ราชาศัพท์
เฉลิมพระเกียรติในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๗ รอบ ๕ ธันวาคม ๒๕๕๔
อัฒจันทร์
– บั น ไดที่ ก้ า วขึ้ น ลงของพระที่ นั่ ง และพระตำหนั ก ถ้ า เป็ น บันไดของตำหนักเรียกว่า บันได อย่างคำสามัญ
พระทวาร
– ประตูของพระที่นั่งและพระตำหนัก ประตูกำแพงแก้วของ พระที่นั่งสำคัญบางองค์ เช่น ประตูกำแพงแก้วด้านตะวัน ตกและด้านเหนือของพระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย มีนามว่า พระทวารเทเวศรรั ก ษา พระทวารเทวาภิ บ าล ถ้ า เป็ น ประตูของตำหนัก เรียกว่าประตูอย่างคำสามัญ
พระบัญชร
– หน้าต่างของพระที่นั่ง
พระแกล
– หน้าต่างของพระตำหนักและตำหนัก
สีหบัญชร
– หน้ า ต่ า งของพระที่ นั่ ง ที่ พ ระมหากษั ต ริ ย์ เ สด็ จ ออกให้ ข้ า ราชการและประชาชนเฝ้ า ทู ล ละอองธุ ลี พ ระบาท มี ลักษณะยาวถึงพื้น มีระเบียงยื่นออกไป เช่น สีหบัญชรที่ พระที่นั่งสุทไธสวรรย์ปราสาท สีหบัญชรที่พระที่นั่งอนันตสมาคม
มุขเด็จ
– ประตูของพระที่นั่งที่พระมหากษัตริย์ประทับว่าราชการ หรือเสด็จออกให้ข้าราชการและประชาชนเฝ้าทูลละอองธุลี พระบาท เช่น มุขเด็จที่พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท
ห้องเครื่อง(๑)
– ห้องประกอบอาหาร
ห้องพระบรรทม
– ห้องนอน
ห้องแต่งพระองค์
– ห้องแต่งตัว
ห้องทรงพระอักษร
– ห้องเขียนหนังสือ
ห้องทรงพระสำราญ
– ห้องพักผ่อน
ห้องสรง
– ห้องน้ำ
(๑) คำว่า เครื่อง ที่ประกอบขึ้นเป็นราชาศัพท์ แบ่งออกเป็น ๒ ประเภท คือ – เครื่องอุปโภค ได้แก่ ของใช้สอย เช่น เครื่องราชูปโภค เครื่องสูง เครื่องทรง เป็นต้น – เครื่องบริโภค ได้แก่ ของกิน เช่น เครื่องเสวย
244 11. up 235-244-7 Sep.indd 244
9/7/12 8:54:52 PM