Prof. dr. J.J.M. Timmers: Een Limburgs pionier op het gebied van Romereizen Guus Janssen ien jaar geleden werd in Limburg en het aangrenzende Maasland uitvoerig stilgestaan bij de honderdste geboortedag van Professor Dr. Joseph Timmers. Timmers (Sittard 1907 – Maastricht 1996) was onder meer conservator van Museum Het Land van Sittard, het Aartsbisschoppelijk Museum te Utrecht en het Bonnefantenmuseum te Maastricht. Hij was als docent verbonden aan de Katholieke Universiteit van Nijmegen en aan de Jan van Eyck-academie in Maastricht. Timmers verwierf in de wereld van kunst- en cultuurhistorici bekendheid door standaardwerken als De glorie van Nederland (Amsterdam 1972, diverse herdrukken), De kunst van het Maasland (deel 1 Assen 1971, deel 2 Assen 1980) en vooral Symboliek en iconographie der Christelijke kunst (Roermond 1947, diverse herdrukken). Het laatstgenoemde werk is nu ook door de Stichting Stilus en de Prof. Dr. Timmersstichting digitaal beschikbaar gesteld.1 De ervaren Romereizigers zullen Timmers eerder kennen van zijn befaamde Gids voor Rome en omstreken (Amsterdam-Brussel 1960, 3 herdrukken). Daarom werd in het in 2007 gepubliceerde boek TimmersWerk (Sittard 2007) ook een hoofdstuk gewijd aan Timmers en Italië. Deze bijdrage verschijnt nu na tien jaar opnieuw in druk ten behoeve van de lezers van Roma Aeterna. Timmers en Italië Hic mihi magna domus, celsis caput urbibus exit. ‘Hier is mijn grote tehuis, veruit boven andere steden.’ (postkaart van Jos. Timmers aan Nico van Loenen, 1987. Citaat uit Vergilius’ Aeneis VIII, 65; vertaling Nico van Loenen) ‘Een van zijn vrienden, ik meen Godfried Bomans maar het kan ook Bertus Aafjes geweest zijn, heeft eens gezegd dat de beste gids van Rome uit Sittard afkomstig was. Daarmee bedoelde hij – en ik zeg het zonder de minste afgunst – Felice.’ Professor Timmers, die met zijn fameuze Romegids een hele generatie uit de Lage
46
Landen in de Eeuwige Stad wegwijs gemaakt heeft, schreef dit in 1980 over zijn stadgenoot en vriend Felix Rutten.2 Volgens Rutten – en dus ook Timmers – moet een gids belangstellende bezoekers de sfeer van de stad leren aanvoelen. Hij moet een beschrijving geven van hetgeen hij ziet om zodoende de bezoekers te leren zien wat zij aanschouwen en hun te laten begrijpen wat zij zien. In deze bijdrage zullen we trachten de op één na beste uit Sittard afkomstige Romegids in die hoedanigheid te portretteren en gaan wij vooral terug naar het moment van zijn roeping door de Muzen: augustus 1925. De ‘grand tour’ van 1925 ‘Begerig om kennis op te doen besloten de kunstenaars uit het Noorden naar Italië te reizen om te zien en te leren,
Roma Aeterna jaargang 5, aflevering I (juni 2017) www.romaaeterna.nl