PlaatBewerkingsNieuws

4E JAARGANG NR. 1 • FEBRUARI 2013

IN DEZE EDITIE:

MET VAST KATERN

WINST MAKEN MET KLEINE SERIES OP METAALEXPO - DE TOEKOMST VAN METAAL IS NIET METAAL - ‘MARKT VRAAGT STERKERE BETROKKENHEID TOELEVERANCIERS’ - DRAMECO SNIJDT VOORTAAN ZELF MET FIBERLASER - VERTROUWEN OP DE KANTPERS, OOK OVERZEE - DE GAATJES DICHTEN - XL BUIGEN…EN XXL SNIJDEN VOLAUTOMATISCH WALSEN EN LASERLASSEN - LASERLICHT ZORGT VOOR REVOLUTIE IN DE PRODUCTIE

www.tuwi.nl

Uw lasersnijspecialist Toekomstgericht investeren: een Prima Power lasersnijmachine werkt 24 uur per dag 7 dagen per week. Onze adviseur rekent uw voordeel graag samen met u uit. Bel nu 0543 549 549 voor de eerste stap in uw toekomst!

Tuwi Nederland b.v. Technopark 2 7102 JM Winterswijk T 0543 549 549 F 0543 549 501 info@tuwi.nl www.tuwi.nl

Inhoud 10 De toekomst van metaal is niet metaal Robert Lenferink van Koninklijke Ten Cate zal op het Nationaal Metaalcongres laten zien hoe de metaalverwerkende industrie kan vernieuwen door gebruik te maken van composieten in kleine series.

Zelf probeert TenCate na de luchtvaartindustrie ook de automobielindustrie warm te maken voor composietmaterialen.

14 ‘Markt vraagt sterkere betrokkenheid van toeleveranciers’ Nieuwe markten ontwikkelen en nieuwe processen inrichten. Dat zijn de twee voornaamste aandachtspunten van Jasper Konings, sinds hij op 1 november vorig jaar is aangetreden als algemeen directeur bij Bumet.

28 Drameco snijdt voortaan zelf met fiberlaser Drameco heeft geïnvesteerd in een fiber-lasersnijmachine. Hiermee heeft de toeleverancier in Coevorden een primeur: de BySprint Fiber 3015 is de eerste fiberlaser die de Zwitserse machinebouwer Bystronic in Nederland heeft verkocht.

32 Vertrouwen op de kantpers, ook in Tsjechië en Maleisië “Als je nieuwe machines ook voor je vestigingen overzee gaat inzetten, moet je er op kunnen vertrouwen dat eventuele problemen niet op die productiemiddelen zijn terug te voeren.” Bart Konter van Exerion Precision Technology investeerde daarom in drie E-Brake kantpersen van Safan.

En verder 4 6 9 16 31 35 36 37

Colofon en actueel MetaalExpo en Nationaal Metaal Congres: winst maken met kleine series Lezingen voor de plaatwerkbranche De gaatjes dichten met MesserSoft Blech zoekt groeimarkten op XL buigen…en XXL snijden Elke dag 30 keer beladen Productnieuws

Voorwoord

Mini Techni-Show?

Sommigen noemen het al een mini Techni-Show, anderen een METAVAK plus. Beide kwalificaties doen echter geen recht aan het nieuwe duo-evenement dat begin maart voor de eerste keer wordt gehouden in de Brabanthallen in Den Bosch: de MetaalExpo en het Nationaal Metaal Congres. Misschien is dit nieuwe initiatief nog wel het beste te vergelijken met de Precisiebeurs en Kunststoffen van het Mikrocentrum. Ook dat zijn evenementen waar een vakbeurs wordt gecombineerd met een congres en waar netwerken en kennisoverdracht centraal staan.

De behoefte daaraan is groot en daarom zou het nieuwe initiatief van de organisatoren van de Techni-Show best iets kunnen worden. Zeker ook vanwege het gekozen thema: ‘Winst maken met kleine series’. Dat is duidelijk een populair item in de Nederlandse maakindustrie want vorig jaar wijdden het Mikrocentrum en de Materialenkring Noord-Holland ook al bijeenkomsten voor ondernemers in de plaatbewerking aan exact hetzelfde onderwerp.

De plaatbewerkers komen ook in Den Bosch goed aan hun trekken. Zeker op het congres zijn er dagelijks lezingen die zich specifiek op hen richten.

Daarnaast staan er op de MetaalExpo diverse leveranciers van machines, gereedschappen, software en andere producten, die de nieuwste ontwikkelingen toelichten. Flitsende machines die live staan te buigen, ponsen of snijden zult u op de MetaalExpo-beursvloer echter niet tegenkomen. Maar daarom is de kwalificatie mini TechniShow ook niet terecht!

Eric Weustink e.weustink@54umedia.nl

Katern LaserNieuws 19 21 22 23 24 27

Bundelkwaliteit diodelaser omhoog Actueel Volautomatisch walsen en laserlassen Uitreiking laserinnovatieprijs Laserlicht zorgt voor revolutie in de productie Laserlassen blijft (nog steeds) achter

Op de voorpagina: SafanDarley gaat samenwerken met Mitsubishi Electric Europe, producent van lasersnijmachines. De samenwerking geldt voor de Benelux en Duitsland.

Zie pagina 5

3

COLOFON PBNieuws, jaargang 4, editie 1, februari 2013 PlaatBewerkingsNieuws is een onafhankelijk technisch en business vakblad voor plaatbewerkende ondernemingen, die niet-verspanende technieken (scheiden, omvormen, verbinden en oppervlaktebehandelingen) in hun productieprocessen toepassen of kunnen toepassen. Het biedt op journalistieke wijze zicht op ontwikkelingen in alle aspecten van de plaatbewerkingstechnieken en besteedt daarbij aandacht aan nieuws van en voor producenten van plaatmateriaal, service- handels- en distributiecentra, machine- en gereedschapleveranciers, toeleveranciers, OEM-ers, ingenieurs- en technisch adviesbureaus, onderwijs- en onderzoeksinstellingen. Elke uitgave bevat het speciale katern LaserNieuws, waarin voor de plaatbewerking relevante aspecten van lasertechnologie aan bod komen. De lezerskring wordt gevormd door eigenaren, directeuren of leidinggevende functionarissen van bedrijven en organisaties die in de plaatketen actief zijn.

Afhankelijk van evenementen en diverse vakbeurzen bedraagt de minimale oplage per editie 5.000 exemplaren.

Abonnementen Opgeven nieuwe abonnementen: T: +31 (0)55 360 10 60 F: +31 (0)55 360 08 60 E: info@54umedia.nl Het abonnement kan ieder kwartaal ingaan. Een jaarabonnement kost 39,95 euro, exclusief BTW. Opzeggingen van abonnementen uitsluitend schriftelijk, tenminste twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode.

Uitgeverij/redactie-adres 54U Media BV Postbus 2108 7302 EM Apeldoorn Prinsenweide 26 7317 BB Apeldoorn T: +31 (0) 55 360 10 60 F: +31 (0) 55 360 08 60 E: info@54umedia.nl I: www.54umedia.nl Redactie Eric Weustink (hoofdredacteur) T: +31 (0)55 360 16 33 M: +31 (0)6 13 62 86 89 E: e.weustink@54umedia.nl Advertentie-exploitatie Vincent Span T: +31 (0)55 360 62 27 M: +31 (0)6 511 93 408 E: v.span@54umedia.nl Harold Draaijer T: +31 (0)55 360 64 20 M: +31 (0)6 51 19 31 32 E: h.draaijer@54umedia.nl Alle advertentiecontracten worden afgesloten conform de Regelen voor het Advertentiewezen, gedeponeerd bij de rechtbanken in Nederland (exemplaar op aanvraag kosteloos verkrijgbaar).

Vormgeving en opmaak Rijnier van Kesteren Drukkerij Roto Smeets GrafiServices, Utrecht Materiaal Aanleveren materiaal volgende editie: uiterlijk 10 april 2013. Editie 2, jaargang 4 van PlaatBewerkingsNieuws verschijnt in april 2013.

Copyright Niets van deze uitgave mag worden overgenomen, tenzij met uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van de uitgever.

ISSN: 1875-1628

b i l www.pbnieuws.nl

4

HD primeur Staalservice Lelystad kan binnenkort stukken van 1 meter Domex hoge sterkte staal buigen zonder angst de gereedschaphouder te vernielen. Het plaatbewerkingsbedrijf investeert namelijk in een SafanDarley kantpers, die is uitgerust met een New Standard ‘HD’ Heavy Duty gereedschaphouder van Wila.

Deze kantpers (500 ton, 3 meter lang) is de eerste in Nederland die is uitgerust met een HD gereedschaphouder. Deze geeft de mogelijkheid om de klemming met 800 ton per meter te belasten. Dat was de voornaamste reden voor Staalservice Lelystad om hiervoor te kiezen. Wila in Lochem, producent en leverancier van gereedschap en accessoires voor kantpers bouwers en gebruikers, heeft de New Standard ‘HD’ Heavy Duty gereedschaphouder afgelopen najaar geïntroduceerd op de internationale vakbeurs voor plaatbewerking Euroblech in Hannover. Tijdens de ontwikkeling van de HD-lijn bleek dat voor de zwaardere gereedschappen het verticaal wisselen (zoals bij het New Standard systeem) geen optie is. Om dezelfde productiviteit te halen met het horizontaal wisselen van de zwaardere gereedschappen is het E2M ‘Easy to Move’ concept ontwikkeld. Hierbij zijn zowel de boven- als ondergereedschappen voor-

zien van een lagersysteem. De gereedschappen zijn eenvoudig door de klemming te verplaatsen. De grootste productiviteitsverbetering is mogelijk in combinatie met een Press Brake Productivity ToolStation waarbij een groot aantal gereedschappen beschikbaar is direct naast de kantpers. Zie hiervoor de demonstratievideo op youtube.com/wilavideos. www.wila.nl

Hypertherm stapt in water Snijsystemenfabrikant Hypertherm neemt AccuStream over. Dit is een Amerikaanse fabrikant van producten voor waterstraalsnijden.

De overname past in de strategie van Hypertherm om klanten voor hun specifieke snijtoepassing altijd een optimale snijtechnologie te bieden; van plasma en laser tot waterjet.

AccuStream ontwikkelt, produceert en verkoopt hoogwaardige hogedruk-waterjet componenten en -slijtdelen. Bekend zijn onder meer de AccuStream-waterpompen uit de A- en ASserie, met daarin de exclusieve Advanced Intensifier Technology (AIT). www.hypertherm.com

Bijzondere perslijn Tata Steel Tata Steel heeft in IJmuiden 2,3 miljoen euro geïnvesteerd in een nieuwe productielijn voor heet persen.

Deze versterkt de mogelijkheden om een nieuwe generatie staalsoorten te ontwikkelen, die lichter, sterker en beter bestand tegen crashes zijn.

Deze nieuwe hogesterkte staalsoorten worden vooral ontwikkeld om auto’s veiliger en energiezuiniger te maken. Het betreft volgens Tata Steel de technologisch meest geavanceerde lijn ter wereld. De eigenschappen van een commerciële industriële lijn worden gecombineerd met speciale onderzoeksvoorzieningen om lucht, temperatuur, snelheid, sterkte, stress en wrijving te controleren en meten.

De productielijn is geleverd door Schuler en Schwartz en perst hete stalen platen tot auto-onderdelen.

Het heet persen van staal wordt in toenemende mate gebruikt door autoproducenten en hun toeleveranciers om complexe carrosserie-onderdelen (zoals A- en B-stijlen, dorpels en schutborden ) te produceren, die hoge krachten kunnen weerstaan. Voor het fa-

Tata Steel gebruikt de nieuwe productielijn voor heet persen om nieuwe hogesterkte staalsoorten te ontwikkelen, die auto’s veiliger en energiezuiniger maken.

briceren van deze onderdelen zijn ultra hogesterkte staalsoorten nodig, die tegelijkertijd zo licht mogelijk moeten zijn om optimaal te presteren qua veiligheid en duurzaamheid. Recent op de markt gebrachte automodellen bestaan voor ruim 20 procent van hun gewicht uit heet geperste stalen onderdelen. Met name het gebruik van staalsoorten waarvan de sterkte is vergroot door toevoeging van boron neemt snel toe. Tata Steel ontwikkelt boron staalsoorten met een zinklaag, die superieure corrosiebestendigheid bieden ten opzichte van andere boron staalsoorten. www.tatasteel.nl

Laura gaat groot buigen Landré gaat een 2000 tons kantbank met een afkantlengte van 14,2 meter van de Turkse machinebouwer Ermak leveren aan Laura Metaal Fabrications in Eygelshoven. De order voor een kantbank in een dergelijke grootte betreft voor beide bedrijven de grootste machine qua afmeting in hun bestaan.

Plant Manager Ernst Reijns van Laura Metaal Fabrications: “Bijzonder aan deze kantpers is dat Ermak deze kantbank met één bovenram en een uitlading van 1000 mm en dynamische bombering bouwt. Wij hebben op dit moment zes kantpersen staan en met deze 14,2 meter Ermak zullen wij een van de grootste kantbanken in Nederland hebben.”

De Ermak Speedbend 14200-2000 heavy duty kantbank zal na een bouwtijd van zes maanden in delen per wegtransport en overseas naar Nederland worden vervoerd en onder supervisie van Landré en Ermak technici in samenwerking met de transporteur bij Laura Metaal Fabrications worden opgebouwd.

Commercieel Manager Tom Mansvelders van Laura Metaal Fabrications: "Dit is een

Ermak gaat een 14,2 m/2000 tons kantbank bouwen voor Laura Metaal Fabrications in Eygelshoven.

belangrijk moment voor ons. Met deze kantpers nemen we een grote stap in wat wij onze klanten kunnen bieden. We combineren het zetten van zeer grote producten met de kwaliteit en klantgerichtheid waar wij voor staan. Omdat Laura Metaal ook een eigen

staalservice center heeft, hebben wij altijd het staal in huis om klantspecifieke oplossingen aan te bieden.” www.landre.nl www.laurametaal.nl

SafanDarley in zee met Mitsubishi

BOZ optimaliseert

SafanDarley gaat samenwerken met Mitsubishi Electric Europe, producent van lasersnijmachines. De samenwerking geldt voor de Benelux en Duitsland.

De BOZ Group (engineering, plaatbewerking, poedercoaten en assemblage) heeft met behulp van het PDM systeem Helios de kantoorwerkprocessen geoptimaliseerd.

Mitsubishi Electric Europe is een volle dochter van Mitsubishi Electric (Japan), dat lasersnijmachines ontwikkelt en levert in de wereldwijde plaatbewerkingsmarkt. De onderneming heeft met meer dan 10.000 geleverde systemen een wereldwijd marktaandeel van 15 procent.

Wim van Kranen, commercieel directeur van SafanDarley, is verheugd over de samenwerking: “Met deze stap kunnen we ons marktaandeel in de verkoopgebieden verder laten groeien. De lasersnijsystemen van Mitsubishi hebben een uitstekende reputatie en passen uitstekend bij onze hoogwaardige kantpersen series E-Brake en H-Brake.

Met de combinatie kunnen wij een bredere doelgroep bedienen.”

De toeleverancier in Bergen op Zoom levert klantspecifieke producten aan klanten in binnen- en buitenland. Vanwege de snel veranderende omgeving zet de onderneming in op verhoging van de productiviteit en flexibiliteit enerzijds en kortere doorlooptijden en reductie van verspillingen anderzijds. Met Helios wordt bereikt dat orders sneller en efficiënter de organisatie doorstromen. Zoeken wordt voorkomen door de digitale opslag van tekeningen en andere documenten in Helios. Daarnaast is aandacht besteed aan de impact hiervan op de werkzaamheden van de medewerkers in het kader van sociale innovatie. Samen met de medewerkers zijn de processen geanalyseerd en zijn oplossingen bedacht om het dagelijks werk interessanter, met meer verantwoordelijkheden en betere communicatie, te kunnen maken. Het project is gesubsidieerd in het kader van ESF-E (Sociale Innovatie). www.bozgroup.nl

Noriaki Himi, senior manager van de Industrial Automation Machinery Department, vertelt: “Wij zoeken continu naar mogelijkheden om onze lasersnijsystemen breder in de Eu-

V.l.n.r. Wim van Kranen en Stefan Kok van SafanDarley en Andreas Buchmeier en Hiroshi Hasegawa van Mitsubishi Electric.

ropese markt af te zetten. Onze samenwerking met SafanDarley is een nieuwe belangrijke stap. Onze prioriteit is het vinden van partners met dezelfde kernwaarden, ervaring en reputatie als ons. SafanDarley is een partner die voldoet aan de door ons gestelde criteria en wij geloven dat deze partnerschap een grote impact zal hebben op de gedefinieerde markten.” www.mitsubishi-laser.eu www.safandarley.com

5

MetaalExpo en Metaal Congres: Winst maken met kleine series

Op 5, 6 en 7 maart vindt in de Brabanthallen in Den Bosch de eerste editie plaats van het duo-evenement MetaalExpo en het Nationaal Metaal Congres. De organisatoren hebben zichzelf een ambitieuze doelstelling gesteld. Ze willen de bezoekers in één dag antwoord geven op de vraag hoe je in Nederland winstgevend kleine series kunt produceren. Experts van kenniscentra, ondernemers uit de metaalindustrie en leveranciers van technologie en services reiken kennis, ervaringen en praktische oplossingen aan.

