VerspaningNieuws 3 2021

1e jaargang nr. 3 • september 2021

In deze editie: Grootverspaners pakken grote uitdagingen gezamenlijk aan - EMO Milano 2021 tovert beurshallen om tot digitale fabrieken - Kleine wisselende series laten zich prima onbemand draaien - Verspaner moet meer richting procesdenken - GF Machining Solutions legt focus op medische technologie - Sluiter Machining investeert in DMG Mori op basis van data - Zes brillen ondersteunen Hetraco in overtreffende trap - Bredel brengt flexibiliteit in geautomatiseerd draaifrezen.

DR A AIGEREEDSCH AP S T EEKGEREEDSCH AP SCHROEFDR A ADSNIJDEN EN -FRE ZEN

HARRY HERSBACH TOOLS BV st in m

tools achining

speciali

W IS SELPL A AT FREES GEREEDSCH AP HS S / HM FRE ZEN BO REN CBN / PK D / K ER AMIEK BROACHEN

I N N O VAT I E V O O R E E N M O O I E T O E K O M S T

www.hhtools.nl

2

Voorwoord Digitale VrijMiBo? Toch maar niet.

Webinars, online kennissessies, gedigitaliseerde beurzen en heel veel online marketing. De afgelopen achttien maanden hebben we gebruik leren maken van allerlei digitale tools om kennis te vergaren en op de hoogte te blijven van de laatste industriële trends. Geen reistijd en de mogelijkheid om veel meer afspraken op een dag in te plannen, maken deze digitale oplossingen uitermate efficiënt. Zijn we inmiddels zo gewend geraakt aan deze efficiëntie dat we in de toekomst niet meer anders willen? En heeft dit effect op de bereidheid om beurzen, seminars en open huizen te bezoeken?

Om een antwoord te krijgen op die vraag hebben we recent een kleine poll op LinkedIn gehouden. En wat blijkt. 68% van de stemmers is van plan om beurzen in het najaar weer als vanouds te bezoeken. Van de overige stemmers twijfelt nog 19% en een kleine minderheid denkt dat ze voorlopig niet meer naar een beurs zullen gaan. Dat biedt een positief perspectief voor de vele beurzen die er dit najaar in de planning staan, waaronder de EMO Milano 2021, Metavak en Precisiebeurs.

Hoewel digitale tools een uitermate effectieve manier zijn om

gericht kennis te vergaren, kan het nog niet tippen aan de werkelijkheid. Tijdens een fysieke beurs kom je bjijvoorbeeld in aanraking met nieuwe machines, gereedschappen en software-oplossingen waar je nog geen weet van had. Dit kan leiden tot ontzettend veel inspiratie. Bovendien ontstaan de beste ideeën en worden de meeste zaken gedaan tijdens netwerkmomenten gedurende een bak koffie, een lunch of na afloop aan de bar. Iedereen die het afgelopen jaar heeft getracht om een gezellig netwerkmoment of een VrijMiBo te organiseren via Teams, heeft ongetwijfeld ervaren dat het niet gezellig was en dat het zeker niet heeft geleid tot revolutionaire ideeën. Moraal van het verhaal: De industrie kan niet zonder fysieke evenementen om nieuwe ideeën op te doen, kennis te vergaren, het netwerk uit te breiden en om simpelweg nieuwe productietechnologieën van dichtbij te ervaren. In deze EMOeditie van VerspaningsNieuws hebben we daarom alvast een selectie gemaakt van nieuwe machines, gereedschappen, automatiseringsoplossingen en softwaresystemen die we binnenkort kunnen aanschouwen.

Het team van 54U Media kijkt er naar uit om alle evenementen weer in levende lijve te ervaren en om de saaie digitale VrijMiBo te vervangen voor een gezellige beurs-MiBo met al onze lezers en relaties. Graag tot ziens op de eerstvolgende beurs!

Tim Wentink

1e jaargang nr. 3 • september 2021

t.wentink@54umedia.nl

Op de voorpagina:

Colofon

Teqram heeft de ontwikkeling van nieuwe automatiseringsoplossingen het afgelopen jaar in sneltreinvaart gebracht. Met de nieuwe EasyMillDrill richt Teqram zich op de automatische belading van zware plaat- en snijdelen in freesmachines. Om dit mogelijk te maken werkt Teqram met visiontechnologie.

Lees het artikel op pagina 22

VerspaningsNieuws, jaargang 1, editie 3, september 2021 VerspaningsNieuws is een onafhankelijk technisch en business vakblad voor ondernemers in de maakindustrie die verspanende technieken in hun productieprocessen toepassen of kunnen toepassen. Het biedt op journalistieke wijze zicht op ontwikkelingen in de wereld van verspaning waarbij ook hedendaagse thema’s zoals digitalisering, automatisering en robotisering natuurlijk niet zullen ontbreken. VerspaningsNieuws besteedt aandacht aan nieuws van en voor machineen gereedschapleveranciers, toeleveranciers, OEM-ers, ingenieurs, technisch adviesbureaus en onderwijs- en onderzoeksinstellingen.

De lezerskring wordt gevormd door eigenaren, directeuren of leidinggevende functionarissen van bedrijven en organisaties die in de verspaning actief zijn.

Afhankelijk van evenementen en diverse vakbeurzen zal de minimale oplage per editie 5.000 gedrukte exemplaren bedragen, aangevuld met een digitale oplage.

Abonnementen Opgeven nieuwe abonnementen: T: +31 (0)55 360 10 60 E: info@54umedia.nl

Uitgeverij/redactie-adres 54U Media BV Prinsenweide 26 7317 BB Apeldoorn T: +31 (0) 55 360 10 60 E: 4 I: www.54umedia.nl

Redactie Tim Wentink E: t.wentink@54umedia.nl Advertentie-exploitatie Vincent Span T: +31 (0)55 360 62 27 M: +31 (0)6 511 93 408 E: v.span@54umedia.nl Harold Draaijer T: +31 (0)55 360 64 20 M: +31 (0)6 51 19 31 32 E: h.draaijer@54umedia.nl Alle advertentiecontracten worden afgesloten conform de Regelen voor het Advertentiewezen, gedeponeerd bij de rechtbanken in Nederland (exemplaar op aanvraag kosteloos verkrijgbaar).

In deze editie: Grootverspaners pakken grote uitdagingen gezamenlijk aan - EMO Milano 2021 tovert beurshallen om tot digitale fabrieken - Kleine wisselende series laten zich prima onbemand draaien - Verspaner moet meer richting procesdenken - GF Machining Solutions legt focus op medische technologie - Sluiter Machining investeert in DMG Mori op basis van data - Zes brillen ondersteunen Hetraco in overtreffende trap - Bredel brengt flexibiliteit in geautomatiseerd draaifrezen.

Vormgeving en opmaak Rijnier van Kesteren Drukkerij Senefelder Misset, Doetinchem Materiaal Aanleveren materiaal volgende editie: uiterlijk 12 november 2021. Editie 4, jaargang 1 van VerspaningsNieuws verschijnt in november 2021.

Copyright Niets van deze uitgave mag worden overgenomen, tenzij met uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van de uitgever. www.verspaningsnieuws.nl

3

Inhoud

De Verspaningstafel: Grootverspaners pakken grote uitdagingen gezamenlijk aan De Dutch Heavy Machining Association (DHMA) is bedoeld voor kennisen ervaringsuitwisseling tussen grootverspaners. Gijs Koelewijn (Van Halteren Metaal), Johan Cats (Posthumus Burgwerd), Frank Heerink (AFMI Verspanende industrie) en Koen Dekker (Ledder Metaaltechniek), alle vier lid van DHMA, vertellen over de trends en uitdagingen voor grootverspaners.

26

GF Machining Solutions legt focus op medische technologie Op het Duitse hoofdkantoor van GF Machining Solutions in Schorndorf, werd medio juli officieel het nieuwe Medical Solutions Center geopend.

4

6 60

Bredel brengt flexibiliteit in geautomatiseerd draaifrezen Bredel in Delden, fabrikant van industriële slangenpompen, heeft geïnvesteerd in een Millturn M65-G draaifreescentrum van WFL.

Agenda En verder....

12 EMO Milano 2021 tovert beurshallen om tot digitale fabrieken 14

Scen vindt stabiel verspaningsproces naast machine

18

Kleine wisselende series laten zich prima onbemand draaien

20 Blauwe-lasertechnologie verbetert contactloze gereedschapsmeting 22

Teqram EasyMillDrill belaadt freesmachines met vision

30

Kort nieuws

32

KSM: “Verspaner moet meer richting procesdenken”

37

Column Hans Ouwehand (Siemens): Is een Digital Twin wel van toegevoegde waarde?

38

Nakamura-Tome integreert automatisering met Flex Arm

40

INDEX toont toekomst van metaalbewerking tijdens EMO

41

Haimer automatiseert gereedschapsbeheer op EMO

43

Makino presenteert vijf nieuwe machines in Milaan

44 Chiron Group structureert machineportfolio met

vier merken 49

TNO: “Operator van de toekomst werkt digitaal”

50

Matrho anticipeert op materiaaltekorten en stijgende prijzen

52

Sluiter Machining investeert in DMG Mori op basis van data

56 Laagdrempelig optimaliseren met modern gereedschapsbeheer 64

Zes brillen ondersteunen Hetraco in overtreffende trap

68

MCB kiest voor IMCO RVS rondstaf voor de verspaning

70

Open Mind presenteert nieuwe hyperMILL functionaliteiten in Milaan

74 Machines, robots en software werken samen op Fanuc-stand 75

Composiet efficiënt verspanen met gepatenteerde snijkant

76 Productnieuws

22-23 september Aachener Werkzeugmaschinen-Kolloquium Congres over de toekomst van productietechnologie Aken (D) www.awk-aachen.com

28-30 september Aluminium 2021

B2B-beurs voor de aluminiumindustrie Düsseldorf (D) www.aluminium-exhibition.com

4-7 oktober EMO Milano 2021

Internationale vakbeurs voor werktuigmachines en metaalbewerkingstechnologie Fiera Milano, Rho, Italie emo-milano.com

5-7 oktober Parts2Clean

Vakbeurs over industriële reiniging Stuttgart (D) www.parts2clean.de

5-7 oktober METAVAK

Vakbeurs voor de maakindustrie Evenementenhal Gorinchem www.metavak.nl

10-11 november Precisiebeurs

Het jaarlijkse ontmoetingsmoment rond precisietechnologie Brabanthallen, Den Bosch precisiebeurs.nl

16-19 november Formnext 2021

Internationale beurs voor Additive Manufacturing Frankfurt formnext.mesago.com

5

Grootverspaners pakken grote uitdagingen gezamenlijk aan

Gijs Koelewijn (Van Halteren Metaal), Frank Heerink (AFMI Verspanende industrie), Johan Cats (Posthumus Burgwerd) en Koen Dekker (Ledder Metaaltechniek) werken samen met de dertien andere leden van de Dutch Heavy Machining Association (DHMA) aan een sterke, toekomstbestendige Nederlandse grootverspaning. (foto: Tim Wentink)

6

pa

Industrie kan profiteren van transparantie en samenwerking

ni

el f a

ers

A

de V n a

n g st

VerspaningsNieuws ging in gesprek met een viertal grootverspaners die lid zijn van de Dutch Heavy Machining Association (DHMA).

DHMA is een nieuwe vereniging onder de paraplu van Koninklijke Metaalunie en is bedoeld voor kennis- en ervaringsuitwisseling tussen grootverspaners. Gijs Koelewijn (Van Halteren Metaal), Johan Cats (Posthumus Burgwerd), Frank Heerink (AFMI Verspanende industrie) en Koen Dekker (Ledder Metaaltechniek), alle vier lid van DHMA, vertellen over de trends en uitdagingen voor grootverspaners en hoe zij die onderwerpen gezamenlijk binnen de vereniging aan gaan pakken.

De Dutch Heavy Machining Association is eind 2019 van start gegaan.

De club voor Nederlandse grootverspaners telt momenteel zeventien leden en valt onder de paraplu van Koninklijke Metaalunie. Het doel van de vereniging is het delen van kennis en ervaring om collectief grote projecten rondom opleiding en productieoptimalisering op te pakken.

Net als de rest van de maakindustrie, worstelen grootverspaners met thema’s als onderwijs, een tekort aan vakmensen en het optimaliseren van bedrijfsprocessen. Hoewel de uitdagingen op papier grotendeels hetzelfde zijn, zijn oplossingen voor de grootverspaning moeilijker te vinden. Denk bijvoorbeeld aan automatisering of robotisering. Voor het automatiseren van kleine werkstukken zijn allerlei standaard automatiseringsoplossingen op de markt. Voor afmetingen vanaf 3.000 mm wordt dat een heel ander verhaal. En dit is slechts een voorbeeld. In de praktijk lopen grootverspaners tegen grote uitdagingen aan. De DHMA wil al die uitdagingen bundelen en collectief behandelen. Dat vraag om samenwerking, openheid van zaken en vertrouwen.

Code of Conduct “Bij de oprichting van DHMA hebben we een ‘Code of Conduct’ opgesteld die is bedoeld om transparantie tussen bedrijven mogelijk te maken. Om te kunnen samenwerken moet je kennis met elkaar delen en dat vraagt om vertrouwen. Uiteindelijk kijk je toch bij elkaar in de keuken. Als we binnen de DHMA zoveel vertrouwen kunnen kweken dat we niet het rechteronderhoekje van een tekening knippen voordat we met elkaar aan tafel zitten, dan zijn we goed bezig”, vertelt

Koelewijn voormalig directeur van Van Halteren Metaal. Met het rechteronderhoekje bedoelt Koelewijn de locatie op een tekening waar onder andere de klantgegevens staan. Met 120 werknemers is Van Halteren Metaal uit Bunschoten één van de grote bedrijven binnen DHMA. De machinefabriek is werkzaam voor verschillende sectoren, waaronder offshore, semi-conductor, defensie, automotive, windenergie, mijnbouw, machine- en apparatenbouw en big science projecten. Naast het opleidingsvraagstuk wil Van Halteren Metaal met DHMA werken aan het optimaliseren van bedrijfsprocessen. Met name op het gebied van automatisering, nauwkeurigheid, complexiteit van werkstukken, milieu, traceerbaarheid en de groeiende papierwinkel wil Van Halteren Metaal nog grote efficiëntieslagen maken.

Cats, directeur van Posthumus Burgwerd vult aan: “Door te profiteren van transparantie en samenwerking, kunnen we als Nederlandse grootverspaners voorop blijven lopen in de internationale markt.” Als toeleverancier van machineonderdelen voor onder andere offshore, petrochemie, jachtbouw en machinebouw, is Posthumus Burgwerd gebaat bij een efficiënte en flexibele productie. Op die manier kan het bedrijf korte levertijden en scherpe prijzen garanderen. Daar hoort natuurlijk een modern machinepark bij. Hoewel Posthumus offline programmeert en zo snel kan reageren op vragen vanuit de markt, wil de toeleverancier het productieproces nog verder optimaliseren.

Mede voor deze gewenste optimalisatieslag, is Posthumus lid van DHMA. “Machines, systemen, softwareoplossingen en de hele papierwinkel worden steeds complexer. Door samen te werken met vakgenoten is het eenvoudiger om op de hoogte te blijven van

7

Het magazine voor de verspanende industrie Powered By MetaalNieuws

Eerstvolgende edities: 04-2021 Op naar de TechniShow Met o.a. een terugblik op de Nederlandse Metaal Dagen, de EMO Milano, METAVAK en de Precisiebeurs

01-2022 TechniShow Beursspecial Uitgebreide voorbeschouwing op de TechniShow 2022 met een extra verhoogde oplage

Uw doelgroep bereiken met VerspaningsNieuws?

Voor meer informatie: media@verspaningsnieuws.nl Heeft u verspanend beursnieuws?

Tip onze redactie: redactie@verspaningsnieuws.nl

8

De emmer met technische jongeren raakt steeds leger

de laatste technologieën, waardoor we sneller kunnen investeren en optimaliseren op basis van kennis. Daarnaast staat opleiding en personeelswerving hoog op de prioriteitenlijst.”

van DHMA. “Door gezamenlijk met lotgenoten te innoveren, kunnen we de optimalisatie van onze processen versnellen.”

Werkgroepen scheppen orde Volgens Claudia Willems, branchemanager bij Koninklijke Metaalunie en verantwoordelijk voor DHMA, zijn bedrijven in de grootverspaning op de hoogte van de laatste trends en ontwikkelingen, maar ontbreekt het vaak aan tijd en middelen om nieuwe projecten op te pakken. “De meeste bedrijven die lid zijn van DHMA hebben relatief gezien een klein personeelsbestand en daardoor te weinig tijd om zich te kunnen verdiepen in nieuwe technologieën, zoals productieoptimalisering.

Willen deze bedrijven in de toekomst de internationale concurrentie voorblijven, dan moeten ze investeren in nieuwe oplossingen. De DHMA brengt nu alle uitdagingen en thema’s waar de leden mee te maken hebben onder in verschillende werkgroepen. Vervolgens wordt hier gezamenlijk aan gewerkt. De DHMA neemt hierbij alle organisatie uit handen en controleert de agenda, zodat de gewenste voortgang gewaarborgd blijft. We scheppen als het ware orde in de chaos.”

n de V

ni

af

el

Aa

ers

ng s t

Heerink, Commercieel Manager bij AFMI Verspanende industrie, noemt nog een ander voordeel van DHMA: “In de metaal is een verjongingsslag bezig. De jonge ondernemer kan als lid van DHMA profiteren van de kennis en kunde van ervaren vakgenoten. Tegelijkertijd kan de jonge generatie de ervaren vakgenoten meenemen in de digitaliseringstransitie. Zo ontstaat er een mooie combinatie van vakmanschap en moderne productietechniek.” AFMI Verspanende Industrie uit Hengelo is als toeleverancier gespecialiseerd in het verspanen van grote gietstukken en het bewerken van producten uit volmateriaal. Opdrachtgevers bevinden zich vooral in de offshore-, jachtbouw-, machinebouw en medische industrie. Omdat het bedrijf in toenemende mate kleine series en enkelstuks produceert en daarnaast korte doorlooptijden en een kleine voorraad hanteert, is AFMI al een tijd geleden gestart met het optimaliseren van processen.

Volgens Frank Heerink loopt die optimalisatie momenteel tegen Smart Industry aan. Mede om de volgende stap te maken is AFMI lid

Het binnenpakket (stator) van een gascompressor. De productie en de assemblage van alle onderdelen is verzorgd door AFMI. (foto: AFMI Verspanende Industrie)

pa

Dekker, directeur van Ledder Metaaltechniek, ziet ook de voordelen in transparantie en samenwerking: “Als vereniging kunnen we niet alleen onderling kennisdelen maar ook gezamenlijk naar buiten treden om grote klanten aan te trekken of om onderling werk uit te besteden. Uiteindelijk zijn we allemaal commerciële bedrijven, maar vaak wel net in een ander vaarwater. Daar kun je van profiteren.” Ledder Metaaltechniek is als toeleverancier actief in diverse branches, waaronder de bouw & infra, maritieme-industrie, algemene machinebouw en de food- en agrarische sector. Omdat het bedrijf veel uiteenlopende producten maakt, heeft het een veelzijdig machinepark met grote bewerkingsmachines. De belangrijkste reden voor Ledder Metaaltechniek om lid te zijn van DHMA is om het vakgebied te promoten met als doel om het personeelsbestand uit te breiden. “Op dit moment zijn we al blij als er überhaupt iemand reageert op een vacature. Door het vakgebied te promoten hopen we enerzijds jongeren enthousiast te maken voor techniek en anderzijds willen we zij-instromers aantrekken. Voordat een zij-instromer volledig is ingewerkt en zelfstandig met een machine kan werken ben je twee jaar verder. Dit is een flinke investering maar wel de moeite waard.

Als we als grootverspaners gezamenlijk die weg bewandelen, dan kunnen we wellicht het tekort aan vakmensen in de nabije toekomst reduceren”, aldus Koen Dekker.

9

We zoeken mensen die hoofd en handen kunnen combineren

Personeelstekorten worden kritisch Volgens de vier gesprekspartners gaat het heel goed in de Nederlandse maakindustrie en liggen er veel kansen voor grootverspaners. Al voor de Covid-pandemie kwam er veel werk terug uit lage lonen landen en door de logistieke ketens die het afgelopen jaar onder druk kwamen te liggen, is dat verder toegenomen. Van Halteren Metaal, Posthumus Burgwerd, AFMI Verspanende industrie, Ledder Metaaltechniek en de andere leden van DHMA zijn overtuigd dat reshoring in de toekomst doorzet. Daarbovenop komt de sterke groei van de offshore-industrie en de windenergie. Al met al genoeg kansen voor de Nederlandse grootverspaner. Toch zijn ze er niet gerust op. Met name het tekort aan technisch personeel neemt kritische vormen aan om de groeiende vraag te kunnen beantwoorden. “De metaal heeft nog altijd een imagoprobleem. Als je het hebt over grootverspanen en welke techniek erachter schuilt, dan heeft niemand een idee. Het staat vooral bekend als slecht betaald, vies, saai en zonder doorgroeimogelijkheden.

Maar niets is minder waar. Als je kijkt wat er de afgelopen vijftien jaar allemaal is veranderd, dan behoort metaalbewerking nu tot de meest vooruitstrevende vakgebieden. Alles is computergestuurd en geautomatiseerd en zwaar werk is volledig weggehaald bij de medewerker. Vroeger zocht de verspanende industrie mensen met twee rechter handen. Tegenwoordig zoeken we mensen die hoofd en handen kunnen combineren. Programmeren, optimaliseren, efficiënter werken om aan de stijgende vraag te kunnen voldoen,

moderne machines en besturingen, complexe onderdelen en ga zo maar door. Metaalbewerking is een geweldige uitdaging met enorm veel kansen. En toch wordt de emmer met jongeren die voor techniek kiezen steeds leger. Daar moeten we als DHMA nu collectief op reageren, voordat we als branche echt in de problemen komen.”

Scholingsprojecten Omdat alle lidbedrijven van de DHMA met een personeelsprobleem zitten, heeft de vereniging scholing en het aantrekken van nieuw personeel als project op de agenda gezet. De twee projecten worden opgezet om de techniek aantrekkelijker te maken. Momenteel werken de bedrijven samen met opleidingsfondsen aan digitale leeromgevingen waar iedereen gebruik van kan maken. Het doel van de digitale leeromgeving wordt het beschikbaar stellen van vakkennis.

Zo wordt het bijvoorbeeld mogelijk om digitaal een tekening te leren lezen. Daarnaast wordt er in samenwerking met opleidingsfondsen onderzocht of BBL-leerlingen bepaalde toetsen in de digitale leeromgeving kunnen maken. Tevens wordt er gewerkt aan een gezamenlijke basis om BBL-leerlingen zinvol in de praktijk in te zetten.

“Stagebegeleiders vragen zich nu te vaak af wat ze een student kunnen laten doen. Hierdoor kan het zijn dat zowel de student als het leerbedrijf niet optimaal profiteert van de stage. Met een pakket aan vooropgestelde basisrichtlijnen kunnen leerbedrijven studenten vanaf de start goed begeleiden en stap voor stap de benodigde technische

De indrukwekkende Zayer Kairos 10000 bij Posthumus Burgwerd. (foto: Posthumus Burgwerd)

10

De grote Pama kotterbank in actie bij Van Halteren Metaal. (foto: Van Halteren Metaal)

n de V

af

el

Aa

ers

Voor een sterke concurrentiepositie moeten grootverspaners processen verder optimaliseren met als doel de productiviteit verbeteren. Om dat te doen moet er gekeken worden naar de implementatie van nieuwe technologieën zoals automatisering, robotisering, software-oplossingen, koppeling van systemen, real-time procesbewaking en gereedschapsbeheer. Vanuit de werkgroepen worden vraagstukken rondom deze onderwerpen collectief behandeld.

Hierdoor kunnen bepaalde kosten en investeringen verdeeld worden onder de leden in de werkgroep en kunnen deelnemende bedrijven door het delen van kennis binnen kortere tijd grotere stappen maken. Maar ook kan er gezamenlijk onderzoek gedaan worden naar bijvoorbeeld gereedschappen, CAD/CAM systemen, verzekeringen,

De DHMA heeft flinke groeiambities. Het doel is om binnen afzienbare tijd uit te groeien tot 25 leden om een nog breder draagvlak te creëren.

