12
De driedaagse werkweek Maakbedrijven hebben het druk. De machinebezetting ligt boven het langjarig gemiddelde. Bedrijven kunnen nieuwe orders amper aan. En capaciteitsuitbreiding ketst vaak af op het gebrek aan goede vakmensen. Met het Verschoven Werktijden Systeem kunnen metaalbedrijven het aantal bedrijfsuren fors vergroten, zonder dat de vaste kosten sterk oplopen. En méér uren werken, betekent machines efficiënter benutten. Het systeem sluit echter ook beter aan bij hoe jonge vakmensen vandaag de dag willen werken. Of je je dure machines over acht uren per dag afschrijft of elf. Onder aan de streep maakt dat een groot verschil. Met het Verschoven Werktijden Systeem (VWS) kunnen veel bedrijven hun aantal bedrijfsuren per week flink uitbreiden, zonder de nadelen van ploegendiensten. “Het is een kwestie van anders leren en durven denken”, zegt John Kerkhoffs, Buitendienstadviseur bij Koninklijke Metaalunie. John heeft lange tijd als hoofd P&O bij KMWE Precisie gewerkt, in de tijd dat Bert van Gijzel nog aan het hoofd stond van de Eindhovense toeleverancier. “Hij heeft het systeem in de jaren tachtig bedacht en er zijn bedrijven die dit systeem of een variant hiervan al 20 tot 30 jaar succesvol toepassen. Het ging er destijds met name om dure CNC-machines efficiënter te benutten. Vandaag de dag, in een periode waarin het gebrek aan vakmensen elke dag nijpender wordt, kun je een betere en modernere inzet van de schaarse vakmensen toevoegen als doelstelling. “Het systeem sluit beter aan op de manier waarop de jongere generatie wil werken.”
koppel ingezet: twee medewerkers die verantwoordelijk zijn voor een of enkele machines en samen zijn ze van maandag tot en met zaterdag 66 uur in de week op het werk. “Zonder dat er toeslagen voor overuren betaald hoeven te worden”, legt Kerkhoffs verder uit. Ze werken dus drie dagen en hebben daarna vier dagen vrij. Dan start de volgende cyclus en na twee weken wisselt de cyclus. Verlof regelen ze dus onderling. Elke medewerker moet een keer in het jaar twee weken vijf dagen in de week werken, zodat de collega drie weken met vakantie kan. Binnen de CAO is dit allemaal mogelijk, net als binnen de ARBO-wet. Tot dan toe hoeft het bedrijf geen overuren uit te betalen, terwijl de machines wel zes dagen in de week 11,5 uur per dag bemand zijn. Automatisering maakt het systeem eigenlijk alleen maar aantrekkelijker omdat je méér uren hebt voor programmeren, instellen of machines klaar maken voor onbemande uren. John Kerkhoffs: “En door het betere rendement kun je machines sneller afschrijven en eerder investeren in nieuwe technologie.”
Extra uren zonder toeslag De systematiek is eigenlijk eenvoudig. De CAO voor de klein metaal staat toe dat bedrijfsuren vallen in het dagvenster tussen 6 uur ’s ochtends en 6 uur ’s avonds. Een tijdspanne van 12 uur. Daarbinnen hoeven werkgevers geen toeslag te betalen. Sinds 2007 staat de CAO eveneens toe dat medewerkers maximaal 12 uur op een dag werken. Met deze gegevens kun je gaan spelen om tot een ruimer aantal bedrijfsuren te komen, legt John Kerkhoffs uit. Medewerkers werken in het VWS-systeem ongeveer 1620 uren in een jaar, afhankelijk van het aantal feestdagen (equivalent ca. 1730 uren). Deze uren maken ze door wekelijks drie dagen 11 uur te werken, inclusief een half uur vaste en een half uur zwevende pauze (andere schema’s zijn ook mogelijk). Per saldo werken ze dus 31,5 uur (3 x 10,5) in drie dagen en krijgen 40 uren betaald. Ze zien in ruil af van verlet (men plant tandarts, therapie of dokter en dergelijke in de vrije dagen); net zoals verlof- en ADV-dagen vervallen. “Als ze vrij willen, ruilen ze met de directe of een andere collega binnen de afdeling, die op dat moment vrij heeft.” Centraal staat dat de machine draait c.q. de arbeidsplek ingevuld moet zijn. Medewerkers worden in eerste instantie als
VWS past beter bij moderne samenleving Privé betekent deze systematiek dat medewerkers méér vrij hebben. Het feit dat ze werktijden kunnen regelen met hun collega’s past veel beter bij de jonge generatie vakmensen. Die wil zelf invloed op de werkplanning. John: “Het systeem past bij het veranderend maatschappelijk beeld. Mensen willen anders werken. Denk eens wat dit betekent voor de ouderschapsrol. Jonge ouders hebben hiermee minder opvang nodig en kunnen méér met hun kinderen ondernemen.” Medewerkers kunnen op hun vrije dag eventueel overuren maken die dan tegen 140% worden vergoed of in tijd worden gecompenseerd. De ervaring leert dat de bereidheid om overuren te maken groter is, omdat ze slechts drie dagen in de week werken. “Als ze drie dagen werken willen ze best een dag overwerken. Een overwerkvergoeding van bijvoorbeeld 140% is zeker voor jonge mensen aantrekkelijk.” In de praktijk blijkt verder dat de medewerkers in een dergelijk systeem eerder bereid zijn opleidingen te volgen. Het bedrijf vergoedt de scholingskosten, de werknemer investeert eigen tijd. “Als ze vier dagen in de week vrij hebben, doen ze dit. Want de jonge generatie wil zich graag ontwikkelen.” Het is overigens ook een september 2018