VerspaningsNieuws editie 3 2023

In deze editie:

Alles over EMO 2023 - Cybercriminelen zetten vergrootglas op maakbedrijven - Een kijkje in de machinebouwkeuken van Soraluce - CVT optimaliseert met betrouwbare draadvonkmachines - In vijf of zes stappen van 3D-model naar draai- of freesprogramma - Slimme én duurzame gereedschapsinnovaties van Ceratizit - De Boer Machines tackelt grootste automatiseringsuitdaging - AI verandert fabrieken in slimme fabrieken - Metersgrote aluminium onderdelen met micrometer precisie - Geautomatiseerde vijfasser geeft N-R-P extra flexibiliteit - Perfecte koelmiddeltoevoer dankzij 3D-printen - En meer …

Exotische klauwplaat

Sinds de Covid pandemie lijkt de interesse van bedrijven om te exposeren op vakbeurzen afgenomen. Waar vroeger bedrijven stonden te popelen om hun nieuwste producten en diensten te presenteren aan een breed publiek, lijkt deze traditie langzaam te vervagen. In de markt horen we steeds vaker: De kosten/ batenverhouding van een beurs staat niet goed in verhouding en we kunnen het geld beter elders investeren, deelname kost te veel tijd, klanten weten ons ook op andere manieren te vinden, etc. Het is dan ook logisch voor bedrijven om een beursdeelname te vervangen voor een eigen huisshow. En dat zie je ook dan ook steeds meer gebeuren.

Terwijl het ene na het andere bedrijfsevent het daglicht ziet, hebben beursorganisaties moeite om de beurshallen vol te krijgen. De exposantenlijst van de EMO in Hannover medio september, en ook die van de METAVAK in oktober zijn lang niet zo goed gevuld als voor Covid. En dat terwijl Covid al lang geen rol van betekenis meer speelt. Zoals gezegd snap ik de beweegredenen van een bedrijf om beursdeelname om te ruilen voor een eigen event. Lagere kosten, meer controle over de timing en inhoud van het evenement en meer tijd om bezoekers persoonlijk te woord te staan, zijn duidelijke voordelen. Echter vraag ik me ook af of deze verschuiving gewenst is, met name vanuit het oogpunt van de bezoeker waar ik zelf toebehoor.

Op de voorpagina:

Colofon

VerspaningsNieuws, jaargang 3, editie 3, september 2023

VerspaningsNieuws is een onafhankelijk technisch en business vakblad voor ondernemers in de maakindustrie die verspanende technieken in hun productieprocessen toepassen of kunnen toepassen. Het biedt op journalistieke wijze zicht op ontwikkelingen in de wereld van verspaning waarbij ook hedendaagse thema’s zoals digitalisering, automatisering en robotisering natuurlijk niet zullen ontbreken. VerspaningsNieuws besteedt aandacht aan nieuws van en voor machineen gereedschapleveranciers, toeleveranciers, OEM-ers, ingenieurs, technisch adviesbureaus en onderwijs- en onderzoeksinstellingen.

De lezerskring wordt gevormd door eigenaren, directeuren of leidinggevende functionarissen van bedrijven en organisaties die in de verspaning actief zijn. Afhankelijk van evenementen en diverse vakbeurzen zal de minimale oplage per editie 5.000 gedrukte exemplaren bedragen, aangevuld met een digitale oplage.

Want hoewel de catering bij huisshows en evenementen over het algemeen voortreffelijk is geregeld, is het bijwonen van al die afzonderlijke huisshows en evenementen een tijdsintensieve bezigheid en dus bij lange na niet altijd haalbaar gezien de drukke agenda's. Op een vakbeurs kun je daarentegen als bezoeker in relatief korte tijd veel verschillende leveranciers ontmoeten en een breed scala aan producten en diensten zien. Tevens biedt een beurs de mogelijkheid om nieuwe technologieën te ontdekken die je anders nooit was tegengekomen. Want hoe lang je ook in het vak zit, ‘nieuwe’ technologie voor een specifiek vraagstuk is er altijd te vinden. Zo kwam ik recent voor een klantverhaal bijvoorbeeld nog een indexeerbare klauwplaat tegen. Het bestaat al jaren, maar ik had het in al die jaren nog nooit ergens gezien. Zo zie je maar dat het ontzettend nuttig kan zijn om gewoon rond te kijken. Een beurs biedt die gelegenheid. Persoonlijk kijk ik dus uit om in september weer een paar dagen op ontdekkingstocht te gaan door de beurshallen in Hannover. Wellicht komen we nog wel een exotische klauwplaat tegen voor de volgende editie van VerspaningsNieuws.

Tim Wentink t.wentink@54umedia.nl

Op EMO 2023 presenteert CERATIZIT de volgende ontwikkelingsfase van het revolutionaire high Dynamic Turningproces en de speciaal ontwikkelde FreeTurn gereedschappen. Lees verder op pagina 18.

Abonnementen

Opgeven nieuwe abonnementen:

T: +31 (0)55 360 10 60

E: info@54umedia.nl

Redactie

Tim Wentink

E: t.wentink@54umedia.nl

Advertentie-exploitatie

Vincent Span

T: +31 (0)55 360 62 27

M: +31 (0)6 511 93 408

E: v.span@54umedia.nl

Harold Draaijer

T: +31 (0)55 360 64 20

M: +31 (0)6 51 19 31 32

E: h.draaijer@54umedia.nl

Uitgeverij/redactie-adres

54U Media BV

Tweelingenlaan 51

7324 AP APELDOORN

T: +31 (0) 55 360 10 60

E: info@54umedia.nl

I: www.54umedia.nl

Alle advertentiecontracten worden afgesloten conform de Regelen voor het Advertentiewezen, gedeponeerd bij de rechtbanken in Nederland (exemplaar op aanvraag kosteloos verkrijgbaar).

Vormgeving en opmaak

Rijnier van Kesteren

Drukkerij

Senefelder Misset, Doetinchem

Materiaal

Aanleveren materiaal volgende editie: uiterlijk 23 oktober 2023. Editie 4, jaargang 3 van VerspaningsNieuws verschijnt in november 2023.

Copyright

Niets van deze uitgave mag worden overgenomen, tenzij met uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van de uitgever. www.verspaningsnieuws.nl

Inhoud

Cybercriminelen zetten vergrootglas op maakbedrijven

De toenemende cyberdreiging vormt een groeiende uitdaging voor Nederlandse maakbedrijven. Team Cybercrime Oost-Brabant ziet in de praktijk dat bedrijven vaak de zaakjes nog niet voldoende op orde hebben. “Bedrijven moeten zich beter bewapenen tegen cybercrime. Het aantal cyber-inbraken is de laatste jaren enorm toegenomen en die groei zal in de toekomst alleen maar doorzetten.

Een kijkje in de machinebouwkeuken van Soraluce

Medio juni opende Soraluce de deuren van haar productielocaties in het Spaanse Bergara tijdens het Soraluce Summit 2023 evenement.

CVT optimaliseert met betrouwbare draadvonkmachines

Een hogere procesbetrouwbaarheid is voor Controlled Vonk Technologie de belangrijkste factor om de productie-output te verhogen.

En verder....

draai- of freesprogramma

18 Slimme én duurzame gereedschapsinnovaties van Ceratizit

26 GF Machining Solutions vat frees-DNA samen in drie pijlers

28 De Boer Machines tackelt grootste automatiseringsuitdaging

32 AI verandert fabrieken in slimme fabrieken

39 Column Jan Willem Mollema

40 Eddo Cammeraat, nieuwe voorzitter van FPT-VIMAG

46 Metersgrote aluminium onderdelen met micrometer precisie

50 Renishaw pakt uit met AM, Smart Factory en piepkleine meettaster

54 Geautomatiseerde vijfasser geeft N-R-P extra flexibiliteit

59 Hurco ‘Surfacing’ vereenvoudigt programmeren aan de machine

60 DMG Mori sticht complete technologie stad op EMO

62 Perfecte koelmiddeltoevoer dankzij 3D-printen

65 hyperMill CAD/CAM live in actie op EMO 2023

67 Nieuw instapmodel Kitamura

69 CNC-besturing Okuma ondersteunt duurzame procesintegratie

74 Grote draai-boor-freescentra stelen show op EMO

76 Productnieuws

18 – 23 september

EMO Hannover

De grootste internationale beurs voor productietechnologie Hannover (D) emo-hannover.de

26 – 28 september

PARTS2CLEAN

Vakbeurs over industrieel reinigen Stuttgart www.parts2clean.de

10 – 12 oktober

METAVAK

Hét nationale vakevent voor de gehele metaalbewerkende industrie Gorinchem www.metavak.nl

7 – 10 november

Formnext

Vakbeurs voor Additive Manufacturing Frankfurt formnext.mesago.com

15 – 16 november

Precisiebeurs

De vakbeurs voor de gehele precisietechnologie waardeketen ’s-Hertogenbosch precisiebeurs.nl

12 – 15 maart 2024

TechniShow 2024

De grootste vakbeurs voor de maakindustrie in de Benelux Jaarbeurs Utrecht event.technishow.nl

12 – 15 maart 2024

ESEF Maakindustrie 2024

Vakbeurs voor succesvolle, duurzame en innovatieve maakoplossingen event.maakindustrie.nl

Maakindustrie moet zich voorbereiden op cyberaanvallen

De toenemende cyberdreiging vormt een groeiende uitdaging voor Nederlandse maakbedrijven. Helaas blijkt de ontwikkeling van hun weerbaarheid achter te lopen bij de snelheid waarmee cybercriminelen nieuwe aanvalsmethoden ontwikkelen. Dat blijkt uit een onderzoek van het Digital Trust Center (DTC). De redactie van VerspaningsNieuws deed ook navraag bij team Cybercrime Oost-Brabant. Ook zij merken een toename van het aantal cyberaanvallen op industriële bedrijven.

Team Cybercrime Oost-Brabant merkt dat cybercriminelen het steeds vaker gemunt hebben op kleinere bedrijven die sterk afhankelijk zijn van computersystemen. Maakbedrijven zijn een interessant doelwit.

Cyberbeveiliging is een van de meest belangrijke topics voor producenten van vandaag. Fabrieken en productiebedrijven duiken steeds dieper in de digitale wereld, waardoor het risico op cyberaanvallen blijft stijgen. Cyberaanvallen kunnen ernstige schade veroorzaken, inclusief inbreuk op de privacy van klanten en werknemers en het verlies van kritieke data. Het is belangrijk voor productiebedrijven om stappen te nemen om deze risico's te voorkomen. Het Digital Trust Center (DTC) heeft onlangs onderzoek laten doen naar het gebruik van verschillende cybersecuritymaatregelen door (klein) mkb’ers met en zonder IT-dienstverlener. Uit de resultaten komt naar voren dat mkb’ers maatregelen nemen om hun bedrijf te beschermen. Zo geven vier op de vijf mkb’ers aan dat antivirussoftware geïnstalleerd is. Ook denkt 80% phishing goed te kunnen herkennen. Echter is dat niet altijd voldoende en uit onderzoek blijkt dan ook dat lang niet alle maatregelen om een cyberaanval te voorkomen worden genomen.

Ransomware ligt voor het oprapen

Anouk Bonekamp, Teamleider Cybercrime bij politie Oost-Brabant, ziet in de praktijk dat bedrijven vaak nog niet bewust genoeg met de beveiliging van hun ICT-omgeving bezig zijn. “Bedrijven kunnen zich beter bewapenen tegen cybercrime. Het aantal cyber-inbraken is de laatste jaren enorm toegenomen en die groei zal in de toekomst alleen maar doorzetten.” Volgens Bonekamp is de groei van online criminaliteit het gevolg van een verschuiving in criminaliteit: “Fysieke inbraken hebben plaats gemaakt voor digitale inbraken. Het risico is lager en de verdiensten zijn hoger.” Daarbij komt dat ransomware, de software om ICT-systemen te hacken, tegenwoordig eenvoudig te verkrijgen is. De software wordt door slimme programmeurs ontwikkeld en simpelweg via speciale kanalen te koop aangeboden. Hierdoor wordt de software bereikbaar voor criminelen die voorheen niet de skills hadden om zelf die software te programmeren. Daardoor neemt cybercriminaliteit snel toe.

Kleine bedrijven de klos

Waar in het verleden met name grote concerns het doelwit waren van cybercriminelen, ziet de politie dat tegenwoordig de aandacht verbreedt naar kleinere bedrijven die over het algemeen minder goed beschermd zijn, maar wel sterk afhankelijk zijn van computersystemen. Maakbedrijven zijn daarmee een interessant doelwit. Criminelen kunnen met ransomware meerdere bedrijven aanvallen, platleggen en middels kleine ‘losgeld’ bedragen veel buit maken. Omdat het dan vaak om kleine bedragen gaat, zijn bedrijven eerder geneigd om te betalen om weer bij hun gegevens te kunnen en daardoor blijft een aanval vaak onder de radar. “Vorig jaar hadden we een zaak waarbij een ransomware aanval wereldwijd 15.000 slachtoffers had gemaakt. De hackers vroegen slechts 1.500 euro om de computers en systemen weer vrij te geven. Op deze schaal gaat het dan al snel om grote bedragen die buit gemaakt kunnen worden. Recent hadden we ook nog een zaak bij metaalbedrijf Metalnet Precision Components in Valkenswaard, waarbij de ICT-systemen ondanks verschillende maatregelen waren platgelegd door ransomware. De toegang tot systemen komt niet altijd via een phising mail of middels slechte endpointsecurity. Er wordt door criminelen gezocht naar ingangen in de ICT-Infrastructuur. Dat gebeurt ook geautomatiseerd. Daarom is het goed om de gehele infrastructuur up-to-date te houden. Een bepaalde kwetsbaarheid in de software van je firewall, zou ook een ingang kunnen zijn”, waarschuwt Bonekamp.

Losgeldbrieven op de printers

Ondanks verschillende maatregelen was Metalnet Precision Components in Valkenswaard dit jaar slachtoffer van een cyberaanval met ransomware. “Ondanks de nodige maatregelen zijn ze toch onze systemen binnengedrongen en was al onze data versleuteld. We waren echt volledig buitenspel gezet door de hackers. Alle computers en systemen die aangesloten waren op het netwerk waren onbruikbaar. Op de printers lagen losgeldbrieven met toelichting wat we moesten doen om de server weer beschikbaar te krijgen en om te voorkomen dat onze data verspreidt zou worden. Het was een hele vreemde gewaarwording. Door ons verhaal te doen willen we collega

Tips van Team Cybercrime

• Neem bij een cyberaanval altijd direct contact op met de Politie door 112 te bellen. Zij verwijzen door naar de cybercrime afdeling. “Soms is een cyberaanval nog gaande. Door snel actie te ondernemen kan de politie de aanval afwenden en/of nuttige informatie en sporen verzamelen.”

• Neem bij een cybercrime feit contact op met een ervaren partij die goede incident response kan doen.

• Betaal nooit losgeld! “Als niemand betaalt dan is er geen verdienmodel”.

• Doe altijd aangifte. “Soms lijkt het alsof er niks met een aangifte gebeurt. Echter verzamelt de cybercrime afdeling heel veel informatie van verschillende aanvallen en onderzoekt of er overeenkomsten zijn. Op basis daarvan worden cybercriminelen en de hele organisatie achter de ransomware software verstoort.

• Neem maatregelen om het hackers zo moeilijk mogelijk te maken. “Laat een pentest uitvoeren. Voor een relatief klein bedrag kan een specialist in een dag tijd de meest voorkomende beveiligingsopeningen in kaart brengen. Daarnaast zijn er verschillende betaalbare en schaalbare beveiligingsoplossingen zoals twee-factor-authenticatie. Een IT-partner kan hierin adviseren.”

• Investeer in goede back-up systemen. “Is de back-up goed, dan ontstaat er ook geen noodzaak om losgeld te betalen en zijn systemen snel weer in bedrijf.”

• Vooral niet klikken! “Het is misschien vanzelfsprekend, maar toch ontstaan veel ransomware aanvallen door het klikken op een foute link of het openen van een corrupte pdf als bijlage in een mail. Bedenk altijd of je een mailtje verwacht van iemand en wees bewust dat elke e-mail, hoe echt ook, een mogelijke bedreiging vormt.”

• Als je wel hebt geklikt of iets verdacht hebt geopend, meldt het dan zo snel mogelijk. Criminelen zullen een tijd aanwezig zijn in de ICT omgeving, voor over te gaan op de daadwerkelijke aanval. Zoek daarom naar eventuele symptomen. Is je omgeving de laatste tijd heel traag? Kijk dan in logs of er sporen zijn van een binnendringer. Vraag eventueel advies.

• “Als je cybervragen hebt neem dan contact op met Digital Trust Center. Op hun website staan allerlei cyberloketten afgestemd op jouw type organisatie”

maakbedrijven waarschuwen voor de risico’s van een cyberaanval en ze adviseren om cybersecurity de aandacht te geven die het verdient. Je bent een keer aan de beurt en de gevolgen kunnen groot zijn”, waarschuwt Paul Coppens van Metalnet. “Naast de bedrijfsschade moet je ook het mentale aspect niet onderschatten”, vult Bonekamp aan. “Ze zijn in jouw systemen gekomen. Wat weten ze allemaal? Je wordt afgeperst. Dit heeft ook mentaal een grote impact en daardoor zien we dat sommige bedrijven vanuit een soort schaamtegevoel niet naar de politie gaan en aangifte doen.”

Er is altijd een achterdeurtje

Gelukkig had Metalnet vroegtijdig geanticipeerd op een eventuele cyberaanval. Twee jaar geleden werd besloten om in samenwerking met ICT-partner i-LEVEL ICT Solutions uit Veldhoven de ICT nog verder te beveiligen en om te zorgen voor een veilig back-up systeem. “Dat bleek een schot in de roos want hierdoor waren we binnen twee dagen weer operationeel.” In samenwerking met i-LEVEL heeft Metalnet meerdere maatregelen getroffen om de cyberweerbaarheid te vergroten. Verschillende systemen om virussen, phishing-mails en ransomware buiten de deur te houden werden in gebruik genomen. Daarnaast werden werknemers geïnformeerd en getraind om bedachtzaam te zijn op malicieuze e-mails. Aanvullend stuurde i-LEVEL met enige regelmaat test e-mails uit met phishing-links om werknemers scherp te houden. Toch was dit allemaal niet voldoende. Coppens: “Uit onderzoek blijkt dat de hackers via een computer binnen zijn gekomen die helemaal geen e-mail had. Je kan dus heel veel energie steken in het voorkomen van een cyberaanval, maar er is altijd wel ergens een achterdeurtje te vinden. Bijvoorbeeld in een softwarepakket die al wat ouder is en daardoor qua beveiliging niet meer bij de tijd is. Dus in plaats van voorkomen moet je je ook vooral richten op genezen. En dat hadden we gelukkig goed op orde.”

Bonekamp: “Er zijn allerlei manieren om binnen te komen: Linkjes in mails die inspelen op de emotie, verouderde softwarepakketten die niet meer geüpdate worden of gewoon het gebruik van gemakkelijke en veelvoorkomende wachtwoorden.” Hackers hebben niet veel nodig om

binnen te komen en om hun ransomware uit te rollen.”

Versleutelde cloud back-up

Op advies van i-LEVEL maakt Metalnet nu twee jaar gebruik van een versleutelde cloud back-up. In tegenstelling tot een traditionele back-up die in verbinding staat met het bedrijfsnetwerk en daardoor mogelijk alsnog bij een hack kan worden betrokken, is een versleutelde cloud back-up aanzienlijk veiliger. Om bij de data te kunnen moet er namelijk een sleutel aangevraagd worden en dat zorgt voor een extra controle. De Cloud database maakt elke week een back-up van het complete systeem en slaat deze voor een langere periode op. “Het gaat om een serieuze hoeveelheid data, we hebben het over vele terabytes. Die hoeveelheid data opslaan in de cloud gaat gepaard met behoorlijke kosten. In eerste instantie is dat het gene wat bedrijven misschien tegenhoudt, want je krijgt er zolang alles goed gaat helemaal niks voor terug. Maar op het moment dat het dan fout gaat en alle gegevens zijn terug te halen, dan is zo’n investering het meer dan waard. Die cloud back-up heeft ons gered. We waren slechts een dag werk kwijt”, aldus Coppens.

Grote impact

Dankzij de goede geïmplementeerde back-up oplossing en de snelle reactie van i-LEVEL was Metalnet binnen twee dagen weer operationeel. Omdat Metalnet op moment van de hack in een verhuizing zat en het machinepark daardoor toch al voor een gedeelte stilstond, was de schade beperkt. Coppens: “Als we onze ICT niet goed hadden geregeld dan was de impact desastreus geweest. Kijk alleen maar naar ons machinepark. Die machines draaien alleen productie als er een NCprogramma ingeladen wordt. Zodra je geen toegang meer hebt tot die data en er geen back-up is, is de impact enorm. Bovendien ben je dan overgeleverd aan criminelen die pas na een forse betaling de data vrijgeven, als ze dat overigens al doen. Dus nogmaals zouden wij willen adviseren om dit agendapunt niet vooruit te schuiven, maar te investeren in een goede cyberweerbaarheid en een solide back-up”.

Een kijkje in de draai- en freesafdeling van Metalnet Precision Components. Na de hack stonden alle machines twee dagen stil omdat onder andere alle NC-programma’s versleuteld waren. Dankzij een cloud back-up kon Metalnet de data weer snel terugzetten.

Ontdek de duurzaamste productietechnologie op EMO 2023

Van 18 t/m 23 september is het eindelijk weer zover. Voor het eerst sinds 2019 is de allernieuwste productietechnologie weer vertegenwoordigd op de EMO in Hannover. Ongeveer 1.750 exposanten presenteren onder het thema ‘Innovate Manufacturing’ veel slimme technologieën die aansluiten bij de laatste productietrends. In deze uitgave van VerspaningsNieuws geven we alvast een klein voorproefje van wat we straks allemaal kunnen verwachten in Hannover.

EMO Hannover 2023 zal het hele scala aan moderne metaalbewerkingstechnologie laten zien die het hart vormt van elk industrieel productieproces. De nieuwste apparatuur wordt tentoongesteld, evenals efficiënte technische oplossingen, productgerelateerde diensten en duurzame productiemethoden. Met name duurzaamheid is op dit moment een onderwerp dat de industrie bijzonder bezighoudt.

Compleet bewerken is duurzaam bewerken

Naast de optimalisatie van talrijke organisatorische processen is de compleet bewerking van componenten een van de belangrijkste technologische oplossingen om de productie efficiënter en dus duurzamer te maken. Veel exposanten zetten het thema in de schijnwerpers en zullen diverse voorbeelden van duurzaam produceren laten zien. Gereedschapsproducent Paul Horn bijvoorbeeld, laat aan de hand van een werkstuk zien hoe belangrijk verspanende gereedschappen zijn om compleet bewerken mogelijk te maken. Draaien, frezen, boren, slijpen, schroefdraad tappen, enz. Alles wordt op slechts één machine uitgevoerd. "Een ander voorbeeld is de volledige bewerking van een nozzle.

