Vakbeweging 968

Vakbeweging m i l i t a n t e n m a g a z i n e v a n h e t A C V / 1 5 j u n i 2 0 2 2 / N r. 9 6 8

Recht op veilige en gezonde werkomgeving wordt universele arbeidsnorm 2 Actie Tijd voor echte oplossingen, weg van het boerenbedrog

8-11 Te warm om te werken 8 regels om te onthouden

24 Gratis voor ACV-militanten Wegwijzer Sociale Wetgeving 2022

Vakbeweging verschijnt tweemaal per maand | Uitgegeven door het ACV, Haachtsesteenweg 579, 1030 Brussel | afgiftekantoor Gent X | P 912060 |

want

alles is te duur!

IN DRIE ZINNEN ...

inhoud 2

TIJD VOOR ECHTE OPLOSSINGEN, WEG VAN HET BOERENBEDROG

3

MEER LOON VOOR HUISHOUDHULPEN MET DIENSTENCHEQUES (EN DAT WERD TIJD)

4-7

FEDERALE REGERING TRACHT REEKS KNOPEN TE ONTWARREN

8-11

TERUGBLIK OP DE INTERNATIONALE ARBEIDSCONFERENTIE: VAN VIER NAAR VIJF FUNDAMENTELE WERKNEMERSRECHTEN

12

TRANSPARANTE EN VOORSPELBARE ARBEIDSVOORWAARDEN

13

SCHORSING OPZEGTERMIJN BIJ TIJDELIJKE WERKLOOSHEID OVERMACHT OEKRAINE

Als deze Vakbeweging in de bus valt, is de grote manifestatie van maandag 20 juni achter de rug. Omdat we goed voor druk moesten geven vóór de manifestatie is het (foto)verslag pas voor volgend nummer.

Tijd voor actie!

14-15 TE WARM OM TE WERKEN; 8 REGELS OM TE ONTHOUDEN

Tijd voor echte oplossingen, weg van het boerenbedrog

Manifesteer mee

15

RECHT OP JAARLIJKSE VAKANTIE VOOR INTERIMMERS

16

AGENDA OR EN COMITE PB JULI EN AUGUSTUS

17

WERKLOOSHEIDSUITKERINGEN MOETEN BOVEN DE ARMOEDEGRENS

18-19 ACV-KERN FLANDERS BEST – DEJAEGHERE: “WERKNEMERS HEBBEN EINDELIJK INSPRAAK” 20-21 ACV-KERN INTERNATIONALE LUCHTHAVEN OOSTENDE-BRUGGE: “HOOFD IN DE WOLKEN, MAAR VOETEN STEVIG OP DE GROND” 22-23 SAAMO ZET IN BRUSSEL TIJDELIJKE EN MOBIELE WONINGEN OP VOOR DAK- EN THUISLOZEN 24

WEGWIJZER SOCIALE WETGEVING 2022

colofon Redactie Vakbeweging:

Postbus 10 – 1031 Brussel Tel. 02 244 34 81 E-mail: pvanlooveren@acv-csc.be Website: www.hetacv.be Eindredactie: Patrick Van Looveren Foto cover: Shutterstock Vormgeving: Gevaert Graphics Druk: Drukkerij ‘t Hooft Verantw. uitgever: Dominique Leyon Abonnementen en post: Jennifer Lavers jennifer.lavers@acv-csc.be – Tel. 02 244 32 81

2

Scan de QR-code voor meer info!

De Vlaamse werkgeversorganisatie Voka wil dat de lonen anderhalve indexsprong ondergaan, één indexsprong volstaat blijkbaar al niet meer.

En tot 2028 ziet Voka ook geen ruimte voor loonsverhoging. Iemand met een mediaanloon (3.486 euro bruto per maand) die nog 20 jaar voltijds werkt, verliest met het ‘voorstel’ van Voka minstens 27.023 euro brutoloon. En zal deze anderhalve indexsprong ook nog voelen in zijn of haar pensioen of andere uitkeringen uit de sociale zekerheid. Voka meent dit zware en langdurige koopkrachtverlies te kunnen afkopen met een eenmalige (!) premie van 500 euro. Puur boerenbedrog, op het moment dat veel gezinnen kreunen onder de snel oplopende levensduurte én de bedrijfswinsten historisch hoge toppen scheren.

op maandag 20 juni!

Station Brussel-Noord / 11u

“Het is hoog tijd dat het bedrijfsleven uit zijn ivoren toren komt. Als het dat niet kan omwille van betrokkenheid bij de samenleving en men enkel oog heeft voor eigen gewin op korte termijn, moeten ze het dan maar doen omdat hun recepten de binnenlandse koopkracht zullen doen kelderen, zo schieten ze in eigen voet”, stelt ACV-voorzitter Marc Leemans vast. “De koek die we samen bakken wordt niet meer eerlijk verdeeld. Daarom moet de loonnormwet veranderd worden. Maar het probleem zit nog veel dieper dan de loonnormwet. De verdeling van welvaart trekt steeds schever. Met aan de ene kant verarming en uitsluiting van gewone mensen. Met een middenklasse waarvan het onderste deel ook alsmaar dieper wegzakt.

Steeds meer gezinnen vragen zich af hoe ze alle rekeningen zullen blijven betalen. En aan de andere kant, een steeds grotere concentratie van inkomens en vermogens bij een elite. Daarom hebben we dringend nood aan meer herverdeling. En dan moeten we het hebben over belastingen”.

Het ACV stelt vast dat de regering De Croo werkt aan een hervorming van de belastingen en dat ze deze zomer ook werk wil maken van een groot koopkrachtplan. De regering kan van die twee beloftes één strak plan maken. De oplossing zit in eerlijke bijdragen van hoge inkomens en vermogens. Met een vermogensbelasting van 1% op de eerste schijf van 1.000.000 tot 1.500.000 euro, 1,25% van 1.500.000 tot 2.000.000 euro en 1,5% op alles daarboven. Geschatte opbrengst: 6 miljard euro. Als we een eerlijke fiscale bijdrage vragen aan inkomens uit speculatie, uit verhuur, uit vermogen, uit meerwaarden, ... dan kan de belasting op hard werken naar omlaag. | VAKBEWEGING 968 | 15 JUNI 2022 |

ACTIE

© Shutterstock

Meer loon voor huishoudhulpen met dienstencheques (en dat werd tijd) De onderhandelingen verliepen moeizaam en duurden lang, maar de kogel is door de kerk: de vakbonden en werkgevers bereikten een akkoord over de lonen, verplaatsingskosten en arbeidsvoorwaarden van de huishoudhulpen in de dienstenchequesector. Een sterk staaltje syndicaal werk, want lange tijd leken de onderhandelingen op niets uit te draaien.

Vakbonden en werkgevers kwamen in de nacht van 8 op 9 juni eindelijk tot een akkoord voor huishoudhulpen die met dienstencheques werken. De lonen gaan omhoog, de verplaatsingsvergoeding van 13 cent per kilometer wordt flink opgetrokken en de werkomstandigheden worden verbeterd.

De onderhandelingen waren een werk van lange adem: de oorspronkelijke onderhandelingen begonnen in september 2021, maar na de zevende bijeenkomst half december liepen de

“De nood aan erkenning bij de schoonmakers was groot.”

Kris Vanautgaerden

gesprekken vast. Op 10 mei begonnen de onderhandelingen dan opnieuw – zonder succes echter.

Bijna twintig acties In tussentijd liet het ACV het onderwerp niet rusten: er was een nationale betoging op 18 november in Brussel, en daarnaast waren er nog heel wat andere manifestaties, waarvan die op 17 maart bij Federgon, dat de belangen van de werkgevers verdedigt. Bijna twintig acties later werd er dan toch een akkoord bereikt. “Het is een goed akkoord, voor iedereen”, aldus Kris Vanautgaerden, ACV-secretaris van de dienstenchequesector. Maar het werk is nog niet gedaan, ook al is het akkoord een flinke stap vooruit. “We

blijven zoeken naar een betere en structurele oplossing voor de financiering van de gehele sector. Er is nu wel wat Vlaams geld vrijgemaakt om tot deze afspraken te komen, maar dat is slechts een tijdelijke oplossing.”

Dag van de Schoonmaker Met de Dag van de Schoonmaker op 20 juni kwam het akkoord er dan ook niets te vroeg. “Na twee jaar corona waarbij ze alles gegeven hadden, was bij de schoonmakers de nood aan erkenning groot. In tegenstelling tot andere jaren volstonden bedankingen niet langer. De stijging van onder andere de energie- en voedingsprijzen brengt veel werknemers in moeilijkheden. Ze zijn het beu om nauwelijks de eindjes aan elkaar te kunnen knopen met hun lage lonen”, besluit Vanautgaerden. | Bram Van Vaerenbergh |

De voorbije maanden voerden de vakbonden ‘schuimacties’, voor de hoofdzetels van de dienstenchequebedrijven. Die keren mooie dividenden uit aan hun aandeelhouders, maar volgens sectorfederatie Federgon had de sector geen ruimte voor extra’s voor de huishoudhulpen.

| VAKBEWEGING 968 | 15 JUNI 2022 |

3

© Shutterstock

ACTUEEL

Het stelsel van de coronawerkloosheid stopt eind juni.

Federale regering tracht reeks knopen te ontwarren Als je deze Vakbeweging in de bus krijgt ligt de grote manifestatie in Brussel tegen de Loonnormwet achter de rug. En zijn we ons aan het voorbereiden op de hoorzitting in het Parlement die we konden forceren door de bijna 90.000 digitale handtekeningen onder de petitie tegen die wet. Welke andere dossiers liggen op tafel?

Tweede lezing arbeidsdeal hapert Als we dit naar de drukker sturen staat de regering kennelijk nog geen stap verder met het wetsontwerp over de arbeidsdeal. Een aangepaste tekst van minister van Werk en Economie Dermagne zou voorliggen, voor tweede lezing in de ministerraad. Maar met behoorlijk wat weerwerk van liberale zijde, onder druk van de werkgevers.

Dat kon je althans afleiden uit berichten in de media.

Dermagne zou tot ergernis van de werkgevers zijn teruggekomen met voorstellen: • om de werking van de Administratieve Commissie ter regeling van de Arbeidsrelatie te verbeteren, om de erkenning van platformwerkers als werknemer te vergemakkelijken; • om de verlenging van de minimumtermijnen voor de kennisgeving van de variabele uurroosters van deel4

tijdsen vanaf volgend jaar ook door te trekken naar de sectoren die bij cao kortere termijnen hebben voorzien; • om werkgevers te verplichten het nieuwe individuele recht op opleiding voor elke werknemer bij te houden via een digitale rekening bij de RSZ. Daardoor zit het dossier opnieuw vast binnen de regering, zodat het nog niet naar het Parlement kan voor bespreking. Al blijft het de bedoeling dit nog vóór het zomerreces rond te krijgen.

Coronawerkloosheid ten einde De kogel is door de kerk. Ook al hadden de werkgevers anders gehoopt, stopt het stelsel van de coronawerkloosheid eind juni. Bedrijven moeten dus vanaf 1 juli omschakelen naar de gewone stelsels van economische werkloosheid en overmacht. Al blijft behouden dat ook voor de economische werkloosheid één dag tewerkstelling volstaat om recht te hebben op uitkeringen en wor| VAKBEWEGING 968 | 15 JUNI 2022 |

den tot 31 december 2022 een aantal overgangsmaatregelen ingebouwd. Zo blijft tot eind dit jaar het recht op tijdelijke werkloosheid bestaan voor werknemers die in quarantaine moeten of met problemen zitten door de sluiting van de school of de kinderopvang.

Meer details vind je op de startpagina van de RVA bij de nieuwsberichten (www.rva.be).

Wij wilden – vóór alles – geregeld zien dat de gelijkstelling van de coronawerkloosheid van het eerste halfjaar van 2022 in orde komt. Dermagne gaf daarover in het Parlement aan dat dit niet dringend is, omdat het gaat over het recht op vakantiedagen en vakantiegeld in 2023. Wat uiteraard een kwakkel is. Ten eerste omdat werknemers die in coronawerkloosheid gaan willen weten waar ze aan toe zijn. En ten tweede omdat voor bedienden bij ontslag in 2022 sowieso al vertrekvakantiegeld moet worden betaald.

Tijdelijk werklozen aangeklampt Ook is er een nieuw element voor zowel het stelsel van tijdelijke werkloosheid wegens overmacht als voor de stelsels van economische werkloosheid. Dit in het verlengde van de discussies met de

Inmiddels is er sprake van die nieuwe verplichting pas op 1 september te laten ingaan (dus inschrijving als werkzoekende vanaf 1 december). En dit dan samen met twee andere dossiers die met de Gewesten en Gemeenschappen werden besproken: tijdelijke doorbetaling van 20% van de uitkering voor volledig werklozen die in een knelpuntberoep starten en/of in een ander Gewest gaan werken; en onbeperkte cumul van regionale opleidingspremies met de werkloosheidsuitkering.

Pensioenhervorming tegen 6 juli In september 2021 is minister van Pensioenen Lalieux met een reeks

voorstellen voor de pensioenhervorming naar de regering gegaan. Haar voorstel was om in drie fasen te werken: • De eerste fase was het vierjarenplan voor de optrekking van de minima en de pensioenplafonds.

• In een tweede fase zouden er een aantal punctuele verbeteringen moeten komen: mogelijkheid vanaf 60 jaar op vervroegd pensioen te gaan na 42 jaar loopbaan, herinvoering van een pensioenbonus, invoering van het deeltijds pensioen, gemakkelijker toegang tot het minimumpensioen, verlenging van de overgangsuitkering, ...

• In een derde fase zouden via een hervormd Nationaal Pensioencomité drie thema’s worden aangesneden: de verhoging van de vervangingsratio, de veralgemening van het aanvullend pensioen en de modernisering van de gezinsdimensie.

Die voorstellen werden ineens ook gedropt in de pers, wat kwaad bloed zette binnen de regering. Waardoor het pensioendossier over de opmaak van de begroting voor 2022 heen werd getild. Bedoeling leek toen om het naar het jaareinde van 2021 te hernemen.

Maar uiteindelijk geraakte alleen het dossier van de verlenging van de overgangsuitkering vlot. Van al de rest was maandenlang niks meer te horen. Niks over de rest van de tweede fase. Niks over de hervorming van het Nationaal Pensioencomité. En niks over de drie thema’s die daar zouden moeten worden besproken.

Begin juni kwam bij de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven (CRB) en de Nationale Arbeidsraad (NAR) dan bij verrassing ineens een brief binnen van Lalieux, samen met de minister van Middenstand Clarival, bevoegd voor de pensioenen van zelfstandigen. Met daarin de vraag aan de sociale partners om over die drie thema’s een tussen| VAKBEWEGING 968 | 15 JUNI 2022 |

tijds rapport op te leveren vanuit de CRB en de NAR tegen 6 juli 2022, met vervolgens eindrapportage tegen 31 december 2022. Al werden twee van de drie thema’s wat verbreed. Thema 1: financiële en sociale houdbaarheid van de pensioenen. Thema 2: veralgemening én versterking van de aanvullende pensioenen. Thema 3 blijft wat het is: modernisering van de gezinsdimensie.

6 juli, dat is natuurlijk gekkenwerk. Niet in het minst omdat het de bedoeling is het daar te hebben over de drie pensioenstelsels, dus ook over de overheidspensioenen. Veel meer dan wat procedureafspraken over hoe dit na de zomervakantie wordt aangepakt, zit er wellicht niet in.

Inmiddels is er binnen de regering wel druk overleg bezig over de bovenvermelde fase 2 en in het bijzonder over drie dossiers: de herinvoering van een pensioenbonus, de toegang tot het minimumpensioen en de invoering van een deeltijds pensioen. Met de bedoeling ook daarmee rond te zijn tegen het zomerreces. Noteer: de toegang tot het vervroegd pensioen vanaf 60 jaar na 42 jaar loopbaan ligt niet meer voor. >> Binnen de regering is er druk overleg over de herinvoering van een pensioenbonus, de toegang tot het minimumpensioen en de invoering van een deeltijds pensioen.

© Shutterstock

Gewesten en Gemeenschappen over zogenaamd “asymmetrisch arbeidsmarktbeleid”. De Vlaamse Regering was immers al lang vragende partij om sneller en actiever tijdelijk werklozen te kunnen “aanklampen” voor activering naar andere jobs. Op 25 mei lag een concreet voorstel voor op het Beheerscomité, met daarin vanaf 1 juli 2022 de verplichting voor de tijdelijk werkloze om zich na 3 maanden werkloosheid in te schrijven als werkzoekende (dus voor het eerst na 1 oktober 2022). Dat is vandaag enkel voorzien voor de tijdelijke werkloosheid wegens gewone overmacht (zij het opgeschort voor de coronawerkloosheid), maar niet voor de economische werkloosheid. De tijdelijk werkloze die op basis van die inschrijving een traject krijgt aangeboden van de regionale dienst moet daaraan actief meewerken. Het voorstel riep tal van technische vragen op. Vooral over de procedure van inschrijving en de sancties bij niet-naleving. Ook de werkgevers staan kennelijk niet te springen voor die activering van de tijdelijk werklozen. Die zien het, met de toenemende rekruteringsproblemen, niet goed zitten dat de regionale diensten hun tijdelijk werkloze werknemers gaan toeleiden naar andere werkgevers.

5

ACTUEEL

© Shutterstock

jaar zou het na evaluatie terugkomen op de ministerraad voor eventuele uitbreiding naar bedrijven vanaf 20 werknemers. Maar daar zijn we nu niks mee.

We komen er op terug van zodra er duidelijkheid is over de definitieve teksten. Ook deze dossiers hoopt de regering rond te krijgen tegen het zomerreces.

De regering wil de afschaffing van het ziekteattest voor drie dagen per jaar beperken tot de bedrijven vanaf 50 werknemers. Waardoor 37% van de werknemers wordt uitgesloten.

>>

Welvaartsvastheid zit nog vast Benieuwd of er schot in de zaak komt voor de welvaartsvastheid van de sociale uitkeringen voor 2023-2024? Vergeet het. De werkgevers blijven eisen dat dit zijn beslag krijgt in het kader van de onderhandelingen voor een interprofessioneel akkoord voor 2023-2024. In het beste geval gaan we in juni wel het rapport krijgen van het Planbureau met de berekening van het beschikbare budget. Maar zolang de werkgevers niet willen beginnen praten over de verdeling van dat budget zijn we daar niks mee. Niet in het minst omdat de bevoegde ministers vooralsnog weinig zin hebben om zelf initiatief te nemen.

Meer dan een derde uitgesloten van afschaffing ziekteattest De regering maakt intussen verder werk van de uitvoering van de diverse deeldossiers voor de terugkeer naar het werk van zieken en invaliden (return to work). Nu het kader voor de terug-naarwerk-coördinatoren er is, volgen de sancties voor werkgevers en werknemers die onvoldoende meewerken. Het wetsontwerp met de sancties voor zie6

ken ligt inmiddels voor bespreking voor in de Kamer. Op die basis moet een uitvoeringsbesluit volgen, parallel aan de sancties die voor werkgevers zijn voorzien.

En dan zijn er nog vier losse eindjes die binnen de regering nu ook nog hun beslag moeten krijgen: de aanpassing van de voorwaarden waaronder medische overmacht kan worden ingeroepen, het recht op outplacement bij medische overmacht, het gewaarborgd loon bij gedeeltelijke werkhervatting en de afschaffing van het ziekteattest voor drie ziektedagen per jaar. Over de eerste drie had de NAR al eerder een advies gegeven. Het dossier van het ziekteattest werd apart gezet. Omdat het ook niet veel heeft te maken met return to work. De NAR vroeg dit ruimer te kunnen bekijken, in het kader van een globale aanpak rond kortstondig ziekteverzuim. Daar had de regering echter geen oren naar. Begin juni bleek dat ze wil doorgaan met de afschaffing van het ziekteattest voor drie dagen per jaar. Maar dan wel beperkt tot de bedrijven vanaf 50 werknemers.

Waardoor in de privésector 37% van de werknemers wordt uitgesloten. Volgend | VAKBEWEGING 968 | 15 JUNI 2022 |

Dan blijft er ook nog het dossier van het zogenaamde collectieve re-integratiebeleid vanuit de bedrijven. Dit ligt nog voor in de NAR. Bedoeling was daar om nog voor de zomer hoorzittingen te organiseren, met beste bedrijfspraktijken. Om dan in het najaar te bekijken wat we als sociale partners samen kunnen zeggen.

