Nr 03 24 september 2014

Nr 3

24 september 2014 Nooit meer crashen met Andy Tanenbaum

Twee masters tegelijk: jij kunt het ook

Wordt sjalom de nieuwe VUmantra?

‘Dutch society denies basic human rights’

Onafhankelijk magazine van de Vrije Universiteit — www.advalvas.vu.nl

‘Ik hou van het heftige werk’ Maaike Kleinhesselink pag 6

HOE VER KIJK JIJ? We leven in een snel veranderende samenleving, met grote maatschappelijke vraagstukken. Dat vraagt om mensen die verder kijken. Verder dan het voor de hand liggende, verder dan het bekende.

Mensen die verder kijken zijn op hun plek bij de VU. De VU stimuleert haar medewerkers buiten hun eigen afdeling en eigen vakgebied te kijken. Om nieuwe wegen in te slaan. Om samen te werken aan toonaangevend onderzoek en onderwijs. De VU is een universiteit die midden in de maatschappij staat.

Met de blik gericht naar buiten. VU is verder kijken.

Ben jij een medewerker van de VU? Kijk dan voor een overzicht van alle interne vacatures op: WWW.VU.NL/VUNET/VACATURES Ben jij geen medewerker van de VU maar wel ge誰nteresseerd om bij de VU te werken? Kijk dan op: WWW.WERKENBIJDEVU.NL

INHOUD

jaargang 62 — nr 3

Masterstudent Maaike Kleinhesselink geeft les aan tbs’ers

6

Andy Tanenbaum: icoon van de informatica

10

Een dubbele master: gewoon dóen

18

Recensie: filosoferen over de VU

22

VU NU

Vrijdag 19 september 2014, 12.01 » Koffiebar Doppio op de campus.

Barista Jesper van Stek en collega’s tappen zo’n 2000 gratis cappuccino’s, om te vieren dat ze een publieksprijs hebben gewonnen.

Foto peter gerritsen

En verder Online nieuws

4

Opinie: illegalen

8

Column: Elies van Sliedregt

9

Onderzoeksnieuws

16

Mail

23

Opinie: doorbelasten

24

Column: Roos

25

Campus: reorganisatie SO en HRM

26

OR

28

Cultuur: cabaret en restaurant

30

Sleutelgat

31

Griff

32

Coverfoto Juliette van Haren/Photograppers

Het volgende nummer verschijnt op 8 oktober 2014.

onafhankelijk magazine van de Vrije Universiteit Redactieadres De Boelelaan 1105 kamer 1-D-40 1081 HV Amsterdam redactie.advalvas@vu.nl Hoofdredacteur Marieke Schilp Redactie Floor Bal, Peter Breedveld, Dirk de Hoog, Marieke Kolkman, Welmoed Visser Eindredactie Win Castermans, Welmoed Visser Secretariaat Anna Jansen (020) 5985630 secretariaat.advalvas@vu.nl Basis Ontwerp Luis Mendo - GOOD Inc. Vormgeving Rob Bömer, rbbmr.nl

ADVALVAS

Medewerkers Merlijn Draisma, Peter Gerritsen, Juliette van Haren/Photograppers, Roos van Rijswijk, Dick Roodenburg (Griffioen), Bas van der Schot, Nienke Stumpel, Peter Valckx Copyright HOP-kopij Hoger Onderwijs Persbureau, Amsterdam VU-advertenties zie secretariaat Commerciële advertenties Bureau Van Vliet (023) 5714745 Druk Opmeer drukkerij BV, Den Haag

nr 3 — 24 september 2014

3

RSS feed Abonneer je op het laatste nieuws online

‘Een atheïst ga ik niet met God lastigvallen’

Windmolen kost huiseigenaren geld Hoe groter de windmolen om de hoek, hoe lager de waarde van je huis. Onderzoek van economen van de Vrije Universiteit laat zien dat de prijs van woningen omlaag gaat als er binnen een straal van twee kilometer een windmolen wordt neergezet.

Foutje met ‘feuten’ Studentenverenigingen groeien wel, maar niet zo spectaculair als gedacht. Het aantal nieuwe aanmeldingen nam niet met twaalf procent toe, maar slechts met twee procent.

Rechter: studenten mogen vertrouwen op mail docent Een student bedrijfseconomie heeft een rechtszaak gewonnen van de Hogeschool van Amsterdam.

Op die fiets: de winnaars Schrijf een essay, win een prijs Groningse rector genomineerd voor kwakzalverprijs Universiteiten laten buitenlandse studenten met vragen zitten KNAW verbiedt theatervoorstelling Diederik Stapel

Voor al het laatste nieuws: advalvas.vu.nl 4

N

Mark Bos, Erik Jan Tillema en Riekje van Osnabrugge (vlnr) leveren geen pasklare antwoorden EWConnective is een initiatief van de VU en de Protestantse Kerk Amsterdam dat zich bezighoudt met zijnsvragen. Het richt zich op studenten van alle gezindten. “We organiseren levensbeschouwelijke activiteiten”, vertelt programmamaker Mark Bos. “Dat strekt van bijeenkomsten in de nieuwe stilteruimte van het hoofdgebouw tot een bierproeverij waarbij gediscussieerd wordt

over deugden als vriendschap en vertrouwen.”

“De studietijd is de levensfase waarin studenten hun identiteit ontwikkelen en met vragen over zingeving bezig zijn”, zegt ‘netwerker’ Erik Jan Tillema, “NEWConnective biedt ze ruimte op dat vlak.”

Met NEWConnective heeft de VU ook weer een studentenpastor.

Toen de laatste met pensioen ging, leek de VU het studentenpastoraat te hebben afgeschaft,

maar pastor Riekje van Osnabrugge zegt dat de pastor alleen maar even “in de koelkast” was gezet.

Wie behoefte heeft aan een goed gesprek, kan haar mailen voor een afspraak.

“Ik geef geen pasklare antwoorden ”, zegt Van Osnabrugge. “Als er een atheïst naar me toekomt, ga ik hem niet met God lastigvallen.” (PB)

Lees het uitgebreide interview op: advalvas.vu.nl>nieuws>15 september.

NU.VU anders dan bestaande universiteit

Met een feestje met robots, hapjes en drankjes is op 18 september de bouw van NU.VU begonnen.

H

et gebouw, met een oppervlakte van 31.000 vierkante meter, komt naast de rode OZW-toren te staan. NU.VU wordt de thuisbasis van de afdeling informatiewetenschappen.

Wetenschappers van zowel de VU als de UvA zullen er in 2017 intrekken. Maar het wordt vooral een multifunctioneel gebouw,

waar ’s avonds culturele activiteiten plaatsvinden. En andere diensten en afdelingen krijgen er ook een plek.

“Flexibel, multifunctioneel en duurzaam”, noemde Josja van der Veer, directeur Facilitaire Campus Organisatie, het ontwerp van Team V Architectuur. Ze zei in haar speech dat het uitgangspunt was dat het anders moest zijn dan de bestaande universiteitsge-

bouwen. “Het wordt een zachte, groene, levendige omgeving.’’

Onder het gebouw komt een parkeergarage voor 600 auto’s en een stalling voor 1600 fietsen. Als NU.VU klaar is, zal worden begonnen met de gefaseerde afbraak van het oude Wis- en Natuurkundegebouw. (DdH)

Meer hierover op advalvas. vu.nl>nieuws>22 september. nr 3 — 24 september 2014

ADVALVAS

advalvas_online

Meer kritiek op NWO

D

e kritiek op onderzoeksfinancier NWO zwelt aan.

Het is nauwelijks mogelijk de beste kandidaten te kiezen. ‘Een ontmoedigende farce, schadelijk voor de wetenschap’, schreef VU-hoogleraar bestuurswetenschap Willem Trommel onlangs in de Volkskrant over de manier waarop de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) onderzoeksgeld verdeelt. De integriteit en kwaliteit van NWO zijn ver onder de maat, schreef Leonie

Janssen-Jansen van de UvA. De universitair hoofddocent ligt overhoop met NWO en is het hartgrondig met Trommel eens dat het systeem op de schop moet.

Het zijn bepaald niet alleen verliezers die kritiek hebben.

Ook de Rotterdamse hoogleraar sociologie Willem Schinkel haalt vernietigend uit. Hij heeft zelf geld van NWO gekregen, maar anderen tastten mis en die waren heus niet minder goed dan hij, stelde Schinkel onlangs op een Rathenau-bijeenkomst.

NWO financiert zo’n twintig procent van al het onderzoek

(Re)tweets

aan de Nederlandse universiteiten. Wetenschappers kunnen onderzoeksvoorstellen indienen, deskundigen beoordelen de kwaliteit ervan, en uiteindelijk krijgen de beste mensen het geld.

Zo zou het althans moeten gaan. Maar NWO heeft niet de middelen om alle excellente wetenschappers te belonen.

Sommigen vissen dus achter het net, terwijl ze net zo goed zijn als degenen die wel een beurs krijgen. (HOP)

Zie ook het bericht ‘Beurzenloterij’ op pagina 17, over de promotie van Pleun van Arensbergen op dit onderwerp.

Campusdichter

Versnipperaar De ontslagbedreigde Sanne Meeder maakt zich ernstig zorgen over de toekomst van het onderwijs aan de VU. Lees ‘Onderwijsinnovatie in de versnipperaar’ op advalvas. vu.nl>opinie

ADVALVAS

nr 3 — 24 september 2014

16% van de studenten heeft te weinig geld.

Tien jaar geleden was dat nog 26%.

H

et aandeel studenten dat goed kan rondkomen groeide in die tijd juist van 42% naar 66%. Dat blijkt uit de Studentenmonitor, gebaseerd op gegevens van zestienduizend studenten. Wel zijn studenten meer gaan lenen. In het studiejaar 2013-2014 leende ongeveer dertig procent van de studenten geld bij DUO. Verder heeft tachtig procent van de voltijdsstudenten een bijbaantje. De Studentenmonitor wordt jaarlijks uitgevoerd door onderzoeksbureau ResearchNed, in opdracht van het ministerie van Onderwijs. (HOP)

Meer hierover op: advalvas.vu.nl>nieuws>18 september.

Thenounproject_ Luis Prado/rbbmr

Waarvoor staan studenten in de rij? Ga naar advalvas. vu.nl>razende reporter

@StefanPaas 22-9_Grote verschillen in aantal jihadisten uit Westen: veel meer uit UK dan uit Frankrijk, veel meer uit België dan uit Nederland. Verklaring? @kovanhuissteden 22-9_#Volkskrant geen woord over klimaatmars #PeoplesClimate (300 000+ in NewYork, 10 000 A’dam) Is dat een politiek statement van de redactie?

@hkranstauber 22-9_”Te dik komt door je buurt” @ jaapseidell spreekt tijdens @WereldVD over nieuwe boek Het Voedsellabyrint http://www.oneworld.nl/food/hongerigestad/te-dik-dat-komt-door-je-buurt … #eatthis14 Op 6 oktober is het wereldvoedseldag. Dan gaat Jaap Seidell uitleggen waarom iemand uit Oud Zuid vijftien jaar langer gezond leeft dan iemand uit Nieuw West.

twitter/facebook/issuu

Gratis cappu

@delaatstemeter 22-9_Ik haat OV-chip nu weer ingecheckt voor trein in plaats van metro op Amstel

@hminkema 22-9_Ik heb dit jaar grotere klassen dan ooit. Allemaal ca. 30 lln. Hoe kan dat, als ook mijn bestuur twee keer zo veel geld krijgt als in 1998?