Wat mogen bezoekers precies verwachten? En wat verwachten de MetaalExpo-exposanten er zelf van?

De organisatoren van de MetaalExpo en het congres (VNU Exhibitions, FPT en VIMAG) zijn dezelfde als die van de Techni-Show. Maar de opzet is heel anders. Waar de Techni-Show in Utrecht een echte machinebeurs is, is het evenement in Den Bosch veel meer gericht op netwerken en kennisoverdracht. De Metaalexpo is dan ook veel bescheidener van opzet. Exposanten zullen vooral via filmbeelden en brochures hun machines laten zien. Ook zullen ze voorbeelden tonen van producten die hun klanten winstgevend in kleine series produceren.

De MetaalExpo is wel een afgeleide van de Techni-Show. Volgens de beursorganisatie is uit onderzoek onder de bezoekers van de TechniShow namelijk gebleken dat er een grote vraag is naar praktische oplossingen. Oplossingen die ondernemers helpen op om hun bedrijfsproces-

sen te continueren. De marges staan onder druk in deze economische tijd en klanten leggen de lat steeds hoger. In Nederland moet men flexibel zijn, goede kwaliteit leveren en betrouwbaar zijn. De mogelijkheden hiervoor zijn op de MetaalExpo te zien.

Open karakter Door een standbouw met glazen afscheidingswanden tussen de stands zal de MetaalExpo een heel open karakter hebben. Er doen in totaal zo’n 140 exposanten mee. De plaatwerksector is goed vertegenwoordigd, al zijn enkele grote partijen niet van de partij. De grootste afwezige is marktleider Trumpf (zie kader), maar ook Mazak en Landré staan niet op de beursvloer in Den Bosch.

Maar uiteindelijk gaat het natuurlijk om de partijen die er wel zijn. Zoals Bystronic. “Wij zullen het accent leggen op onze nieuwe besturing BySoft7”, zegt Erik Metternich van Bystronic Benelux. “Daar leent de stand zich perfect voor. Ons complete machineprogramma zullen we tonen op een videowall.” Metternich is goed te spreken over het centrale thema ‘Winst maken met kleine series’. “Dat thema spreekt absoluut aan. We kunnen dit goed invullen met zaken als minder insteltijden, korte doorlooptijden en het hele logistieke verhaal.”

Met open vizier Metternich weet niet goed wat hij van de MetaalExpo moet verwachten.

“Het is de eerste keer en natuurlijk doen we daarom mee. We zien wel

Trumpf afwezig Een opvallende afwezige op de MetaalExpo is Trumpf.

Dat is opmerkelijk omdat directeur Ger van der Endt van Trumpf Nederland als lid is van het FPT-bestuur nauw betrokken was bij de lancering van het nieuwe metaalevenement. Maar het uiteindelijke concept valt hem tegen en daarom is hij afgehaakt.

Van der Endt: “Een evenement als de Metaalexpo in combinatie met een congres kan zinvol zijn als er één dag is, die helemaal in het teken staat van plaatbewerking. Voor één plaatbewerkingsdag willen plaatbewerkers vanuit het hele land wel naar Den Bosch reizen. Maar nu is al-

6

les uitgesmeerd over drie dagen en daarvoor komt een plaatbewerker uit pak ‘m beet Groningen niet naar Den Bosch. Men komt niet voor een infostandje van Trumpf.”

Omdat de Trumpf-directeur ook de invulling van het congresprogramma niet pakkend genoeg vindt, concentreert hij zich liever op andere zaken. Zo had Trumpf eind januari de plaatwerkbranche uitgenodigd bij Meyn in Oostzaan om de mogelijkheden van het TruTops FAB softwarepakket in de praktijk te aanschouwen. Op 28 februari organiseert Trumpf bij Groku Kampen een themamiddag laserlassen. En in april is de huisshow op het hoofdkwartier van Trumpf in Ditzingen (D). “Daar heb ik tenminste wat te presenteren”, aldus Van der Endt.

De Brabanthallen in Den Bosch vormen het decor voor de eerste editie van de Metaal Expo en het Nationaal Metaal Congres.

hoe het bevalt.” Dat geldt ook voor Hendrik Wijngaard van machineleverancier Metall in Zandvoort. “We gaan er met open vizier in”, zegt hij. “Op tv-schermen zullen we filmbeelden van machines en wat powerpointpresentaties tonen. Ook nemen we wat producten mee, aan de hand waarvan we goed kunnen uitleggen hoe er snel kleine series kunnen worden gemaakt. We hebben daar een paar mooie nieuwe machines voor, zoals de UpDownbend zwenkbuigmachine van RAS, waarmee U-vormige producten snel en nauwkeurig kunnen worden gebogen zonder het product te keren en te draaien. Hiervan is nu ook een geautomatiseerde versie beschikbaar.”

Mini Techni-Show Holland Precision Tooling (HPT) is ook van de partij. De gereedschappenleverancier uit Naarden zal uiteraard wel een aantal gereedschappen meenemen, evenals producten die daarmee kunnen worden gemaakt.

“Eigenlijk is onze deelname niet anders dan die aan de Techni-Show”, aldus Hans van Santen van HPT. “De MetaalExpo is eigenlijk een mini Techni-Show. Het thema spreekt ons zeker aan. We komen veel in het MKB, dat volop in de kleine series zit. We leveren daar veel universele standaardgereedschappen, waarmee onze klanten kostentechnisch op de been blijven. Het kost immers handenvol geld als je voor elk product een speciaal gereedschap moet hebben. We hebben daar mooie oplossingen voor.”

Wouter Hofmann, Benelux Sales Manager van Koike Europe noemt de MetaalExpo een prima initiatief. De leverancier van draagbare en CNC snij- en lasmachines en toebehoren heeft jaren lang niet deelgenomen aan vakbeurzen in Nederland, maar dat is met de komst van Hofmann, medio vorig jaar, veranderd: “We willen de naamsbekendheid van Koike terugbrengen op de Nederlandse markt. Daarom doen we mee. Den Bosch is een interessante locatie omdat we de markt in Brabant en het Botlek-gebied, met veel offshore en scheepsreparatie, zien stijgen.”

Het aspect van netwerken en kennisoverdracht spreekt Hofmann wel aan. “We staan er niet om te verkopen op deze beurs, omdat we onze producten uitsluitend verkopen via een dealernetwerk. Wel hopen we in contact komen met de eindgebruikers en hen te interesseren voor onze machines. Zo willen we kijken of we klanten bij onze dealers kunnen introduceren.”

Softwareleveranciers Ook de softwareleveranciers zijn op de MetaalExpo vertegenwoordigd. Radan presenteert Radimport, een krachtige softwaretool om meerdere 2D CAD-bestanden op basis van een selectie of een stuklijst (Excel) automatisch te converteren naar Radan parts, inclusief het berekenen van materiaalverbruik en snijtijd. Radimport is de opvolger voor SomaLINK Import Manager 2D en vanaf nul opnieuw ontwikkeld, gebruik makend van de modernste softwaretools.

Widenhorn zal een preview lanceren van PROfirst V8. Deze nieuwe versie zal volledig draaien op een SQL database. Voor gebruikers zal dit betekenen dat de snelheid enorm toeneemt. Daarnaast worden geavanceerde strategieën toegevoegd voor het snijden van dikke en grote platen, zoals volautomatische warmtespreiding en automatisch overpakken voor lasersnijmachines. De geavanceerde calculatiemodule van PROfirst V8 zal worden uitgebreid met een optimale CAD import. PROfirst zal op basis van de tekening zettingen, boringen en verzinkingen kunnen herkennen en deze worden dan direct meegenomen in de offerte.

Praktische info De MetaalExpo wordt van 5 tot en met 7 maart 2013 gehouden in de Brabanthallen in Den Bosch.

De openingstijden zijn: dinsdag 5 maart 2013 woensdag 6 maart 2013 donderdag 7 maart 2013

Vakbeurs voor metaalbewerking

10.00 tot 18.00 uur 10.00 tot 20.30 uur 10.00 tot 18.00 uur

Tegelijk met de MetaalExpo wordt het Nationaal Metaal Congres (zie pagina 9) gehouden. Elke dag zijn er naast plenaire lezingen ook verdiepings- en kennissessies en presentatiesessies van exposanten.

Registeren voor een bezoek aan het evenement kan op de website van de MetaalExpo. Daar is ook alle overige informatie te vinden, waaronder het complete programma van het congres. www.metaalexpo.nl

7

Ter Horst Machine Transport B.V. is onderdeel van Jan van Dam Machine Transport B.V.

WILGENWEG 20, 3421 TV, OUDEWATER, TEL.: +31 (0)315 - 341 155 E-MAIL: INFO@TERHORSTMACHINETRANSPORT.NL

WWW.TERHORSTMACHINETRANSPORT.NL

POWERBLADE DE GROOTSTE IN FIBER LASER !

NEW

De PowerBlade is uitgerust met de moderne Fiber laser technologie, extreem krachtige aandrijfmotoren en een recht/schuin snij aggregaat, bedoeld voor werkoppervlakken van 4 m breed tot 40 m lang. Deze machine is bedoeld voor snijwerk met grote platen. Verticaal snijden kan gecombineerd worden met schuin snijden om optimale laskant voorbereidingen te maken.

Werkbreedte Max. snelheid Versnelling tot Fiber Laser

2500, 3000, 4100 mm 100 m/min 7 m/s2 2.4, 3 KW

Voor werkbreedte kleiner dan 2500 mm is er de FIBERBLADE.

Product informaties U hoge efficiëntie, robust en lange levensduur U de laserstraal wordt door een glasvezel gedragen en loopt mee in de energieketting tot aan de laserkop, de laserstraal kwaliteit en de snij resultaten zijn hierdoor consistent over het gehele werkoppervlak U de laser resonator is opgesteld naast de machine heeft al zo geen negatieve invloed op de dynamiek van de machine U is uitgerust met de modernste CNC Messer Global Control Sturing U heeft een pre-geconfigureerde MesserSoft Omniwin Standard software installatie

Messer Eutectic Castolin Benelux N.V. | Rotterdamse weg 406 | NL-2629-HH Delft | Tel. +31 15 2513853 Messer Eutectic Castolin Benelux N.V. | Werkplaatsenstraat 11 | B-7850 Edingen | Tel. +32 2 8882454

8

Bezoek ons op de Metaalexpo, stand F160

Lezingen voor de plaatwerkbranche Het Nationaal Metaal Congres bestaat uit drie onderdelen. Elke dag is er een plenair hoofdprogramma. Daarnaast zijn er ook verdiepingsessies voor congresgangers die meer over de daar behandelde onderwerpen willen weten. Tot slot zijn er ook de zogeheten partnersessies van exposanten.

Het hoofdprogramma bevat diverse lezingen die voor de volle breedte van de maakindustrie interessant zijn. Een aantal lezingen is echter specifiek op de plaatwerkbranche gericht.

Euro Equipment Zo geeft Frank Dolk, directeur-eigenaar van Euro Equipment Nederland, op dinsdag een lezing met de titel ‘Maatwerk in plaatwerk voor kleine series; Betrouwbaarheid en flexibiliteit is weg naar succes voor kleine series’.

Hij gaat in op aspecten als betrouwbaarheid, flexibiliteit, het nakomen van afspraken, vergaande Frank Dolk automatisering van het productieproces, optimaal voorraadbeheer en restplaatverwerking vanuit een automatisch magazijn. Dolk verzorgt ook een verdiepingssessie.

DAF Trucks Op woensdag bespreekt Adriaan Knobbe, purchase director van DAF Trucks, de mogelijkheden om competitief kleine series te kunnen maken voor DAF. Geen enkele DAF die de fabriek in Eindhoven verlaat, is gelijk. Elke truck voldoet aan specifieke klantenwensen. De verschillen hebben vooral betrekking op specifieke delen en componenten, die vaak in kleinere aantallen nodig zijn, maar een grote variatie hebben. DAF heeft hier- Adriaan Knobbe voor een eigen fabriek: de PKF of Plaatkomponenten Fabriek. Daarnaast worden veel van dit soort onderdelen ingekocht. Dat doet DAF bij leveranciers in binnen- en buitenland, die zorgvuldig geselecteerd zijn om de ambities van DAF te ondersteunen. Om een DAF-leverancier te worden, dient deze te voldoen aan eisen op het gebied van kwaliteit, flexibiliteit/ logistiek, knowhow, concurrentiepositie en totale prijs. Ook het competitief kunnen produceren van kleinere series is een belangrijk selectiecriterium.

Royal TenCate Robert Lenferink, head of new business development bij Royal TenCate, biedt een verfrissende nieuwe kijk op de toekomst van de metaalverwerkende industrie door gebruik te maken van composieten in kleine series. (zie hiervoor pagina 10). Lenferink geeft ook een verdiepingssessie.

247TailorSteel Carel van Sorgen, directeur-eigenaar van 247TailorSteel, verzorgt een lezing met de titel ‘Wat moet u doen om winst te maken met kleine series?’. Hij gaat in op aspecten als de kunst om de toegevoegde kosten te

elimineren en de snelheid te verbeteren, het gebruik maken van het specialisme van een ander en zelf de specialist worden, verlaging van de Total Cost of Ownership van producten, slimme intelligentie en on-demand productinformatie. Ook Van Sorgen presenteert een verdiepingssessie, waarin hij aan de hand van twee voorbeelden zal laten zien hoe winst kan worden gemaakt met kleine series.

Carel van Sorgen

Phoenix 3D Metaal Jan van Hulst, directeur-eigenaar van Phoenix 3D Metaal, doet op donderdag uit de doeken waarom strategische samenwerking meer oplevert dan een lage inkoopprijs. Hij gaat in op de veranderende rol van de toeleverancier. De klant is een nichemarkt speler en moet zich toeleggen op zijn marktniche. De toeleverancier is partner geworden in zijn specialisme. Deze verandering vraagt een proactieve houding van de toeleverancier in het ontwerpproces en de daarop volgende logistieke processen. Van Hulst schetst hoe zijn bedrijf Jan van Hulst een groeispurt heeft gerealiseerd door een veranderde attitude.

De Cromvoirtse ‘Goed zijn, maar beter moeten!’ luidt de titel van de bijdrage van Ronnie van den Hurk, directeur van De Cromvoirtse.

Machinebouwers, waaronder met name OEM’ers wensen steeds meer projectmatig in te kopen. Hierdoor zijn zij in staat meer flexibel in te spelen op specifieke wensen van hun klant. Willen zij competitief zijn dan opereren zij met kleine, minimale voorraden. Wat weer een stevig beroep doet op de flexibiliteit, snelheid en kwaliteit van de toeleverancier.

De Cromvoirtse heeft hierop ingespeeld door fors te investeren in een geauto- Ronnie van den Hurk matiseerde plaatbewerkingsfabriek. Van den Hurk schetst het traject dat is doorlopen (inventarisatie, de keuzes, de aanpassingen en het uitrollen), met daarin de successen maar ook de zaken die bloed, zweet en tranen gekost hebben. Ook Van den Hurk verzorgt een verdiepingsslag.

Laser Applicatie Centrum Paul Hartgers, directeur van het Laser Applicatie Centrum, legt uit hoe lasermateriaalbewerking unieke mogelijkheden biedt voor kleine series.

Onder de titel ‘Procesbeheersing laserlassen leidt tot seriegrootte =1’ verzorgt Hartgers ook een verdiepingssessie.

Zie www.metaalexpo.nl voor de aanvangstijden van alle lezingen.

9

De toekomst van metaal is niet metaal ‘De toekomst van metaal is niet metaal’. Aldus luidt de intrigerende titel van de bijdrage van Robert Lenferink, head of new business development bij Koninklijke Ten Cate, aan het Nationaal Metaalcongres. Lenferink zal laten zien hoe de metaalverwerkende industrie kan vernieuwen door gebruik te maken van composieten in kleine series. Zelf is TenCate ondertussen drukdoende om na de luchtvaartindustrie ook de automobielindustrie warm te maken voor de toepassing van composietmaterialen op grote schaal.

De afgelopen jaren zijn er nieuwe metalen/metaallegeringen ontdekt welke de eigenschappen van bestaande metalen verbeteren of zelfs nieuwe eigenschappen introduceren. Zo is er een ‘metaalsoort’ dat tot 40 procent lichter is dan bestaande metalen en dat corrosiebestendig is.

Dit is een vezel versterkt thermoplastisch composiet dat verkrijgbaar is als plaatmateriaal. Hiermee kunnen efficiënt componenten worden gemaakt, die potentieel lichter, sterker, meer slijtvast, meer chemisch resistent en duurzamer zijn. Dit composiet wordt toegepast in plaats van diverse metalen in de vliegtuigindustrie waar hoogwaardige producten in kleine seriegroottes vereist zijn. Het composiet is in opmars in de auto- , medische- en elektronica-industrie.

Lichter en zuiniger TenCate is een multinational die textieltechnologie, chemische proces-

sen en materiaaltechnologie combineert bij de ontwikkeling en productie van functionele materialen met onderscheidende eigenschappen. Een onderdeel van het concern is TenCate Advanced Composites, dat thermoplastische en thermoset prepreg composieten ontwikkeld. Een van de producten is TenCate Cetex, dat tot dusverre vooral wordt toegepast in de vliegtuigindustrie. Deze composietmaterialen maken toestellen lichter en zuiniger en verhogen het comfort van de reizigers. Cetex is sterk en impactbestendig, 20 procent lichter en veel sterker dan traditionele materialen als aluminium, snel en gemakkelijk vormbaar, resistent voor extreme temperaturen en chemisch agressieve vloeistoffen, herbruikbaar en recyclebaar. Het draagt dus bij aan de veiligheid, zorgt voor brandstofbesparing en is procesmatig goed en snel verwerkbaar. Het gebruik van composieten verlengt de levensduur van een vliegtuig.

