¤ÉÆMɱÉÉ ºÉÉʽþiªÉ +Éè®ú ʺÉxÉä¨ÉÉ ¨ÉÉä½þ¨¨Énù ¨ÉÉÊVÉnù ʨɪÉÉ

+ɱÉäJÉ

¤ÉÆMɱÉÉ ºÉÉʽþiªÉ +Éè®ú ʺÉxÉä¨ÉÉ

- ¨ÉÉä½þ¨¨Énù ¨ÉÉÊVÉnù ʨɪÉÉ

ºÉÉʽþiªÉ +É® è ú ʺÉxɨ ä ÉÉ Bº ä Éä ¨ÉÉvªÉ¨É ½þ é ÊVɺɨÉå ºÉ¨ÉÉVÉ EòÉä ¤Énù±ÉxÉä EòÒ iÉÉEòiÉ ºÉ¤ÉºÉä +ÊvÉEò ½þÉi ä ÉÒ ½þ è * ªÉ½þ Eò½þxÉÉ MɱÉiÉ xÉ ½þÉM ä ÉÉ ÊEò ʺÉxɨ ä ÉÉ, ºÉÉʽþiªÉ ºÉä +ÊvÉEò |ɦÉɴɶÉɱÉÒ +É® è ú +É¨É VÉxÉiÉÉ iÉEò ºÉ®ú±ÉiÉÉ ºÉä {ɽþ ÄÖSÉxÉä ´ÉɱÉÉ ¨ÉÉvªÉ¨É ½þ è * ºÉÉʽþiªÉ, ʺÉxɨ ä ÉÉ ¨Éå °ü{ÉÉi Æ ÉÊ®úiÉ ½þÉE ä ò®ú =xÉ ±ÉÉM ä ÉÉå ºÉä ¦ÉÒ ºÉ´ Æ ÉÉnù Eò®úiÉÉ ½þ è VɽþÉÄ ºÉÉʽþiªÉ EòÉ ¨É¨ÉÇ {ɽþ ÄÖSÉ ½þÒ xɽþÓ {ÉÉiÉÉ* ½þ¨É¶ ä ÉÉ ºÉä ½þÒ ºÉÉʽþiªÉ Eò ä ËSÉiÉEò, ±ÉJ ä ÉEò +É® è ú +ɱÉÉS ä ÉEò ʺÉxɨ ä ÉÉ EòÉä ºÉÉʽþiªÉ EòÉ Ê½þººÉÉ ¨ÉÉxÉxÉä ºÉä ʽþSÉEòiÉä ®ú½þ å ½þ é , ªÉ½þ VÉÉxÉiÉä ½þ ÖB ¦ÉÒ ÊEò +iÉÒiÉ ¨Éå VÉÉBÄ iÉÉä ʺÉxɨ ä ÉÉ EòÉ +É®ú Æ ¦É ½þÒ ºÉÉʽþiªÉ ºÉä ½þÉi ä ÉÉ ½þ è * BEò iÉ®ú½þ ºÉä nù äJÉå iÉÉä ʺÉxɨ ä ÉÉ ºÉ¨ÉÉVÉ +É® è ú ºÉÉʽþiªÉ Eò ä ¤ÉÒSÉ EòÒ vÉ® Ö úÒ ½þ è * BEò iÉ®ú¡ò ºÉ¨ÉÉVÉ <xɺÉä |ɦÉÉÊ´ÉiÉ ½þÉi ä ÉÉ ½þ è iÉÉä nù Ú ºÉ®úÒ +É® ä ú ºÉ¨ÉÉVÉ ºÉä |ɦÉÉÊ´ÉiÉ ½þÉE ä ò®ú ½þÒ ºÉÉʽþiªÉ +É® è ú ʺÉxɨ ä ÉÉ EòÉ VÉx¨É ½þÉi ä ÉÉ ½þ è * +MÉ®ú ½þ¨É vªÉÉxÉ nù å iÉÉä ºÉÉʽþiªÉ +É® è ú ʺÉxɨ ä ÉÉ Eò½þÓ xÉ Eò½þÓ ½þ¨É¶ ä ÉÉ ½þÒ BEò nù Ú ºÉ®ú ä Eò ä ʴɺiÉÉ®ú ¨Éå ºÉ½þªÉÉM ä É Eò®úiÉä ®ú½þ å ½þ é * ½þ¨ÉÉ®ú ä uùÉ®úÉ ªÉ½þ Eò½þxÉÉ ºÉ´Él Ç ÉÉ =ÊSÉiÉ ½þÒ ½þÉM ä ÉÉ ÊEò ºÉÉʽþiªÉ +É® è ú ʺÉxɨ ä ÉÉ BEò nù Ú ºÉ®ú ä Eò ä {É® Ú úEò ½þ é * ʺÉxɨ ä ÉÉ Eò ä VÉx¨É EòÒ ¶É° Ö ü+ÉiÉ ºÉä ½þÒ ºÉÉʽþiªÉ EòÉ <ºÉ Eò±ÉÉ ¨Éå ʴɶɹ ä É ºlÉÉxÉ ®ú½þÉ ½þ è +É® è ú ºÉ¢ò±É ºÉÉʽþiªÉ xÉä Ê¢ò±¨É EòÒ ºÉ¢ò±ÉiÉÉ ¨Éå +{ÉxÉÒ ¦ÉÊ Ú ¨ÉEòÉ ÊxɦÉÉ<Ç ½þ è * ½þɱÉÉÊ Æ Eò ºÉÉʽþiªÉ Ê¢ò±¨É ¨Éå Ê´ÉÊ´ÉvÉiÉÉ +É® è ú ºÉn ÆÖ ù®úiÉÉ ±ÉÉiÉÉ ½þ è ±ÉÊ ä EòxÉ +CºÉ®ú Bº ä ÉÉ ½þÉi ä ÉÉ ½þ è ÊEò Ê¢ò±¨É nù ä JÉxÉä Eò ä ¤ÉÉnù ¤É½þ Ö iÉ ºÉä ±ÉÉM ä É ªÉ½þ Eò½þiÉä ½þ ÖB nù äJÉä VÉÉ ºÉEòiÉä ½þ é ÊEò ÊVÉºÉ {ɺ Ö iÉEò {É®ú +ÉvÉÉÊ®úiÉ ªÉ½þ Ê¢ò±¨É ¤ÉxÉÒ ½þ è =ºÉºÉä Eò½þÓ +ÊvÉEò +ÉEò¹ÉE Ç ò iÉÉä ´É½þÒ {ɺ Ö iÉEò lÉÒ* <ºÉʱÉB ªÉ½þ Eò½þÉ VÉÉ ºÉEòiÉÉ ½þ è ÊEò ʺÉxɨ ä ÉÉ EònùÉÊ{É ºÉÉʽþiªÉ EòÒ ¤ÉÉ®úÒÊEòªÉÉå iÉEò xɽþÓ {ɽþ ÄÖSÉ ºÉEòiÉÉ, ¤ÉαEò ¶É¤nùÉå ¨Éå ½þÒ ´É½þ ¶ÉÊHò ½þÉi ä ÉÒ ½þ è VÉÉä {ÉÉ`öEò EòÒ ¦ÉÉ´ÉxÉÉ+É, å Ê´ÉSÉÉ®úÉå +É® è ú Eò±{ÉxÉÉ+Éå ¨Éå =¡òÉxÉ ±ÉÉ ºÉEòiÉä ½þ é * <ºÉ ´ÉɺiÉÊ´ÉEòiÉÉ EòÉä ¦ÉÒ º´ÉÒEòÉ®ú Eò®úxÉÉ SÉÉʽþB ÊEò ʺÉxɨ ä ÉÉ +ÉvÉÊ Ö xÉEò ]õ ä CxÉɱ ì ÉÉV è ÉÒ uùÉ®úÉ nù¶ÉE Ç òÉå Eò ä ºÉɨÉxÉä Bº ä ÉÒ iɺ´ÉÒ®ú å {ɶ ä É Eò®ú ºÉEòiÉÉ ½þ è ÊEò VÉÉä ¶É¤nùÉå EòÒ {ɽþ ÄÖSÉ ºÉä ¤Éɽþ®ú ½þ è * ʺÉxɨ ä ÉÉ EòÒ ¤É½þ Ö iÉ ºÉÒ KÉÊ Ú ¤ÉªÉÉÄ +É® è ú ʴɶɹ ä ÉiÉÉBÄ =ºÉä nù Ú ºÉ®úÒ Eò±ÉÉ+Éå {É®ú ´É®úÒªÉiÉÉ |ÉnùÉxÉ Eò®úiÉÒ ½þ é * ¤É½þ®ú½þɱÉ, ʺÉxɨ ä ÉÉ EòÉ ºÉÉʽþiªÉ ºÉä +]õ Ú ]õ Ê®ú¶iÉÉ ®ú½þÉ ½þ è * ±ÉMɦÉMÉ nù Ö ÊxɪÉÉ ¦É®ú ¨Éå ºÉ¤ÉºÉä ±ÉÉE ä òÊ|ÉªÉ Ê¢ò±¨ÉÉå ¨Éå ºÉä +ÉvÉÒ Ê¢ò±¨Éå ºÉÉʽþiªÉ Eò ä +ÉvÉÉ®ú {É®ú ½þÒ ±ÉÉE ä òÊ|ÉªÉ ½þ Ö<Ç ½þ é * <ºÉÒ |ÉEòÉ®ú ½þ¨É Bº ä Éä ±ÉJ ä ÉEòÉå EòÉ xÉÉ¨É ±Éä ºÉEòiÉä ½þ é ÊEò ÊVÉx½þÉx å Éä nù Ö ÊxɪÉÉ ¦É®ú ¨Éå |ÉúʺÉrù ½þÉx ä Éä Eò ä ºÉÉlÉ-ºÉÉlÉ Ê¢ò±¨É ÊxɨÉÉi Ç ÉÉ+Éå EòÉ vªÉÉxÉ +{ÉxÉÒ +É® ä ú JÉÓSÉÉ ½þ è * Vɺ è Éä ÊEò Ê´ÉÊ±ÉªÉ¨É ¶ÉC ä ºÉ{ÉҪɮú, }ªÉÉn ä ùÉ® ä ú nùɺ ä iÉɪ ä É´ ä ºEòÒ, ʱɪÉÉä ]õÉÊ ì ±Éº]õɪ ì É, BÊ®úSÉ EòɺxÉ® ä ú, SÉɱWÉÇ Êb÷Eò å ºÉ +É® è ú B±ÉC ä WÉb é ÷®ú b÷ Ú ¨ÉÉWÉ EòÉ xÉÉ¨É Ê±ÉªÉÉ VÉÉ ºÉEòiÉÉ ½þ è * <ºÉEò ä +±ÉÉ´ÉÉ B] Æ õxÉ SÉK ä ÉÉ´ ä É, ¨É± Ú ÉÒ®ú, ½þ äxÉÊ®úEò B¤ÉºÉxÉ, ]õ ä xɺ ä ÉÒ Ê´ÉʱɪɨÉWÉ +É® è ú +xÉE ä ò nù Ú ºÉ®ú ä κGò{]õ ®úÉ<]õ®úÉå Eò ä xÉÉ¨É Ê±ÉB VÉÉ ºÉEòiÉä ½þ é , ÊVÉx½þÉx å Éä |ÉʺÉrù +É® è ú ±ÉÉE ä òÊ|ÉªÉ Ê¢ò±¨Éå nùÓ*

ªÉÊnù ½þ¨É ¶ÉÖ°ü+ÉiÉÒ ¦ÉÉ®úiÉÒªÉ ÊºÉxÉä¨ÉÉ EòÒ +Éä®ú xÉWÉ®ú nùÉèc÷ÉBÄ, iÉÉä {ÉÉiÉä ½éþ ÊEò "ºÉiªÉ ½þÊ®ú¶SÉÆpù'ú, "ú¦ÉHò |ɼ±ÉÉnù'ù, "ù±ÉÆEòÉ nù½þxÉ', "EòɱÉÒªÉ ¨ÉnÇùxÉ', "+ªÉÉävªÉÉ EòÉ ®úÉVÉÉ', "ºÉè®úxwÉÒ' VÉèºÉÒ |ÉÉ®ÆúʦÉEò nùÉè®ú EòÒ Ê¡ò±¨Éå

vÉĘ́ÉEò OÉÆlÉÉå EòÒ EòlÉÉ+Éå EòÉ +ÆEòxÉ lÉÓ* <ºÉEäò ¤ÉÉnù SÉÉèlÉä nù¶ÉEò ºÉä Ê¡ò±¨ÉÉå ¨Éå ºÉɨÉÉÊVÉEò EòlÉÉ+Éå EòÒ +ɴɶªÉEòiÉÉ EòÉä ¨É½þºÉÚºÉ ÊEòªÉÉ VÉÉxÉä ±ÉMÉÉ +Éè®ú <ºÉEäò ʱÉB ºÉ¨ÉEòɱÉÒxÉ ºÉÉʽþiªÉ Eäò ®úSÉxÉÉEòÉ®úÉå EòÒ +Éä®ú näùJÉxÉÉ +ÊxÉ´ÉɪÉÇ ½þÉä MɪÉÉ* xÉiÉÒVÉÉ ªÉ½þ ½Öþ+É ÊEò ʺÉxÉä¨ÉÉ VÉMÉiÉ EòÉä ¨Éh]õÉä EòÉ ºÉÉlÉ ±ÉäxÉÉ {Éc÷É ÊVɺÉEäò ±ÉäJÉxÉÒ ºÉä "ÊEòºÉÉxÉ EòxªÉÉ', "ʨÉWÉÉÇ MÉÉʱɤÉ', "¤ÉnùxÉɨÉ' VÉèºÉÒ Ê¡ò±¨Éå ÊxÉEò±ÉÓ* |Éä¨ÉSÉÆnù +Éè®ú +¶Eò ¦ÉÒ <ºÉ nùÉè®ú ¨Éå ʺÉxÉä¨ÉÉ ºÉä VÉÖcä÷ +Éè®ú EÖòUô ºÉ¨ÉªÉ ¤ÉÉnù ´ÉÉ{ÉºÉ ºÉÉʽþiªÉ EòÒ nÖùÊxɪÉÉ ¨Éå ±ÉÉè]õ MÉB* ¤ÉÉnù ¨Éå J´ÉÉVÉÉ +½þ¨Énù +¤¤ÉɺÉ, {ÉÉhbä÷ªÉ ¤ÉäSÉxÉ ¶É¨ÉÉÇ =OÉ, ¨ÉxÉÉä½þ®ú¶ªÉÉ¨É VÉÉä¶ÉÒ, +¨ÉÞiɱÉÉ±É xÉÉMÉ®ú, Eò¨É±Éä·É®ú, ®úÉVÉåpù ªÉÉnù´É, ®úɨɴÉÞIÉ ¤ÉäxÉÒ{ÉÖ®úÒ, ¦ÉMÉ´ÉiÉÒSÉ®úhÉ ´É¨ÉÉÇ, ®úɽþÒ ¨ÉɺÉÚ¨É ®úWÉÉ, ºÉÖ®åúpù ´É¨ÉÉÇ, xÉÒ®úVÉ, xÉ®åúpù ¶É¨ÉÉÇ, EòÊ´É |ÉnùÒ{É, ½þÊ®ú´ÉƶɮúÉªÉ ¤ÉSSÉxÉ, Eèò¡òÒ +ÉWɨÉÒ, ¶Éè±Éåpù, ¨ÉWÉ°ü½þ ºÉÖ±iÉÉxÉ{ÉÖ®úÒ, ¶ÉEòÒ±É ¤ÉnùɪÉÚÄxÉÒ <iªÉÉÊnù xÉä ¦ÉÒ ºÉ¨ÉªÉºÉ¨ÉªÉ {É®ú ˽þnùÒ ÊºÉxÉä¨ÉÉ ¨Éå ÊEòºÉÒ xÉ ÊEòºÉÒ °ü{É ¨Éå +{ÉxÉÒ ={ÉκlÉiÉÒ nùVÉÇ Eò®úÉ<Ç* <xÉ ±ÉÉäMÉÉå Eäò uùÉ®úÉ +xÉäEò ˽þnùÒ, =nÚÇù iÉlÉÉ ¤ÉÆMɱÉÉ EòÒ EòɱÉVɪÉÒ ®úSÉxÉÉ+Éå {É®ú ¦ÉÒ Ê¡ò±¨Éå ¤ÉxÉÉ<Ç MÉ<È +Éè®ú =xɨÉå ºÉÉʽþiªÉ EòÒ +Éi¨ÉÉ b÷ɱÉxÉä EòÒ EòÉäʶɶÉå ¦ÉÒ EòÒ MÉ<È* +ÉVÉ ¦ÉÉ®úiÉÒªÉ ÊºÉxÉä¨ÉÉ ¨Éå ´ªÉɴɺÉÉʪÉEò ʺÉxÉä¨ÉÉ EòÒ BEò Mɽþ®úÒ UôÉ{É ÊnùJÉÉ<Ç {Éc÷iÉÒ ½èþ* <ºÉ¨Éå EòÉä<Ç nùÉä ®úÉªÉ xɽþÓ ÊEò ¦ÉÉ®úiÉÒªÉ ÊºÉxÉä¨ÉÉ +¤É {ÉζSÉ¨É EòÒ SÉÉ±É {É®ú SÉ±É {Éc÷É ½èþ* {ÉζSÉ¨É EòÒ ®úɽþ {É®ú SɱÉxÉÉ EòÉä<Ç MÉÖxÉɽþ xɽþÓ ½èþ ±ÉäÊEòxÉ +ÉÄJÉ ¤ÉÆnù Eò®ú Ê¡ò±¨ÉÉå EòÉä Eäò´É±É ´ªÉ´ÉºÉÉªÉ ¨Éå ±ÉÉ¦É EòÒ oùι]õ ºÉä ¤ÉxÉÉxÉÉ +Éè®ú ʤÉxÉÉ ÊEòºÉÒ ºÉÉlÉÇEò +Éè®ú +]õ{É]äõ Eò½þÉxÉÒ EòÉä ºÉ¨ÉÉVÉ Eäò ºÉɨÉxÉä ¤ÉäfÆøMÉä +Éè®ú ¨ÉºÉɱÉänùÉ®ú °ü{É ¨Éå |ɺiÉÖiÉ Eò®úxÉÉ Eò½þÉÄ iÉEò ºÉ½þÒ ½èþ! <ºÉºÉä {ÉÚ®äú ºÉ¨ÉÉVÉ EòÉä iÉÉä xɽþÓ {É®ú ºÉ¨ÉÉVÉ Eäò EÖòUô ʴɶÉä¹É ´ÉMÉÇ EòÉä WÉ°ü®ú +É{ÉÊkÉ ½èþ CªÉÉåÊEò ºÉ¨ÉÉVÉ EòÉ BEò ¤ÉÉèÊrùEò ´ÉMÉÇ BäºÉÉ ¦ÉÒ ½èþ VÉÉä ªÉ½þ ¨ÉÉxÉiÉÉ ½èþ ÊEò ʺÉxÉä¨ÉÉ Eäò´É±É ¨ÉxÉÉä®ÆúVÉxÉ Eäò ʱÉB xɽþÓ ¤ÉαEò =ºÉºÉä EÖòUô ºÉÒJÉxÉä Eäò ʱÉB ªÉÉ =ºÉ¨Éå +{ÉxÉÒ ËWÉnùMÉÒ Eäò ¨ÉɪÉxÉÉå EòÉä iɱÉɶÉxÉä EòÒ oùι]õ ºÉä näùJÉiÉÉ ½èþ* Ê¡ò®ú ¦ÉÒ <ºÉ +ÉvÉÖÊxÉEò nùÉèc÷ ¨Éå +ÉÌlÉEò ±ÉÒEò ºÉä ½þ]õEò®ú ¤ÉÆMɱÉÉ ÊºÉxÉä¨ÉÉ VÉMÉiÉ ¨Éå BäºÉä ¦ÉÒ Eò±É¨ÉEòÉ®ú ªÉÉ ÊxÉnæù¶ÉEò ½éþ ÊVÉx½þÉåxÉä Eò¦ÉÒ ¦ÉÒ +ÉÌlÉEò ±ÉÉ¦É Eäò ʱÉB ºÉɨÉÉÊVÉEòiÉÉ EòÉä iÉÉEò {É®ú xɽþÓ ®úJÉå* ¤ÉÆMɱÉÉ ÊºÉxÉä¨ÉÉ VÉMÉiÉ Eäò EÖòUô |ÉʺÉrù ®úSÉxÉÉEòÉ®úÉå EòÒ SÉSÉÉÇ Eò®åúMÉä* ¤ÉÉÆM±ÉÉ ±ÉäJÉEò ¶É®úiÉSÉÆpù Eäò ={ÉxªÉÉºÉ "näù´ÉnùɺÉ' {É®ú ˽þnùÒ ¨Éå SÉÉ®ú Ê¡ò±¨Éå ¤ÉxÉÓ +Éè®ú <xɨÉå ºÉ¦ÉÒ Eò¨ÉÉä¤Éä¶É ºÉ¡ò±É ®ú½þÓ* |Éä¨ÉSÉÆnù EòÒ Eò½þÉxÉÒ "¶ÉiÉ®ÆúVÉ Eäò ÊJɱÉÉc÷Ò' {É®ú ºÉiªÉVÉÒiÉ ®úÉìªÉ xÉä <ºÉÒ xÉÉ¨É ºÉä Ê¡ò±¨É ¤ÉxÉÉ<Ç, VÉÉä ´ÉèÊ·ÉEò ºiÉ®ú {É®ú ºÉ®úɽþÒ MÉ<Ç* ¦ÉMÉ´ÉiÉÒSÉ®úhÉ ´É¨ÉÉÇ Eäò +¨É®ú ={ÉxªÉÉºÉ "ÊSÉjɱÉäJÉÉ' {É®ú ¦ÉÒ Ê¡ò±¨Éå ¤ÉxÉÓ, ÊVÉxɨÉå BEò ºÉ¡ò±É ®ú½þÒ* ¤ÉÉnù ¨Éå ºÉÉʽþÎiªÉEò EÞòÊiɪÉÉå {É®ú +ÉvÉÉÊ®úiÉ Ê¡ò±¨ÉÉå EòÉä +É]Çõ Ê¡ò±¨ÉÉå Eäò JÉÉÄSÉä ¨Éå ®úJÉEò®ú <xÉEòÉ ´ªÉɴɺÉÉʪÉEò +Éè®ú EòɨɪÉÉ¤É Ê¡ò±¨ÉÉå ºÉä +±ÉMÉÉ´É EòÉªÉ¨É Eò®úxÉä EòÉ |ɪÉÉºÉ ÊEòªÉÉ MɪÉÉ, ÊVɺɺÉä BäºÉÒ Ê¡ò±¨ÉÉå EòÉ +ÉÌlÉEò {ɽþ±ÉÚ Ê´ÉSÉÉ®úÉi¨ÉEò ½þÉä MɪÉÉ +Éè®ú Ê¡ò±¨ÉEòÉ®úÉå xÉä ºÉÉʽþÎiªÉEò EÞòÊiɪÉÉå {É®ú Ê¡ò±¨É ¤ÉxÉÉxÉä ºÉä {É®ú½äþVÉ Eò®úxÉÉ ¶ÉÖ°ü Eò®ú ÊnùªÉÉ* <ºÉEòÉ {ÉÊ®úhÉÉ¨É ªÉ½þ ½Öþ+É ÊEò +ʨÉiÉɦÉ, vɨÉçpù, ®úÉVÉä¶É JÉzÉÉ EòÉ ªÉÖMÉ +É MɪÉÉ +Éè®ú ªÉlÉÉlÉÇ ºÉä Eò]õÒ ½Öþ<Ç +ÊiÉ®ÆúVÉxÉÉ{ÉÚhÉÇ Ê¡ò±¨ÉÉå EòÉ nùÉè®ú +É MɪÉÉ* <ºÉ nùÉè®ú EòÉä ˽þnùÒ ÊºÉxÉä¨ÉÉ EòÉ "+ÆvÉEòÉ®ú ªÉÖMÉ' Eò½þÉ VÉÉ ºÉEòiÉÉ ½èþ* ´É½þÓ nÚùºÉ®úÒ iÉ®ú¡ò ¤ÉÆMɱÉÉ ºÉÉʽþiªÉ +Éè®ú ¤ÉÆMÉÉ±É ¨Éå ¤ÉxÉxÉä ´ÉɱÉÒ

+ÊvÉEòÉÆ¶É Ê¡ò±¨Éå ¨ÉxÉÉä®ÆúVÉxÉ ºÉä ½þ]õEò®ú BEò xÉB ºÉɨÉÉÊVÉEò ±ÉÒEò EòÉ ÊxɨÉÉÇhÉ Eò®úiÉÒ ½éþ* ªÉ½þÉÄ Eòɱ{ÉÊxÉEòiÉÉ Eäò ºÉÉlÉ-ºÉÉlÉ ´ÉɺiÉÊ´ÉEò ºÉiªÉ EòÉä ÊVÉºÉ |ÉEòÉ®ú Ê{É®úÉäEò®ú ÊnùJÉɪÉÉ VÉÉiÉÉ ½èþ ´É½þ Ênù±ÉÉä Ênù¨ÉÉMÉ EòÒ +ÆiÉ®ÆúMÉ Mɽþ®úÉ<ǪÉÉå EòÉä UÚô ±ÉäiÉÉ ½èþ* ¤ÉÆMɱÉÉ ÊºÉxÉä¨ÉÉ EòÒ ®úÒgø ¶ÉÊHò ºÉɨÉÆiÉ, +{ÉhÉÉÇ ºÉäxÉ, ºÉÖVÉÉäªÉ PÉÉä¹É, |ÉnùÒ{É ºÉ®úEòÉ®ú, ¨ÉÞiªÉÖÆVÉªÉ näù¥ÉiÉ VÉèºÉä ÊxÉnæù¶ÉEò ½éþ +Éè®ú ªÉ½þ ºÉ¤É +{ÉxÉÒ-+{ÉxÉÒ Eò±ÉÉi¨ÉEòiÉÉ EòÉ {ÉÊ®úSÉªÉ Eò<Ç Ê¡ò±¨ÉÉå ¨Éå näù SÉÖEäò ½éþ* <xÉEäò uùÉ®úÉ ¤ÉxÉÉB MÉB Ê¡ò±¨ÉÉå ¨Éå ºÉ¨ÉÉVÉ Eäò +xÉnäùJÉä, +xÉUÖôB {ɽþ±ÉÖ+Éå Eäò nù¶ÉÇxÉ ½þÉäiÉä ½éþ VÉÉä ªÉ½þ +½þºÉÉºÉ Ênù±ÉÉiÉä ½éþ ÊEò ˽þnùÒ ÊºÉxÉä¨ÉÉ ¨Éå Ê¡ò±¨Éå ¤Éc÷Ò iÉÉnùÉnù ¨Éå ¤ÉxÉiÉÒ iÉÉä ½éþ ±ÉäÊEòxÉ <iÉxÉÒ MÉƦÉÒ®úiÉÉ ªÉÉ Eò±ÉÉi¨ÉEòiÉÉ Eäò ºÉÉlÉ xɽþÓ, ¤ÉαEò +ÊvÉEò ºÉä +ÊvÉEò Eò¨ÉÉ<Ç Eäò ʱÉB* <ºÉEäò Ê´É{É®úÒiÉ ¤ÉÆMɱÉÉ ÊºÉxÉä¨ÉÉ ¨Éå BEò º´ÉhÉÇ ªÉÖMÉ iÉ¤É lÉÉ VÉ¤É ºÉiªÉÊVÉiÉ ®úÉìªÉ VÉèºÉä ÊxÉnæù¶ÉEò xÉä "{ÉÉlÉä®ú {ÉÆSÉɱÉÒ' VÉèºÉÒ +ʴɺ¨É®úhÉÒªÉ Ê¡ò±¨ÉÉå EòÉ ÊxɨÉÉÇhÉ Eò®úxÉÉ ¶ÉÖ°ü ÊEòB +Éè®ú ¦ÉÉ®úiÉÒªÉ ÊºÉxÉä¨ÉÉ EòÉä BäºÉÒ Ê¡ò±¨Éå nùÓ VÉÉä ºÉ¨ÉÉVÉ ¨Éå ®ú½þxÉä ´ÉɱÉä Ê´ÉʦÉzÉ iɤÉEòÉå EòÉ Mɽþ®úÉ<Ç ºÉä ʴɶ±Éä¹ÉhÉ Eò®úiÉÒ ½éþ* BEò BäºÉä ½þÒ º´ÉÌhÉ¨É ªÉÖMÉ Eäò nù¶ÉÇxÉ ¦ÉÉ®úiÉÒªÉ ÊºÉxÉä¨ÉÉ ¨Éå ʴɶÉä¹ÉEò®ú ¤ÉÆMÉɱÉÒ ÊºÉxÉä¨ÉÉ ¨Éå Ê®úiÉÖ{ÉhÉÉæ PÉÉä¹É xÉä +{ÉxÉÒ Eò±ÉÉi¨ÉEò ¶ÉÊHò Eäò uùÉ®úÉ Eò®úÉBÄ ½éþ* ¤ÉÆMɱÉÉ ÊºÉxÉä¨ÉÉ ¨Éå Ê®úiÉÖ{ÉhÉÉæ PÉÉä¹É xÉä BäºÉÒ ¤Éä½þiÉ®úÒxÉ Ê¡ò±¨ÉÉå EòÉ ÊxɨÉÉÇhÉ ÊEòªÉÉ ½èþ ÊVÉxÉEòÉä näùJÉEò®ú ¨ÉxÉ BEò ¤ÉÉ®ú ªÉ½þ ºÉÉäSÉxÉä Eäò ʱÉB ¨ÉVɤÉÚ®ú ½þÉä VÉÉiÉÉ ½èþ ÊEò CªÉÉ ´ÉÉEò<Ç ¨Éå ½þ¨É ʺÉxÉä¨ÉÉ näùJÉ ®ú½äþ ½éþ ªÉÉ =xÉ {ɱÉÉå EòÉä VÉÒ ®ú½äþ ½éþ? Ê®úiÉÖ{ÉhÉÉæ PÉÉä¹É EòÒ Ê¡ò±¨ÉÉå EòÒ ªÉ½þ JÉÉʺɪÉiÉ ½èþ ÊEò =xÉEòÒ Ê¡ò±¨ÉÉå EòÒ Eò½þÉxÉÒ +{ÉxÉä ºÉ¨ÉªÉ ºÉä +ÉMÉä EòÒ ¤ÉÉiÉ Eò½þiÉÒ ½èþÆ, Ê¡ò±¨É ¨Éå EòɱÉ-Gò¨É SÉɽäþ VÉÉä ¦ÉÒ ÊnùJÉɪÉÉ ½þÉä ±ÉäÊEòxÉ =ºÉ ºÉ¨ÉªÉ EòÒ ¤ÉÆÊnù¶ÉÉå EòÉä iÉÉäc÷iÉä ½ÖþB Ê¡ò±¨É EòÉ {ÉÊ®úoù¶ªÉ Eò<Ç BäºÉÒ ¤ÉÉiÉå Eò½þ VÉÉiÉÉ ½èþ VÉÉä ÊEò ¶ÉɪÉnù BEò <ƺÉÉxÉ Eäò ʱÉB ºÉÉäSÉxÉÉ ¦ÉÒ ¨ÉÖζEò±É ½èþ* Ê®úiÉÖ{ÉhÉÉæ PÉÉä¹É xÉä VªÉÉnùÉiÉ®ú Ê¡ò±¨Éå ¤ÉÆMɱÉÉ ªÉÉ +ÆOÉäVÉÒ ¦ÉɹÉÉ ¨Éå ½þÒ ¤ÉxÉÉ<È ½éþ* ˽þnùÒ ¦ÉɹÉÉ ¨Éå =xÉEòÒ {ɽþ±ÉÒ Ê¡ò±¨É "®äúxÉEòÉä]õ' +Éè®ú nÚùºÉ®úÒ "ºÉxÉM±ÉɺÉ'* <xÉEòÒ {ɽþ±ÉÒ Ë½þnùÒ Ê¡ò±¨É "®äúxÉEòÉä]õ'õ EòÉä ¨ÉÒÊb÷ªÉÉ xÉä EòÉ¡òÒ ºÉ®úɽþÉ <ºÉEäò ºÉÉlÉ ½þÒ näù¶É-Ê´Énäù¶É ¨Éå Eò<Ç {ÉÖ®úºEòÉ®úÉå ºÉä ¦ÉÒ <ºÉä ºÉ¨¨ÉÉÊxÉiÉ ÊEòªÉÉ MɪÉÉ* "®äúxÉEòÉä]õ' EòÒ Eò½þÉxÉÒ EòÒ ¤ÉÉiÉ Eò®åú iÉÉä BäºÉÉ EÖòUô KÉÉºÉ xɽþÓ ½èþ VÉÉä ÊEò <ºÉºÉä {ɽþ±Éä ½þ¨ÉxÉä ˽þnùÒ ÊºÉxÉä¨ÉÉ ªÉÉ ºÉÉʽþiªÉ ¨Éå näùJÉÉ xÉ ½þÉä ªÉÉ {ÉgøÉ xÉ ½þÉä* <ºÉ Ê¡ò±¨É EòÉä KÉÉºÉ ¤ÉxÉÉiÉä ½éþ Ê®úiÉÖ{ÉhÉÉæ PÉÉä¹É EòÉ ÊxÉnæù¶ÉxÉ, =xÉEòÒ ¨ÉÉxÉʺÉEòiÉÉ, =xÉEòÒ Eò±ÉÉi¨ÉEòiÉÉ* Ê¡ò±¨É ¨Éå Eäò´É±É Uô½þ {ÉÉjÉÉå EòÉ +É´ÉÉMɨÉxÉ ½þÉäiÉÉ ½èþ ÊVɺɨÉå nùÉä ¨ÉÖJªÉ {ÉÉjÉÉå xÉÒ°ü +Éè®ú ¨ÉzÉÚ Eäò ºÉƤÉÆvÉÉå Eäò <nÇù-ÊMÉnÇù ªÉ½þ Eò½þÉxÉÒ PÉÚ¨ÉiÉÒ ½èþ* Eò½þÉxÉÒ EòÉ ¨ÉÖJªÉ {ÉÊ®úoù¶ªÉ ½èþ xÉÒ°ü Eäò Ê´É´Éɽþ Eäò ¤ÉÉnù nùÉäxÉÉå EòÉ Eò<Ç ºÉɱÉÉå Eäò ¤ÉÉnù ʨɱÉxÉÉ +Éè®ú +{ÉxÉÒ JɺiÉÉ ½þɱÉiÉ EòÉä BEò nÚùºÉ®äú ºÉä ÊUô{ÉÉxÉÉ +Éè®ú <ºÉ ÊUô{ÉÉxÉä EòÒ |ÉÊGòªÉÉ ¨Éå BEò Eäò ¤ÉÉnù BEò ZÉÚ`ö EòÒ <ǨÉÉ®úiÉ JÉc÷Ò Eò®úxÉÉ* nù¶ÉÇEòÉå EòÒ =iºÉÖEòiÉÉ ´É½þÉÄ ¤ÉføiÉÒ ½èþ VɽþÉÄ {É®ú nùÉäxÉÉå ½þÒ BEò nÚùºÉ®úÒ EòÒ +ºÉʱɪÉiÉ ºÉä ´ÉÉÊEò¡ò ½éþ ±ÉäÊEòxÉ ºÉɨÉxÉä BäºÉä ÊnùJÉÉiÉä ½éþ VÉèºÉä ÊEò ´É½þ nùÉäxÉÉå BEò nÚùºÉ®äú Eäò ½þɱÉÉiÉÉå ºÉä +xÉVÉÉxÉ ½éþ iÉÉÊEò nùÉäxÉÉå ¨Éå ºÉä ÊEòºÉÒ EòÉä ¦ÉÒ ¶ÉͨÉnùMÉÒ xÉ ½þÉä, xÉ xÉÒ°ü EòÉä ÊVɺÉxÉä ¤Éä½þiÉ®ú ¦ÉʴɹªÉ EòÒ +ÉºÉ ¨Éå +{ÉxÉÒ ¨ÉÉÄ Eäò Eò½þxÉä {É®ú +{ÉxÉä {ªÉÉ®ú EòÉä UôÉäc÷Eò®ú ÊEòºÉÒ +Éä®ú ºÉä ¶ÉÉnùÒ Eò®ú ±ÉÒ +Éè®ú +¤É BEò ÊEò®úÉB Eäò Eò¨É®äú ¨Éå ®ú½þ ®ú½þÒ ½èþ* =ºÉ Eò¨É®äú EòÉä ¦ÉÒ ¡òxÉÔSÉ®ú ´ÉɱÉä EòÉä ¦ÉÉcä÷ {É®ú näù ®úJÉÉ ½èþ +Éè®ú xÉ ¨ÉzÉÚ EòÉä VÉÉä {ɽþ±Éä

