Aandrijven en Besturen 1 - 2022

'REGELNEEF’ Besturing en beveiliging motor met softstarters

34

1 AANDRIJVEN & BESTUREN Jaargang 26 | februari 2022

10

16

24

ROLLENBAAN 41 TATA STEEL ‘ROCKS’!

STAPEL VAN EEN ROBOT

SCHONE OLIE VOOR 80 ACTUATOREN

Met 128 nieuwe AC-motoren en frequentieregelaars

Palletiseeroplossing stapelt kalfsvellen bij Oukro

Spoel- en testunit voor hydraulische actuatoren

AB_Cover.indd 1

15-02-2022 12:56

Tel. +31 (0)72-5717821

BESTURINGSTECHNIEK

Stappenmotoren en actuators met integrated driver/controller.

AANDRIJVEN

LINEAIRE TECHNIEK

Lineair systemen met aandrijving. Opgebouwd als XY, YZ, XYZ systemen.

info@mctechnology.nl www.mctechnology.nl

COMPONENTEN

Stappenmotor aandrijvingen met EtherCat/Profinet/CANbus.

M.C. Technology is uw leverancier voor aandrijf- en besturingstechniek DC servomotors met integrated controller. EtherCat of CANopen communicatie.

Lineaire actuators.

Wheel motor modules voor oa.

AGV’s BLDC motor met Plan. reductie voor 24/48 Vdc

Motion Controllers voor Stappen- en Servomotors.

Multi Axis + I/O controllers.

Het meest uitgebreide programma span- en veerelementen van Tecnidea Cidue.

AC servo drivers 230/400 VAC / EtherCat.

TECHNOLOGY IN MOTION MCTechnology_185x260_Algemeen_2020.indd 1

AB_Advertenties.indd 2

27-01-2021 17:27

15-02-2022 12:57

REDACTIONEEL editie 1 | februari 2022

COLOFON Uitgave van MYbusinessmedia Holding bv Postbus 58, 7400 AB Deventer www.mybusinessmedia.nl t (0570) 50 43 00 AB biedt vakinformatie voor gebruikers en ontwerpers van aandrijfen besturingscomponenten/systemen en software. We streven ernaar lezers te inspireren en informeren zodat ze hun werk (nog) beter kunnen uitvoeren. Dit willen we bereiken door de combinatie van applicatieartikelen, bedrijfsreportages en interviews op het gebied van de ontwikkeling, modificatie en het onderhoud van machines, installaties en productielijnen en het vertalen van fundamentele informatie naar praktische toepasbaarheid en door inzicht te geven in ontwikkelingen op het gebied van techniek.

Redactie Robin Zander t +31 (0)6 22 20 80 34 e-mail: r.zander@mybusinessmedia.nl Vaste medewerkers Liam van Koert, Ad Spijkers, Marjolein de Wit-Blok Uitgever Arjan Stoeten e-mail: a.stoeten@mybusinessmedia.nl Advertenties Dennis Wielheesen, d.wielheesen@mybusinessmedia.nl, +31 (0)6 53 69 24 613 René Wibbelink, r.wibbelink@mybusinessmedia.nl, +31 (0)570 50 43 52 Publishing Services orders.engineering@mybusinessmedia.nl Advertentieplaatsingen worden uitgevoerd overeenkomstig de ‘Regelen voor het advertentiewezen 1990’.

Vormgeving Bureau OMA, www.bureauoma.nl Druk Drukkerij Roelofs, Enschede Abonnementen Voor vragen over abonnementen, bezorging en of adreswijzigingen kunt u: Bellen met: + 31 (0)570 50 43 25 Mailen naar: klantenservice@mybusinessmedia.nl Schrijven naar: MYbusinessmedia Holding bv ab Postbus 58 7400 AB Deventer Abonnementstarieven Jaarabonnement Nederland € 195,00* Jaarabonnement Buitenland € 215,00* *Prijzen zijn excl. 9% BTW Jaarabonnement geldt tot wederopzegging.

Beëindiging van het abonnement kan schriftelijk, per e-mail of telefonisch geschieden, uiterlijk drie maanden voor het einde van de abonnementsperiode; nadien vindt automatisch verlenging plaats.

Reproductie Overname van artikelen, tekeningen en foto’s uit ab is slechts mogelijk na schriftelijke toestemming van de uitgever.

MYbusinessmedia Holding bv, 2022 ‘Het auteursrecht op de inhoud van dit tijdschrift wordt uitdrukkelijk voorbehouden’.

ISSN 1385-0091 MYbusinessmedia Holding bv legt uw gegevens vast voor de uitvoering van de (abonnements)overeenkomst. Uw gegevens kunnen door MYbusinessmedia Holding bv, of zorgvuldig geselecteerde derden, worden gebruikt om u te informeren over relevante producten en diensten. Indien u hiertegen bezwaar heeft, kunt u dit melden aan MYbusinessmedia Holding bv, t.a.v. Afdeling Relatiebeheer, postbus 58, 7400 AB Deventer.

‘Vrijheid’ “Wy protestearje ek tsjin it it ôfbraakbelied fan Rutte”, zo zei ondernemer Mark de Jong uit Westergeest volgens de journalist van de Leeuwarder Courant. De strekking van het bericht is duidelijk. Het gaat niet alleen om de COVID-maatregelen – ‘it giet om de frijheid’.

Dat laatste heeft Mark – De Jong voor alle duidelijkheid – niet gezegd. Wel dat het hem ook om het gebrekkige beleid rondom de aardbevingsschade in Groningen en de gedupeerden in de Toeslagenaffaire ging.

Misschien ook nog wel meer. Maar dat weet ik niet meer en ik ga de journaaluitzending van die dag niet nog een keer bekijken. Ik heb ‘het gaat om de vrijheid’ gewoon door een online ‘Frysk-vertaler’ gehaald, want zelf spreek ik de taal niet. Een beetje het verwijt dat velen onze volksvertegenwoordigers ook maken.

Nu heb ik dat van die vrijheid wel zelf verzonnen, maar het ging bij dat protest – of meer op weg er naar toe – al snel over een 'Freedom Convoy’. Dus zo gek is het toch niet. Met die benaming krijg je ook de originaliteitsprijs niet, want die komt natuurlijk uit Canada.

Een probleempje bij al die protesten, in Nederland in elk geval en wat ik er van meekrijg, is dat iedereen daar zo'n beetje ‘samen voor ons eigen’ staat – allemaal voor of tegen iets anders. En ik kan me niet voorstellen dat je dan nog ergens komt met zo'n protest. Het staat volksvertegenwoordiger en Kabinet sowieso vrij om protesten te negeren en dat is een vrijheid die ik ook alleen maar kan toejuichen.

Zelf moest ik bij het protest en die benaming denken aan de film Convoy met Burt Reynolds. Of hij zichzelf nu Rubber Duck noemde of dat het de naam van zijn truck was weet ik niet meer. Wel dat er veel vrachtwagens in de film zaten, die dacht ik eigenlijk draaide om het niet willen betalen van een bekeuring.

Maar inmiddels is zo goed als alles weer bij het oude en hebben we onze ‘vrijheid’ terug. Net op tijd voor carnaval. Nu snel alle toeleverproblemen oplossen en voor je het weet is op de inflatie na alles weer bij het oude. Hier dan toch. Misschien kan er dan nog een 'Freedom Convoy’ naar Oekraïne.

ROBIN ZANDER H OOF DRE DAC T E U R R.Z ANDE R@ MY B U S INE SS ME DIA.NL

3

AB_Redactioneel-colofon.indd 3

15-02-2022 12:59

IN DIT NUMMER editie 1 | februari 2022

15 KABELS Voor in een ‘drag chain’ en met de

10

goedkeuring volgens NEK 606 en DNV ook voor de offshore.

'ROCKEN’

Rollenbaan 41 in de Warmbandwalserij bij Tata steel 'rockt’ staalrollen tot 38 ton.

Van DC naar AC.

16 STAPEL VAN EEN ROBOT

20

EMC EN REGELAARS Doe je het qua EMC niet goed dan heb je problemen voor je het weet.

Hoe lastig kan producten op een pallet stapelen nu eigenlijk zijn?

24

EVEN SPOELEN ALSTUBLIEFT

Holland Hydraulics heeft een automatische spoelunit ontwikkeld voor vlinderkleppenfabrikant Wouter Witzel. Spoelen maar.

4

AB_Inhoud spread.indd 4

WWW.AANDRIJV E NE NB E ST U R E N . N L | N R . 1 | 2022

15-02-2022 13:00

38 SLIMMERD

Hoe je van een passieve asynchroon aangedreven motor een slimme aandrijving maakt.

28

AAN DE BASIS

De grotere vermogensdichtheid van de basismodules voor de modulaire frequentieregelaars van Emotron spaart ruimte. Ook ‘new energy profiteert.

OP DE COVER

34

In de Warmbandwalserij van Tata Steel worden dikke plakken staal over aangedreven rollenbanen van de voorwalsen naar de eindwalsen gevoerd om uiteindelijk als rollen plaatstaal de hal te verlaten. In samenwerking met Nidec is besloten om de oorspronkelijke motoren in de rollenbanen te vervangen door AC-motoren. Meer op pagina 10.

'REGELNEEF’ De softstarter is een 'regelneef’ die driefasenmotoren versnelt, vertraagt en beschermt en de controle heeft over stroom, koppel en versnelling.

& VERDER 03 06

'VRIJHEID’ We hebben onze ‘vrijheid’ terug. Net op tijd voor carnaval.

AANDRIJFNIEUWS Over subsidie, groter groeien, beurzen, 5G, een nieuwe CEO en zo nog wat.

06 40

OPINIE Machinebouwers gaan volgens IXON op drie manieren met de chipcrisis om.

PRODUCTNIEUWS Kabeldoorvoeren, stappenmotoren, servoaandrijvingen en meer ‘spulletjes’.

5

AB_Inhoud spread.indd 5

15-02-2022 13:00

A ANDRIJFNIEU WS Meer nieuws op www.aandrijvenenbesturen.nl

EUROPESE SUBSIDIE OLIE-RECONDITIONERING SKF SKF heeft van de Europese Commissie een subsidie van 1,62 miljoen euro ontvangen voor de installatie en exploitatie van een stand-alone verwerkingsinstallatie voor de regeneratie van industriële oliën in het Spaanse Tudela.

De installatie moet aan het begin van het tweede kwartaal operationeel zijn.

In de fabriek wordt gebruikgemaakt van de Dubbele Scheidingstechnologie (DST), ontwikkeld door SKF RecondOil, om verontreinigingen uit gebruikte oliën te verwijderen en ze terug te brengen in een schonere, bruikbare en hoogwaardige staat. Het is de jongste toevoeging aan het groeiende aantal DST-systemen in het productiegebied van SKF. De technologie wordt al toegepast op meerdere locaties in Europa, Noord- en Zuid-Amerika en Azië.

De DST combineert chemische en mechanische scheidingsprocessen. In de eerste stap wordt een gespecialiseerde chemische samenstelling, een zoge-

naamde booster, aan de olie toegevoegd. De booster trekt vuil aan in de olie - tot nanodeeltjes aan toe - terwijl de essentiële olieadditieven intact blijven. In de tweede stap wordt al het

vuil van de olie gescheiden, zodat een schone olie overblijft die voortdurend kan worden geregenereerd. www.skf.com

Hannover Messe 2022 naar begin juni De Deutsche Messe AG heeft in nauwe samenwerking met de exposantenadviesraad van de Hannover Messe en de brancheverenigingen VDMA en ZVEI besloten de Hannover Messe 2022 te

verschuiven verschoven naar 30 mei-2 juni. Oorspronkelijk stond de industriebeurs gepland voor begin april. De reden laat zich raden en heeft alles te maken met de toename aan besmettin-

gen in Duitsland en haar buurlanden en daarom is samen met de exposanten besloten de beurs, aldus Dr. Jochen Köckler, ceo van Deutsche Messe AG. “Vorig jaar is gebleken dat de zomermaanden het beste zijn voor grote evenementen tijdens deze pandemie.

Op dit moment kunnen we niet voorspellen of de COVID-situatie in april beter zal zijn, dus de nieuwe datum biedt onze klanten de grootst mogelijke planningszekerheid, zodat ze hun innovaties kunnen presenteren op 's werelds belangrijkste industriële vakbeurs." Dit jaar duurt de beurs vier dagen vanwege de volle evenementenkalender van het Hannover Exhibition Center in juni. In 2023 hervat het industrie-evenement zijn normale vijfdaagse schema in april.

www.hannovermesse.de 6

AB_Aandrijfnieuws.indd 6

WWW.AANDRIJV E NE NB E ST U R E N . N L | N R . 1 | 2022

15-02-2022 13:03

Tweede deel TechEd Tuesdays

MOTRAC INDUSTRIES GROEIT DOOR

Rockwell Automation start op 1 maart met het tweede deel van TechEd Tuesdays, een online programma, dat bestaat uit trainingen over smart manufacturing en digitalisering in de industrie. Belangstellenden kunnen zich voor het programma aanmelden. TechEd Tuesdays 2022 bestaat uit vijf modules: smart devices, smart machines, smart systems, process control en IIoT-infrastructuur. De TechEd Tuesdays zijn voortgekomen uit het TechEd EMEA event van Rockwell Automation. Het evenement biedt online trainingen, waarin theorie en praktijk gecombineerd worden. Het tweede deel van TechEd Tuesdays start op 1 maart en duurt tot 2 april 2022. Specialisten van Rockwell Automation geven op dinsdagen sessies van een halve dag. Elke theoriesessie wordt gevolgd door een praktische sessie. Voor deze hands-on labs maakt Rockwell Automation gebruik van het onCourse digitale platform, dat deelnemers toegang geeft tot virtuele machines (digital twins) met Rockwell-technologie, die de deelnemers kunnen programmeren, bedienen en testen.

Motrac Industries betrok in 2021 in Zutphen een spiksplinternieuw ruim pand. Maar het bedrijf draait zo goed, dat halverwege vorig jaar al bleek dat het pand te klein zou zijn voor alle toekomstige activiteiten. Dus zijn er plannen voor de bouw van een extra hal en die ruimte is er ook. Managing director Maarten Vinkesteijn: “Toen we de grond aankochten had ik al een optie genomen op de grond achter ons pand. Voor de toekomst. Dat die toekomst nu al aan de orde zou zijn, dat had ik niet verwacht!”.

Motrac Industries, onderdeel van moederbedrijf Royal Reesink, bestaat al bijna 70 jaar. Lag een aantal jaren geleden de nadruk van het bedrijf nog vooral op hydrauliek, tegenwoordig is ook een indrukwekkend portfolio opgebouwd van elektrische aandrijvingen en componenten. Dat heeft geleid tot een behoorlijke groei van het bedrijf. Boris Schoepplein, CEO Royal Reesink: “Fantastisch om te zien dat door de groei zelfs het hagelnieuwe pand nu al weer te klein is. Daar kunnen we als Royal Reesink alleen maar trots op zijn!” De start van de nieuwbouw is naar verwachting maart 2022.

www.rockwellautomation.com/nl-nl

www.motracindustries.com/nl

I EMOTRON COMPACTE WANDMONTAGE-REGELAAR 160KW EN 200KW

Meer vermogen in compacte unit bespaart geld en ruimte •

IP54 en IP20/21

•

Tussenkringspoel standaard

•

C3 EMC filter standaard

•

Rem chopper optioneel

•

Moderne communicatie opties

•

“Direct torque control” voor optimale motoraansturing

We put all our energy into saving yours!

CG Drives & Automation (Emotron) Polakkers 5, 5531 NX Bladel Phone: +31 497 38 92 22 www.emotron.nl

AB_Aandrijfnieuws.indd 7

15-02-2022 13:03

A ANDRIJFNIEU WS Meer nieuws op www.aandrijvenenbesturen.nl

AC-LAAGSPANNINGSMOTOREN GEMIDDELD 14 PROCENT DUURDER IN 2021

NIEUWE CEO

Smart Robotics, ontwikkelaar van intelligente picking-software voor robots, heeft recent de tweede belangrijke financieringsronde afgesloten en Johan Jardevall benoemt als ceo. Smart Robotics, opgericht in 2015 door Mark Menting en Heico Sandee, heeft naar eigen zeggen sinds de oprichting laten zien dat haar op AI gebaseerde softwareplatform toonaangevend is in de markt van gerobotiseerd orderverzamelen, met haar no-code en eenvoudig te gebruiken interface voor implementatie en configuratie.

