Aedes-Magazine 5/2014

CORPORATIES EN DE WONINGMARKT / 5 / 2014

P&O’er Maria van Os

‘ARBEIDSVOORWAARDEN MOETEN SOBERDER’ » WAT WILLEN DE NIEUWE WETHOUDERS? » » 16 VRAGEN AAN HANS BIESHEUVEL » » OOK OVERLASTGEVERS MOETEN WONEN » » WIE INVESTEERT IN VRIJE-SECTORHUUR? »

Maatschappelijk Verantwoord Incasseren

Incasso zonder winstoogmerk?

Stichting faircasso is opgericht om achterstanden via minnelijke interventie op te lossen. Dit doen wij aan de hand van wet- er regelgeving met een sterke sociale visie; “Niet onderuit halen, maar overeind helpen”.

We realiseren ons dat het bestaansrecht van professionele incasseerders vooral berust op de bij uw huurders geïncasseerde incassokosten. Daarom vinden wij, naast het realiseren van goede incassoresultaten, het een goed idee u en uw financieel kwetsbare huurders verder te helpen. Door bijvoorbeeld het bieden van voorlichting aan huurders en ondersteuning bij het doen van huisbezoeken kunnen we samen een hoop leed voorkomen.

Als er reeds problematische schulden zijn, proberen wij middels specifieke schuldhulp oplossingen samen met u, uw huurder, schuldhulpspecialisten, lokale overheid en andere schuldeisers een fundament te leggen voor structurele financiële zelfredzaamheid van uw huurder. We brengen onbenutte fiscale voordelen in kaart, bieden alle soorten schuldhulp verlening, zetten digitale ondersteuning in voor het beter beheren van het bestedingspatroon en indien nodig proberen we gedragsverandering te realiseren. Op deze wijze kan uw huurder blijven wonen en reduceert u hoge beheerkosten en ontruimingen voor uw organisatie. Ook fungeren wij als laatste schakel om de vaak hoge gerechtelijke kosten voor uw organisatie en uw huurder tot een minimum te beperken.

Omdat wij zelf geen winstoogmerk hebben kunnen we nu en in de toekomst meer tijd en middelen inzetten om onze gezamenlijke doelen te bereiken.

Samen kunnen we meer, samen bereiken we meer!

Minnelijke incasso interventie Begeleiding bij schulden Landelijk partner- en kennisnetwerk schuldhulpverlening Voorlichting aan financieel kwetsbare huurders Ondersteuning vroegsignaleringsactiviteiten info@faircasso.nl / 010 - 7900633

www.faircasso.nl

WAT WIL DE OUDERE VAN STRAKS?

Aedes-commentaar

Er is veel discussie over de vraag of we nu meer seniorenwoningen nodig hebben of niet. De hamvraag is niet of er in de komende decennia meer ouderen zullen zijn, maar wat die ouderen zullen willen. En dat is koffiedik kijken. Het antwoord is volgens Aedes daarom niet zozeer vraaggestuurd bouwen, maar inzetten op flexibiliteit. In stenen, concepten en regels.

Maar het punt is dat we niet weten wat de oudere van straks wil. Er zijn veel aanwijzingen dat de oudere van straks niet de oudere van nu is. Hadden wij 25 jaar geleden kunnen voorspellen dat de oudere van nu een fiets met een accu heeft en Human Nature-kleding draagt?

Daar komt nog bij dat woningen geen elek-

‘We moeten er vooral voor zorgen dat er wat te kiezen valt’

trische fietsen zijn. Huizen bouw je zodat ze decennia meegaan. Het antwoord op de vraag hoe we kunnen bouwen voor de toekomst, is dan ook niet dat we vraaggestuurd moeten gaan werken. Want de 50-er van nu weet niet wat hij als 70-jarige wil. Of hij dan wil blijven wonen in het huis waar zijn kinderen opgroeiden? Of juist gezellig in een appartement met leeftijdsgenoten in de buurt. Hij weet bovendien niet hoe gezond hij dan is.

Dat er een grijze golf in aantocht is, is

Wat we daarom nodig hebben is flexibiliteit. In woningplattegronden,

onmiskenbaar. Bovendien worden men-

maar ook in regelgeving. Zodat we woningen snel kunnen aanpassen

sen ouder dan ooit. Onder die ouderen bevin-

aan de behoefte van verschillende soorten bewoners. En regelgeving

den zich meer alleenstaanden, mensen met

die soepel genoeg is om mensen de zorg te geven die ze nodig heb-

minder kinderen dan vroeger en verder meer

ben, ook al blijven ze in hun eigen huis. Regels ook, die mensen in staat

mensen van niet-westerse afkomst dan voor-

stellen zelf te kiezen of ze bijvoorbeeld samen met anderen of toch

heen. Dat zijn de cijfers. Daaruit zou je kunnen

liever alleen wonen, zonder dat dit gekke gevolgen heeft voor hun

concluderen dat er veel seniorenwoningen

portemonnee. We moeten er vooral ook voor zorgen dat er wat te

nodig zijn. De laatste tijd vragen veel mensen –

kiezen valt. Niet alleen op het gebied van wonen, maar ook als het gaat

waaronder Friso de Zeeuw op het Corporatie-

om bijbehorende zorg, dienstverlening en mogelijkheden tot ontmoe-

forum van Aedes – zich af of die conclusie niet

ting. Dat vraagt dus om vernieuwend denken, andere concepten en veel

te kort door de bocht is. Want wat wil die

wisselwerking tussen sectoren. Woningcorporaties hebben daar een

oudere van straks? Wat heeft hij nodig?

belangrijke rol in.

Veel ouderen van nu willen niet verhuizen.

Tot slot moeten we ons realiseren dat we niet alleen bouwen voor senio-

Omdat ze gehecht zijn aan hun omgeving,

ren, ook al zijn ze straks in de meerderheid. Stel dat we nu massaal inzet-

maar ook omdat het ruime jaren-60-huis van

ten op seniorenwoningen, terwijl de meeste ouderen blijven zitten waar

nu goedkoper is dan dat kleinere gelijkvloerse

ze zitten? Wat betekent dit dan voor de starter of het jonge gezin? Want

appartement. Als je die ontwikkeling door-

al groeien hun aantallen niet, zij moeten ook wonen. Sterker nog, de

trekt, zou je juist kunnen concluderen dat

aantrekkelijkheid van de woonomgeving voor deze groep kan bepalend

we die seniorenwoningen straks niet aan de

zijn voor de economische ontwikkeling van de regio of zelfs Nederland,

straatstenen kwijt kunnen.

zeker in een vergrijsde samenleving.

1

2

skaeVe huse in tilBuRg ieDeReen Recht op een huis

36 1 4 14 15 16 29 30 32 44 46 58 60

aeDes-commentaaR Wat wil de oudere van straks? onDeRtussen in Dronten opinie ‘Dienstbaarheid, daar komt het op aan in zorg en welzijn’ – Klaartje Peters column Jos van der Lans opinie ‘Wie luistert er nou niet naar zijn omgeving!’ – Rob Möhlmann Feiten & ciJFeRs over minder nieuwe woningen het weRk Van P&O-adviseur Maria van Os pRikBoRD Weetjes en tips huisVesteR Van het Volk Kees de Cler 16/32 Zestien vragen aan Hans Biesheuvel netweRk Carrièrenieuws en events achteRaF en coloFon

inhoud

8

JOHAN REMKES De commissaris van de Koning in NoordHolland hoopt dat het werkterrein van corporaties niet te smal wordt.

Remkes: ‘Wonen met zorg hoort in hun takenpakket.’

20

MEER PARTICULIERE HUUR Commerciële investeerders – en niet woningcorporaties – moeten inspelen op de groeiende vraag naar middeldure huurwoningen, vindt de minister. Hoe denken zij daar zelf over?

49

LOKALE WONINGMARKT Hoe staat het met de woningmarkt in Delft, in Utrecht en in Terneuzen? Drie wethouders vertellen wat er speelt.

3

4

ondertussen in Dronten TEK ST : MARGRIE T PFLUG

|

FOTO : JONAS BRIELS

22/5 Verkoop Schilderen, schaven, zagen, timmeren. Onder toeziend oog van Bert Kijk in de Vegte (links op de foto) van Oost Flevoland Woondiensten doen leerlingen van ROC Flevoland en bouwopleiding Rolbij werkervaring op. Ze maken deze woning in Dronten klaar voor de verkoop. Een mooie kans: er zijn op het moment niet zo veel mogelijkheden om praktijkervaring op te doen, omdat het aantal stageplaatsen in de bouw beperkt is. Het werk in Dronten gaat van schilderklussen tot het plaatsen van plafonds, deuren, kozijnen en divers installatiewerk. De koper van het huis kan er straks intrekken zonder eerst al te veel te hoeven klussen. In overleg met de koper plaatsen de leerlingen ook een nieuwe keuken of badkamer. www.ofw.nl

5

Al 85 jaar fabrikant van innovatieve duurzame producten met een bewezen en gecertificeerde minimale impact op het milieu.

4 eigen productielocaties duurzame dakbedekkingsproducten en -systemen

SILVER

DERBIGUM NEDERLAND B.V. Olof Palmestr. 18 - Postbus 237 2600 AE Delft Tel. 015 215 40 00 - Fax 015 215 40 11 E-mail : infonl@derbigum.com www.derbigum.nl

facebook.com/derbigum linkedin.com/company/derbigum twitter.com/DerbigumNL

www.pamalmelo.nl

Woongoed GO is een ambitieuze woningbouwvereniging in de gemeente GoereeOverflakkee met ongeveer 2.900 (sociale) verhuureenheden. Zij scoort landelijk nummer 1 in de prestatie-index van het KWH in de categorie corporaties met 1.800 tot 4.000 verhuureenheden.

VERHOOGDE GALERIJVLOEREN EN ANTI-SLIP Voor het verhogen en antislip maken van balkon en galerijvloeren heeft PAM速 diverse oplossingen: - Galerij en balkon-verhogingen - Ballustradeverhogingen - Drempelhulpen / skeggen - Anti-slip oplossingen - WMO-aanpassingen

Woongoed GO zoekt

een lid voor haar Raad van Commissarissen

- Vlonders en hellingbanen Virulyweg 1

T +31 (0)546 - 850466

E info@pamalmelo.nl

7602 RG Almelo

F +31 (0)546 - 828812

www.pamalmelo.nl

Voor de volledige advertentie wordt verwezen naar onze website www.woongoedgo.nl.

MM_pzadv_WoongoedGO.indd 1

19-05-14 10:37

De veiligheidsdeur houdt de dieven buiten, niet het slot.

Een goed slot is belangrijk, maar wat de dieven ĂŠcht tegenhoudt is hoe lastig het is om de deur kapot te krijgen. Meerdere lagen staalplaat, haakvormige stalen pennen en haakgrendels aan de voor- en achterkant maken het vrijwel onmogelijk om een Daloc-deur open te breken.

Maar hoe kunnen die Daloc-deuren dan toch zo soepel en elegant zijn? Heel eenvoudig; het weerstandsvermogen van de deur is afhankelijk van de intelligente constructie van de veiligheidsonderdelen en het gebruikte materiaal.

Groot project? Onze gecertificeerde monteurs vervangen een appartementsdeur in minder dan een halve dag.

Kijk op daloc.nl (of scan de QR-code) voor meer informatie.

Daar vindt u ook onze dichtstbijzijnde dealer.

Security doors

8

‘WONEN MET ZORG HOORT IN HET TAKENPAKKET VAN WONINGCORPORATIES’

Hij kan heel goed uitleggen wat de legitimiteit van corporatieactiviteiten is. ‘Er gebeuren in corporatieland nog steeds voortreffelijke dingen’, zegt Johan Remkes, de commissaris van de Koning in Noord-Holland. De voormalig minister van BZK hoopt wel dat wetgeving het takenpakket van corporaties niet tot op de millimeter zal vastleggen.

Als staatssecretaris van VrOM was het een van zijn grote ambities.

Minstens 30 procent van alle nieuwbouwwoningen zou in particulier opdrachtgeverschap gebouwd moeten worden. Dat is niet gelukt.

Maar johan remkes gelooft nog steeds in (collectief) particulier opdrachtgeverschap. Het is tegenwoordig één van de aandachtspunten in het woonbeleid van Noord-Holland, de provincie waar hij commissaris van de koning is. De provincie stimuleert zelfbouw, zowel in de bestaande voorraad als in de nieuwbouw. samen met gemeenten en corporaties organiseert de provincie regelmatig zelfbouwcafé’s om de mogelijkheden in de praktijk uit te dragen.

De voormalige minister van bZk (driemaal) en staatssecretaris van VrOM is nu op regionaal niveau ‘een medespeler’ van de partijen die met wonen te maken hebben. Vertrouwen – in de gemeenten, in de corporaties en in de mensen die daar werken – is zijn grondhouding.

Maar helemaal zorgeloos over de huidige ontwikkelingen, zoals de grote decentralisaties, is remkes niet.

provincie & wonen 9 TEK ST : MARJON VAN WEERSCH

|

FOTO ’ S : MICHEL CAMPFENS

10

Johan Remkes (1951) is sinds 2010 commissaris van de Koning(in) in de provincie Noord-Holland en voorzitter van het Interprovinciaal Overleg. Daarvoor was hij onder meer Tweede Kamerlid voor de VVD, staatssecretaris van VROM in het kabinet-Kok II en minister van Binnenlandse Zaken in de kabinettenBalkenende I tot en met III. Sinds 30 januari 2014 is hij lid van de raad van commissarissen van woningcorporatie Portaal. Eerder was hij voorzitter van de raad van commissarissen van woningcorporatie Acantus in Veendam.

provincie & wonen 11

Hoe ziet u de samenwerking tussen de provincie en corporaties?

Het takenpakket van corporaties staat stevig ter ­discussie. Hoe kijkt u daar tegenaan?

‘De taak van de provincie is natuurlijk ver-

‘Ik vind dat niet zo’n ingewikkeld thema om nog lang over te discussië-

anderd. Vroeger stuurden wij vooral op de aan-

ren. Ik zie dat corporaties zich steeds meer richten op hun belangrijkste

tallen te realiseren woningen. Onze kern-

taak: goede woonvoorzieningen regelen voor mensen die dat zelf niet

opdracht is nu om de omslag te maken naar

op eigen kracht kunnen. Sommige mensen kunnen dat tijdelijk niet, voor

vraaggestuurd bouwen. Zodat we tot een

andere groepen geldt dat permanent. Het is jammer dat daar een aantal

goede ­regionale verdeling kunnen komen van

betreurenswaardige incidenten voor nodig was. Ook het landelijke

woningtypes passend bij de vraag en de demo­

­beleid heeft corporaties natuurlijk een duwtje richting die primaire taak

grafische ontwikkelingen als vergrijzing. Om

gegeven. Maar dat mag niet doorschieten. En daar maak ik mij wel

dat te realiseren, heeft de provincie de rol van

­zorgen over.’

woningmarktregisseur. Wij zijn de meest onafhankelijke partij die met een regionale bril naar

Wat zijn die zorgen?

woonvraagstukken kijkt. De schaalvergroting

‘Die strengere taakafbakening mag niet ten koste gaan van bijvoorbeeld

van veel corporaties vraagt om zo’n mede-

de zorggerelateerde woontaken die corporaties voor ouderen hebben.

speler op regionaal niveau. En daarom overlegt

Dat is een van de demografische ontwikkelingen waar wij als provincie

het provinciebestuur regelmatig met de be-

op gespitst zijn. De decentralisatie naar de gemeenten van de ouderen-

stuurders van de corporaties uit Noord-

zorg maakt dat extra urgent. Dat vraagt niet alleen om geschikte huizen

Holland.’

waarin ouderen zelfstandig kunnen wonen en zorg ontvangen, zoals

Wat staat er dan op de agenda?

nultredewoningen. Er is ook ander nieuw zorgvastgoed nodig, zoals ­gemeenschappelijke ruimten in wijken voor mensen die nu nog in ver-

‘We hebben hier twee bevlogen gedeputeer-

zorgingshuizen verblijven. Veel corporaties zijn daar samen met zorg-

den met een passie voor vraaggestuurd bou-

partijen druk mee bezig. Dat mag niet in gevaar komen. En ik merk wel

wen. Dat is een belangrijke rode draad in

signalen in die richting. Onlangs heb ik bijvoorbeeld een vertrouwelijk

de overleggen met de bouwende partijen en

gesprek gehad met de dames en heren van de parlementaire enquête-

andere partners die met wonen te maken heb-

commissie woningcorporaties. Daar kan ik natuurlijk niet veel over zeg-

ben, dus ook met de corporaties. De behoeftes

gen, maar ik proefde bij hen wel een uiterst kritische houding over de

aan woonruimte in de verschillende regio’s in

taken van corporaties op het terrein van maatschappelijk zorgvastgoed.

deze provincie zijn dus altijd een terugkerend

En dat vind ik een verkeerd signaal. Ik zie dat ook terug in wet- en regel-

agendapunt. Vanuit onze provinciale verant-

geving: de neiging om het takenpakket voor corporaties tot op de

woordelijkheid voor de ruimtelijke ordening

vierkante millimeter vast te leggen. De risicoregelreflex noem ik dat.’

houden wij verder scherp in de gaten dat de open ruimte zoveel mogelijk open blijft. Als

Wat bedoelt u met een risicoregelreflex?

gemeenten en corporaties plannen hebben om

‘Dat zien we de laatste jaren op meerdere terreinen in onze samen-

daar te bouwen, moeten ze nut en noodzaak

leving gebeuren. Zodra zich vervelende zaken voordoen, reageert met

dus scherp kunnen aantonen.’

name de landelijke overheid meteen vanuit een reflex met aangescherp-

‘ Er gebeuren In corporatieland nog steeds voortreffelijke dingen’

te regels. Ik zie veel meer heil in een houding van ­ vertrouwen. In de zorg, het onderwijs en de corporatiesector en in de professionals die daar werken. Laat ik u dit zeggen: er gebeuren in corpo­ratieland nog steeds voortreffelijke dingen.’

