vrachtwagens en huizen gaan niet goed samen” - kocht hij 10 hectare grond aan rondom het bedrijf. “Op de grond lieten we lama’s, pony’s en schapen grazen om het bij te houden en dat liep een beetje uit de hand... Ik schat dat we nu een kleine duizend dieren hebben en jaarlijks zo’n 100.000 bezoekers en hebben we 25 verzorgers in dienst.”

Het woon-werkverkeer stelt qua afstand niet veel voor, maar qua beleving des te meer. Dagelijks kan Piet Blankendaal ‘zijn’ giraffen, dromedarissen, bavianen en ruim 175 andere diersoorten op weg naar werk of huis vanuit de auto bewonderen. Een uit de hand gelopen hobby waar ook veel Noord-Hollanders en toeristen van mee profiteren en daar geniet Piet dan ook weer van.

I

n Blanckendaell Park vind je namelijk een Savanne naast een molen, spelende apen bij een museum, Koi Karpers bij een draaimolen en Flamingo’s bij een speeltuin. Voor jong en oud is er wat te beleven: langs ruime paden (net breed genoeg voor Piets’ auto) zijn leefgebieden ingericht voor dieren uit alle continenten en dan in een schilderachtig Noord-Hollands decor met een molen, bruggetjes en een stoomtreintje. “Er komen hier heel veel mensen, scholen, families, opa’s en oma’s met hun kleinkinderen en oude mensen uit omliggende verzorgingshuizen”, vertelt Piet. “Bij een bezoek aan één van de grote dierentuinen in Nederland vind je al snel de bodem van je portemonnee maar bij ons is het nog te betalen. We gedragen ons daarbij echt niet als concurrenten maar toch vinden de grote jongens ons niet zo leuk. Ooit kwam hier de directeur van Artis op hoge poten een bezoek brengen. Waar we mee bezig waren…. Geweldig toch dat ie last van ons heeft.”

De AGF-sector speelt een centrale rol in het leven van Piet Blankendaal, niet alleen omdat veel Blanckendaell-dieren graag AGF eten volgt hij de sector op de voet.

Hij maakte met Daalimpex fortuin in de AGF-handel (hij startte als eerste met de import van Malta’s). Daalimpex werd aan het IJslandse Icesave verkocht en door de financiële crisis in 2008 meegesleept in het faillissement. Piet Blankendaal kwam er goed mee weg en startte opnieuw met ondernemen.

Onder de noemer Blankendaal Group herrees een nieuw bedrijf. Blankendaal Coldstores B.V. faciliteert de koel- en vrieslogistiek vanuit Tuitjenhorn (40.000 palletplaatsen), Velsen Noord (30.000 pallets) en Ridderkerk (20.000 pallets). Vanuit Tuitjenhorn is ook de AGF-handelstak Blankendaal Trade actief. “Helaas zijn we dat door Russische boycot grotendeels kwijtgeraakt.

De koelactiviteiten dus minder groot, we maken de meeste producten écht koud. Op

Zo’n verzameling dieren krijg je niet zomaar bij elkaar en de voorwaarden voor de handel in levende dieren zijn meer gereguleerd dan de in- en uitvoer van AGF. Piet die naar eigen zeggen “als bemoeial is geboren” zit daar bovenop. “Mijn auto kent de weg naar de bevoegde instanties uit het hoofd. Vergeleken met de traceability eisen aan AGF, komt er wel wat meer bij kijken: regels, vergunningen en het zeer nauwkeurig bijhouden van administraties. Als zo vaak is het mijns inziens wat overdreven allemaal.”

Piet weet door zijn reizen wat er in de wereld te koop is aan AGF maar ook aan dieren. Op alle continenten is hij geweest en van alle continenten zijn er ook dieren te vinden in Blanckendaell Park. Een favoriete diersoort kan Piet niet aanwijzen maar stiekem is er onlangs wel een wens in vervulling gegaan. “De giraffen heb ik graag zien komen. Gezien mijn eigen lengte heb ik daar qua niveau wel wat mee.” Het moet echter niet té wild worden in het park. Je vindt er geen dus leeuwen, tijgers of panters. “Het moet een beetje hanteerbaar blijven, het is nog altijd een hobby”, besluit Piet. (ML)  info@blankendaalcoldstores.nl

Heb je een tip voor deze rubriek, stuur dan een mail naar marjet@agfprimeur.nl

AGF Primeur 7/8 • 2020

77

Hardfruit

Met het weer als de onzekere factor

Stabiele hardfruit prognoses Tijdens de allereerste virtuele versie in het 45-jarig bestaan van Prognosfruit werd duidelijk dat de Europese hardfruitsector afstevent op een normale oogst. Met een totaal volume van 10,71 miljoen ton wordt een appeloogst van één procent minder dan vorig jaar verwacht.

Ten opzichte van het driejarig gemiddelde is dat vier procent minder.

Naar verwachting wordt 2,19 miljoen kilo peren geoogst. Dit is een toename van 12 procent ten opzichte van vorig jaar en van één procent ten opzichte van het driejarig gemiddelde. De Wereld Peren en Appel Associatie (WAPA) spreekt van stabiele productiecijfers in onzekere tijden.

D

e Nederlandse en Belgische hardfruitsector laten weten dat de kwaliteit van appelen en peren dit jaar goed is en voorzien perspectief voor een goed seizoen. Gerard van den Anker van de Nederlandse Fruittelers Organisatie (NFO): “Sinds de uitbraak van de coronapandemie is de consumptie van gezond voedsel in het algemeen en fruit in het bijzonder substantieel gestegen. Die verkoop blijft op een constant niveau liggen.

Corona is niet weg, dus blijft het voor de consument belangrijk om aan zijn weerstand te blijven werken. Gecombineerd met de wat kleinere Europese appeloogst en de gemid78

AGF Primeur 7/8 • 2020

delde perenproductie biedt dat voor de telers een goed vooruitzicht.” Het Verbond van Belgische Tuinbouwcoöperaties (VBT) is eveneens positief. “Uit de in Prognosfruit getoonde productieprognose ziet het er dus naar uit dat er een beter evenwicht tussen vraag en aanbod zal zijn. Bovendien is de kwaliteit van het fruit dit jaar uitstekend.

Gecombineerd met de afwezigheid van een overlap van de voorraden zal dit zich hopelijk manifesteren in een betere prijsvorming voor de teler, noodzakelijk voor de verdere leefbaarheid van onze bedrijven.”

Gerard van den Anker van NFO voorziet dat de ramingen gecombineerd met de toegenomen vraag naar fruit door corona de telers een goed vooruitzicht biedt ZONNEBRANDSCHADE Uiteraard gaat het hier om verwachtingen en moet het daadwerkelijke volume dat aan hardfruit geoogst gaat worden nog blijken.

Weersomstandigheden kunnen hierbij een grote rol spelen. Gerard geeft aan dat een oogstprognose een momentopname is en dat sinds de vaststelling van de cijfers er sprake is geweest van hitte. Duidelijk is dat deze hittegolf en de hoge zonintensiteit van invloed zijn op de prognoses. “Wanneer je niet of over onvoldoende water kunt beschikken, leidt dat tot zonnebrandschade. Dat is van invloed op de oogst.” Daarbij ziet hij dat de

Luc Vanoirbeek van VBT verwacht op basis van de prognoses een beter evenwicht tussen vraag en aanbod regionale verschillen groot zijn waardoor de totale schade voor Nederland nog niet in te schatten is. In de gebieden in Limburg en Zeeland waar beperkt water beschikbaar is, is de schade het grootst. “De verschillen zijn groot. Van beperkt tot incidenteel ernstige schade.” Hierbij haalt Gerard aan dat de risico’s door de veranderende weersomstandigheden voor de fruittelers steeds groter worden. “Dit is nu de derde opeenvolgende zomer dat we te maken hebben met droogte en hitte. Je ziet dus dat de beschikbaarheid van water in de teelt een must is.”

MINSTENS 20 PROCENT SCHADE Luc Vanoirbeek van VBT spreekt half augustus al van een minimale schade van 20 procent ten opzichte van de Belgische oogstramingen. “De impact is vooral groot op appelen, maar ook bij de peren is de schade aanzienlijk.” Luc ziet het verbranden van de vruchten momenteel als het grootste probleem. En daarbij speelt ook de droogte een rol. “Door de droogte is de omgeving volledig uitgedroogd en is er veel minder water in circulatie. We dachten dat vorig jaar erg was, maar dit jaar is minstens even erg.” De hoge temperaturen leiden er ook toe dat de telers eerder gaan beginnen met oogsten.

“Ik kan mij voorstellen dat de telers willen starten met oogsten, omdat je nogal eens ziet dat een hitteperiode gevolgd wordt door onweer en hagel, die de oogst kunnen verwoesten."

EU 28 Apple production by country x 1000 tons

Country

2011

2012 2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019 F2020

(1)

(2)

Austria

199

157

155

188

177

40

67

184

146

121

-17

-9

Belgium

305

220

220

318

285

234

88

231

242

167

-31

-11

-22

Croatia

83

59

96

62

101

35

66

86

60

55

-8

Czech Rep

79

118

121

131

156

139

102

145

103

111

8

-5

Denmark

20

18

23

26

24

24

19

24

15

24

60

24

France

1,701

1,169

1,576

1,444

1,674

1,515

1,424

1,477

1,651

1,431

-13

-6

Germany

953

972

804

1,116

973

1,033

597

1,093

991

951

-4

6

Greece

305

242

236

245

242

259

231

301

276

289

5

7

Hungary

301

750

585

920

522

498

530

782

452

350

-23

-40

2,293

1,939

2,122

2,456

2,280

2,272

1,704

2,264

2,096

2,080

-1

3

8

9

15

10

8

10

8

14

10

14

40

31

Italy Latvia Lithuania

49

39

40

27

46

50

48

62

26

58

123

28

418

281

314

353

336

317

228

267

272

234

-14

-8

2,500

2,900

3,170

3,750

3,979

4,035

2,870

4,810

2,910

3,400

17

-4

Portugal

265

221

284

272

329

263

314

267

354

301

-15

-3

Romania

412

351

387

382

336

327

230

425

327

343

5

5

Slovakia

33

36

42

46

40

17

15

44

35

30

-14

-4 21

Netherlands Poland

Slovenia Spain Sweden

UK

Total:

73

45

56

68

71

12

6

72

36

46

28

507

391

464

505

482

495

480

476

555

467

-16

-7

17

14

17

16

21

20

18

32

20

32

60

37

226

162

204

206

243

239

207

219

205

207

1

-2

10,746

10,095

10,929

12,541

12,326

11,834

9,251

13,275

10,783

-1

-4

10,711

(1) Percentage difference between F2020 and 2019 (2) Percentage difference between F2020 and the average of 2019 - 2018 - 2017

AFNEMEND APPELAREAAL De grootste appelproducenten in Europa zijn Polen, Italië, Frankrijk, Duitsland en Spanje. Gezamenlijk produceren deze vijf landen 78 procent van het appelvolume.

Nederland en België spelen met een verwachte oogst van 234.000 (-14 procent t.o.v. 2019) en 167.000 (-31 procent t.o.v.

2019) ton, een relatief kleine rol op de AGF Primeur 7/8 • 2020

79

Hardfruit

appelmarkt. In Europees verband zijn zij respectievelijk verantwoordelijk voor 2,2 en 1,6 procent van de productie. Die rol wordt overigens steeds kleiner. Ter vergelijking: in 2015 werd in Nederland nog 336.000 ton appelen geoogst en in België 285.000 ton. Het VBT geeft aan dat de lagere opbrengst van appelen in 2020 vooral is toe te schrijven aan de daling van appelareaal met 313 hectare en de gevolgen van de zware oogst en de droogteperiode tijdens het vorige seizoen. Het Nederlandse GroentenFruit Huis en de NFO zoeken de oorzaak van de lagere oogst vooral in minder stuks aan de bomen.

OPMARS POLEN Qua afname van het areaal is in Nederland een gelijke trend zichtbaar. Het CBS meldt dat waar er in 2000 nog op 2.290 bedrijven op totaal 12.830 hectare appelen werd geteeld, dit nu is gehalveerd. In 2020 wordt door 970 Nederlandse bedrijven op 6.220 hectare appelen geteeld. Een ontwikkeling die in schril contrast staat met de opmars van de appelproductie in Polen, de grootste appelproducent van Europa. Waar in 2011 2,5 miljoen kg appelen afkomstig was uit Polen, wordt nu rekening gehouden met een oogstvolume van 3,4 miljoen kg. En dat is naar verwachting vier procent minder dan het driejarig gemiddelde. Gerard van den Anker van de NFO geeft aan dat er door schade nogal wat Poolse appelen verloren zijn gegaan.

GOLDEN DELICIOUS In Europa blijft de Golden Delicious met stip op één staan, als de meest geteelde appel. Gevolgd door Gala en Red Delicious.

De rassen Idared en Shampion maken de top vijf compleet. Gezamenlijk zijn deze vijf verantwoordelijk voor bijna de helft van alle appelproductie. Voor Nederland melden de NFO en het GroentenFruit Huis dat Elstar de meest geteelde appel is, gevolgd door Jonagold, Kanzi, Junami en Rode Boskoop.

PEREN GELIJK Europese peren worden voornamelijk geteeld in Italië, Nederland, België, Spanje en Portugal. In deze vijf landen wordt 83 procent van het totale volume geteeld. Naar verwachting dit jaar 2.19 miljoen kilo. Dat is een toename van 12 procent ten opzichte van 2019. Deze toename komt vrijwel geheel voor rekening van de Italiaanse oogstverwachting. Vorig jaar hadden de Italiaanse telers te kampen met grote schade toen door klimatologische omstandigheden de oogst ongeveer gehalveerd werd.

Voor Nederland geldt een oogstraming van 373.000 ton. Dat is gelijk aan de oogst van vorig jaar en een stijging van één procent ten opzichte van het driejarig gemiddelde.

80

AGF Primeur 7/8 • 2020

EU 28 Apple production by variety x 1000 tons

Variety

2011

35 Annurca 73 Boskoop 324 Braeburn 91 Bramley 70 Cortland 89 Cox Orange 184 Cripps Pink 453 Elstar 261 Fuji 1,137 Gala 148 Gloster Golden Delicious 2,628 413 Granny Smith 692 Idared 652 Jonagold 194 Jonagored 242 Jonathan 100 Lobo

Morgendurf/impera 61 37 Pinova 680 Red Delicious 33 Red Jonaprince Reinette Grise du 108 327 Shampion 6 Spartan 17 Stayman Other new varietie 152 1,541 Other Ligol

Total:

10,746

2012 2013

2014 2015

2016

2017

2018 2019 F2020

(1)

(2)

35

35

40

35

35

35

40

45

45

0

13

58

58

85

77

71

34

66

55

47

-16

-10

264

302

323

327

318

220

312

286

257

-10

-6

59

70

83

84

85

75

72

54

58

8

-13

40

25

25

26

38

42

26

34

29

20

23

17

16

-4

-21

144

187

249

244

261

260

275

289

277

-4

1

353

346

431

399

387

265

357

363

312

-14

-5 -6

212

311

321

338

288

290

332

316

294

-7

1,111

1,204

1,318

1,382

1,312

1,271

1,467

1,439

1,490

4

7

187

196

201

183

197

166

190

145

154

7

-8

2,286

2,535

2,677

2,534

2,406

1,911

2,403

2,261

1,964

-13

-10

302

361

383

405

384

363

393

372

369

-1

-2

986

1,069

1,192

1,129

965

629

1,177

592

598

1

-25

475

500

644

633

567

298

577

391

310

-21

-27

367

341

491

519

539

335

563

246

231

-6

-39

201

178

193

143

123

108

164

96

90

-6

-27

50

30

30

31

53

57

74

46

49

54

58

48

52

10

-1

43

62

79

119

104

85

155

140

154

10

22

541

597

675

643

632

558

737

678

660

-3

0

48

53

98

104

156

114

371

407

437

7

47

10

73

121

126

134

108

83

142

129

129

1

423

457

494

513

522

416

569

413

444

7

-5

6

6

6

6

4

3

5

3

3

7

-20 33

12

18

14

14

14

8

7

2

100

152

165

207

213

209

344

359

405

13

1,377

1,358

1,808

1,713

1,735

1,192

2,127

1,488

1,705

15

6

250

260

290

303

330

250

350

150

210

40

-16

12,326

11,834

10,711

-1

-4

10,095 10,929

12,541

9,251

13,275

10,783

(1) Percentage difference between F2020 and 2019 (2) Percentage difference between F2020 and the average of 2019 - 2018 - 2017 (3) Other new varieties: Ariane, Belgica, Cameo, Diwa, Greenstar, Honey Crunch, Jazz, Junami, Kanzi, Mariac, Rubens, Tentation, Wellant,...

EU 28 Pear production by variety x 1000 tons

Variety Abate F

2011 2012 2013

2014

2015

2016

2017

2018 2019 F2020

(1) (2)

404

256

304

358

333

296

328

318

140

287

105

9

78

59

54

49

44

40

43

40

37

36

-2

-9

928

693

894

952

967

908

871

988

892

927

4

1

80

77

80

66

79

67

79

70

63

73

16

3

107

58

83

94

87

82

59

82

62

68

11

1

7

5

6

6

5

3

2

4

3

3

8

-2

Guyot

96

70

80

67

74

59

65

58

58

55

-5

-10

Kaiser

60

39

54

33

45

38

43

45

17

36

110

3

Passacrassana

17

17

14

11

12

11

9

10

7

9

18

-3

Rocha

209

115

162

203

134

113

186

142

202

159

-22

-10

William BC

332

252

283

278

283

261

263

272

200

242

21

-1

Other

333

246

315

308

330

292

287

329

278

304

9

2

2,652

1,888

2,327

2,425

2,394

2,171

2,237

2,358

1,959

2,199

12

1

Blanquilla Conference Coscia-Ercollini Doyenne du Comice Durondeau

Total:

(1) Percentage difference between F2020 and 2019 (2) Percentage difference between F2020 and the average of 2019-2018-2017

EU 28 Pear production by country x 1000 tons

Country

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

Belgium

295

236

315

374

369

322

310

369

332

362

9

7

Croatia

6

2

3

2

2

1

6

4

3

2

-40

-63

Czech Rep

3

6

7

4

10

7

4

7

6

6

2

10

Denmark

5

5

6

6

6

6

5

6

4

6

50

20

176

124

154

131

155

138

133

134

121

124

2

-4

Germany

47

34

34

45

43

35

23

45

42

43

2

17

Greece

36

42

32

37

60

47

59

60

58

66

13

11

Hungary

21

25

36

40

33

38

35

38

32

16

-50

-54

934

650

726

736

764

681

738

730

363

642

77

5

0

0

0

1

0

0

0

0

1

1

7

45

336

199

327

349

349

374

330

402

373

373

0

1

55

45

65

50

80

55

40

70

70

65

-7

8

Portugal

210

115

162

203

134

113

186

142

202

159

-22

-10

Romania

28

19

24

17

13

16

12

21

16

13

-18

-21

Slovakia

1

0

1

0

1

0

1

1

1

1

7

-15

Slovenia

4

3

3

4

4

1

0

5

1

1

-11

-46

461

355

403

400

344

311

331

298

313

300

-4

-5

2

1

1

1

1

1

1

2

1

2

100

58

32

28

26

25

25

24

23

23

20

18

-9

-19

2,199

12

1

France

Italy Latvia Netherlands Poland

Spain Sweden

UK

Total:

2,652

1,888

2,327

2,425

2,394

2,171

2,237

2018 2019 F2020

2,358

1,959

(1) (2)

In België verwacht men 362.000 kg peren te oogsten. Dit is negen procent meer dan in 2019 en zeven procent boven het driejarig gemiddelde. In zowel Nederland als België neemt de perenproductie toe. In België is het afgelopen jaar 293 hectare nieuw perenareaal in gebruik genomen waardoor het totale areaal uitkomt op 10.658 hectare.

In Nederland is het areaal tussen 2000 en 2020 gegroeid van 6.020 naar 10.100 hectare.

CONFERENCE De meest geteelde peren in Europa zijn met afstand op nummer één Conference, op twee Abate Fetel en nummer drie Rocha.

Die laatste komt in de Nederlandse statistieken niet voor. Hier is het Conference wat de klok slaat aangevuld met wat Doyenné du Comice en Beurré Alexander Lucas.

(MW) 

(1) Percentage difference between F2020 and 2019 (2) Percentage difference between F2020and the average of 2019- 2018- 2017

VS en Duitsland importeren meer dan de helft van de komkommers op de wereldmarkt Volgens COMTRADE, het statistiekbureau van de VN, importeerden de Verenigde Staten en Duitsland in 2019 meer dan de helft van de komkommers die wereldwijd werden geëxporteerd, namelijk 55,46%.

D

e totale komkommerimport in 2019 bedroeg 2.702,6 mln. kilo. De waarde was €2.381,09 mln en de gemiddelde prijs 0,88 €/kg.

Met 975,22 mln. kilo importeerden de Verenigde Staten de meeste komkommers, goed voor 36,08% van het totaal. Het besteedde €786,1 mln. en de gemiddelde prijs van de Amerikaanse importkomkommers bedroeg 0,81 €/kg. Duitsland bekleedt de tweede positie met €523,63 mln. kilo (19,38%), ter waarde van €528,01 mln. en tegen een gemiddelde prijs van 1,01 €/kg. Als derde grootste importeur volgt het Verenigd Koninkrijk met 187,6 mln. kilo (6,94%), ter waarde van €193,85 mln. en een gemiddelde prijs van 1,03 €/kg.

De top tien wordt vervolledigd door: 4.

Nederland 109,52 mln. kg – 4,05%

€113,84 mln. – 1,04 €/kg 5.

Rusland 99,94 mln. kg – 3,7%

€93,31 mln. – 0,93 €/kg 6.

Tsjechië 76,81 mln. kg – 2,84%

€57,86 mln. – 0,75 €/kg 7.

Frankrijk 72,45 mln. kg – 2,68%

€67,12 mln. – 0,93 €/kg 8.

België 69,79 mln. kg – 2,58%

€49,91 mln. – 0,72 €/kg 9.

Polen 63,47 mln. kg – 2,35%

€57,13 mln. – 0,90 €/kg 10.

Canada 52,87 mln. kg – 1,96%

€60,81 mln. – 1,15 €/kg Op dertig staat Spanje met 8,48 mln.kg. Het betaalde €7,42 mln. voor de importkomkommers die gemiddeld 0,87 €/kg kostten.

De top 3 leveranciers van de 5 grootste importeurs ziet er als volgt uit, in mln. kilo 1. Verenigde Staten Mexico 776,05 Canada 158,39 Honduras 29,08

2. Duitsland Spanje 240,06 Nederland 216,45 Servie 10

3. Verenigd Koninkrijk Spanje 87,04 Nederland 85,31 Duitsland 10,6

4. Nederland Spanje 71,15 België 21,6 Duitsland 12,85

5. Rusland China 24,13 Iran 18,17 Wit Rusland 17,9 AGF Primeur 7/8 • 2020

81

Uienmarkt

Nieuwe seizoen weer anders dan anders

foto: Ruud Morijn

De wereldwijd alsmaar uitdijende teelt van de meest gegeten groente ter wereld blijft verrassen, ook in Nederland. Waar de export het vorige seizoen opnieuw een mijlpaal bereikte is momenteel het nieuwe seizoen alweer volop bezig. Van een vliegende start was geen sprake.

O

ogsten elders ter wereld en de steeds vroeger rijpe plantuien in Nederland en andere (Europese) landen zorgen ervoor dat van een gat tussen oude en nieuwe oogst vrijwel geen sprake meer is. De overlap van seizoenen werkt eerder een kwakkelende start in de hand. De prijzen van afland uien en droog uit de schuur liggen momenteel rond de kostprijs, of er iets boven. Terwijl vrijwel iedereen in juni nog dacht dat de plantuienoogst fors zou tegenvallen, bleken de tientallen millimeters regen die in juli op veel plaatsen uit de

hemel kwamen de plantuien nog een flinke groeispurt te geven. De opbrengsten waren daardoor voor velen een meevaller en ook financieel was menig teler tevreden vanwege de relatief hoge prijzen in de eerste weken van de vroege oogst. Een heel aantal handelaren had vanwege deze situatie te duur ingekocht en kon maar mondjesmaat marge maken.

De langdurige droogte en extreme hitte van de laatste dagen van juli en eerste helft van augustus zorgt voor problemen in de zaai-

uienteelt, waar al meer dan normaal uien wegvielen vanwege het droge voorjaar en slechte structuur van de grond. Het gewas heeft ook meer te kampen met insectendruk zoals uienvlieg, uienmineervlieg, wortelduizendpoot en bonenvlieg dan gewoonlijk en lijdt sterk onder de droogte.

