Η Πόλη Ζει | Νοέμβριος '18

ΣΤΕΛΙΟΣ ΜΑΪΝΑΣ: ΔΗΜΙΟΎΡΓΗΣΕ ΩΣ ΑΝΕΠΑΡΚΉΣ, ΩΣ ΘΑΛΑΣΣΟΠΌΡΟΣ… ΣΥΝΈΝΤΕΥΞΗ: ΠΑΝΟΣ ΚΟΚΚΙΝΟΠΟΥΛΟΣ ΜΙΑ ΝΥΧΤΑ ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ Ο ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΧΩΡΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΤΟΥ

H ΠΟΛΗ ΖΕΙ

www.ipolizei.gr

STREET

PRESS 61//11-18

AΘΗΝΑ ΚΑΙ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Η ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΙΚΗ ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΙΑ ΜΙΑΣ ΠΟΛΗΣ

Αθήνα, Οκτώβριος 2008 Ήταν πριν από δέκα χρόνια ακριβώς όταν πρωτοεμφανίστηκαν οι εκκεντρικές φιγούρες των Μαύρων Παπιών στην ιστορική Χρήστου Λαδά. Το όραμα τους ήταν η φωλιά τους, το Black Duck Multiplarte, να λειτουργήσει σαν ένα φιλόξενο στέκι για όλες τις ηλικίες, για τους ανθρώπους που αγαπούν την μυρωδιά του καλού καφέ, που αγαπούν το καλό φαγητό, που τους λείπουν οι ξεχωριστές μουσικές μελωδίες…Ένα στέκι που τα ήσυχα βράδια μεταμορφώνονται σε νύχτες με whiskey και γλυκές κιθάρες μέχρι το πρωί. Το όραμα τους ήταν να φτιάξουν ένα πατάρι για νέους δημιουργούς, ζωγράφους, μουσικούς, συγγραφείς, ποιητές. Οι Μαύρες Πάπιες είχαν ονειρευτεί πως θα βοηθούσαν έστω και στο ελάχιστο, το κέντρο της Αθήνας που τόσο πολύ αγαπάνε...

Αθήνα, Οκτώβριος 2018 Δέκα χρόνια αδιάκοπης φιλοξενίας λοιπόν. Με χαρές και λύπες, με ανέμελες στιγμές, πάρτυ αλλά και έντονα επεισόδια και φλόγες. Με μετακομίσεις σε κήπους και επιστροφή κάθε Οκτώβρη στο αγκυροβόλι της Χρήστου Λαδά. Ευχαριστούμε όλους εσάς που βοηθήσατε τις ασυνήθιστες αυτές Μαύρες Πάπιες να αγγίξουν το στόχο τους και να συνεχίζουν ακόμα και 10 χρόνια μετά να έχουν τα ίδια οράματα και ελπίδες για καλύτερες μέρες στην Αθήνα. 10 χρόνια γιορτές, 10 χρόνια φαγοπότια, 10 χρόνια συγκίνησης, 10 χρόνια χοροί, 10 χρόνια τραγούδια... 10 χρόνια Black Duck! Στην οδό Χρήστου Λαδά όπου 10 χρόνια μετά όλα έχουν αλλάξει εκτός από το πιο σημαντικό... η θέληση της μαύρης πάπιας να ενώνει περαστικούς και θαμώνες, μικρούς και μεγάλους, κυριλέδες, φρικιά, μποέμ και γιάπηδες σε μια μεγάλη παρέα που χορεύει! Στη μεγάλη Αθηναϊκή παρέα λοιπόν που έχει δημιουργηθεί αυτά τα 10 χρόνια, το Black Duck αφιερώνει τα φετινά του σημαντικά γενέθλια και εύχεται για όλους να έρθουν ακόμα καλύτερες μέρες!!! (Ας χορέψουμε λοιπόν με το «Ας κρατήσουν οι χοροί» του Νιόνιου!) Μιχάλης Ρίζος Black Duck Multiplarte | Cafe-Bar-RestaurantGallery | Χρήστου Λαδά 9A | www.blackduck.gr

εξω φυλλο

www.ipolizei.gr

Γνώμες

61//11-18

ΌΣΟ ΚΥΛΆ Ο ΗΡΙΔΑΝΌΣ Σε μία συνάντηση εμπορικού χαρακτήρα, που πολλές φορές παράγει πολιτισμό, ο συνομιλητής μου μοιράστηκε μαζί μου την απορία του. ‘‘Είναι περίεργο που ζούμε και επιβιώνουμε. Όλα δείχνουν πως θα έπρεπε να έχουμε πεθάνει, να έχουμε αναχωρήσει, να τα έχουμε παρατήσει’’. Συνέχισε να μιλά για δύσκολες καταστάσεις -και όχι τόσο οικονομικές- περιγράφοντάς τις ρεαλιστικά, καθόλου υπερβολικά, χωρίς υστερίες και σπαραγμούς. Το εντυπωσιακό ήταν πως όση ώρα μιλούσε και αναρωτιόταν, ένα χαμόγελο γλύκαινε το πρόσωπό του. Το βλέμμα του διατηρούσε μία παιδικότητα και αισιοδοξία που καθόλου δεν ταίριαζε με όσα έλεγε. Με ρώτησε εάν ξέρω πως αντέχουμε. ‘‘Όχι’’ απάντησα ‘‘κανείς δεν ξέρει, ίσως για αυτό να αντέχουμε’’. Έφυγα παρατηρώντας τον χώρο, πληγωμένο από λαμαρίνες, σειρήνες και αναιδείς οδηγούς με κινητά στο χέρι. Μετά από μερικές ώρες συναντήθηκα για ένα ακόμα ραντεβού εμπορικού χαρακτήρα και αυτό... Ο συνομιλητής μου έβλεπε διάφορες φωτογραφίες. Συμφωνούσε με αρκετές, διαφωνούσε με άλλες. Τηλεφωνικές σφήνες, από το δικό του και από το δικό μου κινητό διέκοπταν την συζήτησή μας δημιουργώντας μία χαοτική κατάσταση. Αναρωτιόμασταν, είμαι σίγουρος και ο δύο ‘‘αλήθεια πως αντέχουμε;’’. Μία από τις φωτογραφήσεις ήταν στην πύλη του Κεραμεικού. Του είπα κάπως ξεκούδουνα ‘‘Ρε φίλε ο Ηριδανός, πως αντέχει αυτό το ποταμάκι;’’. Ο συνομιλητής μου άρχισε να μιλά με ενθουσιασμό για το πόσες χιλιάδες χρόνια υπάρχει ο Ηριδανός, πόσα έχει δει, πόσοι άνθρωποι τον έχουν ανταμώσει. Στο τέλος βούρκωσε αφού μου είπε πως συχνά πυκνά πηγαίνει μόνος του εκεί, ηρεμεί, στοχάζεται και δυναμώνει. Στο τέλος είπε ‘‘έτσι αντέχω και εγώ και η πόλη’’. Η πόλη μου φαίνεται αντιφατική, όμορφη και άσχημη, μα ζωντανή. Μία πραγματική πόλη με πραγματικούς ανθρώπους. Μακριά από ωραιοποιήσεις, λουκουμόσκονη, καταστροφολογία και δογματισμούς. Το πραγματικό εμπεριέχει περισσότερες πλευρές. Πήγα από την οδό Ψαρομηλίγκου μπροστά στην πύλη του Κεραμεικού, έκανα ένα τσιγάρο και σαν καλός μαθητής έκανα τον απολογισμό της ημέρας, η αλήθεια είναι με μεγάλη δόση μεταφυσικής. Μιχάλη ευχαριστώ για την ερώτηση, Γιάννη ευχαριστώ για την απάντηση! Και ας μην γνωρίζεστε μεταξύ σας!

10+1 ΚΕΙΜΕΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ipolizei.gr

ΕΠΙΣΚΕΨΙΜΟΤΗΤΑ

Η συνωμοσία του Μέρμηγκα και ο Ηλίας [Άποψη] // Όποιος θέλει να πεθάνει για την πατρίδα, να το κάνει γρήγορα [Σύνθημα] // Η Αλκυόνη Παπαδάκη σε πρώτο ενικό [Μιλήσαμε] // Ο Αλέξανδρος Τσουβέλας μελαγχολεί τα βράδια της Κυριακής [Μιλήσαμε] // Θεατρικά Μπουλούκια: Μια γνήσια μορφή θεάτρου [Θέμα] // Lili Marleen: “Το κορίτσι κάτω από το φανάρι” που ένωσε αντιπάλους και πολιτισμούς [Breaktime] // Φιλαράκι, έχεις 1 ευρώ να σώσω την κοινωνία; [Θέμα] // Η ανελέητη εξωστρέφεια στα μίντια, αλλά η βαθιά θλίψη μέσα μας [Άποψη] // Ο Άγιος Δημήτριος Λουμπαρδιάρης [Breaktime] // Συνέχισε να τρέχεις Arianna Grande [faces] // Έτσι είναι στ’ αλήθεια μια πρόβα ορχήστρας [Θέμα]

ΈΝΑ SITE ΠΟΥ ΔΕΝ ΒΟΜΒΑΡΔΊΖΕΙ!

www.ipolizei.gr

ΕΠΟΜΕΝΟ ΦΥΛΛΟ, ΚΑΤΙ ΤΕΛΕΙΩΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟ ΛΙΓΟ ΠΡΙΝ ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ...

ΣΤΕΛΙΟΣ ΜΑΪΝΑΣ ΦΩΤΟΦΡΑΦΙΑ: ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΗΜΙΟΎΡΓΗΣΕ ΩΣ ΑΝΕΠΑΡΚΉΣ, ΩΣ ΘΑΛΑΣΣΟΠΌΡΟΣ… Ό,τι κάνεις στη ζωή σου, το κάνεις από την αναπηρία της προσωπικής σου ανικανότητας και από την αίσθηση της προσωπικής σου ανεπάρκειας. Ο άνθρωπος δημιουργεί γιατί αισθάνεται ανεπαρκής. Αν ήμασταν πλήρεις, δεν θα κυνηγάγαμε κάτι να φτιάξουμε. Έτσι λοιπόν, ό,τι επιχειρείς να κάνεις και να εκφραστείς σ’ αυτό, προσπαθείς να βρεις τον τρόπο να συμπληρώσεις τα κενά σου. Γράφοντας, ας πούμε, προσπαθείς να βρεις έναν τρόπο να επικοινωνήσεις με τον εαυτό σου, γιατί, ουσιαστικά, η τέχνη είναι καταρχάς επικοινωνία με τον εαυτό μας, και μετά με τους άλλους. Το φαινόμενο των πολυδιάστατων καλλιτεχνών δεν είναι καινούργιο. Ο λεγόμενος άνθρωπος και καλλιτέχνης της Αναγέννησης ήταν ένα ον με μία ολότητα. Ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι ήταν αρχιτέκτονας, ζωγράφος, ανατόμος, συγγραφέας, μελετητής. Για μένα, το πρότυπο του καλλιτέχνη είναι ο άνθρωπος της Αναγέννησης, που έχει μια ολότητα και είναι σφαιρικός. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο ότι η Αναγέννηση στην Ευρώπη ήρθε μετά τον Μεσαίωνα της παντελούς ξηρασίας. Ζούμε, σήμερα, σε αντιποιητική εποχή, με την έννοια της ποίησης ως δημιουργίας. Είναι μια υλιστική εποχή, όπου πρέπει να αποδείξεις τα πάντα με τα χρήματα και με υλικά αγαθά. Δυστυχώς, οι όποιες ικανότητες ή επιδεξιότητες των ανθρώπων από τη φύση τους, παραμελούνται και μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα. Όμως, είναι οι άνθρωποι της Αναγέννησης που ανακάλυψαν την Αμερική και τις άλλες ηπείρους. Τα έργα του μεγάλου διανοητή Σαίξπηρ στιγμάτισαν την περίοδο αυτή -ο ίδιος εμπνεόταν πολύ από τους νέους τόπους, τη νέα γη, τις νέες κατακτήσεις. Σήμερα, λίγο ως πολύ, μοιάζει σα να τα έχουμε ανακαλύψει όλα, ενώ ίσως δεν έχουμε ανακαλύψει και τίποτα. Δε φτάνει να κάνεις κάτι, πρέπει να μπορείς και να το υποστηρίξεις. Νομίζω ότι δεν είμαστε έτοιμοι να υποστηρίξουμε τα πράγματα που κάνουμε. Ο Στέλιος Μάινας φέτος παίζει σε δύο παραστάσεις.

• Ο Κήπος, του Bruce Gooch, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Μυλωνά (Από Μηχανής Θέατρο, Δευτέρα & Τρίτη) • Το Δείπνο, του Χέρμαν Κοχ, σε σκηνοθεσία Λίλυς Μελεμέ (Σύγχρονο Θέατρο, Τετάρτη ως Κυριακή)

Α Υ Θ Ε Ν Τ Ι Κ Ε Σ Γ Ε Υ Σ Ε Ι Σ Ι ΤΑ Λ Ι Α Σ …Εδώ έχουμε κάτι ανέλπιστα υπέροχο! Το “Via Piada” που άνοιξε λίγο πιο κάτω από την πλ. Αγ. Ειρήνης στο στενό που για να βρεθείς προαπαιτεί να ξεφύγεις από την πορεία του κόσμου που συρρέει σε πολύ κεντρικά σημεία. Θα συναντήσεις ένα ολοκαίνουριο μαγαζί που αποπνέει αυθεντική Ιταλική φινέτσα και αισθητική! Ο Salvatore Andolina executive chef και διευθυντής των μαγαζιών Sale Bianco και Enoteca da Salvatore της Γλυφάδας μας ξενάγησε στο πλέον καινούριο του εγχείρημα στην καρδιά της Αθήνας.

VIA PIADA I TA L IA N S T R E E T F O O D

01

02

03

Αρχικά ας μιλήσουμε για έναν καφέ που όμοιο του δεν έχεις δοκιμάσει: με σταγόνες σοκολάτας, τρίμα φουντουκιού, φιστίκι αιγίνης, μπισκότο ή ακόμη nutella! Από το πρωί μοσχοβολάει ο δρόμος κρουασάν με φρέσκο βούτυρο, φινετσάτες τάρτες όπως εκείνη με ρικότα και βερίκοκο που παρασκευάζονται από τους ίδιους.

Ίσως μετά ή κατά τη διάρκεια της δουλειάς περάσεις για να δοκιμάσεις παραδοσιακά piadina ή tigelle (ρώτησε για την ιστορία τους), πιθανότατα θα «κολλήσεις» εκεί γιατί δε θα μπορείς να διαλέξεις. Κυριαρχούν εκλεκτά ιταλικά τυριά και αλλαντικά (που μπορείς να δεις στα ψυγεία μπαίνοντας) συμπληρώνοντας τον elegant χώρο του μαγαζιού.

Το ατού του “Via Piada” που δεν κρατιέμαι και θα σας αποκαλύψω… Είναι το παρασκευαστήριο ζυμαρικών στον πάνω όροφο! Αν αγαπάς τα φρέσκα ιταλικά ζυμαρικά όπως νιόκι, ραβιόλι, παπαρδέλες κ.α. βρήκες τον παράδεισο σου! Ύστερα, έχει κοκτέιλ και κρασιά που θα στα συνδυάσουν με γεύσεις που προτιμάς. Όσα δοκίμασα μου άφησαν εξαιρετική εντύπωση!

ΑΓΙΑΣ ΕΙΡΗΝΗΣ 13, ΑΘΗΝΑ Τ.: 210 32 12 222

ΑΜΝΗΣΙΕΣ [ΕΓΡΑΨΑΝ]

Υπάρχει κανείς που θυμάται την Αθήνα πριν τριάντα χρόνια; Την ουρά στο περίπτερο για να πάρεις τηλέφωνο; Το μεσημεριανό εστιατόριο με λαδερά, πέρκα και μπριάμ; Τον Μπακάκο στην Ομόνοια, σημείο συνάντησης για την επαρχία; Το Μινιόν με την κυλιόμενη σκάλα; Τον φραπέ του “Λέντζου” και τα “Παπαστράτος”;

ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΑΓΚΟΣ ΑΝΤΑ ΚΟΥΓΙΑ

Παρελθόν! Ξεχασμένες σκιές από μια θολή πραγματικότητα που δεν υπήρξε ποτέ! Περάσαμε χωρίς να το καταλάβουμε σε μια καινούρια εποχή. Μια εποχή διάφανη, ουδέτερη, γυαλιστερή. Σιγά να μέναμε απέξω από το “american dream”!

ΘΑΝΑΣΗΣ ΒΕΜΠΟΣ ΓΕΩΡΓΙΑ ΔΡΑΚΑΚΗ UMBERTO DAVOLI ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΡΟΥΣΑΛΗΣ ΑΝΝΑ ΣΤΑΙΚΟΥ ΑΛΕΞΗΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ ΜΑΝΤΩ ΒΛΑΧΟΥ ΕΥΔΟΞΊΑ ΑΝΑΣΤΑΣΊΟΥ ΛΕΑΝΔΡΟΣ ΣΛΑΒΗΣ ΜΑΚΗΣ ΔΙΟΓΟΣ ΕΛΕΝΗ ΑΥΓΕΡΙΝΟΥ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΡΟΥΝΤΖΟΥΝΗ ΦΩΝΤΑΣ ΛΑΔΗΣ ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΑΜΠΑΖΗΣ

Και έτσι η Αθήνα γέμισε από “malls”. Οι αλυσίδες “fast food” έχουν αντικαταστήσει τα αναχρονιστικά εστιατόρια και μας χαρίζουν απλόχερα τα gourmet τους: hot dog/πατάτες/ coca cola 1,5 euro, Mc menu 2 euro, παιδικό δηλητήριο 2,5 euro,κ.λ.π. Επιτέλους αντικαταστήσαμε το ανιαρό, λαϊκό φαγητό με μια προοδευτική και εξελιγμένη σαβούρα! Και ουίσκι. Και πούρα. Και espresso 100% arabica + τυρόπιτα + νεράκι στην τιμή σοκ του 1,5 euro. Και H&M. Και Zara και εκπτωτικό χωριό. Και winter sales και outlet και black friday. Όλα τζάμπα! Και όλα ανέμελα και ελαφριά! Θαύματα της ΑΓΟΡΑΣ. Εφεύρεση της αμερικανικής οικονομικής ιδιοφυΐας που σχεδόν τίποτα δεν ζητά σε αντάλλαγμα. Μόνο τις μνήμες μας. Τις αναμνήσεις. Θα έπρεπε να δεχτούμε μια μικρή δυσλειτουργία. Ένα είδος κοινωνικού “αλτσχάιμερ” που θα έσβηνε το παρελθόν μας και θα επέτρεπε να συνταχθεί μια “virtual” και καινούργια ιστορία. Μια ιστορία πιο χαρούμενη, πιο λαμπερή. Μια ιστορία που μας θυμίζει εκείνο το χλωμό καράβι που λεγόταν “Mayflower” και ξεμπάρκαρε μερικές δεκάδες καλβινιστές στην ακτή της Μασαχουσέτης το Δεκέμβριο του 1620. Θα είχαν πεθάνει μέσα στον ίδιο τον χειμώνα αν οι ιθαγενείς της περιοχής, οι λεγόμενοι “indios Wampanoag” δεν θα τους είχαν βοηθήσει μαθαίνοντάς τους να φυτεύουν καλαμπόκι και να εκτρέφουν γαλοπούλες. Η βοήθεια αυτή ξεχάστηκε γρήγορα από τους πουριτανούς προπαππούδες των ΗΠΑ, που δεν άργησαν να σκοτώσουν τους άγριους ιθαγενείς που τους είχαν βοηθήσει και να ξεκινήσουν την γενοκτονία των indios που χρειάστηκε πάνω από διακόσια χρόνια για να ολοκληρωθεί. Τώρα η Μασαχουσέτη και όλη η ΗΠΑ είναι γεμάτη “malls” και “outlets”. Τα φαστφουντάδικα περισσεύουν και όλες οι φυλές των “indios” έχουν σκοτωθεί εκτός από μια δειγματική μειονότητα προστατευόμενη σε κάποια τουριστική “reserva”. Και σε όλη την χώρα, κάθε τέταρτη πέμπτη του Νοεμβρίου γιορτάζουν το “thanksgiving day”, την ημέρα των Ευχαριστιών, που μας θυμίζει πως ο μεγάλος ο Θεός βοήθησε μια χούφτα τολμηρούς πρωτοπόρους να σωθούν από την απειλή των παγανιστών ιθαγενών που αντιστεκόντουσαν στο να χαρίσουν την γη τους και όσα τους ανήκαν στους ευλογημένους χριστιανούς που τα δικαιούνταν. Εκείνη την ημέρα, για να μείνουμε πιστοί στην ιστορία, οι Αμερικανοί τρώνε ακόμα γαλοπούλα και την επόμενη παρασκευή είναι το περίφημο “black friday” που στιγματίζει την αρχή του χριστουγεννιάτικου shopping.

ΚΑΤΩ ΠΟΣΟΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΝΟΥΜΕΡΟ ΈΝΑ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΠΕΡΙΟΔΟ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΕΤΑΙΡΙΑ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ; ΠΟΣΟΙ; ΠΟΛΛΟΙ, ΠΑΡΑ ΠΟΛΛΟΙ!

[ΘΕΜΑ]

AΘΗΝΑ ΚΑΙ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Η αποκαλυπτική ακτινογραφία μιας πόλης

[ΣΥΖΗΤΗΣΑΜΕ]

ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΝΟ ΚΟΚΚΙΝΟΠΟΥΛΟ 35 χρόνια τηλεοπτικό σινεμά που κόβει την ανάσα

[ΡΕΠΟΡΤΑΖ] ΜΙΑ ΝΥΧΤΑ ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ Μια βόλτα στην πλατεία που δεν σταματάει λεπτό να «ζει»

[ΔΙΑΒΑΣΤΕ]

Ο ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΧΩΡΟΣ και οι περιπέτειές του

ΚΑΤΩ ΠΟΣΑ ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΧΩΡΕΣΟΥΝ ΣΕ ΕΝΑ ΑΦΙΕΡΩΜΑ; ΠΟΣΑ; ΠΟΛΛΑ! ΠΑΡΑ ΠΟΛΛΑ...

UMBERTO DAVOLI

STREET

PRESS

[ΕΚΔΟΣΗ] [ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ]

www.ipolizei.gr

info@ipolizei.gr για διαφήμιση και οικονομικές προτάσεις για φωτογραφίες, κείμενα, κριτικές Διαφήμιση: Μαριάννα Παπαγεωργίου // Νικολέττα Βήκου Ενημερωθείτε για την προβολή σας στο site μας. Η εμβέλειά μας πλέον όχι μόνο στο κέντρο της Αθήνας. Πληροφορίες: 694 45 63 904

Λογότυπο Γραφικές Τέχνες www.logotypo.com.gr Tροίας 41 Τ.: 210 82 29 040, 210 82 29 604 ISSN: 2623-4068

In “Vino” we trust! Αν κατηφορίσεις από τη Μπενάκη προς την Σταδίου, θα δεις μια διακριτική κόκκινη επιγραφή στα δεξιά σου, το “Fabrica de Vino”. Πλησιάζοντας την πόρτα θα συναντήσεις μια «ζεστή» μακρόστενη μπάρα, ό, τι καλύτερο για χειμώνα… Βράδια μετά τη δουλειά, το θέατρο ή το σινεμά, σίγουρα το θέλεις το κρασάκι σου! Ο Νεκτάριος Κεφαλάς έχει δημιουργήσει στην κυριολεξία τον παράδεισο του κρασιού, μιας και στο “Fabrica de Vino” θα βρεις πάνω από 500 ετικέτες μικρών παραγωγών και φυσικά έναν υπέροχο χώρο για να δοκιμάσεις και να απολαύσεις το κρασί σου. Εκτός από το “καλό κρασί”, ο Νεκτάριος έχει δώσει ιδιαίτερη προσοχή και στον γαστρονομικό παράγοντα. Οπότε μην παραλείψεις να δοκιμάσεις την κουζίνα του, στην οποία πρωταγωνιστούν οι παπαρδέλες με μοσχαρίσια ουρά, τα χειροποίητα Άδανα κεμπάπ και άλλες πολλές γεύσεις για να συνοδεύσεις κατάλληλα το κρασί σου. Μη σταθείς μόνο στο «εξώφυλλο», διάβασε όλο το βιβλίο… Το μαγαζί έχει εντυπωσιακό κελάρι που φιλοξενεί ζωντανή μουσική, μεγάλη τραπεζαρία και πολλά ακόμη που δεν γίνονται διακριτά από την είσοδο!

Εμμ. Μπενάκη 3 _ τ. 210 32 14 148

www.fabricadevino.gr @FabricaDeVino

Προτάσεις

Τα

ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΎΓΕΝΝΑ ΔΕΝ ΉΤΑΝ Η ΑΓΑΠΗΜΈΝΗ ΜΟΥ ΓΙΟΡΤΉ. ΔΕΝ ΞΈΡΩ ΝΑ ΤΟ ΕΞΗΓΉΣΩ ΛΟΓΙΚΆ. ΜΌΝΟ ΜΕ ΣΥΝΑΙΣΘΉΜΑΤΑ. ΈΝΙΩΘΑ ΜΙΑ ΜΟΝΑΞΙΆ, Η ΟΠΟΊΑ ΓΙΝΌΤΑΝ ΕΝΤΟΝΌΤΕΡΗ ΌΤΑΝ ΒΡΙΣΚΌΜΟΥΝ ΑΝΆΜΕΣΑ ΣΤΟ ΠΛΉΘΟΣ (ΓΙΑΤΊ Η ΑΘΉΝΑ ΓΕΜΊΖΕΙ ΜΕ ΚΌΣΜΟ, ΙΔΙΑΙΤΈΡΩΣ ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΎΓΕΝΝΑ!). ΜΕΓΑΛΏΝΟΝΤΑΣ, ΤΗΝ ΕΚΤΊΜΗΣΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΆ ΑΥΤΉΝ ΤΗ ΓΙΟΡΤΉ: ΆΔΕΙΕΣ ΑΠΌ ΤΗ ΔΟΥΛΕΙΆ ΠΟΥ ΣΟΥ ΕΠΙΤΡΈΠΟΥΝ ΝΑ ΚΆΝΕΙΣ ΌΛΑ ΌΣΑ ΔΕΝ ΠΡΟΛΑΒΑΊΝΕΙΣ, ΌΠΩΣ ΝΑ ΔΙΑΒΆΣΕΙΣ ΈΝΑ ΌΜΟΡΦΟ ΒΙΒΛΊΟ Ή ΝΑ ΔΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΓΑΠΗΜΈΝΟΥΣ ΣΟΥ. ΑΛΛΆ ΚΥΡΊΩΣ, ΕΊΝΑΙ ΜΊΑ ΕΥΚΑΙΡΊΑ ΝΑ «ΜΗΔΕΝΊΣΕΙΣ». ΝΑ ΑΝΑΘΕΩΡΉΣΕΙΣ ΚΑΙ ΝΑ ΚΆΝΕΙΣ ΝΈΑ ΞΕΚΙΝΉΜΑΤΑ. ΝΑ ΔΕΙΣ ΤΗ ΖΩΉ ΣΟΥ ... ΑΛΛΙΏΣ!ΕΙΔΙΚΆ, ΑΝ ΔΕΝ ΕΊΣΑΙ ΑΠΌΛΥΤΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΜΈΝΟΣ ΑΠΌ ΑΥΤΉΝ...

ΠΟΛΗΤΙΣΜΙΚΑ

Άντα Κουγιά lecanardpr@gmail.com

«Θα τιμήσω τα Χριστούγεννα και θα προσπαθήσω καρδιά μου όλο το χρόνο. Θα ζήσω στο παρελθόν, μέλλον. Τα πνεύματα και των τριών θα ζουν μέσα τα μαθήματα που διδάσκουν!»

Η ΤΈΧΝΗ ΣΤΗΝ ΠΌΛΗ ΕΊΝΑΙ ΠΑΡΟΎΣΑ ΚΑΙ ΣΑΣ ΠΕΡΙΜΈΝΕΙ ΝΑ ΤΗ ΓΕΥΤΕΊΤΕ.

Charles Dickens, Χριστουγεννιάτικη Ιστορία //Παιδικό Θέατρο 02

03

//Μουσική

//Βιβλίο

04

05

ΡΟΎΝΤΟΛΦ Ο ΤΡΑΓΟΥΔΙΣΤΉΣ ΤΗΣ ΌΠΕΡΑΣ, ΘΈΑΤΡΟ ΤΟΠΟΣ ΑΛΛΟΎ Τα Χριστούγεννα είναι μια γιορτή για μικρούς και μεγάλους! Στις 23 & 30 Δεκεμβρίου και στις 6 Ιανουαρίου θα παρουσιαστεί μία πρωτότυπη θεατρική παράσταση για παιδιά στο θέατρο ΤΟΠΟΣ ΑΛΛΟύ! Ο Ρούντολφ, το γνωστό ελαφάκι...αλλάζει καριέρα και γίνεται τραγουδιστής της όπερας! Αφήνει τη θέση του ως οδηγός του Αη Βασίλη και αλλάζει το image του για να γίνει...διάσημος! Τι θα γίνει όμως με το έλκηθρο; Ποιος θα το οδηγήσει;

Όταν ο Ρούντολφ με τη φωτεινή μύτη θέλησε να γίνει τραγουδιστής!

ΜΙΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΆΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΊΑ, ΘΈΑΤΡΟ ΔΙΆΝΑ Η διαχρονική και απόλυτα χριστουγεννιάτικη ιστορία του Κάρολου Ντίκενς, ζωντανεύει από 10 Νοεμβρίου 2018 εώς 13 Ιανουαρίου 2019, για θεατές από 8 έως 108 ετών! Φέτος έρχεται ΜΙΑ (άκρως) ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ που… όπως επισημαίνει και ο συγγραφέας στον πρόλογο του βιβλίου… «Μακάρι να μας στοιχειώσει για πάντα».

Μια ιστορία για παιδιά, που όμως διδάσκει και τους μεγάλους!

«ΣΚΟΤΕΙΝΟ ΠΕΠΛΟ», ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΑΜΤΣΙΟΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ BELL FINGERSTYLE ΑΚΟΥΣΤΙΚΈΣ ΣΥΝΑΥΛΊΕΣ ΚΑΙ ΣΕΜΙΝΆΡΙΑ Η fingerstyle ακουστική κιθαρίστρια και συνθέτρια Εύα Ατματζίδου, προσκαλεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα τον Αμερικανό Trevor Gordon Hall, έναν ξεχωριστό δεξιοτέχνη κιθαρίστα και συνθέτη του είδους, αλλά και εμπνευστή και εφευρέτη του Kalimbatar (συνδυασμός κιθάρας με Kalimba - αφρικανικό πιάνο).

Στην Αθήνα θα βρεθούν 10 & 12 Δεκεμβρίου στο BETON7 και στο Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων

Με φόντο τη Θεσσαλονίκη, τo Σκοτεινό Πέπλο του Γιώργου Δάμτσιου είναι ένα γρήγορο, δυνατό μυθιστόρημα δράσης που φιλοδοξεί να ανοίξει ένα νέο δρόμο σε ένα από τα πιο δημοφιλή λογοτεχνικά είδη με το οποίο δεν έχει ασχοληθεί ξανά Έλληνας συγγραφέας – μέχρι σήμερα. Μια τρομοκρατική επίθεση αφήνει τον Λούκα αιμόφυρτο και αναίσθητο. Λίγες ώρες αργότερα ένας άντρας τον επισκέπτεται στο νοσοκομείο και του λέει ότι πρέπει να φύγουν από εκεί το συντομότερo…

Οι Εκδόσεις BELL τολμούν και παρουσιάζουν την πρώτη ελληνική σειρά περιπέτειας!

H ΠΟΛΗ ΖΕΙ // Μουσική 01

ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΡΑΤΟΣ ΜΑΝΤΑΜ!

ΜΟΥΣΙΚΉ ΣΚΗΝΉ ΣΦΊΓΓΑ, ΠΑΝΤΕΛΉΣ ΑΜΠΑΖΉΣ & ΓΕΡΆΣΙΜΟΣ ΓΕΝΝΑΤΆΣ Τις Τετάρτες του Δεκεμβρίου στη μουσική σκηνή Σφίγγα, ο πληθωρικός «μαντάμ» παιχνιδιάρης τραγουδοποιός Παντελής Αμπαζής συναντά (εν χορδαίς και οργάνοις) τον «σανιδοφάγο» δημοφιλή ηθοποιό Γεράσιμο Γεννατά. Μπαίνει λίγο στα χωράφια του, παιζοτραγουδά και χορεύει μαζί του. Ελαφρά τραγούδια και βαριά λαϊκά, με jazz διάθεση και rock άποψη! Ο «ανεξήγητα αρέσω» αιδοιοαοιδός φλερτάρει τη «madame» του και με το «γατόνι» αγκαλιά, δε δείχνει κανένα έλεος για τους κοντούς! Αλλά ομολογεί «δε δουλεύω» και τραγουδά στη «Svetlana» τον «ύμνο των χοντρών» και όλοι μαζί αναφωνούν «ζήτω τα λαϊκά κορίτσια!»Ο Γεράσιμος Γεννατάς «διηγείται» μελωδικά τα τραγούδια, πλέκοντας

ω να τα κρατήσω στην ν, στο παρόν και στο μου. Δεν θα ξεχάσω

με δεξιοτεχνία και υποκριτική μαεστρία, τη μουσική με το θέατρο, το stand up comedy με την επιθεώρηση. Εξάλλου τι άλλο είναι ένα τραγούδι, από έναν τρίλεπτο μονόλογο μετά μουσικής; Μια μικρή ιστορία με κατάλληλη μουσική υπόκρουση, ένα σενάριο τσέπης, με αρχή, μέση και τέλος. Μαζί είναι κάτι παράξενα γοητευτικό!

To πιο γλυκό μέρος για να απολαύσεις τον καφέ σου

//Έκθεση

το πρωί και ένας ζεστός και χαλαρός

06

προορισμός για κρασάκι ή ποτό τα κρύα βράδυα του χειμώνα. Το 1937 Coffee Bar, στον πεζόδρομο της Κλειτίου μας κέρδισε από την πρώτη στιγμή που το επισκευθήκαμε, όπως ελπίζουμε και εσάς!

WHISKY LIVE – HELEXPO ΜΑΡΟΥΣΙ

Το «νερό της ζωής», όπως λέγεται το whisky στα κέλτικα, θα έχει την τιμητική του την Παρασκευή 14 και το Σάββατο 15 Δεκεμβρίου στο Helexpo Maroussi, στο πλαίσιο του παγκόσμιου Whisky Live, της κορυφαία διεθνούς διοργάνωσης που πραγματοποιείται σε περισσότερες από 45 πόλεις σε όλο τον κόσμο.Αν

θέλετε να δοκιμάσετε μια ποικιλία από εξαιρετικά whiskies, single malts, σπάνιες εμφιαλώσεις, βραβευμένα labels, νέες κυκλοφορίες, επιλεγμένα whisky cocktails, καθώς και brands που δεν εισάγωνται στην ελληνική αγορά, είναι σίγουρα η εκδήλωση που αναζητάτε. Το Whisky Live θα φιλοξενήσει επίσης τα “Oscars” των Whiskies, παρουσιάζοντας για πρώτη φορά στην Ελλάδα τον θεσμό των World Whiskies Awards.

Το πιο κατάλληλο δώρο για τα Χριστούγεννα θα το βρείτε στο Μαρούσι!

ΚΛΕΙΤΊΟΥ 1Β ΑΘΉΝΑ Τ.: 212 10 56 629 FB: 1937 COFFE BAR

Β

Ας γνωρίσουμε τις τρεις κυρίες:

Ο ΛΟΓΟΣ ΣΤΑ

ιβλιοπωλεία

ΤΗΣ ΕΥΔΟΞΊΑΣ ΑΝΑΣΤΑΣΊΟΥ

Ένας γάτος (Μαουρίτσιο) στο Παγκράτι ΠΡΙΝ ΛΊΓΟ ΚΑΙΡΌ ΈΝΑ ΝΈΟ ΠΑΙΔΙΚΌ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΊΟ ΆΝΟΙΞΕ ΤΙΣ ΠΌΡΤΕΣ ΤΟΥ ΣΤΟ ΠΑΓΚΡΆΤΙ. ΤΡΕΙΣ ΚΥΡΊΕΣ, Η ΓΌΝΗ, Η ΜΙΜΉ ΚΑΙ Η ΣΟΦΊΑ ΈΝΩΣΑΝ ΤΗΝ ΚΟΙΝΉ ΤΟΥΣ ΑΓΆΠΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΙΔΙΚΌ ΒΙΒΛΊΟ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΆ ΚΑΙ ΠΉΡΑΝ ΤΗ ΜΕΓΆΛΗ ΑΠΌΦΑΣΗ. ΌΠΩΣ ΜΑΣ ΕΊΠΕ Η ΓΌΝΗ ΉΤΑΝ «ΚΟΙΝΉ ΜΑΣ ΑΝΆΓΚΗ ΝΑ ΠΕΡΝΆΜΕ ΈΝΑ ΜΕΓΆΛΟ ΚΟΜΜΆΤΙ ΤΗΣ ΜΈΡΑΣ ΜΑΣ ΑΝΆΜΕΣΑ ΣΤΑ ΒΙΒΛΊΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΆ».

Γόνη: Γεννήθηκε πριν πολλά ή και πριν λίγα χρόνια, αφού νιώθει παιδί, στην Αθήνα. Είναι μαμά, ηθοποιός, έχει σπουδάσει νηπιαγωγός. Της αρέσει να ρουφά ολόκληρα βιβλία τα βράδια του καλοκαιριού, να διαβάζει δυνατά και να παίζει με τα παιδιά. Κάτοικος του πλανήτη ΜΠΟΝΓΚΟ, του πλανήτη που οι κάτοικοί του απλώς είναι πολύ χαρούμενοι. Μιμή: Σπούδασε μουσική και ασχολήθηκε με τη παιδαγωγική και τις νέες μεθόδους στη διδασκαλεία της. Για ένα διάστημα ασχολήθηκε και με την ψηφιακή μουσική εκπαίδευση. Στη πορεία εντάχθηκε στην ομάδα των Μικρών Ιστοριών, έναν χώρο δημιουργικών δράσεων για παιδιά και ενήλικες. Σοφία: Της αρέσουν τα ταξίδια, η θάλασσα και να μαγειρεύει! Όλα αυτά με συνοδεία βιβλίων! Διαβάζει συνεχώς και αδιαλείπτως! Της αρέσει να βλέπει παντού βιβλία, είναι βιβλιοφάγος!!! Οι ερωτήσεις μου πολλές, διακόπτονταν κάθε τρεις και λίγο γιατί όλο και κάποιο βιβλίο εμφανιζόταν μαγικά και παρατούσαμε τη συνέντευξη! Ένα αμιγώς παιδικό βιβλιοπωλείο στο Παγκράτι. Γιατί; Με ένα στόμα μια φωνή απαντούν: Γιατί το Παγκράτι είναι η γειτονιά μας και γιατί όπως μας είπε και η Γόνη «τα παιδιά μας δεν έχουν μεγαλώσει ακόμα τόσο ώστε να λείπουμε για ώρες. Γιατί στο Παγκράτι δεν υπάρχει κάτι τέτοιο και ευτυχώς από ότι βλέπουμε ο κόσμος το αγκαλιάζει με αγάπη». Η Σοφία προσθέτει ότι κάθε γειτονιά θα έπρεπε να έχει ένα παιδικό βιβλιοπωλείο γιατί οι μικροί αναγνώστες πρέπει να έχουν το δικό τους βιβλιοπωλείο, γεμάτο με βιβλία που θα τα διαλέξουν μόνοι τους, που θα τα ξεφυλλίσουν». Από πού πήρε το όνομά του το βιβλιοπωλείο; Η Μιμή, η Μιμή!!! Από τη νονά του τη Μιμή που είναι λάτρης του Μίχαελ Έντε. Ο γάτος Μαουρίτσιο είναι ο κεντρικός ήρωας του βιβλίου του «Το μαγικό φίλτρο».

Ο ΓΆΤΟΣ ΜΑΟΥΡΊΤΣΙΟ ΕΥΦΡΟΝΊΟΥ 10-12 ΠΑΓΚΡΆΤΙ ΤΗΛ: 211.18.248.81

Πώς μπορεί να «καλλιεργηθεί» η φιλαναγνωσία στα παιδιά; Γ: Θα το πω λίγο ποιητικά, η μαμά διαβάζει, ο μπαμπάς διαβάζει, το παιδί διαβάζει. Η μαμά απολαμβάνει το διάβασμα, ο μπαμπάς απολαμβάνει το διάβασμα, το παιδί αγαπάει το βιβλίο…κ όταν στη συνέχεια ο δάσκαλος για 10 λεπτά κάθε πρωί ξεκινάει τη μέρα του στην τάξη μαζί με τα παιδιά, διαβάζοντας ένα απόσπασμα από το αγαπημένο του

βιβλίο και στο σχολείο υπάρχει μια οργανωμένη δανειστική βιβλιοθήκη που αποτελεί σημείο συνάντησης και επικοινωνίας των μαθητών, το παιδί θα αγαπήσει σίγουρα το βιβλίο. Μ: Διαβάζοντας και «παίζοντας» με τα βιβλία. Υπάρχει σωστό παιδικό βιβλίο; Γ: Για μένα όχι, όμως υπάρχει βιβλίο καλής και κακής αισθητικής. Το κάθε παιδί είναι σημαντικό να αποκτήσει τη σχέση του με το βιβλίο όπως κ με όλα τα άλλα στη ζωή του διαλέγοντας και αφήνοντας πίσω του πράγματα. Σε όλα αυτά βέβαια είναι πολύ σημαντική και η αρωγή των ανθρώπων που έχουν αφιερώσει τη ζωή τους στο καλό βιβλίο και στην καλλιέργεια της φιλαναγνωσίας. Μ: Σωστό παιδικό βιβλίο είναι αυτό το βίβλιο που θα επιλέξει το παιδί, και αυτό θα αποτελέσει το βήμα για να πάει στο επόμενο. Σ: Δεν μου αρέσουν και πολύ αυτές οι ετικέτες -σωστό βιβλίο, λάθος βιβλίο-. Πιστεύω οτι αν έστω και ένας αναγνώστης μείνει ευχαριστημένος από ένα βιβλίο, νιώσει ότι κάτι πήρε από αυτό, τότε το σωστό και το λάθος δεν έχει καμία σημασία. Με ποια κριτήρια πρέπει να επιλέγουμε τα βιβλία για τα παιδιά. Γ: Το πιο σημαντικό κριτήριο για μένα είναι τα ενδιαφέροντα των παιδιών και η ηλικία τους που τους επιτρέπει ή δεν τους επιτρέπει να έρθουν σε επαφή με ένα μεγάλο κείμενο με μια μικρή γραμματοσειρά μ’ ένα δύσκολο λεξιλόγιο. Μ: Μιλώντας προσωπικά, η ιστορία και η αισθητική ενός βιβλίου είναι βασικά κριτήρια όμως και το ένστικτό μας μπορεί να μας καθοδηγήσει στη σωστή επιλογή. Σ: Με βάση τα ενδιαφέροντα τους την συγκεκριμένη «ηλικιακή περίοδο» που διανύουν και τι θέλουμε να τους «πούμε» και αυτό μέχρι να μπορούν να διαλέξουν μόνα τους τι θέλουν να διαβάσουν. Ποιο ήταν το αγαπημένο σας βιβλίο όταν είσασταν παιδιά; Ποιο είναι τώρα; Γ: Ήταν ένα βιβλίο που μου έκανε παρέα όταν ήμουν άρρωστη, 3 μεγάλοι εικονογραφημένοι τόμοι με κλασικά παραμύθια. Τώρα είναι «Ο έρωτας στα χρόνια της χολέρας». Μ: Ως παιδί αγάπησα φυσικά την Ντενεκεδούπουλη και τον κύριο Ουλτραμέρ . Ο Έντε ήταν πάντα ο αγαπημένος μου ως έφηβη. «Η ιστορία χωρίς τέλος» και η «Μόμο» με ακολουθούσαν για χρόνια. Σ: Όταν ήμουν μικρή διάβαζα μετά μανίας την εγκυκλοπαίδεια μου «Για σας παιδιά». Τώρα το αγαπημένο μου βιβλίο είναι το «Άρωμα του ονείρου» του Τομ Ρομπινς.

Αρκετοί εκδότες του εξωτερικού, αλλά και στη χώρα μας, επιλέγουν να ψηφιοποιούν παιδικά βιβλία ή ακόμη να δημιουργούν διάφορες ηλεκτρονικές εφαρμογές με αφορμή συγκεκριμένα βιβλία (παιχνίδια, κουίζ κλπ). Πόσο κατά τη γνώμη σας βοηθάει αυτό την πορεία του βιβλίου; Γ: Για μένα το βιβλίο είναι ένα αντικείμενο που προϋποθέτει την συμμετοχή όλων των αισθήσεων. Το πρώτο βιβλίο που πιάνει στα χέρια του ένα παιδί είναι συνήθως ένα πάνινο ή χάρτινο βιβλίο που το παιδί το «γεύεται». Μ: Σίγουρα είναι ακόλουθο της εξέλιξης της τεχνολογίας, νομίζω ότι μπορούν να υπάρχουν παράλληλα και να συμπορεύονται. Ηλεκτρονικό βιβλίο ή τυπωμένο στο χαρτί; Και γιατί; Με ένα στόμα μια φωνή επιλέγουν το τυπωμένο βιβλίο! Γ: Έρευνες έχουν δείξει ότι το ψηφιακό βιβλίο σιγά-σιγά χάνει έδαφος, η ανάγνωση προϋποθέτει τη συμμετοχή του αναγνώστη, η εικόνα δίνει στον «αναγνώστη» έναν ρόλο θεατή. Εγώ προσωπικά έχω εμπιστοσύνη στην ανάγκη της «πραγματικής ανάγνωσης». Για μένα το βιβλίο όπως είπα και πιο πάνω είναι ένα αντικείμενο που προϋποθέτει την συμμετοχή όλων των αισθήσεων. Μ: Εννοείται τυπωμένο στο χαρτί. Γιατί πολύ απλά συγκεντρώνει αισθήσεις. Το μυρίζεις, το χαϊδεύεις, ακούς τον ήχο της σελίδας καθώς τη γυρνάς. Αν είσαι μικρός το τρως κιόλας. Σ: Προτιμώ τα τυπωμένα στο χαρτί βιβλία. Η μυρωδιά του βιβλίου και το να το κρατάω στα χέρια μου είναι μια μοναδική εμπειρία για μένα που δεν την αντικαθιστά τίποτα. Τι θα βρούμε στον γάτο Μαουρίτσιο που δεν θα βρούμε πουθενά αλλού; Γ: Ποιοτικό παιδικό βιβλίο απλωμένο στον χώρο που μπορεί ένα μικρό χεράκι να το πιάσει να το ξεφυλλίσει, να βρει τη δική του γωνιά ανάγνωσης και να χαρεί αυτή την εμπειρία. Μ: Θα βρείτε πολύ καλές αναγνωστικές προστάσεις, θα βρείτε εμάς για βοηθούς, θα βρείτε την ησυχία σας! Λίγο πριν κλείσει το βιβλιοπωλείο φεύγω και εγώ... Με τη σκέψη να υπήρχε ένα τέτοιο βιβλιοπωλείο στα παιδικά μου χρόνια. Με την ελπίδα να υπάρξουν τέτοια βιβλιοπωλεία σε κάθε γειτονιά!