+{ÉxÉÒ ¤Éä®úÉäVÉMÉÉ®úÒ Eäò EòÉ®úhÉ +{ÉxÉä {ªÉÉ®ú EòÉä xɽþÓ {ÉÉ ºÉEòÉ +Éè®ú +¤É ¦ÉÒ ´É½þÒ ½þɱÉiÉ ½èþ ÊEò ±ÉÉäMÉÉå ºÉä =vÉÉ®ú ¨ÉÉÄMÉ Eò®ú MÉÖWÉ®ú-¤ÉºÉ®ú Eò®úxÉÉ {Éc÷ ®ú½þÉ ½èþ* Ê¡ò±¨É ¨Éå VÉÉä ºÉ¤ÉºÉä VªÉÉnùÉ |ɦÉÉÊ´ÉiÉ Eò®úiÉÉ ½èþ ´É½þ ½èþ Ê¡ò±¨É Eäò ºÉÆ´ÉÉnù* MÉÉMÉ®ú ¨Éå ºÉÉMÉ®úú EèòºÉä ¦É®úÉ VÉÉiÉÉ ½èþ ªÉ½þ Eò±ÉÉ Ê®úiÉÖ{ÉhÉÉæ nùÉ EòÉä +SUôÒ iÉ®ú½þ +ÉiÉÒ ½èþ* Ê¡ò±¨É EòÉ nÚùºÉ®úÉ {ÉIÉ VÉÉä ºÉ¤ÉºÉä VªÉÉnùÉ |ɦÉÉÊ´ÉiÉ Eò®úiÉÉ ½èþ ´É½þ ½èþ ¤ÉÒSÉ-¤ÉÒSÉ ¨Éå xÉÒ°ü +Éè®ú ¨ÉzÉÚ EòÉ +{ÉxÉÒ {ÉÖ®úÉxÉÒ ªÉÉnùÉå ¨Éå ´ÉÉ{ÉºÉ VÉÉxÉÉ* {ÉÚ´ÉǺ¨É®úhÉ {ÉrùÊiÉ EòÉ <ºiÉä¨ÉÉ±É ÊVÉºÉ iÉ®ú½þ ºÉä ÊEòªÉÉ MɪÉÉ ½èþ ´É½þ Eò½þÉxÉÒ EòÉä VÉÒ´ÉÆiÉ ¤ÉxÉÉB ®úJÉiÉÒ ½èþ* +iÉ& {É]õEòlÉÉ EòÉä ºÉ¨ÉZÉxÉä ¨Éå nù¶ÉÇEòÉå EòÉä EòÉä<Ç {É®äú¶ÉÉxÉÒ xɽþÓ ½þÉäiÉÒ* Ê®úiÉÖ{ÉhÉÉæ PÉÉä¹É xÉä <ºÉ Ê¡ò±¨É ¨Éå Eäò´É±É iÉÒxÉ Eò¨É®úÉå +Éè®ú BEò ºÉc÷Eò Eäò ¤ÉÒSÉ {ÉÚ®úÒ Ê¡ò±¨É EòÉä ºÉ¨Éä]õ Eò®ú BäºÉä ®úJÉ ÊnùªÉÉ VÉèºÉä BEò lÉɱÉÒ ¨Éå ºÉ¦ÉÒ ´ªÉÆVÉxÉ {É®úÉäºÉ Eò®ú ®úJÉ näù* BäºÉÒ ºÉÉnùMÉÒ {ÉÖ®úÉxÉÒ Ë½þnùÒ Ê¡ò±¨ÉÉå EòÒ ªÉÉnù Ênù±ÉÉiÉÒ ½èþ ÊVɺɨÉå +ʦÉxÉäiÉÉ +Éè®ú +ʦÉxÉäjÉÒ BEò {ÉÉä¶ÉÉEò ¨Éå BEò ½þÒ VÉMɽþ {É®ú JÉcä÷ ½þÉäEò®ú +{ÉxÉÒ ºÉÉ®úÒ ËWÉnùMÉÒ EòÒ EòlÉÉ EòÉä BEò ½þÒ où¶ªÉ Eäò ¨ÉÉvªÉ¨É ºÉä nù¶ÉÇEòÉå Eäò ºÉɨÉxÉä |ɺiÉÖiÉ Eò®ú näùiÉä lÉä* Ê¡ò±¨É EòÉ BEò +Éè®ú ¤ÉäVÉÉäc÷ {ÉIÉ ½èþ ÊVÉºÉ {É®ú vªÉÉxÉ ¶ÉɪÉnù ¤É½ÖþiÉ ½þÒ Eò¨É ±ÉÉäMÉÉå EòÉ MɪÉÉ ½èþ* ´É½þ ½èþ ¨ÉzÉÚ Eäò nùÉäºiÉ +Éè®ú =ºÉEòÒ {ÉixÉÒ EòÉ ºÉƤÉÆvÉ ÊVɺÉEòÉ +½þºÉÉºÉ Ê¡ò±¨É Eäò nùÉä ºÉÆ´ÉÉnùÉå Eäò ¨ÉÉvªÉ¨É ºÉä ½þÉä VÉÉiÉÉ ½èþ* {ɽþ±ÉÉ ºÉÆ´ÉÉnù VÉ¤É ¨ÉzÉÚ nùÉäºiÉ EòÒ {ÉixÉÒ ºÉä {ÉÚUôiÉÉ ½èþ - "±Éc÷ÊEòªÉÉÄ +{ÉxÉä ¨ÉɪÉEäò ºÉä Ê´ÉnùÉ ½þÉäxÉä Eäò ¤ÉÉnù <iÉxÉÉ ®úÉäiÉÒ CªÉÉå ½éþ, VÉèºÉä +É{É ®úÉäªÉÓ lÉÓ'Æ +Éè®ú nÚùºÉ®úÉ "¦ÉɦÉÒ +É{É ¦ÉÒ <xÉ ]äõ¤É±Éä]ÂõºÉ EòÉä ±ÉäiÉÒ ½éþ'Æ* (Ê¡ò±¨É - ®äúxÉEòÉä]õ (2004), ÊxÉnæù¶ÉxÉ - Ê®úiÉÖ{ÉhÉÉæ PÉÉä¹É, ÊxɨÉÉÇiÉÉ- ¸ÉÒ ´ÉåEò]äõ¶É Ê¡ò±¨ºÉ)* ªÉä nùÉä ºÉÆ´ÉÉnù ¤ÉiÉÉ näùiÉä ½éþ ÊEò ½þ®ú ÊEòºÉÒ Eäò VÉÒ´ÉxÉ ¨Éå BEò ¨ÉzÉÚ +Éè®ú BEò xÉÒ°ü ½þÉäiÉä ½éþ* ¡òEÇò ʺɡÇò <iÉxÉÉ ½èþ ÊEò EÖòUô ±ÉÉäMÉ =ºÉEòÉä ¦ÉÚ±É xɽþÓ {ÉÉiÉä +Éè®ú EÖòUô ¦ÉÚ±ÉxÉä EòÉ xÉÉ]õEò Eò®úiÉä ½éþ* Ê¡ò±¨É EòÒ ¶ÉÖ°ü+ÉiÉ ¨Éå xÉÒ°ü nùÉä¹ÉÒ ±ÉMÉiÉÒ ½èþ ÊEò =ºÉxÉä ¨ÉzÉÚ EòÉä UôÉäc÷Eò®ú ¶ÉÉnùÒ Eò®ú ±ÉÒ +Éè®ú +{ÉxÉä ½þɱÉÉiÉ Eäò ¤ÉÉ®äú ¨Éå ¦ÉÒ ZÉÚ`ö ¤ÉÉä±É ®ú½þÒ ½èþ +Éè®ú ¨ÉzÉÚ {É®ú iÉ®úºÉ +ÉiÉÉ ½èþ VÉÉä ÊEò =vÉÉ®ú ʱÉB ¯û{ɪÉÉå ºÉä xÉÒ°ü Eäò ¨ÉEòÉxÉ EòÉ ÊEò®úɪÉÉ SÉÖEòÉiÉÉ ½èþ* Ê¡ò±¨É Eäò +ÆiÉ ¨Éå ÊVÉºÉ iÉ®ú½þ "®äúxÉEòÉä]õ'õ ¨Éå xÉÒ°ü +{ÉxÉä MɽþxÉÉå Eäò ºÉÉlÉ BEò ÊSÉ_öÒ UôÉäc÷ näùiÉÒ ½èþ +Éè®ú ¨ÉzÉÚ Eäò |ÉÊiÉ +{ÉxÉä {ªÉÉ®ú EòÉä ¤ÉiÉÉ näùiÉÒ ½èþ ´É½þ où¶ªÉ Ê¡ò±¨É EòÒ {É]õEòlÉÉ +Éè®ú ÊxÉnæù¶ÉxÉ EòÒ ¨ÉVɤÉÚiÉÒ EòÉ +½þºÉÉºÉ Eò®úÉ näùiÉÉ ½èþ +Éè®ú +¦ÉÒ iÉEò VÉÉä nù¶ÉÇEò ªÉ½þ ¤Éè`äö ºÉÉäSÉ ®ú½äþ lÉä ÊEò Ê¡ò±¨É EòÉ xÉÉ¨É "®äúxÉEòÉä]'õ CªÉÉå ®úJÉÉ ½èþ =xÉEòÉä ¦ÉÒ ªÉ½þ ¤ÉÉiÉ ºÉ¨ÉZÉ ¨Éå +É VÉÉiÉÒ ½èþ ÊEò +MÉ®ú ®äúxÉEòÉä]õ ¤ÉɤÉÉ xɽþÓ ½þÉäiÉä iÉÉä +É{É ÊºÉxÉä¨ÉÉ ½þÉ±É ºÉä ¤Éɽþ®ú Ê¡ò±¨É EòÒ iÉÉ®úÒ¢ò Eò®úiÉä ½ÖþB xÉ ÊxÉEò±É ®ú½äþ ½þÉäiÉä* Ê®úiÉÖ{ÉhÉÉæ EòÉä ªÉ½þ {ÉiÉÉ ½èþ ÊEò Eò½þÉÄ nù¶ÉÇEòÉå EòÉä SÉÉéEòÉxÉÉ ½èþ, Eò½þÉÄ =xÉEäò Ênù±ÉÉäÊnù¨ÉÉMÉ ¨Éå ®úÉä¨ÉÉÆSÉ {ÉènùÉ Eò®úxÉÉ ½èþ +Éè®ú Eò½þÉÄ =x½åþ +SÉÆʦÉiÉ Eò®ú ªÉ½þ ¤ÉiÉÉxÉÉ ½èþ ÊEò +®äú ¦É<Ç +É{É VÉÉä ºÉÉäSÉ +Éè®ú näùJÉ ®ú½äþ ½éþ, Eäò´É±É ´É½þ ºÉiªÉ xɽþÓ ¤ÉαEò ºÉiªÉ =ºÉºÉä Eò½þÓ ¤Éc÷É ½èþ* ªÉ½þ =xÉEäò ÊxÉnæù¶ÉxÉ EòÒ JÉÉʺɪÉiÉ ½èþ*

Ê®úiÉÖ{ÉhÉÉæ PÉÉä¹É xÉä +{ÉxÉä Ê¡ò±¨ÉÒ ºÉ¡ò®ú EòÒ ¶ÉÖ°ü+ÉiÉ ºÉxÉ 1992 ¨Éå "ʽþ®äú®ú +ÆÎMiÉ' ¤ÉÆMɱÉÉ Ê¡ò±¨É ºÉä EòÒ lÉÒ VÉÉä ÊEò ¤ÉSSÉÉå {É®ú +ÉvÉÉÊ®úiÉ BEò Ê¡ò±¨É lÉÒ* <ºÉ Ê¡ò±¨É Eäò ¤ÉÉnù Ê®úiÉÖ{ÉhÉÉæ xÉä {ÉÒUäô ¨ÉÖc÷Eò®ú xɽþÓ näùJÉÉ

+Éè®ú BEò Eäò ¤ÉÉnù BEò =xÉEòÒ Ê¡ò±¨Éå +ÉiÉÒ ®ú½þÓ +Éè®ú ¤ÉÆMɱÉÉ ÊºÉxÉä¨ÉÉ Eäò <ÊiɽþÉºÉ ¨Éå ºÉɨÉÉÊVÉEò +Éè®ú =räù¶ªÉ{ÉÚhÉÇ Ê¡ò±¨ÉÉå EòÉ xÉÉ¨É nùVÉÇ ½þÉäiÉÉ SɱÉÉ MɪÉÉ* Ê®úiÉÖ{ÉhÉÉæ PÉÉä¹É xÉä ˽þnùÒ ÊºÉxÉä¨ÉÉ ¨Éå JªÉÉÊiÉ +{ÉxÉÒ ¤ÉÆMɱÉÉ Ê¡ò±¨É "SÉÉäJÉä®ú ¤ÉɱÉÒ' Eäò EòÉ®úhÉ |ÉÉ{iÉ EòÒ*

"SÉÉäJÉä®ú ¤ÉɱÉÒ' ºÉxÉ 2003 ¨Éå ¤ÉÆMÉÉ±É ¨Éå ʺÉxÉä¨ÉÉPÉ®úÉå ¨Éå +É<Ç lÉÒ ±ÉäÊEòxÉ BEò ´É¹ÉÇ ¤ÉÉnù <ºÉEòÉ Ë½þnùÒ °ü{ÉÉÆiÉ®úhÉ 2004 ¨Éå +ɪÉÉ* "SÉÉäJÉä®ú ¤ÉɱÉÒ' ¨ÉÖJªÉ °ü{É ºÉä ®ú´ÉÓpùxÉÉlÉ ]èõMÉÉä®ú Eäò ={ÉxªÉÉºÉ {É®ú +ÉvÉÉÊ®úiÉ ½èþ ÊVɺɨÉå {ÉÖ®úÉxÉä WɨÉÉxÉä ¨Éå ¤ÉÆMÉÉ±É ¨Éå ±Éc÷ÊEòªÉÉÄ +{ÉxÉÒ PÉÊxɹ`ö ʨÉjÉ EòÉä BEò ºÉɨÉÉxªÉ xÉÉ¨É ºÉä ¤ÉÖ±ÉÉiÉÒ lÉÒ "SÉÉäJÉä®ú ¤ÉɱÉÒ'* ªÉ½þ Ê¡ò±¨É ¦ÉÒ nùÉä ºÉ½äþʱɪÉÉå EòÒ EòlÉÉ {É®ú +ÉvÉÉÊ®úiÉ ½èþ +Éè®ú Ê¡ò±¨É ¨Éå ¦ÉÒ nùÉäxÉÉå ºÉ½äþʱɪÉÉÄ Ê¤ÉxÉÉäÊnùxÉÒ +Éè®ú +ɶÉɱÉiÉÉ BEò nÚùºÉ®äú EòÉä "¤ÉɱÉÒ' Eò½þEò®ú ½þÒ ºÉƤÉÉäÊvÉiÉ Eò®úiÉÒ ½éþ* ´ÉèºÉä iÉÉä {ÉÚ®úÒ Ê¡ò±¨É ®ú´ÉÓpùxÉÉlÉ ]èõMÉÉä®ú Eäò ={ÉxªÉÉºÉ {É®ú ½þÒ +ÉvÉÉÊ®úiÉ ½èþ, ±ÉäÊEòxÉ <ºÉ Ê¡ò±¨É EòÒ xÉÓ´É ½èþ Ê¡ò±¨É ¨Éå ÊnùJÉÉB MÉB où¶ªÉÉå EòÒ ¨ÉÉèʱÉEòiÉÉ* ¦É±Éä ½þÒ ªÉ½þ ={ÉxªÉÉºÉ ¤ÉÆMÉÉ±É Eäò ¤ÉÄ]õ´ÉÉ®äú ºÉä {ɽþ±Éä ʱÉJÉÉ MɪÉÉ ½þÉä ±ÉäÊEòxÉ <ºÉ¨Éå ÊVÉxÉ ¤ÉÉiÉÉå EòÉä =`öɪÉÉ MɪÉÉ ½èþ ´Éä ¤ÉÉiÉå +{ÉxÉä ºÉ¨ÉªÉ ºÉä Eò½þÓ +ÉMÉä EòÒ ½éþ* ¤ÉαEò ªÉ½þ Eò½þÉ VÉÉB ÊEò <iÉxÉä ºÉVÉÒ´É {ÉÉjÉ EòÉ ÊxÉ°ü{ÉhÉ +ÉVÉ Eäò ºÉÉʽþiªÉEòÉ®ú ¦ÉÒ xɽþÓ Eò®ú ºÉEòiÉä iÉÉä ªÉ½þ +ÊiɶɪÉÉäÊHò xɽþÓ ½þÉäMÉÒ* ®ú´ÉÓpùxÉÉlÉ ]èõMÉÉä®ú Eäò ¤ÉÉ®äú ¨Éå Eò½þÉ VÉÉiÉÉ ½èþ ÊEò =xÉEäò xÉÉ®úÒ {ÉÉjÉ ¤Écä÷ ºÉ¶ÉHò +Éè®ú ¨ÉVɤÉÚiÉ ½þÉäiÉä ½éþ, Ê®úiÉÖ{ÉhÉÉæ nùÉ EòÒ Ê¡ò±¨É EòÉä näùJÉEò®ú ªÉä ¤ÉÉiÉ Ê¤É±ÉEÖò±É ºÉÉè +ÉxÉä ºÉSÉ |ÉiÉÒiÉ ½þÉäiÉÒ ½èþ* <ºÉ Ê¡ò±¨É ¨Éå Eäò´É±É Ê´ÉvÉ´ÉÉ+Éå EòÒ nù¶ÉÉ EòÉä xɽþÓ ÊnùJÉɪÉÉ MɪÉÉ ½èþ ¤ÉαEò =xÉEäò ¨ÉxÉ ¨Éå SÉ±É ®ú½äþ +ÆiÉuÇùxuù EòÉä ¤É½ÖþiÉ ½þÒ ºÉÖÆnù®ú iÉ®úÒEäò ºÉä ÊSÉÊjÉiÉ ÊEòªÉÉ MɪÉÉ ½èþ +Éè®ú JÉÉäJɱÉÒ {É®Æú{É®úÉ+Éå Eäò +ÉMÉä ¨ÉxÉ EòÒ <SUôÉBÄ ÊEòºÉ iÉ®ú½þ nù¨É iÉÉäc÷iÉÒ ½éþ <ºÉEòÉ ÊSÉjÉhÉ ¤ÉJÉÚ¤ÉÒ ÊEòªÉÉ MɪÉÉ ½èþ* ʤÉxÉÉäÊnùxÉÒ EòÉ +{ÉxÉÒ ½þÒ ºÉ½äþ±ÉÒ +ɶÉɱÉiÉÉ Eäò {ÉÊiÉ Eäò ºÉÉlÉ ºÉƤÉÆvÉ ¤ÉxÉÉ ±ÉäxÉÉ, ¨É½åþpù- +ɶÉɱÉiÉÉ Eäò {ÉÊiÉ EòÉ º´ÉÉlÉÇ, ¤Éä½þÉ®úÒ- ¨É½åþpù EòÉ nùÉäºiÉ EòÉ Ê¤ÉxÉÉäÊnùxÉÒ Eäò ¶ÉÉnùÒ Eäò |ɺiÉÉ´É EòÉä `ÖöEò®úÉxÉÉ <xÉ iÉÒxÉÉå Eäò +É{ɺÉÒ ºÉƤÉÆvÉÉå {É®ú ½þÒ Ê¡ò±¨É EåòÊpùiÉ ½èþ ÊVɺÉEäò ¤ÉÒSÉ Ê´ÉvÉ´ÉÉ+Éå EòÒ nù¶ÉÉ EòÉä Eò¨ÉÇEòÉÆb÷ Eäò føEòÉäºÉ±ÉÉå, {É®Æú{É®úÉ+Éå, ºÉÆ´ÉänùxÉÉ+Éå, =kÉäVÉxÉÉ+Éå +ÉÊnù ¨Éå ¤ÉÖxÉÉ MɪÉÉ ½èþ* Ê¡ò±¨É EòÉ ºÉ¤ÉºÉä ¨ÉVɤÉÚiÉ {ÉÉjÉ ½èþ ʤÉxÉÉäÊnùxÉÒ VÉÉä +{ÉxÉÒ EòɨÉÖEò <SUôÉ+Éå EòÉä nù¤ÉÉxÉä Eäò ºÉJiÉ ÊJɱÉÉ¡ò ½èþ* ªÉ½þ ½þÒ ´ÉVɽþ ½èþ ÊEò ´É½þ ¨É½åþpù Eäò ºÉÉlÉ ºÉƤÉÆvÉ ¤ÉxÉÉxÉä ¨Éå ºÉÆEòÉäSÉ xɽþÓ Eò®úiÉÒ +Éè®ú ¤Éä½þÉ®úÒ Eäò {ÉÉºÉ VÉÉEò®ú +{ÉxÉä Ê´É´Éɽþ |ɺiÉÉ´É EòÉä ¦ÉÒ {Éä¶É Eò®úxÉä ºÉä xɽþÓ Ê½þSÉÊEòSÉÉiÉÒ* =ºÉä <ºÉ ¤ÉÉiÉ EòÒ ¦ÉÒ ¶ÉͨÉnùMÉÒ xɽþÓ ½èþ ÊEò ´É½þ ¤Éä½þÉ®úÒ ºÉä Ê´É´Éɽþ Eäò´É±É ¶ÉÉ®úÒÊ®úEò ºÉÖJÉÉå EòÒ |ÉÉ{iÉ Eäò ʱÉB Eò®ú ®ú½þÒ ½èþ* ªÉ½þÉÄ ¶ÉɪÉnù EÖòUô ±ÉÉäMÉ Eò½åþMÉä ÊEò ªÉ½þ ºÉ¤É ¤ÉÉiÉå ¦ÉÉ®úiÉÒªÉ ºjÉÒ ªÉÉ ¦ÉÉ®úiÉÒªÉ {É®Æú{É®úÉ Eäò ÊJɱÉÉ¡ò ½éþ ±ÉäÊEòxÉ ºÉSÉ iÉÉä ªÉ½þ ½èþ ÊEò BEò Ê´ÉvÉ´ÉÉ Eäò ¨ÉxÉ ¨Éå VÉÉä ¦ÉÉ´ÉxÉÉBÄ =`öiÉÒ ½éþ* Ê¡ò±¨É ¨Éå =x½þÓ ¦ÉÉ´ÉxÉÉ+Éå +Éè®ú ºÉÆ´ÉänùxÉÉ+Éå EòÉä oùgøiÉÉ Eäò ºÉÉlÉ |ɺiÉÖiÉ ÊEòªÉÉ MɪÉÉ +Éè®ú ªÉ½þ Ê¡ò±¨É EòÒ VÉÒ´ÉÆiÉÉ EòÉä ¤ÉxÉÉB ®úJÉiÉÉ ½èþ* ʤÉxÉÉäÊnùxÉÒ EòÉ SÉÊ®újÉ +{ÉxÉä +ÊvÉEòÉ®úÉå Eäò ʱÉB |ÉÊiÉ ¦ÉÒ ºÉSÉäiÉ ½èþ iɦÉÒ ´É½þ Ê¡ò±¨É Eäò +ÆiÉ ¨Éå ¤Éä½þÉ®úÒ uùÉ®úÉ ÊnùB MÉB Ê´É´Éɽþ |ɺiÉÉ´É EòÉä `ÖöEò®úÉ näùiÉÒ ½èþ* Ê¡ò±¨É EòÒ ¶ÉÖ°ü+ÉiÉ ¨Éå ½þÒ Eò½þÉ MɪÉÉ ½èþ ÊEò ®ú´ÉÓpùxÉÉlÉ EòÉä ½þ¨Éä¶ÉÉ <ºÉ ¤ÉÉiÉ EòÉ nÖù&JÉ ®ú½þÉ ÊEò =x½þÉäxÉå +{ÉxÉä ={ÉxªÉÉºÉ EòÉ +ÆiÉ BäºÉÉ ÊEòB ½éþ, VɽþÉÄ {É®ú ʤÉxÉÉäÊnùxÉÒ ºÉ¤ÉEòÒ ËWÉnùMÉÒ ºÉä SɱÉÒ VÉÉiÉÒ ½èþ* näùJÉÉ VÉÉB iÉÉä ®ú´ÉÓpùxÉÉlÉ <ºÉ Ê¡ò±¨É

EòÉ +ÆiÉ ºÉÖJÉÉxiÉ °ü{É ¨Éå ¦ÉÒ Eò®ú ºÉEòiÉä lÉä ªÉÉ Ê¡ò®ú Ê®úiÉÖ{ÉhÉÉæ nùÉ Eò½þÉxÉÒ EòÉ +ÆiÉ ¤Énù±É ºÉEòiÉä lÉä ±ÉäÊEòxÉ iÉ¤É Eò½þÉxÉÒ CªÉÉ <iÉxÉä ºÉ¶ÉHò °ü{É ¨Éå nù¶ÉÇEòÉå Eäò ¾þnùªÉ EòÉä UÚô {ÉÉiÉÒ? xɽþÓ* CªÉÉåÊEò ªÉ½þÉÄ {É®ú ºÉ´ÉÉ±É Eäò´É±É ÊEòºÉÒ Eäò ºÉÉlÉ VÉÒ´ÉxÉ Ê¤ÉiÉÉxÉä EòÉ ½þÒ xɽþÓ lÉÉ ¤ÉαEò +{ÉxÉä ¨ÉÉxÉ-ºÉ¨¨ÉÉxÉ EòÉ ¦ÉÒ lÉÉ, ÊVɺÉä ʤÉxÉÉäÊnùxÉÒ xÉä +ÆiÉ iÉEò ¤ÉxÉÉB ®úJÉÉ* Ê¡ò±¨É Eäò ºÉ¦ÉÒ Eò±ÉÉEòÉ®ú +{ÉxÉä-+{ÉxÉä ÊEò®únùÉ®ú Eäò ºÉÉlÉ {ÉÚ®úÒ iÉ®ú½þ xªÉÉªÉ Eò®úiÉä ½éþ* BEò où¶ªÉ ¨Éå ʤÉxÉÉäÊnùxÉÒ ºÉ¨ÉÉVÉ Eäò uùÉ®úÉ ¤ÉxÉÉB MÉB xªÉÉªÉ +Éè®ú +xªÉÉªÉ Eäò ¦Éänù EòÉä JÉÉÊ®úVÉ Eò®úiÉä ½ÖþB Eò½þiÉÒ ½èþ - "Ê´ÉvÉ´ÉÉ Eäò ʱÉB VÉ¤É VÉÒ¦É EòÒ <SUôÉ+Éå EòÉä {ÉÚ®úÉ Eò®úxÉä ¨Éå EòÉä<Ç {ÉÉ{É xɽþÓ ½èþ iÉÉä näù½þ EòÒ <SUôÉ+Éå EòÉä {ÉÚ®úÉ Eò®úxÉä ¨Éå xªÉÉªÉ +Éè®ú +xªÉÉªÉ Eò½þÉÄ ºÉä +ɪÉÉ?' (Ê¡ò±¨É - SÉÉäJÉä®ú ¤ÉɱÉÒ (2003), ÊxÉnæù¶ÉxÉ - Ê®úiÉÖ{ÉhÉÉæ PÉÉä¹É)* <ºÉ iÉ®ú½þ Eäò Eò<Ç ºÉÆ´ÉÉnùÉå xÉä Ê¡ò±¨É EòÉä ºÉÉlÉÇEòiÉÉ |ÉúnùÉxÉ EòÒ ½èþ* ªÉ½þÉÄ Ê®úiÉÖ{ÉhÉÉæ xÉä 63 ºÉÉ±É {ɽþ±Éä ʱÉJÉÒ MÉ<Ç Eò½þÉxÉÒ EòÉä =ºÉÒ EòɱɱÉGò¨É ¨Éå nù¶ÉÉÇiÉä ½ÖþB +ÉvÉÖÊxÉEò ºjÉÒ Ê´É¨É¶ÉÇ Eäò Ê´ÉʦÉzÉ EòÉähÉÉå EòÉä |ɺiÉÖiÉ ÊEòªÉÉ ½èþ* Ê®úiÉÖ{ÉhÉÉæ nùÉ xÉä +{ÉxÉä ÊxÉnæù¶ÉxÉ Eäò ºÉÉlÉ Eò<Ç iÉ®ú½þ Eäò |ɪÉÉäMÉ ÊEòB ½éþ, ¦É±Éä ½þÒ ´É½þ ºÉ¡ò±É ½ÖþB ½þÉå ªÉÉ xɽþÓ* BEò nÚù®únù¶ÉÔ +Éè®ú ÊVÉYÉɺÉÖ ÊxÉnæù¶ÉEò <ºÉ ¤ÉÉiÉ ºÉä xɽþÓ b÷®úiÉÉ ÊEò ´É½þ ÊVÉºÉ Ê¡ò±¨É {É®ú EòÉ¨É Eò®ú ®ú½þÉ ½èþ ´É½þ ºÉ¡ò±É ½þÉäMÉÒ ªÉÉ +ºÉ¡ò±É* =ºÉä ËSÉiÉÉ <ºÉ ¤ÉÉiÉ EòÒ ®ú½þiÉÒ ½èþ ÊEò VÉÉä ´É½þ {É®únäù {É®ú nù¶ÉÇEòÉå EòÉä ÊnùJÉÉxÉä VÉÉ ®ú½þÉ ½èþ =ºÉ¨Éå EÖòUô xɪÉÉ ½èþ ªÉÉ xɽþÓ +Éè®ú CªÉÉ nù¶ÉÇEò =ºÉä ºÉ¨ÉZÉ {ÉÉBÄMÉä? Ê®úiÉÖ{ÉhÉÉæ PÉÉä¹É +{ÉxÉÒ Ê¡ò±¨É EòÒ Eò½þÉÊxɪÉÉå EòÉ SÉÖxÉÉ´É ¤Éc÷Ò ¤ÉÉ®úÒEòÒ ºÉä Eò®úiÉä lÉä* =xÉEäò ÊxÉnæù¶ÉxÉ EòÒ BEò ºÉ¤ÉºÉä ¤Éc÷Ò JÉÉʺɪÉiÉ ªÉ½þ ½èþ ÊEò =xÉEòÒ WªÉÉnùÉiÉ®ú Ê¡ò±¨Éå ºÉÉʽþiªÉ ºÉä +ʦÉ|ÉäÊ®úiÉ ½éþ SÉɽäþ ´É½þ +ÆOÉäVÉÒ ºÉÉʽþiªÉ ½þÉä ªÉÉ ¤ÉÆMɱÉÉ ºÉÉʽþiªÉ* =xÉEòÒ {ɽþ±ÉÒ Ë½þnùÒ Ê¡ò±¨É "®äúxÉEòÉä]õ'õ BEò ¶ÉÉä]Çõ º]õÉä®úÒ "+Éä ½äþxÉ®úÒ' uùÉ®úÉ ®úÊSÉiÉ Eò½þÉxÉÒ "nùÒù ÊMÉ}]õ +Éì¢ò nù ¨ÉäMÉÒ' ºÉä |ÉäÊ®úiÉ ½èþ* "SÉÉäJÉä®ú ¤ÉɱÉÒ' ¦ÉÒ ®ú´ÉÓpùxÉÉlÉ Eäò ={ÉxªÉÉºÉ {É®ú +ÉvÉÉÊ®úiÉ ½èþ iÉlÉÉ BEò +xªÉ Ê¡ò±¨É "Eò¶É¨ÉEò¶É' ®ú´ÉÓpùxÉÉlÉ ]èõMÉÉä®ú Eäò ={ÉxªÉÉºÉ "xÉÉèEòÉ bÚ÷¤ÉÒ' {É®ú +ÉvÉÉÊ®úiÉ ½èþ* "Eò¶É¨ÉEò¶É' Ê¡ò±¨É EòÉ ¤ÉÆMÉɱÉÒ ´ÉWÉÇxÉ "xÉÉèEòÉ bÚ÷¤ÉÒ' Eäò xÉÉ¨É ºÉä ½þÒ ½èþ* ºÉÖ¦ÉÉ¹É PÉ<Ç Eäò ÊxÉnæù¶ÉxÉ xÉä <ºÉ Ê¡ò±¨É Eäò ˽þnùÒ ºÉƺEò®úhÉ EòÉä "Eò¶É¨ÉEò¶É' xÉÉ¨É ºÉä |ɺiÉÖiÉ ÊEòªÉÉ MɪÉÉ ½èþ* ºÉÉʽþiªÉ EòÒ JÉÉʺɪÉiÉ ªÉ½þ ½èþ ÊEò {ÉÉ`öEò Eäò ºÉɨÉxÉä Eäò´É±É {ÉÉjÉ +Éè®ú =xÉEòÒ {ÉÊ®úκlÉÊiɪÉÉÄ ½þÉäiÉÒ ½éþ +Éè®ú =ºÉä =x½þÓ Eäò +ÉvÉÉ®ú {É®ú BEò +{ÉxÉÉ ¨ÉxÉÉä±ÉÉäEò ¤ÉxÉÉxÉÉ ½þÉäiÉÉ ½èþ* +¤É ªÉ½þ {ÉÉ`öEò {É®ú ÊxɦÉÇ®ú Eò®úiÉÉ ½èþ ÊEò ´É½þ ºÉÉʽþiªÉ EòÉä ÊEòºÉ |ÉEòÉ®ú OɽþhÉ Eò®úiÉÉ ½èþ* =ºÉEòÒ ºÉÚZÉ-¤ÉÚZÉ {É®ú ½þÒ ±ÉäJÉEò EòÒ ®úSÉxÉÉ EòÒ ºÉ¡ò±ÉiÉÉ +Éè®ú +ºÉ¡ò±ÉiÉÉ Ê]õEòÒ ½þÉäiÉÒ ½èþ* ÊxÉnæù¶ÉEò ¦ÉÒ ºÉ¤ÉºÉä {ɽþ±Éä {ÉÉ`öEò Eäò °ü{É ¨Éå =ºÉ ®úSÉxÉÉ EòÉä {ÉgøiÉÉ ½èþ, Ê¡ò®ú =ºÉä nù¶ÉÇEò iÉEò {ɽÖÄþSÉÉxÉä Eäò ʱÉB +{ÉxÉÒ Eòɱ{ÉÊxÉEòiÉÉ EòÉ |ɪÉÉäMÉ Eò®úiÉÉ ½èþ +Éè®ú Ê¡ò®ú Eò½þÓ VÉÉEò®ú =ºÉä {É®únäù {É®ú |ɺiÉÖiÉ Eò®úiÉÉ ½èþ* ÊEòºÉÒ ®úSÉxÉÉ EòÉä {É®únäù {É®ú |ɺiÉÖiÉ Eò®úxÉÉ =ºÉEòÒ +κ¨ÉiÉÉ EòÉä ʤÉxÉÉ xÉÖCºÉÉxÉ {ɽÖÄþSÉÉB ªÉ½þ ¤É½ÖþiÉ ½þÒ ¨ÉÖζEò±É EòÉ¨É ½èþ +Éè®ú <ºÉÒ EòÉ¨É ¨Éå ¨ÉÉʽþ®ú lÉä Ê®úiÉÖ{ÉhÉÉæ nùÉ* =x½åþ ¦É±ÉÒ-¦ÉÉÄiÉÒ {ÉiÉÉ lÉÉ ÊEò ÊEòºÉ ®úSÉxÉÉ {É®ú Ê¡ò±¨É ¤ÉxÉ ºÉEòiÉÒ ½èþ +Éè®ú ÊEòºÉ {É®ú xɽþÓ B´ÉÆ ÊEòºÉÒ ®úSÉxÉÉ EòÒ Eò±ÉÉi¨ÉEòiÉÉ ºÉä ÊEòºÉ ½þnù iÉEò Uäôc÷UôÉc÷ Eò®úxÉÒ SÉÉʽþB*

Ê®úiÉÖ{ÉhÉÉæ PÉÉä¹É EòÒ Ê¡ò±¨ÉÉå ºÉä ªÉ½þ ¤ÉÉiÉ ºÉÉʤÉiÉ ½þÉä VÉÉiÉÒ ½èþ ÊEò ºÉÉʽþiªÉ +Éè®ú ʺÉxÉä¨ÉÉ EòÉ BEò +]Úõ]õ