Waar uien geoogst worden ligt zonnebrand op de loer. Het spuiten van MH blijft voor velen een gok vanwege een sterk wisselende gewasstand en daarom zal spruitvorming straks in de bewaring een belangrijk aandachtspunt zijn. Ook Fusarium blijft met deze hoge temperaturen een punt van zorg dat een structurele aanpak vergt. Een voorzichtige schatting van de opbrengst komt gemiddeld genomen niet boven de 50 ton per hectare uit. Wellicht kan regen nog wel wat doen zoals in de plantuienteelt, maar de grote wegval van planten kan niet meer gecompenseerd worden. Overigens zou dat nog altijd 1,3 tot 1,4 miljoen ton bruto opbrengst betekenen en een netto exportvolume van 1,1 miljoen ton, waarbij er ook nog eens een fors volume plantuien beschikbaar is.

Samen met gebrek aan zoetwater krabt menig teler zich achter de oren hoe lang de teelt van uien in Nederland nog mogelijk zal zijn op een verantwoorde manier. Irrigatieproeven worden her en der aangelegd en het lijkt erop dat beschikbaarheid van voldoende zoet water op de juiste plek en het juiste moment minimaal even belangrijk wordt als de teeltaspecten bemesting en ziektebestrijding. Een geïntegreerde aanpak voor een weerbaar, kwalitatief hoogstaand gewas is noodzakelijk en heeft prioriteit in tal van onderzoeksprogramma’s. Andere landen kijken graag met de Hollandse aanpak mee, waardoor veel ken-

Droog- en bewaartechniek Machinebesturing Procesautomatisering Techno Service ’s-Gravenpolder BV Schoorkenszandweg 17a 4431 NC ’s-Gravenpolder Tel. +31 (0)113 312020 info@tsg.nl / www.tsg.nl

82

AGF Primeur 7/8 • 2020

nis verdwijnt naar het buitenland terwijl daar maar weinig tegenover staat voor de primaire ketenpartners zoals boeren en handel. Het zijn vooral de zaadhuizen, adviseurs en sommige toeleveranciers die hiervan profiteren.

Al met al komt de handel dit seizoen opnieuw maar moeizaam op gang. Binnen Europa is er beperkte afzet omdat landen zelf een goede oogst hebben en steeds vaker kiezen voor zeer vroege rassen plantuien. Zo is de afzet naar Polen en Duitsland bijvoorbeeld mager in vergelijking met andere seizoenen. De gevolgen van de Brexit zijn eveneens een onzekere factor.

In China en India, waar veruit de meeste uien geteeld worden, is het areaal uitgebreid als gevolg van het grote uien tekort

vorig jaar. Omdat men daar verschillende oogstperioden heeft hoeft dat nog niet te betekenen dat het aanbod het gehele seizoen zo hoog blijft. Ook daar heeft men, net als in Nederland, te kampen met de grote onzekere factor: Klimaatverandering. Echter, momenteel zit het goedkope aanbod de Hollandse uien danig in de weg. De uien die in China en India op de markt komen voor export zijn een stuk goedkoper dan de Hollandse ui waardoor Nederland moeilijk kan concurreren in Azië. Daarbij komt nog dat de transportprijzen per schip hoog zijn en vanwege alle coronamaatregelen geld- en handelsstromen verstoord zijn. Richting Zuid- en Midden-Amerika loopt de export weliswaar, maar die is niet van dien omvang dat het fors te noemen is. Dan blijft Afrika over en dat is ook te merken. Ondanks dat

de grens van Senegal nog niet open is, zijn er al duizenden tonnen per schip onderweg naar de haven van Dakar.

Het pas begonnen seizoen is dus weer verrassend voor menigeen. Degenen die bij de start de neus stootten met de plantuien omdat de verwachting was dat de oogst mager zou zijn, bedenken zich momenteel wel twee keer om zich in een grootschalig zaaiuien avontuur te storten.. De weersomstandigheden zijn de meest bepalende factor voor de afzet, of dat nu op eigen bodem is, of in het verre buitenland waar verreweg de meeste Hollandse uien voor geteeld worden. Kortom, het zijn en blijven uien, dus het kan nog alle kanten op. 

Onderzoek van Stratton Veterans Affairs Medical Center

Gunstig effect van blauwe bes op diabetes type 2 bij mannen met overgewicht

Een nieuw onderzoek, gepubliceerd in 'Current Developments in Nutrition', onthult dat inname gelijk aan één kopje verse blauwe bessen (22 gram diepgevroren blauwe bessen), de gezondheid van mannen met overgewicht met type 2 diabetes ten goede kan komen. De studie, ‘Effect of Blueberry Consumption on Cardiometabolic Health Parameters in Men with Type 2 Diabetes: An 8-Week, Double-Blind, Randomized, Placebo-Controlled Trial’ werd uitgevoerd in Stratton Veterans Affairs Medical Center in Albany, New York.

D

e resultaten toonden ook significant lagere niveaus van serum triglyceriden na consumptie van blauwe bessen in vergelijking met een placebo. Indien onbehandeld of ongecontroleerd, kan een verhoogd triglyceridengehalte in het bloed het risico

op ernstige complicaties verhogen, zoals hart- en vaatziekten, de belangrijkste oorzaak van morbiditeit en mortaliteit voor mensen met diabetes.

"Tot op heden hebben weinig menselijke klinische proeven de mogelijke voordelen

van blauwe bessen voor de gezondheid bij mensen met type 2 diabetes geëvalueerd," zegt Kim Stote, een arts in het Stratton Veteranenzaken Medisch Centrum, die ook de hoofdonderzoeker van de studie is. "Hoewel de resultaten niet voor alle populaties kunnen worden gegeneraliseerd, tonen ze het bewijs dat het eten van blauwe bessen een effectieve methode kan zijn voor het verbeteren van de metabole factoren die geassocieerd worden met type 2 diabetes."

Volgens de Centers for Disease Control and Prevention hebben meer dan 34 miljoen Amerikanen diabetes (ongeveer 1 op de 10). Ongeveer 90-95% van hen hebben type 2 diabetes, die optreedt wanneer de alvleesklier insuline produceert, terwijl de lichaamscellen geleidelijk aan het vermogen verliezen om de insuline te absorberen en te gebruiken. Het aantal diabetesgevallen van het type 2 neemt toe in de Amerikaanse bevolking als gevolg van veroudering, fysieke inactiviteit, overgewicht (BMI > 25 kg/m2) en obesitas (BMI > 30 kg/m2), die allemaal ernstige risicofactoren zijn.

Het 'Heart-Check' Food Certification Program van de Amerikaanse Hartstichting heeft blauwe bessen zelfs gecertificeerd als gezond voor het hart. Hun programma helpt consumenten op basis van informatie de juiste beslissingen te nemen over het soort voedsel dat ze kopen.

Het onderzoek van het Medisch Centrum in New York werd gefinancierd door de US Highbush Blueberry Council, die geen invloed had op de studieopzet, de gegevensverzameling, de analyse en de interpretatie, noch in het schrijven van studies. 

AGF Primeur 7/8 • 2020

83

Logistiek

Meloenentransport vanuit Brazilië rechtstreeks naar het Europees zenuwcentrum "Mensen over de hele wereld zijn steeds meer op zoek naar een gezonde levensstijl en verse groenten en fruit leveren een belangrijke bijdrage", zegt Elber Alves Justo, algemeen directeur van MSC Brazilië.

Het is de reden dat MSC doorgaat met investeren in gekoelde transportoplossingen voor allerlei soorten groenten en fruit.

M

SC stelt vast dat de vraag naar vers fruit de laatste jaren vooral in Europa is toegenomen. De wereldwijde containerrederij heeft daarop gereageerd door de Braziliaanse haven van Pecém aan te doen.

"Voor ons bij MSC is deze haven een primaire toegangspoort voor de handel tussen het noordoosten van Brazilië en de rest van de wereld, waardoor we toegang hebben tot snellere doorvoertijden naar belangrijke fruithubs in Europa. We exporteren nu al meer dan drie jaar verse en beperkt houdbare producten vanuit Pecém. Dit zeer succesvolle partnerschap is juist gestart met als doel te voldoen aan de behoeften van de fruittelers tijdens het piekseizoen om snelle transittijden naar Noord-Europa te kunnen bieden". Transittijden spelen in toenemende mate een rol bij het vervoer van kwaliteitsfruit. "MSC transittijden worden aangepast om de beste oplossingen voor 84

AGF Primeur 7/8 • 2020

onze klanten te bieden. De nauwe samenwerking die we hebben ontwikkeld met de haven van Pecém zorgt voor een efficiëntere en snellere verwerking in de laadhaven in het noordoosten van Brazilië. Het betekent ook dat we kunnen zorgen voor korte transittijden naar het belangrijkste Europese handelsknooppunt in Nederland.

Daardoor kunnen we het zenuwcentrum voor de import van meloenen op het continent bereiken waardoor een eenvoudige distributie naar alle belangrijke markten in Europa en daarbuiten mogelijk is.”

SEIZOENSGEBONDEN Pecém zorgt niet alleen voor korte doorlooptijden naar Europa maar zorgt ook voor de aansluiting bij de fruitproducerende regio Rio Grande do Norte, die verantwoordelijk is voor de productie van 70 procent van de Braziliaanse meloenen, en de regio

Ceara. Dat betekent dat de MSC-rotatie vanuit Pecém vooral gericht is op meloenen, het grootste exportproduct van Brazilië en dus seizoensgebonden is. "Wij bieden hoogfrequente diensten aan vanuit het noordoosten van Brazilië naar de belangrijkste Europese handelsknooppunten. De route vanuit Pecém begint in het derde kwartaal van 2020 en eindigt in februari 2021 om de seizoensgebonden schommelingen op te vangen". MSC biedt twee rotaties per week aan: een handelsdienst naar Europa die naar het noordelijke deel van het continent gaat en Nederland - Rotterdam in 12 dagen - en het Verenigd Koninkrijk bereikt, terwijl een andere dienst naar de Middellandse Zee gaat en Spanje - Valencia in 9 dagen - en Italië bereikt, vanwaar het doorgaat in de richting van het Midden-Oosten.

CONTROLE-PROCEDURES Elber merkt op dat meloenen een beperkt houdbare lading zijn, wat betekent dat het vervoer ervan een hoge mate van zorg vereist. De wereldwijde containerrederij geeft aan dat zij een ruime ervaring heeft opgebouwd in het vervoer van bederfelijke waren en dat zeer gestandaardiseerde

VERSE MELOENEN

F

rankort & Koning importeert al jaren meloenen uit Brazilië, geeft commercieel directeur Leon van den Hombergh aan.

“Met onze vaste partner Agricola Famosa in Brazilië hebben we een stevige groei doorgemaakt in al die jaren. Door betere rassen, teeltmethodes, maar ook door steeds betere post harvest treatments, konden er kwalitatief flinke stappen gemaakt worden de afgelopen jaren.” Vervoer speelt bij verse en beperkt houdbare producten natuurlijk een belangrijke rol. Hij ziet dat ook daarin een ontwikkeling is geweest.

“Het transport is sterk verbeterd de afgelopen tijden. Niet alleen zijn er meer boten per week uit Brazilië vertrokken, maar ook de transit-times zijn sterk verbeterd. Hierdoor kun je sneller op de wensen van de markt inspelen en kun je steeds met verse meloenen naar je klanten toe.” Door de kortere transittijden staan de meloenen nu binnen twee weken na de oogst in het nieuwe warehouse in Venlo. “De moderne containers zorgen voor een probleemloze controleprocedures worden gevolgd om optimale transportomstandigheden te garanderen vanaf het moment van ophalen tot aan de levering. Hij legt uit dat verschillende meloenvariëteiten verschillende vervoersomstandigheden vereisen. "Meloenen worden verscheept in reefer containers met een temperatuur van 3° tot 10° Celsius, afhankelijk van de soort. Zo vereist de Cantaloupe meloen koelere transporttemperaturen: rond de 3° Celsius. De Galia wordt normaal gesproken verscheept bij temperaturen tussen 5° en 7° Celsius, en ten slotte kunnen zowel gele meloenen als watermeloenen een temperatuur van 10° Celsius hebben voor hun transport". Naast de zorgvuldige behandeling van de beperkt houdbare vruchten is ook de efficiëntie van de haven van belang. "Pecém is ook een van de meest betrouwbare havens in Brazilië, waardoor de meloenen die op onze containerschepen worden geladen sneller en efficiënter kunnen worden verwerkt. Het is uitgerust met twee exclusieve ligplaatsen voor containers en een Optical Character Recognition-systeem, wat de hoge mate van automatisering, veiligheid en beveiliging van onze lading onderstreept.

INSPELEN Met betrekking tot de huidige Covid-19-crisis merkt de MSC op dat de situatie duidelijk gevolgen heeft voor de lokale meloenproducenten in Brazilië. De schattingen zijn dat de export met 15 tot 20 procent zal afnemen ten opzichte van vorig seizoen. De

Frankort & Koning importeert al jaren meloenen uit Brazilie

en rustige geconditioneerde overtocht van de meloenen zodat ze in prima conditie uitgeleverd kunnen worden.”

AFZET Frankort & Koning ziet dat de corona-crisis van invloed is op de afzet van meloenen. “Door corona hebben we afgelopen maanden gezien dat de catering en horeca

business sterk terugliep, hetgeen natuurlijk ook zijn uitwerking had op de meloenen-verkoop. Gelukkig is de belangrijkste afzet voor ons nog steeds het Europese retailkanaal, dat juist geprofiteerd heeft van de coronacrisis.” Leon verwacht niet dat COVID-19 voor problemen gaat zorgen bij de Braziliaanse meloenenoogst. Hij geeft aan dat de meloenen worden geteeld in dunbevolkte gebieden in het Noordoosten en dat producent Agricola Famosa alle mogelijke voorzorgsmaatregelen heeft getroffen. Wat wel een rol speelt, zijn de weersinvloeden. “Nu in de zomer merk je dat de meloenenconsumptie nog steeds sterk afhankelijk is van de weersomstandigheden. Zo hebben de Spaanse en Italiaanse producenten ook echt moeilijke momenten gekend, toen het weer begin juli even tegenzat.” Leon verwacht de eerste Braziliaanse meloenen vanaf week 36. l.vdhombergh@frankort.nl

Meloenen zijn het grootste exportproduct van Brazilie

verwachting is echter dat de consumptie en de verscheping van verse producten zowel in Brazilië als wereldwijd zal blijven groeien, waardoor MSC zich sterker gaat concentreren op het gekoelde transport van groenten en fruit. "We blijven investeren in reefer technologieën om in te spelen op de bloeiende markt voor verse groenten en fruit. Recente voorbeelden hebben dat aangetoond met de eerste meloentransporten van Spanje naar Azië, de allereerste zending met druiven van Spanje naar Vietnam en ook met hoogwaardige bananen van

Ecuador naar Aziatische consumenten. We luisteren heel goed naar onze klanten en staan klaar om de best mogelijke manieren te vinden om in te spelen op hun behoeften en de steeds veranderende marktverschuivingen", besluit Elber. (MW)  www.msc.com/contact-us

AGF Primeur 7/8 • 2020

85

Horeca

Rolverdeling groenten en vlees wisselt op het horecabord In bistro ’t Bloemendaeltje in Amersfoort zijn groentengerechten de basis van de menukaart. Vlees en vis kun je als supplement kiezen. De opmars van groenten ziet Jaap Sloof, culinair adviseur van De Kweker Sloof verder doorzetten.

H

oreca is namelijk aanjager van trends in andere sectoren. Hippe nieuwe bereidingen en gerechten vertalen zich in de loop der tijd richting de massaconsumptie. Sushi is hiervan een uitstekend voorbeeld. “Tien jaar geleden moest je daarvoor naar een Japans specialiteitenrestaurant.

Tegenwoordig heeft een zichzelf respecterende supermarkt dat standaard in het assortiment.”

GOUDEN TOEKOMST VOOR GROENTEN Groenten eisen tegenwoordig steeds vaker de hoofdrol op. “Deels zie je dat ontstaan

omdat we heel veel hebben meegemaakt in de vleeswereld. Daar zijn helaas nogal wat schandalen boven komen drijven waardoor mensen wantrouwiger tegenover vlees staan dan vroeger. CO2 uitstoot speelt ook een rol in dit verhaal. We moeten nu eenmaal minder vlees en meer plantaardig gaan eten. Bovendien wordt het gezondheidsaspect van groenten en fruit steeds meer benadrukt.” Jaap sloeg de cijfers erop na. “In Amsterdam zitten we inmiddels op een percentage van 37% van mensen die zichzelf flexitariër noemen. Ze eten één of meer keer per week geen vlees en dat doen

Deel van het assortiment bij De Kweker

86

AGF Primeur 7/8 • 2020

ze ook buiten de deur. Op dit moment kiest 20% van de gasten in de Amsterdamse horeca voor een vegetarische maaltijd. Als restaurant moet je daar echt rekening mee houden. De retail moet daar ook iets mee gaan doen, absoluut. De bevolkingssamenstelling verandert. 20-ers van nu zijn straks 30- en 40-ers met een drukke baan en kinderen. Zij zullen meer vegetarisch/veganistisch eten koken.”

In de horeca ziet Jaap de vegetarische gerechten op de menukaart steeds volwassener worden. Sommige chefs maken groenten zo klaar dat ze zelfs verstokte vleeseters over kunnen halen om voor een groentengerecht te kiezen. “Neem in miso gegratineerde bloemkool, dat is werkelijk fantastisch, zo ontzettend lekker. Er valt nog een heleboel creativiteit te halen uit

Cash & carry liep tijdens corona redelijk goed door bij De Kweker

Wie is Jaap Sloof Jaap startte als horeca-ondernemer maar is inmiddels ruim 20 jaar ambassadeur van horeca-groothandel De Kweker, gelegen op FoodCenter Amsterdam. Als culinair adviseur opereert hij als spin in het web. “Binnen De Kweker heb ik met verschillende afdelingen te maken, zowel verkoop, inkoop als marketing. Als ambassadeur treed ik vooral naar buiten toe op voor De Kweker. Door het geven van proeverijen, workshops en mede-organiseren van beurzen. Ik adviseer klanten één op één op productniveau maar kijk soms ook even mee in het bedrijf en ben ik horeca-adviseur.

Het signaleren van trends in de markt een belangrijk onderdeel van mijn job. Waar is nu behoefte aan en wat willen onze klanten graag zien? Wat zijn dingen die eraan zitten te komen waar kunnen ze onze klanten zich mee verbeteren? Verder schrijf ik tweewekelijks een column in onze folder, onderhoud contacten met alle horecaopleidingen rondom Amsterdam en geef rondleidingen. Een hele leuke, unieke en veelzijdige baan. Het blijft altijd een beetje ondernemen wat ik doe binnen De Kweker en die ruimte wordt me ook geboden.”

groenten. Maar het kan ook om verschuiving in bestaande bereidingen gaan. Je zie ook steeds vaker dat er zoete aardappel- en groentenfrites worden geserveerd in plaats van reguliere aardappelfrites.”

SPORT, WERK EN ETEN Steeds minder mensen houden zich aan een traditioneel eetpatroon van ontbijt, lunch en avondeten. Hip Amsterdam snackt meerdere malen per dag en steeds vaker gezond. “In de kantoortuinen zie je broodtrommeltjes vol snackkomkommers, -paprikaatjes en -tomaten in plaats van koek- en chocoladerepen. Ook in het out-ofhome kanaal bij benzinestations liggen er voorverpakte worteltjes geschrapt en wel en gesneden appeltjes in het schap. Daar is dus vraag naar. Ook de combinatie werk, sport en eten zorgt voor een verschuiving

in eetmomenten en gewoonten. Eet je voor of na het sporten en wat eet je dan? Hier spelen allerlei horeca-concepten op in.”

STREETGROENTEN De streetfood cultuur die consumenten vanuit hun reizen naar Azië hebben leren kennen, past ook in die trend. “De gewone buurtafhaalchinees met foe yong hai en babi pangang heeft het moeilijk. Op dorpen gaat dat nog, maar in de stad is streetfood opkomend. Ook in je groenten heb je daar mee te maken. Fermentatie is een veelgebruikte kooktechniek in de Aziatische keuken. Nu is dat nog weggelegd voor hippe trendy Koreaanse toprestaurants maar over een aantal jaar zullen consumenten ook hun gefermenteerde groenten willen bestellen bij je groentespecialist om daar zelf mee aan de slag te gaan. In Nederland

Wouw Agro akkerbouw opslag koeling wassen uitzouten sorteren Kruiningen ۰ Ronald van de Wouw ۰ 06-5374302

kennen we gefermenteerde groenten ook al langer waarvan zuurkool te bekendste is.

Bij De Kweker hebben we tegenwoordig al vier varianten zuurkool. Maar je kunt ook hele andere dingen fermenteren zoals fruit.

Je krijgt er hele interessante smaken door.”

De verschuiving van eetmomenten, invloed van nieuwe keukens en bereidingen en de opkomst van de flexitarische consument.

“Groenten hebben een gouden toekomst voor zich”, besluit Jaap. (ML)  Jaap.sloof@kweker.nl

De Primeur thema volgende maand :

Paddenstoelen & champignons

Reserveer nu uw advertentie: Andries Gunter T. +31 (0)166 69 82 32

Hoogste opkoopprijzen! www.palletcentrale.nl AGF Primeur 7/8 • 2020

87

Verse producten van de hoogste kwaliteit

Kompany hecht veel waarde aan verse, gezonde en kwalitatief hoogwaardige producten. Wij vinden het belangrijk dat onze producten zo vers mogelijk bij onze klanten terecht komen om vervolgens met de best mogelijke kwaliteit in het schap terecht te komen.

Om dit te realiseren hanteren wij bij Kompany duidelijke en hoge kwaliteitseisen. Door een eigen interne kwaliteitsafdeling kunnen wij deze standaard borgen. Dagelijks wordt er scherp gekeken naar de kwaliteit bij de telers op locatie, bij binnenkomst in onze eigen loods en bij het verzenden van de producten naar al onze relaties.

Daarnaast werkt Kompany samen met iedere teler bij die is aangesloten bij het collectief. Samen bereiken wij op deze manier de hoogste kwaliteitsnorm.

Daarnaast maken wij bij Kompany gebruik van certificeringen die onder andere de kwaliteitseisen borgen. Denk hierbij aan Global G.A.P., B.R.C., I.F.S. en Planet Proof. Het gaat niet alleen om de kwaliteit van het product zelf maar ook die van de ondernemingen. Zo werken wij aan een maatschappelijk verantwoorde organisatie.

waliteit, versheid, maatschappelijk verantwoord ondernemen en duurzaamheid zijn belangrijke onderdelen waar Kompany veel waarde aan hecht. In elke organisatie kom je deze woorden tegen. Bij Kompany kijken we naar wat deze woorden voor ons en onze klanten betekenen. Zo vinden wij dat de kwaliteitseisen die wij bij Kompany stellen er toe leiden dat we kwaliteitsproducten afleveren die betrouwbaar zijn. Een komkommer bijvoorbeeld hoort knapperig, fris en stevig te zijn. Daarnaast kijken wij goed naar hoe snel wij het product van de kas naar de klant kunnen krijgen.

Onze logistieke keten is er, in samenspraak met onze klanten, op gericht om ons product zo snel mogelijk bij de eindklant te krijgen. MVO en duurzaamheid zijn ook twee begrippen die wij belangrijk vinden om een langdurige samenwerking op te bouwen met onze partners. Zo investeren we in onze achterban en in middelen die het ons mogelijk maken ons werk nog beter en verantwoorder te kunnen doen.

Zachtfruit

Een tiental biomarkers zorgt ervoor dat aardbeien vers blijven na de pluk

E

en onderzoek uitgevoerd door wetenschappers van de Universiteit van Malaga (UMA), in samenwerking met het Instituut voor Landbouwen Visserijonderzoek (Ifapa) in Cordoba, het Max Planck Instituut voor Moleculaire Plantenfysiologie in Dresden en de Universiteit van Potsdam, heeft een tiental biomarkers in aardbeien gevonden die verband houden met het kwaliteitsbehoud van het fruit als het geplukt is. De bevindingen zouden nuttig kunnen zijn in de zoektocht naar een methode om de smaak, kleur en geur van dit bederfelijke product na de pluk zo lang mogelijk te behouden.

