Primeur 3 - 2021 by AGF Vormgeving

Onafhankelijk vakblad voor de agf-handel

maart 2021 35ste jaargang

In dit nummer :

Bewerkte AGF Wegen & verpakken

Snijoplossingen voor al uw producten

Sprint 2® Blokjessnijder

Affinty Integra® Blokjessnijder

E TranSlicer® Nauwkeurig Schijven Snijden Met Maximale Flexibiliteit

MicroAdjustable® Reepjes Snijkop Met 14 Snijsegmenten

® The Global in voor Food Cutting Neem contact Leader met ons op een gratis demonstratie met uw product. URSCHEL B.V. | netherlands@urschel.com www.urschel.nl ® Urschel, and The Global Leader in Food Cutting Technology are registered trademarks of Urschel Laboratories, Inc. U.S.A.

Technology

DE WERELDWIJD LEIDER

IN VOEDSELSNIJTECHNOLOGIE

Nr. best verkopende leverancier van commerciële snijmachines ter wereld.

Opkoop en verkoop gebruikte pallets

Nieuwe pallets, kisten en boxen

03 04 05

Vestigingen Helmond

Totaalpartner in Pallets

Moerdijk Noord-Holland

Betrouwbare levering met eigen transport

Rotterdam Sas van Gent

ISPM-15 gecertificeerd

Bel ons

WhatsApp ons

+31 168 357 010

+31 648 000 000

E-mail ons

Bezoek ons

info@palletcentrale.nl

www.palletcentrale.nl

YOUR PARTNER IN PERFECT PACKAGING Een ecologische verpakkingsoplossing voor jouw product nodig, die voldoet aan de logistieke en marketing eisen van jouw onderneming? Dan bent u bij ons aan het juiste adres! Denkt u eraan, uw productieproces te automatiseren? Ook hiermee kunnen wij u van dienst zijn, met onze op maat gemaakte verpakkingsmachines voor het opzetten, vullen en sluiten van uw verpakking. Wij maken de perfecte verpakkingsmachine die uw productieproces ondersteunt! Met meer dan 80 jaar ervaring hebben we meer dan kennis van zaken. Spreek ons vrijblijvend aan over jouw verpakkingsbehoefte. j.vereecken@vandeveldepackaging.com +32 (0) 477 66 30 50 www.vandeveldepackaging.com

6 Visie

“Ik laat JASA met een gerust hart achter” Piet Pannekeet stopt op hoogtepunt

29 “Je kunt niet meer zonder aspergeschilmachine” Boerderijwinkel Lizette

36 De signature van de chef, mede mogelijk gemaakt door de snijkeuken 41 “We hopen dat de meloenschiller de druivenonttrosser achternagaat” Hans Keijzer 45 Productontwikkeling retail in hogere versnelling gezet 48 Specialist in halffabricaat groenten blijft investeren in versheid 50 Onderzoek toont aan hoe snijproces kan zorgen voor langere houdbaarheid 53 Biologische gesneden groenten komen stap voor stap in het schap 56 Groentesnijderij wordt maatwerk groente atelier Crisis maakt creatief

Special: Wegen & verpakken

Thema: Bewerkte AGF

33 “Er is veel politieel om toffe en vernieuwende dingen te doen op culinair vlak” Chef-kok Vincent Tibau

95 Handmatige handelingen verminderen actueler dan ooit 98 2D barcodes hebben de toekomst 100 Veel vraag naar ecologische verpakkingen voor AGF

102 Vraag naar verpakkingen van monomateriaal flink gestegen 104 Nieuwe speler maakt duurzame punnets en trays van houtpulp 106 “Uitbreiding in opzet- en kartonneermachines past bij totale ontzorging van onze klanten” Wahid Payanda 109 “Scanspector geeft reële indruk van sorteerprestatie” Smart testapparaat voor optische sortering bij AGF 112 Forse stijging in vraag naar golfkartonverpakkingen

58 Nieuwe snij- en verwerkingslijn voor biologische pompoenblokjes 61 “We wassen en versnijden het product niet om de smaak en de houdbaarheid optimaal te houden” Steven Van Ostaeyen 65 “We blijven positief” Jeffrey en Tommy de Bie 69 “Wij bedienen klanten graag met producten die niet iedereen kan of wil maken” Grant Saakian

119 Etiketteren maakt verpakken in karton nóg eenvoudiger 121 “De vraag naar de traceerbaarheid van bakken en kratten is enorm toegenomen” Emiel Van Hemeldonck

35ste jaargang • maart 2021

Inhoudsopgave 4

“Sinds de coronacrisis is de vraag naar verpakte prei serieus toegenomen” Gilke Croket Europees bio-teeltareaal neemt met 46% toe in 7 jaar

72 Groenten gaan erin als zoete koek 74 “Er is zeker vraag naar primeuraardappelen, ondanks overvolle Belgische stocks” Johan Kant

10 “Marokko neemt het overwicht in het Europese zachtfruitseizoen” Robbert Leisink

76 “Mangomarkt eindelijk weer opgekrabbeld uit het dal” Eryvan Leal Pires

11 Kunnen stenen gemaakt van paddenstoelen beton vervangen?

77 De uienmarkt zit op slot

12 Leveren aan de groothandel én retail brengt ons veel voordelen 13 Jeruzalemartisjok bevordert de gezondheid van immuunsysteem, zenuwstelsel en stofwisseling 14 Slateler zoekt gulden middenweg in 2021 16 Trendbreuk Zweedse bio-verkoop: na twee jaar daling nu stijging verkoop 17

“Er zijn zoveel mogelijkheden dat je af en toe denkt: waarom is dit niet eerder opgepakt?” Jan Hoogewoning

78 Gestage groei van wereldwijde hazelnootteelt 80 “We hebben elkaar allemaal hard nodig” Jerry Kolvoort 81 Chili en Peru wedijveren op dezelfde markt 82 Europa bekleedt koppositie in wereldwijde citroenteelt 82 Nigeria wil teelt van dwerg pawpaw uitbreiden 83 Als een kameel te zwaar geladen is, kreunt hij niet bij het opstaan

18 Landhervorming in Zuid-Afrika nog steeds een heet hangijzer

84 EU-import van groenten en fruit uit Centraal-Afrika stabiel na groeiperiode

19 De banaan is aan een opmars bezig in de cosmeticawereld

90 Grapefruit: Oogsten en export nemen toe

20 Wanneer kan ik mijn container ophalen? 21 Tesco gaat ongewassen aardappelen verkopen om voedselverspilling terug te dringen 22 “Iedereen doet waar die goed in is, waardoor ik me puur kan focussen op de handel” AGF-leverancier tweeSSen belevert horeca via Thuisbezorgd.nl 23 Blauwe bessen kunnen leeftijdsgebonden ziekten verminderen 24 2020: Consumenten koken weer zelf en vinden alternatieven voor de fysieke supermarkt

92 “Concurrentie verdringt uiteindelijk de inefficiënte Spaanse coöperaties” 93 Nieuwe wondbehandelingen uit enzymen van ananasplant 126 Spanje blijft import Marokkanse tomaten opvoeren 126 ‘Groenten en fruit vermindert kankerverwekkende effecten van rood en verwerkt vlees’ 126 Keniaans dilemma: vrij rondlopende olifanten of lucratieve avocado’s

PietPraat Waar de trend tot maart 2020 was om zo snel mogelijk van het plastic af te gaan, bleken consumenten na de intrede van de Corona-crisis toch voorkeur te hebben voor verpakte AGF-producten. In deze Primeur lees je de laatste trends op het gebied van verpakken. Ook bewerkte AGF komen uitgebreid aan de orde. Bijvoorbeeld bij Van Gelder dat investeerde in een lijn voor het retailkanaal. ““Het was altijd al de bedoeling en nu hebben we de tijd en ruimte om deze plannen te versnellen”, zo stelde Gerrit, nuchter. Toch knap na zo’n desastreus jaar in de nieuwbouw. Hoe is het met Aart de Stigter senior? Welke gesprekken voert Marianne van der Gragt als ze op reis is en wat is de mooiste machine die Piet Pannekeet ooit gebouwd heeft? Je leest het in dit nummer.

Pieter Boekhout

127 Zijn voorgesneden groenten gezond of ongezond?

Vaste rubrieken 17 AGF-er buitenland: Jan Hoogewoning

93 Vers in de sector: Loes Andriessen

27 De hobby van: Nele Cattoor

126 Column: Juglen Zwaan

71 Hoe is het met: Aart de Stigter

128 Dick Pijpers: Winterpostelein

73 Nevenactiviteiten: Natalie Zuidgeest

129 Inventaris: Filip Plettinck

79 AGF-ster: Marianne van der Gragt

130 Apps en Gadgets

83 Column: Rob Baan

132 Primeur 25 jaar geleden

AGF Primeur 3 • 2021

G rCoi et rnut se n

Gilke Croket, Fresh2B

“Sinds de coronacrisis is de vraag naar verpakte prei serieus toegenomen” Prei en venkel. Twee producten waarin het Vlaamse bedrijf Fresh2B is gespecialiseerd. Uiteindelijk belanden deze twee groenten in de schappen van één van de grootste Belgische retailers.

ijdens het begin van de coronacrisis, in maart vorig jaar, zag het bedrijf de vraag naar prei serieus toenemen. Inmiddels is de vraag genormaliseerd. De vraag naar venkel is een stuk stabieler gebleven.

“In 2013 is Fresh2B opgericht. Ons bedrijf werkt nauw samen met het teeltbedrijf Groentenhof dat door mijn ouders wordt gerund,” vertelt Gilke Croket van Fresh2B. “We zijn een echt familiebedrijf. Mijn ouders hebben in totaal 85 hectare vollegrondsteelt, waarvan een deel biologische teelt. Ze telen prei en venkel, die we afzetten aan één van de grootste supermarktketens van België. Het bedrijf van mijn ouders levert al sinds 1998 aan deze retailer. Voorheen werden de producten via een telersvereniging afgezet aan de supermarktketen en sinds 2013 neemt Fresh2B de afzet voor zijn rekening.”

Het teeltbedrijf Groentenhof heeft in totaal 65 hectare prei

AGF Primeur 3 • 2021

Van augustus tot mei levert Fresh2B Belgische prei en het venkelseizoen loopt van juni tot november. “Als we geen Belgische venkel beschikbaar hebben, importeren we het uit Italië. We hebben niet altijd prei en venkel geleverd, mijn ouders zijn in 1986 begonnen met het telen van prei en bloem-

kool. In de jaren die daarop volgden zijn ze overgestapt op prei en venkel. Inmiddels hebben wij 65 hectare prei en 20 hectare venkel. Prei is een heel gekend product hier in België, het is één van de populairste groenten. Venkel is daarentegen minder gekend. Veel mensen kennen het product wel, maar het verschil met prei is groot. Toch zien we in de laatste jaren een lichte stijging in populariteit, doordat mensen steeds meer experimenteren met koken en meer en meer tv-koks venkel gebruiken in hun gerechten,” legt Gilke uit.

“Naast het conventionele teeltbedrijf hebben mijn ouders ook een teeltbedrijf voor biologische groenten, genaamd Tobbe. Ook deze biologische prei en venkel wordt door

Fresh2b verhandeld. Hoewel het biologische areaal bijna niet in verhouding staat met 85 hectare, merken we dat de vraag naar biologisch nog steeds gestaag groeit,” vervolgt Gilke. “Onze traditionele teelt neigt al heel erg naar biologisch telen en het plan is om in de toekomst volledig over te stappen op biologische teelt. Dit is noodzakelijk om voorbereid te zijn op de toekomst. De wetgeving wat betreft bemesting- en gewasbeschermingsmiddelen wordt steeds strenger en door over te stappen op biologische teelt hopen we deze uitdagingen te kunnen overwinnen.” Een groot deel van de producten levert Fresh2B in bulk aan de retailmarkt, maar daarnaast bieden ze ook verpakte prei aan. “Groentenhof verpakt de prei in flowpack.

Sinds corona merken we dat de vraag naar verpakt product flink is toegenomen. Verpakken is de nieuwe trend, terwijl het niet verpakken van producten daarvoor de trend was. Ondanks dat veel mensen inmiddels wel gewend zijn aan de situatie en de maatregelen, zien we nog steeds een verhoogde vraag naar verpakte prei. Of deze trend zich ook na de crisis door blijft zetten verwacht ik niet, maar veel consumenten beseffen nu wel dat verpakken van producten niet altijd overbodig is,” aldus Gilke. Naast het verpakken sorteert Groentenhof de prei met een machine die de prei 360 graden scant. “Dit unieke systeem sorteert de prei op witlengte en kaliber, daarna wordt de kwaliteit van de prei gecontroleerd. Deze manier van sorteren zorgt ervoor dat we altijd prei van een constante kwaliteit aan kunnen bieden.” “Naast klimaatverandering en de extra werklast die daarbij komt kijken, is het vinden van goed personeel ook een uitdaging geworden, zeker in tijden van corona. Gelukkig hebben we tijdens de crisis goed door kunnen werken, omdat onze mensen niet uit het buitenland moesten komen en gehinderd werden. Al ons personeel is in België gevestigd, desondanks merken we dat het vinden van de juiste mensen voor de verantwoordelijke jobs moeilijk is. Toch houden we goede hoop voor de tijden die komen en geloven we dat we met ons kwalitatief sterk product en ons mooie familiebedrijf een mooie toekomst tegemoet gaan,” besluit Gilke. (SR)  gilke@fresh2b.be

Q U O T E S “Tot aan zijn dood heeft hij ervan genoten, er bestond voor hem geen mooier beroep” Frans Elfferich schreef op AGF.nl een In Memoriam over zijn vader Frans

“Van een voorschot is bij de NOW-regeling geen sprake”

Kees Mourits (VersSelect) wilde even wat rechtzetten na de gepubliceerde NOW3-regeling

“Vandaag de eerste verschijnselen van een nieuw Hollands paprikaseizoen. Heel de nacht liggen draaien, soort van verliefdheid in de buik...” Marco Bergman van Harvest House heeft zin in het seizoen

AGF Primeur 3 • 2021

Visie

Piet Pannekeet stopt op hoogtepunt:

“Ik laat JASA met een gerust hart achter” echt gaan onderscheiden op het gebied van wegen en verpakken. Dat ontwikkelde zich steeds meer tot complete verpakkingslijnen, tegenwoordig tot de complete toe- en afvoer en robotisering toe.

Volgde de stap naar het buitenland al snel? In eerste instantie richtte ik me vooral op de groentesnijbedrijven. Toen we met Newtec gingen werken, is de focus meer AGF-breed gegaan. Ik verkocht de eerste Newtec in België en dat breidde zich gestaag uit en dat is tot op de dag van vandaag goed door blijven lopen. Newtec is nog altijd één van de grotere leveranciers van JASA. Dankzij het wereldwijde dealernetwerk van Newtec kwam ik vrij snel in contact met alle Newtec-dealers over de hele wereld en die hadden ook verticale verpakkingsmachines nodig. Zo werden we al snel heel internationaal. Vanaf 2005 opereert PMT onder de naam JASA Packaging Solutions en heeft JASA zich ontwikkeld tot een internationale specialist op het gebied van wegen en verpakken. De JASA verpakkingsmachines en sleevers worden wereldwijd gebruikt: van Denemarken tot Zuid-Afrika en van Italië tot aan Nieuw-Zeeland.

In januari dit jaar nam Piet Pannekeet afscheid van JASA Packaging Solutions. Tijd om zich bezig te gaan houden met het verbouwen van zijn huis, het reviseren van oude auto’s en – het bloed kruipt waar het niet gaan kan – wat aan te rommelen met tweedehands machines. “Ik kan het bedrijf met een gerust hart achterlaten. De laatste vier jaar is er, dankzij mijn opvolgers, veel meer structuur binnen het bedrijf gekomen. De omzet is in deze vier jaar verdubbeld.” Hoe verliep de start van je bedrijf? In 1984 ben ik voor mezelf begonnen onder de naam Pannekeet Machine Techniek (PMT). Daarvoor werkte ik in het groentesnijbedrijf waar mijn vader één van de eigenaren was en daar bouwde en verbouwde ik allerlei machines. Daar heb ik een jaar of tien gewerkt. Bedrijven wisten me na de start van PMT eigenlijk vrij snel te vinden. Via verpakkings- en machineverkopers werd ik overal gevraagd. Zo kwam ik in het Westland terecht, maar ook bij bedrijven als De Boer Delft, Tuinderij Vers en Heemskerk. Het blad Primeur was toen ook 6

AGF Primeur 3 • 2021

nog maar net gestart en daar heb ik veel in geadverteerd en daar heb ik mijn eerste klanten in België aan overgehouden. Al vrij snel kwamen er mensen bij en gingen we ook gebruikte machines, die ik opkocht, reviseren. Vanaf 1987/88 gingen we zelf meer machines bouwen. Als ik terugkijk was het echt pionieren. We werkten dag en nacht, maar het was wel een prachtige tijd. In de beginjaren waren het veelal simpele machines met kleinere capaciteiten. Toen maakten we ook nog wasmachines en centrifuges, maar daar zijn we op een gegeven moment mee gestopt. We zijn ons

Verwacht je dat de groei in convenience in Duitsland eindelijk door gaat zetten? Dat roep ik al jaren, maar ik verwacht ook echt dat dit door gaat zetten. Niet voor niets vestigen Nederlandse groenteverwerkers zich in de grensregio, maar ook van Duitse bedrijven krijgen we veel interesse. Daarom hebben we het afgelopen jaar ook een bedrijf in Kleve in Duitsland opgericht en medewerkers specifiek voor de Duitse markt aangenomen. Naast de convenience-markt hebben we al goede contacten bij Duitse verwerkers van bijvoorbeeld tomaten, appelen en aardappelen, dus we zien onze afzet in Duitsland breder dan alleen de convenience-markt. Welke anekdote uit de afgelopen 35 jaar zul je nooit vergeten? Ik heb ooit een enorme order gehad bij een groenteverwerker in Tsjechië, samen met Frans Schepers van Eillert. Destijds was dat mijn grootste order ooit, goed voor ongeveer 1 miljoen gulden. De beste man was enorm gefixeerd op het behalen van de maximale capaciteit, terwijl hij niet eens producten had om die capaciteit te draaien en nog geen enkele omzet gerealiseerd had.

Piet met de 60 graden JASA in 1994

We hebben er alles aan gedaan om hem te helpen, maar hij wilde alleen maar meer dan we beloofd hadden. Er viel niet met hem te praten en hij was ook binnen de kortste tijd failliet. Begin jaren ’90 toen de grens tussen West- en Oost-Duitsland openging, waren er ook veel ‘cowboys’ die met Oost-Duitsers fabrieken gingen opstarten. Vaak hadden ze snel nieuwe installaties nodig, maar ik heb er ook wel voor weinig geld terug kunnen kopen, terwijl ze in sommige gevallen niet eens geïnstalleerd waren. Wat is de mooiste machine die je gebouwd hebt? Oei, dat is een gewetensvraag, we hebben zoveel mooie machines gebouwd. De eerste die me te binnen schiet is de Quick-Pack die we in samenwerking met onze Italiaanse dealer en NNZ hebben ontwikkeld. Ik weet niet of het de mooiste machine is, maar het was wel een heel succesvol model dat al meer dan twintig jaar wordt gebouwd. Ook onze Bag-2-paper was een revolutionaire technologie voor verticale verpakkingsmachines. Hierbij maken we gebruik van 100% papier, zonder plastic coating. De verpakking wordt gesloten zonder te sealen en is daarmee 100% geschikt voor recycling. Dankzij het verticale verpakkingssysteem worden de producten razendsnel verpakt. Maar we hebben zoveel mooie dingen gedaan, naast alle verticale vorm-, vul- en sluitmachines en complete lijnen zijn de laatste jaren ook de kartonsleeve machines erg gewild. Deze worden onder meer gebruikt om appelen, kiwi’s en tomaten te verpakken. Welke machine die je graag had willen maken, is niet gelukt? Dan denk ik direct aan de verticale verpakkingsmachine die we hebben gemaakt

Jaguar & Starfighter

voor stoplichtpaprika’s. Alhoewel, een mislukking is het ook niet, want hij draait nog steeds naar volle tevredenheid bij een klant die levert aan de grootste supermarkten van het land. Maar uiteindelijk zaten er bij de ontwikkeling zoveel haken en ogen aan, dat we het een te gecompliceerde machine vonden om er een standaard-machinelijn van te maken.

Is de AGF-sector jullie belangrijkste markt of wil je graag meer sectoren bedienen? De AGF-sector is nog altijd verreweg onze grootste markt. Wel willen we graag een bredere range aan sectoren bedienen. De laatste jaren leveren we dan ook steeds meer machines en verpakkingen aan fabrikanten van tapas, vlees, vleesvervangers en noten. Door de wens naar plasticreductie hebben we nieuwe markten kunnen openen. Die verpakkingen zijn makkelijk te scheiden van kunststof. Hoe heb je die hele duurzaamheidsdiscussie ervaren? No-plastic, composteerbaar, recyclebaar… Het zijn inderdaad kreten die door iedereen worden omarmd, maar wel te pas en te onpas worden benoemd. Plastic wordt in onze optiek wel heel vaak in de verkeerde hoek gedrukt, maar zeker op korte termijn kunnen we helemaal niet zonder plastic. Het is in wezen heel duurzaam materiaal, mits het op de juiste manier verwerkt en gerecycled wordt. Dat zou veel meer onder de aandacht gebracht moeten worden, maar dat is vooral aan de betreffende industrie en niet aan ons. Wij faciliteren de bedrijven in de vraag die ze hebben en waar we oplossingen kunnen bedenken, doen we dat. De eerder genoemde Bag-2-paper-oplossing is daar een voorbeeld van.

Had Corona veel impact op JASA? Zoals elk bedrijf hebben wij ook best wat aanpassingen moeten doen aan de bedrijfsvoering. Het heeft ons ook geleerd dat er positieve dingen zitten aan thuiswerken. Met slechts een paar medewerkers met corona zijn we in 2020 gelukkig redelijk gevrijwaard gebleven van het virus. Tot begin van dit jaar, toen kreeg ik het zelf en heb ik ook een paar collega’s aangestoken. Gelukkig zijn we inmiddels weer Corona-vrij, maar het heeft me wel geleerd dat je niet voorzichtig genoeg kunt zijn. De omzet heeft er niet onder geleden. We hebben veel bedrijven in onze klantenkring die supermarkten beleveren en die hadden alleen maar snel meer machines nodig.

Je lijkt me een eigenzinnig ondernemer… Vond je het lastig om de zaak los te laten? In de 35 jaar dat we werkzaam zijn, is onze omzet jarenlang op en neer gegaan. Dat had veelal met mijn managementstijl te maken. Ik ben vrij direct en ook weleens impulsief. Wanneer het drukker werd of de druk wat groter werd, vond ik al vrij snel dat er teveel mensen op de loonlijst stonden. Ik vond het lastig daarmee om te gaan. Mijn blik was altijd naar buiten gericht en mijn gedachten waren vooral bij de klanten. Daardoor werkten we vaak ad hoc. Ik had moeite om intern de boel mee te laten groeien met wat er buiten gebeurde. Daar is in 2016 duidelijk een kentering in gekomen toen Eduard de Haan het bedrijf is gaan aansturen en een groter managementteam heeft opgezet. Hij is iemand van de lange termijn strategie en een duidelijke koers. De laatste vier, vijf jaar hebben we intern mensen aangetrokken om zaken van mij over te nemen en dat heeft voor veel meer rust en stabiliteit gezorgd. Niet voor niets zijn we erin AGF Primeur 3 • 2021

Visie

geslaagd in die periode de omzet ruim te verdubbelen. We hebben nieuwe verkopers aangenomen, die goed ingewerkt zijn en dat geeft een stabiele basis voor de toekomst. Mijn aandelen had ik overigens in 2007 al verkocht aan mijn dochter Sandra en Hendrik van den Berg. Eduard heeft een deel van de aandelen van Sandra gekocht en zij zijn dus met z’n drieën aandeelhouder van JASA.

Sandra vertrok 2,5 jaar terug naar de States. Kwam dat uit jouw koker? Haha, nee hoor, daar kwam ze zelf mee. Ze wilde helemaal zelf wat opzetten en zag kansen op de Noord-Amerikaanse markt. Samen met haar man Joost, die ook voor het bedrijf werkt, en twee kinderen, is ze in 2018 vertrokken. Dat is echt een succesverhaal geworden. De eerste periode hebben ze zich goed georiënteerd wat de meest geschikte locatie is om zich te vestigen en uiteindelijk zijn ze in Richmond (Virginia) neergestreken. In het eerste jaar verkoch-

ten ze een paar sleevers, maar in het tweede jaar hebben ze een enorme omzetgroei gerealiseerd met sla-projecten en daar ben ik natuurlijk ongelofelijk trots op. Het einde is nog niet in zicht. Nederlandse machinebouwers hebben in de VS een goede naam en er worden veel groenten en fruit geteeld en verwerkt. Of ze ooit terugkomen naar Nederland weet ik niet, maar dat is nu nog niet aan de orde, want ze hebben het ongelofelijk goed naar hun zin.

Hoe zie je de toekomst van JASA? Die zie ik zeer positief in. De groei zet zich door op verschillende fronten, zowel in omzet als met nieuwe ontwikkelingen. Zo hebben we onlangs bij een grote klant een compleet roboticaproject afgeleverd. Er is vraag naar veel meer van dat soort installaties en dat is een tak die nu wordt toegevoegd naast onze verticale machines, complete lijnen en kartonsleeves. En dan zijn we nog een nieuwe activiteit aan het opstarten rond karton. Al met al, ik laat JASA op een

moment achter dat er veel nieuwe ontwikkelingen gaan komen. We investeren volop in R&D en IT. Traceerbaarheid, maar ook de algehele effectiviteit van apparatuur, ofwel Overall Equipment Effectiveness (OEE), is daarin een belangrijk speerpunt. Daar gaan wij en onze klanten de komende jaren zeker de vruchten van plukken.

Kan Piet Pannekeet JASA loslaten? Dat moet blijken, maar daar maak ik me niet zo’n zorgen over. Via Sandra blijf ik zijdelings natuurlijk wel bij het bedrijf betrokken en ook spreek ik de ontwikkelaars en verkopers regelmatig. Ik blijf met regelmaat binnenlopen om een kop koffie te drinken en klanten waar ik een nauwe band mee heb, kunnen me altijd bellen. Maar ik wil vooral iedereen de ruimte gunnen om het werk zonder Piet te doen. Ik probeer niet in de weg te lopen, maar sta graag iedereen met raad en daad bij! (IH)  p.pannekeet@jasa.nl

Europees bio-teeltareaal neemt met 46% toe in 7 jaar

olgens gegevens van Eurostat is het areaal biologische teelt in Europa tussen 2012 en 2019 met 46% gegroeid. Het oppervlak bedroeg in 2019 bijna 13,8 miljoen hectare en vertegenwoordigde 8,5% van de totale Europese landen tuinbouwgrond.

De landen met het hoogste aandeel bioareaal in 2019 waren Oostenrijk (25,3%), Estland (22,3%) en Zweden (20,4%). Daarachter volgden Zwitserland (16,3%), Italië (15,2%), Tsjechië (15,2%), Letland 8

AGF Primeur 3 • 2021

het hoogste aandeel bioteelt in granen (7%) en verse groenten (19%), terwijl Griekenland het best scoorde bij rundveeteelt (27%) en Letland het hoogste aandeel biologische teelt van schapen en geiten had (36%).

(14,8%) en Finland (13,5%). Ook Spanje bevond zich in 2019 boven het Europese gemiddel-

de met bijna 10% bioteelt ten opzichte van het totale landbouwareaal. In 2019 had Zweden

De eigenaren van biologische teeltbedrijven zijn meestal jonger dan die van conventionele. Het aandeel telers onder de 40 jaar was bij biologische bedrijven (21%) twee keer zo hoog als bij niet-biologische teeltbedrijven (10,5%). 

Exclusief importeur

gebrsvanaarle.eu | verkoop@aarlegebrs.nl | tel. +31 (0)73 5441919 instagram.com/gebrsvanaarle | facebook.com/gebrsvanaarle | linkedin.com/company/gebrsvanaarle-bv

Zachtfruit

Robbert Leisink, Fruitful-Berries:

“Marokko neemt het overwicht in het Europese zachtfruitseizoen”

Het Marokkaanse blauwe bessenimportseizoen is in volle gang. Fruitful-Berries, een jong en nieuw bedrijf, richt zich speciaal op het zachtfruitassortiment en met name op de Marokkaanse teelt. “We willen de Marokkaanse markt graag eigen maken. De Spaanse markt is wat achterop geraakt met het aanplanten van nieuwe variëteiten en innovaties. De markt in Marokko biedt daarentegen veel nieuwe kansen en variëteiten. Als nieuw bedrijf willen we graag de link leggen met die nieuwe variëteiten. We zijn behoorlijk Marokko-minded. Vanuit de telers kregen we de vraag: ‘Kunnen jullie mijn product correct en tegen een eerlijke prijs op de markt zetten?’ Met die vraag zijn we aan de slag gegaan en tot nu toe verloopt het heel goed,” vertelt Cofounder en eigenaar Robbert Leisink.

nmiddels worden er steeds grotere hoeveelheden vanuit Marokko geïmporteerd. “De kwaliteit van de bessen is zeer hoogwaardig te noemen. Het is een mooie zoete,

crunchy bes vol sap. Soms heb je een bakje bessen waarbij je de sappigheid en die stevige bite mist, dat is bij deze bessen zeker niet het geval,” vertelt Robbert.

GEBR. TROOST www.troostpallethandel.nl

ABC Westland 622, 2685 DH Poeldijk | M. 06 - 43 00 03 15 ∙ E. aram-troost@live.nl

AGF Primeur 3 • 2021

ZOEKENDE MARKT Robbert hoopt dat het seizoen dit jaar tot in week 22 door blijft gaan. Maar hij voegt daaraan toe: “Dat hangt af van verschillende fac-

toren. Het weer is er daar eentje van. Dat moet echt goed zijn om tot in week 22 door te gaan. Bij frambozen hebben we bijvoorbeeld dit seizoen weer gezien dat slecht weer enorm veel roet in het eten gooide. Daardoor zakte de afzet enorm en schoot de prijs omhoog.” Een andere bijkomende onzekerheid is het coronavirus. “De markt blijft zoekende en is terughoudend als het aankomt op programma’s vastleggen. Omdat er weinig zekerheid is, kijkt iedereen van week tot week wat het beste is om te doen, zowel voor zichzelf als voor de telers.” “Het virus heeft er ook voor gezorgd dat onze aandacht binnen het bedrijf een beetje is verschoven. Van de 100% die we hebben te verdelen, gaat er nu bijvoorbeeld ook een flink stuk aandacht naar het contact met de transporteurs. We hebben er een dagtaak aan om goed contact met hen te houden. Komen partijen eerder of later binnen? Dat zijn allemaal zaken die we continu met hen bespreken om onze klant te allen tijde van de correcte informatie te kunnen voorzien.” VOORUITSTREVEND “De Marokkaanse markt groeit en daar

gaan we natuurlijk in mee. Het is onze taak om de afzet hierop aan te passen. Dat kan op verschillende manieren. Momenteel denken we veel na over de consumptie vanuit de consument. Kunnen we hen bijvoorbeeld meer blauwe bessen laten eten?”, legt Robbert uit.

Op die vraag heeft Robbert nog geen concreet antwoord, maar ideeën zijn er volop. “In de supermarkt zien we nu voornamelijk nog veel 125 gram bakjes. In Scandinavië zie je steeds vaker 200 gram bakjes als kleinste verpakking in de supermarkt verschijnen. Mits de kwaliteit hoog blijft, moet dat hier ook kunnen. Maar, de consument moet wel bereid zijn om een duurdere prijs voor het product te betalen.”

SAMEN HET VOORTOUW NEMEN Naast de consument biedt ook de strategie van de retail nieuwe kansen. “De plastic verpakkingen in de supermarkt zijn nog te veel aanwezig. Een duurzame kartonnen verpakking kan daarvoor in de plaats komen. We horen nu nog vaak vanuit de retail: ‘Dat kost te veel’. Bij Fruitful-Berries geloven we

Duurzame kartonnen verpakkingen voor de retail

dat het mogelijk is om meer plastic verpakkingen uit de retail te halen. Wanneer we samen het voortouw nemen, moet dat lukken. Ik hoop dat er een kantelpunt komt en dat retailers in de toekomst bereid zijn om

net iets meer voor een duurzame verpakking te betalen.” Robbert sluit af met een wijs gezegde: “Wanneer één schaap over de dam is, volgen er meer.” (MB) 

Robbert@fruitfulbv.com

Kunnen stenen gemaakt van paddenstoelen beton vervangen?

tenen, die gemaakt zijn op basis van paddenstoelen, zijn veel meer dan alleen een alternatief bouwmateriaal met een ‘groenere’ koolstofvoetafdruk. Paddenstoelstenen zijn vergelijkbaar met bakstenen die van hennep en stro worden gemaakt. Dit klinkt

misschien niet als het sterke bouwmateriaal dat we kennen als beton, maar ze kunnen wel worden gebruikt om huizen van te maken. In het Verenigd Koninkrijk worden steeds meer huizen van paddenstoelstenen gebouwd en ze dagen niet alleen de norm uit als het

gaat om bouwmaterialen, maar nemen ook conventionele ontwerpen over. Het innovatieve bouwmateriaal bestaat uit biotechnologische bakstenen die met behulp van een hybride structuur van paddenstoelen worden gemaakt. 

Douchesinaasappel de beste feel good ever Voor het geval je het hebt gemist: het internet is collectief op hol geslagen door het eten van sinaasappels onder de douche. Zoals veel bizarre internetgekte, werden douchesinaasappels geboren op Reddit. De post “de beste feel-good die je ooit kunt ervaren” spoorde tienduizenden mensen aan die plaatjes deelden van sinaasappelschillen in hun doucheputje en bevestigden de geweldige ervaring van het douchen met sinaasappels bevestigden. Waarom? Citrusgeur maakt je vrolijk en in de afgesloten doucheruimte, vermengd met de stoom, zou deze sensatie extra sterk zijn. Maar misschien is het eten van iets koel en sappigs onder een warme douche gewoon fijn. Of heel praktisch: je hebt geen last van plakkerige vingers en kin, alleen even de schillen opruimen na het douchen.

AGF Primeur 3 • 2021

Hardfruit

Dane Dokman (importmanager) en Mike Dai (sales), twee vaste krachten binnen Toff

Biologisch groothandelsbedrijf Toff:

“Leveren aan de groothandel én retail brengt ons veel voordelen” Vol enthousiasme begon Jeffrey Moret bijna 10 jaar geleden aan een nieuwe uitdaging. Na jarenlange ervaring in de biologische groentenen fruithandel besloot hij het heft in eigen handen te nemen en richtte hij het groothandelsbedrijf Toff op. Een goede beslissing blijkt nu, want het gaat voortvarend met het bedrijf. “Ook dit jaar zijn we gegroeid. De vraag vanuit de consument naar gezond voedsel lijkt nu groter dan ooit. Daar plukken wij letterlijk en figuurlijk de vruchten van,” vertelt Jeffrey.

et hardfruit importseizoen is van start gegaan. Het bedrijf importeert dit jaar hardfruit vanuit Argentinië en Chili. In aanloop naar het seizoen spreken Dane Dokman, importmanager bij Toff en Mike Dai, verantwoordelijk voor de sales binnen het bedrijf, hun verwachtingen uit. “Onze verwachtingen voor het seizoen zijn goed. De markt trekt momenteel aan en we merken dat de vraag naar biologische producten blijft toenemen. Met name de retail en groothandel leveren veel op. De horeca staat nu nog bijna stil, maar komt langzaam weer op gang,” vertelt Mike Dai. De biologische Williams peren komen als eerste binnen en daarna volgen al snel de eerste Anjou peren. Ook de Packham peren laten niet lang meer op zich wachten. Dane legt uit: “Met de Packham peren gaan we door tot in augustus. De verschillende rassen verkopen wij voornamelijk aan de landen om ons heen, denk bijvoorbeeld aan 12

AGF Primeur 3 • 2021

Duitsland, België, Groot-Brittannië, maar ook Scandinavië. Eigenlijk zeggen we bij Toff altijd: ‘We beleveren eigen land en alles eromheen’.”

GEVEN EN NEMEN Volgens Dane heeft de huidige Nederlandse perenmarkt niet veel invloed op het bedrijf. “Wel zien we enige prijsconcurrentie, met name vanuit België. Daar moeten we een tussenweg in zien te vinden met onze klanten. Je kunt niet altijd verdienen, het blijft een beetje geven en nemen. Wanneer je nu iets geeft, hoop je dat later natuurlijk weer terug te ontvangen.” RETAIL EN GROOTHANDEL SPLITSEN “Qua import overzee zijn we de afgelopen jaren flink gegroeid. Ook als bedrijf zijn we de laatste jaren behoorlijk gegroeid. Dat komt onder meer omdat we de retailen groothandelstak van elkaar hebben gesplitst. Beiden takken vragen om een

andere aanpak, hebben we gezien. Er is nu een speciaal team dat zich focust op de retail en een team dat zich focust op de groothandel.”

Dat het bedrijf niet alleen aan de retail of groothandel levert, heeft zo zijn voordelen, vindt Mike. “Telers kunnen bij ons gemakkelijker hun product kwijt. Wanneer bijvoorbeeld een producent aan ons vraagt: ‘Welke maten wil je ontvangen?’, dan is de kans groot dat we van elke maat en aantal pallets nemen. Voor elke maat hebben we verschillende contacten en is er een markt waar we het product kwijt kunnen. Er groeit van alles aan de boom, qua maten, wanneer we dat in de container kunnen mixen, werkt dat voor alle partijen ontzettend fijn.”

AANSLUITING “Toff probeert altijd zo goed mogelijk een aansluiting te vinden tussen het Nederlandse en het overzeese importseizoen. Zeker met de import van biologische producten is dat iets wat we heel belangrijk vinden. Pas wanneer alle Nederlandse telers nagenoeg leeg zijn, gaan we importeren vanuit Argentinië. Daar zit nog weleens een overlap in, maar we proberen onze telers in beide landen tevreden te houden. En daar worden we gelukkig steeds beter in,” besluit Dane. (MB)  info@toffbv.nl

Jeruzalemartisjok bevordert de gezondheid van immuunsysteem, zenuwstelsel en stofwisseling

iia Kõiv, Tanel Tenson en Elin Org zijn onderzoekers aan de universiteit van Tartu. Het trio heeft een nieuwe manier gevonden om de gezondheid van het immuunsysteem en het zenuwstelsel te verbeteren en de stofwisseling te ondersteunen. De wetenschappers ontwikkelden chips van de jeruzalemartisjok in het spin-off bedrijf van de universiteit, RootBioMe.

Bij het zoeken naar het beste wortelgewas ontdekten de onderzoekers van RootBioMe dat bij het eten van de jeruzalemartisjok - een soort zonnebloem die inheems is in centraal Noord-Amerika, ook wel zonnewortel, sunchoke of aardpeer genoemd - menselijke spijsverteringsenzymen niet in staat zijn om inuline af te bre-

noodzakelijke stoffen produceren die ons immuunsysteem en zenuwstelsel, maar ook onze stofwisseling ondersteunen.

ken, omdat de wortelgroente een grote hoeveelheid vezels bevat en een rijke microbiële leefgemeenschap heeft.

Microbiologe Viia Kõiv, die onderzoek heeft gedaan naar de bacteriën in groenten en meer bepaald in wortelgewassen, stelde vast dat de microbiële

diversiteit in deze groente groter is als deze vrij in de natuur groeit, vergeleken met de geteelde aardpeer die in supermarkten te koop is. Bovendien maken veel van de bacteriën die in de wortels groeien, ook deel uit van een gezonde menselijke darm. Hoe meer bacteriën er in de groente zitten, hoe meer ze

De voordelen van inuline in de aardperenchips zijn aangetoond door een studie die is uitgevoerd met vrijwilligers. De microbioomanalyse met behulp van fecesmonsters toonde aan dat na de consumptie van de artisjokproducten de microbiële samenstelling in de darmen van de vrijwilligers was veranderd. Volgens universitair hoofddocent Elin Org toonden de resultaten aan dat de hoeveelheid bacteriën die de inuline consumeren die de stofwisseling verbetert, toenam. Org voegde eraan toe dat de resultaten verrassend genoeg binnen slechts twee weken zichtbaar waren. 

THE Complete End of Line Portfolio Clever design based on all the latest technologies Seamless project management & install 50 years of experience

Looking for advice on how to Automate?

Get in touch with us! +32 (0) 55 33 57 57 info@scottautomation.be www.scottautomation.be

AGF Primeur 3 • 2021

Kasgroenten

Slateler zoekt gulden middenweg in 2021 Hoewel hij zichzelf persoonlijk meer als vollegrondsteler ziet dan als serreteler, is Ortwin Ceulemans van Crotoni dat wel. In ieder geval ’s winters. Dan komt er uit meerdere serres, die de slateler huurt, rode en groene eikenbladsla, Lollo Bionda en Lollo Rossa. In mei gaat het vervolgens naadloos over op de buitenteelt en blijven de serres even leeg. Tegelijkertijd neemt dan het assortiment flink toe. “Wij geven de consument met onze alternatieve slasoorten namelijk de versiering voor op hun bord.”

n 2001 werd door de families Ceulemans en Weymiens een slateeltbedrijf opgezet. Toen al met de specialisatie sla-alternatieven. Eerst uitsluitend buiten in de vollegrond, maar sinds pakweg tien jaar ook in serres. “We zijn de teelt in serres gestart nadat een van onze ‘zomerklanten’ vroeg of wij ook ’s winters voor verse sla konden zorgen. Door serres te gaan huren, konden we dat. Ook is het voor ons de manier om onze mensen ook in de winter werk te kunnen bieden.” Inmiddels teelt Crotoni in meerdere serres in een straal van zo’n vijftien kilometer 14

AGF Primeur 3 • 2021

rondom de hoofdlocatie met buitenteelt in Lier. “Op deze locatie hebben wij als enige de grond in eigendom, de rest huren wij, ook de rest van de buitenpercelen. De meeste daarvan zijn al wel jaar op jaar door ons in gebruik.” Op de locatie in Lier beschikt Crotoni over een loods met laadkade en koelingen. “Met eigen logistiek brengen wij vanuit de diverse serres de sla naar hier en van hieruit gaat het naar de klant.” ’s Zomers werken de slatelers met oogstwagens en verpakken ze de sla direct na de oogst. Ook die sla gaat naar de thuislocatie, met de trekker. “Vervolgens wegen we de sla, labelen we, gaat de sla de koeling

in om te wachten op transport. Sommige klanten komen het zelf halen en ook wij kunnen de logistiek regelen.”

IN DE GROND Eind februari is Crotoni volop aan het oogsten in de serres. Wel komt ook het begin van de buitenteelt eraan, want rond 7 maart start men met planten. “Normaal gesproken kunnen we dan in week 19 alle slasoorten gaan oogsten.” Ortwin heeft het dan over multileafsla, Lollo Rosso, Lollo Bionda, romeinse sla, eikenbladsla in groen en rood én little gem. In week 20-21 volgen daarna ook frisée (krulandijvie) en platte andijvie. “Met frisée waren we al langer bezig en toen een klant vroeg of we ook platte andijvie hadden, zijn we daar stappen in gaan zetten om ons assortiment te vervolledigen.” Crotoni teelt zowel binnen als buiten in de grond. Een bewuste keuze. “Persoonlijk vind ik mijzelf meer een vollegrondsteler dan een serreteler. Telen op water heb ik ook nog nooit echt overwogen, al ben ik niet blind voor de mogelijkheden als die

De overstap van serre naar buiten en andersom verloopt naadloos. Van mei tot begin oktober oogst Crotoni buiten, daarna gaat men de serre in

zich ooit nog eens voordoen. Buiten vind ik dat het resultaat met onze sla-alternatieven echter nog altijd beter is dan in de serre. Sla die buiten heeft gestaan is vaak harder van blad en nog beter houdbaar. Het maakt volgens mij ook dat de vollegrondsteelt nog altijd toekomst heeft, zeker voor de verwer-

Crotoni zorgt dat het voor de klant de juiste verpakkingen of kisten op voorraad heeft. Flowpacken doet men niet

kende industrie.” Op die laatste markt zet Crotoni ook sla voor het vierde gamma af.

VOORZICHTIG Afgelopen zomer en ook dit winterseizoen waren voor telers met sla-alternatieven volgens Ortwin niet om over naar huis te

schrijven. “De verkoop van kropsla in België was volgens mij nog best oké, maar met het sluiten van de horeca kopen mensen in de supermarkten toch niet zo snel kleurtjes. Het maakt dat de alternatieven nog steeds wat achterlopen.” Hoe 2021 gaat zijn, blijft onzeker. Ortwin verwacht, zeker

AGF Primeur 3 • 2021

Groenten

Sla van het veld gaat na de oogst met de trekker naar de thuislocatie en van daaruit naar de klant

in de eerste helft van het jaar, lagere afnames vanwege de coronamaatregelen, die met name de horeca en foodservice raken. Het maakt dat de teler, die niet ‘teelt om het telen’, maar die nadrukkelijk op verzoek van de klant teelt, op zoek is gegaan naar een gemiddelde. “Alle afspraken met klanten zijn nu voorzichtig, al gaan veruit de meeste wel door zoals voorheen. De volumes zijn voor dit jaar iets anders berekend. We zoeken de gulden middenweg tussen wat er in 2020 effectief afgezet is en wat we verwachten te kunnen gaan doen. Het laatste wat je wilt, is namelijk product moeten vernietigen. Daar heeft niemand wat aan.” GAT IN DE MARKT Gevraagd naar of Crotoni in 2020 noodgedwongen tot creatieve oplossingen kwam, moet Ortwin het antwoord schuldig blijven. Echt iets creatiefs in coronatijd schiet hem niet direct te binnen. “Ja, je had toename van lokale verkoop, maar dat was met onze afspraken niet echt een optie. Wel ben ik er

zeker van dat andere telers hier goed een draai aan hebben kunnen geven.” De sla-alternatieven van Crotoni blijven niet alleen in België. “Wij proberen om geografisch gezien zoveel mogelijk verspreid te zitten met onze klanten. Het liefst heb ik mijn contacten in alle hoeken van Europa, omdat er in een normaal jaar altijd wel ergens een gat in de aanvoer is. Die gaten in de markt moet je weten te vinden. Vorig jaar was dat echter niet makkelijk. We hebben zelfs even overwogen niet meer buiten de Benelux te gaan, maar uiteindelijk hebben we toch een paar keer product, dat we hier niet kwijtraakten, elders kunnen afzetten.”

EXPERIMENTEREN Crotoni is van oorsprong slateler, maar inmiddels zitten, zoals gezegd, ook platte en gekrulde andijvie in het assortiment. En werden en worden ook uitstapjes in andere productgroepen gezet. Ortwin vindt het namelijk leuk om te experimenteren. “We hebben een tijdje ijsbergsla gehad voor

de Belgische markt, maar met onze kleine percelen konden we niet tegen de grotere jongens opboksen. Als alternatief voor ijsbergsla hebben we wel little gem. Op eigen initiatief zijn we daarmee begonnen. Verder hebben we zoete aardappel geprobeerd, maar dat kwam niet echt van de grond, maar we hebben wel heel wat jaren met succes paksoi gedaan. Daar had ik veel plezier in en ik zou het nu zo weer gaan telen, maar de volumes die de klant van ons nodig had, werden helaas te klein om rendabel te blijven.” Ook voor dit seizoen staan er wat proefprojecten op de rol. “Nu nog te pril om wat over te vertellen,” aldus Ortwin. “Tegen de zomer hoop ik meer te weten.” Een klein tipje van de sluier kan hij nog wel lichten. “Het zou mooi zijn om de serres ook zomers te kunnen benutten. Maar nee, niet met kropsla.” (TT)  ortwin@crotoni.be

Trendbreuk Zweedse bio-verkoop: na twee jaar daling nu stijging verkoop

en nieuw rapport van de Zweedse coöperatie voor biologische landbouwers laat zien dat de verkoopwaarde van in Zweden geteelde biologische voeding in 2020 met 133 miljoen SEK (zo'n € 13 miljoen), wat overeenkomt met 2,6%, is gestegen. Dat wijst op een trendbreuk, aangezien de verkoop eerder twee jaar op rij was gedaald. De statistieken, uitgevoerd door analysebedrijf Nielsen, toonden gedurende het 16

AGF Primeur 3 • 2021

jaar al een stijging en de resultaten wijken dan ook af van de voorlopige analyse van Ekoweb, die juist een daling in de verkoop benoemden. "De Zweedse ‘eco-index’ toont vooral de biologische grondstoffen, maar in de statistieken die wij van Nielsen hebben ontvangen, zien we dat ook de totale verkoop van biologisch voedsel is gestegen: met ongeveer 340 miljoen SEK (zo'n € 33,8 miljoen), wat overeenkomt met ongeveer

3,5%. Dit is goed nieuws, want we lazen eerder dat de verkoop in supermarkten juist was afgenomen, maar nu weten we dat dat dus niet klopt.” De stijging van de Zweedse eco-index is dus goed nieuws voor biologische telers, toch blijft het aandeel biologische producten in de supermarkt afnemen. Dat komt omdat de omzetstijging van biologische producten niet zo groot is als voor niet-biologische producten. 

AGF-er buitenland

Jan Hoogewoning, business developer Zuidoost-Azië:

“Er zijn zoveel mogelijkheden dat je af en toe denkt: waarom is dit niet eerder opgepakt?” len en diverse startpunten in kaart brengen en naar beide kanten communiceren.”

Covid-19 zet ontwikkelingen op een lager pitje, merkt ook Jan. “Dit uit zich met name in het aantal ‘on-hold investeringsprojecten’ in de regio. Doordat investeerders moeilijk kunnen reizen om met eigen ogen de markt te verkennen, locaties te beoordelen en partnerships te ontwikkelen, loopt men achter op de gebruikelijke groei. Wat de gevolgen zullen zijn, is niet helemaal duidelijk. Wel is zeker dat businessmodellen onder druk staan en dat de armste bevolkingsgroepen hieronder het hardst lijden.”