Werk-werk-verkeer goedkoper?

De regering had bij de begrotingscontrole laatst 30 miljoen euro opzijgezet als mogelijke tussenkomst in de stijgende kosten van werknemers die zich met de eigen wagen naar het werk of tussen werkposten moeten verplaatsen. De Groep van 10 werd uitgenodigd op die basis met een voorstel te komen, wat echter niet lukte. De regering komt nu zelf met een vreemd voorstel. Het grensbedrag voor de fiscale vrijstelling voor de tussenkomst van de werkgever voor verplaatsingen in zijn opdracht wordt voor de periode april-juni 2022 eenmalig verhoogd van 0,3707 tot 0,402 euro per kilometer. Op 1 juli volgt dan de gewone indexering van het oorspronkelijke bedrag van 0,3707 euro.

Vanaf dan wordt ook afgestapt van het principe van jaarlijkse indexering (telkens op 1 juli), om dit te vervangen door een indexering om de drie maanden.

Daarmee wordt een vergoeding op het niveau van het fiscale grensbedrag nog geen recht van de werknemer. De werkgever moet immers ook bereid worden gevonden de kilometervergoeding op te trekken. Om dat te stimuleren komt

Maar belangrijker nog: anders dan wat de regering aankondigde gebeurt er niks voor de stijgende kost van het woon-werkverkeer met de eigen wagen.

Terwijl dat de eerste prioriteit is.

Verplaatsingen in opdracht van de werkgever zijn een kost eigen aan de werkgever. De overheid moet daar niet financieel in tussenkomen, maar alleen bewaken dat de werknemer daar correct voor wordt vergoed door zijn werkgever.

Daarnaast lag ook nog 80 miljoen euro klaar voor de bevordering van de verplaatsingen per fiets. Niet eenmalig, maar structureel. Waarvan al 60 miljoen euro in 2022. Daarover is er voorlopig geen nieuws.

Schijnwerper op werknemers met roots buiten de EU Deze bijdrage vertrekt naar de drukker op het ogenblik dat de 2de Werkgelegenheidsconferentie afloopt.

Die wordt georganiseerd door minister van Werk en Economie Dermagne, in samenwerking met Sarah Schlitz, staatssecretaris voor Gendergelijkheid, Gelijke Kansen en Diversiteit. Met vooral als bedoeling in overleg te treden met de sociale partners, plenair en in werkgroepen. Vorig jaar in september had de eerste Conferentie van dat soort plaats. Toen werd ingezoomd op oude-

© Shutterstock

er voor de werkgever een eenmalige fiscale tussenkomst in de meerkost. De minister Van Financiën moet daartoe een voorstel uitwerken, binnen het budget van 30 miljoen euro. De vraag is of dit de weerspannige werkgevers, die vandaag vaak veel lagere vergoedingen dan 0,3707 euro betalen, echt over de brug gaat halen. Het fiscale voordeel dreigt daardoor vooral ten goede te komen aan de bedrijven die spontaan ook 0,402 euro zouden betalen van zodra het fiscale plafond wordt opgetrokken.

Op de werkgelegenheidsconferentie van 14 en 15 juni werd ingezoomd op werknemers van buiten de Europese Unie.

“Verplaatsingen in opdracht van de werkgever zijn een kost eigen aan de werkgever.

De overheid moet daar niet financieel in tussenkomen, maar alleen bewaken dat de werknemer daar correct voor wordt vergoed door zijn werkgever.” re werknemers. Op 14-15 juni dit jaar waren de werknemers afkomstig van buiten de Europese Unie aan de beurt.

Het ACV heeft een ganse reeks van voorstellen op tafel gelegd, volgens zes assen: • opvoeren van de strijd tegen discriminatie, ongelijke behandeling en racisme; • bevordering van de diversiteit, op alle niveaus; • bestrijding van de sociale dumping, zowel bij detachering als in het inter| VAKBEWEGING 968 | 15 JUNI 2022 |

nationale goederenvervoer; • betere bescherming van economische migranten; • veilig en gezond werk, ook voor buitenlandse arbeidskrachten; • recht op fatsoenlijke huisvesting voor wie hier tijdelijk werkt.

Het ACV heeft ook specifieke zorg gevraagd voor een aantal bijzonder kwetsbare, deels overlappende deelgroepen: • asielzoekers en andere verzoekers om internationale bescherming; • slachtoffers van economische uitbuiting; • mensen zonder papieren; • seizoenarbeiders; • huispersoneel, met inbegrip van de au pairs; • personeel van ambassades en andere diplomatieke missies.

In de volgende Vakbeweging volgt meer informatie over het verloop van die conferentie. Of dit ook tot concrete bijsturingen in het beleid gaat leiden, daar zal je langer op moeten wachten. | Chris Serroyen | 7

© Marcel Crozet/ILO

INTERNATIONAAL

Het recht op een veilige en gezonde werkomgeving wordt een fundamentele arbeidsnorm, besliste de Internationale Arbeidsconferentie in Genève.

Terugblik op Internationale Arbeidsconferentie

Van vier naar vijf fundamentele werknemersrechten In vorige Vakbeweging las je uitgebreid over de inzet van de Internationale Arbeidsconferentie dit jaar, in Genève. We hadden het toen over de hoofdvogel: de erkenning binnen de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) van veilig en gezond werk als fundamentele arbeidsnorm. Die hoofdvogel is intussen afgeschoten. Maar het is niet het enige resultaat. Een bilan...

Recht op veilige en gezonde werkomgeving wordt universele arbeidsnorm Vakbonden, werkgevers en overheden raakten het in Genève eens over de erkenning van het recht op een veilige en gezonde werkomgeving als fundamentele arbeidsnorm. Door deze erkenning wordt het recht op een veilige en gezonde werkomgeving toegevoegd aan de vier reeds bestaande fundamentele arbeidsnormen: (1) de vrijheid van vereniging en het recht op collectief onderhandelen, (2) het verbod op dwangarbeid of verplichte arbeid, (3) het verbod op kinderarbeid en (4) het verbod op discriminatie.

8

Nooit zou een werknemer moeten vrezen voor zijn gezondheid, laat staan voor zijn leven, wanneer hij zijn job uitvoert. De realiteit is anders.

Wereldwijd laten jaarlijks maar liefst 1,9 miljoen mensen het leven door hun werk en zijn 360 miljoen werknemers het slachtoffer van een arbeidsongeval.

Belangrijke vraag in die discussie: welke IAO-conventies moeten worden gekoppeld aan deze fundamentele arbeidsnorm? IAO-conventies die aan een fundamentele arbeidsnorm worden gekoppeld, moeten immers door alle landen binnen de IAO nageleefd worden, ook als ze deze conventies | VAKBEWEGING 968 | 15 JUNI 2022 |

nog niet ratificeerden. Uiteindelijk lukte het om, onder druk van onder meer de vakbonden, maar ook van de Europese Unie en de Afrikaanse landen, IAO-conventies 155 en 187 te koppelen aan de nieuwe fundamentele arbeidsnorm. Vooral de koppeling van IAO-conventie 155 is hier belangrijk.

Deze conventie legt immers niet enkel de basisprincipes vast voor een nationaal beleid inzake een veilige en gezonde werkomgeving, maar stelt ook duidelijk de verantwoordelijkheden van overheden en werkgevers op dit vlak scherp. Ook op ondernemingsniveau. Die koppeling ging echter niet zonder slag of stoot. Landen als India, Indonesië en Bangladesh waren geen voorstander, argumenterend dat ze nog niet ver genoeg staan om de conventie toe te passen. Maar wat de IAO vraagt is geen perfectie, wel een maximale inspanning om de principes na te streven en ze op termijn effectief te

realiseren. Dat vraagt natuurlijk wel investeringen van overheden en werkgevers, wat niet altijd evident is in landen waar de politieke en economische macht zeer sterk met elkaar verweven zijn.

Maar wat betekent de erkenning van het recht op een veilige en gezonde werkomgeving als fundamentele arbeidsnorm nu concreet? Laat ons hopen een versnelde omzetting in wetgeving en toepassing van de principes van de conventies 155 en 187 in landen waar dat nog niet het geval is. Ook in landen die dit wel al deden, mag de aandacht voor veilig en gezond werk sterker. Vanuit de IAO komt hierop alvast verscherpt toezicht en zal hierover vaker gerapporteerd worden aan de jaarlijkse Internationale Arbeidsconferentie. Bovendien zorgt de erkenning als fundamentele arbeidsnorm ervoor dat de IAO de plicht heeft om haar leden op alle mogelijke manieren bij te staan in het verwezenlijken van een veilige en gezonde werkomgeving.

Sociale en solidaire economie op de kaart Een aparte commissie van de Internationale Arbeidsconferentie boog zich over de rol van de “sociale en solidaire economie”. Dat is internationaal jargon voor dat deel van de economie dat niet in de eerste plaats gaat voor winst. Van bij zijn oprichting, 103 jaar geleden, besteedt de IAO er aandacht aan. Maar voor het eerst wijdde de IAO er op zijn Conferentie een bespreking aan.

Als vakbond waren we verheugd over deze eerste gelegenheid om te discussiëren over de rol van de sociale en solidaire economie, die dicht staat bij de vakbond en de arbeidersbeweging.

In België hecht de christelijke werknemersbeweging veel belang aan initiatieven van burgers op het vlak van

sociale en solidaire economie, omdat zij een drijvende kracht zijn achter het terugdringen van ongelijkheden en bestaansonzekerheid. Het ACV was dan ook nauw betrokken bij de werkzaamheden van deze commissie, waarbij het kon putten uit zijn ervaring op nationaal niveau, maar ook op andere continenten, via zijn internationale partnerschappen die tal van initiatieven op het gebied van de sociale en solidaire economie een prominente plaats geven. De sociale en solidaire economie is geen oplossing die uitsluiting met een vingerknip de wereld zal helpen, maar ze biedt wel een alternatief economisch model dat mensen (werknemers, producenten, spaarders, consumenten) een betere manier van leven aanreikt, door het algemeen welzijn centraal te stellen en in te zetten op duurzaamheid.

onderwijs, om de aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt te verbeteren, maar ook binnen de context van levenslang leren. De IAO had vastgesteld dat voor al deze diverse vormen van leertrajecten nog geen internationale norm was vastgelegd, terwijl die werkplekopleidingen nu al te vaak gebruikt worden als goedkope tewerkstelling om gewone werknemers te vervangen. Een grondige kwaliteitsdiscussie kwam dus geen moment te laat. Op internationaal vlak is de materie niet nieuw: op Europees vlak werd enkele jaren geleden ook al de aanbeveling rond een Europees kwaliteitskader voor apprenticeships goedgekeurd. Die richting ging nu ook de Internationale Arbeidsconferentie uit: met een akkoord om met een aanbeveling te werken in plaats van met een bindende norm via een nieuwe IAO-conventie.