Als volgende stap in het groeiproces van de onderneming is een ceo aangesteld om de organisatie te leiden: Johan Jardevall. De ‘softwareveteraan’ die verschillende groeitrajecten binnen internationale softwarebedrijven heeft geleid, vormt het nieuwe executive management team samen met Heico Sandee (cto) en Eric Sas (cfo).

Jardevall: "Robotica is een zeer interessant terrein, klaar voor gebruik in een aantal nieuwe industrieën. Wat Smart Robotics met robots heeft weten te bereiken op het gebied van gebruiksvriendelijkheid en integratiegemak in bestaande werkomgevingen is ongelooflijk. Ik ben er trots op dat ik deze organisatie mag leiden bij haar groei." www.smart-robotics.nl 8

AB_Aandrijfnieuws.indd 8

De gemiddelde prijs van AC-laagspanningsmotoren is vorig jaar wereldwijd met 14 procent gestegen ten opzichte van het niveau van 2020. En daar zou dit jaar nog eens 8,5 procent bij kunnen komen, zo blijkt uit onderzoek van Interact Analysis. De grootste prijsstijgingen vorig jaar vonden plaats in Noord- en Zuid-Amerika en Europa. De hogere prijzen hebben ertoe bijgedragen dat de inkomsten van motorleveranciers in 2021 met 21,5 procent zijn gestegen, waardoor de waarde van de wereldwijde markt is gestegen tot 14,6 miljard dollar. Het aantal verkochte motoren steeg met 6,6 procent met een veel bescheidener percentage. Blake Griffin, een senior analist bij Interact, wijst erop dat de prijsstijgingen op de AC-motormarkt veel hoger liggen dan de stijgingen in andere markten die zij in de gaten houden. Zo zijn bijvoorbeeld de prijzen van frequentieregelaars wereldwijd gemiddeld met minder dan 5 procent gestegen. De prijzen van motoren zijn nauw verbonden met de kosten van de grondstoffen - vooral koper, aluminium en magnetisch staal. Elk van deze grondstoffen kende in 2021 dramatische prijsstijgingen.

Tekorten in de toeleveringsketen en vertragingen waren een andere factor in de stijging van de motorprijzen. Een ander belangrijk element waren de energiekosten, vooral in China, dat een groot deel van de wereldvoorraad elektrisch staal produceert. www.interactanalysis.com

Volkswagen test 5G in productie Sinds de tweede helft van oktober vorig jaar is in de Volkswagenfabriek in Wolfsburg een lokaal 5G-standalone netwerk (‘campus network’) in lucht. Doel van het proefproject is de 5G-technologie te testen voor gebruik binnen de productie en verder te ontwikkelen voor toekomstig industrieel gebruik. Hiervoor wordt een exclusieve 5G-radiofrequentie gebruikt voor een veilige en vertragingsvrije overdracht van gegevens.

Het 5G-netwerk in Wolfsburg wordt in eerste instantie in het centrale ontwikkelingscentrum en de proefproductiehal toegepast. Ook in de ‘Gläserne Manufaktur Dresden’ is een ‘5G-eiland’ in gebruik genomen. Doel van het proefproject is de 5G-technologie te testen volgens de hoge eisen van de autoproductie en verder te

ontwikkelen voor toekomstig industrieel gebruik Volkswagen voert de bouw en de exploitatie van de 5G-infrastructuur in eigen beheer uit en wil op die manier gespecialiseerde kennis vergaren die relevant is voor de concurrentie voor het gebruik van deze belangrijke technologie van de toekomst, en ook de veiligheid van de gegevens waarborgen. www.volkswagenag.com

WWW.AANDRIJV E NE NB E ST U R E N . N L | N R . 1 | 2022

15-02-2022 13:03

SPS 2022 IN EERSTE HELFT NOVEMBER De SPS in Neurenberg wordt dit jaar gehouden van 8 tot en met 10 november. Beursorganisator Mesago heeft de nieuwe datum samen met NürnbergMesse, de eigenaar van het beursterrein, bepaald. Vorig jaar kondigden meer en meer grote spelers aan toch niet fysiek aanwezig te zijn en dit mondde uiteindelijk binnen enkele dagen uit in de aankondiging dat de SPS 2021 in zijn geheel werd afgelast.

"We betreuren het ten zeerste dat SPS 2021 op het laatste moment is geannuleerd; niemand van ons had gewild dat het op deze manier zou gebeuren. Maar nu is het tijd om vooruit te kijken, dus we zijn verheugd om de eerdere datum voor SPS 2022 aan te kondigen," zei Martin Roschkowski, voorzitter van Mesago. Het concept voor SPS 2022 is al in de afrondende fase en zal binnenkort worden gepubliceerd op de website van het evenement. sps.mesago.com

Schaeffler koopt Melior Motion Na de eerste stappen van Schaeffler in de robotaandrijvingen met een ‘harmonic drive’-overbrenging met elektromotor en sensoren voor cobots, is de voorgenomen overname de tweede stap en breidt het programma uit met overbrengingen voor hogere belastingen in industriële toepassingen. De overbrengingen van Melior kenmerken zich volgens de bekenmaking ‘door een hoge precisie, een uitstekende herhaalbaarheid, een uiterst laag geluidsniveau en een bijzondere robuustheid’. Op basis van de technologie is een modulair platformconcept ontwikkeld.

Meilior had in 2021 een omzet van ongeveer 23 miljoen euro, heeft meer dan 100 mensen in dienst en is gevestigd in het Duitse Hameln.

Een productievestiging in China is in voorbereiding. De belangrijkste afzetmarkten zijn momenteel Europa en China. De partijen hebben afgesproken geen financiële details bekend te maken over de transactie, die volgens plan begin februari 2022 moet worden afgerond. www.schaeffler.de

Download onze nieuwe Drive Technology brochure

Complexe industriële productieapparatuur vereisen een hoog kabel prestatieniveau en flexibiliteit, die beiden door HELUKABEL® worden geboden. Wij leveren motor, servo en feedback kabels, profinet-profibus en robotkabels van uitstekende Duitse kwaliteit.

HELUKABEL® B.V. • Randweg Zuid 19 • 6021 PT • Budel • T: 0495-499 049 • E: info@helukabel.nl • www.helukabel.nl

AB_Aandrijfnieuws.indd 9

15-02-2022 13:03

REPORTAGE Van DC naar AC

Rollenbaan 41 ‘rocks’!

Met 128 nieuwe AC-motoren en regelaars van Nidec In de Warmbandwalserij van Tata Steel worden dikke plakken staal over aangedreven rollenbanen van de voorwalsen naar de eindwalsen gevoerd om uiteindelijk als rollen plaatstaal de hal te verlaten.

Omdat de gelijkstroommotoren van deze rollenbanen op leeftijd waren, is een project gestart om deze op bepaalde trajecten te vervangen. In een intensieve samenwerking met Nidec is besloten om de oorspronkelijke motoren te vervangen door draaistroommotoren.

Marjolein de Wit-Blok Dit heeft inmiddels geleid tot 128 nieuwe AC-motoren die in een redundante opstelling de rollen van Rollenbaan 41 aandrijven. Op het bordes van de motorhal zijn de 128 bijbehorende Control Techniques Unidrive M-regelaars geplaatst die gekoppeld zijn aan een viertal Active Front Ends’ waarmee een schoon net en een duurzame oplossing is gerealiseerd.

Staal walsen Het walsen van staal is een typisch lijnproces. Hierin worden dikke plakken roodgloeiend materiaal met een maximum gewicht van 40.000 kg vanuit de ovens, via de verschillende voor- en eindwalsen, omgevormd tot dun plaatstaal. Waar de snelheid van de platen in het begin van de lijn nog relatief laag is (2,5 m/s), wordt deze gedurende de lijn verder opgevoerd tot max 20 m/s. De plaat wordt immers steeds dunner en krijgt hierdoor een groter oppervlak dat in hetzelfde tijdsbestek moet worden doorgevoerd. Als voorbeeld in concrete cijfers: plakken met dikte van 225 mm en een lengte van 8 meter, worden in de lijn uitgewalst tot een dikte van 2 mm waarmee de band een lengte krijgt van 900 meter. Na het walsproces worden de banden met hoge snelheid (max. 20 m/s) getransporteerd naar de haspels. Hier wordt de band gewikkeld tot een volledige 10

AB_ART_Reportage04.indd 10

rol die tot slot voorzichtig wordt gekanteld en via een zware kettingbaan wordt weggevoerd voor verdere verwerking.

Minimaal 99,8 procent In de gehele installatie is een veelheid aan elektrotechnische, mechanische, hydraulische en pneumatische installaties en meetsystemen te vinden die ervoor zorgen dat het proces zich foutloos en reproduceerbaar voltrekt. Peter Manshanden is

“Wat [stilstand] voor de productie en kosten betekent, hoef ik denk ik niet uit te leggen” technisch specialist bij Tata Steel en weet: “Het is heel simpel: wanneer ook maar één systeem uitvalt, dan staat de hele lijn stil en wat dat voor de productie en kosten betekent hoef ik denk ik niet uit te leggen.

We stellen dan ook aan iedere leverancier de eis dat componenten en systemen een beschikbaarheid hebben van minimaal 99,8 procent. Sommige partijen vinden dit belachelijk hoog, maar het grote aantal componenten in onze lijn in combinatie met de kritische beschikbaarheid van de walserij maakt dit echt noodzakelijk.”

Rollenbaan 41 De technische oplossingen om het walsproces maximaal te beheersen zijn natuurlijk niets waard wanneer niet ook regelmatig onderhoud wordt uitgevoerd.

Op gezette tijden staat de lijn enkele uren stil om dit hoofdzakelijk preventieve en periodieke onderhoud uit te voeren. Twee keer per jaar is er een grote onderhoudsstop waarin de meer omvangrijke werkzaamheden zijn gepland en bijvoorbeeld vervangingen plaats vinden.

Eén van deze vervangingsprojecten betreft de aandrijvingen van de rollen van rollenbaan 41. Dit is een specifiek deel van de lijn dat ook wel de ‘wachttafel’ wordt genoemd. Het bevindt zich vlak voor de zeven eindwalsen en is de plek waar een band letterlijk moet ‘wachten’ tot hij mag worden gewalst. Stilliggen is er echter niet bij: de uitwisseling van warmte tussen de relatief koude transportrollen en het hete staal leidt namelijk tot kwaliteitsverlies van het product en daarom wordt het staal ‘wiegend’ heen en weer bewogen. Een proces dat binnen Tata Steel bekend staat als ‘rocking’.

38 ton 'rocken' Deze beweging wordt gerealiseerd middels de elektromotoren die de rollen in de

WWW.AANDRIJV E NE NB E ST U R E N . N L | N R . 1 | 2022

16-02-2022 08:40

Van een plak met dikte van 225 mm en een lengte van 8 m naar 900 m plaatstaal met een dikte van 2 mm – de Warmbandwalserij van Tata Steel

rollenbaan aandrijven. Dit betekent dat ze de plak eerst naar de ene kant versnellen en afremmen om vervolgens de richting om te keren en dit bewegingspatroon te herhalen. Net zolang tot de plaat de eindwals in mag. Peter Manshanden: “De bewegingen zijn qua slag beperkt, maar het schommelen van banden met een gewicht tot maximaal 38 ton betekent een grote belasting voor de motoren. Indertijd is gekozen voor gelijkstroommotoren van uitstekende kwaliteit want ze hebben decennialang hun taak vervuld. Inmiddels zijn ze echter zo oud geworden, dat het tijd was voor vervanging. We stonden toen voor de vraag of we voor een 1:1 vervanging zouden gaan of een andere, modernere oplossing zouden kiezen. We hebben niet zo lang hoeven nadenken. De gelijkstroommotoren waren niet eenvoudig meer verkrijgbaar en bovendien tegen een onacceptabele prijs. Daarbij had de praktijk

uitgewezen dat de onderhoudskosten aan deze motoren relatief hoog zijn. We zijn dus op zoek gegaan naar alternatieven.”

Van DC naar AC De weg naar Nidec was snel gevonden.

Teun van der Heiden komt hier al 25 jaar en heeft in deze tijd al aan veel bijzondere projecten mogen bijdragen. “Ik ben ooit begonnen met het leveren van componenten vanuit Control Techniques maar door de overname van de aandelen van Control Techniques en Leroy Somer door Nidec, hebben we sinds een aantal jaar veel meer mogelijkheden om complete projecten uit te voeren en te leiden. En dat was precies wat hier nodig was.”

Een eerste beslissing die werd genomen was over te stappen van gelijk- naar draaistroommotoren (VEM) inclusief regelaars (Control Techniques). In het geval van rollenbaan 41 gaat het om 128 stuks die

in het kader van installatiebeschikbaarheid in vier delen zijn opgedeeld. Per 32 motoren is een Active Front End (AFE) beschikbaar die de gelijkspanning verzorgt.

Daarbij zijn de motoren om en om aangesloten: indien één AFE uitvalt, dan is er in dat gedeelte van de rollenbaan nog altijd 50 procent van de aandrijving beschikbaar. Het proces kan dan in ieder geval doorgang vinden; mogelijk met een lagere snelheid, maar in elk geval géén stilstand.

Meer functies Naast het verzorgen van de gelijkspanning, hebben de AFE’s nog meer functies.

Enerzijds verlagen deze componenten de netvervuiling die standaard optreedt bij de toepassing van frequentieomvormers. Een belangrijke eigenschap wanneer er zomaar 128 nieuwe frequentieomvormers aan het net worden toegevoegd. De harmonische 11

AB_ART_Reportage04.indd 11

16-02-2022 08:40

REPORTAGE Van DC naar AC

“Zelf met het piekkoppel er gedurende drie kwartier op, gaven de motor en regelaar geen krimp.”

vervuiling wordt tevens gereduceerd doordat in de kelder van de walserij van Tata Steel één 1250 kVA transformator wordt gebruikt met ster/driehoekschakeling. De tweede is driehoek/driehoek.

Daarnaast maken de vier AFE’s door het bidirectionele karakter ook een regeneratieve werking mogelijk. Teun van der Heiden: “Juist bij deze schommelbeweging komt er veel energie vrij tijdens het afremmen van de zware plakken staal.

Door toepassing van AFE en de DC-tussenkring is het mogelijk om deze energie terug te voeren in het net waardoor een heel efficiënt systeem is te realiseren. Ook wanneer twee plakken gelijktijdig worden bewogen, waarbij de een versnelt en de

ander vertraagt, biedt deze oplossing de mogelijkheid om de energie door de DC-tussenkring efficiënt uit te wisselen.

Testen van de motoren Om er zéker van te zijn dat de motor/ regelaar combinatie het gewenste hoge koppel kon leveren, en dit koppel ook gedurende langere tijd kon volhouden, heeft Nidec een test georganiseerd in het laboratorium van VEM Elektromotoren in Duitsland. Peter Manshanden: “Gezamenlijk hebben we een regelaar en een AFE in combinatie met de VEM-rollenbaanmotor op de testbank kunnen belasten. In een continue wisseling van een nominaal koppel van 270 Nm naar drie keer het

nominale koppel van 720 Nm (het maximale koppel) hebben we de motoren en omvormer tot het maximale ‘getergd’.

Zelf toen we het piekkoppel er gedurende drie kwartier hebben opgezet, gaven de motor en regelaar geen krimp.”

Naast de langdurig hoge belasting waren deze testen ook bijzonder omdat zij plaatsvonden bij lage toerentallen van 20 tot 235 toeren per minuut en een frequentiebereik van 0,8 tot 16 Hz. Manshanden: “Deze test gaf ons het vertrouwen dat de combinatie van motoren en omvormers betrouwbaar moest kunnen functioneren in Rollenbaan 41. Ook voor de toekomst.