Eenentwintig jaar geleden nam Jan Hoogewoning een sabbatical en reisde door Zuidoost-Azië: ”Om daar niet meer weg te gaan.” In Thailand volgde hij een duikcursus, waarna hij doorleerde om duikinstructeur te worden. Na 2 jaar duikinstructeur te zijn geweest op de Thaise eilanden, verhuisde hij naar Bangkok om daar o.a. Engelse les te geven en professioneel te zingen in een Thaise band. In 2012 gooide Jan het over een andere boeg en startte hij als business developer voor tuinbouwbedrijven.

“M

iddels een helikopterview analyseer ik commerciële mogelijkheden voor producten en bedrijven in een snel groeiende regio. Eigenlijk houd ik me bezig met alles wat groeit en wat daar voor nodig is. Het maakt niet uit waar en wat de mogelijkheden zijn,” vertelt Jan. In Zuidoost-Azië is Vietnam een focusland. Het aantal mogelijkheden is verbazingwekkend groot en is versterkt door het in 2020 afgesloten handelsakkoord tussen de EU en Vietnam. “De vraag naar kennis is er groot, de mentaliteit is goed en er zijn zeer goede im- en exportmogelijkheden voor westerse bedrijven," vertelt Jan. “Het succes van de HortEx beurs in Vietnam bewijst dit. Om je te positioneren in de Zuidoost-Aziatische markt, moet je niet te lang wachten, juist omdat relatie-opbouw langer duurt dan in het westen. Ook de actieve rol van Willem Schoustra (landbouwraad counselor) en zijn teams in Thailand en Vietnam heeft al veel succes opgeleverd voor Nederlandse bedrijven.” Vietnams geschiedenis wordt gekenmerkt door zeer tragische gebeurtenissen. Hier-

door is er een demografie ontstaan waarbij de helft van de bevolking onder de 35 jaar oud is. Vietnam ligt bovendien heel strategisch gelegen en kan markten met een vergrijsde bevolking zoals Japan, Hong Kong, Singapore en Taiwan, uitstekend bedienen. De Vietnamese middenklasse is de snelst groeiende in Zuidoost-Azië. Hierdoor staat zowel de teelt van gezonde voeding alsook sierteelt in de belangstelling, mede doordat het besteedbaar inkomen stijgt. Nu al exporteert Vietnam zijn groenten en fruit naar meer dan 60 landen wereldwijd, waaronder high end markets in het Midden-Oosten. In de hele toeleveringsketen liggen er mogelijkheden van teelt tot aan post-harvest. Jan: “Er is ontzettend veel te doen. Het is altijd een uitdaging om erachter te komen welke aspecten van doorslaggevend effect zijn of de business wel of niet tot stand kan komen. Referentiekaders matchen bij met name kwaliteit, leveringsvoorwaarden, transport, opslag, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid, om maar een paar aspecten te noemen, vergt veel aandacht en tijd. Vanuit mijn ervaring kan ik culturele verschil-

Het zorgde ervoor dat Jans netwerk richting AGF-handel uitbreidde doordat hij bemiddelde in de verkoop van zwarte gember. “Telers in Cambodja telen de plant al een paar jaar. Ze hadden een klant gevonden die een belangrijke order van 6.000 kg had geplaatst om te verladen naar de Europese markt, waar een groeiende belangstelling is voor planten met gezondheidsvoordelen. Afgelopen december bleek dat de order plotseling werd ingetrokken en toen heb ik via mijn netwerk geprobeerd een nieuwe klant te vinden. Het verhaal kwam op FreshPlaza terecht en vervolgens bleek de marktpotentie er echt wel te zijn.” Zo kijkt Jan nu met een hernieuwde blik rond, ook in zijn ‘eigen’ Thailand voor dit soort producten en is hij ook bezig de mogelijkheden te onderzoeken voor cassave, moringa, kurkuma, kruisbessen, cashew noten, kokosolie en zeewier. Jan: “Er zijn zoveel mogelijkheden dat je af en toe denkt, waarom is dit niet eerder opgepakt?” Recentelijk is Jan ook betrokken geraakt bij een nieuw project met gehandicapte jonge mensen die actief zijn in de tuinbouw. “Een aantal van hen is doof en loopt stage in hun eigen kas, maar ook bij andere commerciële tuinders. Ik probeer meer stageplekken te vinden en hen te ondersteunen. Wellicht zijn er ook Westerse tuinbouwbedrijven die een materiële donatie willen doen? Die kunnen mij altijd contacten,” besluit Jan. (ML)  thailandjan@hotmail.com

AGF Primeur 3 • 2021

Divers

Landhervorming in Zuid-Afrika nog steeds een heet hangijzer “Landhervorming is de afgelopen jaren een van de meest besproken onderwerpen geweest in het lokale politieke landschap van het land,” stelt de Zuid-Afrikaanse krant Mail & Guardian. “Verkiezingscampagnes zijn erdoor beïnvloed en de manier waarop politieke partijen met deze kwestie zijn omgegaan, heeft hen in de gunst van de kiezers gebracht en ook weer uit de gratie doen geraken.”

ij het einde van de apartheid en de terugkeer naar de democratie gaf Nelson Mandela aan: "Met vrijheid en democratie kwam het herstel van het recht op land. En daarmee de mogelijkheid om de gevolgen van eeuwenlange onteigening en ontkenning aan te pakken. Eindelijk kunnen we als volk onze voorouders recht in de ogen kijken en zeggen: Jullie offers waren niet tevergeefs." Hoewel deze uitspraak dateert van 1995 noemt Mail & Guardian de landhervorming in Zuid-Afrika nog steeds een hete aardappel. ONRECHTVAARDIGHEDEN Het geeft aan dat het onderwerp erg leeft in Zuid-Afrika. Een landhervormingsbeleid werd na de apartheid ontwikkeld om de historische onrechtvaardigheden te helpen aanpakken die vooral het gevolg zijn van de onteigening van land van de zwarte meerderheid. Dit houdt in dat land wordt teruggegeven aan personen en gemeenschappen die hun huizen en grond hebben verloren 18

AGF Primeur 3 • 2021

ten gevolge van gedwongen verhuizingen. Bovendien beoogt het proces een eerlijker patroon van grondbezit tot stand te brengen. Daarnaast is één van de doelstellingen van het proces van landhervorming dat het een rol moet spelen in de economische ontwikkeling van het land. De Zuid-Afrikaanse overheid meldt op haar website 80.664 claims te hebben afgehandeld die ten goede komen aan 2,1 miljoen begunstigden. Hiermee ging een bedrag van 40 miljard Rand (ongeveer 2,2 miljard euro) gepaard. Lang niet iedereen, inclusief de Zuid-Afrikaanse overheid zelf, vindt dat dit proces goed verloopt en dat uitgangspunten van de landhervorming worden waargemaakt. ONTEIGENING Vooral het tempo wordt gezien als ontoereikend. Voorheen werd het beleid voornamelijk toegespitst op het kopen en verkopen van land – willing seller / willing buyer – en het beschikbaar maken van overheidsgronden voor agrarische toepassingen. In een

poging om het proces te versnellen is er een wetsvoorstel ingediend dat onder andere de radicale stap van onteigening zonder compensatie, onder voorwaarden, in de grondwet verankert. Naar verwachting wordt dit in maart afgewikkeld. Toch ligt het niet in de lijn der verwachting dat onteigening alle problemen rondom landhervorming in Zuid-Afrika zal oplossen. Het is meer één van de instrumenten die een bijdrage kunnen leveren. Overigens wel een instrument dat wordt gezien als controversieel. De toenmalige minister van Buitenlandse Zaken van de Verenigde Staten Mike Pompeo waarschuwde in 2019: “Dat zou rampzalig zijn voor die economie en bovenal voor het Zuid-Afrikaanse volk.” Ook het voorbeeld van onteigening zonder compensatie in Zimbabwe rond het jaar 2000 voorspelt weinig goeds. Daar ging het onteigeningsproces onder president Mugabe gepaard met veel geweld en heeft ertoe geleid dat tien jaar later er 60% minder voedsel werd geteeld en de waarde van landen tuinbouwgrond terugliep met 75%.

OPLOSSING? Toch verwacht Bulelwa Mabassa, lid van het Land Reform Advisory Panel van de president, niet dat situaties zoals in Zimbabwe zullen ontstaan in Zuid-Afrika. Zij geeft aan dat in het wetsontwerp staat dat de uiteindelijke beslissing over de vraag of compensatie wordt betaald nog steeds bij rechtbanken ligt. Ook Bulelwa benadrukt dat het slechts één van de vele instrumenten is voor landhervorming die zorgt voor meer machtsevenwicht en extra toezicht door de rechtbanken. "Wat hier op tafel ligt is niet dat de staat alle land gaat nationaliseren en alle controle over het land krijgt, in tegenstelling tot wat er gebeurde bij het landhervormingsprogramma in Zimbabwe.” Nick Serfontein, eveneens lid van het Land Reform Advisory Panel, verwacht dat het niet nodig is commerciële landbouwgrond te onteigenen, aangezien er in Zuid-Afrika meer dan voldoende grond beschikbaar was voor een duurzame landhervorming, met inbegrip van grond in staatseigendom. Ook commerciële landen tuinbouwers brengen land op de markt dat voor landhervorming kan worden gebruikt. Witte boeren vormen ongeveer 9% van de bevolking en bezitten rond de 70% van de landbouwgrond. Het dwingender karakter van de landhervorming zorgt dus voor onrust en onzekerheid onder die bevol-

kingsgroep. Daarbij zorgt het vooruitzicht van onteigening zonder compensatie ook internationaal voor onzekerheid, waardoor het vertrouwen van bedrijven en investeerders is aangetast. Boerenorganisatie Agrisa ziet het niet positief in en was onder degenen die protest hebben aangetekend tegen het wetsvoorstel. “De boeren en telers van vandaag kunnen niet als enigen verantwoordelijk worden gesteld voor historische gebeurtenissen en van hen kan niet worden verwacht dat zij de last dragen van de onteigeningen tijdens het Apartheids-tijdperk,” is één van de argumenten die zij aanvoeren. Maar ook verwijst Agrisa naar het internationale perspectief dat geboden wordt; namelijk dat de grondwetten van de meeste landen eisen dat compensatie wordt betaald. Daarnaast vragen de telers aandacht voor de lessen die werden getrokken uit Zimbabwe en Venezuela: het ramp-

zalige effect dat hun landbouwbeleid had op de economieën.

WEINIG VOORDELEN Ook Wandlile Shilobo, landbouweconoom bij de Agricultural Business Chamber of South Africa (Agbiz), voorziet dat landonteigening zonder compensatie negatieve gevolgen zou hebben voor de Zuid-Afrikaanse economie. “Vanuit een economisch perspectief, met het oog op het feit dat we een zeer kapitaalintensieve sector in Zuid-Afrika zijn, zie ik zeer weinig voordelen aan onteigening zonder compensatie," zei Sihlobo. In zijn optiek is het belangrijk de geschiedenis van het land inzake de landkwestie te erkennen en te komen tot een meer inclusieve landbouw. Nu produceren zwarte telers slechts 4,7% van de maïs en 1,3% van de tarwe in Zuid-Afrika. Wandile richt zich daarbij op het versnellen van

het landhervormingsproces. "We moeten kijken naar een aantal werkbare modellen om te zien of deze de landhervorming kunnen versnellen en ons ook bezighouden met de institutionele hervorming van een aantal instrumenten waarover we beschikken zonder de wettelijke weg te volgen van grondwetswijzigingen en dergelijke.” Uiteindelijk moet economische groei – één van de doelstellingen van het landhervormingsbeleid – niet uit het oog worden verloren. "Er zijn twee doelstellingen die we moeten halen: herstelrecht en economische groei. Die twee kunnen niet ten koste van elkaar gaan." (MW)  mg.co.za; theconversation.com; gov.za; businessinsider.co.za; dailymaverick.co.za; cato.org; businesstech.co.za; agrisa.co.za; citizen co.za; iol.co.za; freshplaza.com;

De banaan is aan een opmars bezig in de cosmeticawereld

e banaan is een steeds belangrijker ingrediënt in de cosmetica dankzij zijn enzymatische eigenschappen en het vermogen om te hydrateren en revitaliseren. Bananen zijn rijk aan foliumzuur, vitamine B6 en mineralen zoals fosfor, zink, calcium of magnesium. Zo heeft het Spaanse cosmeticabedrijf Varanski Naturals een lijn verzorgingsproducten samengesteld op basis van de banaan. Een van de opvallendste producten van dit merk is de gezichtsscrub met banaan en koffie. Het olieachtige en natuurlijke middel verwijdert dode huidcellen dankzij het kof-

fie-extract, dat de microcirculatie stimuleert en tegelijkertijd een natuurlijke ontstekingsremmer is. De banaan wordt ook steeds vaker gebruikt in speciale haarproducten. Zo heeft The Body Shop een populaire veganistische voedende bananenshampoo in het schap.

De eigenschappen van bananen bewijzen ook hun nut in andere producten, zoals lichaamsoliën. De bruiningsolie van de firma Banana Boat (€5,53) versterkt het effect van de bruine huid en laat het mooie kleurtje langer aanhouden. Het gezichtsmasker

van het Koreaanse merk G9Skin bevat melk- en bananeneiwitten en de handcrème van Tony-

Moly (€7,95) voorkomt huidirritaties en verzacht en maakt de huid weerbaarder. 

NEEM VRIJBLIJVEND CONTACT MET ONS OP VOOR EEN 2D EN/OF 3D TEKENING VAN UW NIEUWE PROJECT OF AANPASSING VAN EEN BESTAANDE LIJN

Washing Machine PD 500 Handelsweg 9, 1619 BJ, ANDIJK, The Netherlands

Radial Grader R 150 info@allroundvp.nl

www.allroundvp.com

AGF Primeur 3 • 2021

Logistiek

De informatie is realtime waardoor je niet meer voor verrassingen komt te staan

Wanneer kan ik mijn container ophalen?

Alles draait om efficiëntie. Klanten willen precies weten wanneer hun container in de haven aankomt of nog liever, op welk moment de container klaar is om op te halen. Dit is namelijk van grote invloed op alle volgende stappen in de keten. De behoefte om informatie hierover te delen is dan ook groot. Hutchison Ports ECT Rotterdam (ECT) introduceert een nieuw digitaal platform wat dit mogelijk maakt.

yTerminal maakt inzichtelijk wanneer de container in de haven van Rotterdam aankomt en voorspelt wanneer de container gereed is voor vertrek richting ontvanger. “De schepen worden steeds groter. Het kan wel dagen duren voor een container wordt gelost. Zeker voor verse AGF-producten is de lostijd van de container allesbepalend. Dat wil je vooraf echt wel weten,” vertelt Paul Ham, general manager productontwikkeling bij Hutchison Ports ECT Rotterdam (ECT). Hij merkt dat het delen van logistieke informatie een terugkerende vraag is. Niet alleen van importeurs en exporteurs, ook expediteurs, verla20

AGF Primeur 3 • 2021

ders, binnenvaartoperators en vervoerders hebben behoefte aan deze gegevens. CONTAINERGEGEVENS ALTIJD EN OVERAL INZICHTELIJK Voor de ontwikkeling van een nieuw platform richtte ECT zich in eerste instantie op de versmarkt. Om beter inzicht te krijgen in de wensen en behoeften van bedrijven en dit te vertalen naar een nieuw platform, werkte ECT hiervoor nauw samen met vertegenwoordigers van verschillende klantgroepen. De product owner van MyTerminal Ana Duškov vult aan: “Ons oude platform bestaat al ruim twintig jaar

en voldoet steeds minder aan de huidige wensen van onze klanten. Alles draait nu om efficiëntie. Daar hebben we met de ontwikkeling van MyTerminal rekening mee gehouden. Wanneer je inlogt en eenmalig het containernummer en eventueel het vrijstellingsnummer invoert, zie je in één oogopslag alle actuele gegevens van de container. Deze informatie is realtime en met daarbij de mogelijkheid om een pushmelding te ontvangen, mis je helemaal niets meer. Voordeel is ook dat je niet steeds al je gegevens hoeft in te voeren, omdat het systeem de gegevens bewaart.”

Naast het realtime delen van informatie, de voorspellende informatie wanneer een container beschikbaar is om op te halen en het gebruiksgemak, is de API-oplossing een ander groot voordeel van MyTerminal. Een objectstatus of containerstatus, API maakt het mogelijk om de informatie van het nieuwe platform beschikbaar te maken voor andere systemen. “Daarmee kan onze informatie geïntegreerd worden in het systeem van de klant zelf. Klanten hoeven niet apart in te loggen op MyTerminal en hebben alle informatie direct inzichtelijk in hun eigen systeem. Een toekomstige service voor onze klanten is de mogelijkheid om gebruik te maken van aanvullende dienstverlening, zoals versneld ophalen.”

VEILIGHEID STAAT VOOROP Het nieuwe digitale platform geeft onder andere antwoord op de vragen: Wanneer wordt mijn container gelost, wanneer kan ik mijn container ophalen (zonder blokkades en met de juiste documentatie) en wanneer vertrekt mijn container uit de

haven naar het achterland, zodat ik kan inschatten hoe laat de container arriveert? “Dit is toch wel wat iedereen wil weten en dat alles op een veilige manier. Niemand zit erop te wachten dat gegevens in verkeerde handen terechtkomen. Veiligheid is bij de ontwikkeling van het nieuwe platform een belangrijk uitgangspunt geweest.” Elk bedrijf kan zich registreren. Onder een bedrijfsaccount kunnen meer gebruikers hangen. De informatie over een container is voor meerdere bedrijven, die betrokken zijn bij het logistieke proces van de betref-

fende container, beschikbaar. Om veiligheid te garanderen houdt MyTerminal vast aan een drietal veiligheidswaarden: authenticatie, identificatie, en autorisatie. “Iedereen die bij ons informatie zoekt, moet bij ons bekend zijn, de persoon die informatie opvraagt moet aantonen dat hij is wie hij zegt dat hij is en we werken met pincodes,” aldus Paul. “Alleen zo kunnen we de gegevens van onze klanten beschermen.” Dat het nieuwe platform voldoet aan de verwachting, blijkt wel uit de vele aanmeldingen. Sinds de introductie in het begin van

dit jaar, zijn er volgens Ana al 3000 aanmeldingen binnen en ongeveer 9000 accounts aangemaakt. “Duizenden mensen maken al dagelijks gebruik van MyTerminal. Daarbij valt te denken aan logistiek managers en warehousemanagers van diverse klantgroepen. De vooruitzichten zijn dan ook positief en dat moet ook wel, want aan het eind van dit jaar vervalt het oude platform. Ik zou zeggen, probeer het eens, het maakt het werk in de keten zoveel makkelijker.” (CH)  Ana.Duskov@ect.nl Paul.Ham@ect.nl

PALLETS FRUITKISTEN AARDAPPELKISTEN STELLINGVLONDERS TRANSPORTKISTEN OPZETRANDEN

www.hoekmanhoutindustrie.nl

Tesco gaat ongewassen aardappelen verkopen om voedselverspilling terug te dringen

externe kwaliteit en vandaar dat ook aardappelen eerst gewassen werden voor ze in het winkelschap belandden."

esco wil voedselverspilling tegengaan en zal daarom ongewassen aardappelen gaan verkopen, die twee keer zo lang houdbaar zijn. Tot de jaren zeventig verkochten de meeste Britse supers ongewassen aardappelen. De aarderesten hielden het licht tegen, waardoor de aardappelen minder snel bedierven. Tesco grijpt dus nu terug naar deze traditionele verkoopwijze en hoopt hiermee de verspilling van aardappelen terug te dringen, die volgens actiegroep WRAP het meest verspilde voedsel in Britse huishoudens zijn.

AARDAPPEL MEEST VERSPILDE VOEDING De supermarktketen deed onlangs in 120 filialen een proef met de verkoop van biologische witte aardappelen, Vanwege de goede resultaten zal de proef nu worden uitgerold naar 262 winkels. De proef vindt plaats

"Vorig jaar november deden we een proef in de regio Bristol om te kijken hoe het winkelend publiek erop zou reageren. Dit was zo'n succes dat we de proef nu uitbreiden naar Zuid-Engeland."

in samenwerking met Branston, één van de grootste aardappelleveranciers in het VK, die gevestigd is in Lincolnshire. Rob Hooper van Tesco: "Tot 50 jaar geleden werden aardappe-

len eigenlijk altijd ongewassen verkocht waardoor zij langer vers bleven. In de jaren zeventig schakelden supermarkten geleidelijk over op het aanbieden van AGF met een volmaakte

Tesco en Branston stelden vast dat de houdbaarheid van de ongewassen aardappelen dubbel zo lang is en dat het product dus vijf dagen langer vers blijft. Wanneer aardappelen aan licht worden blootgesteld dan wordt er chlorofyl gevormd in de cellen en kleurt de schil groen. Chlorofyl is een groen pigment dat van nature voorkomt in de bladeren en stengels van planten. 

AGF Primeur 3 • 2021

Horeca

Bestelde producten worden bij tweeSSen omgepakt in een doos een staan binnen 48 op de stoep bij de klant

AGF-leverancier tweeSSen belevert horeca via Thuisbezorgd.nl

“Iedereen doet waar die goed in is, waardoor ik me puur kan focussen op de handel” Online heeft de toekomst, ook in de AGF-handel, het moet dan wel anders dan dat het nu gebeurt. tweeSSen heeft in samenwerking met digitaalplatform Thuisbezorgd en logistiek dienstverlener Leen Menken, gespecialiseerd in stadsdistributie, een formule die als een vliegwiel is gaan draaien. “Je hoeft niet meer het hele winkeltje te doen, iedereen doet waar die goed in is,” vertelt Daan de Kort van tweeSSen. “Daardoor kan horeca nu het beste in groenten en fruit inkopen voor Lidl-prijzen en daar zijn ze, zeker in deze tijd, wel naar op zoek.”

huisbezorgd exploiteert sinds een aantal maanden, naast het succesvolle bestelplatform voor consumenten ook een inkoopplatform voor de bij hen aangesloten restaurants. Horecaondernemers kunnen er allerhande artikelen bestellen, van kleding tot transportmiddelen en van verpakkingsmaterialen tot dranken en verse foodproducten waaronder AGF van tweeSSen. Al bij de lancering van Thuisbezorgd. nl zocht Daan contact, omdat hij er handel inzag. “Ik wilde graag met hen samenwerken. Zij hadden immers de contactgegevens van aangesloten restaurants waarmee ik kon gaan handelen. Destijds lag hun focus daar nog niet, maar nu hebben we elkaar toch gevonden en werken we samen. De

aangesloten restaurants doen allemaal aan bezorging en dus kunnen we omzet maken.” Het aantal bestellingen is na een langzame opstart hard aan het groeien. “Het is een kwestie van vertrouwen winnen op het gebied van versheid en kwaliteit. In eerste instantie bestellen ze een zakje rode uien, de volgende week bestellen ze ook een doosje komkommers, dan komen er tomaten bij en krijg ik ook steeds meer herhaalbestellingen.”

tweeSSen is moderne versie van AGF-handel. Als geboren en getogen AGF-handelaar kent Daan die wereld van binnenuit. “Mijn opa had een lokale groentewinkel op Broekhoven in Tilburg. Later is mijn vader gesneden groenten gaan leveren aan de vele snackfabrieken in Brabant, wat Bezoek ons op instortte toen telers www.palletcentrale.nl rechtstreeks gingen leveren. Daarna richtte mijn vader zich op het beleve-

Wij hanteren De Hoogste opkoopprijzen!

AGF Primeur 3 • 2021

ren van oriëntaalse restaurants. Ik was toen ongeveer 15 jaar, zat op de havo maar vond het leuker om met mijn vader mee te rijden. De havo heb ik toen zo snel mogelijk afgerond. Op mijn 18e kreeg ik een bus om mijn eigen geld te gaan verdienen. Ik ging ook restaurants beleveren en heb me in de loop der jaren steeds meer gespecialiseerd in import en rechtstreekse inkoop bij telers en producenten.” De doorlooptijd van een bestelling is 48 uur. Daartegenover staat dat restaurants geen bezorgkosten betalen en er geen bestelminimum is. “Restaurants kunnen tot 16:00 uur via Thuisbezorgd bij tweeSSen bestellen. Wij zorgen ervoor dat die producten de volgende dag klaar staan. Leen Menken haalt het op en zorgt voor de verdere distributie, gekoeld en wel. Op deze manier kunnen wij zowel een doosje gepelde knoflook voor een chic restaurant midden in Amsterdam leveren als een doosje sinaasappelen voor een broodjeszaak in Schin op Geul. Dat had ik anders nooit voor elkaar gekregen.”

tweeSSen biedt de artikelen zeer scherp aan. “In horeca is een betalingstermijn van 30 dagen gebruikelijk, maar bij Thuisbezorgd betalen de restaurants vooraf. Het is als markthandel, je hebt de knaken meteen in je zak en daardoor durf ik best lage marges te rekenen.” tweeSSen koopt in wat besteld is bij telers en importeurs, er zijn geen voorraden en dus ook geen waste. Op producten van buiten het seizoen en exoten neemt tweeSSen wat meer

Breda een container neer en dan kunnen we op afroep een voorraadje neerzetten, omdat je weet wat je kwijt kunt.”

tweeSSen verwacht nog flink te kunnen groeien. Vanaf april kunnen alle bedrijven met een KvK nummer die actief zijn in de horeca, gaan bestellen via het platform van Thuisbezorgd en de horeca zal ergens dit jaar weer opengaan. “In eerste instantie heb ik er producten opgezet voor snackbars en shoarmazaken, kleine hoeveelheden komkommers, tomaten en ijsbergsla, maar ik zie dat broodjeszaken ook gaan bestellen en ik pas het assortiment naar behoefte aan. Ik werk inmiddels ook samen met Galbani voor Italiaanse delicatessen en ben in gesprek met een grote paddenstoelenteler om hun producten aan te bieden op het platform.” tweessen is verspartner van Thuisbezorgd.nl

verantwoordelijkheid. “Rucola en mesclun komt momenteel uit Italië, dat duurt 2 tot 3 dagen. Helaas is het logistiek niet mogelijk direct bij de teler te laten bestellen. Daar maken we een voorinschatting en zorgen ervoor dat producten die vandaag besteld worden, al onderweg zijn naar Nederland. De kwaliteit is top, want verser kunnen ze het eigenlijk niet krijgen.”

Voor ready to eat avocado’s, bananen en sinaasappelen slaat tweeSSen alle schakels in de keten over. “Ik heb geen zin meer om aan de gang te gaan met partijen die het onderste uit de kan willen. Bananen koop ik groen in en rijp ze zelf. Dat wordt al jaren gedaan, dus zo moeilijk is het niet.” Om

scherp te zijn met avocado’s heeft tweeSSen een andere oplossing. “Ik werk samen met een teler die ons biologische boomgerijpte avocado’s kan leveren. Die laten we invliegen, wat uiteindelijk goedkoper en betere kwaliteit is dan per container vervoerde en in Nederland gestookte avocado’s. Die kosten voor horeca altijd 20 euro bij de groothandel, maar hebben wel het risico dat je net de onderste op de pallet geleverd krijgt die misschien al wat bruin in zich hebben als de klant hem opensnijdt.” De sinaasappelen van tweeSSen komen uit Egypte. “Net als avocado’s koop ik die nu mondjesmaat en ga nog geen volle wagen neerzetten. Als straks de horeca opengaat, gaan we daar gewoon mee aan de slag en zetten we in

Bang voor concurrenten in AGF op Thuisbezorgd is tweeSSen niet. “Er zitten nog best wat haken en ogen aan, maar als ze het beter kunnen, waarom niet. Door de samenwerking met producenten en telers kunnen restaurants uit de eerste hand bestellen en zijn wij scherp in prijs, dat is het leukste.” Thuisbezorgd.nl kreeg enkele jaren geleden veel kritiek vanuit de horecasector toen ze hun commissie opschroefden. Mocht dat gebeuren is dat ook geen punt voor tweeSSen. “Voor mij maakt dat niet uit. De commissie die ik aan Thuisbezorgd moet afdragen, verwerk ik in de verkoopprijs. Verhogen ze die commissie, gaat de prijs omhoog en zullen ze minder gaan verkopen. Gaan ze niet doen,” besluit Daan. (ML)  info@tweessen.nl

Blauwe bessen kunnen leeftijdsgebonden ziekten verminderen

et is algemeen bekend dat groenten en fruit gezond zijn voor de mens. Bepaalde vruchten staan zelfs bekend als superfoods, vanwege hun talrijke gezondheidsvoordelen, waaronder het stimuleren van de levensduur. Onderzoekers hebben nu gegevens ontdekt die aantonen hoe blauwe bessen veroudering helpen vertragen en op hun beurt een lange levensduur bevorderen. In twee verschillende modellen van veroudering is aangetoond dat blauwe bessen iemands levensduur verlengen. Het zachtfruit bevat specifieke

flavonoïde moleculen die DNA-schade bestrijden en leeftijdsgebonden schade aan de hersencellen vertragen.

Talrijke studies hebben aangetoond dat blauwe bessen de aan het geheugen gekoppelde hersengebieden beschermen tegen oxidant- en ontstekingsschade, waardoor de levensduur wordt verlengd. In één studie werd aangetoond dat fruitvliegjes 10 procent langer leven wanneer ze regelmatig een dieet met blauwe bessenextract kregen. De fruitvliegjes leefden niet alleen langer, maar bleken ook meer fysiek actief te zijn.

Ook werd aangetoond dat deze organismen na toediening van blauwe bessenextract gemiddeld 28 procent langer leefden, en dat de maximale levensduur met 14 procent toenam. De gesupplementeerde dieren vertoonden een vermindering van 20 procent in een leeftijdsgerelateerd eiwit dat het functioneren belemmert, en een sterk verbeterde tolerantie voor stress in hun omgeving. 

AGF Primeur 3 • 2021

Retail

2020: Consumenten koken weer zelf en vinden alternatieven voor de fysieke supermarkt Covid-19 heeft het koopgedrag van consumenten sterk beïnvloed. Op zoek naar veiligheid en gezondheid wijzigden consumenten al ingesleten koopgewoontes en kreeg de verkoop van groenten en fruit een flinke boost. Ook ‘leerden’ consumenten weer koken en dat deden ze met onbewerkt product. Dat blijkt uit cijfers van marktonderzoeksbureau GfK.

ederland is massaal de voorraadkast gaan vullen en meer zelf gaan koken, met als gevolg een forse stijging FMCG omzet in 2020. De bijna 8 miljoen huishoudens in Nederland shopten echter minder vaak. GfK ziet een sterke terugval in het aantal boodschappentrips (-4,1%), de besteding per trip ligt juist fors hoger (+12,9%). “In totaal is FMCG omzet met 9,2% erg goed gegroeid. De oorzaak ligt grotendeels in een gedwongen andere leefstijl. Ook nam het aantal huishoudens met bijna 1% toe,” vertelt Eric Harmsen, onderzoeker bij GfK.

ieper inzoomend op de shoppergroepen blijkt dat gepensioneerden (+9% groei) en huishoudens met kinderen (+8% 24

AGF Primeur 3 • 2021

groei) het meeste uitgeven (respectievelijk 28% en 35%). Jonge 1-2 persoonshuishoudens realiseren de meeste groei (+15%) Eric: “Zij hebben hun leefstijl het meest moeten aanpassen en komen uit hun comfortzone door de beperking van sociale contacten en het buiten de deur eten. Hun bijdrage aan FMCG totaal is minder groot: 13%.” AGF DRIVER ACHTER DE GROEI Groenten en fruit lijken top of mind in Nederland. GfK ziet dat het belang van AGF in het verspallet elk jaar toeneemt, in 2020 steeg het verder naar bijna 26%. Daarbinnen plust fruit meer (18%) dan groenten (13%). Alle shoppergroepen kopen meer

AGF, maar met name jonge huishoudens hebben AGF ‘ontdekt’, met een groei van 19%. De enige groep die minder AGF is gaan kopen zijn de huishoudens met kinderen en een laag inkomen. “Prijs zou hiervan een mogelijke oorzaak kunnen zijn,” duidt Eric.

De manier waarop Nederland boodschappen heeft gedaan is sterk veranderd. Naast de sterke terugval in het aantal shoppingtrips beperken shoppers het aantal winkels waar ze komen. Hierdoor neemt de penetratie af. De shoppers die van het olifantenpaadje van de supermarkt zijn afgedwaald gingen hun vers boodschappen veel meer online kopen (+70% omzetgroei); de rest vond de weg naar de versspeciaalzaak/ markt/telers (17% omzetgroei). Met name de doelgroep gepensioneerden domineert de speciaalzaak en zij kopen liever niet online. Huishoudens met kinderen en jongeren zijn online juist oververtegenwoordigd. Bij vrijwel elke supermarktformule kwamen in het afgelopen jaar minder kopers.

Bron: GfK | Groei in %

Shoppers kopen dichter bij huis en ze kopen vaker online. Fysieke supermarkten hebben echter nog altijd een heel sterke positie in de markt in AGF: 84% wordt in de winkel gekocht. Van alle groenten wordt 86% in een fysieke supermarkt gekocht, voor fruit is dat 81%. Binnen de overige aankoopplaatsten groeit het kanaal ‘kopen bij de bron’ enorm met 65%, het omzetaandeel is echter klein: 1,4%. Buiten de supermarkt wordt bijna 10% van het fruit (5%

groenten) via overige aankoopplaatsen verkocht en 4,6% (2,8% groenten) in de versspeciaalzaken.

“Consumenten zijn meer lokaal boodschappen gaan doen, de speciaalzaken zijn daar een onderdeel van. De gunfactor voor de kleine ondernemer speelt hierbij ook een rol,” aldus Eric. Online laat de sterkste groei zien: 56%. Het was in de afgelopen jaren al het sterkst groeiende aankoopkanaal.

Vooral huishoudens met kinderen vinden het aantrekkelijk om online te kopen en zijn goed voor bijna 41% van de FMCG online-omzet. De lockdowns zorgden ervoor dat ook de groep gepensioneerden online instapten (+70% omzetgroei) en jongere huishoudens besteedden al meer dan 10% van hun FMCG budget online. AGF wordt bij online-supermarkten bovengemiddeld gekocht en is afgelopen jaar

Opmars van kopen bij de korte keten De consument vond in 2020 massaal de weg naar de teler. Dit heeft alles te maken met al ingezette trends die door de coronapandemie zijn versterkt: aandacht voor lokaal, de gunfactor, weten waar je eten vandaan komt, authentiek, beleving. Volgens GfK verdubbelde de omzet bij boerderijwinkels sinds het begin van de coronauitbraak. De index voor de periode april tot en met oktober 2020 ligt op 207 ten opzichte van 100 in dezelfde periode in 2019. Een omzetgroei die veel hoger lag dan supermarkten (110) en AGF-speciaalzaken (138). Ook het aantal bezoeken nam in de door GfK gemeten periode flink toe met een index van 166. Het bestedingsbedrag per klant groeide 25%. Ook die cijfers liggen een stuk hoger dan voor andere kanalen die levensmiddelen verkopen. Opvallend is dat de groei voor een belangrijk deel voor rekening komt van

van het aantal bedrijven dat op de boerderij producten verkoopt aan consumenten. Uit cijfers van het CBS blijkt dat het aantal groeide naar 7.200, bijna drie keer zoveel als vier jaar geleden.

Aardbeien drive-thru, foto Mark Mensink

jonge huishoudens. Zij gaven bijna drie keer meer uit in boerderijwinkels dan een jaar eerder. Waar 11,1% van de Nederlandse huishoudens in 2019 minimaal een directe aankoop deed bij boeren en telers, was dit 17% in 2020. Deels komt dit door de toename

Of het een blijvende verandering is in shoppersgedrag is de vraag. Voor een deel is de aanzuigende werking van boerderijverkopen ingegeven doordat de consument op zoek was naar beleving. Het erf was zo’n beetje de enige plek waar iets te doen was. Consumenten trokken er in grote getale heen getuige de files voor de aardbeien of hutspot drive-thru. Supermarkten en AGF-speciaalzaken werden juist beperkt in het creëren van shopping-experiences, omdat er geen aanzuigende werking uit mocht gaan van het doen van dagelijkse boodschappen. Bron: nieuweoogst.nl

AGF Primeur 3 • 2021

Retail

Bron: GfK

sterk gestegen tot de volgende omzetaandelen: aardappelen 4,8%; groenten 6,1% en fruit 4,6%. Eric: “Een op drie consumenten koopt online vers, dat is een groei van 30%. Consumenten hoeven AGF niet eerst te zien. Ze vertrouwen erop dat een supermarkt in staat is om een bloemkool in goede staat af te leveren, die wordt net zo makkelijk online gekocht als een fles tomatenketchup. Het lijkt erop dat online shoppers dan kiezen voor de langer houdbare variant van AGF. Vooral in fruit groeit het aandeel onbewerkte product online harder dan bewerkt.”

In 2020 zijn consumenten dus meer binnenshuis en dichter bij huis gaan kopen. Kijkend naar de andere trends: Het belang van een goede versafdeling weegt weer zwaarder bij de keuze voor een supermarkt. “Wanneer consumenten het gemak van online hebben ervaren en tevreden zijn, gaan ze waarschijnlijk niet terug naar het fysieke kanaal. We zien nu al dat heavy buyers het meeste online besteden. In winkels word je echter geïnspireerd. Bestaande formules met zowel fysiek als online zijn dus in het voordeel. AGF speelt hierbij een belangrijke rol, in onze winkelkeuzemo-

nitor zien we dat een goede AGF-afdeling een steeds belangrijker aspect wordt voor shoppers. Ook vers en lokaal heeft een impuls gekregen en hier kan de gunfactor een grote rol spelen. Deze winkels moeten echter wel blijven opboksen tegen het gemak van one stop shopping en de prijs. De vraag is of zij online kunnen aansluiten,” besluit Eric. (ML)  Eric.Harmsen@gfk.com

Diversiteit in de korte keten De tuin en het erf is voor de gewone consument steeds makkelijker te vinden dankzij talloze online-wegwijzerplatforms. Verkopen vanaf het erf kan en gaat op heel diverse manieren. Van een stalletje langs de weg, tot verkoopautomaat, tot winkel, tot drive-thru, tot bezorgconcepten en online. De consument hoeft niet altijd zelf langs de telers. Een initiatief als Rechtstreex Rotterdam werkt bijvoorbeeld met wijkchefs die online bestelde producten verzamelen en die de koper kan afhalen in een bepaald tijdsslot. Ook organiseren ze weekmarkten met producten van primaire producenten. Consumenten kunnen zich ook abonneren op groentenen fruitabonnementen, die direct van de bron komen, met wekelijks een vast samengesteld pakket aan groenten en fruit, maaltijdboxen of nog uitgebreidere boxen met diverse streekproduc-

AGF Primeur 3 • 2021

avocado’s, sinaasappelen en mandarijnen kopen of een deel van een boomgaard adopteren. Inkopen kan ook in de vorm van een voedselcoöperatie gebeuren, zoals er al diverse in met name Oost-Nederland actief zijn. Een groepje mensen spreekt dan af om samen bij één of meer lokale primaire producenten hun producten in te kopen.

ten. Abonnementen worden zowel door regionale initiatieven als de Flevourbox verzorgd, maar ook commercieel landelijke zoals HelloFresh. Direct kopen bij de bron hoeft tegenwoordig niet eens lokaal te zijn. Via het in 2017 opgerichte platform Crowdfarming kunnen consumenten rechtstreeks mango’s,

Een heel andere manier om aan voedsel te komen is ‘zelf doen’ of een expert inhuren die dat voor je doet, zoals bijvoorbeeld het initiatief Herenboeren, waarbij een aantal huishoudens een coöperatie oprichten die een boerenbedrijf runt. Of het fenomeen zelfoogsttuinen, waar consumenten lid van kunnen worden en zelf hun boodschappen kunnen komen oogsten op het land.

H o b#b#y# v a n

Nele Cattoor, FVP House:

“De enige wedstrijd die ik loop, is die tegen mezelf ” In al die jaren dat ze hardloopt heeft Nele Cattoor nog nimmer een ‘runnershigh’ gekregen. Om zich te blijven motiveren zoekt ze telkens leuke uitdagingen op en vrienden om mee te lopen. Ook al betekent dat een ultrarun van 55 km, iets wat ze nooit van zichzelf verwacht had te gaan lopen.

“N

ooit gingen ze mij zo zot maken om een marathon te doen, maar ik ben er langzamerhand ingerold,” verklaart Nele, die werkt voor het FVP House. Ze pakte het hardlopen weer op zodra haar kinderen hun mama wel enkele uren konden missen. In de zomer van 2015 sloot ze zich aan bij een hardloopclub om van die vervelende extra kilo’s af te raken. Een andere hobby van Nele is namelijk lekker eten en om in balans te blijven, moet ze flink aan de bak met sporten. “Lopen is ideaal. Je hebt er weinig voor nodig en je kunt het eigenlijk altijd doen.”

Daarnaast is het een prima manier om je geest leeg te maken na een lange dag werken en vergaderen. Er zijn verder geen ambities. “De enige wedstrijd die ik loop, is die tegen mezelf, tegen dat stemmetje in mijn hoofd dat zegt: ‘Stop ermee, waarom doe je dit?’ Ik loop sowieso nooit om te winnen, maar ik doe het vooral om mijzelf te overwinnen. Hardlopen is de meest eerlijke sport die er is. Iemand die veel geld heeft, koopt een dure fiets en kan dan harder rijden, maar lopen is het puur je eigen lichaam; je kunt wel een wat duurdere schoen aanschaffen, maar uiteindelijk moet alle kracht uit jezelf komen. Dat vind ik het mooie eraan.”

Hardlopen lijkt in eerste instantie een individuele sport, maar voor Nele is er een grote sociale component. “Het is leuk om met vrienden te lopen. Je babbelt wat terwijl je loopt en als je samen afziet heb je ook iets gemeen en dat creëert een band. Sport verenigt, door het lopen heb ik drie vrienden erbij. De een is metaalarbeider, de ander leraar en de derde werkt bij de overheid. Dat is ook iets heel moois, ik had hen anders nooit ontmoet.” Binnen de AGF-sector zijn ook een aantal hardlopers actief die Nele dan ook weleens live bij wedstrijden of trails tegenkomt of online via Strava, één van de meest gebruikte mobiele apps voor het bijhouden en delen van sportprestaties. De routes die je hebt gelopen kun je daar delen. “Bij Ardo hebben ze bijvoorbeeld een challenge om zo veel mogelijk groenten en fruit

te lopen. Ik heb al een appel en prei zien langskomen. Leuk dat medewerkers elkaar zo stimuleren.” Het liefst loopt Nele trails. “Tijdens het rennen wil ik niet hoeven nadenken, dus het is fijn om een uitgestippeld parcours te volgen. Een trail doe je niet voor de tijd, maar voor je plezier en de beleving. Het is meestal een route in de natuur of langs mooie plekken. Lekker buiten zijn, genieten van de omgeving en ontspannen rennen. Aan marathons doe ik ook wel mee, maar dan gaan veel mensen toch voor de prestatie, terwijl ik gewoon wil finishen. Vandaar dat ik trails leuker vind.” Ultratrails zijn langer dan marathons. De langste trail die Nele liep was 55 km. “Dat was de Epic 100, georganiseerd in de Ardennen. Daar kon je dus ook een trail van 100 km lopen, maar wij kozen de ‘lozerafstand’. De laatste kilometers voor de finish denk ik altijd: ‘Nooit meer’ en als ik dan eindig denk ik: ‘Wanneer is de volgende?!’”

Of er dit jaar trails georganiseerd kunnen worden is nog de vraag, maar Nele heeft wel een leuke verslavende uitdaging gevonden: hardlopen door alle straten in haar woonplaats Merelbeke. “Dat is een nieuw soort challenge om mensen in stedelijk gebied ook te stimuleren om hard te lopen. Het is echt een leuke puzzel om uit te zoeken hoe je zoveel mogelijk straten kunt doorlopen en zo min mogelijk dubbel te doen. Merelbeke is een hele uitgestrekte gemeente, dus nog best een uitdaging, omdat ik alles vanuit huis wil lopen,” besluit Nele. (ML)  nele.cattoor@fvphouse.be

AGF Primeur 3 • 2021

Complete Vegetable Solutions designed for your business

•

Produce Handling & Storage

•

Peeling, Grading, Washing

•

Electroporation

•

Value-added Processing

•

Product Handling

•

Metal Detection

Across industries and applications, we design specialised solutions. Bringing together leading brands in processing and metal detection equipment for the vegetable industries. Our solutions set the standard for yield, efficiency, and safety across a wide range of industries. Whatever your product needs, we can meet it with expertise and passion.

info@heatandcontrol.nl

heatandcontrol.com

Thema

Bewerkte Groenten

Een apsergeschilmachine schilt de stengelgroente in hoog tempo

Boerderijwinkel Lizette:

“Je kunt niet meer zonder aspergeschilmachine” Toen Eric en Lizette de Loo 13 jaar geleden bijna per toeval een aspergeschilmachine aanschaften, waren ze daarmee één van de eersten. Hoewel het in het begin spannend was, is inmiddels de derde machine van Tenrit Foodtech in gebruik genomen. “Eigenlijk is het één van de beste dingen, die we ooit hebben kunnen doen. Mensen waren in het begin huiverig voor de extra schilkosten van één euro. Maar nu verkopen we in de boerderijwinkel 80 procent van de asperges geschild. We kunnen niet meer zonder aspergeschilmachine,” geeft Eric aan.

“O

ok waren de klanten bang dat de asperges niet goed geschild zouden zijn door de machine,” vult Lizette aan. “Als ze het één keer geprobeerd hebben, dan zijn ze overtuigd.” De familie De Loo heeft een teeltbedrijf voor vollegrondsgroenten en is uitbater van een boerderijwinkel in het zuiden van midden Limburg. Op het bedrijf

zijn asperges een belangrijk product. Van de 10 hectare witte stengelgroenten die ze telen, worden er veel via de boerderijwinkel verkocht en de overige asperges worden via de veiling afgezet. VERS GESCHILD Bij Boerderijwinkel Lizette worden de

Hans Vos van Synergy Systems, Lars Heuvelmans van Tenrit en Lizette en Eric de Loo van boerderijwinkel Lizete

asperges geschild terwijl de klant wacht, voor een supervers product. “Iedere klant kiest zijn eigen soort asperges uit,” zegt Lizette. De schilmachine schilt de asperges in een hoog tempo. Omwille van de coronamaatregelen mogen er maximaal 10 klanten in de winkel ontvangen worAGF Primeur 3 • Bewerkte Groenten • 2021

Thema

Bewerkte Groenten

den, maar daardoor merkt Eric dat hij extra aandacht besteedt aan de bemanning van de machine. Waar ze voorheen vaak zelf even de asperges voor de klant door de schilmachine haalden, zorgen ze nu dat er mensen klaarstaan om dat te doen, zodat de doorstroom in de winkel gewaarborgd blijft. Daarbij zien Eric en Lizette dat ook bij de supermarkt steeds vaker een aspergeschilmachine staat. Als die machine bij de supermarkt er niet is of niet deskundig bemand wordt, verwacht familie De Loo hiervan niet heel veel invloed. “De winst van onze asperges ligt hem puur in versheid. In de supermarkt staan de asperges langer en daardoor drogen ze eerder uit. Met een door ons geschilde asperge kun je nog twee tot drie dagen werken en dan heb je een topproduct,” zegt Eric. Een ander voordeel van de schilmachine is dat ook aan B-asperges een meerwaarde gegeven kan worden. Boerderijwinkel Lizette schilt deze asperges, die op de veiling weinig opbrengen, en verwerkt ze daarna in salades die in de eigen winkel worden verkocht. PIEK Eric en Lizette verwachten, afhankelijk van het weer, in de tweede helft van maart

De familie De Loo verkoopt 80 procent van asperges geschild

weer van start te kunnen met de verkoop van asperges. De witte stengelgroenten zorgt voor meer klanten in de winkel. Zeker rondom Pasen, de piek van het seizoen, is het druk. Dan is het des te belangrijker dat de schilmachine zonder problemen zijn werk doet. Het is de reden dat de familie De Loo ieder jaar de aspergeschilmachine voor aanvang van het seizoen na laat kijken. “We laten de machine vooraf controleren, zodat we in het seizoen niet onverhoopt tegen problemen aanlopen. Mocht er tijdens het seizoen toch onverwacht een probleem ontstaan, dan is het fijn als een betrouwbare partner je komt helpen,” laat Eric weten.

KOPZORGEN “Dat moet ook wel, want het aspergeseizoen is erg kort,” meldt Hans Vos van Synergy Systems, leverancier van de aspergeschilmachine. “Dat duurt maar een paar maanden en als je van die paar maanden een dag kwijt bent dat je niet kunt schillen, kost dat veel geld en klanten.” Samen met fabrikant Tenrit biedt Synergy Systems een pre season service aan voor de schilmachines, waarbij de machine voor aanvang van het aspergeseizoen in orde wordt gebracht. “Wij zorgen dat we begin maart gereed zijn, zodat iedereen weer kan starten,” geeft Hans aan. Daarbij maken fabrikant en leverancier gebruik van elkaars expertise en leren ze van elkaar. “De pre season service is belangrijk. De schilmachine heeft een heel seizoen gedraaid en daarna weer negen maanden stilgestaan. Als dan alles even wordt nagelopen, scheelt dat veel kopzorgen in het seizoen zelf,” besluit Lars Heuvelmans van Tenrit. (MW) 

info@boerderijwinkellizette.nl h.vos@synergy-systems.nl L.heuvelmans@tenrit.com

REEPJ ES, SCHI J F J ES EN BL OK J ES

de DicR® en ShreddR® modellen van FOODLOGISTIK

Complete lines for potato processing and various vegetables Berchemweg 43 9700 Oudenaarde, België 0032(0)55 31 28 32 info@josdebruyne.be WWW.JOSDEBRUYNE.BE

Machines en benodigdheden voor de voedingssector www.delmo.nl Gouda 088-8543 800 Groningen info@delmo.nl Tilburg

Het adres voor service, onderhoud en levering van nieuwe messen en onderdelen

DUURLAND, KRONEN, FAM, GKS, URSCHEL en EILLERT

apparatuur

In de breedste zin van het woord.

