6 minute read
\u201814 euro bruto per uur is geen bedrag waar je multimiljonair van wordt\u2019
Koopkracht zou naast klimaatopwarming wel eens één van de twee belangrijke verkiezingsthema’s kunnen worden. Ondanks de ‘zegeberichten’– of fake-news zoals dit vandaag wordt genoemd – van de regering Michel, voelen veel gewone mensen dat op het einde van de maand de lange lijst facturen zwaarder dan vroeger doorweegt. En dat gevoel wordt wetenschappelijk bevestigd door recente rapporten over de groeiende ongelijkheid en armoede in ons land. Dat het de werknemers werkelijk hoog zit, kon al worden afgeleid uit het succes van de algemene staking van 13 februari. Of de algemene teleurstelling over het magere ontwerp van Interprofessioneel akkoord. Dat er voor de minimumlonen slechts een microscopische verhoging afkon viel voor het ABVV niet te verteren. Want net rond die verhoging van de laagste lonen voeren we al maanden actie met ‘Fight for €14’. Dat is nochtans een haalbare en duidelijke eis zegt Rodney Talboom, coördinator algemene diensten van ABVV-Horval Antwerpen.
Vakbond in Beweging: Rodney, misschien eerst eens toelichten wat ‘Fight For €14’ precies is.
Advertisement
Rodney Talboom: De ‘Fight For €14’ is onze strijd om het minimumloon op te trekken naar 14 euro per uur. Dat is broodnodig want er zijn nog veel sectoren en functies die daar nog onder zitten. Oorspronkelijk komt het idee voor de campagne uit de Verenigde Staten. Enkele jaren terug vertegenwoordigde Yvan De Jonge, gewestelijk secretaris van Horval Antwerpen, onze fastfoodsectoren op een conferentie in New York. Op een gegeven moment zag hij bij een McDonald’s-vestiging een soort van betoging voor een minimumloon van 15 dollar. Een betoging is in Amerika helemaal anders georganiseerd dan bij ons. Op de trottoir staat de politie met een lint en op dat stukje mag je dan betogen. Hij raakte aan de praat met de betogers en hoorde over de campagne ‘Fight for $15’.
‘Fight for $15’ is een voorbeeld van hoe een ‘grassroots’ beweging werkt van de basis naar de top. De jobs in de Amerikaanse fastfoodketens zijn niet de beste baantjes. De term ‘hamburgerjobs’ komt natuurlijk ergens van. Afhankelijk van sector of staat is het minimumloon zo’n 7,25 USD. Werknemers zijn vaak mensen uit achtergestelde buurten, vrouwen of alleenstaanden die 2 of 3 jobs moeten combineren om rond te komen. ‘Fight for $15’ is vanaf 2012 organisch gegroeid vanuit één McDonald’s. Door mondaan-mond-reclame is ze van de ene McDonald’s op de andere overgegaan en van staat op staat. De acties kregen veel media aandacht, niet in het minst door de steun van Bernie Sanders, en werden steeds groter en groter. Nicolas Allen van de vakbond SEIU coördineert en ondersteunt de campagne maar het belangrijkste is dat het van de mensen zelf blijft komen. Die betogers in New York waren niet vrijgesteld, dat waren geen syndicaal afgevaardigden. Die deden dat gewoon tijdens hun uren, zonder syndicale bescherming. De eis voor die 15 dollar minimumloon wordt daar echt gedragen. Vanaf 2015 zijn er staten, waaronder New Jersey, die het minimumloon effectief optrekken van 7,25 naar 15 USD. Dat is eigenlijk een snel resultaat want sociale verwezenlijkingenvragen dikwijls heel veel tijd. Ondertussen staat de teller op 20 staten en eist de Democratische Partij dat het minimumloon van 15 USD voor heel de VS moet gelden.
VIB: En hoe komt die Amerikaanse campagne onder de naam ‘Fight for €14’ dan in ons land terecht?