ΚΑΥΣΤΙΚΗ ΠΟΤΑΣΑ

άννα στάικου

«Εμπρός! Να ληστεύσουμε την φτώχεια μας!» Πλησιάζουν οι γιορτές κι εγώ ετοιμάζω, την 8η κατά χρονική σειρά, αναμέτρησή μου με το τέρας που λέγεται «φτώχεια, γραφειοκρατία και ανάμεσά μας η μόνιμη ληστεία»

το διαδίκτυο, λαμπάκια, καρτούλες δώρων, με δώρα τα βιβλία που έχουν διαβαστεί. Γέλιο με χλιδή και τρόπο, συλλογή από ανέκδοτα, στην τσέπη 5 ευρώ υπόλοιπα, και ο Σάντσο εξορία.

Οι ουρές αιτημάτων σε δημόσιους χώρους –παραμονές γιορτών- θυμίζουν θλιβερά εθελοντικά θυσιαστήρια. Στοίβα οι άνθρωποι αρθρώνουν με λογική, δίκαια συνήθως αιτήματα σε πρόσωπα που έχουν από φόβο αδρανοποιηθεί και αυτομάτως αμύνονται με σιδερένιες αρνήσεις. Για να μετατρέψουν την άρνηση σε κάτι χαριτωμένο, ρίχνουν συνεχείς ευθύνες στον αδύναμο, τον άνεργο, τον φτωχό.

Τώρα θα σπεύσετε να μου πείτε ότι αυτά δεν είναι γιορτές, είναι ο Τομ Σώγιερ σε επανέκδοση. Δεν θα συμφωνήσω. Γιορτές είναι η κηδεία του φόβου της ληστείας.

Βαρέθηκα. Κοντεύουμε να μετατραπούμε σε σελίδες του μυθιστορήματος του Φραντς Κάφκα. Από κεί που βροντοφώναζαν ότι είμαστε λέξεις του Συντάγματος αυτής της έρμης χώρας, καταντήσαμε να είμαστε πεταμένα γραμμάτια ανεξόφλητα. Κάτι δηλαδή σαν το βάρος που θα πρέπει να πεταχτεί. Στο τέλος θα οφείλουμε και συγγνώμες που δεν έχουμε αυτοακυρωθεί.

Τόσοι αιώνες πέρασαν με μοιρολόι των δεινών, με ανάθεμα των κακών και ισχυρών, με κλάμα και κατάρες για τον ληστή και τον φονιά και εμείς περιμένουμε –κάποια μέρα- να γίνουμε αυτομαστιγωνόμενοι αφεντικά. Δεν είναι όνειρο αυτό. Είναι σκέτη κατάρα. Χιλιάδες χρόνια με απόφθεγμα αναλλοίωτο «ο ισχυρός κάνει κουμάντο και είναι αήττητος» Βαρέθηκα. Θα τον ταπεινώσω βαθιά στο στέρνο μου και ο νους μου θα εξυψώσει τον δίκαιο.

Η απάντηση κανονικά είναι ΟΥΔΕΙΣ. Αλλά αν το ομολογήσεις, πας στο επόμενο βήμα που είναι ΚΑΙ ΤΙ ΚΑΝΕΙΣ;;

Αυτόν που ξεπροβάλλει από την καρδιά των παλιών, που θυμίζει κάτι σαν τον στρατιώτη στο μέτωπο, τον αντάρτη κατά των εχθρών, τον εργάτη που μοιραζόταν με συντρόφους μισό καρβέλι, τον δάσκαλο που δίδασκε σε σχολεία σε χωριά απόκρημνα, φτωχά, ακριτικά, τον γιατρό που γιατροπόρευε τους φτωχούς χωρίς αμοιβή και δεν τους έκανε να αισθάνονται υποχρεωμένοι σε κάτι, ή τον δρόμο ενός παλιού δικαστή που υπάκουος στην εσωτερική του φωνή, ξαγρυπνούσε από την αγωνία ενός πιθανού λάθους στην δίκη κάποιου ληστή.

Σιωπή στα πέριξ…. Τόση πυκνή σιωπή σαν κοιμητήριο της Μ. Παρασκευής.

Αυτές τις γιορτές να τις κάνουμε να φαίνονται αναστάσιμες και γέννηση μαζί.

Όμως εγώ ετοιμάζω αναμέτρηση με τους διαδρόμους, τις δαιδαλώδεις διαδρομές, τους παγερούς εντεταλμένους, το μπέρδεμα και το ανακάτωμα των εξόδων κινδύνου με εισόδους επίσης κινδύνου.

Στο ποτήρι της συντροφιάς θα χυθεί ένας όρκος μυστικός και ιερός.

Έχω έτοιμο χάρτη. Ξέρω τις αρνήσεις, αλλά με ύφος Δον Κιχώτη θα αιτηθώ το δίκαιο των αιτημάτων μου. Θα αποδείξω και φέτος λίγο πριν την επέλαση των γιορτών ότι το σφαλερό ληστρικό σύστημα είναι θανατερό. Δεν θα φέρω αποτέλεσμα , αλλά για άλλη μια φορά θα ξεφορτωθώ τον Σάντο Πάντσο από τα σπλάχνα μου.

Εμπρός, εναντίον των ληστών

Όλα να τα αντέξουμε δεν λέω, αλλά αντοχή με παράνοια δεν ονομάζεται αντοχή. Ονομάζεται παραμόρφωση. Ποιος αντέχει την κατά κόρον ληστεία με βαναυσότητα και ύπουλο τρόπο;;

Το ξεφόρτωμα του Σάντσο είναι ήδη μια μεγάλη νίκη. Εάν δεν μπορείς να αναμετρηθείς με τον ληστή έξω σου, τουλάχιστον να αναμετρηθείς με τον ληστή μέσα σου.

Κάτι σαν ανεξήγητος ορμητικός ποταμός:

Αφού ληστέψαμε πρώτοι την δική μας εσωτερική φτώχεια. Το κλίμα θα είναι γιορτινό με ευφορία και λεύτερο Γιατί, η λευτεριά δεν κληρονομείται αλλά με αγώνες και κόπους κερδίζεται Και εμείς είμαστε σκλάβοι σε ληστές συφοριασμένους. Εμπρός, στην υγειά μας

Και μη μου πείτε ότι οι ληστείες είναι μονομερείς. Δεν είναι. Χρειάζονται δύο. Ο ληστής και ο εθελοντής πεισμένος. Ονειρεύομαι από τώρα την Παραμονή των Χριστουγέννων. Κεριά, μπιχλιμπίδια, φτώχεια μέχρι πάτο, σαρδέλα ψητή για γεύμα –που πέφτει η τιμή λόγω γαλοπούλας στην πασαρέλαδέντρο στολισμένο με ρητά και αποφθέγματα κλεμμένα από

Υψώστε ψηλά τα ποτήρια Εμείς θα ζήσουμε και θα θυμόμαστε τους άδικους ληστές για πάντα.

Mια συμμορία αλλιώτικη απ’ τις άλλες... ΜΙΛΉΣΑΜΕ ΜΕ ΤΙΣ ΑΡΧΗΓΟΎΣ ΜΙΑΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΉΣ... ΣΥΜΜΟΡΊΑΣ! Η ΜΕΛΊΝΑ ΣΚΟΎΦΟΥ ΚΑΙ Η ΛΙΆΝΑ ΣΤΑΥΡΟΥΛΆΚΗ ΕΊΝΑΙ Η ΨΥΧΗ ΤΗΣ ”ΣΥΜΜΟΡΊΑΣ ΤΟΥ ΉΛΙΟΥ”. ΚΑΙ ΑΥΤΉ Η ΣΥΜΜΟΡΊΑ ΕΊΝΑΙ ΕΔΏ ΓΙΑ ΝΑ ΒΆΛΕΙ ΤΗΝ ΤΈΧΝΗ ΣΤΗ ΖΩΉ ΜΑΣ ΚΑΙ ΝΑ ΜΑΣ ΔΕΊΞΕΙ ΠΌΣΟ ΤΟ ΘΈΑΤΡΟ ΚΆΝΕΙ ΚΑΛΌ ΣΤΟ ΣΏΜΑ & ΤΗΝ ΨΥΧΉ ΜΑΣ!

Είτε είμαστε μικρά είτε μεγάλα παιδιά! Από που εμπνευστήκατε και ονομάσατε τον χώρο σας “συμμορία του ήλιου”; Τι σημαίνει για εσάς; Μ.Σ. Την Συμμορία του Ήλιου την ίδρυσα το 2012, δηλαδή μέσα στην οικονομική κρίση, περίοδο που η έλλειψη πίστης και διεξόδου κυριαρχούσε σε κοινωνικό και προσωπικό επίπεδο. Ήθελα το όνομα του χώρου να έχει δύο χαρακτηριστικά: το ένα ήταν η έννοια της ομάδας και το άλλο του φωτός. Από παιδί αγαπούσα πολύ τον ήλιο και πίστευα ότι κάθε τι καλό προέρχεται από την ενέργειά του. Η Συμμορία του Ήλιου, δημιουργήθηκε για να κάνει δράσεις καλλιτεχνικές, να συσπειρώνει ανθρώπους κάθε ηλικίας μέσω των τεχνών και για να επαναφέρει τη χαρά, την έκφραση συναισθημάτων και το παιχνίδι στη ζωή μας. Στο πρόγραμμά μας θα βρείτε σεμινάρια και εργαστήρια, από τα οποία άλλα απευθύνονται σε παιδιά, άλλα σε ενήλικες και άλλα σε επαγγελματίες. Λ.Σ: Το 2015 βρισκόμουν στην αναζήτηση ενός χώρου με σκοπό να συνεχίσω την επαγγελματική μου πορεία και τότε ήρθα σε επαφή με την Μελίνα Σκούφου στην «Συμμορία του Ήλιου». Επειδή λατρεύω τον ήλιο και το άκουσμα της λέξης «συμμορία» με προδιάθεσε ευχάριστα για ομαδική κ δημιουργική ενασχόληση , ήταν ένας ακόμα λόγος να πω το ναι σε μια νέα συνεργασία. Μιλήστε μας για εσάς και την επαγγελματική σας πορεία Μ.Σ.: Ξεκίνησα να εργάζομαι στο θέατρο ως βοηθός σκηνοθέτη το 2008. Από τότε είχα την χαρά να σκηνοθετήσω και δικές μου παραστάσεις, απ’ τις οποίες η πιο γνωστή είναι το “Εβίβα!” στο Θέατρο Τρένο στο Ρουφ το 2014-2016, αλλά και να παίξω ως performer σε σκηνοθεσίες άλλων. Το 2010 και για δυόμισι χρόνια εργάστηκα καθημερινά σε κέντρα με ψυχικά ασθενείς συντονίζοντας ομάδες θεατρικής έκφρασης. Είδα πόσο θεραπευτικό είναι στην ουσία του το θέατρο, οι τέχνες και γενικότερα η έκφραση συναισθημάτων. Αυτήν την περίοδο διδάσκω στη Συμμορία του Ήλιου σε παιδιά και ενήλικες, συνεργάζομαι με δύο Συλλόγους συντονίζοντας ομάδες ψυχικής και σωματικής έκφρασης και ετοιμάζω δύο νέες παραγωγές και σκηνοθεσίες στο θέατρο. Λ.Σ.: Ως απόφοιτος του Τμήματος Φυσικής Αγωγής (ΤΕΦΑΑ) και αθλήτρια του TaekwnonDo εργάστηκα ως προπονήτρια Taekwondo σε παιδιά ηλικίας 8-14 ετών. Ασχολήθηκα με το personal training σε ενήλικες και είμαι εγγεγραμμένη στην Trx Suspension Training Hellas. Συνεργάζομαι με την εταιρεία «Κιβω-

τό παιδικών υποθέσεων» σε εκπαιδευτικά, γυμναστικά προγράμματα ιδιωτικών και δημοσίων δημοτικών σχολείων της Αττικής. Στη Συμμορία του Ήλιου ασχολούμαι με την σωματική άσκηση τόσο των ενηλίκων όσο και των παιδιών ώστε να έχουν ένα υγιές σώμα αποκτώντας δύναμη , αντοχή και αναπτύσσοντας δεξιότητες όπως ισορροπία, ευλυγισία, ευεξία μέσα σε ένα κλίμα ομαδικότητας και παρέας. Στο πρόγραμμά σας έχετε εντάξει ένα σεμινάριο με τίτλο “παιχνίδι με τις τέχνες” για παιδιά 4 έως 7. τι ακριβώς γίνεται σε αυτό το “παιχνίδι” και πόσο βοηθάει ένα παιδί και σε ποιους τομείς η ενασχόλησή του με τις τέχνες; Το “Παιχνίδι με τις Τέχνες” είναι το τμήμα για τα μικρότερα παιδιά μας. Είναι ένας συνδυασμός από θεατρικό παιχνίδι, μουσικοκινητική, ζωγραφική και κατασκευές. Τα παιδιά μαθαίνουν να ανήκουν σε μία ομάδα, να μοιράζονται τις ιδέες και τα συναισθήματα τους, να εκφράζονται μέσα από την κίνηση, την ζωγραφική, μέσα από ιστορίες που φτιάχνουμε. Παράλληλα, μέσα από τις οδηγίες που δίνονται σε κάθε άσκηση, τα παιδιά εξασκούν την συγκέντρωσή τους, μαθαίνουν τα υγιή όρια και τους να ακολουθούν τους εκάστοτε κανόνες του παιχνιδιού. Η ομάδα μας δίνει στους μικρούς μας φίλους τη δυνατότητα να εκφραστούν δημιουργικά και να αγαπήσουν το θέατρο και την ομαδικότητα. Επίσης, μέσα από τον αυτοσχεδιασμό τα παιδιά ξεδιπλώνουν τη φαντασία τους, γεμίζουν αυτοπεποίθηση, αλλά προπαντός, γεμίζουν χαρά και ευχαρίστηση. Θέατρο της επινόησης: Τι είναι αυτό το είδος θεάτρου; Πώς βοηθάει τα παιδιά και ποιο είναι το αποτέλεσμα; Μ.Σ.: Το Θέατρο της Επινόησης είναι ένα είδος πειραματικού θεάτρου, το οποίο προκύπτει από λεκτικό και σωματικό αυτοσχεδιασμό και χαρακτηρίζεται από συλλογική δημιουργία, καθώς δεν βασίζεται σε κάποιο θεατρικό έργο. Το τμήμα αυτό απευθύνεται σε παιδιά 6-12 ετών, με τα οποία θα συναποφασίσουμε το θέμα της παράστασής μας, στην οποία θα εργαζόμαστε όλη τη χρονιά. Μέσα από αυτοσχεδιασμούς θα συνθέσουμε τις ιδέες μας, θα γράψουμε το κείμενο, θα συνθέσουμε τους ρόλους μας, θα τραγουδήσουμε και θα χορέψουμε, ώσπου θα ετοιμάσουμε εξ ολοκλήρου τη δική μας θεατρική δημιουργία, τη δική μας παράσταση, την οποία θα παρουσιάσουμε στο τέλος. Όμως η έμφαση δίνεται στη δημιουργική διαδικασία περισσότερο και όχι στο αποτέλεσμα.

Η ομάδα Θεατρικής Έκφρασης πού απευθύνεται; Ο ενήλικας μέσω της Θεατρικής Έκφρασης μπορεί να βρει το παιδί μέσα του; Μ.Σ.: Η ομάδα Θεατρικής Έκφρασης απευθύνεται σε ενήλικες, οι οποίοι θα ήθελαν να βρουν νέους τρόπους έκφρασης, μέσα από το παιχνίδι, τον αυτοσχεδιασμό, την κίνηση, τον λόγο. Η ομάδα μας λειτουργεί σαν ένα διέξοδο στην καθημερινότητα, αφού κάποιες από τις ασκήσεις μας απελευθερώνουν το άγχος, δηλαδή μαθαίνουμε πρακτικά να το διαχειριζόμαστε. Ταυτόχρονα παίζουμε παιχνίδια, τα οποία εξασκούν την συγκέντρωσή μας διαλογιστικά σχεδόν. Μοιραζόμαστε ιδέες και συναισθήματα, απελευθερώνουμε την φαντασία μας, καλλιεργούμε την επικοινωνία με τον εαυτό και τους άλλους και τα διοχετεύουμε δημιουργικά συνθέτοντας τη δική μας θεατρική τέχνη. Μας επιτρέπεται να είμαστε αυτοί που είμαστε. Μας επιτρέπεται να βρούμε ξανά ποιότητες που στην ενήλικη ζωή μας είναι ίσως “απαγορευμένες” ή ακόμα “κατακριτέες”. Ναι, υπ’ αυτήν την έννοια μπορούμε να βρούμε το παιδί μέσα μας. Τελικά η Θεατρική και Σωματική έκφραση μπορεί να είναι ο “ήλιος” στη ζωή μας; Μ.Σ: Ο ήλιος στη ζωή μας, είμαστε εμείς οι ίδιοι. Η θεατρική τέχνη και η σωματικότητα, θα έλεγα ότι είναι μία οδός να αγαπήσουμε τον εαυτό μας και τον κόσμο γύρω μας. Ένας τρόπος να βρούμε την ομορφιά παντού, στα όμορφα και στα άσχημα που μας συμβαίνουν σε προσωπικό ή συλλογικό επίπεδο. Λ.Σ.: Ο καθένας από μας έχει τον ήλιο μέσα του, το φως την ενέργεια που τον κάνει ξεχωριστό και δυνατό. Ο αθλητισμός και το θέατρο είναι ένα ακόμα βήμα να ανακαλύψουμε κι άλλες δυνατότητες και πτυχές του εαυτού μας και να γίνουμε πιο ευτυχισμένοι στη ζωή μας.

ΔΗΜΟΦΏΝΤΟΣ 134-136, ΆΝΩ ΠΕΤΡΆΛΩΝΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΊΕΣ-ΕΓΓΡΑΦΈΣ: 6974828873

www.symmoriatouiliou.gr

Ο ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΧΩΡΟΣ & οι περιπέτειές το υ τη ς Άν τα ς Κο υγ ιά ar twor k: Μ υρ τώ Στ

έλ ιο υ

Η «εικόνα» που έχει ο δημόσιος χώρος μιας χώρας, δηλώνει πολλά για την ίδια τη χώρα καθώς ανταναλά το οικονομικό, πολιτισμικό και κοινωνικό της επίπεδο. Τι είναι ο «δημόσιος χώρος», μια φράση που συνιστά καθημερινή έκφραση, αλλά αποτελεί μια έννοια που οι ίδιοι δεν αναρωτιόμαστε περαιτέρω για αυτήν; Σύμφωνα με το βιβλίο «Public Space» του Cambridge University «Ο δημόσιος χώρος είναι η σκηνή όπου εκτυλίσσεται το έργο της δημόσιας ζωής (communal life). Δρόμοι, πλατείες και πάρκα σε μια πόλη, δίνουν μορφή στο είδος και την εξέλιξη των ανθρώπινων συναναστροφών». Επιπλέον τονίζεται, ότι η χρήση του δημόσιου χώρου και η προσβασιμότητα σε αυτόν είναι δικαίωμα του πολίτη. Εσείς θεωρείτε ότι όλα τα παραπάνω ανταποκρίνονται στην Αθηναϊκή πραγματικότητα; Νομίζω πως όχι. Και έχουν περάσει ανεπιστρεπτί οι εποχές που μπορούμε να κατηγορήσουμε για αυτό μόνο την Πολιτεία.

Ο ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΧΩΡΟΣ

& οι περιπέτειές

του

Η ΚΡΑΤΙΚΉ ΑΔΙΑΦΟΡΊΑ Συνειρμικές σκέψεις από την καθημερινότητα Οι δημόσιοι χώροι, λοιπόν, είναι μέρη ζωτικής σημασίας και ειδικά μέσα στον αστικό ιστό. Σε αυτούς, ανήκουν όσα μέρη έχουν να κάνουν με τη δημόσια χρήση: πάρκα, πλατείες, πεζοδρόμια, δρόμοι, παιδικές χαρές. Πόσα από τα παραπάνω υπάρχουν στην Αθήνα και μάλιστα, σε καλή κατάσταση; Γιατί να το κρύψουμε; Αφού, όλοι κυκλοφορούμε και όλοι το βλέπουμε: ελάχιστα. Η απουσία του πρασίνου είναι τόσο έντονη, που σε λίγο τα παιδιά που γεννιούνται στο Κέντρο της Πόλης δεν θα ξέρουν τι είναι δέντρο. Η’ αν ξέρουν, θα έχουν στο μυαλό τους κάτι μικρές άμοιρες πορτοκαλιές «σφηνωμένες» ανάμεσα σε πεζοδρόμια. Οι χώροι που μπορείς να δει πράσινο είναι ελάχιστοι ή/και κακοδιατηρημένοι, με μεγάλο μερίδιο ευθύνης να ανήκει φυσικά στην Πολιτεία. Ας πάρουμε για παράδειγμα το Πεδίον του Άρεως στο οποίο πολλές φορές έχουμε αναφερθεί: μια ανάσα δροσιάς ακριβώς στο κέντρο της Πόλης και κανένας δημόσιος φορέας δεν αναλαμβάνει επίσημα τη φροντίδα του (ελπίζουμε όμως ότι η κατάσταση μπαίνει σίγα σιγά σε ένα δρόμο). Το παράδειγμα του Πεδίου του Άρεως με φέρνει σε μία άλλη σκέψη: την ίδια στιγμή που ο δημόσιος χώρος έχει περάσει για το κράτος σε «δευτερη μοίρα», σπέρνεται ο πανικός ότι δεν «μπορείς να κυκλοφορήσεις», καθώς εντός των πάρκων και των πλατειών «ανθίζει η ανομία». Και ας πούμε ότι ισχύει. Τι κάνει το κράτος ώστε ο δημόσιος χώρος να είναι ασφαλής και προσβάσιμος για όλους. Χμ...προσβάσιμος για όλους. Αλήθεια, είναι; Τα πάρκα και τις πλατείες μπορούν να τα επισκεφθούν ΑΜΕΑ χωρίς συνοδεία; Σίγουρα όχι όλα. Βέβαια, τα πεζοδρόμια (του Κέντρου) έχουν σημεία, ώστε να τα χρησιμοποιούν ΑΜΕΑ (άτομα με προβλήματα όρασης, άτομα σε αναπηρικό καροτσάκι, ηλικιωμένοι με πι κλπ) αλλά είναι τόσο στενά και με τόσες λακούβες, που μάλλον αποτελούν παγίδα θανάτου, όχι μόνο για αυτά τα άτομα, αλλά και για άτομα που μπορεί να μην προσέξουν το βήμα τους. Και να μην συζητήσουμε για την καθαριότητα όλων αυτών. Ποτέ δεν θα δεις ένα δημόσιο χώρο σε αξιοπρεπή κατάσταση. Γιατί το κράτος λοιπόν αδιαφορεί; Γιατί δεν γίνονται προσπάθειες ώστε μεγάλοι ανεκμετάλλευτοι χώροι να μην γίνονται εμπορικά κέντρα ή parking, τη στιγμή που μπορούν να αξιοποιηθούν ως πάρκα αναψυχής, πλατείες, μια ανάσα δροσιάς ανάμεσα σε τόσο τσιμέντο; Κι ας πούμε ότι «λεφτά δεν υπάρχουν». Τα ήδη υπάρχοντα, γιατί δεν διατηρούνται όπως πρέπει; Μήπως το κράτος έχει ξεχάσει να μας προσφέρει την ποιότητα ζωής που έχουμε

ανάγκη; Η μήπως η έννοια «ποιότητα ζωής» έχει διαφορετική εξήγηση για τον καθένα; Και αυτή η σκέψη, με κάνει να καταλήξω σε άλλο ένα ερώτημα. Και καλά, το κράτος αδιαφορεί. Εμείς, που είμαστε;

ΑΠΟΥΣΊΑ ΤΟΥ ΜΈΣΟΥ ΈΛΛΗΝΑ Σιγά σιγά, η χρήση του δημόσιου χώρου από τους πολίτες έχει περάσει σε δεύτερη μοίρα. Το να κάνει κάποιος μια βόλτα σε ένα πάρκο ή να «αράξει» στο παγκάκι μιας πλατείας δεν θεωρείται... μόδα! Και δεν είναι μόνο αυτό. Με μια μικρή παρατήρηση της καθημερινότητας, μπορούμε να συμπεράνουμε πόσο έχει αλλοτριωθεί η έννοια του δημόσιου χώρου και ο ίδιος ο δημόσιος χώρος. Και αυτό δεν αποτελεί μόνο κρατική ευθύνη, αλλά και ατομική. Ας μην ξεχνάμε ότι οι συλλογικότητες αποτελούνται από μεμονωμένα άτομα. Άρα, τα άτομα αυτά πρέπει να έχουν συνείδηση και κουλτούρα, που θα μεταφέρουν εντός της συλλογικότητας, ώστε αυτή να λειτουργήσει. Έτσι, λειτουργούν και οι κοινωνίες. Για παράδειγμα, η συνεχής χρήση του αυτοκινήτου έχει κάνει τον κόσμο να μην περπατάει. Την ίδια στιγμή, τα μέρη που μπορούμε να παρκάρουμε το αμάξι είναι περιορισμένα, εμείς επιμένουμε να χρησιμοποιούμε το αυτοκίνητο και έτσι, τα πεζοδρόμια έχουν γίνει περισσότερο “parking” παρά μέρος για να περπατάει ο πεζός (όπως δηλώνει και το όνομά τους!). Όσοι πηγαίνουν σε πλατείες, σε πάρκα ή περπατούν στα πεζοδρόμια, δεν τα φροντίζουν. Σκουπίδια βλέπεις παντού. Παντού. Και ας πούμε ότι η πολιτεία δεν έχει μεριμνήσει για κάδους, προσωπικό καθαριότητας κ.ο.κ. Εμείς μπορούμε πάντα να κρατήσουμε σκουπίδια στην τσάντα μας ή σε μια σακούλα. Το ίδιο πρέπει να συμβαίνει όταν βγάζουμε βόλτα το σκύλο μας. Όταν πετάμε τα σκουπίδια μας, καλό είναι να τα πετάμε εντός του κάδου. Κι αν δεν μπορούμε να τα σηκώσουμε, πάντα μπορούμε να ζητήσουμε τη βοήθεια ενός περαστικού. Σε ένα συνολικό κλίμα αδιαφορίας, αποξένωσης και εσωστρέφειας, λογικό και επόμενο είναι να επηρεάζουμε και τον περιβάλλοντα χώρο μας. Λύσεις υπάρχουν. Και ας πούμε ότι εμείς προσωπικά δεν χρησιμοποιούμε τους δημόσιους χώρους. «Τυχαίνει» καμιά φορά. Δεν πρέπει να σεβαστούμε τον διπλανό μας που τον χρησιμοποιεί; Μια ζωή θυμάμαι τη μαμά μου να λέει: «Η ελευθερία μας τελειώνει εκεί που αρχίζει η ελευθερία του άλλου»

Βανδαλισμός 01 Βανδαλισμός είναι η συστηματική μερική ή ολική καταστροφή έργων τέχνης και πολιτισμού. Στις μέρες μας, ο όρος βανδαλισμός έχει λάβει μια ευρύτερη διάσταση, μη περιοριζόμενος στην καταστροφή έργων τέχνης, αλλά στην καταστροφή γενικότερα ιδιωτικής ή δημόσιας περιουσίας. Και από αυτό πάσχουμε και στην

Αθήνα και στα περίχωρα. Να εξηγηθώ: τα graffiti ως τέχνη μου αρέσουν και μάλιστα πολύ. Κάποια που υπάρχουν στην Αθήνα (π.χ. στον τοίχο μιας πολυκατοικίας που βλέπεις ανεβαίνοντας την Πειραιώς προς την Ομόνοια με δύο χαρακτηριστικά χέρια) είναι έργα τέχνης. Το να «μουτζουρώνεις» όμως ό,τι υπάρχει και δεν υπάρχει,

κάπου ενοχλεί. Σε πλατείες βλέπεις φρεσκοβαμμένα παγκάκια και μετά από λίγες μέρες, τσουπ, ξεπηδάει και κάτι: Α+Α=L.F.E., υπογραφές, «άσεμνα σχέδια» κλπ κλπ. Και να ήταν μόνο αυτό, έχει καλώς. Αλλά μικρά έργα τέχνης, συνήθως γλυπτά, που βρίσκονται σε πλατείες ή σε πάρκα, καταστρέφονται. Είτε με μια μουτζούρα, είτε

ΕΠΕΚΤΑΤΙΣΜΌΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΤΗΜΆΤΩΝ Άλλο ένα αποτέλεσμα της γενικότερης μεταστροφής του τρόπου ζωής προς τους φρενήρεις ρυθμούς, τον ατομικισμό, την κυριαρχία του καταναλωτισμού, το «απρόσωπο» και το κυνήγι μιας οικονομικής ευμάρειας, είναι η δημιουργία όλο και περισσότερων εμπορικών κέντρων. Εδώ, να τονίσουμε ότι τα διάφορα Mall, δεν είναι δημόσιος χώρος, αφού ανήκουν στην ιδιοκτήσια κάποιου ιδιώτη. Όλο και περισσότερος κόσμος επιλέγει για την έξοδό του ή για τα ψώνια του αυτά τα κέντρα. Θα μου πείτε, εεί ε΄ναι συγκεντρωμένα όλα: μαγαζιά, φαγητό, σινεμά, μέχρι και λούνα παρκ. Αξίζουν αυτά για να θυσιάσουμε τον καθαρό αέρα; Το σόι shopping therapy θα κάνουμε αν δεν περπατήσουμε την Πατησίων, την Αιόλου, την Ερμού 48 φορές πάνω κάτω; Να μην συζητήσουμε ότι σε αυτούς τους δρόμους, οι τιμές έχουν πέσει κατά πολύ και ούτε καν συγκρίνονται με αυτές των μαγαζιών στα εμπορικά κέντρα. Βεβαια, δεν φταίμε μόνο εμείς που τα επιλέγουμε. Αλλά και το ίδιο το κράτος –λόγω έλλειψης πόρων και διάθεσης να ασχοληθεί- «κενούς» χώρους τους δίνει ώστε να φτιαχτούν τέτοια κτίρια. Τόσο δύσκολο είναι μια μεγάλη έκταση να φυτευθεί και να δώσει λίγο πράσινο χρώμα στο γκρίζο του τσιμέντου; Δεν ξέρω να σας πω... Όμως αυτή η «επέκταση» των καταστημάτων δεν αφορά φυσικά μόνο τα εμπορικά κέντρα. Αφορά και ένα άλλο εξίσου σοβαρό θέμα: Πόσες φορές έχουμε κάνει «σλάλομ» για να συνεχίσουμε την πορεία μας στο πεζοδρόμιο, γιατί ένα σκαμπό/καρεκλάκι/τραπεζάκι μας έχει κόψει το δρόμο; Καταλάβατε πολύ καλά τι θέλω να πω. Μικρά ή και μεγάλα μαγαζιά με καφέ, φαγητό ή ποτό βγάζουν τα τραπεζάκια τους και τις μπάρες τους στα πεζοδρόμια για να απλωθεί ο κόσμος. Έχουν πάρει ειδική άδεια από το Δήμο; Τις περισσότερες φορές όχι. Γιατί ο Δήμος δίνει την άδεια επέκτασης ενός ιδιωτικού χώρου στον δημόσιο, μόνο εάν το επιτρέπουν οι συνθήκες. Και οι συνθήκες στην Αθήνα συνήθως δεν το επιτρέπουν. Υπάρχουν κάποιοι που έχουν πάρει άδεια και πληρώνουν αδρά για να τη διατηρήσουν. Οι άλλοι που γιατί το κάνουν παράνομα; Δεν είναι άδικο για τους μεν όταν κάνουν κατάχρηση οι δε; Και ας πούμε ότι αυτό δεν μας αφορά. Μας αφορά όμως να περπατήσουμε, να κάνουμε τη βόλτα μας, να μπορέσουμε να περάσουμε με ένα αναπηρικό καροτσάκι χωρίς να κινδυνεύσουμε από τα αυτοκίνητα.

Η ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝOΤΗΤΑΣ Η διαφοροποίηση του τρόπου ζωής μας μέσα στα χρόνια είναι έντονη. Όπως αναφέραμε και παραπάνω, αυτό που επικρατεί στη σύγχρονη ζωή είναι η... μοναξιά. Συνειδητή ή ασυνείδητη, δεν έχει σημασία. Σημασία έχει ότι τώρα πια δεν ξέρουμε τον γείτονά μας. Δεν υπάρχει πια η κουλτούρα της κοινότητας. Και αυτό έχει αντίκτυπο και στο δημόσιο χώρο, με αποτέλεσμα να μην αντιλαμβανόμαστε τη σημασία του, την ανάγκη διατήρησής του και επανάκτησής του.

με αφαίρεση κομματιών. Σύνηθες φαινόμενο και όσοι το κάνουν δεν αναρωτιούνται αν ενοχλεί τους άλλους. Όπως επίσης δεν σκέφτονται ότι για να φτιαχτούν αυτά, έχουμε εμμέσως πληρώσει κι εμείς οι ίδιοι (δημοτικά τέλη, φόροι κλπ κλπ).

Οι δημόσιοι χώροι καλύπτουν, σύμφωνα με μελετητές, σημαντικές ανθρώπινες και κοινωνικές ανάγκες: χαλάρωση, άμεση και έμμεση ένταξη στο κοινωνικό περιβάλλον (παρατηρώντας το παθητικά ή κάνωντας ενεργητική ανθρώπινη διάδραση), «εξερεύνηση» του καινούργιου, εξερεύνηση του Άλλου, στοιχεία σύμφυτα με την ανθρώπινη φύση. Παράλληλα, μπορεί να αποτελέσει μέρος ξεχωριστών δραστηριοτήτων είτε αθλητικών είτε κοινωνιών κ.ο.κ. Ο δημόσιος χώρος ήταν και μπορεί να ξαναγίνει ένα θέατρο άτυπων και τυχαίων συναντήσεων ή τυπικών και οργανωμένων. Ας μην ξεχνάμε επίσης ότι συναθροίσεις σε δημόσιους χώρους έδωσαν έναυσμα για την εξέλιξη της ιστορίας πόλεων και χωρών. Εντός Αθήνας; Η πλατεία Συντάγματος, η πλατεία Ομονοίας, η πλατεία Καυθμώνος. Είναι πλέον χώροι συλλογικής μνήμης. Δεν ήταν τόσο κακή αυτή η κουλτούρα της κοινότητας. Είναι ωραίο να υπολογίζουμε και να στηριζόμαστε στον διπλανό μας. Κι αυτό, θα δώσει κι ένα έναυσμα για την επανάκτησή του. Ας μην τον αφήνουμε «έρμαιο» σε μια εποχή εσωστρέφειας. Ας χρησιμοποιήσουμε πάλι τις παιδικές χαρές για τα παιδιά μας ή για ρομαντικά βραδινά ραντεβού, ας πάμε στο παγκάκι της πλατείας για να «χαθούμε» ανάμεσα στον κόσμο που περνάει. Ας πάμε στα πάρκα να αφήσουμε πίσω τη βουή της Πόλης, τη στιγμή που θα βρισκόμαστε εντός της, αναπόσπαστο κομμάτι της. Και να τον διατηρήσουμε για τους επόμενους «χρήστες». Όπως είπαμε, ο δημόσιος χώρος είναι η «εικόνα» μιας χώρας. Η χώρα μας και η Αθήνα μας είναι ωραίες. Κυρίως, όμως, όμορφες είναι οι ψυχές μας. Ας το δείξουμε.Οι πρωινοί εργαζόμενοι και το φοιτηταριό του καφέ και του ταβλιού υποχωρεί. Μεταλλά

Παιδική Χαρά Ευτοκίου & Βελλερεφόντου, Κολοκυνθούς στην 4η Δημοτική Κοινότητα

Οι παιδικές χαρές του Δήμου Αθηναίων Δεδομένου ότι αποφασίσαμε να καταπιαστούμε με το θέμα του δημόσιου χώρου, μάθαμε και κάτι πολύ ευχάριστο που συμβαίνει τον τελευταίο καιρό στην Αθήνα. Ο ΟΠΑΝΔΑ, ο Οργανισμός Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων, παραδίδει τις πρώτες 16 πιστοποιημένες και ασφαλείς Παιδικές Χαρές στα παιδιά της Πόλης μας, τηρώντας όλες τις απαραίτητες προδιαγραφές ασφαλείας και την ισχύουσα νομοθεσία. Θεωρώντας τις παιδικές χαρές κεντρικό σημείο συνάντησης για όλη την οικογένεια στη γειτονιά και τον κατεξοχήν δημόσιο χώρο, όπου ενισχύεται η κοινωνικότητα και η ομαδικότητα των παιδιών, ο ΟΠΑΝΔΑ έχει δρομολογήσει όλες τις ενέργειες προκειμένου να παραδοθούν 16 παιδικές χαρές έως το Δεκέμβριο του 2018 και μέχρι το τέλος του χρόνου θα έχει γίνει η ανάθεση για άλλες 12. Έτσι, μιλήσαμε με την υπεύθυνη του έργου,αρχιτέκτονα κα Άννα Σκιαδά, η οποία μας ενημέρωσε για όλη τη μελέτη και τη δουλειά που έγινε, ώστε οι παιδικές χαρές να παραδοθούν έως τις 10 Δεκεμβρίου (τη στιγμή που η πρώτη «μπουλντόζα» ξεκίνησε να δουλεύει μόλις το Σεπτέμβρη!). Η κυρία Σκιαδά μας εξήγησε ότι έγινε γενική ανάπλαση σε ήδη υπάρχουσες, αλλά αρκετά παλιές παιδικές χαρές (από το 2004 περίπου). Ανάπλαση σε σημείο που άλλαξαν όλα, εκτός από τον ίδιο τον υφιστάμενο οριοθετημένο χώρο όπου στήθηκε ο νέος εξοπλισμός παιγνιδιού με τις ασφαλείς επιφάνειες πτώσης και τους διαδρόμους πρόσβασης. Οι προδιαγραφές των χώρων (τετραγωνικά μέτρα, περίφραξη) ακολουθούν την ελληνική νομοθεσία, ενώ ο νέος εξοπλισμός και τα δάπεδα εναρμονίζονται με τα ισχύοντα ευρωπαϊκά πρότυπα ασφαλείας EN 1176. Ολόκληρη η μελέτη και οι επιλογές λοιπόν ανταποκρίνονται στην νομοθεσία και τα πρότυπα ασφαλείας, με αποτέλεσμα να εμπνέουν σιγουριά σε γονείς και παιδιά. Σαφώς, όλοι οι χώροι είναι προσβάσιμοι και από είναι ανοιχτή η πρόσβαση και σε ΑμεΑ. Οι παιδικές χαρές μπορούν να φιλοξενήσουν διάφορες ηλικιακές ομάδες (προσχολική, σχολική και εφηβική ηλικία), ανάλογα με το διαθέσιμο χώρο τους (έως 400 τ.μ. προσχολική και σχολική, από 800 τ.μ. και άνω και έφηβική). Το ωράριο του χειμώνα είναι 09.00-21.00, ενώ το καλοκαιρινό 09.00 με 22.00. Η ύπαρξη ωραρίου είναι υποχρεωτική από τη νομοθεσία και ορίζεται έτσι, καθώς οι περισσότερες παιδικές χαρές βρίσκονται σε πυκνοκατοικημένες περιοχές και ο θόρυβος ενοχλεί. Όλες οι παιδικές χαρές θα φυλάσσονται, θα κλειδώνονται και θα καθαρίζονται με ευθύνη του ΟΠΑΝΔΑ, έτσι ώστε να αποφευχθεί κάθε είδους φθορά, βανδαλισμός και καταστροφή.

Ο ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΧΩΡΟΣ

& οι περιπέτειές

Ο ΔΗΜΌΣΙΟΣ ΧΏΡΟΣ ΈΧΕΙ ΠΕΡΆΣΕΙ ΑΠΌ ΣΑΡΆΝΤΑ ΚΎΜΑΤΑ. ΕΊΤΕ ΑΠΌ ΚΡΑΤΙΚΉ ΑΔΙΑΦΟΡΊΑ ΕΊΤΕ ΑΠΌ ΠΡΟΣΩΠΙΚΉ ΑΔΙΑΦΟΡΊΑ, Η ΕΙΚΌΝΑ ΤΟΥ ΔΕΝ ΕΊΝΑΙ ΑΥΤΉ ΠΟΥ ΘΑ ΘΈΛΑΜΕ. ΌΝΤΑΣ ΈΝΑΣ ΧΏΡΟΣ ΖΩΤΙΚΌΣ, ΌΠΟΥ ΛΑΜΒΆΝΕΙ ΧΏΡΑ Η ΔΗΜΌΣΙΑ ΖΩΉ, ΌΝΤΑΣ ΈΝΑΣ ΧΏΡΟΣ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΊ ΝΑ ΠΡΟΣΦΈΡΕΙ ΠΟΛΛΆ ΣΕ ΔΙΆΦΟΡΑ ΕΠΊΠΕΔΑ, ΘΑ ΠΡΈΠΕΙ ΝΑ ΜΠΟΎΜΕ ΣΤΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΊΑ ΣΥΛΛΟΓΙΚΉΣ ΕΥΘΎΝΗΣ ΚΑΙ ΣΚΈΨΗΣ ΏΣΤΕ ΝΑ ΔΙΑΦΥΛΑΧΘΕΊ, ΝΑ ΔΙΑΤΗΡΗΘΕΊ ΚΑΙ ΝΑ ΕΠΑΝΑΚΤΗΘΕΊ. ΑΣ ΜΗΝ ΕΊΜΑΣΤΕ ΚΑΧΎΠΟΠΤΟΙ ΑΠΈΝΑΝΤΙ ΣΕ ΠΡΟΣΠΆΘΕΙΕΣ ΠΟΥ ΓΊΝΟΝΤΑΙ ΑΠΌ ΦΟΡΕΊΣ. ΑΝΤΊΘΕΤΑ, ΝΑ ΤΟ ΒΛΈΠΟΥΜΕ ΘΕΤΙΚΆ ΚΑΙ ΝΑ ΔΕΊΧΝΟΥΜΕ ΤΟ ΕΝΔΙΑΦΈΡΟΝ ΜΑΣ. ΑΣ ΈΡΘΕΙ ΚΆΠΟΙΑ ΣΤΙΓΜΉ Η ΜΈΡΑ ΠΟΥ Ο ΔΗΜΌΣΙΟΣ ΧΏΡΟΣ ΘΑ ΧΑΊΡΕΙ ΠΆΛΙ ΤΗΣ ΕΚΤΊΜΗΣΗΣ ΜΑΣ, ΘΑ ΤΟΝ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΎΜΕ ΚΑΙ ΘΑ ΑΠΟΤΕΛΕΊ ΜΈΡΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΊΗΣΗΣ ΌΠΩΣ ΠΑΛΙΆ.

Θα συμβεί αυτό; Όπως δήλωσε και η κυρία Σκιαδά: «Όταν παραδίδεις έναν όμορφο περιποιημένο χώρο, ο κόσμος θα θέλει να τον εντάξει στην καθημερινότητά του και να τον διατηρήσει» Οι παιδικές χαρές θα είναι σύντομα εδώ, έτοιμες προς χρήση και είναι σημαντικό να συμβάλουμε όλοι στην προστασία του ζωτικού χώρου παιχνιδιού των παιδιών, ώστε να μπορούν να δραστηριοποιούνται στον ελεύθερο χρόνο τους με ασφάλεια.