Service- en onderhoudsbedrijf CB Luzernestraat 33a , 2153 GM NIEUW VENNEP T: (0252) 68 48 71 | GSM Cees: 06 53 34 62 03 | GSM Ramon: 06 30 26 09 70 E: info@cbservice-onderhoudsbedrijf.nl

AGF Primeur 3 • Bewerkte Groenten • 2021

Kijk voor meer informatie op: www.tenrit.com

Boerderijwinkel Lizette: “Je kunt niet meer zonder aspergeschilmachine.”

Synergy Systems B.V. +31(0)85- 049 17 60 info@synergy-systems.nl www.synergy-systems.nl

Sprout Innovation Sprout Production Sprout Logistics

Stationsstraat 33 . 6515 AA Nijmegen . Nederland T +31 24 348 14 22 . info@eversspecials.nl . WWW.EVERSSPECIALS.NL

Chef-kok Vincent Tibau, Cornelis-Adriaenssens:

“Er is veel politieel om toffe en vernieuwende dingen te doen op culinair vlak” De manier waarop Belgische consumenten hun voedsel kopen is sterk aan het veranderen. Steeds meer consumenten kopen hun maaltijd voorbereid of kant-en-klaar. In totaal is de conveniencesector goed voor driekwart van de omzet. Cornelis-Adriaenssens heeft hierin een ‘groenterijk’ aandeel. Hun kant-en-klare artisanale bereidingen met verse groenten vinden al ruim 30 jaar hun weg in deze markt. Eind vorig jaar kreeg het bedrijf nieuwe eigenaren die naast deze bestaande sterke traditie moderne kansen zien.

ornelis-Adriaenssens is gespecialiseerd in ambachtelijke verse bereidingen van maaltijdcomponenten voor typisch Belgische gerechten. Daarmee is het een gemaksoplossing voor producenten van klant-en-klaarmaaltijden en ambachtelijke winkels. “Onze focus ligt op aardappelen groentebereidingen in alle mogelijke varianten. Het is een oplossing voor het gedeelte van de maaltijd dat de meeste tijd en aandacht vergt. Wij leveren onze maaltijdcomponenten aan grootwarenhuizen en grossiers in België. Uiteindelijk vinden ze

hun weg naar de consument, onze bereidingen zijn geschikt voor ieder gezin, met extra aandacht voor flexi -en vegetariërs,” vertellen Astrid Heiremans en Vincent Tibau. Als nieuwe eigenaren zijn ze sinds 1 december vol passie en drive actief bij Cornelis-Adriaenssens.

Bij een groot deel van de bereidingen staat de aardappel op nummer één. “Aardappelpuree blijft een ongelofelijk hit in de wintermaanden, in de zomer is de aardappelsalade een belangrijk product. Naast deze

Vincent Tibau

AGF Primeur 3 • Bewerkte Groenten • 2021

Thema

Bewerkte Groenten

Astrid Heiremans

traditionele recepten, willen we volop vernieuwingen toevoegen, met focus op groenten. Uiteindelijk willen een hele nieuwe laag van gezonde en lekkere productbereidingen introduceren in de markt. We zien dat consumenten steeds meer openstaan voor andere samenstellingen. Winkelketens zullen dat willen oppakken. Voor komende zomer introduceren we al een Spaanse variant op de traditionele aardappelsalade

Rode kool gerecht

alsook een ratatouille voor het bbq-seizoen, naar verwachting zit deze vanaf april in het assortiment.” Vernieuwen betekent zeker niet dat er van alles anders gaat. “Cornelis-Adriaenssens is een gezond bedrijf met een goede basis en reputatie en dat zetten we voort. We blijven, ook bij de vernieuwingen die we doorvoeren, focussen op kwaliteit en

het ambachtelijke. Grondstoffen kopen we dagvers in, en we kennen de oorsprong van het product. We kopen zo dichtbij als mogelijk in, direct bij telers en handelaren in de omgeving, om onze foodprint zo klein mogelijk te houden.”

Voor chef-kok Vincent Tibau is het werken in een productie-omgeving een nieuwe stap. “Ook bij productie kunnen we verfijnd

Tramper Technology

De ideale verpakkingsoplossing voor gesneden groenten en fruit

The packaging innovators Ontdek de laatste ontwikkelingen op het gebied van automatisch ontnesten, afvullen en traysealen op onze vernieuwde website! www.trampertechnology.nl

AGF Primeur 3 • Bewerkte Groenten • 2021

Ratatouille

te werk gaan. Grote volumes maken die lang houdbaar zijn en hun textuur, smaak en kleur behouden: een heel toffe uitdaging. We hebben gelukkig te maken met een heel goed en gemotiveerd team, met veel kennis en kunde. Sommigen werken al meer dan 20 jaar bij het bedrijf. Samen gaan we de keuken tot een nóg hoger niveau tillen. Gaartijden zijn bijvoorbeeld cruciaal. We finetunen recepturen die bijna per secon-

Puree

de getimed zijn, waardoor we nog betere resultaten krijgen.”

De overname van het familiebedrijf is voor de nieuwe ondernemers een droom die werkelijkheid is geworden. Astrid heeft een financiële achtergrond en wil samen met Vincent Cornelis-Adriaenssens naar een nieuw level brengen, zowel gastronomisch als markttechnisch. “Cornelis-Adriaansens

heeft het politieel om heel toffe dingen te doen op culinair vlak en dat is zeker ook interessant over onze landsgrenzen heen, waar we in de toekomst stappen willen gaan zetten,” besluiten ze. (ML)  Vincent@cornelis-adriaenssens.be Astrid@cornelis-adriaenssens.be

YOUR PRODUCTS ALWAYS IN VIEW Hogere output

Grotere nauwkeurigheid Maximale procesbetrouwbaarheid

Multipond weger met 3D camera’s Multipond weegsystemen houden vanaf nu een waakzaam oog op de productie met het 3D ARGUS camera systeem: voor een automatische, intelligente aansturing van de product flow. Multipond staat voor betrouwbare precisieweging, kwaliteit, innovatie en tailermade solutions.

Multipond heeft patent op dit systeem

P E R F O R M A N C E M E E T S P R E C I S I ON MULTIPOND Benelux B.V. Boven Zijde 10 Postbus 28024 NL-5602 JA Eindhoven The Netherlands t +31 (0) 40 26 28 090 e info@multipond.nl i www.multipond.com

AGF Primeur 3 • Bewerkte Groenten • 2021

Thema

Bewerkte Groenten

De signature van de chef, mede mogelijk gemaakt door de snijkeuken Horeca plaatst steeds meer AGF op het bord. Dat betekent ook: meer snijwerk. De keus aan de chef om dat over te laten aan zijn keukenbrigade of het uit te besteden aan een professionele snijkeuken. Aangezien veel chefs waarde hechten aan een herkenbare signature op het bord, is er een markt voor klantspecifiek maatwerk. Voor Miedema-AGF is de snijkeuken daarom niet alleen een technisch en machinaal verhaal. Door productontwikkeling in samenspraak met de snijspecialist, worden er zelfs betere mixen en producten ontwikkeld dan in eerste instantie bedacht door afnemer en verkoopadviseur.

“S

tel, een relatie legt bij ons de vraag neer voor een bepaalde roerbakmix, qua samenstelling, vorm en grootte van de snit bijvoorbeeld. Ik ontwikkel daarvoor een recept voor de snijkeuken en die hebben daar dan weer een eigen kijk op. Ze kijken niet alleen naar de dikte, snij-

vorm of -wijze, maar ook naar hoe het product wordt gesneden. Een rode kool kun je halveren, de kern eruit halen en dan versnijden, of je kunt de kool eerst in kwarten snijden. Uiteindelijk zijn dat twee verschillende producten. Of er zijn bijvoorbeeld drie producten die harmonieus moeKriekestraat 3B 8740 Pittem Tel. 051 61 24 44 Fax 051 48 52 93

ten worden met elkaar, zeg een gele peen, chioggia biet en spitskool. In overleg met de snijderij kunnen we de snit van elk product aanpassen en bekijken welke mix het beste met elkaar mengt en/of gaart,” vertelt Joost van Altena van Miedema-AGF.

Als platte organisatie heeft Miedema-AGF het voordeel snel te kunnen schakelen. “De processen in onze organisatie zijn ontzettend goed op elkaar afgestemd. Dat maakt ons flexibel. Als een afnemer vandaag iets wil ontwikkelen, zijn de samples morgen klaar en zit het overmorgen in het assortiment.” KOKEN OF KOPEN Toch is niet iedere chef zomaar overtuigd. “Een chef moet zich vooraf altijd één vraag stellen: ‘Ga ik het koken of ga ik het kopen?’ GSM 0477 38 00 36 GSM 0476 96 27 71 BTWnr BE-0452.993.760 RPR Gent, afdeling Kortrijk KBC IBAN BE05 4666 1489 9175 BIC KREDBEBB Fortis IBAN BE31 2850 5323 6255 BIC GEBABEBB

Versnijden van verse groenten en fruit • Verkoop van verse aardappelkroketten • Voorgebakken frieten + geschilde aardappelen

AGF Primeur 3 • Bewerkte Groenten • 2021

Versnijden van verse groenten en fruit Verkoop van verse aardappelkroketten Voorgebakken frieten + geschilde aardappelen

Er zijn werkzaamheden in de keuken die je dagelijks uitvoert en die in stand blijven omdat je het zo hebt aangeleerd. Zeker bij de oudere generatie heerst nog de overtuiging dat zelf snijden beter en goedkoper is. Maar het hangt er helemaal vanaf wie er snijdt en hoe constant en efficiënt je de producten kan snijden. Is julienne wel echt julienne? Hoeveel afval van het product houd je over en wat doe je daarmee? Uitbesteden van de snijkeuken kan veel verschil uitmaken.” Meer AGF op het bord is een trend. “Het hangt een beetje af van het niveau waarop een chef kookt, maar het is aannemelijk dat er steeds meer gesneden AGF gebruikt zal worden. Aan de andere kant zie je dat er meer op horeca afkomt, ze moeten zich blijven onderscheiden door receptontwikkeling en zichzelf presenteren via social media bijvoorbeeld. Dat kost ook tijd. Wij kunnen een organisatie ontlasten door een stuk snijwerk uit handen te nemen zodat zij hun tijd kunnen besteden aan waar ze goed in zijn en wat ze leuk vinden.” Miedema-AGF snijdt elke dag vers en stimuleert zijn relaties om met zo vers mogelijk

Spaghettigroenten

product te werken en geen zekerheidsvoorraad aan te houden. “Als ze bijvoorbeeld één keer per week 10 kilo bestellen adviseren we hen om twee momenten te kiezen van 5 kilo. Omdat wij dagelijks produceren, hebben de producten een betere

houdbaarheid. Dat is vooral belangrijk bij fruit dat altijd rijp gesneden wordt. Bij fruit is er altijd, ongeacht de THT, kans op smaakverlies of gisten in de koeling, omdat die bijvoorbeeld net een graadje warmer wordt dan is afgesteld. Door vaker kleine hoeveelheden te bestellen nemen wij het risico op derving van afnemers uit handen. Afhankelijk van de ingeschatte drukte voor de volgende dag kunnen ze zes dagen per week tot 10 uur ’s avonds bij ons bestellen, dan hebben ze het de volgende dag in huis. Indien verser dan vers is gewenst kunnen we zelfs A voor A leveren, dat betekent dat als een klant ’s ochtends bestelt, deze het diezelfde middag geleverd kan krijgen. Qua personeelsplanning en inkoop van product is dit een specialistische tak van sport. Dat lukt niet van vandaag op morgen, maar inmiddels zijn we er goed in.”

CREATIEF ZIJN De snijkeuken van Miedema-AGF bevindt zich op het Foodcenter Amsterdam. “Hierdoor kunnen we nóg sneller schakelen. We kopen direct bij de bron in. Daarnaast doen we ook veel zaken op het Foodcenter, dat biedt veel voordelen, bijvoorbeeld wanneer iets toch te rijp, te rauw of helemaal niet

AGF Primeur 3 • Bewerkte Groenten • 2021

Thema

Bewerkte Groenten

Een kijkje in de snijkeuken van Miedema-AGF

binnenkomt, dan kunnen we het snel bij de buren halen. “Zo hadden we in december een order voor Jack be Little pompoen die in serieuze aantallen op het kerstmenu stond van een relatie. De pompoen bleek echter onverwacht niet beschikbaar. We hebben toen bedacht om de onderkant van een kleine flespompoen uit te hollen, de hals weg te snijden en het dekseltje terug te plaatsen, zodat er een kleine pompoen over bleef. Uiteindelijk bleek dat noodscenario heel goed uit te pakken voor de klant, omdat de flespompoen net wat groter was en meer garnituur kon bevatten waardoor het mooier oogde.”

Miedema-AGF werkt niet alleen vraag gestuurd, maar ze doen ook aan productontwikkeling. “Om ons verder te kunnen onderscheiden kijken we naar nieuwe producten in de markt en hun mogelijkheden. Heel simpel, door bijvoorbeeld een sapphire druif te gebruiken in fruitsalades in plaats van pitloze blauwe krijg je een veel fraaier effect. Of we ontwikkelen hele nieuwe producten voor in het assortiment. Komende zomer willen we fruitspiesen van ananas en watermeloen gaan opnemen voor op de barbecue. Een ander product dat we nu veel verkopen, omdat we daar meer ruchtbaarheid aan geven, is

Bovenaanzicht snijkeuken

AGF Primeur 3 • Bewerkte Groenten • 2021

de violet paarse spitskool. Daar hebben we een roerbakmix voor ontwikkeld, gemengd met groene spitskool en shiitake plakjes. Of meer kleur op het bord brengen door heel dun snijden van harde groenten als bieten en wortels, waardoor je ze rauw kunt eten, heerlijk door een salade, of spiraal-gesneden, prachtig als garnituur. De mogelijkheden zijn eindeloos,” besluit Joost. (ML)  joost@miedema-agf.nl

Creatief met pompoen: de ‘mini’ flespompoen

www.hordijkverpakkingen.nl hviz@hordijk.nl | 075-653 63 53

• Schillen, snijden en verpakken van verse groente voor de voedingsindustrie. • Op maat gemaakt en geleverd.

• Kwaliteit is ons grootste goed. • Zero waste waar mogelijk. • Optimale waarde uit de keten van grond tot mond.

• Alle groente welke de voedingsindustrie verwerkt. • Diverse snits en verpakkingen.

• Leveringen vanuit onze verwerkingsfaciliteit af Deurne of franco op uw locatie.

• Diverse opgietingen.

Daalder 5 • 5753 SZ Deurne • T +31 493 31 39 72 • info@vr-freshservice.com • www.vanrijsingenfreshservice.com

AGF Primeur 3 • Bewerkte Groenten • 2021

Thema

Bewerkte Groenten

Bezoek ons splinternieuwe Test- & Demonstration Centre – QUALITY MACHINERY MADE IN HOLLAND –

Alle groenteverwerkingsmachines testklaar opgesteld in een professionele setting. Neem contact op voor een demonstratie!

Bezoek onze website voor het complete leveringsprogramma bandsnijmachines – 3-dimensionale snijmachines – transportbanden groentewasmachines – centrifuges – schrap- & schilmachines.

Stationsstraat 130, Deurne - Holland T +31 493-31 23 71 M +31 6-47 88 09 84 E info@jegerings.com 40

AGF Primeur 3 • Bewerkte Groenten • 2021

Hans Keijzer, ZTI smart machines:

“We hopen dat de meloenschiller de druivenonttrosser achternagaat” De wereldwijde coronamaatregelen zette ook de wereld van de fruitverwerkende machines op zijn kop. “Indirect leveren we veel aan de klanten in de reisbranche, horeca en kantines en die hebben het momenteel moeilijk. Sommige eindklanten hebben wel tot 70% minder omzet. Dan staat investeren in machines toch snel even ‘on hold’. Tegelijkertijd hebben we ook klanten die de supermarkten beleveren en dat is alleen maar harder doorgelopen. Al met al zijn we blij hoe we deze malaise zijn doorgekomen en door zijn blijven ontwikkelen, zodat we straks nog sterker aan de start staan als de vraag weer losbarst,” vertelt Hans Keijzer van ZTI smart machines uit Tuitjenhorn.

n ontwikkelingen zijn er voldoende. Zo introduceerde het Noord-Hollandse bedrijf onlangs een nieuwe Pineapple Peeler, een kleinere variant van de Mango Peeler-de-Cheeker, een Watermelon Wed-

ger, een Watermelon Dicer en is recent de eerste Fruit&Vegetable Wedger geleverd. “We hebben oplossingen voor zowel de groenten- als fruitverwerkende industrie, maar de focus ligt op fruit. Het is in ons vak

belangrijk om een breed productprogramma te hebben. Zo verkoop je een goede snijlijn alleen als je ook een goede schiller erbij kunt verkopen. Dat is ook de reden dat wel zes van de veertien collega’s engineers zijn.”

FRUIT&VEGETABLE WEDGER “Van oudsher komen we uit de koolverwerking. Zo hebben we al jaren een robuuste koolboor die de kern uit de kool boort, maar ook sorteerlijnen voor kool, broccoli en pompoenen. Onze Fruit&Vegetable Wedger die we onlangs geïntroduceerd hebben is, zoals zijn naam al zegt, zowel voor groenten als fruit geschikt. Zo gebruikt Bruin Vegetables, aan wie we de machine begin december geleverd hebben, de machine om koolraap en knolselderij in vier of vijf ‘wedges’ te snijden, maar hij is ook inzetbaar voor meloen, ananas, appel en nog veel meer.”

Verrassend, Vers en Veelzijdig

Houtschelf 20-22 3371 KB Hardinxveld-Giessendam Tel. (0184) 67 90 20 info@flexivers.nl www.flexivers.nl

AGF Primeur 3 • Bewerkte Groenten • 2021

Thema

Bewerkte Groenten dat is redelijk overzichtelijk. Verreweg de meeste tijd ging uit naar het slijpen, de vorm en het samenstellen van het mes. Dit heeft zoveel impact op de vrucht, dus daar hangt nogal wat vanaf. Ik ben naar Duitsland geweest om te kijken welke oplossingen bij leveranciers voorhanden waren, maar uiteindelijk hebben we zelf deze oplossing gecreëerd. Dat is wel een hele leuke ontwikkeling geworden.”

Watermelon Wedger

“Onze markt is internationaal. We hebben naast Europa klanten in Noord-, Centraalen Zuid Amerika en gaan sinds kort ook richting de Aziatische markt. De uitdaging blijft om de lagelonenlanden te bereiken. Tegelijkertijd zien we dat door factoren als veiligheid, repeterend werk en hygiëne ook steeds meer bedrijven omgaan naar machinale verwerking,” vertelt Hans. “Zo hebben we momenteel een project in Colombia waar we een machine hebben staan om het lampionnetje van de physalis open te maken.”

Het grootste succesnummer van de laatste jaren bij ZTI was volgens Hans de Destemmer, die ingezet wordt voor het onttrossen van druiven. “We zitten in een specifieke markt en we verkopen op jaarbasis niet zomaar tien dezelfde machines, maar met de Destemmer, die ook ingezet kan worden voor het onttrossen van bijvoorbeeld dadels en snoeptomaten, hebben we dat wel gehaald. De machine is uniek omdat hij, als enige in zijn soort, de vrucht met een draaiende beweging van de tak haalt en daarbij het groeipunt niet beschadigt.”

CONTOUR PEELER Hoog op het wensenlijstje van ZTI staat het op de markt brengen van een contour peeler die de hele omtrek van de suikeren watermeloen kan schillen. “Dat zou ons pakket echt compleet maken. We hebben nu een Wedger en Dicer om de meloenen in schijven of blokjes te leveren, maar het schillen gebeurt nu nog handmatig. Voor het nieuwe watermeloenenseizoen zijn we helaas te laat, maar we hopen er dit jaar wel een volgende slag mee te slaan,” vertelt Hans. Hij houdt daarbij ook de ontwikkelingen in de veredeling in de gaten. “Je ziet dat de meloenen door de jaren heen lekkerder worden, zowel qua smaak als textuur. De trend gaat steeds meer naar pitloos, op die manier wordt consumptie een stuk aantrekkelijker.” “Het voordeel van een breed assortiment is dat je ook terug kunt grijpen op componenten uit andere machines. Zo hebben we bij de Watermelon Wedger teruggegrepen op onderdelen die we in de koolboor hebben zitten. De ontwikkeling van deze machine heeft ongeveer een half jaar geduurd, dus

GILETTE-SCHEERPRINCIPE “En soms kom je er na een ontwikkeling achter dat je een prima machine hebt, maar die toch niet aansluit bij de vraag van de doelgroep. Zo hadden we onze Mango Peeler-de-Cheeker 40, die de mango schilt en met één inzethandeling de wangen verwijdert. Na het inzetten van de vrucht pakt de machine de mango op de pit vast, om deze pas los te laten als ook de wangen verwijderd zijn. Deze machine verwerkte veertig mango’s per minuut, maar vanuit de versmarkt kwam er vraag naar een kleinere variant. Nu hebben we een handzamere machine die twintig mango’s per minuut schilt. Deze is eenvoudiger in de bediening en ook nog voordeliger geprijsd. Dit is ook wel één van de machines waar we een hausse in verwachten. Een mango is zo’n kwetsbaar product, een plekje groeit binnen no time uit tot een zwakke plek. Wij werken met zoveel mogelijk beweging in de schilmessen, een beetje zoals Gilette dat doet met haar nieuwste scheermesjes, en dat levert een schitterend resultaat op, dat niet alleen maar mooi is voor het oog, maar ook zorgt voor een betere shelf life van het product,” besluit Hans. (IH) 

Fruit & Vegetable Wedger

NEW

AGF Primeur 3 • Bewerkte Groenten • 2021

Hans.Keijzer@zti.nl

Voor al uw Roestvaststalen aandrijvingen Dertec Roestvaststalen aandrijvingen voor machines of logistieke systemen in de AGF industrie. Wassen, schillen, drogen, snijden, verpakken zijn belangrijke elementen tijdens het verwerkingsprocess van AGF produkten. Traditioneel word in deze industrie veel water gebruikt. Water leid veelal tot corrosie, mogelijke besmetting van uw kostbare producten en vroegtijdige uitval van uw aandrijvingen. Dertec roestvaststalen aandrijvingen bieden door hun materiaalkeuze en vormen gemak tijdens onderhoud en reiniging. De RVS aandrijvingen bieden een aanmerkelijk langere l evensduur en vrijwel geen risico op contaminiatie van uw producten.

Dertec Nijverheidsweg 41 2215 MH Voorhout The Netherlands www.dertec.com +31 71 409 24 09 info@dertec.com

KOEL- EN VRIESHUISBOUW

ISOLATIESYSTEEMBOUW

Bij K.I.M. Nederland profiteert u van een unieke expertise in de koelen vrieshuisbouw en isolatiesysteembouw. Deze is volledig afgestemd K.I.M. Nederland B.V.

op uw logistieke organisatie en de actuele marktontwikkelingen in uw

Tweelingenlaan 144

branche.

7324 BP Apeldoorn T. +31 (0)55 368 91 91

Dat zorgt voor een eindproduct dat exact aansluit op uw eisen en

info@kim-nederland.nl

wensen!

www.kim-nederland.nl

AGF Primeur 3 • Bewerkte Groenten • 2021

AGF VEILIG EN BETROUWBAAR CONTROLEREN EN INSPECTEREN!

CONTROLEWEGEN

METAALDETECTIE

X-RAY

Geograaf 8 | 6921 EW Duiven | T: +31 (0)26 741 00 00 | info@dekoningh.nl | www.dekoningh.nl

WWW.VERS-NEDERLAND.NL

SCHOONEBEEK T. 0524-533205 E. versned@versned.nl

Gespecialiseerd in teelt, snijden en verwerken

van waspeen

Doornweg 4, 2231 LJ Rijnsburg | T. 065 114 45 48 E. waspeenwck@gmail.com

AGF Primeur 3 • Bewerkte Groenten • 2021

Productontwikkeling retail in hogere versnelling gezet Van Gelder groente & fruit zag vorig jaar een groot deel van de omzet wegvallen en nog altijd draait het bedrijf beduidend minder dan voor Corona. Toch zet Van Gelder juist nu grote stappen om nog beter in te spelen op de vraag van de retail. Het bedrijf investeerde in nieuwe productielijnen waarmee een complete lijn bewerkte AGF in kleinverpakkingen kan worden aangeboden.

egin vorig jaar nam Van Gelder groente & fruit zijn intrek in het fonkelnieuwe pand in Ridderkerk. Het bedrijf, dat groot is in dagverse AGF, gesneden groenten, salades en rauwkosten en convenience voor de foodservice, heeft op de nieuwe locatie de beschikking over 15.000 m2 aan eigen productie, waaronder een snijderij, inpakafdeling en warme keuken. “En we doen nog veel meer,” vertelt algemeen directeur Gerrit van Gelder. “We hebben ook een webshop voor klanten én consumenten en we leveren aan verschillende retailkanalen, waarvoor we een apart assortiment ontwikkelen en produceren.”

Gerrit merkt op dat uitbreiding van het retailaanbod eerder komt dan verwacht, wat mede te danken is aan het wegvallen van de horeca. “Het was altijd al de bedoeling en nu hebben we de tijd en ruimte om deze plannen te versnellen. We hebben geïnvesteerd in drie nieuwe productielijnen, zodat we onze producten speciaal voor de retail kunnen aanbieden in kleinverpakkingen. Waar de horeca bijvoorbeeld vraagt om salades per kilo vraagt de retail juist om bakjes van 75 tot 200 gram. De eerste producten van de nieuwe productielijnen liggen inmiddels al in de koelschappen.”

Indoor geteelde sla voor de nieuwe lunch- en maaltijdsalades

AGF Primeur 3 • Bewerkte Groenten • 2021

Thema

Bewerkte Groenten

Fruitbomen in de voortuin van het nieuwe pand

SALADES VAN EIGEN GETEELDE SLASOORTEN Het assortiment voor de retail bestaat uit een vast assortiment gesneden groenten, salades en rauwkosten en convenience en is volledig aangepast op de wensen en behoeften van de retail. Daarnaast is het bedrijf druk met het ontwikkelen van nieuwe producten. Zo heeft Van Gelder nieuwe lunch- en maaltijdsalades met indoor geteelde sla en is er een assortiment gesneden groenten, salades en rauwkosten geïntroduceerd.

“Wij richten ons op gezonde en smaakvolle producten, zonder e-nummers. Neem onze verticaal geteelde slasoorten en bladgroenten. Daarmee zetten we in op zo duurzaam mogelijk telen en in de markt zetten van verse groenten met meer smaak en hogeDat er bij Van Gelder allesbehalve stil wordt gezeten, bleek ook eind vorig jaar. Vlak voor de feestdagen introduceerde het bedrijf een webshop voor consumenten, waarmee iedereen toegang heeft tot het assortiment van Van Gelder groente & fruit. “We willen er ook zijn voor de kook- en gemaksliefhebbers thuis. Zeker nu de horeca is gesloten zien we dat consumenten er thuis iets bijzonders van willen maken. Ze kunnen daardoor een

AGF Primeur 3 • Bewerkte Groenten • 2021

re voedingswaarden. Daarmee bieden wij nu maaltijdsalades die gezonder en lekkerder zijn. Onze indoor boerenkoolsalade bijvoorbeeld is een hit en echt uniek. Deze verse salade is gemaakt van onze eigen indoor boerenkool, witte bonen, appel brunoise, wortel julienne en aardappelwedges met rozemarijn.”

ECHT LEKKERE PRODUCTEN Dat is precies wat Van Gelder volgens Gerrit onderscheidend maakt. “In veel maaltijdsalades kom je de welbekende ijsbergslag tegen, terwijl wij voor smaakvolle slasoorten kiezen. In de horeca is er al een omslag in gang gezet. Chef-koks verleggen hun focus steeds vaker van vlees naar groenten, wat je alleen kunt bereiken met echte smaakvolle groenten. Nu is het de beurt aan de consumenten. Veel consumenten restaurantbeleving creëren in eigen keuken. Naast de standaardproducten zijn er in onze webshop ook allerlei speciale producten verkrijgbaar, zoals eetbare bloemen, mini-groente en bijzondere paddenstoelen.” Ook in de webshop ligt de nadruk op gezond en lekker. Behalve producten bestellen kunnen consumenten hier ook terecht voor inspiratie, tips en informatie en is live chatten met een medewerkers van Van Gelder mogelijk.

willen wel gezonder, maar weten niet hoe. In onze proefkeuken zijn we continu bezig met ontwikkeling van producten die echt lekker zijn, waardoor de behoefte aan vlees afneemt. Straks breekt de aspergeperiode aan. Dan komen we ook weer met speciale producten. Het komt er eigenlijk op neer dat we ons assortiment van hogere kwaliteitsproducten voor de foodservice vertalen naar de retail. Daarin zien we nu al een duidelijke omzetstijging.”

Dat corona grote gevolgen heeft voor Van Gelder groenten & fruit zal niemand verbazen. Vorig jaar zag het bedrijf een groot deel van de omzet wegvallen. Gerrit laat weten dat het bedrijf nog altijd beduidend minder omzet dan voor Corona. “We draaien voor de foodservice ongeveer 35 procent van wat we gewend waren. Ook is er een duidelijke verschuiving merkbaar. Zo is er weinig afzet in exoten en andere speciale producten zoals kiemen en cressen, maar salades en gewone groenten lopen wel goed. Als de deuren van de horeca weer opengaan verwachten we echt een explosie. Iedereen wil eruit en ook wij kunnen niet wachten.” (CH) 

Geschilde uien van teelt naar eindproduct alles in eigen beheer

Joop Groot

Dirk Groot

Tim Groot

Verkoop

Inkoop

Teelt

Global Gap, Planet Proof en FSSC 22000 gecertificeerd Informeer naar de mogelijkheden.

www.jtdonions.nl

Ook bij Van Gelder groente en fruit in Ridderkerk controleren wij de voedselveiligheid met een X-Ray systeem

AGF Primeur 3 • Bewerkte Groenten • 2021

Thema

Bewerkte Groenten

Specialist in halffabricaat groenten blijft investeren in versheid Een constante waterkwaliteit voor de paprika’s

Aan de A20 richting Westland staat net voorbij de afslag Maasdijk een opvallend blauw bedrijfspand. In het recent uitgebreide pand verwerkt Snijpunt wekelijks 100.000 kilo paprika en 35.000 kilo andere verse groenten tot halffabricaat. “Ook is en wordt er hard gewerkt aan het optimaliseren van processen en producten,” vertelt Mark van der Salm, algemeen directeur van Snijpunt. “Wij blijven stappen zetten, recent voornamelijk op het gebied van houdbaarheid.”

anuit De Lier voorziet Snijpunt productiebedrijven van een passend assortiment verse groenten. “Wij nemen hen de voorbewerking van groenten uit handen en leveren deze geschild, geschoond, gehalveerd of in blokjes gesneden,” legt Mark uit. “Deze processen voeren wij uit in onze eigen groentesnijderij aan twaalf verschillende productielijnen.” Eenmaal binnen zie je al snel dat het hier gaat om een modern en geautomatiseerd bedrijf. Als onderdeel

van Harvest House heeft Snijpunt korte en snelle lijnen met vruchtgroentetelers. “Samen met onze moderne machines met een hoge capaciteit, zorgt dit ervoor dat wij zowel grote als kleine orders snel kunnen verwerken. De snelheid van verwerken en de optimalisatie van alle procesonderdelen zorgen ervoor dat wij de versheid van de groenten kunnen borgen. Samen met onze transportpartners kunnen wij binnen Nederland op dezelfde dag van bestel-

Leverancier van industrieappelen- en peren en schilappelen W. J. M. DE KLEIJN FRUITCOMMISSIES BV NIEUWSTRAAT 16 NL 6651 AB DRUTEN E. INFO@FRUITCOMM.NL T. +31 (0) 487 - 51 60 86 F. +31 (0) 487 - 51 67 71 M. +31 (0) 6 - 51 599 807

AGF Primeur 3 • Bewerkte Groenten • 2021

ling leveren. Voor onze exportklanten is de verwerkingstijd van snijden tot leveren maximaal een halve dag.” De klanten van Snijpunt zijn vooral groentesnijbedrijven, foodserviceleveranciers, cateraars, vleesfabrikanten, saladeproducenten en maaltijdfabrikanten in acht Europese landen. “Wij laten onze klanten graag hun voordeel doen met de kennis en ervaring die wij de afgelopen jaren hebben opgedaan.” CONSTANTE KWALITEIT, OOK VAN LUCHT EN WASWATER Het doel van Snijpunt is om het proces van de klant efficiënter te maken door producten zo passend mogelijk in het productieproces van de klant aan te bieden. “Zo kan de klant zich volledig focussen op zijn eindproces, waar absoluut hun specialisme ligt,” legt Mark uit.

Samen met zijn team onderpaprikateeltbedrijf en kent de zoekt hij continu waar het paprikamarkt dan ook als geen bedrijf kleine stapjes kan verander. “Wij zijn paprikaspeciabeteren, om zich in voedselveilist, maar zijn ons altijd blijven ligheid, productkwaliteit, efficiontwikkelen en hebben ook veel ëntie en houdbaarheid door te ervaring opgedaan in andere kunnen ontwikkelen. “Zo zitten groenten en snijoplossingen. Wij wij nu bijvoorbeeld midden in verwerken nu ook bloemkool, een fase waarin wij ons focusbroccoli, uien, radijs, pompoen, sen op de luchtkwaliteit binnen knolselderij en zoete aardappel. onze productieruimte en productcellen. Na diverse luchtmeOns hoofddoel is gericht op het tingen voldeden de waardes niet steeds beter worden in onze aan onze interne hoge eisen. Met bestaande productgroepen. Uiteen externe partner hebben wij breiding in andere producten is een project opgestart waarvan geen hoofddoelstelling. Voor alle de resultaten zeer positief zijn. producten geldt dat elke stap in Begin 2020 was de uitbreiding van het pand af. Er kwam meer ruimte voor Uit metingen blijkt dat wij een de keten en ons productieproces productielijnen en daardoor werd de maximale capaciteit opgeschroefd constantere luchtkwaliteit realidie wij nodig hebben, niets af seren, wat zorgt voor een betere omgeving wordt normaal gesproken meerdere malen mag doen aan de versheid van het product.” voor onze producten en een positief effect per dag ververst. “Wij werken nu met een Om dit te kunnen borgen, zoekt Mark met heeft op de houdbaarheid. Als bijvangst nieuwe techniek die ervoor zorgt dat het zijn team altijd naar betere opties. “En is zorgt de gevonden oplossing ook voor een waswater microbiologisch dezelfde lage het er nog niet, dan kan het altijd gemaakt gezondere luchtkwaliteit voor ons perso- waardes behoudt als bij het begin van de of gecreëerd worden.” (TT)  neel. Jaarrond werken wij met 60 mede- productie. Hiermee zorgen wij voor een m.salm@snijpunt.nl werkers, maar in het voorjaar komen er tij- constante lage waarde en besparen wij ook dens de piek nog eens 25 medewerkers bij.” nog eens vele liters water per dag.” Ook heeft Snijpunt de waterkwaliteit van het waswater onder de loep genomen. Dit

TOEGEVOEGDE WAARDE Snijpunt is in 1998 opgericht vanuit een

BREAD PROCESSING

MEAT PROCESSING

LOGISTIC SYSTEMS

Dough resting Production lines Decoration units

Deboning Bacon wrapped sausages Cordon bleu

Bakery Meat Potatoes, fruit and vegetables

Neem contact met ons op + 31 183 352955 of info@kortlever.nl

www.kortlever.nl

AGF Primeur 3 • Bewerkte Groenten • 2021

Thema

Bewerkte Groenten

Dr Ali Sedaghat Doost doet onderzoek naar snijprocessen

Onderzoek toont aan hoe snijproces kan zorgen voor langere houdbaarheid "Uien snijden voor de industriële markt lijkt een eenvoudig proces, maar als je het wetenschappelijk bekijkt en echt wilt begrijpen wat er gebeurt bij het snijden, is er veel winst te behalen," legt dr. Ali Sedaghat Doost van FAM uit.

et in België gevestigde FAM levert oplossingen in de wereld van industriële snijmachines voor voedingsmiddelen. “We willen weten welke parameters van invloed zijn op de kwaliteit en de houdbaarheid van de minimaal bewerkte producten, zodat we dit proces kunnen optimaliseren.” Ali meldt dat veranderingen in kleur en chemische samenstelling na het snijden wetenschappelijk werden gemonitord en dat de resultaten werden vergeleken met de uitkomsten van andere snijmachines of opstellingen die al in de verwerkingsindustrie worden gebruikt. Het doel was te begrijpen wat er gebeurt en waarom die veranderingen belangrijk zijn. In het geval van verkleinde uien bleek dat het gebruik van specifieke, door FAM ontworpen messen in de snijopstelling, de houdbaarheid van de gesneden uien aanzienlijk verlengt. "Groenten en fruit zijn levende organismen en hun metabolische 50

AGF Primeur 3 • Bewerkte Groenten • 2021

processen gaan zelfs na de oogst door, waardoor het zeer bederfelijke producten zijn die optimaal moeten worden verwerkt om hun bewaarstabiliteit te behouden en hun houdbaarheid te verlengen. Plantaardige weefsels lijden onder fysieke beschadigingen zoals bij het snijden, wat kan resulteren in een stressreactie van het product. Daarbij kan een verhoogde ademhalingssnelheid (wondademhaling) en ethyleenproductie voorkomen. Zo hebben intacte uiencellen geen geur, maar wanneer cellen worden verstoord, komt het enzym alliinase vrij, wat leidt tot de productie van sommige verbindingen die met smaak en geur in verband worden gebracht. Het is dus belangrijk om het verkleiningsproces van versproducten te controleren en te monitoren." OPTIMALISEREN Het draait allemaal om het optimaliseren van het snijproces en Ali merkt op dat de

resultaten van het uienonderzoek ook nuttig kunnen zijn voor andere versproducten. Zo blijkt bijvoorbeeld dat het gebruik van bepaalde FAM-apparatuur ook goede resultaten oplevert bij het verminderen van zetmeellekkage bij aardappelen. In het algemeen ziet hij dat er een groeiende trend is naar verse groenten en fruit en daarvan afgeleide producten, zoals plantaardige voeding. "Het ziet ernaar uit dat de klanten duurzaamheid belangrijker vinden en kieskeuriger worden over de producten die ze consumeren. Daarom moeten wij onze rol in deze sector optimaliseren om de eigenschappen van de minimaal bewerkte voedingsmiddelen te verbeteren. Het is de reden dat we wetenschappelijk en systematisch werken aan de producten die met onze machines worden bewerkt." FAM streeft ernaar de producteigenschappen te begrijpen, zowel voor en na de verwerking als tijdens het snijproces. "Als je de dingen die gebeuren goed begrijpt, kun je het snijproces echt optimaliseren."

KOSTBAAR "Minder beschadiging van de cellen en het voorkomen van afval lijken twee wezenlijke aspecten te zijn van het snijproces van

versproducten. Het snijden van versproducten beschadigt de cellen waardoor ze stoffen afgeven met verschillende gevolgen. Minder beschadiging leidt tot een langere houdbaarheid en ook tot minder verlies van voedingsstoffen. Bovendien wordt de voedselveiligheid van versproducten verbeterd door een slim snijproces, omdat dan microbacteriële wildgroei de chemische stoffen beperkt kunnen bereiken.” Om de verspilling te verminderen richt FAM zich ook op wat wordt aangeduid als off-cuts, deeltjes die meestal niet kunnen worden

gebruikt, en die uiteraard belangrijk zijn voor de verwerker van voedsel. De off-cuts komen uiteindelijk niet in een eindproduct terecht, maar zorgen gedurende het proces wel voor kosten, droogkosten bijvoorbeeld. Maar verspilling speelt duidelijk ook een rol in duurzaamheid. "En het is belangrijk voor ons, omdat we versproducten zien als kostbare producten. Versproducten hebben veel water nodig. We moeten groenten en fruit daarom ook goed bewaren. Wij zijn dan ook toegewijd aan het Zero-Hunger plan."

ENERGIEVERBRUIK Ali legt uit dat bij het ontwerp van de snijmachines de behoeften van de voedselverwerker leidend zijn, zodat de machine goed kan worden geïmplementeerd in de productielijn en eenvoudig kan worden bediend en gereinigd, om problemen met de voedselveiligheid te voorkomen. Energieverbruik is een andere overweging. "Niet alleen het energieverbruik van de machine is belangrijk voor de voedselverwerkers, omdat dit van invloed is op de prijs van het product, maar optimalisatie van het snijproces is ook van belang voor de

FAM ziet het zorgen voor minder beschadiging van de cellen als een van de belangrijkste aspecten bij het snijproces

voor- of nabewerking." Hij noemt gesneden uien als voorbeeld. Fijne deeltjes die niet in het eindproduct gebruikt zullen worden, verstoren toch het droogproces waardoor het energieverbruik hoger is. "Als je je snijproces optimaliseert door minder off-cuts te creëren, kan dat helpen bij het verlagen van het totale energieverbruik en daardoor verbetert ook de duurzaamheid. (MW)  ali.sedaghat@fam.be

Uw betrouwbare partner voor hoge kwaliteit snijden van verse en bewerkte groenten

315

180

Alle soorten schijfjes, reepjes, blokjes en shreds

Industrial food cutting solutions

2021-015_Primeur_185x132_MAART.indd 1

www.fam.be

info@fam.be

04/03/2021 15:27

AGF Primeur 3 • Bewerkte Groenten • 2021

Thema

Bewerkte Groenten

Verpak het met Sismatec

VERPAKKEN PORTIONEREN

BEREIDEN

SERVICE

VULLEN DOSEREN

process & packaging solutions

Enkele referenties:

De topsealverpakkingen zijn inmiddels niet meer weg te denken uit de schappen van de supermarkten. Dit is ook niet verwonderlijk als je kijkt naar de vele voordelen van dit type verpakking. De topsealverpakking is namelijk milieuvriendelijker (minder plastic), eenvoudig te bedrukken, efficiënter in de logistieke keten en zorgt uiteindelijk voor een betere presentatie in de winkel. Door de mogelijkheid tot verlenging van de houdbaarheid van het product werkt het ook nog eens omzet verhogend en wordt verspilling tegen gegaan. Onderzoek wijst uit dat 30 procent van het geproduceerde voedsel niet wordt geconsumeerd en ergens verloren gaat tussen de boer en de consument. Een juiste keuze voor de verpakking kan helpen om deze voedselverspilling deels tegen te gaan. De Proseal traysealers bieden de oplossing om verpakkingen professioneel te topsealen en zijn in staat om 30 (semi-automatisch) tot 240 (volautomatisch) verpakkingen per minuut te sealen. Eenvoudige integratie in complete verpakkingslijnen is daarbij geen probleem. Naast de voordelen van de topsealverpakkingen, bieden ook de machines milieuvriendelijke voordelen.

AGF Primeur 3 • Bewerkte Groenten • 2021

Het geïntegreerde “eSEAL systeem” is mileuvriendelijk, gebruikt weinig lucht en is kostenbesparend. “Hotrod”, het efficiënte verwarmingssysteem in de mallen, zorgt voor een hogere output door een gereduceerde sealtijd. De steeds strengere milieueisen dwingt ons om ook te kijken naar alternatieven voor plastic, met als resultaat dat we tegenwoordig ook in staat zijn om verpakkingen van alternatieve materialen te sluiten. Denk hierbij aan karton, pulp, suikerriet en recyclebaar plastic. Tijdens de opkomende trend van deze topsealverpakkingen hebben wij al naar volle tevredenheid van onderstaande klanten diverse installaties mogen leveren. Fruitmasters, ASF Holland, Beekers Berries, The Grape Company Europe, ABB Trading en The Greenery zijn een aantal voorbeelden van tevreden klanten welke inmiddels beschikken over meerdere moderne traysealers van Proseal. De goede relatie en wisselwerking met onze klanten willen we graag behouden en verder uitbouwen. Dit dwingt ons om flexibel en innovatief te zijn en waar nodig mee te denken met de klant om zijn proces te optimaliseren.

Twentepoort Oost 8 7609 RG Almelo The Netherlands T + 31 (0)546 87 41 11 info@sismatec.nl

www.sismatec.nl

Ekoplaza heeft een groeiend assortiment van biologische gesneden groenten

Biologische gesneden groenten komen stap voor stap in het schap Gemak dient de mens. Dat de consument blij wordt van voorgesneden groenten, maaltijdsalades en groentenmixen in allerlei soorten en maten, wordt steeds duidelijker zichtbaar in het koelversschap. Van mix voor soep tot een combinatie van gesneden groenten voor in de oven, het is er allemaal. Hoe zit het eigenlijk met het aandeel van biologische groenten in dit schap? Kiest de bio-klant ook voor gemak of maakt hij liever zelf een mix?

n de verschillende winkelformules van Colruyt Group - Colruyt, OKay, Bio-Planet en Spar Colruyt Group – merkt men dat er vraag is naar meer biologische groenten, ook versneden. Hoewel biologisch bij Colruyt goed zijn weg gevonden heeft in de klassieke groenten en fruit, is er aan gesneden gemaksproducten nog niet veel te vinden. “Wel worden ogen en oren opengehou-

den voor het potentieel dat biologisch in de toekomst heeft binnen het assortiment van gesneden groenten en fruit,” vertelt Silja de Cock. Er zit een en ander in de pijplijn. Bij de biologische winkelformule Bio-Planet ligt er wel een standaardaanbod gesneden biologische groenten in de rekken. Het gaat dan om sojascheuten, wokmix, soepgroenten, spaghettigroenten, pompoenblokjes en

enkele soorten mixen in slasoorten, zoals rucola, jonge sla en rauwkostmix. Toch is dit assortiment een stuk kleiner dan het scala aan conventionele gesneden groenten bij Colruyt. “Dat komt ten eerste omdat het biologische aanbod in versneden groenten en fruit gewoon veel kleiner is. Het is veel moeilijker om aan het nodige volume te geraken van bepaalde referenties die in conventionele teelt zeer gangbaar zijn,” legt Silja uit. “Ten tweede is de vraag van de Bio-Planet-klanten naar dit soort producten op dit moment nog niet gigantisch groot, maar wel groeiende. Wat meespeelt is dat sommige Bio-Planet klanten liever verpakkingsvrij kopen of toch zo min mogelijk verpakt. Zij geven dus de voorkeur aan het kopen van losse wortels om zelf te

Biologische gesneden groenten bij Bio-Planet

AGF Primeur 3 • Bewerkte Groenten • 2021

Bewerkte Groenten

raspen in plaats van voorverpakte geraspte wortels. Al merken we dat bij jongere Bio-Planet klanten convenience alsmaar belangrijker wordt.”

BIOLOGISCHE SLA, KOOKGROENTEN EN UIEN Een biologisch assortiment is volgens Albert Heijn een belangrijk onderdeel van het schap met gesneden groenten. “Waar groenten biologisch beschikbaar zijn en door klanten relevant bevonden worden, hebben wij assortiment beschikbaar. Dit zijn overwegend kookgroenten, sla en uienproducten. In sommige gevallen, zoals de witte en rode kool hebben we zelfs alleen maar de biologische variant in het assortiment,” vertelt Pauline van den Brandhof. “Wij kijken altijd naar mogelijkheden van uitbreiden en nieuwe ontwikkelingen.”

EERSTVOLGENDE INTRODUCTIE VOOR SLASOORTEN In het koelversschap van Coop zijn biologische rucola, babyspinazie, gesneden witte kool, geschrapte wortelen en bieten

introducties zullen bij de slasoorten zijn. “Dat is een heel relevante categorie die nu nog onvoldoende is ingevuld. Daarna verwacht ik de kookgroenten en dan de mixen. Pas later zullen de salades en de rauwkost volgen. Zo ging het van origine ook in de andere segmenten.” Het feit dat Coop meer winkels opent in Nederland en met name in de randstad versnelt deze ontwikkeling. “We werken aan een relevant assortiment voor onze groeiende klantgroep,” zegt Wim.

Bloemkoolrijst van Udea

te vinden. Wim van den Burg merkt op dat de markt van biologische groenten qua ontwikkeling achterloopt op die van de conventionele groenten. “Vroeger waren alle groenten onbewerkt. Daarna kwamen de bewerkte groenten en dat heeft zich doorontwikkeld.” Hij verwacht dat de biologische groenten diezelfde ontwikkeling zullen doormaken. De eerstvolgende

Eussifruit is een fruitgroothandel in de meest traditionele zin van het woord. Het assortiment van AGF-producten is uitermate vers en van een constant hoge kwaliteit. Het bedrijf gaat zelf naar veilingen om producten vooraf te bekijken en te keuren. Eussifruit is van huis uit innovatief en servicegericht. Het dynamische bedrijf kan bogen op jarenlange ervaring en een dosis vakmanschap. Ook is Eussifruit maatschappelijk actief en direct betrokken bij projecten in de regio. Ons credo? Hoe eerder geproefd des te langer de herinnering!