Arme student steeds zeldzamer

Wat kwam er na de hoedjesparade? Lees Vermoedelijke verbeteringen, het vierde gedicht van Tijdelijke Toon op advalvas.vu.nl>nieuws>19 september

Een selectie uit de opvallendste tweets van de afgelopen weken

@jaapseidell 22-9_Luchtverontreiniging draagt waarschijnlijk bij aan het ontstaan van type 2 diabetes. http://www. diabetesresearchclinicalpractice.com/ article/S0168-8227(14)00373-8/abstract … @WeSayJitske 21-9_spreekwoordelijke puntjes op de i zetten vandaag: beleidsplan stuk corrigeren en vormen, het is bijna zover! #usr #vu Jitske Huitema is coördinator communicatie van de nieuwe studentenraad. @fmbickelhaupt 17-9_Academisch talent afhankelijk van beoordelaar - [jul-sep] - Vrije Universiteit Amsterdam http://vu.nl/nl/nieuws-agenda/ nieuws/2014/jul-sep/academisch-talentafhankelijk-van-beoordelaar.asp#.

VBmhNPMEEIo.twitter 5

Student Maaike Kleinhesselink

‘Doe mij maar het heftige, klinische werk’

6

nr 20 — 25 juni 2014

ADVALVAS

in actie

Masterstudent psychologie Maaike Kleinhesselink (22) geeft les aan tbs’ers. En ze loopt stage in een kliniek voor eetstoornissen.

ik wel welkom. Sindsdien doe ik het één dag per week.”

DOOR Welmoed Visser FOTO JULIETTE VAN HAREN/ PhOTOGRAPPERS

I

s dat niet eng, lesgeven aan tbs’ers? “Dat dacht ik zelf ook voordat ik eraan begon, maar dat valt heel erg mee. Ik heb nog nooit iets bedreigends meegemaakt.

De docenten houden elkaar in de gaten. Je bent samen verantwoordelijk voor de veiligheid. Het is verboden om alleen op de afdeling te zijn.”

Hoe kom je erbij om onderwijs te gaan geven aan tbs’ers? “Ik ben erg geïnteresseerd in hoe mensen in elkaar zitten.

Ik kijk graag naar documentaires over allerlei psychische aandoeningen. In mijn eerste jaar zocht ik nog een bijbaan en toen kwam ik toevallig terecht op een site met de meest bijzondere bijbanen.

Lesgeven aan tbs’ers stond daarbij, tussen de kistendrager op begrafenissen en de prostituee. Ik dacht meteen: dat is vet! Ik heb de kliniek in Utrecht, waar ze werken met student-docenten, gebeld. Maar ze vonden me nog te jong. Een jaar later was

ADVALVAS

nr 3 — 24 september 2014

Hoe ziet jouw werkdag in de kliniek eruit? “Ik heb zes lessen op een dag, van ongeveer een uur. In een les begeleid ik één patiënt in wat hij of zij wil leren, dat kan een vak als wiskunde zijn. Sommigen studeren voor bepaalde examens, anderen willen een taal of iets anders leren.

Met een van de patiënten ben ik bijvoorbeeld begonnen aan Indonesisch. Hij wilde dat graag leren en het leek mij ook wel interessant. Dus werken wij samen een lesboek door.

“Hoe ik de lessen invul, bepaal ik zelf.

Er zijn hoofddocenten voor begeleiding, maar in principe ben je vrij om zelf de lessen vorm te geven zoals je wilt. Tbs’ers hebben best een vol programma, met werk en therapie. Vaak zien ze de lessen als prettige ontspanning. En ze komen alleen als ze zich goed voelen. Wat dat betreft maak ik de heftigste momenten niet met ze mee.”

Geloof jij dat de tbs’ers die jij lesgeeft te helpen zijn? “Ja. Daarin ben ik een optimist. Ik geloof dat er voor iedereen op deze wereld een plek is waar die iets nuttigs kan doen. Als ik anderen kan helpen om die plek te vinden, doe ik dat heel graag. Ik haal mijn voldoening uit het feit dat ik mensen zie groeien in wat ze doen. En uit hun trots als ze bijvoorbeeld een examen hebben gehaald. Dat is voor mij het belangrijkst.”

Tbs-docent Bij de Van der Hoeven kliniek in Utrecht werken zo’n vijftien student-docenten (hulpdocenten) die lesgeven in allerlei vakken. De student-docenten volgen uiteenlopende studies.

Maaike Kleinhesselink 2014 • Master psychologie • Genomineerd voor de StudenTalentprijs • Werkgroepdocent bij psychologie • Lid van de opleidingscommissiePsychologie 2013-heden Student-docent in tbs-kliniek Van der Hoeven Stichting, Utrecht

Weet jij wat jouw leerlingen op hun kerfstok hebben?

“Nee, meestal niet. Dat is maar beter ook, want die kennis zou tussen mij en hen in kunnen gaan staan.”

Sinds kort loop je ook stage in een kliniek voor eetstoornissen. Zijn er overeenkomsten tussen tbs’ers en patiënten met een eetstoornis? “Veel minder dan ik had gedacht.

Het betreft allebei heftige problematiek van mensen die behoorlijk zijn vastgelopen, dus ik verwachtte dat er wel dingen hetzelfde zouden zijn. Maar dat is niet zo.”

Mensen die aan eetstoornissen lijden zijn vaak jong en vrouw. Staan zij dichter bij jou dan de tbs’ers? “Ja. Ik vind hun problemen herkenbaarder. Ze houden zich bezig met dingen waarmee ik me ook bezighoud, zoals gezond eten, maar zij slaan daarin door.”

Waar zie je jezelf later werken? “Ik weet het nog niet precies, maar ik wil in elk geval de klinische kant op. Ik houd van het heftige werk met mensen die zijn opgenomen vanwege hun psychische problematiek. Dat trekt me veel meer dan werken als doorverwijzer bij een huisartsenpraktijk, of als gezinspsycholoog.”

7

Undocumented persons have human rights too

While Dutch society professes to protect and promote human rights, it seems that many people still see undocumented persons as less than human.

by Laura Henderson image BAS VAN DER SCHOT

U

ndocumented persons are human beings and deserve to be treated as such. Yet the Dutch central government lets these individuals live – and die – on the streets, which is anything but humane. While Dutch society professes to protect and promote human rights, it seems that many people still see undocumented persons as less than human.

It is a story I often hear: A young woman flees to the Netherlands from Syria. She applies for a residence permit as an asylum seeker, but it is denied. If she agrees to cooperate with her deportation back to Syria, she can stay in a refugee center pending her return.

But her decision to leave her home and her family was not taken lightly. It was not a simple fight with a neighbor or a boring job that she was fleeing – she fled because of the violent conflict she experienced as an every-day reality in her homeland. Cooperating with a return to such a situation would be suicidal.

Instead she chooses life and thus refuses to cooperate with her own deportation and is condemned to a life on the streets and in the margins. Without any right to work and provide for her own basic needs, and without any provision of basic services from the Dutch government, this young woman sleeps on the streets at night and begs for food during the day. While the Dutch government provides services such as housing and food-aid for other people in need, she is barred from these because of her status.

This denial of the basic human rights to food and shelter has been criticized widely. Most recently, the European Committee of Social Rights considered this matter and ordered the Dutch government (in a decision on

8

nr 3 — 24 september 2014

ADVALVAS

opinie

wisselcolumn

Inspraak

Elies van Sliedregt decaan Rechtsgeleerdheid

N

Laura Henderson is a PhD candidate at the Faculty of Law. She has worked on cases for undocumented persons at Weaver & Henderson On Point Legal and also volunteers at a foundation that assists undocumented persons in the Netherlands (Stichting Dienstverlening aan Buitenlanders).

Respond? Mail to: redactie.advalvas@vu.nl.

ADVALVAS

nr 3 — 24 september 2014

foto Peter Valckx

immediate measures) to take all possible measures to ensure the basic needs of all humans in the Netherlands. The Netherlands Institute for Human Rights has joined in this call. Still, the Dutch government refuses to change its policy.

Apparently, for the government, ‘all persons’ does not include undocumented persons.

Luckily, some cities, religious organizations and volunteers have stepped up to assist these individuals, even as the Dutch central government maintains its unlawful policies. Certain municipalities take action to prevent undocumented persons freezing to death on winter nights. Recently, the mayor of Amsterdam has called for a joint effort with Utrecht, Rotterdam and Den Haag to protect the basic needs of all people in their cities – including refugees without a residence permit. And undocumented refugees themselves are joining forces and demanding political attention.

We should be deeply troubled by Dutch government’s current policy to treat undocumented persons as less than human. It is time to recognize undocumented persons as people and their needs as legitimate.

noemden vooral aandacht hadden voor iet alleen bij de VU was het rechtspositionele kwesties. Maar eerlijk is onrustig bij de opening eerlijk, dat is ook wetenschappers zelf te van het academisch jaar. verwijten.

In Tilburg werd parallel Onderdeelcommissies en de onderneaan de reguliere opening mingsraad bestaan zelden uit topweeen alternatieve opening tenschappers, het zijn vaak jonge medegehouden. Sinds enkele werkers die door een afdeling worden maanden rommelt het daar. Zes onderafgevaardigd om wat aan bestuur te doen. zoekers haalden in een open brief in NRC Toponderzoekers hebben geen tijd voor Handelsblad en via een petitie uit naar tijdrovende OR-vergaderingen. Gevolg het college van bestuur van de Univeris dat er onvoldoende wordt gesproken siteit van Tilburg. Zij zijn kritisch over over wetenschappelijke het strategische plan van zaken en er disproportihun universiteit. Winstonele aandacht is voor maximilisatie zou het doel Werd de stem van rechtspositionele zaken. zijn en er zou te weinig de wetenschapper Met de komst van ProVU, rekening worden gehoudat promovendi vertegenden met de belangen van niet overstemd woordigt, heeft de onderwetenschappers. Wat is door die van hier misgegaan? Hebben directeuren en OR? nemingsraad van de VU gelukkig aan wetenschapdeze wetenschappers niet pelijk gehalte gewonnen. meegesproken over de De wetenschappelijke toekomst van hun univerinput op het instellingssiteit? plan van de VU is er Aan de VU is hard gewerkt uiteindelijk wel via de decanen en de aan het opstellen van het instellingsplan consultatieronde. Maar toch, het gaat bij 2015-2020. Dat proces is met inspraak een universiteit om onderzoek en onderen in voorbereidende sessies met decawijs. Vanuit die domeinen is inspraak dus nen, dienstdirecteuren, studenten en essentieel.

OR-leden tot stand gekomen. En tijdens Waren de Tilburgse hoogleraren lid de consultatieronde bespreken de faculgeweest van een OR, dan hadden ze alle teiten dit plan. ruimte gehad om mee te praten over het Nu vraag ik me af: zaten de goede meerjarenplan en hadden ze geen brief mensen aan tafel om te praten over de hoeven sturen naar de krant. toekomst van de VU? Mijn antwoord is niet volmondig ja. Mij bekroop soms het gevoel dat de stem van de wetenschapper werd overstemd door die van dienstdiDe reactie van (o.a.) de OR is te lezen op onze website: recteuren en OR-leden, waarbij laatstgehttp://tinyurl.com/sliedregt.

9

Andrew Tanenbaum

Man van de zelfhelende software Hoogleraar informatica Andrew Tanenbaum gaat met emeritaat. Hij lanceerde het eerste zelfherstellende besturingssysteem voor computers.

10

nr 3 — 24 september 2014

ADVALVAS

wetenschap

ADVALVAS

nr 3 — 24 september 2014

11

Andrew Tanenbaum

DOOR PETER BREEDVELD FOTO’S PETER VALCKX

O

m te voorkomen dat ik word overspoeld met jargon, waarschuw ik hoogleraar informatica Andrew Tanenbaum dat ik niks van computers weet.

Tanenbaum is niet verrast.