Automotive-industrie De materialenfamilie Cetex wordt dan ook steeds meer toegepast in vliegtuigstructuren en -interieurs. Dergelijke materialen worden gebruikt in nieuwe vliegtuigen als de Airbus A380, A350 en Boeing 787. Maar TenCate wil verder. Het concern heeft het oog ook laten vallen op de automotive-industrie en al diverse stappen gezet om te bereiken dat composietmaterialen hier op grote schaal toegepast gaan worden. De automotive-industrie heeft groeiende belangstelling voor industriële toepassingen van lichte materialen. Thermoplastische composieten kunnen in veel gevallen een oplossing bieden om lichte, energiezuinige en daarmee schonere auto’s te realiseren. De tot nu toe in de automotive gebruikte

Vergelijken en selecteren Ten Cate Advanced Composites beschikt over een app (voor iPad, iPhone en Android), specifiek gericht op de serie geavanceerde composietmaterialen voor luchtvaart- en industriële toepassingen.

Deze app stelt gebruikers in staat hun specifieke interessegebied te selecteren en maakt een eenvoudige vergelijking mogelijk van verschillende materialen. De app biedt gebruikers informatie over belangrijke eigenschappen en verwerkbaarheid van de geavanceerde composietmaterialen om, op basis van de specifieke toepassing, het optimale materiaal te selecteren. De app verschaft de gebruiker eveneens toegang tot TenCate productdatasheets, die een integraal onderdeel zijn van de app.

10

(Foto: Copyright 2013 TenCate)

TenCate Advanced Composites en BASF werken samen in de ontwikkeling, productie en commercialisering van thermoplastische composietmaterialen die geschikt zijn voor de massaproductie van voertuigen. (Foto: Copyright 2013 TenCate)

composieten, die met name worden toegepast in sportieve en exclusieve modellen, voldoen slechts in beperkte mate. De verwerkingsmogelijkheden sluiten nog niet aan op de gewenste industriële productiesnelheid in met name de automobielindustrie, mede gelet op het aantal te produceren eenheden, milieunormen et cetera.

Consortium opgericht Om hier verbetering in te brengen heeft Ten Cate Advanced Composites samen met een aantal andere partijen het European Thermoplastic Automotive Composites consortium (eTAC) opgericht. De andere partijen zijn DTC Dutch Thermoplastic Components, Kok & Van Engelen, NLR Nationaal Luchtvaart Laboratorium en VIRO. Ze zijn, ieder op hun eigen kennisgebied, leidend in de productie en verwerking van vezelversterkte thermoplastische composieten en hebben in een succesvol trackrecord opgebouwd in de luchtvaartindustrie. Het doel van eTAC, dat in oktober 2012 officieel van start is gegaan, is het gebruik van deze geavanceerde materialen in de automotive-sector te bevorderen. Hiervoor moeten innovaties plaatsvinden op het gebied van materialen, ontwerp, vervaardiging, verwerkingsprocessen en automatisering. Om dat voor elkaar te krijgen gaan de partners in eTAC-verband structureel samenwerken, teneinde industriële oplossingen te versnellen. De belangstelling voor composieten zal worden vertaald in concrete businesscases. Door het creëren van industriële verwerkingsmogelijkheden wordt het gebruik van dergelijke materialen in de automobielsector gestimuleerd. De kennis voor het toepassen van thermoplastisch composiettechnologie is in de markt nog in beperkte mate aanwezig, mede omdat buiten de luchtvaartsector deze technologie nog relatief nieuw is. eTAC voorziet potentiële gebruikers van deze kennis bij het definiëren van hun toepassingen. Het consortium zal daarbij de gehele productieketen betrekken, aangezien sprake is van een nieuwe technologie zowel op het gebied van materialen als de verwerking daarvan in eindproducten. eTAC kan daarbij aanhaken op bestaande netwerken, researchcentra en kennisinstellingen, zoals TPRC (ThermoPlastic composite Research Center). Dit sluit direct aan bij het Nederlandse innovatiebeleid ten aanzien van High Tech Materials & Systems, een van de topsectoren.

Samenwerking met BASF Ook heeft TenCate Advanced Composites afgelopen najaar een overeenkomst getekend met BASF, ’s werelds grootste chemiebedrijf. Beide partijen werken samen in de ontwikkeling, productie en commercialisering van thermoplastische composietmaterialen die geschikt zijn voor de massaproductie van voertuigen. Het belangrijkste doel van dit partnerschap is autofabrikanten op maat gemaakte oplossingen te bieden voor highperformance composietstructuren, die deze industrie in staat stellen het gewicht en de CO2-uitstoot van voertuigen verder te verminderen. De groeiende behoefte van de automotive-industrie aan composietmaterialen voor massaproductie vraagt volgens beide partners om een snelle ontwikkeling van materialen en productieprocessen.

Eenvoudige verwerking Vergeleken met metalen onderdelen zijn vezelversterkte thermoplastisch composieten 30 tot 50 procent lichter. Vanwege de eenvoudige verwerking van thermoplasten zullen deze materialen de productieomlooptijden drastisch verminderen, zijn er geen beperkingen in houdbaarheid en kunnen ze worden gerecycled. Zo wordt massaproductie toegankelijk. De afgelopen decennia is veel ervaring opgebouwd om met lastechnologieën composietmaterialen te verbinden tot complexe structuren en deze componenten en structurele onderdelen te integreren in eindproducten van multimaterialen. De eerste beoogde toepassingen zijn semistructurele onderdelen en primaire structuren in carrosserie en chassis.

Thermoplastische laminaten met continu-vezelversterking zijn geweven of non-woven materialen, geïmpregneerd met harsen en gevormd tot dun plaatmateriaal, dat zeer licht en tegelijk zeer sterk is.

UD-tapes, een andere productklasse, maken volledig gebruik van het anisotrope karakter van uni-directioneel (UD) georiënteerde, geïmpregneerde vezels. In een volgende fase kunnen deze halffabrikaten door spuitgieten worden gevormd tot meer complexe onderdelen. Deze combinatie resulteert in componenten die zijn versterkt door een hoge mate van functionele integratie.

11

MTMS 2013, Hal 11, Stand nr. 223.

the

Visionair

As the Inventor of the E-Brake, we know what’s next.

‘Creators are beyond’

Maak kans op een iPad mini

Meet the creators at MTMS Welkom bij SafanDarley op MTMS 2013, Hal 11, Stand nr. 223.

Onze passie is innoveren. Wij creëren in plaats van kopiëren. Ons credo is: ‘creators are beyond’. Onze ontwikkelaars en engineers gaan altijd een stap verder. En dus haalt u als producent meer uit onze machines. Zie de nieuwste generaties E-Brake en H-Brake op MTMS 2013!

SafanDarley E-Brake 35T Ergonomic

Speel de “Inventorgame” en WIN! Op de stand van SafanDarley is een prachtige prijs te winnen: de geniale iPad Mini. Ga snel naar www.safandarley.com/game, vul het deelnameformulier in, print dit uit en lever het in op onze stand: Hal 11, Stand nr 223

De operator zit gedeeltelijk in de machine. Het ergonomische bedieningsgemak is optimaal. Alle handelingen van de buigcyclus verlopen in een vloeiende aaneenschakeling, waardoor de kortst mogelijke cyclustijden worden bereikt.

SafanDarley H-Brake 170T - 1250T Energiezuiniger, efficiënter, gebruiksvriendelijker en duurzamer: dat is de nieuwe generatie SafanDarley H-Brake, met een nieuw ontwikkeld modulair achteraanslagsysteem. Revolutionair is de optionele energiebesparende start-stop functie en de mogelijkheid om plantaardige olie toe te passen.

SafanDarley B.V., Kwinkweerd 11 NL-7241 CW Lochem, P.O. Box 96 NL-7240 AB Lochem, The Netherlands.

Tel.: +31 (0)573 222 222. info@safandarley.com, website: www.safandarley.com

De E-volutie in plaatbewerking

vanced Composites EMEA. “TenCate wil haar activiteiten nu uitbreiden in de auto-industrie. Met deze gezamenlijke inspanning willen we nieuwe materialen snel beschikbaar maken voor de massaproductie van auto’s.”

Door het creëren van industriële verwerkingsmogelijkheden wil het eTAC consortium het gebruik van compositietmaterialen in de automobielsector stimuleren. (Foto: Copyright 2013 TenCate)

TenCate heeft Cetex, BASF een uitgebreid netwerk in de automotive-industrie. De bijdrage van BASF in deze strategische alliantie is haar kennis in de productie en formulering van thermoplastische harsen om speciale varianten van haar Ultramid (PA), Ultradur (PBT) en Ultrason (PESU) productlijnen te ontwikkelen. TenCate brengt haar expertise in composietproductie in. Samen zijn beide bedrijven gericht op automotive-composietmaterialen (UD-tapes, prepregs en laminaten) op basis van deze speciale harssystemen.

“De volgende belangrijke stap in lichtgewicht voertuigconstructies is niet mogelijk zonder een drastische vermindering van de verwerkingskosten”, aldus Melanie Maas-Brunner, hoofd van de businessunit Engineering Plastics Europe van BASF. “Deze vermindering is wel mogelijk met continu-vezelversterkte thermoplastisch composieten. Tot nu toe is met composieten geen doorbraak in massaproductie gerealiseerd. Door samen te werken met TenCate willen we beide deze doorbraak verwezenlijken.”

“TenCate Cetex laminaten en prepregs worden al geruime tijd toegepast in de commerciële vliegtuigbouw en in toenemende mate in industriële productieprocessen”, zegt Frank Meurs, groepsdirecteur TenCate Ad-

Gekwalificeerd voor autoproducent Eind 2012 heeft TenCate Advanced Composites met succes een koolstofvezelversterkt thermoplastisch composietmateriaal gekwalificeerd voor een grote autoproducent. Na de klantspecifieke ontwikkelingsfase voor een structurele automobieltoepassing is het kwalificatieproces afgerond en zijn structurele integriteittesten van het eindproduct gestart.

TenCate richt zich in eerste aanleg op structuurdelen en andere componenten die cruciaal zijn voor de integriteit en veiligheid van het voertuig.

De vraag naar lichtgewicht constructies in hybride en elektrische auto’s voor dagelijks gebruik zal de komende jaren groeien. Dit geleidelijke proces zal plaatsvinden door middel van gezamenlijke ontwikkeling met partners die toeleverancier zijn voor de automotive-industrie, in nauwe samenwerking met de OEM's. Dave Clarke, global group director bij TenCate Advanced Composites stelt: “Wij hebben onze huidige positie in met name de lucht- en ruimtevaart in de afgelopen decennia opgebouwd met Cetex. De productie van lichtgewicht voertuigen in grotere volumes zal werkelijkheid worden door gebruik te maken van vezelversterkte thermoplasten. Deze geavanceerde materialen kunnen de productieprocessen voor onderdelen en componenten aanzienlijk versnellen en industrialiseren. Het gebruik van koolstofvezelversterkte composieten zal in de toekomst niet langer alleen plaatsvinden bij de productie van Formule 1- en luxe sportwagens, maar een cruciaal onderdeel vormen van standaard, moderne en zuinige voertuigen.”

Robert Lenferink houdt zijn lezing op woensdag 6 maart om 11.40 uur en van 13:00 tot 13:30 uur geeft hij een verdiepingssessie. www.tencate.com

Straatnaamborden Ook andere partijen in de markt zijn druk in de weer met composietmaterialen. Zo hebben ARN Recycling en NPSP samen BleuRoots ontwikkeld. Dit is gemaakt van materialen uit gerecyclede auto’s en een bio-based hars.

Het materiaal wordt milieuvriendelijk geproduceerd, is sterk en kan worden gegoten en bedrukt. Hierdoor kent het vele toepassingen: in straatnaamborden en straatmeubilair bijvoorbeeld. De nieuwe composiet bestaat uit een mengsel van een bindmiddel en een vulmiddel. Als bindmiddel wordt een bio-based hars toegepast, waarmee NPSP ervaring heeft vanuit de toepassing in haar eigen producten.

De vulstoffen, afkomstig gerecyclede auto’s, worden door ARN Recycling geproduceerd in de nieuwe PST (Post Shredder Technology) fabriek in Tiel. Vroeger werden deze materialen verbrand of gestort, maar dankzij de PST-fabriek en de toepassing in het nieuwe composietmateriaal hoeft dat nu niet meer.

Een eerste toepassing van het nieuwe composietmateriaal is in straatnaamborden. Nederland telt bijna 250.000 straten, met elk minimaal twee straatnaamborden, in veel verschillende vormen, maten en uitvoeringen, en vaak gemaakt van aluminium. BlueRoots biedt volgens ARN en NPSP een duurzaam alternatief: het materiaal is gegoten en kan bedrukt worden. Voor de bedrukking van de borden kunnen ouderwetse letters gebruikt worden en moderne folies met goede reflecterende eigenschappen.

Om te bewijzen dat composietborden net zo goed zijn als conventio-

V.l.n.r. Reyer Velema en Arie de Jong van ARN en Willem Böttger van NPSP tonen het eerste BlueRoots straatnaambord.

nele aluminium straatnaamborden, wordt een proefserie geproduceerd, die zal worden gecertificeerd volgens de Nederlandse normen voor straatnaamborden. Deze eerste proefproductie is een grote stap voor dit project en markeert de overgang van concept-fase naar productie. “Toepassing van deze composiet spaart het milieu, omdat er nu materialen worden gebruikt die eerder niet gerecycled werden”, stellen ARN en NPSP. “Vergeleken met aluminium, dat vaak als drager voor straatnaamborden gebruikt wordt, vindt er daarom een significante reductie in milieubelasting plaats wanneer ons composietmateriaal gebruikt wordt. De uiteindelijke prijs van het materiaal zal die van conventionele straatnaamborden niet overstijgen.” www.blueroots.nl

13

‘Markt vraagt sterkere betrokkenheid Nieuwe markten ontwikkelen en nieuwe processen inrichten. Dat zijn de twee voornaamste aandachtspunten van Jasper Konings, sinds hij op 1 november vorig jaar is aangetreden als algemeen directeur bij Bumet.

Samen met het bestaande managementteam geeft hij vorm aan de verdere ontwikkeling van het plaatbewerkingsbedrijf in Heeze.

Gezien zijn ervaring en achtergrond is Konings geknipt voor zijn nieuwe baan. Na zijn studie HTS autotechniek vervulde hij jarenlang verschillende management- en directiefuncties in de toeleverings- en automotive industrie. De afgelopen 8 jaar was hij in een technisch-commerciële functie actief bij Renault Trucks. Aangezien DAF Trucks een van de grootste klanten is van Bumet, komt met name die laatste ervaring hem uitstekend van pas bij zijn nieuwe werkgever.

Repetitieve orders Bumet is in 1954 is opgericht door Bert Buijsen. Na diens dood in 2004 heeft zijn dochter Marlies Maas-Buijsen het management op zich genomen. Theo Kuppens voerde de operationele leiding over de vestiging in Heeze en zette in 2001 ook de vestiging in Hongarije op, die hij sindsdien leidt. Vorig jaar was de tijd echter rijp om ook Heeze een eigen directeur te geven voor de dagelijkse leiding, hetgeen resulteerde in de komst van Konings.

Bumet (300 medewerkers) ontwikkelt, produceert en monteert plaatwerkonderdelen, complete samenstellingen en gereedschappen. Het bedrijf heeft alle kennis, expertise en faciliteiten voor hoogwaardige plaatwerkproductie in eigen huis. Van engineering en gereedschapsbouw tot alle plaatbewerkingstechnieken en montagewerkzaamheden. Voor het lakken en spuitwerk wordt samengewerkt met leveranciers. Bumet is vooral actief in de automotive, kachelbouw, landbouwmechanisatie en overige machine- en apparatenbouw. “We zijn goed in repetitieve orders”, aldus Konings. “We zijn geen projectorder bedrijf.”

Beperkt kapitaal Het zijn hectische tijden voor toeleveranciers. Konings ziet echter volop kansen. Want ondanks de crisis heeft Bumet klanten die in groeiscenario’s zitten. Maar de crisis heeft voor hen wel wat veranderd. Het kapitaal is beperkt en dat maakt groei, die immers moet worden voorgefinancierd, lastig. Konings: “Wat hoor je overal? We willen groeien met het zelfde pand, met de zelfde hoeveelheid mensen en zonder extra kapitaal te investeren. Dat vertaalt zich in een behoefte in de markt aan sterkere betrokkenheid van toeleveranciers in de totale toeleverketen. Dat vergt een andere samenwerking. Bumet steekt daarbij in op uitgebreide engineering services, verdere verhoging van de efficiëntie, verkorting van de doorlooptijden, maximale leverbetrouwbaarheid en flexibiliteit. Onze klanten moeten kunnen groeien door de extra services die wij gaan bieden.

Zo halen we met elkaar meer output uit de fabriek van de klant.”