Deze is gemaakt van roestvast staal 1.4301", vertelt algemeen directeur Markus Horn. "Er zijn meerdere bewerkingen nodig met verschillende Horn gereedschapsystemen om dit onderdeel te maken." Hiervoor wordt minimaalsmering (MQL) gebruikt. Tijdens het draaien van de nozzle wordt het werkstuk gesmeerd via de koelgaten op de gereedschapshouder, net als tijdens de productie van de buitendraad. Het inwendig boren van de nozzle gebeurt met een Horn-gereedschap dat een koelgat in de plaat zelf heeft. Hierdoor wordt smeermiddel door de plaat naar de snijkant en snijzone geleid. "Alle gebruikte gereedschappen zijn standaard gereedschappen die duurzaam gesmeerd worden met MQL," benadrukt Horn. "Alle oplossingen zijn ook ontworpen voor MQL, wat betekent dat ze geen verdere aanpassingen nodig hebben."

Fysiek slijpen is niet langer genoeg

Het compleet bewerken van complexe werkstukken in één enkele opspanning wordt steeds meer in de maakindustrie toegepast. De ontwikkelingen van de afgelopen jaren laten duidelijk zien hoe de eisen op het gebied van slijpen voortdurend toenemen. "Dit geldt echter niet alleen voor slijpen, maar ook voor de voor- en

achterliggende productieprocessen", zegt Heiko Zimmermann, Head of Sales Europe bij Adelbert Haas in Trossingen. "Software is hier absoluut de sleutel tot succes." De afgelopen jaren hebben de precisiespecialisten van Adelbert Haas aangetoond dat software een sleutelelement is dat fabrikanten van complexe werkstukken

Trend stands

EMO Hannover heeft verschillende gezamenlijke stands ingericht om specifieke trends onder de aandacht te brengen. Naast Duurzaamheid in Productie komen ook Additive Manufacturing, Connectiviteit en Cobots aan bod. "Als 's werelds toonaangevende beurs voor productietechnologie wil EMO Hannover alle belangrijke onderwerpen met betrekking tot de industriële waardeketen behandelen, de huidige stand van de techniek presenteren en mogelijke scenario's voor toekomstige ontwikkeling belichten. Naast de bovengenoemde onderwerpen zal de speciale umati-stand een grote live demonstratie laten zien van de nieuwste ontwikkelingen in het connectiviteitsinitiatief

kan helpen om een beslissende stap voorwaarts te zetten. De software maakt digitaal slijpen mogelijk. Daarmee zijn alle details, oneffenheden en overgangen goed te zien. Zelfs resterende golvingen in het werkstukoppervlak worden weergegeven voor de meest nauwkeurige aanpassingen, correcties en procesoptimalisatie

voor de maakindustrie. Daarnaast zal de Startup Area baanbrekende samenwerking met jonge bedrijven stimuleren”, meldt Dr. Wilfried Schäfer, uitvoerend directeur van de VDW. De gezamenlijke stands worden aangevuld met twee forums in hallen 9 en 16 van het beurscentrum. Ze bieden een platform voor presentaties van exposanten over technologische onderwerpen en voor diepgaande presentaties over speciale Future Insights onderwerpen, zoals de toekomst van connectiviteit en digitalisering, e-mobiliteit, klimaatneutrale productie en het potentieel van circulaire bedrijfsmodellen.

EMO 2023 laat alle facetten van moderne productietechnologie zien. Een megatopic wordt duurzaam produceren. Exposanten zoals Paul Horn presenteren hoe compleet bewerken leidt tot een hogere duurzaamheid. (foto: Horn - Sauermann)

Vijf

Vijf jaar boren, zagen en frezen met hetzelfde oliebad, zonder verversen? Het kan met Henkel Bonderite en begeleiding van Wiksol. Ons vertrekpunt: koelsmeermiddelen zijn vloeibare gereedschappen in uw processen en vragen om onderhoud. Door meten, analyseren en bijsturen krijgt u een stabiel oliebad en een langere standtijd. Meer weten? Bel Roelof van Wikselaar, 0343 431 483.

l

l Zeer lage navulconcentratie

los van de machine. "De resultaten zijn meetbare besparingen van materiaal en slijpmiddelen en aanzienlijk kortere bewerkingstijden", legt Zimmermann uit. "Dit betekent dat concurrerende cyclustijden niet langer alleen afhankelijk zijn van slijpkennis en fysieke testbewerkingen, maar vooraf kunnen worden uitgewerkt zonder machine-uren en middelen te verspillen. We zullen dit en nog veel meer demonstreren op EMO 2023."

Hoogdynamisch draaien en laserbewerken

Ontwikkelingen zoals nieuwe gereedschaps- en bewerkingsconcepten en nieuwe procescombinaties worden vaak beschouwd als de basis voor de efficiënte productie van complexe componenten. Nieuwe gereedschappen en strategieën voor draaien die momenteel worden onderzocht door het Institute of Machining Technology (ISF) van de Technische Universiteit van Dortmund zijn gericht op het creëren van hoog dynamische draaiprocessen die kunnen worden gebruikt op bewerkingscentra voor compleet bewerking. Door optimaal gebruik te maken van de Y-, Z- en C-as van het draai-/freescentrum kunnen meerdere opspanningen worden

voorkomen. Dankzij de flexibiliteit van hoogdynamisch draaien kunnen complexe vormen veel productiever en efficiënter worden bewerkt zonder gereedschap te wisselen, terwijl de slijtage van het gereedschap gelijkmatiger over de snijkanten wordt verdeeld, met een langere standtijd tot gevolg.

Naast machinale bewerking bieden laserprocessen ook steeds meer universele mogelijkheden voor materiaalbewerking, waarbij vooral de combinatie machinaal bewerken/laseren nog meer voordelen biedt. Laserboren in combinatie met diepgatboren in één enkele machine verhoogt bijvoorbeeld de flexibiliteit aanzienlijk. Met laserboren kunnen pilotgaten worden geboord op schuine, gebogen of oppervlaktegeharde componenten. Vervolgens kan de boor in het resulterende voorboorgat worden geplaatst om op een betrouwbare manier hoogwaardige diepe gaten te maken. "Nieuwe mogelijkheden in compleet bewerking zijn afhankelijk van ontwikkelingen in machines, gereedschappen en processen. Daarom biedt EMO Hannover een ideaal platform om een uitgebreid overzicht te krijgen en zo de juiste oplossingen te vinden voor specifieke toepassingen", zegt ISF Institute Director Prof. Dirk Biermann.

Voor een duurzame verspaning is een belangrijke rol weggelegd voor software. Adelbert Haas presenteert hoe software het slijpproces kan optimaliseren. (foto: Adelbert Haas)

In vijf of zes stappen van 3D-model naar draaiof freesprogramma

Yamazaki Mazak presenteert op EMO 2023 een totaalvisie voor moderne productietechniek. Aan bod komen bewerkingsmachines, lasertechnologieën, live verspaningsdemonstraties, geavanceerde softwareoplossingen en de nieuwste ontwikkelingen in de Smooth Ai besturingssoftware. Een echte primeur wordt de introductie van Solid Mazatrol voor het automatisch genereren van freesprogramma’s uit 3D-modellen.

Focus op productief en betaalbaar

Naast Solid Mazatrol presenteert Mazak nog meer interessante oplossingen op EMO 2023. Als hoofdthema demonstreert Mazak machines op instapniveau die de productiviteit, winstgevendheid en concurrentiekracht verhogen tegen een betaalbare prijs. Deze machines zijn met name interessant voor machinegebruikers die nieuw zijn met Mazak technologie. De instapmachines, gebouwd in het Verenigd Koninkrijk en speciaal ontwikkeld voor de Europese maakindustrie, omvatten het CV5-500 vijfassig bewerkingscentrum en het nieuwe VCE-500 verticale bewerkingscentrum die een hoge productiviteit combineren met een concurrerende prijs. Daarnaast is op de stand ook een hoogwaardig draaicentrum uit de QTE-machineserie te zien.

Automatisering is belangrijke oplossing

Automatiseringssystemen om de productiviteit te verhogen en de gevolgen van tekorten aan vaardigheden en stijgende lonen op te vangen, vormen ook een belangrijk onderdeel van Mazak’s visie. Er zullen in totaal twaalf geïntegreerde automatiseringsoplossingen te zien zijn die in staat zijn de machine-uptime te verhogen, de productieflexibiliteit

te vergroten, het gebruik van de operator te verbeteren en de kosten te verlagen - met als uiteindelijk doel een hogere ROI en winstgevendheid. De oplossingen op de stand omvatten eenvoudig te programmeren machinebediende robots en meer geavanceerde automatiseringsoplossingen ter ondersteuning van de trend naar highmix, low-volume productie en de vraag naar vijfassige automatisering.

Veelzijdig aanbod

Speciaal voor snelgroeiende industrieën, zoals de e-mobiliteit, presenteert Mazak nieuwe bewerkingsoplossingen. Eén van de highlights is de nieuwe FSW-460V, een hybride machine die voornamelijk is ontworpen voor geautomatiseerd wrijvingsroerlassen met behoud van de mogelijkheden voor verspaning. Daarnaast is er ook een nieuw verticaal bewerkingscentrum uit de VCN-serie te zien, uitgerust met de Mazak Ultraspindel voor hogesnelheidsverspanen. Ook de Integrex multitaskingmachines worden op de EMO in het zonnetje gezet. Mazak’s vlaggenschip bestaat dit jaar 40 jaar en de machinebouwer presenteert daarom de veelzijdigheid van Integrex. Er zullen meerdere Integrex machines op de stand staan om de productiviteit, de eenvoudige automatisering en de mogelijkheden van het tandwielsnijden te demonstreren.

Mazak toont in totaal negentien machines en twaalf automatiseringssystemen op de EMO in Hannover. Centraal in de visie van Mazak staat de focus op het bieden van oplossingen voor de belangrijkste uitdagingen waar maakbedrijven tegenwoordig voor staan. Denk daarbij aan het verhogen van de productiviteit en winstgevendheid, het tekort aan personeel en vaardigheden,

hoge energieprijzen, looninflatie, toegenomen concurrentie en duurzaamheid. "Ons thema is 'Discover More' en dat komt omdat onze machines productiever, betaalbaarder en duurzamer zijn dan ooit tevoren. Onze technologie is meer automatiseringsvriendelijk en we hebben service- en toonaangevende ondersteuningspakketten die voor meer productiviteit kunnen zorgen”, zegt Richard Smith,

Digitale oplossingen

Een belangrijk thema in de maakindustrie is digitalisering en procesoptimalisatie. Speciaal voor dit thema zal Mazak

de nieuwe digitale service iConnect en de Machine-2-Mazak (M2M) abonnementsdienst presenteren. iConnect biedt voor bestaande Mazak klanten een pakket gratis diensten, waaronder producthandleidingen en e-learning. De M2M-diensten maken een betere machinebewaking mogelijk, evenals proactieve onderhoudsstrategieën, inclusief ondersteuning op afstand om problemen op te sporen, optimalisatie van bewerkingsprocessen op afstand voor een verhoogde productiviteit, en toegang tot Mazak toepassingen, projectingenieurs en serviceoperators.

Duurzaamheid ontbreekt niet

Milieubewust produceren is ook een belangrijk thema met een focus op de praktische technologieën, waaronder energiedashboards en digitale diensten om machinegebruikers te helpen het energieverbruik te meten en de CO2-impact te verminderen. Op de stand staan machines die zijn ontwikkeld om de 2030-doelstelling van het bedrijf te halen, namelijk een milieuefficiëntie die vier keer zo hoog is als die van hun machine-equivalenten uit 2010.

Hal 15, stand B14

Mazak presenteert negentien machines en twaalf automatiseringsoplossingen op EMO 2023. Tot de highlights behoren onder andere diverse Integrex multitasking machines.

Yamazaki Mazak presenteert een totaalvisie voor geavanceerde productie op EMO 2023

Solid Mazatrol voor frezen

Een interessante functie die Mazak enige tijd geleden heeft toegevoegd aan de Mazatrol SmoothAi CNC-besturing is Solid Mazatrol. Deze functie heeft Mazak ontwikkeld om het programmeren van relatief complexe werkstukken te vereenvoudigen en te versnellen. Met Solid Mazatrol kunnen programma's automatisch worden gegenereerd vanuit 3D-modellen, waarbij kunstmatige intelligentie wordt gebruikt om intuïtief de door de fabrikant gebruikte snijstrategieën te leren en te begrijpen. Hierdoor kan de programmeertijd met 90% worden verkort. Solid Mazatrol was in eerste instantie alleen beschikbaar voor het programmeren van Integrex machines en sommige CNCdraaicentra. Echter, door veel vraag vanuit de markt, heeft Mazak de software doorontwikkeld en ook beschikbaar gemaakt voor freesmachines. Deze EMO-primeur werd eind juni al even toegelicht tijdens een seminar bij Mazak in Houten.

Waar gebruikers met Solid Mazatrol in slechts vijf stappen vanuit een Solid of een STEP-file een draaideel kunnen programmeren, zijn er zes stappen nodig om tot een freesprogramma te komen. De

software loodst de gebruiker op een gebruiksvriendelijke manier door de verschillende stappen. Dat begint met het kiezen van de solid, gevolgd door het selecteren van uitgangsmateriaal waarbij de software automatisch de snijcondities bepaalt. Daarna wordt er een layout gegeven van het model en kan de gebruiker bijvoorbeeld aangeven of het deel op de hoofd- of subspil bewerkt moet worden. Vervolgens geeft de besturing een overzicht van de verschillende bewerkingen en kunnen er aanpassingen gedaan worden. Features zoals tapgaten herkent de software bijvoorbeeld nog niet, dus die kan de gebruiker vervolgens handmatig selecteren. De software past dan wel automatisch de tapcyclus toe. De vijfde stap is het genereren van het programma. De besturing laat de strategie zien en op welke volgorde het product bewerkt wordt. Deze vijf stappen zijn hetzelfde voor zowel het genereren van een draaials een freesprogramma. Echter bij het frezen is er nog een extra eigenschap die van invloed is op het bewerkingsproces, namelijk de opspanning. Mazak heeft voor het frezen daarom een zesde stap toegevoegd, waarbij de gebruiker de opspanning kan selecteren. Deze wordt dan ook meegenomen in de botsingscontrole. Het is mogelijk om op basis van parameters de opspanning in te geven, maar het is ook mogelijk om een CAD-bestand van de opspanning in te laden. Op de EMO kunnen bezoekers de nieuwe functionaliteiten van Solid Mazatrol uitproberen.

European Group Managing Director bij Yamazaki Mazak.

Dankzij kunstmatige intelligentie bepaalt en genereert Solid Mazatrol automatisch de optimale bewerkingsprocessen en programma's. Nieuw dit jaar is de introductie van Solid Mazatrol voor het genereren van freesprogramma’s.

én duurzame gereedschapsinnovaties

Van 16 tot 21 september 2023 zal Ceratizit de nieuwste producten en diensten presenteren. Speciale aandacht gaat dit jaar uit naar ‘Smart Factory’ en duurzaamheid. Naast de presentatie van verschillende producten en diensten die een oplossing bieden voor deze thema’s, zal de gereedschapsproducent tijdens de beurs ook diverse technische presentaties en discussies organiseren met betrekking tot slim en duurzaam produceren.

De toekomst van productie is slim, zoveel is zeker. Maar de wegen naar een Smart Factory zijn talrijk. Ceratizit richt zich al geruime tijd op slim produceren met bijvoorbeeld het bewakingsen besturingssysteem CERAsmart ToolScope. Dit systeem registreert de signalen van de bewerkingsmachine tijdens het productieproces, visualiseert deze en levert belangrijke informatie voor procescontrole, machinebeveiliging en documentatie. "Als ze in de juiste systemen terechtkomen, kunnen procesgegevens enorm waardevol zijn. Maar alleen als ze op de juiste manier worden geëvalueerd, verwerkt en aan de gebruiker ter beschikking worden gesteld, bieden ze ook daadwerkelijk een meerwaarde. Met CERAsmart Cockpit hebben we een oplossing ontwikkeld om alle relevante procesdata overzichtelijk weer te geven. Tijdens EMO 2023 kunnen bezoekers zich laten informeren over dit systeem”,

benadrukt Andreas Kordwig, Director Global Product bij Ceratizit. Andere bouwstenen voor een Smart Factory zijn automatiseringsoplossingen. Daarom toont Ceratizit in Hannover de werkstukautomatisering R-C2. Dit systeem legt de link tussen palletautomatisering en robotbelading. Met de R-C2-module worden de werkstukken direct gegrepen met een machineklem, die tevens als spaninrichting fungeert. Dit maakt een aparte grijper overbodig, voorkomt mogelijke beschadigingen en bespaart de gebruiker extra instelwerk.

Ceratizit heeft met de standaard voor het berekenen en classificeren van de CO2-voetafdruk van hardmetalen producten de ambitie om de hardmetaal-industrie naar een duurzame toekomst te leiden.

Om ervoor te zorgen dat de "Smart Factory" geen utopie blijft, presenteert Ceratizit op de EMO in Hannover digitale oplossingen zoals CERAsmart Cockpit en CERAsmart ToolScope.

Eenvoudige FreeTurn-programmering

Met het High Dynamic Turning-proces en de FreeTurngereedschappen heeft Ceratizit draaitechnologie een nieuwe dimensie gegeven. "Wat tot enkele jaren geleden de wens was van elke draaiexpert - een universeel gereedschap voor voorbewerken, nabewerken, contourdraaien, vlakdraaien en langsdraaien – is inmiddels realiteit. De volgende ontwikkelingsfase is nu ook gegeven aan de programmering van het HDT-proces. Met ToolPath en enkele andere slimme oplossingen wordt het programmeren van FreeTurn nog sneller, eenvoudiger en efficiënter”, onthult Dr. Uwe Schleinkofer, directeur R&D bij Ceratizit. Tijdens de EMO zal het High Dynamic Turning-proces met de FreeTurn-gereedschappen live onder spaan te zien zijn. "De afgelopen beurzen hebben laten zien hoe populair onze live demonstraties zijn. We presenteren onder andere High Dynamic Turning, maar we laten ook nieuwe gereedschappen in actie zien", zegt Steffen Baur, Head of Product Management bij Ceratizit.

PCF voor transparantie in de CO2 voetafdruk

Om ervoor te zorgen dat duurzaamheid niet alleen een abstract begrip in de hoofden van mensen blijft, moet er vooral transparantie worden gecreëerd. Ceratizit introduceert daarom op EMO Hannover de eerste standaard voor het berekenen en classificeren van de CO2-voetafdruk van hardmetalen producten. In combinatie met een score- en classificatiesysteem ontstaat er een grotere transparantie met betrekking tot de koolstofvoetafdruk op

productniveau. “Ons doel is om een gemeenschappelijke standaard op de markt te brengen voor het berekenen en classificeren van de CO2-voetafdruk van snijgereedschappen, oplossingen voor hard materiaal en wolfraamcarbidepoeders. Op deze manier kunnen we klanten de transparantie van de CO2-voetafdruk bieden die ze nodig hebben”, legt woordvoerder Andreas Lackner uit. Net als bij de scoresystemen voor elektrische apparaten, motorvoertuigen en voedsel, moeten klanten de voetafdruk van een product in één oogopslag kunnen herkennen en beoordelen. Een wegwijzer in dit verband is de zogenaamde Product Carbon Footprint (PCF), die aangeeft hoeveel broeikasgassen er worden uitgestoten tijdens de productie van het product. De PCF-classificatie kan aan elk productblad of verkoopdocument worden toegevoegd. In de toekomst zullen kopers in één oogopslag de PCF van een product kunnen zien en op basis van deze gegevens een weloverwogen beslissing kunnen nemen: bijvoorbeeld om producten te kiezen met een lage ecologische voetafdruk, zoals de hardmetaalsoorten van het upGRADE-assortiment die nu al beschikbaar zijn. De kwaliteit CTGS20Y bijvoorbeeld, wordt geproduceerd uit meer dan 99% strikt geselecteerde secundaire grondstoffen en combineert eersteklas prestaties met een lage PCF, die gemiddeld ongeveer 60% onder de PCF ligt van overeenkomstige standaard Ceratizit-kwaliteiten. In de komende maanden zal Ceratizit de PCF-classificatie uitrollen in haar productportfolio, gerelateerde producten en diensten introduceren en klanten, partners en andere industriële spelers aanmoedigen de nieuw ontwikkelde standaard te adopteren.

Hal 5, stand C69

FreeTurn-gereedschappen en High Dynamic Turning hebben een revolutie teweeggebracht in draaitechnologie. Programmeren is met ToolPath van Ceratizit nu nog eenvoudiger.

Groot, modulair en alles in eigen huis

Medio juni opende Soraluce de deuren van haar productielocaties in het Spaanse Bergara tijdens het Soraluce Summit 2023 evenement. Klanten konden gedurende het event een kijkje nemen in de keuken van de machinebouwer. Naast de presentatie van de nieuwe Performance Line-machineserie die van 18 t/m 23 september als wereldprimeur op de EMO in Hannover gepresenteerd wordt, konden bezoekers ook de compleet nieuwe assemblagefabriek en diverse indrukwekkende projecten en demo’s aanschouwen.

Tijdens het Soraluce Summit 2023 In het Spaanse Bergara konden bezoekers een kijkje nemen in de nieuwe assemblagefabriek van de machinebouwer. Tevens werd hier de nieuwe Performance Line voorgesteld.

VOOR ELKE TOEPASSING

EEN OPTIMALE OPLOSSING

Bij Promas hebben we op basis van onze jarenlange ervaring en opgebouwde kennis een uitgekiende selectie van fabrikanten in ons programma geselecteerd. Met de machines van Hedelius, CMZ en Hartford zijn we in staat om de best mogelijke portfolio van machines aan te bieden met voor elke toepassing de meest optimale oplossing. Betaalbare topkwaliteit! We hebben ons verzekerd van een team van de beste vakmensen om adequate en snelle service te kunnen leveren. Neem vrijblijvend contact met ons op voor meer informatie. Wij staan u graag te woord!

“De afgelopen jaren is de vraag naar onze frees-, draai-, kotteren multitaskingmachines sterk toegenomen. Er staan wereldwijd zo’n 3.600 machines in het veld en het klantenbestand groeit gestaag”, zegt Thilo Borbonus, directeur van Bimatec Soraluce. Dat heeft volgens hem alles te maken met de toenemende vraag naar grote werkstukken met hoge nauwkeurigheden. Daarnaast kiezen maakbedrijven er vaker voor om complete samenstellingen te bewerken. Onder andere in de luchtvaartindustrie, energiesector, matrijzenbouw en algemene machinebouw wordt er steeds groter geconstrueerd, terwijl de eisen op het gebied van nauwkeurigheid toenemen. De bewerkingsmachines van Soraluce worden ontwikkeld om precies die behoefte in te vullen. Hierdoor is partner Laagland succesvol in de Nederlandse semiconductor industrie, waar grote onderdelen met hoge nauwkeurigheden gevraagd worden.