“Dat heb ik de hele tijd, journalisten met computerangst. Krijg ik een Europese beurs van 2,5 miljoen om een betrouwbaar besturingssysteem te ontwikkelen, vragen zij me wat ik als Amerikaan van Nederland vind. Daar heb ik dan nooit zin in, dus dan zeg ik dat alle landen min of meer hetzelfde zijn. Daar nemen ze nooit genoegen mee, dus vragen ze door: is alles echt hetzelfde als in Amerika?

Well, zeg ik dan, I don’t think they have vla in America.”

Tanenbaum is wereldberoemd en zijn invloed is niet te onderschatten. Onlangs lanceerde hij het eerste zelfherstellende computerbesturingssysteem ter wereld, Minix 3. Zonder Tanenbaum was er geen Linux geweest, het bekendste alternatieve opensource-besturingssysteem, en dus ook geen Android, waarop de meeste mobiele telefoons draaien. Een aantal van Tanenbaums studenten haalt het wereldnieuws door bijvoorbeeld onkraakbaar geachte chips te hacken of innovatieve software op de markt te zetten. Zijn boeken zijn in meer dan twintig talen vertaald en als hij een lezing in het buitenland geeft, komen daar met gemak tweeduizend mensen op af. Hij maakt al veertig jaar deel uit van de geschiedenis van de digitalisering van onze samenleving. Hell, hij is een van de hoofdrolspelers.

Toch is Tanenbaum in Nederland nagenoeg onbekend. Zelfs op zijn eigen VU

12

zegt zijn naam lang niet iedereen iets.

“Het huidige college van bestuur is zich bewust van mijn aanwezigheid op de campus”, zegt hij, “vanwege het geld dat ik binnenhaal. Ik heb de ERC Advanced Grant van 2,5 miljoen euro gekregen en ik ben in 2004 door de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen benoemd tot Akademiehoogleraar, dat is nog eens een miljoen euro, daar moet mijn afdeling dan nog eens een miljoen bijleggen. Dus in korte tijd heb ik 4,5 miljoen euro bij elkaar gebracht voor mijn onderzoek en dát begrijpt het college. Geld, dat begrijpen ze.”

Apetrots op bezoekcijfers Zijn succes is hem niet naar het hoofd gestegen. Hij lardeert de verhalen over zijn carrière met veel zelfspot. “In 2004 werd ik benoemd tot Akademiehoogleraar door de KNAW, die daar altijd oude gekken voor uitkiest omdat die de weg staan te blokkeren voor jongere wetenschappelijke talenten. Je wordt zo op een zijspoor gezet, maar als troost krijg je dan een miljoen euro waarmee je mag doen wat je wilt.”

Maar Tanenbaum heeft ook geen minderwaardigheidscomplex. Hij is trots op wat hij heeft bereikt en lijkt een bijzondere fascinatie te hebben voor het aantal bezoekers dat dagelijks naar zijn websites komt, want daar heeft hij het steeds over.

De speciale website die zijn medewerkers hebben gemaakt ter gelegenheid van zijn aangekondigde emeritaat, bijvoorbeeld.

“Moet je raden hoeveel hits die site al na vier dagen had”, zegt hij met een jongensachtige branie. “54.000 hits! [Inmiddels staat de teller op 60.000 – PB] En afgaande op het aantal mensen dat zich heeft geregistreerd voor mijn afscheidsreceptie, hebben we een probleem, want in de VU-aula kunnen maar 960 mensen!”

Drie miljoen mensen bezochten de site

‘Geld, dat begrijpt het college’

Zonder Tanenbaum was er geen Linux geweest

nr 3 — 24 september 2014

ADVALVAS

van het opensource-besturingssysteem Minix, dat hij heeft ontwikkeld. Minix is in totaal 600.000 keer gedownload. “Dat kunnen denk ik niet veel professoren aan de VU zeggen, dat de website over hun wetenschappelijke project drie miljoen bezoekers heeft.”

Daarnaast heeft Tanenbaum in zijn vrije tijd een website opgezet, Electoral-vote. com, waarmee hij elke twee jaar de Amerikaanse verkiezingen volgt en eveneens het wereldnieuws heeft gehaald.

Ook hier benadrukt hij vooral het aantal bezoekers: een miljoen per dag in verkiezingstijd. “Hoeveel mensen maken in hun vrije tijd een website die een miljoen bezoekers per dag trekt, hè? Niet slecht, toch? Niet zo groot als CNN, maar toch.”

Smakelijk vertellen Als een stand-upcomedian vertelt hij smakelijke anekdotes. Over Microsoftoprichter Bill Gates, die Apple in de jaren negentig benaderde om het Applebesturingssysteem te mogen gebruiken.

Apple zei nee. “Had Apple, dat toen werd bestuurd door een Fransman, ja gezegd, dan was er nu geen Windows”, aldus Tanenbaum. “Dan zou elke computer op de wereld hebben gelopen op het besturingssysteem van Apple. Dat zou jaarlijks tientallen miljarden dollars hebben binnengehaald alleen al aan licence fees.

Maar het liep anders, want die Fransman zei nee.”

Of over de rechtszaak van telecomgigant AT&T tegen het bedrijfje BSDI, opgericht door een aantal wetenschappers van de universiteit van California, Berkeley. Dat had een besturingssysteem ontworpen, gebaseerd op Unix, waarvan AT&T de eigendomsrechten bezat. De rechtszaak eiste alle tijd en energie van BSDI op en dat was precies in de periode dat het Finse opensource-besturingssysteem Linux opkwam en uitgroeide tot het populairste opensource-alternatief voor Windows.

“Wat AT&T had móeten doen”, oreert Tanenbaum, “was BSDI kopen, omdat ze daar overduidelijk meer verstand van computers hadden. Ze hadden naar BSDI moeten gaan en moeten zeggen: wij hebben de ballen verstand van computers, jullie overduidelijk wel, hoeveel wil je voor je bedrijfje hebben? Wil je 500 miljoen? Hier is een cheque. Wat moet je d’r voor hebben, een miljard dollar?

Hier is een miljard dollar. Vijfhonderd miljoen is peanuts voor AT&T. Facebook heeft onlangs 19 miljard betaald voor Whatsapp! Dus als AT&T niet zo stom was geweest, had BSDI de boel overge-

ADVALVAS

nr 3 — 24 september 2014

nomen en zou er nu geen Linux zijn. Als een of andere bean counter bij AT&T het verstand had gehad te zeggen: we moeten BSDI niet dagvaarden, maar kopen.”

Geschiedenis schrijven Die laatste episode was voor de carrière van Tanenbaum net zo beslissend als voor de wereldgeschiedenis. Tanenbaum schreef eind jaren tachtig namelijk de oerversie van Minix 3 omdat hem door AT&T werd verboden Unix als lesmateriaal in zijn colleges te gebruiken. En juist zijn Minix was voor Linus Torvalds, geestelijk vader van Linux, de aanleiding om een computer te kopen.

“Torvalds liet die computer op Minix draaien en alles wat hem niet aan Minix beviel, paste hij aan”, vertelt Tanenbaum.

“Na een jaar had hij Minix stukje bij beetje vervangen door zijn eigen systeem en dat werd Linux.”

Een niet te verwaarlozen detail in de geschiedenis van de computer: “Zonder Minix was er nooit een Linux geweest en zonder Linux nooit Android en dan zou Apple nu de wereldheerschappij hebben gehad”, aldus Tanenbaum.

Minix 3, de nieuwste versie van Minix, heeft hij kunnen ontwikkelen met geld van de KNAW en van de European Research Council. “Als er bij Linux iets fout gaat, crasht het hele systeem”, legt hij uit. “Als er bij Minix 3 iets fout gaat, herstelt de rest van het systeem dat. Dat was de opdracht van de ERC: ik moest een softwaresysteem bouwen dat zichzelf herstelt, geen enkele andere software kan dat.”

Het wordt in de computerwereld als een gegeven geacht dat elk systeem fouten bevat, bugs waardoor de boel af en toe crasht. “Tienduizend bugs in een stuk software is niet ongebruikelijk en systemen worden alleen maar groter en dus steeds onbetrouwbaarder”, aldus Tanenbaum. “Thuis heb je misschien twee crashes in een jaar, dan moet je de stekker er even uithalen en er weer insteken, maar een groot softwarebedrijf heeft de hele dag door crashes. Google heeft er honderden per dag in zijn databanken.

Een nucleaire reactor kan zich echter geen twee crashes per jaar veroorloven.

Toch is dat de norm, vandaag de dag.

Microsoft is erg, maar Linux is niet veel beter. Minix 3 is veel foutbestendiger.”

‘Het is heel moeilijk mensen te overtuigen, zelfs al heb je een superieur product’

‘Alles wordt uitgevonden in Europa, maar in Amerika wordt het pas een commercieel succes’

Hopen op een doorbraak Maar al maak je de beste software ter wereld, een uitdaging voor Microsoft, met 150 miljard dollar op de bank, word je nooit. “We hadden een stand met Minix 3

13

Andrew Tanenbaum op een internationale beurs in Duitsland, waar iedereen ons vroeg of we worden gesteund door een internationaal bedrijf, hoe groot we zijn, of we over dertig jaar nog zullen bestaan”, vertelt Tanenbaum.

“Het is heel moeilijk mensen te overtuigen, zelfs al hebben we een superieur product.”

“Er is een hele infrastructuur gebaseerd op een gangbaar product en dat maakt het bijna onmogelijk een alternatief op de markt te krijgen”, legt hij uit. “Neem de elektrische motor. Hoewel die in alle opzichten superieur is aan de benzinemotor, heeft het heel lang geduurd voordat die zelfs maar een niche op de markt kreeg. Pas sinds Toyota het ding agressief promoot met zijn Prius, begint dat te lukken.”

“Hetzelfde probleem hebben we met Minix, daarmee zwemmen we tegen de stroom in”, aldus Tanenbaum. “Als er nou een multinational was die het wil gebruiken in haar televisies, dan zouden we ergens komen. We hebben het geprobeerd bij Intel, zes maanden zijn we ermee bezig geweest. We leken een doorbraak te hebben, totdat iemand van het management de boel tegenhield.”

Grote geldschieter nodig Tanenbaum hoopt op een mentaliteitsomslag bij de overheid, die crashende computersoftware nu nog als een gegeven beschouwt. “Maar een autobandenfabrikant komt er ook niet mee weg als één op de tien miljoen banden explodeert tijdens het rijden, waardoor er dodelijke ongelukken gebeuren. Dat zou ook niet zo moeten zijn bij fouten in software.

Iemand zou erop moeten wijzen dat Tanenbaum er blijkbaar wel in slaagt zelfherstellende software te ontwikkelen, en dat het dus níet acceptabel is dat je computer op onverwachte momenten zomaar crasht.”

Was hij dertig jaar jonger geweest, dan zou hij naar Californië zijn gegaan om een grote geldschieter aan de haak te slaan. “In Europa lukt dat sowieso niet, want hier durven banken geen risico te nemen. Daarom wordt alles in Europa uitgevonden: het World Wide Web, Linux, innovatieve providersystemen, maar het wordt pas in Amerika een commercieel succes. Je ziet het de hele tijd: iemand vindt iets uit in Europa, probeert een bank te vinden voor financiële steun, er gebeurt niks, hij vertrekt naar Amerika: bingo.”

Maar Tanenbaum zit niet in het vak voor het geld, zegt hij. Studenten en collega’s van hem zijn wel multimiljonair

14

geworden. “Een van mijn studenten is een bedrijf begonnen in Amerika dat hij voor 800 miljoen dollar heeft verkocht.

Een andere student heeft net zijn bedrijf verkocht voor 1,2 miljard. Een vriend heeft zijn bedrijf, VMware, voor 600 miljoen verkocht, en die slaat zichzelf nu waarschijnlijk voortdurend voor het hoofd, want degene die het van hem heeft gekocht heeft het weer verkocht voor 20 miljard. Ik heb meerdere vrienden die hun bedrijf hebben verkocht voor honderden miljoenen dollars.”