Ervaring in automotive De ervaring met de automotive van zowel Konings als Bumet komt daarbij goed van pas. De automobielindustrie loopt immers voorop in termen van kwaliteit, just in time levering en de wijze waarop toeleveranciers zijn betrokken in de supply chain. Een voorbeeld daarvan is de strakke wijze waarop Bumet toelevert aan DAF Trucks. In Heeze is naast de productielocatie een apart logistiek centrum ingericht, waar dagelijks zendingen voor DAF worden opgehaald. Alles is zo klaargezet en ingepakt dat de on-

14

Bumet heeft alle kennis, expertise en faciliteiten voor hoogwaardige plaatwerkproductie in eigen huis.

derdelen rechtstreeks en exact op tijd naar de assemblagelijn van DAF kunnen. “Die ervaring kun je goed inzetten in andere sectoren”, aldus Konings. “Zij volgen de trends in kwaliteit en logistiek in de automotive en daar zijn wij volledig op gecertificeerd.”

Primaire proces onder controle Om in te spelen op de behoefte van hun klanten, zullen toeleveranciers steeds meer mee moeten gaan doen in de engineering van nieuwe producten. Ze moeten (complexe) samenstellingen kunnen leveren en de logistieke implicaties daarvan naadloos tackelen. De doorlooptijden moeten korter en de voorraden kleiner, hetgeen inhoudt dat producten meerdere keren en in kleinere hoeveelheden bij de klant moeten worden afgeleverd. Dat alles vergt het een en ander van de eigen organisatie van de toeleverancier.

Voor Konings staat daarbij voorop dat het primaire proces perfect onder controle moet zijn. “Onze kwaliteit is goed op orde. Wat nog beter kan is de leverbetrouwbaarheid. Daar werken we aan. Met ons nieuwe ERP-systeem gaan we onze leverbetrouwbaarheid boven de 95 procent

van toeleveranciers’ uit tillen.”

Bumet beschikt onder andere over drie geautomatiseerde productieprocessen: lasersnijden, bandpersen en lasrobots. De lasersnijmachine en het Stopa magazijn kunnen grotendeels onbemand draaien. De automatische bandpersen zijn uitgerust met camerasystemen, die bij het openen van de matrijzen de producten inspecteren. Voortdurend wordt gekeken hoe met voormontages en snelwisselsystemen de omsteltijden kunnen worden beperkt. ”Vaak zijn het kleine stapjes, maar daarmee is veel te halen”, zegt Konings. “Wat je wilt bereiken is dat je kleinere seriegroottes kunt produceren, zonder dat dit meer gaat kosten.”

Stap 2 is het zoeken naar logistieke optimalisatie en daarmee de efficiency verhogen. Zo is de lasafdeling al compleet heringericht, wat heeft geresulteerd in een betere flow.

Versterking bedrijfsbureau Procesoptimalisatie betekent ook investeren in nieuwe machines. Konings denkt daarbij met name aan manipulatoren op de persen en kantrobots. Maar hij is wel een pragmatisch ondernemer. “We gaan geen tien dingen tegelijk doen en we moeten ook andere processen optimaliseren. Zo versterken we ook ons bedrijfsbureau om al in de conceptfase van een product met de klant mee te kijken en mee te engineeren. Zo stemmen we de ontwerp- en de productiefase beter op elkaar af. Dat betekent winst in de productie, maar ook een kortere doorlooptijd in de engineeringfase. Ook dat levert geld op. De versterking van ons bedrijfsbureau is ook gericht op onze inkoop. We zijn er klaar voor om samenstellingen in te kopen voor onze klant.”

Terwijl intern de zaken worden geoptimaliseerd, is Bumet extern bezig haar markten uit te breiden. Allereerst geografisch: het bedrijf wil meer gaan doen in Duitsland en België.

Daarnaast wil Konings ook de segmenten waarin Bumet actief is uitdiepen. De agrarische sector kan bijvoorbeeld worden bediend met meer RVS werk. Ook kijkt Bumet naar markten waarin men nog niet actief is,

Producten voor DAF Trucks, een van de grootste klanten. Logistiek is alles zo geregeld dat de onderdelen rechtstreeks en exact op tijd naar de assemblagelijn van DAF kunnen.

zoals de hightech behuizingen. “Met de combinatie van onze productie in Heeze en die in Hongarije kunnen we ons onderscheiden. We kunnen kwaliteit, logistiek en engineering op Nederlands niveau leveren, maar ook gebruik maken van goedkopere arbeidskrachten in Hongarije voor werkzaamheden die daar om vragen. De combinatie van beide vestigingen kunnen we verder optimaliseren; we moeten flexibel gebruik maken van elkaars mogelijkheden.”

Zo is Bumet drukdoende zich klaar te maken voor de toekomst. Het bedrijf zit momenteel in een stabiele fase. Het resultaat over 2012 was stabiel ten opzichte van 2011 en voor 2013 verwacht Konings hetzelfde. “Maar we doen alle veranderingen wel in een vrij hoog tempo, zodat we daar in 2014 de vruchten van gaan plukken. Of dat lukt hangt natuurlijk wel mede af van de algehele economische ontwikkeling. Valt die mee, dan gaan we sterk plussen, valt die tegen, dan zullen we daar goed tegen bestand zijn.”

Jasper Konings is sinds 1 november 2012 algemeen directeur bij Bumet. “Onze klanten moeten kunnen groeien door de extra services die wij gaan bieden.”

www.bumet.nl

15

Procesintegratie

De gaatjes dichten Een IT-oplossing die de brug slaat tussen efficiënte productie en bedrijfsbeheersystemen, ze versterkt en zo helpt crisissen door te komen.

De machine- en installatiebouw en meer in het bijzonder de tak van de plaatbewerking en -verwerking zijn meer dan andere bedrijfsactiviteiten een conjunctuurbarometer. De terugloop in de productie van bewerkingsmachines tijdens deze financiële en economische crisis is hiervan een bewijs.

Ondanks de inzet van nieuwe technologieën in productie en administratiebeheer bij de plaatsnijbedrijven lukt het niet echt de informatietechnologie als crisismanager te gebruiken. De redenen daarvoor zijn deels terug te leiden tot de missing link tussen verkoop-, productie en bedrijfssystemen. Messersoft procesgeoriënteerde software biedt hier een oplossing om deze lacune weg te werken en levert de nodige instrumenten om de productiviteit te verhogen en crisissen te managen.

Technologie met gaatjes Bedrijven investeren enerzijds in innovatieve productiesystemen die efficiënt produceren toelaten en anderzijds moeten ERP (Enterprise Resource Planning) systemen de administratieve taken mede in goede banen leiden. Dit alles dient om in een onderneming de voorhanden zijnde middelen zoals kapitaal, machines en personeel zo efficiënt mogelijk in te zetten en de bedrijfsprocessen te sturen en te optimaliseren.

Doch ontbreekt bij velen nog de belangrijke en beslissende verbinding tussen beide systemen om de competitiviteit op lange termijn te garanderen waarbij het kostenbeheer voor inkoop, service en personeel cruciaal zijn.

Systeemintegratie Met het inzetten van procesgeoriënteerde software is het alsnog mogelijk beide systemen te verbinden, te integreren waardoor de basis gelegd wordt om de bedrijfsprocessen te standaardiseren, flexibeler te maken, voortdurend te optimaliseren, rationaliseren en harmoniseren.

Processoftware Deze nieuwe processoftware heeft zich ondertussen kunnen bewijzen als een oplossing met relatief geringe investeringskosten voor

16

een betrekkelijke hoge functionaliteitsomvang. Deze slanke, functionele en branchegerelateerde softwareproducten zijn vrij eenvoudig bij de invoering, de bediening en het onderhouden.

Deze software laat de verschillende systemen ‘hand in hand’ werken, vanaf het maken van de aanbieding tot de nacalculatie, het construeren van een werkstuk en het maken van een nestingsplan, het overdragen van deze plannen naar de machine, het effectief snijden en nabewerken van de werkstukken tot verpakking en verzending.

Op deze manier wordt het mogelijk alle stappen in het productieproces te integreren, productiegegevens te verzamelen en terug te koppelen, te vergelijken met de uitgangsgegevens en een databank op te bouwen. Deze nieuwe data laten toe controlefuncties in te bouwen en benchmarkanalyses te maken.

Machine en software uit één en dezelfde hand, de sterkste combinatie.

Johan Goossens Sales Mager Benelux voor Messer Cutting Systems

Staalhandel en snijbedrijven Enkele toonaangevende staalhandelbedrijven hebben zich tot doel gesteld met behulp van OmniCalc processoftware, aangeboden in deze nichemarkt door MesserSoft, de aanbieding en orderverwerkingsprocessen te optimaliseren.

OmniCalc dicht het gat tussen het ERP systeem, de CAD systemen en de machinesturing. OmniCalc levert in samenspel met de productiesoftware OmniWin, ook een MesserSoft product, de data en gegevens

voor de prijscalculatie in de aanbiedingsfase en de orderverwerkingsfase. De berekeningsparameters omvatten alle productie stappen. OmniCalc levert de bouwstenen en de basis voor de orderverwerking, constructie, ordervoorbereiding, productietijdsplanning, productie-aansturing en -controle, materiaalplanning en voorraadbeheer. OmniCalc stuurt en bewaakt door middle van productie data captatie de in voor productie vrijgegeven opdrachten, hun doorloopproces en mogelijke storingen.

Onze investering in Omnicalc helpt mee onze klanten snel en efficiënt van betrouwbare informatie te kunnen voorzien.

Links: Christoph Weber, Sales Manager MesserSoft Rechts: Hans Ritmeester, Directeur SST Staalsnijtechniek

Schuine kanten snijden Messer Cutting Systems heeft een nieuwe fiberlaser snijmachine ontwikkeld. Deze PowerBlade, die afgelopen najaar op de Euroblech is gepresenteerd, kan schuine kanten snijden aan groot plaatwerk over lengten van meer dan 40 meter.

Met krachtige aandrijvingen, een groot werkgebied (4 meter breed) en een zwenkbare snijkop is de nieuwe PowerBlade geschikt voor een brede reeks van toepassingen, die volgens de fabrikant tot dusverre niet mogelijk waren dan wel heel veel tijd kostten.

De machine is ontwikkeld voor werkzaamheden die grote plaatformaten nodig hebben.

Naast verticale snedes kan een brede range van bevelsnedes worden gecombineerd in één onderdeel, bijvoorbeeld om een optimale lasnaadvoorbereiding te produceren. Dat alles in één operatie.

De PowerBlade beschikt over een hoogefficiënte laser en vormt een robuuste en duurzame constructie. De laserstraal wordt vanaf de bron door de glasfiber naar de kop ge-

De zwenkbare snijkop snijdt schuine kanten aan plaatmateriaal.

voerd. Dit levert een hoge bundelkwaliteit op en daarmee een consistent snijresultaat over het volledige werkgebied. Bijstellen is niet nodig en de laserresonator heeft geen negatief effect op de machinedynamiek omdat hij

naast de machine is geplaatst. De besturing Global Control zorgt voor een gebruikersvriendelijke bediening en eenvoudige operatie. www.messer-cs.com

17

: l op a.n l e sn rum jk b ki w. w w

Leverancier Nederland

BETROUWBARE PARTNER IN GEBRUIKTE LASERSNIJMACHINES

Trumpf TruLaser 5030 - 6kW BJ 2007

Lissmac SBM-L1000 Nieuw

MACHINES UIT VOORRAAD LEVERBAAR

Edyweg 17 6956 BA Spankeren (nl) Tel. +31 (0)313 49 02 00 Fax +31 (0)313 49 02 01 E-mail info@bruma.nl

TIV Gorinchem 16, 17 en 18 april 2013 13.00 - 21.00 uur

B E U R S A G E N D A T E C H N I S C H E V A K B E U R Z E N 16, 17 en 18 april 2013

TIV GORINCHEM ROESTVAST

STAALDAGEN 16-17-18 April

Dé vakbeurs voor de technische industriële branche

2013

16, 17 en 18 april 2013

ROESTVAST STAALDAGEN GORINCHEM 3, 4 en 5 september 2013

VILO HARDENBERG 3, 4 en 5 september 2013

ast Noteer alv da n in uw age

METAVAK HARDENBERG

Registreer u nu via www.evenementenhal.nl/tiv-go met onderstaand registratienummer en ontvang twee gratis entreebewijzen.

Bezoek gelijktijdig ook Roestvast Staaldagen Gorinchem.

7130001705

3, 4 en 5 september 2013

TIV HARDENBERG 5, 6 en 7 november 2013 METAVAK EN GEBRUIKTE MACHINEVAK GORINCHEM

19, 20 en 21 november 2013

TIV VENRAY 19, 20 en 21 november 2013

VILO VENRAY

Evenementen

HAL

HARDENBERG GORINCHEM VENRAY

18

w w w. evenem ent en h al.n l

Ons evenement.

UW MOMENT.

Bundelkwaliteit diodelaser omhoog De diodelaser heeft een veel beter elektrisch rendement dan andere laserbronnen, maar de bundelkwaliteit is beduidend minder. In het Europese project Bridle wordt nu getracht de bundelkwaliteit van de diodelaser te verbeteren, zodat er aantrekkelijke industriële diodelasersystemen voor het snijden en lassen van metalen beschikbaar komen.

Evenals de fiberlaser en de disklaser wordt de diodelaser gerekend tot de zogeheten moderne laserbronnen. Daar waar de fiberlaser en de disklaser door hun hoge bundelkwaliteit geschikt zijn voor alle toepassingen (snijden, lassen, cladden, fijne bewerkingen, graveren) en daardoor bezig zijn aan een opmars bij het lasersnijden van metalen, beperkt de toepassing van de diodelaser zich voornamelijk tot het lassen en cladden. Dat is zonde want de diodelaser heeft als groot voordeel een hoog elektrisch rendement. Van elke kilowatt vermogen die er in gaat, wordt maar liefst 40 procent efficiënt benut.

Dat is niet alleen veel hoger dan het rendement van de conventionele YAG-laser (2 procent) en de CO2-laser (10 procent), maar ook beduidend hoger dan de moderne fiber- en disklasers, die een rendement hebben van 25 à 30 procent. Dat is een aantrekkelijk gegeven, gelet op de trend naar duurzaamheid (zuinig met energie). Daar komt nog eens bij dat een diodelaser heel klein is; soms kan de hele laserbron zelfs aan een robotarm worden gehangen, hetgeen bij de andere genoemde laserbronnen vaak niet mogelijk is.

Straalbundels combineren Maar wil de diodelaser werkelijk een kans maken, dan zal de bundelkwaliteit sterk moeten verbeteren, want die laat te wensen over. Dat is dan ook het voornaamste doel van het met Europees geld gefinancierde project Bridle. Dit is op 1 september vorig jaar van start gegaan en heeft een looptijd van 36 maanden. In december werd het projectprogramma gepresenteerd door de zeven projectpartners (onderzoeksinstitu-

Wil de diodelaser kans maken als een breed inzetbare laserbron voor het lassen en snijden van metalen, dan moet de bundelkwaliteit fors omhoog.

ten en bedrijven) uit vijf Europese landen.

Bridle gaat uit van een modulaire, schaalbare en naar boven toe compatibele benadering, waarbij gebruik wordt gemaakt van innovatieve concepten voor het combineren van straalbundels. Het doel is de ontwikkeling van een fibergekoppeld systeem (Ø100μm, NA<0.15) met een uitgangsvermogen van 2 kW, waarbij een elektro-optische efficiency van meer dan 40 procent wordt nagestreefd.

Drie keer zo hoog Het consortium gaat nieuwe diodelaser mini-staven ontwikkelen, die een drie keer hogere bundelkwaliteit zullen hebben dan de nu commercieel beschikbare diodelaserstaven. Door dichte golflengte verveelvoudiging gaat de bundelkwaliteit zelfs nog verder omhoog. Daarnaast worden aanzetten voor samenhangende koppelingen onderzocht, waarmee fase-gekoppelde diodelaserstaven een vrijwel buigingsbegrensde bundelkwaliteit bereiken.

Tijdens het project wordt een reeks van demonstratiemodellen met toenemende bundelkwaliteit gerealiseerd en in verschillende industriële toepassingen getest. Door de inzet van moderne productiemethoden voor het uitlijnen en monteren van micro-optische straalvorm- en straaloverdrachtelementen worden de modules tegen zo laag mogelijke kosten vormgegeven, met het oog op latere serieproductie in Europese hogelonenlanden.

De Europese Commissie steekt 3,5 miljoen euro in het project vanuit het kaderprogramma Informatie- en communicatietechnologie. Het Duitse bedrijf Dilas Diodenlaser coördineert het Bridle-project. Ook de bedrijven Modulight (Finland) en machinefabrikant Bystronic uit Zwitserland doen mee, evenals onderzoeksinstituten uit Engeland, Duitsland (twee) en Frankrijk. www.bridle.eu

19

Uw partner in standaard en maatwerk systeemoplossingen voor -BTFS t .BSLFSFO

t (SBWFSFO

t 4OJKEFO

t -BTTFO

t #PSFO

letâ&#x20AC;&#x2122;s talk lasers!

Bezoek onze website en informeer OBBS PO[F NPHFMJKLIFEFO WPPS CFUBBMCBSF DPNQBDUF MBTFSTOJK NBSLFFS TZTUFNFO

www.microlasersystems.nl Micro Lasersystems BV Postbus 274 6660 AG Elst (GLD)

Bezoekadres: Kerkstraat 33 6665 CE Driel

T: +31 26 26 00128 F: +31 26 37 93259 info@microlasersystems.nl

BENELUX

Onze laseroptieken garanderen het.

U droomt van zorgeloos k precisiewer ?