Borbonus: “Twintig jaar geleden waren we van mening dat machines niet groter zouden worden dan 20 meter. Tegenwoordig kijken we niet vreemd op van een X-as van 64 meter een Y-as van 8 m en klanten die werkstukken willen verspanen met een massa van 700 ton. Om de vraag naar dit soort machines te kunnen beantwoorden moet de fabriek uiteraard meegroeien.”

Om aan de toenemende vraag naar grote bewerkingsmachines te kunnen voldoen heeft Soraluce geïnvesteerd in de uitbreiding van de productiecapaciteit. Recent is er een compleet nieuwe assemblagefabriek geopend in Bergara en er staat nog meer op de planning. De nieuwe assemblagehal heeft een vloeroppervlak van ruim 2.500 m2, waardoor het totale vloeroppervlak van de verschillende fabrieken uitkomt op zo’n 30.000 m2. Vanzelfsprekend is de nieuwe fabriek ontworpen op basis van duurzame criteria. Zo is ook de nieuwe fabriek voorzien van zonnepanelen. In totaal wekt Soraluce ongeveer 30% van de energiebehoefte zelf op.

Los van de gietstukken, produceert Soraluce vrijwel alles in eigen huis. “Tijdens de coronacrisis is pijnlijk duidelijk geworden dat er risico’s kleven aan internationale toeleveringsketens. Soraluce was op dat moment al ingericht om zoveel mogelijk in eigen huis te produceren, en dat hebben we sindsdien alleen maar verder uitgebreid”, vertelt Borbonus. De productie begint op een half uurtje rijden van Bergara, in de fabriek van Goimek in Itziar. Goimek is net als Soraluce onderdeel van de Danobatgroup en is gespecialiseerd in de bewerking van grote onderdelen. Zo worden hier 24/7 structurele gietdelen zoals machinebedden, kolommen en tafels bewerkt voor onder ander de machines van Soraluce. Opvallend is dat hier voornamelijk grote bewerkingsmachines uit de Danobatgroup worden ingezet, waaronder portaalen draaifreescentra van Soraluce, maar ook grote Danobat slijpmachines. Iñigo Kortabarria, Sales Director bij Soraluce, vertelt: “De fabriek van Goimek staat aan de basis van de 100 tot 130 machines die Soraluce per jaar produceert. Door gebruik te maken van eigen machines zijn we zeker van een hoge kwaliteit. Daarnaast kunnen we nieuwe technologie direct in de praktijk testen en terugkoppelen aan de R&D-afdeling. Hierdoor kunnen we snel en betrouwbaar nieuwe technologie ontwikkelen en op de markt brengen.”

Ideko: De bron van innovatie

Alle nieuwe ontwikkelingen die onder meer in Goimek worden getest komen uit de koker van Ideko, gevestigd in Elgoibar. Ideko is het technologie centrum van de Danobatgroup. Met een personeelsbestand van 120 werknemers en een budget van 11

“Machines maak je met eigen machines”

Een kijkje in de keuken van Soraluce met modulaire machinebouw.

miljoen euro per jaar heeft Ideko alle middelen om tot de nieuwste innovaties te komen. “Bij Ideko wordt technologie ontwikkeld voor de hele groep. Dit heeft als voordeel dat kennis en expertise gedeeld wordt. Zo wordt bijvoorbeeld de slijpexpertise van Danobat gebruikt in de multitasking machines van Soraluce, die frezen, draaien en slijpen combineren”, zegt Kortabarria. Santi Fernandez van Ideko vult aan: “De hoeveelheid kennis en ervaring groeit razendsnel omdat we alles met elkaar delen. Dat is de kracht van een coöperatie. Onze R&D is inmiddels onderverdeeld in verschillende segmenten, waaronder ICT en automatisering, productietechnologie, design en precision engineering en dynamica. Bekende technologieën die hier bij Ideko zijn ontstaan en nu met succes worden toegepast zijn bijvoorbeeld DAS+ (Dynamics Active Stabilizer) en DWS (Dynamic Workpiece Stabilizer), om maar wat voorbeelden te noemen.” DAS+

voorkomt trillingen in de machine door met behulp van sensoren de trillingen in de hoofdspil te meten. Twee ingebouwde actuatoren creëren daarop een trilling in tegenfase die de trillingseffecten van het proces elimineren. DWS daarentegen elimineert chatter in het werkstuk dat meestal optreedt wanneer slanke en dunwandige onderdelen of samenstellingen worden bewerkt. DWS wordt met behulp van een magneet of een pneumatisch systeem op het werkstuk geplaatst. Vervolgens meten sensoren de trillingen in het werkstuk, waarna DWS ook een tegentrilling creëert. Dankzij DAS+ en DWS kunnen de prestaties van de machine maximaal worden benut. Het resultaat is een hogere productiviteit en standtijd, alsmede een veel betere oppervlaktekwaliteit. Tijdens de Summit presenteerde Soraluce beide systemen live onder spaan.

Freeskop is het hart van de machine

Van Itziar en Elgoibar gaan we terug naar Bergara, waar Soraluce ook plannen heeft gemaakt voor een nieuwe faciliteit voor de productie van freeskoppen. Dit geavanceerde productiecentrum zal in 2024 worden geopend om de capaciteit te vergroten. Naast de productie van alle machinecomponenten worden namelijk ook de inline-motoren en koppen in eigen huis ontwikkeld en geproduceerd. “De freeskop is het belangrijkste onderdeel van de machine want die is grotendeels verantwoordelijk voor de productiviteit en nauwkeurigheid. Daarom stellen we hier hoge eisen aan. Zo bedraagt de tolerantie van de concentriciteit bijvoorbeeld maximaal 2,5 micrometer. Om dit soort nauwkeurigheden te behalen moet het hele proces perfect zijn”, zegt Jon Ander Munagorri, Sales Area Manager bij Soraluce. Om de hoognauwkeurige koppen te frezen, heeft Soraluce geïnvesteerd in een nieuwe freesmachine van Yasda die in een geacclimatiseerde ruimte is opgesteld. “Zelfs de fundering wordt gekoeld om de gewenste nauwkeurigheid te kunnen bereiken”. In de nieuwe faciliteit die in 2024 wordt geopend, wordt er nog een identieke Yasda toegevoegd aan het machinepark. Deze zal deels als back-up dienen om de leverbetrouwbaarheid zeker te stellen. Na de verspaning en de assemblage worden de freeskoppen tijdens een acht uur durende cyclus uitvoerig getest en gecontroleerd op temperatuur en vibratie.

Speciale projecten

De Summit 2023 bood een indrukwekkend overzicht van het portfolio van Soraluce. Zo liet de machinebouwer een aantal speciale projecten zien. Tot de highlights behoorde een FR 14000 freeskottermachine die is ontwikkeld voor het bewerken van betonnen kolommen voor windmolens. De machine is uitgerust met een speciale kop om de gewenste contour te kunnen bewerken. Verderop in de hal stond een grote vijfassige machine voor de bewerking van luchtvaartonderdelen uit composiet. Ook deze machine was voorzien van een speciale kop met een afzuigsysteem om stof te verwijderen. Ook indrukwekkend was een 68 meter lange geautomatiseerde cel met veertien pallets van 3,5 x 3,5 meter en

Tijdens de Summit werden een aantal interessante projecten gepresenteerd. Zo liet Soraluce het voordeel van het DAS+ (Dynamics Active Stabilizer) systeem zien. Dankzij DAS+ kan er trillingsvrij gefreesd worden, zelfs wanneer de ram in de onderste positie staat.

een gereedschapsmagazijn met 500 gereedschappen. Het kost Soraluce maar liefst 1,5 jaar om zo’n complete cel te produceren. “Dit soort projecten zijn een mooi visitekaartje. Ze laten zien dat we met de klant meedenken en dat we juist ook unieke oplossingen kunnen leveren”, zegt Borbonus.

Nieuwe Performance Line

De 500 klanten die de Summit bijwoonden, kwamen niet alleen een kijkje nemen in de nieuwe assemblagefabriek van Soraluce. Voor de meeste bezoekers was het hoogtepunt dit jaar de presentatie van de nieuwe Soraluce Performance Line. Met één basisontwerp en drie machineconcepten biedt deze nieuwe lijn een eindeloos aantal oplossingen om aan specifieke klanteisen te kunnen voldoen. “Door de modulaire opbouw delen alle machines in de Performance Line de belangrijkste onderdelen, zoals de kolom, de ram en de freeskoppen. Dit zorgt voor een hogere betrouwbaarheid, eenvoudiger onderhoud en een hoge flexibiliteit om tot de meest geschikte oplossing te komen”, zegt Borbonus.

Soraluce past voor de Performance Line alle ervaring toe die werd opgedaan bij de ontwikkeling van hun grotere modellen. Zo kent de nieuwe machineserie dezelfde ontwerpprincipes als de andere machines van Soraluce. De machines zijn voorzien van een gietijzeren frame, lineaire geleidingen en actieve en passieve

Ook de voordelen van DWS (Dynamic Workpiece Stabiliser) werden live onder spaan gepresenteerd. Het werkstukoppervlak toont duidelijk wanneer DWS is in- en uitgeschakeld.

dempingstechnologie. Verder vinden we direct aangedreven motoren met een hoog vermogen en koppel in de ram. De motoren worden watergekoeld voor een betere thermische stabiliteit. Verder biedt de Performance Line een nieuwe keuze aan freeskoppen, waaronder hoogwaardige mechanische koppen met automatische rotatie, een hoog toerental en een hoge nauwkeurigheid. Ook de koppen zijn gekoeld voor een maximale stabiliteit en nauwkeurigheid. De Perfomance Line bestaat uit drie concepten: de TA bedfreesmachine, het FA ‘Floor Type’ frees- en kottercentrum en de SA starbed-freesmachine. Meer informatie over deze machines leest u op verspaningsnieuws.nl. Soraluce zal de nieuwe Performance Line van 18 t/m 23 september als wereldprimeur presenteren op EMO 2023 in Hannover.

Hall 13, Stand B30

De TA bedfreesmachine is één van de drie machineconcepten die behoren tot de nieuwe, modulaire Performance Line. Deze wordt op de EMO in Hannover gepresenteerd.

GF Machining Solutions vat frees-DNA samen in drie pijlers

Als pionier op het gebied van hogesnelheidsfrezen ondersteunt GF Machining Solutions haar klanten met een breed scala aan freesoplossingen. Het freesportfolio omvat verticale freesmachines met drie en vijf assen, waarmee de machinebouwer zich richt op de bewerking van complexe onderdelen. Het zogenaamde frees-DNA van het bedrijf kan volgens GF Machining Solutions worden samengevat in drie pijlers.

Het frees-DNA waar GF Machining Solutions over spreekt leidt tot de ontwikkeling van geavanceerde technologie om op een efficiënte manier nauwkeurige en hoogwaardige onderdelen te maken. De eerste pijler waar dit DNA op steunt legt de nadruk op dynamische prestaties en nauwkeurigheid, waardoor snelle en efficiënte freesbewerkingen met hoge precisie mogelijk zijn. Dit wordt mede bereikt door gebruik te maken van lineaire motoren. Deze worden onder andere gebruikt in de MILL S/X serie. Omdat

lineaire geleidingen geen mechanische overbrengingselementen zoals riemen of tandwielen hebben, ontstaat er een directe en wrijvingsloze beweging. Directe aandrijfmechanismen minimaliseren daarnaast ook de opeenhoping van afwijkingen en speling die gewoonlijk worden geassocieerd met traditionele aandrijfsystemen. Een ander belangrijk voordeel van lineaire motoren is de minimale warmteontwikkeling tijdens het gebruik. Verminderde warmteontwikkeling helpt bij het handhaven van een consistente thermische stabiliteit, waardoor thermische uitzetting die de maatnauwkeurigheid in gevaar kan brengen wordt voorkomen.

Onbemande productie

De tweede DNA-pijler richt zich op onbemand produceren. De freesmachines van GF Machining Solutions zijn ontworpen om autonome of manarme bewerkingen te ondersteunen, de efficiëntie van de workflow te verbeteren en de productiviteit te maximaliseren. Naast allerlei mogelijkheden om bewerkingsmachines uit te rusten met pallet- of robotbeladingssystemen, heeft GF Machining Solutions ook diverse

Het Mikron-freesportfolio van GF Machining Solutions bestaat uit ongeveer 30 drie- en vijfassige machines.

slimme software oplossingen geïntegreerd die een proceszekere productie mogelijk maken.

Milling Spindle Protection (MSP) is zo’n functionaliteit. Botsingen tussen de spindel en het werkstuk komen zo af en toe voor en hebben vaak nadelige gevolgen, zoals spindelbreuk, aangetaste machinegeometrie, stilstand van de productie en kostbaar onderhoud. Het MSP-systeem van GF Machining Solutions biedt een oplossing voor dit probleem. Sensoren detecteren onmiddellijk de botsing, waardoor de machine direct tot stilstand komt. Bij een botsing blijft de machine ongedeerd, waardoor de geometrie behouden blijft en schade aan de spindel wordt voorkomen. Met een korte tussenkomst van een menselijke operator kan de bewerking snel worden hervat door de job opnieuw te starten via de CNC-interface. Deze geavanceerde crashbeveiligingstechnologie geeft operators gemoedsrust, omdat ze weten dat hun machines beschermd zijn en dat potentiële crashes snel worden onderschept. Om de bewerkingsmachine snel en eenvoudig opnieuw te kalibreren heeft GF Machining Solutions Automated Machine Calibration (AMC) ontwikkeld. Met AMC kunnen zelfs machinebedieners zonder specifieke kennis van frezen de machine met succes kalibreren. Het systeem stroomlijnt het kalibratieproces, vermindert de kans op menselijke fouten en zorgt voor consistente en nauwkeurige resultaten. AMC maakt gebruik van geavanceerde algoritmes en technologie om het kalibratieproces te optimaliseren en past belangrijke machinecomponenten automatisch aan om de gewenste nauwkeurigheid te herstellen.

Duurzaamheid en compacte, modulaire machines

Duurzaamheid vormt de derde pijler van het frees-DNA van GF Machining Solutions, met de toewijding om milieuvriendelijke en energiezuinige machines te ontwikkelen. Duurzame werkwijzen en technologieën dragen bij aan een groenere maakindustrie en zorgen tegelijkertijd voor kostenbesparingen op de lange termijn. Daarnaast zet de machinebouwer in op de ontwikkeling van compacte machines. Een minimale voetafdruk is essentieel voor het maximaliseren van de productiviteit per vierkante meter vloeroppervlak. Door te kiezen voor een modulaire bouwwijze kunnen machines worden geconfigureerd om aan specifieke eisen te voldoen. Of de klant nu verschillende spilopties, gereedschapsconfiguraties of werkstukafmetingen nodig heeft, het modulaire ontwerp maakt eenvoudige aanpassingen mogelijk. Bovendien integreert een modulaire freesmachine naadloos in geautomatiseerde processen en is het mogelijk om eenvoudige upgrades of retrofits met automatiseringscomponenten uit te voeren. Hierdoor is een bewerkingsmachine voorbereid op toekomstige productiebehoeften.

Tot slot speelt een ergonomisch ontwerp een cruciale rol. Door ergonomische principes in het ontwerp op te nemen, is de machine goed toegankelijk. Niet alleen voor de operator, maar ook voor applicatietechnici. Door ervoor te zorgen dat monteurs optimale toegang hebben tot de machine voor onderhoud en machine-instelling, wordt de efficiëntie en effectiviteit van het onderhoud verbeterd met als resultaat een kortere stilstandtijd.

Met AMC (Automated Machine Calibration) kunnen operators de machine snel en eenvoudig kalibreren.

MSP (Milling Spindle Protection) voorkomt automatisch botsingen tussen de spindel en het werkstuk.

Promas tackelt grootste automatiseringsuitdaging van De Boer Machines

In nauwe samenwerking met Promas heeft De Boer Machines

Nederland in Wijchen een proces dat tot voor kort handmatig –zeg maar gerust ambachtelijk – werd uitgevoerd, geautomatiseerd. Begin dit jaar is een cel in gebruik genomen waarin de rubberen bodems die worden gebruikt in de vormbakken van machines voor baksteenproductie exact op maat en met een constante kwaliteit worden gefreesd. Productieleider John Jans-Rat is uitermate tevreden over het resultaat: “Promas heeft geweldig werk geleverd. Hun mensen hebben veel verder naar ons proces gekeken dan we hadden gevraagd.”

De Boer – opgericht in 1936 - is producent van machines voor de productie van bakstenen. Dit zijn gigantische installaties, die zogeheten soft mud stenen maken. Bij deze productiemethode wordt de klei in afgemeten hoeveelheden in mallen gegoten. Dit in tegenstelling tot de productie van strengstenen, waarbij klei door een pers wordt geduwd waardoor een lange streng klei ontstaat, die vervolgens wordt afgesneden in de gewenste formaten. Het belangrijkste voordeel van de soft mud productiemethode is dat deze veel meer optische mogelijkheden voor de bakstenen biedt. In de showroom van De Boer

zijn daarvan honderden voorbeelden te zien.

Uitdagend automatiseringstraject

De mallen – of vormbakken – zijn dan ook een essentieel onderdeel van de machines die De Boer produceert. Het zijn bovendien slijtdelen. De Boer maakt ze niet alleen voor de nieuwe installaties, maar is veel drukker met de vormbakken die voor reparatie/revisie terugkomen naar Wijchen. Dat kunnen zo maar 20.000 bodems per jaar zijn.

Tot voor kort werden al deze vormbakken handmatig hersteld en gereed gemaakt voor hun volgende inzet. Maar dat handwerk was geen lange toekomst meer beschoren. Er zijn nauwelijks nog mensen voor te vinden. Bovendien moest de kostprijs omlaag en stellen klanten steeds hogere kwaliteitseisen. “We moeten een beter product maken tegen een lagere prijs. Dat kan door te automatiseren”, zegt John Jans-Rat. “Dat geldt niet alleen voor dit specifieke onderdeel van ons productieproces. We kijken ook op andere plekken in onze fabriek waar we kunnen automatiseren. Verschillende kleinere projecten hebben we al aangepakt. Maar dit automatiseringstraject voor de productie van de rubberen bodems voor onze vormbakken was wel de grootste uitdaging.”

Betrouwbaarheid is essentieel

De vormbakken waarin de klei wordt gegoten zijn in de machine gekoppeld als een lopende band. Zijn de bakken gevuld, dan worden ze aan de bovenkant afgestreken en afgedekt met een droogplaat. Het ontvormen gebeurt door gelijktijdig de droogplaat

Op voorspraak van Promas worden de rubberen bodems in de machine niet op maat geslepen – zoals handmatig altijd gebeurde – maar gefreesd. Dit biedt meerdere voordelen, waaronder makkelijk af te voeren spanen in plaats van stof.

en de beweegbare bodem te bewegen waardoor uiteindelijk de gevormde steen op de droogplaat komt te liggen zodat deze naar drogerij en uiteindelijk de oven getransporteerd kan worden voor het afbakproces.

Bij de machines en alle onderdelen die De Boer hiervoor produceert, is betrouwbaarheid essentieel. Want wat er ook gebeurt, de oven mag nooit stil komen te staan. Daarom hebben de machines altijd overcapaciteit ten opzichte van de oven. Bovendien hebben de baksteenproducenten altijd vormbakken op voorraad, zodat ze zo nodig tijdig kunnen worden vervangen. Voor onderhoud/revisie gaan de vormbakken terug naar Wijchen. Ze hebben verschillende afmetingen. De natte klei wordt in de mal geperst en de beweegbare bodem bepaalt de steendikte. Deze bodems bestaan uit een metalen poot (een gelaste strip) op een metalen plaatdeel met daaronder een rubberen bodem die met de klei in contact komt. De afmetingen van het rubber en de hoogte van de metalen poot luisteren heel nauw want er mag nauwelijks sprake zijn van luchtspleten in de vormbakken. Daardoor sijpelt de klei weg en dat is niet goed voor de kwaliteit van de steen. Daarom wordt eerst de hoogte, lengte en breedte van elke vormbak nauwkeurig gemeten. Vervolgens worden dan de rubberen bodems en de poten voor elke bak precies op maat gemaakt.

Innige samenwerking

Tot voor kort gebeurde dit bij De Boer praktisch allemaal handmatig. Maar nu is hiervoor een cel operationeel, die samen met Promas is ontwikkeld. Teams van beide organisaties hebben hierbij innig samengewerkt. Al in het offertetraject hebben ze oplossingsrichtingen besproken. Daaruit is een definitieve offerte

ontstaan, waaraan vervolgens gaandeweg nog aanpassingen zijn gedaan. Het resultaat is een complete cel met een carrouselmagazijn, een meetgedeelte met meetarm, een Hartford LG-1370 bewerkingscentrum en een Yaskawa robot.

Het in elkaar zetten van de bodems doen medewerkers van De Boer nog handmatig. Dat gebeurt nu nog elders in de fabriek, maar de bedoeling is dat hiervoor een montagewerkplaats wordt ingericht pal naast het roterende carrouselmagazijn. Eenmaal gemonteerd, worden de bodems in de carrousel gehangen, als aan een kapstok. De robot pikt ze één voor één op en plaatst ze via een positioneerstation in het bewerkingscentrum. Voordat de robot dat doet, is de vormbak al exact gemeten. Dat gebeurt in de meetopstelling die De Boer zelf heeft geëngineerd. Met een meetarm kan een medewerker de afmetingen van elke vormbak snel en eenvoudig meten en de meetgegevens worden direct opgeslagen. Deze gegevens worden dan automatisch in de Heidenhain TNC640 besturing van het bewerkingscentrum geladen.

Frezen in plaats van slijpen

De robot plaatst een bodem in de machine en het gereedschap freest de contouren van het rubberen deel exact volgens de meetgegevens. De aanvankelijke gedachte was het rubber te slijpen, zoals dat handmatig ook altijd gebeurde. Maar juist hier kwam de kennis van Promas goed van pas bij het vinden van de optimale oplossing. Edwin Smeenk van Promas vertelt: “Wij zagen de bui al hangen met grote slijpschijven in de gereedschapshouder van het bewerkingscentrum. We vreesden voor de levensduur

Teams van De Boer en Promas hebben innig samengewerkt om de productie van rubberen bodems te automatiseren. Het resultaat is een complete cel met een carrouselmagazijn, een meetgedeelte met meetarm, een Hartford LG-1370 bewerkingscentrum en een Yaskawa robot.

van de spil. Daarom stelden we de vraag: waarom het rubber niet frezen in plaats van slijpen? We hebben proeven gedaan met een hardmetalen frees en daarmee bleek het rubber heel goed te frezen. Met duidelijke voordelen bovendien. De spil wordt minder belast en je maakt rubber spanen in plaats van stof. Spanen zijn makkelijker af te voeren. Daarbij is de standtijd van een frees langer dan die van een slijpschijf.”

