Βασίλης Ευαγγελίδης 1980
Τεχνολογία και αγροτική κοινωνία από το 1950 ως το
ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΑ ΚΑΙ
ΑΓΡΟΤΙΚΉ ΚΟΙΝΩΝΊΑ ΑΠΌ ΤΟ 1950 ΩΣ ΤΟ 1980
Από το 1950 και μετά, η ίδρυση της ΔΕΗ και του ΟΤΕ, και η εισαγωγή νέας τεχνολογίας και μηχανών επιταχύνουν όσο ποτέ άλλοτε τον καταμερισμό της εργασίας στην αγροτική Ελλάδα - διαμορφώνουν μια εσωτερική αγορά και προωθούν την εμπορευματοποίηση. Η εκβιομηχάνιση είναι μια επαναστατική δύναμη για τη γεωργία (ηλεκτρισμός, κινητήρας εσωτερικής καύσης, αντλίες, κυλινδρόμυλοι, τσιμέντο, σιδηροκατασκευές, συγκοινωνίες, εγγειοβελτιωτικά έργα, χημική βιομηχανία, ελκυστήρες, κ.λπ.). Το ζωικό κεφάλαιο αντικαθίσταται από
το
κεφάλαιο
μηχανών
και
εργαλείων,
επιτρέποντας
την
αποτελεσματικότερη αξιοποίηση του εδαφικού κεφαλαίου. Δίπλα στη βάσιμη θέση ότι υπάρχει αλληλεξάρτηση ανάμεσα στην τεχνολογική εξειδίκευση και τον καταμερισμό της εργασίας, θέτουμε το ερώτημα για τα όρια του τεχνολογικού εκσυγχρονισμού και για τα εμπόδια που βρήκε η διείσδυση της τεχνολογίας στην αγροτική Ελλάδα του 20ου αιώνα. Η απάντηση που επιχειρούμε αναφέρεται τελικά στην μη-συμπληρωματική και ανεπαρκή παρουσία του κλάδου των μηχανοκατασκευών, της εγχώριας παραγωγής μηχανών για τη γεωργία, με αποτέλεσμα τη συνύπαρξη νέας και παλιάς τεχνολογίας.
ΣΤΟΝ
ΠΡΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΌ ΑΓΡΟΤΙΚΌ ΧΏΡΟ
η τεχνολογία στηριζόταν
περισσότερο α) στα ζώα εργασίας, β) στη μυϊκή δύναμη, όπως π.χ. στους υπαίθριους ελιόμυλους που επιβίωναν ακόμη τουλάχιστον ως τη δεκαετία του 1940, γ) στην αιολική ενέργεια, π.χ. στους αλεστικούς ανεμόμυλους της Σερίφου, δ) στην υδραυλική ενέργεια, π.χ. στις νεροτριβές που διοχέτευαν το νερό μέσα από το βαγένι, κ.λπ. Στην ύπαιθρο και στην ορεινή χώρα υπήρχε μια μακραίωνη παράδοση υδροκίνησης, που περιλάμβανε μαντάνια, νεροτριβές και νεροπρίονα. Το μαντάνι στη Σαμαρίνα χρησίμευε για το πλύσιμο και το βάψιμο των ρούχων. Ο εκσυγχρονισμός προχωρούσε αργά, μέσα από την εισαγωγή του ιπποκίνητου μαγγανιού και του ιππήλατου σιδηρόδρομου, ενώ από τα τέλη [1]