Naast het delen van kennis kunnen leden van DHMA op die manier ook gezamenlijk grote internationale projecten binnenhalen. Bedrijven die willen profiteren van een lidmaatschap kunnen zich aanmelden op de website van DHMA. Om lid te kunnen worden van de club van grootverspaners moet het bedrijf grote machinale bewerkingen in huis hebben. Denk aan centerdraaien vanaf 5.000 mm draailengte, carrouseldraaien vanaf 2.500 mm diameter, frezen/kotteren vanaf 3.000 mm, slijpen vanaf 3.000 mm en honen vanaf 1.500 mm. De DHMA kent naast de gewone leden ook geassocieerde leden. Dit zijn bedrijven die nauw met de branche verbonden zijn, zoals leveranciers van machines, gereedschappen en gietstukken. Koelewijn vult op het laatste moment nog aan: “We zoeken alleen kwalitatief goede leden.

Dat betekent dat we verwachten dat elk lid ook iets inbrengt, zoals kennis, ervaringen, discussies en uitdagingen. Zo kunnen we samen werken aan een sterke Nederlandse grootverspaning.”

ng s t

Samen processen optimaliseren

Op naar 25 leden

ni

Een ander project waar de leden zich voor gaan inzetten is het aanpakken van het imagoprobleem. Aan de ene kant willen ze meer zij-instromers gaan trekken en aan de andere kant willen ze jongeren en vooral ook hun ouders duidelijk maken hoe mooi de verspaning is en wat voor kansen er liggen. “We moeten de techniek transparant en interessant maken. Dat betekent dat we als bedrijfsleven meer van ons mooie vak moeten laten zien aan de buitenwereld. En we moeten als samenleving af van de gedachte dat alleen theoretische opleidingen er toe doen. Juist die praktisch opgeleide mensen hebben de toekomst”, vertelt Cats. Dekker vult aan: “Tegenwoordig lijkt het bijna alsof het een schande is dat je kind op het vmbo zit. Daar moeten we als samenleving echt vanaf. Het gaat er om dat we praktisch talent optimaal gaan ontplooien, benutten en waarderen. Je zult zien dat dan veel meer jongeren voor techniek kiezen. Dat betekent dat we de mindset van de samenleving en vooral van ouders moeten bijsturen.

Een hele klus, maar collectief kunnen we echt stappen maken.”

personeelswerving, machine-aanschaf en ander grote investeringen.

“Alles in de grootverspaning is heel kapitaalintensief. Door de kracht van samenwerking kunnen we veel efficiënter ondernemen”, aldus Heerink.

pa

expertise bijbrengen”, aldus Koelewijn.

11

EMO Milano 2021 tovert beurshallen om tot digitale fabrieken

EMO Milano 2021 transformeert de beurshallen in fieramilano Rho tot een grote digitale fabriek (foto’s: EMO Milano)

12

Van 4 tot 9 oktober vindt de EMO voor het eerst in zes jaar weer plaats in Milaan. De internationale vakbeurs wordt beschouwd als de belangrijkste beurs voor de wereldwijde productie-industrie.

Bewerkingsmachines, robots, productiesystemen, ondersteunende technologieën, software oplossingen, Additive Manufacturing en digitalisering, zullen de beurshallen van fieramilano Rho transformeren tot de grootste digitale fabriek die ooit tijdens een beurs is opgezet.

EMO Milano 2021, georganiseerd door Ucimu-Sistemi Per Produrre, de Italiaanse vereniging van fabrikanten van werktuigmachines, robots en automatiseringssystemen en gepromoot door Cecimo, de European Association of Machine Tool Industries, wordt de eerste internationale vakbeurs voor de productie-industrie sinds de coronapandemie. Op een totale beursoppervlakte van 110.000 m2 zullen meer dan 700 ondernemingen hun productaanbod presenteren. In totaal komt 60% van de exposanten van buiten Italië, waardoor de internationale allure als vanouds is te ervaren. Met momenteel meer dan 100 exposanten is Duitsland na Italië het meest vertegenwoordigde land. Ook China en Korea laten een bijzonder sterke deelname zien. Het is goed zoeken, maar tussen al die exposanten vinden we ook een paar Nederlandse deelnemers. Onder andere Cellro CNC Automation en Hembrug Machine Tools zullen tijdens de EMO hun producten en diensten aan het internationale publiek presenteren. “Iedereen die deelneemt aan EMO Milano 2021, kiest ervoor om een belangrijke speler te zijn in de wereld van metaalbewerking. Exposanten en bezoekers komen van over de hele wereld. De voortgang van de vaccinatiecampagne en de afspraken over de vrije mobiliteit van mensen tussen EU-landen en tussen de Europese Unie en andere landen, zijn een verdere garantie van het succes van de beurs”, legt Luigi Galdabini, commissarisgeneraal van EMO Milano 2021 uit.

Nieuwste technologie Zoals we van EMO gewend zijn, zullen de hallen van fieramilano Rho de nieuwste technologieën, machines en oplossingen presenteren. Naast de nieuwste bewerkingsmachines, automatiseringsoplossingen en gereedschappen, ligt de focus van de beurs op verbonden en digitale fabrieken. Preventief onderhoud, onderhoud op afstand, sensoren, dataanalyse, collaboratieve robots, automatiseringssystemen, servitization, netwerken en kunstmatige intelligentie zijn technologische onderwerpen die overal op de beurs onder de aandacht worden gebracht. Daarnaast worden diverse neveninitiatieven georganiseerd om bepaalde onderwerpen extra uit te lichten: van EMO Digital, de startup area, EMO Additive Manufacturing tot de Speaker Corner.

EMO Digital is een presentatie- en demonstratieruimte die speciaal is ontworpen om het potentieel van de digitale fabriek te demonstreren.

De start-up area biedt uitzicht op nieuwe ondernemingen die werken aan de ontwikkeling van producten en projecten die verband houden met de wereld van productiesystemen en metaalbewerking. De start-up area

EMO Milano 2021 wordt als vanouds een internationaal feestje voor de maakindustrie.

biedt de mogelijkheid tot dialoog tussen beproefde industriële modellen en nieuwe zakelijke ideeën die het concept van de nieuwe bedrijfsrealiteit kenmerken. EMO Additive Manufacturing daarentegen, wijdt zich volledig tot alles rondom 3D-printen. Bezoekers kunnen in dit gedeelte alles te weten komen over machines, materialen, designvraagstukken, software, procesbeheersing en automatisering. Tenslotte zal de Speaker Corner ruimte bieden aan organisatoren en exposanten voor toespraken die dieper ingaan op bepaalde technologische onderwerpen.

EMO profiteert van sterk herstel Wereldwijd groeit de industrie sneller dan aanvankelijk werd aangenomen.

Het ordervolume is merkbaar hersteld en ligt in veel gevallen alweer rond pre-corona-niveau. Door de forse toename van orders en omdat er steeds meer signalen zijn dat het ordervolume in de toekomst verder zal aantrekken, heeft Oxford Economics de verwachtingen voor komende jaren naar boven bijgesteld. In Azië is met name China de grote aanjager van de productie-industrie. Het land vertegenwoordigt maar liefst tweederde van het Aziatische ordervolume. Daarnaast is in Europa en de Verenigde Staten het herstel ook duidelijk te zien. Voor maakbedrijven die zich willen voorbereiden op de toekomst, komt de EMO Milano dus op het juist moment. “Ondanks het moeilijke jaar 2020 herstelde de werktuigmachine-, robotica- en automatiseringsindustrie zich goed in de eerste maanden van 2021, zowel in Italië als in de rest van de wereld.

De productie-orders staan inmiddels weer op pre-corona-niveau en de verwachting is dat de groei de komende jaren door zal zetten. Dat betekent dat maakbedrijven nu moeten investeren in nieuwe machines en oplossingen om de productiviteit te verbeteren, zodat ze straks de groeiende vraag kunnen beantwoorden. De EMO geeft bezoekers alle handvatten voor een toekomstbestendige onderneming en komt dus exact op het juiste moment”, aldus Barbara Colombo, voorzitter UcimuSistemi Per Produrre.

13

Scen vindt stabiel verspaningsproces naast machine

Ruud Jansen (l) met zijn team voor de geautomatiseerde Doosan Lynx. De CNC-draaimachine is voorzien van hogedrukkoeling en een olienevel filtratiesysteem van Dormatec. (foto’s Tim Wentink)

Met hogedrukpompen, emulsiekoelers, afzuigsystemen, bandfilters en een spanenpers weet Scen het verspaningsproces stabieler, efficiënter en nauwkeuriger te maken. Sinds 2014 is de toeleverancier sterk gegroeid, waardoor het vloeroppervlak in de fabriek in Zoetermeer inmiddels goed gevuld is met bewerkingsmachines. Om meer output te genereren met het huidige machinepark en ook om een aangenaam werkklimaat te creëren, heeft Scen geïnvesteerd in nagenoeg alle apparatuur uit het assortiment van Dormatec Environment Systems.

14

Scen is als toeleverancier gespecialiseerd in het draaien en frezen van prototypes en halffabricaten. Klanten bevinden zich in veel verschillende sectoren, waaronder de zonne-energiesector.

Daarnaast produceert het bedrijf ook eigen producten. De behuizingen voor omvormers in voertuigen bijvoorbeeld, gaan de hele wereld over. Een machinepark van vijf frees- en drie draaimachines vult het vloeroppervlak volledig in de fabriek in Zoetermeer. Om meer output te genereren op dezelfde hoeveelheid vierkante meters, is Scen al in 2015 gestart met automatisering. Inmiddels handelen drie robots het seriewerk in vooral de onbemande uren en staat op moment van schrijven de vierde robot al klaar om geïmplementeerd te worden.

“Deels door het automatiseren liepen we in de productie tegen problemen op. De maatvoering van werkstukken fluctueerde, er ontstonden problemen met de afvoer van spanen, het emulsieverbruik was enorm hoog en de luchtkwaliteit in de fabriek verslechterde.

Om die reden hebben we geïnvesteerd in een uitgebreid pakket aan randapparatuur”, vertelt Ruud Jansen, directeur van Scen.

Manuel Schippers, directeur van Dormatec Environment Systems vult aan: “Scen is een perfect voorbeeld van hoe je kan werken naar een geautomatiseerd en stabiel bewerkingsproces door alle randomstandigheden te beheersen. Met de vele installaties die Scen bij ons heeft afgenomen, is het bedrijf echt een uithangbord voor Dormatec.”

Voor een stabiel en onbemand productieproces moeten alle randvoorwaarden kloppen.

Werkklimaat Scen heeft alle bewerkingsmachines aangesloten op luchtzuiveringsunits van Dormatec. Tijdens het verspanen komen er olienevel, emulsienevel, rook en hinderlijke geuren vrij die een ongezond werkklimaat veroorzaken. “We zijn ongeveer zes jaar geleden gestart met luchtzuiveringsunits. Voorheen, helemaal toen we onbemand gingen produceren, hing er constant een blauwe damp in de fabriek. Daar wil je je medewerkers natuurlijk niet aan blootstellen. Luchtzuiveringsunits zijn dan ook een must in de verspanende productie.” De Aircleaners van Dormatec zijn uitgerust met filters die zijn voorzien van een viertraps filtratie waarmee ruim 99% van de schadelijke emissies uit de lucht worden gefilterd.

Volgens Schippers dragen de luchtzuiveringsunits niet alleen bij aan een gezond werkklimaat, maar ook aan de afvoer van warmte. Dit zorgt voor een stabieler proces.

Spanenpers is logistiek wonder

Thermische stabiliteit

Een investering waar Jansen erg enthousiast over is, is de spanenpers. Dit systeem reduceert het spaanvolume met maximaal 85%. Vooral op het gebied van logistiek geeft dit voor Scen enorm veel voordelen. “Voorheen moesten we veel vaker de spanenbakken wisselen en dit nam veel tijd in beslag. Tevens besparen we nu veel ruimte in de fabriek voor de opslag van spanen en hebben we het aantal transportbewegingen gereduceerd wat weer ten goede komt aan onze wens om duurzaam te ondernemen. Een net zo’n belangrijk pluspunt is overigens dat we ons niet druk meer hoeven te maken dat het productieproces stilvalt door een overvloed aan spanen in en om de machine.” Scen kijkt steeds kritischer naar de afvalstroom.

Met de spanenpers worden koelemulsies uit de spanen geperst en teruggevoerd naar het emulsiereservoir. Zo wordt er minder water en chemicaliën verbruikt. Scen brengt op een vernuftige wijze de spanen van twee bewerkingsmachines samen in één spanenpers.

“De spanenpers is eigenlijk bedoeld voor één machine, maar we zoeken technologisch graag een beetje de grenzen op. Zo hebben we ook twee machines aangesloten op één olienevel filtratiesysteem van Dormatec. Met creativiteit en beperkte middelen meer rendement behalen. Daar halen we plezier uit”, aldus Jansen.

Door het onbemand produceren en de toenemende kwaliteitseisen, is Scen genoodzaakt om kritisch naar het productieproces te kijken. Daarom heeft de producent geïnvesteerd in Profluid koelinstallaties die zorgen voor een optimale thermische stabiliteit van het koelsmeermiddel. Jansen: “Onze bewerkingsmachines van Doosan beschikken over thermische compensatie en zijn thermisch redelijk stabiel. Maar als je vervolgens koelsmeermiddel in de bewerkingsruimte brengt die gedurende de dag en nacht in temperatuur oploopt, dan schiet je daar uiteindelijk weinig mee op.

Het werkstuk zal alsnog uitzetten. Voordat de koelinstallaties in bedrijf waren, zagen we de maatvoering van onze werkstukken naarmate de serie vorderde steeds verder afwijken. Dankzij de koelinstallaties blijven werkstukken nu perfect aan de maat.” Een bijkomend voordeel van de koelinstallaties, dat tevens betrekking heeft op een prettig werkklimaat en het duurzaam ondernemen, is dat het koelmiddelniveau langer op peil blijft. Zonder koeling moest er wekelijks 120 liter water bijgevuld worden. Dit verdween puur door verdamping uit het reservoir. “Om optimaal en kosteneffectief te kunnen werken, moeten alle randvoorwaarden kloppen. Helemaal als je ook nog een stabiel geautomatiseerd verspaningsproces nastreeft. Als die

15

Flexibel en efficiënt produceren!

PUMA SMX serie

VCF serie

DVF serie

met Doosan high-end machines Dormac laat u graag middels een demo zien hoe u met de nieuwste generatie Multitasking, Multi-axis en Multipurpose draai-freesmachines en 5-assige bewerkingscentra, zowel kleine als grote series complexe producten flexibel en efficiënter kunt produceren.

Bezoek onze demo mogelijkheid in de Goorn (NH) Leverancier van verspanende metaalbewerkingsmachines sinds 1954

Dormac CNC Solutions l +31 (0)229 54 24 85 l info@dormac.nl l www.dormac.nl

Onze filtratie is uw gezondheid en veiligheid Voor ieder Stof-, Rook- en Olienevel probleem heeft Dormatec een passende industriële oplossing.

Meer weten over al onze systemen? www.dormatec.eu | info@dormatec.eu

16

randvoorwaarden kloppen, dan zijn er grote stappen te maken. Denk aan hogere snijsnelheden, langere standtijden, betere productkwaliteit en minder afkeur”, aldus Schippers. Om het koelsmeermiddel op hoog niveau te houden, het dichtslibben van koelkanalen en overmatige slijtage aan machine-onderdelen tegen te gaan, heeft Scen tevens geïnvesteerd in een Unimag vloeistoffiltratiesysteem.

Optimale spaanbeheersing 90% van het materiaal dat Scen bewerkt is aluminium. Bij de bewerking van aluminium ontstaan lange lintspanen die, mits ze niet worden gebroken, zich om het gereedschap wikkelen en krassen op het werkstuk veroorzaken. Bij het onbemand produceren vormt dit een groot probleem. Om die reden heeft de producent de Doosan Lynx CNC-draaimachine voorzien van een hogedrukpomp van Dormatec, waarmee koelemulsie met 70 bar direct op de snijkant gericht kan worden. Met hogedrukkoeling worden de spanen tijdig gebroken en uit de buurt van het gereedschap en het werkstuk gespoeld. “De Doosan Lynx hebben we aangeschaft om werkstukken zo compleet mogelijk en geautomatiseerd te kunnen verspanen. Om dat te realiseren is de machine voorzien van een turret met twaalf aangedreven gereedschappen en een overnamespil. Belangrijk is dan wel dat de spaanbeheersing volledig onder controle is. Dankzij de hogedrukkoeling zijn we nu in staat om betrouwbaar onbemand te kunnen draaien.”

Dankzij de spanenpers kan Scen zonder problemen langdurig onbemand produceren. De spanenpers biedt daarnaast veel voordelen met betrekking tot opslag en logistiek.

Reiniging Last but not least heeft de industriële vloeistof- en spanenzuiger van Dormatec een plekje gevonden bij Scen. De vloeistof- en spanenzuigers zijn ontworpen om koelmiddel, spanen en olie uit de machineopvangbak te zuigen. Ze filteren de spanen en pompen het gefilterde koelmiddel terug in het machinereservoir, zodat dit hergebruikt kan worden. “Je staat er niet zo bij stil, maar dit soort systemen brengen veel efficiëntie in het proces. Het reinigen van de machines is nog nooit zo snel gegaan.”

Een vloeistoffiltratiesysteem houdt de kwaliteit van het koelsmeermiddel op topniveau.

17

Kleine wisselende series laten zich prima onbemand draaien Het effectief automatiseren van draaimachines is volgens Cellro in de praktijk nog een flinke uitdaging voor veel maakbedrijven. Vooral het onbemand produceren van kleine wisselende series zorgt voor hoofdbrekens bij verspaners. Toch hoeft het onbemand draaien van kleine series niet complex te zijn. Dat blijkt uit een webinar dat Cellro recent in samenwerking met BIS Specials organiseerde.

Het automatiseren van frees- en draaimachines heeft de laatste jaren een vlucht genomen. Maakbedrijven ontdekken in toenemende mate de toegevoegde waarde van een geautomatiseerde productie.

Het grootste struikelblok waar verspaners tegenaan lopen is volgens Cellro het automatiseren van wisselende kleine draaiseries. Vooral het onbemand wisselen tussen verschillende producten en afmetingen blijkt in de praktijk een uitdaging. “Steeds meer verspanende bedrijven maken de eerste stap in het slim automatiseren van draaiprocessen om de onbemande uren productief in te zetten. De grootste uitdaging voor maakbedrijven is de automatische productie van kleine, wisselende series. Om dit succesvol te kunnen doen is er uiteraard meer nodig dan alleen een barfeeder of een robot. Toch

kan het automatiseren van kleine series heel laagdrempelig worden uitgevoerd, waardoor de machine-output gedurende de avond, nacht en weekenden enorm kan toenemen”, vertelt Elise de Koning van Cellro.

Producthandling voor draaiprocessen Cellro heeft voor het Xcelerate automatiseringssysteem en haar drie andere productseries meerdere oplossingen ontwikkeld om producten zonder menselijke tussenkomst te kunnen handelen.

De drie belangrijkste elementen als het gaat om het handelen van draaiproducten, zijn de productgripper, het centreer- en overnamestation en de opslaglocatie. Middels de robot zijn de productgrippers van Cellro automatisch wisselbaar. De robotcel kan worden voorzien van meerdere grippers met bijvoorbeeld verschillende vingers voor het pakken van diverse werkstukken, zoals schijf- of asvormige delen. Verder kan elke cel van Cellro uitgerust worden met een centreer- en overnamestation. Dit station heeft als doel om het product te centreren voor een nauwkeurige plaatsing in de machine en het overnemen van het product voor een tweede bewerking. Tenslotte maakt Cellro gebruik van lades of trays om de schijven of assen in te leggen. De lades of trays zijn met behulp van rasterplaten voor het opslaan van schijven of met behulp van kunststof strippen met V-insparing voor het plaatsen van assen, heel flexibel in te delen.

Automatische spantangwissel

Met de functie Collet Exchange kan Cellro de spantang of de spandoorn automatisch wisselen in de draaimachine.

18

Met alleen een efficiënte producthandling is het automatiseren van kleine, wisselende series nog niet volledig haalbaar. Om verschillende series onbemand aaneen te schakelen heeft Cellro de functie Collet Exchange ontwikkeld. Deze functie maakt het mogelijk om de spantang of de spandoorn automatisch te wisselen in de draaimachine. Zo

Voor het automatiseren van wisselende kleine draaiseries heeft Cellro meerdere oplossingen ontwikkeld.

kunnen er verschillende diameters geproduceerd worden en kan er gekozen worden voor zowel uitwendig als inwendig opspannen.

Het wisselen van de spantang wordt tevens uitgevoerd door de robot die hiervoor is voorzien van een wisselbare pneumatische colletgripper. De robot pakt met de gripper de spantang uit een tray waar verschillende spantangen zijn opgeslagen en plaatst deze vervolgens automatisch in de spantanghouder van de draaimachine.

Het programma voor de spantangwissel kan eenvoudig in de HMI van de robotcel worden aangemaakt.

Klauwplaatwissel Voor de spantangen en toebehoren maakt Cellro gebruik van de oplossingen van Hainbuch die in Nederland op de markt worden gebracht door BIS Specials. Naast het wisselen van de spantangen is het ook mogelijk om de klauwen van een klauwplaat automatisch door de robot te laten wisselen. Later dit jaar wordt het tevens mogelijk om de complete collethouder van Hainbuch met de robot te wisselen. Zo ontstaan er nog meer mogelijkheden om meerdere series onbemand te produceren. “Tot een diameter van 100 mm kunnen werkstukken heel goed opgespannen worden met een spantang. Is de diameter groter, dan kan er beter gekozen worden voor een klauwplaat. Met een klauwplaatadapter is het mogelijk om een klauwplaat automatisch in een spantanghouder te zetten. Zo kunnen werkstukken met een diameter tot 209 mm opgespannen worden”, vertelt Peter Boot van BIS Specials. De Koning vult aan: “Met Xcelerate en een uitgebreid pakket aan oplossingen, kunnen verspaners op een relatief eenvoudige en laagdrempelige manier starten met het onbemand produceren van kleine, wisselende draaiseries.”

EMO Milano 2021 Cellro presenteert tijdens EMO Milano 2021 een compleet digitaal overzicht van de Productline en dan met name de laatste nieuwe modellen Xcelerate X15 en X35. Deze configuratie biedt de flexibiliteit om pallet- en producthandling te combineren en helpt om de connectiviteit met de productieomgeving steeds verder te laten groeien. Met de beschikbare kennis en technologieën helpt Cellro om de productie van klanten te robotiseren, digitaliseren en integreren.

Door meerdere jobs achter elkaar autonoom te produceren, groeit de diversiteit, complexiteit en hoeveelheid van data. Hierin voorziet het Cellro besturingssysteem door het structureren, overzichtelijk maken en op tijd melden van essentiële acties om het productieproces te allen tijde te waarborgen. De software helpt de operator om vooruit te denken in het productieproces.

Door middel van duidelijke signalen, kan de operator in één oogopslag zien welke handelingen nog verricht moeten worden, alvorens de productie te starten. Niet alleen constateert de software het probleem, maar geeft ook de oplossing aan en verwijst waar het probleem opgelost moet worden. Volgens Cellro is dit het resultaat van vijftien jaar ervaring en de nauwe samenwerking met veel klanten.

19

Blauwe-lasertechnologie verbetert contactloze gereedschapsmeting Renishaw heeft een tweede generatie van de NC4+ Blue voor contactloze gereedschapsmeting ontwikkeld en zal deze oplossing presenteren op EMO Milano 2021. Voortbouwend op het succes van de oorspronkelijke NC4+ Blue die op EMO Hannover 2019 werd gelanceerd, heeft de nieuwste evolutie van de contactloze gereedschapsmeter een verbeterde herhaalbaarheid over het hele bereik.

De Renishaw NC4+ Blue-systemen maken gebruik van blauwelasertechnologie en verbeterde optieken. Hierdoor kunnen gereedschappen nog preciezer worden gemeten, wat resulteert in nauwkeurigere producten die efficiënter bewerkt kunnen worden.

Vergeleken met bronnen voor rode laser bij conventionele contactloze gereedschapinsteltasters, heeft blauwe laser een kortere golflengte, wat resulteert in optimale laserbundelgeometrie. Dit maakt meting van zeer kleine gereedschappen mogelijk, waarbij de meetfouten van gereedschap tot gereedschap minimaal zijn. De nieuwe NC4+ Blue is één van de vele oplossingen voor procescontrole in slimme fabrieken die Renishaw van 4 t/m 9 oktober presenteert op de EMO. De tweede generatie van de contactloze gereedschapsmeter heeft een ultracompact ontwerp en is nu verkrijgbaar in vier afmetingen, met een werkoppervlakte van 55 mm tot 240 mm. De herhaalbaarheid van de meting is ook verbeterd over het hele bereik, nu tot +/- 0,5 micrometer op kleinere afstanden.