Groothandel in AGF en gesneden groenten Eussifruit | Postbus 6062 | 6401 SC Heerlen www.eussifruit.eu Spekhofstraat 6-8 | 6466 LZ Kerkrade  045-5234261 info@eussifruit.eu  info@eussifruit.eu |  www.eussifruit.eu

AGF Primeur 3 • Bewerkte Groenten • 2021

BIOLOGISCH STEEDS BELANGRIJKER “Ook bij Jumbo wordt er continu gekeken naar wat beter en anders kan in het assortiment en dat geldt ook voor de biologische groenten,” vertelt Michiel de Ruijter. “Biologisch wordt immers steeds belangrijker in het assortiment van bewerkte en onbewerkte AGF. Het uitgangspunt van Jumbo is dat we het aanbod in deze biologische categorie willen verruimen en kijken daarbij continu naar industrial de kansen. We hebben momenteel een aansolutions tal biologische groenten in ons assortiment als alternatief voor de gemaksgroenten.

industrial solutions

RVS machines voor bewerkt en gesneden fruit

ISM Machinery B.V. Hudsonweg 10 4462 HJ Goes www.ismgroup.nl

INVENTIVE IN PROCESSING

Thema

Denk bijvoorbeeld aan biologische spinazie, boerenkool, veldsla en rucola. Ook de biologische witte kool, rode kool en tuinkers zijn in trek. Dat aanbod kan in de winkels variëren op basis van de wensen van onze klanten. Naast onze biologische groenten, is onze reguliere Nederlandse AGF “On the way to PlanetProof” gecertificeerd. Dus ook in de teelt van onze overige AGF hebben onze telers oog voor natuur, milieu en klimaat.” STAP VOOR STAP Bij Carrefour is men in 2019 begonnen met de verkoop van voorgesneden bio-groenten. In 2020 steeg de verkoop niet zo hard. Niet door gebrek aan succes bij de consument. “Dat de verkoop niet hard steeg, was te wijten aan de beschikbaarheid van grondstoffen bij onze leverancier, wat vooral in sla, zoals rucola, 'jeune pousse' en ijsbergsla, speelde, gelinkt met de problemen die werden veroorzaakt door de Covid-19-crisis,” vertelt Aurélie Gerth. “De logistiek heeft veel onder deze crisis geleden en ook de weersomstandigheden speelden een rol.” Volgens Aurélie zal dit nieuwe segment in de toekomst verder ontwikkelen. “Dat zal stap per stap gebeuren en via andere type referenties zoals wokgroenten en soepgroenten.”

BOERENKOOL NOG ALTIJD FAVORIET Bij Ekoplaza is dit segment vanzelfsprekend een stuk gevulder met biologische gesneden groenten. Wokgroenten, gesneden kool en bloemkoolrijst, het is allemaal te vinden bij de biologische supermarkt. Desondanks is de klassieke gesneden boerenkool nog altijd het meest populaire product. “Onze klanten eten graag boerenkool in de winter en er zijn maar weinig mensen die het echt zelf ritsen,” vertelt René Oosting van Udea. Ook hier begon het ooit met klassiekers als rucola, bamigroentenmix en gekookte rode bieten in een vacuümverpakking. Inmiddels is het schap een stuk uitgebreid. Zo is er nu een grotere variatie aan blad-

gewassen en kwam er onlangs een Hollandse roerbakmix bij. De Hollandse mix verschilt van tijd tot tijd van samenstelling. “Het is een beetje een knipoog naar het woord Hollands. Voor ons betekent het dat de groenten die in de mix zitten uit Nederland komen. Als we hier geen bloemkool beschikbaar hebben, stoppen we andere groenten in de mix.” Ook nieuw zijn producten die bijdragen aan meer groenten op het bord, zoals de bloemkoolrijst en courgettespaghetti. “Het zijn verschillende redenen waarom klanten dat graag kopen, voor extra vezels of voor het vervangen van koolhydraten. Voor ons is het een mooie manier om producten te verwaarden waar in de winkel geen plek voor is. Denk aan te grote of te kleine bloemkolen. Die kunnen prima weg in de vorm van rijst. We willen dat zoveel mogelijk product dat van de akker komt, op het bord terechtkomt. Natuurlijk kunnen producten, die niet in het schap kunnen, wel als groenbemester dienstdoen of krijgt het functie als veevoer maar daarvoor is het niet de grond ingegaan. Als ketenpartner nemen we samen met de teler verantwoordelijkheid en helpen we de consument aan wat hij zoekt.” Udea bouwt binnenkort een nieuwe snijderij in het pand dat de groothandel vorig jaar aankocht. “Dat biedt nieuwe mogelijkheden,” vertelt René. “We gaan in de loop van dit jaar scherp naar ons assortiment kijken. Als je het hebt over een gemaksproduct, moet je er eigenlijk niets meer aan hoeven toe te voegen. Daarom hebben we onze bloemkoolrijst onlangs aangevuld met bosui en peterselie. Zo zijn we met meer producten aan het kijken hoe we het nog gemakkelijker kunnen maken voor de consument.” (JH) 

Quik’s staat voor constante kwaliteit, voor variatie, vernieuwing en verbetering. We laten consumenten genieten van natuurlijke, verse en (vooral!) smakelijke producten. En dat al sinds 1932.

silja.decock@colruytgroup.com pauline.van.den.brandhof@ah.nl wim.vandenburg@coop.nl michiel.deruijter@jumbo.com aurelie_gerth@carrefour.com roosting@udea.nl

Akkerseweg 13b, 5321 HG Hedel, T +31 (0)73 599 91 08, E info@quiks.nl

QUIKS.NL

AGF Primeur 3 • Bewerkte Groenten • 2021

Thema

Bewerkte Groenten

Crisis maakt creatief:

Groentesnijderij wordt maatwerk groente atelier Wat doe je als je omzet plotseling drastisch daalt? Chris de Jong van GreenS & SaladS zag het gebeuren. “Je houdt als ondernemer met van alles rekening, maar dit kon niemand voorzien. En dat is maar goed ook. Wat ik wel weet is dat deze situatie om verandering vraagt, want ik verwacht niet dat we nog terug gaan naar normaal.”

hris startte in 2012 GreenS & SaladS, vanuit de groentensnijderij van de toenmalige groothandel Ter Wal in Meppel. Het bedrijf verwerkt verse groenten en fruit tot gesneden groenten, wok- en roerbakgroenten, rauwkostmixen en –salades, sla en slamixen, fruit en fruitsalades en diverse aardappelenproducten. Tot de klanten behoren speciaalzaken, groothandels, retailers, biologische supermarkten, instellingen, horeca en productiebedrijven. "We bedienen zowel de lokale groenteboer als grote retailers. Klanten kunnen bij ons terecht voor 500 gram tot 3.000 kg in elke gewenste verpakking en hoeveelheid.”

AGF Primeur 3 • Bewerkte Groenten • 2021

Dat de afzet naar de foodservice vrijwel volledig stil kwam te liggen als gevolg van de coronamaatregelen viel hem zwaar. Na te zijn bekomen van de eerste shock, besloot Chris niet bij de pakken neer te blijven zitten, maar in actie te komen. De afgelopen periode gebruikte hij om te onderzoeken wat wel kan, wat de grootste kracht is van GreenS & SaladS en op welke manier het bedrijf dit het beste kan inzetten voor een gezonde toekomst. Van daaruit ontstonden verschillende initiatieven en nieuwe producten, die er zonder corona waarschijnlijk nooit waren geweest. “Laat ik vooropstellen, natuurlijk hadden we liever op volle kracht doorgedraaid, maar het levert ook

andere inzichten op, wat mooie kansen biedt voor de toekomst.”

DENKEN IN KANSEN De drie kwaliteiten waar GreenS & SaladS zich op focust zijn flexibiliteit, vers en verantwoord en creativiteit. Aspecten die met elkaar zijn verweven en volgens Chris gezamenlijk de grootste kracht vormen van het bedrijf. Daarom introduceert GreenS & SaladS het begrip ‘maatwerk groente atelier’. “Flexibiliteit betekent voor ons denken in oplossingen en verrassen van klanten. Niet alleen tijdens corona, maar ook daarna. Een mooi voorbeeld hiervan is dat we tijdens de eerste lockdown speciale maaltijdsalades hebben ontwikkeld voor een ziekenhuis, dat de medewerkers van de ic-afdeling wilde voorzien van gezonde, verantwoorde en vegetarische maaltijden. Hierbij hebben wij rekening gehouden met specifieke voedingswaarden en we maakten een speciale verpakking. Ook produceerden we speciaal voor een klant barbecuespiesjes met groenten en fruit en rauwkostsalades in kleinverpakkingen. Bedrijfsbarbecues en -borrels gaan niet door, maar personeel verrassen met een lekker thuispakket kan wel.” Vers en verantwoord staat voor de garantie van dagverse producten, de duurzame werkwijze en transparantie hierover richting de klant. Chris: “Zo werken we samen met een aantal vaste telers en we kopen daarnaast in via groothandels. Klanten weten precies waar onze producten vandaan komen en we verwerken alles zo vers en snel mogelijk. Kijkend naar duurzaamheid kan ik wel zeggen dat dit bij ons niet

zomaar een kreet is, wij kunnen het echt verantwoorden. Onze groenten wassen we met water uit eigen bron, zuiver en schoon water dat voldoet aan de eisen. Het snijafval wordt verwerkt tot veevoer en compost, we scheiden al het afval voor hergebruik en we hebben een dak vol zonnepanelen. Dit resulteert in een zo goed als circulaire onderneming. We merken dat klanten dit ook belangrijk vinden.” PROACTIEF INNOVEREN Tot slot het punt creativiteit, wat vooral te maken heeft met productontwikkeling, procesverbetering en productinnovaties. Het ontwikkelen van nieuwe producten is voor het bedrijf niets nieuws. GreenS & SaladS onderzoekt altijd al samen met klanten de verschillende mogelijkheden van receptuur, snijtechniek en groentenen fruitsoorten. Wel vindt Chris het voor de toekomst belangrijk om meer aan de voorkant van dit proces te opereren. “Productontwikkeling dus niet alleen afstemmen op de wens van de klant, maar ook zeker andersom. We willen aan het roer staan, proactief bezig zijn met innovaties, zowel op verpakkings- als productgebied.”

GreensSalads

“Nu de foodservice het zwaar heeft en de retail juist knalt, ontwikkelden we bijvoorbeeld verpakkingen die geschikt zijn voor de retail. Daarnaast werken we momenteel samen met twee gelijkgestemde bedrijven aan een compleet nieuw product op het gebied van gezond snacken. Ik wil nog niet alles verklappen, maar durf wel te zeggen dat het echt een aanvulling is op het huidige aanbod. Opvallend aan dit product is dat het voldoet aan 25 procent van de ADH groenten en fruit.” De eerste reacties zijn volgens hem positief, wat goede verwachtingen schept. Hij merkt op de komende tijd nog meer te willen inzetten op origine-

le, bijzondere producten en versbeleving. “Straks gaan we bijvoorbeeld het aspergeseizoen in, waarmee ook veel mogelijk is. We maken nu gebruik van de rust en ruimte om kansen te creëren waarmee we klanten kunnen verrassen. Natuurlijk is het goed dat er steun wordt geboden, maar ik denk wel dat je nu moet veranderen. Helemaal zoals voorheen wordt het naar mijn idee niet meer.” (CH)  chris.dejong@greensandsalads.eu

Violetti, het beste van twee werelden!

Violetti is een nieuwe spitskool waarvan duidelijk is wat haar bijzonder maakt: de mooie paarse kleur. Violetti heeft de zachte verfijnde smaak van de gewone spitskool en de rijke kleur van de klassieke rode kool, dus het beste van twee werelden. T.B.&S. B.V. • Vronermeerweg 1 • 1834 AX Sint Pancras • Tel: +31 (0)72-5642386 • M: 06-53498460 E-mail: info@spitskool.com • www.violetti.nl

AGF Primeur 3 • Bewerkte Groenten • 2021

Thema

Bewerkte Groenten

Nieuwe snij- en verwerkingslijn voor biologische pompoenblokjes Waar ze tot nu toe uitsluitend hele biologische pompoenen leverden, gaat De Terp Squashpackers binnenkort aan de slag met biologische pompoenblokjes. Een hal die enkele jaren geleden werd gebouwd met het oog op eventuele uitbreiding, is omgetoverd tot snij- en verpakkingsruimte. Robbers vertelt hoe dat idee is Jeroen ontstaan: “We zien dat de pompoen de

laatste jaren een aardige ontwikkeling doormaakt op de markt. Daarnaast breidt de koelversafdeling in supermarkten zich steeds meer uit. Consumenten kiezen voor gemak. Het in blokjes snijden van een pompoen kan voor sommigen best pittig zijn. We denken dat we met gesneden pompoen, met onze kwaliteit en kennis, een toegevoegde waarde kunnen creëren en een slag kunnen maken op de markt.” Door in te spelen op het gemak waar de consument naar vraagt, verwacht Jeroen meer pompoenen te verkopen. De hoop is vooral gevestigd op Duitsland, waar de koelversafdeling nog niet zover ontwikkeld is als in Nederland en waar er dus kansen liggen. SQUASH De Terp werkt al tweeëntwintig jaar met vaste biologische telers in binnenen bui58

AGF Primeur 3 • Bewerkte Groenten • 2021

tenland en belevert jaarrond supermarkten in Nederland en daarbuiten. Met de blokjes hoopt het bedrijf een nieuwe markt te bereiken. “Ons verhaal begint bij de teelt, bij de juiste grond, het juiste ras, het juiste klimaat en een professionele oogst en verwerking. We zitten nu op 8.000 ton product en hopen een substantieel deel te kunnen gaan versnijden voor de koelversmarkt.” Jeroen spreekt liever van squash dan van pompoenen, omdat met de laatstgenoemde een veelvoud van soorten mee bedoeld kunnen worden, van eetbaar tot niet eetbaar. “Wij doen uitsluitend in de echte eetbare wintersquash. Soorten met hoge droge stof en brix-gehalten, geschikt voor alle kooktoepassingen. Daar gaan wij ons mee onderscheiden.” VEERTIG ZAKJES PER MINUUT In een gekoelde hal die voorheen bedoeld was als wasserij werden de snij- en verpak-

kingslijn geplaatst. De pompoenverwerkingslijn komt van Eillert en Rovema Benelux, voorheen Prins Verpakkingstechniek leverde een weger en een verpakkingsmachine. Het geheel heeft de capaciteit om 40 zakjes per minuut te draaien. “We wilden gelijk goed beginnen, dus hebben we met de machines ingezet op een capaciteit waarmee we dagelijks ten minste een paar supermarkten kunnen beleveren,” legt Jeroen uit.

NIEUWE VERDEELTAFEL De pompoenen komen via een verdeeltafel binnen. Hier worden ze door werknemers gehalveerd en uitgehold. “Daarvoor ontwierp Eillert speciale messen,” vertelt Patrick Jansen van Eillert. “Bij het inrichten van de snijlijn had De Terp veel aandacht voor het arbotechnische aspect, omdat het deels handwerk is. We hebben bijvoorbeeld een nieuwe verdeeltafel ontworpen, omdat er best veel kracht gezet moet worden om de pompoenen te halveren. Met deze tafel gaat dat makkelijker.” Na het halveren en uithollen worden de pompoenen door een snijmachine in blokjes gesneden, gesorteerd op grootte en gewassen in koud water.

het verleden vaker werd gemaakt, dus dat het vrij eenvoudig was om de machine voor De Terp te maken. De weger lost porties op een vakkenband die naar de verpakkingsmachine leidt. Deze gebruikte Prewa 3050 verpakkingsmachine paste volgens Jan perfect in dit project en werd na revisie in de hal geplaatst. Ook leverde Prins een metaaldetector van Mesutronic, die op de afvoerband achter de verpakkingsmachine werd geplaatst. Tenslotte worden de verpakte pompoenblokjes door werknemers vanaf de draaitafel in kratjes gelegd, om vervolgens naar de afnemer gebracht te worden. (JH)  jeroen@deterppompoenen.nl p.jansen@eillert.nl jstrijbos@prinsverpakkingstechniek.nl

MINDER VLOEROPPERVLAK Na het centrifugeren komen de blokjes via manden op de weger. “We hebben ervoor gekozen om een nieuwe weger te bouwen, omdat er een speciale maatvoering nodig was,” vertelt Jan Strijbos van Rovema (Prins Verpakkingstechniek). “Er is een

lineaire weger gemaakt die heel geschikt is om vanuit manden manueel te vullen. Het is een smallere variant dan een reguliere weger. Omdat de trilgoot verdeelt naar twee weegkoppen, is de machine de helft zo breed. Daardoor is er minder vloeroppervlak nodig.” Jan vertelt dat dit model in

PRINS VERPAKKINGSTECHNIEK

VERPAKKINGS EVO 300 HS CONFIGURATOR Met trots voegen wij toe aan onze familie!

380

1 2 3

1.02 m

Pillow VLEES zakkenAGF KAAS Kies productgroep Robuuste bouwkwaliteit Heat sealing Kies verpakking Zak breedte 75mm – 300mm Zak lengte 300mm Wij nemen contact op voor de mogelijkheden www. prinsverpakkingstechniek.nl

WWW.PRINSVERPAKKINGSTECHNIEK.NL/VERPAKKINGSCONFIGURATOR

Vanuit onze moderne taugé kwekerij te Ammerzoden bieden wij aan: Mooie dikke taugé | Lange houdbaarheid Prachtige witte kleur | Persoonlijke service | Dagelijks vers product | Decennia ervaring

GSM 0633400871 | productie@mulderstopsprouts.nl

www.mulderstopsprouts.nl

AGF Primeur 3 • Bewerkte Groenten • 2021

DE KORTSTE KETEN VAN TELER NAAR EINDVERBRUIKER • DE SPECIALIST VOOR LEVERING AAN MAALTIJDPRODUCENTEN EN DE VLEESINDUSTRIE • TOELEVERANCIER VAN HALFFABRICATEN • KLEINVERPAKKING, OOK ONDER PRIVATE-LABEL • LANDELIJKE DISTRIBUTIE • MAATWERK VOOR CATERAARS

Installatieweg 2, 8251 KM Dronten M. 06 111 383 85 | T . 0321 312 492 | E. info@gpflevoland.nl WWW.GPFLEVOLAND.NL

Steven Van Ostaeyen Ruveld-Brovo:

“We wassen en versnijden het product niet om de smaak en de houdbaarheid optimaal te houden” Ruveld-Brovo is een familiebedrijf dat gevestigd is in het Vlaamse SintKatelijne-Waver. Het bedrijf is al een aantal generaties gespecialiseerd in het telen van verschillende soorten bladgroenten. Naast het telen van groenten is het verpakken van deze groenten ook één van de activiteiten van het bedrijf.

amen met zijn broer is Steven Van Ostaeyen de derde generatie in het bedrijf Ruveld-Brovo. “Mijn grootouders zijn begonnen als groententelers onder glas. Later is onze vader in het bedrijf gestapt en is hij zich in de jaren 90 gaan specialiseren in veldsla. In de loop van de jaren heeft hij stappen gezet om een kleinverpakkingslijn voor veldsla op te richten,” vertelt Steven. “In 2005 zijn mijn broer Philip en ik in dienst gekomen en vanaf 2009 zijn wij eigenaar van het bedrijf. Sinds onze komst in 2005 hebben ook wij een nieuwe wind laten waaien. We hebben in de afgelopen

jaren het assortiment en het aantal verpakkingen flink uitgebreid. We bieden naast de klassieke zakjes ook flowpack en topsealverpakkingen aan.”

“Het product wordt voor een deel door onszelf geteeld, maar ook werken wij intensief samen met een club vaste telers. Dit vanuit een principe dat je niet alles zelf kan en mag doen. Als er bij ons iets mis zou gaan tijdens de teelt, dan heb je geen product. Op deze manier doen we aan risicospreiding en kunnen we de continuïteit van het productieproces waarborgen,” legt Steven uit. “Zelf telen we diverse slasoorten, waar-

onder rucola en jonge spinazie. Daarnaast hebben we ook veldsla, gemengde sla en radijs in ons assortiment. De sla en radijs wordt voornamelijk onder koud glas of in een tunnel geteeld.”

EERSTE GAMMA Hoewel Ruveld-Brovo wel slamengelingen maakt, leveren ze enkel producten uit het eerste gamma. “Wij versnijden en wassen het product niet. Dat moet de consument zelf doen. Het product is zo veel lekkerder en een stuk langer houdbaar. Wanneer je het product wast, gaat een deel van de kwaliteit verloren, daarom hebben wij ervoor gekozen enkel met zuiver product te werken. De mengelingen die wij maken zijn babyleaf en mesclun,” zegt Steven. RETAIL EN HORECA “Onze afzetmarkt kun je in twee hoofdgroepen verdelen: retail en horeca. Onze salades liggen in de schappen bij Delhaize,

voor al uw ui-producten

Mol Fresh Food BV | Handelsweg 6, 3881 LS Putten | Tel.:0341-491795 | www.molfreshfood.nl

AGF Primeur 3 • Bewerkte Groenten • 2021

Thema

Bewerkte Groenten

Carrefour en Aldi en de horeca beleveren we via Makro en Metro. Wij werken altijd op bestelling en spelen zo in op de vraag,” aldus Van Ostaeyen. Naast conventioneel product kan Ruveld-Brovo ook biologisch product leveren. “We zijn gecertificeerd om biologisch te verpakken. We merken dat de vraag naar biologisch product steeds belangrijker wordt. De huidige weten regelgeving maakt het echter niet mogelijk

Turn-key projecten in Groene bonen Suikermais Brokkoli Bloemkool Universeel

om de productie uit te breiden, wat het allemaal best moeilijk maakt.”

Ondanks dat Steven de vraag naar voorverpakte slasoorten ziet toenemen, verwacht hij niet dat de onbewerkte kropsla uit de schappen zal verdwijnen. “Een kropsla is groot, waardoor deze niet goed is afgestemd op het consumptiegedrag van bijvoorbeeld kleine gezinnen. Dat is het nadeel van krop-

sla, maar ook van andere grote en zware groenten. Voor deze doelgroep zijn veldsla en rucola een goed alternatief. Na het openen van de verpakking kun je deze gerust nog enkele dagen in de koelkast bewaren en deze later opeten. Zeker omdat wij niet wassen en voorsnijden blijft het product langer vers en knapperig.”

FOOD PROCESSING EQUIPMENT HARVESTING EQUIPMENT

www.sweere.com info@sweere.com +31 (0)165 315 536

Kempenaars braat 52 2860 Sint-Katelijne-Waver België T: GSM: E: w:

+32 (0)15 63 95 69 +32 (0)475 53 26 44 info@veldsla.be www.brovo.be

AGF Primeur 3 • Bewerkte Groenten • 2021

De lekkerste bladgroenten verpakt en onverpakt uit Sint-Katelijne-Wav

VERPAKKINGEN “Eén van de grootste uitdagingen voor de komende jaren is het plasticverhaal,” zegt Steven. “Consumenten willen minder plastic gebruiken, omdat ze denken dat karton een betere oplossing is. Echter het plastic dat wij voor onze verpakkingen gebruiken, is uit 100% gerecycleerd pet dat uit de zee wordt gehaald. Tevens is de CO2-uitstoot een stuk lager dan die van karton. Eigenlijk

een heel mooi ecologisch verhaal, dat niet gekend is bij de consument. Plastic is voor ons product niet per se noodzakelijk, er zijn diverse kartonnen oplossingen, maar het zou jammer zijn dat een mooie ecologische oplossing verloren zou gaan door de onwetendheid van de consument.” Voor de toekomst heeft het bedrijf genoeg plannen. “We moeten echter eerst de coronacrisis maar uit zien te komen. Ook willen we mee

in het ecologische verhaal. Als bedrijf moet je vooruit en dat willen wij op het gebied van duurzame verpakkingen. Hoewel plastic de perceptie tegen heeft, hopen we dat de overheden gaan beseffen dat plastic niet slecht is en dat ze dat ook de consumenten duidelijk maken,” besluit Steven. (SR)  svo@veldsla.be

Felcon develops innovative machines for the food processing industry; from standalone solutions to complete production lines.

Drying Washing FELCON BV +31 (0)85 06 40 439 www.felcon.nl

Always one step ahead in food processing

Weighing Peeling Frying

AGF Primeur 3 • Bewerkte Groenten • 2021

- Advertorial -

twee banderolkoppen waarbij een capaciteit tot 60 schalen/ minuut haalbaar is. Indien de wikkel aan één zijde wordt vervangen, draait de machine op de andere zijde gewoon door. Op deze manier realiseert de machine optimaal gebruik, maximale output en minimale productie stilstand. De machine is voorzien van een touchscreen display. Het touchscreen display geeft een duidelijk overzicht van de prestaties en de machinefuncties. Een productwissel is via het scherm snel en eenvoudig uit te voeren. Uitgebreide, lange omsteltijden zijn verleden tijd. Efficiëntie, daar gaat het om. Dát is bij ons de standaard.

Freshtech Solutions: Banderol machine Waarom meer verpakkingsmateriaal gebruiken dan nodig is voor de bescherming van uw producten? Wat als de verpakking eenvoudig kan worden verduurzaamd? Wat als de verduurzaming ook nog eens kostenbesparend is? De banderol verpakkingsmachine van Freshtech Solution kan dit! Met onze banderol, een bewezen efficiënt en effectieve verpakkingsmachine kan in veel gevallen plasticfolie of zelfs een complete doos worden vervangen door een innovatieve, milieubewuste én representatieve verpakking. Bij Freshtech Solutions zien wij de behoefte naar minder verpakkingsmateriaal, afval en minder plastic. Circulariteit wordt de nieuwe norm. Of wellicht ís al de nieuwe norm voor vooroplopers in de markt. Of het nu gaat om groente, fruit, chocola of non-food producten als handdoeken, tijdschriften of boeken, de banderol verpakkingsmachine kan dit eenvoudig verpakken. De banderol verpakkingsmachine verpakt het product op een ecologische verantwoorde wijze door een papieren band om de schaal en het te verpakken product te wikkelen. De wikkel geeft het product een onderscheidend vermogen, een duurzame uitstraling en plaats voor de juiste verpakkingsinformatie.

Banderol breed inzetbaar; wat is er mogelijk? Onze banderol verpakkingsmachine wordt geheel afgestemd op uw wensen. Wij analyseren uw productieproces en implementeren dit vervolgens in de productielijn. De banderolmachine wordt afgestemd op basis van uw eisen. Of het nu gaat om een enkelvoudig of multifunctioneel systeem, wij helpen u. Bij een multifunctioneel systeem is het mogelijk om meerdere verpakkingen, met verschillende eigenschappen en volumes in te stellen op de banderol verpakkingsmachine.

Hoe werkt het? De productstroom wordt verdeeld over

Uniek verpakkingslint voor een uniek product Verschillende verpakkingen vragen om verschillende banderollinten. Lintbreedte van 25 tot 60mm zijn eenvoudig bruikbaar door simpelweg de invoer geleider rollen te vervangen op de banderolmachine. Op deze manier bepaalt u de verpakking! Het banderollint wordt op een ingestelde bandkracht om het product gewikkeld, of op een vaste bandlengte ingesteld. Veel vrijheid en flexibiliteit gecombineerd met optimaal gebruikersgemak. Zo verduurzaamt u de verpakking, maar blijft het toch een eigen ontworpen verpakking om zo de persoonlijke touch te behouden. Wij geloven erin dat iedere productielijn unieke eigenschappen heeft. Daarom kijken we altijd eerst op welke manier de machine in de productielijn past. Benieuwd wat de banderol machine kan betekenen voor uw productieproces? Neem direct contact met ons op. info@freshtech.nl www.freshtech.nl

Nieuwe kansen in tijden van tegenslag:

“We blijven positief ”

Eerlijk is eerlijk, Jeffrey de Bie van De Bie Groentenverwerking kan niet wachten tot de horeca weer opengaat. De afzet richting de foodservice ligt al tijden op z’n gat. Jeffrey en zijn broer Tommy, die samen aan het roer staan van het familiebedrijf, hebben de afgelopen periode gebruikt om alternatieven te vinden. En met resultaat.

e Bie Groentenverwerking uit Nieuwegein is groothandel in onbewerkte en bewerkte groenten en fruit, met gesneden groenten en fruit als belangrijkste bedrijfsactiviteit. Vanuit de eigen snijderij produceert het familiebedrijf een breed assortiment aan gesneden groenten, waaronder groentenmixen, roerbakmixen, rauwkosten en gesneden fruit en fruitsalades. Ook levert De Bie vers bereide maaltijden, panklare aardappelproducten en maaltijdcomponenten.

AFZET FOODSERVICE OP LAAG PITJE Het familiebedrijf richtte zich van oudsher op zorginstellingen en grootkeuken. De laatste jaren kwam de focus steeds meer te liggen op foodservice. Aan de afzet richting bedrijfsrestaurants, horeca en cateraars kwam vorig jaar echter abrupt een eind als gevolg van de coronamaatregelen. Jeffrey: “Het heeft geen uitleg nodig dat het sluiten

van de horeca een grote domper was en de afzet ligt nog steeds stil. We stonden net aan de start van een aantal mooie samenwerkingen, maar die hebben nog niets opgeleverd.”

Jeffrey is blij dat ze de vaste medewerkers konden behouden. “De dagelijkse productie kwam op een laag pitje te staan, maar we zijn wel doorgegaan. Ook hebben we de ruimte gebruikt om alternatieven te vinden en dit resulteerde in een aantal mooie projecten.” Een voorbeeld daarvan zijn de gezonde boxen, waarmee Jeffrey en Tommy zijn begonnen. De goed gevulde boxen, met daarin naast fruit ook gedroogd fruit, vruchtensapjes en een seizoensproduct, zijn bedoeld voor bedrijven. GROENTEN EN FRUIT VOOR BEDRIJVEN “Vooral rond de feestdagen was er veel animo voor de gezonde boxen. We hadden

Jeffrey de Bie, die samen met zijn broer Tommy het familiebedrijf runt

er toen ook ambachtelijk bereide stoofpeertjes op sap bijgedaan, wat de box wat extra’s biedt ten opzichte van een gewone fruitmand. Bedrijven konden geen kerstborrels en dergelijke aanbieden en onze boxen zijn dan een leuk en lekker cadeau voor de medewerkers. Daarbij werd de actie - we doneerden voor elk verkochte box een bedrag aan het Prinses Maxima Centrum - ook goed ontvangen. De gezonde boxen zijn geen vervanging van onze gangbare activiteiten, maar we zien wel kansen om vaker zo’n actie op te zetten, rondom bepaalde feestdagen of een groot event bijvoorbeeld.” Dat het familiebedrijf haar pijlen richt op het bedrijfsleven blijkt ook uit de laatste introductie: Fruit op het werk. Hiervoor werkt de De Bie samen met een aantal lokale ondernemers. “Kantoorfruit is niets nieuws, gezondheid op de werkvloer is al AGF Primeur 3 • Bewerkte Groenten • 2021

Thema

Bewerkte Groenten

Tommy de Bie

jaren een belangrijk thema en daar is flink op ingespeeld. Wij bieden lokaal en lekker fruit op het werk met iets extra’s. Het fruit komt van een lokale fruitteler en een groothandel uit de buurt. Dit vullen we aan met een extra product, speciaal voor degenen die gezond en verantwoord willen snacken, maar even iets anders willen dan fruit. Blij zijn we ook met de houten zuil, waarin het fruit op de kantoren wordt aangeboden. Deze zuilen worden gemaakt door een lokale partij en bedrijven kunnen hun eigen logo hierop laten zetten. Het geeft een mooie natuurlijke uitstraling en is duurzaam. We zijn enthousiast over het product en voorzien goede kansen.” VERWERKING BLIJFT KERNACTIVITEIT De verwerking van groenten en fruit blijft echter de kernactiviteit van De Bie, waarbij

Groenten- en fruitspiesjes, één van de producten die De Bie op maat maakt op vraag van de klant

maatwerk en service volgens Jeffrey voorop staat. “Naast de standaard groenten-, roerbak, en rauwkostmixen kunnen klanten bij ons mixen laten maken naar eigen receptuur. Dat is ook meteen ons sterke punt, dat we alles op maat en naar wens van de klant kunnen maken. Doordat we de groenten en fruit zo lokaal mogelijk inkopen, vaak direct bij de telers en bij groothandels in de buurt, en op bestelling zo snel mogelijk versnijden en verwerken, kunnen we snel en vers leveren. We werken echt servicegericht, klanten kunnen ons eigenlijk altijd bellen. Zo doen we het al ruim 50 jaar en we merken dat onze afnemers deze ‘ouderwetse’ service nog steeds waarderen.”

goede keuze, want inmiddels hebben we een brede klantenkring opgebouwd in de regio. Ondanks de tegenslag als gevolg van corona zijn we volop in ontwikkeling. We onderzoeken onze kansen en hebben nieuwe samenwerkingen gerealiseerd. Zo gaan we meer doen met maaltijdproducenten en onderzoeken we de uitbreidingsmogelijkheden buiten onze regio. We zien de toekomst zeker positief tegemoet.” (CH) 

j.debie@debie.org

Omdat de markt van zorginstellingen en grootkeukens kromp, verlegde het familiebedrijf de focus naar de foodservice. “Een

Jeffrey en Tommy besloten te beginnen met gezonde fruitboxen voor bedrijven

AGF Primeur 3 • Bewerkte Groenten • 2021

LETS kan u hierbij helpen

40 jaar

leumjaar bi

jaar Ju um

Of willen stickers er niet af?

r Jubile aa

Krijgt u uw kratten niet schoon?

Totaalleverancier reinigingsconcepten voor de voedselverwerkende industrie Vervaardiging in eigen werkplaats, maatwerk Betrouwbaar Familiebedrijf

bileum Ju j

Bedrijfsweg 33

8251 KK Dronten

+31 - (0)321 - 386 600

verkoop@letsbv.nl

DUIDELIJKE VISIE VOOR MAXIMALE OPBRENGST Wilt u de productiviteit verhogen en de hoeveelheid afval verminderen? De geavanceerde optische sorteeren transportoplossingen van Key Technology leggen de lat hoog voor het maximaliseren van rendement, efficiëntie en winstgevendheid. Tegelijkertijd bieden ze datagestuurde intelligentie om uw activiteiten voortdurend te optimaliseren en te verbeteren. Werk vanaf vandaag aan uw vooruitgang op Key.net

SORTING

CONVEYING |

AGF Primeur Half-page 210310.indd 1

INTEGRATED SOLUTIONS

Clear Vision, Clear Progress

WIJ HUILEN VOOR U

VERS GESNEDEN GELE UIEN, RODE UIEN & SJALOTTEN

10/03/2021 15:34:04

WWW.SMITSUIEN.NL

AGF Primeur 3 • Bewerkte Groenten • 2021

Thema

Bewerkte Groenten JAAR SINDS 1979

N E Z O R F h s e FROZEN FreshFr Fresh PREPARED PREPARED FROZEN PREPARED

ain its Our whole peeled ric onions areterich taste and retain its andinret h in tas ions are peeled on ilable ava structure. Our whole peeled onions are available Our whole natural are s ion on d ele ole pe e. Our wh ot. or shallot. intur different sizes as yellow onion, onion natural struc shall orred ion on red , ion on ferent sizes as yellow inoldif Our wh e peeled on Available sizes: types:: es:: ions are rich Available typAvailable natural stru le sizes: ctAva 40 to 110 mm in tast, e Yellow, Red, Shallot ureilab llot an . Sha , O d u Red re r low tain its in different 40 to 110 mmwhole peeledYel onions are av sizes as yello Available package: ailable w onion, red onion| Blue e: kagoxygen or box | Vacuum Bag | Plastic Available pacLow al| lo Big Availa t.bag box | Bigbag stic sh ble sizes: uum | Blue Bag | Pla oxygen | Vac Availaofblcustomer 40 to 110 mLow On demand e types:: m Yeer llow, Red, Sh On demand of custom allot Available pa Country of origin: ckage: Low oxygenCountry of ori : gin | Vacuum | BlNetherlands / Poland / Spain ue Bag |/ Pl in Spa astic On demand Netherlands / Poland box | Bigbag of customer igin : Since 1979 / Pola19 nd /79 Spain Since

Country of or

Your partner in onion products

Fresh

n I r e n t Your Partner In r a P r u o Y YouOnion s t r c P u d a o Products r r P t n ner In o i n O Onion Prod ucts Netherlands

Since 1979

Snebo Onions Orchowo: ul. Slupecka 3 62-436 Orchowo T. +48 514 215 417 E. info@snebo.com.pl

Snebo Onions Ossendrecht: Armendijk 3 4641 PB Ossendrecht T. +31 164 612 660 E. info@snebo.nl

www.snebofoodgroup.com

AGF Primeur 3 • Bewerkte Groenten • 2021

Fresh

Hoe tweede locatie een volwaardig verwerkingsbedrijf werd

“Wij bedienen klanten graag met producten die niet iedereen kan of wil maken”

Grant Saakian is sinds zijn zeventiende verbonden met Snebo en vertrok acht jaar geleden naar Polen om daar een uienverwerkingsbedrijf te beginnen

Acht jaar geleden opende Snebo een tweede vestiging in Polen. Wat begon als een aanvulling op de productie en afzet in Nederland groeide uit tot een op zichzelf staand verwerkingsbedrijf. Inmiddels is Snebo Orchowo de grootste Europese speler in uienringen voor de fastfood.

amiliebedrijf Snebo uit Ossendrecht is sinds 1979 actief in het schillen en snijden van verse uien. De uienproducten vinden hun weg naar klanten in binnenen buitenland. Grant Saakian is sinds zijn zeventiende jaar verbonden met Snebo. Hij woont sinds zijn kinderjaren in Nederland en ging acht jaar geleden naar Polen om daar een uienverwerkingsbedrijf te beginnen.

“In juni 2013 zijn we van start gegaan in Orchowo. Het was de bedoeling om hier een tweede locatie van Snebo te beginnen, maar dat veranderde al redelijk snel,” vertelt hij. Sinds vorig jaar is hij voor 50% mede-eigenaar en tevens eindverantwoor-

delijke van Snebo Orchowo. “De bedrijven werken onder dezelfde (merk)naam, maar staan wel los van elkaar. We produceren onze eigen uienproducten en bedienen andere markten dan Snebo Ossendrecht.”

SAMENWERKEN TER VERSTERKING VAN EIGEN POSITIE Grant merkt op dat de bedrijven dagelijks in contact staan met elkaar en samenwerken waar mogelijk. “Juist door de strategische ligging van de locaties in Nederland en Polen kunnen we snel en flexibel inspelen op de wensen van onze klanten, wat de service en kwaliteit ten goede komt. Het is dus niet zo dat de uienproducten van ons verwerkingsbedrijf vanuit Nederland wor-

den vermarkt of andersom. Wel kan het zo zijn dat wij een order overdragen of overnemen. De bedrijven hebben elk hun eigen specialisatie, hierin versterken we elkaar.”

Snebo Orchowo is gespecialiseerd in bewerkte uien, voornamelijk in uienringen. Een precieze handeling, want alle uienringen moeten in zijn geheel en volgens een bepaalde dikte en diameter worden aangeleverd. Grant: “Er komt veel handwerk bij kijken. Na het schillen worden de uien in schijven gesneden, waarna de ringen één voor één uit elkaar worden gehaald. Hier is (nog) geen geschikte machine voor uitgevonden en gebeurt dus voornamelijk met de hand. De uienringen worden vervolgens bij onze klanten gepaneerd, gefrituurd en als diepvriesproduct aangeboden bij met name fastfoodketens en andere grote restaurantketens, in voornamelijk het Verenigd Koninkrijk. Ik durf wel te zeggen dat we de grootste in Europa zijn in verse uienringen.” AGF Primeur 3 • Bewerkte Groenten • 2021

Thema

Bewerkte Groenten

Dat de horeca grotendeels gesloten is (geweest) heeft invloed op de afzet van het uienverwerkingsbedrijf. Vooral vorig jaar in de maanden april en mei merkte Grant dat goed. “Dat we niet volledig afhankelijk zijn van een bepaalde markt is wel een voordeel. De retail bijvoorbeeld is juist gegroeid. Vorig jaar is het minder hard gegaan dan gedacht, maar we hebben nog steeds een groei kunnen realiseren ten opzichte van het jaar ervoor. We voelen het dus wel, maar mogen zeker niet klagen. Het heeft ook nieuwe uitdagingen met zich meegebracht, door in te spelen op andere markten en klanten die nu juist groei laten zien.”

“Voor de shaslicks gebruiken we Spaanse uien. We breiden nu uit met gesneden paprika’s, eveneens voor de shaslick”

TOENEMENDE VRAAG NAAR SPECIALTIES Ook de productie in gemarineerde uien neemt toe. Na het schillen en snijden van de verse uien in blokjes, staafjes, ringen of welke vorm dan ook, wordt er een opgiet toegevoegd, een natuurlijk mengsel van water, zout en azijn, waardoor het product langer houdbaar is. We hebben hier zelf recepten voor ontwikkeld of doen dat volgens receptuur van onze afnemers. Gemarineerde uienproducten worden onder andere gebruikt voor langer houdbare salades en voor de visindustrie. “De laatste jaren zien we een toenemende vraag, we breiden hierin dan ook uit, zowel met producten als productiecapaciteit. Vooral Duitsland, Polen en Tsjechië nemen veel gemarineerde uienproducten af.” “De komende jaren willen we eveneens meer inzetten op diepvriesuien. Hiervoor werken we nu samen met een aantal Poolse partners, die onze geschilde uien verwerken tot diepvriesuien. Met de uitbreiding van diepgevroren uien hebben wij automatisch ons afzetgebied enorm verbreed, zo komen onze diepgevroren uien onder andere in Canada terecht. Er liggen concrete plannen om de productie van diepvriesuien volledig in eigen beheer te gaan doen. Houd ons in de gaten, zou ik zeggen.” Een ander uniek product zijn de uien voor shaslicks. “Hiervoor gebruiken we Spaanse uien, die zijn daar het meest geschikt voor. We leveren dit product doorgaans van maart tot september, ofwel het barbecueseizoen. Daarnaast zijn wij momenteel druk bezig om dit mooie product uit te breiden met paprika’s, eveneens voor de shas70

AGF Primeur 3 • Bewerkte Groenten • 2021

lick. Kenmerkend voor Snebo Orchowo is toch wel dat wij klanten bedienen met producten die niet iedereen kan of wil maken. Vanzelfsprekend bieden wij een scala aan gangbare uienproducten, maar echt onderscheidend zijn onze speciale producten.”

POOLSE VERSMARKT GROEIT Het schillen en snijden van gele uien is het meest gangbaar en beslaat ook bij het Poolse uienverwerkingsbedrijf het grootste volume. Daarnaast levert het bedrijf hele geschilde uien voor afzet aan grote industrieklanten en een kleine hoeveelheid rode uien en sjalotten. Deze gaan voornamelijk naar het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Nederland en Duitsland. “We hebben ook enkele klanten voor de versmarkt in Duitsland en Polen. De markt voor gemaks- en vers gesneden producten groeit hier in Polen. We verwachten dat de vraag naar vers gesneden uienproducten de komende jaren daardoor zal toenemen en daar investeren we ook op.”

Voor de inkoop van uien werkt het Poolse bedrijf, net als Snebo Ossendrecht, samen met lokale leveranciers, waaronder uientelers en grotere afzetorganisaties. “We ondersteunen hierin door plantuien en uienzaad aan te kopen en bieden professionele teeltbegeleiding aan de telers. We zetten vooral in op telers die nog nooit iets met uien te maken hebben gehad en begeleiden hen dusdanig dat ze voor ons de ideale ‘Snebo ui’ kunnen telen. Daarnaast werken we ook met telers en leveranciers uit Nederland en kopen we uien in vanuit Spanje, wanneer er in Nederland en Polen niet voldoende product is of specifiek voor de shaslicks.”

MEER MACHINAAL MAAR HANDWERK BLIJFT In de acht jaar dat het bedrijf actief is in Polen, is er veel veranderd. Toen Snebo Orchowo van start ging werd een groot deel van de uien nog met de hand geschild. Ondanks dat het schillen tegenwoordig machinaal en het snijden semi-automatisch verloopt, zijn er volgens Grant voor bepaalde uienproducten voorlopig nog handen nodig. “Buitenom het uit elkaar halen van de ringen voor de verse uienringen worden de sjalotten bijvoorbeeld ook nog met de hand geschild. Simpelweg omdat het product niet geschikt is voor machinale verwerking en omdat handwerk nodig blijft om goede kwaliteit te kunnen garanderen. We voorzien hierin de komende jaren nog wel ontwikkelingsmogelijkheden.”

“Tot slot wil ik graag de familie Snepvangers, en dan met name Toon, bedanken voor het vertrouwen in mij en de kans die ik heb gekregen. Ik weet nog goed dat we negen jaar geleden samen in het restaurant zaten van het hotel waar ik toen ‘woonde’, in de beginperiode van Snebo Orchowo. Ik zei tegen Toon: ‘Er komt een dag dat wij de grootste van Europa zijn.’ Hij moest toen lachen en nu lachen we erom dat het in zekere zin toch gelukt is. Snebo is een merk geworden, dat we alleen nog maar verder gaan versterken.” (CH)  grant@snebo.com.pl

Hoe is het met

Aart de Stigter (85):

“Wekelijks ga ik naar het Food Centrum Amsterdam. Om mijn familie te plagen en De Stigter Fruit te halen!”

De Daltons: Aart de Stigter (l) en zijn broers Kees, Arie en Freek

In 1939, in de tijd dat vuilnis nog werd opgehaald met paard en wagen, de schillenboer nog door de straat reed, de oorlog nog moest uitbreken, toen handelde De Stigter al in aardappelen, groenten en fruit. Aart sr. de Stigter, vader van de vier broers Aart, Cornelis, Arie en Freek, toog dagelijks vanuit het rivierenland naar Amsterdam om daar handel te drijven. “Door hard te werken hebben wij als boertjes van buiten er onze plek veroverd,” vertelt Aart de Stigter.

art is de oudste van de vier ‘Daltons’ en heeft, net als zijn vader en broers, tot aan zijn pensionering in de AGF-handel gewerkt. Inmiddels is hij bijna 86 jaar. Het voortbewegen wordt lastiger, maar de AGF-wereld blijft trekken. “Ik ga zeker één keer per week kijken. Om mijn familie te plagen en mijn vitamientjes te halen. Ik wil alleen het beste, ècht De Stigter Fruit,” lacht Aart. Het wekelijkse ritje vanuit zijn woonplaats Oss naar het Food Center Amsterdam is een belangrijke traditie. “Het zit denk ik in de genen. Mijn vader deed het ook. Om er een beetje bij te horen, denk ik, dat gevoel weer te krijgen. Als ik niet meer zou kunnen gaan, zou ik het héél erg missen.” Het leukste vindt Aart het contact met de mensen. Hij kan zich verwonderen over de enorme groei van het bedrijf. “Toen het nog een centrale markt was, stonden mijn vader en ik daar met een autootje en 40 of 50 kisten fruit erop. Als we die dan verkocht hadden, dan hadden we goed gewerkt. Nu komen er 4 tot 5 vrachtwagens binnen en die worden ook allemaal verkocht. Mijn vader had vast nooit durven dromen dat we zoveel kwijt zouden kunnen in de markt.” In de loop der jaren heeft Aart heel veel

zien veranderen. In de begintijd, vlak na de oorlog, meerden platte schuiten met AGF aan in de havens, die nu zijn gedempt. Er werd in een grote centrale markt handel gedreven. Dat alles transformeerde tot het huidige bedrijventerrein Food Center Amsterdam. De wijze van inkopen veranderde sterk, van directe inkoop bij telers naar het veilingwezen, later weer meer directe inkoop en importactiviteiten. Ook de computer had veel invloed, van handgeschreven bonnen naar het kantoor brengen tot: met een druk op de knop de rekening naar de kassa sturen, vertelt Aart.

Als ‘boeren van buiten’ moest De Stigter, die in eerste instantie het fruit inkocht bij fruittelers in de Betuwse dorpen Schoonrewoerd, Tiel en Kesteren, hun plek veroveren in Amsterdam. “Daar had je wel veel handelaren, maar ze hielden niet zo van werken. Wij wel. We haalden het beste fruit en gingen steeds verder weg om het te halen. Onze kracht is dat we midden in Amsterdam elke dag met verse aanvoer staan van mooi goed Stigter Fruit voor eerlijke prijzen. We waren echt modern. Zo haalden we bijvoorbeeld kersen uit België en waren daar twee weken eerder mee dan anderen.

We kregen een goede naam. Er kopen zelfs klanten uit Leeuwarden en Maastricht speciaal bij ons en hebben we veel vaste klanten waar we op bestelling leveren.”

Aart en zijn drie broers doorliepen dezelfde leerschool bij vader. “Ga maar kopen op de veiling, was de opdracht. Daarna moest je dat zelf gaan verkopen. Als je niet met winst verkocht, wist je meteen dat je te veel gegeven had. Vooral in het begin was ik nog weleens te optimistisch. “Wat heb je nu weer gedaan jochie, dat zie je toch!”, hoor ik mijn vader nog zeggen. Ik ben door schade en schande wijs geworden. Maar in ons beroep moet je ook een beetje geluk hebben. Als je geluk hebt, kom je heel ver.”

Vader de Stigter had één belangrijk motto: Eendracht maakt macht. “Heel uitzonderlijk, maar we konden het als broers altijd goed met elkaar vinden. Toen we trouwden zei mijn vader: “Goed onthouden: de vrouwen mogen nooit meepraten over het bedrijf”. Toen mijn vader uit het bedrijf stapte, kwamen er vier kapiteins op het schip, maar er waren nooit grote verschillen, alleen kleine en die werden meteen opgelost.” Aart is zeer trots op het familiebedrijf, waar zijn neef Ed inmiddels directeur is en die de traditie van eerlijke handel voortzet. “Het is hard werken en lange dagen maken. De AGF-handel moet wel je hobby zijn, anders is het niet vol te houden. Ik heb altijd met veel plezier gewerkt,” besluit Aart. (ML)  aartdestigter@kpnmail.nl

AGF Primeur 3 • 2021

Bewerkte AGF

Groenten gaan erin als zoete koek Hetzij gedreven door gezondheid, hetzij door voedselverspilling, er komen steeds meer producten op de markt met een aanzienlijk deel ultrabewerkte groenten erin. Wraps en pizzabodems waarin een deel van de bloem is vervangen door groentemeel zijn al langer bekend, maar ook in koekjes en andere zoetigheden blijken groenten goed te smaken.

