ΑΡΧΑΙΑ Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ,ΕΝΟΤΗΤΑ 4:ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΦΑΝΤΑΣΙΑΣ

ΔΟΜΗΜΕΝΗΣ ΜΟΡΦΗΣ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 4:«ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΦΑΝΤΑΣΙΑΣ», ΛΟΥΚΙΑΝΟΣ, ΑΛΗΘΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑ 2.3-4

ΛΟΥΚΙΑΝΟΣ

Α.ΥΠΟΜΝΗΣΕΙΣ: 1)Διαβάστε το κείμενο, τα λεξιλογικά και τα ερμηνευτικά σχόλια στο βιβλίο σας ή στο: http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL102/457/3003,12054/ .

2) Ο Λουκιανός μπορεί να θεωρηθεί ο πρώτος συγγραφέας έργου επιστημονικής φαντασίας. Σπούδασε ρητορική και ταξίδεψε σε Ελλάδα, Ιταλία και Γαλατία. Εγκαταστάθηκε στην Αθήνα σε ηλικία 40 ετών περίπου και αφιερώθηκε στη μελέτη της φιλοσοφίας .Τα κείμενά του έχουν χιουμοριστικό ύφος και καυστική διάθεση· περιέχουν πολύ αστείες επινοήσεις και εκφράζουν διαχρονικές αλήθειες. Οι σύγχρονοι του Λουκιανού υπήρξαν επιφυλακτικοί προς το έργο του εξαιτίας των αντιλήψεων που εκφράζει, οι μεταγενέστεροι, όμως, το εκτίμησαν δεόντως. Εκτός από τους περίφημους σατιρικούς διαλόγους του (῾Εταιρικοί, Νεκρικοί, Θεῶν, ᾿Ενάλιοι), σημαντικά έργα του είναι τα ᾿Ενύπνιον, Δὶς κατηγορούμενος, Πῶς δεῖ ἱστορίαν συγγράφειν, ενώ η ᾿Αληθὴς ῾Ιστορία είναι από τα ευφυέστερα δημιουργήματά του.

3)ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ 4 ΣΤΑ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ: Πλέουμε περίπου τριακόσια στάδια και αγκυροβολούμε σ’ ένα νησί μικρό και έρημο. Κι αφού μείναμε στο νησί πέντε μέρες, την έκτη ξεκινούμε και την όγδοη παρατηρούμε πολλούς ανθρώπους να τρέχουν εδώ κι εκεί πάνω στη θάλασσα, που έμοιαζαν με μας σε όλα και στο σώμα και στο ανάστημα εκτός μόνο από τα πόδια, γιατί αυτά τα είχαν κατασκευασμένα από φελλό, γι’ αυτό το λόγο μάλιστα, νομίζω, και ονομάζονται Φελλόποδες. Απορούμε, λοιπόν, βλέποντάς τους να μη βουλιάζουν, αλλά να στέκονται πάνω στα κύματα και να βαδίζουν χωρίς φόβο. Και αυτοί μας πλησιάζουν και μας καλωσορίζουν και μας λένε στα ελληνικά ότι βιάζονται να πάνε στη Φελλώ, την πατρίδα τους. Ως ένα σημείο, λοιπόν, μας συνοδεύουν τρέχοντας δίπλα μας, και έπειτα, αλλάζοντας δρόμο, προχωρούν , ενώ μας εύχονται «καλό ταξίδι».

4)α)Διαβάστε τη σημασία των λέξεων του λεξιλογικού πίνακα στο τέλος του φύλλου εργασίας. β)Για την παραγωγή ουσιαστικών από άλλα ουσιαστικά διαβάστε από το σχολικό βιβλίο στις σελίδες 31-32.γ)Για τα ουσιαστικά της β΄κλίσης από το βιβλίο της Γραμματικής της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας ,σελίδες:52-53.

5)Ουσιαστικά παράγονται από άλλα ουσιαστικά και είναι:α)Υποκοριστικά π.χ.πύργος>πυργίδιον, σῶμα>σωμάτιον, κίων>κιονίσκος, ἄνθρωπος>ἀνθρωπάριον

β)Περιεκτικά:π.χ.ξένος>ξενών,σφήξ>σφηκιά και γ)Τοπικά:λόγος>λογεῖον, ἰατρός >ἰατρεῖον .

6)Να αναφέρετε ταινίες επιστημονικής φαντασίας που έχετε δει ή βιβλία που έχετε διαβάσει.

7)Δείτε το σχετικό βίντεο:https://youtu.be/K4Ts9SBrIlc

.Σχολιάστε το στην τάξη.

Β.ΔΡΑΣΕΙΣ: 1)Ποια κοινά στοιχεία και ποιες διαφορές από συγγραφέας και οι σύντροφοί του στο ταξίδι ;

τους Φελλόποδες έχουν ο

2)Πώς συμπεριφέρθηκαν οι Φελλόποδες στον αφηγητή και τους συντρόφους του; Να απαντήσετε με λέξεις και φράσεις του κειμένου.