του

www.opanda.gr

ΜΙΑ ΝΥΧΤΑ ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

Η

Η πιο γιορτινή πλατεία της Ελλάδας δεν αγαπιέται από τους Αθηναίους όσο της αξίζει, γιατί λειτουργεί κυρίως ως πέρασμα και γιατί περιτριγυρίζεται από σύμβολα που, πια, λίγοι αγαπούν: η Βουλή κοιτιέται στα μάτια με τα Mac Donalds εδώ και χρόνια. Το πάρτι των περιστεριών ξεκινά από εδώ και τα σκαλιά της πλατείας Συντάγματος κατακλύζονται διαχρονικά από νέες και νέους με καφέ στο χέρι. Τα ραντεβού μπροστά από το σιντριβάνι σπανίως εξελίσσονται σε ρομαντικά και οι γραφικοί τύποι της πόλης λατρεύουν να συχνάζουν εκεί γύρω. Καστανάκι, κανείς; Να περπατάς Νοέμβρη στην Αθήνα είναι θαύμα. Η πόλη στα πιο αληθινά της. Ούτε ζέστες πια, ούτε Χριστούγεννα, μα κάποια πρώτα δειλά λαμπάκια και διακοσμήσεις, σόμπες στα μαγαζιά γιατί «ο Έλληνας το θέλει πάντα το έξω του» και τα πρώτα ωραία ντυσίματα της σεζόν, γιατί το σωστό το ντύσιμο θέλει τα υφάσματά του και το layering του. Ξεκινώντας ένα βράδυ στις 20:00 από τον Λουμίδη στην Ομόνοια περπάτησα κατά μήκος της Πανεπιστημίου τυλιγμένη ένα κόκκινο κασκόλ και απολύτως παραδομένη στις σκέψεις μου. Όλα γύρω μου γνώριμα: εδώ κοντά ζω, εδώ κοντά σπούδασα, εδώ είχα αγοράσει εκείνο το συγκλονιστικό βιβλίο, πιο κάτω είχα συναντηθεί με… Ο κόσμος πάντοτε κάπου πηγαίνει. Και στα αστικά κέντρα πηγαίνει βιαστικός. Είναι σημεία στα οποία δεν έχουμε παρά σπανίως σταθεί, όλο τα προσπερνάμε και ίσως τα αποφεύγουμε. Αυτό δεν ισχύει για την πλατεία Συντάγματος, τουλάχιστον δεν ισχύει ολοκληρωτικά. Γιατί κι αυτή ακόμα η πλατεία, που είναι η ίδια η Αθήνα σε περίληψη, δεν έχει τους σταθερούς παρατηρητές που της αξίζουν, αλλά χιλιάδες περαστικούς να τη βαραίνουν για λίγο μόνο με το βιαστικό τους, φορτωμένο από χίλιες έννοιες περπάτημα. Οι τουρίστες θαυμάζουν τη Βουλή, εντυπωσιάζονται από τους όγκους των ακριβών ξενοδοχείων στη Βασιλέως Γεωργίου και αγοράζουν αναμνηστικά από τα περίπτερα τριγύρω. Παιδιά από κάθε γειτονιά της πόλης ενώνονται εδώ, δίνουν πρώτα φιλιά σε παγκάκια και σκαλιά, τύποι με τηλεοπτικές ή youtube κάμερες κάνουν ρεπορτάζ με τις πιο γελοίες ερωτήσεις, χριστουγεννιάτικα δέντρα, μουσικά happening, μεγάλες διαδηλώσεις και συγκεντρώσεις έχουν φιλοξενηθεί στην πλατεία Συντάγματος. Ενεργειακή βόμβα το συγκεκριμένο μέρος! Κάνω μια βόλτα, ακολουθώντας το οβάλ σχήμα της και θυμάμαι τις μέρες των Αγανακτισμένων, τις μέρες του 2011, μέρες φοιτητικές για μένα, μέρες και νύχτες εξέγερσης. Το καλοκαίρι των Αγανακτισμένων ήταν μια λαϊκή, αυθόρμητη εξέγερση που, όμοιά της, δεν έχει ξανα-

συμβεί: λίγο έως πολύ ανοργάνωτη, εξ ου και καπελώθηκε εύκολα από «φορείς», αλλά πολύ δυναμική και ενδιαφέρουσα από κοινωνιολογικής κυρίως άποψης. Αξίες όπως η δημοκρατία, η αλληλεγγύη, η ισότητα και η συλλογικότητα συζητήθηκαν και αγκαλιάστηκαν από το κίνημα. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τις βάρδιες καθαριότητας στις οποίες συμμετείχα, με μαύρες σακούλες ανά χείρας και περηφάνεια στο κούτελο. 19 χρονών ήμουνα… Η Πλατεία Συντάγματος δεν πρέπει να έχει κοιμηθεί ούτε λίγο. Ποτέ. Μέχρι το 1843 ονομαζόταν Πλατεία Ανακτόρων, λόγω των ανακτόρων του Όθωνα. Η επανάσταση της 3η Σεπτεμβρίου οδήγησε στην παραχώρηση Συντάγματος από μεριάς του βασιλιά. Οι γύρω δρόμοι, γεμάτοι σήμερα από αμέτρητες επιλογές κατανάλωσης και ψυχαγωγίας, φέρουν βαριά ονόματα: Αμαλίας, Βασιλέως Γεωργίου, Φιλελλήνων Η πλατεία συνορεύει με

την οδό Βασιλέως Γεωργίου στα βόρεια, την οδό Όθωνος στα νότια, την οδό Φιλελλήνων στα δυτικά και τη Λεωφόρο Αμαλίας στα ανατολικά. Στο ανατολικό τμήμα της Πλατείας Συντάγματος βρίσκεται το Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη, ένα μνημείο που αντιπροσωπεύει έναν πολεμικό τάφο των μη αναγνωρισμένων στρατιωτών που πρόσφεραν τη ζωή τους στους πολυάριθμους πολέμους της ιστορίας μας. Το αξιοθέατο της πλατείας, όμως, είναι η Αλλαγή Φρουράς μπροστά στο Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη από την Προεδρική Φρουρά κάθε μία ώρα, με τους Εύζωνες που φωτογραφίζονται από χιλιάδες κάμερες κάθε χρόνο. Ψηλά, όμορφα αγόρια, όμως ανέκφραστα και αγέλαστα. Αυτή, είναι, άραγε η όψη της Δημοκρατίας; Θυμάμαι, περνώντας μπροστά από τη Βουλή τον σάλο που είχε προξενήσει η φωτογραφία του φίλου μου Jason Αντιγόνη ντυμένου με «γυναικεία» ρούχα μπροστά από έναν Εύζωνα. Πόσες βαλίτσες; Πόσα λεωφορεία; Πόσες καθυστερημένες συναντήσεις και καφέδες που κρυώνουν στα χέρια; Αυτός ο αστικός κόμβος δεν διαθέτει γραφικότητα και σκιές, όμως είναι εξαιρετικά γοητευτικός. Αφήνω τον κόμβο κι ανεβαίνω στα Public για την εκδήλωση παρουσίασης του πρώτου συνδρομητικού site στην Ελλάδα, του InsideStory. gr. Η θέα της πλατείας από το μπαλκόνι των

Public είναι συγκλονιστική, χειμώνα καλοκαίρι. Το συγκεκριμένο κτήριο, για την ακρίβεια… Μέγαρο, μετρά σχεδόν έναν αιώνα ζωής. Χτίστηκε στη θέση όπου βρισκόταν ως τότε η κατοικία της οικογένειας Πάλλη και, εν συνεχεία, στέγασε το Υπουργείο Συγκοινωνιών, τεχνικές σχολές, υποκαταστήματα τραπεζών και, μετά από αρκετά χρόνια που βρισκόταν σε αχρησία, πήρε τον δρόμο για την σημερινή του χρήση ως πολυκατάστημα. Από τα μπαλκόνια που εγώ τώρα φυσάω τον καπνό του τσιγάρου μου, ενώ ακούω τις ειδοποιήσεις του Instagram, πολλοί πολιτικοί με ανοιχτές, παραπλανητικές παλάμες εκφώνησαν λόγους σε λαό σπαρταριστό από κάτω. Στις 18 Οκτωβρίου 1944, από το πανέμορφο μπαλκόνι του νεοκλασικού, ο Γεώργιος Παπανδρέου, πρωθυπουργός της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας τότε, εκφώνησε το λόγο της απελευθέρωσης της Αθήνας από τη Γερμανική Κατοχή. Σήμερα, θα δείτε μια μαρμάρινη πλάκα στον εξωτερικό τοίχο του κτιρίου που το αναγράφει αυτό. Το 1872, ο Ευστάθιος Λάμψας και ο Σάββας Κέντρος αγόρασαν την έπαυλη Stadpalais που είχε αγοράσει ο Έλληνας της Δισποράς Αντώνης Δημήτριος και την μετέτρεψαν στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετανία». Φοβερή χλιδή, που εντυπωσίασε τους Αθηναίους της εποχής. Κι ακόμα, δηλαδή. Σήμερα, η βασιλική σουίτα στο εν λόγω ξενοδοχείο κοστίζει για μια βραδιά όσο κοστίζει ένα διαμέρισμα. Ο Χίτλερ και ο Τσώρτσιλ, μεταξύ πολλών άλλων τρανταχτών ονομάτων , έχουν κοιμηθεί σε κάποιο από τα δωμάτια του ξενοδοχείου. Το 2012, περπατούσα με μια συμφοιτήτριά μου από το Attica προς τη στάση του μετρό έξω από τη Μεγάλη Βρετανία-και μπροστά στα μάτια μας, ένας άνθρωπος έπεσε από ένα από τα μπαλκόνια. Αυτοκτόνησε. Έσκασε μπροστά στα πόδια μας. Παγώσαμε. Δεν μπορώ να πάψω να σκέφτομαι αυτή τη σκηνή κάθε φορά που περπατώ εκεί, εξ ου και προσπαθώ να το αποφεύγω. Γύρω στα 1935, ανεγέρθηκε και το διπλανό μεγαθήριο πολυτέλειας, το King George, μετά την κατεδάφιση της οικίας Σκουλούδη. Στην κάτω πλευρά της πλατείας, εκεί όπου διασταυρώνεται με την οδό Ερμού τη λατρεμένη μου βρίσκονταν η οικία του Ανδρέα Κορομηλά, ένα νεοκλασικό αρχοντικό που χτίστηκε μεταξύ 1850 και 1853 σε σχέδια του αρχιτέκτονα Παναγή Κάλκου. Πιο δίπλα, το ιστορικό καφενείο Γιαννόπουλου. Ακριβώς, δίπλα δύο από τα ιστορικά καφενεία της Αθήνας, του Ζαχαράτου και του Ζαβορίτη έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην κοινωνική ζωή της Αθήνας για ογδόντα περίπου χρόνια. Άντρες από όλες τις κοινωνικές τάξεις –και λιγοστές, «τολμηρές» γυναίκες- πέρασαν από τα μαρμάρινα τραπέζια των καφενείων του Συντάγματος. Λαός, στρατιωτικοί, διανοούμενοι ρουφούσαν τον καφέ τους και συζητούσαν. Οι πολιτικές συζητήσεις που έπαιρναν κι έδιναν, έφερναν κλίμα μιας ζωντανής Βουλής. Και τι δεν θα’ δινα να γυρνούσα λίγο πίσω το χρόνο και να άκουγα έστω λίγα από όσα λέγονταν εκεί μέσα… Ένας δημοσιογράφος του ΣΚΡΙΠ έγραψε στο φύλλο της 28ης Νοεμβρίου 1895: «Ολίγοι ίσως από τους θαμώνας του καφενείου Ζαχαράτου τους περικυκλούντας το μπιλιάρδο έχουν εννοήσει ότι ένας από τους παίζοντας τρεις τέσσαρες τώρα βραδιές συνεχώς είναι ο έξοχος ζωγράφος Ιακωβίδης, ο δοξάζων με τον Γκύζην το ελληνικόν όνομα εν Ευρώπη. Ο Ιακωβίδης παίζει αδιακόπως μετ’ άλλου θαυμασίου μπιλλιαρδιστού, του ζωγράφου κ. Χατζοπούλου. Ο Λύτρας εξαπλωμένος επί του βελουδίνου καναπέ παρακολουθεί λεπτομερώς τας καραμπόλας των δύο αγαπητών του μπιλλιαρδιστών».

“

Η Πλατεία Συντάγματος δεν πρέπει να έχει κοιμηθεί ούτε λίγο. Ποτέ. Μέχρι το 1843 ονομαζόταν Πλατεία Ανακτόρων, λόγω των ανακτόρων του Όθωνα. Η επανάσταση της 3η Σεπτεμβρίου οδήγησε στην παραχώρηση Συντάγματος από μεριάς του βασιλιά.

“

Το συντριβάνι, η Βουλή, τα παγκάκια... όλα τα κλισέ μοιάζουν ωραία τη νύχτα.

“

“

Οι σκέψεις φέρνουν λέξεις κι οι λέξεις, μαζί με τις βόλτες, ροκανίζουν τον χρόνο. Η ώρα έχει πάει 12 τη νύχτα. Προλαβαίνω την κυρία με τα κάστανα έξω από το μετρό στην πλατεία και αγοράζω ένα ζεστό σακουλάκι. Δεν θέλει να τη φωτογραφίσω, για να μην τη δουν τα παιδιά της…

Αυτή τη στιγμή, η ιστορία καταγράφει τρεις σέξι Ασιάτισσες που αγοράζουν παγωτό μηχανής από τα Everest. Χωρίς να συζητούν τίποτα. Τώρα, τα ζευγάρια βγάζουν σέλφις στο φωτισμένο μπλε συντριβάνι της πλατείας. Κάποτε, η πλατεία είχε δέντρα και τραπέζια καφενείων-λεγόταν, δε, «κήπος των Μουσών». Για φαντάσου! Το 1900, εκατοντάδες Αθηναίοι απολάμβαναν τις αθηναϊκές λιακάδες στην πλατεία κι ονειρεύονταν το μέλλον, χωρίς να έχουν απολύτως καμία ιδέα για το τι επρόκειτο να συμβεί μετά τους δύο παγκοσμίους πολέμους. Ίσως, ακόμα χειρότεροι πόλεμοι… Τα βράδια, τουλάχιστον ως το 1926, προβάλλονταν ταινίες του βωβού σε πανί τις Κυριακές και αθηναϊκές μπάντες έδιναν αυτοσχέδιες συναυλίες. Πόσες ιστορίες ειπώθηκαν και εμπνεύστηκαν στο ξενοδοχείο «Των Ξένων» στην γωνία της Φιλελλήνων, το μέγαρο του εκδότη Κορομηλά και το ξενοδοχείο Αγγλία στις γωνίες της Ερμού και το μέγαρο Νεγρεπόντε στη συμβολή Όθωνος και Αμαλίας; Η αρίθμηση των αθηναϊκών δρόμων, σύμφωνα με την Wikipedia, ξεκινά από την πλατεία Συντάγματος, με τους ζυγούς αριθμούς δεξιά. Μάλιστα, οι χιλιομετρικές αποστάσεις στην Ελλάδα έχουν ως κέντρο αναφοράς την πλατεία Συντάγματος. Πριν ασχοληθώ

με το εν λόγω ρεπορτάζ πίστευα πως αυτό ίσχυε για την πλατεία Ομονοίας. Ίσως, το ίδιο πιστεύατε κι εσείς. Οι σκέψεις φέρνουν λέξεις κι οι λέξεις, μαζί με τις βόλτες, ροκανίζουν τον χρόνο. Η ώρα έχει πάει 12 τη νύχτα. Προλαβαίνω την κυρία με τα κάστανα έξω από το μετρό στην πλατεία και αγοράζω ένα ζεστό σακουλάκι. Δεν θέλει να τη φωτογραφίσω, για να μην τη δουν τα παιδιά της… Οι κόσμος δε λέει να αραιώσει-ίσα ίσα, τα φορέματα στα πόδια των κοριτσιών κόντυναν επικίνδυνα. Η βραδινή έξοδος ξεκινά. Οι διπλανές στο Σύνταγμα πιάτσες είναι γεμάτες επιλογές. Στην είσοδο του μετρό, πάντως, θυμάμαι πως μια βροχερή μέρα του 2018, πριν το καλοκαίρι, είχα συμμετάσχει στη Μέρα Πωλητή του περιοδικού δρόμου «Σχεδία» και τι άβολα και τι όμορφα που ένιωθα στον ρόλο αυτόν… Λίγο πριν φύγω από την Πανεπιστημίου ξανά-κόλλημα αυτός ο δρόμος- βγάζω φωτογραφία έναν νεαρό τουρίστα που στέκεται απλά και κοιτάζει τη Βουλή. Ο θόρυβος της πόλης δεν χαμηλώνει: skateboards βροντερά, δύο σκυλιά που γαβγίζουν, φωναχτά τηλεφωνήματα «Έλα, μ’ ακούς; Μ ακούς;», το θρόισμα από τις τσάντες με όσα ψώνια αντέχει ο κόσμος να κάνει, τακούνια τάκα τάκα τακ κάτω από κουρασμένες γυναικείες γάμπες που επιστρέφουν από τη δουλειά, μια κιθάρα ενός πλανόδιου, η εκκωφαντική σιωπή μερικών άστεγων στα πλαϊνά μέρη της πλατείας, εγώ με την κάμερα που ξεφυσά καθώς ζουμάρει και ξαναζουμάρει.

ΚΕΙΜΕΝΟ & ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΓΕΩΡΓΙΑ ΔΡΑΚΑΚΗ fb: Georgia Drakaki instagram: drakakig

xx

ΑΦΙΕΡΏΜΑ: ΓΙΆΝΝΗΣ ΡΆΓΚΟΣ

Αθηνα & ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Η ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΙΚΗ ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΙΑ ΜΙΑΣ ΠΟΛΗΣ

ΚΆΘΕ ΠΌΛΗ ΑΠΟΤΕΛΕΊ ΚΑΙ ΜΊΑ ΜΥΘΟΠΛΑΣΊΑ. ΣΥΓΚΡΟΤΕΊ, ΔΗΛΑΔΉ, ΜΙΑ ΑΔΙΆΚΟΠΗ ΑΦΉΓΗΣΗ ΠΟΥ ΑΝΑΝΕΏΝΕΤΑΙ ΚΑΙ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΊΖΕΤΑΙ ΌΣΟ ΠΡΟΣΤΊΘΕΝΤΑΙ ΝΈΕΣ ΣΤΡΏΣΕΙΣ ΣΤΟ ΠΑΛΊΜΨΗΣΤΟ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΎ ΤΟΠΊΟΥ ΚΑΙ ΧΏΡΟΥ. ΣΤΟ ΑΦΙΈΡΩΜΑ ΑΥΤΌ, ΗΠΖ ΚΑΤΑΓΡΆΦΕΙ ΤΙΣ ΔΙΑΡΚΕΊΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΏΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΘΉΝΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΡΥΜΜΈΝΩΝ ΥΠΟΣΤΡΩΜΆΤΩΝ ΤΗΣ ΚΑΤΆ ΤΗΝ ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΉ ΠΕΡΊΟΔΟ, ΌΠΩΣ ΑΠΟΤΥΠΏΘΗΚΑΝ ΑΠΌ ΤΟΝ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΙΚΌ ΚΑΙ ΑΔΗΦΆΓΟ ΦΑΚΌ ΤΟΥ ΠΛΈΟΝ «ΑΣΤΙΚΟΎ» ΕΊΔΟΥΣ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΊΑΣ: ΤΟΥ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟΎ ΜΥΘΙΣΤΟΡΉΜΑΤΟΣ.

Ο γράφων ευχαριστεί τον Φίλιππο Φιλίππου για την συμβολή του στην υλοποίηση του αφιερώματος.

γο και ινωνιολό , την εξερεύνηο κ ν ο τ άθεια υναντά α, ετέκτιβ σ μια κοινή προσπ πολη ως ζούγκλ τ ν ο , ή ω η μητρό αι στη ζ ονται σε , ά αλλά κ τρεις […] αποδύ μεγαλούπολη / ικ μ ο ν όπουλος υ τ τας Καλφ υμπόσιο) «Στα ασ γράφο: και οι ο προκείμενο, η ήθειας.» σ ώ Κ ιο λ τ σ το δημοσ αγματικότητας -σ διερεύνηση της α τημονικό ισ π ε ( ία ν ρ η χ ση της π βύρινθος- και τ Λογοτε α τυνομική λ σ , ς Α ο ο σ τ ά σ δ λόγος κοινωνιο ς ω ιβ τ κ Ο ντετέ

Η λογοτεχνια του αστεως

«

Το αστυνομικό μυθιστόρημα αποτελεί αδιαμφισβήτητα την κατ’ εξοχήν λογοτεχνία του αστικού (αστεακού) χώρου. Πίσω από την ιστορία, τους χαρακτήρες και την πλοκή πάλλεται η «εποποιία του άστεως». Το φαινόμενο έχει ιστορική και «ιδεολογική» εξήγηση. Αποτελεί κοινή παραδοχή ότι το πρώτο αστυνομικό αφήγημα στη ιστορία της λογοτεχνίας είναι η νουβέλα του Έντγκαρ Άλλαν Πόου Οι φόνοι της οδού Μοργκ, που δημοσιεύτηκε το 1841. Είναι η εποχή που, εξαιτίας της βιομηχανικής επανάστασης και των τεχνολογικών εξελίξεων, οι πόλεις μεγεθύνονται πληθυσμιακά και βαθμηδόν διαμορφώνουν μητροπολιτικά χαρακτηριστικά, περνώντας στη φάση της νεωτερικότητας. Συνακόλουθα, δημιουργείται η ανάγκη για αποτελεσματικότερη αστυνόμευσή τους και επομένως για την ανάπτυξη ειδικών σωμάτων για τον σκοπό αυτόν. Έτσι, στις αρχές του 19ου αιώνα δημιουργείται στη Γαλλία η πρώτη αστυνομία στον κόσμο (όπως τη γνωρίζουμε σήμερα), ενώ το 1812 συγκροτείται η Sûreté Nationale, ένα είδος Ασφάλειας, και η πρώτη μονάδα ντετέκτιβ. Επικεφαλής της Sûreté έως το 1827 ήταν ο Ευγένιος Φρανσουά Βιντόκ (πρώην εγκληματίας και δραπέτης φυλακών!), ο οποίος μετά την αποστράτευση δημοσίευσε τα απομνημονεύματά του που έτυχαν ευρείας απήχησης από το αναγνωστικό κοινό και κατέστησαν τον ίδιο διάσημο. Η μετάφραση των Απομνημονευμάτων του Βιντόκ στην αγγλική γλώσσα έγινε το 1829, όταν είχε μόλις συγκροτηθεί το πρώτο αστυνομικό σώμα στη Μεγάλη Βρετανία. Το 1842, η Μητροπολιτική Αστυνομία (Scotland Yard) ενέταξε στις τάξεις της κι ένα τμήμα ντετέκτιβ με πολιτικά (Detective Police Department). Το είδος που αργότερα αποκλήθηκε αστυνομική λογοτεχνία (crime fiction ή roman policier), ξεπήδησε από το λογοτεχνικό ρεύμα του ρομαντισμού, που έδινε προτεραιότητα σε θέματα φαντασίας ή μεταφυσικής, όμως

«ΌΤΑΝ ΈΧΕΙΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΕΙ ΤΟ ΑΔΎΝΑΤΟ, ΑΥΤΌ ΠΟΥ ΜΈΝΕΙ, ΌΣΟ ΑΠΊΘΑΝΟ ΚΙ ΑΝ ΕΊΝΑΙ, ΠΡΈΠΕΙ ΝΑ ΕΊΝΑΙ Η ΑΛΉΘΕΙΑ.» ΣΈΡΛΟΚ ΧΟΛΜΣ ΆΡΘΟΥΡ ΚΌΝΑΝ ΝΤΌΙΛ

συνδέθηκε και με τις βασικές αρχές του ορθολογισμού, ο οποίος πρότεινε την προσέγγιση της γνώσης και της «αλήθειας» μέσω λογικών και επιστημονικά τεκμηριωμένων συλλογισμών, στον αντίποδα της έως τότε επικρατούσας«θεολογικής»αντίληψηςγιατα «μυστήρια» του κόσμου και του ανθρώπινου είδους. Αυτά, ακριβώς, τα στοιχεία ενσωματώθηκαν πλήρως στο αστυνομικό αφήγημα, με τη δημιουργία του ντετέκτιβ-ερευνητή, που διαθέτειτηδιανοητικήικανότητανααξιοποιεί τις«κατακτήσειςτουανθρώπινουπνεύματος» ώστε να φτάσει στη διαλεύκανση. Εντούτοις,σταδιακάηαστυνομικήλογοτεχνία -ιδίως από τον μεσοπόλεμο και εμφατικότερα από τις δεκαετίες ’60-’70 και εντεύθεν- απομακρύνθηκε από το απλουστευτικό πλαίσιο της «σπαζοκεφαλιάς» (μυθιστόρημα-παιχνίδι) και έφτασε, στις ευτυχέστερες εκδοχές της, έως τις παρυφές του κοινωνιολογικού και πολιτικού δοκιμίου, υποκαθιστώντας σε μεγάλο βαθμό το κοινωνικό-ρεαλιστικό μυθιστόρημα του 19ου αιώνα. Αυτό συνέβη όταν ο λογοτεχνικός μοντερνισμός βυθίστηκε στην ομφαλοσκόπηση, εγκαταλείποντας τον «δημόσιο» χώρο, τον οποίο κατέλαβε σχεδόν εξ εφόδου η αστυνομική λογοτεχνία που στράφηκε σταθερά στη διερεύνηση των ανεξερεύνητων στρωμάτων της «πάσχουσας» κοινωνίας (κοινωνική λογοτεχνία) εντός της οποίας δρουν τα «πάσχοντα» πρόσωπα (υπαρξιακή λογοτεχνία). Στο πλαίσιο αυτό, οι (μητρο)πόλεις -εκεί, δηλαδή, όπου η υπαρξιακή άβυσσος, οι κοινωνικές παθογένειες και οι ταξικές συγκρούσεις εμφανίζονται τεταμένες και με συνθετότερα χαρακτηριστικά- ήταν φυσικό να αποτελέσουν το προνομιακό πεδίο για τους αστυνομικούς συγγραφείς. Όπως σημειώνει ο πανεπιστημιακός και αστυνομικός συγγραφέας Πέτρος Μαρτινίδης «αυτή την ανατριχίλα, αυτό το ηδονικό σκίρτημα από τον θαυμαστό όσο και έμφοβο συγχρωτισμό του πλήθους στις μεγάλες πόλεις, τα ανέδειξε ή τα εκμεταλλεύτηκε το αστυνομικό μυθιστόρημα» (Κάποιες οφειλές του αστυνομικού μυθιστορήματος στον Σοφοκλή,

www.elsal.gr, 13 Μαΐου 2014). Δεν είναι δυνατόν, επομένως, να υπάρξει σύγχρονο αστυνομικό μυθιστόρημα λογοτεχνικών αξιώσεων χωρίς τη στιβαρή παρουσία του αστικού περιβάλλοντος, όπως αντίστοιχα δεν μπορεί να νοηθεί άστυ χωρίς τις μεγάλες αφηγήσεις που το συνοδεύουν. Μάλιστα, πολλοί υποστηρίζουν πως ο προσφορότερος τρόπος για να γνωρίσει κάποιος τη βαθύτερη ουσία μιας πόλης, είναι η προσφυγή στη λογοτεχνία και ειδικότερα την αστυνομική. Έχουμε έτσι π.χ. το Σαν Φρανσίσκο του Ντάσιελ Χάμετ, το Λος Άντζελες του Ρέιμοντ ΤσάντλεραλλάκαιτουΤζέιμςΈλροϊ,τοΠαρίσι του Ζαν-Πατρίκ Μανσέτ και του Φρεντερίκ Φαζαρντί, τη Βαρκελώνη του Μανουέλ Βάθκεθ Μονταλμπάν,τηνΜασσαλίατουΖανΚλοντ Ιζζό, την Πόλη του Μεξικού του Πάκο Ιγκνάσιο ΤάιμποΙΙ,τηΣτοκχόλμητου Χένινγκ Μανκέλ, το Εδιμβούργο του Ίαν Ράνκιν. Η Αθήνα, το μόνο γνήσιο μητροπολιτικό συγκρότημα στην Ελλάδα, δεν αποτελεί εξαίρεση στον κανόνα αυτόν. Ας μην γελιόμαστε: ήδη από τις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες, η ελληνική πρωτεύουσα αναπτύσσεται αχαλίνωτα, διαμορφώνοντας σταδιακά απολύτως αναγνωρίσιμαnoirχαρακτηριστικά-κοντολογίς,μιαευδιάκριτη«πίσωαυλή»(«backyard»). Για πολλά χρόνια, σχεδόν κανείς δεν θέλησε (ή δεν του επιτράπηκε) να κοιτάξει προς αυτή την «αυλή». Απεναντίας, η αστυνομική λογοτεχνία -ασφαλώς, εντός του «πλαισίου» που της επέβαλλε το κοινωνικό και πολιτικό διακύβευμα κάθε περιόδου- το τόλμησε περίπου προγραμματικά. Άλλοτε με ηθικολογία και προσχηματικότητα κι άλλοτε με απαράμιλλη διεισδυτικότητα. Αλλά, ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή…

’50-’60

«

ΑΘΗΝΑ & ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

«ΟΙ ΕΓΚΛΗΜΑΤΊΕΣ ΕΊΝΑΙ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΆ ΕΝΔΙΑΦΈΡΟΝΤΕΣ, ΓΙΑΤΊ ΤΟΥΛΆΧΙΣΤΟΝ ΓΙΑ ΈΝΑ ΔΙΆΣΤΗΜΑ ΕΊΝΑΙ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΊ, ΈΧΟΥΝ ΕΛΕΎΘΕΡΟ ΠΝΕΎΜΑ ΚΑΙ ΔΕΝ ΥΠΟΚΎΠΤΟΥΝ ΣΕ ΚΑΝΈΝΑΝ.» ΠΑΤΡΊΣΙΑ ΧΆΙΣΜΙΘ

Η «χρυσΗ εποχΗ» της ελληνικΗς αστυνομικΗς λογοτεχνΙας Η ΕΓΓΕΓΡΑΜΜΈΝΗ ΙΣΤΟΡΊΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΉΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΉΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΊΑΣ ΞΕΚΙΝΆ ΤΟ 1953 ΌΤΑΝ Ο (ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΆΦΟΣ) ΓΙΆΝΝΗΣ ΜΑΡΉΣ (ΤΣΙΡΙΜΏΚΟΣ) -Ο ΠΑΤΡΙΆΡΧΗΣ ΤΟΥ ΕΊΔΟΥΣ ΣΤΑ ΚΑΘ’ ΗΜΆΣ- ΔΗΜΟΣΊΕΥΣΕ ΤΟ ΚΛΑΣΙΚΌ, ΠΛΈΟΝ, ΜΥΘΙΣΤΌΡΗΜΑ ΈΓΚΛΗΜΑ ΣΤΟ ΚΟΛΩΝΆΚΙ. ΩΣΤΌΣΟ, Ο ΜΑΡΉΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΎΓΧΡΟΝΟΊ ΤΟΥ ΔΕΝ ΈΓΡΑΨΑΝ «ΕΝ ΚΕΝΏ». ΉΔΗ ΑΠΌ ΤΟΝ ΜΕΣΟΠΌΛΕΜΟ ΕΊΧΕ ΔΙΑΜΟΡΦΩΘΕΊ ΈΝΑ ΦΑΝΑΤΙΚΌ ΚΟΙΝΌ ΠΟΥ ΔΙΆΒΑΖΕ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΈΣ ΙΣΤΟΡΊΕΣ ΣΕ ΠΕΡΙΟΔΙΚΆ ΤΗΣ ΕΠΟΧΉΣ (ΜΆΣΚΑ, ΜΥΣΤΉΡΙΟ Κ.Ά., ΠΟΥ ΣΥΝΈΧΙΣΑΝ ΤΗΝ ΚΥΚΛΟΦΟΡΊΑ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΆ), ΑΛΛΆ ΚΑΙ «ΠΡΏΙΜΑ» ΜΥΘΙΣΤΟΡΉΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΊΔΟΥΣ, ΌΠΩΣ Π.Χ. ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΌ ΤΗΣ ΖΩΉΣ ΤΟΥ ΠΈΤΡΟΥ ΒΕΡΊΝΗ ΤΗΣ ΕΛ. ΒΛΆΧΟΥ (1938), ΤΟ ΈΓΚΛΗΜΑ ΤΟΥ ΨΥΧΙΚΟΎ ΤΟΥ Π. ΝΙΡΒΆΝΑ (1928) ΚΑΙ ΤΟ Ο ΣΈΡΛΟΚ ΧΟΛΜΣ ΣΏΖΩΝ ΤΟΝ ΚΟΝ ΒΕΝΙΖΈΛΟΝ (ΑΓΝΏΣΤΟΥ, 1913).

Κατά τις δεκαετίες του 1950 και του 1960, στην Αθήνα ήταν ακόμα χαίνουσες οι πληγές πουείχεανοίξειη«ανατριχιαστική»δεκαετία του ’40. Ο εμφύλιος πόλεμος, αν και είχε λήξει στα πεδία των μαχών, είχε αφήσει ορατά σημάδια στη ζωή της πόλης με τους πολιτικούς διαχωρισμούς να την διαιρούν νοητά στα δύο. Οι αιματηρές συγκρούσεις, οι πολιτικές διώξεις και η οικονομική υπανάπτυξη στην ενδοχώρα είχαν «σπρώξει» μεγάλους αγροτικούς πληθυσμούς προς τα αστικά κέντρα (για να «ενσωματωθούν» ως εργατικό δυναμικό ή μικροαστικά στρώματα), και ιδιαίτερα την Αθήνα. Η πόλη έδειχνε να παλινδρομεί ανάμεσα στον βαλκανικό εαυτό της -με τις υποβαθμισμένες συνοικίες και την έλλειψη ακόμα και στοιχειωδών υποδομών σε μεγάλα τμήματά της- και στην επιθυμία της να ντυθεί στα χρώματα της Δύσης, με τη διαρκή επέκτασή της, την ανέγερση «συγχρόνων πολυκατοικιών» που στέγαζαν κυρίως το μικροαστικό όνειρο της κοινωνικής ανόδου, τις μεγάλες και φωτολουσμένες κεντρικές λεωφόρους, τα κοσμικά κέντρα (πέριξ της πλατείας Συντάγματος, στο Κολωνάκι, αργότερα στην Κυψέλη κ.α.), τις πολυτελείς βίλες στα βόρεια και νότια προάστια. Καιτο εγκληματικό φαινόμενο; Αυτό σχεδόν εξαντλούταν σε εγκλήματα πάθους ή τιμής ή στη δράση συμμοριών μικροκακοποιών. Δηλαδή, συγκροτούσε ένα «αθώο» κακέκτυπο του «σκληρού» εγκλήματος στις «διεφθαρμένες» δυτικές κοινωνίες…

Η «φωτεινΗ» ΑθΗνα του ΜαρΗ Ο Μαρής τοποθέτησε τη βασική δράση στο πρώτο του μυθιστόρημα (που χαρακτήριζε ως «αθηναϊκό αστυνομικό μυθιστόρημα») στην «φωτεινή» Αθήνα: το έγκλημα έχει διαπραχθεί σε διαμέ-

ρισμα της πολυκατοικίας επί της οδού Σκουφά 10Ε, στο Κολωνάκι. Γράφει ο Μαρής: «Στου Γιαννάκη, στου Ορφανίδη, του Ζώναρ’ς το αποκλειστικό θέμα των συζητήσεων ήταν το άγριο ερωτικό δράμα της οδού Σκουφά». Και παρακάτω: «Σιγά σιγά, στο Κολωνάκι, στη Μ. Βρετάνια, το μεσημεριάτικο ούζο του Ορφανίδη, έπαψαν να μιλούν γι’ αυτή την υπόθεση». Ωστόσο, έστω και διστακτικά, η κοφτερή ματιά του Μαρή «έπιασε» και την αντίθετη πλευρά της πόλης: «Ο ανθρωπάκος προχώρησε προς την Γ’ Σεπτεμβρίου. […] Έφτασε στη στάση των λεωφορείων Αχαρνών. Ανέβηκε. […] Το λεωφορείο ξεκίνησε. […] Έφτασε στο τέρμα. Ο ανθρωπάκος κατέβηκε. […] Πέρα από τέρμα ένα ύποπτο καφενεδάκι άπλωνε τα τραπέζια του κάτω από τα δέντρα. […] Πιο πέρα δεν ήταν παρά κήποι». Το Κολωνάκι και το ευρύτερο κέντρο της Αθήνας αποτελούσε τη βασική σκηνογραφία του Μαρή, όπως παρατηρεί ο Ανδρέας Αποστολίδης στη μελέτη του Ο κόσμος του Γιάννη Μαρή. Έγραφε ενδεικτικά ο Μαρής: «Ανέβηκε προς την πλατεία Κολωνακίου. Το Βυζάντιο είχε απλώσει τα τραπέζια του στα δύο πεζοδρόμια. Μέσα από τα φωτισμένα τζάμια φαίνονταν οι πιστοί παλιοί πελάτες του, που έπαιζαν το τάβλι τους» (Έγκλημα το Κολωνάκι, 1953). Και λίγα χρόνια αργότερα: «Το Βυζάντιο, η Λυκόβρυση, το Ελληνικό είχαν απλώσει τα τραπέζια τους και τις χρωματιστές ομπρέλες τους. Κοπέλες με κοντές φούστες και νεαροί με μακριά μαλλιά είχαν πιάσει κιόλας τις θέσεις τους» (Υπόθεση Εκβιασμού, 1966). Επίσης: «Στο πεζοδρόμιο της οδού Πανεπιστημίου τα κέντρα του Ζωναρά και του Φλόκα είχαν απλώσει τα τραπέζια τους. Το πεζοδρόμιο έμοιαζε σαν παρτέρι με λουλούδια, έτσι όπως τα στόλιζε το πολύχρωμο πλήθος των κομψών γυναικών που έπαιρναν το ορεκτικό τους» (Χωρίς ταυ-

«Ο ΧΆΜΕΤ ΠΑΡΈΔΩΣΕ ΤΟ ΈΓΚΛΗΜΑ ΣΤΟΥΣ ΑΝΘΡΏΠΟΥΣ ΠΟΥ ΈΧΟΥΝ ΜΑΣ ΠΡΟΜΗΘΕΎΣΟΥΝ ΚΆΠΟΙΟ ΠΤΏΜΑ.» ΡΈΙΜΟΝΤ ΤΣΆΝΤΛΕΡ τότητα, 1956) ή «Η πλατεία Ομόνοιας γυάλιζε κάτω από τα πολύχρωμα φώτα των διαφημίσεων» (Ο δολοφόνος φορούσε σμόκιν, 1956) ή «Ήταν Οκτώβρης, αλλά στην οδό Πατησίων έπαιζαν ακόμη οι θερινοί κινηματογράφοι […] και τις νύχτες, στα “Νερά” της οδού Φωκίωνος Νέγρη, το “Σελέκτ” άπλωνε στα πεζοδρόμια τα τραπέζια του» (Αύριο και για πάντα, 1958) ή «Το σπίτι του ήταν μια μονοκατοικία κάτω από την Ακρόπολη […]. Ο Χατζιδάκης, τα μπουζούκια και τα “Παιδιά του Πειραιά” είχαν κάνει σούπερ μοντέρνο το λαϊκό χρώμα» (Ο θάνατος του Τιμόθεου Κώνστα, 1961) ή «Κάθομαι στο ευρύχωρο σαλόνι του ξενοδοχείου “Χίλτον” […]. Στο μεγάλο κρυστάλλινο παράθυρο κοντράρεται μια Ακρόπολη τουριστικής καρτ ποστάλ. […] Ανεβαίνω στο δωμάτιό μου. Στέκομαι στο παράθυρο. Η Αθήνα απλώνεται στα πόδια μου. Η Ακρόπολη μοιάζει σαν ένα παιχνίδι από φίλντισι που πλέει σ έναν ουρανό μενεξεδί» (Επιχείρηση Εκδίκηση, 1964). Δίπλα στο αθηναϊκό κέντρο, διακριτή θέση έχουν οι «πολυτελείς» συνοικίες και

προάστια. «Η βίλα των Κορονέλλων βρισκόταν στο πιο βορινό άκρο του προαστίου (σ.σ.: Ψυχικού) και ήταν από τις μεγαλύτερες και πιο πολυτελείς» (Το κόκκινο βάζο, 1956) ή «Η λεωφόρος Συγγρού με τον καινούργιο φωτισμό […] θύμιζε ξένο φιλμ» (Ένα γράμμα στο ταξί, νουβέλα, 1961). Βέβαια, ακόμα και τα ειδυλλιακά προάστια μπορούσαν να αποδειχτούν επικίνδυνα. Μια σκηνή από το Μπούμερανγκ (1968), που εξελίσσεται στην Εκάλη: «Είχε φτάσει πια κοντά της […] όταν φάνηκε πίσω της το μεγάλο μαύρο αυτοκίνητο. […] Απότομα άναψαν οι δυνατοί προβολείς που τον τύφλωσαν. […] Ξεχώρισε την πόρτα που άνοιξε. Δεν ήταν σε θέση να πει αν η γυναίκα μπήκε μόνη της ή κάποιος από το εσωτερικό του αυτοκινήτου την τράβηξε. Το μεγάλο αμάξι έκανε με ταχύτητα “όπισθεν”, τα φώτα ξανάσβησαν και το σημείο […] έμεινε άδειο».

«

ΛΌΓΟ ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΠΡΆΤΤΟΥΝ ΚΑΙ ΔΕΝ ΤΟ ΚΆΝΟΥΝ ΜΌΝΟ ΓΙΑ ΝΑ

Κατά τη διάρκεια της ζωής του (19161979, λογοτεχνικό ψευδώνυμο του δημοσιογράφου Γιάννη Τσιριμώκου), δημοσίευσε 55 αστυνομικά μυθιστορήματα, 16 νουβέλες και 6 διηγήματα, δημιουργώντας έναν από τους γνωστότερους χαρακτήρες στη νεοελληνική λογοτεχνία, τον αστυνόμο Γιώργη Μπέκα. Έγραψε, ακόμα, το σενάριο για 21 ταινίες και δύο τηλεοπτικές σειρές, καθώς και δύο θεατρικά έργα (σε

τιτλακι

x

xx

xx

ΓιΑννης ΜαρΗς

συνεργασία με τον Δ. Κ. Ευαγγελίδη).

xx

xx

x xx

’50-’60

ΑΘΗΝΑ & ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

«

«ΤΑ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΆ ΜΥΘΙΣΤΟΡΉΜΑΤΑ ΕΊΝΑΙ Η ΜΟΝΑΔΙΚΉ ΕΥΚΑΙΡΊΑ ΜΈΣΩ

ΤΗΣ ΟΠΟΊΑΣ ΓΊΝΟΜΑΙ ΥΒΡΙΣΤΙΚΌΣ ΈΝΑΝΤΙ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΊΑΣ. ΑΣ ΕΠΙΣΤΡΈΨΟΥΜΕ Σ’ ΑΥΤΆ!» ΜΠΈΡΤΟΛΤ ΜΠΡΕΧΤ

ΟΙ ΑΘΈΑΤΕΣ ΠΛΕΥΡΈΣ ΤΗΣ ΠΌΛΗΣ Ωστόσο, στα έργα του ο Μαρής πρόσφερε μια «δειλή» αλλά αντιπροσωπευτική πρόσβαση και στις αθέατες πλευρές της πόλης. Ενδεικτικά: Στη νουβέλα Ιντερμέντζο (1960) παρουσιάζει την «ερεβώδη» πλευρά της Ομόνοιας: «Ως χθες ήταν ένα “ναυάγιο”, που έτρεμε από το κρύο στην χειμωνιάτικη Ομόνοια, […] που ο μόνος του “κύκλος” ήταν οι θυρωροί των λαϊκών καμπαρέ, οι αλήτες που ζεσταίνονταν στις “σχάρες” […], οι φτωχές πόρνες που έμεναν στο ξενοδοχείο “Η ωραία Κάρπαθος” […]». Στο Κόκκινο βάζο, η δράση οδηγείται «μετά τον Άγιο Νικόλαο στα στενά εκείνα δρομάκια με τα μικρά σπίτια του ενός ή δύο δωματίων. Πίσω από το εργοστάσιο των τσιγάρων η γυναίκα σταμάτησε. Έμενε σε ένα χαμηλό σαράβαλο με πράσινη πόρτα». Στο μυθιστόρημα Μια γυναίκα από το παρελθόν (1963) γίνεται αναφορά στην περιοχή του Αγίου Παντελεήμονα: «Η γειτονιά είχε αλλάξει από “τότε”, γύρω από την παλιά εκκλησία του Αγίου Παντελεήμονα, είχε κτιστεί η καινούργια μεγάλη, τα νοικοκυρίστικα αθηναϊκά σπίτια είχαν δώσει τη θέση τους σε μονότονες και άχαρες πολυκατοικίες». Στο Αυστηρώς προσωπικόν (1965), ο Μάρης περιγράφει μια «τυπική» λαϊκή αυλή της εποχής: «Ο μικρός, πλαστικός ανεμιστήρας ήταν το μόνο καινούργιο και εμφανίσιμο αντικείμενο μέσα σ’ αυτό το δωμάτιο της λαϊκής αυλής, που μύριζε στέρηση και φτώχια με καθετί. […] Η γυναίκα […] ήταν σκυμμένη στη σκάφη, έξω από την πόρτα του δωματίου, που αποτελούσε όλο το σπίτι τους […]». Και μια «νυκτερινή» σκηνή: «[Το Φλατ Κλαμπ] Ήταν ένα κεντράκι στο τέρμα Πατησίων, που είχε πάρει αυτόν τον τίτλο για λόγους φορολογικούς. Νεαροί και κοριτσόπουλα χόρευαν εκεί μετά πάθους

ροκ εντ ρολ. […] Τίποτα δεν θύμιζε θαμώνες νυχτερινού κέντρου» (Ο δολοφόνος φορούσε σμόκιν). Για τον Μαρή, επομένως, η Αθήνα ήταν μια πόλη σε διαρκή μετεξέλιξη, που ο συγγραφέας αποτύπωσε καίρια αλλά και με υπόγεια «αμηχανία». Ένας διάλογος από το μυθιστόρημα Ο θάνατος του Τιμόθεου Κώνστα είναι ενδεικτικός: «-Πώς ξαναβρήκες της Αθήνα; Όπως την άφησες; -Πολύ διαφορετική».

ΟΙ ΣΎΓΧΡΟΝΟΙ ΤΟΥ ΜΑΡΉ Έναν χρόνο πριν από το Έγκλημα στο Κολωνάκι, ο δημοσιογράφος Χρήστος Χαιρόπουλος είχε δημοσιεύσει Τα καλλιστεία του θανάτου, ένα αστυνομικό μυθιστόρημα «εμπνευσμένο από την πρόσφατη επικαιρότητα των καλλιστείων», που αποτελούσε μια απόπειρα εισαγωγής του διεθνούς κοσμοπολιτισμού στην πενιχρή αθηναϊκή πραγματικότητα. Οι πρώτες, κιόλας, γραμμές του μυθιστορήματος είναι χαρακτηριστικές: «Η βραδιά ήτανε γεμάτη πυρετικό ενδιαφέρον. Από την πρώτη στιγμή που εμφανιστήκανε οι δέκα τελικές υποψήφιες του μεγάλου διαγωνισμού της ομορφιάς για την ανάδειξη της “μις Ελλάδος” στη μεγάλη χρυσή γέφυρα, όλος ο κόσμος που ’χε συγκεντρωθεί στις τεράστιες αίθουσες του αθηναϊκού “Παλλάς” φανατίστηκε κι άρχισε να χειροκροτεί τις υποψήφιες της προτιμήσεώς του». Παράλληλα με τον Μαρή, στις δύο αυτές δεκαετίες έκαναν την εμφάνισή τους και άλλοι σημαντικοί συγγραφείς του είδους, με κυριότερους τους Νίκο Μαράκη, Ανδρόνικο Μαρκάκη, Αθηνά Κακούρη (η πρώτη ελληνίδα συγγραφέας αστυνομικής λογοτεχνίας) και Νίκο Φώσκολο. Όπως επισημαίνει ο Φίλιππος Φιλίππου στην

ήδη εμβληματική Ιστορία της ελληνικής αστυνομικής λογοτεχνίας, οι Μαρής, Μαράκης και Μαρκάκης «χρησιμοποιούσαν ως αρνητικούς ήρωες, εκτός από συνεργάτες των κατακτητών και προδοτών (σ.σ.: στην Κατοχή), μέλη συμμοριών που δραστηριοποιούνταν στο λαθρεμπόριο συναλλάγματος και χρυσού […], στην παραχάραξη χαρτονομισμάτων […], στην αναζήτηση κρυμμένων θησαυρών […], στη σωματεμπορία και στα ναρκωτικά». Χαρακτηριστικό είναι το απόσπασμα από τον Πράσινο Πιγκουίνο (δεκαετία ’50) του Μαράκη: «Εις το “Χλωμό Φεγγάρι” […] μέσα στην ανύποπτη πελατεία του, κυκλοφορούν […] μερικοί τύποι, που κάνουν λογής-λογής εμπόρια. Από ναρκωτικά μέχρι κορίτσια. Σε τούτο το μαγαζί έχει τους περισσότερους πόντους ο Μπαρντέκος. […] Κερδίζει και καμουφλάρει ταυτόχρονα την πραγματική του δουλειά. […] Το “Χλωμό Φεγγάρι” βρίσκεται σε κάποιο στενοσόκακο της Πλάκας». Από την πλευρά του, ο Φώσκολος θέλησε επίσης να παρουσιάσει τον «σκοτεινό» κόσμο της Αθήνας, αλλά προτάσσοντας μια σκεβρωμένη ηθικολογία. Στις Αστυνομικές ιστορίες (δημοφιλές ραδιοφωνικό πρόγραμμα της εποχής, κυκλοφόρησαν σε μορφή βιβλίου το 1965), κάνει αναφορές στο πρόβλημα των ναρκωτικών: «Στο ταβερνείο εκείνο της Ομόνοιας, μπορούσες να συναντήσεις κάθε καρυδιάς καρύδι. Τύποι του υποκόσμου είχαν εκεί το στέκι τους. […] Τα πρόσωπα συνήθως είναι τα ίδια. Όταν ένας καινούργιος παρουσιαστεί, οι άλλοι προσπαθούν να τον καταλάβουν από την κοψιά του. Τις περισσότερες φορές ο καινούργιος είναι “πελάτης”, τον οποίο στέλνει κάποιος που ξέρει». Σε άλλη ιστορία, αναφέρεται στους υποβαθμισμένους λαϊκούς συνοικισμούς: «Μια παλιόπορτα ξύλινη, φαγωμένη από το χρόνο. Πίσω της ένα

x

xx

x xx

σπίτι, από εκείνα τα σπίτια των συνοικισμών, τα φτωχικά, τα άθλια, τα ανυπόφορα. Ο δρόμος, σκονισμένος. Σε μια άκρη, ένας μεγάλος τενεκές όπου έριχνε τα σκουπίδια όλη η γειτονιά. Μύριζε άσχημα».

