20
inzichten. Zo was er natuurlijk voor corona al een levendige discussie over de effecten van (massa) toerisme. Als we nu voorbij het verdriet en de menselijke impact van de epidemie kijken, zien we ook hoe onze steden eruitzien zonder toeristen en rolkoffertjes, maar ook hoe onze beurzen eruitzien zonder de inkomsten van die toeristen. Deze inzichten zullen ongetwijfeld tot nieuwe discussies en keuzes leiden.’ Hoe gaat het nu verder met jullie? ‘Naar omstandigheden goed. Net als voor elke reisonderneming zijn de steun van overheid en de coronavoucher voor ons van groot belang. Daarnaast merken we dat de manier waarop we zaken afhandelen met gasten door hen op prijs gesteld wordt en dit leidt tot een prettig contact. Dit heeft economische waarde, maar vertaalt zich ook in een positief gevoel naar onze mensen. Dit is belangrijk want we zijn toch al twee maanden vooral bezig met afbreken wat we daarvoor met zoveel liefde in elkaar hebben gezet. Het thuiswerken pakt voor iedereen een beetje anders uit, maar leidt toch ook tot een nieuwe vorm van saamhorigheid. Daarnaast merk je dat het hebben van een baan en collega’s en een plekje op kantoor meer betekenen dan alleen maar een inkomen. We missen elkaar best wel. Dus het
moreel en de economisch ondersteuning zijn beide goed. Datzelfde geldt voor de betrokkenheid en uitstraling van onze eigenaar Wibo Anema. Maar een goed jaar wordt het natuurlijk niet en de toekomst is hoe dan ook onzeker, ook voor een in principe gezond reisbedrijf.’ Hoe zie je de toekomst voor je? ‘Ik ben, hoewel realistisch, vooral ook optimistisch. Dit is een eigenschap die ik ook bij veel collega-concurrenten zie.
Waarschijnlijk is dit ook gerelateerd aan het product dat we verkopen. Hoe de toekomst er mogelijk uitziet, heb ik in mijn eerdere antwoorden al wel laten zien.
‘
Dit gaat schuren ’
Hoe het echt zal zijn, blijft koffiedik dijken. Je verzoek om deze vragen te beantwoorden kwam kort nadat ik de krant las. Daarin een column
van Bert Wagendorp over ‘Toerisme onder voorwaarden’. Hij schreef: ‘Alleen weten we niet welke voorwaarden, want die hangen af ‘van de ontwikkelingen’. En met ontwikkelingen weet je het wel, die hangen weer af van onvoorspelbare factoren die op hun beurt afhangen van andere ontwikkelingen – probeer daar maar eens geestelijk gezond onder te blijven.’ Met dat laatste valt het wel. Maar dat veel onzeker is, lijkt me duidelijk.’
Puzzel Jan de Ridder – Managing Director Sawadee Reizen ‘Wij hebben te maken met 110 landen. Dus heb je te maken met bussen, hotels, stranden op al deze landen. Het is een zinloze operatie om ook maar één seconde over die landen na te denken. Het gaat alleen maar werken als er ook een protocol komt voor het vliegen
er naartoe. De wereld zal een stukje bij beetje opengaan, afhankelijk van de lokale regels. Wat kun je wel doen? Feitelijk wachten totdat landen waar wij naartoe gaan open gaan, en wachten totdat er en oplossing komt rondom vliegverkeer. Veel zit er voor ons type reisorganisaties niet op. En
uiteindelijk kunnen groepsreizen pas echt op een serieuze manier worden uitgevoerd als er een vaccin is. Tot die tijd blijft het rommelen.’ Over de toekomst van De Ridder zich geen zorgen. ‘We zijn een solide bedrijf met solide aandeelhouders. Het is een tijdelijk probleem. Maar hoelang is tijdelijk en hoeveel
power heb je en hoeveel hulp je krijgt van de overheid; dat zijn de kernvragen. We kunnen prachtige scenario’s bedenken, maar welke moet ik opschrijven? Het is een puzzel van duizend stukjes, en we zijn nu bezig om de randen uit te zoeken.’