3)Γιατί, κατά τη γνώμη σας, οι άνθρωποι γοητεύονται από εξωτικούς τόπους και φανταστικά όντα; 4) Ποια λογοτεχνικά έργα διακωμωδεί ο Λουκιανός στο έργο του «Αληθής ιστορία»; 5)καλλίφωνος,μεγαλόφωνος,αφωνία,διαφωνία,μικρόφωνο:α)να γράψετε το α΄ και β΄συνθετικό των παραπάνω λέξεων και τη σημασία τους. β)να βρείτε ένα αντώνυμο(αντίθετο στη σημασία) για το καθένα.

6)Να γράψετε παράγωγα ουσιαστικά των παρακάτω λέξεων που να δηλώνουν αυτό που ζητείται στην παρένθεση: ὄμμα (υποκοριστικό) >………………., ὠδή (τοπικό)>…………., οἶκος(υποκοριστικό)>……….., ξένος(περιεκτικό)>………..

7)Τα παρακάτω ουσιαστικά της β΄κλίσης να τονιστούν και να γραφούν στην ίδια πτώση του άλλου αριθμού:των γεωργων…………………., τοις εφηβοις………….,την ψηφον………………., τοις δωροις……………..,το μυστηριον………………….

8)Να υπογραμμίσετε τις προσωπικές αντωνυμίες στις παρακάτω προτάσεις και να αναγνωρίσετε το πρόσωπο,την πτώση τους και τον αριθμό που βρίσκονται: α.Αἱ ψυχαὶ ἡμῶν καθαραί εἰσιν. β. Μάχονται ἡμῖν οἱ πολέμιοι. γ. Ἐγώ εἰμι ὁ ποιμὴν ὁ καλός. δ. Ὁ τρόπος σου γλυκύς ἐστι. ε.Οἱ πρόγονοι ὑμῶν γενναῖοι ἦσαν. στ. Λέγω σοι καὶ τοῦτο 9) πλανητάριο < πλανήτης, γλωσσάριο < γλώσσα, σφαιρίδιο < σφαίρα, ογκίδιο < όγκος, λιμεναρχείο < λιμενάρχης, περιστερώνας < περιστέρι, κοιτώνας < κοίτη: ποια κοινά στοιχεία βρίσκετε ανάμεσα στις παραπάνω παράγωγες λέξεις της νέας ελληνικής και στις παράγωγες της αρχαίας ελληνικής που διδαχτήκατε σε αυτήν την ενότητα; 10) ἐπείγεσθαι., ἐπευχόμενοι, Θαυμάζομεν ,ὁδοιποροῦντας ,ἀσπάζονται ,καλοῦνται: να βρείτε μία παράγωγη στα νέα ελληνικά από καθεμία από τις παραπάνω λέξεις.

ΟΙ ΦΕΛΛΟΠΟΔΕΣ

Γ.ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: 1)Να πείτε με συντομία σ’ έναν συμμαθητή σας που έλειπε από το μάθημα τι μάθαμε σε αυτήν την ενότητα.

2)Να συμπληρώσετε τις καταλήξεις των ουσιαστικών και να τα τονίσετε: τριακοσίους σταδι.............., ἀγρίους ταυρ..........., λευκὴ νησ.........., ἀγαθοῖς ἀνθρωπ..........., μακρὰν ὁδ..........., μεγάλους κινδυν.............., βασιλείου σκηπτρ..............

3)Να ζωγραφίσετε μια εικόνα που σας εντυπωσίασε από το κείμενο ή να γράψετε σε 10-15 σειρές μια δική σας φανταστική ιστορία. ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ:1)Η κατάληξη –α στον πληθυντικό αριθμό των ουδετέρων είναι βραχεία. 2)Η γενική και η δοτική των ουσιαστικών της β΄κλίσης,όταν τονίζονται στη λήγουσα ,περισπώνται και στους δύο αριθμούς.3)΄Όταν η λήγουσα είναι μακρά,δεν τονίζεται η προπαραλήγουσα: π.χ. ὁ ἄνθρωπος, οἱ ἄνθρωποι. αλλά τοῦ ἀνθρώπου, τῶν ἀνθρώπων.

ΚΑΡΟΥΝΙΑ ΕΥΗ

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

http://filologikaek.blogspot.gr

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018

ἡ φωνή

ἀντιφωνέω>ἀντιφωνῶ (ρ.) = αποκρίνομαι / απαντώ αντί άλλου ἀντίφωνος (επίθ.) = ο αντηχών, αυτός που επιστρέφει τον ήχο / ο αντίστοιχος / αυτός που διαφωνεί. εὔφωνος (επίθ.) = καλλίφωνος, αυτός που έχει μελωδική φωνή / αυτός που έχει δυνατή φωνή, βροντόφωνος. μικρόφωνος (επίθ.) = αυτός που έχει χαμηλής έντασης φωνή, χαμηλόφωνος.

