Metamorfose Beverentunnel van start

Na vijf jaar van tijdelijke ingrepen gaat de Beverentunnel in juli voor een jaar dicht in één richting. Tot september 2025 laat het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) de structuur en de technieken van de ruim één kilometer lange tunnel onder handen nemen. Als spil in de economische ontsluiting van het havengebied sinds 1991, is de snelwegtunnel op de R2 dan ook dringend aan een renovatie en veiligheidsupdate toe.

door Steven Roeland beelden Agentschap Wegen en Verkeer

De renovatie van de Beverentunnel gaat veel verder dan louter de aanleg van een nieuw wegdek. Een vernieuwing van heel wat tunneltechnieken staat op de planning: ledverlichting, brandwerende bekleding en aanpassingen aan het ventilatiesysteem en de vluchtroute. Er komt ook een waterzuiveringsinstallatie voor het grondwater, dat permanent moet worden opgepompt om de tunnel droog te houden. Op een groenzone aan de helling van de tunnel legt AWV een zonnepark aan met 750 zonnepanelen. Dat zal voorzien in de helft van de stroomcapaciteit van de tunnel. Ook de tunnelmonden krijgen een moderne look.

TERUG KANSEN VOOR ADR-TRANSPORT

Na de werkzaamheden moet de Beverentunnel opnieuw klaar zijn om jaarlijks 9,5 miljoen voertuigen te verwerken. Ruim 40% daarvan is vrachtverkeer. Vandaag valt de tunnel onder categorie D voor ADR-verkeer. Na de renovatie zal de tunnel vanaf september 2025 terug opschalen naar categorie C. Het vervoer van gevaarlijke stoffen in vaste vorm is dan opnieuw toegelaten. Het aantal bovengrondse omrijbewegingen voor ADR-verkeer zakt daardoor gevoelig van 1.900 naar 650 bewegingen per week en per rijrichting.

Transport van vloeibare stoffen en gassen moet wel nog steeds omrijden.

VERKEER TIJDELIJK UIT DE TUNNEL

Als deel van de snelwegverbinding R2 loopt de Beverentunnel onder het Waaslandkanaal dat de Schelde met het Doeldok verbindt. De tunnel renoveren, is een enorme uitdaging aangezien die voor de werken moet worden afgesloten. Daarom wordt maar één koker tegelijk aangepakt. Toch is verkeer in beide rijrichtingen door de andere koker sturen om veiligheidsredenen geen optie. Er rest slechts een mogelijkheid: het verkeer bovengronds brengen en over de Kallosluis leiden. Dat betekent dat de bestaande infrastructuur moet worden omgebouwd om het doorgaand verkeer te kunnen afwikkelen, zonder dat het lokaal verkeer de pas wordt afgesneden.

Vanaf 8 juli wordt de tunnel voor een jaar afgesloten voor het verkeer richting Gent. Het verkeer wordt van de R2 gehaald na het op- en afrittencomplex WaaslandhavenNoord. Via de Ploegweg en Ketenislaan wordt het over het sluizencomplex van Kallo geleid. Via de Steenlandlaan gaat het verkeer naar het complex Waaslandhaven-Zuid, waar het terug op de R2 wordt geleid. Het verkeer richting Nederland kan steeds door de Beverentunnel rijden, ofwel door de eigen koker ofwel door de koker in de andere rijrichting.

COMPLEXE VOORBEREIDINGEN

In april startte AWV met de aanleg van de omleidingsroute om in juli de werken te kunnen starten. Dat zijn heel wat ingrepen:

• de aanleg van een tijdelijke afrit op de R2 richting Gent, net na het complex Waaslandhaven-Noord

• de verbreding van de oprit naar de R2 aan het complex Waaslandhaven-Zuid in de richting Gent

• de verbreding van de spoorwegovergang aan de Ploegweg

• het tijdelijk omvormen van de rotonde Ketenislaan in een kruispunt met verkeerslichten

• de herconfiguratie van het kruispunt aan de Steenlandlaan ter hoogte van ADPO

• de herorganisatie van de verkeersafwikkeling van de Keteldijk aan de Sint-Antoniusweg

Ook het gedeelte van de R2 dat wel in gebruik blijft, moest dringend worden voorbereid op de werken. Voka - Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland drong herhaaldelijk bij AWV aan om de slechte staat van het wegdek nog voor de start van de werken aan te pakken. AWV ging in op onze vraag en werkt nu alle weekends van mei en juni om de weg te herstellen.

Omdat de mobiliteit tijdens de werken ook bij de lokale bedrijven onder druk zal staan, is het noodzakelijk de fiets als alternatief voor woon-werkverkeer zo veilig mogelijk te kunnen benutten. Daarom worden ook de fietsoversteken in de Ketenislaan en Steenlandlaan beveiligd en aangepast. Voor hulpdiensten wordt ook een extra oprit naar de R2 aangelegd om via de Beverse Dijk snel te kunnen tussenkomen.

NOODOPLOSSINGEN BIJ INCIDENTEN

Als al deze ingrepen zijn uitgevoerd, wordt de omleidingsroute ingesteld. Hoewel AWV in zijn voorbereidingen zo veel mogelijk veiligheidsmaatregelen heeft ingebouwd, valt een ernstig ongeval op de omleidingsweg nooit uit te sluiten. In dat geval wordt een calamiteitenroute ingelegd via de Steenlandlaan, Hazopweg, Hoogschoorweg, Blikken en Sint-Antoniusweg.

En wat bij een incident in de Kennedytunnel? Vandaag wordt de Liefkenhoektunnel dan tijdelijk tolvrij gemaakt en wordt het verkeer omgeleid via de R2 door onder andere de Beverentunnel. Dat is natuurlijk niet wenselijk als er gewerkt wordt. Daarom worden drie nieuwe omleidingsroutes ingesteld voor het verkeer op lange afstand als de Kennedytunnel (R1) is afgesloten richting Gent:

• verkeer vanuit Zeeland wordt via de N62 en de Westerscheldetunnel naar de E34 geloodst.

• vanuit Antwerpen moet verkeer via de A12 langs de Rupeltunnel en Temsebrug naar de E17.

• vanuit de Mechelse regio moet alle verkeer via de Brusselse ring naar de E40.

In de omgekeerde richting kan de R2 wel nog als alternatief voor een geblokkeerde Kennedytunnel dienen.

OOK MAATREGELEN SPOOR EN SCHEEPVAART

In een havengebied waar het gonst van de bedrijvigheid, is het een moeilijk evenwicht zoeken tussen vracht-, spoor- en scheepvaartverkeer dat elkaars wegen vaak letterlijk kruist. Om een vlotte doorstroming op de omleidingsweg te garanderen, wordt het treinverkeer langs de Ploegweg en de Kallosluis op weekdagen tijdens de spitsuren omgeleid. Er wordt ook nauw afgestemd met het scheepvaartverkeer over het gebruik van de sluis van Kallo om stremmingen voor het wegverkeer te vermijden.

De renovatie start op 8 juli 2024. Het einde van de werken is voorzien in de zomer van 2025. Daarna volgen nog veiligheidstesten, houden hulpdiensten een oefening en worden calamiteitenscenario’s getest. Daarvoor wordt de tunnel tijdens enkele nachten en weekends afgesloten in beide richtingen. Als alles vlot verloopt, is de totaalrenovatie beëindigd in de loop van september 2025.

www.wegenenverkeer.be/beverentunnel