Het doel van de onderzoekers is om de unieke sporen te bestuderen, die specifieke cellulaire processen in de aardbei achterlaten. "We hebben metabolomics-analyses uitgevoerd, waarbij we met hetzelfde monster in één tijd gegevens van meer dan 500 componenten kunnen verkrijgen", zegt José Vallarino

van UMA, co-auteur van de in het tijdschrift Food Chemistry gepubliceerde studie 'Metabolic reconfiguration of strawberry fysiology in response to postharvest practices'.

De studie analyseerde aardbeien van vijf rassen, zo vertelde Vallarino aan Fundación Descubre, de Andalusische Stich-

de aardbeien gedetailleerd in kaart te kunnen brengen.

De wetenschappers analyseerden de metabole herconfiguratie in de aardbeien naargelang de verschillende naoogstbehandelingen die de sector toepast om de shelflife van dit fruit met uren of dagen te verlengen.

Wanneer het fruit aan de plant

ting voor de Verspreiding van Wetenschappelijke Kennis. De aardbeien werden op drie verschillende manieren bewaard: in koudeopslag, op een bewaarplaats met een hoog CO2-gehalte en ten slotte in een omgeving met ozon. Gedurende tien dagen werden gegevens verzameld met bio-informatische modellen om de verandering in

rijpt, nemen metabolieten zoals suikers toe, maar ook andere die zorgen voor een geur en kleur die aantrekkelijk zijn voor de zaadverspreiders, bijna altijd dieren. "Maar wanneer het fruit geplukt wordt, kan het zich niet meer voeden. Om de cellen in leven te houden, begint het dan een deel van de eerder opgeslagen verbindingen, zoals suikers,

te gebruiken door die beetje bij beetje af te breken. De hele configuratie van verbindingen begint dus veranderen”, legt Vallarino uit.

De onderzoeker van de Universiteit van Malaga wijst erop dat de resultaten, die na een maandenlange analyse van duizenden gegevens via metabolomics zijn bekomen, nog getoetst moeten worden in andere landen, andere seizoenen en onder verschillende omstandigheden.

Het uiteindelijke doel is om een manier te vinden om het bederfproces te kunnen beïnvloeden.

"Dit kan worden bestudeerd op genetisch niveau, waarbij de expressie van de controlerende genen wordt gemoduleerd, of op metabolietniveau, waarbij er ingegrepen wordt bij de accumulatie van verbindingen die verband houden met het bederf of waarbij de productie van de componenten die het fruit beschermen wordt bevorderd", aldus José Vallarino. 

Meloenen

VK en Duitsland importeerden minder meloenen Volgens gegevens van COMTRADE, het statistiekbureau van de VN, hebben zowel het Verenigd Koninkrijk als Duitsland in 2019 minder meloenen geïmporteerd dan in 2018.

H

et VK importeerde vorig jaar 164,62 mln kilo meloenen, 4,74% minder dan in 2018 (172,82 mln kilo). De Duitse import daalde met 6%, van 137,49 mln kilo in 2018 tot 129,23 mln kilo in 2019. Spanje daarentegen blijft de import verhogen, van 86,55 mln kilo in 2018 tot 94,53 mln kilo vorig jaar, een stijging van 9,22%.

DE GROOTSTE IMPORTEURS De globale meloenimport bedroeg vorig jaar 2.084,37 mln kilo. De Verenigde Staten voerden met 590,98 mln kilo het meest in, 28,35% van het totaal. Daarna volgden Nederland met 225,19 mln kilo (10,80%) en Frankrijk met 174,52 mln kilo (8,37%).

De top tien wordt vervolledigd door, in mln. kilo: 4. Verenigd Koninkrijk. . . . 164,62 (7,9%) 5. Canada. . . . . . . . . . . . . . . . 142,16 (6,82%) 6. Duitsland. . . . . . . . . . . . . . 129,23 (6,2 %) 7. Spanje. . . . . . . . . . . . . . . . . . 94,53 (4,53%) 8. Portugal. . . . . . . . . . . . . . . . 61,36 (2,94%) 9. België. . . . . . . . . . . . . . . . . . 40,03 (1,92%) 10. Italië: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 (1,92%) WAARDE VAN DE IMPORT PER LAND De globale meloenimport was vorig jaar

€1.583,93 mln. waard. De Verenigde Staten importeerden voor €344,11 mln. (0,582/ kg), Nederland voor €174,94 mln. (0,777 €/kg) en Frankrijk betaalde €166,73 mln.

(0,955 €/kg).

De top tien wordt vervolledigd door: 4. VK . . . . . . . . . €141,04 mln. – 0,857 €/kg 5. Duitsland. . . . €120,6 mln. – 0,933 €/kg 6. Canada. . . . . . €89,12 mln. – 0,627 €/kg 7. Spanje. . . . . . . €70,12 mln. – 0,742 €/kg 8. België. . . . . . . €43,97 mln. – 1,098 €/kg 9. Italië. . . . . . . . €35,71 mln. – 0,893 €/kg 10. Portugal . . . €34,56 mln. – 0,563 €/kg

EXPORTEURS De VS importeerden 281,88 mln. kilo meloenen uit Guatemala, 166,41 uit Honduras en 97,87 uit Mexico. 

Voor de volgende landen ziet de top 3 exporteurs er als volgt uit, mln. kilo: 1. Nederland Brazilië 83,39 Spanje 56,64 Costa Rica 33,92 90

AGF Primeur 7/8 • 2020

2. Frankrijk: Spanje 122,13 Marokko 39,81 Senegal 3,73

3. Verenigd Koninkrijk Brazilië 54,94 Spanje 52,91 Honduras 17,61

4. Duitsland: Spanje 75,17 Brazilië 20,47 Costa Rica 11,45

5. Spanje: Brazilië Senegal Marokko

66,4 12,32 5,28

AGF-er buitenland

Rein Burger, purchasing manager DG69

“We hebben hier de ruimte” Afgelopen juni begon Rein Burger, purchasing manager DG69, te klussen in zijn nieuwe huis in Planina (bij Postojna), een klein dorpje een half uur rijden ten zuiden van de Sloveense hoofdstad Ljubljana.

Sinds november 2019 werkt hij voor het Sloveense AGF-handelsbedrijf DG69. Rein (53) heeft als inkoper veel ervaring in bio-AGF en vindt in Slovenië een nieuwe uitdaging. “De markt is met twee miljoen inwoners vrij klein maar onze ambities zijn groter: Oostenrijk, Kroatië en Italië liggen op korte afstand en zijn zeer interessante markten voor ons. Ook Duitsland ligt slechts op 3 uur rijden.”

Eigenaren DG69 Mihaela en Franci Marolt met inkoopmanager Rein Burger (r)

V

ia de paprikahandel kwam bij in contact met DG69. “Ik was ooit op zoek naar iemand die Israëlische paprika bestemd voor Duitsland kon verpakken zonder dat ik ze eerst naar Nederland hoefde te slepen.

Dat is nooit van de grond gekomen, maar DG69 werd een klant van me. Van daaruit is het balletje heel langzaam gaan rollen.

Tussen het eerste gesprek en mijn eerste werkdag zat dik anderhalf jaar.”

DG69 heeft het hoofdkantoor in Slovenië.

In de afgelopen jaren is flink geïnvesteerd technologie en automatisering. Onder het merk Eko Bio Organic voeren ze meer dan 50 soorten verse groenten en fruit. DG69 kan eigenlijk alles leveren wat een gezon-

de keuken nodig heeft, zowel biologisch als regulier. De producten zijn in de meeste winkelketens in Slovenië verkrijgbaar, bijvoorbeeld Spar, Mercator, Leclerc (onder huismerk) en ook bij enkele kleinere lokale leveranciers. Daarnaast exporteert DG69 momenteel producten naar Zuidoost-Europa. De ambitie is om partners over heel Europa te vinden, zowel voor inkoop als voor verkoop. “Mijn werkzaamheden bestaan voor 95 procent uit inkoop van Europese groente en fruit, 5 procent is verkoop. Verreweg het grootste deel van onze omzet komt van verkoop aan supermarktbedrijven in Slovenië en Kroatië. In principe is het motto: Wat de klant zoekt, krijgt hij, maar nadruk ligt wel op citrus,

seizoensfruit en vollegrondsgroenten. In Slovenië zelf wordt weinig groente geteeld, dus het meeste daarvan is import. De mensen hier geven relatief een groot deel van hun inkomen uit aan voedsel en daar willen ze ook kwaliteit voor terug. Mensen verwerken ook veel voedsel zelf en er is veel aandacht voor gezondheid. Je kunt hier dus niet met klasse II aankomen.”

De stap om naar Slovenië te emigreren, heeft te maken met ruimte en rust. Rein: “Files? Ja, ik heb er vorig jaar in augustus nog één gezien. Dit land is niet zo gestrest in vergelijking met Nederland. Op een oppervlakte vergelijkbaar met half Nederland wonen we hier met 2 miljoen inwoners, dus er is veel ruimte. De natuur is prachtig en er zijn veel toeristen. Mijn vrouw is van plan om hier een bed en breakfast te beginnen als we eenmaal goed gesetteld zijn.”

De mentaliteit van de Sloveniërs past Rein wel. “De mensen hier zijn wat meer verdraagzaam en bescheiden. Zeker niet zo direct als we in Nederland zijn, zelf ben ik dat wel dus dat is wennen, net als de bureaucratie. Afspraken maken gaat in Slovenië ook iets anders. Als iemand een afspraak maakt voor een bepaalde tijd, moet je niet vreemd opkijken dat ie 2-3 uur later komt.

Da’s heel gewoon.” Aan het beslechten van de taalbarrière wordt hard gewerkt. “Dat lijkt in niets op wat wij gewend zijn. Er zijn bijvoorbeeld zes naamvallen, de werkwoorden en persoonsnamen hebben per naamval een andere uitgang en daarnaast kennen ze enkelvoud, dubbelvoud en meervoud…. Iets dat ik niet in een jaar onder de knie zal krijgen.“

In zijn vrije tijd geniet Rein van de omgeving. “Het is een prachtig land en de natuur is geweldig. In de winter kan je hier best aardig skiën en daarna rijd je in een uurtje naar een terras aan de Adriatische kust.”

Rein kent het land al vanaf 1997, dus het is niet helemaal een sprong in het diepe. Enkele dingen zal hij wel missen: “Het went allemaal snel maar de kaas uit de supermarkt, die is echt niet te eten. En over een jaar of twee zal ik vast ook weer eens een zoute haring willen proeven, denk ik”, besluit Rein. (ML)  rein@dg69.si

Tips voor deze rubriek zijn welkom op marjet@ agfprimeur.nl

AGF Primeur 7/8 • 2020

91

AGF-ster

AGF’ster van het eerste uur zwaait na 48 jaar af

Niet bang voor de groentemannenwereld Het bankwezen was haar te braaf en saai, maar een stoere baan bij een groothandel in citrus en bananenrijperij leek Anja Luters wel wat toen ze in 1972 haar Mbo-opleiding afrondde. De keus voor de AGF-branche in plaats van bank, ze kon bij beide terecht, bleek de juiste. Ze heeft de AGF-sector nooit verlaten ondanks dat ze het af en toe aan de stok kreeg met groentemannen. “Als de emoties hoog opliepen, kon het er soms heftig aan toe gaan tot schreeuwen en schelden aan toe. Maar eenmaal opgelost, werd alles gelukkig weer snel vergeten”, lacht Anja.

“Ook ik kon wel eens boos worden hoor, wanneer ze niet reëel waren.”

H

aar eerste baan was bij groothandel Van Eeuwijk Van Campen waar ze bijna 25 jaar werkte. “Ik had het meteen naar mijn zin, lekker relaxed en een echte mannenwereld. Ik was er de eerste vrouw in het bedrijf en bleef dat ook. Het was een hecht familiebedrijf waar ik me heel thuis voelde en waar ik veel waardering kreeg. Mijn dag startte ’s ochtends met een kop koffie aan de keukentafel van de eigenaar. Mijn werkzaamheden waren allround: van boekhouding, verkoop tot inkoop. In de loop der tijd bouwde ik er fijne en goede contacten met klanten op, een aantal daarvan zijn altijd klant gebleven.” Hoewel Anja er graag tot aan haar pensioen had willen blijven, besloot de eigenaar in 1997 met het bedrijf te stoppen. “Heel jammer, ik had hier al mijn passie voor AGF en klanten gevonden.

Mijn herinneringen aan de familie van Eeuwijk en personeel zijn zo mooi.” Anja kon vervolgens aan de slag bij AGF-groothandel Smetsens. Zij hadden een breder assorti92

AGF Primeur 7/8 • 2020

ment en zo deed Anja veel kennis op over groenten en exoten. Ook bij Smetsens had ze het naar de zin en er werden nieuwe klanten in Duitsland gevonden maar helaas betekende een faillissement in 2008 het einde van de groothandel. Anja werd daarna door de Gebrs van Aarle benaderd. “Veel klanten volgden me naar Gebrs van Aarle, vooral die uit Limburg en Brabant. Ik had het er heel goed naar mijn zin en heb me opgewerkt tot hoofd verkoop. Echter ben ik na zes jaar en zes maanden er op niet zo’n leuke wijze vertrokken, dat had ik nooit verwacht. Via klanten kwam ik aanraking met de firma Postuma AGF uit IJsselmuiden en kon daar aan de slag. Veel dank aan Erik Postuma dat ik bij hem de kans kreeg om accountmanager Brabant en Limburg te worden. Zo kon ik er weer zijn voor mijn relaties en klanten. Postuma AGF is een heel prettig en modern bedrijf. Ik kwam tussen fijne collega’s terecht en kon goed

opschieten met de buitendienst en heb ik nog veel bijgeleerd.”

Door de jaren heen heeft Anja veel zien veranderen in de branche. “Doordat mensen meer zijn gaan reizen, veranderde het AGF-aanbod mee zodat er tegenwoordig véél meer soorten groenten en fruit op de markt zijn. Champignons en paddenstoelen bijvoorbeeld, deze zijn nu niet weg te denken maar waren 40 jaar geleden nog vrij onbekend en onbemind.” De AGF-wereld is ook minder ‘macho’ geworden. “In de sales zijn het nog altijd vooral mannen maar in de klantenkring is er in de loop der jaren al best veel veranderd. Zeker toen de gemakstrend doorzette, zijn er meer vrouwen in de branche gaan werken.”

Anja kon zich goed staande houden in de wereld waarin elke ochtend het elke dag weer waargemaakt moet worden. Anja: “Ik heb van alles meegemaakt van ondernemers met prachtige winkels tot ondernemers die het niet zo goed begrepen hadden. Maar ik ben er altijd voor iedere klant geweest. Weet je, het is altijd mijn passie geweest. Ik heb veel met ze meegemaakt in de loop van de jaren. Verdriet, plezier, we deelden het met elkaar. Sommige klanten ken ik al drie generaties. Ik ben er trots op dat ik ruim 48 jaar in de AGF-branche heb gewerkt, een enorme band heb opgebouwd heb en zoveel lieve en leuke mensen heb ontmoet waar ik zoveel goede herinneringen aan heb gehad en nog heb.”

Afscheid nemen van de sector in coronatijd is niet leuk. “Een afscheidsreceptie was helaas niet mogelijk en ik had graag persoonlijk afscheid van iedereen genomen.

Gelukkig heb ik wel veel berichtjes en belletjes van klanten en oud-collega’s gekregen wat me heel goed doet”, besluit Anja die nu vooral gaat genieten van haar inmiddels éénjarige kleinkind. (ML)  rluters@hotmail.com

Tips voor deze rubriek zijn welkom op marjet@ agfprimeur.nl

REGISTREER JE ONLINE MET CODE:

2014 15, 16 & 17 SEPT 2020 JAARBEURS UTRECHT | HAL 7, 8 EN 9 HET EERSTE HYBRIDE VERPAKKINGSEVENT VAN DE BENELUX

WWW.EMPACK.NL

@EMPACKNL

EMPACKNL AGF Primeur 7/8 • 2020

93

Ketensamenwerking

Korte keten mét supermarkt: moetje of mogelijkheid?

Op werkbezoek bij de teler

Promotieborden stonden bij telers langs de weg

Na ruim twee jaar proberen, trok De Proefschuur in februari de stekker eruit. Het betrof een korte keten opgezet door een vijftigtal boeren en tuinders op Voorne-Putten. De omzet uit lokale AGF-verkoop over zo min mogelijk schijven wilde maar niet écht stijgen. Opvallend: de tomaten, komkommers, aardappelen en nog heel veel meer producten uit de kas of van het land lagen in de supermarkt én dus niet in de boerenwinkel of een stalletje langs de weg. Dat laatste, misschien ietwat kneuterige imago, kleeft namelijk nog wel eens aan ‘de korte keten’. Wil een nieuwe korte-keten-poging wél snel rendabel worden, dan is er volume nodig. De vraag is nu of hiervoor de supermarkt de enige optie is.

O

ver die laatste vraag zijn de meningen verdeeld, zo bleek op 3 juli tijdens een door De Proefschuur speciaal belegde bijeenkomst om de ervaringen te delen met voor- en tegenstanders van het fenomeen dat zeker tijdens de coronacrisis weer helemaal hip en happening is geraakt. “Onze benadering van de supermarkten is uiteindelijk niet echt een succes geweest”, concludeerde Leen Marion, aardappelteler en penningmeester, al vrij snel. Het werd op de vrijdagmiddag dan ook ‘geen viering van het behalen van één miljoen euro omzet’, zoals gespreksleider Jan Willem van der Schans, namens Wageningen University & Research actief bezig met (korte) agro-industriële ketens, het samenvatte. Doel van de bijeenkomst was vooral om lering te trekken uit het pionierswerk van De Proef94

AGF Primeur 7/8 • 2020

schuur zonder daarbij ‘iedereen de hoop te ontnemen op een geslaagde nieuwe poging’.

Prijzenswaardig, omdat ook gekozen had kunnen worden om stilletjes te stoppen en kennis niet verder te delen. Toch zal een nieuwe groep ondernemers na het verhaal van De Proefschuur wel twee keer nadenken alvorens als korte-keten-concept toch weer in zee te gaan met de supermarkten.

DE FORMULEMANAGER Dat in de aanloop naar de officiële start van De Proefschuur in het najaar van 2017 toch voor de supermarkt werd gekozen, had een aantal redenen. De belangrijkste was daarbij dat er volgens de ondernemers volume nodig was om met succes een rendabele korte keten op te zetten. De logistieke kosten lopen anders namelijk al snel de spui-

In de winkel in gesprek met de klant

De Proefschuur in het kort Op 28 oktober 2017 ging De Proefschuur van start als ‘korte keten’ op Voorne-Putten. Onder het motto ‘Lekker vers & van dichtbij’ lagen ruim twee jaar lang ‘gezonde en heerlijke producten’ die op Voorne-Putten werden geteeld bij lokale franchise supermarkten in het schap en in de winkel bij teler Vers van Voorne. Uiteindelijk 52 boeren en tuinders van over het hele eiland sloten zich aan in een coöperatie die op professionele wijze volledige in eigen beheer de supermarkten op het eiland ging voorzien van groenten, fruit en later zelfs bewerkte producten waaronder kaas.

Toen van 2018 naar 2019 de omzet niet bleek te zijn gestegen, zagen de ondernemers geen perspectief meer om door te zetten. Op 6 maart 2020 werd officieel gestopt met de activiteiten.

gaten uit, waardoor horeca als afzetmarkt bijvoorbeeld al snel in de voorbereiding afviel. “De vrachtwagen moet vol zijn, wil je de kosten laag houden”, aldus Leen. Maar zelfs met volle vrachtwagens werd het al snel moeilijk. “Voorstanders van de korte keten wijzen graag op hoe efficiënt een korte keten is, maar wij hebben aan den

Promotie maken in de lokale Jumbo

lijve ondervonden hoe efficiënt de huidige keten is. Daar valt als relatief kleine speler, ondanks een in potentie 200.000 consumenten sterke afzetmarkt op Voorne-Putten, niet tegenop te vechten.”

Hoewel volgens Leen telers soms denken ‘veel te weten van de keten na de oogst’, is dat vaak verre van het geval. Om die reden had De Proefschuur volgens hem achteraf bezien in de voorbereidende fase ‘een retailspecialist’ in de arm moeten nemen.

“Daarmee hadden wij nog veel meer problemen kunnen tackelen.” Nu werd door De Proefschuur vooral gebouwd op gesprekken met lokale supermarktfranchisers. Bij niet-franchisers kwam men helemaal niet binnen. Naast het in de arm nemen van ‘een retailspecialist’ werd ook het belang van goede contacten met de ‘formulemanager’ bij de supermarkten besproken. Dat is immers de persoon die werkt aan het verbinden van teler en consument door middel van verhalen, ook een van de doelen van De Proefschuur en veel andere korte-keten-initiatieven.

CATERAARSCONTRACT Het binden van afnemers was dus niet eenvoudig, maar dat was in eerste instantie ook het vinden van genoeg boeren en tuinders niet. Dat er uiteindelijk 52 van hen aansloten, was niet vanzelfsprekend.

Helemaal in het begin waren het er maar

twee, achteraf vanwege de gekozen aandelenstructuur waarmee de coöperatie, want dat was De Proefschuur, startkapitaal wilde vergaren. Na het met een factor vijf naar beneden bijstellen van het instapbedrag, volgden uiteindelijk genoeg ondernemers om meer dan de helft van het AGF-areaal van Voorne-Putten te vertegenwoordigen én samen met ook subsidie vanuit de provincie en gemeenten genoeg geld in kas te hebben om het in ieder geval één jaar uit te zingen zonder één cent omzet.

Over gemeenten en provincie gesproken, bij beleidsmakers is er veel enthousiasme voor nieuwe initiatieven merkte men bij De Proefschuur. Wel zouden de ondernemers graag zien dat naast gretig uitdelen van subsidie voor nieuwe projecten, veelal start-ups, ziet Jan Willem, er ook meer gekeken wordt naar het ondersteunen van bestaande initiatieven. Leen gaf daarbij een treffend voorbeeld. Hij vertelde over het aanhalen van de banden met de gemeente.

“De wethouder hadden wij al snel overtuigd, dus dat was mooi, maar ons product ook binnenbrengen bij de gemeentelijk bedrijfskantine bleek al moeilijk. Terwijl wij juist zoveel behoefte hadden aan omzet, en niet enkel subsidiegeld, was het opzeggen van het lopende contract met de cateraar te veel gevraagd. Laat je echter niet door zo’n contract tegenhouden”, adviseerde Leen mensen met korte-keten-plannen.

Een lokaal AH-schap met komkommers met Proefschuursticker

Dat gepoogd werd bij de bedrijfskantine binnen te komen, laat zien dat De Proefschuur niet louter de supermarkt wilde bedienen, maar ook de markt van cateraars.

De Proefschuur had ook, een weliswaar kleine, omzet bij restaurants. De vraag of deze multi-channel-benadering slim was of juist niet, werd tijdens de bijeenkomst niet breed besproken.

SAMEN IN ÉÉN SCHAP Op 28 oktober 2017 werd officieel gestart, maar eigenlijk was toen al in één supermarkt proefgedraaid. Achteraf cruciaal om, zelfs na uitvoerig voorbereiden, nieuwe problemen te ondervangen. “Wie had er bijvoorbeeld gedacht aan condensvorming in aardappelzakjes? Wij niet direct”, bekende Leen. “Supermarkten willen echter veelal verpakt product en dus moesten wij daarin mee.” Uiteindelijk bleek een perforator een goede tijdelijke oplossing die de aanschaf van een dure verpakkingsmachine overbodig maakte. Wel vroeg de extra verpakkingsstap (weer) extra tijd van de teler die het toch al druk heeft met vaak overvolle dagen. De Proefschuurondernemers wilden echter geen concessies doen aan kwaliteit.

“Om met de retail te kunnen werken, moet je professioneel zijn, zijn wij van mening.

Per week ging er zestig uur arbeid in De Proefschuur zitten om alle logistiek goed te regelen en ook hebben we een accountmanager in dienst gehad.”

AGF Primeur 7/8 • 2020

95

Ketensamenwerking

De consument werd op de hoogte gehouden van wat er aan aanbod was, zoals hier snackkomkommers medio februari 2020

Vanuit de franchisers kreeg De Proefschuur overwegend positieve feedback op onder meer de flexibiliteit en betrokkenheid (soms misschien zelfs té, aldus een zelfkritische Leen), de versheid en de korte lijnen.

Toch betekende die positieve feedback niet dat De Proefschuur daarna vrij spel kreeg in het AGF-schap in de lokale supermarkten, integendeel. “Het is ons niet gelukt om de concurrentie in het schap te vervangen.