Pancakes meet veggies Als studenten bedachten ze een traktatie die kinderen over de streep kan trekken om ongemerkt extra groenten binnen te krijgen. Sinds januari dit jaar timmert de start-up Panggies aan de weg met het gezonde pannenkoeken-concept. Panggies weten zowel kinderen (lekker) als ouders (gezond) aan te spreken. Het groentenpoeder is gemaakt van reststromen

groenten en daarmee ook een manier om voedselverspilling tegen te gaan. Per verpakking bevatten Panggies tot 430 gram groenten en ze komen in de smaken: ’t Lievelingetje (rode biet, pompoen en wortel), Hollandse Mix (wortel, boerenkool en ui) en Groent’boer (spinazie, broccoli en wortel).

No waste feest Wil je een feestje bouwen met groenten? Dat kan met de biologisch afbreekbare confetti gemaakt van aardappelen die zijn ontwikkeld door Candy Converters. “Feestjes zijn leuk, maar traditionele versieringen geven zo’n rommel. De Conscious Confetti van aardappelzetmeel is een goede vervanger voor papieren of plastic confetti en laat geen sporen na in onze parken, plantsoenen of festivalterreinen, want na een regenbui is het weg. De confetti is ook eetbaar en is glutenvrij, suikervrij en vegetarisch en gemaakt van reststromen, dus gaan ook nog voedselverspilling tegen. No waste, wel feest!”

Zoete koekjes van bittere groenten Het is nog in de experimentele fase maar Donny Craves is bij een project van Horizon Flevoland te hulp geroepen om van de door hen geïntroduceerde bittere groenten sopropo koekjes te ontwikkelen die én gezond én lekker zijn. Sopropo ofwel bitter gourd bevat een eiwit dat goed zou werken tegen diabetes type 2 en obesitas. Donny Craves bakte er koekjes van speltbloem mee. Geen makkelijke taak, maar na een aantal misbaksels ligt er nu een heerlijk bevonden recept dat verder ontwikkeld wordt.

De roze verleiding De guilty pleasure van velen, de roze koek is door Donny Craves heruitgevonden: Het lekkere van koek gecombineerd met het goede van groenten. In elke koek hebben ze 21 gram groenten verstopt en het roze glazuur is gekleurd met rode biet en rozenbottel. “Deze roze koek makes your heart BIET a little faster”, aldus Donny. Ze werken met groenten die anders afgeserveerd zouden worden.

AGF Primeur 3 • 2021

Nevenactiviteit

Natalie Zuidgeest, Zuidkoop:

“Het hoeft niet te stoppen bij tijdelijke presentaties” Geen trotse post op social media over de opbouw van stands op internationale beurzen, maar één over het realiseren van permanente sanitaire units. Is Zuidkoop een nieuwe weg ingeslagen nu er voorlopig geen internationale beurzen op het programma staan?

erwijl veel bedrijven door corona snel konden schakelen stond Zuidkoop een periode ‘on hold’. Geen prettige en gewenste situatie, maar de ontwikkelingen in Nederland en de internationale beurzenwereld zorgden ervoor dat er in eerste instantie geen ruimte was om nieuwe stappen te zetten. “In de eerste lockdown bleef het lang onzeker of beurzen in het najaar door zouden kunnen gaan. Beursorganisaties hielden alle opties open, terwijl overheden geen perspectief gaven richting de beurzenwereld. Dit resulteerde in een spagaat, waarin wij in de startblokken moesten blijven staan voor onze relaties die wel graag naar de beurzen wilden. Pas in september werd duidelijk dat de Fruit Attraction in Madrid gecanceld werd en half oktober kwam het bericht dat de beurzen in januari en februari niet doorgingen. Dat was het punt dat wij konden gaan schakelen,” vertelt Natalie Zuidgeest van Zuidkoop. “Het mooie is dat, wanneer je eenmaal die switch maakt in je hoofd en met je team, er weer hele mooie projecten uit voortkomen. We merkten dat onze relaties naar nieuwe manieren om zich te promoten zochten. Daarbij konden we hen op andere fronten gaan adviseren: over de inrichting van showrooms en kantoorruimtes, de aankleding van het pand of bijvoorbeeld het ontwikkelen van displays die ze gebruiken richting retail. Doordat we via de beurzen elkaar al zo goed kennen, kun je sneller stappen zetten.”

Zuidkoop heeft naast tentoonstellingsbouw nog twee specialisaties: interieurbeplanting en bloemkunst. Groen(t)e vingers, techniek, creativiteit en projectkennis binnen het bedrijf versterken elkaar en dat is in deze tijd extra belangrijk gebleken. “Binnen ons bedrijf beschikken we over

Sani unit

vakmanschap op veel verschillende fronten. Kennis over vormgeving, kleuren en materiaal zit in het ontwerpteam, onze arrangeurs weten precies hoe bloemen, planten, groenten en fruit het beste verwerkt en gepresenteerd kunnen worden en daarnaast hebben we een heel technisch team bestaande uit timmermannen die constructief zijn aangelegd. Door onze projectmatige aanpak, kunnen we veel verschillende projecten op diverse gebieden oppakken. Zo hebben we bijvoorbeeld ook de hele bloemdecoratie in de Nieuwe Kerk in Amsterdam voor de kroning van Koning Willem-Alexander of de bloemdecoraties in Delft voor de bijzettingen van leden van het Koninklijk Huis mogen verzorgen. Door onze specialisaties te combineren kunnen we met elke divisie een stapje meer doen dan rechtuit. Ons team kan meedenken en adviseren bij de inrichting én dit uitvoeren. Dat hoeven dus niet alleen beursstands te zijn, maar het kunnen ook permanente inrichtingen en displays zijn en dat zijn we gaan doen.” Veel van deze meer permanente projecten komen voort uit contacten met bestaande relaties binnen de AGF- en sierteeltsector. Heel branchevreemd zijn er echter ook nieuwe projecten ontstaan waar het technische team een hele klus aan heeft. “We zijn sanitaire units gaan bouwen, een soort huisjes met alles wat daarbij hoort. Recreatieparken in Nederland hebben door Covid-19 met aanvullende hygiëneregels te maken. Door sanitaire units te plaatsen kunnen ze gasten meer bieden. Wij kregen de opdracht om deze sanitaire units te bouwen. De units maken we hier op locatie voor het grootste gedeelte klaar, dan gaan ze op transport en vervolgens monteren en

Decoratieve aankleding bij Gebr. de Mooij Amsterdam

Natalie Zuidgeest

installeren we ze op locatie.” Hoewel het bouwen van deze units vooral een technisch verhaal is, ziet Natalie toch wel parallellen: “Ik ben er ontzettend blij mee dat je ook dat soort projecten binnenhaalt waar je zo’n lange periode met elkaar mee bezig bent. Ook bij dit project haal je er plezier uit, om te zien hoe zo’n project groeit, dat het uiteindelijk daar staat en dat het werkt hoe het moet werken.”

De beursagenda is voorlopig nog leeg, maar hier en daar zijn lichtpuntjes. “Beurzen zijn heel goed coronaproof te organiseren. Op dit moment worden de Fieldlabs gehouden, waarmee proef-evenementen worden gedaan. De wereld zal uiteindelijk weer opengaan en dan geloof ik absoluut dat de beurzen weer krachtig terugkomen, ook de internationale beurzen. Juist door corona is gebleken hoe belangrijk beurzen zijn voor het persoonlijk contact en de gedeelde ervaring. Wij staan dan klaar om mooie, tijdelijke presentaties te realiseren, maar iets dat we ook heel graag vast willen houden uit deze periode, is dat het niet hoeft te stoppen bij die tijdelijke presentaties,” besluit Natalie. (ML)  NatalieZuidgeest@zuidkoop.nl

Syngenta Tomato Vision

AGF Primeur 3 • 2021

Aardappelen

Johan Kant, Kalisa Trading:

“Er is zeker vraag naar primeuraardappelen, ondanks overvolle Belgische stocks”

Annabelle-aardappelen voor de kleinverpakking

Het primeuraardappelenseizoen staat voor de deur. De eerste Egyptische aardappelen van de oogst van 2021 zijn gearriveerd en liggen eind maart in de schappen. Maar zit de markt te wachten op importaardappelen nu er nog zoveel Belgische aardappelen van de oogst van 2020 in de stocks liggen te wachten op een bestemming? “Ja, zeker,” zegt Johan Kant van Kalisa Trading. “De consumenten zijn weer toe aan nieuwe, kwalitatief goede vastkokende aardappelen.”

“D

e importaardappelen komen er weer aan, maar net als vorig jaar, zitten ook dit jaar de oude aardappelen weer in de weg. En het grootste probleem is dat slepende coronavirus. Door de pandemie is de vraag ontzettend kalm, soms lijkt het of de vraag wat opleeft, maar dan zakken de prijzen weer weg. Ook voor de import gaat het een struggle worden om te verkopen, omdat er nog zoveel binnenlandse aardappelen zijn,” legt Johan uit. “Daartegenover

staat dat veel consumenten weer zin hebben om nieuwe aardappelen te eten. Vorig jaar hebben de supermarkten iets te lang met oude aardappelen gewerkt, terwijl de kwaliteit van deze aardappelen niet meer optimaal was. Dit willen ze voorkomen en daarom zijn ze geneigd om net voor de Paasdagen lekkere en kwalitatief goede importaardappelen in de schappen te leggen.”

RUSLAND De prijzen voor de Egyptische aardappelen liggen volgens Kant op een hoger niveau dan vorig jaar. “Vorig jaar lagen de prijzen in de goot, maar dit jaar zijn ze een stuk beter. Dit komt doordat Egypte dit jaar minder aardappelen aan Europa levert en meer aan Rusland, waar de markt een stuk gunstiger is. De Russische markt is een goed alternatief voor Egyptische aardappelen en op die markt zijn de Egyptische aardappelen ook erg geliefd. Door deze ontwikkeling zal onze markt niet overspoeld worden door Egyptische, we zullen juist te maken krijgen met een krappe levering, maar dat zal gunstiger uitpakken voor de prijzen.”

ANNABELLE, NICOLA OF CHARLOTTE Hoewel steeds meer mensen lokale en zelfs regionale producten willen eten, blijven ze volgens de aardappelhandelaar geïnteresseerd in importaardappelen. “De oude aardappelen voldoen niet meer aan de juiste kwaliteit. We hadden al geen topaardappelen dit jaar en nu we maanden verder zijn is de kwaliteit van de Belgische aardappel er niet beter op geworden. De consument heeft weer zin in een lekkere vastkokende primeuraardappel, zoals de variëteiten Annabelle, Nicola of Charlotte. Sinds de lockdown zijn veel mensen thuis aan het kokkerellen, omdat ze niet van huis kunnen. Daarom gaan ze aan de slag met goed en kwalitatief product en daar horen de verse primeuraardappelen bij.” AFRIKA “Het Egyptische aardappelareaal is al jaren vrij stabiel en het ziet er niet naar uit dat ze het areaal volgend jaar gaan uitbreiden.

Egyptische aardappelen

Annabel, Belini, Nicola, Spunta & Diamant Johan KANT Entrepotstraat 35, B - 9100 Sint-Niklaas

Potatoes

AGF Primeur 3 • 2021

Fruit and Vegetables

Email : Johan.kant@kalisatrading.be

“De consument heeft weer zin in vastkokende primeuraardappelen”

Twee jaar aan een stuk hebben ze weinig geld verdiend en vorig jaar zelfs veel verloren vanwege de slechte situatie op de Europese markt door het coronavirus. Marokko daarentegen doet er alles aan om zich als exportland te ontwikkelen en heeft in de afgelopen jaren zijn teelten flink uitgebreid. Ook Algerije wil Marokko en Egypte nagaan en heeft de laatste jaren veel geïnvesteerd in de landen tuinbouwsector. We zien dat steeds meer Afrikaanse landen zelfvoorzienend worden en dat is natuurlijk begrijpelijk,” vervolgt Johan.

De eerste Egyptische aardappelen die zijn aangekomen in België

“Ik zit al 56 jaar in de aardappelbusiness, maar een situatie als de laatste jaren heb ik nog nooit meegemaakt,” vertelt Johan. “De markt is enorm veranderd en is niet meer te vergelijken met de markt in het jaar toen ik begon, in 1964. Toen had je nog geen telefoon, geen internet. Het was een andere wereld. Als je op het veld was en iets met een klant wilde bespreken of informatie wilde inwinnen, moest je op zoek naar de dichtstbijzijnde telefooncel, anders was er geen communicatie mogelijk. Ik zeg niet dat het toen allemaal beter was, maar toen

was het allemaal anders. In de laatste jaren is er veel te veel geteeld en dat maakt de markt kapot. We zouden hier in Europa 15 procent minder aardappelen moeten poten. We moeten terug naar een gezonde markt waar de vraag en het aanbod in evenwicht is.” (SR)  johan.kant@kalisatrading.be

Afghaan begint kleinschalige paddenstoelenkwekerij in Kabul

e in Afghanistan geboren Rasool Rezaie verhuisde in 2012 naar Rusland vanwege de onveiligheid en werkloosheid in zijn geboorteland. In Rusland leerde hij paddenstoelen kweken, en twee jaar geleden zette hij zijn eigen paddenstoelenkwekerij op. "Ik werd door een vriend geïntroduceerd bij een paddenstoelenkwekerij in Rusland, en ben daar gaan werken, waar ik leerde hoe ik de paddenstoelensporen moest winnen en kweken." In 2016 wilde Rezaie naar Europa, maar zijn asielaanvraag werd afgewezen. Hij keerde toen terug naar Afghanistan, waarna hij al snel zijn nieuwe beroep weer

oppakte. Hij begon paddenstoelen te kweken, maar nu in een kamer in zijn eigen huis. De opbrengst is bestemd voor de lokale markt, waar hij dagelijks zo’n 4 tot 5 kg naartoe brengt. Vandaag de dag verdient hij naar eigen zeggen zo'n 4500 Afghanen (48 euro) per dag en is hij optimistisch over zijn toekomst. Op zijn teeltbedrijfje in de Afghaanse hoofdstad Kabul plukt Rasool Rezaie oesterzwammen, die hij dagelijks op de markt verkoopt. Rezaie hoopt dat ook anderen paddenstoelen gaan kweken en het imago van Afghanistan als wereldproducent van opium daarmee zullen veranderen. 

SpringFresh Group Lipowo 27 69-200 Sulecin POLEN Telefoon +48 607 041 611 GSM +31 (0)651 297 310 E-mail info@springfresh.eu

www.springfresh.eu

AGF Primeur 3 • 2021

Exoten

Eryvan in Peru

Mango-oogst in volle gang

Eryvan Leal Pires, Fruitmarket Agribusiness:

“Mangomarkt eindelijk weer opgekrabbeld uit het dal” Na een dramatisch mangojaar, veroorzaakt door de pandemie, is de situatie voor mango’s dit jaar een stuk beter. Het seizoen in Peru is momenteel in volle gang en levert dit seizoen kwalitatief goede mango’s die de verkoop aanwakkeren. Ondanks de positieve marktsituatie is er ook dit jaar weer heel wat concurrentie. Eén van de landen die steeds meer terrein wint, is Spanje.

“H

et Peruaanse mangoseizoen is momenteel in fullswing,” vertelt Eryvan Leal Pires van importbedrijf Fruitmarket Agribusiness uit Rotterdam. “Ook het Braziliaanse seizoen is gestart, maar die volumes zijn nog erg beperkt. Peru stuurt per week rond de 300 containers op, terwijl Brazilië nog maar op 80 containers zit. De mangomarkt is stabiel dit jaar. Vergeleken met vorig jaar is de markt goed. 2020 was het een dramatisch jaar voor mango’s. Door het coronavirus stortte de markt compleet in, net als de prijzen in de maand maart. Gelukkig is de markt nu weer uit het dal opgekrabbeld en liggen de prijzen momenteel op een mooi niveau tussen de 4 en 6 euro, afhankelijk van de variëteit, maat en kwaliteit. Deze prijzen liggen zelfs iets boven het gemiddelde.” 76

AGF Primeur 3 • 2021

Ook over de kwaliteit is de Eryvan zeer te spreken. “De kwaliteit van de Peruaanse mango’s is ontzettend goed. Deze kwaliteit stimuleert de verkoop in die mate, dat we kunnen spreken van een mooi seizoen. Het Peruaanse seizoen loopt nog door tot begin/half april. Het teeltgebied Piura is al op zijn einde gekomen en het gebied Casma loopt langzaam op zijn einde. Na het Peruaans seizoen zal het Ivoriaans seizoen starten, maar de grote partijen worden pas in mei verwacht, waardoor er een gat zal vallen in de aanvoer.” VAN ITALIË TOT NOORWEGEN “De populairste variëteit is nog altijd de Kent. Deze variëteit is het meest gekend en het meest geliefd. De smaak is erg lekker en het rijpingsproces van deze variëteit is ook

goed, waardoor de kwaliteit van de Kent erg betrouwbaar is. Omdat de Kent zo populair is, wordt er weinig geïnvesteerd in nieuwe variëteiten. Ook onze klanten geven de voorkeur aan de Kent-mango. We leveren aan supermarkten en groothandelsmarkten door heel Europa,” vertelt Eryvan. “Van Italië tot Noorwegen, eigenlijk overal in Europa kun je onze mango’s vinden. Doordat we aan zoveel landen leveren spreiden we het risico. Als er een land weg zou vallen, kunnen we ons focussen op de andere landen die nog wel toegankelijk zijn.”

20 JAAR MANGO’S Fruitmarket Agribusiness bestaat 10 jaar en is sinds de oprichting gespecialiseerd in mango’s. Eryvan zit al meer dan 20 jaar in de business en heeft al die tijd met mango’s gewerkt. “We hebben ontzettend veel kennis in huis, omdat we al zo lang met het product werken. Eén van onze sterkste kanten is dat we in de teeltlanden direct in contact staan met de telers. We kopen de mango’s direct van de plantages. Daarom zijn we in staat om de beste kwaliteit mango’s te leveren. Momenteel leveren we enkel aan Europese landen, maar volgend jaar gaat

onze nieuwe vestiging, Fruitmarket USA LLC, mango's verkopen op de Amerikaanse markt. Een geweldige stap voor ons bedrijf.”

CONCURRENTIE Ondanks dat de handelaar positief is over de huidige markt, laat hij weten dat er op de import mangomarkt heel wat concurrentie is. “Spanje wordt een steeds grotere concurrent. Het land heeft in de laatste jaren ontzettend veel geïnvesteerd in de mangoteelt en biedt ook mango’s van goede kwaliteit aan. Het Spaans seizoen loopt van augustus tot december, dus niet het hele jaar door. Spanje heeft een groot voordeel, omdat het land in Europa ligt kunnen de mango’s een stuk verser geoogst worden en is de transporttijd maar kort. Spanje is echt wel een geduchte tegenstander geworden voor de overzeese landen. Ook Portugal investeert

Kent-mango’s uit Peru

in de teelt van mango, maar de productie is daar nog erg klein. Qua mangoconsumptie is Portugal de grootste van Europa. De meeste mango’s die daar worden gegeten komen jaarrond uit Brazilië, omdat Portugal zulke goede banden met het land heeft,” vervolgt Eryvan.

“De grootste uitdagingen voor de komende jaren is het jaarrond aanbieden van mango’s van goede kwaliteit. Centraal-Amerika levert heel mooie producten. Mexico is de grootste exporteur van mango’s, maar 90% van de export gaat naar de VS. Toch zien we steeds meer interesse om Kent-mango’s uit Mexico ook naar Europa te exporteren. In West-Afrika zien we dat ze het ene jaar goede kwaliteit leveren, maar het andere jaar kan de kwaliteit een uitdaging zijn. We merken dat de exporteurs investeren in certificeringen, die nodig zijn om aan de retail te leveren. Dat is een mooie ontwikkeling,” besluit Eryvan. (SR) Eryvan@fruitmarket.nl

De uienmarkt zit op slot De tweede helft van het seizoen wil maar niet gaan vliegen. Dure uien, hoge transportkosten en een belabberde kwaliteit zijn daar debet aan. De beursnoteringen leverden in de achterliggende weken flink in en de inbreng was slechts een zeer matig volume van enkele partijen die van eigenaar verwisselden. Sorteerders zitten in hun maag met dure uien die ze slecht kunnen slijten op de wereldmarkt. Van deze moeilijke positie maken andere exporterende landen momenteel dankbaar gebruik.

aar verwachting wordt medio maart de grens van een miljoen ton export gepasseerd, wat op zichzelf een unicum is. Het seizoen staat daarmee nog steeds met stip op één en ligt ook 55.000 ton voor op het voorgaande en zelfs 80.000 ton op het seizoen 2018/19, toen de oogst ook dramatisch laag was.

Hoewel de winteruien na de warme dagen de groei te pakken hebben, de vroege plantuien hier en daar de grond ingaan en er zelfs al een enkel perceel uien is gezaaid, blijven de laatste 15 weken nog spannend. Sommige verwerkers hebben zich op april vastgelegd op een kwartje bij de teler. Voor hen is er veel aan gelegen om de prijs in de benen te houden. Het aanbod van kwalitatief goede uien is beslist niet groot, maar de strubbelingen met de prijs/kwaliteit en enorm hoge transportkosten zorgen ervoor dat de markt niet loopt. Risico’s met uien die een groene pruik gaan vertonen van schot zorgen voor een nog onzekerder situatie.

Op zich hoeven er niet heel veel uien weg om de markt leeg te hebben in juni. Wellicht dat na de Paasdagen de markt nog een vluchtje neemt, zoals al eerder is gebeurd. Momenteel zijn het vooral vreemde eenden in de bijt die de markt aanvoeren, zoals Israël, die al ruim 17.000 ton Hollandse uien afnam. De export naar Europese bestemmingen blijft ver achter, mede vanwege aanbod vanuit andere landen waar Nederland momenteel qua prijsniveau niet mee kan concurreren. Zeker niet met de huidige kwaliteit.

De recente exportweken 5 tot en met 7 laten een exportbeeld zien waarbij zo’n 15.000 ton per week wordt uitgevoerd. Daarvan blijkt gemiddeld 6.200 ton naar Afrikaanse landen te gaan, oftewel 45% van de export in die weken. Afrika blijft dus met een fors volume aan de markt. Slechts een mager kwart van het totaal (3.400 ton) vindt zijn bestemming naar Europese landen. Er dient wel een kanttekening gemaakt te worden dat de export naar omliggende

Europese landen niet altijd volledig en tijdig wordt opgegeven, waardoor het volume in werkelijkheid waarschijnlijk hoger ligt. De overige bestemmingen in Middenen Zuid-Amerika, inclusief de Aziatische bestemmingen en het Midden-Oosten aan de andere kant van de aardbol, zijn samen goed voor de resterende 4.200 ton (30%). Normaal liggen de verhoudingen in de tweede helft op ruwweg 1/3;1/3;1/3 voor deze drie categorieën bestemmingen. Duidelijk is dat Afrika de grootste afnemer blijft en Europa flink achter loopt ten opzichte van andere seizoenen. Naast al deze bestemmingen is er één bestemming die niet in de exportcijfers vermeld wordt, maar dit seizoen wel een afnemer van formaat is en dat is de tarra.  AGF Primeur 3 • 2021

Noten

Gestage groei van wereldwijde hazelnootteelt

Maar staat onder druk van de bruingemarmerde schildwants Hazelnoten behoren tot de favoriete voedingsbronnen van de bruingemarmerde schildwants. En dat is geen goed nieuws, want de wants kan flink huishouden in de hazelnotenboomgaarden. Zo zijn in Georgië – de zevende grootste teler van hazelnoten - drie oogsten bijna geheel verloren gegaan, nadat de schildwants in 2016 toesloeg op een gebied van ongeveer 70 hectare groot.

n 2017 alleen bedroeg de schade bijna 20 miljoen euro. Ook buurland Turkije, ’s werelds grootste hazelnootteler, kreeg in 2017 te maken met het insect. Tussen 2017 en 2020 heeft de schildwants zich verspreid in acht Turkse steden, vooral in het Zwarte Zee-gebied van waaruit een groot deel van de wereld van hazelnoten wordt voorzien. Desondanks groeide de wereldproductie van hazelnoten tussen 2010 en 2019 met bijna 21%. HAAST Voor de bestrijding van de bruingemarmerde schildwants wordt onder andere gekeken naar natuurlijke vijanden, zoals de samoerai wesp. Probleem hiermee is dat er haast is geboden om de verspreiding van de schildwants te stoppen, maar het inzetten van dit soort natuurlijke middelen vergt uitgebreid onderzoek om zeker te zijn dat ze niet belastend zijn voor het ecosysteem. In Georgië is er een strategisch plan voor het bestrijden van het insect opgesteld met hulp van de Universiteit van Pennsylvania.

Georgië trok er 7,5 miljoen lari (ongeveer 2,5 miljoen euro) voor uit en ontving nog eens acht miljoen USD (6,6 miljoen euro) aan hulp van de Verenigde Staten.

SCHILDWANTS VERSLAGEN De strategische aanpak heeft zijn vruchten afgeworpen, want de Georgische regering heeft laten weten dat de schildwants is verslagen. Als gevolg hiervan is de export van hazelnoten met 49 procent gegroeid. In de periode van 1 augustus 2020 tot 31 januari 2021 zijn vanuit Georgië noten ter waarde van 65,8 miljoen euro geëxporteerd. Dit is 22,2 miljoen euro meer dan in dezelfde periode in 2019. De hazelnoten vinden vooral hun weg naar Duitsland, Italië, de Tsjechische Republiek, Litouwen en Polen. TURKIJE Een heel groot deel van de wereldproductie van hazelnoten vindt in één land plaats. De onbetwiste nummer één in de top vijf is Turkije, die 69,3 procent van de teelt voor zijn rekening neemt. Italië neemt met 8,8

procent van de wereldproductie de tweede plaats in, gevolgd door Azerbeidzjan met 4,8 procent en de Verenigde Staten zijn goed voor 3,6 procent. Chili maakt met 3,1 procent de top vijf compleet. Tridge geeft aan dat er in 2019 wereldwijd 1.085.100 ton hazelnoten werden geoogst.

VOLATIEL Opvallend in het verloop van de hazelnootteelt gedurende de laatste 10 jaar is dat het erg volatiel is. Dit geldt niet alleen voor het totale wereldwijde volume, maar er zijn ook grote verschillen in opbrengsten per jaar per herkomst. Azerbeidzjan en China zijn hierop een uitzondering. Beide landen hebben hun teelt de afgelopen 10 jaar gestaag zien groeien. Azerbeidzjan, de nummer drie van de wereld en goed voor 4,8 procent van de wereldproductie, oogstte in 2010 29.600 ton hazelnoten. In 2019 is de teelt gegroeid naar 53.800 ton, een toename van 81,8 procent. Hoewel minder spectaculair heeft China, de zesde grootste hazelnootteler, het laatste decennium een groei van 27,4 procent laten zien. Waar in 2010 23.000 ton hazelnoten werden geteeld, was dit 29.300 ton in 2019, 2,6 procent van de wereldproductie. Maar hoe indrukwekkend de groei ook mag zijn, bij de Turkse teelt met opbrengsten van 776.100 ton in 2019, valt alles in het niet. (MW)  The Guardian, Freshplaza.com, Tridge.com

Hazelnootteelt tussen 2010 en 2019 productie ton (x1.000) Turkije Italië Azerbeidzjan Verenigde Staten Chili China Georgië Iran Spanje

Bron: Tridge.com

AGF Primeur 3 • 2021

2010 600 90,3 29,5 25,4 19,5 19,5 28,8 18,4 15,1

2011 430 128,9 32,9 34,9 5,2 22 31,1 18,8 17,6

2012 660 85,2 29,6 35,5 6,3 23 24,7 19,5 14,1

2013 549 112,7 31,2 40,8 9,5 23 39,7 20,7 15,3

2014 450 75,5 30 32,7 11,5 23,6 33,8 10,1 13,5

2015 646 101,6 32,3 28,1 8,8 25,1 35,3 13,5 11,4

2016 420 120,6 34,3 39,9 14,3 26,3 29,5 16,5 9,5

2017 675 131,3 45,5 29 16,8 27,3 21,4 15,4 10,5

2018 515 132,7 52,1 46,3 20,3 28,3 17 16 8

2019 776,1 98,5 53,8 39,9 35 29,3 24 16,1 12,4

846,5

721,4

897,9

841,9

680,7

902,1

710,9

972,2

835,7

1085,1

AGF'ster

AGF-ster Marianne van der Gragt, New Green Overseas:

“Als ik op reis ga, heb ik best wat vrouwengesprekken” De AGF-sector wordt gedomineerd door mannen. Met name op de commerciële afdeling zijn vrouwen in de minderheid. Reden genoeg om hen eens te vragen hoe zij dat ervaren. Deze maand AGF-ster Marianne van der Gragt van New Green Overseas.

“A

ls ik er nu over nadenk, valt het inderdaad op dat er veel minder vrouwen dan mannen werken in de sector, althans in Nederland, maar ik sta hier eigenlijk niet zo erg bij stil, pas als je ‘t nu zo vraagt. Zolang als ik al in de handel zit, doe ik zaken met bijvoorbeeld het Verre Oosten en daar zijn vrouwen in de handel heel normaal. Als ik op reis ga, heb ik dus ook best wel wat vrouwengesprekken,” vertelt Marianne.

productenpakket is heel breed, het Midden en Verre oosten vragen heel veel verschillende producten per order, voor Japan is de hoofdmoot nog altijd paprika’s. Door de

Marianne heeft het werk altijd goed kunnen combineren met het gezinsleven. “Ik heb altijd fulltime gewerkt, maar toen er kinderen kwamen, ben ik minder vaak gaan reizen en ging ik deels vanuit huis werken. Bij voorkeur werk ik het liefst in de nabijheid van al mijn collega’s en de loods, dat is ook gezelliger, maar reistechnisch is de afstand De Lier - Noord-Holland niet zo handig. Daarom hebben we met collega’s Rick en Pat een kantoor bij mij aan huis. Thuiswerken kan overigens prima in dit type werk, wij verdienen het toch voornamelijk met praten, dus meer dan een computer en telefoon heb je eigenlijk niet nodig. ”

New Green werd in 2012 opgericht door oud-Greenery directeuren Leon Bol en Martin van der Sande. Oud-collega’s van Marianne. Zij was zelf via Mol Produce en later de Disselkoen Groep bij The Greenery terechtgekomen. In 2013 besloot ze om samen met Leon en Martin dochteronderneming New Green Overseas te starten. “Ik had het gevoel dat The Greenery en ik niet meer bij elkaar pasten. Ik houd van een klein team, snel schakelen met klanten/telers/ leveranciers en dat werd steeds lastiger. Ik dacht erover totaal iets nieuws te beginnen, maar toen ben ik Leon en Martin weer tegengekomen. Na een middag praten waren de afspraken voor het oprichten van New Green Overseas eigenlijk al rond.”

New Green is hard gegroeid. “In de loop van de tijd zijn er in de commercie collega’s bijgekomen. De verhouding man-vrouw is niet 50-50. Wij maken hierin geen onderscheid. Het gaat er gewoon om dat je goed bent in je werk. Maar inmiddels hebben we wel een aantal topvrouwen rondlopen, die hier hun mannetje staan.” Marianne vormt samen met collega’s Pat Dekker, Rick Wijnker, Jelle van Dijk en Rick Doorschodt New Green Overseas dat gespecialiseerd is in export overzeese bestemmingen. “Ons

naar de VS en paprika naar Japan nog in de kinderschoenen stond. Toen de directeur ziek werd, nam Marianne zijn taken over en zorgde er in de tijd van de fusies en overnames voor, dat het bedrijf aansloot bij de Disselkoen-Groep, die later weer opging in The Greenery. Marianne: “De uitdagingen kwamen telkens vanzelf. De wereld om mij heen is veranderd, maar zelf zit ik nog op dezelfde stoel. Ik doe nog altijd zaken met het Verre Oosten: Japan, Hong Kong, Maleisië en het bijzondere is dat er nog altijd klanten vanuit die begintijd zijn. Daar ben ik best wel trots op.”

groei van New Green en New Green Overseas zijn we per 1 maart 2020 in onze eigen loods gestart! Best spannend in de coronatijd, maar die zijn we goed doorgekomen.” Vanaf het begin van haar loopbaan is Marianne al actief in de exporthandel. Als student aan de Landbouwuniversiteit Wageningen werd ze voor een bijbaantje gevraagd bij Mol Produce. Het was in de tijd dat de export van bijvoorbeeld trostomaat

Dat de AGF-branche een mannenwereld is, was en is geen issue voor Marianne. “In mijn beginjaren vond ik het wel heel erg belangrijk om precies te weten waar ik het over had, zodat dat geen aanleiding tot discussie zou zijn. Andersom maakt het bij mannen waarschijnlijk meer indruk dat ze met een vrouw te maken hebben. Meestal weten ze mijn naam altijd te onthouden, terwijl ik natuurlijk veel meer mannennamen moest onthouden,” besluit Marianne lachend. (ML)  marianne@new-green.nl

AGF Primeur 3 • 2021

Detail

Jerry Kolvoort, Stichting De Èchte Groenteman:

“We hebben elkaar allemaal hard nodig”

Jerry Kolvoort en zijn vrouw Helma

Eendracht maakt macht, wie samenwerkt, staat sterker en krijgt meer gedaan. Een al oude wijsheid die voor groentemannen niet zo vanzelfsprekend is als het lijkt. Van nature zijn ‘gewone’ groentemannen niet erg geneigd tot samenwerken, maar dat geldt niet voor De Èchte Groentemannen. “Het kwaliteitsgilde waar vakmanschap, kwaliteit, innovativiteit en uitstraling hoog in het vaandel staan, bestaat al ruim 30 jaar en is springlevend,” vertelt de penningmeester Jerry Kolvoort.

“D

e meeste groentemannen zijn inderdaad individueel bezig. Het aantal keurslagers en echte bakkers is verhoudingsgewijs veel groter. Deels heeft dat denk ik te maken met de generatie vóór ons. Daar was maar één goede groenteman en dat was hij zelf. Zo denken we nu niet meer, maar het is wel heel lang zo geweest. Een andere reden is de AGF zelf. Producten bij een slager zijn lang niet zo onderscheidend, een pond gehakt ziet er bij de ene sla-

ger niet heel anders uit dan bij de andere. Onder groentemannen had je heel lang de cultuur ‘ik heb de beste bloemkool, aardbeien, sinaasappelen, etc. ingekocht’,” vertelt Jerry. Jerry werd anders opgevoed. Toen hij in 1990 voor zichzelf in Apeldoorn een winkel begon, sloot hij zich al snel aan bij De Èchte Groenteman. “Mijn ouders stonden op de markt met groenten en fruit. Als klei-

ne jongen ging ik al mee en zag de onderlinge concurrentie, de een was goedkoper, de ander had soms beter product maar mijn vader zei: “We hebben elkaar allemaal hard nodig, als er morgen maar eentje overblijft dan is het afgelopen.” Als je geen gezonde concurrentie hebt, dan ben je niet scherp meer. In Apeldoorn zijn er drie Èchte Groentemannen en we kunnen alle drie heel goed met elkaar, we helpen elkaar indien nodig en zo hoort het te zijn.” De Èchte Groenteman (DEG) is niet beter dan een ‘gewone’ groenteman. “DEG is geen garantie op succes, je moet het gewoon zelf doen en er zijn legio winkels die niet zijn aangesloten, maar het nog veel beter doen dan wij. DEG biedt wél een heleboel handvatten om het werk aantrekkelijker en makkelijker te maken. Als lid van DEG blijf je een zelfstandig ondernemer en je neemt zelf de beslissingen die goed voor je zijn.” De Èchte Groenteman is ooit opgezet om gezamenlijk voordelig verpakkingsmateriaal in te kopen met daarop het logo van de lachende tomaat. Een aantal jaar geleden is daar de tomaat met de koksmuts bijgekomen, wat al aangeeft dat er nogal wat veranderd is in het vak. Het draait allang niet alleen meer om de producten in de winkel. Wekelijks ontwikkelt DEG een maaltijd van de week, met een recept en daaraan gekoppelde social media-uitingen die elk lid kan gebruiken. “In de jaren ’90 pakte je je winkel om 7 uur ’s ochtends stampvol en dan stond je van 9 tot 5 volop te verkopen. Door de concurrentie vanuit het retailkanaal en het verdwijnen van de huisvrouw, is dat niet meer zo. Het maaltijdenverhaal is daarvoor in de plaats gekomen. Klanten die vroeger voor de bloemkool kwamen, komen nu voor de maaltijd en nemen dan natuurlijk geen bloemkool meer mee. De gemakstrend wordt alleen maar groter

Er wordt veel energie gestoken in het ontwikkelen van maaltijden door de Èchte kokende Groenteman

AGF Primeur 3 • 2021

De Stichting De Èchte Groenteman is een platte organisatie. Er is geen kantoor, geen overhead en de activiteiten worden vrijwillig door de leden ondersteund. Voor bestuurders is een kleine onkostenvergoeding beschikbaar. Het lidmaatschapsgeld van 1.500 euro per jaar dekt de controles door Bureau de Wit, de marketingactiviteiten en websitehosting. Leden werken samen bij de inkoop van verpakkingen en kunnen er individueel voor kiezen om ook samen te werken in inkoop van andere producten en daarmee voordelen bedingen bij toeleveranciers. “De kracht van de massa kennen we allemaal. Het lidmaatschapsgeld dekt in principe alle kosten, maar door meer samen te werken kun je extra voordelen behalen en zelfs met gemak het lidmaatschapsgeld terugverdienen,” aldus Jerry Kolvoort. De Èchte Groenteman op bedrijfsbezoek bij Eillert-Finis

en maakt een steeds groter deel van onze omzet uit. Met maaltijden kunnen we ons zowel van de supermarkt als van de snelle bezorghap onderscheiden. Voor de prijs van een pizza of frites met snack koop je bij ons een verse gezonde maaltijd zonder toevoegingen. Via het logo van de kokende groenteman leggen we daar de nadruk op.” Daarnaast zijn voedselveiligheid en marketing twee belangrijke speerpunten waarin de leden, ook wel DEG-ers genoemd, samen optrekken. DEG-ers worden tweemaal per jaar gecontroleerd door Bureau de Wit op voedselveiligheid, zowel de winkel, de keuken als de maaltijden. Om hierin scherp te blijven en, wanneer ze beide keren meer dan 80 procent scoren, krijgen de winkels een vrijstelling op NVWA-controles. Een andere belangrijke activiteit is het marketingplan dat jaarlijks door een reclamecommissie wordt opgesteld. “De gebruikelijke thema’s komen dan aan bod: asperges zijn altijd een hot item, nieuwe oogst van appelen en peren, citrus in oktober, wat we actiematig ondersteunen. Daarnaast spelen we in op actuele thema’s. Afgelopen jaar

hadden we wegens de Olympische Spelen en de Voetbalzomer extra uitgepakt. Voor ieder lid is een Rad van fortuin aangeschaft om in de winkel leuke acties te kunnen doen. Door corona hebben we dat helaas moeten cancelen en ligt het in de kast tot we weer los mogen.” Verder worden DEG-ers ondersteund met een website die ze zelf kunnen onderhouden of uitbesteden en waaraan ze hun webwinkel kunnen koppelen.

Wat heel erg gewaardeerd wordt door DEG-ers zijn de gezamenlijke bijeenkomsten en uitjes. “Ook daar is het afgelopen jaar helaas weinig van terechtgekomen. We proberen zo goed mogelijk contact te houden via andere wegen, maar de avonden en uitjes worden gemist. Die zijn heel leerzaam en informatief. Op de gespreksavonden gaat het eigenlijk over alles dat de bedrijfsvoering raakt. We wisselen waardevolle zaken en tips uit en sparren met elkaar. Het kan over heel praktische onderwerpen gaan, als erwtensoeprecepten, de voors en tegens van zelf aardappelen verpakken, maar ook over de omgang met leveranciers, personeelskwesties of tegenvallers in bedrijfsvoering. Er zijn geen geheimen, je kunt open en eerlijk praten. We steunen elkaar, collegialiteit naar elkaar toe is de hoofdmoot van De Èchte Groenteman,” besluit Jerry. (ML)  jerry.kolvoort@ziggo.nl

Chili en Peru wedijveren op dezelfde markt

n 2020 bedroeg de Chileense fruitexport in totaal 4,8 miljard euro, een stijging van 0,42% ten opzichte van 2019. Chili behoorde daarmee tot de top 10 van leveranciers. Peru is de afgelopen tien jaar weliswaar sneller gegroeid, maar blijft nog ver verwijderd van de resultaten van de zuidelijke landen. De exportwaarde bedroeg 3,2 miljard euro, waarmee het wel in de top 20 staat. Opgemerkt moet worden dat, hoewel de zendingen van Chili hoger zijn dan die van Peru, de Chileense fruitexport tussen 2010 en 2019 slechts met 36,6% is gestegen, terwijl die

tweede van Chili, hebben beide landen de Verenigde Staten als belangrijkste bestemming. In 2020 positioneerden Chili en Peru zich, met een aandeel van respectievelijk 37,6% en 31,7%, als de belangrijkste leveranciers op deze markt.

van Peru met 516% is toegenomen. Bovendien hebben de twee landen dezelfde exportbestemmingen. De top vijf wordt gevormd door de Verenigde Staten, Nederland, China en het

Verenigd Koninkrijk. Druiven en blauwe bessen onderscheiden zich het meeste daarin.

Voor druiven, het belangrijkste exportproduct van Peru en het

Blueberriesconsulting.com meldt dat er een vergelijkbare situatie is in het geval van blauwe bessen, waarvoor beide landen de VS als belangrijkste bestemming hebben. Hier is Peru de belangrijkste leverancier met een aandeel van 40,4%, terwijl Chili de derde plaats inneemt met 21%.  AGF Primeur 3 • 2021

Diversen

Europa bekleedt koppositie in wereldwijde citroenteelt Citroen is in dezer dagen. De wereldwijde opbrengst klokte in 2020 af op 6.467.616 ton, zo blijkt uit gegevens van de World Citrus Organization, en de citroenteelt blijft globaal gezien nog uitbreiden. De gemiddelde opbrengst voor de periode 20102018 bedroeg 5.700.000 ton.

eze opwaartse dynamiek kan rekenen op een Europese locomotief. De telers in de Europese Unie oogstten vorig jaar 1.871.011 ton citroenen, goed voor 28% van het wereldtotaal. Europa blijft met dat cijfer ruim boven Argentinië (1.550.000 ton), de Verenigde Staten (798.000 ton) en Turkije (700.000 ton). Bijna een op de drie citroenen die in de wereld worden geconsumeerd, is afkomstig van Europese boomgaarden. Het Middellandse-Zeebekken, waar zich als het ware een bos met meer dan 9 miljoen citroenbomen bevindt, is het belangrijkste teeltgebied geworden voor dit fruit en garandeert een jaarronde aan-

voer van citroenen. Spanje leidt de troepen met 1.198.978 ton in 2020, goed voor 64% van de citroenteelt in de EU. Citrus is het meest geconsumeerde fruit in Spanje, zo blijkt uit het rapport over de voedselconsumptie in 2019 van het Spaanse ministerie van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening. En de citroen wordt steeds vaker gebruikt in de Spaanse huishoudens. Volgens gegevens van de Spaanse Interprofessionele Vereniging voor Citroen en Grapefruit (AILIMPO) bedroeg de consumptie in 2017 gemiddeld 3,86 kilo. In 2020 is het verbruik nog flink gestegen vanwege de pandemie. De citroen is immers rijk aan vitamine C, die

Nigeria wil teelt van dwerg pawpaw uitbreiden

igeria is de op drie na grootste teler van dwerg pawpaw ter wereld, met een opbrengst van ruim 800.000 ton per jaar. Alleen in India, Brazilië en Indonesië wordt er meer pawpaw geteeld: India is goed voor een oogst van 5,5 mln ton, Brazilië en Indonesië brengen jaarlijks elk 1,5 mln ton op.

Pawpaw groeit als heester, die wel 12 meter hoog kan worden. Ze geven eetbare vruchten, die smaken naar banaan of mango, afhankelijk van de cultivar. Het fruit heeft een hoog eiwitgehalte. De boom is inheems in Amerika, maar is moeilijk te kwe82

AGF Primeur 3 • 2021

bijdraagt aan de goede werking van het immuunsysteem.

Door dit gezondheidsvoordeel is de citroen een vaste waarde geworden in de keuken van veel huishoudens. De export steeg in maart 2020 met maar liefst 33% in vergelijking met een jaar eerder. "In maart en april 2020 bereikte de consumptie van de huishoudens in Europa een nieuw record," vertellen ze bij AILIMPO. Het Europese productiemodel hanteert strikte teelten behandelingstechnieken die zowel de ecologische duurzaamheid, de voedselveiligheid en de traceerbaarheid van het product garanderen in vergelijking met citrus uit andere delen van de wereld. De Europese Commissie meldde een paar weken geleden via het RASFF (Rapid Alert System for Food and Feed) dat sinds

november vorig jaar 18 partijen Turkse citroen waren afgekeurd en de toegang tot de Europese markt waren ontzegd. Nooit eerder waren er zoveel afkeuringen in een dergelijke tijdsspanne. In augustus 2020 verbood de Europese Commissie nog de import van citroenen uit Argentinië tot april van dit jaar om fytosanitaire redenen, aangezien bij controles in verschillende havens van EU-lidstaten bij meerdere partijen citrus black spot werd aangetroffen. 

WWW.STAPELBED.COM

ken. In Nigeria heeft de hybride dwerg pawpaw de conventionele pawpaw vervangen en is in de loop van de tijd voor de Nigeriaanse telers commercieel levensvatbaar geworden. De hybride dwerg pawpaw heeft een lange ovaalvormige rode vrucht, die zoet smaakt. De heester gaat vijf jaar mee, in tegenstelling tot de meerderheid van de oorspronkelijke pawpaw die slechts één jaar vruchten geeft. Onderzoek heeft uitgewezen dat pawpaw economisch voordeel voor Nigeria kan betekenen. Daarom is het in de deelstaat Ogun gevestigde Agro Empire Estate de uitdaging aangegaan om de teelt van pawpaw in Nigeria uit te breiden en te verbeteren. Nigeria is goed gepositioneerd om te wedijveren met India, Brazilië en Indonesië, op voorwaarde dat de overheid een gunstig klimaat kan scheppen voor investeerders in deze agro-sector. 

Metalen stapelbare bedden, als enkel of als dubbel bed

v.a.

E 69,-

Kwaliteit: Hufter- en Hooligan proof!! Metalen nieuwe lockerkasten • hang-leg • SNF norm Een-deurs kast 45x50x185

E 99,-

Twee-deurs kast 60x50x185

Stapelbed com pr4 NL VS2 geel.indd 1

Stapelbed.indd 1

E 129,-

Kantinetafels & Stoelen Matrassen & Kussens

Industrieweg 30B 2382 NW Zoeterwoude Tel: 071-5230184 info@stapelbed.com WWW.STAPELBED.COM

20-4-2020 12:51:08

28/05/2020 10:45

Column

Als een kameel te zwaar geladen is, kreunt hij niet bij het opstaan Dit gezegde uit India speelt door mijn hoofd in het tweede jaar van Corona. Als een kameel opstaat, kreunt hij of zij altijd. Pas wanneer je het lastdier te zwaar laadt, kost het opstaan zoveel energie, dat de kameel zijn adem moet vasthouden. Een kameel kan met zo’n last niet lang lopen. Een metafoor voor medewerkers en ondernemers die het te lang te zwaar hebben. Daar waar horeca-ondernemers en hun leveranciers vorig jaar nog strijdbaar waren, hoor je ze niet meer. Een aantal voormannen doet nog zijn best, maar de achterban is murw. De tweede lockdown sinds 15 oktober is een sluipmoordenaar voor bedrijven. Daar waar er in de eerste sluiting nog een noodfonds was voor bloemen en foodservicetoeleveranciers, was er bij de tweede eigenlijk niets. Hier werd compleet voorbijgegaan aan gemis van de bruisende kerstdagen en het feit dat de zomer wel iets had goed gemaakt, maar lang niet alles.

Begrijp me niet verkeerd, ik ondergraaf het Coronabeleid niet. De ingrepen worden gedaan om als staat en gemeenschap beter te overleven. We offeren dus in het belang van iedereen. Dat betekent voor mij dan ook dat iedereen hoort bij te dragen aan dat offer. Mensen met een vast inkomen hebben fysiek geleden, maar niet in de portemonnee. De getroffen ondernemers zijn echter compleet de sjaak. Als 15 oktober de horeca gesloten wordt, kan ik niet tegen mijn plantjes zeggen: stop effe met groeien tot de markt weer opengaat. Dus die moet ik weggooien. Als de minister zegt: restaurants blijven tot 19 november dicht, moet ik 20 oktober wel weer gaan zaaien. Maar als eind oktober in een bijzin gezegd

wordt: de horeca blijft dicht tot medio de kerst, dan moet je weer weggooien. En als je dan, achteraf verkeerd, er in de donkere dagen voor kerst vanuit gaat dat er met de kerst enige activiteit komt, dan heb je kassen voor niets gestookt en belicht. En dan heet dat ondernemersrisico.

Een aantal regels werkt goed. Maar slechts op korte termijn. De NOW zorgt ervoor dat je mensen lang in dienst kunt houden. Maar als je bedrijf sinds 15 oktober amper 25% omzet draait, dan zijn de inkomsten te laag om het gat dat ontstaat te dempen. Het gevolg is dat je daadwerkelijk mensen moet gaan ontslaan die totaal onschuldig zijn aan de situatie. Met tranen in de ogen hebben we afscheid genomen van medewerkers, waarvan sommigen meer dan 25 jaar in trouwe dienst zijn geweest.