We walsen op dit moment namelijk banden met een maximale dikte van 37 mm

Verschillende van de nieuwe VEM-motoren van Rollenbaan 41.

12

AB_ART_Reportage04.indd 12

WWW.AANDRIJV E NE NB E ST U R E N . N L | N R . 1 | 2022

16-02-2022 08:40

Een deel van de 128 kasten met Control Techniques Unidrive M-regelaars die bij de ombouw van Rollenbaan 41 zijn geplaatst.

voordat ze de eindwals in gaan. Er is echter ook vraag naar dikkere platen, bijvoorbeeld voor de scheepsbouw. Om aan deze vraag te kunnen voldoen gaan we in de toekomst waarschijnlijk naar een grotere overgeefdikte en dat betekent dat de motoren en regelaars van de rollenbanen ook meer te verduren krijgen.”

Het project Om Tata Steel zoveel mogelijk te ontzorgen, heeft Nidec uiteindelijk de realisatie van het volledige elektrische systeem op zich genomen. Dit behelst niet alleen de selectie van motor en regelaar, maar tevens de transformatoren, AFE voedingspanelen, schakelpanelen, communicatie met bovenliggend besturingssysteem, bekabeling, installatiewerkzaamheden en het volledige projectmanagement.

In het schematisch overzicht van het eindresultaat is te zien dat de hoogspanning van 10 kV die Tata Steel krijgt aangeleverd, via twee transformatoren op 400 V wisselspanning wordt gebracht. Deze wordt via de vier AFE’s omgezet in een tussenkring gelijkspanning van 700 VDC. Deze gelijkspanning komt weer via twee kabels de Nidec-kasten binnen (één voor de

even en één voor de oneven rollen) en wordt vervolgens in de omvormers omgezet naar een specifieke wisselspanning die geschikt is voor de AC-motoren van VEM. Dit zijn namelijk geen standaard motoren; zij werken op 400 VAC en een frequentie van 16 Hz en worden via het RFC-A-motormodel (Rotor Flux Control Asynchronous) aangestuurd. Hiermee is het volle nominale en piekkoppel over het gehele regelbereik beschikbaar.

Mechanische aanpassingen Peter Manshanden: “Terwijl Nidec zich bezighield met de elektrische kant van de oplossing, lagen voor onze medewerkers de grootste uitdagingen in het aanpassen van de mechanische kant van de lijn. Omdat de nieuwe motoren een íets ander inbouwformaat hebben, zijn alle motorstoelen aangepast. In de toekomst gaan we dit nog verder optimaliseren door de onderhoudsgevoelige cardankoppelingen te vervangen door periflex-koppelingen. Míts goed uitgelijnd zijn deze koppelingen net zo goed maar vragen minder onderhoud.”

Koelribben buiten de kast Voor Nidec lagen de uitdagingen in het

managen van het project. Daarnaast heeft het bedrijf een slimme oplossing ontwikkeld voor het koelvraagstuk in de regelaars.

Teun van der Heiden: “Je wilt graag zo min mogelijk omgevingsvuil in de regelkasten hebben om de elektronica te beschermen.

Standaard luchtkoeling (natuurlijk of geforceerd) vonden we daarom geen optie.

We hebben de oplossing gevonden in het doorbouwen van de regelaars zodat de koelribben (heatsink) zelf búiten de kasten steken. Daarmee brengen we de restwarmte direct via de koelribben naar de buitenzijde van de kast, in plaats van een luchtstroom door de binnenzijde van de kast of via een airco-unit te moeten afvoeren.”

Tot slot heeft Nidec zorggedragen voor de koppeling op het IBA-systeem en het centrale Nero-besturingssysteem van Tata Steel. Daarbij wordt alle in- en uitgaande data via Profinet over glasvezel naar een Siemens -PLC gestuurd en door het IBA-systeem geanalyseerd. Peter Manshanden: “Dit systeem is oorspronkelijk aangeschaft om het aantal storingen in de lijn te verminderen. Het heeft ons tot nu toe veel gebracht omdat alle data over temperaturen, trillingen, stromen, 13

AB_ART_Reportage04.indd 13

16-02-2022 08:40

Tata Steel HSM2 rollenbaan wacht tafel.

10 kV PCS7

2 x M700 11404640

AFE

2 x M700 11404640

AFE

Trafo 1000 kVA 10 kV / 420 Volt

IBA

AFE

2 x M700 11404640

2 x M700 11404640

700 VDC

32 x M700 05400300

AFE

700 VDC

32 x M700 05400300

32 x M700 05400300

32 x M700 05400300

4 x 6 mm2 3 x 2,5 mm2

32 motoren

32 motoren

32 motoren

32 motoren

Schematisch overzicht elektrische installatie van de 128 AC-motoren voor Rollenbaan 41.

opgenomen vermogen enzovoorts zijn te combineren met camerabeelden. Hiermee zijn we voor diverse storingen in staat

geweest om echt de root cause te achterhalen en het probleem op te lossen. Nu wordt de data ook steeds meer gebruikt in het kader

van onderhoud. Met de juiste analyse zijn soms trends te ontdekken die duiden op bijvoorbeeld een toenemende slijtage, een te zware belasting of anders. Op basis hiervan kunnen we proactief handelen en het onderhoud uitvoeren op geschikte tijden in plaat van het bekende ‘brandje blussen’.”

Op naar het volgende project In diverse tijdvakken zijn inmiddels alle 128 motoren vervangen, de bijbehorende regelaars geplaatst en alle bekabeling gerealiseerd. De oude DC-motoren laat Tata Steel reviseren en worden als reserveonderdelen bewaard voor andere DC-aangedreven projecten binnen de Warmbandwalserij.

Daarnaast is er ruim de tijd genomen om alles te finetunen tot een optimale instelling werd bereikt. Peter Manshanden: “Een mooi en zinvol project in samenwerking met een zeer flexibele en kundige partner Nidec waarmee onze lijn duurzamer en efficiënter is geworden. Ook andere rollenbanen zullen deels worden voorzien van AC-motoren waarbij we gebruik kunnen maken van de grote hoeveelheid kennis die we in dit project hebben opgedaan.” •

Per 32 motoren is een Active Front End (AFE) beschikbaar voor de gelijkspanning, die de netvervuiling vermindert en in combinatie met de DC-tussenkring regeneratief het energieverbruik verlaagt.

14

AB_ART_Reportage04.indd 14

www.nidec-netherlands.nl www.tatasteeleurope.com

WWW.AANDRIJV E NE NB E ST U R E N . N L | N R . 1 | 2022

16-02-2022 08:40

TECHNIEK Bekabeling

‘Drag chain’-kabel voor extreme toepassingen Olie- en gasproductieplatforms, olietankers, raffinaderijschepen en offshore windturbines hebben één ding gemeen: ze belasten elektrische apparatuur extreem. Om betrouwbaar te kunnen functioneren, moeten de geïnstalleerde kabels daarom bestand zijn tegen olie, benzine, ozon en UV-straling en ook tegen koel- en smeermiddelen of koude reinigingsmiddelen. Helukabel heeft nu gecertificeerde 'drag'chain'-kabels die hier geen enkel moeite mee hebben.

De kabels uit de serie MULTIFLEX 512-PUR UL/CSA presteren niet alleen volgens de makers optimaal onder dergelijke veeleisende omstandigheden. De flexibele kabels zijn nu gecertificeerd volgens de internationaal erkende NEK 606-norm (Norwegian Electrotechnical Committee), die de vereisten definieert voor halogeenvrije kabels die bestand zijn tegen boormodder. Bovendien voldoen ze aan de strengere DNV (Det Norske Veritas) scheepsgoedkeuringstests voor flexibele elektrische kabels (CP-0417).

Dit zorgt ervoor dat de kabels bestand zijn tegen de zwaarste bedrijfsomstandigheden.

Mechanisch stabiel en chemisch resistent Conventionele mantelmaterialen hebben de neiging op te zwellen wanneer ze worden blootgesteld aan agressieve middelen zoals smeer- en koelmiddelen, wat de kabelprestaties negatief beïnvloedt en de levensduur verkort. De door Helukabele gebruikte technische PUR-polymeren zijn aanzienlijk resistenter en verlengen daardoor de levensduur van de kabel. Hiermee kunnen stilstand of verstoringen in het productieproces drastisch worden verminderd.

MULTIFLEX 512-PUR UL/CSA, verkrijgbaar met of zonder afscherming, is geschikt voor nominale spanningen tot 600 V. Het is ontworpen om extreme mechanische belasting te weerstaan ​​en kan worden gebruikt bij omgevingstemperaturen van -30 tot +90 graden Celsius. Dit komt ook de levensduur van de kabel ten goede. hoe hoger de bedrijfstemperaturen, hoe sneller conventionele isolatiematerialen bezwijken omdat hun mechanische eigenschappen verslechteren.

MULTIFLEX 512-PUR UL/CSA-kabel is bestand tegen boorspoeling (NEK 606) en geschikt voor temperaturen van -30 tot +90 °C.

De kabel is vlamvertragend, bestand tegen weersinvloeden en behoudt zijn hoge scheur- en slijtvastheid, zelfs bij lage temperaturen. De minimale buigradius in beweging komt overeen met vijf keer de kabeldiameter en drie keer de diameter in statische toestand.

De duurzaamheid van de sleepkettingkabel onder buigspanning is getest in ongeveer tien miljoen buigcycli. De betrouwbare prestaties van deze kabels zijn daarom gegarandeerd bij meerploegendiensten en bij blootstelling aan de grootste buigspanningen. • www.helukabel.nl 15

AB_ART_1p.indd 15

15-02-2022 13:06

REPORTAGE Robotica

Stapel van een robot Oukro stapelt kalfsvellen met palletiseeroplossing van Robotize Hoe lastig kan producten met een robot op een pallet stapelen nu eigenlijk zijn? Zeker voor Robotize – de system-integrator voor robotinstallaties die al menig succesvolle geautomatiseerde en gerobotiseerde palleteeroplossing heeft opgeleverd. Maar elk project is uniek en kent zo zijn uitdagingen. Zeker als het geen rechttoe-rechtaan dozen zijn die de robot moet stapelen, maar gevouwen kalfsvellen. En dat in een zoute én vochtige omgeving.

Robin Zander Mode staat nooit stil en trends lijken elkaar sneller op te volgen dan de seizoenen. Dat eerste is zeker ook van toepassing op de robot- en palletiseeroplossing die Robotize voor en met Oukro in Apeldoorn heeft ontwikkeld. Oukro is de grootste leverancier van kalfsvellen in de wereld. Jaarlijks verwerkt de dochter van de VanDrie Group meer dan een miljoen kalfsvellen, die gretig aftrek vinden over de hele wereld als basis voor bijvoorbeeld de volgende modieuze collectie schoenen, tassen of jassen van gerenommeerde wereldmerken.

Ketenbeheer Kwaliteit staat daarom hoog in het vaandel en de vellen betrekken de Apeldoorners om die reden uit de eigen slachterijen van de vanDrie-Group. Dit stukje ketenbeheer stelt Oukro instaat om de kwaliteit van de kalfsvellen als halffabricaat voor de modewereld te garanderen.

Zo kan ook Robotize, als joint venture van Machinefabriek Geurtsen en Hollander Techniek, bouwen op de expertise van de samenstellende delen. Machinefabriek Geurtsen brengt hierbij mechanische knowhow in en Hollander Techniek richt zich op het elektrotechnische automatiseringsaspect en de ontwikkeling van de robotbesturingen voor de turn-key installaties van Robotize.

16

AB_ART_Reportage01.indd 16

Oukro wist bovendien ook al tot wat joint-venturepartner Geurtsen in staat was.

In Apeldoorn draait namelijk een zoutmachine die door Geurtsen is geleverd. De zoutmachine maakt deel uit van het conserveringsproces van de vellen. Hierbij worden de vellen na in de machine te zijn gezouten een week opgeslagen bij een temperatuur van 7 °C. Hierna zijn ze volledig geconserveerd en kan het zout worden verwijderd.

Visitekaartje Met de zoutmachine is een doorslaggevend visitekaartje afgegeven, aldus Rein de Haan, manager Productie bij Oukro: “Sinds juni 2005 hebben we de zoutmachine in gebruik en die staat nog steeds. Dat geeft natuurlijk

Rein de Haan, Oukro: “Je weet wat ze kunnen en wat ze bouwen” wel vertrouwen om verder te gaan met zo’n firma. Je weet wat ze kunnen en wat ze bouwen. Ze zijn ook nooit aflatend met betrekking tot service en met meedenken.

Dat is gewoon een hele goede band die je hebt.”

Die band gaf mede de doorslag in de zoektocht naar een oplossing voor het automatiseren van het handmatige palletiseerproces van de huiden. Nadat de vellen zijn ontzout worden ze handmatig gevouwen en gaan verder over de lopende band richting pallet. In de oude situatie stonden aan het einde van de lijn twee mannen om de vellen op een van vijf opgestelde pallets te leggen. De gewichtsklasse van de huid bepaalt op welke pallet een vel terecht moet komen. Het gewicht wordt automatisch bepaald op een weegstation. In deze oude situatie vertelde een lampenbord de ‘stapelaar’ op welke van de vijf pallets hij een opgevouwen vel neer moest leggen.

‘Stapelexpertise’ Voor Oukro hebben verschillende redenen meegespeeld in de keuze voor het automatiseren van de palletiseertaak.

Ergonomie en arbeidsomstandigheden horen daar uiteraard bij. Een kalfsvel weegt zomaar meer dan 10 kg. De Haan: “Je wilt mensen ontlasten want we moeten steeds langer doorwerken. Dan ga je kijken wat je kan verbeteren en dat is zwaar werk weghalen, want tillen en draaien om het vel te leggen is natuurlijk niet goed voor je rug.”

Ook de inspanningen die een bedrijf zich

WWW.AANDRIJV E NE NB E ST U R E N . N L | N R . 1 | 2022

15-02-2022 13:07

Oukro is de grootste leverancier van kalfsvellen in de wereld. Jaarlijks verwerkt de dochter van de van Drie Group meer een miljoen kalfsvellen voor internationale modemerken.

moet getroosten om aan geschikt personeel te komen hebben natuurlijk meegespeeld.

De robotoplossing maakt het mogelijk twee werknemers vrij te spelen. Hierin schuilt bovendien een aspect dat bij de ontwikkeling van de palletiseeroplossing een grote rol heeft gespeeld maar niet meteen zo voor de hand ligt: de expertise van die werknemers. Want het correct stapelen van de kalfsvellen is een vak apart.

Heeft een doos in principe een vaste vorm, dat geldt niet voor een gevouwen vel. Dit betekent dat voor een stabiel gestapelde pallet, de vellen niet zomaar volgens een vast patroon kunnen worden neergelegd.

Een gevouwen vel is tenslotte niet ‘plat’ maar is bijvoorbeeld aan de zijde van de vouw hoger dan aan de tegenoverliggende zijde. Zou je nu de vellen allemaal stapelen

met de vouw aan de buitenzijde, dan krijg je – ook omdat de stapel onder het eigen gewicht inzakt - een ‘gat’ in het midden van de pallet en wordt de hele stapel instabiel. Die ervaring om dan op het gewenste moment een vel in dat potentiële ‘gat te leggen en de stapeling dynamisch aan te passen – probeer die maar eens te programmeren.

Pluim Daarom zijn ook uitvoerige tests uitgevoerd in nauwe samenwerking met de werknemers van Oukro om dit dynamische stapelproces te kunnen automatiseren, vertelt Bart Krieger, projectleider-constructeur bij Machinefabriek Geurtsen: “De bereidwilligheid van Oukro en de medewerkers moet zeker worden benoemd. Zij

hebben een hele grote bijdrage geleverd bij de totstandkoming van het project. Oukro heeft kosten noch moeite gespaard om ons van de juiste input te voorzien en dat heeft uiteindelijk een heel mooi resultaat opgeleverd.”