Rodney: Door die contacten in New York beseften we dat de eis voor een levenswaardig minimumloon ook bij ons in België opgaat. Zeker voor de sectoren die wij met Horval organiseren. Hulpkelners, kamermeisjes, mensen die bestellingen opnemen in fastfoodrestaurants, … komen zelfs met 40 jaar anciënniteit nog niet aan 14 euro. Dat is een schande. De horeca is een sector waarin jonge mensen snel kunnen starten zonder al te veel opleiding of kennis. Maar ze blijven daar ook vaak in steken. Het is een sector van veel wisselende uren en contracten. We waren met Horval al een strijd gestart tegen de onzekere statuten in de horeca: flexijobs, misbruik van ‘extra’s’, deeltijdsen die voltijds uren draaien… Daar doen we al langer veel werk rond. We zijn zelfs naar de Raad van State getrokken. Maar dat is moeilijk juridisch werk dat soms boven de mensen hun hoofd gebeurt. Voor een campagne rond de minimumlonen dacht de centrale: ‘beter goed gepikt, dan slecht gevonden’. Als in Amerika, met een veel minder sterke syndicale traditie, een campagne rond minimumloon met een duidelijke
boodschap en een heel eenvoudige eis zo snel resultaten boekt, was ons besluit snel genomen. We hebben ‘fight for $15’ overgezet naar hier. En omdat 15 dollar ongeveer overeenkomt met 14 euro hebben we er ‘fight for 14’ van gemaakt. Of 2.300 € bruto in de maand. En de campagne is nu volop aan de gang. Vorig jaar in oktober zijn we gestart met een symbolische actie voor de maatschappelijke zetel van Pizzahut. Daar kwamen op een donderdagochtend 200 Horval-militanten uit heel het land voor naar Wilrijk. Veel meer dan we verwacht hadden want die mensen waren niet vrijgesteld. We hebben toen een goed gesprek gehad met de bedrijfsleider van Pizzahut die trouwens ook in de sectorfederatie zit. Tegen de militanten heeft hij gezegd dat de €14 een gerechtvaardigde eis is waar hij als werkgever niet tegen kan zijn. En dat het niet van deze tijd is dat mensen nog moeten bijwerken om rond te komen. Op dat elan zijn we blijven doorgaan. Ook bij andere bedrijven en bij de horecafederatie zijn er wel mensen die oren hebben naar onze eis. En dat is nieuw. Want in het verleden werden in de sector syndicale eisen rond de flexijobs, de witte kassa of het rookverbod vaak weggezet als onrealistisch of slecht voor de werkgelegenheid. Er waren altijd welredenen waarom er iets niet kon. Onze boodschap vindt nu wel ingang omdat ze eenvoudig en realistisch is. 14 euro per uur is geen bedrag waar je multimiljonair van wordt. En met de winsten die gemaakt worden is zo een uurloon perfect betaalbaar voor de bedrijven.
VIB: Naast de horeca zijn er nog andere sectoren waar de lonen laag zijn. Merk je dat de beweging rond ‘Fight for €14’ breder wordt?
Rodney: Zeker. In mei vorig jaar hebben op het congres van het ABVV een symbolische actie gedaan met onze hoedjes waar ‘Fight for €14’ op staat. De boodschap is toen aangekomen. Nog dezelfde maand heeft de Transportbond ons gevraagd om toelichting te geven. Sinds begin dit jaar doen we met verschillende centrales elke 14de van de maand een actie om de campagne onder de aandacht te brengen. Bij elke actie groeit de aanwezigheid van de centrales en van vertegenwoordigers uit welke sector ook. Want de eis spreekt vele sectoren aan. Zelfs sectoren waarvan geweten is dat ze goed betalen, besteden werk uit aan onderaannemers waar de lonen veel lager liggen. Of neem nu maandlonen van bedienden. Wanneer je die effectief omrekent denk ik dat er veel meer mensen zijn die de 14 euro bruto per uur niet halen. ‘Fight for €14’ is een duidelijke boodschap en bij elke centrale zitten een aantal sectoren en beroepsgroepen die vandaag echt nog niet aan dat minimum uurloon zitten.