Supernauwkeurig

Voordat de frees aan het werk gaat, voert een tastsysteem TS460 Heidenhain een exacte meting uit in de machine. Met als resultaat dat het rubber deel supernauwkeurig op maat wordt gefreesd. Deze grote nauwkeurigheid werkt door in hele productieproces. Jans-Rat legt uit: “Handmatig konden we niet zo nauwkeurig slijpen. Daarom bestelden we de rubberen bodems pas als we de bakmaat wisten. De afmetingen daarvan mochten niet afwijken van wat we nodig hadden. Nu luistert dat niet meer zo nauw. De maatvoering van de rubberen delen die we geleverd krijgen mag best een halve mm afwijken. De machine freest het rubber toch wel exact op maat. Hiermee hebben we het berubberen van de bodems uit het kritiek pad gehaald. We kunnen de bodems eerder bestellen, wat meer rust in het werk en meer flow in het proces geeft.”

Spangemak

Om de beweegbare bodems goed op te kunnen spannen heeft Promas het bewerkingscentrum naast een vierde as voorzien van een hydraulisch tegencenter dat de rubberen bodem direct tegen de spanmal duwt en zo wordt opgespannen. “Door deze manier van meten en opspannen lever je wel wat cyclustijd in, maar voor de nauwkeurigheid en het spangemak is dit een uitstekende oplossing”, zegt Smeenk. “Een onervaren verspaner kan dit ook.”

Na de bewerking neemt de robot de aandrukker uit de machine en legt deze af in het meetgedeelte. Precies op de goede plek zodat elke aandrukker foutloos in de juiste vormbak wordt gemonteerd.

De cel is nu een aantal maanden in bedrijf en Jans-Rat en zijn medewerkers zijn meer dan tevreden. “De cel is vlot geïnstalleerd, netjes afgewerkt en functioneert boven verwachting. Na een dag waren we al aan het produceren. Deze automatisering maakt het werk aantrekkelijker en geeft ons extra capaciteit. Dat deze automatiseringsuitdaging zo goed is gelukt, smaakt naar meer. We zijn ook al bezig met het ontwikkelen van een oplossing om het demonteren van de vormbakken minder handmatig te maken. Zo komen we steeds een stapje verder.”

Eenmaal gemonteerd, worden de bodems in de carrousel gehangen, als aan een kapstok. De robot pikt ze één voor één op en plaatst ze via een positioneerstation in het bewerkingscentrum.

AI verandert fabrieken in slimme fabrieken

Kunstmatige intelligentie (AI) ligt op ieders lippen sinds de lancering van de ChatGPT-chatbot. Ook in de industriële productietechnologie maakt AI grote vorderingen. Hoe dat er in de praktijk uit kan zien is van 18 tot 23 september te zien op EMO Hannover 2023. Onder de noemer "Innovate Manufacturing" zal de beurs tal van oplossingen presenteren, waarbij kunstmatige intelligentie een prominente plaats inneemt.

Kunnen productiemachines zichzelf echt optimaliseren? Kunnen ze leren van hun fouten? En is het voor hen mogelijk om kennis op te doen bij andere machines? Kunstmatige intelligentie kan dit allemaal mogelijk maken. Wanneer zelflerende productiemachines intelligent functioneren, leidt dit tot hogere productiviteit, lagere kosten, verbeterde kwaliteit en minder stilstand. "We hebben veel tijd besteed aan het optimaliseren van onze productietechnologieprocessen.

We willen nu hetzelfde doen in de digitale transformatie van de industriële productie", legt Markus Spiekermann uit, hoofd van de afdeling Data Economy aan het Fraunhofer Institute for Software and Systems Engineering ISST. "Kunstmatige intelligentie speelt een doorslaggevende rol bij het voldoen aan de nieuwe eisen. Want alleen door het gebruik van AI-methoden kan een hoge mate van automatisering worden bereikt."

EMO 2023 laat onder de noemer "Innovate Manufacturing" tal van AI-oplossingen zien voor productiegerelateerde problemen (foto: PTW Darmstadt)

Voorspellend onderhoud voor draaibanken

Op de EMO in Hannover presenteren talloze bedrijven apparatuur, systemen en componenten die de productie kunnen optimaliseren door gebruik te maken van op gegevens gebaseerde modellen. Zo geeft machinebouwer J.G. Weisser Söhne inzicht in de toekomst van metaalbewerking. De machinebouwer vertrouwt bijvoorbeeld op AI-modellen die voorspellend onderhoud van zijn draaibanken mogelijk maken. "Voorspellend onderhoud maakt gebruik van AI om te voorspellen wanneer een machine onderhoud nodig heeft om te voorkomen dat deze kapot gaat", legt Robin Hirt uit, CEO en oprichter van de in Karlsruhe gevestigde startup Prenode. Het softwarebedrijf helpt machinebouwers hun fabrieken uit te rusten met op maat gemaakte AI-gebaseerde functies. Moderne productiemachines kunnen zichzelf optimaliseren met behulp van kunstmatige intelligentie, zegt Hirt. "Ze gebruiken hiervoor meestal zogenaamde machine learning-methoden. Die stellen de machines in staat om patronen en correlaties in de productiegegevens te herkennen en hier automatisch verbeteringen uit af te leiden. In veel gevallen is het voor hen ook mogelijk om van fouten te leren en kennis van andere machines over te nemen.”

Voor het trainen van het machine learning-algoritme maakt Prenode gebruik van de gefedereerd leren techniek, omdat de gegevens die van een enkele draaibank worden verkregen vaak onvoldoende zijn als basis voor een nauwkeurig AI-model. Gefederaliseerd leren vergemakkelijkt de ‘training’ van een gemeenschappelijk AI-model, met gegevens die in gedecentraliseerde vorm zijn opgeslagen, maar zonder directe uitwisseling van gegevens. De individuele gegevens blijven dus op de betreffende machines staan en hoeven niet centraal op één plek te worden opgeslagen (zoals in de cloud van de

machinefabrikant).

De AI-modellen gebruiken lopende draaibankgegevens om de huidige status van de installatie in te schatten en sturen dit vervolgens door naar het bedienend personeel. Hiervoor worden deep learning neurale netwerken gebruikt.

Geoptimaliseerd verspanen

Een nieuwe methode die gereedschapsslijtage analyseert bij bewerkingsprocessen zoals boren of frezen, is ook gebaseerd op kunstmatige intelligentie. Het is belangrijk om duur gereedschap zo lang mogelijk te kunnen gebruiken. Daarom is het ook cruciaal om de resterende levensduur nauwkeurig te kunnen schatten. Gereedschapsbreuk of zelfs schade aan de bewerkingsmachine, moeten koste wat het kost worden voorkomen. Tot nu toe werden deze doelstellingen opgelost door de gereedschappen voortijdig te vervangen na een bepaald aantal bewerkingen (op basis van ervaring) om kwaliteitsverlies of zelfs dure stilstandtijden door gereedschapsbreuk te voorkomen. Het vervangen van gereedschap is echter duur en tijdrovend, en daarom loont het om de wisselcycli te optimaliseren. Dit is waar AI om de hoek komt kijken. Onderzoekers van de Technische Universiteit van Kaiserslautern hebben een methode ontwikkeld die het systeem ‘traint’ met behulp van echte proces- en meetgegevens om een betrouwbare voorspelling van de slijtagetoestand te krijgen en zo snijprocessen te optimaliseren. In de praktijk werkt het als volgt: Procesgerelateerde parameters moeten eerst geïdentificeerd worden om de slijtagetoestand van snijgereedschappen te kunnen voorspellen. Deze omvatten de verschillende bewerkingskrachten, trillingen van de machine en het benodigde vermogen van de machine-assen. Er worden

Maakbedrijven die geïnteresseerd zijn in productie gerelateerde AI kunnen zich op de EMO laten informeren op de stand van draaibankproducent Weisser (Hall 11, Stand E64). (foto: J.G. Weisser Söhne)

gegevens verzameld van continue metingen van het gereedschap en het werkstuk. De grootste uitdaging is dan om correlaties te identificeren in de verzamelde gegevens. Om dit te bereiken trainen de onderzoekers het AI-ondersteunde systeem. Dit maakt gebruik van machine learning-methoden om mogelijke patronen te detecteren en conclusies af te leiden over de staat van slijtage. Het moet ook kunnen voorspellen welke procesparameters bedrijven moeten gebruiken bij specifieke snijprocessen om het gereedschap gedurende een bepaalde levensduur betrouwbaar in gebruik te houden.

Patronen zoeken

De gegevens waaruit het systeem van de Technische Universiteit van Kaiserslautern moet leren, worden verzameld bij vijf partnerbedrijven - waaronder zowel wereldwijde spelers als kleine en middelgrote ondernemingen. Er worden verschillende varianten uitgeprobeerd met betrekking tot bijvoorbeeld gereedschap- en materiaaltypes of procesparameters. Zo wordt een brede database verzameld over de hele levensduur tot en met het falen van het gereedschap. Kunstmatige intelligentie is volgens de onderzoekers al behoorlijk intelligent, maar nog verre van perfect. De processen zijn te verschillend in de individuele use-cases. Machine learning ondersteunt daarom de beslissing om het gereedschap te vervangen. Het doel is om het systeem steeds beter te maken door middel van zogenaamd transfer learning. Hierbij wordt kennis van eerder geleerde gerelateerde taken gebruikt om modellen voor machinaal leren sneller te trainen voor nieuwe (maar gerelateerde) taken.

Laagdrempelige AI

Toch zijn in het geval van industriële productie de voordelen van kunstmatige intelligentie niet altijd duidelijk, vooral voor kleine bedrijven. Veel bedrijven maken zich zorgen over het overhandigen van hun productiegegevens voor diepgaande analyse door computers. Voor productiebedrijven die nog onzeker zijn over de toegevoegde waarde van AI, is het IIP-Ecosphere project gestart. Dit project, waaraan het Fraunhofer Institute for Software and Systems Engineering (Fraunhofer ISST) meewerkt, is bedoeld om laagdrempelige toegang te bieden tot leveranciersonafhankelijke AI-oplossingen voor complexe productieproblemen. Het doel van het project is om een toegankelijk ecosysteem op te zetten om het gebruik van AI in de productie te bevorderen.

Markus Spiekermann, hoofd van de afdeling Data Economy aan het Fraunhofer Institute for Software and Systems Engineering ISST, legt uit: “Kunstmatige intelligentie gedijt bij het netwerken van kennis. De zogenaamde AI-oplossingencatalogus wordt bijvoorbeeld ontwikkeld als onderdeel van het IIP-Ecosphere-project. Dit is een platform voor het ontdekken en analyseren van bestaande AI-oplossingen voor productiegerelateerde problemen." Naast het vergemakkelijken van de toegang tot informatie over bestaande oplossingen, biedt de catalogus gerichte filters op basis van usecases en toont het de toegevoegde waarde van de oplossingen. "Individuele AI-toepassingen kunnen vervolgens direct worden geïmplementeerd met behulp van het open-source IIoT-platform dat ook in het project is ontwikkeld", zegt Spiekermann.

Ook Trumpf maakt gebruik van kunstmatige intelligentie. De Sorting Guide helpt bij het sorteren van geproduceerde onderdelen om het machinegebruik te verhogen. De Sorting Guide is een cameragebaseerd hulpsysteem dat gebruik maakt van gedecentraliseerd machinaal leren. De belangrijkste onderdelen van het AIsysteem zijn een hoge-resolutiecamera en intelligente software voor beeldverwerking. Naast AI laat Trumpf ook oplossingen zien voor Additive Manufacturing op EMO 2023 (Hall 9, Stand G22). (foto: Trumpf)

Alles over industrieel reinigen

GRADE 2 GRADE 4

GRADE 2 GRADE 4

ISO KLASSE 5

ISO KLASSE 5

GRADE 2 GRADE 4

GRADE 2 GRADE 4

ASSEMBLAGE VERPAKKEN

ASSEMBLAGE VERPAKKEN

ISO KLASSE 5

De twintigste editie van parts2clean 2023, de toonaangevende internationale vakbeurs voor industriële onderdelen- en oppervlaktereiniging, vindt plaats van 26 tot en met 28 september 2023 in het Stuttgart Exhibition Center in ZuidDuitsland. Of het nu gaat om ontvetten, klassieke onderdelenreiniging of hoogzuivere toepassingen, het is straks allemaal te vinden in de beurshallen van parts2clean.

ISO KLASSE 5

BAKE-OUT

BAKE-OUT

ASSEMBLAGE VERPAKKEN

ASSEMBLAGE VERPAKKEN

BAKE-OUT

Technologische en maatschappelijke trends stellen nieuwe eisen aan onderdelenreiniging. Dit heeft geresulteerd in de situatie dat in vrijwel alle reinigingstoepassingen moet worden voldaan aan hogere reinheidsspecificaties. "Als 's werelds meest vooraanstaande informatie- en inkoopplatform voor industriële reinigingstechnologie biedt parts2clean ideeën, oplossingen en diensten om alle stappen in de onderdelen- en oppervlaktereiniging aan te passen aan de toegenomen eisen", legt Christoph Nowak, projectdirecteur bij Deutsche Messe, uit. "In dezelfde geest is effectieve kennisoverdracht over onderdelenreiniging die zowel proceszeker als duurzaam is, de focus van het ondersteunende programma."

BAKE-OUT

Metav naar Nortec

HIGH TECH CLEANING.

Messe Stuttgart en de VDW (Duitse vereniging van werktuigmachinebouwers) nemen gezamenlijk de verantwoordelijkheid op zich van Nortec, het gevestigde evenement voor productietechniek in Hamburg. Opvallend besluit is dat de Metav (International Exhibition for Metal Working Technologies) in Düsseldorf wordt geïntegreerd in Nortec. “Het gezamenlijke doel van Messe Stuttgart en VDW is om de themagebieden van Nortec uit te breiden en haar profiel op middellange termijn te versterken. De VDW brengt daarom Metav naar Nortec. Een groot aantal exposanten wil consolidatie op de beursmarkt, zodat ze hun producten en diensten kunnen bundelen. Wij ondersteunen dit graag met de nieuwe constellatie", aldus Dr. Markus Heering, uitvoerend directeur van de VDW.

De laatste trends en de nieuwste technologieën met betrekking tot industrieel reinigen worden op parts2clean gepresenteerd.

Orderportefeuille Duitse werktuigmachines

In het tweede kwartaal van 2023 ontving de Duitse gereedschapsmachine-industrie nominaal 3% minder orders dan in dezelfde periode vorig jaar.

De orders uit Duitsland daalden met 11 procent, terwijl die uit het buitenland met 1 procent stegen. "Aan het eind van het tweede kwartaal was er opnieuw een verrassende toename van de orderontvangst, vergelijkbaar met maart," meldt Dr. Wilfried Schäfer, uitvoerend directeur van de VDW. De belangrijkste impuls kwam in het tweede kwartaal uit de eurolanden. De toename van het aantal orders aan het eind van het tweede kwartaal gold zowel voor verspanings- als vormmachines. Orders uit groeisectoren zoals e-mobiliteit, windenergie, lucht- en ruimtevaart en defensie zorgen voor een stijging van de orderontvangsten. De conventionele machinebusiness was daarentegen iets zwakker, omdat kleine en middelgrote klanten onzeker zijn en investeringen uitstellen. De aankoop van machines met kredietfinanciering wordt ook moeilijker door de stijging van de rentetarieven. De omzet bleef verder stabiel op een hoog niveau. Nominaal groeide het met 21 procent in de eerste helft van het jaar en reëel met

Orderboekingen in de Duitse werktuigmachine-industrie

13 procent. De bezettingsgraad steeg in juli van dit jaar weer licht, van 88,3 naar 90,5 procent. “De orderportefeuille daalt relatief langzaam. Daarom blijft de VDW prognose van 10 procent productiegroei in het lopende jaar geldig", concludeert Schäfer. Buitenlandse markten blijven de belangrijkste drijvende kracht en Azië is de enige regio met een positieve balans.

Mineraal gietwerk met uitzonderlijke stijfheid

Durcrete, de specialist voor cementgebonden mineraal gietwerk in de machinebouw, heeft samen met Dycker-hoff een speciaal mengsel ontwikkeld voor machinebedden. Nanodur beton E80 heeft een elasticiteitsmodulus van meer dan 80.000 N/mm² en is daardoor 50% beter bestand tegen vervorming en stijver dan de tot nu toe bekende klassieke minerale gietformules op basis van epoxyhars of cement. Dit spectaculaire materiaal maakt het mogelijk om vervormingen van machines aanzienlijk te verminderen.

Machinebedden vormen de solide basis van elke machine. Als het nodig is om trillingen aanzienlijk te dempen en tegelijkertijd een hoge thermische stabiliteit te verkrijgen, dan zijn massieve gegoten materialen zoals epoxyharsgebonden mineraal gietwerk of cementgebonden Ultra High Performance Concrete -UHPCde eerste keuze voor de productie van machinebedden. Durcrete heeft samen met Dyckerhoff een nieuwe materiaal ontwikkeld, waarbij de E-modulus drastisch wordt verhoogd. Terwijl de elasticiteitsmodulus van de tot nu toe bekende klassieke formuleringen op basis van epoxyhars of mineraal gietcement tussen de 35.000 en 45.000 N/mm² ligt, is dat bij het nieuwe Nanodur beton E80 ongeveer 80.000 N/mm². Met dezelfde

afmetingen is de stijfheid van de onderdelen dus met ongeveer 50% toegenomen. Het geheim van deze innovatie is de vervanging van natuursteen door het industrieel geharde aggregaat durigid, dat wordt versterkt door een sinterproces. De eenvoudige gietbaarheid in vrij gevormde mallen, de oplosmiddelvrije productie en de zelfverdichtende eigenschappen van het mengsel blijven behouden.

Dwarsdoorsnede van het Nanodur beton E80. (Foto: Durcrete GmbH)

at the heart of HIGH TECH

ONZE EVENEMENTEN IN 2023

20 & 21 SEPTEMBER | KUNSTSTOFFENBEURS 03 OKTOBER | LIJMEN BENELUX

15 & 16 NOVEMBER | PRECISIEBEURS

30 NOVEMBER | MBD SOLUTIONS EVENT

LEVEN LANG ONTWIKKELEN IN DE HIGHTECH- EN MAAKINDUSTRIE

BEKIJK ONS OPLEIDINGEN AANBOD IN:

• Mechatronica

• Materiaalkunde

• Manufacturing technology

• Kunststof technologie en verwerking

• Meettechniek

• Precisietechnologie

Creativiteit vanuit de beperking

In de geschiedenis van de techniek zijn er vanuit de beperking mooie dingen ontstaan. Denk aan de introductie van de Lexus LS400 bijvoorbeeld. Toyota wilde Mercedes en BMW niet kopiëren door de auto zwaarder en zwaarder te maken, maar juist door de motor stiller te maken. De ingenieurs werden stap voor stap uitgedaagd om met een superieur stukje techniek te komen.

Jaren later in een andere sector besloot GE Healthcare om hartfilmpjes ook naar de onbewoonde wereld te brengen. Ook daar kregen de ontwikkelaars een set beperkingen mee: Een scan moest 1 dollar kosten, het apparaat moest lichtgewicht zijn en in een rugzak meegenomen kunnen worden en daarmee ook door een batterij gevoed worden. Dit kunststukje moest met een half miljoen budget in 18 maanden afgerond zijn. Dat dit project een succes werd, is dankzij de beperkingen. Eerdere apparaten kostten een tienvoud om te bouwen en zaten lang niet zo vernuftig in elkaar.

Ontwikkelen zonder beperkingen leidt tot een vorm van luiheid. Het eerste idee wat opkomt wordt gebruikt, omdat het niet nodig is om verder te denken. Beperkingen bieden focus en een creatieve uitdaging die juist motiveert om verbanden te leggen en nieuwe ideeën te genereren.

Nu we meer en meer verwend raken met onze productiemethoden denken we vaak dat we niet meer zonder kunnen. Maar juist in de oudere processen zit zoveel vernuft, dat verzinnen we niet meer. Natuurlijk werkt het averechts als er te veel beperkingen zijn. Om een complex werkstuk te maken op een draaibank uit het jaar kruk, daar heeft niemand wat aan. Maar hoe geniaal is het hoe vertandingen werden gestoken op een steekbank. Dat soort methodes zouden we ons veel meer moeten herinneren. En is het niet de methode die we willen herinneren, dan kunnen we nog veel leren van het vernuft.

In onze sector vind ik dat draaien een hele mooie beperking heeft. Frezen is ogenschijnlijk complexer dan draaien. Maar wat kunnen de frezers veel leren van draaiers. Als draaiers ergens wel in uitblinken is het creativiteit te tonen vanuit de beperking. Waar een frezer tegenwoordig makkelijk 200 gereedschappen tot zijn of haar beschikking heeft, moet een draaier het vaak doen met een stuk of tien. En daar moet dan alles mee gemaakt worden. Sommige

heb je écht nodig en andere wat minder. Het leuke is dan om gereedschappen ‘te misbruiken’. Een U-boor is toch ook een soort binnendraaibeitel?

Jan Willem Mollema

FreelanceManufacturingSpecialist

Eddo Cammeraat, nieuwe voorzitter van FPT-VIMAG

‘Van kennis delen wordt iedereen sterker’

Vlak voor de zomer is Eddo Cammeraat officieel aangetreden als voorzitter van brancheorganisatie FPT-VIMAG. De nieuwe voorman van de fabrikanten en leveranciers van productietechniek heeft een hoge pet op van de Nederlandse maakindustrie en wil in zijn nieuwe rol vooral focussen op het versterken daarvan. Trefwoorden daarbij: samenwerken en kennis delen.

Vlak voor de zomer is Eddo Cammeraat officieel aangetreden als voorzitter van brancheorganisatie FPT-VIMAG. De nieuwe voorman van de fabrikanten en leveranciers van productietechniek heeft een hoge pet op van de Nederlandse maakindustrie en wil in zijn nieuwe rol vooral focussen op het versterken daarvan. Trefwoorden daarbij: samenwerken en kennis delen.

Volgens Cammeraat is onze vaderlandse maakindustrie in zekere zin zelfs uniek in de wereld. “We opereren op een ongelooflijk hoog niveau in een enorme variatie. Onze bedrijven maken even goed complexe onderdelen op microniveau voor de halfgeleiderindustrie en de medische sector, als gigantische producten, die ongelooflijke engineeringvraagstukken met zich meebrengen, voor de scheepsbouw en de offshore. We kunnen die producten allemaal maken en managen dat ze worden gemaakt. Een kenmerk daarbij is dat er geen bedrijf meer is, dat álles doet. De hele Nederlandse maakindustrie hangt samen en dat is onze kracht!”