Accurater dan CNN In 2004 startte hij, aanvankelijk anoniem, zijn politieke website Electoral-vote. com, waarop hij, accurater dan media als CNN, de uitkomst van de presidentsverkiezingen voorspelde. “De Amerikaanse kiezers stemmen niet direct op de presidentskandidaten, maar op zogeheten kiesmannen, electors, in hun eigen staat”, zegt Tanenbaum. “Die electors hebben op hun beurt beloofd op een bepaalde presidentskandidaat te stemmen. Als dus de nationale peilingen in 2004 voorspellen dat Kerry 46 procent van de stemmen krijgt en Bush 48 procent, zegt dat niks, omdat het om die electors draait.

Daar hielden de media zich echter nooit mee bezig en daarom heb ik Electoralvote.com opgezet, om de state-polls bij te houden: wie wint er in Iowa, wie in Nevada, enzovoort. Dus ik hield die bij en begon erover te bloggen. Voor het einde van de verkiezingstijd in 2004 had ik al 600.000 bezoekers per dag en in 2012 kreeg ik er meer dan een miljoen per dag.

Ik zat in de top-1000 van alle websites over de hele wereld.”

Kok, fotograaf & reisgids Op 23 oktober geeft hij zijn afscheidscollege, maar hij zal zich blijven bezighouden met de ontwikkeling en promotie van Minix. Daarnaast heeft hij hobby’s: fotograferen, onder andere. “Mijn foto’s zijn niet van professionele kwaliteit, maar het scheelt niet veel. Kijk, dit is een foto die ik in Kenia heb gemaakt. Heb ik verkocht aan de BBC.” Hij schreef een kookboek, gratis te downloaden van zijn website: “Mijn eigen, verbeterde versies van bekende gerechten, nog uit de tijd dat ik voor mijn gezin kookte.” De indrukken die hij opdeed tijdens zijn vele reizen verwerkte hij in een aantal reisgidsen die evenwel nooit zullen worden uitgegeven omdat ze, volgens Tanenbaum, politiek incorrect zijn. “Maar vrienden die het lazen, vonden het wel ontzettend grappig.”

Goodbye Andy Tanenbaums afscheidscollege is op donderdag 23 oktober om 11.45 uur in de aula van het VU-hoofdgebouw.

Ontvangst met koffie om 11 uur.

Vanwege de verwachte drukte is inschrijven verplicht via cs.vu.nl/ tanenbaum.

Studenten en collega’s van Andy zijn wel multimiljonair geworden

nr 3 — 24 september 2014

ADVALVAS

ADVALVAS

nr 3 — 24 september 2014

15

VIPs

Hoogleraar systeembioinformatica Bas Teusink van de faculteit Aard- en Levenswetenschappen won de ‘Labip-midcareer’-prijs voor zijn onderzoek. Hij maakt computermodellen van stofwisseling die de industrie kan gebruiken voor innovatie. “Het is een aanmoedigingsprijs om vooral in het melkzuurbacterieveld actief te blijven”, aldus Teusink.

Hoogleraar biofysica Rienk van Grondelle en hoogleraar moleculaire en medische microbiologie Wilbert Bitter zijn benoemd op twee nieuwe leerstoelen in het bètadomein van het Desmond Tutu Programma. Bitter onderzoekt de werking van bacteriële ziekteverwekkers, met name de tuberculosebacterie.

Eddy Moors is benoemd tot bijzonder hoogleraar water en klimaat aan de faculteit Aard- en Levenswetenschappen. Hij promoveerde in 2012 aan de VU op zijn onderzoek naar de interacties tussen het landoppervlak en de atmosfeer.

16

Scherpere lesdoelen voor gezond gedrag

O

uders hebben steun van school nodig om gezond gedrag bij hun kinderen te stimuleren.

Dat blijkt uit het onderzoek waarop gezondheidswetenschapper Monique Ridder 15 september promoveerde. Scholen moeten

uitnodigen tot gezond gedrag; lessen over eten en bewegen moeten daarop aansluiten. Dit bleek uit Ridders onderzoek onder jongeren op verschillende Zwolse vmbo-scholen.

Op school bepalen leraren verzorging, biologie en bewegingsonderwijs de inhoud van lessen over gezond eten en bewegen. Het effect van dit onderwijs op het

Werk voor criminelen

C

riminele jongeren die in een jeugdinrichting gezeten hebben, moeten niet alleen geholpen worden bij het vinden van werk. Volgens het onderzoek waarop Janna Verbruggen 18 september promoveerde, is het ook belangrijk dat ondersteuning gericht is op het houden van werk. Jongeren met gaten in hun cv hebben minder kans op werk. Dat is problematisch omdat deze groep juist veel baat bij een vaste baan heeft. Werkende jongeren stoppen namelijk eerder met crimineel gedrag.

Daarnaast zorgt het voor stabiliteit in hun leven. Hierdoor hebben ze betere relaties en letten ze meer op hun gezondheid. Verbruggen onderzocht de relatie tussen werk en criminaliteit bij 540 mannen en vrouwen die in hun adolescentie in een Justitiële Jeugdinrichting verbleven. (FB)

Zie proefschrift via tinyurl.com/criminelenwerk.

gezonde gedrag van leerlingen is onvoldoende duidelijk. Volgens Ridder hebben leerlingen er baat bij hebben als de lesdoelen explicieter zouden zijn. Zo maakt de docent ook een duidelijke keuze wat hij of zij met een les wil bereiken. (FB)

Zie proefschrift via tinyurl.com/ gezondgedrag.

Luisteren is vermoeiend

S

lechthorendheid kost veel energie. Dat blijkt uit de oratie die hoogleraar audiologie Sophia Kramer 12 september uitsprak. Naarmate iemand minder goed hoort, moeten zijn hersenen harder werken. Dit veroorzaakt stress en vermoeidheid en kan leiden tot ziekteverzuim en soms zelfs tot maatschappelijke uitval. Om te meten hoeveel inspanning luisteren kost, ontwikkelde Kramer een nieuwe methode. Hierbij meet men de verwijding van de pupil. Hoe wijder de pupil, hoe geconcentreerder iemand luistert. (FB)

nr 3 — 24 september 2014

ADVALVAS

David Shankbone

StudioVU/RvdV

Bij de faculteit Godgeleerdheid is Hagit Amirav benoemd als hoogleraar patristiek en laatantieke geschiedenis. De leerstoel richt zich op de studie van het christendom van de vierde tot de achtste eeuw.

onderzoeksnieuws

BeurzenOmgaan loterij met fraude

M

anagers hebben niet altijd het beste voor met het bedrijf waarvoor ze werken. Soms laten ze hun eigen belang prevaleren boven dat van hun bedrijf. Soms, maar niet altijd.

Onderzoek hiernaar kan bijdragen aan een effectievere en efficiëntere economie, betoogde hoogleraar accounting en belasting Jacco Wielhouwer op 17 september in zijn oratie. Want het kan inzicht geven in de beste manier om met fraude om te gaan. De meeste mensen houden zich keurig aan de regels en betalen netjes belasting, dus dreigen met controles en boetes kan averechts werken. (PB)

De klok gelijk gezet

Een nieuwe Amsterdamse klok wijkt minder dan een nanoseconde af van de nationale klok in Delft.

N

atuurkundigen van de VU zijn erin geslaagd om een klok te maken die de cesiumklok, van het Delftse instituut VSL dat de nationale tijdstandaard bewaakt, vijf keer nauwkeuriger volgt dan tot nu toe mogelijk was. Daarvoor gebruikten ze een glasvezelverbinding en het zogeheten White Rabbit Protocol. Zeer nauwkeurige tijdmeting is belangrijk voor de telecomwereld, energiebedrijven en de kapitaalhandel. (WV)

Meer info op few.vu.nl/nl/nieuws-agenda.

ADVALVAS

nr 3 — 24 september 2014

W

etenschappers die worden afgewezen voor een beurs, zoals een Veni- of Vidisubsidie, doen in kwaliteit vaak niet onder voor degenen die de beurs wel kregen.

Dat blijkt uit het onderzoek van organisatiewetenschapper Pleun van Arensbergen, die 22 september hierop promoveerde. Van Arensbergen interviewde leden van beoordelingscommissies en keek naar beoordelingsrapporten voor subsidieaanvragers.

Het binnenhalen van een beurs is een belangrijke indicator voor academisch talent. Slechts 11 tot 17 procent van de aanvragers krijgt een beurs. Dan moeten de laureaten wel toptalenten zijn, is vaak de redenering. Maar het selectieproces blijkt van grote invloed op wie er boven komt drijven, ontdekte Van Arensbergen. Het maakt bijvoorbeeld verschil of de beoordelaars specialist zijn op het gebied van de beursaanvraag of alleen generalistische kennis hebben. Ook blijkt de indruk die kandidaten in de gespreksronde maken cruciaal.

(WV)

Zie proefschrift via tinyurl.com/ beurzenloterij.

Schurkenstaten Economische belangen spelen een aanzienlijk kleinere rol bij de omgang met schurkenstaten dan verondersteld, concludeert politicoloog Michal Onderco.

“Hoe de democratische landen omgaan met schurkenstaten is verschillend; die verschillen bestaan al langere tijd. Of het nu gaat om het Libië van Khadaffi, het Irak van Saddam Hoessein, of de kernprogramma’s van Iran en Noord-Korea: de verschillen zijn zelfs voor een leek overduidelijk.

Dit proefschrift stelt de vraag: waarom sommige staten kiezen voor een compromis en andere voor confrontatie wanneer ze tegenover schurkenstaten staan.

Eén intuïtieve verklaring – geworteld in de liberale theorie van internationale betrekkingen – is dat staten handelen uit economisch eigenbelang, en dat ze dit belang niet in gevaar willen brengen door te kiezen voor de confrontatie.

Met andere woorden: hoe sterker de economische banden met een schurkenstaat, hoe sterker de voorkeur voor een compromis met die schurkenstaat.

Wat in mijn promotieonderzoek naar voren komt, is een kritische noot op het economische liberalisme.

In de kwantitatieve analyse toon ik aan dat de economische belangen van staten slechts zwak – of helemaal niet – gecorreleerd zijn met hun houding jegens schurkenstaten! In plaats daarvan draait het om nationale waarden, de betrekkingen met de Verenigde Staten en militaire macht.” (PB)

Zie Onderco’s proefschrift Hawks, Doves and Rogues via tinyurl.com/schurkenstaten.

17

Studenten

18

nr 3 — 24 september 2014

ADVALVAS

ONDERWIJS

Doe de dubbele master

Word vrienden met je studieadviseur

Wil je twee masters tegelijk doen maar ben je niet briljant? Geen probleem dankzij deze tips van expert Melvin Roest.

Doe het nou maar gewoon DOOR Floor Bal ILLUSTRATIE MERLIJN DRAISMA

G

eniaal? Nee, zo zou Melvin Roest (25) zichzelf zeker niet omschrijven. Toch loopt hij redelijk op schema met zijn drie studies: de master computer science, de master gamestudies (UvA) en het derde jaar van zijn bachelor psychologie. Als hij het kan, kan iedereen het. Zeker met deze tips.

Dat Roest in zijn eerste jaar aan twee studies begon, was behoorlijk impulsief.

Voordat hij zich inschreef, ontmoette hij op een feestje een studente die twee studies deed. Zij vertelde hem dat dat prima te doen was. “Ik deed het maar gewoon, in de veronderstelling dat het mis zou gaan. Mijn doel was om één studie te halen. Gek genoeg werd mijn kans daarop groter omdat ik de lat veel hoger ging leggen. Als je nadenkt over de vraag hoe je vier vakken tegelijkertijd moet doen, is het een stuk makkelijker om er in elk geval twee te halen.”