Snelle, robuuste en betrouwbare meting NC4+ Blue-systemen gebruiken de nieuwste Renishaw software voor het contactloos gereedschapinstellen. De software is verder doorontwikkeld om ook in natte omstandigheden snel, robuust en betrouwbaar te kunnen meten. De zelf optimaliserende technologie in de software past automatisch de beweging van het gereedschap en de laserbundel aan om de cyclustijd tot een minimum te beperken.

Functies zoals een dubbele meetmodus, waarbij het gereedschap wordt gemeten terwijl het de laserbundel verlaat en een geavanceerde reinigingsoptie voor gereedschap, helpen ervoor te zorgen dat het gereedschap tijdens de meting vrij is van vuil en koelvloeistof.

Verdere verbeteringen aan de cycli voor gereedschapsslijtage en profielmeting bieden geavanceerde gebruikers meer functionaliteit en betrouwbaarheid.

20

Optische bescherming De werkruimte van een bewerkingscentrum is een vijandige omgeving waar koelmiddeldruppels, spanen en stof voorkomt.

Koelvloeistofnevel kan de lucht verzadigen en snel alle blootgestelde optische oppervlakken bedekken. Ongeacht het optische ontwerp hebben lasersystemen voor het instellen van gereedschap schone optieken en een onbelemmerde bundellijn zonder obstakels nodig om te kunnen functioneren. De NC4+ Blue maakt gebruik van MicroHole en PassiveSeal optische beschermingstechnologieën voor snelle en betrouwbare gereedschapsmeting, zelfs in natte omstandigheden.

De MicroHole-technologie zorgt ervoor dat de optiek tijdens de meting wordt beschermd tegen verontreiniging door een continue stroom perslucht door een zeer klein en nauwkeurig, laser geboord gaatje in de zender- en ontvangerkop te blazen. Het PassiveSeal-systeem biedt een extra beschermingslaag die de optiek automatisch afschermt tegen verontreiniging in geval van storing in de luchttoevoer. Er wordt gebruik gemaakt van een eenvoudige pneumatische installatie die de behoefte aan onderhoud tot een minimum beperkt.

Eenvoudiger programmeren en rapporteren

De NC4+ Blue van Renishaw maakt gebruik van blauwe-lasertechnologie voor contactloze gereedschapsmeting

Ondersteuning voor de NC4+ Blue is nu opgenomen in de uitgebreide reeks grafische gebruikersinterfaces van Renishaw, waaronder onmachine en mobiele apps zoals Renishaw Set and Inspect en GoProbe.

Deze consistente en gemakkelijk te gebruiken programmeerplatforms zijn perfect voor gebruikers die nieuw zijn in tastermeting of weinig kennis van machinecodes hebben, terwijl er ook voor meer ervaren gebruikers operationele voordelen zijn.

De technologieën van Renishaw leveren de data om intelligente beslissingen te kunnen nemen voor Industry 4.0. Dankzij gereedschapsmeting op de machine kunnen fabrikanten hun processen automatiseren en optimaliseren, en hun kwaliteitsproblemen en machinestilstand minimaliseren. Met de nieuwste versie van de Renishaw on-machine Reporter app kunnen gebruikers nu historische gereedschapsdata bekijken die de NC4+ Blue heeft opgenomen en de metingen in real-time streamen. De resultaten kunnen ook worden geëxporteerd via een CSV-bestand of PDF-rapport en worden opgeslagen voor traceerbaarheid of worden geïmporteerd in in-house kwaliteitsanalysesoftware.

21

Teqram EasyMillDrill belaadt freesmachines met vision

De EasyMillDrill van Teqram is ontwikkeld voor het onbemand in- en uitladen van zware plaat- en snijbranddelen in een freesmachine. (foto’s: Teqram)

Teqram uit Zwolle heeft de ontwikkeling van nieuwe automatiseringsoplossingen het afgelopen jaar in sneltreinvaart gebracht. Waar de focus eerst vooral lag op het automatiseren van zware en repeterende werkzaamheden in de plaatbewerking, richt Teqram zich met de nieuwe EasyMillDrill nu ook op het in- en uitladen van freesmachines.

Het systeem is met name ontwikkeld voor de automatische belading van zware plaat- en snijdelen die nagefreesd moeten worden. Daarmee mikt Teqram op een niche in de markt.

Een kenmerkende eigenschap van alle robotsystemen van Teqram is het gepatenteerde EasyEye 3D-visionsysteem voor het aansturen van de robot. Ook bij de nieuwe EasyMillDrill is het visionsysteem

22

een essentieel onderdeel van de installatie. Het 3D-visionsysteem kan namelijk de geometrische eigenschappen en oriëntatie van het onderdeel herkennen en op basis van die informatie de robot aansturen.

Daarmee kan de EasyMillDrill zonder menselijke tussenkomst flexibel omgaan met productvariaties en kunnen onderdelen simpelweg op een Europallet worden aangeleverd. Het nauwkeurig voorsorteren van onderdelen, bijvoorbeeld in bakken, komt daarmee te vervallen, evenals tijdrovende programmering. “Er zijn inmiddels veel goede automatiseringssystemen voor freesmachines op de markt, maar deze zijn vooral bedoeld voor pallet- en producthandling. Voor het in- en uitladen van zware plaat- en snijbranddelen was er nog geen perfecte oplossing op de markt. Met de EasyMillDrill brengen we daar nu verandering in”, zegt Frans Tollenaar, directeur van Teqram.

Autonoom produceren Naast het visionsysteem bestaat de EasyMillDrill uit een industriële zesassige robot met een netto payload van 125 kg en optioneel zelfs

De EasyMillDrill bestaat uit een 3D-visionsysteem, een zesassige robot en een reinigingsstation.

tot 200kg. Zodra het visionsysteem het onderdeel heeft herkend, pakt de robot het onderdeel op en beweegt deze naar de bewerkingsruimte van de freesmachine. Vervolgens wordt het onderdeel opgespannen in de machine door middel van een magneetplaat of een vacuümoplossing.

Om de exacte afmetingen en oriëntatie van het werkstuk in de machine te bepalen, wordt met behulp van een meettaster het onderdeel automatisch gemeten. Daarna kan de freesbewerking worden uitgevoerd. Na het frezen wordt het verspaande onderdeel in het reinigingsstation met luchtdruk vrijgemaakt van spanen en koelemulsies.

bijvoorbeeld ook aan de zesde zijde gefreesd moeten worden, kunnen op deze manier zonder hijskraan omgedraaid worden voor verdere bewerking. Tollenaar: “De EasyFlipper is in eerste instantie ontwikkeld om zware snijdelen in brandsnijbedrijven ergonomisch om te draaien.

Dit neemt veel fysieke inspanning en gevaarlijke situaties weg bij de werknemer. Bovendien voorkomt de EasyFlipper beschadigingen aan het werkstuk. Door deze voordelen wordt de EasyFlipper inmiddels ook al bij verschillende machinefabrieken ingezet. In combinatie met de EasyMillDrill, waarbij de robot het onderdeel op de EasyFlipper legt, kan de automatiseringsgraad naar een hoger niveau gebracht worden.”

Hoge compatibiliteit

Manuren besparen

Met de EasyMillDrill richt Teqram zich op een niche in de markt.

Het systeem is vooral interessant voor bedrijven die met regelmaat plaat- en brandsnijdelen in series van 1.000 stuks per jaar of meer moeten frezen. Dit kunnen bijvoorbeeld bedrijven zijn die zware hydraulische manifolds produceren, onderdelen voor vrachtwagens of landbouwmachines leveren of actief zijn in de trailerbouw, grondverzet en kranenbouw. De automatiseringsoplossing is compatibel met de meeste CNC-freesmachines en kan zowel op nieuwe, alsook op bestaande machines worden aangesloten. Voorwaarde is dat de fysieke toegang tot de machine groot genoeg is voor de robot, dat de deuren automatisch bediend kunnen worden en dat Teqram toegang heeft tot de besturing om een optimale communicatie tussen de robot en de machine in te regelen. Eventueel is het mogelijk om de EasyMillDrill twee freesmachines te beladen. De robot heeft namelijk voldoende overcapaciteit.

Het idee achter de EasyMillDrill is ontstaan nadat een gebruiker van de Teqram EasyDebur de plaat- en brandsnijdelen na het ontbramen ook automatisch wilde frezen. Om dit efficiënter en onbemand te doen, richtte het bedrijf zich tot Teqram die vervolgens de EasyMillDrill ontwikkelde. Inmiddels is het systeem enkele maanden bij de klant in gebruik en wordt ongeveer 80% van de oorspronkelijke manuren overgenomen door de robot. Tegelijkertijd is de klant in staat om ’s nachts door te produceren.

Modulair uit te breiden Dankzij de modulaire systemen van Teqram, is de EasyMillDrill uit te breiden met allerlei oplossingen om het zware, onveilige en repeteerbare werk uit handen te nemen van werknemers. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om de functies van de gepatenteerde EasyGrinder te integreren, waardoor de robot ingezet kan worden om het onderdeel op voorhand te ontbramen, de slak te verwijderen, kanten te breken, een radius aan te brengen of de oxidehuid te verwijderen. Daarnaast is het van toegevoegde waarde om het systeem uit te breiden met een EasyFlipper. Deze gepatenteerde oplossing helpt om zware onderdelen om te draaien. Onderdelen die

In combinatie met de EasyFlipper kan de EasyMillDrill onderdelen eenvoudig omdraaien voor een freesbewerking aan de zesde zijde.

23

VISIT US IN MILANO OCTOBER 4 – 9, 2021 HALL1

"SUBSCRIPTION & ALL-IN" INSTEAD OF "OWNERSHIP OBLIGATION" M1 – DESIGNED FOR YOUR PROFIT + Unique design based on monolithic bed assures static and dynamic rigidity + Perfectly suited working area (X = 550 / Y = 550 / Z = 510 mm) combined with compact design (footprint 6 m2) + Inline spindle with up to 12,000 rpm

Easy transport and simple commissioning

+ Attractive usage-based fee per spindle hour from 5.99 € + Low monthly basic fee from 599 € incl. all-round carefree package + Full financial flexibility – no investment risk, no down-payment, no obligation to use minimum spindle hours + Flexibility when choosing a term between 12, 24 and 36 months – extendable by 12 months + Spending cap with defined limit and possibility to take over the machine into customers ownership

More highlights and information: DMGMORISTORE.COM and PAYZR.DMGMORI.COM

24

Robotsysteem Hermle wisselt vinger automatisch

Het robotsysteem RS 05-2 kan uitgerust worden met de meest uiteenlopende vingergrijpers voor een optimale werkstukhandling. (foto: Hermle)

Het nieuwe robotsysteem RS 05-2 van Hermle vindt zijn gebruiksmogelijkheden in alle sectoren die volautomatisch werkstukken tot 5 kg willen produceren. Vooral in de fijnmechanische en medische techniek kan de RS 05-2 zijn voordelen, zoals compactheid, hoge variabiliteit in zowel opslag als spanmiddel en grijperinzet, ten volle benutten.

Een nieuw ontwikkelde automatische vingerwissel bij de grijper maakt een flexibele productie mogelijk.

De combinatie van een NC-gestuurde langeslagspanner en de nieuwe automatische vingerwissel maakt een volautomatische werkstukwissel mogelijk. Samen met de individuele aanvoer van onderdelen via traploos instelbare Hermle universele matrijzen, verhoogt de RS 052 de productiviteit aanzienlijk. Het grootste voordeel is dat grijpers en instelbare spanmiddelen zich volautomatisch aanpassen aan de onbewerkte werkstukken, zodat handmatig ingrijpen vrijwel overbodig is.

Drie opslagvarianten De RS 05-2 is leverbaar met drie opslagvarianten die zorgen voor de optimale paraatheid van onderdelen. De enkele opslag met twee universele matrijzen is voor veel toepassingen al een perfecte oplossing om een flexibele en voordelige automatisering mogelijk te maken.

Voor bedrijven die een grote opbergruimte vereisen, heeft Hermle de ladeopslag ontwikkeld. Deze opslag neemt weinig vloeroppervlak in en is beschikbaar met vier, vijf of zes afzonderlijke laden. Een groot aantal standaard en eenvoudig verstelbare universele matrijzen past zich snel

aan elke werkstukvorm aan. Ook overgrote werkstukken kunnen zonder problemen worden gewisseld en bewerkt. Tenslotte biedt Hermle een palletopslag aan voor, afhankelijk van het pallettype, maximaal 67 kleine pallets.

Variabele machinekeuze Het robotsysteem RS 05-2 is compatibel met verschillende Hermlebewerkingscentra, zoals de C 12, C 22, C 32, C 250 of C 400. Met een opstellingsoppervlak van slechts 2 m2 biedt het robotsysteem RS 05-2 altijd vrije toegang tot de werkruimte van de machine, ongeacht of het systeem van voren (C 32, C 250 en C 400) of aan de zijkant (C 12 en C 22) is gepositioneerd. De RS 05-2 is volledig geïntegreerd in de Hermle-softwareomgeving en daardoor eenvoudig te bedienen via het touchscreen.

EMO Milano Tijdens EMO Milano presenteert Hermle niet de RS 05-2, maar het robotsysteem RS 1 die gekoppeld is aan een C 250. De RS 1 is een volwaardige combinatiecel voor pallet- en werkstukautomatisering. De automatiseringsoplossing combineert flexibiliteit en productiviteit met een opslagsysteem voor een lange onbemande looptijd, waarbij het wisselen tussen grijper en pallet automatisch verloopt. Het laadstation maakt het mogelijk om pallets en werkstukken parallel aan de productie op te stellen. Dat maakt de RS 1 voor veel bedrijven een optimale automatiseringsoplossing. De RS 1 kan worden gekoppeld aan één of twee machines voor een maximale output. Tijdens de EMO zal Hermle de C 250, het bewerkingscentrum waar de RS 1 aan gekoppeld is, presenteren met een extra gereedschapsmagazijn met ruimte voor 88 gereedschappen.

25

GF Machining Solutions legt focus op medische technologie Op het Duitse hoofdkantoor van GF Machining Solutions in Schorndorf, werd medio juli officieel het nieuwe Medical Solutions Center geopend. De machinebouwer legt met deze stap de focus op medische technologie. Het Medical Solutions Center herbergt alle machines (lasermachines, 3D-metaalprinters, bewerkingscentra en draad- en zinkvonkmachines) die nodig zijn voor de productie van medische hulpmiddelen, evenals de juiste software en een team van specialisten. Het Medical Center geeft zowel klanten als experts binnen GF Machining Solutions de mogelijkheid om productieprocessen te optimaliseren en om nieuwe applicaties te ontwikkelen en te testen.

De opening van het Medical Solutions Center weerspiegelt de strategische focus van GF Machining Solutions op de medische industrie. Met een demoruimte van 1.200 m2, volgepakt met bewerkingsmachines, software, digitaliseringsoplossingen en technische knowhow, heeft GF Machining Solutions de belangrijkste technologieën in huis die nodig zijn om medische hulpmiddelen en implantaten te produceren. Tijdens de corona-pandemie is de omzet vanuit de medische industrie met 20% gestegen. Tegelijkertijd is de

omzet in de andere branches met 20% gezakt. Hoewel GF Machining Solutions positief is over de toekomst, zo verwacht de machinebouwer bijvoorbeeld dat de luchtvaartindustrie in 2023 weer op oude sterkte is, ziet het bedrijf een grote groeimarkt in de medische industrie. Daar zal het bedrijf dan ook de komende vijf jaar de meeste focus op leggen.

Tijdens het openingsevenement gaven Christian Jung (Managing Director GF Machining Solutions GmbH), Joachim Seele (Technical Sales) en Benjamin Sendler, (Application Technology) een kijkje achter de beweegredenen van het project. “Elders in de wereld staat GF Machining Solutions al goed bekend om de medische productieexpertise. In Europa loopt die bekendheid nog wat achter. Om daar verandering in te brengen gaan we ons in Europa meer toespitsen op medische technologie. Het Medical Solutions Center is een eerste stap in de goede richting”, vertelt Jung.

Blauwdruk voor de toekomst

Het Medical Solutions Center geeft klanten die werkzaam zijn voor de medische industrie de mogelijkheid om productieprocessen te optimaliseren en nieuwe applicaties te ontwikkelen en te testen

26

Niet alleen heeft GF Machining Solutions geïnvesteerd in een demoruimte, maar ook in een compleet team van medische experts die samen met de klant oplossingen kunnen bedenken voor uitdagende vraagstukken. Daarnaast is er een samenwerking gestart met KSF uit Tuttlingen (D) om nieuwe productietechnologieën voor de medische industrie te ontwikkelen. Meer daarover in het kaderstuk.

Volgens Ivan Filisetti, President van GF Machining Solutions, is het Medical Solutions Center in Schorndorf slechts het begin: “Met dit centrum leggen we de basis voor onze medische technologie.

Het doel is om in korte tijd zoveel mogelijk kennis en medische productietechnologie te ontwikkelen die vervolgens vanuit Schorndorf gedeeld kan worden met al onze andere vestigingen wereldwijd.”

Christian Jung opent officieel het Medical Solutions Center in Schorndorf. Jung gebruikt een 3D-geprinte schaar om het lint door te knippen. Met de opening van het Medical Solutions Center weerspiegelt GF Machining Solutions de strategische focus van het bedrijf op de medische industrie. (foto’s: Tim Wentink)

Mike Onida, verantwoordelijk voor GF Machining Solutions Benelux, geeft aan dat het Medical Center ook interessant is voor klanten in de Benelux. “We hebben veel klanten die onderdelen produceren voor de medische industrie. Om die klanten te ondersteunen bij specifieke medische productievraagstukken, kunnen we nu terecht in het medisch centrum. Schorndorf is goed aan te reizen vanuit de Benelux en alle technologie en kennis is samengevoegd op één locatie. Zo kunnen klanten in korte tijd de benodigde kennis opdoen. Dat biedt een enorm voordeel.”

uitermate goed geschikt is voor de bewerking van werkstukken met complexe contouren. Dankzij de stabiele en hoogdynamische bouwwijze in combinatie met een hoge thermische stabiliteit, lineaire aandrijvingen en een krachtige Step-Tec spil, kunnen spuitgietmatrijzen, implantaten, chirurgische instrumenten en tandheelkundige onderdelen uit taaie, harde materialen efficiënt en nauwkeurig bewerkt worden. Met behulp van een palletautomatisering, zoals in het Medical Solutions Center wordt gepresenteerd, worden de doorlooptijden verkort.

Alle technologieën in huis

Productief draadvonken

In de medische industrie komt alles samen: een hoge oppervlaktekwaliteit, kleine maattoleranties, moeilijk te verspanen materialen, reproduceerbaarheid, traceerbaarheid en productiviteit.

De productie van medische hulpmiddelen is daardoor vaak kostbaar en kwalitatief uitdagend. Gebruikelijk zijn er meerdere bewerkingstechnologieën nodig om een onderdeel te produceren, zoals verspanen, eroderen, oppervlaktebewerking en graveren.

Dit vraagt om veel tussentijdse manuele handelingen die de kans op fouten vergroot. Het uitgebreide technologieportfolio van GF Machining Solutions met bewerkingsmachines, automatiseringsen softwareoplossingen, reduceert de hoeveelheid menselijke handelingen en sluit perfect aan bij de eisen die de medische industrie stelt. Tijdens de rondleiding door het medisch centrum presenteerde GF Machining Solutions als voorbeeld het productieproces van een geleidingsblok voor een botzaag. Het onderdeel kan volledig worden vervaardigd in het Medical Solutions Center. Zowel een vijfassige Mikron Mill S 600 U freesmachine, een P 400 U lasermachine en een Cut P 550 draadvonkmachine werden ingezet om het onderdeel te bewerken.

Een veelgebruikte productietechniek voor medische toepassingen is draadvonken. Met name voor onderdelen die moeten voldoen aan een hoge maat- en oppervlaktenauwkeurigheid, is draadvonken een ideale techniek. In het medisch centrum heeft GF Machining Solutions onder andere een Cut P 550 draadvonkmachine opgesteld.

“Draadvonken wordt altijd gezien als een langzame productietechniek.

Door meerdere producten gelijktijdig te produceren kan de output omhoog”, vertelt Sendler. Als voorbeeld noemt hij de productie van medische tangen. Met slechts twee snedes wist het team zestien onderdelen te produceren. Door het materiaal een kwartslag te draaien na de eerste vonkbewerking en vervolgens de tweede snede uit te voeren, kwamen de tangen nagenoeg kant en klaar uit de vonkmachine. Zo kan draadvonken heel productief worden ingezet.

“Dankzij het medische centrum kunnen we in het vervolg samen met klanten dit soort slimme oplossingen ontwikkelen. Dat geeft enorm veel toegevoegde waarde.” GF Machining Solutions heeft het draadvonkproces over de jaren doorontwikkeld met allerlei nieuwe en slimme functies. Intelligent Spark Protection (ISPS) System is zo’n functie die de betrouwbaarheid van het proces en de productiviteit verbetert. ISPS bepaalt in real-time waar de vonkoverslag plaatsvindt.

Dit komt vooral goed van pas bij onderbroken sneden. Omdat de vonk het liefst daar waar de elektrische weerstand het laagst is overslaat, zoals bij openingen in het werkstuk, kan er draadbreuk ontstaan. ISPS

Vijfassig frezen De Mikron Mill S 600 U is een vijfassig bewerkingscentrum dat

27

Een kijkje in het nieuwe Medical Solutions Center.

controleert dit en kan de parameters automatisch bijstellen, zodat de vonk altijd op het juiste punt overslaat. Dit zorgt voor een hogere productiviteit en proceszekerheid.

Functionele oppervlakken laseren Een technologie die steeds vaker wordt toegepast bij de productie van medische componenten is lasertexturering. Met behulp van een laser is het mogelijk om heel precies texturen, graveringen en markeringen aan te brengen. Met de Laser P 400 U heeft GF Machining Solutions de laser geïntegreerd in een vijfassige machine, waardoor niet alleen 2D-, maar ook complexe 3D-oppervlakken bewerkt kunnen worden.

Zo kan de techniek worden ingezet om textuur aan te brengen op protheses voor een betere hechting met het menselijke bot of om chirurgische instrumenten van een micro- en sub microtextuur te voorzien voor het verkrijgen van functionele eigenschappen. Denk bij dat laatste bijvoorbeeld aan hydrofobe oppervlakken waar geen bloed aan blijft plakken, zodat de chirurg beter zicht houdt op de operatie.

Daarnaast zijn er met lasertexturering antibacteriële, goed reinigbare of antireflex oppervlakken te maken. Als er bijvoorbeeld geen reflectie is, kan de chirurg bij endoscopie het beeld beter bekijken. Zo zijn er allerlei toepassing te bedenken waar laserbewerking van pas komt.

De Laser P 400 U is onderdeel van het Medical Solutions Center.

Opvallend is dat de machine is uitgerust met een alles-in-een laserkop die zowel een nanoseconde-laser als een femtoseconde-laser huisvest. De laserkop maakt het mogelijk om automatisch en binnen een seconde van de ene bron naar de andere over te schakelen.

Op deze manier kan de productietijd verkort worden door twee laserbewerkingen op dezelfde machine te combineren.

GF Machining Solutions heeft een breed automatiseringsportfolio in huis, waarmee alle bewerkingsstappen met elkaar verknoopt kunnen worden. Naast dat de bewerkingsmachines zijn geoptimaliseerd voor automatisering met pallet- en nulpuntspansystemen, biedt de machinebouwer ook robotcellen, WorkshopManager Software en de integratie van meet- en controletechniek aan. Met het hele pakket is het mogelijk om vanaf seriegrootte 1 onbemand te produceren.

De medische industrie stelt niet alleen hoge eisen aan de kwaliteit van onderdelen, maar ook aan de traceerbaarheid. Om te voldoen aan de medische voorschriften, moeten productiegegevens van elk onderdeel worden vastgelegd. Hoe het datamanagement in zijn werk

Automatisering en traceerbaarheid Zoals in elke branche staan ook in de medische industrie de kostprijzen en levertijden onder druk. Voeg daar het tekort aan technisch personeel aan toe en je kan als maakbedrijf niet meer om automatisering heen.

