elijska membrana

selina nastaju polipeptidni lan ci, od kojih, nakon zadobija wa odgovaraju}eg oblika, nastaju be lan~evine. Redosled kojim se amino-kiseline povezuju u po li peptidni lanac nije slu~ajan, ve} je, kao {to }emo kasnije vi deti, precizno odre|en genom ko ji no si uputstvo za tu belan ~e vinu.

Belan~evine obavqaju brojne funkcije u }eliji i organizmu –enzimsku katalizu, imunolo{ku od branu, transport kroz }elij ske membrane, gradivnu i pot por nu funkciju, pokret i mnoge re gulatorne uloge. Budu}i da su be lan~evine osnovno molekular no oru|e }elije, o wihovim ra zno vrsnim ulogama bi}e re~i kasnije.

Nukleinske kiseline su ~etvrta grupa bio lo {kih makromolekula. Sagra|ene su od osnov nih gradivnih blokova – nukleotida, me|usobno po ve zanih u duga~ke polinukleotidne lance. Po stoje dva osnovna tipa nukleinskih kiselina – de zoksiribonukleinska kiselina (DNK) i ri bo nu kleinske kiseline (RNK). DNK je geneti~ki mate rijal koji se nalazi u jedru i koji organizam na sle|uje od roditeqa. To je zapravo skup svih uputstava za sintezu belan~evina potrebnih za funk cionisawe }elija i celog organizma. Uput stva se du` molekula DNK nalaze u obliku gena, a o procesima preno{ewa ovih uputstava bi}e vi{e re~i kasnije.

S obzirom na to da se }elija razlikuje od spoqa{we sredine kako po svojim fizi~kim svoj stvima, tako i po hemijskom sastavu, ona mora posedovati struktutru koja }e odr`avati stalnost unutra{we sredine. To je }elijska membrana. Ona odre|uje oblik i veli~inu }elije, a na woj se nalaze i specijalizovani proteinski molekuli pomo}u kojih }elija prima signale iz spoqa{we sredine. ]elijska membrana, dakle, ima ulogu barijere koja razdvaja unutar}elijski prostor od van}elijske te~nosti i {titi wen stalan unutra{wi sastav. Osim toga ona mora obezbediti i prolazak neophodnim molekulima i jonima u }eliju i iz we.