Zodra je van het gebaande pad gaat, is het van belang om vrienden met de machthebbers te worden. Sla het mailadres van de studiecoördinator, de studieadviseur én de examencommissie op in je adressenlijst en houd ze op de hoogte van je plannen. Doe dat al in het eerste jaar, als je niet meteen over een bindend studieadvies wil vallen omdat je net bij één studie een puntje te weinig hebt gehaald.

“Met toestemming van de examencommissie kun je rare dingen doen. Zo heb ik de vakken van mijn ene studie als minor bij de andere studie gebruikt. Dat mocht”, zegt Roest.

Verzet je ook niet als je eens niet je zin krijgt. “Een studieadviseur vond dat ik een extra vak moest volgen omdat het programma anders te licht werd. Geen probleem, ik volg liever een extra vak dan dat ik de adviseur tegen me in het harnas jaag.”

Geef één studie voorrang Om ervoor te zorgen dat je sowieso met een diploma eindigt, is het belangrijk om één studie voorrang te geven. Mocht je een conflicterend rooster hebben, dan weet je welk vak je voorrang moet geven.

Mocht je voor beide opleidingen voldoende studiepunten halen, dan is het ook een optie de rangorde af en toe te wijzingen.

Roest: “Ik ontdekte dat ik de vakken van mijn tweede studie veel relevanter vond.

Toen heb ik het omgedraaid.”

ADVALVAS

nr 3 — 24 september 2014

19

Studenten

Volg een cursus. Of twee Beschouw jezelf als een student die wel een steuntje in de rug kan gebruiken. De cursussen die het Centrum voor Studieen Loopbaan geeft, zijn eigenlijk bedoeld voor studenten met een achterstand.

Maar alles wat je daar leert, is ook heel nuttig voor mensen die extra werk willen verzetten. “Ik heb heel veel geleerd van de studieversnellingsgroep. Vooral organiseren en plannen.”

Hou rekening met de menselijke natuur.

Vooral die van jezelf Plan je dagen niet extreem vol, maar hou ook rekening met je eigen menselijke falen. Roest: “Ik kan makkelijk vier uur lang een seriemarathon houden terwijl ik eigenlijk moet leren. Dat geeft niet, ik zorg altijd dat ik nog een vrije avond heb om alles alsnog te stampen.”

Maak een plan B. En een plan C Doe je meerdere studies tegelijkertijd, dan horen tegenslagen erbij. Misschien vallen de tentamens op hetzelfde moment, misschien heb je in één periode twee loeizware vakken die je niet allebei kunt halen. Dat geeft niets, hou er rekening mee. Check wanneer de herkansing valt en of je dan in staat bent om dan het vak alsnog te doen. Focus je vervolgens op het vak dat je per se moet halen om in de volgende periode verder te kunnen.

Hoe meer mensen je kent, hoe groter de kans dat iemand je met een probleem kan helpen. “De boeken voor een heel moeilijk vak kocht ik tweedehands van een student. Ik vroeg hem of hij iemand kende die me bijles kon geven. Uiteindelijk heeft hij in twee dagen honderd vragen van mij beantwoord en mij fundamentele kennis geleerd. Gratis.”

Hetzelfde geldt voor docenten; hoe stug of nors een hoogleraar ook lijkt, vaak is hij of zij best bereid om een ambitieuze student te helpen. “Toen ik bang was dat ik een bepaald vak niet zou halen, heb ik advies aan de docent gevraagd.

Uiteindelijk mocht ik iets later inleveren, waardoor het alsnog lukte. Vaak zie ik tegen zo’n gesprek op, maar valt het heel erg mee.”

Kien het goed uit Er zijn bij alle opleidingen vakken die je niet echt interesseren, die je niet heel diepgravend wil leren. Dan kun je het erop wagen om een samenvatting te leren. Roest: “Een negen halen is dan onmogelijk, maar een zeven of een acht kan wel.” Ook is het handig om te praten met studenten die het vak al met succes hebben afgesloten. “Die kunnen je vertellen of de docent bij de colleges dingen zegt die van belang zijn of dat je ze kunt overslaan.”

Snap je echt niets van een vak en hebben de colleges ook niet geholpen: ga dan op zoek naar ander lesmateriaal. “In een wanhoopspoging googelde ik de auteur van het boek. Hij bleek hoogleraar bij een andere universiteit te zijn en al zijn colleges stonden op Youtube. Met zijn uitleg snapte ik het wel.”

Haal ook zessen Bepaal per periode wat je studiedoel is.

Een vak waarin je later verder wilt gaan, wil je met een hoog cijfer afsluiten. Maar het is geen schande om een minder belangrijk onderdeel met een zes te halen. Bedenk ook waarin je goed bent.

Voor een vak dat je waarschijnlijk toch wel haalt, hoef je niet alles op alles te zetten. Steek die energie in het zware vak dat je die periode hebt.

Onvoldoendes halen is geen drama.

Roest: “Soms ben je ergens goed in, soms niet. Dat zegt helemaal niets over jouw capaciteiten in het algemeen.”

Dwing geluk af.

Spreek mensen aan Roest is een fervente fan van het boek The Luck Factor van Richard Wiseman.

De clou van het boek is dat je geluk in het alledaagse leven kunt afdwingen door lef te hebben en mensen aan te spreken.

20

nr 3 — 24 september 2014

ADVALVAS

Zoek studiegenoten met passie

Mix de mores Elke studie heeft zijn eigen spelregels. Bij informatica vallen docenten niet over een spelfout meer of minder, als de achterliggende gedachte van de paper maar klopt.

Bij psychologie is het vooral heel belangrijk om een onderzoek gestandaardiseerd te doen en aan te leveren. Gebruik de vaardigheden van de ene opleiding vervolgens ook bij de andere studie. “Bij informatica gebruik ik een programma dat berekeningen automatisch in mijn verslagen zet. Dat kostte veertig uur om te leren, maar hiermee maak ik mijn psychologieopdrachten echt razendsnel.

En mijn cijfer valt nu vaak een punt hoger uit.”

Het hebben van studievrienden is belangrijk. Het hebben van gemotiveerde studievrienden is nog belangrijker. Een beetje onderlinge competitie en groepsdruk helpen je door de momenten dat je het echt niet meer ziet zitten. Hoe herken je studenten aan wie je wat hebt?

Dat zijn diegenen met een rauwe passie voor het onderwerp. Wie dat is, verschilt per vak. Praat dus met al je studiegenoten. Die ene stille achterin kan net de expert in een obscure programmeertaal zijn die heel nuttig is om te leren. Of dat altijd feestende meisje blijkt een kenner op het gebied van klinische psychologie.

En: slimme studenten vinden het ook heel leuk om hun kennis te delen.

Van lom-scholier naar masterkoning “Ik werd al vroeg in mijn leven als dom bestempeld”, vertelt masterstudent Melvin Roest. “Als peuter ontwikkelde ik me traag en ik praatte heel slecht.” Dus ging hij op zijn vierde niet naar de kleuterschool, maar naar de lom-school, de school voor kinderen met leerproblemen. “Ze dachten dat ik nooit zou leren lezen.” Na een paar jaar had Roest zijn achterstanden ingelopen en in groep zeven stapte hij alsnog over naar een gewone basisschool. Van daaruit ging hij naar het vwo.

Ook daar blonk hij niet uit. “Docenten waren opgelucht toen ze hoorden dat ik geslaagd was.”

Toch hield dat hem niet tegen om aan twee studies tegelijkertijd te beginnen, inmiddels doet hij er drie. Daarnaast houdt hij ook tijd over om als bestuurslid van Techclub te werken.

ADVALVAS

nr 3 — 24 september 2014

Twee masters doen is eigenlijk maar anderhalve master Brieven schrijven aan de examencommissie, gesprekken met docenten en het inplannen van verschillende vakken. Wie meerdere studies tegelijktijdig doet, is ook veel tijd aan de organisatie kwijt. Zie dat niet als verloren tijd. “Dat is ook heel leerzaam, later in het bedrijfsleven zijn dat vaardigheden die van pas komen.”

Met vrijstellingen kun je ook heel wat studietijd besparen. “Als je twee studies doet die in elkaars verlengde liggen, kun je jezelf werk besparen. Zo gebruikte Roest een tweedejaarsvak waarbij hij een scriptievoorstel moest schrijven, als basis voor een derdejaarsvak. “Als je het goed aanpakt, staan twee masteropleidingen gelijk aan het werk voor anderhalve studie.”

21

Identiteit

recensie

Laten we God maar schrappen

Sjalom moet het doel van de VU zijn, beweren de auteurs van ‘Deze universiteit. Filosoferen aan de VU’. Ze draaien om de hete brij heen.

H

DOOR DIRK DE HOOG et interessante van een universiteit met een doelstelling is dat er altijd discussie bestaat over wat die identiteit in de dagelijkse praktijk van het onderwijs en onderzoek betekent. Zo houdt de relatie tussen geloof en wetenschap de gemoederen aan de VU al sinds de oprichting in 1880 bezig.

De VU-filosofen René van Woudenberg en Jeroen de Ridder doen in Deze universiteit. Filosoferen over de VU een poging het bijzondere van de VU te actualiseren.

De auteurs stellen de vraag waarin de VU zich onderscheidt van andere universiteiten. Hun uitgangspunt daarbij is dat wetenschap geen volledig beeld van de werkelijkheid oplevert. Er zijn ook andere inzichten nodig om de wereld werkelijk te kunnen begrijpen. ‘Zonder waarden die om onze erkenning vragen, zou het universitaire onderwijs stuurloos en richtingloos zijn’, schrijven zij.

Wat zijn dan die waarden? Daarvoor gaan ze te leen bij VU-eredoctor Nicholas Wolterstorff, emeritus hoogleraar wijsbegeerte aan de Yale University. Die bepleit het begrip sjalom centraal te zetten in de doelstelling van de universiteit.

Opbloeien en gedijen ‘Er is sjalom wanneer de mens in vrede verkeert met alles waarmee hij of zij verbonden is: met God, met zichzelf, met

22

zijn medemens en met de natuur’, schrijft WolterWie zou tegen storff in een artikel dat sjalom durven als bijlage in het boekje is zijn? opgenomen.

Dat is niet niks! Wie zou daartegen durven zijn?

‘Een toestand van sjalom is een toestand waarin mensen opbloeien, gedijen en genoegen beleven aan de verwerkelijking van hun eigen en elkaars mogelijkheden en talenten’, schrijven Van Woudenberg en De Ridder. Ze zien het al helemaal voor zich. ‘Dit betekent dat studenten via hun onderwijs voldoening, vreugde en vervulling leren vinden in de cruciale relaties waarin ze staan.’

Maar met dit verheven ideaal draaien de auteurs om de hete brij heen. Hoe luidt de doelstelling van de VU ook alweer? Het valt niet eens mee daarachter te komen. Wie googlet, vindt de volgende missie van de VU: persoonlijk, open en verantwoordelijk. Ik meen mij te herinneren dat de doelstelling luidt: God en zijn wereld dienen.

En dit staat nog steeds in de statuten van VU-VUmc. In een voetnoot verwijzen de auteurs wel naar het officiële universiteitsgebed dat nog steeds wordt gebruikt. De slotregel luidt: ‘opdat al ons werk geschiede als dienst aan U en Uw wereld.’

Daarover heeft oud-collegevoorzitter Wim Noomen in Advalvas ooit iets interessants gezegd. ‘De wereld dienen willen we allemaal wel aan de VU. Maar hoe zit het met God dienen?’

Als deze filosofen van de VU niet in staat zijn die laatste vraag te beantwoorden en handvatten aan te reiken voor de dagelijkse praktijk van onderwijs en onderzoek, lijkt mij het beter het woord God maar uit de doelstelling te schrappen. Dat maakt het dagelijkse leven aan de VU vast wat luchtiger en zeker niet minder zinvol. Sjalom!