Overal de zelfde vraagstukken

Cammeraat ziet meer dan genoeg mogelijkheden om al deze kwaliteiten verder uit te bouwen. Hij weet waar hij over praat. De directeur en mede-eigenaar van Laagland (Machines & Gereedschappen) en De Graaf Aandrijvingen komt als fervent netwerker en vanuit zijn actieve rol binnen verschillende (branche-) organisaties op tal van plaatsen in de industrie; in de maritieme industrie, de procesindustrie en de productie-industrie. Hij signaleert dat ze daar allemaal met de zelfde vraagstukken bezig zijn; hoe kan ik het slimmer maken, met de beschikbare werknemers en minder energie? Hoe kan ik verduurzamen en welke materialen kan ik gebruiken? Overal is op al die fronten knowhow voorhanden en vinden ontwikkelingen plaats. Juist daarom kan samenwerken en kennis delen heel vruchtbaar zijn. Een gezonde basis daarvoor ligt er, stelt Cammeraat vast: “Het valt me op dat bedrijven heel open naar elkaar zijn. Bij iedereen staan de deuren open. Men heeft niks te verbergen, dat verbaast me echt. De uitdaging voor FPT-VIMAG is de onderlinge contacten te faciliteren en organiseren.”

FPT-VIMAG is meer dan TechniShow

De nieuwe voorzitter prijst zijn voorganger André Gaalman voor de wijze waarop deze de organisatie heeft geprofessionaliseerd. Cammeraat wil hierop voortborduren, waarbij hij het voor zichzelf als een opdracht ziet om meer te doen dan waarvoor FPT-VIMAG soms wel uitsluitend lijkt te zijn opgericht: namelijk het eens per twee jaar organiseren van een succesvolle TechniShow. “TechniShow is en blijft heel belangrijk en ik weet zeker dat de editie van 2024 weer een succes zal worden. Maar een beurs is geen doel op zich. Het is een middel om je vakgebied te promoten. Dat kan ook op heel veel andere manieren en daar gaan we ons meer op richten.”

In één team met NEVAT

De eerste stappen zijn al gezet. De 150 leden van FPT-VIMAG zijn fabrikanten en importeurs van machines, gereedschappen en diensten, leveranciers van automatiserings- en besturingssystemen. Ze leveren de kennis die nodig is om slim, efficiënt en concurrerend te produceren. Belangrijke klanten van al deze leden zijn de toeleveranciers die zich hebben verenigd in NEVAT. Voor Cammeraat is het dan ook logisch om juist daarmee nadrukkelijker te gaan samenwerken. Dat gebeurt inmiddels ook. De branchebureaus van FPT-VIMAG en NEVAT zijn samengevoegd en opereren nu als één brancheteam. Daarnaast wil Cammeraat ook met anderen samenwerken. Hij noemt onder andere Metaalunie, FEDA en Mikrocentrum met haar High Tech Platform. “Wij zullen daartoe initiatieven gaan nemen”, belooft hij.

Actieve rol technologieleveranciers

Het is wat hem betreft een kwestie van kennis brengen en kennis ophalen. Daar wordt iedereen – en uiteindelijk de hele maakindustrie - beter van. Alle kennis die er is, moet door zo veel mogelijk partijen kunnen worden benut. Wat dat betreft spiegelt Cammeraat zich graag aan de maritieme sector, waar de ledenmeetings van branchevereniging NMT ongelooflijk gewild zijn. Zo ziet Cammeraat

het ook graag in de maakindustrie, met een initiatiefrijke rol voor de technologieleveranciers. “We gaan bruggen slaan, events organiseren, en topics oppakken. Als bestuur zullen we onze leden stimuleren actiever te worden in kleine ontwikkel- of spreekgroepen en overlegstructuren.”

Ontmoetingen in de regio

Het gezamenlijke brancheteam van FPT-VIMAG en NEVAT is daar reeds mee begonnen. Hun leden ontmoeten elkaar al in de regio. Afgelopen voorjaar waren er bijeenkomsten rondom het rapport van ABN AMRO over de toekomst van de verspanende sector, die er heel florissant uitziet. De opkomst was vrij groot, wat iets zegt over de behoefte. Cammeraat weet zeker dat zulke meetings veel opleveren. “We hebben veel mooie grote bedrijven. Niet alleen ASML, maar ook een VDL en een NTS. Daar zitten hele grote groepen MKB-bedrijven omheen, met specifieke kennis en veel ideeën, die snel kunnen schakelen en trends gauw oppakken.”

Meer machine-uren maken

Die regionale ontmoetingen zijn daarom ideale gelegenheden om samen vast te stellen wat de trends zijn, wat de markt wil en waar je nu eigenlijk naar toe wilt. “Een duidelijke ontwikkeling is dat seriegroottes kleiner worden en de mix van producten groter. Welke gemeenschappelijke agenda kunnen we daarvoor opstellen?”, geeft Cammeraat als voorbeeld.

In ieder geval is er één gezamenlijk belang: machineparken moeten meer uren maken. Dat is een complex vraagstuk met tal van aspecten, dat ook veel vraagt van producenten en leveranciers van machines. Het behelst veel meer dan het leveren van een stuk automatisering en extra machines. Cammeraat: “Machines kunnen tegenwoordig zo veel meer. Vroeger had je een draaibank en een freesmachine. Nu zie je multitasking machines, geautomatiseerde systemen en semi 24/7 productie. Machines zijn dynamischer en hebben meer assen die moeten worden aangestuurd. Dat vraagt om heel veel software. Daarbij moet alles betrouwbaarder en stabieler worden. Stilstand is bijna niet meer acceptabel. Storingen en onverwachte reparaties moeten worden voorkomen, dat vraagt meer op het gebied van service en onderhoud.”

Procesdenken

Na zijn eerdere vergelijking met de maritieme sector, trekt Cammeraat nu een parallel met de procesindustrie, waar alles erop is gericht het proces altijd door te laten draaien omdat de fabriek gewoon niet stil mag staan. “In de productie-industrie daarentegen

Edo Cammeraat: “Het valt me op dat bedrijven heel open naar elkaar zijn. Men heeft niks te verbergen, dat verbaast me echt. De uitdaging voor FPT-VIMAG is de onderlinge contacten te faciliteren en organiseren.”

denken we nog traditioneel in machines met een noodstop. Bij een storing wordt de machine stilgezet. Dat gaat veranderen. Het procesdenken begint zich hier voorzichtig aan steeds meer te ontwikkelen. Ook bij machinefabrikanten. Het design van machines zal hierdoor veranderen.”

De procesindustrie heeft ook een overkoepelend besturingssysteem voor alle processen in de fabriek. Dat is er nog niet voor productiebedrijven, al zijn grote machinefabrikanten wel bezig met ontwikkelingen dat alles op één dashboard staat. Ook hier zullen nog flinke stappen moeten worden gemaakt. Cammeraat: “Data uit de machines van één leverancier halen is geen probleem. Maar je wilt data uit de machines van al je leveranciers halen. En deze vervolgens gebruiken om elke machine optimaal aan te sturen. Dat is een heel ander verhaal, met tal van aspecten. Want daar heb je bijvoorbeeld te maken met het spanningsveld tussen het helemaal open gooien van een machinebesturing versus het intellectuele eigendom van de machinebouwer.”

Kortom, er zijn veel uitdagingen in de maakindustrie, maar vanuit FPT-VIMAG is er meer dan ooit bereidheid om deze samen te tackelen.

Slimme opspantechniek fungeert als machine in de machine

Enkelstuks, kleine series, korte levertijden, hoge energiekosten, kostbare machines, gereedschappen en materialen, en ga zo maar door. Productiebedrijven zijn tegenwoordig meer dan ooit gebaat bij een foutloze productie. Dit kan worden bereikt door gebruik te maken van intelligente opspantechnologie die gebruik maakt van sensoren om afwijkingen en storingen te detecteren en te corrigeren. Slimme opspantechnologie kan dankzij de vele functionaliteiten gezien worden als een machine in de machine.

"De toekomst is cyberfysisch." Dit was de slogan die VDMA Präzisionswerkzeuge en Maschinenbau-Institut uit

Frankfurt am Main gebruikte op haar uitnodigingen voor het kleminrichtingenforum in Düsseldorf in 2020. Het forum werd druk bezocht en trok productie-experts van industriële bedrijven en onderzoeksinstituten die samenkwamen om te discussiëren over de voordelen van opspanapparatuur die zich dankzij de digitalisering ontwikkelt tot cyberfysische apparatuur. Inmiddels zijn we drie jaar verder. Wat is er van deze technologie terechtgekomen? Voor fabrikant Schunk bleek het het startschot te zijn in de race naar een nieuwe wereld van digitale productie. In maart 2020 presenteerde het bedrijf een gevoelige gereedschapshouder met geïntegreerde sensortechnologie. Deze houder kan zelfs worden gebruikt als retrofit in bestaande machines. Er is veel te zeggen voor deze vorm van digitale transformatie, zegt Markus Michelberger, hoofd verkoop opspantechniek bij Schunk. Geïntegreerde sensoren in verschillende kleminrichtingen zorgen voor een permanente bewaking van de procesparameters en voor correctie bij afwijkingen.

"Inline bewaking en aanpassing zorgen voor betrouwbare processen en een constante productkwaliteit voor gebruikers", legt Michelberger uit. "De geautomatiseerde, real-time inspectie van opspanmiddelen of gereedschapshouders tijdens de productie vormt de basis voor voorspellend onderhoud en procescontrole. Bovendien dient het ook om meet- en testwaarden in het productieproces te documenteren." Redenen genoeg voor Schunk om door te gaan op de digitale weg. Het Zuid-Duitse bedrijf legt vooral de nadruk op eenvoudige plug-and-play oplossingen die gebruikers snel in hun systemen kunnen integreren.

EMO baant de weg voor foutloze productie

EMO Hannover ondersteunt de industrie in haar ontwikkeling naar een foutloze productie. Diverse exposanten waaronder Schunk en ook Hainbuch presenteren oplossingen om een foutloze productie te bewerkstelligen. Hoogtepunten voor Schunk op EMO Hannover 2023 zijn een nieuwe elektromechanische spanmodule met volledig geïntegreerde sensortechnologie en een slimme hydraulische gereedschapshouder die real-time gegevens van het gereedschap levert en slijtage in een vroeg stadium detecteert. Deze intelligente gereedschapshouder maakt betrouwbaar bewerken mogelijk,

Om een foutloze productie te realiseren moeten kleminrichting volgens Hainbuch nauwkeurig en ongevoelig zijn voor vuil. Daarbovenop kan er meetintelligentie worden toegepast voor inline procescontrole. (foto: Hainbuch)

verlengt de levensduur van het gereedschap en vermindert uitval. "Digitalisering heeft zijn intrede gedaan in bewerkingsmachines in de vorm van de itendo² intelligente gereedschapshouder, die zorgt voor nauwkeurige inline controle," zegt Michelberger. "De voordelen kunnen worden benut in alle industrieën waar de kwaliteit van de bewerkte oppervlakken van het grootste belang is - bijvoorbeeld bij precisieboren en in gevallen waar een hoge oppervlaktekwaliteit vereist is."

Daarnaast is volgens Michelberger het elektrische snelwisselpalletsysteem dat wordt aangestuurd via IO-Link interessant, omdat het identieke krachten kan genereren als vergelijkbare pneumatische klemsystemen, maar zonder toename van de inbouwruimte. Bovendien heeft Schunk de sensortechnologie volledig geïntegreerd in de module. Er zijn geen externe sensoren nodig, waardoor er geen storingscontouren ontstaan. Michelberger: "De klemmodule NSE3-PH 138 heeft dezelfde uittrekkrachten als het conventionele systeem met dezelfde afmetingen. Deze technologie is net op de markt en maakbedrijven die werken aan Smart Manufacturing kunnen hiermee laagdrempelig starten."

Snel en precies spannen met spantanghouder

Hainbuch hanteert een andere benadering van een foutloze productie. Stefan Nitsche, Director Main Products, beschrijft

de basisvereisten voor kleminrichtingen: ze moeten ongevoelig zijn voor vuil en bijna geen onderhoud nodig hebben. Ze worden gekenmerkt door een hoge stijfheid, hoge klemkrachten en een hoge concentriciteitsnauwkeurigheid met afwijkingen van niet meer dan vijf micrometer.

Ten tweede raadt Nitsche gebruikers aan om altijd de juiste kleminrichting voor het werkstuk te gebruiken, zelfs als dit de insteltijd verhoogt. Interne klemming is bijvoorbeeld ideaal voor bewerkingen vanaf vijf zijden. Als het werkstuk echter niet de benodigde opspanboring heeft, ziet het hoofd van de divisie externe klemming met een spantanghouder als de ideale oplossing. Nitsche: "Om de handmatige insteltijd tot een minimum te beperken - minder dan een minuut met ons systeem - en de wisselherhaalbaarheid tot maximaal drie micrometer, vertrouwen we op ons Centrotex snelwisselsysteem en het Docklock nulpuntspansysteem."

De derde oplossing van Hainbuch om een foutloze productie mogelijk te maken is meetintelligentie om in-line procescontrole mogelijk te maken. Het wordt gebruikt om de spandiameter vóór de bewerking tot op de micrometer nauwkeurig te controleren en om het werkstuksysteem te detecteren. "Daarnaast wordt de werkelijke klemkracht op het werkstuk continu gemeten. Naarmate componenten complexer worden, is dit een cruciale factor voor processtabiliteit", legt Nitsche uit. "We zullen alle drie de technologieën en producten live laten zien op EMO Hannover 2023.

Slimme opspantechnologie is een belangrijk onderdeel van een foutloze productie. De foto toont de itendo² intelligente gereedschapshouder van Schunk, die zorgt voor nauwkeurige inline procescontrole. (foto: Schunk)

SAMEN WERKEN AAN DUURZAAM SUCCES.

DE BESTE STRAALMIDDELEN EN VERSPANINGSGEREEDSCHAPPEN.

MEER BEREIKEN MET DE JUISTE MATERIALEN.

Al bijna 20 jaar is Magistor de toonaangevende technische groothandel in verspaningsgereedschappen en straalmiddelen. Wij leveren aan een breed palet afnemers in de high-tech maakindustrie, automotive, aerospace, bouw, scheepvaart, medische sector en vele andere bedrijven in de metaal-, hout- en kunststofsector.

Meer weten?

We geven uw bedrijf graag een impuls!

+31 54 85 194 01 | magistor.nl

Nieuw VerspaningsNieuws.nl

Afgelopen weken hebben wij onze nieuwe website www.VerspaningsNieuws.nl geïntroduceerd. Hiermee spelen wij in op de behoefte van de lezers, klanten en adverteerders van ons magazine VerspaningsNieuws.

In dit magazine presenteren wij vier keer per jaar ‘verspanende’ content in de vorm achtergrondverhalen, klantverhalen en andere eigen artikelen. Al deze content werd tot dusverre na verschijning met een korte inleiding gedeeld op onze website www.MetaalNieuws.nl.

Hoewel de waardering voor onze printeditie erg hoog is, kregen wij van onze lezers en klanten steeds vaker de vraag om de artikelen en verhalen in zijn geheel te kunnen delen via de vele online mediakanalen. Daarnaast is de printeditie van VerspaningsNieuws natuurlijk een kwartaaluitgave waardoor de publicatie van actuele verhalen vaak enige tijd op zich laat wachten. Met VerspaningsNieuws.nl hoeft dat niet langer. Ook kunnen wij columnisten, bloggers en vloggers meer mogelijkheden bieden.

Eenmalig gratis registreren

Om de artikelen op VerspaningsNieuws.nl in zijn geheel te kunnen lezen, dient men zich wel éénmalig gratis te registreren. Eenmaal

geregistreerd is alle content gratis te lezen. Door deze éénmalige registratie kunnen wij in de toekomst onze lezers nog beter bedienen.

Platform

Naast het magazine en deze website kunt u VerspaningsNieuws natuurlijk ook volgen op onze sociale media kanalen LinkedIn, Instagram en Facebook. Vanaf 1 september 2023 gaan wij ook een digitale VerspaningsNieuwsbrief versturen. In eerste instantie 1 keer per maand, vanaf 1 januari 2024 minimaal 1 x per 2 weken.

Testfase

De komende weken zullen wij gebruiken om de website goed te testen om ervoor te zorgen dat er in aanloop naar de EMO Hannover een kwalitatief goede website kan worden gepresenteerd.

Samen testen

Wij testen de website natuurlijk niet alleen. Hierbij kunnen we ook uw hulp goed gebruiken. Ondervindt u problemen tijdens uw bezoek aan VerspaningsNieuws.nl of heeft u tips en op-/aanmerkingen, wij luisteren uiteraard graag naar u. U kunt ons bereiken via het contactformulier op deze website.

Introductietarieven online bannering

In de introductieperiode van VerspaningsNieuws.nl hanteren wij (tot en met 31 december 2023) speciale verspanende introductietarieven. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met onze bekende media-adviseurs.

Metersgrote aluminium onderdelen met micrometer precisie

NOVA leidt een internationaal consortium dat een van de eerste instrumenten bouwt voor de grootste optische telescoop ter wereld: de Extremely Large Telescope (ELT). De fabricage van deze gigantische astronomische instrumenten vereist de fabricage van grote aluminium onderdelen met buitengewone precisie in het micrometerbereik. NOVA had al snel door dat hun bestaande freesmachine niet meer voldeed aan deze eisen. “De componenten die we hebben geproduceerd, waren een stuk kleiner dan de instrumenten die we voor de ELT moesten maken. Daarom hadden we een grotere freesmachine nodig”, legt Niels Tromp, System Engineer bij NOVA, uit.

De aanbesteding – onderzoek en evaluatie van opties

Omdat NOVA een door de overheid gefinancierde organisatie is, is het bedrijf gebonden aan de Europese aanbestedingsregels. "Een van onze belangrijkste vereisten was om componenten te produceren met dezelfde tolerantie als voorheen, in het bereik van 10 tot 20 micrometer en over een afstand van meer dan een meter", benadrukt Tromp. Na de aanbesteding heeft NOVA eerst informatie ingewonnen over de beschikbare opties. Na uitgebreide evaluatie kwamen vier fabrikanten op de shortlist. Bij verdere selectietrajecten werd gaandeweg duidelijk dat slechts één leverancier aan alle eisen van NOVA voldeed. Uiteindelijk viel de keuze op de G750 van GROB. De G750 is een krachtig freesbewerkingscentrum dat bekend staat om zijn hoge precisie en efficiëntie. Het biedt de stabiliteit en nauwkeurigheid die nodig zijn om de complexe onderdelen voor de astronomische instrumenten van de Extremely Large Telescope te produceren. Niet alleen de hardware van GROB, maar ook de flexibiliteit met de wensen en eisen van NOVA was overtuigend.

Optimale integratie in het productieproces

Thermische uitzetting kan het productieproces beïnvloeden, dus

de machine is gehuisvest in een omgeving met een zeer stabiele temperatuurregeling om nauwkeurige bewerking van componenten mogelijk te maken. Bovendien werd de G750 gecombineerd met een ultramoderne coördinatenmeetmachine die in een ISOklasse 6 cleanroom staat. Door deze combinatie kan NOVA de uiterst nauwkeurige componenten die met de universele machine zijn geproduceerd meten en assembleren. De faciliteit waarin de freesmachine is gehuisvest is uniek en stelt NOVA in staat om het volledige ontwerp- en fabricageproces intern te beheersen.

“Zonder deze faciliteit zou NOVA geen instrumenten kunnen bouwen voor de grootste optische telescoop ter wereld”, benadrukt Thomas Wijnen, NOVA Instrumentation Coördinator. De integratie van de G750 in het productieproces van NOVA heeft aanzienlijke

“Zonder deze faciliteit zou NOVA geen instrumenten kunnen bouwen voor de grootste optische telescoop ter wereld.”

Thomas Wijnen, Coördinator Instrumentatie (NOVA)

Thomas Wijnen, Instrumentation Coordinator (NOVA), en Iggy Rolando (GROB) kijken naar een onderdeel dat op de G750 is gefreesd.

voordelen opgeleverd. NOVA's monolithische ontwerpfilosofie, die het aantal interfaces minimaliseert en veel individuele componenten combineert tot één onderdeel, heeft geholpen om uitlijning- en tolerantieproblemen te verminderen. Met de freesmachine kan NOVA componenten met uitzonderlijke precisie vervaardigen, wat van cruciaal belang is voor het bouwen van astronomische instrumenten.

Enthousiasme duurt voort bij NOVA

De faciliteit van NOVA met onder andere de G750, heeft aangetoond dat deze niet alleen geschikt is voor het astronomische veld, maar ook de hogeprecisie-industrie in Europa en daarbuiten zou kunnen bedienen. Door het gehele ontwerp- en fabricageproces intern te beheersen, kunnen veel risico's worden geminimaliseerd, wat resulteert in een verhoogde efficiëntie en kwaliteit van gefabriceerde onderdelen. De G750 van GROB heeft dus bewezen een belangrijk onderdeel te zijn van de productieketen van NOVA. “Ik kan gerust zeggen dat de G750 van GROB ruimschoots aan onze verwachtingen heeft voldaan en dat de componenten die we nu produceren voldoen aan de specificaties en soms zelfs overtreffen

wat we van het fabricageproces verwachtten”, besluit Wijnen. G750 – 5-assig universeel bewerkingscentrum

Met de universele vijfassige G750 behalen industriële maakbedrijven eersteklas resultaten bij het frezen van grote werkstukken. Met een bereik van 1.000 mm in de X-as, 1.100 mm in de Y-as en 1.175 mm in de Z-as kunnen extreem grote componenten met enorme precisie worden geproduceerd.

NOVA

NOVA is een internationaal gerenommeerd samenwerkingsverband van vier toonaangevende universitaire sterrenkunde-instituten in Nederland. NOVA staat voor “Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie”.

Het doel van NOVA is om deel te nemen aan astronomische faciliteiten van wereldklasse en toonaangevende bijdragen te leveren aan astronomisch onderzoek. Met het oog op de bouw van de Extreme Large Telescope (ELT) in Chili, de grootste optische telescoop ter wereld, nam NOVA de leiding op zich van een internationaal consortium dat een van de eerste instrumenten voor deze telescoop ontwikkelde.

"Ik kan gerust zeggen dat de G750 van GROB ruimschoots aan onze verwachtingen heeft voldaan."

Thomas Wijnen, Coördinator Instrumentatie (NOVA)

Thomas Wijnen, Coördinator Instrumentatie (NOVA), Iggy Rolando (GROB) en Niels Tromp, System Engineer (NOVA) in gesprek.