Η… ΑΙΣΙΌΔΟΞΗ ΑΘΉΝΑ Εντούτοις, και από τους συγγραφείς αυτούς δεν λείπουν οι αναφορές στις «λαμπερές» πλευρές της Αθήνας. Στο Ένα πτώμα στο Ψυχικό (τέλη δεκαετίας ’50), ο Μαρκάκης σημειώνει: «[…] Είχε αγοράσει πριν από εφτά χρόνια τούτη τη βίλα στο Ψυχικό. […] Της έφτανε που αυτό το σπίτι ήταν ό,τι μπορούσε να απαιτήσει απ’ τη σύγχρονη αρχιτεκτονική και απ’ τις κατακτήσεις στον ανταγωνισμό των ανέσεων. Της έφτανε που τα σαλόνια κι ο απέραντος κήπος της επέτρεπαν να δίνει ονειρώδεις δεξιώσεις. Της έφτανε που, για να βρεις αυτή τη βίλα, δε χρειαζόταν να ξέρεις οδό και αριθμό, όπως δεν χρειάζεται να ξέρεις […] για να βρεις τ’ ανάκτορα». Και παρακάτω: «Την περίμενε στο “Μπραζίλιαν” της οδού Βουκουρεστίου. Εκείνη

xxx

xxx

xxx

xxx

χχχ

έκανε στροφή από το “GB” στου “Ζαχαράτου”, διακλαδίστηκε προς τη Βουκουρεστίου και κορνάρισε […]». Η Κακούρη κινήθηκε «ανάλαφρα» αλλά εμπνευσμένα στα βήματα των ιστοριών της Άγκαθα Κρίστι, του Σαρλ Εσμπραγιά και του Ρεξ Στάουτ. Τα θέματά της αντλούνται συχνά από τις μικρές ειδήσεις, η δράση εξελίσσεται κατά κανόνα στις αθηναϊκές συνοικίες, ενώ η πλοκή καλεί τον αναγνώστη να συμμετάσχει σ’ ένα διασκεδαστικό αστυνομικό παιχνίδι. Και σε αυτή την περίπτωση, αναδύεται η αισιόδοξη εκδοχή της πόλης: «Το θέαμα μιας λαμπρά φωτισμένης Αθήνας απλωνόταν τριγύρω. Μπορούσε κανείς να διακρίνει το Σύνταγμα απ’ τις πολλές φωτεινές ρεκλάμες που αναβόσβηναν. Στο Λυκαβηττό πελώρια γράμματα διαφήμιζαν της Εβδομάδα της Αθήνας. […] Προς τη θάλασσα, η λεωφόρος Συγγρού έμοιαζε μ’ ένα κύμα από φώτα άσπρα και κόκκινα που έτρεχαν συνεχώς» Τα 218 ονόματα, (1963).

χχχ

χ

ΧΆΙΣΜΙΘ ΚΑΙ ΚΕΡ Το 1964, η σπουδαία αμερικανίδα συγγραφέας Πατρίσια Χάισμιθ (Patricia Highsmith, 1921-1995) κυκλοφόρησε το αστυνομικό μυθιστόρημα Τα δύο πρόσωπα του Ιανουαρίου, μέρος του οποίου εκτυλίσσεται στην Αθήνα. Πολλά χρόνια αργότερα (2018), ο Βρετανός αστυνομικός συγγραφέας Φίλιπ Κερ (Philip Kerr, 1956-2018) τοποθέτησε τη δράση του τελευταίου μυθιστορήματός του Φοβού του Δαναούς (Κέδρος) στην Αθήνα του 1957.

ΟΙ ΠΡΏΤΟΙ SERIAL KILLERS ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ Την άνοιξη του 1969 οι Γερμανοί Χέρμαν Ντουφτ και Χανς Μπασενάουερ ήρθαν στην Ελλάδα και σε διάστημα 40 ημερών διέπραξαν Χ

ΧΧ

xΧ

Χ ΧΧ

ΧΧ

Χ ΧΧ

έξι δολοφονίες και πέντε ληστείες. Καθώς ήταν οι πρώτοι serial killers επί ελληνικού εδάφους, η υπόθεση αυτή, που θεωρείται «σταθμός» στα εγχώρια εγκληματολογικά χρονικά, μετέβαλε βίαια τη σχέση της ελληνικής κοινωνίας με το εγκληματικό φαινόμενο. Το 2008 ο γράφων κυκλοφόρησε το αστυνομικό μυθιστόρημα Μυρίζει αίμα (Ίνδικτος) που είναι βασισμένο σε αυτή.

«

«ΔΕΝ ΠΙΣΤΕΎΩ ΠΩΣ ΥΠΆΡΧΟΥΝ ΈΝΟΧΟΙ. Ο ΆΝΘΡΩΠΟΣ ΕΊΝΑΙ ΤΌΣΟ ΆΣΧΗΜΑ ΕΞΟΠΛΙΣΜΈΝΟΣ

’70-’80

ΑΘΗΝΑ & ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Η «ΆΝΥΔΡΗ» ΠΕΡΊΟΔΟΣ ΜΕ ΤΟΝ ΘΆΝΑΤΟ ΤΟΥ ΓΙΆΝΝΗ ΜΑΡΉ, ΤΟ 1979, ΈΚΛΕΙΣΕ ΟΡΙΣΤΙΚΆ Η ΠΡΏΤΗ ΠΕΡΊΟΔΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΉΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΉΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΊΑΣ. Ο ΕΜΒΛΗΜΑΤΙΚΌΣ ΣΥΓΓΡΑΦΈΑΣ, ΌΠΩΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΎΓΧΡΟΝΟΊ ΤΟΥ «ΠΕΡΙΓΡΆΦΕΙ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΆΖΕΙ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΊΑ ΤΟΥ ΚΑΙΡΟΎ ΤΟΥ», ΈΧΟΝΤΑΣ «ΠΛΆΣΕΙ ΖΩΝΤΑΝΟΎΣ ΑΝΘΡΏΠΙΝΟΥΣ ΧΑΡΑΚΤΉΡΕΣ, ΩΣ ΑΠΟΤΈΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΉΣ ΠΑΡΑΤΉΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΠΡΟΣΏΠΩΝ ΠΟΥ ΣΥΝΆΝΤΗΣΕ ΚΑΤΆ ΤΗΝ ΆΣΚΗΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΟΎ ΤΟΥ ΕΠΑΓΓΈΛΜΑΤΟΣ» (ΦΊΛΙΠΠΟΣ ΦΙΛΊΠΠΟΥ, Ό.Π.). ΌΜΩΣ Ο ΘΆΝΑΤΌΣ ΤΟΥ ΜΑΡΉ ΣΗΜΑΤΟΔΌΤΗΣΕ ΣΥΜΒΟΛΙΚΆ ΚΑΙ ΤΟ ΠΈΡΑΣΜΑ ΤΟΥ ΕΊΔΟΥΣ ΣΤΗΝ ΠΙΟ «ΆΝΥΔΡΗ» ΠΕΡΊΟΔΌ ΤΟΥ, ΠΟΥ ΔΙΉΡΚΕΣΕ ΓΙΑ ΣΧΕΔΌΝ ΔΎΟ ΔΕΚΑΕΤΊΕΣ.

Η δεκαετία του ’70 ήταν πυκνή από γεγονότα: Νομική (Φεβρουάριος 1973), Κίνημα του Ναυτικού (Μάιος 1973), Πολυτεχνείο (Νοέμβριος 1973), πραξικόπημα κατά του Μακαρίου και εισβολή της ΤουρκίαςστηνΚύπρο(Ιούλιος1974),Μεταπολίτευση, νομιμοποίηση του ΚΚΕ, απόπειρα εμπέδωσης των θεσμών της αστικής δημοκρατίας. Η δεκαετία του ’80 ξεκίνησε με την καθηλωτική εκλογική νίκη του ΠΑΣΟΚ, τον Οκτώβριο του 1981, και τελείωσε με το θηριώδες σκάνδαλο (από τα μεγαλύτερα στην έως τότε ιστορία του νεοελληνικού κράτους) της «υπόθεσης Κοσκωτά» (το «βρώμικο 1989»). Είχε μεσολαβήσει η αποθέωση του μικροαστικού ονείρουγιααπόκτησηδιαμερίσματος,εξοχικούσπιτιού, αυτοκινήτου και έγχρωμης τηλεόρασης…

Η ΑΘΉΝΑ ΣΕ ΣΤΑΣΙΜΌΤΗΤΑ Τη δεκαετία του ’70, ο Μαρής έγραψε έξι μυθιστορήματα. Ο συγγραφέας εξακολουθούσε να παρατηρεί τις αλλαγές στην Αθήνα, την αγαπημένη του πόλη, με κάποια αμφιθυμία. Το γεγονός αυτό αποτυπωνόταν στη «ματιά» του ήρωά του, του αστυνόμου Γιώργη Μπέκα. Γράφει ο Μαρής στην Απαγωγή (1978), το τελευταίο έργο του: «Μαζί με την τηλεόραση, τη μουσική που δεν καταλάβαινε, τα πλουσιόπαιδα που ντύνονταν σαν αλήτες και τις κοπέλες που φορούσαν ξεφτισμένα μπλουτζήν, είχε φθάσει και στην Ελλάδα ένας κόσμος που δεν ήταν ο κόσμος που ήξερε». Ήταν η εποχή που η Αθήνα βυθιζόταν σε μια παρακμιακή στασιμότητα: η αποθέωση της «ανώνυμης» πολυκατοικίας, η αύξηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, η ένταση του κυκλοφοριακού προβλήματος (καθιερώθηκε το σύστημα «μονά-ζυγά»), η απαξίωση του ιστορικού κέντρου και η μετεγκατάσταση πολλών κατοίκων στα (αναπτυσσόμενα) προάστια είναι μερικές μόνον πτυχές αυτής της εικόνας.

ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΉ, ΠΟΥ ΤΟ ΝΑ ΥΠΟΘΈΣΕΙ ΚΑΝΕΊΣ ΠΩΣ ΕΊΝΑΙ ΈΝΟΧΟΣ, ΣΗΜΑΊΝΕΙ ΣΧΕΔΌΝ ΠΩΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΊ ΤΟΝ ΥΠΕΡΆΝΘΡΩΠΟ.» ΖΟΡΖ ΣΙΜΕΝΌΝ

Σημειακές παρεμβάσεις με συμβολικό φορτίο, όπως η ανάπλαση της Πλάκας με την απομάκρυνση των νυχτερινών κέντρων και η διαμόρφωση της οδού Βουκουρεστίου ως τον πρώτο πεζόδρομο της πόλης, δεν αρκούσαν για να αλλάξουν το γενικό πρόσημο. Την ίδια στιγμή, και η εγχώρια αστυνομική λογοτεχνία περνούσε φάση στασιμότητας, αν όχι καταποντισμού.Σανσυμπιεσμένο-απόδεκαετίεςελατήριο, η πολιτική λογοτεχνία, το δοκίμιο και η σύγχρονη πολιτική ιστορία μονοπωλούσαν το ενδιαφέρον συγγραφέων και αναγνωστών, ενώ η αστυνομία και οι αστυνομικοί είχαν ταυτιστεί με τον αυταρχισμό, τη βαρβαρότητα και την «εθνικοφροσύνη» της δικτατορίας. Άρα, ποιος Έλληνας συγγραφέας θα ήταν διατεθειμένος να γράψει «αστυνομικό» και ποιος εκδότης να το εκδώσει; Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά τις δύο αυτές δεκαετίες κυκλοφόρησαν μόλις 45 ελληνικά αστυνομικά μυθιστορήματα. Εκείνη την περίοδο, το έγκλημα άρχισε σταδιακά να μετατοπίζεται προς «σκληρότερες» μορφές. Τη δεκαετία του ’70 έκανε την εμφάνιση της η εγχώρια τρομοκρατία (π.χ. «17 Νοέμβρη») και σημειώθηκαν πολλά εγκλήματα «σχιζοφρενικού παραληρήματος», ενώ το ’80 είχαμε την (επαν) εμφάνιση των «δράκων» (Κυρ. Παπαχρόνης, Σπ. Μπέσκος κ.ά.) και τη δράση της «Εταιρείας Δολοφόνων» που δολοφονούσε ηλικιωμένους και τους κληρονομούσε παραχαράσσοντας τις διαθήκες τους.

ΡΎΠΑΝΣΗ, ΝΑΡΚΩΤΙΚΆ ΚΑΙ… ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΊ Το 1981 η Τιτίνα Δανέλλη σε συνεργασία με τον Μάνο Κοντολέοντα έγραψαν το Ένα και ένα κάνουν όσα θες (Καστανιώτης), το πρώτο ελληνικό αστυνομικό μυθιστόρημα που εκδό-

«ΤΟ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΌ ΜΥΘΙΣΤΌΡΗΜΑ ΔΙΑΣΏΖΕΙ ΤΗΝ ΤΆΞΗ ΣΕ ΜΊΑ ΕΠΟΧΉ ΑΤΑΞΊΑΣ.»

θηκε μετά το θάνατο του Μαρή. Η Δανέλλη δημοσίευσε αργότερα και άλλα αστυνομικά μυθιστορήματα και έγινε έτσι η δεύτερη Ελληνίδα συγγραφέας που ασχολήθηκε συστηματικά με το είδος. Στις αρχικές, κιόλας, σελίδες του μυθιστορήματος σχολιάζεται η θέση του ελληνικού «αστυνομικού» εκείνη την εποχή. Ο διάλογος ενός εκδότη και ενός συγγραφέα είναι αποκαλυπτικός: «-Ο κόσμος κουράστηκε με την ψευτοκουλτούρα […]. Βαρέθηκε τα αντιστασιακά […]. Άσε πια εκείνα της κατοχής ή του εμφυλίου. Θέλει κάτι ελαφρό, χιουμοριστικό. Ευχάριστο. […] Πειράζει να γίνεις δολοφόνος στο χαρτί; Γιατί να εισάγουμε αστυνομικά; -Μα στην Ελλάδα, οι φόνοι είναι για θέματα τιμής, για ένα μέτρο χωράφι ή για τρεις κατσίκες». Παρόλα αυτά, η ευρύτερη πολιτικοποίηση της περιόδου δεν άφησε ανεπηρέαστη την «αναιμική» αστυνομική λογοτεχνία. Οι, λιγοστοί τότε, συγγραφείς του είδους είχαν αρχίσει να ρίχνουν τολμηρότερες ματιές στην πόλη και κυρίως στην ελληνική κοινωνία. Ανάμεσά τους, ο Παναγιώτης Παναγιώτου (Περιπέτειες του Γιώργου Αρατζαφέρη, Οδυσσέας 1987), ο Στέλιος Κούλογλου (Έγκλημα στο Προεδρικό Μέγαρο, Λιβάνης

1988) και η Νένη Ευθυμιάδη, που αναφέρονταν ευθέως σε πρόσωπα της τότε δημόσιας και πολιτικής ζωής και την τρομοκρατία. Το 1982 ο Φώντας Λάδης δημοσίευσε σε περιοδικό σειρά αστυνομικών διηγημάτων, που πέντε χρόνια αργότερα περιλήφθηκαν σε ενιαίο τόμο με τίτλο Άνθρωποι και κούκλες (Εξάντας 1987). Στα διηγήματα αυτά, ο Λάδης περιέγραψε με καθαρό βλέμμα και διαβρωτικό ύφος «σκοτεινές» όψεις της νεοελληνικής πραγματικότητας αλλά και της ίδιας της πόλης. Τα λαϊκά στέκια: «Το μπαρ λεγόταν Ουράνιο τόξο […]. Κάτι μεταξύ ουζερί, καφετέριας και νάιτ μπαρ. Πέντε έπαιζαν χαρτιά. Ένας-δύο ηλεκτρονικά. Άλλοι συμπλήρωναν προ-πο και άλλοι, στα τραπεζάκια, κουβέντιαζαν ή φλέρταραν. Φώτα χαμηλά, μουσική το ίδιο». Το εμπόριο ναρκωτικών: «[…] Όλη η δουλειά έμοιαζε να γίνεται μεταξύ Ομόνοιας και Πειραιά. […] Όταν σε λίγες μέρες η ιστορία με την ηρωίνη θα έβγαινε στη φόρα, οι εφημερίδες θα έγραφαν: “Ο λευκός θάνατος έτρεχε πάνω κάτω στις γραμμές του ηλεκτρικού τρένου”». Τις οργανώσεις

«

ΧΌΡΧΕ ΛΟΥΊΣ ΜΠΌΡΧΕΣ

ΦΏΝΤΑΣ ΛΆΔΗΣ Ο γνωστός στιχουργός (ποιητής) και δημοσιογράφος δημοσίευσε στο φύλλο της 25ης Ιουλίου 1982 της εφημερίδας Ριζοσπάστης ένα, τολμηρό για την εποχή, άρθρο υπεράσπισης της αστυνομικής λογοτεχνίας με τίτλο «Η αστυνομική λογοτεχνία». Το κείμενο περιλήφθηκε αργότερα (ως επίμετρο) στο βιβλίο διηγημάτων του Άνθρωποι και κούκλες.

xx

xx

x

xx

xx

x xx

’70-’80

«

«ΈΧΩ ΜΙΑ ΜΕΓΑΛΟΑΣΤΙΚΉ ΘΈΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΦΌΝΟ: ΤΟΝ ΑΠΟΔΟΚΙΜΆΖΩ.» ΗΡΑΚΛΉΣ ΠΟΥΑΡΌ ΆΓΚΑΘΑ ΚΡΊΣΤΙ

ΑΘΗΝΑ & ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ χούλιγκαν: «Νεαροί με στρατιωτικά μπουφάν, κολλητά μαύρα παντελόνια και ψηλές μπότες, άλλοι, διαφόρων ηλικιών, ντυμένοι σοβαρά. Δέκα ρεπούμπλικες και είκοσι ζευγάρια σκούρα γυαλιά. […]. Μιλούσε ο Πετρουλάκος. “Δεν μας ενδιαφέρει ποια ομάδα υποστηρίζει κάθε μέλος μας. Αρκεί να την υποστηρίζει με φανατισμό. […] Ο φανατισμός είναι μέσον και σκοπός. Και η πολιτική. Για μας […] είναι άθλημα, φανατισμός. Γι’ αυτό και το ποδόσφαιρο, για μας, είναι πολιτική”». Ωστόσο, η εμφατικότερη ίσως περιγραφή της πόλης στη δεκαετία του ’80 δίνεται στο μυθιστόρημα του Φίλιππου Φιλίππου Το χαμόγελο της Τζοκόντας (Λιβάνης 1988). Ο Φιλίππου κοιτάζει την πόλη ολιστικά και την ανατέμνει σε βάθος. Γράφει για κεντρικά σημεία της: «Τα τραπέζια κι οι καρέκλες της καφετέριας στην πλατεία Κλαυθμώνος βρίσκονταν σ’ ένα διάδρομο που έβγαζε στην Παπαρρηγοπούλου. Ο ίσκιος των δέντρων […] έπεφτε πάνω στα τραπέζια. Επρόκειτο για μια μικροσκοπική όαση στο κέντρο της τσιμεντούπολης που την έπνιγε το καυσαέριο» ή «Συνεχής και αδιάλειπτη η ροή των τροχοφόρων

στην Πατησίων. Κι ο θόρυβος […] εκκωφαντικός. […] Πέρασε ένα λεωφορείο που άφησε πίσω του μαύρο καπνό απ’ την εξάτμιση. Ένας ηλικιωμένος […] έβηξε. Κάτι άλλοι κάνανε σχόλια για το νέφος της πρωτεύουσας και τα καυσαέριά της» ή «Η οδός Μηθύμνης είχε πολλή κίνηση. Αυτοκίνητα και μοτοσυκλέτες κατέβαιναν φουλαριστά την Αχαρνών. Ακούγονταν οι ρόδες που κυλούσαν πάνω στην άσφαλτο, τα φρεναρίσματα, τα σποραδικά κορναρίσματα κι οι εξατμίσεις από τα μηχανάκια». Γράφει για τα προάστια της πόλης: «Η πολυκατοικία όπου έμενε η κ. Καρούζου βρισκόταν δίπλα στο άλσος Συγγρού. Βλέποντας εκείνη τη θάλασσα από πεύκα ζήλεψε όλους εκείνους που είχαν την τύχη […] να ζουν εκεί και να αναπνέουν μέρα-νύχτα τόσο οξυγόνο. “Πλατεία Αμερικής και πράσινα άλογα”, σκέφτηκε» ή «Η ώρα είχε πάει οχτώ και δέκα. […] Ο Τηλέμαχος σκέφτηκε πως η ζωή στη Γλυφάδα τότε μόνο άρχιζε. […] Από κάθε γωνιά της Αττικής πήγαιναν εκεί για να πιουν το ποτό τους και τον καφέ τους […]. Και να κάνουν το “καμάκι” τους. Και να βρουν λίγη πρέζα, αν έκαναν κέφι». Γράφει για τα επίκαιρα θέματα της εποχής:

xxx

xxx

«[…] Είπε ο εκδότης με ύφος που δεν σήκωνε αντίρρηση. “Ο κόσμος σήμερα έχει άλλα προβλήματα. Ανεργία, πληθωρισμός, ναρκωτικά, ραδιενέργεια, νέφος, AIDS. Και άλλα πολλά”. […]». Και μια ιδιαίτερη αναφορά: «[…] Είδε την επιγραφή που ζητούσε: White boat. […] Έσπρωξε τη δίφυλλη πόρτα (σ.σ.: του μπαρ) […] και βρέθηκε σε μια μακρόστενη μισοσκότεινη αίθουσα […]. Οι περισσότεροι θαμώνες ήταν νέγροι και ξανθοί λευκοί. Προφανώς αμερικάνοι στρατιώτες από τη βάση του Ελληνικού. Οι γυναίκες ήταν λιγότερες. […] Υπέθεσε πως […] πήγαν εκεί για να ψωνιστούν». Ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια: ακριβώς τριάντα χρόνια πριν, ο Μαρής έγραφε στο Αύριο και για πάντα: «Το σπίτι ήταν ψηλά, στη ρίζα του Λυκαβηττού, κι έτσι μπορούσαν να δουν όλη την πόλη στα πόδια τους, να ξεχωρίσουν ακόμα και τα καράβια του έκτου αμερικανικού στόλου, που είχε αγκυροβολήσει στο Σαρωνικό». Η διαχρονική παρουσία του αμερικανικού παράγοντα στη μεταπολεμική πολιτική και κοινωνική ζωή της χώρας, σε noir αποχρώσεις…

xxx

xxx

χχχ

χχχ

χ

ΠΈΤΡΟΣ ΜΑΡΤΙΝΊΔΗΣ Τον 1982, ο καθηγητής αρχιτεκτονικής στο ΑΠΘ και μετέπειτα συγγραφέας αστυνομικής λογοτεχνίας κυκλοφόρησε την κλασική πλέον μελέτη Συνηγορία της παραλογοτεχνίας (εκδόσεις Πολύτυπο), ένα βιβλίο «για τις λέξεις (αφηγήματα επιστημονικής φαντασίας, κατασκοπικά ή αστυνομικά) και για τις εικόνες (κόμικς)».

ΔΗΜΉΤΡΗΣ ΧΑΝΌΣ Το 1987, ο δημοσιογράφος, συγγραφέας λαϊκών αναγνωσμάτων (αστυνομικών, γουέστερν κ.ά.) στο περιοδικό Μάσκα και μεταφραστής (1928-2003) άρχισε τη δημοσίευση της οκτάτομης μελέτης του Η λαϊκή λογοτεχνία (Το λαϊκό μυθιστόρημα, Περιοδικές Εκδόσεις Μάσκας), που ολοκληρώθηκε τη δεκαετία του 1990. Πρόκειται για ένα σημαντικό έργο σχετικά με την ιστορία πολλών παραγνωρισμένων λογοτεχνικών ειδών στην Ελλάδα (ληστρικό, αισθηματικό, λαϊκά φυλλάδια κ.λπ.), μεταξύ των οποίων και του αστυνομικού μυθιστορήματος.

’90-’00

ΑΘΗΝΑ & ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Στην αρχή της δεκαετίας του ’90, η ελληνική κοινωνία αντιμετώπισε κατά μέτωπο ένα εντελώς νέο φαινόμενο: την είσοδο χιλιάδων μεταναστών κυρίως από τις πρώην σοσιαλιστικές χώρες, μετά την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού. Η ένταση με την οποία συντελέστηκε αυτή η μετακίνηση και η αδυναμία της ελληνικής κοινωνίας να την απορροφήσει ήπια, ενέτεινε τα επόμενα χρόνια πράξεις φανατισμού και ρατσισμού. Ταυτόχρονα, ήταν η εποχή που οι Έλληνες «ζούσαν το όνειρό» τους, το οποίο κυρίως τροφοδοτούσε η άνοδος του χρηματιστηρίου και η συνακόλουθη προσδοκία για εύκολο, άκοπο και γρήγορο πλουτισμό. Η κατάρρευση των χρηματιστηριακών δεικτών στα τέλη του 1999, σόκαρε προς στιγμήν αλλά δεν οδήγησε στο οριστικό ξεθώριασμα του «ονείρου», που συνέχισε να τροφοδοτείται από τον τραπεζικό (υπερ)δανεισμό, ιδίως μετά την είσοδο της χώρας στη ζώνη του ευρώ.Μιαπαραπλανητικήκρούστα ευδαιμονίας, που διαρρήχτηκε παταγωδώς στα τέλη της δεκαετίας του 2000. Τα φαινόμενα διαφθοράς, που ξεκινούσαν από την πολιτική ή οικονομική «εξουσία» και διαχέονταν -κατ’ αναλογία- σε ευρύτερα στρώματα (και «θεσμούς») της κοινωνίας, στο πλαίσιο μιας άρρητης αλλά σχεδόν εμπεδωμένης συναλλαγήςεπεκτάθηκανθεαματικά,ενώ την ίδια περίοδο εμφανίστηκε στη χώρα και το οργανωμένο έγκλημα. Ελληνικές, «διεθνείς» ή μεικτές συμμορίες άρχισαν να συγκρούονται με ολοένα και μεγαλύτερη ένταση για τον έλεγχο των ζωνών προστασίας, τη διακίνηση ναρκωτικών, το λαθρεμπόριο πετρελαιοειδών ή τον παράνομο στοιχηματισμό. Αποτελούσε μια ποιοτική «αναβάθμιση» του εγκλήματος που, σε αυτή την έκταση, παρουσιαζόταν για πρώτη φορά στην Ελλάδα.

Η ΕΠΑΝΕΚΚΊΝΗΣΗ ΤΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΉΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΊΑΣ Στο μεταξύ, με τη δύναμη της αδράνειας από την προηγούμενη

δεκαετία, η ελληνική αστυνομική λογοτεχνία εξακολουθούσε τις «χαμηλές πτήσεις» έως το 1995, όταν έκαναν την εμφάνισή τους τρεις σημαντικοίσύγχρονοισυγγραφείςτου είδους: ο Ανδρέας Αποστολίδης, ο Πέτρος Μάρκαρης και ο Αργύρης Παυλιώτης. Είναι οι συγγραφείς που, με τη σύμπραξη των προηγούμενων (Δανέλλη, Φιλίππου, Λάδη,ΠάριΑριστείδη,ΤζίμυΚορίνη κ.ά.), άλλαξαν άρδην τον ρου των γεγονότων και η «μηχανή» πήρε πάλι μπρος: το είδος έπαψε πλέον να θεωρείται «παραλογοτεχνικό», όλο και περισσότεροι συγγραφείς έκαναν βαθμηδόν την εμφάνισή τους -μεταξύ αυτών, ο Γ. Νίκας, οι ΠέτροςΜαρτινίδης,ΚρίτωνΣαλπιγκτήςκαιΑπόστολοςΛυκεσάς(που, όπως και ο Παυλιώτης, τοποθετούν τη δράση τους στη Θεσσαλονίκη), ο Γιώργος Λακόπουλος, ο Θοδωρής Καλλιφατίδης (τα αστυνομικά του μυθιστορήματα εξελίσσονται στην Σουηδία, όπου ζει ο συγγραφέας), η Μαρλένα Πολιτοπούλου, ο Παναγιώτης Αγαπητός, η Αθηνά Μπασιούκα, η Μάιρα Παπαθανασοπούλου, ο Θάνος Κονδύλης, ο Κώστας Καλφόπουλος, ο Φίλιππος Δρακονταειδής, ο Νεοκλής Γαλανόπουλος κ.ά.-, οι εκδότες αναθεώρησαν τη στάση τους απέναντι του και το αναγνωστικό κοινό άρχισε να δείχνει συστηματικό ενδιαφέρον γι αυτό. Η σημαντική διαφορά είναι ότι, σε αυτή τη «νέα εποχή», οι αστυνομικοί συγγραφείς χρησιμοποίησαν τη μυθοπλασία προκειμένου πρωτίστως να ακτινογραφήσουν τη χώρα -περάσαμε, δηλαδή, από την ανατομία του εγκλήματος στην ανατομία της κοινωνίας και της μητρόπολης.

Η «ΑΝΑΓΈΝΝΗΣΗ» ΤΗΣ ΑΘΉΝΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΉΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΊΑΣ ΣΕ ΜΕΓΆΛΟ ΒΑΘΜΌ, Η ΔΕΚΑΕΤΊΑ ΤΟΥ 1990 ΣΥΝΔΥΆΣΤΗΚΕ ΜΕ ΤΗ ΝΈΑ «ΜΕΓΆΛΗ ΙΔΈΑ» ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΎ: ΤΗ ΔΙΟΡΓΆΝΩΣΗ ΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΑΚΏΝ ΑΓΏΝΩΝ ΤΗΣ ΑΘΉΝΑΣ, ΤΟ 2004. ΓΙΑ ΠΟΛΛΆ ΧΡΌΝΙΑ, Η ΑΘΉΝΑ ΚΑΙ Η ΕΥΡΎΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΧΉ ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΉΣ ΕΞΕΛΊΧΘΗΚΑΝ ΣΕ ΑΠΈΡΑΝΤΟ ΕΡΓΟΤΆΞΙΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΞΩΡΑΪΣΜΌ ΤΗΣ ΠΌΛΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΉ ΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΑΚΏΝ Ή ΆΛΛΩΝ ΈΡΓΩΝ ΥΠΟΔΟΜΉΣ (ΜΕΤΡΌ, ΑΕΡΟΔΡΌΜΙΟ, ΑΤΤΙΚΉ ΟΔΌΣ Κ.Ά.). ΑΝΆΠΤΥΞΗ ΔΙΑ ΤΟΥ ΤΣΙΜΈΝΤΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΣΦΆΛΤΟΥ… ΤΗΝ ΊΔΙΑ ΠΕΡΊΟΔΟ, Η ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΉ ΛΟΓΟΤΕΧΝΊΑ ΕΜΦΆΝΙΣΕ ΝΈΑ ΔΥΝΑΜΙΚΉ, ΒΡΊΣΚΟΝΤΑΣ ΠΡΌΣΦΟΡΟ ΈΔΑΦΟΣ ΣΤΙΣ ΚΑΙΝΟΦΑΝΕΊΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΈΣ ΣΥΝΘΉΚΕΣ ΠΟΥ ΕΊΧΑΝ ΔΙΑΜΟΡΦΩΘΕΊ ΣΤΗ ΧΏΡΑ ΚΑΙ ΑΚΟΛΟΥΘΏΝΤΑΣ ΤΙΣ ΤΆΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΑΓΚΌΣΜΙΑΣ ΕΚΔΟΤΙΚΉΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΊΑΣ.

Η NOIR ΠΌΛΗ Σε αυτό το «περιβάλλον», ο Μάρκαρης στο Νυχτερινό Δελτίο (Γαβριηλίδης 1995) παρουσιάζει και τα δύο πρόσωπα της πόλης. Από τη μία: «Ο δρόμος δεν είχε πλάτος πάνω από τρία μέτρα και τα σπίτια ήταν στρωμένα στις δύο πλευρές του. Όποιος καθόταν στο ένα παράθυρο κοιτούσε στο άλλο σπίτι, μιλούσε με το άλλο, ζούσε μέσα στο άλλο, ήθελε δεν ήθελε. […] Τα περισσότερα σπίτια ήταν μονώροφα, πού και πού έβλεπες κανένα διώροφο. Στις ταράτσες, αλλού ήταν στημένες κεραίες τηλεόρασης, κι αλλού εξείχαν σίδερα του μπετόν, […] σημάδια μιας ελπίδας ότι κάποτε θα έριχναν δεύτερο όροφο. […] Το σπίτι που έμενε το ζευγάρι των Αλβανών ήταν στο τέλος του δρόμου, δίπλα σε μια εγκαταλελειμμένη αποθήκη ξυλείας». Και από την άλλη: «[…] Μένει στην οδό Ασημακοπούλου, δίπλα στο Κέντρο Νεότητος της Αγίας Παρασκευής. Είναι μια απ’ αυτές τις νεόκτιστες πολυκατοικίες για δημοσιοσχεσάδες, στελέχη επιχειρήσεων, και επιστήμονες που τρώνε από προγράμματα της ΕΟΚ». Την παραμονή του 2000, οι Αθηναίοι ανέμεναν την άφιξη της νέας χιλιετίας (βεβιασμένα κατά ένα χρόνο, όπως και ο υπόλοιπος πλανήτης), κοιτώντας εκστασιασμένοι τα πυροτεχνήματα πάνω από τον Παρθενώνα. Εκείνη την ώρα «στην πάροδο της λεωφόρου Κηφισίας, στην ακαθόριστη περιοχή δεξιά από τον ΟΤΕ στο Μαρούσι, όπου μάντρες, ακάλυπτοι, τζαμένια κτίρια, αποθήκες, γραφεία, χαμηλά νοικοκυριά, αυλές, χωματόδρομοι διαδέχονται ο ένας τον άλλον για να διασταυρωθούν με δρόμους χωρίς φωτεινούς σηματοδότες και στις ώρες αιχμής δημιουργούν κυκλοφοριακό κομφούζιο […], δεν υπήρχε ψυχή· μόνο ένα φορτηγάκι Νισσάν με σβησμένα τα φώτα, ψεύτικες πινακίδες και καλυμμένη πρόχειρα μ’ έναν μουσαμά την επιγραφή του στο πλάι […]». Λίγο καιρό αργότερα, πυρπολείται το νυχτερινό κέντρο «Καλ-Καν». «Ο Μάνος Κανταράκης παρακολουθούσε αποκαρδιωμένος το “κόσμημά του” […] να καίγεται. […] Περιστοιχισμένος από τους μπράβους του, την προσωπική του ασφάλεια, τους πορτιέρηδες και παρακαδόρους, σε μια απόμερη γωνία, είπε αφρίζοντας: “[…] Ο Καλκάνης σήμερα υπέγραψε τη θανατική του καταδίκη”. […] Σ’ έναν μήνα ο Καλκάνης γαζώθηκε με Καλάσνικωφ έξω από το γκαράζ του καινούργιου σπιτιού του που νοίκιασε στον Άγιο Στέφανο για να γλιτώσει» (τα αποσπάσματα από την Λοβοτομή του Α. Αποστολίδη, Άγρα 2002). Το 2003, ο Δημήτρης Μαμαλούκας «γκάζωσε» στον Μεγάλο θάνατο του Βοτανικού (Καστανιώτης) μετατρέποντας την πόλη σε σκηνικό γκανγκστερικού φιλμ. Στην πλατεία Ομόνοιας, ο ήρωας αναζητά τρόπο να βγάλει πλαστά χαρτιά: «Έβλεπα διάφορες σκατόφατσες, Αλβανούς, Ρουμάνους, μαυριδερούς γενικά, Ρώσους και τα συναφή απ’ την πρώην

ΕΣΣΔ. Είχαν όλες τις ενδιαφέρουσες δουλειές η ιδιότητες: νταβατζήδες, ψωνιστήρια, μπράβοι, βαποράκια, πρεζάκηδες, σαλταρισμένοι, αργόσχολοι, κρυφόπουστες, ανώμαλοι, πληρωμένοι δολοφόνοι». Και παρακάτω, μια γιγαντιαία έκρηξη σπέρνει τον θάνατο στην περιοχή του Βοτανικού: «Ο εκκωφαντικός θόρυβος κάλυψε τα πάντα. […] Το τζιπ με τους βατραχανθρώπους τινάχτηκε κυριολεκτικά στον αέρα. […] Τα σώματά τους διαμελίστηκαν και τα κομμάτια τους σκορπίστηκαν σε ακτίνα δεκάδων μέτρων. […] Δεν είχε προλάβει να πει κανείς τίποτα, […] όταν κόλλησα το πιστόλι στο κεφάλι του ΟΥΚ και πυροβόλησα. […] Είδα το κρανίο του ν’ ανοίγει και να γεμίζει αίμα και μυαλά τον οδηγό». Ο Σέργιος Γκάκας αξιοποίησε υποδειγματικά τα noir χαρακτηριστικά της Αθήνας και στις Στάχτες (Καστανιώτης 2008) «φωταγώγησε» την πόλη με τα πιο νοσηρά χρώματα. Γράφει: «Αυτό που χρωστούσε ο αρχηγός της Αστυνομίας στον Χαλκίδη ήταν η καρέκλα του. Πριν από δύο χρόνια είχε αρχίσει να τρίζει εκκωφαντικά όταν κάποιοι άσπονδοι φίλοι του, αξιωματικοί με υψηλές βλέψεις εν όψει της επερχόμενης πολιτικής αλλαγής και στενές σχέσεις με αστέρες της δημοσιογραφίας, έμαθαν για το δεσμό του με μια καλλονή από τη Μολδαβία που ’χε γνωρίσει σ’ ένα κωλάδικο ενδιαφερόντων συνταξιούχου συναδέλφου […]». Παρακάτω: «Ο Γραβάνης ήταν ο πρίγκιπας των Κάτω Πατησίων. Οι δραστηριότητές του περιλάμβαναν κατά καιρούς παράνομα στοιχήματα σ’ όποιο άθλημα έβαζε ο νους του ανθρώπου […], μικρεμπόριο καλαματιανού χόρτου πρώτης ποιότητας, στήσιμο αγώνων στις μικρές κατηγορίες, λαθραία τσιγάρα, πειρατικά σιντί, λοταρίες με ροφούς […].». Αλλού: «Η οργάνωση δρα στην ευρύτερη περιοχή. Η βάση της είναι στην Αγία Παρασκευή […] και αποτελείται κυρίως από οπαδούς του Ολυμπιακού και του Παναθηναϊκού. Τις Κυριακές πλακώνονται μεταξύ τους στα γήπεδα, […] αλλά έχουν συνάψει ένα συμβόλαιο κοινής δράσης εναντίον των μεταναστών. Ένα από τα αγαπημένα τους σπορ είναι το κυνήγι των μικροπωλητών, Φιλιππινέζων και μαύρων, που πουλάνε σιντί». Επίσης: «[…] Ήταν κάτι ανάμεσα σε μπιραρία, καφετέρια, εστιατόριο, μπαρ, ντισκοτέκ και έκθεση τηλεοράσεων. Δεκάδες αργόσχολοι, αραγμένοι σε πολυθρόνες και καναπέδες, […] πλήρωναν για έναν καφέ όσο το μισό μεροκάματο μιας καθαρίστριας, επιβεβαιώνοντας ότι η πατρίδα μας ευημερεί». Την έξαψη νεοπλουτισμού και κατανάλωσης, που χαρακτήριζε την περίοδο αυτή, σχολίασε εύσχημα και η Χρύσα Σπυροπούλου στο Δίχως ίχνη (Κέδρος 2006): «Το Audi έτρεχε στην παραλιακή λεωφόρο. Κόντευε δέκα, και η κίνηση πύκνωνε. Μια μέρα καθημερινή, και όλοι πήγαιναν να διασκεδάσουν. Κι έπειτα σου λένε ότι οι Έλληνες δεν έχουν χρήματα!» «Σκούρα» χρώματα, ώστε να παρουσιάσει παραστατικά τις ξέχειλες αντιθέσεις της πόλης, χρησιμοποίησε και η Ντορίνα Παπα-

λιού στο Γκάτερ (Κέδρος 2007),. Παρατηρεί χαρακτηριστικά: «Πλησιάσαμε χωρίς σχέδιο στα στενά κάτω από το Δημαρχείο. Λογιών αλλοδαποί, απ’ όλες τις εθνικότητες μας κοίταζαν διερευνητικά. Στις γειτονιές αυτές, μπορούσες να κάνεις το γύρο του κόσμου σε ένα τετράγωνο. […] Βγήκαμε στην Αθηνάς και καταλήξαμε στην Αδριανού […]. Μπαράκια, ταβέρνες, και χαρωποί τουρίστες έκλεβαν την παράσταση από τα υπέροχα φωτισμένα μνημεία στην αρχαία αγορά. Ένας άλλος κόσμος από αυτόν που ανάσαινε λίγα στενά πιο πέρα».

ΑΘΗΝΑΪΚΉ ΤΟΠΙΟΓΡΑΦΊΑ Με τη σαφή «πολιτικοποίηση» της ελληνικής αστυνομικής λογοτεχνίας, οι αναφορές στο αστικό τοπίο υποχώρησαν. Εντούτοις, δεν εξαφανίστηκαν. Το 2005, στο αστυνομικό μυθιστόρημά Η στάση του εμβρύου (Ίνδικτος), ο γράφων περιέγραψε μια Αθήνα που έχει «την ίδια παθογένεια των πρώτων μητροπόλεων του 19ου αιώνα, και ταυτόχρονα αναδύεται φωτεινή με αρ ντεκό πολυκατοικίες και ανθρώπους με αστική παιδεία» (Καθημερινή, 24.6.2006). Έτσι: «Η χαρτοπαικτική λέσχη βρισκόταν στην οδό Φωκυλίδου, […] στο Κολωνάκι. Στεγαζόταν στον ισόγειο χώρο μιας κομψής τριώροφης πολυκατοικίας του μεσοπολέμου, […] με καμπυλωτά έρκερ και πρασινισμένους εξώστες στους ορόφους». Και αλλού: «[…] Περπάτησε μέχρι την ευρύχωρη, πεζοδρομημένη και δενδροσκεπή οδό Φωκίωνος Νέγρη […] και μπήκε σε μια εξαώροφη πολυκατοικία της δεκαετίας του ’50, με σφριγηλή πρόσοψη, ημικυκλικά μπαλκόνια στις γωνίες και είσοδο από μάρμαρο και ξύλο». Και ο αντίποδας: «Περίπου δυόμιση ώρες αργότερα, σ’ ένα σκοτεινό παγκάκι στον κήπο του Ζαππείου, μεθυσμένος ελαφρά από μερικά ποτήρια βότκας κακής ποιότητας, έσκυβε πάνω από το ανοιχτό φερμουάρ του παντελονιού ενός 19χρονου αγοριού, που ονομαζόταν Ουαλίντ, καταγόταν από την Αίγυπτο και ήταν σε στύση…» Στο Για μια χούφτα βινύλια (Μεταίχμιο 2011, τοποθετείται στο 2005), η Χίλντα Παπαδημητρίου εισχώρησε στον κόσμο των Εξαρχείων και των κατοίκων τους, με προφανή γνώση και αγάπη: «[…] Ο Χάρης πήρε το Seat και ξεκίνησε για τα Εξάρχεια. Στη Χαριλάου Τρικούπη, λίγο πιο κάτω από τα γραφεία του ΠΑΣΟΚ, βρήκε μια θέση ελεύθερη και έσπευσε να παρκάρει. Στη συνέχεια κατηφόρισε ως τη Ναυαρίνου και μπήκε σ’ ένα μεγάλο σαντουιτσάδικο, απέναντι από το Χημείο». Όμως, δεν απέφυγε την υποδόρια αλλά καυστική κριτική: «Ζείτε στο ανεξάρτητο κρατίδιο των Εξαρχείων, αλλά τα μαγαζιά σας βρίσκονται στο Κολωνάκι» σημειώνει σαρκαστικά ένας από τους ήρωες. Την ίδια στιγμή, ενσωμάτωσε στην αφήγησή της γλυκόπικρες αναφορές για την πόλη: «”Ωραία” γκρίνιαξε μέσα από τα δόντια της. “Έφυγα από το Λονδίνο για να γλιτώσω από τη βροχή, και η βροχή με ακολούθησε

xxx

xxx

’90-’00

ΑΘΗΝΑ & ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

xxx

xxx

χχχ

χχχ

χ

ΕΚΔΌΣΕΙΣ ΆΓΡΑ Το 1987, οι Εκδόσεις Άγρα δημιούργησαν μια ιδιαίτερα φροντισμένη σειρά ξένης αστυνομικής λογοτεχνίας, με υψηλή αισθητική, νέες επιμελημένες μεταφράσεις (ένας από τους βασικούς μεταφραστές της σειράς ήταν ο Α. Αποστολίδης) και πλούσιο υλικό τεκμηρίωσης (επίμετρα, εργοβιογραφικά

στην Αθήνα. Όλοι λένε ότι τέτοιο βροχερό χειμώνα είχαν χρόνια να ζήσουν”». Τέσσερα χρόνια μετά, ο Αντώνης Γκόλτσος στο μυθιστόρημά του Η αφιέρωση (Μεταίχμιο), το οποίο εκτυλίσσεται τους τελευταίους μήνες του 2008, ενέταξε στην τοπιογραφία της πόλης το Μετς. Γράφει: «Μια γειτονιά με μονοκατοικίες, λίγη κίνηση, κάποιες κεραμοσκεπές, δύο χαμηλές πολυκατοικίες διαγώνια δεξιά, και ανάμεσά τους, μακριά αλλά ευδιάκριτα, ο τρούλος ενός κενοτάφιου του Πρώτου». Αλλού: «Είχε πιάσει το μάτι του ένα μπαρ στο 19 της Μάρκου Μουσούρου· το Odeon. Παριζιάνικες καταβολές; […] Μία μόνο μικρή παρέα και δύο ή τρεις μόνοι τους. Κλασικά, υποφωτισμός και καπνός σε ανεκτό επίπεδο για έναν καπνιστή της κλάσης του». Και ακόμα: «Ανηφόρισε προς την Υμηττού. Θα ήταν η κλασική του διαδρομή, η “περιφερειακή” του, όπως αποκαλούσε τη βόλτα των δύο χιλιομέτρων από την Παπατσώνη στη Μάρκου Μουσούρου, […] και από εκεί στην Υμηττού, γύρω από τη μάντρα του Πρώτου Νεκροταφείου και πίσω […]».