Kampt de corporatiesector dan niet met een legitimatieprobleem?

‘Ik kan mensen heel goed uitleggen wat de legitimiteit van corporatieactiviteiten is. Gewoon door

12 provincie & wonen

te vertellen waar corporaties dagelijks mee bezig zijn. Misschien moeten corporaties dat zelf ook meer doen. geen gigantische prcampagnes. Daar geloof ik absoluut niet in. Nu wilt u van mij natuurlijk zo’n voorbeeld horen?

‘ONZE NEDErlANDsE pOlDErcultuur VErlAMt sOMs HEt tOEZIcHt’

In mijn functie als lid van de raad van commissarissen van woningcorporatie portaal was ik een paar weken geleden in een nieuwe wijk pal naast het centrum van

wedstrijd’, zegt hij. ‘laten we vooral ook niet

leiden. Nieuw leyden heet dat. Een prachtige wijk vind ik. In steden-

vergeten dat die hervormingen aansluiten bij

bouwkundig opzicht gevarieerd, een mengvorm van koop en huur. En

autonome maatschappelijke ontwikkelingen.

een deel van de koopwoningen is door de bewoners zelf in particulier

De politieke discussies van de afgelopen tijd

opdrachtgeverschap gebouwd. De bewoners hebben zelf de straten

doen soms vermoeden dat het alleen de wens

ingericht. Dat is dus echt vraaggestuurd.’

van de landelijke overheid is om mensen uit

Als de plannen uit de novelle van minister Blok doorgaan, vrezen de corporaties dat zij een dergelijke gemengde wijk niet meer kunnen bouwen.

‘Wat dat betreft maak ik mij niet zoveel zorgen over de regels die uit Den

verzorgingshuizen en instellingen te halen, maar mensen willen zelf zelfstandig wonen en de regie over hun eigen leven voeren. Die ontwikkeling is al decennialang aan de gang.’

ook van bouwers. gemengde wijken zullen een belangrijke taak van

Toch lijkt u niet geheel zonder zorgen over de komende decentralisaties.

corporaties blijven en daar zijn ze ook goed in. Het lijkt mij ook niet de

‘Dat klopt. Ik vind het opvallend dat er

juiste houding voor corporaties om nu al een grote mate van onheil over

tijdens de afgelopen gemeenteraadsverkiezin-

jezelf af te roepen over een novelle die er nog niet is. Ik ken minister blok

gen vooral in abstracte zin over de drie

vrij goed en weet dat hij uiteindelijk pragmatisch in het leven staat.’

operaties is gesproken. Overal kwam ik het-

remkes lacht: ‘Ook hier geldt dus, heb vertrouwen.’

zelfde beleidsjargon tegen. Van een daad-

Haag komen. commerciële investeerders zijn meestal niet geïnteresseerd in dit soort projecten, dat hoor ik niet alleen van corporaties, maar

U kent corporaties ook van binnenuit. U was voorzitter van de raad van commissarissen van Acantus in Veendam en bent sinds een paar maanden lid van de raad van commissarissen van Portaal. Wat is uw visie op het toezicht op corporaties?

werkelijke inhoudelijke, lokale inkleuring is nog weinig sprake. terwijl dat toch de bedoeling van de taakverschuiving naar de gemeenten is. Ook de democratische legitimatie baart mij zorgen. Het rijk decentraliseert taken naar de gemeenten en sommige gemeenten richten

‘bij portaal heb ik natuurlijk nog weinig ervaring opgedaan. Ik zie wel

vervolgens samenwerkingsverbanden op om

dat het derivatenprobleem hier door het bestuur adequaat is opgepakt

die taken goed uit te kunnen voeren. Op die

waardoor de corporatie niet meer onder verscherpt toezicht van het

manier is de lokale verbinding nog ver te

centraal fonds Volkshuisvesting staat. En dat is goed, want de primaire

zoeken en is voor de burger niet duidelijk wie

verantwoordelijkheid voor het functioneren van een corporatie ligt bij

hij kan aanspreken als er iets misgaat.’

het bestuur en de raad van commissarissen. De externe toezichthouder moet zo min mogelijk in beeld komen. laten we echter niet vergeten dat

Wat is daar de oplossing voor?

het interne toezicht in de corporatiesector pas sinds de jaren 90 bestaat.

‘Dat weet ik ook nog niet. Als we kijken naar

Er valt dus nog wat te verbeteren. bovendien kan onze Nederlandse

de decentralisatie van de ouderenzorg, waar

poldercultuur soms verlammend werken bij het houden van toezicht.

corporaties het meest mee te maken hebben,

Daardoor kan een raad van commissarissen soms te laat aan de bel

is de hamvraag of corporaties samen met zorg-

trekken. Maar dat geldt ook voor externe toezichthouders.’

en welzijnsinstellingen de ontwikkelingen kunnen bijhouden. Zijn er op tijd voldoende

remkes staat bekend als een voorvechter van de lokale democratie. De

geschikte woningen? Is de wijkgeorganiseerde

drie grote decentralisaties van de ouderenzorg, de jeugdzorg en de

zorg er klaar voor? Als die vragen niet snel

onderkant van de arbeidsmarkt naar de gemeenten volgt hij nauwlet-

positief te beantwoorden zijn, is de operatie

tend. Vooralsnog gaat hij ervan uit dat het de gemeentebesturen zal luk-

niet geslaagd.’

ken om die taken met ingang van volgend jaar januari goed uit te voeren.

Ook hier laat hij zijn vertrouwen de boventoon voeren. ‘Zo zit ik in elke

OFFICIEEL PARTNER 速 FSC NederlaNd Bribus investeert graag in een wereld met toekomst. als officieel partner van FSC速 Nederland werken we samen aan het verantwoord beheer van bossen wereldwijd.

Bribus hecht veel waarde aan een milieuvriendelijk productieproces en kiest voor de toepassing van hout en papier uit verantwoord beheerde bossen. Wij zijn de enige keukenleverancier met FSC速-certificering voor ons complete productprogramma.

Onze Eco productlijn gaat nog een stap verder. Deze keukens zijn gemaakt van onder meer vezels van ecologisch verbouwde, snelgroeiende eenjarige gewassen als mais en riet: volledig recyclebaar en zeer milieuvriendelijk.

Onze duurzaamste keuken ooit!

www.bribus.nl

14 Klaartje Peters BIJZONDER HOOGLERAAR LOKAAL EN REGIONAAL BESTUUR UNIVERSITEIT MAASTRICHT

‘ dienstbaarheid, daar komt het op aan in zorg en welzijn’ Met de aanstaande decentralisaties van zorg en welzijn krijgen gemeenten er vanaf 2015 flink wat verantwoordelijkheden bij. Daarnaast verwacht minister Blok van gemeenten dat ze prestatieafspraken gaan maken met corporaties. Hoe kunnen corporaties zich het beste voorbereiden? ­Klaartje Peters, als hoogleraar gespecialiseerd in lokale ­machtsverhoudingen, geeft haar visie. tek st : jeffre y lemm

Zijn de veranderingen een vloek of zegen voor woningcorporaties?

dat je dienstbaar bent. En dat je dus niet te veel denkt vanuit

‘Ik heb me altijd verbaasd over het gemak waarmee veel

blik en een dosis creativiteit. Ik kan me voorstellen dat er

­emeenten en gemeentebestuurders corporaties lieten g

bij corporaties daarvoor een knop om moet. Ik ben wel

“weg-komen”. Geen duidelijke woonvisie, geen druk om tot

nieuwsgierig om te zien hoe dat gaat de komende tijd.’

stevige prestatieafspraken te komen, gemeenten lieten daar

je eigen meerjarenplannen. Dat vraagt vooral een open

gesteld. De komende jaren is er alle gelegenheid, en ook

Hoe ziet volgens u de ideale lokale samen­ werking tussen corporaties en gemeenten eruit?

noodzaak, om als corporaties samen met gemeenten aan dat

‘Het initiatief en de druk moet eigenlijk van de gemeente

publieke belang te werken. Wat er op gemeenten afkomt, is

komen. Dat hoef je niet als een puur hiërarchische relatie

niet niks. Corporaties kunnen hier een cruciale rol in ver-

te zien, want gemeenten kunnen dat ook doen door corpo-

vullen, bijvoorbeeld als het gaat om het bouwen en beheren

raties te stimuleren en uit te dagen met doelstellingen. In

van levensbestendige woningen. De veranderingen lijken

de ideale situatie is er van beide kanten een gedeeld besef

me dus vooral een zegen als je ervan uitgaat dat de corpora-

dat maatschappelijke opgaven centraal staan en weten

ties dat publieke belang willen dienen en hun beschadigde

gemeenten en corporaties wat hun aandeel daarin is. Kern-

imago willen opkrikken.’

punt is het verwoorden en vastleggen van dat besef in

de afgelopen jaren veel liggen. Tegelijkertijd hebben de corporaties het publieke belang ook niet altijd voorop

Denkt u dat corporaties klaar zijn voor de veranderingen? Hoe kunnen ze zich het beste voorbereiden?

‘Ik weet dat eerlijk gezegd niet. Wat is er nodig om klaar te

niet-vrijblijvende afspraken, maar dat is uiteindelijk slechts een ­ instrument natuurlijk. De ideale samenwerking zou moeten zijn gebaseerd op dat gedeelde besef. Dat voor elkaar krijgen, dát is de kunst.’

zijn voor dit soort veranderingen? Gemeenten wisten dat

Wat zijn daarbij mogelijke knelpunten?

ook niet precies toen ze hoorden welke nieuwe taken eraan

‘Het grootste risico is dat gemeenten zo druk zijn met de

komen, maar ze zijn gewoon begonnen met de voorberei-

voorbereidingen op de decentralisaties dat ze vergeten om

dingen. Al werkende leren ze, ook van elkaars ervaringen.

corporaties erbij te betrekken. Corporatiedirecteuren zijn

Het gaat de komende jaren zowel bij de gemeenten als bij

flinke types en moeten de samenwerking in dat geval

de corporaties natuurlijk om een wezenlijk andere werk­

­gewoon opeisen. Maar als ze dit niet doen en gaan zitten

wijze, een andere benadering van de dienstverlening die je

mokken, dan kan het gruwelijk misgaan. Dan blijkt over vijf

levert als overheid en semi-publieke sector. Corporaties

jaar dat iedereen langs elkaar heen heeft zitten werken. Dat

moeten leren werken vanuit de gedachte dat je probeert te

zou toch meer dan jammer zijn.’

leveren waar mensen op dit moment behoefte aan hebben,

Column Decentralisatieparadox

opinie 15

Er stond één goede zin in het regeer-

tot ‘het bouwen, verhuren en beheren

Dat kan dus niet. Wat mij betreft

akkoord van Rutte II en wel deze:

van sociale huurwoningen en het daar-

gaat de corporatiesector vanaf nu

‘Woningbouwcorporaties

aan ondergeschikte direct verbonden

elke miereneukerige vorm van

weer dienstbaar worden aan het

maatschappelijke vastgoed’.

controle aan de kaak stellen.

publiek belang in hun werkgebied.’ Ik

Daarbij gaan ze nauwgezet te werk. Bij

Het motto moet zijn dat als

vond dat te midden van al de treurig-

alles wat riekt naar leefbaarheid,

het handelen van corpo-

stemmende maatregelen een hoopvol

bijdragen aan regionale campagnes,

raties gelegitimeerd (en

voornemen. Wel een beetje vreemd,

verhuur aan private organisaties, noem

gecontroleerd) wordt

want de zin veronderstelt dat woning-

maar op, zetten ze een stempel: MAG

door de lokale demo-

bouwcorporaties de afgelopen decen-

NIET. Ook al gebeuren deze zaken

cratie dat het WSW

nia niet dienstbaar zouden zijn ge-

op voorspraak en in samenspraak met

moet ophouden om op

weest aan het publiek belang. Dat lijkt

gemeenten, ook al is het lokale publie-

alle slakken zout te leggen.

me – als we even wegblijven van

ke belang onmiskenbaar gediend, ook

Een Aedes Meldpunt Over-

de paar grote debacles – niet hard

al is iedereen in de gemeentelijke are-

bodige

te maken. Sterker, nergens worden

na van mening dat het een goede zaak

Bemoeizucht (AMOBB) is

corporaties meer gewaardeerd dan in

is – niks mee te maken! Daarmee wordt

wel het minste dat de vereni-

de stadhuizen van dit land.

deze paragraaf uit het regeerakkoord

ging aan haar leden verplicht

De vraag is natuurlijk wie bepaalt dat

een

wat

is. Daar is niks obstinaats aan,

‘publieke belang in het werkgebied’ en

bestuurskundigen de decentralisatie-

integendeel zelfs. Hetzelfde

ook hier lijkt het regeerakkoord helde-

paradox noemen. Kortweg komt deze

regeerakkoord blaast immers

re taal te spreken: ‘Corporaties komen

erop neer dat naarmate er meer ver-

hoog van de toren om de

onder directe aansturing van gemeen-

antwoordelijkheid wordt overgedra-

bureaucratie in dit land een

ten.’ Maar in werkelijkheid gebeurt er

gen naar het lokale niveau de landelijke

halt toe te roepen. Nou, daar

iets anders. In de dagelijkse praktijk

controle op de uitoefening van deze

werken we graag aan mee.

hebben de mannen en vrouwen van het

taken steeds strenger wordt. Hoe meer

WSW, die toezien op de financiële

vrijheid men lokaal krijgt, hoe verder

huishouding van corporaties, zich vast-

de nationale hand reikt om iedereen

gebeten in een andere zin van het

in het gareel te houden. Precies het

regeerakkoord, waarin de regering de

proces dat nu in corporatieland zicht-

JOS VAN DER LANS is cultuurpsycholoog en

taak van corporaties wil terugbrengen

baar wordt.

publicist. www.josvdlans.nl en @josvanderlans

Hein de Kort

typisch

voorbeeld

van

Bureaucratische

illustr atie : menno Wit tebrooD

moeten

16

opinie Rob Möhlmann, directeur-bestuurder Woningbelang Valkenswaard

‘ wie luistert er nou niet naar zijn omgeving!’

De discussie over het legitimatieprobleem van corporaties verbaast Rob Möhlmann. De directeur-bestuurder van Woningbelang vindt het ondenkbaar dat er corporaties zijn die de samenleving niet bij hun plannen betrekken.

Vandaar zijn oproep aan collega-corporatiebestuurders te laten zien hoe zij dat doen. ‘De parlementaire enquêtecommissie is er vast in geïnteresseerd.’ illustr atie : han hoogerbrugge

Verbaasd ben ik over de discussie over het legitimatie-

dan corporaties die de samenleving nu nog niet betrekken

probleem in onze sector. Op het verenigingscongres op

bij de plannen die ze maken? Het is toch ondenkbaar dat

17 april onderschreef een grote meerderheid van corpo-

een corporatie dat niet doet?

raties wat er moet gebeuren om dit op te lossen. ‘Luisteren naar klanten en andere belanghouders, transparant

Verbeterpunten

zijn in wat je doet en de samenleving daadwerkelijk

Woningbelang betrekt al jaren met succes bewoners,

betrekken bij de keuzes die corporaties maken.’ Zijn er

gemeenteraadsleden,

zorg-

en

welzijnsinstellingen,

17

woonconsumentenorganisaties, onze leden en andere belangstellenden direct bij onze ondernemingsplancyclus van drie jaar. We organiseren ieder jaar bijeenkomsten met onze belanghouders. Eerst bepalen we aan welke maatschappelijke woonvraagstukken onze woningcorporatie een bijdrage kan leveren. Nu zijn dat: vergrijzig, ontgroening, leefbare wijken, huisvesting en ondersteuning van bijzondere doelgroepen en duurzaamheid. In het jaar dat we een nieuw ondernemingsplan voorbereiden, vragen we de deelnemers van die bijeenkomsten wat de belangrijkste doelen zijn die we zouden moeten realise-

‘Woningen bouwen voor kleinere huishoudens: klein, modern, duurzaam. Daar is niets mis mee, daar is zeker een doelgroep voor. Maar nu lijkt het alsof er meer studenten dan mensen in Nederland zijn.’