René van Woudenberg en Jeroen de Ridder. Deze universiteit.

Filosoferen over de VU. VU University Press. 79 blz. Voor VU-medewerkers GRATIS af te halen in de VU-boekhandel.

De auteurs zijn beiden betrokken bij het Abraham Kuyper Center for Science and Religion. nr 3 — 24 september 2014

ADVALVAS

mail

Reacties (max. 300 woorden) op Advalvas-artikelen zijn welkom op redactie.advalvas@vu.nl. De redactie behoudt zich het recht voor uw bijdrage eventueel in te korten.

Meer onvrijwillig werklozen In de vorige Advalvas (pagina 27) las ik het artikel over de reorganisatie van de bibliotheek.

Daar staat dat ‘21 medewerkers onvrijwillig werkloos worden.

Daarnaast komen er 13 mensen voor een vervroegd pensioen in aanmerking.’ Dit geeft een verkeerde indruk. Het grootste deel van de 13 collega’s die met vervroegd pensioen gaan, wordt ook onvrijwillig werkloos. Het betreft dus in totaal 34 collega’s.

Ook wordt hierdoor de indruk

gewekt dat er een riante vroegpensioenregeling is. Dit is niet het geval. Als je vervroegd met pensioen gaat, gebruik je je pensioengeld eerder en blijft er minder geld over voor na je AOW-leeftijd. Je eet dus alvast je pensioen op en dat verschil is behoorlijk als je nog een flink aantal jaren te gaan hebt.

Janny Gerrits, informatiespecialist UBVU

advertenties

studyinfrance.nl

October 8th 2 - 6 pm Amsterdam UvA (Oudemanhuispoort 4-6)

© Catherine Nieuwesteeg

Haal meer uit je studie, weet wat er speelt

Study in France, make a career! french higher education forum October 9th 10 am - 1 pm Leiden, Plexus (Kaiserstraat 25) C AMP U S F RANCE campusfrance.org

PAY S - B A S

PAYS-BAS ▪ AMSTERDAM

Meet and greet...

Onafhankelijke journalistiek over de Vrije Universiteit

blad | website | facebook | twitter

Meeschrijven?

Word student-reporter

VU-studenten met een vlotte pen, journalistieke belangstelling en bereidheid om bij te leren, kunnen zich melden bij de redactie. Wij bieden: > begeleiding op maat > een podium voor je ideeën

ONGEKENDE TALENTEN Workshops / Speed Dates / Netwerken Stages / Vacatures / Projecten Schrijf je in via: www.ongekendetalenten.nl

100

> WANNEER? 24 oktober & 6 november

PLAATSEN BESCHIKBAAR

> WAAR? WTC Amsterdam > TIJD? 14.00 - 18.00

Interesse? Mail ons: redactie.advalvas@vu.nl Of kijk en reageer op: www.advalvas.vu.nl ADVALVAS

nr 3 — 24 september 2014

23

Lambert Truijens lid ondernemingsraad

opinie

‘De gevolgen van doorbelasting zijn niet te overzien’ De VU wil de kosten voor dienstverlening gaan doorberekenen aan de faculteiten, net als de UvA. De OR vraagt zich af of dit een goede zaak is.

W

at houdt kostendoorberekening in? “De diensten krijgen geen eigen budget meer, maar moeten hun geld zelf verdienen. Dat betekent bijvoorbeeld dat faculteiten huur gaan betalen en een rekening krijgen voor de computers. Als een faculteit denkt efficiënter met de ruimte of computers om te kunnen gaan, bespaart dat kosten en komt er meer geld beschikbaar voor onderwijs en onderzoek.”

Het kan grote gevolgen hebben voor de diensten. “Dat klopt, maar er komt wel gedwongen winkelnering. Faculteiten

24

De centrale diensten van de VU krijgen nu direct een budget toegewezen uit de zogeheten eerste geldstroom. Daarmee kunnen ze faculteiten ‘gratis’ producten aanbieden. Het bestuur wil dat budget gaan toewijzen aan de faculteiten. De diensten gaan dan geld vragen voor hun producten. Het aanbod moet afgestemd zijn op de werkelijke vraag van de faculteiten. De bedoeling is dienstverlening beter en goedkoper te maken.

Levert het systeem niet enorm veel bureaucratie op? Moeten we bijvoorbeeld elke postzegel apart gaan betalen? “De details zijn nog niet duidelijk, maar zo bureaucratisch zal het niet worden. Je moet meer denken aan een pakket van diensten dat je inkoopt. Dus dat je kantoorruimte huurt, inclusief post, telefoon en dergelijke. En dat kan dan op verschillende niveaus: eenvoudig, midden of luxe. En hoe minder vloeroppervlak je gebruikt, hoe goedkoper je uit bent. Een andere vraag is tot welk niveau je gaat doorberekenen.

Faculteiten kunnen het model ook intern invoeren. Dan krijgen de verschillende opleidingen de rekening gepresenteerd. Is dat wat we willen?”

Hoeveel geld is ermee gemoeid? “Veel.

Nu gaat ongeveer een derde van de eerste geldstroom direct naar de diensten. Dat is ruim 100 miljoen euro. Dat geld gaat dan grotendeels direct naar de faculteiten, die dus samen zo’n 300 miljoen euro krijgen.

Het is een grote wijziging waarvan de gevolgen niet goed te overzien zijn.”

Is het een goed voorstel? “Daar is de ondernemingsraad nog niet uit. Vooralsnog hebben we veel vragen. Het doel is dat de producten en diensten beter aansluiten bij de behoeften van de facul-

Integraal doorbelasten

horen hun producten binnen de VU in te kopen. Het risico is dat de diensten elk jaar in onzekerheid verkeren over hun budget en in een soort van permanente reorganisatie komen. Dat kun je de medewerkers niet aandoen.”

De OR en studentenraad praten 24 september over dit voorstel met het college van bestuur.

Lambert Truijens

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. nr 3 — 24 september 2014

foto Peter Gerritsen

DOOR DIRK DE HOOG

teiten. Dat klinkt positief, maar bereik je op deze manier ook werkelijk wat je wilt: namelijk beter onderwijs en onderzoek?”

ADVALVAS

COLUMN

Te vroeg

O

m drie uur zouden we elkaar treffen in een café, de kennis en ik, wat betekende dat ik er om half drie voor de deur stond, mezelf vervloekte en zo nonchalant mogelijk een rondje over de regenachtige Nieuwmarkt slenterde. Om vijf over half drie was ik weer op de plek van bestemming en had ik na drie minuten mijn boek uit. Ik kwam erachter dat mijn telefoon nog tien procent batterij had, waardoor oeverloos facebooken ook geen optie was. Ik dronk intens langzaam van mijn koffie (aan de prijs te zien bereid met bladgoud en eenhoornschaafsel), leerde de lunchkaart uit mijn hoofd en verbeterde hem op spelfouten, moest naar de wc en nam al mijn spullen mee, kwam terug en zag dat mijn plek bezet was door iemand met een veel grotere eenhoornkoffie. Ongemakkelijk zette ik mij aan de bar, waar ik prompt het doelwit was van iemand die zijn levensverhaal even kwijt moest, waarna hij me complimenteerde met mijn borsten. Na een subtiele verhuizing

ADVALVAS

nr 3 — 24 september 2014

Roos van Rijswijk mijnerzijds, wantrouwige blikken van het personeel en Of ik hier al lang ongeveer twintig whatsappzat. “Nee joh”, jes van de kennis over de loog ik voortgang van zijn vertrek en zijn vorderingen van de reis, kwam hij rond vier uur aanzetten. Of ik hier al lang zat. “Nee joh”, loog ik. Te vroeg komen is mijn specialiteit. Mijn theorie is dat het komt doordat ik het grootste deel van mijn leven zó aan de buitenrand van Amsterdam woonde (deze metro rijdt niet verder) dat ik als ik niet ging fietsen maar beter drie metro’s eerder kon nemen. Je weet het nooit, met storingen, stakingen en hooligans.

Ik ben een uitzondering, geloof ik. Veel mensen komen al-tijd te laat. En dan niet vijf minuten (“sorry, brug stond open”) of een keurig kwartiertje (“ik moest nog even de kat eten geven”) maar gewoon echt een uur (“ter hoogte van het Kadijksplein schijnt dus een zwart gat te zitten waarin je voor eeuwig kunt verdwijnen, ben je niet blij dat ik maar een uurtje later ben???”). Dat de andere partij zich in een iets te trendy tent zestig minuten lang onder een caféplant moet verschuilen om niet failliet te

gaan aan de moccathunder2000soyshizzlemacchiato’s wordt vergeten.

Als het over Nederlanders gaat, wordt er vaak geginnegapt dat ze totáál van slag raken wanneer iemand vijf minuten te laat is voor een afspraak. De Senseokoffie wordt lauw, dat ene koekje erbij verpietert, ze moeten over een uur bij een vergadering zijn, of naar een een of andere enge pro-pietendemo en verdomd, het zal toch niet zo ver komen dat er iemand mee moet eten, want daar hebben ze niet genoeg gehaktballen voor in huis gehaald. Maar dat geldt dus kennelijk allemaal niet als je buiten de deur afspreekt. Volgens mij komen veel mensen te laat omdat ze niet willen wachten. Omdat iederéén dat heeft, zijn we met z’n allen steeds later gaan komen, en mij ontbreekt duidelijk het vermogen me erop aan te passen. Er zit maar één ding op: voortaan komt iedereen maar gewoon naar mij toe. Ik sla vast gehaktballen in.

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

25

Reorganisatie

41 ontslagbedreigden bij Studentgerichte Ondersteuning Bij de reorganisatie van het domein Studentgerichte Ondersteuning vallen grote klappen.

B

DOOR FLOOR BAL

ij het domein Studentgerichte Ondersteuning kregen in totaal 41 van de 143 werknemers te horen dat ze ontslagbedreigd zijn.

Grote klappen vallen bij het Centrum voor Studie en Loopbaan en de informatiebalies. Het aantal uren voor studentenpsychologen wordt gehalveerd en studentendecanen zullen zich meer op het geven van cursussen moeten richten. Hierdoor komen er meer taken bij de docenten terecht.

Een deel van de ontslagbedreigde personeelsleden komt uiteindelijk niet op straat te staan. Er worden namelijk 20 tot 25 nieuwe functies gecreëerd.

“We moeten alles moderner en eenvoudiger organiseren”, zegt kwartiermaker Student- en Onderwijszaken Erna Klein Ikkink. Het doel van de reorganisatie, die 1 januari 2016 ingaat, is om de dienstverlening aan studenten en docenten te verbeteren. Daarnaast moet er bezuinigd worden.

“Als je kijkt naar de uitslag van de Nationale Studenten Enquête zie je dat studenten ontevreden over de informatievoorziening zijn, ze moeten op te veel

26

verschillende plekken zoeken.”

Om die informatie te stroomlijnen moeten de studenten met hun vragen voortaan naar één punt: de studentenbalie in het hoofdgebouw vervangt de informatiebalies op de faculteiten.

Online kunnen studenten op VUnet terecht. Daar vinden ze praktische informatie, bijvoorbeeld tips van studentenpsychologen, verwijzingen naar cursussen en zelfs zelfhulpmodulen. Wie extra ondersteuning nodig heeft, kan direct een afspraak met een studentendecaan, studieadviseur of de studentenpsycholoog inplannen.

‘Docenten moeten zelf cijfers invoeren’ Klein Ikkink: “Mensen zijn bang dat ze langs allemaal loketten moeten voordat ze geholpen worden. Dat is in de nieuwe organisatie niet het geval. De studenten die we gesproken hebben, vinden het ook geen probleem dat ze even op VUnet moeten kijken. En het een-op-eengesprek verdwijnt niet.”