Wij hebben altijd naast de concurrentie gelegen, dus was het nodig om een eigen module te ontwikkelen en ons te onderscheiden. Supermarktondernemers kozen soms zelfs ook om het product ‘uniek te maken’ door er een paar cent bovenop te doen, maar dat had vaak dalende verkoopcijfers tot gevolg en had alleen daarom al niet onze voorkeur.”

STUKJE LOKAAL AL SNEL GENOEG Op alle mogelijke manieren is door De Proefschuur aan promotie gedaan, van tv-schermen in de supermarkt tot vloerstickers, van borden bij de telers op het erf tot kant-en-klare modules om de supermarktondernemer te laten gebruiken op de sociale media én zelfs tot aan het ‘tackelen van mensen in de winkel’, zoals Leen het gekscherend noemde. “In gesprek komen met de consument in de winkel viel ons niet mee. Door alle boodschappenlijstjesstress 96

AGF Primeur 7/8 • 2020

liepen mensen ons gewoon straal voorbij.

Pas na afloop, na de kassa, lukte het soms met mensen in gesprek te komen.”

De franchiser bleek graag aan de slag te gaan met lokaal product en ook goed te willen helpen met promotie, maar één stukje lokaal was soms helaas al genoeg. “Interesse in een compleet lokaal AGF-aanbod bleek vaak een brug te ver. Toch was dat voor ons wel de manier geweest om volume te krijgen en onze logistiek zo efficiënt en kostentechnisch rendabel mogelijk te houden. In de tweede helft van 2019 hebben we daarom gekozen om ook bewerkt product erbij te pakken en zelfs kaas, uit de Hoeksche Waard.”

ALGORITMES IN DE WAR Naast een breed assortiment kunnen bieden, is het ook belangrijk om jaarrond te kunnen leveren merkten ze bij De Proefschuur. “Tien maanden wel bloemkool van De Proefschuur en twee maanden niet bracht alle algoritmes in de supermarkt op hol”, aldus Leen. “Het zijn inmiddels allang niet meer de mensen die aan voorraadbeheer doen, maar computers en dus moet alles daarop aansluiten. Denk dus niet dat je zonder barcode met je product de supermarkt nog in komt. Ook om die reden ontkom je vaak niet aan een (dure) verpakking,

Het verhaal van De Proefschuur werd op 3 juli gedeeld in een boerenschuur. Meer korte keten kan niet

want een sticker op naakt product is soms nog veel ingewikkelder vanwege al het papierwerk wat daarbij komt kijken.” Om over certificeringen nog maar te zwijgen.

“Al onze telers waren GlobalGAP gecertificeerd, maar de wildgroei aan certificeringen en alsmaar strenger wordende eisen op dat vlak maakt het voor kleine telers wel erg moeilijk en kostbaar.”

Als een product met een bij uitstek breed, jaarrond assortiment springen tomaten eruit. Toch was juist dat product voor De Proefschuur nooit een succes. “De kwaliteit was goed en het aanbod gigantisch, maar gewoon een paar pallets doen is ons nooit gelukt”, gaf Leen aan. Dat De Proefschuur hier ‘op contract’ werkte en niet kon meebewegen in de vrije markt, hielp niet mee, zo gaf een van de kasgroententelers binnen De Proefschuur, Jan Varekamp, aan. “Een actie doen als de markt met grote volumes onder druk stond en dan tegen een lagere prijs toch volumes ‘wegduwen’ was nooit echt aan de orde. Voor de teler is zo’n lage prijs niet leuk, maar voor de hele coöperatie was het wel de manier om een voet tussen de deur te krijgen bij de supermarkt. Het ‘verlies’ van leveren aan een lage prijs zouden wij als telers met z’n allen hebben kunnen opvangen, de ene keer bij tomaat, dan weer bij een ander product, maar met als gevolg

Tomaten waren er jaarrond, toch bleek verkoop van grote volumes via De Proefschuur lastig

wel grotere volumes.” De supermarkt liet de grote producten van De Proefschuur toch vaak liggen o.a. om bovengenoemde redenen en ging voor kleinere producten met kleinere volumes. Aardbeien leverde De Proefschuur niet, maar zomerkoninkjes zijn dan weer een product waarmee supermarkten makkelijk in grote volumes raad weten, aldus Jan Willem. “Aardbeien kun je overal binnenrijden.”

KORT? Waar jaarrond teelt niet mogelijk was, zou importeren een optie kunnen zijn geweest om het de supermarkt makkelijk te maken.

Die wil namelijk het liefst zo min mogelijk wisselen van leverancier. Maar net als op het vlak van de logistiek is hier het probleem dat grote importeurs simpelweg te efficiënt zijn om tegenop te boksen. “Op dat moment ben je zelf een kleine handelaar en je kunt je ook afvragen of het dan nog ‘een korte keten’ is”, aldus Leen. Daarmee sneed Leen een van de basisprincipes van ‘een korte keten’ aan, maar wat is ‘kort’?

Volgens de een ‘van de tuin af’ rechtstreeks kasgroenten leveren aan de supermarkten in buurland Duitsland, terwijl voor de ander verkoop op het bedrijf zelf pas écht kort is. Franchisers in Rotterdam vonden product van Voorne-Putten bijvoorbeeld al niet meer ‘lokaal’ en dus ging afzetten bij

supermarkten daar voor De Proefschuur niet door.

Geopperd werd door Jan Willem, onderzoeker op het gebied van korte ketens, om daarom in het vervolg misschien te zoeken naar een gesloten keten, waarbij het vooral zaak is het aantal primaire producenten én het aantal schijven te beperken. Binnen komen bij de retailserviceproviders die de supermarktketens beleveren zou dan een goede optie kunnen zijn, al is die keten al snel niet meer ‘kort genoeg’ voor volgers van de strikte definitie. Coöperatie Het Groene Hart bewandelt al tien jaar wel deze weg en hierdoor liggen onder de merknaam ‘Streek’ overwegend zuivelproducten in de schappen bij supermarkt Hoogvliet. Deze retailketen heeft uitsluitend winkels in de driehoek Amsterdam-Utrecht-Dordrecht.

Er is op strategisch niveau kennelijk overeenstemming binnen Hoogvliet dat ze zich kunnen onderscheiden van landelijke supermarkten door samen te werken met een streekgebonden initiatief als Groene Hart, analyseert Jan Willem. “De Proefschuur heeft een dergelijke strategische afstemming met de supermarkten actief in hun verzorgingsgebied helaas nooit kunnen bereiken.”

Alle telers leverden samen een gevarieerd aanbod

Los van de supermarkt zijn er ook ondernemers bezig om te kijken of bij een nieuwe poging de pijlen niet gericht dienen te worden op cateraars in o.a. ziekenhuizen en bejaardentehuizen. Hier is ook volume/ omzet te behalen, zelfs in Nederland, misschien wel het moeilijkste land om groenten en fruit met meerwaarde te verkopen vanwege de grote nadruk op prijs en het procentueel lage aandeel van het inkomen dat in Nederland naar voeding gaat. Er enkel op wijzen dat ‘de Nederlander beter opgevoed moet worden over een eerlijke prijs voor producten’ zou te makkelijk zijn en dat weigeren korte-keten-ondernemers met idealen dan ook te doen. Zij blijven denken in mogelijkheden, zelfs ondanks alle obstakels op de weg naar supermarkten of om het even welk ander afzetkanaal waar de praktijk vaak weerbarstiger is dan de theorie. (TT)  service@deproefschuur.com

AGF Primeur 7/8 • 2020

97

Groenten

Joop Litjens, Litjens Venkel:

“In Nederland is nog een wereld te winnen met venkel” Venkel is een opvallende groente, qua smaak, geur en typisch uiterlijk: de witte bol met daarop uitstekende groene stengels en in het midden jong topgroen in de vorm van ‘veertjes’. Helaas zaten die looks de afzet van venkel de afgelopen twee droge seizoenen in de weg. Ook al zijn de stengels mooi groen en fris, de veertjes donzig, zijn de bladen mooi wit en geeft de venkel het anijsaroma mooi af, zonder de typische bolvorm is er geen plek voor venkel in het schap van de retailer.

V

oor consumenten maakt de vorm niet eens zoveel uit, zegt Joop Litjens van Litjens Venkel. Dat bleek afgelopen seizoen door de actie #hetezomeroogst. Door extra promotie verviervoudigde de verkoop van platte venkel en de ervaring leert dat, wanneer de consument eenmaal bekend is met venkel, ze dit vaker gaan gebruiken. Toepasbaarheid in de keuken is heel breed.

Litjens Venkel is met 60 hectare Nederlands grootste venkelteler. Na jaren van groei zet hij dit jaar in op stabiliteit. “Ik ben eigen98

AGF Primeur 7/8 • 2020

lijk de enige vaste kracht in het bedrijf en met deze omvang gaat dat nog goed. Verdere groei zou een heel ander bedrijfsmodel betekenen”, vertelt Joop. De teeltproblemen in de afgelopen twee jaar betekenen ook een rem op nieuwe ontwikkelingen. “Ik hoop dat we dit keer een normaal seizoen kunnen draaien. Dit jaar werken we daarom meer met planten als uitgangsmateriaal in plaats van zaad om voor leveringszekerheid te zorgen. Nee hoort de retail namelijk niet zo graag. Verder proberen we de teelt zo goed mogelijk te sturen. De warmte kun

je echter maar beperkt sturen, juist dat zorgt voor problemen in venkel. Het is een tweejarige plant die in warme periode snel overschakelt naar overlevingsstand. Hierdoor versnelt de groei en krijgt de plant niet zijn typische bolvorm maar wordt langer en platter. Dan voldoet deze niet meer aan de afgesproken specificaties en accepteert de retail ze niet meer. Heel zuur, met de kwaliteit van het product is helemaal niets mis.”

Dat de vorm van venkel allesbepalend is voor de verkoop, gaat niet op volgens Joop.

Met het juiste verhaal zijn consumenten bereid om een andere vorm te accepteren.

Dat bleek vorig jaar tijdens de actie #hetezomeroogst van het ZLTO. Die zorgden ervoor dat een deel van de doorgeschoten venkel als actieproduct bij een aantal supermarkten kwamen te liggen, compleet met promotiemateriaal. “De verkopen verviervoudigden en dat zegt wel iets over het product venkel. Het is iets waar retailers

De pas geooste venkel wordt op de transportband gelost voor verdere verwerking

Verwerkingshal van Litjens Venkel

Medewerkers schonen de venkel door de buitenste bladen te verwijderen

Nog een laatste douche en kwaliteitscontrole

mee op kunnen vallen en zich mee kunnen onderscheiden”, aldus Joop.

Als teler heeft Joop zich altijd sterk gemaakt om de afzet van het product te promoten “Venkel heeft een gezond imago en bij de teelt worden nauwelijks gewasbeschermingsmiddelen gebruikt, dus wat wil je nog meer? Samen met Fossa Eugenia hebben we er een aantal jaar hard aan getrokken om de consumptie omhoog te krijgen en daarvoor onder andere een eigen website www.venkel.nl met informatie en recepturen ontwikkeld. In Nederland is nog een wereld te winnen. Zelf heb ik op heel wat boerenmarkten en open dagen gestaan.

Daar zie je twee type consumenten. Degene die geheel onbekend zijn met venkel en degenen die het kennen en enthousiast zijn over alle mogelijkheden. Die laatste hoef je over venkel eigenlijk niets meer te vertellen. Supermarkten zijn bij machte het product groot te maken. In Zuid-Europa wordt er erg veel venkel geteeld en gegeten. Italianen eten jaarlijks gemiddeld 8 kilo. De Nederlanders eten gemiddeld nog geen 100 gram.” Dat moet eigenlijk kansen bieden.

De markt voor Nederlandse venkel is volgens Joop qua areaal en afzet stabiel. De prijzen zijn grillig en kunnen variëren tus-

sen de 20 cent en 2 euro. Dat was ook de reden dat hij de klokverkoop vaarwel zei en naar Fossa Eugenia overstapte om gezamenlijk meer grip te krijgen op de afzet.

Joop: “Ik teel 100 procent venkel, dus moet ik een basis hebben om op te telen. Ik wil ook mee kunnen denken over hoe we dat aanpakken. Fossa Eugenia doet de vermarketing en is met de ontwikkeling naar retailkanaal bezig. We verwerken alle venkel op het bedrijf, hebben allerlei verpakkingsmogelijkheden en kunnen flexibel en nagenoeg aan alle eisen van retail voldoen.”

Bij veel Nederlandse supermarkten ligt venkel jaarrond in het schap maar is de schapruimte klein. Buiten het Nederlandse seizoen is Italië de grote leverancier. De teeltgebieden schuiven door het jaar van het zuidelijkste puntje naar het noorden op. In de zomermaanden wordt het echter te warm en kan Litjens Venkel het gaatje in de productie opvullen. Dat startte in 1994.

“Mijn ouders hadden een varkenshouderij en ik wilde graag iets voor mezelf gaan doen. Venkel en prei zijn toen de revue gepasseerd maar venkel werd mijn ‘dingetje’. Het is een mooi product en qua teelt en oogst in Nederland vrij onbekend. Dat trok me wel, je kunt er iets in betekenen.”

Het lukte Joop om de venkelteelt goed op te zetten. In 1998 trok hij personeel aan om venkel te rooien en vervolgens kon hij na een aantal jaren overschakelen op mechanisatie. Het areaal groeide door de jaren heen van 3 naar 10 en toen naar 60 hectare. De teelt blijft weersafhankelijk maar verder heeft Litjens Venkel alle processen geoptimaliseerd om te komen tot een zo vers kwaliteitsproduct. Een uur na de oogst ligt het product in de verwerkingshal waar het wordt gekoeld, schoongemaakt, gesorteerd en verpakt op wens van de klant. Dit verhoogt de houdbaarheid in de keten aanzienlijk. Mits gekoeld is venkel een week houdbaar. Daarna blijft het product ook goed maar gaat de typische smaak achteruit. “Dat we alles in onze eigen loods kunnen verwerken, sorteren en prepareren is een groot voordeel en maakt ons zeer flexibel. De laatste vijf jaar hebben we flink geïnvesteerd in service verlening en ICT en werken heel klantgericht. Klantenorders passen naadloos in ons systeem. Dat houdt lijntjes zo kort mogelijk en hierdoor kunnen we goed inspelen op wensen van de klant”, besluit Joop. (ML)  info@litjensvenkel.nl

AGF Primeur 7/8 • 2020

99

Diversen

Tekort aan toeristen dwingt drugsdealers om groenten te verkopen

D

e drugsdealers die in het Indiase Goa wonen, zijn tijdens de uitbraak van het coronavirus ander werk gaan doen om in hun levensonderhoud te voorzien. Verschillende mensen zijn werkloos geworden door de lockdown waarbij het land social distancing maatregelen en verschillende andere beperkingen aan de dagelijkse

activiteiten heeft opgelegd. De bevolking werd geconfronteerd met een financiële crisis en gingen alledaagse banen zoeken aan om de eindjes aan elkaar te knopen tijdens de strijd tegen COVID-19.

De drugshandelaren in Goa die vooral leefden van de verkoop van verdovende middelen aan toeristen vormden daarin geen

uitzondering. Sommigen van hen begonnen auto's te wassen, anderen zijn groenten en fruit gaan verkopen. Dr. Ravindra Patil, een arts die werkzaam is bij het Centrum van Drugsbehandeling in een ziekenhuis in Mapusa, zei dat twee reguliere bezoekers van het centrum gezichtsmaskers zijn gaan maken.

Patil: "Ik ben blij dat ze een alternatieve bron van inkomsten hebben gevonden. Sommigen werken zelfs als bouwvakkers. We zijn blij om te zien dat ze gelukkig zijn met hun werk. "

www.sortindus.be www.optimum-sorting.com

luc@sortindus.be alexander@sortindus.be

+ 32 475 89 15 22 + 32 495 36 36 38

Wouw Agro

WWW.STAPELBED.COM

akkerbouw opslag koeling wassen uitzouten sorteren Kruiningen ۰ Ronald van de Wouw ۰ 06-5374302

Metalen stapelbare bedden, als enkel of als dubbel bed

v.a.

E 59,-

Kwaliteit: Hufter- en Hooligan proof!!

SPECIALIST IN GEBRUIKTE AGF MACHINES

Metalen nieuwe lockerkasten

Kwalitatieve en gecontroleerde machines +800 machines op voorraad

• hang-leg • SNF norm

TE KOOP: Concept Engineers breuk- en optische defect sorteerder voor wortelen Bouwjaar: 2012 Capaciteit: 15.000 kg/uur Nieuwprijs: € 260.000 Staat: z.g.a.n. (zeer weinig gebruikt) Onze vraagprijs: € 69.500

Een-deurs kast 45x50x185

á

E 89,-

Twee-deurs kast 60x50x185

Machines voor: Zaaien Oogsten Wassen Sorteren Verpakken Transporteren

á

E 119,-

Kantinetafels & Stoelen Matrassen & Kussens

Industrieweg 30B 2382 NW Zoeterwoude Tel: 071-5230184 info@stapelbed.com WWW.STAPELBED.COM

Overtollige machines? Bied ze aan!

Stapelbed com pr4 NL VS2 geel.indd 1

100

AGF Primeur 7/8 • 2020

20-4-2020 12:51:08

H o e i s# #h #e t m e t

Jos de Boer, De Boer Westwoud:

“Na 40 jaar strijd in de peen is het klaar"

Jos de Boer (r) gaf het stokje door aan de volgende generatie, zijn neef Rick (l) en zoon Willem (m)

Na 40 jaar strijd in de peen is het klaar voor Jos de Boer van De Boer Westwoud. De verantwoordelijkheid voor zijn bedrijf ligt definitief in de handen van de volgende generatie, zijn zoon Willem en neef Rick, ook dochter Noortje is er werkzaam. De betrokkenheid blijft. “Weet je, wanneer je een familiebedrijf hebt, heb je levenslang maar dat geeft niet want ik hoef niet achter de geraniums te gaan zitten en mag nog overal komen. Dan staat de koffie klaar, wat wil je nog meer?”, vertelt Jos. “Bovendien is het mijn hobby.”

D

e laatste twee jaren opereerde Jos eigenlijk al vanaf de achtergrond. Het grote verschil met dit jaar is dat “die jongens eerst nog vroegen: “Zullen we het doen?” Nu doen ze het gewoon.” Handel in peen blijft spannend. Zeker tegenwoordig is het vechten om ertussen te komen en zijn de marges flinterdun. Vergissingen kun je je niet veroorloven. Een heel andere situatie dan toen Jos in 1980 met het spoelen van wortelen begon, blijkt uit zijn relaas.

“Ik was veertig jaar geleden een van de eersten hier in Noord-Holland. Ik zal het nooit vergeten, had nog nooit een wortel gezien en iedereen zei me dat het niets zou worden. Dat eerste jaar was goud, het ging gewoon fantastisch. Na drie jaar bedacht ik me dat, als ik voor derden peen kon spoelen, ik het ook wel zelf peen kon telen. Ik ben met een kleine 26 hectare peen begonnen, die eerste 10 hectare gingen geweldig, de rest wat minder.”

Zo is het De Boer Westwoud in al die jaren vergaan, met ups en downs, goede peen

en slecht peen, betalende klanten en niet betalende klanten en in de loop der jaren kwam daar steeds meer concurrentie bij, van spoelbedrijven in Nederland en later ook het buitenland. Er waren mooie jaren bij waarin De Boer Westwoud voor een dubbeltje kon inkopen en twee uur later die handel voor drie dubbeltjes kon verkopen.

Er zijn ook hele moeilijke jaren gepasseerd, zoals in 2014 toen het bedrijf door een heel diep dal ging. Rusland besloot plots de import van groenten en fruit uit Europa te verbieden. “Op dat moment stond er voor een ton aan wortelen op het Rode Plein en dat stuurden ze gewoon weer terug. Dat heeft veel geld gekost. Het ene jaar is goud, het andere jaar heb je niets”, verzucht Jos.

Naast de ups en downs veranderde de peenhandel door concurrentiedruk van dubbeltjes naar centen verdienen. Vanaf eind jaren 90 moest de ‘pot’ onder steeds meerder spelers verdeeld worden, zeker toen in 2007 Oost-Europese landen tot de vrije Europese markt toetraden. De markt werd dan wel groter, de risico’s ook. “Door-

dat de grenzen open gingen werd het voor ons moeilijker wat betreft betalingen.

We dachten een tijdje dat alles kon. Een winkel in Griekenland die voor 1000 kilo peen bestelde, dat ging natuurlijk niet.

Door al die jaren heen denk ik dat we wel een miljoen euro hebben laten liggen wat niet is betaald. Eerst calculeerden we dat in, omdat de marges goed waren kon dat.

Tegenwoordig kan dat niet meer, missers kun je je niet veroorloven.” Digitalisering en betere communicatie is volgens Jos niet echt een verbetering. Jos: “Iedereen is nu op precies op de hoogte van prijzen. Je moet tegenwoordig zo scherp wezen dat je er geen marge op kan maken.”

Nu de jongere generatie het wel en wee van de peenhandel heeft overgenomen, heeft Jos meer vrije tijd en kan hij vaker samen met zijn vrouw dingen gaan ondernemen.

Zijn kleinkinderen weten opa ook te vinden. “Ze vinden het hier leuker dan op de kermis, vragen of ze in de heftruck mogen, willen samen rondjes op de trekker rijden en de ouderen rijden zelf rond op het erf in de Mercedes. Een dag optrekken met de kleinkinderen is haast zwaarder dan een dag werken”, besluit Jos. (ML)  jos@deboerwestwoud.nl

Tips voor deze rubriek zijn welkom op marjet@ agfprimeur.nl

AGF Primeur 7/8 • 2020

101

Tuinbouw

Top 10 trends in de tuinbouw van de toekomst Met de bevolkingsgroei, de veranderende voedselvoorkeuren en de stijgende vraag naar voedsel die de verschuivingen in de voedsel- en tuinbouwsector stimuleren, is het zaak om op de hoogte blijven van de nieuwste trends.

UITBREIDING VAN INTERNETDIENSTEN EN -TECHNOLOGIËN De invloed van het internet wordt steeds groter als het gaat om samenwerkingen en e-commerce-activiteiten. Ook voorraadbeheer en de administratie die dat met zich meebrengt, wordt steeds vaker via cloud-diensten gedaan.

STIJGENDE VRAAG NAAR (ALTERNATIEVE) EIWITTEN De wereldwijde consumptie van dierlijke eiwitten per hoofd van de bevolking is sinds de jaren '60 gestegen, omdat de inkomsten van de wereldbevolking, met name in ontwikkelingslanden, zijn toegenomen, met de grootste stijgingen in de consumptie van gevogelte en varkensvlees.

In meer ontwikkelde landen, zoals in de VS, de EU en delen van Azië, neemt de consumptie van dierlijke eiwitten daarentegen af, omdat niet-dierlijke eiwitten (plantaardige eiwitten, eiwitten op basis van insecten) steeds populairder worden. Sommige deskundigen voorspellen dat alternatieve eiwitbronnen in 2054 maar liefst 33% van de totale eiwitconsumptie zullen uitmaken.

CANNABIS IN OPKOMST Stoffen die fysiologisch voordeel hebben of bescherming bieden tegen chronische ziekten, groeien in populariteit. Dit betekent dat cannabisproducten een groeimarkt zijn. De Amerikaanse markt voor legale cannabisproducten, bijvoorbeeld, zal naar verwachting groeien van 8,5 miljard dollar (ruim 7,5 mld euro) in 2017 tot ongeveer 11 miljard dollar (bijna 9,8 mld euro) in 2018 en meer dan een verdubbeling tot 23,4 miljard dollar (bijna 20,8 mld euro) in 2021. Dat geeft aan dat de ‘goudkoorts’ van cannabis in volle gang is.

REMOTE SENSING TECHNOLOGIE IN OPKOMST Remote sensing technologie stelt telers in staat om hun opbrengsten vanuit verschillende invalshoeken te bekijken en te analyseren. Dit geeft telers strategische en toekomstgerichte gegevens, zodat ze hun oogsten indien nodig adequaat kunnen aanpassen.

KLIMAATVERANDERING Hoge neerslag en extreme temperaturen als gevolg van de opwarming van de aarde kunnen ervoor zorgen dat gewassen niet groeien met als gevolg dat er over de hele wereld honger ontstaat. Overstromingen en droge seizoenen zijn andere ernstige tekenen van ongunstige klimaatveranderingen die de oogsten kunnen schaden, de opbrengst kunnen verminderen en de productiekosten in de tuinbouw kunnen verhogen.

Droogtes en een bar klimaat zullen een voortdurende test blijven voor de agrosector. Hoewel tal van belanghebbenden wel geld investeren in de regulering van het watersysteem, is dit over het algemeen geen gemakkelijk beschikbaar alternatief in arme streken met een slecht klimaat en weinig regen.