De Haan kan niet anders dan dat beamen: ”We maken nu betere stapels dan de mannen kunnen.” En dat was zonder hun waardevolle input een veel lastiger te doorgronden proces geweest. Bovendien heeft het geautomatiseerde palletiseerproces ook nog eerder ‘langs de lijn’ zijn invloed laten gelden. Want hoe netter de huiden worden gevouwen, nogmaals - een handmatig proces, hoe mooier de stapel ook wordt. Dit betekent dat de wijze van vouwen is aangepast en dat vraagt ook van de weknemers aanpassingen. Maar alleen 17

AB_ART_Reportage01.indd 17

15-02-2022 13:07

REPORTAGE Robotica

De voor en met Oukro in Apeldoorn door Robotize ontwikkelde robot- en palletiseeroplossing.

met onderlinge samenwerking en vertrouwen kom je tot het optimale resultaat. “Dat is een pluim voor ons allemaal”, vat Krieger het resultaat van het project samen.

Ingepakt Wie nu proces bekijkt valt allereerst de volledig ingepakt (Fanuc-)robot op. De

reden is de omgeving: zout én vochtig. Die combinatie vraagt om toepassing van geëigende materialen of zoals voor de robot een ‘cover’ die voor de nodige bescherming zorgt. De vellen komen van de neerlaatband en worden daar al of niet gekeerd, om afhankelijk van hun positie op de pallet een stabiel stapel te kunnen bouwen. Die

De gewichtsklasse bepaalt op welke van de vijf pallets de huid terechtkomt. Het weegstation geeft dit door aan de robotbesturing en er is een realtime koppeling met het ERP-systeem van Oukro.

18

AB_ART_Reportage01.indd 18

specifieke positie wordt al voor de neerlaatband in een weegstation bepaald en doorgegeven aan de robotbesturing. Ook is voorzien in een realtime koppeling met het ERP-systeem van Oukro. De robot pakt de huid en legt deze uiteindelijk in de gewenste positie op de goede pallet.

Volle snelheid Voor het oppakken, klemmen en neerleggen van de vellen is een speciale grijper ontwikkeld. Want Oukro is een productiebedrijf met een geplande output. De robot draait dan ook op 100 procent om per uur 350 vellen – de originele eis – op de verschillende pallets te kunnen plaatsen.

Hierbij is onder andere geëxperimenteerd met het laten ‘vallen’ van de kalfsvellen van een beperkte hoogte, maar dat leidde niet tot het gewenste stapelresultaat. In het huidige grijperontwerp, dat na verschillende iteraties tot stand is gekomen, wordt een vel netjes en beheerst op de pallet neergelegd en worden de grijpervingers teruggetrokken. De afstand van de grijper tot de stapel wordt bepaald behulp van laserafstandssensoren op de grijper.

Wil je dan de vereiste output van je installatie halen, moet dat proces van neerleggen en terugtrekken van de vingers en een nieuw vel halen wel vlot verlopen.

Doe je dat snel dan leidt dat weer tot

WWW.AANDRIJV E NE NB E ST U R E N . N L | N R . 1 | 2022

15-02-2022 13:07

“We maken nu betere stapels dan de mannen..” trillingen in de installatie, die er zelfs toe zouden kunnen leiden dat de robot in zijn beveiliging schiet, maar sowieso ook van invloed zijn op alle componenten die met de robot verbonden zijn. Dat wordt nu voorkomen door een speciaal programmeerbaar snelheidsregelventiel van Festo toe te passen. Die maakt het mogelijk om een grotere cilinder toe te passen met meer kracht. Tegelijkertijd is de hele trilling uit het systeem verdwenen en dat kon ook de robotbouwer constateren bij gepland onderhoud.

Omgevingscondities Ook de omgevingscondities, zout en vochtig, hebben hun invloed op de grijper gehad. De grijper is bijvoorbeeld uitgevoerd met een aluminium basisplaat en overige componenten zijn veelal uitgevoerd in

roestvast staal 316. Dat voor de basisplaat aluminium is geselecteerd heeft specifiek te maken met de snelheid van de installatie.

Draaien op maximale snelheid staat gelijk aan een hoge kinetische energie die in combinatie met alle acceleraties en deceleraties bij het oppakken, transporteren, plaatsen en terugtrekken van de grijper tot wisselbelastingen leidt. Die bleken in de praktijk voor verschillende grijperonderdelen iets te veel van het goede om die in rvs uit te voeren. Dat geldt behalve voor de basisplaat bijvoorbeeld ook voor de geleidingen. De grijper is overigens zo opgebouwd dat verschillende onderdelen afzonderlijk uit te wisselen zijn.

Correctie De installatie draait inmiddels al geruime tijd naar volle tevredenheid. Maar dit

betekent niet dat Oukro en Robotize dit project helemaal hebben afgesloten. Want na de oplevering begint het eigenlijk pas.

Nauw en voortdurend contact tussen de partners leidt nog met regelmaat tot verbeteringen, die je nu eenmaal alleen kan zien als een installatie in bedrijf is.

Want een palletiseerproces mag standaard lijken, dat is het nu eenmaal niet. En nu operators en installatie op elkaar ingespeeld zijn, presteert de installatie niet alleen naar verwachting maar ook zelfs daarboven. En waar Krieger met gepaste trots stelt dat de installatie nu onder ideale omstandigheden 360 vellen per uur haalt, moet De Haan hem toch even kort maar krachtig corrigeren: “370.” • www.oukro.nl www.robotize.nl

De omgeving is zout én vochtig daarom is de robot volledig ingepakt. Ook de speciaal ontwikkelde grijper voor het oppakken, klemmen en neerleggen van de vellen is aan deze specifieke omstandigheden aangepast.

19

AB_ART_Reportage01.indd 19

15-02-2022 13:07

TECHNIEK Frequentieregelaars en EMC

EMI laat zich niet voor één gat vangen Vierluik van praktijkgerichte webinars over EMC en frequentieregelaars In de verschillende normen die vallen onder de EMC-Richtlijn komt het hele scala aan stoorsignalen aan de orde die impact kunnen hebben op toepassingen met frequentieregelaars. Van hoogfrequente emissies tot laagfrequente harmonische verstoringen. In twee, vorig jaar gehouden webinars hebben Danfoss-specialisten Kees Bolier en Louis van der Kaaden al munitie gegeven om HF-verstoringen aan de uitgangszijde tegen te gaan. Binnenkort gaan ze in op de laagfrequente problematiek aan de ingangskant van de regelaars.

Richard Bezemer Nieuwe projecten met EMC-goedgekeurde frequentieregelaars, die EMC-correct zijn aangesloten op de motor via het liefst niet al te lange EMC-kabels, en die aan de motorzijde ook nog eens zijn voorzien van een uitgangsfilter. Daar zal radiofrequente elektromagnetische interferentie (RF EMI), ook wel RFI (radiofrequente interferentie) genoemd, weinig kans hebben om problemen te veroorzaken. Zit het echter qua EMC niet helemaal snor in de regelaar en/of de bekabeling, dan is er snel een gaatje gevonden voor

Een quasi EMC-perfecte regelaar zal met een slecht geaarde installatie, die aan elkaar hangt met pigtails en tiewraps, toch de nodige storingen kunnen veroorzaken

de emissie van de straling in het frequentiegebied van 30 kHz tot 1 MHz. Met allerlei mogelijke gevolgen, van een irritant geluid bij de motor en lagerschade tot aan spontaan stoppen van lopende banden.

Bij menig gebruiker zal er geen sprake zijn van de 20

AB_ART_Techniek07.indd 20

ideale situatie. Er wordt bijvoorbeeld gewerkt met oudere types regelaars, of in een retrofit kan je worden geconfronteerd met in betonwerk verankerde, niet-afgeschermde bekabeling, of (oude) motoren zijn niet voldoende elektrisch geïsoleerd. Juist in die situaties, maar feitelijk in alle, geldt dat je zowel bij de regelaar als installatietechnisch de zaak op orde moet hebben om de impact van HF-emissies tot aanvaardbare proporties te reduceren. Een quasi EMC-perfecte regelaar zal met een slecht geaarde installatie, die aan elkaar hangt met pigtails en tiewraps, toch de nodige storingen kunnen veroorzaken. En andersom zal een perfecte installatie nooit volledig kunnen compenseren voor een regelaar die er qua EMC een potje van maakt.

Schuld van de regelaar Kees Bolier, hoofd key customers bij Danfoss Drives, trapte in oktober vorig jaar het vierluik over EMC en frequentieregelaars af met een webinar over de wisselwerking tussen de regelaar en de motorkabel.

En stak daarbij direct de hand in ‘eigen’ boezem.

Want ja, hoe je het ook wendt of keert, de frequentieregelaar en dan met name het hoogfrequente schakelgedrag van de IGBT’s staat aan de basis van de hoogfrequente storing. Dat snelle schakelen

WWW.AANDRIJV E NE NB E ST U R E N . N L | N R . 1 | 2022

15-02-2022 13:08

Met een uitgangsfilter ben je al een eind op weg naar een storingsvrije werking van je frequentieregelaar.

Maar vergeet niet daar ook installatietechnisch de nodige aandacht aan te besteden.

veroorzaakt hoogfrequente straling in het gebied tussen 30 kHz en 1 MHz, die door de capacitieve en inductieve eigenschappen van de motorkabel, die fungeert als antenne, wordt opgepakt en verder geleid.

De hoogfrequente spanningsverschillen, en dus ook hoogfrequente stromen, nemen in de vorm van lekstromen de weg van de minste weerstand om terug te komen bij hun bron: de regelaar. Bij een goede installatie zal dat via de afscherming van de geleider gebeuren, zodat andere wegen (via bijvoorbeeld de motor of het daaraan gekoppelde werktuig, en vervolgens de aarde) met mogelijke schade aan lagers of wikkeling geen optie zijn.

Kees Bolier gaat in het webinar uitgebreid in op het gedrag van een kabel bij hoge frequenties en komt tot een aantal praktische tips. Bijvoorbeeld, als een motorkabel zeer kort is (minder dan 5 meter) dan heeft de kabel weinig impedantie, dus weinig demping en heeft de motor meer kans op isolatiedoorslag. Als de motorkabel heel erg lang is, geeft dat weer uitdagingen ten aanzien van de hoge capaciteit, die wordt veroorzaakt door de afgeschermde kabel.

Netjes installeren Altijd handig om het skin-effect op je netvlies te

LAAGFREQUENTE UITDAGINGEN AAN DE INGANG Op 10 maart 2022 en 12 april 2022 organiseert Danfoss Drives twee webinars over laagfrequente storingen aan de ingangskant van regelaars. In het webinar, ‘Introductie harmonischen en richtlijnen’, laat Kees Bolier zien hoe harmonischen ontstaan en welke problemen je kunt ondervinden als je daar niets aan doet. Als je goed hebt opgelet kan je na het volgen van dit seminar inschatten in welke situaties je aandacht moet besteden aan het voorkomen of verminderen van harmonischen en weet je waar je naar moet zoeken in bestekken.

In het webinar ‘Ingangsfilters’ behandelt Louis van der Kaaden de verschillende ingangsfilters en gaat hij in op topologieën en systeemmogelijkheden, die kunnen bijdragen aan het tackelen van de harmonischen.

Na het volgen van dit webinar kun je inschatten in welke situaties je aandacht moet besteden aan harmonische mitigatie en weet je waar en hoe je harmonischen kunt mitigeren.

Klik op de QR-code om je op te geven.

21

AB_ART_Techniek07.indd 21

15-02-2022 13:08

TECHNIEK Frequentieregelaars en EMC

Veel RFI-problemen kunnen worden voorkomen met een uitgangsfilter aan de motorzijde van de regelaar.

Gebruik EMC-wartels en ander EMC-toebehoren voor montage en zorg voor juiste aarding met litzen, die door al die kleine draadjes een groot oppervlak bieden. Denk bij aarding altijd aan laag- en hoogfrequente aarding en zoek altijd blanke oppervlaktes voor de bevestiging van de aardlitze.

Het e-book ‘Wetenswaardigheden over frequentieregelaars’ is via Danfoss verkrijgbaar.

hebben: naarmate de frequentie van de stroom hoger wordt, gaat de stroom naar de buitenkant van de geleider. Vanaf 1 kHz is dat badkuipeffect al zichtbaar en boven de 10 kHz wordt er al geen stroom meer door de binnenkant gevoerd. Je hebt dus bij hoogfrequente stromen veel oppervlak nodig en goede afscherming. Een geleider, die is opgebouwd uit vele kleine draadjes is beter, ook voor hoogfrequente aarding. De dikte van de kabel is minder belangrijk dan het oppervlak waar de stroom doorheen gaat.

Daarmee moet je ook rekening houden bij het onderbreken van de motorkabel voor bijvoorbeeld de montage van een circuit-breaker. Zorg er voor dat het 360° scherm van de onderbroken kabel met een zo laag mogelijke weerstand wordt doorgegeven aan de doorgaande kabel, dus ga niet hannesen met pigtails.

Een beetje vreemde eend in de bijt is het common-mode filter.

22

AB_ART_Techniek07.indd 22

Oppakken bij de bron Louis van der Kaaden legt in het tweede webinar uit dat veel RFI-problemen voorkomen kunnen worden door middel van de montage van een uitgangsfilter aan de motorzijde van de regelaar c.q. het gebruik van een regelaar met ingebouwd uitgangsfilter. Daar zijn vier verschillende smaken voor.

Het meest gangbaar is het sinusfilter. Dit filter converteert de PWM-uitgangsspanning tot een sinusvormige spanning. Hierdoor verdwijnen de hoge frequenties tussen de drie motorfasen. Er is echter geen filtering tussen de fasen en de massa, zodat hier de hoge frequenties niet verwijderd worden. Om deze reden blijft het noodzakelijk om afgeschermde motorkabels te gebruiken om tot een EMC-conforme installatie te komen. De sinusfilters, die je kunt beschouwen als uit een stuk inductiviteit (L) en een stuk capaciteit (C), worden vooral toegepast bij motoren met een lage isolatiekwaliteit van de wikkelingen en bij motorkabellengtes van 150 tot 300 meter. De maximale kabellengte wordt hoofdzakelijk bepaald door de kabelcapaciteit en de daaraan gekoppelde lekstromen.die toenemen met deze kabellengte. Te veel lekstromen kunnen het ingebouwde RFI-filter beschadigen.

Het kan ook ietsje minder Een tweede optie is een – goedkoper – dU/dt-filter.

Met minder L en minder C dan het sinusfilter wordt hiermee niet ingezet op volledige filtering van het PWM-signaal. Er komt geen mooie sinus uit, maar een sinusvormige blokgolf, die het resultaat is van de afzwakking van de spikes die ontstaan door het vrij harde en snelle in- en afschakelgedrag van de IGBT’s.

Dat weghalen van de ruwe kantjes van het signaal heeft vooral effect bij kabellengtes van 10 meter of minder; bij dergelijke lengtes heeft de kabel zelf te weinig capaciteit voor signaalreductie. Deze relatief beperkte filtering zal weinig soelaas bieden in de reductie van lagerstromen en het beschermen van de motor tegen isolatiestress. Wel is de spanningsval met typisch 0,5% een stuk lager dan bij sinusfilters (4% tot 10%) en wordt de motor beschermd tegen een te hoge dU/dt.

WWW.AANDRIJV E NE NB E ST U R E N . N L | N R . 1 | 2022

15-02-2022 13:08

Blauwe ringen In tegenstelling tot een perfect sinusvormig net is de som van de driefasespanning ten opzichte van de aarde aan de uitgang van een frequentieomvormer nooit gelijk aan 0. We meten hier een hoogfrequente spanning met een frequentie die gelijk is aan de schakelfrequentie van de frequentieomvormer., de zogenaamde common mode spanning. Deze spanning veroorzaakt op zijn beurt ook common-mode stromen, die verschillende problemen kunnen opleveren, zoals falende motorlagers.

