สารบัญ คำ�นำ�เสนอ ๕ ภาค ๑ การศึกษาประวัติศาสตร์สมัยอยุธยา ๑๓ บทที่ ๑ หลักฐานในการศึกษาประวัติศาสตร์สมัยอยุธยา ๑๕ บทที่ ๒ ภาพรวมประวัติศาสตร์สมัยอยุธยา ๔๒
ภาค ๒ การสถาปนากรุงศรีอยุธยา ๕๙
บทที่ ๓ ก่อนจะเป็นกรุงศรีอยุธยา ๖๑ บทที่ ๔ ความสำ�คัญของการตั้งราชธานี ๗๐ บทที่ ๕ แนวความคิดเกี่ยวกับสถาบันพระมหากษัตริย์ในสมัยอยุธยา ๗๔
ภาค ๓
การปกครองและการค้า ๘๐ บทที่ ๖ การจัดระเบียบบริหารบ้านเมือง ๘๓ บทที่ ๗ ระบบมูลนาย-ไพร่ ๘๙ บทที่ ๘ การค้าสมัยอยุธยา ๑๐๓ บทที่ ๙ การปฏิรูปการปกครองสมัยสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ ๑๓๔ บทที่ ๑๐ สมเด็จพระนเรศวรมหาราชและสมเด็จพระเอกาทศรถ กับบทบาททางการเมืองและเศรษฐกิจของกรุงศรีอยุธยา ๑๔๗
ภาค ๔
สังคมอยุธยา เมือง และผู้คน ๑๖๓ บทที่ ๑๑ ชาวต่างชาติในสังคมอยุธยา ๑๖๕ บทที่ ๑๒ เศรษฐกิจกับวิถีชีวิตชาวอยุธยา ๑๘๘ บทที่ ๑๓ ศาสนาและประเพณี ๑๙๖
ภาค ๕
ศิลปวัฒนธรรมของกรุงศรีอยุธยา ๒๑๓ บทที่ ๑๔ วรรณกรรมอยุธยา ๒๑๕ บทที่ ๑๕ งานศิลปะในศาสนา ๒๒๕ บทที่ ๑๖ การรับอิทธิพลทางศิลปะและวัฒนธรรมจากต่างชาติ ๒๓๔
ภาค ๖
สงครามไทย-พม่า ๒๔๓ บทที่ ๑๗ สาเหตุของสงครามไทย-พม่า ๒๔๖ บทที่ ๑๘ ยุทธศาสตร์และยุทธวิธีการรบของกรุงศรีอยุธยา ๒๕๘ บทที่ ๑๙ การทำ�สงครามของกรุงศรีอยุธยากับบ้านเมืองใกล้เคียง ๒๖๔ บทที่ ๒๐ วีรกรรมครั้งสำ�คัญของกษัตริย์อยุธยา ๒๖๗
ภาคผนวก
เชิงอรรถ ๒๗๕ บรรณานุกรม ๒๘๘ ดัชนี ๒๙๓ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. วรางคณา นิพัทธ์สุขกิจ
3