GROB-WERKE

Al meer dan 95 jaar is GROB als wereldwijd opererend familiebedrijf actief in de ontwikkeling en fabricage van apparaten en werktuigmachines. Klanten zijn onder meer gerenommeerde autofabrikanten, hun toeleveranciers en bedrijven uit een breed scala van industrieën. Met productievestigingen in Mindelheim (D), Bluffton, Ohio (VS), São Paulo (Brazilië), Dalian (China), Pianezza (Italië) en Bangalore (India), evenals wereldwijde service- en verkoopvestigingen, is GROB internationaal gepositioneerd.

Het portfolio varieert van universele bewerkingscentra, zeer complexe productiesystemen, eigen automatiseringsoplossingen, handmatige montagestations en volledig geautomatiseerde montagelijnen. Verder maken productiesystemen voor elektromotoren en montagesystemen voor batterij- en brandstofceltechnologie deel uit van het productassortiment. In-house oplossingen worden geïmplementeerd voor de coatingtechnologie van motorcomponenten, de machinale bewerking van turbinebehuizingen en de verwerking van constructie- en chassiscomponenten. Met de GROB-NET4 Industrysoftware, ontwikkeld voor het digitaliseren en netwerken van productieprocessen, zet GROB grote stappen in de digitale toekomst.

Groot filterwiel voor het ELT MICADO-instrument vervaardigd door NOVA op de GROB G750.

G750: Het grootste universele bewerkingscentrum van GROB

Renishaw pakt uit met AM, Smart Factory, piepkleine meettaster en meer

Het is de moeite waard om dit jaar de stand van Renishaw te bezoeken tijdens EMO 2023 in Hannover. Het bedrijf presenteert gedurende de week veel verschillende innovaties. Aan bod komen onder andere de RenAM 500Q metaalprinter, het Central platform voor Smart Factory automatisering, een hele kleine draadloze meettaster en een nauwkeurige gereedschapinstelarm.

Interessant op de stand van Renishaw zijn de end-to-end oplossingen voor Additive Manufacturing. Centraal staan de mogelijkheden om AM te integreren in de totale procesketen en hoe AM gebruikt kan worden om de toekomst van produceren en duurzaamheid te ondersteunen. Op de stand toont Renishaw de RenAM 500Q, een productief multi-laser Additive Manufacturing systeem. De metaalprinter heeft vier krachtige 500 W lasers, die elk gelijktijdig het hele poederbedoppervlak kunnen bereiken. Dit helpt om aanzienlijk hogere bouwsnelheden te bereiken, de productiviteit te verhogen en de kosten per product te verlagen. Het systeem vergemakkelijkt ook het verzamelen van bouwgegevens, die fabrikanten kunnen gebruiken om het fabricageproces te optimaliseren en te valideren dat het proces en de onderdelen voldoen aan relevante criteria.

"De beurs is een geweldige gelegenheid om te laten zien hoe AM steeds meer geschikt wordt voor massaproductie in uiteenlopende industrieën", zegt Louise Callanan, directeur Additive Manufacturing bij Renishaw. "Traditioneel was AM voorbehouden aan toepassingen met een hoge waarde en een laag volume, zoals het maken van prototypes of eenmalige onderdelen. Nu de technologie zich verder heeft ontwikkeld, kan AM opgeschaald worden om veel grotere hoeveelheden eindproducten te maken. Door deel te nemen aan de EMO willen we laten zien hoe fabrikanten AM succesvol kunnen toepassen als onderdeel van hun end-to-end productieproces. Als onderdeel van EMO Hannover's focus op duurzaamheid willen we dit jaar ook de rol van AM in de toekomst van productie laten zien. We hopen ervaringen te kunnen delen met andere

fabrikanten over de positieve stappen die we kunnen zetten om duurzaamheidsdoelstellingen te behalen in de productie, zowel in AM als daarbuiten"

Additive manufacturing biedt mogelijkheden om zowel het materiaalverbruik als de CO2-voetafdruk van onderdelen te verminderen, zonder afbreuk te doen aan de kwaliteit. Het meeste poeder dat niet wordt gebruikt in het productieproces kan worden

Op de EMO toont Renishaw hoe Additive Manufacturing geintegreerd kan worden in de totale procesketen. Op de stand zal de RenAM 500Q metaalprinter met vier lasers te zien zijn.

ingezameld en gerecycled, terwijl ontwerp voor AM het mogelijk maakt om onderdelen lichter te maken.

Slimme fabriek

Renishaw demonstreert op de EMO ook zijn nieuwe smart manufacturing data platform. Renishaw Central is een datagestuurde oplossing die de productiviteit, capaciteit en efficiëntie van productieprocessen moet transformeren. Het systeem brengt de kracht van connectiviteit naar de fabrieksvloer en verzamelt nauwkeurige, bruikbare gegevens over machines, onderdelen en processen uit de hele fabriek. Met het Central platform kunnen fabrikanten end-to-end procesgegevens benutten en er een robuuste fabrieksbrede systeemarchitectuur mee ontwikkelen. Met het platform kunnen bewerkings- en kwaliteitscontrolesystemen worden bewaakt en productieprocesparameters zijn ook bij te werken met de gepatenteerde IPC-softwarefunctionaliteit (Intelligent Process Control). Het vermogen om procesfouten te voorspellen, op te sporen en te corrigeren voordat ze zich voordoen, ondersteunt steeds meer geautomatiseerde oplossingen en processen voor productiviteits-, capaciteits- en efficiëntiewinst op de lange termijn.

"Het Renishaw Central concept is ontstaan uit onze eigen behoefte om de productie- en meetprocessen in onze eigen productiefaciliteiten te digitaliseren, visualiseren en beheersen. We wilden het aantal aannames bij het oplossen van problemen verminderen en de invoering van geautomatiseerde procesbesturing vergemakkelijken", aldus Guy Brown, Renishaw Central Development

Manager. "Omdat we veel van de uitdagingen van onze klanten aan den lijve ondervinden, zijn we ervan overtuigd dat we een digitale oplossing hebben ontwikkeld die overal op de werkvloer bruikbare gegevens oplevert.

Renishaw gebruikt al meer dan 30 jaar technologieën voor procesautomatisering bij de fabricage van zijn eigen producten. Tijdens het eigen ontwerp en de ontwikkeling werd het Renishaw Central platform ingezet op Renishaws productiefaciliteiten in Miskin en Stonehouse in Groot-Brittannië voor kleine aantallen en grote variëteiten. Er werden 69 machines aangesloten op het platform, en beide vestigingen rapporteerden vervolgens een vermindering van ongeplande machinestilstand door stilstand van automatiseringssystemen.

"Dankzij de samenwerking met de mensen die direct met Renishaw Central werken in de machinebouw, zoals productiemonteurs en onderhouds- en bedieningspersoneel, kon Renishaw een product ontwikkelen dat echte problemen oplost. Ons oorspronkelijke doel voor Renishaw Central was om verdere automatisering van draaibanken in te voeren met behulp van onze IPC-technologie. Maar een onverwacht en positief resultaat is dat Renishaw Central in staat is om ongeplande stilstand van onze automatiseringssystemen te markeren en te rangschikken. De analyse van deze informatie heeft geleid tot corrigerende maatregelen, waardoor het aantal automatiseringsstops met 69% is gedaald en de bezettingsgraad aanzienlijk is verbeterd.

Renishaw Central is een Smart Manufacturing data platform dat meerdere machines en systemen in de fabriek kan verbinden voor procesbewaking en -optimalisatie.

‘s Werelds kleinste draadloze meettaster

Uiteraard mag op de stand van Renishaw geen meetapparatuur ontbreken. Daarom toont het bedrijf zijn nieuwste draadloze meettastersysteem. De RMP24-micro meet slechts 24 mm in diameter en 31,4 mm in lengte. Ondanks zijn miniformaat levert de RMP24-micro uitzonderlijk meetprestaties. Met een meetherhaalbaarheid van 0,35 micron en lage triggerkrachten is de taster bij uitstek geschikt voor compacte machines die hoogwaardige, zeer nauwkeurige componenten maken, zoals in de medische, horloge- en micromechanische industrie.

De RMP24-micro gebruikt het vernieuwde Renishaw protocol voor radiotransmissie om te communiceren met de besturing van de bewerkingsmachine via de RMI-QE radio-interface. Met een bereik tot 5 meter maakt hij gebruik van een 2,4 GHz FHSS-protocol. Met FHSS technologie kunnen zowel de taster als de interface van kanaal naar kanaal springen met behoud van communicatie, waardoor het tastersysteem naast andere radiobronnen zoals Wi-Fi en Bluetooth kan werken. Dit is niet het geval bij andere protocollen die handmatige interventie vereisen om in dezelfde omgeving te kunnen werken. "Tijdens EMO Milano 2021 introduceerden we de RMI-QE interface en tasters uit de QE-serie. We spraken toen over hoe deze nieuwe interface en dit nieuwe communicatieprotocol de basis kan leggen voor de volgende generatie Renishaw meettasters. De RMP24-micro is daarvan de eerste, met nog meer interessante slimme fabrieksapparatuur in het verschiet", aldus Steve Petersen, marketingmanager bij Renishaw.

De Renishaw technologieën voor precisiemetingen en procesbesturing, zoals de RMP24-micro, maken productieve en duurzame productie mogelijk. Ze kunnen procesfouten voorspellen, identificeren en corrigeren voordat ze optreden. Dit helpt om uitval te voorkomen en vermindert op zijn beurt de verspilling van energie, tijd en materialen bij de productie van die componenten. Tevens zijn meettasteroplossingen cruciaal in een geautomatiseerde productie.

Extra grote instelarm

Tot slot vindt op EMO de introductie plaats van de HPMA-X. Deze gereedschapinstelarm is ontwikkeld voor grote CNCdraaibanken. Voortbouwend op het succes van de oorspronkelijke gemotoriseerde hoge-precisie arm (HPMA), brengt de nieuwste evolutie nu hoognauwkeurige gereedschapinstelling en breukdetectie naar grote CNC-draaibanken. Grote draaibanken vereisen meestal langere, zwaardere en complexere armontwerpen. Dergelijke ontwerpen zijn nu mogelijk met de HPMA-X dankzij een efficiënte en krachtige aandrijflijn, die bestaat uit een digitaal geregelde borstelloze motor en een planetaire tandwielkast met een hoge ratio in drie trappen. Dit systeem zorgt voor een nauwkeurige snelheidsregeling en botsingdetectie, met behoud van een hoog koppel en een krachtige hefcapaciteit. "Onze bestaande HPMA voldoet aan toepassingen die een arm tot 555 mm lengte vereisen. De HPMA-X is bedoeld voor de groeiende markt van grotere draaibanken die armen van meer dan 500 mm nodig hebben. De HPMA-X kan in veel verschillende configuraties ontworpen worden, tot een lengte van 1.000 mm", zegt Steve Petersen, marketingmanager bij de Renishaw.

Voor armen van dit formaat is een soepele overgang bij het in en uit de werkomgeving bewegen van de taster essentieel om de levensduur van het product te maximaliseren. Digitale besturingsen terugkoppelingssystemen in de bijbehorende interface (TSI3-X) zorgen voor een soepele bewegingsbesturing, wat resulteert in consistente versnellings- en vertragingskarakteristieken. Bovendien bevat de TSI3-X interface vier LED's voor realtime statusbewaking. Deze geven de status van de ingevoerde aandrijfcommando's en armbevestigingsuitgangen aan, evenals eventuele bewegings- of systeemproblemen. Petersen vervolgt: "We zien dat steeds meer fabrikanten procesautomatisering in hun fabrieken willen implementeren. Als je concurrerend wilt blijven, is het niet langer een optie om machines stil te laten zitten in afwachting van handmatige gereedschapinsteltaken. De HPMA-X zorgt voor automatische gereedschapinstelling en detectie van gereedschapbreuk op CNC-draaibanken.”

De HPMA-X gereedschapinstelarm kan in veel verschillende configuraties ontworpen worden, tot een lengte van 1.000 mm.

De kleine draadloze RMP24-micro taster meet slechts 24 mm in diameter en 31,4 mm in lengte.

vijfasser geeft N-R-P extra flexibiliteit

Om met een klein team de toenemende vraag naar complexe onderdelen in kleine series en enkelstuks te kunnen beantwoorden, heeft N-R-P CNC Products in Uithoorn geïnvesteerd in een vijfasser van DN Solutions met een pallethandling van Erowa. Directeur Nick Visser is enthousiast over de cel: “Door de hoge flexibiliteit en efficiëntie is het aantal spindeluren sterk gestegen. De uitdaging op het gebied van capaciteit is daardoor zelfs verplaatst naar het CAD/CAM programmeren.”

De vijfassige DVF 5000 met Erowa palletautomatisering bij N-R-P CNC Products.

N-R-P CNC Products is pas vijf jaar geleden gestart en heeft nu al een breed klantenbestand opgebouwd. De toeleverancier produceert onder ander onderdelen voor de voedingsmiddelen-, energie- en semiconindustrie. Het machinepark bestaat inmiddels uit drie bewerkingsmachines die allemaal geautomatiseerd zijn. Ook het gereedschapsbeheer is deels geautomatiseerd middels een uitgiftesysteem. “Vanaf het begin hebben we de focus gelegd op een onbemande productie en een papierloze fabriek. Automatisering is cruciaal om de leverbetrouwbaarheid te maximaliseren en om in deze markt concurrerend te zijn. Bovendien is het een goede oplossing om het gebrek aan mensen in de metaal deels op te vangen. Een robot is gewoon een hele stabiele factor”, zegt Visser. Ook de nieuwste aanwinst, een DVF 5000 van DN Solutions, is om die reden geautomatiseerd.

Compact en klaar voor automatiseren

Het DVF 5000 bewerkingscentrum dat door Dormac CNC Solutions uit De Goorn werd geleverd, is de eerste vijfasser van N-R-P. De machine biedt een antwoord op de toenemende vraag naar werkstukken met complexere contouren en hogere nauwkeurigheden. De voornaamste reden dat er voor deze machine is gekozen, is service. Visser: “Hoe goed en veelzijdig een bewerkingsmachine ook is, zonder een goed service-apparaat staat zo’n machine alsnog stil. Omdat we niet tevreden waren over de service van onze vorige machine, hebben we dit bij het marktonderzoek bovenaan de wensenlijst gezet. Daarna hebben we pas de specificaties van de verschillende machines naast elkaar gelegd. Uiteindelijk bleek Dormac de gewenste service en de optimale vijfasser voor onze werkstukken te kunnen leveren.” De DVF 5000 is met een bereik van 625 mm x 450 mm x 400 mm (X-Y-Z) en met een maximale tafelbelasting van 400 kg perfect

voor de werkstukafmetingen die N-R-P doorgaans verspaand. De compacte vormgeving zorgt daarnaast dat de machine weinig vloeroppervlak inneemt in de nu nog relatief kleine werkplaats van de toeleverancier. Een 22 kW krachtige spil met een maximaal toerental van 12.000 min-1 geeft voldoende mogelijkheden om een breed scala aan materialen te bewerken. Bij de ontwikkeling van de DVF 5000 is er al rekening gehouden met diverse automatiseringsmogelijkheden. Zo is de rechterdeur ontworpen voor het automatisch laden en lossen van werkstukken, terwijl de voordeur tot de beschikking van de operator blijft.

42 palletposities

Visser heeft er voor gekozen om de DVF 5000 te automatiseren met een palletbeladingssysteem van Erowa: “Ik heb in het verleden al positieve ervaringen opgedaan met Erowa. Met name de Zwitserse kwaliteit in combinatie met een goede prijsstelling is de reden dat we voor de RC 80 hebben gekozen.” De RC80 van Erowa kenmerkt zich door pallethandling, waarmee een flexibele en onbemande productie mogelijk is. Dankzij palletbelading in combinatie met een slimme softwaremodule, kunnen kleine series en enkelstuks eenvoudig na en door elkaar bewerkt worden. Dit zorgt voor een hoge flexibiliteit, ook in de onbemande uren. De RC80 is voorzien van 42 palletposities en kan werkstukken tot 80 kg handelen. Om de flexibiliteit verder te vergroten en om een maximale onbemande productie te realiseren, heeft N-R-P de DVF 5000 voorzien van een gereedschapsmagazijn met ruimte voor 120 gereedschappen. Hierdoor hoeft er weinig omgesteld te worden. Voor een hoge proceszekerheid is er verder gekozen voor gereedschapscontrole, breukcontrole en een geïntegreerde meettaster. Dankzij de complete cel kan N-R-P op dit moment per maand 300 tot 400 uur verspanen. “Daarmee zitten we nog niet op de maximale capaciteit van de machine. Het is op papier mogelijk om 500 uur per maand te produceren. Echter hebben we door de hogere productie-output nu een bottleneck gecreëerd bij het programmeerwerk.

De RC80 van Erowa heeft 42 palletposities en kan werkstukken tot 80 kg handelen.

De vijfasser biedt een antwoord op de toenemende vraag naar werkstukken met complexere contouren en hoge nauwkeurigheden.

Twintig machines op EMO

DN Solutions zal op EMO Hannover twintig machines presenteren, verdeeld over drie categorieën: flexibele automatisering, echte digitalisering en groen vooruit. De machines die in de categorie flexibele automatisering worden onthuld, zijn de vruchten van de samenwerking met verschillende bedrijven die gespecialiseerd zijn in automatisering, waaronder robotautomatisering.

Bezoekers zullen getuige zijn van de naadloze integratie van verschillende oplossingen voor het hanteren van werkstukken, waaronder robot-, portaallader- en palletsysteemoplossingen. Deze combinaties omvatten: het compacte draaicentrum Lynx 2100LSYB met een collaboratieve robot; het horizontale draaicentrum met twee spillen Puma TW2600M met portaallader, het horizontale bewerkingscentrum NHP 5000 met palletstation en het DVF 4000 vijfassige verticale bewerkingscentrum met automatische werkstukwisselaar. “Europa staat bekend als de kernmarkt van de industrie vanwege zijn actieve betrokkenheid bij automatisering en productiviteitsverbetering. We zullen onze geavanceerde technologische mogelijkheden op EMO demonstreren door automatiseringsoplossingen in te zetten voor meer dan de helft van de machines, waaronder multitasking-machines en vijfassige machines die geavanceerde bewerkingstechnologie implementeren”, aldus Kim Hyeok, CEO van de Europese divisie van DN Solutions.

Echte digitalisering

Onder de noemer ‘echte digitalisering’ presenteert de Koreaanse

werktuigmachinebouwer slimme productieoplossingen op basis van gebruiksvriendelijke digitale transformatietechnologie. De voordelen van digital twin-technologie zullen worden getoond, waaronder het minimaliseren van risico’s door middel van virtuele verificatie en het verkorten van de insteltijd van de machine.

Met het SMX3100ST multitasking bewerkings-/draaicentrum introduceert DN Solutions ook skiving-technologie met tafeldraaifunctie. Daarnaast worden live bewerkingsdemonstraties uitgevoerd, waarbij de bewerkingselementen zorgvuldig worden geselecteerd om de unieke kenmerken en eigenschappen van elke machine effectief te demonstreren.

Groen vooruit

De energiebesparende oplossingen van DN Solutions zullen ook op de beurs worden getoond, zoals de nevelvrije olienevelreinigingsoplossing en het bewakingssysteem voor het stroomverbruik. De nevelvrije oplossing biedt vooral het voordeel van het minimaliseren van het motorvermogen, wat resulteert in lagere elektriciteits- en onderhoudskosten. Hiervoor was het nodig deze oplossing zo compact te maken dat deze van een fabriekseenheid naar een werktuigmachine-eenheid kon worden omgebouwd.

Een ander hoogtepunt voor beursbezoekers is de SMX2100ST multitasking machine op de Siemens stand. In samenwerking met Siemens werd de SMX2100ST uitgerust met Sinumerik One, de CNC-besturing van Siemens geoptimaliseerd voor de digital twin.

Hal 14, Stand D06

DN Solutions demonstreert zijn kunnen op het gebied van flexibele automatisering onder meer met het horizontale bewerkingscentrum NHP 5000 met palletstation.

Hurco vereenvoudigt programmeren aan de machine met ‘Surfacing’

Met Hurco's ‘Solid Model Import’ optie kunnen 3D-modellen die beschikbaar zijn als STEP-file direct worden geïmporteerd in de besturing van de machine. De nieuwe optie ‘Surfacing’ voegt nu automatisch de set oppervlaktegegevens toe aan het solid model. Dit betekent dat vrije oppervlakken ook kunnen worden geprogrammeerd op de machine met de Hurco besturing. Dit was voorheen niet mogelijk.

Hurco ziet Surfacing als niets minder dan een generatiesprong in programmaontwikkeling. Het feit dat de nieuwe optie nu de programmatische interpretatie van oppervlakken met meerdere krommingen mogelijk maakt, is des te belangrijker omdat er steeds meer componenten met dergelijke oppervlakken worden ontworpen. Hierdoor neemt het aantal taken toe dat niet langer kosteneffectief kan worden uitgevoerd met conventionele methoden: Hoewel 3D-oppervlakken in het verleden al konden worden geproduceerd in individueel geprogrammeerde stappen, was dit tijdrovend. Complexere vrije-vorm oppervlakken vereisten altijd het gebruik van een CAMsysteem. Met de nieuwe Surface-functie kan dit nu ook direct op de machine met de Hurco besturing.

Verbeterde hantering van onderdelen

Met de importoptie kunnen modellen in STEP-formaat direct in de

besturing worden ingelezen en vervolgens worden gebruikt voor de programmering. Hierdoor is het niet meer nodig om externe dienstverleners in te schakelen om 2D-tekeningen met afmetingen te genereren. De functie Surfacing is een nieuwe optie. Deze functie genereert op basis van het solid model automatisch de oppervlakteen bewerkingsgegevens. Minder complexe 3D-componenten of 2D-componenten met een 3D-oppervlak kunnen op die manier eenvoudig worden ingelezen en direct op de machine worden geprogrammeerd. Maakbedrijven die dit soort opdrachten alleen als solid model aangeleverd krijgen, kunnen volgens Hurco besparen op een CAD/CAM-systeem of bestaande CAD/CAM-systemen uitsluitend gebruiken voor het programmeren van zeer complexe componenten.

Eenvoudig naar het voltooide programma

Hurco geeft aan dat de nieuwe functie eenvoudig is aan te leren. Wie Solid Modell Import al gebruikt op een Hurco heeft vijf minuten nodig. Wie bekend is met de machines en de volledige functie voor het eerst wil gebruiken, heeft een halve dag training nodig. "Al met al is Surfacing een logische ontwikkelingsstap die ons op het spoor houdt van de behoeften van de klant," benadrukt Sebastian Herr, hoofd toepassingstechnologie bij Hurco. "We zorgen ervoor dat de gebruiker eenvoudig aan de machine kan programmeren.”