Hans Geertman, directeur van Huybrechts-Relou, waarschuwt voor de trend vooral kleine woningen te bouwen, in Cobouw.

ren. Die nemen we vervolgens op in het plan en in prestatieafspraken met de gemeenten en de huurdersbelangenorganisatie. In de bijeenkomsten van de daarop volgende jaren koppelen we de resultaten terug en bespreken we nieuwe, actuele vraagstukken. De afgelopen jaren hebben we op deze wijze bijvoorbeeld bijgedragen aan de realisering van starterswoningen in

‘Een goede accountant heeft maar één klant: de samenleving. En moet de hand durven bijten die hem voedt.’

Jeroen Smit, onderzoeksjournalist, ­ tv-programma De wereld draait door.

collectief particulier opdrachtgeverschap samen met een startersvereniging en aan de ontwikkeling van een woon-zorgcomplex samen met het lokale verpleeghuis.

Iedere drie jaar vragen we al onze bewoners in een enquête naar hun waardering van de woning en de woonomgeving. Hun verbeterpunten zijn voor ons input voor de onderhoudsbegroting en wijkplannen.

Samen met de gemeente, professionele dienstverleners en de bewoners maken we wijkanalyses die we vertalen in meerjaren wijkplannen met concrete doelstellingen. De bewoners hebben hierin een centrale rol.

Niet alleen praten Is het moeilijk om de samenleving op die manier te betrekken bij de keuzes die we maken? Nee. Zoals hoogleraar Cor van Montfort in het artikel in Aedes-Magazine van april hierover ook zegt: ‘Het is eigenlijk heel simpel: luisteren naar wat de mensen willen.’ En, zo voeg ik daar aan toe, daar ook echt wat mee doen. Dus niet alleen maar erover praten.

Het staat buiten kijf dat onze sector de afgelopen jaren imagoschade heeft opgelopen, grotendeels bepaald door de incidenten die de landelijke pers haalden. En ook al heb je daar als corporatie niet zelf aan bijgedragen, je krijgt het toch op je bordje. Daarom moeten we ook als sector gezamenlijk aan de slag om dat imago te verbeteren. Wij zijn echt niet de enige die een goede verbinding met de lokale samenleving hebben. Dus collega’s: laat je horen. Vertel op welke manier jij bewoners, gemeenten en andere organisaties nu in de prakijk van alle dag invloed geeft op het werk van je corporatie. De parlementaire enquêtecommissie woningcorporaties is daar ongetwijfeld ook in geïnteresseerd.

‘Het eigenwoningbezit is voor mij dé motivatie om’s morgens vroeg uit bed te komen. (…) In oudere wijken moet het woningbezit worden bevorderd. Als ik door een woonwijk rijd, zie ik precies waar de huurwoningen staan.’

Karel Schiffer, scheidend directeur Nationale Hypotheekgarantie, in Het Financieele Dagblad.

‘De individuele rechten van huurders in Nederland zijn goed beschermd, maar hun collectieve invloed is beperkt.’

Gerard van Bortel en Sake Zijlstra, onderzoekers aan de Faculteit Bouwkunde van de TU Delft, op Corporatie.nl.

‘Gemeenten hebben altijd gezegd: wij kunnen de langdurige zorg goedkoper uitvoeren dan nu gebeurt. Daarom krijgen we minder geld. De uitdaging is het voor dat geld ook te doen.

Het budget is leidend.’

Doeke Fokkema, CDA-wethouder Tytsjerksteradiel, in VNG Magazine.

HOE BEKNELLEND IS UW FISCALE POSITIE? : FUND CONGRES X A T T E H S N E D REN TIJ IES - 4 JUNI 2014 T A R O LAAT U INFORME P R O C G IN IE VAN WON DE FISCALE POSIT

DAT TELT.

Als bestuurder of commissaris van een woningcorporatie denkt, handelt en organiseert u op uw eigen manier. Dus wil je als accountant of adviseur werkelijk meerwaarde kunnen bieden met fiscale advisering, dan moet je niet alleen over vakkennis en branchekennis beschikken. Gelukkig werken bij BDO mensen die luisteren en meedenken. Bij elke belastingkwestie waar uw woningcorporatie mee te maken heeft, kunt u vooral ook rekenen op onze persoonlijke betrokkenheid. Vanuit deze persoonlijke relatie behartigen wij graag uw belangen en helpen u bij het contact met de fiscus en overige partijen.

Ge誰nteresseerd? Tijdens het Tax Fund Congres op 4 juni 2014 informeren we u over de gewijzigde fiscale positie van woningcorporaties. Deelname is kosteloos. Meld u aan via www.bdo.nl/taxfundwoco.

Ga naar www.bdo.nl/woningcorporaties voor meer informatie of bel voor een persoonlijke afspraak met onze specialisten van de BDO Branchegroep Woningcorporaties via telefoonnummer (088) 236 48 00.

Omdat mensen tellen.

Een zeker thuis Een kleine 400 woningcorporaties. 2.400.000 sociale huurwoningen.

32% van de totale woningvoorraad. 60% meer dan in enig ander Europees land.

Zoveel is zeker.

Gefinancierd met zekerheid. Door de Huizenbank.

De sociale volkshuisvesting in Nederland wordt internationaal geprezen. In eigen land is de discussie in volle gang. De uitdagingen voor de corporatiewereld worden steeds groter, de mogelijkheden om te financieren kleiner. Dat vraagt om gericht, verantwoord financieren met maximale zekerheid. De vertrouwde zekerheid van de NWB Bank. De Huizenbank.

Postbus 580, 2501 CN Den Haag t 070 416 62 66 e info@nwbbank.com www.nwbbank.com

20

‘MEER KEUS IN HUUR NODIG’

WIE INVESTEERT IN DE VRIJE-SECTORHUURMARKT?

woningmarkt 21 TEK ST : HANNEKE NAGTZ A AM

Nederland heeft een grotere particuliere huurmarkt nodig, vindt minister Blok. Commerciële investeerders – en niet woningcorporaties – moeten inspelen op de groeiende vraag naar middeldure huurwoningen, vindt de minister. Hoe denken zij daar zelf over? Willen en kunnen ze investeren? En hoe moet het speelveld er uitzien?

Wie middelduur wil huren in Nederland, heeft weinig keus. Zeker

Een andere groep mensen heeft wel last van

van een particuliere huisbaas. Het aantal woningen in handen van

het kleine aandeel woningen met een huur

commerciële verhuurders in Nederland is relatief klein. In vergelijking

tussen 700 en 1.000 euro, zegt Platform31.

met andere West-Europese landen stelt hun woningmarktaandeel van

Mensen die te veel verdienen voor een sociale

rond de 10 procent weinig voor. Concreet betekent dat weinig huur-

huurwoning, maar nog geen huis kunnen of

woningen met een huur boven de 700 euro. Van alle huurwoningen in

willen kopen. Dat heeft volgens het kennis- en

Nederland inclusief die van woningcorporaties wordt maar 12 procent

netwerkplatform te maken met flexibilisering

verhuurd in de vrije sector, ook wel ‘geliberaliseerde huur‘ genoemd:

in de samenleving. Mensen gaan huren omdat

een kleine half miljoen woningen, oftewel 5,7 procent van de totale

ze alleenstaand zijn, in een ander deel van

woningvoorraad inclusief koopwoningen. Is dat erg, en zo ja, voor wie?

het land gaan werken of omdat ze (nog) geen vast inkomen of toekomstperspectief hebben.

Niet als je nu met een wat hoger inkomen nog steeds in een sociale

Ter illustratie: in 2012 had 69 procent van

huurwoning woont. Voor dit type huurder is doorstromen naar een

de werknemers een vast contract. Tien jaar

vrije-sectorwoning van een commerciële investeerder niet aantrekke-

geleden was dat nog 75 procent.

lijk, zegt directeur Frank van Blokland van de Vereniging van Institutio-

Volgens Wienke Bodewes is het probleem

nele Beleggers in Vastgoed Nederland (IVBN). ‘Woningen met een huur

niet simpelweg dat er meer behoefte is aan

van 700 tot 1.000 euro per maand kunnen in prijs-kwaliteitverhouding

middeldure huurwoningen. Hij is algemeen

niet concurreren met kwalitatief vergelijkbare corporatiewoningen met

directeur van institutionele belegger Amvest

een huur onder die grens. Corporaties vragen daar 150 à 200 euro

(17.334 huurwoningen) en voorzitter van de

minder voor dan ze waard zijn, om ze in de sociale voorraad te houden.’

Nederlandse Vereniging van Projectontwikke-

22

ling Maatschappijen (NEPROM). ‘Dat veronderstelt dat de huurmarkt een trap is met slechts twee treden: een deel voor mensen die afhankelijk zijn van sociale huur en een deel voor mensen die dat niet zijn. Er is behoefte aan een breder scala aan soorten huurwoningen, die verschil-

'BOUW MIDDELDURE HUUR VALT STIL IN LIMBURG'

len in grootte, kwaliteit, prijs en locatie.’ Wie daarvoor zorgt, maakt voor huurders op zich niet uit. Maar een grotere particuliere huurmarkt zou wel helpen, zeggen bovenstaande partijen.

De huidige kabinetsplannen maken het woningcorporaties nagenoeg onmogelijk te

ONGELIJK SPEELVELD

investeren in middeldure huurwoningen. Hoe

De vraag is er dus wel. Maar blijkbaar is die niet groot genoeg om het

moet dat straks in regio's waar wel vraag is,

aanbod vanzelf op gang te brengen. Minister Blok wijt dat voor een

maar waar commerciële partijen zich niet laten

groot deel aan het woningmarktbeleid van de afgelopen decennia. Dat

zien? Limburg is zo’n regio en maakt zich

was te veel gericht op fiscale stimulering van de koopmarkt, regulering

ernstig zorgen. Lees een interview met

van prijzen en aanbod op de huurmarkt, en het verbreden van

Erik Koppe, gedeputeerde Volkshuisvesting

het taakveld van woningcorporaties, schrijft hij in september 2013 in

in Limburg.

een brief aan de Tweede Kamer. ‘Dit heeft geleid tot een kwalitatief

Aedes.nl/woningwet, zoekterm

hoogwaardige woningvoorraad. Maar tegelijkertijd heeft het de keuzes

middeldure huur

van consumenten en aanbieders te veel gestuurd en daarmee het functioneren van de markt verstoord.’ Er is onvoldoende relatie tussen de huurprijs en gewildheid van de woningen. De koopmarkt is te veel gesubsidieerd. En woningcorporaties hebben een te dominante positie op de huurmarkt, schrijft de minister in dezelfde brief. Het resultaat: een ongelijk speelveld tussen woningcorporaties en beleggers en gebrek aan keuzemogelijkheden voor middeninkomens.

De harde discussie over dat ongelijke speelveld ligt zowel voor woning-

PLATFORM31 BRENGT PARTIJEN IN GESPREK

corporaties als marktpartijen ingewikkeld en gevoelig. Volgens Bodewes, twaalf jaar bestuurslid van Ymere geweest, is de frustratie bij beleggers geen flauwekul. ‘Door bijna tien ministers zijn in korte tijd

Eén van de belemmeringen van een grotere

allerlei voorstellen gedaan, maar weinig stappen gezet om evenwicht

particuliere huurmarkt, is volgens Platform31

terug te brengen. Een pensioenfonds moet dividend kunnen uitkeren

dat betrokken partijen elkaars taal niet altijd

voor pensioenen, terwijl corporaties niet-marktconform kunnen opere-

spreken. Platform31 richtte daarom een

ren.’ Voor commerciële investeerders zoals beleggers blijft er al met al

Community of Practice (CoP) op, waarmee ze

weinig ruimte over, zeggen IVBN en Vastgoed Belang, de vereniging

dit jaar langs elf gemeenten gaan en praten

voor particuliere beleggers. ‘Investeren in woningen met een huur onder

met ambtenaren, beleggers en corporaties.

700 euro is niet meer interessant door de verhuurdersheffing. Die is ook

Projectleider Frank Wassenberg: ‘Met elkaar

voor ons killing’, zegt Van Blokland. ‘En een koop-woning is fiscaal ge-

proberen we belemmeringen voor meer inves-

zien zo interessant dat je beter kan kopen dan 1.000 euro huur betalen.’

teringen in huurwoningen te benoemen en op

Hij is blij dat de minister onlangs aankondigde de liberalisatiegrens de

te ruimen. Niet alleen in nieuwbouw, maar ook

komende drie jaar te bevriezen op 699,48 euro. ‘Door de jaarlijkse

bij transformatie van bestaand bedrijfs-

indexatie van die grens, schoof de ondergrens voor vrije-sectorhuur

vastgoed naar woonruimte. Daarin kunnen

steeds op. De psychologische grens van 1.000 euro schuift niet mee.’

commerciële investeerders een grote rol vervullen, eventueel samen met corporaties.’

INVESTEREN

www.platform31.nl, zoekterm CoP

De bevriezing van de liberalisatiegrens is één van de maatregelen die het

particuliere huursector

kabinet neemt om de domeinen van woningcorporaties en marktpartijen

woningmarkt 23 WONINGMARKT NAAR TYPE EIGENDOM 2012

DENEMARKEN

NEDERLAND

VERENIGD KONINKRIJK

IERLAND

KOOP SOCIALE HUUR PARTICULIERE HUUR

BELGIË

OVERIG DUITSLAND

FRANKRIJK

BRON : CECODHAS HOUSING EUROPE , HOUSING EUROPE RE VIE W : THE NUTS AND BOLTS OF EUROPE AN SOCIAL HOUSING SYSTEMS ,



HUURLIBERALISATIEGRENZEN TOT 1 JANUARI 2015 800

€6

99

700

De liberalisatiegrens

€4

500

57

gereguleerd is (sociale

€6 47

€ 60

21

€5

600

4

geeft aan of een woning huur) of geliberaliseerd (vrije sector). Daarbij telt de aanvangshuur, vermeld op het huurcontract. Voor gereguleerde huur gelden regels over bijvoorbeeld maximale huurprijs en maximale jaarlijkse

400

huurstijging. Meer uitleg op Aedes.nl in

€3

dossier Huurbeleid, 2014

2010

2005

2000

artikel ‘Hoe komen 1995

1989

300

1990

51

huurprijzen tot stand?’

Aedes.nl/huurbeleid, zoekterm huurprijzen BRON : MINISTERIE BZK

()

24 OVERHEIDSAANPAK Het kabinet-Rutte II wil minder subsidië-

• Maximaal belastingtarief voor hypo-

ring op de koopmarkt, meer marktconfor-

theekrenteaftrek jaarlijks met half

me huren en een grotere vrije-sectorhuur-

procent omlaag.

dan 20 procent boven 34.678 euro toewijzen.

• REGISTER NIEUWBOUW garandeert dat

markt. Maatregelen die daarbij moeten

• (nog in de planning:)

vrije sector nieuwbouwwoningen eerste

helpen:

• Woningcorporaties mogen alleen onder

vijf jaar geliberaliseerd blijven.

• In 2013 en 2014 EXTRA HUURVER-

zeer strikte voorwaarden investeren

• Aangepast WONINGWAARDINGS-

HOGINGEN voor huishoudens in sociale

in niet-DAEB (Diensten van Algemeen

STELSEL (puntensysteem dat toegestane

huurwoningen met inkomen boven

Economisch Belang, onder andere mid-

huurprijs woningen bepaalt) waarin

toewijzingsgrens.

deldure huur). Geregeld in novelle op

• Versoepelde VERKOOPREGELS corporatiewoningen.

• Maximale hoogte van hypotheek (104 procent in 2014) stapsgewijs omlaag in 2018.

• HUURSOMBENADERING, huurbeleid

de WONINGWET, voor zomer 2014 naar

dat meer stuurt op kwaliteit van de

Tweede Kamer.

woning.

• LIBERALISATIEGRENS blijft per 2015

naar 100 procent van waarde koophuis

drie jaar op 699,48 euro (niveau 2014).

• INKOMENSGRENS sociale huur gaat per

• Alleen hypotheekrenteaftrek bij volle-

2015 vijf jaar omhoog van 34.678 naar

dige en ten minste annuïtaire aflossing.

WOZ-waarde woning een rol krijgt.

het wetsvoorstel voor de herziening van

• Meer ruimte voor TIJDELIJKE HUURCONTRACTEN. Meer informatie en Aedes-standpunten op Aedes.nl met bovenstaande zoektermen.

38.000 euro. Woningcorporaties mogen

ONTWIKKELING NEDERLANDSE WONINGVOORRAAD

60%

60%

60 50%

43 38

40%

39

32

31%

30%

30 25 20%

19

15 10%

9%

KOOP BRON : BZK

SOCIALE HUUR

PARTICULIERE HUUR

2012

2010

2005

2000

1995

1990

1985

1981

1976

1971

1967

1956

1947

0

woningmarkt 25 VERDELING HUURMARKT

88 PROCENT VAN DE HUURMARKT IS GEREGULEERD 6%

27% 55 %

sterker af te bakenen (zie kader Overheidsaanpak). Eén van de belangrijkste daarvan, in ieder geval voor corporaties op dit moment de meest spannende, is het voorstel van de minister om de ruimte die corporaties hebben voor zoge-

94%

73%

naamde niet-DAEB-werkzaamheden sterk te

45 %

beperken. Dat gaat bijvoorbeeld om het bouwen van middeldure huurwoningen in gemengde wijken. Het kabinet wil ermee bereiken dat commerciële partijen actiever worden op de markt. Worden ze dat nu ook?