Niet alleen bij studentbegeleiding verandert er iets. Ook bij studie- en studentenadministratie, kwaliteitszorg en onderwijslogistiek worden veel wijzigingen doorgevoerd. Dat betekent onder meer dat docenten in de toekomst zélf cijfers van studenten moeten invoeren.

nr 3 — 24 september 2014

ADVALVAS

campus

“De cijfers gaven ze al, nu moeten ze die ook in het systeem zetten”, zegt Klein Ikkink. “Daarvoor hoef je niet doorgestudeerd te hebben, het is niet zo ingewikkeld. Maar het zal voor iedereen wennen zijn.”

‘Het had nog erger gekund’ “De reorganisatie bij Studentgerichte Ondersteuning is een flinke klap. Maar het had nog erger gekund.” Dat zegt Rob van Bogget, voorzitter van de domeincommissie Studentgerichte Ondersteuning.

“Het oude plan zag er slechter uit.” Een aantal banen is gespaard gebleven omdat faculteiten die functies zelf financieren.

Het gaat daarbij vooral om studiebegeleiders. Ook mensen die door de faculteiten overgenomen worden, kregen dat deze week te horen.

Hoewel Van Bogget het goed vindt dat op deze manier een aantal banen niet verdwijnt, is hij in theorie tegen het overnemen van functies door faculteiten. “In het voorjaar is het college met faculteiten overeengekomen dat zij uit eigen zak investeringen kunnen doen. Maar als die functies belangrijk genoeg zijn om te blijven bestaan, moeten ze ook in het basispakket van de universiteit zitten.”

Van Bogget maakt zich grote zorgen over het deel van de taken dat straks via ict uitgevoerd moet worden. “Die systemen voor ondersteuning van studenten en docenten worden nu aangekocht of gebouwd. Die moeten ruim vóór 1 januari 2016, als de reorganisatie ingaat, volledig draaien. Zo niet, dan kunnen we de komende jaren goede resultaten in de Nationale Studenten Enquête vergeten.”

Veel liever heeft hij dat de reorganisatie uitgesteld wordt totdat alle systemen werken en de kinderziekten verdwenen zijn.

ADVALVAS

nr 3 — 24 september 2014

Meer doe-het-zelven bij personeelszaken De tijd dat een personeelsadviseur het papierwerk voor zijn rekening nam als iemand in dienst kwam, is voorbij.

Leidinggevenden moeten veel meer zelf doen.

DOOR WELMOED VISSER

H

et domein Human Resource Management (HRM) levert ongeveer een derde van zijn budget in. Het krimpt van 4,5 miljoen euro naar zo’n 3 miljoen per jaar. In de huidige reorganisatie worden 14 medewerkers boventallig.

“Dat de VU fors ging bezuinigen op HRM was al eerder besloten”, vertelt Ottho Heldring, voorzitter van de domeincommissie-HRM. “Dit is een verdere uitwerking van een principebesluit over digitalisering uit 2012, waarmee de ondernemingsraad destijds heeft ingestemd.”

Het betekent dat vooral leidinggevenden meer administratieve taken zelf moeten doen: formulieren invullen om iemand in dienst te nemen en functioneringsgesprekken zelf invoeren. Personeelsadviseurs hebben daar straks echt geen tijd meer voor. Het systeem waarin medewerkers straks hun personeelsgegevens moeten bijhouden en bijwerken is niet echt gebruiksvriendelijk. Heldring: “In Oost-Europa had je vroeger auto’s die het onderstel hadden van een Fiat en de bovenkant van een boerenkar. Zo’n soort

systeem is dit. Het werkt allemaal wel, maar het is nogal elementair en het ziet er niet mooi uit. Als je een fout maakt, bijvoorbeeld door een veld leeg te laten, loopt het systeem vast en krijg je vaak niet precies te horen waar de fout zit.”

‘De VU kan iets mooiers gewoon niet betalen’ Heldring is bang dat vooral helpdeskmedewerkers en personeelsadviseurs in de faculteiten daarvan de dupe zullen worden: “We moeten zien te voorkomen dat die mensen de hele tijd de volle laag krijgen van gefrustreerde medewerkers.

Zij kunnen er ook niets aan doen. De VU kan iets mooiers gewoon niet betalen.”

Naast digitalisering van veel administratieve processen bespaart HRM door taken te centraliseren en te standaardiseren.

Het is volgens Heldring duidelijk dat de VU kan besparen op HRM en financiën: “In 2012 heeft onderzoeksbureau Berenschot de diensten van de VU vergeleken met andere universiteiten. Daar kwam uit dat wij relatief duur zijn op het gebied van HRM en financiën.”

Wel hoopt Heldring dat het aantal mensen dat uiteindelijk onvrijwillig op straat komt te staan, kleiner is dan tien medewerkers.

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

27

E: OR@VU.NL | WWW.VU.NL/OR | WWW.ONDERNEMINGSRAADVU.NL | 24 SEPTEMBER 2014

RECHTMATIG OF DOELMATIG? De ondernemingsraad maakt een behoorlijk zaak van de ontslagvergoedingen van voormalig rector magnificus Bouter en voormalig voorzitter van het college van bestuur Smit.

Waarom?

Ottho Heldring: “Er zijn grote bedragen mee gemoeid, die schril afsteken bij de bezuinigingen aan de VU. Zulke hoge bedragen vinden wij moreel niet kunnen.

Deze vergoedingen ondergraven de geloofwaardigheid van de universiteit.”

Had de ondernemingsraad niet beter kunnen ageren tegen de lucratieve ontslagregelingen toen Smit en Bouter werden aangesteld?

Ottho Heldring: “We voeren al jaren een strijd over de hoogte van salarissen die niet in de cao zijn vastgelegd. Ook bij de aanstelling van Smit in 2005. In de discussie met de raad van toezicht (RvT) kregen we steeds te horen ‘Voor minder krijg je geen goede bestuurder en daarmee basta’. Nu er een nieuwe wet is, blijkt het opeens wél te kunnen, voor een lager, maar nog altijd goed salaris goede bestuurders vinden.”

Sinds 2012 schrijft de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) voor hoeveel een topbestuurder mag verdienen. Een ontslagvergoeding mag bijvoorbeeld maximaal € 75.000 zijn. De afspraken met Bouter en Smit zijn gemaakt voor de WNT bestond.

Daar is dan toch weinig meer aan te doen?

Jelly Reinders: “Waar het om gaat, is de transparantie van de besluiten over afspraken die de RvT met bestuurders maakt over vertrekregelingen. Daar wordt geheimzinnig over gedaan. Die terughoudendheid schept een verkeerd beeld. Het doet vermoeden dat er mogelijk toch zaken niet in de haak zijn.

Die schijn moet de RvT willen vermijden.”

Henk Olijhoek: “Het is ook een principiële kwestie. De OR wil kunnen beoordelen op basis van welke overwegingen afspraken gemaakt worden De aanvullende vergoedingen worden betaald met publiek geld. Daar moet een RvT gewoon transparant over wíllen zijn. Openheid van zaken is voor betrokkenen goed, maar het is vooral ook in het belang van de VU.” Stel dat de OR de informatie krijgen en zien dat er wettelijk juist is gehandeld, wat dan?

Ottho Heldring: “Ongeacht of er wettelijke normen zijn of niet, de raad van toezicht moet publiek geld verantwoord uitgeven.

We verbazen ons al jaren over de hoge

salarissen bij de VU in vergelijking met andere universiteiten. Wij zijn de eersten die dit nu zo aanpakken. Ik denk dat dit het begin is van een discussie die al lang breder gevoerd had moeten worden. Je verschuilen achter privacy om niet transparant te hoeven zijn, is niet erg sterk.”

Het college van bestuur (CvB) kwam in het voorjaar heel lovenswaardig met maatregelen om de inhuur van dure externe krachten in te perken. 33 van hen verdienen bij de VU meer dan de WNT-norm van ruim 230.000 euro per jaar. Sommigen van hen lopen hier al jaren rond. De ondernemingsraad heeft het CvB ook gevraagd om een overzicht van betalingen.

Waarom heeft de OR dit niet eerder gedaan?

Ottho Heldring: “De betalingen aan deze mensen zit verpakt in de totale post externen, we hadden daar eerder dus geen zicht op.

Wel hebben we al vaker aangekaart dat die post in totaal omlaag moet.”

Henk Olijhoek: “Zoveel geld aan externen uitgeven terwijl je medewerkers ontslaat, valt niet met elkaar te rijmen.”

Ottho Heldring: “De ondernemingsraad wil met het college in discussie: hoe voer je je personeelsbeleid. Is het nou handig als organisatie om voor tientallen functies externen in te huren voor zo’n enorm bedrag? Moeten we niet in staat en bereid zijn om mensen in dienst te nemen voor dit werk?”

Het antwoord op het ultimatum aan het college van bestuur om inzage te krijgen in de arbeidsvoorwaarden en informatie over beloning van externen is op dit moment nog niet bekend. Wat zijn de volgende stappen van de OR? Jelly Reinders: “Op dit moment doet de minster onderzoek naar de rechtmatigheid, maar vooral de doelmatigheid van de betalingen.

Wat de OR betreft wachten we die uitkomsten af. Maar dat het gesprek over de transparantie verder gevoerd moet worden is evident. Als dat niet gebeurt, dan wordt via de wet wel de inkomensgrens geregeld, maar worden via aanvullende afspraken de grenzen weer opgerekt.”

REORGANISATIES REORGANISATIE FALW Op 14 juli 2014 heeft het CvB een besluit genomen over de reorganisatie bij FALW. Het oorspronkelijke reorganisatieplan wordt volledig doorgezet (met uitzondering van enkele pensioengerechtigde medewerkers). Het hoofdargument van de OR en Berenschot dat het plan financieel irrationeel is, is niet ontkracht.

De grote verrassing voor OR en medewerkers zit in de timing: het feitelijk ontslag wordt met een jaar uitgesteld tot 1 september 2015, net als de formele ontslagbrief en het Sociaal Plan. Omdat het besluit van het CvB niet in overeenstemming was met het advies van de OR, heeft de OR besloten een Verzoekschrift in te dienen bij de Ondernemingskamer van het Gerechtshof in Amsterdam. Op 13 november a.s. wordt het bezwaarschrift behandeld.

REORGANISATIE UBVU Op 21 augustus is het definitieve besluit inzake de reorganisatie van de universiteitsbibliotheek bekend gemaakt. De Ondernemingsraad heeft met betrekking tot deze reorganisatie een deels negatief advies uitgebracht. De raad heeft nu een maand gelegenheid om te bezien of het uiteindelijke besluit in voldoende mate aan de bezwaren van de OR tegemoet komt en wil hierover op 24 september in overleg treden met het college.

COLUMN: NIEUW IN DE OR REORGANISATIE SO. STOPPEN MET REORGANISEREN IS ÓÓK EEN OPTIE. Op 9 september nam het CvB een reorganisatiebesluit, op 10 september hoorden alle medewerkers in het domein van hun directeur wat er gebeurt met hun functie per 1 januari 2016. Dat besluit geeft aan welke bezetting nodig is om de producten- en dienstencatalogus adequaat uit te voeren.

Een plan gaat over de toekomst die, zoals bekend, zich lastig voorspelbaar weet. Zeker is dat de komende 16 maanden voor iedereen zwaar worden. Voor degenen die boventallig worden, voor degenen die kunnen blijven natuurlijk ook.

En wat te denken van het grote aantal tijdelijke aanstellingen in dit domein? Er moet nog zoveel werk worden verzet dat we ons afvragen of je door moet gaan met reorganiseren. Er is meer dan genoeg werk aan de winkel; nieuw werk kondigt zich al aan. Dat moet straks door nieuwe medewerkers worden gedaan.

Veel ervaring gaat weg en het laat zich raden dat dat ook al vóór 2016 zal gaan gebeuren.