28

Additive Manufacturing is een ideale productietechnologie voor de medische industrie. Met 3D-printen zijn implantaten met sponsvormige structuren die goed hechten aan het menselijk lichaam te maken.

Met laserbewerking is het mogelijk om functionele (vloeistofafstotend, antibacterieel, antireflecterend, enz.) oppervlakken te verkrijgen.

gaat kan GF Machining Solutions live presenteren in het Medical Solutions Center. Elke machine in het centrum is aangesloten op de WorkshopManager software van GF Machining Solutions.

Hiermee toont de fabrikant de voordelen van een geautomatiseerd gegevensbeheer. “Naleving van de voorschriften voor documentatie en gegevenstracering is een fundamenteel onderdeel van de productie van medische onderdelen. GF Machining Solutions heeft een uitgebreid portfolio met hardware- en softwareoplossingen om dit te bewerkstelligen. Met het rConnect Platform, dat een draadloze toegang tot alle bewerkingsmachines mogelijk maakt, in combinatie met real-time procesbewaking en gegevensregistratie, ontstaat er een compleet overzicht over het productieproces”, zegt Sendler tijdens de rondleiding door het medisch centrum.

Additive Manufacturing Een productietechnologie die zich uitermate goed leent voor de medische industrie is Additive Manufacturing (AM). Implantaten en protheses zijn vaak unieke enkelstuks die zich economisch gunstig laten produceren door AM. Daarnaast biedt AM de mogelijkheid

om bijzondere geometrieën te produceren, zoals sponsachtige structuren voor een betere hechting met het menselijke lichaam.

Gezamenlijk met 3D Systems ontwikkelt GF Machining Solutions toepassingen voor 3D-printen. Die samenwerking gaat zover dat de poederbedmachines bij de machinebouwer in Losone (CH) worden gebouwd. Voor het 3D-printen wordt gebruik gemaakt van een nulpuntspansysteem. Zo behouden geprinte producten na het printen hun nulpunt voor een efficiënte nabehandeling. Tevens is het goed mogelijk om de 3D-metaalprinter dankzij het nulpuntspansysteem te automatiseren. De samenwerking tussen GF Machining Solutions en 3D Systems heeft ook geleid tot de ontwikkeling van de CUT AM 500. Deze metaalprinter is opgesteld in het nieuwe medische centrum en combineert 3D-printen met draadvonken. Na het printen kan de CUT AM 500 de bouwplaat 180o draaien en vervolgens met de draad de producten losvonken van de bouwplaat. Sendler: “Onze AM-oplossingen zijn ontwikkeld voor een hoge productiviteit en gebruiksvriendelijkheid. Dat maakt ze uitermate goed geschikt voor de medische industrie.”

Superkritische CO2-koeling GF Machining Solutions heeft een samenwerkingsovereenkomst getekend met KSF (Kompetenzzentrum für Spanende Fertigung) voor de ontwikkeling van nieuwe productieprocessen voor de medische industrie. KSF is gevestigd in Tuttlingen en is onderdeel van Hochschule Furtwangen, een van Duitslands toonaangevende onderwijs- en onderzoeksuniversiteiten voor medische technologie.

Jung: “Onze hele organisatie zet zich in om innovatieve en efficiënte technologieën te leveren om medische fabrikanten te ondersteunen bij hun uitdagingen. Met de expertise van KSF gaan we nieuwe, geavanceerde technologieën ontwikkelen voor de medische productie-industrie.” Momenteel onderzoeken de partners de mogelijkheden van superkritische CO2-koeling met minimaalsmering.

Volgens Professor Bahman Azarhoushang van KSF zijn de eerste

resultaten veelbelovend. Door de combinatie van CO2-koeling en minimaalsmering wordt de temperatuur aan de snijkant van het verspanende gereedschap gekoeld tot -50 oC, terwijl er een optimale smering wordt gerealiseerd. Uit testen blijkt dat de slijtage aan de snijkant na het verspanen van titanium veel minder was dan bij het gebruik van reguliere koelsmeermiddelen. “Niet alleen de standtijd van het gereedschap gaat omhoog, maar ook de kwaliteit van het werkstuk.

Bij de bewerking van PEEK (polyetheretherketone) bijvoorbeeld, is de oppervlaktekwaliteit vele malen beter. Een bijkomend voordeel van superkritische CO2-koeling is dat werkstukken schoner uit de machine komen. Hierdoor kan het reinigingsproces sneller verlopen of kan in sommige gevallen zelfs helemaal komen te vervallen”, aldus Azarhoushang.

29

Kort nieuws METAVAK is er klaar voor Eind augustus jl. zijn de eerste vakbeurzen van het seizoen van start gegaan. Het positieve sentiment bij zowel bezoekers als exposanten en de goede bezoekersaantallen en -kwaliteit op o.a. de beurs Trendz van Easyfairs geven vertrouwen voor een succesvolle editie van METAVAK. Na twee jaar zonder hét nationale vakevent voor de metaalbranche, opent Evenementenhal Gorinchem op 5, 6 en 7 oktober dan eindelijk weer haar deuren voor de metaalprofessional.

HIGHTECH & PRECISIE CLEANING.

. . . . . .

Op de beursvloer komen de zes segmenten verbinden, automatisering, verspanen, plaatbewerking, 3D-printen en oppervlakte/reiniging duidelijk naar voren, zodat de bezoeker gericht bij de juiste exposant terecht komt. Zo’n 130 exposanten staan klaar om hun nieuwste producten te demonstreren. Daarnaast is er deze editie aandacht voor de vakgebieden 3D-printen en Smart Manufacturing. Samen met partner FLAM3D wordt er een FLAM3D-PrintPlein georganiseerd met een aantal leden. Onder andere FLAM3D zelf en Buhlmann adviseren op dit plein bedrijven en laten zien welke 3D toepassingen er zijn voor specifieke vraagstukken. Er vindt hierover ook een sessie in het theater plaats op de woensdag. Verder staat het Smart Machining Platform paraat om bezoekers op weg te helpen met de laatste ontwikkelingen rondom Smart Manufacturing. Zij tracht een toekomstbeeld te schetsen over hoe de verspanende fabriek er over vijf, tien of twintig jaar uit zal zien. Onderwerpen die onder de aandacht worden gebracht zijn SMART-Industry, Industry 4.0, automatisering en 24/7-productie. Tenslotte organiseert METAVAK samen met SMITZH (Smart Manufacturing Industriële Toepassing Zuid-Holland) een breed kennisaanbod. SMITZH wordt gecoördineerd door InnovationQuarter en mede mogelijk gemaakt door o.a. Koninklijke Metaalunie, FME en TNO.

NIEUWSTE REINIGINGSTECHNIEKEN UITSTOKEN EN VALIDEREN ISO 5 EN 6 KLASSE CLEANROOM SERIE MATIG REINIGEN CLEANROOMVERPAKKEN & ASSEMBLAGE TRANSPORT

RVS-CLEAN.NL

Op METAVAK presenteren exposanten zowel nieuwe als gebruikte machines inclusief alle toebehoren van A-spelers op nationaal en internationaal niveau.

Wereldprimeur bij United Grinding Onder het merk C.O.R.E. (Customer Oriented Revolution) onthult de United Grinding Group op de eerste dag van EMO Milano 2021 een “revolutionair” nieuw product. Hoewel United Grinding geen details over C.O.R.E. voorafgaand aan de officiële marktintroductie wil prijsgeven, heeft de fabrikant van precisiemachines voor slijpen, eroderen, laseren, meten en combinatiebewerkingen door laten schemeren dat het een revolutionaire oplossing is om de mens centraal te zetten in het productieproces.

Alle merken binnen de United Grinding Group, waaronder Mägerle, Blohm, Jung, Studer, Schaudt, Mikrosa, Walter, Ewag en Irpd, zullen tijdens EMO Milano aanwezig zijn om de nieuwe innovatie aan het publiek te presenteren. Momenteel geeft de machinebouwer nog weinig informatie vrij over United Grinding C.O.R.E. Stephan Nell, CEO van de United Grinding Group, wil alleen dit verklappen: "Om onze toekomst en die van onze klanten veilig te stellen, hebben we tijdens de coronapandemie ontzettend veel geïnvesteerd in onderzoek en ontwikkeling. Als we het over de toekomst hebben, is die onlosmakelijk verbonden met digitalisering en met een toenemende

United Grinding Group presenteert C.O.R.E. (Customer Oriented Revolution) als wereldprimeur op EMO Milano 2021.

werkvereenvoudiging in de produc-tie. In dit verband hebben we C.O.R.E. ontwikkeld, dat is bedoeld om de mens centraal te zetten in het hele proces. Via C.O.R.E. leggen we de basis voor een nieuwe generatie bewerkingsmachines om de weg vrij te maken naar het digitale tijdperk. Het resultaat is een wereldprimeur die alle merken en machinetypes van de Groep omvat.” United Grinding presenteert C.O.R.E. op de eerste dag van EMO Milano.

Slijpen en harddraaien bij Danobat Tijdens EMO Milano 2021 presenteert de Danobat Group de nieuwste generatie slijp- en harddraaimachines van de merken Danobat, Danobat-Overbeck en Hembrug. Daarnaast zal het bedrijf de focus leggen op geautomatiseerde oplossingen en digitale diensten.

Tot de hoogtepunten behoren de nieuwe Danobat slijpmachines uit de CG-serie. Deze machines zijn ontwikkeld voor uitwendig rondslijpen en kunnen conventionele slijpmiddelen aanbrengen bij een wielsnelheid van 80 m/s. Dankzij het innovatieve ontwerp met dwarssledes en de draaibare wielkop met B-as, kan de CG een groot aantal verschillende werkstukafmetingen en -geometrieën slijpen in een compacte ruimte.

Daarmee is de CG goed geschikt voor bedrijven die een veelzijdige slijpmachine zoeken.

Complexe geometrieën slijpen Danobat-Overbeck, de Duitse dochteronderneming, presenteert de ILD hoge-precisie binnen-, buiten- en radiusslijpmachine. De ILD is een flexibele oplossing die in staat is om complexe onderdelen die verschillende slijpprocessen vereisen in één opstelling te slijpen. De slijpmachine kan conische oppervlakken slijpen en maakt automatische cilindrische correcties mogelijk. Het is ook mogelijk om radii te slijpen met behulp van interpolatie. Dit maakt het op zijn beurt mogelijk om complexe geometrieën in het werkstuk te bewerken met behulp van coördinatenslijpen. Het is zelfs mogelijk om vierkante, rechthoekige of vrije vormen te maken. Tijdens de EMO zal Danobat een speciaal

Op de EMO presenteert Danobat de vernieuwde Hembrug Mikroturn harddraaimachine.

demo-onderdeel presenteren die met de ILD bewerkt kan worden. Het onderdeel heeft maar liefst 30 excentrische gaten.

Vernieuwde harddraaimachine Hembrug Machine Tools presenteert de nieuwe generatie Mikroturn harddraaimachine met geïntegreerde portaallader. De nieuwe generatie Mikroturn is een verdere ontwikkeling van de bestaande Mikroturn 100 en beschikt over vele verbeteringen op het gebied van thermische stabiliteit, machinestijfheid en nauwkeurigheid. Daarnaast is door de toepassing van een nieuwe generatie pompen en motoren het geluidsniveau met meer dan 70% gereduceerd. Het nieuwe ontwerp, waarbij de hydraulische eenheid en de portaallader in het machinehuis zijn geïntegreerd, heeft een kleinere voetafdruk dan de huidige Mikroturn 100. Dankzij de portaallader wordt een nog hogere productiviteit en efficiëntie behaald, zelfs in een high-mix en low-volume omgeving.

31

Verspaner moet af van productiedenken en meer richting procesdenken De aandacht van maakbedrijven gaat nog te vaak uit naar de aanschaf van nieuwe machines en automatiseringsoplossingen om meer productiecapaciteit te realiseren. Dat terwijl er met een geoptimaliseerd smeertechnisch onderhoudsproces en een gedegen emulsiebeheer veel meer output uit een bestaand machinepark valt te halen. KSM uit Schinnen heeft nu een systeem met dienstverlening op de markt gebracht, dat het beheer van industriële smeermiddelen en metaalbewerkingsvloeistoffen volledig automatiseert en uit handen neemt.

Het lijkt misschien niet zo, maar de afgelopen twintig jaar is de productietechnologie behoorlijk veranderd. Bewerkingsmachines zijn uitgerust met hogedrukkoeling, de nauwkeurigheid heeft een flinke stap gemaakt en toerentallen en daarmee ook de temperaturen zijn enorm toegenomen. Daarnaast is de vraag naar complexe onderdelen, kleine series, hoge nauwkeurigheden en schone producten gegroeid.

Alles bij elkaar heeft dit een groot effect gehad op de ontwikkeling van metaalbewerkingsvloeistoffen zoals koelsmeermiddelen. Daarbovenop komt ook nog eens de transitie naar schone emulsies voor een gezonde werkomgeving. In verband met de REACH-regelgeving mochten emulsies bijvoorbeeld geen chemicaliën zoals boorzuur of formaldehyde meer bevatten, waardoor metaalbewerkingsvloeistoffen qua samenstelling opnieuw moesten worden ontwikkeld. De nieuwe generatie emulsies heeft daardoor veel meer aandacht nodig.

“Ontwikkelingen in de verspanende industrie hebben direct effect op metaalbewerkingsvloeistoffen. Er is ontzettend veel veranderd in de verspaning en we merken nu bij onze klanten dat ze qua kennis achterlopen op emulsietechniek. Dat komt omdat veel mkb’ers niet voldoende technische mensen beschikbaar hebben die zich hier in kunnen verdiepen. Bovendien zijn emulsies nog altijd een ondergeschoven kindje in de verspaning. Om het gat in kennis op te vangen ondersteunen we bedrijven in toenemende mate. KSM beweegt zo in een rap tempo van handelsbedrijf naar consultancy”, aldus Xavier Keulen-Thomassen, algemeen directeur van KSM.

Ondersteuning vanuit smeertechnisch oogpunt “Hoe presteert mijn machinepark nu echt?” Die vraag wordt volgens

32

Reinier van Berge, reliability engineer bij KSM, te weinig gesteld in de verspanende industrie. “Verspanende bedrijven zijn vooral gefocust op het product en de bewerkingsmachine. Maar dat is tegenwoordig niet meer voldoende. In het kader van procesoptimalisering kunnen bedrijven nog veel voordeel halen uit het optimaliseren van smeertechnische onderhoudsprocessen en emulsiebeheer. En in dat traject ondersteunen we vanuit een smeertechnisch oogpunt”, zegt Van Berge. Vanuit een smeertechnisch oogpunt kan KSM een uitgebreide scan uitvoeren, waarbij het hele productieproces wordt geïnventariseerd. Dit is een klantspecifieke benadering om alle aspecten die invloed hebben op metaalbewerkingsvloeistoffen en emulsiebeheer in kaart te brengen, te analyseren en te optimaliseren. Van Berge vervolgt: “Met een relatief kleine investering kunnen maakbedrijven met een geoptimaliseerd emulsiebeheer en op basis van preventief onderhoud veel winst behalen. Krijgt emulsie te weinig aandacht dan resulteert dat in brekende gereedschappen, schuimvorming en corrosievorming met als gevolg afgekeurde werkstukken. Bedrijven die bijvoorbeeld onbemand gaan produceren moeten dus eerst de risico’s van een slecht onderhouden emulsie wegnemen.”

Mkb heeft andere behoeften De scan is onderdeel van het ‘high tech emulsiebeheer’ concept dat KSM eind vorig jaar heeft geïntroduceerd. KSM heeft het concept speciaal ontwikkeld voor het mkb om 24/7 volautomatische ontzorging van het emulsiebeheer te realiseren. Keulen-Thomassen: “De grote merken die tot ons leveringsportfolio behoren, denk bijvoorbeeld aan Castrol, hebben eigen emulsiebeheersystemen in

Om onbemand en repeteerbaar te kunnen produceren is een constante, kwalitatieve emulsie essentieel.

Dat vraagt dus om een geautomatiseerd emulsiebeheer. (foto’s: KSM)

huis. Het nadeel hiervan is dat deze systemen zijn ontwikkeld voor de grote industrie. De behoeften in die wereld zijn heel anders dan die van de producenten in Nederland die veelal kleinere series produceren.

Omdat we voor het mkb geen passende en betaalbare oplossing konden leveren, hebben we met het high tech emulsiebeheer zelf een systeem en dienstverlening ontwikkeld.”

uitwisselbaar cartridgesysteem, waardoor het hele reinigings- en ijkproces uit de fabriek gehaald kan worden. Dit is veel sneller en minder arbeidsintensief dan bij vergelijkbare systemen. Hierdoor dalen de kosten en is de ROI vanaf vijf machines al interessant.

Proces heeft continu aandacht nodig

De industrie heeft het al jaren over Industrie 4.0, maar om dat te bereiken moet Industrie 3.0 goed op orde zijn. “Momenteel zie je dat toeleveranciers enkele stappen overslaan in de transitie naar Industrie 4.0. Dat komt omdat de ingesleten productiegedreven mindset er voor zorgt dat er vooral naar nieuwe machines en automatiseringsoplossingen wordt gezocht.

Alles daartussen, waaronder de industriële smeermiddelen en metaalbewerkingsvloeistoffen, krijgt in het traject nauwelijks aandacht.

Maar om onbemand en repeteerbaar te kunnen produceren is een constante, kwalitatieve emulsie essentieel. Dat vraagt dus om een geautomatiseerd emulsiebeheer. Met eMonitor en eMix hebben we dat probleem opgelost. De volgende stap is productieoptimalisering volgens de Industry 4.0 gedachte, oftewel met behulp van procesdata”, vertelt Keulen-Thomassen. Om de data uit eMonitor en eMix te kunnen gebruiken, bestaat het high tech emulsiebeheer concept van KSM verder uit OpEx Maint Tribo en Monitoring services. OpEx Maint Tribo is een onderhoudssoftwarepakket voor emulsiebeheer

Zoals gezegd worden de eisen die opdrachtgevers stellen steeds strenger in de metaalindustrie. Hierdoor moeten toeleveranciers hun gehele productieproces op orde hebben. Met het high tech emulsiebeheer concept anticipeert KSM op deze ontwikkelingen. Het high tech emulsiebeheer concept bestaat uit een volautomatisch emulsie-bijvulsysteem (eMix), een volautomatisch emulsiemeetsysteem (eMonitor), OpEx Maint Tribo software en Monitoring services. eMix is een modulair bijvulsysteem dat het emulsieniveau in de machinetanks continu op peil houdt. Het systeem bestaat uit een centrale computer die meerdere bewerkingsmachines kan bewaken.

Het systeem kijkt naar het gedrag van de machine en past daar automatisch de emulsie op aan. eMonitor is een centrale unit die met behulp van leidingen in contact wordt gebracht met de verschillende machines. Zo kan het systeem op één locatie in de fabriek de kwaliteit van alle emulsies meten en bewaken. De unit is voorzien van een

Smeertechnisch onderhoud onder controle

33

Om het high tech emulsiebeheer concept te kunnen testen, heeft KSM een mobiele testunit ontwikkeld. Deze unit staat op een kar en is eenvoudig binnen enkele minuten aan te sluiten.

34

en smeertechnisch onderhoud. De cloud-software geeft volledig inzicht in alle data, smeeracties en smeerpunten en kan met behulp van data-analyse het smeertechnisch onderhoud in kaart brengen en optimaliseren.

Monitoring uitbesteed Ten slotte biedt KSM met het high tech emulsiebeheer concept Monitoring services aan. Experts van KSM monitoren, analyseren en optimaliseren op afstand de emulsie. Hiermee neemt KSM het hele emulsievraagstuk uit handen en zorgt er voor dat de emulsies in topconditie blijven, zodat klanten altijd op het hoogste niveau kunnen verspanen. “Het hele idee achter digitalisering is dat je niet alleen de procesdata opslaat, maar de data juist gebruikt om te leren en te optimaliseren. “Met Monitoring services kijken we op afstand naar het productieproces van de klant en gebruiken we puur en alleen de ruwe productiedata, zoals toerentallen, drukken, temperaturen en concentraties van de emulsies. Wordt er een gekke afwijking geconstateerd dan nemen we direct contact op met de klant, zodat er vroegtijdig ingegrepen kan worden”, aldus Van Berge. Het high tech emulsiebeheer concept is momenteel operationeel bij een tiental klanten van KSM. Hoewel het concept nog niet zo heel lang wordt ingezet, heeft KSM bij verschillende klanten een reductie van 10% tot 20% gemeten in het emulsieverbruik. Over tijd wil KSM trends gaan

meten met de data uit de verschillende productieprocessen. Ontstaat er bij fabriek A, B en C na een bepaalde bewerking een vervuiling in de emulsie, dan wil KSM een strategie bepalen om dit probleem bij fabriek D te voorkomen. “Om in de toekomst problemen op te kunnen lossen nog voordat ze ontstaan, heb je voor dit soort analyses ontzettend veel data nodig. Door digitaal de data te meten krijg je veel informatie binnen en daarmee ontstaat een beter totaaloverzicht.

Voordat we dit soort nauwkeurige voorspellingen kunnen doen op basis van data en algoritmes, zijn we zeker enkele jaren verder”, aldus Keulen-Thomassen.

Uitproberen Om het high tech emulsiebeheer concept te kunnen testen, heeft KSM een mobiele testunit ontwikkeld. Deze unit staat op een kar en is eenvoudig binnen enkele minuten aan te sluiten. De mobiele unit geeft verspaners de mogelijkheid om in een korte proefperiode zelf te ervaren wat er met een modern emulsiebeheer mogelijk is. Tijdens de Nederlandse Metaaldagen (15 t/m 17 september in de Brabanthallen Den Bosch), de Metavak (5 t/m 7 oktober in Evenementenhal Gorinchem) en de Precisiebeurs (10 t/m 11 november in de Brabanthallen Den Bosch) zal KSM de mobiele testunit en de voordelen van automatisch emulsiebeheer presenteren.

Het ‘high tech emulsiebeheer’ concept van KSM is ontwikkeld voor het mkb. De oplossing beheert 24/7 volautomatisch het niveau en de kwaliteit van de emulsie.

35

Heeft u een CADCAM probleem? Produsoft lost het op.

Ga naar produsoft.com/gratisadvies als u dé CADCAM expert nodig heeft.

LOGISTIC COORDINATION

&

FROM FACTORY TO FOUNDATION

Powered by Jan van Dam Group

www.janvandamgroup.com

Luxemburgstraat 2a 5171 PM KAATSHEUVEL

T. : +31(0)416 – 286 080 E. : info@hekutools.nl

www.hekutools.nl

KIJK VOOR DE ACTIES OP DE WEBSITE Expertise in efficiënter produceren

Meerheide 100b 5521 DX Eersel ● Tel.: +31 (0) 497-820213 ● Fax.: +31 (0) 497-820214 ● info@youngcuttingtools.nl ● www. youngcuttingtools.nl

36

Column

Is een Digital Twin wel van toegevoegde waarde?

Je hoort tegenwoordig van alles over Digital Twins, maar is een Digital Twin met de huidige CAD/CAM-systemen wel van toegevoegde waarde? Het antwoord is ja! De mogelijkheden van een Digital Twin gaan veel verder dan die van CAD/CAM-pakketten. Om de toekomstbestendigheid te garanderen, moeten maakbedrijven zich gaan verdiepen in de mogelijkheden en het toepassen van Digital Twins. Hoe eerder, hoe beter.

Een Digital Twin is een digitale tweeling, oftewel een virtuele dubbelganger. Dit kan zijn van een product, proces of een volledige productiefaciliteit. Deze virtuele dubbelganger bevat alle gegevens en simulatiemodellen van het daadwerkelijke, fysieke ontwerp. Dit maakt het mogelijk om snel analyses en simulaties uit te voeren in een virtuele omgeving, welke overeenkomen met de werkelijkheid.

Complexe producten en processen kunnen op die manier eerst uitvoerig digitaal getest en gesimuleerd worden, voordat deze in de

fysieke wereld worden toegepast of geproduceerd. Eigenlijk gebeurt dit al bij veel bedrijven met behulp van CAD/CAM-pakketten. Deze pakketten vereisen dat er een postprocessor voor de machine wordt gemaakt zodat het CAD/CAM-pakket de juiste G-code schrijft voor de machine. Een Digital Twin gaat echter nog veel verder dan dat.