En nog zijn we er niet. Mijn strohalm is dat de minister-president heeft gezegd dat, in de basis gezonde, getroffen bedrijven door deze situatie heen geholpen worden. Ik zie echter veel te weinig maatwerk, maar wel supermarktbobo’s met bonussen van 6 miljoen. En dat schuurt. We zouden dit toch met zijn allen doen? Elke dag langer sluiten kost ondernemers hun bedrijven of de burger meer belasting. Ik roep op tot maatwerk. Politici die mijn bedrijf in de aanloop van de verkiezingen bezoeken, verschuilen zich achter weeffouten. Maar de leus van intelligente lockdown was marketingtechnisch goed gekozen. Waar blijft de intelligente doorstart? Rob Baan

AGF Primeur 3 • 2021

Handel Afrika

EU-import van groenten en fruit uit CentraalAfrika stabiel na groeiperiode Afrika is een enorm groot continent. In de AGF-wereld zijn met name exportlanden als Zuid-Afrika, Egypte en Marokko en, in mindere mate, Algerije en Tunesië bekend. Veel minder bekend zijn de landen gelegen in Oostelijk-, Westelijk- en Midden-Afrika, in dit artikel verder CentraalAfrika genoemd. In deze landen wonen bij elkaar opgeteld inmiddels meer dan een miljard mensen.

n dit gedeelte van de wereld groeit de bevolking ook het snelst. Elk jaar groeit de bevolking in Centraal-Afrika met meer dan 25 miljoen personen. De hele wereld-

bevolking groeit jaarlijks met ongeveer 80 miljoen mensen. Bijna 1 op de 3 nieuwe wereldburgers wordt dus geboren in Centraal-Afrika. Nigeria is het land met de meeste inwoners: 206 miljoen. Dan volgt EthiKencijfers wereldwijd en aandeel Afrika excl. Noord en Zuid opië met 115 miljoen en INWONERS (miljoen) Congo met 90 miljoen Wereldwijd 7.847 inwoners. Afrika excl. Noord en Zuid 1.027 13%

PRODUCTIE groenten en fruit (1000 ton) Wereldwijd Afrika excl. Noord en Zuid HANDEL ALLE GOEDEREN (miljard euro) Wereldwijd Afrika excl. Noord en Zuid

AGRARISCHE PRODUCTEN Wereldwijd Afrika excl. Noord en Zuid

VERSE GROENTEN EN FRUIT Wereldwijd Afrika excl. Noord en Zuid

AGF Primeur 3 • 2021

2.110 150 7%

16.712 198 1,2%

1.418 29 2,1%

120 1,2 1,0%

In Afrika zijn de voedingsgewoonten heel anders dan in de Westerse wereld. Groenten en fruit volgens onze definitie spelen een minder belangrijke rol. De oogst van groenten en fruit in Centraal-Afrika wordt geschat op ca. 150 miljoen ton. Dat komt neer op 7% van het wereldtotaal, terwijl de bevolking daar 13% van het totaal uitmaakt. Van de hele

wereldexporthandel in verse groenten en fruit vertegenwoordigt Centraal-Afrika een aandeel van 1,0%. Van de hele wereldexport in agrarische producten vertegenwoordigt Centraal-Afrika ruim 2%.

ZOETE AARDAPPELEN EN BAKBANANEN Zoete aardappelen en bakbananen, beide met een opbrengst van 27 miljoen ton, zijn de twee meest geteelde groentenen fruitproducten in Centraal-Afrika. Bijna een derde van alle wereldwijd geteelde zoete aardappelen wordt in Centraal-Afrika geteeld. Nigeria en Tanzania zijn de belangrijkste teeltgebieden. Van alle bakbananen wordt zelfs bijna tweederde in Centraal-Afrika geteeld: Kameroen, Congo, Oeganda en Nigeria zijn de belangrijkste teeltlanden. Als derde product volgt bananen en dan volgen tomaten, mango’s, ananas, okra, kool, watermeloenen en sinaasappelen. Als we de definitie van groenten niet eng zien volgens onze Westerse blik dan zijn er een aantal producten die in Centraal-Afrika veel groter zijn dan zoete aardappelen. Dit zijn vergelijkbare producten als cassave en yam met een opbrengst in Centraal-Afrika van respectievelijk 192 en 72 miljoen ton. BANANEN VERUIT BELANGRIJKSTE EXPORTPRODUCT Het overgrote deel van alle in Centraal-Afrika geteelde groenten en fruit wordt lokaal geconsumeerd. De export vanuit Centraal-

Bevolking in miljoenen Bron: FAO

2000

2010

2020

Wereld

6.143

6.957

7.847

Azië Europa Noord-Amerika Centraal-Amerika Caraïbisch gebied Zuid-Amerika

3.741 726 312 135 38 348

4.210 736 343 158 41 393

4.667 747 376 182 43 433

Afrika Noord & Zuid Noordelijk Zuidelijk

229 178 51

271 212 58

317 249 68

SAMEN CENTRAAL-AFRIKA Oostelijk Midden Westelijk

582 251 96 235

768 330 132 307

1.044 453 183 408

Nigeria Ethiopië Congo

122 66 47

159 88 65

206 115 90

Mutatie

2000-2010 13% 13% 1% 10% 16% 8% 13% 18% 20% 13% 32% 31% 37% 31% 30% 32% 37%

2010-2020 13%

2000-2020 28%

11% 1% 10% 15% 4% 10%

25% 3% 20% 34% 13% 24%

17% 17% 16%

38% 40% 32%

36% 37% 39% 33%

79% 80% 90% 74%

30% 31% 39%

68% 74% 91%

West

Oost

Midden

Afrika

61.186 28.231 32.955

61.086 27.294 33.792

28.000 19.930 8.070

5.564 10.530 1.130 5.202 2.556 2.962 2.776 600 1.825 985 951 1.246 1.301 310 797 716 48 323 96 255 297 47 108 78 24 99 20.361

18.427 5.952 10.982 2.824 3.847 1.259 10 1.625 294 969 302 103 67 751 45 13 603 399 36 63 5 198 103 64 165 71 11.908

3.073 10.223 6.330 1.287 303 1.434 106 445 80 209 216 67

Afrika excl. Noord en Zuid: Productie groenten en fruit in 2019 (in 1000 ton) Bron: FAO Totaal Fruit Groenten Zoete aardappelen Plantains Bananen Tomaten Mango's ed. Ananas Okra Kool Watermeloenen Sinaasappelen Papaja's Paprika/pepers Mais Pompoenen Uien groen Gember Avocado's Peen Komkommers Aubergines Sla/witlof Mandarijnen Citroenen/limes Meloenen Knoflook Bonen Overige

Wereld 2.109.522 883.416 1.226.106 91.821 41.580 116.782 180.766 55.853 28.179 9.954 70.150 100.415 78.700 13.735 38.027 8.300 22.901 4.491 4.081 7.180 44.763 87.805 55.198 29.135 35.444 20.050 27.501 30.708 26.982 879.021

Centraal

Afrika

Afrika 7% 9% 6% 29% 64% 16% 5% 12% 20% 29% 4% 2% 3% 11% 4% 16% 6% 19% 20% 11% 2% 0% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 4%

totaal 150.272 75.455 74.816 27.064 26.705 18.441 9.313 6.706 5.655 2.891 2.671 2.200 2.164 1.469 1.416 1.368 1.316 873 812 808 725 436 324 313 247 226 191 189 184 35.566

255 31 83 156 2 303 5 12 3 15 49 14 3.298

Straatbeeld in de stad Bissau op de Bandim-markt, in Guinee-Bissau, West-Afrika

-Afrika bedraagt ongeveer 2 miljoen ton. Banaan is veruit het belangrijkste product dat vanuit deze regio wordt geëxporteerd. Andere grote exportproducten zijn mango’s en avocado’s. Bonen is het vierde exportproduct. Zoete aardappelen en bakbanen blijven vrijwel geheel op de lokale markt.

KENIA IN WAARDE GEZIEN DE BELANGRIJKSTE EXPORTEUR; IVOORKUST IN TONNEN DE GROOTSTE Kenia, Kameroen en Ivoorkust zijn de belangrijkste exportlanden. In waarde gezien is Kenia de grootse exporteur, op de voet gevolgd door Kameroen. Naar hoeveelheid gezien is Ivoorkust de grootste.

In 2019 exporteerde Ivoorkust 535.000 ton groenten en fruit. Bananen domineert het exportassortiment met in 2019 een hoeveelheid van 410.000 ton. In 2020 werd er in de EU27 312.000 ton bananen uit Ivoorkust ingevoerd. Verder gaan er nog noemenswaardige hoeveelheden Ivoriaanse mango’s (40.000 ton), plantains (38.000) en ananas (32.000) de grens over. Mango’s en ananas zijn voor zeker de helft bestemd voor de EU. In 2019 exporteerde Kameroen, in hoeveelheid de tweede, 310.000 ton verse groenten en fruit, waarvan 300.000 ton bananen. Volgens Eurostat importeerde de EU in het afgelopen jaar bijna 160.000 ton bananen uit Kameroen. VOOR KENIA AVOCADO’S BELANGRIJKSTE PRODUCT Kenia exporteerde in 2019 170.000 ton verse groenten en fruit. Avocado was veruit het belangrijkste product met een kleine 65.000 ton. Bonen is het tweede product met een export in 2019 van bijna 20.000 ton. Verder ging het om mango’s (14.000 ton), peen (13.000) en ananas en overige peulgroenten (beide 10.000 ton). De export van peultjes was 5.200 ton groot. In 2020 importeerde de EU bijna 45.000 ton avocado’s en AGF Primeur 3 • 2021

Handel Afrika

Afrika excl. Noord en Zuid: Productie groenten en fruit in 2019 (in 1000 ton) Bron: FAO

Centraal Nigeria Tanzania Malawi Afrika

KameAngola roen

Totaal Fruit Groenten

150.272 33.469 75.455 11.962 74.816 21.507

10.409 6.724 3.686

7.853 5.362 2.491

Dom. Rep Ghana Congo 7.751 7.716 6.630 6.749 1.121 967

495 4.780 1.207 1.215 1 348 325 104 74 80 0 67 205 83 75 303 3 -

1.680 4.037 17 870 360 31 858

543 154 4.856 4.872 805 92 50 396 216 113 193 743 56 155 69 9 170 776 212 6 97 29 0 63 9 0 0 0 55 11 7 54 5 26 524 97

Zoete aardappelen Plantains Bananen Tomaten Mango'sed. Ananas Okra Kool Watermeloenen Sinaasappelen Papaja's Paprika/pepers Mais Pompoenen Uiengroen Gember Avocado's Peen Komkommers Aubergines Sla/witlof Mandarijnen Citroenen/limes Meloenen Knoflook Bonen Knoflook Overige

27.064 4.145 26.705 3.183 18.441 9.313 3.816 6.706 947 5.655 1.671 5.276 1.375 2.891 1.819 2.671 2.200 2.164 1.469 856 1.416 753 1.368 794 1.316 873 248 812 691 808 725 234 436 324 313 247 226 191 189 1 184 30.290 12.936

13.259 11.507 5.794 3.896 7.465 7.611 3.922 579 3.407 628 451 454 271 92 42 535 20 62 0 10 6 7 2.773

5.909 404 434 628 2.083 300 171 4 187 3 67 65 2 368 93 4 22 30 141 15 1 578

49 5 989

Ivoorkust: Export bananen, mango’s en ananas (in tonnen) Bron: Ivoorkust. Stat. TOTAAL BANANEN Frankrijk België Senegal Ver Koninkrijk Mali Mauritanië Italië Niger Spanje Burkina Faso Overige

2015 305.204

2016 363.932

2017 387.137

2018 377.150

2019 411.444

113.557 91.571 14.939 47.918 3.753 6.826 9.543 2.451 4.848 279 9.519

140.745 105.296 14.938 45.402 10.569 7.833 7.762 2.464 16.804 810 11.309

157.836 86.057 21.898 68.177 10.740 7.794 17.553 1.945 10.454 190 4.493

177.872 83.430 27.336 44.858 14.316 8.591 8.496 3.358 7.653 527 713

242.797 65.459 36.178 23.422 14.826 10.125 9.146 4.483 4.412 448 148

TOTAAL MANGO's

27.996

37.360

41.139

40.301

40.234

België Frankrijk Nederland Ghana Ver Koninkrijk Niger Spanje Senegal Overige

10.633 6.080 5.240 1.573 2.136

12.211 9.975 7.173 2.766 2.890

430 30 1.874

1.456

16.294 9.220 3.788 4.198 4.621 120 1.269

889

1.629

13.993 7.121 5.631 4.288 3.350 1.605 781 130 3.402

13.046 8.791 5.962 5.000 3.270 1.435 733 540 1.457

TOTAAL ANANAS

34.844

25.429

31.377

30.469

32.064

Frankrijk België Marokko Nederland Ver Koninkrijk Italië Mali Ghana Overige

13.436 15.010 788 893 1.516 1.222 382 216 1.381

9.698 9.022 850 1.844 1.861 1.063 674 161 256

12.936 10.167 1.989 2.330 1.906 1.286 527

10.671 10.258 2.956 2.150 2.319 1.169 715

236

231

14.434 9.258 2.336 1.979 1.746 711 650 550 400

AGF Primeur 3 • 2021

Oeganda

Kenia Rwanda

Mali

Niger Ethiopië Burundi

Ivoorkust

Madagascar

Rest

7.647 7.634 4.025 4.004 3.622 3.630

4.706 4.412 3.948 2.845 1.997 709 1.861 2.415 3.239

3.855 1.028 2.827

3.599 2.008 1.591

3.352 2.579 773

2.938 16.215 1.315 7.828 1.623 8.388

1.949 894 3.424 33 545 1.716 44 543 868 4 278 372 43 4 829 243 70 140 2 0 0 365 329 6 3 11 26 2 40 1.309 1.189

1.248 821 1.851 106 4 36 41 58

1.756 539 35 109 1 274 436 30 52 67 44 12 104 18 2 0 9 8 153 8 198

1.023 690 1.180 706

52 1.826 372 37 99 41 152 42 18 27 184 19 9 7 39 21 104 5 298

1.113 393 42 299 105 13 19 84 0 0 0 27 11 0 2 0 4 3 1 822

4 2 7 257 7 32 28 8 9 189

312 173 196 160 311 815 209 66 1.313 513 104 78 410 551 79 73 67 43 261 81 193 523 17 16 54 73 0 82 11 80 217 46 49 28 16 15 7 3 35 524 556

1.694 1.236 1.669 1.285 493 609 802 122 118 1.202 314 51 70 329 163 19 0 26 26 8 10 3 40 45 99 0 40 5.743

Import verse groenten en fruit vanuit Afrika excl. Noord en Zuid: (in 1000 dollar) 2016

2017

2018

2019

SAMEN

679.299

899.272

1.235.566

1.222.560

Ver Kon Frankrijk België Nederland Zuid-Afrika Duitsland Ver Arab Em Spanje Senegal Saoedi Arabië Italië Zwitserland Kenia Rusland Oeganda Polen Qatar Ver Staten Oman Egypte Turkije Hong Kong Denemarken Maleisië Singapore Koeweit Israël Tanzania Noorwegen Ierland Overige

171.042 127.959 82.214 82.894 34.352 18.562 43.217 19.044 8.842 15.473 21.896 3.200 7.895 2.795 3.135 893 4.469 4.522 351 1.791 136 1.382 1.375 1.156 1.540 1.419 402 521 938 965 14.919

221.173 156.227 96.386 117.552 54.469 27.505 52.747 24.277 16.184 15.266 28.451 7.667 22.203 5.685 4.868 274 2.351 1.542 1.331 3.220 323 3.979 1.467 2.050 1.728 1.035 1.704 902 1.264 1.226 24.216

260.789 257.675 192.972 169.830 75.477 36.963 41.707 47.221 21.811 19.311 17.093 12.551 12.210 11.994 7.677 4.951 3.329 2.087 3.697 2.290 1.396 2.429 2.183 2.689 2.103 1.553 2.024 871 1.560 1.221 15.902

253.437 237.827 218.997 136.869 71.540 45.290 44.854 43.539 24.733 23.314 18.287 14.628 11.256 8.425 8.130 6.167 5.672 4.419 4.100 3.612 3.162 2.829 2.658 2.566 2.233 2.130 2.126 2.058 1.873 1.818 14.011

Kenia: Export avocado’s en bonen (in tonnen) Bron: Kenya stat. TOTAAL AVOCADO’s

2015 38.858

Nederland Ver Arab Em Frankrijk Spanje Saoedi Arabië Rusland Ver Koninkrijk Turkije Egypte België Oekraïne Maleisië Singapore Oman Qatar Overige

5.119 13.209 8.704 1.100 1.813 400 6.490

TOTAAL BONEN Ver Koninkrijk Frankrijk Nederland België Overige

2016 46.682

2017 51.507

2018 71.879

2019 63.356

81 202 16 172 618

10.282 13.529 8.560 1.157 3.560 1.993 4.645 70 1.037 197 50 201 203 1 136 1.061

10.557 12.041 10.423 1.735 4.874 4.172 2.944 133 1.225 141 2 518 443 256 209 1.834

23.867 12.021 8.910 6.064 4.966 6.732 3.591 1.025 1.418 67 171 589 435 409 349 1.265

16.713 11.464 8.041 6.685 5.056 4.135 3.258 2.149 1.845 537 525 475 443 316 264 1.450

22.330

17.283

16.397

16.840

19.071

8.430 4.778 3.195 1.309 4.618

5.910 4.506 3.916 872 2.079

5.355 4.857 3.139 750 2.296

5.113 4.780 4.386 776 1.785

6.356 4.947 4.198 763 2.807

734 200

Afrika excl. Noord en Zuid: Export verse groenten en fruit (in tonnen) Centraal-Afrika Ivoorkust Kameroen Kenia Ghana Mozambique Senegal Niger Ethiopië Soedan Zimbabwe Mali Tanzania Eswatini Namibië Oeganda Burkina Faso Rwanda Angola Overige

Afrika excl. Noord en Zuid: Export verse groenten en fruit (in 1000 dollar) Totaal Bananen Mango's Avocado’s Verse groenten nes Bonen Druiven Uien Ananas Ov. peulgroenten Plantains Watermeloenen Exoten Sinaasappelen Tomaten Peulen Citroenen/limes Meloenen Dadels Bloemkool/Brocc Prei Gember Overige

2016

2017

2018

2019

1.063.943

1.286.952

1.431.262

1.339.943

218.827 82.356 67.166 328.979 70.877 29.782 63.567 12.696 24.769 2.002 8.327 2.889 9.525 24.296 17.690 6.244 6.692 3.448 1.380 2.745 1.447 78.239

261.187 144.695 85.292 328.857 78.639 38.189 98.544 27.993 18.524 6.376 9.758 10.411 15.192 23.652 26.712 20.031 10.198 3.642 2.040 2.583 1.319 73.118

530.080 169.865 131.665 163.086 73.294 50.436 47.938 32.883 17.838 17.768 7.659 17.544 18.418 38.626 17.966 10.174 11.752 7.056 3.585 2.592 4.179 56.858

511.177 166.964 129.673 94.646 81.919 58.320 44.015 37.583 29.016 21.355 16.952 16.067 15.250 15.060 14.609 12.233 9.840 7.917 6.134 5.501 4.601 41.111

Afrika excl. Noord en Zuid: Export verse groenten en fruit (in 1000 dollar)

2016

2017

2018

2019

1.850.852

2.110.219

2.084.117

2.018.962

453.373 297.404 117.979 10.043 334.549 76.502 88.820 137.705 12.738 77.135 42.316 38.650 44.566 27.716 45.621 7.890 462 37.383

495.475 279.314 130.827 134.234 217.803 104.484 132.735 138.081 69.842 55.393 46.596 42.108 35.367 46.901 96.151 30.929 9.861 148 43.970

485.470 325.367 163.297 138.310 177.886 101.592 125.506 75.623 69.842 70.931 41.473 49.341 54.977 46.901 65.927 41.473 14.363 2.005 33.833

535.590 312.228 168.327 138.310 133.094 106.735 106.065 75.000 70.000 65.710 51.821 50.000 48.896 46.234 37.102 22.409 10.612 9.269 31.560

EU27: Import verse groenten en fruit uit Afrika, excl. Noord en Zuid (in tonnen) Bron: Eurostat EXCL BANANEN EU27 totaal

2016

2017

2018

2019

2020

253.809

269.068

312.541

308.019

306.348

Nederland België Frankrijk Spanje Duitsland Portugal Italië

111.731 53.307 51.125 20.305 7.292 3.402 3.203

105.651 52.450 71.799 23.416 6.259 2.957 3.366

130.648 61.709 63.586 35.294 9.125 4.817 4.715

118.379 62.661 67.809 38.566 9.150 4.798 3.690

125.605 66.409 49.907 44.289 6.681 6.376 4.885

BANANEN EU27 totaal

543.660

517.423

498.380

50.042

529.566

Frankrijk België Italië Portugal Spanje Duitsland

256.284 236.696 22.727 523 16.872 10.511

274.217 222.349 8.696 418 8.497 3.231

283.586 194.266 3.792 680 15.520 79

26.378 22.217 103 372 962 8

269.052 236.760 12.524 6.174 4.936 112

Centraal-Afrika Kenia Kameroen Ivoorkust Ghana Senegal Namibië Mozambique Tanzania Burkina Faso Zimbabwe Ethiopië Niger Eswatini Oeganda Mali Somalië Soedan Rwanda Madagaskar Angola Zambia Nigeria Togo Overige

2016

2017

2018

2019

1.063.943 227.867 66.069 171.893 3.628 69.377 37.047 37.152 18.968 16.868 8.651 282.458 42.244 12.200 14.761 19.169 17.951 1.536 3.157 355 3.382 829 850 8.381

1.286.952 231.186 64.100 193.085 111.620 98.146 45.353 56.636 17.007 17.584 11.884 267.611 70.038 9.749 22.622 13.980 18.186 15.944 3.102 3.865 437 4.474 1.238 1.809 9.105

1.431.262 303.350 296.449 215.216 136.911 102.995 63.444 48.561 17.588 42.576 21.882 69.646 18.007 16.961 15.437 10.704 8.191 11.411 9.581 4.442 1.058 4.675 5.689 2.843 6.488

1.339.943 288.633 288.457 206.593 121.815 104.306 70.214 43.133 41.981 24.535 18.781 17.392 17.381 16.712 15.778 13.598 9.578 8.878 7.350 5.302 5.257 4.846 2.540 2.476 6.883

AGF Primeur 3 • 2021

Handel Afrika

16.000 ton bonen uit Kenia. Ghana exporteerde in 2019 145.000 ton AGF waarvan bijna 100.000 ton bananen en verder ananas (20.000 ton), sinaasappelen en mango’s (beide 10.000 ton).In het afgelopen jaar werd er in de EU ruim 50.000 ton bananen uit Ghana ingevoerd en verder 11.000 ton ananas. Senegal exporteerde in 2019 106.000 ton verse groenten en fruit. De post overige groenten was met 26.000 ton de grootste. Watermeloenen is met 25.000 ton het tweede product. Mango’s (16.000 ton) en bonen (13.000) tellen ook mee. Wat betreft de EU-import zijn meloenen, bonen en watermeloenen de belangrijkste producten die uit Senegal komen.

RUIM 0,8 MILJOEN TON IMPORT IN EU WAARVAN MEER DAN DE HELFT BANANEN In het afgelopen jaar is er in totaal in de EU27 ruim 835.000 ton verse groenten en fruit uit landen van Centraal-Afrika ingevoerd. In 2019 was het iets meer, maar het was zeker meer dan de jaren ervoor. Bananen is veruit het belangrijkste product, met in 2020 een import van 530.000 ton. De afgelopen jaren schommelde de hoeveelheid wel. In 2016 werd er bijna 545.000 ton in de EU ingevoerd. Frankrijk en België waren met resp. 270.000 en 235.000 ton de belangrijkste importlanden van Afrikaanse bananen. Frankrijk importeert vooral bananen uit Ivoorkust en België uit Kameroen.

NA BANANEN VOLGEN AVOCADO’S EN MANGO’S Avocado is het tweede importproduct in de EU. Van de 53.000 ton in 2020 werd 34.000 ton in Nederland ingevoerd. Dit was aanzienlijk meer dan in de jaren ervoor. Het gaat vooral om avocado’s uit Kenia. Van de totale EU-import kwam vorig jaar 44.000 ton uit dat land. Kenia exporteert verder ook nog noemenswaardige hoeveelheden avocado’s naar de Golfstaten 88

AGF Primeur 3 • 2021

EU27: Import verse groenten en fruit uit Afrika, excl. Noord en Zuid (in tonnen) Bron: Eurostat Totaal Fruit idem excl. bananen Groenten

2015 724.398 664.969 187.240 59.470

2016 798.485 739.248 195.588 59.571

2017 787.095 725.177 207.753 62.172

2018 811.862 743.628 245.248 68.305

2019 841.478 771.867 239.444 70.007

2020 836.943 765.051 235.484 72.217

+/- in % -1% -1% -2% 3%

Bananen Avocado's Mango's Sinaasappelen Ananas Bonen Meloenen Tamarinde ed. Watermeloenen Tomaten Peulen Uien Ov verse groenten Grapefruits Gember Exoten Pepers Bloemkool/Brocc Suikermais Zoete aardappelen Aubergines Plantains Papaja’s Prei Pompoenen Blauwe bessen Koolrabi Peulvruchten ov. Bessen overig Citroenen Frambozen Overige

477.729 23.954 42.898 29.145 47.597 25.730 11.140 17.753 7.621 8.665 6.987 4.013 3.829 2.138 2.441 2.379 944 169 1.763 618 1.125 954 1.090 1.275 1.096 1 404 43

543.660 27.185 48.306 31.138 39.685 26.076 11.643 18.452 7.848 9.186 7.046 3.052 3.966 5.552 3.165 2.805 1.272 47 1.537 649 1.047 1.306 963 1.230 345

517.423 29.397 50.184 32.800 44.876 28.244 15.060 16.492 9.904 6.228 6.566 3.146 3.666 3.093 2.086 3.031 1.234 212 3.271 4.146 935 826 1.143 1.343 154 10 517 49 29 78 950

498.380 50.152 56.558 39.097 37.757 30.863 17.834 17.850 13.406 8.585 7.265 2.742 3.751 6.211 2.754 3.585 1.261 544 2.292 3.322 799 966 1.040 1.412 1.045 124 814 88

532.424 44.619 58.293 34.015 39.483 31.255 19.430 17.944 14.378 7.795 7.042 4.455 4.811 3.560 3.635 3.714 1.393 1.960 1.770 1.386 914 1.380 1.205 1.339 963 462 781 63 4 98 171 736

529.566 53.197 50.425 39.082 36.712 33.681 18.574 15.333 11.335 7.451 6.183 5.899 4.902 3.483 3.209 2.861 1.933 1.545 1.526 1.390 1.347 1.301 1.242 1.070 1.017 903 521 308 283 203 146 316

-1% 19% -13% 15% -7% 8% -4% -15% -21% -4% -12% 32% 2% -2% -12% -23% 39% -21% -14% 0% 47% -6% 3% -20% 6% 95% -33% 389% 6799% 106% -15% -57%

439 128 0 49 106 602

145 110 644

82 167 1.116

EU27: Import verse groenten en fruit uit Afrika, excl. Noord en Zuid in 2020 (in tonnen) Bron: Eurostat

EU27

Ivoorkust Kameroen

Kenia

Ghana

Senegal 67.020

Totaal

836.943

356.609

161.346

70.806

69.276

Bananen Avocado's Mango's Sinaasappelen Ananas Bonen Meloenen Tamarinde ed. Watermeloenen Tomaten Erwten/peulen Uien Grapefruits Gember Exoten Pepers Bloemkool/Brocc Suikermais Zoete aardappelen Aubergines Plantains Papaja’s Prei Pompoenen Blauwe bessen Overige

529.566 53.197 50.425 39.082 36.712 33.681 18.574 15.333 11.335 7.451 6.183 5.899 3.483 3.209 2.861 1.933 1.545 1.526 1.390 1.347 1.301 1.242 1.070 1.017 903 6.679

312.959 7 23.015

157.904 21 49

43.558 7

51.348 2 3.030

20.355 0 10 1

1.381 25 1 5

Zimbab- Madagaswe kar 47.650 16.627

3.887 8.918

28 0 0

37.435 2.380 15.731 70

0 2

2.924 79

19 1 0 0 0 2 34 1 2 1

203 760 0 4 0 176 42 23 9 1 4

198

737

0 0 527 1.540 376 1 126 1 5 421 6 12 3.040

11.098 0 1 678 6

14.791 18.475

0 160

490

13.660

2.784

193 2.386

11.299 7.451

3.405

29 1.824 1

0 13 94 1 1.143

1.650

4 22 1 145 946 2 115

42 0

34 1 19

137

964 0 327

99 0 14 0

1 2 796 513

Overige 47.610 7.327 5.721 15.406 1.646 1.498 2.919 87 429 30 282 1 1.833 2.858 263 1.254 2 1.156 1.038 1.079 282 645 39 95 1.720

Export verse groenten en fruit uit diverse landen in Centraal-Afrika (in tonnen)

EU27 import verse groenten en fruit uit Afrika excl. Noord en Zuid in 2020 (in tonnen)

Bron: Diverse KENIA Avocado’s Bonen Mango’s Peen Ananas Ov. peulgr (niet peulen) Uien Peulen Citroenen/limes Ov.versegr(070999) Overige

2015 121.530 38.858 22.330 15.321 5.928 63 3.242 1.726 3.835 112 24.153 5.962

2016 117.979 46.682 17.283 12.740 5.661 112 7.029 1.872 4.962 231 17.557 3.850

2017 130.827 51.507 16.397 14.799 9.934 309 6.110 3.941 3.715 1.593 16.324 6.198

2018 163.297 71.879 16.840 18.972 14.240 524 5.791 3.611 3.497 1.187 22.128 4.628

2019 168.327 63.356 19.071 14.048 12.938 10.459 10.426 8.880 5.173 1.809 17.055 5.112

IVOORKUST Bananen Mango's Plantains Ananas Avocado's Overige

391.882 305.204 27.996 18.749 34.844 147 4.942

453.373 363.932 37.360 20.345 25.429 297 6.010

495.475 387.137 41.139 28.006 31.377 761 7.055

485.470 377.150 40.301 27.035 30.469 2.096 8.419

535.590 411.444 40.234 38.174 32.064 3.551 10.123

Bananen

529.566

5 236.760 269.052

4.936

KAMEROEN Bananen Uien Ananas Plantains Overige

284.026 282.513

279.314 275.688 8 1.888 29 1.701

325.367 309.661 4.731 4.063 3.152 3.760

312.228 297.919 4.392 3.636 2.481 3.800

Ivoorkust

312.959

75.466 223.693

3.741

10.060

Kameroen

157.904

915 2 596

297.404 295.162 3 1.282 18 939

195

1.997

Bonen

33.681

15.309

6.203

9.580

GHANA Bananen Ananas Sinaasappelen Mango's Overige

113.388 64.627 29.927 5.087 3.293 10.454

10.043 3 2.014 6.162 606 1.258

134.234 88.480 25.283 5.602 9.352 5.517

138.310 95.144 20.036 7.195 10.340 5.595

143.109 97.424 19.392 10.123 9.405 6.765

Kenia

15.731

5.426

3.548

6.043

Senegal

14.791

9.728

510

2.691

Ethiopië

1.830

1.737

Rwanda

566

236

324

Burkina Faso

374

127

247

Madagaskar

160

Tanzania

104

100

SENEGAL Ov. verse gr (070999) Watermeloenen Mango's Bonen Tomaten Meloenen Uien Overige ZIMBABWE Sinaasappelen Bananen Avocado's Peulen Grapefruit Overige

65.357 837 12.565 14.685 12.213 10.034 7.126 2.286 5.611 46.614 39.986 1.404 901 2.619 1.704

MALI Zoeteaardappelen Mango's Sinaasappelen Dadels Paprika/pepers Overige

en Rusland. Tanzania en Zimbabwe waren de andere landen die avocado’s naar de EU exporteerden. Na de record mango-import in de EU in 2019 van 58.000 ton werd er in het afgelopen jaar 50.000 ton ingevoerd. Bijna de helft hiervan was afkomstig uit Ivoorkust. Dan volgden Senegal

76.502 12.406 12.028 14.568 11.073 9.817 6.592 3.135 6.883

104.484 25.586 14.865 16.367 14.266 7.650 12.267 3.642 9.841

101.592 22.274 10.880 18.511 14.724 11.749 11.546 4.500 7.408

106.735 26.253 25.366 16.187 12.910 8.332 7.472 6.351 3.864

77.135 70.754 821 1.509 359 2.481 1.211

55.393 45.095 3.051 2.746 1.530 2.393 578

70.931 53.808 4.008 5.183 3.502 2.901 1.529

65.710 46.575 7.258 4.977 2.889 2.348 1.663

42.316 20.955 20.571

46.596 25.532 19.729 84 330 912 9

41.473 24.160 13.402 1.681 565 1.578 87

51.821 29.587 17.377 3.076 1.052 574 155

329 125 336

met 9.000 ton, Mali met 8.500 ton en Burkino Faso met 6.500 ton. België en Nederland waren met beide ca. 10.000 ton de belangrijkste afnemers. De EU-import van sinaasappelen had vorig jaar een omvang van 39.000 ton. Dit betrof vrijwel uitsluitend sinaasappelen uit Zimbabwe, die in Nederland

Bron: Eurostat Ananas

EU27 tot. Nederland

België

Frankrijk

Spanje Portugal Ov. EU27

36.712

3.152

16.026

15.892

Ivoorkust

20.355

2.106

6.891

11.098

Ghana

11.098

645

7.244

3.076

Kenia

2.380

266

1.015

651

Kameroen

1.381

1.144

238

Benin

1.285

133

701

452

173

156

Avocado's

53.197

34.074

2.675

6.718

8.820

Kenia

Oeganda

651

984

259

132 419 0

909

43.558

27.119

1.966

5.557

8.057

859

Tanzania

5.077

2.963

463

1.101

550

Zimbabwe

3.887

3.674

Oeganda

359

Swaziland

261

214 209

Ghana

51.348

Angola

7.173

134.703

22.713

26.558

22.598

6.174

12.640 488

999

6.174

Zimbabwe

456

2.132 714

456

1.407 -

Mango's

50.425

22.825

19.695

2.721

2.258

Ivoorkust

23.015

9.737

10.115

2.173

763

228

Senegal

8.918

5.096

2.467

143

1.036

176

Mali

8.546

5.660

2.566

144

109

BurkinaFaso

6.480

2.096

2.608

315

1.383

Ghana

3.030

236

1.753

155

Meloenen

18.574

564

308

3.390 13.595

Senegal

18.475

564

308

3.389 13.512

2.890

886 3

714 703

Sinaasappelen Zimbabwe Swaziland Belize

39.390

27.593

226

37.435

25.974

226

1.618

308

werden in gevoerd. Aan ananas werd vorig jaar 37.000 ton in de EU ingevoerd. De meeste (20.000 ton) kwamen uit Ivoorkust en daarnaast kwam er ananas uit Ghana. De EU import van bonen uit Centraal-Afrika had vorig jaar een omvang van 34.000 ton. Kenia met 16.000 ton en Sene-

308

3.991

5.393

1.879

3.991

5.393

1.851 -

308

gal met 15.000 ton waren de belangrijkste leveranciers. Nederland was binnen de EU de belangrijkste importeur, gevolgd door Frankrijk.  Jan Kees Boon Fruit and Vegetable Facts www.fruitandvegetablefacts.com fruitvegfacts@gmail.com

AGF Primeur 3 • 2021

Citrus

Grapefruit: Oogsten en export nemen toe Naar verwachting zal de wereldwijde consumptie van grapefruit in het seizoen 2020/21 met een oogst van 6,9 miljoen ton een nieuw record bereiken en ook de export zal het hoogste niveau sinds drie jaar aantikken. Het gaat de grapefruit dus goed. Wereldwijd is China met afstand de grootste teler van grapefruit. In 2019 teelde het land er 4,9 miljoen ton. De verwachting is dat in seizoen 2020/21 een recordoogst van 5 miljoen ton bereikt zal worden. Het vooruitzicht daarbij is dat de consumptie en de export in de pas zullen lopen met de hogere opbrengsten.

e wereldwijde nummer twee is de Verenigde Staten met een oogst van 485.000 ton in 2019. Voor het huidige seizoen wordt een stijging van ongeveer 6% verwacht tot 512.000 ton. De export zal op hetzelfde niveau blijven, maar naar verwachting zullen consumptie en verwerking van de grapefruit stijgen. Het Florida Citrus Committee meldt dat Florida de afgelopen seizoenen een relatief stabiele grapefruitteelt heeft gehad en zich blijft herstellen van zowel orkaan Irma in 2017 als van de citrusziekte citrus greening of HLB. “Dit jaar verwachten we 4,6 miljoen kartons Florida grapefruit te oogsten, waarvan een groot deel wordt geëxporteerd naar landen over de hele wereld.”

GRAPEFRUITTELERS Andere grote spelers zijn Zuid-Afrika, Mexico en Turkije met in 2019 een opbrengst van respectievelijk 387.000, 350.000 en 270.000 ton. Voor Mexico is de prognose dat de oogst met 8% zal stijgen. In Turkije ligt een stijging van 7% in het vooruitzicht. In beide landen spelen gunstige weersomstandigheden een rol, maar ook uitbreiding van het areaal. De EU is wereldwijd de zevende grootste grapefruitteler met 96.000 ton in 2019. Naar verwachting zal de teelt in 2021 ongeveer gelijk blijven. Waarschijnlijk zal toegenomen import van grapefruit zorgen voor meer consumptie.

HLB Toch zijn de teelt en consumptie van grapefruit niet zonder uitdagingen. Eén van de meest in het oog springende is de Bezoek ons op ziekte Huanglongwww.palletcentrale.nl bing (HLB of citrus greening). Dit is een ernstige citrusziekte die momen-

Wij hanteren De Hoogste opkoopprijzen!

AGF Primeur 3 • 2021

teel wereldwijd de citrussector teistert en zowel de gezondheid van de bomen als de ontwikkeling, rijping en kwaliteit van het citrus(sap) aantast. In de VS werd de ziekte in Florida in 2005 voor het eerst ontdekt en de gevolgen zijn nog altijd verstrekkend. Fred Gmitter, veredelaar en geneticus aan het Institute of Food and Agricultural Sciences van de Universiteit van Florida, geeft tegen Citrus Industry News aan dat het telen van grapefruit een enorme strijd is. Hij onderzoekt de mogelijkheden voor grapefruit met resistentie tegen HLB, maar zegt dat het erg moeilijk is om HLB-tolerante grapefruit te ontwikkelen. Gemakkelijker zou het zijn om een gelijkaardig gewas te ontwikkelen dat HLB-tolerant is. Daarom denkt Fred dat de telers in Florida misschien buiten de gebaande paden moeten denken en HLB-tolerant fruit moeten gaan telen dat lijkt op grapefruit. “De vraag is of de markt iets zal accepteren dat niet precies grapefruit is, maar wel erg lijkt op grapefruit,” zei hij. “En ik denk dat er genoeg voorbeelden in de wereld zijn die ‘ja’ zeggen.” AANBOD Ook voor teler Jimmy Johnson van Premier Citrus in Vero Beach, Florida, is HLB de grootste uitdaging. “Boomgaarden die, toen ze gezond waren, 400 kartons per hectare opbrachten, moeten het nu doen met de helft daarvan of minder.” Dit heeft natuurlijk ook invloed op het aanbod, dat in seizoen 2020/21 de vraag niet altijd heeft kunnen bijhouden. “Ik weet niet zeker of het door Covid-19 komt of doordat de vraag naar citrus in het algemeen stijgt, maar we hebben dit jaar zeker een piek in de vraag

smaak stellen de nieuwe rassen niet teleur. “De smaak is als zoete grapefruit, maar dan nog beter. Het is niet zomaar een grapefruit, mensen verkiezen het boven elke andere soort citrus.”

Wereldwijde grapefruitproductie (in mln. Ton) 7,2 7 6,8 6,6 6,4 6,2 6 5,8 5,6 5,4 5,2

Bron: Statista en USDA.gov

ALiza

gezien,” zegt GT Parris van Seald Sweet in Vero Beach, Florida. “HLB, dat voor het verminderde aanbod zorgt, zou ook de reden kunnen zijn waarom de vraag zo aanvoelt, gewoonweg omdat er minder grapefruit is. De oogst in Florida is de laatste jaren gedaald door HLB.”

cijn zich op in het lichaam en is de kans op bijwerkingen groter. Het is de reden dat er onderzoek wordt verricht naar nieuwe rassen die dit probleem omzeilen. “Het is niet schadelijk,” zegt dr. Nir Carmi, onderzoeker bij het Volcani Instituut voor Landbouwkundig Onderzoek in Israël, over de nieuwe grapefruitrassen die hij ontwikkelde. Eén van de activiteiten van het instituut is een focus op citrusveredeling en vruchtboomwetenschappen. Waar van grapefruit bekend is dat er interactie is met medicijnen, hinderen de rassen Aliza en Cookie de werking van medicatie niet. “Wij zijn veel rassen aan het ontwikkelen, maar dit is heel innovatief.” Ook op het gebied van

INNOVATIEF Een andere uitdaging ligt in het feit dat het eten van grapefruit en het nemen van medicijnen vaak niet goed samengaan. Grapefruit blokkeert de werking van een enzym dat een belangrijke rol speelt bij de afbraak van veel geneesmiddelen. Wanneer dit enzym minder goed werkt, hoopt het medi-

STERKE VRAAG Nir legt uit dat grapefruit 200 jaar geleden is ontstaan als een hybride van pomelo en sinaasappel. Voor de nieuwe variëteiten richtte hij zich op pomelo en mandarijn en creëerde een nieuwe hybride uit deze twee vruchten. “Het heeft alle voordelen van grapefruit zonder de beperkingen voor mensen die medicijnen moeten gebruiken en die anders geen grapefruit zouden kunnen eten.” Aliza en Cookie zullen vrij beschikbaar zijn voor de teelt wereldwijd en zullen naar verwachting worden geteeld in Israël, Zuid-Amerika, Zuid-Afrika, Australië en Californië. Nir verwacht dat de nieuwe rassen snel op de markt zullen komen. Hij ziet veel vraag naar het product. “Vanwege het probleem met de medicijnen is er veel vraag naar een dergelijke grapefruit.”

TERUGHOUDEND De interactie tussen grapefruit en medicijnen is een ander terrein waar ook Fred Gmitter zich in Florida mee bezighoudt. Zo is er aandacht voor variëteit UF 914, die ‘medicijnvriendelijker’ zou zijn. Toch ziet de onderzoeker dat telers zich meer zorgen maken over HLB dan over de interactie met medicijnen, waardoor ook de belangstelling voor het ontwikkelen van dit ras is afgenomen. Zo zegt teler G.T. Parris van Seald Sweet in Vero Beach, Florida: “Voor sommige artsen is het soms een overdreven voorzichtige suggestie.” Hij ziet dat ook mond-tot-mondreclame onder de oudere bevolking over het vermijden van grapefruit heeft meegespeeld in de consumptie ervan. “Ouderen zijn van oudsher grapefruiteters. Het merendeel wordt gegeten door oudere mensen. Daarom geven wij als sector veel voorlichting in publicaties over het eten van grapefruit en het onderzoek ernaar." Verder bemerkt Fred terughoudendheid bij de telers in Florida om deze nieuwe variëteit UF 914 vrij te geven. Er is zorg dat dit nieuwe ras een hoge vlucht zou kunnen nemen waardoor de in Florida geteelde rassen minder interessant zouden worden. Internationaal gezien is er wel belangstelling voor het ras, voornamelijk vanuit Spanje en Zuid-Afrika. (MW/AB)  nircarmi@agri.gov.il fgmitter@ufl.edu jimmy@premiercitrus.com gtparris@sealdsweet.com Citrusindustry.net; statitsta.com; apps.fas.usda.gov

AGF Primeur 3 • 2021

Diversen

"Concurrentie verdringt uiteindelijk de inefficiënte Spaanse coöperaties" In de citrus- en fruitsector is de concurrentie tussen particuliere of coöperatieve bedrijven de inefficiënte ondernemingen aan het verdrijven, zo beweert econoom Adrià Girbés.

et positieverlies van de Valenciaanse fruitcoöperaties (vooral citrus) in de rangschikking van de bedrijven met de grootste afzet, ten voordele van particuliere bedrijven, kan worden verklaard door allerhande tekortkomingen en gebrek aan kennis bij de raden van bestuur op het vlak van bedrijfsbeheer, teelt, marketing, enz. In het algemeen gaat het mis bij de bedrijfsstrategieën, waarvan het uittekenen een taak is van de raden van bestuur. In plaats van professionele strategieën uit te dokteren, wordt vaak teruggegrepen naar routineuze praktijken die niet werken in een veranderende en allang veranderde omgeving. Het vermogen om veranderingen te detecteren en zich aan te passen aan de nieuwe realiteit vereist een grote mate aan professionaliteit en nadruk op bijscholing die wel terug te vinden zijn bij succesvolle privébedrijven. Maar er zijn ook andere factoren die het ondoeltreffend functioneren van veel coöperaties in de hand werken. Zo hebben

belangenconflicten altijd nadelige gevolgen voor zowel particuliere bedrijven als organisaties en overheidsdiensten. Het antwoord op dat probleem is de introductie van controlemechanismen om deze belangenconflicten tot een minimum te beperken. Net daar wringt ook de schoen bij veel coöperaties. De leden van een coöperatie zouden slechts een zeer beperkte vertegenwoordiging moeten hebben en de arbeiderscollectieven (oogstmedewerkers, magazijnmedewerkers) worden vertegenwoordigd door de overeenkomstige vakbondscomités. Bovendien zouden de prestaties van het middenkader door een extern bureau moeten worden geëvalueerd.

"Het is van groot belang dat de coöperatieve vennootschappen voor de algemene werking een kijkje nemen bij privébedrijven. We denken daarbij ook aan aspecten zoals de aanwerving, promotie of ontslag van personeel," zegt Adrià Girbés. In de fruitsector veronderstelt de grote omvang van de bedrij-

ven - onder meer - dalende kosten. Dit is overigens een vereiste om concurrerend te blijven. Marktconcentratie impliceert ook dat er meer fusies tussen coöperaties nodig zijn en toont het belang aan van de tweedegraadscoöperaties. De vorming van tweedegraadstelersverenigingen is niet zonder problemen, maar het is wel de te volgen weg.

Wat de teelt betreft, is de productieschaal van de coöperatieve leden overwegend erg laag en zijn veel teeltbedrijven niet in staat om de beschikbare winstgevende technologie-

ën op het vlak van onder meer mechanisatie, transport en digitalisering aan te wenden. In die zin kunnen coöperaties een ideaal instrument vormen om die schaalvergroting waar te maken. Het nieuwe kader geschapen door de huidige pandemie biedt een uitgelezen kans om de gerichtheid op duurzaamheid, digitale transformatie en territoriaal evenwicht, zoals de EU met haar hervormingen voorstaat, waar te maken aan de hand van de noodzakelijke reorganisatie van de citrusteelt.  adriagirbes@gmail.com

Uien als smeergeld? Met een vrachtwagen afgeladen met uien werd de chauffeur ervan bij een politiecontrolepost in het Indiase Senawang van de weg gehaald. Toen hij de vereiste documenten voor vrijstelling van het ingestelde reisverbod door Covid-19 niet kon overleggen, kreeg hij een boete. Die kon worden kwijtgescholden door het betalen van smeergeld. De aangehouden chauffeur had echter geen contanten op zak. Tot zijn verbazing bleek de boete ook af te kopen te zijn met een flinke portie uien. Na het betalen van 10 zakken per agent bij de controlepost kon hij doorrijden. Achteraf deed de man aangifte waarna er een onderzoek werd ingesteld naar de gang van zaken.

AGF Primeur 3 • 2021

Vers in de sector

Vers in de sector – Loes Andriessen, Postuma AGF

“Heel af en toe denk ik: O, hebben we dat óók nog!” ze te maken hebben. In het begin vond ik het best spannend om de telefoon op te nemen, want ik had nog geen idee hoe alles werkte. Maar ik ben gewoon in het diepe gegooid en als ik een vraag had, kon ik bij iedereen terecht, dus het was niet lastig om te leren zwemmen. Eén van de dingen die ik al snel bij Postuma AGF heb geleerd, is dat het niet erg is om fouten te maken, zolang je het maar weer netjes oplost. Gelukkig ken ik het bedrijf, de mensen en de producten inmiddels wel, heel af en toe denk ik: O, hebben we dat óók nog!”

Hoewel ze het in het begin nog best een uitdaging vond om überhaupt de telefoon op te nemen, vindt Loes Andriessen het maken van een praatje met de klanten nu een van de leukste dingen van haar werk bij Postuma AGF, waar ze sinds september 2020 de verkoopafdeling ondersteunt. Ook het werken in een sector die met voeding en gezondheid bezig is, voelt goed. Loes heeft al veel affiniteit met een goed verkocht product in de branche: komkommers. In haar vrije uurtjes werkt ze graag mee in de kas van haar stiefvader die komkommerteler is. Rustgevend vindt ze dat. “Ik vind het groeien van de planten mooi om te zien. Het is best zwaar werk, maar

daar wen je aan. Het is een fijne manier om je hoofd leeg te maken, je werkt vaak alleen en het is er altijd heel rustig.”

Het aannemen van de telefoon kan daarentegen aardig hectisch zijn. Die rinkelt de hele dag door. “Er wordt best veel gebeld, mensen vinden het toch fijn als ze iemand aan de lijn krijgen en dat ze weten met wie

De grootste uitdaging voor Loes is het foutloos aannemen van de bestellingen, maar daarvoor ontwikkelde ze al snel een eigen afkortingensysteem. “Zo kan ik alles snel opschrijven en later uitwerken. Wat soms nog lastig is, is om mensen goed te verstaan. We hebben bijvoorbeeld ook Belgische klanten en die gebruiken vaak heel andere woorden, maar meestal kom ik er wel uit en als ik twijfel dan bel ik gewoon nog een keertje na,” vertelt Loes. Wat haar opvalt is dat ondanks alle hectiek, de mensen erg relaxed met elkaar omgaan. “Iedereen kent elkaar en er is veel onderling contact. De klanten en collega’s zijn altijd aardig en maken graag tijd voor een praatje. Maar ik let natuurlijk wel goed op of het kan, als ze druk zijn merk ik dat snel genoeg.”