Het II-VI aanbod: â&#x20AC;˘ het ruimste assortiment â&#x20AC;˘ stipte levering â&#x20AC;˘ competitieve prijzen

II-VI Benelux, Baaikensstraat 21/2, B-9240 Zele, T +32 52 45 86 10, F +32 52 45 86 11, E sales@ii-vi.be, W www.ii-vi.nl Foto: Š 2008 JupiterImages Corporation

II-IV ad_v3.indd 20

2

13-10-2008 13:53:32

Lasys 2014 3 weken later De Lasys in Stuttgart, vakbeurs voor materiaalbewerking met lasertechniek, vindt in 2014 plaats van 24 tot en met 26 juni.

Op Laser World of Photonics worden ruim 27.000 internationale bezoekers verwacht.

NL-paviljoen op Laser München Nederlandse bedrijven uit de sectoren fotonica, optische en precisietechnologie kunnen zich inschrijven voor een gezamenlijk paviljoen op de beurs ‘Laser World of Photonics’ (13 t/m 16 mei in München). Er is plaats voor tien bedrijven.

“De Laser is dé beurs op het gebied van fotonica en optische technologieën”, zegt Johan Spijksma, exportadviseur bij de Nederlands-Duitse Handelskamer (DNHK) en organisator van het holland-paviljoen. “Hier komen beleidsmakers en eindgebruikers uit industrie en wetenschap bijeen. Een ideale gelegenheid voor Nederlandse bedrijven om hun netwerk te internationaliseren.” Binnen de collectieve stand heeft elke exposant zijn eigen standruimte. Door de opvallende oranje ‘Holland-uitstraling’ is een krachtig gezamenlijk optreden gewaarborgd.

Doordat de DNHK het H-olland-Paviljoen organiseert in opdracht van NL EVD Internationaal betalen de deelnemers alleen de kale kosten van de eigen standoppervlakte. Standbouw, PR, organisatie en voorbereiding worden niet in rekening gebracht. Info: Johan Spijksma, j.spijksma@dnhk.org.

Promotie microlasers Het Europese Interreg Project Ecolaserfact heeft de ambitie om Noord- en West-Europese MKB-bedrijven toegang te verschaffen tot productietechnieken die gebruik maken van microlasers.

Tien R&D centra en universiteiten in GrootBrittannië, Duitsland, België (Sirris) en Frankrijk werken samen om deze techniek te promoten. Tijdens een symposium in Nottingham zullen de consortium-partners op 13 maart vier technisch georiënteerde presentaties over het project verzorgen. www.ecolaserfact.eu

Güdel en Cleanlaser combineren hoogdynamische portaalinstallaties met nauwkeurige laseroppervlaktetechniek voor het bewerken van grote onderdelen.

Dat is drie weken later dan eerder aangekondigd. De wijziging heeft te maken met het uitstel van diverse automotive vakbeurzen in Stuttgart. Beursorganisator Messe Stuttgart wil de Lasys tegelijk met deze beurzen laten plaats vinden vanwege de unieke synergie-effecten. Ook het congres Stuttgart Laser Technology Forum is drie weken uitgesteld. www.lasys-messe.de

Reinigen grote oppervlakken

Hoog vermogen optische vezels

Zo kunnen ook complexe oppervlakken volautomatisch worden voorbehandeld en gereinigd. Vooral in de aerospace-sector is behoefte aan efficiënte en complete oplossingen voor het bewerken van onderdelen met een groot oppervlak. Daarom hebben het Zwitserse Güdel en het Duitse Cleanlaser een wereldwijde samenwerking bekend gemaakt. Toepassingen zijn bijvoorbeeld denkbaar in het reinigen van gereedschappen en matrijzen, in het bijzonder voor de productie van CFK, of voor de oppervlakte-activering en lijmvoorbehandeling van vliegtuigonderdelen alsmede voor ontlakking. www.cleanlaser.de

De Universal Clad (UniClad) optische vezel van Fiberguide is ontworpen voor integratie met op glasvezel gebaseerde lasers en OEM-systemen die hoog vermogen transmissies uitvoeren.

De vezel heeft een grote kern-tot-mantel verhouding om de spanningsoverdracht naar de kern te verminderen, laserstraalkwaliteit te behouden en de degradatie van de focal ratio in lasers die gebruikt worden voor snijden, lassen, boren, solderen en markeren te verbeteren. De UniClad vezel heeft een zuivere gesmolten kern van silica en een gedoteerde mantel van gesmolten silica met een polymeer-dekking, De vezel heeft een vaste 500μm manteldiameter voor kernafmetingen van 100-400μm, en een proportioneel grotere mantel voor kernafmetingen van 600-800μm, om de laseruitlijning en splitsing makkelijker te maken. www.fiberguide.com

Door de grote kern-tot-mantel verhouding wordt de laserstraal-kwaliteit behouden.

Voor het bewerken van grote onderdelen hebben Güdel en Cleanlaser hoogdynamische portaalinstallaties met nauwkeurige laseroppervlaktetechniek gecombineerd.

Nieuwe website Trotec Laser Trotec Laser heeft een nieuwe website. Zowel de navigatie als de vormgeving en de content zijn aangepast op de behoeftes van de webbezoekers.

Marloes Middelkamp: “We merkten een sterke verandering in de behoeftes van de webbezoekers. Hier wilden wij gehoor aan geven door onze website ‘web 2.0 proof’ te maken. Zo zijn er meer praktische laservoorbeelden te vinden op de website, er staat een overzicht weergegeven van alle evenementen in 2013, actuele referenties, handleidingen van de machines en veelgestelde vragen staan vermeld." De website zal regelmatig geüpdatet worden met nieuwe applicatie-, software- en machine-informatie, nieuwe referenties en actuele evenementen. Daarnaast is achtergrondinformatie over de ontwikkelingen op lasergebied te lezen op een blog. Dagelijks is Trotec Laser te volgen op Social Media kanalen. www.troteclaser.nl

21

Volautomatisch walsen en laserlassen

De lijn is geschikt voor het walsen en langsnaad laserlassen van buisbeplating.

Formula Air in Beek en Donk heeft onlangs een volautomatische productielijn voor walsen en laserlassen in gebruik genomen. De lijn is geschikt voor het walsen en langsnaad laserlassen van buisbeplating – niet alleen van verzinkt staal, maar bijvoorbeeld ook van aluminium en RVS. Formula Air is onderdeel van de Formula Air Group, een internationaal actieve groep bedrijven, die opereert vanuit een vijftal landen. De groep is een totaalleverancier voor componenten voor de industriële stofafzuiging en ventilatie en is in staat installatiebedrijven technisch te ondersteunen en te ontzorgen op het gebied van het verkrijgen van het complete onderdelenpakket. Het leveringsprogramma omvat onder meer (lasergelast) leidingwerk inclusief spanringen en

Met laserlassen is het mogelijk om de in de industrie veelgebruikte sendzimir-verzinkte plaat te lassen, waarmee het proces zich onderscheidt van andere lasprocessen.

22

slangen tot en met ventilatoren en complete filterinstallaties.

Geringe diameters Laserlassen is niet nieuw voor de vestiging in het Brabantse Beek en Donk. Daar stond reeds een productielijn voor het lassen van grotere diameters. De kleine diameters werden tot dusverre ingekocht. Daar is echter een eind aan gekomen met de installatie van de nieuwe productielijn, die veel uitgebreider is dan de lijn voor de grote diameters. De in ZuidDuitsland ontwikkelde lijn is geschikt voor de productie van hoogwaardig (verzinkt) leidingwerk en geeft Formula Air de mogelijkheid te produceren in de diameters van Ø80 t/m Ø1000 millimeter met plaatdiktes van 0,6 tot en met 3 millimeter en een maximale lengte van 2000 millimeter uit één stuk. “Hiermee zijn wij uniek in de markt”, aldus managing directors Ad van Hoof en Martin van Zetten.

Een filmpje op de website van Formula Air laat zien hoe de volautomatische lijn werkt. Het plaatmateriaal wordt vanuit een materiaalopslag in de walsmachine geladen. Deze buigt het materiaal tot een ronde buis. Een robot aan een traverse haalt het gebogen materiaal uit de walsmachine en verplaatst dit naar het volgende station: de laserlasmachine Eenmaal gelast wordt de buis uit deze machine gehaald en verplaatst naar het aflegstation.

Het filmpje laat de veelzijdigheid van de installatie mooi zien. Getoond wordt niet alleen hoe één lange buis, maar ook hoe vier korte buis-

stukken tegelijk kunnen worden gelast.

Sendzimir-verzinkte plaat Met laserlassen is het mogelijk om de in de industrie veelgebruikte sendzimir-verzinkte plaat te lassen, waarmee het proces zich onderscheidt van andere lasprocessen. Door de snelheid en de intensiviteit van de laser, ondersteund door de toevoeging van gassen binnen een geïsoleerde omgeving, krijgt het zink niet de tijd om te verbranden, waardoor een hoogwaardig eindresultaat wordt bereikt.

De nieuwe productielijn onderscheidt zich volgens Van Hoof en Van Zetten met name van andere lijnen door de brede range in afmetingen. “Het volautomatisch laserlassen in geringe diameters en plaatdiktes – in tijden van dure grondstoffenprijzen aan de orde van de dag – maakt deze lijn uniek. Volautomatisch produceren leidt er bovendien toe dat het productieproces nog slechts door één operator hoeft te worden begeleid. Deze innovatieve productielijn biedt ongekende mogelijkheden voor de hoogwaardige productie van leidingwerk voor een groot aantal industrieën – naast stofafzuiging en ventilatie bijvoorbeeld ook de ketel- en schoorstenenbouw. Hiermee kunnen wij onze huidige en toekomstige klanten nog beter bedienen, zodat zij zich op hun kernactiviteit kunnen richten. Samen zorgen wij op deze manier voor een schonere en gezondere werkomgeving.” www.formula-air.com

Uitreiking laserinnovatieprijs Op dinsdag 16 april wordt de zesde editie van het Industrial LaserEvent gehouden. Nieuw is dit jaar dat er een prijs wordt uitgereikt voor het bedrijf dat lasertechniek het meest succesvol inzet. “We willen met deze Laserinnovatieprijs bewijzen dat er goed geld te verdienen valt met moderne lasertechniek”, zegt directeur Paul Hartgers van het Laser Applicatie Centrum.

Tijdens het Industrial LaserEvent op de Universiteit Twente in Enschede komen kennisinstellingen, leveranciers en gebruikers samen om informatie uit te wisselen over de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van laser materiaalbewerking. Het evenement trekt ieder jaar ruim honderd deelnemers.

Winst maken Het zwaartepunt ligt dit keer op de prijs voor het bedrijf dat winst maakt met innovatieve lasertechniek. De prijs is opgezet door de Koninklijke Metaalunie en het Laser Applicatie Centrum. Zij worden hierbij ondersteund door de Universiteit Twente, Syntens, KvK Oost-Nederland en Kennispark Twente. Doelstelling van de Laserinnovatieprijs is aan te tonen dat er meerdere mogelijkheden zijn om geld te verdienen met moderne lasertechniek. De prijs zal worden toegekend aan een bedrijf met een moderne toepassing van de lasertechniek bij het bewerken van materiaal.

De prijs bestaat uit een geldbedrag van 5000 euro en een Ootmarsums kunstwerk. Alle bedrijven die moderne lasertechniek succesvol toepassen, kunnen zich aanmelden. Syntens medewerkers zullen alle bedrijven beoordelen en een shortlist opstellen. Hieruit nomineert de jury drie bedrijven, die tijdens het Industrial LaserEvent een presentatie zullen geven.

Uit deze drie bedrijven wordt de winnaar gekozen.

Het criterium waaraan bedrijven moeten voldoen is: het bedrijf moet of een laserproces (materiaalbewerking met lasers) in productie hebben of lasertechnologie binnen een bedrijfsmodel op vernieuwende wijze toegepast hebben en het concreet in bedrijf/productie hebben. Volgens Paul Hartgers is aanmelden voor de prijs bijzonder interessant. “Zij kunnen

Programma 9.00 uur 9.30 uur 9.40 uur

Ontvangst.

Opening door Kees Eijkel, directeur Kennispark Twente.

Presentatie: ‘Pulsed Laser Deposition’, Dave Blank, UT nanotechnologie.

10.30 uur Presentatie: ‘Overzicht lasertechniek bij Philips’, Henk Kettelarij, Philips.

11.00 uur Pauze, kennismarkt.

11.45 uur Presentatie: ‘Procesbeheersing/ monitoring laserprocessen, visie UT’, Gert-willem Römer, UT. 12.15 uur Elevator pitches standhouders.

12.45 uur Lunch, kennismarkt, labdemo’s en posterpresentaties.

14.15 uur Presentatie: ‘Beamshaping en laseroptieken’, Marco Lentjes, Limo.

14.45 uur Presentatie: ‘Microbewerkingen met UKP lasers en het structureren van 3D oppervlakken’, Max Groenendijk, Lightmotif.

15.15 uur Pauze en kennismarkt.

16.00 uur Pitches prijsvraag door drie genomineerde bedrijven.

16.40 uur Prijsuitreiking door Paul Braakhuis, voorzitter Koninklijke Metaalunie, district Oost.

16.45 uur Borrel en kennismarkt.

18:00 uur Einde

De beproefde combinatie van het Industrial Laser Event in beeld: een kennismarkt, lezingen en labdemo’s.

zich profileren met toegepaste lasertechniek voor de hele markt. Vooral de genomineerden hebben een groot voordeel omdat zij in alle persberichten en op de website telkens genoemd worden. Hiermee kunnen ze zich onderscheiden als succesvol en voorop lopend bedrijf naar de hele markt toe.”

Geïnteresseerde bedrijven kunnen zich opgeven via info@lac-online.nl onder vermelding ‘Prijsvraag Industrial LaserEvent’. Meer informatie staat op www.industrial-laserevent.nl/prijsvraag.

Paul Braakhuis, voorzitter van district Oost van de Metaalunie, zal de prijs aan het slot van het Laser Event uitreiken. Daarvóór krijgen de deelnemers aan het evenement een interessant programma voorgeschoteld met een afwisselend lezingenprogramma als hoofdmoot. Daarnaast is er veel aandacht voor labdemo’s, de kennismarkt en netwerken. Dit alles om zowel (toekomstige) gebruikers, leveranciers als onderzoekers in één dag bij te praten over trends in materiaalbewerking met lasers. Het gaat dan om trends in onderzoek, dat in enkele jaren voor de industrie beschikbaar komt, en trends in de industrie. Het Industrial LaserEvent wordt georganiseerd door Universiteit Twente, M2i, Syntens, Lightmotif en het Laser Applicatie Centrum.

Aanmelden voor deelname kan via de website www.industrial-laserevent.nl.

23

Laserlicht zorgt voor revolutie

Ook complexe turbine-onderdelen kunnen met Selective Laser Melting in één keer worden geproduceerd.

(Foto: Frauhofer ILT, Aachen/Volker Lannert)

Experts voorspellen dat additive manufacturing met de laser niets minder dan een revolutie in de productietechniek zal veroorzaken. Complexiteit en individualiteit zijn hiermee mogelijk zonder dat de kosten omhoog gaan.

Tot dusverre gold als onomstotelijke regel in de industrie: hoe complexer een werkstuk en hoe geringer het aantal stuks, hoe duurder de productie is. Aan deze wetmatigheid wordt door additive manufacturing met de laser in veel gevallen een einde gemaakt. ‘Gratis complexiteit’ of ‘gratis individualiteit’ zijn de nieuwe steekwoorden. Want de kosten van een onderdeel zijn nog slechts afhankelijk van de hoeveelheid materiaal die nodig is.

Omdat de systemen direct uit CAD-data werkstukken creëren, zijn geen klassieke gereedschappen meer nodig. Het laserlicht neemt hun taken over. Daarmee vallen de kosten en de tijd voor het vervaardigen van de gereedschappen weg en winnen de constructeurs volledig nieuwe vrijheden. De gevolgen van deze methoden reiken veel verder dan de pure productie; er ontstaan volledig nieuwe photonische procesketens.

Wilhelm Meiners van het Fraunhofer Instituut voor Lasertechniek (ILT) benadrukt: “Met de generatieve productie kunnen naar believen complexe geometrieën, ook met interne structuren, worden gerealiseerd. Dit maakt het mogelijk om componenten te ontwerpen en te optimaliseren voor specifieke functies, zonder dat men zich druk hoeft te maken om de beperkingen van conventionele productietechnieken.”

Laag voor laag Alle additieve technieken hebben gemeen dat ze een onderdeel opbouwen uit vele, slechts micrometers dikke materiaallagen. Bij de klassieke stereolithografie wordt een lichthardende kunststof laag voor laag door de laser bevestigd. Het lasersinteren ‘bakt’ kunststof- , keramiek- of me-

24

taalpoeders aan elkaar. Voor de grootste veranderingen zou het Selective Laser Melting echter wel eens kunnen gaan zorgen. Daarbij worden metaal-, keramiek- of kunststofpoeders laagsgewijs opgesmolten.

Voor reparaties kan de techniek Laser Metal Deposition dienen. ILT-expert Meiners verklaart: Het wezenlijke voordeel van SLM ten opzichte van andere methoden is het gebruik van metalen seriematerialen zoals AlSi10Mg, een typische gietlegering, of TiAl6V4 als typisch implantaatmateriaal.” Als gevolg van het smeltproces behoudt het werkstuk tot bijna 100 procent de dichtheid en daarmee de stabiliteit van het uitgangsmateriaal, anders dan bij het ‘samenbakken’ van de materiaalkralen bij het sinteren. “Hierdoor liggen de mechanische eigenschappen van de SLMonderdelen in dezelfde range als de materiaalspecificaties.”