De Digital Twin van bijvoorbeeld de machine kan ook worden gebruikt om het proces of product van de machine te verbeteren. Met de Digital Twin van het product kunnen we de programmering van de producten eerst in de software testen, waarna het in de praktijk geproduceerd kan worden en het altijd aan de gestelde eisen voldoet. Dit zorgt voor een hogere kwaliteit en minder afkeur. Met behulp van Run My virtual machine worden ook de opspanning, tools en producten uitgebreid gesimuleerd. Digitaal kan zo eenvoudig de programmering worden getest, waarbij rekening wordt gehouden met alle facetten in het productieproces. Dankzij simulaties in de Digital Twin kunnen crashes nog beter voorkomen worden.

Nadat alles is gesimuleerd kan het product op de echte machine worden geproduceerd. Doordat de fouten in de programmering met de Digital Twin zijn gefilterd, kan het product snel en betrouwbaar worden geproduceerd. Zoals ik in mijn vorige column ook aangaf, verwacht ik veel van Digital Twins in de maakindustrie. Hoewel een Digital Twin nu nog voor veel mensen niet meer is dan een mooie kreet of een technologie waar men tegen op ziet om er mee aan de slag te gaan, is mijn verwachting dat in 2030 vrijwel alle machines worden geproduceerd en uitgeleverd met behulp van een Digital Twin.

Zodra deze machines worden uitgeleverd is het onvermijdbaar dat ook de Digital Twin van het product of proces een vlucht gaat nemen.

Iets om naar uit te kijken én om rekening mee te houden dus.

Hans Ouwehand

Product Manager bij Siemens Nederland

37

Nakamura-Tome integreert automatisering met Flex Arm Nakamura-Tome heeft de afgelopen tijd weer veel nieuws naar buiten gebracht. Zo heeft de Japanse machinebouwer onder andere de Flex Arm ontwikkeld. Deze oplossing maakt dankzij een automatisch klauwplaatbekwisselsysteem een volledig onbemande high-mix, low-volume productie mogelijk.

Nakamura-Tome geeft aan dat de vraag naar een geautomatiseerde high-mix low-volume productie sterk is toegenomen. Vaak wordt dit gedreven door een tekort aan personeel, waardoor bedrijven manieren zoeken om het instelproces tussen werkstukken efficiënter in te richten. Met de nieuwe, compacte Flex Arm biedt NakamuraTome nu een oplossing aan om wisselende series volledig onbemand te automatiseren. Naast het laden en lossen van werkstukken, heeft de Flex Arm een extra functie voor het wisselen van de klauwplaatbekken.

Hierdoor kunnen verschillende werkstukken onbemand door elkaar geproduceerd worden. Omdat de Flex Arm wordt geïntegreerd in de bewerkingsmachine, heeft de automatiseringsoplossing geen effect op de hoogte van de machine. Daarmee is Flex Arm een ruimtebesparende automatiseringsoplossing.

Voordelen van Flex Arm De sleutel tot een onbemande high-mix, low-volume productie is de mogelijkheid om verschillende soorten werkstukken door elkaar te kunnen bewerken. In het verleden waren automatiseringsoplossingen vooral gericht op het laden van materialen en het lossen van afgewerkte producten. De grootste uitdaging was het automatiseren van productwisselingen. Met de Flex Arm heeft Nakamura-Tome een oplossing ontwikkeld om de productie-efficiëntie te verbeteren.

De Flex Arm wordt in de machine gemonteerd en kan eenvoudig worden bediend door het bedieningspaneel. Omdat zowel de machine als de automatiseringsoplossing van één en dezelfde partij komen, zijn de twee systemen optimaal op elkaar afgestemd en daardoor ‘plug&play’.

Chatter Canceller

De Flex Arm van Nakamura-Tome wordt geïntegreerd in de bewerkingsmachine. (foto: Nakamura-Tome)

38

Naast de nieuwe Flex Arm heeft Nakamura-Tome nog meer nieuws te melden. Een ruime selectie bewerkingsmachines wordt tegenwoordig standaard uitgerust met de ‘Chatter Canceller-functie’. Door de Chatter Canceller-functie worden trillingen en chatter onderdrukt zonder de bewerkingsomstandigheden te beïnvloeden. Bovendien

Door een duurzaamheidsinitiatief bespaart NakamuraTome jaarlijks 6.563 ton CO2-uitstoot.

zorgt Chatter Canceller voor een betere oppervlakteruwheid, een hogere standtijd en minder belasting aan de machine. Chatter Canceller is een functie die het optreden van chatter onderdrukt door periodiek de spilrotatie aan te passen. Normaal gesproken worden bij het optreden van chatter de procesparameters naar beneden bijgesteld. Dit heeft een negatief effect op de bewerkingstijd.

Met Chatter Canceller worden de procesparameters nagenoeg gehandhaafd, waardoor het minder invloed heeft op de productiviteit.

Volgens Nakamura-Tome kan de chattercontrole heel eenvoudig worden uitgevoerd door slechts twee regels M-code toe te voegen.

Door de vele voordelen heeft de machinebouwer besloten om de functie standaard in 30 machinemodellen op te nemen.

Duurzaamheidsinitiatief bespaart CO2-uitstoot Nakamura-Tome is een duurzaamheidsinitiatief gestart om de uitstoot van CO2 terug te dringen. Op haar twaalf productielocaties gebruikt Nakamura-Tome sinds april 2021 de Zero CO2-stroom van elektriciteitsleverancier Hokuriku Electric Power. Daarnaast zijn op alle productielocaties enorme optimalisaties doorgevoerd om het verbruik te verminderen. Zo wordt er gebruik gemaakt van een centrale klimaatbeheersing en zijn alle bestaande aircocompressoren vervangen door moderne, klimaatvriendelijke

inverter gestuurde compressoren. Verder is de verlichting op alle locaties omgebouwd naar de modernste en energiezuinigste LEDtechniek. Met deze optimalisatie bespaart Nakamura-Tome in totaal 438.000 kWh per jaar. Door gebruik te maken van de Zero CO2-stroom en door het optimaliseren van de productielocaties, realiseert Nakamura-Tome een jaarlijkse besparing van ongeveer 6.563 ton CO2-uitstoot.

39

EMO nieuws

INDEX toont toekomst van metaalbewerking

Het G320 draaifreescentrum van Index is één van de vele highlights die INDEX op EMO Milano presenteert. (foto: INDEX)

Op EMO Milano laat INDEX zien wat het betekent om klaar te zijn voor de toekomst van metaalbewerking. De machinebouwer presenteert nieuwe machineontwikkelingen die voldoen aan de laatste markteisen. Nieuwe, nog productievere draaimachines, het iXworld-cloudplatform en nieuwe oplossingen voor 3D-metaalprinten komen op de beurs aan bod.

INDEX speelt in op de trend naar complete verspaning met de presentatie van nieuwe draaifreescentra. Na de succesvolle marktintroductie van de modellen G220, G420 en G520, introduceert INDEX op de beurs de middelgrote G320. Het bewerkingscentrum heeft een maximale draailengte van 1.400 mm. Ook de nieuwe versie van de ABC CNC-draaiautomaat is afgestemd op de eisen van de markt voor kleinere productieseries. De vereiste flexibiliteit wordt voornamelijk geleverd door de bovenste gereedschapsrevolver die nu over Y-asfunctionaliteit beschikt en ook kan worden uitgerust met meerdere gereedschapshouders. De nieuwe ABC behoudt alle gewaardeerde kenmerken van zijn voorgangers, zoals een compacte afmeting en een hoog vermogen. Een ander hoogtepunt is de INDEX MS24-6 meerspilmachine, die voor het eerst op de EMO gepresenteerd wordt. De opvolger van de INDEX MS22-6 heeft een iets grotere maximale doorlaat, maar heeft een compacter ontwerp en tal van functies die economisch draaien garanderen. Denk bijvoorbeeld aan het INDEX tool quick-change systeem voor een snelle en eenvoudige gereedschapsinstelling.

Langdraaimachine Een ander product dat INDEX voor het eerst op een beurs presenteert,

40

is de tweede generatie van de TRAUB TNL12, een langdraaimachine met een CNC-gestuurde hoofdspil die snel omgebouwd kan worden naar een kortdraaimachine. De TNL12 heeft een compacter ontwerp en verbeterde kinematica. Bij de productie van kleine, zeer nauwkeurige gedraaide onderdelen betekent dit een hogere productiviteit en flexibiliteit met minder benodigde ruimte.

De nieuwe machines die Index op de EMO presenteert vormen zonder twijfel de kern van het assortiment. Om hun praktische voordelen te laten zien, worden er op de beursstand verschillende themagebieden ingericht die zich richten op e-mobiliteit, medische toepassingen en luchten ruimtevaart.

IoT De EMO zal ook het podium worden voor de digitale oplossingen van INDEX. Het bedrijf presenteert het cloudgebaseerde IoT-platform iXworld.

Met dit platform biedt de machinefabrikant snel en eenvoudig toegang tot alle belangrijke informatie over machines en technologieën. De talrijke applicaties die beschikbaar zijn op de geïntegreerde iX4.0-, iXshop- en iXservices-portalen zorgen voor applicatie- en efficiëntiegerichte digitale ondersteuning voor de gehele procesketen.

Metaalprinten Tenslotte presenteert INDEX OCM (One Click Metal) op EMO. INDEX werd onlangs meerderheidsaandeelhouder van OCM, waardoor het veelbelovende veld van additive manufacturing-oplossingen werd toegevoegd aan de oplossingen van de INDEX Group. Met een personeelsbestand van ongeveer twintig medewerkers ontwikkelt One Click Metal totaaloplossingen op het gebied van 3D-metaalprinten voor kleine en middelgrote componenten. Programmeren, printen, uitpakken en de poedercyclus, alle processtappen zijn gericht op eenvoud en gebruiksvriendelijkheid.

Haimer presenteert naast de diverse oplossingen voor een modern gereedschapsbeheer, ook nieuwe gereedschappen op EMO Milano 2021. (foto: Haimer)

Haimer automatiseert gereedschapsbeheer Met digitalisering, volledig geautomatiseerde gereedschapsvoorinstelling en veilige overdracht van digitale gereedschapsgegevens naar de bewerkingsmachine, presenteert Haimer tijdens EMO Milano 2021 hoe een modern gereedschapsbeheer functioneert.

Het hoogwaardige productassortiment van Haimer behoort tot de basis van het moderne gereedschapsbeheer dat de leverancier op de EMO presenteert. Door gereedschapshouders, krimpen balanceertechnologie, voorinstelapparaten, hardmetalen gereedschappen en meettasters met behulp van slimme softwareoplossingen met elkaar te combineren, ontstaat een modern gereedschapsbeheer. Het door Haimer ontwikkelde gereedschapsbeheersysteem DAC (Data Analyzer and Controller) maakt een continue uitwisseling van gereedschapsgegevens tussen de afzonderlijke gereedschapsstations en het bedrijfsnetwerk mogelijk. De identificatie van de Haimer-gereedschapshouders gaat met behulp van geïntegreerde RFID-datachips of QR- of datamatrixcodes en speelt een belangrijke rol in een modern gereedschapsbeheer. De gebruiker bestuurt het hele proces door simpelweg te klikken en waarden te bevestigen of te accepteren.

Omdat er geen handmatige invoer nodig is, is er geen foutieve invoer mogelijk en worden risico’s zoals botsingen voorkomen.

Uitgerust voor digitale gegevensoverdracht Alle Haimer krimp-, balanceer- en voorinstelapparaten zijn nu

verkrijgbaar in i4.0-uitvoering. Dit geldt ook voor de nieuwe machines in het assortiment, zoals de Power Clamp Nano NG i4.0.

De horizontale krimpinrichting is bijzonder geschikt voor kleine gereedschapshouders in hoogfrequente spillen, krimpspantangen en krimphouders tot SK40 / HSK-A63.

De nieuwe krachtige Power Clamp Air i4.0, met geïntegreerde koeling voor alle soorten gereedschappen, belooft een optimale koeling van alle gereedschapshouders. Het is verkrijgbaar in Eco- en Comfort-uitvoeringen en is geschikt voor het betrouwbaar krimpen en koelen van krimpspantangen en gereedschapshouders.

De nieuwe Tool Dynamic TD Comfort Plus i4.0 balanceermachine biedt dankzij de netwerkcompatibiliteit en de mogelijkheid van digitale gegevensoverdracht naar de bewerkingsmachine een optimale gebruiksvriendelijkheid. De bediening gaat via een 27" multitouchscreen.

Nieuwe frezen en gereedschapshouders Naast het moderne gereedschapsbeheer presenteert Haimer ook diverse nieuwe frezen en gereedschapshouders op de 190 m2 grote beursstand. Zo zullen de volhardmetalen HM-frezen te zien zijn die nu zowel in een lange als korte uitvoering beschikbaar zijn.

De HF-serie is verder voorzien van een nieuwe geometrie voor het frezen met hoge voeding. Daarnaast heeft Haimer het assortiment gereedschapshouders uitgebreid met nieuwe, extra slanke krimphouders. Zoals bij alle krimphouders van Haimer zijn ze perfect uitgebalanceerd en garanderen ze een concentriciteit van G2,5 bij 25.000 min-1.

41

Produceren makkelijker maken

The leading machine concept for the manufacturing of complex and precise workpieces

MILLTURN ® a trademark of WFL

CLAMP ONCE – MACHINE COMPLETE WFL YouTube Channel

AT

WFL Millturn Technologies GmbH&Co.KG | 4030 Linz | Wahringerstraße 36 | Austria | Tel +43-(0)732 - 69 13 - 0 | office@wfl.at | www.wfl.at

NL

Oude Reimer BV | Willem Barendszweg 216 | 1212 BR Hilversum | Postbus 430 | Nederland | danny.van.rij@oudereimer.nl | www.oudereimer.nl

42

EMO nieuws

Vijf nieuwe Makino machines

De horizontale, vijfassige a800Z is een van de vijf nieuwe bewerkingsmachines die Makino op EMO Milano 2021 presenteert. De a800Z is al voorzien van het nieuwe design. (foto: Makino)

Van 4 t/m 9 oktober presenteert Makino vijf nieuwe bewerkingsmachines op EMO. Op een stand van 600 m2 worden onder andere vijfassige horizontale en verticale bewerkingscentra en EDM-oplossingen getoond. Daarnaast zal de machinebouwer tal van technologieën voor ondersteuning laten zien, waaronder automatisering, machinebewaking, voorspellend onderhoud en augmented reality.

Met het begin van het herstel van de wereldeconomieën, beschouwt Makino de EMO als een belangrijke mijlpaal voor de maakindustrie.

Het bedrijf zal daarom de nieuwste technologieën presenteren in Milaan. Zo wordt de nieuwe horizontale, vijfassige a800Z gepresenteerd, kunnen we het doorontwikkelde horizontale a40 SE bewerkingscentrum voor de bewerking van aluminium verwachten en wordt de nieuwe U6 H.E.A.T. draadvonkmachine met een draad van slechts 0,4 mm in de schijnwerpers gezet. Verder brengt Makino de compacte, flexibele en vijfassige Slim3n-5AX naar de EMO en tot slot wordt de vijfassige DA300 onder de aandacht gebracht die is gespecialiseerd voor de medische industrie.

Nieuw motto Het jaar 2020 veranderde de manier waarop Makino naar de wereld keek en daarom heeft de machinebouwer de beslissing genomen om een nieuw motto (Promise of Performance) aan te nemen. Het nieuwe motto wordt begeleid met een nieuw machinedesign dat als primeur op de EMO wordt gepresenteerd. Tijdens de beurs demonstreert Makino ook diverse oplossingen voor proactief, preventief en voorspellend onderhoud. Het IOT centre bijvoorbeeld, bewaakt continu de bewerkingsmachines in de markt. Wanneer er een fout optreedt, nemen werknemers van Makino contact op met de klant en leveren ze onmiddellijke ondersteuning via telefoon, verbinding op afstand of ondersteuning via augmented reality.

Voorspellend onderhoud Naast IOT centre kunnen bezoekers zich tijdens de EMO tevens laten informeren over HMmax en MPmax. HMmax is een monitoringsysteem dat de kritische machinecomponenten bewaakt en gegevens rapporteert in een gebruiksvriendelijk interface. Op basis van actuele data geeft het systeem advies over preventief onderhoud. De nieuwe versie van MPmax maakt daarnaast connectiviteit eenvoudiger dan ooit. Het aansluiten van meerdere bewerkingsmachines en productiefaciliteiten is een eenvoudige taak in de nieuwe webversie van het monitoringsysteem.

43

Chiron Group structureert machineportfolio met vier merken

De nieuwe 715-serie van Chiron kan dankzij een zwenkkop, draaispil en tegenspil vijfassig simultaan bewerken. (foto’s: Chiron Group)

44

Tijdens het digitale open huis van de Chiron Group verwijst Carsten Liske, de nieuwe CEO van het concern, naar het resultaat van de nieuwe bedrijfscultuur. Vorig jaar is de groep gestart met de herschikking en het onder brengen van de merken Chiron, Stama, CMS en Factory5 in één overkoepelend orgaan. Hierdoor heeft de groep een sterk en compleet machineportfolio gecreëerd. Naast dat de overlap tussen de verschillende merken is gefilterd, heeft de Chiron Group ook diverse nieuwe bewerkingsmachines ontwikkeld. Deze werden voorgesteld op het open huis.

45

De spillen van de nieuwe Chiron DZ 28 kunnen volledig onafhankelijk in de X- en Z-as worden bewogen, waardoor maximale flexibiliteit bij het bewerken van grote componenten mogelijk is.

Of het nu gaat om kleine precisiemachines voor bijvoorbeeld de medische industrie, grote machines voor werkstukken met een lengte tot 6 meter, machines met een enkele spil of maximaal vier spillen, als freesmachine of met de complete functies van een draaibank, het opnieuw gerangschikte portfolio van de Chiron Group dekt nu het meest voorkomende bereik qua bewerkingsmogelijkheden en afmetingen af. “De vorig jaar ingezette reorganisatie is nu helemaal voltooid.

We hebben afgelopen jaar het portfolio onder de loep genomen en de overlap tussen de merken er uit gehaald. Tevens hebben we het portfolio aan de boven- en onderkant uitgebreid. De eerste zichtbare resultaten, zoals de huidige volledige productiecapaciteit in de Precision Factory, onderstrepen hoe slanke structuren, efficiënte processen en een geoptimaliseerd productprogramma een positief effect hebben op de toekomstbestendigheid van de Chiron Group.

De vier merken zullen nu gezamenlijk het innovatieprogramma voortzetten en verder investeren in nieuwe producten en digitale oplossingen”, aldus Liske. Tijdens het open huis presenteerde de Chiron Group alle bewerkingsmachines in het machineportfolio.

Dit omvatte ook de nieuwe primeurs van het bedrijf, waaronder de nieuwe Chiron DZ 28 voor het bewerken van grote structuurdelen, de 715-serie voor autonome draaifreesbewerkingen van stafmateriaal en toevoerdelen en het uiterst compacte en dynamische Micro5 productiecentrum voor de zeer nauwkeurige bewerking van kleine componenten.

Compleetbewerken in grotere afmetingen De auto- en luchtvaartindustrie vragen voor de productieve compleetbewerking van grote en complexe structurele componenten om bewerkingsprocessen die zowel dynamisch als nauwkeurig zijn.

Om die vraag te beantwoorden heeft Chiron de nieuwe 28-serie ontwikkeld. Deze vijfassige bewerkingscentra zijn uitgevoerd met een dubbele spil en leverbaar in twee versies. Voor de productie van grotere series met korte cyclustijden komt Chiron met de DZ 28 P met palletwisselaar. Voor directe belading is er de DZ 28 S. De 28-serie is geschikt voor een maximale werkstukafmeting van 2.500 mm x 1.600 mm. De spilafstand bedraagt 1.200 mm. Daarmee is de 28-serie een slag groter dan de DZ 25 P met een spilafstand van 800 mm die in 2019 voor het eerst op de EMO werd voorgesteld.

De DZ 28 is ontwikkeld voor veeleisende vijfassige bewerkingen.

Dankzij de dubbele spil en ruime afstand tussen de spillen, is het bewerkingscentrum geschikt voor het bewerken van structuurdelen, accu- en elektronicabehuizingen evenals schoepen, blisks en

46

waaiers voor de motor- en turbinebouw. De portaalconstructie, het stijve machinebed en de actieve koeling zorgen voor een hoge nauwkeurigheid. Een ander voordeel is het gereedschapsmagazijn met ruimte voor maximaal 60 gereedschappen. “Met de 28-serie richten we ons op nieuwe klanten en werkstukken. Waar voorheen componenten van dit formaat alleen met één spil geproduceerd konden worden, kunnen de nieuwe DZ 28 machines gelijktijdig met twee spillen produceren. Dat resulteert in aanzienlijk kortere cyclustijden.” Zowel de 25- als de 28-serie zijn overigens ook leverbaar als drie- of vierassige uitvoeringen en met een enkele spil.

De uitvoering met enkele spil wordt op de markt gebracht onder de naam FZ.

Autonoom draaien vanaf staf Naast de DZ 28 maakte ook de nieuwe 715-serie zijn debuut op het open huis. De nieuwe machine is ontwikkeld op basis van het Chiron FZ 08 S freesdraaicentrum en het MT 733 bewerkingscentrum van Stama. Dankzij de combinatie van snelheid en precisie is de 715-serie ontwikkeld voor veeleisende bewerkingstaken in de medische technologie, lucht- en ruimtevaart-, energie- en auto-industrie. Er zijn twee versies van het bewerkingscentrum beschikbaar die op verschillende manieren kunnen worden geconfigureerd. De twee versies, de Chiron MT 715 en Chiron MP 715 (MT is Mill Turn en MP is Multi Profile) omvatten vier uitbreidingsniveaus voor freesen draaibewerkingen. De zwenkkop, draaispil en tegenspil maken een continue multifunctionele bewerking aan alle zes zijden van het werkstuk mogelijk. Beide machines bieden plaats aan 128 gereedschappen en beschikken over geïntegreerde werkstukhandeling met werkstukopslag. Dit betekent dat de bewerkingscentra voldoen aan alle eisen voor de geautomatiseerde productie van werkstukken in kleine en middelgrote series. De MT 715 is leverbaar met een stafdoorlaat van 65 mm of 105 mm. Tevens is het mogelijk om de machine te beladen met profielen.

Precies en dynamisch Het compacte Micro5 bewerkingscentrum van Factory5 behoorde ook tot de hoogtepunten van het open huis. De kleinste medische instrumenten en onderdelen voor de horloge- en juwelenindustrie vereisen een bewerking die zowel zeer nauwkeurig als dynamisch is. Dat is waar het Micro5 bewerkingscentrum van Factory5 tot zijn recht komt. De vijfassige machine is letterlijk zo groot als een koelkast

en daardoor bijna overal snel en eenvoudig in gebruik te nemen.

Het centrale element van de Micro5 is een krachtige freesspil met, afhankelijk van de uitvoering, een vermogen van 400W tot 615W en een HSK 15 opname. Met een gemiddeld verbruik van 500 W verbruikt de Micro 5 weinig energie en wordt er weinig warmte gegenereerd. Voor microbewerkingen is dit essentieel om een hoge nauwkeurigheid en repeteerbaarheid te verkrijgen. In combinatie met de hoge stijfheid kan het compacte vijfassige bewerkingscentrum volgens de Chiron Group binnen 2 micrometer nauwkeurig produceren met een herhaalbaarheid van 0,5 micrometer. Dankzij de goede dynamische eigenschappen is de Micro5 geschikt voor hogesnelheidsfrezen met kogelvormige gereedschappen die binnen vijf seconden gewisseld kunnen worden. Tenslotte kan de Micro5 ook automatisch worden beladen voor een hogere productiecapaciteit.

Hiervoor is de Feed5 ontwikkeld, een zesassige handlingsrobot voor automatisch laden en lossen. De maximale werkstukafmeting voor de Micro5 is 50 mm x 50 mm x 50 mm (XxYxZ).

Metaalprinten als aanvulling Vorig jaar ging er veel aandacht uit naar de nieuwe AM Cube 3D-metaalprinter van Chiron. Bijzonder aan deze metaalprinter is dat het zowel draad als poeder kan oplassen vanuit slechts één allesomvattend systeem. De AM Cube heeft drie verschillende depositiekoppen die tijdens het proces volledig automatisch kunnen worden verwisseld. Laserdepositielassen met AM Cube is geschikt voor een hele reeks verschillende processen en industrieën: het wordt gebruikt in de machinebouw, gereedschapsfabricage, energieproductie en zelfs in de lucht- en ruimtevaartindustrie.