Het werk bij Postuma AGF doet Loes in deeltijd, want daarnaast volgt ze een opleiding tot directiesecretaresse. In de weekenden werkt ze ook als kassière bij een supermarkt, haar dagen zijn dus goed gevuld. “Af en toe is het een beetje rennen, maar ik vind het fijn om bezig te zijn, zeker in de coronatijd,” besluit Loes. (ML) 

Het klimaat in uw expeditie in de meest optimale conditie Nieuwe wondbehandelingen uit enzymen van ananasplant met de nieuwe HVLS ventilatie

ediWound, een biotechbedrijf dat gespecialiseerd is in brandwondenbehandelingen, gaat in drie Amerikaanse medische centra een klinische studie starten voor een mogelijk nieuw geneesmiddel voor de behandeling van non-melanomen huidkanker. De stap betekent een verschuiving van

brandwondgerelateerde wonden, waarop Mediwound zich tot nu toe heeft gericht. Het bedrijf ontwikkelt en produceert geneesmiddelen op basis van enzymen die het extraheert uit de stam van de ananasplant. NexoBrid, het belangrijkste geneesmiddel van MediWound, is een gel op basis van anan-

asenzymen voor de behandeling van brandwonden.

Techno Service ‘s-Gravenpolder BV Schoorkenszandweg 17a 4431 NC ‘s-Gravenpolder Tel. +31(0)113 312020 info@tsg.nl / www.tsg.nl

AGF Primeur 3 • 2021

Wegen & Verpakken

info@vanhemensbvba.com 94

AGF Primeur 3 • Wegen & Verpakken • 2021

www.vanhemensbvba.com

Handmatige handelingen verminderen actueler dan ooit

Een klapkrat machinaal oppakken is best een uitdaging. Toch is het RMA Techniek gelukt om hiervoor een speciale palletizer te ontwerpen. Het bedrijf ontwikkelde in samenwerking met Schaap Holland een nieuwe verpakkingslijn, wat het aardappelbedrijf in het geheel meer rendement oplevert.

chaap Holland uit Biddinghuizen levert een breed scala bewerkte en onbewerkte aardappelen voor foodservice, retail en industrie. Het bedrijf is actief in een aantal schakels van de aardappelketen, waaronder het kweken van aardappelrassen, teelt en afzet van consumptierassen en het schillen en snijden van aardappelen voor retail, foodservice en verwerkende industrie.

De gevolgen van de pandemie zijn ook bij Schaap Holland merkbaar. "We kijken ernaar uit om weer op volle kracht te kunnen draaien. De afgelopen periode hebben we onder andere gebruikt om ons productieproces verder te optimaliseren met de komst van een nieuwe verpakkingslijn voor het vullen van kratten,” aldus technisch manager Henk van Raalte.

BETER RENDEMENT VOOR DE GEHELE PRODUCTIELIJN In samenwerking met RMA Techniek heeft Schaap Holland een complete krattenvullijn gerealiseerd, die door het aardappelbedrijf zelf onderhouden en geoptimaliseerd kan worden. De besturing is uitgerust met Simatic PLC’s, de standaard van Schaap Holland. Het is niet de eerste keer dat ze samenwerken met het Zeeuwse bedrijf. Henk vertelt wederom voor RMA te hebben gekozen vanwege de goede ervaringen met een eerder geleverde proceslijn. “Ook toen hebben we de geleverde lijn zelf verder ontwikkeld en uitgebreid op gebied van functionaliteit. Voor de nieuwe lijn geldt hetzelfde: flexibiliteit in automatisering door ons

Volautomatisch verduurzamen › Banderolleren en printen in 1 stap › Meer marketingsucces, minder afval

T +31 (0)348 431520 E info@bandall.com I bandall.com ›

BANDALL Advertentie AGF Primeur.indd 1

15/03/2021 12:35

AGF Primeur 3 • Wegen & Verpakken • 2021

Wegen & Verpakken

Michel Remijn van RMA Techniek beaamt dit. In de afgelopen vijftien jaar heeft de machinebouwer uit ’s Heer Arendskerke allerlei nieuwe oplossingen ontwikkeld. “We zijn al jaren actief in de aardappelsector en de meeste mensen kennen ons van het keuren en bemonsteren van aardappelen. Dat is nog steeds onze belangrijkste tak binnen de AGF-sector. Zo leveren we verschillende cameratechnieken waaronder 2D en 3D. Wel gaan we meer en meer richting handling en complete productielijnen,” laat Michel weten. “Alle technieken hebben we in eigen huis, waaronder engineering, constructie, montage, elektro, programma en service, wat het mogelijk maakt om volledig naar wens van de klant een handlingssysteem te ontwerpen of zelfs een complete productielijn te ontwikkelen. We leveren naar wens het complete pakket met de daarbij behorende service. Overigens denken we graag mee in oplossingen. De wens van Schaap Holland om zelf de automatisering op te pakken is daar een goed voorbeeld van. Het is mooi om het resultaat te zien van hoe je met elkaars kwaliteiten tot een sterk eindproduct komt.” Zakproducten van 2,5 t/m 5 kg worden automatisch in een krat gelegd met een max van 20 kg per krat

zelf in te vullen.” De nieuwe krattenvullijn werkt als volgt: de zakken worden automatisch in een krat gelegd, waarna de volle kratten automatisch naar de kratbelader, de casepacker, worden getransporteerd. De kratten worden per pallet aangevoerd en door een Fanuc Robot ontstapeld. Vervolgens worden de volle kratten geformeerd en met een palletizer gestapeld. “De capaciteit van de lijn is momenteel 25 zakken per minuut en zodra de verpakkingslijn later dit jaar is aangepast, gaat dit omhoog naar 35 à 45 verpakkingen per minuut. Momenteel zijn we nog druk met het inregelwerk en de optimalisatie van de lijn, waarna we efficiënter en constanter kunnen werken met de inpaklijn. En dat resulteert in een

beter rendement voor de gehele productielijn.”

OPLOSSINGEN VOOR DE LANGE TERMIJN Henk is tot dusver tevreden met het resultaat en te spreken over de samenwerking met RMA. Het bedrijf is volgens hem innovatief en denkt mee in mogelijke oplossingen. “We herkennen onszelf hierin: vernieuwend en snel kunnen schakelen in processen. Dat is ook de reden dat bij Schaap Holland de gehele procesautomatisering in huis wordt uitgevoerd, van ontwerp tot en met realisatie. Innovatie betekent natuurlijk ook uitdagingen in de automatisering. Niet alles werkt meteen voor de volle honderd procent en dat vraagt de nodige aandacht en inspanning. We verwachten echter wel dat als de gehele lijn gereed is, alle mogelijke kinderziektes zijn verholpen. Samenwerking en innovatie heeft Kleiweg 3, Emmeloord misschien wel een langere aanloop naar info@bigbagstore.nl Bigbagstore.nl volledige beschikTelefoon 0527-61 44 44 Kleiweg 3 baarheid, maar er 8305 AR Emmeloord worden wel lange termijnoplossingen info@bigbagstore.nl gemaakt die stabiel Telefoon: 0527 – 61 44 44 en betrouwbaar zijn.”

AGF Primeur 3 • Wegen & Verpakken • 2021

MINDER HANDWERK GRAAG Michel laat weten dat er mede dankzij de coronacrisis veel vraag is naar handling producten. “Met name bij producties voor de consumptiemarkt komen veel handelingen kijken. We merken dat bedrijven nu zeker op zoek zijn naar oplossingen waarmee minder handwerk gemoeid is en het productieproces versneld wordt. Denk aan de casepacker om de verpakkingen, die uit de verpakkingsmachine komen, machinaal in kratten te leggen en ook de palettiseerder voor het opstapelen van kratten en de wikkelaar om een pallet met kratten te wikkelen in plastic lopen goed. Dit geldt overigens voor alle sectoren actief in de consumptiemarkt.”

Het bedrijf is actief in meer branches. Vaak blijken bepaalde technieken prima bruikbaar voor andere producten. Zo worden cameratechnieken, die in eerste instantie werden ontwikkeld voor aardappelen, inmiddels ook gebruikt voor het keuren en bemonsteren van sjalotten, kersen, paprika’s en zelfs schelpdieren. “We zien wat er speelt in verschillende sectoren en spelen daar snel op in. Dit geldt eveneens voor de handling oplossingen. Hier willen wij de komende jaren nog veel meer van gaan laten zien.” (CH)  h.v.raalte@schaapholland.com info@rma-techniek.nl

Sampling: French fries cutters, Underwater weighers, Peelers, Washers, Length measurements, Square size sorters, Salt baths, Selection tables and Registration Systems. Handling: Casepackers, Crate wrappers, Robot crates handling, Palletizers, Wrappers, Topsheet Dispensers and Tilters

PLASTICBESPAREND VERPAKKEN OP:

GEBRUIKTE, ORIGINEEL GEREVISEERDE MACHINES

www.gebruiktemultivac.nl

SPLINTERNIEUWE MACHINES

www.multivac.nl

AGF Primeur 3 • Wegen & Verpakken • 2021

GTIN (01) BATCH/LOT (10) EXPIRY (17) NET_WEIGHT (3102) PRODUCT_URL (8200)

Wegen & Verpakken

GTIN (01) BATCH/LOT (10) EXPIRY (17) NET_WEIGHT (3102) PRODUCT_URL (8200)

2D barcodes hebben de toekomst De barcode die in de supermarkt gescand wordt, is een welbekend fenomeen. Deze code, die veelal alleen een artikelnummer vermeldt, biedt echter beperkt ruimte om informatie weer te geven, terwijl het delen van informatie juist steeds belangrijker wordt. Dit constateert Judith de Witte van Type 2 Solutions, een bedrijf dat actief is op het gebied van labelen datamanagement. “Hoe meer informatie je op de verpakking beschikbaar kunt stellen, hoe bruikbaarder de barcode is voor iedereen.”

e twee dimensionale code, zoals de data matrixcode - de QR code is een ander voorbeeld - biedt wél de mogelijkheid om op een compacte manier veel informatie te geven. Judith legt uit dat in de gezondheidszorg en bij drogisterijen het gebruik van deze blokjescodes al gemeengoed is en implementatie in andere sectoren drijft.

VOORDELEN Judith geeft aan dat het digitaliseren van informatie voordelen biedt op het gebied van tracering, voedselveiligheid, voorraadbeheer en voedselverspilling. Type 2 Solutions, leverancier van software om 2D codes te genereren, verwacht dat voor ver-

sproducten data over netto gewicht, prijs, artikelnummer, houdbaarheid en een lotcode een plaats gaan krijgen in de blokjescode. Specifiek voor AGF zijn ook het land van herkomst, productiedatum en –tijd en teler van belang. Als er meer informatie in het retailsysteem bekend is, maakt dat het bijvoorbeeld mogelijk om een dag voordat de houdbaarheid verstrijkt, automatisch de prijs aan te passen. Of de informatie over allergenen kan op basis van de productcode automatisch worden gekoppeld aan de webshop van de supermarkt, zodat de consument over actuele informatie beschikt. Een ander voorbeeld dat Judith noemt, is de recall. “In geval van een terugroepactie

is in op basis van de lotcode onmiddellijk duidelijk over hoeveel producten het gaat en waar die zich precies bevinden.”

OMSCHAKELING GS1 beheert de standaard van de barcodes. De organisatie is in gesprek met vertegenwoordigers van de retailsector over omschakeling naar het gebruik van de twee dimensionale codes. GS1 en haar implementatiepartners, waar Type 2 Solutions er één van is, streven naar de implementatie van de blokjescode voor versproducten zoals AGF. Dat dit nu nog maar mondjesmaat gebeurt, heeft te maken met de investeringen die nodig zijn om de codes te kunnen scannen; niet alle kassa’s zijn geschikt voor het lezen van 2D barcodes. Judith geeft aan dat een aantal Belgische retailers al gestart is met het toepassen van de blokjescode. Daarnaast ziet zij dat op pallets en omdozen de blokjescodes al wel worden toegepast. (MW)  judith.de.witte@t2s.nl

Europe Pallet b.v. Koekoeksedijk 10B 4761 PJ Zevenbergen T. +31 (0)168 323 040 M. +31 (0)623 318 754 E. info@europepallet.nl I. www.europepallet.nl

inkoop & verkoop van pallets • productie • reparatie 98

AGF Primeur 3 • Wegen & Verpakken • 2021

MINDER PLASTIC

DUURZAME INNOVATIES

100% PAPIER

www.sormabenelux.com De specialist in complete verpakkingslijnen, verpakkingen en automatisering voor de AGF-sector

• Uw adres voor opzetdozen voor al uw AGF producten • Altijd bij u in de buurt • Ook voor bloemen- en plantendozen

Amersgat 7, 3151 ZJ Hoek van Holland T. +31 (0)174 52 64 50 F. +31 (0)174 52 64 51 E. hans.keijzer@dssmith.com E. danny.vos@dssmith.com I. www.dssmith-packaging.nl

AGF Primeur 3 • Wegen & Verpakken • 2021

Wegen & Verpakken

Veel vraag naar ecologische verpakkingen voor AGF Voor het snel groeiende familiebedrijf Van De Velde Packaging, dat zich richt op verpakkingen in zowel massief als vlak karton en verpakkingsmachines, is het de meest gehoorde vraag: "Hoe verpakken wij onze producten in een ecologische verpakking?" geeft sales en marketing directeur Jeannot Vereecken aan.

at wij onze klanten bieden zijn vooral oplossingen op basis van ecologische materialen in combinatie met automatisering. Die combinatie is belangrijk om het verschil te maken in efficiëntie voor de klant." Hoewel Van De Velde Packaging zich ook richt op nichemarkten, zijn een groot deel en steeds meer van de verpakkingsoplossingen bestemd voor de AGF-sector.

ZICHTBAARHEID EN EFFICIËNTIE Zo werden onlangs voor het verpakken van fruit in samenwerking met de afnemers twee nieuwe typen verpakkingen ontwikkeld. Deze innovaties richten zich op een van de uitdagingen die het gebruik van kar-

�OUR PARTNER IN SMART PACKAGING/ Voor herbruikbare plastic bakken en pallets ] Smart-Flow Gamma-Wopla � � SMART INDUSTRIAL PACKAGING SOLUTIONS

100

AGF Primeur 3 • Wegen & Verpakken • 2021

Van De Velde Packaging produceert onder andere bakjes die zonder verlijming zijn opgezet

ton voor het verpakken van AGF met zich meebrengt: het gebrek aan zichtbaarheid van het product. "Het product moet liefst gezien worden. Een kartonnen doosje is mooi dicht, maar je ziet het product niet. Wij hebben daar een oplossing voor gevonden, door op het karton een folie te sealen waardoor het product zichtbaar is." Deze verpakking is geschikt voor zowel hard als zacht fruit en bovendien kan het ook gebruikt worden voor andere toepassingen. Ook bij het tweede type verpakking is het fruit aan de boven- en zijkant nog zichtbaar, maar verpakt in een bakje dat zonder verlijming is opgezet. "Dat is belangrijk, want lijm is ook een vervuilende factor." Voor de verpakkingsproducent, die actief is in Europa, is dit een belangrijk aspect. KETEN Niet alleen de verpakking op zich, maar ook het gebruik ervan in de hele keten is belangrijk voor het maken van een goede keuze. "Gaat het naar de retail, gaat het in containers of wordt het lokaal vervoerd?

Flexibel verpakken Dat zijn aspecten die we bekijken om de perfecte verpakkingsoplossing te vinden. Die kennis hebben wij in huis en die willen we graag delen met onze klanten. Op basis daarvan kan de klant een gerichte afweging maken. Kartonnen verpakkingen worden op maat van de klant gemaakt en het is geen commodity." Daar staat tegenover dat een kartonnen verpakking een ecologisch imago geeft aan het product. Deze verpakking kan ook bedrukt

worden, wat ruimte biedt voor communicatie en marketing. “De total cost of ownership is hierin het belangrijkste, samen met de brand awareness van het merk/product. Dat is ook de reden waarom wij klanten in hun keten willen volgen, al is het aan de andere kant van de wereld.” (MW) 

Weeg en verpak eenvoudig in zakken, dozen of kratten tot 50 kg. Van jute en karton tot polypropyleen. Met opdruk, label en plantenpaspoort. Decennia onderhoudsarm en betrouwbaar.

j.vereecken@vandeveldepackaging.com

De groente- en fruitkist

Groots in volume en kwaliteit! Afmetingen: • 1200 x 1000 mm • 1200 x 1100 mm • 1200 x 1200 mm • 11 20 x 1120 mm

Met voeten en/of latten

Weger + Krattenvuller + Baxmatic®

Eqraft ontwerpt, bouwt en onderhoudt slimme agri fabrieken. Met onze expertise, machines en software helpen wij u om een efficiënte en betrouwbare onderneming te ontwikkelen.

Exclusief distributeur Benelux van

www.boxpall.nl • Tel. 0570 601 840 • info@boxpall.nl

eqraft.nl

AGF Primeur 3 • Wegen & Verpakken • 2021

101

Wegen & Verpakken

Vraag naar verpakkingen van monomateriaal flink gestegen De manier van verpakken is in de afgelopen jaren enorm veranderd. Ook in het afgelopen jaar is er veel veranderd, merkt Sofie Vandereycken van verpakkingsspecialist Presa op. “Het coronavirus heeft enorm veel invloed gehad op de hele samenleving, maar ook de manier van verpakken is door de pandemie sterk beïnvloed. Voor de crisis was de trend zo weinig mogelijk verpakken, inmiddels wil de consument weer een ‘veilig’ verpakt product. Veel AGF-producten worden terug in folie verpakt, omwille van hygiënische redenen. Hoewel het gebruik van folie voor de crisis nog een discussiepunt was, is inmiddels de vraag flink toegenomen.”

“E

en andere trend die we zien is de sterke vraag naar mono-verpakkingen. Dit zijn verpakkingen die uit slechts één materiaal bestaan, waardoor deze materialen makkelijk recycleerbaar zijn, dus duurzaam,” legt Sofie uit. Een machine die op deze trend inspeelt is de Leaf verticale flowpackmachine. “Deze machine is recent aan ons assortiment toegevoegd en is speciaal ontwikkeld om papieren zakken te produceren uit 100% recycleerbaar en composteerbaar monomateriaal. De Leaf-machine werkt met papiermaterialen die zijn gecoat met een minimale sealcoating op het sealvlak. Er kan ook gaas van papier verwerkt worden dat in-line kan worden ingebracht en geseald achter een venster in de zak. Op deze manier is het product zicht102

AGF Primeur 3 • Wegen & Verpakken • 2021

baar, maar biedt de verpakking de nodige bescherming aan het product.”

De Leaf-flowpackmachine is opgebouwd uit roestvrij staal en andere recycleerbare materialen, zoals plastic uit de oceaan. “Op deze manier wordt er ook bijgedragen aan de vermindering van de plastic afvalberg. Een duurzame optie die ook bijdraagt aan het opvallende uiterlijk van de machine,” zegt Sofie. “Met zijn grote assortiment aan verpakkingsformaten (190 mm tot 400 mm zakbreedte) en een capaciteit tot 25 zakken per minuut, is Leaf de perfecte machine voor alle papiertoepassingen. In de standaardmodus produceert hij zowel kussenals stazakken.”

De Leaf-flowpackmachine

“De modulaire bouw garandeert dat elke module binnen enkele minuten kan worden verwisseld. Dit zorgt voor een vermindering van de stilstand en de kosten tijdens onderhoudswerkzaamheden. De opties en onderdelen van de Leaf kunnen eenvoudig en snel terug worden gemonteerd. Tevens zorgt de open constructie voor een optimale toegankelijkheid en maakt de Leaf- verticale flowpackmachine zeer eenvoudig te reinigen en te onderhouden, waardoor het voor de mensen op de werkvloer prettig is om met deze verpakkingsmachine te werken,” besluit Sofie. (SR)  marketing@presa.com

Efficiënter en duurzamer door een goede band.

ats-tanner.com

Sinds 1910 produceren wij met passie verpakkingen die bij uw producten passen. Duurzaamheid en innovatie zijn onze prioriteiten. Rue du couvent, 44 - 7350 Thulin (België) // +32 65 767 700 Afdeling verkoop +32 65 767 710 // info@semoulinpackaging.com

www.semoulinpackaging.com

Bezoek ons op EMPACK 2022 van 05.04.2022 t/m 07.04.2022 in Evenementenhal Gorinchem

Maasmond produceert al meer dan 50 jaar de meest uiteenlopende labels en folie voor de verpakkingsindustrie. Labels en folie voor de agrarische sector

Papierindustrie Maasmond b.v. De Pinnepot 12, 3233 LP Oostvoorne T 0181-482333 E info@maasmond.com

Uw producten kunnen in hoogwaardige flexodruk geleverd worden met korte en flexibele levertijden

AGF Primeur 3 • Wegen & Verpakken • 2021

103

Wegen & Verpakken

Nieuwe speler maakt duurzame punnets en trays van houtpulp

De punnets en trays zijn gemaakt van houtpulp en afval uit de golfkartonindustrie

Met duurzame, recyclebare verpakkingen is Pulp2Pack een nieuwe speler op de markt. Het zusterbedrijf van Plastics2Pack in Uden gaat verpakkingen maken van houtpulp in combinatie met afval uit de golfkartonindustrie.

n Uden worden binnenkort de thermoformers geïnstalleerd en na de testfase zal Pulp2Pack medio 2021 starten met de productie van duurzame en recyclebare punnets en trays. De eerste samples zullen vanaf mei beschikbaar zijn. Pulp2Pack is recent opgericht door Heimen van Diest en Maarten Kimman en is onderdeel van de Sylvaphane groep. Door deze samenwerking worden jarenlange ervaring en kennis in de verpakkingsindustrie en in de pulpindustrie gebundeld.

Door Pulp2Pack wordt er inmiddels al op grote schaal producten uit de duurzame verpakkingsindustrie op voorraad genomen en verhandeld. Een bedrijfsonderdeel dat ook verder zal worden uitgebreid naast de eigen productie. Maarten Kimman: “Een jaar of drie geleden kwam bij Plastics2Pack, dat verpakkingen levert voor de AGF-sec-

tor, de vraag of er in Nederland duurzame verpakkingen gemaakt konden worden die volledig recyclebaar zijn. Na een grondig technisch onderzoek naar de verschillende grondstoffen en beschikbare technieken kwamen wij uit op het meest geschikte productieproces, de zogenaamde Vacuum Assisted Thermoforming Technology.”

TOPSEALEN “De grondstof voor de verpakkingen bestaat voor 60% uit afval van de golfkartonindustrie en voor 40% uit cellulose dat afkomstig is van FSC-gecertificeerd hout. Via het thermoforming proces maken wij er punnets en trays van. Deze kunnen de verpakkers van fruit topsealen of flowpacken.” De mogelijkheid van topsealen was een belangrijke wens van de distributieketen waaraan Pulp2Pack zal leveren. In de markt komt de grootste belangstelling vanuit het

segment ‘zachtfruit’. Een breed assortiment punnets en trays zal voor dit segment worden geproduceerd. Daarnaast komen er ook grotere formaten in productie voor bijvoorbeeld appelen, peren, tomaten en asperges. De verpakkingen zijn resistent tegen vocht en weerstaan lange opslag in koelcellen.

DUURZAAM “Er is duidelijk een omslag gaande naar duurzame verpakkingen. Je ziet het ook in de tuinbouw, waar ze trays en potten aan het vervangen zijn door duurzame varianten.” Los van de plastic seal kunnen alle punnets en trays bij het oud papier worden weggegooid en gerecycled worden. “We raden het natuurlijk niet aan om de bakjes in de natuur te laten slingeren, maar omdat ze biologisch afbreekbaar zijn, is dat niet schadelijk voor de natuur.” (JH)  m.kimman@pulp2pack.eu mark@plastics2pack.eu

Uw gedegen partner voor objectdesign, individuele planning, organisatie, afwikkeling, levering en montage - Uw toeleverancier voor het complete pakket!

104

AGF Primeur 3 • Wegen & Verpakken • 2021

Topseal en / of deksel Helder

Ons assortiment: • RPET cups rond 115mm; 250ml. - 350ml. - 500ml. - 700ml. • RPET emmer rond 118mm; 565ml. - 870ml. • RPET trays rechthoekig; 250ml, -350ml. - 500ml.

Poorthuis Packaging B.V., De Watergang 29, 7671 SV Vriezenveen, telefoon: +31(0) 546 565 014, e-mail: sales@speciaaldruk.nl, www.poorthuispackaging.nl

Wegen & Verpakken

Dozensluiter Betti

Wahid Payanda, Sarco Packaging:

“Uitbreiding in opzet- en kartonneermachines past bij totale ontzorging van onze klanten” Met het aantrekken van Wahid Payanda heeft Sarco Packaging niet alleen een nieuwe collega, maar boort het ook een heel nieuwe doelgroep aan. Het bedrijf breidt namelijk uit met kartonneermachines, trayen dozenopzetmachines, stapelaars en sluiters van o.a. de merken Teco en Betti. “Een echte uitbreiding op het gebied van zowel primair als secundair verpakken,” aldus Wahid.

e werktuigbouwkundige heeft jarenlang ervaring in de wereld van karton, verpakkingsmachines en procesautomatisatie en was beschikbaar voor een nieuwe uitdaging. Service-partner Actitec, dat al jaren onderhoud doet voor de merken Teco en Betti seinde Sarco Packaging in dat Wahid beschikbaar was en dit paste prima in de visie van Sarco om klanten verder te bedienen en te ontzorgen. De trayopzetmachines kennen hun oorsprong in de AGF-industrie. Waar in landen als Spanje en Italië de machines van Teco een goede bekendheid genieten, moeten ze in de Benelux nog voet aan de grond krijgen. Toch ziet Wahid veel kansen om de Teco-opzetmachines op de markt te intro106

AGF Primeur 3 • Wegen & Verpakken • 2021

duceren. “Teco is misschien geen Mercedes, maar zeker wel een Audi onder de opzetmachines. En er zitten ook veel voordelen aan de machine, zo is het omstellen met een Teco-machine een stuk makkelijker en is de aanschafprijs een stuk voordeliger.” “Maar mensen moeten er even aan wennen dat er ook andere merken op de markt zijn. Om dat te supporten gaan we hier op locatie bij Sarco een complete Teco-opzetmachine met stapelaar neerzetten, zodat klanten er feeling mee kunnen krijgen, aan kunnen sleutelen en zo een beeld krijgen van de machine,” vertelt Wahid. “De toepassingen zijn breed, zo zijn de machines ook erg geschikt om bijvoorbeeld FEFCO-dozen op te zetten.”

Waar de Teco-machines echt inzetten op het opzetten van trays, eventueel voorzien van een deksel, zijn de Betti-machines een oplossing voor bedrijven die hun verpakte product in een doos willen verpakken. Onder meer in de mixindustrie is het merk veelgebruikt voor het verpakken van bijvoorbeeld nootjes. Sarco Packaging is dealer in de Benelux van beide merken.

“De visie van Sarco om klanten te bedienen en te ontzorgen is hiermee verder uitgebreid.

Jaap van der Sar begon dertien jaar geleden met Sarco als een kleine speler, maar inmiddels zijn we een ‘totale system integrator’ in de verpakkingswereld. We denken niet alleen in componenten, maar in complete processen en systemen. Natuurlijk kunnen we een klant helpen als hij op zoek is naar een nieuwe opzetmachine of stapelaar, maar onze kracht is dat wij van A tot Z kunnen meedenken in het proces.” (IH)  w.payanda@sarcopackaging.com

Visit us at the Bezoek onze Fruit Logistica website voor meer Hall informatie. 5.2/C-02 www.nnz.nl

“De beste verpakkingsoplossingen voor AGF” NNZ biedt een ruim assortiment verpakkingsoplossingen, afgestemd op de huidige en toekomstige behoeften van de retailer, teler en verpakker.

NNZ Group Aarhusweg 1 9723 JJ Groningen the Netherlands

+31 50 5207800 info@nnz.nl www.nnz.nl

Met trots dealer van

} } } }

Totaaloplossing voor wegen en verpakken Hoge capaciteit Grote nauwkeurigheid Meer dan 25 jaar ervaring

www.sarcopackaging.com

www.manter.com

AGF Primeur 3 • Wegen & Verpakken • 2021

107

- Advertorial -

Alternatieve AGF verpakkingen Sorma Group De Sorma Group, in de Benelux vertegenwoordigd door Sorma Benelux uit ’s-Gravenzande, biedt sinds kort een aantal alternatieve verpakkingen aan voor de meeste AGF producten. Naast haar traditionele PE of PP verpakkingen biedt Sorma nu ook verpakkingen aan van papier. ‘Als we kĳken naar de meest duurzame manier van AGF verpakken, dan biedt plastic toch de beste opties als we kĳken naar de werkelĳke footprint van de verpakking’, aldus Romke van Velden van Sorma Benelux. ‘Dan zal de plastic verpakking wel moeten bestaan uit mono materiaal om zodoende deze te kunnen recyclen’. Sorma merkt de laatste jaren een toename van vraag naar net verpakkingen. Een traditionele verpakking welke een

natuurlĳke uitstraling heeft voor veel verse AGF producten en het verpakkingsgewicht per oppervlakte product is erg laag. Sorma produceert al jaren verpakkingsmachines om AGF producten horizontaal (in schaal) of verticaal in net te verpakken. Van de traditionele clipper verpakking (optie cellulose net) tot aan net verpakkingen zonder metalen clip. Wil de klant een mono materiaal verpakking zonder metalen clip, eventueel met papier uitstraling, of een zo goedkoop mogelĳke verpakking met het laagste gewicht aan verpakkingsmateriaal? Sorma kan al deze opties bieden. Sinds kort biedt Sorma dus ook verpakkingen aan van papier. De Sorma SBU-134 verpakkingsmachine kan worden gebruikt om verticaal in papier (met cellulose venster) te verpakken. Een verpakking met een ‘Peelable’ laagje papier met een dun laagje folie, maar ook de 100% papier verpakkingen. Sorma produceert zelf dit type verpakkingsmachine en het papier. We zĳn verheugd deze papier oplossing aan onze klanten te kunnen aanbieden om het pakket completer te maken. Kiest de klant voor een zo laag mogelĳke footprint verpakking, een zo goedkoop mogelĳke manier van produceren of voor de natuurlĳke uitstraling welke de consument wenst? Sorma biedt de oplossing van dit vraagstuk. www.sormabenelux.com

YOUR BOX FORMING PARTNER

Boix biedt een breed assortiment aan trayen schalenopzetmachines. Bekijk onze website voor meer informatie of scan de QR code! www.boixeurope.com | sales@boixeurope.com

108

AGF Primeur 3 • Wegen & Verpakken • 2021

Volgende maand in Primeur :

Kasgroenten Reserveer nu uw advertentie: Andries Gunter

T. +31 (0)166 69 82 32

andries@agfprimeur.nl

Gedetailleerde productscan

Smart testapparaat voor optische sortering bij AGF:

“Scanspector geeft reële indruk van sorteerprestatie” Vragen over de prestatie van optische sorteerlijnen konden voor de Corona-uitbraak gemakkelijk worden opgehelderd. Machinedemonstraties en -presentaties door leveranciers waren immers aan de orde van de dag. Het Oost-Duitse Select heeft nu een meetinstrument ontwikkeld om de sorteerprestatie bij afzonderlijke AGF-producten te testen.

n de goede oude tijd kon men de sorteermachine van dichtbij aanschouwen. Deze eerste indruk wordt nu in tijden van reis- en contactbeperkingen weggenomen. Bij versproducten is er nog een ander nadeel van toepassing: Als geïnteresseerden een lange weg naar de leverancier moeten afleggen, gaat dit immers ten koste van het testproduct. “Verse AGF-producten boeten tijdens het transport aan kwaliteit in en verkleuren, drogen uit of – erger nog – bederven. Door dit kwaliteitsverlies krijg je als potentiële koper eigenlijk geen reële indruk van

de sorteerlijn meer,” licht Heiko Naumann van Select toe.

Het Oost-Duitse bedrijf pakt de analyse door middel van de Scanspector compleet anders aan. De Scanspector is een klein scanapparaat en per rolwagen gemakkelijk te verplaatsen. Hierdoor kan het testinstrument exact naar de plaats worden gebracht, waar de sorteerlijn uiteindelijk geïmplementeerd moet worden. Op deze manier simuleert men de uiteindelijke sorteerlocatie en kunnen afzonderlijke testproducten

eenvoudig uit de dagelijkse productstroom worden genomen en op de Scanspector worden gelegd. “Zo krijgen we een reële scan met onvervalst resultaat. Elke scan wordt direct opgeslagen en na afloop van de test direct digitaal naar ons gestuurd,” aldus Heiko.

OPTIMALISATIE EN INNOVATIE Tijdens de afzonderlijke scans krijgt de tester al een goede indruk of de algoritmen van de Select-sorteerlijnen ook daadwerkelijk toepasbaar zijn op zijn producten. Zijn er geen passende algoritmen beschikbaar, dan zoekt Select op basis van de opgeslagen data naar nieuwe algoritmen. “Dit is met name het geval bij ‘nieuwe’ producten die we nog niet eerder met de Scanspector hebben getest. Voor dit automatische proces heeft de tester enkel een standaard CEE-16 aansluiting en een internetverbinding nodig.” AGF Primeur 3 • Wegen & Verpakken • 2021

109

Wegen & Verpakken

meetinstrument. “Zonder enige tijddruk kan men willekeurige producten uit de dagelijkse praktijk laten scannen. De Scanspector analyseert het product met behulp van een 360°-camera en presenteer op een Full HD-paneel een actueel beeld vanuit alle perspectieven. Vooralsnog kunnen we vaststellen dat hierdoor niet alleen de geplande scans worden gemaakt, maar dat er zich ook nieuwe ideeën ontvouwen, welke producten men nog meer optisch zou kunnen sorteren.”

Product vanuit alle camerastandpunten bezien

Voor de bediening van de Scanspector heeft men geen gediplomeerde monteur van Select nodig. Men kan de test zelf ter plekke uitvoeren, waardoor de actuele reisbeperkingen geen enkel probleem vormen. “De potentiële afnemer heeft niet te maken met bureaucratie, wachttijden en er ontstaat geen infectiegevaar voor medewerkers. Misschien nog wel belangrijker is echter dat bedrijven ook in deze tijden de kans

Top in prestatie ﬂexibiliteit kwaliteit en service

110

AGF Primeur 3 • Wegen & Verpakken • 2021

krijgen hun marktpositie door middel van innovatie en optimalisatie te verbeteren,” stelt Heiko.

POSITIEVE FEEDBACK Select is ervan overtuigd dat de Scanspector een voorname rol kan spelen in de weldoordachte keuze voor een sorteerlijn. De eerste testen zijn in elk geval veelbelovend en men is overwegend positief over het

“Door de inzet van de Scanspector is de potentiële koper niet direct aan één bepaalde sorteermachine gebonden. De Scanspector is immers met dezelfde optische inspectie-eenheden uitgerust als al onze sorteermachines. Dat betekent, dat om het even welke kleurnuances of details ook, deze door elk type sorteerlijn die wij aanbieden, wordt herkend. Natuurlijk lopen we het risico dat men uiteindelijk voor een andere aanbieder kiest, dit gebeurt echter heel sporadisch,” zegt Heiko tenslotte. (HH)  hn@agroselector.de

- advertorial -

LRE Weegtechniek introduceert een nieuwe, slimme weegoplossing

“Met de DTS-V combinatieweger realiseren we een directe besparing op arbeid en give-away” Wisselend personeel, taalbarrières, geen inzicht in data, een lage verpakkingssnelheid en een onopgemerkt hoog percentage giveaway zijn zaken die LRE Weegtechniek vaak in de praktijk terugziet. Met de introductie van de DTS-V combinatieweger speelt LRE hier op in door het afweegproces te vereenvoudigen en het percentage give-away te minimaliseren. De besparing Met het toevoegen van de DTS-V combinatieweger aan het huidige assortiment slimme weegoplossingen, hoopt LRE steeds meer klanten te overtuigen, dat door middel van slim wegen en registeren een besparing kan worden gerealiseerd.

De operator pakt vervolgens het product bij de weegschalen, waarvan de groene lampen branden, en legt deze op de afvoerband. De rode lampen aan de achterzijde informeren de operator welke weegschaal leeg is en opnieuw gevuld dient te worden met los product. Het proces start automatisch opnieuw wanneer het gewicht goed is en de volgende verpakking wordt aangevoerd.

Ten op zichten van traditioneel wegen, zorgt de slimme combinatieweger voor een besparing op arbeid door een hogere afweegsnelheid en een besparing op gewicht door het maken van de meest optimale verpakkingsgewichten. De optimalisatie van het afweegproces zorgt ervoor dat bij veel klanten de investering binnen zéér korte periode wordt terugverdiend.

Essentiële data inzichtelijk met slimme software Met de slimme software van LRE wordt essentiële data zoals: aantal verpakkingen, verpakkingssnelheid en give-away inzichtelijk. Per periode kunt u een rapportage opvragen per: batch, product, medewerker of productielijn. De software is optioneel uit te breiden met een E-teken pakket, waarbij het is toegestaan om binnen bandbreedtes af te wegen op een gemiddeld gewicht.

De werkwijze De DTS-V combinatieweger is voorzien van twaalf weegschalen met twaalf groene en twaalf rode lampen. De lampen informeren de twee operators welke handeling verricht dient te worden. Eén of meerdere groene lampen aan de voorzijde lichtten op en informeren de operator dat er een combinatie is gemaakt.

Flexibele opstelling voor in iedere omgeving De DTS-V combinatieweger is verkrijgbaar in verschillende, flexibele opstellingen passend bij ieder productieproces. Door de unieke opzet kan iedere machine op maat worden gemaakt, passend bij de wensen van de klant.

AGF Primeur 3 • Wegen & Verpakken • 2021

111

W e g e nD i&v eVres repna k k e n

Gedreven door toegenomen online-verkopen en de wens om plastic verpakkingen te vermijden

Forse stijging in vraag naar golfkartonverpakkingen De wereld verandert en de consumptiepatronen bewegen mee. Zo meldt het CBS dat consumenten massaal anders zijn gaan consumeren als gevolg van de coronamaatregelen. Online-verkopen zijn sterk toegenomen, met 43% in 2020 ten opzichte van het jaar ervoor, en food is één van de sectoren die daarvan profiteert met een stijging van 6,9% in 2020.

l die goederen moeten verpakt worden en daarbij blijkt vaak voor golfkarton gekozen te worden. “De vraag naar golfkartonverpakkingen is in 2020 door dit alles fors opgelopen,” zo meldt Corrugated Benelux Association (CBA), de Benelux brancheorganisatie voor de golfkartonindustrie, in een persbericht. “Daarbij is golfkarton een duurzame verpakking en daardoor gewild bij consumenten. Karton is steeds vaker een vervanger van plastic.”

EENMALIG GEBRUIK Dit is een ontwikkeling die William Roelse, commercieel directeur van De Jong Verpakking, ook ziet. Het bedrijf is gericht op golfkartonverpakkingen voor de food en nonfood industrie, AGF en e-commerce. “Op dit moment is er door de toegenomen e-commerce door Covid veel vraag naar golfkarton in algemene zin.” Ook in de AGF-sector ziet hij de vraag toenemen. De commercieel directeur maakt onderscheid

PASSENDE VERPAKKING “Het moet de verpakking zijn die in het business model van een bedrijf het beste past,” zegt Eelke Westra, programmamanager Postharvest Quality bij Wageningen Food & Biobased Research dat onderdeel is van Wageningen Universiteit en Research, over de keuze voor een verpakking.

Eelke Westra ziet dat duurzaamheid op steeds meer agenda’s staat

aarbij is duurzaamheid steeds vaker een afweging. “Je ziet dat duurzaamheid op steeds meer agenda’s staat.” Voorop bij de keuze voor een 112

verpakking staat echter dat producten hun kwaliteit behouden en op een goede manier naar de consument getransporteerd kunnen worden tegen een economisch haalbare prijs. Wageningen Food & Biobased Research helpt bij het maken van de transitie van plastic naar alternatieve materialen door deze vraagstukken kwantificeerbaar te maken. “Zo berekenen wij footprints van de materiaalkeuze en adviseren wij over de functionaliteit en recycleerbaarheid van een materiaal. Ook doen we experimenten met verpakkingen en producten om de houdbaarheid in beeld te brengen.” Op basis hiervan kan een bedrijf tot de afweging komen welke verpakking het meest passend is op alle vlakken. Eelke wijst op

AGF Primeur 3 • Wegen & Verpakken • 2021

het project Verpakkingen versus Verliezen, dat momenteel loopt, waarvoor bedrijven cases kunnen indienen. “Hierin wordt gekeken naar alternatieven voor fossiele plastics en kan de meest duurzame keuze worden gemaakt.”

KARTON Eén van de biobased materialen die in beeld kunnen komen is papier en (golf)karton. Eelke ziet dat het gebruik van dit verpakkingsmateriaal ook in de AGF-sector is toegenomen, omdat de consument meer groenten en fruit online koopt. “Dat moet getransporteerd worden en in de distributiefase is van oudsher karton een veelgebruikte oplossing. Karton is zeer geschikt om een hanteerbare eenheid van losse producten te maken en ze te beschermen tegen mechanische schade.” Een andere reden om (golf)karton te gebruiken is om het gebruik van plastic te vermijden. Dat gaat van bulkverpakkingen voor de im- en exportstromen tot de kartonnen schaaltjes voor bijvoorbeeld trostomaten of appelen voor de consument. Daarnaast

William Roelse

is het een voordeel dat papier en karton makkelijk eenmalig gebruikt kunnen worden en er is een goed werkend recycleersysteem voor het materiaal.

ZICHTBAARHEID Eelke geeft aan dat het her recyclen de voorkeur heeft om een mono-materiaal te gebruiken. Als er bijvoorbeeld een plastic coating op het karton nodig is, is het lastiger om het materiaal te recyclen. Overigens worden voor voedingstoepassingen vrijwel altijd nieuwe grondstoffen gebruikt, omdat er discussie is over de voedselveiligheid door mogelijke contaminatie met onder andere inktresten afkomstig van het vorige gebruik. Een van de nadelen van karton is dat het niet transparant is. “We zijn opgegroeid met plastic en zijn gewend door de verpakking te kijken naar het product. Dat gaat met golfkarton en papier niet. Je zult een oplossing moeten vinden om consumenten te verzekeren dat de verpakking goede producten bevat.” 

www.wur.nl/packwithimpact

Golfkarton is in trek door meer online verkopen

tussen beschermende transportverpakkingen – van oudsher al veel gebruikt voor het vervoer van AGF – en consumentenverpakkingen die worden geproduceerd door De Jong Verpakking-dochters Karpack en De Jong Ecocups. “De verpakkingen voor bijvoorbeeld tomaten of appelen worden steeds meer omgezet van plastic naar papier en golfkarton.” Als één van de voordelen ziet hij dat golfkartonnen transport-verpakkingen eenmalig worden gebruikt, waardoor de overdracht van virussen en andere contaminanten wordt geëlimineerd.

“Meermalig plastic fust wordt teruggehaald en ondanks dat het gewassen wordt, kunnen kratten soms toch nog belast zijn met bepaalde plantenvirussen. Het heeft absoluut zijn voordeel om daar golfkarton voor in te zetten.” Daarnaast is golfkarton te bedrukken, waardoor leveranciers aan hun klanten een boodschap kunnen meegeven.

CIRCULARITEIT Een ander voordeel is dat de grondstof voor golfkarton, papier, een duurzaam product is. "80 tot 85 van het papier dat wij gebrui-

ken is hergebruikt van oude papierstromen waar nieuw papier van wordt gemaakt." In deze circulariteit ziet William een toegevoegde waarde. “Wij focussen op duurzaamheid. Daar is de maatschappij aan toe. Het creëren van een closed loop – nieuw papier maken van gerecycled materiaal – geeft een toegevoegde waarde. William merkt dat de vraag naar duurzame verpakkingen consument gestuurd is, dat ook naar voren kwam in de week van de circulaire economie in februari. “De consument is plastic beu, grootwinkelbedrijven spelen

potential of Explore the packaging, d o fo le b a sustain owledge with our kn h and researc

www.wur.nl/packwithimpact

AGF Primeur 3 • Wegen & Verpakken • 2021

113

Wegen & Verpakken

Golfkarton wordt vaak ingezet als vervanger van plastic verpakkingen

daarop in en vervolgens komt de vraag bij ons terecht.”

GRONDSTOF De verhoogde vraag naar golfkarton heeft ook zijn weerslag op de prijs van de grondstof. “Een stijgende vraag naar papier, in combinatie met in sommige regio’s van Europa schaarser beschikbaar (oud) papier als grondstof, laten zich volgens de algemeen economische principes voelen in de prijs van die belangrijkste grondstof,” laat brancheorganisatie CBA weten. Brexit is één van de redenen waardoor er minder grondstof voor golfkarton beschikbaar is. “Op Europees niveau is wel voelbaar dat de aanvoer van oud papier en karton van-

uit Engeland wat vertraging oploopt door Brexit. En China, waar de economie aantrekt, importeert vanaf dit jaar opnieuw papierpulp en gerecycled papier.” Overigens is het inzamelen van oud papier in heel Europa als gevolg van Covid lastig. STIJGING Ook voor De Jong Verpakking is duidelijk dat onder invloed van de toegenomen vraag de prijzen van de grondstoffen stijgen. “Je ziet dat er nu wat aan de hand is en de vraag naar papier blijft hoog. Ook de prijzen van andere grondstoffen stijgen.” Wel nuanceert William dat de papiermarkt een wereldwijde markt is waarvan de prijzen altijd fluctueren. Zo geeft hij aan dat de

huidige prijsstijging na de flinke daling van eind 2019, de prijs weer nivelleert. “In de komende maanden zal de situatie als gevolg van de vaccinaties tegen Covid wellicht weer veranderen. Hoe dit van invloed zal zijn op de golfkartonindustrie is moeilijk te voorspellen, maar met alle focus op duurzaamheid ziet de toekomst voor golfkarton er positief uit.” (MW)  w.roelse@dejongverpakking.com

The advanced way of packaging Verstappen advanced packaging heeft een grote variëteit in kunststofverpakkingen voor de AGF-sector, food industrie en non-food industrie. Wij denken en bewegen mee en voegen waarde toe aan uw product, productie- en logistiekproces. Verstappen advanced packaging • +31 (0)77 398 47 76 info@verstappenpackaging.nl • www.verstappenpackaging.nl

114

AGF Primeur 3 • Wegen & Verpakken • 2021

WAAROM GOLFKARTON DE KAMPIOEN VAN DE CIRCULAIRE ECONOMIE IS?

KAMPIOEN VAN DE CIRCULAIRE ECONOMIE

Als teler of handelaar van groenten en fruit weet u hoe belangrijk een goede verpakking wel is. Gelukkig kan golfkarton mooie kaarten op tafel leggen: wist u bijvoorbeeld dat golfkarton uw groenten en fruit tot drie dagen langer vers houdt? Fijn voor de consument, maar ook voor uw rendabiliteit. MAXIMALE BESCHERMING VOOR VERSPRODUCTEN

GROENTEN EN FRUIT TOT 3 DAGEN LANGER VERS

Golfkartonnen verpakkingen zijn er in alle vormen en maten. Daardoor passen ze perfect rond elk product en beschermen ze het optimaal, met minder verspilling tot gevolg. Bovendien wint u zo transportruimte, wat voor extra rendabiliteit zorgt.

In tegenstelling tot plastic is elke golfkartonnen verpakking nieuw. En dus 100% proper. Daardoor krijgen bacteriën minder kansen, zodat het voedsel minder snel bederft. En dus ook drie dagen langer verkocht kan worden.

DE GROENSTE VERPAKKING Golfkarton zorgt daarnaast ook voor de kleinste CO2-uitstoot van alle verpakkingscycli. Dankzij de technologie is er bovendien steeds minder basismateriaal nodig voor dezelfde verpakking, zodat ze tegelijkertijd lichter én sterker wordt. Zo dalen uw productie- én transportkosten. Golfkarton is dus niet enkel een groene, maar ook erg voordelige verpakking.

PETER VAN OSTAIJEN, ALGEMEEN SECRETARIS CBA DE BENELUX GOLFKARTONINDUSTRIE HEEFT HET LAATSTE JAAR HARD GEWERKT AAN EEN STANDAARD VOOR AGF DOZEN. Standaardisatie betekent AGF dozen die goed stapelbaar zijn; sterk zijn en over lange afstanden vervoerd kunnen worden. Door gestandaardiseerde afmetingen van AGF dozen kunnen deze ook makkelijker in distributie centra worden verwerkt. Kunnen vrachtauto’s optimaler worden gevuld. Per saldo zijn er dan minder vrachtauto’s op de weg. Dat alles bevordert de duurzaamheid, voorkomt verlies tijdens transport en uw AGF product komt verser en beter aan op de bestemming. De AGF doos is daardoor nog meer een volwaardig alternatief voor het plastic krat. Met deze standaardisatie draagt de golfkartonindustrie bij aan betere marges voor de handelaren in AGF en de retail.

Ontdek waarom golfkarton de echte kampioen van de circulaire economie is: kijk snel op www.golfkarton.org AGF Primeur 3 • Wegen & Verpakken • 2021

115

Kist ledigen Kist vullen Kist logistiek Complete verpaklijnen Palletisering Kist reiniging

Voor meer informatie: www.burgmachinery.com Of bel direct: +31 113 50 13 73

'Groenten en fruit vermindert kankerverwekkende effecten van rood en verwerkt vlees'

ecent onderzoek onder leiding van de University of Alberta's School of Public Health toont aan dat een lage consumptie van groenten en fruit in combinatie met een hogere inname van verwerkt vlees geassocieerd is met een hogere kans op kanker. Vastgesteld is dat 15 kankersoorten geïdentificeerd worden met een mogelijk verband met de consumptie van rood en verwerkt vlees. Deze omvatten darm-, maag-, slokdarm-, nier, leveren andere kankers. Om kanker te voorkomen, wordt aanbevolen de hoeveelheid rood vlees te beperken en verwerkt vlees helemaal te vermijden.