μικροφωνία (η, ουσ.) = χαμηλή φωνή, το να μιλά κάποιος χαμηλόφωνα, με σιγανή φωνή (αντίθετο: μεγαλοφωνία). μεγαλόφωνος (επίθ., μέγας+φωνή) = αυτός που έχει δυνατή φωνή / αυτός που φωνάζει δυνατά, ο ομιλών δυνατά. μεγαλοφωνία (η, ουσ.) = μεγάλη φωνή, το να φωνάζει κάποιος μεγαλοφώνως / μτφ. μεγαληγορία, καυχησιά. φώνημα (το, ουσ.) = φθόγγος που χρησιμοποιεί η γλώσσα για τη δημιουργία λέξεων. φωνητικὸς (επίθ.) = σχετικός με τη φωνή. φωνῆεν (το, ουσ.) = ηχηρός φθόγγος / (Τα 7 φωνήεντα ελληνικού αλφάβητου είναι: βραχέα: ε, ο – μακρά: η, ω – δίχρονα: α, ι, υ). φωνασκία (η, ουσ.) = δυνατή φωνή εὐφωνία (η, ουσ.) = καλή προφορά των λέξεων / αρμονική αλληλουχία φθόγγων, για την αποφυγή της χασμωδίας. ἀναφωνέω> ἀναφωνῶ (ρ.) = φωνάζω δυνατά, κραυγάζω. ἀναφώνησις (η, ουσ.) = δυνατή κραυγή. ἐκφωνέω>ἐκφωνῶ (ρ.) = απαγγέλλω ή διαβάζω δυνατά / αναφωνώ, ξεφωνίζω. προσφωνέω>προσφωνῶ (ρ.) = απευθύνω επίσημο χαιρετισμό, προσαγορεύω / καλώ κάποιον ονομαστικά. προσφώνησις (η, ουσ.) = επίσημος χαιρετισμός / αφιέρωση. ἄφωνος (επίθ.) = άλαλος, βουβός. ἀφωνία (η, ουσ.) = χάσιμο φωνής, από παθολογικά ή ψυχολογικά αίτια / βουβαμάρα, αλαλία. καλλίφωνος (επίθ.) = αυτός που έχει ωραία φωνή (αντίθετα: κακόφωνος, παράφωνος, φάλτσος). κακοφωνία (η, ουσ.) = παραφωνία, φάλτσο. παράφωνος (επίθ.) = κακόφωνος, παράτονος, φάλτσος.παραφωνῶ (ρ.) = είμαι παράφωνος, φαλτσάρω. παραφωνία (η, ουσ.) = φάλτσο, παρατονία, λαθεμένος τονισμός των λέξεων / μτφ. διαφωνία, δυσαρμονία /μτφ. παρέκκλιση από μια γενικά παραδεγμένη κατάσταση. πολύφωνος (επίθ.) = αυτός που βγάζει πολλές και ποικίλες φωνές.πολυφωνία (η, ουσ.) = μουσική αρμονική ποικιλία φωνών και οργάνων / πλουραλισμός,ύπαρξη πολλών απόψεων. πολυφωνικὸς (επίθ.) = ο σχετικός με την πολυφωνία, πλουραλιστικός. μονοφωνία (η, ουσ.) = ήχος από μία μόνο φωνή / μουσική και τραγούδι από μία μόνο φωνή, σόλο, μονωδία. φωνηεντικός (επίθ.) = σχετικός με τα φωνήεντα. ευφωνικός (επίθ.) = αυτός που συντελεί στην ευφωνία (π.χ. το ευφωνικό ν στο τέλος των λέξεων, όταν ακολουθεί λέξη που αρχίζει από φωνήεν ή δίφθογγο). μικρόφωνο (το, ουσ.) = ηλεκτρικό μηχάνημα, που ενισχύει τα ηχητικά κύματα.μεγάφωνο (το, ουσ.) = ηλεκτρική συσκευή για την αύξηση της έντασης των ηχητικών κυμάτων.χαμηλόφωνος (επίθ.) = αυτός που έχει ή που μιλά με σιγανή φωνή. γραμμόφωνο (το, ουσ.) = όργανο που αποτυπώνει και αναπαράγει ήχους. φωνογράφος (ο, ουσ.) = συσκευή που αποτυπώνει και αναπαράγει ήχους. φωνοληψία (η, ουσ.) = αποτύπωση ήχου με κάθε μέσο. φωνολογία (η, ουσ.) = επιστήμη που ασχολείται με την ανθρώπινη φωνή. φωνολογικός (επίθ.) = ο σχετικός με τη φωνολογία.