102

AGF Primeur 7/8 • 2020

WATERSCHAARSTE BLIJFT BESTAAN Water is van vitaal belang. En toch wordt helaas verwacht dat het watertekort ook dit jaar en in de nabije toekomst een van de belangrijkste problemen zal blijven voor telers.

In veel situaties vangen telers water op en slaan dit op. Ze recycleren en hergebruiken ook water. Zo wordt restwater soms aan dieren gegeven en wordt het ook gebruikt om planten te besproeien, ondanks dat dit risico's voor de volksgezondheid met zich meebrengt.

In delen van China wijzen telers er bijvoorbeeld op dat er geen andere waterbron is dan het vuile restwater van de industrie. Rapporten geven aan dat maar liefst 10 procent van de rijst in China, het hoofdvoedsel van het land, met dit soort vuil water worden verbouwd.

TUINBOUWTECHNIEKEN OP BASIS VAN HERNIEUWBARE ENERGIEPRODUCTIE Regeneratieve tuinbouw is een principe waarbij koolstof in de bodem en de bovengrondse biomassa wordt vastgehouden, de bovengrond wordt verrijkt en waterscheidingen verbeterd.

Terwijl regeneratieve landbouw allesbehalve een nieuw onderwerp is (het is gebaseerd op decennia van wetenschappelijk en toegepast onderzoek), heeft het welzijn van de bodem een impuls gekregen in de regeneratieve tuinbouw.

VERMINDERING VAN CO2 Een van de manieren om voldoende CO2 te verwijderen is door het direct uit de lucht te halen en ondergronds te begraven in zoutwatervoerende lagen, een proces dat bekend staat als carbon capture and sequestration (CCS). Particuliere bedrijven en zelfs overheden zetten steeds vaker programma's op om telers te trainen en te motiveren om koolstof af te vangen en die koolstof in de bodem vast te houden.

GEZOND, MINDER BEWERKT, PLANTAARDIG VOEDSEL Naast verschillende zorgen over hoe het voedsel dat we eten is geproduceerd, zijn klanten in toenemende mate op zoek naar gezonde, minder bewerkt, plantaardig voedsel.

GENE EDITING Deze nieuwe technologie en innovatie stelt onderzoekers in staat om de kwaliteiten in het DNA van zaden en gewassen te veranderen, met als doel een superieur oogstassortiment te maken.

Genbewerking omvat wetenschappelijke technieken en richtlijnen over hoe gewassen worden verbeterd en geteelt, wie de zaden produceert, en hoe ze geïntroduceerd worden bij telers, en belangrijk is hoe plantenveredeling snel kan reageren op veranderingen.

Gene editing geeft de toekomst van de tuinbouw een nieuwe vorm door telers toegang te geven tot zaden en gewassen die voordelen hebben, zoals een betere bescherming tegen verschillende ziekten, veerkracht in het droge seizoen, een hoger oliegehalte en gewassen met eigenschappen om het veranderende klimaat tegen te gaan. 

AGF Primeur 7/8 • 2020

103

Gezondheid

Sportdiëtiste Karin Lambrechtse:

“Jumbo-Visma renners zijn echt verknocht aan hun groenten en fruit” Een renner van het Jumbo Visma team op trainingskamp, foto Bram Berkien

Figurerend in een reclamecampagne voor sponsor Jumbo maakte Tom Dumoulin begin dit jaar mooie ‘sluikreclame’ voor groenten.

In een humoristisch spotje zie je Dumoulin volop groenten in zijn boodschappenmandje stoppen. Als de vaste Jumbo-vader Frank Lammers dat ziet, laat hij al snel de chips liggen en doet hem precies na. Dat groenten wérkelijk een heel belangrijk deel uitmaken van het voedingspatroon van wielrenners, bevestigt sportdiëtiste en chef-kok Karin Lambrechtse. Ze maakt deel uit van de vaste staf van de JumboVisma wielerploeg waar voeding en prestatie hand in hand gaan.

“G

oede voeding is voor iedereen belangrijk, maar voor wielrenners in het bijzonder”, vertelt Karin. “Voor onze renners is voeding is zo essentieel om te kunnen presteren. In hun dagelijks leven zijn ze daar heel erg mee bezig.” Het eten van de aanbevolen hoeveelheid groenten en fruit is bij lange na niet genoeg voor deze topsporters. “Wielrenners verbranden zoveel dat ze ook tijdens het fietsen eten nodig hebben. Groenten en fruit zijn voor hen nóg belangrijker dan voor de normale mens.

Deze hebben dagelijks energieverbruik van rond de 2000 tot 3000 kcal. Het lichaam van een wielrenner heeft tijdens een extreme inspanning misschien wel 8000 of soms wel 10.000 kcal per dag nodig. Dat maakt dat ze ook een véél hogere behoefte aan micronutriënten hebben. Deze zijn essen104

AGF Primeur 7/8 • 2020

tieel om bijvoorbeeld zenuwgeleiding goed te laten verlopen om energie uit voeding om te kunnen zetten in voeding die voor spieren bruikbaar is om spiercontracties, hersenfuncties, je hartslag et cetera aan te sturen. Die regelstofjes zitten in groenten en fruit, die ze extra hard nodig hebben om alles goed te laten verlopen in hun lichaam en gezond en sterk te blijven.”

Karin die de maaltijden voor de wielrenners verzorgt tijdens trainingen en wedstrijden zorgt voor dagelijks 300 tot 600 gram groenten en 3 tot 6 stuks fruit. Karin: “Een beetje afhankelijk van welke koers ze rijden. Groenten en fruit bevatten veel vezels en die wil je wielrenners niet geven als ze bergetappes fietsen. In die periode merk je dat ze groenten en fruit dan echt

Jumbo Foodcoach app

gaan missen. De renners zijn verknocht aan hun groenten en fruit omdat ze weten daar stoffen inzitten die je lichaam niet zelf kan maken. Gezonde basisvoeding is dus essentieel.”

Het in elkaar ‘knutselen’ van gerechten met precies de juiste ingrediënten, die renners voor dat moment nodig hebben, is een sport voor Karin. “Er is zoveel variatie, renners krijgen daarom alle kleuren van de regenboog. Iedere groente en fruit bevat een unieke set aan inhoudsstoffen die je aan een maaltijd kan toevoegen. Ik houd er van om te puzzelen op het samenstellen van een maaltijd. Wat zit er precies in die groenten- en fruitsoorten en wat hebben

Sportdietisten en Performance Chefs Karin Lambrechtse en Dirk Verbraak halen hun boodschappen voor de wielerploeg op bij het DC van Jumbo

de renners nodig. Nitraatrijke groenten als bieten, spinazie, rucola en paksoi zijn belangrijk voor de opname en vervoer van zuurstof in het lichaam, net als ijzerrijke groenten, dus die bied ik vaak aan. Fruit is ook heel belangrijk. Met de juiste verhouding glucose en fructose kun je snel de suikers die in spieren opgeslagen liggen weer aanvullen. Na een koers is er daarom altijd een herstelmaaltijd met veel fruit. Ik maak dan bijvoorbeeld een havermoutcake met bananen en blauwe bessen. Die combinatie zorgt voor optimaal herstel van energie. ’s Avonds laat zorg ik voor melatoninerijk fruit, zoals zwarte bessen en bramen om makkelijk in slaap te vallen.”

Karin is ook verantwoordelijk voor de inkoop. De boodschappen bestelt ze bij Jumbo en haalt deze met de koelwagen op, niet in een winkel maar vanwege de hoeveelheden en de versheid direct bij het DC. “Soms hebben we wel 40 kratten en denk je waar gaat dat allemaal heen, maar we zijn er over het algemeen snel doorheen. Renners

willen zoveel mogelijk puur en onbewerkt eten. Daarbij hebben ze hun eigen voorkeuren en wensen. Steven Kruiswijk vindt het bijvoorbeeld belangrijk dat groenten en fruit biologisch zijn en dat we niet elke dag alleen maar vlees eten, maar ook eens vegetarisch. Niet alleen voor zijn eigen lijf maar ook vanwege milieubewustzijn. Het is dus allemaal maatwerk. Dat kun je ook goed leveren want Jumbo heeft gelukkig een heel groot assortiment. Het is een soort snoepwinkel voor mij. Als ik boodschappenlijstjes maak voor de wielrenners, kan ik uit heel veel soorten (biologische) groenten en fruit kiezen, ook diepgevroren. Tijdens een koers kan het vaak warm zijn en als je bijvoorbeeld biologische rucola hebt, houd je dat maar een paar dagen echt goed. Het is dan makkelijk om wat diepgevroren groenten en fruit mee te hebben.”

In de tijden dat renners thuis zelf voor de maaltijden moeten zorgen, maken ze ook gebruik van de Jumbo Foodcoach app, speciaal ontwikkeld ter ondersteuning van een

Robert Gesink checkt de Foodcoach app op het trainingskamp in Alicante, foto Bram Berkien

gezond voedingspatroon. “Bij de ploeg zijn het absoluut niet alleen de sportdiëtisten die heel hard aan een gezond voedingspatroon trekken. Het is bijzonder hoe wij voeding geïmplementeerd hebben en hoe dat door het hele team gedragen wordt: door verzorgers, trainers, coaches en de renners zelf. Allemaal zien ze dat voeding onderdeel is van het geheel: de prestatie en de manier waarop topsporters trainen en leven. Voedingsschema’s werden voorheen alleen voor de twee toprenners binnen de ploeg gemaakt omdat dit heel erg veel werk was. Aan de ontwikkeling van de Foodcoach app is met een heel team van vooraanstaande bewegings- en voedingswetenschappers gewerkt en daardoor kan iedere renner gebruik maken van een persoonlijk afgestemd voedingsschema. Dat werkt heel goed. Onlangs is deze app ook breder beschikbaar gesteld en toegankelijk voor consumenten.” (ML)  karin.lambrechtse@teamjumbovisma.nl

AGF Primeur 7/8 • 2020

105

Geswitcht

Aart van der Jagt, StC International: Van: Van Oers United naar: StC International

“Vermenigvuldigen door te delen staat hier hoog in het vaandel” Sinds mei 2020 versterkt Aart van der Jagt, in de functie van Accountmanager, het team van StC International. De visie van het bedrijf om met haar succes een bijdrage te leveren aan een betere wereld sprak hem erg aan.

“Ik kende StC enigszins vanuit zakelijke contacten. Eind vorig jaar beluisterde ik een podcast over ondernemen van eigenaar Jan van der Kaden en zijn vrouw. Ik werd vooral enthousiast over hun visie op de bedrijfsvoering en wat ze vertelden over de cultuur binnen het bedrijf. Ergens sprak mij de kleinschaligheid ook wel aan. Gewoon een heel klein team, heel kort op de bal met elkaar, snel schakelen”, vertelt Aart. “Ik was niet op zoek naar een nieuwe functie.

Eigenlijk ben ik vrij honkvast, maar na een aantal vrijblijvende gesprekken kreeg ik er een dusdanig goed gevoel bij, dat ik de overstap heb gemaakt.”

StC staat voor zaken doen direct met de bron: Source To Customer. Jaarrond belevert het bedrijf zowel de retailmarkt als de daghandel van verse groenten. Het jonge bedrijf, opgericht in 2016, bemiddelt tussen de vraag en het aanbod in de markt.

Een team van 10 professionals met ruime ervaring in de AGF belevert jaarrond klanten wereldwijd. “De visie van StC is om met

haar succes een bijdrage te leveren aan een betere wereld. Een verlengstuk hiervan is onze stichting die zich richt op armoedebestrijding door moeder en kind projecten te ondersteunen. Daarnaast is er een samenwerking met de lokale Voedselbanken om armoede in de regio tegen te gaan. De manier waarop we als bedrijf verantwoording nemen voor de maatschappij die breder is dan alleen de handel en de business vind ik mooi. Vermenigvuldigen door te delen staat hier echt hoog in het vaandel.”

Bij StC gaat Aart de sales verder professionaliseren. “Een transactie binnen de AGF-handel is niet zwart-wit, het is people’s business. Als de relatie en het vertrouwen niet goed zijn, houd je het niet lang uit.

Klanten hebben veel keus bij wie ze inkopen. Prijs is altijd nog een van de belangrijkste drijfveren voor veel klanten. Als klein bedrijf zijn wij een interessante partij voor de daghandel en dat willen we ook blijven. Aan de andere kant kunnen wij ook continuïteit bieden wat een goede basis is voor de relatie met retail.”

Aart loopt al een tijd rond in de branche. Hij werkte 11 jaar als accountmanager bij The Greenery en de afgelopen 9 jaar in de sales bij Van Oers United. “Dat zijn teeltbedrijven die meer planmatig werken en daarbij afzet

zoeken, StC is echt een handelsbedrijf. De ene dag staat de loods vol en de volgende dag is deze leeg en zien we wat de dag ons brengt. Die dynamiek in de handel trekt me erg aan. Het is niet voor niets dat ik dagelijks om half zes naast mijn bed sta en dat al 20 jaar volhoudt.”

De kleinschaligheid van StC International brengt nog meer dynamiek. “Binnen de grote bedrijven was er voor elk stukje in de keten wel een afdeling. Hier moet je heel allround acteren en van A tot Z je zaakjes regelen. Daardoor ken je alle ins en outs van de transactie. Die transparantie en de nauwe samenwerking binnen een klein team vind ik heel leuk. Er is niets wat je van mekaar niet meekrijgt of hoort, zodat je snel kan schakelen.”

Dat er lange dagen bij zijn, is Aart inmiddels ook wel gewend. “Gelukkig voel ik me al goed thuis. Humor is hier één van de belangrijkste factoren om met elkaar de dag door te komen, want als je 11 tot 12 uur bij elkaar op de lip zit zit, dan is het natuurlijk wel belangrijk dat het gezellig is”, besluit Aart. (ML) aart@stcint.eu

Meisje doet duizend kilo uien cadeau aan ex-vriend Een Chinees meisje was er helemaal kapot van toen haar vriend haar had gedumpt na een relatie van meer dan een jaar. Dagenlang bracht ze huilend door maar haar hart brak pas echt toen ze hoorde dat haar ex-vriend helemaal niet van streek was. Daarop besloot ze hem 1.000 kg uien te sturen met daarbij een briefje: ‘Ik heb drie dagen gehuild, nu is het jouw beurt.’

De bedremmelde ex-vriend die de enorme lading uien voor zijn voordeur vond, was niet heel erg verbaasd over de actie. In reactie zei hij dat hij de relatie had verbroken “vanwege het overdreven gedrag van het meisje.”

106

AGF Primeur 7/8 • 2020

Nevenactiviteit

Geurt van der Heijden heeft de hele dag zijn antennes uitstaan Gelukkig bleek de nevenfunctie bij SVO een extra voordeel, ook Smeding wilde interne AGF-trainingen gaan ontwikkelen, waar ik momenteel dus ook aan werk.”

Blijven investeren in AGF-kennis is hard nodig. “AGF wordt echt onderschat, er komt heel veel bij kijken om dat goed te kunnen doen. De basis is aan te leren maar verdwenen vakkennis heb je niet zomaar terug.

Wanneer je iemand opleidt, ben je zomaar een jaar bezig omdat je met vier seizoenen en compleet andere producten werkt.”

Het geven van trainingen en opleidingen ligt Geurt goed. “Bij Emté organiseerde ik twee keer per jaar vakdagen om de nieuwe trends te delen en medewerkers weer scherp te krijgen. Alles nog eens herhalen, want dat is belangrijk in AGF.” Op de modules die Geurt bij SVO heeft gegeven, kreeg hij leuke feedback. “De leerlingen waren enthousiast en vonden het interessant. Ik denk dat als je passie hebt voor het vak, het heel makkelijk over te brengen is op andere mensen.”

Hoewel er voor het presenteren en verkopen van goede kwaliteit AGF veel ervaring nodig is, is het ook wel aan te leren. “Met passie voor de producten en een ijzeren discipline kom je een heel eind”, vertelt Geurt van de Heijden, filiaalleider bij Smeding Den Bosch en daarnaast Trainer AGF bij opleidingen SVO. “Het is levendige handel die je met zorg en respect moet behandelen. Bij alles wat je doet, moet je goed blijven nadenken, want het zijn kwetsbare producten.”

D

e horeca-opleiding waar Geurt na de middelbare school voor koos, werd hem niet, vertelt hij. Wat hij dan wel leuk vond, wist hij eerst niet zo goed. Via zijn bijbaantje bij de Primark-supermarkt kwam hij in dienst bij een AGF-specialist. “In die tijd had je nog een volwaardige AGF-afdeling in de supermarkt met eigen snijkeuken en inkoop. Het was eigenlijk een speciaalzaak binnen de supermarkt. Ik kreeg daar wel een klik mee en de chef-AGF heeft mij toen het vak geleerd.”

Geurt werd door allerlei cursussen en opleidingen te volgen een allround AGF-manager. 17 jaar lang was hij verantwoordelijk voor de AGF-afdeling van de grotere Emté supermarkten en groeide door tot vakspe-

cialist AGF waarbij hij andere winkels begeleidde en zo zijn kennis, kunde en ervaring overbracht. “Dat heb ik ongeveer 12 jaar lang met veel plezier gedaan. In 2018 werd Emté overgenomen door Coop/Jumbo. In dat jaar heb ik meegewerkt aan de transitie naar de nieuwe situatie. Nadat dat was afgerond, werd ik boventallig en ging ik op zoek naar een andere functie”, vertelt Geurt.

Hij stuurde een open sollicitatie naar opleidingscentrum SVO waar hij vervolgens aangenomen werd als trainer voor de AGF-modules. “Ze konden me geen fulltime baan aanbieden maar ik wilde toch graag aan de slag. Net nadat ik mijn handtekening had gezet, werd ik benaderd door Smeding met de vraag filiaalmanager te worden van de AGF-afdeling bij Sligro ’s-Hertogenbosch.

De nieuwe functie bij Smeding is Geurt op het lijf gesneden en biedt hem weer nieuwe uitdagingen. “Ik werk nu met horecamensen die veel kritischer zijn op kwaliteit dan consumenten in de supermarkt. Je moet er dus nóg meer bovenop zitten. Bovendien hebben we een veel groter assortiment wat in de supermarkt niet te koop is en kan ik mijn gespecialiseerde productkennis delen met chefs koks uit de horeca. Dat maakt het allemaal nog veel leuker.”

Constante factoren in het AGF-werk zijn gedrevenheid en discipline. “Discipline om de handel goed te verzorgen, de zaak goed schoon te houden, regelmatig kwaliteitsrondes te lopen, ervoor zorgen dat de juiste prijzen erbij staan. Alles moet kloppen en dat elke dag weer. Daarnaast heb je passie voor de producten nodig. Je hebt heel de dag de antennes uitstaan om de handel actueel te houden. Op het juiste moment de juiste producten aanbieden van de beste kwaliteit, dat is het mooie aan AGF”, besluit Geurt. (ML)  geurt.tanja@ziggo.nl

AGF Primeur 7/8 • 2020

107

Advertorial

BelOrta rood fruit:

Zoete superfoods van eigen bodem Nu de zomer volop bezig is, zijn ook de grotere volumes van rood fruit en aardbeien op de markt. BelOrta, de grootste coöperatieve groente- en fruitveiling van België, zet niet alleen de traditionele vier soorten – aardbeien, frambozen, blauwe bessen en bramen – in de kijker, ook rode en witte bessen, stekelbessen, cassis en kiwibessen krijgen hun plaats in de spotlight. Al dit lokaal geteelde rood fruit is bovendien verkrijgbaar in een duurzame verpakking waarmee BelOrta nogmaals onderstreept dat het duurzaamheid hoog in het vaandel draagt.

Fruit van Belgische origine én topkwaliteit BelOrta is een Belgische groente- en fruitcoöperatie en één van de Europese marktleiders in verse groenten en fruit.

De ruim 1.000 telers zijn specialisten in hun domein en beschikken over de allernieuwste faciliteiten en teelttechnieken.

Wat BelOrta onderscheidt van anderen, is het feit dat er gekozen wordt voor groenten en fruit van eigen bodem.

Daardoor liggen de producten binnen de 24 uur na de oogst kraakvers in de winkel.

Een huzarenstukje waarmee we ervoor zorgen dat de groente- en fruitspecialisten met het allerbeste en lokaal geteelde product kunnen uitpakken in hun winkels.

One-stop-shop Jaar na jaar blijft de consumptie van rood fruit stijgen en dit in zowel binnen- als buitenland. Naast de vier traditionele

zachtfruitsoorten – aardbeien, frambozen, blauwe bessen en bramen – biedt BelOrta ook rode en witte bessen, stekelbessen, cassis en kiwibessen aan. Om het aanbod te vervolledigen heeft BelOrta daarbovenop nog een groot assortiment Belgische kersen.

Ga lang door met BelOrta product BelOrta slaagt er samen met haar telers in om een heel seizoen lang producten van optimale kwaliteit op de markt te brengen. Door bepaalde rassenkeuzes, duurzame teelttechnieken en door optimale bewaartechnieken kunnen we een mooie spreiding voorzien en realiseren we tegelijkertijd een verlenging van het seizoen.

Zo worden de kersen bij aankomst bijvoorbeeld meteen gehydrokoeld waardoor de houdbaarheid aanzienlijk bevorderd wordt. Verder wordt het seizoen van de kersen, net zoals bij de blauwe bessen, verlengd door het inzetten van vroege, midden en late rassen. Bij rode bessen en stekelbessen

wordt naast het gebruik van verschillende rassen ook gewerkt met de nieuwste bewaartechnieken waardoor we bij stekelbessen doorgaan tot half augustus en bij rode bessen zelfs tot kerstmis. Tot slot wordt er bij de aardbeien gekozen voor diverse teelstystemen (substraat- of vollegrondsteelt onder glas, in tunnels of open lucht) om de consument zo lang mogelijk te voorzien van verse en lokaal geteelde aardbeien.

Duurzame verpakking Bij heel wat consumenten leeft een negatieve perceptie rond plastic verpakkingen. BelOrta ontwikkelde daarom de RPET punnet. Deze punnets zijn gemaakt van 100% gerecycleerd PET-materiaal. Door de circulaire recyclage-levensloop van deze verpakking, is het een van de meest duurzame verpakkingsmaterialen op de markt.

Daarnaast heeft BelOrta ook een snackinglijn en dat wordt weerspiegeld op de schaaltjes. Met ‘Happy snacking spelen we in op de toenemende vraag naar gezonde producten voor het snacken tussendoor en On-the-Go. Frambozen, rode en blauwe bessen, braambessen,… zijn de perfecte gezonde snoepjes om op het werk of op school te nuttigen. Deze nieuwe Happy snacking-verpakkingen zijn handig voor onderweg en dragen bij tot het verminderen van het plasticgebruik.

Mechelsesteenweg 120 | 2860 St-Katelijne-Waver, België Telefoon: +32 15 55 11 11 | Fax: +32 15 55 06 01 E-mail: info@belorta.be | www.belorta.be

Column

Hoe gezond is de kers op de taart?

K

ersen behoren tot mijn favoriete fruit.

In het kersenseizoen eet ik ze dan ook het liefst dagelijks. Goed nieuws, want we zitten op dit moment midden in het kersenseizoen. De meeste kersen in de supermarkten komen inmiddels uit eigen land en zijn zelfs her en der in de aanbieding. Welke voedingsstoffen zitten er nu in kersen? Wat kunnen deze kleine vruchtjes doen voor onze gezondheid?

We bespreken het in deze kersverse column!

Eén van de werkingsmechanismen is dat kersen voor een daling in de hoeveelheid urinezuur kunnen zorgen. Een studie meldde dat twee dagen lang kersen eten zorgde voor een afname van de jichtaanvallen met 35%.

De kers is lid van de rozenfamilie. Er bestaan twee varianten: de zoete en de zure. De zure wordt ook wel kriek genoemd. Als we kijken naar de voedingswaarde van kersen, dan valt op dat ze kleine beetjes van de meeste vitamines en mineralen bevatten. Vitamine C, vezels, kalium, ijzer en koper zijn wat rijker vertegenwoordigd. De ware kracht van kersen ligt op het gebied van de polyfenolen, zoals de plantenstof anthocyaan.

ONTSTEKINGSREMMEND De polyfenolen in kersen zijn volgens onderzoekers in staat om ontstekingen in het lichaam te remmen. Dit geldt voor zowel de zoete als de zure variant. Kersen werken ontstekingsremmend doordat ze zorgen voor afname van oxidatieve stress, waarmee ze het risico op chronische welvaartsziektes kunnen verlagen.