VIB: Je roemde daarnet de kracht van de basisbewegingen in de VS. Ons land heeft natuurlijk een veel sterkere syndicale traditie dan in Amerika. Is de ‘Fight for €14’ in België een klassiek vakbondsinitiatief of proberen jullie daar op één of andere manier toch die grassrootsgedachte in mee te nemen?
Rodney: In België heerst een andere mentaliteit dan in Amerika. De mensen op de werkvloer verwachten wel van ons dat we dit soort campagne voeren. Dus grassroots graag, maar we zien ook dat door onze syndicale slagkracht de campagne groeit en bekend wordt. We hebben een aantrekkelijke website, publiekacties met pralines, winkelkar-jetons en andere gadgets. Als gevolg hiervan begint het idee te groeien. Ik ken de exacte getallen nog niet, maar ik weet wel dat het aantal mensen dat onze petitie ondertekent groot is. En we blijven het verder op de agenda zetten. ‘Fight for €14’ kan en moet nog groter worden. Ondertussen wordt ons voorstel ook politiek opgepikt. Voor sectoren met veel kleine bedrijven, vaak zonder vakbondsafgevaardigden, is het belangrijk dat minimumloon van €14 ook wettelijk geregeld wordt. Daar hebben we als vakbeweging een politiek relais voor nodig. De sp.a heeft het idee van ‘fight for €14’ snel omarmd. Uit hun berekeningen blijkt dat het een realistische eis is. Het wordt één van de speerpunten in hun komende campagne voor de parlementsverkiezingen. Dat appreciëren we heel erg. In de bedrijven gaan onze délégués op pad met ‘Fight for €14’. Bij Terbeke Pluma, een vleesverwerkend bedrijf, hebben we er onlangs een CAO over kunnen afsluiten. Onze delegatie heeft aan de werknemers uitgelegd waarom ze na hun uren gaan flyeren aan de Roma of deelnamen aan de actie bij Pizzahut in Wilrijk. Zo hebben ze iedereen op de werkvloer achter de eis gekregen. Al wie nu bij Terbeke Pluma start, ook in de laagste categorieën krijgt een uurloon van 14,05 euro bruto. We bekijken nu hoe we in de toekomst anderen in een groeipad krijgen om daarin mee te gaan.
VIB: Is dit de eerste cao waar de 14 euro als minimum in opgenomen wordt?
Rodney: Ja! Symbolisch is dat belangrijk omdat het bewijst dat het kan. Natuurlijk zegt men dat dit geld kost. Maar laat ons eerlijk zijn. Het bedrijf maakt winst en dit gaat over lonen van 2.300 euro bruto per maand. Er zijn bedrijfsleiders die dat per dag verdienen. Het is een kwestie van willen. Ieder bedrijf kan dat. Succesverhalen zoals dat bij Ter Beke Pluma geven ons de kracht om verder te gaan. De horeca is belangrijk, maar de voedingsnijverheid is een sector waar het ook economisch goed gaat. Daar zijn de laatste jaren enorm veel winsten gemaakt. Als we niet vastlagen aan de loonnormwet was dit een sector waar nog iets had bij gekund. Het is belangrijk dat in de sterke sectoren de werkgevers niet wachten op een wetgeving. Het is ook in eigen voordeel. Een minimumbrutoloon van €14 per uur of €2.300 per maand versterkt hun concurrentiële positie op de arbeidsmarkt. In sectoren waar er gevochten wordt om goede werknemers is de €14 een belangrijk middel om werknemers aan te trekken en te houden. Bovendien zal het ook werkgelegenheid creëren. Werkgevers nemen immers geen mensen extra aan omdat ze ‘goedkoop’ zijn, wel omdat men ze nodig heeft om voldoende te produceren. Iedereen is dus gebaat bij een versterking van de koopkracht!
Peter De Ridder
Alle informatie over de campagne ‘Fight for €14’ staat op www.14euros.be. Teken er zeker ook onze petitie voor een minimum uurloon van 14 euro.
De acties van ‘Fight for 14’ vind je ook op Facebook: @FightFor14NL