ΟΙ ΦΊΛΟΙ ΜΑΣ ΣΤΟ ΒΕΡΟΛΊΝΟ

σημειώματα κ.ά). Αναμφισβήτητα, η σειρά αυτή, που συνεχίζεται έως τις μέρες μας, συνετέλεσε καθοριστικά στην αναγέννηση του είδους στην Ελλάδα και στην ανανέωση του ενδιαφέροντος των αναγνωστών γι’ αυτό.

ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΊ ΤΌΜΟΙ Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 2000, εκτός από τον σημαντικά αυξημένο αριθμό ελληνικών αστυνομικών μυθιστορημάτων, κυκλοφόρησαν επιπλέον έξι συλλογικοί τόμοι με αστυνομικά διηγήματα διαφορετικών Ελλήνων συγγραφέων, γεγονός πρωτόγνωρο στην έως τότε εγχώρια εκδοτική παραγωγή. Πρόκειται για τις ανθολογίες Αστυνομικές ιστορίες (Μεταίχμιο, 2003), Ελληνικά εγκλήματα (Καστανιώτης, 2007), Ελληνικά εγκλήματα 2 (Καστανιώτης, 2008), Οικοεγκλήματα (Κέδρος, 2008), Ελληνικά εγκλήματα 3 (Καστανιώτης, 2009) και Το τελευταίο ταξίδι (Μεταίχμιο, 2009).

ΕΛΣΑΛ Το 2010 δημιουργήθηκε από 25 συγγραφείς η Ελληνική Λέσχη Συγγραφέων Αστυνομικής Λογοτεχνίας (ΕΛΣΑΛ), η πρώτη του είδους της στην Ελλάδα. Σήμερα, η ΕΛΣΑΛ αριθμεί 43 μέλη. Περισσότερες πληροφορίες για τους σκοπούς, την ιστορία και τις δραστηριότητές της στο elsal.gr.

ANTHONY QUINN

Ο ΘΆΝΑΤΟΣ ΤΗΣ ΑΛΕΠΟΎΣ

Λονδίνο 1941. Μια πόλη σε συσκότιση, στο έλεος των αεροπορικών επιδρομών. Δύο άγνωστοι συναντιούνται –και η σχέση τους ίσως αλλάξει την πορεία του πολέμου. Ένα καθηλωτικό κατασκοπικό μυθιστόρημα, βασισμένο στην πραγματική ιστορία ενός τραπεζικού υπαλλήλου που στρατολογήθηκε από την ΜΙ5.

NELE NEUHAUS

ΠΟΙΟΣ ΣΚΌΤΩΣΕ ΤΟΝ ΜΌΤΣΑΡΤ

Ένα τροχόσπιτο στο κάμπινγκ ενός χωριού τυλίγεται στις φλόγες. Για τον αστυνόμο Μπόντενσταϊν, η φωτιά αποκαλύπτει ένα παιδικό τραύμα που δεν ξεπέρασε ποτέ –για τους κατοίκους της περιοχής, μια παλιά ιστορία που κανείς δεν θέλει να σκαλίσει...

Ο Αλέξης Βελλίδης προσπαθεί να καταλάβει πώς βρέθηκε έγκλειστος στην ψυχιατρική κλινική. Θυμάται μόνο πως είχε έρθει πριν από έναν χρόνο στη Βιέννη για να σπουδάσει στη Μουσική Ακαδημία. Ένα ατμοσφαιρικό θρίλερ που αποτυπώνει περίτεχνα το κλίμα της Βιέννης του ’80.

ΜΙΧΆΛΗΣ ΠΑΤΈΝΤΑΛΗΣ

«

«ΕΚΔΌΤΕΣ ΚΑΙ ΑΝΑΓΝΏΣΤΕΣ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΟΎΝ ΝΑ ΑΝΑΖΗΤΟΎΝ ΜΥΘΙΣΤΟΡΉΜΑΤΑ ΜΥΣΤΗΡΊΟΥ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΈ-

2010

ΡΟΥΝ ΤΗΝ ΑΝΑΜΕΝΌΜΕΝΗ ΙΚΑΝΟΠΟΊΗΣΗ ΜΙΑΣ ΠΕΙΣΤΙΚΉΣ ΠΛΟΚΉΣ, ΑΛΛΆ ΤΑ ΟΠΟΊΑ ΜΠΟΡΟΎΝ

ΑΘΗΝΑ & ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

ΔΙΚΑΊΩΣ ΝΑ ΤΑ ΑΠΟΛΑΜΒΆΝΟΥΝ ΚΑΙ ΩΣ ΣΟΒΑΡΆ ΜΥΘΙΣΤΟΡΉΜΑΤΑ.» Π. ΝΤ. ΤΖΈΙΜΣ

Η ΚΡΊΣΗ ΚΑΙ Η ΜΕΓΆΛΗ ΈΚΡΗΞΗ Η ΔΕΚΑΕΤΊΑ ΠΟΥ ΔΙΑΝΎΟΥΜΕ ΕΊΝΑΙ Η ΜΌΝΗ ΈΩΣ ΣΉΜΕΡΑ, ΌΠΟΥ ΟΙ ΔΙΑΔΡΟΜΈΣ ΤΗΣ ΠΌΛΗΣ ΑΠΌ ΤΗ ΜΊΑ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΓΧΏΡΙΑΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΉΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΊΑΣ ΑΠΌ ΤΗΝ ΆΛΛΗ ΚΙΝΟΎΝΤΑΙ ΣΕ ΑΝΤΊΘΕΤΕΣ ΠΟΡΕΊΕΣ. Η ΑΙΣΘΗΤΙΚΉ, ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΉ ΚΑΙ ΘΕΣΜΙΚΉ ΚΡΊΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΗΓΟΎΜΕΝΗΣ ΠΕΡΙΌΔΟΥ ΜΕΤΕΞΕΛΊΧΘΗΚΕ (ΜΟΙΡΑΊΑ) ΣΕ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΉ, ΠΟΛΙΤΙΚΉ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΉ, ΓΕΓΟΝΌΣ ΠΟΥ ΕΊΧΕ ΆΜΕΣΕΣ ΕΠΙΠΤΏΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΘΉΝΑ: Η ΠΌΛΗ «ΚΑΤΈΡΡΕΥΣΕ» ΣΕ ΈΝΑΝ ΌΓΚΟ ΑΣΤΙΚΏΝ ΚΑΙ ΑΝΘΡΏΠΙΝΩΝ ΕΡΕΙΠΊΩΝ. ΑΝΤΊΘΕΤΑ -Ή, ΩΣ ΈΝΑΝ ΒΑΘΜΌ, ΕΞΑΙΤΊΑΣ ΑΥΤΟΎ ΤΟΥ ΓΕΓΟΝΌΤΟΣ- Η ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΉ ΛΟΓΟΤΕΧΝΊΑ ΠΈΡΑΣΕ ΣΤΗ ΦΆΣΗ ΤΗΣ ΈΚΡΗΞΗΣ ΤΟΥ ΕΝΔΙΑΦΈΡΟΝΤΟΣ ΑΠΌ ΌΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΠΑΡΆΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΜΠΛΈΚΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΉ ΤΟΥ ΒΙΒΛΊΟΥ· ΤΟΥΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΊΣ, ΤΟΥΣ ΕΚΔΌΤΕΣ, ΤΟΥΣ ΚΡΙΤΙΚΟΎΣ, ΤΟΥΣ ΑΝΑΓΝΏΣΤΕΣ.

«Η ιστορία των πόλεων είναι η ιστορία των ανθρωπότητας» έγραφε το 1974 ο κορυφαίος Έλληνας αρχιτέκτονας και πολεοδόμος Αριστομένης Προβελέγγιος (Το πνεύμα της πόλης). Και κατά την τρέχουσα δεκαετία η ιστορία αυτής της πόλης σημαδεύτηκε βαθιά από την περιρρέουσα κοινωνική (και με σαφείς ταξικές συμπαραδηλώσεις) κρίση, που ενέσκηψε με σφοδρότητα και βρήκε τους νεοέλληνες «απροετοίμαστους», μολονότι τα πρόδρομα σημάδια της ήταν εμφανή από καιρό. Οι αστυνομικοί συγγραφείς, έχοντας στο οπλοστάσιό τους την καλά ακονισμένη κοινωνική και πολιτική ματιά τους, δεν έχασαν την ευκαιρία να ορμήσουν στο «ψαχνό».

ΤΑ «ΤΟΠΊΑ ΤΟΥ ΖΌΦΟΥ» Βεβαίως, υπήρξαν αρκετοί συγγραφείς που χρησιμοποίησαν την κρίση ως πρόσχημα, προκειμένου να κάνουν μια εύκολη και επιδερμική κοινωνικοπολιτική κριτική, εφημεριδογραφικού χαρακτήρα. Ωστόσο, πολλοί επέλεξαν να χωθούν βαθιά στα αθηναϊκά «τοπία του ζόφου». Ανάμεσά τους, ο Βασίλης Δανέλλης, που στη (Μαύρη μπίρα Καστανιώτης, 2011) γράφει: «Μόλις πεθαίνει το τελευταίο φως της μέρας, το κέντρο αλλάζει πρόσωπο. Τα μπαρ […] υποδέχονται δεκάδες παρέες νέων ανθρώπων, που επενδύουν στο αλκοόλ για να γαμήσουν ή να ξεχάσουν το μίζερο παρόν, που έφτιαξαν γι’ αυτούς οι προηγούμενες γενιές, και το αβέβαιο μέλλον, που παίζουν στα χαρτιά τζογαδόροι πολιτικοί και το χάνουν απ’ τους μακρυχέρηδες των hedge funds». Ακόμα: «Τα Πατήσια δεν διαφέρουν πολύ από τη γειτονιά μου. Οι εφημερίδες τα παρομοιάζουν συχνά πυκνά με την Καμπούλ ή με το Φαρ Ουέστ, κάνοντας τις κλασικές αναφορές στους μετανάστες και στην ελλιπή αστυνόμευση, κατηγορώ-

ντας ταυτόχρονα όσους δεν γουστάρουν τις δυνάμεις καταστολής ως ηθικούς αυτουργούς». Και επίσης: «Η Ευριπίδου έχει πάντα κίνηση. Τα μαγαζιά κλείνουν και τα πόστα πιάνουν Αφρικανοί νταβατζήδες, που προσφέρουν την πραμάτεια τους σε τιμή ευκαιρίας. Στις γωνίες του δρόμου η μαύρη σάρκα λαμποκοπάει στο φως της νύχτας και οι ζουμπουρλούδικες πόρνες […] χαρίζουν ψεύτικα χαμόγελα σε μεθυσμένους οδηγούς». Ο Ιερώνυμος Λύκαρης (ψευδώνυμο) στο Ρομάντζο των καθαρμάτων (Καστανιώτης 2011) αναφέρεται μεταξύ άλλων στο μοίρασμα της Αθήνας από τους νονούς της νύχτας: «Πήραν ένα χάρτη του λεκανοπεδίου και μια πυξίδα. […] Σχηματίστηκαν έτσι δεκαέξι περιοχές. Τις αρίθμησαν, έφτιαξαν ισάριθμους κλήρους, τους έριξαν στην καπνοσακούλα […] και τράβηξε ο καθένας εναλλάξ από οχτώ. Ορισμένα καλά φιλέτα […] τα έπαιξαν στα ζάρια». Όμως, όταν τα πράγματα δεν πάνε καλά, ξεσπά πόλεμος μεταξύ τους: «Αν αποφασίσει να σκαλίσει κανείς έναν τέτοιο πόλεμο όπως πρέπει, το μόνο σίγουρο είναι ότι θα βρει μπροστά του, ως ακοίμητους φρουρούς, τους τρεις μάγους να του προσφέρουν, ως αλληγορικά σύμβολα, τα δώρα της εποχής μας: Βία – Πολιτική Διαφθορά – Μαζική Σκυλοπορνοκουλτούρα». Στην Αθήνα που «νοσταλγεί τους Δεκέμβρηδες» και όπου η πλατεία των αγανακτισμένων «γίνεται αρένα» εστιάζει ο Κυριάκος Μαργαρίτης στο ιδιότυπο noir Όταν βγαίνουν τα λιοντάρια, φίλησέ με (Ψυχογιός 2013): «Προσπέρασε νυσταγμένες πόρνες, πρεζάκια κουρνιασμένα σε στάσεις λεωφορείων, σε παγκάκια, κάτι άστεγοι ροχάλιζαν στα σκαλιά κυβερνητικών κτιρίων, υπηρεσιών, σχολών, εκκλησιών -η πόλη έμοιαζε όλη με εγκαταλειμμένο άσυλο. Γκρεμισμένα παλιόσπιτα, φθαρμένοι τοίχοι, ξεσκισμένες αφίσες, διαφημίσεις, ανακοινώσεις, μια συναυλία, ένα

θέατρο, μια διαδήλωση ή πορεία ή απεργία, σαχλά συνθήματα σε καμιά δεκαριά γλώσσες, γκράφιτι, άστεγη πλανόδια φαντασία, αγωνιστικές προκηρύξεις». Στο Κακό Χαρτί (Καστανιώτης 2016), ο Κώστας Μουζουράκης μεταφέρει την κύρια δράση του στα Γεράνεια Όρη. Όμως, προηγουμένως έχει προλάβει να προσφέρει υποβλητικές περιγραφές της πόλης. Η σκηνή, στη γέφυρα πάνω από τις γραμμές του Ηλεκτρικού μεταξύ Θησείου και Γκαζιού, περιγράφεται από την σκοπιά ενός επαγγελματία εκτελεστή: «[…] Είναι χωμένος ανάμεσα στις ψηλές πικροδάφνες και στα γέρικα πεύκα πλάι στις ράγες, ένα με το σκοτάδι. […] Απέναντι, πέρα απ’ τις γραμμές, εκτείνεται η παλιά Κορεάτικη Αγορά. Τώρα είναι ένα ήσυχο πάρκο, έρημο από ώρα καθώς οι τελευταίοι περαστικοί ποδηλάτες χάθηκαν σαν κουκίδα στο σκοτάδι κατά το σταθμό του Θησείου. […] Οι βραχνές, υποχθόνιες συγχορδίες σε φα σβήνουν αργά, σαν να αποσύρονται ξανά σ’ έναν τόπο αθέατο, εκεί όπου γεννιέται η νύχτα. Πίσω τους αναδύονται ξανά τα μουγκρητά των εξατμίσεων και οι σποραδικές κόρνες από την Πειραιώς, το υπόκωφο, ακαθόριστο βουητό απ’ το Γκάζι. Πέρα απ’ τις ολόρθες ανενεργές υψικαμίνους που μοιάζουν ξεχασμένες σε μια παράταιρη στύση λυσσομανάει η βιομηχανία της διασκέδασης […]». Ακόμα και το θεωρούμενο ως προνομιούχα περιοχή Κολωνάκι, δεν έμεινε αλώβητο από τη συγκυρία. Το επισημαίνει η Άννα Δάρδα-Ιορδανίδου στο Μάσκες και σερπαντίνες (Καστανιώτης 2016): «Καθώς κατηφόριζαν από το Abreuvoir, είχαν αρχίσει να μετρούν τις σκονισμένες βιτρίνες, σκεπασμένες από παλιές

«

αφίσες. Μόνο φούρνοι, φαρμακεία και μπαρ ξεφύτρωναν σαν μανιτάρια εδώ κι εκεί. Μαύρο χρήμα, έλεγε η Κλειώ, και είχε δίκιο».

ΌΨΕΙΣ ΤΙΣ ΚΡΊΣΗΣ Ταυτόχρονα, οι απροσδόκητες επιδράσεις της πολύμορφης κρίσης πάνω στο ίδιο το «σώμα» της πόλης, αλλά και στους κατοίκους της, έλκυσαν ακαριαία το ενδιαφέρον των συγγραφέων του είδους, που είχαν στα χέρια τους μια καυτή «πρώτη ύλη». Το 2013, ο Μάρκος Κρητικός στην Απιστία μετά φόνου (Νεφέλη) σημειώνει για την οδό Πατησίων: «Τίποτα δεν θύμιζε τον πολυσύχναστο δρόμο παλαιότερων ετών. […] Ο κόσμος δεν κυκλοφορεί το βράδυ στους δρόμους. Η κρίση και ο φόβος τον φυλακίζει στο διαμέρισμα. Παρατηρούσα τα μαγαζιά. Ένα στα τρία ήταν άδεια και σκοτεινά. Πώς αλλάζουν τα πράγματα! σκέφτηκα. Κάποτε αν είχες μαγαζί στην Πατησίων ήσουν πλούσιος». Και, μαζί, παρατηρεί τους σαστισμένους κατοίκους που προσπαθούν να βρουν μια διέξοδο: «Το βράδυ πήγαμε για ουζάκι στην πλατεία Καισαριανής μ’ ένα φιλικό ζευγάρι. […] Με τη συζήτηση η ώρα πέρασε γρήγορα. Κύριο θέμα, τι άλλο: η κρίση και οι εκλογές. Τα διλήμματα γνωστά. Αριστερά ή Δεξιά; Ευρώ ή δραχμή; Οι πολιτικοί όλοι αναξιόπιστοι και ανεπαρκείς, ανίκανοι να παρουσιάσουν ένα πειστικό σχέδιο για τη σωτηρία της χώρας». Στις «μικρές» ανθρώπινες τραγωδίες στον «καιρό της κρίσης» στρέφεται εν μέρει και ο Τεύκρος Μιχαηλίδης στα Εγκλήματα Δημοσιονομικής Πολιτικής (Πόλις 2015). Χαρακτηριστικό απόσπασμα: «Ζω με τη μητέρα μου στο διαμέρισμά μας

«ΤΗ ΜΊΑ ΖΟΎΜΕ, ΤΗΝ ΆΛΛΗ ΠΕΘΑΊΝΟΥΜΕ» ΚΟΥΡΤ ΒΑΛΆΝΤΕΡ (ΧΈΝΙΝΓΚ ΜΑΝΚΈΛ)

2010

ΑΘΗΝΑ & ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

« «Ο ΝΌΜΟΣ ΕΊΝΑΙ Η ΈΚΦΡΑΣΗ ΜΙΑΣ ΣΧΈΣΗΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΏΝ ΔΥΝΆΜΕΩΝ, ΣΕ ΜΙΑ ΔΕΔΟΜΈΝΗ ΙΣΤΟΡΙΚΉ ΣΥΝΘΉΚΗ. […] ΟΙ ΕΓΚΛΗΜΑΤΊΕΣ ΈΧΟΥΝ ΛΌΓΟΥΣ ΝΑ ΕΝΑΝΤΙΏΝΟΝΤΑΙ ΣΤΟΝ ΝΌΜΟ.» ΖΑΝ-ΠΑΤΡΊΚ ΜΑΝΣΈΤ στην Καλλιθέα. Η μητέρα μου ήταν καθαρίστρια σ’ ένα υπουργείο, μέχρι που απολύθηκε. Εγώ εργαζόμουν σ’ αυτή την ιδιωτική εταιρεία που πούλαγε το ρεύμα της ΔΕΗ. Κάθε μήνα πλήρωναν μικροποσά “έναντι”. Το σπίτι δεν το είχαμε ξεχρεώσει ακόμη […]. Στο τέλος, η εταιρεία που δούλευα έβαλε λουκέτο και το αφεντικό εξαφανίστηκε, αφήνοντάς μας απλήρωτους. […] Στο τέλος, το σπίτι μας κατασχέθηκε». Πάντως, δεν παραλείπει να επισημάνει και την πολιτική όψη των πραγμάτων. Η αναφορά στην Ασημακοπούλου, υψηλόβαθμο στέλεχος του ΣΔΟΕ: «Έχεις παρατηρήσει διάφορους πολιτικούς που ενώ συνηθίζουν να κάνουν τα κοκοράκια, επικρίνοντας, απειλώντας, διακηρύσσοντας, θυμούνται ξαφνικά την εθνική ενότητα και πίνουν το αμίλητο νερό; […] Πίσω από τις περισσότερες “αλλαγές πλεύσης” ήταν μέχρι τώρα κρυμμένη η Ασημακοπούλου. Με το αλλοπρόσαλλο φορολογικό μας σύστημα, ακόμα κι ένας άγιος θα μπορούσε να έχει λερωμένη τη φωλιά του. […] Όταν λοιπόν κάποιος βουλευτής γινόταν ιδιαίτερα ενοχλητικός, επενέβαινε η… “νονά”. […] Σκάλιζε από δω και από κει, και στο τέλος όλο και κάτι έβρισκε. Ο βουλευτής ενημερωνόταν διακριτικά και… κατάλαβες». Η άνοδος του ακροδεξιού (νεοναζιστικού) φαινομένου στη χώρα, πρόσφερε ακόμα ένα πεδίο προς διερεύνηση. Ο Θάνος Δραγούμης παρουσίασε τη (βίαιη) δράση των εθνικιστικών οργανώσεων σε ένα περιβάλλον γενικευμένης κατάρρευσης στη Μαύρη Αυγή (Ψυχογιός 2013). Από τις πρώτες, κιόλας, φράσεις δίνει τον τόνο: «Κατέβαινα την Πανεπιστημίου. Αθηναϊκή τριλογία στα δεξιά, στα αριστερά μου “κάντε απονεύρωση στους τραπεζίτες” με κόκκινο σπρέι στον φιλόξενο τοίχο της Αγροτικής Τράπεζας. […] Τα ντουμάνια από τις φωτιές και τα δακρυγόνα επέμεναν ακόμα […]». Κι ύστερα

εφορμά στα άδυτα μιας εθνικιστικής ομάδας: «Είχαν συγκεντρωθεί στο μικρό πάρκο της Παλιάς Βουλής […]. Όταν έφτασαν οι δυνάμεις καταστολής, οι εθνικιστές τις υποδέχτηκαν με ιαχές ενθουσιασμού κι έλαβαν αμέσως θέση στις οπισθοφυλακές τους, έτοιμοι να τις συνδράμουν στη μεγάλη τους έφοδο στην πλατεία, όπου είχαν μαζευτεί τα κομμούνια και οι ανάρχες». Αλλού: «Παρκάρει το Datsun μπροστά στο “Σφαιριστήριον Λουξ” […]. Το μέρος είναι […] απόλυτα ασφαλές. Κανένας άγνωστος δεν τολμάει όχι μόνο να παρκάρει, αλλά ούτε καν να περάσει από δω. […] Στο βάθος βλέπει τρεις γνωστές μούρες […], συναγωνιστές του Χρυσού Πέλεκυ […], ξυρισμένα κεφάλια και μαύρα μπλουζάκια με χρυσά γράμματα, στα φουσκωμένα στήθη στεφάνια από φύλλα δάφνης, στις φουσκωμένες μούρες τους ο ενθουσιασμός της ιδεολογικής φανατίλας» (παρατήρηση: ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα εδώ η σύγκριση με την ανάλογη αναφορά του Λάδη στο Άνθρωποι και κούκλες). Και ακόμα: «Ο Καρύπης, που έβαλε τη βόμβα στην Araco, ήταν μέλος ή φίλος τους ακροδεξιού φασιστικού Χρυσού Πέλεκυ. Και ο βουλευτής του Χρυσού Πέλεκυ Νίκος Μπεζεντάκος έκανε επερώτηση στη Βουλή προκειμένου να καταγγείλει τον υπουργό Προστασίας του Πολίτη για το θέμα της Araco και να τον καλέσει να λάβει μέτρα εναντίον της αριστερής τρομοκρατίας». Ήταν η πρώτη φορά που, στη μεγάλη φόρμα του μυθιστορήματος, η ελληνική αστυνομική λογοτεχνία παρουσίαζε εκτενώς τη δράση της παρακρατικής (αλλά και «νομιμοφανούς») ακροδεξιάς. Ωστόσο, στη μικρότερη φόρμα είχε προηγηθεί η νουβέλα Μαύρο Κρέας του γράφοντος, που περιλαμβάνεται στον συλλογικό τόμο Ελληνικά εγκλήματα 4 (Καστανιώτης 2011). Όμως και ο χώρος του Τύπου, που πλήγηκε καίρια κατά τη μνημονιακή περίοδο, δεν

έμεινε έξω από το ενδιαφέρον του είδους. Στο μυθιστόρημα Στο πίσω κάθισμα (Ίκαρος 2016) η Ευτυχία Γιαννάκη σχολιάζει: «[...] Δεν ήταν ο γενναίος δημοσιογράφος που θα ξεκινούσε την καριέρα του με μια μεγάλη επιτυχία […]. Ήταν ένα απλό μέλος μιας συνεργατικής εφημερίδας, της πρώτης που κυκλοφόρησε μετά την οικονομική κρίση που χτύπησε τον εκδοτικό κόσμο της χώρας και βύθισε τις αμοιβές των εργαζομένων στα ΜΜΕ. Πληρωνόταν με ψίχουλα και μία στο τόσο […]. Ήταν ήδη αρκετό που ξεσηκώθηκε από το σπίτι του στο Περιστέρι και οδήγησε το μηχανάκι του μέχρι την Πλάκα μέσα στο ψοφόκρυο».

ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΉ ΛΟΓΟΤΕΧΝΊΑ: ΡΕΠΕΡΆΖ ΣΤΗΝ ΑΝΟΊΚΕΙΑ ΠΌΛΗ Συνοψίζοντας θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε σθεναρά ότι το αστυνομικό μυθιστόρημα είναι το λογοτεχνικό είδος που αποθεώνει την λεπτομέρεια. Ο συγγραφέας αποδίδει την πραγματικότηταμιαςκοινωνίαςκαιενόςτόπου με απόλυτη αληθοφάνεια και έτσι γίνεται «αυτόπτης μάρτυρας» της εποχής του, προσφέροντας στον αναγνώστη, τουλάχιστον τον σύγχρονό του, την αίσθηση του οικείου. Όμως, στο «αστυνομικό», συχνά το οικείο επιστρέφει ως ξένο ή το ξένο ως οικείο. Και τότε αναδύεται το ανοίκειο (Φρόιντ), που μας γεμίζει φόβο με τα μυστικά που φέρνει στην επιφάνεια. Και κάθε πόλη έχει τα μυστικά της…

x

xx

x xx

xxx

xxx

xxx

xxx

χχχ

χχχ

χ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΊΣ

«Αναγνώστη», ενώ το μυθιστόρημα της Ευτ.

Κατά την τρέχουσα δεκαετία, πρωτοεμφανί-

χθηκε ως το Καλύτερο Ελληνικό Μυθιστόρημα

στηκαν και άλλοι αστυνομικοί συγγραφείς, μεταξύ των οποίων οι (με αλφαβητική σειρά) Γρηγόρης Αζαριάδης, Δώρος Αντωνιάδης, Μιράντα Βατικιώτη, Κυριακή Γεροζήση, Λευτέρης Γιαννακουδάκης, Βαγγέλης Γιαννίσης, Λάκης Δόλγερας, Δημήτρης Καπετανάκης, Πολυχρόνης Κουτσάκης, Μάρκος Κρητικός, Κωνσταντίνα Μόσχου, Αναστασία Μπαξεβάνη, Βαγγέλης Μπέκας, Βάσω Παπαδοπούλου, Γεωργία Παπαλυμπέρη, Έρη Ρίτσου, Δημήτρης Σίμος, Αναστάσης Σιχλιμίρης, Βίκυ Χασάνδρα, Μιμή Φιλιππίδη-Θεοχάρη, Έλενα Χουσνή κ.ά.

50).

Κινδύνου (Μεταίχμιο 2011), Η Επιστροφή του αστυνόμου Μπέκα (Καστανιώτης 2012) και Ο τόπος πρόδωσε τον ένοχο (Τόπος 2014). Επιπλέον, έχουν κυκλοφορήσει τα συλλογικά έργα Ελληνικά εγκλήματα 4 (Καστανιώτης 2011), Κλέφτες και Αστυνόμοι (Ψυχογιός 2013), 15 σφαίρες ζητούν θύματα (Άπαρσις 9 εγκλήματα αναζητούν δολοφόνο (Iwrite/ 2018), καθώς και ποικίλες μελέτες (βλ. «Ενδεικτική βιβλιογραφία»).

ΠΕΡΙΟΔΙΚΆ Το 2016 κυκλοφόρησε η επιθεώρηση αστυνομικής λογοτεχνίας The Crimes and Letters

Το 2017, το μυθιστόρημα του Δ. Μαμαλούκα

κε το περιοδικό θεωρίας για την αστυνομική

(Κέδρος) απέσπασε το βραβείο Καλύτερου

ΧΧ

τόμους με διηγήματα μελών της Είσοδος

«ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΆ» ΒΡΑΒΕΊΑ Ο κρυφός πυρήνας των Ερυθρών Ταξιαρχιών

ΧΧ

Η ΕΛΣΑΛ έχει δημοσιεύσει τους συλλογικούς

Πηγή 2015), Σκοτεινές υποθέσεις (Κύφαντα

έφτασε τα 72 (το 2017 «περιορίστηκε» στα

Χ xΧ

ΣΥΛΛΟΓΙΚΆ ΈΡΓΑ

Η θεαματική άνοδος του είδους αποτυπώνεται

μυθιστορήματα, ενώ το 2016 ο αριθμός αυτός

Χ

στα βραβεία κοινού Public.

2013), Ο φόβος του ξένου (Μεταίχμιο 2014),

κυκλοφόρησαν μόλις 7 ελληνικά αστυνομικά

ΧΧ

Γιαννάκη Στο πίσω κάθισμα (Ίκαρος) αναδεί-

ΑΡΙΘΜΟΊ σε δύο χαρακτηριστικούς αριθμούς: το 1996

Χ ΧΧ

Μυθιστορήματος στα λογοτεχνικά βραβεία

Magazine (CLM), την οποία το 2018 διαδέχτηλογοτεχνία πολάρ.

Ενδεικτική βιβλιογραφία για την ελληνική αστυνομική λογοτεχνία - Ανδρέα Αποστολίδη, Τα πολλά πρόσωπα του αστυνομικού μυθιστορήματος, Άγρα 2009, σσ. 277-314.

- Στράτου Μυρογιάννη, Από τις ιστορίες μυστηρίου στην αστυνομική πλοκή - Αναζητώντας την εμφάνιση ενός αινιγματικού είδους στον ελληνικό 19ο αιώνα, Εκδόσεις Αλεξάνδρεια 2012 - Ανδρέα Αποστολίδη, Ο κόσμος του Γιάννη Μαρή, Άγρα 2012.

- Συλλογικό, Αστυνομική λογοτεχνία - Επιστημονικό συμπόσιο, 30-31 Μαρτίου 2012 (επιμέλεια Ουρανία Καϊάφα), Σχολή Μωραΐτη / Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας 2015.

- Συλλογικό, Critical Times, Critical Thoughts Contemporary Greek Writers Discuss Facts and Fiction (Editors: Natasha Lemos, Eleni Yannakakis), Cambidge Scholars Publishing 2015, σσ. 144-203.

- Συλλογικό, 18 κείμενα για τον Γιάννη Μαρή (επιμέλεια Κώστας Θ. Καλφόπουλος), Εκδόσεις Πατάκη 2016.

- Βαγγέλη Χατζηβασιλείου, Η κίνηση του εκκρεμούς - Άτομο και κοινωνία στην ελληνική πεζογραφία: 1974-2017, Πόλις 2018, σσ. 536-603.

- Φίλιππου Φιλίππου, Ιστορία της ελληνικής αστυνομικής λογοτεχνίας – Ο Γιάννης Μαρής και οι άλλοι, Εκδόσεις Πατάκη 2018. xxxxxxxxxxxxxxxxx χxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxχχχχχχ * Ο Γιάννης Ράγκος (1966) είναι συγγραφέας και δημοσιογράφος. Έχει δημοσιεύσει βιβλία δημοσιογραφικής έρευνας, αστυνομικά μυθιστορήματα, νουβέλες και διηγήματα, καθώς και δοκίμια για την αστυνομική λογοτεχνία. Ακόμα, έχει γράψει σενάρια για κινηματογραφικές ταινίες, τηλεοπτικά σίριαλ, θεατρικές παραστάσειςperformances και κόμικς (graphic novels). Είναι ιδρυτικό μέλος της Ελληνικής Λέσχης Συγγραφέων Αστυνομικής Λογοτεχνίας (ΕΛΣΑΛ) και μέλος της συντακτικής ομάδας του περιοδικού «πολάρ». Τελευταία βιβλία του: το graphic novel Στα μυστικά του βάλτου (Εκδόσεις Polaris 2018) σε σενάριο δικό του και σχέδια του Παναγιώτη Πανταζή και ο συλλογικός τόμος με βαλκανικά αστυνομικά διηγήματα BalkaNoir (Καστανιώτης, 2018), που συνεπιμελήθηκε με τον Βασίλη Δανέλλη.

Συνέντευξη

Π ΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΔΡΑΚΑΚΗ

]

35 ΧΡΌΝΙΑ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΌ ΣΙΝΕΜΆ άνος Κοκκινόπουλος ΠΟΥ ΚΌΒΕΙ

ΌΜΩΣ, Ο ΊΔΙΟΣ ΕΊΝΑΙ ΠΙΟ «ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΌΣ» ΑΠΌ ΌΣΟ ΘΑ ΉΛΠΙΖΑΝ ΟΙ ΟΡΚΙΣΜΈΝΟΙ ΘΑΥΜΑΣΤΈΣ ΤΟΥ ΈΡΓΟΥ ΤΟΥ: ΠΑΘΑΊΝΕΙ ΣΟΚ ΣΤΗ ΘΈΑ ΤΟΥ ΑΊΜΑΤΟΣ, ΕΊΧΕ ΜΙΑ ΑΝΈΜΕΛΗ ΚΑΙ ΌΜΟΡΦΗ ΠΑΙΔΙΚΉ ΗΛΙΚΊΑ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΡΈΣΕΙ ΝΑ ΤΟ ΡΊΧΝΕΙ ΈΞΩ. ΊΣΩΣ ΕΊΝΑΙ ΟΙ ΠΈΝΤΕ ΓΆΤΕΣ ΠΟΥ ΑΛΩΝΊΖΟΥΝ ΣΤΑ ΓΡΑΦΕΊΑ ΠΑΡΑΓΩΓΉΣ ΤΩΝ ΣΕΙΡΏΝ ΤΟΥ ΠΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΎΝ ΤΟ ΚΛΙΣΈ ΕΝΌΣ ΚΑΛΛΙΤΈΧΝΗ ΠΟΥ ΕΜΠΝΈΕΤΑΙ ΑΠΌ ΤΗΝ ΑΝΘΡΏΠΙΝΗ ΨΥΧΉ ΌΤΑΝ ΑΥΤΉ ΞΕΦΕΎΓΕΙ ΑΠΌ ΤΑ ΌΡΙΆ ΤΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΤΡΈΠΕΙ ΣΤΟ ΣΏΜΑ ΝΑ ΚΑΤΑΣΤΡΈΨΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΚΑΤΑΣΤΡΑΦΕΊ.

Τον καλώ και δεν το σηκώνει. Απογοητεύομαι. Ύστερα, θυμάμαι ότι δεν απαντά σε νούμερα που δε γνωρίζει-πολλοί το κάνουν και καλώς. Ενδεικτικό του πόσο συχνά χτυπά το κινητό τους, ίσως. Του Πάνου Κοκκινόπουλου χτυπά ασταμάτητα από φίλους, θαυμαστές, επίδοξους συμπαίκτες στο μεγάλο κινηματογραφικό παιχνιδοτάξιδο που ξεκίνησε πριν

πολλά, πολλά χρόνια στην ελληνική τηλεόραση και συνεχίζει με επιτυχία. Πέντε φίλοι μου ηθοποιοί με παρακάλεσαν να μιλήσω για αυτούς σε εκείνον, μόλις έμαθαν ότι θα τον συναντούσα, κανονίζοντάς το τελικώς μαζί του μέσω sms. Εγώ ακόμα δεν το έχω πιστέψει ότι τον συνάντησα. Ζητώ συγγνώμη προκαταβολικά για αυτό το κείμενο-δεν πρέπει να παίρνουμε

ΤΗΝ ΑΝΆΣΑ

συνεντεύξεις από ανθρώπους που θαυμάζουμε υπερβολικά. Όμως, κι αυτό είναι μια πρόκληση, έτσι δεν είναι; Ο Πάνος Κοκκινόπουλος αγαπά τις προκλήσεις και, ήρεμος καθώς παρατηρεί τα πάντα, με τον ρυθμό που αναβοσβήνει ένα από τα κουβανέζικα πούρα του, ζει μια ζωή αρμονική και μάλλον όμορφη, ανάμεσα σε Τέχνη και Ζωή. Όπου

Τέχνη, βάλε κυρίως μουσικές (αρκετές από τις οποίες του έμαθε η κόρη του να ακούει ) και ταινίες. Μας έμαθε τόσα και τόσα κορυφαία ξένα κομμάτια και μας έσχιζε στα δύο όταν τα συνδύαζε με επικές σκηνές αιματοχυσίας ή θρήνων. Όπου Ζωή, βάλε… ποιος ξέρει; Κοκκινόπουλος είναι αυτός. Το βέβαιο είναι ότι αγαπούσε ανέκαθεν-η ίδια η ζωή του το έχει δείξει- τις γυναίκες. Είχε σπουδαίες και ωραίες στο πλευρό του. Και ανυπομονώ να του ζητήσω να μου μιλήσει για τη Γυναίκα μέσα από τον φακό του, που πολύ συχνά τη δικαιώνει, την αγαπά, την προστατεύει. «Η γυναίκα είναι ανώτερο είδος στην τροφική αλυσίδα. Ξέρετε πολλούς χήρους; Εγώ χήρες ξέρω! Έχουν ανεπτυγμένα πράγματα και λειτουργίες που δεν διαθέτουν οι άντρες, όπως ας πούμε τους γευστικούς κάλυκες. Έχουν 1.200 περισσότερους από τους άντρες. Αυτό το έμαθα τυχαία στην Κούβα, γιατί οι περισσότεροι δοκιμαστές πούρων είναι γυναίκες.» Η γυναίκα της ζωής του, το alter ego του και ο οικονομικός εγκέφαλος πίσω από τα καλλιτεχνικά του projects δεν είναι άλλος από την πρώην σύζυγό του, Μπέση Βουδούρη, που διευθύνει τη Frenzy Films. Στα γραφεία της Frenzy, πίσω από το Hilton και με το ρολόι να κάνει τα δεκαπέντε λεπτά χρόνου που είχα με τον Κοκκινόπουλο να μοιάζουν δευτερόλεπτα, πραγματοποιήθηκε η συνέντευξή μας. Έξω από το γραφείο του, καλεσμένοι φίλοι και ηθοποιοί σχολιάζουν το πρώτο επεισόδιο της νέας σειράς «Ου φονεύσεις» που προβάλλεται εκείνο το βράδυ από το καινούργιο κανάλι Open. Θέλω μαζί του 5 ώρες. Τουλάχιστον. Ο δαιμόνιος, μαυροντυμένος σκηνοθέτης, μετά το πέρας της βραδιάς, όμως, κατάκοπος πια, θα επιστρέψει στο διαμέρισμά του στο Κολωνάκι, να ξεκουραστεί λίγες ώρες πριν τα αυριανά γυρίσματα. Όλη του η ζωή, αυτό το πάθος: με μια κάμερα στο χέρι να φυλακίζει

ομορφιές κι ασχήμιες, να καδράρει και να εντοπίζει την αλήθεια των ηρώων του, πασπαλίζοντάς τη με τρυφερότητα, σαρκασμό, απαξίωση και μια μεγάλη ακόμα γκάμα συναισθηματικών αποχρώσεων. Τα πρότυπά του , άλλωστε, βρίσκονται μέσα σε αριστουργήματα της μεγάλης οθόνης, όπως αυτά του αγαπημένου του Χίτσκοκ, αλλά και του Αγγελόπουλου. Γύρω από τα πόδια του, μεγάλοι γάτοι, πανέμορφοι, λιγάκι τρομακτικοί όπως περιφέρονται ανάμεσα από ράφια με τρομακτικά gadgets για τα γυρίσματα. Και να τα σφυριά, τα κομμένα χέρια, τα κόκαλα… Ο Πάνος Κοκκινόπουλος καθισμένος στη δερμάτινη καρέκλα του, τρώει κοτόπουλο και καπνίζει πούρο. Ατάραχος. Με αυτά τα μεγάλα μάτια του και από κάτω το σταθερό, μα ειλικρινές χαμόγελο. Απόλυτα ανοιχτός και φιλόξενος. Ταυτοχρόνως, ερμητικά κλειστός και διακριτικά αποτραβηγμένος από το μαγνητόφωνό μου, από τους εορτασμούς έξω από την κλειστή πόρτα, από όλα τα τρέχοντα και ρευστά. «Αυτό που σε τυφλώνει είναι το δικό σου το σκοτάδι» λέει ο ίδιος στο teaser του Ου Φονεύσεις. Και ίσως, για τους φανατικούς πλην νεότερους θαυμαστές του, ήταν η πρώτη φορά που άκουσαν την απαλή και απρόσμενα ζεστή φωνή του αγαπημένου τους σκηνοθέτη. Αυτού που ξεκίνησε να βρίσκεται στην ελληνική τηλεόραση το 1983 και να γίνεται στ’ αλήθεια αγαπητός από το 1992, με την διάσημη «Ανατομία Ενός Εγκλήματος» που ήταν η αρχή μιας πολύ, πολύ επιτυχημένης πορείας. Το 1974 του ζήτησαν να κάνει ένα ντοκιμαντέρ για την πρώτη επέτειο της Μεταπολίτευσης και το 1975 χρονιά κάτι αντίστοιχο για την 28η Οκτωβρίου. «Από το ντοκιμαντέρ λίγο ως πολύ έβγαινε ότι οι φαντάροι είπαν το ΟΧΙ και όχι οι αξιωματικοί. Έγινε της τρελής. Έπεσε η διοίκηση της ΕΡΤ, μου έβγαλαν το

παρατσούκλι ο “Κόκκινος Κοκκινόπουλος”. Για πολλά χρόνια κόπηκα από την τηλεόραση. Επανήλθα για κάποια ντοκιμαντέρ και όταν άνοιξε πια η ιδιωτική τηλεόραση βρήκα τον δρόμο μου», έχει δηλώσει ο μετρ της Κομμένης Ανάσας, των σιωπών, ο σκηνοθέτης-ανατόμος των ανθρώπινων ψυχών, αλλά και ο υπερταλαντούχος μουσικός επιμελητής των δουλειών του. Δέκατη Εντολή, Κόκκινος Κύκλος, Τρίτος Νόμος… Τώρα Ου Φονεύσεις. Κιλά κόκκινης μπογιάς, κιλά αλήθειας βγαλμένης απευθείας από τα σπλάχνα του κάθε συνεργάτη του. Στο ενεργητικό του, έχει σπουδαίες συνεργασίες. Από συμμετοχή του ως ηθοποιού σε ταινία του Αγγελόπουλου, μέχρι τηλεοπτική μεταφορά μυθιστορήματος του φίλου του Πέτρου Μάρκαρη. Χώρια όλοι αυτοί οι τεράστιοι Έλληνες ηθοποιοί, πολλοί από τους οποίους μέσα από δουλειές του έχουν αναδειχθεί. Ποιος άλλος άραγε θα μπορούσε να τους τσαλακώσει τόσο μαγικά; Ποιος άλλος θα μπορούσε να φανταστεί την αγγελική φιγούρα της Παναγιώτας Βλαντή να πρωταγωνιστεί ως η απόλυτη σκύλα στα «Μαύρα Μεσάνυχτα»; Την αισθησιακή, απόλυτη θηλυκιά Καραμπέτη να ικετεύει έναν άντρα να τη σκοτώσει, για να απαλλαγεί από τη δυστυχία της; Του αρέσει να γράφει και να μοντάρει βράδυ. Όποτε ξενυχτά, έχει τη δυνατότητα να ξυπνά αργά το επόμενο πρωινό. Εκτός κι αν είναι μέρα γυρίσματος. Ο Πάνος Κοκκινόπουλος καταπιάνεται εδώ και χρόνια με αποτρόπαια εγκλήματα, ορισμένα από τα οποία έχουν στ’ αλήθεια συγκλονίσει τη χώρα. Κυρίως, όμως, σκιαγραφεί τους πρωταγωνιστές τους, τους θύτες και τα θύματα. Σε τροχιά παράλληλη με αυτή της λογικής και της δικαιοσύνης, ο σκηνοθέτης χαράσσει τη δική του εικαστική και ψυχαναλυτική πορεία μέσα στη συνείδηση κάποιας ή κάποιου που αφαιρεί σε μια στιγμή τη ζωή ενός ανθρώπου. «Είμαστε όλοι δυνάμει δολοφόνοι. Καθένας μας μπορεί να ξεπεράσει

]

«Είμαστε όλοι δυνάμει δολοφόνοι. Καθένας μας μπορεί να ξεπεράσει τα όριά του. Αυτό αποδεικνύεται με τον πόλεμο. Όταν ξεσπούν πόλεμοι ανάμεσα στα κράτη, όλοι σκοτώνουν όλους, χωρίς να είναι, αυτό που λέμε… δολοφόνοι. Γίνονται, όμως.»