Ja, met het huidige kabinetsbeleid gaat het eindelijk de goede kant op, zeggen de gevraagde partijen. ‘Wij zijn sowieso bereid om te investeren. We bouwen nu al zo’n 4.000

71%

PARTICULIERE BELEGGERS

vertrouwen groeit. Maar dan moet de politiek dersheffing ook op de vrije-sectormarkt toepassen. We moeten afwachten of institutionele beleggers de geldkraan ook echt opendraaien.’

5%

CORPORATIES

woningen per jaar’, zegt Van Blokland. ‘Het geen gekke dingen doen, zoals de verhuur-

24%

INSTITUTIONELE BELEGGERS

ONGEREGULEERD (12%)

GEREGULEERD (88%)

BRON : CBS (  ) , IPD (  ) , DUTCH RESIDENTIAL INVESTMENTS IN EUROPE AN PERSPEC TIVE , FINANCE IDE AS (  )

Bodewes twijfelt daar niet over. ‘Onze stakeholders zijn veel meer geïnteresseerd. Wij zijn terughoudend geweest door de crisis, maar de komende periode gaan we zeker groeien.

Zowel in woningen als in wonen en zorg.’ Hij

KWESTIE VAN SCHUIVEN

ziet die interesse ook in het buitenland. ‘Wij

De bereidheid om te investeren ten spijt, gaat nieuwbouw maar om een

hebben net voor 40 à 50 miljoen euro wonin-

heel klein deel van de totale woningvoorraad. Die reageert traag op

gen verkocht aan een Duits pensioenfonds. Dat

veranderende vraag. Voor een gevarieerder aanbod op de huurmarkt

geld gaan we weer ergens anders investeren

is verschuiving in de bestaande voorraad noodzakelijk, zeggen IVBN,

in woningbouw. Vier jaar geleden zou die

Vastgoed Belang en Amvest. Bodewes: ‘De dominante positie van

verkoop ondenkbaar zijn geweest.’

woningcorporaties op de huurmarkt zal afnemen. Ik hoop dat de sociale

Syntrus Achmea, die net als Amvest geld

voorraad uiteindelijk wordt gebruikt om de laagste inkomens te dienen

van pensioenfondsen en verzekeraars op de

en dat daarnaast een grotere vrije-sectorhuurmarkt ontstaat, met meer-

woningmarkt belegt, laat weten werk in over-

dere treden.’ Van Blokland: ‘Als de plannen van de minister doorgaan, is

vloed te hebben in de vrije sector. Doordat

de grote vraag: hoeveel van de corporatiewoningen naar het vrije-

de koopmarkt zo slecht is geweest, krijgen be-

sectorsegment mogen.’ Hij ziet graag dat 20 à 40 procent van het corpo-

leggers veel projecten aangeboden waarin ze

ratiebezit in de vrije sector terechtkomt, zodat die markt groter wordt.

voor verkoop bestemde woningen overnemen

Beleggers willen hun gereguleerde huurwoningen graag ruilen met te

voor verhuur. Ook particuliere beleggers in-

liberaliseren bezit van woningcorporaties, vertelt beleidsmedewerker

vesteren de laatste jaren meer in woningbouw,

Laurens Miserus van Vastgoed Belang. Nu hebben vooral particuliere

blijkt uit rapportages van ING. In 2011 be-

beleggers veel bezit in de gereguleerde sector (ruim 70 procent). Die

stond 16 procent van hun vastgoedbeleggin-

woningen bevinden zich voor 60 procent in de Randstad en zijn daar-

gen uit woningen. In 2013 was dat 28 procent.

buiten evenredig verdeeld over de rest van het land. Miserus: ‘90 pro-

26 woningmarkt GEMIDDELDE HUUR PER 1 JULI 2013 EN GEMIDDELDE WWS-PUNTEN

huur

479 euro

737 euro

566 euro

146

176

139

WONINGCORPORATIES

INSTITUTIONELE BELEGGERS

PARTICULIERE BELEGGERS

WWS-punten

BRON : CBS - HUURENQUÊTE , BE WERKING COMPANEN

cent van onze woningen zitten al aan de markthuur, dus er is geen ruimte

Noord-Holland, Noord-Brabant en Gelder-

meer om ze te liberaliseren.’ Hoe die uitruil er precies uit moet zien,

land is die er wel. Wat betekent dat voor

daarover willen de partijen met woningcorporaties in gesprek.

economisch zwakkere locaties en regio’s?

Van Blokland: ‘In de gebieden waar je door de markt niet meer huur kán

Hoe ontstaat daar dan meer evenwicht?

vragen, kunnen corporatiewoningen ook niet worden geliberaliseerd. In

Door te zoeken naar een balans in markt-

gebieden waar het wel kan, zullen veel gemeenten er niet om staan te

gerichte en niet-marktgerichte aanpak, zegt

springen. Dat zijn grote vragen.’ Samenwerken in plaats van concurreren

Bodewes. ‘Een betere match tussen prijs,

kan veel opleveren, denkt hij. ‘In gespannen woningmarkten kunnen de

kwaliteit en locatie is een absolute voor-

stijgende huurprijzen naar beneden door het aanbod in de vrije sector te

waarde voor een betere dynamiek op de

vergroten. Mijn ideaalplaatje is dat woningcorporaties en beleggers,

woningmarkt. Daarbij is het onontkoom-

ieder vanuit hun eigen rol, samen kijken welk aanbod nodig is.’

baar dat niet iedereen overal kan wonen.’

In de afspraken tussen het kabinet en Aedes krijgen beleggers de eerste

In de meeste gebieden doet de markt auto-

keus om te investeren in het huursegment 700-1.000 euro huur, zegt

matisch zijn werk, denkt hij. ‘Alleen voor

Aedes-voorzitter Marc Calon. ‘Samenwerken kan in populaire woning-

gebieden die zo onaantrekkelijk zijn dat

marktgebieden prima. Maar als beleggers niet willen investeren omdat

marktwerking ontbreekt, bijvoorbeeld ach-

het te weinig rendement oplevert, dan moeten corporaties dat – onder

terstandswijken in de Randstad, moet je

strenge voorwaarden – kunnen doen. Zeker in krimpgebieden maken

ingrijpen. Dat is bij uitstek de taak van

gemeenten en provincies zich grote zorgen over de investeringen in

woningcorporaties.’ En als zij daarvoor ook

de woningmarkt. Want beleggers laten deze gebieden links liggen

in huurwoningen met een huur boven 700

en corporaties kunnen er mogelijk niet meer

euro moeten investeren, dan moet daar

investeren door beperkende wetgeving.’

ruimte voor blijven. Bodewes: ‘Het is niet de bedoeling dat we een soort Londen of

REAGEREN?

NIET OVERAL

Barcelona worden, waar minstens een ton

Hoe denken woningcorporaties en

Investeren in herstructureringswijken waar de

moet worden verdiend om binnen de ring te

andere partijen over investeren in de

gemeente met de handen in het haar zit, is heel

kunnen wonen. Maar zo’n vaart zal het niet

huurmarkt en de rol die corporaties en

goed denkbaar. Syntrus Achmea doet dat bij-

lopen. We doen nu aanpassingen op een

marktpartijen daarin (moeten) spelen?

voorbeeld in Den Haag-Zuidwest, als onder-

systeem dat juist veel meer de andere kant

Discussieer mee op het Aedes Corpo-

deel van een samenwerkingsovereenkomst

op ligt.’

ratieforum. IVBN-directeur Frank van

met de gemeente. Maar op de vraag of ze ook

Blokland opent de discussie. Het stand-

bereid zijn te investeren in Oost-Groningen of

punt van Aedes vindt u op Aedes.nl/

Zeeland, zijn de partijen duidelijk: in delen van

herziening-woningwet.

Nederland is gewoon geen markt voor vrije-

www.corporatieforum.nl

sectorhuur. In de Randstad en gebieden als

Onder druk van de overheid evolueren steeds meer woningcorporaties naar regieorganisaties.

Daardoor zien steeds meer woningcorporaties de voordelen van BIM software. Bent u al klaar voor het vastgoedbeheer van de toekomst? Met Tekenplus kunt u vandaag al van start!

BIM: vastgoedbeheer van de toekomst

Met BIM (Bouwwerk Informatie Model) beheert u uw vastgoed op een eenvoudige en efficiënte manier. Alle relevante informatie met betrekking tot een pand wordt met BIM centraal bewaard: van de installaties tot aan het aantal ramen en deuren, de vierkante meters en de gebruikte bouwmaterialen.

In één oogopslag

Deze informatie is gekoppeld aan het IFC model van Tekenplus, een gedetailleerd 3D model van uw vastgoed. Daarin kunt u in één oogopslag zien wat de status van een pand is.

Zijn de kozijnen aan vervanging toe? U ziet het meteen en kunt direct de juiste actie ondernemen. En met de gegevens uit BIM vraagt u tevens eenvoudig een offerte aan.

Ook kunt u op elk moment alle plattegronden, detailtekeningen, gevelaanzichten en doorsnedes van een pand opvragen. En wijzigt er iets? Dan passen wij dat meteen voor u aan, zodat iedereen op de hoogte is van de meest actuele gegevens.

Tevreden gebruikers

Diverse corporaties maken al gebruik van BIM voor hoofdzakelijk hun bestaande vastgoed. Zij zijn hierover zeer te spreken. Jos Boetekees, directeur:“Tekenplus heeft een eigen platform ontwikkeld wat via een laagdrempelig internetoplossing de IFC 3D modellen ( gemaakt in BIM software) online makkelijk toegankelijk maakt voor de corporatie en haar klanten om in te zien. Dit is een gebruiksvriendelijke software voor een kleine prijs, en dat maakt ons uniek.”

De voordelen van BIM

Met BIM bespaart u veel tijd en kosten op uw vastgoedbeheer. Alle relevante informatie wordt centraal bewaard en kan op elk moment worden geraadpleegd. Met BIM maakt u gemakkelijk een meerjarenonderhoudsplan.

Kortom, met BIM bent u klaar voor de toekomst!

Vandaag nog van start?

Met BIM kunt u uw vastgoed optimaal beheren vanuit één systeem en dat bespaart u veel kosten. Bent u benieuwd naar de mogelijkheden voor uw corporatie? Neem dan vrijblijvend contact met ons op, of kijk op onze website.

Sociale onderneming Tekenplus biedt bouwkundige professionals die vanuit de ww of bijstand komen weer een baan. Met werkervaring en zo nodig aanvullende opleiding krijgen ze de kans om door te stromen binnen de arbeidsmarkt. “Kwaliteit en wat terug doen voor de maatschappij gaan heel goed samen”, aldus Jos Boetekees, directeur van Tekenplus.

“En het is een verrijking van mijn werkzaam bestaan.”

Interesse?

voor meer informatie kunt u vrijblijvend contact opnemen met ons of kijk online.

Hoofdvestiging Roermondsplein 25c 6811 JN Arnhem T. 026 3707491

Contact: www.tekenplus.nl info@tekenplus.nl @Tekenplus

Het nieuwe roken

Kompakt Schoorsteen 2.0 Brengt u en anderen rondom u ernstig voordeel toe!

Winnaar

AWARD

De Ubbink Kompakt Schoorsteen 2.0 Een slimme en eigentijdse oplossing voor dakhellingen 15°- 55°!

• Minimale dakdoorbreking door haakse montage • Eén uitvoering voor alle dakhellingen tussen de 15°- 55° • Altijd dezelfde bevestigingsmethode en sparing • Geïntegreerd indekdeel, geschikt voor alle pannen • Montagegemak en gegarandeerd waterdicht

www.ubbink.nl/kompaktschoorsteen2.0

Ubbink, dat bouwt wel zo makkelijk!

feiten & cijfers 29 tek st : jeffre y lemm

Corporaties bouwen minder nieuwe woningen 82.932

80.234

57.703 51.162

40.400

33.700

35.300 25.500

2007

2009

Nieuwbouw bron : cbs en cfv

2011

2013*

Door corporaties

- * voorlopige

cijfers , corpor atienieuwbouw is prognose

Meer gegevens vindt u op Aedes.nl/feitenencijfers

Sinds de economische crisis en allerlei maatregelen zoals de verhuurdersheffing

Jan van Barneveld, Directeur Ont wikkeling de Alliantie

‘We bouwen geen koopwoningen meer’ ‘In 2008 bestond de helft van onze woningen nog uit

met een huurprijs tot 900 euro. Wij vragen nu stan-

koopwoningen. Onze nieuwbouw is nu met de helft

daard aan marktpartijen of zij de woningen met een

gedaald omdat we simpelweg geen koopwoningen

hogere huur willen bouwen. Toch halen we nog gemid-

meer bouwen. Die zitten niet meer in het takenpakket

deld 700 nieuwe huurwoningen per jaar. En dat is ook

van corporaties. Deels komt dat door de markt, maar

hard nodig omdat de opgave in de regio’s waar wij

van de Alliantie om

deels ook door het beleid van minister Blok. Dat beleid

werken, Amsterdam en Utrecht, groot blijft. Ik besef

een reactie.

dwingt ons om ons te beperken tot onze kerntaken: de

me heel goed dat de situatie voor veel andere corpora-

sociale huur en het lagere midden-huursegment. Bij

ties anders en niet te vergelijken is. Zeker in krimp-

nieuwbouwprojecten bouwen we zelf alle woningen

gebieden is nieuwbouw geen logische optie meer.’

bouwen corporaties ruim een derde ­minder nieuwe woningen. We vroegen Jan van Barneveld

30

TIENTALLEN WONINGCORPORATIES ZIJN RECENT GEREORGANISEERD OF ZITTEN ER NU MIDDEN IN. P&O’ERS ZIJN IN DIE SITUATIE EEN AANSPREEKPUNT VOOR COLLEGA’S. VOLGENS MARIA VAN OS (56) IS ER MINDER ONRUST DAN TWEE JAAR GELEDEN. ‘CORPORATIEMEDEWERKERS LIJKEN ERAAN TE WENNEN DAT ER VEEL GEBEURT IN DE SECTOR.’

B

ij de Brabantse corporatie St. Joseph

gen en daar op inspelen. Inzet is vaak samenwerking met

in Boxtel vielen de klappen de

andere corporaties uit de regio. ‘Om de huren betaalbaar te

laatste jaren vooral op de afdeling

houden, moeten we met steeds minder mensen hetzelfde

Vastgoed. Door de economische crisis en

werk doen. Het delen van medewerkers met andere corpo-

de verhuurdersheffing kan er minder ge-

raties werkt voor ons goed. Zo werkt onze beleidsadviseur

bouwd worden. Terug-

anderhalve dag per week aan het strate-

kijkend gaf dat een hoop

gisch voorraadbeleid van een collega-

onrust in de organisatie, constateert Maria van Os. ‘De directeur heeft het persoonlijk verteld aan de afdelingen. Goede communicatie voorkomt niet alle onrust, maar is bij een

‘Hou bij een reorganisatie ook de menselijke kant in het oog’

reorganisatie essentieel.

Ik vind het wel opvallend

corporatie. Andersom heeft St. Joseph haar salarisadministratie uitbesteed aan weer een andere corporatie. Het is een win-winsituatie omdat op deze manier medewerkers aan de slag blijven en hun kennis delen in de sector.’

MARKTWAARDE In de afgelopen jaren is het personeels-

dat de onrust nu heel anders is dan twee

beleid volgens Van Os een stuk zakelijker geworden. ‘Het moet

jaar geleden. Toen waren medewerkers

allemaal veel efficiënter. Logisch, maar we moeten wel oppas-

een stuk emotioneler en kritischer. Dat is

sen dat de menselijke kant niet te veel gaat lijden onder de finan-

nu gezakt.’ Van Os denkt dat het ook te

ciële kant. Duurzame inzetbaarheid is voor mij de kern. Ik wil

maken kan hebben met de Brabantse cul-

medewerkers graag ondersteunen in hun ontwikkeling. Als ze

tuur in de corporatie: ‘We zijn met 40

breed inzetbaar zijn, stijgt hun marktwaarde en vinden ze ook

mensen een vrij kleine organisatie. Ieder-

buiten de sector sneller een baan.’ Consequentie is volgens Van

een wil het familiegevoel in stand houden.’

Os ook dat de CAO Woondiensten meer op een lijn moet komen met die van andere sectoren. ‘We hebben een bovengemiddeld

INVLOED

goede CAO. Het kan in deze tijden niet anders dan dat dit wat

Een P&O’er kan ontslag van collega’s niet

minder wordt. Bij St. Joseph zijn we al begonnen met versoberen.

voorkomen. Ook Van Os heeft die illusie

Zo hadden we een bedrijfseigen regeling waarbij medewerkers

niet. Wel zit ze bovenop alle ontwikkelin-

een bonus bovenop hun salaris konden krijgen. Die hebben we

gen in de organisatie. Ze schuift regelmatig

binnen een paar jaar tijd helemaal afgebouwd.’

aan bij het overleg met de directeur en het managementteam. Hierdoor kan ze reke-

Meer informatie over reorganisaties en de CAO Woon-

ning houden met toekomstige ontwikkelin-

diensten op Aedes.nl, dossier Arbeidsvoorwaarden.

het werk van de P&O-adviseur TEK ST : JEFFRE Y LEMM

Maria van Os Woonstichting St. Joseph

|

FOTO : VINCENT VAN DEN HOOGEN

31

32

WOONWENSEN VAN OUDEREN

FOTO : MARK KUIPERS

CORPORATIEDAG

Het aantal 65-plussers in Nederland stijgt van 2,8 miljoen naar 4,7 miljoen in 2040. Door de vergrijzing, maar ook door het scheiden van wonen en zorg, groeit de vraag naar zelfstandige woonruimte voor ouderen. In 2012 was er al een tekort van 84.000 zorggeschikte woningen. Het Aedes-Actiz

Op donderdag 22 mei organiseerde Aedes in Den Bosch de jaarlijkse

dat ouderen zeer honkvast zijn. En

Een huis via Facebook

als ze al verhuizen, dan het liefst

Woonstad Rotterdam verloot als

mensen van binnen en buiten de

binnen de eigen woonomgeving. Als

experiment woningen via Face-

sector, 's ochtends onder leiding van

belangrijkste woonwensen noemen

book. Op die manier wil de corpo-

Matthijs van Nieuwkerk en 's middags

50-plussers achtereenvolgens: pri-

ratie jonge starters op de woning-

tijdens de verschillende workshops.

vacy, aanwezigheid van winkels in de

markt sneller aan geschikte

Het debat ging onder andere over het

buurt, mogelijkheid om zelf te kunnen

woonruimte helpen. Woonstad

imago van woningcorporaties en wat

koken, natuur in de buurt, een tuin,

plaatst regelmatig een woning op

ervoor nodig is om dat te verbeteren.

gezelligheid en nabijheid van vrienden

de Facebookpagina. Geïnteres-

Geen dure imagocampagnes, wel

en familie.

seerden kunnen meeloten door

ambassadeurs die vertellen over het

www.kcwz.nl/actueel/specials/

een reactie te plaatsen onder de

goede werk van corporaties.

woonwensen-van-ouderen

foto, met daarin de reden waarom

Ook ging het gesprek over de invloed

zij de woning willen hebben. Ze

van Europa op de Nederlandse volks-

loten dan automatisch mee; de

huisvesting en over commerciële

motivatie gebruikt Woonstad

partijen op de woningmarkt.

alleen om deze doelgroep beter

Lees en bekijk het verslag op Aedes.nl

te leren kennen. 24 uur na plaat-

in het dossier Corporatiedag.

Kenniscentrum maakte een webspecial over de woonwensen van

FOTO : HOLL ANDSE HOOGTE

ouderen. Daaruit blijkt bijvoorbeeld

Corporatiedag. Het thema: midden in de samenleving. Dat kwam goed naar voren tijdens stevige discussies met

sing wordt de winnaar bekendgemaakt. Het aantal geïnteresseerden voor de pagina groeit snel: bij het ter perse gaan van dit blad had Woningloting al 2.638 volgers. www.facebook.com/ woningloting

@STRATEGIESAMEN: KOM NAAR HET SYMPOSIUM OP 12 JUNI 2014 OVER DE KANSEN VAN ZELFBOUWPROJECTEN VOOR CORPORATIES EN DE WIJKAANPAK. #CPO WWW.STRATEGIEVANSAMEN.NL

prikbord 33

IK WOU DAT DIT… Economische ongelijkheid FOTO : HOLL ANDSE HOOGTE

Groene websites Wat kun je doen als je energie wil besparen of opwekken, en je woning is een monument? Om bewoners van (Amsterdamse) monumenten met die vraag te helpen, maakte Stichting De Groene Grachten een website: De Groene Menukaart. Op thema (isolatie, water, stroom, warmte en bespaartips) legt de site uit wat je kunt doen om je monumentale woning of kantoorpand energiezuiniger te maken. Ook BZK lanceerde een nieuw hulp-

Arm en rijk groeien in Westerse lan-

middel om inzicht te krijgen in

den gevaarlijk uit elkaar. Daarvoor

Dorpen en steden over de hele wereld

energieverbruik: de energie-

waarschuwt de Franse econoom

hebben er last van: leegstaande winkel-

kostenprognose. Met deze app

Thomas Piketty in zijn boek Le capital

en kantoorpanden. Vaak gaat de make-

kunnen bewoners de verwachte

au XXle siècle, onlangs in het Engels

laar of verhuurder zelf op zoek naar

energiekosten van een nieuwe

vertaald onder de titel Capitalism in

nieuwe huurders. Maar waarom vragen

woning uitrekenen.

the 21st Century. Daarin legt hij uit dat

ze de buurt niet wat er in zo’n pand moet

www.degroenemenukaart.nl en

de economische ongelijkheid sinds de

komen? De Taiwanees-Amerikaanse

www.energiekostenprognose.nl

jaren 80 van de 20ste eeuw flink toe-

kunstenares Candy Chang vindt dat

neemt en dat daar een eenvoudige

mensen veel meer invloed kunnen en

verklaring voor is: vermogen groeit

zouden moeten hebben op de publieke

harder dan de economische groei en

ruimte. Ze bedacht het project ‘I wish

dus inkomen uit arbeid. Wie rijk is, zal

this was’: buurtbewoners in New

nog rijker worden, terwijl degene die

Orleans kunnen met deze stickers aan-

werkt achterop raakt. Piketty pleit

geven waar zij behoefte aan hebben.

voor hervorming van het belasting-

candychang.com/i-wish-this-was/

stelsel om de rijkdom te herverdelen.

Lees een interview met hem in Trouw op http://bit.ly/1jYLvHe.

Renovatieproject gezocht als vervolg op De Poorters van Montfoort!

Project zoekt vervolg!

Duurzaam renovatieproject volgens Active House visie gezocht De Poorters van Montfoort is het eerste renovatieproject in Nederland volgens de Active House visie. 10 Sociale huurwoningen werden voorzien van een prettiger binnenklimaat en opgewaardeerd van energielabel E naar A++. Als vervolg hierop wil VELUX Nederland samen met u de opgedane kennis op het gebied van energie, comfort en milieu toepassen in een nieuw pilot project.

Voor

Neem voor nadere informatie contact op met onze architecten Raymond van Hattum en Marthijn Reekers via architecten@velux.nl of tel. 030 - 6.629.629.

Active House Active House is een visie op duurzaam wonen waarbij de gebruiker centraal staat. De thema’s energie en milieu staan op gelijke voet met het comfort voor de gebruiker, met als doel tot energiezuinige gebouwen te komen met een prettig binnenklimaat.

www.velux.nl/projectzoektvervolg

www.activehousenl.info

www.recticelinsulation.nl

Vraag een gratis projectadvies aan: vanderhoek.roland@recticel.com

Is uw project toe aan een tweede leven?

Isofinish® is een geïsoleerde voorzetgevel met vele ideale kwaliteiten voor renovatieprojecten. Bewoners ondervinden geen hinder van de werkzaamheden omdat isolatie aan de buitenkant wordt aangebracht. Bovendien gaat er binnen geen woonruimte verloren. Daarbij zorgt het unieke isolatiemateriaal Powerwall® van Recticel Insulation dat uw huurders enorm besparen op hun stookkosten. Vraag een gratis projectadvies aan bij Roland van der Hoek: bel 06 - 5151 7087 of mail: vanderhoek.roland@recticel.com

Isofinish® is speciaal ontwikkeld als totaalconcept voor renovatieprojecten. In drie logische stappen maakt Isofinish uw project energiezuiniger én mooier.

1 Inspectie, advies en ontwerp De isolatiespecialisten van Recticel Insulation maken samen met u een gratis projectadvies. Onze architect maakt voor u een artist impression en visualiseert het ontwerp.

2 Uitvoeringscontrole De uitvoering wordt begeleid en gecontroleerd door de specialisten van Isofinish®.

3 Oplevering en certificering Na oplevering ontvangt uw project het isolatiecertificaat ’Recticel® Insulation Inside’.

Scan deze advertentie met uw Layar ®-app op uw smartphone voor meer informatie.

www.recticelinsulation.nl

36

overlast 37 TEK ST : L ATIFA VAN HEERDE

|

FOTO ’ S : TIM RIJNHOUT

iedereen HeeFt reCHt op een HUis

ook mensen met psychische problemen die overlast veroorzaken moeten wonen. die groep mensen neemt naar verwachting toe door de aanstaande bezuinigingen in de zorg. Corporaties zoeken naar manieren om ze te huisvesten, bijvoorbeeld in skaeve Huse en Housing First. Wat is er nodig om opnieuw overlast te voorkomen? ‘Ze verdienen niet één of twee, maar 10.000 kansen.’

38

De politie moet steeds vaker uitrukken van-

HoUsing First

wege overlast door verwarde mensen. Het

in nederland zijn 18 Housing First-projecten. de methode is 20

aantal meldingen groeide van 40.000 in 2011 naar

jaar geleden ontwikkeld in de verenigde staten maar krijgt in ne-

52.000 in 2013, meldde de politie begin mei.

derland pas de laatste jaren meer belangstelling. doelgroep zijn

Verbroken familierelaties, alcohol- en drugsver-

langdurig daklozen. Zij krijgen eerst een reguliere huurwoning en

slaving, psychische problemen en schulden liggen

daarnaast intensieve ondersteuning.

hier vaak aan ten grondslag. Een aantal huurders

Het streven is dat mensen na een aantal jaar geen begeleiding meer

zit zo in de knoop door een stapeling aan proble-

nodig hebben, maar dat is geen voorwaarde. in de projecten wer-

men dat ze de grip op hun leven verliezen. ‘Of ze

ken corporatie en zorginstellingen nauw samen. een inventarisatie

krijgen veel mede-verslaafden over de vloer die

staat in het rapport Housing First: principes en praktijken van het

zorgen voor geluidsoverlast en andere problemen

radboudumc.

in de buurt. Ze kunnen geen weerstand bieden

Meer informatie op aedes.nl/wijkaanpak onder publicaties.

en hebben niets meer te vertellen over hun eigen woning’, vertelt Carin Turi, consulent Wonen Welzijn Zorg bij WonenBreburg. Als deze mensen na veel gesprekken, met

niemand last’, vertelt Turi. Een beheerder, aan-

woonbegeleiding en via een tweede kansbeleid niet te helpen zijn dan

gesteld door WonenBreburg, is dagelijks op

grijpen ze in Tilburg naar het laatste middel: de Skaeve Huse (zie kader op

verschillende tijdstippen aanwezig en kan

de volgende pagina), Deens voor rare huizen.

mensen direct aanspreken. Ook de politie komt

In negen sobere verplaatsbare huisjes aan de rand van Tilburg wonen sinds

regelmatig langs. Begeleiding is niet verplicht

2009 overlastgevers – de meesten zijn man en 40-plus – met zo min moge-

voor de bewoners van Skaeve Huse. Turi:

lijk prikkels van bijvoorbeeld buren en geluid. En dat gaat verbazing-

‘Woonbegeleiding werkte eerder al niet, dat

wekkend vaak goed. ‘De meeste mensen komen hier tot rust. Vaak wisselen

stadium zijn ze voorbij. Doel is niet om door te

goede en minder goede weken elkaar af. Van die mindere periodes heeft nu

groeien naar zelfstandig wonen.’

overlast 39 Op de foto’s bij dit artikel: Skaeve Huse in Tilburg.

Sinds 2009 kunnen hier overlastgevers wonen in één van de negen verplaatsbare huisjes aan de rand van de stad. Door de plek zijn ze niemand tot last en kunnen ze zelf tot rust komen. Een beheerder van WonenBreburg is dagelijks aanwezig en spreekt de bewoners aan als dat nodig is.

ken zijn met bijvoorbeeld de aso-containers in Amsterdam waarin een treiterend Roma-gezin woont. ‘In Skaeve Huse wonen mensen die niet in staat zijn zelfstandig te wonen en baat hebben bij afzonderingen. Ze willen wel, maar kunnen niet. Dat is een andere categorie dan de notoire

‘In Skaeve Huse wonen mensen die baat hebben bij afzondering’

overlastgevers.’

WOnen VOOROp Een andere groep die door psychische klachten vaak niet volledig zelfstandig kunnen wonen zijn de langdurig daklozen. Vivare in Arnhem startte in 2013 met een pilot Housing First. Dit project huisvest de ex-daklozen in reguliere corporatiewoningen in plaats van afgezonderd aan de rand van de stad zoals bij Skaeve Huse. Waar Skaeve Huse een laatste redmiddel is, werkt Housing First door intensieve begeleiding vooral preventief tegen overlast. In 79 tot 93 procent van de gevallen werkt Housing First goed, blijkt uit een inventarisatie onder 7 van de 18 Nederlandse Housing First-projecten door het Radboudumc.

Elisan Henderickx, projectconsulent Leefbaarheid bij Vivare: ‘De methode zet wonen voorop, gaat uit van de vraag van de cliënt en vraagt

dRaagVlaK

van de begeleiders om op hun handen te zitten. Dat sprak ons aan.’ De

Veel corporaties zoeken naar een manier om moeilijk plaatsbare huur-

corporatie stelt vier woningen beschikbaar voor Housing First en dat

ders te huisvesten. Wat het extra lastig maakt is dat buurtbewoners

aantal groeit de komende twee jaar uit tot 25. De afspraak met bewo-

liever geen opvangplekken voor moeilijke huurders in de buurt willen. In

ners is dat ze geen overlast mogen veroorzaken. Tot nu toe gaat dat

Tilburg duurde het daardoor een aantal jaren voordat een definitieve

goed. Behandeling is niet verplicht maar er is wel wekelijkse woonbege-

plek gevonden was. Omwonenden vreesden voor een aanzuigende

leiding vanuit de Regionale Instelling voor Beschermd Wonen (RIBW).

werking op dealers en andere overlastbezorgers. Volgens Turi is daarom

Bewoners geven zelf aan waar ze hulp bij nodig hebben, bijvoorbeeld bij

draagvlak creëren de belangrijkste voorwaarde voor succes. Er moet een

het regelen van financiën, boodschappen doen, familiebanden aanhalen

wethouder zijn die achter het project staat en een corporatie die de kar

of verslavingsproblemen aanpakken.

trekt.

Het project past goed in de maatschappelijke taak die Vivare voor

Nederland kent een handvol Skaeve Huse-projecten. Hier zijn ze nogal

zichzelf ziet. ‘Wij zijn er ook voor mensen die niet zelfstandig in hun

omstreden en dat is opmerkelijk aangezien dat in Denemarken – daar zijn

huisvesting kunnen voorzien. Bovendien is het voor de maatschappij

vele tientallen projecten – niet aan de orde is, zegt Radboud Engbersen

goedkoper om iemand via een project als Housing First een huis en

van Platform31. De SEV, tegenwoordig Platform31, evalueerde in

begeleiding te geven dan iemand van opvang naar opvang te laten gaan.’

2010 de Skaeve Huse-projecten in Nederland. Engbersen: ‘Omwonenden komen tegen de voorzieningen in verzet. Ik vind hen daarin onver-

BUURt OntlaSten

antwoordelijk. Ook deze groep heeft recht om te wonen, zeker als de

Mensen een woning geven in een gewone woonwijk in plaats van

procedure om tot een dergelijke voorziening te komen zorgvuldig is

aan de rand van de stad – ook als alle andere opties zijn geprobeerd –

doorlopen.’

heeft de voorkeur, stelt Dorieke Wewerinke, onderzoeker bij het

Uit de evaluatie blijkt dat de bewoners van Skaeve Huse nauwelijks voor

Radboudumc. ‘Zelfs mensen waarvan je denkt dat ze het echt niet

overlast zorgen en dat het voor succes belangrijk is om door te pakken,

kunnen, blijken soms toch de drive te hebben om normaal te functio-

goede voorlichting te geven, een goede locatie te kiezen en het terrein

neren. Geef het een kans met goede klantgerichte begeleiding. Maakt

af te schermen. Engbersen benadrukt dat Skaeve Huse niet te vergelij-

een persoon meer lawaai, zorg dan voor een goed geïsoleerde woning.’

40 sKaeve HUse op een aantal plekken in nederland, onder andere in tilburg en nijmegen, staan skaeve Huse – deens voor ‘rare huizen’. de sev, tegenwoordig platform31, importeerde het concept in 1995 uit denemarken. vaak zijn dit containerwoningen aan de rand van de stad waar mensen prikkelarm kunnen wonen. doelgroep van de skaeve Huse zijn mensen die uit huis gezet zijn door meervoudige problemen (waaronder extreme burenoverlast) en zorgcliënten die niet in een groep passen. terugkeer naar een gewone woning is meestal niet mogelijk of wenselijk.