Voor deze problematiek biedt Danfoss HFCM-filters aan. Dit zijn blauwe ringen, die bestaan uit een nanocrystalline materiaal, die je om de U, V en W van de motorkabel moet plaatsen. Ze zetten de common mode om naar warmte en beperken zo de aard- en lagerstromen die anders zouden ontstaan. Belangrijk is (natuurlijk!) om de aarde langs de ringen te voeren, omdat ze anders geen effect hebben.

Schoolvoorbeeld van een correcte aansluiting van een motorkabel.

All-mode filter Top-of-the-bill in filterland en nog relatief nieuw (zelfs in de Danfoss-bijbel ‘Wetenswaardigheden over Frequentieregelaars’ worden ze nog niet genoemd) zijn de all-mode filters. De naam zegt het al een beetje, dit filter pakt meerdere mode-vormen aan. Je kunt het zien als een combinatie van het sinusfilter met het common-mode filter, maar dan met een soms broodnodige extra: het is niet alleen een filter voor tussen de polen, maar ook naar de aarde. Daarvoor wordt een extra pad gevormd tussen bedrijf en frequentieregelaar, waardoor dit altijd de geleidende factor is. Hierdoor gaan alle verstoringen, inclusief de common-mode, niet meer door je systeem.

Dit duurste van de vier typen filters zal je vooral gebruiken als de andere drie opties niet toereikend zijn. Dus als er nog steeds lagerstromen ontstaan, ondanks het gebruik van die andere filters. Maar ook bij hele lange (tot wel 1.000 meter) kabels. Afgeschermde motorkabels zijn met dit filter niet meer noodzakelijk. •

TERUGKIJKEN WEBINARS Je kunt de twee webinars over EMCaspecten achter de regelaar nog terugkijken.

Ga daarvoor naar de site van Danfoss Drives. In de webinars worden nog meer praktijksituaties uitgelicht. Ook is er aan het einde van ieder webinar een uitgebreide en leerzame Q&A-sessie. tinyurl.com/danfoss-webinars

Bij deze installatie is het qua EMC niet al te best, zoals geen goede aarding (A), een niet goed aangedraaide C-beugel (B) en foutief afgeschermde stuurkabels (C).

23

AB_ART_Techniek07.indd 23

15-02-2022 13:08

TESTEN EN METEN Hydraulische aandrijftechniek

Spoelen – en schoon!

Automatische spoel- en testunit voor hydraulische actuatoren Holland Hydraulics heeft een automatische spoelunit ontwikkeld voor Wouter Witzel. De vlinderkleppenfabrikant gaat hiermee de hydraulische actuatoren van 80 grote vlinderkleppen spoelen én testen.

Om de reinheidsgraad van de retour-spoelolie te controleren, is de unit voorzien van een deeltjesteller van Des-Case/RMF Systems. Alle data wordt gelogd voor rapportage richting de klant: een scheepswerf die zéér hoge eisen stelt aan de reinheidsgraad van de actuatoren.

Marjolein de Wit-Blok In het Noorse Stavanger wordt op dit moment groot (midlife) onderhoud uitgevoerd aan de Jotun A FPSO. FPSO staat voor Floating Production, Storage and Offloading en is de benaming voor een

drijvend productieplatform – al of niet in de vorm van een schip – voor aardolie of aardgas. Dit onderhoud richt zich op het verlengen van de levensduur van het schip, dat in 1999 is opgeleverd, en omvat onder meer de vervanging van bijna tachtig grote vlinderkleppen uit de ballastwater- en bluswatersystemen.

Eigen spoelunit De vlinderkleppen worden geleverd door producent Wouter Witzel. Wim Brink is projectmanager bij Wouter Witzel en geeft aan: “Wij leveren de kleppen inclusief hydraulische actuator van een derde partij,

“een bijzonder project omdat de uiteindelijke oplossing aan veel verschillende eisen moest voldoen”

Een ‘desiccant beluchter’ voorkomt dat vuil en water via de ontluchting in de olie terechtkomt.

24

AB_ART_Reportage02.indd 24

en testen bij afname de volledige combinatie.” Omdat de klant hoge eisen stelt aan de reinheidsgraad van de toegeleverde componenten, worden de actuatoren vooraf bij Wouter Witzel gespoeld met een voorgeschreven dunne spoelolie.

Bob Schulten is proces-engineer bij Wouter Witzel en weet: “Voorheen huurden we voor dit soort opdrachten een handmatig

bediende spoelunit en maakten foto’s van de display als bewijsmateriaal voor de reinheidsgraad van iedere afzonderlijke actuator. Voor deze opdracht vonden we het echter verstandiger om een eigen spoelunit aan te schaffen. Het aantal te spoelen actuatoren is immers groot en de eisen die aan het reinheidsniveau worden gesteld (--/14/10 conform ISO 4406) zijn eveneens hoog.”

Monitoren en rapporteren “We hadden dus enerzijds behoefte aan een automatische spoelunit waarmee we sneller kunnen spoelen dan met de handmatig bediende unit waar een spoelcyclus per klep vaak 2 tot 3 uur bedraagt", vervolgt Schulten. “Daarnaast was het noodzakelijk om op een betrouwbare, efficiënte manier de vereiste reinheidsgraad te monitoren en te bereiken én deze netjes te kunnen rapporteren aan de klant. Bovendien lag er een extra wens vanuit onze kant om met dezelfde unit ook de benodigde testcycli te kunnen doorlopen. Dit laatste houdt onder meer in dat we drukken nauwkeurig willen kunnen regelen tussen de 0 en de 250 bar.”

Bijzonder project Zo'n spoelunit koop je niet ‘van de plank’.

Reden om aan te kloppen bij hydrauliekspecialist Holland Hydraulics. Huib van Bruggen, manager engineering bij Holland

WWW.AANDRIJV E NE NB E ST U R E N . N L | N R . 1 | 2022

15-02-2022 13:09

Wouter Witzel levert voor het groot onderhoud aan de Jotun A FPSO 80 nieuwe vlinderkleppen inclusief hydraulische actuatoren.

ISO 4406

Hydraulics: “De start van een bijzonder project omdat de uiteindelijke oplossing aan veel verschillende eisen moest voldoen.

Naast de mogelijkheid om deze specifieke actuatoren automatisch te spoelen en te testen, moest hij ook geschikt zijn voor het spoelen en testen van ándere hydraulische actuatoren met eventueel een andere aansluiting. Wouter Witzel zal de spoel-/ testunit immers later ook willen gebruiken voor het voorbereiden van actuatoren voor andere klanten. De drukken realiseren die nodig zijn voor het spoelen en testen – de eerdergenoemde 0 tot 250 bar – is voor ons geen probleem. Het realiseren van de vereiste hoge reinheidsgraad inclusief het monitoren en loggen van data vraagt echter om specialisten die we gevonden hebben bij Des-Case/RMF Systems.”

Vervuiling Gijs van Schaik is filtratiespecialist bij Des-Case/RMF Systems en weet hoe belangrijk het is om hydraulische systemen vrij te houden van vervuiling: “Wanneer er te veel vaste deeltjes of water in hydraulische olie aanwezig zijn, kan dit leiden tot uiteenlopende storingen, een lagere nauwkeurigheid van aansturen, een lagere efficiëntie, een kortere levensduur enzovoorts. Deze deeltjes kunnen afkomstig zijn van onder meer de productie van

de actuatoren maar ook het transport en de opslag kunnen hun bijdrage leveren. Deze deeltjes zijn zó klein dat ze niet met het blote oog zichtbaar zijn. Ze blijven dan ook gemakkelijk ‘zweven’ in de olie.”

‘Nieuwe’ olie niet schoon Van Schaik: “Om juist deze deeltjes te verwijderen, is het noodzakelijk de componenten te spoelen met een zeer schone, dunne spoelolie. Je meet vervolgens de reinheid van de retourolie met een deeltjesteller wat een directe indicatie is voor de reinheid van de actuatoren.

Vervolgens gaat deze olie door een filtersysteem om vervolgens schoon weer het spoelproces in te kunnen. Wanneer de olie er net zo schoon uitkomt als hij erin gaat, is het spoelproces voltooid. Ditzelfde filtersysteem gebruik je overigens ook om voorafgaande aan het spoelproces de ‘nieuwe’ olie uit het vat op het juiste reinheidsniveau te brengen. Dit is noodzakelijk omdat nieuwe olie per definitie niet schoon is.”

De reinheidsklasse conform ISO 4406 is opgebouwd uit drie getallen. Hierbij staat het eerste getal voor het aantal deeltjes/ml > 4 micron, het tweede getal voor het aantal deeltjes/ml groter dan 6 micron en het derde getal voor het aantal deeltjes/ml groter dan 14 micron. De deeltjestelling in de ISO 4406 gebeurt dus cumulatief. aVoor de klant van Wouter Witzel geldt een reinheidsklasse van -/14/10.

Het streepje in de aanduiding geeft aan dat er geen eisen worden gesteld aan de aanwezigheid van deeltjes tot 6 micron. Voor deeltjes vanaf 6 micron geldt dat er maximaal 160 deeltjes/ml spoelolie aanwezig mogen zijn (het getal 14) terwijl deeltjes groter dan 14 micron met een aantal van maximaal 10 deeltjes/ml aanwezig mogen zijn (het getal 10).

Spoel-/testunit In een optimale samenwerking tussen de drie bedrijven is uiteindelijk een spoel-/ testunit ontwikkeld die aan alle eisen en wensen voldoet. Hij is opgebouwd uit een standaard aggregaat met pomp, kleppen25

AB_ART_Reportage02.indd 25

15-02-2022 13:09

TESTEN EN METEN Hydraulische aandrijftechniek

blok en olievat, een spoelunit, monitoringsysteem en een filtersysteem. Om ervoor te zorgen dat de kwaliteit van de spoelolie optimaal blijft, is tevens een vuilindicator opgenomen die automatisch een signaal geeft wanneer het filter vol dreigt te raken. Bovendien is een zogenaamde ‘desiccant beluchter’ geïntegreerd.

Dit is een beluchter waarin een droogmiddel is opgenomen waarmee hij voorkomt dat vuil en water via de ontluchting in de olie terecht komt. Een belangrijke component met betrekking tot de conditionering van de olie aangezien een teveel aan (vrij) water kan leiden tot versnelde degradatie van de olie.

Automatisch of handmatig Middels de besturing kan de gebruiker kiezen voor een automatische spoelcyclus of handmatige bediening. In beide gevallen voedt de hydraulische pomp de dubbelwerkende actuator op beide poorten met gefiltreerde hydraulische olie. Dit betekent dat er per actuator met vier slangen (twee paar) schone olie naar de actuator worden gevoerd. Een kleine deel (200 cc/min) van de retourolie wordt middels een doseerpomp naar de deeltjesteller geleid waar de

Holland Hydraulics heeft samen met Wouter Witzel en Des-Case/RMF Systems een gecombineerde spoel-/testunit ontwikkeld voor het spoelen van de hydraulische actuatoren.

analyse plaatsvindt van de aanwezigheid van de diverse deeltjesgrootten.

Van Schaik: “We hebben hier gekozen voor een permanent gemonteerde inline sensor, de CMS-W-M-K-R-G1-2.0. Deze deeltjesteller

De permanent gemonteerde inline deeltjesteller meet en toont automatisch deeltjesverontreiniging, vocht en temperatuurniveaus.

26

AB_ART_Reportage02.indd 26

meet en toont automatisch deeltjesverontreiniging, vocht en temperatuurniveaus. Je kunt hem eventueel als een standalone product inzetten, maar ook integreren in een compleet (remote) monitoringsysteem.

In dit geval is de sensor aangesloten op een PLC waarmee de reinheidsgraad automatisch wordt gemonitord en een signaal wordt afgegeven bij het bereiken van de gewenste oliereinheid. Het spoelproces is dan ten einde.”

Schulten: “Door het geautomatiseerde spoelproces en de mogelijkheid om van twee zijden te spoelen met schone olie, kunnen we een grote hoeveelheid tijd besparen. Waar we eerst 2 tot 3 uur bezig waren met één actuator, is deze spoeltijd met de nieuwe unit teruggebracht tot minder dan een half uur. En met een aantal van bijna 80 kleppen is dat zeker de moeite waard.”

Testen In het kader van het testen is de actuator middels een keuzeschakelaar op pendelen te zetten; hierbij wordt hij (tijdgestuurd) heen en weer bewogen. Aan het eind van de slag wordt de cilinder enige tijd op de ingestelde druk belast. Omdat de druk elektronisch is in te stellen vanaf ca. 0 bar, is het mogelijk om bijvoorbeeld het losbreekmoment van de klep te bepalen (stick/slip) evenals de robuustheid van de

WWW.AANDRIJV E NE NB E ST U R E N . N L | N R . 1 | 2022

15-02-2022 13:09

De spoeltijd is met de nieuwe unit teruggebracht tot minder dan een half uur.

“.. een samenwerking waarin je voelt dat je vooral mét elkaar tot het gewenste resultaat wilt komen” actuator door deze onder meer met de maximale testdruk te controleren.

afwijkende waarden mogelijk te herleiden naar transport, opslag(locatie) of productie.

Data-registratie Alle data die de deeltjesteller genereert, wordt bewaard zodat voor iedere actuator in een rapport is weer te geven welke reinheid en eventueel andere prestaties uiteindelijk zijn gemeten. Dit is niet alleen een garantie voor de klant, maar geeft Wouter Witzel ook de mogelijkheid om op te merken wanneer een set actuatoren bijvoorbeeld veel vuiler is dan normaal.

Hiermee zijn kwaliteitsissues in een relatief vroeg stadium te detecteren en zijn

Schoolvoorbeeld Bob Schulten: “Bijzonder vind ik vooral dat we de spoelunit met een standaard aggregaat hebben gecombineerd. Hierdoor kunnen we de afsluiter voor testdoeleinden ook met hoge druk bedienen terwijl we tijdens de spoelcyclus bij lage druk kunnen pendelen om de ‘blinde’ volumes te spoelen. Dit met een continue filtering en monitoring van de reinheidsgraad. Een bijkomend voordeel is dat er geen ander (vervuilend) aggregaat nodig is voor de

bediening tijdens het testen.”

Voor zowel Wouter Witzel als Holland Hydraulics en Des-Case/RMF Systems is het project een schoolvoorbeeld van een goede samenwerking. Huib van Bruggen: “Typisch een samenwerking waarin je voelt dat je vooral mét elkaar tot het gewenste resultaat wilt komen. Waarin iedereen alle ruimte kreeg om zijn expertise in te brengen en waarin de keuzes uitsluitend zijn gemaakt met het oog op het eindresultaat. Inmiddels zit ik al bijna dertig jaar in het hydrauliekvak, maar heb uit dit project nog veel geleerd over oliereinheid volgens ISO-4406.” • hollandmotiongroup.com wouterwitzel.nl www.descase.com/products/rmfsolutions 27

AB_ART_Reportage02.indd 27

15-02-2022 13:09

TECHNIEK Frequentieregelaars

Compacter met meer vermogen Nieuwe basismodules voor modulaire frequentieregelaars Emotron heeft de vermogensdichtheid vergroot van de modules die de basis vormen van de modulaire frequentieregelaars vanaf een vermogen van circa 160 kW. Dit levert niet alleen compactere regelaars voor wandmontage op, maar ook watergekoelde modulaire regelaars waarmee bij moderne Active Front End oplossingen ruimtebesparingen tot wel 50 procent kunnen worden gerealiseerd. Ook ‘new energy’-toepassingen als terugvoeden naar het net en gridconversie trekken hiervan profijt.

Richard Bezemer

Al jarenlang zijn de verschillende families frequentie-omvomers van Emotron voor de vermogens vanaf 110 kW opgebouwd uit één of meer PEBB-modules: Power Electronic Building Blocks. Dat zijn op zich complete regelaars met gelijkrichter, tussenkring en omvormer. De originele basismodule is geschikt voor toepassingen tot 250 A /400 V, te vergelijken met 132

De crux van de hogere vermogensdichtheid zit hem in minder warmteontwikkeling, enerzijds door IGBT’s met kleinere (schakel)verliezen en anderzijds door efficiënter koelen. kW elektrisch vermogen. Door meerdere van die modules parallel te schakelen kunnen grotere vermogens worden gecreëerd, tot rond de 3 MW. Behalve 400V-modules zijn er ook voor 690 V modules.