Medische techniek Een van de eerste toepassingsgebieden is de tandtechniek. Steeds meer tandtechnici gaan er toe over het metalen frame voor kronen en bruggen te produceren middels SLM. Daarbij wordt een reductie van de productiekosten genoemd van ongeveer 50 procent. Slechts het afsluitende fineren moet nog met de hand door de tandtechnicus worden uitgevoerd. Daarmee wint de productie in West-Europese hoge lonenlanden in de strijd met lage lonenlanden duidelijk aan concurrentiekracht. Bovendien kan de productie nog sneller. Want de productie van kronen en bruggen kan volautomatisch in de nacht geschieden. Mocht het in de toekomst lukken om de tanden direct in de mond van de patiënt te scannen, dan vallen zelfs de materiële afdrukken weg, wat nog meer tijd zou uitsparen.

Voor grote stappen voorwaarts zorgen de generatieve methoden ook in de medische techniek. Daar maken ze het steeds eenvoudiger om bijvoorbeeld implantaten op maat voor iedere patiënt te maken of boorsja-

in de productie

LASERNIEUWS

blonen, die individueel zijn aangepast voor elke operatie aan botten.

Materiaal- en tijdbesparing Voor veel andere industriële toepassingen bieden de processen eveneens reusachtige voordelen. Als een paradepaardje onder de voorbeelden voor materiaal-, kosten- en tijdsbesparingen geldt de productie van zogeheten blade integrated disks voor vliegtuigmotoren. Bij deze BLISK’s worden de turbinebladen niet stuk voor stuk op het loopwiel bevestigd, maar wordt het geheel uit één stuk vervaardigd. Freest men de contouren conventioneel uit een blok materiaal, dan kost dat veel tijd en levert dat veel materiaalverlies op. Het is Fraunhofer-ILT al gelukt om BLISK’s via laseroplassen met 60 procent minder materiaalinzet en rond een derde sneller te produceren.

Luchtvaart en automotive Vooral de luchtvaart- en de automobielindustrie kunnen de voordelen van praktisch grenzeloze geometrievrijheid ook benutten voor meer duurzame producten. In de constructie kunnen alle geometrische mogelijkheden voor gewichtsreductie worden benut. Bij diverse vliegtuigonderdelen zijn al beparingspotentiëlen aangetoond van 60 procent. Een topologisch geoptimaliseerd wiellager voor auto’s kwam uit op 40 procent gewichtsvoordeel. Juist deze branches kunnen profiteren van de voordelige productie van kleine aantallen met de additieve methoden. Vliegtuigen worden van nature niet geproduceerd in grote series. In de automobielindustrie willen de klanten steeds meer individualiteit. De producenten kunnen hen dat geven door voordelig kleinere series individuele inrichtingen te produceren.

Reserve-onderdelen op afroep Niet in de laatste plaats scheppen lasertechnieken volledig nieuwe perspectieven voor reparatieprocessen. Zo kunnen de eerdergenoemde BLISK’s middels laseroplassen voordelig worden gerepareerd. Anderzijds kan in veel gevallen de bevoorrading van reserve-onderdelen compleet vervallen. In het beste geval zou een werkplaats het benodigde onderdeel aan de hand van CAD-data snel zelf kunnen maken. Centrale magazijnen en reserve-onderdelen logistiek zouden overbodig zijn.

Om de verbreding van de additieve lasertechnieken te bevorderen, worden ze op vele punten geoptimaliseerd. Zo groeien enerzijds de installaties, zodat ook volumineuze onderdelen met meer dan 500 mm omvang geproduceerd kunnen worden. Ook in tegengestelde

Een met Selective Laser Melting geproduceerd fuseestuk voor een auto.

(Foto: Frauhofer ILT, Aachen/Volker Lannert)

richting breiden de toepassingsmogelijkheden zich uit. Met Selective Laser Micro Melting zijn al onderdelen van minder dan 30 mikrometer breed gerealiseerd. Daarbij gaat het om ontwikkelingen voor nauwkeurig op de patiënt afgestemde micro-implantaten. Er wordt ook aan gewerkt om met betere laserbronnen en snellere installaties de stukskosten te verlagen.

Gebruiker ontwerpt zelf Totaal nieuwe businessmodellen zullen mogelijk worden: eindgebruikers kunnen veel producten zelf ontwerpen en aansluitend de CAD-data naar een productiedienstverlener sturen. Die produceert dan het gewenste product als een uniek product of een kleine serie. Een dergelijk aanbod bestaat bijvoorbeeld al voor smartphone hoesjes. Hiervoor zijn speciale CAD-pro-

gramma’s nodig, die intuïtief kunnen worden bediend door leken. Ze moeten de gebruiker enerzijds veel vrijheden bieden, anderzijds ook rekening houden met talrijke beperkingen, zodat de geconstrueerde delen ook stabiel zijn en bijvoorbeeld de beschermingsrechten van andere bedrijven geen geweld aan doen.

De actuele ontwikkelingen en trends van de toekomst op het gebied van additive manufacturing met de laser komen uitgebreid aan bod op de vakbeurs Laser World of Photonics in München. Deze vindt plaats van 13 tot en met 16 mei. Parallel hieraan wordt het World of Photonics congres gehouden. Dat begint een dag eerder. www.world-of-photonics.net

Dankzij additive manufacturing met de laser heeft de productie van tandkronen en – bruggen een reuzesprong voorwaarts gemaakt. Dicht opeen gepakt op een plaat kunnen de metalen frames volautomatisch worden geproduceerd. (Foto: EOS)

25

D ĂĂŶƐƚƵƌŝŶŐ ǀĂŶ ŶŝĞƵǁĞ ĞŶ ŐĞďƌƵŝŬƚĞ ƉŽŶƐͲ͕ ůĂƐĞƌͲ ĞŶ ƉůĂƐŵĂƐŶŝũŵĂĐŚŝŶĞƐ ŶŽĚŝŐ͍

Ğů ĚĞ D ƐƉĞĐŝĂůŝƐƚ ǀŽŽƌ ĚĞ ƉůĂĂƚďĞǁĞƌŬŝŶŐ ͻ ĞƌƐƚĞ ŚƵůƉ ďŝũ ŝŶƐƚĂůůĂƟĞ͕ ŽƉƐƚĂƌƚ ĞŶ ƚƌĂŝŶŝŶŐ ͻ KŶĚĞƌƐƚĞƵŶŝŶŐ ĂůůĞ ďĞŬĞŶĚĞ ŵĂĐŚŝŶĞŵĞƌŬĞŶ ͻ ĞĂůĞƌ ǀĂŶ Ž͘Ă͘ >ĂŶƚĞŬ džƉĞƌƚ ǀŽŽƌ EĞĚĞƌůĂŶĚ ĞŶ ĞůŐŝģͻ ĚǀŝĞƐ ĞŶ ƉƌŽŐƌĂŵŵĞĞƌŽŶĚĞƌͲ ƐƚĞƵŶŝŶŐ ͻ ĸĐŝģŶƚĞƌ ƉƌŽĚƵĐĞƌĞŶ ĚŽŽƌ ŵĞĞƌ Ƶŝƚ Ƶǁ ƐŽŌǁĂƌĞ ƚĞ ŚĂůĞŶ͘ sĂŶ >ĞĞƵǁĞŶ D ^LJƐƚĞŵƐ s ͮ ϬϯϬ Ϯϳϭ ϰϮ ϭϳ ͮ ŝŶĨŽΛůĞĞƵǁĞŶĐĂŵ͘Ŷů ͮ ǁǁǁ͘ůĞĞƵǁĞŶĐĂŵ͘Ŷů

VERHEIJ METAAL SPECIALIST IN PLAATBEWERKING Een van onze mogelijkheden is het lassen en assembleren van industriële producten.

Ook kunnen wij voor u:

CNC-Kanten Lasersnijden Ponsnibbelen

De uitgever in de METAAL ontbreekt natuurlijk niet

op de

54U Media BV 26

METAALEXPO

Bezoek ons in Hal 6.E.080

Vakbeurs voor metaalbewerking

LASERNIEUWS

Laserlassen blijft (nog steeds) achter

Toepassing van laserlastechnologie in een geautomatiseerd lassysteem van AWL-Techniek.

In een nieuwe poging om de populariteit van het laserlassen in Nederland te vergroten, heeft een aantal partijen de handen ineen geslagen. Ze laten onder meer interviews afnemen bij gebruikers en potentiële gebruikers van het laserlassen, om erachter te komen waarom zij deze techniek nu wel, of juist niet toepassen.

Dat het laserlassen zo moeizaam haar intrede doet in de Nederlandse industrie is genoegzaam bekend. Ondanks alle veelbelovende perspectieven leidt de techniek in ons land al jaren een kwakkelend bestaan. De partijen die nu de koppen bij elkaar hebben gestoken zijn Trumpf, AWL-Techniek, LAC, NIL en FDP. Zij noemen de geringe toepassing verontrustend, omdat het laserlassen in het buitenland inmiddels al wel vaak wordt toegepast. Ons land blijft dus achter. Directeur Ger van der Endt van Trumpf Nederland: “Als AWL bijvoorbeeld een symposium over laserlassen houdt, is 80 procent van de bezoekers Nederlands. De rest komt uit het buitenland, met name Duitsland. Vervolgens laten de Nederlanders het echter afweten en zijn het vooral de Duitse bezoekers waar AWL werk uit haalt.”

Versnellen Dit voorbeeld illustreert niettemin ook dat er wel degelijk belangstelling is. Van der Endt: “Wij zien duidelijk dat er behoefte is om het

laserlassen toe te passen, maar de markt is terughoudend. Wij willen samen gaan kijken hoe we deze techniek nu versneld onder de aandacht kunnen brengen. Daarover gaan we brainstormen. Maar alvorens dat te doen, moeten we eerst weten waar het aan schort. Daarom laten we nu eerst deze interviews doen.”

Vooruitlopend op de resultaten daarvan, heeft Van der Endt natuurlijk wel zo zijn vermoedens waar het aan ligt dat het maar niet wil lukken met het laserlassen. “Voor een deel ligt dat aan de constructeurs, dat zagen we ook bij het buislasersnijden. Ze staan er niet voor open, ze denken er niet aan of ze vinden het lastig omdat ze producten anders moeten definiëren. Een ander punt is natuurlijk dat bedrijven die misschien wel willen gaan laserlassen aanhikken tegen de investering.”

Dure techniek Laserlassen staat te boek als een dure techniek. Op de website www.modernelaserbronnen.nl noemt het LAC als nadeel van laserlassen dat er relatief dure apparatuur noodzakelijk is en dat de opstartkosten relatief hoog zijn in vergelijking met handmatig lassen, omdat een robot geprogrammeerd moet worden en soms een lasmal gemaakt moet worden. “Maar”, zegt het LAC over de kosten: “Bij het vergelijken van de kosten van verschillende lasprocessen is het belangrijk te kijken

naar de totale kosten in het productieproces.

Zo kan het zijn dat de kosten per meter laslengte weliswaar hoger zijn, maar dat laserlassen uiteindelijk toch goedkoper is, omdat bijvoorbeeld minder productdelen nodig zijn, bespaard kan worden op lasnaadvoorbereiding en op nabewerking zoals richten en slijpen, en dunner materiaal gekozen kan worden omdat er minder vervorming optreedt.”

Ruim een jaar geleden heeft het LAC ook al een praktijkrichtlijn laserlassen inclusief certificatieschema gepubliceerd om het laserlassen beter ‘aan de man te brengen’.

Succesvol AWL Techniek in Harderwijk is ondertussen heel succesvol met laserlassen. Het bedrijf bouwt geautomatiseerde lasmachines voor met name de automotive. Eind vorig jaar heeft AWL Europa’s eerste lasergelaste CCB (Cross Car Beam) gerealiseerd. In opdracht van Kirchhoff Automotive is een productielijn gebouwd, bestaande uit onder andere twee laserlasmachines, die garant staat voor de productie van 220.000 CCB’s per jaar.

Recentelijk is een nieuwe afdeling R&D opgericht en toegevoegd aan de engineeringafdeling. Daarbinnen is een projectteam gestart dat zich richt op het laserlassen van rails voor autozittingen. AWL stelt dat de laserlastechnologie de afgelopen jaren een grote sprong gemaakt. Steeds meer bedrijven zien de voordelen die deze techniek biedt.

27

Drameco snijdt voortaan zelf met fiberlaser

Operator René Kolmer bedient de BySprint Fiber 3015. De bediening van de fiberlaser is eenvoudiger dan een CO2-laser en de machine is minder kritisch in de afstelling.

Drameco heeft geïnvesteerd in een fiberlasersnijmachine. Hiermee heeft de toeleverancier in Coevorden een primeur: de BySprint Fiber 3015 is de eerste fiberlaser die de Zwitserse machinebouwer Bystronic in Nederland heeft verkocht. Drameco haalt met de nieuwe aanwinst het snijwerk dat voorheen werd uitbesteed in eigen huis.

daarvan is vrijwel helemaal naar China verdwenen. Al jaren geleden heeft Drameco daarom de bakens verzet. Men denkt mee met de klant en is nu specialist in het ontwerpen van een pakket draadproducten en POS materialen met een compleet aanbod draadschappen en draadmanden, metalen displays in alle vormen en maten eventueel gecombineerd met kunststof en hout, roosters voor koelkasten en ventilatoren.

Drameco is toeleverancier voor de winkelinterieurbouw en bedient deze branche met halffabrikaten en gereed product. Het bedrijf is van oudsher producent van draadproducten, maar de massaproductie

Kostenbeheersing Met een groep van vijftig medewerkers beschikt Drameco over een eigen productie met interne en externe productiefaciliteiten. Naast

Opmars fiberlaser Erik Metternich van Bystronic Benelux is uiteraard bijzonder ingenomen met de levering van de eerste fiberlaser in Nederland. Drameco heeft gekozen voor een 3 kW fiberlaser, maar de BySprint Fiber is ook beschikbaar met een 2 kW en sinds de afgelopen Euroblech ook met een 4 kW laserbron.

Bystronic verwacht een stormachtige ontwikkeling van de fiberlaser, en niet alleen de dunne plaat. Metternich: “Een fiberlaser is maatwerk.

De 3 kW variant is voor 1,5 tot 5 mm plaatdikte het best, daarom is deze machine voor Drameco de juiste keuze. Deze machine kan overigens ook wel 15 mm dik snijden, met een beduidend betere snijkwaliteit dan de 2 kW variant.”

28

De 2 kW fiberlaserbron had volgens Metternich te veel beperkingen.

Met de 3 kW is een grote sprong gemaakt. De 4 kW is volgens hem een bewuste keuze voor de klant in het wat dikkere plaatbereik. “Door het hogere laservermogen zijn de nadelen die er 2 jaar geleden nog waren verdwenen. Dat heeft de scepsis in de markt verminderd.”

Bystronic verwacht dit jaar dan ook meerdere fiberlasers in de Benelux te installeren. De tweede is inmiddels ook verkocht. Die wordt geplaatst bij VMT (Verschoor Metaal Techniek) in Culemborg, eveneens met een 3 kW laserbron, alsmede een beladingsinstallatie en een toren voor de opslag van plaatmateriaal. “Bystronic heeft al zo’n 150 fiberlasers gebouwd”, aldus Metternich. “Die zijn met name in Duitsland, de Verenigde Staten en Zweden afgezet. Nederland volgt nu ook.” www.bystronic.nl

draad wordt er ook veel plaatmateriaal verwerkt. Het snijden daarvan werd tot voor kort uitbesteed. Drameco-directeur Ard Wesseling speelde al jaren met de gedachte om in eigen huis te gaan snijden, maar vanwege de crisis werd dat plan op de lange baan geschoven. Toch is de crisis (en de gevolgen daarvan) een voorname reden om nu toch zelf te gaan snijden. De marges staan immers onder druk.

Toeleveranciers zijn daarom voortdurend op zoek naar mogelijkheden om de eigen kosten beter te beheersen en zo de marges te verbeteren. “Je probeert overal stukjes kosten te besparen”, zegt Wesseling. “Daarin past ook het naar binnenhalen van uitbesteed werk. Zo zijn we een aantal jaren geleden al zelf gaan spuiten. Je verdient daarmee vooral veel op de logistiek en je verkort je leveringstermijnen.”

Dunne plaat En nu is het zelfde gebeurd met het snijden van plaatmateriaal. Wesseling had zijn oog aanvankelijk laten vallen op een CO2-laser. Maar gezien de grote hoeveelheid dunne plaat die Drameco verwerkt (80 procent is maximaal 3 mm dik), suggereerde Bystronic een moderne fiberlaser. De snijsnelheid van een fiberlaser is bij dunne plaat veel hoger dan bij een CO2-laser.

Volgens eigen gegevens van Bystronic snijdt een 3 kW fiberlaser 23 meter per minuut bij een plaatdikte van 1,5 mm en 8 meter per minuut bij 3 mm. Bij een 3.3 kW CO2-laser liggen die snelheden op 7,8 respectievelijk 4 meter per minuut. Ook de snijkwaliteit van de fiberlaser is bij die plaatdikten beter. Daarnaast vergt de fiberlaser minder onderhoud, terwijl het energierendement beduidend hoger is.