De metaalprinter is geschikt voor het coaten en repareren van grote, dure componenten en het printen van enkelstuks en kleine series. Inmiddels heeft Chiron de machine uitgerust met nieuwe

The Micro5 is een compact en hoognauwkeurig vijfassig bewerkingscentrum met een bereik van 50 mm x 50 mm x 50 mm (XxYxZ).

softwarefuncties, waaronder DataLine AM en VisioLine AM. DataLine AM documenteert een verscheidenheid aan procesgegevens tijdens het printen en geeft deze live weer in een overzichtelijke visualisatie. VisioLine AM maakt daarentegen een systematische procesbewaking via een camerasysteem mogelijk. Beide systemen vormen de basis voor een breed scala aan opties om het printproces te analyseren en nieuwe mogelijkheden te creëren om het productieproces te optimaliseren. “Additive Manufacturing zal het verspanen niet vervangen maar versterken. In de toekomst zal de vraag naar complexe onderdelen toenemen. Daarmee nemen ook de tolerantieen nauwkeurigheidseisen toe. Voor bijvoorbeeld het realiseren van een hoge oppervlaktekwaliteit of een nauwkeurige passing is er altijd een draai- of freesmachine nodig”, aldus Liske.

De machines uit de Chiron Group worden in Nederland vertegenwoordigd door Oude Reimer uit Hilversum.

De AM Cube 3D-metaalprinter van Chiron kan zowel draad als metaalpoeder deponeren.

47

Spantechniek | Normelementen | Bediendelen

HEINRICH KIPP WERK

HEINRICH KIPP WERK is fabrikant van spantechniek, normelementen en bediendelen.

Ons productassortiment omvat 36.000 delen.

Ruim 4.000 noviteiten KIPP NEDERLAND BV Willem Dreeslaan 251 . 2729 NE Zoetermeer . Tel. +31 79 361 12 21 . info@kippcom.nl . www.kippcom.nl

ONTDEK DE VOORDELEN van het beter verspaanbare

IMCO RVS rondstaf

 Constante, betrouwbare kwaliteit  Kortere bewerkingstijden  Lagere gereedschapskosten

www.mcbdirect.eu/nl/ 040 20 88 582 stan.goijens@mcb.nl 48

Operator van de toekomst werkt digitaal TNO werkt met bedrijven en instellingen samen aan de digitale transformatie van de maakindustrie. In een reeks artikelen in VerspaningsNieuws zal TNO een aantal belangrijke kennis- en innovatielijnen toelichten, met als doel om te informeren waar ze staan en waar ze aan werken. In de vorige editie ging TNO in op de operator van de toekomst. In dit artikel vertelt TNO over de pilotbedrijven Equinox MHE, AIM en BOZ Group die werken met digitale operator ondersteuning.

Volgens TNO zal de operator van de toekomst het werk uitvoeren met behulp van digitale technologie, zoals digitale werkinstructiesystemen, augmented reality ondersteuning via onder andere smart glasses en projectietechnologie. Het maakbedrijf Equinox MHE werkt samen met TNO aan de implementatie van digitale operator ondersteuningssystemen. Het bedrijf ontwikkelt en bouwt post- en andere sorteermachines voor klanten over de hele wereld. Net als andere bedrijven ervaart ook Equinox dat het tekort aan technisch geschoolde arbeidskrachten al jarenlang toeneemt, terwijl er voor de onderhoud van machines altijd mensen nodig zijn. Aangezien het onderhoud van de machines veel reistijd vraagt, was het bedrijf al vóór de coronapandemie op zoek naar manieren om dit op afstand uit te voeren. Met TNO is een pilot uitgevoerd waarin een representatieve onderhoudsprocedure doorlopen werd zonder hulp van een expert.

De deelnemers, die geen technische kennis van deze procedure hadden, doorliepen de procedure, steeds met een andere support technologie in willekeurige volgorde. De medewerkers konden zonder knowhow van de technologie de onderhoudsprocedure volledig zelfstandig doorlopen. Met een snelheid die gelijkstaat aan die van een specialist. Dat inzicht vormt een bewijs voor de toegevoegde waarde van operator support technologie bij Equinox. Een medewerker die pas twee weken bij Equinox werkte, kon de onderhoudsprocedure foutloos doorlopen. Dat bespaart een bedrijf de tijd die de specialist anders kwijt zou zijn aan inwerken of reizen naar de klant. Doordat meerdere mensen het werk van de specialist kunnen uitvoeren, heb je bovendien minder specialisten nodig.

Instrueren en traceren AIM uit Brunssum is gespecialiseerd in de assemblage van medische apparatuur. Voor het eenduidig en gestandaardiseerd instrueren van (ervaren en onervaren) operators wilde AIM nieuwe technologieën introduceren op de werkvloer. Bovendien is er de wens om veel handmatige invoertaken digitaal te ondersteunen en productiedata direct beschikbaar te hebben en traceerbaar te houden. Voor de medische markt worden serienummers van onderdelen geregistreerd, nu nog veelal handmatig. Kwaliteit wordt geborgd door het vierogen principe. Er was behoefte om real-time inzicht te hebben in de productiestatus. In een korte bedrijfspilot van een aantal

TNO werkt samen met Nederlandse maakbedrijven aan het implementeren van digitale operator ondersteuning (foto: TNO)

weken hebben AIM en TNO twee digitale werkinstructiesystemen geëvalueerd. Uit de pilot bleek dat het haalbaar is om de kosten voor het handmatig verwerken van orderinformatie en werkurenregistratie sterk te reduceren. Bovendien levert deze oplossingen verbeterde traceerbaarheid van het proces, een gestandaardiseerde en uniforme werkwijze voor alle medewerkers en beter versiebeheer van instructies.

Projectietechnologie bij complexe lassamenstellingen Een derde voorbeeld van toepassing in de praktijk is de pilot bij BOZ Group in Bergen op Zoom. Dit bedrijf levert hoogwaardige plaatwerkproducten met een grote toegevoegde waarde. Binnen de pilot is de haalbaarheid van digitale operator ondersteuning onderzocht bij het samenstellen van zeer complexe lassamenstellingen met hoge kwaliteitseisen. Bij fouten in het product volgt direct afkeur van kostbare materialen. TNO heeft een proefopstelling in een laserlascel ontwikkeld met behulp van projectietechnologie. Stapsgewijs worden werkinstructies op het werkstuk geprojecteerd waar en in welke volgorde een las moet worden gelegd en onderdelen of mallen moeten worden geplaatst. Operations Manager BOZ: “Het systeem geeft een toegankelijke en doeltreffende instructie. De instructie geeft een zichtbare borging van kwaliteit en is geen papieren tijger.”

49

Matrho anticipeert op materiaaltekorten en stijgende prijzen

Gijs van Gestel: “De materiaaltekorten houden nog tot het tweede kwartaal van 2021 aan. Als groothandel en leverancier van materialen is het belangrijk dat je hier flexibel op kunt anticiperen.” (foto’s: Tim Wentink)

De grote materiaaltekorten lopen nog altijd op in de industrie en zullen zeker tot het tweede kwartaal van 2022 voor lange levertijden en hoge materiaalkosten zorgen. Uit verschillende rapporten blijkt dat de productie in de Nederlandse industrie de afgelopen maanden fors toenam. Deze productietoename zet nog meer druk op de reeds overspannen vraag naar materialen. Matrho Metals, groothandel en leverancier van Ferro metalen, non-Ferro metalen en speciale legeringen, bevindt zich als tussenpartij in het heetst van de strijd. Al 1,5 jaar anticipeert Matrho van dag tot dag op de materiaalontwikkelingen.

50

Matrho Metals neemt medio juli de ISO 9001 certificering in ontvangst.

“De stemming met betrekking tot de productie-omzet is zeer positief bij het gros van onze klanten. Een keerzijde daarvan is dat door de groeiende vraag en de oplopende materiaaltekorten zowel de inkoop- als de verkoopprijzen door het dak gaan. De hele situatie is ontstaan door een opeenstapeling van factoren”, vertelt Gijs van Gestel, salesmanager bij Matrho. Uiteraard ligt de oorzaak van het materiaaltekort bij de coronapandemie. Grote fabrieken hebben in het begin van de crisis de productie-output drastisch teruggebracht en de opgebouwde voorraden verkocht om meer liquide middelen te verkrijgen. Daarnaast hebben grote materiaal producerende landen zoals China en India een periode helemaal stilgelegen en was de toeleveringsketen voor lange tijd compleet ontregeld door vertragingen in onder meer de containervaart. Toen, voor velen misschien onverwacht, kort daarna de economie razendsnel herstelde, konden materiaalproducenten de enorme vraag niet beantwoorden. En omdat de voorraad in het begin van de crisis flink was afgeschaald, was het materiaaltekort direct vanaf het eerste moment van economisch herstel een feit.

Voorraden opschalen Door de materiaaltekorten heeft Matrho Metals het magazijn uitgebreid met een grote voorraad aan verschillende materiaalsoorten.

Hierdoor kan de leverancier materialen zoals staal, roestvast staal, aluminium, koper, messing, brons en titanium nog steeds binnen een dag uit voorraad leveren. Matrho Metals richt zich voornamelijk

op de verspanende industrie. Om klanten in die industrie optimaal te kunnen bedienen, kan Matrho het materiaal leveren met een eventuele bewerking. Zo wordt er gebruikt gemaakt van Behringer zaagautomaten en kan er gekozen worden om materiaal te laten laser- of watersnijden. “Je ziet op dit moment dat maakbedrijven meer materiaal inkopen dan gebruikelijk om er maar zeker van te zijn dat de productie niet stil komt te vallen. Een logisch gevolg maar dit hamstergedrag legt natuurlijk nog meer druk op de hele keten en dat heeft direct effect op onze voorraad. Zo hebben we bijvoorbeeld de voorraad aluminium verhoogd en kunnen we titanium in vierkant- en rondprofiel uit voorraad leveren. Dat is een groot voordeel aangezien titanium steeds meer gebruikt wordt in de regio Helmond.”

Flexibiliteit Van Gestel denkt dat de materiaaltekorten en hoge prijzen zeker tot het tweede kwartaal van 2022 aan zullen houden. “De productiecapaciteit bij de meeste materiaalproducenten is nu al voor het derde en vierde kwartaal uitverkocht. Als groothandel en leverancier van materialen moet je hier flexibel op kunnen anticiperen.

Dat betekent dat we veel meer op korte termijn zijn gaan plannen.

Na anderhalf jaar corona kunnen we de materiaalprijzen redelijk inschatten. En als vrije handelaar met voldoende liquide middelen kunnen we razendsnel anticiperen op de markt en zijn we niet afhankelijk van één materiaalproducent. Dankzij die risicospreiding hebben we tot op heden nog niet zonder materiaal gezeten”

Professionaliseren met ISO 9001 Matrho Metals heeft medio juli de ISO 9001 certificering behaald. Met deze stap wil de leverancier van materialen de bedrijfsprocessen verder professionaliseren. In Nederland wordt de wereldwijd erkende norm op het gebied van kwaliteitsmanagement gepubliceerd door NEN met als volledige titel NEN-EN-ISO 9001. ISO 9001 is een maatstaf voor transparantie en betrouwbaarheid in de markt. “De ISO 9001 certificering wordt echt een ‘unique selling point’. Hiermee kunnen we de betrouwbaarheid van Matrho aantonen en tegelijkertijd het kwaliteitsmanagement in de hele organisatie naar een

hoger niveau brengen.” Volgens Gijs van Gestel vragen klanten in toenemende mate om certificering. Vaak wordt dit aangejaagd door OEM-ers zoals ASML die een volledig traceerbare keten eisen die terug te herleiden is tot aan de materialen. Dit was een belangrijke reden voor de materiaalleverancier om een ISO 9001 certificering te behalen. Daarnaast is Matrho Metals de laatste jaren hard gegroeid. Dit vraagt om processen die efficiënter zijn ingericht en beter in een systeem geborgd kunnen worden. “Door de nieuwe certificering zijn we in staat om meer klanten aan te trekken, de omzet te verhogen.

51

Sluiter Machining investeert in DMG Mori op basis van data Sluiter Machining in Opheusden werkt sinds 2018 volledig gedigitaliseerd. Niet alleen zijn alle bedrijfsprocessen papierloos gemaakt, ook maakt de toeleverancier beslissingen op basis van digitale data uit het bedrijfs- en productieproces. Op die manier investeert Sluiter Machining bijvoorbeeld in nieuwe machines. De meest recente uitbreiding betreft een volledig geautomatiseerde, vijfassige NMV 3000 van DMG Mori. “Een nieuwe machine kopen is niet zo moeilijk, maar een machine kopen die de komende jaren perfect aansluit op de veranderende markt en onze doelstellingen is een ander verhaal”, vertelt Hendrik Sluiter, directeur van Sluiter Machining.

De nieuwe vijfassige NMV 3000 is het derde bewerkingscentrum van DMG Mori bij Sluiter Machining. De machine is uitgerust met een groot palletmagazijn met ruimte voor 114 pallets, een enorm gereedschapsmagazijn dat plaats biedt aan 320 gereedschappen en een draaitafel met een maximaal toerental van 2.000 min-1. Daarmee wordt de basis gelegd voor onbemand produceren. “De keuze voor

de NMV 3000 is tot stand gekomen door gebruik te maken van onze datahistorie. We hebben alle data van afgelopen jaren omtrent het type werk, marktsegmenten, complexiteit, levertijd, nauwkeurigheid en seriegroottes verzameld en daar conclusies uitgetrokken die hebben geleid tot de vijfassige NMV. De belangrijkste eis was dat het bewerkingscentrum onbemand operationeel kan blijven en dat we

John Kooning (l) en Hendrik Sluiter voor de NMV 3000: “Als je onbemand wilt produceren moeten zowel de bewerkingsmachine als alle randvoorwaarden kloppen. Dat betekent dat je voor ‘full options’ moet kiezen.”

52

De nieuwe vijfassige DMG Mori NMV 3000 bij Sluiter Machining. Het bewerkingscentrum is voorzien van een groot pallet- en gereedschapsmagazijn voor onbemande productie. (foto’s: Tim Wentink)

qua nauwkeurigheden weer een stap omhoog kunnen maken.” De NMV 3000 heeft een bereik van 500 mm x 350 mm x 510 mm (XxYxZ) en is geschikt voor werkstukken met een massa tot 100 kg.

Complexe, uitdagende werkstukken Sinds de oprichting van Sluiter Machining in 2005 heeft de toeleverancier zich gericht op het produceren van uitdagende werkstukken in kleine series. Zo heeft Sluiter zich vanaf het eerste moment gespecialiseerd in het draaien en frezen van moeilijk te verspanen materialen, zoals Inconel, duplex, titanium en andere legeringen. Daarnaast heeft altijd de focus gelegen op het maken van complexe fijnmechanische onderdelen. Het meedenken met de klant over de maakbaarheid van producten behoort tot de belangrijke services van de toeleverancier. “Door het stukje ondersteuning naar de klant, krijgen we tegenwoordig wekelijks vragen binnen over of iets maakbaar is. Vanuit een productie-oogpunt kijken we dan naar de maakbaarheid en hoe het product zo snel en efficiënt mogelijk verspaand kan worden. In sommige gevallen betekent dit dat de ingenieur het onderdeel aanpast. Die dialoog met klanten en ingenieurs zorgt er voor dat steeds meer klanten die actief zijn in highend industrieën ons weten te vinden.” Omdat Sluiter Machining werkzaam is voor klanten die actief zijn in verschillende industrieën, bestaat het machinepark uit een grote diversiteit aan machines.

‘Full options’ noodzakelijk Uit de datahistorie blijkt volgens Sluiter dat vooral de complexiteit en nauwkeurigheid van werkstukken de laatste jaren sterk is toegenomen en dat series alsmaar kleiner zijn geworden. Om met deze trend in de toekomst economisch te kunnen produceren, moet er gestreefd worden naar een maximale spiltijd. Dat vraagt om een machinepark met stabiele, nauwkeurige en geautomatiseerde bewerkingsmachines. Om betrouwbaar onbemand te kunnen produceren en tegelijkertijd meer highend werk aan te trekken, heeft Sluiter geïnvesteerd in een machine met “full options”. Niet alleen is de NMV 3000 uitgerust met een groot gereedschaps- en palletmagazijn, Sluiter heeft ook direct geïnvesteerd in een optimale spaanafvoer, hogedrukkoeling, automatische bijvulsystemen voor de koelsmeermiddelen, meetsystemen in de machine, spanmiddelen en kwalitatieve gereedschappen. “Vanaf het eerste uur hadden we alles in huis om wisselende series onbemand te verspanen.” Zowel de NMV 3000 als het AWC palletmagazijn zijn afkomstig van DMG Mori.

John Kooning, directeur van DMG Mori vertelt: “DMG Mori koppelt de bewerkingsmachine met de automatiseringsoplossing al voordat het geheel geleverd wordt. Daardoor is het palletmanagementsysteem volledig geïntegreerd in de besturing van de NMV 3000 en is het een kwestie van plug&play. Dat is een groot voordeel ten opzichte van automatiseringssystemen van derden.”

53

high tech emulsiebeheer 24/7 volledige automatisering en ontzorging van uw emulsiebeheer

DE NIEUWE STANDAARD IN EMULSIEBEHEER Volautomatisch meten en bijvullen van uw emulsie Emulsie 24/7 volledig geautomatiseerd in topconditie Een schoon eindresultaat dat voldoet aan de strengste eisen De mogelijkheid van non-stop onbemande productie met een hoge proceszekerheid Produceren tegen minimale kosten per eenheid MEER WETEN? Bekijk de video op www.ksmindustrial.com/hteb

54

Het AWC palletmagazijn heeft ruimte voor 114 pallets en kan beladen worden zonder het productieproces stil te zetten.

Digitalisering Om de bezettingsgraad van het machinepark te laten groeien, heeft Sluiter Machining alle bedrijfsprocessen gedigitaliseerd. De toeleverancier werkt sinds 2013 met het Ridder iQ ERP-pakket en heeft in 2018 de QMS volledig gedigitaliseerd met High QA software.

Vanuit het centrale ERP-pakket wordt alles aangestuurd, waaronder de financiële administratie en de productie. “Alles wordt digitaal vastgelegd. Hierdoor hebben we continu inzicht in de bedrijfsprocessen en is het mogelijk om elke productiestap traceerbaar te maken. Zo kunnen we precies zien waar we kunnen optimaliseren en je leert direct van je fouten. Op die manier hebben we kortere doorlooptijden, hogere bezettingsgraden en een betere kwaliteit verkregen.” Verder

is het bedrijf begonnen met het digitaliseren van vakkennis. Elke machine heeft een eigen kennisdatabase waar handige vakkennis over opspanningen, verspaningsparameters en andere ezelsbruggetjes wordt verzameld. Juist omdat er te weinig vaktechnisch personeel is, is dit volgens Sluiter de oplossing om kennis binnen de deur te houden. Voor het offline programmeren wordt gebruik gemaakt van hyperMILL van Open Mind. De feitelijke bewerkingssituaties, dat wil zeggen de machine met de controller en PLC, worden virtueel in kaart gebracht en op basis van de NC-code gesimuleerd in hyperMILL Virtual Machining. De simulatie- en analyseopties worden uitgevoerd op basis van de NC-code en na de postprocessorrun. Dit geeft Sluiter Machining nog meer vertrouwen bij het onbemand produceren.

Om foutloos onbemand te produceren simuleert Sluiter Machining met hyperMILL Virtual Machining van Open Mind (foto: Sluiter Machining)

55

Laagdrempelig optimaliseren met modern gereedschapsbeheer

Christoph Zoller vertelt tijdens een livestream vanuit de Smart Factory in Pleidelsheim (D) over het potentieel van modern gereedschapsbeheer.

Met ondersteuning van de specialisten van Chiron presenteerde Zoller uit Pleidelsheim (D) tijdens een livestream-evenementenreeks het potentieel van modern gereedschapsbeheer. Met behulp van automatische gereedschapsvoorinstelling, netwerk gebaseerde gegevensoverdracht geautomatiseerde gereedschapshandling en het flexibele vijfassige Chiron FZ16 S bewerkingscentrum, lieten de partners de toegevoegde waarde zien van real-time gereedschapsgegevens en de integratie van intelligente software en hardware-oplossingen.

56

In combinatie met een speciale software kan een voorinstelapparaat een 3D-model maken van het gereedschap, inclusief de geometrie van de snijkanten, de schacht en de houder. Dit is ideaal voor het uitvoeren van simulaties.

De Zoller Smart Factory met academie en showroom is in 2020 opgeleverd en voorzien van digitale technologieën voor klantcontact op afstand. De Smart Factory is volgens algemeen directeur Christoph Zoller op het juiste moment opgeleverd: "We hebben altijd intensief met onze klanten samengewerkt om dicht bij de ontwikkelingen en eisen van onze doelsectoren te blijven. Beurzen hebben hierin altijd een grote rol gespeeld. In 2020, toen we ons nieuwe pand betraden en ons 75-jarig bedrijfsjubileum vierden, konden we onze klanten door Covid-19 niet meer bereiken via beurzen. Gelukkig was onze nieuwe Smart Factory van alle moderne gemakken voorzien, waardoor we in een digitale setting livestream-beurzen, gekoppeld aan live productpresentaties en trainingen konden organiseren. Dit webinar is daar een mooi voorbeeld van.”

Voorinstellen en gegevensoverdracht Maakbedrijven kunnen volgens Zoller op het gebied van gereedschapsbeheer nog grote optimalisatieslagen maken. Dat begint al bij het voorinstellen van gereedschappen en de overdracht van meetgegevens tussen het voorinstelapparaat en de besturing van de bewerkingsmachine. Tijdens de livestream presenteerde Zoller drie manieren om dit proces te vereenvoudigen. Hiervoor werd gebruik gemaakt van een geautomatiseerd uitgiftestation, een gereedschapsstation voor het samenstellen van het gereedschap en een Venturion 450 voorinstelapparaat dat de samengestelde delen van het verspanende gereedschap met één druk op de knop meet op lengte, radius en eventueel de rondloop en vlakloop. Tegelijkertijd controleert het systeem op afwijkingen of beschadigingen en of het gereedschap in de juiste houder is gemonteerd. Vervolgens kunnen de meetgegevens op verschillende manieren naar de CNC-besturing van de machine gebracht worden.

gegevensvelden van de CNC-besturing ingevoerd. Vervolgens kan het gereedschap in het gereedschapsmagazijn worden geplaatst en zijn de gegevens gekoppeld aan het gereedschap. Deze oplossing behoeft geen netwerkverbinding en is een kosteneffectieve en foutloze oplossing als er niet te veel gereedschapsdata overgedragen moet worden.

Sneak preview Tijdens het live webinar liet Zoller heel summier de toekomst zien van geautomatiseerde gereedschapsvoorinstelling. De nieuwe highlight bestaat uit een robotcel met voorinstelapparatuur, waarmee Zoller het selecteren, assembleren, meten, implementeren en sorteren van gereedschap volledig kan automatiseren. Het systeem bestaat uit een intelligente gereedschapsopslagmodule (CoraRack), een ‘robotvoertuig’ (CoraMove) met daarop een robot (CoraArm) en het Venturion voorinstelapparaat voor het geautomatiseerd meten en voorinstellen van het gereedschap. Het volledig gemonteerde en geteste gereedschap wordt opgeslagen op een tweede gereedschapswagen (CoraTransporter). Een zelfrijdende voertuig (CoraExpress) brengt de gereedschappen van en naar de bewerkingsmachine. De volledige afhandeling wordt gedaan door een robot.

QR-code De meest laagdrempelige oplossing voor de overdracht van gereedschapsgegevens is met behulp van ZidCode. Deze oplossing is voor het eerst in 2015 geïntroduceerd, maar is in de afgelopen jaren steeds verder doorontwikkeld. Na het instellen en meten worden de gereedschapsgegevens weggeschreven in een QR-code en op een sticker geprint. Vervolgens wordt de QR-code bij de CNC-machine gescand en wordt de data automatisch in de overeenkomstige

Tijdens het live webinar liet Zoller heel summier de toekomst zien van geautomatiseerde gereedschapsvoorinstelling.