Al bij al zijn de besprekingen vlot verlopen, zonder teveel spanningen. Met als resultaat een ambitieuze tekst, die oriëntaties bepaalt voor het verdere werk naar die sector vanuit de IAO en zijn Lidstaten. Naast een solide definitie van de sociale en solidaire economie, die de staten in staat stelt de aard van deze initiatieven duidelijk te omschrijven (met het oog op de ontwikkeling van nationale, regionale en lokale wetgeving ter ondersteuning van deze sector), heeft de conferentie ook richtsnoeren voorgesteld voor de IAO-instanties om de sociale en solidaire economie adequaat te ondersteunen door middel van diverse concrete acties.

Een tweede discussiepunt was de draagwijdte van het instrument, met name de vraag of het instrument zowel over apprenticeships, als over traineeships diende te handelen. In België vallen de systemen van alternerend leren (zoals duaal leren, de oudere stelsels van leerlingenwezen,…) onder de noemer van apprenticeships.

Lerenden kunnen via intensief werkplekleren en een theoretische opleiding zo een kwalificatie behalen. Ze worden qua rechten vaak gelijkgesteld met werknemers en genieten gelijkaardige sociale voordelen. Traineeships daarentegen zijn een restcategorie van stages (werkervaringsstages, onbetaalde stages onderwijs, werkplekleren,...) met verschillende logica’s en bestaansredenen, wat de discussie complexer maakt. Uiteindelijk werd beslist om de bespreking rond apprenticeships zuiver te houden en niet te vermengen met die van stages.

Een poging van de werknemersgroep om de discussie rond traineeships rechtstreeks op de IAO-agenda te plaatsen haalde echter niet het nodige >>

Naar een aanbeveling voor alternerend leren Ook op de agenda: een eerste lezing van een voorstel van nieuwe IAO-norm voor het leerlingwezen (apprenticeships). Wereldwijd wordt steeds meer ingezet op diverse vormen van stages en werkplekleren. Binnen het | VAKBEWEGING 968 | 15 JUNI 2022 |

9

INTERNATIONAAL

>> draagvlak. Dat is jammer, gezien we weten dat vele gevallen van misbruik en uitbuiting zich ook hier situeren.

Stages worden vaak niet vergoed en stagiairs worden blootgesteld aan allerlei (arbeids)risico’s.

Een derde discussiepunt was of apprenticeships dienen vergoed te worden en indien ja, hoe? Na de nodige discussie werd een compromis gevonden om te voorzien in “een passende vergoeding of een andere (passende) vorm van financiële compensatie”. Een gepaste vergoeding is cruciaal om ongelijkheid tegen te gaan: zonder vergoeding zijn lerenden kwetsbaar en kunnen enkel sociaaleconomisch sterkere groepen het zich financieel veroorloven om zich via een (onbezoldigde) apprenticeship verder te bekwamen. Er werd ook getracht om andere garanties in te bouwen zodat deze systemen minder snel misbruikt kunnen worden, bijvoorbeeld door beperkingen in de duur, ratio’s van lerenden ten opzichte van werknemers, de koppeling met formeel onderwijs/opleiding, ... terwijl werkgevers hier net zoveel mogelijk trachtten af te zwakken.

Andere topics die naar boven kwamen in de debatten: de rol van de sociale partners en het collectief overleg, onderwijs en intermediairen, rechten voor de lerende, diversiteit en inclusie, erkennen van competenties en kwalificaties, begeleiding op de werkvloer, werkgeversincentives, ... en de rol ervan binnen levenslang leren.

Apprenticeships zijn immers niet exclusief gericht op jongeren. Er werd ook stilgestaan bij de toenemende rol die ze kunnen spelen in het kader van bijen omscholing van volwassenen, getuige ook de recente uitbreiding van duaal leren naar het volwassenenonderwijs in Vlaanderen.

10

Intussen is het uitkijken naar de tweede en definitieve lezing van de ontwerpaanbeveling op de Internationale Arbeidsconferentie volgend jaar.

Duidelijk is alvast dat binnen de IAO ook een bredere oefening rond alle vormen van werkplekleren zinvol kan zijn.

human rights due diligence, het toezicht op het respect voor de mensenrechten – met inbegrip van de arbeidsrechten – in de gehele productie- en toeleveringsketen van multinationals; de nood aan meer inspanningen voor de integratie van personen met een handicap in het arbeidsproces ook.

Over werkgelegenheid

Geen normen zonder handhaving

In de commissie voor het recurrente item – die zich buigt over één van de pijlers van de Waardig Werk Agenda – werd deze keer het werkgelegenheidsvraagstuk belicht, om nieuwe oriëntaties voor het IAO-werk te bepalen. Dat liep niet van een leien dakje, met de werkgeversdelegatie die terugkwam op vroegere afspraken en een paar regeringen die zich bij die groep aansloten. De Europese en Afrikaanse landen gaven behoorlijk wat steun, samen met een paar Aziatische landen. Zelfs de steun van de Verenigde Staten in diverse discussies viel op. Zodat uiteindelijk wel een paar mooie conclusies konden worden geformuleerd.

Zo kreeg de IAO opdracht om sterker te werken op het concept van het ‘leefbaar loon’ (living wage). Dat concept zat al in een van de eerste grote verklaringen van de Internationale Arbeidsorganisatie, de Philadelphiaverklaring: alle werkenden zouden een toereikend loon moeten ontvangen om in hun levensonderhoud te kunnen voorzien. Maar wat ben je daar mee als dit niet is gedefinieerd? De IAO krijgt nu opdracht om op basis van onderzoek in te schatten wat zo’n leefbaar loon kan zijn en ter zake ook ondersteuning te bieden aan de Lidstaten.

Andere nieuwe accenten in de conclusies: de nood aan een adequate bescherming van werknemers bij telewerk; het belang van de bescherming van werknemers bij het gebruik van artificiële intelligentie; het belang van | VAKBEWEGING 968 | 15 JUNI 2022 |

In de commissie voor de toepassing van de normen (CAS) werden dit jaar, omwille van tijdsbeperking, slechts 22 in plaats van 24 landen op het matje geroepen. De internationale woordvoerder van de werknemers, ACVvoorzitter Marc Leemans, verdedigde de werknemerspositie in deze gevallen.

Enkele van de meest opvallende cases waren: • China over de conventie van discriminatie op de arbeidsmarkt, onder andere in verband met gedwongen arbeid van de Oeigoeren in Xinjiang.

Voor de eerste keer sinds lang waren het de overheden zelf, onder andere de EU, de Verenigde Staten, Canada, Australië die tijdens de besprekingen om zware conclusies vroegen. De Chinese overheid viel in haar slotrede scherp uit naar deze overheden.

Ze stelde hen als wedervraag wat er met de minderheden in Canada en Australië gebeurt en waarom de VS zelf nog steeds de basisconventies niet ratificeerden... Uiteindelijk bekwamen we toch een degelijk resultaat met de uitvoering van een technische ondersteunende zending naar China vanuit de IAO en de werkgevers- en werknemersgroep.

• Myanmar waar de militaire junta sinds hun coup in februari 2021 de vakbonden ontbond en de leiders en activisten achtervolgt, arresteert en vermoordt (conventie 87: vrijheid van

• Vrijheid van vereniging was in deze conferentie één van de meest besproken conventies.

Ook

© Marcel Crozet/ILO

vereniging). Gezien deze militaire junta geen erkenning krijgt binnen de VN-instanties, was ze afwezig. De IAO ondernam al verschillende resoluties en stappen om dit land terug op de weg van sociale rechtvaardigheid te zetten. De conclusies van de commissie waren dan ook een duidelijke oproep aan de militaire junta om de democratie terug te herstellen en een speciale onderzoekscommissie van de IAO toe te laten.

• Wit-Rusland. Dit land werd opnieuw op het matje geroepen omwille van gebrek aan respect voor het recht van vrijheid van vereniging (C87).

Enkele weken geleden arresteerde de Wit-Russische overheid 22 vakbondsleiders. De Conferentie stelde formeel vast dat het 18 jaar geleden een onderzoekscommissie naar het land stuurde en dat de overheid nog steeds weinig heeft ondernomen om de conclusies van deze commissie op te volgen. En gezien de jaarlijkse reprimandes door de Conferentie niet blijken te werken besloot de commissie om een speciale vermelding in het rapport op te laten nemen en het geval door te geven voor specifieke besprekingen binnen de raad van bestuur van de IAO in juni. Ook hier reageerde de Wit-Russische overheid scherp. Ze beschuldigde de landen die de IAO-conclusies ondersteunden van het politiseren van de situatie, complottheorieën en leugens,… Terwijl de regering van Lukashenko de dag na de bespreking van het geval nog harder optrad tegen onafhankelijke vakbonden.

Het Hooggerechtshof beëindigde namelijk formeel de activiteiten van verschillende vakbondsorganisaties en verklaarde hun legitieme vakbondsactiviteiten als strafbaar.

ACV-voorzitter Marc Leemans verdedigde de werknemerspositie in de commissie voor de toepassing van de normen.

Guatemala, Nicaragua, Kazakhstan, Sint-Maarten en Nicaragua werden ter verantwoording geroepen.

Andere gevallen handelden over overtredingen van conventie 182 over kinderarbeid (CentraalAfrikaanse Republiek, Benin, Solomon-eilanden), conventie 98 over de vrijheid tot onderhandelen (Nieuw-Zeeland, Irak, Hongarije), conventies 26/95 over minimumlonen voor Nigeria, conventie 105 over gedwongen arbeid (Fiji, Azerbeidzjan) en conventie 144 over sociaal overleg (El Salvador).