De basisuitvoeringen zijn nu uitgebreid met PEBB-modules voor hogere vermogens: 160 kW (295 A /400 V) en 200 kW (365 A/400 V). Daarbij is het gelukt om meer vermogen per volume-eenheid te realiseren.

Zo heeft de nieuwe 160kW-module dezelfde bouwgrootte als de 400V/132kW-module. De nieuwe 200kW-module is qua afmetingen vergelijkbaar met 28

AB_ART_Techniek05.indd 28

de iets hogere 690V-versie van de 132kW-module.

Dankzij de compactere bouwwijze zijn hogere vermogens in IP20- of IP54-versies voor wandmontage beschikbaar.

De PEBB-modules vind je terug in de verschillende toepassingsspecifieke regeltoepassingen, die op hun beurt weer kunnen zijn opgebouwd uit meerdere typen regelaars. Zo is er de AFG voor het netjes regelen van de in- en uitgaande stromen aan de netkant, de VSI voor het dealen met de output van allerhande generatoren, de DCU voor het regelen van de DC-spanning en de VFX en FDU voor het regelwerk aan de aandrijfzijdes.

Minder warmte-ontwikkeling De crux van de hogere vermogensdichtheid zit hem in minder warmteontwikkeling, enerzijds door IGBT’s met kleinere (schakel)verliezen en anderzijds door efficiënter koelen. De IGBT’s die als vermogenstransistor worden toegepast in de omvormer, zijn van de nieuwste – zevende – generatie IGBT’s van Mitsubishi of Fuji Electric, die qua spec’s gelijkwaardig zijn.

Ten opzichte van de voorgaande generatie zijn de schakelverliezen met circa 10 procent gereduceerd en voor ongeveer 10 °C lagere temperatuur van de chips.

Dit geeft ruimte voor een verdere miniaturisering van de IGBT-modules, verder vergemakkelijkt door

WWW.AANDRIJV E NE NB E ST U R E N . N L | N R . 1 | 2022

15-02-2022 13:11

gebruik van een nieuw ontwikkeld substraat, dat de warmtedissipatie verbetert. Hierdoor kan de capaciteit van de schakeleenheid worden vergroot en dit maakt hogere uitgangsstromen en een hogere werktemperatuur mogelijk.

Bij de 295 A PEBB wordt net als bij de 250A-versie gebruikgemaakt van zogenaamde six-pack modules: een blok met twee IGBT’s voor elk van de drie motorfases. Bij de 365 A PEBB is er per fase een aparte module met twee halfgeleiderschakelaars.

Efficiënter koelen Voor de koeling van de nieuwe PEBB-modules wordt een gesloten systeem op basis van heatpipes toegepast.

Hierbij verdampt het koelmedium op warme plekken, circuleert naar de koudere omgeving van het koellichaam en wordt weer vloeibaar. Zo wordt de warmte sneller verdeeld over het gehele koeloppervlak.

Ook wordt intern meer gebruik gemaakt van vloeistofgekoelde koellichamen. De opgenomen energie wordt hierbij via een koelvloeistof en warmtewisselaar afgegeven aan een extern systeem

dat de warmte naar buiten de kast afvoert. De eindklant kan hiervoor een eigen koelsysteem op de wisselaar aansluiten. Ook kan de warmte via een ventilator naar buiten worden afgevoerd. Belangrijk is dat het interne koelgedeelte autonoom zijn werk doet, zodat je niet afhankelijk bent van de kwaliteit van het externe circuit.

“Een ander voordeel van deze manier van koelen is dat je beter koelt op de plekken waar het echt nodig is. Via een standaard koellichaam kan je ook warmte afvoeren, maar dat gaat in de regel langzamer en is minder efficiënt. Bovendien moet je de warmte nog verder zien kwijt te raken, vaak met behulp van interne ventilatoren. Dat is ook uit het oogpunt van storingsgevoeligheid en bouwruimte in de kast niet de ideale oplossing”, stelt Jos van den Nouwland, product manager Benelux en project & application manager export bij Emotron.

Een regelaar rond de compacte 200 kW PEBB-module (365 A/400 V) in IP54-behuizing.

Netwerkvriendelijke aandrijving Ook de vernieuwde regeneratieve Active Front End (AFE)-aandrijvingen profiteren van de slim PEBB-modules en de geïntegreerde vloeistofkoeling. Ze zijn er

De aandrijving (690 V/1,6 MW) voor een baggerpomp met een 1500 A AFE (2 x 3 AFR-modules en vloeistofgekoelde LCL-filters (paneel 2 en 3 van links)). De 1600 A motoraansturing bestaat uit acht VSI-modules (paneel 5 en 6 van links).

29

AB_ART_Techniek05.indd 29

15-02-2022 13:11

TECHNIEK Frequentieregelaars

Jos van den Nouwland bij een regelaar in aanbouw voor een pomp (690 V/400 kW), met een frame met twee 200 A/690 V PEBB-modules.

voor twee functies: als frequentieregelaar met lage harmonische vervorming en als regeneratieve frequentieregelaar. “Kort door de bocht genomen kan je een AFE beschrijven als twee frequentieregelaars die als het ware met de rug tegen elkaar aan staan.

Waar bij de ene converter de motor aanstuurt, is dat bij de andere het circuit via welke de netspanning binnenkomt. De ene PEBB-module wordt dus gebruikt voor de motoraansturing – de ‘klassieke’ toepassing van een frequentieregelaar – en aan de andere kant om de netspanning te regelen en zo harmonischen te reduceren en zelfs energie terug te leveren. De verschillen zitten hem niet zozeer in de hardware als wel in de softwarematige aansturing.

Aan de ingang hebben we in de regel een wat hogere schakelfrequentie nodig dan aan de motorkant”, legt Van den Nouwland uit.

“Compacter bouwen speelt zich bij de AFE’s af op 30

AB_ART_Techniek05.indd 30

twee niveaus. Op de eerste plaats heb je geen tussenkringspoel meer nodig, die wel in de standaard regelaar wordt gebruikt. Dat is een inductie, die tussen de gelijkrichter en de omvormer naar de motor zit en de harmonischen op de ingang van de frequentieregelaar terugbrengt naar een niveau tussen de 30 en 35 procent THDi (Total Harmonic Distortion – red.). Bij een AFE wordt de harmonische inhoud geregeld door de gestuurde brug, die zorgt voor een veel kleinere THDi, van minder dan 5 procent. Omdat een groot deel van het vermogen aanvankelijk door de tussenkringspoel ging, moest je vanwege de grote warmte-ontwikkeling extra koelen, waarbij ook ventilatoren moesten worden ingezet. In de nieuwe configuratie met de ‘slim’ PEBB’s maken we voor de koeling gebruik van vloeistof gekoelde koellichamen, wat behoorlijk wat impact heeft op de benodigde kastruimte. Daarbij worden deze ‘slim’

WWW.AANDRIJV E NE NB E ST U R E N . N L | N R . 1 | 2022

15-02-2022 13:11

“Voor veel van onze klanten is het gunstig om zoveel mogelijk af te kunnen dekken met laagspanning”

PEBB’s direct in de schakelkast gemonteerd (dus zonder een eigen frame) en o kunnen we zo met de 690 V-versie in een kastbreedte van 600 mm 1 MW motorvermogen aansturen; dat was bij de oudere configuraties 1500 mm.”

Minder middenspanning Mede door de compacte basismodules van 160 en 200 kW, kunnen toepassingen voor hogere vermogens (tot wel 4 MW) worden gemonteerd in gemiddeld een kwart minder kastruimte. “Dat maakt ook de installaties minder complex. Voor veel van onze klanten is het gunstig om zoveel mogelijk af te kunnen dekken met laagspanning. In Europa hebben we een prima energienetwerk, waardoor je qua vermogen veel later naar middenspanning (tussen 1.000 V en 35 kV volgens IEC 60038) hoeft over te schakelen. Maar in Zuid-Amerika, India, zelfs Noord-Amerika ligt dat kantelpunt een stuk lager.

Middenspanningsoplossingen zijn vaak specifieker qua eisen en componenten. Als je dat terug kan brengen tot laagspanning, wordt dat deel toegankelijker voor een groter assortiment aan onderdelen en daarmee interessanter in het kader van onderhoud en spares. Denk daarbij ook aan schakelbevoegdheden: middenspanning vraagt ander, meer gespecialiseerd servicepersoneel dan bij laagspanning”, legt Emotron Benelux directeur sales & service Anton Troost uit.

Detail van een 200kW-module (365 A). Drie modules met elk twee IGBT’s zijn bevestigd op een koellichaam met koeling via heatpipes. Op het koellichaam zitten ook de modules voor de halfgestuurde gelijkrichter (linksboven) en de brake IGBT voor de remelektronika (rechtsboven).

‘Shore-to-ship’ De nieuwe frequentie-omvormers worden toegepast bij een energievoorziening voor (cruise)schepen vanaf de kade tot zo’n 4 MW. Hierdoor hoeven de aangemeerde schepen niet langer hun dieselmotoren te laten draaien, maar kunnen ze toe met elektrische energie vanaf de wal. De schepen werken vaak aan de interne zijde op 11 kV (dus middenspanning) en 60 Hz, de standaard netfrequentie in de Verenigde Staten, die binnen de cruisewereld veelvuldig wordt gehanteerd. Die schepen kunnen in Europa aanmeren niet direct vanuit het 50Hz-lichtnet worden bediend voor een shore-to-ship-voorziening. Voor een uniforme voeding van de afnemers op de gewenste frequentie wordt eerst de 11 kV van de landzijde omlaag getransformeerd naar 690 V. De 4MW-omvormer van Emotron maakt daar via een step-up transformer weer 11 kV van, met een netfrequentie van hetzij 50 dan wel 60 Hz voor gebruik in het schip.

Groeimarkt De shore-to-ship toepassing heeft feitelijk niets meer van doen met de klassieke functie van een frequentieregelaar bij het regelen van een motor. Het omvormen van de frequentie is in de loop der tijd uitgebreid naar het minder verstoren van energienetten bij terugvoeden en het (gesynchroniseerd) koppelen van AC- en DC-(micro-)grids aan het net.

“Mede door het modulaire concept van ons productportfolio kunnen we flexibel met new energy-toepassingen aan de slag. Hierbij gaan we samen met onze klanten op zoek naar bepaalde oplossingen, wat kan resulteren in een klantspecifieke projectoplossing.

Als daar regelmatig vraag naar is, kan zo’n oplossing tot een standaard product leiden, die op zijn plaats weer kan worden uitgebouwd tot een hele serie voor verschillende vermogens”, zegt Van den Nouwland.

Voeden en terugleveren Het terugleveren naar netten alsmede het voeden ervan duikt in steeds meer toepassingen op. De ontwikkelde oplossingen zijn ook hier op basis van de modulaire PEBB-modules, waarbij je ongeveer van dezelfde hardware uitgaat (al dan niet met gebruik van extra filter(s)) en de besturingssoftware het verschil maakt. Zo gelden in veel Europese landen nog steeds verschillende grid-codes. Dat zijn de parameters waaraan een faciliteit die is aangesloten op een openbaar elektriciteitsnet moet voldoen om een veilige, zekere en economisch goede werking van 31

AB_ART_Techniek05.indd 31

15-02-2022 13:11

Anton Troost bij een schakelkast met hoofdschakelaar en frequentieregelaar (400 V/630 kW) voor een pomp.

Rechts een frame met drie en in het midden met twee luchtgekoelde PEBB-modules.

32

AB_ART_Techniek05.indd 32

het elektrische systeem te garanderen. Door die in de software te programmeren kan je met één en dezelfde hardware-oplossing aan de eisen van verschillende landen voldoen en kan je ook flexibel inspringen op aanpassingen in de grid-codes. Dat betreft ook het kunnen synchroniseren; er staat immers al spanning op het net en daar moet je wel rekening mee houden.

Verder gelden er allerlei veiligheidseisen. Als bijvoorbeeld het net wegvalt, dan moet de regelaar er snel mee stoppen. Er zit derhalve een hardwarematige voorziening in, waarbij de energie die er op dat moment nog inzit via een weerstand snel kan dissiperen. Dit is qua werking vergelijkbaar met een remchopper bij frequentieregelaars.

Een toepassing hiervan is te vinden bij energieopwekking met gebruik van aardwarmte. Door de warmte wordt een turbine aangedreven, die op zijn beurt een generator aandrijft. De elektrische energie van die generator kan via de frequentie-omvormer het openbare net in. Volgens eenzelfde benadering kan een systeem tussen windmolen en net worden opgezet.

Klimaatverandering maakt ook heel nieuwe toepassingen mogelijk op dit gebied. Bij een standaard pompaandrijving heb je normaliter geen terugleverunit nodig, want die levert verder geen energie. Maar bij gemalen die normaal alleen water uit de polder pompen, komt het steeds vaker voor dat er vanwege de droogte in de

zomer water wordt ingelaten. Daarvoor hoeft niet te worden gepompt, want het water komt vanaf een hoger punt. Echter, door gebruik te maken van een permanentmagneetmotor, die via de pomp door de waterstroom wordt aangedreven, kan er wel energie worden opgewekt, die vervolgens kan worden teruggeleverd aan het net.

Ratjetoe Op basis van de PEBB-modules kan ook aan oplossingen worden gewerkt voor het op elkaar afstemmen van gelijkspanningsniveaus uit verschillende DC-bronnen.

Op een schip zijn verschillende elektrische toepassingen, zoals pompen, motoren en schroefaandrijving. De benodigde energie hiervoor kan worden opgewekt uit een mix van dieselgeneratoren, brandstofcellen, accu’s en zonnecellen. Die leveren een ratjetoe aan DC-spanningen. Met behulp van een DC-naar-DC-converter, een DCU, kunnen de afwijkingen tussen de verschillende DC-niveaus worden uitgevlakt, zodat je via een common DC-bus de energie verder kan transporteren. Recent is daar nog een ontwikkeling bijgekomen in de vorm van een 3-phase interleaved booster control waarmee de DCU’s een 150 procent hogere uitgangsstroom kunnen realiseren. Nog meer vermogen dus. • www.emotron.nl

WWW.AANDRIJV E NE NB E ST U R E N . N L | N R . 1 | 2022

15-02-2022 13:11

OPINIE Servicemodellen

Inspelen op het wereldwijde chiptekort Chipcrisis houdt aan in 2022 Het wereldwijde tekort aan chips heeft ons allen bewust gemaakt van het belang van microchips en de impact die een langdurig tekort kan hebben. Machinebouwers ondervinden momenteel grote problemen, omdat machines wachten op ontbrekende componenten. Ze kunnen niet op tijd worden geleverd, wat leidt tot financiële problemen en gevolgen heeft voor klanten in verschillende bedrijfstakken, zoals de auto-industrie, landbouw en verpakkingsindustrie.

Shelly Boom, IXON

De pandemie heeft de toch al kritieke situatie voor chipfabrikanten in een stroomversnelling gebracht.

Volgens een enquête van het Duitse onderzoeksinstituut Ifo wordt 89 procent van de machinebouwers getroffen door het tekort aan chips. Sommige onder hen hebben te kampen met grote financiële problemen of zijn zelfs genoodzaakt tot tijdelijke sluiting van fabrieken. Het probleem is dat het tekort aan chips, ook bekend als halfgeleiders, naar verwachting tot ver in 2022 zal duren.

‘Service opportunities for OEMs that boost revenue and meet customer demands’

Drie manieren In de machinebouwindustrie ziet IXON drie manieren waarop machinebouwers met deze chipcrisis omgaan.

Sommige bedrijven hebben in een vroeg stadium van het tekort crisisteams opgericht om hun aanpak in kaart te brengen en hun bevoorradingsstrategieën te herzien, waarbij zij hun productvoorraad hebben vergroot om een buffer te creëren. Andere bedrijven pakken het tekort aan door hun producten zo te herontwerpen dat er minder chips nodig zijn.