57

Snel en in één keer naar 40xd dankzij verbeterde koeling Crazy Drill Cool SST-Inox • • •

6 - 40 x d diameter 1 - 6,35 mm Verbeterde koeling voorkomt oververhitting en zorgt voor standtijdverlenging, betere spaanbreuk en optimale spaanafvoer via de spaankamers

De beste performance voor • • •

Roest-, zuur- en hittebestendig staal CrCo legeringen Super legeringen

Lorem ipsum

Pilot drilling

DRILLING

Wij rekenen graag samen met u het optimalisatie potentieel uit.

www.magistor.nl

58

Milling

Chamfering

Centering

Met ZidCode worden de gereedschapsgegevens weggeschreven in een QR-code die bij de CNC-machine gescand kan worden, waarna de data automatisch wordt overgedragen in de CNC-besturing. Zidcode 4.0 werkt daarentegen met een RFID-chip en een database voor digitale gegevensoverdracht.

RFID-chip Wanneer er grotere hoeveelheden gereedschapsdata overgezet moeten worden, is een QR-code niet geschikt. Bij dit soort gevallen maakt Zoller gebruik van een unieke RFID-chip in de gereedschapshouder. Deze oplossing heet ZidCode 4.0. Ook bij deze oplossing wordt de gereedschapssamenstelling eerst automatisch gecontroleerd en gemeten met een voorinstelapparaat.

De gereedschapsdata wordt vervolgens digitaal weggeschreven en gekoppeld aan de RFID-chip in de gereedschapshouder. Door de chip bij de machine te scannen, wordt de gedigitaliseerde gereedschapsdata via een netwerk opgehaald. Voor het scannen van de chip heeft Zoller een eigen hardware-unit ontwikkeld die naast de bewerkingsmachine geplaatst kan worden. Echter is het inscannen ook mogelijk via een normale PC. Omdat de gereedschapsdata wordt weggeschreven als ruwe meetdata, kan het gereedschap in elke bewerkingsmachine die verbonden is met het netwerk worden gebruikt. Netwerk gebaseerde gegevensoverdracht biedt tevens als voordeel dat er directe communicatie mogelijk is tussen de machineen de gereedschapsafdeling. Als een gereedschap bijvoorbeeld is beschadigd, kan de operator dit aan de machine doorgeven aan de voorinstelafdeling. Er wordt automatisch een lijst gemaakt met gereedschappen die samengesteld moeten worden. Dit resulteert in een reductie van de machinestilstandtijden en een verhoging van de bezettingsgraad.

3D-model Tijdens het webinar presenteerde Zoller ook nog een manier om een 3D-model te maken van het complete gereedschap. Het voorinstelapparaat kan met een speciale meetsoftware binnen een minuut automatisch de geometrie van de snijkanten, de schacht

en de houder bepalen. Zo weet de bewerkingsmachine later exact welk gedeelte van het gereedschap gebruikt kan worden voor het verspanen. Tevens kan het 3D-model gebruikt worden voor simulatie in het CAM-pakket of in de software van de bewerkingsmachine.

Zoller gebruikt in de demoruimte een vijfassige Chiron FZ16 S om het proces te presenteren. “Zelfs met CAM-software, een 3D-model van het gereedschap en offline simulatie komen er crashes voor.

Daarom blijft simuleren op de machine heel belangrijk om botsingen te voorkomen”, aldus Zoller. Voor het simuleren op de machine is de Chiron voorzien van Protectline software. Deze software simuleert het bewerkingsproces 0,8 seconden voor het werkelijke proces. Er wordt als het ware een digital twin gecreëerd. Zo kan de machine bij een verwachte botsing precies op tijd tot stilstand komen. Om dit te laten werken moet de gereedschapsdata dus 100% correct zijn. Een nauwkeurig 3D-model van de complete gereedschapssamenstelling is dan cruciaal.

Één database In principe zijn alle Zoller producten met elkaar te koppelen met behulp van een centrale database. Dankzij de database en de mogelijkheid om hier alles aan te koppelen, van CAD/CAM, voorinstellen, gereedschapsbeheer tot aan de machine, wordt er altijd met dezelfde en meest actuele data gewerkt. “We hebben klanten gezien die met wel vijftien verschillende gereedschapsdatabases werken, waardoor het overzicht compleet zoek was. Daarom hebben we een database ontwikkeld waar alle gegevens worden verzameld. In combinatie met Tool Management Solutions (TMS) kunnen we die gegevens vindbaar maken en overzichtelijk weergeven. Hierdoor ontstaat een efficiënt gereedschapsbeheer”, aldus Zoller.

59

Bredel brengt flexibiliteit in geautomatiseerd draaifrezen Bredel in Delden, fabrikant van industriële slangenpompen, heeft via Oude Reimer geïnvesteerd in een Millturn M65-G draaifreescentrum van WFL. Om de productiviteit en mogelijkheden van het draaifreescentrum optimaal te benutten, is de WFL voorzien van een groot gereedschapsmagazijn, een automatiseringsoplossing van Promot en een speciaal voor dit project ontwikkeld klauwwisselsysteem van Schunk. Met de complete installatie kan Bredel wisselende onderdelen voor slangenpompen onbemand produceren en een korte doorlooptijd realiseren.

Bredel, onderdeel van de Watson-Marlow Fluid Technology Group, is wereldwijd marktleider op het gebied van slangenpompen. De pompen vinden hun weg naar klanten in de meest wisselende industrieën, van mijnbouw tot de medische- en voedingsmiddelenindustrie.

Om de voorsprong te behouden is Bredel altijd op zoek naar manieren om de productiviteit te verbeteren en processen te optimaliseren. De nieuwe, geautomatiseerde WFL Millturn M65-G is een mooi voorbeeld van het doorlopende investeringsbeleid bij Bredel. Het nieuwe draaifreescentrum zal op ten duur een ouder bewerkingscentrum van WFL gaan vervangen. Momenteel worden alle programma’s en onderdelen stap voor stap geoptimaliseerd en overgezet naar de nieuwe M65-G.

Deelbewerkingen samenvoegen De reden dat Bredel het oude CNC-bewerkingscentrum van WFL vervangt, heeft te maken met de leeftijd en mogelijkheden van de machine, gekoppeld aan de wens om de nieuwe machine 120 uur in de week productief te hebben bij een bezetting van slechts een dagdienst. Om dat te realiseren kiest Bredel voor een geautomatiseerd productieproces. Bertus Groteboer, Senior Manufacturing Engineer bij Bredel vertelt: “De keus voor een nieuw draaifreescentrum stond op voorhand al vast. Eind jaren ‘90 hebben we namelijk al gezegd dat we alleen nog investeren in machines die zowel kunnen draaien als frezen.

Hoewel dit soort machines een veel hogere aankoopprijs hebben, is de ROI beduidend beter. Dat komt omdat deelbewerkingen samengevoegd kunnen worden, waardoor de noodzaak voor twee afzonderlijke machines teniet wordt gedaan. Hierdoor kan Bredel pomponderdelen met zowel draai- als freesbewerkingen in een opspanning compleet verspanen.”

Pomponderdelen als set produceren

Het team van Bredel is verheugd met het nieuwe draaifreescentrum.

60

De nieuwe WFL M65-G heeft een afstand van 2.000 mm tussen de hoofd- en subspil. Beide spillen hebben een vermogen van 56 kW. Dankzij de twee spillen en de freesspil kunnen werkstukken compleet bewerkt worden. “Bij dit project hebben we echt de focus gelegd op het onbemand produceren. De productiecel haalt het materiaal uit het magazijn en legt na het bewerken het kant en klare werkstuk zonder menselijke tussenkomst weer terug in het magazijn. Belangrijk daarbij is dat het mogelijk moet zijn om wisselende werkstukken door elkaar te produceren. Op die manier kunnen we de verschillende onderdelen van een pomp als set produceren, met als voordeel dat we sneller de verkoop en de spuiterij kunnen volgen. Om dit mogelijk te maken

Bredel heeft de WFL Millturn M65-G volledig geautomatiseerd met een portaallader van Promot en een klauwwisselsysteem van Schunk. (foto’s Bredel en Tim Wentink)

moet het bewerkingscentrum over een aantal belangrijke elementen beschikken die niet alleen een onbemand productieproces, maar ook een hoge flexibiliteit verwezenlijken.”

Flexibel automatiseren Om onbemand wisselende series te kunnen produceren heeft Bredel gekozen voor een automatiseringsoplossing van Promot. Voor dit project heeft de Oostenrijkse automatiseringsleverancier een speciale portaallader ontwikkeld die zowel voldoet aan de specifieke eisen van de componenten als de beschikbare ruimte bij Bredel. Promot heeft de portaallader uitgerust met twee armen, een voor het handelen van de componenten en een voor de klauwen. Om tussen verschillende componenten en productieorders te kunnen schakelen, is een automatische klauwwissel essentieel. Om dit mogelijk te maken werkte Promot nauw samen met Schunk, die speciaal voor dit project de klauwen, klauwplaten, grippers en het klauwwisselsysteem ontwikkelde.

Er werd gekozen om de klauwen niet per stuk maar per set te wisselen.

Promot was leidend in het hele traject en heeft de prototypes in eigen huis getest, voordat het bij Bredel werd geïnstalleerd.

Samenwerking tussen systemen Omdat Bredel veel verschillende gietdelen produceert en het draaifreescentrum van WFL over twee draaispillen beschikt, heeft het klauwwisselsysteem beschikking over maar liefst 80 klauwensets.

Zowel de klauwen als de componenten worden via de bovenkant van het draaifreescentrum aan- en afgevoerd. Na de klauwwissel controleert een geïntegreerde meettaster de positie van de klauwen om een betrouwbaar proces te waarborgen. Alle klauwen, grippers en klauwplaten, evenals de materialen en afgewerkte

onderdelen, worden opgeslagen in een verticaal opslagsysteem van ICAM. Het voordeel van dit systeem is dat de opslag beladen en gelost kan worden, zonder het productieproces stil te zetten. “Bij dit soort complexe automatiseringsvraagstukken die zijn gericht op een 24/7 onbemande productie, komt ontzettend veel kijken. De bewerkingsmachine is dan maar een klein onderdeel van het geheel.

Naast dat alle systemen optimaal met elkaar moeten communiceren, moet bij een onbemande productie ook rekening gehouden worden met bijvoorbeeld de transportbewegingen, of er voldoende materiaal op voorraad is en of het aantal verspanende gereedschappen voldoende is. Het is een samenwerking tussen veel verschillende elementen in het productieproces”, vertelt Danny van Rij van Oude Reimer.

Optimaliseren in kleine details Om een grote verscheidenheid aan onderdelen geautomatiseerd te kunnen bewerken, heeft Bredel het draaifreescentrum van WFL uitgerust met een groot kettingmagazijn. In totaal biedt het magazijn ruimte voor 200 gereedschappen, terwijl het relatief weinig vierkante meters in beslag neemt. Bijzonder is dat het magazijn gereedschappen met een lengte tot maximaal 900 mm kan huisvesten. Dit was een speciaal verzoek van Bredel om zo ook lange brootsgereedschappen op te slaan. “We hebben voor dit project kritisch gekeken naar de verspanende gereedschappen. Een werkend proces kan altijd beter en gereedschappen spelen daarin een belangrijke rol. Denk bijvoorbeeld aan gecombineerde gereedschappen om gereedschapswisseltijden te reduceren of speciale gereedschappen die een bewerking veel sneller uit kunnen voeren. Alle kleine beetjes helpen om de doorlooptijd te verkorten en de kostprijs van het onderdeel te reduceren. Alleen zo kunnen we in Nederland concurrerend blijven met de rest van de wereld”, vertelt Groteboer. Om vertandingen en spiebanen te bewerken,

61

NIEUW!

Turbo-Twister Anzeige 90x130.indd 1

62

23.02.2021 15:40:01

De portaallader kan zowel componenten handelen als klauwen, grippers en klauwplaten.

heeft Bredel in overleg met WFL een speciaal brootsgereedschap laten ontwikkelen. Normaal gesproken heeft het gereedschap een aansteekkracht van 100 kN nodig die zelfs met de WFL-machine niet haalbaar was. De aangepaste versie heeft een aansteekkracht van slechts 30 kN. Waar voorheen met steken het aanbrengen van vertandingen in een onderdeel een half uur in beslag nam, duurt die bewerking met het aangepaste brootsgereedschap slechts 1,5 minuut.

Doorlooptijd ruim gehalveerd Dankzij het nieuwe, geautomatiseerde draaifreescentrum dat kleine batches flexibel kan bewerken, heeft Bredel de doorlooptijd

van een set pomponderdelen verkort van drie dagen naar slechts één dag. Daarnaast kan de fabrikant veel sneller reageren op spoedopdrachten. “Veel onderdelen hebben we vernieuwd om de capaciteit van de machine maximaal te kunnen benutten. Onderdelen voor draaifreesbewerking zijn daardoor complexer geworden. Samen met Siemens en WFL hebben we daarom een Digital Twin van de machine gemaakt voor simulatie in de Siemens NX CAD/CAM software. Daarnaast hebben we sommige cyclussen van WFL, zoals meetcycli, procesbewaking en graveren in Siemens NX gebracht. Op die manier kunnen we complexe onderdelen snel en betrouwbaar offline programmeren.” Bredel heeft uiteindelijk als doel om 5.500 spiluren per jaar te maken met de nieuwe Millturn M65-G.

Het kettingmagazijn biedt ruimte aan 200 gereedschappen. Op de foto zijn de lange brootsgereedschappen te zien.

63

Zes brillen ondersteunen He

Hetraco, specialist in het produceren van onder andere speciale hoogwaardige bouten, moeren en tapeinden, heeft een nieuw draaicentrum van Doosan uit laten rusten met zes brillen die onafhankelijk van elkaar aangestuurd kunnen worden.

Dankzij de zes brillen kunnen lange assen volledig worden ondersteund voor een stabiel productieproces.

64

etraco in overtreffende trap De nieuwe Doosan Puma 700 XLY bij Hetraco heeft een bereik van 5 meter en is uitgerust met zes brillen. “Met de nieuwe draaimachine spelen we in op een behoefte die we nog moeten creëren.” (foto’s: Hetraco)

in onze fabriek. Met het nieuwe draaicentrum van Doosan hebben we de productiviteit verder verhoogd en kunnen we nog grotere componenten produceren”, vertelt Rob Meiling, Sales Manager bij Hetraco.

Lange assen met schroefdraad

Hetraco in Apeldoorn is gespecialiseerd in de productie van hoogwaardig bevestigingsmateriaal met gerolde schroefdraad. De bouten, moeren en tapeinden zijn leverbaar in een breed scala aan materialen, zoals staal, roestvast staal, duplex en nikkellegeringen.

Daarmee is Hetraco uniek in de markt. De producten worden gebruikt in de meest uitdagende industrieën, zoals de apparatenbouw, petrochemie, maritiem- en offshore-industrie. “Onze klanten bevinden zich in industrieën die enorm veel waarde hechten aan een hoge kwaliteit en betrouwbaarheid met korte levertijden. Om daar aan te kunnen voldoen werken we met een overcapaciteit

Met name omdat de vraag naar assen (M100 tot M200) sterk toeneemt, heeft Hetraco geïnvesteerd in de nieuwe Doosan Puma 700 XLY. “Omdat we aan hoge eisen moeten voldoen qua oppervlaktenauwkeurigheid en maatvoering, hebben we een uitgebreide lijst opgesteld met wensen waar de bewerkingsmachine minstens aan moest voldoen. Uiteindelijk bleek Dormac met de Puma 700 XLY alle wensen af te kunnen vinken”, vertelt Marco van Schoonhoven, Production Manager bij Hetraco. De Doosan Puma 700 XLY heeft een draailengte van 5 meter. Dankzij de turret met twaalf aangedreven gereedschappen op de Y-as is het mogelijk om ook freesbewerkingen uit te voeren. Daarnaast is de Puma voorzien van een hogedrukinstallatie (70 bar) voor een optimale koeling en spaanafvoer. Verder is de draaimachine uit ergonomisch oogpunt voorzien van automatische deuren en wat direct opvalt zijn de zes brillen. De brillen voorkomen dat relatief dunne, lange assen gaan doorhangen en dat er trillingen in het werkstuk ontstaan. Hierdoor kan er stabiel verspaand worden en is een optimale oppervlaktekwaliteit en maatnauwkeurigheid realiseerbaar. De zes brillen zijn gepositioneerd op drie voeten (twee brillen per voet) en kunnen onafhankelijk van elkaar worden aangestuurd. Deze bouwwijze zorgt ervoor dat de as altijd ondersteund wordt.

Beschikbare ruimte optimaal benut “Ik ken in Nederland geen enkel bedrijf dat een bewerkingsmachine heeft met zoveel brillen. Het was voor Dormac dus ook echt een uitdaging om de installatie operationeel te krijgen. Normaal wordt zo’n bewerkingsmachine uitgerust met één of twee brillen. Daar is de machine qua hydrauliek ook op voorbereid. Met drie voeten en zes brillen wordt het dus een uitdaging om alle slangen voor smering,

65

IN ONS ASSORTIMENT VINDT U ONDER MEER: • • • • • • • • • •

Uw voorraad in metaal en non-ferro • • • • •

Breed assortiment Brede expertise Direct uit voorraad leverbaar Nauwkeurig zaag en knipwerk Flexibele en snelle levering

Aluminium Automatenstaal Blankstaal Brons/koper/messing Gelegeerd staal/ ongelegeerd staal Gereedschapstaal Nikkel legeringen Roestvrijstaal Titanium Specials

WWW.MATRHO-METALS.NL

E

Matrho Metals B.V. Lage dijk 27 5705 BX Helmond +31 (0) 492 380 280 verkoop@matrho-metals.nl

HÉT VAKEVENT VOOR DE METAALBRANCHE

EVENEMENTENHAL GORINCHEM 5, 6 EN 7 OKT. 2021 13.00 - 21.00 UUR

DEELNEMEN? BEZOEK DE WEBSITE VOOR MEER INFO

WWW.METAVAK.NL 66

EASY VISIT, SAFE VISIT

Lees onze Covid-19 maatregelen op www.metavak.nl

De zes brillen ondersteunen lange assen waardoor trillingen worden voorkomen. Hetraco wil in de toekomst de Puma 700 XLY verder uitbreiden met een systeem waarmee werkstukken op de machine hydrostatisch nagerold kunnen worden.

koeling en hydrauliek een plaats te geven. Het was zoeken naar een schaap met vijf poten, maar die hebben we uiteindelijk gevonden”, vertelt Arthur Hoogland, Rayon Manager bij Dormac CNC Solutions.

De drie voeten kunnen in het volledige bereik van het draaicentrum op positie worden gebracht. Dat betekent dat alle slangen ter behoeve van hydrauliek, smering en koeling mee moeten kunnen bewegen. In samenwerking met Staalmach, die de brillen van SMW Autoblok voor dit project heeft geleverd, heeft Dormac uiteindelijk een oplossing gevonden om alle slangen en toebehoren compact weg te werken.

Eigen software

en aan te sturen. Om de zes brillen onafhankelijk aan te kunnen sturen heeft Dormac een app ontwikkeld om in de besturing aan te kunnen geven waar een bril moet komen te staan en wanneer de bril moet openen of sluiten. Hoogland: “Omdat de aansturing van zes brillen nog niet eerder is gedaan, heeft Dormac een eigen software-oplossing ontwikkeld. Dit soort projecten geven een enorme schat aan ervaring waar we in de toekomst verder op kunnen borduren.” Inmiddels heeft Hetraco de Puma 700 XLY enkele maanden in gebruik. “We kunnen nu al zeggen dat we erg positief zijn over de hele installatie. Uiteraard is het programmeren aan de machine door de zes brillen een stukje complexer geworden, maar met een beetje finetuning kunnen we de productiviteit in de toekomst nog verder verbeteren”, aldus Van Schoonhoven.

De Doosan Puma 700 XLY is voorzien van een Fanuc i Plus besturing. In de besturing zit de mogelijkheid om externe toepassingen te koppelen

Hetraco is gespecialiseerd in de productie van hoogwaardige bouten, moeren en tapeinden

67

MCB kiest voor IMCO RVS rondstaf voor de verspaning Bij moderne verspaners zijn alle elementen in het productieproces van hoge kwaliteit, al helemaal wanneer er betrouwbaar onbemand geproduceerd moet worden. Met het oog op de steeds verdergaande automatisering en robotisering in de verspaning, groeit de behoefte aan materiaal met een optimale verspaanbaarheid en een constante kwaliteit. Om die reden heeft MCB Group het assortiment in Europees Beter Verspaanbaar RVS staf uitgebreid met het IMCO-programma van Cogne. Het betreft RVS blank rond h9 materiaal in de kwaliteiten 303, 304 en 316 in de range van 8 mm t/m 80 mm diameter.

De blauwe MCB vrachtwagens zijn inmiddels bij de metaalverwerkende bedrijven in Nederland en België geen onbekende meer. Toch worden de diensten van de metaalgroothandel vaker met plaatbewerking geassocieerd dan met verspaning. Maar niets is minder waar. MCB is één van de grote voorraadhoudende handelaren voor de verspanende bewerker in koolstofstaal, roestvast staal, aluminium en non-ferro.

En sinds kort is het assortiment RVS rondstaf dus specifiek voor de verspanende klanten uitgebreid met het beter verspaanbare materiaal van de fabrikant Cogne. “Om de verspanende industrie beter te bedienen, zijn we al ruim een jaar geleden gestart met een initiatief om RVS stafmateriaal op de markt te brengen dat beter aansluit op de behoeften van onze verspaningsklanten. Kostenverlaging door een langere standtijd van gereedschappen en voorspelbare cyclustijden zijn essentieel voor onze klanten”, vertelt Roel Vermeulen, Salesmanager Stainless Steel bij MCB. Volgens Thierry Janssen, Projectmanager bij MCB, is het essentieel dat verspaners kunnen vertrouwen op een constante materiaalkwaliteit, vooral wanneer er onbemand wordt geproduceerd. Variatie in materiaaleigenschappen en -kwaliteit kan leiden tot beschadigingen van gereedschap en eindproduct en kost ondernemers veel productietijd.

Constante hoge kwaliteit

MCB heeft het assortiment in Europees Beter Verspaanbaar RVS staf uitgebreid met het IMCO-programma van Cogne. Het materiaal beschikt over een constante kwaliteit en is ontwikkeld voor een optimale verspaanbaarheid. (foto’s: MCB)

68

MCB heeft voor het beter verspaanbaar RVS rondstaf programma gekozen voor een partnerschap met Cogne Acciai, een Italiaanse fabrikant van RVS stafmateriaal met een sterke positie in de Europese Automotive en de high-end verspaning. “Een partnerschap met één fabrikant is noodzakelijk om een constant hoge kwaliteit te kunnen bieden

Met een breed en diep assortiment en mogelijkheden om materiaal bijvoorbeeld gezaagd, aangepunt en ontbraamd aan te leveren, kan MCB korte levertijden en flexibiliteit garanderen.

en samen te werken aan de verdere ontwikkeling van materialen”, zegt Janssen. “In aanloop naar de introductie van het IMCO programma binnen de MCB Group hebben verschillende klanten het materiaal getest.

Zij kwamen unaniem tot de conclusie dat zowel de materiaalkwaliteit als de constantheid van de kwaliteit tussen de verschillende batches erg betrouwbaar is. Wanneer een verspaner op vrijdagavond de bewerkingsmachine aanzet, dan kan die met dit materiaal het hele weekend onbemand door produceren. Het materiaal geeft geen onverwachte kwaliteitsissues die het proces negatief kunnen beïnvloeden en dat is echt een groot voordeel”.

Goed verspaanbaar De verspaanbaarheid van het IMCO materiaal is goed met minimale variaties in de chemische samenstelling en biedt daarmee dus stabiele bewerkingseigenschappen. Door speciale legeringselementen zoals Calcium toe te voegen aan het materiaal, is de verspaanbaarheid verbeterd wat onder andere resulteert in een betere spaanbreuk en een lichte smering aan de snijkant. Dit zorgt voor langere standtijden met als gevolg lagere gereedschapskosten, kortere bewerkingstijden, meer productiviteit en een hogere werkstukkwaliteit. Janssen: “Vaak zie je dat wanneer je een goede eigenschap toevoegt aan een materiaal er ergens ook concessies gedaan moeten worden. In dit geval hebben we de verspaanbaarheid verbeterd maar zijn de oorspronkelijke eigenschappen van het roestvast staal behouden. Dat is bijzonder en zeker van toegevoegde waarde voor verspaners die aan bestaande eisen moeten voldoen.”