40 procent van de bewoners vertoont na vijf jaar verbetering of stabilisatie.

overlast 41

42 overlast

Uit onderzoek blijkt dat een stigma belemmerend werkt, licht Wewe-

Begeleiding helpt

rinke toe. ‘Om het gevoel te hebben dat je erbij hoort, is het nodig dat

Corporaties gaan steeds vaker te maken

mensen niet denken: op dat terrein wonen die gekken.’ Soms kun je

krijgen met overlastgevers en moeilijk

als corporatie echter niet anders dan mensen op die manier huisvesten,

plaatsbaren

reageert Turi: ‘Voor elke doelgroep moet je als corporatie een passende

vreest Turi. Bijvoorbeeld door de financiële

oplossing bieden. Wij bieden ook Housing First aan in reguliere wonin-

scheiding van wonen en zorg. Eerder sloten

gen. Bij Skaeve Huse zijn wij nadrukkelijk uitgegaan van het ontlasten

corporaties huurcontracten af met zorg-

van een buurt die vaak al jaren de overlast getolereerd heeft.’

partijen voor een langere periode. Zij

met

psychische

klachten,

verhuurden die woningen inclusief zorg

Slapen in een tent

aan cliënten. Corporaties moeten nu con-

Om een stigma te voorkomen krijgen buurtbewoners van tevoren niet te

tracten afsluiten met cliënten zelf met

horen dat er een ex-dakloze in de buurt komt wonen, vertelt Thijs

daarin een koppeling naar een zorg-

Honig, coördinator Housing First in Eindhoven, Breda, Helmond en

contract. Turi: ‘Hoe garandeer je dan dat

Rotterdam. ‘Vertel ik het wel dan weet ik zeker dat ik direct overlast-

zorg doorgaat? Daar moeten we afspraken

meldingen krijg.’ We moeten wat verdraagzamer zijn naar mensen die

over maken.’ Bovendien is er door de

anders zijn, vindt hij. Daklozen hebben vaak ja-

decentralisaties en daarmee samenhangen-

renlang op straat geleefd. Ze zijn geschaad en

de bezuinigingen in de geestelijke gezond-

gedragen zich daarom anders, vertelt Honig.

heidszorg minder geld voor begeleiding.

Sommigen slapen eerst een tijdje op hun bal-

En dat terwijl mensen met psychische

kon, of in een tentje in de woonkamer omdat ze

klachten vaker thuis behandeld moeten

een aantal jaar in het bos hebben gewoond.

worden. Die begeleiding is essentieel,

Aedes-leden kunnen zich aanmelden voor

Ook is er een man die in een tweepersoonsbed

benadrukt Turi: ‘Juist dankzij begeleiding

de digitale klankbordgroep Overlast en

slaapt met een eenpersoonsmatras in het mid-

redden veel huurders zich goed en voor-

Verloedering. Deze groep wordt digitaal

den en om zich heen allemaal planten. ‘Daar

kom je dat zij overlast veroorzaken. Wij zijn

op de hoogte gehouden van interessante

voelt hij zich prettig bij en wie zijn wij om te

daarover nu in gesprek met gemeente en

bijeenkomsten en publicaties en betrokken

oordelen zolang ze geen overlast veroorzaken.

zorgpartijen.’

bij lobbyactiviteiten.

Ze verdienen niet één of twee kansen, maar

Mail voor informatie en aanmelding naar

10.000 kansen en wij moeten ze die als maat-

n.boerebach@aedes.nl.

schappij geven.’

Klankbordgroep Overlast en ­Verloedering

werk aan wonen TEK ST _ PE TER HENDRIK S

FUNCTIES

BEDRIJF

PLAATS

(Tijdelijke) directeur-bestuurder

Woningbouwvereniging Amerongen

AMERONGEN

Directeur-bestuurder

Woonpalet Zeewolde

ZEEWOLDE

Directeur-bestuurder

Woningstichting Tubbergen

TUBBERGEN

Leden voor de raad van commissarissen

AlleeWonen

ROOSENDAAL/BREDA

Lid van de raad van commissarissen

Wassenaarsche Bouwstichting

WASSENAAR

Lid van de raad van commissarissen

Stichting Omnivera

HARDINXVELD/GIESSENDAM

Controller

Rijswijk Wonen

RIJSWIJK

Medewerker finance & control

Rijswijk Wonen

RIJSWIJK

Senior medewerker controlling

Beter Wonen

ALMELO

Teamleider financiën

‘thuis

VELDHOVEN

Manager bedrijfsvoering

IJsseldal Wonen

TWELLO

Manager middelen

Woongoed Middelburg

MIDDELBURG

‘Service’-tijger met bouwtechnische kennis

Area

UDEN

Administratief medewerker bedrijfsbureau voor de afdeling vastgoed voor 32 uur per week

Bouwvereniging Onze Woning

ROTTERDAM

Teamleider woonservice voor wonen limburg

Wonen Limburg via mercuri Urval

ROERMOND

Bedrijfskundig medewerker vastgoed

Stichting Woningcorporaties Het Gooi en Omstreken

HILVERSUM

Bestuurssecretaris

Stichting Waarborgfonds Sociale Woningbouw WSW

HILVERSUM

Communicatieadviseur, 32 tot 36 uur per week

Viverion

LOCHEM

Geschillencommissie Huursector

DEN HAAG

Medewerker huuradministratie (m/v) voor 24 uur per week

Rhenense Woningstichting

RHENEN

Verhuurmakelaar (3 fte)

SOR

ROTTERDAM

Vidomes

DELFT

Directie/RvB/RvC

Financieel/Administratief

Management

Ondersteunende diensten

Staf

Technisch toezicht Lid geschillencommissie huursector Verhuur en Verkoop

Woningbeheer, Wijkbeheer en Leefbaarheid Adviseur installaties, delft, fulltime, ‘beheer en onderhoud van technische installaties’

|

BEELD _ CURVE

OP ZOEK NAAR EEN BAAN BIJ EEN WONINGCORPORATIE OF WONINGBOUWVERENIGING? HIERNAAST EEN OVERZICHT VAN DE ACTUELE ONLINEVACATURES. BEKIJK DE VACATURE OP WWW.WERKAAN WONEN.NL.

43

44

huisvesters van het volk 45 TEK ST : MARGRIE T PFLUG

|

FOTO : FR ANCO GORI

Kees de Cler Kort na de Tweede Wereldoorlog is Kees de Cler (1916-2010) architect bij het ministerie van Wederopbouw en Volkshuisvesting. En hij is lid van de Kerngroep, een adviesorgaan van vooraanstaande architecten. De Kerngroep adviseert het ministerie onder andere over kwaliteitseisen voor nieuwbouwwoningen. Ondanks de enorme woningbehoefte begin jaren 50 wil de Kerngroep niet dat er noodwoningen komen, zoals na de Eerste Wereldoorlog. Dergelijke tijdelijke woningen van matige kwaliteit hebben de neiging om permanente woningen te worden. Om toch wat sneller huizen van goede kwaliteit te kunnen bouwen, bedenkt de Kerngroep de duplexwoning. Woningen van normale kwaliteit – meestal rijtjeshuizen – voor 10 jaar gesplitst in een beneden- en bovenwoning. De Cler schrijft over het nieuwe woningtype in verschillende vakbladen en er komt zelfs een heuse reclamecampagne om het publiek uit te leggen wat dat is, een duplexwoning. Het ministerie van Wederopbouw zet 195.000 duplexwoningen in de planning. Daarvan zijn er uiteindelijk zo’n 17.000 gebouwd verspreid over Nederland. Toch weer zelfstandige woonruimte voor 34.000 gezinnen. Niet onbelangrijk in een tijd dat 1 op de 10 gezinnen moet inwonen bij een ander. De meeste duplexwoningen zijn altijd beneden-bovenwoningen gebleven. In de krimpende regio van Maastricht niet meer. Daar heeft woningcorporatie Woonpunt onlangs deze duplexwoningen – ruim 60 jaar na de oplevering – alsnog samengevoegd tot ruime en energiezuinige eengezinswoningen.

46

HANS BIESHEUVEL TEK ST : JEFFRE Y LEMM

|

FOTO : JEROEN POORT VLIE T

is het grootste probleem van de Neder18 Wat landse woningmarkt?

‘Dat die niet meer past bij de flexibiliteit van de huidige maatschappij. Vooral jonge mensen werken en wonen niet meer hun hele leven op dezelfde plek.

De tijd dat je na 25 jaar werken bij dezelfde baas een zilveren pen kreeg is voorbij. Steeds meer mensen zijn ZZP’er. Het probleem is dat banken bij het verstrekken van hypotheken wel uitgaan van vaste contracten en dat moet veranderen.’

3

heeft u van uw 6 Wat vader?

‘Zijn ondernemerschap. Ik moest van hem al op mijn twaalfde meewerken in het familiebedrijf en ben daarbij onderaan begonnen als schoonmaker. Dat vond ik toen niet altijd leuk, maar het

2

heeft me enorm gevormd. De tijden zijn nu anders, mijn dochters zouden me uitlachen als ik zoiets van hen zou vragen.’

woont u als u 85 bent?

2 Hoe

‘Hopelijk kan ik dan op en neer pendelen tussen Nederland en ons familiehuis in Spanje. Zowel mijn ouders als grootouders hebben dat twintig jaar na hun pensioen kunnen doen en dat lijkt me een mooie traditie om voort te zetten.’

woon-minister vond/vindt u de beste?

20 Welke

‘Winsemius, juist omdat hij niet zo politiek was. Hij bekeek het wonen vanuit een langere termijn en een breder per-

16 MIN OF MEER PERSOONLIJKE VRAGEN EN 16 VRAGEN OVER SOCIALE HUIS VESTING. DEZE KEER IS HET HANS BIESHEUVEL DIE BLIND DE VRAGEN KIEST.

spectief. Hij was al in zijn tijd bezig met zaken als scheefwonen en de kerntaken van corporaties.’

welke persoonlijke vraag zou u geen 16 Op antwoord geven?

‘Mijn werk en privéleven houd ik het liefst gescheiden. Op kantoor geef ik dan ook liever geen uitgebreide antwoorden op welke persoonlijke vraag dan ook.’

2

16/32 47 is het meest persoonlijke dat u van 3 Wat uw buren weet?

30

23

‘Ik ben zelf weinig thuis en woon in

was u voor het laatst verschrikkelijk 32 Kunnen we 15 Wanneer boos? En waar ging in Nederland dat over?

een buurt met veel expats. Omdat die

‘Tijdens de uitslagenavond van de ge-

meestal al na een paar jaar verhuizen,

meenteraadsverkiezingen op 19 maart.

bouw je er niet echt een band mee op.

Dat was vanwege de uitspraken van

Sowieso heb ik weinig contact met

Wilders over minder Marokkanen. Ik

buren. Dat vind ik ook niet erg, want ik

heb me tot nu toe altijd bewust buiten

ben toch niet zo van de buurtborrels.’

discussies over hem gehouden, maar nu

Waar zijn woningcorporaties voor nodig?

‘Om starters op de woningmarkt te helpen. Zij vallen wat mij betreft onder de doelgroep van corporaties omdat

heeft Wilders voor mij echt een grens gepasseerd.’

buurmeisje van 8 13 Uw vraagt wat voor werk u doet. Wat antwoordt u?

particulier huren en kopen vaak geen

‘Dat ik op de eerste plaats ondernemer

makkelijke opties zijn.’

ben, maar dat ik daarnaast ook opkom

Hoeveel vierkante meter heeft een mens nodig om prettig te wonen?

‘Dat is heel persoonlijk. Zelf heb ik niet veel ruimte nodig, omdat ik weinig

voor de belangen van alle andere ondernemers.’

wilt u nooit meer spreken?

4 Wie ‘Zo zit ik niet in elkaar en dat zou

waarde hecht aan luxe. Bovendien ben

bovendien ook weinig zin hebben.

ik weinig thuis door mijn werk. Maar

Ik geloof er namelijk in dat je mensen

ook op kantoor heb ik geen behoefte

altijd nog wel een keer tegenkomt in

aan overdreven veel ruimte.’

je leven.’

26 Hoeveel sociale huurwoningen heeft Nederland nodig?

‘DAT ZOU IK ECHT NIET WETEN. ALS ER MAAR GENOEG ZIJN VOOR DE MENSEN DIE DAT NODIG HEBBEN.’

wonen helemaal aan de markt overlaten?

‘VOOR EEN GROOT DEEL WEL, MAAR NIET HELEMAAL. CORPORATIES ZIJN BELANGRIJK VOOR MENSEN MET EEN LAGER INKOMEN.’

wie zou u het liefst een uur in de lift willen in ruimte10 Met vastzitten? zin klaar?

22 IslijkeNederland ‘Laatst was ik in Benin voor een bezoek

‘Nee, want met de vergrijzing ligt er

aan plaatselijke ondernemers. Eén man

nog een grote uitdaging voor ons. Al

vond ik heel erg inspirerend en is bij mij

die mensen moeten langer thuis blijven

blijven hangen. Dat was een ananas-

wonen. Ook zijn we in Nederland

teler die in vijf jaar tijd een bloeiend

totaal niet ingericht op flexibele huis-

bedrijf heeft opgebouwd. Mijn Frans

vesting voor jongeren. Wat dat betreft

is niet goed, maar ik zou graag met

denk ik dat we aan de vooravond staan

hem nog een uur doorpraten over zijn

van grote veranderingen.’

onderneming. Desnoods in een lift.‘

u gaat op proef 29 Stel wonen in een corporatiewoning, waar zou u op letten?

‘Of het veilig wonen is voor mijn

HANS BIESHEUVEL (1965) is oprichter en voorman

gezin. Dus ik zou niet alleen naar de

van ondernemersorganisatie ONL

woning zelf kijken, maar ook naar de

voor Ondernemers. Hij presenteerde

omgeving.’

vanuit die rol in oktober 2013 een Schaduwkabinet dat uit ondernemers bestaat. Biesheuvel is naast zijn werk voor ONL actief als ondernemer en investeerder.

* Mits toegepast en onderhouden volgens voorgeschreven verfsysteem. Kijk op sigma.nl/voorjarenklaar voor de voorwaarden.

VERLAAG EXPLOITATIEKOSTEN MET SIGMA S2U ALLURE. Kostenbeheersing. Dáár draait het om bij vastgoedonderhoud. Geen wonder dat steeds meer woningcorporaties kiezen voor Sigma S2U Allure. Een verf zo geavanceerd, dat ze voor jááááren klaar zijn. 10 jaar om precies te zijn, want Sigma garandeert een onderhoudsinterval van 10 jaar! Daarmee verlaagt u de exploitatiekosten van vastgoed aanzienlijk. En de robuustheid en het glans- en kleurbehoud zijn beter dan ooit. Als dat geen aantrekkelijke propositie is ... Ga voor meer informatie naar sigma.nl/voorjarenklaar

Uw resultaat telt. Sigma.

Met 10 jaar garantie*

woningmarkt 49 TEK ST : QUINTEN SNIJDERS

HOE IS HET ONDERTUSSEN OP DE LOKALE WONINGMARKT? Nieuwe termijn, nieuwe kansen.

Drie wethouders Wonen vertellen wat er in hun gemeente speelt op de woningmarkt. Naast een gedeelde onvrede over de verhuurdersheffing en gedeelde zorgen over leegstaande verzorgingshuizen, zijn er ook veel regionale verschillen. Waar de ene gemeente haar best moet doen om door renovatie de voorraad sociale huurwoningen op peil te houden, stelt de andere gemeente voor om juist woningen te slopen.

50

groeten uit

t f l De

‘Corporaties in regiogemeenten moeten hun verantwoordelijkheid nemen’ Raimond de Prez

woningmarkt 51

oude complexen uit de jaren 60 en 70 – waar

PVDA-WETHOUDER IN DELFT

we er in Delft veel van hebben – is daar nog

In zijn tweede termijn als wethouder met Wonen in zijn portefeuille zet Raimond de Prez

tien jaar geleden is het vraagstuk van de combi-

(PvdA) het beleid in zijn stad Delft voort. Zijn belangrijkste aandachtspunten voor de

natie zorg en wonen. Door de decentralisatie

komende vier jaar? Gemengde wijken, betaalbaarheid en de combinatie wonen en zorg.

van zorg komen verzorgingshuizen leeg, ter-

een hoop winst op te halen. Echt anders dan

wijl het aantal senioren toeneemt. Rond 2020 hebben gebouwd, hebben ze dat alleen in het

bestaat uit sociale huurwoningen. We staan

duurste segment gedaan. Bovendien willen ze

bovenaan de ranglijst van Nederland. Het

de eigen inwoners voorrang geven bij de toe-

WONEN MET ZORG

structurele probleem op de Delftse woning-

wijzing van die woningen. Dat versterkt dus

‘Nu hadden wij al gepland om 500 nieuwe

markt is dan ook al tien jaar hetzelfde en zal dat

het gebrek aan balans op de Delftse woning-

seniorenwoningen te bouwen. Maar omdat

voorlopig blijven. Wij hebben meer betaalbare

markt. Dus blijft het voor ons moeilijk om goed

met de kabinetsmaatregelen minder ouderen

koopwoningen

gemengde wijken te bouwen.

in een verzorgingshuis terecht kunnen, zouden

nodig; meer gemengde wijken. Kortom: een

Het lastige is dat in de grotere steden corpora-

we 2.000 extra woningen geschikt voor zorg

betere balans tussen huur- en koopwoningen.

ties zitten die van alles willen, maar daar de

moeten bouwen tot 2020. Daarna loopt het

We werken aan die balans door gebiedsont-

financiële ruimte niet voor hebben. Ze hadden

nog verder op. Deels vangen we dat op door de

wikkelingen in Delft, maar omdat de woning-

al niet veel te besteden, en daar komen de

bestaande sociale huurwoningen aan te pas-

markt regionaal is, spelen ook de randgemeen-

verhuurdersheffing en de Vestia-heffing nog

sen, maar er zullen ook woningen bijgebouwd

ten een rol. In de regio Haaglanden hebben we

bovenop. De corporaties in de regiogemeen-

moeten worden. We zijn daarom een paar

afgesproken dat in die nieuwe wijken ook 30

ten zitten van oudsher niet zo krap bij kas. Zij

maanden geleden een taskforce gestart met de

procent sociale huurwoningen komen. Dan

moeten dus hun verantwoordelijkheid nemen.

gemeente, alle woningcorporaties en alle

kunnen we in andere wijken herstructureren of

Natuurlijk maken we ook prestatieafspraken

zorginstellingen in Delft. Die onderzoekt de

sociale huurwoningen verkopen.’

met de Delftse corporaties. Ook daarin gaat

mogelijkheden voor de huisvesting van niet

het om gemengde wijken, betaalbaarheid en

alleen ouderen, maar ook bijvoorbeeld GGZ-

EIGEN INWONERS

zorg. Wat betreft betaalbaarheid hebben we

patiënten en mensen met een verstandelijke

‘Nu blijkt dat dat in die randgemeenten niet

afgesproken niet alleen te kijken naar de huur

beperking. Dat vraagt nogal wat van de sprei-

gebeurd is. Dan gaat het niet om Den Haag

zelf, maar ook naar de energielasten. Corpora-

ding over de stad: die woningen moeten in de

en Zoetermeer, maar om kleinere gemeenten

ties onderzoeken of ze zo kunnen investeren,

buurt zijn van voorzieningen als winkels,

als Wassenaar, Midden-Delfland en Pijnacker-

dat de totale woonlasten dalen. Het energie-

openbaar vervoer, gezondheidscentra en een

Nootdorp. Als ze al sociale huurwoningen

zuinig maken van de woningen dus: bij al die

24-uurs zorgpost. Dat is nog een hele opgave.'

voor

de

middeninkomens

FOTO : CASPER RIL A

‘48 procent van de woningvoorraad in Delft

gaat dat ook hier voor problemen zorgen.’

52

t h c e r t U

groeten uit

woningmarkt 53

‘Investeren in onderhoud, niet in nieuwbouw’ Paulus Jansen

Een andere uitdaging is het op gang houden van de stadsvernieuwing in Utrecht de komen-

SP-WETHOUDER IN UTRECHT

de jaren. Er kwam de afgelopen decennia altijd

SP’er Paulus Jansen verliet in mei de Tweede Kamer voor een wethouderschap in zijn

nieuwing. Maar dat houdt op. Per 2015 be-

woonplaats Utrecht. Als Kamerlid was hij veel bezig met de sociale huursector en ook als

staat ook het Investeringsbudget Stedelijke

wethouder heeft hij Wonen in zijn pakket. Met een woningmarkt onder druk, wil hij voor-

Vernieuwing niet meer. Daardoor hebben

al zorgen voor voldoende betaalbare woningen in zijn stad.

gemeenten nauwelijks nog financiële ruimte

veel geld vanuit het Rijk voor stedelijke ver-

voor investeringen in de publieke ruimte.’

‘Utrecht is een relatief dure stad om te wonen.

ten corporaties bestaand bezit verkopen. Dan

Het afgelopen jaar was de huurstijging bij

verkoopt zo’n corporatie een woning met een

STEM VERHEFFEN

woningcorporaties 5,6 procent: een record. En

huur van 500 euro en bouwt daar een nieuwe

‘De omstandigheden zijn de komende jaren

voor veel mensen dramatisch. Mijn toppriori-

woning met een huur van 700 euro voor terug.

lastig, en dat komt voor een belangrijk deel

teit de komende jaren, is dan ook het overeind

Per saldo is dan het aanbod van betaalbare

door beleid uit Den Haag. Door de verhuur-

houden van een fatsoenlijke voorraad betaal-

sociale huurwoningen afgenomen.’

dersheffing, door de afschaffing van het Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing en door

bare, kwalitatief goede sociale huurwoningen.

GEEN CENT TE MAKKEN

het beleid om alle verantwoordelijkheid van

woningen met een huur tussen de 700 en 900

‘Investeren in energiebesparing is een andere

het bouwen bij gemeenten te leggen. Wat

euro per maand – is daarnaast ook belangrijk.

prioriteit voor woningcorporaties, zodat de

betreft dat soort zaken staan wij als lokaal

Economisch gaat het nu in de regio Utrecht wel

energiekosten voor huurders omlaag kunnen.

bestuur voor voldongen feiten. Maar als blijkt

goed, dus er zijn voldoende marktpartijen die

Daarmee sla je twee vliegen in één klap: je

dat de gevolgen van het beleid uit Den Haag

interesse hebben in dat middensegment. Soms

hebt milieurendement én een verlaging van de

negatief uitpakken, zal ik daar zeker mijn stem

zullen zij daarbij samenwerken met corpora-

woonlasten voor de huurders.

over verheffen.

ties, vaak ook niet.

Om dat voor elkaar te krijgen, zullen de

Gelukkig gaat het in de Utrechtse regio econo-

Voor corporaties zouden groot onderhoud en

Utrechtse corporaties hun bedrijfsvoering

misch gezien voor de wind. Daardoor is ook

renovatie prioriteit moeten hebben. Dat is de

goed in de gaten moeten houden, kritisch zijn

het verdienend vermogen van woningcorpora-

beste manier om de voorraad betaalbare socia-

op hun eigen kosten. Zeker nu veel huurders

ties best goed. Dan zit je als wethouder wel

le huurwoningen op peil te houden. Niet met

geen cent te makken hebben, moeten de huur-

in een luxepositie, als je het afzet tegen een

nieuwbouw. Want om dat te financieren, moe-

lasten zo laag mogelijk blijven.

wethouder in bijvoorbeeld Oude Pekela.’

FOTO : RENE BOUWMAN

Uitbreiding van het middensegment – de

54

‘Nadruk ligt op sloop in de particuliere sector’ Frank van Hulle

gingshuizen komen leeg te staan. Nu hadden

TOP/GEMEENTEBELANGEN-WETHOUDER IN TERNEUZEN

wij in Terneuzen drie projecten lopen om

In Terneuzen start wethouder Frank van Hulle van lokale partij TOP/Gemeentebelangen

vormingen. Voor bestaande verzorgingshuizen

met zijn tweede termijn, met nu voor het eerst Wonen in zijn portefeuille. In het Zeeuws-

zal een nieuwe bestemming moeten komen.’

woon-zorgcomplexen te bouwen. Daar is de stekker nu uitgetrokken, vanwege die her-

Vlaamse krimpgebied staat hij voor de opgave van sloop van het goedkopere segment woningen en het levensloopbestendig maken van woningen die overblijven.

JONGEREN ‘Aan de andere kant moeten veel woningen

‘Wij hebben in Terneuzen te maken met ver-

poraties hebben hun kennis en kunde beschik-

levensloopbestendig worden gemaakt. In een

grijzing, ontgroening, gezinsverdunning en

baar gesteld om dit initiatief te ondersteunen,

relatief groot deel van de corporatiewoningen

dalende bevolkingsaantallen. Een deel van ons

maar zonder financiële inbreng. Upgrade start

in Terneuzen woont nu jongeren, maar in de

huidige woningaanbod past niet bij die veran-

naar verwachting dit najaar.

toekomst zal het aandeel ouderen stijgen en

derende demografische samenstelling. Wij

De vraag is hoe we omgaan met het corpora-

zijn aanpassingen aan die woningen nodig.

leggen de nadruk daarom op het in balans

tiebezit dat we wel hebben. Gezien de demo-

Ik maak me ook zorgen over de nieuwe

brengen van vraag en aanbod: we willen slo-

grafische ontwikkelingen is op termijn een

Woningwet, waarin minister Blok de splitsing

pen. Corporatiewoningen, maar vooral koop-

afname van het aantal sociale huurwoningen

tussen DAEB- en niet-DAEB-activiteiten van

woningen uit het lagere segment, dat in Ter-

nodig. De twee corporaties in Terneuzen heb-

woningcorporaties voorstelt. Wij hebben bij-

neuzen oververtegenwoordigd is. We hebben

ben bovendien te maken met de verhuurders-

voorbeeld in het verleden projecten gedaan

namelijk relatief weinig corporatiewoningen.

heffing en de Vestia-heffing. Om financiële

met corporaties met maatschappelijk vastgoed

70 procent van de woningen in Terneuzen zijn

ruimte te krijgen kunnen ze woningen slopen,

– een niet-DAEB-activiteit – en willen dat in de

koopwoningen, 30 procent huurwoningen. En

wat hen een korting van 15.000 euro op de

toekomst ook doen. Ik ben daarom erg be-

van die 30 procent, is slechts 75 procent in

verhuurdersheffing oplevert. Het probleem is

nieuwd naar de gevolgen van de nieuwe

handen van corporaties.’

alleen dat die kortingsregeling tot en met 2017

Woningwet op dit punt.

loopt en de bewoners drie jaar van tevoren op

Ik begrijp ook wel dat de Nederlandse corpo-

15.000 EURO

de hoogte moeten zijn van de sloopplannen.

raties van de Rijksoverheid hun financiën op

‘We moeten dus veel regelen met particuliere

Dat is dus wel erg krap; bovendien is er nu nog

orde moeten krijgen. Dat ze de verhuurders-

eigenaren. Daarom hebben wij als gemeente,

geen sprake van leegstand in corporatiewonin-

heffing en de Vestia-heffing moeten betalen.

samen met buurgemeenten en de provincie

gen. Een andere mogelijkheid is verkoop. Maar

En dat er dingen beter moeten. Maar het is

Zeeland, geld beschikbaar gesteld voor het

dat is volkshuisvestelijk gezien geen goed idee,

voor onze regio niet leuk: grotere corporaties

particuliere initiatief Upgrade. Dat is een stich-

aangezien de markt voor koopwoningen uit

uit andere delen van het land hebben een sche-

ting, die de onderkant van de woningmarkt

het lagere segment al verzadigd is.

ve schaats gereden en wij moeten ervoor beta-

aanpakt. Door woningen in particulier bezit te

De combinatie van vergrijzing en hervormin-

len. Ik vind het wel zwak van het Rijk dat het

kopen en te slopen, of door die woningen te

gen in de zorg, kan ook problemen opleveren.

niet meer gericht oplossingen zoekt, inspelend

kopen, op te knappen en te verhuren. De cor-

Ouderen blijven langer thuis wonen en verzor-

op specifieke regioproblematiek.’

woningmarkt 55

n e z u e n r e T FOTO : CASPER RIL A

groeten uit

advertorial

Samenwerkingsverband Futura bereidt corporaties voor op de toekomst Hoe is het Futura samenwerkingsverband ontstaan?

‘Futura bestaat inmiddels al dertien jaar. We zijn begonnen met een aantal corporaties in Brabant, die het vooral inhoudelijk met elkaar konden vinden. Dan heb je het over de rol van corporaties op het gebied van volkshuisvesting, de herstructurering van achterstandswijken, de aanpak van projectontwikkeling et cetera. Door een samenwerkingsverband aan te gaan, ontstond de capaciteit om ons ook bezig te houden met innovatieve activiteiten.

Dat kan variëren van constructies op het gebied van kopen, huren en andere varianten tot hoe we bewoners kunnen betrekken bij wijkontwikkeling. Later zie je dat we door ontwikkelingen bij woningcorporaties steeds meer zijn gaan kijken naar efficiency, bedrijfsvoering en gezamenlijke inkoop.’

Hoe ziet die ontwikkeling eruit bij Futura?

‘In de laatste vijf jaar zijn we ons bij Futura steeds meer gaan richten op de analyse van onze kasstroom. Voorheen speelde dat een minder belangrijke rol en was het vooral de vermogenspositie van corporaties die van belang was. Aan het begin van de 21ste eeuw verbeterde de Harry Reininga, bestuursvoorzitter Futura en medebestuurder AlleeWonen

vermogenspositie

van

woningcorporaties

zich

sterk

door stijgende prijzen op de woningmarkt. Dit gaf veel woningcorporaties de ruimte om te investeren, met alle

Investeringen van woningcorporaties worden steeds kritischer

risico’s van dien. Er werd steeds kritischer gekeken naar

bekeken in de publieke arena en vragen van corporaties om

de investeringsopgave van corporaties en langzaam

een andere bedrijfsvoering. Er vindt een aandachtverschuiving

zag je een verschuiving ontstaan van beoordelingen op

plaats van vermogensbeheer naar de kasstroom en hierbij wordt

vermogenspositie naar beoordelingen op kasstroom. Dit is

steeds vaker gekeken naar de efficiency en doelmatigheid

de reden waarom wij drie jaar geleden bij Futura hebben

van inkoopprocessen. Vier Brabantse woaningcorporaties

gezegd dat we eigenlijk serieus naar inkoop moeten

werken intensief samen op het gebied van inkoop in het samenwerkingsverband Futura. Zij richten zich niet alleen op kostenbesparingen, maar willen inkoopvolwassenheid realiseren om te zorgen dat kennis, kwaliteit, besparingen en expertise ook

kijken. We zetten veel om in inkoop, we kopen allemaal in, allemaal apart. Wij plaatsten hier vraagtekens bij: doen we het wel goed genoeg? Is er voldoende inkoopkwaliteit in huis?’

op de lange termijn worden geborgd. Samen met Trevian, een toonaangevende inkoop adviesorganisatie, ontwikkelt Futura haar inkoopprogramma om zo ook de komende decennia te kunnen blijven zorgen voor een sluitende begroting. Na een jaar van intensieve samenwerking tussen Futura en Trevian maakt de voorzitter van het Futura-bestuur, Harry Reininga, de balans op.

“Naast het inhoudelijke spoor van Futura, is ook het efficiencyspoor steeds belangrijker geworden en daarvan is het inkoopprogramma een onderdeel.”

advertorial

Op welke manier hebben jullie binnen Futura invulling gegeven aan deze nieuwe focus op inkoopefficiency?

Op welke ontwikkelingen van de samenwerking tussen Futura en Trevian bent u trots? ’In het begin hadden we wat scepsis of we er in zouden slagen om de

‘Het eerste is dat wij steeds meer op de kostenkant zijn gaan letten. Wij

mensen die al jarenlang in afzonderlijke corporaties met inkoop bezig

hebben berekend dat we jaarlijks zo een kleine 300 miljoen euro aan

zijn met elkaar een stap verder te krijgen. En dan vooral de nadruk op met

direct beïnvloedbare kosten hebben op het gebied van inkoop. Daarvan hebben we gezegd dat daar voordelen te behalen zijn op basis van de wet van het grote getal. Maar daar gaat het ons niet alleen om. Binnen de samenwerking met Futura hebben we gezegd dat het niet sec moet gaan om financiële voordelen, maar het ook gaat om het verder ontwikkelen en professionaliseren van de kwaliteit van het inkoopverhaal van onze corporaties. Wij zijn vervolgens op zoek gegaan naar een inkoop

elkaar. In het verleden hebben we ook weleens pogingen gedaan. Dat strandde toen al snel op koninkrijkjes en ‘ik heb het altijd al zo gedaan.’

Dus dat was best wel spannend, om te zien of mensen echt met elkaar wilden gaan samenwerken, want dan kun je pas die inkoopvoordelen realiseren. We hebben aan het begin van het programma een draagvlakinspanning met elkaar geleverd en ook een cultuur gecreëerd dat we alleen met elkaar inkoopsuccessen kunnen boeken. Ik ben er wel echt trots op dat we kunnen vaststellen dat dit heel goed heeft gewerkt.’

adviesorganisatie, waarbij beide elementen aan de orde moesten komen en daar is Trevian uitgekomen. De ervaring van Trevian met inkoopprogramma’s in de corporatiesector en de positieve referenties die we kregen van collega’s waren van groot belang voor ons.’

“We hebben altijd de koppeling gemaakt tussen inkoopvoordelen en het verbeteren van de kwaliteit van inkoop.”

De samenwerking tussen Futura en Trevian is inmiddels een jaar oud. Hoe ziet de balans eruit na een jaar intensief samenwerken?