Συνέντευξη

τα όριά του. Αυτό αποδεικνύεται με τον πόλεμο. Όταν ξεσπούν πόλεμοι ανάμεσα στα κράτη, όλοι σκοτώνουν όλους, χωρίς να είναι, αυτό που λέμε… δολοφόνοι. Γίνονται, όμως.» Η παιδοφιλία και το trafficking τον πληγώνουν. Με την παιδοφιλία, έχει δηλώσει πως δεν επιθυμεί, δεν αντέχει να ασχοληθεί. Για το trafficking δημιούργησε πάντως ένα εκπληκτικό επεισόδιο με πρωταγωνίστρια τη Λένα Παπαληγούρα στον τελευταίο κύκλο της 10ης Εντολής. Δεν ενδιαφέρεται, όμως, να γνωρίσει δολοφόνους και εγκληματίες, δεν είναι ερευνητής, ψυχολόγος ή δημοσιογράφος. Σκηνοθέτης είναι και τον αφορά ο τρόπος με τον οποίο οι ηθοποιοί με τους οποίους δουλεύει θα ενσαρκώσουν τους ρόλους τους. Όμως, ο Πάνος Κοκκινόπουλος έχει σπουδάσει ψυχανάλυση. Στο Παρίσι, μετά τις σπουδές του στο σινεμά. Κι ίσως αυτό τον βοηθά να καταλαβαίνει τι μπορεί να βγάλει ο ίδιος από κάποιον ηθοποιό. «Δεν κάνω οντισιόν. Μιλάω με έναν ηθοποιό, τον περιεργάζομαι. Το προτιμώ. Όταν σπούδαζα και δούλευα στη Γαλλία, ήμουν βοηθός σκηνοθέτη και οργάνωνα οντισιόν για θέατρο και σινεμά. Είχα δει λοιπόν τότε πόσο απάνθρωπα φέρονται οι παραγωγοί και οι σκηνοθέτες στους ηθοποιούς. Ορκίστηκα ότι αν γίνω ποτέ σκηνοθέτης δεν θα κάνω ακροάσεις. Πλέον, σαράντα χρόνια φούρναρης… καταλαβαίνετε! Με τους ηθοποιούς, αλλά και τους συνεργάτες στην παραγωγή είμαστε, πλέον, μία οικογένεια. Παίζουμε σφαλιάρες, πίνουμε, τρώμε μαζί, γελάμε, πάμε στο γήπεδο. Δηλαδή, ζούμε. Το συνεργείο μας είναι όλοι Παναθηναϊκοί.» Απολύτως. Κι ας παραξενεύομαι λίγο όταν μου εξηγεί ότι δεν αγαπά το θέατρο ως περιβάλλον εργασίας-κι ας έχει ασχοληθεί, φυσικά, με πιο πρόσφατη δουλειά το Frozen. Ο λόγος; Δεν μπορεί να ελέγξει τους ηθοποιούς του. «Στο θέατρο, θα βγει να παίξει μόνος του. Στο γύρισμα, μετά από

15 λήψεις, θα το βγάλει αυτό που πρέπει! Είπα, λοιπόν, να μην κάνω πια θέατρο, δεν το αντέχω τελικά.» Όλοι οι παρευρισκόμενοι ηθοποιοί ομολόγησαν ότι αγαπούν και σέβονται τον Κοκκινόπουλο. Τα γυρίσματα είναι κοπιαστικά και μπορεί να κρατούν ατελείωτες ώρες. Αφού, βέβαια, έχουν προηγηθεί εξίσου ατελείωτες πρόβες. Λεπτομέρεια. Τεχνική. Χτίσιμο ατμόσφαιρας. Η επιτυχία δεν είναι και τόσο τυχαία τελικά… «Ο σκηνοθέτης πρέπει να πείθει τους συνεργάτες του ότι ξέρει τι θέλει. Ακόμα κι αν δεν ξέρει. Πρέπει να είναι ετοιμόλογος, άμεσος, να στέκει δυνατός απέναντι στους ηθοποιούς και να τους δίνει τη δυνατότητα να προτείνουν πράγματα. Από αυτά, ο σκηνοθέτης κρατά τα καλά, αν αξίζουν. Είναι μεγάλη υπόθεση να μπορείς να βγάζεις το καλύτερο από τον συνεργάτη σου», λέει ο Πάνος Κοκκινόπουλος και συνεχίζει : «Οι σειρές μου δεν είναι αστυνομικές, κι ας είναι όλοι οι αστυνομικοί φαν μας-μην το γράψετε αυτό.» Αυτό το γράφω, το παρακάτω που μου είπε και γελάσαμε, όχι. «Μία φορά, εξ αφορμής ενός επεισοδίου, είχαμε δεχθεί μια αγωγή περίεργη για ένα επεισόδιο που κάποιοι ισχυρίστηκαν ότι είναι απαράλλαχτη η ιστορία της αδερφής τους. Ουσιαστικά, λεφτά θέλανε.» Τα λεπτά τελειώνουν, ο χρόνος του είναι πολύ λίγος. Είναι τόσες οι ενδιαφέρουσες ιστορίες… Ανάμεσα από τις ερωταπαντήσεις μας γελάμε. Είναι αργά, είναι νύχτα, είναι η αγαπημένη μας ώρα. Ο Πάνος Κοκκινόπουλος είναι εξαιρετική συντροφιά. Γιατί αρέσουν τόσο πολύ, σε τόσους πολλούς και για τόσα πολλά χρόνια αυτά τα καλοφτιαγμένα επεισόδια ανθρώπινου πόνου και τρέλας; Αυτά, που φέρνουν και λίγο σε θρίλερ και που χαράσσονται μέσα μας ανεξίτηλα; Μας είναι, βέβαια, και οικεία, καθώς η

ματιά του Κοκκινόπουλου και οι ακονισμένες, φυσικά, πένες των συνεργατών του, διεισδύουν στον πυρήνα της ελληνικής οικογένειας, αλλά και ψυχοσύνθεσης. Το μίζερο οικογενειακό, κυριακάτικο τραπέζι. Τα ψέματα. Η απιστία. Τα πάθη των ανθρώπων, ενώ στο βάθος από ένα τρανζίστορ ακούγεται ένας Καζαντίζδης. Ο Αλβανός εργάτης. Η μαύρη νύφη μιας ρατσίστριας, επαρχιώτισσας πεθεράς. Ο ειδικός, πάντως, στο θέμα του «κολλήματος» που έχει φάει το κοινό απαντά με ένα χαμόγελο που, προσωπικά, θα χαρακτήριζα… σαρδόνιο, σαν ορισμένων του ηρώων: «Οι θεατές νιώθουν τον primitive φόβο, τον αρχέγονο, τον ενστικτώδη, αυτόν που ένιωθαν οι άνθρωποι από αρχής του κόσμου, που νιώθουμε από όταν είμαστε παιδιά, χωρίς να ξέρουμε το γιατί. Αυτό ο φόβος δε συγκρίνεται με τον πραγματικό φόβο, αυτόν απέναντι στον αληθινό, εδώ και τώρα κίνδυνο και απειλή. Το να βλέπουμε ηθοποιούς να παριστάνουν ότι βασανίζονται, ξυπνά μέσα μας τον αρχετυπικό φόβο, τον ηδονικό φόβο. Η αδρεναλίνη αυτή κάνει τα πάντα…» «Κάθε τελευταίο επεισόδιο είναι και το αγαπημένο μου», λέει στο τέλος, μιλώντας όμως εξίσου αργά και σταθερά. Εκτός από το «Ου φονεύσεις», το οποίο θα έχει και πιο… αστεία επεισόδια, όπως οι παλιότερες παραγωγές, ο Πάνος Κοκκινόπουλος και η Frenzy Films συζητούν και για μια μαύρη κωμωδία που, συνθηκών επιτρεπουσών, θα κυκλοφορήσει την επόμενη σεζόν στο Open. Αναμένουμε κι άλλη, κι άλλη τηλεοπτική ποίηση! Δεν χορταίνεται εύκολα, βλέπεις, αγαπημένε σκηνοθέτη…

]

«Δεν κάνω οντισιόν. Μιλάω με έναν ηθοποιό, τον περιεργάζομαι. Το προτιμώ. Όταν σπούδαζα και δούλευα στη Γαλλία, ήμουν βοηθός σκηνοθέτη και οργάνωνα οντισιόν για θέατρο και σινεμά. Είχα δει λοιπόν τότε πόσο απάνθρωπα φέρονται οι παραγωγοί και οι σκηνοθέτες στους ηθοποιούς. Ορκίστηκα ότι αν γίνω ποτέ σκηνοθέτης δεν θα κάνω ακροάσεις. Πλέον, σαράντα χρόνια φούρναρης… καταλαβαίνετε!

Διατρέχουμε τον κίνδυνο να μας πάρουν στα σοβαρά, κάτι που είναι η αρχή του τέλους.

Jean Cocteau, 1889-1963, Γάλλος καλλιτέχνης

«Αυτό το βιβλίο δεν είναι γραμμένο για σοβαρούς ανθρώπους. Δόξα σοι ο Θεός, Υπάρχουνε ακόμα ανθρωποι, που τους αρέσουνε τα απλά πράγματα, οι ιστορίες και τα παραμύθια».

Φώτης Κόντογλου

ΦΤΟΥ

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΠΟΙΚΙΛΗΣ ΥΛΗΣ

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

Τα Χριστούγεννα διχάζουν! Από την μια οι τύποι που στολίζουν ανήμερα της 17ης Νοεμβρίου. Που το σπίτι τους μοιάζει με τον Τιτανικό πριν βυθιστεί με χιλιάδες λαμπιόνια να αναβοσβήνουν. Με ένα τεράστιο χαμόγελο λες και η άχνη από τους κουραμπιέδες είναι κόκα από το Εκουαδόρ. Και από την άλλη οι γκρινιάρηδες που καταγγέλλουν τον καπιταλισμό των Χριστουγέννων. Που μας την σπάνε με το αποκρουστικό τους βλέμμα ενάντια σε οτιδήποτε χαρούμενο. Που λένε κρύα ανέκδοτα για τον Ρούντολφ το Ελαφάκι και την βασιλόπιττα. Συμπολίτες μας! Χαλαρώστε λίγο και χαρείτε, κάντε και καμιά βόλτα, αποφύγετε τις ακρότητες και τις υπερβολές! Και τελικά κάντε μία βουτιά στα παιδικά χρόνια. Ακόμα και αν έχουν κάποιες σκληρές και δύσκολες στιγμές. Τότε που τα “πρέπει” και οι συμβατικότητες ήταν λιγότερες από όσες και όσα έχουμε σαν ενήλικες στο μυαλό μας. Και μην χαλάτε την μαγεία που συνεχίζουν να νοιώθουν τα παιδιά για αυτές τις ημέρες. Είτε με την γκρίνια, είτε με τον υπερκαταναλωτισμό. Καλά Χριστούγεννα κύριοι και κυρίες!

περιεχόμενα

Όλα θα πάνε καλά! Α.Μ.

ΠΑΡΑΞΕΝΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

ΚΟΜΑΝΤΟ ΕΙΣΑΙ

του Φώντα Λάδη

της Μαντώς Βλάχου

ΠΑΡΑΜΥΘΙ

ΜΙΑ ΚΥΡΙΑ ΣΤΑ... ΤΑΜΠΟΥΚΙΑ

του Δημήτρη Προύσαλη

της Ελένης Αυγερινού

ΣΚΙΤΣΟ

ΣΥΝΤΑΓΗ

από σχολή Ορνεράκη

της Πέρσας Δράκου

ΖΩΔΙΑ

ΠΝΕΥΜΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

της Χριστίνας Ρουντζούνη

Ώρα να το ρίξουμε έξω

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ από τον Λέανδρο Σλάβη

Ο ΣΚΥΛΟΣ ΞΕΡΕΙ ΜΠΑΛΑτ του Μάκη Διόγου

H ΠΟΛΗ ΖΕΙ

ΦΤΟΥ

ΠΑΡΑΞΕΝΕΣ

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

του Φώντα Λάδη

Γνωστός συγγραφέας και στιχουργός αλλά και δοκιμασμένος δημοσιογράφος σε ελληνικές και ξένες εφημερίδες και περιοδικά. Η εμπειρία του, τον κάνει ακόμα πιο ανήσυχο πνεύμα, με μία πέννα αιχμηρή και ζωντανή.

Όλα αυτά ήταν αναγκαίοι –κάποτε– κρίκοι, μικροί ή και μεγάλοι, κάποιας διαδικασίας.

ΙΣΤΟΛΟΓΙΑ www.fondasladis.com

ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Συρτάρια

A

Άνοιξε τυχαία το συρτάρι ενός ντουλαπιού, στην κρεβατοκάμαρά του, όπου αποθήκευε, “πέταγε κυριολεκτικά” – ή, έστω, εναπόθετε – δεκάδες ανομοιογενή πράγματα, –άδειες πλαστικές θήκες από διάφορα αντικείμενα, κινητά τηλέφωνα, μια φωτογραφική μηχανή, ένα μέτρο, ένα μονό γάντι, ένα στρογγυλό, σιδερένιο κουτί με παραμάνες, βελόνες, δείγματα από κλωστές, ένα μπρελόκ, αχρησιμοποίητα κορδόνια παπουτσιών, πάνινες θήκες από φθηνές κινέζικες ομπρέλες, ένα παλιό, μικρό σεσουάρ, ανταλλακτικά που κάποτε περιείχαν αντικουνουπικό υγρό, μια αχρησιμοποίητη λαμπάδα του Πάσχα, μια-δυο ή και περισσότερες τσατσάρες, περισσευούμενους κρίκους από μια πλαστική κουρτίνα μπάνιου, θήκες γυαλιών… ...ένα κομμάτι σπασμένου κεραμικού από ένα ιδιόχειρο, σύγχρονο βάζο που του είχε χαρίσει ένας φίλος του καλλιτέχνης, ένα διακοσμητικό μπουκαλάκι, ένα σφιγκτήρα λάστιχου για πότισμα, το πόμολο ενός συρταριού, μια κλειδαριά χωρίς το κλειδί της, δυο-τρεις σακουλίτσες δώρων, μια μικρή, ξύλινη κρεμάστρα χωρίς το άγκιστρό της και άλλα. Παλιά, σ’ αυτό το συρτάρι έβαζε πράγματα που τα χρησιμοποιούσε συχνά, όπως ένα πιεσόμετρο ή ένα φακό, αλλά σιγάσιγά αυτό έγινε, με μια-δυο εξαιρέσεις, μια αποθήκη ξεχασμένων, αποσπασμένων και αποκομμένων πραγμάτων. Δεν μπορούσε να διανοηθεί, ότι πιθανώς κάποια στιγμή θα μπορούσε να πετάξει όλα αυτά τα πράγματα. Ορισμένα θα μπορούσε να ξαναβρούν το ταίρι τους, να χρησιμοποιηθούν κάποτε και να δικαιωθεί έτσι η συνεχής διατήρησή τους. Αν αντίθετα τα πετούσε, τότε ίσως και να έψαχνε κάποια απ’ αυτά, ίσως να του ήταν ξαφνικά αναγκαία, να τα επανανακάλυπτε. Το ίδιο ίσχυε και για μερικά ακόμα σημεία στο υπόλοιπο σπίτι, όπως οι απόμερες γωνιές σε ορισμένα δωμάτια ή η επάνω μεριά ενός επίπλου. Στην αποθήκη, για παράδειγμα, όπου είχε τοποθετήσει με τάξη και λογική πράγματα που του χρησίμευαν κατά περιόδους –το δέντρο και τα χριστουγεννιάτικα στολίδια, τα είδη εξοχής, τα εργαλεία, τις μπογιές, κάποια κλειδιά, τις εφεδρικές λάμπες καθώς και έπιπλα και αντικείμενα που απλώς δεν χωρούσαν στο υπόλοιπο σπίτι– ακόμα κι εκεί υπήρχαν ένα-δυο συρτάρια που κανείς δεν ήξερε πώς γέμισαν, με αυτά τα παρατημένα, υποβαθμισμένα, κάθε λογής απαξιωμένα είδη. Είδη γραφείου, σελιδοδείκτες, αχρησιμοποίητες μπαταρίες, κλειδιά, μικρές βούρτσες, καλώδια, dvd που τελικά ποτέ δεν είδε κανείς, θήκες, εγχειρίδια οδηγιών, ένα νόμισμα βασιλόπιτας, περίεργοι συνδετήρες, καρμπόν, φάκελοι, ασφράγιστα γραμματόσημα, στυλό, μολύβια, παλιοί

Σκίτσο: Ζαχαρίας Ψαράκης

φορτιστές... Όλα τα αντικείμενα ενός σπιτιού μπορείς, αν θέλεις, να τα τακτοποιήσεις και να τα ταξινομήσεις. Αυτά όχι. Σα να ανήκαν στον εαυτό τους και πουθενά αλλού, καθώς βρίσκονταν εκεί από καιρό, το ένα δίπλα στο άλλο, “μονά”, ξεχασμένα. Ίσως και μέσα στο μυαλό του, σκέφτηκε, εκεί όπου όλα είναι ταξινομημένα ή μπορούν να συνδυαστούν, να ανακληθούν ή να ανασυντεθούν, στον ακαθόριστο και απρόσιτο γι αυτόν, αλλά τόσο λειτουργικό “χώρο” της μνήμης, – το χώρο της σκέψης και της επαγωγής, της βούλησης, της λογικής και των συναισθημάτων, κυρίως όμως της φαντασίας, ίσως να υπάρχουν κι εκεί κάποια “συρτάρια”, που μέσα τους βρίσκονται πεταμένα, αποκομμένα, “θαμμένα” κάποια υπολείμματα σκέψεων, ενεργειών ή ερεθισμάτων. Ίσως να βρίσκονται εκεί, ανολοκλήρωτα και μεμονωμένα, κάποια στιγμιότυπα, γεγονότα, επιθυμίες, κινήσεις, συναισθήματα και εντυπώσεις, με δυο λόγια αίτια ή αιτιατά, από μεγαλύτερες αλληλουχίες, μικρά τμήματα ενεργειών και βιωμάτων, αποφάσεων και συγκινήσεων, παρορμήσεων και απολαύσεων, “ρετάλια” εκπλήξεων ή στοχαστικών αναπολήσεων, αντεγκλήσεων και συνειρμικών προσεγγίσεων, επιθυμιών και απογοητεύσεων, αυτόματων αντιδράσεων ή μελετημένων ενεργειών. Απομεινάρια του παρελθόντος. Που ίσως ξέρει κανείς πού – αλλά δεν μπορεί – να τα εντάξει, να τα επανασυρράψει, δηλαδή, στο γεγονός απ’ όπου προέρχονται, απ’ όπου ξεγλίστρησαν και τελικά αποκόπηκαν. Και από το οποίο –αν κανείς ήξερε και μπορούσε να το επαναφέρει στη μνήμη του – θα έλειπαν, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι κάτι τέτοιο θα ήταν αισθητό και άμεσα αντιληπτό. Όλα αυτά ήταν αναγκαίοι –κάποτε– κρίκοι, μικροί ή και μεγάλοι, κάποιας διαδικασίας. Έτσι όπως αποσπάστηκαν, για άγνωστο λόγο, από το σύνολο, όπως ένα καρέ αποκόβεται από ένα κομμάτι ταινίας, κανείς δεν μπορεί να καταλάβει την έλλειψή τους, μια και το μάτι επαναλαμβάνει και τοποθετεί, στη θέση αυτού που λείπει, το διπλανό του καρέ. Ένα χάδι. Μόνο του. Ένα πλατάγισμα γλώσσας. Ένα κομμάτι, μικρό, ανέμελου ύπνου. Ένα ανασηκωμένο χέρι. Ο φόβος για κάτι. Το βιαστικό περιδιάβασμα με το μάτι του δωματίου ολόγυρα. Η ικανοποίηση, άσχετα από την αιτία της, σαν κάτι που το απολαμβάνεις στιγμιαία, αυτονόητα, επειδή απλά το δικαιούσαι. Το αεράκι. Ένα κομμάτι αύρας.

Η ζέστη. Ο ήλιος. Η ησυχία του χιονιού. Κάποιος, που ξεσπάει σε γέλια. Κάποιος, που κινδυνεύει. Κάποιος, που σηκώνεται. Απ’ το κρεβάτι; Απ’ το παγκάκι; Απ’ το γραφείο; Απ’ το κάθισμα του λεωφορείου; Τρεις νότες. Κρότος. Ικεσία με μορφή, δήθεν αδιαφορίας, ανεμελιάς. Ένα μικρό κομμάτι απέραντης αγάπης. Βάδισμα, που δεν θυμάσαι, που δεν ξέρεις πότε και πού. Και ποιος. Πρώτη δαγκωνιά. Σε μήλο; Σε στόμα; Δικό σου; Ή άλλου; Μια σκέψη εξορισμένη, εξόριστη, αυτοεξόριστη. Κάτι που κοίταξες. Το είδες; Κάτι που πρόφερες. Κάτι που άκουσες, που άγγιξες, που μύρισες. Κάτι που. Κάτι. Σε ποιο συρτάρι είναι όλ’ αυτά; Μήπως ταξιδεύουν; Απομακρύνονται; Ποιος θα τα βρει; Ποιος θα τα ψάξει; Μήπως είναι εκεί, στη θέση τους, τακτοποιημένα μες στην αλληλουχία τους και εσύ διαλέγεις – για άγνωστο λόγο – μόνον αυτά; Μήπως στροβιλίζονται με άλλα πολλά; Με όλα; Και κάτι ακόμα. Μήπως όλα ήταν από πριν σε έναν υπερκείμενο χώρο, απ’ όπου κανείς παίρνει ή ίσως και δίνει, και παίρνοντας και συνθέτοντας το δικό του εσωτερικό κόσμο, περίσσεψαν αυτά και εγκλωβίστηκαν μέσα του, στα λιγοστά συρτάρια χαμένων φράσεων, πράξεων, κινήσεων, αισθήσεων και αντιδράσεων; Και τι σημασία έχει; Ίσως κάποτε ενταχθούν πάλι εκεί, όπου ανήκαν. Ίσως όχι. Αν τα έβρισκε; Σίγουρα υπάρχουν. Ξεχασμένα. Ίσως κρυμμένα. Από σένα. Διαφυγόντα. Απωλεσθέντα. Αφημένα. Βρες τα. Ίσως – κι αυτά – σε ψάχνουν. Ίσως – κι αυτά – σε χρειάζονται.

COMIC

ΣΧΟΛΗ ΟΡΝΕΡΑΚΗ

ΙΣΤΟΛΟΓΙΑ www.ornerakis.com

"Star show" από τον Παναγιώτη Λύρη

ΓΑΤΑΚΙΑ Ο ΣΚΥΛΟΣ ΞΕΡΕΙ ΜΠΑΛΑ ΤΟΥ ΜΑΚΗ ΔΙΟΓΟΥ

ΦΤΟΥ

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

ΜΝΉΜΗ ΣΑΠΕΚΟΈΝΣΕ Πέρασαν δυο χρόνια. Ξημέρωνε η 28η ημέρα του Νοέμβρη του 2016. Στη Βραζιλία ήταν ακόμη βράδυ. Ήταν το τελευταίο βράδυ για 71 ψυχές. Είναι η δεύτερη επέτειος από την πτώση του αεροπλάνου που μετέφερε την αποστολή της Βραζιλιάνικης ποδοσφαιρικής ομάδας Σαπεκοένσε στην Κολομβία (Μεντεγίν) για τον τελικό του Copa Sudamericana με την Ατλέτικο Νασιονάλ.

H ΑΧΡΗΣΤΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΤΟΥ ΜΗΝΑ Διπλή γιορτή Σε τι εκδηλώσεις πιστεύετε πως συμμετέχουν οι χριστιανοί των Ηνωμένων Πολιτειών τις μέρες γύρω από το τέλος του χρόνου; Προφανώς σε αυτές που σχετίζονται με τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά θα μου πείτε. Λάθος! Οι αφροαμερικανοί, τουλάχιστον, συμμετέχουν εδώ και λίγα χρόνια και στις εκδηλώσεις μεταξύ 26ης Δεκεμβρίου και 1ης Ιανουαρίου κάθε χρόνου της γιορτής «Kwanzaa», όπως το εκ περιτροπής άναμμα των μαύρων-πράσινων-κόκκινων κεριών ενός επτάκλαδου κηροπήγιου. Επινοήθηκε και επιβλήθηκε μόλις το 1966 από τον Maulana Karenga, μέλος της «Μαύρης Δύναμης», ως αντίδραση στην κυριαρχία της κουλτούρας των «λευκών». Όμως, αποτελεί πλέον επίσημη παράδοση, παρά το απροσδιόριστο της έκτασης της απήχησής της. Ανέπτυξε μία σημαντική αρχική δυναμική, ίσως λόγω των συνθηκών της εποχής. Για τον ετερογενή αφροαμερικανικό πληθυσμό αποτελούσε στοιχείο ενιαίας ταυτότητας σε αντιπαράθεση προς τα πολιτισμικά στοιχεία που αποτελούσαν τον συνδετικό ιστό των ανάλογα ετερογενών λευκών κοινοτήτων. Για τις τελευταίες συνιστούσε, υπό το βάρος ενοχικών αισθημάτων, αναγνώριση

του δικαιώματος να έχει ισότιμες με αυτές παραδόσεις μία μειονότητα, η οποία έως τότε δεν είχε στην πράξη τα ίδια δικαιώματα και εθεωρείτο εν πολλοίς πολιτισμικά υποδεέστερη. Βέβαια, δεν έλειψε και η συμβολή της δυναμικής ενός συρμού που έδινε ευκαιρίες εμπορικής εκμετάλλευσης. «Ποια είναι η αξία του ψευδο-αμερικανικού Kwanzaa, αν ξέρεις ότι αυτή η γιορτή που ορίσθηκε να συμπέσει με τα Χριστούγεννα γεννήθηκε για να διαφοροποιήσει την προσφορά των ευχετηρίων καρτών;», αναρωτιέται με προφανή ειρωνεία ο ελληνικής καταγωγής γάλλος συγγραφέας Βασίλης Πανουργιάς. Άντε και στα δικά μας. Αφού δεν απομένει πια παρά να περιμένουμε να γίνει και εξαγωγή της, όχι μόνο πέρα από τις αφροαμερικανικές κοινότητες γιατί αυτό ήδη συνέβη, αλλά και έξω από τα σύνορα των Η.Π.Α. Και να έρθει και στη χώρα μας. Γιατί όχι; Άλλωστε, ποιος περίμενε πριν από λίγα μόλις χρόνια, ότι θα γιορτάζαμε τα, τόσο παράταιρα με την παράδοσή μας, βοορειοαμερικανικά Halloween;

Ο Τι;Πώς;

Λίγο πριν φθάσει στον προορισμό της, η πτήση 2933 του αεροσκάφους της εταιρίας LaMia συνετρίβη. Από τους 77 επιβαίνοντες (ποδοσφαιριστές, τεχνικό επιτελείο, σταφ, δημοσιογράφοι, διοίκηση, προσωπικό πτήσης) οι 71 βρήκαν τραγικό θάνατο. Ο γκολκίπερ της ομάδας, Ντανίλο, διακομίσθηκε στο νοσοκομείο, αλλά υπέκυψε ύστερα από λίγες ώρες στα τραύματά του. Επιζώντες μόλις έξι. Ο αμυντικός, Ζαμπιέρ Νέτο, ο αμυντικός, Αλάν Ρουσέλ, ο γκολκίπερ, Ζάκσον Φόλμαν, ένας βοηθός πτήσης, ένας τεχνικός πτήσης κι ένας δημοσιογράφος. Η ομάδα ξεκληρίστηκε. Το δυσάρεστο νέο μεταδόθηκε αστραπιαία. Η παγκόσμια ποδοσφαιρική οικογένεια «πάγωσε». Πολλοί μίλησαν για το βραζιλιάνικο Μόναχο… Ο τελικός δεν διεξήχθη, αλλά το «Ατανάσιο Ιγκαρδότ» γέμισε για να τιμήσει τη μνήμη εκείνων που χάθηκαν άδικα. Περίπου 45.000 άνθρωποι έδειξαν το μεγαλείο του ποδοσφαίρου. Χιλιάδες κεριά τρεμόσβηναν στη μνήμη των αδικοχαμένων. Οι Κολομβιανοί φίλαθλοι θύμισαν ότι η ζωή είναι το πολυτιμότερο πράγμα και τίποτα δεν μπαίνει πάνω από αυτή. Στις εξέδρες του γηπέδου φορούσαν λευκά μπλουζάκια και «πράσινα» διακριτικά της Σαπεκοένσε. Την επόμενη Δευτέρα (5/12), η Ομοσπονδία ανακοίνωσε πως το τρόπαιο Copa Sudamericana για το 2016 ανήκει στη βραζιλιάνικη ομάδα, η οποία έχασε τους περισσότερους ποδοσφαιριστές της στα βουνά του Μεντεγίν. Παράλληλα η CONMEBOL απένειμε στην Ατλέτικο Νασιονάλ, την έτερη ομάδα που είχε προκριθεί στον τελικό, βραβείο fair play, γιατί από την πρώτη στιγμή είχε ζητήσει να δοθεί ο τίτλος στη Σαπεκοένσε.

ΦΤΟΥ

ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΛΑΪΚΌ ΠΑΡΑΜΎΘΙ ΑΠΌ ΤΙΣ ΗΠΑ

ΙΣΤΟΛΟΓΙΑ stonparamythiontastavrodromia.blogspot.com paramythiakaimythoitoukentavrou.blogspot.com storytellingfestathens.blogspot.com fb Dimitris Prousalis

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

Οι δυο ταξιδιώτες του Δημήτρη Προύσαλη

Λ

Λένε οι ιστορίες των παλιών πως μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένας τόπος. Απλώνονταν αυτός ανάμεσα σε δυο βουνά, θεριά ολάκερα που σηκώνονταν ψηλά ίσαμε τον ουρανό. Κοντά στα ριζά του ενός απ’ τα δυο ήτανε ένα χάνι. Στεκόταν τούτο κειδά για χρόνια πολλά κι όλοι ήξεραν πως το είχανε δουλέψει τρεις γενιές χανιτζήδες. Από κει περνούσαν όλα τα καραβάνια, άλλες φορές συντροφιές-συντροφιές από πραματευτάδες κι άλλες πάλι ταξιδιώτες μονάχοι που ζητούσαν καινούργια χώματα να μπολιάσουνε την τύχη τους. Μα να ανέβεις το βουνό εύκολο πράγμα του λόγου του δεν ήταν κι ας απλώνονταν από την άλλη μεριά η μεγάλη πολιτεία πνιγμένη μέσα στα βουητά και τις φωνές του κόσμου να περιμένει καινούργιους μουσαφίρηδες. Όλος ο κόσμος το ’χε το λοιπόν συνήθειο να σταματάει στην άκρη του τόπου, μπροστά στα πόδια κείνου του βουνού, να ξεκουράσει το κορμί του πριν αρχινέψει να σκαρφαλώνει στο βουνό για να βρεθεί από την άλλη μεριά.

Ασχολείται με τη συλλογή, καταγραφή και μελέτη των λαϊκών παραμυθιών και της αφήγησής τους από το 1999 και μοιράζεται τις ιστορίες που αγαπά από το 2003, θέ-

λοντας να σηκώσει τα άχ του κόσμου ψηλότερα.

Κάμποσες μέρες κόντευαν για να έρθουν τα Χριστούγεννα. Το χάνι μοσχομύριζε απ΄ τα χοιρινά που ψήνονταν ολημερίς πάνω στις σούβλες, για να χορτάσουνε τους ταξιδιώτες. Το ’ξερε ο χανιτζής πως τέτοιες μέρες ο κόσμος ήτανε στους δρόμους και ήθελε να μην αφήσει κανέναν με το παράπονο. Τούτο το χάνι το ήξεραν όλοι καλά σ’ εκείνον τον τόπο, δεν ξέμενε ποτές του μήτε από κρασί μήτε από κοψίδι και το ψωμί του πάντα ζυμωτό. Το μαγαζί ήτανε γεμάτο από κόσμο, πραματευτάδες, έμποροι, προσκυνητές, στρατιώτες, άνθρωποι ντόπιοι και περαστικοί ανάκατα, φίλοι και ξένοι λέγανε τα νέα τους και μάθαιναν των αλλωνών. Ο παραμυθάς που έβγαινε τα βράδια να συντροφέψει τους ανθρώπους βολεύτηκε στη γωνιά του, κάποιοι τον κέρασαν κρασί και ταμπάκο κι αυτός άρχισε με τη σειρά του να τρατάρει τον κόσμο ιστορίες ταξιδεμένες στους καιρούς. Έξω είχε βάλει κρύο για τα καλά. Την ώρα που είχε ξεκινήσει να αραδιάζει τούτος τα παραμύθια του στον κόσμο που ’χε αρχίσει να μαζεύεται γύρω του, μπήκε στο μαγαζί ένας ξένος, ένας περαστικός, ταξιδιώτης ήτανε. Τα μούτρα του τα ’χε χαμηλά και στα μάτια του έκρυβε έγνοιες. «Χανιτζή! Φέρε κρασί!» φώναξε και στη στιγμή ο παραγιός με το που κούνησε το αφεντικό του το κεφάλι, έτρεξε να φέρει το κανάτι. Ο ξένος έβαλε να πιεί και κάτι μουρμούρισε για το κρασί και τον παραμυθά. Ύστερα φώναξε του χανιτζή να σιμώσει. «Δε μου λες χανιτζή, μήπως ξέρεις τι λογής κόσμος ζει στην πολιτεία που θα συναντήσω σαν περάσω πίσω απ’ αυτό το βουνό;» Ο χανιτζής τον κοιτάζει στα μάτια και αποκρίνεται: «Θα σου πω, ξένε, μα πες μου πρώτα εσύ, τι λογής κόσμο άφησες πίσω σου στα μέρη απ’ όπου μας έρχεσαι;» Το μάτι του ταξιδιώτη άστραψε και λέει: «Έγνοια που μου έφερες στο νου, χανιτζή! Φτου! Ούτε να τους θυμάμαι δε θέλω. Τεμπέληδες, κλέφτες και παλιανθρώποι, με την κουβέντα τους έτοιμη στο στόμα να σε πληγώσουν. Μήτε μπέσα είχαν μήτε φιλότιμο, ανάθεμά τους!» Ο χανιτζής τον κοιτάζει καλά-καλά και του λέει: «Πολύ φοβάμαι πως ο λόγος μου θα σε στενοχωρήσει, ταξιδιώτη. Γιατί θαρρώ πως ο κόσμος που ζει στην πολιτεία πίσω απ’ το βουνό, τέτοιος είναι, σαν αυτός που άφησες πίσω σου στα μέρη τα δικά σου…» Ο ξένος αμολάει μια βρισιά και σηκώνεται μεμιάς απ΄ το τραπέζι. Βγάζει δυο παράδες και τους πετάει πάνω στο τραπέζι. Βουτά το πανωφόρι του και βγαίνει απ΄ την πόρτα του χανιού και σε λίγο χάνεται μέσα στο δρόμο. Δεν πέρασε λίγη ώρα κι η πόρτα του μαγαζιού άνοιξε και πάλι. Τούτη τη φορά το κατώφλι δρασκέλησε ένας

ταξιδιώτης, κι αυτός μονάχος. Κάθισε σε μια γωνιά κι άρχισε ν’ αφουγκράζεται τις ιστορίες του παραμυθά. Την ώρα που ο παραγιός του μαγαζιού σίμωσε να πάρει παραγγελιά, ο ξένος έβαλε το δάχτυλο μπροστά στο στόμα κι είπε ψιθυριστά: «ΣΣΣςςς! Ελα σε λίγο που θα τελειώσει την ιστορία, τώρα θέλω ν’ ακούσω λίγο, να καταλαγιάσουν τα μέσα μου…» Ο παραμυθάς τέλειωσε τις ιστορίες του, ο κόσμος ανάσανε καλύτερα και στις παρέες άρχισαν πάλι τα χωρατά και τα κεράσματα. Ο χανιτζής πήγε ο ίδιος τώρα να πάρει παραγγελιά από τον ταξιδιώτη. Σαν πλησίασε γυρίζει ο ξένος και του λέει: «Τι καλά που έχεις παραμυθά στο μαγαζί σου, να ακούει ο κόσμος παραμύθια, να αλαφραίνει η ψυχή του, να ξεχνά για λίγο τα βάσανα και να παίρνει κουράγιο… Δε μου λες πατριώτη, μήπως ξέρεις τι λογής κόσμος είναι στην πολιτεία, τη μεγάλη που συναντάς σαν περάσεις τούτο το βουνό;» Ο χανιτζής τον κοιτάζει και του αποκρίνεται: «Θα σου πω, φίλε, τι λογής κόσμος είναι στη μεγάλη πολιτεία μετά το βουνό, μα για πες μου του λόγου σου εσύ, τι κόσμο άφησες στα χώματα απ’ όπου μας έρχεσαι;» Το μάτι του ταξιδιώτη δάκρυσε και λέει: «Αχ, δε χωράει ο νους σου, τι ανθρώπους άφησα πίσω μου… Δουλευτάδες, με την πόρτα του σπιτιού τους ανοιχτή στον ξένο, το ζητιάνο, τον περαστικό. Να σε δουν σε στενοχώρια, να πουν μια κουβέντα να γίνει ο πόνος σου μισός, στη χαρά σου να χαρούν κι εκείνοι μαζί σου. Αν δεν τα ’φερνε έτσι ανάποδα η ζωή, δε θα άφηνα ποτέ τα μέρη που έχω θάψει τα γονικά μου…» Ο χανιτζής του χτύπησε μαλακά τον ώμο και του λέει: «Μη στενοχωριέσαι, αδερφέ, γιατί θαρρώ πως η πολιτεία που θα συναντήσεις σαν περάσεις το βουνό, τέτοιους ανθρώπους έχει, σαν αυτούς που άφησες πίσω σου…» Ο ταξιδιώτης ευχαρίστησε, ήπιε λίγο κρασί, έφαγε λίγο ψητό και σαν ήρθε η ώρα να φύγει φώναξε τον παραγιό, του έβαλε κάμποσους παράδες στη χούφτα του και του λέει: «Κράτα τούτα για το φαγί, πάρε κι εσύ το κατιτίς σου και κέρνα από μένα μια κούπα κρασί τον παραμυθά, απ’ αυτό που πίνει…» Ύστερα έβαλε τη σκούφια του και φώναξε στον κόσμο: «Πατριώτες, χρόνια πολλά!», έσιαξε το κασκέτο του, έσφιξε το πανωφόρι του, άνοιξε την πόρτα και χάθηκε μέσα στον αέρα. Ο παραγιός σιμώνει το χανιτζή και του λέει: «Αφεντικό, εγώ πάντα ακούω τις κουβέντες σου κι έχω να μάθω από σένανε πολλά. Μα σήμερα με μπέρδεψαν, θαρρώ… Πέρασαν και στάθηκαν δυο άνθρωποι αλλιώτικοι, άλλη πάστα ο ένας, άλλη πάστα ο άλλος. Άλλα είπε ο ένας, άλλα είπε ο άλλος. Μα εσύ αποκρίθηκες και στους δυο με τα ίδια λόγια!» Ο χανιτζής γυρίζει τότε και του λέει: «Ο καθένας συναντά μπροστά του αυτό που κουβαλάει μέσα του…»

ΚΑΝΕ ΔΩΡΑΚΙΑ

-ΠΡΩΤΑ ΣΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΟΥ-

HOTSY TOTSY

Vintage επιλογές που ξεχωρίζουν Θέλεις να φτιάξεις το τέλειο look για κάποια περίσταση αλλά το budget σου σε απομακρύνει από βιτρίνες με τριψήφια νούμερα… Κι εμένα μου συμβαίνει συχνά. Κάθε τόσο σκέφτεσαι να κάνεις μια αλλαγή στο στυλ σου που θα ταιριάζει σε εσένα και θα έχει ταυτότητα. Δεν ξέρεις από που να αρχίσεις... Σε νιώθω. Και η Χριστιάνα επίσης, γι’ αυτό έφερε το Hotsy Totsy στην Ιπποκράτους, για εσένα που περπατάς και Κολωνάκι και Εξάρχεια και που σε ενδιαφέρει το στυλ περισσότερο από ταμπέλες. Εδώ είναι να ‘ρθεις με όρεξη για εξερεύνηση ανάμεσα σε τόσα vintage διαμαντάκια παντελόνια, φούστες, πανωφόρια, αξεσουάρ, παπούτσια κ.α. Σου αρέσει να ξετρυπώνεις και να συνδυάζεις κομμάτια από τη ντουλάπα της μαμάς και της γιαγιάς σου (ξέρεις, αυτά που ήταν της μοδός και συνέχεια επανέρχονται); Εδώ είσαι και παίρνεις και το styling tip σου. Έτσι κι αλλιώς, σημασία έχει να νιώθεις όμορφα μέσα στα ρούχα σου!

Ιπποκράτους 77, Αθήνα / Τ.: 210 36 05 902 Hotsy Totsy Athens Vintage Clothes

Β38

Ioli Michalopoulou & Mirella Manta Στο Κολωνάκι όσο ανεβαίνεις τόσο καλύτερα πράγματα βρίσκεις! Προτείνω να κάνεις μια βόλτα «αυτοσχεδιαστική» ακολουθώντας το ένστικτο και το γούστο σου… Θα συναντήσεις Έλληνες σχεδιαστές που δημιουργούν ξεχωριστά κομμάτια που δε θυμίζουν σε τίποτα μαζική παραγωγή μόδας. Οι σχεδιαστές γνωρίζουν πολύ καλά τις υφές και τις ραφές κάθε ρούχου και το πώς αυτό θα ταιριάξει στο σώμα. Επομένως, θα κάνεις ποιοτικές αγορές που θα αντέξουν στο χρόνο. Οι τιμές όσο κι αν δε το πιστεύεις είναι το ίδιο προσιτές με εκείνες που ήδη γνωρίζεις. Η Ιόλη και η Μιρέλλα έχουν τη μπουτίκ Β38 στη Βουκουρεστίου δύο κορίτσια φρέσκα, χαλαρά και προσγειωμένα που θα στα εξηγήσουν καλύτερα. Σχεδιάστριες και φίλες, ερχόμενες από το κοινό τους ατελιέ, εδώ και πέντε χρόνια «στεγάζουν» τις δημιουργίες τους σε μια μπουτίκ διαφορετική από αυτές που ξέρεις. Η Ιόλη πιο «θεατράλε» λόγω των καταβολών της από ρούχα θεάτρου και σινεμά και η Μιρέλλα έχει το δικό της στυλ διαφοροποιημένο και ιδιαίτερο. Το γήινο στυλ αφήνει τη σφραγίδα του χωρίς να «φωνάζει»!

Βουκουρεστίου 38, Αθήνα / Τ.: 210 33 88 554 B38

ΦΤΟΥ

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

Η ΓΕΡΜΑΝΙΑ Πέραν της ιστορίας τους που συνεχίζει ακόμα να πέφτει βαριά σα σιρόπι σφενδάμου στα pancakes μου, κι επειδή έχω ταξιδέψει στη Γερμανία, θερμούς εραστές δεν τους λες. Υπάρχει όμως κάτι γερμανικό που αγαπώ με τρέλα, ακόμα περισσότερο από τον εκλεκτό τους νομπελίστα, τον Τόμας Μαν. (Μα και μαγειρισσάρα και κουλτουριάρα, πια, αυτή η Πέρσα; Ναι, σκάστε από το κακό σας!) Αυτό λοιπόν το γερμανικό κατιτίς που λατρεύω είναι το παραδοσιακό χριστουγεννιάτικο γλυκό τους, το Stollen. Τι είναι αυτό, θα μου πεις, κυρά παραδοσιακή που ήδη αρχίζεις να σηκώνεις φρύδι τύπου «σαν τον κουραμπιέ δεν έχει». Καλά, μάθε ότι ο κουραμπιές σημαίνει μπισκότο στα τούρκικα κι ότι οι Τούρκοι το τρώνε αυτό το γλυκό όλο το χρόνο, χωρίς όλους αυτούς τους τόνους ζάχαρης απάνω.

ΡΙΟΣ Α Λ Ε Κ Η ΚΑΓ ΡΙΝΕΙ! ΕΓΚ

ΜΑΓΕΙΡΈΜΑΤΟΣ

πιο νόστιμη από ποτέ! (ποιος θα το πίστευε;) Ρατσίστρια δεν είμαι, μακριά από εμάς τέτοια πράγματα. Όμως δεν θέλω να λέω ψέματα ότι αγαπώ τρελά τους Γερμανούς. Συγγνώμη!

Της Πέρσας Δράκου

Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΉ ΔΙΆΣΤΑΣΗ ΤΟΥ

Το Stollen είναι μια γλυκιά ζύμη, σαν ψωμί, που παραγεμίζεται με σταφίδες, κε-

ράσια και πάστα αμυγδάλου. Ακόμα, καρύδια, φρούτα του δάσους, ξύσμα πορτοκαλιού και λεμονιού, παραδοσιακά μπαχαρικά των Χριστουγέννων όπως κανέλα, γαρύφαλλο, κάρδαμο και μοσχοκάρυδο, ρούμι ή κονιάκ και, εννοείται, βούτυρο. Μμμμ… Το πάω αυτό το γλυκό γιατί είναι εύκολο, πεντανόστιμο και πολύ ξεχωριστό. Το φτιάχνω συνήθως εκεί στα τέλη του Νοέμβρη, κάνοντας κάτι σαν… πρόβα νυφικού, γιατί εννοείται πως το ξαναφτιάχνω τα Χριστούγεννα. Το Νοέμβρη το τσακίζω μοναχή μου, τον Δεκέμβρη κάνω την καρδιά μου πέτρα και το μοιράζομαι. Θυμάμαι ακόμα την πρώτη φορά που το έφτιαξα, πριν καμιά δεκαριά Χριστούγεννα. Ερωτευμένη η δικιά σου φουλ… Για δυο μέρες τρώγαμε με τον καλό μου Stollen και πίναμε νερό και κρασί. Κλεισμένοι στο ακατάστατο σπίτι μας, που ούτε καν είχαμε προλάβει να στολίσουμε. Τα πιο χριστουγεννιάτικα Χριστούγεννα της ζωής μου. Φτιάξτε το κι εσείς, καλέ, να δείτε νοστιμιά που θα μυρίσει το σπίτι σας και τι καλά λόγια που θα σας πουν όλοι. Μη σας πω ότι μπορεί να σας φέρει και γούρι το γλυκάκι. Τι θα χρειαστείτε:

Υλικά 200 γρ. βούτυρο αγελάδας, τεμαχισμένο 200 γρ. ζάχαρη άχνη 2 αυγουλάκια μεγαλούτσικα 200 γρ. κρέμα γάλακτος 35% λιπαρά ή αλλιώς κρεμώδες τυρί Ξύσμα λεμονιού από ένα λεμονάκι 1 κ.γ. κάρδαμο 1 κ.γ. μοσχοκάρυδο 125 γρ. σταφίδες μαύρες 250 γρ. σταφίδες ξανθές 150 γρ. αμύγδαλα (εγώ τα θέλω χοντροκομμένα, να τα νιώθω στο στόμα) 100 γρ. πορτοκάλι γλασέ, κομμένο σε κυβάκια 1 γρ. κονιάκ (αν αγαπάτε εξωτικές φάσεις, τολμήστε και ρούμι!)