HERSTEL BIJ SPORT Door de ontstekingsremmende werking van kersen via antioxidanten kunnen ze spierpijn verminderen. Fanatieke fietsers en hardlopers doen er daarom dan ook goed aan om regelmatig kersen te nuttigen.

Het beste werken hiervoor zure kersen, omdat deze over een grotere antioxidantkracht beschikken. Om fit te blijven naast al het computerwerk, zit ik regelmatig op de mountainbike of racefiets. Mijn ervaring is al lange tijd dat het eten van kersen het spierherstel ondersteunt, wat inmiddels met onderzoek wordt bevestigd. Volgens een onderzoek kan het nuttigen van kersen in de dagen voor een marathon je prestaties met maar liefst 13% verbeteren. Daarbij kunnen kersen de benodigde hersteltijd van de spieren flink verkorten.

GUNSTIG VOOR DE GEWRICHTEN Een ander effect dat kersen hebben op de gezondheid is dat ze gewrichtsklachten door jicht of artritis kunnen verminderen.

GOEDE NACHTRUST Kersen zijn van nature rijk aan melatonine, waardoor ze de slaap positief kunnen beïnvloeden. Een placebogecontroleerde studie bracht aan het licht dat mensen met slapeloosheid niet alleen 84 minuten meer slaap hadden per nacht, maar ook de slaapkwaliteit nam toe. Volgens de onderzoekers is dit niet alleen aan de melatonine te danken, maar ook aan stofjes in de vrucht die zorgen voor een toegenomen tryptofaangehalte. Tryptofaan is de grondstof voor het lichaamseigen melatonine.

GUNSTIG VOOR DE BLOEDDRUK Kersen hebben ook een gunstige werking op de bloeddruk. Het effect is vooral gunstig op de zogenaamde bovendruk, die ook wel bekend staat onder de naam systolische bloeddruk. Volgens de onderzoekers is de in kersen aanwezige stof fenolzuur hiervoor verantwoordelijk.

GOED VOOR HET VERSTAND De antioxidanten in kersen kunnen het brein gezond houden. Ouderen die 12 weken lang kersensap dronken, verbeterden hun toestand bij lichte vergeetachtigheid. Volgens onderzoekers zijn bestandde-

len van kersen in staat om de neuronen in het brein te beschermen. Vooral bij ouderen blijkt dit van grote waarde.

HOE TOE TE VOEGEN AAN JE DIEET? Het moge duidelijk zijn dat kersen zeer gunstig zijn voor de gezondheid, zeker als je veel sport, slaapproblemen hebt of gewrichtsklachten ervaart. Het kersenseizoen loopt in Nederland meestal van mei t/m september. Soms kun je in april al kersen uit andere landen krijgen. Dat betekent dat je een flink deel van het jaar geen verse kersen kunt eten. Biologische kersen uit pot en blik kunnen dan uitkomst bieden. Diepvries is ook een optie. Kersen kunnen als snack worden gegeten, maar kunnen ook worden verwerkt in smoothies, ijs, desserts, jam, sauzen of een fruitsalade.

Er is ook kriekbier verkrijgbaar, maar daar is helaas vaak suiker of een zoetstof aan toegevoegd, waardoor het minder gezond is. Er zijn wel suikerarme kriekbieren met een laag alcoholpercentage verkrijgbaar als je goed zoekt.

Kersensap is ook een prima manier om meer van de kracht van kersen te kunnen profiteren. Veel onderzoeken zijn ook gedaan met kersensap en dit blijkt een zeer effectieve methode. Er zijn ook supplementen verkrijgbaar met kersen in poedervorm. Dit kan uiteraard een prima optie zijn, maar vers of via sap is natuurlijk een stuk smakelijker!

KERSEN WORDEN BEDREIGD Kersen zijn erg gevoelig voor onder meer Monilia-rot of de kersenvlieg. RTL Nieuws meldde vorig jaar nog dat reguliere kersen uit Nederland bestrijdingsmiddelen bevatten die de hormoonbalans en vruchtbaarheid van het menselijk lichaam nadelig kunnen beïnvloeden. Als de biologische variant niet voorhanden is, dan is het belangrijk om de kersen te wassen met zowel warm als koud water, eventueel voorzien van natriumbicarbonaat of azijn.

En als kers op de taart nog een laatste tip: zorg dat je de kersen op kamertemperatuur eet. Wanneer je kersen direct uit de koelkast eet, verliezen ze door de lage temperatuur veel van hun smaak.

Gezonde groet, Juglen Zwaan

AGF AGF Primeur Primeur 11 6 •• 2019

109

Diversen

Bangladesh experimenteert met de productie van ananaschips

I

n het district Rangamati in Bangladesh wordt voor het eerst geëxperimenteerd met de productie van ananaschips. In de heuvelachtige gebieden van dit district worden verschillende ananasrassen geteeld, waaronder de beroemde 'Honey Queen'. Dit ras ziet er niet alleen prachtig uit maar smaakt

ook heerlijk, vandaar dat het diende als grondstof voor dit project van het ministerie van Landbouwvoorlichting (DAE).

De chips voor het DAE-project 'Ontwikkeling van Voeding door Jaarronde Fruitteelt' worden geproduceerd in een fruitverwerkingsfabriek in Dak Bungalow. In Rangamati wordt op

2.130 hectare ananas geteeld en er wordt gestreefd naar een jaarlijkse productie van 55.835 ton. Alleen het ananasareaal in de regio Naniachar telt al 1.200 hectare. De grote hoeveelheden ananas worden in alle delen van het land afgezet. Toch is er ieder jaar weer sprake van een overschot aan fruit dat dreigt te bederven als het niet op tijd wordt vermarkt. Ananas is namelijk vrij kort houdbaar. Het Tuinbouwinstituut in Naniachar nam dan ook het initiatief om verspilling te voorkomen en telers te helpen waarde toe te voegen aan hun gewas. De

fabriek wordt momenteel bij wijze van proef gebruikt voor de productie van ananaschips, waarvan de jaarronde afzet gunstig zou zijn voor lokale telers. Er worden tijdens het productieproces geen chemische stoffen aan het fruit toegevoegd. De verwerkingsfabriek werd in Naniarchar geopend als een pilotproject en voorlichtingscentrum en is niet bedoeld voor commerciële doeleinden.

Aangezien er enorme hoeveelheden ananas worden geteeld in dit gebied hebben zowel de overheid als particulieren echter al plannen bekendgemaakt om een dergelijke chipsfabriek te openen. 

OVERNAME Wegens gezondheidsproblemen over te nemen handelsonderneming.

Benelux vertegenwoordigingen van 2 gekende fabrikanten:

PROCES - VERWERKINGSINSTALLATIES van aardappelen en groenten

OPTICAL INSPECTIE– en SORTEER-APPARATUUR van aardappelen en aardappelproducten, van andere knolgroenten en op kwaliteit, vorm en afmeting Met introductie en begeleiding.

Interesse? Uw reactie gaarne zenden naar antwoordnummer@agfprimeur.nl

110

AGF Primeur 7/8 • 2020

Vers in de sector

Rens Olde Keizer richt zijn pijlen voor de toekomst op de AGF-branche van het jaar een lijstje maken van bedrijven waar ik in de toekomst zou willen werken.

Willem Dijk AGF had ik bovenaan staan.

Later in het jaar moest ik voor het vak wereldoriëntatiebezoek een bedrijfsbezoek organiseren. Via Holterman AGF, die klant is van Willem Dijk AGF, kwam ik in contact met verkoper Han Daniëls en maakten we een afspraak voor een interview en een rondleiding om beter inzicht te krijgen in het bedrijf. Enkele maanden daarna, midden april, benaderde Willem Dijk mijn voormalige baas Maarten Holterman met de vraag of het goed was dat ze contact met mij opnamen. Door corona stond het werk bij Holterman AGF al wekenlang op een laag pitje. Duitsers kwamen niet meer, aan de grens was het ontzettend rustig. Willem Dijk AGF had het extra druk. Ik ging op gesprek en kon 2 dagen later al beginnen.”

Vanaf het moment dat de minimumleeftijd het toeliet, had Rens Olde Keizer (20) een bijbaan in de AGF en hij stoomt er met volle vaart in door. Dit jaar begon hij aan de opleiding Commerciële Economie en werkt als parttime commercieel medewerker in de AGF-verkoop bij Willem Dijk AGF.

“I

k ben op mijn 14e begonnen bij Holterman AGF, gelegen aan de grensovergang van Denekamp naar Nordhorn.

Ik werkte zoveel mogelijk op zaterdag, zondag, al mijn vrije dagen en in de vakanties en groeide uit tot een allround medewerker: buiten en binnen in de verkoop, bijvullen van de winkel, achter de kassa en af en toe op de markt”, vertelt Rens. “In mijn eerste jaren heb ik vooral veel uit de hand verkocht. Heel wat sinaasappelen, Doyenne’s, mandarijnen en appels zijn door mijn handen gegaan. Hierdoor deed ik veel productkennis op, ook in het Duits, want dat zijn grotendeels klanten van Holterman AGF. Ik vond het leuk om te doen. Mooi om te zien hoe mensen zonder intentie langs de winkel lopen, toch naar binnenkomen

na het proeven van het aangeboden partje en uiteindelijk met een volle tas weer naar buiten te lopen. Op de maandagen gaat Holterman naar de markt in Oldenzaal. Dan is de ene helft van de kraam handel waarvan de rijpheidsgraad iets verder is, aan de andere kant ligt verse handel. De rijpe handel werd zondagavond uitgezocht en kan ’s maandags voor een mooi prijsje weg.

Hierbij had ik de ruimte om te onderhandelen, misschien dat ik dat wel het leukste vond. Lekker zeuren en tussendoor grapjes maken.”

Door corona stapte Rens over naar Willem Dijk AGF, iets wat al op zijn verlanglijstje stond voor later. “Voor het vak professionele ontwikkeling moest ik in het begin

Bij Willem Dijk AGF startte Rens eerst een intern opleidingstraject. “Ik begon in de loods om zo alle trajecten binnen het bedrijf te leren kennen. Hierbij heb ik colli’s gelopen, meegekeken bij de vers controle van de inkomende handel en deze handel weggezet. Nu zit ik op kantoor en assisteer het commerciële team. Wanneer er collega’s ziek zijn, of op vakantie gaan, neem ik enkele klanten over. Ook elke zaterdagochtend zit ik in de verkoop, daarna ben ik werkzaam in de loods. Dan loop ik gewoon orderbonnen. Hierdoor blijf ik ook in contact met de jongens uit de loods, na de tijd even een biertje, gezellig!”

Het combineren van studie en werk verloopt goed. “Ik ben gedreven om mijzelf te bewijzen binnen Willem Dijk, maar moet soms wel oppassen dat ik niet te veel werk.

Tot nu toe gaat dit goed. Willem geeft me de vrijheid om zelf mijn week in te vullen. Hier ben ik blij mee, omdat ik de ene week meer tijd aan mijn studie moet besteden dan de andere.”

De eerste keus voor Willem Dijk AGF blijkt ook de juiste keus voor Rens. “Ik leer ontzettend veel en werk met leuke collega’s.

Op kantoor wordt hard gewerkt en iedereen is druk, maar er is altijd ruimte voor wat humor. Ik zit hier op mijn plek en kijk er naar uit om samen met het bedrijf te groeien”, besluit hij. (ML)  rens@willemdijk.nl

AGF Primeur 7/8 • 2020

111

SPECIAL • Kruiden

Piet van Vugt, Van Vugt Kruiden

“Ik gooi liever wat weg dan dat ik het niet kan aanbieden” Rode basilicum, een steeds populairder nicheproduct

Vorig jaar verhuisde Piet van Vugt met zijn kruiden naar de nieuwe locatie in Ridderkerk. Toen was de nieuwgebouwde, gasvrije kas van 1 hectare, en 0,6 hectare grond ernaast, nog leeg. Een jaar later, als we nog eens langsgaan bij Piet, staat de kas opnieuw grotendeels leeg doordat de afzet van eetbare bloemen volledig wegviel door de sluiting van de horeca half maart. ‘’We zijn toen de kas gaan reinigen en zijn voorzichtig nieuwe teelten op gaan zetten waarvan de afzet pas nu weer voorzichtig op gang begint te komen.‘’

“O

p de nieuwe locatie telen we alleen eetbare bloemen, speciale kruiden en seizoensproducten. De bulk, om het zo maar te noemen, komt van andere locaties zoals o.a. van onze teeltlocatie in Brielle, daar is het nu hoogseizoen.”

SEIZOENSPRODUCTEN Het assortiment eetbare bloemen is in de loop der jaren gegroeid tot zo’n vijftien verschillende soorten. Vooral bestemd voor de horeca maar met de kerstdagen ook te vinden in het schap van de supermarkt. “De

viooltjes blijven toch wel onverminderd populair in het assortiment.”

Er staan begin juli wat bloemen en seizoenskruiden in de demokas aan de Hoogzandweg, netjes op een rij, boven elkaar.

“Een vorm van Vertical Farming zou je dat kunnen noemen,” legt Piet uit. “Het is zeker iets waar we naar kijken en als de tijd er rijp voor is, kunnen we hierin investeren.

De kas is er voor gebouwd maar op dit moment is het nog niet rond te rekenen.

Naast de proefopstelling valt het oog op de bananenbomen die her en der in de demokas zijn neergezet. “Ik heb ooit eens een stekje meegenomen uit Ethiopië. De bananenbomen stonden ook al op onze oude locatie. Ze groeien hier hard want je ziet al her en der nieuwe boompjes boven de grond uitkomen. De bananen, die de bomen geven, verdelen we onder de werknemers.”

MOEILIJK VOORSPELLEN Met een blik op de weersvoorspelling en de data uit het verleden kan Piet meestal wel inschatten waar er veel vraag naar gaat zijn en weet hij een week van tevoren wat er geoogst moet worden. Maar toen kwam het coronavirus en dat zorgt voor rare tijden en een markt die uitermate moeilijk in te schatten was. “In maart konden we onze speciale kruidensoorten wel bij het tuinafval zetten. Dat werd totaal niet meer verkocht en alternatieve verkoop was onvoldoende om alles af te zetten. De afzet van de klassieke kruiden werd gedeeltelijk gecom-

Handel in (gesneden) bieslook en kruiden Hoogzandweg 2, 2988 DA Ridderkerk Tel: 0180-429 414 GSM: 0655-150 747 E-mail: mckleijwegt@hotmail.com

112

AGF Primeur 7/8 • Kruiden • 2020

penseerd doordat de supermarkten extra gingen verkopen.

We zaten rond die periode aan het begin van het Hollandse seizoen. We konden daardoor wat sneller schakelen in de teelt”.

“Begin juli trekt de afzet voor bijzondere producten weer iets aan en is het herstel langzaam in gang gezet. Maar als restaurants en strandtenten munt nodig hebben, blijven ze nog altijd grijpen naar de gangbare Marokkaanse munt. Dat terwijl er toch zo’n vijftien verschillende soorten zijn, allemaal prachtige producten met mooie smaken. Wij blijven ondertussen wel gewoon de kruiden planten want ik heb liever iets teveel liggen dan dat ik het straks niet kan leveren.”

Inschatten is dus een kunst maar bij sommige producten kon Piet het voorspellen. Thaise basilicum is de laatste tijd opgeklommen uit de marge naar een populair product. “Net als bij alle niche-producten was het ook hier een kwestie van de lange adem. Bij Thaise basilicum was het echter wel de aanhouder die won. In het begin ging het dan wel om één kilo per week en moest je noodgedwongen flink wat weggooien, maar inmiddels zijn de hoeveelheden flink toegenomen.” Ondertussen staan bij de ingang potjes met Thaise- en rode basilicum opgesteld onder ledverlichting. Vorige week hebben we die gezaaid en nu beginnen ze te groeien. Dat is straks leuk voor de mensen die een bezoek

komen brengen aan de demokas, al heb ik al ruim 3 maanden geen bezoek meer kunnen ontvangen door de lockdown.”

Waar het rustig is in de demokas is er volop bedrijvigheid in de naastgelegen ruimte waar men handmatig de kruiden sorteert en verpakt. Piet is streng als het gaat om de onderlinge afstand tussen de werknemers.

“We letten goed op dat de regels van het RIVM in acht worden genomen. Hierop is continu toezicht. Alles is eenrichtingsverkeer binnen het bedrijf en de noodzakelijke maatregelen zijn genomen. Werknemers zijn belangrijk voor het sorteren en verpakken van de kruiden want we werken uitsluitend met klasse 1, want dat is de kwaliteit waar wij als teler om bekend staan.” Automatiseren van het werk zit er nog niet in.

“Het product in de verpakking leggen, is nog steeds handwerk.

Wel hebben we voor het verpakken een aantal flowpackers en topseal machines staan in de hal en helemaal achterin staat ook nog een babyleaf sla-lijn.”

NAAR EUROPA Vorig jaar stelde Piet dat hij in de komende tijd het hele assortiment kruiden buiten het Hollandse seizoen op Europese bodem wil telen. Het is een keuze die Van Vugt Kruiden maakt omdat het in de lijn van verduurzamen past. Het grotendeels vaste klantenbestand bestaande uit retailers, groothandels en horeca laat ook weten behoefte te hebben aan

In Den Briel teelt Van Vugt ook veel kruiden

Het sorteren is een arbeidsintensief werkje

Van Vugt zit nu ruim een jaar op de nieuwe locatie in Ridderkerk

Bankenstraat 21 4874ND Etten-Leur Tel: +31 (0)76-5018717 Email: info@kruidenaer.nl Website: www.kruidenaer.nl Gespecialiseerd in Basilicum

Dé bron voor al uw verse kruiden!

AGF Primeur 7/8 • Kruiden • 2020

113

SPECIAL • Kruiden

Piet van Vugt bij de bananen in de demokas

product van dichterbij huis. Om die ‘verhuizing’ mogelijk te maken, wordt op dit moment de teelt van onder meer basilicum in de winter, één van de moeilijkere teelten in het kruidensegment, in Zuid-Europa flink opgeschaald. “Het klimaat is daar, juist ook ’s winters, zeer geschikt om kruiden te telen. Alleen was het tot vijf jaar terug zo dat er nauwelijks kruidentelers in Zuid-Europa waren en de telers die er waren, teelden

114

AGF Primeur 7/8 • Kruiden • 2020

Op het moment van bezoek zijn het vooral bloemen die in de demokas staan

een heel ander product dan waarmee wij hier werken. Het product dat Zuid-Europese kruidentelers telen ligt nu vaak nog bij de groothandelsmarkten en is vaak grof en heeft langere stelen. Wij telen zelf een aanzienlijk fijner product met kortere stelen.

Maar met de juiste afspraken met de telers daar kunnen zij ook naar onze specificaties gaan telen en dus een kort product van zo’n 16-20 centimeter oogsten.” Certificeringen

spelen ook in de kruidenteelt een steeds grotere rol. Een PlanetProof certificering is tegenwoordig steeds vaker een vereiste om kruiden te mogen leveren aan de retail. “In Nederland zijn alle telers die aan ons leveren PlanetProof-gecertificeerd en datzelfde hebben wij nu bereikt met onze Zuid-Europese telers.” (TD/TT)  info@vanvugtkruiden.nl

Derde generatie Buysman Kruiden

Meer ruimte voor sterke en smakelijke kruiden Voor het familiebedrijf Buysman Kruiden in het Noord-Hollandse Andijk is het telen van potkruiden topsport. Met meer ruimte voor de kruiden tijdens de teelt, innovatieve en duurzame technieken maken ze het onderscheid in dit toch wat duurdere kruidensegment vergeleken met de gesneden kruiden. Die hebben het voordeel van gemak, maar consumenten zijn beter af met kruiden in pot, benadruk Piet Buijsman.

Potkruiden oogsten consumenten zelf, ze zijn altijd vers daarom smakelijker.

D

e West-Friese familie Buijsman is al generaties aan het telen. Bijna 40 jaar geleden startten ze met de teelt van bieslook. “Bieslook is een tweejarig gewas dat in het eerste jaar buiten wordt geteeld. In de herfst worden de planten gerooid en ingevroren, daarna opgezet in potten die met vijf lagen boven elkaar dicht tegen elkaar aan komen te staan in een groeicel.

Deze intensieve vorm van telen heet tegenwoordig vertical farming, maar Buysman is daar al in 1983 mee begonnen.

Bieslook is het enige kruid in het assortiment dat met weinig ruimte en licht toe kan. Alle groeikracht zit al opgeslagen in

de kluit. Alle andere soorten krijgen meer ruimte. Inmiddels staat er een oppervlakte van 11.000 m2 aan kassen met eb- en vloedtafels voor de andere 12 soorten kruiden: basilicum, koriander, peterselie, tijm, munt, salie, citroen melisse, citroen basilicum, rode sisho notenkruid, basil piccolino, chocolade munt en Zwitserse munt. Elk kruid heeft een eigen voorkeur in groeiomstandigheden. Zo heeft basilicum als tropisch gewas behoefte aan warmte, voor peterselie kan de verwarming een tandje lager. Om elke plant zo goed mogelijk te laten groeien, zijn er zeven aparte afdelingen met een verschillend licht- en klimaatplan.

De grotere potmaten met kruiden voor op het terras en balkon

Innovatie en duurzaamheid zijn altijd de pijlers geweest van verdere ontwikkelingen. De Buysmannen waren een van de eerste bedrijven die onder LED ging telen is de tweede generatie LED in aantocht. Voor optimaal daglicht zijn de nieuwste kassen voorzien van diffuus glas die voor 6 tot 7 procent meer licht en minder schaduwwerking zorgen.

De teelt gebeurt op duurzame wijze en is chemie-vrij. Bio-bestrijders als sluipwespen en roofwantsen worden preventief ingezet ter voorkoming van ziektes en plagen waardoor Buysman kruiden geen gewasbeschermingsmiddelen hoeft in te AGF Primeur 7/8 • Kruiden • 2020

115

SPECIAL • Kruiden

zetten. “Op de meststoffen na telen we biologisch. Daar hebben we bewust voor gekozen omdat gangbare meststoffen uiteindelijk een betere kwaliteit kruiden zorgen.

Biologische meststoffen bleken met name in de herfstmaanden minder te voldoen.

Vergelijk het met topsporters, die voorzie je toch ook van de beste nutriënten om hen zo goed mogelijk te laten presteren?”

verbreding van het afzetkanaal buiten de AGF-handel om. Omdat kruiden onder de eetbare bloemen en planten vallen, werd een succesvolle samenwerking met Flora Holland ingezet. “Hier zijn we vorig jaar mee begonnen en je ziet de afzet snel stijgen. Alles draait om naamsbekendheid en daar zetten we vol op in. Sinds 1 januari hebben we de huisstijl vernieuwd en zorgen we dat we op beurzen aanwezig zijn.

Langzamerhand zie je daardoor het aantal landen toenemen”, vertelt Piet Buijsman.

Het verwarmen van de kassen gaat deels op aardwarmte en deels op gas, waarbij de verwachting is dat ze in de toekomst op waterstof kunnen overschakelen. Een deel van de energie die ze verbruiken, wekken ze al op met 300 zonnepanelen en een duurzaam systeem van ledverlichting bespaart 40% op het stroomverbruik.

Water wordt voor 100% gerecirculeerd.

“Rond het bedrijf houden we zo’n 5 miljoen liter water vast in bassins en hebben daarmee een voorraad voor 2 jaar. De kruiden groeien op eb- en vloedtafels en we herbruiken al dat water. Hierdoor benutten we de meststoffen optimaal en komt er geen druppel water in de natuur terecht.”

Over het verpakkingsvraagstuk is goed nagedacht maar voorlopig komt recycled plastic nog als beste uit de bus. “De afbreeksnelheid van biologisch afbreekbaar plastic is zeer langzaam of moet onder hoge temperaturen gebeuren. Van papieren hoezen of kartonnen potten ligt de uiteindelijke footprint hoger dan van rPET. Voor het produceren van karton en papier zijn hoge temperaturen nodig en het is zwaarder om te vervoeren. Momenteel doen we een proef met potloos telen, dat lijkt een goed teeltalternatief maar vraagt wel versnelling in het handelskanaal omdat de onderzijde van de kluit snel verbrokkelt wanneer deze uitdroogt.”

Buysman verzorgt zelf de afzet van haar kruiden onder eigen merk. Met een afzet van 1,5 miljoen kruidenpotten per jaar

Vierde generatie Buysman Kruiden

zijn ze in grootte de tweede leverancier in Nederland. Buysman Kruidenpotten gaan voor een groot deel direct naar de supermarkten Dekamarkt, Deen en Landmarkt.

Via de groothandels vindt afzet richting markten en groentespeciaalzaken plaats.

Ook heeft Buysman een assortiment aan groter formaat kruidenpotten in basilicum, munt en tijm voor op het terras en balkon wat via tuincentra wordt afgezet met name in het voorjaar goed loopt. “In tuincentra kun je meer soorten kruiden kwijt dan via retail maar niet jaarrond, na de zomer is dat afgelopen.” Buysman Kruiden ontwikkelde ook een direct afzetkanaal richting consument. Via de webwinkel kunnen zij een kruidenboeket bestellen. Het is een alternatief voor een knappe bos bloemen die per post aan huis wordt afgeleverd.

Verre bestemmingen zijn voor potkruiden een uitdaging. “We exporteren daarom voornamelijk naar omringende landen: Duitsland, België, Verenigd Koninkrijk, Ierland, Frankrijk maar ook export richting Baltische en zelfs Aruba is mogelijk. Er is geen limiet zolang het transport maar goed gaat. We oogsten en hoezen ’s ochtends de kruiden vers in en daarna kun je er nog ongeveer een week mee werken in het handelskanaal. Daarna hebben de planten licht nodig”, legt Piet uit. Eenmaal in het schap zijn planten weer goed houdbaar, ze hebben genoeg aan een beetje licht en vocht.

Willen de potkruiden langere tijd overleven in het handelskanaal en vervolgens bij de consument, moeten ze van goede kwaliteit zijn. “We werken jaarrond met een vaste prijs die mogelijk iets hoger ligt dan die van collega telers. Dat komt omdat wij ervoor kiezen de planten meer ruimte te geven. Hierdoor ontwikkelen de planten zich beter. Uiteindelijk is dat beter voor iedereen in de keten. Wanneer derving wordt meegerekend, zijn wij niet duurder dan anderen”, besluit Piet. (ML)  info@buysmankruiden.nl

Aan het telen van eetbare bloemen wordt nog niet gedacht maar de link met de bloemen- en plantenwereld zorgde voor

Maak meer met verse kruiden!

Kadijkweg 41| 1619 PJ Andijk | T. 0228-59716 E. info@buysmankruiden.nl | I www.buysmankruiden.nl

116

AGF Primeur 7/8 • Kruiden • 2020

Kruiden krijgen de ruimt bij Buysman Kruiden

Wilco Heemskerk, Fresh Organic Choice:

"Niet alleen biologische kruiden zijn voor ons belangrijk maar ook het sociale aspect" In het algemeen kijken de kruidentelers op de markt steeds meer naar de mogelijkheden van Zero Residu op de markt. Voor Wilco Heemskerk van Fresh Organic Choice telt er echter maar één ding en dat is 100% procent biologische kruiden, jaarrond geleverd.

“O

nze sourcing en kracht is zo ingericht dat we jaarrond biologische kruiden kunnen leveren op de markt,” vertelt Wilco. “Tussen mei en september zijn dat kruiden van onze telers in Nederland en Duitsland en daarbuiten vooral uit Zuid-Europa zoals Portugal, Spanje en Italië. We hebben een breed assortiment aan biologische kruiden voor in maaltijdboxen, retail en groothandel en horeca leveranciers. Die spreiding heeft ons geholpen om door de coronacrisis heen te komen, want dat verschilde sterk per sector en per product dat wij aanbieden.”

Ook hebben wij niet stil gezeten om toch weer ons kruidenassortiment uit te breiden.

Sinds dit jaar hebben we ons hele assortiment kruiden biologisch compleet. Vanaf begin 2020 hebben we Franse Dra-

gon in het assortiment mogen opnemen. Ook kunnen we vanaf maart tot september de volgende speciale soorten kruiden aanbieden zoals: Thai Basil, Red Basil, knoflook Bieslook. Deze speciale soorten hopen we vanaf 2021 jaarrond te kunnen leveren aan onze klanten en als laatste noviteit hebben we deze maand biologische zeekraal mogen introduceren en mogen toevoegen aan ons assortiment.

Hier waren we al een tijdje mee bezig achter de schermen.

Naast kruiden haalt Wilco ook sperziebonen uit Ethiopië

Kruiden uit het assortiment met op de voorgrond zeekraal uit Portugal. Verder zijn ook o.a. Thaise- en rode basilicum, Bieslook-knoflook en Franse dragon nieuw in het assortiment

Door intensieve samenwerking met onze klanten en leveranciers kunnen we deze noviteiten ontwikkelen en zo proberen we ruimte te creëren op de bestaande markt. Ook qua verpakking staan we niet stil, de meeste van onze verpakkingen zijn gemaakt van PLA dus composteerbaar. De vraag naar PLA geproduceerde verpakkin-

Fresh Organic Choice BV

ABC Westland 545 K5 2685 DC Poeldijk Direct: +31-174820356 Mobile: +31 (0) 651 063 084 Contactpersoon: Wilco Heemskerk

Supplier of organic fresh herbs

www.freshorganicchoice.nl

AGF Primeur 7/8 • Kruiden • 2020

117

SPECIAL • Kruiden

gen is groot bij onze klanten en zal in de toekomst alleen nog maar toenemen. Eind 2019 hebben wij in samenwerking met bio4pack (Patrick Gerritsen) een nieuwe PLA schaal mogen ontwikkelen voor een van onze maaltijdboxen klanten en geïntroduceerd. Dit werd een groot succes voor deze klant. Ook op dit gebied liggen nog volop mogelijkheden.

Zo proberen wij door goed te luisteren naar onze klanten en nauw contact te hebben met al onze leveranciers of dit nu onze telers of producenten zijn van verpakkingen of andere materialen. Zo bouwen we in samenwerking en vertrouwen met onze relaties aan een goede duurzame organisatie en omgeving met oog voor het sociale aspect.

ETHIOPIË Naast de sourcing uit Nederland en Duitsland en Zuid-Europa komt een klein deel van de kruiden uit Ethiopië waar Wilco een samenwerking heeft met lokale telers ‘in de vorm van een coöperatie.’ Hier heeft hij een programma opgezet voor de biologische teelt. “Dit is soms een lastige situatie omdat de afnemers van biologische producten vaak niet zitten te wachten op kruiden

die moeten worden ingevlogen. Dat heeft vooral met de CO2-Emissie te maken bij dit soort import, want de kruiden moeten immers ingevlogen worden. Toch kiezen we ervoor om dit samen met o.a. biologische peulvruchten uit Ethiopië te importeren omdat we met dit programma de telers en hun familie steunen om een eerlijk inkomen te krijgen voor hun producten. Als we dat verhaal van Social Compliance uitleggen kunnen klanten het wel begrijpen.”

ZERO RESIDU Veel telers in de klassieke teelt van kruiden lonken naar het idee van zero residu. “Biologisch is in principe ook een vorm van zero residu. We houden met MRL analyses ook bij dat onze telers zich aan de afspraken houden voor biologische kruiden. Voor biologische kruiden kunnen we nog altijd een meerwaarde krijgen en we zien wel dat er nog volop ruimte is in Nederland en Europa om op deze markt te groeien. Er liggen nog teveel conventionele kruiden in het schap van de supermarkt.” Wilco denkt ook al aan een eventuele uitbreiding van het assortiment. “Zo willen we voor volgend jaar weer wat meer nicheproducten op de markt zetten die voorheen nog moeilijk waren om biologisch te telen.

Nieuwe smaken, nieuwe toetsen.

Fun & Finesse op elk bord.

Een ongeëvenaard assortiment verse kruiden, eetbare bloemen, minigroenten en jonge sla-mengelingen.

• A FAMILY AFFAIR • VERPAKKING EN EIGEN TEELT Postweg 20 1602 Vlezenbeek, België

EUROPEES DISTRIBUTIECENTRUM Werkhuizenkaai 112 - M27 1000 Brussel, België

T. +32 2 569 52 65 | sales@vanlaethem.eu

www.vanlaethem.eu

FRESH FLAVOURS

118

AGF Primeur 7/8 • Kruiden • 2020

Daarnaast gaan we dan ook weer verder met het aanbieden van onze biologische boontjes en sugarsnaps en peulen uit Ethiopië.” Ook blijven wij buiten het Nederlandse seizoen biologische radijs en biologische slasoorten aanbieden. Dit doen we voor de maaltijdenboxen en biologische groentensnijderijen. Vanuit de biologische teelt zijn innovaties als vertical farming en hydrocultuur (nog) niet interessant. “De regels voor biologische kruiden, en andere biologische producten, zijn helder vanuit de Europese Unie. Het is pas biologisch als het daadwerkelijk uit de volle grond komt. Dat maakt deze nieuwe innovaties voor ons op dit moment niet interessant. Het kan misschien 100 procent natuurlijk zijn, 100 procent zero residu of iets anders, biologisch is het niet.” In de teelt merkt Wilco vooral dat er wat meer extremen in het weer zitten die de teelt van kruiden beïnvloeden. “We hebben een droge periode in juni achter de rug waarin we veel last hadden van luis in bepaalde kruiden. Dat is normaal minder als het seizoen wisselend is. Met de neerslag eind juni en begin juli ging het weer wat de goede kant op in de biologische teelt.” (TD)  wilcoheemskerk@forc.eu

Ralph Coenen, Vitacress Real:

“De retail ging door het dak want de bijzondere kruiden werden ondergeploegd” Waar enerzijds Vitacress Real ‘de frees erin moest zetten’ als het aankwam op bijzondere kruiden, eetbare bloemen en andere nicheproducten, zag het anderzijds een sterke stijging in de retail naar kruiden zoals basilicum, peterselie en bieslook. “Mensen hadden naast toiletpapier en conserven duidelijk ook behoefte aan kruiden tijdens de coronacrisis,” vertelt Ralph Coenen van Vitacress Real uit het Limburgse Venlo.

“W

e zaten met het bedrijf aan de juiste kant van de kruidenmarkt,” blikt Ralph terug op de afgelopen bizarre maanden. “Onze afzet van verse kruiden is vooral gericht op het retailkanaal en we zagen medio maart de bestellingen met ongeveer 50-60 procent stijgen. De vraag ging echt door het dak heen. Maar er mocht dan wel veel meer vraag zijn naar volume, onze capaciteit was verminderd door de maatregelen die we zelf moesten nemen om het virus buiten het bedrijf te houden. Niet alleen voorzien in genoeg capaciteit was een uitdaging maar ook voldoende aanbod.

Want waar moesten we opeens al die extra bieslook en basilicum vandaan halen? In Nederland hadden we het niet voor handen en dus moesten we gaan sourcen in Zuid-Europese landen zoals Italië en Spanje, landen waar het coronavirus juist hard om zich heen greep waardoor ook de volumes uit deze landen halen een grote uitdaging was. We hebben alles laten vallen om maar genoeg volumes binnen te krijgen en te verpakken voor de supermarkten.”

SOURCEN 90 procent van de kruiden bij Vitacress

komt van Europese bodem. “De overige 10 procent komt vooral uit Oost-Afrika. We zien al lange tijd een ontwikkeling dat afnemers verwachten dat we kruiden van zo dicht mogelijk bij huis afnemen. Keniaanse bieslook kan je echter niet vergelijken met de Europese variant en is soms gewoon van betere kwaliteit. Als daar vraag naar is, en die vraag gaat er altijd zijn, dan zullen er altijd kruiden uit deze omstreken naar de Europese markt komen. De laatste maanden hebben de telers in landen als Kenia en Ethiopië het moeilijk gehad door het coronavirus. Luchtschema’s waren in de war geschopt en de ruimte die er nog wel beschikbaar was, was flink duurder geworden.”

BIJZONDERE KRUIDEN De vraag naar bijzondere kruiden en specialiteiten voor de foodservice zakte juist drastisch in elkaar. “Thaise- en rode basilicum, verbena en nog veel andere verschillende soorten bijzondere kruiden konden we niet meer kwijt door de lockdown. In de retail is er geen vraag naar deze kruiden want een consument weet niet hoe hij bijvoorbeeld een broccocress moet verwer-

In september komt Vitacress met o.a. een theelijn

ken in een gerecht of waar het nu lekker bij smaakt. We moesten hier dus ons verlies op nemen en in de teelt ging ‘de frees erin’ zoals we dat in Limburg zeggen. Dat verlies delen we met de telers die voor ons in programma’s telen. Als afnemer kan je dan niet aan de zijlijn blijven staan.”

Op de vraag of men bij Vitacress ook heeft gekeken naar alternatieve afzetkanalen, geeft Ralph aan dat dit heel leuk klinkt maar toch niet zo simpel is als het lijkt. “Je bent vaak weken bezig met het opzetten van een concept en vaak zit er al een leverancier op het afzetkanaal dat je voor ogen hebt. Het ontwikkelen van een heel nieuw concept gaat ook niet zo snel en vergt tijd en die heb je niet altijd als het gaat om verse kruiden. Dat wil niet zeggen dat we ons hier niet bezig mee hebben gehouden. Zo hebben we rode basilicumpesto op de markt gebracht en een watermix van citroentijm en munt. Dergelijke concepten zijn echter niet voor alle producten op te zetten en al heb je dan een alternatief met je rode basilicumpesto, dan nog hebben we kilo’s van AGF Primeur 7/8 • Kruiden • 2020

119

SPECIAL • Kruiden

dit kruid moeten omploegen. Gelukkig hebben we er geen omzetverlies bij geleden door de stijgende verkoop bij de retail. We hadden ook besloten de focus te leggen op dit afzetkanaal en minder op de bijzondere kruiden.”

STABIELE MARKT Begin juli ziet Ralph dat de vraag naar kruiden weer stabiliseert. “Het was de afgelopen weken wennen aan de nieuwe situatie waarin klanten ook niet helemaal wisten wat ze er van konden verwachten. Het was zoeken naar ‘het nieuwe normaal’ om onze inkoopmomenten goed in te kunnen schatten die we begin juli konden vertalen naar normale inkooppatronen. De foodservice pakt ondertussen ook weer licht op maar het blijft nog wel zorgwekkend. Ik verwacht dat er wel verschuivingen komen in het assortiment aan deze zijde van de markt door bijvoorbeeld meer focus op afhaal en bestellingen. Toch is dit een marktsegment waarin wij geloven. Zo waren we al voor het coronavirus bezig met het opzetten van het

120

AGF Primeur 7/8 • Kruiden • 2020

De horeca pakt de laatste weken weer wat op

Basilicum in de kas

merk Vitalicious, ons eigen merk exclusief voor Foodservice kanaal, dat gefocust is op de afzetmarkt voor de foodservice met een nieuwe look en geheel nieuw concept. Vanaf september gaan we starten met het uitleveren van onze nieuwe theelijn en ondersteunen we onze Vitalicious concepten ook op locatie met bijvoorbeeld menukaarten, serveeradvies en mixen. Hiermee stellen we partners in staat om verse kruiden nog beter te verwaarden in een markt waarin wij ook geloven.”

of de telers dat kunnen bijhouden in de toekomst...”

EXTREEM WEER De kwaliteit van de kruiden is op het moment goed maar Ralph benadrukt de kwetsbaarheid van het product. “In juni hebben we bijvoorbeeld veel regen gehad en dat geeft gelijk problemen, kruiden zijn daar erg gevoelig voor en ook droogte helpt niet mee. Het weer slaat tegenwoordig veel sneller om. Een week met veel neerslag wordt opgevolgd door 27-28 graden zonovergoten weer en dat brengt de nodige uitdagingen met zich mee. Ik ben benieuwd

TOEKOMST Toch is Ralph optimistisch over de aankomende jaren. “De kruidenwereld is een overzichtelijke wereld waarin nog altijd kansen zitten. Zo groeit de afzet per jaar met 20-30 procent, puur vanuit de consument. Het Coronavirus kan ook een boost geven aan de verkoop van kruiden als we bijvoorbeeld kijken naar het thema gezondheid. Ik zie nog altijd een groeiende trend waarin mensen zoeken naar gezonde producten uit de natuur. Zo is Lavas de natuurlijke maggi en kan zeekraal verwerkt worden tot een poedervorm waardoor je een natuurlijke zoutvervanger hebt. Voedsel als medicijn gaat veel meer spelen in de toekomst en in de aankomende jaren gaat dat zich verder ontwikkelen.” (TD)  Ralph.coenen@vitacressreal.com

Berjelle van Namen, Van Namen Specialities:

Vertical farming, de toekomst voor de kruidenteler?

Kruiden lenen zich uitstekend voor Vertical Farming

De roots van Berjelle van Namen liggen voornamelijk in de champignonkwekerij van zijn vader Johan van Namen uit het Gelderse Hoenzadriel, op de rechteroever van de Maas. Toch besloot hij een aantal jaar geleden er ook kruidenteelt bij te nemen. Niet in een kas of op de vollegrond maar in een omgebouwde kweekcel voor champignons.

D

e cel wordt verlicht met ledlampen met een violetachtige kleur en de bakken met kruiden staan boven elkaar gestapeld.

Het mag duidelijk zijn dat er hier sprake is van vertical farming. Een innovatie die steeds meer aan populariteit wint bij telers van vooral kruiden, bladgroenten, microgroenten en eetbare bloemen. Zelfs met zachtfruit wordt er de laatste tijd geëxperimenteerd. In de paddenstoelen is het al langer gebruikelijk. Vandaar de relatie tussen de champignons van Van Namen en de kruiden van Van Namen Specialties.

Het startte voor Berjelle als een experiment dat hij meenam van zijn stage in Finland bij Robbe’s Little Garden waar sla, kruiden en microgroenten werden geteeld. Volgens Berjelle biedt vertical farming tal van voordelen ten opzichte van de klassieke kruidenteelt.

VOORDELEN VAN VERTICAL FARMING “Met vertical farming kan ik een kruid planten en weet ik zeker dat ik over 5 weken dit heb klaarliggen voor de klant,” vertelt Berjelle. “Je hebt ook zekerheid over de kwaliteit van je product omdat het optimaal onder controle is en de smaakbeleving is ook goed omdat het product evenwichtig kan groeien onder ledverlichting. Daarnaast komt het

de klanten tegemoet die steeds meer vraag hebben naar just-in-time levering van producten zoals kruiden. Uiteraard moeten we ook het duurzaamheidskernmerk niet vergeten van deze methode van telen. Vooral ook omdat je dit kunt doen met een heel laag gasverbruik en geen gebruik van pesticiden. Daarnaast zoeken we naar mogelijkheden hoe we enorm efficiënt met energie om kunnen gaan.”

KRUIDEN VANWEGE DE VRAAG Ondertussen heeft Berjelle nu een 12-tal soorten kruiden staan en heeft hij er een tweede cel bijgenomen. “Zo kunnen we variëren met de omstandigheden voor de teelt, denk bijvoorbeeld aan een andere temperatuur. Van de kruiden staat bij ons basilicum op de eerste plaats, een algemeen populair kruid wat we dus goed kunnen verkopen. Daarna volgen kruiden als peterselie en munt.” De kruiden uit de cel van Berjelle worden verkocht onder het eigen merk Pika Surprisa, Esperanto voor ‘kruidige verrassingen’. Toch benadrukt Berjelle dat het vooral leuk is om te doen en ermee te experimenteren. “Economisch is het nog niet helemaal rendabel, dan zou je echt moeten kijken naar schaalvergroting en er meer cellen bij nemen en kijken of je dat

Constante kwaliteit in de teelt is een belangrijk pluspunt

wil toepassen op één gewas. Dat we voor kruiden hebben gekozen was dan ook vooral vanwege de toenemende vraag van jaarrond levering en een constante kwaliteit, wat je hiermee kunt garanderen. Je kunt ook relatief lui inkopen omdat je weet wat je krijgt, op de dag dat je het wenst en hebt minder operationele zorgen in de teelt hoewel je daar altijd wel mee te maken hebt.

Het is alleen niet arbeidsbesparend want die handjes blijven toch nodig in de cel.”

De afzet van de kruiden verloopt anders dan bij de champignons. “We hebben veel nieuwe klanten kunnen aantrekken die echt alleen kruiden afnemen en we zien minder klanten die het allebei doen. We houden deze twee producten uit elkaar.

Vandaar dat de kruiden ook vallen onder Van Namen Specialties. Zo hebben we bijvoorbeeld wel export van champignons naar landen als Duitsland en het VK maar nog niet voor onze kruiden. In de toekomst misschien wel.”

Voor de komende maanden is het voor Van Namen vooral een kwestie van goed door de crisis komen. “Met onze champignons zagen we in de bizarre maanden een erg wispelturige markt. We zien het nu langzaam weer wat terugkomen maar het is nog een lange weg te gaan en voor de rest van het jaar staan er dan ook geen hele grote ontwikkelingen meer op de agenda. Het is nu vooral een kwestie van onze klanten goed kunnen bedienen.” (TD)  berjelle@vannamenspecialties.nl

AGF Primeur 7/8 • Kruiden • 2020

121

SPECIAL • Kruiden

De unieke teelt van waterkers in Nederland In Frankrijk en Engeland staat waterkers vaak op het menu. Vooral waterkerssoep is een bekend gerecht. Omdat de Nederlandse waterkerstelers dun zijn bezaaid, is het product bij de Nederlandse consument niet zo bekend en wordt het vaak verward met tuinkers.

Toch is het er wel en wie een natuurwinkel of biologische supermarkt binnenstapt, kan daar de waterkers vinden van Kwekerij De Klispoel uit Ubbergen.

D

OOGSTEN OP BESTELLING Op de kwekerij begint de dag om half acht met het oogsten van de waterkers. Daarna wordt het binnen twee uur in de eigen verpakkingshal verpakt in zakjes van 75 of 100 gram, eventueel gemixt met sla. “Waterkers heeft een korte houdbaarheid. Als je de oogst te lang laat liggen, gaat het broeien. Daarom oogsten we alleen op bestelling. Natuurwinkels met de voeten in de aarde beleveren we drie dagen per week, en de k(r)op in de zon maar de supermarkten komen elke dag Teelt en verpakking van diverse soorten Buitensla en Waterkers hun bestelling ophalen”, vertelt Cindy * Nederlandse kwaliteitsproducten Vermeulen. Via de * 100% biologische buitenteelt groothandels gaat de * Korte keten door eigen verpakking waterkers ook naar * GlobalGAP- en BRC-gecertificeerd de horeca, hoewel Kijk voor onze producten op: www.klispoel.nl dat in de afgelopen maanden een stuk Kasteelselaan 2, 6574 AJ UBBERGEN |  024 322 14 35 |  info@klispoel.nl minder was. “Cruise-

eze biologische kwekerij wordt gerund door Cindy Vermeulen en haar man Ivo van Eck. Ook vader Norbert Vermeulen, die de kwekerij precies 50 jaar geleden oprichtte, is er nog vaak te vinden om handen spandiensten te verrichten.

De Klispoel

122

AGF Primeur 7/8 • Kruiden • 2020

schepen vormen een groot deel van onze afzet, maar die lagen in de afgelopen maanden allemaal stil”, blikt Cindy terug.

De reden dat er in Nederland weinig waterkers wordt geteeld, is ons gebrek aan natuurlijke bronnen, vertelt Cindy. Dat is essentieel voor deze teelt. “Waterkers heeft twee soorten wortels en heeft zowel aarde nodig als een laagje water. De weinige bronnen in Nederland liggen in beschermde natuurgebieden. Daarom kunnen we alleen biologisch telen. In Frankrijk, Engeland en ook België zijn veel meer bronnen, waardoor het daar op grotere schaal geteeld wordt.”

FORELLENKWEKERIJ In juni was het 50 jaar geleden dat Norbert Vermeulen begon met het telen van waterkers. “Mijn opa was wijnhandelaar en had een forellenkwekerij. Hij beleverde chique restaurants in de buurt. Eén van de restauranthouders vroeg mijn opa of hij waterkers wilde telen, omdat de import duur was en er beekwater in de buurt was van de forellenkwekerij. Opa had daar niet veel zin in, maar zijn zoon Norbert had wel interesse. In het beekwater waarmee de forellen werden gevoed, zaaide hij in 1970 zijn eerste plantjes.”

Dat beviel hem goed en toen de vraag toenam, huurde Norbert een perceel in Wijchen. Door de kwaliteit van het water kon

Het water dat wordt gebruikt voor de teelt is afkomstig uit een bron

Naast waterkers teelt De Klispoel ook buitensla

hij daar maar beperkt telen, dus toen er in 1983 een perceel vrijkwam in Ubbergen, greep hij zijn kans. Daar is de kwekerij nu nog gevestigd. “Dit is een goede plek voor waterkersteelt, omdat het dorp gelegen is aan de voet van een stuwwal met veel natuurlijke bronnen. Hier groeide waterkers zelfs van nature in de sloot”, vertelt Cindy.

PITTIGE PESTO Waterkers kenmerkt zich door een pittige, scherpe smaak en heeft iets weg van radijs.