Naast de landengevallen nam de CAS dit jaar ook twee rapporten onder de loep. Het eerste rapport uitgewerkt door de UNESCO en de IAO presenteerde de situatie van het onderwijzend personeel wereldwijd. Het rapport merkte op dat er dringend moet worden geïnvesteerd in deze sector: “Als we onze kinderen en jongeren in de volgende jaren van een degelijk onderwijs willen verzekeren, dan hebben we tegen 2030 meer dan 69 miljoen nieuwe leraren en onderwijzers nodig”. | VAKBEWEGING 968 | 15 JUNI 2022 |

Het tweede rapport handelde over ‘waardig werk voor verplegend personeel en huispersoneel’. De bespreking van dit thema kwam als geroepen, in de nasleep van de coronapandemie.

De nood aan waardig werk en een opwaardering en waardige verloning voor de beroepen in deze sector kwamen in de conclusies naar voor, net als de nood aan meer en betere vorming en de nood aan meer investeringen in de zorgsector door de overheden.

Deze conclusies vormen de basis voor de verdere bespreking van de ‘zorgsectoren’ binnen de IAO in de conferentie van 2023 en voor een speciale discussie hierover in 2024, het jaar waarin België het EU-voorzitterschap zal waarnemen en woordvoerder voor Europa in deze commissie zal zijn.

| Sam Coomans, Santiago Fischer, Stijn Gryp, Chris Serroyen & Stijn Sintubin |

11

© MaFoto

SOCIALE WETGEVING

De regels rond transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden zullen ook op flexi-jobs van toepassing zijn, omdat de Europese regels geen uitsluiting van die jobs toelaten.

Transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden De Richtlijn inzake transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden is in eerste instantie een Europees initiatief om de nulurencontracten in een aantal (van onze buur)landen aan banden te leggen. Een dergelijk contract geeft een werknemer nul zekerheid over wanneer die mag werken, de richtlijn tracht het werk net voorspelbaarder te maken. Op de vooravond van de omzetting ervan in België, overlopen we de (relatief) belangrijkste impact voor ons.

Flexi-jobs In België draaide de politieke discussie voornamelijk rond de mogelijkheid om flexi-jobs uit te sluiten van deze bepalingen. Open Vld en MR bekijken deze enkel vanuit de betere middenklasse die al eens een pint gaan tappen in het café op de hoek in het weekend of smoutenbollen verkopen op de jaarmarkt. Nochtans zijn er ook werknemers die hun inkomen uit hun flexi-job broodnodig hebben, een gezin hebben en voor wie enige zekerheid bijgevolg meer dan welkom is. Uiteindelijk zullen de regels ook op flexi-jobs van toepassing zijn, omdat de Europese regels – door België mee onderschreven – geen 12

uitsluiting van flexi-jobs toelaten. Deze bepalingen krijgen een zeer breed toepassingsgebied, waaronder ook de contractuelen binnen de overheidssectoren.

Informatie Vooreerst voorziet de nieuwe reglementering dat een werknemer vanaf het begin van zijn tewerkstelling recht heeft op informatie over loon- en arbeidsvoorwaarden. Dit zijn voornamelijk zaken die normaliter worden opgenomen in de arbeidsovereenkomst. Ook voor werknemers zonder geschreven overeenkomst zullen deze voortaan toch schriftelijk aan de werk| VAKBEWEGING 968 | 15 JUNI 2022 |

nemer meegedeeld moeten worden.

Dit kan eventueel ook via een digitaal document.

Meerdere jobs Het ontwerp voorziet expliciet dat een werkgever zijn werknemers niet kan verbieden om gelijktijdig voor meerdere werkgevers te werken, behoudens wettelijke uitzonderingen. De toelichting bij de wet geeft een werkgever evenwel toch de mogelijkheid de tewerkstelling bij een concurrent te verbieden. Helaas een regeling die eerder problemen creëert dan oplost.

Opleidingen Interessanter zijn de drie regels inzake opleidingen: vooreerst moeten opleidingen door de werkgever zoveel mogelijk tijdens de werkuren georganiseerd worden. Ten tweede moet de tijd besteed aan de opleidingen altijd als arbeidstijd worden aanzien en bijge-

Voorspelbaarheid vragen Daarnaast geeft het ontwerp een werknemer met minstens 6 maanden anciënniteit het recht om voorspelbaardere arbeidsvoorwaarden te vragen aan zijn werkgever. Bijvoorbeeld een tewerkstelling op vaste dagen in de week, of bijvoorbeeld een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde duur voor wie dat nog niet heeft. Een interimmer mag dit eveneens vragen aan de gebruiker waar hij aan de slag is. De werkgever of gebruiker moet hierop een gemotiveerd antwoord geven, dat evenwel negatief mag zijn.

Variabele werkroosters Voor deeltijdse werknemers met variabele uurroosters voorziet het ontwerp nu expliciet dat een werknemer niet verplicht is te werken buiten de hem of haar tijdig gecommuniceerde uurroosters, die bovendien moeten overeenkomen met de mogelijkheden vastgelegd in het arbeidsreglement. Bij een laattijdige afgelasting van een voorziene prestatie, heeft de werknemer dan weer recht op loon. Voor de dienstenchequewerknemers geldt voortaan dat zij minstens één werkdag op voorhand hun uurroosters meegedeeld moeten krijgen, waar tot nog toe geen wettelijke minimumtermijn voorzien was. Of dit conform de “redelijke termijn” is die de Europese richtlijn ons oplegt, is maar zeer de vraag. Er is ook nog onduidelijkheid over de inwerkingtreding van deze wet: deze moet nog in het Parlement worden ingediend, maar zou toch uiterlijk op 1 augustus van dit jaar in werking moeten treden. | Piet Van den Bergh |

© Shutterstock

volg worden vergoed. Ten slotte moeten opleidingen die nodig zijn om het werk uit te voeren, altijd gratis zijn voor de werknemer.

De opzegtermijn wordt geschorst bij tijdelijke werkloosheid overmacht ten gevolge van de oorlog in Oekraïne. De wet zal gelden voor alle opzegtermijnen die lopen vanaf 4 april 2022.

Schorsing opzegtermijn bij tijdelijke werkloosheid overmacht Oekraïne Net zoals voor corona wordt de opzegtermijn geschorst bij tijdelijke werkloosheid overmacht ten gevolge van de oorlog in Oekraïne.

Een Torfske doen kreeg begin 2020 een heel andere betekenis dan met een paar nieuwe schoenen thuiskomen: opgezegde werknemers op tijdelijke werkloosheid overmacht plaatsen. Tijdelijke werkloosheid wegens overmacht schorste de opzegtermijn immers niet, waardoor werknemers op tijdelijke werkloosheid overmacht geplaatst werden om vervolgens zonder te presteren opzegtermijn of verbrekingsvergoeding hun job te verliezen.

Wraakroepend, vond ook het Parlement dat vervolgens een wet aannam die de opzegtermijn wel schorste bij tijdelijke werkloosheid overmacht ten gevolge van corona. Het parlement regelde dit toen evenwel enkel voor tijdelijke overmacht corona, tegen het advies van de Raad van State in.

Intussen zitten we echter met tijdelijke werkloosheid overmacht omwille van de oorlog in Oekraïne. Het parlement flanste een nieuwe wet ineen om de opzegtermijn te schorsen bij tijdelijke werkloosheid overmacht ten gevolge van de oorlog in Oekraïne.

Deze wet werd definitief goedge“De schorsing van de keurd en wordt eerstdaags gepuovermacht zou voor alle bliceerd in het Belgisch Staatsvormen van overmacht blad. De wet zal gelden voor alle opzegtermijnen die lopen vanaf moeten geregeld maandag 4 april 2022. De schorworden.” sing van de opzegtermijn ten gevolge van overmacht corona geldt overigens van onbepaalde duur sedert 2020, en zou dus bij een nieuwe golf nog steeds van toepassing zijn.

Hiermee zijn we voorlopig weer van het ijs, maar wat indien we een nieuwe ramp over ons heen krijgen? Onder meer op basis van de argumentatie van de Raad van State dat de wetgever niet zomaar een onderscheid kan maken tussen verschillende rampen, dringen we erop aan dat de schorsing van de opzegtermijn voor alle vormen van overmacht geregeld zou worden. | Piet Van den Bergh | | VAKBEWEGING 968 | 15 JUNI 2022 |

13

ONDERNEMING

Te warm om te werken 8 regels om te onthouden

1. De werkgever moet vooraf, op basis van een risicoanalyse, nagaan op welke plaatsen in de onderneming de actiewaarden voor warmte, vroeger maximumtemperaturen genoemd (zie ook kaderstuk), overschreden kunnen worden.

2. De werkgever moet een programma van technische en organisatorische maatregelen opmaken dat onmiddellijk toegepast wordt bij overschrijding van de actiewaarden.

3. Het Comité PB moet zijn advies geven over de risicoanalyse en het programma van maatregelen, die vervolgens worden opgenomen in het globaal preventieplan.

4. Bij het opstellen van het programma moet de werkgever aan verschillende soorten van maatregelen denken:

• technische maatregelen die inspelen op de temperatuur, de luchtvochtigheid, of de luchtstroomsnelheid (kunstmatige verluchting, …); • het verlagen van de fysieke werkbelasting; • alternatieve werkmethoden die de duur en intensiteit van de blootstelling beperken; • het aanpassen van de werkroosters of de arbeidsorganisatie.

Eventuele rusttijden worden vastgesteld na advies van de preventieadviseur-arbeidsarts en ná het voorafgaand akkoord van de werknemersvertegenwoordigers in het Comité PB of de vakbondsafvaardiging.

• het verschaffen van aangepaste werkkledij.

© Shutterstock

1. De wettelijke bepalingen over het werken bij warmte staan in de Codex over het welzijn op het werk, boek V, Titel 1

14

| VAKBEWEGING 968 | 15 JUNI 2022 |

5. Wanneer in de zomer de actiewaarden overschreden worden dan moet de werkgever in ieder geval gratis verfrissende dranken verdelen en binnen de 48 uur zorgen voor extra verluchting. Indien na 48 uur de warmte blijft aanhouden, dan moet een regime van beperkte aanwezigheid op de werkpost en van rusttijden ingevoerd worden. Rusttijden worden vastgesteld na advies van de preventieadviseur-arbeidsarts en na het voorafgaand akkoord van de werknemersvertegenwoordigers in het Comité PB of de vakbondsafvaardiging.