Εκτέλεση Χτυπάτε στο μίξερ με το φτερό, σε χαμηλή ταχύτητα, το βούτυρο με την άχνη ζάχαρη και τα αυγά. Προσθέτετε την κρέμα γάλακτος ή το κρεμώδες το τυράκι και όταν ενοποιηθούν τα υλικά, ρίχνετε τα αρωματικά, τους ξηρούς καρπούς και το πορτοκάλι, το ρούμι και το αλεύρι, στο τέλος, μαζί με το μπέικιν πάουντερ. Ζυμώνετε με το φτερό μέχρι να αποκτήσετε μια μαλακή, αφράτη ζύμη. Την αφήνετε να ξεκουραστεί για μισή ώρα στο ψυγείο. Χωρίζετε τη ζύμη στα δύο και πιέζετε κάθε κομμάτι με την παλάμη να ανοίξει σε στρογγυλό χοντρό φύλλο

πάχους περίπου 2 εκατοστών. Διπλώνετε τον κάθε κύκλο στα δύο, αφήνοντας όμως το κάτω μέρος να εξέχει ελαφρώς περισσότερο. Μεταφέρετε τα δύο κομμάτια στη λαμαρίνα του φούρνου, πάνω σε λαδόκολλα, και ψήνετε σε προθερμασμένο φούρνο στους 200°C για περίπου μία ώρα. Μόλις τα βγάλετε από τον φούρνο, τα αλείφετε με λίγο βούτυρο γάλακτος, τα πασπαλίζετε με κρυσταλλική ζάχαρη και όταν κρυώσουν τα πασπαλίζετε και με άχνη.

500 γρ. αλεύρι σκληρό 1 κ.γ. μπέικιν πάουντερ

ΑΓΑΠΗ ΜΟΥ, ΤΙ ΕΝΝΟΕΙΣ ΘΑ ΦΑΜΕ ΓΕΡΜΑΝΙΔΑ;

ΦΑΤΕ ΕΛΕΥΘΕΡΑ

ήρθαν τα Χριστούγεννα Τα χριστουγεννιάτικα δέντρα έκαναν πρόωρα την εμφάνιση τους με τα στολισμένα μαγαζιά και τα φωτάκια στους δρόμους της Αθήνας. Το “Last Christmas” ακούγεται παντού, ήδη από το Νοέμβριο. Το καμπανάκι όμως ότι τα Χριστούγεννα ήρθαν, χτυπάει όταν στα σπίτια αλλά και σε ολόκληρη την πόλη υπάρχει εκείνο το άρωμα που μας ταξιδεύει. Το άρωμα του φρέσκου βουτύρου από τους κουραμπιέδες με το καβουρδισμένο αμύγδαλο. Η γεύση που μας ξετρελαίνει από τα μελομακάρονα και τις δίπλες με αγνό μέλι και καρύδι. Με τις συνταγές άπειρες, εμείς σας προτείνουμε εκείνα που ξεχωρίζουμε.

LA ROSE

ΣΟΛΩΝΟΣ 28 & ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΥ, ΚΟΛΩΝΑΚΙ Τ.: 211 40 47 559

Ένα μικρό και αξιαγάπητο ζαχαροπλαστείο στο Κολωνάκι με τη βάση του στην Ελευσίνα, μεγάλη όμως ιστορία στο χώρο του γλυκού και στις υπηρεσίες catering. Αν περάσεις απ’ έξω θα κοντοσταθείς, ήδη θα σ’ έχει συνεπάρει το άρωμα βουτύρου από τα φρεσκοψημένα μπισκότα που βρίσκονται μέσα σε γυάλες και βαζάκια. Μπες και πάρε μια γενναιόδωρη ποσότητα δώρο στον εαυτό σου ( δικαιολογία; τα Χριστούγεννα) και μη το πεις πουθενά (πόσα έφαγες). Τούρτες και ατομικά κομψοτεχνήματα που δεσπόζουν στο ψυγείο για εκλεπτυσμένα γούστα που ξέρουν να ξεχωρίζουν το ποιοτικό από τα προϊόντα μαζικής κατανάλωσης. Σίγουρα τα μελομακάρονα και οι κουραμπιέδες βρίσκονται στο απόγειο τους αυτή την εποχή (θα βρεις φρεσκότατα εδώ) αλλά επιμένω στα βουτήματα, τα μπισκότα και τα κέικ. Σοκολατάκια «κόσμημα» με αυθεντικές σοκολάτες , όχι απομιμήσεις και ποτέ δεν τρως «μόνο ένα»! Τα Χριστούγεννα πέρα από τις καθημερινές δημιουργίες θα βρεις εποχιακές εμπνεύσεις για τις επισκέψεις σου. Ναι, μπορείς να κάνεις και παραγγελίες! Εξερεύνησε και απόλαυσε…

ΡΕΜΟΥΝΔΟΣ

ΚΥΨΈΛΗΣ 37, ΚΥΨΕΛΗ Τ.: 210 82 15 808

Ένας από τους παλιότερους φούρνους των Αθηνών και συγκεκριμένα από το 1953, μεταδίδει την τέχνη, τα αρώματα και την παράδοση από γενιά σε γενιά. Ο φούρνος του Ρεμούνδου δεν θα μπορούσε να λείπει τα Χριστούγεννα από τις επιλογές μας. Η Βασιλόπιτα του Ρεμούνδου με κέικ βουτυρένιο και άρωμα πορτοκαλιού, αφράτη, με την παλιά αυθεντική συνταγή ιδανική για το ξεκίνημα του έτους και 1η στις προτιμήσεις πολλών Αθηναίων. Η παράδοση όμως δεν εξαντλείται εκεί. Σε μέγεθος μπουκιά οι κουραμπιέδες και τα μελομακάρονα, με συνταγή πραγματικά οικογενειακή αξίζουν την προσοχή μας για τις φετινές γιορτές. Σίγουρα δεν θα μείνετε στο ένα κουτί αν δοκιμάσετε αφού τα δυο αδέρφια Γρηγόρης και Γιώργος προσέχουν την τέλεια ισορροπία ανάμεσα στα φρέσκα υλικά που χρησιμοποιούν. Δοκιμάστε Χριστούγεννα από τον φούρνο Ρεμούνδο και θα μπείτε στο πνεύμα των γιορτών με τον πιο γλυκό τρόπο.

MOLONIS

XAΛΚΙΔΟΣ 20, ΑΝΩ ΠΑΤΗΣΙΑ Τ.: 210 25 16 552

Άρωμα Χριστουγέννων στο αρτοποιείο ΜOLONIS, άρωμα φρέσκου βουτύρου γάλακτος με ολόκληρα καβουρδισμένα αμύγδαλα από τους διάσημους κουραμπιέδες του, θα σας τραβήξει να μπείτε μέσα εκτός κι αν έχετε πάει μιλημένοι όπως οι περισσότεροι. Ο περιορισμός στους κουραμπιέδες όμως, θα ήταν άδικος, γιατί δεν πρόκειται για έναν απλό φούρνο αλλά κάτι ανάμεσα σε φούρνο και ζαχαροπλαστείο ευρωπαϊκών προδιαγραφών (με πολύ καλό καφέ - στους αστερίσκους - και τραπεζάκια στη στολισμένη αυλή). Στις γιορτές οι επιλογές είναι άπειρες και όλες με γεύσεις και ποιότητα εξαιρετική. Αφράτα μάφιν σε δεκάδες διαφορετικές εκδοχές, χειροποίητα τσουρέκια με μαχλέπι και μαστίχα με σοκολάτα ή χωρίς. Θα ξεκινήσετε με δίλημμα το νέο έτος ανάμεσα στην “Σμυρνιά” και την “Πολίτικη” βασιλόπιτα αλλά μην σκεφτείτε πολύ, γιατί όποια κι αν είναι η επιλογή, το γούρι για όποιον το κερδίσει θα φέρει καλοτυχία γιατί είναι φτιαγμένη με αγάπη και μεράκι.

ΦΤΟΥ

ΕΓΩ ΘΑ ΠΑΡΩ ΚΑΠΕΤΑΝΙΟ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

Της Ελένης Αυγερινού

σελίδες ενός «αλμυρού» ημερολογίου

ΜΙΑ ΚΥΡΙΑ ΣΤΑ... ΤΑΜΠΟΥΚΙΑ

*

Μια φορά κι έναν καιρό, μια 18χρονη σύζυγος υποπλοιάρχου μπάρκαρε σε εμπορικό πλοίο, ανάμεσα σε 35 άντρες και ταξίδεψε για μήνες. Από τότε, έχουν περάσει σχεδόν πενήντα χρόνια. Οι αναμνήσεις ξαναζωντανεύουν. Περσικός Κόλπος, λοιπόν! Αυτή η απίστευτη εμπειρία να συναντάς νέους αλλιώτικους τόπους και να συναναστρέφεσαι με τελείως διαφορετικούς ανθρώπους ήταν μαγική, σχεδόν εθιστική... Για περίπου ένα μήνα, το πλοίο ξεφόρτωνε λιπάσματα. Δύσκολη η προσαρμογή στο κλίμα του περσικού κόλπου... Κατά τη διάρκεια της ημέρας, η θερμοκρασία γυρόφερνε τους 45 βαθμούς Κελσίου και το βράδυ δεν έκανε κρύο. Σ’ αυτό το ταξίδι, συνέβη και μια περίεργη περιπέτεια. Ο πρώτος μηχανικός σκέφθηκε να βγάλει λίγο ακόμη χαρτζιλίκι, έπεισε, λοιπόν, τον καπετάνιο να αγοράσουν από την Αμβέρσα αφορολόγητα, φθηνότερα, δηλαδή, μερικές κούτες ουίσκι και να τις πουλήσουν παράνομα στον Περσικό κόλπο. Χρειάστηκαν μερόνυχτα συζητήσεων για να πειστεί ο πλοίαρχος για το εγχείρημα, μιας και σαν άνθρωπος, αλλά και σαν επαγγελματίας πλοίαρχος δεν είχε ποτέ ανακατευτεί με καταστάσεις παράνομες. Τελικά αγοράστηκαν 18 κιβώτια ουίσκι... Μα φθάνοντας στον Περσικό κόλπο ανακάλυψαν ότι το αλκοόλ ήταν φθηνότερο και από τις αφορολόγητες αγορές της Ευρώπης! Μεγάλος μπελάς... Έπρεπε αυτά τα κιβώτια να παραμείνουν στο πλοίο έως ότου να έχουν καλύτερη τύχη ως προς την πώληση τους. Μέχρι εδώ, η ιστορία φαινόταν ψιλοεύκολη. Τα δύσκολα άρχισαν όταν δόθηκαν εντολές για επόμενο λιμάνι, που ήταν ο Πειραιάς! Εκεί το πλοίο θα περνούσε επιθεωρήσεις για ανανέωση πιστοποιητικών... Έπρεπε ,λοιπόν, να βρεθεί μια πολύ καλή «κρυψώνα» για 18 παράνομες κούτες ουίσκι. Παρανόμως, χωρίς, μάλιστα, να το μάθει κάποιος άλλος, εκτός των τριών που είχαν συμμετοχή σε αυτήν την ιστορία, που ήταν ο πλοίαρχος, ο πρώτος μηχανικός και ένας τρίτος μηχανικός... Μετά από μεγάλη σκέψη και έρευνα, αποφάσισαν να καθαρίσουν ένα κενό τάγκι (ντεπόζιτο) κάτω στο μηχανοστάσιο και να οργανώσουν την κρυψώνα κρυφά από τους

υπόλοιπους 32 άντρες του πληρώματος... Δουλέψανε κάμποσες νύχτες να καθαρίσουν, μπαινοβγαίνοντας από μια ανθρωποθυρίδα... Το συγκεκριμένο τάγκι είχε στο παρελθόν λάδι μηχανής. Χρειαζόταν γερό σαπούνισμα και τρίψιμο, για να μη λερωθούν οι κούτες. Τελικά, λίγο πριν την άφιξη μας στο λιμάνι του Πειραιά όλα έδειχναν να είναι εντάξει. Φτάνοντας, εγώ «πήδηξα» στο πρώτο ρυμουλκό που μας προσέγγισε και βγήκα έξω... Ελευθεροκοινώνησα, όπως λέγεται στην γλώσσα την ναυτική. Ήταν βλέπεις και το σπίτι μου στον Πειραιά και πιο συγκεκριμένα στο Πασαλιμάνι. Είχα λείψει από την οικογενειακή εστία ήδη δυόμιση μήνες. Αφού είδα τον αδελφό μου, την γιαγιά Μαριγούλα και τους γονείς, πήγα να δω και την κολλητή μου φίλη. Είχα τόσα πολλά να μοιραστώ μαζί της... Δεν πέρασε πολλή ώρα στο σπίτι της φίλης και οι γονείς μου με ειδοποίησαν να επιστρέψω γρήγορα, γιατί κάτι σοβαρό συνέβαινε στον άντρα μου... Είχαν πιαστεί στην φάκα του λιμενικού για λαθραίο εμπόρευμα ποτών! Η ιστορία έχει ως εξής: Συνηθιζόταν να έρχονται κάποιοι «έμποροι» να αγοράσουν μπρούτζινα εξαρτήματα άχρηστα πλέον στους μηχανικούς Ένας τέτοιος τύπος πλησίασε και τον τρίτο μηχανικό, ο οποίος συμμετείχε στα λαθραία ουίσκι και του ζήτησε εάν υπήρχαν μπρούτζα να αγοράσει... Μπρούτζα δεν υπήρχαν, μα τον ρώτησε αν τον ενδιέφερε ουίσκι... Αυτό ήταν... Μέσα σε μισή ώρα πλάκωσαν στο βαπόρι οι αρχές για την δίωξη των «λαθρεμπόρων». Ο άντρας μου ,άσχετος και άπειρος από τέτοιες δουλειές, είχε από πριν αδειάσει μπόλικα μπουκάλια ουίσκι σε μεγάλα πλαστικά δοχεία με στόχο να τα βγάλει κάποια στιγμή έξω και να τα κεράσει πλέον σε συγγενείς και φίλους. Μπαίνοντας λοιπόν μέσα στο βαπόρι η δίωξη, ο άντρας μου πανικοβλήθηκε και άρχισε να χύνει το ουίσκι στην τουαλέτα της καμπίνας του και,

πάνω στην ταραχή, χυνόταν και αρκετό απ’ έξω... Καταφθάνοντας λοιπόν οι κύριοι της δίωξης στην καμπίνα του πλοιάρχου, οσμίζονται έντονα την μυρωδιά του αλκοόλ διάχυτη. Τι να πει ο πλοίαρχος; «Ξέρετε, τα έπινα εδώ μόνος;» (δεν ήταν καν πότης και επίσης από ιδεολογία ήθελε να αναλαμβάνει την ευθύνη των πράξεων του). Έτσι, κάτω από τέτοια ψυχολογική πίεση, κάθισε και υπέγραψε την «καταδίκη» του, ομολογώντας το… έγκλημά του. Οι αρχές εννοείται ότι έκαναν φύλλο και φτερό την καμπίνα! Ανακάλυψαν ,λοιπόν, κάποιες ηλεκτρικές συσκευές που είχαμε αγοράσει από το Ντουμπάι (ένα πιστολάκι μαλλιών, μια ηλεκτρική σκούπα, μια φρυγανιέρα, μια τοστιέρα, ένα μίξερ...). Αυτά τα αντικείμενα, κανονικά, έπρεπε να είναι δηλωμένα και να εισαχθούν στην χώρα μετά από εκτελωνισμό. Δηλαδή, δεν έφταναν τα λαθραία ουίσκι, τώρα είχαμε και λαθραίες ηλεκτρικές συσκευές! Αφήστε που, στον εξονυχιστικό έλεγχο της καμπίνας, βρήκαν και κάτι τσοντοπεριοδικά για τα οποία δεν είχαμε ιδέα. Άνηκαν στον προκάτοχο της καμπίνας και ήταν κάπου κρυμμένα που μόνο οι αρχές τελικά μπορούσαν να τα βρουν... Καινούργιος μπελάς, γιατί τα περιοδικά αυτά ήταν παράνομα... Ο άντρας μου, 29 χρονών παλικάρι, κόντεψε να πάθει εγκεφαλικό. Σκέφθηκε μέχρι και να αυτοκτονήσει! Τέλος πάντων, μετά από πολλές ανακρίσεις και ψυχοφθόρες διαδικασίες, ανέλαβε ένας φίλος του πατέρα μου, ο οποίος εργαζόταν στο τελωνείο του Πειραιά. Αρχικά, προσπάθησε να πείσει τον άντρα μου απαρνηθεί την δήλωση που είχε ήδη υπογράψει. Ανένδοτος αυτός εννοείται... Οπότε, μπήκαν τα μεγάλα «μέσα» και έληξε όλο αυτό το στόρι με πρόστιμο 12.000 δρχ. Σεβαστό το ποσό αν συνυπολογιστεί και η χασούρα από τα ουίσκι και την κατάσχεση των συσκευών. Όμως, τέλος καλό, όλα καλά, μιας και γλίτωσε από το μαύρισμα του φυλλαδίου του, που θα κατέστρεφε την καριέρα του. Το σοκ αργήσαμε να το ξεπεράσουμε…

συνεχίζεται...

ΦΤΟΥ

είσαι

ΚΟΜΑΝΤΩ ΝΤΥΣΟΥ Κ ΕΣΥ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΟ

ΦΑΡΜΑΚΙ

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

ΓΥΝΑΙΚΑΣ

ΚΟΡΙΤΣΙΑ - ΨΩΝΙΑ 0-10 Για τον γυναικείο αναγνωστικό πληθυσμό o τίτλος μιλάει από µόνος του, αλλά για τον αντρικό ίσως όχι ακριβώς. Έ, αγόρια είναι σα να παίζει Παναθηναϊκός µε Αστέρα Τρικόρφου... δηλαδή δεν υπάρχει αγώνας. Έτσι, λοιπόν, έγινε και σήµερα που βρεθήκαµε µε τα κορίτσια. ∆ώσαµε ραντεβού στις αρχές της Ερµού, και αυτή ήταν και η αρχή του τέλους για το µηνιάτικο το δικό µου, αλλά και των άλλων κορασίδων. Πάντα ξέρετε θέλει να ψωνίσει η µία µόνο και οι άλλες πάνε για το σαπόρτ και τη δεύτερη γνώµη. Να όµως, που τελικά αυτές οι άλλες δαιµονίζονται και καταλήγουν να µαζεύουν η µία την άλλη σαν µετά από µεθύσι. Μέγα δίδαγµα, τα κορίτσια ποτέ δε χαζεύουν µαγαζιά, µόνο τα λεηλατούν.

TV ATTACK

τρέξτε να σωθείτε!

ΆΟΥΤΦΙΤ 1: ΤΟ ΑΝΔΡΌΓΥΝΟ ΔΈΝΤΡΟ. Θέλω να πιάσεις το κόνσεπτ και το νόηµα πίσω από αυτό το υπερστυλάστο φεµινιστικό κρίστµας συνολάκι. Αρχικά, επειδή είναι δύσκολοι καιροί για έξοδα εσείς που είστε κορίτσια του γραφείου, φοράτε το κοστουµάκι σας το πιο σένιο. Εάν πάλι παίζουν µάνι ξαµολυθείτε και πάρτε ένα λαµέ ή ένα βελουδινάκι. Οκ, το κοστούµι το λύσαµε, πάµε τώρα στο πέρφεκτ τατς, που δεν είναι άλλο από τις µπάλες που ξέµειναν από τον στολισµό του δέντρου. Όσο πιο ανόµοιες τόσο πιο καλά, και έεετοιµες. Και το ανδρόγυνο σας το ‘κάνα (να χαρεί και η Καγιά), και οι µπάλες δεν πήγαν χαµένες, και σίγουρα όλοι θα σας προσέξουν.

TΗΛΕ

απολογισμός

TΗΛΕ

αφόδευση

ΆΟΥΤΦΙΤ 2: ΤΆΡΑΝΔΟΣ Ο ΦΩΤΕΙΝΌΣ. Αυτό να ξέρετε είναι από καρδιάς αφιερωµένο και γραµµένο για τα κορίτσια που το αγόρι λίγο τις στόλισε να το πω κοµψά. Γιατί να σας πω και κάτι αν δεν το τερµατίσουν αυτές µέρες που ‘ναι, τότε ποιές θα το κάνουν.. Οι ζευγαρωµένες;; Όχι θα το βιώσετε το κέρατο και στυλιστικά για να µπορέσετε να το αποδεχτείτε, αλλά να είστε και µέσα στο κλίµα το εορταστικό. Και λαµπάκια κορίτσια, πολλά λαµπάκια.. ίσα µε αυτά που σας άναψε ο λεγάµενος.

ΆΟΥΤΦΙΤ 3: ΦΙΌΓΚΟΣ Ο ΠΟΥΆ. Αν είσαι εσύ που κάθε φορά ντύνεσαι κουµπάρα στα κοινωνικά ιβέντς, τότε ναι ανήκεις εδώ. Αυτή τη φορά, όµως δε θα χρειαστεί να ψάξεις πολύ για να βρεις τον πιο φουσκωτό ταφτά της αγοράς, απλά 12 µέτρα ύφασµα αγόρασε. Βέβαια, επειδή για σένα αυτό είναι φτωχό και όχι αρκετά γκράντε σου επιτρέπω και µικρές γούνινες πινελιές γατούλα µου. Πρόσεχε όµως το θέµα σου είναι ο φιόγκος και να µην το ξεχνάς. TIP: Πάρε ύφασµα ίδιο µε των φιόγκων του δέντρου...ΧΟΧΟΧΟ!

ΆΟΥΤΦΙΤ 4: ΧΡΥΣΉ ΒΡΟΧΉ. Πέρσοναλι αυτή τη χρυσή βροχή που καλύπτει τα στολισµένα δέντρα σα λαµπερή µούχλα τη σιχαίνοµαι, αλλά οκ σε ρούχο µάλλον αποκτά ενδιαφέρον. Πάµε, λοιπόν, εµείς οι πιο εξτρίµ στυλιστικά, αγοράζουµε καµιά δεκαριά συσκευασίες και τσούπ, ρέντι. Όυτε “δε µε κολακεύει εδώ”, “δεν κάθεται καλά εκεί”, µιλάµε για το ΤΟ ρούχο. Καλύπτει τα πάντα, και έχει και κίνηση... αχ µια κίνηση. Τι δεν πιστεύω να µη σου άρεσε; Ίσα ίσα τέτοιο (ευτυχώς), σίγουρα δε θα δεις σε άλλη τσούπα.

Το λοιπόν άλλη μια ημερολογιακή χρονιά φτάνει στο τέλος, κι επομένως και μία τηλεοπτική...Τουλάχιστον, κατά το ήμισυ, μιας και τα τηλεοπτικά πάνε όπως και τα σχολειά, φρομ Σεπτέμπερ του Τζουν. Ωστόσο, μικρή σημασία έχει ετούτο, αφού ήδη με τρία μηνάκια έχουμε στραβωθεί-βαρεθεί-κλάψει από τα γέλια θα έλεγα αρκετά. Άρα, το θέμα σηκώνει απολογισμό. Έχουμε και λέμε: • Μόδες, μανεκέν και ινφλουένσερς παντού και για όλα τα γούστα. Όπου και να συν τονιστείς μια εκπομπούλα τέτοια θα τη βρεις. Βλέπεις είναι κι αυτή μια τηλετάση σαν κι εκείνη με τις μαγειρικές, που όλοι είχαμε κλειστεί στις κουζίνες μας. Κι όσο πιο πολύ βλέπεις τις εν λόγω εκπομπές τόσο πιο πολύ αναρωτιέσαι αν όντως κυκλοφορούν ανάμεσά μας τόσοι καμμένοι που παίρνουν μέρος σε αυτές. Να είμαστε όμως και δίκαιοι, ΜΕΓΑ αγχολυτικό... ξεχνάς τα πάντα... αφού καίγεσαι!!

• Χάνγκερ γκέιμς σε γκξοτικά νησιά. Ναι ναι δε λέει να κοπάσει αυτή η επιδημία με τους σελέμπριτιζ της ***πετινίτσας, που πάνε να λιμοκτονήσουν και να το παίξουν υπεραθλητές γιατί άλλο, μα για την εμπειρία φυσικά. Απλά να μωρέ, αυτή η «εμπειρία» συνοδεύεται εκεί και από κάτι φραγκοδίφραγκα. Ενιγουέι, πήγαν-ήρθαν τόσοι και τόσοι σ’ αυτές τις Μαδαγασκάρες και του Δομίνικους και κάτι νέο δεν είδαμε. Μήπως, λέω μήπως να μη το συνεχίσουμε άλλο το εργάκι γιατί κούρασε πολύ;;

Της Μαντώς Βλάχου

Συνοψίζοντας, λοιπόν, η τηλεόραση και φέτος είναι κάτι σαν το δημιούργημα στα αριστερά...

“σιγά, δεν είσαι και μέντιουμ!”

τα Ζώδια

Ζώδια α τ ν υ ο ν α; Τι κά τούγεννμήνα! σ ι ρ Χ α τ ς του ο τυχερό είσαι

της Χριστίνας Ρουντζούνη

Εγώ βασικά είμαι το 13ο ζώδιο. Δηλαδή στο σέικερ όλα! Οπότε έχω όλα τα καλά και τα κακά! Στο επόμενο θα είμαι πιο καλή μαζί σας! (μας) Ο Κριός τα Χριστούγεννα αποφασίζει να ντυθεί Άγιος Βασίλης, μόνο και μόνο για να κάνει επίδειξη στα παιδάκια. Σκέφτεται το καλύτερο τρόπο για να εντυπωσιάσει και αποφασίζει να σκαρφαλώσει στην στέγη. Τρώει τούμπα - γιατί είναι ατσούμπαλος και πολύ σίγουρος για τον εαυτό του – και καταλήγει την πρωτοχρονιά με ορθοπεδικό κολάρο στο λαιμό. Ξεχνάει λοιπόν το ταξίδι στις Άλπεις για ατελείωτο σκι, και βολεύεται με μπιρίμπα...

Κριός

Λέων

Κέικ, γαλοπούλα, μελομακάρονα, κουραμπιέδες και δίπλες. Ο Ταύρος σαν γνωστός κοιλιόδουλος, περιμένει τα Χριστούγεννα καρτερικά. Σημειώνει στην ατζέντα του τα τραπέζια που είναι καλεσμένος και προσπαθεί να τα χωρέσει όλα στο πρόγραμμα. Δεν θέλει να χάσει ούτε ένα, γιατί είναι περίεργος να δοκιμάσει και να αξιολογήσει την μαγειρική των φίλων του. Μπαίνει στην κουζίνα τους και δοκιμάζει κρυφά τα πιάτα, όταν κανείς δεν κοιτάζει...

Ταύρος

Παρθένος

Ο Δίδυμος, περιμένει την Παραμονή των Χριστουγέννων ή της Πρωτοχρονιάς για να πάει να ψωνίσει! Θέλει να κινείται μέσα στο χάος και την πολυκοσμία, γιατί έτσι νιώθει πώς ήρθαν οι γιορτές για τα καλά. Θα ψωνίσει φυσικά δώρα για φίλους και οικογένεια καθώς δεν θέλει να αφήσει κανέναν παραπονεμένο. Ξέρει ακριβώς τι πρέπει να αγοράσει στον καθένα και θα το κάνει με φοβερά γρήγορους ρυθμούς καθώς τον χαρακτηρίζει η βιασύνη!

Δίδυμος

Zυγός

Ο Καρκίνος είναι η κλασσική Χριστουγεννιάτικη φιγούρα! Στολίζει το πιο όμορφο δέντρο, βάζει φωτάκια-υπερπαραγωγή στο μπαλκόνι, κρεμάει κάλτσες στο τζάκι βάζοντας μέσα το γράμμα του προς τον Άι Βασίλη -όσο χρονών και αν είναι- και περιμένει τα παιδιά να έρθουν στο σπίτι. Τα Χριστούγεννα το μόνο που ενδιαφέρει ένα Καρκίνο είναι να βρίσκεται με την οικογένεια και να βοηθάει σε ότι του ζητηθεί. Επίτιμο πρόσωπο είναι η μαμά του, γιατί είναι γνωστό πως δεν μπορεί να ξεκολλήσει από τα φουστάνια της. Τέλος, βλέπει στο βίντεο για 1000η φορά τα Χριστούγεννα του Σκρουτζ!

Καρκίνος

Τοξότης

Ο Λέων σχεδιάζει από καιρό τι θα φορέσει στο ρεβεγιόν, και πώς θα είναι το αστέρι του πάρτι. Θέλει να είναι ο πιο καλοντυμένος και ο πιο όμορφος της βραδιάς! Ακόμα, αναρωτιέται τι θα του φέρει ο Άγιος Βασίλης φέτος. Ελπίζει να διάβασε το γράμμα του προσεκτικά, διότι πέρυσι τον αδίκησε και έφερε απαράδεκτο δώρο... Ο Λέων φοράει μόνο ακριβές μάρκες! Το ακούς Άι Βασίλη; Σε παρακαλώ μην επαναληφθεί το ίδιο λάθος. Ο Παρθένος κερδίζει το βραβείο καλύτερου διακοσμητή! Ένας Χριστουγεννιάτικος στολισμός μίνιμαλ και ταυτοχρόνως υπερπαραγωγή. Θα στολίσει με οργάνωση, πρακτικότητα και πλήρη νοικοκυροσύνη! Στην συνέχεια θα κάτσει να βρει με πολύ ανάλυση τι δώρο ταιριάζει στον καθένα από την οικογένεια του, θα τα τυλίξει ευλαβικά ένα-ένα με περιτύλιγμα, θα προσέξει την τσάκιση και φυσικά που θα μπει το σελοτέιπ. Ο Ζυγός μόλις μπαίνουν οι γιορτές αγχώνεται! Αμφιταλαντεύεται για το τι δώρο πρέπει να αγοράσει στον καθένα ζυγίζοντας τις πιθανότητες για το κατά πόσο θα πέσει μέσα! Θέλει να είναι δίκαιος προς όλους, και όταν δώσει το δώρο του να μην υπάρξει αμηχανία! Στην συνέχεια θα δημιουργήσει μια ιστοσελίδα πώλησης μεταχειρισμένων χριστουγεννιάτικων ειδών μπας και κονομήσει κάνα ψιλό, γιατί έχει και επιχειρηματικό πνεύμα πανάθεμα τον. Τέλος, θα κάνει τον ψυχολόγο στον Ιχθύ φίλο του, που πάσχει από την κατάθλιψη των Χριστουγέννων!

Ο Σκορπιός τα Χριστούγεννα, θέλει να επισκεφτεί ιδανικά την Τρανσυλβανία, για να αποκτήσει πιστοποιητικό γενεαλογίας καταγωγής από τον Κόμη Δράκουλα. Ιδανικό δώρο για αυτόν θα ήταν Σκορπιός ένα βιβλίο με συνταγές σπιτικών δηλητηρίων από φυτά! Ναι καλά διάβασες. Ο Σκορπιός είναι γνωστός λάτρης του μυστηρίου και της πρόκλησης! Όσον αφορά τα δώρα πού θα κάνει, είναι αρκετά τσιγκούνης και σκέφτεται μέχρι το τελευταίο σεντς...

Ψωνίζει, ψωνίζει, ψωνίζει και μοιράζει δώρα γεμάτος χαρά. Κάθε χρόνο ψάχνει έναν ευφάνταστο τρόπο να πει τα κάλαντα και να βγάλει όσα περισσότερα χρήματα γίνεται, με τα οποία διοργανώνει το πιο τέλειο Χριστουγεννιάτικο πάρτι! Ένα πάρτι που δεν του λείπει τίποτα. Ότι φαγητό και γλυκό μπορείς να φανταστείς, ατελείωτη playlist για όλα τα γούστα, κλαρινογαμπρούς, κλαρινοτσόκαρα, κιτσοβόγκ, τσοπανοτραβόλτες και δεν συμμαζεύεται...

Αιγόκερως

Yδροχόος

Ιχθύς

Ο Αιγόκερως θα κάνει ότι μπορεί για να διεκδικήσει τα δώρα του από τα υπόλοιπα ζώδια! Φτιάχνει λίστα δώρων (όπως λέμε λίστα γάμου) και την μοιράζει με νάζι και τσαχπινιά... Γενικότερα, βρίσκει τρόπους να ξοδέψει όσα λιγότερα χρήματα γίνεται τις γιορτές. Τα βράδια στον ύπνο του, ονειρεύεται πως βοηθά τον Άγιο Βασίλη να αποφασίσουν μαζί ποιος ήταν καλός και ποιος κακός όλη αυτή την χρονιά, ώστε να στείλουν το ανάλογο δώρο. Ναι είναι πολύ επικριτικός ο Αιγόκερως, αλλά κατά βάθος είναι ψυχούλα! Στο πολύ βάθος... Υπάρχει πιο εκκεντρικό ζώδιο από τον Υδροχόο; Δεν νομίζω... Γι’ αυτό αν γνωρίζεις έναν Υδροχόο ξέρεις πως δεν είναι ο κλασσικός τύπος Χριστουγέννων. Λατρεύει τα Χριστούγεννα αλλά με ένα δικό του τρόπο! Θα τραγουδήσει τα κάλαντα σε μια δική του θεότρελη version, θα στολίσει μαύρο δέντρο ενδεχομένως κρεμασμένο από το ταβάνι, θα βάλει φωτορυθμικά στο μπαλκόνι, και πάει λέγοντας... Τελειώνοντας με όλα αυτά, αποφασίζει να κάτσει να γράψει ένα βιβλίο για την ιστορική προέλευση των Χριστουγέννων, κάνοντας μεγάλη έρευνα. Ο Ιχθύς, αν καταφέρει να μην πέσει σε κατάθλιψη λόγω Χριστουγέννων, θα ντυθεί Άγιος Βασίλης και θα πάει σε μια «φτωχή» περιοχή για να μοιράσει δώρα στα παιδάκια - γιατί είναι και πολύ εύσπλαχνος μιλάμε! Θα ψωνίσει δώρα για όλους, με ένα αίσθημα ευφορίας να τον κυριεύει! Αχ πόσο του αρέσει να κάνει δώρα! Χάνει τον εαυτό του στο ένδοξο συναίσθημα του δούναι και λαβείν και η ευχαρίστηση του είναι το χαμόγελο στα πρόσωπα των οικείων του.

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

ΟΡΙΖΟΝΤΙΩΣ 1. Γιορτάζει ανήμερα την Πρωτοχρονιά. - Επ’αυτής ευαγγελίζονταν ειρήνη οι άγγελοι μετά τη γέννηση του Χριστού (γενική αντιστρόφως).

2. Πρόθεση. - Υποθετικό της αρχαίας ελληνικής. - Μία νότα.

3. Τέτοιο «άστρον» οδηγούσε τους Μάγους (αντιστρόφως).

4. Πάνω σε αυτόν εικονίζονται στχνά η Μαρία και ο νεογέννητος Ιησούς κατά τη φυγή τους στην Αίγυπτο (δοτική καθαρεύουσας).

5. Και ένα υποθετικό της νέας ελληνικής. - Το έθιμο θέλει να το σπάμε την Πρωτοχρονιά (αντιστρόφως).

6. Τέτοιος χαρτοπαίκτης κερδίζει την παραμονή του Νέου Έτους (αιτιατική).

7. Σε αυτά εκείνων που δεν τον άκουγαν έκανε κήρυγμα ο Ιωάννης ο Πρόδρομος. - Αρνητικό της αρχαίας ελληνικής.

8. Έγινε… «θηριώδης»!

9. Την επομένη τους τα παιδιά γυρίζουν στο σχολείο.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 Λ.Σ.

ΚΑΘΕΤΩΣ 1. Μαζί με έναν άλλον άγιο συμβολίζουν σε λαϊκή έκφραση την αρχή του καταιγισμού των διαδοχικών ονομαστικών εορτών του διμήνου Δεκεμβρίου - Ιανουαρίου.

2. Ό,τι και το 5α’ οριζοντίως. - Τα χωρίζει ένα… ζήτα.

3. Αντί για στρώμα σε Φάτνες (αιτιατική). - Το ψάχνουν το πρωί της Πρωτοχρονιάς τα μικρά παιδιά, αλλά το χαίρονται όλοι αν το πάρουν.

4. Γιορτάζει την ημέρα του 9 οριζοντίως (αιτιατική αντιστρόφως).

5. Έβαλε τη Σαλώμη να ζητήσει τον αποκεφαλισμό του Ιωάννη του Βαπτιστή.

6. Θύματα του 8 οριζοντίως (χωρίς τα φωνήεντά τους). - Υπάρχει… και απασχολεί φιλοσόφους. - Ό,τι και το 2β’ οριζοντίως.

7. Ως τέτοιο εικονίζεται ο Ιησούς στην αγκαλιά της μητέρας του.

- Αρχή ύμνων.

8. Η αίσθηση με τα λιγότερα... γράμματα (αντιστρόφως).

9. Γεμιστή τα Χριστούγεννα.

Αξιόπιστη Διάγνωση - Σεβασμός στον Άνθρωπο

Με πρόληψη και έγκαιρη διάγνωση ο Καρκίνος μπορεί να νικηθεί!

ΤΜΗΜΑΤΑ ΤΜΗΜΑΤΑ

Ο καρκίνος είναι ο ανεξέλεγκτος, υπερβολικός, χωρίς προγραμματισμό πολλαπλασιασμός των κυττάρων του οργανισμού με αποτέλεσμα τη δημιουργία όγκων σε διάφορα σημεία του σώματος. Η επάρατη νόσος, όπως συνηθίζεται να λέγεται, αποτελεί την δεύτερη αιτία θανάτου στην Ελλάδα και στις ανεπτυγμένες χώρες. Όμως, η κάποτε ανίατη ασθένεια τώρα μπορεί να νικηθεί! Οι περισσότεροι και πιο συχνοί καρκίνοι, όπως ο καρκίνος του πνεύμονα, του μαστού, του τραχήλου της μήτρας, του παχέος εντέρου, του προστάτη, του δέρματος, μπορούν να προληφθούν γιατί οφείλονται σε εξωγενείς παράγοντες, όπως το κάπνισμα, η έλλειψη φυσικής άσκησης, η παχυσαρκία και η λήψη υψηλών ποσοτήτων λιπαρών τροφών καθώς και επεξεργασμένων σακχάρων. Η αποφυγή όλων αυτών των παραγόντων κινδύνου ανάπτυξης του καρκίνου αποτελεί την πρωτογενή πρόληψη. Πολλοί επίσης, τύποι καρκίνου μπορούν να θεραπευθούν, ειδικά εάν η διάγνωση γίνει εγκαίρως και η θεραπεία αρχίσει νωρίς! Η πρώιμη διάγνωση είναι εξαιρετικά σημαντική, αυξάνει το προσδόκιμο επιβίωσης και βελτιώνει την ποιότητα ζωής. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, εκτιμάται ότι ένα ποσοστό άνω του 30% των καρκίνων μπορεί να προληφθεί, ενώ εάν διαγνωστούν έγκαιρα θεραπεύονται σε ποσοστό άνω του 40%. Είναι ωστόσο θλιβερή η διαπίστωση ότι πολλοί Έλληνες αποφεύγουν να κάνουν τις απαραίτητες προληπτικές εξετάσεις είτε από φόβο είτε από άγνοια και οδηγούνται στον γιατρό τους μόνο όταν έχουν εκδηλωθεί τα συμπτώματα με αποτέλεσμα χειρότερη πρόγνωση της νόσου. Για την ανίχνευση, διάγνωση και αντιμετώπιση του καρκίνου υπάρχουν πολλές, σύγχρονες και στην πλειοψηφία τους ανώδυνες εργαστηριακές εξετάσεις. Οι νεοπλασματικοί-καρκινικοί δείκτες, χημικές ουσίες που παράγονται από τα κύτταρα όταν στο σώμα αναπτύσσεται ένας όγκος και εντοπίζονται σε διάφορες μορφές καρκίνου μπορούν να ανιχνευθούν στο αίμα, στα ούρα ή στους ιστούς, με εξετάσεις αίματος ή ούρων. Στην φαρέτρα των διαγνωστικών εξετάσεων, μπορούμε να προσθέσουμε τις κυτταρολογικές και ιστοπαθολογικές εξετάσεις, την βιοψία προστάτη και μαστού. Η ακτινογραφία θώρακος, η μαστογραφία, το υπερηχογράφημα, η αξονική και η μαγνητική τομογραφία είναι ανώδυνες εξετάσεις που όταν πραγματοποιούνται από εξειδικευμένους και με εμπειρία ιατρούς, με σύγχρονης τεχνολογίας ιατρικά μηχανήματα, δίνουν έγκυρη και αξιόπιστη πληροφορία για την κατάσταση υγείας του εξεταζομένου και συμβάλλουν στην έγκαιρη διάγνωση: του καρκίνου του μαστού: η ψηφιακή μαστογραφία, το υπερηχογράφημα μαστών, η μαγνητική τομογραφία μαστών, η υπερηχογραφικά καθοδηγούμενη βιοψία μαστών. του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας: το test Παπανικολάου. του καρκίνου του πνεύμονα: η ψηφιακή ακτινογραφία θώρακος και η αξονική τομογραφία. του καρκίνου του προστάτη: οι δείκτες PSA και Free PSA, η υπερηχογραφικά καθοδηγούμενη βιοψία προστάτη. του καρκίνου του παχέως εντέρου: η κολονοσκόπηση. μία απλή γενική εξέταση αίματος μπορεί να είναι το πρώτο βήμα στην διάγνωση πολλών αιματολογικών νεοπλασματικών παθήσεων. Σήμερα γνωρίζουμε για τον καρκίνο περισσότερα από ποτέ. Η πρόοδος της επιστήμης και της τεχνολογίας μας έχει δώσει πολύτιμα όπλα, αλλά αυτό από μόνο του δεν είναι αρκετό! Ας γίνει κοινή συνείδηση ότι η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση συμβάλλουν αποφασιστικά στην μάχη εναντίον του!

¦áôèóÝöî 21052522222500 500(çéá (çéáòáîôåâïà) òáîôåâïà) ¦áôèóÝöî49, 49,°õÜîá °õÜîá 210

www.medpap.gr www.medpap.gr

••ΜΑΓΝΗΤΙΚΗΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΗΣΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΣ Μαγνητική Τοµογραφία Μαγνητική Τοµογραφία&&αγγειογραφία αγγειογραφία ••ΑΞΟΝΙΚΗΣ ΑΞΟΝΙΚΗΣΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΣ Αξονική ΑξονικήTοµογραφία, Tοµογραφία,αγγειογραφίa, αγγειογραφίa, πυελογραφία, κολονοσκόπηση πυελογραφία, κολονοσκόπηση CT CTDentalScan DentalScan ••ΠΥΡΗΝΙΚΗΣ ΠΥΡΗΝΙΚΗΣΙΑΤΡΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ Σπινθηρογραφήµατα Σπινθηρογραφήµατακαρδιάσ καρδιάσ &&οργάνων οργάνωνσώµατοσ σώµατοσ ••ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ Triplex Triplexκαρδιάσ καρδιάσ Τεστ Κοπώσεωσ Τεστ Κοπώσεωσ Stress Stressecho echo Holter πιέσεωσ Holter πιέσεωσκαι καιρυθµού ρυθµού

••ΥΠΕΡΗΧΩΝ ΥΠΕΡΗΧΩΝΚΑΙ ΚΑΙTRIPLEX TRIPLEX Triplex αγγείων Triplex αγγείων&&οργάνων οργάνωνσώµατοσ σώµατοσ Υπέρηχοι οργάνων σώµατοσ Υπέρηχοι οργάνων σώµατοσ Υπέρηχοι Υπέρηχοιµαλακών µαλακώνµορίων µορίων(µυοσκελετικού) (µυοσκελετικού) Υπέρηχοι µε έγχυση σκιαγραφικού Υπέρηχοι µε έγχυση σκιαγραφικού ∆ιορθικά ∆ιορθικά- -∆ιακολπικά ∆ιακολπικάΥπερηχογραφήµατα Υπερηχογραφήµατα Υπερηχογραφικά καθοδηγούµενη Υπερηχογραφικά καθοδηγούµενηΒιοψία Βιοψία θυρεοειδούσ, θυρεοειδούσ,προστάτη, προστάτη,µαστών. µαστών. Ελαστογραφία Ελαστογραφίαήπατοσ, ήπατοσ,θυρεοειοδούσ, θυρεοειοδούσ, µαστών µαστών ••ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΨΗΦΙΑΚΗΣΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ••ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΟΣΤΙΚΗΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΟΣΤΙΚΗΣΠΥΚΝΟΤΗΤΑΣ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑΣ ••ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΨΗΦΙΑΚΗΣΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΑΣ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΑΣ Ακτινογραφίεσ Ακτινογραφίεσ Πανοραµικέσ Πανοραµικέσ Κεφαλοµετρικέσ Κεφαλοµετρικέσ

••ΒΙΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ ΒΙΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ//ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟ Μικροβιολογικό, Μικροβιολογικό,Αιµατολογικό, Αιµατολογικό, Βιοχηµικό, Βιοχηµικό, Ανοσολογικό, Ορµονολογικό, Ανοσολογικό, Ορµονολογικό, Αλλεργιολογικό Αλλεργιολογικό(Rast (RastTest) Test) Επίπεδα φαρµάκων Επίπεδα φαρµάκων Νεοπλασµατικοί Νεοπλασµατικοίδείκτεσ δείκτεσ Προγεννητικόσ έλεγχοσ Προγεννητικόσ έλεγχοσ Προληπτικόσ Προληπτικόσέλεγχοσ έλεγχοσ- -Check Checkup up ••ΚΥΤΤΑΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΥΤΤΑΡΟΛΟΓΙΑΣ Test TestPap Pap- -Thin ThinPrep Prep

info@medpap.gr info@medpap.gr

¦áðáîäòÛïù ¦áðáîäòÛïù¹áôòéëÛ÷ ¹áôòéëÛ÷ËðèòåóÝå÷ ËðèòåóÝå÷

ΦΤΟΥ

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

ΤΟ ΓΙΑΤΡΙΚΟ ΣΟΥ

NEURAL THERAPY

Σ Πέτρος Δεμπεγιώτης

ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ Κυψέλης 106, Πλ. Κυψέλης Τ.: 213 03 21 924

petros@dempegiotis.gr

Σε ένα ορθοπαιδικό ιατρείο, είναι πολύ συχνές οι επισκέψεις ασθενών με πόνο στη μέση, στο αυχένα,στους ώμους και σε άλλες αρθρώσεις, ο οποίος τους ταλαιπωρεί μήνες ή και χρόνια. Συνήθως, η αιτία η μπορεί να είναι μία κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου ή τενοντίτιδα ή αρθρίτιδα κ.α.. Τα συνήθη συντηρητικά μέσα αντιμετώπισης ειναι η χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής και η φυσικοθεραπευτική προσέγγιση. Αν δεν υφεθεί ο πόνος είτε δίνονται άλλα ισχυρότερα παυσίπονα είτε οδηγούμαστε στη αίθουσα του χειρουργείου, αν υπάρχουν οι ενδείξεις. Μήπως αυτή η χρονιότητα και αντοχή του πόνου στα συνήθη συντηρητικά μέσα αντιμετώπισης δεν οφείλεται στο προφανές το οποίο αναδείχθηκε προηγουμένως αλλά σε κάτι άλλο;

Ο οργανισμός μας από τη στιγμή που γεννιέται βρίσκεται εκτεθειμένος σε στρεσσογόνους παράγοντες του περιβάλλοντος. Όταν τρέχουμε, αυξάνονται οι παλμοί της καρδιάς για οξυγονώσουν πιο αποτελεσματικά τους μύες. Όταν κόψουμε το δέρμα μας κινητοποιούνται μηχανισμοί για να σταματήσει η αιμορραγία και να αντιμετωπιστεί η είσοδος μικροβίων. Αυτές είναι κάποιες αντιδράσεις του οργανισμού στους στρεσσογόνους παράγοντες ώστε να διατηρήσει τη φυσιολογική του λειτουργία, τη λεγόμενη ομοιόσταση. Η αντιδράσεις αυτές εντάσσονται στα πλαίσια της αυτορρύθμισης. Η αυτορρύθμιση ελέγχεται με το αυτόνομο νευρικό σύστημα (συμπαθητικό,παρασυμπαθητικό). Ο ουλώδης ιστός που δημιουργείται δεν

προυπήρχε και αναγκάζει τον οργανισμό να προσαρμοστεί στην παρουσία του. Η υπαρξή του είναι ένα διαρκές ερέθισμα στο αυτόνομο νευρικό σύστημα ώστε να διατηρήσει τη φυσιολογική του λειτουργία. Αυτό το διαρκές ερέθισμα καλείται πεδίο διαταραχής. Παρόμοια πεδία διαταραχής είναι ένα χαλασμένο δόντι, η ουλή της αμυγδαλεκτομής, παραρρινοκολπίτιδες κ.α.. Η συνεχής παρουσία αυτών των πεδίων, με την πάροδο των ετών, μπορούν να προκαλέσουν διαταραχή στο σύστημα αυτορρύθμισης με αποτέλεσμα να μη μπορεί ο οργανισμός να ανταπεξέλθει και να εκδηλώσει πόνο ή άλλες διαταραχές σε σημεία του σώματος μακριά από τα πεδία διαταραχής. Για το λόγο αυτό δύο άνθρωποι με παρόμοια κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου εμφανίζει μόνο ο ένας πόνο. Διότι πίσω από το πόνο αυτό κρύβονται κάποια πεδία διαταραχής. Η αναγνώριση των πεδίων διαταραχής και η αντιμετώπισή τους είναι το αντικείμενο της Neural Therapy. Η αντιμετώπιση γινεται μέσω της διήθησης με τοπικό αναισθητικό (λιδοκαϊνη, προκαϊνη χωρίς προσμίξεις). Ενδεικτικά διηθήσεις γίνονται σε ουλές, δόντια, περιοχές δέρματος. Οι διηθήσεις γίνονται μετά από πλήρη κλινική και λειτουργική εξέταση του ασθενούς και συνήθως πραγματοποιούνται σε συνεδρίες ανά εβδομάδα. Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να αντλήσετε και από το επίσημο site της Ελληνικής Εταιρείας Neural Therapy και Ομοιόστασης // www.neuraltherapy.gr

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΘΥΜΟΥ Σταύρος Μπουγκάς

ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ

τ.: 6977626530 bougkas@gmail.com

www.athenspsychologist.gr

K

Κουβεντιάζοντας προχθές με ένα φίλο, μου περιέγραφε προβληματισμένος και γεμάτος απορία το θυμό μιας κυρίας για το σημείο που διάλεξε να παρκάρει τη μηχανή του. Ένα θυμό που κλιμακώθηκε αστραπιαία σε μια δυσανάλογου μεγέθους αντίδραση και ουσιαστικά πριν καν ο φίλος προλάβει να υπερασπιστεί την επιλογή του. Σύμφωνοι, όλοι οι λογικοί άνθρωποι θυμώνουμε με ασυνείδητες συμπεριφορές και ίσως η συγκεκριμένη κυρία έχει υποφέρει τα πάνδεινα από πολλούς που την ταλαιπωρούν με τα παρκαρίσματα τους· δεν το παραβλέπω. Τα χρόνια της κρίσης που προηγήθηκαν, η φτώχεια, το χαμηλού επιπέδου πολιτικό προσωπικό, οι μεταναστευτικές πολιτικές, η επιβάρυνση του ολοένα πιο απειλητικού περιβάλλοντος, οι άπειρες και πολλών μορφών απειλές γύρω μας οδηγούν σε αντανακλαστικού τύπου αντιδράσεις που συχνά σοκάρουν. Ο υπέρμετρος θυμός και οι εκρήξεις του είναι ένα παράδειγμα. Αφήνοντας στη άκρη περιπτώσεις που περιγράφονται από την ψυχοπαθολογία (π.χ. Διαλείπουσα Εκρηκτική Διαταραχή) μιλάμε ξεκάθαρα για ένα θυμό απότοκο μιας σειράς παραγόντων όπως αυτοί που αναφέρθηκαν πιο πάνω (και πολλών άλλων φυσικά).