‘We hebben een aantal successen geboekt als het gaat om inkoopvoordelen. Er zijn een aantal trajecten gestart waarbij we echt kunnen vaststellen dat wat we in eerste instantie hadden berekend als kostenbesparing ook daadwerkelijk is gerealiseerd. Deze snelle winst heb je ook nodig om te laten zien dat het werkt. Daarnaast zien we nadrukkelijk dat Trevian een zeer goede bijdrage heeft geleverd aan de inkoopvolwassenheid van de organisaties door zelf tijdelijke inkoopspecialisten te plaatsen binnen de organisaties. Hiermee ondersteunen zij de nieuwe functies van inkoopspecialist binnen alle vier de corporaties. Momenteel zitten we in de tweede fase van het project en nu komen ook de zaken aan bod die veel ingrijpender zijn voor de primaire

“Ik ben er echt trots op dat we nu gezamenlijk beseffen dat we alleen met elkaar belangrijke inkoopsuccessen behalen.”

Heeft u advies naar andere bestuurders binnen de woningcorporatiebranche op het gebied van inkoopsamenwerking?

‘Advies op basis van onze eigen ervaringen is dat het heel goed is geweest dat er twee bestuurders zich direct met het project gingen bezighouden. Zij maakten deel uit van de stuurgroep, waarmee we ook korte lijnen hebben weten te bewerkstelligen. Daarmee laat je ook zien dat je het heel serieus neemt en ook zelf wilt leren op dat gebied. Een tweede belangrijke tip: zorg ervoor dat je mensen vanuit de organisaties afvaardigt in de stuurgroep die er ook vooral lol in hebben, een intrinsieke motivatie hebben. En tot slot een derde tip is de aanpak om, en die heb ik net ook genoemd, inkoopspecialisten van Trevian een aantal dagen per week voor een jaar lang binnen de corporaties te laten werken. Dat heeft ook heel positief gewerkt.’

Trevian feliciteert de Futura-corporaties met de tot nu toe behaalde inkoopresultaten.

processen van de organisaties. Dan zie je dat organisaties zelf ook bezig zijn met een efficiencyslag en daar komt dan een inkoopprogramma bij.

Dat maakt het veel spannender.’

Trevian is een toonaangevende inkoop adviesorganisatie, die zich richt op het professionaliseren van de inkoopfunctie binnen de sectoren wonen, zorg én onderwijs. Zij concentreert zich op kostenbesparingen, het efficiënt en slagvaardig inrichten van de inkoopfunctie én investeren in de competenties van de medewerkers met toegankelijke trainingsprogramma’s op het gehele inkoopspectrum.

Advertorial

58

4

CORPO-APPS ‘Zijn er al corporaties die bestaande apps gebruiken of al een app hebben laten maken? Ik ben nieuwsgierig naar ervaringen!’ Zo startte een lid van de LinkedIngroep Corporatie NL – in 2012 al – een discussie over apps in de corporatiewereld.

De discussie loopt tot aan de dag van vandaag en leverde een aantal interessante apps op, die corporatiemedewerkers graag met elkaar delen.

Een kleine selectie.

HUURDERCONNECT

is ontwikkeld op initiatief van

Huurders dienen makkelijk een repa-

woningcorporatie Portaal, maar

ratieverzoek in bij corporaties, inclu-

veel andere corporaties zijn ook

sief een foto van de schade. Maar ze

bereikbaar via de app.

kunnen ook een melding doen over

iPhone | gratis

de leefomgeving. Denk bijvoorbeeld aan vuilnis in het trappenhuis. De app

REPARATIEAPP Ook met deze app kunnen huurders een reparatieverzoek indienen, inclusief foto. Maar ReparatieApp gaat nog een stap verder: de huurder kan meteen een afspraak met de monteur inplannen.

Na de reparatie kan de huurder via de app ook aangeven of de reparatie naar wens verlopen is.

De app is in gebruik bij woningcorporatie Woonstad Rotterdam, maar ook andere corporaties kunnen zich aanmelden. iPhone, iPad, Android | gratis

Volkshuisvestersloop 2014 Op vrijdag 16 mei kwamen 300 corporatiemedewerkers naar de Achterhoek voor de jaarlijkse Volkshuisvestersloop.

Sité Woondiensten organiseerde dit jaar de hardloopwedstrijd voor woningcorporaties.

10 kilometer, Sité Woondiensten op de 5 kilometer. De snelste loper van de dag was John Reijnen van Stichting Woonpunt; hij won zowel de 5 kilometer (in 17 minuten en 13 seconden) als de 10 kilometer

‘Het was een perfecte editie’, vertelt orga-

18 jaar met een levensbedreigende ziekte.

nisator Berny Gunsing, manager Bedrijfs-

Sité Woondiensten hield intern een in-

voering bij Sité Woondiensten. ‘Heerlijk

zamelingsactie voor Make-A-Wish, die de

Dit was alweer de 28ste editie van de wed-

weer en goede opkomst. We hebben veel

medewerkers tijdens het evenement aan

strijd, die elk jaar door een andere corpora-

complimenten gehad over het parcours.’

de stichting overhandigden. Ook gaat een

tie wordt georganiseerd. Sité Woondien-

Dat startte vanaf de rand van Doetinchem,

deel van de opbrengst uit verkochte

sten bood vorig jaar na afloop spontaan aan

waar deelnemers begonnen aan een ronde

consumpties naar de stichting.

om de organisatie dit jaar op zich te nemen.

van 5 of 10 kilometer door de Achterhoek.

EER

(in 35 minuten en 49 seconden).

Gunsing: ‘En nu geven wij het stokje weer door aan De Goede Woning in Apeldoorn.

’s Ochtends liepen ongeveer 200 leerlin-

De Volkshuisvestersloop is vooral een ge-

Die benaderde ons een aantal maanden

gen uit groep 5 tot en met 8 van basis-

zellig evenement, vertelt Gunsing. ‘Alleen

geleden of zij hem in 2015 mogen organi-

scholen uit Doetinchem de jeugdeditie.

tijdens de barbecue na afloop gaat het even

seren, omdat ze volgend jaar 100 jaar

Voorafgaand aan de loop lieten de kinderen

over werk.’ Corporatiemedewerkers uit

bestaan.’

gezamenlijk ballonnen op van de stichting

het hele land doen mee. ‘Natuurlijk ook

Make-A-Wish Nederland. Deze stichting

een beetje voor de eer.’ Het deelnemende

Kijk op www.swd.nl voor een

vervult wensen van kinderen tussen 3 en

team van stichting Woonpunt won op de

fotoverslag en de volledige uitslagen.

netwerk 59

AEDES CAO FAQ Vragen over de CAO Woondiensten? Zoek op trefwoord of blader door de inhoudsopgave en vind in deze app het antwoord. iPhone, iPad | gratis

CHAPPS INSPECTOR

CARRIÈRENIEUWS

TEK ST : HANNEKE NAGTZ A AM , CAROLIEN VAN DER PLOEG EN QUINTEN SNIJDERS

BART VAN DER CAMMEN Bart van der Cammen is vanaf 18 juni de nieuwe voorzitter van de raad van toezicht van Woonpartners in Helmond. Hij volgt Piet Krekels op die deze functie de afgelopen acht jaar vervulde.

JACQUES LA CROIX EN JOHAN VAN DER ENT Op 24 april is Jacques la Croix benoemd als commissaris bij Rondom Wonen in Pijnacker-Nootdorp. La Croix is daarnaast onder andere lid van de RvC van Rijnhart Wonen in Leiderdorp.

Hij volgt Harro Zanting op, die recent is benoemd als bestuurder bij woningcorporatie Dudok in Hilversum. Johan van der Ent is vanaf 15 mei hoofd Financiën en plaatsvervangend directeur bij Rondom Wonen.

Met Chapps Inspector maak je makkelijk een ‘plaatsbeschrijving’: een omschrijving van de staat

TANJA MORSHEIM

van een woning, gedaan voordat een nieuwe huur-

Per 1 juli is Tanja Morsheim de nieuwe directeur-

der in de woning trekt. Met een checklist ga je alle

bestuurder van Woningbedrijf Velsen. Morsheim,

belangrijke punten van een woning langs, je kunt

nu directeur bij de Rotterdamse corporatie Haven-

ook foto’s of schetsen van schade aan een woning

steder, volgt Ted Kuné op die met pensioen gaat.

toevoegen. Na afloop kunnen huurder en verhuurder de plaatsbeschrijving op de iPad ondertekenen.

HANS VAN HARTEN

iPad | gratis light-versie, 5,99 euro per plaats-

Hans van Harten is per 1 juli secretaris bij het

beschrijving

Regioplatform Woningcorporaties Utrecht (RWU).

Tot 1 juni is hij directeur bij de Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties (AFWC).

KARIN LAGLAS Karin Laglas is vanaf 15 augustus de nieuwe voorzitter van de directieraad van Ymere. Van die directieraad maken ook Ber Bosveld en Pieter de Jong deel uit. Momenteel is Laglas decaan aan de faculteit Bouwkunde van de TU Delft. Eerder werkte zij onder andere voor verschillende projectontwikkelaars, zoals MAB waarvan zij enige jaren directeur was.

ANNE WILBERS Bij Mooiland in Oost-Nederland is Anne Wilbers benoemd als bestuurder. Zij is op dit moment nog directeur bij de Alliantie regio Amsterdam. André Hengeveld, interim-bestuurder bij Mooiland, blijft tot 1 september betrokken bij Mooiland.

EDDY VEENSTRA Directeur Eddy Veenstra vertrekt bij Woningstichting SWZ in

FOTO : CASPER RIL A

Zwolle. Hij was vanaf 2003 directeur-bestuurder bij de corporatie.

ADRIAAN VISSER Adriaan Visser is gestopt als directeur van kennisorganisatie Platform31. Hij is op 15 mei geïnstalleerd als wethouder in Rotterdam namens D66.

Als wethouder gaat Visser zich bezighouden met

financiën, sport, cultuur en binnenstad.

achteraf

Nog een biertje, buur?

Soms lijkt de wereld wel verdeeld

geregeld wordt, dat zoeken ‘we’ maar uit. Mits er

in mensen die hetzij van politiek,

geen uitwassen zijn van hoge salarissen of mega-

hetzij van voetbal houden. De

lomane projecten. Wie woont, die woont. Kratjes

komende maanden hebben we het

op de stoep, vlaggetjes boven het hoofd. Nog een

allemaal goed. Want we hebben het WK èn

ILLUSTR ATIE : MENNO WIT TEBROOD

60

colofon Aedes-Magazine is een uitgave van Aedes vereniging van woningcorporaties. Aedes-Magazine verschijnt 11 keer per jaar.

Woningcorporaties zorgen dat ruim 2,4 miljoen huishoudens in Nederland goed kunnen wonen en dragen bij aan leefbare buurten, wijken en regio's. Corporaties nemen op dit moment zo'n 60 procent van de bouwproductie in Nederland voor hun rekening en investeren in de toekomst op terreinen als zorg en duurzaamheid.

Aedes behartigt als branchevereniging de belangen van woningcorporaties in Den Haag en Brussel,

biertje, buur?

de parlementaire enquête. Dus het is maar goed

Hopelijk zie ik de nabije toekomst te zwart (of

dat er zoveel beeldschermen zijn, zodat een ieder

oranje). Want het is eigenlijk jammer. Zonder

zijn ding kan volgen.

WK zouden veel meer mensen aangezet zijn tot

Dat zou je zeggen. Maar voor veel mensen is het

nadenken over wonen in Nederland, zouden zij

niet moeilijk kiezen tussen gezellig met de buren

zich bewust zijn geworden dat het niet zo simpel

mopperen op 22 rennende kerels in een groen

is dat je huizen bouwt en verhuurt en daarmee

veld of in opperste concentratie luisteren naar

basta, zouden zij misschien zelfs wel zijn gaan

heren en dames die proberen de ins and outs van

nadenken over hoe zij het in ons land geregeld

het corporatiestelsel te doorgronden.

willen hebben. Al zou dat misschien ook gepaard

De aanhangers van het WK beginnen nu al kleur

gaan met opnieuw een slechte beurt voor de

te bekennen. Buren regelen grote beeldscher-

woningcorporaties. Het zou in ieder geval tot

men, kroegen lokken hun klanten met speciale

nadenken gestemd hebben. En dat lijkt mij meer

kijktribunes. En de enkeling die een aversie heeft

dan welkom. Dat Nederland gaat nadenken over

van al dat spektakel, ziet zijn kans schoon om

hoe zij willen dat er gewoond wordt, hoe dat

straks eens lekker de hele Ikea bijna voor zichzelf

geregeld moet zijn en wat we daar met z’n allen

te hebben of op de slaapkamer die vrouwenfilm

voor over hebben. Zou het niet mooi zijn als buren

te kijken die hij nooit wil zien.

samen onder het genot van een biertje de parle-

Kortom: er kijkt de komende maanden geen hond

mentaire enquête zouden volgen? Om vervol-

naar de parlementaire enquête over de woning-

gens in de kroeg nog eens goed na te praten over

corporaties. Eigenlijk is dat exemplarisch. Ieder-

wonen?

een wil goed wonen, iedereen gunt zijn buur – op een familie Dimitrov na – ook een goed huis.

Christine de Ruiter

Maar hoe dat tussen Den Haag en de corporaties

Hoofdredacteur

zoekt oplossingen voor het beter functioneren van de woningmarkt en draagt bij aan een professionele sector. Zo'n 95 procent van de corporaties is lid van Aedes. Wij maken ons sterk voor optimale omstandigheden waaronder zij als maatschappelijke ondernemingen hun werk kunnen doen.

Aedes is ook de werkgeversvereniging van de corporatiebranche waarin ruim 28.000 werknemers dagelijks werken aan goed, betaalbaar en duurzaam wonen.

Voor informatie over het lidmaatschap van Aedes zie www.aedes.nl.

Redactie Christine de Ruiter (hoofdredacteur); Margriet Pflug (eindredactie); Latifa van Heerde, Jeffrey Lemm, Hanneke Nagtzaam, Quinten Snijders, Marjon van Weersch (redactie); Carolien van der Ploeg (productie).

Redactiesecretariaat T (088) 2333750 E aedesmedia@aedes.nl Grafische vormgeving Curve grafische vormgeving BNO, Haarlem; Henk Stoffels (artdirection), Patrick Hoogenberg (basisontwerp), Mieke van Weele (vormgeving).

Druk Senefelder Misset, Doetinchem Abonnementen T (06) 35111630 E publicaties@aedes.nl I www.aedes.nl>publicaties Prijzen (excl. BTW) Losse nummers: € 12. Een jaarabonnement kost € 103,80; voor studenten € 32,10. Aedes-leden ontvangen één gratis abonnement. Extra jaarabonnementen voor Aedes-leden kosten € 69,60. Vanaf het 16e abonnement geldt een kortingsregeling.

Jaarabonnementen worden automa-

tisch verlengd. Opzeggingen dienen op 1 november, dus twee maanden voor het nieuwe abonnementsjaar, binnen te zijn.

Advertenties Multor Media BV, Wouter Otto Postbus 5085, 6802 EB Arnhem T (026) 3763451 E wouterotto@multormedia.nl I www.multormedia.nl Aedes vereniging van woningcorporaties Koningin Julianaplein 10 2595 AA Den Haag Postbus 93121 2509 AC Den Haag T (088) 2333700 E aedes@aedes.nl I www.aedes.nl @aedesnet Auteursrechten voorbehouden ISSN 1388-8528

AD HOC, EXPERT IN:

BEHEER

TOEZICHT

VERHUUR

AD HOC ZORGT VOOR RUIMTE Leefbaarheid, veiligheid en betrokkenheid Drie onderwerpen waar u dagelijks mee te maken heeft; leefbaarheid, veiligheid en betrokkenheid. Leegstand rondom bijvoorbeeld sloop of renovatie kan deze drie punten negatief beïnvloeden. Elke wijk is anders en vraagt daarom om een andere aanpak. Door onze kennis van de markt kunnen wij u een leegstandadvies op maat aanbieden dat naadloos aansluit op uw wensen, het betreffende object en de wijk.

Op deze manier bieden wij u een helpende hand om de leefbaarheid in de wijk, gedurende de periode van leegstand, positief te stimuleren.

Ad Hoc Beheer betekent:  Minimaliseren van leegstandsrisico’s;  Het positief stimuleren van leefbaarheid, veiligheid en betrokkenheid in de wijk;  Zorgvuldig geselecteerde representatieve bewoners;  Korte opzegtermijn;

Uw betrouwbare partner Ad Hoc heeft in de afgelopen vijfentwintig jaar een sterke reputatie opgebouwd als integere partner die zijn afspraken nakomt. Onze interne bedrijfsjuristen zien erop toe dat de afgesloten overeenkomsten sluitend en betrouwbaar zijn. Zaken doen met Ad Hoc betekent voor u als opdrachtgever: vertrouwen op een solide juridisch fundament.

 Geschikt voor woningcorporaties, gemeenten en zorginstellingen.

WWW.ADHOCBEHEER.NL Hoofdkantoor Ad Hoc | Groot Hertoginnelaan 41 | 2517 EC Den Haag | T. 070 312 03 31 Den Haag

Amsterdam

Arnhem

Breda

Den Bosch

Groningen

Maastricht

Rotterdam

Utrecht

Zwolle