6. Zelfs al is de temperatuur niet hoger dan de actiewaarden, dan nog moet de werkgever zorgen voor een comfortabele werkplek.

7. Werknemers die boven de actiewaarden voor warmte werken of gewoonlijk buiten werken, moeten via een gezondheidstoezicht opgevolgd worden.

8. Werknemers moeten informatie en © Shutterstock

Elke werkgever moet beschikken over een risicoanalyse over de thermische omgevingsfactoren in alle afdelingen van de onderneming. Hij moet met andere woorden weten waar en wanneer het te koud of te warm is om comfortabel te werken. Bij bepaalde temperaturen wordt werken zelfs ongezond en moeten onmiddellijk maatregelen worden getroffen. Hierna 8 aandachtspunten voor het werken bij te hoge temperaturen. 1

SOCIALE WETGEVING

| Kris Van Eyck |

Wanneer is het te warm om te werken?

De actiewaarden voor blootstelling aan warmte, de zogenaamde WBGTwaarde, wordt NIET met een gewone thermometer gemeten. De mate waarin het lichaam warmte verdraagt hangt namelijk ook af van bijvoorbeeld de luchtvochtigheid, de stralingswarmte, enz. De met een speciaal toestel gemeten of berekende WBGT-waarde is meestal een stuk lager dan wat een gewone thermometer aangeeft. De meet- en berekeningsmethode wordt in de onderneming bepaald na advies van de arbeidsarts en na akkoord van het Comité PB. Pas op: de actiewaarden beschermen de gezondheid van de werknemer, maar garanderen in geen geval een comfortabele werkplek.

© Shutterstock

een opleiding krijgen over de resultaten van metingen, de actiewaarden, de preventiemaatregelen, het opsporen en het signaleren van lichamelijke symptomen, veilige handelingen, het gezondheidstoezicht, enz.

Het Europees Hof van Justitie in Luxemburg bevestigt dat interimmers dezelfde rechten op jaarlijkse vakantie hebben als vaste werknemers, een nagel waar het ACV al lang op klopt.

Recht op jaarlijkse vakantie voor interimmers Interimmers hebben dezelfde rechten op jaarlijkse vakantie als vaste werknemers. Het ACV verdedigt deze stelling sinds jaar en dag. Het Europees Hof van Justitie in Luxemburg bevestigt dit nu in een arrest van 12 mei 2022. Hoog tijd om de druk op de uitzendkantoren op te voeren.

Net als voor andere werknemers wordt het vakantiegeld van interimmers berekend op de prestaties van het jaar ervoor. Zelf staan we – of liggen we op het strand – daar niet bij stil, maar ook de vakantiedagen die we vorig jaar opnamen, leveren ons dit jaar vakantie op. Dit lijkt royaal, maar is eigenlijk maar normaal: als dit niet het geval zou zijn, zouden we telkens het volgende jaar recht op jaarlijkse vakantie verliezen door vakantie op te nemen. Laat dit nu net zijn wat er voor interimmers-bedienden gebeurt: zij worden vaak gedwongen om hun vakantie zonder contract op te nemen, waardoor deze dagen niet meetellen voor de berekening van het vakantiegeld van het jaar erna. En zo verliezen zij dus vakantierechten ten opzichte van vaste werknemers, voor wie de dagen jaarlijkse vakantie wel in aanmerking worden genomen.

Geen gelijkstelling verliezen Fysieke werkbelasting

Actiewaarde voor warmte (WBGT-index)

Licht of zeer licht werk

29

Halfzwaar werk

26

Zwaar werk

22

Zeer zwaar werk

18

Dit maakt dat interimmers ook voor diverse andere voordelen een gelijkstelling verliezen wanneer ze vakantie opnemen, bijvoorbeeld voor bonusplannen. Regelmatig komen we zelfs gevallen tegen van uitzendkrachten die gewaarborgd loon geweigerd wordt na het opnemen van vakantie zonder contract. Dergelijke praktijken zijn volgens het Europees Hof van Justitie in strijd met het gegarandeerde recht op jaarlijkse vakantie met behoud van loon. Dit recht maakt deel uit van de essentiële arbeidsvoorwaarden van alle werknemers, waarvan de Uitzend­ arbeidsrichtlijn dezelfde rechten garandeert aan interimmers als aan vaste werknemers. Kijk dus zeker na of de interimmers in je onderneming hun vakantie met contract kunnen opnemen. Indien de onderneminggebruiker hierop aandringt bij het uitzendkantoor, gebeurt het immers vaak wel correct. Nog problemen of vragen met uitzendarbeid? Zie www.interimunited.be | Piet Van de Bergh | | VAKBEWEGING 968 | 15 JUNI 2022 |

15

© Shutterstock

Shutterstock

ONDERNEMING

In juli en augustus zijn er vaak heel wat meer jobstudenten en uitzendkrachten aan de slag dan tijdens de rest van het jaar.

Ga na of de nodige maatregelen werden genomen voor het onthaal van deze tijdelijke arbeidskrachten.

Agenda OR en Comité PB juli en augustus De hiernavolgende punten kunnen op de agenda van de vergaderingen van juli en augustus worden gezet. In dit seizoen zijn er vaak heel wat meer jobstudenten en uitzendkrachten aan de slag dan tijdens de rest van het jaar. Ga na of de nodige maatregelen werden genomen voor het onthaal van deze tijdelijke arbeidskrachten.

Comité PB • Opvolging vergadering juni: werden de afgesproken engagementen nagekomen of moeten ze opnieuw worden besproken?; • Bespreking van het maandverslag van de interne dienst PB: de preventieadviseur moet dit verslag mondeling toelichten en antwoorden op vragen; • Jaarlijks actieplan 2022: stand van zaken; • Temperaturen: tijdens de zomermaanden kunnen de temperaturen hoog oplopen en dat kan invloed hebben op de arbeidsomstandigheden. Zorg ervoor dat de afgesproken 16

maatregelen onmiddellijk toegepast worden wanneer het te warm wordt.

Als zich toch nog problemen voordoen, bespreek dan de maatregelen opnieuw en pas ze aan om in de toekomst die problemen te vermijden; • Veiligheidsonthaal met de nadruk op het onthaal van tijdelijke werkkrachten zoals interimmers en jobstudenten: de werkgever staat in voor het onthaal van nieuwelingen die aan de slag gaan en geeft de nodige informatie, instructies en vorming over de risico’s en de preventiemaatregelen.

Hij gaat ook de bekwaamheid van de werknemers op het vlak van welzijn op het werk na. Bepaalde werkzaamheden zijn verboden voor jongeren, jobstudenten of uitzendkrachten.

Het Comité PB heeft als opdracht de maatregelen op het vlak van onthaal uit te werken en in toepassing te brengen (Codex, art. II. 7-5).

Ondernemingsraad • Trimestriële economische en financiële informatie en informatie over | VAKBEWEGING 968 | 15 JUNI 2022 |

de evolutie van de tewerkstelling, met bijzondere aandacht voor aanwervingen en ontslagen (cao nr. 9).

De bedrijfsrevisor moet de juistheid en de volledigheid van de informatie bevestigen.

• Voor de vergadering van augustus zijn wettelijk geen verplichte agendapunten voorzien. Als de ondernemingsraad toch samenkomt, kan ze elk sociaal, economisch of financieel onderwerp dat de onderneming aanbelangt op de agenda zetten, zoals het onthaal van nieuwe werknemers, met bijzondere aandacht voor de werknemers die tijdelijk aan de slag gaan tijdens de zomermaanden (interimmers en jobstudenten). Zie erop toe dat die de nodige informatie krijgen om hun integratie in de onderneming te bevorderen. Een aantal zaken moeten al op de eerste dag gecommuniceerd worden. Ze moeten ook een kopie krijgen van het arbeidsreglement. | Geneviève Laforet & Kris Van Eyck |

ACTUEEL

Werkloosheidsuitkeringen moeten boven de armoedegrens De ACV-Werkzoekendenwerking ging op 13 juni op bezoek bij minister van Werk Dermagne om een verbetering van de te lage werkloosheidsuitkeringen te bepleiten. “De meerderheid van de minimumuitkeringen in de werkloosheidsverzekering ligt immers nog altijd onder de Europese armoedegrens”, zegt Karim Dibas, verantwoordelijke van de ACV-Werkzoekendenwerking. “Voor een alleenstaande is de minimumwerkloosheidsuitkering 1.161 euro per maand versus de armoedegrens van 1.287 euro (cijfers 2021).”

(54,0%), een doktersbezoek (36,4%), voeding (34,5%) en sociaal leven (71,5%).

Het armoederisico bij langdurig werk-

“Amper 3% van de bevraagde werkzoekenden haalt zonder problemen het einde van de maand met zijn uitkering.”

Karim Dibas

Niet aanvaardbaar

“Dit is niet aanvaardbaar. De ACVWerkzoekendenwerking eist dat de minister van Werk en de regering effectieve maatregelen nemen om de armoede te bestrijden en adequate oplossingen te voorzien: de werkloosheids- en inschakelingsuitkeringen moeten tot boven de Europese armoedegrens worden verhoogd en de degressiviteit moet worden afgeschaft om zo tot leefbare uitkeringen te komen.” | David Vanbellinghen |

Foto van een eerdere ACV-actie op de markt van Sint-Niklaas waar gepleit werd voor betere werkloosheidsuitkeringen.

| VAKBEWEGING 968 | 15 JUNI 2022 |

17

© James Arthur

Karim Dibas: “Uit een bevraging die we met de ACV-Werkzoekendenwerking uitvoerden bij 2.265 langdurig werkzoekenden blijkt dat dit zware gevolgen heeft. Amper 3% van de bevraagde werkzoekenden haalt zonder problemen het einde van de maand met zijn uitkering. 15,2% moet een beroep doen op familie om rond te komen. 22,5% heeft zijn spaargeld nodig om rond te komen; 33,2% heeft echter weinig tot geen spaargeld. Werkzoekenden moeten bijgevolg besparen op energie

zoekenden en hun kinderen is dan ook zeer hoog. Het wegvallen van interimwerk door de COVID-19-crisis en de stijgende levensduurte hebben dit nog erger gemaakt.”