Επικεντρώνομαι όμως στα ως επί το πλείστον χαμηλού επιπέδου ΜΜΕ και κοινωνικά δίκτυα που προκειμένου να αυξήσουν κλικ και αναγνωσιμότητα, με παντελή απουσία ήθους παραθέτουν ειδήσεις, επιλέγουν συγκεκριμένους σχολιαστές και καλεσμένους, υπερτονίζουν ή αγνοούν στοιχεία κρίσιμων γεγονότων. Επενδύοντας στα αισθήματα δυσαρέσκειας του κόσμου τρέφουν τη μισαλλοδοξία και το θυμό και εντελώς ανεύθυνα μας εξοικειώνουν με συμπεριφορές ακραίες και βίαιες δικαιολογώντας και προτείνοντάς τες σαν αποδεκτό μέσο έκφρασης (και μετά υποκριτικά τις καταδικάζουν). Όσο θρέφουμε το θυμό τόσο αυτός μεγαλώνει. Το ζήτημα δεν είναι ούτε πως θα καταπιούμε το θυμό μας ούτε πως, πότε και που θα τον ξεσπάσουμε. Τι κι αν εμείς κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να τον διαχειριστούμε, από τεχνικές χαλάρωσης και γιόγκα μέχρι ψυχοθεραπεία και φαρμακευτική αγωγή. Οι τρόποι υπάρχουν και είναι εκεί για να τους εφαρμόσουμε. Δεν είναι επομένως μόνο ζήτημα διαχείρισης. Επειδή πάντα θα υπάρχουν γύρω μας διάφοροι που θα τον ταΐζουν πριν φτάσουμε να ψάχνουμε για θεραπείες ας αναζητήσουμε τρόπους να μην τον θρέφουμε.

1 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS

ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

Σαράντης Βλάχος // Ιατρός Βιοπαθολόγος // Υπεύθυνος Βιοπαθολογικού Τμήματος Σεπολίων

Τι είναι ο HIV; Ο HIV (Human Immunodeficiency Virus, Ιός Ανθρώπινης Ανοσοανεπάρκειας) είναι ένας σεξουαλικώς και αιματογενώς μεταδιδόμενος ιός που αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου γιατί καταστρέφει σημαντικά κύτταρα του αίματος που επιτίθενται σε μικροοργανισμούς όταν αυτοί προσπαθούν να προσβάλουν το ανθρώπινο σώμα. Χωρίς αυτά τα κύτταρα ο ασθενής με HIV είναι πλέον ευάλωτος σε ποικίλες λοιμώξεις που μπορεί να αποβούν μοιραίες ενώ σε φυσιολογικές συνθήκες ο οργανισμός θα τις καταπολεμούσε. Πως μεταδίδεται ο HIV; Ο HIV μεταδίδεται με τη σεξουαλική επαφή, το μητρικό γάλα, από την εγκυμονούσα στο έμβρυο, με μολυσμένες με αίμα βελόνες, με τα μοσχεύματα, με την τεχνητή γονιμοποίηση και τη μετάγγιση αίματος. Βέβαια πρέπει να σημειωθεί ότι στις ανεπτυγμένες χώρες είναι απίθανη η μετάδοση με τους 3 τελευταίους τρόπους λόγω των ελέγχων που εφαρμόζονται πριν τη χρήσης τους. Ο HIV δεν μεταδίδεται από έντομα, ζώα, χειραψία, αγκαλιά, φιλί, σίελο, ιδρώτα, δάκρυα, κοινή χρήση οικιακών αντικειμένων, τουαλέτες, φαγητό, νερό, αέρα, κολύμπι. Η μετάδοση με κατάποση ήδη μασημένης τροφής, σοβαρού τραύματος από δάγκωμα, μεταφοράς αίματος από ανοιχτό τραύμα σε άλλο ανοιχτό τραύμα και βαθύ φιλί με στοματικές βλάβες είναι εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις. Ποια είναι τα στάδια της HIV λοίμωξης; Η πορεία της HIV λοίμωξης έχει 3 στάδια. Το 1ο στάδιο είναι η οξεία φάση και εκδηλώνεται 2-4 εβδομάδες μετά την μόλυνση με γριππώδη συνδρομή που διαρκεί για λίγες εβδομάδες. Άτομα με συμπτώματα γρίπης που υποψιάζονται πρόσφατη έκθεση στον ιό θα πρέπει να αναζητούν ιατρική βοήθεια ώστε να υποβληθούν σε τεστ ανίχνευσης HIV. Το 2ο στάδιο είναι η χρόνια φάση, διαρκεί κατά μέσο όρο 10 χρόνια, ο ασθενής δεν έχει σχεδόν καθόλου συμπτώματα αλλά εξακολουθεί χωρίς θεραπεία να είναι μεταδοτικός. Το 3ο και τελευταίο στάδιο της νόσου είναι το σύνδρομο του AIDS, διαρκεί περίπου 3 χρόνια, προκαλεί λοιμώξεις και όγκους σε ποικίλα όργανα από ασυνήθη παθογόνα μικρόβια και καταλήγει στο θάνατο. Πως θα ξέρω αν έχω HIV; Ο μόνος τρόπος να γνωρίζουμε αν έχουμε προσβληθεί από τον ιό είναι να υποβληθούμε σε ειδικές εξετάσεις αίματος για την ανίχνευση του HIV ή των αντισωμάτων που παράγει ο οργανισμός έναντι του ιού. Κάθε άνθρωπος ηλικίας 13 εώς 64

ετών πρέπει να εξεταστεί τουλάχιστον μία φορά για HIV ανεξαρτήτως κινδύνου μόλυνσης στα πλαίσια εξετάσεων ρουτίνας. Άτομα υψηλού κινδύνου πρέπει να εξετάζονται ετησίως ή κάθε 3 ή 6 μήνες (π.χ. πολλαπλοί σεξουαλικοί σύντροφοι από τον τελευταίο έλεγχο, ομοφυλόφιλοι άνδρες). Υπάρχουν 3 ειδών εξετάσεις διάγνωσης HIV λοίμωξης, κανένα τεστ όμως δεν μπορεί να ανιχνεύσει την HIV λοίμωξη αμέσως μετά την μόλυνση: 1. NAT (Μοριακή ανίχνευση HIV στο αίμα) θετικοποιείται 10 εώς 33 μέρες μετά την έκθεση στον ιό, 2. Τεστ ταυτόχρονης ανίχνευσης αντιγόνου/αντισώματος HIV στο αίμα, θετικοποιείται 18 – 45 μέρες μετά την έκθεση, 3. Τεστ ανίχνευσης αντισωμάτων στο αίμα ή σε στοματικά υγρά, επειδή αργούν να θετικοποιηθούν (23 – 90 μέρες μετά την έκθεση) δεν διενεργούνται στα περισσότερα εργαστήρια, τα αποτελέσματά τους πρέπει να επιβεβαιώνονται με άλλες μεθόδους, παραμένουν όμως διαθέσιμα στο εμπόριο για αυτοεξέταση. Υπάρχει θεραπεία για τον HIV; Δεν υπάρχει θεραπεία που να εκριζώνει για πάντα τον ιό από το ανθρώπινο σώμα. Αυτό σημαίνει ότι εάν κάποιος μολυνθεί, θα έχει τον ιό για όλη τη ζωή του. Όμως υπάρχουν φάρμακα που μπορούν να τον ελέγξουν. Η φαρμακευτική αγωγή έναντι του HIV ονομάζεται αντιρετροϊκή ή ART. Πριν την εισαγωγή της ART , οι ασθενείς με HIV πέθαιναν σε λίγα χρόνια από την διάγνωση, όμως σήμερα η έγκαιρη έναρξή της εξασφαλίζει καλή ποιότητα ζωής, προσδόκιμο επιβίωσης σχεδόν όσο και ενός υγιούς ατόμου και μη μετάδοση του ιού. Πως μπορεί να προληφθεί η μετάδοση του HIV; Τρόποι για την πρόληψη της μόλυνσης από HIV μπορεί να είναι η αποχή, η μείωση του αριθμού σεξουαλικών συντρόφων, η αποφυγή σεξουαλικής επαφής με επικίνδυνους πληθυσμούς, η χρήση προφυλακτικού και η μη χρήση ήδη χρησιμοποιημένης σύριγγας για τοξικομανία. Άτομα HIV αρνητικά αλλά με υψηλή πιθανότητα έκθεσης στον HIV πρέπει να συζητούν με τον ιατρό τους την πιθανότητα καθημερινής λήψης αντιρετροϊκής αγωγής (PrEP, προφύλαξη πριν την έκθεση). Ακόμα υπάρχουν σήμερα πρωτόκολλα προφύλαξης μετά την έκθεση (PEP) όπου ξεκινάει άμεσα (εντός 3 ημερών) η χορήγηση αντιρετροϊκής αγωγής διάρκειας 1 μηνός μετά την ύποπτη επαφή. Εμβόλιο για τον HIV δεν υπάρχει. Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στις ιστοσελίδες του CDC και του ΚΕΕΛΠΝΟ.

• Μαγνητική Τομογραφία • Αξονική Τομογραφία • Μαστού Ψηφιακή Μαστογραφία - Τομοσύνθεση Υπέρηχος Μαστού - Ελαστογραφία • Ψηφιακή Απεικόνιση Οδόντων Yπολογιστική τομογραφία κωνικής δέσμης CBCT - Ψηφιακή Πανοραμική Aκτινογραφία Ψηφιακή Κεφαλομετρική Ακτινογραφία • Μέτρηση Οστικής Πυκνότητας • Λιπομέτρηση • Υπέρηχοι Σώματος Ελαστογραφία Υπέρηχοι (Triplex) Αγγείων Διακολπικό - Διορθικό Υπερηχογράφημα Υπέρηχοι Μυοσκελετικού Υπέρηχοι Αρθρώσεων - Μαλακών Μορίων • Βιοψίες • Aκτινολογικό

ΤΜΗΜΑΤΑ • Kαρδιολογικό Υπέρηχοι (triplex) καρδιάς Τεστ Κοπώσεως ABPM Echo-stress Holter ρυθμού & πιέσεως • Νευρολογικό Ηλεκτροεγκεφαλογράφημα Φλοιοχαρτογράφιση (με επεξεργασία brain maping) Hλεκτρομυογράφημα Ηλεκτρονευρογράφημα Έλεγχος Desmedt Προκλητά Δυναμικά (Σωματοαισθητικά / Ακουστικά / οπτικά)

Biofeedback • Γαστρεντερολογικό Γαστροσκόπηση Κολονοσκόπηση Εικονική Κολονοσκόπηση • Μικροβιολογικό Αιματολογικό / Aνοσολογικό / Βιοχημικό Ορμονολογικό / RAST test Επίπεδα Φαρμάκων Νεοπλασματικοί Δείκτες Κυτταρολογικό / Τest PAP Check up / Προγεννητικός Έλεγχος • Μοριακές Εξετάσεις

Πατησίων 237, Πλ. Κολιάτσου, Αθήνα Tηλ.: 210 8640918, 210 8640988 fax: 210 8665155 Αμφιαράου 165, Σεπόλια Τηλ. 210.5157982, 210.5124046

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΚΑΙ ΦΕΤΟΣ ΩΡΑ ΝΑ ΤΟ ΡΙΞΟΥΜΕ ΕΞΩ

ΛΕΜΟΝΑΝΘΟΣ

...ανθίζει στα Άνω Πετράλωνα Μόλις 5 μήνες έχει ανοίξει ο «Λεμονανθός» και έχει αποκτήσει ήδη μεγάλη και σταθερή πελατεία. Πώς αλλιώς, αφού και η ατμόσφαιρα είναι εξαιρετική και η ποιότητα του φαγητού και του ποτού αγγίζει την τελειότητα! Πρώτες ύλες από την Πελοπόννησο και ένας σεφ βραβευμένος στην Ισπανία είναι ο συνδυασμός της επιτυχίας: ελληνικά παραδοσιακά εδέσματα μεταξύ των οποίων πρέπει να ξεχωρίσουμε το χοιρινό σελινάτο, τον κόκκορα τον κρασάτο και το μοναδικό κοτσιδάτο γαρδουμπάκι, ειδική σπεσιαλιτέ που δεν την βρίσκεις εύκολα εντός Αττικής, αλλά και καθημερινά φρέσκα ψάρια ημέρας οπότε μην ξεχάσεις να ρωτήσεις «τι καλό έβγαλε το καϊκι σήμερα»! Γενικά, ο Λεμονανθός έχει από όλα τα ωραία! Λαδερά, μεζέδες, πίτες, παραδοσιακά αποστάγματα με άρωμα... ελληνικό.

Τρώων 34, Άνω Πετράλωνα Τ.: 210 34 53 522

ΣΧΑΡΑ ΚΑΛΑΜΑΚΙ

μοντέρνος χώρος, κλασσική νοστιμιά Ζουμερό-ζουμερό σουβλάκι πλούσιο και λαχταριστό, αυτό πεθύμησα και ξέρω ακριβώς που θα το γευτώ! Παρ’ ότι υπάρχουν δεκάδες σουβλατζίδικα σ’ όποιον δρόμο της Αθήνας κι αν βρεθείς, εγώ προτείνω πρώτα να το ψάξεις λίγο. Για το «σχάρα καλαμάκι» στην Πραξιτέλους, ο κόσμος λέει τα καλύτερα. Ο πρόσφατα ανακαινισμένος χώρος επίσης, «λέει» τα καλύτερα: καλαίσθητος, μοντέρνος και -βασικό- πεντακάθαρος. Καλαμάκια από φρέσκα κρέατα που προμηθεύονται από Έλληνες παραγωγούς. Μοσχάρι, κοτόπουλο, χοιρινό, λουκάνικο, μπιφτέκι αλλά και τυλιχτά και λαχταριστές ποικιλίες που θα ανακουφίσουν την πείνα σου μεσημέρι και βράδυ.

Πραξιτέλους 5Α, Αθήνα Τ.: 211 18 28 386

Τρίγωνα Κάλαντα, μες στη γειτονιά, ήρθαν τα Χριστούγεννα κι η Πρωτοχρονιά! Χέι! Σε εσένα μιλάω! Ακόμη να πάρεις χαμπάρι ότι ήρθε η πιο ατμοσφαιρική εποχή του χρόνου; Εμείς είμαστε εδώ για να σου το θυμίσουμε! Η γιορτή της αγάπης συνοδεύεται με ρεπό και άδειες, άρα δεν έχεις παρά να βγεις, να ξεσκάσεις, να δεις τους φίλους σου που έχεις χάσει! Επέλεξε μέρη με πολλά λαμπιόνια (πράγμα εύκολο, καθώς όλη η Πόλη είναι φωτισμένη), γεμάτα με Christmas spirit (επίσης εύκολο, αφού είναι η «καλύτερη» όλων μας να στολίζουμε), αγόρασε δώρα για τους φίλους σου (είναι πολύ πιο εμψυχωτικό να προσφέρεις, αντί να σου προσφέρουν), ντύσου Άγιος Βασίλης για τα ανιψάκια σου,

τα παιδάκια σου, τα ξαδερφάκια σου, πάρε στο σκύλο σου χριστουγεννιάτικη αμφίεση για να μην κρυώνει, γενικώς ΝΙΩΣΤΟ! Μια νέα χρόνια πλησιάζει και πάντα ευχόμαστε να είναι καλύτερη από την προηγούμενη! Φάε μέχρι σκασμού και ξεκίνα δίαιτα το 2019, πιες και θυμήσου τα εφηβικά μεθύσια σου, μάθε επιτέλους να φτιάχνεις γαλοπούλα με γέμιση, πήγαινε σε ρεβεγιόν ή διοργάνωσε ένα εσύ. Μοίρασε αγάπη, ευχές και καλή διάθεση. Υ.Γ. Ακόμη κι αν δεν το νιώθεις, αν πιέσεις τον εαυτό σου θα το καταφέρεις!

ΦΑΕ ΚΑΤΙ -ΝΟΣΤΙΜΟ-

FALAFELINA’S

Το freestyle φαλάφελ Όσες φορές διέσχισα την Κωνσταντινουπόλεως η ίδια σκέψη πηγαινοερχόταν στο μυαλό μου: «Γιατί θεέ μου δεν υπάρχει κάτι να φάμε στα γρήγορα;». Και δεν εννοώ σάντουιτς από το περίπτερο. Ε, λοιπόν άνοιξε επιτέλους και ξέρετε που είναι; Ντουγρού ευθεία και απέναντι από τις γραμμές του τρένου, αντικριστά στο μετρό Κεραμεικού. Είναι το freestyle falafel του Σωτήρη, τι εννοώ freestyle; Ε, δεν είναι η γνωστή παραδοσιακή συνταγή, βάζει την πινελιά του… Είναι ο άνθρωπος μεσ’ το κέφι και το ραδιόφωνο δε σταματάει να παίζει μουσική, ο κόσμος το χαίρεται αυτό, περνάνε όλοι τρώνε ή πιάνουν την κουβέντα. Δοκίμασε κάτι διαφορετικό επιλόγοντας κάποια από τις δικές του σως: γιαούρτι δυόσμο, ταχίνι παντζάρι, σως Φλωρίνης, μους φέτας. Εγώ δοκίμασα φαλάφελ με τηγανιτό αυγό και χαλούμι! Ναι! Τηγανιτό αυγό! Δεν το βρίσκεις πουθενά και πίστεψέ με, πρέπει να το δοκιμάσεις! Για περισσότερες πληροφορίες πέρνα και τσίμπα κάτι!

Παγγαιου 2, Γκάζι / Τ.: 210 34 79 948 Falafelinas

ΟΙ ΝΟΣΤΙΜΙΕΣ ΤΗΣ ΜΑΙΡΗΣ Παραδοσιακό, σπιτικό φαγητό

Tην Μαίρη την συζητά όλο το κέντρο της πόλης... και όχι άδικα! Αν δεν έχεις δοκιμάσει τα κεφτεδάκια της, την τυρόπιτα, τα παπουτσάκια, το παστίτσιο και τον μουσακά της, τότε τώρα είναι η ώρα να επισκευθείς την πλατεία Αγίου Γεωργίου στην Κυψέλη και να ανακαλύψεις αυτό το γωνιακό μαγειρίο. Η Μαίρη, πάντα παρούσα, μαγειρεύει εδώ και 20 χρόνια παραδοσιακό αυθεντικό φαγητό. Είτε για μεσημεριανό είτε για βραδυνό οι επιλογές που έχεις είναι πολλές και διαφορετικές! Αν σταθείς μπροστά στην βιτρίνα, θα το καταλάβεις μιας και πιστεψέ με θα δυσκολευτείς να επιλέξεις. Αν από την άλλη, θέλεις να αράξεις σπίτι μπορείς να παραγγείλεις ντελίβερι μαμαδίστικο, πεντανόστιμο φαγητό, που θα φτάσει στην πόρτα σου ζεστό-ζεστό και λαχταριστό! Αχ, μας άνοιξε η όρεξη!

Ύδρας 2-4, Πλατεία Αγίου Γεωργίου, Κυψέλη Τ.: 210 82 29 239 & 210 82 13 136 Οι νοστιμιές της μαίρης

ΒΓΕΣ ΕΞΩ -ΚΑΜΙΑ ΒΟΛΤΑ-

ΥΔΡΟΧΟΟΣ

Παραδοσιακό καφενείο Η πιο φρέσκια άφιξη στην Μεγάλου Αλεξάνδρου ακούει στο όνομα «Υδροχόος». Ένας καφενές που κρατώντας τα χαρακτηριστικά ενός παραδοσιακού καφενείου καταφέρνει να ξεχωρίσει χάρις στο ζεστό του χώρο και φυσικά τα πεντανόστα πιάτα του. Ο Άκης και ο Γιάννης, σε υποδέχονται από το πρωί για το καφεδάκι σου στα τραπεζάκια έξω στον ήλιο (καιρού επιτρέποντος πάντα). Τα πρώτα τσίπουρα αρχίζουν να πηγαινοέρχονται από νωρίς το μεσημέρι, συντροφιά με εκλεκτούς μεζέδες και φρεσκοκομμένες ποικιλίες. Εδώ θα δεις να κάθονται άνθρωποι της γειτονιάς που ήδη το έχουν κάνει στέκι, περαστικοί αλλά και μεγάλες παρέες. Έτσι θα σε βρει το βράδυ στον «Υδροχόο», πολύ συχνά με ζωντανές μουσικές, πάντα με καλή διάθεση και μια αυθεντικότητα που σίγουρα θα σε κάνει να ‘ρθείς και να ξαναρθείς!

Μεγ. Αλεξάνδρου 110, Αθήνα / Τ.: 211 41 39 476 Καφενές Υδροχόος

ΣΤΗ ΣΤΟΆ 7ΗΣ ΤΈΧΝΗΣ Μεζεδοποτείον / Καφέ

Κάποτε τα παλιά χρόνια η Αθήνα ήταν γεμάτη από καφενέδες και ουζερί… Ειδικά μέσα σε στοές! Ήταν καθημερινό σημείο συνεύρεσης για ανθρώπους χωρίς απαραίτητα κοινές καταβολές. Υπήρχε η συνδιαλλαγή, το «πάρε-δώσε» και η ψυχαγωγία που ένωνε διαφορετικούς ανθρώπους. Τα χρόνια και τα πρόσωπα άλλαξαν η κατάσταση επανήλθε, στοές παίρνουν ζωή και κόσμος διασκεδάζει πιο απλά και αυθεντικά. Η Στοά 7ης Τέχνης λοιπόν, έχει πλέον το δικό της μεζεδοποτείο! Εκεί θα κάτσεις πλέον για καφέ το πρωί, αργότερα τσίπουρο-ρακό-ούζο κατάσταση και καλή παρέα! Μαγειρευτό ημέρας και υπέροχα σπιτικά μεζεδάκια κεφτεδάκια, απάκι, πατατούλες και όλα τα σχετικά που θα συνοδεύσουν… Μέρες με κόσμο και ζωντανή μουσική θα δώσουν ζωή στην έτσι κι αλλιώς πολύχρωμη από street art στοά «7ης Τέχνης»!

Ακαδημίας 98-100 (εντός στοάς), Αθήνα Τ.: 210 38 27 394

ΒΓΕΣ ΕΞΩ -ΚΑΜΙΑ ΒΟΛΤΑ-

TRIBUTE THE BAR Jazz café bar

Το Tribute the bar βρίσκεται μέσα σε στοά στην Ιερά Οδό (ναι, έχει και στο Αιγάλεω στοές)! Είναι πολύ καινούριο και πανέμορφο. Ο χώρος μοιάζει πολύ με σπίτι εσωτερικά, ζεστό και minimal ενώ εξωτερικά, στο αίθριο της στοάς ευχαριστιέσαι τον ήλιο όλες τις εποχές. Κυριαρχεί η ροκ αισθητική, η οποία όμως είναι διακριτική γιατί υπάρχει μεγάλο εύρος μουσικά. Από το πρωί θα απολαύσεις καφέ με σπιτικό κέρασμα. Τα κοκτέιλ του είναι αυτά που θα ξεχωρίσεις, ο Βαγγέλης που τα επιμελείται, τα φτιάχνει σύμφωνα γούστα σου! Τα κοκτέιλ και τα ζεστά θα έρθουν σε Χριστουγεννιάτικες γεύσεις (που είναι έκπληξη) όπως και οι βραδιές με live μπάντες!

Ιερά Οδός 213, Αιγάλεω / Τ.: 210 59 05117 Tribute the bar

ΦΕΛΙΖΟΛ Food Bar

Στη στοά Εστίας παλιά βρισκόταν το μαγαζί Φελιζόλ (που πουλούσε τα πάντα σε φελιζόλ)… Τώρα θα περάσεις απ’ έξω και θα ακούσεις μουσικάρες γιατί έγινε κουκλίστικο food bar. Το όνομα παρέμεινε αλλά ο χώρος γέμισε χρώμα που ήρθε και «κόλλησε» τέλεια με το προϋπάρχον βιομηχανικό στυλ. Το περιβάλλον γίνεται αμέσως οικείο, «ζεστό» από αυθεντικούς ανθρώπους που του δίνουν ψυχή η Εύα και ο Γρηγόρης! Μετά ζωηρά «πηγαδάκια» εργαζομένων γύρω τριγύρω σε εφημερίδες και μαγαζιά. Το πρωί καφές, μεσημέρι παίζουν τσίπουρα με καταπληκτικά σπιτικά μεζεδάκια, ακόμα θα γευτείς τα πιο νόστιμα και φρέσκα bagels. Το βράδυ, μεγάλη γκάμα cacktails, σε funk/soul/alternative rock μουσικές!

Άνθιμου Γαζή 9, Αθήνα (πίσω από την παλιά βουλή,εντός στοάς) Τ.: 210 33 15 777 ΦΕΛΙΖΌΛ bar

ΜΑΥΡΟΣ ΓΑΤΟΣ

...βολτάρει στα Εξάρχεια Θα μπορούσε κάλλιστα να είναι vintage bar κάποιας συνοικίας στην Αμερική, οι bartenders έχουν αντίστοιχο look και χαμογελαστά ωραία πρόσωπα. Το αγαπάμε αυτό το μαγαζί μιας που είναι από τα πρώτα που πήγαμε στα Εξάρχεια. Βροχερά απογεύματα με καφέ, καλοκαιρινά βράδια με ποτό στον πεζόδρομο της Κωλέττη. Αν ποτέ χαθείς το βάζεις σημάδι για να ξανά βρεις τον δρόμο σου. Δε περνάς ποτέ απ’ έξω χωρίς να κοιτάξεις ακόμα κι αν βιάζεσαι. Η κάβα έχει διαλεχτά ποτά και τα παιδιά μέσα από την μπάρα θα σου φτιάξουν τα καλύτερα κοκτέιλ. Ο μαύρος γάτος, φυσικά, ακούει «μαύρη μουσική» jazz/ soul/funk αλλά τις Τετάρτες έχει guest dj sets, ψαξ’ το!

Κωλέττη 42, Εξάρχεια / Τ.: 210 38 00 518 Μαύρος Γάτος Βar

H ΨΥΧΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ Γέννημα Χιώτης, θρέμμα Κυψελιώτης. Σπούδασε μαθηματικά, αλλά τον κέρδισε το τραγούδι και το μόντελινγκ. Ο “παντελώς χειροποίητα” μποέμ τραγουδοποιός. Ο πιο καλός ο μαθητής της “Ανωτάτης Ζαμπετικής”. Αναφωνεί “Ζήτω τα λαϊκά κορίτσια!” και περιοδεύει σε θέατρα, συναυλιακούς χώρους και μουσικές σκηνές με τραγούδια απ’ τον νέο του δίσκο με γενικό τίτλο: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΑΜΠΑΖΗΣ “ανεξήγητα αρέσω”

«Οι ανόητοι είναι απολύτως ευτυχείς με τις δουλειές τους, με το να βγάζουν χρήματα, με το να αναπαράγονται, με το να τρώνε, με το να πίνουν, με το να πηγαίνουν στο σινεμά, με το να συμμετέχουν σ’ αυτό και σ’ εκείνο. Το απολαμβάνουν! Δεν βαριούνται. Αυτό είναι το χαμηλότερο είδος ανθρώπου... Ο άνθρωπος γίνεται άνθρωπος όταν αρχίσει να βαριέται. Μπορείς να το δεις: Το πιο έξυπνο παιδί είναι το παιδί που βαριέται περισσότερο, επειδή τίποτα δεν μπορεί να κρατήσει το ενδιαφέρον του για πολύ. Ο ίδιος ο Βούδας βαριόταν. Άφησε το βασίλειό του, έχοντας βαρεθεί τα πάντα – τις γυναίκες, το χρήμα, τα ποτά, το βασίλειο, τα πάντα. Τα είχε δει όλα και έβλεπε και ξανάβλεπε τα ίδια και τα ίδια, ώσπου τα βαρέθηκε... Ο κόσμος δεν είναι ούτε καλός, ούτε είναι κακός. Αν είσαι ευφυής είναι βαρετός. Αν είσαι ανόητος, μπορείς να συνεχίσεις να μετακινείσαι από το ένα πράγμα που σου κάνει εντύπωση, στο άλλο. Ενδιαφέρεσαι για ασήμαντα πράγματα και τα επαναλαμβάνεις και δεν είσαι καν τόσο συνειδητός για να δεις την επανάληψη, ότι κάνεις τα ίδια πράγματα που έκανες και χθες. Πρέπει να μην είσαι καθόλου ευφυής. Πώς μπορεί ένας ευφυής να αποφύγει την πλήξη; Είναι αδύνατον! ... Ευφυΐα σημαίνει να βλέπεις τα πράγματα όπως είναι. Ο συνηθισμένος άνθρωπος είναι χαρούμενος μόνο όταν υπάρχει λόγος. Η χαρά του όμως είναι στιγμιαία. Χαίρεται επειδή αγόρασε καινούριο αυτοκίνητο. Αύριο όμως θα του περάσει η χαρά και θα ψάχνει για καινούργιο αυτοκίνητο. Κι αυτό συνεχίζεται και συνεχίζεται, χωρίς να βλέπει πως ότι κι αν κάνει, τελικά θα το βαρεθεί. Ο ευφυής άνθρωπος το βλέπει. Όσο γρηγορότερα το δεις, τόσο πιο ευφυής δείχνεις. Τότε τι μένει; Τότε το μόνο που μένει, είναι η πλήξη και πρέπει κανείς

ampazis.gr

www.

Η ΑΓΊΑ ΤΑΒΑΝΟΣΚΌΠΗΣΙΣ. Του Παντελή Αμπαζή

να διαλογιστεί πάνω σ’ αυτήν. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να δραπετεύεις από αυτήν. Μπες μέσα της. Δες που οδηγεί. Και αν μπορείς να συνεχίσεις να προχωράς μέσα της, αυτό θα σε οδηγήσει στη φώτιση». Οι παραπάνω ύμνοι στη βαρεμάρα περιέχονται στο βιβλίο «Βαριέμαι» του Osho. Είναι γεγονός ότι η βαρεμάρα έχει σχεδόν δαιμονοποιηθεί στις μέρες μας, που όλοι πρέπει να είναι υπερ παραγωγικοί, αποδοτικοί, κτλ. Η βαρεμάρα όμως είναι η αποφόρτιση από τις σκοτούρες, η ευλογημένη στιγμή της ηρεμίας και της ανούσιας ρέκλας. Κορυφαίο έργο που εξυμνεί την τεμπελιά παραμένει πάντα το αριστούργημα του Πωλ Λαφάργκ «Το δικαίωμα στην Τεμπελιά» Το συνιστώ ανεπιφύλακτα. Η δική μου μικρή συμβολή στο φλέγον ζήτημα της Αγίας Ταβανοσκόπησης είναι ως συνήθως ένα τραγούδι: Το ταβάνι σαν κοιτάζω στο χαλί ανάσκελα μη με λες χαραμοφάη και μου ρίχνεις φάσκελα. Σκέφτομαι να ρίξω σπόρο σε εδάφη γόνιμα προσπαθώ να καταλάβω της ζωής το νόημα. Και ένας όρισμός για φινάλε! Καλλιτέχνης είναι αυτός που εργάζεται σκληρά, όταν όλοι νομίζουν ότι χαζεύει από το παράθυρο...

Τα υλικά, απλά και αγνά Το μεράκι όμως βάζει πάντα την τελευταία πινελιά!

Παγωτό καϊμάκι

Φρούτα του δάσους

Σπιτική κρέμα πατισερί

Tραγανό φύλλο

Πλατεία Ηρώων 1, Ψυρρή | τ.: 210 32 11 323 | fb.: @NancysSweetHome

Θανάσης Βέμπος

Όλοι έχουμε ζήσει εμπειρίες που μας εντυπωσίασαν με την παραδοξότητά τους –για να τις ξεχάσουμε κατόπιν. Ο ανθρώπινος νους έχει αλλεργία στο παράδοξο. Οι ανακολουθίες της συναινετικής πραγματικότητας, ξεχνιούνται ή αυτοεπιδιορθώνονται –ή και τα δυο μαζί.

Η ανεξήγητη πόλη

2

1. Απογευματινή, 27.12.1995 2. Αδέσμευτος Τύπος, 27.12.1995 3. Το Όνομα, 27.12.1995

1

3

www.vembos.gr

Μερικές φορές κάποια «μαύρα υπόγεια ρεύματα» ξεσπούν κρυμμένα πίσω από διάφορα προσωπεία στην Συναινετική μας Πραγματικότητα. Τότε τα ονομάζουμε «κακιά στιγμή», «παιχνίδια της μοίρας», «απίθανες συμπτώσεις» και άλλες ανούσιες φράσεις με τις οποίες εξορκίζουμε την άγνοια. Και το φόβο. Ένα τέτοιο «ρεύμα» βγήκε στην επιφάνεια της πόλης τα Χριστούγεννα του 1995. Δυο μέρες πριν, στις 23 Δεκεμβρίου 1995, δεκαέξι πτώματα ανακαλύφθηκαν τοποθετημένα σε σχήμα άστρου στα βουνά Βερκόρ, στη Γαλλία, κοντά στη Γκρενόμπλ. Όπως έγινε γνωστό αργότερα, δυο από την ομάδα είχαν σκοτώσει τους άλλους με πυροβολισμούς και μετά είχαν αυτοκτονήσει. Ήταν ακόμα μια ομαδική «θυσία» 16 πιστών του Τάγματος του Ναού του Ήλιου –ενός μυστικού αποκρυφιστικού τάγματος που ισχυριζόταν ότι ήταν θεμελιωμένο πάνω στα ιδεώδη των περίφημων Ναϊτών Ιπποτών. Η μαγεία κι ο αποκρυφισμός είναι πολύ παρεξηγημένες λέξεις. Το ίδιο και η λέξη «σατανισμός», η οποία ιδιαίτερα γύρω στα μέσα της δεκαετίας του 1990 λόγω της υπόθεσης των «Σατανιστών της Παλλήνης», προκαλούσε νευρική κρίση στους καταναλωτές ειδήσεων. Έτσι δεν είναι απορίας άξιο ότι, τα Χριστούγεννα του 1995, οι ελληνικές εφημερίδες γέμισαν τεράστια πρωτοσέλιδα με «πιασιάρικους» τίτλους. Γιατί; Επειδή μέσα σε 72 ώρες, από τις

24 ως τις 27 Δεκεμβρίου, έγιναν τα εξής: ▶ Ένας κυνηγός, ανακαλύπτει στο Πλατάνι Σητείας, τα γυμνά πτώματα ενός ζευγαριού Ιταλών στην θαλάσσια περιοχή της Φανερωμένης, δεμένα από τη μέση και πάνω, και πεταμένα στη ρίζα ενός γκρεμού βάθους δεκάδων μέτρων. Τα δυο πτώματα έφεραν πολλές κακώσεις, ενώ από το πτώμα του άντρα έλειπε το κεφάλι. Ο ιατροδικαστής αποφάνθηκε πως ο θάνατός τους είχε επέλθει στις 21 ή 22 Δεκεμβρίου -αλλά αν ήταν αυτοκτονία ή εγκληματική ενέργεια δεν έγινε ποτέ γνωστό. Λίγο πιο πέρα βρέθηκε ένα καμένο αυτοκίνητο Ρενό από το οποίο είχε αφαιρεθεί ο αριθμός πλαισίου και δίπλα του κατεστραμμένα έγγραφα με αποκρυφιστικό περιεχόμενο ενώ στο λαιμό του άντρα υπήρχε μενταγιόν με περίεργα σύμβολα. Ένα σημείωμα έγραφε στα Ιταλικά, «ο γιος σου κινδυνεύει». Σε κοντινή σπηλιά ανακαλύφθηκαν κέρινα ομοιώματα και άλλα αντικείμενα που θεωρήθηκε πως ήταν σύνεργα μαγείας, ενώ στη θάλασσα ανακαλύφθηκε τσάντα με τον αριθμό «666». ▶ Άγνωστοι έβαλαν φωτιά στο ναό της Παναγίας Σκριπούς στον Ορχομενό Βοιωτίας. Αποτέλεσμα ήταν να καταστραφεί τελείως ο πρόναος στον οποίο υπήρχαν μεγάλης αξίας αγιογραφίες και ξυλόγλυπτο της βυζαντινής περιόδου. Άλλοι εμπρηστές είχαν κάψει τον κοντινό ναό των Αγίων Αναργύρων το προηγούμενο Πάσχα. Ο ιερέας μίλησε για «τηλεφωνικές απειλές σατανιστών».

Τα Μαύρα Χριστούγεννα του 1995

Ο δήμαρχος Ορχομενού εξέφρασε τις ίδιες απόψεις λέγοντας ότι κατά καιρούς στην περιοχή είχαν βρεθεί «σατανιστικά σύνεργα». ▶ Άγνωστοι έσπασαν το τζάμι της εισόδου της εκκλησίας του Άη Νικόλα στη Γλυφάδα, στη συμβολή των οδών Ρήγα Φεραίου και Βουλιαγμένης, έσκισαν τις εικόνες με μαχαίρι και μετά έβαλαν φωτιά με βενζίνη. Το εκκλησάκι καταστράφηκε ολοσχερώς. ▶ Ένας 20χρονος στρατιώτης του Μηχανικού από τα Άνω Λιόσια αυτοκτόνησε στη σκοπιά του στο στρατόπεδο Νάτσιου στην Ελευθερούπολη της Καβάλας. Στις αποσκευές του ανακαλύφθηκαν επιστολές που άφηναν να εννοηθεί ότι ο νεαρός είχε οδηγηθεί στην αυτοκτονία από τις συναναστροφές του με «σατανιστές». Στην τελευταία του επιστολή ο νεαρός είχε γράφει: «Εσύ που είσαι του γεύματος, του ύπνου και της ανάπαυσης, εσύ που είσαι της εβδόμης χαράς, Εωσφόρε, σου παραδίδω την ψυχή μου». ▶ Στα Σταμνά Μεσολογγίου, ένας μέθυσος πατέρας έστησε ενέδρα και εκτέλεσε με κυνηγετική καραμπίνα τον 39χρονο γιο του επειδή τον παρακάλεσε να μη χτυπά τη μητέρα του. ▶ Χρησιμοποιώντας μεθόδους «αλβανικής μαφίας», άγνωστοι μπήκαν σε ισόγειο διαμέρισμα της οδού Θερμαϊκού στην Καλαμαριά (Θεσσαλονίκη), ακινητοποίησαν μια 45χρονη δένοντάς της στόμα και μύτη με χαρτοταινία και εν συνεχεία την έπνιξαν στη μισογεμάτη μπανιέρα. Κατόπιν έκαναν άνω κάτω το σπίτι ψάχνοντας για κοσμήματα. Ο σύζυγός της ήταν χρυσοχόος. ▶ Στο Σταυρό Χαλκιδικής, «το πάθος κι ο αρρωστημένος εγωισμός όπλισαν με κυνηγετική καραμπίνα» το χέρι ενός 47χρονου οικοδόμου ο οποίος εκτέλεσε εν ψυχρώ την

43χρονη αισθητικό σύζυγό του. Η άτυχη γυναίκα του ζητούσε να φύγει από το σπίτι τους ενώ εκείνος απειλούσε να τη σκοτώσει και να κάψει το διαμέρισμα. Το απόγευμα η γυναίκα, που είχε ειδοποιηθεί από περίοικους ότι «κάποιος είχε διαρρήξει το εξοχικό», συνοδευόμενη από την κόρη της, το γαμπρό της και έναν αστυφύλακα, πέρασε από την ανοιχτή πόρτα. Ο δολοφόνος που παραφύλαγε, την πυροβόλησε τρεις φορές. Εν συνεχεία στήριξε την καραμπίνα στο σαγόνι του και αυτοκτόνησε. ▶ Δολοφονημένος βρέθηκε σπίτι του στο χωριό Χαραυγή Ιωαννίνων ένας 83χρονος που θεωρείτο από την αστυνομία ως ο βασικός ύποπτος του φόνου 64χρονης βοσκού, που είχε βρεθεί νεκρή στις 17 Νοεμβρίου σε χαράδρα κοντά στα ελληνοαλβανικά σύνορα. Πιθανόν τόσο η γυναίκα όσο και ο ηλικιωμένος να είχαν πέσει θύματα Αλβανών κακοποιών. ▶ Ένας 57χρονος ιδιοκτήτης καφετέριας στην Κυψέλη, ανακαλύφθηκε από το γιο του κατακρεουργημένος στο κρεβάτι του, σπίτι του, στην οδό Χελμού. Είχε δεχτεί δέκα μαχαιριές. Δεν υπήρχαν φανερά ίχνη διάρρηξης και κατά τα φαινόμενα ο άτυχος άντρας είχε ανοίξει ο ίδιος την πόρτα στον δράστη. Το έγκλημα δεν εξιχνιάστηκε ποτέ. ▶ Μια 28χρονη γυναίκα ανακαλύφθηκε νεκρή, σε ένα χωμάτινο σοκάκι στο Βοτανικό, στην οδό Ορφέως. Φορούσε μόνο ένα εσώρουχο, τα ρούχα της ήταν πεταμένα δίπλα, και ο θάνατός της είχε προέλθει από στραγγαλισμό. Ήταν πόρνη και ο –άγνωστος- πελάτης, είχε συνευρευθεί μαζί της σε αυτοκίνητο, προτού την σκοτώσει και πετάξει το πτώμα. Κίνητρο –ίσως- η ληστεία, αφού το πορτοφόλι της δεν βρέθηκε. Ούτε και ο δράστης.

2019

1+1 Δώρο! ΚΟΣΤΟΥΜΙΑ από 119,99

ΠΑΝΤΕΛΟΝΙΑ από 39,99

ΠΟΥΚΑΜΙΣΑ από 29,99

ΠΟΥΛΟΒΕΡ από 19,99

ΦΟΥΤΕΡ από 24,99

1+1

1+1

1+1

1+1

1+1

Δεκτές όλες οι πιστωτικές κάρτες / Σε όλα μας τα είδη υπάρχουν & υπερμεγέθη

ΒΕΪΚΟΥ 37, ΓΑΛΑΤΣΙ _ Τ.: 210 2922338

www.paris-saraliotis.gr