De nieuwe machine is in de tweede week van december in Coevorden gearriveerd. Dat had wel enige voeten in de aarde omdat Drameco

De lasersnijmachine is voorzien van een beladingsinstallatie ByTrans Extendend, waardoor manarm werken mogelijk is.

niet is ingesteld op zware machines. De vloer moest worden verzwaard en de energievoorziening aangepast. Ook moesten er zwaardere heftrucks komen, omdat het verplaatsen van een pakket plaatmateriaal van 2 of 3 ton heel wat anders is dan een rol draad.

Direct na de jaarwisseling zijn enkele medewerkers door Bystronic opgeleid om de machine te kunnen bedienen. Drameco heeft speciaal met het oog op de nieuwe machine René Kolmer in dienst genomen. Hij heeft ervaring met lasersnijden. Daarnaast zijn drie medewerkers intern opgeleid.

Manarm werken Drameco is geen loonsnijder, maar snijdt puur voor de eigen behoefte. Die is groot genoeg om de fiberlaser nu al met een volledige dagdienst te vullen. Er is dan ook al heel wat productie gedraaid. Wesseling en zijn medewerkers zijn en-

Drameco is toeleverancier voor de winkelinterieurbouw en bedient deze branche met halffabrikaten en gereed product.

thousiast over de eerste ervaringen. De bediening van de fiberlaser is eenvoudiger dan een CO2-laser en de machine is minder kritisch in de afstelling.

De lasersnijmachine is voorzien van een beladingsinstallatie ByTrans Extendend, waardoor manarm werken mogelijk is. De praktijk bij Drameco is dat er overdag vooral wordt ontwikkeld en getest. Halverwege de middag wordt de installatie ingesteld voor automatische productie in de avond- en nachtelijke uren.

Wesseling noemt het belangrijk dat er een nieuwe techniek in huis is gehaald. “Voor onze mensen omdat het hen nieuwe kansen biedt en omdat ze merken dat ons bedrijf zich in een tijd van een teruggaande markt toch ontwikkelt.

Dat zorgt intern voor positieve effecten.”

Feitelijk vormt de komst van de moderne fiberlaser het begin van diverse nieuwe ontwikkelingen, waarin machinepark en medewerkers mee zullen (moeten) gaan. Het bewerken van plaat vergt een veel hogere nauwkeurigheid dan draad. Daarom is er tegelijk met de fiberlaser ook een Xpert kantbank (150 ton perskracht, 3 meter breed) gekomen. De keuze om de buigcapaciteit juist met deze kantbank uit te breiden werd vooral ingegeven door de hoge herhaalnauwkeurigheid en de dynamische bombering. En hier zal het niet bij blijven. Stapje voor stapje wil de Drentse toeleverancier verder gaan. Drameco verwerkt momenteel 95 procent staal. De fiberlaser snijdt echter ook glimmende materialen als koper en messing.

Wellicht biedt dat nieuw mogelijkheden in de winkelinterieurbouw. Maar daar zullen dan ook de vervolgbewerkingen – zoals het lassen - op ingesteld moeten worden. www.drameco.nl

29

mTmS 2013 Materials Transformation & Machining Show A complete technology show for metal, plastic, composite and hybrid transformation and machining

20-22/03/13 BRUSSELS EXPO

De uitgever in de METAAL ontbreekt natuurlijk niet

op de

MTMS in Brussel

Stand P7-352

54U Media BV

Lasersnijden - Kanten - (Robot)lassen - CNC (vloei)boren - Walsen - Knippen - CNC zagen

Op zoek naar een ervaren partner die uw (roestvast) staal of aluminium snel en tegen een scherpe prijs kan bewerken?

Metaalbedrijf Baas B.V. is expert in lasersnijwerk, plaat- en constructiewerk. De afgelopen 24 jaar is er heel wat (roestvast) staal en aluminium door onze handen en dat van onze machines gegaan. Lasersnijden, kanten, knippen, boren, walsen en lassen.

Onze machines draaiden op volle toeren. En intussen hebben wij niet stilgezeten. Integendeel: we hebben heel wat ge誰nvesteerd.

30

www.baas-metaal.nl

Blech zoekt groeimarkten op De internationale plaatwerkindustrie verzamelt zich in de even jaren telkens op de vakbeurs Euroblech in Hannover.

Sinds 2009 zoekt Euroblech-organisator Mack Brooks in de oneven jaren de groeimarkten op, die voor de plaatbewerking interessant zijn Zo waren er in 2009 en 2011 Blechs in Rusland en India. Daar komt dit jaar de Blech China bij. Alle drie beurzen vinden plaats in het voorjaar.

Vergeleken met de Euroblech (eind oktober 2012 goed voor 1520 exposanten en 60.500 bezoekers) zijn de drie nieuwe Blechs bescheiden van omvang. Maar zoals het groeimarkten betaamt, worden ze wel steeds groter.

Blech Russia De eerste beurs op de kalender is de Blech Russia. Deze wordt gehouden van 12 t/m 14 maart in Sint Petersburg. Twee jaar geleden trok deze beurs 150 exposanten en zo’n 4050 bezoekers. Begin februari stond teller al op 163 exposanten. Daaronder ook een aantal Nederlandse bedrijven. Brouwer Metaal, leverancier van koperlegeringen, aluminiumbrons en consumables voor alle aspecten van weerstandlassen en de algemene industrie, en Dibalex, producent van profileermachines in Alblasserdam, reizen medio maart af naar Sint Petersburg. Ook SafanDarley (kantpersen en scharen), Voortman (machines voor de staalbouw en snijmachines) en Wila (kantpersgereedschappen) beproeven via hun vertegenwoordigingen hun kansen op de Russische markt.

Blech India Een maand later doet het Blech-circus India aan. Van 17 t/m 20 april exposeren in het Bombay Exhibition Centre in Mumbai meer dan 160 exposanten (stand 5 februari). In 2011 waren er 139 exposan-

Twee derde deel van de exposanten op Blech India komt uit India zelf. De grootste buitenlandse exposantengroepen zijn die uit Duitsland en Italië.

De Blech Russia in Sint Petersburg trok in 2011 150 exposanten en zo’n 4050 bezoekers.

ten en meer dan 7000 bezoekers. Welgeteld één Nederlands bedrijf exposeert op de Blech India: Lankhorst Mouldings uit Sneek, producent van veelal dikwandige kunststof producten. Twee derde deel van de exposanten komt uit India zelf. De grootste buitenlandse exposantengroepen zijn die uit Duitsland en Italië. India is één van de grootste groeimarkten voor de plaatwerkindustrie. De automobielindustrie en haar toeleveranciers, alsmede de bouwsector zijn sleutelsectoren voor de voortdurend positieve conjunctuurvooruitzichten in India.

Blech China Weer maand een maand later is China aan de beurt. Daar wordt de Blech voor het eerst gehouden. Drie maanden na de aankondiging dat het evenement van 14 t/m 16 mei zou plaatsvinden in het International Expo Center in Suzhou (Yangste Delta) was er al meer dan 1100 vierkante meter expositieruimte verkocht. De Blech China biedt bouwers van machines, techniek en diensten voor plaatbewerking een specifiek platform op de zich weer sterk ontwikkelende Chinese markt. Zoals bij alle Blech-evenementen omvat het expositieprofiel de complete plaatwerkketen.

De Yangste Delta omvat steden als Shanghai, Suzhou, Ningbo, Wuxi, Nanjing, Changzhou, Jinhua, Taizhou en Wenzhou en is goed voor 26 procent van bruto binnenlands product van China. De regio is goed voor 37 procent van het exportvolume en trekt 52 procent van alle buitenlandse investeringen naar zich toe. China’s sterk groeiende industrie biedt vooral de automobielindustrie, de machinebouw, de IT, de telecombranche de bouwsector en de consumentengoederenindustrie grote afzetkansen.

Tegelijk met alle drie Blechs wordt ook de Fastener Fair gehouden, een vakbeurs voor bevestigings- en verbindingstechniek. www.blechrussia.com www.blechindia.com www.blechchina.com

31

Vertrouwen op de kantpers, ook in Tsjechië en Maleisië

“Als je nieuwe machines ook voor je vestigingen overzee gaat inzetten, moet je er op kunnen vertrouwen dat eventuele problemen niet op die productiemiddelen zijn terug te voeren.” Voor Bart Konter, Managing Director van Exerion Precision Technology in Ulft is ‘beschikbaarheid’ een belangrijk criterium bij de aanschaf van nieuwe machines. Exerion levert onder andere sheet metal frames en modules aan gerenommeerde fabrikanten van kopieermachines en medische apparatuur. Afgelopen jaar werd voor circa 2 miljoen euro geïnvesteerd in machines voor de productievestigingen in Nederland, Tsjechië en Maleisië. Daaronder ook drie E-Brake kantpersen van Safan.

Exerion Precision Technology omschrijft zichzelf als ‘industriële managementorganisatie die hoogwaardige modules en systemen ontwikkelt, in kleine tot middelgrote series bouwt en wereldwijd levert aan gerenommeerde OEM-ondernemingen’. Deze OEM’ers produceren onder meer kopieermachines, printers, postsorteermachines, analyseapparatuur voor de medische markt en geavanceerde machines voor de halfgeleiderindustrie. Wat al deze machines gemeen hebben is de hoge stijfheid en precisie van de plaat- en profieldelen voor het frame en de inwendige constructie.

Neem de apparatuur voor bloedanalyse, die wereldwijd worden verkocht en waarvoor Exerion de complete frames vervaardigt. In deze apparaten, zo’n 4 meter lang en 2 meter hoog, brengen robots razendsnel grote aantallen reageerbuisjes van het ene station naar het andere. Daarbij draait alles om precisie onder hoge dynamische belastingen en een efficiënte warmtehuishouding vanwege de vereiste klimatologische testcondities. Dit vertaalt zich voor de constructie in

32

een reeks eisen voor het ontwerp en de productie, inclusief de assemblage, van het plaatwerk waaruit de apparatuur is opgebouwd.

Hoge eisen Engineering, productie en projectmanagement zijn geconcentreerd in de hoofdvestiging in Ulft. Om de kosten te minimaliseren is in Tjechië een tweede productiefaciliteit opgezet, terwijl begin dit jaar in Maleisië een derde ‘sheet metal’-fabriek van start is gegaan waar overwegend voor de Aziatische markt wordt geproduceerd. In de loop van dit jaar zal ook in China een fabriek worden geopend voor de productie van plaatdelen voor medische apparatuur die Philips op de Chinese markt Frame voor bloedanalyse-apparaat waarop referentiepunten zijn aangebracht voor een optische 3D-meettechniek. Een dergelijk frame is representatief voor de expertise van Exerion.

Overleg tussen operator/programmeur Marcel Sewalt (l) en directeur Bart Konter bij de nieuwe Safan E-Brake B 100-3100 NS.

brengt. Uitgangspunt is om de producten zoveel mogelijk op het continent te produceren waar ze worden afgenomen. Voorts beschikt Exerion in de Verenigde Staten, waar het een groot aantal klanten belevert, over een service center.

“Op de Europese markt worden andere eisen gesteld dan in Azië”, zegt Konter. “Je ziet dan ook geregeld hoe werk voor Europese producten dat naar Aziatische landen is uitbesteed, op een gegeven moment toch weer naar Europa terugkeert. Met name geldt dat voor het type componenten dat we hier maken: kleine series in een grote verscheidenheid, die aan hoge eisen moeten voldoen. De seriegrootten van 100 tot 500 stuks waar we hier mee te maken hebben, laten zich moeilijk in China produceren. Met onze drie, straks vier productievestigingen kunnen we op die locaties produceren waar dat het meest passend en rendabel is.”

“Met Safan hebben we al de nodige ervaring opgedaan”, zegt Jos Willaert, die samen met Bart Konter sinds 2010 de directie voert over de Gelderse onderneming. “Voor ons was de E-Brake, de kantpers met servomechatronische aandrijving, een beproefd concept. Met de twee kantpersen die in 2007 zijn aangeschaft hebben we inmiddels veel ervaring opgedaan. We hebben er nu drie bijgekocht, één als uitbreiding van onze fabriek in Ulft, twee voor onze nieuwe fabriek in Maleisië. In onze productie passen we waar mogelijk robots toe, maar de series voor de kantpersen zijn daarvoor te klein.”

Nauwe toleranties ‘Betrouwbaarheid’ en ‘kostenoverwegingen’ vormden de belangrijkste criteria die de keuze voor Safan bepaalden, uit een shortlist van

vijf kantpersfabrikanten. Ook het gegeven dat de operators en anderen die met de machines te maken krijgen, al met de technologie vertrouwd waren, speelde een rol. De operators zijn volgens Willaert goed te spreken over de bedienbaarheid van de pers, met inbegrip van de besturing. Ten slotte werd naar het service-aspect gekeken.

De Safan-vestiging ligt op nog geen 40 km afstand, en ook in Maleisië heeft Safan een distributeur.

De 100 ton perskracht en de werklengte van 3100 mm van de aangeschafte kantpersen is ruim voldoende voor het leeuwendeel van de productie in zowel Maleisië als Nederland, waarbij de plaatdikte varieert tussen 1 en 4 mm. De toleranties van de kritische maten in de uitslagen liggen op een niveau dat eerder gangbaar is bij verspanende bewerkingen. Bij de genoemde apparatuur voor bloedanalyse bijvoorbeeld mag de afwijking over een afstand van 2,5 meter niet meer dan ±0,1 mm bedragen; de vlakheid moet over deze afstand binnen 0,05 mm blijven. De precisie, zegt Willaert, wordt bereikt door het samenspel van de prestaties van de ponslasercombimachine, de kantpersen en het vakmanschap van de operators.

De drie Safan E-Brake B 100-3100 NS zijn voorzien van Safan EC2 besturingen op zwenkarm, in hoogte verstelbaar. De achteraanslag bestaat uit twee afzonderlijk instelbare, programmeerbare assen. De machines zijn verder uitgerust met adapters voor hydraulische klemming van de gereedschappen in de bovenbalk en een set aluminium armen voor ondersteuning van plaatdelen aan de voorzijde van de pers. www.exerion.net www.safan.nl

33

mTmS 2013 Materials Transformation & Machining Show A complete technology show for metal, plastic, composite and hybrid transformation and machining

G W

RA

NG

PR OT OT

YP I

NG

ON

URING

RI

D

I AT & GI LO ST IC S

ARE SOFTW

NE ER IN TE G , M ST IN EAS G U

PI

M TO AU

CTION PRODU

34

NT

MACHI NING

GY

www.mtms.eu

NG

ME EAT R T E FAC ING SUR FINISH

technologies for an increasing industrial visitor market

BLY ASSEM

O W OL NE HN & C TE VE I T G DI IN AD TUR C FA U N MA

E

I LD

1 show 1 location all transformation

G

G& BONDIN

EN GI

LIN

NG

L MAN UFACT

HI

DIGITA

G-W IRIN

ING

TUB IN

ND

PU NC

TO O

BE

CUTTING

20-22/03/13 BRUSSELS EXPO

g in s r u ct gres a W anuf Con E N M e & st w n e Ne - Zo How & e ies ed by v i g r t di olo owe d P A chn e T

XL buigen…

De werkplaats van het Udense bedrijf RVS Non Ferro biedt sinds december plek aan een nieuwe kantbank van 6 meter lengte: een Darley EHP 320. Door deze machine kan de onderneming haar activiteiten als totaalleverancier verder uitbreiden. Zo garandeert RVS Non Ferro het complete pakket van engineering tot montage bij de klant.

De moderne kantbank biedt nieuwe mogelijkheden in het ontwikkelen en produceren van hoogwaardige producten uit roestvast staal en aluminium. Naast snijden is de Udense toeleverancier nu ook in staat om te kanten over een lengte van 6 meter. “Die combinatie betekent een belangrijke toegevoegde waarde voor onze bestaande en nieuwe klanten”, aldus directeur Egbèr Smits. “Zeker bij grotere projecten op het gebied van waterbehandeling en voor de voedingsmiddelenindustrie. In deze branche ligt de gemiddelde lengte van kantbanken tussen de 3 en 4 meter. Met de Darley EHP 320 kunnen wij echter eenvoudig grotere producten uit één stuk ontwerpen en realiseren. Tot een lengte van maar liefst 6 meter.”

Met de Darley EHP 320 kan RVS Non Ferro eenvoudig grotere producten uit één stuk ontwerpen en realiseren.

Een goed voorbeeld van het veelzijdige dienstenpakket van RVS Non Ferro is het realiseren van complete installaties voor verschillende opdrachtgevers uit de voedingsmiddelenindustrie. “Onze klanten vinden bij ons één aanspreekpunt voor het gehele traject. Wij nemen tijdens dit proces de ketenregie in handen: van

detailengineering tot en met de installatie bij de klant. De Darley EHP 320 zorgt daarbij voor nog meer mogelijkheden in ons fabricageproces. Een belangrijke ontwikkeling waarvan onze klanten volop meeprofiteren”, aldus Smits. www.rvsnonferro.nl

..en XXL snijden Tot 16 meter lange platen snijdt de 2D lasermachine TruLaser 8000, die grondig gereviseerd en met veel nieuwe functies verkrijgbaar is. De machine is volgens Trumpf geschikt voor ondernemingen die voor hun producten zeer grote plaatdelen nodig hebben en voor loonsnijders die hun dienstverlening willen uitbreiden naar XXL-delen.