Het onderzoeksteam heeft het ingewikkelde concept van co-consumptie aangepakt. Zij onderzochten de consumptie van rood en verwerkt vlees samen met voedingsmiddelen die worden aanbevolen voor kankerpreventie - waaronder groenten en fruit en volle granen en vezels - om de effecten op kankerpercentages te bekijken. Voor de studie werden gegevens gebruikt die gedurende meer dan 13 jaar werden verzameld bij deelnemers waarbij de gezondheid van meer dan 50.000 volwassenen wordt gevolgd. Uit de bevindingen bleek dat mannen met een lage inname van groenten en fruit in

Bezoek ons op

www.palletcentrale.nl

Wij hanteren De Hoogste opkoopprijzen!

116

AGF Primeur 3 • Wegen & Verpakken • 2021

combinatie met een hoge inname van verwerkt vlees 1,8 keer meer kans hadden om een van de 15 vormen van kanker te

ontwikkelen. Het overeenkomstige risico voor vrouwen was 1,5 keer. 

“Dankzij Paardekooper rolt er geen fruit meer door de winkel” In een zoektocht naar een duurzame, hersluitbare verpakking voor zacht fruit besloot fruittelerscoöperatie FruitMasters van de gebaande paden af te wijken en iets nieuws te ontwikkelen. Een stevige uitdaging, die vroeg om goede samenwerking en een flink potje lef en vertrouwen. “De kennis, kunde en vindingrijkheid van het team van Paardekooper gaf ons steeds weer de overtuiging dat het goed ging komen.” Bij supermarkten zagen ze het net iets te vaak gebeuren: bakjes met aardbeien of blauwe bessen die tijdens het afrekenen hun deksel verloren. Met als gevolg dat er regelmatig tientallen vruchten over de lopende band rolden. De winkels vroegen om een oplossing met een vastgelaste kunststof folie, die hersluitbaar was. Maar hoe maak je zo’n verpakking nou hersluitbaar, op bestaande machines en op een zo milieuvriendelijk mogelijke manier? FruitMasters, dat innovatie, kwaliteitsverbetering en een duurzame fruitketen hoog in het vaandel heeft staan, ging op zoek naar een partij met de benodigde expertise om de klus te klaren. Al gauw kwamen ze uit bij Paardekooper.

Minder plastic “Op dat moment was Paardekooper de enig vindbare partij met de technologie om van één soort materiaal een hersluitbare folie te maken”, vertelt Jochem Kuipers, inkoper bij FruitMasters, de grootste fruittelerscöoperatie van Nederland. “Een monomateriaal-oplossing dus. Als je dat gebruikt, zorg je ervoor dat het veel gemakkelijker is om het product te recyclen zodra het afval is geworden. Bovendien is de gebruikte folie bijzonder dun, waardoor het totale verbruik van plastic in het productieproces met 17 procent afneemt.”

Toen de innovatietrein op stoom kwam, was remmen geen optie meer, want de aardbeien kwamen al van het land. Het fruit moest snel worden verpakt. Maar zodra de bakjes begin 2018 hun plek in het supermarktschap hadden gevonden, bleek dat er wat kinderziektes waren. Zo kon de consument het ‘lipje’ moeilijk open krijgen. Door noodgedwongen gebruik van mesjes of scherpe nagels scheurde de folie vaak. En zo waren er nog een paar uitdagingen die discussies opleverden met de supermarkt.

“Het team van Paardekooper zette zich op een buitengewone manier voor ons in” “Buitengewoon”, noemt Kuipers de manier waarop Paardekooper daarmee omging. Dat het gelukt is om de juiste oplossing te vinden, is volgens hem te danken aan de moeite die het bedrijf erin stak om het samen op te lossen. “Het team van Paardekooper zat er continu bovenop en bleef zoeken naar mogelijkheden om het voor elkaar te krijgen.” Kuipers prijst de vakbekwaamheid die de verpakkingsexperts lieten zien. “Er zijn in dat eerste jaar momenten geweest dat we de stekker eruit wilden trekken. De kennis, kunde en vindingrijkheid die Paardekooper ook op de meest uitdagende momenten steeds weer liet zien, gaf ons keer op keer het vertrouwen dat het goed zou komen.”

Praktisch alle supermarkten Vertrouwen en lef De twee bedrijven vonden elkaar in hun ambitie om een duurzamer product te ontwikkelen. Maar de hersluitbare topseal - een kunststof folielaagje met daarin een opening die ook weer dicht kan - die nu in de winkels ligt, was er niet zomaar. Na een korte testfase waarvoor Paardekooper proefmonsters aanleverde, leek het product goed te werken. Daarom besloot FruitMasters in 2018 om samen te gaan innoveren. “Het was echt wel een gok op dat moment. Want we stapten af van de gebaande paden en gingen iets doen wat echt nieuw was”, blikt Kuipers terug. “Het was een kwestie van vertrouwen hebben in elkaar, en lef.”

Drie jaar later zijn fruitbakjes met hersluitbaar topseal niet meer uit de supermarkten weg te denken. Kuipers: “We zijn begonnen met één klant, maar daarna heeft het zich als een olievlek verspreid. Inmiddels voorzien we praktisch alle supermarkten van verpakkingen met deze folie.” Jochem Kuipers Inkoper bij FruitMasters

www.paardekooper.nl

Gespecialiseerd in:  Het automatiseren van wegen en verpakken  Het robotiseren van afwegen met DWSortipack®

van o.a. witlof, puntpaprika, pastinaak  Triple deck weeg- en verpakkingslijnen  Sorteermachines voor witlof, puntpaprika,

pastinaak, prei, zoete aardappel etc.  Uitweegsystemen voor kant & klaar maaltijden

www.dutchweighingcompany.com www.dutchweighingcompany.com StickerID! Is uw partner voor voedselveilige groentenen fruit stickers StickerID levert u naast de welbekende plu-stickers, nog vele andere mogelijkheden. Alle soorten, vormen, maten en materialen zijn mogelijk bij StickerID! Een kleine greep uit ons assortiment; barcode stickers, thermische stickers, etiketten en labels, transparant thermische stickers en labels, oftewel alle denkbare stickers van klein tot groot welke u nodig heeft voor uw groenten -en of fruit. Afname mogelijk vanaf 24.000 tot oneindig voor een gunstige prijs en leveringsvoorwaarden. Tevens kunt u bij ons pneumatische of electrische stickertangen huren om de stickers makkelijk op uw product te bevestigen. Ook is het mogelijk om stickers automatisch aan te brengen met onze BCA’s. Voor informatie kijkt u op onze website: www.stickerid.nl of neemt u contact op met Carola of Madelon.

Carola +31(06) 53 75 13 13

118

AGF Primeur 3 • Wegen & Verpakken • 2021

Madelon +31(06) 29 38 51 50

Service & Onderhoud lintprinters, flowpackers, wegers,verpakkers, dozenopzetters Merken: Ilapak, Manter, Affeldt, C-Pack, Sacmi, Teco Handelsweg 69, 4421 SH Kapelle - t. 0113-288340 info@actitec.nl - www.actitec.nl - www.ribbontapeprinter.com

Etiketteren maakt verpakken in karton nóg eenvoudiger Met de ontwikkelingen van de nieuwe etiketteermachine van EuroLabel06 wordt er meteen ook een verpakkingsslag gemaakt. “De sticker sluit het doosje af waardoor een extra omhulsel van het kartonnen bakje overbodig is,” vertelt Madelon Slegt van StickerID!.

et verpakken van diverse fruitsoorten is op veel verschillende manieren mogelijk. Aangezien consumenten kritischer zijn op plastic, worden tegenwoordig steeds vaker kartonnen bakjes gebruikt als alternatief voor de plastic trays of bakjes. Bottleneck bij deze nieuwe wijze van verpakken is het feit dat de trays nog een omhulling nodig hebben. Dat wordt opgelost door het gebruik van plastic folie, maar daar willen de meeste retailers juist vanaf. Een nieuwe en eenvoudiger oplossing is nu voorhanden. Om het gebruik van een slim ontworpen kartonnen bakje met zijflappen af te sluiten, kan dit makkelijk en automatisch worden gedaan door gebruik te maken van de ATH-IX-BR. Dit automatisch etiketteersysteem van Euro-Label06 zorgt ervoor dat er geen extra omhulling meer nodig is. De bakjes worden in één moeite door gesloten en geëtiketteerd doordat de machine de zijflappen naar binnen vouwt en ze vervolgens dichtplakt met het etiket.

Madelon: “De machine is gemakkelijk te integreren in bestaande verpakkingslijnen (400 tot 600 mm breed) zonder dat de machine de doorgang van de doosjes verstoort en een uitermate nauwkeurige bestickering afgeeft. Het is een compacte, betrouwbare en functionele machine die 50 tot 60 stickers per minuut kan afgeven

afhankelijk van het formaat van deze sticker. Tevens is het mogelijk om voor dit systeem op dezelfde lopende band onze stickerkoppen te plaatsen, zodat ook het fruit vooraf automatisch van een (plu-)sticker wordt voorzien.”

karton plakken. Uiteraard voldoet de lijm aan alle geldende Europese voedingsmiddelenwetgeving en mag in contact komen met groenten en fruit. De stickers zijn overigens niet alleen te gebruiken in onze ATH-IX-BR, maar kunnen door elke andere machine verwerkt worden die op de markt is. Gebruikers kunnen overigens ook kiezen voor de transparante polypropeleen stickers.” (ML)  madelon@stickerid.nl

De ATH-IX-BR is af te stellen voor kartonnen bakjes met verschillende afmetingen voor 4, 6, en 8 stuks fruit. De instelbare hoogte van de doosjes is 200 mm. Verschillende diameters met etiketrollen zijn te gebruiken. De etiketlengte is aan te passen van 40 tot 200 mm met een afdrukbreedte van 104 mm en een labelbreedte van 20 tot 105 mm. De printertechnologie is middels een thermische overdracht, zodat de laatst informatie kan worden vermeld. Op de machine zit een sensor die een lichten geluidwaarschuwingssignaal afgeeft zodra het einde van de rol in zicht komt. StickerID! levert zowel de machine als de etiketten. Madelon: “Hiervoor hebben we zowel papieren als thermische stickers beschikbaar. Deze zijn voorzien van een hotmelt lijm, zodat een hoge kleefkracht is gegarandeerd voor het sluiten van de kartonnen flapjes. Voor de bedrukking wordt op water gebaseerde inkt zonder oplosmiddel gebruikt. De stickers zijn zelfklevend. Door permanente op rubber gebaseerde lijm blijft de sticker uitermate goed op het

AGF Primeur 3 • Wegen & Verpakken • 2021

119

Thermo Transfer Ribbons • Stickertangen • Etikettenprinters • Etiketten op Rol • Steekkaart Sleeves • Thermorollen • Inprint service •Thermo Transfer Ribbons • Stickertangen • Etikettenprin • Etiketten op Rol • Steekkaarten • Sleeves • Thermorollen • Inprint service • Thermo Tran Ribbons • Stickertangen • Etikettenprinters • Etiketten op Rol • Steekkaarten • Sleeve Thermorollen • Inprint service • Thermo Transfer Ribbons • Stickertangen • Etikettenprinte Etiketten op Rol • Steekkaarten • Sleeves • Thermorollen • Inprint service • Thermo Transfer Ribb • Stickertangen • Etikettenprinters • Etiketten op Rol • Steekkaarten • Sleeves • Thermoroll Inprint service • Thermo Transfer Ribbons • Stickertangen • Etikettenprinters • Etiketten op R Steekkaarten • Sleeves • Thermorollen • Inprint service •Thermo Transfer Ribbons • Stickertan • Etikettenprinters • Etiketten op Rol • Steekkaarten • Sleeves • Thermorollen • Inprint servi

Wij doen! Dat is de slogan van Dutch Graphic Group. We zijn een totaal leverancier op het gebied van grafische producten. Of het nu gaat om etiketten op rol, grootformaat banners of promotionele uitingen, niks is voor ons te gek. Door onze vakkundige mensen en modern machinepark kunnen we alles van

Venrayseweg 130a |

Venlo 3821

A tot Z voor u verzorgen en dat allemaal met

+31 (0)77 399 96 40 | info@dutchgraphicgroup.com

scherpe tarieven en snelle levertijden.

www.dutchgraphicgroup.nl

ermo Transfer Ribbons • Stickertangen • Etikettenprinters • Etiketten op Rol • Steekkaarten eves • Thermorollen • Inprint service •Thermo Transfer Ribbons • Stickertangen • Etikettenprinter tiketten op Rol • Steekkaarten • Sleeves • Thermorollen • Inprint service • Thermo Transfe bons • Stickertangen • Etikettenprinters • Etiketten op Rol • Steekkaarten • Sleeves

ten • nters nsfer es • ers • bons len • Rol • ngen ice •

• rs er •

Emiel Van Hemeldonck, Didak Injection:

“De vraag naar de traceerbaarheid van bakken en kratten is enorm toegenomen” kunnen wij aan iedere wens van de klant voldoen. De bakken die bij ons worden gekocht zijn vaak een aanvulling op pooling bakken, voornamelijk bij bedrijven waar de rotatiesnelheid van de bakken relatief laag is. Bij dit soort bedrijven gaat de voorkeur vaak uit naar het zelf aanschaffen van de bakken of kratten en houden ze het beheer liever in eigen hand.”

Het spuitgieten van de bakken

Didak Injection legt zich al sinds de jaren ’60 van de vorige eeuw toe op de productietechniek van het kunststof spuitgieten en is binnen de verssector een belangrijke speler geworden. “We leveren kratten en bakken door heel Europa. Van de bakkerij- tot vis- en AGF-sector,” vertelt Emiel Van Hemeldonck. In de afgelopen jaren is het traceren van de kratten en bakken steeds belangrijker geworden net als het verduurzamen van het transport. Op beide ontwikkelingen heeft het bedrijf een passende oplossing gevonden.

et meer dan 150 mensen wordt er op de productielocatie van Didak Injection in Grobbendonk dag en nacht, zeven dagen per week, gewerkt aan de productie van kunststof bakken en kratten. “Binnen Europa zijn we een belangrijke speler in de food- en verssector geworden,” legt Emiel Van Hemeldonck uit. “Sinds de jaren 60

van de vorige eeuw zijn we gespecialiseerd in de productietechniek van het kunststof spuitgieten van bakken en kratten. We hebben een groot assortiment aan herbruikbare en stapelbare bakken en kratten. In totaal 20 verschillende soorten. Naast de standaardmodellen is het ook mogelijk om een model op maat te laten maken. Zo

TRACEERBAARHEID Sinds enkele jaren is de vraag naar traceerbaarheid enorm toegenomen. “Om op deze vraag in te spelen hebben we bakken en kratten voorzien van RFID-chips, QR-codes via inmould labeling. Deze techniek maakt het mogelijk om de bakken of kratten te traceren en een compleet zicht te hebben waar de producten zich bevinden. Deze techniek van traceren bestaat al heel lang, maar is voorheen niet echt van de grond gekomen. De reden dat dat de laatste jaren wel gebeurt, is dat er nu meer kennis en applicaties voorhanden zijn. Ook is er door heel de keten meer en meer standaardisatie voor leestechniek en ligt de snelheid van het scannen hoger,” zegt Emiel. “De software die we gebruiken om de bakken te traceren is altijd in combinatie met een unieke barcode. Wij controleren de unieke nummering van de barcode, geen bak of krat heeft dezelfde code. Deze techniek zorgt voor een overzichtelijke logistieke keten en maakt het beheer van de bakken accurater en gemakkelijker. Uit de code is onder andere te lezen wie de eigenaar van de bak is, wanneer de afnemer de bak in ontvangst heeft genomen, wat er in de bak zit en wanneer de bak leeg is.”

TRANSPORT VERDUURZAMEN Een andere trend die Emiel waarneemt is de verkoop van nestbare kratten, die de verkoop van de gewone stapelbare kratten heeft overgenomen. “Deze trend is al een jaar of 10 bezig, dus echt nieuw is deze niet. Didak Injection is een pionier op het gebied van innovaties. De nestbaarheid van de kratten zorgt voor een flinke volumereductie, in de werkplaats, maar ook tijdens het transport van de bakken. De volumereductie zorgt ervoor dat er meer lege bakken of kratten in een vrachtwagen passen, waardoor er minder vrachtwagenritten nodig zijn en meer flexibiliteit mogelijk wordt. Dit is een mooie manier om het transport van AGF Primeur 3 • Wegen & Verpakken • 2021

121

Wegen & Verpakken

Op de productielocatie in Grobbendonk werken meer dan 150 mensen, zeven dagen per week

versproducten, zoals groenten en fruit, te verduurzamen.” TWEE-KLEURENSYSTEEM Een andere ontwikkeling die Didak Injection heeft doorgevoerd is het maken van bakken in twee verschillende kleuren. “Het twee-kleurensysteem vergemakkelijkt het gebruik. De kleuren kunnen een bepaalde handeling weergeven. Zo kan het beteke-

nen dat wanneer kleur op kleur geplaatst raken. Tevens geeft het twee-kleurensyswordt, de bakken stapelen. Ook kunnen de teem een unieke en frisse uitstraling aan kleuren elkaar afwisselen, wat een andere de kratten en bedrijven kunnen uit een handeling weergeeft. Deze manier van wer- kleurenpalet van 40 kleuren kiezen die op ken zorgt ervoor dat er snel gewerkt kan migratie van eigenschappen getest zijn, worden, maar ook het risico te verminde- zodat ze met zekerheid food approved zijn. ons, levering stand B 109 ren dat producten beschadigd raken. In deBezoek Iedere gaat gepaard met een docuverssector wordt er met vers en delicaat ment of conformity,” besluit Emiel. (SR)  product gewerkt en je wilt te allen tijde Emiel.van.hemeldonck@didak.be voorkomen dat deze producten beschadigd

Veel verpakkingen,één adres.

122

AGF Primeur 3 • Wegen & Verpakken • 2021

Veilige logistiek voor kwetsbare producten Goede luchtcirculatie door geperforeerde wanden en speciale bodem

50% besparing in transport en magazijnruimte Mogelijkheid tot integratie RFID 2 kleuren voor identiﬁcatie en vereenvoudigde handling

NIEUW Nestbare bakken voor groenten en fruit Industrieweg 1 2280 Grobbendonk België www.didak.be

Contacteer ons vrijblijvend voor meer informatie! Kurt Van Rooy +32 488 99 47 16 • info@didak.be

NEDERLAND Kunststof voorraadbakken Voor Fruitteelt en AGF

U de AGF... MCR de MACHINES!

• Duurzaam en oersterk • • 60 jaar ervaring in fruit/AGF • • Made in Holland •

Machines voor de voedselverwerkende industrie Aanvoeren Wassen Snijden Polijsten

www.capplast.com | verkoop@capp-plast.com T. 06-5191 4888

Sorteren Drogen Transporteren ... en overige verwerking

0527-205900 Info@mcrmachinery.nl

AGF Primeur 3 • Wegen & Verpakken • 2021

123

WE MAKE IT GREEN OP NAAR EEN CIRCULAIRE TUINBOUWSECTOR In de AGF zijn de ogen gericht op de toekomst. Telers staan voor de belangrijke uitdaging om de sector te verduurzamen. Smart Packaging Solutions ondersteunt u daarbij. Als producent van volledig circulaire groente- en fruitverpakkingen zit duurzaamheid in ons DNA. Met ons nieuwe concept WE MAKE IT GREEN helpen wij telers de transitie te maken naar een circulaire tuinbouwsector, zodat zij ook de komende generaties kunnen blijven voorzien van kwalitatief, gezond en duurzaam geproduceerd voedsel.

Massief karton: duurzaam alternatief voor plastic

Minimale milieu-impact, maximale meerwaarde

In het Tuinbouwakkoord van 2019 ligt de focus onder meer

Met circulaire verpakkingen alleen zijn we er niet.

op zorgvuldig gebruik van grondstoffen. Met name op het

Daarom is ook onze volledige service eromheen gericht

gebied van verpakkingen valt nog veel winst te behalen,

op minimale milieu-impact én maximale meerwaarde

door het gebruik van plastic terug te dringen. Onze massief

voor onze klanten. Door bijvoorbeeld ook op logistiek

kartonnen verpakkingen leveren hier een belangrijke

gebied met de beste oplossingen te komen om het

bijdrage aan. Dit materiaal is bijna volledig opgebouwd uit

transportvolume te maximaliseren en het aantal ‘lege

gerecyclede grondstoffen. De weinige grondstoffen die

kilometers’ te minimaliseren. Zo ontwikkelen we naast

we aankopen, zijn FSC-gecertificeerd en dus afkomstig uit

massief kartonnen verpakkingen ook massief kartonnen

duurzaam beheerde bossen. Resultaat is een kwalitatief

slip sheets, ter vervanging van pallets. Hiermee kunnen

hoogstaande, circulaire verpakking.

tot wel vijf keer meer verpakkingen worden vervoerd

Een duurzaam alternatief voor

per trailer en is er sprake van tachtig procent minder

plastic, The Perfect Body voor groenten en fruit.

transportgewicht. Daardoor wordt de CO2-uitstoot, als gevolg van logistiek, beperkt tot een minimum.

Houdbaarheid maximaal borgen Daarnaast speelt ook houdbaarheid van voedsel

Daarnaast zijn we continu bezig met de ontwikkeling

een sleutelrol, als het gaat om duurzaamheid in

van nieuwe verpakkingsconstructies, die de

de tuinbouwsector. Daarom ontwikkelen wij extra

houdbaarheid van groenten en fruit maximaal borgen.

stevige en voedselveilige verpakkingen, die onder alle

Bijvoorbeeld onze massief kartonnen groente- en

omstandigheden een optimale bescherming bieden.

fruitverpakking met hersluitbare deksel, die garandeert

Zo zijn onze groente- en fruitverpakkingen extreem

dat groenten en fruit in optimale conditie blijven, ook

vochtresistent, zeker als ze zijn voorzien van onze

na het openen van de verpakking.

speciale PE-coating. Ook in vochtige koelcellen of tijdens geconditioneerd transport blijven de

Het zijn slechts enkele voorbeelden van verpakkings-

verpakkingen stevig, waardoor de inhoud intact blijft.

oplossingen voor de hedendaagse uitdagingen van de tuinbouwsector. Benieuwd naar wat we voor uw organisatie kunnen betekenen? Neem gerust contact met ons op. Dan bekijken we welke oplossingen bijdragen aan verdere optimalisatie en verduurzaming van uw verpakkingen en logistiek. WE MAKE IT GREEN!

Wij creëren kwalitatief hoogstaande, circulaire verpakkingen. Een duurzaam alternatief voor plastic, The Perfect Body voor groenten en fruit.

Wilt u meer informatie? 

+32 52 26 19 26



sales@smartpaso.com

www.smart-packaging-solutions.com

Diversen

Zijn voorgesneden groenten gezond of ongezond?

nderzoekers hebben vastgesteld dat de hoeveelheid vitamines in groenten en fruit tijdens het bewaren afneemt. Sommige (blad)groentensoorten die in de koelkast worden bewaard, kunnen in 2 weken tot 71% aan vitamine C verliezen. De kans is groot dat dit geen nieuws voor je is, maar wist je dat sommige nutriënten juist toenemen tijdens het bewaren? En helemaal als het is voorgesneden? In deze column vertel ik je hier graag meer over! Sommige gewassen maken de eerste dagen tijdens de opslag in de koelkast stofjes aan om zich tegen achteruitgang te beschermen. Zo blijkt dat spinazie, appelen en kolen bijvoorbeeld meer flavonoïden bevatten in de vorm van polyfenolen. Dit zijn actieve plantenstoffen met een antioxidantwerking, die het gewas kunnen conserveren. Bij bananen, aubergines, bieten en druiven werd tijdens de opslag weer een toename vastgesteld aan antho-

cyanides. Bij granaatappelen werd zelfs een stijging in de hoeveelheid vitamine C waargenomen. Op de lange termijn zullen de antioxidanten worden verbruikt en zal er van de meeste nutriënten een daling plaatsvinden. Dit blijkt anders te liggen voor een groep stoffen in kolen die we glucosinolaten noemen…

GLUCOSINOLATEN Wanneer groenten uit de kruisbloemenfamilie (Brassica) worden gekneusd, maken deze glucosinolaten aan. Deze glucosinolaten beschermen de plant tegen schimmels, microben en insecten. Wanneer insecten zich tegoed doen aan een plant van de Brassica krijgen zij door deze glucosinolaten buikpijn, waardoor ze stoppen met eten. Het is een soort natuurlijke insecticide. Wanneer kolen worden gesneden, vindt er een stijging in de hoeveelheid glucosinolaten plaats. In die zin is voorgesneden kool dus een hele gezonde

keuze: hoewel insecten buikpijn krijgen van glucosinolaten, is het voor mensen juist zeer gezond. Vele wetenschappelijke publicaties maken melding van de heilzame werking van deze stof op onze gezondheid. GEZONDHEIDSEFFECTEN Glucosinolaten zouden volgens onderzoekers ontstekingen in het lichaam kunnen tegengaan, het brein beschermen tegen achteruitgang, het immuunsysteem versterken en de cholesterol gunstig bijsturen. Ook zou het de maagzweer veroorzakende bacterie H. pylori tegengaan.

Een bekende glucosinolaat is sulforafaan. Een andere bekende is DIM, of voluit Indole-Carbinol. In kruisbloemige groenten (vooral broccoli) die worden gekneusd, zit het stofje Indole-3-Carbinol, dat in de maag en darmen kan worden omgezet naar DIM. De stoffen hebben een sterke

VWS Nederland is gespecialiseerd in wegen, etiketteren en automatiseren. Wij verzorgen de verkoop, installatie en service op de door ons geleverde systemen, waaronder weeg- en etiketteersystemen, etiketteersystemen, weegapparatuur, inspectiesystemen, weeg- en registratieterminals en software. Daar waar gewenst realiseren wij specifieke maatwerkoplossingen. Ons team van professionele en gemotiveerde medewerkers heeft samen meer dan 150 jaar ervaring in wegen en etiketteren. Niet voor niets hebben bedrijven van klein tot groot ons hun vertrouwen reeds geschonken en behoren zij tot onze gestaag groeiende groep tevreden klanten. Er zijn al volop systemen van ons operationeel in onder andere Nederland, België, Engeland, Noord- en Zuid-Amerika, Australië en Nieuw-Zeeland.

Libra

LPQ500

Octopus Ace

Controleweger voor het controleren op gewicht met een capaciteit tot 65 verpakkingen per minuut

Etiketteersysteem met één of meerdere printers en een capaciteit tot 160 verpakkingen per minuut

Volautomatisch weeg- en etiketteersysteem met een capaciteit tot 125 verpakkingen per minuut

VWS Nederland B.V.

Hoogschaijksestraat 25

vws agf primeur 20210309.indd 1

126

AGF Primeur 3 • 2021

5374 EC Schaijk

T. +31 (0)88 03 03 100

E. info@vwsnederland.nl

vwsnederland.nl

9-3-2021 17:04:05

antioxidantkracht en worden momenteel verder onderzocht vanwege de mogelijke werking tegen kanker.

WAAROM KNEUZING BELANGRIJK IS Om de hoeveelheid glucosinolaten te laten stijgen, is kneuzing van cruciaal belang. Dat is omdat glucosinolaat voor de plant zelf ook schadelijk is. Om deze reden bewaart de plant een inactieve vorm van glucosinolaat gescheiden van een enzym (myrosinase) dat de glucosinolaten kan activeren. Bij beschadiging, doordat een insect bijvoorbeeld op de cellen kauwt, komen de inactieve glucosinolaten en het enzym samen en wordt de glucosinolaat geactiveerd. Door kruisbloemige groenten dus voor te snijden, bootsen we als het ware de insecten na die voor kneuzing zorgen. Zo stijgt de hoeveelheid glucosinolaten in voorgesneden kolen. De smaak van glucosinolaten is bitter en scherp. Mosterd, mierikswortel, rucola, radijs en wasabi – elk scherp van smaak - behoren dan ook tot de kruisbloemenfamilie.

ZWAVEL Er zijn meer dan 100 glucosinolaten vastgesteld. Opvallend is dat ze bijna allemaal het zwavelhoudende aminozuur methionine bevatten. Als kolen worden gekookt, geeft dat wanneer de deksel van de pan wordt gehaald, de bekende zwavellucht. De hele keuken kan zelfs gaan ruiken naar kool, doordat de zwavellucht erg dominant kan zijn.

SUPPLEMENTEN OF ECHTE VOEDING? Dat glucosinolaten steeds meer in de belangstelling staan vanwege de gezondheidsbevorderende effecten, blijkt wel uit het feit dat deze inmiddels ook als supplement te koop worden aangeboden. Maar waarom zou we preventief supplementen slikken als we de stof ook direct via voorgesneden groenten uit de koolfamilie kunnen halen? GROF OF FIJN SNIJDEN? Een andere belangrijke factor is de dikte waarin de groenten worden gesneden.

Bij zeer fijn voorgesneden groenten zal er sneller een verlies optreden van belangrijke nutriënten. Ook de smaak kan achteruit gaan. Voor de meeste groentensoorten is het beter om ze zo grof mogelijk te snijden, maar voor groenten uit de kruisbloemenfamilie kan het wel eens een goed idee zijn om deze heel fijntjes voor te snijden… Gezonde groet, Juglen Zwaan aHealthylife.nl

Bronnen: Galani, Joseph H Y et al. “Storage of Fruits and Vegetables in Refrigerator Increases their Phenolic Acids but Decreases the Total Phenolics, Anthocyanins and Vitamin C with Subsequent Loss of their Antioxidant Capacity.” Antioxidants (Basel, Switzerland) vol. 6,3 59. 24 Jul. 2017, Maina, Sylvia et al. “Human, Animal and Plant Health Benefits of Glucosinolates and Strategies for Enhanced Bioactivity: A Systematic Review.” Molecules (Basel, Switzerland) vol. 25,16 3682. 12 Aug. 2020

- Advertorial -

A.C. van Blijderveen Fruit vertrouwt bij etiketteren van peren op VWS Nederland Vanuit een modern pand in Schaijk produceert en levert VWS Nederland roestvrijstalen weeg- en etiketteersystemen voor met name de voedingsmiddelenindustrie. Grote kans dat verpakte producten zoals tomaten, broccoli, spitskolen en champignons een etiket hebben gekregen met een automatische barcodelabelprinter uit de LP500-serie van VWS Nederland. Zo ook de trays met voornamelijk conferenceperen van A.C. van Blijderveen Fruit, een kleinverpakker met een modern pakstation in Ingen. “Het is voor ons van wezenlijk belang om productiestilstanden tot een absoluut minimum te beperken. De systemen en service van VWS Nederland zijn subliem en mocht er toch iets zijn, dan staat men altijd voor ons klaar”, licht Niels van Blijderveen, die het familiebedrijf runt samen met zijn vader en broer, het vertrouwen in VWS Nederland toe. In het geval van A.C. van Blijderveen Fruit is VWS Nederland als het ware met de klant meegegroeid. Een paar jaar geleden werd door VWS Nederland een eerste etiketteersysteem geleverd aan de familie Van Blijderveen, die al meer dan honderd jaar actief is in de handel in fruit. Na verloop van tijd kreeg men echter behoefte aan een systeem met een hogere output en daarom werd het eerdere etiketteersysteem een half jaar geleden vervangen door een systeem van het type LP500-Twin met een capaciteit tot 160 verpakkingen per minuut. “Het LP500-Twin etiketteersysteem bij A.C. van Blijderveen Fruit is voorzien van twee printers, die om en om een etiket aanbrengen op de verpakking. Dankzij een geavanceerde afblaassysteem zijn onze systemen uitermate geschikt zijn voor het etiketteren van kwetsbare producten zoals peren, waarbij productbeschadigingen absoluut moeten worden voorkomen en het product bij het etiketteren niet mag worden aangeraakt”, legt Patrick van der Vegt van VWS Nederland uit.

Alle systemen van VWS Nederland worden zowel hard- als softwarematig in eigen beheer ontwikkeld. Om de kwaliteit van de systemen te borgen, bouwt VWS Nederland deze allemaal in een uitstekend geoutilleerde productieruimte in Schaijk. Zo weet men precies wat er de deur uitgaat en vinden klanten bij VWS Nederland alles onder één dak. “We hebben inmiddels 18 man in dienst met samen meer dan 150 jaar ervaring in wegen en etiketteren. We zijn met ons team van professionele en gemotiveerde medewerkers daardoor een innovatieve en betrouwbare partner. Niet voor niets hebben bedrijven van klein tot groot ons hun vertrouwen reeds geschonken en behoren zij tot onze gestaag groeiende groep tevreden klanten. Er zijn al volop systemen van ons operationeel in onder andere Nederland, België, Engeland, Noord- en Zuid-Amerika, Australië en Nieuw-Zeeland”, besluit Patrick van der Vegt.

AGF Primeur 3 • 2021

127

Dick Pijpers

Winterpostelein (M1, syn. Claytonia perfoliata) Montiaceae

interpostelein, die ook witte winterpostelein wordt genoemd, is een bladgroenten afkomstig uit Noord-Amerika. Het is een vlezige, kruidachtige, eenjarige plant afkomstig uit de westelijke bergen kustgebieden van Noord-Amerika, van zuidelijk Alaska en centraal Brits-Columbia, helemaal naar het zuiden tot Midden-Amerika, maar komt het meeste voor in Californië in de Sacramento en de noordelijke San Joaquin-valleien.

De eerste beschrijving van de winterpostelein is van de Engelse botanist John Clayton (1695 – 1773). De algemene naam van Miner’s lettuce (mijnwerkersla) verwijst naar hoe de plant werd gebruikt door mijnwerkers tijdens de California Gold Rush, die het aten om scheurbuik te voorkomen. In Amerika groeien drie verschillende sub species, te weten: • Claytonia perfoliata subsp. perfoliata • Claytonia perfoliata subsp. intermontana • Claytonia perfoliata subsp. mexicana NL: Winterpostelein, Indianen spinzie, Russische postelein, Doorwas (Vlaanderen) EN: Winter purslane, Miner’s lettuce, Spring beauty FR: Claytone de Cuba, Pourpier d’hiver Duits: Kuba Spinat, Winterportulak, Tellerkraut, Claytonia ES: Verdolaga de Cuba IT: Portulaca invernale, Lattuga del minatori

128

AGF Primeur 3 • 2021

Via Cuba brengt de botanist Archibald Menzis (1754 – 1842) de winterpostelein in 1794 naar de Kew Gardens in Londen, Engeland.

Tegenwoordig is de winterpostelein ook wijdverspreid in Centraal- en West-Europa. Hoewel familie van de gewone (zomer-) postelein (Portulaca oleraceae), is de winterpostelein bestand tegen een lichte vorst en de gewone postelein niet. De teelt van de winterpostelein is voornamelijk in de koude kas of tunnel met aanvoer van ongeveer oktober tot mei, en zeer geschikt voor de biologische teelt. De zaden kiemen boven de 12°C en worden in de nazomer of vroege herfst gezaaid. Na acht weken is de eerste oogst van het jonge blad te oogsten. Niet te kort afsnijden, zodat na enkele weken weer geoogst kan worden. De plant wordt tussen de 10 en 20 cm hoog. Bij volkstuinders is de winterpostelein geliefd, als eerste groenten in het vroege voorjaar. De hele plant is eetbaar, behalve de wortels, en levert vitamine C. Meestal wordt het rauw gegeten in salades, maar het is niet zo delicaat als gekweekte sla. Soms wordt het gekookt als spinazie, waar het qua smaak en chemische samenstelling op lijkt. Het wordt ook klaargemaakt als stamppot, rauw door de aardappelpuree. De bloemen van de winterpostelein zijn eveneens eetbaar.

Alle bladeren zijn mals en vlezig en zeer geschikt als salade, maar ook kort koken geeft de groenten een fijne smaak. In het seizoen wordt de winterpostelein ook verwerkt in de mesclun. Het is een groenten voor de AGF-specialist, zowel groot – als

kleinhandel. Bij de restaurants komt de winterspinazie steeds vaker op het bord.

Aanvoer tussen oktober en mei. Nederland, Duitsland en België zijn dan de belangrijkste leveranciers. De blaadjes zijn teer en moeten direct na de oogst verpakt en gekoeld worden op ca. 2°C tot 5°C bij een RV van 95%. De houdbaarheid is dan 2 tot 6 dagen. Rassen: Gewone groene, Gele en Gele breedbladige.

Roze winterpostelein: Montia sibirica, Het blad is wat donkerder dan de gewone winterpostelein en de bloemen zijn roze gestreept. De smaak lijkt op jong bietenblad (bietenkers).  Voedingswaarde per 100 gram vers product: Energie: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Kj Koolhydraten: . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 g Eiwit:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 g Vet:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .0,2 g Calcium:. . . . . . . . . . . . . . . . . . 130 mg IJzer: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 mg Vitamine A (Caroteen):. . . . . . . . . 1,7 mg Vitamine B1:. . . . . . . . . . . . . . 0,06 mg Vitamine B2:. . . . . . . . . . . . . . 0,04 mg Vitamine C:. . . . . . . . . . . . . . . . .20 mg © Dick Pijpers www.allesovergroentenenfruit.nl

Inventaris

Filip Plettinck:

“De dagelijkse hectiek in AGF botst weleens met het bedrijfsmatige, dat boeit mij” In vliegende vaart werd hij na het eerste contact geworven door Scherpenhuizen en de volgende 25 jaar vlogen voorbij. Filip Plettinck heeft allerlei functies vervuld en houdt van de dynamiek die de AGF-wereld met zich meebrengt. Als procesmanager probeert hij in al die hectiek de processen in goede banen te leiden en het de medewerkers zo makkelijk mogelijk te maken.

oor corona kon er geen gezellig samenzijn met collega’s plaatsvinden. Om het jubileum toch een feestelijk tintje te geven, hadden ze een heel originele manier gevonden om Filip in het zonnetje te zetten. Als golfliefhebber werd hij naar verschillende afdelingen in het bedrijf gestuurd om golfholes te zoeken waarin een leuke bonus verstopt zat. Golf is een sport die hij onverwacht ‘cadeau’ kreeg via Scherpenhuizen. “Ik werd door een groepje collega’s overgehaald mee te gaan golfen. Een sport die me niets leek, ik was van mening dat je je in het zweet moet werken als je sport. Die collega's zijn ondertussen afgehaakt, maar ik ben een echte golfliefhebber geworden.” Als Franssprekende Belg werd hij geworven voor het mede-begeleiden van een Franse overname door Scherpenhuizen. “Op een feestje raakte ik in gesprek met Jaap Scherpenhuizen, de vader van Martin, die toen al directeur was. Jaap polste of ik interesse had. De volgende dag belde hij me. Of ik op gesprek wilde komen. Twee weken later begon ik, al hadden zij het liever eerder gezien, maar ik wilde het netjes afronden bij mijn oude werkgever,” herinnert Filip zich. Die hands-on mentaliteit kenmerkt Scherpenhuizen. “Een minder prettige mijlpaal was de brand in 1997 waarbij het bedrijf helemaal afbrandde. De telefooncentrale en computerserver met het klantenbestand werd nog gered, dus konden we de volgende ochtend gewoon aan het werk. We zijn in een lege vergaderruimte van de oude champignonveiling gaan zitten en gaan in- en verkopen alsof er niets aan de hand was.” Scherpenhuizen heeft een enorme groei doorgemaakt. “Na de brand verhuisden we naar een veel grotere locatie. De loodsbazen schudden verbaasd hun hoofd. ‘Veel te groot,’ dachten ze, maar al snel was dat

pand ook te klein. In 2017 werd een nieuw, nog veel groter pand gebouwd en afgelopen jaar is daar alweer een ruimte bijgebouwd.” In die turbulente groei blijven medewerkers op de eerste plaats staan. “Vanuit de directie is er altijd veel waardering en aandacht voor medewerkers. In de 25 jaar dat ik er werk, hebben we alleen maar groei gekend. Dat maakt Scherpenhuizen niet alleen een fantastisch bedrijf om voor te werken, je krijgt als medewerker kansen om te doen waar je goed in bent. Als je die pakt, kun je jezelf ook verder ontwikkelen en doorgroeien.” Als Belg had Filip geen moeite zich aan te passen. “Scherpenhuizen is een Brabants bedrijf en die cultuur ligt toch vrij dicht bij de Belgische. Ik ben wel een stuk mondiger geworden, zeker na mijn periode waarin ik veel in Barendrecht moest zijn en een tijd lang nauw samenwerkte met bedrijven die boven de rivieren liggen. Voor mij persoonlijk is het dus goed geweest om in Nederland te gaan werken. Nu ik samen met twee Belgische collega’s op mijn afdelingen werk, grappen we dat we aan ‘ontwikkelingswerk’ doen.” Filip heeft vele rollen en functies doorlopen. Hij was onder meer te vinden op de boekhoud- en salesafdeling als verkoper voor Frankrijk. Hij kon een grote stap maken toen de functie kwaliteitsmanager werd gecreëerd. In de loop der jaren was Scherpenhuizen steeds meer aan retail gaan leveren en daarbij werd voedselveiligheid, certificering en transparantie van de

keten steeds belangrijker. Een klacht van een consument kon daardoor op het bordje van één van de leverende telers terechtkomen. “Die moeten dus ook weten hoe daarmee om te gaan, want wanneer zo’n klacht niet wordt afgehandeld staan er zeer hoge boetes op. Ooit kregen we een consumentenklacht over de smaak van een tomaat. Dat was lastig. Smaken verschillen natuurlijk. Daarom hebben we besloten die klant een pakket van allerlei soorten tomaten toe te sturen met uitleg over de verschillende soorten en smaken.” Zijn huidige functie is procesmanager waarbij de IT-systemen de ruggengraat van de bedrijfsprocessen vormen. Binnen de AGF worden de systemen niet zomaar omarmt. Filip: “Medewerkers moeten leren werken en vertrouwen op de systemen. Dat is best een uitdaging, want de dagelijkse hectiek botst weleens met het bedrijfsmatige en langetermijndenken. Dat boeit mij. Met onze afdeling proberen we het werk makkelijker te maken voor de collega’s,” besluit Filip. (ML)  f.plettinck@scherpenhuizen.nl

AGF Primeur 3 • 2021

129

Apps en Gadgets

Al beken met het fenomeen ‘maaltijd in een pot’? Ze zien er niet alleen leuk uit, maar ze schijnen ook super gemakkelijk te maken. Ideaal voor een gezonde maaltijd voor onderweg, naar je werk, naar school of tijdens een dagje uit. Op het instaccount Veggiepots genoeg voorbeelden. instagram.com/veggiepots/

Slimme pleister Een pleister op de wonde voorkomt een hoop ellende, maar nu zijn er pleisters die je in een heel vroeg stadium al kunnen helpen. Onderzoekers hebben namelijk een soort pleister ontwikkeld die door middel van je zweet je gezondheidstoestand in kaart brengt. En op die manier kan het doeltreffend bepaalde ziektes aan het licht brengen doordat ze je zweet analyseren. Misschien niet zo fris, maar wel heel doeltreffend en vriendelijker dan bloedafnames.

Bezoek ons op

www.palletcentrale.nl

Wij hanteren De Hoogste opkoopprijzen!

130

AGF Primeur 3 • 2021

Het thema volgende maand :

Kasgroenten Reserveer nu uw advertentie: Andries Gunter T. +31 (0)166

69 82 32 - andries@agfprimeur.nl

Toch gaan overstappen?

Vriend voor op de weg

De Telegram Android-app is sinds de overname van WhatsApp door Facebook enorm populair geworden. Onlangs verscheen een prettige update voor degenen die de overstap willen maken van WhatsApp naar Telegram. Deze maakt het mogelijk om chats van WhatsApp te importeren in Telegram, waardoor belangrijke historie niet verloren gaat. Daarnaast zijn er door de update van Telegram nog functies toegevoegd voor meer privacy, betere muziekspeler, verbeterde groepsgesprekken en nog veel meer.

De app TomTom AmiGo is de online-variant van TomTom navigatie. Je kunt je routes instellen en updates krijgen over de verkeersdrukte en files. Daarnaast kun je met de applicatie van TomTom ook op de hoogte worden gehouden van mobiele flitsers en trajectcontroles. De TomTom AmiGo app heeft dezelfde lay-out als TomTom. Bij het instellen van de route geeft de app de verwachte reistijd. Als je lid wordt van de AmiGo community kan je ook andere gebruikers helpen door bijvoorbeeld mobiele flitsers door te geven via de app. Verder kan je ook files, afgesloten wegen en wegwerkzaamheden doorgeven.

Avocadosok Het bereiken van de juiste rijpheidsgraad zou met deze geniale Avocado Sock® een eitje zijn. Het enige dat je hoeft te doen is een onrijpe avocado erin stoppen, na 24 – 48 uur is deze optimaal gerijpt. De truc: de natuurlijke lanoline en de warmte van de zuivere Shetlandwol laten de vrucht sneller en gelijkmatiger rijpen zonder bruine plekken. Bovendien kan het rijpingsgas ethyleen niet zo snel ontsnappen, wat het proces verder versnelt. De gebruikte Shetlandwol (100% wol) wordt op traditionele wijze geproduceerd in een 200 jaar oude Schotse spinnerij. Eindelijk: perfect gerijpte avocado’s.

Eerste Hulp App Zorg dat je weet wat je moet doen bij een ongeval. Van brandwond tot vergiftiging en van bewusteloosheid tot een kneuzing. Met de EHBO-app van het Rode Kruis heb je alle EHBOinstructies altijd op zak. De app is voor iedereen die snel wil weten hoe je eerste hulp verleent. Je krijgt instructies over hoe te handelen in meer dan tachtig veelvoorkomende EHBO-situaties. In een noodsituatie geeft de app je ook gesproken instructies in geval van bewusteloosheid, hevige bloeding en ernstige verslikking.

Origami kano Een fiets kun je nog vrij makkelijk meenemen als je erop uit wilt trekken, maar een kano… dat is best een onhandig ding. Daarom bedacht Onak de origami kano, een opvouwbare kano, dus makkelijk mee te nemen. De lichte kano met multifunctioneel design is eenvoudig op te bergen en te transporteren. Eenmaal uitgevouwen biedt de kano optimale beenruimte.

Weetje: Dol op dille Het woord dille zou afkomstig zijn van het oud-Saksisch woord ‘Dilarm’ wat vrij vertaald ‘in slaap wiegen’ betekent. Dille is een kruid dat al eeuwen bekend is. De Romeinen vlochten er onder anderen kransen van voor hun teruggekeerde oorlogshelden. Vikingen vonden de

kalmerende en slaapverwekkende werking van het kruid zeer belangrijk. Naar oud Duits gebruik draagt een bruid dille in haar schoen, dit zou haar geluk brengen. Meegetrokken in bouillon stond het vroeger bekend als middel tegen slapeloosheid en zwaarlijvigheid. Door

het gebruik van dille kan ook de vorming van overtollig darmgas worden tegengaan, zodat men minder last kan hebben van winderigheid.

AGF Primeur 3 • 2021

131

PRIMEUR 25 jaar terug...

... maart 1996 (Primeur • negende jaargang)

Colofon AGF-PRIMEUR bv Stevinweg 2, 4691 SM Tholen Tel +31 (0)166 - 69 82 00 info@agfprimeur.nl • www.agfprimeur.nl Uitgever en hoofdredacteur: Pieter Boekhout Redactie: Marjet Lubbers-Bruijnse, Martine van der Wekken, Izak Heijboer, Thijmen Tiersma, Jobke den Hertog, Sharon de Ridder, Liesbeth Stikkelman, Colinda van Hemert, Marieke Boot, Hugo Huijbers Illustrator: Sandor Paulus Advertenties: Andries Gunter, T. +31 (0)166 698232 - andries@agfprimeur.nl

Jaarabonnement € 75,- in Nederland en België € 90,- in andere landen automatisch doorlopend tot schriftelijke opzegging tot 2 maanden voor de vervaldatum Copyright Het is niet toegestaan om, zonder voorafgaande toestemming van AGF-Primeur, door AGFPrimeur gepubliceerde artikelen, onderzoeken of gedeelten daarvan over te nemen, te (doen) publiceren of anderszins openbaar te maken of te verveelvoudigen. Privacy AGF-Primeur legt uw klantgegevens vast voor de uitvoering van de (abonnements)overeenkomst, of wanneer u in het kader van dienstverlening contact heeft met AGF-Primeur. De gegevens worden tevens gebruikt om u te informeren over producten en diensten van AGF-Primeur en zorgvuldig geselecteerde derden.

Vormgeving: Viola van den Hoven, Martijn van Nijnatten

Disclaimer Alle (redactionele) informatie, waaronder begrepen adviezen, ideeën en meningen, is op zorgvuldige wijze en naar beste weten samengesteld. De inhoud en inkleding van advertenties is bepaald door of namens adverteerders en wordt door AGF-Primeur niet beoordeeld op de juistheid, volledigheid en rechtmatigheid daarvan. AGF-Primeur en auteurs zijn niet aansprakelijk voor schade in verband met gebruik van (redactionele) informatie en de inhoud en vormgeving van advertenties.

Drukkerij: Veldhuis Media BV, Raalte

Ondanks de vele zorg die aan deze uitgave is besteed, kunnen er fouten voorkomen. Onze excuses hiervoor. Wij willen allen hartelijk danken die aan het tot stand komen van deze uitgave heeft meegewerkt. In het bijzonder danken wij God die kracht en wijsheid geeft.

Abonnementen: Arie Gunter

n e o j l i 30 m n e g n i k k a verp d a a r r o o v p o ) n e k k i h c s e tb n u k r e v o t c e r (zodat u er di