Servicemodellen Sommige machinebouwers verschuiven hun strategie.

Waar in het verleden het merendeel van de inkomsten uit de levering van machines kwam, is het steeds gebruikelijker geworden om het merendeel van de inkomsten uit servicemodellen te genereren. Ze hebben de manier waarop ze service verlenen uitgebreid door hun bestaande en draaiende machines uit te rusten met nieuwe digitale diensten, zoals monitoring van slijtdelen en consumables as a service.

Machinebouwers die servicemodellen implementeren

lijden minder onder de componentencrisis, ook in financieel opzicht. Servicemodellen zijn een zekere bron van inkomsten en een oplossing voor mogelijke cashflowproblemen. Je bent niet meer afhankelijk van machineleveringen, omdat je terugkerende inkomsten genereert uit je bestaande fleet.

Inspiratie Nu is het – zeker tijdens de chipcrisis – een uitdaging om met de implementatie van servicemodellen te beginnen Maar volgens IXON is met kleine stapjes toch al een snelle ROI te behalen door een snelle timeto-market. Wie wil brainstormen met IXON over hoe servicemodellen te initiëren voor aanvullende inkomsten te genereren? Dat kan. Lees voor inspiratie vast het e-book ‘Service opportunities for OEMs that boost revenue and meet customer demands’ met de nodige use & business cases. • tinyurl.com/ebook-ixon 33

AB_ART_1p_2.indd 33

15-02-2022 13:11

TECHNIEK Softstarters

Softstarter als 'regelneef’ Hogere beschikbaarheid en lagere kosten met ABB PSTX-softstarters Motoren zijn goed voor twee derde van het industriële elektriciteitsverbruik – dat komt overeen met bijna een derde van het totale wereldwijde elektriciteitsverbruik. Wereldwijd zijn er miljoenen motoren die nog niet optimaal draaien. Daardoor wordt niet alleen onnodig veel energie verbruikt, maar de slijtage die gepaard gaat met het frequent starten en stoppen veroorzaakt ook nog eens ongeplande stilstand en verkort de levensduur.

De bedrijfstijd en de levensduur van motoren kan aanzienlijk worden verbeterd door softstarters te gebruiken. Zoals de naam al doet vermoeden, maken softstarters een soepel starten en stoppen van motoren mogelijk. Nieuwe motoren kunnen zo worden geoptimaliseerd terwijl bestaande motoren nieuw leven kan worden ingeblazen. Een softstarter is op wereldschaal een kleine verandering die een grote impact kan hebben. Een verandering die ons helpt controle te krijgen.

Optimaal compromis Een softstarter is het optimale compromis tussen een

direct on-line (DOL)- of ster-driehoekstarter en een geavanceerde frequentieregelaar in veel motortoepassingen. Net als direct on-line of ster-driehoekstarters, wordt de softstarter gebruikt in toepassingen die op vol vermogen draaien. Bovendien zorgt de softstarter er – net als de variabele snelheidsregeling – voor dat zachte starts en stops worden uitgevoerd. Door deze mogelijkheden leent de softstarter zich voor een grote verscheidenheid aan motortoepassingen.

Maar liefst 90 procent van alle motoren draait op vol vermogen. Pompen in afvalwaterzuiveringsinstallaties draaien bijvoorbeeld bij voorkeur op volle snelheid zodat verstopping van pompen of leidingen

Typisch verloop van koppel en motorstroom tijdens het starten van een motor met een DOL-starter, ster-driehoekstarter en softstarter.

34

AB_ART_Techniek04.indd 34

WWW.AANDRIJV E NE NB E ST U R E N . N L | N R . 1 | 2022

15-02-2022 13:13

Een softstarter is het optimale compromis in veel motortoepassingen.

wordt voorkomen. Frequentieregelaars bieden daar geen of weinig meerwaarde. Wordt de full-speed toepassing herhaaldelijk gestart en gestopt, dan is een soft start noodzakelijk om de aanloopstroom en het koppel te regelen. Door deze grootheden gecontroleerd te regelen, treedt er geen onnodige spanning op de motoronderdelen op. Bovendien wordt door het gecontroleerd stoppen van pompen waterslag en daarmee slijtage aan pompen en mogelijke lekkage voorkomen. Softstarters maken dat mogelijk.

Vergelijking Direct on-line en ster-driehoekstarters worden eveneens gebruikt in toepassingen die op volle snelheid draaien. Zij kunnen directe starts en stops uitvoeren. Vergeleken met softstarters verloopt het starten en stoppen echter niet zo soepel. Daardoor zijn deze startmethoden alleen geschikt voor kleine motoren. Frequentieregelaars zorgen voor soepele starts en stops in toepassingen waar het aanpassen van de snelheid nodig is tijdens de werking van de

motor. Dit resulteert in een energie-efficiëntere motorwerking wanneer volle snelheid niet vereist is.

In de heir opgenomen tabel zijn de verschillende startmethoden naast elkaar gezet. Daarbij wordt aangegeven welke problemen worden voorkomen door de meest gangbare startmethoden te gebruiken.

Startproblemen De aanloopstroom van een AC-motor kan tijdens het starten oplopen tot 11 keer de nominaalstroom. De reden daarvoor is de grote hoeveelheid energie die nodig is om de motor voldoende te magnetiseren om de traagheid te overwinnen die het systeem bij stilstand heeft. De hoge stroom die aan het netwerk wordt onttrokken, kan problemen veroorzaken.

Voorbeelden daarvan zijn spanningsdalingen, hoge transiënten en in sommige gevallen zelfs ongecontroleerde uitschakeling.

Behalve elektrische problemen treden bij het starten en stoppen ook mechanische problemen op. Een hoge aanloopstroom veroorzaakt ook een grote mechanische belasting op de rotorstaven en 35

AB_ART_Techniek04.indd 35

15-02-2022 13:13

TECHNIEK Softstarters

De softstarter is een full-speed starter die driefasenmotoren versnelt, vertraagt en beschermt.

wikkelingen van de motor en dat heeft ook gevolgen heeft voor de apparatuur die wordt aangedreven, denk aan: - hoge slijtage met hoge(re) onderhoudskosten tot gevolg; - slippende transportbanden; - beschadigde producten op transportbanden; - waterslag bij het stoppen van pompen.

Hoe hoger de efficiencyklasse van de motor, hoe serieuzer deze problemen kunnen zijn: door de lagere weerstand, zal de stroompiek hoger zijn. De verschillende startmethodes zijn er mede daarom allemaal op gericht om deze spanningen te verminderen. Welke de beste startmethode is, zal afhankelijk zijn van de belasting, de motor, het voedingsnet en het budget. Bij de keuze en de dimensionering van de startapparatuur en de eventuele beveiligingen moet met de volgende factoren rekening worden gehouden: - de spanningsval in het voedingsnet bij het starten van de motor; - het belastingkoppel dat nodig is tijdens het starten; - de vereiste starttijd; - het budget.

Softstarter – ‘regelneef’ De softstarter is een full-speed starter die driefasenmotoren versnelt, vertraagt en beschermt. De softstarter fungeert als een ‘regelneef’ en regelt de spanning die op de motor wordt gezet met behulp van thyristors.

Hierdoor heeft hij controle over stroom, koppel en versnelling. De softstarter kan worden aangepast aan de behoeften van de belasting, door verschillende

variabelen te gebruiken, zodat de vereiste stroom voor elke toepassing de laagst mogelijke is.

ABB biedt een breed programma softstarteroplossingen dat de series PSR, PSE en PSTX omvat. Daarmee biedt het bedrijf voor iedere toepassing een passende oplossing – van betaalbare basisunit tot geavanceerde softstarter met motorbeveiligingsfunctionaliteit.

Paradepaard Met de PSTX biedt ABB een serie softstarters waarin vele jaren onderzoek en productontwikkeling zijn gecombineerd met uitgebreide kennis van applicatie-specifieke eisen en wensen. Dit paradepaard onder de softstarters brengt motorbesturing en -beveiliging op een hoog niveau met geavanceerde functionaliteit.

De PSTX biedt een complete motorbeveiliging in slechts één unit en is in staat om zowel onregelmatigheden in de belasting als in het netwerk op te vangen. PT-100, aardlekbeveiliging en over-/onderspanningsbeveiliging samen met tal van andere functies houden de motor veiliger dan ooit. De serie biedt ook drie soorten stroombegrenzing zodat volledige controle over de motor wordt verkregen tijdens het starten. Flexibele communicatie is gegarandeerd door de ingebouwde Modbus- en optionele Anybus-functionaliteit die alle belangrijke communicatieprotocollen ondersteunen, zoals Modbus RTU, Profibus, Profinet, Ethercat, BACnet, Ethernet en DeviceNet. Koppelregeling De PSTX-reeks beschikt over diverse eigenschappen die de beschikbaarheid van systemen aanzienlijk kunnen helpen verbeteren. Bij gebruik van bij

Startmethode Direct on-line

Ster-driehoek

Softstarter

Frequentie

(DOL)

regelaar

Vermindert hoge inschakelstroom

Nee

Ja

Ja

Ja

Vermindert zware slijtage op lagers,

Nee

Verminderd

Ja

Ja

Nee

Verminderd

Ja

Ja

assen, overbrengingen etc.

Voorkomt slippende riemen

Vergelijking tussen de verschillende startmethodes.

36

AB_ART_Techniek04.indd 36

Verwijdert koppel-/stroompieken.

Nee

Nee

Ja

Ja

Voorkomt waterslag in leiding-

Nee

Nee

Ja

Ja

Nee

Nee

Ja

Ja

systemen.

Variabel snelheidsregeling noodzakelijk.

WWW.AANDRIJV E NE NB E ST U R E N . N L | N R . 1 | 2022

15-02-2022 13:13

De PSTX-serie softstarters van ABB brengt met geavanceerde functionaliteit motorbesturing en -beveiliging op een hoog niveau.

voorbeeld de koppelaanloop wordt de uitgangsspanning geregeld. Hierdoor volgt het uitgangskoppel een vooraf gedefinieerde optimale curve tijdens de start en stop: ‘constant’, ‘lineair’, ‘progressief’ of ‘hoge weerstand’. Voor de koppel-stopcurve is er één vaste curve, die geoptimaliseerd is voor pomptoepassingen.

Stilstand-remmen Voor stilstand-remmen geeft de softstarter een gelijkspanning aan één wikkeling, waardoor een lineair magnetisch veld ontstaat dat de rotor afremt.

Dit werkt alleen bij een laag toerental. Aangezien hierdoor ook de motor zal opwarmen, is het raadzaam om deze functie te gebruiken in combinatie met een PTC- of PT100-element voor temperatuurbewaking. Het ingebouwde elektronische overbelastingsrelais (EOL) is voor deze functie overigens onvoldoende nauwkeurig.

Motorverwarming Voor motorverwarming worden twee fasen gebruikt, terwijl de derde fase de stroom blokkeert. Hierdoor wordt alleen stroom aan één wikkeling toegevoerd, waardoor deze opwarmt maar de rotor niet gaat draaien. Zo warmt de motor op; het is daarbij aan te bevelen om de temperatuur te bewaking met behulp van een PTC of PT100-element. Het ingebouwde EOL is ook voor deze functie niet nauwkeurig genoeg.

‘Joggen’ Bij het langzaam joggen, simuleert de softstarter een lagere netfrequentie dan de normale 50 of 60 Hz door slechts een deel van de halve perioden door te laten.

Het motortoerental is evenredig met de frequentie zodat op deze manier het toerental wordt verlaagd.

Voor achterwaarts joggen wordt hetzelfde gedaan om de frequentie te verlagen, maar hierbij wordt ook de fasevolgorde in de uitgang veranderd.

Uitloopmodus Pompen worden veelvuldig ingezet in processen waar ze 24/7 zonder onderbreking moeten werken. Het succes hiervan is mede afhankelijk van de betrouwbaarheid van de pomp én de softstarter. De PSTX beschikt over de zogenaamde uitloopmodus.

Wanneer een thyristorset mocht uitvallen, zorgt de uitloopmodus ervoor dat de softstarter slechts op twee thyristorsets kan doordraaien. De pomp blijft daarmee gewoon draaien totdat de softstarter kan worden vervangen of gerepareerd.

Betrouwbaarheid Betrouwbaarheid staat of valt ook met de betrouwbaarheid van de afzonderlijke componenten. De PSTX wordt bijvoorbeeld geleverd met gecoate printplaten die daarmee beschermd zijn tegen omgevingsinvloeden. De softstarter kan dan ook worden toegepaste in vochtige omgevingen waar extra apparatuur om de vochtigheid te verlagen - zoals ventilatoren en ventilatie – overbodig wordt.

De gecoate printplaten maken het ook mogelijk de PSTX te gebruiken in omgevingen waar stof, vocht en trillingen anders zouden kunnen leiden tot het falen van een conventionele softstarter. Overal waar processen in beweging worden gezet is de motor en daarmee ook de softstarter onontbeerlijk. Meer over de mogelijkheden van de ABB-softstarterseries is te vinden via de speciale webpagina. • tinyurl.com/pstx-softstarter 37

AB_ART_Techniek04.indd 37

15-02-2022 13:13

TECHNIEK Motorreductoren

Motorreductor wordt slim Dankzij elektronische regeling en IO-Link Ruim 130 jaar na de uitvinding van de asynchroonmotor met kooianker in 1889 is het nog steeds een van de meest gebruikte elektromotorontwerpen voor standaard industriële toepassingen. Bauer’s TorqueControl4.0 zet een passieve asynchroon aangedreven motor om in een slimme aandrijving die waardevolle data doorgeeft via IO-Link.

De voordelen van IIoT zijn goed gedocumenteerd en mondiaal investeren veel fabrikanten in slimme fabrieken waarmee ze hun productiestromen kunnen verbeteren. De meeste kleine en middelgrote producenten hebben echter niet de middelen om miljoenen euro’s te investeren om hun fabrieken volledig te herzien. Maar als traditionele passieve technologie in een ‘smart’ netwerk kan worden geïntegreerd, stellen veel fabrikanten de vraag: “Hoe kan ik mijn bestaande infrastructuur upgraden?”

Alternatief Bauer Gear Motors deelname aan de ‘vierde industriële revolutie’ (Industry4.0) begon toen een trouwe klant precies die vraag stelde, aldus R&D-engineer

TorqueControl4.0 kan alle door netvoeding aangedreven Bauer- motorreductoren economisch integreren in een Industry 4.0-netwerk. Zonder frequentieomvormer.

38

AB_ART_Techniek02.indd 38

Simon Scharpf: “Een klant waarmee we zeer nauw samenwerkten, vroeg ons onderzoek te doen naar een alternatief voor mechanische overbelastingskoppelingen. De klant wilde efficiënter het koppel kunnen bewaken en de transportsystemen kunnen aansturen, bij voorkeur met hogere prestaties tijdens bedrijf en een lagere reactietijd bij koppeloverbelasting. We ontdekten al snel dat een elektronische oplossing de beste manier was om te voldoen aan deze eisen, met het bijkomende voordeel dat we praktische data via de cloud konden doorgeven met IO-Link.”

Mechanisch systeem Mechanische koppelbegrenzers beschermen de aandrijflijn door te falen bij het bereiken van een bepaalde koppelbelasting. Dit is een effectief, zij het eenvoudig, beschermingsmiddel voor toepassingen zoals transportbanden waarbij een vreemd voorwerp de aandrijflijn kan blokkeren en onverwachte belastingen kan genereren. De meeste moderne mechanische koppelbegrenzers hebben ook een sensor die de operator waarschuwt als er overbelasting optreedt. In zo’n geval moet de mechanische koppeling echter gedeeltelijk worden gedemonteerd en vervolgens weer opnieuw worden opgezet, waardoor de operator nog meer stilstand ervaart. Een mechanisch systeem staat op zichzelf en kent slechts twee standen: actief of inactief.