De klant kan kiezen tussen twee paletconcepten en zes formaten van 2500x6000 tot 2500x16000mm. Nieuw aan de TruLaser 8000 ist die optionele functie AdjustLine, die het snijproces naar behoefte aanpast en daarmee de materiaaltolerantie verhoogt. Ook verkrijgbaar is de functie CoolLine, een waterkoeling, die voor een meer proceszeker snijproces zorgt bij minderwaardig materiaal. De maximale materiaaldikte is bij de nieuwe machine met 5 mm verhoogd en bedraagt nu zowel voor staal als RVS 25 mm bij een 6 kW laser. Dankzij de eenkops strategie kunnen alle plaatdikten zonder de snijkop te wisselen worden gesneden. Ook de bediening is verbeterd.

Het ergonomische bedieningspaneel is individueel aan de operator en de lichtsituatie in de

De XXL machine van Trumpf snijdt platen tot een lengte van 16 meter.

productie aan te passen. De software is vereenvoudigd en de machine beschikt over een makkelijk te begrijpen touch-bediening. Direct onder het paneel bevindt zich een kast voor de toebehoren, zodat nozzles, lenzen en reiningssets direct voor het grijpen liggen.

Voor energie-efficiency zorgen een koelaggregaat en de standby modus van de laser. Zodra de machine niet snijdt reduceert de laser de vermogensopname met 40 procent, maar is toch in enkele seconden bedrijfsklaar. www.nl.trumpf.com

35

Elke dag 30 keer beladen Schmalz heeft een beladingsoplossing ontwikkeld, die precies past bij de TruLaser 1030, het instapmodel lasersnijmachine van Trumpf. De installatie bestaat uit een vacuüm hefapparaat VacuMaster Basic, een kettingtakel en een aluminium zuilzwenkkraan. Een Duitse RVSverwerker produceert hiermee duidelijk efficiënter en rendabeler.

De installatie is ontwikkeld voor het efficiënt handelen van zware platen en plaatonderdelen. De klant had gevraagd om een compacte en ruimtebesparende oplossing, precies afgestemd op de aansluit- en inbouwsituatie van de TruLaser 1030. Deze lasersnijmachine is beschikbaar in drie beladingsvarianten: met vaste pallet, met uittrekbare pallet en met automatisch palletwisselsysteem.

Voor elke variant biedt Schmalz een passend handlingpakket. De gebruiker kan kiezen tussen beladingseenheden tot 250 kg en tot 500 kg. De kranen kunnen lengtes van 4.000 mm en 5.000 mm aan. Met de beladingseenheid voor maximaal 50 kg kan plaatmateriaal met formaten tot 1.500x3.000x6 mm worden gehandeld, met de beladingseenheid voor maximal 500 kg plaatmateriaal tot 1.500x3.000x12 mm.

Meer klantspecifieke opdrachten De firma Hohmann in het Duitse BrettenGölshausen produceert met zestien medewerkers RVS meubelen en apparaten voor de medische techniek en gastronomie. Deze bestaan hoofdzakelijk uit RVS plaatmateriaal en gestanste delen, die het bedrijf zelf produceert. Het ruwe plaatmateriaal wordt met en zonder beschermfolie verwerkt. Om het toenemende aantal klantspecifieke opdrachten efficiënt qua tijd en kosten te kunnen uitvoeren, investeerde Hohmann in een automatische lasersnijmachine van Trumpf. De Trumpf-advi-

Het vacuüm hefapparaat legt het plaatmateriaal ergonomisch, snel en zonder beschadigingen op de machinetafel.

seur stelde voor om deze te voorzien van een beladingsoplossing van Schmalz. Op de installatie worden alleen platen van klein, midden en groot formaat tot 2,5 mm dik bewerkt. De belading moet krasvrij zijn. De VacuMaster Basic 250 is uitgerust met een zuiggrijpersysteem, dat over acht individueel instelbare zuignappen beschikt. Zo wordt het plaatmateriaal veilig en krasvrij gehandeld. De zuignappen kunnen hoogteverschillen bij golvend plaatmateriaal nivelleren. Tevens kan het hefapparaat door het uitschakelen van de zuigers snel op wisselende plaatformaten en gesneden delen worden aangepast. Het benodigde vacuum wordt door een elektrische vacuümpomp opgewekt en voor de zekerheid voortdurend bewaakt. In combinatie met de ergonomische bedienbeugel en het licht lopende alu-kraansysteem is de plaathandling eenvoudig, doelgericht en beschadigingsvrij.

Schmalz biedt een geïntegreerde beladingsoplossing voor de TruLaser 1030. Deze bestaat uit een vacuüm hefapparaat, een aluminium zwenkkraan en een kettingtakel.

36

Medewerkers ontlast Directeur-eigenaar Ulrich Hohmann is met de totaaloplossing zeer tevreden. “We beladen de machine ongeveer 30 keer per dag en moeten daarbij goed opletten het materiaal niet te beschadigen. Het vacuüm handling systeem functioneert probleemloos en is eenvoudig en foutloos te bedienen. De installatie werkt veiliger en ontlast onze medewerkers.“ Improductieve neventijden blijven beperkt. Al met al kunnen met de TruLaser 1030 enkelstuks en kleine series flexibeler und productiever worden gemaakt. “De combinatie van een hoogprestatieve lasersnijmachine en een effectief materialstroomsysteem zorgt nu voor wezenlijk efficiëntere werkprocessen. Want dankzij de rationele belading werken we sneller en daardoor economischer.“ www.schmalz.nl

De zwenkkraan wordt op de machine gemonteerd.

Bevetting voor plaat en band F. Hoffmann in Zwijndrecht brengt een programma industriële bevettingssystemen op de markt voor plaat en band en producten daarvan. Dit programma van het Duitse Eckardt Umformtechnik omvat systemen voor rollenbandbevetting, samendrukbevetting en sproeibevetting.

Bij de rollenbandbevettingssystemen is sprake van contactbevetting tussen twee boven elkaar geplaatste rollen. De aandrijving gebeurt motorisch of door middel van het te bevetten product. In de omvormtechniek is de vilt- Bij de rollenbandbevettingssystemen van Eckardt is er sprake rol het meest toegepaste bevettingsapparaat. Bij een roldiameter van 32 van contactbevetting tussen twee boven elkaar geplaatste rollen. mm zijn de toegestane waarden van banddikte en bandbreedte 1,0 mm respectievelijk 300 mm, bij een roldiameter van 60 mm zijn deze waarden 0,5 - 2,0 mm en 600 mm en bij een roldiameter van 110 mm 2-10 mm en 1.300 mm. De viscositeit bedraagt bij de drie roldiameters respectievelijk 100, 120 en 150 mm2/s. De samendrukbevettingssystemen zijn voorzien van twee boven elkaar geplaatste stellen samendrukrollen en verdeelrollen. Verdeelrol en samendrukrol zijn naast elkaar gemonteerd. Het te bevetten materiaal wordt tussen de beide rollenstellen doorgevoerd. Bij deze systemen kunnen met één rol alle gewenste bandbreedtes worden bevet.

Voordelen van het milieuvriendelijke samendrukbevettingssysteem zijn met name de lange standtijden en de geringe laagdikten (tot circa 1 g/m2) die mogelijk zijn. De benodigde hoeveelheid olie kan eenvoudig worden geregeld en gelijkmatig worden opgebracht. Het systeem is geschikt voor alle vloeibare media en meerdere soorten oliën en vetten. De Eckardt sproeisystemen maken contactloos opbrengen van oliën en scheidingsmiddelen mogelijk. Ze kunnen worden gebruikt voor toepassingen, waarbij gelijkmatig op te brengen hoeveelheden vloeistof noodzakelijk zijn.

De contactloze bevetting is milieuvriendelijk en kostenbesparend. De op te brengen hoeveelheid kan eenvoudig worden geregeld. www.hoffmann-machines.nl

Zwaar snijden en gutsen Hypertherm introduceert het plasmasysteem Maxpro200. Dit systeem, dat werkt met lucht en zuurstof en een stroomsterkte heeft van 200 ampère, is ontwikkeld voor zware snij- en gutstoepassingen.

Volgen Hypertherm maakt de combinatie van LongLife-technologie en uitstekende snijkwaliteit bij gebruik van lucht/lucht en zuurstof/lucht het mogelijk om meer onderdelen per uur uit te snijden, met minder nabewerking. Enkele andere eigenschappen van de Maxpro: intuïtieve interface (één stap) en automatische gasregeling voor consistente resultaten zonder speciale handelingen door de operator; optionele toortsen met snelkoppeling om snel slijtdelen te kunnen wisselen; diverse mogelijkheden qua toortsen: twee handtoortsen en twee mechanische toortsen; geavanceerde diagnosefuncties voor het verhelpen van storingen en voor onderhoud; gepatenteerde slijtdelen voor de hoogste snijsnelheden in deze klasse en betrouwbare doorsteekcapaciteit tijdens productiewerk. Met LongLife, CoolFlow en TrueFlow: technologie die slijtdelen langer laat meegaan en de kosten per onderdeel verlaagt.

Maxpro200 heeft een stroomsterkte van 200 ampère en is ontwikkeld voor zware snij- en gutstoepassingen.

www.hypertherm.com

Ponsen vanaf coil Landré brengt een nieuw ponssysteem van de Italiaanse fabrikant Dalcos op de markt, waarmee sneller, stiller en tegen lagere kosten geproduceerd kan worden.

Het elektrisch aangedreven ponssysteem ponst plaatuitslagen vanaf coil met snelheden oplopend tot 300 slagen per minuut.

De fabrikant heeft voor dit nieuwe ponssysteem een elektrische aandrijving ontwikkeld, de Dalcos Electric. Ten opzichte van de hydraulische aandrijving levert inzet van de elektrische aandrijving een aanzienlijke besparing op de energiekosten. Landré heeft een eerste Dalcos ponssysteem met elektrische aandrijving en inmiddels geleverd aan een Nederlandse fabrikant van stalinrichting equipment. Dalcos staat bekend om de bouw van ponsmachines, perforatie-lijnen en NC-feeders gebaseerd op materiaalaanvoer vanaf coil. Het concept van coilaanvoer heeft volgens Landré di- Aanvoer vanaf coil maakt een continu ponsproces mogeverse voordelen ten opzichte van ponsmachines met handmatige of automatische lijk, omdat de plaatwisseltijden komen te vervallen. plaataanvoer en productuitname. Aanvoer vanaf coil maakt een continu ponsproces mogelijk, omdat de plaatwisseltijden komen te vervallen. Daarmee levert het concept van Dalcos een hogere productie-output op. Het materiaal kan bovendien volledig worden benut omdat geen rekening hoeft te worden gehouden met de plaats van de grippers. Daar komt bij dat de investeringskosten lager zijn dan een ponscel met automatische aanvoer. Verder neemt het systeem minder plaatsruimte in en kan aanzienlijk worden bespaard op kosten voor materiaalopslag. www.landre.nl

37

Buigen, meten en nabuigen in één keer Het nauwkeurig buigen van buizen en buissystemen van staal of RVS kost vaak veel extra tijd voor meten en opnieuw uitrichten.

Want het terugveergedrag van de werkstukken kan sterk variëren, zelfs als de buizen afkomstig zijn van dezelfde partij. Het optische meetsysteem Springmatic kan hier uitkomst bieden.

Deze in het buigwerktuig geïntegreerde ontwikkeling van Schwarze-Robitec meet de gebogen buizen terwijl ze vastgeklemd zijn in de buigmachine en start het nabuigproces naar keuze direct of slaat de vereiste correctiewaarde op, zodat het nabuigen kan plaatsvinden op een later tijdstip. In plaats van een buis na het buigen uit de machine te halen, te controleren met behulp van een externe meetinstallatie en daarna opnieuw vast te klemmen om hem na te buigen, kunnen buisverwerkende ondernemingen met Springmatic nu in één enkele processtap buigen, meten en richten.

Het nieuwe optische meetsysteem, dat Schwarze-Robitec in zijn buigmachines integreert, meet de terugveerwaarde van een buis direct na het buigen. Op basis van Met behulp van het in het buigwerktuig geïntegreerde Springmatic kunnen buisverwerkende deze meetwaarde berekent de CNC-besturing van de pijpenbuigmachine de vereis- meetsysteem ondernemingen in één enkele processtap buigen, mete nabuighoek. Het nabuigen gebeurt direct daarna – naar keuze volautomatisch of ten en richten. op het moment waarop de machinebediener dit aangeeft. www.schwarze-robitec.com

Niet meer nameten Ponsgereedschappen van Trumpf zijn met de optische markering EasyUse eenvoudig en comfortabel te installeren. Deze markering vervangt het meetproces bij nageslepen matrijzen en passschijven.

Met de nieuwe optische markering EasyUse kunnen nageslepen matrijzen en passchijven eenvoudig en zonder nameten worden geïnstalleerd.

Om een nageslepen matrijs correct in de gereedschapcassette in te bouwen, moet deze de oorspronkelijke hoogte hebben. Dat wordt bereikt door onderliggende passschijven. Tot dusverre moest de machinebediener daarvoor zowel de passchijf als ook de nageslepen matrijs omslachtig nameten. Op de matrijs met EasyUse is een scala met intervallen van telkens 0,1 mm aangebracht. Op de nageslepen matrijs is dit scala niet meer doorlopend zichtbaar. De machinebediener kan daardoor heel eenvoudig aflezen, met hoeveel de matrijs is nageslepen en welke passschijven hij er onder moet leggen. Is het scala bijvoorbeeld pas vanaf de 3. interval leesbaar, dan is 0,3 mm van de matrijs afgeslepen. De machinebediener heeft dan dus een 0,3 mm dikke passchijf nodig.

Ook de dikte van de passchijf is optisch middels gaten gemarkeerd, zodat elk nameten vervalt. Per 0,1 mm materiaalsterkte is een gat in de schijf aangebracht, dat betekent dat een 0,3 mm dikke passschijf drie gaten laat zien. Met dit eenvoudige optische systeem EasyUse vervalt het meetproces bij het matrijzen installeren van de ponsgereedschappen van Trumpf. Sinds januari ontvangen klanten elke matrijs uit het Classic gereedschapsysteem en elke passchijf zonder extra kosten met de optische markeringen. www.nl.trumpf.com

Robot schuint laskanten af Om dikwandige plaatdelen perfect te kunnen lassen worden de laskanten veelal met een V-naad bevelmachine of een kantenfrees handmatig afgeschuind. Met een plasmasnijsysteem aan een robot, heeft Valk Welding een oplossing ontwikkeld om laskanten automatisch af te schuinen.

Valk Welding heeft daarvoor een Panasonic robot uitgerust met een plasmasnijtoorts en een Kjellberg plasma-unit die de kanten van complexe contour gesneden plaatdelen volautomatisch afschuint. De nieuwste plasmasnijtoortsen kunnen plaatdelen nauwkeurig Plasmasnijtoortsen van de nieuwste generatie kunnen afschuinen. De eerste twee plasmasnijrobots zijn geleverd aan de Poolse onderneming plaatdelen met een hoge nauwkeurigheid afschuinen.

Fazos. De plaatdelen die Fazos plasma- of autogeen met meerdere snijkoppen tegelijk snijdt, hebben maatverschillen die kunnen oplopen tot 2 mm of meer. Met de plasmasnijrobots worden de plaatdelen nu onder hoeken tussen 30º en 60º met een nauwkeurigheid van ± 0,5-1 mm afgeschuind, zodat de verschillende plaatdelen met dezelfde lasnaadvoorbereiding kunnen worden gelast. Valk Welding zet ook hier weer het offline programmeersysteem DTPS in, waarbij de programmering sterk is vereenvoudigd door de beschikbare 3D CAD data in maatwerk software te verwerken. De randen worden eerst met de plasmasnijkop afgetast om de juiste positie te kunnen bepalen. Valk Welding biedt daarnaast de mogelijkheid om de countouren met de Arc-Eye lasersensor te kunnen volgen. Zie voor een video van dit systeem www.youtube.com/user/valkwelding (cutting robots). www.valkwelding.com

38

Best choice.

Watts up Meer watts, dikkere delen. De BySprint Fiber, nu snijden met Fiber technologie tot 4000 W vermogen. Hoge snelheid met een breed toepassingsgebied.

Laser | Buigen | Waterjet bystronic.com

Bystronic iPhone + Android App

PRESS BRAKE PRODUCTIVITY INNOVATIONS Meer productiviteit bij buigen dikke plaat

Met de introductie van de Safety Click® begon een opvallende

De nieuwe Wila ‘HD’ gereedschaphouders zijn niet alleen

productiviteitsverbetering in het buigen van dunne plaat.

ideaal voor ‘HD’ gereedschappen. Ze zijn namelijk ook

Deze progressie wordt nu ook mogelijk in het buigen van

toepasbaar met onze bestaande New Standard Premium en

®

dikke plaat, want Wila introduceert het E2M ‘Easy to Move’

Pro gereedschappen aangezien de opname gelijk is gebleven.

systeem voor New Standard ‘HD’ Heavy Duty gereedschappen.

Hiermee heeft u een gereedschapsysteem waarmee u platen

Dikke plaat vraagt niet alleen om ‘HD’ gereedschappen maar

van 0,5 tot 20+ mm kunt buigen. Goed nieuws dus voor uw

ook om ‘HD’ gereedschaphouders. Ook die heeft Wila, en ze

flexibiliteit en productiviteit.

kunnen maar liefst 800 ton per meter aan.

Kijk voor meer info op www.wila.nl of mail uw e-mailadres

www.wila.nl

naar verkoop@wila.nl en we houden u op de hoogte.

WILA Postbus 60, NL-7240 AB Lochem, Nederland Tel: +31 (0)573 28 98 50, Fax: +31 (0)573 25 75 97

Zie www.youtube.com/wilavideos voor een korte introductie.