Hal 12, Stand D68

Met de optie ‘Surfacing’ kan de Hurco besturing ook worden gebruikt om vrije oppervlakken te programmeren om direct op de machine te bewerken. (Foto: Hurco)

DMG Mori sticht complete technologie stad op EMO

DMG Mori tovert dit jaar hal 2 op het EMO beursterrein om tot een complete technologie stad. In de zogenaamde ‘DMG Mori City’ presenteert de machinebouwer het nieuwe Machining Transformation-framework dat bestaat uit innovatieve technologieën en oplossingen die de toekomst van de productie zullen bepalen.

Met ‘DMG Mori City – the Home of Technology’ pakt de machinebouwer van 18 t/m 23 september wederom stevig uit op de EMO in Hannover. De complete hal zal in het teken staan van het focusonderwerp Machining Transformation (MX).Gebaseerd op de vier MX-pijlers –Procesintegratie, Automatisering, Digitale Transformatie (DX) en Groene Transformatie (GX) – zal DMG Mori innovatieve technologieën en oplossingen demonstreren. "Baanbrekende productieoplossingen en innovatieve toepassingen rond de bewerkingstransformatie vormen de basis waarop we DMG MORI City hebben gebouwd", legt Irene Bader, lid van de raad van bestuur en Chief Marketing Officer van DMG Mori Company Limited, uit.

Op veel plaatsen in de DMG Mori City is de Machining Transformation een elementair onderdeel van het stadsbeeld. In MX Square staan de modernste bewerkingsmachines, automatiseringsoplossingen en digitale tools centraal. MX Broadway staat vol met innovatieve oplossingen die de weg wijzen naar de toekomst van de productie. Bovendien wordt in de hele DMG Mori City het thema connectiviteit tastbaar. Op Future Avenue bijvoorbeeld, komen alle wegen samen:

daar presenteert DMG MORI haar digitale tools op het gebied van connectiviteit. Experts leggen hier uit hoe bedrijven het hele productieproces kunnen digitaliseren. Verder zijn er in de circa 9.000 m² grote City natuurlijk ook diverse machineprimeurs te vinden, van universeel- en productiedraaien tot aan vijfassige bewerkingscentra, draaifreescentra en Additive Manufacturing. Onder de 39 machines en twintig automatiseringsoplossingen bevinden zich diverse wereldprimeurs zoals het CTX beta 450 TC draaifreescentrum, de universele draaibanken CTX 450 en CTX 550 en de INH 63, een horizontaal vijfassig bewerkingscentrum. Het PH Cell 800 pallethandlingsysteem en de UH-AMR 2000, een autonome robot voor materiaal- en gereedschapshandling, completeren het portfolio.

Revolutie in de productie

Met het Machining Transformation-framework biedt DMG Mori een antwoord op de uitdagingen van een steeds snellere, efficiëntere en duurzamere productie waarmee elk bedrijf wordt geconfronteerd. Het Machining Transformation-framework bestaat zoals gezegd uit vier ondersteunende pijlers. De eerste is Procesintegratie. Deze bewerkingstransformatie is gericht om zoveel mogelijk technologieën te integreren. Dit is ooit begonnen met het vijfassig simultaan draaien en frezen in één werkruimte om complexe werkstukken efficiënt te bewerken. Tegenwoordig integreert DMG Mori ook andere technologieën zoals slijpen, tandwielfrezen, ultrasone verspaning en additive manufacturing. De voordelen liggen voor de hand: kortere doorlooptijden, hogere machinecapaciteiten en betere bewerkingskwaliteiten. In DMG Mori City is de CTX beta 450 TC een goed voorbeeld van procesintegratie.

Holistische automatiseringsoplossingen

Holistische en flexibele automatiseringsoplossingen spelen ook een belangrijke rol in de bewerkingstransformatie. Enerzijds verhogen ze de productiviteit in de productie door het machinegebruik te maximaliseren, zelfs in onbemande ploegendiensten. Aan de andere kant zorgt de geautomatiseerde productie voor consistente werkstukkwaliteiten. Moderne automatiseringsoplossingen zoals de PH Cell 800 en de UH-AMR 2000 – beide modulaire wereldprimeurs die live op EMO worden gedemonstreerd – bieden gebruikers een hoge flexibiliteit.

Digital Transformation (DX)

Net als hardware is intelligente digitalisering een integraal onderdeel van Machining Transformation. Kunstmatige intelligentie, Internet-of-Things, Big Data en Digital Twin zijn slechts enkele focusthema's die toekomstige processen aanzienlijk zullen beïnvloeden en optimaliseren. Met het gebruik van intelligente digitaliseringsproducten biedt DMG Mori de mogelijkheid om de productie volledig te netwerken en te bewaken. Op deze manier kunnen gebruikers concurrentievoordelen creëren en nieuwe bedrijfsmodellen bouwen.

Groene Transformatie (GX)

Als de vierde pijler van Machining Transformation vertegenwoordigt Groene Transformatie een manier om klimaatbeschermingsdoelen te bereiken en stijgende energieprijzen te compenseren. Het leidende

principe van de zogenaamde DMG Mori Green Economy omvat hulpbronnenbesparende machines (Greenmachine), energie-efficiënte machinebediening (Greenmode) en competentiepartnerschappen in de productie van groene technologieën (Greentech). Greenmode is gebaseerd op een dertienpuntenplan met innovatieve technologieën en functies die bewerkingsmachines tot 30 procent energiezuiniger maken. DMG Mori demonstreert deze maatregelen bij EMO in een speciale Greenmode-Promotieruimte op verschillende bewerkingsmachines. Voorbeeldwerkstukken voor Greentech, waaronder een turbine voor waterkrachtcentrales en bipolaire platen voor energieopslagsystemen, zullen ook te zien zijn.

DMG Mori City staat in het teken van vier MX-pijlers, namelijk Procesintegratie, Automatisering, Digitale Transformatie en Groene Transformatie.

DMG Mori zal op de EMO in Hannover een complete hal omtoveren tot technologie stad. Hier zullen de nieuwste machines en oplossingen gepresenteerd worden. (foto’s DMG Mori)

Perfecte koelmiddeltoevoer dankzij 3D-printen

Net als in de matrijzenbouw waar 3D-metaalprinten wordt toegepast om interne koelkanalen in mallen en matrijzen mogelijk te maken, wordt additive manufacturing ook gebruikt om de koelmiddeltoevoer in snijgereedschappen te optimaliseren. Veel gereedschapsproducenten, waaronder Iscar, brengen al 3D-geprinte gereedschappen op de markt. Voordelen van 3D-geprinte gereedschappen: Minder gewicht, een betere koelmiddeltoevoer en een hogere standtijd.

Additive Manufacturing heeft zich in de matrijzenbouw al bewezen als een ideale productietechnologie om interne kamers en organisch gevormde koelkanalen te produceren om de koelmiddelstroom en het koelvermogen te optimaliseren. Producenten van verspanende gereedschappen gebruiken diezelfde mogelijkheden ook op snijgereedschappen. Niet alleen om een optimale koelmiddeltoevoer

te realiseren, maar ook om het gereedschap lichter te maken. Een goed voorbeeld van waar een optimale koelmiddeltoevoer van belang is, is bij het frezen van diepe holtes. Het gebruik van hogedrukkoelmiddel is een effectieve methode voor het minimaliseren van warmteontwikkeling en het breken en wegspoelen van spanen.

Computational fluid dynamics

Iscar maakt al geruime tijd gebruik van 3D-printen om verspanende gereedschappen te produceren met een optimale koelmiddeltoevoer. Een van de meest recente 3D-geprinte gereedschappen is de Heli2000 Jet Line freesbody. Dit nieuwe gereedschap is ontwikkeld voor de bewerking van moeilijke materialen. Om de optimale geometrie te verkrijgen voor de koelkanalen, heeft Iscar ‘computational fluid dynamics’ (CFD) toegepast. Dit is een techniek die, met behulp van geavanceerde software, kwantitatieve voorspellingen maakt van vloeistofstromingsverschijnselen op basis van de wetten die de beweging van vloeistoffen bepalen. CFD is een ideaal hulpmiddel om stromingsproblemen te analyseren en om de ontwikkeling van

koelkanalen te optimaliseren.

Met behulp van CFD heeft Iscar een koelkanaal ontwikkeld dat het koelmiddel exact en met minimale weerstand op de snijkant richt. De contour van het koelkanaal is qua vorm vrij complex, waardoor 3D-printen de enige productiemethode is. “Normaal gesproken worden de koelkanalen in een freesbody tegen geboord. Echter geeft dit weinig vormvrijheid en is het lastig om het koelmiddel zonder verliezen exact op de gewenste locatie te krijgen. 3D-printen biedt dan echt een uitkomst”, vertelt Alexander de Windt, product manager bij Iscar.

Meer volume op de snijkant

Door de geometrie van de koelkanalen met CFD te optimaliseren is Iscar er met het 3D-geprinte gereedschap in geslaagd om met dezelfde koelmiddeldruk twee keer zoveel volume in de snijzone te krijgen als met een standaard geproduceerd gereedschap. “80 bar hogedrukkoeling is leuk, maar dan moet het er wel zonder restricties uitkomen. Dankzij ‘computational fluid dynamics en 3D-printen veroorzaakt het koelkanaal veel minder weerstand, waardoor het

volume dat daadwerkelijk in de snijzone komt aanzienlijk groter is. Hierdoor worden spanen beter afgevoerd en ontstaat er een hogere standtijd.”

Hogere dynamische stabiliteit

Naast een optimale koelmiddeltoevoer kent een 3D-geprint gereedschap nog meer voordelen, waaronder een lager gewicht. Vermindering van het gewicht van het freeslichaam draagt bij aan een betere dynamische stabiliteit. Niet alleen kan er met 3D-printen lichtwicht geconstrueerd worden, maar ook kunnen freesbody’s eenvoudiger van moeilijk te verspanen materialen gemaakt worden, zoals titanium. In vergelijking met staal heeft titanium een lagere dichtheid, een hogere sterkte, een uitstekende corrosiebestendigheid en antislijtage eigenschappen. Echter, vergeleken met staal, heeft titanium een slechte bewerkbaarheid, wat onvermijdelijk leidt tot hogere productiekosten. 3D-printen vergemakkelijkt de productie van titanium gereedschappen. Toonaangevende fabrikanten van snijgereedschap passen daarom AM-processen steeds vaker toe om lichtgewicht gereedschap te produceren.

De nieuwe 3D-geprinte Heli2000 Jet Line freesbody van Iscar heeft geoptimaliseerde koelkanalen die het koelmiddel exact op de snijkant richten.

hyperMill CAD/CAM live in actie op EMO 2023

CAD/CAM-ontwikkelaar OPEN MIND

zal de focus tijdens EMO 2023 leggen op het belang van CAM-software en MES in netwerkproductieomgevingen. De frees- en draaitechnologieën van hyperMILL zullen op de beursstand worden getoond tijdens live demonstraties met een Grob G350T freesdraaicentrum. De live demo's omvatten frezen, boren en haakse kop ondersteuning, evenals het gebruik van een virtuele machine om NC-code te simuleren.

OPEN MIND presenteert zich dit jaar met een grotere stand in vergelijking met voorgaande jaren. Op de stand van 150 m2 kunnen bezoekers alles te weten komen over de hyperMILL CAD/CAM suite. Naast live demo’s op een frees-draaimachine zal ook de hyperMILL Turning Solutions gepresenteerd worden. Dit pakket omvat technologieën voor draaien, draaifrezen, en freesdraaien. Daarnaast zullen demonstraties van CAD/CAM automatiseringsoplossingen te zien zijn die het maken van foutloze NC-programma’s vereenvoudigen en versnellen. Tot slot, en dat is misschien wel het belangrijkste thema van OPEN MIND tijdens de beurs, is CAD/CAM als onderdeel van een digitale productie.

Connected Manufacturing

Het thema Connected Manufacturing staat hoog op de agenda tijdens de EMO, waarbij de belangrijke rol van het CAMsysteem in een netwerkproductieomgeving wordt benadrukt. Het CAM-systeem speelt een centrale rol wanneer het gaat om digitaliseringsstrategieën bij verspanende bewerkingen. Een

belangrijke voorwaarde is dat de systemen in de productieprocessen zijn gekoppeld in een netwerk. De ontwikkelaars van hyperMILL hebben dit begin 2022 ondersteund met de overname van de MESspecialist Hummingbird Systems. De integratie van CAM en MES is echter slechts één voorbeeld van het communicatievermogen dat CAM-systemen in de toekomst moeten bieden.

"Iedereen heeft het over digitalisering, Industrie 4.0 en IoT. Kleine en middelgrote bedrijven met verspanende productieprocessen vragen zich af of ze deze ontwikkelingen kunnen bijhouden", verklaart Stefan van Aalst, Managing Director bij OPEN MIND Technologies Benelux. "Met het genereren van NC-codes op basis van CADgegevens beschikt elk van deze bedrijven echter al over een digitaal proces – vanaf dat punt kunnen ze zich verder ontwikkelen. Het allerbelangrijkste daarbij is netwerkinteractie."

Volgens de ervaringen van OPEN MIND en Hummingbird zijn de uitgebreide digitaliseringsstrategieën van grote bedrijven vaak te omvangrijk voor kleine en middelgrote bedrijven. Veel raadzamer is het om de digitaliseringsoplossingen stapsgewijs na te streven en daarbij uit te gaan van het CAD/CAM-systeem. Afhankelijk van het IT-landschap zijn er verschillende benaderingen mogelijk: koppeling van het proces voor CAD-, CAM- en NC-gegevens aan een Product Lifecycle Management (PLM) of Manufacturing Execution System (MES), integratie van het gereedschapsbeheer, CAD-gegevens via viewers bedrijfsbreed zichtbaar maken of gebruikmaken van bidirectionele communicatie met de machinebesturingen. Tijdens de EMO kunnen bezoekers zich volledig laten informeren over Connected Manufacturing.

Hal 9 - Stand A05

Op de EMO laat OPEN MIND alle mogelijkheden zien van de hyperMill CAD/CAM-suite.

CAD/CAM speelt een belangrijke rol een gedigitaliseerde productie (foto’s: OPEN MIND)

• Breed assortiment

• Brede expertise

• Direct uit voorraad leverbaar

• Nauwkeurig zaag en knipwerk

• Flexibele en snelle levering

IN

• Aluminium

• Automatenstaal

• Blankstaal

• Brons/koper/messing

• Gelegeerd staal/ ongelegeerd staal

• Gereedschapstaal

• Nikkel legeringen

• Roestvrijstaal

• Titanium

• Specials

Nieuw instapmodel Kitamura

Humacs Krabbendam heeft bij Metamill in Zevenaar een Kitamura Mycenter 3XV geïnstalleerd. Het is de eerste machine van dit model die in Nederland is geleverd.

De Mycenter 3XV 3-assige verticale freesmachine is het nieuwe instapmodel van de Japanse machinefabrikant Kitamura. Het is standaard al een heel complete machine, met ruimte voor 30 gereedschappen en een spindelsnelheid van 15.000 toeren.

Dynamische besturing

De grote vooruitgang ten opzichte van het vorige instapmodel zit ‘m met name in de besturing. De Mycenter 3XV is standaard voorzien van de nieuwe Arumatik-Mi Pro besturing. De basis hiervan is een Mitsubishi besturing, waar Kitamura zelf een eigen schil overheen heeft gelegd. Vooral de zogeheten ‘look ahead’ functie is sterk verbeterd. De besturing kan 1680 blokken vooruit lezen (dat was 675) en heeft een highspeed processnelheid van 2800 blokken (was 1125).

De verbeterde dynamiek die hiervan het resultaat is, is voor Davey Ariessen van MetaMill heel prettig. “De besturing kan direct mee met alles wat uit mijn CAM-pakket rolt.” Ariessen, die net met zijn eigen bedrijf Metamill is begonnen, prijst ook het grote beeldscherm van de machine, waardoor hij alles uitstekend kan zien.

Kitamura op EMO

Humacs Krabbendam vertegenwoordigt Kitamura inmiddels al weer een flink aantal jaren. Medewerkers van de machineleverancier uit Nieuwleusen zullen dan ook aanwezig zijn op de stand van Kitamura op de EMO in Hannover. Daar zal de machinefabrikant, die dit jaar het 90-jarig bestaan viert, diverse nieuwe machines live demonstreren. Dat is allereerst de Mycenter-HX250iG. Dit is een compact horizontaal bewerkingscentrum, dat standaard is uitgerust met een automatische palletwisselaar met twee stations, vier assen, een 15k spindel en een gereedschappenmagazijn met 52 posities. Het reduceert de insteltijden voor kleine, gedetailleerde, hoog nauwkeurige complexe werkstukken. Deze machine wordt op de beurs geëxposeerd in combinatie met een palletwisselaar met tien stations. De tweede machine op de stand is een MedCenter5AX verticaal bewerkingscentrum voor vijfassig simultaan bewerken. Het standaard model heeft een 30 k spindel en een gereedschapswisselaar met 40 posities. Deze machine is volgens Kitamura ideaal voor het ultra nauwkeurig simultaan vijfassig bewerken van kleide medische onderdelen en micro-bewerking. Op de EMO wordt deze machine getoond met een 24-stations palletwisselaar. De derde machine die Kitamura demonstreert is een Mycenter-HX630G/800 horizontaal bewerkingscentrum. De grote stijfheid van de constructie maakt deze machine geschikt voor hoog nauwkeurige bewerking. Deze machine heeft standaard 62 gereedschapsposities, maar dit aantal is uit te breiden tot 212 tools.

Hal 14, stand D36

De eerste Kitamura Mycenter 3XV in Nederland is geïnstalleerd bij Metamilll in Zevenaar. Davey Ariessen is met name content met de verbeterde dynamiek van de besturing. “De besturing kan direct mee met alles wat uit mijn CAM-pakket rolt.”

Nieuwe CNC-besturing Okuma ondersteunt duurzame procesintegratie

Okuma lanceert de nieuwe CNC-besturing OSP-P500. Behalve meer productiviteit, gebruiksvriendelijkheid en energie-efficiëntie biedt de slimme machinebesturing ook speciale veiligheidsvoorzieningen ter bescherming tegen cyberaanvallen. De OSP-P500 wordt voor het eerst aan het publiek gepresenteerd op de EMO in Hannover (18-23 september).

Door een toenemend tekort aan geschoolde arbeidskrachten, toenemende eisen aan klimaatneutrale productie en steeds flexibelere productieprogramma's neemt de vraag naar geautomatiseerde, energiebesparende productieprocessen toe. Zestig jaar na de eerste lancering van de OSP-besturing kondigt Okuma een nieuwe innovatie aan als antwoord op huidige en toekomstige uitdagingen: “De OSP-P500-besturing ondersteunt onze klanten om in te spelen op de toenemende eisen en complexe bewerkingen nog nauwkeuriger en in minder tijd. Intelligente functionaliteiten en de eenvoudige bediening zorgen voor een verhoging van de productiviteit van de gebruiker”, zegt Norbert Teeuwen, directeur van Okuma Europe. In een eerste fase worden de vijfassige bewerkingscentra van de MU-V-serie en de multitasking-machines van de Multus-serie uitgerust met de nieuwe machinebesturing.

Efficiënte bewerking

De nieuwe OSP-P500-besturing is uitgerust met de ‘Digital Twin’ om de productieprocessen te versnellen en de voorbereidingstijd te verkorten. Het maakt nauwkeurige simulaties van de bewerkingsprocessen mogelijk: met ‘Digital Twin on Machine’ vindt deze simulatie plaats op de machine zelf, zodat de bewerking direct daarna kan worden gestart. Simulatie kan ook gedaan worden met ‘Digital Twin op PC’ op een computer om stilstand te voorkomen, waardoor de machine ingezet kan worden voor andere bewerkingsprocessen. De OSP-P500 is ook uitgerust voor snelle bewerkingen met een hoge oppervlaktekwaliteit: dankzij Smart Control heeft de besturing twee keer zoveel rekenkracht als conventionele machinebesturingen. Dit verkort de reactietijden, zodat de cyclustijden tot 15 procent kunnen worden verkort.

Beschermt tegen cyberaanvallen

Met een uitgebreid beveiligingssysteem beschermt de CNCbesturing ook machineprocessen, programma's en gegevens

In

tegen cyberaanvallen. Geavanceerde identificatieprocessen voor gebruikers en encryptie van communicatie volgens de OPC-UA-standaard voorkomen ongeautoriseerde toegang. Mogelijke schade kan worden geminimaliseerd met specifieke antivirusmaatregelen, zoals een whitelist en functies voor de directe identificatie van programmavervalsingen of onregelmatigheden. Gegevensherstelmaatregelen en gegevensback-upfuncties zijn ook geïntegreerd voor noodgevallen. Dit zorgt te allen tijde voor een stabiele en ononderbroken productie.

Meer energie-efficiëntie

Om tegemoet te komen aan het thema duurzaamheid heeft Okuma de nieuwe OSP-P500 besturing uitgerust met ‘Eco Suite Plus’. Slimme functies registreren en analyseren elke bedrijfsstatus en CO-uitstoot, schakelen indien nodig over op energiebesparend stationair draaien en passen automatisch randapparatuur aan, zoals de spanentransporteur of afzuiging. In de toekomst zal Okuma geleidelijk een reeks nieuwe Green Smart Machines op de markt brengen die nog meer functies zullen bieden voor energiebesparende, nauwkeurige bediening. Deze intelligente bewerkingsmachines zijn speciaal ontworpen om de reductie van CO2-emissies te ondersteunen met een lager energieverbruik en toch de hoogste kwaliteit te garanderen.

een eerste fase worden onder andere de multitaskingmachines van de Multus-serie van Okuma uitgerust met de nieuwe machinebesturing OSP-P500.

CVT optimaliseert met betrouwbare draadvonkmachines

Een maakbedrijf gespecialiseerd in draadvonken en gevestigd in Veldhoven. Met die factoren zal het voor niemand een verrassing zijn dat hier veel werkstukken de deur uit gaan die bestemd zijn voor de halfgeleiderindustrie. Controlled Vonk Technologie (CVT) zit er middenin en beweegt volop mee met deze snel groeiende industrie. Om aan de toenemende vraag te kunnen voldoen investeert de toeleverancier niet alleen in een nieuw pand en twee nieuwe Mitsubishi draadvonkmachines, maar ook in procesoptimalisatie.

Controlled Vonk Technologie (CVT) vertrouwt al jaren op de draadvonkmachines van Mitsubishi en de service en ondersteuning van leverancier Dymato.

“De halfgeleiderindustrie groeit zo ontzettend snel en de verwachtingen voor de komende jaren zijn uitstekend. Het is voor ons als toeleverancier van hoogwaardige, fijnmechanische producten alleen maar logisch om mee te groeien”, zegt directeur Hein Schellens. “Om die reden verhuizen we binnenkort naar een nieuw pand in Hapert. Met een vloeroppervlak dat vijf keer zo groot is als dat van het huidige onderkomen, pakken we het meteen goed aan.”