TorqueControl4.0 TorqueControl4.0 van Bauer is een intelligente elektronische regeling die alle door netvoeding aangedreven Bauer-motorreductoren rendabel integreren in een Industry 4.0-netwerk, zonder dat een frequentieomvormer nodig is. De oplossing maakt het voor de operator mogelijk om het overbelastingskoppel flexibel maar exact in te stellen

WWW.AANDRIJV E NE NB E ST U R E N . N L | N R . 1 | 2022

15-02-2022 13:13

Bij productietoepassingen, intralogistiek of processen die onder last opstarten en geregelde vermogensafgifte vragen kan TorqueControl4.0 uitkomst bieden.

en doorlopend de prestaties te bewaken. Dit maakt het mogelijk om preventief onderhoud uit te voeren als zich onregelmatigheden voordoen. Als overbelasting wordt gedetecteerd, kan de centrale besturing daarnaast de informatie doorgeven naar de productielijn en alle apparatuur in de wacht zetten tot de overbelasting is opgelost. Zodra het probleem is aangepakt, kan het systeem eenvoudig opnieuw worden opgestart via het netwerk.

IO-Link Dat TorqueControl4.0 kan worden verbonden met het Industry 4.0-netwerk via IO-Link betekent dat voor het eerst de omgevingsdata van een standaard motorreductor kunnen worden bewaakt en dat men daarop in realtime kan reageren. Dit verhoogt de functionaliteit en prestaties van de motorreductor, wat functies als ‘soft-starten’ en ‘soft-stoppen’ mogelijk maakt evenals de mogelijkheid om de magnetisering van de motor te optimaliseren onafhankelijk van de belasting, Hierdoor neemt het rendement van de motor aanzienlijk toe bij deellast.

Kwart hoger rendement Simon vervolgt: “TorqueControl4.0 maakt het niet alleen mogelijk om de operationele status, bedrijfstijd, bedrijfstemperatuur en belastingcyclus te bewaken, maar kan ook autonome opheffing van het koppel bewerkstelligen terwijl statusdata worden verstrekt zoals stroom, spanning en vermogen. Door parameters in te stellen, kan bij overbelasting de

aandrijving binnen milliseconden worden gestopt, wat schade aan de aandrijflijn voorkomt. Tegelijkertijd kunnen operators de aanloopstroom beperken op dezelfde manier als een conventionele softstarter.

Met doorlopende lastpuntbewaking kan TorqueControl4.0 de spanning aanpassen en de aandrijving efficiënter laten draaien bij gedeeltelijke belasting.

Het rendement van de motor kan hierdoor naar schatting met 25 procent toenemen in sommige gevallen.”

In de klemmenkast TorqueControl4.0 is geïntegreerd in de klemmenkast van de motor, waardoor de motor zijn standaard IP-classificatie behoudt. Het systeem is ontworpen voor een breed scala aan toepassingen met vermogensvereisten tot 2,2 kW. Het systeem is met name geschikt voor toepassingen voor materiaalverwerking, intralogistiek of processen die onder last opstarten en een uitstekende energie-efficiëntie en verfijnde vermogensafgifte vergen.

Dankzij TorqueControl4.0 kan elke door netvoeding aangedreven motorreductor zonder frequentieomvormer worden geïntegreerd in het IIoT. De gehele productielijn profiteert uiteindelijk van de data die naar de centrale besturingsunit worden gestuurd. Op deze manier kunnen fabrikanten 19e-eeuwse technologie omzetten in een 21e-eeuwse fabriek van de toekomst. • www.bauergears.com 39

AB_ART_Techniek02.indd 39

15-02-2022 13:13

PRODUCTNIEU WS Bekijk meer op www.aandrijvenenbesturen.nl

KABELDOORVOEREN

Het nieuwe deelbare KEL-FA kabeldoorvoersysteem van Icotek is een compact systeem voor het doorvoeren en afdichten van kabels met en zonder connectoren, evenals hydraulische en pneumatische slangen. Nadat het frame is gemonteerd met de doorvoertules en kabels van het type KT, wordt de beugel geplaatst en worden de twee hendels met het onderste deel vergrendeld door ze naar beneden te drukken. Hier wordt een tweetraps vergrendeling gebruikt. In de eerste stap worden de componenten bij elkaar gebracht en worden de doorvoertules precies gepositioneerd. De tweede stap zorgt voor de optimale druk en een veilige vergrendeling. De montagehoogte van het kabeldoorvoerframe is 22 mm. De geïntegreerde pakking aan de achterzijde zorgt voor de afdichting tussen het frame en de wand. Een hoge trekontlasting conform EN62444 op de kabel is mogelijk bij gebruik van icotek KT doorvoertules. Door het gebruik van multi-doorvoertules kan een zeer hoge kabeldichtheid (tot 40 kabels in één frame) worden bereikt. Het nieuwe frame bereikt beschermingsgraad IP54, certificering voor UL Type 12 (volgens UL 50E) is in uitvoering. Het temperatuurbereik is -40 tot + 140 °C (statisch). www.ccned.nl

Meten en schakelen tegelijk

Ligt er een voorwerp op de transportband? Zo ja: Wat is de positie ervan of de afstand tot de machine? Dit zijn typische vragen die moeten worden beantwoord in een breed scala van industriële toepassingen en processen. In het verleden werd dit opgelost door het gebruik van meerdere sensoren. Met de nieuwe ODT 3C van Leuze is slechts één enkele sensor nodig: De sensor met vreemdlichtonderdrukking kan zowel schakel- als meetinformatie (IO Link) doorgeven aan de machinebesturing. Het werkbereik van de ODT 3C kan via IO-Link numeriek worden ingesteld, en dankzij apparaatkalibratie ook zeer nauwkeurig en op afstand (op afstand) bijna reflectie-onafhankelijk. www.leuze.com

VEILIGE DRAADLOZE BESTURING

universeel toepasbaar voor industrieel gebruik

Onafhankelijk

Gecertificeerd

Gratis testen? info@teleradio.nl

TELERADIO.NL 40

AB_Productnieuws.indd 40

Tel. +31 (0) 70 - 419 41 20

SAFE  SMART  STRONG

WWW.AANDRIJV E NE NB E ST U R E N . N L | N R . 1 | 2022

15-02-2022 13:14

RONDE CONNECTOREN

Amphenol LTW heeft naar eigen zeggen met de M5 de kleinste en lichtste connectoren uit de M-serie ontwikkeld. De connector met een doorsnede van 5 mm mikt op toepassingen waar betrouwbare signaalen dataoverdracht is vereist, maar waar tevens de ruimte beperkt is of waar miniaturisering is gewenst.

De schroefdraadconnectoren zijn gecertificeerd volgens IEC 61076-2-105 en verkrijgbaar als chassisdeel, met de connector voorzien van kabel (recht of haaks), pin aantal 3 en 4 (UHD varianten volgen), in IP67 of IP69 en voor 60 V AC/DC) en 1 A (DC).

Typische toepassingen zijn onder meer het aansluiten van sensorsystemen in de industriële automatisering, interfacing in voertuigen en elektrische koppelingen in medische apparatuur.

De PROTECT PSC1 is compact, modulair en zeer flexibel.

www.elincom.nl

Hij is multifunctioneel en kan worden aangepast aan de individuele toepassingen in diverse branches.

Stappenmotor

De meerpolige tweefase-stappenmotor AM3248 voert 48 stappen uit per omwenteling en biedt een hoog statisch koppel van 85mNm. De motor start direct vanaf de eerste stap met een hoog toerental. Door deze lage inertie is hij uitermate geschikt voor toepassingen die vragen om bijzonder snelle acceleratie en snelle richtingswisselingen. De nieuw ontwikkelde grote kogellagers zorgen voor een nog langere levensduur van dit motortype. Volgens de fabrikant behaalt de motor in zijn formaatklasse in combinatie met een 32 GPT tandwielkast simpelweg ongeëvenaarde prestaties. Daarnaast kan de motor worden gecombineerd met een IE3 magnetische encoder. www.faulhaber.nl

De PSC1 veiligheidsbesturing bestaat uit een vrij programmeerbare compacte PLC met IO uitbreidingsmodules voor signaalverwerking van mechanische en elektronische veiligheidscomponenten.

Bovendiend beschikt hij over een veilige asbewaking tot wel 12 assen. De PSC1 kan uitgerust worden met een universele communicatie-interface, die het mogelijk maakt om via software gemakkelijk verschillende veldbusprotocollen te kiezen en in te stellen.

Bovendien kunnen alle Schmersal-SD-bus sensoren op deze universele communicatie interface aangesloten worden, om hun gegevens naar verschillende deelnemers door te sturen. Daarbij neemt de universele communicatie-interface de taak op zich van een gateway naar de respectievelijke veldbusprotocollen.

De SafePLC2 programmeersoftware biedt gebruikers een moderne en gebruiksvriendelijke omgeving. Het heeft uitgebreide bibliotheken met kant-en-klare functies voor veilige bewaking van sensoren en assen.

Deze kunnen gemakkelijk via “Drag & Drop” aan elkaar gekoppeld worden om complexe toepassingen te realiseren.

Meer info op: www.schmersal.nl

Lorentzstraat 31 3846 AV Harderwijk Tel: +31 (0) 341 43 25 25 E-mail: info-nl@schermsal.com

41 Protect_PVM.indd 1

AB_Productnieuws.indd 41

11-02-2022 13:13

15-02-2022 13:14

Stroomtangen SERVOAANDRIJVING B&R heeft de ACOPOS P3 servoaandrijving uitgerust met een Safe Torque-bepaling. Hierdoor kunnen talrijke veiligheidsfuncties worden gebruikt waarvoor vroeger een externe sensor nodig was. De kosten om aan de machinerichtlijn te voldoen worden zo verlaagd. De Safe Torque-bepaling is gebaseerd op een interne stroommeting en maakt de veiligheidsfuncties Safely Limited Torque (SLT), Safe Speed Observer (SSO) en Safe Brake Test (SBT) mogelijk. De functies zijn geschikt voor safety applicaties tot niveau SIL 2 / PL d / Cat. 3. De SLT functie kan bijvoorbeeld gebruikt worden om het koppel op het aandrijfsysteem op een betrouwbare manier te begrenzen.

Zo kan mechanische overbelasting vermeden en veilig afgewend worden. Bovendien kunnen mechanische ontwerpen met SLT kosteneffectiever worden gemaakt.

Ook minimaliseert SLT het risico dat operators gewond raken door beknelling of verdrukking tijdens het werken aan een machine. De SSO functie is een virtuele snelheidssensor die het mogelijk maakt om de SLS veiligheidsfunctie te gebruiken zonder dat een veilige encoder noodzakelijk is. De SBT functie kan worden gebruikt om de werking van een houdrem veilig te bewaken en te controleren. De verzamelde gegevens geven inzicht in de conditie van de rem en eventuele schade of slijtage. www.br-automation.com

Uitbreidingsmodules

Parker Hannifin biedt nu de IQAN-XC41-, -XC42- en -XC43-uitbreidingsmodules aan met certificering conform IEC 61508 Safety Integrity Level 2 (SIL2). De serie IQAN-XC4x-uitbreidingsmodules omvat drie veiligheidsgecertificeerde versies: XC41, XC42 en XC43.

Elke versie is op verschillende manieren inzetbaar om te voldoen aan de eisen van elke hydraulische mobiele machine, waardoor een IQAN-regelsysteem gemakkelijker kan worden uitgebreid wanneer het wordt aangesloten op een IQAN-MC4x-mastercontroller. Dankzij deze ontwikkeling kunnen de modules worden gebruikt als onderdeel van machineveiligheidsfuncties tot EN 13849-1 Performance Level d (PL d). Een belangrijk kenmerk van de XC4x is het nieuw ontworpen protocol dat zowel zowel Classic CAN (250 en 500 kbps) als CAN FD tot 500/2000 kbps ondersteunt. Met name in een systeem waarin alle uitgangen die hydraulische ventielen regelen, veilig zijn, hoeft de ontwerper van de toepassing geen extra componenten en complexiteit te gebruiken om fundamentele stopfuncties te implementeren.

De Fluke 377 en 378 zijn contactloze True-RMS AC/ DC-stroomtangen waarmee technici snel elektrische tests kunnen uitvoeren zonder risico op contact met gevaarlijke spanningvoerende onderdelen. De stroomtangen maken gebruik van FieldSense TM-technologie om spanning en stroom te meten via de bek, waarbij alleen een verbinding met de aarde nodig is voor referentie. Zonder directe verbinding met spanningvoerende onderdelen wordt het risico van elektrische schokken en boogontlading geminimaliseerd. De stroomtangen meten tot 1000 A True-RMS AC/DC en tot 2500 A (AC) met de iFlex-stroomtang.

Er zijn drie stappen nodig om te meten in driefasensystemen, waarbij elke spanning en stroom tegelijkertijd worden weergegeven op het dubbele display. De stroomtangen worden ook geleverd met een TPAK magnetische ophangset, een hoogwaardige draagtas, TL224-meetsnoeren, TP175 Twist Guard-meetprobes en een AC285 zwarte aardingsklem. www.fluke.com

KANT-EN-KLAAR MUTINGSYSTEEM De deTem4 inloopbeveiligingsschermen zijn samen met de juiste Sick-sensoren volgens de makers de ideale combinatie voor mutingtoepassingen. Zo worden mens en materialen goed uit elkaar gehouden. Alleen kostte het samenstellen, instellen en uitlijnen altijd wel veel moeite. Met het nieuwe en zeer flexibele kant-en-klaar systeem deTem LT Muting A/P behoort dat tot de verleden tijd.

Dankzij de uitrusting met vooraf geassembleerde mutingsensoren laat het systeem zich snel en eenvoudig installeren en integreren – ook in een compacte fabrieksomgeving. Met het Active/ Passive-principe is slechts een eenzijdige bedrading nodig. Het mutingsysteem is er in een L-muting (exit only) en een T-mutinguitvoering. De mutingsensoren van deTem4 LT Muting A/P laten zich makkelijk verplaatsen. Dankzij de alom zichtbare statusindicator kan stilstand direct worden gesignaleerd en verholpen. Dat scheelt heel wat downtime.

Daarvoor zorgt ook de lokale resetmogelijkheid. www.sick.nl

www.parker.com 42

AB_Productnieuws.indd 42

WWW.AANDRIJV E NE NB E ST U R E N . N L | N R . 1 | 2022

15-02-2022 13:15

Content Marketing Content Marketing Content Marketing Heeft u hulp nodig bij het schrijven van Heeft u hulpartikelen nodig bijofhet schrijven van technische persberichten?

Heeft u hulp nodig bij het schrijven van technische artikelen of persberichten? technische artikelen of persberichten?

Onze redacteuren helpen graag!

Onze redacteuren helpen graag!

Onze redacteuren helpen graag!

Wij kunnen u helpen met het maken van: Wij kunnen u helpen met het maken van: Wij kunnen u helpen met het maken van: White papers Webteksten Persberichten Persberichten Persberichten Artikelen Artikelen Artikelen

Webteksten Webteksten Blogs Blogs Blogs

White papers White papers

Meer weten?

Meer weten?

Bent u benieuwd Meer weten? hoe wij u kunnen helpen?

Bent benieuwd Neemudan contacthoe op wij met:u kunnen helpen?

Bent benieuwd Neemudan contacthoe op wij met:u kunnen helpen?

Neem contact op met: René dan Wibbelink

René Wibbelink 504 343 René0570 Wibbelink 0570 504 343 0570 504 343

MBM.indd 1 AB_Advertenties.indd 43

r.wibbelink@mybusinessmedia.nl r.wibbelink@mybusinessmedia.nl r.wibbelink@mybusinessmedia.nl 11-02-2022 12:57 13:12 15-02-2022

NIEUW

POSITAL heeft dé oplossing voor uw frequentie gestuurde motoren Nieuwe generatie Profinet encoders

Programmeerbare impulsgevers

Nieuwe mogelijkheden: • Interface cyclustijd ≥ 125 µs • Ondersteunt MRP en MRPD • Temperatuurbewaking

Ruim assortiment encoders uit voorraad leverbaar! https://webshop.tsb-bescom.nl

• Versnellingsbewaking • Encoder profile 4.2

www.tsb-bescom.nl AB_Advertenties.indd 44

16-02-2022 08:39