Focus op verspaning De verkooporganisatie van MCB Group in Nederland bestaat uit het hoofdkantoor in Valkenswaard waar ook de magazijnen zijn gevestigd, acht MCB Direct vestigingen verdeeld over het land met een eigen backoffice en MCB Specials met expertise in hoogwaardige materialen.

Voor de verspaningsklanten heeft MCB Group de verkooporganisatie verder uitgebreid. Hierin combineert MCB Direct de kracht van de MCB Group met gespecialiseerde verkoopadviseurs en productspecialisten, zodat zij de klanten nog beter tegemoet kunnen komen bij specifieke technische vraagstukken en ontzorging in voorraad- en serviceconcepten.

Met een breed en diep assortiment en mogelijkheden om materiaal bijvoorbeeld gezaagd, aangepunt en ontbraamd aan te leveren, is MCB Group volledig ingericht om een totaalpakket te kunnen leveren. De leverancier biedt klanten de mogelijkheid te bestellen op de conventionele manier, via de webportal of EDI. Middels het eigen distributie-apparaat kan MCB korte levertijden en flexibiliteit garanderen. “We bieden diverse zaagservices waarbij we stafmateriaal of (aluminium) plaat exact op maat en in de gewenste verpakking kunnen leveren. Het scheelt onze klanten enorm veel tijd als we het zaagwerk uit handen nemen. In geval van een repeterende behoefte bij onze klanten, kunnen afspraken worden gemaakt met betrekking tot bijvoorbeeld inkoop en voorraadmanagement. We hebben onze organisatie optimaal ingericht om de verspanende markt te bedienen. Verspaners die nog onbekend zijn met het IMCO RVS stafmateriaal helpen we graag om de voordelen te ontdekken. Er is altijd een specialist beschikbaar om de mogelijkheden door te nemen”, aldus Janssen.

69

Open Mind presenteert nieuwe hyperMILL functionaliteiten in Milaan

Open Mind presenteert van 4 t/m 9 oktober de nieuwste versie van de hyperMILL CAD/CAM software op de EMO in Milaan.

Daarnaast geeft de CAD/CAM-specialist een sneak preview van de nieuwe functionaliteiten die we kunnen verwachten in versie 2022.1. Ook demonstreert Open Mind het hyperMILL Virtual Machining Center dat simulaties genereert op basis van echte NC-gegevens en tenslotte zal de CAM-ontwikkelaar het bijzondere eindresultaat van een samenwerkingsproject met Haimer presenteren.

70

Tijdens de EMO presenteert Open Mind een aluminium panter die in samenwerking met Haimer is geproduceerd (foto’s: Open Mind)

Open Mind levert CAD/CAM-software voor het programmeren van CNC-bewerkingsmachines en oplossingen voor additive manufacturing, automatisering en procesoptimalisatie. Een centrale rol in procesoptimalisatie speelt hyperMILL Virtual Machining. Deze oplossing simuleert en optimaliseert bewerkingen met behulp van een digitale tweeling, rekening houdend met de individuele machinekinematica. Om de nieuwe mogelijkheden voor interactie tussen CAM en machine te presenteren, zal Open Mind de hyperMILL Best Fit-functie demonstreren op EMO. Hiermee zorgt de CAM-ontwikkelaar voor een revolutie in de werkvoorbereiding voor de verspaning, met name bij het nabewerken en bewerken van 3D-geprinte, gelaste en gegoten onderdelen. In plaats van het onderdeel in de spaninrichting handmatig uit te lijnen met het NC-programma, lijnt hyperMILL het NC-programma automatisch uit op de positie van het onderdeel. Deze nieuwe functie maakt optimaal gebruik van de opties die worden geboden door Virtual Machining in het CAM-programma. De oplossing communiceert met een vijfassig bewerkingscentrum dat in staat is tot 3D-metingen om de onzekerheid die gepaard gaat met handmatige uitlijning te elimineren.

Aankomende functionaliteiten De EMO is voor Open Mind ook het moment om nieuwe functionaliteiten voor te stellen die we kunnen verwachten in de aankomende versie van hyperMILL. Connected Machining in versie 2022.1 zal een aantal nieuwe features bevatten die de interface met de machine stroomlijnen. Zo is het straks mogelijk om gegevens van individuele gereedschappen of van hele gereedschapslijsten digitaal naar de machine over te dragen.

Dit omvat de gereedschapsnaam, het gereedschapsnummer en de afmetingen. Connected Machining maakt de bidirectionele uitwisseling van gegevens met de machinebesturing mogelijk en elimineert op die manier de noodzaak om de gereedschapstabel handmatig bij de machine in te vullen, wat tijd bespaart en fouten voorkomt.

Voorbeelden presenteren mogelijkheden Naast live demonstraties op CAM-werkstations, zal Open Mind met diverse bewerkingsvoorbeelden laten zien wat het brede scala aan functies in de software te bieden heeft. De hoofdattractie is dit keer een aluminium panter. Dit buitengewone, zeer gedetailleerde werkstuk is het resultaat van een samenwerking tussen Open Mind en Haimer.

Als sponsor van het Augsberger Panther hockeyteam, kwam Haimer op het ingenieuze idee om in hun applicatiecentrum in Igenhausen (D) een panter uit aluminium te frezen. De panter is een complex en uitdagend onderdeel om vijfassig te frezen. In de zoektocht naar ‘teamgenoten’ voor het panter-project wendde Haimer zich tot de specialisten van Open Mind die de uitdagende programmeertaak op zich namen met behulp van de hyperMILL-software. Het hyperMILL CAM-systeem leent zich uitstekend voor het programmeren van volledig vrij gevormde contouren.

Gedetailleerd elementen Christian Neuner, Manager van Global Engineering Services, legt uit: “Een model als dit is een geweldige kans om de veelzijdigheid en flexibiliteit van onze software op de proef te stellen. HyperMILL heeft veel functies waarmee CAM-gebruikers de kracht van een machine optimaal kunnen benutten om het gewenste doel te bereiken.” Daarom verbleef Jakob Nordmann, applicatie-ingenieur bij Open Mind, een paar weken in het applicatiecentrum van Haimer om de perfecte programmeer- en bewerkingsinfrastructuur op te zetten. Wat betreft de freesmachine kozen ze voor het vijfassige HSC70 bewerkingscentrum van DMG Mori, dat bij uitstek geschikt is voor nauwkeurige aluminiumbewerking.

De grootste uitdaging bij het project waren de uiterst gedetailleerd elementen, zoals de mond en de tanden van de panter. Ook het lange en dunne staartgedeelte was moeilijk te beheersen, omdat het extreem gevoelig is voor trillingen. Bovendien was de toegang tot veel van de

Open Mind maakte bij het panterproject gebruik van hyperMILL CAD/ CAM om de veelzijdigheid en flexibiliteit van de software op de proef te stellen.

72

Met name om de complexe vormen te bewerken in een relatief beperkte ruimte, koos Open Mind om het NC-programma met Virtual Machining Center te simuleren.

onderdelen lastig, waardoor de gereedschapskeus ontzettend belangrijk werd. Nordmann: “Wat ik het meest nuttig vond tijdens het werken aan dit project, was het feit dat alle Haimer-houders en -gereedschappen ook beschikbaar waren in de vorm van DXF- en STP-bestanden. Het kost slechts drie muisklikken in onze hyperMILL Toolbuilder om ze in de database in te voeren. Daarna zijn ze meteen klaar om te programmeren en te simuleren.”

Simulatie Het creëren van een visueel aantrekkelijk model vergde een zorgvuldige en uitstekende programmering. Mede ook omdat de beperkte ruimte

verschillende kantelingen van het gereedschap vereiste, was simulatie essentieel voor een betrouwbaar proces. Hiervoor werd het hyperMILL Virtual Machining Center ingezet. Het systeem biedt een procesveilige NC-simulatieoplossing, waarbij bewegingen van virtuele machines volledig de echte bewegingen van het bewerkingscentrum nabootsen en betrouwbare botsingsdetectie garanderen. Het kostte het team ongeveer drie intensieve weken om de eerste vrijstaande panter te produceren. Geïnteresseerden kunnen het model straks in Milaan zowel op de Haimer- als de Open Mind-stand bewonderen. En natuurlijk ontvangt het Augsberger Panther hockeyteam ook een model voor de entree van het stadion en de kleedkamertunnel.

HyperMILL Virtual Machining Optimizer is een van de nieuwe functies die Open Mind op de EMO presenteert. De software genereert automatisch het optimale pad tussen twee bewerkingen.

73

Het visuele middelpunt op de EMO-stand van Fanuc wordt de galerij voor fabrieksautomatisering. (foto: Fanuc)

Machines, robots en software werken samen Tijdens EMO Milano 2021 zal Fanuc op haar stand een aantal nieuwe technologieën tonen die de visie van een geautomatiseerde toekomst moeten omzetten in de huidige realiteit. Naast onderwerpen als groene mobiliteit, zal de stand van het bedrijf zich richten op medische technologie, metaalbewerking en de robotisering van alle productieprocessen.

De stand van Fanuc is tijdens de EMO Milano onderverdeeld in zes verschillende segmenten. Hier worden innovatieve fysieke en virtuele presentaties gehouden. De focus ligt op ‘One Fanuc’, een technologie voor volledige automatisering die vanuit één bron waarde toevoegt voor maakbedrijven. In het One Fanuc-gedeelte zullen bezoekers CNCbewerkingsmachines, verschillende robots en softwareoplossingen zien samenwerken. Bovendien zullen deze celgebaseerde oplossingen verbinding maken met industriële IoT-toepassingen die draaien op Fanuc's Field-systeemplatform. Het visuele middelpunt van de stand wordt de galerij voor fabrieksautomatisering. De tunnelachtige galerij zal een breed spectrum van automatiseringsoplossingen tonen, waaronder Digital Twin technologie.

Drie Europese primeurs Wat betreft Robomachines zal Fanuc een drietal Europese premières presenteren op de EMO. In feite vernieuwt het bedrijf deze keer alle

74

drie de modellen (Robodrill, Robocut en Roboshot) in de Robo-serie. De verticale Robodrill α-DiB-Plus bewerkingscentra zullen vanaf begin 2022 beschikbaar zijn. Innovaties zoals nieuwe spilvariaties, besturingsopties, servo-aandrijvingen en mechanische verbeteringen, hebben de nieuwe Robodrill nog effectiever, betrouwbaarder en sneller gemaakt.

De serie Robocut α-CiC draadvonkmachines kent veel nieuwe ontwikkelingen. Fanuc heeft bijvoorbeeld de stijfheid van de machine verder verbeterd door de mechanische structuur te versterken, wat de basis vormt voor nauwkeurigere bewerkingen en een nog hogere herhaalbaarheid. De nieuwe Robocut α-C400iC en C600iC zullen te zien zijn op EMO, waarvan de kleinere zal samenwerken met een Fanuc CRX collaboratieve robot.

De derde primeur betreft de nieuwe Roboshot α-SiB-serie. Deze machine is geschikt voor het spuitgieten (MIM) van onderdelen voor medische apparaten en chirurgische instrumenten. Op de beurs zal de Roboshot α-SiB onderdeel zijn van een geautomatiseerde cel op basis van het QSSR-concept (Quick and Simple Start-up of Robotization). Hiervoor wordt gebruik gemaakt van een Fanuc LR Mate-robot.

IoT Fanuc's Industrial IoT-segment zal tijdens de EMO schaalbare IoToplossingen demonstreren die gericht zijn op het verhogen van de productie-efficiëntie en dan met name om de productiviteit, kwaliteit en uptime van productieprocessen te verhogen. Niet alleen oplossingen van Fanuc, maar ook verschillende partnerbedrijven presenteren op de stand industriële IoT-toepassingen die draaien op Fanuc's Fieldsysteemplatform.

Composiet efficiënt verspanen met gepatenteerde snijkant Het frezen van koolstofvezel versterkte kunststoffen (CFRP) is een uitdaging door de specifieke materiaaleigenschappen. Met een combinatie van een hoogwaardig hardmetaal, een speciale diamantcoating en een gepatenteerde snijkant, maakt de nieuwe MonsterMill FRP & FRP CR van Ceratizit het mogelijk om koolstofvezel versterkte kunststoffen efficiënt te verspanen.

Door de zoektocht naar steeds lichtere materialen in sectoren zoals bijvoorbeeld de lucht- en ruimtevaart-, automobiel-, energieen maritieme industrie, neemt het gebruik van CFRP al enkele jaren sterk toe. Het is niet zo vreemd dat het toepassingsgebied van CFRP’s groeit. Het materiaal is niet alleen lichtgewicht, maar heeft ook een hoge vermoeiingssterkte, stijfheid, thermische weerstand en dempingscapaciteit. Door deze materiaaleigenschappen in combinatie met de oriëntatie van de vezels in het composietmateriaal en het abrasieve karakter, worden snijgereedschappen tijdens het verspanen zwaar belast met een korte standtijd en hoge gereedschapskosten tot gevolg. Om de standtijd te verhogen heeft Ceratizit een freesgereedschap ontwikkeld met een speciale diamantcoating en een unieke snijkant.

Kleine spaanbrekers Het MonsterMill FRP freesprogramma is ontwikkeld voor een optimale betrouwbaarheid, snijkwaliteit en prestatie in koolstofvezel versterkte kunststoffen. Het programma bestaat uit twee types. De MonsterMill FRP is een volhardmetalen frees met zeer kleine spaanbrekers. De frees is leverbaar met een linkse spiraal om delaminatie aan de bovenzijde van het onderdeel te verminderen, een rechtse spiraal die delaminatie aan de onderzijde van het product vermindert of zonder spiraal voor een neutrale snede. Dankzij de grote spaankamers worden spanen en stof efficiënt afgevoerd. Hierdoor ontstaat er minder warmte en wordt snijkantsopbouw en het smelten van het materiaal voorkomen.

Een speciale diamantcoating zorgt voor lange standtijden. Door de vier snijkanten aan de onderzijde is schuin of helicoïdaal induiken mogelijk met kamerfrezen.

Lengte onafhankelijke compressiezone Het tweede gereedschap in het MonsterMill FRP freesprogramma is de FRP CR. In vergelijking met conventionele frezen met een vaste compressiezone, genereren de scherpe linker- en rechtersnijkanten van de nieuwe MonsterMill FRP CR op elk snijelement een vezelcompressie die onafhankelijk is van de vezellengte. De unieke geometrie van de FRP

De MonsterMill FRP CR van Ceratizit is voorzien van scherpe linker- en rechtersnijkanten. (foto: Ceratizit)

CP heeft Ceratizit aangemeld voor een patent. Over de totale lengte van de snijkant worden de vezels in elke richting schoon afgesneden.

Dit reduceert delaminatie, voorkomt uitstekende vezels en verhoogt de standtijd. Afhankelijk van de dikte van het materiaal dat wordt gefreesd, kan de FRP CR frees meerdere keren worden gebruikt. De compressie van de vezels gebeurt immers over de volledige snijkantlengte. Dankzij deze eigenschap is het gereedschap ook heel goed inzetbaar voor oscillerend frezen in axiale richting. Deze techniek zorgt ervoor dat de complete snijkantlengte tijdens de op- en neergaande beweging wordt gebruikt en helpt op die manier met de afvoer van stof en met het koelen van de snijkanten. Het resultaat is een hogere standtijd bij de bewerking van koolstofvezelversterkte kunststoffen.

75

EMO productnieuws Paul Horn presenteert nieuwe HPC-frees Paul Horn heeft het DS-portfolio van volhardmetalen frezen uitgebreid met een nieuwe geometrie voor high-performance cutting (HPC) van hogesterktestalen. De frezen met de nieuwe geometrie blinken vooral uit in dynamische voorbewerkingstoepassingen. Paul Horn zal de nieuwe DS-serie op de EMO in Milaan presenteren.

De DS-frezen zijn voorzien van verschillende spiraalhoeken en onregelmatige snijkanten voor een soepele snede. De geoptimaliseerde geometrie van het gereedschap vermindert de snijdruk bij lineair of cirkelvormig hellen. Verbeterde spaanruimtes zorgen voor een optimale procesbetrouwbaarheid. Ook tijdens de afwerking toont het gereedschap zijn sterke punten. Door de extreem soepele snede kan een hoge oppervlaktekwaliteit worden bereikt. Het frezen van hogesterktestalen stelt hoge eisen aan de gereedschappen. Nieuwe hardmetalen substraten en nieuwe coatingtechnologieën maken dit proces mogelijk. Horn vertrouwt voor zijn frezen op de hardmetaalsoort ES3P met een HiPIMS-coating.

De coating wordt verkregen met een krachtige ‘impulse magnetron sputtering’ technologie. Met deze techniek is het mogelijk om coatings te vormen die extreem hard en taai zijn. De coatings hebben een homogene structuur en vertonen een gelijkmatige laagdikte, zelfs bij complexe gereedschapsgeometrieën. De coating vertoont een hoge laaghechting, waardoor een goede snijkantstabiliteit wordt gegarandeerd. Dankzij de hoge temperatuurbestendigheid dient de coating tevens als hitteschild.

Grote MB-80V blikvanger stand Okuma Okuma presenteert op de EMO het MB-80V bewerkingscentrum als Europese primeur.

Met een tafel van 2.000 mm x 800 mm is het bewerkingscentrum ontwikkeld voor de bewerking van grote werkstukken.

Onder het motto ‘Feel the Magic of Okuma’ zal de machinebouwer tijdens de EMO op een stand van ruim 574 m² een grote selectie uit het veelzijdige machineportfolio presenteren. Naast het nieuwe MA-600HIII bewerkingscentrum dat medio mei is gepresenteerd, zal ook de nieuwe MB-80V tot de highlights behoren. Het grote bewerkingscentrum beschikt over een hoge nauwkeurigheid en dynamiek. De nauwkeurigheid wordt onder andere bereikt door een hoge thermische stabiliteit.

Daarnaast verhoogt het geoptimaliseerde machineontwerp de productiviteit. Hiervoor zorgen bijvoorbeeld de krachtige en optioneel geplaatste spaanspoeling in combinatie met de geïntegreerde spanentransporteurs.

76

Soraluce draagt #MadeForYOU-concept uit

Soraluce zal tijdens EMO 2021 in Milaan de #MadeForYOU klantgerichte aanpak presenteren.

De stand zal drie thema’s bevatten: ultramoderne machines, slimme bewerkingsoplossingen, en digitale services.

diensten die Soraluce van 4 tot 9 oktober zal presenteren op de EMO, richt zich met name op een hogere productiviteit en nauwkeurigheid, verbeterde efficiëntieprestaties en ergonomie, kortere cyclustijden en stilstandtijden en dat alles met een lager energieverbruik. Een van de hoogtepunten is de presentatie van de Soraluce PMG portaalfreesmachine. Daarnaast worden er gedurende de beurs continu demonstraties gegeven van machines, technologieën en diensten. Tevens wordt er live verspaand.

Het #MadeForYOU-concept van de reeks machines, technologieën en

Mazak zet automatisering in spotlight

Op de EMO Milano 2021 zal Yamazaki Mazak twaalf machines presenteren, aangevuld met een reeks automatiserings- en technologische oplossingen voor een hogere productiviteit, winstgevendheid en duurzaamheid.

De Mazak-stand op EMO 2021 zal zich richten op technologie die bewerkingsmachine sneller, productiever, groener en intelligenter kan maken. De stand zal een groot aantal nieuwe machines tonen, waaronder geïntegreerde automatiseringsoplossingen, verticale bewerkingscentra en de meest recente toevoegingen aan de Integrex i-H-serie. Onder de highlights bevinden zich twee Europese primeurs. Een van de belangrijkste thema’s op de stand van Mazak zal automatisering zijn. Meer dan de helft van de producten wordt

tentoongesteld met geïntegreerde automatiseringssystemen, waaronder de nieuwste generatie van het Pallatech-systeem, een nieuw collaboratief robotsysteem en Mazak's nieuwste vijfassige automatiseringsoplossingen voor high-mix, low volume werk.

Daarnaast toont Mazak de nieuwste Mazatrol SmoothEz besturing.

Dankzij een 15-inch touchscreen en een intuïtief besturingssysteem kunnen zelfs gebruikers met weinig ervaring de machine snel instellen en programmeren. Verder zal Mazak de nieuwste technologie op het gebied van virtuele bewerking presenteren met behulp van de nieuwe generatie Mazatrol SmoothAi en Digital Twin-technologie.

Milieubewuste productie zal ook een belangrijk aandachtspunt zijn tijdens de EMO met technologieën zoals energiedashboards en digitale diensten die klanten helpen het energieverbruik en de CO2impact te meten.

77

Mate ontwikkelt nulpuntklemsysteem voor verspanende industrie Mate Precision Technologies heeft een volledig nieuwe productlijn gelanceerd voor de verspanende precisie-industrie. De ‘Zeropoint system, Mate 52/96 workholding - Vises, Baseses & Mountingsystems’ productlijn bestaat uit een serie nulpuntklemsystemen die zijn ontwikkeld voor snelwisselopstellingen voor enkele en meervoudige bewerkingen of machinegereedschapsopstellingen.

De nieuwe nulpuntklemsystemen van Mate zijn ontworpen en ontwikkeld in samenwerking met machinebedieners, werkvoorbereiders en andere gebruikers op de werkvloer. Door deze bundeling van ervaring en kennis komt Mate met een optimaal eindproduct op de markt. Het Zero-Point nulpuntklemsysteem genereert een grote klemkracht binnen een compact design. Door het modulaire systeem is het snel te wisselen. Dit zorgt voor korte omsteltijden en een hoge repeteerbaarheid. Het ontwerp is bestemd voor drie-, vier- en vijfassige bewerkingscentra. Het Mate Zero-Point 52/96 nulpuntklemsysteem is verder voorzien van QuickSpecs. Dit

is een productidentificatiesysteem dat de mogelijkheid biedt om in real-time toegang te krijgen tot kritische gebruikersgegevens, CAD-modellen en het biedt zelfs de mogelijkheid tot integratie in het softwaresysteem van de gebruiker. Mate wordt in Nederland vertegenwoordigd door Holland Precision Tooling in Naarden.

Iscar koelt 3D-geprint afsteekgereedschap van twee kanten

De NEO Jetcrown van Iscar maakt het mogelijk om de wisselplaat van twee kanten te koelen. Bovendien wordt de wisselplaathouder nog maar met één schroef geklemd.

Met de NEO Jetcrown-lijn breidt Iscar de LOGIQ F GRIP-serie gereedschapshouders uit. Dankzij de 3D-geprinte tangvorm kan de NEO Jetcrown de wisselplaat van twee kanten koelen. Dit verbetert de standtijd en de spaanafvoer.

Het NEO Jetcrown gereedschap voor afsteken behoort tot de nieuwe serie gereedschappen die antwoord bieden op de vraag naar langere standtijden, een geoptimaliseerde spaanafvoer en een hogere

78

productiviteit. Dankzij de 3D-geprinte tangvorm wordt koelsmeermiddel van twee kanten op de wisselplaat gericht. Dit bevordert de koeling en de spaanafvoer. Bovendien heeft de gereedschapshouder nog een praktische innovatie: in plaats van met vier, wordt de wisselplaathouder stevig vastgeklemd met een enkele schroef. Dit verhoogt niet alleen de gebruiksvriendelijkheid van het gereedschap, maar vermindert ook de insteltijd, verhoogt de stabiliteit en maakt afsteken dicht bij de spil mogelijk.

Dankzij de robuuste constructie is de NEO Jetcrown geschikt voor het trillingsvrij afsteken van werkstukken met een diameter tot 82 mm.

efficiënter metaalbewerken

usinage des métaux

geen onhandige voorraden meer op de werkvloer aan uw eigen ERP-systeem te koppelen 80% reductie op handeling tijden maximaal rendement op de m2 100% NL topkwaliteit

efficiënter produceren met slimmere opslagsystemen opslagsystemen voor plaatmateriaal en langgoed

www.aalbersfarina.nl

info@aalbersfarina.nl

tel. +31 318 57 85 28

ERODEER TECHNOLOGIE DIE INSPIREERT MV4800R CONNECT POWER FOR BIG PRECISION

W U E

NI

MV4800R

SE2200-SERIE

1921 - 2021

100 JAAR INNOVATIE

✓ AT Intelligent draadinvoersysteem ✓ PM4 Artificial technologie intelligentie ✓ Innovatief tubular direct drive wrijvingsloze aandrijving 80

VERKOOP@DYMATO.NL

|

+31 318 550 800

|

WWW.DYMATO.NL