© Laurent Lorthioir

OP HET TERREIN

ACV-werknemersafgevaardigden Benjamin Gonzalez en Rachid Merrir: "We spelen kort op de bal en proberen problematische situaties op te lossen vooraleer ze escaleren."

ACV-kern Flanders Best – Dejaeghere

“Werknemers hebben eindelijk inspraak” De vakbondshistorie bij voedingsbedrijf Flanders Best – Dejaeghere in LangemarkPoelkapelle is zeer recent: bij de sociale verkiezingen van 2020 stelden werknemers zich er voor het eerst kandidaat om hun collega’s in het Comité PB te vertegenwoordigen. Dezelfde kandidaten hebben vervolgens een vakbondsafvaardiging opgericht. Het ACV is momenteel de enige vakbond die in het bedrijf vertegenwoordigd is. We spraken we af met Benjamin Gonzalez en Rachid Merrir van deze prille vakbondskern van ACV Voeding en Diensten (de derde werknemersafgevaardigde Guillaume Verhee kon niet bij het interview zijn) en met hun vakbondssecretaris Dieter Devos.

Hoe komt het dat het tot 2020 duurde vooraleer er een vakbondsafvaardiging in het bedrijf was?

Benjamin: “De directie deed alles wat in haar macht lag om elke vakbondsaanwezigheid in het bedrijf te ontmoedigen. Dit is een familiebedrijf en de familie Dejaeghere leidde het met ijzeren hand, duldde geen enkele tegenspraak, wilde over alles zelf kunnen beslissen, wilde overal de hand in hebben.”

Dieter herinnert zich: “Vanaf het begin hadden we problemen met de directie om de sociale verkiezingen te organi18

seren. De directie wilde Flanders Best en Dejaeghere in de sociale verkiezingsprocedure opsplitsen, waardoor een deel van het personeel geen vertegenwoordigers zou hebben kunnen kiezen. Dit is absoluut in strijd met de wet.

We moesten dus armworstelen met de directie, en omdat we de wet aan onze

“De directie leeft de wetgeving beter na omdat ze weet dat de werknemersafgevaardigden er nauwgezet op toekijken.” | VAKBEWEGING 968 | 15 JUNI 2022 |

kant hadden kwamen we daaruit als logische winnaars: alle werknemers van Flanders Best en Dejaeghere mochten hun werknemersafgevaardigden kiezen!”

Wat is in het bedrijf veranderd als gevolg van de vakbondsvertegenwoordiging in het bedrijf?

Benjamin: “Door vakbondsafgevaardigden te hebben, hebben werknemers eindelijk een spreekbuis en is er inspraak. Voordien was het onmogelijk een dialoog te voeren met de directie.

Die deed wat zij in haar bedrijf wilde.”

Dieter: “Vroeger, voor er een Comité PB en een vakbondsafvaardiging was, kreeg ik veel vragen of klachten van onze leden in het bedrijf. Nu zijn er heel wat minder klachten: de directie is veel voorzichtiger geworden, wordt gedwongen de wetgeving beter na te leven omdat ze weet dat de werknemersafgevaardigden er nauwgezet op toekijken.”

Rachid voegt daaraan toe: “De aanwezigheid van vakbondsafgevaardigden betekent inderdaad dat wij, wanneer er een probleem is, dit rechtstreeks met de directie kunnen bespreken, officieel in de overlegorganen of informeel op andere momenten. We spelen kort op de bal en proberen problematische situaties op te lossen vooraleer ze escaleren. Dit maakt het meestal mogelijk problemen in der minne op te lossen. Dat is ook efficiënter. De werknemers worden niet langer aan hun lot overgelaten. Dat wil niet zeggen dat de directie niet meer probeert om haar wil door te drijven, maar ze weet dat ze nu niet meer volledig de vrije hand heeft om te doen wat ze wil, in weerwil van de wetgeving.”

Hebben jullie in die nauwelijks twee jaar al vakbondsoverwinningen geboekt?

Rachid en Benjamin: “We hebben er zelfs verschillende behaald! Het was niet gemakkelijk, want we begonnen vanaf nul en de situatie was van dien aard dat er veel te doen was. Wat vandaag de dag nog steeds het geval is, ook al hebben we grote vooruitgang geboekt!

Een van onze eerste en belangrijkste overwinningen betrof de contracten en de lonen: tot voor kort werd alles overgelaten aan de goodwill van de directie.

Terwijl het voor ons zo klaar als een klontje was wat moest gebeuren: ‘gelijk loon voor gelijk werk’. Wat de lonen betreft, was er echter willekeur. Niet iedereen kreeg loon naar werken. Voor eenzelfde werk verdiende de ene werknemer meer of minder dan zijn collega.

De directie kwam altijd met ‘goede’ excuses om geen loonsverhoging te moeten geven. Dit leidde tot onrechtvaardigheden en spanningen in het bedrijf. Vandaag is daar verandering in

gekomen. We hebben de directie kunnen dwingen orde op zaken te stellen door de sectorale akkoorden na te leven en de werknemers voor hetzelfde werk gelijk en objectief te betalen.

Zonder de vakbond zou er daar nooit enige verandering in zijn gekomen, dat is zeker!

We hebben ook bekomen dat een preventieadviseur werd aangesteld (en opgeleid). Dit is een wettelijke verplichting, maar tot nu toe hadden we geen preventieadviseur! Sinds de komst van de interne preventieadviseur gaat het de goede kant op. Er is nu veel meer aandacht voor de veiligheid van de werknemers. Ze verricht puik werk!

Onlangs hebben we een andere mooie overwinning behaald: we hebben maaltijdcheques bekomen voor iedereen. Dit was niet evident. Eerst wilde de directie alleen aan de directieleden maaltijdcheques geven... Daarna wilde ze de interimmers uitsluiten. Na veel aandringen zijn we er uiteindelijk in geslaagd om alle werknemers met ten minste 2 dienstjaren, ongeacht hun statuut, maaltijdcheques te bezorgen.”

maar er is nog veel te doen! Een van onze volgende doelstellingen zal bijvoorbeeld zijn de anciënniteitsvoorwaarde voor het verkrijgen van maaltijdcheques te verlagen (of te laten vallen). Bovendien vragen de collega’s ons voortdurend om hun arbeidsomstandigheden te verbeteren. We boeken vooruitgang, maar ze zouden willen dat het nog sneller gaat!”

Dieter: “Er blijft ook nog een grote blinde vlek in de syndicale vertegenwoordiging. Op dit moment hebben we nog geen werknemersafgevaardigden bij de bedienden. Er is een zeer groot verloop in deze categorie van werknemers, waaruit blijkt dat er ook hier veel problemen zijn met de arbeidsomstandigheden. Als we één bediende kunnen motiveren om zich bij onze vakbondskern aan te sluiten, kunnen we ook doeltreffender optreden voor deze groep werknemers. Op dit ogenblik ligt dat moeilijk. Het is moeilijk om hoogte krijgen van wat er bij hen speelt.” | Laurent Lorthioir |

Alles lijkt nu dus prima te lopen…

Rachid en Benjamin: “Verre van dat! Er is inderdaad grote vooruitgang geboekt,

Identikit Flanders Best en Dejaeghere Flanders Best en Dejaeghere zijn twee onderdelen van één bedrijf dat gespecialiseerd is in de verwerking en verpakking van diepgevroren groenten en fruit. Het bedrijf uit Langemark-Poelkapelle in West-Vlaanderen is opgericht en wordt uitsluitend geleid door de familie Dejaeghere. Het bedrijf heeft tussen 100 en 150 mensen in dienst. Het aantal werknemers varieert naargelang van het seizoen. In het hoogseizoen heeft de onderneming een groot aantal seizoenarbeiders in dienst (interimmers, jobstudenten of werknemers met een contract van bepaalde duur).

| VAKBEWEGING 968 | 15 JUNI 2022 |

19

© Nelis Jespers

OP HET TERREIN

Vakbondswerk in een omgeving met veel verschillende statuten en allerlei ondersteunende ondernemingen is complex, zeggen ACV-afgevaardigden Pascal De Beule, Tamara Rosseel en Brecht Casier.

ACV-kern internationale luchthaven Oostende-Brugge

Hoofd in de wolken, maar voeten stevig op de grond Droom je al van je vliegvakantie binnenkort? Luchthavens zijn niet alleen een plek om te vertrekken naar je droombestemming. Ze zijn ook de werkplek van duizenden werknemers in België. Met de grote uittocht tijdens de grote vakantie in het vooruitzicht gingen we een kijkje nemen op de luchthaven van Oostende.

Niet de grootste luchthaven van ons land, maar wel die met de langste landingsbaan. Een blik achter de schermen met de ACV-delegees Pascal De Beule, Tamara Rosseel en Brecht Casier en met Kurt Callaerts, de sectorverantwoordelijke maritiem & luchtvaart van ACV Transcom.

Een luchthaven is een bijzondere onderneming, want zeven dagen op zeven toegankelijk en operationeel.

Syndicaal werk is er een huzarenstukje. In Oostende heeft het personeel verschillende statuten. Sommige personeelsleden die al langer in dienst zijn, hebben het statuut van vóór de privatisering (2012-2014) 20

behouden. Zij werken als Vlaams ambtenaar of zogenaamde ‘oude contractueel’. Anderen deden in die privatiseringsronde dan weer vrijwillig afstand van hun statuut. En werknemers die sinds 2014 in dienst zijn gekomen zijn dan weer ‘nieuwe contractuelen’. Als je als werknemersafgevaardigde dus een vraag krijgt rond | VAKBEWEGING 968 | 15 JUNI 2022 |

klein verlet of indexering, dan moet je op de hoogte zijn van de regelingen die gelden voor elk van de statuten.

Shiften van 12 uur Daarnaast zijn in de luchthaven van Oostende ook allerlei ondersteunende ondernemingen in de weer met ook weer verschillende soorten contracten en ressorterend onder verschillende paritaire comités. Er zijn de beveiligingsfirma’s, het schoonmaakpersoneel, de bagageafhandelaars, …

Bovendien werken er ook heel wat interimmers. Al die verschillende statuten samen zorgt soms voor spanningen op de werkvoer. Tientallen

vacatures staan open, maar slechts na een volledige screening door de federale overheidsdienst kan je aan de slag. “Een luchthaven is geen McDonald’s”, zegt delegee Pascal hierover.