Meer output met optimaal proces

CVT is gespecialiseerd in het draadvonken van hoognauwkeurige onderdelen. Dirk Rijkers, Engineer bij CVT, pakt er meteen een aantal producten bij die het werk van de toeleverancier verduidelijken. “Toleranties van 2 micrometer of oppervlaktenauwkeurigheden van Ra 0,1 micrometer zijn hier meer regel dan uitzondering. Naast de hoge nauwkeurigheden zijn we ook gespecialiseerd in het vonken van complexe onderdelen. Daarbij ligt de focus sterk op het meedenken met de klant over bijvoorbeeld de maakbaarheid van een product.” Schellens vult aan: “Naast de hoge kwaliteit en het stukje engineering dat we klanten kunnen bieden, mikken we voornamelijk ook op een zo kort mogelijke levertijd en een hoge leverbetrouwbaarheid. Om met het huidige team de verwachte groei te kunnen bewerkstelligen, terwijl we de kernwaarden ‘kwaliteit, levertijd en leverbetrouwbaarheid’ behouden, werken we steeds verder aan een geoptimaliseerd proces. De vonkmachines van Mitsubishi, evenals de expertise, service en ondersteuning van leverancier Dymato spelen hierin een belangrijke rol.”

Minder controlemomenten

Het optimaliseren van het productieproces betekent voor CVT een focus op een ‘first-time-right’ productie en dus op een hoge proceszekerheid. Op die manier werkt de toeleverancier aan een maximale machine-output. Een hoogwaardig machinepark is daarom onmisbaar en CVT vertrouwt al jaren op de draadvonkmachines van Mitsubishi. Met name de hoge betrouwbaarheid en de kennis en service van Dymato zijn essentieel. “Bij andere verspanende processen kijk je al snel naar vormen van automatisering om het productieproces te optimaliseren. Bij draadvonken ligt dat toch anders. Bij het draadvonken heb je veel langere cyclustijden, waardoor langdurig onbemand produceren eigenlijk al de standaard is. Bovendien kunnen we dankzij een groot werkbereik meerdere werkstukken in één procesgang vonken. Op die manier kan de machine zonder tussenkomst van een bediener langdurig door produceren. Sommige programma’s lopen wel 50 uur. Met automatisering win je dan niet zoveel. Daarom streven we naar een

andere vorm van optimalisatie en dat is procesbetrouwbaarheid.” Stap voor stap wil CVT de betrouwbaarheid vergroten zodat ze het aantal tussentijdse controlemomenten kunnen reduceren. Dit kost in verhouding namelijk veel tijd. Rijkers: “Als de machine optimaal functioneert kunnen we ook bij grotere series het aantal metingen reduceren, omdat je er dan vanuit kan gaan dat alle werkstukken in een batch aan dezelfde tolerantie-eisen voldoen als het eerste en laatste werkstuk.” Om de machinebetrouwbaarheid te maximaliseren worden de machines met vaste regelmaat gecontroleerd, gekalibreerd en onderhouden. Zowel Dymato als Mitsubishi verrichten deze onderhoudswerkzaamheden. “Alleen met een betrouwbare servicepartner kun je het draadvonkproces optimaliseren.”

CVT produceert veel onderdelen voor de semiconductorindustrie. Deze moeten voldoen aan hoge maaten oppervlaktenauwkeurigheden.

De D-Cubes besturing geeft CVT de mogelijkheid om eenvoudig programma’s aan te maken en om simulaties uit te voeren.

Nauwkeurig en gebruiksvriendelijk

CVT heeft op dit moment de beschikking over tien draadvonkmachines van Mitsubishi. De meest recente machines zijn de MV-R- en de zeer nauwkeurige MP-serie. In het nieuwe pand worden nog twee van deze machines aan het machinepark toegevoegd. Naast de hoge betrouwbaarheid is de nauwkeurigheid een belangrijk voordeel voor CVT. Mitsubishi maakt gebruik van een zogenaamde ‘Tubular Direct Drive’ aandrijving. In vergelijking met een lineaire aandrijving zijn bij deze buisvormige servomotoren alle krachten symmetrisch verdeeld. Dit zorgt voor een hogere stabiliteit, een constante nauwkeurigheid, minder onderhoud en dus een hoge procesbetrouwbaarheid. Een ander voordeel volgens Rijkers is de D-Cubes besturing. “De nieuwe besturing werkt eigenlijk net als een tablet. Het is heel eenvoudig om een programma te maken. De software loodst je in een aantal stappen door het proces. Hoewel we veel offline programmeren is het in sommige gevallen toch prettig als je even snel aan de machine moet programmeren. Daarnaast is de simulatiefunctie iets wat we veel gebruiken. Het verzekert hetgeen waar we naar streven: een betrouwbaar proces.”

Kunstmatige intelligentie

Een nieuwe functionaliteit in de D-Cubes besturing is Maisart Technologie. De naam staat voor ‘Mitsubishi Electric’s AI creates the State-of-the-ART in technology’. Maisart is een kunstmatige intelligentie die met behulp van Deep Learning, Reïnforcement Learning en Big data analysis het draadvonkproces optimaliseert. “CVT gebruikt op dit moment Maisart nog niet, maar het kan voor een bedrijf die streeft naar procesbetrouwbaarheid een waardevolle oplossing zijn”, zegt Colin Jennings, Manager Operations bij Dymato.

Maisart leert vanuit ervaringen en kan deze real-time toepassen in het draadvonkproces. Zo voorkomt de technologie bijvoorbeeld draadbreuk en zorgt voor nano nauwkeurige contour geometrie overgangen. Voorspelt de technologie een draadbreuk dan worden de generatorinstellingen in real-time aangepast.

Daarnaast leert de technologie razendsnel om zich aan te passen aan nieuwe proceseigenschappen. Draadvonkers kunnen zo sneller anticiperen op veranderingen in de markt. Voor de semiconductorindustrie bijvoorbeeld, wordt contamination free vonken steeds verder doorgevoerd. Dat betekent dat er met kopervrije erodeerdraden gevonkt moet worden. Het kost veel tijd om tot de juiste parameters en instellingen te komen wanneer er wordt overgestapt op alternatieve draadmateriaalsoorten.

Dankzij Maisart komt de besturing veel sneller tot de goede instellingen, die ook nog eens continu worden geoptimaliseerd.

“Bij ons speelt het contamination free vonken uiteraard ook.

Met de kunstmatige intelligentie Maisart kan Mitsubishi het draadvonkproces real-time optimaliseren.

Daarmee is Maisart ook een interessante technologie voor CVT. De nieuwe draadvonkmachines die zijn besteld, zijn voorzien van deze technologie. We gaan hier de komende tijd dus wat verder induiken”, aldus Schellens.

Van 18 t/m 23 september presenteert Mitsubishi de nieuwste draadvonktechnologie, waaronder Maisart, op de EMO in Hannover. Dymato is hier met een team aanwezig om geïnteresseerden te informeren.

Hal 6, Stand F52

CVT is gespecialiseerd in het vonken van complexe onderdelen.

Grote draai-boor-freescentra stelen show op EMO

WFL Millturn Technologies staat bekend om de indrukwekkende multitaskingmachines en demowerkstukken die ze op beurzen presenteren. Ook dit jaar zal WFL uitpakken op de EMO in Hannover met twee draai-boor-freescentra. Een interessante technologie die aan bod komt is het tandwielfrezen van een grote as. Een ander hoogtepunt is een AGV met een mobiele robot die gereedschappen en werkstukken aan- en afvoert.

Eén van de twee draai-boor-freescentra die een plek zal krijgen op de stand van WFL betreft de M80X MillTurn met een bewerkingslengte van 4.500 mm en een draaidiameter van 1.000 mm. Op deze machine wordt het tandwielfrezen van een as met een diameter van 800 mm en een lengte van 1.824 mm gepresenteerd. Ook laat de machinebouwer het meten van deze tandwielen zien. WFL heeft speciaal voor het meten van tandwielen eigen cycli ontwikkeld, waarmee bijvoorbeeld het tandflankprofiel of de flanklijn kan worden gescand en gemeten. De metingen worden vervolgens geëvalueerd.

De evaluaties en protocollen komen overeen met de algemene industriestandaard voor tandwieltechnologie. Tandwielen kunnen dus na het bewerkingsproces worden gecontroleerd en geregistreerd volgens de industrienorm. Naast de mogelijkheid om profielen te scannen, behoort ultrasoon meten ook tot de mogelijkheden. Op de EMO wordt de automatisch verwisselbare ultrasone taster gedemonstreerd. Ultrasoon meten is bij uitstek geschikt voor het bepalen en compenseren van het boorverloop van zeer diepe boringen.

Naast het tandwielfrezen en -meten op de M80X MillTurn demonstreert WFL ook de live bewerking van turbinebladen, fir tree(dennenboom), impeller- en generatorprofielen op een M50 MillTurn met een bewerkingslengte van 3.000 mm. Het demowerkstuk is met een diameter van 600 mm en een lengte van 2.355 mm indrukwekkend te noemen.

Automatisering met mobiele robot

Een hoogtepunt op de WFL stand is de demonstratie van een robot gemonteerd op een AGV (automated guided vehicle). Intelligente software in combinatie met de juiste automatiseringsoplossingen

De bewerking van een tandwielas met de M80X MillTurn van WFL. (foto’s: WFL)

maakt het niet alleen mogelijk om werkstukken te laden en te lossen, maar ook om bewerkingsmachines volledig automatisch te voorzien van gereedschappen en opspanapparatuur. De robot zal te zien zijn terwijl het onderdelen en gereedschappen uit het magazijn oppakt en op de AGV legt. De mobiele robot beweegt automatisch naar de machine en scant de QR-code met behulp van een camera om de exacte positie te meten. Het werkstuk en het gereedschap wordt vervolgens in- en uitgewisseld. Het voordeel van deze mobiele robot is dat er geen kabels of menselijke begeleiding nodig is. Daarnaast vermijdt de robot obstakels automatisch, waardoor het systeem dus ook gebruikt kan worden in hallen waarvan de lay-out voortdurend verandert en waar ook andere machines en mensen in beweging zijn. Sensoren zorgen ervoor dat de mobiele robot veilig en efficiënt tussen locaties navigeert en samenwerkt met mensen, vorkheftrucks en ander materiaaltransportmaterieel.

Intelligente gereedschappen

Een ander thema dat WFL in Hannover onder de aandacht brengt is intelligent gereedschap. De installatie van sensoren in gereedschappen maakt het mogelijk om gedetailleerde gereedschapsinformatie of bewerkingsstatussen op te roepen op de machinebesturing, tablet of pc. Verschillende sensoren,

Op de EMO laat WFL het tandwielfrezen zien op een as met een diameter van 800 mm, een lengte van 1.824 mm en een massa van 2.280 kg.

De signalen worden via Bluetooth verzonden zodat de machine interactief kan reageren op een gedefinieerde gebeurtenis. In combinatie met het ‘iControl’ procesbewakingssysteem ontstaat er een optimale bescherming voor de machine, het werkstuk en het gereedschap om een betrouwbare en economische productie te garanderen. De maximaal zestien te bewaken processignalen worden door WFL in de fabriek geconfigureerd op basis van de machine-uitrusting en live weergegeven op het besturingsscherm. Belangrijke processignalen zijn de krachten of koppels van de NCassen en spindels, maar ook de signalen die door de in de Silent Tools Plus kotterbaar geïntegreerde sensoren worden doorgegeven. De trillingsgedempte kotterbaar wordt gepresenteerd op de M80X MillTurn.

Hal 13, Stand B51

Matsuura automatiseert

Matsuura presenteert op EMO 2023 een aantal nieuwe automatiseringsoplossingen. Dit zijn onder meer de nieuwe vijfassige MX330 met 10x palletopslag en het MAM72-42V bewerkingscentrum. Beide machines zijn voorzien van een nieuwe gebruikersinterface.

Matsuura presenteert voor het eerst de MAM72-42V met een palletmagazijn met ruimte voor 32 pallets op een Duitse beurs. De sterk geautomatiseerde machine produceert 24 uur per dag werkstukken met een diameter tot 420 mm, een hoogte tot 315 mm en een massa tot 80 kg. Om een langdurige onbemande productie mogelijk te maken, heeft het bewerkingscentrum beschikking over een gereedschapsmagazijn met ruimte tot 530 gereedschappen.

Naast de MAM72-42V wordt ook de vijfassige MX-330 met tien palletposities een primeur. De MX-330 combineert uitstekende freeseigenschappen met een eenvoudige, ergonomische en veilige bediening. Werkstukken met diameters tot 330 mm, een hoogte tot 320 mm en een massa tot 80 kg kunnen met weinig mankracht

efficiënt worden bewerkt. Dit maakt de machine perfect voor de economische productie van enkelstuks en kleine series. Matsuura presenteert beide machines op de EMO voor het eerst in een nieuw design met verlichtingselementen en een innovatieve besturing.

Nieuwe Heller vijfasser

Heller showt op de EMO voor het eerst de nieuwe generatie van zijn bewerkingscentrum F 6000 aan het internationale vakpubliek. De vijfassige machine met kopkinematica is door en door ontworpen voor flexibele serieproductie.

De highlights van de nieuwe generatie zijn de fundamenteel herziene zwenkkoppen en de speciaal ontwikkelde nieuwe motorspindels. De spindelunits zorgen voor topwaarden op het gebied van nauwkeurigheid, dynamiek en prestaties bij vijfassige bewerking. Voor gecombineerde frees- en draaitaken is de machine optioneel uitgerust met een frees-draai-functie, waarin de DDT (Direct Drive Turning) draaitafel een centrale rol speelt. In lijn met de

De voornaamste kenmerken van de nieuwe generatie F 6000 zijn een hoog niveau van productiviteit, flexibiliteit en nauwkeurigheid.

trend naar complete verspaning betekent dit dat er niet meer op afzonderlijke draaibanken hoeft te worden omgespannen, wat de nauwkeurigheid van het werkstuk verhoogt en de doorlooptijden verkort, vooral bij serieproducten. Naast de gebruikelijke hoge snijprestaties en precisie, zijn de vrije spaanval, korte stilstandtijden, optimale automatisering en compatibiliteit met de H- en FPserie voor een groot aantal werkstukken hoogtepunten van deze nieuwe vijfasser. Daarnaast scoort de F 6000 met een topuitrusting en de mogelijkheid tot uitbreiding met technologieën als frezen, interpolatiedraaien of power skiving. Tot slot behoort de palletwisselaar tot de standaard uitrusting. Dankzij de nieuwe optie ‘Automation-ready’ kunnen het Heller roterende opslagsysteem (RSP) en de bij Heller gestandaardiseerde lineaire opslagoplossingen ook later eenvoudig worden geïntegreerd.

Met de MAM72-42V richt Matsuura zich op 24/7 onbemand produceren.

Verrassende gereedschapsideeën en geïntegreerde productiestrategieën

Ter gelegenheid van EMO 2023 presenteert Mikron Tool diverse gloednieuwe gereedschapsoplossingen, waaronder innovatieve gereedschappen voor medische technologie, krachtige boren voor titanium en roestvast staal en microfreesgereedschappen met geïntegreerde koeling. Een aantal verrassende gereedschapsideeën en geïntegreerde productiestrategieën voor de high-end markt worden tijdens de beurs live gedemonstreerd op een vijfassig bewerkingscentrum.

Speciale aandacht gaat tijdens de EMO uit naar een productiestrategie voor een botimplantaat van titanium. Titanium staat bekend om zijn opmerkelijke sterkte en lage dichtheid. Hoewel deze eigenschappen voordelen bieden, maken ze de verspaning ook moeilijk. De lage thermische geleidbaarheid van het metaal leidt tot extreem hoge temperaturen in de snijzone. Bovendien maken de hoge elasticiteit en treksterkte spaanbreuk moeilijker en heeft het de neiging om opgebouwde randen te vormen, wat leidt tot hogere slijtage van het gereedschap en verminderde procesbetrouwbaarheid. Tijdens de EMO zal Mikron Tool een aantal standaard en speciale gereedschappen voor de bewerking van dit uitdagende materiaal live onder spaan presenteren. De gereedschapsproducent zal middels de bewerking van een titanium botplaat presenteren hoe ze de bewerkingstijd met 70% hebben gereduceerd dankzij de CrazyMill Cool serie gereedschappen in combinatie met een slimme bewerkingsstrategie.

De CrazyMill Cool freesgereedschappen zijn voorzien van een ingenieus koelsysteem dat de snijzone koelt en tegelijkertijd de spanen wegspoelt, zodat ze niet in meerdere stukken breken. Daarnaast verbeteren speciaal ontworpen profielfreesgereedschappen de kwaliteit en precisie van het werkstuk nog verder, wat resulteert in een uitstekende oppervlaktekwaliteit (Ra = 0,13 micrometer).

Boren in titanium en RVS

Tijdens de EMO presenteert Mikron Tool naast freesgereedschappen ook de nieuwste generatie boren uit de CrazyDrill Cool serie. De CrazyDrill Cool Titanium ATC/PTC behoren tot de nieuwe oplossingen voor het boren van titanium legeringen (ATC) en voor titanium (PTC). Volgens Mikron Tool hebben de nieuwe boren een tot drie keer hogere standtijd dan normaal en bieden ze een maximale procesbetrouwbaarheid. Diepgatboren in roestvast staal komt ook aan bod. De CrazyDrill Cool SST-Inox boor is bijvoorbeeld ideaal voor corrosiebestendig martensitisch staal. Een ander hoogtepunt op de EMO is de CrazyDrill Flex, waarmee microdiepboren tot 50xD in het diameterbereik van 0,1 mm tot 2 mm mogelijk is. Deze boor is verkrijgbaar in drie versies met specifieke geometrieën voor staal, titanium en roestvaste materialen. Het gepatenteerde flexibele middenstuk met gereduceerde dwarsdoorsnede biedt elasticiteit en grotere stijfheid dan boren met een doorlopende spiraal. Dit resulteert in kortere bewerkingstijden met behoud van maximale precisie en procesbetrouwbaarheid.

Ook microboortjes voor de bewerking van staal, titanium en roestvaste materialen komen op de EMO aan bod.

Tijdens de EMO presenteert MIkron Tool een uitgebreid assortiment met verspanende gereedschappen voor de bewerking van titanium en roestvast staal.

Verstelbare gedempte kotterbaar

Gereedschapsfabrikant HORN presenteert de nieuwste gereedschappen, innovaties en productverbeteringen op de EMO 2023 in Hannover. Een van de hoogtepunten is de introductie van een nieuwe verstelbare gedempte kotterbaar.

Lange overhangen kunnen ervoor zorgen dat een draaigereedschap oscilleert bij het boren van interne geometrieën. Naast een aftekening op het oppervlak van het werkstuk leiden deze trillingen ook tot een aanzienlijke verkorting van de standtijd. Voor ongunstige lengte/diameter verhoudingen zijn trillingsdempende kotterbaren de perfecte oplossing om trillingsarm bewerken mogelijk te maken. Echter kan het zijn dat er tijdens bepaalde bewerkingen alsnog trillingen ontstaan. HORN heeft dit probleem aangepakt en presenteert op de EMO in Hannover een kotterbaar die kan worden aangepast aan de trillingsamplitude die optreedt. Een nauwkeurige afstelling van het dempingselement in de kotterbaar maakt een trillingsvrije bewerking mogelijk. Dit resulteert in een betere oppervlaktekwaliteit zonder trillingssporen en een aanzienlijke verlenging van de standtijd.

De hardmetalen demper met O-ringen kan van buitenaf worden afgesteld met een stelschroef. De afstelling gebeurt door de voorspanning van de O-ringen fijn af te stellen. Hierdoor kan het gereedschap precies worden ingesteld op de trillingen die bij elke toepassing optreden. Standaard biedt HORN de gereedschappen

De nieuwe verstelbare gedempte kotterbaar van HORN kan precies worden ingesteld om trillingen te voorkomen. (foto: HORN)

uit voorraad aan in de lengte/diameter verhoudingen 5xD en 8xD. Hogere verhoudingen zijn mogelijk als speciaal gereedschap. Voor de groefbewerkingen biedt HORN het dubbelzijdige groefsysteem S224 aan. Het HORN BK 224 systeem zorgt voor een stabiele interface tussen de kotter en de beitelplaatjes. Om de procesbetrouwbaarheid verder te verhogen, zijn de kotterbaren uitgerust met een interne koelmiddeltoevoer.

Duurzame koelsmeermiddel

Rhenus Lub gebruikt EMO 2023 om de metaalbewerkingsvloeistof rhenus XT 85 GREEN te introduceren. Deze watermengbare metaalbewerkingsvloeistof bevat meer dan 85 procent biogene koolstof en is ontwikkeld om een bijdrage te leveren aan duurzamere en efficiëntere metaalbewerkingsprocessen.

Met de rhenus XT 85 GREEN metaalbewerkingsvloeistof zet Rhenus Lub een nieuwe standaard in duurzaamheid. De metaalbewerkingsvloeistof die op de EMO 2023 wordt gepresenteerd, is een hoogwaardig alternatief voor alle metaalbewerkers die bijzonder belang hechten aan duurzamere producten. Met meer dan 85 procent bevat rhenus XT 85 GREEN een hoog aandeel biogene koolstof. Het voordeel: het concept gebruikt het klimaatschadelijke broeikasgas CO2 als actief ingrediënt. CO2 wordt zo omgezet in een bruikbare grondstof en er ontstaat een cyclisch model waarbij CO2 uit de atmosfeer wordt gehaald, biologisch wordt omgezet en na gebruik weer wordt teruggevoerd in de atmosfeer. Hierdoor leidt de metaalbewerkingsvloeistof zelfs na de levenscyclus niet tot een netto toename van broeikasgassen.

efficiënter metaalbewerken

usinage des métaux

geen onhandige voorraden meer op de werkvloer aan uw eigen ERP-systeem te koppelen

80% reductie op handeling tijden

maximaal rendement op de m2

100% NL topkwaliteit

efficiënter produceren met slimmere opslagsystemen

opslagsystemen voor plaatmateriaal en langgoed

3 en 5 assig frezen

Dynamische precisie bij elke omwenteling van de spindel

Maximaliseer uw productiviteit met onze schaalbare frees oplossingen

Al tientallen jaren leveren onze vooruitstrevende Zwitserse ‘State of the Art’ frees oplossingen, uit gerust met geavanceerde componenten met hoge dynamiek en hoge prestaties, ongeëvenaarde resultaten. Profiteer van onze expertise en ontgrendel het volledig potentieel voor uw toepassing !

www.gfms.com

Ergonomisch

Modulair

Duurzaam

MILL S/X series