Het wordt als bladgroente gebruikt en net als rucola vind je het in een slamix. Maar er is meer mogelijk. Cindy: “Door de pittige smaak wordt het ook als kruid gezien. Je kunt er heerlijke pesto of kruidenboter mee maken. Waterkers bestaat uit blad en stengels. De stengels kun je eigenlijk altijd eten, ook in een salade, maar als je waterkers verwarmt, blijft er van het blad niet zoveel over. In warme toepassingen gebruik je de stengels. Die geven wat body en hebben dezelfde smaak als het blad. Roerbakken bijvoorbeeld of verwerkt in soepen en sauzen. Door het verwarmen verdwijnt de

pittige smaak, waardoor kinderen het vaak ook lekker vinden.”

BITTER IN DE MOND MAAKT HET HART GEZOND Mettertijd raakt waterkers ook in Nederland wat bekender, met name door de voedingswaarden. Zo kwam er onlangs een boek uit, getiteld ‘De geneeskracht van waterkers’ van Thomas Dijkman. Na zijn boek ‘De 45 meest geneeskrachtige groenten’ was er blijkbaar nog genoeg te melden over de gezondheidseffecten van waterkers. Cindy: “Voor bittere groenten geldt dat ze erg gezond zijn. Die bittere smaak wordt namelijk veroorzaakt door de afweerstoffen die de plant aanmaakt en het zijn precies die stoffen die goed zijn voor ons. ‘Bitter in de mond maakt het hart gezond’ zei men vroeger tenslotte niet voor niets.”

BUITENSLA Behalve waterkers wordt er sinds de jaren ‘90 bij De Klispoel ook buitensla geteeld.

“Toen we vroeger in het voorjaar de waterkerskassen opschoonden, kwamen boeren

de plantenresten ophalen om als compost te gebruiken. Toen dat niet meer zonder papieren kon, zochten we een oplossing om het plantafval zelf te verwerken.” Het naastgelegen perceel kwam te koop en omdat er niet genoeg water beschikbaar was om de teelt van waterkers uit te breiden, werd besloten een andere teelt op te zetten, waarbij de gewasresten als compost konden worden gebruikt. “We teelden babyleaf sla als proef met een zaadleverancier.

Destijds waren we de enige Nederlandse kwekerij die dat leverde. Toen dit ook door andere kwekerijen werd opgepikt, stapten we over naar jonge buitensla. Iets groter blad met wat meer smaak.” Het zijn onder andere ook rassen die in kassen worden geteeld, maar de smaak is volgens Cindy echt anders. “In de buitenteelt moet een plant zich weren tegen allerlei omstandigheden, waardoor het afweerstoffen gaat aanmaken. Het blad wordt dikker, de sla bevat meer vezels, vitaminen en anti-oxidanten en een hoger drogestofgehalte en de kleur en de smaak wordt intenser.”(JH)  info@klispoel.nl

AGF Primeur 7/8 • Kruiden • 2020

123

Dick Pijpers

Kersen (Prunus avium) Rosaceae

OORSPRONG EN HISTORIE VAN DE SOORT Wat geldt voor verscheidene, al eeuwenlang gecultiveerde leden van de familie van de roosachtigen gaat ook op voor de kers: over herkomst en geschiedenis is vrijwel niets bekend. Er zijn in grote lijnen twee soorten kersen: de zoete kers (Prunus avium) en de zure kers (Prunus cerasus), waarvan de morel het belangrijkste ras is. Beide stammen waarschijnlijk uit Zuidoost-Europa en West-Azië; de zoete mogelijkerwijs uit de streek tussen de Zwarte en Kaspische Zee, de zure uit het gebied tussen het Zwitserse hooggebergte en de Adriatische Zee. Maar vast staat deze herkomst allerminst. Zeker is, dat Grieken en Romeinen zich al met de teelt en de veredeling van de kers hebben beziggehouden en dat deze steenvrucht thans in nagenoeg alle gematigde klimaatgebieden wordt verbouwd. Europese kolonisten hebben de kersenteelt naar Amerika overgebracht.

De zoete kers is een ronde steenvrucht van circa 15 tot 35 mm in doorsnee met een pit van ± 6 mm. De kleur varieert, afhankelijk van het ras en loopt uiteen van zwart-purper, helderrood, geel met een rode blos tot oranjegeel. De kleur van de schil komt meestal overeen met de kleur van het vruchtvlees.

OPSLAG EN BEWARING Oogst kersen bij een brix van minimaal 14%. Kersen zo spoedig mogelijk na de oogst terugkoelen naar ca. 2°C. Nederlands

Kersen (zoet)

Frans Cerise Duits

Kirsche, Süsskirsche

Engels Cherry Spaans Cerezas Italiaans Ciliegie

124

AGF Primeur 7/8 • 2020

De opslag temperatuur ligt tussen -1 en 0°C. Kersen bevriezen bij -1,8°C. Bewaren bij een RV tussen 90% en 95%.

Het gebruik van polyethyleen omverpakking bij koeling en transport, dient te worden verwijderd bij opslag buiten de koeling.

Dit i.v.m. condensvorming. Zoete kersen zijn niet gevoelig voor LTB. Sortering van kersen in mm ø 20 - 24 – 26 – 28 – 30 – 32 enz.

Belangrijk voor de consument van verse kersen is, dat de steel nog aan de vrucht zit.

De steel moet heldergroen van kleur zijn.

Er zijn géén specifieke kwaliteitseisen voor kersen, de algemene kwaliteitsregels voor verse AGF-producten zijn van kracht.

PRODUCTREGIO EN AANVOERPERIODE Nederland: van eind mei tot eind september Zuid-Europa: van april tot augustus Australië/Nieuw-Zeeland: van september tot januari Zuid-Afrika: van oktober tot december Zuid-Amerika: van november tot januari Canada: augustus en september GEBRUIK DOOR CONSUMENT Vers, jam, sap, als vulling in gebak en ijs INDUSTRIËLE VERWERKING Conserven, sap, vlaaivulling, kersen, ijs

RASBESCHRIJVINGEN Hoewel de cijfers over het aantal uiteenlopen, mag worden aangenomen dat er momenteel zeker een 1.800 duidelijk van elkaar te onderscheiden rassen zijn. Sinds 1995 zijn er meer dan 85 nieuwe rassen op de internationale markt bijgekomen, waarvan er ook weer een tiental rassen inmiddels zijn verdwenen. Vaak gaat het dan om tegenvallende opbrengsten of zijn de kersen toch gevoelig voor ziekten, beurtjaren enz.

Enkele bekende rassen in Nederland en België zijn o.a.: Kordia, Karina, Regina, Sunburst, Sweetheart, Sumtare, Samba, Korvik, Grace Star, Vanda, Belisse, Merchant, Oktavia, Viola, Alma, Burlat, Summit, Sylvia, Rubin, Lapins, Masdel, Skeena, Poisdel, Schneider’s, Hartland, Staccato en nog veel meer.

UITGELICHT: DE BIJZONDERE MEIKERS Een zeer oude kruising tussen zoete en zure kers, die al in de 17e eeuw is beschreven is de meikers. In die beschrijving heet het ras nog, ‘Maaykers’ d.w.z. kers uit de maaitijd.

Het ras wordt dan ook niet in mei maar in juni geoogst. Het is een matig grote, helder tot donkerrode kers, sappig met een friszure smaak en een sterk aroma. Een ras voor specialisten.

Bekende importrassen komen o.a. uit: Spanje: Tulare, Siete, Cristalina, Somerset 64-76 Italië: Van, Ferrovia, Lapins, Sweet Heart, Samba, Marchiana Turkije: Ziraat 0900, Sahili, Burlat, Karabodur.

VOEDINGSWAARDE PER 100 GRAM Energie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 kcal (228 kJ) Water . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84,9 g Koolhydraten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12,0 g Suikers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11,5 g Vit. A . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 0,01 mg Vit. B1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 0,02 mg Vit. B6. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 0,03 mg Vit. C . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5,0 mg Kalium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240 mg Calcium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10,0 mg Fosfor. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30,0 mg IJzer. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 0,4 mg

© Dick Pijpers www.allesovergroentenenfruit.nl

Inventaris

Gerrie Groot werkt 45 jaar bij Kramer Zuurkool:

“Elke dag een hap zuurkool” Wat maakt dat je 45 jaar werkt bij een bedrijf dat zuurkool maakt en verkoopt, terwijl je er zelf niet dol op bent? Gewoon, omdat het ontzettend leuk en gezond is, zowel het bedrijf als het product, vertelt een enthousiaste Gerrie Groot, verkoopmanager bij Kramer Zuurkool. “Én omdat het goed te combineren is met mijn kerkelijke en maatschappelijke activiteiten.”

D

at Gerrie niet vaak een zuurkoolstamppotje wegwerkt, ligt waarschijnlijk aan zijn ouders. Hoewel zijn vader witte kool teelde, aten ze het thuis bijna niet, herinnert Gerrie zich. Toch neemt Gerrie dagelijks een flinke hap Kramer zuurkool. “Onze zuurkool is niet verhit en bevat levende melkzuurbacteriën en die hebben een gunstig effect op je darmflora, wat weer erg goed is voor je gezondheid”, vertelt Gerrie, die na 45 jaar nog lang niet denkt aan stoppen. Het werk geeft hem juist energie.

Gerrie is zijn werkzame leven niet bij Kramer Zuurkool gestart. Eerst werkte hij bij een tuinder en later in Alkmaar bij Wokke, een importeur van groenten en fruit. Daarna volgde de overstap naar Kramer, vier kilometer van huis. Dat maakt dat hij tussen zijn werk door ook zijn kerkelijke en maatschappelijk activiteiten makkelijk kan organiseren. “Mijn vrijwilligerswerk vult mijn werkzame leven goed aan, andersom denk ik dat mijn werkzame leven er ook baat bij heeft. Ik heb al lang gemerkt dat, hoe drukker ik het heb, hoe meer er uit mijn handen komt. Dat klinkt misschien tegenstrijdig, maar als we op het werk in de rustige tijd

zitten en de hectiek een beetje voorbij is, dan merk ik dat ik ook verslap in dat andere werk. Alleen daarom zou ik al niet willen stoppen met werken, ik vrees dat ik dan een beetje lui wordt.”

Kramer Zuurkool is een familiebedrijf met wortels die ver teruggaan in de tijd. “Kramer bestaat sinds 1890. Nu is de 5e generatie aan het roer en daardoor werk ik al met drie generaties van de familie. De omgang met mensen vind ik het allerleukste van mijn werk. Ook sommige klanten ken ik al drie generaties. Hoe ouder je wordt, hoe leuker dat is.”

Nieuw-Zeeland zijn heel scherp op de certificaten voor voedselveiligheid.”

Gerrie draagt persoonlijk bij aan productontwikkeling in het bedrijf. Zo ontwikkelde hij een zuurkooltype die hij wél lekker vindt: “Gerriezuurkool”, in de markt bekend staand als kerriezuurkool. “Ik heb het recept van mijn nichtje en ben daarmee gaan stoeien bij een plaatselijk restaurant.

Zo ontstond de kant en klare kerriezuurkool, héél erg lekker en makkelijk voor het klaarmaken van een shoarmaschotel bijvoorbeeld.” Het werd een leuk product in het assortiment maar waar Gerrie écht trots op is, is de ontwikkeling van de biologische zuurkool productenlijn. De oudere generatie zag daar in eerste instantie nog geen brood in. Geïnspireerd door een Franciscaner priester en de vraag in de markt duwde Gerrie dit idee erdoor. “We hebben inmiddels een hele lijn van biologische zuurkool én rode kool die voor een behoorlijke omzet binnen het bedrijf zorgt. Wat ook zo leuk is, is dat de vijfde generatie Kramer die inmiddels aan het roer staat, daarop doorontwikkelt. Onze nieuwste gefermenteerde groenteproducten: Organic Kraut varianten en Kimchi, zijn zogenaamde toppings die je kunt gebruiken op een broodje of als bijgerecht. Producten speciaal gericht op de jongere generatie die zich richten op gezonde voeding. Daar ben ik nu volop mee bezig. Ik denk dus niet aan stoppen, het is allemaal nog veel te leuk”, besluit Gerrie. (ML)  Gerrie.groot@gkz.nl Tips voor deze rubriek zijn welkom op marjet@ agfprimeur.nl

Gerrie is verkoopmanager en beheert alle commerciële activiteiten, dat verveelt nooit. Kool groeit onder steeds wisselende omstandigheden net als de eisen van de consument. “Toen ik begon, hadden we alleen zuurkool in vaten en zakjes naturel- en wijnzuurkool. In de loop der jaren kwamen daar steeds meer producten en verpakkingsmogelijkheden bij. Naast de ontwikkeling in producten worden voedselveiligheidseisen ook steeds strenger.

Met name Aziatische landen, Australië en

AGF Primeur 7/8 • 2020

125

Apps en Gadgets

Instaratie Toen Vincent Bal in mei 2016 aan een nieuw script werkte, merkte hij plotseling op hoe de schaduw van een theekopje op zijn bureau eruit zag als een kleine olifant. Hij maakte een tekening, nam een foto en deelde deze op Instagram.

De reacties waren zo positief dat hij zichzelf elke dag uitdaagde om een van deze ‘schaduwkrabbels’ te maken. Hij is sindsdien niet meer gestopt. Hij gaf deze manier van kijken en tekeningen de zeer wetenschappelijke naam Shadowology. Groenten en fruit zijn dankbare schaduwobjecten.… ingram.com/vincent_bal

Rust en herstel op de werkvloer AGF’ers maken regelmatig hele lange dagen. Een powernap schijnt wonderen te doen om, als het energieniveau gedurende zo’n dag wat minder wordt, er weer een boost aan te geven. Maar waar? Juist: in de Booztr. Dat is een powernap cocon, ook wel liefkozend ‘slaapei’ genoemd die eenvoudig te verplaatsen is en een volledig af te sluiten opbergruimte en een aansluiting voor het opladen van je smartphone of laptop zodat je die ook een boost kunt geven..

Persoonlijke autoband Electrische auto’s hebben veel minder onderhoud nodig maar de banden kunnen, afhankelijk van het rijgedrag, rijdek en type auto, door hun grotere gewicht van de auto harder slijten. Een gevaarlijke combinatie. Daarom bedacht autobandenfabrikant Goodyear reCharge een autoband die zichzelf kan herstellen en dat op basis van het rijgedrag van de eigenaar. De banden zijn gevuld met een speciaal ontwikkelde vloeistof waarmee het loopvlak zichzelf kan herstellen. Na verloop van tijd past de band zich aan de weersomstandigheden, de staat van het wegdek of gewoon aan de individuele rijvoorkeuren aan. Iedere klant krijgt een vloeistof met een samenstelling die het best bij hem of haar past

De Primeur thema volgende maand :

Hoogste opkoopprijzen! www.palletcentrale.nl 126

AGF Primeur 7/8 • 2020

Paddenstoelen & champignons

Reserveer nu uw advertentie: Andries Gunter T. +31 (0)166 69 82 32

Niet blij met je app?

Heb je wel eens een app gekocht die bij nader inzien echt niet de moeite waard was? Geen probleem want je mag zo’n miskoop gewoon retourneren. Heb je een app uit de Play Store van Google, dan moet je er dan wel snel bij zijn want alleen als je binnen twee uur na aankoop de app retourneert, krijg je het bedrag terug. In de bestelgeschiedenis van je account is er een verzoek tot terugbetalingsoptie.

Appel houdt in navolging van het herroepingsrecht een ‘niet tevreden, geld terug’-garantie van twee weken aan, zonder gezeur. Naast schriftelijk bezwaar aantekenen, kun je ook de afzonderlijke website reportaproblem.apple.com gebruiken, wat handiger is.

Handige handpers Een lekker vers sapje bij het ontbijt maken en meteen ochtendgymnastiek door een mini-workout voor je hand- en onderarmspieren te doen. Het is daarbij nog duurzaam en ruimtebesparend ook want je kunt je elektrische persen en slowjuicers de deur uit doen. Volgens de verkoper kun je er namelijk van alles mee uitpersen, zelfs gember..

Acture Heb jij je horloge ook vervangen door je smartphone of smartwatch? Dan herken je vast deze situatie. Je pakt je telefoon op om te kijken hoe laat het is, maar voordat je het goed en wel doorhebt, zit je minutenlang te scrollen door social media. Acture is een nieuwe app tegen smartphoneverslaving die simpel in elkaar steekt maar je confronteert met de feiten.

Telkens als je je telefoon oppakt, vraagt Acture je naar je beweegreden.

Waarom heb je nu je smartphone nodig? Pas als je antwoord geeft, ontgrendelt je toestel. Op die manier maakt de app je bewust van je smartphonegebruik.

Hours Tracker Weetje: Aardpeer Nee, een aardpeer is geen kruising tussen een aardappel en een peer, maar een ‘vergeten groente’ met een artisjok-achtige smaak en daarom ook wel Jeruzalem-artisjok genoemd.

Een andere naam is topinamboer. Aardperen werden rond het begin van de 17e eeuw in Nederland ingevoerd. Ze kenden toen een groot succes in onze tuinen van kastelen en kloosters. Door de latere komst van de aardappel is de aardpeer eigenlijk verdrongen. De aardpeer is familie van de zonnebloem en de plant kan wel 2 meter hoog worden. Aardperen zijn, mits heel vers, rauw te eten en dan zijn ze lekker brossig en krokant.

De tijd dat je je urenregistratie in een spreadsheet bijhoudt, is voorbij. Hours Tracker ondersteunt op eenvoudige wijze het bijhouden van je uren, het bereken van je verdiensten, factuur of volgende loonstrook.

De bijgehouden werkuren kunnen als een Excel-urenstaat worden geëxporteerd, naar de payroll worden verzonden of als een kladje worden gebruikt om uw facturen op te stellen. Een ideale tracker voor de werkuren voor mensen die met meerdere klanten of opdrachten werken.

AGF Primeur 7/8 • 2020

127

PRIMEUR 25 jaar terug...

... augustus 1995 (Primeur • negende jaargang)

Colofon AGF-PRIMEUR bv Stevinweg 2, 4691 SM Tholen Tel +31 (0)166 - 69 82 00 info@ agfprimeur.nl • www.agfprimeur.nl

Jaarabonnement € 75,- in Nederland en België

Uitgever en hoofdredacteur: Pieter Boekhout

€ 90,- in andere landen

Redactie: Marjet Lubbers-Bruijnse, Martine van der Wekken, Izak Heijboer, Frits Simons, Thijmen Tiersma, Thom Dobbelaar, Jobke den Hertog, Sharon de Ridder, Liesbeth Stikkelman

automatisch doorlopend tot schriftelijke opzegging tot 2 maanden voor de vervaldatum

Illustrator: Sandor Paulus Advertenties: Andries Gunter, T. +31 (0)166 698232 - andries@agfprimeur.nl Abonnementen: Arie Gunter Vormgeving: Viola van den Hoven, Martijn van Nijnatten Drukkerij: Veldhuis Media BV, Raalte

Copyright Het is niet toegestaan om, zonder voorafgaande toestemming van AGF-Primeur, door AGF-Primeur gepubliceerde artikelen, onderzoeken of gedeelten daarvan over te nemen, te (doen) publiceren of anderszins openbaar te maken of te verveelvoudigen.

Privacy AGF-Primeur legt uw klantgegevens vast voor de uitvoering van de (abonnements) overeenkomst, of wanneer u in het kader van dienstverlening contact heeft met AGF-Primeur.

De gegevens worden tevens gebruikt om u te informeren over producten en diensten van AGFPrimeur en zorgvuldig geselecteerde derden.

Disclaimer Alle (redactionele) informatie, waaronder begrepen adviezen, ideeën en meningen, is op zorgvuldige wijze en naar beste weten samengesteld. De inhoud en inkleding van advertenties is bepaald door of namens adverteerders en wordt door AGF-Primeur niet beoordeeld op de juistheid, volledigheid en rechtmatigheid daarvan. AGF-Primeur en auteurs zijn niet aansprakelijk voor schade in verband met gebruik van (redactionele) informatie en de inhoud en vormgeving van advertenties.

Ondanks de vele zorg die aan deze uitgave is besteed, kunnen er fouten voorkomen. Onze excuses hiervoor. Wij willen allen hartelijk danken die aan het tot stand komen van deze uitgave heeft meegewerkt. In het bijzonder danken wij God die kracht en wijsheid geeft.

Een Betere Manier van Snijden Ontdek de voordelen van een Urschel snijmachine Als uw partner in productiviteit werkt Urschel met u samen om nieuwe snijtechnologie te delen en om rendabele oplossingen voor het precisie verkleinen te vinden die passen bij uw einddoelen.

Elke machine is uitgevoerd in roestvrijstaal en gemaakt volgens de kwaliteisnormen van Urschel. Wij geven ondersteuning en service voor een lange levensduur van uw machine.

Urschel ziet u als partner voor een langdurige samenwerking met toegewijde service en onderdelen wanneer u deze nodig heeft.

Door verschillende soorten verwisselbare snijcomponenten, kunt u uw machine aanpassen en laten meegroeien met uw productielijn. Neem contact op met Urschel om te ontdekken hoe wij u kunnen helpen met uw ontwikkeling.

OPTIMALISEER UW PRODUCTIE MET DE NIEUWE

Microadjustable Snijkop Met 14 Snijsegmenten (SL-14)

Bediening met 1 druk op de knop bespaart tijd en arbeidskosten. De machines zijn ontworpen voor een continue, ononderbroken productie tegen een zo hoog mogelijke capaciteit.

Voor het Model CC Slicer

ÂŽ

Neem contact met ons op voor een gratis demonstratie van uw product.

The Global Leader in Food Cutting Technology

URSCHEL B.V. | netherlands@urschel.com | www.urschel.nl

ÂŽ Urschel, Urschel logo symbool, en de Wereldleider in Voedsel en Snijtechnologie zijn geregistreerde handelsmerken van Urschel Laboratories, Inc. U.S.A.

Verpak het met Sismatec

VERPAKKEN PORTIONEREN

BEREIDEN

SERVICE

VULLEN DOSEREN

process & packaging solutions

Enkele referenties:

De topsealverpakkingen zijn inmiddels niet meer weg te denken uit de schappen van de supermarkten. Dit is ook niet verwonderlijk als je kijkt naar de vele voordelen van dit type verpakking. De topsealverpakking is namelijk milieuvriendelijker (minder plastic), eenvoudig te bedrukken, efficiënter in de logistieke keten en zorgt uiteindelijk voor een betere presentatie in de winkel.

Door de mogelijkheid tot verlenging van de houdbaarheid van het product werkt het ook nog eens omzet verhogend en wordt verspilling tegen gegaan. Onderzoek wijst uit dat 30 procent van het geproduceerde voedsel niet wordt geconsumeerd en ergens verloren gaat tussen de boer en de consument. Een juiste keuze voor de verpakking kan helpen om deze voedselverspilling deels tegen te gaan.

De Proseal traysealers bieden de oplossing om verpakkingen professioneel te topsealen en zijn in staat om 30 (semi-automatisch) tot 240 (volautomatisch) verpakkingen per minuut te sealen. Eenvoudige integratie in complete verpakkingslijnen is daarbij geen probleem.

Naast de voordelen van de topsealverpakkingen, bieden ook de machines milieuvriendelijke voordelen.

Het geïntegreerde “eSEAL systeem” is mileuvriendelijk, gebruikt weinig lucht en is kostenbesparend. “Hotrod”, het efficiënte verwarmingssysteem in de mallen, zorgt voor een hogere output door een gereduceerde sealtijd.

De steeds strengere milieueisen dwingt ons om ook te kijken naar alternatieven voor plastic, met als resultaat dat we tegenwoordig ook in staat zijn om verpakkingen van alternatieve materialen te sluiten. Denk hierbij aan karton, pulp, suikerriet en recyclebaar plastic.

Tijdens de opkomende trend van deze topsealverpakkingen hebben wij al naar volle tevredenheid van onderstaande klanten diverse installaties mogen leveren.

Fruitmasters, ASF Holland, Beekers Berries, The Grape Company Europe, ABB Trading en The Greenery zijn een aantal voorbeelden van tevreden klanten welke inmiddels beschikken over meerdere moderne traysealers van Proseal. De goede relatie en wisselwerking met onze klanten willen we graag behouden en verder uitbouwen. Dit dwingt ons om flexibel en innovatief te zijn en waar nodig mee te denken met de klant om zijn proces te optimaliseren.

Twentepoort Oost 8 7609 RG Almelo The Netherlands T + 31 (0)546 87 41 11 info@sismatec.nl

www.sismatec.nl