Tamara: “Ook het werkregime maakt het werk op de luchthaven en het syndicaal werk bijzonder uitdagend. De luchthaven is zeven dagen op zeven en vierentwintig uur op vierentwintig open – een volcontinu systeem met

Zieltjes winnen Het ACV houdt het bedrag voor de syndicale premie voor iedereen op de luchthaven op hetzelfde bedrag.

“Gemakkelijk en zo vermijd je onderlinge wrevel.”, zegt Brecht. “We proberen ook zieltjes te winnen”, zeggen de drie delegees. Ze oefenen niet alleen met passie en overgave hun syndicaal mandaat uit, maar zijn ook bewust bezig met ledenwerving. “Dat wordt er wel niet gemakkelijker op”, zegt Pascal.

“Hoogopgeleiden kennen de vakbond nauwelijks. Ze denken hun boontjes wel zelf te kunnen doppen. Ook het

kaderpersoneel is zelden gesyndiceerd.”

Helikopterzicht Waar het ACV nog een verschil maakt?

Kurt Callaerts, de algemeen sectorverantwoordelijke maritiem & luchtvaart van ACV Transcom heeft een onderhandelingsmandaat voor zowel de openbare als de privésector. Kurt: “Bij de andere vakbonden zitten die bevoegdheden verspreid. Het geeft ons een helikopterzicht, coherentie en slagkracht. Het hoofd in de wolken, maar voeten stevig op de grond, is ons motto.” | Nelis Jespers & Elke Oeyen |

© Nelis Jespers

"De verschillende statuten samen zorgt soms voor spanningen op de werkvloer."

shiften van 12 uur en onregelmatige rustdagen. Inspringen voor een collega hoort er ook regelmatig bij.”

De Franse groep Egis staat in voor de commerciële uitbating van de Internationale luchthaven Oostende-Brugge. Een belangrijk deel van de activiteiten van de luchthaven is gericht op vrachtvervoer. Naast cargovluchten zijn er ook lijnvluchten. Luchtvaartmaatschappij TUI biedt vluchten aan naar 22 bestemmingen. De luchthaven staat eveneens ter beschikking voor privétoestellen, zakenreizen en ad hoc-vluchten.

| VAKBEWEGING 968 | 15 JUNI 2022 |

21

VLAAMS ACV-CONGRES 2022

RECHT OP WONEN

© Joost Joossen

SAAMO zet in Brussel tijdelijke en mobiele woningen op voor dak- en thuislozen In Brussel staan bijna 50.000 gezinnen op de wachtlijst voor een sociale woning. Meer dan 5000 personen zijn dakloos. Wie een laag inkomen heeft en al zeker wie enkel een uitkering heeft, vindt alsmaar moeilijker een betaalbare woning. De Brusselse Regering zette een noodplan voor huisvesting op, maar dat zal niet volstaan. Als signaal dat er dringend meer moet gebeuren, zette SAAMO daarom twee pilootprojecten op met betaalbare tijdelijke en mobiele woningen voor dak- en thuislozen of kwetsbare gezinnen in leegstaande gebouwen en op braakliggende terreinen in het Brusselse Gewest. “Zo helpen we hen hun leven terug op het spoor te krijgen”, zegt projectmedewerkster Tineke Van Heesvelde.

22

| VAKBEWEGING 968 | 15 JUNI 2022 |

© Joost Joossen

“Heel veel mensen met een laag inkomen vinden geen woonst die betaalbaar is, tenzij een krot of een kelder.

Zeker mensen met een leefloon houden, wanneer de huur betaald is, amper nog iets over om van te leven.

SAAMO startte daarom twee pilootprojecten op om mensen in woonnood tijdelijk een woonst aan een betaalbare prijs aan te bieden, waardoor ze ook even geen financiële zorgen hebben: de projecten WoonBox en WoonMobiel.”

Woonbox

Brussel en de vzw Aprèstoe te werken aan andere doelen. Sommigen vonden ondertussen een vaste job. SAAMO organiseert voor de bewoners ook groepsactiviteiten om van het WoonBox-dorp een echte bewonersgemeenschap te maken en zoekt verbinding met de buurt. De ongebruikte ruimtes in de gebouwen die SAAMO in tijdelijk beheer krijgt worden ter beschikking gesteld van buurtinitiatieven. De WoonBoxen worden momenteel op basis van de ervaringen van de bewoners verbeterd en binnenkort opgezet op een nieuwe locatie. Zo’n nieuwe locatie vinden is niet evident, ook al heeft iedereen de mond vol van de wooncrisis. Nochtans is er heel wat leegstand in Brussel.”

Eiland. Tijdens deze opleiding maken ze meubels voor hun individuele woonunits en voor de collectieve ruimte. Ze worden individueel en sociaal begeleid door CAW Brussel en SAAMO en kunnen jobcoaching aanvragen. De vaardigheden die ze opdoen – technische vaardigheden, maar ook leren samenwerken en goed communiceren – komen van pas als ze een job zoeken.

Net als bij het WoonBox-initiatief wordt ook bij WoonMobiel ingezet op contact tussen de bewoners onderling en met de buurt. Ook voor dit project is het vinden van eigenaars die hun braakliggend terrein tijdelijk ter beschikking stellen cruciaal.”

| Patrick Van Looveren |

Woonmobiel “WoonMobiel is een ander pilootproject dat SAAMO Brussel opzette. Samen met acht thuisloze mannen bouwt SAAMO acht mobiele woonunits, een collectieve ontmoetingsruimte en een atelier op een braakliggend terrein in Jette. De acht deelnemers ontwerpen de woningen samen met docenten en studenten van de Faculteit Architectuur van de KU Leuven. Ze volgen een schrijnwerkersopleiding op maat, in samenwerking met Atelier Groot SPOOR 1 s

© Tineke Van Heesvelde

Nijpend woonprobleem

“WoonBoxen zijn modulaire prefabwoningen, geproduceerd door een professionele houtskeletbouwfirma. Ze zijn zo ontworpen dat ze in een mum van tijd kunnen worden afgebroken en ergens anders opgezet. Zes gezinnen aat aats naar werkpl en twee alleenstaande jongeren von-Van woonpl den van december 2020 tot maart 2022 in zo’n WoonBox een tijdelijke thuis op de bovenste verdieping van het voor?

TE KOOP malige Palais du Vin in Sint-JansMolenbeek. Dat stond leeg, in afwachTE HUUR ting van de verbouwing tot een school.

SAAMO kreeg het pand tijdelijk in beheer. De WoonBoxen zijn best comfortabel met een open keuken en aparte slaapkamers voor elk gezinslid.

Ruimte maken voor elkaar De huur bedraagt niet meer dan één derde van het inkomen, waarbinnen Op 7 en 8 september wordt in ICC in Gent het Vlaams ACV-congres georganiook een spaarbedrag valt dat de bewoseerd. De focus ligt op de ruimtelijke uitdaging van wonen en de impact daarners achteraf meekrijgen. De bewovan op ons leven en op ons werk. In Vakbeweging stellen we initiatieven voor ners weten dat het om een tijdelijk die inspelen op de vier sporen die op het congres aan bod komen. Het initiatief project gaat, maar zijn alvast even van SAAMO sluit aan bij het spoor ‘Recht op wonen’. Ontdek meer op http:// zonder financiële zorgen. Wat hen de www.hetacv.be/vrc-congres-optocht-2030. rust en de ruimte geeft om samen met individuele begeleiders van CAW THE Dripp ers

T

?

?

REGELS

H KOC

VER

NIEUWE TECHNIEKEN

| VAKBEWEGING 968 | 15 JUNI 2022 |

23

HELPDESK ACTIE

Wegwijzer Sociale Wetgeving 2022 We gaven het reeds mee in de digitale militantennieuwsbrief, maar herhalen het graag even hier: de nieuwe editie van de Wegwijzer Sociale Wetgeving is beschikbaar, in 3 talen. Deze pocket gidst je doorheen het arbeids- en socialezekerheidsrecht. Je vindt ook info over de opleidings-, tewerkstellingsen begeleidingsmaatregelen in ons land en krijgt een toelichting bij de rechtspleging voor de arbeidsrechtbanken. Gratis voor militanten! Als je een papieren exemplaar wil, vergeet dit niet op te vragen. Of consulteer de online versie.

Gratis voor ACV-militanten in digitale en in printversie Als ACV-militant kan je een gratis exemplaar opvragen in je ACVverbond. Spreek eventueel af met de vakbondssecretaris die je onderneming opvolgt dat die een aantal exemplaren voor jou en de militanten van je ACV-kern ophaalt en bezorgt. De digitale versie van de Wegwijzer Sociale Wetgeving kan je raadplegen via www. acv-militanten.be (wel eerst inloggen!). Je vindt er de integrale pdf – met bookmarks die je rechtstreeks leiden naar de informatie die je zoekt – en pdf’s per fiche (hoofdstuk).

Ook beschikbaar voor leden en niet-leden Als je geen ACV-militant bent, kan je een exemplaar bekomen mits betaling van 7 euro (ACV-leden) of 14 euro (nietleden). Verzendingskosten zijn inbegrepen. Te storten op rekeningnummer IBAN BE597995 5006 0326 – BIC GKCCBEBB met vermelding ‘Wegwijzer Sociale Wetgeving 2022’ en al dan niet vermelding van je ACV-lidnummer. Als je een Franstalige editie wil, gelieve dit dan expliciet te vermelden.

Deze pocket gidst je doorheen het arbeids- en socialezekerheidsrecht.

24

| VAKBEWEGING 968 | 15 JUNI 2022 |

Wil je een Duitstalige editie, neem dan contact op met pressedienst@acvcsc.be. De Duitstalige versie komt online op www.diecsc.be | Piet Van den Bergh & Patrick Van Looveren |

Bedragen sociale uitkeringen In de Wegwijzer Sociale Wetgeving zijn ook de bedragen en bijdragen arbeidsrecht en sociale zekerheid opgenomen. Door de overschrijding van de spilindex eind april zijn de aan de index gekoppelde bedragen ondertussen achterhaald. De actuele bedragen vind je op www.hetacv.be