Eigenlijk zouden we willen zeggen: stop met de reorganisatie. Concentreer je volledig op de uitvoering van de onderwijsagenda en het welslagen van alle automatiseringsprojecten.

VU-ERFGOED De VU moet duidelijk beleid ontwikkelen voor het duurzaam beheer van haar erfgoed. Het gaat hierbij zowel om ‘academisch’ erfgoed zoals wetenschappelijk publicaties gemaakt in het verleden en objecten (instrumenten, apparaten) die het (bij)product zijn van het wetenschapsbedrijf, als ‘cultureel’ erfgoed zoals bijzondere collecties, de VU kunstcollectie, hooglerarenportretten, enz. Dit vraagt om meer specifieke erfgoed-expertise.

Het Oud-archief van de VU is sinds begin 2013 ondergebracht bij het Historisch Documentatiecentrum voor het Nederlands Protestantisme (HDC) binnen de UBVU. Een logische plek, want inhoudelijk zijn er veel raakvlakken. Het idee is dat de expertise van het HDC wordt ingezet om het beheer van het VU-archief te professionaliseren en moderniseren (bijvoorbeeld het digitaliseren van inventarisatielijsten). Toch is er reden tot zorg want t.g.v. de reorganisatie van de bibliotheek is het HDC opgesplitst over de UBVU en de Faculteit der Geesteswetenschappen. Dit zou na de reorganisatie van de bibliotheek betekenen dat nieuwe archieven door de faculteit Geesteswetenschappen geschoond en geïnventariseerd moeten worden en niet door de gespecialiseerde archiefmedewerkers. Een onmogelijke

situatie. In de praktijk blijkt dat de overdracht van archieven van diverse faculteiten niet vlekkeloos verloopt en is er ruimtegebrek in het Hoofdgebouw voor nieuwe archieven.

Erfgoed kan, door middel van tentoonstellingen en activiteiten, veel meer worden ingezet om een brug te slaan naar de samenleving, zoals dat ook bij andere universiteiten gebeurt. Het is een cruciale schakel om binnen dit deelterrein derde geldstromen voor Onderwijs & Onderzoek naar de VU te trekken.

De VU moet zijn verantwoordelijkheid nemen voor modern beheer van zijn erfgoedcollectie, die er nu in het reorganisatieplan van de UBVU veel te bekaaid van af komt.

COLOFON

COMMISSIE COMMUNICATIE OR ANNEMARIE BIBO, DIANA KREEMERS, KARIN LURVINK, SANASSIN MAFTOUHI, HENK OLIJHOEK, JELLY REINDERS TEKST CORIANNE ROZA, ROB VAN BOGGET, SANDRA DE MAESSCHALCK, FRANS VAN DER WOERD BEELD MERLIJN DRAISMA, PETER VALCK VORMGEVING HAAGSBLAUW

WWW.FACEBOOK.COM/ONDERNEMINGSRAAD.VU @OR_VU

De ondernemingsraad. Toen ik negen jaar geleden aan mijn studie geschiedenis aan de VU begon, wist ik niet dat het bestond. Laat staan dat ik wist wat het inhield. Sinds het begin van mijn promotietraject in 2011 heb ik collega’s, waaronder nota bene mijn eigen promotiebegeleider, in de OR zien komen en gaan. Tijdens borrels in de Basket passeerden allerlei onderwerpen de revue. Door mijn ‘daar weet ik niet genoeg van’-mentaliteit vond ik het lastig om iets bij te dragen in de discussies over de lopende zaken in de OR: ik wist het niet. Maar ik wilde het wél weten.

Ik wilde niet zo’n promovenda zijn die blijft zitten in haar cocon – ook wel promotietraject genoemd – zonder oog te hebben voor de buitenwereld. Nu heb ik voor mijn onderzoek al veel landen mogen bezoeken: Brazilië, Engeland, Frankrijk, Schotland en het diepen Zuiden van de Verenigde Staten. Maar het overschrijden van grenzen vergrootte mijn realiteitshorizon niet automatisch. Ik hield me bezig met dezelfde dingen als in Nederland – het bestuderen van historische documenten – terwijl ik met dezelfde ‘soort’ mensen – historici – sprak. Ik wilde daarentegen ook de andere kant van het universiteitsleven ervaren. Daarom ben ik dit jaar lid van de OR geworden.

Tijdens mijn promotietraject houd ik me bezig met arbeidsgeschiedenis: gedwongen winkelnering. In de negentiende eeuw waren arbeiders verplicht hun inkopen te doen bij de winkel van de baas. Daarbij lag het perspectief van de werkgevers en de werknemers mijlenver uit elkaar. De werkgevers streden om hun zaak winstgevend te houden, terwijl werknemers zich bedrogen voelden. En dat is nu – hier op de VU – nog steeds het geval. Ik vind het erg interessant om hier in de OR letterlijk in ‘levende’ lijve getuige van te zijn. En het discussiëren en meedenken over de uiteenlopende onderwerpen gaat me ook steeds beter af.

Karin Lurvink MA Promovenda geschiedenis Lid van de ondernemingsraad sinds april 2014

Cabaret

Restaurant

n va nt. ten ura os ta p k res t o et en lt h tud ee n s ord ee eo at b ga en ek ten we it e d e as u Om valv ad

cultuur

Lekker staren naar de skyline Pllek

Raf Walschaerts Jongen toch Vrijdag 10 oktober Aanvang 20.30 uur Studenten € 11,Medewerkers VU € 13,50. griffioen.vu.nl

Het Vlaamse duo Kommil Foo staat al jaren aan de top van het Nederlandstalige cabaret. Dit jaar besloten broers Raf en Mich Walschaerts beiden solo te gaan. Raf staat vrijdag 10 oktober in de Griffioen met de landelijke première van zijn programma Jongen toch. Mich komt in januari 2015 naar Uilenstede met Duizend man sterk.

Ook solo brengt Raf Walschaerts een mix van cabaret, toneel en muziek. Jongen toch is een persoonlijk verhaal over leven, liefde en andere trivialiteiten.

Lachwekkend, pathetisch en grotesk, dat zeker, maar wél uit het hart gegrepen.

De Belgische pers gaf de voorstelling viersterrenrecensies: ‘Sociaal engagement, psychologisch doorzicht, filosofische hoogstandjes, goede grappen en tere liedjes. Een rasverteller’ (De Standaard). ‘Raf Walschaerts beklijft en ontroert, nu eens met een aai, dan weer verrassend brutaal’ (De Morgen).

Dick Roodenburg, publiciteitsmedewerker Griffioen

30

PLLEK TT Neveritaweg 59 pllek.nl Mare Groen, liberal arts and sciences, Amsterdam University College

FOTO Lieven Dirckx

Cultuurcentrum Griffioen Uilenstede

CONCEPT Je leest het goed: Pllek schrijf je met dubbele l. Dit is een plek in Noord voor lunch, borrel, maaltijd of gewoon een kopje koffie of thee. Ideaal dus voor na een middagje ‘IJhallen’. Maar het is meer dan alleen horeca: in het weekend zijn er ook yogalessen en soms zijn er filmscreenings of feestjes.

SFEER Pllek is een gezellige verzameling van tafels, stoeltjes en banken. Het is druk. Vanaf ons tafeltje kijken we uit op het knisperende haardvuur en zien we de skyline van Amsterdam. Misschien is skyline niet het juiste woord, hoe dan ook: dit uitzicht is genieten!

ETEN Geen uitgebreide kaart, maar kwaliteit gaat boven kwantiteit, toch? Dat blijkt. We bestellen de Marokkaanse stoofschotel van lam met rozijnen, pompoen, spitskoolsalade, couscous en harissa en de kibbeling van kabeljauw met remouladesaus en frites. Als dessert kiezen we de crème brulée (een gigantische portie) en de chocolademousse. Al met al lekker, maar niet heel speciaal. Hier gaat het vooral om de ambiance.

BEDIENING Aardig, en belangrijker nog: je wordt niet vergeten.

AANRADER Als je in de buurt bent, zeker even langsgaan! In de winter voor warme chocolademelk bij het haardvuur. En voor het uitzicht elk moment van de dag.

TIP Neem een kindergerecht voor de minder grote honger en lagere rekening: lekker en toch minder kinderachtig dan de naam doet vermoeden.

PRIJS Ietsje minder dan 50 euro, en vooruit, voor de fooi overschrijden we het budget met 50 cent.

WAARDERING

Ook GRATIS UIT ETEN voor Advalvas?

Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. nr 3 — 24 september 2014

ADVALVAS

studenten

Sleutelgat 3

Wat zegt de inrichting van je kamer over jezelf? En klopt die indruk ook?

VU-studenten gluren in de kamer van EVELIEN BOS.

“D

it is zeker een gezonde chick die elke dag ontbijt; ze houdt van muesli en drinkt daar ook nog een verantwoorde kop thee bij. Ze is sowieso wel gestructureerd, haar kamer is netjes. Ik mis trouwens wel de boeken, of zouden die aan de andere kant van de kamer staan, vraagt student science, business & innovation Govert Tieleman (22) zich af. Zijn studiegenoot Claudio Follender (20) is het met hem eens over het fenomeen gezonde chick: “Is dat Usain Bolt aan de muur? In ieder geval is zij sportief. Dat het een chick is lijkt me ook wel duidelijk, anders hang je je foto’s niet in de vorm van een hart. Dat gestructureerde valt trouwens tegen, moet je dat afgebladderde behang zien. Dat is duidelijk een gevalletje: komt ooit nog wel.”

“Hier woont een gezellig persoon”, analyseert student geneeskunde Nienke Geleijns (21). “Thee drink je natuurlijk niet in je eentje. Ook die foto’s en kaarten aan de muur zien er vrolijk uit. Koopt ze zelf zoveel kaarten of zou ze er veel sturen? Die volle wasmand geeft aan hoe druk ze het heeft. Logisch ook, ze gaat regelmatig naar een feestje en is sportief; op die medailles is ze vast trots.”

Ook bij studiegenoot Auke Alkema (19) springen de medailles meteen in het oog. “Dit is geen gewone sporter, maar een topsporter!

Ze is bewust met voeding bezig, vandaar die banaan en die gezonde groene-thee-limonade. Ze heeft haar kamer creatief ingericht: leuke kussens en een vrolijke, volle koelkast. Dat behang zal wel niet helemaal creatief bedoeld zijn. En waar zou dat schaap vandaan komen?”

Evelien Bos 22 Studeert biomedical sciences Betaalt 350 per maand voor een kamer op Uilenstede

“Ik heb niks met schapen hoor, dat schaap heb ik gewoon een keer gekregen”, zegt Evelien Bos (22) lachend.

“Behalve dat mijn haar op een schaap lijkt… En dit schilderij, geen hardloper maar een sprinter, heb ik zelf gemaakt!

Ik ben er best trots op, net als op mijn medailles. Zonder ontbijt ga ik nooit de deur uit, dan functioneer ik niet.

De hartvormige houder hangt vol met Boomerang-kaarten. Als ik ergens ben waar ze zo’n gratis sarcastische kaart hebben, neem ik er altijd eentje mee. Ik stuur vaak kaarten naar mijn moeder, vooral kattenkaarten. En ja, dat behang.

Ik heb al lijm in huis, maar het daadwerkelijk plakken komt er maar niet van.

Zo gestructureerd ben ik dus niet. Maar met die twaalf vierkante meter moet ik wel opruimen. Tijdens tentamenweken zijn studentenkamers toch altijd redelijk netjes?”

Door student-reporter Nienke Stumpel Foto’s Peter Valckx

Wil je ook in Sleutelgat?

Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

ADVALVAS

nr 3 — 24 september 2014

31

Griff

32

door Merlijn Draisma

nr 3 — 24 september 2014

ADVALVAS